Skip to main content

Full text of "Las Siete Partidas del Sabio Rey don Alonso el nono T. 3"

See other formats





























149501797 



































| 








EN SALAMANCA, 
En cafa de Domingo de Portonarijs, Imprelfor dela 
Catholica Real Mageftad. 
MDL Xy 


TITVLOSDELAOVIN 





taPartida. 

IT VLOprimero.Delosempreftidos.. Fol. — «fTirulo.X.Delascompañiasquefazenlos mercadoresyeloso- 

¡YT izalo.ILDelpreftamo aque dizenenlatincó- —— trosomesynoscon otros. Pol. 5. 

modatum. Fol.s. Titulo. XI. De las promifsiones delas otras polluras quefa. 

Uiralo11 IDelos condefijosque dizen enlatin zen los omes ynoscon otros. Fol.6o. 

depolirac. Fol7. — 9Titulo,X1J. Delasfiadurasque fefizen pormandado, o con 

Titulo. 1) 11 De las donaciones. Fo.ro. plazerde otro. Fol.72. 
4Titulo.V.Delas vendidas y delascompras. Fo.x5» — «fTitulo.X 1 1.Delospeñosque fon empeñados por palabra,o 


Y Titalo. V L-Delóscambios que los omes fazen entre Ñie que 
cofaescambio. «* Fol.3 5. 
Titulo. V11. De lós mercadores,e de lasferiasye de los merca- 
dosen que compran y vendea las mercaderias,e del diezmo, 
edel portadgo que han adar porrazondellas.— Fol.36. 


4 Titelo. V LIL. De los logueros e de los arrendamientos. 
Folio.39. 
Titulo.IX.Delos mauios,e del precio dellos. 


Fol.52. 


calladamente,e de todaslas otras cofasque acítarazon perte 
nelcen. 
GTitulo.X 111 1-Delas pagasye delos quitamientos,e delos 
(contamientosa que dizen en latin compevfatio,e delas deu 
dasquel pagan alosquelas non deuen. 
«Titulo. X V. Como hanlos deudoresa delamparar fs 
quando nonfearreuen ¿pagar lo que deuen,e como deue for 
reuocado el enajenamiento quelos debdores fazen. Fo.110, 





















le 








Titulo. IL 





Sequitur gubnta partida, 
omienzo.l.ficurab itinio.C.deaétion.Ecobliza, 
¡Catas nobles.Inchoandum elt á nobiliori « digniori, ví 
hic.Scin.. 2. de (tatu homi. 8cnotatglo.in rubri: 
C.debonor.poffefsiocontratabul, écin.s.alia.inflita 





de bono.por 
fefsio.. 


€ Coles quel $2 Aqui comienca la 
3 los que las 


fee» . Quia  QuintaPartidadelfelibro: quefablade 
beariuseltda- og empreftidos,cdelasvédidas,e delas 
re,quíaccipes A 
rc Aduí. 20. Ccompras,edeloscambios ,ede todos 
ea sE losotrospleytos, e pofturas que fa- 
redicaror.1ó. 

EEE Sc zen losomesentrefi, de qual 
1. de donatio. naturaquicrque 

Wzieulas primas (can. 
demutio. 





PROLOGO. 


Afcen entre los omes 
muchos enxccos, e grá 
des cótiendas,en razon 
¡lospleytos, edelaspo 
neg; tenetul fturas, queponenlosv- 
quod. tamen quep 
limitanifipre  NOSCOnOtros . E.comoquierqueen el 


cederer pro-  comiencofefaganaplazer de amas las 
mifsio demu- E > 


tuando snam Partes, todas las mas vegadas acaclce, 


finon quo fe mudan defpues las voluntades, 
tenetar ad in- e 4 
teclentia. Porque han a venir a contienda fobre 


Ki poenam. E cllo.Onde,pues queenla quarta partida 


o i-  antedelta, fablamos de los calamiétos, 
ga-SiperBart. 


inidee  edel linafe quedellos fale,e detodoslos 
for creditori. otros debdos, quelosomes há entrefi, 


in penal. eo 

FAA pordebdo de parentelco, o defeñorio, 
. 

nelta 


deiufo. limi- O de cuñadadgo,o de amifta 


ue, quintadiremos, detodoslosotros deb 


necefsitasciui_ dos quecrelcen entrecllos :porrazó de 

patis:nmpof poftura. Afsicomo porempreltido: o 
fune compelli : , 

ditiores emita. pordonadio:o por condelijo:o pordo= 

ts ES nacion:o porcompra:o porvendid o 
ecuniam ¿$0 A 

pollca pales porcamio:o porloguero:opor compa 


tim (arisfiec hiajo por fiaduria:o por pcño:o porpo- 


cisípofita col Ed E 
Lao reanda  Nuraoporotro pleyto qualquicracon 


Guiliol.de Cu — plazerdeamaslas partes: e de todaslas 
gncol-nemi  Otrascofas,que aalguna deflas razones 


Co de fa- E 
oline pertencfcé.E porquecltos pleytos e po 


a fturas,a que llaman enlatin contraétos 
suideptacc,  Tonlosynosde gracia,cde amor, quee 


deomniagro. fazé losvnos alosotros,clos otros fon 


Ei por razonde fu pro,deamas las partes: 


miliperensmu 
tud (icinextrema necebitate conftirutus,cui polfer quis mutuan» 
dofubueniresnam teneturtune quisad mutuum,quía tane eleemo- 
fyna eltinpracepto,éclitenetur dare multó fortids mutuare, argu= 
ment.capitalo,pafce.86.diflin,Sceft bonus text.cumlofT. in capita 
* ficut. 47. diffinGiio. quod tempore necelsitaris polfunt panperes 
implorarcoflicium judicis Ecclefia(lici: vediuites communicentfi- 
bi viualia: SctenctAbb.in capitul:1.decmptio. Svendicio. quód 
pesexcommunicaonempoln:compelisemporenanque nece 
¡tarisomnia funtcomimunicanda . Lftud tamen de omnibus com- 
uunicandistemporenecebitais Bald+dicit magiselleconfilij,quim 


1 d UDe gracia. Ha 
beshic, quod 
cótractus mue 
ui ell graxio= 
is , Se nulos 
ad” mucuum 
compellicur, 
































» 








precepción foroiudicialiwetradicipfein.Lexhociurercolamg. 
ficuopponiturtertio.deiultir.Sciur.Be ad pr difta.vid.quod isa 
berur Deuteronom»15. capitul.ibii vnus de fratribus tus, quí 
antur intra portasciuitaúístuz: in terra quam dominus Devs tuas 
daturuseftcibi, in paupertatem deuencrit non obdurabis corto, 
peque contra 

- : hes manum, 
porendenosgremos aqui fablarde los — fed aperios ei 
pleytosde gracia,porquelonlosfechos — panperisSda- 


bis mutuum, 

dellos,mas nobles p,e mas hontrados,a o cian 
los quelosfazen“.Alsicomo de empre — gereprolpexe 
ftar,c darfinreccbirende luego camio "9£<-EMac 
chaciosicapicuo 

o gualardonpor ellos.E delpuesfabla- - voléci mutua- 


remos decada vno de los otros ordena — tcátencaner 


E S caris, $e quan+ 
damente,alsicomo conuicne. de neclund 











eRextremact 
. l fina ele 
£2 Titulo. 1. Que fabla ía pracepio. 
, did.capica.li- 
delosempreltidos. cur,Abbánude 
cap 









8 Mptcftido,es vnanaca 
radepleytode gracia? 
q acaclce mucho a me ¿9 Ef duplex 
nudo entrelos omesd Mutua, vná 


iia nacurali" alio, 
J qrecibéplazcreayuda £ ño mamas 


Otexprimas 


TSE z e 
losynosdclos otros.Eporende,puesq — turresqueno Ad tc 
mero, ponde» $.Culicés 


Le feziw xe vel menfi tun pera 
miéte dellos,queremosaqui dezir.Que xa continetur tura 


enel prologo decfta partidafezimos en 


a cum eo tran= 
colafon.E aquetienépro,Equitasma ona 


neras fon dellos. Edequecolasfchan  inaccipitiem. 


íi Alind mutuú 
defazer. E quienlos puedefazer. Ecn ¿ind muená 


quelugar.E que fuergahan. Equepe- bus alijs rez 
nadeuen aucr,losquenon tornarcn. b”, vt deequo 
vellibro vela» 

z Jijs rebus quee 
A Le).1. Que cofa esempreflido,e que pro nafce — noncontinen 
delzequantas maneras fondeempreftido,ede “us numero, 
queco/as fe puede faxgr. Pra 


mélura, in quí 
Mpreftamo, es vna manera Dusnonerant- 
de pl q if É fertur domí« 
pue pleyto, de guita quefa- — mium in accí- 
zen los omes entrefi , em- e a 
preltando los ynos a los soda Je 
otros,delo fuyo, quádolo há menelter — dicit. 
enalccende muy grand pro. Caleayu- e ae contar. , 
daome delascolasagenas,como delas * Mutmunicon 
fuyas, e crefce,enalce entre los omesa  fillitin hisse- 
o busque pon= 
lasvegadas,amorpor eftarazó,efódos — dere mumero, 
maneras deempreftamo.La vnacs mas — mélurave con 


natural q laotra,celtaes cono i(lant.fE.fi cer 










q tum petatura 
empreftá vnos aotros,alguna dejas co La.S.muruida 
tio kk hic.fed 

aunquid eút 
mucama fi lio 
brumad pondus , veloues ad numerum dedero, recepruras librum. 
tanti ponderis , vel oues tanti numeri 2 dic quod non fecundum 
Azonem.C.licereumpetat.in famma.colum, tertia,in mutuo enip 
eMtinípicienda natura) conluetudo, Sc aptitudo, que narurz coap= 
tantur. Hec enimeftnaturapecaniz,vt fcré femper deta adnus 
merum, ¿ad hoc efl inuenta , 8% fic confucuic dari, E coaptatur 
fuz nacurz :quía apta eft ad numeram , S ídem de frumento 8€ 
fimilibus, que elencos e naciosyal menfura ¿libri ve- 
ró non funtad hocinuenti,vt dentur ad pondus ,neque dantur,imó. 
fecundum zfimationem bonitatis:Scidemin omnibus Gmilibus., 
> Partida.v, Ai s 


fas quefonacoftúbradas, a cótar ¿cpes 











di 











Quintapartida. 





2 4 Celfeñorio.Adde.L.fecuadam. f.appellata. 1. ficertum petarur, Scan 
repetenti mutuum poli obijci:quod nonfuie dominuspecunigmu 
tuare»vid,Barto.in,l.nam Set furán princi.cum quo dodto. comu. 
nitertranteunc Ef cercopeta.vbi vid. cui incumbat probacio an fue= 
sicdonsinus vel non ,Eccafiasaliquosin quibus reconciliacur mutuí 
ex poll fatto 
vbi á prinds 
Po musa 








faro medir.Etal preftamo como elte,es 


ui pe peca= — Jamado en latin mutuú,que quiéretá- 
nia aliena.vi. . 
perAmo e. to dezirenromance,co mo cola empre 


certum petat, 


ftada, q le fazc,aruego de aquel aquién 


na laempreftá,ca paffa cl feñorio, de qual 
Mas ppalla quicrdeflascolas:alquees dada por pre 
tavidabi. * 


ftamo.E la otramanera de preftamo,es 
dequalquier detodaslasotrascofasb,q 
nonfon de tal mancracomo eftas, afsi 
como cauallo,o otra beftizyo libro, o- 


3h Las otras co- 

Jas. Habeshic 
duplicem dif- 
fesentiam in- 
ter muta 8 


cómodarúpri— trascolas[émejátes.Eatalp reftamo co 
mamcipea  mocftedizenen latincómodatum,que 
rerú.Secúdam z A 

refpcó sranf quier tanto dezir,£omo cola que prelta 


Jarionis domi 
nij. Addealiá 
quía ex cons 
zeaéta muni 
mihillebemus 


vnomeaotro,para víare aprouccharíe 
della:mas non para ganar cl feñorio de 
la cofa preftada.E decada vnadeftas ma 





Iperare Led. Ptas fobredichas, moftraremos en las 
cap. mutum — Jeyes defte titulo, comencaremosade 
dáres,mibilin 


dica zivde laquellaman en latin mutuum. 
quod income —— Ley21.Quien puede empreflar ea quien, 


ñ S7 equecofas. 


Nomeaotro puedcempre 
) 





aliquid 

potelt fperari 

fecúdum Bal, 

Tel. Gingularia, 

ad finan pri 

me leQu. Eh 
certúl petatur, 

y allegar AE= 

idium in fo 

Eello.deregt 
mineprincipam:quiain mutuo cum tranfear dominium, non diflín 
gyiturvínsá dominio: pro folo tempore inialum efl aliquid (ole 
cum tempus ficcommune,fedín comodato fecus elt, quia non 
tranfitdománium,vt bic.V nde li pecunia non mutuata,fedad often 
tarionem darerur éclic,vt commodata: quiatune non tran(it domis 
ninmapolTer alíquid pro ralicommodato recipi.l3.$.fin. 4. commo. 
8ribiPaul.de Caftr.qui refere Theologos. 8cidem dicitBald. in. L.fi 
ais. Ederci vendisalias differentias colligeex notatisperglofl.Bars 
¿Bald Moderáned.Lingularia.videperte. 

dex 11, 
yw Dote(t dominas cuíusresell mutuare velaliuseius mandato, $ per 
smucusin traosfertar dominium in accipienté,Scipfeteneturtantana 
demaquebonumreflituere mutuantión termino prefixo ,Kfinon 
fueritappolicusvíque ad decer dies poll muruumah.d. 

x e dsende aquel. Requiricur ergo,ve(ie mutuum quódego fim domi- 
us,qui mutuo. Schic de meo fiat tm. vrin.L.5in mutni datione, 
FE(1 certum perat.quod intellige ab initio vel expoltfadto, confum= 
ptione,vel víiscapionefecuta sutin.lanam SefurcodatiraSc dixi fupra 
in.Lprima, 

2 d 4Lo fatro. Et fi me mandante alius numerer pecuniam fuam nomine 
meo, querituranihiadtio:quotidieenim li credituri fumas pecuniam 
ab alio petimus,venoftro no mine creditor numercr futuro debitoría 
Lcerticondiótio.$fúhummos FEf cert.peta:ltem quotidie mádo de 
bitorimeo,ve tibinumerer pecuniamnominemeo nam obligarismá 
hiquantisvere non aceeperis nummos meossquia interpretationei. 
risviderisaccipere breui manu.f.de co.l.fingularia, Sc. l,licet.Edeiu 
xedoiun. o. 

3 e Cotrarantae atal.Add,lucúquid.E.ficers 
sra.obligs$.1.laréperglo.Bart.ée dofto.in.d, 

14 £ MTanbuena,Sed anfit defub ltantia mut 

dembonitatis,velan canta de narura mutui?Pau.de Caliindilcú 





flaralguna de las colasque 
J|diximosen la ley antedefta 
[e que fe pueden contar, opc 
far,o medir. E cfto fe entiéde, filas colas 
fonde aquel* q lasemprella, ofiotro l 






































quid. dicie q noneft defibflandalibusmutni,licét fe de natura, 
vide poreftpacilei fecundúcum,vereddacor diucrfie boniratis Sade 
huceltmuenum,quía naturaliacontraftas ex paéto polfuntalecrari 











glo.inal.paétaconuenta.ff.de contrahen.cmpr. de quo vid, perlafo. 
Se Deciumncol.r. $ Lavon dise. y 

ña habétur 

ES ” rn , taci ¡EX 

lo faze por mádado del. Otrofidezimos mood 

“., que luego q espalladalacofa,apoder  l:cumquid.8: 


fieqhtacicam 
venitex natu- 
ra contraótus 


de aquelaquiécs preltada puede fazer 
dellalo qquificre,bien afsi como delo , 
fuyo.Pero tenudo csde daraaquelque ecacE 
gclapreftootratanta catal Sctíbuenaf 6 lequo vid. 
como aquella g le prefto, maguernin- arca 
gunas deftas cofas non dixeffeSfeñala- — ytrag; lectura 
damente cl que lacmpreflafle, Edeue  excuñasdióis 
gela dar al plazo que pulicré entre fi, das ika 
quandolacofa fue preftada.E fiel plazo 








inter tacitú Se 








non fuepuefto, deuegeladara volun- aa 
tadi del gh prefto, diez dias E delpues — potéticltras 
quefuc preltada. A 





cú docem. in 
GLej.11 1. Comoa las eglefias, ea los Reyes,c4 — prinstecidum 
Los concejos, alos menores deedad, puede fa e. E, 
xerprefiamo. 
On tanfolamente, puedélos 
'omes preftar, vnos a otrosa- 
E 'quellascofas! quediximosen 
las leyes ante defta que pueden ferem- 
preftadas, mas puedenlas aun preftara 
los Reyes,oa las eglehias,ealas cibdades 
ealas villas, eauna aquellos que fuct- 


fen menores de veynte e cinco años. y, Garbo 





p 
cñolim,dco! 





cama fi tras 
Qarcídcinuas 
lidando atu, 
nonellparras 
tiotaddl Scex 
prelsl, ve tra= 
ditAlex.cóli. 








Pero el ¿mpreltido que fucie fecho ala vtilectbveap- 
oleh 6 2  Ponaturtermi 
eglelia yo aalgúd omc,que fuefle mé le psincida. 
musin opi.gl 





Bart.Scdoétin.1.fipoená.ff.de verb.oblig.Senota DAINÁ.].partitar 
q. finullustermin? apponitinelligif q» pol decé dies ad volíítaté cre 
ditorisreddat Geficintra decé dies nó polfecreperere poflea fic.quod 
fortépollerlimitarismili ex exPlione caule mutulaliud répusexin= 
tétione muruátis Gccius q recepit muruúcolligarur veluti quía pecu- 
mia fuitmuguataadcertam y(uminam non poteff repeti ante vítan. 
expleram.fecundum Bald.in.La.ad fi.C.commoda.velaliterexemo 
plifica.vtperSalic.in.I.pen.C.commoda. 

ot vobunradi.elaplis.o. dicbus át£poremutuici fueritpeticú Acre y 
ditore,nón erpotranfcur(issdece dierí cóNituer debitorem ix mo- 
xamili de nouo interpelle?. quod notaadea que babentur.j«cod.1.$. 

















ko € iezdias.Notabene quia dejure communinóeratitadererminatú, $ 


9 Ecclefza vel minor nó tencide mutuo nifiin 


1 E, Aquellascefar.Ex verbo itoiútolegy 


QUlex.J11, 
ivilicarécónerf 
muni recipiédi poreftatáb.d. 
puedelas aun plas,collis £ 
git ¡pcedit difpoficio hu”. cb mutrabilib? vltrapeca 
Biánúmerará Bific deciditgó Bald.in.l.fingulariain.1 (peciali. Ei 
ccit.pe.vbiponitan.l.ciuitas.fT.cod.tic. pcederetin alio mutuo có 
Rentiin fruméto velalio mutvabili,Sclinó (itpecunia mumerata. 


vedixiinglo.preceden. 








probetur:Rextittenetnríi de 










m Ca lacglefia.Concord,tex.in auth.hoc ius porrcétum.in fi.C.de fa 2 








crolan.ccele.£c.10,q.2.5:3u5.8.c.quod quibuldárde fideiuflo. Scexte 
deiftar.l.vemucuans ecclefia non repetatanifi proberverfum in vti 
Jitatem ecclefiz,vrprocedatetiamíi prelatus Eccapitulil receperine 
mutuí veladhoc dederútipecialemádacú,fiper folutioné muni o» 
porteretvenircad diftraionemobiliá pretioforúvFimobiliú ecclig 
fed Abb.in.d.c.qd qbuldá.Ecvul Archiind.c.hocins.S Albe.in 
diauth.hociusporredtúulecus fiad alienationgiflorinó elfetnecelTe 
venire,gafacisfieri poflet ex alijs bonis velftuétibus Bxita pcedergd 
d.Barin.L ciuitastEficer.pe.extéde.cuiávt peedareriafi pla, di car 
piculácófitcantininítrumeco debiti pecuntá£uile yerfá in velicace 





DAA 


3 


40 UdmenrAdic.. 


s 
6 


Innou.te 








Ecclefiz:(ecundú Archi.in.d.5.hocius.Sc Albe:in.d.authen,hocius. 
quodintelligeremiuxta dillinétioné precedenté.nálinon oporterer 
exhoc dillrabi mobilia pretiofavelimmobiliasteneter ralis cófeGio 
éxfacitad hocquod not.Barn.li forte. f.de Caflren.pecul. extéde 
cam Sc fi mutuum fr gratuicum fine víuris , vee! de mente do- 
orina C. : 

aduerías cre- 














lajero del Rey%,aalgña parte,grecibiel- 

fen el empreftido en funome, olo que 

fuelle preftado al menor”, de veynte e 
oqu cincoaños,aquel q lo prefto, nólo pue 

difiads de demádar,nin lo deuequer, fueras cn- 
oc eti o > : 

nar Toanmo de — de:fipudicre prouar,qelempreftido en 


JonoLa q troen pro decada vno dellos,ca li fuel- 
Sccciuteetes > Se fecho enfu daño nó vale. Empero fi 


saraliquos fen el méfajero fobredicho del Rey, lacaffe 


y a el empreltido fobre carta del Rey en q 


dixi,quiajíta  ouielleotorgado poder“parafacarlo,c- 
l.particzintel-  fiócetenudo feria el Rey de pagarclem 
Bgi mó porelk peta E 

de mutuo fie-  Preftido,g asi fueffcfecho,o lacado, ger 


neratitio:mam — entrafícenfupro,quiernon. Eporque 


reprobare, fer , Z . 
vínre perittas. Podriaacaclcer,q los omes dubdarian, 


parcicarús 1I.i- en que manera podia fer provado lo G 

Eu perusdi- divimos, fi el empreflido entro en pro 

sonicum. vn deaglencuyo nome fucfecho dezimos 

de licer dota : 

cómunitervelintquodlex.1.C.fiaduerfuscredito.intellizatur de mu 
tuo forneratitio tamé lecundú hanc.l.cu tene quod dixi,tamin eccle 
fa quáin minore Bin alijshicpoficis,Ecan difpoñicio hutos.l.habear 
locumin contraétuemprionis inito cú ecclefia,feu in alio contrata 

.Inb.qpnó «ibi Abb.in,c.nde depo.Bal.Bar. Sali 

3nad.auth.hocins porredtinSciNá dicitcóemopi.Dec.cól36.co. 4.8e 
teneteriá Pauxde Callinad.L.ciuitas Jicercótrariútener Card.in clesto 
qyo.dereb.eccle,Alex.cól.4.crcafin.vol»j.vid.j.cad.Lin plo.f. 

a Cel fey.Notabene quianonitareperies exprelfu de jure commu 
ni. Scnímiruon, quía cutubona regni regantur per adminitratores, 
gauder Rex privilegio minoris.Lfi.ticu.fi.partit.6. 

-aduerfas credito.8.l1.C.qnexfiftauto,Se 

as. flicerrá 


e, veibi 





xa generaliter 
Joquunés il 






































idém dicin ciuicate.vtinifla lege colligitor. 
petar.vbiácelo. quodidem de omnibus coll 
per Barto.Bald.S: Alexan. 

e, €Peder.Facitl habebacán prin E deinftitutoriaadtione, Senor. Bar. 
in.d.L.ciuitas. 

d covilla.Quid matan um fuicipliciuitati vel collegio Deca- 
rionú,quodreprefentatvniuerficarciuxta potpergh. C. que fitlon. 
cófu.in mbrica.vel de mándato iplius ciuitatis(eu habenti mádarúa 
ciuitate ad recipiédú mucuú Bar.in.d.).ciuitas.quécóirtr doét.fequú 
tur,tenet q tuncobligabicurciuitas,Sctencbitur Sulicreditornó pro 
betverfiumin vtilitatéciuitatis.Mouecur quia ficar civitas obligatur 
delinquédo.vtin.l.metús$.animaduertendú.fÉ quod meras cauta.fic 
Ecorahosqua Beciaac habra poreflné legecódidaporat 
facere leg£quí vultin alienatione rerú (uarú. ip hibere.$e plane. 
quodyiaus lam SofigaliscomradushabcbifU gis. Cafarf 

lepublica.lpen.C.de dona,inter virum Sevxo.Scifta.noltra nó vi 
deturhuic didto obítare.Imoipla+loquirur,qh aliquis recipie murnú. 
nomineciuitatisnon ficiuitasipfarecipiat,vel de mandato eius recia 
piatur, Benetamen veruw ell, quod ciuitashitlafa, quisiprecium. 
non fuleconuorfirmin:cins véilitacem, quod potefl petereinintegría 
rellimtionem: Sesunenili credicor prober pecuniam fuifTe verlam 
in veilitafé m cuitatis, non tenebitarpetita relticutione, fecundumn 

.ibitasfignanterper Alexan.Seprobaturán,L1.82.Co 
fiaduerfuscredico.fortétamen pocell dici quod in ciuitatibas ¡jus 
segui nonprafticabituriltud diétum Barto.cum non fintiibera ciui 
tates.prouefúne ciuitates lali: de quibus loquitur Bartol.que han 
birpoteltarem.!: condendé. Imo fineauétoritate e confirmatio» 
neregianulla pollunt condere flacuta,vthabeturin volumine pra;> 
main capituliscorieGorunt , 6 olus Rex inilto regno potefl co: 
derelegomavcin.l.8, titi partita.vnde non elle necellaria duitadi 
petitio.refliturionis, 8efinonprobarstar ácreditore in cius vtilita- 
tem veríum,nonteneretur: Sccertectiam in terminisiuris cómunis 
nóvidetvaram diétú Bart«di(Unguérisan recipiar ciuitas vel cius ad= 





js Sine 













































Titulo. 1. : 





aniniflrator,cum militer eadem ratio ex quo vniuerfitas ciulum rez 
giturperdecuriones Bcalios, masime, quiafund: 
E con 3 
Tuntvrgentia Sccis relpondent modern, vetradit Alexand. 
Jeciaitas. Cogica Scadde quod 8 (imiliter debicor ciuitacis, quí £ole 
it ehclaurario comumunis,tenetur probare verfum cilein véllitacem 






quefipudiereprouar, el quelo preto a Y; 


id.Lvnicam. 
lacglefia,o alguno que lo recibicíle cn Cde fotur. $e 


nome del Rey, o dealguna cibdad,ovi 
lado a omequefuefflede menor edad, e 
que en aquella fazon que gelo prelto 
eraco tan gran premia,queloauiamuy — tem necelsita» 
gran menefter, e queentroca lupro e ¿mil Spro- 
beturinveilica 
quevaletal prueua,para cobrar la cola fi 
que fucflepreftada. 








9 Ley. 1117. Del preflamo que es fecho alos fijos 
que jon en poder de fu padrezo 
deju'abuelo. 


E 0 athéade 
271 demientra,que eftouicre ol A 
Jlelfijo, oelnicto, enpoder Verbo pra 


didel padre, o de fuabuclo, — cerunt éx ap 


Wromare preltado £, deotro Ped bdir com 
muniter fecun 


ádadodeaqlécuyopodereltanó — dum la 
diéta.ciuitas. 
“nequeintelizasquódifia..velit quid (itnecefTe probareilladuo fi 
mub.feilicer,quodinitabarneceÑitas;S quod pecunia fustvrilis,quia 
fuficicvltimu.fed volutt hac, la venon elTerlufíiciens probado, fi 
primum tantua probarstar , vel dic quid ficreditor prober de ne- 
cefsicateinftanti, Scquód poll mucama áfefaftum ecclelia vel alius 
exiflisconfecutasc(Hliberationem ab illa necebitarc,licet non pro» 
beturita claré quod ex pecunia mutuaca fair (ubuentum tali necef- 
fitaci (afticietenam racione proximitacistemporisprafiamitar quód 
detllpecnajalelberade el prin conpecale vencio de 
deprivileg,credito. Sc tenet Angesa.d.auth.in.f.hocetiam.col 
fi.ScAlber.quialleg, Azo.in authahocius porredW.col.y. C. defacro 
fan.cccl.8cquod haberarinoli.ffide exercitosproceditin fuo cali,p 
precvtilitacem nauigantiusn Sello cau fuflicit probare inftantem 
necefitatem etíam in ¡Qisprivilegiadis fecundum Bald.in rabr. Cade 
exercito,col.pe.8c Ang .inad.5.hoceriá, £Tafo.in.d.l.ciuitas.col.eli 
ex.ibivoluitetiá hoc cafiafolá pbationtin/látisnecefitatisnó 
fufficere, Scaduerte «pin mutuo Se depofito eftifla(pecialitas Vte» 
quiraturita exaftaprobatio, in alijsvero contraftibus non require- 
od.inglo.fuperverbo alaegleña.Requirercturtamé 
probatio inítantis neceficatis Sclicaliquarcó.cétura deverfione in 
veilitacem (ecundam Inno.in.ca.de depo.quem fic declarar Scintelli 
gitAnze.in.d.$,hoc eriáscol.fi.5: Pau.de Caftr.confaa.vola.1vincipic 
vifisomuibusad fi.pe.col.verti.neque obÍtar,Bcficcócordari poffitne 
nes de quibus dixi.in.d.glo. 6 faciteriá ad hoc quod habetur 
in.l.8.cic.1y¿infra cadem parti.étan requiratur, quod ilta víilitasd 
rer,velan fufliciat quod veiliterfitge/tum,licet non durer veilitas. vi 
delnno.S:Abb.in.caquod quibufdam.defideiniTo.£: Ange.in diéta 
$uhoc etiam.Be(atis videcurinilasl.probari quód fufficiar >La pri 
cipiofuieváileicernon darer,cumdicit,entro en lu pro »(edintelli- 
ge.veperTnno.vbifupra.8c ADD.ibi col. pen, vbiexéplificar quando 
Paráicularis de eccleliarecepit mutunm quod conuertit in necefla- 
riaalimenta miniltrorum ecclefiar, naw licernon durer hac veilitas 
núhilominns ccclefacíl locupletior: quia fi non haberet pecuniam 
mutuacamexpendifferdefuo. vide Alberain. d.auth hoc ius portes 
Etum.col.z.werfi.confuenit quer. 
Glez. 111, 






































































0 Non tenetur parens foluere mutuum fagtum liberis in eius potes . 


Mateconflicutis,neque ipúliberi,neceorum fideiulTores tenentura 
Si tamenipfi liberifoluerine de als quam de parentum bonis tes 
nebit folutio, neque parenspoteltid prohibere, qui tamen neg 
virfefiliumfamilias, velexercens publicum officium ¿vel mercát= 
ains arificium, vel milician:tenetur ex ¡mutuo , vt patcifiamis 
lios.hd, 





£ arrefradoIntellige de mutuo pecuniz,vein.Iprima, ad Macedo. 4 





veldemutuoframenú,velaliarú rerúcontificiñin mumero,pódere, 
Partida.v, Añj 














pS 


e ai 





8 


1.fed lulianus.5.emutui darionew.. 
habeac nó (uflicerer 





veifta.Llo: 


Quintapartida. 


velmenfura,(rfuicita datum vecis diftractis ytererur pecanta ,vein 


Screquiriturvera numerario, — 1 
velincerpreraciua.L. Gli 





$.bisautéfolus.1Eco.Sc.l. quia quod.Sc1.fiquidalj.Sc.Lifilims.C.co, 
22 Exorestenndo.Eciamintoro cofticia fecúdi Ioa.in.coquia plerigy. 


deimmu.ecclo 
8cAbbá.c.no 
wit.deiud.col. 
nlicécoblig 
tio naturals 















maced.K et 
Fa£tus (ui juris 
nótenctu! 









20 Uñiadora Vido 
1. fed fipatere 
$. nonfolú. ff. 





Secuslidebos 
mispatris, veia 
1.tifiliustan 








sac. de pollec 
folucrefliusd 





66 Ulepregiitafí 

edad 
hoc verbú,ná 
hocad dil 
do 








(arerlenaruscófuleú Macedo, Sc difpofitio Iminslegis.J.ñ 

fF.cod.Scibi Barrado 

repotuit.Ecadde 
Adela 


€ Elonrga] 


C.defacrofan.eccle.fecindú An, 





estenudo*el fijo,nin el padre, dtornar 
tal empreftamo,nicl ador*delfijo,ma 
guerloouiellcdado. Peroficl ffotor- 
naflc,aqlla miíma cofa, q le ouicflecm- 
rellado, o otratal quenó fuelle delos 
bonds Cu padre%o defu abuelo, val 
drayfilo fizicre,e non gelo podria el pa- 
drevedar.Otrofidezimos, q (tel fijo, o 
el nicto,eftando enpoderde fu padre, o 
defuabuclo,f a lafazon que tomaffe la 
cofaempreftada, le pregútaflen efiauia 
adre,oabuclo,o algío delos otrosa- 
Erdiccenen opoder cftuniclTe, elo 
ele hdo can po: talmé 
tira3,quedixo,enego laverdad,es tenu 
dede pecharaquello que tomo empre 
fado. Otrofidezimos, Gqualquierag 
tuuicile algúd oficio, publicamécida: 
Rey "yo de otro feñor,o dea [gíid cóce- 
fo,o el q fuelle meneftral, de qualquier 
menclter,quevíaflea labrar publicamé 
te,o tuuiciletiéda de cábio,o de paños, 
o deotramercaduñia,en que valle a la- 
brarcamercar,biéalsicomo ome, que 
no ella en poder deotro porq creenlos 
omesiGefteatal, q eftuuafobrefics tenu 
do de pagarlo q tomare empreltado, 
maguerqueelte en poderde otro.Efo 
mimo dezimos,quádo aquel quecsen 
poder deotro,es cauallero",queltalgo 
tomarecmpreltado tenudo esdelo pa- 
gar. Ecflocsporquenondeucomefo- 
Ipechar,quelo quetomo preftado, q lo 
delpendio en malosvfos, mas en las co 
fasque pertenclcen a cauallerial. 



































1C.admaces 

aihil interrozarer cel= 
juls paré. 

.penultT.cod. quae diciedeco,qui fluir, velfci- 

C.cod, 

C co. Scproceditline negaueritcum dolo,velfi- 





epacrefamilias,li 











nedolo:fitñ mutuans habuitinftam caufam credédi.fecundá Ange. 





in. 
Ye 








perl pe. 
'aremnon video quomodoficripo(lerfine dolo. 





loquiturtá cúfe patrefamiliasafTeruicnánega 


2 y Cotemiralrzelligedum timuruásillá nefcirer filiúfamilías. Nami 
fcicer,non inuareturex tali médacio.ffade regu.iur.l nemovidetur.8c 


qui feobealitfide peti.hare, Ange. 


«d.l.quidicitidem efe o 





Eedeceprvignorai ise anpliciagyana: cam non jure» 


tur mutacos per quspace 
Ghabebarcodiétavectigaliafeuregiatriburave exems p 


9h Godr Vi 





od. 


plisicat.l.;.(E.co.de qua iflalumpractt. 
101 dtosemes.Add.l..C.ad mace.S.l.3.ff.co, dignitastamen nó facit cel 


fare macedoniani, 
parria pote(fate fc 
Jur.quam (equicurSalic.án.d,s-freprobasaglo.ibi 4 volujecótrar 





-6.Had maced. 86 Gicdeillisq tiberár flia 
idúglin. mepotes, (dels qulliaipd velalic. 





uk GCavaleromellizevíque2d quanticacemcareníispecubjriin.La. 





fadmaced.quíain hocy 
a Acanalleris. Add. l.Gn $. 
cafasin quibus cefar macedon Laliosin. 
cimreferePau.de Caltrin.1.fed Iulianus.£Led ée 





8c.6.addealiú notabilé calium,quéponit gloin.l.fraterá 


Ley. V.Del preftamo que faxe vn cme menor 
deedadáorro. 


Ialgúo Gfuefle menor 
M de yeynte e cinco a- 
ñosempreftaflcalguna 
cofa a otro, qfuellto- 
panes trofimenordecdad ¿fi 
clteg tomocl preftido; lo metio en lu 
pro, ole fincocn faluo ,tenudo es ¿lo 
tornaraaglg geloprelto. Masíi fuelle 
mayor de veyntee cinco años, tenudo 
esdelo tornar entodas guiías quier lo 
metacnfupro, ole finque en Íaluo, o 
non.Otwoli todo empreltido que faca- 
reelque eftuuicre en poder de otro, fi 
lo metiere en pro deaquel,en cuyo po- 
dereftuuiere,asicomo en calar Palgu- 
na fu hermana,o encomer,oen vellira 
fi milmo,o en otra cofaquefuelle mene 
fterala otracópaña que auía de goucr- 
nar,o deaprouechar,aquelencuyo po- 
der cito, dezimos quetalempreltidoco 
mocite,tenudocs delo pagar,el q lo to 
mo,o aquel encuyo poder cita. 











Ley. 72, Del preftamo que es fecho al fijo, oal 
onicco que ejta en poder de fu padre o de fi abuelo 
con otorgamiento de aquelen cujo poder eJta. 









%) Acando empreftado el que 
ASA 
y efta en poder deotro , confa- 





de aquel en cuyo poder es, o maguer 
non le mando facar, fiefta delante%o n 
lo contiente, o fi lo faca otra parte , e 
gelo embia a dezir por carta Po de o- 


z0Te 





condic.indeb. 








inglo.magaa. 69 


fi duobas fra 
tribus exillen 
tibus fub pas 
reia potellace, 
ynus haberer 
peculiúcaftré- 
fevel quafi, de 
quo muros 
xet alter 
1xi,náobl 
seturnaca 
ter Sc ciuilitor 
Sccellaret mas 
cedoniadum g, 
lo.ibiexaltac 
dicit vnicá 











fubdit rationé 
quexhoc non 






rate mae 





ex mutuo fi 
biab alio mú- 
norcfad 
cios vil 


Jas mucaumt 
du clas veilita- 
tem cónertat, 
ve in nupújs 
fororis,veleius 
aue patris vel 
familia alimé- 
tisab.d. 


¿biduria, o con mandamiento Mm Eotenor.Idem 


fi efec maior. 
vid.5.co.l.z. 

Cen cafar. Ad- 
de. (cd Julia» 
nus. $. fliul 
familias, fFad 
aaced,Bcyerla 








proinde.Sclar.Sil.macedoniani,C.cod.8efcocl.Gfiliusfamin, 


a 


przfente,vel confentientevel eo mandante, vel pofte 
tifoluente tenenturrecipiens, Scconfentiens, feumas 





20 Siexillensinalterins poreflate accipíar mucumm,patre, vel domino 


:apartem debi- 
indans ad folu= 


tionem.ltemíifaftos paterfamilia, St maior artate foluieparcem mu 
tui:quod recepiteumeletin pote(tate patristenetar tom folueres 


Ttemad mutuum», quod fillustamiliasrecepicin fchóli 
procxpenfisnecellarijsteneturiple Sipater.hud 





s.vel legacione 


Usjefradelante.Concordar.l.fitamen.Ec.L.(ed lulianus.f.quanquam. 3 
in fine. ff. ad macedonia. fi enim (cien non prohiber , confentire 


videtur. 


GPor carta. Adde. 1. filiusfamilias patre abfente.fhad macedo.debet 


enim receptisliteris contradicere, veibi Sifacit text. 
deprocurato. de procuratore , qui recepieliteras man 





inclementi.X. 
dáti, Sc llacim 


non contradixic,quod tenetur acceptarefen videtur acceptare man» 


datum. dfacitfecundam Angel. in diér.l. fed filius| 


pro literis pas 


gamentoram, que mittuncar quotidis mercatoribus , vt coiplo, 
Guod literaleétacíl Screcepta y videcur approbata, ni 


¡fi contrarium 






4007) 
Era. 


Titulo. LDelos em 


proteftar? fit.Scadde notara perBartán.l.quo enim.fEremarar. habe. 



















Si Ságperillumtex.Edepigno.KBalin.l.f ab- 
feneis.coltemna. .admacedo.S: Bar 
tiusSeño rubrica, C.defid 

to.coltun. ieliteristrantimiis.vbi dicir.p reci 
piésliteras, 

non col 


7 etssvidorarfa 
seri vera elle 
cótenta incis. 

3auo li crorga. 
Ratum haben 
dod.fiinprin. 


al gía partidadela debda, ezimos qte- 


nudos fon de pagartal preftamo cl que 
lo faca,o aquel é cuyopoder clta. Otro 
fidezimos Gel que tomalle emprefta- 


tra guifa,olo otorga,o cl gab ¿fpues 











o Pe dojcltando enpoderdcotri ¿fi defpues 
4b coles A q fucife deedad complida, e falicfTe 
Gatos sad depoderdeaquelque lo auia enguarda 
macedo, pagaficalguna partida“deldebdo, qte- 
se segle nudoesporédede pagartodo loalGfin 
decdlted l- ca.Otrolidezimos, quefialguno que 
Hamas $Bnán — cfta cn poderdeotri, vaenmádadéria? 
abi pe ocnefcuela,te facaallalgundemprefti 
Ea a do,quetenudoes delo pagar cl,o aquel 
el pe en cuyo podercfta,faftaen aquella quá 








terff.cod. in 





tiaalo menos, quepudicra defpéderen 


a eaderis,. Somenyeéveftir,ccn las otras colas que 
Hoc elt lega leferiámenefter,fincádo en fu poder, £ 
tionis caula, 


cenfucala.E aun de mas?, quáto afma 
“renque le podria coftarel loguero de 
la cala,en que moralTe,c lo queaurien a 
-darafu macítro,cadefpender en ias o- 
tras cofas,h que ferian menclter por ra- 
zon defucftudio,o de aquella manda. 
dería en que fuelle. 


vein.l, mace- 
doniani. Ce 
admacedo. 
ide dic fi cau 
fa mercantiz, 
vel alía fi 
caia: ná hoc 
gratía exe 
pli ponicur, la 
1. quod vul- 
o. ÉE: de via 
vi.arma, fe- 
cundum Cy. 
, Ange.cAlbe 
viinad.Lmacedoniani 
do encfenela.Adde.lfcdTulianus.$.quod dicitur.Scibibanam glo 
ponentemin hocnotabiles quaitionesfad macedonia. Se. jumaces 
doniani.C.co.8cvultglo.in«d.5.quod dicicur procedere hocetiamíi 
filius (tudaccontra voluntatem patris,quod intelligelecundú Albe. 
Se Angedbi dumcanen Sltosilabilicad fludlumn Sccóliderais a 
cultacibuspatrisócalia familia cius(ecundum Guilliel.8cAlberiibia 
8 £ Grincando en fupoder. Adiltas expeníasnecellarias Scquas pater fecif- 
ferdomicum hlio,fimutuenturfilio,tencbicur pater eciarm (1 fircon 
rra voluntatem patrisin ludio.ctiam limon fichabilis, vevult glof.8c 
¡biAngán.d.5.quoddicicur. 
9 E Ceaundemas Intelligelilichabilisad ftudium,vedixciin glo.fup par 
te,en elcucla,velerjam finon fuillechabilisfipater poftilier cum in 
Mudio quíafibideberimputari.vi,Alberiin.d.$.quod dicitnr de limi 
tamnifinotoriumeffercreditorifiliam non fludete,quem patercrede 
batbene ludere:quia tunc dabitur exceptio patri argu.l(i cum Cor 
ncliws.Scdacum quis.$ot.££ de folutiog$t vale Álberica vbifispra hodic 
verovi.lmouam,Caroli Regisno(tiitn comitijs de Valadolid-anno 
dominias4.petitione.6.6 cogitabisnamfortereducédaclTer ad ter 
minoshuias.l.Sclimitanda quandoinfuperfiua expendererilla que: 
exmutuo vel venditioneaccepit ve dicirprocemium illius cap. 











Ley VILDelpreftamo que esfecho a aquel que 
eJtu en riendade cambiozo de paños po» otrio 








ye 














30 ha Gofrascafas.. Vin Libris quia aquam hanriccribro qui leges addiftic 
in,L. 


finelibrofecandum Saly.poltglósin.l macedoniani. Cuad macedo. 
vbicriamqueric quid liflius recipic mutuuma contralénaris confal» 
tum:fed poltea conuertitin emprionem librorum:veram poñic repe 
ri.8crenerpolt Bal,quod non per.l.ed(ipater.$.hocíenaras confule 
tum.ff.co,Sibivi.per Alberi.quidi filiusaccepitmuenú in canfam 
necellariam,fed poltealufitpecuniamécvia.$,quodÑiaccepiréfido 
inremverlo : 














Ces pil, 
awPrzpolitus mercantiz mez velofficio nen tenctur de mutuo meo 


amSióntermino prefixo mutuuin nonfoluie 


4 







¡Ambiador o mercador, que 
ttouielle tienda de paños, o de 
algun otro menefler, fienco- 
mendalleaquellatiendaaotro , quenó 
eftouicfe en fu poder,te dexandolo y ciao 
como en fulugar:iefteatal tomare 2l<1 den pro. Ad- 3 
gundempreftido,por mandado Fdelo  de:ta-8 
tro, queledexa, ofinfu mandado, clo ,, Lale ER 
metéenproldeagl ¿ lo y dexa, tal prefti 
do como efte,nóestenudo delopagar 
efte qlo toma'"",mas aql en cuyo logar 
eftana.Pero fi nó lo tomalle por fuman 
dado,ninlo metieflecn lupro,cltóce es 
tenudo delo pagaraql que lo tomo: 
QLcy.V117.Quando dese ferrornada la cofa que 
fucdadaeniprifhada,é en que logar. 
alguna delas cofas quelo 
puedécótar,o pefar,'o mc- 
dir,empreflafle vn omea 
tos jotro , feñalido dia o logar * 
aque gela deviadareldebdor, tenudo 
esde gelapagar,cn aquel dia,c enaq|lo 
garq pulgconel.E fipor auentura*no 
toujere de quelede otro taritoatal, co- 
mo aquelto que le fue preftado, deuc]e 
dartanto precioporende,quanto mó- — loquitar ch 
tare,e valiere aquello que le prefto. E Nicea 


deucfercontado, fegund valiera%otra  1.Gipupilli.s 
. $e nota mul» 
tumiflam. Lin eo q vule quod nonfolum quando habuicmandatam 
ad recipiendas mutuo pecunias non tencturinflitor: vera cti quá 
donon habuitad hoc mandatum. Sitamen mutuumin véilitarem do 
ñ quodeft fingulare,neque mens ilesi 
Quidtamen fi dereceptione mui non conftarce:mifi per confefsio= 
nzinílicoris,antunctenebicuripfeinflitor.licethabuerit mandarin 
Angzin.l.4.in prin.ff.de rcindica.verfiillud auté limita. dicit quód 
fic.Xetiam Soci.in.d.confil.verficul,odtaunscalus.limita cria (Kinít 
tor fpecialiter(e obliga/fecfen fidem fuam altrinxifervein.Lin cum 
g.rabernz.fdein(tito.S vi.perSoci.in.d,coníil. 












bes q iníliror 
non tenctar p 







Íinico ofí 
mam: eo dur: 
te comueniri 


pole, 







inflitor.6t ita 
































Ulex VIII, 








¿poftmorá eflimatur 
quantum galetin loco vbi erar (oluendum, fed non appofita dienec 
loco 2ftimaturfecúdum valorem tempor peitionis iniudiciofacta 
8clocivbipeticur.had. 


n CEfiporarentaraProbatur hic;quod ex caula necellariafitcondéna y 


tioinco,quodnó fuír peticam. Tutiustamen c(tecundum Bart.in.l 
vinum.colu.fvfEficert.pesg petatur inucnum inillo genere de quali 
tate,qua fuie mutuacum, Sc quiadebicor polleteffe in mora, Sedecres 
feercextimacio.quód imploretur officium judicis fmper ext: 
ne:Scrunclompereniclententia fuperpetitis. 
Usegund valiera.Nonintelligas de eflimarione, que paruo tempo» 
sanitpropreraliquam carefliamifed de communi eflimationo. 
fecindum Loan.delmmol,in.).pretiareram.infi. lumtex.fad, 
1.falcialicer contrariú tenuitibi Alex. 8 Talo.in.d.l.vinum.colum+ 6. 
peraliqua motiua quibus refponder Decins.col.2.3n.d.1.vinumates 
cas cum Loan.de Imo.£cquid ¿contra fidebitor obrulit congruo lo 
co Scrempore.8ccreditor noluitrecipere, anin folutione regulerar 
fecundum valorem rejtempore oblationis,8cmorz creditoris.vi.la» 
fo.in.d.].vinumcoluinna. 4. 
Partidas, 














> 








A ij 





4b 


. Quinta partida, 





3 2 Csegund que valiere.Xntellige de valoreloci,vbipetitúeltitatamó, (1 
ibipoterat cóueniri,vcin.rario,5.fipervenditorem.ff.de actio.emp. 
Sclecandum glo. fi.in.d.).vinumE crefcicifla eflimatio á tempore 
morgvíque ad (ententiá,Sceriá poll deduéto tépore.quod daturiudi 
catisad (Oluendumytecúda Barvinal.z.$oia hacacolu»5. 56, fcómoda. 
có 
tE 
decritica.que 
- exprefle loq- 
rar de tépote 
quo accipit ia 
dició.glof. eñ 
$e docto, e 
terimlvinam 
Fficertapeta 
intelligúr hoc 
fapte nó fue- 
vit petitú eiá 
extra indicia > 
liter:náfi elec 
petitúcuncel» 
fetin mora. 8 
¿temporemo 
re crelcit efi 











talcola,como aquella que fuepreftada 
enaquellalazon,c en aquel logar, do la 
ouo depagar.Efinon fue feñalado dia, 
ninlogar,en queouicfle defer fecha la 
paga,dcuefer-contado,e amado, fegun 
q enaquellogar, dole faze la 

lemanda,ala fazon que gelo demanda 
re delpuesenjuyzio”. 











%Ze9.1-X.Como aquel que onie/Je otorgado que 
refosbiera alguna coa empreftada fi mon le 
Fue[Jeentvegada como fe prede amparar fige- 
lademanda/Jen. 





ua Tuza,e clperanca, fizen los 





á Gdicirperi. ) 
a o ES $)| omes a las vegadas,vnosa 
cenónas — tielfec,neque cg 
mepes di in tud otros, de fe épreflartalgu- 





46 es] na cofa,caquellos a quien 
fazen cita promella,fazé cartad/obrefi, 
ante que Ícan entregados della otorgá 
do que lahan refecbida,c delpues acac- 
fce que lesfazen demáda* fobre cltara- 
zon,bien alsicomo fi lesouielTen fecho 
el preftido verdaderamente. E quando 
talcofacomo cltaacaciciore, dezimos, 
queefte quefizo la carta fobrefi, deue 


que ibi vide 
re poters por 
Soci. E lafo. 


* coló.quibus 





ad conflienca 
údebitorem 
in mora tali- 
ter, ep venian 
interellequanti plucimiin concractibus Qi iuris, requiratlidiscóte 
i ¿exadli.8ccxol3g.in hac. fhcómod.ibiquanvis in (hi 
jurisindicijs Zxcaad quí docto.renentes cómundopi.relpódent,q. 
é i licé,iuxtaintellectá Barin.d.Son ha 
cifla.l.par 
di6tá diuertitaréintergloflacoresidt ni 
Hilowsiows fuitpolicahocverbum iniudiciomóeí auderem propter 
hocrecedoreá communiopi.fecundá qu intelligoilá.J.quádo ante 
¡nó elletpeticú exiñextraludicialiter: náfihoc operarur inter 
pellaciotacita perclapíum die expre(si:quáto magis vera intarpella 
tiolicerextratudicialis?Scquia hoc reperitur exprellum in cótradti. 
busbonarfidci.1.iteviliz.cúpervenditore..deadtio.empa 
eo bonawrationem dinerfitatis,coraliudincócradtibus (tr 
'cilo partitará.Scpro hisadde.l.9.citm14.8, 118. 
1.9.dicir porjuyzio.8,1.8.hocnon dicir, 
yde lic iuficiecetiam extraludicialiter pet. 








































Cies. IX. 

39Nonporeltacbitor opponere exceptionem nó mumeratz pecunia: 
Sicredivorprobarnumcracione , vel ÑKintra bienniumin indicio non 

fuir debitor conquellus:anr (did exceprionirenunciani.hudo 
1 0 Uemprefaralgunacafa Exiftoverbo Se qua tantñiniflo ticu. era dto? 
de mutuo carumrenú.que cofbúr pódere,numero de mélura, videt 
gexceptio 1nónumerara peemnia cátl habeat locumin confefione 
mutui harúrcrú,nóaliarinequin alizscótraCtib?Se hutus opinionis 
cltglin.liht6rracub” in prin.C.denon nuspecu,Azotameninfum 
158 Cicodn pipes y Mba exeeptlalaca habcncpro omite qué 
prisnonmumerauietelnon foluit,lpecuniztfde verb. fign.dufdé 
opi.fvitSimon vincen:8 ali fequaces, quamdk tenet Alberi, dítés 
fore deiute veriorginad.l.incontratibus.coa.(clicer y non fit diffe 
xentiainhacexceptioneinter mutnum, de adiós córratus.tu dic p ad 
hoc.vtifla £xXccptio transferaronus probádiin creditoré vltra bieniú 
Jocisátum habetin cótradu mucvi,Eceriá in cofefiione dois intra 
fuatépora,viC.de dotecant.nonnum.pertotú Sc elEragoyquia pró 
ptiores(unt homines ad ¿onfitendi ex canía mutui quam exalije 














laa A 





caufisinalijsciicontraCtib? vel reb?,cófefio ftatim preciudicar,vein 
J.generaliter.C,denó mume.pecu.mifi probgénezaciua , vel extor.vel 
fiumulacio,Scita tener Bal. Sc Saly ind in ¿Btracab* in prin.d Pan. 
de Caftin.d.lgencraliterai tame cofio ac ad liberádum ,poteric 
opponiexceptioinfra.zo.dics,vtin.d. Mn córraStib?.s.luper carr. 



























vbivi.Pau.de 

Caftr.S8 adde 
elto quercllar al Rey,oa algunos delos - 2nor.Bal.in 
otrostque fuzgan enfu logar, comoa- o (5% 
quelque le prometio de preltar mara- y era Quid 4 
ucdis,cnó gelosquifo preftar,nincótar * ficófeGio mu 

tuifiat coram 


nin dar,e deucpedir, q lemande dar la 





tellib',vi.Bar, 





cartaq tienclobre cl, delos marauedisd  in.1.excano 
leprometiodepreltar. Efife callare, q > tione.C.denó 
Tum.peca. 


lononmueltre afsi , ante quédos años 
pallen,delpuesquefizo la carta, dende 
en adelante,£non podria ponertal que 
rella. Efigcla demandafle defpues Le 
riatenudo de darle los maraucdis bien 
aísicomofilosouiclle refcebido h-Eli 
ante quelos dosaños fecumplicllen,lo 
querellaffe , fegund que es fobredicho, 
nonferia tenudoide refponder le, por 
tal carta,ninde pagar le los maraucdis. 
Fucras ende, fi clotro pudiere prouar, 
que leauia dado,econtado,los marauc 
dis,quele prometicra de preftar, o fi el 
debdorqueanía otorgado,queauiare- 
fccbido los maraucdis preflados,renun 
ciaflcala defenfion dela pecunianócó- 
tada.Cacftoncenon fepodria amparar 
porcltarzzon, Ef efte rénunciamiento 


e Ubemanda, An 3 
aútlicer adtor 
mibilperar:pol 
fit reus ¡fam 
querelá ¿ppo- 
nere2dic y lic 
veia authuhác 
auce quesclá 
8cbi glo.C.4 
non nume, pe 
cu, $ Barton 
auch. detépo- 
xenon olupe 
cuiper dotes 
colla». 

£ 4.0 alguno de 4 

- losarro». Quan 
do  creditor 
eflabfens, re 
quiriturpifta 
querela ppo- 
nafín judicio. 
vwehic Ein. L 
n concrasib? 
$.inomni.C. 
de nónu.pec. 

Sitamen creditorpolTet habericreditori fuficererfic in feripejs, ve 
n.dS.lu ommi, Y notgt inf intra.C,co.ti.écibiBal.S:Azosin (Ue 
ma.columo.2.quiaramen ¡lla.l ponicillam formamsvefiat coráludi 
cey8tinferius lubdlit,eficallare,quenon lo muellze 20fi. Ec, turi?eft 
quod liuequerclando,(iue excipiendo fiperhoc proponatur coram 
judice, 

$ Udendeen adelante, dde. in córraCtibus.in prin.Exibiglosinverbo, $ 
nullo modo,C.denop nu.pe.Scamplia Glimica iQáregu.velatevido 
bisperFelidn.cicantio.fol.4.S.5.defideinfira. 

E hen anficomo filosonieferejcebido.Non ergo excularerur á folutione, 6 
liceropponatexceptionem nónum.pecu,vel doli exceptionéclaplo 
biénio,licervelitinfe aTumere onus pbádisp pecunianófuicnume 
raca, 8 lic videturhiic approbario pins Jaco, Butrica.in. Lgeneraliter 

ncontraftibus.C.denon numepe.Bal.ScSalicesin(inó fin 
a Feli.affirmare videtur in.d. capit.ficautio. 

:4 deequitate canonica( que ratione peccati 

fernanda lin veroqueforo)cótrariú elfet fecidi comune opi. ve 
tradicloan.de Imo.in.d.c.icautio.colú.7.Feli.fol.5.colum.1- 42m 
remadmittaturdebitor ponenspolitionem creditori poflbiéniú, q 
pecunjamnon nunerauje Bar.tener q ficin.d.lin contradtibus.$.1. 
qui vulequod ereditor tencatar gefpondere  nili ex ¡ulta canía se 
cur quedlicsrcaquumnondk fe ferupalo per texn dia. 
in contraibus.S.illo, fedtencopinio. Barto.attenta diéta aquitate 
canonica, 

1 vanferia tenudo.IRam regulquod debitoropponens denon nume y 
rapecun.infra biénium non tencatur. nificreditor probetnumeratá 
extendeSclimica.vtperFelin.in diél.capit cantio. £o1.3, columna. 
4.8 fol.4. 

ko OrorefiarazonSáilicetvenó tencaturloluere.nilicreditorprobet nu $ 
merationem,poflet tamenin feaflamere onusprobandi pecuniánó 
fui(lebymeratam:nam non debet plas operari renunciatio, quálap= 
fusbieni) qui(ve dixialcim de arquitate canonicanon excludar de 
bitoremvolentemin (£alumereonus probádi,icatenerloa.de Imo. 
in.c.fi.de folurio.colu.pemul, E: Salycin diétal fi excautione. 1, Sa 
quvbi ScglofT, 






















































Ticul.IL.Del preftamo que llaman commodatum: 


9a Costa Anluficererrenantiatioin cadem charcazifa.l.innuie quod 
Kicsíed viderurdurum,comeademfacilitate ducatur.vid.Alex,cófil 
35.colú.1.vol.aduerte tamen quia dejurecómuni,commnunisopi 
eratin contrariú.(ilicer quod nonteneat reniiatio faftaineodé in 
ftramento,yetener Bart.kcommuniter dodto.in.d.Jfi excanrione. 
C.de non.mu. 



























EEsh. atalfucllecfcrito enla carta”. 
GdefoluAb> q ez. x.Quefuerga ha elemprefiamo, e que pe= 
PaineSica "e dereanerelquelonon tornare. 
Mera ¡Na came Ea Al fuercahael preftamod¿ 
Ldecidit, pS losomesfazévnosaotros, 


£ fiat renun= 
tiatio in eodé 
inftrumento , 


delascofas que fe pueden 
il cótar,o pelar,o medir, que 
luego qpallalacofaapoderde aql aq- 
enfuepreltada, q maguerla quemefue 
go “olalleucagua,ola furten ladrones 
olapierdápor otra manera qualquier, 
porde aquelfe pierde quelarcfcibe pre 
ftada,e nonpordelotro que la prefto. 
Otrofidezimos,queaquel que tomala 
cola preftada, finonlatornaa lafazon 
eds tenudo es depechar,2G 
lla pena, *aqfeobligo por cftarazon. E 
fi pena non fire pueftadeue pechar los 


fi.eam dich 
cile aquáopic 
nion€ loá. de 
Imolincap.i 
caurio. de fide 
infra. númer, 
25. Scallerie 
tiá.num, 6:Có: 














uuniter_ fer daños,elos menolcabos,* q refcibio el 
ari. Limita SS 
¿cintelligesni — OÉTO,Cn demíádar la cofaque fe prelto. 


£i_renuntians 
alimeret in 
feonus probás 
dí pecuniam 
non fuille nue 


E paraefto pagarlontenudos tambien 
los herederos, delos quetomaró el pre 
ftamo,como ellos miímos. 





mese + S8T ¡tulo ILDel prefta: 
fuper verbo. mo, aquedizen en latin Com- 


bien asi Q te 
netgloin.d.la 
fiex cautione. 
St Roderi.Sua 
rez. in repeta 
1.poíbrems ff. 
dereiud. fol. 
142col. quid 
tamen (1 renú= 
tiario fieret las 
plo biénio. vie 
Salicein.dL( 
ex cautione. 
qui vult , qd 
tali cafu nul- 
lo modo audi 
sewar y Bei ale 
fameret in le 
onusprobandi.viibidem,GFeliin.c.ficautio. 
s Lex Ko 
amNonexcufarurrecipiensmurno rem confiltentéin numeto, ponde 
evelmenfura cala fortuito, Spoltmoram tenetur ad pcenam li 
eltappolitaaliasadinterelleiple debicor Gcinsharredes.huda 
11, «orefamo.écin dubioanpralumacar pecuniadepofita vel muruata. 
vi.Salicsin.l incendium.colu.fin.C,ficert.peta. 
2.0 Glaquemefucgo. Concord. incendium.C.licerrpeta.Scinftisquibus 
xmo.ve contrahi.obliga.S.icemiscui. 
3 4 4 Aquella pena. Ecfic potell apponipoemain contrata mutuivintelli 
ge fi mutuansnon felolitusfcenerarisnam hi eAerolicus prafumeres 
torpoenaadieftainfraudem vírarum , vein,l.cum allegas. Cade va 
Sure 16 sicaioftaca pará, GperBarán.l.cum fipalai fumas, 
Edeverb.oblig. 
+ e 2d daras litros cabos Ade. quodephcfidnprina. £.8coq8 
y estlóco,k.l.númis. E dejnJicem juran vbi gLin verb.fua dic, Sno, 


modatum. 





Lpreftamo como le depar- 
teen dos maneras: diximos 
enla fegunda ley deltitulo 

fante delte.E pues que y fa- 
blamos complidamente de la primera 
manera de preftamo, a que dizenen la- 











daslascofas,quefe queden contar, o pe 
far,o medir.Queremosaquidezir de la 








tin mutuuni, porquefe empreltan to-* 


fegunda mancra de preftamo,quees di 


es A lAs 
ñ 


5 


taqpin mutuo pecunia vebiceríamintere/Teiquodef éxtra rem , ve 
i 5,quod noncll inalijs mumabitibusextra pecua 

meraciywcinl.lferilis.$.cumpervenditorem (fade actio.empri.. $e 
vi.quodex hociaferslao poll Fulzo.in.d.lnámis.zmotab. de quid 
licilec mercaroran veniarotiáinteroilecxtrinfecievi.Bar.in.delanús 






















cha en latin commodatum, porquefe 
pueden cmpreftar todaslas otrascofas 
quenon fonde aquella manera. E mo- 
ftraremos primeramente:quecolaes.E 
porque haafsinome. E quien lo puede 
fazer. E aquié.E de qcolas. Eé que mia 
nera.Ecuyocs el peligro, filacofapre- 
ftada fe pierde, ole mucrc,ofe menofca 
ba.Equádo deue fer tornado tal prefta 
mo.E quepenadeueaucrelg relcibic- 
rela cola preftada fi non la tornare. * 


mustest, ff de 
eo quodecit. 
loco. 


Girls foco 
de 





Glez. rl 
3n El commo- 


dacam  llud 
qd gracuicó an 
Jicui ad cercú. 
tempus veédi 
dacur Se dici 
sur quali ad 
cómodú reci- 





Ly 1.Que cofa es preftamo; d quedizéen latin pientis datú. 
commodatim,e porque ba afsimome,equiélo Ed 
puedef<zer,ea quiense de quecofas. De Tack 

E Ommodatum esvna ma. eS pucca 
2 feni 
¿nera de preftamo,quefazé — docqu 
vadas 





losomesvnos a otros, alsi 
AJcomo decanallos, o de o- 
tra colalemejáte de quefe deucaproue 
char aquel que la refcibio, falta tiempo 
ciertoú.E cíto feentiende quádo lo faze 
por gracia,o poramor, nó tomádo agl 
quelo da,porendeprecio, de loguero, 
nin deotra cola ningúa. Commodatú 


ire 


direde vil 








Íade co q 
cert. loco, $ 
sradie Bart. in 
1án comoda 
104 $.ficur, (E 
commoda. 8e 
intellize,vele 
comivodatíi 

quód deturad 
corea vliuna 
alias elferpre= 
cariú, venotar 
glo.scibi Bar 
Jn dia $. ficue 
de quovi.Ab. 
do.c.f.de pre. 


cal quelarcícibio.E todos aquellos 
Gdiximosenlas leyes deltitulorante de 
ftc,G pueden dare relccbirempreltadas 
las colas que fe fuclé cótaro pelar, ome 
dir.Efos mifmosipueden dar erecebir 
tal preftamo como efte,q fefaze delas o 
tras cofas,quenon fon deftanatura,alsi 


como delufo diximos*. 








GLey.11. Enque manera fo fazgel prefiamo, a 
ddixen en latincommodari, ecugo peligro es 
[if pierdeyo femuereyo feépcora la cofa ¿pre 
Sada: 


mitum tempus 
son potuifli 
vti commoda 
to, foreé quía 
infirmus. vid. 
glo.S«Bartin.d.$ufcit. 


É 


COxiere de 





'rofequitur diéta Azo.C.eo.in fumma. colu.1, 








flarcótradtus:quia pupillusnó eltobligatus,fed aliusobligacur ci. ve 
in.LJulianus.5.antepe.fE.deaQio.empridemg; Ecfi pupillo commo- 
dacum fit:neque enim tenetur,nili inquantum locupletior faétus Gt, 
velnifinquitantccla deliquie eE commo.l4.£.6c 1 $3. Ein. 
1.1.5.an in pupillum.fEdepoli.£ur.autem 8cprado K confimilesredte 
agútcommodati.ff.co.l.commodare,Sc Lita vel fur, 

k Coiximos.3.in fummahuius ticuli precedenú Ulex. FI. 

3»Contrahiturcomuodarútribus modis,autgratiarecipientis.aut gras 
sia dantis,aut gracia vtriu(g;. a dáris cótrahi? cómodatú 
teneturdonatari? de dolo tácú.(iaúe gratia recipiétis tenevur de omni 
culpafednon decafi.fed quando gracia vtriu(q;tenerur tale diligétiá 
ficucin rebus fuis adhiberesalías cencrur de leni culpa.h.d, 








y 
taciteinefl té- sp 
pus infra q4 5 decreta 
Xre- Jibus. 
lla. 


AA AAA A ——————_—————————— ———— A 






Precio. Adde.in.5.itemiscui,infti.quibus mo.re.contra.obli.adfin. 2 


3 
Í G£Jasmifmos.Sitamen pupilluscommodanerit,ab vno latere tantú 4 


s 








Quintapartida. 





12 Gcracia al quelo refcibe.Erfinon conftarculusgraca fa tum fit reg; 
Doe rlaias faétum comuodatarij gracia lecundum Bart.in 

Ll vecerto. Svincerdum. f.commoda. Senota quod fi contradtusfi 
rincipalitergraciarecipientis,licer aliqua veilitas venia: danti cen 
(eturfactus gratiarecipientistancumtexcnot. A ibinotar Ange. Se 
Alexand+iu. 
rogalli.in pri. 
Flicert.petan 

ée ibi criam 
Bacin fiprin. 

ab opor defeny- 
damientos. Ma 

clk Jeuifsima 
culpa, queclt 
deuiarío incir 

ta ab 
ca jntia. 
quam habent 















¡ Epartieron los fabios anti 
fguos ue el preftamo del 
cómodato, lefazc en tres 
22685 | maneras. La primera es, 
quádo el que emprefta lacofa la empre 
fa conentencion de fazer gracia al que 
lo relcibe,*tanfolamente,c nó por pro 
defi mifimo.E efto feria,como fi empre 
falle vnomeaotro cauallo,o arma,o o 
tracofafemefáte,que ouiclfe meneller, 
E detal preftamo comoc! 
aquel quelo refcibe, q es tenudo de lo 
guardar tanbiécomo li fucflc fuyo pro 
prio,caun mejorfipudiere. E filo non 
fizicile alsi,fi fe perdielTe ,o fe murielfe, 
o filocmpeoralle porfu culpa,o porde 
fcuydamiento,'renudo es depechar, o 
tra talcof,e tanbuena,aaquel que gela 
prefto.Empero fi efto auinicfle poroca 
fion,“enon porlu culpareftoncenonfe 
riatenudo delo pechar. La fegundama 
nera de preftamo csquando dela cola 
empreftadafe aprouccha, tábien el que 
la d2,como el quelarelcibe e ello ferial 
como fidos omescóbidallen a comer 
defovno avnfuamigo,cel vno dellos 
ouicile vafos de plata:c el otro nó: caql 
<uelosnó auia,ro galfe al otro, q lepre 
Salle aqllosvallos, có quebiniclle para 
fazer honrra,c plazer a aquel fu amigo. 
E detal preftamo como clte, o otro [c- 
mejante del, dezimos queaquel quelo 
relcibe,nó es tenudo de guardarle, mas 





Pas 















eximos. 


mi homines. 
vndelidiligen 
tíGimas pre 
camiíler ¿de tu 
nefciuilll pres 











vnico de com- 
moda, colv. 3. 
poltBartán 





quod nera: 
colum. 5.2d fe 
SEdepol 
30 docafon.Calá 
fclicer fottuie 
tum, de quo 
non” tenctur 
commodata = 
ios , cciam Á 
gracia ful cano 
tom faélum 
clk commoda 
vam. Et intel» 
Jige niti culpa 
etlerie ca 
fu, veda. 
vecerto.$. mác 
videndá verli- 
cu. led inter 















dim, 1R.co, 6 

incapit-rcod. que faria las fus colas proprias".E poré 
cimscin. Lin Y ! prepa? 
robo. 0. 





¿idem VpraceGiemoravelpadtam, vchabecur in dictis juribus 8e 
in.proximnfiacodem. 
4d ae fferia. Mud exemplum ponitcófulein.L.in reb'in prin. ffaco. 
5 e Ueroprias.Aduesteadi/.L ná de jure comuni conciufio comme 
nisodto.elt quod commodatarias gracia vtrinfiyue tencí de culpa 
esiamlemipertex.in.L fi vecerto.S.ntncvidendun, Scin.l. in rebus. 
jvprincFcommodai,S.ibi Bartkrenetglo.in.$. irc iscuiin ver- 
buexadtamin!li.quibns mod.recon.obli.Xin«d. fi ve inter 
¿um Icommo.Abb.in.cuxde comuod.col.adicerglo.ibi dixittan= 
tum dedolo Bclara culpa Ec leuisculpa prout definicar áBart.i 
quod neruacolum.1o4F.depole(t deniario incixcunfpetta ab eadili 
gentiasquamadhibent homines diligentes ciuldem cóndicionis Se 
profefsionis. hoc prout conlideracut culpa in rebus prorfas alie- 
nis,quedifinicioprobaturin.l.caigitar.fEde pigno. aétio, Coniun= 
¿tacum.lprerceden.in.$.fi.quar eciam loquiturin commodado,cum 
gloábi probarur.quod eriam in commodato,quádo fitgratiaverin£ 
ue deber ralicer Jeuis culpaconfiderariifla tamen lex vule quod 
Co:mmodarariusgratiavrriu(que licer cenfeatnrdeleni culpa,debear 
tamentalis culpa confiderari fecundum cam diligentiam quam ipfe 
adhibebar in bis rebus proprijs , Snonvltra videlicer (ecundum 
quod alius homo diligens foletadhúbere, Scideó.tene menti ¡fam 
I.culusratioforte poteftaGignari, quiain tali com modato verticur 





























focietasquedamilliusrei commodare vnde(ufficiccamdiligentiam 
adhibere qualemin rebus fis adhibere foler , ve inafocius focio, 
fF.profocio. 8cin.$Minfli.delociera. Scfic quod levis culpahic con 
fidereturnóvtin rebas alienis prías:fed pro vein rebuscómunib>, ve 


incóibus.Barán.l quod nerua. fupra allega. diffinit leuem culpan. 
écadde ad f- 


deguardando loelyafsicomo lo fuyo, dia, , quel 
nor.Bar.inle 











maguer feperdiciTe porfereldemal re pco. polt 
cabdo,fno feria tenudo delo pechar.La ibi. E ea 
tio. adde. |. 8. 





tercera maneraes, quádo cl queempre- 
falacofa,lo fazecon entenció de fazer 
hórra,e plazer ai mefmo,mas que por 
aquel quelo refcibe.E cfto feriacomo 
fialguno empreftaffeafu cfpofa,So au 
mugcralgños paños, "preciados, por- £ 
quevinielle ante el más apueltaméte, e 
mefor.E porendedezimos, quepuesq 
el Eazccl preftamo;porlu hórra,e por fu 





Mi7.partit. 
hor fer el de 6 
mal recabdo, 
Sed quid fiin 
sebus luis :elt 
omuino negli 





plazerticllapierde aquello quele épre aia nod 
a 2 Tune tenetur: 
fto,non estenudadelopechar, fuerasé qua dere 


in laram cul- 
pam. intellige 
ergo desoqui 
alíqualiter e- 
rar negligens 
non tamé om 
nino fecundá 
Bart. qui ita 
declarat in. l. 
quod Neruas 
fl. depo.coli. 
a ESaly.in.l. 
Gnolla, 


de,filo dexafle perder engañofaméte!. 
Elo quediximosen cftaley, ha logar 
non tan folamente,en eftas colas fobre 
dichas, masen todas lasotras colas fe= 
mejantes dellas. 





Lcy.111.4quien perren efce el peligro de la co- 
fa empreStada,quando fe pierde por ocafion. 











q old 
JOR ocafion perdiendo al- ff. depigno.a- 
undomela cofa que ouicf o: 
g S qu £ UA fedpeli y 
[e refecbido empreltada ,* Facie"quodin 
que fuelfe de aquellas que dubio> ne 
HACE quedan 
fenon pueden pelar, nin cótar,nin me hole d9 
dir,afsicomocauallo,o armas, o paños — tius videntur 
o otracola femejante , non es tenudo o a 
delapechar:clg la refcibe,f1 fe pierdefin — vid. que dixi 
fuculpa.E porocafió feperdiédo ,enó  imil olas 
porfu culpa,fcriacomo fil gela Gmallc — Taper parte co 
fucgo,"con otrascolas,o f1le cayellela o 
ifla fint con 
fueta donar, 
refumitur donatio.L.1.5.officium. f.detutel.Bcratio diftrah.8 pro- 
dla n ordinationibus Taurinis. Jn nou. re 





fivtcerto, 
desrinterdú. Sn. | 
dicuvnico.d cómo. $ 





h GreñosExepla hocScaliud ponitur 

i Uengañojamente.Dolo (cilicet Sclataculpa.vti 
$.isquoqueapud queinti.fdeadtio, Sol 

Mex. 11, 

aw Sirescommodataperijt percafuna ,veinexemplishuiuslegis, non 

tenctur comimodatarius,fitamen culpa praceGir calum,veincalibus 

inhacLexceptistencturlrem tenerur decalufipolYdiemaGignatam 

rem comunodatarm non reltituas,velli(ulccpitin fepericulum cafus 
forcuitiahocdicita 

k di Quefe nonpueden pefar. Nam deillis procedit quod habetur fipra dí. y 
primo.Lfina. 

1 G como f.Habeshic quí dicantur calusfortuici $e aliqua exempla » Ec y 
adde, .contractus quadam adi, fidereg,iur.de quovid.plené per 
Bald.in.l.que formiis.cola.C.depigno.aCio.vbiaponittamdecó 
tingentibusfaéto natura, quam falto hominis, Sibidicir quod cafus 
fortuitus eftaccidensquod percultodiam.curam,vel diligentiam mé 
sis humanzznon potell cuitari,8ccalusfortuitidicuncur violentiycui 
Dominitudicio procedunt.venorarglo.ins.1.inli.decapio d 
tradicBald in. licer.col.1.C.loca. 

an Uucgo. Lncendiumergo eltcalusformicus , ve bic Scl.fvecer 
























terdíE.cóm. cop.etl 
dotitoa lio 





Titul. I.Del preftamo que llaman commodatum. ó 





5.quodvero fenefuro.co.8in.l.contrattusán fi. faderega.iur. 

¡4iotellige,quando ortú (uieinecalpainhabicáció. vedeclarar Bale 
in.L.násclslare.a fade ofi prefe vigil.quevi,S glino.preterea 
infti.quibasmo.re.con.obliga.éevi.in mateciaboná contil-Alex 
so.volu.1.éc late per Salice.in.l.que fortuitis.colu,2.£,3.C.de pign 
actiomvbi Se 
Bal. cafardefufo),e la matalle, o fi gela lenal 

43 Uca laca dsd larebafTél 
fu Adde.d.s. fenauenidasdeaguas,o gelarobalfélos 


ques verofé-  enemigos,o gela furtallen ladrones, “o 
5 Uncfujirtac Bla perdiellefobre mar poralgunatem 


oía diciepro- peftad, o porqbrantamiento de algúd 
pea as mauio,en qlaleuaffcome, ocnotra ma 
qu vero fene- nera femejitedeltas. Pero razones y ha 
¿tute $ bi quemaguer fe perdieffclacofa por al- 


lo.in verb, fal . 
Ein guna delasocafiones fobredichas, que 


€ c Grurcafen la-  feriatenudodela pechar, aquel que la 


eee ae ouicffercfcebido empreftada.E elto fe- 


dicil vi larro= ria, gaísi como fidemandalle valos de 
pá Ide sic plara cmpreftados,con que beuicfTen é 
defiinodequo — Lu cafayeloslcualle fobre mar, ocn al- 


non erar fulpi— gundcamino,clos perdicffe alla,ofi pi 
PEN EN dicfle alguna beltia cmpreftada: parav- 
que fort najornada, cla leuafle mas lucñe, e fe 
a muriellc,o fe perdiellealla. Cacntales 
in.Livbinora  cafoscomoeltos,o en otros femejantes 
biliter. Sn de — dellos,tenudo feria de pechar,lo quere 
rtamentara  fcibiefTe preltado,maguer lá cofa fe per 
tum nó mume — dieffe,por ocafion,porqucel dio carre- 


Pr he rapor do acacfcioaquella ocafion, vÍan 


in.l.cum duo dodellaen otra manera que non denia. 
bus. damna=  Otrofidezimos que refcibiendo vn o- 


pro focio.de o ne 
E glo. i medeotri,al gía cola preftada:falta tié- 


e lo po cierto,quenon fuelle deaquellas, q 
ituc. quibus e h A 
noe conera — Tefuelen contar,ninpelar,nin medir, fi 


hi.oblig.Scin. — pudieffe dia o hora cierta, aq la tornafTe 


getie ab fu feñor,fideaqueldia,o deaquellaho 


ee A 
quádo nó po- dolacontra lu volútadede fu feñor,c fe 
tel culpa ima : . cd 

putari, ve in perdiefle,o fe muric[le: tenudo feria de 


a ve — lapechar.E cffo miímo feria fi aquel q 
somnclonta  Tefcibieffelacofapreftada: feobligaflet 


dara fuic ei, entomádola,quefi fc perdicffe:a fe mu 


cui fircam fa- + de 
nl a ricfle,o fe empeoralle , poralgúa deftas 


vxor eius ei COlasEquediximos: quefucfle el peli- 
fubrraxir, vel 
Kifuitfa Qu farcam ¿familiari,de quo verifimilitercófidere debuit: 
quiareputabafbonus,vel quia oflia bene firmauit:fed de nodte fue- 
unt perforata,vemultotienscontingitín apotbecisjin quibusnullus 
dormitfecúdum Saly.in.d.$.damna.£cAngen.d.$.fediftequidem. 
6.8 gloin.d.5.damna, 

y d arfeficia die Lbvcemno $ ledincerdificómoda.SubiBartno 
tanter diflinguentem,quádo quis teneatur, de caía (culpa praceGic 
calum.Scadde.).q.infracitu,1.8c1.20.cit0.13.ca, partadevi, in materia 
norab.di0'úBal.in.c.1.G. epilc.vel Ab «quero.qp li quis pra: 
cedéte(ua culpafuitexocular?,vel aliásinhabilis, feu jnutilis faétus, 
aufertlibifeudú.Bevi.p eundéin.c.2.in finde feud.fine culp.nó amic. 

3 € QTeniendo lacontra voluntad Etfic vbi mora pracebitcafum tenetar 
guisdecaluwvehic 8cinolficxlegaticaula, fodeverbo, oblig. Scin.l. 
quod temibi.fficert.peta.Kin.c.1.de commodato. 

9 Qseobligafe. Adde.l.1.C.co.Bconeostitu. San lit idé Ñi resdaturex 
timata.vivibi Abb.colu,ba z 

10 y Greralgunadefas cofarsSedán requiratur y [pecificótnr calus,vel(uÉ 
ficiar generalisrenúiciatiocafiwum formitori,generaliterinfe fufcipié 






































í UDerecabdo, Adde quod habeturii 











turopini: 
in contraéti 





iopolt 
«que d 


grodel. Uiexil1T, 

SLey.2111.5iaquel que toma lacofa emprefiada, Pi, Sora: 
ls cambia por menfajerocuyo dene fer el peli 
gro fifeperdieffeenla carrera. 


Mpreftada tomando algád 


Jomecola deotri, que fea de gentó anccum 
eo cui como 
aquellas: quefe non fuelen dans mandas 


lcontar nin pelar, nin medir — vit , 8caípor 
Fiaquel aquié fucíse preftada: lrembisf icanno 


el netar de clus 
feal feñorcuyacra:con algunfa omeh  perditione a- 


derecabdo'quefucilcatal, queonielfe a laa hoc 
de, 

coftumbrado de farenclitales colas: 0 h dcó/gumfa bé x 

mayores:fienleuádola eftetallaperdiel  dre.Limitani- 


feporocañion,comofi gelatollefsé por a a 


fuerga: o gclafurtafséo en otramanera — tacicó ex que- 
femejite deftas:o file fiziclsé algúd en- O 
gaño porq|laperdiefse,en qualquier de fam referret, 
ftas maneras,o en otras femojátes dellas ra Eo 
dezimosq£e pierde a aglq laprelto e in. d.eumquio 


nó alq latomo preftada.Capues clpu-  $Miin 
foaglla guarda:¿embiarla:quefizierafi 
fuyapropriafueffe,nó estenudo dela pe celge, quan- 
char.Mas filaébiaffecóomeq nó fuelle 4 Ipecies ro- 


debué recabdo!,e ¿ quiénó ouieffeaco 


ftíibrado de fiar tales cofas,fife perdic ele gr 
ticas,nam indi 


fe por culpadelte atal:0porfunegligó — finéte piree 
cia,tenudo [eria dela pechar agl qlao»  periculo “mit- 
viclletomado preftada.Masfiaglqueo de Ce 
vicllcépreltado tal cofa:ébialleporella pera. € tener 
algúd ome [uyo,caquelque latenia ge a 
la diese 1aqluomegembio por ella pign. Pan. in 
la perdieffe,o la mal meticfle, ofe fucf- d$:fi.notara. 


E, plicftdes 
feconella, perderle yaa aqueleuyafucl Puerma 


fee non aqlq la tomo empreftada.Pe — tis, licee Cs 
A renerctur «des 
ro ficfte quela aujapreltado, e cuyacta  ferread domi. 


¿biafledeziraaqlaquié la avia preftada  citium credi 
que gelacmbiaffepor algúdiuome de da 
recabdo,en quien fe fialle , e elte atal — effer periculá 

perdendi tem 
iniúnere,vtvoluitglo.not.in.Lcum hi.$.caufeffdetran(adio. quá 
ad hocallegar Balin..liberer.colu, 4.C.de operisliberto, $: Platea 
multánotansind.nemo.C.de anno.éctribu.lib.10, 8 fimiliter fiego 
debitor,quantitatis tradidi eánuntio ¿creditore deflinato. Naim i- 
beror,licet nuntiusperdar(ecundum Abbain.c.fignificante fupra al 
Jega.Scprocedic cciam (inunicius(irecclefiz Lecundum Baln authés 
hociusporreftumin fi.C.defacro(amecclefo 





































adde text. , 

notab. notar Balón 
Liiscui.Cadefurts. 

k Grierencl.Ernonrefercan elfer pauperíi alias ex bonismoribuspre 
cedencibas erartalis,de quo erarconfidendum.vcio. ].fufpeétum, é£ 3 
ibiBarto.ff.de (uípeét.tuto. 

1 be buen recabdo. Nota quád imputatar el qui malum nundum 
milit.adde.l.icum exhibuiflent.£Edepublica. $ ¿n.l.curo manda 
1o.f.demino.Kglo(lin capuin grauibus.3.q.7.6c1.cum qui.$.b. 
plo.Lfequen.ficommoda.Scl.l folurus.dabiBaro,1, notabi 
foluio, 





4 








PP. 


¡ 














Quinta partida, 





$2 Cto creye fe Imputaturci,qui faiecredulús vehic,Senotatglof: 
neicáula.fEco.culusdiétam approbaturin ifta,l.limita «intellige, 
nificommodatarinshabeatiultameanfameredendi,vtquiapo: 
infbrumencú Falítum,velerarfamulas cófuccus iittipro talibus,vcin 
1.pe.fF.quodcumeo.Sc.l.vel vniuerforam.T.d pizno,atio.tener An 
ge. Paul. in 

















diem porquiégelo embioadezir , cambialle 
Eicioncaro  larazó,e digefle que le embiaua dezir, q 





gela ébia/Tc por fi mimo, fi efte quela 

tiene locreyelle?, e gela dife, fila per- 

dicile ofefuefTecon ella,es el peligro de 
“aquel quela tiene preltada. 

Ley. V.Como los hevederos del finado denen tor 
sar la cofa que refeibioempreStada aquel, a 
quibellos heredan 

f SS F Vriendofealguno,aquicn 
onicffen preftado cauallo, 
o otra cola femejante de 
gc Y ta, tenudo cs delo tornar 
fuhcredero,a aquel quelo cmprefto. E 
fiporauentura los herederos, muchos 
fuellen,qualquierdellos queayarque- 
Macofab es tenndo de la rendir, a aquel 
cuya era,o 2 fas herederos. Otrofi dezi- 
mosque liaquel que tomo la cofa pre 
ftada, la perdio cn fu vida,o la perdieró 
fus herederos, depues q cl murio, por 
fu culpa, que fon tenudos cada vno de 
Mosdela pechar, pagando cadavno lu 
parte, enaquellacoa, fegund valicr, o 
deuécomprarotra tal,como aquella, e 
tan buena, e dar la a aquel cuyacra, lao- 
traquefe perdio.E aun dezimos, quel 


ue. $. fed có 
ullo, fade in. 
fito.$k.1. qui 
cúg;»C. deler 
mis fugici. ver 
ficu. qd li fer 
mus. de adde 
Barain. 1.£iqs 
vxori$.apud 
labeonem. fo 
defurtis. 
dex, 
20m Hrrescom 
amodatarij to» 
netur ficut de 
funétus : GA 
fine plares ha: 
redes, tenetur 
seflituerc te. 
nensrem com 
modacá: fed li 











ellperdica,om 





modatur res: 
quiliber pro 
parce mili fue 
rincinflidam 
obligati. ln d. 









Uco» 
diz hoce: 














quitatecontra 
cgall.pro hz vna cola fuere empreflada, adosomes, 
reditarijs. C. 


o mas,equando gelacmprellaron,non 
fe obligallen cada vno dellosen todo, 
paratornarla,fiaqlla cola fe perdiclfe, 
tenudos fon cada vno dellos,de pechar 
fu parte,e non mas", 

Ley Y .Como aquél que prefta lacofa que ha 
alguna maldad en ella.dene apercebir alotro, 
que latomapreflada. 

Ae e Idiendovn ome ficruo prefla 
do, para feruirfe del algund 
tiempo, fiaquel fieruo fuefle 





de hire 
acto, « 
$. litres, fa 















prias 
ls con 
tellatacam de 
fanéto. fuper 





dicione. (E. de 
condi, furt a 

1 € cada voedellos. Adde.Lfiduof.depofi.Scglo.in.l.vecerto. $.1iduo 
busechicalum.(Ecómo.in parce habebuntur. 

3 d Gscperdiefe.Exchocvesbo colligicur q loquiturhac.l.de obligario» 
nefecundasiararione doli vel culpa 

4 € Usa parreenon enmás Nota benci 
niocomuunisdoBo.cratincótrariuos tilicerapin obligatlonefecú. 
dariaque daturracione dolivel culpz,(i ambo commodatari eli 
queruntíenfueruntin culpa,propter quam res commodata fuit de 
perdica,vequilibeccoramreneacurintolidú.Se mouentur dodto.per 
textin.d.5.fiduob* vebiculú.ad in£abi quodammodo duocihabe 
buntar.lftavero.Idifpon 
fuccitevequilibetrenearurinfolidú. Teneergo mentiiflam-1. que vi 
«surapprolbarsonkgloja.d:4. ducbasvebicultio vecbo. habebl 
turquecintelligicillum tex.fihocadá eltyvcfintduo rei non alias, in 
telligendo glo.quodloquacur de diéta obligatione fecundaria, quam 
taméglo.dodo.intelligunt,quod loquarúr de obligarione primmici 
adreirellicurionem.nó defecidacia.Limita Sintelligeiftá.l. quan» 











I.quiadeiurecommani opis 




















nonteneantarnifipro parte, nifiadtú 





do vterque commodatarius dolú vel culpam commibc: nat (i 
tantum comunittererái lefolus tenerecurio rotum,vcindl.1$. apud 
dnos.tiade po.Barsin.d. 8 disobus.colum.3.verfisoppono.kviderir 
quodin,oblizacionefecundaria. 

Alex Pla 











aw Cominodans 
tenccur de dás 
no commoda 


ladron, e el feñordel non apercebic[le 
endeza aquel que lo empreftava , más 
fecallafTeÍ,1i efte ficruotal furtafle algu- 
na colaya aquel que lotomo preftado, 





vas viciofun 





tenudo es cl feñor depechar aquello, — fidominos (i 
quelefurtaffe clfieruo. Otrofidezimos A X commo 
lacarium non 





certificauito li. 
dicit. 
£ Use callao. 4 
Cum (cireteó 
efarem, vt 


que fi preftaflevn ome a 0tro, alguna 
cubayo tinaja,o otracoÍa, para tencr vi- 
no,oazcyte: fiaquella cofa que le pre- 
falle fuelle quebrantada , o fuelle tal, 











que refcibiclle mal fabor, el vino, o el a a 

azeyte, ofe perdicfle, o femenolcabal- — échoc requi 

fe,en otra manera aquello que y meticl tur, ve pobie 
agiadtione có 





feye fabiendo8el feñor della, que tal era, 
trar 

fe callafíe, que lonon dixeflc al que la 
preftaua,tenudo es de pechar le todo cl 
daño quelevinielle, porrazon deaque 
Ma cola que leprefto. 
Ley V1:.Queelqueroma fiernoyocanallo,em= 

preílado, quele dene dara comer mientra y 


comio 





rernoxali:, 
fer eciam (1cÓ 









ter, ve hic Ec 


Anallo,o ficruo, o Otraco- il 


fafemejante delta, toman- 
do yn omedeotro, prefta- 
kia, clquelorelcibe, tenu- 
do es deiarle de lo fuyo que coma e 
todaslascofas q fucró mencltor dnd A cacaiacad 
traque fefirniere della.Mas fiporauéta  expentas rei 
ra, caycfle en alguna enfermedad, fin e 
enlpadeaquel, quelaaniacmpreftado, dencia led de 
todaslas colas quele fuere mencfterpa — espeníisinia 
rá uarelceraq lla enfermedad, tambien nado 
enlas melezinas, cono en gualardonal minus, hd. 
mucftro, q le guarefciere por fu trabajo a 
el feñorh dela cofa es tenudo de lopa- 
gar,e non el quetiene la cofa preflada. 
YLey.V111.Como aquel que perdio la coja empre 

Jfada,ela pocho a fudueño la deue aner, filo 

Fallaredefpunes. 








CERA 

















bas. Spolfant 
fReo.£ que 
cacur quan 
tas magna vel 
patua relinquicur arbieriojudicis,glo/Min auchen. vequi obligatas fe 
peribenthabe.resmino.s.ted Sci quis.Bartiinauché.minoris.C. quí 
teflauto,darpoÑlvid.b: leon.colum.pentl.C.locat,S: fun 
civilla,l.contra glofin.l.arboribus,5.deillo.fl.devfuftuQ.quae dicit 
famuluiminfienian deberc haberenecdamexpenías: (ed Glalariam 
dequo vid.Barc.in,Lfi vno.$.item cum quidam.colurn.(i.T.locar.8e 
in.l.opere. de vfufiu.lega.Scbi Balan.1.fin.Cade condiainter.8e 
iberri.colum,s.C.de operislibere.S: Specul.sicuade Joca,$.polt- 
quam.columó.verfi.quod fi mercenarias. 



























ley TL. 


am Si commodatarius perdatrem commodatam Sfohuit e limacionem 
commodanti,éx poltea inuenit eam dominusiplinsell eleótio velre 
tinere preu vel recipererem, Sepreciumreflimuete:fedliextra 
es ar innosecperasca comoda tanquamfiam.hos 
hit, 


ta 


ab 


Titulo II. Del preftamoaque llamancommodatum. 7 





Osficgencia. Approbaccpi.glosin.Lin cómodato,$.(1fT. cod.nóape 
viccamenifta.l.quam aétiongadtor intentare debcar.an relvendicas 
tionem ex co, quod elimatione(oluir.vtin.L.ficulpa.fEderei vendi, 
ancódidionemfinecaulaad repetendum pretium. ve ín.L.Gfullo.fE 
decondi.finecaula,anadtionemcómodari cótrariamadrem,vel pres 
tium alterna- 

tiuz,proutele 
gerlcloluerere 
usyve hic.Scin 
didt.5.fin.vbi 











Erdiédoalgunola cola que 
omafle preftada , e delpues 
Bare. poff las que fucile perdida : fizic[Te 
cob. Butri,te- emienda della a aquel cuya 


ner, q adtor ; se 
pol cg era,pechado gela: fi acaclciefle, queelfe 











vna 3ñus  orfallafTe depues aglla cola: q craper 
pon didayé fu efcogécia”es delatomar para 
al fufigliere,e deue tornaralotro elprecio 


$ Lupas «a gouieffletomado porella,o dercrenercl 
cóteflacar, nó di hn ri ñ 
poccpolEh preciopara fisedaralotro la cola l10- 
tem contelta- — troalgúolafallafle : q nó fuelle cl feñor 
tam reus elige della:puede gelademandar ag] g la per- 
sesveloluatóe 7 - a a 
tiumofedcoze  Jio:tambien como fifuellefuya?:por: 


tur foluere fe-— el aujaya dado el precio al feñor della, 


cundum natu 
is  TLez. 1X. Quando dene tornavel preflamo a- 


ram 
intentataa In quelquelorefuibive que pena dene aer filo 











contrariumta i 

a mon fixjere. 
men videsar, ps 
imó quód nó 


competatinifto cau attorirei vendicatio,quialicet folueritextimra- 
tionemicx que tamen non eltnadtaspollelsionz, none(tíadtus do- 
amínus «cúicinon (itcellarei vendicatio, non pote(t azere aftione 
inrem,ée hoc credo verius,64 rencr Angel, 8 Pau,de Cattain diéto.$. 
fipoltDy:in tur.ib.6.poterirergo intéta- 
rcaftorvelcódictionéfinecan(a,vicótrariácómodari, vehicoBcin,d, 
1.Gifullo duobustamencalibuspofler adtori competere rei vendica- 
tio.Primo fi re extante,S: hocfciens comsuodans recepit (ponte rei 
extimationem:quiacumvideatur vendidifle, ipoftea res perueniar 
adeum,tenebitur ad reireílitutionem vriliinrem. Secundó fidolo 
ple commiodacorhabuirextimarionó,vequiaiple furripueracré, 8e 
nibilomin” habuirextimatione.vein.) rémihi.8cibi Albe. ff.cómo, 
vi.gl.é:doGo.in.d.l.Giculpa.in verbo, luuari.£cdmgl.in,d..6 fallo. 
éevi.qua dixiin+l.19,ticu.parti.z:in glo.fup verbo,queletorne. 

Usaya.Dabiturciergo veilisinrem etiam fin cefsione,vein.d,L fi cul 

a.ff.dereivend.S probarurctiam hic. Glez, 1X. 





























»ReÑituidebercómodariexpleto ví vel tépore,nec pote? retineri 


2d 


a 


pratext debiti, nifi pro necelTarijs expéfisin cómodato faétis poft 
quam fuierescommodara, Sc nifi reftiruatur tenctur cómodatarius 
adexpenlas:Scriamreneturde cafu poll moram contingente. h.d. 
recho, Ideftpoltvfnmexplecum.vein.lincómodatos$. ficut.facó- 
moda. Kin,c.1,eod.tica,nonantealiás dareturcontraria cominodati. 
veindidisiuribas,precarium tamen reuocaripolt, quandocunque 
Eclirescócedereturprecario ad cercum víam.venot. Ább, in. cufi.de 
fcario.Scin.ca.lupel.1.col,radecómod. limitar Se incelligit not 
3n.d.cofi:coLfina.niliex renocatione Cari) incépeltiva fieret magnú 
damnism fó piéti:garúc obílarerexceptio doli :ganó potelt 
negari,quin Pcariá ftbñficia , Sc quomodo dillinguatur cómodarú 
ipregarionddperglo.SkAlberEedoBojin.de fer Ab dl, Caula 
«complido.Quid commodanicibiequem ad eundá Parifios $e te 
nuiftitanrumin domo, potuifisjre ¿kredire, dic quod poflism: re- 
uocare ante víum velaliu ses expletum, argu,f. deverb. obli, 
1.interdum.Stener Alberi.poltlacob.de Raue.in,d,l,in com moda- 
to.feficiat.fF.co,vbi dicirefleidem 8: fi commodatarios fit impedicus 
vricaluforiito.Sidzdicicli commodatarins non poflervti re com» 
modata namtunc ftatimpore(brenocari, vid.ctiamibiper Barto , 
UDeprenda.Concordat.).fim,C.co.G.l.petétj.qu eft calus notabilis, 
«Seratio huñus decifioniselt fecundú Al. 
¿in.1.6.quia res peruenirad retinere volentem 
licaufa , ex quapatet noluile tradentem ins in ca conflitueres 
vrin.L.reicommodatz,(f.eod.S ficceffant contraria de.la. C, eciam 
ob chirographapecujpig.tespo.étalígrum.1. Scquid fi pecuniagór 
Ipeciesanpolitretineripro debito.vi-Salyc: poltglo(T. 
ás ¡ple ScBald. 8: Ange.latédi(tinguntin illa materia,vide 
pereosililla materiaretentionis. Sp Bar.in.l.fin.Cn quibuscanto 
pig ¡postacite contiahi,8cin.luinon forte, $icentum. do 


































condi.indebi.£Bal.nouell.in traftarde dote.£1..42.. 

E dosfuecqueelapefn Aprobar E declaracopiglodad 

cod.Sclichabes hicenum caliam,in quo competirias retentionis, (ed 

Icetrationcimpenfaram,quefadtz fueruntinre commodata ; non. 

procederertameninfaétisinredepolicawveia fi defivinfra cita. pro 
xi. addo 

PS porel quisre, 

Ara feruiciocierto A ofafta Haces fren de 

Me tióofeñalado, refcibiédo — fandi quont- 

algúo deotri,cauallo:o o- En Abc 

LC turexpentefa 

e tracofafemejite:emprefta — Qarin cius fue 

da:dezimos:qluego q elferuiciofuefle nere.velinhr- 

e ie amitace.linre- 

fecho So eltiépoleacóplido d: tenudo  fituenda.vbi 


esde latornaralu Señor, enó la puede Bal.C 


tener dédeen adeláte, comoenrazó de e 
prendae: maguer aquel que gela auía dei podeffor 
preltada ,leouielleadar alguna debda Port reine 
ootracola:fucrasende fi ladcbda fuel epale Es 
fc-porpro,oporrazó deagllacofamel  fas,caufafre 


e €mum percio 
ma,quercÍcibio preftada.Eaun eftonce pledoramn, ve 


ha menciler quefeafecha, delpues que - in-1.13Domí 
gel preflarong enon ante.Ca eltonce er, e 
bienla puedetener: fafla quefea entre-  dum.fh tamil. 


gado deladelpenfaque fizo en la cola . Recife. Kindo 


















a0.ticuaS:par 
Sel resmi 
norisvel furiofipignori detur(ine decreto, licetdañío non tenear,có 
perittamen retencion veilitacem minoriseltver(am.L. li pupillo 
IF.derebuscorum.gl.in..2.Cadecuratodurio. Item minor 
Avendicado alienata repellitur fi precium in cius veilicacem verfum 
nonreflicuar.l.vrere.3e.l.fipradiumainfine.C.depredijsmino. tem 
vacorpotell retinereres viripro dote , veibifoluatur.l.(ifilio fami- 
nprin.ScibiBar.fE.£ol.matrimo.Sevid,in hoc omnino que tra» 
dit Ange. Arct.intragta malefcio.in parte, Se eius bona publicam*. 
col.2.8cBalio.l.cumtibi.C.qui potio.in pig.habe.texain authen.de 
exhibenarcis$.quiaveró.colla.5.Stprocedithocantequam hzrresin 
tretpofTefionem bonorum hereditatis:aliás non polfer heredibus 
non confentientibus.vtin.l.dorisa(tionemfE.folu.matrimo.Decius 
confi.400.col.+.8cderetentione bonisintrantisin fundum alicuius, 
Guoulaucfaifci de danos Barna. hocamplis.$.aín fin 
le dam.infeCtitem licitéretinerprocurátorinftruméra litis, quonla; 
fibifatisfiar defumpribus.l,quze omnia. 8cibiBarr. (E. deprocura. 
poterit etiam dominus fruétas fecarospercolóhum adhuc extantes 
infundoloco pignorispro mercederetineresvrin.l. inpradijs.E.in 
quibus caul-pignwel hypothe,taci.contra,nor.Bald.in.l. dem poft 
princip.C.loca.Btcum emptornon tenetur fare colono poterit eo= 
lomustecinere rem, propter expenfasin re faétas.1.colonus. fFa deví 
¿cviarma.Balo.l.emprorem,col2.C,loca.adde Bal.in.l.non ab e» 
C.vndevi.competitetiamiusretentionisin calu.L.ratis. StibiBarto. 
If.deincen.rui.naufta.pupillus ctiamin contradt vitro citroq¿oblis 
gatoxio,liceripfe fine auétoritate tutorisnonobligerar:obligatramé 
Sibialtum.vcin.l.pupillus.$.primo.ft:de auéto.cuto. SperBartol.in 
1.0bligari,in prin.£E co. tamen fipupillusagarcontracú cú quo com 
traxisdatuiuserenionis qu pupilo somueniar: ni papillas 
impleatexpartefua.tener.Bar.in.d.$.1.6c fivallallus vendidit feudá 
ignoranterlicernon perdarfeudum propter Ignorantiam, d* deber 
fibiab emptorere(titui: poterictamen emptor retinere donec fibi á 
venditorelarisfiatdeinterefTe-Badns.fivaflallusecl fegundo . fi de 
feu fue,controucr.interdomi.Scagna.addectiam aljumycalom, vbi 
contulicurpermodumrerentionis perglofl: Scibi Paul . de Caltrin 
1.fiexpluribus.flad,].Falci.S iusretentionis tranfir cciam in ing 
Jaremfaccefloremvchabewurio.l.ukf. quibusmod.pig, vel hyp.fol. 
8cin.l.cum pratorffade difiraGio,pigno.Bar.in...fitertius, Sofi pri”. 
ft deaquaplusarcen.probacarin.l.;.Gcibi Bald. C. quod mer,cauf. 
tradirSoci.confi.s$.col.g.volw.2.éclicetrerentionis jus quod caula- 
tarcxiurepignotisponiganarctiamadíradusrei.vtin.l.quanis. 
Cin quibuscaul pign.vel hypo.ta.contra. tamenin iure retentionis 
caufatoyalidspropterimpenÍasin re faétas , non extendicar ad fru= 
¿tus rejiam (eparaos Areipla:cum talis retencio non habear locum, 
mifiinéare in qua fadtacftimpenla,didta,l.Giin ares, Sc dio, Sui cen. 
tam.Bcin fruftibusteparatis.tener Bald.nouellin rrataca . de dote. 
fol.4wcolura. s 





















































Partida.v. B 























Quinta partida, 





5 A Mco derecho. Videfupricodom, 
6 b Asericelpelizr ¿E moresefletpeñtara penes cómodiitt. 
vtinLcir gc inanth de depofitod denúiciatic. L.re» 
Sponí.colla in debitore ex cótrar 
¿uáltacitcóismiawvitene Bandcaló cólteriml.qd te mili. cer 
per.8cin Le 
mor flá. lat 
fride Pb. obli. 
huicticói có 
clañói,vr for 
titer obítare 






preftada, feyédo la elpenfaa tal, G con 
derecho*lapuededemandar. Elapena 
Gdeuenauer agllos que non tornaren 
lacofapreltada,escfta,quela deuen dar 
cólascoltss,clas mifsiones, q fizo ende 
mandandola,2aquel q la prefto.E de- 
mas.fila colafe perdiclte,o femuricffe, 
ofemenofcabaffe, defpues q cl pleyto 
fueflecomengado por demanda, epor 
relpueftaferia el peligro? de aquellos 
quelarecibicifenpreftada, 


té Titulo. 11.Delos có- 


defijos,aque dizécn latin depofitum. 
Fs Epofiticn latin, tanto 
> Ni quiere dezirenromá 


texin.LÁi pla 
res a Ed po. 








re sifiogl. ad 
lá cpinreli 
¡atur, qu debi 
torliabebaciu 
Ricán licigá- 
di pptcrimpé 
EEN viral 
qc divinas 
readilli text, 
depoficari? nó 
habeciulláre= 
réiond rei de- 
police ¡ppter 
impelasvepa- 

















% 














o cada comocondelijo. Onde 
2 dedepo.Bde pues q enlos titulos an 
a a 5 e defte, ablamos de los 

ind, l.có res. emprellidos,deGrecibégraciac ayuda, 

Liñc Meg aquellos que lo tomandeotro: quere 
Barékdoao.  mosaquidezir, delosconde ná 


(cilicet sp aut 
conflat, gres 
nonfuilletita 
perítura: quia 
villes védica, 
¿ctúe debitor 
tenef, aut con 


fazenplazer, c amor losquelos tienen 
en guarda,a los otros, de quien losreci- 
ben.E moftraremos quecofa es conde 
fijo:aquedireenkatin, depotitá . Eon- 
detomocitenome, e quantas mancras 
fon del,equiecofasfon aquellas que vn 
omepuede encomendara otro ,cqual 
laspuedecomendar,eaquien:caquien 
las puededemádar:e quando, eaquien 
deuen fer tornadas:con q maneras, e q 
pena merefe quiélo nó quicre tornar. 


















sencat per 
delfipluzes, 
z.aur dubitaf, 
Be tune pra 
anal córra so 
rolum pp nom 
foifler peritu= 
ya, Scpluifler 
venditurus có 
modás, vel le 
gatarius,veeltcafisin.d.l.cúres 
n<perlonalidicie multas. l.reduci 
Caft.rrálirDecitindl.qdte.Scótracócm tera 
nemo.Scfortéin puadio jurisiftud elfecienendá,licet 
cajjpradixiSiveroagarur adtióe realisdicutin, l.icem 1 Verberatú. 
$ fifloderci vendi. Scper Bart.£cdoftvin.d,).quodte. in Prorñicon= 
Iciencienontenebit, quiobligatuse(t ex córragtu ad re(fituendi ré, 
fi naturaliterintereat. Sccodem modo c/Ter pericuranpud creditoré 
cómoditemvel deponentem.vt tradicnotabiliterPer.de Ancha. in 
repe,reg.peccatifo ¿col.e.verfi.in quefliope autem fuprá dia, 
cinrin.6,Staddeip materia tex.notin.l.qui retiario, £F. de pigno. 
acb.8egl. 8 Pal. de Catriin.l..i polefTor. 5. £depetithare. 
Uriralas. 111, dex,l, 
aoDepoficimelt quod vausdar res fuas alteri cafiodiendas copfidens 
deco, Ecconttabiéribus modis, Vino modo volintarié. Alio modo 
neceflarió propter incendium ruinam vel nayfragium ve faluetur. 
estiomodofequeltrando ter de quain iudiciotontcadicar, de 





Weg. r. Quecofa es condefijo , aque dizen enla 
tinydepofieum e onde tomo eflenome,e quen= 
tas maneras, 


( Y Ondefijo,aquellaman en latin, de 
pofitum:cs quando Vn ome daa 








8 periftá CiNinfiontin afio- 
hi Ú Ide 


























g Uloguero.Vtin.SoInltir.de loca 


h etesrenado Venda bin 
i GLarerentia.Addeico 
k Gxecibefierasende.Tnbisenioncran: 


recipiaf in cuftodi non fi 1 
ud exñ ell deponere, 
.dejuradotGtencrlos 
Specu.inrubr, de depofi= 


inhoca 
d Ucódefor. Hina 
otroS fu cofacn guarda, fiandofecn el. aca voca 
E ee ele. ante 
E tomoeftenomedepeño, q quiere tá qu caño 
todezircomoponerdemanocn guar-  diendiidare, 
dadeotro,lo q quicrecódeffard, E fon * CSreraayrs 
> 4 2yid interfic 
tres maneras decódefijo.La primeracs, 
uádoalgáo,fin otracuytatqleacaczca 
daaotrocn guardafus colas. La fegáda 
es, quádo algúo lo ha de fazer en tiópo 
de cuyta,efto feriacomofife qmale, o 
Tecayefíclacafa,aalgío, ¿q tuniefle al- 
gunacola,o fe qbritaffela naue,en q lo 
Heualico acacfciódo algunadellas cuy- 
1as,dicflcen guardan otro, 124lla Lazó, e 
o da ' 
ftorcerlas deaqlpeligro. Latercera es, pas 
quídoalgúiosomescóciendécn razon [Dropriellis 
dealguna cofa,e la meten co mano de tex.12. 
ficl5,encomédando gela fala q la con- 99,08 res pol: 
ticndafca librada por jupzio. led 








towbividealias duasaotab.quefion 











prer immine 
tem necelitas 
tem flat epo 
(zum, vel ne- 


























Ley. 11. Quecofas Je pueden dir en condefijo. dat 














2% N guarda cencondefijo,pue - cuftedia 
¡ a dé fer dad: fas, de qual 
, manera quier q fcá. Maspro- pre 


¡oré cuflo= 


priaméte,vfana dar mas en condetijo, 
las cofas muebles quelasotras . Otrofi 
dezimosquecltoncetomaome en có- 
defijo las colasquádo nó recibe precio, 
nin gualardon,por guardar las.Ca filo 
recibicfle,O prometieflc,de gelo dar,c- 





plex. fem nó 
iráfalin des 
pofitariú dor 
min, nec pol 
felsiorei depo 
fica niÚ ares 








Nócenó feriacódefijo mas feria logue- - buscófifenti= 
y eN el,  buspóderenu 

p! ad ma po: La 
ro 8, pues algo feñalado toma por la dd 


guarda. E-poréde efteatal mas tenudoh 
feria, de guardar agllo q afsirecibiefle 
enencomiéda,G nó de otra guila. Esá 
dezimosdelfeñorio, elatenéciai de la 
cofa,quees dada en guarda non pala 


21q la recibe fucrasédeM fucíle de aq 


raytenel tú de 
poñitari? dela 
taculpa 3: do 
lo: ta» 
mucn nó tene 
mifi adhoc fe 
obliganic vel 
fe obtulit de- 
polito , aut fi 
pando nan cuflo 








preciumrecipitpro cuftodia,Scdiciturlara ent 
dituerescomodo quo maiorpars hominúcul 
cufloditur comodo quo fapiens diligenshomo e: 

¿Snfiiaanda. 
contisobliz. 




















cuisinfti.quibusmoda 








dominium io depofít: 
in. Lucios Titivs, £ 

wm.vein.l.incendium. Noni 
Climicaillam. 








veindaquá »Ldic(ponfalicrum 
cod.tctuncpesicalum tranfires in depen 
Coficertampera.Scaddo.Igcitulo.y.lib 
mififinedepoficaila lignaravelclaulas nam tú tad 
bere,necisvratur: niltin contrarium agar, ven 
tenetAzo.C.cod.in iamma.in prinip. 6 vide Bald.s:volumi. 
19 Ancipitspremittendum eltad evidencia, Se an liccar deponere 
pecuniampenes vfurariumtradit,S. Thomas .quellide .78, arte 
cul.vltimo.quia ad inemconcludit. qud Íi quis compita pecue 

















AS TN 


















Titulo II. Deloscondefijos. 8 


niam fuam vlisrario non habentialias,vnde víisras exercerer vel hac 
intentione,ytinde, copiofius per víuram lucraretur illicitum ef Se 

¡ple deponensellparticeps calpa: fi autem committerer pectniam 
hac viucaco aldo ales vedevliras exetcec, vecs pecuala 

feraeturnon peccated veitarhomine peccatore ad bonum « forte 

iflud didum 

fanéti Thom. — Jlas,que fepueden contar,o pefar,o me 

ja:hoc deber y e 

sacelliga eeqa dir li quando larecibicíTe: lefueffe dada 





1 condefijo 


















fuic Es porcuenta, o por pelo, o por medida. 
a. qa Caeltoncepallaria el feñorioacl. Pero 
videtur ex ei? — feriatenudo de dar aquellaco(a,0 otro 
qnentes tanto:e atal como aquello que recibio 
3m Depolitaius al que gelo dioen guarda. 
senetur de la- “qe y9y, Quien puede der las c 
dolo : de leui y 
auténontencé v N guarda,cen condefijo , pue= 
blico vel de ome dará las cofasque :u- 
fe obtulir de- € 
de feacleripos eliofan 
Fecepltpro cu uierfea derigoso lego,oreligioloSo 
fodia preriú.  feglar,olibre,o fieruo*, Pero aquel q ve 
culpa quando y - > . 
E bien clcalmente,de guifaquenó fe pier 
niorpas RO fuengaño.E porlu culpa, dezimos, q 
dicif q non E 
aos es enaquellamancra,q todala mayor par 
a diligens — fas Masfila cola fe pierde, porleyecul 
homo culfodi 
%a Comedar . Er riatenudo de la pechar :fucrasende,ca 
qui hjudos losdlá 
túverilibere? — recicio la cola [cobliga*apecharla: ma 
guerfe pierdaportalculpalcuc.El fegú 
pars cuius ell el condefifo,el melmo,nó gelorogádo 
baina eotropideLeruega que gelo encomié 


merum de ita 
lex, 11. 
taculpa % de 
€ aquien. 

mili ad hoc le 
nicre é fu poder, atodo ome> 

polico, autfi 
Ergicine laca bio lacofa, tenudofes de gela guardar 
omodog — daymin feépcore,porfu culpaS,ninpor 
ditslenís vero — fepierdela cofa,quádo lanó guardalle 
modo quo fa tida delos omies fuelé guardar! fus co- 
echa. pa,deaqlqlouicfle co guarda, nó fe- 

Acac depofe trescalos.El primero es,fiqu 

docalo escfte,quádo aquel que recibe 

viBal.in.l. 6 





Cdebon.au-  dé.El tercerocaloes clte , quádorecibe 
éto.iuidi.po 

vbidicit licpertez.ibiquodint 
fituanin alium depolicariuun es caulañultajudes pra ciperes , el q 
iuberetred alicui, $: notoriéimon conflaret q iniuflé pracipersts 
mami hocexprelíc apparerer,non liberarerur fpontereddens non 
appellans,iuxtaca que nor. Baliinoltalfus.pe.Stbi.col, C. defurt « Se 
quarhabenturán.lhercanios.$.caiaEdecuiétio. 

2b darodoome Er fificminapublia.coden.Sdepupillo.vide.l. 

y 








izerem,quádo murando depo- 























od. 

idein.c.1.de depo*S: quando clericusrecipitdepofirú ele- 

fadicefeculari potell per eundemiadicem compelliad reftitu: 

tionem depoliti :quia non procedicur contra cum proprie per mo= 
dumiudicii,fod exccuriue,ex confequentia oficii fufeepei £ 
Bald.n.Laccepram.col,2.C.de víur.dcaddein mat.l.7.infta codem. 

4d Mo religiafo.Sed qualicertenebitur religiofus cum non habeat pro. 
prium.vtin.cunolo.12.q.1meqyex ciusfactotencbirar monalterium 
vein.d.con8c,c.quod quibufdá.de fideiuTo.dicfecundum Innocent. 
in.d.ca.cum olim.deprinileg.el fecundo . quodpoteritazicontra eú 
reivendicatione,vel depoft),vel furti,feualijscompetentibus activos 
nibus.8cfi Abbas videritres depofitasapud monachumrapi, vel fur 
tofubtrahi,velaliasperire,S£acile pofletaas liberare, tenererur de- 
poficiinfolidumm,proprerdolum fuwm:(ed fi monachus furripuiler, 
tuncfecus Ter quia Abbasnon eraroblizatusex.cius maleficio . €; 
addequodhabeturinfracod.l.7. 

3 € Usierao.Adde.l,1.5.(1apud feruum. 80. apud filium. ff. code. 8cper 
Azo.in funia,col.2,verficu,datur. 

6 £ ATenudo.Quid fivelitfe exonerare ádepofitovid.Leiapud quem «$. 
fivelicfeoscico.vbivi,Pau.de Caltr., Z A 

















g Cculpalntelligedelataculpavehic:87.1.q3nerua.fEco.S.C.cod.1. 7 
hi Gsuelen guardar. Vide que dixi fupráticu. la. inverbo , Lasfiscofas $ 
proprias.Scaduerte,quiaifta.l.diflinicquid firlata culpa , de videcur 
* approbaridiBinicioloan.de Bro.quam ponitBarto. in.l.quod ner= 
ua.f.cod.Sprobaturin.l.lataculpz.fE.deverbo.fignif. éevid. ¡bip 

> Bart.col.sa 
precio'""por guardarlacofa q le dan en * 4orlexecalpa 9 


recio a ue fic deus 
códelifo.cen qualquicr deftas tres ma. Pei q 


'neras fobredichas fi la cofa q afsifucíse dixi lap e 
dada ¿códefijo feperdie(le, ofeempeo. urticin ia. 
raflepordefcuydamiento,o por mala. é: addeadiftú 


guardade aglgla refcibio,temudocsde  “EXtú.! quod 
la pechar:Eporleue culpa” dezimos q k 

fe pierdelacofa,quádoaq|q]latiene,nó Pal 
ponetodaaqllaagucia,e femécia g otro opidcAd . 
ome acucioloc fabidor deuia poner. de Lies. fapes 


«Ley. 111L.Como el quetienelacofíen condefjo: Liedepo Re 


fifeperdierepor ocafion,mop es tenudodelape= ¡Ro cala mec 

ebharfuevas endeen cofas feñaladas. dam. tencbia 
Es turdeleui,Ve= 

y) Cafió acacíce alasvegadas,en — yum etiam de 

á las colas q ome tiencen guar IeviGita cul- 


da de otri,de manera q fehan on E o 


de menofcabar,operder.Ecftoferiagn — peta. non y 
do fe muricfíc lacofacncomédada de La E 
fu muertenatural,o la mata(le,otro, fin o 

fuculpadeaqlg la tuuicfle en guarda, erro e 
ofi gelaroballen, o gela furtalleno.Ca  Abb. in diéto: 
enqualger deftoscalosP,ocnotrosfe-  capin.notabi. 


mejátes dellos, nóferiatenudo delape ad 


char,aql q latuuiclle enguarda, fueras — fepe.fF.codé, 


La nrimera, * EPrecio.Adde 1 
ende:porquatro razones9.La primera, Desi quis tez 


fiquando el qlarecibe en guarda, fc 0- — uum. foco. Se 
bliga apechar la,fife perdiere en qual- dif: capitaa. 


S hs costicul.Sciflo 
quicr mancrar. Lafegundacs,quádoa- caña comi 


quelquerecibelacola en códefijo;pó — niter tenerur 

laquicre tornara fu ducño podiédo lo ld hos 

fazcr.Cali delpuesquecl gela demáda — Jeuifsima,fecú 

dum Abbaté Noninue 
indifto.c.a.notab.+.lextamenforiy.titas.libyudicit quód rencatur ni in nds 
delcuiGimaskeitaibitener Montaluus,quiatamen. Iori. non funt ua recopo 

recipiende veleges.mifille que vía fantapprobatz.tene quod dix. 

UE porlencenlpa.Hichabes difinitionemleuisculpa.Scdixiluprái yy 

vu.proxida. les. 1111. 

¿mDe cafuforcuito depofitariisnontenetar, teneturtamen, ( de hoc 
conuenit,velfieftin mora reflituendi,autÍi culpa veldolus price 
fircafum.vel fi gratiarecipientis tanetimnfuitdepoficum.h. de 

o 40 gelafirafier.Vide quee dixiluprá cical 41: glo. (uper parte, y 

aduerte,quód non concluditsfuitinterteétus, ergo dero” 
batus.vein.l.1.GacodeScibinot,Bald.nequefequit ft derobatus, er- 
godeiflistebusell derobacus,nifiprobaretur ,quód ¡llas res fecuon 

Portabat ki poltea apudenm non funtreperta» asgumen.1. fi quan- 

Coyndevi.8cnor Saliin.deta : 

ouilquierdefuas cojas, Sed cañincambat probatio de perditione re) 2 

Sequódfuiccalufortuito.vi.diflinBartsina).fi quis ex argentaris. 

S.prator.fF.de eden,Stadde ad ¡Rawn.l.quod depofitarins non tene= 

tuedecalaformuitol.1.C.cod«Slimica,nificulpaprecefic calm, ve 

quiarranfiensperfiluasin(olitas fur derobatus.fecundum Salic ¡bi 
él fupracicul.n6ribi dixi.Bcinfrailla.Libi,latercera, 

aro razones. Addeglol ponentemiltoscalusin.l.15.(epef.co. 3 

¿egloind1.C.cod 

€oanera.InmuitlufEcere, quid in fe recipiat generalicer periculum 4 

cafiumn fortaitorum,licer non fpecificentar, vide que dixifupráti- 

tuloprimo,l.xertia.in glofT.fuper parte , peralguna delas colas Se 
aldcadiflaca lego. Leia icomienian fl cadena. de plolla 
cap.a.codern ico 































» 








e 
S 


mo 





ps 











Partidas B5 


























$ a Aicomengado.Gratiacxempli pont 


Quinta partida. 


amidemeÑte Galias extraindi- 
irerconitiercurrio nora. ve dixigiofLin.bvinu. fuperpaute, 
cumperitam elec ficertapcta.quienoreft vis jnmodo conllitué> 
di quemin moraex quo quiseflin mora, vetencatur decai, SDio» 
baturin.Lz(prátian.primo. 




















Sh dsemuiefe, 


y £ Culpa. Adde 


Noninue 
nicam lo 
DOUA,TECe 


9 € tiporpro.Approbatopin.loan.de qua perglof. 


lomuit venon 
diflinguarur, 
verum codem 
modo interi. 
tura ecc apud 
deponentem, 
velnon:quod 


rcenjuyzio,efuercel pleytocomenca- 
do* por demáda;e por relpuefta, fe mu 
ricfte»,o fe perdicflcaglla cola ,tenudo 
esaquel ¿larecibio,dclapcchar. Later= 
ceracs fipor fu culpas, deaqlque tiene 


éctemuicAzo. a) A A 
C.co.intum- en códelio,o porfuengañod, acaclcio 
e e l10cafió,porque feperdio”,o femurio. 
uz dixiin.l. 
aaa Laquartacs, quando la colacs dada er 
primo. guarda, principal máte,porpro * deaql 


quela recibe en depofito,cnon porel q 
la da en qualquier deftos cafos,maguer 
la cofaquees dadrencondehjo, fe pier 
da,o muera,o feempeore,porecaÑó,te 
nudo csaquel quelarccibio en guarda, 
dela pechar,a aquel que geladio,encó- 
defijo,o enguardajo afu heredero. 


, quod neruas 
8. ci. 
eodutita, 

ño. Ad 


fren 










n dolo 
firob” fiís fal> 
wis exiflemi- 





bus depoftas 

dicit fe lperdi- 

de vemea,  TLej.V. Quien puede demandar la cofa que es 
acositbin — dadeencandefijo,equendo, e e quiendene 
Lquodneraa, — fercoppadaycen que maneras 


ff. coquode- 
ani quis facie 
a flo prefi 
micur_facere 
pormille in a- 
lieno.l, tntor. 
Sendeltaibi 
Barc. (dead 


Enudo es el que recibela 
cofaen gnarda, cfus here= 
derosfde la tornar ¿ 22G1 

Pe quegela dio a guardar, o 
alosquehercdalicn 1 lofuyo, cada que 
gela demandalfen i. E maguer que le 
ouiclica daral gunz cofa aquel que 2 

















la encomendalle:contodoello, non ge 
ladeue tener , ciquerccibio el conde- 
fijo, por razon de prenda, a que dizen 








$. quod verd 
fencíture. E 
commod.ybi 
glo. 8Bartoli 
KaddequoddicitBald 
hocqneriturC.de pisnosattio.de eo qui 
:o taco, funatamien pofuicin: 








.suverfico. fed inxta 
"ucomivodaram reli 
10, Sboscommodar 
¿Squid fires fuze erant 
acurlipracolicfuas . vide glo. 

undum Abba. 
verla; 















previo 
quód nonis diéto.$.quody 
indictocapit.fecundo.nonter 
fuascrñam viliorespratolit: quiaprimo tenccar quis fubuenire fbi, 
desu proximoscap.finonlicer.13.queflio.5.6 cspit.non fa 
dillinótio.demumdicitnon polfe dariin hoc cert: 
exvarijsconicdurisiudex praíumacdolum ade/Te vel abefTe . quid 
enimmti Galuanites vilifsimas, Ec dimifit res depofitas valde preciofasé 
exqualitateergo perfonarum vel rerum index prefima dolum qui 
exconicduris probaturjin.l,doluw. C «dedolo.S:forttin perfona 
panperepra(imivur, quódablirdolus.licct prafera fas vilifimas. 
arguruen.cius quod habeturin.l.illicitas.$.necenuis in verbo, lumis 
ne fedeoftic.prefi.prelacustamen non deberpraponere vrilitatem 
fuamnvélicaciecciefa.vein capitu.quicunque, 12. queflione quartas 
glollincapi placuic.lprimero..queflone prima. Sede in hoc 
jvodin quolibercleríco dicit Ab. ia capit.tuanos.elprimero.circa 
sodas iurand.Segloll.notain matesin capita. (Gas. inverbo, 
prafercoda7.quefia. 


«velfaltimarqualesyan tenes 
feneó 

































¿not.bene,quiacommuniterdoéto . polt Azonem tencbant can: 

rsaiflam opinan fi quisneque caulam.fRb certum peta. Sloan» de 

Imo.in capir4ir.colantepe:de depofBarcin.l.quodnetas.colbm. 

ausspenulEeod. : 
Ulex Yo 








amReflicuendum ell depofirumm deponenti vel eins 
depofitariuscúretinereprectexta compéfacionisdeb 
amen nontencwurvoilidigandam depen refuercen 
vel deparcium voluntate:Ccreflituetar cum fructibusa 
£ «LE far herederos. Add gd habewurin.I.fiduo haredesa dci 
Gi 
homántaje das 
turco, de 
exdepofiú 





l nec pote 
(equelt 
















enlatin,compeníatio!, quequierctan- 
to dezir,como defcórarvna debdapor 
otraante deu le luego entregar della, 
edefpues defto puede le demandar a- 
quello que le deuierc.Pero fiaquellaco  f5Pdes bes 
faquerccibie/Te alguno en guarda, cra qrintolidá. 
en contienda entre dosomes, o mas. O 8 Ú7erner.Er de 
'namosen ficldad,cftoncenó nie 
feria tenudo!el quela alsirccibiclTo, de 
ladaraningño,dcilos, falta quecl pley- 
£0,0 la contienda,queanian fobre ella, 
fuefTelibrado por fuyzio, o fuellen auc- 
nidos".Cacflócedeuclatorar fegun 
el pleytofuc puefto,quando la recibio, 
ofegun cllosfucllen acordados, quefe 
tornaffe.E dcue fertornada la cofa q 
dada en guarda,conlosfrutosn, e lasré 
tas,clas mojorias,que faliellen della. 





defcótra hara 
des ppte har 











delocoinquo 
depofita ell, 
velvbifinedo 















ques. ¡feque- 
Sram. (F.eod. 









redefíen, Ci 
ber pte ha 
reditariaquan 
do dpofita res 
ef dividua, vÉ 
intolidú Keft 


Ley. VJ. Por quáles vaxones non es tenudod= 
quel quitienelacofacn cidefija derormarlaal 
quelad 














Vatrorazonesfon,que por 
qualquierdellas, non este- 
nudo, aquel que recibio cl 
¡jo delo tornar a a- 
Te dio,ninafus heredero: 






facculo.. 
pud lu 
fo. 








quel queg 


Laprimera cs,quando la cofa que esda 
dacn guardaeselpada,o cuchillo, oal- 
gún delas otras armas,có que losomes 


vfanaferir,o matar. Cafiacacicioffe, q - tesvepoftmor 
temnicam vel 
dat mibispotero mutarevolantat€, Sagereanted, 


i Gcadaquegela 
demendafi 
Nam 8 fider 
po(uero apud 


poll mortétuá redi 
moriarvel moxiaris.ve.f.co.l.1.$-pen,Ecadde.c.fecundum.co. cicul, 
k dcompéfacio, Concordatcom Equis vel pecunia, C.cod.br.c.cod. 
titn.quidaucem fi depofitam ficfadtum per conflitucam.. ve quiavi= 
delicerfequis confticut depo Cn Dee me depo= 
fiú.Baldinconfi384.indpit,duofuntvidenda..volv.relatoperSo= 
ci.confiagne .valequód dift.J.pe.Bkiccamiftanon ha 
beantlocum nifvin depofito adtualizerfadto $ non it: eo de quo con 
fatexfolaconfefioneq p aliquamocjua confirmar diam Baldi, 
quod titnoncarer (crupulo.viderur in contrarinm quod notat idem 
Ballinrubr depo.veri.quintoqueritur.S Bar.in.. Luciosticius. 
¿e quía fundamentá Bald.eflex noratisper glefin.afidnis. 
C.quiporioan pig,ha.dedote confeflara que licetnon operefidem, 
quod aQualisnumeratioin pralad tatuen in preludiciom 
confitentisbencoperatar, 8 quía qui tad legos depolitinó 










































videocurin talinon habcant locum.ll.depclicum prilegiantes.are 


gunrla.$.ficonmentar.Edepoli. 

1 Unonjeriarenado. Quid iplelua(pontevelitreddore.vide.Lciapud 
quem..fivelic.£f.codem titu. 

m EFuefemanenidos, Quid ficiimo duo depo! 
redderetvniinealterordic gpitaadimplédó el? .Scinhóccafaphilo 
fophusquidiliberavicquidiancillam depofirarió, que vni tin redo 
diderar.vereferr Azo.C.eod.infumma.é fuit Derofihenesilte phi- 
lofophus,cui hocaccidit.verefereEralimosin lib. apophithegma. 


















2 


alosquebe- $ 


y 


5 


$ 


tinc fit conuentum ne 7 


n Econlos frutos. Addc.L1.5.bancadtionemff. eo. dk. C.eo.Ja,%.q. in 8 


fracodL8, > Qlex. PL, 


a»Depofitariusnótencturrellimere arma Qulto fiómeturop cum cis 





Ledarinec eicuias bonapertinentad ffcum nec furi veniente domá- 


Titulo.I11. Deloscondefijos. 





¡8 ne derurfuriproteltanti,vel Gi depofitariuseftreidepo» 
dla ae sedoso: probaacia, - 
1 a GO</pues. Intelligitergo, quod reddere teneturrebusin codem ftatu. 
permanentibus.vedixi gloón cap.nequis.in verbo,furens.12.q:24 de 
(o:n.].quod feruiuspe,dcfi.col.fRde códi.ob canlam. 








aquel G la dioen guarda, fe cnfandecicl- 
fedelpuesa,q gela dio,nó geladeue tor 
nar:de mientra que le durare lalocura:e 
eíto por guardar:G nó faga alguna ene- 


dei poffeflor, 
viderur quód 
dominas non 











preteracur ele n ni a > 
argu.l, $.ide — miga,có clla.La fegúda, quádo aquel q 
a la dio en guarda,es defterrado poralgá 
flab. Azo.ca  malfecho que fizo,porq le mádoelrey 


Cocod.infum, 
ma.col.2.dicit 
de aqtate po 
tioré cie cau- 
fam domini, 
¿id nota mul» 


tomartodo quíto ha,cacftonce,lo que 
ouielfe dado en guarda,ante que aquel 
yerro contecicfle,todo deucfer del rey 
enó delus herederos.Latercerarazó es, 
quádo algun ladró *,daalgunacofa en 
guarda de agllasq ouo defurto equan 
do lademáda,viene en vnoS con el, agl 
aquiélafarto,edizcal q la tiene q non 
gela de:ca el quiere provar q fuya es, € 
que gela furto:cacftonce, nó gcla dene 
tornar fallaque [ca prouado, fi es ver- 
dad, lo quecftcatal dizc:e fielto nó pu- 
diere prouardeue gelatornar aquel q 
gela dio enguarda.L. 
algunomeda enguardaaotro, alguna 
cofa que ovicfle furtada acl milmo, ca 
efteg laticnecn guarda, defquecono- 
fcicreqlacolaes fluya, nones tenudo 
de gela tornar, (iprouare quealsi es. 
«Le).V 11, Como dene fertornado el códefijo q 
fue puettoen eglefiayo en orrolugarveliz10J0 
Jas Neglefia, ocn momafterio, 
poniédo ome alguna cola 
en guarda, có otorgamiéto 
ecómádado delperlado ,e 
del cabildo deflseglefia:tenudos fon, 4 
tornar aglla cofa, aquel que geladioé 
guarda,bien afsis:como faria,otro ome 
qualquier, q latouiclleen guarda. Ello 
mifmoferia, iquádo diclle la cola en 











fidesff.cod.a 
quaifta.l har 
buit ortú, qd 
tamenfi con= 
fuctudo elfo 
1n cótrarium, 
velutión callel 
lis darisfub ho 
magio, q, red- 
di debende 
Ponent lices 
poltea veniat 
dominus pez 
tens fibi dai 
call 2 dic p 
fernanda elec 
coníuetudo (e 
cundum Ol» 
deal.confiliszs 
coldiverfi ad 
3d di dicebat. 
4d desfuza. Non 
emtengit de- A 
ofitit rei pro * «$ 
en fe dde 
Poonatides.8: 
ff. decótrabe. 
empro. l.fuze 
rele 
QLex.y IL, 
amSi rei depofi- 
tio fiar in ec- 
eleíía cum có. 
fenía prelad 
velcapituli, veleisfcientibus Scnon contradicentibus tenentut ipfi 
rellitucte deponenti,(cd apud vnum corú deponitur cateris igno 
xantibus illefolus reflituet:nifiin vúlitatem ecclefiaproberurcóner 
fum,quiatuncomnestenentar.bd. 

1 0 Mier ajii.eo.Ex hoc viderur quod eccleña recipiens depoficú obli- 
abitur n fi mibil ex depolito lucretur, quod eft contra dodtriná 
Innocenain,c. idiciteccleliamnonteneri, nifide depo- 

fito Jucrom(enteritargulicera.biblims.fE. de pecul. Sc Innocent, (e- 
¡niéloan.Andr, 6 Abb.col.fi.ad fi.qui multú norachocdiétú Inno; 
bdenselTera ¡Equiatunc depolicura fit gratia veriula; + Sc 
































ecclefiaobligatur:(ecus vero fi fiat gratia tantúm deponentis : nam 
tuncdicirnonfibioccurrere,curecclefiaobligerar,falcim cum feper 
ueniendum ad diftraftionemimmobilinm, vel mobilium pretio(o- 
rumex contraftupralatiSccapiculi non inniti ad vúlicacem eccles 
fix contra capiculum fineexceptione:z.queftarSratione. l.prafes, 
Cadetranfactio.loan.de Imola tamenibi.colum.n:.vulteccicliá obli 
gari,S finihúllucrirecipiatex depofito,perillumtex.dk hocvidetur 
approbarihiciniftadineque iunabitnr eccleñiarclticutione in ing» 





9 


grumsquidodolo delinqueretin re depofí 
videndunmffide mino.£:tenetoan, Ande. 
delmol.qunorabili.referensPerde Floria.diceres q obliga 
Garecipiensdepoficum,icuelialiustecepiller, ve 8 dicichao, Ladrás 
tionem Abb.potellre(ponderi, quod ex que Canon permilit recipi 

depolica pez 
clefam 










guardayeltonic[fe deláteel perlado5o el 
cabildo,e fe callaffen, enólo cótradixel” 
fen maguernó la dexallecó fu mádado 
nincólu otorgamiéto.Mas fila dexafle 
en guada de vno dellos, tá folamétc,nó £ 
lofabiédolosotros,cltóce aq! folosfe- 







vióe depoliti. 
Uperlado s Ap= 
brobatglof. in 
d. 


cata ecd. tte 





riatenudo delo tornar:cnon elperlado * inverbo a 
ninclcabildo.Fuerasendefi fuclfe¡pro- + Sc ident 

z Ss vule ibi loan. 
tado, g aquellacofa,fucradada,oclpen And, fidepos 


fic ¿ña dpud 
facriftam “eca 
cel deputa 


dida ,enpro delacglefía: crcftonce to. 
dosferian tenudosh, dela pechar 
GLej.V 111.Como dene fer tornado el códefijo, $ 
ome faze entjo decugta o otra maneraye pe 
ra dencaucrel lo negar file fuere pronado. 
Eyédofleome muy cuytado de 
fuego q leqmallela cala, doto- 
uiclTefus bienes, o de avenidas d 
aguas Gvinicfíen q gclasleuaria, o filas 
touiefle cn algúnaujo, q eltouielle en 
hora,oen manera depeligrar,e poralgu 
no deftosembargos,o poralgúosleme 
játes dellos'diellc alguna cofa,de agllas, 
¿remiaáfele perderiñcn guardaaotro, 
ficfteatal qla recibio lancgalíeX quádo 
gela demádaftc,e delpues delto gelop 
vallcel otro,deue gela pechar doblada, E 
« porcllo geladeue afsipechar,porq fa- 
ze gí1 enemiga! en negarlo qle auiá da 
docn guarda,en tal (az6,q eflaua cuyta 





fita recipicnda 
fec” Gellerde= 
putatosad cu= 
Ftodíam vafo= 
rum ecclolias 
8cvid.3bi per 
loan:de mol. 
juid ( facria 
tacíTer depu= 
tatus ad de. 
pofita ecclefig 
$e de confue 
tudine ellerz 
dd ¿lle apud 
ecclefiam recá 
peret alía des 
pofica.vidaper 
eum.col.íz, 
solo. Vique 3 
dixi fuprácos 
Ltertías 
k UTenndo. Vid 
hic.Stincapia 
quod quibue 
dá.defideiue 








do,enalgúa delasmaneras fobredichas, (ou.eiquís Co 
enó podria fer apercebido de catarfiera  quodcumeos” 
omedrecabdo,2Glaquiéladavaé guar a 
da,o 1n5,Mas aglqniega,q nonrelcibio 

Quex. II, 


loscódelifos Gfon dadosen algúa delas 
otras maneras:de q fezimosemiétc,e la zo Negás depo- 
fegunda ley deftetieulo fi le fuere pro-  fitú necebitas - 


vado cn juyzio,valdramenos porende, o Mes 
póficut tenes 
tarad dopluma ed fe(t alceríus generís depo(itum tenetur ío(ior- 
plum,8cad exponas fruétus Scintere(le Ec damni non lueri ¿$e cfiia 
cicurinfamis:£cluper ellimacionemiurabítadtor ín litem cun iudí 
cistaxatione.b.d. 

¿0 poralgunosfemejantes delos Tollichac.dubium quod monebar 1 
Toan.Fab.in.$.tequens.Infi.deaGio,E approbaturhic opinio: qué 
tenebat Ange, Jafo.conera Fabrum. 

k Usicfiearal que larefcibio,lanegaffe Kequiriturnegatio,vtlitpcena du 2 
pli, vebic, Gcg. quadrupli. verficulo, fed 8e fini. Joflítuta. dea. 
á 


1 Ururquefee grand enemiga.Cuna enim exillente necelsitate deponat, $ 
crefcitperfidiz crimen , épublicavtilicate cocrcendum eft vendis 
candareipublica cauía.f.codem.lege prima.$. primo «in fine.8 fi 
neganscondemnerur ad reflitucionem depolii , ell infamís . ve ía 
Lu depoliam.C.coden. S.L prima. -quifun dis quí 
pociofam.kinfrainilta.l.que licecloquacur quando ex alíjs cau 
6 fit depolirum a fortioriproceditin co quod fir cx áfis caulisna 


cellarifs. 
y Bú 























Partida.va 














Quinta partida. 


4 2 GEnfimado.Contordat.l.qui depofiram.Creod, 36 1.1.5.1. Ade his qui 

roceditquando proceditur ordinasié $ condemna- 
sli peedereturexecatine mirsedo inftramerú dep: 
fitiexccutioni,fecundura Bald.in,l.fiquis.Caco.an autéitabellio in 
famaretur ex rali cana, pobitin[trumenta conficere? vide Bar 
cadé.$.1.ad 














e feraenfimado*, edeuetornarel con. 
defijo,olaeftimacion con las coftas?,e 
los daños,elos menofcabos“que ouic- 
refecho elotro,por efta razon; E quáto 
enlosdaños,cenlosmenofcabos,deue 
fercreydo por fu furad,el que diola co- 
faen guarda. Pero el juezlos dee cfti- 
mare templar, catando toda via, que 
omees,aquel q fura porellos. Eltos mie 
nofcabos,dezimos quefedeuen enten- 
der,porlosdaños,que venicró, porque 
la cofa non fue tornadaquádo la id y 
masnó delo que pudiera aucr ganado? 
porella.Elos dañosquele podrian ve= 






qui depol 
¿Ianocenn 
ca. qualiter Be 
quando .clfe= 
gundo.inglo. 
mag, de accu- 
la. 
no de damna- 
to ex attione 
famoladefcen 
denteex con= 
traótu, an re- 
mouendus fit 
aboflicio, (eu 
antencantge- 
Ra pereun. 
5D Econlascofraso 
Vein.l.prope 














randum.S.lin  nirporeftarazó, ferincomo £ ouiellca 
auté.C ,deju- dardi rada fenalad 
di inauché. ardincros,o otra cola, a día lenalado, 
de judicijs. $. CONPenas,o con cotos, o cnotra mane 
oportet el ibi 








ode ra femejante deftas,e porque nonlefue 
6 c 4 Los menaje tornadoclcondefijoa la fizon que lo 
des.Added-3  denjeramor,cayo enagilaspenas, e en 


fFad<in litem ; 
juran. L pe. AQuEÍlOs cotos. EMilicofa quees dada 
































$. £Efiquisia en condefijo cs detal naturaquede fru- 

ena Eoper toide fi,tenudoesdepechar, de mas de- 

S.heciorerdi No,todoslos frutos$queouo della, de 
Ipuesque gele dio en guarda,e que pu- 
dicra auer * delpuesque la pidio cl due 
ño della,o fus herederos. 

fito Ñs Liz. LX. Como el condefijo que recicio el finá= 

ga ada E doc Ju vids,dene fer tomado ante queluso= 
OU: eras debdas fueras emdecn ¿oJas feñvaladas. 
t£. Ec hioc 








propterdiflicultatemprobacionisipterelTe.ytin LAR depraro. fis 
pul.namdolus cum d:fúcnltare probationis adiundia talem proba- 
tionein videcuraduivcere,Lfi quando;Cavndevi,la.5 non folum.(E. 
deviScviarma.linactionibus. 
jur,8cadde.l.. 

8 e Uremplar.Adde.l.vid 

9 £ Ecanado SequiturgloTamin.di 
nummisnonrelliracisnon hab.an 
tortex.inLnon vtiq;.Senunc de oficio. (Fade co quod certo loco. $e 
hoctenet Barto.in.d.lmaxime peral.1.C.de fentent.quaproeo q 
interell.quod forté!procederer Sdic;limitareturifla.Lquando , quí 
pratenderetintcte(le lucri, ellerfolicas lucrari, puta ellér mercator 
Eclucrnm eflet quali certum feu apparcrer certum fecunduma Mos 
der.doctoin diét,Lza 

10 $ Mtosfruras. Adde.La.5.hancadlionem.fcod,Sc lg dupracod. Squid 
fi failusfuetintpercum confmpri, Scremporecófumprionis : non 













lein litem juran. 
ar. Sic habes,p 



















tancumvalébane (icue valuerant polt tempus confinmptionis. vide 
Bald.in.l-2¡18.C.dcfruéSclici.expen. qui renctcofiderari rempus 
contiump ¡de Bartosin.I.dinorto,s.ob dongriones-f folur. 
Atrio PE 





28.parie.¿.Zeque 


nh (duepadiraares Videsuatabentaciodoos di 
lo£to.C.defiuét,Slitiexpen.Sc.].certimo 


ibidixi.8plavbiBal. $ 
Cade rci venidica, 





h a Clex.Ix. 
¿e Deponensrem qua confiflirpondere, numero vel 
antesiosbuscredicoribus perfohalibusi(ed nó pr: 
eididexpenditurinfun” definéti, velindomas vel nauis 


necc/lariapnecpraferrur regifi quid el ex delito vel cótra dia debes 








n 





vurveleciampro dotevxoris.Si auter res depofitanor fuerit de his 
que pondsre numero vel menfuraconúifunt, Kinuenitarin potefta 
te depolitari vel hareduncius , prefercus deponens omnibus alijs 
credicocibushad. e 
1 (contar. De his rebusdicit,quiaincistranficdominium in depofi- 4 
tarium, vefa= 
prácodula.ná, 
Íi extaret res 
depolita, cui? 
dominiú non 







neda deoro, o de plata,o al 
guna delas otras colas, q fe 


fuclé dia i tranbret, tune 
fuele epuedá contará, 0 Pe-— deponens in 
ccibiédo algño en guarda — diflinete pri 





ferretur.l; in 





deotro,fifemuriclfe 2Gl q larccibioen 
guardaanteg la tornalfe, tl privilegio 
han las cofas q fon dadas en condeljo, 











O eKg e ri p ar ti.5 o o 

Qprimeraméte Edeué entregar, pagar fl deprivitego 

lascofas q fucifenencomendadas que: E ¿illa 
inline. 


ninguno delos otrosdebdos, que de- 
vieffeclfinado.Fueras ende, fi antega- 
¿llas cofas oviclle reccbidocn guarda 
ouiciTefechoalgund debdo,porque o- 
vice obligado! fchaladamente todos 
fus bienes,o partedellos:cacftóce, ante 
pagaria cl debdoque ouicffe, queaque 

Jo queafsiovielle reccbidocn guarda. e, e 
Efo milimo feria,algund debdo fuel: 1 obligado. Ná 3 
fefechoporrazon dela fepulcura'Wdel fi haben hypo- 


o pe tecam prefer 
o aquel q tiencla cofa en guar tur omnibus 
Ñ 


privilegijs per 


k UPrimeraméte. 2 
Jítud privile» 
gium dat de 
polico ¿ppter 
frequentiácó- 
crac, de ne 





fdeyo! 
hominem.$.Al 























> 
> 
5 














disq leouic preftado lgu oa porio. 
a cala,o naue,o otr: 1, q inpigobab.d 
eftaua en maneradefeperder,fila non PASO o 
refizielle. O cl finado deuc alguna co- prum. 
fualu muger, quele ouiclledado por Fudepad.gd 


cart hi hypo- 


dote9,0 fi ouicflcante fechoPyalgund — teca fat fuje 


pleyto, con el Rey 9, porque fucflen — in fraude chi- 
fus bienes obligados, o ormalfctriase nace 
gados, 0 pormalte ponetisvel de 

pofitarij, vide 








guoddicieBa Linmmbric.C.de reuocan. his querinftaud.credi.alic. 
fuutin princi.verfiitem certum,é glo.in.l.1$.ex contrario.fÉ. defe 
parabono. 


m Usepulenra. Adde.J.permle KE derelig,Scfampafan. Sc oito infia: 4 














cad.par.vbivid.qui dix 
n Uberafesr.Adde.l.interdumE qui porioán pigehabe.Sila8atitnl. $ 
pinfracaparóta 





o Gpore.Addelfi.C.quipotio:inpig.babe.G.lypticulazca part. 6 
p ante fecho, desu 1 poft,dammodo non in frauderm deponentis, 7 
indiQl.cos.C.quí.potin piz habe, Sviduglofin.l. quod quis.in gl. 

Hi£í de priileg, credito. 

q Urleyroconel Key.Addo.lpennle$.rcfpublica.Sal 
uigcredi.6c..6ó cam pecuniam 8c1.2.C.de tura 
qu ld contrabila 

x di salferrias. Videcur hicinnui, y fifcus habear taciramhypotecam 9 + 
inbenisdelinquenús,eúam contra creditores , Ec fi fint depofitarij —— * 
qued£voluitaghin.l.vna.C.pornisfifea.credi,prefelib,1o.eloñin. 
Laufercurs.£(cus.fEde inrefifcistenct concrariú Bn.l.reforiptom in 
princi.£i.depaét.aduerterñ qyilla. 1 .non probar in deliétis habear 
fifcustacitam hypotecá:fed em pro bat pin profecutione fortis; pro= 
rerdeliótú habear privilegió perfonale, vt preferant alijeereditoni 
us,cúquibus delinquenscótraxic, Scfecáidum hoccócordatifta Li 
cú.l:quodplacuit.f.de iure ifci.Senor.Cin.6 ibi cria Alberión 1. 
quispofthac.C.de bon. plcripuscidemalber.n.d.1.quod placuit.de 
vetitate tñprimi diú,an filcusin deliétis habear tacirá hipore 
vi.Bartin.l polt contractú.££. inLanferésbicus.£Fdetur 
£ifc.Alb.in.lu,C.de privileg fi ¿dInceferiptá inprine. 
émagis cóis vide? opinio, y añ inchoacui iudiciú criminale bona 
























































- Titulo UM. De las donaciones. 


non haberhypotecataimo neg; ante fententinm latá fecúdú Barcin 
d.l-poft contratúSiperalexávin.d.|.refcripzáin prine quem vi, Sp 
A(1á hiypotecánonexcludantcreditorescódemnati, quielfene credi 
gor paris hleal.Sc.fed lo= 
mpolsidentem,velter 











ter qui ex delidioiilius,per diét. 


Jam competichy potecariahi(co córra dcbitors 
tú polsiden- 
tem q nó eller 
creditorfecna 





que ouiciicante fecho?,porqueoniclfe 
algo de pechar,cacftonce, tales debdas 
comocftas, fedeuenante pagar que el 
condefsijo que fucife afsidado. Mas las 
otras cofas, que fuciTen dadasencondel 
fijo,non por cuento, nin porpefo, nin 
pena délidti: por mredida,fi fucron falladasentrelos 
Mrentarered, bienes del finado:e file fuere aucrigua- 
ferentar credi 5, 
do,quelefucron dadas en guarda, ellas 
denen ferentregadasen todas guifas, a 
fusducños, o afusherederos,anteque 
fepaguen las otras debdas,de qual ma- 
neraquierquefean. 





L referipriin 
pria. dic o 





gia. Lincelli 








ey XQue las defpiJas quefueren fechas por 
razo del conde/Jijo, deuen Jer tornadas a 
aquelque las fizg. 





NEfpenías faziendo aquelqueto 
uicffcal guna colacn guarda de 
otri, porpro della, como quier 


delinquéds ta 
citó hypoe= 
catasquiabo= 
nadelinquen» 

















tisin ifcú fune a deuecobray,con todocftonon 
e oe cuenretenct”,como en razon depren 
ta, lecuindum 

Azo.C.depri — da porellas,2quellacofa,quelefuc da- 
vúleg, fiféi. in — da cn guarda:mas deucla darjaquel cu- 
fúma io prin. dead 

8 hoc eno  Y1es,quando gelademande.Otrofide- 
etiam_ voluie— zimos,quees tenudo “el otro de dar le 
Bald.in.d.Lze 








aquellas defpenfas, que fizo en elta ra- 
zon. Otrofidezimos,quehialgúd,ome 
dicífe aotro algund ficruo en guarda, 
fibiédo quecra ladron, enonleaperci- 
bicife dello:cefte fieruo furtafic al guna 
cofaafu guardadoi,quetenudo cs lfe 
ñor de pecharaquello quefurtallc. Mas 
fiel quelo dio en guarda nonlo fopicl- 
fer:cftonce,en fu elcogéciacsde pechar 
elfurto, o de defampararel ficruo pore: 


feripcom 
prin. inleftu, 
antiqua pue 
ibi refercÁl 

5h 








qu apt pro 
lamno dato 
nfindofifcas 
Ji, habcatin= 
continent bo 
ma tacitd hy- 
potecata»non 
expeétura len 
ná tcp 
prié nó prole 


pira será $2 Titulo. EM. Delas do- 


conditionis el ; 

fetdelinquens En 

3n damoumái 

(ci,quam contrabensquod none(l dicendumfecundim cumbias 

videtarprobariinilla.l. E 

xo a 4 Ante fecha Idem fipoltvedisi3.quando maleficiú fret inte fifca 
lifiverófiatinrealicuinsextranci.vid.lgaicu.14.infrd ca parto 

md: Qsificrenfellader. Adde.dilfiventi.$in bonis.ft de priuil.creditos 

Ulex, X. 

amLicerresdepolitanon debearpratextudebitiretineripropter expea 

as quasdepofirarisfecit, poterit cas repetere adeponente,Serenetur 

deponens defarto fernidepoficiifciuitfurem nec depofitarium cer- 
tificaniefed non fcicbarliberacur dando feruuro pro noxa.h.da 

16 Grwner.Approbaropi.loade quain gloWin.Afiquisluperparte x= 

















miéda del farto Gdefta manera le fizo. * 


10 


ceptionem.C.codlicer doto.comimunitcriblapprobeniropi.contra» 
siá quefuic Placentinistenecrgomenti iflam.l. q pro expeñúis Eaétis 
inredepofita per depolitariun: non compertfibisusrerentionis: 

d A7enudo. Hoc cafidatur aftio depofiticontraria.fF. cod.l.acúone, de 
notaqpin actionedepofiticótrariaveniterian lei 











quverosecibi 
Bardo fate 


Ares vna manera de gra- 
cia,cdesmor,quevían los e 
¿yy Omes entrefi, que es mas 
fico mplida, c mejor quelas 
diximos enel titulo antedefte. Cá 
el quecmprefta,odalo fuyo en condef 
fijo, fazclo conentencion decobrarto- 
dolo fuyo, mascl que da, quitalo de fi 
del todo.Onde,pues que en lostitulos 
de fufo, fablamosdciospreftidos,e de 
loscondefsifos quefazélos omes vnos 
a otros,porfszer lesamorcayuda:que- 
remos aquidezir delas donacionesque 
fefazen,por gracias,oporbondad, des 
quel quelo da,o pormercícimiento de 
aquel que lorefcibc. Eprimeramente — ignorátem res 
diremos que cofacsdonacion.E quien bie 
lapuedefazer.E aquien.E dequalesco — faridado pro 
fas. E en que mancra. E defpuesdire- o 
E iiem firm 
mospor qualesrazones fedefata la do- non deber el 
nacion defpuesquecsdada. Edetodo fe depois 
loalqueacítarazon pertenezca. 









w* pignoris 
de pigno. az 
Eto. appros 





barifta.l 





adfigliamen 
do 
Ec ipfe Aros 
vbi,z. E dotts 
cóniuhiter in 
Jinreb'.$.ité 
qui (ens «E 
commoda, 








4% deponeré 





(cientem vel 

















fio dinofume 
16 femus. Sa 





Ley1.Que ccf4.es donacion, e quienla puede 
dra da de cold a 

ERES O nacion es bien fecho que 
nafcedenobleza,ebódad3 

Bide coragon, quando esfe- 
Y cha fin ninguna premial, 
Etodo omelibre q es mayor de veyn- 
teccincoañospuede darlofuyo,opar 
tedello aquien le quilicresmaguer non 
'folamenteque non fea aql 


que decidit Ad rf 






cómung. o 





deter 





Ulexala 
mDonatio clk ria 
benefició ex 
cordis mobili 
tate procedés 
quando ex lis 
bera voluntas 
tefitiSpotefk 
donate quili- 
bet liber mas 
Joras.ánis cut 
voludótomen 
non fitde pro 
hibitis, dona» 





lo conozca 
aquienlo dade aquellós aquien deficn 
den'tlas leyes defte nueftro libro quelo 
non puedan tomar.Pero fi el que faze 
ladonaciones loco, odelmemoriado, 
odefgaftadordefusbienes, de manera 
quelecs defendido del judgador del lo 








garquenon víedellos, non valdria la le 
donacion Gpinguno deftosfizielle,co= “his ¿iterdidid 

ierá jala d i y piudicenóva 
moquier q valdriala Ga ellos fizieffen. aldo 


donará ftlde 
£ EDonacion Concord sffieos t 
$ Corbondad. Mlepropriédicitur magnificas Bcliberalis, quí dat fine a 

pretextualicairetributdis,vehic,Cin.l..feo,ScibinoalcedeImo. 
h Uremis.Ná li necefsitate cogére,nó € donatiod.ré 
1 €zibre Náfera? vel monáchus,0ó potell donarc.canongicatisaz. 
feruo cócedaf libera peculij adminiflracio, s.$.£1. 
depaérdefilio familiasvid.Gfiliéfamiliasifade donatio.S: 
L Uoñajorde.xx años, Nam minorctiam cum decreto non donat.l fi. $ 

verfi.cum autenn,vbi vi.glo,C.fi maiorfíaftrat.aliechabus 





























1 vilo conerga.Caco.lin extraneo 6 
múanefádo. Vf donetvxor vel ptflio fama.vel múles donetcótubina 7 
Panidaw, BN 


contraglol. e BC 





dá 


io donatio» 

P ne cú 
Tias IIIL, [equis 
titezos par 








amDonarenon'poteltquicrimen le Cemaielaiscomaifitwelfieftper 


30 Econjiciaon, 


4d ope 





Adtir. de 
nos. do- 
navideje 
alias hu 
Sus rita 


75 


Sh 


QuintaPartida, 


Qe IT. 


nen aliud crimen etiácap. 





ecclefam haereticas JudicatusyÓ 
taxis donace pote(tyíque ad fententiamspolleaveró non, 
Uocfdeldis Add lequifgsBoliti.Cad.l Jul. maieda so) 4+titaspt.7. 
Ue vale Ad 

de diéta juta, 


lecon 





WZez11, Quales omes no puedé fazer donació. 
¡Abido feyendo quealgúd ome 
Ste trabajalle de muerte del Rey, 

odelifion de fu cuerpo odepar 





dicin alíiscas 
£ib? E:delittis 


in ale se timiento defu reyno,o dealgunaparti 
ute cómili E 
Puminis ¿bos “da del, non puede fazer donacion de lo 





naconfifcátur 
ipío dure, ve 
in.) cómillas 


fuyo,nin deal gúapartida dello, defde 
el dia? que le mono a fazer econfejare 





ff de publi facnemigaefilafizierc,nó vale?.Otro 
“Eecrcam(ceú tal dezimos q feria delos q fetrabajafsé 
relibr.ó. Sán — de muerte, o delifió de aquellos que el 


an Rey onielfecicogido feñaladaméte por 
maneras fuscólejerosefcagidosehonrrados. E 
surin.Limpe- aun dezimosGfialgund omecsjudga 
quores de — do porhereje,porjayzio defanta Egle- 
fala donació q AzicfTedelpuesnó val 
que dixiind. — drja eominguna manera. Masfialguno 
oa: fuelle aculado de otro aguer 
Ad fuelle aculado de otro yerro, magu 
fucflea tal q leyédo provado, deve mo- 
rir“por ello,o fer delterrado por fiépre: 
dezimos ql donacion qfizicife fafla el 
dia gdicffen la lentéciicótracl que val 
dria3comoquierquefi fueflefecha de- 
fpuesdela fentencianó feria valedera,O 
trolidezimos ¿ffucfTela donacion en 
áteshq ouieflefechodl yerro,q maguer 
quele acufaflen defpues: e dicllen juy- 
zio contra elque valdria ladonacion. 








a 











del.4.in finti 


Adde q eiá 
debent boná 
publicari, ve 

















Jerrenia, 
probar Pin. 
gl dy. SeBarta 
in.dal pofteó- 
cradlumma Bere 
pbac opi 
ofre. q 
refere Barc.in 
prin. Jedtera, 
quí di ie An- 
: ind.li quispofthac.C.de bonisdána.in prin.c 
quebanturaduocad Sa fleflores,flicer, q dona 
rocuentucveli condenado (rÍecuta,nontencariverólequarurab 
folutoriafententjatencat donatic.qua:opi,ve vides reprobatur hi 
Eccontraopi.Odofre.cftesiann calusrocundas,fecundiim Ang; ibiín 
del fiquispofthacs E 
€ aldria.Imelligein delidisiin quibusipfo iurenon interdictur ad+ 
miviltracio,prouteltregularter veinol.auferturaso reato, H deiure 
Sifci.fecusin hisin quibusinterdicitur,vtin.J.ex indiciorúffideaccue 
fal. qui Scá quibus,nil aliematio fienecefaria > vtin.la 
,veprofuisalimentisaduocatisvel feripturisad can 
fam pertinentibus.de quo vi.pleuius per Bart.jn.d.l. puít contraciós 
intellizcexiam pil donacio vel allenacio fercrin fraude 
G ffde dona.cufamcrel.in fraudésin prin. 
cun raticas.exbonis.(F.de borisdamna, Sh. que 
oniscorum qui hbi mor.confciuc.Ecex quibus pre 
Bar.m.dJpoflccntraciuma,¿ 8. 4:col 
£iquispoft hac.cola.C.debonis dam- 


Mi Ley.132. Quales fijos pueden fazer donacion, 
+ equéles non,ecomo deye valer la donacion 


queel padrefaxo «fu A 
Elio, onicto quecltouftllen en poder 
“defu padre,oglefuabuelo, nonpue- 








+. pcómuniterfe 
pendeatex ft 


























Sinorabiliterger Ange. 
ma.Gcper Decium conil as. . 
aLanies. Addelfi gspollhacsverfi iquid exiá.C.debonis profe, 
¿tlimita,milificrerán fraudem ffci(veclixi)in prescedentiglo.Sado 
delpeculécibiloa. And cicu.de donar. ver, item pone 
aligsintendés,SBarinliuurici.s procurator.col.pe.fdciu.iur 
Ulexlll, s 









k dea 


1 4L£nfu parte. Hocidemerat deñure cómunisná 


0 Elliusfamiliasnon porel donarefine confenf parrisqui emm haber 
inpotellate.mifi de caltrenipeculio vel qual» Deprofebliciisaucera 
donare putell confanguineis pro dote,vel alía julta caula:6% decis po 
tell mazíllzo fuofalariú darc.ltemnó valet donatio per patrem filio 
£a.fafla-nam poll mortem patris cómunicatcifratribus, nilifliusfie 

atmiles Spas 

terdonet ele- 
quí 8carma, 

aut (cholari li 
bros. h. d. 8: 

cócordarci.lo 

filius familias 








defazerdonacion a menos de otorga- 
miéto deaquelen cuyopoderefta. Fue 
ras ende/fifucffecanallero queovicik fe 
cho ganancias de fu cauallcria, o otro 


qualquier ouiefle ganado algo en al- inprinéfico. 
gúasdelas manerasq on llamadas enla i ra : 
tin caltréle,vel qual caltréle peculió:ca nario fafta 4 
delo ouiclfe ganadoafsibié podria fa prefilioinpo- 
zer donació finotorgamiéto de aql en ee 






inofhi. dona. 
8coJa donatics 
nes quasparé- 


cuyo podercltouicfle. Perofielfifo,ocl 
nieto touicfTe algund pegujar apartada 


méteg le ovielfe dadoel padreoclabue — tes.C.de do- 
locó qganafle:maguerelte jaratal — na. íntervi.Se 
a 


fuelle delosbienesdel padre, o delabue 


lo,bié podria dardello .d lotouicffcal 


eNregulare Ji 
iaa, Y pes 





gunacol1a u madre,o a lu hermana, o a 
alu lobrina,oaalgunosdelosotrosfus — fisE decond 
He 





Pariétes,o pariézas,para calamiéto,o pa 
sa otra cofa qelentedicie q leera g 
menclter dle fuelle guifada,ecóucnible 
ederecha.Eeffo milmo dezimosq feria 
filediefTe cn falario aalgád fu macítro, 
q le moftralTe [ciécia oalgúa arte, o. me 
ncíter,masen otra maneranó lo podría 
fozer. Masliel padre diefle algo de lo ptas. « £ 
fuyo aalguno delos fijos, non valdrial, dosacepolid 
Caclfijoaquiélo diefle, fi ouicflcotros - fo <ftirreno- 
hermanos, tenudo feria defpues de mu a 
ertedefupadredeaduzirla, e meterlaa Si tamennon 
partició! cóellos,ode relecbirlaca la oonrenos 
parte! entregandolecadavno deloso- 5 
troshermanosdeotro tantocomo va- 
licffela donació qle dio el padre.Fueras 





laté per Tafo. 
in vtraque lez 
delfin 
€. 6 

col.zaleéóa, ho 
die tamen de 
Jure regni te= 
nerdonatio fa 
dafilioinpo- 
teflare , $e fi 

















filio in pote=" 
Race quan ia. 
emancipato » 

vein diet, L17o 


ord. tawrinis, 





quam vid.cum.L26. aduertetamen q hocprocedit refpeéta tertiz Tn no. res 





pa 


isbonorur in quaparerporclt ncliorarefilium,K in quo caña lo eft.J.1o.ci. 


quivurdict.a7.cefpectu vero aliorum boporumpatrás jura antique 6.Lib.5, 





remanchuntircorreéta.lpracipimus.Cadeap pella. 
ichabesyqilius familias conterefrarribusdonatióneGw y 
plicéfibiápaure factó,qd ent corracómun1n doétri.Bar Kaliorúdo- 
¿torúin autliziex te faméto.Cadeco lla, ép Bar.in.la.$.neq;callréle 
col. 4.fidecolla.bono.3 fiede jureillo p: 3 nulla do hocerar 
digerentiainterfilidin potellate,S fiinemácipatá, ná vrerg;cófert 
fimplicemdonarionemimelligetamen,vedics 






























£liofanwiligsimputacurtibiin legicn 
firélescol.4 fade colla-bono.8 invhinquarci.Mad.Láldicol.pe, 
filiñ quehaberciccida lem Azo.C.famil here ¿cpbatin da it 
x5.pú.6.queti.dicicita desnú hoc ¡pcedere li intel filios emergar 
i kasmó allas,vribi,Kin. pe. Cadecolla. tic fecúdilmillaoa 
legedebererillainteligi S limicarialias ia dl. elTent contraria+(ed 
dicjillalimiterur, dedeclaterar p3:lá rá refpedtnimputacionis, quí 
collasionis.£k hoc nora quia Rodericus Suarez perpendir contraric=" 
tacerítiflarum duarú..l, partitarumin repetitione,l. q in prior 
fol.30.col.4.Écnon foluit. hodie tamen per.1.26,1n ordiva.caur 




















Ínno. re. 


co : ; : a 
cum filiusvideatur per donationem meliorarus pon tenebiturcon» Cf.dLio, 


furrencque computascin co,quodteriusn Scquintim bonorum non 
excedic.Gitaintelligacurid quod haberorin dasy.ciuldemordi.táutia 


Md 





3 


Titulo. Delas donaciones. 1: 


an Gcaralloro.Adde la. f.riequecarenfe.S 
5b úsciencis.Adde.queparerA.famil, hercf: 






iBar.fdecclla.bono, 
-Barán.L1.foneque collré 
¡usos partitasybl cioquer dixo 





fequecl.ffade collaubono,S: 

















aldris.Exiftoverbo conilataperte q lipater miftfilium ad fu- 
dium,Sdedi eilibrosad addiícendum quod videtur tales libros fi. 
bi donalle Se 

donatis . 

de ne ende, fiel padre fizicfle cauallero *a fu 
Jaté per Bald... fijo,ele diclle cauallo earmas, ole fizicf 





in.l.filircui? CANA h 
ver quene  Teaprenderal guna [ciencia?,o le dicfTe 


C.famil. her. librosen que la aprendic!Te. Cael dona 
euius contras djo q fueflefecho en alguna delas ma- 
siavoluit An a E a 
geinduñilizi  nerasfobredichas valdriaS,enon feriare 
nudo deaduzirlo aparticion entrelos 


det.Codecoll, 
pai vale od tros hermanos. 


¡o cala non 
videtar donas 
re, quía videé 
ex necclsitate 
tradidifle cx 
quo milt fs 
Lú ad ud 
Ex ideo infere 
eprancralesliz 
Dri, vecóesdis 
midétur quod 
ia video 
a bic da 
Wal. 8ccogi 
ta an pols 


Y Ly.UI.En que manera puede fer fecha la do 


nacion. 
(quatro maneras. La primera, 


CRA 
E quando es fecha fin ninguna 


condicion. La fegunda, quandoaquel 


Azer fe puede la donació ca 








La tercera, quando fon prefentes en al- 


-  gundlogar el que da, cel querefcibe la 
ido z 
Ipramnon efferin magnaquantitatecac didtisBalin del. 
filiz culusivide queJacias dixiin.y.cia156,parte 

Etexo1111, 










mFitdonatio pure vel fub conditione Xprelentivelablenti.Et tenue 


1d 


Anote. 
Llao 
Mba 


donans veleinshtresrem donatamtradere donatario, dedutto tamé 
ne cgcardonaror.h.de 
inolo puede fever. Adde.l.ablenti.f.co.S.Lneque ambigi.Cacosvli 
gio.motabilis(quamíequicur communis doctorúfencenia) dicit q (1 
quidam quinonfiicad hocdeputatus nuncias, fed iple mora proprio 
volustatem donatorisá feincelleétam ipfi donatario declaraueionó 
videbirucperfadta donario, e farisprobacur hic,Ludouicus tame Ko- 
smanusinhocterercontrariamymotusperaliqua pulcLra fandamens 
ra.confi.2o5.volens, q daro,p noniareraeniac its vel cyiltola ME 
ldicarem donadonis,quód donacarius quocusique medo 
3 donationemacceptaneri:, Qe cius fundamenta bre 
Phil,Corne.confi.254.voluy,colu.a. Setandem dicit 
sun elferecedendum in decif i 

























fentise recipienti,cuim donatiopolsieficri 
prefumicarprelentia:8.8cf nonapparet de accept 
ade nó valer,veenimdona:ioacaipiarperfedtionemexigiturcolen= 
fusdonantis,S donararijticutellin cateris contradtibus qui confena 
Suconcrabuntard inf. Ade contia.emprio.|.contenifa, ifade aétio. 
8cobliz.neque obllat.c.Gibiabfenti.depraben.libro.6. quia loquis 
turin beneficialbus, fecunciiro Toann.Fabin.d.L.neque ambigi, vel 
Secundá Arch abfenti.Bceciam videtur vellesgl.ibíin ca 
fuillo,crarquirecipicharnomine abfentis, Sefuitinuelticas. Sed an 
hodie flante.lordigtitu.S.lib3.que dicit obligariónem contrahiin 
rerabfentes donariofieri poGicablentize(blarisdubium , Severlatur 
comunniterin palacijs.Mihi tamen (emper vifims el, y períllam 
'nontellunturpradióta. Moueorex doétrina Barin.Lilladaadfin, 
defacrolan,ecclel.vbiin quaífioneglo.ibi de donatione falta pau» 

cribus,dicit quod conllar ep quis contra£tum donationisvolkitee 
Ebrare nórena donscicA3 chan pauperibiy ablzadbióc ex bio 
non fuitaliquispreelens ve ctiáglo.ibivultzaur ell dubiuun Sctic die 
«icipfequod valcbitiurecuin(dam voti, feu pollicirarionis ,8e fic lie 
obligarusperfonaliter.Laxin prindf.de pollicira. Si devotojKVotire» 
dempt.pertotum,£ ficquando quis vultfacerecontradium, donatio 
sis.monintendit(e oblizare:mifi fecundilw forman jure Etadiram, 
Superforma 8 valoredonacionis.8clicce(Tar difpofitio.d.l:ordi, hoc 
eiamvideturexpresévelle Barcvin di.L2.ff de pollicit, pot glofT. 
Ybidumvult,quod difpofitio.|.fi.Cudelscral.eccl.non proceditinvo 
10,fen pollicitacione, Srquódilla.). loquens la contradibos in cali- 
busfpecialibus , vbicransfercucinetradicione dominium procedie 
















































quelada,ponccondició enel donadio. * 


inhisin quibus contraétus celebratur ex duorum confenfu, 8 fic y 
¡lla.l.procedar cum loquitur de donatione, quandoin á 
confenfasseccleliarin quáfit donatio. Pegtereaincenti 
nonclttollewefonnam darsemiarcin comtadtibus , qui confenfia 
contrabuntar,vtin.d.).confenfu.E in diét.l,i.alias fequerewor abfur= 
dum + quódí 
3 - ja ¡dere 
donacion.La quarta, quando aquel G Hed Suenos 
quiere fazer ladonacionesen otra ticr- tán dicatur 
die quód perilla 
ra.Ca eftoncenon la puede fazer o vend 
porcarta,o por mélajero cierto,en que — tio.folumvos 
lcembie adezir feñaladamente lo que dci tolle 
lc da.E quandola donació esfecha fim 
plemente porcarta, opor palabra, mas 
nones aun entregado aquelaquicn la 
fazen,tenudo es “de complirlaaquel q 
lafazc,o fusherederost.Pero clto fe de- Per pecas 
ucentender-defta guifa, que fi aquel  ré,nonramen 
que la donacionhade cumplir, fucffe pue en 
S E formam lui: 
tanrico,queayadelo quelefincare,tan in contractin 
to delo fuyo 3 que pueda bien beuir: ad qui cone 
de guiía que nonaya que demandar our bue 
loageno : eltoncees tenudoen todas tere. Sitamen 
guifas , de la dar complidamente. 
Mas fi por auentura non le fincafleh 














ipulan 
Sidare 
vinculíi obll> 
gacioní,quall= 
tercunque all» 
quis le vellet 





ex verbis do 
nationis cono 
fac donácem 
fevelle obliga 
wequiapromilienonreuocare,veliuranitstuncobliga:ctur peros 
nalitertali ablensiperillam.Lncatamen doniniumredonataineú 
rranfireracceptacionedonationisnon (equuta. £cad hoc criam bene 
facit querdicit Deciuscontilio.226,coÍ. que disión.La. rulo 
ainfrá esparti in glo(T.(uperverbo.gran pro. Btaduerte exam quia 
£norariuslipulareturácreciperet donarionemuoriveablentisnon 
polTer donatorreuocarcexdiétisBaldinl. cum á Sucero ad fin, Ce 
deiuredor.Erancil de Are.confiv74.col.4.Guido papz.decihio, 494 
Ludo.Gozadi.confi.87wnum.14.Sc aduerte quialicer hac. lorequirar 
pricfenciam donatarij,velin ablenta certum nintiuro, velepiftolzun 
vepoliirdici perfeétadonario,intell'gendumVidetur,quo ad contra» 
¿tum dx donarionem,quia noninteruencrunt organamedia.Sitamé 
donatarius alias certificarus,de donarionedonacorcin cademvolun» 
tateperfeuerante(quód prifumitunnif sonflet de reuotatione) ac» 
ceptanesiedonation£vel reidonarz pollelsioneim asesperittransfera 
rurincun domivium.Lea volvi fingulariterBald.in.d L.nequeame 
bigi Sciflocalluforte procederent diétaLudo.Romaiin didt.confilio. 
quíahabenemaximam a quitatem Ecbenefaciuntque dixi.3aq parto 
ticu.lao.fuperglofl.inverbo.niconfienten. Sitan.enante acceptá- 
tionem donararij,donatorrenocarerdonationem, donatioefler nula 
Lusmoment, veprobartex,in,J,5.fiquis donaturus./Í, de donatica 
EctenerBar,S Pau de Caftin.d.l.abíenci.vbi Pau.refpon. ad.d.ca.fi 
tibiab(enti, Decius inregul,contradtus.coluay.fEdereg.iuro Sed quid 
Yi donatcr nonreuocanit,fed mortuuse(?anmoreuo co poterit dona» 
tariusacceptare donacionem? Anddeller.in, f.donare. qualiter ho» 
dicfeualienapofitcoluasatenct q nonper.L.bonori.f.r6.rat.habe. 
Etfunilicermorruo d onacore,nion pole ratificariperharedes donas 
ari in praiudició haredá donatoris, in quoseftdominiú tráslarum. 
ante ratificationerm,p ta $ires.fdeiure dot.6t quia rán 
tificaiononpollerheriin praiudiciórertij, culinterimius 8: domi= 
niumefl quelitum,ctiamex caula habita ádebitore,venor(pecul,in 
titidcobliz.Sclolurio.5.1verhiponcobligafli.ScrradicPau. de Calla 
conli.igyaroluain:a.dubio incipic,vils his que narrantur.Í enn do 
natorante acceptationem donatari) moriatur, videtur motiende pes 






















































* niteresócficres non elTetintegra,quando cófenfus donatari) accedit, 


e 


£ 


É 





ve ám:d,(iego,éi perloa.deJimol.in.l.2.5.fipecnniam.f.de donar 
fauoreti doúsnóhabetlocipernitentia:ideo moriédo nó videt por» 
niteresvtin.d.l.fiego,$.1declarar Bart.£cloan.de Imel.vbifupra. 

¿MT enudo es Concor.cum.l.fiquis argéti.C.corS cum. perficiúturs 2 
«infli.dedonatio. 

Co fus herederos Etfic donatioex omni parteoft realis,Ktráficadhe 5 
redes,vthic,Scin.d.1,G quis.5.6,8cibi Bal. 

€ Dela fiyo.Ín donatióe deducifas alienú.linter eos.54i fderciud. 4 
Ano lefincafe Added lintercos.51i.F.derciudi.Kinfli.de ad 
funtprarerezaSeBal.denotisfeudo,cap.te 


























; Quinta partida, 


"Ela. 
28Donañoalicui faftafub condisione valctli condicio impleatur alias 
zon, Trem donario alicui taa fub conditi..mefipaterliberer filium 
ápoteflare,implerureciam/inon pere:mancipationem fed per patris 











30 ValerdonariofaQa vfque adcertaro diem, Se poft diembhabebit rem 
donaram quem voluitdonans,Sctranftad eumeiuspolTeñio-Se do- 
minium, Si donansneninemexprebitqui habererpolt diem habe 
lustre donacama Jonas Haredealid, 












mortemefliciarurfiijuris.qualitercunque enim impleatur condicio € Addenla.Sz.Codedonario.quefub modo. g 
dam permo- E Orefefion. gd? 
preíiumtagis  dequepudicile biuir,filocomplielfe,e — ció,enlamanerafobredicha, cumple la e na 1quea, 
SS quo die flonce non feria tenudo decomplir la cóuenencia,o la poltura,o fazcaquello .. seliéto,Sipoft 
ns Mex donacion. orquegelodicron, valeeldonadioen “empusalijvi- 
Juntas implea ACIooS CUR porqnestias ES det quod 
Ed UL: V. En que manera vale la donacion que todas guilas.Elinon locúple,o nonlo dal da 
12 Quien. Eo _queesfecha focondician, y fazc,bié puedeapremiarle,quecumpla — gatum fit do 
ra ibs f DO coridicion faziendo algund jo que prometio de fazer, o quedelam sigo q 
Adi. E re » lonadiovnoineaotro,como pare>,ladonacion que lefizo.Otrofide + inprineSclele a te, 
de donas len ev 0 dixefle ¡elglo fazedote tal y mos,que dido yn omezotro viña, o e E tt, 
do. inlfina.Cude Cápo)0 cal heredad fitupadrete Éacare huerta, o credad, ootracola qualquier dit. Ld. as quel, 
donaquefab defupoderilacódició fe cóplidleva- — encftamanera, diziendo feñaladaméte in ordi. Tas 
mora Barcia 16eldonadio,e fi fallefcc,nóvale. Pero quando faze aquella donacion, queda * Fa: fed quid 
as ; ¡ ektenorcin 
J. gallus.5.8  fiacat[cielle q el padre fe muricfle ante iaaquella coa, porque delosfrutosg — framenti ma 


quid Gcátúm 


ola. 8e ña gel fijo facare defu poder, como quier 








falicfsé della,dicleé cola ciertanalgios Joni noutfuc 


e ES EA ; 05. ceflor nonpo 
ada Ces quel o enlama omespára gouicrno, o para facar'cati- ef eli 

+ 8: quod dicit E s 
Sans 5 pa ale a el que sa E ea uos5o paraotrarazonfemejante deflas teca 
Ñ cal.Cude val dE Sn 10:po! E a ni Ea € fiaquelquercicibealsiel donadio,cú- rinonprali 
facrofan.ecel, — cúple porlamucrte del padre:efale en- i ñ 
A e P ple aquello porque gclo dieron,vale la rs a E 


de elfijo deu poder. Cacnelte cafo, e 


de exercito. E 
entodos losotrosfemcjátesdel,en que 


coly.perlafo. 





donació,cfinonlo cóple, bié lo puede 


E 4 non alienádis 
reuocard, E qualquier donacion de las 


bonis velalias 


in.), cúferuus ici E: A É s 

Fdeved.ob Le ipnela condicion en a manera quefondichascnefta ley,dizenenlatin ¿tens Pers 

Me Al 9 Ae ra cl glapu “fubmodo, q quiertanto deziren romá tio ¡fius.1. 8e 

a ovaleel donadio fobre q fuera puelta. ce,comodonadio fechofo otramanera Az l-Tauri 

a ML. V 1. En que manera Vale cl donadio que » a 
dir 1 [exe yn omea orrocon alguna poftura. lez VIL Dela donacion que esfechas diacier Fs Sitolios 








amDonatio in 
cer vivosfadta 
fub modoree 
mocacurfimo- 


Orcierta cola, e por feñaladasra 
¡zongs le mucuen los omes a las 
vegadióazer donaciones a O- 


EPx 














nisan confide 
ent iplam ac= 
quilicione vel 
acquifitionis 


cil eJelalade: 
Alla diacierto", o atiépo feña 
lado, puede lerfechaladona- 





ad tros que fi por ellas non fe mouiclen [ció , elto (cria, como fi dixelle a 
1h a odampare. porauétura nó farianlas donaciones.E cl SE fazea otroalguno, do tetal here= a Elio noz 
ae Ea En efto feriacomo'li vn ome dieffe a otro dad,otalcofa, Gla labres, eq la efquil-  acquiratvido- 
mec”, k 0 E 3 cdi 
de obiale marsucdis,o alguna eredad, diziédele — mescteaproucches della, faftatal dia, ca au 
X E a ñaladamétequando (e fazcladonacion — .otaltiépo.E dead! tiépo,enadelante:G tune alio ¡ne 
ls qe loda:porqelteel otro todavia gui ladelamparet,e qfing amis herederos: dera 
mein modi,  fadodecauallo carmas, parafazerlefer o aotroomealguno,qualquierqnom ye preftcum 
de a uicio,o filo dice aalgund mencftraljo — brafleciertamétea eto tale juramene 
Cin fidona  20troomequalquicr. Edixelfeabierta ende dezamosq la donació q afsifuc fe A 
Ss de — mente,quegelodavaporalgúa lauor, — cha,valdria faftaagldia,o aquel tiépo — mem poflebio 
plvd a ofcruicio que lefizicfTc.E poréde dezi- qu feñalafle el quela fizo. E de aquel ce 
códistioneob  mosque fi aquel que refcibicrela dona liaen adelante, ganarian lapoflefsioní, > raméto,bñad 
caulam, ad re= hoc conferant 
euperandum ahabenticia 





donatafub modo,vthic,Srín.I.n.vbiglo.C.de donatio. quie fub mo. 
«ibi etiam Salyccalcan( agar condictioncob caulampobit mora 
purgari Cy.Albe. £Saly.ibi dicunr quód ic tribus concurrentibus 
(clicerquodlisnon ie cótelata Scquod ficinfrá modicun tempus, 
“Scquódius donantisnon (iefadtur deterius, Snota quod Eoreec- 
lefía modus ap politusin donationenon ceniferurin dubio cauía fi- 
nalis,vtin.c.verumde condi.appo.Sibiper Ab. SeperBaldiin.l.di 
¿tamlegem.Cadecódiéiio.ob canlam.colu.a,6 delegatavio modunr 
oniaaleeviLá hanentidecondiiob carla ebibecas e 
cius.fEde qur.Scargen,lega.8: Bar.in.l.quibus dicbus,$.cermilliosefa 
decondi.Scdemóltra, 
Nota hocexemplum.nam.l.1.Cade donatio, que flb mo= 
dostantum dicit de datisob canlam alimentorum. 
3d UReuecar.Etilto cali dacurerjamvrilis ei vendicario ,vein.d. la fas 
uorcalimentoramíenpizcauíz, les Vid 




















Lipoflmorein pri. E fequi delegan bie. ePau.de Ca. 
n dubiotamenforte prefmendum eftraliaverba appofita refpedta 
effedtus,vtvidelicerbona non intretrealitermeque bis veacar..nó ves 
ródeacquificionepollebioniside quainilial.écin.dil. Tauri,cuimós 
Mtaacquiliio rendatincóferuarionembonorummaióriz, ad quam, 
intendle quicalia verba polulcinin(trumento maioriasfitamenclare 
conflarer, quad Sriflamacquilitione voluicprohiberetenerer difpo» 
fitio 8: impedireftranslatio polTeGióis Bcdominijsexchis Gnor.Paw 
de Cafinalinemopótin fif.delezantadi dicitop tellatorpót impe- 
dire translationé domini) reilegarwr.Sed gd (iecclefa fitin polfefio» 











rina?pulchrú dubiú ell 8 forte dicendum eft q fic:ex quo lex iniecit 


hocvinculú antequá pofleGio perueniretin ecclefiam ex his G notan , 
turin,c.ecchafanéra Maric.de cóft.ácconfertoptime y notatBarta 
invl£efFvcin polTeslegato.ellelice. ógduerte qp omnes excepriones . 


nereidprtlteemalecizanadbuchabebirloáifta Sed Tau; quen, 


MS 


squebio. 


6. qual. 


7 quel 


A. que 


Einnow. 
mopud 

tig.li.s. 
5 quí 


aquel 


4 quel. 


quel 


mua 
32 


Titulo.MI.Delas donaciones. 








ali bcpolTefioni. 
ás.dorelli 









Ab 

ue alciorem indagi 
deedidiui Adi 

Fastafuicio tellamento, 








(iinadoptione. verá. fed nó 


ds a col fcñorio*della,fusherederosdel que 
ouiefe fecha la donacion, o el otro%a 
quiénóbraffe paraauerla.E fipor au 
turaquíádo fizo la donacion,nó feñalo" 
enquicn fincafle deaquel dia,enadelan 
te,dezimos q la deué aucr, los quehese 
danlosotrosbienes, deaquel quefizo 








ref. fpol. Se 
Alexasnd,cú 
hrredesin prinofedeacqui.poffer.8cibi perBald.quod pofi= 
denscorporaliterdebercirari:de quo vi. (1.82, £comfil. 
8za.ro.éecontil.40.voly.Ecfunenorabiliaconfiliainiltamateria, Se 
nota qpúfemel adiuitiadicemnon potedtpofiza propia authoritas 
teinera numfecadú Balo.Lr.Cdeexecu.rei iudi, de quo 

illo.SameminilTeEdenoui.ope.nun. ScperBalóin 
3 ande jureempiy.dclimi diucrir 
:diaduiuer.l.6.C.quod cum eo.Sbid: 
¿to.8can mic pollefTori cóperatinterdidtúrecuperandavid. p Bald. 
inauchen.defincto.C 37.101.co.pe, Item Se 








































l.ealege 
cranficital 

¡Tefsioan<appichenfionecor; ¿sferar auehos 
ivinaliñ, Se coníticuae (e eins nomin paíádere pvel fi 
vendataliquamr á tlenomi 









neemproms pol an transfer] 
disubricadecaula poffel.Eproprig.qa due 
Sed qdiilteia quer ex lege transfertar p 
prehsnfionemrealera an trantmitrarin fequentem vocarim, Svide- 
baturqonó.ex diéto Bal.(uporias relaro.videeurtiñoy itarelegis 
núcade pofleñio numero,que fulc primo delara, fe alía rransferatur 
in lequentem,Eficnó ell opustradtare detráfimifione, here quid 
antemortempofleflorisdefinét aligsocenparicpollziiun? su tune 
transferarurin fequentérécviderorg non:quía jo clbapud 
aliásiilaperaQushitosnótrásfertar in aite-ú,ndi. ¿éwc confen 
fuen faGtoillius penesquéeflídaco q bene peraéiss corparcos trand 
ferresur.)Probaturin+l.quamsis.$.1ÁEdeacquipoflics id 

it.8chincell ey afpectu Siverbisa 


fieras 
quandoalius cracin polletsicnewvttradunt de £to.in.c.a.deconfle.A 
a se deciditcontrariá 
dl 2 autem 
polí 
Dan pordarpoftels *qdrepugocta 
Lclampofiidere.$.quiadr cil. Sed quid 
fi morwo polfelTore maioria: ingreditur ¡lle in pofiedionem bono= 
tam maloriz,ad quemno! :SchrosdefunCliiralijsbonis 
extramaioriam,vulemirxiin pofTefsionem bonorammaloria,ex edi- 





























































¿to divi Adria.velagere contraiauadentem remedio,J.cum quareba 





tus.Cavndevi.an poterit.8e certumef! periflam.), Selegem Taur. q 
non,quiaillead quem pertinermaioriacftqui haber pollefionem 
Jegein eumtraslatam Éciple deberagere, Sevideruridem dicendiex 
jurecominuni,quiacum hicveniatpoefio accelforicad dominium 
coliante deminiocefarpolTefñio.notabilistheoricaBal in.l,cum alie 
nam.col.1.C.delega.Sed ponequod pollellor maioriz fecic aliquas 
expenfaspropter quas conceditur,fibi a iurerctencio a poterit reti= 
nerenonobllantedifpónchuias LE diQzleaurina, Svidetor q ic 
percaque notat Abba.in.c.de multa.colag.de preb?. quod norat 
Barán Ju dictar. dcimpen inrebusdora.fa8isaSin.).2.adf de 
appe.teci.ltem quero an irinfantem transferacur a polTefio: Sivi 
debarar q nonper16.Miinfanti.ideacquipollef.fed credocontra 
siumelleveriusperid quodnotatPau.de Caítón.l.donararam.Code 
acquipoledepofleGiócquierrásferruridto modo.Sed an tranfirer 
ifta polleíio3n cú quí adhucef in vtero dixciin.lujticu.a3.4.parte 

Telféñorio. Ortumhaber ifla.J.ab his que habentar in). quotiens. 
C.dedona.quefiab modo, que+fecundár dofo.ibinonitalatépro» 
uidebatificuthic vides prouidereiflamenam per illam.l. tantum da» 
bavur adtioveilis exipulatu, fecundumvnamexpoftionem, vel 
condiftio.ex.l.fecundim aliat, quód tamen haberer adtionem rea- 
len, ék quod elapta dicillein quem polktempus fuie gollata donatio 




















efferdominns Etran! 


protifium peril 


Valdolingularis, SK Jemper il 
quod fpecul.cimm.delocaro 
pereumibipofitaextendir didl.quotiensad acuoncon 


la donacion. 


GLo.V 211. Dels donaciones que fe muenen los 
mes a fazer por razon que non han fijos co 
mo valen defpues que loshan. 


NV euente 












E . = E 
Sab afazer donaciones, porq non há 
see hjos * ni han efperanga de los 


12 


sniniem , Kpolfeflo nen fic 
lam. Ádco tene exm menti quía ct 
neramen veramef 











ficutp 





juncaliqua vent. 








calas 
soris ello 
ge diuenfasad. 
Mo, citenim 
mirabile_ qé 
fine traditios 
ne aligua ie 
fccundus do- 
natasius adis Gn de- 

pilcatur pol. cretuderes 
defsionem Semo. donas 
dominiúcon- tionib: 
trasegulllra- febo. 





losomesalas vegadas 


*.6s 








sionibus.C. de padtis,8c de hocdidto fpecul. vide Decium conflio hi5 
19.pen. E fin«colamn.S fic quiliberexnominatisin donatione exit vb 

dominus,Stnon nudasminifler.vid.loann,Andre.inadditio, adípe te 
cul.situl.deiníbru.cditio.$muneveróaliquainaddicione queis 








perfuperiora. dex ita.I.habes, fiuccedensin mañoriaclt domini, natios 





Scnonviafruétados, Side vult glo notabilisin.Lddiacum celta 
mento.$-Mnglol.£.f.delegaa. KSod.in.l. qui Rorzin prin. col. 
peadf.EEdeverb.oblig, 

b Uelorro. Sedan donatorpoÑitantetempl 
dodonatariorenocarcifhud onmsyfeniflmd juscomperensfecundo do 
nataño,etqueltio mulcumdubia.Bartol in.). quí Roma. STaulus. 
fEdeverb.obliga.tenuit q ficeciam/ifitdonariofifia cccloliz. mone 
turper.13 .defermisexportan. E fubdit quod bases donantishoc 
nonpoller,éxidem tenctibiAlexand.poftmulta quervido Pan, de 
Caftr.tenetcontra Bartol.8cplcrique alii, Scpinionemconera Bare. 
diciemagiscommunem Guillel.Benedidtasánrep.c.Raynuntins.de 
tefla.fuperverb.fiabfg;liberismorerewir. Lategunda Zo! yy5.colu.2a 
vbirefererenentesiflamopi.addectiam Roder. Sua.aliegario.29. vbi 
allegatiftam.Lego veró adhrereremopinioni Bartol.quamlimitarem 
nilipagto huicappofito infanorem fecundidonatarijaccederet pra 
fentia Scconfenlusfecundi donararij,vel donator fecilfetin hee pros 
mifsionemin fanorer (ecundi donararij, (enex serbisappareat pros 
mifsle,denonreuocando inxtaca que dixi.3.cod.l.q.daddead prg 
diéra Deciumconfil.58.£confil.239.columna.2.adfin-K columna.3. 
Balin,l.cumáfocero.C.dejure docium.8kia.1.ficonflante.Cade dos 
snatio:antemup.Socin.conbl.a5.volumine'primo in.2.dubit. 8c Ala- 
xand.confilia7.Si28.columna..voluminc.s. $: que dicicconbil.1o6. 
8c.107.volu.2. 

€ Unifeñale cnquienfincaJo.Quid fi defignanic, led ante tempusquofi g' - 
bi debe quesimoruuseil dic pmancbiponesprimum donata- ** 
siumgrauatam dereflituendo.vein.l.paterfilium.5.cufealanus. (de 
lega Jovnicash.1.S1.C.decada.tollen,loa.Andrain.deadditioncú 
vu.de in(lru.edislone.y,nunc veró aliqua. inadditione que incipit 
perlupesiora. 

d Czosqueberedan.Bdde.5.Codelegan 











in quoacquirituríecun- 









































6 


Lex VIII, 


¿»Donatiofaftapropterfilioram defetum reriocaturin totum habits 
flijslegitimispollea narisiíautem habensfilios legítimos donet ná 
reuocater fi legitima cisfalua remancat, reuocacurtamen vÍque ad lee 
gicimam,had. 

a di Porqueno han fjos.Sierzo haberetfiliosvel fltumnon videturg ha: £ 
bereciucim dilpofitio huius legis, vt hic coVigiturá contrario fent. 
Ein.Lfi vnquam.C.derenocan.donatio ibi fisiosnon habens,incon 
trariumtamenvidetnral,cumpater-$.cumexillimorer.fde lega.a. Se 
quía videturetiaminiflo cali militare caderracio,ac fivollum Alá 
habuilTercumpotius velitpater dare bonafilijs quimextraneis.vtin 
1.cumacutifsimi.C. defideicommif.].generaliter.$.cumautemC.de 
in(li£ubftita.Lcum aus E. de condi.Sc demon, Scin hane fenten= 
tiam inclinar Angel, in. d, Li vnquam. co cali quo ell verilimile 
patsemngndonalef fieras fosGbinaleiacos vea ever 
ploibipolito per cum.Scidem vultBald.in.).1.col.;.verficu. fed quid 
fitemporedonationis.C.deinofíi«donatio. vbiPaul.de Calle. diftin 

it an fillusnacns ante donacionemelTer odiolaspatri velnap,ynde 
hoctormmrefidebitin judicis arbitrio confideratis circafiffandijs an. 
paterficogitalle tdeliberispofleana(ciuris, donaretvelnon? vtlaté 
tradit Andreas Tiraquellss,incommen.d.).6 vnquam.fuperverbos 
filiosnon habens. E 























: , 
Quinta partida, 
Bar.in.da5.imperator.col.1. idem fidonareturecclefiz: velpio loco 
vtin.c.quicung;vbitex.cum glo.17.q.4.Bartoin.J¿imperatorsi.al- 
lez.ed anrenocabunr flijpoltea nati ,perquerelam inofficiofe: de 
nationis,vel ex difpelitione huius.lvel.d.l.(i o de 
fio, an in donatione factafilio jam nato pater de alijs filijs nalcitue 
ijs cogitanit, 

vel non ¡uxta 
caque dixió. 
in glof.nbcgd 
fidonatiofaétaiam natocrafmagra,non tamen excedit valoremter- 3. quello 

8 quinte partis bonorum $ partem legitima ralisfiij,an filiypo= 
feanatireuocabuntealem donationem? viderur quod non quiap: 
ter vifusfuit talem filiumiam natum meliorare dd 8: quinta 
bonorum,vtin..26,in ordi. Taurinis.Diétustamen dominus epifco- In no,re. 
pusCalagarricanusinloco.3.allegato;in gl.2.tenercontrariú, 1m9 q elt.Lioci 
reuocabiturdonatio,Screducemrodarqualicacrem cum alijsfilijs, 3 6.ibra 


22 nin bár/perága delos axer.Iud verbú ponderarToannes Bernardus 
diazde Luco,olimregij confilijIndiarú collega meus núcbene merio 
tusepilcopus Calagurricanusin regulis á fallentijsfuis,in litera,d .re- 
gula.141procómunicóclulionedodorú,q fipsteftollendi y dona 
rortépore donationiscogisanit de filjsnon renccabitur donatio per 
del. vnquam 
neqyp ancla 
yt voluie Bar. 
30.L.citias$.im 
perator.ff.de legancloan«de Imol.in,cfi.de dona.quam diciccómu- 
nem elle fententiá Soci.cóf.5;.col,z.volu»4.ia cótraridtaméparté fa 
ciryquia difpofitioiflias 3d. li ynquamnó fuitintroduéta fauore 
donantis,fed filiorú vadenópotell perparrem huic dilpofitioni 

ari,vcin, |. (Gire deberis.C.ytin polle legato.laq uod debonis.; 

ad.|.alci.8crenerexprelRe Oldrald.comfi. 173.8 Joann. 
inaddirio.adípecuetitul.dcinftruzeditic.$:porroinadditfina. 











aquel. 





auer”. Eporende dezimos,quefialgu- no portal razon,dicfleP2otro*todolo, 

















verlihoc autem cereúet:quejnfequirur Koma.in confia69.in fin. 





netetiam Alberiyin.d.].fi vnquá,vbidicit (cita obrinuifledefadto lie - 


cerSpecul.citu.deinftra.edivio.s.porró.verfic. donatio autemfirma. 
vultcórrarió ponenspro forma q promittátur de nó renocádo etiam. 
incafufuperuenientiumliberorá. Bar.eciáin.d.5imperator.col.pen. 
verfi.quarovtríal.( vnquam.tenet q reuocacioniquepoteltfieri per 
d.l.fivnquam.poteltrenuntiari per donanten:, non tñquerelin oÉ> 
ficiofie donationis,quzintroduciturfanore filiorum quod efl maxi 
mieffcdus,náper.hli vnquá.reuocatur donarioinvita parris, $e per 
patrem,reuocatioríi que fit per querclá inofficiofz donarionis non 
fitin vita paris,fed poft mortem ad peritionebliorú,nánullúius ha» 
bentinvitapatris,vrin.Lfi.8cibi nozarBar.fT.deliber. agnol. $e lidia 
catur y cuenietincóueniens, $ damnúfili;sin vita parrispropter ali- 
uenta,fifortefuntpauperes dicendi ef fecundá Cy.Ray,£oan.de 
Imol.in.d.5.imperator.pinillóin quemtranicuntbonaperdonatio 
nemtranfibiehoc onusalimentora,vein.l fi quisáliberis,$.fi.F. delia 
ber.agnol.£copi.Bar.dicicveriorzm Ludo.Roma.confil:29.movetur 
proutBar.ex,c.quieunques7,q,12.5bi cui fliosnon haberer neque 
iperaretprouteriá funtverba noftr.l, de ex olijs que poteris videre 
Per enm.gcitarenet Sociadicens elle cónuunem opi.quód pofsirrená 
tiariconfil.147.incipitvifafaéti contingeniavolua.col.fina, 

3» 4 Diefe.Erficnonhabercrlocamitaslinvenditione,velalio contras 
£tuonerolo,fed in contradtu gratuito donacionisquodintellige,niá 
venditio ellerfadta modico precio lecandúm Dalin.d.lfivnquam, Se 
in.L..C.de padtis.6cadducic lateSoc.cófi.as.colut.ka.volosa, Qui 
fidonetur pro dote alicuiuspuelle,abalio quam ápatrean reuoceror 
ralisdonatio ex fuperuenientialiberorumehabui defadto Scdefenoi 
epadhuc habeaclocumifta.).S.d.1.fi vnquam,gaadhuctalispro de- 
te dario diciturmeraliberalitas £ donatio,vtin.Ifinas.l álocero. 
queánfrau.creditosl.1.5,accedit.C.dereiyxo, agtio, cum mil, Scin 
tcrminisadduccbam cófi.Alex.71.vol.4.Ecnúcin cómento huius. 
vidi Andr. Tiraquel.idem tenentem éallegantemdacófi. Alex 
fito cómento.l.livnquífupervexbo donarionelargitos.cume.193.ibi 
duodecimoifla dotismentio.vivibiin donarióevero ob caulam que 
relpicererfauorem donantús quatemusrelpicerer,Sevalorcaufecócur 
rerer pon habereclocumifta.l.v tener Ang.in.dl. vnquam.é: Ale. 

- confir40.volu.4.diG18s Andre. Tiraquel.jn.d.verbo.donarione largi 
rus.nu.1a.in donatione etiaan remuneratoria non haberer peu ifbr 
1.neq;d.).Sivnquam,vrtener Ang.norabititeribidem, Se Deci” qui 
aliosrecitarcófi.zo.S:diétus Andrcasinud.verbo.donatione largitus. 
nume.11.v(que ad numer.g4.vbi multa dicit $: declarat quinque de- 
<larationibus.adde Decium confi.366,col-pe.Sin donaticnemutua, 
feureciprocaan habeatlocáifla.lviscundem Andr. Tiraquelsin. de 
verb.vbidealijsmultisin hac materia.8can habear locumilla.L.in fi> 
Tiarenuntiante iuxca formam.c.quánis paQumi,de padtislib,6, 











































































mon babebieralisilius vnicus maiorempartemexdidta confideracio 
“equód vilas fuit patermeliorare cum,nam cum eflecvnus fliustan 
tumnon caditquod videarur meliorare,quianon deber prefiami illa 
pradileftio nequemelioratio refpeénafcirurorum, quorum merita 
6 dúnouit, 8:quiafaculras mueliorandiintellgi deberpluribus fis 
extantibusinterquoscadere polsitaffeétio Sepredileftio que cellar 
quandovnicumtantum habery£ulicernihilallegerad hoc poteft alle» 
aritexinfodarurin(ti. de asignatioJiberto.vbihabefepilla facule 
tas(dequainillo rirulo)afsignandi liberrú darurei qui duospluresve 
liberoshabet,S ibiglo.paruaudicit quodinvpico flioJhoc.non etne 
cefle,Sefacircriam rexr.in.].cum pateraohareditatemin fine dele- 
2.2.bi viriles auteminter eos fieri qui cotempore vixeñintcum de 
alijseligendipoteltasnonfuerit, pretereacumifla reuocatio fiatex. 
Prsrlismpta mente parris donantis,qui Galios(ibifilios náftituros co- 
gitafTer, nontantumáilio vnicoquem habebar donarez, fed aque- 
Jitacéintereos(ernarernó pór dici quod diétus filius vnicus videacur 
muclioratas á parre , Sclic opinio didii Domini Epifcopi nititur 
femmazquitateBcveritare, Segocredoelleveramin hoc. fubdic 
csiamdiétus Dominws Epifcopus in tantum hocprocedere, quódfi 
parervnicarfiliz donarionem magnam pro dotefecifTer fupernalcen 
tesfilijnonrelidofibitertio donationem víque ad fam legitimam 
euocarent , nequein hoclecundumeum gener videbiturdeceptus. 
8 fi pratendarcaulamonerclam,cemimputet 6bi qui non proui+ 
ditin cala fupernaféentium liberorum, nequeignorare debuit dilpo- 
Siionemdid.ivnquan, nsquebuicvitime conclaoniaducrin 
idici 
officiola debear conliderariquód excedar legitimam Se terriam 8 ell 
quintampartem bonorum,quia(ecundam cumillalex loquitur quí 8.1b. 
do dosvenitmoderanda per querelam donationis feu dotis inofficio 
£e.nonautem quando reuocaturex difpofitionediBfivnquam. Se 
huiasnoftsz legis,Scfubditi(lud eTerationi, Serquitaticonfonum, 
8: per hoc euitari parentum quorundam affeétiones indiferetas,vtibi 
Lsiuspeream. Cuiegoinhoc non allentio;nám cum talis dotisda- 
tio ¿parte hat judicaturnon mera donatio fed ob caulam vt probas 
turin.l.cuim multz.Cade dona.antenup.Sibiglo(I.SBald.colta.l. 
pomponiasphiladelphus.fh£amil.herciCvndetalis donarionon revo 
careturpernaciuitatermíequentiuns liberorum,ita tener Jafo.confilio 
1718 anteeum Soci.cuiusiplememinit conlil.147.incipic vila fabri 
contingentia.column.fiwo].1:cnouisime Tiraquel,in.d. commen» 
tofuo.verfl.donarionelargitus.nume.196,pro opinionetamen Domi 
niEpilcopifacic,quialicetpaterteneaturex paterno officiodotare fi 
Jiam,non tamen potell negari quin exerceat liberalitatem 8: donar 
tioneminfiliam,vtprobaturiral.2. bipaterna munificentia.Cade bo 
nis,qualiber.£icireciamopinioilla quám plarium dotorum ,án ta- 
xanda dotefliz metan elle legitiniam, vetradit Salyce. in auben» 













































Laginordi.Tauri.qua cauctur quódad hoc,vedicatur dosin+ In no.re. 








xesquzra.notabi.C.comadeleza. Sr Alexan.quialiostefertconti.69. In no.re. 
volumi.1.«videhodienouampragmaticamfaétamin curijs de Ma: eft.luetity 
dridanno Domini.1534.petitioneacs.quod ergo dat vltra legitimam x.Libo 
non ex debito,(edexliberalitacefacit, ergo habebiclocumilla]. Sa 
fivnquam, ad que tamen pote(l relponderi non efle veram állam 








ciumconfiaSuinfi.8 quidinlegarofadto an reuocetur per fuperues 
nientiamliberommvvi,Alex.confiyr.volu +8 Barin.lpe.ffdecon= 
fit.euto.Bcan procederetiftalexin donationeiuris nondumdelati.vi 
deSoci.confil39.volu.¿.Etquid fi filiusmaiorrenuntictmaioria, Se 
velit vefuccedatfecundogenicas,an fi primogenito poflea nafcantur 

















filijpoltpeteremaloriam,decidesexnoratis per Paul de CaltrsScas — opinionem,quódin dote filiz metaficlegitima, fed confiderandacít 
JosimlfiaCjonem.Cudepatts ex hisque habemurin.ownicode digais Bb, Sequanisfaculctam paris ura beroram 
“eo qui fidemfeciragnato defeudo paterno. ein Jegefifilicz parer.ff.delega,y.l.quiero,cummal. fi quando, f, de du= 
45 Cotorro. Quicunquelitille,(iuelibertus, ue extranieusyBofic colla» redotisls.ciculo, 7eG.partia. vbitextus nota. Sttradit laréSocinus 





buntopiniones.nam Azo in fumma,C.de reuocan. donaBo, tenebar 


confilioa83,columna.7.cumfequen, volum. Deciuscon(i.26. 8: 
Lfivnquam nó procedereli donarecurali; quámliberto,idem tenue 


confil.80.S dosquam paceralsigna flia judicanda eft comperens 










run e Cug. 8 leinofi.dona. quamopi. dicepac — cumnullosmeliusquampater clatcapere conflium pro flia, l.ne- 
procedereih pundtorationisSo ó e incasf de adulter, praterca ( pater volens acquitere genero 


niopoftglo.in.d.lfivnquam.eracia contrariú ,quayafequicurilta, 
Quiaca dongcearflopropritdi une nó euecaco ai 
víque ad debicum bonorur fublidiun Ii cotas,C. deinofi. dona, 


iuivemBporentan des docemáliz ciamescebiualndiiscon- 
fideracionibus attentis , non poteltnegari quin faciar lim nego» 
fui , Scvtlicacean £ibá Se Su familiz ; ergo donatio etob caw- 





s.queflo, 


$ 














sa 


6 


ze 


Innow,te 
cop.eft, 
pa 

ho, 








b 


TitulIMM.De lasdonaciones. 


fam Beficnó procedicdifpofitio huias.l.neque.Lfi vnquam.quodta- 
amen collar quando extranensdonarercaufa dotisve fuprá dix: tunc 
eniin ceffantilte veilitates Secan(e Scmeraliberalitas exxercerar,pol 
fet tamen faluari opi. domini cpifcopi quando parer delperans de 
alijsliberis Secum polltedorare liliam minor dote:cum mario ¡llo 
cum quocon- 


traxir, dedicfi E ar 
Li Aso let fuyo,o grá partida dello 3,Gidelpuesb 
dotein,confi-  ouiclle fijo, o fifade fu muger legitima” 


derans e mul» 
Jum alium fi- 
Jium habere, 
tc quía exer 
cer donario- 
nem fimplici- 
ter 6 cefáne 
difte yelconfimilesconfiderationesnimirum fitunc reuocerur do= 
natioin eo ep dosfaitexcsl 
do gran partidadello.Lfivnqu 


con que calafle defpues*, que luego e 
quelosha,esrenocadaf porendela do- 
nacion,c non deuevaleren ningúa ma 
nera8:E fi por auenturaalguno q ouicl 





ua. 





vadeifla imitar dicicaliquam par 


tem vnde verilicarividetur in qualibet parte ctiammninima. vealías 


dicitglo.in cle.1.in verb o autcaram parteade forocompe,Bald, tamé 
in.La.C.deinof.donatio.Kin.l.ficurcerti.Scin.l.fi cum velin vtero. 
Cadetcltamilic.tener q requiracur ve falcion pars e dimmidia.per.L.no 
men filiarumss.portionis.Edeverbo.figni.Barto.vero ind. $. impo= 
rator.tenet q vetificetnr Be li donar quistem particularem 8 fic non. 
quotitaúue, KErancitcus Curtius fenior conti.1.col.6.adducitanéto 
vitatera Bal, Selo.de Imol.ep falcemliequaria parsbonorum. ezo hoc 
relinquerem arbitrio indicantis Selic quod donacio aften: le 
portionem vel res particularis donata quód non effet verifimile fe 
don: fidelibs sa hoctenet Lo. Bapt, d.Sanéto Se= 
uc, in. d.).fivecertikLÍicú vel in vtero.dicensicavidifle judicari in 
ciuitate Senaram.8crence Eranci.de Areco ticos. in princip.fEde 
liber.«pollhm.Soci in.d.coni:.53.col.5.Kiflud voluicifta.l.cú dicie 
gran partida lices paíerdici q ino hoc verbuminnuar, quod requi= 
saturvcdonatio fiemaiorisparásbonormn. ven. le propterlicem. Se 
ibiBald, Mdeexcufatio, tuto. ted tenendum eft quod dixicumifla 
materiatendacad prifiampcam mentem donácis, ds quiaaliud ell di 
coropluvimaparte.vein.dol propterlitcemialicd a 
quoctiamvid, And, Tiraquell.incommento llo 
nia vel parte aliquam.munca7.com (equená, 
si dejes. Sine modico intervalo ive magno poflea nafcontar dá 
tamen deliberistempore donationisnon fnitcogitarum, vequia for 
temaritas divciusab vxore preeguanteabluiller, quee Naci poll do= 
narionerpepericiilicmnari an ldecapcnis.l.1.Ecidem fi temporedo 
nacionis habebat fi tamen jgnorabar fe habere exmen- 
te Ificurcerú, Sin Li có velinvte 
ro.C.detell: Lcicius.s.ncius.AEdeliber.Spolthum.Gell de 
aentebarcin repe..1o. principali.C.defacrofanétecclefitradie dí 
¿tas And. Viraquell.in commento,d,L( vnquam.fuper verbo filios 
non habens.atmca 4 Bas. 
40 frmagorlegitima Non 
lijsadopuisneijucio (piro 
nauitnequein monaflerio io quo don 
snacuralibus cxiam (iex referipto principislegitimentar : 
nisvoluitexprelle Pan.de CaftesioL.2.C.i quidintrana 
conti. 40. volw. 4. Deciusconli¿9yade fpiricnal:bus paterquiailli nó 
inecedancpaibas (piricualibus.venot.Anto.ScAbb.in.c,tanta, quí 
Sili¡finelegi.eradit.d.Andr Viraquell, in.d.L.fivnquam.fiperverbo 
Iafcepicliberos.nunis.21,cum Cequen.de monallerio tener Alber. ia 
«li ynquam. Erancil.de Are a.l.1.colí.7. Made tefta, 8 de 
Ardreas apor diéto verbo numeg6.8c37.vid.bi.nume, 42. an Teuo + 
cecfaltem vquead lezitimam de filijs naturalibus.cenerOldral.cóf. 
278 incipitlicer quantumad elanftralesin3. dubio per.l. qui liberti= 
nusS.pcn.ff.deoperislibert eneraliter.$. cum autem.C.deina 
MicSclubll.fequiear Diraquel«<biss.numag5.Ripa.tamen ibi.q.28. 
vult contrarium ex prelumpra voluntate donantis que ffitracio 
diétol. Gvnquam.iflad. partitarum fauct prime opinioni,vedixiin 
princ.hmias.glo.Sc idem dicit Viraquellus c.Fe defilio natnralire(p 
tu mutris donantis.name,s1 fi tamen elfent tales filij natarales quí 
mari pollentfiuccedere ex tellamento cab inteltato v eluri quinon. 
funtex damnato coituviderur q periílosreuocetar donatio ex quo 
eciar dicere poflant inofticiofuun teltamentum matris.vid.ibiper 
cam, 8. l.9.in ordinTauri.Gadde que not. Alex.confis4o.vol. qe4. 
dubio,de filijsnatalibusre/lituisvel per principemlegitimaris q do 
nacio pratextu cora non reuoceturtenetSalicin dick.Livaquam. 
Balin.la.colpe.C-dcinodi.donaio.Stin.L«Cuf quidin fraueparr. 
Scin.c.innotuit.declectio.vbi contrariú dicit elTefi Jegitimarerurcas 
Jisfilius perfublequens matrimonium; pam per iftumrenocarerur 










































:nampartem. de 
¿Líiyperverbo o- 


























:go procedicdifpotitio Iurinslegis in fi- 
ibus,quos donator de facro fonte le 
sredererurneque in 

de adopti- 
























































donatio.vid.d :hislatepor.d. Andream(uperdidtoverbo.muna. 58.8 

59.cum multis fequent.S Decinaa confio7.col.fin.¿latéconf366, 

aduerte tamen quiaillo,l.videtur decidere q imo 8: perlegitimatom 

per fublequens matcimonium non renocerue donario ,dum diciez 

que fi delpues onicffefijo , ofija defis muger Iegiima con queca- 
Calle 











L.verequiratur 
filiun natum 
elle ex vxore 
legitima, 8cfic 
quod cempore 
cóceptionis na 
fcatur exvxo= 
xe legitima ga 
jualitas adian 
¿ta verbo deber intellizi fecandam tempus verbi»1. in delicrs. 
fiderratta.fF.de noxad liextraneus. E decondic.ob caufaméslicin> 
nuicfecas elle, finon nalcererr exvxorclegitima,licerpofles ex tub 
fequenti macrimonio legivimetur:nequec(l de hocimirandurn, cum 
esidatrentafola difpolicionciuriscomunanis Alexinelugallus.5.S: qd 
fitantú.colfi.(F.deliber.S pofth,hocidem videtur tenere motus hac 
ratione,q havalinodi legitimaciorrabicarretro inpreiudiciam legi 
time nati.venot.lcan. And.in regula ne culpa. de reg iur.lib.6.Edn 
e.tanta.qui il finelegj.quie tamen hoceftigidum cogitandú laper 
hocrelinquo.vid.que dixiin.a.cit.part.a.in glo fuper verbo Lon 
legitimos, 

dd Conquecafife defpues Hoc dicit,quiacenñelt y defilijsnatisdo ta 
Ki vxore,donatortempore donationisnon cogitanit. Non tamenin- 
telligas qué df exe vxore quam tempore donationís habebar nafce 
tur, quodideo donacio periilos non reuocaretnr: naúmidem elTer de 
cis dicendá fi Sfimiliter apparererdedisdonantem tempore dona: 

cogitalle,cum militercademratio.8citacenct Baldáin diét. 

L/ivaquácin cafs pofitione8cin dubio,an prefiumacur cogitalle de 

liberis,vel nonvi.Bar.in.d.S.Imperator.col.pe.verfi.quero quid Gin 

dubio.de nota quodin co,qui nonpoteftopinar,p nammalitorfitha> 
bicaraslilios fed ell defperatas fe poll haberecos: tune licer de 

Jijscogitauerie,habebielocum huias.ladifpoficio fecundum Soci.con 

fi.nz6volum.3.colum.a.verfialiquando kk terrio.Schocex rationcia: 

quafandata ellifta.L Sd. vnquá.vidibiperesm qui dicic húcca 
fm non reperille a doZtoribus decifinm,Ecfubdicibi colú. 4. q pro= 
amibio denon renocando propter liberos fufeipiendos Se renuncias 
vio.d.L.Ñ vnquamwvideturintelligéda refpea flioram Sede flijsex 
«chabebar procrcandis:non autetn de fljs procrean. 
sc.Scdiétum Socin,latins repetir Scprofequitur diétus 
iu diét.reper if vnquain.nume.100.verfic, tertio 
declararur.vidibi per cum. 


fefijoslegitimos, quificffe fazer dona- 
cionaotro,puedelo fazer: en tal mane- 
ra,quetoda via finque en faluo alos fi- 
josla fu partelegitima,tábien en vida? 
defu padre,como defpues delafu mu- 
erte, Ela parte legitima esfegú dizcen 





































































€ Queluego. Etfienon expetata morte donantis ye filiosficrcnocgaa” 


imo ¿kiple pater tacim potell, vehic, Scaperciusin. d. Ifivnquam- 
vbi:glo.lin.fiius tamen viuente patre non polleragere ad renocatio= 
nentfecundú Cin. Lo,Fab.in.l.1.C.dcinofii.donatio.fitamiegerer 
filiusrecurfm haberet contra donatarium ad alimenta.vein díét,L. (a 
quisálibe n.fEdeJibersagnolmorimo tamen patre filius re uo- 
cabitficut Scpater porerat, licet Ecpaterin hoc nullam declaracioné 
fuevoluntatisfecillerfecurdum Alberiin.d.Jli vhquam. cx quo.J. 
ipfo iure renocaui 
£ des renocadanIplo iure, vt hic dicitur 8cnotarglofin.. 
fipollefsio per conftitarumfuiccranílataio donatarium ,redicin do- 
“natorem con (titucoiptorefoluro fecundum Philip. Decium. confil. 
366.ad fin:quia confticutum fequienenaruram ciusadtus,cui apponi 
un Balon bes teflaiienicad bo, Cdefdecomail dnd defcu,, 
dat.invicem.l.commi/lo,3adde q renocabitur donatio 8 (1 fit jura 
ta.wvenorsBartn.d.5.Imperator.infi.5eft cómunisdoét. conclabio. 
MU btanera.i.xenocaturin totum.vcin. d. fi vnquam.<quialiccefilj 
poltea natidecedant,donatio non reconualefcicfecundum Alberic. 
ibi.S£Bario.d.|.ciia.s.Imperator.col.pe.verf. quero pone li fune 
nati sEdeleg.2.licerAlbericasinlfEdeabig, ibecagadlllaldes 
trariuminfercbat. 
h Genvidai, 
itimam.vid.].28.in ordin.Tanri.vbi habetur p vigore diueríarum. 
































foripermittencium donari polfein vicaper parentem habentem E 


filioslegitimos,quintam partem , Scetiam in morte pole legari exe 
traneis vel pro anima quintam,parensnon potefl pili vnam tancam 
quíntam donare vel lezarc,fiue in vitafiucin morte delicet¡llo.), lo» 
quatar quando donar vellegat defcendentibusáfortiori 6 extraneis 
geticperillam. L tollirurillzantiqua doftoram Elifpanoram dubi- 
tatioan vigoreillarum. 1. fori pofSintparentes difponere de duabus 
quintis.de qua quallione vid. Raleicás nacio lee eolamend 
Partida.v, Cc 





13 


¿imquam. Se 10 


nnequein vitaneque in morte donabitvellegabitvitra les py, ye 




















Quinta partida, 












fam in prioribus.C.deinofi.teftam.qui tamen 
¡taselt huinsel, parricarum. ex qua (atis probatur, 
quod non poGit difponereparensvltravnam quintam partem , fue 
in vitaliucín morte, veíalua fit legicizma flijs, que elthodie omnia 
bonaexccpta quinta,Stíaris probatiíla. Lhocprocedere fiue diípo= 
natparens per 

modum quo- 





ionem ol 





el titulo deleftablefcimiento deloshere 





te of parti 
calariú rerum — deros.E fiel padre fiziere mayor dona- 
donaciones El o alca 
ciendo in vis. ció,puedé la reuocar los fjos:fafta cnla 
edicieRo- — quantia defu partelegitima > 
ibivnúbos 


Ley. IX. Fifta que quantia puede fazer ome 
donacion delo fuzo, e de loque demas fizjere 


cerin vica NO que quejes renosado. 
donalletquin- «He 

tam per mo-  Efugox Mperador, o Rey, puede fazer 
dam. quot 


donacion de lo que queficre, 





fed fecitfera 
quas parcicu- : > 
lares donaciones modicas:(ve fiequotidic)gp noncófucnitarrendi,ve 
tépore mortis habcatur confideratio ad dirminuendá quintam part 
bonorumquam proanimalezallee, propterillas particulares modis 
cas domationesficlasá patrein vita: quia e/Tee hoc quodammodo li 
are manas patrisyvtinducereturinterditio diftriburionis, Scadmi 
niitrationis bonorá quod fecandum cum non elferproculab iniqui: 
tare Stnihilallezatad hoc,nificonfiretudinem Ecablurditatem, quee 
aliasrefultaret.X certé quando efTer modicasexceflias,£ filij para 
grauarentar in legitima ex donarionibus minucatim factis dn vita, 
quam videtur hoc diétú maxime fic confuctudineroboratum: fita 
men eflernorabilisexcellas Segraua men, idem iudicaréin pluribus 
donationibusad minutumfa dis, (icatin vna magna alienatione,ve 
probacurin.l.nomen.$..Scibi glo.in verboprope,ff.delegar.notar 
Baldiinl.frausff.de lezi.Scaniila prohibicio y parentes non dont, 
"neg in vicima volantate lezécvlera quintam,incelligacur deiplisbo- 
nisparentum, Scproprietate corum tantú yan etiá coprehendacfru» 
£tus,quosin vita parentes habent de (us proprijsbonis, ve ic fru£tus 
inh.ciudicenturficarcatera bonazell pulchram dubiun,S nop me 
mini mevidille peraliquem ta£tum,niliperSocin.confi,o.volum.t. 
incipicciccaprimum preleniscontalcacionisarcicaliaio¿«dubita 
tione.vbi spartem,Sctandem cócludirqidan ficiu- 
licium defrnslibusficurde carcerisbonis,dedudto eo'quodartinetad 
necehitatem viftus,actenta perfona qualitate,Gdignitarejnxta no» 

Scdodto.ia.l.masicam.tE.olut. macritno. |, plenum.S.e- 
incafuluo muleum con 
'ormisad. IL. noflriregnivbiper latutum facrat agmentata legitiora 
filioram Kparenti tancamlicebat dilponere de quarta partebono= 
rumamoucturipíe quia,l.generaliterloquitur,ergo gengraliter deber 
intellizi.L.1. $. Xgeneraliter, F.de legaypra(lan,c.fi romanorum. 19. 
diflinanon enim minus dicuntur bona fruétus percepti ex bonis,quá 
jpía bona qui Abcando dicuntur.l.fublignatum.$.bona.ffade verbo. 
fignionequein elspote(l dari ratio differentize Eccúverba flaruti non 
repugnene: (ed proprié verificentur verificari 8 deber difpofitio, 
$ásquinauem.ffade exercito.£c confirmatur hoc per calam quem di 
cicfingalin.fiwverfiapen+fF. de requirendisreis. vbippater ep difpofi- 
tioilliustieuli ,perquemimmobilla Scmobilia abfentiscitatianno 
tantur écconCcribuncar,veli venia intraanoum recupere interpre- 
taturperillum text.vt vendicerfibi locum in ftuétibus poltea perce= 
prsillo=oo quiinter mobilia computancur.adducit etiam didtum 
Bald.in.c.tin f.princiode pacetenenda.qp publicario mobilium quee 
fitob pacisviolationem,vendicar fibilocumin fruétibus, adducit e- 
tiam.l.paulus.$.1.E. de pizno.Sc.l.quanuis.C.in quibuscaul, pig. vel 
hyp.taci.cótrahiscú concoribiallez,in glo. Ec q fru£tusaugentiplam. 
sl lea senior Guo detrde ed bere deta Tacod: Dura 
Liubemus.C.ad Trebel, cp fruétuscenfenturres hereditaria, ficut Se 
reliquí patrimoniú:8: quía ciufdemnatura debereffe augmentá fis 
cutéciplaresprincipalis.l.eciam,C.deiure dot.L.fi conuenerit,$.fi mu 
da.SequodibiBar.dicit.fde pigno.aétio,.ti.C.de frumen.vrbisCó 
flantinopo.lirmallegaretiamalía,quz ibipoteris videre, cad fine. 
etiam fubdicbenúyerbi,iftanon elleita amare recipiéda, ve Sfipa- 
xens aliquanto m2gnas expenías fecifTetin vida: Scaliquos fruétus 
erogallet in pios víus: debere fieri imputacio in illam quintam vel 
quartam parte wn cafú(0.Sed fi deberct(aperefTe notabilis quan- 
titasicacp verifimiliter inójnuenif.parensin alias perfonasprefuma 
tur verilimilitererogalfe.cótra iftará diéta Soci.vrgertex.notabilis. 
£xibi Bal.in.l.cú oportet.$nó auté.C.de bonis que libe. vbihabety 
pater,quihabetv/wnf4ñinbonis aduenticijshij, pótilum víam 
















































































ffix£tam donare Serelinquere,cui voluerit,neque ex hoc filipoterúe 

intentare querclam inofhiciofr donationis: 8 lic licer ¡(4 fructas fine 

bonapatris,diíponit tá de cis liberd,vcibi parer.vrgececió dictum Di 

daci de Sezurain rep.La.$u(iviracol.26.f.de acg.polTel. vbimotusex 

dittoglo.ia,l.generalicerss.planein verbo ex aliquacanía, in fines. 
de fideicómil. 

libera. infert 
( parer ha 

Lás a ¿e 

JiosSvnicorá 

donauit bona 

fua,icainofli- 
ciolé,quid po 

Meaali fli res 

uocaucrunt 

hanedonatio» 

E ranquá 

ofliciofam per 

titul.deinofli, 

di 

néteapud húc 

fliúdonatarió legitima parte ta Srterio Ecquinto bonorít, q hoc 
cala fruét?quos pcepiccalisfili? refpeQillius partis, que ci auteríp 
aliosftares 8 tenebitrellcuere arg. L.ca demú,Cudecol, fedfireás 
infpiciantiflanóob!lát:náin hiscalibus,fruC? non percipiuntex re 

s,vehc codélure cenfeané pur vuleScci.fed ¡pprictas bonorúad 
ci iortefthlij:8 eciá diiú rest donatarú hliovtin cala Didaci de 

y plus fli 8clicnó poreft dici y talisfiu us fir debonis pa 

tris,nequin fio patrimoniosqui juie dñiñab eo pdonacio 

néfruétusexredonáran i écvecicitBalin 6. Co de vea 

¿pdonato.fructus dkaccelsiócsrei dicunt propric donari ga nonca- 
¡tin córradta fecádó formá cótradtus Scideofecida cúinó augent 

eqyregriicinfimuacionád.in adibus.$. 
¡cremanét vera dieta Soci.cumifis duabus li- 
mitacionibsfclicer,(ipacer donervfimfrutú qué haberin bonis fia 

Bij,quifladanatio nó reuocabitp Greláinofiiciofar donarionis,prout 

dicicCal.in.d+$.n0 añ. Heel feuctasproeniátex re alteri donata $e 

tradita:quiatalesfruGPnó augentremdonatá.ve dicitglo.inad.$.pla 
probaturin, de$.exrebus.nec fueruntinbonispatris. tene ¡fla 
menti quiaquotidianafunt, 

ULegirima Habeshic,qp do 

rú dm nacorúrevocal p qrelá inofliciole 

tr, 8c 00 in tocú, tip quo deiurecoifuerút diuerfar opi.inter Azo.X 

Hugoli.gloflatores.vedicitglo.in.l.1.C.deinofdona.in gl. mag,5. 

8copi.Hugoli.ibirecitata dilinguentisinter donationem inoflicio= 

fam re S:cótilio faftá;velre tantú magis cóiter per dot. ibiapprobaé 
écitaattellatSoci.cóf.1.6.colu.vol.¿.hc.lvapprobatopi.Azo.venul 

Jafiftadittinftione tm v[q; ad legitimáreuocet,quá opinionéctiáte 

nuitBalin.d.l.1col. 4.6fub dubio forte dicitibi Pan.col.. ¡tá opi. 

fore mclioré.Sadde ad iá.l.qp neq; remunerádo pórparens donare 
in Piudició legitime filiorú,Sclic donario eriáremuneratoriarenocaf 
víg ad filioralegicimá,ve voluit¿lo.Scibi norár Fulg.Pau.de Call. 

Ja(o.in auth.vnde fi parens.C.deinof.telta,licerfecusficinliberto.ye 

in.l.diuus.£.fi qdin frau.patroni. Quid aús (i pFalienet bona in frau 

defiliorátitulo onerolo,an li fil renocent via ad legicimázvi.Barin 
1:uó v(qzadco.fEÁi qsá paréte fue.manu. 8 lacias Bald.inla.verf.gro 
aníili”.Cufi qdinfrau.parro.Pau.de Caftuin.l.Imperaror.£Rad Trebs 
lo.And.inaddi.adS pec.tir.dereb.ccchanó alic.fip parte carerú.lao 

Alex.cól.57.vol5.8can fili; posintin caluyin quo pi dilapidar bona, 

perereversaligactaliqpollelio paris p Almas Bald. in.d as 

ver.fed pone pf.¿cgd de bonisque pt pdiditin lado ,an reuocéc li 

vígsad legicimási.Baldun...1.C.(i quidin framparro.£ Ang.in fua 

tratt.malefic.in parte metidore de mali dati,col.z.S: per lafo.in.Lin 

executione.5.fi.Mdeverb.oblig. dex, IX. 

sw Valetdonatio fine infinuatione ví; ad quingétos morapetinos au= 
ri:8cyltra non valet mii cúlicéria € fciéria iucicis loci vbi fit donas 
tio tin donationibus faftis á pincipe vel ¿priuato principisnonreg, 
xitinfinuatio.necin dore,necia donatione ppter nupt. quátacúque 
fitin(umma:necí donarióe p redéptione captisorú,aut refeftióe ec 
clefiz: vel domus aurhofpitalis.Erf: Imperator donar alicui villácú 
fuisiurib>:nó intelligitcócelsille monetá nec merú iperiúsniú fpecia 
litercócedar.Erli(pecialitercócedirnihilominustenetfacere pacem 
8cguerrápro co donacarius Sk eruntappellationes principish.d. 

Db UCoz carta. Quando donatio excedit quingétos folidosreqrit fcriptu y 
raywchic.Scin.l.donatio. Éxin.l.pe.C.co.no+gl.in.ca.d célii.6ufallic 
in donarióe,quáfacit princeps priuatovel páuat principi, que neg; 
requiriccriptoram,neque infinuacionem,ve hic.Scin.lfancimas. in, 
princip.verli.exceptis.Skinauch.ibi polita.C.cod» 














con carta? o fin carta,e valdra.E/flo mif 
mo dezimos que puedéfazerlos otros 
omes, quádo quieren daralgo de lo fu 
yoal Emperador,oalRey. Caguifada 
cola es,quecomocllos puedé fazer do- 
naciones,por carta o fin ella, queloso- 
mes puedan dara cllos,lo que quifieren 
en cla mifma mancra. Pero dezimos q 
quando cl Emperador,oel Rey,fazedo 





















































atioinofficiofa fiftain preludiciamáilio 
donationis,v(q;adlegicimá 


3 










































































22 


ta. qibi vide- pueblo,ofepoblalle defpues“:/i quido . 
¿ PESO js gclo diootorgo por fupriuillefo q ge- 


In noua 
rec.clbl. 
ra bet 
tu.10,L1,5. 





3b 


Titulo. H.Delas donaciones. 


€. Arglefa HabeshiciunGto verbo quod elt.j.ca.libijulticia defan 
re-qp in generali donationefeuconcefione ca(tr,(en loci non veni 
nerum imperium etiam G donerureccle(iz.Cuiuscontrariumindo= 
natione factaccclelia perprincipem tenait Diasin quodáfuo conli- 
Jiorelato perloá.And.inaddicio,ad Specsit.doiur.omindi in addi 
ione fp ver. 

paltoralis, 8 
tenuicOldral. 
cólil.aso.incio 
pitad qónem. 


nacion,aeglefiar,oa ordé,o aotra per- 
fona qualquier,afsicomo de villa?, o 4 
caftillo o de otro logar en que ouieffe 











hocdifponitur 
cautí ediá ell 
perLord.citu, 


lo daua,contodoslos derechosd,q auia 
enaquel logar,c deuiaauer, non facan- 
doende ninguna cofaentiendele,q ge 
lo dio,contodoslos pechos,e có todas 














declaration P 
huius dosel, lasrentas,queaelfoliádar,c fazer. Pero 
pesic35«para. non fe entiende, que clda ninguna de 
Wrilla, Ville Se 


aquellas colas que pertenecen al feño- 
rio delreynocleñaladaméteralsicomo 
moneda6ojufticia de langres.Masfito 
das eftas colas fucffen pueftas, e otorga 
. daslen el preuillejo de la donació,cltó 
cébien pafariral logar,oa la perfona,a 
quien fuefle fecha tal donació: faluo en 


caltra fune q- 
dá nomina, q 
in (e cótinent 
iwrifdiftior.é 
$chonorem $e 
diltiátum, 8 
jus patrona: + 
tus.vid, Bal.in 
c.vnico. col» 
de capita. qui 
curiam vendi. 4 
Barin.l.$/iucauré.4 denouioperismiunti«S: dicúrurville.edificia 
fine muris.vtpatet Leniticiaj.c.dedicieBare.in extrauag.adreprimé 
dumiin glo.fuper parte prouincie.8can polletrex homines fuos (lí- 
pendiariosalteriusfacercita prráleancin cius dominio tradit Lucas 
de Pen.concludés y ná inulyynica,Cadecapiraciniacenfi.exi.li. rr. qd 
noraad.l.de Valladolid.6 limisaveinol.51.6i18,parea, qdancé iros 
«donauit mihi caftrú referuatis ibi quibulda vadallis quod caftrum 
multiplicarum ell polteainhominibus Semagnicudine queritur ad 
quem pertincbicilladaugmentumadic q diftinguendz fune fail 
vndeprocelferunt quid progenitores fos (u(Fedt (equi debét.!vt.C. 
deagrico.Scceni.hcum (cimas libaaica Bald.in.c.1ofpfi quis de man 
1o,col.vered pone.de contr 

UD+/pues PofTerhocfieri abfgy aliaauthoritarefuperioris.venor.Bal. 
in.1. hoc iurc. ff. deiuftit. % iure, licet enim eedificare villas $e caltra 
3n locoproprio.vtin.quecúqy.C.de fundislimitro,lib.1o.tamétale 
caitramficioloco proprio¡adificará mullá habecinci(didionem:fed 
álle quic(t dominus ciuitatis,quo ad iurifdittioné,eft disilljuscalbri. 
J.nulli.C.de epilcop,Sccler.l.quiex vico.fhad municip.cftenim q 
ficium ciasinrifdi Monis,cuias ef folú fecúidumillá rezu.qdqd gdifin 
catar ácc.fecundú Bal.in.l.s.verfi.ininitio.(f.de of. prefect.vib.col. 
2.in fivbiiple ponitnorabilé qóné: ad cuius deciioné confertiftal. 
ponicenim,g princeps donanicmihi locú public puratalem mon= 
tem,Scibilego caftrum adifico,cui deputoprorerritoriorotum mon 
tem,quarituran caltrú fit meú, Scan habcaiurildiftione di 
cepsdonaflet mihifub nomine eniuerfali,Ccilicecterritorij 
folutio elt,q (iprinceps donarfub noíe territori venitiuri(dictio , Se 
caltrúelt mcú,quo ad proprietatem Sciurildiione.veio.l pupillas. 
$.erritoriú.ffade verb.(ini.fiaucé donallec,nó exprelfo note vniuer 
falidicitBald.q nó venietiurifdiétio in cócelsione:ga merú € mixtú 
imperiú nominacimelt concedendú,l..ff.de offic.cius cui ell mand. 
jur 8chocidéviderur velleidé Bald.in.l.4 procuratore.C. mád.vbi 
dicit,g nihil ce habetproprictas fundorum curn iurifdiQione, hac 
tamen.linnuit fi donatiotalisloci fuiccum omnibusíuribus, quee 
ibirexchabebar, quid veniriurildidio canfarumdjuilium non tamé 
merumimperium.facit.l.fi quando.C.debonis vacá.lib.1o.fedcamé 
adhuclimitarem hoc,Scintelligerem quando (ub nominc vniuerfali 
donaret,ytetiam hicinnuie cum dicicvilla o caflillo o otro Jugara 
fic fiteiuldem qualicatis e vniuerfalitaris. fed quid (1'aliquis fecic 
ualoriam ex facultare regisvel legis,écinter certera bona aÑignanic 
filio maioriy8ccaterisvocacisinrildi£tionem alicuius cari vel vil 
anex hoc videatur donaremaioriz omnia lia jura, Seredditus villes 
Scvidetur quod non per fupradidta Scquz: habencur Senotanturia 





















































capitavnico«de capita. qui cut. vendi. Sc poteltinduciad hochonas « 


texinlalimentoramEdeaGig.liber, 





14 
d Gsus derechos Habeshic Ko jacum dicit entendie/Te quid comprehen 5 
daturin donationeprincipis, cum dicit:cum omnibusjuribus. adde 
1. quando.la prima. Scibi Lucá de Penna. Jo.de Pla, bo. 
vacan,libo.vid.criam Pau,de Caft.in.l.pro parte.fade ca, 
«Del reyno.Que luntiltababes hic.kindpenaleaitas partit. Sóbi 6 
E lx 
MenedaIorele 7 
Bigededeclara, 
vein diét.l.pe- 
muleticusepar 
dto 
UDe fangrto 
Eftergo dere- 
alibus merú 
Imperium, ve 
hicvides de di- 
cit Oldral. có. 
filezseupco! 

















o 








mn 


de que lasalgadas i de aquel logar, de- 
uen fer para el Rey que fizo la do- 
nacion,e para lus herederos, e deuen fa- 
zerguerra,epazporfu mandado. O- 
trolidezimos, Gtodoome puede fizcr 
donacion,por carta o fin ella, dido quá 
to quifiere, para ficar catiuos!:o pa 
rarefazcralguna eglefía”, o cala derri- 
bada, e pordote, opor donacion que 
fefazcporrazon decafamiento. Eaun 
dezimos que fi algund ome quificre 
fazer donacion, aalgunacalefia,o a lo- 
gar religiofo:o a hofpital,quelo puede 
fazcrfin carta.Pero fiquiliere dar aotro 
omc,e aotro logar, puede lo fazer fin 
carta falta quinientos maraucdis de o- 
ro". Masfiquificre fazermayor dona- 
ció * delo que cs fobredicho en cftaley, 


3 






nullo m 
morte 
abdicare , Se 
fuitdidrúquo- 
rundam anti 
guorá ves 
ferelo.á 
diótis additio. 
adSpec.irver 
bo. paftoralis. 
tica de jurid. 








omniumiudicum. 

ororgadas. Habeshic qprex poteftalicui cócedere ea que funtrega- 9 

lia Scidem habetur in.dol pe.titu.15.2.part.quod nota»am Lucas de 

Pennain.l.contrapublicam.C.deremili.li.1z.fuper hoclate ¿nfiftic 

quodrexnon pofsitconcedereregaliajn perpetusm :1mo nequead 

temps nifiille cuiconcederetureller mulewn proba perlona Stvti- 
lis regno,quod tamentalis concefio ad vitarisegis conecdentistan- 
tum yalcar habes in diét.l,penulofecundam quamifta ef limitanda 

¿vide que dixiin.).1o.titu-i8.3.partitadin concelsione veto meriim 

quod habeturin diét.lrestitusg.libss.prdi.regavbi Se dedo In ! nouá 

nationibúscaftrorim 8 villartim.an antemis quí repeñíturin pollef rec.cfl. la 

fionerezalium dequibus hic,cogarur oftendere tículam (uz pollel 2. 

fionisvideasper Licarade Den vbifiapraquéd fics Ben ol endat 10% 

licitecompellitar adrefliturionemcorum.adde.l.4.titurdib.2.86L.9. 

titrralibanordi.rega. Ec intelligit SclimizarLucas de Penna vbifupra. ln noua 

quandolisefk cani tee velad eius peritioneminltatar,vroftendatur rec, ell. L. 

ticulus:(ccusfi quello ficintet privatos. 2. titul. £a 

€oue las alzadas.Adde.l pen.titunssparti.z.Scque dixtin.l.22otit.3. libro4n 
cad.part.in glo.fuperverbo o le cmbargalTen. di que habeacurin 

venientes.deurciurand, ñ 

k Gonerrac paz, Adde,l.pe.tinuas.partica.dcquie distin dic.Laztit.zo 10 
cad.part.in glo.finper verbo o nole hizielTen huefte. 

1 GParafacarcarinos.Adde.l.pe.C. cod. 8c1.fiCade iure dot.Bcauthen. 1 
eodecurfim.C.dedonat.antenup.vbiifta habentur. 

m C£glefia.ApprobatopinionemPileiglo/lato.de quaperloan.And. 12 
inadditio.ad Speca.titu.dein(truedicio, Soporro. i 
quamibifequicuriple, de candem opin.tener Barr. 
exofan,eccle,(ed Baln.d.Lllud.tener opinionem contrariam , (ei 
cet quód donariofaéta ecclefizeyltra quingentos aurcos exigat inf 
nuationem,8cvidctur de mente.glo(.in.l.(ancimas.in princip.fuper 
verbo quingentorum.C.co.Sciflam opin,tenet etiam Salic.écPan.d. 
Caft.in.d.Jllud.ideo tene mentiiftamal. 

n Edeoro.. Arbitror efle caltellanos aurcoshuius regni, quod pater ex 1% 
his que notarPau.de Calt..in.l.quicunque.colí3.C.de feruis fugit. 
8cin.Lfinán princip.vbiin individuo loquicur de ¡fis quingentisam 

commut.de legar.Scex his que notar loanadeP! 
Cadefulcep. Ecarcha.lib.10,Scinrubr,Cade vete.mumif.po. 
Abbsincapit.9.conquerente, de offic.ordina.adde que dixiin.l.ti 
tu.11epartita, 

O Uatayor donacion. Sed quid fifaciarpatum denon petendo aliquod 14 
debitum excedens diétam fummam:an cgear infinmationezlo.Ánd. 
inadditio.ad Speculatatitul. de in(trumentorú editione, $, porro. in 
additione magna. tenet quod non. StSalice. in. L.creditori.C.depa- 
£tis.glofl,tamen tener contrariumjn. Li quis obligatione..E.deregus 

s Panida.v. Ci 


















ibr.sa 









































Quintapartida. . 





jur.ScBarrán.l.modeNinus.fE.de donatio.Eceflmagiscdisopin*fecú 
dum Álexin.d.].credicori.vbila(.SeSoc.quidauremíi quis remirtac 
peras epciaizan egcciofnuacionevid, Bol pnói.caipro. 
guidind8h poll alie.valla.feu.redeme, 
16 a Uconcartae con/abiduria.Non ergo lufficerer prafentia tabellionis Se 
seflium:fedre 
quiraturetian 
prefentia du 
dis vltrano- 








lo quefucfle dado de mas,non valdria. 
Fuerasendefilo fizicfle conicarta,econ 





Pa ca fabiduriaz,del mayorfudgadofb, de a- 
inJ.ata. ode quellogar,dofizicffela donacion. 
aa 2 E- GiZej. X.Como por razon de defconofcencia fé 
prtibi Alex de resacerladonacio. 
tenuerút Cin. nofcientes fonlosomesa 
EBalindGn. | Efconofeientes E 
sl 


las vegadas,cótraaquellosque 

llesdanalgo, olesfazen alguna 
graciaSeporendetouieró por bien los 
fabios antiguos,G no £incallen finpena 
ecftablefcieron quatro razones, q por 
qualquier dellas , deue perderla >h 4 
le fue dada.Laprimeracs, quádo aquel 


C. qui admic» 
ti. quosipinó 
allegant. vbi 
eciá tenet Las 
fon , dicensíe 
ta cófuluifle, 
dx dicic Paul. 
deCaftin.d.l. 
ata. quod Ñia= 
Bud dicererur, 
omniajura lo. 7 
quentia de infmuatione efTent inania, cum de qualibet donatione 
conficiantinftramentam,Scquotidicprafticaturinifto regno,utqú 
sonatio excesis90.aarcosintinuerarcoráludica, $ opposiarin da 
Jatijsdeifto defectuaneque vaquarn fuitreceprú, ve futiiceretinftrin 
notarij:dicendum elttamen quod donario fic excedensfifiatin ads 
coramiudice/ufliciar,cúadta defideranciudicispre(enciá. vtin. dl. 
ata.Scin.l.iueapudatta.C.de ranfadio.Schincelt q|inuentaridm 
uiodfitapudadta dicicurininuatam.Bald.in auth.(i omnes in fi,Ca 
Gfe.vtab huercsabítincarfi tamécxera aéta fiacdonario Scfifiar com 
tabellione Screftibus,velciiceltibusrequiricar q poltcailla donatio 
infinuerur corijudic ofinuatioficnonfolt cumprafente im= 
dicefirdonatio:(ed exiáli poltfactuminftramentum donarionisin. 
diciintimef.viprobatarin.l.donario.C.cod.Sibi Ang.Scgo.ticlin 
hac vbietiamnotantBal.S:Ang.Etcóprobatar ex notatis per Loan 
Andrin titu.de in(tramentorum editione.5.porrosinadditione ma» 
gna.fuperverbo(ubleribar. Sed quid fitabellio, coramquo confici- 
tarinftrumentum donationis,elleciudex 3 tabellio.vid, Alexand. 
confia57.vol.2.incipit,vilo inftramento donacionis.col. i 
net tuncfuftinebitrabelliovicem duorum«$ccoramipío fuflicitin 
finuari,exquo eltiudex,fed an requiratur o iudex appsobetexpref- 
fedonal cuca vel/nfiiar un Olinimeranelsiba 









































inauth.venon 
fiantpignozaciones.Sllud quogy.colla.sinverbo geltis monumens 
torústenet qprequiratur expre(la iudicis approbatio, Sperillam gl. 
itatenct Guilicl.in.1.illud.C.defacrofanc.ecclequietiam diccbarin 
infinuadonerequiri caulse cognitionemune donans decipiarur. 
1.data.Scporell Sedcbetinterrogaride caufis quare pacrimonium (ui 
(cexdianic,Scdiéta Guillel socias Baldini liconlaldf de adopto. 
1.le£tu.2.colum,verficul.tertia que (tio,contrariumtamen tenet Bar. 
ind.Mode(linusE.de dona.SeBalin.d.LillududicitdehocefTecafiam- 
-1.66.C.depraudecar.lib.10.quitex.hocnonbeneprobat:quianon 
Joquitur.vbi donatio ellerexce(siua:é; quodilla.l.hocnon probetli 
cet rationgnonañignerdixitlo.de Plain]. C«deapochispubli.l, 
x0.1a £n.primacol.lenprina.opinio Bart.Scalioram y nonrequira- 
turdecrerí videtur probari hic,cum dicit con (abiduria.vno taméca 
finprocederepolTetopin.glofl, $ Guiliel.fcilicer quando infinuario 
ellercontradidtaper aliquosoppofitores, veluti coniunétos donan« 
si,quidicerentex lenitate velexturpicoula fadtam e(fe donationem. 
vedeclarar Bald.quemvid.in.].nec quicquam.f.vbidecresum.col.. 
f.de oflic.procon(ul. 
17 » UDel major judgador de aquel lugar Notahanc.]. delarantem coram 
quoiudice debearfieri donationisinfimyatio. de jure comuni non 
eratitaclaram.ve in.Linhac.C.co.8cináuth.de defenfo.ciui.5aulla, 
¿enorJoan. And.in.d.additio.ad Specade quain glo.precedenti. 
Ulex. Xo 
30Propteringraticudinem donatarij comunillam vieuperando vel de 
criminecaptcaliautfamolo:velex quo(iprobaretur, perdererdona= 
tor maiorem partem bonorumaccufando vel percutiendo, aut ma» 
gnum damnuntin bonisinferendo: fiue mortem donatoris tradtaña 
dosenocar donationem:fed (i poltdonationem fidtam filio mater 











































fecundo nubar non reuocac denarionein, nififlius de cius morte 


Iaboretvelliporeutiteam (eu ve iplaperdar malorer partem bo 
norumlaborer,Selidonator viuens non fuirconquellus de ingrarins 
dineadreuocandam donationenciusharsdesnon poTunthocface- 
re.hoc dic, 
€ Gualgunagracia. Quid li doncrarpropter benemeritatviderar pinó 1 
reuocemr,cúll 
Janó fic pprie 
donatio, veia 
1.acquilius. fa 
o, Bt 





grecibecl donadio,es defcono(ciétecó 
traagl 3 gelofaze,faziendote grád del 
honrrade palabra %o acufando le de al- 
. gundyerro *,porque ouiclle derecebir 
muertc,o perderalgád miébro,o cayel: 
fecn enfamamiéto,o perdiclfela mayor 
partida delofuyofilefucfle puado ,ca "ato. Liens 
como quier, q otro algúo pueda dezir ¿e pola 
contralaperíona del q fazceldonadio, — pen+in contra 


E e ju tamó ate 
nóle puede dezirnideue elome que re ¡guiado e 









glo.hoceriam 
Vultin.l..Co 
de reuocárdo- 
natio. Se tenet 





cibecl algo del. Lafegúda es,faziédole — 1.col.pc. ver. 
tuerto defecho, metiendo manos yra- e 
dasfenel.Latercera es.fiziendo grand uéna, deme 
dañoS,enfuscofas.La quarta es (1 fe tra vita vldmama 

gispraponde» 


Fant,quam me 

ricapracedentia,quiavitimaculpanocer Li peremptoré. ff de aa 

+ empafedrene quodpredixisquiaprobacarin.dal.fípacer.Sa.vbiglo. 
hoctener.écaddelaf.in.l.ex hociure.col.y.infecandocffe2u obliga 
ionisantidoralis (diu. Siwre.Scnotacriam, q dosdata nonte» 
nocararpristexta ingracicudinisperparrem (ecúdusm Bal.in.lf.col. 
¿Cade dorispromil.Bal.Selmol.in.lpoltdotem.col.7.Flolusmattio 

Tafon.$.fucrar.cola1.in(lide adtio.quodin pattevesum videcus,co 

quiatenctur ad dorandum.].quiliberos.(E dericu mup. Seficnon por 

teftdicigraciain extranco camen cumfic gracia Sedonario faléim tes 
fpeéta mulicrisidorar viderurcontrarium dicendum ad hos facióny 
eric dan glodaperpare dia quid uc Gnaliquade 
pofitione maiorizecaucatar prout aligú fc inobediens patri vel 
polos maior prisa (icesonsan proceda as inillino 

diente qui non primolocofed vlterior fperabar fuccedore 

30.LfifE de bonisliber.Sefacitl.citius.Scibi Bar.f.de te(Q.mili.quod 
non:quodforee pofletlimitarinififieneposmañor, cumillein omné 
cafim cellangg morte cias vel culpa debetíuccedere,facic,. vino. f- 
debonisliberSolufi quisince(ti.Cadeincelt.mupr.Evidcin.l.dinifta 
sresFdeiurepatro. 

4 €o<palabradrainteligobarlonn.And.in.cfin.co.tic:mamdeperto- y 
alibms iniurijs tarima fubdlic.Scidewn dicficum gane, velcarcera- 
tumrenuitetiamfinemanusinicótione fecundum cum. Se Alberica 
in.Lin.C,derenocandona.deperiftam,),SperdiB.capitfin,patet 
monefenceleeepeiofeatar nuria veda] velsealprou dí 
xitFaberinas (clendumiinlticu.de donatio.mofas pervorbumefun 
dacpoficamindiór. fina. 

€ o Acxfendole. Tenementi, namnonrepericshoc itacxpreffm de 
Jurecommuni.Sevid.l.qui cam maior.5.blibereus.(Ede bonislibert. 
¿inalijssglins 

£ Eotanaseyradas la di0.L fina. Secapir.ina, dicicimpias mans, Sic y 
nonprocederethoc ffe defendendo velaliaspercutitdonatorem. ve 
incapituad aures.Gcincapicn quibufdam.de poenis, Scin capita. 
veró, f«penaltim. Scfin defententia cxcommunicaionis. de tenes 
Joann.Ándrin digt«capitu.fina.idemÚiiocofefecundum eum.qui de 
fubditidem olle ftignorauicilluun elle donatorem,cum ingratitudo 
in ignorante notar non pofsic.(iignorans.faloca.capitil vero elfe 

'undo.defententia excommunicationis,habebictamen locura feciá 
humenndem hzc.l.Scli manu propria non percutié:(cd per alíura 
Percurifaciatycapitul.fiquis (uadente.17.quaflione quartaiunétoca 
pitul,mulierisin fin.de fententia excommunicacionis.Scidem dic 
Esos manuel podepenues 





































3 

















g CGrandaño. Procediteiam finonfiatin tota fubRantia,velmaiori $ * 
jarte:quía Ec inminori porel graue damnum inferti , vnde hoceric 
in arbitrio iudicis,fecundum loann.Andresin diéto capitulo fina.co. 
Jumnafina.Ecdicitprobariin capitu.penulti.code titulo. 8 quid. 
damnumnon fuirfequutum:fiictamen attentarumeloan, Andre.ibi 
inclinat,quódifto caliznon habeatlocumifta poenarenocationis,ne 
que obflarliterafequentis calusquialpía illatio periculi ¡bi eftdell- 
¿tum con(immaculn, 











ón 
7b 


Be 


Titulo. IMI.Delas donaciones. 










U. Alguna Concord 
LadonacioniQuidlipron 





fit denon reuocando ctiam pretexta n= 
graticudinisvid.que dixiin.).67.cituaS.parto.Scquid lifuerantpia 
Tesdonatari) vniusrel indiuidus,an commilla ingratitadine contra 
vmum rantum reuocetar donation totum.vidin arg. L fiquishacle- 
ge..quotiens. 
igloMf.q, 
84 quibus» 
puglocical- 
eric, C. deli- 
ber. de corum 











baja en alguna manera de lu mucrte. 
Masfi mugeral guna auiédo fijo de fu 
marido, defpues de la muerte del,faze 





















libera, donació al fijo,e fe cafacó otro,como 
dde 6c. quierque diximos defufo,quefon qua 
dereuoc.don. — tro razones, porqpuedeome reuocar 
ES a qe ladonacion,entalcafo como clte, non 
folis.vbi Bald. fon mas de tres. El primero es fide- 
C.de reydona.  fpuesde la donaciófe trabajo la muer 
Efaciclomni za pd 

modosimprio. Cd lamadre.El fegúdo fimeticreó ella 
C.deinofiste manos yradas. Eltercero es fifetrabaja 
Ma.E.Lnó tan o 


defazer leperdertodos fusbienes, ola 
mayor partidadellos. E porqualquier 
deftostrescafos fobredichos puedetal 
madrercuocarla donacion queouiclle 
fechoafu fijo.Eltas razones de defcono 
feencia quedezimosencltaley, puede 
las poner, erazonar, aquel que fizo la 


tum.s.(ieman 
cipatas. ff. de 
bonor.polleT. 
contratab, l.x. 
in'fincs ad 
fylla.L.2. Sc. l. 
divifratres. ff. 
de jure patro. 
J.procula.fEde 
probar. limita 








mi Da 

fuifTeréónqueltas dam vit. l.que á parre.C.derellicu.mii 
riamadanimú renocafferbi.C.deimiuravel cocpille vel pra 
fe adreuocationem,vel dum venitTer ad mouenda huiubinodi litem 
mortuns elt.l poftbumus.$4in.Aideinofi.cefta.l.fancimas.infin.C. 
eod.ritucitemlimica nifi cxpadto appofito,velalias proptertalemin 
graticadinem,donatio reuocareturiplo jure:nam tune tranfiret in ho 
redem etiam querelanonpraparata. quía injuria que txabit fecum. 
executionem,tranfitin heredem,venotaturio.l.$.quodaitprator» 
1f.quod quifque jur.£crenetinterminis Bal.in.$.infuper.col.fi.verli. 
exchis eriándeprobibi.feu.aliena.per Frede.8e fequitur Florentidin.d. 
cfiwvbivid.loá.de Im.col.6.ad fi.niciturimpugnare hoc diétú:przzce 
denstamen opiniocltverior éccommunis,quá SctenerBartán.d.Lr. 
ad.fi.primecol.(E.de priuawdelictis, Aluarotus,S:Cardi.Alexin.d.fe 
infuper-Soci.confi.66.col,pe.vol.tertio,limitactiam(i donatorigno= 
rauitcaufam ingraticudinis, velfifciuie non habuictempus compe- 
rensad agendum.arg.c.cum in veteri.de cleótio Sc.cfixde donario.8e 
«eiusquod notatelo.in.l.fideicommiflú.C. defideicommil. Sn.1.fo 
rorem.Cadehis quibusvtindig.fecundú loan.And.8 Abb.inad,c.l 
fuperglo.ti.Ttem limita SintelligeiNamaL.in hoc quod dicit fito- 
pus quód donator reuocét propter ingratitudinemr ia donatione 
perfeóta Se alias irreuocabili li enim de lui natura elTer reuocabilis 
víque ad mortem vtilla que fit per viam maioriz vel donationisin 
tortiabonorum juxta. l. regni, tune videtur quodipío iure reuoce- 
tursargol .$finE de adimen,lega.limitaramen hocnifiprelegarum 
feu donatio reuocabilishabereturloco inflicutionis quiatune nec: 
fariacíTetexiaredacio in filio : quia quando pralegatum feu diuifio 
bonorum faéta per patrem, cltica magna quód videtar fuccedere 


























locoinftitutionis[cu hereditatis reliétiudicatur tanquam in(licu=- 


tionontanquam legatam,Bartin.l.marcellus.ad Trebel. Senora. 
quód in calu quoreuocaturlicer fuperuentar poftea calamicas ma 
gnafilio ex quo dicereturpater mifertus filio non tamen reintegra- 
tardonadio.l.nonputauit. $. fi quisemancipatum. ver. poUiminio 
autem.fE.de bono.poffel.contratabul. An autom contraharedem 
donatarijingratipolsitdonatorragereglorin didt.cap.fiwvideturvelle 

¡nod non ex guotacuitdonatorin vita donatarij. ScidemvaltglofTa 
Pnin dia. fi. £Ccquituribi Cin.Bald.Ange.Loan. Ande, £«Abb.in 
diA.cofi.mamifla ado dicitur qual ado jmiuriarum, que tenditad 
vindidtam:igirur (i nonfuitintenta,neque competit contrahere= 
demnequeharedil.cum emancipacas.$.emácipatusfilins.fade col- 
Ja,bono.£ quodnotaturin.1.fille.vbiloan, de Plat. Cade decurio. 
lib.10.In contrarium tamen facit quod habeturin.l, fina. C. de adul- 
terade mulieredecedente ante motam quellionem adulterij, quod 
mihilominus marito competatins contra haredemmulieris,Scfolue, 
vweporloan«deImon diét.cap.finacol. 7. ex cuius diétis colige pi 









donatarionon fuilTerrestradíta,fed promilTatunc poteric exceptio- 
ele tueri donator contra haredem donatarij. 
V 
diez. xl 
30 Donatio"caufa mortis jnfiema ur li donatarius moritur antequánt 
donásautpae= 
niter donan- 


donacion.E fiel fecallareendecnfuvi-  remiautfi con 
trale(cit de ino 


ha “nonlapuedéretrao 
da,fusherederos* nonlapue taco 


ninquerellar defpues. o 
Ley. X1.De las donaciones ¿fexenlosomes/é — mortisfieripo 
ido enfermos,quales dev? valerye qualesná. — teltab co qui 


Lasvegadas pizélos omes 
donaciones, ¿cido cuyta 
idos en enfermedades, o té 


Ra 
¿O daa _ 
bl ES 4 niédo otros peligros de q 
no cuydauan cltorcer:eporende quere 
mos aqui fablar delas tales donaciones. 
E dezimos,¿la donacion Gomefazede 
fu volútad,cltido enfermo, temiédo fe 
de lamuerte «¿ode otro peligro q valef. 
Pero tal donacioncomo efta,puede [er 
reuocada,cn tres manerasg.La primera dano £uéta, he 
a , lic. 
es, life muercante aquel aquien es fe- : 
cha, que clotro que lafizo,La fegunda d Goonaciones, Y 
Nota tamen 
9 appellario= 
nedonationis non femper venit donatio caufa mortis; quianon el 
propsiédonatio.l.1. 4.1. 1T.cod. vnde dic quodfiiftud verbum pona= 
turpermiliue,tunenon includitur donatio canfa mortis,L.(i bilis ff. 
codem. fi veró ponaturprohibitinc, vefi flarurum dicic quod mue 
Jicresnon pofiintdonare tune includitur donotio ctiam caufa mor- 
tsBalds princnume.6.de probi.fea.alic.per Ereder,£:fa 
citad. Lregni prohibentem mulicrenn contralicte fine licentia vir, 
quod ne:que pofit donare caufa morts, Íncontrarium tamen fa- 
«it. 1, fina.C. de donar, canfa mortisforté.poteft dici quod hiftado» 
naciofiar paóto vel lipulatione:quia cuncaccedie magis contrattul 
quam vlimevoluntati exigacurmarit confenías :(iverofiacfinepa 
éto:quiatunc magisacceditvldme voluntatinon exigatur. hare dis 
Mlinétio colligicur ex dietis Bald,in,], prima. C. de donatio. cau. 
mort. quod donarefitcontrahere.vid.L.i donationis.kibiglo.C. 
quod metuscanf. : ; 


deberíit 






fibus. Schlivó 
familias licor 
non poffer fas 
cero tellamen 
tumpotellfa- 
cere donatios 
E cala mor 
dis, de paren= 
is" contenta, 
item nó tene 
donario vivel 






























y 


€ Goelemuete. Deberergo ln donarione hac heri mentio mortisvel 
posiculi, vedicarar donatio canta mords ¿neque enim eo iplo quód 
moriens donet,videtur donarecanfa mortis. vein leg. Seya. $. fina. 
Ede donatio.cauía mortis.ita dicic Azo, C. codem. in fummas fi ta» 
men ex aétis de hoc con. (laret ftaremus certo. venor, Bartol, in lege 
quae dotis, columna [ccunda. fE:foluto matrimonio. Scin dubio vbi 
fitmentjo mortis, prefimitur donatio caufa mortás,vtin di. 1. Seya. 
$£ina.),Seya.ff,de dote precleza.glolin.l.mortis caulas5.citia. ff. de 
donatio, caufa mortis. Cin. 4 aliyin lezefecúnda. C. deiur, dot, $ 
videjn materiatexinor.in capit.de his.de fepultur.K Alexand.con- 
111.8. volumineprimo.á confilios14weod.volumi.Sconfilio.78.vo- 
Jum.4.incipitvifis que allezancur, 8 confilio.$1.primo volum, So 
ci.confilio.s3.volusr.8ccontilio,232, fecundo volum.écin donatione 
caulamortis fataper cum qui de propria vita defperauic,tacicdin» 
telligitur conditio fi deilla infirmitate decellerit,licerfecus fic in ha 
redisinflitutione fecundum Bald. in.l. fina. C.de poftbw,hered.in- 
Alituendis.Sthracverba,donotibipofl mortem meam, velvterebo- 
nismeispo(t mortem meam:an inducant donarionem caufa mortis, 
velintervinos: ud. Bald.inl.(i mortis.8tin.l, in donarionibus. C. ad 
1.falcid. 

£ guevale. Sedan tranfeat dominium finetradicione.vid. Bald.inoLk 3 
mortis.C.ad+l.falcid. 

g Centresmaneras. Adde. 5. primum. infticut. de donatio. Éxleg.non 4 
omnis.fE.fi certam peratur, leg; Senatus.de donario. canfa mortis. $e 
repetit donator caufa mortis findam donatam cum fruétibus. ). 
cun quis. fidecondi. obesulai, Sepotelt ejer conta cmptorema 

juiemitá donatario co viuepte.fecundum Barto.inalállud.$.primo. 
de donar.canla morts. 














Partida.v. Cúj 


15. 


haber teflamé Adric.C. 
ví fafione, S de dom. 

seri co- canfmor 
ram quingyte- cis, 














'n donatio caula morti: 


Quintapartida. 


5 2 U7odeome.Sed anminos qui donar canla morts, debeatiurare vt va» 
1eatavid. Bald.tub dubio forté quod lic,quando dorar promittendo 





depacciuraditinan. 
requicar prelentiam donatarij.io 








que Rionet difpsratin.L1,Cade donaracanla mort.te 
cócludit pic, 
fed diflingue, 
ve ibi lacas y Cs faquelquela fizo guarelce deaque- 
aticpoft Di. — 1la enfermedado cftucrce de aquel peli- 








mortisf.cod. 
8cquod notar 
Balin.l.ver. 


modo form. 
tur talis que- 
Rio.C. quite- 
Rafacepol 
7 e Ucincorefigos. 
ci 
de donatio. 
canfemore, led 
an prefumié 
donare inter 
viuos,quando 
non adhibnic 
totteltes. vid. 
Soci.conl 
volu.».incipic 
mulcú elegan= 
ter.col. 
8d UTejftamento. 














In noua Hodieperlez. 
rec.elt.l.  Taurs.potelt 
gico. go llas 
libr5. satis legi 


me códere tea 
Ramécum. 
e UC otorgamié 











e mAdd.Liam 
Adi safidedo: 
narcau.mort. 
o imitacin 
FEO: > capital lies. 
Indecrer  Iefepultu.lib. 
nde dano 
dee tur mos y- 
“lg pac 
felices, 





veifto calado 
nario. cal 
morés conlit 
imebglof.dicie 
quod fufñic 
morsfolius fi- 
lijio.lpen.C. 
dedona.caul 











mort-fup quo 
diflimgue la 





8cin.l.qui precio.vbi glo. 





gro, porque fe mouiaa fazer la dona- 
cion. Laterceracs, file arrepienteante á 
muera:ca tal donació comocfta, puede 
ferfecha por todo ome que hapoder 
de fazer teftamento:edeuc fe fazer b de- 
lantecincoteftigos “alomenos. Ema- 
guer diximos enel titulo delosteftamé 
tos,que el fijo que eftacn poderdel pa- 
dre:nonpuede fazer teflamento %:con 
todocílo bien puede fazer tal donacion 
como efta,con otorgamiento * defu pa 
dre:cfera valedera. Efobretodo dezi- 
mos,quefi el omefizicffe donació, por 
premiaquele fizieffen,o por micdof q 
ouicflc,quele matariá, que tal donació 
como elta,que non yaldria. 


SéTitulo.V.De lasven- 


didas,e delas compras. 


Endida,ccópra,esvna 
natura de pleyto,que 
víá mucho a menudo 
los omes entre fi, por- 

PE | quees cola que nópue 
den efcular.Onde,puesque enel cielo 
antedelte,fablamos de las donaciones: 
remos aquidezir,de las vendidas,c de 
lascompras. E mofltraremos que cola 
esvendida.E quienfon aquellos quela 
puedé fazer. E enque manera bucle lor 
fecha.E dequecolas.E aquienpertenc- 
[cecl pro, ocl daño deaquello que es 





















«de donatio,col, fi, 


10 É Crermied:Adde,íi donationis.C.quod metas caul. 


UTitulas, Y. 
Ules prima. 


am El venditio vnus inoduspaéti quo multú hofesvtuntur cúpartiam 

contenfircerto pretio inter eméré dc vendentem interueniétesh. 
1.8 Gor preciocierso.Nullaenim eltvendiciofinepretio,ve hic.8cin.l. 

j iurn.inftade emprio.Svendiwvbilo.Fab,pulchrédicit,p 
n/tramentum in quo venditor confiteacur e ven= 
didiff+certo prerio:non tamé declarerur,nó valererneg; fufficererta 
lisconfelsio, Scidem fi te/tes de vendirioneita deponerércontraven= 
ditorem,licet fecus eller contra tertiumavenor.Bald.in.l.1.C.drebus 
le.Sctradir Alex.conf.18.vol.1.8Soci.cófi.208.volu.col, 




























alie,aon 
2.incipit.vilisactis.K procedirilta.l.exiam fi venditordicar,gp vendit 
jullo pretio:nam ex quo precium non declararur,non tenet vendido 
fecundum Tg.de [mo.in.l,fciendum.col.».£Edeverb.oblig.nequeob 





Mac.L.ifundas.5,.(E de pigno.quiaille ell cafusípecialis.fed an dar 
retur hoc cafi aétio prateriptis verbis fi emptorwel locacorffuitas 
cltrezAzoin fiumma.in/Utde locario.senet y lic pers. qua de canla 








esd.tituquem refert de fequitur Bald ¡Aus.col.zy Cadefide 
in(tru.8cfisccederer tuncarbirrium boni viriin declarando precium 
ex qualirare reipve declarar Bal.noaell. in trafta.de dore.foln1.col 

inpriac.Ialin.Lcum flipulatos.col.7ia prin.tf.de verb.obli 
textyin,Li merces.in prin.fEloca.« ego exmére Azo.per dic.$.qua 

















; 4 2 delocario. 
vendido,fi fe empeora,o lemejora.Ed  talligeren re 
vensica Jam 


colas,c que pleytosfon aquellos", q de- 
uen guardar,e fazer, entre los que ven- 
den,ecompran. Efobretodoclto,mo- 
ftraremos, por quales razones, fe puede 
desfazer lavédida,delpuesquecs fecha. 


zu +s Dendida. 


cólumpta, vel 
peréptain po= 
teffate empto 
sis: allas non 
fisccederer 
Dieriú boni vi 
sin declaran= 









ndida,csyna mancrade e E 
pleyto que vían los omes — yíus£ cómo- 


di quod em- 
ptorgmuncal 
legar defectú 
preij habuic 
exilla re.cogi 


SS] miento de las partes, por 
precio cierto 5,en quefe auienen,cl com 
prador,e el vendedor. 





Ls e ta quiadoéto- 
SLez.11.Quien puede fazer Védidaye quien non. no cs 
ps : y 
uellos omesdezimos su 
E Quellos omesdezimos que ene 


4 pueden comprar, e vender, 
y uefon atales,quefe pueden 
obligar” cadayno dellos,clynoalotro. 
Eporende,loque vendicfle el padre al 
fijo, tieneenfapodero elijo al padre, 
non valdria,porq non puedéfazerobli 
gacionentrefi.Cacomo quier q fádos 
perlonas,fegá natura, e fegun derecho, 
fon cortadas por vnai. Mas ficl fijo, o- 
uieffe ganado alguna cofa, de aquellas 
ganácias, Gfon llamadas caftrenfe, vel 
qualicaltrenfe, fegun diximos, en el ti- 
tulo que fabla del poderque han los pa h 
dres fobrefusfijos,de tales colas como 

eltas,biépodriafazer védida a lu padre. 

Le). 1 13,Como ninguno non dene fer apremia 

de 


2PHi poflunt 
emere 8 ven 
dere qui pol 
funt adinaicé 
contrahere Se 
oblicajj: Sci 
deó ios pa: 
tréS: filiumn in. 
poteflatecon- 
flitucum non 
valet vedicio:. 
quía vna per- 
fona reputan= 
turnili de Ca- 
Mlrenfi vel qua 
fi caflenfi pe- 
culio.h.d. 
CObliger.Pro 2 
fequicur diéta 
Azo. C.eo.in 
fumma.col.fi. 
verf. cótrahié 












Vender lo fio. ea vedicio 
E case id.L.4.tit.1ío 
Verganinpremia nó deue  Feadipare 


2er va. Ad: a 

de.Ifinfi.C. 

de impube. 8% 

alijsfubflic. Se 

quenoteglin 

Lfccunda.C.qui tato, lib.10.S Alexan.confilio. 48.volu.1.cola 

Glex. 111, 

3 Nemo inuicus compellitur vendere nec emere:Scfi meru,vel vifece- 
sitnon valetifitamen feruus fic communis Se focius velie ei dare li- 
bertatem potell darefocio pretiá arbitrio bonorum virorum: Scidé 
ficontrajus dominas feruum male tratarer :ve vapulando vel fa- 
mem ci dando:alias nerno compellitur regulariter emerenecvende» 
xesScli compellicurnon valet.h.d. 

k «De vendes. Adde.Linuitum.C.cod.S..neque emere.C.deiuredeli X 
beran.Scvtrobiquevidebisfallentias aliquasinglo.SperlaCin.l.ne 
queemere.vbi Alber.aliquoscafts fallentizponitnotaros,fcilicetin 
Y.fulianus.$.idem celías.ff.deaiosempri.£c..2.C.de commureram 
“aliena.8ccalumin,l.1.Covtnemi.lice.in emprio.fpe.fe execu.li.10,86 
L.:.C, de metatis Semeralla li. Scfub dit,g alios cafasforté curiofus 
leétor poteritreperire.Ego ex ftudijsmeiscollegi cafumin: |. ifan= 
dum.cum.Lfequentmanda.alium.in...1.C.dedebitos 
ibi Bart.Sclo,de Pla.alium in.l,commu 
diuidun.adde.|.curfum ambularem.8cibilo.de Pla.verfic.item alle- 
atur.C.decuríu.publi.lib.12.addelo.And.in additio.ad Specu. tic. 
le emprio.Sov enditio.s.prius.in addicione fuperparte. Celfus ade 





A) Ñferfecha aninguno deveni 
der*lo fuyo, niotrofi de 
cóprarfinó glicre, clialgu 
























es 


Titulo. V.Delas vendidas e compras. 





1.titu9.lib.5.ordiwverficu.los maranedis dejuto 

quecompraron.Ccia. li ilius.Laddealiuni cafumiin.L19.cit.4.Lib.6. 

ordinameregasaddectiarn q compellicur quis vendere ob neceGitaté 
h infi.C.decadutollenanotat Angein.$ Gini 
















soipublicaarga y 
Jpnoe.re — donatio.adde eciam.1.fi quisfepulchrúin princ.ffde religio.Scfum. 
cp fune. per ql 
. 1.dicitibi Gui 





lugo 





5 d Qrecodecaner.Adde 
6 e Uconrrarazon. Veli dominus vrgererancillá adimpudicitiam, Gca= 


x £ Mefesarales. Idem dic decuraroribus. 





nola fiziellea miedo*no valdria.Pero fi 
dosomes ouicllen vn fieruo de fo vno, 
cel yno delloslo quificlleaforrar, e cl o 
tronon, aql quelo quificile franquear 
bien podriacomprar? la partedelotro, 
maguer non gelaquilicife vender, e dá 
dolepreciocóueniente" e guifado por 
el, fegñid aluedrio de dos omes buenos 
podrialeapremiar porel fuez del logar 
quelo refciba, magucr non quier: 
defamparar cl fierno porque pueda fer 
fráqueado.E cio milmo dezimos,que 
feriafialguno ouicffefu fieruo aque 
zicllepremias malas,clin guia, como 
file die poco de comer, ofi le fi 
ricfle de malas feridas, ole mandale fa- 
zeralguna cola contra razon, “e con- 
tra derecho.E por qualquier deftas ra- 
zones,o otra lemejante ellas, pueden 
apremiar fegund derecho a fu feñor 





Sicl.Sclequicur 
Floria. fire. 
Jigioli: non hx 
beant locú ad 
habitandum 
congruéte, vel 
fuflicienté 
polline pere- 
ve: q loca fic 
condecétia cis 
r, Se 
ea ratíone co- 
gitur  vicinus 
védere domá 
ga fauore pu= 
blice veilitatis 
cópellitur gs 
vendere ren 
fuam. SK idem 
tenetBar. Ce- 
pol.infiotra. 
ta. de (eruic. 
viba. pradio. 
cin, quialios 
refer lic Ka- 
Mas — diccbac 
loan. Andre. 
in addicio. ad 
Specul.ritu.de 
execu.fenten.io prin. aderetionemfurca compellicar quis vende 
xefolum (uan. 











2 2 Uosmiedo.AddeLfidonationis.C.quod met.caul. 
3b GComprar.Adde 






$ohisItaq;.Cadecommu.leruo manumil.Sc gin 
M.dedonadL.2.itu.e2.parditea. 





4. € GPrecio conneniente Non ergo haberlocumtaxatio de quain«d.l. $. 


neautem.Cde communileruo manu.vide que dixi in. l. 2. ticulaaz. 
part.4.in glo.flper parte porprecio derecho. 
titan partl.do 











Mitatisviolarionemfecum vel cum al bi gl 

debisqui func(ui velalicor, 

Lex 1111. 

39 Nonpotelttutorrem pupilli venderenecali 
faria Se cumiadis decreto: nec potefbrempupilli emere n 
ceautorizante velcum alterius contutorisconfeníu: Se quanvislic 
emcritrellicuetur li eltlatusad quacnor annos poft legitimam arta 
tem.hocdidit. z 





cia! 








narenifiin canla necel 











2,C.de predi.mino,SMdere 
buscorumintubrica-Seper torn. Scl6tituaS.parti.Squeibidi 
xiL16.ciu.16.parti.6. 





2.8 Uenagenarlarcofés. Large hicacópiturpro quacung; fpeciealienatio 





nis..non (olum.C.de pre.minoJ.fi.C.derebusalic.nohalie.8crener 
Azoin fumma.C.depre.vino.col.2.8c cóprelenditeriam hypothe 
cam.Lan prin.cúglibi.ff.que respigno.obli.poflizt 6... (iconfen 
fu.f.quibus mod.pig.velly.Col.La.$elicú.fequf.dexebus corú pol 
fertamen tutor vel curator pro obleruaniacontradtus ici, quema / 
citin rebusminorum generaliter obligare bona minoris,ficat Sipo= 
teflprelacus,vein.c.nulli.dereb.cccleísnon aliená. Sibi Hofli. oa. 
An.Card.8e Abb.Etradit Alex.con(.a£.col pe.vol.y.verli:inflper. 
vbidicitiflam e(Te magiscommunem opinip.fedlicet hoc procedar 
inpralato,inquonon videtur prohibita generalis,(ed ípecialis hypo 
thecatatú.vein.d.conullisSin.S.nosigiturán authen.de ron alie, aut 
permu,tebscccle.colla.1.Scibi glolin tutore vel curatore nó crederé 
in generali hypotheca includi inumobilia, nó fieretcum decreto ju 
dicisperpredidta,K pertexain.l.pe.C.de hisqui ve.zta. impe. Sega 
elTercaderatio:náita ex hypothecagenerali venireturad diltradtio- 
'nemsei immobilis, ficutex (peciali prout exiam in prelato dicebar 
Anto.8clo«de Imolin.d.c.nullisScadde.f.dercbus corum in rub. $e 
lo.dePla.in.l2.C.depradi.decu.li.1o.Scvide glo.écBal.in.l.curatora 
Cfires alicspigadatafivo 

Bh dLascofás. Anintelligacureciamde mobilibusiuxta difpofitionem 





























16 


1.lexque tutores. vut.videtur qpnnon fed tantum deimmo 
ilibusavcio.laS.titaó 5.cogita quia»l.iíta generaliter Joquié 
8clicetad. tum excipiat feruos antiquos. idem videtur in alijs 
rebusmobilibus quevtiles elfente<ternari polientvtin.d.lalex que 
tutores dc ratio fuaderne fitin poreftate tutoris foli: bilia pre. 
tiofaalienare, 
cun hac im- 
mobilibus xq 
parétur uxta 
potata pel. 
c.tua.de hisá 
fiunt á prela, 
fine _confens 
cap.Stinc. ve 
micos de ceri, 




















quelo védi:e'estenudo el leñor deven 
derlo maguer non quiera:aÍsicomo di 
ximos é laquarta partida defte nueítro 
librocneltituloque fabla dela libertad. 





4 Le).1117.Como los guardadores non pueden cb= 
prar ninguna cofa delosbienes de los buerfa= 


20s que tienen enguarda, tame polsitpi 
gnotare mo. 
Bilia ad veili- Ad 











il Vtores fon llamados en la 
tinlos q fon guardadores 
delos menores de catorzé 
kE años.E cftos atalesfnó de: 
r8Lo as) A 
ué ema genar8las colas delos hucrfanos desaliento [rturori 
fueras ende,quíádo les fueflen tá grá me sn púne ver, Sin. Lig. 
nelterlq nópodriá alfazcr,o por grápro dee h forte, pal 
as , O fladereb.corú 16.pasts 
delos Eceltócele hhadfazer có muy grá  1:8.cic.16ipare 
fabidurialecó otorgamiéto dl juez "¿l e vbi a 
logar".Peso dezimnosG ninguno delos Ve fi pupilo 
guardadores,nó puedécóprar ningúa 
cofa,de lasq fueren de ql, *quetienen 








de 
for. Vefivrge admini = 














ali non pofie 

aliunde. vt in 

1 Sancimus.Ce 

de facrofandta 

prito.5.inprimisad finem. (de reb? 
1n.0b 25.C.deprad.mino; 
crmitti propter 25 $ 

a vnde loannes 

dePlates .deiure reipubli,libro. 1. aignans 
differentiamincor pupillum Se ciuitatera, dicit quod papillas non 
véditrem jinmobilem , nilivrgente debito, led ciuitasv¿dit profuo 
commodo,licet debirurnon fut, l.fina,C.de venden.rcbus cin. 
vndecimo+ifta.l.vultquoderiampro magna viilitace minorisres int 
mobilispofiicdiftrahi, cur E fitin reb.ecclefiz.capit.fine exceptio 
ne.n.queltione.a.norar gloff.ea.cauíque/lioncin fumma.Écfor- 
tlin hocilta.Lfequuta e (EdiétamSpeculato,titu. de emprio. Se ven+ 
ditio.f.muncdicendum reflat.veric.hioc quoque.ibi,aut ob evidenté 
veilitatem pupilli.Scad de glofT.in.l.quecunque.C.debonis querlibes 
$cibiBald. 

1 €Con muy gran fabiduria.1.Cú cognitionecanfa.l.magis puto. $.nepal 6 
fim.fE.de rebuscor.Lob as.C.depradi.mino,tradit Speculat, tit. de 
enptione Sovenditone. fune dicendumvercuLho: quoque, De 
dius qui alíosallegatcontilio.g03.columnan.ad fi. Scibi. aber que 
debeantinteruenirein ¡ftacaufe coghitione Se dicicibi Specula-quo: 
vbidecretumiudicisreperivur incerpolitumpprafumituromnestolen 
mitarefuliTeadhi bis eradircrismnfoatde Ionol.cóndil 8 quodtas 
meneltlimitandum, nificx breuitate temporís arguacur decretum 
fuifleinterpolitum line cauía cognicione,ve confaluienotabil, Petr; 
de Anchar.conlil.S; incipirvilisdiligenteraétis 8radtitatis.quam de 
cifionem dicicfingularem Jalon in.l.necquicquam,s, vbi decretuma 








eccle.k tenerBarto.in.l.m 
































column.r7.fE de offic.procon.fixperquoadde queipledicit ea coli 
vestinota Beferundo ligarse quodacte [03 la: Codéfideta 
fru.diure halfifca.li.ros 





m GOtergamiensodeljurz, Adde.d.).1 30 princi. deréb.coram. Ec.d,l 
obas.C.de pradi.smino.requiruntergo triave dicir glo.inadl.1.iudi 
cisdecrerum Bccaulaalienádi, E prglentiacutoris.velcuraroris.addes 
L60.8quaribidixicia.18.pard.z. 

n CDcllegar.Nonaperircuinsloci an domicilijvelvbi resficacft. Bvi 8 
detur quod loquaturdeiudice domicilij 8: addelegem. magis puto. 
$állud.fEiderebus co.lexc tamen fi pradium.C.de pradi.mino.esige 
revidetur,p fitindexloci vbires ell.vbiCy. Alber. 8:Bal.tenent y 
vrerquefit judex competensiderenerBalin.l.1. C.de contra. empte 
nequeiflasl.hoc viderur negare. 

o UDeaquel. Ade legem cumiple, C.decontrahenda emprione. 8 Janon.te 
Tegennfin empeño final code hodieperd.ordialto.grlibs copeelblo 
nequepubliceneg; clana.liccrturori vel curatori emere xes minorú, 23.te. 

Parida, C ñj 5: 






































da 


1 b do dealguno.Vid.glollinal. 


ne 


a9Drofesautiudexnó pol 


1d 








Le 
Tn non.re 
co] 
5.tir 
2. 
In nou. re 
co. eltda 
Ls. kovid, 
1 
u 








. 
Quinta partida. 





tag nequliceattatori emere rem pue 
pilli.eciam cum autoritaceiudicis,velalcerius cótutoris? videbatar y 
lic quiain cafuillius.lanon poterac tutor aliasemere, nili audtorante 
aliotutorevel indice quia iplenon potelt ibi fam auroritatem inter 
ponere.la.in fi.ffde auto.tuto.Scitajarellizir Ang.6Alberiin. d.l. 
cú iple: cótra- 

riú tamé ¿mó 
gillalex non 
corrigariltam 
vide£veri, ná 
8 de jure cón 
mani anció fe 
cundum cócm 
opia. tutor fe 
autorante pót 
emercápupils 
lo mañore in- 








enguarda:fucrasende,filo fiziclle có o- 
torgamiétoadel fuez del logar,o 3 algu 
nobotro glo ouicíleotrofi en guardatá 
bié comocl.E aú ha menefter,que aque 
lloque defta guila comprare del:q fea 

ro del hucrfano:cnó afudaño.Cafien 
gañado fefallaffe el menor, por razó de 
talvédida, puedela desfazer, defpues q 





fante: palá $e : 
bona fide :ve  fueredecdadcomplida falta,quatro a- 
nor.Barsin.. ños afsicomo dezimosenlas leyes“q fa 
pupill 5.6. 


blandela guardadelos menores,e delos 


de auto.wuto. PA 
bienes dellos. 


Eperdodto.(i 
gnáter Sal. in 
d.Leúipfe. C 
de córta. Epú 
iftumergo cas 
fumeñ corri+ 
git illa noua 
lex. ergo e- 
matbonafidecum autoritateiudicis vel alteriustatoris,poterievthio 
habeur fuper quo latius diflingue veper Bart.inad.$£10.d.l.papil? 
EperSaly.kP au.de Caftin.d.l.cum lple. 

dLCon otorgamiento. Intellige li resmobilis elesyalias (iimmobilis: verá 
querequisereturyautoritas(cilicertutoris Scdecreramiudicis.ve decla 
rar Bartin.Li curatorem.C.din integ.reftismino.S: vi.Barán.l1.(£ 
dercbusco.Scquid (itutore(fer minus legirimeconflicuras.an (uf. 
ciat decretumindicis.cumtali minus legitimo tutore.vi.Specal.ci.de 
tutore.$.generaliter.col¿uvbinorabiliter. 

.tutordE.pro empro.Giquod ¡bidicic 


TLey.V,De como los adelítados,ni los juezes or 
dinariosnon pued? ciprar ninguna coja, en 4 
quella tierra en que ban poder de judgar. 














Pau.de Caflt, 
denlareyes Vide. 5.88.cicui parti. 
der. Y. 
emereperfevel velper. 
ciusia loco Gx iurifdiGionis,nifinecelfasiapro viéta de vellicu:bene 
tamen potell révendere(ui parsimonij ante habirá.b.d. 
€.adelomtado. Hice qui deiurecomuni dicicurprefes pro 
























vebabo fed quid decófiarijs principisan pol 
emereres ubditoram.vi,I.i.C.de relcin.vendi.vbiglo.ScBal.di 
non vbi dAlberic.poll Odofre-dicirqulla.L.obuiat baratarijs 





quí conuerfantarin carijs dominorum,nefub pretexta emprionis 
fraudescómittant.dk quia male (emnantur fecundú cum: fiuntin cu= 
vijsécoflicijsbaratarie malce ,aliqui verointelligúcillam.Linrebos 
priuatorum que fubhaflantur áfilco:veproceres curize 8cconfliarij 
principumillasnon emane.Bcillamn lefturam referee fequicuribi Sa 
1y.quicquid tamen fit de iure cótrarium videm (eruari de facto, vid. 
que dicamintralo glo feque 
UL uezqualquier.S'ue liede maioribusindicib”, fuedeminoribus. Lx. 
C.decontractiudicó.! principalibus.Cuf cerr.peta.l.nólicets Sel. 
qui oficij. ifloritu,Lliperimpreñione.C.quod met. cau velfive 
ficindexperperunsiveladcercumtempus de iuretamécómuni magis 
communis eltopinio, piltaprohibitio non haber locú iniudicibus 
perpetuispertex.in.Lpralidisibi quiaperpetai (nc (Ef certapeta.8e 
tenctlbas.Semagiscommnnicerdo¿tán.| principalibusco.tir.Bal.in 
L.(olent.$.non vero. ffdeofii-procon.¿tidemdicúrde ofacialiadbe 
neplacicumsquia prepterincertitudinem 2quiparazur perpetuo. gla 
in clemenci. «de praferipe.eraditlaCin didta.l.priacipalibus.co! 
8sfecandum hoc videmusauditoressegaliumcancollariarú quoridie 
emere decontrahere cum prouincialibus:quialicet. aregni precipiar 
quod talesauditores non intelligantar nomina snif ad vnuman- 
num,vtin.l.4.cica.4.libra.ordinam.ex quo jubenturfernire elap(o 
anno ad bencplacitum principis ( ve in ordinacionibus regalis 
audiendz Vallis Oleci, $ de confictudine principis eft, quod 
non folet llos mouere ) judicartur perpetua Esla Angelum 
in.L.eos,qui.C.(icertumpetacar.licettamen hoc de faéto feruetursar 
tencacamenidla.l. que gencralicerloquicur viderar quod diéi audi 
tores)nequealijiudicesctiamn perperui vel ad beneplacitum nonpol 
Hncemere,aequecótrab ers cuba abalia dpofio em Jar: 





























































¿ quiad.!.prefidisaper quem do£to.mouentarhocnonprobat ná 
3n officialibus pretidis quí cilent perpetai, in quibus non ell cadem 
ratio prohibitionis: velfaltim non cantaficur cltio ¡pá 
namdefacili perprafidem polliant corrigiopprebiones talium efe 
ficialium.quod non ita defaciifitin faces iudicum. Se crederem de 

jure veriorem 



























ESTA antado, dí Zz úl opiv.Guillicl. 
PIN o e E in.d.$.nonve Adéit.C. 
EAN quiereg [ca puefto para fud” ro.SSaticein de contra 
3 garto para fazer juflicig en del.principali- ei judia 

el VW lena tien pisa bas. quitenue Cú. 

ss algíaticrra,o enalgúacib- me sudicos 

dad,o villa,nópuedegomprarihercda-  ecam perpe- 

tuos includi 


miéto,nicalas,el ni otro por elh. Ni o- 
troli ningúo de lucópaña,'enaglla ticr 
ra,nien aquel lugar, lobreque fo apode 
rados!.Fucras ende,las cofas q non po- 
driá efcular, alsicomolo q ouiellen me 

ad có b téporalespra» 
nelter paracomer,? oparabcuer,o para (ete aten 
veltir.Pero li qualquier deflos, fobredi- — tis verbis yo- 
chos,ouielle al gúaheredad,o otracofa, ea 
¿ovielle heredado de fupadre,odeal-  lamtaciontdi 
guno delos otros parientes, o ganado — inétionem : 
en otra manera,áte G le ouiellen elcogi 


inhac prohi- 
bitione : ¿mo 
plus polfine 
terra cf 

les en indices 
perperi, quá 











quía tamécó- 

fuetudiac <p 

mio cómunis 
eltrecepra,forte defenderentur propter confuctadinem imprebione 
percostactaceTante, 

£ dara judcar. Nonergo procedir ¡fla prohibicio in o£iciali habente 3 
aduni i jonc.bitacener Barcio.lauformur.. 
















quódáprelide.f. rzotribucorum non inclu 
dunturitl hac probibirioneliceccontrariamvoluit globin.l.pen.in 
parte pollefloribus.C. ibu.liro. E 

g comprar Cade cótratiud. prin 4 









cisalibus.Gcn capitn 
turadalioscórradi 
tureplicex cado 





Líarulib: 
faru.libe.. 


«duodecia tabularú emprionÍsverbo. (E. 4 
fi palam Skbona fide emar. Seetiá 
comasor raroris (ecundum glo(.io.d.l.1. Scte 
nentBald, juifquis.C.fi cerroperKfeyuárur dot. cómo 
Ipprincipalibus.vbiTa(.coluy.7.limitationeicer cótrarió 
voluit Andre. de ler.defeudo guardizrin ver. finali 8cibidicit, quod 
Kiadexemeretá magno viro (ibi fubdito,de quo certam erat , quod 
cum non timebatnequepoterattimere,neq; habueritcaulamvel ne. 
gotiuum coram co neg;aliquis defuis dumfaitofficialisex quo ceflar 
ratio prohibitioniscellabicipía prohibicio.quod diétum elt notabi- 
lescilludreaffamphitParis deputcoin fuo trata, fyndicacos. fol, 
verfi.contrahcre.fed non credo verum:quialicerceflet cimor imprel 
fonis:adiuntaliz rationes prohibirionisde quibusin diétislocis: $e 
otiudicibus, 

h Gaviorrs porel.fino ex icterpoñcione perlonz prafumiturmaior fra? 5 
Lpupillus.5.6.Edeauto.tuto.adde.L.fivinfi.C.decórradtiudi.S.d.l. 
cos.C.ficerpeta, 

i Unefacempana. Added laprind 









































ibusibiquicircacos (une Ein ra ¿| 
brica.C.de contratt.judi, Senilihoc fuerar diétum prohibicio faéta 
sincipañinon extendereturad dome ficoss:familiares, fecundum 
jalin.l..Cfhireétorprovincia.perillum e 

k dsonapoderados. Exiáfimodicúfico sr imprelsione.C. qd 7 
met.caul.Schoc verbo paretop nóprocedit phibitio qíí contrahiccú 
nófubdidisextraiaiídiioná.gl.SibiSaly.in.l.qlgs. C. ficertaper. 

1 Graracomer.Adde dirá Ja.C.de córratiiudi. Bel oler5AdT- doi. 8 
procó.vbi $e Bal.diciede equisin quib”equirér:ná non debent irepe 
ditos.Limitaeriáfi contraheretdelicentia principisve-d.L.1. 8c.Lnon 
licet BcÑiemercrresparernas,que fueruntconfilcare ,vtin.d.l. q off 
«ij decontrahen,emprio.velfiacciperet donarionemremunerario 
viscaufa.l.aglius.Scibi Bart.ffide dona.Er gd ficótra' efec 
dic non omalifieramrocgaribocprobibet odio credito, ls 
nádueltiuraméciepollea reperedú códicióc fine cauía vel habita 
abfolutiócáiuramento,fecundá Bar.in.L6igs jp eo.co.4. ¡np 
4.dixidde fidcinflo.ncg; pócbuiciari renúari :qaiur ¡phi 
non pote(trenuntiari vetenét doétores moder. fignáter Deci 
principalib*.fitamési aliquid legarecur, vel relinqueretur in vltima 

































quam emprionis vel aliaspolitosinifis.IL.vide cop.ef.l 
Jonesquiatimoretimprelsionis. Bcitactiam la 2.tit. Ó.li- 
fon ia.d.l principalibus.in prin.dicir de cteris contratibus. Sefacie Droz. 
foninad. palibusán prin.dicird ibas. Se facie da 








- Titul.V.Delasvendidase compras. 


yoluntate,polfetaccipere.l, non dubium,$ibi Bart. C.detefta.lmi- 
liesa.finalf. dere milita. 
ya UreaderaVidebaturcontrarium,ex quo ommis contraGuscú fubdio 
iscitprobibitus, Sc quiaerat cademratio Sceimorimprefionis:ideo 
tenemendiiflaml.Scad pralensnon memúni decon, di 
muni. Ímó ye E 
it Azo. Co E E 
an E doparatíteoffcio,biéla puede véder,? 











divin fimma  alosdeaquel lugar. 

pór magilbra- 

tus donare $ TLpWV 1 Enque manera fe dene fazer la Yen- 
venderesvtaie — didayelacompra. 


Placétinas. li- 
cctin venditio 
ne fecundum 
Azo.nó adeo 
própta fiera 
tio, tene ergo 
mentiiftam.l, 







JOmprac vendida fe puede 
fazer en dos maneras.La y- 

na es concarta,claotrafine 
ijlla,c la que fe faze por carta 


E 
es quando el comprador dize alvende 


quevulegaó gor quiero,Pquefeadefta vendida carta 

pobitvendere o D 

nificácumillo — fecha*.E lavédida q defta guifa es fecha 

cali. maguerfe aucngáen cl precio: elcópra 
Lexar L. 

3rEmpio 8 dor,cel vendedor,nonesacabada, falta 

vendi 






du quelacartafea fecha,c otorgada, porg 


eE DÍ antedefto puedefe arropétir qualquier 
feriptis, face. dellos. Masdefpues que lacarta fuefe 


partes conuc= 
niñeve fiatícri 
prura nonper 
Bciturnifitiac 
ci literis K te 
flibus + fi auté 
non fit métio 
deferiptis pli- 
citar venditio 
cúpartes coit= 
uencrine de 
preciosetiam 
arca nó intere 
veniatahad. 

1b €QyiersApprobaropi.Azo.C.defidcin 
¿pin dubio videtur contrahiin feripris,q 
traétum comuentune,cpindefer prura! iicopi.Placgó.Se 
approbar glo.infli.de empr.Sevendixin princi.yerboconficiuntor.Se 
3n.Lcótradtus.fuperverboin feriptis.C.defideinflr. £ehñáctenet Spe 
cu.tit.decmpt.devéd 4fididtú Cy.Nico.de matha.S: Bal. 

1:contra£tus cótrariam opinicngimo q non videarur coyahi 

Seriptisnili gh agitur ve aliter contraétus nonvaleat tener Bart.in.. 
J.contradtusScia,l.fin,8cauth.ibipolita.C.íi cert,pewvbischoc tener 
Bald.8e lacius Salyce.quiibismultúegregietá 
cludito ná ex hoc[olo gp cóneniáe (exipturá eri dicaf contrabi in 
Seriptis,oiflincalique cójeftura per quasalias aparcar, partes vo 
Jucruntcontraherein feriptis ScideSaly.ceneciflá parte 
¿us.2.q.Ange.ctiácóliasóicipicdominaangelina.circa in.Jo. Fab. 
Ange.de Arctiinprinin(t.de emp.Sevendi.cola Fabianus.d móte. 
invadactpeo Sivendi. q pulacicalverí cerdo quema Sol 
atreltarurcommung opin.Decius.cófig4o.profolurionedubiorum. 
cola.tencergo mentiillam.l.écnota camin pradtica. €: iflaopin. 
quáilta.L.eligitin punétorationis fr verior, comprobatur ex diflo 
Pau.de Caltin.Iicumres.col.1.C.de probatio.vbiadducierationem: 
quis cajas o la(lraoenaa debat fina maltes 
apponerdieminftrumenti.Scita partestacite videntur egifle, cúnon 
polsitrogari,nifi dehis que in prifentia cios ftunt, ¿fic op? ell quod 
denuoinprelentanotadijcontrahant,S priusnon diciturfaétus có 
tradtus Jimitarem tameniftam.l.nifiexcaliquibus conie£turisconfta 
retdeintentione partium,quod noluerunt per hocin (eriptis contra= 
here:fed voluerunttantam (cripturam ad probationem,vteradicFrá 
«if.de Aretio.conlisg.indipir.longacitdilpurario.fecidodubio.De 
usad.confil340. 

2 € Ucarta fecha Íntellige quando ad fuibltantiam contradtushocfuitvo 
litum.fecus(iadilliusprobacionem,vein.d. , contradtusa vbi Bal. Se 
Saly.Sc(ccundá Bal.ibiquádo á principio fut di£tú de feripruracolli 
gittranimus cótrahediin feripris,vide tñ qd pofY Saly.dicit Arer.in 
Jt.deemprio.6i védi.in prin.fed quidgd fit deture cómuniopi.Azo. 
pofítainad.l.cótradl? apppbathic.8evi.Saly notabiliterloquéteí aut 


fecha,cacabada conteltigos,non fepo- 
día niogúo dellosarrepétir, nin yrcó- 
tt la vendida, para desfazerla. E fincar 
tale podria fazer lavendida, quando el 
comprador:cel vendedor, fequienen é 
el precio,ccófienté amosenello, Asi g 
el compradorc el vendedor, le pagáca 
dayno dela cofa,e del precio,nó faziédo 
mencion decarta. Ca cltonce dezimos 


e 
'rucio (umma, colú.6.Sefic 
contraétu vel ante con= 






























































re.pe.col.C.fi cert perbclo, 
Se Decium confil.mcol.1.5i28con 
8eSoc.confi.vola 
d Eseñal.Adde. 
emptaS vendi 





349.col 






pesnprincip.fT decontrahen.emp.illude 3 
principa 





Alex. 114 

a . . ¿Ante traditi 
queferiaacabadala vendida quealsifi- om eeivends 
ziellen maguer nó dicfle feñal,gningu- — tw arsis dacis 


poteftompror 
Pornitere. $ 

perdic arrast 

de fi vendi- 

tor poeniteat 
reddareas du= 
plicatas : fre Adtic.Co 
arce dentur qí lices 
etiá proparte ab.empte 
pretij non eft difec.Stin 


hael compradoral yendedor porquefe 

rianambos tenudos de complirel pley 
* to queafsiouieflen puelto. 

TLOVIL.Quié deus ganar la feñal que fue dada 

porraxondecópra fila Vidida mom fe acabase. 

A Eñal dálos omes vnosaotros 
jenlascompras, eacacicc del : 
10374 pues quefe arrepiente algío.  pespomiten al 
Eporende dezimos, queficl compra- e dorfpues. Per . 
dorfe arrepiente , delpues queda feñal o 
queladcucperder.Mas fiel vendedor fe o Cesta 
arrepiente,defpues deuc tornar la feñal — femma, vería 
doblada al comprador, enon valdrade 












illudanté cola 


: a 4- p empror 
fpuestla vendida. Pero fiquádo clcom nó: a 
prador diola feñal, disoalsi, q ledaua a 


por fcñal,cporparte del pretio, fo por 
otorgamiento, $ eftoncenon fe puede 
arrepentir ningúo dellos,nidesfazer, * 
Lvenididaquenon vala. 


rem,ctiam qí 
cótraétus ven 
ditionis fuit 
porte óledía 
tiselt q vendi 
tor perdat at» 
rasiquiafict: 


. citévidefa tú 
Ley.VIILCOomo la Vendida puede fer fecha ma ie cómahes 


guerelcompradoryeel Vendedor, montaner resrarranss 
lasierra quandola fizjerona amilsione Se 

duplicatione, 
m Argen di. córcadtas. 








Gintcontenti.Schulas opi.fuítcti: 
inftran fin.verk.vltimoftia: ¡amSaly.ibidem,col.fi.quidi 
puaéticari.Scadde.).2atit.10.1i3.Foro Jegum.cómunistamé opinio de Né inue 
Jurecommuni,c/tin contrariumadheretió.opi,lo.de quaingHihÍi. ni legesi 
deemprio.Scvendi.$.1-iyper parte compellicur Scinad.l.comtragtus. (14 in 10. 
quam tener Bartinal,prerdias Madeaftio.empr.Bin-l.1$. dixeritalis recopila 
quis.ffade publica.Bald.in dita,l.contraétus.Ecinel.vnica. C.defen= 
tcn.qua pro co quod interelt.column.penulti.loann. Fab. 8 Ange. 
indico... E . 

£ 4 Del precio.Adde.1.2.C.quandolicesab empt.dilcedo,Saduerte quia + 
Joquicurifla,L quando arradaturin pecunia: quíafielfecin fpecic ali 
qua,tunc nonita conuenitetivt cedererpro arta. S:proparte pretije 
éxficreprobariftad.opinionemllorm, qui dicebant quód quando 
arre danturin pecunia numerata,in dubio videantur data nomine ar 
rarumadtpro parte pretijpproucrefert Bald.in: fi fandus. fF. de lego 
commúlTo.exigiturergo velicetarra denturín pecunih exprimatur, 

ud Bcfintpro parte preti)hhoceftproarris £-pagamento, vtvulgo 
Iicitur.veficnon/iceatpanitere adde Albesicuin.1.2.C. quando lices 
ab empr.dilcede. 

8 GO pororergamientasionon'dengurnomine arraram,fed in ignúi perféz 
Aioniscótradtus.Snota multumiftud verbum nam nó iác6bene 
memini)úimile verbumin iurecómunímili dicas q hoc vule.l. quod 
fepe.in princ.ff.de contrahen.emptio. 

h €iindefazer. Etli habecfacultatem reitradendz,pracile tencbitur 4 
ad tradendumvenditor 8cemprorad precium vt probarur hic 8ctca 
nerBartán.l(f.de afio.emps,vbigl,ponit pi. Mart Bctenet Bal. 
in.Lvnica.colpen.C,defent.quiproco quodintereft. vbi diciti(tá 
elle communé opi,Súidem Bald in.c.15.1 6: %a.fi de fendo fue.cótro. 
inter domisbcagna.Se glocinas precium.inftic.de empr.Svenditio.S 
adde.l.zatitu.7.ad fin.7.parr. 





























Ulex. Pp 111, 
AnCórrahirmr venditio etiaminter bíentes per procuratorem ad hoc 
confticucur vel permunciam vel epiftolamictiam Gresnó fitinpre 
fentiahocdicir. 





Quintapartida. > 


1 2 Gov. Habeshic.q confenfus vendentis Scementis deber 
mirefimuladdes! 





11.L.1KEdecontrahen.emprio+S:.Lin con! 
¡on eanen viciabié8cf contenfus interueniar exine 
< partecmenti icglo.inLffipuler.$.ñin locando. 

biloan.delmo. quádo alte 














Stando delante el compra- 
Y dor e el vendedor pueden 
fazer la vendida, e aun po- 
¿idos A 
fioni Sidem Y 3220 dia fer fecha, maguer el 
fotcefinócon z a 
tradicicarg.1.. Vno eftonicile ¿vnlogar, eclotro en o 
sa id tro,porcartas,o por mádaderos,confin 
Ladmacedo. > 2? 
alias autom fe tiendo. ambos ados,envno,*en lavédi- 
o daepagádo feel cóprador dela cofa,cel 
OS q védedor del precio. Eaí dezimos g le 
impediat dib-— podriafazcr lavendida:maguer nó efte 
ponere dere Ta cofadelátePdelco mprador,edel ven 
Íua (1 tenere- ls 
tur expeñtare dedor, confintiendo ambos enclla fe- 
re(poníimex gí que es fobredicho. 


a us | WLeyLX.Como deve for nombrado el precicior 


vel gá confen= 
ictalirelpon= 
















Aimilepeo  tementeenla dendida. 

cdi A SS Lerto* deue ferc) precio,en 

perdi(pofitióe ER quefe auienen el compra- 

ae 5 él dor,eel vendedor, para va 
nus virhoc , 


Alerlavédida: cafiel vende- 
arbitraseturin — dor dixelle vendote<fta cofaporquáto 
ad Lon tu quificres,do por quáto yo quifiere la 

Pe fidei venicid— yendida queental manera, fucfle fecha 


EE cl nó valdria.Pero fiel comprador e el vé 
vir arbitrareé,  dedor feanienenen otro omealguno,* 
Ea o bo-  metiendolo en fu mano, que el feñalaf- 
ed dida cer. feelprecio, porquanto Íca vendida la 


cofa,eltoncefeñalando el precio aquel 
en cuya manolo ponen, valdria lavédi 
da.Efi clteencuya mano lo metóLeña- 
lalfe cl precio defaguiladaméte,mucho 
mayor, o menor delo quevalelacofa, 
eltonce deue fer enderégado el precio fe 
1.cumi glo. gúalucdriotdcomes buenos. Mas fi a- 


ibiBald, C.de ql encuya mano lo metén muticfcban 
SE ls tequefeñalaflen el precio eftóce nó val 

te,Adáu.C.  drialavendida. 

o T20.X, En que manera puede vlerle vendida 

cit Bald. pin maguer non fue/Je y nombrado precio cierto. 

(olutione, gas 

bell:cinfpiciturlocuscontragtus 8cnó locus vbireseftfitas vide hoc 

Innow.re * legemquaterni gabellarum.101.que Alter difponit.Bcl.73. 

cop.ell.l. y Ulex IX, 

10. Sn.ti ¿mDebet de pretio cert rel conuenire contrahens.non enimvalet ven 

w0.37.lib. — ditiofiprerium conferturin voluntate alteris contrahentiuma : fed. 

9 in voluntatetertij poteft conferri, X fille iniufte arbitretur recurri- 

ln nou.re — turadarbicrium bonorum virorumifed fiantequam arbitrerur decos 

cop.ell! darnon valebitvenditio, : 
$.tita.l. e cierro, Adde.l.1:8cqueibi dix fupra co. 

9 2d Goxantoruquifieres. Idem dicar quantiequam puraneris. 1. quod 
fxpe.5.1.fT.co.Scidem li commercium conferaturin arbitrium alceri? 
contrahentium.vtin.l.in vendentis.C.co.fitamen accidétale liquid 
contraftasconferreturin arbitrium alcerius contrahentiuin tenet: Sc 
fi fitin moraarbitrandi,recurricurad indicem vt. co.L hac venditio 
SibiBart, 

e ComealgunoEtlicin certo hóle(ecus fi eflerincertus.vtin. LK. C.eo. 
4 £ Gelprecr.Adde.duli.Caco,8rinli.co.S:precium.ver.fed moftra. 





verifimmilicer 



































8 Codluedrio.Adde,L.fi colua.EcIfocietatem.s.arbitr 
fineruz.f.pro (ocio 8efufiicit enormislzrio licet non it vlts 
diam iullipretijud.Lvnde fi nerue Se hoc celinquicur judicaotis arbí- 
trio : fecídum Cy.£ Ange.in.d.1.fi.Scnotaverba huius.).hicdum di 
cit defaguilidaméte mucho mayor o menor,inmodico enim La dere 

polfer axbitra 

, Cordando feel compra- tor ; 
dor,eel vendedor, de ven= 

y der, cl ynoal otro alguna 
cola, por tantos dineros, 

quantosel cóprador touiefle cn algúa 

arca, Olaco,o maleta, o otracofa qual- £9te 
quiervaldrala védida,fifucrélyfallados — tamen alecr? 


algunosdineros,quantos quierque leá ex cótrah 
s > qa busnon obíla 
maguernonovielle tantos quátospo- per. L.5pa 


dria,ovaldria, aquella cofa, Masfipor — f de pbario. 


E oe aso Lio Covradtio 
auétura,non fallaflen y ningúos,cltóce varo ecos 


non valdrialla vendida. Porquelaven — tahare, quid 


didanó fe puede fazerfinprecio.Otroli Emenú 
venditorisan 


dezimos quefi algundome vendierca te declaratio. 
otro algúa cofa, auiniendo(e ambos, q nen as bierij 
a onfilcan: 
la pudieffe aucrelcompradorpor tanto — per, 
precio, quanto la oujera, aquel que la 14 
vende, valdraotrofi lavendida fi falla 
renen verdad, quela ouo comprado, 
elquelavende asi. Mas fifallafícn que Ea 
; E : A £tu.hquotiens 
l2ouicra de donadio,o quela auiahere — 5.6in.tfdeno- 
dado ocn otra menera qualquier que 
non fuefleporcomprayeltoncenonyal — qpe,x, 
drialavendida. 39 Vales vendio 
7 o falla pro 
mummis quí 
Ley. X1.De que cofas puede fer fecha la vew= > funt in certo 
Ciduo loco : autpro 
zal E tanto precio 
'Ompra o védida puedé los oa 
omes fazer, tabié de las co- edo 
5 . ristedíi pnl 
fasquenó fon, Ininparelcen ¡7 osa 
comolasquenon fepueden  ptoremirnon 
a , ñ 2 Val 
moltrar.E ello feriacomofivnome vé, “alcibd. 


S e i Usifueren. Et 
dicfleaotro el frutode algúafieruaque E Ses 


eftouiclle preñada,o debeltiaodealgu  incerrú quod 


a E 2 x relatióc ad 
naviña,o tierra: odeotracola lemejáte ind porte 


deftas.Cacomo quicrquela cofanópa — cenificari, ve 

relcc,aun quádola vende, có todo elfo a na 
valelavendida,puesque feñalo la cola infinodi.ffde 

cótrahé.empo 

vndelialiquisemarcentuin caftrones,qui funt apud macellatorena, 

dicens q esnie quan valentstencbicemprio, quia cun (iatur preci 

¡o macellato(jalioscaftrones venditnon dicirur precium incertumo 
(ecundum Alberi.¿n-d+$.huiufmodi, 

1 Eon valdria. Concor.cum 1. quisfandus,fE.de contrahen emp. Se 
hoc quiaeltfalía dearonftratioin fub ftantialibus vendicionis:nam Á 
efletin accidentalibus,non viciarer,vein.lidiuortio. F. deverbo.o- 
bli.fecundum Bal.in.d.Li quisfundum. 

Ulex.Xl 

oDartumcercianimalis porefl quis emeresfed fi mil pariationteñerur 
emprorad precium Coluendun nifi fuo periculo emir, Ltem pollism 
emertiadtareris:8clicecnilcapiatur folvam preciumab.d. 

1 Gavonfor. Regulariter tame empriofinere q vencat elle nópór.l.neg; 
emprio.f.o.14T.dererú perno ¿ciorellige,fiue dere demo(tratiua 
adoculúfiueadintellectú,vefi vedattestía pars p indivilo talis Pdij 
velhomo in generevel equusincertas, cu deczcadiolej, veia. lí des 
bitor.fu1.ff.8).conuenit.Scrradir Azo.C.infumma. 























vel 


















































| 






ctimine,poGi 
bile eft capita 
Jem pocnam 
polleinfigi. 
diefe.la 


taconditio, Ñi 
fruéus nalcú 
tardan. E 
decódi. Sede 
moni debi- 
tor. $wverifimi 

- Tedfco. 

4 c Uavingune.Ná 
fi aliquededil 
fetille eritem 
prasvtin.d.$. 
verilimilo, 

5d 554 ventura. 
Túc enimem 
pio comfiftic 
3n folafpe. Se 
vi emi vt ala. 

equeemo 
ptio.ad fin. 

Urefcares. Ad= 

di 

















a 





¿eeo.titolemo 
Ptorem. fin. 
UlexAlÍ, 
30Vendás dolo 
feu fraudulen 
terfrudtú pra 
nácis ancilla: 
(eu vinez cum 
revera non el 
et tenetar ad 
aflimacionem 
fruétus vel ad 
interelle: quia 
valervenditio 
had, 
Uiex. XIII, 
amSiquis in alte 
rius morté ca» 
ptetnon valer 
venditio futu- 
re (uccelsionis 
certi hominis 
nifico confen 
tiente Scvíque 
ad mortemín 
cófenfia perfes 
uerante sincer 
tiautemhomi 
nisvaler,h.d. 
£ E Gefperácadpes 
ema fuccedadi 
alteriappella- 








tar (pes.vehic8c 
ratio fecidum Bar. 
nulliúus ele fundar intalifpes 
trisviuente parte. |prediarerú: 
debreipes ele tindaraluperaliguo cádeds fundamen 


donatio.p 
tazalsdició var 
beáfundamá 


ffudadoprio. 


habetvel habere(peratproucapponitin E 
qa habervelhabqre/peracdefuturo ex caularñide prafent alias nó 








Titulo. V.De lasvendidase compras. 18 


Etfictuficit.pfitresex qua pobitpproduci,quod emi 
do. impri blizs fic 


nterdú inprin4Edeverb.o 
inc. fufiicit.Ade condi.indeb.per 

indi. potelt indica 
pitale ex quoinfpeéta ordinaca difpofitione 











onde deuefalir cl fruto yafobreGfe faze 
la védida. Pero fi agllacofade qfefaze 
lavendida,non dicfle? fruto ninguno" 
defi,eltóce,nó feriatenudo cl cóprador 
dedar leelprecio,fueras ende fi la ouiel 
fecóprado afuvétura*.Otrofidezimos 
Gpodriaomecóprarla cofa q nófuel 
feañcicrta,efto feriacomo fi algú ome 
pelcafle,o cagafleze dixcffe otro algúo, 
dartehetáto precio porlaprimera cola 
quepelcares,co cacares,caficlotrogelo 
otorga,como quier q nó labe,quecs a- 
gllo q vende,valdria luvendida.Otrofi 
dezimos,q 1 el cóprador dixcre,q quie 
reatenderafu vétura,fi facaflealgíaco- 
fa el peleador dela primeravez hi pili! 
feo matallcel pecador alguna cofa fa- 
fta ora cierta del dia,o ¿todo el dir eftó 
ce maguernó prendaninguna cola: te- 
nudo esel comprador, de darle el pre- 
cio quel prometio. 

4 Zey.X 11. Como Vale la vendida que es fecha 
defruéto de fierna, ode yegua, o de otra cofa 
femejantes 

Ngañofamente qriendo vé 

dervnomeaotro el frutod 

alguna ficruao yegua, ode 
otra cofa femejante: dizien- 
doquecrapreñada, fabiendo G era ma- 
ixcra,vale la védida,como qer q es fecha 
cócngaño.Perocl vendedortenudocs 
* de daral cóprador la cftimación, q po- 
dria valercl fruto dela fierua, o dela ye= 
guao de refazer letodos los daños q le 
vinicró poreftarazon. E ello mifmo de 
zimos q feria,fivendiciTe elfruéto deal 
gúa viña,o dealgúos arboles, o de otra 
cola Cemejitebiédo ¿nonleuzuafru 
Etoo faziédo maliciofamétcalgúenga 
ño,porqnó leuafle.Ca tenudo es de dar 
lelacftimació delosfrudtos, có los da. 
ñosq le vinieróende porq nonloouo. 








1.6.Cdepadtis.non tameeltlegitimafpes. de elk 
poll emácipatione.$4lludalf.deliber.lega.ga 
;fliushaberiusin hereditare pas 

adi dalo, SedicitAngeinl peca 








Ipes,vnde fifpero me icio fuccefarú, cum mullú ha» 
¡Sappellatípes. Sed ficiiusefermibipater vela» 


s'cncialferoa le aceconen oblego mitipno. neg 





ex pdigtisifere Bartin.d.$.illad, q fi gsremittici*gd 


-ontractib”,vF remittere 19 





o Emens (iéterrédeltruflátenetde fro. 







Ale) X 117. Como puede onse Véder el derecho 

quecfpera aueren los bienes de ori, 
SS peris a 
2 Sperágathálos omesalas ve; 
[sadas de heredar los nos, h € 


e 













8/3, Wosbienesde los otros. Ee- e Peri 
$ la efperica puedeferédos tre 
maneras.La ynaes quádo algúo ha fiu-  quibal A 
, 1 ji cólentite 
zia de heredar los bienesde algun fupa És pacil 
riéte, leyendo tá propinco:q haya de he — bus A nonca 
:fiacacicicre q finefin teftaméto nro 
todo loluyo.Laotracsquádo há huzia dí 
quelecftablefccra algúo porheredero. —mpán 
Eporque yaalgunos omes q quieren; áne 
vendertal elperancacomocelta fobredi 4 
cha,o dercchoGatiendéauer:dezimos  inetode 
quelononpuedenfazer, fi nombraTés + os 
a A Gurag Intiaude non 
Lsperlonas de ante 
heredar.Fueras ende,fifucre la vendida q fecus 
con otorgamiento, econ plazer dellos . a 
a ura : nor 
milimos, he G duré toda via en elte pla- Lranss fido 
zerfaflaque mueran. Masfinon los nó gi 
braflen,ipoderlo yan véderen eltama- ¿Cae 
nera,diziédo afsi, q todaslas ganancias, k e 
o derechos, qles han de venir, porrazó cda 
deheredamiento,ondequierq lesven-  deconcelio.p 
gan,quelas ui Porn o 
A, Manda.Bi.cone 
to.E por efta razonYdefendemos q.nó * caprada.desó 
valala tal vendidacn quefucllen nóbta - cel ea 
a “llos Gon exilla 
daslasperfonas de aqllos q ouielfen fu 0ñE dlebar 
zia de heredar. Porque los cópradores  Soci.confa gs 
detalefperanca,o de tal derecho,como — “elu3.incipie 
Ñ A mirorqpinpre 
defulo es dicho,nó ayárazó defetraba fent pneque 
far de muertedeaquellos,cuyosfonlos ad ofhciafeca 
. ji b E laria non po= 
bienes,por cobdicia delos aucr. tell dari (pes 
¿y XI111,Como deue valer,o non la vendida Etativa ciam 
quefueefecbayde molino o decafa o de otro. Úiaxerrgeno 
edificio derribado,o de arboles arrancados. do do e 
. e primendo de 
Endiédo vnomeaotroca oficio cert 
fa, omolino, 0 otroedifñi-  Pominis ficue 
ll a log afsi ven- 
dicflefuclederribado, o q 
mado odítruydo ¿algúa otra mácranó 

































ellerctiñin be 
neficijs eecles 
Giallicis. c.com 
Mitutus.de có 
cefio prabís 
cuius diélire 
fert Deciusin.d.1.fi.fecúdo norabili.vbitenctcótra Soci.quando (pe 
¿tatiuadaretur (uper officijshominisincerti ve hic Scinad.L.i.pormic 
titunin hereditaibus ergo idem dicendamin ofhicijs fecularibusvi. 
dehocin.l2.S.13.titu.z.lib. 7.0rdi.rega. vbiprohibentur dari fpe= 
¿tatiuzadofticialecularia Se Ía8ticas.lib. 

Lex. X 111 











mordi.rego 





aútignoráter fi quidé védi 3. 
toringnoreti£celtrotaliter ditrudta:vel maior pars ¿nó valer védito $ 
fiminor,valetlicer dducifdeftio deteriorationis eltimario:hiaú (cit 10. 
venditor non valet fic(£totaliter de(truéta:8: tenctur emptoy) ad in- 
tereflefiaper quojuranitemprorinlicemeñraxacioneindicialihud. 





In nou .re 
ecpeett.la 


Lv 




















Quintapartida. 


14 Uiven valdria, Sed quare nondurar vendido reípcda arcre queeft 
maxima parsdomus Jicerfie combulta. . quires. aream.fE.defo- 
lurio. refpondeo q hicnon emút contemplacione foli (ed refpegta 
adifici) tantum,¿tideocum nibitluperfit de eo cuius contemplatio= 
ne emitnon tener vendicio.Scfaciradiftos cenías modernos qui ven 
duntur (uper 
vincis vel do. 
mibus quiim 
ponuntur ra= 


lofabiendo el comprador nó valdria? 
É we ra-  layendida maguer aquel quelo védicl 
dea So (e cuy dale que erafanoquandolové- 
ramScvició:ve — dicfTc,cnon Íupielle queera quemado, 
ce gli ninderribado : effo mifimo dezimos q 
jsteuarbo- + E bi 
ribus non de-  fcriafilevendielle algunosarboles,Pg 
beatcentús re — fuefen en efta mila manera, que fuel 
a [en en otro logar,quenonyaldria la vé * 
8: notacur in dida,filosarboles fueflen cortados o G 
l.x Cudeíure — mados,o arrancados, enla fazó quelos 
védio.Otro tal dezimos, q feriafiaque 
1lacofa q asi fucíle védida: fuelle q ma- 
daodrribada la mayor parte della. Mas 
fi facfle la menor parte“della quemada, 
oderribada:eltócevaldrialavédida.Pe 
ro deué fazer lacar del precio, quáto af- 
maré q vale lacofa menos, porrazó de 
aquello,qera qmado,.o derribado a la* 
fazon quefue fechalacompra. Pero lia 








j.<ay 
8.L.pe.inglol. 
2 b U. Algunos ar- 
boles, Adde, l. 
arboribus, (E. 
co. Squid Ñ 
emerentur fu 
étus alicuius 
territori] quí 
tempore emn= 





alba yid. fabiendasvendiefTe ynomeaotroalgu 
Baldn.la,C. na cofa,q eraquemada, o derribada, di 
de cótr.épl pS 





€ MLamenor paro 
Y cidemficlle 
dimi día pars, 
¿dele dee 
mú,ff.co. 
4d 4 wonvale la 
vendidas Sies 


ziédo el qla védia Gerafana, nó vale la 
Sedida doo nonlipes levéderlaco. 
faq non es.Pero cfte qlavendio afsi,es 
tenudo de pechar“alcomprador,todos 
lo dañosquel vinieren por cfta razon, 
porengaño quefizo afabiendas, védié 
dolo quefabiaquenon cra. Masfilaco 
fa quele vendicllcafsi,alabiédas, fuelle 
quemada,o derribada, della ,c nó toda: 














tenervenditio 
faétal 
[tin ¿tionelcientire velignorantizr venditoris Scemproris. 
5 e tl Esrenudo de pechar.Elocaddirilta.Lad.1.domum.Eeo. 
6 £ dConfir jura, Naracura venditio tenuit ex quo tota cesnon erat dera 
¿kaétioex empto fitbonz fidel, iuratur inlicem ve in.Lin aétioni 
buséfdeínlicemiuran. 
- 9, Sezontoda.Nam fi totaelTer perempra nulla diflindlione fadtá non 
á ervenditiovedi Sprobaturin diéta.l.domum, vbi cciá Bal. 
zmonlofopie//eel vendedor. Hocdicit quia fi vterque fcireerem védi. 
sampro parce elledeftruétam,compenlarctur dolus ex vtraq; parte. 
10n darerur adtio 
¿Ivinonproficitvein diéta,l.domum.tenerer tamen venditio pro ea 
arce qua extarervedicieglo. in,del.domum. in verbo nibil aftum 
«idicvein glo.fequend. 
loextender, Vulc.ifta,l y ad hoc yt venditor reideftrutta: 
yum prerium contra emprorem requiritur non folú q ema 
elle deftruCtam,imoetiá q vendicorhocfibi dicat $per 
reioretur Ecficlimitabis regu.ceum quicertus dercg, 
Veldic Smeli? qp fiemprorfcirer domúelTedeltrudrá feucó. 
'onexigarur qp vlteriuspervenditorem certioreturimo tali ca 
mvisuque inisceebirscndica A vendiorageradcoca pg 
ex quo (cienti nonfuicfadtainiuria neque dolus lun. intellis 
e gdili.ediét.cezu.fcienti.dereg.iurvlib,6,lpacilci, Fl. depa 
¡detureni tune Vendiarca vel talis qualisreselt:tene ergo mé- 
«uein calivín quo venditor(tilicet $ empror Íciuie rem de- 
Axuétam val venditorteneacin torum écfic deniatab his querha- 
benrar Senotanf in.d.Ldomum, Ulex.xV. 
29Non polfuntvendi,homo liber:locuspublicas. Item nec res fan= 
¿tasreligiola aurfacia.quiaifte resnon pollunt vendi per(e;fed cum 
, : 



























































emptoquiainter dolofoscontradlus bon 


vniuerfitare vendi poffunt, 
k Comelibre.Adde.l.Qliberi.fde contrahen.empt. Ñ 
1 Gosexidos, Eaci que funtin vía publico, quae publica funt vía $ a 
prietatenó pñ vádi neg; funtin cómercio vt hic Scin...fed Cells 
Edecórral.emp.no.Azo.C.co.infumma.co4;.Scgl.exeplificatincá 
o Marto in 
.1.fed Celfias, 
delicentia ta: 
men regis pol 
feuc vendi ve 
orar gl. Scibi 
Bar.S Pande 





cltócevaldria la vendida.Mas feriatenu 
do clvédedor,de pecharal comprador 
elmenofcabo, elos daños, quel vinieró 
poreftarazon. E dencfercreydo fobre 
elloscon fujurafconeftimació del jud 
gador.Otrofi dezimos,quefialgund o 
mevendielle aotro,algúacola que fuel 
fe quemadayo derribada, della:e non to 
da,£e elcóprador fupicfle que era atal, 
enonlo fupielfecl védedor:hgeftonce 
tenudo feriacl comprador, de pagar el 
preciotodo- Mas l1aquel que védiclle 





vbietiamdidie 
Baxt.qp ciuitas 
ctismtecogno 
1cens fuperio- 
xépoller faces 
re llatncum 

poller aliena= 
xi talis ses: qd 
didtánoncre- 











la colaqmadao derribada,por tal qual gergpodle pre 
es,faziendolo entenderialcomprador, e artento 
eftoncevaldria layendida. dci ba 





regni ve dí 
in.1.2.0 
1.catamé quee 
funt propria 
cinitacisg non 
funtia víupu. 
blico vendere 
pát ciuitas de 
licentia Pádis 
ciuitatis $e cú 
ei? decrecove 
i $e 


ey. XV.Como omelibre,o cofa fagrada, oJun- 
ta,olugar publicomon fé puede Vender, 

(FS Melibre,* ela cofa fagradao 

(a religiofa, ofanta,o lugarpu 
> blico:afsicomolaplagae las 
carreras, e los exidos,le losrios: elas fué 
tes quefon del rey” odel comun de al- 
gunconcejo nonfepuedé vender, nin 
enagenar.E como quier que diximos 
defufo,q)a cofafagrada,oreligio(a, o 
Tanta,que fenó puede vender, razó ya 
encomo fepodriafazervédidadella.E 
eltoferia,como fi vn aldea, "o otro lu- 
gar,védiclTécó todas lus pertenécias. 
Camaguer q la eglefía q fueffecn aqla 





















vendó.rebusci 

mica, laa 0% 

1loquitam in 

his q habuic 
ciuitas tinúlo 
hareditatisvellegati feu fideicómifsiaut donacióisd fane als privi. 
leziara.vein...fi.Cade(ac.fan.eccle.S forte nó procederctin reb? ds 
ciuitas als ciculishabuilTer maxime fi habuifTerex contragtu pprño 
iplius ciuicatis arguacivs quod habefin.c.Abbate fane.de rejudic, 
6.SnotarBal.in.l1.co.pe.C.fi pluresvna fen.£ue. códem.liternóre 
eriáali li ovndein habiris ex alijsticulis (uÉ- 
is citautoritate Sedecreto prafidis: ga em ele 
nouúdistú cozitabege,Sed ápolTercinitascúaliaciuitate facere có 

uétioné fuperanimalibus $ ab vnapartein aliáintrátincoram ter 

torijsveftanci folnár dána.vi.Soci.qp lic cófi.n7. vola ficutalias 

dimultascónentióes £up cofone pafcuorú víque ad certa loca po! 

dicédafuntbonz focierates (k bone conuentionesquá alienationes. 

m Conde rey. Túcintelligeró elle regisqá funtin territorio regni nó 
applicatoalicui ciuitat vel ali náfi elfentin territorio applicato ati» 
cui ciuicati tuncralia esTétciuitaris Schoc ex his q tradunt doét; mo= 
derni.fignáterSocin.l.1.inprin.col.4.£[.de acquirpoll. ScIafin. 
re q nobis.col.7.eo.tis$ Soci.cófi.127.vol.1.incipienti vifis capitulis 
tráladtionis.in fecunda dubitatione facitul.adefacra.S.fi.fF. decótra» 
hen,emp.S:per Bal.in rab.C.de contrahen.emp.q.22.c01.6, 

1 aldea.Non ergo procedercrqiius patronal inhererer cuicíig; rel 4 
védite led oportet q resfitralis q fine aliqua exprefsióc cótincar iu- 
tavniuerfitatis ve villa,caftrum vt hic.Scdeclarar Inneca.cxliteris, 
Jure patrona.Sibi Abb.col.fi,verfi.extra glo. 6 Oldral.confil3n.in 
cipieehiema qónis,co.».é Bal.in.l Cde Eonislibereocolaner. de 
elthicargumentumivbi Scvide quid fi vendar gsoja bona fia vel he: 
reditatem.Scper Bal.in..fi monumento.C.qtgrespig.obli.poffint. 
Stade Decium confi.x27.incipit plane dubia, 

o Esuspertenencias, Licer hoc non fuerat exprelfum ex vende 5 

villa 



































Titulo. V .Delasvendidas e compras. 


villzvel calbritantum.idem effer, ve dix in glol.pracedenti:turum 
ríe quod drán venditione hoc exprimatur, dr quid (in venditio» 
nereivniuerfalis exprimar jusparronatus, vide Decium confi.127. 
$ a Cenclicalo.EC1.8.Scivues.partia.vbivid.que dixi. 
Ulex.xVL 








an Non. porelt 
vendi adibus , - 7 
añixávetepa-  2Idca,nin lascofas della,nó fe podriá vé 
recur: Sei de derporfi apartadamente:có todocflo, 
fafto fuit tra- ña 2 di 
airis empros:  Pallan có lasotras cofas,e valcla védida 
remanet cum aÍsicomo dize la primerapartida defte 
eo, Scempror : : 
Seliraleprená nueftrolibro,en el titulo,aque fabla en 
duplicará cu= las colas dela eglefía,qualesfe puedéen 
sieregis : led 70, É 

a agenar,equales non, 
ditor pretium. 
reflituer em 
prori e vendi 
tor foluet fi- 
£co tantundé 
de fuo . Trem 
non potell gs 
vendere Cer 
in fugacon(li> 
tutú.h. d. Ha- 
buit ortum 4 
1 fenatus cen. 
fuir. fMdecon= 


4 Ley. XV1, Como marmol,o pilar, o piedra,o 0= 


tra cofa qualquier que fea afJentada en la cafá 
mon fe dene arrancar para venderla. 


Ni e) "A] ArmoLootra piedra,o ma 
e dera,o otracola qualquier 
¿ eftonicife fincada, *.en 

E E algunacala,porpro, opor 
apoftura della, nó ladeuen tirar ende pa 
ravéder,cfialgúo la tira, nó deue valer 
la vendida. Pero fialguno fizicfle cótra 





trabaemp. 8cá An a E 
Lrtera.ga.ff. — elto, vendiédotal cola fiaquella cofaq 

AS EA ln. AivédiclTe, palfalflca poder,“delcópra 
telligenifido-  dordeuefincarcó el. Mastenudocselte 
mus minate» quela cópro,dedarel precio,porque la 
turmuinam, ve P 
in.l.preles.la aujacóprada,a la corte del Rey, có otro 
a ad tanto delo fuyo.Efel precio ouicfleda 
G.Baldin. lle 





docl compradordeue gelotornard,e cl 
que la vendio deue otrofi pechar otro 
táto*delo fuyo,quáto erael precio, por 
gvendiolacofa.. Otrofidezimos qnin 
gundomenó puede vender fufierno, 
fclefuyelTe,é quáto andouic[Te fuydo.£ 
Ley. XVII. Como ningund ome non deue Véder 
pongoñía nin peras con Gpudieffen a otro marar. 
.: Ongoñas oyeruas, o venino, 
ED o otra cofa mala de aquellas 
con que pudiefíe ome matar a 





natus.ff.cod. 

2 0 Upafafe a po- 
der. Dic ergo 
au emptor 
habet rem $e 
precum dc pu 
mitin duplam 
fifco vnúlim- 
plum de fuo 
$ aliud quod 
eltpretium vé 
ditori debitú 
cuifoluere nó 
tenetur cum 
nótenuit ven 
ditio,autven= 
dicor habet verunque:remíilicer Ecpretiam Ecfimiliter prerflar du= 
"plumsaut vnushabetrem, St alter pretium 8: cie quiliber foJuar filco 
vnumfimplam: Sitaintelligeiftam.!,Sc declaratglo.vbi $ Alberic 
in.d.).Sevatus.glof.8: Barain.lAifE de dam.infec. 

3 d d7ornar.Qualiindebite folurum,vrin,d.l. Senatus. 6x.l. cartera.ff.de 
Jegat.primo. 

4 0 Gorrotanro.Intellige ve fiuprá diflinxi. 
5 £ «.Anduvieftefaydo.Adde.Linfuga.Caad.L.fani.de plagia. vbiglo(Tpo 
nitrationemhuius prohribitionis. 
MUeó.xV IL, 
Non debetemi nec védi venenum nec alía potiolethifera nifiad me 
dicinamoperandam.h.d. 

1 g Urongoña.Erdeemente venenum., vt daret alteri, quid puniturac A 
dederielicetnon dedifler,videin.).1.in.fi.fT.ad.Lpompe.departicid. 
¿cibinotat Bar»Sc vidaperSali.í.1.1.Cademales8'marhema. Adde.l. 

e — siufdeminprinc.ffad.l.Come.de fica.8cvid. Ange.in fuotraéta.ma 
Jeficio:in parte Sex interuallo ditustitius ex didtis vulneribus.col. 

3:Scibi Augult.in additio.- 
a h Uotezclandola.Etficfub prohibitione fimpliciom non comprehen- 
l diturhicmixta:co quia won duracratio prohibitionisin mixto, ficuc 
in fimplici.de materia vid, quod haberurperBarraSe doo, in.lo2.in 
princ.fdeverb.obliga.6cper Alexand,confia4o.primo dubio.vo.5. 



























19 


Qlex, xr TIL, 
4mNon poflumemerererm meá niñ aliusin eapartehabeat vel aliquod 
jusaut pollelsionem quiaillud pollim emereslr.d. * 
za fucofá. Deberenim effe diuerfitasinter ementem Sivendentem,l. Y 
pupillus.$.itemipfe, ff. de auftostuto . Sceft ratio nataralis, quie in: 
cótracib> eft 





. . da digret 
otrocomiendola,o beuiendola,non las de póid 
dcue ninguno véder,nin cóprar.Pero e in. pesonan 

i ideg há refpeftuacquí 
£pecias y ha algunas:de q há en fiparte gado 


devenino q las puedé bienvender ecó 
prar.AflicomoeÍcamonca, ootrasco- 
fasfemejátes della:G maguer fean detal 
natura,vÍan los omesdellas,en las mele 


requiric duo 
extrema , yt 
traditBald.in 
L1.col. 2. Ci 
feruus exteros 








zinaspord cda maldad quehan en £ al ERES 

pueden gela fazer perder, mezcládolan dacomdere 
pria emenda. 

con otrascolas. Den 


4Ley.XV111.Como non Vale la compra que ome 39 Valet made 

tioréí alienz, 

desea e mf (de fedemens (cié 

a Afucofa mifina/ningundo- ter ca cuiéta 

me nóla puedecomprar. Eli nóagitdecui- 

lacóprallenól €tionenifihoc 

2224) por auentura la cóprallenólo  ouenerir,fed 

fabiendo:deue cobrarlo qdioporella. 1 ignoranter 

Ecftofeentiende:quando la colaes to 38% ad pres 
dafuya.Masitotro alguno ouic[le parte 
en ella yaldriala vendidaen tanta parte 








tiam $ inter 
elle cótra ven» 
ditorem, h. de 





Z E z Habuitorcunt 
quíto esaquello qesageno e nó fuyo.  ¿.exempto. 
Perofiyn ometouielíe cn fu poder,o en de 





fu tenéciaalgúa cola que fuelle de otro 
aquel quehala propricdad, ecuyacsla 
cofa:bien podriacoprarlatenencia que 


$. fi vendicor. 
dea0.empte 

k za vendida» y 
Concor.lurem. 


el otro auia cnella.E valdria tal védida. aleman. fide 
A e cótrahé.emp. 

Ello mimo dezimos q a cios 
fuc[le tenedor dealgúacolacomprallc  exiñincerition 
deotroalgund derccho,oferuidumbre  testenet cons 
11200 rel alíe= 


Gouic(fc en aquella cofamilma, de qel 
cra tenedor q valdriaotrofi la vendida. 
Ley. XLX.Como fé puede Véderla cofa agena. 
E Ofa agena vendiendo vn o- 
1cúvir. (F, de 
víncapio . 8€ 


'meaotro valdrala vendida, * 

¿Pero aquel que tal compra 
Cin.in.L.1.C.devíacapio.pro empto.Gficconfequétertencbieurven 
ditorad rei tradendam.).ex empto.inprincHf.de a£Ho.empr.quic- 
quidalisdixeieglobin Lis quipro emprore 6. fe devfue $ 
qñresalienacriam mobilispolíer vendifinevitio furti.radic Bad: 
quemvidindl. alienum.C.defurris.Scibi eriamponitipfe notabile 
verbum,quód fi vendotibipoidenti rem alienam, firesnullo mo» 
«do lpe£tatad me,neque ego eamtibicommodaui, vel aliter ad víuma 
concefi,quód non videorex hoctibitradereremsquiacamnon ha- 
beo,neque qualihabeo,neqspollimtraderc,neg; qualitradere,Sehc 
quód.l.quedam mullenata Gull E dercivenadebecinicllg? de 
eo, qui potelt concederetitulum efleftualem, vel deco qui habebat 
pollefsionem avel quali 8: fecundum hoc non pollst emptor ex 
talititulov(ucapere.in contrarium tame videturtextán. non folés 
$.quod vulgo.ff:devíticapiosy bieumad hoc ponderat Pau. de Call 
contra Bald.8c nota quodfi vendotalemrem , quam dicoeffe Sem- 

* pronij,non videortunc venderenomine meo, fed procuratoro nes 
mine Sempron fecundum Alexand.in.l.1.inprinc.col.4.f. denouí 
operisnuntia.allegat.L.infamiliz.EibiBart.C.fmil. hercifc.Bald in 
1materaadfi.C.dercivendica, Ecal. fifundimperfideicommilluma 
ff delegayprimo. quodeft fingulariter notandum, E de feudatario 
vendenteremfendalem,line confenfu domini, quod non teneator 
adwadendum rem pracifesvideBaldán,5.kifadta.fi deten.£ue «cone 

Partida.v. D 


me dí tí non 
fit furtiva, ve 
notglo.io. Ji 
in emptione, 
$. item fiem= 
toraff. coda 
art. Sc alíjic 


































Quintapartida. 





¿Scagna.Sequodidem Bald.notatin cap. de vaffal- 
tárutionem lotharibenelicaalic.verlica pone quod 





2 2 EComprafe:s. In emprore diflimguicur Fcientia velignorátiain vendis 
torenonscinpinc.Kibinot,Bald.deinuclli.dercal 
búremarledpre 
Sedeuiap=- 
plicabicur vi 
desurg vendi 
tori, cumhae 
Ipernátrat, 
remancar 








faze*o fabequeaquella cofa queafsicó 
pra,quenones de aq! que gela vende 
ocreyaqueesfuya.E fifabe queesage- 
na,maguer q la torne defpues por juy- 
zioxaquel cuyacs, nonestenudo cl vé 
dedor detornarle el precio ,? fueras li 
quando getevendio fe obligo * quelo 
tormalle,(1agÍcuyacraaquella cofalade 






proc 








Ñi cont E e A 

Seatecpro: mádallecla cobrafle Maslinonlupick 
hibiaseno. (e clcópra Doe A 
a fe clcópradorquecrala cofiagena quí 





princolum, fia 
verki.fed que- 
rocÍ emprora 
prohi. feu. 

na. perFre 


do lacompro,citoncednó feriacl ven- 
dedortenudo tan folamente de pechar 
el precio,mas todos los daños,elos me 
nofcabosquel: viniefen porrazon de 
aquellave.adida que fizo. s 








Ley. XX. Como non Vale la vendida quádo fe 
defacuerdá.en el precio, o enla cofafubre que 
esfecha. 

EN] Cordar fedeuenen cl pre- 

¿3 cio,clcomprador,cclvéde 
Y dor.Cafi defacordaflen di 
cua ciendo el vendedorquecl 

* precio tuemayorde lo queotorgalle cl 

compradornon vald ¡da.Elo 
feriacomo fidizeffe el vi 
uja vendido lacohipo: 
celcompradordiseifeque non mas de 
por cincuent «life ende la 
berlaverdad.Mas Aidelacordaflen dizié 
do el vendedor quee! precio cramener 
de lo que dezia cl comprador cftonce 
valdrialavendida.Otrofi dezimos que 
fideficordalfenen la cola fobreq fue fe 
chalavendidanon valdria. E cfto feria 
comoftel vendedor dixefe que le auia 
vendido vnaviña,o vnapiega de tierra, 
queera en algund lugarfcñalandola-E 
el comprador dixefíe que non auiacnté 
dido de aquella, masdeotra que feñalal” 
fcenotro lugar, o fidixefíe que le avia 


Libitus,vule 
applicctnr Ái= 
fco,tang fecle= 
re qualitam. 
écidem tence 
glosin.l.quem 
a 





























tronarus,cui applicetar pr 
patrona.bo.zo.col. y plo.in cap.dehoc.deliwonia. 

4 cáiseobligo. Added: 'ndum.S. quemadmodum,C.de agrico. de 
cenfi.lib.néproceditetiam fi corcraétselTer álezcinterdiótu: 
fi exupcor llipulerar deberibireddiprerimw. itarcuerglofín diét.l. 

pemadirodum./uperverb.8 emptor: $e «bacibilo. dePlate 
«reneteriam Salic A A 
emptor,licer glo, coin principas ds 
8cboniefidei.de prohixalie, per Preder.tenuitcontracium ; ffcus ta- 
men lipetererpretinmn,prafercecuremprori, vedixiin glo( precedé- 
t,S: vult Loan.de Plat.iu.d,1.quemadmodum.colum3. 

5 d AEfence. Adde.dl.ifundum. cum glo.ibi.Seglosin.l.non dubicarar 
C.decnictio.Scexillo verbo viderarhac.l.velle quid in cai prirce- 
dentictiam iemprorflipuletar de cui£tione , non agetad intere 


¡m.vid.per Rech án fao trada, de iure 






































dolopor fu 

-Ecl comprador diseflie que non 39 Sivendicor8s 

endicn Uelmade - empter in re 

entendieradcaquel mas de otro quea-  inonisenon 

ul otro home. valer vendicio 

Ley, X X1.Comon3 valela viédida que fuere Eo da 
Sacha ergañofimire védiido vna cofa por otras 
| Aton vendiendo Yn ome 


venditore ale 

rente majus Se 

Y) Pl Eo Emptote Mui= 

E ( a Otro POr Oro, O cltaño eeledfivess 

5 porplata,ootro metal ql-— ditor aflerar 

(222 || quier vno por otro * non Himsiteg 

valdria cal vendida.Otrofidezimosque 'dirio.hd.Cón 

fivnomevendic[lcaotro algun ficruo, hide- 
e fucffe fallado queera muger. E clcó- 
prador cuydando queerávaron lo có- 
prale que non valdria tal vendida, ma- 

gueraquelquelavendielfenon fupich — Gzex, xx. 

fe que cramuger:Efío múfmo feria que a E 

E rejas EE itio wris pro 

non valdrialavendida fialgunovédicl auto vel miu- 

fcafabiendasfal guna muger por virgé — Meris pro viro 

E Eo vel cormupta: 

quelo nonfuellecomo quier quefifi-  pvirginelció. 

zicllctal vendidacomo ella, cuydando teveditre e 

O ircóvaldia, $ fe corruptá, le 

q cra la mugery v aldrio, BIMIBUer cas li pnoras 

quenó fuelie.Otroli dezimosqueauió- — ui. Jechabens 

do algundomedosficruos helyno de ¿uostemos 

> dE 2 in venditione 

vn menclter,cclotro,deotro,fivendicl — exprimit no- 
fealgunodillos nombrádo clnombre 
del vno,cel menclterdel otroficl feñor 
erafabidordelos nomes dellos,aquelle 

ravédido quenombro: maguer.errafle 











J.inveadido» 
mb?.f decón 
traben.empta 














men vnius Se 
alterius artifi» 
ciú li empror 
(ciebat nomá- 
panolatuseric 
véditusiigno 


enel menelter.Mas finon fucfTefabidor — rabat artitex 
de losnombres,cftoncecllefera vendi- ¿3 eo 





doque nombro por fu mencller, ma- e dpororro.Quid 1 
guererraflecnelnome. li ves 


Ley. XX11. Como non deuen Vender armas de 
fufiesnin de ferro a losencinigos de la fe. 





cicionibus..f 


















Es Gros, nin alos otros enemi- 


AS 
gos dela fc.Otrofidefendemosquenin 
deadlio.emp. 
$ Uraldriz.Nontrgoinviflocafi agitadiione ex empto,ad refoluen- z 
damvenditionemlicér contraria dixicglo.in,lalioquin.fdecontra 
hend.cmpr.écfequicorina.Lintellcétu Azo. de quo.C.cod.infom 
ma.coluun.q.vertifecusfipurarem, * 
h Wesfcrnos.Appobar glolin.lin venditionibas, fuperparte .ablen- + 
tem.lEeod: 

















Ulex,XXIL, 

30 HoNlibusfideinon debentvendi arira 18 viflualia arida (ue liqui- 
a,nce funt portanda inimicisfidei qui contra nos habene guerrann 
8ccontrafaciensperdit bona » corpuscltad mercedem regis, q 
ell modasproditionis, Venientibusántern in egarionem vel caufa li- 
tigandiadterram no(lramvendunturviGualia, 

1 arma Esiam temporepacis.vtincap.ica quorundam.dk,c «ad liber 1 
rádamadeludz.6;Sairas 

















EIESAR ma! def sa de fier- , “odeme 

EN EN ma defulte nin de ficr Edrlaliendes AS c. 

US Nro nó deué véder, má pre- — Sdésemprore ¿hs 
dE War loschriftianos alos mo Etareputanté debanid: 
A cam virgind. 





2 a UNilesllene. Adel. 
3 b UTrigo.Approbarglo. 
quodtempore bellínon licerdeferre Sarracenisviétalia. de adde.c. 
lim.deludz.5:Sarra.vbiidem eciam Scdealijs mercibus tema 
srengarhocnon liceclecundá glo.iu.d.c. quod olivo tem- 





quod: 
porect 
Pore vero pas 
cisnoneltpro 
hibicum ni 
ficrecia difpé 
dium chri(tia 
norú,veluti fi 
Sarraceni his 
fe muniút ad 
puna quía 
inípicio belli 
haberur, vecé- 

us belli, Irem 
in locis fubie» 
étis Soldano 
hoc non licer 
etiam tépore 
pacisyuthabes 
tur in extra= 
vag. Cleméis 
quinti . inci 
pic multa in 
communibus 
Sub cito, de ue 
die, SSarrac. 
€ Pianda . Et 
fic viétu: 
tum perr 
hoftibus ven= 
disquando ve- 








> 











niune cauía le 
Adi garióls Sc hoc 
corte addicila.lad 

pe didtam.la.C. 


quiere 
ta.non del 





cion.Etficnon 


ell propric, 
ditoskadpio: 


ditioniproxi- 
mam.vehic.Se 
in.l.nemo.C. 





nOT-ÁNge» 
QUiex,XAJIT, 
ge Damnú Alas 
crum rel ven» 
dite pertinet 
ad emprorem 
perfeéla ven» 
dicione ctiam 
ante traditio» 
mé: mili aliter. 
conuenit , li 
prowenit abf- 
quevendicoris 
culpa.had. 
10 Eon efesiculo, 





Titulo. V .Delasvendidas e compras. 





jenaspartica.Eul.4.titu, 1partit.q. 
.1a,C.qu resexpor.non debe, £chabes hic 











guno denucftro feñorionon les lleuca 
ala fu tierramientra guerrearécó muíco 
trigo Pnin ceuada,nincéteno, nin olio 
nin ninguna de las otras colas eviandas 
có que lepudieflenamparar, ni gelo vé 
dan,nin gelo den ennucltro leñorio pa 
ralleuaraluticrra.Pero porbiétenemos 
quelos qvinieréanucltia corte en mé- 
faferiazo con pleyro q les vendan laviá- 
da,*Gouieré menclterparacomer, opa 
rabeuerde miétraque y moraré.E fi al- 
gunocótra cflo fiziere,mandamos que 
pierdaporéde,todolo que ónierc,cque 
este fu cuerpoamerced del Rey. Cadar 
armas,o fazer otra ayuda, alosenemi- 
gos dela fe,có quefe puediamparar, cs 
vna mancracomo de traycion.l 








Ley. XX111.Aquien pertenefceel pro, o el dz 
Boyde agilo ¿es vendido fi fe mejora,o fe empeora 


PV mplefe la védida en dos ma 
(E ncras (egund diximos enel co 
Ei 





dE, mienco deltelibro encftetitu- 
lo,ec lavnafe fazc en cfcrico, la otrafin 
el:c quando la compra fe faze fin efcri. 
to,faucniendo(e cl compradorSconcl 
vendedor,el vno delacofa,e clotro del 
precio:déde adelátc,el daño quevinicl 
fecnlacola, es del comprador *. Eo 
mefino dezimos, quando fefaze por 
élcrito, que luego que la carta es aca- 
bada, e firmada conteftigos, denle a- 
delantecsel daño del comprador: ma- 
guerlacofa nonfea pafadaal lu poder. 
E cfto feriacomo fiouiefle comprado 
algund ficruo:o otracola qualquier. E. 
defpuesq lavédidafucife complida,en 
fermarc,en guila que pierdaalgúd mié 
bro,ofe muric/Tcin culpa delvédedor 
ofi ouieflecópradoalgúaotra cola, cla 
quemallckfcgo,o fe derribafle toda,o 





6. 
1 £ Esincferito. Adde.l.cominter,C.deperi, Sccommo.rcivendite. 


35 Geaveniend 


conuentumellinter parcesdere Scpretio 8tconfentu, vthic « 
1.vbiglo.C.de pericu.Scommo.rcivendi, 
/ . deemprio.Sc vendi. 
4h Goelcomprador.Az 
nitinifta maceriaregulamnorabil 





idear perfedavendicioinmateriaifta,coip 








.5.cuntautem a inflita 





infumma,C.deperica.S:commo.rei vendi.po 
1 quí ipfe dicit perfcétá rotun- 





dam, Scquadratam que talise(t. Cum védicio:ft pure fineferipris 
corte(pedei,que degaftarionemnon exizit, omne periculum (pe= 
¿tatademptoré, excepto caftapublicacionis,nilipaftum,mora, calli 


ditasio 
declarature: 





didtamregulamma 





ener ibi decaras queden regule Scam 
'alcum quacuor! 


(equentibus.Bcex.).39.inftácod, $e 
d.perglovn,l.neceÑla 





$. quid fipendense. fido 


peri.Sccómo.rci vendiduperverbapericulo.Sefinome vedat cuíusfic 
periculúvid.lmomé.cum.l fequenti.IRdehared.velafiio.vend. 
1 dofemricfe.Adde.Lfi.Cadeperi.Kcommo.rei vendi. 
k Quemaf?.Adde.I.penul.C.cod. 
1 € 2uclapro.Quod dittumeltin periculo rel vendita in 
e ¿incom- 
modo, vt hic. 
Scinidoly.ctá 
fit cómodá 
forrun 
Lhabitacione. 
inprine.Scrra 
dicBalánrub. 
Ciconadfin.8e 
gd fi venditor 
añ tradicion8 
rei. cópromis 
fiecú quodam 
extranco : Se 
ga extrancus 
nó paruitíen- 
tentiae-arbitri 
venditorcófe= 
cutas ell poc= 
mam an cedac 
cómodo em 
poris, qd fic 
veditorconfes 
cutuseltzBal. 








parte della,o feempeoralle de otra guia 
fin culpa del vendedor.E elfo milmod 
zimosG feria fi la cofa fe perdicffe, o fe 
empeorafle en otra mácra qualquier fe 
mejante deftas, que aucnic[lefin culpa 
del védedor.Ca cneftas colas, o éotras 
femejátes dellas,cl daño que viencenla 
cola comprada feria del compradortá 
folaméte.Otrofidezimos  Gcomplida 
feyendo lavendida,enalgunadelas ma 
neras que de fufo diximos,que la prolg 
defpuesviene ala cofa comprada, feria 
del cóprador: ma guer la cofa nó fuef- 
fe palfada a fupoder."E elto feria co- 
mo fi ouiclfecópradoalguno cápo , o 
viña,c delpues q la védidafueffe fecha, 
ucnilaciedos acrefcicilenla colacó- tener q nó in 
prada cn algúa partida de tierracnque o a 
auinieffen "arboles ,o otra cofa,porg  co.qahacpos 
fe mncjoralleotrofiquado védidabicl na¿puenit nó 


> E exreledexcó 
feacabada,valela cola.cien maraucdis, compra. Bcvia 














edefpues deflo por mudamiéto delacó a do- 
Ns Sea oo. I.ftora 
dicion del tiempo. valiofle dozientos temoddi tud 
maraucdiso mas:caquáto quicrqfeme ¿libus. vbibe. 


joraflelaco(a, defpues q lavendida fea > 
complida en eltas maneras fobredichas m «fu podero g 
ocn otras femejantes dellas:toda lame  Nócrgorequi 

viafera del cóprador:Camuiladacola  Pftraditio ei 
Joriafera ¡el coprador.Caguifadacola  adperferiione 
es,Gcomoaclpertenclcc el dañolegúd a 
diximos,fi lacofafe perdiefle, o feem- an ta 
peoralle,que le pertenezca otrofi la me 





















aliquosporcos degregc, 














Jaioné dñijre 
graf tradiio, 
do en las cofas que fe Juelen citar;o pefaryo me 
dera guftardefpues que fuefJen Vendidas. citadas, 
e peri. Scómo- 
==e cóprador maguer nó fcala : túcpe- 
cola q cópro venida alu poder.Peroco Pron dideh 
eferguafitadicaytin..q Gneques.ñin co ela Gvediciibi 
quafdamtrabes pendentes in nemore, Sctufignallicas ¡ud figna- 
y 
1 6 Avisicfin.A ddenlidquod.fF deperic.Eccommostci vendita.£.$. y 
cumautem.in(litu.deemptio.Svenditio, 
nzautmelaracioní pueniésípectarad veditoré,niñappolito termú- 
noad hocfaciedá fueritemptorin mora: aut non appofito termino 


vrin.Liraditio 
Ldaño gacaelciere enla co, 
rel. vendiifor 
proris.Sidefi 
culambhabervimtraditionis, Se fi ved 
o Av alifesdeJicut.C.deafio.empr.Scl, cumpro pecmnia. C «de yo 
xequificusnó gufler,ponderet,fcu méfuret: quocalu pt eta alij vés 





peticulá, cer 
quo ad tanf 
Joriaqueencllavinicre A 
TLey.X XIMI..Aquien pertenefceel pro, ocl de 
mib*.C. depa 
Qis.8cadde.l. 
sé la defpues q la vendida es. rev 
A Porno tiori ergo et 
y) complida, diximos q es del ¿-qicédá ye tras 
fas yagnó feria afsi.cafialguno cópral  haberctres yp 
tradira 8e he 
Ectafignallicos,videortradidi(Te.vti 
bri.colulicer fecus dicatia fignatovino.vid. 
folurio. dex, XXIIÍL. 
amlorcbusquapóderantvel méfurávurpericolú ante guftú póderaio 
Partidayo Dj 


20 











Quiuta partida. 










dere Ecfiminusvaleatteneruremprorcia Iré pát expenlis emptoris 
«corlucere vafa ad pontdises empres, Et 100 inuenerie vaa Sefua 
fintíibinecefTariapro nowis fvuEtibuspo ncalleíen funde 











reremadpondusvel menfurávás « resvédica múlareé fem 
ponderctpesiculúperónetad védicoró vero plus vel minusin valo- 
xeresafcendie: 
Imputacar ema 


prori. ltéven» 
ditione pfefta 
ñ tradio 
vioné dánú 8e 
cómodi perti 
net ademptor 
16, 0ifidánum 
euipa vendito 
vis contingare 


fevino,a o gingibre,o cinamomo, o al 
guna delas otras cofas lemejátes deftas 
que han losomesporcoftumbre delas 

uftarante que las compren,cfitales co 
(ascomo elas le vendiellen porpelo, o 
por medida, fe perdielfen,o feempeo- 
raflen,ante que fuellen gultadas, o pela 





hocdicir, 4 s 
1a Qinlneeli-  das,o medidas, eftonce (eria el peligro 
e qí véditur Ñ 


del vendedor,c nó del comprador: ma 
guerfucílen ambos aucnidos en el pre- 
cio.Masfi delpuesque fueflen guftadas 
opefadas,?o medidasfeperdielfen,ofe 
empeoraflen ferizel peligro queendevi 


Án genere (ub 
alterno, ve in 
vino talis cele 
Le veldolijmá 
fielfer ingene 
se queda 








mo Inoncadit 7 
tradiar*depe= MielTedelcomprador,Se non del vende 
réptioneyubde — dor.Pero fife auinicifen elcóprador,cel 


terioratióe.: E . 
Srneiress vendedor,encl precio efeñalafíen dia a 


que guftalle cl compradorla cola, cen 
quelapefallen:o en quela medicilen, fi 
el comprador nonviniefleaquel diad g 
feñalaron,c defpuesdetto fe perdicfTe,o 
femenofcabalíe : entonce fería el peli 
gro del comprador. Masfipor quentu- 
raacaclciolle q elvédedos,e el cóprador 
feyendo aucnidosenel precio nó (eña- 
lalTendia* cierto en que guftafle cl com 
pradorla cofa,nin englapelalsé,o lame 
dicfíen fegund dixi “lonce el ven 
dedorpuede fazerafruenta al cóprador 





»b dopefada 
Vale hc lex 
fufiicere folá 
degullacionó, 
vt omneperi= 
culitá deteri- 




















mos. 










e delanteteftigosque vayaaguítaro ape 
cl far,oamedirla cof que le vendio . 
» dixicin non loquilierc fazer, dendeadelante, fi 









lacofafe perdieffco feempeoralle, esel 


..rei venda . A 
peligrodelcomprador.E aundezimos 


Lficut.Co 
dealt.emp. de 
ibidodr.fedivédaftoti vinil q eNintall vegete ad rarionédeca (oli 
dorúyp qualibetíalma, vel p quolibercorbe,an dicafeunovendicom 
in(pecicyvelad menfurá:quelbocft mazoi effect nú lidicacur q he 
inípecic, (tatimelt pericaliemptoris.ve5,. pai. Senor. glo.inda.f 
deperi.¿ecómo.reivéd,Si vero nonin (pecie,fedin ;encre vel ad mé 
Surá,tic pceditquodhi -habefBaldmonctil.q.¿in.ficut. 
C.deagilo.empr.Kprimoarga:t o videstvenditó adhue ad menf- 
rá quia pretideclaracio pédes ex méfura. cócludittñ in cótrarióimó 
gp talis venditio fivin(pecie Sc tuncvidetvenditó ad menfurá fuez 
posea ¡curvédo tibitotlalmasvinicxtali vegere velex tali cel 
ario gacú fiatlecúdicú (ab formamenfara fubllantia forma mate 
size Scontradtus eftimipfa menfura y nó ell qá venditurtotá viná 
vegetis cútic menfuratio nó venitad lab lfantiá :fed ad declaracioné 
folluspretijquod in feiplo certúef tá naturaliter dp anté geomenti- 
cásSccú dicto Bal.tráficexiáibi Pau.de Call.Se dicir tenenda elle mé 
tiperpetuo hzcy ba Bal.quiaex cis declaranturinfinice.l.Kfinciplis 
defacilicrraretur.Eefortelecundú eú multidicerentcóraridimo y 
qualitercique de menfiratione fitfadta mentio dicarur Faétaad men 
furá.Saliia.d.|.ficutretulichac verbaBald,¿ctener ipfe cótra Bald. 
moueturgatoralevininócltappriarú gd requirifqi ve (pecies ven= 
divuríed qualiberméloracíl apptiata, Se qa-ll.dicúe vina ft vendi 
tumad menfurom Scnon dicunt duncaxat Ái menfura vini vendita: 
funtqualiifladuo fine paria Sea: quipollentia cogitaquia pro diéto 

















































Salic.facir.l2,C.de peric.£ccommo.rci vendiribi cum aut? vniueoo 
fusa quodin ho: 'arpolituin venifTe fine menfitra, Sec. licerSali, 
d.Lpro fe nonallegenfaciteriam 25. infra co ¿bi nonlaspelando,mi 








e elcomprador Limita mifi periculum eMufionis accideretex viñiove 3 


getis , vequia 
Circul'eratma 
Jeligacus, vel 
vicio(i 
tunc periculd 
effer vendito 
is, quimaleli 
ganitvel vitio 
lim circulum 
oftit vegeta 
EcadaBalin 
LícutCe das 


quecl védedordelpuesquectta afruéta 
ayafecho, quepuede venderfla cola a 
otro fiquificre.Efialgo menofcabare 
cnlavédida,cstenudo clcópradordere 
fazerleaquello,queporeflarazó meno 
Seabarc.Otrofidezimos podria mas fa 
zerel vendedor, quefiouiere menclter 

















aquellosvafos,en q tuuicllecl vino , o. fio.emprper 
ess EEE L renetur, 3.41 
otracola q ouicfTe vendido Gpuedealo vas. dead. 
garotros,acoflac amilsió delcóprador cups asa 
5 A e 

Efipor auentura nó fallalTes valosalo oc ed hqua 
guero cagllosqouiclfevédido fuefen  efdie i 
y ¿ouieTende. -aligua celya 
detalcofa,g ouieflende cogerotro fru: Clos pla 


toatalcomoaql,cnólo ouicfleengme imputari ven= 
ter:alsicomovino,o otracofafemcjáte: iS . 
eltóccpu ede echar enla calle,o enlacar ona: en 
rerapublica,aqllo qalsiouielfe védido  «proré.facit.l. 
cfandolo,o mediendoloprimeraméte - Farisnache 
echádoloafsidefuera.Ecfto puede fazer 

el vendedor defdel día adeláte «pes laa vinil 4 
fto gviniefle el cópradora medir,o 2pC aquel dit. Ad- 
farlascofas lobredichas, delpuesq fuea  dedladacio. 5.1 
frótado q lasviniclicatomar,alsicomo 


















pervenditoré. 
Mdcaltemp. 











fobredicho cs.E lo que dezimosencita e Usñalafendia, y 

o AS a 

meshanporcofhumbre de gultar, ode peri. Sccó.reá 
vend. Keo.ti. 





medir,o de pelar.Mas filavendida fuel 
ES , rulibas icet, 

fefechadeoro,o deplata,o de ciuera, O £ arender. Ad: 6 
de otra cola femejante , que fe fucle 
vender apefo, oa medida tan folamen 
te,eltonce dezimos , que fi peligro al- 
guno acacfcicfle an aquella cofa, perdi 
endoletoda:o parte della , ante quefca 





deperica 
reivend.8nó 
Stelligas q vé= 
ditorpofsit vé 
deseadínicó. 
modú tanquá 
contraóta dif 
folutoex quo empror noluit venire ad deguflandú vel menfurandá 
qaimóadhucdurarcóraf? quoad ei indillolubilitatem, fed permic 
tirhocilta.l.ad minusincómodú emptoris gafibimelius ell q ven= 
daturpervenditoré á q etfdatur. $ hocpaterexifta.Li verbisleque 
tibas.eÑialgo,Sc.Bparerin..$.licer.vbi Bald, de hocnorat ad deci 
fionem culuídam qua flionis dequa per Mauhaum de AÑidlisin 
decifio.Neapolicanisdecifione.nume.29o, $e hocidem patet in fina 
huivs.Libiocrofirafezare.8c. 

y CovonfallajeSiergor 
hi Esfonce.Pluracrgodebent cócurrere antej. la 
primo denuntict,cp veniatad deguflandi vel appendendit aut men- 
Turádam,quod procedit exar it dies fturuta ¡lic ad degultacione vel 
méfarationevt babe. Luf.licer,Meo,qextin hocnó reperitalibi, 
fecundú Albe. fiex legati caula.col.4.f.deverb.obliga. 

E habesetíáhic dit,ásípuesd fueafirontado.Lé ven 
daríi pótanteg eFundar, Iré q locervalaaliapriusfica reperíar 8 p 

habeateaneccifariapro nowis frudtibuscollizendis, vel ad ponendú 
fina.kkfequenti.queincipichee 
itaaduertetamen quiaylo.in.d) pervesh.cómodiustener 
nó elliedenecelsitare qp védarprinsvelloceraliavala,(ed q hoc br de 
cómoditatenó aút q véditornecefsitetadhoc 8cidg elit de mece hui? 
1.cumdicirpuedavéder. $ vid.quod dixi.3inglo.monfallaica, 
1 sr fuele¿Nontamen ¿exigir deguftacionerny , 












































losficltmercacor.vcinaiét La, 











Titulo. V .Delasvendidas e compras. 


10 2 UoAntequefen pefada Intelligeniiperemptorem Nleteric quo minus 





metiatur y y 
mo,reivend. 


nb Gcemejoria. Mad 





appendarur.vtin.1.i peremptorei. (E. de peri. Sccoms 
.5,l:2.C.ccsnaim fiemproreltin mora cius ell periculú. 


lt valde fingularásin hoc $ earn habui defalto in 


caufaardua Senóitabenchocreperitexfilam de jure coi licer Paul 


de Caltrain. 






cit qa 
hic haberar, 
fcilicer, quod 


Jicer venditio 
vini velfcumé 
tifar ad men- 
furam Se men 
furacio adhuc 
nó bie fattas li 
cetaf méluras 
tionem per 
culumnó per- 
tinear ad em- 
prorem ; guía 
quoad hocvé- 
dicio non dici 
tur perfcátara 
men quoad 
augmencun 
vel diminutio 
nempreti[con 
ferur perfcóta 
Belli preti 
um poftea dí 
aninuacar 
hilorainusem 
tor tencacur 
foluere preti 
um conuens 
sum Sci au 
ut non to- 
apt 












mento ie la 
ero emptosis, 
nótamea hoc 
¡ta bene pro= 
bacur inilla,l. 
ficut in ¿faz 
ideotene mol- 
turmmenú, 
Wee, Xx, 
¿o Ulla que fine. 
óderevelmé 
fura vendun= 
tur vefcuétus 
vnius vinez, 


pelada *o medida, quees del vendedor 
el peligro.Perofirafezaflen, o encarefci 
eflen,enaq] lugar,lasotras cofas, q fuel 
fenatales comoaglla, lamejoria,Po el 
menoscabo que auinielle porcflarazó 
feriadel comprador tan folamente. 

Gl XXV, Aquié perrenefco lu pro, o el daño 
delas cofas fe fuelécótaryopefaryo medir,quá 
dolas ved: a Vista fi fe empeorá,o [fe mejoria 

SETA Viencalas vegadas, q algu 

Ni yy nas de las cofas q le podriá 

pefar,o medir, q las véden 

losomesayátadamétea vi 

fta,nó las pelando,nin las midiédo, afsi 

comoquádo védevn ome a otroel vi- 

nodcalguna bodegaro cloliodcalgúd 

almazé,olavuadeal gúa vi 0 OTTACO 
fa femejante.E porendedezimos, q de- 
£pues que el comprador ecl védedor fe 
aujené“cn el precio fobrealguna de las 
cofas fobredichas,o otra femejante de- 
llasfaziendo la vendidas vifta, a aísi co 
mofobredicho es,quefidelpu 
fe pierde,o le menofcaba ocucarelio la 
colaqueesalsi vendida, quela pro,o«l 
daño,es delcomprador tan folunente, 

MZcy. XXVI. A quien pertenefze el pro,o cl daño 
delas cofes que fo Vide fo condicion fi fe me- 
joranyo [eemproran. 

¿239 Ondició leyendo puefta ex.la 

ES] vendida,filacofa qesafsivea 

24 dia rempcorafle of ruejo 

ralcante Glacódicion feacóplidayefto. 

ccel daño de aquelempegrariióro,o la 
pro,pertenefce alcomprador.Maslila 




























q 























veltotua vinumpenus,vel vaíis: damnum vel lucran Ipeftatad em 


ptoremetiam ante 
10 Qseanienen.Licornon fiar dezuftucio quiaeftvendit 
1vinacin princi. i 


glo.éc Alber 


»d Eunvifaldeftronad menfiram.velap 
nilasmidiendo.Sc(icperiftam. | videturdeftrui did 


ionem.h.d. 





infpecie.vtin 
-costicl quis vina, vbi 





« cómo.reiven.. 
Terdeguflarione, 









EL 
nonlaspefando,, 
1 in. defi 





a cut.Codeadlio.cimpade quo dixifuprain.l proxima. glo.t. 


Olex. xx pda 


34m Reivendita fubrconditione damnum 8clucram pendente condicio 
nepertinerad emprorem,nildererioratiototam rem ablorbcac Pri 
rercafi contrahrentes decedantcondiriopependente Epolles condi 
tioexiflar:heredesobligaruradimplere contragusnlicur defunéias 


fiviueret. 


1 € o alcomprador.Intellizefi condicio aduenienóalias.vchiccolligitor, 
8cin.l.necelfariosin priacip.fFade peri,Sccommo,reivenduvndeifla.la 


Sumpractt, 


af Uiarendida.Quíl 
nprinc.Schabeturac fi pure contratas Fagtas fiifTer. 
xi balneum.f.quiporio,in pigno.habe.Scl 





Ineceflasi 
potior.S 





¡lam contraftaemprione in preteritum. vtin dic. 


luca 





frácad.parti.ubivid.que dix. 


Ulex,XXP IL, 


amSivenditor eftin morarem tradendi $ oblato prerí 


21 


o per emptorem 


noluitremtradere, periculum ell venditoris:nifipoltcá co moran 


purganteemptorrecipere reculet.bad, 
jo.Nócmtencivenditor. 








cola fe perdicfle, o fe deftruye(le toda, 
porqual manera quicryel daño feria del 
vendedor,maguerfecumplicffe la con 
dicion delpues. Otrofi dezimos, quel 
fizicilen algunosvendida fo condicion 
eantequefuellecumplidafe muric/Tecl 
comprador, oel vendedor, ambos, o 
qualquier delos, fi defpuesque fucilen 
muertos [e cumplicffela condició, val 
drialavendidafe ferian tenudoslos he- 
rederosdellos,delaquerporfirme. 
Ley. XXVI1.Aquien pertenefie el daño de la 
cofe vendida,quando por rardanga dela nó en 
tel Vendedor fcempertaffo 


3 [circa cl védedor 
y 










136 ibéide dar centregarlacofaalcom 
9 Btorador quel vendio, defpues 
que fucilen aucnidos en el precio, ficl 
comprador le afrontaffe, ante teftigos, 
que ledicffeaquellacofa quezuiacom- 

rado del: e que recibielle el precio? de 
Íla,combidandolecon el, e móftrando 














(puesdeftofe perdiclTe, o 
feemproralie,feria cl peligro del vende 
dor, porqueesen culpa, porrazon de 
talterdanca Pero fidelpues, defto qui 
diefle el yendedor, dar lacofaalcompra 
dor,ante quefucíle perdida,nin meno- 
fcabady:e el quelacompralle, tardafíe: 
que lanon quificlierecebir : fidefpues 
delio fe perdrefle,ofeempeoraflelacola 
elionce feriacl peligro delcomprador, 
porquela tardanga poltrimera,£auino 
poríu culpa. 











glinclem.tapesn verb.necelfaio.deverbaf 
Ydicit Sel parte pei oflerat nódiex ¿pto act 
verbúslmiusnra.L.cá diciccóbidido cóel,qdverbú 
nó requiratq aligd avenditoreex: 

Petr.de Anchascol.;znincipicvilis diligéter.idacih 
dolecmoftrandogelo, denorátcódicionz.!.(ituex 
harewvbiglo.S Bart.S ficnóalitervenditordicatas 
* offeracurpreium,vehic habetur, Secúdointellige 
bitadepretio dato termino ad (dt 

folutioni 
























lere Sex quo dedittera 

xri.neque quod hichabe 

tienepreti)conllitueretarver dicorin 
Caflinad.s.oflenifacic.1. 8 Lvendi 

h dorofrendogelo No crgo reqelvurpacta 
daturvehieVides.Sed qdfierfinócófidúr de fe qa 
foluere primi resfibitradafneq;véditortradere 
foluafadievtperSpec.it.defeqCpolSfuétin ve 
feáflreturfitio mumerato veloblator: 
St cauces (ibi rradacurfed refpoftuconílico 
rafuflicit y in terpelletar Si fiatoblatio, vehicdic 

¡ UT ardanca.Adde.l.cú inter. 

k AT ardanga pofirimera. Add 








norayita ell 
Lo. 























Pastida.v. 





¡atíe opponal, $. Loc. 





pair 


diter.qd intel 


peri.Kcómo.rei venda 


traditionércinifipri*oferai(bif Y 
«l.fulian?.5.ofFerrisff. deacti.empedieosti, de 





perentisrom (1 
drá com 
Mituerurdaro 
¡fecúdi Bal. 
in.L co. vo 
quaro quid 
cftlegatos, Ca 
devtur Sifra= 
Ai.legaro. Sá 





1.fivradicio.co 
Xa3.C.deadt. 
empa 
Cadel 





pre 
offer. Ktenet 





ditorgin m 
a ego credos 
reverioremo= 
pin. Fulgo. q 
te 
net Deci.cóf. 
ambindl 
Nelica 
vétur póderás 
Eto ole 
tig 
dlqraopeit 
Aparte, VEnte 
¿5 offer 















eltm 


gerídia cóbi 
arte fEdeaca| 
orofosniilibi 
si fidoselfer ha 





ionésnam tic cú venditortencal 
procederdifp: 
¿imo ex lolainterpellarócablzucobla 


dl 








den 
enpr. 
luar q resf 
negsemprorvale 
rm ibi precio 
lin. vulto res 
pe veemprori 
endicoré hn mo 
ir, 
8olp finequíEeo. 3 















Dúj 


+ Acceduntvenditioni domus empre 


12 





fequiturideverb. obli 


¿nia depornisA 


Quinta partida, 





+ Scquod fingula'ter notar Inmo. 
'plasdicuntquidam. 

Klex.XxP ILL, 

que confireuerimt accedere 








ad ciuslervivió, verignacii (eparata que priv in opere dom ltabáre 


ecos Ki nó (la 
bant 
la refectionis 
3bierant dedu 
dad. 
Arutregar Sed 
quid li vendi 
ñ non 
Gb pre 
zm sradi 
die emptori 
sé hoc palo 













ne 
cultu- 
Ya) vecfftext, 
nowabilis.in. 
veditorex bas 
veditate. (E.de 
hure, velaíli. 
vendivibiguis 


icon 














fineplexiflervealienú. Sic, Bald i 
veifnonoqueritur.diflinguit q aut vádicor el 
¿:potellnegligereculcura Scidéf nó obralit erar 
ingredifundi,vequiavenditor cóllimuitÍe precario poli. 
dere vellicentiá deditingredic 
talispotellastruncfi non a 
¡equepofTer deferere cuftod 
Senondumeradital 
rod lxpe. firesfidecontral 
a.lfimora.cola.££.fola 
.venditorexheredira 
:a.col.y 
nonfeconlliti(Tetprecario pobiidere neque dedifleelicentiam 
«edi poffebiongex quo emprorillam polfet patere, Se adipifci 





emptori 





l 
d 














Lan 

















Ly. X XVI17.Que cofasye que pleztos fon aque 
dlos quedexen fazer e guardarlos que venden 
ECOmpram 

N Agardeucelcompradoral vé 
dedorelprecioquel prometio 
(ES e aquel quefizo lavendida,de 
ucalotro cnrregarsenaquellacofaquel 
vendio,con todas lascolasqpertenezcá 
acila* o lefonayútadas.Onde dezimos 
quel vnomevendeaotro alguna cala 
quenon [eentiendeque levendela cafa 
tanfolamente:masaun lospozos,* e las 
anales,e los caños, “elosaguaduchos, 
etodas lasotrascofas,q foliá feracoftú- 
bradas para fervicio de 2G!la cafa, quier 
fean détro enella,o defuera.e Otroli de- 
zimosquelosladrillos,c loscantos,e la 
reja,e la madera G cftuuiclTen mouidos, 
opucitosenla cala vendida li fueren de 
aquella cafamiíma, nó lospuede Hleuar 
elvendedor. Mas fiel vendedor ouicile 
comprado cal,o ladrillos,o teja,o made 
rayo otracofa femejante,o lo ouicllcto- 
mado empreltado:o gelo ouiellé dado 
maguerlo ouiefle y aducho,con enten- 
ció delo meter en lanor,de aquella cala 
cótodo cio, lleuarlo puede cl védedor 
aquello que afsiouiclle aducho : e que 
nonouieremetido enla lauor. 

Le). 5c XIX. Como los alfoties e tin jas forer 
adas que estan en la cafá Vendida y denen fer 
de coanadin 

¿Ey L£olifpara pan que fuelle fe 

era cho de madera,cque cftunic! 


2) lefincadoenlacala, q fuelle 


Lfitraditio.co.(i.C.deat.empti. 
lic emprori fidó, 
poteltare 

































á 
SS) 











lipolfeGioné, tñinon eracemptori 
¡non potelt negligere culturam ficu- 
caltrivéditi velalteriusrei vendita 
de aétio 8. cires.eo,tito, $e 
videtur tenerePanl, 
«Bal. nonalleget £indu 
fi culpacius argueretur» Alexstí 
senercótra Bald,SPauin hoc, im9 q Sifiven- 














wenditor.! 




















rad culturamfundi.Sad diétú verbú politum 


lponditqyintelligaturde culpa commilla circa ip= 
ib ffantiam rei non ficirca(ruétos proueetiam intellizieglo?. 
udicorin verb.argu 
reipafisseltco 
¡umd princofide verborsobli 
-quiaaliasnó video bonúrelponfum ad dic.l. venditorex haze 
ec.évid.adpradiótaque nor.Bald in 








cur.dumi dici:quódfruQuspendentes qui 
umpiallegar csiam Bald. Angel. 8 1mol. 
mihiplacent diéta 





litraditiosq:to, 





b Urerrenezcanacla Er tenchiturcrió ad fruétus quospercepitintiperfe a 
tocentraftayendicionisfructas pertinenzad emprorem.ytin, fra 
Etus.f SKincellige E dil reibiper Bald. Sper 
Parade Calt 154 h ncoppono. fade 
adio.empraadde etiamque notar Bart.in.d.l.Julianus'$.oMerci.cod. 

+ cit.diquahas 
bentur S no= 
tanturinal.cu= 
rabit,C.eod. 

Upezs, Adde 3 

Jfundi mihil. 

verfic, caflella 

fdeaét.cmpo 

Sc quid fi pa 

teus fit inter 

duas domos 
venditam,fc 
cet Salió. 

La.verfo depu 

teo .fE-cómU. 

diu 

























vendida,o que fucffetan grande, quefe 
non pudiefle moucr,o tinajas paraazey 
tc,Gcftuuicffen otrofi incadas, o foter- e 
radasto las otras colas femejantes de- 
ftas,non las puede lleuarcl védedor.Ca 
entiendefequecftascofisatalespertene 
[cen ala cafa,e porende deuen fer delcó 
prador.Mas todaslas otras colas q fon 
mucbles,c nó fon ayútadasalacafa,nin 
lepertenefcé,lon del védedor, e puede 
Laslleuare fazer dellaslo q quificre: alsi 
comolos almarios,elascubas,e las tina 
jas quenon cltuuiciTen foterradas, e las 


otrascolas femejantes. 
Ly. XXX. Como los pefcados que fe crian en 














verficu.quero 
qdliinterdo- 
amum. decon 
troucr, inue- 









las albuberas delas csfes que vidielas orrasami ¿ 
malias Jcrianen ellas denen fer del vendedor. A ddeLlimes. 
RT Vente,o alberca feyédo en $. 
9) la calizo enel heredamiéto  deaft.empl 
Bevenit cta 





Ed q es vendido cl peleado 
SAC E8) que y fe criaflle, e fuer y £a- 
Hago ala fazon que la cala fe véde dene 
fer del védedorbien afsi,comolas gal 
nas:e las otrasaucs, q fecriñon lacafa. 
fo miímo dezimosde las beflias, que 
hanlosomesacoftumbrado de criaren 
fus cafas,elo que diximosentas leyesan 


rotaper quam 












tio dominíAc 
carla 









te delta dela cafarentiendefe tambien de e A rs 
calfillo,o decortifo,odeotramoradadl andeadi 








quier que facfle vendida. empt. ad hoc 
écadid quod 
Matim fequi- 


Ley. XX X1.Como los xaharixes, o los moli= tim 
twrimifla). 


mos deazeyteso bodegas con tuajas que fon 
en campojo en viñiayo en olimar que fe Vende, 
on Jan del comprador, fifeñaladamente ná 
lenombrare en la carta dela vendidas 


lex. XX IN, 


20 AEdibus afi- 

xa K valo fub 
a lunt vendi- 
lcaétio. em- 








:temprosisilla autem fu non fune 
ocdicir.Habuicorium á. funds per cotum . 





to 
pio. 

£ a foli.Adde..granaria.f deadtio.emprio. Ecod.titu.l. fivendie 1 
toro 

y Uojorerradas.Addeadolia.ffadecontrahicnd.emprios 2 





Ulex, XXX. Ñ 


¡Onis 2 
cum 





amPifecsinuentiinlacu vel fonte rei vendita tempore vend! 
gallina beflizefamevendiroris,hoe dicic. Concordar.l mag 
Eequenti fdeatio.cmpt 

h delpecdo.Adde.llimes.verlipileesaurceo.cum.l.fequenti.fdeaco y 
empraveniuntenim in venditione ca tabtum quee fant de natura tel 
vendica.vedicit lnnocen iterisadeiure patrona, de Alexi. 
ini yá princicol peicdeacquirpolid, 

















Ulexo, 





SI, 


am Acceduntvenditioni qui funtcanfarci vendite ín caaffixa: $ o> 
ciamfinon funtfixa :Sciamfcruicbantelus víuiyefuntpali pro lecá 
disvibushoc dicit, 


a 


Titulo.V.Delas vendidas e compras. 22 





1a €. Apartado Etlicnon funtimmobilia vel quaíifed feparari poffunt, 
veia.Iofindián prine.Sribiglosffade aCtio.empr.Bil.dolia.co, itu» Se 
fuprazola9. 

2D nicho. Veind.pes.fidE desétio.cmpria 

30 Urarácogera "Add fedaddes jollud loca fed quidfihaberecile 
váditorinol 
ero velvinea 
domunculam 
adificatam in 
que haberec 
anolendinúp 
oleovel torn 











Liuar,o'campo, o'viña, o 
huerta védiendo vnomea 
otro,en que ouiefle lagar, 
23] o xahariz,o molino d azcy 

da EE otra cola apartada*g fuelle para al- 

dorá fraéma folio para bodega en q ouielfe tinajas 

+ exillo oliuc= para encerrar vino:ningúa deftascofas 
El ela fobredichas, nó fe entiéde entrá cn la 
habendum ab cópra,fucras endefi fuelle dichob q en- 

ais aida traflecn la védida: ofi las colas atales 
for olineto» — Wuelefeñaladaméte pueltas para coger" 

rie vide ealiñarel fruto deaquella cafa o hereda 
Vendiconene miento, fe vendio. Otrolidezimos,q 
fivnomevendielleaotro alguna viña, 
ros O portal, queouieffemencfler palos 
bare viderur. — paraalcar las vides, camaguerclvende 



























Pe a dor, los touicile tafados,o comprados, 
quod ipteven  finonlosouiclícaun metidos,quenon 
ditor ibidem — fecnriende quecntraronenla compra. 
prerxerer far 
¿usvincavel ; 

ti ex quoad hosfuétusfignanter Se principaliter hocnen file 





fadtum. 
A Grados. AddesldinAdeaQio.omp. 
+ Ules.XXXII, 


29Silisfreriemora fluperre vendita contra erptorem tenetur empror 

umapercaram denuntiarevenditorilitemmotamvecom de 
liasnontenetur:dcre euiétatencturreflituere preciam $e in= 
«fai promilfiz dupla : renerurad duplum verivaloxis 
rcieniólenon presi emprori Sceius heredibus.bude 

























e Gipritaclibro. Adde.J.quirem.Sul.ex pradijs. Cade cuiio» vnde fi 

% copuentaumead pretiun potell excipere re nonradica.veibi eiam 
efetobligaresadpr »erinfteumentuma confefsionacunn criar. 
flante pio pobsiropponievedicitBal. ju» d.La 
expra quin ti.Cudeaciio.emp-S: Deciuscófil, 
ducol mpa pri 

$ (ara, EefinilIdebos Gepromiliim vebic, Sia lanon dubita» 





so seclosseftigos.Sequivseopi-glo.in.Lfiremquam.$.6.f decui 
0.6% n.I:empror.Cuercltenim Jiendaco tempore quo véditor ha 
1 Jú añtépasal probada detureluo :fedan polsir eri ju caula 
Uiienisividetnr q fio vtio.d.$A.érener Bald.in.l. libera, C.de 
<ulu.z quod intellig.e dummodo jura venditosis cuac fintinte 
Mes alía oportuna, Sc nihilei perierie,fecundám Jo, de 
fi.colna2.deemptio.Svendi. : 
¿fiejefaler. Adde.l1,Cade peri.Eecommostei vendi.), emo 
+ us Cideemttio.S.c.fina.deempúo. vendi, fi tamen venditorfic 
atuinsvel cias perfonanon pobethaber haberecur denuntiario pro 
in. Ifiideo.5 fi Mdeccuitio.Bal.in. Lenin fucceflores.C.eo.ti, 
fiperamtañenis.vbi Saly.co.titumdicir pl extra proninciam,, 
tua zenerearmitteread denuntiandum, 8 finon potefl haberi vens 
e deouniandan ct eiusfamiliz, codi A beim -Mptor.. 

x cum an fofliciacdenuntiare pcurarori vel marito ,p vxo 
notabilibusquaMionibusinifta materia, Kteneméti no 
tal mlo,de imo..n.d:c.finaad fin.decmp.Svendi.duro dicie 
ep linonfitfa, :nuntiatio, fitamen venditornihil rationabile alle. 
gatnequeoftendar cótra jusillíus cui faéta ficreflicutioadbye fir Loc? 
edio cui£tionisquia non videturinterefTe denuntiationem fuifle 
fadtam,ex quo apparcenullá cum habere defenfionem cótra jurailli? 
fait ,setergo talicalinempror de cuiélione. 8 fivexe 
piacurde desnntiatione nonfaCtareplicabirur quod fua non inte- 
tonemficriex quo mullam defenfionem habebat con 
maesincentena, Gcumdidto Lmo.craníir Alexand.con(ios67, vo- 
























































Iugwvbiallegar Falgo.8:Ludowi.Roma:ideittenentes. pote(t enim 
emptoragnofcere bonam fidem Zcremreimnere(ine fensentiafi con 
ficnbi sera ella allenan Jemaproreravbiglo idealo. compe Alb: 
in.d.lemptor.aduereendum tamene! yeto.inid.lkemptorem.inves 
bo polTe.quamibiBar.fequiturdicit q Sclinotoria ficisftitia agents 
adhuc cit de- 

. A nútiandú ven 
Masfilosouiclle metidos vnavezima- — ditori, fequi- 


guer lostirafle¿dede(pues, paratornar tu easAaees 
So eltoceferiadeleó -infele 
losy otroaño,eltóceferiidelcóprador. ng Mie 


Evendisivo 
Ley. XX XI1.Como el Vendedores tenudo de. — Iuiteriá Albes 


fazgr fana al comprador la cofi que le Vende ticcinolarqui 











Vitaclibretdetodo.embar- heee de as 


go dencferentregadala co»  denego. gelt. yigtioni» 


Cavendida al compradorgde ed 
maneraG hi otrozlguno gé-  opinio. á qua 
la quificre embargar,o monerle pleyto in Juditando 

Es be «confulendo 
fobreella,q geladeue fazerfamat. Pero — recededú non 
luego quel mouicré endepleyto,tenu-  MDec”.cófi- 


a lo.74.col.fi- 
docselcópradorde fazelofaberalque natdnon via 


gclavédio,o alo mastardeanteqfcan — deo hanc elle 


Bien o058.d comuné opi. 
abiertos losteftigos5,¿ fucrenaduchos ea lagos 


fobreadllacofacnfuyziocontracl.Ef . reculi teneane 
algunoaísinonio fizicle faber"alyen- éeadú cum 
A - quibus fo, 
dedor,fi defpues fuel vencido enfuy- — cam finis hue 
zio,non podria demádarel precio aaql ius denuntiaz 
; tiomás fitve vé 
ditor pofí 
¡ura fizadoceresquifi non baberquid doceatnequedocerepotef a 
debet iuwariex omilla denuntiadone.Etan fecúdus vel rerti? empror 1, quelllo. 
polsit diredto denuntiaresuétori auGtorisfuizdico, non rificella ibi 
Íncrint ationes vein.|.irem quam. Midecniftio 2evi.perBarw.lla 
Banus5.1£f.deverbo.obliga.Ei perBald.in+l..C. dererumpermutas 
$cin.l.cum (uccellorts.C decvictio.dcin prin,deinueltit. dere alics 
£18.8m.111n fine.C.deiore dor.Sufficiedenútiariprincipali licet. 
non denantietar fidcielloriJ.ndorelaudato. C.decuiótio, Eran rez 2:quef 
quiraturqpemprerin denuntiationeo/lendatvenditoticopiamlibel- 
J.Bar.yicin.l.non folum»S.motte ff.denowi cperisniintia.n colu. 
fed communiconfuetudine hoc nó fernatur,vedicit Bal.in.lemptor. 
C.dcevitio.vbi dicitnon recedendum átaliconfuetadine. vide pet. 
Talon morte.columa,1o, An autemfirdenundiandamínb(i 3. quee 
tutoconditionali.Bal.in.l.consfuccelTores,C.co.ciuw. dicit quod nú: 
qua ante cuentan conditionis: nonfpeftatad cam defeníio. Bean 4. quella 
celsionafinsaBlionisfennominisqui non denuntiquit cedenci merá 
fibielTelirem8cluceubuitpollicagere contra cedentem,vide per De- 
cium q ficconÚil.102,8:notá quod non folum quandoempror cone 
nitur tenetur denuntiare:(ed etiamfagatipfe.vepecialiterón hoc dis 
citPanl. de Caflrvin.L6in2,C.deadio.empr.quiallegar. y 
8: comuo.rci vend. de de emphyteotaquod denuntiare tencator au 
Qtorifuo:vide per Speculato.ritu.delocarcsfdinasverficaol fina. Sibá 
loanncsAndriib adobo agerepofirprimusempror quí denun s.quielto 
túauicfno vendicori contra cum ad pretiumfen decuiétione ante quí 
jpfefoluacinterefle eujdionis uo emptoriá quo resfiireniéta. vide 
glo(Lin.L.Giprore.5..inverbo flatim,8cibi Bare de cnióo. y Ale 
xand.confilios67.voluminefecundowerficulnequepradiétisdedan 6.quafle 
perpadum remitil polsitnecebitasdenuntiandi.Bald.in ditaL1.co 
ate de commo.1ei vendi.tener quód icpera,heten» 
niasán princip.(E.decuiftio.(itamen empror ée venditorlimulelfeze 
comuentinonvideturneceflaria denuntiacio.videpergioMio.l.f 
Aumn.s Miprelente..dcenidtio,fuperverbopobit.quamdicir! ngul. 
BaldinLanacolorpon.C.cevibrrellndldeformaentem denle quelo 
Bationiszan fic necellequod requiratvendicor!, vedefendar canfsta 
velftf6 ciar lola denuntiatio icis morz glo/Tin clemen.caulam. fi er 
verbo inalijs.decleétione,videtur velle quodnon fafiiciar fed opor- 
teatrequiri.d idem tener Barc.in.dal.non folum.5.morte.d. colus 1 
ff.deneni.ope.muntia.Sco l.denuntiaTe fEdeadulter.periparen= 
res.Scperal.empri adtio, Cade cniótio«écidemtener Bar.l.1.Cade peri, 





































































































8« commosreivendí. Incontrariamtamenviderortextn.l. fi cur 


maltio.C. de euifio.imo quod fufficiar denuntiare Jitem mota, 
jratener Bald, in diétal.n Sin capar.ivallallosde feud, ab alique 
Partida. D 









































7 € Estenefcalos, Yenccurenim 
E 


Quinta partida, 


intersella fue.SeToan.de Tmo.in.d.$.morte.col.perlicer dicarcautins 
efes so; tet witandas opinicnes femareopinionem Bar.Éccum opi 





low: 84 ¿in sict.Liranut Alexandin.d.fanone.cope. 8 illem ego 

y -riorem Kfacis pmbatur in ¡Ma.l. que non ardtaremptos 
ewniñiad Jemunciandum litera cif motan.licer lex fequensinnuat 
neccifariá elle 
Tequificionem 
Weccfendar,te 
ne eriam nen 











que gela védio ninafus herederos.Mas 
n fi gclofizicllefaber, enon quificlle*, el 
$ tres calas vendedoramparar al cóprador,o nó lo 
juos - ponit E 

inl.Ls.  puededefendera derccho,eftóce el ven 
conanquibus — dedortenudoesdetornar leel precio,d 
etiamablq; de Kcibió del el h 2 
nuntiacionece - TeÍcibió del por aquella cofaquele ven 
dio,contodoslos daños?, elos menol- 
cabos", que levinicron por ella razon. 
Edi por auenturaquando gela vendio, 
fcobligoa pena del doblo*, finon gelo 
:amparalle fegúd derecho:có todo elo 
nó le entiendeque le deuepechar el pre 
ciodoblado tan folamente:mas la cola 


doblada", maguer mas valicfTe, 











ne duminodo 
alas vendicor 
Aciar litem mo 





tamabíoy me 
pros denun 
Tacione fai 
cer Ái empror 
ficminor, vel 
escielia inqui 
“bas comic 
tirar mora Jr 
regalaril, in 
minor. Co 
Bn quib caul. 





Loy. XXXII, Si la cofa agena fue vendida 
que cl dueño delia la puede demádir a aquel 
encuyo poder la falla. 











Local o Ofa agena vendiendo vn 
fañas vel viá jomeaotro,aquelcuya fue 
a puede la demádar al com- 





ipradora quiéla fallo. Pero 






nóta Cato 
x qu cemprorporeflvincere non notificar eacmptorizarga de 
1 tulianus ¿idem Julianus.Hhdeacio.emplio.ve! vbifdentervendin 
i .quiacuncconueniturracione doliz3 teneruren pro» 
aliqua denúdacione,imonequeitlo calire quireretur qued 
haberetcienrior mocgliás.L, eras quem.$.bilciensaffdeacio. 
Silierex.noneltatibifecandim Baln liberan (Cade term 
Gets Balacantie Roma.in.cojomortesvbi exia Alex 
re... Secundum tamen calm iciticcto bivéditos haberin(ira 
xa porque caula pote defendi,S non netificaremptori reputo 





al alicia 












ten.bconmifli 
col, 














Cubium:tuas qui lex que adhocallegacuelioc non robar,tom cid 
quialiibilisnon notificar non tenciurad defentionem vt hic ha 
besar, de clarins probacurinfraifia-Libiemasíi gelo fizieflelaber,enó 





quiliciTe elvendedorampararalcomprador;o non le puede8ic,Erfic 
Vultisla.l.quod dato quod pobitdefeudereachucfibielt denúciadó. 
5 a Usenguifefe Nota hocverbum ad idquod dixbin glpracedó.in fa 
di viderurex hoc verboetiam quod precifetencaf vencitor emproré 
defendere,8 «y aliastencarurde cuietiohe,de quovi.ó dicá.;.). proxia 














6b ¿osos Ad lficamqueliv.C.deeuiétio, $ fictenebitoredamad 


fomptusliis.vegLib' vultyde quo vide pleniusper gláin.l1. Caco» vbi 
vi Bart. eundem Barsine!.vendicores. H.deverbo. obligará per Spe 
colaitu.de emprio.Sivendi,$.1.col.n.8:cpi.Dar. el magis comunis 
fecundám lafo.inad.Lvenditores.4limitavtpereundLafo.ibiád fi. 

interefleyycin.ltivenditionesE. de cui 
idemque Jolianusin princi 























0.5% in Jtitius.$ fina,cum 1. 
pioldeact: empt.vbiglo. 
8 d oobloInmuitifta.l.exnarura contradtos non teneróad duplam niñ 
fevbligaueritoxp:efein contrarinmtamenfacioa.8.l.emprori du 
plamridecuictio.Se.1.quod linolit.S.quiafidua. (ld ñ 
¿nonseperivillas.lljwriscommuoisapprobarasifloiure partitarú, 
equevnquamin iudicijsvidi peri dupla promictimeque condem» 
nationéficri deduplasimo ve dixiilla.. vule quod nifi comueniar ad 
iflamduplamvendjtoremnon teneri.3 licetsliqua tine folita fer Se 
apponiincontradtibus:nontamen prefamicar inceruenifle nif pro= 
* Benturquandoaliquid adñiciunc oblizarioni,vreleganter dicit Bald. 
of glo.ibiin.1.6 fundus.$.in commifforia.dF.de lége comu 
e dipsblada. Adde.LÑicum.vendiroras..i.Scl.cuiéta re. Hide cuiciio.Se 
notaadhoe diétaSpecalato.que rerulifupratertia part.tita8.lasó. 
. Mer XXI. 
amSi quis vehdatréwo alienam clus, dominas poteíf cam petere ab ena 




















E 


i 


prore,Se(ivenditor requificusab emprorevelireumrin indicio defen» 
dere azeraftorcontra venditoremifed fi non defendatsagercótraem 
prorcm(alnojureempreris contravenditoremabada 





£ dí. defender. Facit proopinione Bar.de quadixitiyprál.proxima in £ 


glo.magna.videibi. 

g Uovifere.To- 2 
nuit hic 8 in 
alijs bis hu= 
lus.l. quod 
non velic,non 
teneatur pre 
cife defende 
re, velin feli 
tem alfumere 
8 plolumíu- 
bijcit fe peri- 
culo eniétio= 
mis, Ritaeriá 
volvit glofin 
1.emproré, in 
prin.in verbo 
pole, ad finé 
fade adtio.em 
prio. 8 tenet 
Bal. dicens il- 





fiel comprador dixere,xaquel que gela 
védio, qlevengaa deleadertes juyzio 
aquellacofa que le vendio, eareípóder 
fobre cllaal quelademáda: fi el vende- 
dorquificres , entrarcó el demandador 
enjuyzio,para ampararla,obligádofea 
fazerderechofobre ellabien afsi como 
4 la cl touielle: entóce el demandador, 
non harazon delademádaral compra- 
dor,ante dezimosque la dee deman- 
daral que la védio: e dexar cftarenpaz, 
al quelacompro". Eficl vendedor, nó 
quiliere entraren pleyto conel deman 








dadorfobrelacofa:entóce puede la de-  lamplo.men- 
mádaralcomprador.Pero cofaluofin> E, ejer 
cafuderecho al compradori, de afincar de perica. € 


cómo,reiven- 
di. dadde.qd 
norPaul.Ale- 
xand. ¿lalos 
in.L. venditos 
ves.tE. de yer- 
bor,obliga. de 
ita intellige.l. 
fiplus. $. mota 
lice.Edecuiciio.adde eriam Alberiin.lut.C.vbiinrem adio.vbidicir 
effiecafum quod non tencaturvenditorinuicus defenderesnii de hoc 
£:econventum ficut hodie cominuniter fitin inftramentis venditio» 
numas cun cteneretur ex conuentione. 

4 Comm;ro.Admititur ergo vencitoraflumensin fe defenfionem, eciá 3 
inuitoa.tore Ainte!lige quod deber defendere in foro emptoris. ve 
inal.s.biglo(1.C.v biinrein adtio Scvefimplex defenfor, vel procura 
orin rem fuam,Scliciurabitde calumnia, és totumindicium ip felas 
£cipiet, vu hicnótamenadmitreturanimononandi,nilagtor velitwve 
declarar Bald.poflalios Doéto.in dicta l.prima,Sintelligit de noua- 
vioreactionis.mam inflanciabenencuatar, ve 8 hicvides 8: effedlus 
e maximus fecundúm eum,quia licerhacnouatio inflantiz fiet ta= 
men executioin ipfumemprorem,].fspe.5.fed fcientibus.ff. dereju- 
dica. Sed li nouareturaciio nunquam in emprorempolletfieri exe- 
cusjo:quia eflesliberarus perncnationem, 6 dicicifla ele benenotan 
da écreste dicit quía funtnotabilia, Quid autem (iaGtor diceretperío 
Famempeciillelepalloren 6 ipterelefa fecsmn nan ca 
diorelitigare 8h probaretur.vileper Paul. deCadlr in diarha 
columna... fuperglol.qui vultquod ista cafe audiatur adtor. per iflá 
tamenlegem forte endum eflet contrarium cum indiflindte velit 
emptoreñ in pace dimirtendum E quiain.l. Giaftorin qua Paul, de 
Caltr.fefundaretidiucrfaracio. 
Comprador, Er deletemptor defenderecaulam:quiaaliasetiam fido y 
nuntialTetnó aperer de euiciione:vt probaterin.l.C+de peri.8c com 
mo,rei vendi.vbihoctener Bald.columna.;.verf,vltimo opp< no, $e 
dicitelo(fingul.in,L.quod finolit.ji mancipisur ¿in verboadhibue- 
rit.fl.de xditi.edidto,quod fiemptornon conduxi bonúaduccacum 
non agetde culcricne contraemprorem,adde Alexansin. l. vendico- 
resdf.ceverbo.obliga, 


porjuyzioal vendedor,quefagafanal, 
lacofaquele vendio. 


Ley. XX XT Sidl que eftablefcio por heren 
dera de otro endieve el derecho que ba enla he 
rencia,en que manera lo denefazerfano. 



































L sana, Expoflereriam perere quod der ibiinftramenta.Srrellesque $ 





actincantad cala, vtin.l.empói.Cade cviétioaSi perPaulo Alexano 
lafo.in.d.l.venditores.A.deverbo.obliga. 
ULA XXI 


»mVenditorhareditatisde eniionetotiustenctunled ren, decuiétio- 


nercifingularisivéditorautemredicuum alicuius generalicatis monte 
neturmib tota vel major pars euincatur:ledvenditordomus,nauisvel 
gregistenctur etiam de cuiétione panisah.d 





Titulo.V.Delas vendidas e compras: 23 


<orlafera.AddeL1C.de enictio.vbi glo.fe dodo, 
(demlipco dimidia vel aliaparte cum tota haredi- 
raselfervendita.vein.).quod finulla. M.dchare.velafione vendi. 
35 Ualmoxarifedoo,Vi.lazsic.9. patitas. 
4d Elgunecajajeñalada.Quid henincerceuraliquaparstertitori cuius 
gabcile fune 
Venditz vide» 
turquod tune 
agoce pole [EA 
E cuittione as 
Exeo, q notar 
E-pertex. 
bi inauch. 
determioa. 











¿Lalguno quefueffe eftableci- 
e porderecho,vendicfle a o- 
Aerotodoel derecho que auía 
enlosbienes,ccn la heredad de aquel q 
le cftablefciopor fu heredero, maguéra 
caczca,defpues quea tal compradorco 
mo cfte vengan por fuyzio, algunaco- 
fa feñaladadelosbienes,contodo ello 
tal vendedor non estenudo de fazer la 
r"aquella cofa feñalada delosbienes 
encicron.Mas fi por todala here 
"levencieren,tenu hera entonce 
ana la heredad, o depecharle 








e 


fiTitio eltvédi 
sa gabella to- 
tiuscomitatus 









quod comi 
tus mulráang 
sator pro. 












elprecio q refcibio por ellacon todos 





losdaños,c los menofeabos. Eo mif 
mo dezimos queferio hialgádomecó- 
todaslasrétas dealgund almoxa 
rifadgoS o dealgúrheredad q maguer 
lo vencicffen enjeyzio poralgune cola 
feñalada “ q falieffedeagllas rentas que 
nó feriatenudo el vendedor dela fancar 
nin dela defcótar.Pero liportodaslas ré 
tasle véciellen, o por la mayorparte de 
1as,entócetenudo ferja de gela fanar, o 
E tad de tornarleclprecio, contodoslos da- 
Feliin.c.cum  ñosclos menofcabos Gende vinicron. 
pe ea ley. XX XV Como aquel que Vende,nane, o 
fs, decóNlica. cabaña do pañal , 
ls deci — epuacebadadegenadaladenegrlana 
cit etiam pro 
hoc.l.úifundas.fEalocs. Sefic quod diciturin ¿Rad .procedit quando 
falua (ab llantiaterritori inquu contiftuntgabella venicaliqua dimi 
mucio,quod paterex vesbishuius,Lbi(que halle de aquellas rentas 
Exc Je faciteriam pro hoc quod not-Balinallicet.q.¿.ibi noná cerrá 
lirate.C. 


sijo deberan 
ger pálio pro 












Taca au¿me 
1 emprori gas 
bellarum, er 
go hoc cítin 
augmento ll 

A contrario 
diminutione. 
1.fecundá na= 







































corporisquál -locadntelligiturnanqu vie, fizes 
incodew tata permanfericL.cuña quisin princ.T.de(olutio.ce quem 
adinodura deiureiuran. quede lecond' «ob caulam. cap.ne- 








quisarbitrerar.s.q2. Sccumille eamprortencarurad qualitacem re 
fpeóucesta(peciel, pesempra pecie debetliberari,Lin nauefaulphe 
Ji.fFloca.Snotaturin.l.2.C,de refcinden.vendi.hine dicit Joann.de 
Imolin.).cum ¿Soht, matrimo .qued Ñemptori 
gabellganferatur gabellapro fucuro tempoce quod nó rencturad pro 
1uiGionemfattam occafionegabelka (1 abfque fattofixo auferarar.in 
contrariammpartemficicifta.L Sc la.Cidccuiio, Sequía denatutacó 
traétus emprióis eft,quod damnum $e commodumad emptorem per 
tincarl.1.Cade peri. £<commosrcivendi.Lid quodEeo.ien. Se foprá 
Scvidenturifliemproresgabellararm emerefirurem cuenca 
queñit.l.nequeemprio.Saliquando. ff. decontrabend.cas 
¿dead > Gafimilatorili vfvfru tua 
xbo.fignificaco. Seficquicun 


























qualite 
io.lfijaétum reti 
ijsfecundino Baldin.l. 
quecuentus (hdinerideberpercosa vlufiuét. 
vínñua. 8 facitedam norabilediótum Bald. SK Angeln 
depeúharebe quan hoc esiá adducit Deciusconbilio,4,Nihilomi- 
“nus tamen priusam partem crederem elle vezam fiparsterricoriy euin 
cereturmamsenerurvendito: facerecertarn,fanum deintegrum terri 
roriumentusgabellas locauit, Sdeiflo damno non pertinerad emo 
proremperea que luprá diétafuntin primo loco Se minus dubinm el 
fee lietTerlocaciogabellaruns Scnon vendicio.vtpatetex hisque nos 
rat Bart.loyl:.x/9ppo.C,deiureemphy,S:qualitercognofcaruran (ie 
venditiovellocatio.vide perBartn..cocem.quimaximosf.depu- 
bli.£vcátig. Scin fiadilputarione incipiensi publicanos, $ Paul, 

E a PA 


























doCaftind.foquimaximos. 


QLex.3xxP0 
«9 Venditor,domus.nanis,vel gregis,tenetur eiamde eniéticne parts, 
hocdicit. 










e Enanos 

$5 Auet, ocala,o cabañadcone. quitar dida 

4 ds dba MER A 

¿sb diendo vn ome aotro,cnlas ma. vertical, 

colasquele pertenefcen,fi vencieslen al puatibias 
comprador enjuyzio, poralguna cola 


feñalada de aquellas,tenudo esclyéde- £ 
dor de fazer le fanafal comprador aque 








la cofa feñalada, como file venciellen úqui. E 
Ea de vlucapio. 
portodalacofa principal fobrequefue  Gpeifamlo 


fecha la vendida. vi 
Ley. XXXVI Por qualesraxzones non cs teni 
doclvidedor de faxerfanala cofanl comprador 53 
G e L vendedor fegan de fufo di- 
E) ximos5, estenudo de fazcrfa-  PÉ: 
> nala cofaquelvendioalcom — Sata Se vna 
prador,jo detornarlecl preciocótodos  *uincamr 
losdaños,clos menofcabosquel vinil abone 
ró endefigela nó ápara.Peroécalosya, —maner gres. 
en G nó feria afsi. Elprimero esfitardo a 
tanto'el cóprador de gclo fazer faber,G — oues)runcde= 
abricfsé enjuyziolos dichos delos tefti  Detvt cuido. 
gos q Fueréaduchoscñlpleyto q ouief 
fé mouido fobreella. El fegúdo fi la co 
fameticfsé en mano de auenidoresifin 
fabiduris,efin mádado de 29! q gclavé- 
dio,closauenidores diclfenlalentencia e gregis no- 


fi tamen 
cótracl. El tercero es, li porfu culpa fe mine, allegar 
perdic/Te latenécia dela cola qle fuelle 11 hbteguá, 














cues venderét 
vna vel plaris 
bus euiclis, 

quía remance 








UirxXxxPI, 


a»Ponircafisin quibusemprorre euidtanonhabersecurfiuncontra ve 
ditoren: 

$ €0cfafediximerSupracos. 

Í asirardosanro.Vi.que dixin.yfupraco, 

Í Eo Ancnidores. Adde.. dictum.compromifero.fEide cuiftio. Scidz 3 
dicitBarto. ¡udicem non fuum confenferit (eu iurifdidtionern 
prorogercum nulla necefsitate hhocfaciar. limita, nifi exforma Natu- 
.cogererurad cópromitrendum.lecandúm Bar.ibidem, % Bal.in.J. 
1.column.2.Cde peri 8 commo,reivendi, qui etiamdicitquod tune 
debetcicari venditorcum arbiter cligi viain cleA casi uo. 
«lamimo do pender flacustotius quaitionis. Limita extar fecondúm 
Balin.Llibesa.C.de fenten.colu.3./1ego denuntianivenditori,vtcan- 
fam defenderetcoram arbitro feu darctinftramentacinlrad defen- - 
denduna Sxipfenoluitfennon fecitmibi bonun: dus.nam tune potes 
ritagi exemptoad interelle.Scitainreligicdictomgle Tin didto.5.( 
compromilero.Skiftalimicario potelt procederse ex his que dixi fu- 
praso.l.yt:in glomag,poll Bal.in»)u1.C.de peri.Sicommo.rei vendi.ita 
intelligódo.d.Bar.in.d.llibera. Limitaciamnibininfirumento ven 
ditioniselTerdidtum quod qualitercunque K quomodocunque r: 
winceretur reneatur de eniétioneglo.nota.in.).cumpcrna.fE. de arl 
Bal.ScImol.in.L.idomus. fade cuictione.fF.delega.x. Alexan. coníil. 
awvoluy.cole 

k Aarenencia. AddeLfirem quí.s. fede cuido, Scvidetarincell 
dum,fiexamibsione pofTefsionisinferacur quod perdere debear lus a 
gendi fuper proprictatesytin calu.L.fi quis emprionis.5.1. Cade prao- 
1crip30.vel.40,anno.non alias. hoc videter de mente Bal.in.d,1. 
em vel fi alias pofTefsionisamiliofuifTer caula non obúnendi fuper 

roprictate,vel coufa erar dubia.c.ex literis.de probario.regula,cuna 

dorparanadereiarib a: 



















































eo 











sa 
$b 


ye 


8d 


Quinta Partida. 


UDenefrforra Videio,.gcitusap 
Desalrebeldis.Notahocverbum, «in dubio fifuiecontumax,pre 
fumiturcondemnatosracionec el iidco. fl decuiétio.mos 
tar Abbancapitfin.deempi «chos quando pa 
fuseltcaufam,co contumaceliquidari ; fed ii totícanfe fuiepratens 
8% fecic quod 
debuie , licer 
in iplo añu 
fententiádinó 
interfuitcóna> 
muaciter, pol 
fer adhucager 
xe de euiétio” 
ne, cumtunc 
ciusprelentia 
nibilfiilfeco- 
peraca: ve 20m 
tanter declas 








vendida.El quartocs,fidexo lacofuco- 
mo defamparada,cperdiola.El quinto 
esyfilacolaquel fuevédidarcra fierna, € 
aquel que lacompro,la puliefle enla pu 
teria.Capor tal r2zó comocflapueded 
zirlaficrua q deueferforra”, efiacaccicl 
fequelo [ca nones tenudoel vendedor 
de gcla fizer fana,nin d tomarel precio 








ben E Otrofi dezimosq el cóprador fucfTe 
de pan $  rebeldc,eneltiépo q quilicfsédar la fen 
iftud diétum tencia contraelpor lacola que ouiclle 


Barc.vt_nota- 
bile refre Se 
fequicurAbb. 
in.cpe.col.4e 
de re judica, 
nota:eciam q 
vbi próbatio- 
neslunt liqui- 
dar códénacos 
in ablentianó 
prefamiturcó 
desnatus ex 
conturacia: 


cóprada, Gnonquificllcaparclcer para 
oyrel juyzio:e porrazó de talrebeldiab 
perdicífielacofa que avia cóprada, que 
non feria tenudo cl vendedor de fancar 
pens tornarlecl precio. El feflo as, 
1lacofa q compro,quádo gelademan 
daronen fuyzioauia tanto tiempo que 
eratenedordella,quelapodriaamparar 
fegúd derecho, portal defenfió, fila pu 








fed_ propter feraantefi,clinó lapufo".Elfetenocs, 
malá cauíam y Pntá 

ven ta.8ibi fi dieron fentécia fobre la cofacompra- 
Bal.C.decon  da:mon clando delantecl vendedor, e 


trasjudistucel, 
¿e addecundó 
Barin.c. vai 
co, lidefeud. 
valla, ab ali- 
quo interpel- 
Larus futcsin fi> 
ne.Sibieriam 
idem dicic 


quando ladicronnon apelo* el cópra- 
dor.Otrofidezimos quetialgundome 
fugafle atablasS,o a dados,e cflando cn 
aquel juego vendiciTefa] guna cola, ola 
fugalle: li defpues delto vécicffen della 
enjuyzio lcomprador8, o aaquel que 





abíenseffeces — la quía ganado:non feria tenudo el ven 
juíla Se proba cedordeamparar aquellaco(a,nin tor- 
bilicauía. De E 


quo per Bald. narleelprecio.Ello mifmo feriaficlcó 
5.luco.po, Co 
quibust<siudimon ee Siciglosnoraino Losa HEdeappel 
fuperverbo poterit.Scibi camnotar Bart. quodemproredamaro ob 
contumaciam non poteflvenditorappellare : cumtunc non interfit 
vendenris,cum non tencbarur decuiétione. Sitamenex promibióe 
expreflaad hocteneretur,etiam emprore contuinace, tunc porel le 
cundum Ange. 
E non lapujo.Adde.l.qui. in prin fade cniatio.Bidem dic de 
fumpribus Semelioramentis Aaétisperemprorem in re empra: nam fi 
nonexcipiat,decisnon rencbiturvenditor,veelttex, norabilisin.l. 
idemquedclalianus.5u de acio.emp.Squa norarPan.Alexando 
8clafo.in.JuvenditoresT.dovecb.obliza. 
dnvonapelo. Adde.l herennius,5.caia.Fdceuiétio.Stnota qué din bo 
acaufactiar fi iclatafententia:venditore prefente tencrurempror 
appellare,venotatglo Bal.8c Angedn.d.$.Caia.Eitaintellige iflam. 
J.dum dicienoneflando delanteel vendedor. £u.Scilicerwtprocedac 
quando erar malácaufa:vel dabitabatur,quia tunc venditorepraten= 
tenon tenebicur appellare.Siverovendicorfitablens,tuncíifententia 
einfla Bcapparererex adtsciusiufitia,non tenetur emprorappella 
refecundúm Angel indidto.5.Caía,licerglol.ibi voluir concrarium 
fupes parte venditore.Scidewm tener loanade Imosin capicu.fina.colu, 
a.decmpúo. se vendi.gcidem dicunt li dubiumefleran fententia 
feciuftaveliniu/la:nam prafumiturpro fententia: Selic non tencbi- 
turappellare:(ivero fententiafitinialta reneturappellare.vehic.8cin 






































- d5.Caia.Scl appellanitin cafiin quo nontenebarurtenccar appella 
tionemprolequisvein.d.$.Caiawvibi glo.fuperparce pra(criptione» 1 Garrideres.Facitadidem quod haberurinydl Lucius dfdecnidio, 3 





e 


SS 


¿»Non teneturvenditorde cui 


k 


Gugae arables Et ficloquirar quando ludusefTerillidems:quafiin li y 
citoludonon habereclocumhzcdilpofisio:vtetiam vuleglo.in.l. fin» 
F..quarumre.aétio.non derurlicet Angeibiindiftindteintelligate 
«vendiefo. Ade, quarum reram ato non detur. 10 
Ub comprador.Quierar «coMufor: nam fi ellecalius qui emitage- y 
ret decuiétio= 
ne, vevoluit 











pradorconfintic/Te quefizicffen alguna 





Ia otofin.l.quod 

cola fagrada, delo quecompro,plazien minor do. $- 
a radizi Gde  "efticuiio. in 
dole,o lonon contradiziendo. E aúde Elofaperpare 


zimos que fialgúd fuezdicfle fentencia 
tortizeramente, a fabiendas?, contra el 
comprador fobrelacofaque ouicflecó 
prada, queentonceaquel juez gcia de- 
ucfancar,epecharde lo fuyo,porq gela 
mando tomara tucrto. E non el vende 
dor,porque el nones tenudo de ampa- 
rarlaJfino a derecho. 


te non omai= 

modo ad fin. 

fF.deminos $e 
ell de mente 

Barto.in.l.. 

quis cum feie 

ren fin.ffade 
víiicapio, pro 
empto. Áeion 
nerStephanus 
de Colla, in 
fuo traéta. de 
ludo.column. 
penulki. Sevi: 
detur hocetiá 

vellcifla lex 

cumfabdit. o 

aquelque la a 

ua ganado « 

¿cuÁdde An» 

fin. 

verficu. de 
inde quero. 

h € Afaliendas. 1 
ld fi per 
impericiam,ve 
in.lofipor ima 
pradentiam 
de cuidtio. 
8% quiacadem 
eftratio,quía 


Li). XXXVI. Como fi el Rey tomare elbe 
redamiento al comprador, non escenudo el 
Vendedor defaxer.gelo Jano. 





Si Lcariao otro heredamien- 
tovendiendo vn ome 20- 
tro, li delpues queel com- 
% pradorfuercentregado en 
ella gelo tomare el Rey, o otro por fu 
mádado,non estenudoclvendedorde 
tornar el precio Grelcibio por cl, ninfa- 
zergelo fano.E eltofecntiende quádo 
el vendedor ouo carta plomada!, del 
Rey, en queotorgaquele pueda véder 
eenagenar:ca fital cartanon touielleX: 
tenudoferia de gclofancar.ESfo mifmo 
dezimos queferiaficlvandedor toniel 
fe cartadelospartidores!, del Rey eng 
dixeffequele daa aquel heredamiento 








22. partita ter 
tias8cibidixi, 
8 procedir 
eciam fi emo 
porn nulla 








poriurod heredad o por partició:o por neo 
cábio de otroheredamiéto q le ouiclle — excoptionef. 
de fidciulTo. 


ULex.XXXP IL, 

one reial eo vendita: Sctradita emo 

ptori,fiperliteramplumbaram Regisfuicciiniunétum vevendat vel 

Alienecremiidem fiperliteram parcitorum feu compuratoram Regis 

resauferaturab emprore.b,d. 

curra plomada, Vid 4cica8 parta. 1 
¿Lan roxief?.Jmo videbacur quódlicettalem chartam non habeat y 
venditor,quod nontenetur de euiétione, cumralis euidlio veniarde 

plenitadine poteflatisprincipis. veinel.  decuiétio. 8: quia 

«uido defiétocxtraludicialiter:vtperviolétiam aufertur resemptas 

venditornon tenetur de enilione,vtimdufin.C. de aftio.empraSt per 

Abb.io.c.fiade emprio.Sivendi,verfi.(ed dubium ef. $e, poteft ici 

pin caflhuius.l.rex nonab(lulitde plenitudineporeltatisremiltam 

emptorimequeexiam extrañudicialiter, Ei perviamfa Ct nequeviolE- 

iz fur proce(lam:fed pervianiuris,¿k fernato ordinciuris, Beficven 

ditordecniétionetencbarur: fed quiahabuit dregelicéciam Bcautho- 

itarei talem remvendendi liberacurab euiólióne, Sec fingulare. 

Veldic q licerhicresexeraludicialicer:Sciuris ordinenó feruato fue- 

sitablata per regen:(ieñ venditornon habnitárege licentiamvenden 

diyadhuctenebicur de enitione:quiaprofadto principisetiam extra= 

Sudicíalicerprocedentis prefimitar.ve dicitelo.in.Lrelegatifide pee 

nis.Cyabcalijin.Iai.C.fi contrajusvelvtili.pabli.ALD. in capita que 

inecclefiarumacol.4. de conflitucio. Sficperiflara.l.limitatur diéta 

1.6.C.dea8io.empri. 






































* 







millo. $ 


je 













dic. (E, Mies, 
llege có 3wln  venditio= 





a d áibnenas. e 





Titulo V Dels vendidas e compras. 


ot. 
l vendedor. Imo debetefTeplen 
hfcoyvelveze,vrin la Cudef 
¿Cone fífcas rem quatn vendidirenins 
juviafagta emprori,vendicor non rencbicur, via 
emp. 81.0 





fecumisexquo tas 












na. Cade aótio. 








impradentiá, 
1. de cuiétio» 
é% fupra eo. La 
prox. in fine, 


tomado*. Caficl Rey gelotomafle al 
comprador,que fuelle entregado ene- 
llo,defpues non feriatenudo el yende- 
dorbde gela fazerfaná, 





abílulic em= 
prori véditor 
nó tenetur ad 
tales futuros 
cats. del, Lu- 
cius. 


LX XXVIN.Quales pofturas o pleytos que 
Fexen el vendedorye el comprador :ensrefi 
Jon valedoras. 
Olturaopleyto que pone 
trefi cl vendedor có al 
que cóprala cola del,Cfolo 
PS, ss ue nófea contra las leyes" 
delte nucltro libro, nin cótrabuenas co 
Mtúbres*) deue ferguardada.Orrofide- 
zimos,queficl vendedor, cel compra- 
dor ponen pleyto entreli que el cópra- 
dorpaguecl precio a dia feñalado : cf 
non lo pagare aquel difiggue fea desfe- 
chutporende la vendida,quetal pleyto 
como ciltecs valedéro:e gana porende 
el vendedorlafcñalf, ola otraparte del 
precio quele fuedado,fial plazo non le 
fuefechala paga toda ola mayor parte 
della:c desfaze fela vendida. Pero con 
todocftoen fucfcogeñciates del ven 
dedor,dedemádartodo el precio, cta 
er que valalavendida, o de rcuocarla, 
teniédo para fila feñal,o la parte del pre 
cio,fegund que de fufo es dicho. Edck- 
pues que ouiere cfcogido vna deftas 








mibus fune fer 
wanda pacta 
non flant 
raleges vel 
bonos moros. 
Jtem in paéto 
legis commil> 
Lori ad diem 
nófoluto pr 
jorefcinditur 
védicio fivale 
vendicorScip 
de lagrargr are 
xasvel partem 
preci; folucam 
< porelbva- 
are fi elegi 
rel 
contrariu: 






























emptor relli- 
muetrem Sins 
terelle deterio 











reliuanturar 
resh.d. 








Perl cofas fobredichas, nó fe puede defpues 
de paétis, 8 a 

in! El arrepentir, de mane quede quella 
ds mul porquer laotra. Otrofidezimos, quel 
tall. 


clcomprador ouicfle refccbidos algu- 
nos frutos dela cofa,que afsionicecó- 
prada,que los deue tornaral vendedor: 
fueras ende fiaquel que la vendio non 





bres. Addere» 
gularis non 
cit obligato- 
riu. deregu. 
jurlibas. 

4 9. ea desfecha.dlota hc rerba quia font porinde acíi dixifTee res 
fitinempra,que funtverba,l.commilloriz,vein.l.fina.iFdelegecom 
millo.Sl.commilloria,C.depadtisinterempto. Sevendi. non ergo 
illa verba,g res firinempta funt de formasita quod aliasnó fiartrané- 
Jatio domini]: fed fuficiant verba equipollentia, quod nota bene 
contradicram Angel in.l.qui calege.C,de pagtinterempto. Seven 
di.notactiam quod non elladeó fpecialein pado legiscommifloriz, 
quoad translationem don.inijzqui ficidemn nomivibushabentibus 
vimrebolucinam princiyl:contradtus.ve dicitBald.in.l.calegescolum 
mia yeso dica C decond ob canl Paul, de Cali cial 
fade donatio.wbi dictr, q (1actaménic;yecaufa non fegunca habearur 
datio pro non faéta quodeuncazi poteftrei vendicationerquia vide- 
turretrotranslatam domintum»ficurin padtolegíscommillori,vel 
adiectionisin diemsquiacíteadem ratio.Sidemtenercófulendo De 
ciusconflio.187,col.pe.nume,q, 5 cum BaltranlicAlexan,in.1.quí 
abíenti.y.1fl.deacquinpolTe.Barto.tamen Ge Angelin dial. 
donatip, tenuerunt contrariomimó: quodéát Ípeciale in pato legis 
commilloriz,Sidem Bart.in.),6 hominemfl. de víucapio, Sciftam 





























ul 
1. de 


24 


diciteflecommunemopinio.Alexand.confilc.colnywoln.1 fed an 





opinio BalaPanl.8: Decij $: crterorgn: quihhoc temucrunt equitate 
fulcitur,¿eratiore Nota etiá quod al hve qppaétum legis commitlo- 
size vel equi pollensoperetur tráslacionem dom 
ditorem,requiritur:g interponaturtemporecontraélas in ipfo con= 
“tra. $ 








quificfíz tornar la feñal, ola parte del 

precio q ouielle refecbido:caentóce nó q a 
aancioste dl védedor 3fcose 

deucaucrlos frutos. Pero fiel védedor ton 





dicit lol. 
guin abem 
púione E. de 
pas ln veta 
bo. cogitur. 


quiñere los frutos,tenudo esde dar al 
compradorlasdefpenfas, que ouicffe fe 
chas cn cogerlos *. Otrofi dezimos, 
qa védida fe desiziclle, e la cofafucí 
fee mpeorada por culpadel cóprador: 
demiétradlacitóuo,quees tenudo de 
mejorar alyédedorcl empeoramiéto!. 








cuwquintocon. 
firmator, 

€ Grafeñal.EGú y 
firde hoc non 


Ley. XXXIX Del pleyto que el' vendedor fa e e 


econ el comprador cuyoes el daño que Viene 
enla cofá comprada ante quel entregue. 


o ¿Leyto faziendo el vendedor 





expreffum, ve 
l.de 


bic $ is 








ES [conaquel quecópra, que tila= carglo old 
BYE cola q le vende fe empeoralle  fádusiinpoi.fa 
operdicllejante quelacntregaflealcó- pst verbp 
> didit. eo. 





prador, Gtal daño, o empeoramiento, 8 
pertenezcaal vendedor: entonce dezi- 
mos que feria el peligro del quelaven- 
dio*.EMTo mifmo feriafilacofa queven 
dicfTe,fuclle vino diziendole al compra 
dorquecrade tallugar,o detal natura, 
uele podria guarda non daña 
quefe podria guard: que fe ond: pol diem 
ría por vn muy grand tiempo. Cafife  Eutá tolutiont 
dañalle, ofeempeoralle, antequeloo-  pretiumpera 
vicfle entregado, fuyo feria el peli AE 
'gado, fuyo feria el peligro, 


lA 1 PeUSro,  poftdiei, 
enó del cóprador. Otrofi dezimos qlo h o cagor losa 6 


Uefiogend 
Adde.d If 
lus Sr clegan= 
sl 

ter.vbi, 
de legecomif 
Lo. renuntiare 
tamenvilerr 
paéto Jegiscó 
millora, Á 















milimo feriafifupielle el vendedor, gel era 
O ccly So Ftoluta mac 
vino cra talque fedañaria efe callafle!, mo, 


%Ley-XL.Del pleyto que el Vendedor pone enla i El empeurar 7 
cofa que'vende fo condicion, miento, Adde 
EQU Donne fees. dele Mandos, 
“ENE A Silos omestlasvédidas o 
y ad 
izcelvédedor al com 


LEMON prador,védote tal mi viña 





anValerpagtum 
vt venditione 
perfe cta (an: 
onem resdeteriorarerur,periculú fit venditoris, leemvenc 
torvinum alleueransvíquead certum tempus duraturumaut cum (cd 
retdeteriorandum tacuittenetur,fiantetradicionem vinuin deterios 
ravetur,hd.Habuicortum ¿...Gvina..deperi.S:com,tei ven, 
k Del que larvendio. Adde,l.fi invendicione.fEde peri.St commoxrci y 
vendi. - 
1 5 fe callefe.Debetergo venditorviniadmonere emprorem deboni- y 
tate duraturavel non duratura, 6: propterfuam malitiamibiracet ius 
eftpesiculumlicetin (pecievinum (itvenditum,vt bic Sin.l. vina, 
fr.deperi.Stccommostcivendi. 2 
Uiex, XL. E e 
anSivenditiofiarfiib pato adicGrionisin diem, vel dicatvenditor:wven 
do tíbirempro certo precio:(ed (aliusvíque ad talerdiept melioré 
conditioneatruleritresfitinempradfi alias malus pre alerar deber 
venditor dehoccertificareemptorem quiprafertur tantum dandoza 
liasreflimetrem cum fuétibus:nifiaferens meliorem conditiqnem. 
fit feruus vel filius venditoris: quiaprelumicur gias confilio facer» + 
hocdicite 2 
B AE 




















ES 





inprinffdele Ad tic. 
ge commillo. de in dié 
4LexXAXX1S, adieciios 


Quinta partida. 





n demasporella.Ecficpadtam far inremnóio perfoná, quid ra 
men fidicererurlalius mselioren» condicione «culeric difcedafab em 
ptione;vellireslitinempiaan ; i 
Jensrem eodem ppretio S ruelí 
addi£tio.cicitqp nonlicer Bal.ibireferat glo.dicereg licScitaipíeno 
tara fedeudic 










d adi Z E . 
alar E tátoprecio,fobre tal pleyto,q li yo 
e e allare quié me de masporella?,fafta tal 
Pipa SAL dia? qlo puedafazer. E dezimos q fila 


vendidafucfle fecha delta guifa,cel ven 
dedor fallafTe fafta aq! dia quien le dicl- 
fe mayor precio porla viña,o q lemo- 
Araflcalguna otra mejoria, q clotro le 
prometiaa dar en lacópradcuccito fa- 
zerÍaber“al primero comprador, quan 
ta es lamejoria q cl otro le prometia a 


militar cadem 
ratio, Scvule 
etiíBal, Azo. 
tame la lima. 
C.depadisin 
ter empto, Se 
vendi.col.fin. 
tenerid quod 
glo.fubdubio 








force, tutene . l É 
qddixi. dar.Eficl le complicrcaquella mejoria 
2 ba7uldis.Quid — dene la refcebir delfe dexar lela viña- dá 





fi fiacline ade 
jeítione dici, 
nezue exiádis 


dole cl precio fobredicho con lamejo- 
riaS.E fi efte nó quiñicre complirel pri- 
mero comprador,nó vale la védida. E 
estenudo cl cóprador detornarle la vi 
ñacó los frutos ” qreccbio della, facan- 
do ende primeramételas defpenfas q 
zocn coger los.Perofiel Gpujallecl pre 
cioalsicomofobredicho esfuelfefijo o 
ficruoi de aquel q védio la cola, o otro 
¿fzicfTecngiñolamére* porfu cófejo 
eltoncenon feria tenudo elcomprador 





catur inperpe 
tunmian tune 
pobsitvíquein 
perpetua 
ferimeli 


meliore 
pÍ 
Vielicafisins 
L.figshac leg 
f.dereivenai 
ca.vbi haberur 
«p valer pañtú 
fine ad 

pe ceras 











a detornarla,ninde guardarel pleyto. 
denadiecios  VL9-XLL De la pejfura queespuefa abre el 


peñorfi man fuere quito a dia cierta fifueffe có 


€ 
5 prada della tiene a peños fidene Valer, onome 





¡pprobetvenditor.,vein.L.( venditor,verfic.fed fi nen- 
diemadicétio. 






Unejchir del. Adde.lanecefle.Bcqua dis fupráca.linglo.1. 

con a mejeria,Etficnon requiricur quod ¡ple folusolferar ¿Scitain= 

celligicar.Llicer.fEco.vedeclararibi Alberi.poft Richar.fruétus tamé 

fi quospercepitinterea quod aliusmelioren conditionemattulit de- 

betrellituere venditori,vtinl. itern quodin ff. co. quia non haber 

remex primo contraétu fed ex nouo,undenon lucrararfrudus.vtno 

tacibiBal.ScperBartinal.A.Edeiurefilci. 

8h dconlasfruros.Adde.Licem «8. fivenditor.f.deindiemadicAt. 

9 1 Urñjoofierno.Adde.Llivendicor.$.fed pupil 

10 k dl engañofumente. Vtin.d.LÍivendicorán p. 
prorlubiecicalium emprorem. 

MexXLI. 
3oPaAum legiscommilToria inpignoribusreprobatursnifi comueneric 

inrerpartes quod pro pignore decariaflum pretium arbitrio bonivi= 
ri.hocdicit. 

1 1 anto podrie'valer.Concor.1.ifiandos 
dicaturin padto,adarbierium bonivir vehicfabijac 
dicaciultopretio:quiaillud deberdeclarariarbitrio boniy 

irca.fi.Cadeiure domi pe.quinimo dicir Bar. 
¿delolurio. quod Scinon dicarurinftopreriodúmodo non dicarur 
pro debitointelligarar,quod vendet vel dabitin folurúproiulto pre» 
tio, ¿alleg.d.5..tedvidernrobllarcifa.laScl.2.cicaz ca part. videie 
bi xpollecfuflinerididtum Bar.vein dubio incelligacuriullo pretio. 
¿idemquod BarcnerAbbn.cgnifcante de pigno.ramen de- 
bitorpollidereelibezabimr oferendo (eu oluendo debi. 

defolutio,Bal.8: Ange.inal.,.C.de paétispigno. 

Mm ,Lsuja poraquéllo.Idem dic li daturin patto : pignoro tibi hanc rem, 

¿£ finon lnero cam infrá menfem :munquam pofsim ¡pam amplius 

lucre. mam idem eftacfidicarar ,qp dominium ficapud creditorem 


dash 


os 

















4. Kibi vi. quidfism- 








-quánis 








glo.nora.in.I6.C.depatt:pigno.Balún.c...colux. defew, datin vi. 
cem.l.commil y 
n de xpeiós.Sitamen nullo pignoreconflituto debitor pacifceretr cú 3 
mutuante,vefinon fol: erithincad menfem talisres,vel domus de 
toristitemptactedicori pro debito,valeret pactum,veefttext. nota, 
in.L.G.f.decó 
rrahé.emprio. 
Balim.ca.col. 
2.vcHÑi. quero Y 
verivaleatade $ 
vi P 
















¡Mpeñando vn ome a otro 
¿alguna cofaatal pleyto, q Á 

la non quitafle a dia cierto: 
E Slque fuc[Te fuya comprada, 
deaquel quelarelcibio a peños:dando 
o pagando fubre aquello que auia da- 
do quando latomoapeños tanto quan 
topodria valerllacolafegú aluedrio de 
omesbucnostal pleytocomocltedeue 
valer. Mas fila comprafle de otra guila 
diziendo a(si,que fiziatal pleyto có el, 
quefilanóquitafle a dia feñalado, que 


feuda dat 
cem legiscom 
miffo, fedan 
iflud pañtum 
pofsit fieri cú 
hideiuflore,dis 
cendofinóex 
traxero te ab= 
obligatiócifla 
pignus quod 
pro indeinnin 
tatetibi dedi, 
Sir tuum loco 








cada 
fuelle Suya,poraquello" que daua fo- Pas 
bre ella apeños",entonce non valdria — verfic.fednun 


quid.colu..te 
net quod fic 
8: 9 Ipeciale, 
ficin his qui 
pro alio obli- 


el pleyto,nin la vendida. E por:efta ra. 
zonnontenemos por bien que vala tal 
pleyto,porquelosque empreftan odi- 


nerosaotros[8bre peños, non loquer- — gantur,vehoc 
rianfazer de otraguila.E losomesquá — modo feruen» 
5 PR turindemnesz 
do cltouic/TenP muycuytadoscó muy Edie 
grád menguag ouieffen,farian tal pley fumin.d. ie 
ena li in prin. $e q. 
to comoclte:maguerentendicfTen que hocie o 
feria afu díño. in.d.ca.i 





2. in fin.fedad 
uerte quía gle 
nonponitexé 
lum,vt Bald. 
cilicer quid 
pignus fit dar 
tum ipliideinlTori,nequectiam in cali.d.1.£virdacamfidciufTori:fed 
creditori ét ideotenendum ell contrariumin cau Bala 8e ita vale Al- 
besi.inad.Iefinprinc. 
ss queprefan Exverboiltoinmuitur quódiftud patum.l.commil 4 
foriarin pignoribus reprobetur,quádo pignora darenturex caulama 
rui,8clicnon fiex-alijscaulis darerurpignus pro debito, feddicendú 
eftcótrasiuna,cum indifliná e paftumi(tud reprobatumficin pigno= 
ribusyrrin.Ja.8.C.depadtispigno.Scprobaturin. fin prin.ffde 
concrahen.emprio.S ín.l.quanuis.(Edefolutio. SctenerAnge.in. 1. 
fundas.5.finaf de pigno. de quia magis frequentatur in pignoribus 
excaulamuuiifta.l poftichoc exemplum. addecapit. Ggnificante. 
depigno.fed an fanore dotisvalcatilludpadlum in pignore dato, ( 
dosmon foluatur viresinfrá cale rempus?vid, Bald.in.d.cap.1de feud. 
darán vicenal.comaillo, Se Bal.nouel.in traéta.de dote.fol.22.colz. 
verlicaquinquagelimum primum priuilegium,vbitenerquodíic, $e 
anpofitrenundarihuiciuri (licer qó tener padtum legis commil 
forizein pignoribus:gl.SeSaly in.J.i.C.depadtis pigno. tenent quod 
non.dcidemtenerloa.de Imolin.d.c.Significante.colum. 4. quiain 
rroduétumeltodiocreditoris.neque firmabicur hoc pau juramé 
10,licer iuranspropteriuramentum tencatur ad obleruacionempadi 
fecundiim Bart in...fi quis proco.colu-4.ff.de fideiullo.grin,l.Seyus 
BAugerius.£.adl.falci. $e laréperloaade[mol.quemvivin.c.(ignii- 
cante.col,5.8c.6.de pignoribus. 
P Couandoc/huxiefensEx hoc innuit, ep valetifud padtum appofitum $ 
exinteruallo.Lticius.f.de pigno.adtio. 8 incelligeveper glo. dBat. 
ind.loquamuis.fdefolu. 


Ley. XL11. De los que Venden por cierto pre- 

cioa otros alguna rofa con condicion quel vé 

* dedoro fubcredero la puedan cobrar tornán 
doclpreco. 


o 





























Uiex.xL17, 
a0Padum appofitam de reflituenda re vendica quandocunque pre- 
tum dareture(tferuandumsaliás poena committicursdc ea comilla 
Temansrespencsemprozemenilifuriappeltaratommanene pato 
ula cuncrellituererarres:8ch cam.non haber empror foluct intere£ 
(e hocdicit, 





le 
gl 


Adtir.C, 


pal 
no, 





Innou.re 
.. 


copa. 
6xitas. 
bio. 





Titul.V De lasvendidase compras. 


1 a Quando quier.Sedvlazad quod tempusporeltofferri pecania vigo= 
Í sali 


re huius paétisfiper hoc funtopinióes, náquidá dicúr plempar 
vfozad trigintaannosyalij v(q;ad quadeaginta.verefere Alber, 
Cadepactisinterempr.Sevendi.lafo.in.Lpetens.C.depadtis.colú.4. 
verficu.circai(ta,vule quod huiciuri pre(eribacurcriginta annis refe 
sens ita decia 
difle Ang.con 
il. 55. incipie 
Guiliclmus,8 
Francifcus, $e 
idemrenetibi 
Phil.Dec.col. 
2,neque dicic 
obítare.I.quid 
finolic. $. qd 
ita, verh five- 
rÓó conuenc» 












O Rcierto precio vendiédo 
vn omeaotro alguna cola, 
poniendo tal pleyto entrefi 
enla védida, q quádo gera, 
Gel védedor?,ofus herederos",tornaf- 
fenelprecioal cóprador,o alos fuyos q 
fueflen tenudos dtornarle d, agllacofa, 















mutaced,  afsivendiclfe: dezimos q fi tal pleyto 
o fuerepuefto en lavédida,q duefer guar 
cur qud li 5 : z 
iden dado,efielcóprador,ofusherederos,nó 
inperperuire  Quilieré guardar el pleyto,nin tornar la 
o cofaafsicomoesfobredicho,/ipenafue 
ler conuentio 
«eperillútex, 


itatenetin pato de retro vendendo Fabian fro traftat.de emptio. 
¿evend.in.3q.feptima.q.principalis.8c And 
vol.1.6e Fulgo.cóf 1r.S.8c.P.ciues.quiailles.ve 
“Angenonproceditin pratcriptione odiofaqua 

rein odiunnegligentisyvtelt peateriprio y 
potell renútiari,vt etiam tener Celtic 
io.in.l.ncmo poteltffdi 
cijvideturadherédó,quiave 









declarar 
¡nuroduéta ell mes 
isintasnnorum cui non 
unior Doétorum opi. 












:za.. chic opinioni Ange.lafo, SDe- 
dicitBald.n.c..col.z. fuperverbo quá 
docunqu.d nvicemel.cómilfo.de plano fatendúefl, quód 
iurioffer cribicur, quando e(t pr.<ambulum iurisagendi.l. 
fina.C.de bonisaudto.indi.pofi.Seforte hodie per.l.6.in ordi. Tau 
Yi.praferibereturlmiciur (patio viginti annorum ,cumifta ficatio 
crfonalis,vein.d.l.2.C.depactisinterempto.Scvendi.poters tamé 
oclimitaretripliciter. PrimoniGitempusellet prefinicam áparcia 
businfia quod polsicredimisnam tunc hue tiemaas triginta anno- 
rorafiue minusillud attendetur,de maiori tenctdiétus Fabia vbi. Sa 
8cquiaaliudviderur renuntiarcin cotam prefcriprioni ,aliud teme 
pus ftacacum pr ¿lolR.authen.quasaétiones.C.defacro- 
Lanéteccieikefacitficutio annos.fE.quib.mod.v(usfru.amittatur, 
8cquodnotar Angeo. l.centelimis.in fprincip.(E de verbosobliga. 
To Faberán.Luf 40.anno.De minoritener 

d «in quodam contilio.S Sogin.confi. 
praterca.Secundo limita,nifi conera 
fuprapoltBald.in quodam con- 
filio quemibi ipferefert.8cide dicerem. échic tercio limicabitur, fiel 
fetenormitas leefionis in precio fimul cum padto deretrouendendo: 
quiacum fecunduny opinionem multorum prefimaturcontradtus 














































víurarias, (¡cum hociungatar paétum deredimendo perpetuó fet- 


uandumeefTer exiam.jowanniselapfis.Scnota bene. Quid tamen Áipre 
fixo certo termino conueniatinter partes, quód non obfter termini 
przfixi a contrahentibus lapíus quoufqueinterle fuperhocconue- 
niant(uper maiori termino dando,vevidi defadto, Scdicédum elt y 
tancnonobllabitlapíastermini,ytin fimiliteadit norabiliter Paul, 
deCalt.confi.1.col.fi.volu.cincipitvilo libello.Kprobaturin Cle- 
men.quandiu.de appellatio. 
«quel vendedor.Et an ins competens ex hoc pato poGircedi alijper 
venditorem.Ang.in+l.ad ofticium.in fi. f.commusdividun, tenet q 
non,éceltmuleumnotandum.cogita tí (uperveritatehuius dit, 
€ Ueterederos.L.icethocnon fuerarexprellim in pacto:fed tantú devé- 
ditore hocius competerer haeredibus,fecundumglof. cómuniter ap= 
probatamin.d+l.2.vbivideper Do£to,quandoiusofFerenditraníear 
ad haredes.Stinal.li decem cum pericro.ff.de verb,obliga 
4 d € 0crornar. Nota bene quod licetnon dicatur,qud tencaturrenen- 
deresfedtantumreddereadhuc cogeturemprorpracil? ad traden» 
dumrem.vtparerexilta,l.circa fin.cumdicit. el comprador estenas 
dodetornar,Bcc.nequeliberabiturfoluendointere(Te,Sefic deciditur 
hicilla quzflio,in qua laborauit Socinus confulendo confil.253.vol. 
asin cauía dominiloan. Francifciin.zadubirarione.(itamen promife 
rattantumreucndere,écnon redderetuncliberarecur praftando in= 
tereíle cum tencatur ad merum fastum.veper Bartol, in, l. (1 idcinf+ 
for.5£in.ffade leg.n8ctraditSoci ón dic.confilio. 
5 e € quificrenrecebirla pena.Inmuitquod fi vendicor nolit agercad por» 
7 au fed vtres vendita ibi reddatur ex pacto, quod poflet, Sita ct 















sb 

















umm 


Pe 


” 


25 
dicendum,quía S«perlipulacionempcenalem nó 'nomarur ao ex 
venditoadreuendendum $ potericvenditor eligere, quam vue. ve 
invpredia Fdeadio.empr 
UT ornafíelacofe,epechafje.hdde.34.tituancapart.Squeibi dixi. 6 
el comprador. Quid li ¡ple emptor vendidicrem ali) ,an  primus 7 
venditor offe 
sac pretium 
primoemptos 
Tivel fecundo 
poÑit agere, 
ve fibi reddas 


re puefta en el pleyto,dcuela pechar.E 
fiel védedor,o fusherederos,glieren re 
cebirla pena", deucfe partir delacolavé 





dida,fucras endeficlpleyto fucpuelto, .. turreswideba 
Gtornaffelacofa,e pechaffef,lapena. E A 
fipenanó fue pueftacnel pleyto,entóce — datar hos 
elcóprador3,cstenudo detornarla co- y fit per 
faen todas guilas!,fi escnfu poder: efi a 
en lu podernonesideuc pechar,al vé z C. de pa- 
dedortodoslos daños, clos menofca- e beveadia 


vnde non có. 
petit cótra/in 
gularem fica 
coflorem.vtin 
1.4i.fdecontrahen.emptio.in cótrariucn tamenimó quod detur pri 
xo venditori véiliszei vendicatiocontra fecúídi emptoré, facittexte 
inlficumvenderctvbi bonus textéE.depignosadtio.Bcperillárexr. 
inpadto.de rerronendendu hos renctibi Pauade Café per.l. lexcve 


bos,quelevinicron porguenon torno 
aquella cofa,que alsi auia vendida. 











£tgali.E.depizno.tencretiá Cumanasin,l..infi.Adedona.É tenet 
etiá Soci, quzftione que verútur inter illuftrifsimá 
ducé.so voluicAlex.confacavol,1,cu'refpóderS 





in.d.con(,S certe ditú Pan.licét(tridto iure nó polTetforte defen: 
quialex (ici venderet,in quafandatdidrúPawintelligif.qí creditor 
nó vendacré:led ius (uúpignoris.Selic nimirú(i debitori dño compe 
tatreivédicacio,vere/pódet Alcxá.in.d.confi.xo. prarterea longein- 
tereltanazarcreditorcontracú,quiemitráfocreditore, qui viderur 
Adebitore emillecñillo paéto, la.C,creditorécuidios 
in glnondeber.Scin.1.G ob caulam.Cadeuidio.quo cafupracile cm 
por tencf adrem rationepaéti de reuédendo,ve hic;anagatcontra 
fecundúemproréúngulacé(uccellore,cótra qué mullá haber aftioné 
nequercalé neque perfonalzadrradódicdicráci Pau.de Caft.maxi= 
ma aquitare fulcicurlicernó poÑit de. 
Linglo.fin«Sc quid li emptor emita duobusvéditoribusfimul e 
paco 8cvn? ti ox e elercomere pants cogaturempro vide 
turgó prexn.l. qdante.$..cú duob'(equ.Edein die adieGio. 
Scpilá.LitarenerBarán.L.G gsaliú. ide folurio.vbi S:Pau.de Cal. 
Bi cui víusfruétas. AEde víuafrua..legasScidó tener Fabia. de 
Gcsind.uo rara empr.Sevend..q7 q principal. oan.de 
4i.C.deagric,8cmáci.lib.w.ScaddirPau.de Caft.in. d.Jufigs 
aliaun.hocprocedere,eciálivnus ex véditoribusparatus istotumre- 
enere,Screfanderetorúpretiú, quod nota Sriden tenctlaréSocscól 
16.volum.4.incipityanno di.8addeBald.in.d.L2.C.depadtis inter 
emp.Stvendlarélaío.in.l.ipulacionesnó dinidútur.co.g.H.deyb, 
obli,8cnota q í emptorg emitfub tali pacto obligerréemprá , ante- 
¡ná ibireemator,refoluitius pignoris,ivéditorreemat:qa ex necele 
itaterestranfitad venditoré.ve not.Barn.lin diem.(f. deaquaplu. 
arcen.Bcin.l res.ff.quib.modopign.vel hypo.fol.8ci 
Marco perilldrexe Abdein disadieio.Alox.cób.q5.oL incas 
fa Sclitecola. Sc quid fifunt pluresh eredesemptoris Se ynuspofi- 
detilláre.(olúmiodo vel cóltercú alijsyanille condemnari debeat ad 
toti*reireltiturionévi.Soc.in.d.cóf.153.dubita. 4.vbicócluditqp fico 
Gvifas Dicvedixiin glo.preccedecidip verb,tornale,in cad. 3 
¿C£nfu poder nocs.Intelligedolo vel culpa,feufaéto emptoris.vti 
hominé.fEderci vendicaSc.fiferuú.s.idemque.f.de verb.obli.ná 
prremprazne moránóteneretl ex legaicana.citil deves 
o.oblig.Scquid (¡ex necebitate diftraxeritavid.Litemíi veberatú. 
Su.faderci vendic. 
UDeue pechar,Si ergo res deuenitin alium comuenituremptor adin= 10 
terelle,vthicécfacit contra diétum Paul. de Caftr. in diéta. l. cum 
venderet.vtdixi (uprá eadern.l.in glo/I.(uper parte el comprador, li- 
cétifta.l:non concludat:quia polfetintelligi, ve verunque ius habea 
venditor,velagendi ad intereflecontraprimumemprorem, qui rem 
alienauic, vel véilireivendicationecontra fecundum emprorem, ve 
dixit Paul.cuíus opinio tune dejure procedere pole», quando par 
¿un de reuendendo concipereturvesbis diredtissCcilicet, vetali cafía 
reslitinempta,vtdeclaracidem Pan.in,L.fidtc.Codepadtisinter emo 
prosscvendi. z 






























































Partida. yo 





Quinta partida. 


tex, XEZIT, 





39 Non valerpañtumintervenditorem Scemptoremsvt res que vendi 


2 L d/ender,Bi 





turcerrisperfonisnon alienetur: Gefi contra fiat: dominiam redear 
ad venditorem incurtictamen peenam fifuericappolita: Bf nófuie 
appolica tenerurad interelle.h.d. 





Uovinfus bere- 

derossNon.et- q Lgy,X L111.Quefiel Vendedor pone cb elcom 
go proñibitio E ed 
so peoiibido—* prador quenon Venda incopeñecofi 4 omes 
do fión emo febaladosdeefergnardado. 

proritcanfiter — pero 


¡Aftillo,o torre,ocala,o otraco 

d fa qualquier, vendiendo vno- 
PEA 328 mcaotro ,atal pleyto: quecl 
auth. de reftí.. comprador ,ninfus herederosamunca 
fideicó$-0003 To pudiellen vender*, nin enagenar “a 
elcols. Ed omesciertos feñaladosporfusnomes,e 
E E psohi= ficontraefto fizieflic, que torafled cl fe 
hno pnóalie Horio al vendedor,o 1 fusherederos,de 
nér extédacu  zjmos, que tal poftura como efta non 


ad omnesht vales E porende maguerel comprador 


ligaf uñ depri 
mishacedibusemptorisprolibitialienare?Bart.poftlacob, de Are. 
in.].lucins.s.femproniz.fE de legatazadicir quód cumilta prohibitio 
£sétafuitindefinico de harredibus porrigacur ad omnes fuccelfores, 
per.d.llucias.in psincip.Sc.L(iplures.cod.cit.Scin auch.de refli.fidei 
comuil.5.a.Scidem voluicBasto,poll Din;8cetiam Loanade Imol 
Lfiliusfamilias,$.diai.£E.deleg.1.Romanusin.l. fi quis hliusfamilias. 
5.fina.fF.deacquirend.hared. Alexand.confi.56.cola,volu.r.confide 
ratisverbisteftium.Sec.Ecnotabiquía Salic.in.l volítas.C.defidei, 
quierensdeifta.q.reliquiccogitandum nun faciens mentionem dedi 
étisdoftoribus hoc decidenúbus,Scfacic,l.in annalibus. C. delegar. 
EL heredisappellacione,Scibigl.Kf.deverbo.fignif. quid idixeric 
e nonalienaretip(e,nequecius li an prohibitio filiorum extédarar 
ad nepoteseDic g.non fecundú Bactin.d.5.fempronis,Se Bald. ESa 
Jic.in.l.volútas.C.defidcicó.6 probacur in.d.Senosigituranauth.d 
reftifideicomni.Sper Bart inad.$.dini. Baldo, .citius.in princi. 
deliber,8:poflh,quod intelligeynitialiud appaseret ex verbisprohi- 
bisiuisalienationis,8 ex ratione curprohibetur, vt tradit Soc, con= 
fil. zos ola .viistellamento fpe£tabilis,Ekc.coluim.12. 8 3.faciclpa 
teros.fanduma(fde leza.z.64 quod ¡bi notar Bart. 
volíitas.C.defidcicom.dicitquod olim)veitadixe 
sin)io primo latoreiwrisciuilisantequam fuperuenirene plena no= 
miau Jiffiniciones nomine venditioniscontinebatar omniscom= 
mutacio.vein,l.flatuliberiá ceterisos.quintus.fde arnliberahodie 
prohibitavenditione,non videtarprohibita donatio (iuepro= 
beator álege,fiue ácontrahente, vedicieBald, ibidem.(i veró pro= 
hibeatur vendicio 4 tellatore ,tunc oporter confiderare caulam ab 
ipfo pofitam. Bcan au ficannexa perna vel fit annexus fayor, vi- 
deibipercum column. fina latiuspereundemin.l.2,C.devlucapa 
pro empro.fcdan prohibita venditione, videatur prohibita permu= 
¡0:Bal,S: Alexandiin.l.fina.pertext, ibi. FE. de condiétobcau- 
£amyin ftacuto volunt quod non.notarSpecula.ticu.decmpt £ven= 
ddicio,S.nunc dicendum.verlica,fed pone ftatucum.Scfacictext nor. 
.c.t.de his que funt ápraila,fine confen.capitu.vbi vide per Abb. 
¿intellige nific/lemusín materia non odiola,S: famorabili, Semili- 
taretidentitas tationis ve latius tradie Jafo.in dit fina.tertio nota- 
bili.Sc dicirglofin.).quemadmodam,C.deagrico.Sccoli,librunia 
verbo vendi. Se. qudcoloni prohibici vendi non poffunt permu- 
tariymeque in emphytcofía daci. Sc hocpropter fauorem pe 
vedeclaracibi loann.dePlar.(cilicet,ne agrorum cultura deferantar. 
vidcibipi ' nota benequód prohibitiovnius contraftas,non. 
extendat fe adaliumcontra£tum alteriusrationis, Speciciwvein.l. 
fin,C.de pradijscuria.libro.10.8caor.Baldin.l.r.columna, 7.C.de 
inofiic.donaio. : 

Sul hocverboomnes(pecies alienationis comprehen= 
duntur.vein.l.fina.C.dercbusalic.nonalienan, $ cap.nulli. drebus 
ecclefi.non alien. quinon poteltalienare perpaétum deber facere 
¿<curare,nealienetne ex difpolitione legali.l.codicillis$.penula. E. 
de legao.8cperBald.ín,I.hac ediétali,1.col.Codefecundis mup.8cno 
tabene qp alignatio propris loquendo eftillaperquam dominium 
rransfertur fe£undum Bal.in.d.].fin.quod dicienotandum pro flat 
tis.veeltrexe.notin. lr. ff. de fund, dota. Stan phibitus alienarcinc; 
dacán peenam bi tantumincipias, eu tentar alienarezvi,Bart.in.lqui 


ad ¿cios hare. 
desyuilihoe di 








































































































































abfenti.51Edeacquir.poleCSBald.ino.1.colf.Cul e 
nomi.Staduerteg non po!Teailenare rei non el de difíinicione do 
minij,vnde liceclionprobibitus alienare:non ideo minus dicitur zos | 
fuaplenoiure,vein.l.generaliter.H.de fidcicom.liberSenor.Bald.in | 
L.voluntas.colum..C.de fideicommit. 
d UZornafe. 
o fusherederos, fizicfTen contra la po- ona 
ftura:non podria el védedor,nia fus he videturperpa 
rederos, eftonce demandar poreltara- “um, alíc- 
ñ cd natione faéta 0 
zon,la cola aaquel,que fuc delpuesena res redes 
genada.Pero li fuelle pueftapena ental — venditor 
pleyto,temudoferiaclquelafizo delape Fe pie 
char,ccldaño,e el menofcabo£ quel vi 1.ficha 
niefle porefta razon. Eclte dañoe me Pana 
A vndefivispro 
nolcabo,3ue ler apreciado,có fura del hibese aliena- 
econ eftimacion del fudgador. tionem, ita q 
mon tran(eac | 
GLey.XLITIZ.De los que en fu reftamito idefien- 5 
den que fucafllozo torrejo ca[azo Viña, 0ocra 


domi 
ca defu heredad mon lo pudiefJen vender. 






































bisde quib” 
ia. lfedle 
£ dum Alber 
e.lacob.de Arc. 


in.Lealege.C.de condi.ob cau(am.col.a.poft Odo 
Cin.écOldra.in.l.fina.C. derebusalie. wrerelitaforima, 
vendoibi Sctradofiab condicios fiquocali 
gattead aliquemaétam vel contraétum alienationis permeniro vel 
procedercantequamiplaalienatio perficiacur, vel lequatur ,retinco. 
Za me tin heredibus meis dominium Kpollefionem, vel exnunc 
facisin me contrariam donarionem. kx conftituiste polsidere nomi- 
nemeo dé hisredum meorum E fubifta condicione Sinonaliter! 
Eturus rrans£oro in te dominium E pofleBioñem. hoc enito modo 
fecundum euro venditioc!t conditionalis,écretinerer dominiumin 
cafiao nondumperíeh a ell alienatio,quia hoc cafa dominitan $e 
pollelsiofaerunt fub conditione rranflara,quod fieripoteft.1.quiab 
Tenti.S.1.fadeacquir.pofTe(.l.proinde (fi cert.perataScl.potio 
f.quipotán pign.habe.l.donatio.C.dedonatio.L.1in fi.G.l.2.$. 
le dona. Ética dicir Alber.fefepeconfuluifTe.Sidem vide 
tartenere Bart.in.d.1.qui abíenti.$.1.licetveiturpancioribus verbis, 
£cilicer dono,velvendo hocpadto,vtnonliceatalienare « fi ad alie 
quem agtum alienationisperueneris,tunc dominium ad mesenertas 
turin cum cafum ex nunc conflituis te pofsidere meo nomine,Gcidó 
dicit,quód operabitur fiperverba futuri temporis dicam fi alienabis 
velalicnares,ica quod talía verbanon denotent rem perfegtam. alle- 
garbonum rext.in.l.quidam reftamento.ffde fideicom.liber. alíam. 
etiam cautelar ponitin hoc ibiBarto.X alias vid.ibiper Alexand. 
















































e Gen valesScilicerquo minusimpediacor tranflacio dominijin eum 5 
inquemfucricalienacam , Scnon retransferatur in prohibentem a- 
Jienationem,veflatim fubijcir,Sefic reprobatur hic opinio Doétora 
antiquorum, qui tenuerane prohibica alienatione per paftum do» | 
sminiura non tranfire.pro quibus fecundum Alberic, multum facie- 
bartex.in.l.calege.Cadecondic.ob caufam.ibi dominium pror(usa- 
Jienaret.quam opinionemtenuit erjamgloán auth.vede certero non 
fiantcommutacionesseramecciohia.fade cereroscolla.s.Scin authad 
lienatio.Scemphy.5.fanétiGimislicércommuniteralibi tenuit con 
trariam opinionem que fuiecomenunisomniú que approbatur hice 
Sed quero ex lege regiacum pofit ficri maioria in tertio bonorum 
cum víncalis Scprobitionibus iuxta.J.»7.in ordinario, Tauri.modo Inwo.re. 
¡pares perviainónationisinteryinos al pee alien coneralia fe ee 
citmaioriam in talitertio: Scprobibuit alienationem animpediarar 6.1 
sranslatio dominijextaliprohibicione.viderurquód ficcam auñorí 
tatelegisfiar.Scquia quando fitincerviuosillud quod poreft reuoca 
rivíquead mortem(ortitur efleftymá morte.Sclicex vltimavolan- 
tare.l.fequensquzrflio.fdelega.fecundo.Bcnotarurin.l. li quando. 
fi delegacprimo, ; 

£ 0eldaño,celmenojrabo. Adde.l.fiitaquis. $.caleges. de verborum 6 
obligar 

E, Cas jurá dl HxcenimoaGioelthonzfidel:vndeiurarurinlitem. y 
inaétionibus.ffdein litem iurand. 


















lex. XLIIIT, 


am Valetprohibitio alienationisfata perteltatorera li exprimic jultá 
aníam quare camprohibersaliasnonvalerhad. 





30 Ueanguifada Adde.J.Gliusfamilias 


Titulo.V .Delas vendidas e compras. 26 


18 CTefamenta Senin qualibetyltimavoluntatesquia(ola volantas te- 
Aaroristransferedominiumin legarariumab(quetradicione,l. ffpar 
ccim.$.liperfindum.t!. quemadaod ferai.amie. Sefic fine era 
ne poteltamictece dominium , Scin aliumtranfire, fecundum Azo. 
Caderebaalienis.in(amma. Se lanocen.in cap.Raynaldus.colum.3.d 


teltament. 
YA BES 











eb acsfillo, o tor 


h Níu teltamétoa defendien 
ve. Ex ifisver 









bisvidetur,p do algund ome 3 lu calti- 
non procedat ad llo ,o torre? ocala, oviña 
rd s ZA o otra cola de fu heredad, 








quotiens. C.d nono pudicílen vender,ninenagenar, 
a moftrandoalgunarazon guifada “por 
quódíip- : E 1 
hear as quelodefendia,como fidixelTe,quiero 
alienaridtefta quetalcofa,nóbrado la feñaladamente 
torenó cltne- ñ A 

eifaria expe Mon feaenagenada en ninguna mane 
focanfg, quía — ra, mas que finquefiépre a mi fijos, o a 
ex qu hereden ; 

+ peta O heredero, porque fa ficmpre mas 
quód reftaror — honrradof£emas tenido,o fi dixce ql 
voluerit tin nó enagenalle falta que fueffedecdad 8 
agnationeper 6 E 
añanere,quod Cl heredero, o falta que fuelle venido 
Bald.di al lugarhfi fuelle ydoaotra parte: por 
qualqu razones, o por otrad 
fuelle guifadaifemefante dellas, non la 
puedécnagenar,Mas fi cl dixeflcfimple 
xao haberur mente,que lanon vendicffen,non mo: 
ftrádorazon guifada porque, onófeña 
Tádo perfonaalgunaK,ocofacierta,por 


quelo fazia, fi la védiclfe, valdria! lavé- 





















tuic teflaroró 
mouere, talis 








titu. de fideic. 
Sividermt pro 
bariinales.C. 
quinonpolfintadliberaperueni.Ecibinotar Bald.quodficanfapo 
tellcomprehendiexintencionere/tatoris,eltperindeac fi eller e 
prefla.8cidem dicir Bald in turriprohibita alienariin.Ja. C. de vlik- 
cap.pro empro. forte diét.glo(T.£cdiéta Bald intclligendafine quan 
docarristuillee maioramtellatoris,propreraffcttoneaniuxta id q 
habeturin.l.iin emprionem.ifade mino, 8c..lex qu.e tutores. Code 
admini(trar.ento.fecus finon elfee maiorum Seficce/farerlTeóhio. fi 
veró fuít maiorum, limiterar ex dicto ilus glo(T. Se Bald Scfacicad 
hocpalchrum ditu Bal iusfamiliB5.di cgat. pri 
m0.colunfecunda.verlic.notaerzo,quid firesque probiberaralie 
nati,eftcalisin qua caditalfcótio Sciuteralle a 




























tione (eu Cano: 
1prohibicie,quód viderur ficta prohibitio cum canfalicér non 
imarar:vade iellatorprohibereralienari vallallos,licécfimpli 
r¿clinecanfa prohibitio valeret, famore vafTalloram, ad quod in 
argumentumallezo!. generalitor. $.(ipeticam.(Ede fideicom.libertas 


















Edelegan8Bclaparer fi- 
liuun.5ulias Azrippa. Sl. Jucius, in princip. Edele,at,tertio.Scin 
1.quotiens.C.defideicomunil.Screquiricur exprefio cafe, quando 
probibitiofitfauore perfonz probibice : fecusí fac re(peótn cert 
perlonz.vein diét.5.dini.8cibi Barto.Scinfráifta.l ve quiavoluic cer 
tam perfonamhabere.veibieriam declaratglo/I. Scnota bene quód 
vbiteltatorrelinquitremplaribus Sevetat;eos alienare rem coiplo 
videturfideicommiflumviciGimrelinquere fi contingataltercoram 
Sinealcerias confenfualienarel.notab.io.l.codicillis$.inflituro, (F 
delegae.fmper verbo-filissquí multum commendatibilo. de Imol, 
Sedicitforremeliorem non reperiri. 














4d Enonferenagenada, Ideft non alieneturinam fi teftator vteretur Vera 





Dbofuturo fubiunétini, fialienaucrisresperueniacio ciu nc te= 
neretalienatio.vtin.l.(tichus.f.de manu.te/ta.yide Barto. in diét.5. 
diui.STmol. 








5 € Urinque fempre amifijo.Lcem fidicatremancatin familia. ycin.. pe» 


t0.5.ratrc.ffodelega.tecundo.l.cumparer.$.libertis.cod.titu, l. quo» 
tiens.Cade fideicomuila 





6£ Catas honrado. Divitiz adduntamicosplurimos.Prouerbio.19.ca= 





pit.£cdiuespauperibusimperar. Prouerbio. 22. Ecclefiallici.y.capi 
tul. Corona enimfapientum dinitiar corum funt Prouerbio, 14. 8e 
18.capiculo.vbidicicur fubflantia diuitiselt vrbsroboriscius, Squa 
fi murasvaliduscircuadans eum.Sccapitu.1o.fubltantia dinicis vxbs 








forticudinisciuspauor pauperum,egellascorum adde de commodis 
divitiarum gloflincap.1.2.quella faperparte aterm.Scaliad: 
fiibeunda.C.de de .0.8cibi loan.de Plat.£kin.Lne quis.C. 
dedignitalib.12.S Barto,in.1.1.cod«tituwvbi dicir quód diuiciz augér 
8ccon(eruantnobilitatemfifntantiquaca, 












E Uca de edad. 7 
dida maguerello ouieffedefendido. — Nelitur tune 
Ale). X LV. Delos que mandan o venden a 0= ua ps 
pros fierno con condicion quejraforrofafta  Tseass Scrclta 
cierto tiempo. ment tec 
Ando,ovendiendovn Lauotiens €. o 
ome aotroalgundíier de fdcicomil, Ade. 
uo fotal pleyto,quelo — proempro; 
afforrafTe alta vn dia fe he Arenido alla. alicavt 
falado,oqueluseat. Es, Mal e 
forrado en codas guilas:dezimos, ma ne venderet quentib”. 
guer aquel quelorecibefobretal pley- ¿am a ne en a 
to,nonlo afforre aquel dia ¿nin auníde rei ,prefertim manumil 
fpues,q esforro"” ellieruo de aqldiacn E Lo Gadliber 
EN E ¿vt alías di- ta. perues 
adelantc.Masfi dixcfle quele vendia, o  «rBaldan. 


daua clficruoatal pleyto q le fizicllefor  Cadefallzmo- 














roquando quificlleaquelaquienloda- cas porquí 
uaolevédia:en talcafo como elle, feria — rerer empto= 





¡bre ¿efen res. 
libreluego que muricffe aquel quelo ; ScuilidaDe- y 


recibc,fo tal códició,o pleyto: sague betergo róna- 
£pues gel ome es muerto, non le fica Dilis eMe cau 
a EE fa (ecundum 
quercronin nó grer.E fi dixclleGleda- ¡fam l.quam 
uso ql vendia el lierno fo talpleyto, q nota: quiade 
jure comi 
ni hoc ones 
ratitabeneexprelum. Imó Alexand.indic.$. divi. jnprincip.dicie 
quod uficreequecunquecatacxprelaceitore Slabicquód 
hi diceret.nolo alienariin ticium teneret prohibicio abíque alía cao(g 
expreGione, quia videtur teflator morusadprohibendum odiotis 
tijallegarl.codicillis.$.marre.fE de Jegatistecundo.ScaliaPan.de Ca 
ftro.tamenin difto.$.diui,requiric caufam rationabilem , $ finibil 
alleget.Ideo tu tene mentiiltam.1.Sc quod dicit Alexan.quando pro 
Mbsicedio Til inclgere desadonabil odfo.y do de gociads 
tre habeturenamodiumirrationabilenon efferbona canía proutillás 
1.xequivicán contrarium tamen facicifta.l.in fequentibus verbis il 
porquenon feñalando perfonaalguna.Sed poreft dici quádilludin 
velligicur aliter,fcilicertecundum id quod haberutin dit.s.dimi.ybi 
milifuterueniatar perfona.Sbi glo.Scdixi Íuprá. 




























k GrorfoncalguraVcinad edi 16 
1 do aldrisLimicaveper Bart.Sc Alexandind.$.divi, x 
Ulox, XLV. 


am Seruus venditus veadcertuna tempusmanumictacureficiturliberf 
illo tempore non fuericmanumillas, Sei ditú fuerir quando volue- 
rit emprormanumittacur eritliberemptore morcuo, Ecf dicicutr quí 
dopotueritfiprefenseftferuusinfra duos méfes:(1abfensintra qua- 
tuormentes deber manumicti alias eficcurliberah.d. 

sm Cesforro. Adel. Palos ade libera.canican.8i3.Cof manciaica 4 
fuealiena.vemana.8cL.fiquishac.Lán princ.fT.qui 8cá quibas.8cgla 
inl.1.Cofi manci.ita vencatne proflituin glo.fin. 

n Quemaricffe.Habetortá ánotatisperAzo.C.fimanci.irafue, ali 
io um.8cgl.fin.d.I.n«Cofimanciuita fuersalic.ne profli.£c4.L6. Equ 
finemanumibio.adliber.perue. 

O Eon lefinca querer.Adde.ly E. de(eruisexportá.Sctex.cú gloind. $ 
1.1.C.fimancicafic.alie.Sc.4.f.loca.c.l gratio(e.dereleriprib.6s 
S:eftró fecúdúloan-And.ibipolt Archi.quia'ci voliitasdcertaper 
fona dependear cumfuo elTe corporalimorifquia folumcorpús tiñe 
animanonefthomo,ytin.c.charitaseftdepen.difla. Bcexhioccol 
Tigir Vbertinus de Bobiorelarusab Albericain. Jan y (filimsiuranie 
"ná luderefine volútate patris,q Be fi ludar mortuo patre, nó crit pe 
jurus.8cidépórdicifecidum eund£Alber.inprohibitoalienareline 
aliculus volútate.8cde laturo q bannitus nonpofitexire de banno 
fine volútatcoffenf, Ec dealijslimilib* E promirro tibidare fundá 
cúvolam,me moriéte/tatimtencbifheres mens.vtprobatin. d. 1.6 
£E.qui fine manumifsio.adliberta.peruene,Éctener Barco.jn.Jára fis 

“Bgtida.ve Eij 















































Quintapartida. 












pulatusini.oppoprimap: liga Betradit Alexá. — £ Eenantarmaros. Added.1.5.Caqui non poffantadliber.pernes. $ 
18.volu.y.incipic (Eantibustermánis. $ EDefaricefe.Adde. *. 4.Snotabñifá caufam ná glol 6 

«do pudiefe. Added AE quilincmanumif.adliber.perueni. —” feiuriscóisduastantum que lequuncorinifla.lponebant. 
lex, XL 1, Di Gazatando el por f. Vide permittere feruo,vtoccidat propria auto 7 





ruusvenditurnevnquá fiar liber (emper erieferausnifidomino 
terre revele 

tradtacuna pro 

divionis, auf 
| vindicer mor= 
rem defunál 
domini períe 
occidendo vel 
per accufario» 
nóad monem 
occilormpro 
ducendo,velli 


ritate occiforé di fui,ficue X alias in aliquibus ca 


ibus lex permit- 
di ES 





cópro fobretal pleyto lo cóprafle tos 
dincrosdelficruoKo defus pariétes del 
ficruocnon de los fuyos proprios. Ca 
maguer tal pleyto como cfte fucíTe pue 
fto enlavédida,puede cl fieruo fer libre 
por qualquier deftasrazones, 
Ley. XZV11.Del pleyto o poftura que puede po= 
nerel vendedor alfierwo con quelo faquen de 
algundlugar feñalado e quenontorne. 


loafforrafle quando pudieflea, fiaquel 
quelo recibe,ctádo el fieruo antel fafta 
dos mefesnonlo afforrafle,dendeadelá 
tecslibrecl ficruo,por razó detal pley= 
tocomo clte. E fi porauenturanó cftu- 
ville clíicruo deláte de aquel que lo re 





. Scinal.z $. 
3 





cibio,fo tal pleyto, filo non aforrafle, 

falta quatro meles,porcartao por pala 

bra,dendeadelante,fincael fieruo libre 

maguernon lo añorrafle. 

aces La vendida del fierno que es fe- 
¿ha Jo condicion que nunca pueda fer forro fi 
Vale ono. 





le appolica 
fis fer 
suis 






Leyto o poftura de otra ma- 
uede aun ponerel ven 
dedoralficruo enlavédidag . 
faze del inla q diximosenla 
ley ante delta.Como fi dixeffcal cópra 
dor:védo voscftefieruo fo tal pleyto,¿| 


pinimicolux Innomre 
'6.in ordi cop.elh. 
Fanranam x.tit.10 ía 
añ nonticeret, bro.g, 

veio.Lmon elt Adúi 














Aturalmétehan por coftú- 
J] bre > los ficruos, de fazer 





Adrit.C, 

a yerros contrafus feñore nuncacntreen ella villadetal dia enade 
funcadliz 8 > 6h Ela 
Dejemos: ¡Cdelidcól fueras ende quando loháa lantc,o quenonfinquecntoda Efpaña, 





eorú liber, $e miedo depenaSeporédede- — eficontracito fizietcen algía manera, 














ta zimosq fi algú ticruo fizielle tal yerro quelo pueda prender! por mi, c tornar 
fare ft dea» cótrafuleñor,porqloouielleavéder, q enmiferuidábre,o quemepechedes * 
«isempedixic lepuedaponer porpena cnlavédidag — vostanto por pena, otodoslosdaños, 





elo.fiferuuser 
go fur. ete 
natura feruo= 
súfarari veia 
16. Scibi not. 
Bal. C.qb'ad 
Bberta.procla. 
nóliccat.Scgl. 


muncapucda ferafforrado. Efi cl com- 
prador lorccibe cótal pleyto,núcapue 
deferlibrecl fieruo por quátas manost 
ger qpalle,£ue sendeentres calos. El 
primero es,fital icruo como elle fopief 
feciertaméte q algunos fetrabajauá de 
muertc,odeshó 











'órradel feñor delatierra, 
elo defeubriciles, apercibiendoledello 
poríto porotro.Ellegádo es,fivégalle 
muerte de fu feñor, matádo cl porfi? al 
¿lo ouicfle muerto, o acufandol deláte 
dIfuez del lugar(iguiédo el pleyto falta 
q le fizicffe matar. El tercero 11aG1q lo 


um fi eñlicti, 
bi feruas (id 
lisficcibi qua 





Jañatua.Eccl. 





ficus fe 
dilestas quali 
¿ía tua nó de- 
frandes cum li 
bertate neque inopem derclinquasilla,Scferwfapiens dominabicur 
Aultisflijs Bcinter coshereditaceni dinidor,Pronerb 
as cópedes mitecillin o 
vurtimorforuilis qui qui 
in.f.exhisa3q-6k nor lo.in.c.cúergong.que 
xhocverboinnuitur, q (eruusnóellecdño de- 
pponitalepadtú,nemanumirtad Gfiponercinon 
3mp+direrarlibertas.quod bene nota quia nóita expre(fim eltdciu 
recómuni q ego memineri fed báifacit.1.6,C.quinon pollunt ad 
lies pera qulaciallpadacómunjeapponácur proper mai 
feruoriprelumitur ofenfavbi perdominostalepaéiumapponitar, 
fecunda Baldain.d.15.C.fi manci.itafic.alic.quiallegar.l.cellamen. 
tocenturio.fíxde manumifio.ScIlucius.$olucius ticias daman de. 
leza.vbi hocinon beneprobabtene ti hoc nienti propterautoritaté 
Bald.Scintelligenifiex alijsconic£turis preftmatur dominum fine 
esula odio motíin foraú,cú vna Pfiumprio excludacaliá 
vedicitglin.c.dixitdis23.qu.8 p Baláin.c.n.in prí.col, 
amit.Sper Bal.in.c.rin.L.nó ignorat.col,».C.qui acenía.non poée 
per Alex,conf8,vol.».8 Abbn.c.cúinter.Rodericú Senioré,pen. 
notab.decled,S in.c.rcoli.de bis que vi mernlvecanlafiunt. 
40 Mserafforvado.A dde] feruns haclege.E de manu. 81 65.Cfimancia 
jrafuealic.yemanuBoLfi.C.qui non poladliber.perac, 








2 c Used de pena,Seruomaleuolo t 
y.e 








tiongnevacer.Ecd 
in hoienófaluat 
3d Gridefe tal yerr 
amecitus nó polla 



















































ILlolut.matrl. 
¿uli82. in ord. 
Tanri.si q 

cit has Gbiipli a 
nonconfequié 


elos menolcabosque me vinielfen por 
eftarazon,tal pleyto como efte,feyédo 
puefto cn la védidadeue fer guardado: 
e puede cl vendedor demandar que fe 














Pwiú legale.l. 

cumpla cn la manera que fuere puefto. la 

E. E 16. defanis, 
Peroficlficruo fizicrealgiacola deftas pz G 





in fabiduria de aquel que le ouicffe có- i dr, 
finfabid quel quel e a 
prado andádo fuydo, o porfalago q le os 








e 2 búécadde, 
fizicfle engoñofamente el vendedor: tituas.part.ge 
ócenú caería s ka Ddferuodd y 
eltócenú caería clcomprador en pena, MELO ie 














porrazó detal pleyto,porque clficruo — antáffodema- 
entroenaquel lugar, lecradefendido, a 

A A 
fin culpa del quelocompro. a9PaRiappoli- 


tine fer vé 
ditusirtretín certum locumalias renertatur ad venditorem vel com 
amittacaralia poena li non obferuetar, valer $e non obferuamr com 
aniecieue nilicontra voluntatem emproris feruus fecexit contra pas 
Aum.dd. 
1 Gpuede prenderiNota hic de padto manusinicGionispropria authori 1 
. Etadde.l.fiticius.ffde feruisexportan.l.prima, E fecunda.C, 
filsruus exportan. vencar, Scve ¡fla manus inicfio habear locam 
debentconcarrere tra. fecondum Angel.in didta,. prima. Primum 
quod moram traxericin loco prohibito antequimn fe liberfaftuse 
am fipoll manumifsionem ingrederetur vel morarecur fifeus cum. 
védicaretyécin feruicurem reduceret,yc haberurin diét.l., Secdum 
quodilteingrelfusícu commoratio fac devoluntate emprorissalias 
fecusyvehicsScin diót.2.fecundumn lefturameglo.Srin dit fiticius. 
Tertiumquód venditor legemafportationisnonremilerie, nampo= 
1eflillamremitreresvtin did fecunda,fecundum aliam leGturam, Sc 
jn.l.prima.f£ de feruisexportansSchisconenrrentibus potell propria 
authoritate mamusinijcere, per qua(cúque manvsambulaneñit. vein 
diét.Lfivicias.8c.L.fi quis (ab hoc,fE.de contraben.empr.vbietiam ha 
betur,quód ante manus inieftionemnon tran(ie dominium in ven< 
ditorem. y 
mm Grechedes. Erfi copulatiud tencrer paítum fispor vtroque , vt per y, 
glolT. Ca li feruns exportand, vencato 1. fecunda, Se quid £ nibil 






































Adtit.Co 
fiquisal- 
rerivel lis 
bi 





am SÍ negoci 


12 


* notabilisin.Lamalrá 








Titulo. V.Delasvendidase compras. 


Fuit conuentum de manus injeflione, ena feuintere(Te q tune 









folusfil e ¿tas lopartitaramnó 
Ponent R Sfuicforedideo 
quía dam per ittas Jeges partitaram caucum erar prollicuram efficd 








Eberamave fupraco.ly6.8 dl grtitarpart.4.SoL3Óxi y part Solise 





Ley. X LV 111,De la crfa que ome compra de 
fas dineros mifinos par nomede osroe las po= 
Jraras Gfon puejtas fobre ella fi puedo valer. 

k il a o 

Gli je Hgo mpr ndo algund ome de 

védicioné ap- SA dineros mimos, alguna 

poneref , mii [xRcola en nome de otro3, aql 

quod fortéin 5 acá h: h b 

Er encuyonomclacópra, haporfirmeb, 

axelicetexpa  lacompra, quádolo fabe,entóceaquel 

P venditoz — quetal comprafaze tenudo es de dar la 
ibi referuare 

man iniegio Cola dea cuyonome lacompro, 

né luxta for- con losfrutosecon todas las otras co- 

mam. d.l.1.C. a eS 
fimáci.icave. -[asquelepertenelcen. Otrofidezimos, 
neat neprofii queaquel encuyo nomeesfecha lacó- 
tuator. SL A doded: cioalcópr: 
mis fub hoc. Pra, qestenudo dedar el precioalcópra 
ft.de cótrahe.  dor,con todas lasdelpenías,G fizo cl o- 
trocncogerlos frutos,cen las otrasco- 
fas que fucron fechasapro dela cofacó 
prada.Eaun dezimos,quefialgun ome 

*embia la menfafero, diziendoleafsi, ve 
atalome,edile",q el gerevéder talco 
faluya,que le dare tal precio por ell 
aquelaquiéle embia, otorga lavédida 

dela cofa,poraq]lprecio,qembia dezir, 
valela vendida“, maguernon le oviefTe 
dado cartad perfoneria,al mélajcro por 
quefizicflela cópra.E demas;elte cn cu 
yo nome es fecha lavédida, elacópra, 
deue guardarlos pleytos elaspofturas, 


haberentlocá 
Mailtioscitold 
tale pactú de 
nóprollituen- 














emptio. nihi- 
lominus ferua 
efáiceretur lin 
beraper.d. 
Qiex.xLr 








rá geltor fuis 
¿potiis númis 
Tememat no- 
xmine domini 
fidñsracamha 
bear vend 
mé cum prias 
£cit dc foluitei 
prerió dk exo 
plas in come 
modú rei fa- * 
das Ep fs 
dibus; recupe 
ac rem cum 
fruétibus,écpertinentijs.Irem emprio fa£taper muntió vel procurato 
rem habenté (peciale mandatú valet ficut fiiple disemeret,had, 
en nome de otro. Venegorioramgeltor.vttt.denego.gcfto.luman= 
dafti. % nota,quód cum emit ve negociorum geltor ,debet formare 
verbacótrattasin perfonam fam pata vendismihirem talem, qu 
emonomineralis,cuius negotía gero,nam/i concipererverba 
tiusvoluti, fi dicat vendistali ablénú cuiusftam geltor?tune nábil vas 
Jeretetiá (1ratificaretur perabfentem,cui volebatemere , vt eftcafus 
incerc(t.verfi.fiveró.C.(i quisalteri vel ibi.quia 
faétum falli nuncijnon poteftrarificari:quianonrepericurfubicftum 
in quofundeturradificacio , quía negotioram geftor concepit verba 
inperloná, quánon reprefentaciple:quia non eltejus nuntins, neg; 
voluntatemilliusannuntiat que tuncnone(t, Kin fenihil vultac- 


























equviScinaliundise mon porel! if strain qua Fundacar 
fpofitio.duverfi.(iveró.fecundum glo.ibiinverbo cóparati.4 las 
tiusdeclararibi Bald.col.3.non enim/ine mandato ctiam deiftoñure 








partitaramalteriperalterum poterát acquiri aio.vein.1.7.8c8 
miftapartita.Sed cum hodieper.l.ordinamentiz.titulo, 8. libr.y.ac= 
quíraturadtio ablenti sicecalius fine mandato ibi (lipulerarració: 
cationelecutavenditore permanentein eodemconfenfu, competé» 
recibiadió.licerverba conciperentur,vendistali) Secr8cprocedeter 
adhucquódhicinifta.l.dicicnr.venditore perfeucrantein codem có 
fenliyquodideodisó.quia venotatglo(Ta.l.conten(u.fF.de aétio,éc 
obliga.iniflis contiaftibusrequiricur contenfus (imultancis :vnde 
ln eMeeBpE Acá onn empront ven Sold pencas 
videque dishlupracad.pare.citu.4.1.4.inigloC-magna.Scnl.8.ticu. 
primo.parti.a in glo:(uparverbo.ni conlientan enel:Gcídeim eltd 
«cendum Scmulco mágisin procurarore, qui conciperer verba con= 
traGus.vEnuatiusia qhó etiain de jarcantiquo pcedebar quod ha 
befurin dir Lmuftuminterelhyerficu.Sivero.hifi quodatrenta.d.l. 
:népin talicafl vendito£non polferpernitere cam confeás 


+ 





















"27 
fuseriam emptorisio venditioneinteruenit quomodocun que procu 
tatorverbaconciperet 

b «por firme.Hoc quiaratiñabitio terrotrañiicur Semandato compa 2 
ratural.fina.Ciad Macedo. 

e «.oileHic ponitar qualiter former verba nuntius. 











ieicada 

quepufo fobreella,aquel que la fizo en LISO 
funomc,quepuesqueclotorgolacom - crahen. empre 
praquelaaya por firme.Eflo mifmo fe E Tuprá cod, 
rizquando al gun omefizic!Te fu perfo- 
nero 1 otro, dádole poder que pudiclle 
venderocóprar alguna cola, en funo- 
mo, [eñalandole por quanto precio, la 
vendicífco la compralfe:li elte perlone 
roatal firmaffela vendida ola cópracn 

> nomedel otro,deuc laaucrpor firmecel 
qlo cmbio,ccsobligado tábien como 
f1el por fi mifmoS la ouicfle firmado. 





€ Eseñalando le 5 
or quanto pre= 
kia Notacuod 
in mádato ad 
emendom de- 
ber defignari 
preciuro > fed 
fatis- viderur 
delignatum, 
farbitriopro= 
curacoris com. 
mirtaturargu. 











ioflitu.de ci 

lo, Kvend; 

ley. X 11 X.Quefabla de losomes que com= al ENS 
pran heredamiztos delos dineros agenosque ¿fi vullum 


precium deli- 
guetur, vides 
E tur mandare, 
vt vendar ju= 
Ropretio.arge 
Jifiima?. $. he 


sitnen en guarda que den forfigosfaluo en 
cofascieírasa 
Sl dincrós agenos que tienen 
gelos omes a las vegadas com- 





Hpran para fi heredamientos, o fdepigno.8c 
tenet Paul. de 
otrascolas que han menefler,eporque Cañón do ficá 


dubdarian algunos, fi aquella cofa que 
esalsicomprada, es deaquel quelacó- 
pro, o del otro cuyoseran los dineros: 
queremoslo aqui dezir e departir.E de- 
zintos que deue fer deaquel que fizo 





empto: 
Ucomo fl mif 6 
la comipra3,en fu nome. Fueras ende »». Quid hi 


vendic minus 
dimidia juilí 
pretijwvid. Ale 


fi tales dineros fueflen de cáuallero”, q 


bericiin.l.fecundain fin«C.de refcind.vend. 
GLex XLTX, Ss 
4nSiemirem nominemeo exalienapecania eficitur res tradíta meat 
mii firpecunia wmilicis in Regis feruitio conflicutizvel li tutor emit de 
pecunia minoris:autprelatas de pecunia eccleliz,feu maritusde pez 
cuniadotistquia tuncresempracil eins cuinsfueruntpecunia.fed ele 
in cleftioncilliuscutas fueruntpecantar haberepretiú velrem,hd. 
8 Uoe aquel quef ¡o lacompra. Hoceltregulareyuchic.Scin.Ifica.C.de £ 
reivendi.l1.Cai quis alteri vel ibi..fiparruus.C.commu. vtriulque 
¡udi. Sc non prefumitar resemptapro cocuius ell pecanta (ed pro 
iplo emente dcejusharede.l.ad probacionem.laprimerasScibi norar 
Baldinfin. C. de probatio.nifi probareturinterpoficaméiille ad e= 
'mendumab eo cuinsefl pecunia, eriam Ginterpolicas efTer pupillas 
vel Abbasalicuius monaflerij.vtnotatBald.in..ncol. pen.ad in,C. 
fiferuus extero.Scin dubio prafumicurpecunia fui(leloluctisal.fivé 
1.56.Ehdepriuile.credito.Baldgin.la.C-profocio.Staddead predi 
Tirium enuiom.s.altero.F.deadmi.cuco.Scibi perBartos 
h Goecandllero. Aguerse,quiadeiurecommani erant opinicnes anid 2 
quod hichabef,sp resempra ex pecinia milivisindifinde efñciacr 
smilitis3 quóciqueemacur,velan fequiratur quódralisemens fuere 
procirator,velnegotiorum gellormilicis,licet non emeritnomine 
múlitis:(cd (uo ,vttunc Gr (pecíalein milite, quódtalis res empralic 
milicis,quasopinionespo(tieglo.fin.in.L. veproponis.Caderei ven 
icasundeifa fumpra eft,Sciffam(ecundam opinionem,quam glofa 
ibi polioanan tenuit Guiliel.de Cugneo. quem ibi fequitur Bal. 
8 Angel.£ceriam Pau.de Call.quí adhoc monenturexilla eze, que 
loquicarin terminisquando¡lle,qui emiterat procurator, vel neos 
tioram gellor milicis,ferundam inte! leum corum, alíj vero tenues 
runtájuodilla.l.indiflinéteincellizacurin quocunque emente, 






































fiegellor, fiueprocurator, vel non :fecundum quod refert glo 
vltimeopinione.Sciftam tenentibi CinsAlberiaó Sulice. Sella opie 
Partidaya Em 





A, 


Quel, 


Vitolas 


3 


; Quintapartida. 


mloviderurhicapprobañiniflaLGmiliter delure communi exar du- 
biumyanintellizacurhtocindillin igin'quocíque milice. Se Guilicl. 
de Ciyzno dicebarquód non, ed santamin milite militante: nam el 
vepludimú.lsuernos alison. antic decetta milic.Sio.lin te 








famento.Scl.milicis Code milit.celluStadde.la9.titiqueapar. Sel, * 


15.0, part.6 








S.l.g. in fi.ybi » 

rexmorabuic.  Chuuiclle en lacorte del Rey: o en o- 
y a tro lugar ca fu feruicio , o fi Fueflen 
E . A 

a cevetes de menor de veynte e cinco años *: 
sano vel alio— € el que fiziefle la compra le tuvicile 
exifléteindo= 

mo(ua, $cifá 





opitencribi Ange.SPanl.de Caltro, qui a rionem,quia 
amilites milicátesprobibentar negotiari perfe, vein,lavilicesa 
fderemilit.idco ln recompeníationem forcitur hoc privilegian 
(ecusorgolinó militrer, (ed Rorerin domo propria; quía tune po 
fet mercari perle, éciltafiicrario dicti Guiliel.de Cug.Bald.to ¡bi 
tenercontrariam dino quí in quecanq¿milite armatz: milicias 
qui fabdichanceflecomiuacopinione.dcidem dicicibi Sctener 
Salicetamoueatas,quis.d.l.fiveproponis.loquicarindillindsvehic 
vides.itaapprobatopin, Guiñielro Sedeclarar quod miles qui elb 
in curia principis velin alo quocanque loco, in leraitio regis, ga 
deathoc privilegio, militan: nanque , qui fencin curia principás dn 
cius(ecuitioyveinl.vnica.C,de comiribus Se archiatris facri Palacije 
Hibuia.Sel.,.C.defilentijs $: decurionibus cod,libraÉt deproxi.facro.. 
fcriniorumcaterifque infacrisfcrin.mivicant. Sed quiro quis dice 
turmilesvecomperachibi hoc privilezjumosk vevides dottoresintel 
Jizunedemilicearmacemiicia,Sglo(lio. penultim, ¿Rex quibus 
caul-imaiowdicitqp multa debent concurrere,ve dicacur miles, nai de 
becexaminariprius Se jutars,8:morcemreipeblica canfa non euita 
Dir,Se deber (ccibiín milicam marricula, écalia que interuenito de- 
bent(ecundamglofibi care hac habentarin.lo1g,titu.tr. partit. 
8cliomnia ¡fla requiruncar: cil hodie de confistadine non fiane 
vel perraro fiant,nullus pene exit milesquihoc gaudear privilegio. 
Vndeconcludeyedixiio.laztimuarparta, y miitesqui vacantar- 
xuis pro (uo fuperiore gandent prinileg; um, licér enim ordo 
SclolennitasinaTampone militis deficrir ellein víix: temen ello 
Ausremanfita Vademmilitantesín armis inrepisferuicio, fine fintes 
quefbres micos, fi .gendebuntpriwilegíís militam: nam 
¿eflpedefrismmil ¡gacowbiglo.8Bal.Code mup.diciceciá 
Ludo. Romasconfi«43.adprimumquztitam, qiara loquentia de mi 
Iicibus habenelocuwn etiamín magnificis dominis,qui dati Guntexer 
cicijsarmorumaalleg.l.fina. fade rellamensmilit. Scretert Sclequicar 
Soci.in.I.centurio.col.2.f1.de vulgar, «papilla. 8 Decias inrubr.C.. 
deteltamanilic.Scaddeadhocpulchrum diétum Paul.de Caftr.in.l. 
criniarios.C.de tcfla.onilit.vbi quaerit quid de ciuealicnios civitacis 
Mipendiario,quileinexercijsarmorum exercer,tamen non eft mi 
destid foruieregi fuo,Sc Mar ad eius Nipendia,vel fue communitatis 
angaudebicifle privilegio militum € licetarguar p non ft imiles, 
quia non iurauic vemilitesiarant.vedicic.d.glo.l.penale.Se quía reci 
it tipendia,ficuralij extranci:tandem ple tenercontrariam dicens 
dem elle oliumin civibus Romanis,quietiamrecipiebant ftipendia, 
ve.C.deerogatio.milizanno.per totamlib.tz.neque obfla fecúdum 
eum q non tarant: quiailla obferuantía non ell hodicin vía, Ecluflia 
dit q capitancuscoram iurer pro omnibus:non enim curatur hodie 
deillisceremonijsantiqua milicizzaverradir Bald.in.la.adfin.Caquí 
boniscede.pof.8t fecundusn Marti.lauden,in tradtar.de milite.q.5. 
ver nauali Spedeítri militi comperunt privilegía militum 
fumiliterScmilitantes in curiarcgis gandebunthoc prinilegio, ve hi 
quodbene nota pro milicibus oBicialibus principis qui refident in 
cluscuria,Sed cum milites oficiales; reco Uca curia pole 
fintemereper fe Scper procuratores, cur es hoc conceditur privile- 
gium2poreltdict: quía funt nimis occupati in feruicio Regis, de rei 
mblicar de abfentes Guáspronincis yvbi habenr forcanas fis, 
Vue dicebirBald.conúllo quodam óncipit.In psimis videnduma 
quád gandene Cardínales privilegíís militum in teflando, quia di+ 
cantar militare infacro confltorio principis,ex quo infert, quid 
pollécdecedere pro parteteltai Bcpro parteinte/lat,licet dehoc di- 
¿to dubitarevidetSoci.in.d.l.centurlo.col.2,6.devulg,8 pupi.Ecre 
Iinquitcogitandú,ncqueintelligas de quocunque oficiali refidente 
a cuvapiacipiscúidla,l dicarcavallero.deberergo elTe miles crea- 
tusárego, féaliquis eapitanens deditus milistas quí ad tempus refi- 
detincarladeinde mitsendus in res bellicas. , 
a (tenor de veyntes cinco ños, 146 dic defuriofo S:prodigo,cui bonis 
eltinterdiSuna, Scomnibus qui fub cura (une. vtinal, fecunda, Scibi 
glo.Cadecuratosunio.BctemtBalindiér..iveproponis,ácidem dic 























































































































D dEngrarda.Adde.l.curator.C.arbi.eutel. Sl lecundam. Equ 


€ deglefa. Approbacaloflamin did..Lii ve proponis.. 


d así 





fiexpecania,velrebus minoris militis vel Eccleñia fam fir debi- 
umm quod debcatur debirori corum, nam ecam non lata fententia 
contra debitorem, Scfiue debitor corurn fitloluendo fue non 

ucconfiteacar debicura , Guenon,poteltmiles,Eceleña,vel winora» 
agere contratalédebitorcíni debitosisuvrin.Lserda.$.multra. fodeña 

xe hlci. 

pecuniam. E 
Íi cercum pes 
tatur, Snotat 
Bald.in.L.ter- 
tía. C. quan- 
do fifeos vel 
priuar. Se lo» 
an. de Placdo 

















en guardat: o fi fuefen los dineros 
de alguna eglefía “e cl Perlado , e el 
que fuelle guardador a la fazó, fizicllen 
licomprado fifucifen losdincrosdela 





1.prima.colum.r.C.decómue.fifcidebito,tib.15. 





NES 
fictatutolicecenim curacor emat de peeunia minoris, nomine pro 
prioresempta ell minoris.quodintelligeliminorea:nvelitvendica- 
re.Videperglo.nor.Sibi Barco. Bald.in.l.idemque. (E. qui potio. 
inpigno.babe, Scclbratio ,quiatales adminiftratcrestenentur eme- 
repro minoribusde pecunia minoram. vein.Lita autem.in prin 

fE deadsuiniltracio.cuto.£ciftam racionem ponit Bald.in.L.prim: 
fiquisalteri vel ibi.fiveró on elit tutor vel curaror, led aliquisex- 
straneus qui emerct de pecunia pupilll,tnc res non eflicitur minoris. 
quodintelligit Barco.pott Thomam de Foriivio in didtal.(ivepro- 
ponis.Scin.lilize (de folutio.nifiin fubfidium (iempror non efler 
foluendo pecuniam:quia tuncres empra fecundum eos fuccedit lo- 
copecuniz, de queritur ip lo iuredominium minori, Sidem tener 
Jacob.de Rauennain dicta lege fecunda. quemibirefert Alberic.mo 
wuentur perdict.l.flize.1E defolario, quitext.fecundum Baldum de 
Salice.in didtalegedi ve proponis. hocnon probar ¿qua ibi tancum 
tractatur de liberarioneargétarioram.De quibusibj a perfonaliobli> 
garione,benetamenell fatendom, quod res empra ex pecunia Ji 
noriselt taciré obligara per lezem ipli minor. vein lege teria. in 
princip. ff. de reb. corusa. ex quo infertar , quod minor non elt 
dominas.vtin lezesequepizans. fe deregulisiuris.Scredle dicunt. 
Vandeconcludendam ell, quod extraneo emente ,neque in fibfi- 
diumaesempta eritiminoris fedaget hypotlrecaria dic habebitfuá 
pecuniam. 

























































indovxorma- $ 
1 Sevxcorem.glolsin capicu.apoftolicos. 
.desdificiofactoin folo clerici de pecwnia eccleliz, 
“e, Serie eo cala folum cedit dificio.quam ad hocal» 
Jegant Alexa lafo.qui eá dicitlingulio.la.$.nuncacio.fE.denoui o» 
pets enuatiande quo vid.oan.And.in addit.ad Specu.titu.deempt. 
¿cvendic.$.tercio loco.colt.4 Inperparte apollolicos.«Rochum 
in traftaude iure parronatus.£o.22.colum.4» 
en la compra.Requiricar ergo, q ficpralatas vel adminilirator 6 
¡lle,qui emir de pecunia eccleliz,vtresfitecclelia,vebicdid 
dottin-d.|.fi veproponistunc enimlicet emetnoíe pprio 
accjuivitecclofi ficuceltin tutore Sccuratoreminoris.Sidefiprala- 
tusemerer perinterpoÑicá ploná.vein.L3-5.fiab ignoro. f. demanu= 
mifsio.adnerte,ga Bal, in. ¡.verf.quero tilex noftra.C.de cótrah. 


vito.Hladedo: 
1230. vbi Se 
«quadericeccleli 





josinter vi 


























emp.videtre(trin gere Se limitarcin cafuin quo ecclefianon [ermare- 
turindénisáfua pecan, yecane in abla védices x2cmprá dep 





cunia (ua 
rellridtio adiflá, 





'nquacunggperfona cantetin(bramécum queellet magna 
.quía ficelTer diuerfitas inter ecclefiam 8c minorem 
ná minorvendicat indiftindéréemprá de fua pecunia pertutoré vel 
curatoré,8cnóin fublidium.vedixi.s.in glofin parte en guarda. Ego 
credoin hoc Bal.ipaduertenterfuifle loquuriin.d.l.3.qa aliteripte 8c 
alijloquúturain.d.Lf vt pponis.£ccú ecclefiafumgatiare minoris,vt 
3n.c.1-kincauditis.deia integsre(l.idéeltin hoc dicendiin eccleña 
qdin minore ¿chocfaris pbatinilla.l.fi veró qui emit de pecuniace 
dele ele pololo e ettinlto ud prota negotia ecclelia 

túcresempracrit emútisfuo nomine.Dicicta Bal. fub dubiofortéin 
diét.J.fi veproponis.quod erit obligatacccicfia.vtin diét,Lz.to prin. 
ce rebus corum.non ergo extraneo emente poterit ecclefa vendi 
carejnfolidumyprout dicuntaliqui doéto.figuanter Ange. 6:Pan.d 
Caftuin.dufivtproponisade dixci.i.in minore. quid tamen (i pralacus 
muaa pecuniá ceclefiz facrifuo,ex qua emir prardlo,verara precia 
fintecclefiarBald.dicir y noin.L.ctiá.C.de fideicó.verhiquaro fipre 
latus:quia cú dominium pecuniar tráfiuicinfravrénon pote dici, y. 
emit depecaniaccclela,é quid fita£tá intercú q emitde pecunia 
ecclelia Sevéditoró,qp neg; dircótú neque viile dominiú acgratur ec 
clefizr:fed folúmodo emproriS fuisharedibus.vid.ibiperBald,verf. 
fed gdhieftaéta.8cper cdein.ca.$.8 quia vidimus.colúsantepe. de 
hs quz in feu«dare pol.ín quo, $.vult.qp córralentes nó pobsintfacere 
qplegisdifpoliio non)rabearlocum in a£tibuscorumalefin, fl de is 

. 












































quiaiciamibi vule qp eccleahabear in fubíis 

10 empramted die ves fupra. Be yd (i 

prarlatus Ececclefía de commitni pecunia coat, dic tune res esitcón 
anunisproracapretij.vtinsca.1qu4s5cnosSpecularorinad ferio lo 
co,col.4.verli.flautem. 

a U Dela dore.Ná 
fi pecunia nó E A 
ciedonanan.  doteéde al gía mugor, e fu marido con 
a voluntad della? fizieflelacompra. Ca 
hi 


le dicitar ve z E 
3n.1 procalus CM taloscofas maguerel cóprador cont 


KE. diure dor, — prelacolacnfu nome, gana el feñorío 
3b nr della,taquel cuyos eranlosdinerosque 
cite fpeciattas - fucrópagados porel precio della.Pero 
eun de com- — enfuclcogencial es decadavno dellos 


ini cófenk y 
morúia vxore de tomar lacoía comprada, olosdinc- 


corú in yxorá 
tráfear ditium 
vtinel.itacóltáte,Sin.Lresque.ff.deiuredo.Scita dicit Azo ia fm 
ma.Cofigsalte.velibi. Scglo.in.l..C.co.iofed vide 
fictpecialitas:quiali pecumia non erat dota 
is, maritus emeret,resnonellervxoris,vedixiin: 
nesBald,in.d.Lfiveproponisex quo maritusfibi proprio nomine 
emit:qd fecus eftinpecunia dotali,Sufivir fino nowine S ibivelit 
emere,dunmodo emerit de vxxoris confenfa,(i ci fine voluntatevxo. 
risemerer,tuncin (ubíidium viro non exi flente foluendo res empra 
ex pecnnia dotali erit dotalis,K idem fi de pecunia non dorali dona- 
ta viro ab vxore,viremat.vtin,l,vxorpro marito.ff. de donat.inter 
vis Ecvxo.£cnotat Bald,in.Lexpecunia 6:in.ln rebus. column. 
fiza.C.dejuredotium Bal.nouell.in tratta.de dote £ol.34.column. 
verficuas.privilegiamo kk aduerte,quod eriam fires ematur abextras 
neo depecuniadorali quinon it loluendo quód dabicur mulieri veis 
Jisrei vendicacioad rem fiuore doris,argumnen. diót. | vxor marito. 
£X tener Baldain dióta.l.in rebus column. £na.Qnid tamen fi talisex 
trancas qui ewvit rem de pecunia dotali velfi viremitvendidicali; 
tertiopollelori , SK conueniturab yxore vtiliin rem,in fubfi 
virononexiltenteloluendo,S:talisextraneus emptor feu poffellor 
offeratextimationem rel mulieri agenti,an libercrurárei vendicatio 
newid.perSoci.confiez:4.volumi,lecundo incipit clezanter Sefubri 
Jiter vbi concludit quod fic allegattex.pro cafi.«ibjBaldán auché, 
contrarogatus.Cad Trebel. 

9 € UGaneeljeñoriadella.Nó ezo preti quod redadtamíuie ex ea fille, 
¡uiemiede pecaniaiftorasn rem vendidifTec,vtin,l.quánis$. fi. 8.L, 
quis vxcorem.S.itius.fEdefurtis.écvid.per Albericán.l.curator, Co 
arbi.tutcle, 

10 d denfucfoogencia. Adde.I.curator.C.arbi.tutel.el.Sedofo.in.I.penul. 
Cadeléruo pig.daco manumil.£ tene mentiillam legem, quacenas 
eciamrrefextur ad emptum ex pecuniadotali, 

UlexoLo 
39 Vendens rem (uam duobus diverfistemporibus fraudulenter habe= 
bitremquí púastoluitprecium, $ pertradirionem habuit eins potfel 
fionem:vendenstamen teneturalteri emptori pretiam cun damno 
refarcire:led (ierarresalienaprefertarcui resprivs tradita fuit cria 
nonfoluto pretio:(aluotaméiure domini.b.d.. 

Ye (Dos vezes. bis, Lanateriam folennicer vitraalios commentatuse(t 
Tafo.in.l.quotiens.C.dercivendi.Scquianihilinifta.ádditur peque 
detrahituriuricommuni,non eft opusampliusinfiftere nifraliquib” 
additis diéris la. primo quatenusibilafo.in.7.limitat.concluditcó 
tra Hoflicn.diétá.l.quotiens.procedercetiamin ecclefiaflicisvendés 
tibns.Adde quodidemtenet Alexand.confilur2.volumin.s.vbi 8cdi 
citmagiscommunen opinionem elle contra Hoflien. cuius deci. 
fiofaluari pote/Hfecundum doétoincapir.continebatur.de his que: 
fiuntáprelato fine confenfa capitsin cocefsioneiurium(piricualióm 
quiain histransferturins ip traditione ex folo titulo. vt 
incapicitibiabfenti.de preben.lib.6.cap.gracia.de relcrip.eod.lib. 
8: quod illa.l procedar ctiam contra clericos , vel ecclefam tradi 
etiam Felin.in cap.eccleiafanttz Marizade con/litutio.columna.2> 
fitamenin ecclefza fierer alienationon procedererdiéta.l.quotiens.. 

¡nia ipfo iuretranfitin cam dominiumin cafibusol.fina. C.de facro= 
Lina .eccleljs KxidemelTetin alio priuilegiato ve ex folo titulo tran« 
fire dominium,ve traditlalon in diéta, |. quetiens prima limitatio» 
ne. Et in quantamibilafonin.3.limiratione dicicillamlegem non 
procedere in locatione , per fandamenta de quibus ibi per eumo 
adde contrariuin tenvifle rotam decifioneincipienti veran, L. quo» 
tiensin antiquis.nuime.879. $ idem vnltAlexand.ditto confilio, 
122. volum.s.cur enim primo conduétoti competat tantum aétio: 
perfonalis contra locatoremiexerceri non potelt contra fingularem. 



































































Titulo. V .Delas vendidas e compras, 28 







Mrecefforem 15 fi her 
Stidem.tenct Suciacon to 
buin vo tamen cala pollenchaberclocus disia La.o,fólicecguen 
doreslocatalicetpriuselfertraditafecuado conductori:núcramcelt 
peneslocatorem quádo piinsus SMeciduscódadioragievelare cradi= 
rurindi. dei 
Gone rota a 
decriamaliam 


a sedas  Heitationé.vl 
8[Le). L.Del ome que Vende la coja dos vegadas SA 


a dosomesen tiempos departidos qual dellós Vito licor 
ladeueaners qiltal. Sc di. 

Lquotics, pro 
cedane quan 
do vendizor 


Nacofa vendiendo vn onic Eo cum 

ce uobus cons 
dosvezescadosomeséticpos  rasiestecus 
cogitarerfecúr 
um elle primumnam tune Ñitraderes, non baberer lócunequod 




















ros qual mas quiñicro. 




















etiam cp procederer ía 





1. Scdita. laquoriens, Se fieradendo fecundo 
dicartradensidemque veadens.tradotibifaluo jure tertij cui primo: 
vendidiialingularicerdecidit Ande. de Hlero.incapit. (i£a0%o. fide 
fcufueritcontro.interdomín.* azna.Moueturquía primo contra 
fecundum nullumiusconspetebat:quiaperfolam venditionem nul- 
Jum iusfibicracquaficom,nequein polleGione, nequein dominio. 
non ergo poteftinsquod non competir primoreferuari contra fecun 
dum.Slubdirquod < fi dicerertradensvolo,quod í primas petat á 
te tradasci poflefsionemavel fi primus petita me tradas mihi pofTef= 
fioné vt ezo tradamilli, quod non proptereatenebirurfecunduspre= 
cifetradere(curellituerepofleRionemtradenti,veltradercprimo em 
tori,fed cantum tenetur ad interefle,(¡cucin emnibusfaciendiobl 
tionibus.l.fi quisab alio.$.fina, Mode rciudica, dicitramen quod (e- 
cuselfili diceret vendo Ec trado tibilimocfundwn, quemprias ven 
didi tirio:fed 6 ipfe titiuspetar,volo quód extuncdominium fitil- 
liushoc modo dicit quód valerer.l.prima £:.l.quotiens. C. de donas 
quelub mo.nam S pollefiopoteftradirfub códitione:!.quiaplen 
tí.5.1.E de acquic.poffeBig.ifalunt verba Anda de er, licet ipfelo= 
9 iafirin idas amen ef eadem ratioin venditionefandi.videque 
ixiin.138.fupraco.luperverbofea desfecha Scque dixi co. titol,l. 
43,Circa hoc vlcimuindidtum Andrez de lermíain conceptioneidlo 
sum verborum 8 prinápaleejus didtum eltnorabile :(ed limitar 
potelt,quod ppter feientiam emprorisdeprimavenditione, es 
tat primo emproriaétio reuocaroria adreuocandúaJienatain fraudé, 
vedixit fingularicer Bald.in rubrica.C.de-reuocan«his quein fraud. 
credito.alie-funtin principio. 8 probarivideturin glo(T.án verbo in 
rein diéta.l, quotiens ybi Alberic.éclafon.9.oppolit: quodintellige 
remquádoconllaretdefcientiacmpronisfeciidi deprimavenditione 
temporelecunde venditicnis:fitamen tunceratignorans, Kignorá 
teremir, Ecfoluitpretium licet tempore tradicionis Íciar de prima 
venditione, non habebit locum diéta ado reuocatoria:cum tune 
emptor non participanerit de fraude : 8r in ¿fa fraude habecar 
relpeétus ad tempusvenditionis. Scfecundum hoc diétum Ándrez 
de líernia procedit limpligiter , prout ¿ple ponit_8c eft diótum 
valdenotabile. Sefacir. 1 «qui autem + .fciendum. E quein fraud. 
credito . 8 tene menti : quia non reperiita tatu neque decla- 
ratum . 6 in contrarium facie . $.item fi quisin frauder «ibi. res 
fuasalicuitradideric . inflituta.de aétio . 8 quiain traditione con. 
£illictoravirtusalienationis : quiaex ea non ex venditione traní= 
ferturdominium.vtán .lvintraditionibus. C.depadtis.fed potell re 
fponderi quod. procederer quando fecundas empror non folvif- 
(et pretium , ignorans primas venditionem : quia tunc non vide. 
tur facere in fraudem : (ed ne perdat pretium. argumento didtis 
$.fciendum. $e facic. 1. fi feruus, $ .air preror. fP«de acquirenda 
hzredirate . Aduertecriamquod dióta,).quotiens.nequeifla.l.nó 
procedentincalu in quo ad vendicionem feu concellionem ell ne- 
ceffarialicentia alterjus: conc enim vere per pemum afum cam 
traditione non fubnixum expiraret Jicentia Se non teneret fe. 
cunda venditio vel concefíio etiami fi fequura fuerit tradióo . ve 
notaturex verbis.Bald.ins$.fi fagta. li de feudo fue.controuer. inter 
domin.Stagnar.colum.1.ver.fed quid (i védidifies,quia per primas 
aflumexpirauitlicentia,vtibi habesinadditio.ex quoinferesad ma 
joriam faétam'cumfacultate:y» fifuiefaciainprimum,tencbic , li- 
cetnon fitleguuta traditio,8: prefererur fecundoin qué lecúdo loco 
faétacllet maioria,licet ei pofiellio effertradiéta :ga talisfecúda ma= 
joria videtare(íe inclicécia.In contrarium tam fac 
permittitreuocationem maioriz 8h fagla fido licén 
Partida.y. Ei 











































































lTauri 44.4 Innou.re 
xegia, quan» comet, 








24.004. 
copia. 






cúexcraiítos calus matoria fit reocabi 
dain primo atu 
caufaonerofa fen alias el 
¿tacon(liturione maior 





cur pol 
ve 
notar Bald.in 
diéto, $. fi 
da. Scglin 
in adibaseñ. 
(de dona. 











Mon tiempos de 
partidos. Sequi 
turglo.1.d.1.G 
tiens. Shoe 
dicit, fecundú 
Pau. de Cafbra 
ibi quia fi duo 
bas fimul e 
dérépore ven 
deret fíiume- 
seur vnicnig; 
xo parte tano 
erendia l 
fund?.5.i duo 
$e .1.didebi 


2a 













fitamen véd 
ret code y 
duob? fed cai 
Jiber in (olidá 
adhuc peede» 
retilla.la 











in,olidum 
$: páderacibi 
Tafoncia prin. 

3 LU Primeramente 
Qd fi vrrique 

tafuiepol 

fefsio nequecó 
flarer cui pri 














ge.indic.l.quo 
tiens. 

Qelprecio. 1de 
- Ji fidos lie has 







rerú di. 
Ge aliud 
ell in 
rei vendicario 
calud in pue 













y E ULapefe 








iciana.vcin haclegein fine kibidixi, 
Contodoslosdaños Punitureúam hi 
3 l.quiducbus, 
:re.vel acti 


Nonrepetitin hoc cafu de folurionepreti 








Quinta partida. 


dononfuit tradita pofleGio vell non fut faftaex cá oncrolar £: fic 





1d viderur q expirerlicen 
go quod dicir Bal.qh maiosiafierer ex 
rewocabilis.Ecnotaadillad Tau q fas 
“intervinospoteric donatari? agere ve Ebi 






oced: 








departidos, fi aquel aquien la vendio, 
primeramente Ppafa alatenencia dela 
colae pagacl precio:Seffcladene aucre 
nonclotro.Pero tenudo eselvédedor 
detornarel precio a aquel quela védio 
apoftremas,filoauic reccbido cótodos 
los daños“elos menoftabos,quele vi- 
nieronporrazon de tal vendida ,pord 
la fizocngañofaméte.' Otrofidezimos 
quefielpoftrimero comprador paffaf- 
[ca latenécia,e ala'pofle[sió,epagallec 
precio,quecl la deucaner,cnó el prime 
ro. Ecsotrofielvendedor tenudo de 
tornarcl precio , filo auiareccbido con 
los daños elos menofcabos q vinieron 
poreltarazon al primer comprador.O 
trofidezimos,fialguno vendiellea dos 
omescofaagena “en tiempos departi- 
dos:liacacíciere que ayá pleyto entrefi 
amboslos compradores, fobreaquella 
cofa,qualquierdellos queoniere prime 
ramente la poflefsion:faquel ha mayor 
derecho éclla:ca aquel deucfincar ma- 
guer nó oujelfe pagado el precio. Pero 
quádo quierqel feñorde lacoha3 véga 
a¿midals,faluo finca fu derecho éclla. 











Ley. LI.Del ome que Vende la cofazgena a dos 

omesdos vexgs quel dellosla des 

usa] Genacofa vendiédo vn o- 
meaotro,cdidolelucgo 
lapoffefsió della,idefpues 
ql ouicfica fivendida, ga 
nalle el vendedor el feñorio de aquella 
cofa,como file eMablefciclfe porfuhere 
dero,aquelcuyacrajo geladicfledeotra 






aser. 








¡zavurcriminaliter.vcin. 
is. Scadid qubd hicdicituradde.l. 
vendi, 

fiucaúr.5di duobus.fE.depubliciana 











ibigl..nota. 
plain publi 


ciana hocnonexipicur,| de pretio.£. de publicia.Sinfraifta.l. 


38 aelfoñori 





delacof 





¿Nam diisnórepellitarpubliciananiiincafib*no 


tatisperglin.].£.tEde publi.ná potérioreftrei vendicatio quá publi 


cianavtin, 
305 


vent 











poteftatéyede 
1 h Mrrimero. Add 
di.Bctraditz 








2 1 Uefeladencaner. Add 
Saffido 
le pudiefjevender.N 


ucaueca 





al unes quejo 
mádacum non 


licares viera. 
poltquá vendidi Sctrad 
«caalteriproferearprimusempror:fed nó habi dominium 
Ecdiisveras pofteaalij vendi 








:netvendicio; 


leadtio.empt. Ulex.Ll, 
¡ena habui ciusdominivm demú 





,praferturfecundusnifi ego habebá 
rarpignusex patoweleráprocurator,b.d. 
o.fudercivendis8cla fade cxceptio.rei ven" 








fienresad GT deaGio.empri.Ecgloin A 

publici. 

cin.l.41cumfeqvbi videtitazánfia ca. parti. 
¡ofcinit cumex hocvideatur reuocatuns (ibi 

¡cur quodilia véditio noti- 











amFadumiudids reputatur fé 





ficerr ci qui emirá procuratore,vefatis hicinmuieur, quod int 
25.n0 fuiemádaci (peciale ad vsdendó certo ploneigaríe fon 
zorerur cerrioratio talis períon: ¡fideinflor.IEmáda. 33 
ex parte decanisde referiptis.rbi Abb,col.6, Glex.LIl, 


















artis dideo ex vendicionerci falla 
per iudicero, 
pro executio 
ne fentendi 
traníic diium 
SideGivédane 





guila:fipor razó que ouielle ya ganado 
el feñorio dela cofala védicile delpues 
aotro,ecl poftrimero cóprador mouicl 
fepleytolobreclla al primero:dezimos 
que clte primero h ha mayor derecho 
en ella, porque ouo lapollefsionprime 
raméte,maguer el poltrimero razonaf 
feque auia mayor derecho ¿ ella: porq 
quandoalotro la vendio non auía el fe 
ñorio el vendedor e auialo ya ganado 
quando la vendio acl.Mas falgund o- 
mevendietleaotroalguna cola que nó 
fuelle fuya:e aquella cofa mifmavédicf 
feclfeñordellaa otro defpues: clte po- 
ftrimero comprador que lacompro dl 
que ha mayor deregho en ella, cftela de 








io fiat in pur 
biica fubhafla 








ES 








ucauer!.Fueras ende, el que lavendio — mota. % ibi 
q Pes Batie (Fdo exi 
primeramente, auiarazó derecha para org .S 






venderla: comofilatouiclle en peños 
equando lefuc empeñada la recibio a- 
tal pleyto q la pudielle véderkli gelanó 
grafsé a diafeñalado, o fifuelTe perfone 
c¿ la pfoneriale fucffeotorgado po- 


cur. rejiudi, Se 
p Bar. pultgl 
n.d, eleganter 
adfi.princ. 














iclavéder cla védiclleé áte q fopicl. de pigno. 
1feñorálacolalaqriavédoraotro — io-albi eúá 
dixic Bald. 


lud quod pór 
Sieriper cótra- 
Añ,potell fio- 
ri periudicom 
jnlmanifefil 
fm 


Code furtis. 





yL11.Que los juexzes que han poder de fazer 
.1x3 de faoficiopuedó viderlo ageno. 
¿| Os juezes que há poderde 
¿| mádar fazer entrega porra 
zon defu oficio, puedé má 
darvender la cola que alsi n 
egada,por fazer complirla fé 
técia:caquiéquierg lacópraredel, palía * 
el feñorio'"delacofa cóprada al cópra- 
dor.Eflo mifmo dzimos q puede fazer 
los cogedores'dclasrétas del Rey. Ea- 















Add.L. 





le 





caueror,pexa Pen. 
Bores tributo 
ram nó debér 
priaanQoñitate cogererefiletes:fed hoc fpedtar ad prefide, qué de 
Hecho repolare ote cea ice caco 
habeñinin fío ñ Cadeexadto. tributo. 
i i incas lla Surafed y 

ptor (en có 


























iqpnó corr 
tore,qui emitá filco.caliserñ e 
bellarú,ca hab 











duétoreriba 
puinciali.5b eg 
tributa nó folw 
empr.vndekinferebar.norabilirer q fyndicus ville vel caltri,quite 
neturfoluerecolleétápro otumibus de caftro (o,pót védere pofleio 
nesnonfoluennú.Scide dicirPau.deCafl.fubdés q ¡Nu venditiones. 
habenteadéprinilezia Sefiú pindejacíi ¡ple ficus venderer.Buide 
Bar.tencBal.in.l.xinfi.Caipp publi.pétacio.neg; pót diciphocin 
telligatur, e at venditio ¡pls conduélotetributorú, velgabellaram 
petente periudicérinam deco quod fit periudicziá fispra dixcir ia. 
8cficfiperflucretifiefecundas cafus.hodie tamenin regno hoc non 
fernatut:fed indicesvenduntad inflantiam códuétorum, (jueiudices 
fincordinarfjfiue delegari:quiali quando ¡fis conduétoibus á curia 
principis dantur.vel dic q ¡lala ur quando ex delegatio» 
ne principis deputantar aliqui ad exigenda tributa.. ¡Qi enita po 
teruntvendere, vehicicum libihoc liccommíllim. E notabena 



























ca princi. Adtiz.Co 
fin ca. 
Uloscogedores, iudi, Sad 
15. ti. Cade 





rigatalliuriscó Ce fi pro» 
munis quibus peer pub 


Titul.V De lasvendidas e compras. 


gplicetsali exaétori fircommiflm,vecópellatomnes debitoresfifca 

lesad folnendum, ea coarétatione,quí videritexpedite, taméadhue 

tencbitur feruare legó municipalem, vel loci confuerudiné, inmodo 

csigendi Selva ltinreligencammrendarara seg fecundura Bala 
duverfica.fed pone.quem vide, 

3a Cen almencda, 
o a quello querccibicrono prendaren por 
lesqvéduntur entrega delas fus rentas aquello pue- 
zacione alicu den vender. Pero qualquier deftos fo- 


Jus executic y Ñ 
vis, deberpri? Dredichos,que puedefazer la vendida, 


Seba pe deuclafazer publicamente,enonafcó- 
bicofipidi dida, metiendo lacofacn almónedo, 


Minguic Bald, . E 
inl.Csfipro- efaziendo lapregonar?. E non la de 


prer publ.pen — yevender fafta quefean diez dias" pal- 
fitacio. € cciá 
Joan.de Plate. fados :eentonce deuclavender al que 
inl.1. Code fi- masdiere porclla. Efipormas la ven- 
de infra 8 ero, dezquel o ñ 
Sure hal. fea, Jicre, de aquello queha fobreclla, de- 
Tio. fifant 
smobilia quevvenduntutin foro publico,vefiumentú 8+ 
O adeo notoriit,qp nó timetcollul 
xelcin.vendi.túcnó requirataríubhaftatio: 
buscaditaffeótio,tuncnon pofintvend finefubha > 

4 b GEaiendola pregonar Pluricsiatelligesvtinal.ordo, Kibinor.Bal.co. 
1.C.deexecu.teiiudic,8evi.honamal26part 

$ c WDiezdias.laimmobilibus perviginti dis 

6d Godemas.Adde.1.6..C.de iure domiimpetr . 
fitamenexcillo fuperiluo emeritiudex,vel oÑicialisres empra tits 
ptoris,8non debioris.vrin.1.fi,C.de diftra.pigno. 

7 e Unondene valer, Adde,l,1.8tibigl.C.d Ad inltraRiuce halfifca. lio. 
















































lex LIT, 
nAlienaiofa/tnper reg derealiena cang fuatrásfere dominió in acci 
pientésScrextenerurperenti dño aflimarione víq;ad quadriénium 
fatisfacereraliasnó.Irépór vendererex vel donareré communem ci 
aliointotú:debettitrcddere aflimacionem partis habenciin ca com 
muniong.pro ea parte quam in ea habuerit.hud. Habuicorú ola. de 
a.l.bencá zenone,C.dequadricn.pral. 
y £ Gr endiendoo dando. Sen quoliberalioriculoalienádo:vtin.L.beneázo 
none.Cadequadr j 
2 g Uelgo).Vide Andri 
tentiuim.col,s.qui dicicrequiri q prineepsero 
ná fcirec alienam,nó haber: 
1.omnes.C.de quadri.pricferi 
opinio,Scfidonaretvefiú gd Ricbatalicnú,nó prodeferlicos 
fedicerer.dono vemeum,g| mponeresl.verbis. cont 
cómu.delega.Scquiacx hecfecidá cúrcincideremusin e 
nid quo perglin.d.Lbeneázenone.Scvlecll q fem 
snationibus in priuilegijscarúfemper apponatarillaclanfala (iurib? 
alterius femperfalnis)vtipfefier dicicin regno Sili,quia exhoc 
tisdeclaraturregem nolle dare,nifiius (ibicópetens.laquitabern: 
de contrah.emuli dominusin fi. de lega.n8cfubditnotabilev 
eli hecclanfula omittafpó prefimicarin extrintecis licetalias dí 
turca que fune deforma prelumisvein.c.cum.M.de con/litu.Imo dí 
cirSoci.cófi.n1vol.g.num.as.quillajuraprocedunt quádo princeps 
nó haber aliquodinsin re,quáalienat:(ed lihaberet aliquodiusillud 
tantum viderurconcedere:argu.d.I.qui tabernas.Scita dicieingula- 
viter decidifTeBal.in quodáco(iibinum.75.incipien.illufisis domi 
nusnoflerdicésideo qp ius aliud habéti non videturpraindicare sub 
desqppro hac decifionce(tinfummazquitas. Se in cótrarió cltfumo 
mapotellasindex auté quitatélequi debet.l.placuic. cúfimil.C.de 
¡udi.Sed gd firescócedacalicui réaliená fcitsalienam, dicittñ y hoc 
vultfacere de plenitudine potellaris,St quod donar cat, veluá.Ecita 
vuleo (ordacurellectum,acipfe alias credens cffe fam donaffer, an 
tuncprocedet,quodfispra dixipoft Andre.delfer, 8% alios volen= 
tes, ad hoc vedidtum huius.l. procedatrequiricur, q princeps do= 
netbonafidecredensrem elTefuá viderur ex mente Andr.de er. 
dicendum gdficetiam lí apponaturclavíulade plenitudine potefla» 
tis.contrariumm tamen videtur voluifTe Bald,in procem. Decret, colu. 
zanum. 4.vbidicit quod.1.bene 4 zenone,non habetlocum mili con- 
ftet quod princeps vultvtiplenicudineporeltatis:quía non efl prar= 
fimendum quod princeps concedatremalienam, nifi cumfaci 
certalcientia.8c ideo dicit quod leuis occafio errorisimpedi 


































quib 


i 
















































, 29 
ILvigorem, Sclicaperte vult quod difpofitio dit legís proc: 
slam princeps fcienter donet res 
plenitudine poreftariabcidem ve 
aliena.cum ficitduomembra, 
dit, 8cifko cafía dicitprocedere. 


sis procedit e= 
n , dummodo faciar de 
in.l.C.decomnm.recum 
etcum fifcus bona fide vendio 
m.lomnes. C.dequadricn. pra 

Jexipe. Scaliud 
uclodemas* tornar al feñor de la co- e 
la. Efiporauentura losfuezes,closo-  reflatis . 8 


trosoffciales,fizicren vendidadelasco ¡Mo cafu disc 

fasagenas deotra manera, dezimos q Fene a zeno 

non deue valer", ne klicaper- 

te valk, quod 

primo callate» 

GLey.L111.Dela cofa que Vende oda el Repgue — neat alienatio 

es agena como fas h Sc lc princeps 
nó vtatur ple- , 

nitudine pote 

¿ Endiendo o dando fel  flatis,ex quo 


Rey 8 cola'agenahcomo a 


vero cal cum Ad.l.be- 
cialieneneree cft quod cam vtacur plenitudine nedzeno 




















adeft[cienti 
poteftatis.hocetiam £cexprefsins tenuerant Bald, SEAnges per téxt, ne, cum ft 








ibiinditta.l.omunes.vbidicantibi eflecalim concra cos, qui dicunt mil. C.de 
quodimperatornon pote(l rem meamaleri concedere per priuile= quadrién. 
gium,Scanferri no(tram dominiom: (band! fecundum illos etiam praforip 
fine cau(a:quiavbi cali adeltyuulla ell dubitario : $: fi dicisquod 
non potell per priuilegium,fed legem communem concedendo.vtin 
illa dictada ¡mo potell per prinilegium:quizimperator có 
firmatibiomnes concebiones antea faltas per prinilegium Ec” vule 
quódomnes gandcantprinilegijsinclyta recordarionis zenonisyac 1 + 
illa prínilegia esTencin fingulis cóce(sionibusexprelleattribura, Ne % * 
quod vipta.C.de priuiimperatosofferen. vbi re» 

ripta Ssprinilegia perque a blorbeturins ter nihil valent:quía có 
cedo dicantipli mili adticclaníula derogatoria: vel motu proprio. Se 
hocetiame(t de mente ejuldem Bald.conf.;58.volumisz.incipit qué — 7 
































admodum imperator,Sctenendoillampartem,non obÍlabit opinio 
illorum,qui tenent quod.l.benea zenone-procedirquando princeps 
ignoranterdonauicrem alienam, vefiaminam fi [cienternon pofler 
Í xaliquem(hojure private: vein clementi. paltoralis. dere 





judica.veScdixicAbb.incapita, dercbus ecclefnon alienan. nam. 
procedererhoc,quando non ade(tcerta fcientia fenprinceps non fas 
coret de plenitudinepoteftaris. 4. Veritas huiuspundipender ex 
decilioneillius antique que flionis,an princeps pofsit deplenitudine 
orellatisanferre alicui dominium rei fux,de quo dixiin.la.titu 
parcitvbibonadzuticn.18.partitas.Se certecanfa(ublillente ¿de qua — y 
conftaretG«(oluto pretio,princeps poflet nó alias. vt voluntad. 1I.par: 
titarum,Ecviderurprobabilior opinio dodtoram hoc tenentium, in 
ir.quavinecclefiarum.de conftitu.vbivid.Philip. Decium.col. 7. 
vitas Echoneltas debent efTe impédimentum ci qui vule vé 
plenitudineporeflags.fccunda.SibiToann.dePlate. Gane filcusré 
quam vendi Gb.1o, 
dcuacgena.Limicamíi resficcccleliz.vtin.c.quiciiquemilicam.12. y 
q.2.8cin can.de rebusecclefiz non alie.vbi glo 8:demfires aliena 
donaremrecclefiz.vein,csplacuit.cla.8cibiglo(T16.que:z. $: quid li 
resfieminoris.Dic quodadhuchabebitlocum huía. l.diípofitio. ita 
tenucruntlacob,Butrica.Bal.Saly»S: Pau.de Caltin.Lfin.Ciaduer 
fus fifcum.reprobaragloibi que voluitcontrarium quá Saly.dicitvi 
tiofcriptoriselTe corruptam.ée idem tenctloa.dePla.io.l.p 
defideinftru.Eánrehaltefifeallib.ro.bene tamen yerum ell,g 
nornonpeteretprecium áfifco infra quadriznium,pofler elapío qua 
driennio adhucillud petere, vetradunt doéto.in.l.fi.quid autem in 
redotaliBal in cól359wvolu.3.incipit,quemadmodum imperaror, di 
citfingulariter non haberelocumiltaiurain preiudició rerum dota 
lium.dciftud ditum Bal.refere Scmultam commen.lafon.l.prima» 
columnas ¿Efolu.matrimo,dicensfealibinon legifles$fequicar Exá 
cifcus Balbus.in trata, prefcriptio. folio.s 4. columna prima. ver. 
ficul.n limitaScidem voluit Socinus quem ipfe non allegar. con» 
fil.si.volu.4«8 confil.46.ciufdemvoluwbidicit q ¡fla opinio fapie 
«zquitarem:Sribicorroborateamaliquibus medijsfundamécam Bal. 
Scaliorum eltinéTeAm,g.luvel Mlarutúgeneraliterloquensnó intelli 
giturloquiin'caufadotis, in dorisprasudicium. Áccerte licer mas 
gna fitaudtoritas Bal.prefertimvbinon haber contradicentem.ve 
«icit Alexand.inal fi quisvi.5.diflerentia. col.pen, de acquir, pob- 
feimo EchaberprofeBalbus. Socin.  Jafo. cum fequentes. 


































































Quintapartida. - 


fumdubias de veritate huñuslimitarionis ad ¡fas.l.eo quod nullo 
jurereperlacarcantum hocyát Bald,8calijloquítariinelege.Scgene= 
ralisfanor dotisnon videtur (ufticere,cam potencias fir priuilezium. 
competens ratione etatis quam ratione fexus mulicbris,vein.LÍ 








apud.fE.demino.«ramen ,vt dixi in minorumrebus habere Jocum 
iltalar: E 

regalariter do E 

adan fuya, apaffacl feñorio,> deaquella cola 


ve catera bo- 
na non dotas 
Ba. mifi ln his 
ln quibus re- 
peritur exprel 
Tum qp dos lie 
privilegiata 
vepatetexnotaris perglo(T:Scdofton.1..Efolu.matrimo. vbilabo 
rauitglo.in oltendedo fpecialia privilegia dotispraterea..ifta. del. 
beneiZenoneloquunturgeneraliterin quibulcúque re- 
nis:vtexeis pares, Scdifpolitio qua generaliter loquirur 
incelligecur Bcincludicetiam cafus dk perfonas alíaspri di 
Fraudem.$./1.Scibi eumadhocnotarBald,f.derefta.militis. 
aula dotisnon reperiatinhoc iure priuilegiata (pedal 
neraliterloquens complefticuretiá caulá dois, iva ciiádicie Deci> 
conC3o1.que referens.d.Iafoin.d.l1,co.¿tandó.co.pe.cócluditquod 
Lalo moucnsfe ex dito Saly iondol.ficin prin.C.de iure dori.nóbene 
fuitperferutatus hociibiquetenece aturuun generaliter loquens,có 
prchendic eriam caulaun dois quendo non repeiturinillocalu dos 
ipesilcrpriilega SperhocinefeQurapondefad mota Soc, 
.con(.46.co.6.imo ple Socinus parí ibi fidens de ditis Bal. Seis 
iniftopropolico,tandéco.7adicirquod quidquidfi in hhocdeiurecó 
amuniin cala uo fundar (e ex quodam fpecial tacuto. 
42 €suya.Quid Gin alienacione exprimarcaulam ex qua dicite(Te(izam 
> antuncprocedar hui?,l,difpoficio illa can(a cellar.veluti fi dicacluá 
excácolifcatióisticres nó erarilliuscuius bonafuerúrcófilcata, Cy. 
inL1.Cadehere.vel afiwvEdi dicico nó. pbatin.lheti 
fifco.EdepetiheresSciderencribiBal.ScSal.8eB, 
casprex.ibi.Cderemibiio.pigaSefacicq 8 fdixi,q qupriaceps habee 
aliquodi"inrejillud videturcócedere tim Ecitaintelligedo.d. $.icé 
gsi fifco nó poterit dici,q iccorredYille.S.p. 
aóe puedixicgla figsScibiBar.8c An: 
fequur eltcófulédo Rodericas Suarez ia (uisallegaraalleza.. 
Girexpolsidebarillá ré,cádonat,velvédicicain 
relligit Bactn.l.ficirca medium.C.ficócraiusvel vil. publ. £Bal.í 
d.L.2.C.decómu.rerúaliena.Snol.co.1.Cudehereavelaftio.vedi.de 


al quela vende , oal quelada". Pero 
aquel a quien la toma/le puede le po- 
dir quel de la eftimacion de aquella 
cola fafta quatro años , e el Rey de 















































de lacr.lan,eccle.elteñ notádú, fi donarariusvel empror 
i/Te.Balid.La.C.dcómo.rerúalie 





padtis.co.2.Sridem tener 
.incipiequerituran li p oflicialesvbi Se plus addie, 
:,quodinipfatradicione non interueniaclegicim” córradidtor. 
6 € 4. quela vende o al quelads.Quid Gille cuiprinceps donatvelalias 

cócedit,Scille cuiusresflsicantezambo pretédanteitulá de cócelsio» 

nemácrezeantunc procedatillius.I.difpoficioz Ludo Roma. cófuluic 

guoduon.tpareciasconfia8.qual pertorinciieicapremil 

fam dubiycófultationgvbipro hocallezar.c.Abbatefane, dere indi. 

Ji.5.Sccap.cuon olim.de reiudica.8cca. Caplinfétgcrucisdereferipris 
écaliaqueibividebis.6ccerrecf fingularislimiratioadiftalura,quie 
tamenfortenon procedessquando ex pofterosiconceione prin 
cipisfeuregisconftarerconcederenon obílante priori concelsione, 
feu anmullare Screuocare velleprimam concefionem.Sitain termi» 
nisdecidir Philippas Deciusitaintelligens,Sclimicans diétuw Roma 
ni.confi.sgr.colú.2.numne.4.vol,1.Cum fundamenta Romani tendár 
ad comprobaadum principemfui(TecircumuentúrScpidnó fecilfer 
finonfailTer oblitasprioris donarionis:vel circumuérasfado fecúdi 
donatarij robarurcxdittoBald.in.cu.$.ad hgcade paceiura. 
firanum.tvbidicic.pfi papacuidam contuliteccleñafficambaficid 
deindede plenitudine poteftaisfibiauferat:8cal¡concedar , quod 
tenetur papa prouidereprimo de qué bono beneficio , éeficaporte 
vult quod fecundus mancacín beneficio fibiconcelTo non obllante 
prioriconcefione:ná quod princeps(uofubdito concebir fola volú» 
Eacconllafab(entccdata. p0thbiaufires ¿calida ve nonas as 
nocen.in.c.quzin ecclefiaramde con(ticu.Angen. l.antiochenfíá 
ff. de priuileg.credito.Dequotñ vi.per Bal.in.).quífeparris, Cavnde 
Tiberi.£: Felidin.canouit,col.8.deindizaduerte etiam. quiafandaméta 
Ludo.Romaniconcludunr,qiambohaberenecaulamab codemies 




















d di vender Adde.l:1.C.devédi.rerú filcal.cópriva.cómo 


ge:fi vero adiueríis regibuselt magisdubium, maximefi vns Rex 
nonefler heres alterius, Selic d:carur quód fondamentum ex ca- 
pitulo Abbate fane. procedit eriamin habentibus canfam á diueríis 
regibus: dicendum quodilletext. non bene probatid ad quod cum 
diodos Romanus,neque glo(Taquam iple allegar hocica 
dicit.Sedcum 
hxc. 1. dicac 
tranfic diñium 
in emprorea 
vel donatariá 

rei vendita vel 
donataá prin 
cipe , € mibil 
vltra procedac 

an li queltio 
nó moueatluperdominio.fed fuperaliojureveluti hyporhecar, vel 
alias admitti debeat contra emptorem,vel donatariú.Ang.imol.1-C.d 
here.veladtio.vendi.diciepemens herediraté velré lingularéa leo 
perpetuo eltÍecurus venemo pobiicin torú vel ,p parte huereditarév? 
réillam dicere ad fe pertinere.d% gpita intellizicur. d.l.oés. C.d quad. 
przf.Sedbencpór qsdicerefe elle creditorem:illiusheredicarisóe 
cbitoilloingetaretalz emptoré:Scita intelligat.d.l.1.fecadú Cy.ibi 
órñaperitAnge.an polsit agere hypotecaria vel alía adtione nó có 
cernenti dominiú cótra emptorem,k« poti? vult q nó pobsiticú in có 
clufione ditinóreperar deeméteréfingularé: 6: quía haberur exff- 

.d.l.oés, y neqp viáhypotheca pobithaberirecuríias,neq;palias 
plonalesattióes.X hoc quádo princeps velfilcus vedicró implicicer 
vela ciuendererinre creditoris vel aliquo jure (páliinualidoyeune 
fcre (ciuit vel fcire potuicrem védiperfi(cú,Snihil dixiryvide? 
remillújus pignoris,vein.I.fi hypothecas.Sibi Bal. C. d rem 
pigno,Soci,yero cóli.46.vol.4.incipit clegácer 8:fubriliter.col. 
1verúi. 4.xe/pondeo.vult  etiáfi filcusvédar fimplicicer habeaf dis 
¿tadiflindtiofcientiz,velignorátia ex quo.d.l./i hypothecasloquié 
ñaliter,Gcitagñaliceribifrelligúegl.dk Bal.8t quia hoc dicic voluille 
Bau.deCaltrán.L.fi.Cofiadueríastilca.veriustí e(t q dicic Bal. qui 
bencintellexit.d.L(ihyp Las 3 
videttenendú £cdiétú Pauliintelligicur,qñ védiciure credito: 
ectiflasl parte nó exprimicitalate circa hypothecá Scalia , ficut ha 
iia ñ applendaelt:ga ell eadéracio écintentioill”.L.q. 
emptor vel donararius principis,ppetuo fielecuras, Gcrecurlus anti 
habeatcórraprincipemevelciusfilcúvaddeciá q ticex vigore hui?.la 
áficdominiú in emprorérci vendit,qñvenditiocít valida Scfoler 
¡sfinon fuitlolEniterfadta.).£idus qui Lucij Tirij.Ederefcin. 
vendi.SctenerBal.in.d.conli ¿6 vol.KSocí, d.con.46.c07:1nu46. 
10.51, 







de 

uegela pagar:c frfafta quatro añosnon serlo 
pidicílela cftimació,déde en adelátenó 
podria. Otrofi dezimos que fi el Rey 
ouiclle alguna cofacomunalmente có 


otros,que lapuede véder,dtoda, o dar,e 



































































fuma. C.derel 
d. 







am permistat principirem in totum donare, ratióe 
comunis:S: camenin donando nulla adeltvilitas:niú dicas quod Se 
in donando pobicelTeveilitas,cumficin remunerationem (eruitijvel 
aliasficvtilitasprincipis donate:(ed elTeemagnareltridiio ad iflam.l. 
vetantumprocederesf vtlitor venderes,vel donaret.vnde magis pla 
cet:quod procedat quod hic habernrindiftinéto, finedia limitacio 
ne.anancemlicurpote(t vendere poÑit remcomnuneln pignorares 
glof.dicie quod ficin.l.prima.C.licommunis res pigno.da.(it.potelk 
etiam conforspetere, ve fbi detur pro codem prerio. vein.l.55.infra 
codem.8 Baldadicebatin diéta.l.fecunda, equumellecve ffcas non 
vendacin (olidumsnifirequifito conforte : quivolens dareidem pre. 
tiuen deberalís preferri.argumen.l.necelfe.f.dein diem addiét 

Iprima.fE de privileg.credi. procedit ctiam ¡fla. lafiueres (ic ind: 
duafiuc dividuafecundumgloIT.S: dodto.in diéta.l.fecunda, Scin di 
Bal.prima. B ; 

dr adeedar Mtudafitarepeccurdetarecómanicitdidta Jegtsdeg 
b*ingl.proxima,rácilloquácurde venditione:nifi dicas,gp cú de jure 
communi permictiturpeincipi,ve habeturin dita.La. St. l.bene ¿Zo 
none éc(uprainilta.ldonare velalienarein totumá fortiori, i pro 
paeedrefponderusg dial procedons(ve bi) quádo ignorás 
remalienáptinceps dont vel alíenat: Senon quido ftitshic vero fcie 
batefTe alienam pro parte.vnde ell mulcúnoráda ¡fta. la quianó crac 
ficdeiuse cój:(rdhoc quod dicitdebetinteligi Sefimitari. Dato cñ 
priushono cambjosvtin,).fecanda.ticn,t.partitafecunda.Ecin.l ri 
tu.18 partitatertia, Bclegitima caula fublillentesveibi fecundá hoc 
“noneritaliqua fpecialitas ratióne communionis:Sctamen ifta, L.yule 
aliquidin hocefle (peciale fanore Regissvnde forte nonita fufficicas 
canía(ufficererspretium camen femper deberSolui, 






































A 





A 


Titulo. V.Delasvendidase compras: 


9 a QoienedariExhocverbo innuirur, quódtotum pretiumfoluendum 
eftfieo, E: princeps(eufifeus partem reddicprivato, quod Bar. no= 
tacindia serum fifcal.ad (latuta dilponetiasquód 
de condemnas , Medictatem priua= 






rusquodtotum deberfoluififco, Ecfiftus dabitpartem ill privaro, 
1.fenatus.$.Le- 


por tazon de aquella parte que ha en 
ella,e paffa el feñorio de aquella cofa,al 
os alque lada. Mascon to- 





vtile fecundú 
cum guía fa- 


vorabilius fir do eflo,deucdar alacftimacion,a cadá 
executio,quá ñS 
a . Vho delosotros fegundlaparte que a: 

nibíco ,quam , Uian en aquellacoÍa. 


cum priuato 
ve inal. pe. Se 
ibi Bart. C.de 
conue. fifcide 
bilib.10. 


GLey. LIL. Del ome que Dendea oro cofaage 
a en nome de aquel que ouiefJe el feñorio 


della; 





Glez, LI1LT, 


Domino “ras 
cofa agena,ennomedea- 








Adtit.C. — tificante ven= e En 

e quel que ouieffecl feñorio 
o o ns En Ndella:fiaquel cuyacsla co- 
proxi, sranfr domi- aha por firme bla vendida, delpues 


niam in em 
prorem accio 





-que csfecha, vale e palla cl feñorio , al 


pientem : co Quelacompra.maguerquede comien 

SO nonfiziclle eflcatal la vendida con 
G , E NES 

pror habuie Otorgamiento nin con fabiduria de as 


imalam fidem 
non praferie 
bit: fi bonam 


quel cuyacrala cola. Masfi non la 
vendiefle ennome delfeñor della, mas 


prefcubic , 8 enelfuyo miímo  fiaquel quela com- 
vendens tenes prafabe que nones la cola de aquel 


que gelavende: entonce non pafaact 


precium xefti- 
el feñorio della , nin la puede” ganar 


tuerc;eriamá 
nomine do 
mini non ven, 
didie: idem fi res moriatur penes emptoremn autperdatur, quía 
ratificando habebitprerinm, licer fuo nomine non vendatur. hoc 
dicita 

1 D ga porfirme. Habetorcm inotatisper Azo.C.dercbus alie. non 
aljcnanin fuma parura poll prin. Scadde.. 46.fupraco.Scl.matet. 
C.dercivendi. 

2 € UGanarportiempo.Propter malamfidem.vtin capit.fina.Écin cap.vis 
gilanti.depraleripcione.regula.polfeiTor.dereg.iordibr. 6.1.9. 88. 











útuaa9.partita. 
3d Uentodasgvijus. Siue vendideritnomine domini fiuefo.vtin.lama- 
ter.Caderei vendi.6cind.1,Coderebaalic.nonalic, 





se pierde laceja o femueres Tdemíi ciuldem reielt difiicilis perfecu» 
tio,vtquia ad parteslonginquas efi portata.I.primacin fin. fEdeexer- 
cito.Cyn. 8 Ange.in.].mater.C.dercivendica.fed cum hicpermitta 
rurin fublidiun re perempra vel preferiptahabere ratam vendi 
nem,anidemericdcontra, (tu emilti remex pecaniaméa, Sctuali- 
rernon esfoluendo,an pom agere ad remglolffinacin.l.proculus. 
fdeinre dociam mouetiflam quelion.Scvalequodpoffim, quan. 
dopecuniaperuenitadteex caufilucraciuarécidem vulePan, de Ca. 
3n difta.luwacer.ad fin.Ange.S Bald.indiéta.l.mater. tenent cont 
xium.vide ibi per Salycer.n.queflio.d certe vbinullamaliud reme- 
din poller competere cicuius pecunia resfuiccimpta , equumvide 
turdictum glofl.SPaul.deCalts.quod 8Cyn.tenuitpoftPetán dia 
¿%a.l.marér. Bcetiam vulcibi Alberic.Sitamen aliaadtiopoffer com 
peterenionellertraftandum de aAione negorioramgeltoram infub 
Sidium.proutdiiribi Salyc,an autem vendicionemrei mihi debitz 
polsim habere fatam in fublidium, ve pretium confequar, text.elt 
quódnomStibinorar Bart.in.l.venditoréxhareditate.ffdehered. 
velaftio.vendi. 

5 £ Urorfrmese demandar. Adde..fin.ffde nego.gelt.5i Lmater.Scibi gl. 
Codescivendi.Exibivid.Angeduper glo.magna, Scetiam Saly-Scvi. 


4. 























B 








30 
PasadeCafinficumferanm (Ef certpeta. O 
€El precio. Quid finon vendídie y fed donanicanreperempta, vel $ 
vfucapta, fitantum habear dominus poli: agerein fublidinra ad 
pretiumrei. viderar quod non , cum hc lex foquaturin venditios 
ne.«glo.in.L1.fed Si conllante. Side donaántervirum Kvxorem, 
dicit quod nó 
procegerer 
hoc án donas 
sione ¿ cim, 
ibi non derí 
precium_ dos 
hanti», Seno 
ra cxjam quod 
polfizm habe» 


portiempo*: Ante dezimos , que dr 
qe cuyaes , quela puede deman- 
ar, e ladeurecobrar en todas gailas: 
Pero ficftecomprador atal 9U0 bue- 
na fe quando comiprolaco(a ¿tion fai 
biendo que craagena, mas cuydando 
quecrade aquel que ge la vendio: en  afionem dez 
; biti mei  licet 
tonce puede ganar por tiempo cl fe- ¡pe o 
ñoriodellaie es tenudoclyendedor en git, meono- 
todasguilas, “detormarel precioa al aa 
; s 
quelcuyá eralacofa, Otrofi dezimios; ña confequi, 
que vendiendo omecofa ageriacomo in fubíidium, 
> glo. RibiBare 
fuya, fidefpues que la vendida es fe- 
chafe pierde la cola o le muere, e pue- 












tokin. L cias 
qui, (F.(icere,. 





deel feñor de la cofa quet la vendida PESA credis 
porfirme,edemandarfel precios della didcpignsnó 

a di i- habesi? diftra 
al vendedor,quier fuere fechalavendi: edi. polfiaha 


dacnnome del leñofonon. bere. racum, 


etiam re non 


Zey.LV. Comola vendida quees fecha dela co peta Ae 
facomun, de fo Vno, deue Valermaguernon — agam ad pres 


tim glol. no. 


ida entre ellos. 
Eee tab. 8cibi Bali 











ds ida. Cufven 
a litorpigno.d- y y. a 
15 z E e quia Adeit.C 
E Osomesomas aujedo algú éteditor ven. Cómu.ro- 

S nacolabcomunalméte delo, - dendo,vecre- 22 a 
S Zafojo ditor. co pio Sadrito. 
A hoj: getic negara comu 

Ec licerfecundué. Ciedicos quisvendidie pignus nompoL a ivid 
fircomuenii primo:ted agere debeat hypothecarid contra empro- %.C.4c3 
rem,vtin.. prima de diftra denon bre de pen a. ra mu. a 
Teripeaagetinfublidium adió quod fupereft expretio (oluro debiro Wantmif: 


ereditoris,qui vendidir.glo/Tinorab,8cabi Bartoli lprima.ffide di- 
firaGio.pigno: 


Ulex. LY: 


39 Potelt res communis cuilibervendicriam extranco : fed pro «quall 


h 


presio prfktur focius fi eam vult:(ed.non potell rei communis pars 
vendiextránco intentato judiciocommuni diuidundo, nifi de focio- 
rumomnium voluntate.h.d. * , 
Lo Alguna cof4.Habebit ergo locumifla.lieriamán re mobilivelfe mo 
uenti,vtin pecoribus de feruis, cum ¡(tud verbumres fit generale 8: 
onniacomprehendat.vcin.l.rintfin.Fficertperad.relappellatio.Sc 
Lreiappellatione,ff.de verbo.fignifi.Lomhia. $. in.ScibiBald. fF. de 
Tega.2.K in juribus, «adionibus.l.prima, Sibi Bald. £ doo. de 
Natu. homi.£in hereditate.l. licer.C de pagtis. € cómprobatur 
hoccumalias deiurereperiaturteneri colonun», fritmentum Scalios 
fru£tws potiusyendere debere dominofundi,vbicolleó% fine, quam 
alijextraneo.).1. ibi notat Bart, 8cLoann de Plate." C. de metallis $c 
metalla,Libr. mybidicic Lucas de Penna.illam. .facerepro domi= 
nisterrarum quódcoloni écalij vaflalli res conim quas venales ha-, 
bent,vefruétus8calia,teneantar prius vendere dominis.ibique etiam' 
dicit bonum verbumadid quod etiam inilto regno videmas, tue= 
ripolTecuriamregiám(argumen ilóus.].) cogentem omnes ficien- 
tesfal in falinis| eran ci falvenderefifco.Snonalíjs licét bo- Hodie im 
numforet q iultitia preti) melius feruaretur, faciteriam. Í. venditor. now. rec. 
5.(i conflar.£cibi Pau.de Ca(t.ff. cómu.pradio. Scratio huius legis elt vides 
que eltzquitasvepotiushabeatcófors récómuné, quam extraneus da.l.19 
lib. 














A 











Innomare 
copueltela 
14.41 
5 

Innou.re 
<o.eltoz. 
$8. titalto 
Bibas. 

Innou.te 











itamilicacin remobilificut Scin immobilijin contrarium tamé facie 
L7sánordina. Tauri.in prin.cum dici,( alguno vendiere parte de 
alguna heredad dtienecomun con otro.Sxcsj8cliclenditilta.l. pare 
re procedere incomiunioneimmobilium cátum:6 quiaeriam inc 
tsaétuiare proximitacis lamguinis tancum eltcaurúin immobilibus, 
veinel.6. 6.7. 
titu.7.lib.5.or 
di.regadug.tito 
x0alib . foro. 
ILhocideScfuirdcimmobilibustátú caurúinillacó(litutione Frede 
rici, quamcicanimus.neque vnquá vidifiper rei mobilis cómunis 
vaditererraduliem aliquá ggitari Gfortelrainiudicio pradticarets 
vttáritida.leprocedererin infmobilibus:(cd deiure verioreltprima 
ars perittá,l.indiflinde Scgeneralitesloquére:8: ga diuerfa ratio má 
itarinréttadturaciósfanguinis:quá in rerraCturariós cófortariz, 

















vno * dezimos , que qualquier 





2 a Ccommunalmentede fo wo. Ideftpro indiuito funt domini ralis rei ná 


Jnnon.re 
cop.ch.l. 
titanio 
S. 


Quella. 


cófors,dicitur(euinteligitur:per participaciongdominijalecúdú Bal 
in.1.duduminfi.C.decontrahen.empúo.vnde procederet huñus. 
(pofitioctiam fi vnusexpluribusernphytcotishabentibusrem cómo 
nempro indíuifo alienaret parten (uá ali, quam direéto domino cui 
damvidelicer extraneo. requifito domino dircóli dominij: ná 8cifti 
emphyteorar habentvtiledominiumavtin.L.glo.fin.(h iagervedti- 
a.vel emph.pe.Scper Barin.l.1.5.quodautemair.fide faperficicb?. 

quiaetiam in recractuiure fanguinishoc voluerunt Albe,Bal.An+ 
<.polt aliosantiquosin.l.imperator. f.depadtisdumdicun peril» 
jumeex.dominum prefer conlanguinco in retradu rei emphyteo 
tica,Shabeturind.7.4.:inordi-Tauri.8ctenetAlexan.contl.27.inci 
pit.vifothemate.columna.2.volum. 6. per Balin confisjoo.vo..in 
cipit,flatuto cauctur,idemque e dicendum in feudo cademrstione 
de quo perlo.Fab.in-$.1.polt prininftide emprio.Scvendi, £rence 
Matthaus de afilidtisin (uo tratacu proromifeosin gl... incipiécito 
talizo.lcolú.y.eltcol.mutorinstradta.pertextin.c.1a. (od etiam res. 
erquos fainueltitura.Idemqueeltd:cendum,fin aliqua re plures 
Iberica mans died plo lada ldó e dnaton dado 
fuiamcommoditaté alí, quiacó(orrisconlors polTet retrahereproco= 
dempretio,quod (aris probareturex vexbisgeneralibws hulus.l maxi 
métenendo opinionem quod prócedar hec. .ctiáin rebus mobilib> 
































vndenoneritnccellaria difputatio.an vÍusfruduscónumercrrinter 





mobilia velimmobilia.de qua perBart.ind.iu/lo5.0on mutar. de 
vícap. Sk per Lucam de pennsindl.fi.column,.Cade vend. rebuscivi 
ta.lib.n.Ced quid fi dominus proprictacis vendat propietat flan 
an vlifruduarias, tanquam habens parten in ¡llare, pofiiccasn re- 
traherewvidetur quod fic,quiav(isfruétus pars domini, ell,l.cuw fi= 
vis. 5.dominus fl delega.z.dic contra,quiacll diuerfimi us víusfiue 
Qusádominio,8clienon porel dici, quod competás verbahuius.L. 
cum dicir(cómunalmente defovno)vtin.lreéte dicimus, vbiglo(T. 
fe verbodignificaglo.in4.C.de vínfiudtuadk quia ve dicie Balio 
1.C.decómu.re.alic. contra naturasi ellet, (1 proprietasaccederer 
víufiuétui.elt enim vfasfruét pars dosminijintezralis (jue legalis,nó 
pradicatiuasfeufubicétiua.fecundam Placen.cuius opi. probatur in 
dicta,l.re£té.Si enim quisdicar vítsfruCtusfundi Titiani percinet ad 
Petrum,non ex hocinferar,ergo Petruse(t dominas ciuldem fadi. 
imo poriusfequirur contrarium:quia dominusin propriofundo non 
potcithabere vfiumfructumvel alí feruiture. Sitamen dicatur v(us 
fiuétusiunétus cum pro prietatefacirplenú dominium refe dicicur, 
8etic vlisfruétuscll pars domini] integralis. Sc idem diffidum efe 
n vía, 5 multo mais. licecenionfecundum Bald.in.d.L2.incorpore 
plsoidominideciuecurmontamen haberacuran propias. 
ell queda forma cerruptibils 8t de facilireuertibilis ad proprie. 
tacetn tanquam ad matcriamsBridem dealijs feruitutibus elt dicen» 
dam:quia portionisin(tarnon obtinent.l.maulus.$.pe. f delega, 2. 
1quod adleruitutes Mudecuidtio.Sin.d.lueótedicms.Sctenet Bal. 
ind. in6.Sicameploreshaberencviumfrudtú,vel ví fandi, (ea 
habitadonem domas,velaliaw (eruítutem, veluti palcédi pecorisia 
alieno agro,vel alias vnusvenderetpartéluris (ui extranco,confor» 
tesillius uri Sc(ecuientes admitrenturad retradtui , propter cóm 
none, quam habentinillojure,vt dixia5.maxime:quia ales (eru 
tutesadh erentesrebusimmnobilibusiudicantur inmobilia bona, ve 
probaturincap.zde rebusecclefarnon alie.lib.6.8cin.L.fi.C.de lons 
gitempo.prelcrip.Snotat Anto, 3: loam-deImol.in.c.ñulli, dereb* 
ecclefiz nonalic.Secumillano(tra,lgeneralicerloquacar.cm dice 
algunacola,neg;(ereltringar ad bona immobilia fi plures habeant 
actionemperfonalem pro fundo, 6: vnusvenditaQionem fuá extra» 
neoadmittenturconfortesiiliusiuris,Sca Rionis ad partem confortis 
velicpofsintagere perfonaliagtione ad con(equendum torum funa 
dumlibidebiti.unde non expeditinuelligarc, an aftiones iudicen» 
turinterimunobiliavel mobilia:de quo per Abbain. d.canulliade per 
























































Quintapartida. A 





Bartin.l,.Cofiaduertastranfaio.Scin...f fielegaram.s.4i.fFde le- 
ga.1.Bcperlo.de Piate.in.l.2.5.1.C.quando Scquibus. 4=pars debea 
turdib.o.Sper Balo.Liubemus vulli.colum..Scin auchen. hoc” 
orrectum colum.fi.C.defacrofansccclel Scin.c.r.verti(diendumade 








cud.cognitio.bde pace tené. Eccius violaron fi-principij.Sn.la. 
C.deprato.pi 

cin. dle 

dellos puede vender la fu par Edo daa 


homi.in vera 

qe le£tura per Decium confil,237,colu.1.Álexan,confi.45.col¿wver 
icu.primo enim conlidero.£: per Oldral.confil.118, SeficceSabunt 
uz in terminisiftius querltioniscradit Decius,con pit, vi 
(a petitione.colu:2.verfi,vlterias $e fecundo. $:c.Quid ramen li dos 
nus dire£ti domini vendatfuum dominium,an habés veile domigiú 
tanquá conforsin rehabeatins retrahendi?periflam.J.viderur q non 
cumifta.l.dicaccómunalmente de lo vno.)écviilis dominas non ha 
becdowminium commnuniter cum dircéto,fed fubalrernáturifta domi 
mia:quia nó pótidem dominiuwm elle apud duos.].(i vt certo.$.f duo» 
bas.tf.comuno,funt ergo diuería dominia.vtnotar Barin.L.liquisvia 
S.differécia.fT.de acquir.pofl.S ad decifionem huius quarlionisfacir 
quiafi dominus dircétusvule dominiam fisum vendere, non tenetor 
eimphyteotam requirerean ipte velithabere qual prerio, icutécó. 
traemplytcotamtencrerar.Doterit ergo dominus diteétus vendere 
cuilibuerit,ve decidicnotabilicer Speculator ticul. de locao, $. nunc 
aliqua.verfic.9zlicetdicat, quod de confuctudine quorundamloco- 
ram ponicarinin(trumentis, vefi dominusvolucrir jus fuum vende 
repolsit emphyteota precateris habere etiam pro minori prerio 
decem, vel20.folidorum : fed hoc ell conuentionis non necefsitatis 
proutdiciclafonin (uo trada.dejure emphyteo.fol.18.coluar,¿.vere 
ficu.juxta iítum tex.vbi refere de (equirur dirá Speculacoris.GQuid 
autem (ñalicui legacteltacor quintar parcem bonorum , proue com 
suuníteraccidittora die,quod wariti leganevxoribus , % demum 
talislegatarios emita hzrede fundum lrereditarium, quemilli qué 
funtde genere de auolenzo retrahere volunt,pro tanto iuxta.llufo» 
si cordinamentorum,legatarius dicienon fore locum rerraGui , ed 
«piaiptehabetpartemin reracione legavi quind bonorum , $e fc 
preferendas ic.vtin.l.74:0 ordi, Tauei, Dic homines de generepte. 
ferendos:eo quia in taler legatarió nontranfitdominiumreda via, 
cum felegatarias quote bonorun.veelt cafusin. . (quis bonorum 
fade lega 1.8xibi firmar Barro, £ccenét communiter dodt.licet aliud 
voluericideBarráo.l.nonamplivs.$6.co.cien. € Erfacichocad alió 
quellionememaritus emicfundum conflante macrimoniozde indeil 
lun vendiditcuidam extranco:vxorerus vel confanguinei «jas no- 
amic, pro ca volunt retrabere pro tanto ex remedio huius.l.an pol: 
fit Doctor del Caflillo.in comento (uo.d.l.in ordi. Tavri in glo.ma 
gna ad inem mouetistam queflionem 8ttenet qp lic per quadam 
motiua(aciseuia.ln contrario tamen videtur: quía medietas que- 
Ltuum que applicacur vxori intelligicur,deduéto arre alieno $ ficnó 
poralldictalcuid apertacrátaon ml cre aiéno(olucsivadenó pie 
dici q reStaviain vxorérranberit dominiú, ficut $e in legato quotz: 
bonorum,vtin.d.1.fiquisbonoram.ff.de lega.primo.quz fuitciusle 
gisfundamentalisratio,vceradunt Bar.Scalij.in.d.L.nó amplias, $+ fi. 
¿cum ante diniliones lucrorum (int refarcienda capitalia veriu(que 
viri,(cilicer vxoris que ad matrimoniú deduda lune,quoníqueid 
fiar,non poteltperpedi quid cópecar vxori,(eu quí pars ex reb? em 
puispermaritás8c lic militacracio.d.|.fiquis bonorú, q autetn prius 
deduci debeaneicta capiralia:cóprobaclate Montal.in.].x.titadelas 
ganancias.qui ef terciusin ordineJiby.£oro.ll.in glosin parte de por 
medio, dk praéticatur de contuetudine exiáfivir de fuo capital amife 
vitludens,velin alios malosvítas con(irmens,vetradit Roderic? Sua- 
reziniep.d.l.forisfol.23.colb.1.veritas tamen hi? queffionispender 
excosan dominiú acqu:fitorácon(tante matrimonio tranfearinyxo 
sei ltatim,gp maritus emie vel aliter acquiíiir,eciara 6 oli viro tra» 
dicio faéta itáin qua qu.ellionevarize ant opiniones. náPerr de An 
cha.confi.no.incipiccontra diétam donationem.colu.2,tenuitin cós 
fimiliflacato domini iplo jurenon tran(ircin yxoré:fed cópetere 
actionéprolocio ad communicandumallegar.1,fi quis focietatem.f: 
profocio.vbietiam li cótraéta fir focietas omniú bonorú, taméipo- 
Ttealocias proprio nomine a:iquid acquirac fuí erit licer competar 






















































































aétiofocio ad cómunicandum,licetenim rerí corporaliú ,quas foc 
omniúbonorá habétréporecótraéte focieracis in quéliber eorú pro 
partetranfeatiominiú«k polletsio ablquealiquatraditione.vtinela, 

teque A. profocio.8cnotar Azo.C.pro fociodnlumma.ta 


doficum 
menin his que poltea acquirunturhocnó procedit fed acquificum 
taliter eric propriú¡llius (ocijqui acquiúuic,ted tencbirur ad cómeni 
candúwcinad.|.f quis(ocieraré,candéfentencidinrerminisno(trzd. 
foritemuir doétornolter de Pala.Rubesin(uarepe.cap.perveftras 














Quel, 


Quilla 


Etnowre 
co.dequi 
br ingla 
proxima. 
In now.re 
co.elld, 
Lag.ttan 
Lido. 
Quito 








Que in 
noxec.elt 
la. 4.805 
9. 








Esnosreca 
dequibus 
Íoprá. 


Ecin no. 
red. 
valga 


Titul.V De lasvendidase compras. 31 


rubr,col,mihi ¿1y.vbiallegatad.confi.Petr.de Ancha.Scpóderat ver 
bunLfori.duniicichabeantequaliterambo.quia verbum habeát 
lignificariplo jare,vt notatglo(T. $e doctosin.c.fidiligenti.de fo 
«rin cap.vnicondefagitta. Sinn crieminali,C.deiuñifd. 
A alitalay altera lodeto liber [Epa rocas 
vedixi slocie- 
tas veró inter 
virú de vxcoré 
nóelt vniuer- 
(alisfocictas,fedtantíllacii Scqueeftus.doftoretiam de Segurañn tra 
étar.debon,lucrar.fo.a9.col.4.tcnetcandemfencentiam, nálicetin 
precedenticol.dixerat dominiú (latim vxoriacquiri per.l 1in 6.cú 
fequenti.£cibi Bald. Eprolocio.infequenti colú.dicitvelfivelimus 
dicere,quód vxorin continenticumbonaacquicancurnó habetali- 
quoddominium,donecdifloluraficlocietas pertex.in.l.fi quis locie 
tacem.fEspro focio,Sc.8efic viderurpocias iniftam (entéciam (eincli 
nare.cótrariam(ententiam tenetidem doctor de Pala.Rubesin.d 
pevinrubr.col.ibi362.vbi dicit q lecundamaliquos bona ací 
taconflante macrimonio,coiplo quód ducunturad domumieflició- 
tarcominania Se domiajum tranficpro parte ia iplam vxcorena ve 
fenticglo.reputata ingolaris.in.d 11.5... pro focio.Scibi póderar 
ipícad hoc probandum verba diétz. 1. foricam dicichabcantambo 
equaliter,quod verbum referturtam ad maricuin ¿ad vxcorem, Sci 
«plicueftatim marito acquisicar dominium lic Scvacori. Scpoller vl- 
tracum.d.verbum alíter ponderari,ftilicer«piftud verbum habeant, 
denotatexecutionemaétus,vcelb rext.Scibi dodto.in.c.ex parte.de 
1ponta.in quzftionciilla,habebotein vxorcim,Scc.Roder, Suarez in 
xepo. ouctillam.q.f0.23.verfquericarviterias, Scpoltg! 
duxicaliquafundamétacx pradiis Scediá.L.Qili.203, fcilicer quód 
prefumanturá lege bona etfecómmnia inter maricum Sevxorem, 
iltalter probetyep finefia Se q fivir Sevxcor pariter in domo habi- 
tantnequealiquis corunypotelt detitulo oftenderejquiliber coram 
intelligitur pro dimidiapoGidere,l.fiduo.E.veipofidetis.Anguin.l. 
quijure.fideacquit.pollSclicquod ex quo communiter polsidene 
fatisdicitur interueniletraditioin perfona vtriufa. Tandéin nullá 
parteminclinat dicensque(tionem elle facis dubiam, 8 matutius £o 
itandam,Scqpiplenon deciditeo q anc habebat de facto cófulege. 
d«Videsergoin. quifta quanta (it dubietas $e varietasinter dodtotes 
'noflros,videsetiam q nullus eorumadnertivad illud fandamentam 
quod flapra adduxi de.d..,(i quis bonorum feilicet q ín legato quotg 
Bonorumpropterrationem quám dixi nontranficdominium,reéta 
via,quod fundamenta videtarprecipuum in ifta materia. 
CMihiveró placecopinio illa,q in ¡fa focierate que eltintervirum 
Ecvxorem.licérnonlitomnium bonorum,fedtantumlucri Seque= 
ftusdominium rei acquifice per virum conflante matrimonio (tas 
timtranfeacin vxorem.S primo moucorper.l.46.titu.¿8.parezerbi 
habetar,pfilocietas omniumbonoram quefitoram de querendo- 
ru contrahacur,quód nec dumia jam queñiós.fed eríamin hisque 
poltea acquirunturperquemiber ex focijs dominium Rai tran= 
fitpro partein alteram locium, $elicécilla.l.loquacur quando elt có 
rractalocieras omnium bonorum, aduertendum cltojin querendis 
son mouetrilla.L.ex eo quiafuit(ocietasomnium bonorum: quia 
vedixietiamin tali(ocierateinfuturis lucris non tranfit dominium 
in focium,qui non contraxit. vein.d.l. fi quisfocietatem. vbiglo.8c 
Aoét.£in-d.l1.5.i«coduiicu.fed quiavolnicilla.l.idemiuriselleinto 
cictatevniueríali contradta(uper quarendis,quale erat dejure anti 
quoin corttraótafuperiam quefitis.Cum ergointer virmn Sivxoré 
(icfocietas vasuerfalisin querendis,vtpatetper,ll.regni. Seprobatur 
in.c.cum(ocietas.vbigl.27.q2«Sin.cligniticanit, de donatio. inter 
viram Bevxcorern,habebiclocumintali (ocietate difpoficio.d. 1.46. 
infine.Secundo moucorex verbisl(tili.203.¡áipir.Como quier.vbi 
«lEferiptailla confisetudo regni,que communiter e(t inobleruan» 
tia,quod bana mariti de vxocis prefumuntur communia alio non 
probato.vbi funthacverba.Pero la coftumbre guardada esencon- 
irario que los bienes queha marido y muger quefonamos de por 
medio. pondero verbur (funt) quodeftvecbum (ubllantiuum, Se 
deprefenticffectinumaveinolhisverbis.in princ.fE.deherresinlicué. 
8cdicit Bald.intradtara (chifmatis.inrubr. C.fi quis aliquem teflari 
rohibue.colú.4.quodiftud verbum (abllantiain rei perfefifime 
includit. neque ellaliud verbum ira Cab lanciuom in mundo, ficot 
fumses,elt.8ccum dicar de prefentidiet.1.lifon.non debet intel 
sá quódin futurum foluto matrimonio erantargumal.qui edificiam 
¿biPau.de Caftr.E.deferui.veb.predi.1.fiica.Scibi Bart. ff. dear. 
¿cargendega,Lfi lipulatosfucrim.s.1.8cibilaré Jalon. FE deverbo.o= 
bliga,l.cum lipulamur, co, cien. Sifitaleverbun fueracio farutoin 
quoconíuluicDer.de Anchain,d.confi.1,idemdixeratquod pares 
exeiusverbis,cum dicitanam verda flacutádicunt, q funtcommunia 
interiplos,Scc.fed verbum(finr) elt prafentistomporisfabianéini; 











tea,maguer lacofa non fea partida. E 
























































va 





¿non fignificariploiure.cfi diligenti.de Foro competen.kk per do- 
Aosio.Lán criminali. C.de iurif.om.iud.videsergo quod Gn Mataro 
de quo loquitur fuerariitud verbatn funtyaliter confialuifTer, Y ertio 

















hocprobacures.Las.ticw fi ib ¿.£oro,ll.vbi habetursquódv=xo PO Tn no.re 
teítconueniriad debiracontradia durante martimonio ¿quod non Lage q, 
. eltexaliani 2759.81 





puedclavéder”,aqlger delosq háene- OS 
dem có 


cauitol.fecundum naturam. fade regn.iur.Scex eq Mes lexipfoiure 





ratione lucro yq 





communicauie, valequód iplo jureceneatur ad debia. Sc facie adie Mnnowre 





dem.l.6o.in ordin.Tauri que liberar mulierem ab hoc onere, ita de- <Op-<(La 
¿mue $ renuncianerie lucris habitis conllante matrimonio, €: fic q: tits lia 
10.5% 


vulcopusclferenuntiatione,ve lucraipfoiure communicataperdan= 
turanequ abilaceif qui dicen que dira esla lio, proba 
sinonfuilleacquificam dominium :quiafi id effer fola renuntiatio= 
ne non perdiderat dominium.vrin. li quisvi.5.differentia,fF de ac: 
quir. pollel!. refpondeturillud non obftare , cúmprocedatin domi= 
nioaquilito dejure gentiam mediantetradicione: tunc enim poffef 
fionemnon dimittendo non potefl perdi fola voluntate feu renuna 
tiatione.hic verótradtatus de dominio ¡pto jure communicato ¿per 
legem quod lex voluitreuocabiliteracquiri,ficut dicimas in domis 
nio,quod per legem acquiriturlegatario. l. fieibi homo, $.có feruns. 
f.de legat..non obltat quod obijcicbarurdeLfi quisbonoram. Rd 
Jegar. 1jquía dinrerfism e(bin legaco bonorum ab acquificione ¡florú 
Jucrorum,cum bonaintelligantur deduéto rre ajieno:hic non ¿mó 
iplavxortenctor pro parte ad esalienum, $: pofTer foluere capi 
le viri Scretinere fibi lucra.aducrtendum tamen ell, q licer iploiue + 
refibiacquiracur dominium,S<pofleñio,non amen acquiricur cum 
effe£tuinifi Coluto matrimonio, Scfic finita focierate, cum matrimo= 

sio conftante non fiat lucra, fed debetinfpicitempusquo difloluis 
turfocietas de fic tempus diloluti matrimonij: nam de iurenon pos 
teltagiad divifionem lucrorum , nifi focietate foluta, ve habecur. fa 
pro focio.per pluresLécica praéticacur.ve Sracreltarar Roder. Sua 
rezvbifuprafubdensnotabiliter ad decifionem quellionis princi 
palis:de qua per dirá glollacorem. Il, Tawri,quód mulier done fol. 
atar matrimonium,nó pote(tagere nequepetere aliquidex lucris, 



































przfertimcum conflante matrimonio adminiftratio acquifitorum In no, re. 





¿ccorumalienatio principaliterrefideatin perlona maritisper 
nieua.ficicw, 4.1ib,5.ord.rega.Scperal il 





Lde ella 
5. Xficpater non elle ye glib 








ram decifionem dictigloflacoris, de clarius paret ,quía aut maritus Ínno.rec, 
vendidic 8ccradidic fandum conftante matrimonio acquificum : Se Elladel,s. 


tunccimfit eran latum dominisinin emptorem intotó fundo, non 
Potelkvxor dicereleconforrem:auttantum vendidit Scnon tradidir, 
8ccuméitpracifeobligatusad tradendum,cum pofittradore, Sealie 
are ctiam partem vxoris , Bchabeatficultatem rei tradende.jwxta 
notáta.perglo.in.s.preciam.inB.de emp.Scvend.inverb. cradatur. 
8iperBart.in.l.1.(£de ado.emptiscol.4.non poteritvxcor volensro 
trahercimpedire maricúhhabéréalege poteltatétradedi ,Scvédendi. 
Uefa parte. Vt.Cade cominu.rerumalienado,pertotum. 3 
vender, Non el alfumendumhoc verbumitalacé, q cóprehiendar 4. 
quameunquealisnacionem,prout alias habeturindaftata liberi d ca= 
terisss.quintus. fade Natu libe. Ec dixi.3.co.1.43.£0d cúnó fit materia 
fauorabilis,vein.l.dudum.C.de concrahen.emp.refringendú cftad 
venditioné propricfumprá. Vide dicebar Alberined.$.quiarsi(pe- 
cialcibi elTefauorclibertaris,fed de proprio d: (frito vocabulo, em= 
ptionisverbumnóellicalergumaveio.d.fodicitur, (cd (bi tius.Scibi 
notglo.ex quo infertad queltionemcófimilem huicno(tra,fide a 
tutovel confuetudine proximiorpobitretrahere rem venditam ¿có 
£inguinco fuo, y procedetin venditione proptié fumpta, non in car 
teris alienarionibus,Scin hocrefider poll Albercnn, $: Odofta q hoc 
tenueruntin difputaciócfiraincipic in aliqua pronincia. quárefert 
Joan.And.in addi.ad Specu.titu.de empc.Scvendi.$. núedicendú el 
fegundo.col.4.inadditfuperparte quéadmodú.vbiSpecu.in verficy 
fedpopeltatutúelt. dicitptale ftatutánon habebit locumin dario» 
ein folutum.Scidem videcus dicendum infla. l, q confors non ada 
mittaturadretrahendum rem daram infolutum.Quodintellige quá 
do darernvin folucum diudice,fecusíiabipla parte lecundi Albe.in 
prima parte llatutorum fecunda parterquz. per. . (ed fipecunias$.pi= 
gnori.ff.dereb.corú.8cl.alienationes.(f.fami.hercif.L.cnm,fidei haze 
redis.fE.defideicóibert.Sctencretiá loan«de Platsinals.C. defeudis 
patrimo.libuuvbi Scin dationcin(olurúindiciaria intelligir coffan= 
teftaudecollufionis.hociderener Roma.conf.107.Alex,cóf.57. Vol. 
1.8ctradielacé And, Tiraquel.intradta.fuo devtrog; retratu.in glo 
14.nume,8.cú fequenti. Sc aduerte qy dario in folucumá indice, quas 
neceffariadicitur,elt quádo fis fubhaftacionibus adindicarur per 
judicemcreditori:fitalteriadiudicerar,id non ell datioin folutum. 
fed meravendixjo.lordo.Crdeexecu.reiiudi.Bald.confi¿60.voltt> 
Partidas. 













































a Que hanenella parte Poteritergo vendere vai ex confoiribus 








Quinta partida. 


intelligeetiam Selma ni dsrecarío folurumpso pecunia debita, 
namtancidem elTet dicendum,g in vendicione:liveró darecurinto 
luramalcerius(pecicidebits nibil eTer,quodad venditionem perti. 
nerer.glo.Cin.Bar.Scalijinal.libera.C.de fencen.glo.Suibi Bar.in. 
Si quis aliamofE.defolutio.nilitunc dacérur resimmnobilis pro mobi- 
l,quía perin- pa 

o llaptea,o 2 otro cltraño *.Perofialgúo 
pecania, vela delosqháparte en la cofa,quilieré dar 
se tradit di? canto porella", como el eftraño, ele la 
Andreas. qué 9 

vidin.d.glol 

14.0amn.40.cumfequentimequectiam procederet dilpofitio huñus 
Jin permuracione, licut nequein retra£tu quifita proximiori vtán 
ditLfori.vbivid.gl.cum enim hiccaucarur de redáicione preti) q 
non potelthabere locamin verapeemutatione,ideo neque habebic 
ocu huñas.Ldifpolicio.l.4. -cotiens,fE.de daminfeAniifud ver 
bumpretiuinpropricad vendicionem refectac.l. fina, C. de preedijs 
cita lib sbi loa deBbsto entashusos q dico quipraíe 
tarinemendo non przfsrturin permutando, quid taraen iproxe 
Ammobilidaretar mobilis.vid,que disc fapri ead.glo.an autem has 
beatlocumintranfidione,(i ex canía tranfaétionis res dimicrantur 
penes profelloremaliquo precio recepto, el dato ipolidente? vid. 
Ande. Tiraquehin.deracta.in.d.gla3.mun.So.cuin fequent.8e vid. 
incademglo/T:quidin locacione ad longum rempus,aut1mss79, cun 
fequenti.vbieciam vid.plures queñliones attinentes huie materig.Se 
Vid Declur conta ado dejo clones lansaaatempas 













































ile minorem parte habear,ve hic patetsquia eriá racione minimg 
partis quis dicitur confors.vcin.l.prima.C.decóma fecuo manu.vbi 
Bald.nor.Sinfercad facucuen Florentina», quo caustue quod do» 
musnon pobiz alienariextraconfortes, vam fi (ant tses confortes 
vel plures esiam ei qui habecmillelimampartem,pote(talienari non 
obítante,quád ficalius confors habens mátorem purcem, quod dicic 
mentitenédú,harcenim.l.prinilesiarconfortes condominos contra 
extrancos,ergo.noninterle.ff.de minosl.fi minor,vbi melioceft có. 
ditioconuentiinpúá itate¿ncoatrarium tamen ficital, in. 
Codeagridomanci q Fandaspatrimoaialis princi 
pisnon deber vendi vi tantam colonorá fkoram (ed pluribas de- 
ervendi ,vemateria fedicionam tollatar: quia de natura ruflico» 
rumeft cun dicancuría pesbire Ákfein elationem exzollere.delo.de 
Placibiioducicillam Lin argemensum qui ¿fi rescommuris véda 
turporias deber vésivrnibasconforribas Se foctjsquám vai foline 
moleflusficalijs.Lucastamen de Pennaibiaticeriocelligic'llam. Leí 
Licer q faliquis ex colonis imperatoris yiltvendeze priediam fun 
(quod tamene/+ de pattismonio principisindireéto dominio) requi 
rendifuntalij,quí (nt de (imili origine (eu jure neque ell vendédus 
alicuj, qui fuiscon(ortibus prefomatar exiflere granis E moleftas, 
Se fecundumintelledtamiítum non obffabir.d.|fed forte exilla po 

delimitariifta(cilicet y ititcafasin quo pars rel communis ven» 
licuiex confortibus, qui poflereiTealisrixofs St moleftus, 
fihhabere: maznam parten rel,quódtuncadmittantar confortes ad. 
rerraótum,ach vendicum ellecextranco,vefalcimpropartibas quas 
dba babecca ina ia altreadncnerqusd el basnoras 
dass bene que de eo deso aora lcd conan 
vit dR.yp (ocio. 













































4 b toasrrocfiraio.Add.Lfal(o.C.decommu.rerum aliena.Sc La, Cocó 


mu. dividun, valereetamen (taratam quód non liceretvendere ex- 
tranco,nili priusrequifito confortesvtin.l.dudum.dcibi Salice.C.de 
contrahendiemptio.l.1.£cibiloan.de Plar. C..non licere habita. me- 
tropoldibra.k Balin.l.prima.notabili.C.comma. diuidun,licer 
Angen did..dudum.perillaml«dicatralia farutalfe iniquarquia 
illa.1.loquitur quando flaturum omnino remoueret extraneos, fed 
talia flatuta non remouenc:(ed difponuntpriusrequiri confortem $e 
praferriin emprione,Sctale fatutumvalet,veinilta,probatur. 

GT anto porella.Siuepcetiom fit exccefsiunm Scvltrajuftum valorem 
rei,fiue nonsquia venditor deberconferuariindemnis.Lad oficium. 
C.commu.diuidun. cin authen. hoc iusporreGum, Cadefacrofan, 
ecel.Lin fundo.ff.de rei vendicacio.vbiinllum preciumdicitur quod 
habituras erac poffeflor Sc res tantum valer quanci vendi poteft. 
1.(i ferus fuxtinus«in princip. 8c ibi gloÍ.allezar concordantias. 
(Fe condiétiane fartina,Scita determinar loannes Andainadditio. 
ad Specula.ciru.de empro.Ecvenditio,$.nune dicendum.el fegádos 
colum.6.5.7fequiturBald.in.l2.vldim.q.Cede refeinovend.K pro» 
bacurin.l. fin. C.deiure emphyteosbi Sc tantam pecuniz quantita» 
tem, quantamiple ab alio accipereporelt. S tenerloann. de Imol. 
in.1.qui Roma 5. cohrwredes, (fe verbo.obligario. Fabia,de Mon= 




















teyintra tata deemprio.S vendirione.¿«quaflione. principali que» 
ftionis.20.Sc quid i res vendatur certo pretio Sdonetar quod plu- 
viselban conlorsdebearreddere non tantam preu conuentum 
fed 8cillud quod donarum: efl2Dic quód non deber acrendiillacom 
munisclan(ula,que in venditionelolet apponi, S: qued plus elt do- 

mavit, que po 








tius de confue 
tudine Seúlo 
notarioripo- 
mitur, quim 
ve arferat alis 


deucauer danteque elcltraño.E laven 
didadeleftraño,(edeue entender, q pue 
de fer fecha ante quefean entrados en 





ti,vedicic Angelin.l.fecunda.Cade refeindend.vendit 
appareretde mente vendentis, dtexallectione dtex a 
Fisquód aqua parten ali prech donan ener crias ad 
illud eiamfoluendum,vtpulchre hoc tradic Carolus Molinausin 
confuerudinibusParifica.ó lo.s.queilio. 12. 8 Fabia, de 
Monteinfio tratado emprio.Svel ¿a8.quell.principas 
hi 4.quzit.k Andr. Tiraqu.in libro fuo.de veroque retractu.fo.140% 
nume,ticum fequentidin 0.144. 















Done aner.Hocde (teo iurecommuninon cratinexprefTumimó 
liberum eracin poreltare alienantisalienare da extranetin, velcon= 
Lorcem.fed de equitate confors deberpraferri, li velit rantum dare 
quantumalius(ecundom Baldumin di Lfecunda.C.de commuaia 
serumaliena.állegar.l.ncce,Te autem. E dein diem addictio. 82. p. 
má..Ede priuilez.cródico.quiecamen.ll.hoc non probant in (pes 
Sc dicebar Fabian. de Montein fuotradta:u.de emprio.dcvenditio.re 
ferensGuiliel. de Cugno.in.l.prima.fE de privilegacredico. quódca- 
teris paribus potiustenetur quisvendere convitino. de quod alias 
pofsit appellarifacic.l. quacungae. la fegunda, C, de omni agro de- 
derlibrovndechmo.Sediciteriam Fabianugvbi fapráin tertía que. 
prinsipali. peilio.zo.referreita Moder. in.l.fi mihi.. deverbo. o- 
ligecio,qu.a intereltao(tra non habere malos vicinos. vein. 1. Ena. 
padtisincerempro.Sevendir. Scconfines fundos eriam finpra in= 
extimationeminceroftnoflrainterdum habere. Lex fundus. 
ais lecuaado Inper hoc ctiam Faftafaie quedan. lá Frederiz 
acoso Rezo Siciliz, quam ad Eteram ponit Marthaus de Af 
Mictisin ino rradacu. de jureprotomifeos. que tamen non feruatur 
ini isaeq s rerragtus ex vicinitace dacur in ¡fo re. 
gao,neque aliqua | yicamecur,nequectiam pet, juriscon 

amunisdidum Guilicl, fundaturin (pecie did fui.tencergo ment 
iflam lezemdecidentem locam habere retratum racione commu- 



















































nionis rei venditzr, Gdlebetín illo retraftu jure cómunionis feruari Ta no. re, 





omns iilud quod feruari debecin rercaótu jure confanzuinitatis, 
Suxctas 11. fori. Sc ordinament. de niena. 8: omnia in illo recradta 
Macucain oblatione'% confignationepretij Se careris diligentijs, Se 
obleraationetermini nonem diera, Sc alijs habene locum in illo re 
traQusvthabeturin lege.75.:in ordina.Tanrisvbi por glo(latoresrepe 
ricsaliquas que(tionesin materia hnias legis. SMarthzcum de AÑ 
Wisin dido fuotraétara.Quid autem (iextraneus,cuie(l res vendiea 
fitclericus,vel Ecclefiazdic quod adhuchabebiclocumifta lex.vcclt 
textos notabil. Scibi Abbas quinto notabili in capiculo. conflita- 
tus. de in intezt. rellitur, hoc enim priuilegiurn etiam clericispo- 
tefk competete. vetradir Decius confil. 282. ad finem. Scin proprijs 
terminis noftrz. ). tenet Alexand. confil.143.incipir, Vifo Naruto 
Mediolanenfi.volum.eptimo.ergo Eccontraclericos proceder hu- 
uslegis difpolvio.Sed quid fit dogo habebamus rem communé, 
tuvendidiflipartem tuam Titio me irrequifico , pofteaego vendi- 
di partem meam Sempronio , Titio irrequifito , Se cefst (ibi jus 
quod habebam cx forma huiuslegiscontra Ticium, ve mihi reuen» 
deretl. Titius nunc agir contra Sempronium , qui d me emic dia 
cens, quod emprio (ua fuit eo irrequifito , Sc vule habere pro eo- 
dem precio partem , quam ego vendidi Sempronio : Sempronius 
vero cxiure cello pratendic hibi competere insretrahendi partem, 
quám emic Ticjus: quericur quis preferatar? Queftionem ¡lam 
mouet Paulus de Caltro. in. 1. apudanciquos.in fine.C. de furtisade 
concludit praferendum Semproniumagentem ex iure ceflo.vide 
ibipereum.notactiam quod exverbishuius legiscumdicit, ee la 
dee auer, ¿co Cum verbis fuperias politis , pero fi alguno. ca 
Comprobaturillud quod confiluit idem Paulus de Caltro, confil. 
aasincipitin hocpatliwvolum. primo. quéd Scfifint plures confor» 
tes Ec vnus tantnm petar reuenditionem. partis faétam extranco, 
quódille folus admittctur in folidum , Se non pro parte fa tan= 
tum ; ef enim lud jus reuendendi individuum , quía continet 
rem tradi quod eft jadiuidumm. ). ftipulariones non dividun 
tur, ff, de verborum obligationib.. 8c notar Bartolus in,l. cui víts 
























ed 
SB utitl 
hibas. 

Inmo, 
ela 
tulunligo 





Titulo. V.Delas vendidas e compras. 32 


feu tus. de vlafrat.legamon enimnifiinfolidum petere potuilTee 
1.quodaurem..fina.cuwn.l.fequen,(Tadein diemaddistio. $ aduerto 
«uiodextrabens remrationecommunionis vel proximiratistencbié 
yefindere ogsexpeníasquasfecicin reisá quorctrahicar,vid.per Ale 
beric.loquentem in cafucum iure proximitatis revábicurin.l. intra 
veile.$.1tEde 


mino. € ibi pleyto*delaparte.Cafi el pleytofuelle 


quid fi prote» A , 
fletur q non Yacomencadoen juyzio, para partir la 








ade entócenó lapodria véderal eftraño, fa- 
penfas. 4 ¿dar E 
Enlor. 1.15 Dag fuelle partida:fueras ende, cóotor 


fit conteflara  gamiento delos otroscompañeros. 
vio. dainf 
C.cómu.diui- 

























































dú. á qua illa Ley. LV 1. Del ome que por miedo o por fuerga 
Iiiumpracít. compra o Vende algumacofápormenos delja 
dues Ly To > floprecio. 
an Relcinditven , e 
Adú.C.  ditiofifuicfa- * Ormicdo, opor fuerga có- 
o on co hos saprando, o vendiendo algú 
empr. Se veré probato 'omcalgunacolanon deue 
venditin hee ctiam va- valer:antedezimos q deue 
as lentacecllóña pa E 
adtiu.C. ad firmicarem cha, lacópra ti fuer prouado q 
Shis que pofica, cria 3 
SE Juramento ficmata, Ttem refcindicurú Fuie deceptus vltra dimidiam 
jalipretijsniliad veram pretiuen reducatur velnifires (it perdita vel 
deteriorarajautpermalorem. xl ¡nramento firmara: ramen 
faitdeceptas winor.xilij.annorúetiá Giurecrelcindiécócractos, had. 
1 b UDesfecro.Add.l1.Coderele.vend. 51.41 vi vel meto. Sali pervima 
C.dehisquavi. mecasve canlfiune.Gdiciedesfecha, quiacótraétus 
tenetlicerrefcindafperaétiong quod meras canla.venoagl. in. d.Lta 
2 € U.Aralold elbralis qui cadererin conftantem viram, « qualisticifte 
declaraturbeneinl.7.titu.pespart.7. 
y d Urrincipalron vale Aside.L.non dubium.C det 
Nis.ff.de regiur.8cl.Scius £ Augerius.(Ead 
Bjcdicitur deiuramentosintelligepotitaabíoturione,ve di 
tiramparty. Se per Innocen.in.c.venerabilemade clectio.£in 
auresaquod «Paulo caftri auchn facramenta pus 
beram.có!.1.in fin.C. li adueríus vendi. . 
4. sde lamirad.Add.l2.%. 1 fivoluntate.C,derefcin 
In no. rc. Leéti.é.c.cum caufa.deemprio, vendi, Él. 4. 





In no.re.. 
eltl8o tia 
aq. lib. 5. 





In no. re, 





Ho 





rega.qua extendit difpofitionem huiuslegis Scállius ad cont 
locationis K*permutationis,Eadaliosfimúles, Klinterueniar 
publica fubhaltatio,Screltringitterminum perédi víquead quadrién 
'nium die contradtusadde Speca,titu.de empti .nuncdi 
cendum eft.colú..ebcin titu.delocato.fenunc aliqua,verficu.go.vbi 
¿quid in feudivel emphyteofis concelsione.E< haber etíam Loca 
ita.) dum Alberic.in diét. ndationein folutam.Ahaberur 
in.Lfiquos.C. quod limita vtincafu.l.z.titu.7a 
rezawvii in.l.ordo,in prima col,C.deexecutio.rciiudi. habet 
etamlocuim in contraétibys innominaúis. glo, 1 oL:,C, toca. 80 
in contractibus (tri iuris cam per viam exceptionis,quam aétionis: 
fecundí Alberic.Bald.Sgalivin.d.l.2.Scin tranladtione.vid.pergl.la 
Lucius.$.fi.Scibi Bar.EMP Trcbel.quid tamenin deceprione extima 
tionisrei data in doten .116.cicuss.partit,q.Gcquaibi dixi. Ha- 
betcriam locumin nimiacon/licutione dotis(ecnndum glo(linlei 
excaufa.$ in dotis.f.de minor. Sctunc non deber concludiin libello 
alternatiue, videlicet, vel quód dosreducatur ad iuftam menfurame 
vel quód ex toto diftedatur ¿contrata dos: fedtantum q dosre- 
ducaturadiuítam menfuram.fecúdum Bal.noucl. in tradta.de dote, 
fo.20.colú.r.verfi.Schoceritquadragelimumfecandumprivilegium. 
an autemremediumhuius legis habeat locum Ginterucuiatifta dece 
prio in permutarionebeneficiorú Calderinusvoluiequod ficin tira. 
dererumpermutationeconfi.4.incipitdyo canonid. Deciustamen 
confi.10.vifopunéto ad finem.2.col.intelligir diétam Calderini q 
extali permutationeecclehafuiller deceptavlera dimidiamiufto os 
timationís, fecus fi tantum elTer deceptiointerperlonas perartan= 
tiumenam tunc(ecundum exín propterfolam insequalitatem eiam 
datacnormilzfione.non deberetvitiaripcemutatio.vidbispereum 
$cquid iprocurator vendit.vid,2lofin.l.quifndam. 
F.ptoempto.Squod not. Abb.ia. c«cú caulamade emptio.Scvénd. 
verficy.1.opponocol.2.4Prolimitationeiftiustextanotaquod non 
procedir, neque poteft allegariilta deceptioin contraétu locationis 
gabellaram.vein.l.143:1n quaterno gabellarum.non taméper lla, 
viderurtollibeneficiórellicarióis.glin.l poltquanilici.C. de pat: 





















































E«perBald.indl1.C.fiaducrfisfifcn 
x100.vendita fsirpro.10.co pacto,vt fiin pafchate non foluerentor ad 
implereturiuflum preriuuán tune lit lolus remedio huius.l. Bald. 
in cap.r.qualiterdominus proprieta.feuspriue.diciequod non 
fufiicieprouilio contrahentiuin. que lionemetam palchram bo 
dE Imic ponic 
la fuercao el miedo fucatals,queloouo Pe ten 
defazer maguer le pelalle. Ecomoger  dia.t.zcolá. 
que la vendida fucile fechá por jura, o si 
por peño,oporfiadura,oporpena,que 
fuelfe y puefta,non deuc valer. Cadel sem y: 
puesque lavendida ola compra,quecs oe 
el principal, non vale % nondeuévaler — to,vevendiro- 
las otras colas que fueflen pueltas por TE foluentcdi 
pagos delle Opos que Eno ES 
dedesfazer la vendida, que fue fecha, — pror teneacue 
sem fibi velli- 
tuere , modo 
venditor non 
foluie— dicta 
quacuor infra 
terminum ná 
quid evelapío 
potericvei beneficio huins. 1. 8c.diéta,2. Serener quod fic , quiaex 
pactonó videtur renuntialle beneficio huius.).Gicuti econuerto quis 
poteft vi (peciali benaficiolicerrémilericiascommune.vein. Li. Ca 
delezih.ered.gclicethac duo diéta videantar compugnare: tamen 
dictum Bald.procedicexco,quia vendicor(ciuispretiam conuétum. 
nonellciuflum,8cnihilominus vendiditsin fecundo vero didto Odo 
fredi,S: Alberici non cóftat,gp hoc (ciuit.Scigú emiaftú preció Sere 
vedétiviliori,»noncompetithocremediú.venor.Azo.CsderelcinsvE 
diia famma.ibi (ciza entan,£cc.l1 Mode adh.emp.Kreg.ftiéiinde reg. 
jur.in.6.fed nóne quiliber Pfimitícirevaloreres (ue.vcin.l.quiíquis. 
Caderelcin.vendi.nunquan ergo habere poterit locum remedi hu 
us./.Sed dic quod vbiquís panio villusvenditprafomicar, quod 
ueritpretiamedi,Scica procedit.l. quifquis. veibiparer: fed vbi mula 
to villus,icaqquod enormislaño lequererurignorare prafumicur, ar 
gumento.l.cum deindebito. ff. deprobario.8 tenerSaliciin.d.J.2.ón 
fin.poftPe.Gi Cin.KNico.de Matha. deber ergo lecúdum cú error 
inlibello narrari licernon fic necelle probari. de nota quod fi con- 
traétus venditionis eer confirmaras periudicem,non polTet agi re. 
medio huins.l.vtin.l.1.6cibi Bar,áclo.de Pla.C.depradijs Decurio. 
lib.10.Scidé Plac.in.1.i quos.Cade decurio.co.lib,quod intellige,qú 
decretumfierctcumcaulercognitione,ót ¡ta cxprimiturin.coS: non 
efTerintespolitumeexfalla caula.vtin.l.cuín veró.5.fabuentum.X.de 
fideicom.libersB: tradit Decias config51.col.fina. 
£ GenlafazonquelafideramAdd.l.G voluntare,C.dereftinavendi.St.c. 5 
cúcaulaude emprio.vendiaglo.in.cacú diledti.co.tiru.Sec.cum can 
famel fegundo,Scibi glo, dete/tibus«Sctex.in.l.nonintelligicur.5.di 
miftarres.6cibi Bart. deiure filci. Sed quid! perteftes probatar, 
quódperanmumanteres tancum valebar, nunquid per hoc ¡llatiue 
concludantde tempore contraétus,Bal.poftlacob.de Rauen.in.d.l. 
2.colpe.dicitprobariex hoc prafimpriuemam in breui tépore per 
Jocumá communiteraccidentibus non contingit mutatio notabi- 
lis quantitatisin ftabilibusenifi aliud probarerar:quiafirpe per guer= 
ras éralias hominumpaGionesin breni tempore fiunt magna mu= 
esroneasnde inde debeclipes hecaibirad. AlbencasibÉ coles: 
vulequddimo probatio non concludar:fed debearprobati de teme 
porecontraétus.opinionem tamen lacobi renet Cin.in authen, Sed 
quanuis.Cde reivxo,aftio.8:Sali.in.d.J.2.cola antepe. Sefatis mibi 
placetita quod hocrefideatiniudicisarbitro. 
8 Upadiereprenar, Hoc qualiter probetarponitgl.mag.indiftLain fi. y 
C.derefcinvendi.8cibi Bart.Bald. Ang, SeSalice,Scperloan.de Plate 
io.l.fin.C.depradijsrebusnauiculari. libro. 1. £ in breui tempore 
nonprefumitur mutatiovaloris,vid.lfinasitu.a5.fecunda part.Bal. 
vbifupracol.pen.verfispone quidam.Scad id quod tradunt an pro- 
beturex inftrymentis vererumvendicionum. addeBald, in... vnica. 
col.fina.C.defentent.querproeo quodinterelt. 8: Alexand. confil. 
28.col.2.voluwg,Scfundusciuitatipropinquuscarius extimiacur fecun 
um Baldumio,Lfiquisargentumiin priacip. C, de donatio. $e1.(i 
cuifundus.ff.delegat.fecundo.K aduerte bene , quod res debet ex- 
timaricam qualitatibus(uis,. 1, $. fi hares. E. ad Trebel,lmort 
fin.C.de donatio,canf, moreBcdicit Barto.in diéto.5.1 hgres.quod fis 
curas quando tractarus ifka materia , quod confidexes perlonam. 
Partida.y. Ei 


juid auternó res quie valebac 





























pormenos de la meytadS del derecho 
precio,que pudiera valerenla fazó que 
lafizieron£.Eficl vendedor cfto pudic- 
re prouar5, puede demandar al com- 



































































l 
ll 

















de 
l 








Quintapartida. 





venditoris fi cratimplicinsdebiris,vel fi deditfidciafTorem, vel nó: 
veex hoc polis concladere,quód ralisres non repcrileremprorem 
tante quántitatis,Scidem dicicin fimilibusqualitaibusreram, que 
habentangere vel diminucrepreum.adde exiam ea que norantar 
incap.ad noltramale empr.8evend,Scteftes deponentes per valo 
rerel:3Áinon 
intercogentar E 
vebenciedde  Prador, quelcúpla * fobre aquello que 
auladado pgr ella,tantoquanto, laco- 
ao frcltoncepodria valer, fegúd derecho. 
uredo- Eli cfto non quificre fazer el compra- 


prestan — dor,deue defampararla cof? al vende 
any A A 
Extacicolá dor, crecebir delel precio auia dado 


ae porclla.E por menos del derecho pre- 
E ciopodria ferfechala yen dida, quando 
dela gola que valediez maraucdis, fue 
edo fecha por menos de cinco marauedis. 
emprio.vé-  Otrofidezimos, que fi cl comprador 
disio. $.aune pudiere provar,que dio porla cola mas 
dicedum. ver : a , 
Gc.vbiauterm  delamitaddel derccho precio,quepu- 
quisin vendi-— diera yaleren ETE fazonquela com 


one, S pro» 
bar ecala Pro, que puede demandar [e desfa- 


l.quodlicetin  galacompra,o que baxeel precio ,táto 
A E 
lle Quíátocs aquello que demas dio. E elto 


mento debe QU pue ) 
neficio reiifed — feriacomofila cola q valiele diez ma- 


tácam agatur dis. Gdicf nde 
sd fepplenda raucdis, q dicile por ella mas dequinze 
precium, libel 

lustenera adde.l.pater.fF.quod cum eo, SK Baldio dit. l.fecúca. 
colum.nona«éctene hrocmenti quiaAbbas poll doctoresalios volule 
concrarium in capit.cum dilecti.deemprio.Se vendicio.vbivide texa 
quidautemfiprimas emproralienanicinaliumicontra queinagarur, 
videper Bald.in diétalege(ecunda.co lum.ostwua, di Salice.colum.5e 
ScAlexand.con.g2.volum.primo,col.3a 














re rationé 



















cunda.in fine. 
Sevid.perSpe 


























Eustellicuere?videcar quódnon,cim hutcaleX eiam. 
refcinden.vendistantumn dicane de re Sifructus debeaclucrifn 
eosticulo perceperit.Alberi.moucciflam queflio.io diéta 
columnaquarca. Scnon decidi: (ed remiccicle ad Rofredum in ticu> 
lo deactione quanto minoris.verficul, imo quaeritur. vtrum debes 
xelliculfunduscam Feuctibs % videcur de mente Bald.in difta. LEE 
eunda,q.1.q non veniantffuftasin illa actione quod de voluit Fa- 
bia.de Monte. fo traftatuadecmp.Scvend.S.q.principa 
l.col.penaverli.8.ad inem.viderardicendum,q cumifta.lvelitcós 
trauma vbitanta Lefio feu deceptio interuenitreduciadequa 
litatem , quód tencacar reflituere fruétus pro parte precij in qua 
vendizor fait deceptus,Eclimilicerinca(uin quo porius velit fupple= 
sciullum precium,tenebicureciamadintereflepretij,quodnó dedit, 
«corun que habencur dk nocantia.lvfaras.Cade víar.¿cio.l. eu 
Ceatio.emp.Sún exvendito.Fcod,li5a.Scl. 
adhibitione.ffde sedili. ediéto, quod bene notain practicafas 
citeriamquia quádo resrelliruitur ex beneficio huios.l.omniain pri 
¡nú ftatúredacunturad inflar rellicucionis minoris.vtinal. quod 
le mino.polthacferipea habuiad manos fum- 

anisquem refert Alber.qui idétener in efeétmif 
eplicligatrellitucro fandi,q reflituar cúfruétibus Serccipiet pre 
quod deditcúinterelle quod in regione fiequétarurar¿f. de vías 
J.vidcamus.«£L.pestEde vecbo.figbi.quia (ecúdum cum verbum refli 
uere plenam haber fignificarionem,cdáfruétnis: accefsionú, bic. 
argu.l.corabit.Cade aótio.empt.S.do$.ex venditosd,lelulianas. Edo 
acl.empr.d.Lempror.ffdercivendica,polt hac etiamreperi Barth. 
Capo.io(uotradta.de fimulatione contraftuum.in primocafa prin. 
cipali.coLfin.vbi vulecótrarium.imó q neque de jureciuilivel cano 
nicofruétus linere(lituendi refciffavendicione exreredio.d.L.2, dis 
cens pnon meminic(e legifleiure cautú.imo qud.L.2. viderarproba 
ccontrariuim,ex quo folum prouidet,g fitinelectioneladentis,vel 
selcinderecontraétum velfupplereiullampretium Eccum tenuerie 
¡plo jurevenditiosSchicemptorperccperitírudtus reina cosrellitue 
renontenerar.dcfub dir, gp facirad hoc quodnorarBaldincapir,1de 
feu.dac.in vicem.l.commitlo.Sc Antoia capit.ad noltram. circa me 
diuumibi(ed veniente temporeade emptio. Sevendi. Sefubdit eciam, 


























































quódinforoanim « benecredir,quód emptortencarurreficuerefía 
¿tus.velin Correr computate pro eo minori prerio ¿quo 1es 
lita:vel diftracta.tu veró tene quod dixietiam in foro contentio. 
ula habetmaximam quitatem e fulcicur authoricate Re 
SAlberici,quitranfitcum eo. 8 vule eriam Salicer.io.d.l.2.00u0m 
8 facie opti 
A 4 Mustextiml, 
Efto dezimos que puede fazer edemá: ió nbiES 
darelvendedor,o el cóprador,nó feyé — cómo. vería 
dola cofaquefe védio perdida, nin mu 
erta ¿nin mucho empcorada,caíi algu 
nadeftas cofas lcacacfcieffemon podria ie contrarinos 


>) 3 Sex hoc etiá 
delpues fazer tal demanda.Otroli di sufer quod 


mos,quefic! comprador,o elvédedor — emptor tépo- 
E A -  TEquOremte 
Jurarequandofizicrelacompra,ola vé- — suit cam hy= 


dida,que mager lacofa valiclfe mas*o ree 
menos, quenuncapudiciledemádard ircree veo 
fueffedelatadalavédida fi fuere mayor — rembiberetab 
decatorzeañosfel q vendio,quando la hypothecamá 

E A enerhypotle 
Jurañizo,dcuc fer guardadalafura,cnó — ca ve laté tra. 
[e puede defatar entonce la cópra, nin ditAlbenad: 


a La.col.qverko 
lavendida por tal razon. Masfifucile equsopoll 


menor de catorze años, non valdria  Thomá de Pi 

















































la fura , edefatarfe ya la compra,o la Pavo Pio 

vendida tambien como finon ouiel- — busmod. pizo 

. Velneo 

fe jurado. ; dequoviaBal 
in.d.l.2.cols; 

fivjuxta hocquerirur.Glo4. And.in add: nrubr, de 










nedefolutione.col.a.Scinfrá eo, omnino qu 
hyporhecamsaduertectiam q li empror fuillee in 

dovendenten», ve venderec minus iullo pretio, túc 
polTerfupplerciullam predá 

-nditepigo. agacura GkperPau.d 








cfcinden.ven- 9 
1. deemptio, gevendito. 
a diétla.vidique dixiin 








on ¡can 


$ Cy 





16, UA Pardo 
d Ererdidaninmucres.Arprobatopi.Azo.C.co.in mina. gli 





«de 19 
1.2.reprobataopinione Guidonis 8cBarth,Brixien,quirenucruntpe 
sicultun [pedtareademprorem, ex quo venditio fui perfeéta, 8 
Sicadhucvenditor poftie conlequi lupplementominfliprecij.Sctene 
bateriam Alberin.d.L2.colíadicenshane opinionem ele verioré, 
8ciul men Azo.que hic approbatur dicit Salice.có 
mantin.d la. 19.8caduerte quiag|.Scdoét.in hocloquun 
turcali quo venditorfiuirdeceptussilta.l.parcitarum dilponitetiam 
eocafa, quo emprorfuicdeceptus;in quo ell maius dubium ex eo 
venditori remanet,necdum pretium: uta um E quod excede- 
bará prerio inílo,itaquód venditorinilto Cu eflin lucro de inc dá 
no«kvidebacurquiw ep faltem ad precium exceñiyum tenerccur 
etiá xeperempra.ln cafú vero quo emprorfhit deceptos vterque re 
manebatin damnore perempta.vnde mulcum nora iftam.).partita- 
ramidem difponenter in eimptore decepto,quod in venditore, 

€ Untaguerguelacifi valicffemas.Quid li noiuralTecifto modo:fed im M 
pliciter non venire contracontractum venditioniszan tuncpoterita» 
gere venditor remedio huius.l.Sc.d.la,C.dereltinwvend.vi Bal 
queub condirione.$.li quisaff.de condicio.inflit.dicentem perillá 
tex. nonpotefl peterealternatiuc, q adimpleacur ibi juflum pre- 
tium,velrelcindarurvendicio.viderurtamen (ecundum Pan, de Calla 
bi quód non obflantejuraméto faltim pofiragere ad preciom Gme 
pliciter,(cilices,vtfuppleacorfibiin(tum pretiom.per.d,$.(i quis.vbi 
alteraconditio firma permanet licet condicio julvurandi resjciatur, 
quod(atis e(tmentitenendum. : 

£ Cetayorde catorzg años Valtila.l.quód ad hocvtiuramentamoblter 12 
maiori quatuordecion annorum debear fpecifice iurare, quod licer 
resplas vel minus valcat, non contra venier , non ergo Ínflicerer 
uramentum fimpliciter preflitum,Scfic approbaturhicglo.incap. 
cum canfam in fine «de emprio.Scvenditjin diét.l.», Scvid, que dixá 
iolu6.titu.nig.parrale limita Sc intelligeiftam legz,qileño ellerpa 
umvira divmidiam int presi), (1eñ efec magnus excellis , velutd 





















































an Simonvidétem necagnofcentemrem fo 


2b 


Titulo. V.Delasvendidas ecompras. 33 





Siremvalenté.cvadarer pro quatuorvel quinquetunc ratione enor- 
mifime lefonis:quiainteruenirdolusreipía non obítaret juramen 
tuial.fi quiscumalicer.fE.deverbo,obliza.Lomnes. Lucius. que 
in feau.credito.Senor.Abb.in«d.c.cumeaulacin finesStincap.cú con 
tingar.colum.19,verfinonuscaluside iurciurand.Sprocedicetiam li 
fi maior. 258 
annorum y vt 
declarar bene 
Phili.Corae? 
confia1g.vol, 
3.incipie, vilo 
punéto. colí, 
pewide eciam 
Jatéper Deciá 








%Lc7.LVI1,Comola Vendida que es fecha enga= 
Hofamente fe deue deshazer, 

) ¡Redad,o cafa, o viña, o otra 

cofaqualger:auiédo algun 

omeen algálugar do cl nó 

eftoniefle,ninfopicffe quan 






cóli.180. K có A . S e 
fi.344.8cono alía, nin la ouielfe nunca viflo : e 
acuícola nonauiendo voluntad de la véder:io= 
.l.sosi e E ha 
ups 00 algúo le mouielle razones engaño» 


Jaté Petrú de fas,de manera que gela ouielfe de véder 
Anchar.inte- — Jezimosq tal védida como cfla,fepue» 
pet.c.canonú E esos 
cura. fol. dedesfazcrac non vale, quier fea fecha 
decólli.écad-  pormenosdelo q vale,quiernó. Masíi 
norte cam, E Euetela cola alle o lntad 
poteftxenñisa.- Ele cuya fueffcla cofa, ouiclTe volíiead 
ri remediohu — delavéder:e clcompradorle fiziclTeen 
inst dic gáño,encubriédolalguna cola delas ql 
colu.s.8cibip  pertenclctalaheredad,oa hcofa q ven 
aliosdoét.vbi— djajo faziédol crecr en méte,que 
vult,qp minor Sl al 
smulicr velru- Magueralgúas colas pertencicielséa la 
ficus debeane — heredad , dixcfTe que cluuaenpoder de 
dehocbenef- 1 Mana fasdl > 5 
co certorar,  218uno,quecltavá malas le cobrar, eq 
¿cf renunciar eraperdidasioltoncedezimos: quevale 
lavedidaporque cl vendedor ouovo- 
lítad delo fazer.Pero el comprador es 
tenudo* de cruédar leaq: “Lengaño, q 
aaa fizo de manera Gaya e! precio derecho 


werur.cola.6c G podrjavaleraqlla coft que le vendio 
























emptor non 
videcur renun 
tíare vendicor 











bi ecjamvide id E 
e cos paras COn lasfuspertenencias, que fueron en 
elfcttus effeil — gañolamentecncubicrta 
Jamclaululam 4 Zey.LV111,Como fe puede desfezer/« vendida 


folitamappo- 
mid moras, 
videlicet, pl 
plus valebar 
resvéditorem 
ptori donauie 
pro bene me» 
vitis Sc feruitijs polfenttamen habere aliquem effeétum, declaracibi 
Angel.colum.pen«circa Gnem.verfic.fedaduerte.levide larinsdeiula 
claufula per Barto. Cocpol. infuo tradtatu. de fimulatione contrate 
prafiampiione(eptima, 





eloópradornó guarda el ples desfofobre ella 
WTA Veuca felos omesalisvegas 
Al dagjavéder fuscofas, porpley 


toque le fazen anteen las ven 












Qlex, LIT, 





m nec elus preríam , nec 
venderevolentem dolo aliquis juduxerit ad vendendum non valer 
vendicio,fed fivolebarvendere valet: fedrenciur decipicns ad dame 
mum.bocdicic. 

Le puede desferer.Scilicerquatenusdefidlo proceñic,nam deiureelt 
snulta,cum dolasdederitcaufam contradtui.l.eleganterán principe 
dedolo.L.6 dolo.C.derelcind.vend» 
Gavon vale. Vin diéta.l. cleganterain pri 
ff.dedolo.8caddeidem elTein diltragu,l 
perBaldin.l.de turela,C.deinintegerellitu.mine, ñ 
deexceptio.non tamen eTeripfojure nullus contraétas quando dos 
Jus non deditfocmam contrafiwi :fed modo contraliendi, venotac 
Bald.pertextbiin.Lrertia,C.(i minorfe maior. dixe. 8c6 deceprus 
veller flare contraCtui poffet, venotargloffain diéta. 1.6 dolo. Scin. 
dic.I. eleganter»Scvid,[o, de Pla, C.defundiseciprinaal.fina 
8: Bald.inal.dolam.C.de pericn.£:comimo,rei vendi. quid auremin 
dolo dante caufamconllitarionidotis,vid.Bald.nouell.in trado. de 
dotechar7.col. ¿6 dedolo dante caulam matrimonio (piricnali. 




















vidán capa ao.qucibi glo.quidfidercaulam mattimoniocarnali, 
Sidedolo dantecanfameranfaCtioni,vid,L.fub pretexen.laprimes 
ra.C.detranfaét.S quod ¡bi Bald.ncrar.col.z. 
4L El comprador estenudo. Adel, Tatianus.$. fi vendirorase 
mus. ¡Edeadt.emp.ScL6 quisafúrmancricif de dolo. 
Alex, 1UIIL, 
, e anSipaduinvá 
didas,o porcofa queles prometen. Dolar eo 
manera que ficlto nó les prometicflen g 
deotra guifa, non lasquerrian véder. E 
porende dezimos,quequando alguno 
vendiefe fu cola fobre tal pleyto , que 
cóuieneen todas guifas, q el pleyto fea 
guardado, cafinonlo guardaffen en la 
manera q fue puefto,desfazer feyapor- 
endclavendida.Mas fila vendida fuel- 


fe fecha de otra guila, quela non fizicf> 








.idéIulia- 3 















f (en 1 4 E y d Ulex, LIX, 
en feñaladamente,por razó delos pley 39 Sidebitorvel 


cributarius re= 
'endidicré 
frauduléter ve 
regem faoine 
1e defigudee 
refcinditur vé 


tos: masauiniendo fe el comprador, e 
elvendedor en la vendida, e defi fizicl 
fenpleytos, defpues enrazon dellacn- 
tócevaldriac non fe puededelatar, ma: 








guer los pleytos non fucllen guarda- — ditio: 8 E em= 
_ -  ptoreltpardl 
dos.Pero aquel q fizo la poftura, tenu nd PARE 





docsdelacumplir, edeemédaral otro foluccregiali- 
ud pretlum, 


Josdaños,clos menofcabos quel vinic- eS 
icir. 

ron,porrazan quenon guardo clpley 4 rendenera a 
to,quefye puelto,enla vendida, ler.Concor,l, 

pe.C.derelón 
den.vendi.vbi 
Alber dicicsp 
illa. l. cuac 
bi 
Jepcivm epica 
reonera pabli 
ca, ficur laepe 
faciontiultid 
quí de robus 
q fiótefa 





Ley. 11 X.Delome Jencubiertamente,e con 
engaño cápra lus cofis a algund ome que era pe= 
ebero por fuxer perder al Rey fus derechos. 

213 Neubiertamente,c con enga- 
ño, vendiendo fus colas, al- 
2 gund ome quecra pechero, o 
debdor del Rey , porfazerleperderfus 












pechos, o fusrentas,¿o lu debda quele.  ciúevendicio. 
ouiefflea dar, lavendida quefue afsife- fe Por 
cha,non deuc valer % mas deue fer.def-  Odofredí din 
fecha entodas guifas.Eficl comprador e a 
Labe eftecngaño,efizo la cópraafabien een vale 


recedere d Bo 
nona,lk ire alióad legendum,cum ibi presceptum fille, ve non re 
cederetfub poena publicationis bonorum,vendidicbonafitacuidam 
amicofuo:led mihilominos fueran publicata. Sed quía redijt,te- 
lituta Gbifuerune.hac Alberic. Angel, erjamibi noritillam.L.con= 
traincolasterrarum,quiincepta guerra Sccolle£tisimpoliisin cótja 
nentiomniavendune, Scindefugiunt: nam Ec ad resvenditas fifcus 
habcbicrecurfam.inducit etiam contra ruflicos , qui gravantur cola 
Jectis,plusí ciues qui ad fagiendá colleétas diffrabunebonaciuibus. 
adde.Lincolamuneribus deltinatus.fF.ad municipa.kkeo.titu.L.or: 
neSinfraudem.vbi bonus tex.3e de aflamentibusordineim,velhabi 
¡fraude publicorí muncrúnvid,Bar.jn.L.femper.$.41.fE deiu 

mu.sc]..8cibifoan, de Plat,C.venemoad (uum paro. vicosvel ru= 
Aicoscoram.lib.arwvbi de contraftibusfa£tisio Eraudem publicaram 
fanétionum,Ecibi de pena flarura contra tabelliones,Sadde.l.qui- 
damignanie.Sibiloan,dePlat.C: de decurio.Iíb. vo.Barto. idem 
Placexu.].1.C.de nanibusnon exculan,cod,Jib. situ.s. lib.5.or 
dies 

Joan.<iePlan.J.cum facultates.C.dehisquimume, liberorum.Jibro ef 
10.deemprionibus quas patresfaciuntnomine filioram fpariorum. 10. 
vid.l..£cibi Bal.C.de notura.liber.Sibi ep prerium confeflacom nó 
fuflicitiimó arguit venditionem cTefidliciam ¿Se de modis arguen= 
diiflasfraudes.vid.Bal.in.J..colú.n.C.fi quis omil.caul.vela. Sin 
auth.cxtellamento,col.¿C.de collo.£in.fi quispoft hac.C.debo 

Paxtida.v Fig 















































bidedonatione qua fit perpatrema flio clerico, Ecglo. 8cibi Juno, re. 











Quintapartida. 






visdamnaro.Snotab.perBaldin.Lfrsus.Adelegi.écin.la,Cadere- 
pu.hare.Bcin.la.colum.4«C.qui boniscede.pollunt, 

Mier. LX. 
im bonorúiforú procaratore heredeinflituitvendi 
dica: perferuú haredirariú iacére hereditate ,in qua 








das,es tenudo de pecharalRey delo fi 
yo táto como aquello porq auja cópra 
doa talescolas,comofobredichas fon. 





veprius fé 
ritañitraditio= 
Ec li (eruus 
folebat in vita 
dñi fic védere 
quáuis refcin= 


Glez. L-X.Comofe puede desfazgr la vendida 
que fizo el fieruo en los bienes del fear. 
|SEETY Stablefciendo vn ome a o- 











veditio tropor fuperfonero, ento. 
poa ¿Las fus colas: entre tanto q 
prori.h.d.ifta alte atal fincafle cn la perfo- 
ia neriale cltablefciefe cl otro por fu here 
fide contrab.. — dero.nólo fabiédo cliñacac[ciofe,q mu 


emp., ricff aquel ,¿ lo auia cftablefcido por 
12 Que ffepaffada, s ps 

Subawtimas Lu perfonero,epor lu heredero: calgúd 
ménamidem — fulicruo vendicile delosbienes del ina 
ea do,algunacofaa otro,tal védidacomo 
ná Gueñie per cftajnó valdrizcpoder laya desfazer cl 

heredero,quando quierque lo fopiclle 

ante que la cola £ucffe palfada”,a poder 


fedta vendicio 
fiuenonerro- 
delcóprador.E cito le puede fazer, ma- 


nea fubféri 
ptio nó noger 






Prucone, qt Suercl mifimo fe ouielleacertado, en la 

«pituribi.efto — cópracleouic[sé llamado portelligo:e 
Esporánó es au ouielfe cfcriuido funóbre? ca la 
fabidor.8cc.8c 


itadeclarasAl carta dela compra. Ecltoesporquenó 
LEN erafabidor quecracftablefcido por he- 
di.ex quaita Yedero:cafilo fopicfle,non confenticra 
L fumpia et. q lavédida fuefTe fecha; Pero felt 
ee uo fobredicho tenia tal lugar envidad 
Acurt, fufeñor,queacoftumbrana algunas co- 
4 Las avéder por el,como quier quecl he 
redero pueda desfazer lavédida, por la 
razon fobredicha, contodocllo,tenu- 
do esdcemédaralcóprador,los daños 
elos menofcabos,quel vinieron porra 
zon deaquellacópra,delosbienes q el 
ficruo traya en pegujarlilos ouiere. 











non elfer erro 
nea 8eq fefub- 
feribic non le 
fubíeribar ve 
teflisncqueve 
autoritacépra 
Manssalis(ub= 


4Ley.L X 1.De los comes que fe arrepienten para 
desfaxerlas vendidas que mon fe pueden def 
faxermaguerganafit carta del Reypara def 








dotisin fin, ff. 
fola.mac,Pau, 















de A, fagprla. 

cai”. Mudepig. s ; 

da es ASP Rrepientenfe a las vegadas 
retde dioper AN Separa desfazerla védida, los 
dendo,vtin.l WO defi a há védid: 
idiacatellas $$ omes delpues q há védidas 





fus cofas:e van a pedir mer- 
cedalos Reyes,queles mádé darfuscar 
tas para que las puedádesfazer.Eporen 
dedezímos, que tales cartasnó les deyé 


améto. $. lucia 
tiria.Sibi Bal. 
Pau, de Ca, 





fidciulTor.5.pater.Scibi glo(TEde pigno. 
Lex. LX. 





lio perfetanon porefbíine parriú volttarerefcindi etiam ex 





refeipcoprincipisiScetiam 6 vendisor ponte Ge vel dae pre] 

duplunh oc dicit. 

€ UDexen veler.Concord.l.ce contraftu.K.Lratas.C.derefánd.vend. 1 

d Gosblads.Adde.L.non clt.C.cod.titua Giles LX11 > 

30 Non poteltrefcindi venditio:licer dicarvédicor ppter necefitatevé 
didilTee nit 

deceptio viera 








dar:efilasdicren non dcuen valer“. Ca 
non feriacola guifada, que puesla védi Ñ 
da fuefecha dercchamente,econ plazer (3 a 
e Cam cócra dui, 
delvendedorcdelcóprador,quepueda - hoedic 
ferdesfecha porpremiaca micdo del v- € dl do 
nodellos.Otrofidezimos, G maguercl  ¿imo.C dere 
védedor fequificilearrepétir, delpuesd , Kin.vend. 
la védida fuelle fecha, diziédo alcópra- * E iS 
dorquel darizcl precio doblado *: e gl 
defamparaffe la cola, que aun portal 
zonnonpodria desfazer la vend 
ferintendo cicomprador de lo fa 
nonquificfle. 
Wi Le). L XI. Delos que quieren defarar la ven- 
dida queonierenfecho de fa grado maguer 
digan quela fixjeron con cuyta. 
a Wena 






:s dedit cane 

































e 


h vendida q ouielle fecho de 
y 








fu grado, diziédo quela 
E lierncon grid cuytacen q 
citauadezambrezo por muchospechos Pear vend 
queauizadarporrazón deaquella co-  rorabad. 
fa q védio,o porotra cola femejinte de h O Es 
Sas, dezimos,que efto non abóda, para A i 
E Otrofidezimos, que 
re desfazcrla yádida,d 
endo que la fizicrafpor menos delo q 
valia por tal razon nonla podria desf: 
zer.Fuerasende,fila védida fueffe fecha 
por menos de la meytad del derecho 
precio, (egun esfobredicho,en lasleyes 
defte titulo. O fipudicre prouarque la 
védidafuefecha por engaño que le fizo 
elcópradora fabiendas nor feyendo cl 
vendedor fabidor dequanto va 
faninauiendo nunca vilto la afsi como 























védita vicinus 
aberer tigna 











parte: 
nontenebitur 
venditor,ctiá 
Ki promilifec 
vacuam trade 












de fulo diximos3. men» $. ei qui 
feruum. fla de 

.  £dil.edidto. 
Ley. LX. De la c4f4 0 torre que deueferai= — tenct Albetia 


pollDi.in. de 
La.5.uwvbiples 
ne difpuras. 

i € Tributaria. > 
Add. l.ifcri> 
lis... dadio. 


dumbreo que fuere tributaria Védiendo Ya 
ome a orro fila encubre el Vendedor fe puede 
dnfezerla rendida. 
ATA! Ala,otorre, quedeucferui- 
(dal dúbreh aotro,o q fuelle tri- modela 
E butariai, vendiédo vnome  nor.C.eo.tit. 
aotro:calládo el védedork k 4el vendedora 
A 25. Etficloquitur 
enóleapercibiendo dello a aquel q la quando vens 
compra,por tal razon como elta puede 













tor. fcicbar 
tiibutum vel 
ferultutó dea 
beri.quid autem Gignorabarglol. 4.inol Tulianusin principio.ff. de 
aGtio.empudicitregularicertenerctiamfifivignorans,vifiin duobus 
cafibus.Primusinjeruo védico, q cracfur.nam(cire debebat empror, 























¡ers ergof roximasfecúdusinpre: 
howibutad lle (ciredebuitemptor 
pescóle .omnes.C. fine cen 





fu.velreliquis 8 


¡tud quod glenetvidicur dodtorescómunitertene 
Ltiminor. 


de agtio.emp.G fecundú hoc in cala huiusal.infer- 








etíam védicor 
ignorans , la 
predio vero 
tributario nó, 
fed in contra- 
riú videf hec 
1.que verumgs 
«afin ferultus 
dis, $ eribari 
aqparar. ideo 
dicendú vide- 
tur q veroque 
call tencatur 
véditor etiam 
ignorans,£ fic 
ep iltud verbú 
callando pro- 
cedar fiue tan 
ecar feienter, 
fueignoritert 
namracio, Gal 
fignantglo, de 
dogtores de 
pradio prouin 
cialinon mili- 
tac in hoc re- 


tenudo el védedor de tornarleel precio 
có losdaños,e menofcabos' q le vinicl 
fenporcftarazó.Otrofi dezimos que fi 
vendicfTe vn ome otro algíd campo 
oprado,quefopiefle q criaua malas yer 
masodabolas paras bely sque las pa 
cieffen:c quando lo védiciTe fecatlaffe q 
lo nó quilicfle dezir al cóprador Ges te- 
nudo porende elvendedor, de tornar le 
elprecio al comprados,có todos los da 
ñosquel vinierenporendo. Masfi cfto 
non lopicffecl vendedor quando la vé 
dionon feria tenudo detornár, mas del 
preciotan folamente. 








%Ley.L X 1111.Dela tacha o maldad que ouief- 
Je elfierno que vn ome Vendic/Je a otro. 





¡ES == Acha o imaldad auiédo el 



































no, in quo pe o : 

dea a ei ficruo G vn ome vendiclle 
a Aca Ja otro, afsi como fifucile 
adioria  Yétizimerkció. [E ladró, do ouielle por coftá 
lg vision bre dofuyne ala feñor, o otamaldad 
t ditor feiar te- Lemejátedeltas:iel védedor labia cfto* 
| mebier adto"  enonlodixeflcal comprador: tenudo 
| fivero ignorer es dereccbirelficruofedene alcompra 
! resiobié quáro 4 
| mninorisproprerferalcarem,velcribucumemiflerquefuitopinio alí 
| quoraw quos referegl.in.d.1iminor.Scin verbisillis las aétionis 
p quancewinoriscopecieó promiliiloemilTe, vel nullo mo” 

lo emilles,vendiriore ro Scrotum preció re; 

mibilémio*elLilud. Fdetribuwdelarar Salin 

44 di Desfazer.Nora bene, quia deiurecominuni videbatd 














rerelle.veia.l.. 58d lulianus,Julíanis.T. de atio.emp.3e.L.quo 
tiens deferuitute.HEde adi.cdi.eritergo periflá. e empto= 
Yisanvelicltare emprioni,écagere ad interelle,vtin didtisioribas, vel 








cam difloluere,vthic haber, vi. quod dixiin glo n ba 
$ b con los dañuse menofcabos.n [ciente hoc bene proced: igno 

ralTer,ve dixiin gl. proximanifiignorádia elfecla túchabe 

turpro (ciéte.ve voluieglán.d.Ly minorán.1.Colnrióc.¿l.8renec ibi 





Saly.dk qpignorans nó teneaf vltra redditiongpuj,hésintra ea 

Uoralasyernas.Adde.|.pe.C.de xdili.actio. Sul.fedaddes 

la.E.locas], 4.ticu.8.infía ea.parúacin.Ifundo.Ede adi 

QLex.LX III TL, 
inditurvenditio fi celaturlacrocinium ferui ac vicium latés(cien 
ter:écin tali cafurellituiturpretium Ecinterefle:ted Gignorauit nó re 
Alicuitur:fedreltivuicur quanto minus valet depretio.h.d. 

d Ladron, Reprobaturergo hic quod ¿lo.dicebat de feruofurevédito, 
 venditor hocignoransin nullo tencaturin.d.l Jolianos. in prin-in 
glo.4.(Edeaftio.cmprdrdiziinl preceden. + 

» € Esabiaefto.Adde.l Juliano prin.£<.l.1in prin de adili, edifto. $e 
1.1.C.dezdili.aftio, . 

££ Goerefcebirel fernaSed quare hiccópetichmic aio redhibitoria cú 
propter vicizanimi non detur.L.ob que vitia.$.animi.(fdezdili,edi 
¿to.dictecídum Bal.in.l.1.C.dezdili.aio,q hicpropterdolivédi. 
toris,qui [ciensvitiú tacuit,omnisadtio degenerat. Scideo pór cóne= 
miri,vtprecium reddac cum damois:B rem accipiatsica Balibi col. 4. 
Scadde,que habentarin.l.bouem.inprin.£.de adili. edito, 

4 y Coxe valia menos. Julianus¿inprinc.AEcociquailtafumpra eMydicit 
quanto mifbrisemptarsefTe ..4.afsignár differécias in= 
teradtionéquanto minoris ci ¡ong quiro minorispratoriás 
Scynacarum eltsquiajnciuiliagicur quito minoris ller emprar in 











































Titulo. V .Delas vendidas e compras. 


el comprador desfazcrilavendida, ces . 









pra 






ocrebttcar ke 
Ipedaperlona: empe 
ñ mul noranta 
viacltfécandumglSedo: 





dor tornarelprecio,có todos losdaños 
elos menofcabos quele vinieró ende. 
Efilo non fabia,deucfincarel ficruoal al 
cóprador.Pero estenudo cl védedord A 
tornarle tantaparte del precia , quanto is civilem 
fuere fallado en verdad, que valia me-  Sionen 
E E CS rúprator 
nosSporrazon deagllatacha. Elfo mil — probár p Kite 
modezimos, q feriafi elficruo ouiefle  1áL2.Cude e 
alguna enfermedad!h mala encubierta. 





año. dictt q 








ili.adtio. vbá 
Jmperator di 
nó vider 
quo jure agi 
pofñie. contra 
vendico! 

nochplo 
fi aétio q 





Ley. 1XV.Que la Védida de canallo o milo o 0 
rra beftra q vn ome Vidicffz a otro, fe puededesfa 
xer fiel védedor éembre la tacha o la maldad del. 






Auallo!o muloo otra be- 
iavendiendo vn omcao 
[tro qouiclfc alguna mala é 
9 lfermodad Ko tacha! porq 
valicfle menos, filo fabe el aldo 
quádo la véde,deuelo dzir:e filo nó di 





incerclfecom- l.4. 
muni , ergo fequendo 
multo fotdas 
aftio quanto 
minoris effes 


zcluego qelcópradorlaétédicre aqlla  empruros , de 





enfermedad,o tacha falla feys meles”, eo 














puedelatornar?al vendedor,e cobrarel  lereabintesch 
precio que dio porella, e clvédedor es de lara 
tenudo delo reccbir,e tornar elprecio? — siafacilius tole 
alcóprador,maguernon quiera. Efifa- E ES e 

porel. 


flalosfeys melesnó de mádare clcom- in honorarijse 
2 $. fed cum re. 

icis.S.milicia miTus.ffde tefla. mi 

praterea fecunda Petrú.idecl!dicerequáto minarisyeselt vel quá 
- tominoriselTetemptaras:quia extimario fingularis non actendicor, 
mififecundiid qd cómuniterattéderet, Selicecdotto. cólter teneane 
opinioné.lpartitarú multi videturinclinarein opinione Petri. Be La 
citetiam.L infra proxi.que taxartempus annale, veScibi dicam, 

h «sn fermedad. Addcintta.lproxi. es Lar. 5 

amRefcindipotelt venditioanimalis proptervicium occultuw fcienter 
infra (excmen(esá dieeraditionistei,Scnon vltra? bene tamen potelt 

d afimationem quáco minor valetinfra annumá die tradicios 
mis Senon vltra.hocdicit, * 

3 Ucarallo.Idem in feruo,vtin,Lián prin.Ede adili.edito,Ecnó repe 1 
táthic:qui: col proxi,licetilla.Leviá disc de vitijs 
animichzcvero lexloquicur devitijs cospoxis, in quibus Se in (ero 
habetlocum qd hicdicicur. Sed núquid prolibro corrupto deturred= 

toriawi.Azo.C.deadil.atioin fumma q fic.ét gl. co.l.1. Bal. 
in.LGprediú.col..C.comon tamen daturproiuribus.vtin, leproin= 
dePomponius.fE.co.S: Bal.vbi(apra. 

K €otalaenfermedad, Hocdicit quiaproparaisnódacurredhibitoriad, 3 
1.5.proinde.8c.Lcuidensfde edili.edito. . 

1 dZacha.Velutihiequus ficrerrogadus,antcalcitrolus,Étlicet hac fine 3 
vitia,que nóconfiltuntin corporcin jumétis,fit,ppterearedhibicios 
quia(úintineis viéáa naturalia+in hominibusvero accidétalia fune. Se 
cótraria volútatepoflentcnrari vt dclaratBal.in.l.1.q.co.Cade gdili. 
aGtio.badde.l Boutinprin.Gibigl.M.demdiliedia 

m silo fabeel vendedor. Idem dic E Gignorer.vrin.l.r. $.canía huj?edi 4 
Etiffdeadili.ediót. 

nn Useysmefes. dde. fciedú.$.6.8c.L.cumfex ST desedili 
zdili.actio.8cglin.l.adiles oiúrin gl magna. f.co. Ecnó cun 
tépus pendentecóditione,vtin.l.boué.$.ti fub conditione.fEco. 

co.l.redhibere.E.l.factaredhibitione, 8: deberzeddicur 6 
Eeo.L ñ 

¡Balin.d.lfipradió.: 

is.Quid finolitreddercprecium 

nemz.co,C.de adili.afio. 

Partida. vo 


fa Mdcadtio.Sc obliga, 































































«Bal. predinm ad 7 
E 





soinoris E res, Ád dt, FE. 


Quinta partida. 


3 a Crear «ño.Concor.l.fitamen,$.nó noccbir.fF.de adili. edift.Bcvi. 
12.C.dcadiliatio. 

9 b Grallafer en verdad Non ergoptocedet,quod dicicBalin.L.2.col.4. 
C.derelcin.vendi.efTedupticemquanto minoris ciuilem vel preto 
sam, vnáqua poftitagi quáto minorisres et, alíamquanto minoris 
efTet emprur» 

vid, que di . » y 
Men 1. prador el precio:defpuesnó lo puede3 
proxi mandar, efincaria la vendida valedera, 


10 0 q padrla — como quierquefallavnaño,* puede el 


ecoribus, $e cópradorfazer demádaaaqlqueleven 
E diolabeltia,q le peche,o letornetanta 
étin.la.C.de  partedelprecio, quantofallaffenen ver 
adili. «ttio.in — dad, Pg valiamenos por razon de la ta- 


di . 
bunvand ps CULO delaenfermedadque eracnella.E 
fundo haben deftosplazos adeláte nó podria“el com 
cherbam pes prador fazcrningúa deltasdemádas. E 
aliud viciá in cftetiempodelos feys meles:cdelaño 
e e fobredicho,fedenecomégaracótar, def 
in.lfiodo, del dia:"quefucfecha la vendida. 

8cllipradiá. 
Corre PXO" Ley. LXVI.Como mon puede for desfecha led 
Mol de qu flia fiel Vendedor dix paladima 
Dbushicnonlo —— menteala/gx3 quela vendels maldad que ha. 
quitar, 6 pro 
quibus. dare 
aio cxépto. 



































Anifeftamente diziendo,* 





fortcilla actio latagha,ola enfermedad el 
nes ellent per Medoral coinandel 
een vendedor al cóprador de 
Iuliartinprin. ficruo o delabeftia q leven 


ae a e 1 cl copradorfeyendo ende fabidor 


linaione feia Ieplazedelacompra,crecibelacofapor 
entiz velizno (ya cd el precio porellatidelpues de 
fto,fe quierearepentir, nó lo podria fa- 
enim, ve dicie zer, nin feriatenudo el vendedor derece 
Balin.lael. e wecio. Ef 
Cereal i ¿nin d tomarle el precio. Elfo 
vendi.com fo mifino dezimos que feria fi fe aujniclsé 
dual a ¿clprecio ambosados e fuelle feclrá k 
fune £angibi- vendida ental manera:queportacha, 
lia Ecorraptá o ujolleflabeftia nó la pudiclfe defechar 
bilia indecens > 
habuerane, y » 
fuperfiagill materia aQio e/Ter perpetua: Ed ius civile confiderar in 
animatasquz funcmnaiorisduracioniscomenunitero 
1 d € 0c/deel dis.In hoc videtarcontrariaridiQisfoperinsibi.luego que 
el comprador laentendiere, vnde videtur intelligendum , quod hic 
dicit(icadenadie empror (Cuit vicium alias effercontra predióla, Se 
contra difpofitum perius commune,vehaberurin.d.1.. C. deadilia 
aCiowieelind.Ciendis.6.Aderdilicdi. — dexLxr7. 
40Sivendicor aperte certificanic emprorera devitio fernivel alterius 
animalisnon refcindicur venditio:led inon cerúficauie vel frandule 
ter vitiwun vna cum alijsque nonerantin re dixit reícinditar intra 
. fexcsmenteshoc dicta 
1 € 4 orerdo.Idemli non dixifTer(irñvitio eratpatens,Sclicemptor có 
gnonitweinLa.h(inceligarar.SoL.f tamá,s.ciquitLco, quid tamé 
Remprorfapincignoranit:venditor autem (Et, dic gadhuenon te 
nebicurvédicor, fecúdiBal.in.l.1.coninprin,C.de eáili-actio;po(t 
glo.ibi.concrariura tamen renstibiCyn.defequicurAbb.n cap.inia 
tua n ine.dererampermuta.quia Jolus vengitoris preponderare 
ecberculpa ¿ptoris.vcin.Litem hi obfterrix,fhad.l,aquiljá Schocvi 
e deturverios, Scequius.caddeglo. Iivédicor(T.de zdili. 
edigto,Segd notaclcan. And.ipaddiio.ad Specuinrubrica.deemp. 
8:vendi.verfizponitanten, 
2 £ (Que ouiic. Incelig: ie venditor viciand ignorabat;nam (ifcirer 
Sononexprefit non ivuarer, argu. ]. reneturinfi, 6.1, querorff.de 
aftio.emp. di tenerSpecula.Scloan.And.in tit.deempribevadi,S.nú 
dicendum.verficu.quid fivenditor. Abbain cap. iniultum.verh. led 




























































quero.dererumpremuta. 
g dembuelrassAdde.J.quer EShiv E 
inaddici.ad Specul.in loco dequo Inprainylproxi.Abb. 
iniuítum.Anze.de Arc.in,$ Ñ 
ciuiaaddeglin.camequeartificiofo.:2.g. 











de empriv £ 
a 2 vendi pes 
elcomprador. Masficlvédedordizele indus 


generalmeñte g la beflia q védicfTeauia  cisAlexan, 
tachas,cencubricife callando las que a- ENE 
uiao diziédolasembucltas,$ contras — 95.pertorn. 
engañofamente,de maneraqueel com Medea 
pradornonfepuedicffeapercebir,entó “diioae 
cedezimos que feriatenudo de refecbir 
la cola que alsivendielle: e de tornarel 
precioalos plazos quediximosenlaley 


antedefta. 























emi venditor 
MLey.7. XV 11, Del comprador que empeñalaco — Agit Contra ré 
fadefpues quela ha comprada que dee fersor PENSAS tes 








menté : E pót 

nada a fudueño Jife desfaxe la vendida. agere Sal 
contra pigno- Alie 
bi 
ET el comprador defpue: fipr dr de: quib'mo 









ouieffelacofacompradaer corimonalis domi | 
are pleno Dypon, | 


b Neonadilas maneras que dixi- Par ri 
mos, enlasleyesátedelta, laempeñale ton tacisfacia 
aotro,edelpues dello fedefar ecuddieE 
A Jud non valer 
dida, poralgunadelas razones quede > vendicios ud. 
fufo diximos,cftonce,clquetomalaco h 4 ddaternar. + 


E y Er ficnon te» 
, es dela Lve e 
faapeñostenudo es delatornar,halven ge Bl 


dedorcuyafac, e puededemandaral q quod de plas 
lacinpeño,que pague lo que dio fobre  "oproredicin, | 


d ES re vendi 
elliapeños. Otrofidezimos, qh vn o-  padoaddictio 


meempeñalle aotroalgítacola, obligá — visin diemde 


E quoio.),40.f 
dofeental mancra:que la non podiclle ha cual 


vendernindar,ninenagenar, enningu tur in, ex 
9 duobus. 


aguila, falla que la oniesTe quita a 
defpues que la ouiefle empeñado afsi — fdcin diza 
Iavendicffe a otro non valdria la veni= iio, EG 
res.£cibiBarta 
SF, quibus mo. 
pigsvelhypo.(ol.vbi venditio refoluiturex cant necefTaria. Sed vbi 
veloluitut eye caula voluntaria, quae erar in porellate emproris. ve 
nórefolucrálhr, vtinvendicionequereícindicurex remedio,ln.C 4 
relvendi.8cla5ó.3.co.dejure cómuni doftores communirer tencbáe 
quod pignuscúctenebar,ve dixiin,d.L56.in gLin verbo defimparara 
quo qiesedlibeurquodpigons ner contra pe er 
proremmenr paco Lboné piano denied Se 6d 
torinprindl.quibus mod.piz,vel hypo.fol.co quiamptorredliber 
semex (navoluntatefegundom glibi,in contrarium taméimo quod. 
8clirelolurio at de voluntate emprorispignus refoluacur,probarur 
hic.8cin,llex vectigall.fdepizno.licer ¡alex intelligiur quando 
Hacuna deblcór uan pra dicte ordinatar 4d [ie ve ceda 
adautorem,vedeclaratBar.in.Ln dicm.ffadeaqua plu.ar.forte pob 
ferdici quodifla.ljmitezur Ecintelligacurquatenus difponie inillis 
cafibusinquibustefolutiofit quodammodoex voluntate emproris 
8rexfadtoadhocdireftcordinato pereum 8 non quando ex cau. 
faomninonece/lariaveprocedatquando fuiclata fententiafuper dif: 
foluríone venditionis,Scredditionerci,quiatune videtur diffolui ex 
caufanecefTariavedixitBald.in.J.2.col.9.in princ.C.de refcin. védia 
coquiajudiciamredditurininuicam.ynde Se dicebarBal.inlipre» 
dium,col.2.verfi,fed pone latacít fentétia.C.de edili,agtio. quódex 
fententialatain redhibicoria,cp venditorrecipiarrem Screddat preci 
nafcitadtio in fagtá yendirori,etiam fi emptor nolitvtifentétia, gd eft 
notabile.¡fterñintelledtus ef divinatoriusadilt3. 1.8 etifperhocnó 
reípondeturrationidogtorú diflinguentió,an refoluatex necebitate, 







































































Ticul. VID 





velex voluntate:S quianó debeteffcinvo! 
repignus ab coconibitutu: ii 
eltlatad di ri? clbtenca 
des uas perháccorrizivelicindifináte quando 
¡usillius qui ddicpignus reloluitar ex caula antiqua depraterito:Lue 
ex necelsitare 
fiue exvolun« 
tate refoluatur 
lus pignoris 
ass accipié 
tem, veldicg 
¡fla L.rellringi 
surfolum adíl 
Joscafusin qui 
bus védirio re- 
foluaf ex cau 
fa neceffaria, 
pro quo facie 
Jirera quam vi 


cecmproriSficenerte 
e da.ficutinó 





didas, e podria for díatada por cfta razó. 


£gTitulo. VI De los 


cambios quelos omes fazen entreli: e 
quecofacs cambio, 





5] Ambiarvna cofa por otra 
esvnamácrade plyeto q le 
po mefabmasal delas védidas 
diin quodam [Lt je de las cópras q aotro. Ca 
libro de maz bié afsicomoome ganala cofaqueha 
moybinonelt  D1o SIC e ana cop nen 
illad verbum  Ccóprada por precio q da porella.Bieno 
a tro filagana por agllo q porella cábio. 
tátam dicie(e Onde pues Gen el titulo áte defte fabla 
ade E mosde las vendidase de las compras. 
Vendida poral. Queremosaquidezirdelos cambios.E 
gunadelas ra- — moltraremos quecofacscambio. Een 
ad 5 que manerafe fizc.E quien lo puede fa 
8efic qprefert zer. Ede qcofas.E que fuerea ha. E por 
que razócs puedefer defatado delpues 
que fuere fecho.Efobre todo moltrare 
mosdelosotros pleytos,1 q dizenen la 











ad calls vbi 
ex _caula no 
celfaria relole 
vaturcogica tu 








e pi valdria tin contractos innominatosque han fe 
Í lavendida.Ad — mejangaconclcambio. 
de, L. fi A 
to! n.fde . 
rei óifido qe. Quecsfiercambioe de quemenera 
8cvehic vides. 438 A 
approbat me SÓ] Ambio es dar eotorgar vna 
Ñ xa nullam elle fea 
Adtit,C. > venditione. de cofa feñaladapor otra.Ep 
écfidere — quaperBar:in de fazer [eel cambio en tres 
a tea SR maneras.La primera esquan 
sl a lego, fo 
Y decreral, so ablgas do fefaze con plazer de amas las partes 


econotorgamicnto,c con prometimié 
to de lo complir:c efto feria como fidé 
xelfeclvnoalotro: plaze vos de cabiar 
comigotal vucítracofa*por tal mia, nó: 
brádo lucada vnadellas feñaladaméte. 


Cririlas, PL, 


¡YD Qouefemeja.vt 
1dic. L.2.ffco, 
Caco. dif 

ferteñ vehabe 
tarinlafEco. 





Ulex.J. 

3wEllpermutatio vnius rei pro alía conceíio vel dario: Scfirde partim 
confeníucum voluntatecomplendisfiue pracedacinterrogatio ¿fue 

non autdefafto vnam rem pro aliadando.h.d. 
1 € GT vuefracofe, Elic res cerca pro aliacerta , veille (lichus proiflo 

amphilo,velilla domuspro tali agro. l.quoniam alfeueras, C.co. 

ntelligeprorecertanon e(limara 7mam (1 extimata elletvendico, fe 
cundumelo.Bar. e dodto.in.lat,C.co.fi vero daretur corra pincerta, 
vslincrtaproincerc: ye acer equusin pesicproboue ingen 
xesvel bosin gire pro alio boucin genere,tiicnóelt permuracio; led 
alius contragtusinnominatus,do vt des fecúdú Azo.C.eo.in fumma 
¿Bar.in.l1.T.co.Scquid iinterueniar pecunia fimul cun: (pecie cer 
tadicveperBarán.d.|., verf.quaro,extra glo,ScperBaliin.J1.col. 
Czo.Bcper Abb.in.c.ad qualliones.verlic.Sex hisinfertur.dererí 
permu.Cuinsrelolutioeltprimoinfpiciédumanimú cótrahéió yan 
3ntenderint emere velpermurare:Scin dubio recurrendú elle adcóie 
¿turas,6 enim precium firmaius quí resdata,práfimendumelt fic 
empriosfin autéminus,eric permutacio,Scadde Bar:in,].Ariflo.(f.de 
donatio.quidtamen fizequalicasficin re,8cin pretio Balinpra ludijs 
fendo.colu.qudicir y in dubioiadicandas eftcórradius emprionis de 

















eloscambios. 


afanorabilior cito cófenfap: 
is.ledin..queriturán 
úire.C.depactisinter emp 
principaliterdeditcanfameí 
iidirettacóvel ve 



















inotarBald 
de contiouera 
inueftisnon tí 
erít pmutacio 
Sinuda poffel 
fio cum nuda 
polfeñióe per 
¿mutatur. Lcú 
maría fatas $. 
nemo.ff.decó 
wrahensempris* 
federic contra 


edeuecl otro dezir:plazeme, cotorgo, 
eprometo Y delo complir. Laotraes, 
quandolofazeh por palabras fimples", 
nólootorgádo, nin lo prometiédo de 
locóplir:mas diziédo afsi: quiero cam- 
biartal colacóvos:e clotrore[pódiédo 
lc plaze, portalespalabras, o otras [e- 
icjitesdellas, fc faze cl cábio, maguer 


AOS Ausinncmi 

Jascofas que cambio,1nó fcan prefentes báfidio, ves 

ninpaífadas a poder deningunade las das K attio 
flcriptis ver 


partes.La tercera maneracs,quádofefa- 
ze clcambio por o 
1o'delpues: porfecho amosa dos, o la o 
, 9% capiendicódi> 
vna delaspartes tan folamente.Caétal — conemncque 
cambio como elte abonda quales pa- publ a 
labras quierque digan, folamente que boa 


pS tractos abílra 
feafechoconplazerdeamas las partes: Ausáfignifica 


bis, exeoerit 
Atri8li duris.Se 
non pariet vía 

















ercíciba cl vno dellos la cola , porque o 
cábio la que crafuyas in..i.cesfín Co 
ifloritu. 





. 


JLo). 21. Quien puede fazer cambio y e de que d UPromero, Bic a * 


E modas elbins 
ia ¿ terueniente (li 
( Es; 5 Ambios pueden fazer todos - pulatione , ve 
Y 
Se 






ade hs z 
Ay losomes que diximos enelti  €:eo.lex pla 
Dad 


lol lefte,2 den. Ho. 
rulo ante defte,$ que pueden e aror palabras 
comprare vender.E aundezimos, que Pera d. nue 

3 a AeeS lopadto inter 
aquellos que non pueden fazet cópra nemlente ven 
nin vendida,non pueden cambiar. O- _ d.lvex placito. 





3 


trofi dezimos que todas las colas q le f qe liendolo. 4. 


5) litopaéto 
puedencomprarevenderfepuedécam — résinteruentus 


biar.Otroli, las que fe non pueden yen- niega 
: cito: 

der,nincomprar, non fe pueden cam- "que: 27 
biarl!.Fueras ende jlascofas fpirituales: Qui pote! e- 

wernaguer non le puedé vende; mepicado 
quernaguer none pue nder, pue repr permus 
denfe cambiar: afsi como vna egleña taresSquiná 
porotrala vna dignidad por otraXo y. potelt vnutns 
naracion porotrazo los diezmos! de la 





nó pór aliud, 

Lem tes que 

polfiuut vendi 

ntpermutari.Bo quenó pofnerád ¡necpermutari fallicio (pi 

bus:quia pót permutar bencficiom¡p beneficio: 6 decima ¡p 

decimiscum confentaprelaci,fed vendinon poffunc.h.d. 

Ante defie. Viola 4.85 1 

Lon fe pueden cambiar. Drolequicur.d.HoNiensin fia, dereríiper- 2 

muracione.verfi.quid autem pote(l permutari. 

«Ly na eglefiapor vera. Adde.c.ad que liones.dererú permutatios Suc. 

neminenó.q.fi.8cquido ecclelía permuráturiure pprietatispermuz 

tátar velut queda téporalitates vndetenetpmutario ,licet vnafeccle. 

fa pmutecar p alía, Gcalijsreb? téporalib”,vcin.c.cóvenerabilis, 8 i- 

bi Abb.4.notab.de exceptio.fecus ti elTerf permutarétur jure titu- 

1,Srationé diuerfiratis.vi.perlo.de lmo.in.d.c.ad quefticnes, dere 
rúpermutaspé.co.kp Adñia.quolibero.9.arfi.verfi.ad quintum. 

k na dignidad por arra. Vide de hocinsc«quelicum. co.tit. 

1 Lo losdiezmos 
vein.c.fisco.ti.vbi gl.deciditnotabiléquaftioné an valear cóuetio, q 
polfeGióesalicuins (inelibera al oncre decimáró, peo y tradirquo 
ad pprictaté vel víumfrutrd alias pollelsiócsecclelia. Se renet quod 
nonvaler, « ¿ntelligiribi Abb.poft Bartho.Brixien.in.q.dominica 
li, quando ita conuentio fieret in perpetmum, nam fi ad tempus 





polí 




















4 


(6cñ decima polfunepmurari cú aliqua téporalsre, * 


Quintapartida. 


velutiad decénió, válerer parú etjam firespro decimis permutar: 
chafmate perirene:q4 limitar Súntellizicibiloá. de lo, de refte, qí 
permuaioalisticespro decinispreterisica pro aan qu 
usnonpótincerueniretranfaciio, fine paparlicentia vivibipcr cum. 
6 a Del perlado.Non cxigitarergo,qp lic epilcopus, (2d fuflicicp habeze 
*  efalem ¡nilo 
distionem, ve 

hic proba Se 
tener Abb.in 
c.queÑicm. y. 
notab,de rerú 
pinuta. Se gd 

de capitulo, 
fede vacáte.via 
glo.incle, vni- 

+ Cainverbo có 
ferantur.co.tio 

fed an eo cali 

quo _collatio 
bencficioram 
Ipeétar ad fon 

16 cpifcopum, 
pobiecapitala 
dede y 
cipererelignas 
tionembenef 
dior ex cá 








vna cglefiaporlos dela otra.Pero el cá- 
biodeftas cofasatales,o ¿lasotras feme 
jitesdollas,dcue le fazct có otorgamié- 
to del perlado * que ouiere jurifdicion 
fobre aquel logar, ado fucrélas cofas> 
quequifieren cambiar.Cafide otra gui 
falo fizicfen,nó valdria *, afsicomo es 
dicho enlaprimera partida deftelibro, 
enlas leyesóque fablan cnefta razon. 
9 Ley.111.De la fuerga que ha el cambio. 
Al fuerga ha el cábio que 
ó9)] es fechopor palabrasccon 
j prometimiento delocom 
[e SS] plir:q fi defpues alguna de 
las partes le qfiercarrepétir, la otra par 














muta : 

To.de Imovin tequelo quierefacabare aucr porfirme 
dicufio.cosSiin — puede pediraljuez,quele mádea la otra 
y eS peca ucaqu 


parte ql cúpla cl cábio, o q pecheflosda 
ños,e los menolcabos, q levinicró por 
agllo glnóqg(o cóplir, porq lo nó quie 
re acabar.E eftos menolcabosa tales !la 
máen latin intereffeS.Mas fi cl cábio fue 


nÓtamen pote 
rit pficere per 
mutarioner + 
ed expeétan- 
dus ell epus. 
wicarias tamé 
epifcopi , mil 
hoc haberer 
ex(pecialicommilvionenon poteftreciperepermutationévipercú. 

7 » UA dofueren lascofas.Siergo fiscrantin diners diocelibus,veriu(que 
epiltopi debetinteraenive con fentus.vehic.£acit $eca.cú ¡llorú. dele 
ten. excómu.<tener loa.de Imo,in.c.fi.col9.de reram permu. 

8 e Uavonvaldria.]mo Scpermurantesbencficia licóctuderene pmuratio 
námó referenteslead cólenfumepilcopiincurrerdevició Gmonia, ve 
in.c.quefitá.de rerú permu,bñ tame pollunt traétare d permutádo, 
vi.ibi Abb.ad finz.Sgd fipmuracio fiar Gine cófenía eleétorú colla- 

-parronoriidic«p tener permutatio iplo jure,venit tamen cal 

fanda propterillorá contemprum.vr tener Erederisin traft.de peru 

e beneficioram per loá.delmo,¡ colia8alitamé 

fincreleruarapapz nonpoterunt permutarianétoritate cpi 

fcopi.veinexeranag.Benedifiancincipitdudú. dp dominos de Ro= 
tadecifione.-3.innoul 

9 d aenlasleyes. Vi 










































esparto 
Ulex, 111, 
ao Faciens permutationem cum ipulacionecompellitar retn trade: 
fecus(i nudo pasto.Iremfiab vnofie restradita compellicur als ad 
traditionem alterius rei fi vule qui compleuicsalids eligerrecipere rem 
quí tradiderat vel interelle iurádoin litécúiudicis a (limatione. 





















1 e quelo quiere acabar Ná inolir disToluerecur contradtas p pocnitéciá 
dusyeralifipulacioncfucricvallaras..dedi.$.ed(icbiidecódiob 








canfam,8cetiá (iple: pleueratex parte fuapótrepctere per có 
diétionzob canlam,vribihabeí Screner Alb.in.).ex placito. C.eo,Se 
gd li pactó prnucarióis icex vna parte Mipularióc firmatú: Scexalia 
nó,anliceat q p Ripulacioné pmifirpoenitere?Bal.ynóin.d.). expla 
ito.cespesveravadecimo Grié.kipars altera ex parte lua adimpleret, 
men,quiain primo caía, Bal sex placitosco.pe.vera 

















Aduerte! 
n.quéricur.vult q ezo dedicibirem:quia e promihiti mihi percó 
trat permutationis alían ren per ftipulationem ,qpnon poffam. 





Pernitere 





ntibividerur abe/Te,ex quo ita efficacices rencris,al 

lega aulas  manda,verius tamen videtur dium 
Alberic. ftipulario nontollarinspocniten di ei qui exfua parte ad 
implenit,altero.non adimplente.Scvi.qua dicam infra in ghin parte 
qualquier delaspartesa 

2 £ dondpeche, Nonergo precife cumpellicar adimplere ; 
praltandointerolle.de Gcextendicur difpofitio.l.nararal: 
prelcrip.verbis $rillud quod notar glo(Riin.].cúprecibus, C. de reríl 
"permurainverhoferuerar.veproceda criam, quádocórradtus pera 























mucatiónisfaétas fuiepor fipularionem , quod Jímitat ¡Vi cleganter 
Bald.nifi meainterlitprecite heri,vefilium meum manomiet allegar 
1.cum feruus.£.manda,dk vi.ibiper Alexan.in addicio, 

y UeadatinintereJe.Notahocad multas ll-parcicz. que veuntur verdo y 
hoc meno(cabos. 








h Goualquier de 
le paró ndo 


fechotá [olaméte por palabras,diziédo 4 Lex placito 


alsilavna delas partes,quiero cábiar tal €. ES dea 
abro: E lle fim proceder hoc 
micalacóvos:e la otra parte dixellefim Pos fan 


pleméte, q!plaziafin otro prometimié 
to,afsicomo fobredicho es , entócebié 
fepodriaarrepétir qualquier delas par- 
tcs,henó feriatenudo decóplir cl cábio 
Gdefta manera fucfle fecho.E fi poraué 







¿in or= 


sur q lic «ex € 
«co. qued not, 
Baldsinel.fiue 








ER E apud.co. 2. 

tura el cábiofuefle yacomégado acom — detranfac.t 
h dior a explíe. dic, 
plirporfecho € al gía delaspartes,dido out ia 





oétregádo lacofaq prometicradecam 
biar,e la otra parte delpues ito nó qfic 
fedarlo Gprometicra,cltóce dezimos, 
Gesenefcogécialdeaglglocáplio, de 
cobrarlo que dio, ode demádar al otro 
losdaños,elos menofcabos, q le vinie 
ró por ella razó. E cltos menofcabos fe 
deué fudgar,c pechar por furaide aquel 
quelos deuercfccbir cftimando los pri 
meramente clfudgador. 

Ley.JUI. En que máncra fe puede desfazer el 

cambio defpues que fuere fecho. 


civilia, quelo 
quíitur decon 
tractibus inno 
minatis , ha 
bent eri locú 
de jure cano- 
nico , ex quo 
ex nudo pa 

¿to oricar a. 

¿tio.vtinca 

de padtis y 

de fecundá eú 

contraétus ii 

nofati non pas 

siunt agtioné, 
etiá dejure ca- 

nonico: mili p 

implemécum 

ter.R .Cenioré.de eleftio.Scidemvulcin.). cúgs 

*.igno.Ecidem tener Ludo,Rorina.ex co q Mádú 

vili:wbialiud ñon reperitur cautam dejure canonicosin»l. fi 

pecuniam.án princ.decondi.ob caulam,S infrocetiamvidetur inclí 
are lafon bidew. Bald.tamin rubric.C.dererum periputas di 
non eltlicitum dejurecanonico purnirere in cótractu permutadi 
inito etiam paéto nado dicensnotabiliter qynó haber locú paenitéva 
Jiberavbicttfide debicibenetamen (ecúdúcú haberer Jocúpoenité 
tjaex defe£tufidei non feruata ab altera parte, quie appollatur defe 
£us canfr.S lic Bal bi declarar diétafua alibisfcilicer y fi parsaltera 
implear ex parte fisa,nonlicer poenitercslecas (iñon adiumplear.6e idé 
tener Ange, in. lincraditionibusaad fs ff. de paétis, K Alexainid.le 
fi pecuniamn prin.coss.vnde dicendú ell y inquárum ifa,l. loquié 
depcznitentia libera in quoliber ex permutantibus non procederer 
hodic (tance.d.l.regni qua vule dari aQionen ex pañto nudo, 8 ficli 
altra paraa lec adimplerenon efleel AE] pocnitére, qué 
adwmodum crac deínre antiquo ¡nterueniente (lipulacione:fi taméal- 
tera parsaoller,fen differar adimplerelicita crit pocnitéria ex defeéla 
caula Scfideinonfcruata, 

1 0 quifiee Innuit q li volet,nó ericalij locus pocnitétia. cótrarió 5 
tamen videturprobariin.d.l.dedi.5.fed fi tibiEd códi.ob canlam. 8 
tenct Albericin.d.l.ex placico.perglo.ibi.quiatalis contradtus vefti- 
us ell adimplenc,non aliy:Sc quod hic dicitur procederetad hoc, ve 
pofirpetercintere(Te,fi¡llud elegerit,ve fubdit.nó vero hoc dicitido 
E e ole lante diéta.l. regni de qua 
Íupra glo.proxi.altero volenteadimplere , nócric adimplenti locus 
pornitentiz, 

k Gefeagencia. Adde.C.cod.l.cumprecibus. 6 
1 4 porjara.Etlicincótraib*innominatisiuracurin litem,vt hic quod y 
8ctuib dubiofortedixirglo.inl.naturalis.5..ed cum facio. fedepre= 
feripwverbis.vel dic,quodex permutarione oritur aio bongfidej,ve 

a£tionum.ioftitu.de agtio.vndenimirum fijureturín lirem.vcin 
Linaétionibus.ff.deinlitem iran. fed! in omnibus contraftibusin 
nominatisiureturin licem habesinfraco,ci,l. fino 
ULex JIM. 

3mCglato vitiorei qua permutacur, refcinditur permutatio infta tem- 
pus quo ¿evenditio refcindicur Scin Cafibusin quibus venditiorelcín 
ditur Sc permuratio.Ítem tentar permutantesad inuicem de cuiétio * 
neshoc dicit, 







































































de Innop.re 
ex Coseli.l, 







































sfrzgreleambio, Ade Cciendum.s £T.de edili.edidto, 
dlez, P. 
'mencertuoué: frquatuormodis.Vno mó vtes Écelt permutati 
Aliomódotibiremnonconfifentéinpecunianamerata ¿vequid fa 
clas :tíc ficres 
$] Ambiando vn ome algu- 
facere vel relli E ma coll e 
tuereré li hoé a na colaluya con otro, alst 
vale quí dedi e 
terelle dura. "Pe uedezirlastachas,clas mal 
mentodavscá dades q fonen E cola que cambia a 
dudics aquel conquien fazeclcambio.Efilo é 
modo facio ve 
REE có:  cambio*poreftarazon, faftaaquel pla- 
Decuedare al ZO, cenaquella manera que diximos 
cum interelfe — defufo,delascolasqaísi fuelfen vendi- 
poft morá per 
Juramécam cú h 
zerclcambio: portodas aquellasrazo- 
tione» Quarto nesque dezimosencltitulo ante defte, 
m4, facio vefa la : 
cias:túc tiva» porquefe puedédesfazer las vendidas. 
E faceres 
la lua la tenudosdefazerfano el vno al otrola 
terellecumia=  cofaqueconel cambia. 
1 b Useñalados.Sú  TLey V Delos pleytos que fon llamados en latin 
pr eftexazo. 
C.co.infíúima. alcambio 
Ciber Ontragtosinnominatosen la: 
hocinfert Bar, Se "In,tanto quiere dezirenromá 
in,L2.fde iu- A 
¿tio eltcontra  losomesponen entrefi: cquenon han 
Ausipnomina — nomes feñalados!:efó quatro maneras 
+ was. Etidevule E a E 
dellos".Laprimera esquando algúo da 
atta,C. detrá- 
PAN blamosen las leyesantedelta. Lafegun 
a dacs,quando algíúo dafu cofaaotro lo 
parir afioné Jo que nonleden dineros cótadosipor 
lui nominis , 
paros: als et zmos,G faq! nócóplicilelo q prome- 
a tc del dedo 
Babíla.Cqá tio, fu elcogéciatesdel otro, de demá: 
difce. 8cadde Pe pS 
amifin iba pechelos daños,e losmenofcabos,qpo 
Co de rerís per réderelcibio, los quales deuen fer crey- 
z z dos confujura,fe có eftimacion deljud 
córratusinno 
aminatns iudis 
catur fecundú — faze a otro algúa cola feñalada porque 
8” nominati, lede otraycafi defpues q la ouieffe fecha 
cui afsimilaé,  nóledieflcaglla que le auia prometido 
snif aljud a£ú 


e Corse sinacoinaresdllpaco lua conuendo dan labs to 
dipiens tenct 
como ficruo, obeltia: de- 
alias loluet' 
tione. Tertio 4 sa 
cubriere alabiédas, puedefedesfazer el 
netur dare ali? 
das.Otrofidezimos, que fepuededesfa 
Judicis taxa. 
faciat alverte- E aundezimos,quelosque cábianfon 
tamento. h.d. 
contraétos innominatos que báfemejanga 03 
S:áglin rubre 
sion yuan =c,como pleytos cpotturas,q 
glílive apd 
fu cola porotra,c eltecs cábio de quefa 
qí contradtus 
tunc eftnomi Quelefagaotra porclla. Cacntonce de 
Jice. ab empt.  darlelacofaqueledio poreftarazó o ql 
amu. 8: nota q 
'ador.Laterceracs,quádo algund ome 
narurá contra 
“4 Puedelademandar,como enrazó de é 








fuerit. 

isla E. gaño,se deuclefer pechadacon losda- 
lepo. Se vi. 
Brin agdlo.coifidevarid exmugor.cogofiplo.dePlada.Ld, 





+ Cadeagrico.Sccenfili.rGclicirí eltarguero de cócradtibusnomina- 
tisadinnominatos Bal.in.l.petens.col.1 Cade padtis. 
2 e Gatqneras dellos Intellige de contradtibus refpeétinis,quiatantú fune 
quatuorsve hic8cind.naturalis.£E de preelcripavesbis, fed contratas 
junominatinonre(peétini funtinfinici,éc multa poffune exépla tras 
digcvnúhabesin.ligracuicádn prin. de prateri verbissaliud in pa 
dtonudogLin.lainprin.in glmagna.ad 1 de aio. dx oblig, Biei 
xidealijsin glo.pracedentl. 
3 d Gaiperoscentados¿Nara tune efTer emptio.diOI.naturalis, 


















Titulo. VII.De losmercadores e ferias. 





Lite, ve 
Hocintelligiz d 
¡ves adimpleméco faétinú adell cantú 






ñoselos menofcabos,afsicomio d fulo 
diximos.Laquartaes quádo algú ome 
faze alguna cola a otro, porquelefaga 
aqlaquien la faze otra porella.E en efta 
razon dezimos, G quido alguna delas de 

partes fizo lo Gdeuia:G puede demadar de E 
ala otra,quel cóplalo q deuia fazer,O h ólercadores. 4 
dl peche los daños,e los menofcabos q ae a0a 
recibio porcfta razon, los quales deuen tora. Judicari 
fer cltimadosfegú fobredicho es: deberdebono 


S£Titulo. VIL Delos 


mercadores,c delas ferias, cdelos mer- 
cados, equaler fon llamados mercado 
tes,e del diezmo: e del portadgo q 

ar E 304 SpBalinlái 
dar por razon dellas. re 


Ñ mmandagdde= 
mas van entrefi vender e 
nú qué intel- denundis 


al 
“tur adtio pra 
feriprs 
ve nou 
cun mota. 
de traniacú 

















Quintas 
mutius.co.tita 





Ercadorcshfon aquelloso 
mes que feñaladamente “l 

cibus que nes 
goti) veriré 
on ains Adtít, €; 








betintelligide 
a) iuris folénitas 
0 tíbus, Se apis 
comprare cambiarvnaco 
E E LE ' 
fapor otra.Porquelasriquezas elasga Mes dber alias, nis.dcmer 
que en comprando las,cvé: 





feruari tamen Catoy 












diendolas , allegan feñaladamente en 4ebétell Si 
o A va ciuilia fe 
las ferias,c en los mercados masamenu dem Bart. in 
do que enlosotros lugares. Ondepues  dí+$.quadam. 
a - P Edic 





queen losticulosante delte, fablamos 
delas vendidas, e delas compras, e de 
los cambios:queremosaqui dezir en e 
fte titulo delos mercadores, e delas fe- 
rias,e de los mercados.E moftraremos 
uales fon llamados mercadores, ces 
Jo q háde fazer e de guardar. E delpues 
fablarcmos delos mercados, e delas fe- 
rias,como deuéfer guardadas. Efobre 
todo cffo diremos de los portadgos, e 
detodoslosotrosderechos que há de 
dar los mercadores,por razon delasco 


ón InGpis 
adiemon di 
¿4 pgná. col. 
do a cad 
mercatorú nó 
pótped. par 
na, niinquii 
tum effeétuas 
lícer interfir < 
refert Eclequie 
ur fimpliciter 
Frácil.de Arc. 
in. L eadem. 
$.Cato. colum 
na..fEde ver- 
Do.obl. quod 


tamen nicitur 





fas, que palfan de vnasticrrasa Otras CO impugnarela- 
que ganan fazendelu pro. fono 1.2.5. 10€ 
S fiin fado. co. 

Ze): 2.Delos omes que propriamente fon lama 6.co.tim.Scad 
dosmercadores, de ad pradi. 


éta Abbin. c. 
dileaiide judi, E de prioribus8cconfulibus mercatorú,,an pofintfa- 
cere ftatutapoenalia,visBalán.].2.C.quomodo E qñindexS de con 
fuetudine q etiamin magna quantitate credarurlibris mercatorumy 
anvalcat.viperAbb,in.cbonz.el.col.fi.poftul.prela. 

de 
3mMercator dicituremensrescum intentione vendendi cascaufa lu 
crisnecdeber miltere aliquas res cum mercibusfalíficando eas ve 
deteriorenturnecvnam ren fub nomine alterigsreivendere : Sre= 
neturvenderecumiuftisponderibus écmentrisilljusregni, % por= 
termerces perulasconfuctas SeSoluarycótigalvbifolucre deberhyda 

















lánou.re — habernrinpragma.k 
cocfllzo  palcamppulucrem,ve 





* Quintapartida. 


1a Gofercadores Habeshic quí propric dicanturmercaroresimam requie 
vitur quod exerceant negotiarionem qualluariam, vehic vides Gto 
hom.2.q:77.3rtl- 4.89 fepiusid facit.de quo vi: perBar, 
princufdelega.¡.écper Bald.in rubrica. C.deconllita. 
Ailimicciólcrascdialerar in martcala mercaroraa 











pecu.iafin.v 
namexhocdi 
citar mercas 

et non, 
plus exer 
ceat. mercan- 





55] Ropriamente fon llamados 
EN mercadores,ttodosaquellos 
e meca que venden e compran las 
tiáledinprin, . á 
ATEO cofasde otri, conentencion 
elo pea delas vender a0tri, por ganar en ellas. 
is Elo que han de fazer , ede guardar 
nem matricu=  escfto q víen de fu menefterleal mente 


Le: nifi6tf0- nó mezcládo,niboluédo, 'en agllasco 


















he gerere mer 
cantam. fas que han devender otras,-porquefe 
2D dv boluiédo.  fallaffen,nin fe empeorafsé.Otrofi deué 


L tamen Ea e 
eric vendicori Suardar Gnó vendanafabiédas vnaco 


bladorum có-  faporotra".E que víen depefo, cde me 


máfecre sti dida, Oderccha, fegú fuere coltumbreé 
corrupris cum — aquellatierra,o en aquelreyno do mo- 
incoreupto : — taren.E quádo leuaré fus mercadurias 
quia additio» 

ne noui vela de vnlugar a otro,deuen yr por los ca» 


tur vererás cor minos ylados, “e darfus dercchosalos 


ruptio : ficut : G 
e uddicione  Quelosouieren de dar. Elicontracito 


boni veneni  fizieflen cacrian enlaspenas, quedizen 


pollitur ve" enlasleyes deftetitulo. 


zum mali, 6 
fic optimum  TZey.17,De los cotose las pofturas que poner 
antidocum. L—— losmercadores entrefi,faziendo juras ye con 
quod lap $. fradias, 

















veneni, Made 
contrah.emp. 
facit.l.quive= 
nenuma (E. de 
verbo. fignifi- 
ca. neque ob- 







¡Otosepofturas, ponen los 
Yee mercadores entreli, fazien- 

3gjdofuras e cofradias , que fe 
Md cai ayuden vnos con otros, po 
quod cómix-  Miendo precio entrefi,porquanto dé la 
tio framenti vara de cada paño,cpor quáto dé otro 


incorrupti cú dl 
ida ficlpelo, cla medidade cada vnade las 















Ilitatis(pecies,vehic Bcin.Lfaccalarijovbi gl.£T.de extra 
or.ctimi.quiapórhoc difterni ad vifú qualis(it 8coibus apparere le 
custamenelTetinalijsiebus que difeerninon pofiimr, fecundú lo. 
deDla.pertex.ibiin.l.1.C.de conditisin publicis horreis.l.1o. quem 
tex.ettaminducitBar.ad commitentes ceramcorruptam cumincor 
rupto,quod non dicatur ceram fal(are in contrarium tamé facit,quod 
mcarholicoram.fol.16.contra immiícentes 
hujalinodicum framento, dic quod ibinó 
prohibermisturam frumenticum alio frumento,éceftibiin probibi 
vis diuerfaracio.Sitamenin (ummitete accoram véditor poneret bo. 
nun feamentam:Scintusmalum Sr corruptum:tunc puniretar ex- 
traordinarie.vein.d.lfaccularij, Kadde.l.8xita6.pary7. 
3 € Gorarra. Add di lButic.16.partita 
4 d Uefaemedida.Viin.l.7aicalo.7 partit. 
5 0 Erercamines ados. Vidcinfiacodema 









































Qe IL 

3 Mercarores non faciantinter(e monopolium dere non vendendani 
fipropreciocerto:vel eriam officialisvel de non exercendo officium 
niliper eos recipiatur oficialis Selocius: aut de non docendo oficiá 
il nod ifecesintnon valeatetiam fijuraméto firmecur, quía 
eftcontra veilicatem publicam:poflianttamen hoc facere cum cofen 

fu Se ciencia Regis :Eccontrafacientesperperno exulabunt St eorú 
bonaRegiapplicancarudicesautem 8 matores Ville pradiftafieri 
confentientes Scnon infirmantesvel Reginon denunciantes:mono= 
pon (cientesfoluantRegí qdínquaginta libras aurihoc dicit. Ha» 
uitortumá.l.vaica,C.demonopolijs. 

1 £ an orvosfemjantes Ex «falvidentprohibesille impolitióes.que 


























vulgo dicuntor/lancos.De quibus vid.prag ma, 
8cvidperSocinam conf.272.vola.2.S Bartin.l. 
+fuperquibus.ffdecolle.ill. 

g Cororgamiento del rey. Ex privilegio ergo regispoller quis hoc 
vel finule pratendere,venotar glodo.l.fane. fede iniur,vbiglof. dicie 
quod potetk 

otras cofas,enó menos. Otrofilos me- ed 
neftrales,ponen coto entreli,por os folus piltetar 


; 0d in certa parte 
precio den cada yna delas colas:q fazen Tn sera reas 


de fus mencfteres. Otrofi fazépolturas — poflec pr 
gotro ningúo nólabre de fus mencfte — bere, feuqín 


E. sa E mt co, nó 
res,(inóagllos q ellosrecibenen fuscó alii canes 


e Eañqaquellos q afsi fucrérece rial 
idea Slot in.cfignifican 
idos,q nó acabé cl vnolo qel 0UO O te bios 
uicrecomengado.Eaunponécotodo  Abb, de ap- 


tra mancra,que nó mucftren fus mene- pd. Keiam 
ano. abi 


fleresa otros:finó aaqllosg defcendie= > doét.8e li hoc 
ren de fuslinafes dellos mifmos.Epor <t quetibile 

E púnilegio : Ñ 
que fe figué muchos males.dendo,de- ers con 
fedemos,que tales cofradias,c pofturas — fuerudine vel 
ecotoscomo cltosfobredichosniotros » qa Pull 
femejites/dellos,non fean pucltoslin gio acquircar 


fabiduriacotorgamiento del Rey,ge fi “iamprelci- 


a e acqui 
lospufierenquenó valá.E todosquan E port epa 


tos deaquiadelantelospufieren pierdá cun 


todo quanto que ouicren,clea del Rey. era. 
E aun demas defto fcan echados de la fimul.de ofi, 

derrapataReabre Otrolides e ordiscap.nonit 
tierrapara fiempre Otrofidezimosque cd OMe 
los fudgadores mayores delavilla,ficó — confaza.Seno 


fentieren que talescotos fean puelto tavurined. cof 


foucs ; a gnificaste.Ad 
fidefpuesque fuercnpueltos, nonlos Bone tamens 


fizicré desfazerfilofopicréo nó lo em- — quía non fal 


añ a á Gdeug  Hceret praleñ 
biarcn dezir al rey q losdesfaga, q deué pio vico 


pechar al Rey cinquenta libras de oro.  fuuetudo longi 
16poris , quie 
contraillamá, 
nÓ valeret (ón 
fuetudo fica 
neque Haturá 
inferioram ranquam iniquum (ecundum Tono, in.cap.cúaccefsiflera 
decon(li.dumre(ponditad,l.1.C.de monopol.Requiritur ergo cone 
fuerudoimmemocialis quae habeacvim privilegij«ca.fuper quibufdá 
deverbofiznifiucicacencePhitip.Deciusin.dacfignificáte.col.fina 
quodbeneprocederetin hís:quianon poflant fer abfqueprivilegi 
vehicsveminor prateriptio á imuemorialisnnon fufficerersfed pri 
wilez umnó elletneceflarinm minori cempore acquiri poffer, velud 
fiquiselletin confuctudine prohibendialiosncirentad aliud molé- 
dinum,vel farnum, quía tale jus bene acquireretnr ex co tempore, 
quodpsohibitiacquieuerant prohibitionipertempus legiciominad 
praferiptionein complendam,veSedicic Abb.in.d. cap. lignificante 
inprimo norabili,Scper Bal.in.Licem lapilli in y.quellione, fEdere- 
































GLe).111. De las ferias, e de los mercados engue- 
Dan los umes fazer vendidas e compras. 


































um dini.vbi fubdie notabiliterquod ex can(a publica véllicacis pos 
tericinfringitlla(eruitas,q folus habeatmolendinum.per.l.fin.Cde 
feruitari.Scadde Abb.adpradiétain.c. Abate lanétiSiluani, code 
verbo lignifigl.S dottin.l.qui laminib?.tf.de feruitu.vibapradio, 


aduertanttamé principes concedentes ¡fla prinilegia,ne concedár có 
tsapublicam veilitatemnene ob ditandum vnumalios deftruant,ne 
que donaingenijécnatura: que Deus dachominibusprindpes prohí 
beant,inbendo:q vns folusexercearralemartem,vel tale ofició fed 
pre oculishabeant Deum publicam vilitatem: cuiexiniundto re 
imineinferuire debent. Ulexlll. 
»Confuctudo vel Regispriuilegium pore(? ferias concedere, non alias 
8e incisnonpotelí peri mañustriburum quám á Rege concelfun 
“nec dominus locizaur quinis alius ferjs durantibus potefl petere debi 
td mercatoribusinii cributa núdinari,vPdebitain ¡llisferijs,velan 
teriorib?! ratta,6 priuilegió ad núdinas de nono cóftituédas 
iconó vtaf.h.d, Habuicorriá.l.vnica, Cy denúdinis 























di 





p 
$ 


| 





Tale VI Deleseraderene ferias. 37 


12 reriasJntelligede preccipuis Scfolenmibus Ferijsfecundú Bald.in.l. 
vnica.C:cod.quasvulgusappellatfcrias, Scfiunt femel vel bis in ana 
no.ifte feria non pollintcócedi,niliab Imperatore,vel Rege,texo 
3n.La.citu.nparta.Sinora q ediéti deferijs elf permilToriúsunde oés 
feria cénfenturprohibica,nifireperianear Sedemóftrentur permi 

écperto 

ta7alio. 















E 





1as,ao mercados, ¿ng 


ordiwiy).ca. la ¿ 
Tapóna inglof port 21) vfanlosomes a fazer védi- 
sicscltl. privilegio. 


sácperto b_LO mercados, 






Yi das, e compras e cambios, 


sumisico.. Innvic hac.) 2, LB] nó las deuen fazer en otros 
sa be): 








lugares,(inon en aquellós q antigua- 
mentelascoltúbraronfazer.Fueras en. 
fine púxile-  deficlRey otorgafle por Lu priuilejod 
gio pincipis. sea zo 
Baltameport  Poderaalgenos lugaresdenucuo q las 
Nico. SM fizicfTen.E aun dezimos, queen cftas fe 
oa rias a talesquefon fechasnucuamite, q 
smercara cum nondcué fazerlos Señores del lugardo 
cute a fefazenlas ferias, premia ningunaalos 
fint fine privi; Mercadores, q acllpsvinicró.Demádá: 
legio.videédi- do lesningun tributo, delascolas q tra 
xcré,por razonde la feria,nin de otra co 
Li, nó deaquellas que lesotorgacl pri 


etiam mercas 
ta non pofle 
fieri de nono 











cendinp mer- 
3 


cata G cóma- 

niterfiunt for 

anclinhebdo= o o rorele alaferiE 

Sua ln qué ilejo porquele fucotorgadalaferia.E 

bus nulla fic maguer ouicífen adar debdo conolci- 
do,eqfucile deante fecho , que la feria 
focilcaftablefcidaal feñor del lugar, oa 
otro qualquier delos moradoresen el, 


Eranchifia, fe 
si polsint line 
nonlosdcuc tracral juyzio fobre cilos: 


privilegio prí- 
cipis » fecus ( 
aliqua fiar fra 




















chilia.veinad. NO 1 ; 
| La A ninprenderles,nintomarles$ninguna 
| ordi.sega.Sin ; : EN 
A delas colas fuyas,en quantolaferíadu- 
we tecoz — bellarú. 1.37.  Tarc.Perolos pleytos, elasdcbdas ¿los 
pilas Tune enim ta mercadoresfizicren,delpuesquevinic- 
i ln noua  liamercatanó . ad, 
| recueftelo — habent priui> ren alas ferias nueuas,o alas otrasvicjas 
grito. — logia :undina O las queonicren fechas, a otraparte, ad 
| Ñba9. rs, vndeidi a Aia 





ln nova cito! 
tec 








rometjeron de complir, e depagar en 
ellas,tenudos fon delas complirie finó 
quificren,puedenlosapremiar,losalcal 
des,e los mayorales de las ferias quelos 


¿eimme-  cumplan.Otrofi dezimos, quefialgúd 
mosialicófuc. 


commcnientes, 
poteruntcóne 
midi S capi 











mall omcoconcejo onierepruilejo,quepue 
Ci as da fezer ferianucua, alsi comofobredi- 
Polleeyriviles 





choescdefpues quelooujcre, paffaren 
diczaños,k que nó víen del,que dealli 
adelantenon le dcuevaler. 







Signili. 
a 0 or fa prinilez 





denúdinis.Scheitaparta.Sintelige, veintpri 
ate glosproxi.vel vepofsitibi fier aliqua franchi= 
Sasallaspollenc eri Aneprivilegio cum comercia nt deure gen= 
tium.l.ex hociure.(Fdeiuftic.Sciures 
5 € Cconofcido.Limicanifieferdebirú ex maleficiofecúdúBaliÍ.1.C.eo. 
$ £ Eatoradores enel Nota hoc verbúznam non ita bene expre(liam repe= 
ries deiurecómani quis. 1. C. denúdinis.tantú loquitur deimpetrá 
terelcriprúnundinartm:vndefi dislociéc nó duesimpetrarent vi- 
debarurygpiplipolfent mercatores conúenire tempore nundinarum 
illa. aci viderurde mentesd.n.quiaciues in 
orgfuntnundinzyfaris videntur Scipfiimperra(le. $e ad= 
harresabíens.$:(i quis cucelam.coly EEdeiudi.vbi Sc di= 
funtElorériz.non pollunt ciues lorentinivenientesad. 

























fl. mundinasconuenire. 


20, g, Gaintemarles, Add .fi.tita; 






6. Ordirega. 


ÍUDiezaños Added. qa.ticani8 part Sc queibidixd. 





Uiex JIIT, 

sm Venientibusad reznum feuad nundinasyel alía de caufa mercanti- 
buslicoribonaauferantur violenter:ptobara violérialicer de rebus 
non probcruriuraturin litem: cófiderata periudicó mercatoris pere 
fona Screbus quas conflxenicportare vtcaxata quantirate rerutn fi 
perquibus iu 

atut + qual 

tun iras 
cun dampissc 
Sterelle foluaé 
de bons pre 
domis.cosnili 
Jominus cor» 
poraliter pue 
niédo: écnon 
Inuento pra 
done nec cias 
Donisfufl 
tibus conciliá 


WZey. 1711. Comolos mercadores, e fos tofas de 
men fer guardados. 

Astierraselos lugares, en 
quevfanlos mercadores, a 
e leuar fusmercadurias , fon 
Sede | porende mas ricasi e mas 
abondadas,e mejor pobladas: eporefta 
razon deue plazer atodos conellos.On 
de mandamos, todosHosquevinicré 

alasferias denucftrosreynos,tibiéchri  yeldistubea- 
ftianos,como judios,c moros, eotrofí na pd 















> moji ros, cotr  rorpeg 
los que vinicrécn otra fazó qualquier, celosa 
anucitro feñorio:maguer non venga Ema 


ferias,quefcan faluos, cfeguros ,*" lus 3. Cstasricas. Ad 1 
cuerpos, clus aucres,c fus mercadurias, deglán1.C> 
pa denúdinis. 8: 
etodas fuscofas,tambiéen mar, como - y fint merca 
enticrra,en viniendo anucltrofeñorio, — tores publica 
nd adofend fra ti vtilecft,fecun 
ecltando y en yendole" denueftraticr- dóBali..Ma 
ra. Edefendem noe non o 
fcaofado deles fazer fuerga,nin tuerto, dela e ibi 
nin mal ninguno. Efi porauenturaal- — Bar.E denan 
guno fizicfTe contra efto robandoalgu  éepior aús 
no delloslo quetraxeffe,o tomandoge  abúdancia se- 
lo porfucrga:fielrobo,olafuercapudic tú habeat ex 
Ín ; feña. “trioro pro 
relerprouado,por prucuas, oporféña- — prio quí 6per 
les ciertas:magucr el mercadernon pro do e 
a e lider 8: vFe 
valle qualescran las colas quele roba-  eeuisca ES 
ron nin quintas : cl juez de aquel lu. . prerbellorum 
gar,do acacfciofTecl robo, deue reccbir a A 
lajuradelcatando primeraméte,queo- miga, defacio 
mecs,e que mercadurias[uclevíaratra-  Epolcrimpe 
er.E efto catando,a reciandola quátia, — deportatio,eft 
fobrelas cofas q ledalajura, deu le fa. 
zer entregardelosbienes delosrobado 
ros,todo quanto jurare? quelerobaró, 
con los daños,elos menofcabos, quel 
vinicron porjazó de aquella fuerga, ql 
fizicron,faziédo delos robadoresaque- 

















dt hoc veilius 

ad cóuerfatio 

néciuilén 
vitas q ad ful 

(ufletationem 

mercationum 

aultitudine 
idizet necelle 
cibvt cótinuú” 
extrancorara 
conuiétum patiaturaextrancorum aút conuerfatio corrúpit plurimá 
civiúmores fecundá Ariftoteléin politica: quianecefleeft cuenire ve 
hoíesexrraneialijslegibus Kccófuerudanibusenutritión multis alíter 
agant quam fiantciuñum mores.hzc beatus Tho. 2. deregi.princ. 

le «iTados. Dehabilitarereftinge: namnon cóprchenduntar banníd, 2 
neqyrelegatisralibusenimnóviderurdatafiducia,].relegati. Ko Ldivi 
fratres.fHde pocnis.Bald,¡ .C.denundinis. 

1 GEsoros.Nonintelligas de hoflibuscú quibuscfWbellú quia3«disit de y 
nucflrosteynos.Sipatctinal.mercatores.Cade cómeraét mercato.vid 
Laa.titus.J.cad.part.KBarcin.lof frad leg Tulamaicla, . 

m 42 figures Pleniorelthiclecuritas,quáilla de quain.1.1.C.denund 

n GZendofe. AnfuitnecelTe hocexprimi velfuficicbarfecuritasdarave 
nigibusabla; eo q dixilTer Kredeúcib?.vi.l.vcioms.Lábi Bart. de 
fepul.viola.Ec.écibiBar.Cade nauicukib.11.8 Alex,cóL.46.volu/2 

o Euantojurare.Adde.Lfiquando.C.vadevi. ¿cadpark 
Lun.citu.gyScL.g.titu.ro,j.7-part 

Partida.va G 























4 





















! qa 


Adtit.C, 
€ vedig. 





ln nota 
rec, elt.l, 
4.tit0.4o 
Mib.z.vi.ko 
4a8t..20. 
tallos 





8 b Esaciyofeñerio.De quo dominio intelligarnr «vid. per Bart 








Endi 
tito. 4.li 
3.00nz Ye. 
Sopila 





Quinta partida. 





slcenteayue! señor Nora bene:quianon haberarhocita expreffum 
deurecomeaniaam.lnequid.M.deincenral.ngafra«noniza clare 
decidit.Strextinauchen.vt nulliiudicum.quoniam verócollar.y. 
vulecontearum.EclimicaScintelligeíecundum Bart. Sr Ange. in dic, 
Lnecuid.quando villavelcaftrum y vel doticus porerat prohibere 
robariam , Se 








non ¿phibui ES 

Setiérequiir  Majuflicia, que el derecho manda. E fi 

mr qa $ los robadores non pudieren fer falla- 
rol - E Se E 
Pacscraste.  dos,nin losbienesdellosnon cumplic 





cendú Ange, 
incelligit pos 
vuiffe prohibe 
resfiin Locista 
fpeétis poi 
tenere cuflo- 
des de moluie 
rerinererná cl 
vitates do 
mini obulare 
deber inliáis 
retinendo cu= 
ftodes ininl 
diofislocis,in 
jribus male= 
dafolentperpetrari perlegemprimi.Cadelico.Scitine.cufto, libro 
1.8cidemvultBaldn.c.1án parte marchio.colam..dehisqui feu. 
darepolluntdicens quód comites k baronestenentarcurtes fuas, in 
quibuscoliguntpadagia, teneref:curas á tarronibus : alias tenen» 
turemendaredamnadepradads,ticuica ciu Scintelligesni(iili quí 
fececuatviolentiameranefortivrestecádum Baldn.l:fádeo.Cade 
hisquibusvtindig pertextvin.cfide penis. b.6.8c1.1ed Sede dam 
no.vbiidem Bald(Hoca.Scfadshoccópreléditarin proceda limi 
tañone.Sceadermrationeidemetl dicendum fi maleficiuin elt como 
millimin confinibys ville Sáincontinenti depradaror fe trama 
litadaliudterñrorium,vel idenos dh 


rena fazer lacmienda:elconcejo o cl Se 

ñor, *focuyo Señorio? es cl lugar do 

fue fecho el robo,gelo deuenpechar de 
lo fuyo. 

Ley. Y. De los porradgos ye detodos losorros de 
vechos,ghia dar los mercadores, por rax ide 
lasco/us que lewan de Wos Ingares a otros. 

Viladacolaes,e corazon, que 

pues quelos mercadores fon 

f:guros Se amparados del 





















guódinnotitiamdos 

venicfecundumBa E 
inol.indelicósá 1.3: tenementidicum Angequates 
mus dicirreneriadeuflodiam. 8 adde Angel. de Arecin (uo trata. 





maleficio inpareefamapublica.columa 4.verficu.quid fi ftoruco cas 
uetur.vbivideasadecerté quando dominus,vel ciuicas haber jura par- 
dagii,quiecolligicicranfcuntibas.vedivirBaldinad.s.marchio. fas 
beneproceditdiótum Ange.fiveró nc nperciperetf rténon teneros 
turadcattodiameonfinicm. ¿fincfciuit vel prolibere non valuit, 
non tenercrurad emendacionem damni, fed an ficut prebatur per 
juramencunn derobatiextimariorera fen res derobatre contra des 
pradantem,vehichabetur,codem modo probetar córra dominar, 
vel villam8Barin.d.].ne quid.ccluma.verfiquerorúe.tenolp non 
¿Kquédcalis modas probarlos tagtam bbc Jocim cute a 

turcontradelinquentera. vid, Bald, (vbilaredifputas)in.j.comuen 
ticulas.columna.2.depaceiora.firman,Sencta q damn pallis 
eftdeillacinitatein culusterricoriofa »rada, iplecdanicon= 
rribueredebetin lolutione co!leótw,fecundum Barto.alias Nico.de 
Neapon.l.amicilsimosa.1ff deexcula.zuto.addeeciam ad ¿aw l. 




































finacituadiba.ordi.rega.Scl76. m1 yl. Sequidfiin viacómuni 
duaram villarum ellerfactum maleficium, dic quód qual bee villa 
tencturintolidum, Sc vnacaruu Toluentealtera fiberazur fecundo 





Baldin.Lliplures.colum,s.C.deconditinfertis. adde ini fa materia 
.quenotatLucas dePennaio...:.C de saufra, lib.rravbi San requis 
ratur,monitio precedardecullodiendo. — * 





«done 
quid.vbiconeludir pofleintellii,tac dedowmino agri, quam dedo- 
minociuitatis, vel ville iprohiberepomitSenonprolibult, 8:fore 
réidempoteltdicideinflitiario domino perpero , ibi polico A re= 
gemamSchosiuridicos, dominosappellamus, verradicloano. Fab. 
in.fedidequidem.colum.7.inflir.deaétio.Sádem in gubernato: 
bus, feuindicibusperpetis, mam largo modo disinwr habere domi» 
mium,quilaberprzeminentiam.13.$.1fEdepublica. Sex notas 
perBarránd Tinar.fi deleza.1.Sed quidfiiudexcnon lit perpetuns, 
dad rempus , qui fuit negligensin faciendo caftodiri ciuitarem: 
velconfinias: Bcpoterat prohibere afiquam rapinamn , quie faiefes 
quitaniderordicendum idem elle, Se quod tencarur ad exmendam 
parti Lele scuimficeademratio, Sequía talia debetindex ex oficio 
prohibereLáWcitas licita, E Sine cefis.Edeofhicio pra. lcbep 
prohiberciudezine maleficiafiant:Bal,in,l.2¿C.de feruisfugi. Sad» 
dei fuperpoflione.C.derraníadh vidad faitanzaib.3.ordyroge 

































Glexquitas 


30 Quicunique Gue fitclericas vel máles loluer Rezi de rebus quas por 
tatadregnumad vendendum oétanan: partes ; mili aliter (pecail 
privilegio (ic munitos ¿ nontamen (oluitur vecligal de rebus qias 

quis in vefli 
vu $e calciara 
fuo 8 fami. 

Ja portat: 

illud vendat: 

necdehisque 
ad fuarú pol 
folsionum cul 
turam portatz 
nec de xebus 
ad Regó por- 
tatisenecícho. 

Jarisde Jibris, 

neclegatus ad 

Rogen mil 

fusidekis que 

canfa (ui por= 
tac, dun tas 
meniuree pro 
fenon prado 
do portare, 
'mercatorautemnon denuncianscolle£tori vefigalrsnecillud folués 
perdiccelatam $ccogitur foluere vedtigal.Jremexerabensá reguores 
vetitas:perdicillas regehabearlicentiamh.d. 

€ seguros. Ex hocverbovidecur comprobasi opinio Raym .relataab 
Hoitien.infumma.ticu . de cenfibus. $. ex quibuscauliseyerficu. fe 
'nunquid fine caula, dicitenimin concefsione pardagij , feu porta; 
requiricaulam,veluripro defenfione trata publica contra prados 
nesinterra: vel piratasin aqua, vel pro defenfione idei ,$cpatriacó 
tra pazanosvel hereticos + vel alía fimili ¡uflacaufa, in quibus cali 
bus, (1isquirecepicfacic hoc, propter quód fuic conftirutum, licité 
8cfine(erupulocon(cientiaillud recipic «8: idem lí non facie, quia 
paxeftinecra,(ed proponik firmiter,quódfacerer inilante necelsta 
te.vid.ibilatiusper Hofticn. 

d APerradge.Sic£r.l,omnibus.C.de vedligal. appellar huec tsibura por 
toria quiaderebus que portanterécvchuntarpraflantur. adde.L6, 
tivas parte 

e Gclerigo, Loquiturdeclerico mercatore feu negoriatore: nam alias 
nonteneretur,vein capita,fina.de vita Sc hone(la.clerico.capit.quan 
quam.decenfilibrofexto.Sinclementi.prefenti.cod.titu.ó in qua 
ternogabellarum.l.3.quiacleric negotiatores. quantum pertinetad 
exm pegotiationem iurelaicorum con vti debent. vt. Cade epi 
fro, é:clericolegefecunda.lbienim clerici, veficdixerim non fune 

puréclerich,fecundum Bald in additio . ad Speculato «in cicu. de 

reo.verficuicholarisclericus.allegar diét.capitu.fina, Kibidem dicio 
quódclericuspelliparius porefl conuenitifub camerlingo occalione 
arts.L.lin.C.deiwri(d.omniumiudicum. 8 quod lleturiurameto cle 
sici,quódnon portat iz, quando aliud non probare 
tur,cenctglo(.norabilisin dict.clementi.prafenti. decentibus kuper 
verbo non negotiandi,Squando dicaturciericus negotiari ¿declarar 
Abb.indic,capsfisad iradde ad pradicta Feliin cap. ecclefiafantta 
Mariz.colum, 47.de conflit 

£ Gelochano.Adde.Lexpcal 
rezno non eli confuetudo ed Coluicue decima de 
xcbus,quecanfamercantia deferúcuradifludreznum a vein,l.18.ti 
tu.nono.libro fexto.ordin.rega.Secti 
aminoraiflatibuta, vt Hip: in alíjslocis, vbi vocatur hoc tribu 
tumalmoxerifadgo. Bvinfpiciturin hoc confuetudo, vein.1.( publi 
canas 6.02 obiglo(N de publica-Balddn.serda. Cde pulg A 
(ci, Se quam plures.lloregnifaciuntmentionem deifto tributo ¿quod 

dicituralmoxerifadgo.vtin.La gir. 9.partitalecunda. Sn. titaba 
parti.tersia.Scl7.0ic14.parolozaita> lib, fexto.ordi.rega.Sin pla 
ribusalijslucis.£nonintelli ¡zasquod hig dicicur de oétaua parte ip» 
fustaifed de oétatfa cxómationisrel : tam lla non foluatur, con 

fifcatorpars o£tanaipGusrej , Scracione communionis ¡plus rei po 
tericlifcusvendererctamrem,vtodtavam habear,vein.l.1o C.doven 
dit.re.Gfcal.cumpriva.commu. Sc hoc quando fuie faéta profefsios 
mam finonfuitfactarotaresconfifcatar.ytinfracad. 1. videglo, oprls, 
médeclarantemiltam marcriam,Aibieam notar loana , de Imol, in 
Lcomnill:fE de publica. 

£ Uerarquezs.Cuun derogarione.ll.vtin omnia 
comi Lnccdamnofa,C.depreciimpera.offer.vid.que dixito duo 
titu,a8.partun glo.mag» 








Rey,portodo fu fcñorio, que cllos eto 
dasfuscofasle conozcan Señorio, dan- 
dolcportadgo ¿deaquello queafutier 
ra traxeren avender,c facaren ende . E 
porende dezimos, quetodo ome que 
aduzaanucltro Señorio avender algu- 
nas cofas,quales quier,tambié clerigoe 
comocauallero, votroome qualquict 
quefca: que deue dar el ochano, por 
portadgo de quanto traxcre y avender, 
ofacareFuerasende, fialgunos outcré 
preuilejo de franqueza, Sen ella razon. 
Perofi alguno traxgre apartadamente, 
































































is.C.dvefliga.Kinifo 






































ninaliquibas prouindisftat, 


2 


3 


Tn noc 
reciclid, 
57.86% 
sica 





4 
ln non 
rec.eft.lg 
vital 
In nom 
xec, 

34 
la noa 
rec.elbl 
atitaz 
lib. 









Co de vettizal. 8. 5 











tar 
dePlacin.l, 





Titulo. VIH.Delosmercadores,e ferias; 


6 a Grarafmifino.Addevniueri.C, de vedtig. Se commif. |. ipublica- 
mus.Soderebus.fcod.Scl. ed Scipfe nante camp. llabula. Se nifias 
liud probarerur, credererur juramento dicentís (ui víus cauía pora 


nitiperlonz deferentisqualitas aliud fuaderer fecundum Loan. 


1. C.delito.d iri.culto.libro. 12. % ibi quod talis proba: 


tio deber elle 


in prompt. 
7 b ECompaña. Ap 
prebar glo.in 


dictaleges 
nería, vbi 


cob. de Are 


tenebat con= 
trarium (ect 





éccommil 





86d eno lo ven 
Eocnim 
quéd. vendie 
part q mon 
E vias casa 


di 





porabas > 


hic éenotabe- 
rectame 





nes: 





cugas 


algunas colas, Goniere mencfler, para 

fimelmo,+o para fucompañabalsico- 
la, Mmoparaluveflir,o para lu calgar,o para 
fuvianda,nó tenemos por bien que de 
portadgo,de loque para efto traxcre ,é 
nonlo vendierc.* Otrofidezimos, que 
trayendo ferramientas“algunas,o otras 
colas,para labrar fus viñas,olas otras he 
redades, queouiere, que non deuc dar 
portadgodellas,fi lasñon vendierc. Ea 
vn dezimos,quede ninguna deláscolas 
quetraxere paracl Rey e quier para pre- 
fentar gelas, 0 de otra guifa, que nó de- 
uepagarportadgo dellas,fucras ende, 





un 


ve 


hoc iutelligen DRAE a 5 ls 
damelt, quí gclasvendicre.ElTo mimo dezimos,q 
do ikatisa ven — deloslibrosfqloscfcolares tracn , e de 
derct: fi tame ) f ñ 

vías fue eo  Jasotrascolas que han menefter,para fu 





ua fai cala 
portabar ,: Se 
poftes muta- 


to propofit 
equta forté ll 


digcbat, vene 
diditinon vi- 
derurgptenea- 
tur adlolutios 


nemtribul 





Cidrimo: « 


erandelerip 





Addestjoniner 
hi.C.deveti 
gal ovbigloll. 


dicit, E Al 


xicas, q non 


proceder 


is que por 
tátur pro do- 


mo facien 
vel reficien 


ppt Sequod 
ábinotacloans 
deDiat.colf. 


aomirgoal, fia 


veltir,c paralu vianda,que non deuen 
darportadgo.Otrofi dezimos, quefial- 
o: gunos vinieren por menfaferiaSdel rey, 
i- quenonfean fusenemigos:equilieren 
Icuar algunasco/as afus rierras,de aque 
Jlasquenonfon defendidas defacar del 
21 Yeyno,quenon deuen dar portadgo de 
llas. Pero deuen tomar lajuradellos, q 
aquello que lleuan,quenó es para otrí, 
la finon parafime[mos,e non para merca 
duria.Otrofidczimos, qtodoslos mer- 
cadores que leuaren mercadurias del 
reyno,olastraxeren y, que deué yrpor 
los lugares,do fe fucle pagar! el portad 
go: dezirverdad'a los almoxarifes, de 
quantas cofas tracn,o licuan non encu 
bricndo ninguna cofa,por fazer perder 
elportadgo;a aquellosqueto tomaren 
pornos. E fialgunos contra efto fizic=' 
lbe ren,mandamos, que quíto defta guifa 








ha 





defíalguncauallero,traxere 
fas,parafi,de que le deuedarportadgo,, 





a 
ada 





encubrieren que lo pierdan KFuerasen ., 


38 


tanifimetu ho(tium vel impetu maris, non fervater locú nauigii vel 


itúneristol: $4 quid.EE.(i quis cautio. Bald, in di 
nas.columefi.adfin. 


i € Deir verdad. Adde.l.omnibus.C.de vedligal.vbi vide glo, 
ke GPierdan Statimiploiure.veinl.commilla. fede publica. 
dicá, 


, 2 Ú 
elasencubriere, ca efte atal non tene. 


mos porbien, que gelo tomen todo, 
mas que le fagan derelportadgo, todo a 
tambien delo que encubrio,como delo 
que manifeftare,edexen le lo fuyo.1O- 
troli dezimos,que todos quantos leu: 
rendelreyno cauallos , Yo otras colas A 
qualefquier, de las quefon defendidas . y; 
deffacar,deuen perder,todoloquedefta us 
guiía facaren.Fueras ende,agllos,aquié 
nos otorgamos poder,por nuelbras car 





tas,que lo puedan facar, n0 


70 
4 Ley. V1.Delos mercadores que andan defcami A 
"ados, por furtare encubrir los derechos que 
han a dar delas co/as que llenan, 
Efcaminados andan los 
mercadores a las vegadas 
porfurtar, ocncubrir, los i 
7 derechos que han a dar de 
las cofasquelicuan:Ondedezimos,que 
qualquier quecfto fizicfle,que dene per 


dertodaslascofas"que Icuare deftama r 








in.cfieribut 


Lcumprepo= 






j¿nglo.fmper 


verbo alforral 
fe.Scglo.in.d. 


.commifTa. 
Dexen le lo 18 


Jugo “privilegi 
um milicis ele 
hoc.vtin dict. 
|. omnibus. Se 
idevidetdice- 


hs de eccle- 
¡a.ytin,5.no+ 
arú.vbiglin 
arte trállatio 
1s.16.q,1.gl0» 














quidta> 
aca fieccleña 
15 foluerer ca 
ong emphy= 





teoticú.vi.per 
Spe 
fica,in intego 
$-gsaute. col, 








biin as 





didóe. £ Bal 


acer, Ca 


auté in mino» 





nera.Perofi aquel queanduvicffe defca _ xime 

; es m €carallos. Et 17 

minado,ouielle ya pagado elderechoso * fc antiquaele 

el portadgo,queauía de pagar, moltran — ¿phibitiode c- 

do ende aluala,o prucuaderecha, fuel. Fw extrahé 
e ed q disáregno. 


fe de creer, non cacría cn efta pena fo. 
bredicha: 
afuscolas,poreftarazon. Otrofi dezi- 
mos,queftalguno quefizicfle algunos 
deftos yerros, fuelle menor decatorze bi 
años,quenoncaeria en ellapena, que- 
riendo darel portadgo. Effomifino de. xi 
zimos,que deue ferguardado, fiaquel « 
quelofiziclle fuelle mayor de catorze 
años,e menor dveynte cincoaños:Pfue 
rasendefil fuefle provado,quelo fizicra y, 
afabiendas, maliciolaméte.9 Eaundezi y 


mos,que fialgundome pafafle fu fier- 





. Slax PI, 
in deuenembargar a cl, nin ym Denians can 


fa veótizalis 
celandi perdi 
suerces de quí 


ms 10 foluits 
fi (ie minor, 
xv. Semaior 
diij.anmorum. 
lam tamécó 


tra eum non 
phetar quod 
Iienter Se ma 
licio(e celau 





¡cl nifific im 
ubes que res 


quie celaf erar 
Seruus Si ante 


¡uám peteren 








- 19 6 Eraraelgej./Adde,lMicitariog cas fMdepublica. Ecqur habentur 
Etinno- iu quarerno go bellaram. Si Bald. Can ferias e fuo fa 
varec.elt Ao Barrin.d.5.ffcus. 

Látit.17. £ aibros.Adde ¿1c.in auth.habrta.C ne iliuspro patre. invetbo fpe= 





tureratpercelantem manumillusiautres anté moricr vel perdic 
vel per quinquennij(paciúcollegtorpeterenegligenter omilit, bd, 

n Crodas látcsfs, Hodie nan foluitnili quadruplum $ non conficá 1, 
tiromnesres. vein.Lgti .ordi.rega.fed dicpilla,).procedic ln “nou 


















liby. ciali.vbivide Bald. £e Loan.ctePla.in.1.;.C.demune,patrimo. lib quandorehoitineretranfité non foluir.fivero tranca per loca de rec.ott.l, i 
-.deprofellidi medicis codemlib.vid, cxiam dealiis —— iacuncproceditila,), £cica declaracdidta.l.9. 7, Ut 

vonfoJuitorveéti¿alin glo.L.ípublicanus.5.(E.cepubliz o Astenerdecatarigaños,Adde Limperaroresin fiTde publi. Bcvestú. Ñibos, * : 

Pp Eatenordeveynte cincoaños.Adde.Lliexcaufass lincómiTican de y ¡ 





n y Urormenjajeria, Adde.l lepari 
33 Í luparesdofefuele pagar.blte 








£.devebtigal. 


mino.Sibidicitglo.q hincragosdiesminorloluar, «perit turusiplo 
culpabiledeuiare 3 reGtoidinere.L.f i 


jurepofl,ericopusrellitutioncinintegrú,é ita incelllgicili3.l, 8 dic. 
ormpublicaiba Bald in.l.cumproponas.co!1.€. — Limperatores,led hz:co].partita vultnon effeneceflariá reflicurione. 
de naurifeenc «pille quinon tenditperlocum confuerum pretmi — q Gíalidejemente. Adde.dS.biincommilfom.per quemtex, dici: Bal, 4 
tusirecontradeuedtuimsoccalo eniwa fraudandi tolliácber.“Sclimi >” im,ca.s.prarerea.elprimo.deprobi.feu.aliena por Frederi. y domi, 
musfcudi vult,q ripor non reltituacur: obid, quodnnon petit inue 
Parcidawv. Gi 





















Quinta partida. 


£étotam intrasnram conflituateunón vera contumacia per inoni- 
tionem paris curiz, 8 addejo materia.1.( minoris.C.deadminifha 
tuto. kk loan. de Platin,l.pen.C.defidein(tm.3ciure halta fifcalisali, 
10. %.L2.Codefendispatrim, li 
Gaforrafe.Adde.l.1.C.de vectigali. Kkaduertequiaia. 1. vule quid 
eran fic os d 
a pt uo. porlugares, do denieffe dar portad= 
¿tigal no fuie ES nonlo dicffe,fidefpuesdeffo, lo a- 
Toluca, te- forrafTe/anó estenudoclfeñor, nin el fi- 


Heat manu > , 
mibio faña cruo deperder porende ninguna cofa, 





a 





ame mowm pin dedarclportadgoVecfto esporra- 
¡ónem cómil a y O a 7 

de dominas 20delfraqueamiéro.Masfi cl Hieruo pal 

3nanllo tenca  [afleafsicomo fobredichocs , nódádo 

a gener. Portadgo del:cnó lo aforraflt: entóce: 

glol. sedoso. — filosportadgucroslo fopicré,c den 





rí cllseruo,deueloperder, “otrofi dezi- 
mos paísádo algú omc,beltia, o otra 
colabiua,de q nó deportadgo, q fiante 
que gcludemádenlos portadgueros fe 
muriere, O fe pierde,aquella cofa q alsi 
pafalle,q noes renudo el q lapallo”, de 
darla cftimació, della.Otrofidezimos, 
O fucré negligétes, 
ennó demandar por cincoaños,laspe 
nas,e los dercchos,sfobredichos,alosg 





iguncill3.). 
ibi non fuic 
omiflaprofel= 
efes 
fuitá vedtiga- 
lisíolutióe cel 
feum, Schoc 
propter timo 
rem contrari 
quod formal. 
ex.l. cómilla, 
Af. depublica: 








bi r . 
a tales yerros ouielfen fecho , que dende 
fcfionem,fta=— en adelante, nonlo podrian demandar 


tion res conf 
Scar a dele 
j:to calu cum 
amanumitti, 

jamn6efido- 
minus . de fic 
non deber tes 
pere mano 
Lio, cene 


acllos,nin a lus herederos. 

Ley V 11, Delasventas de les po tadgos, que fe 
fer vuenamiteca la villa, ocn otro lugar 
Elasrérasdelosporcadgos 
fepuficrennucuamente, ben 
a las villas,o en otro lugar:dezi 
mos,que dente aucrel Rep las dos partes 
cla cibdad,o lavilla, o clcaftillo, do lo 
tomanlatercera, para fazcrlos muros 
elastonesdeloslugares,do lotomaré. 
E paralas otrascofas: q lo ouieren me- 
nelter, quefeaa prodetodos,* comu- 








ES 





trariusu vnde 
forte oporter 
dicere, y 












omita pa 
fio, non inci. 
datresiplo iu 
re in cormile 
fumfedexigaturlentéia, q hocvoluir,l.fopra pxiwin verb.pierdás 
quo non fignificar ipfo iuresfed per le «Edof 
Li quisin tantam.Cuunde vi.Ecli.io.c.a.ccló,s.dereferip. 8 ia exiá 
1. que vult tenere manumifionea, (erui ante motam queflionem 
commáli, 

url portadgs.Contrarinm disebant dofto.indi.L1.Cadevedligal.8e 
commil. etiam in caít in quo fecundum eos tenebac mamuniísio 
ferui, 

y S UDenelo perder.Widesergo q loquiturifla.Letiam in can quo fer? 
perdirur,quod noneltvbitantá cellawum eta fo latione ¡fiprofefsio 
nonfuit omita. Si ficvulteriá profebio fit omila, qrencat maña» 
'mitio,dummodo litanze motam.q.commibi. 

3d dEfimacionsA dde, la, C.deveétiga.dk fic licetresir cidatin ommif 
fiumetamen debitornontenetur(itespereatcalu forcuite,vel culpale 
ui,vel Jenifsima:fecus li delovellatacuipa.vein.l.2vbiinfertex hoc 
Bald.quód iquis portabatfrumentumcontradcucétum . 8 ic illud 
debeatperdere : tamen fiin itinere obuñauit piratis « derobanerint 
eum q nontencbiturfleo adextimationem framenti 

y € Ucincoaios.Adde,l.2.C.deveétiga. Sk commif.K Francif. Balb. io fuo 
Tn noua — traéta.prefeript.char.5o.colú.verfi.livero nonfiant incorporara . Se 
rec.eft.l, Barin.d.l.commiflaiin fin.Madepublica. 
10 .cicu. 17 £ 4 En los derechos. Nota hocquiade hisnihil diccbaturin. d. Lawadde.l, 
lib:go  m9vinquatermo gabellaruma 


















Cte r TÍ, 

am De veftizalibus Ec exaftionibus nouiter impolicis hraber rex duas 
artes: Sclocusvbi foluiturcertiam : pro reparacione murorum pro 
alijsnecelsicacibus comer unibus ciuitaris : led antiquicas impolita 
lantregisficonfucuit integra habere. Iecmtubhallerar velligal pu- 

blicél 

¿plus offeren 
ti concedit 3e 
tenebit p tres 














nalméte.Pero los otrosportadgos que 
antiguaméte acoftumbraronlos Reyes 
a anos dusta» 
a tomar,paraficn algunoslugares,cllos Zoe Led 
los deuen auerenceraméte .Otrofidezi — infia quodiés 
E a pus confertor 
mos,queeltos portadgos,e los otros de E la 
rechos, e lasrentasdel Rey, deuen ler rent vltrateró 
publicamentearrendadas , metiédo las ono ple 
. hd. 
en almoneda,K e qual mas diere pore- g 00 
llas,effe lasdeue aver. Pero qualquierq — Notahcs 
las arrendare non las deuc tener, Mas e deye: 
detresaños.Eñieneftetiempo, delos ¿com 
E a 
tresaños, prometicreotro alguno , de qe e 
E le eltinó erat ita 
darmas,delatercera parte,“ delarréda- bene ex 
miento por ello puedenlastomar,alos , Sum. 


e =y ho U tatercera, E 
quelastoujeren arrendadas,cdar 22d), * Norabñ bone 













ué mas dicreporellas. ¿A gonovis gar 
E a EdlSS: peda 
Ley. VI11.De como aborreften los mercadores — gis. qua dno- 
lis Vegadas de Venirconfus mercaduriasa $2 do. sliquis 





algunos lugares porel tuerto edemofias que 


impeo 
les faxem en tomar les los portadgos, 


pollunt pra 








Borrclcé"losmercadoresalas — tendere ciuica 
Y yeoadas, di ii us tesiflátereiam 
vegadas, devenir con [user profois accel Adr 
6-9 cadurios , a algunos lugares, . ficacibus. — depul 





poreleuerto,c el demas, que les £izen ? lO Ae 


en tomarleslos portadgos . E poren- — titma2 


demandamos. que los que buicre úr > 
de mandamos, que los que ouicren a ke endimeneda. y 












demidar, o arecabdar elle derecho por” Adde.l.fizcm 

nosquelo demanden de buena manc- q Esti: 

E gLinLi.C 

ra. E fi fofpecharen que algunas colas, — delide infitue 
Icuaren de mas delasque manifellaren — mento. 
haffifea, 





tomen leslajnra, que non encubránin 
gún cofa.E defqlesovicré tomada la ju 
ra, nó les cfcodrinéofuscuerpos, nin les 


10. de Plat. Se 

texjauth.hoc 

lus porcdú. 

Codefacrofaito 

ecch:.Balin.lo 

xec.elind.SaddeJ.g1.60.44. inquaterno gabella. Ja nou 
Cucle vesiivaqua illa (ip.elbnólicdiciclednó rec. ela 





ordo.col, 













locenrarminoriréporetriénij:quo finicoicerú fublallento ¿Alsie 
m sl TerceraparteModicell. 4.vcinquarerogabella.l.76.ibialites 1001.69. 
ditporitur quí hic.vi E 8h. nit, 


¿»No debetper gabeliarium perquiticorpus mercatorisnec aperi j 

"fpicionemercisoccultaricifedinrcenon fraudafíe : $ halio Jn nova 

1odoinueniterrallepunictfecúdiins.Jré,f publicamasillicite plos rec. ella). 
aliquidexegerit.reddercú duplointraanmá conuentas, poll aomam 128.4. 
vero limplusn, Sáporna dupliliberacur , (i voluntarid quod ilicite 8.1.7. 
excgitreilituacanteannii.had. 9 

n abormgeer.Errectowadicebar Balina.cúproponasin 6.Cadenan y 

mpofuitvnúgro(lú p (alma, (itinerarijde fadto ac 

ciplá qu genio fugere manwscorú: qa prado 

nesftint,6e vi qd prepter hoccontingicregi,debetrelcipes 
eosquorú vicio hac accidirar,ligitur. Sl lhdelibera.cau, 

o Enenlesefeudriñon Tenementiiflam.l.qu anó memini vidilTeitabe a 
neexpreílumdejurecónmuni. .La.C.qñ, Scquibus 
4uparsdcbe.liburo.arz, ll acero q puicanas 
non polsitcópellere luatFarcellos fnos:me 
pompa autvilitascius dercgatur.faci (E. depofi. dicit tán 
men ple q glo.cenuitcontrariumi<uia exam in rrollellis cómica 
falficas.veind.s.quiin racionibus.(f de falGi,. 













































In nova 
rec.cltl. 





Adtir.C. 








Aiginfi, 
mon pof, 


4 € Crlgoy.Erflicelthocdereferuatisprindp 






fdepublica. 


Titulo. V II.Deloslogueros. 


3 2 CDoblado. Adde.linprincip.S$..6.Lhoc edidto.cum.l. fequento 


Cuexfnal. 


40 Nouumvedtigal(en portaticum: nemo nec concilium,nec ecclefía 
imponere poteltniliregis mandato: aliásnon valet: di recipiens te- 


neturad relli- 
tutioné cum 
duplo, Iré gas 
Bellas Code 
nuens velad- 
dés gabellam 
vel portaricú 
vitra vel in- 
tra quanditas 
té anciquam 
perperoexu 
det: Scquodvl 
tra cóluecum 
seceperie refli 
tuar ve fupra 
L:proxim.ho 
dicica 


UN uesamentes 





parade 
tu.to.par,7a de 


Lug3c7.cion. 


x0.lib. 6. ordia 
reg.Sul.18.5 
¡Materno gar 
Pellara Sepor 
glin.c. fiquis 
rOmÍpetas.24+ 
q-3- 3 dicirar 
de nouo im- 
Poni, fine de 
nono” impos 
manturfiue vle 
tea folicuman 
geátur,vel mi 
muantutol. ve 
Bigalia.Sprin 
«ip. de pu 
blica . Bcfacic 











wioperis nun 
tia. ScrenetSa 
lic 2. 
vedtigal noz 
uainíti 
pole. 
tones nó pof- 








funt impone=- 


re operas lub- 
ditis vltra con 
xentioné, vel 
«onfuetuding 
antiquam.z. 
Sibiloan.de 
Plat.C.neope. 
rzácollaro,exi 


C.noma.veétig, 


abran fus arquetas, nin les fagan otrafo 
bejania,ninotro mal ninguno.Ca alaz 
abonda,quelestomenlajura, edeatén 
derlapena,quedeuen aucr,fifallaren de 
fpueséverdad,o por otramanera qual 
quier, qencubricró algunaco(a. Otro- 
fidezimos,quefilos portadgueros , q 
ouicren derecabdar los derechos, de los 
nucftros lugares,tomaren,o forgaren,a 
losomesquepor ypalían, alguna cola 
de mas, delogouicrenatomar, códe- 
recho,quelotornédoblado,* a agllos 
aquien lo tomaren, quando quier q ge 
lo demanden, falta vn año. Efivnaño 
paflare; que gelo non demáden, dende 
en adelante, que nonféitenudos de pe 
char cldoblo, mas denaquello, que 
afsitomaren tan folamentc,o otro tal, e 
tá bueno,o el precio dello. Elfo mimo 
dezimos,qferia,filosportadgueros,tor 
naré de fu voluntad,ante del año,aque 
llo que onieffentomado, non gelo de- 
mandandolosotrosporjuizio. 
A Le]. 1X. Queningiiome non puede poner por 
radgo, niconcejonieglejia én todoel feñorio 
dello. fio fa maadido. 
ES] Veuamente? , non puedé 
El poner portadgo ningun 
Ú ome nin concejo, nin egle 
28) fia, entodo el Señorio del 
Rey,finon fuereporfu mandado. Pero 
elRey“puedelo poner : e aun otorgar 
poder aotri,quelo ponga, fientédicre 
quelo ha menefter, por mejorar algun 









lugardqueelta muy pobre, <o por fer- 


elcamino mas feguro, fo por otrarazá 
fernefátezdeftas.E pórende dezimos: q. 





fialguno puliereportadgo nueuamén- 


te, fin mandado del Rey,hque non va- 
la:efeatenudo detornardobladoitodo 
loquetomarc.Eotrofidezimos, quefi, 


iganturiibro decimo, : 
vcimuaparta,Sad.las 





.infi.nonpolfe. 


d Guxlgunlegar.Ernoraqpprinilegia cócella ciuiratibus aut locis fune 


realia,Scperpera.lforma.$.quaquá. E. decenfi.Scin.|vetigalia.v 


Bal.nor.C.dew 
visfed ciuibas 

Be ántelligit 
'itatisnifiex 











re£'4.quid tamen fi priuilegium nó cócederetar cin 
ideturidem.vtin.l.ciuib”(Edereb.dub.quodibilimi 
Pau «Stilicet q reliótum ciuibusintelligaturrelióium 
modo éccanía adicétislegaro, aljud apparear, vel mi 








exc<ualitaterci legata aliud prafumaturavedeclaracibiSoci.co,a.per 


te: 





in.c.requififti.detefta,Syi.in materia quod habetin.l.anpua. 
titia.fde annuis lega. 8cBali 






ig: 


.vectigalia.Cadevcchigos 





bi 





E ota fegul 
curavedixifipracod,l 
in princip.de paceiura.firman. 

8 Usemejente.Non enim linemaxima caía polfunt 

















39 


:thoccafialenantes pedagiatenentur tenere itinerá fc- $ 
4.8 ade Bald.in.5.conuenticalas.colum.z. 


poni noua ve- 6 >> 


Aligalia,vehic.Scineapuinnonamus.de cenfibus.Binad.l.1.$epeccane 


el portadguero, maliciofaméteacrelcie 
re,o menguareel portadgo,que erapue 
floantiguamente, que dad 'erechado 
poréde delaticrraelo q de mastomas 


re,deuclo pecharyalsicomo dicho esl 3 


$8 Titul. VI. Delos lo- 


gueros,e delos arrenda- 
mientos. 


Logar e arrendar fon 

los maneras de pleytos 
y [q vían los omes dello 
(éivno :ccomo quiergal- 
(3 'gunos cuydi q fon de 
vna manera: pero hadcpartimiento en 
tre ellos. Onde puesque en los titulos 
antedefte , fablamos de las vendidas, e 






delas compras, e delos mercadores, qué y 


acoftumbrana fazer las masa menudo, 
quelosotrosomes, queremos deziren 
eftetitulo,delos logucros, edelos arré 
damientos. E móftraremos que colaes 
logucro earrédamiento.E quienlo pue 
de fazer, Een q maneradeue fer fecho, 
Edequecolas.E quantotiempo dura, 
Een quelazó deuen darlos atrendado- 
reslasrétas,oelloguero que prometic 
ron.Eaquien pertenefce el pro,eel da. 
ño,filacofa arrédadaso el fruto della,fe 
mejora,o [e empeora,o fe pierde, Eco- 
mo defpuesque escomplido eltiempo 
delarrendamiento,o del lgguero,deue 
fertornadalacofaa fuducño. 
IL:y-1.Quecofa esaloguero,£ arren= 
damiento. 


mee Loguero es propriaméte quan 
EN do vn omelogaaotro,obras'" 
a que-hade fazer có fu perfona, 
oconfubcltia,o otorgaryn omeaotro 





quibnfdá,5.praterea.deverifig. SperBar.Scdo 
$.1i.(T. de publica. india € 
i Cosblado, 
ex.IL3.17.8.g.titu.10.lib.6.ordi. 
k ddelerserra.Sumpraelt de, 
1 Gscbredichors.Supracod.l.proxima, 
Ariculws Y 111, 














las:velfi daralteri práté(ba reviédi y 
ta:galiinpecunianó ellerforercótra 








C.ve8tig.mona.inflit.non pofle, 


lex, l z 
seLocatio ell qñvn? locar operasalteri perfonale vel p fhú jumérú fien | 
di ip certo Prioin pecunia numerar 
innciatsgin lingua Hifpani 
cavocarurarrendatio quando poffefio vel aliquisannuus redivuscó 


regesimponé= 
tes fine caufa 
fecundalnno. 
in.d.c.innova 
m*.Et an exá 
peccer exa 
Aor.quivedú 
galía impol- 
ta fine cua 
exigitsvi. An. 
de Yferiotita 
qua flntregas 
¡parteveóbga 
Mecca fra 











ret eXactor có 
impofita fine 

caufa vel effer 

notoriú etiam. 

exigens peccá 

rec, Se rapina 
effetialiasexo Adur. E. 
aftor non de. 8í.Cadelo 
betelTe curio- Cata 
(usex quo per 
rincipem ett 
Impoltive la 
tiusibi pereís 





str mandado 7 
del key, Nota 
bñ,q quando 





feriptú princi 
* pis ad impo= 
nedú veótigal 
denouo inali 
qua civitate, 
vel oppido de 
ber bli he 
mentiodealis 
vetigalibus, 
feu padagis, 
gbnseltonera 
ta talis ciui 
as, Sequaribi 
foluunt, alias 
reftriptú elfer 
fnbrepú 

















c.líase de re 
fcript. éktener 
Alber.pokOL 
dradnrubr.C. 





ncua vebtiga. 
infi. addecóá 
q confuetudo 
E sialis 
asquipollras 
in hocpriuile- 
gio. co fup 
-lipublicanes. 








'veétig.noua.vbi videlignáterp Sal. 
DuriorespoenarimponunturhodicperalL.ordisreg.vtpatet Ya poa 








ducirarpro certoreditu . Ef alíus cótractus vocarus afleramentú 
Guenanlumpropicad milo rionem periinensh.d. 1 


Jocatia 


mn Gobras, Vid.l.quioperas. 
Paxtida.vo 




















Quinta partida. 


2 2 Dear de fu ea. Adde LG eibi.8e.cum funda. flocalihl¿.C.co, 
b non foricleguero.Addcinilima.delocatiosin princi. Gein. farsa. 
quisterumn ¡Edepof. 
45 Uusrrendari.adredituradare. 





Qiex ll, 
amLocare: 8 có- 
di -porefe . 
quí Blade poder de vfardeficola, a o deferuir fe 
E een  della,por cierto precio, le ha de pagar 
ñ miles quinó . E a 
porel tandas dineroscontados.Cafi otracola reci 


cerepradia ru bicfle,quenonfueffendincroscótados, 





flica:nele non ferialogucro? mas feriacontracto 
tiumkRegisim 


pediatur : nec innominato:afsicomo diximosenlapo 
a dos ftrimera ley del titulo deloscambios.E 
telf casialis ; 

Feruiciun Re arrendamiento fegun cllcn, guaje deE- 
gis perturbe=  fpañazcsarrendarthercdamiéto, oalmo 
PAR ce pa xerifadgo:o algunaotracola : porrenta 
córrabeniom — cicrta,quedenpor clla.Eaú ha otra ma 
E mptios — neraya quedizen cnlatinaflctamiento: 
ad cerca té 

pus vel adyi- QUE pertenelce tan folamentea loslo- 
tamvniss, Et guerosdelos nauíos. 


pudo ph0s ey. Quienpuedecrrendar o aloga. 





conuenta fer» Ñ 
uécur ifi in Rrédare alogar, dezimos, 
cómra leges. de 50, qpuedetodoome, que ha 
bonos mores: . 

$e ante tépus <y poderdecóprar, e de ven. 
a der,fegun diximos cn el ti- 
pordesao — tulo delasvédidas,e delascópras,enlas 
ses flare loca- — Jeyesquefablan cn efta razon. Perolos 

58 o dd caualleros,e los oficiales de la corte del 

sortedel key. Rey, nó denéferarrendadoresde cam 
faena pos,nia de heredamiétos ¿gcnos:porg| 
8...6,C.dere portal razó como celta, fe podriaembar 
Find. vendia 

20 GPedrianembargar Enlicvidetur debeatincelligide militantibus,8c 
ficmilicesno(trizemporisvacantesocio,alcimdam vacant nonvidé 
turcomprehendi(al hacprobibicione: quod 8 voluit Alberic, ino. 
mulites,C.codeZcio.l.militem.C.deprocura.diceriamp dodtosesnó 
debentintendere cultura agrorum,propter honorem dignitatis dos 
Boralis.vi.Io.de Platin.1.fi.C.de manci.££colo-pa.Sclalalibar. ,, 

3 £ aLacurieJó.Quidin harede arificis,quilocauitoperas(uas feu ¿pmilie 
£scerecertí edificium,fub certamercedo,velprerio,videsur y in ds 

biofiteleSaindullriaperfonaSeficlocationórrantear adhored 

interartifices,camglo.Ede(olucio.kcvi.Jo.de)mocin.lifica grádo. 

adfi fEdeverb.obli.S Al nfi.roS:colantepe.volu.z. Sclimitayve 

ind. ficiaindafrialiaad haredenon funteranfito 
-C.denego.gelk, 

4 8 Galheredera.Sed an fuccelTorinmaioriatencatur are locarioni pra 
decelloristilla.l,facicg fic. quiafuccelTorin baronia dicitur fucce- 
forvntuer(alisfecundum Bal. in auth.celfante,C.deleginhare. Sade 
toxinsc1deproba.vbibabetur y contraQusprincipis (Seficfortius 
catesorú dominoram)obligacfuccelTore ibi Bal. ALL. B:doc.Cin. 
¿cDalin.ldignavox,C.delegi.faciegrglonoin.I.diuorio.inprin E. 
folnamatriio lo fuperpartetervia poro, ¡bitrállatiofirex necefira 
te 8cc.per qua gl Bar.Scalijdo.ibidicúr y regula lt, q luccefforia 
qué denecebitareftrefivutio tenetar(lare colono .Cln contrarium 
faci:gaquinohaberdñiúliberiiCed cú qualicate téporali, nó pórdi- 
Iponcteliberérfed cifua qualtaret£porali.Balvin.Li.$.(ed qanta.C. 
cómu.delegprexindfigs domi Elocafacitrex.inal.pero.$.pre 
di.Fudeleza.a.praterea plato locáte prardiú ccdelia, cui mulet al 
Similaffucecforin maioria,habemus clegansconíPav.de Caltwvol. 
conlizabiforiusvoluiz»peiam quído prelarus uilitercóduscera 
ecclefiveriamad iodicú rempus,pneq;tunclucce(Tortenerar lave 

*  coloneiamoriepianó poruitanteceflorobligarefuccelTors per eip 
um. 83bid8 fundar q catiofuiciplo iure cxtinda ex defeftu por 

teftatislocantis:quianoh porvitlocate ad maiys tépus quí iple effer 

vínrus, Sfnltodxrelocaronsfiniturios condutoris,h lex vedtigalia 
fdepizoda$Á6tSmarcellas £ideín diemadaicño. dequo in pri 
latolareperdoStin.cfimepralati vicesfiasdk habeturin.l9.titaza. 










































































parúiwbivid.que dixi.Schocidein quodá dace quivediderarcená có 
moditaté cuiufdi pedagijtener Socicófi.7.voluyincipitlupercóne, 
Expralercimparsilla videturprocedere.bilocacionis tépusnóinc) 
retin vitalocaroris,imo antea morererar,cúid quodfittépore habili, 
Sicffeótuscóferaturineópusinhabilo.nó zencr.vtinl, q (poníx.C. de 

donas 2Rmup, 


E E hine dicit glo, 
garlo q húa fazerenferuiciodel Rey, pe do. 5 lis 


puede fer fechoel loguero,o clarrenda  omnibus8.q. 
miéto,enaquella manera, qfepuedé fa 2 haberes 
zerlas védidas,clascópras, con plazcre Egea 
otorgamiéto deambaslaspartes, eatié  celforé: gaek 
po cierto,o paracnfuvida, del grecibe in temp?quo 
l1colazaloguero,o del q laloga.Efipor nó Eo 
papa , E facie 

auentura logafle vno aotro cala, o otra aleros i 
colaatiépo cierto, efe muriclle Fel que  e«vnico.g(ues 
La avizalogada,en antequecltiempo fe cello adas 
y E retenen .Écin 
complicíle,fu heredero dcuc feruitfe, e efigsinue! 
aproucchardela cofa logada, fallaque — tusquifaccef 


se. fo.tencátur. Ec 
fc cumpla el tiépo,eestenudo de pagar 






























Bald, dicie 
porellalo q deuiadarclfinado,q lnauia popradee £ 
alogado. Otrofi dezimos, quedifemu- e 
ricllecl feñor dela cofalogada:quecl he 

rederotestenudode guardarel pleyto, 
fegun quelo pulo elfinado:edcucloa — for rarú habse- 


ucrporfirme.Otrofidezimos, q todos — e SÉcital 
da lucit Áles 
lospleytosquepulieréentrelilosomes, acotó. vo 


fobrelosarrendamientos, clos aloga- — lu..cobt.Bcco 


pe taco maximé pars 
miétosque deuévalercfer guardados. ¡a proc 


Fueras endelos quefucfen pucftoscon — fitalis locacio 
tralasleyos deftemueltrolibro,o contra Mer imagná 


dániá fuccello 
buenas coftumbres. ismádiea que 


a media 
tiócratificarcteneturfideicómiffarios, peedírq veilic 
¿enópóraliquaculpa imputa haredi:nóveró caque in 
indinúfideicómillarige/talunel mulicraverífedenim.fLad trcbel. 
Paul.de Caftin.].cú hereditas.eostit.S male gefta pruedecefo, 
celforrenocat,vtnotar Arch.in.c.deceflorú.a5.quevel Gb pred 
celforisfuitob faciendá pratiácóduttori,iuxta ca que tradicBal.cól 
as7wol.incipitreueréduspater,velfilocanittépore nó oportuno, 
vel pro mflltisannis cicómuniter procelTa téporiscrelcant re: 

ven dScifnes.queficú.f.de mino.Scibi Alber.col,fi.8cco.titl.ve 
ra.$lilocupleti Scibi Bal.ftercavbipradecefivr nó haber poteflará 
oblizandifuccelfore,fempercórradtusiudicator perfonalis,K nó fub 
noedignicaris.vtin.c.veniés.Sin.c.decztero,detráfadtio,per q iura 
Cardidnd.cfi.neprela.vicesfisas.datiflá dodriná 8: Socinms confiz 
34.voluyprerereafi doétrinaglo.d.l.diuoriio,ita vniuerfalicerfume 
retureller eneruare multa inra S doétrinasdoéto, loquentiumin ta 
materíapatetin prelato, q eftluccefTornecelTarins:nó taméica indie 
MinQtteneturllare colono.vtper Abb.Ecdodio.imd.cfiScin vota 
Auarioqui deneceitarerefticuicproprietario,q taménótenetar a 
recolono vfufiAwmarij.1.fiquisdomú.5.faloc.vnde diCtñillius glo, 
nó elbitagñali relligendi:fed iuxta materiá 8: cafum in quo lo» 
quituf,velución locatióc mari, velin millo in pofleísionem cauía reá 
Seruandersiuxta.]]. quas allegar fecundú quas deber reftringive alias 
dicitglo(in.cavafraternitas«deadulter.Bar.in,l.non Colum.S.libera 
tionisverb: er.legasve Se itavoluitlafo. «diuortio, colú. 
8.dicens hoc diétum glo.itageneraliterinre nonprobarisvnderecur» + 
rendúe(t ad dodtri.Bar. iGtio.s¿Gvirin quinquenniú.Eluma 
ws. ¿enó itagencraliterfimildober dirúilliusglo.debet enim dillin- 
guian predecellor habeatplenáadminillracionemrefpeétuillius cuá 
denccebitate reflituitzon nó veibi per doét.Scadduxitetiamgjo.fori 
in.L.7.tit.17.lib.¿.foro.lL.videetiá ad pradidta, que notar Archi.in.co 
alienationes.1n. . glo.fruétus,€c. Jem vedicic 
Bald.inal.1.col. mútenetur ftare colono qui efk 
oblizauisad fuilicere,ut eUhueres locatoris . vel qui confenfit taci= 
revelexpiellelocationi vt ecce mulier dedifunduinin dorem nam 
fivirlocaneritcertd mulierconfgptire videtur:namad hoc dat vt lo 



























































































aque. 








Titulo. VII.De loslogueros. 





cotSclocarcinftuéta ell + (ed qui non confenfitin oblizatione Fri 
Jicererneque confentirlocarieninontenerar fare colono ncntenebi 
turergo fuccelTorin maioria ftare colono cum non fiaccedar in obli 
gatione feuilicere ¿mili fuccelTorconfenfitlocationiin vitapradecer 
Joris,velficalis fimdusqui non praferfa tá de quinquennioin quin 
quéniumtune 
enim locator 
vtitur etiá de 
voluntatepri- 
ami conflituen 
tis. Sedpone 
quod domin? 
feu polleiTor 
amaioriz has 














Leyo1U1.Que cofas pueden for logadas, carren 
dadas epoy quanto tiempo. 


Brasqueoniefaga,confus 
manos, obeftias, e nautos 
paratraer mercaduriaso pa 
raaprouccharle del y/o de 
:céodas las otras cofas, que ome 
fuclealogar,pueden feralogadas, o ar- 
rendadas. Otrofi el víofruto de here- 
dad, o deviña, o deotracofafemejan- 





pro ter 
mino qué cos 
JuntScipli vas 
falli diuidune 





fate domi n 

foreéperqua= te: puede omcarrendar prometiendo 

driemniúnun- — de darcada año cierto precio por ella. 
+ quid pótmo- E 


Pero fiaquel que arricada el vfofruto 
deftamanerafe muricfle, non deue paf- 
Sar el derccho de vfardetal arrendamié 
to, al heredero de aquel que lo auia ar- 
rendado :antedezimosque fe tornaal 
feñor de la cola, ca cl arrendamiento 
detal vfofruto,esde tal mancra, quee 


as dominus 
quí fuccedie 
xeuocare diu 

fonemevideg 
motat Baldaia. 
dlcoliodá 
loquitur de 
víufudtu fer 
ui de certe qí 
redditos (une 





porperuiíuper acaba en lamuerte delquelo tenia ar- 
illo termino,  rendado. Perofiel queteniala cofa ara 
non videjur 


rendadaouieffepagado todo el precio, 
oparte del ,poraquelaño en quefe fi- 
no, e nonouiefle el víofruto tomado: 


uod fnecele 
or infringere 
poi: divilio- 


lead tenudo cs elfeñor' de la cofa, detornar 
dinidere po» al heredero del finado,aquello que o- 
Aso viefle refcebido del por eltcaño,en que 
Els, fe fino, odexarlecle/quilmo del vfu- 


¿PQualiber res 
iuconinercio 
hominum cx 
fiensporelbocarivel conduci.Teem Scvíisfruétus alicuiusreipro cer 
toprecioannuatimm:led ranemorruo conduétore expirat locatiocum 
defi nasura morte vinfiuémari) finiavur: Sei dominusrecipit pre» 
tiuinipftusannirellicuitar preciurn heredi vel permirtiturharedi có 
duforishaberefruétusipliusanni,b.d. 

es Del vjadellas. Aduerte qpquandoreslocatac!t deputataad certum 

intelligiturin dubio locata Seconductaadillum vía (ecundá 

.Lcumin plures.adfiprinci.eo. 

2 b Hi Tenudoeselfoñor.Nota hocquiain.lfidomina.C.de vinfra, de qua 
¡ftafumpra ell hocnon exprimiturquinimo neque doétores tangúe 
excepto Angelo.quí dicitq» dominusproprictarishoccalunon tenes 
barurredderepretium $e nihil.legat,turene mentiiflam.l, 


fruto de aquelaño. 








ra 











Glez. HI, 


50SoÍuidebetprerium locationisvel códudionistempore quo cone. 
ite£:finili conueniefoluitur fecundum confietudinen locicontra 
6noneftlociconfcrudololvirarinfine anni. 
finde año.Apprcbatopi.Azo.C.coinfumma.Stglo nl. ads, 
fi penño ell difiributa perfingulosanmos , Licerlocatio fe 
proplucibnsannis, deberfoluión fineculullibetanni + quía to fane 
Jocatienes,quorpenfiones;vrin.l.fdredebemas, Sind. pluribus.fE, 
¿everbo,obligadk vide per dodho.inad.l.zdem, Stper Abb. $e dot; 
crftcvifitatem,de locato.Senota q quando penfo el folug 
busnondeberarantefeuds perceptos.|.firmio.$. fina. (E 
guano div des; som quandcinquilins ex jullacanla mi, 
a:,cúceviá non expedlato fineanni deber lolyere,fecundum loa,de 






















49 
¿lo.li.1.argud.non vóquedidedamiinfctto 
igraado. 
Glexat. 
amResinucótz in domo condudiacriam locatore ignorante fune citra 
conuentionemobligarasidem de inncdtisinpradio rufftico locatoré 
Llientes pon 
tell locatorea 
retinerepcopi 





PisteinJa.C.deprii 
Sal. lipentivtid 











9 Ley UTKQue denen pagarlos arrendidores,e 
los alogadares el precio delas cofás que arren 
dereno alogarema 






condattor 15 
folwat penño= 
nemdomuslo 
caras interimis 

$ ist 
feu infine an 
ni expelli po= 
refl por locan 


¡Agardeuen los arrenda 
dores, clos alogadores, 
el preciodelascolas que 
| arrendaren, oalogaren, 








ll fegund la coftambre q “Ehudoflabuie 
S 2 ortil d.l.ceni 
fuere vÍada,en cadavnlogar,oal ticm=  iuris.C.eo. cit 


E Dende adeo a 
lante. Ximo vie 
detur,quod de 
bear celfarcin 
folutione per 
bienniuin , ve 


pocnquefeauinieren quando [efiziere d 
clarrendamiento,oclalogamiento.El 
enalgunlogar, non ouieflecoftumbre 
víada, onon ovielfen pueftocllos pla- 
zos entrefi,aque pagaren, cltonce deué 
pagaralfindelaño". 


Ley Y.Comocl fear de laberedad o delacafa 
puede echar delta fu arrendador quels arrer 
do,finon quifiere pegar lo que prometio. 







EE Lquilada teniendo algun 
flomede otro, alguna cala, fi 
non le pagare clloguero a 








E =  Fofuicadbis 
B Silos plazos que pulieren có ia yv 
el,o alo mastardar, ala indel año,fe- noti tempore 
Adios rocedic ia. 
úd diximos enla ley ante defta, dende” Ltecondi 
adcláte, elfeñor delacafapuede echar éBallin. 





xdemo vel 





dellaal q latienealquiladiin caloñae as 
fin pena.E demas dezimos, Gtodas las poleo de 
colas fallaren * enla cala de aquel que 








«itelleceflaraminprimalolucióe,quod fuit de mente lud. 
locatorem,Sctenercri3Bal,in.d.lj=dó.8ivi.per Alex.cóli.1o6.incipit 
magnifice ftor.vol,¿.co.1cú quammorfeque,vbiviadlimitadonem $e 
declarationepredidtorá,czteravi.p.Bal.in.d.hazdés.6:3.col 
tabilesqónesponiraScadde Barán. erlocaroré, 8 Abbain. dc * 
prcsstenliaem vino Ban, .poftprin.C.deinrecmphi.v= 
1 8clafanotabilitet Sc perBalin auth.qui rem.C. defocre fan. ecclea 

e 4 que fallaren.Mulcum ponderahocvetbum,nam videtur huecitavel- 4 
le,quodnonindiftinttefinttacite obligara omniainueéta in domum 
fed eatantum:quereperiunturin domo tsmpore:quo domints vule 
haberepenlionem, velrempore quo vulevefibifatisfiar de dereriora= 
tionedomus.proquovideturcafusin.l.ef differentia.Einquib.cavf. 
pig.velhyp.caci.cótrahi.que lex requiritin conchafioniemrerany ve 
impediaturcarum alienado:nifi dicas q ¡lud itfpeciale: i 
tatisyvt Scaliasvotniclafon dicere poftmarci.Laudenain. 
fadepagtislMaranicn.l. partica vuleltod dixi, E 
mamequitatemascelt magnarefriio ad notata ln d 
1ís.C.loca.ybi Bald, S:Ange.voluerunt contrario. 
doétadicentes,quodex felzillatione, fevinuefiione, velbió 
diudurertempts locationis:contrahaturtacita hy pothe 

¡ ¡Acaibinon reperianturTene ergo men 

Parida.vo 

































pit avazia 
auliccni ino 














Quinta Partida. 


32 Coslquilada, Secusergo,fi gratuito habitabacvtin.Lfigranicam.in — g €Confubidaris del feñor.InrhoceltdifFerentisinterprordiom rol 


altasincipitomponius 

«Kperlalo.in.Litem 

4h Grincanoiligadas. Viin.L cer ¡temferuianain- 
Nitusdeacio. Kbipzimas condudlor ali locavcrie , quod porel 
ve hn lego nes 
mo, C.co.res 
late perfecú 
dum condu= 
étorem funt 
obligara do- 
mino pro ea 
peofione,qua 
ple tenclpri- 
mo conduéto 
ven. fín 
leges.licolo- 


Ela quibus cam .pigwvelhhypo.taci.con 











lateniaalquiladatincan obligadas”, al 
feñordela cala porel loguero"eporlos 
menofcabos que ouiefle fecho cn ella: 
epuedelasretener*, cl feñor de la cala: 
como porpeños, maguernó quiera cl 
otro falta q le pagneel loguero:o le en- 
derefcclos menofeabos", quelefizoen 





austiloca 8 Lu cala.Pero cftas cofasfobredichasque 
E fallaren cn la caía e tomarc por peños 
pi “E: non las deuc tomar cl feñor della por 





bi Bart.skin=  fimilmo tan folamente, mas ante los 
eo. E £ vezinos,metiendo lastodas enelcritof, 
sunturs veibi amtcellos:porque nonpuedafer fecho 
de primero engaño. E deloquede fufo diximos 
ecundum gl. Ep 
indlceráía.  delascafas, entiende ferábien delas he- 
fecus had — redades, como de las viñas, ede las hu- 
as e quo ertasquedanlosomesalabrar, o arren= 
dando las. Ca quantas colas metiere el 
labradorencllas, con fabiduria del fe- 


8 Angel. ad 
for, todas fncan obligadasal feñor, e 














merces. quas 
Muercatores la 
uehunt in do= 
mum condu- 
¿tana,g non lintobligace,neque emprorearum pofitconuentrihyo 
pothecaria:de reautemalienatain domum comnuniter de ¿toresibi 
conraglofl.tenent quod nontitobligatamidolus arguaturin doná 
norci,veluti firaceas dolofscin darurran contrahentis.6k quidin re. 
busiminoris conducencisdomunrgloti io. leer quia (lado pais tes 
net non elle racite oblizatas ¿ita ¿bifimpliciter cam ea eranticlalo. 
concradiamfententiamicner Odofte,cuiacuiniclales oblizet, non 
videturitinorciscamferiptos, quivilcwriure comani.l.¿na. Cade 
ininteg.tefli.minosopinionem Odofredifequitur Rofre.int tul, de 
actioneferujana.Sillam opinionem tenct Alberic.pof Cy n. in di. 
certiiuris.cum dillinétionecamen, qua fuit Perri.an minorconduxit 
dom fibiveilem.6cprocedariíka opinio,an amplambibinon necel 
fariam,velveilem de procedar.1.opinaslo.Saly ceneropiniv.glofl.in- 
diflinGté quam KrenuirCy inaddicio.£ eriá tener Ange.in». 
iuris.licerdicat opinionem Perrita diflinguentis, eMe equamomibi 
valde placet opino Perrita diftinguentis quamá approbarg videcur 
Bal.in.d.l.certijuriscol.8.verlicuergo cófidero.Gbenefacit.L 24%. de 
rebuscorum_neque placeciila dilnétio Ange.Ecaliorumdicentum 
quod quando interueniar aliquodfadtum extrinfecum ex parte mio 
noris:vteltinuccúó rerumin domum:tuncnon inducatur tacica obli 
gatiorerumco:quia cuncnon 4 legesfed áfaéto extrinfeco procedit, 
velnallum fafium extriofecum interuenír. 8 tunc quando ell tacita 
obligañolegaliscadat cria in minore,vnde lecundum Angel. mi. 
norcontraliendo matrimonium , St recipiendo dotem tacite bona 
cius funt oblizatapro rellicutione dotis.nonenico videobonam ras 
tionem diuerhtatis,cum éipfe contradlus marrimoni) ¡pla eúiá rece- 
prio detisfactafintextrinfeca ex parte minoris. A duerte eó,qy com 
anunisviderurconclalio doét.in diéta..certiiurisep lilocator perpar 
¿tú Mibiprouidit defpeciali hy pothecain aliquibusbonisnon habear 
locumiltatacita,folusBald.jbicol.fina.tenetcontrariom motus:quía 
prouiio hominis 8 prowiñio.l.defcenduntex diuerfo fonte E: force 
verior eltopi,Bal.cetera vi.pereum ScdoGto.in,d.lceriiuris. Gpor 
IsCin.d.Litem quia 
$ € Uporelleguero, Erficvnltifta.l.quod licee dominus expellarcolonú 
velinquilinumadhuc tamen po fsitpetere penfionem. écidem proba 
tur.lpenul.in prin. (Recs vbifdide Pau.de Caf. qui intelligic hoc quo 
ad preteritas penfionesnon autem quo ad fururas. 
8 d Aerener.Adde.l.viique.Ede daminfcd.Solel differéca. fin quie 
buscau(pign.vel hypo.caci.contrahitor. 
7 e Uatenoftabos. Vrin.Lasffin quibuscau.piz,vel hyp.taci, contrabi. 
BE dEncferito.Adde.l.com domini.fT.co,5.del. el differentia Scibi Bara 
$«Bal.inol.zdem.col.a.C.loca. 


















































































k diznonhaorra.Plo 


1 





9 
vibanumiracio diHerentizre/1,quia/andta rullicicas, ve inquit Hero. 
omniapalamhaberSe(i. nihileftin prardio ruífico infert p lit occul 
un iuris prefumprione clic dominus defacilifcire potell st in ál> 
Luúsi. prixdiuaa vrbanum effer quodampiodo inivtiofum ca detes 

gere écinuelli 
pers Fcmáá 

















Ispuedetenerporpcños , falta q ella- 


aL.8:Saly 

bradorpague larétaque hade dar por a 
> DEE Lex. 1, 

razon del arrendamiéco, filo nONPago 4 Non pont 

alosplazos,queleouicre de pagar. conduétor an 

Le) V1.Como non dene fer echado dela cafa — “etempusido 


mo expellini 
Sin calibusin 
hac). expre 
fs.hado 
UDorquatrora Y 
zones. Scanñín 
his quacuor 
calibus polsie 
expellercinge 
Jinumpropria 
autoritate? As 
zo in fumma * 
C.cod.valtg. 
fica Rofredas 


o trendael quel tomeffe alogada,fafla elié 
pocomplido en las cofús Jeñaladas. 


¡ Logádovn omezotro cafa y, 
JA o tienda faftatiempo cier- 
“gl to, pagádoleclquelareci 
3 be, cl aloguero q ponccó 
ebalosplazosen quefe auinicron, non 
Je puedecchar della fafta que aquel tié- 
pofcacóplido. Fuerasende:por quatro 


razones". Li primeracsquádo al feñor — quem Alber 


caclacafa',cnq moratoda,o parte della a 

i le col2.C.costit. 
ocltaguilada Paracacr, enon haotrads dirias 
en quemore:o hacnemiftad enaquella” q fiat autori 
vezindad en g mora,o otra premia por tatejudicis, $e 


> pro hoc. ff. de 

que non olamorarlen ella: oficalalle Honacio.1.AS 
quilis, Baldo 

bidem..leftu.columnapenuli.verficugquaro vulequodpolsipro 
priaamthoritateslitamen index fitaditusabaliqua partiun,deber(pe 
Htareciusanthositas,vidcibipercum. Squid fi locacoriurauitnóex- 
pellerecolonum, velinquilinum.visper Archi. polt Vincen .in cae 
pini.alicnationesm-quz(lioncfecunda.qui vultqnodadhucinfite 
ditioqueáiwe ntelligitasvcin.c.quenadmodum.deiurciurá. Scin 
cap.beatus.22.q.2.8.l.quaros$.interlocatorem, ff loca, vi. queinfra 
dicamingloflpruxima. 
eIcacla cafenk ete pofiicverbum depratenti volensneceGitarem im- y 
prouifam denotare:nam fi(cic cam efTe velfacuram effenon habetbe 
nefician: huias,L fecandú glo (8 doéto.in diéta,l.adem.quidtamen 
fiinter locarorem E conduetorem conuenit de nonexpellendo cons 
duétoreinydurantetemporeconduclionis, prout quotidie videmus 
apponiininftrumentislocarionis?Angel indidtl.dem.tenet quod 
proptertalern conuentionens non poteritexpellizlicer Locator ¿ndi- 
geathabitaionesnam per he cverbafecundumeum videturrece/lum 
natura contraétus locationisevtin.l.quiero.S.interlocatorem.ff.eca + 
neque dicitelle mirum,fipropternccesitaceminhabitádi vbitalepa 
¿tuminteruenir,dominusnon pobicauferresquisillaverba denon ex 
pellendoaliquid deber operari,vtin diéto.s, inter locatoremaée facie 
optime.Lfiquando.f.de lega. rovndecontlitefTe cauto condu dto 
xemvefemperio inftrumento faciatapponiilla verba,qua tamen ver 
banihildicitoperariicolonus non (oluar penfionen»velmalerevta 
tur, Shoe diétern Ange.refert Sitimpliciterfequitur Deciusconfiio 
292.columnaprima. Ego tamen dubito de veritateilliusdiéti, exco 
quodille tacita conditiones in promifione é« ceiam in juramento 
fubintelliguntur aiure.vedixifupracademlege in glofT.1-vbiallega- 
vididtumárchidiaco.in didtocapien.alienarionesat2.q/2.6c qu 
interlocatoremnóbeneprobardictum Angel. Ec etiam quía promif- 
fio denonexpellendo debeti rebusliceatantibus ¿non Ñine- 
asfiperueniar argum.d.c.quemadmodum, dejurciurandi.l, q 
feruus.fE.de condi.obcaukm. 
fedeclaratifla, .l.adem,li 3 
cerlatisibicomprchendarur,cum dicievtibustiisnecellariamo 
Uofamorar. Torum hoctenditad ollendendum caulam necellarió. 4 
Baldin.d,Ladem.in princip.columki.penult ponitaliud exemplí, 
ve quia in domo locata vult facere artemlanz vel aliam honeflan, 
quodvideturdurum; namin calicafinon vrger neceñitas , dequa 
in exemplishic polis vel imilibus,farte procederet diétum Bald. 
uando domints feu Jocatorin domo fia exercebae talcmm artem 
dipropteraliquem cafumfuperuenientem non pote(libi can exer- 
cere,vellicalus fimilis necefsitativinterueniretnorralias. Enota ber 






















































































tamalteri a e z 


Titulo. VIT. Deloslogueros. 


ne gpfipro obferuátialocarionis,reslocatacffer obligara conduftori, 
Siccondugtor habeaciusin re, fi locator dominusdonet rem locas 


ro vii fso egearre locata. Gcficiftocalu non mititabic difpoticio hu 
uslezis.neque legis 2dern.C,eo.qyuiain eumnon traníit jus locatios 


nisficueneque 
in emproréive 
. EMpto= 
rem.C.cod. $e 
f.co.l.qui fun 
dunaitain (pe 
cie dixit Ka» 
pha.Cuma. 
.fivilio Fai 
Mas.5.fivir. E 
Lolusmat.Gle= 
quituribi Ale 
xand.colgdi- 
cens, dictum 
hoceflenotan 
dim 85 quod 
non menúnic 
«libifelegiile. 
Y Camalleros, 
fam caulam 
non teperioin 
jure comuni 
expilam for- 
tédemorean- 
tiquo Hipa- 
nie cumfilius 
Hicbat miles 
babitare fole- 
bar feorliaia 
Aparre dedos 
moindigebate 
Idem exgo Á 
crearetur_ do” 
tor, vel filius 
efletiudex vel 
aduocatus: ita 
quod indigo» 
Yer ampla d0+ 
mo feorfum 
patre, velfi 




































qdo 
quodnor-¿l 






clalguno de fusfifos:ofilos fizicfle ca- 
ualleros*,La fegunda es, fidefpues que 
lalogo, aparecio algunacofa atal cn la 
calayporá fe podriaderribar fi non fuel 
fe adobado Pero eneftosdos calosÍo 
bredichos,tenudoesel feñorde la cafa, 
dedaralalquiladorotra enque more, 
atalconqueleplega, faftacl tiempocn 
que deue moraren laotra:o defcontar 
le del logucro,tanta parte, quantavinic 
recnaquel tiempo,quedeuccnella mo 
rar. Latercerarazon es,quandoelque 
touicflela cafalogada víafle mal della, 
faziendo en ella algund mal, porque fe 
empeorafle; ollegando en ella malas 
mugeres",o malosomesdeque fe figui 
ele mala lavezindad. La quartacs, $1 9- 
logaífe la cafaporquatroaños ocinco, 
auiendo adarporellzcadaaño logueto 
cierto:cafipalfaren dos añosf, que non 
pagalíelo quedeuisadar,dendeadelan 
tepuedelcccttar della. E por qualquier 
deftasrazonesfobredichas,puede echar 
ante de tiempo el leñor dea cafayal que 
latouicre alogadayo alquilada, maguer 
elotro non quiera. 





Le). VI1.De los camposyo viñas,o otroshereda 
mientos que arrienda Y ome 4 otro, que fon te= 






Bar doo; 
«leaduo.diuerlos 


.miles.E.de reóudica, Gn.Lad 





6d asinonfuele adobada. Refetione tamen ata poterit inquilinus dos 








in 





€ UDoscafosl 





wminusagar ad damuu dacum.Sidem reno 
ilitatentin parte permifTie.delocato B: 
finwvulequodhoctertiocafu non 
velinquilinifivfedin eo 

camfequitur Salicer.8copinionemglo! 


amvinhabitare ice 
iduo.$.cuminquilinus E. vtipolside. 8 dominus tencbivur pati 
iplumhabirarevel 

nuit quod non fi 
do maleverfararin domo.glol 





'orefeétioneexpellatur glosB:jbinotarBart. 


'habetur. 








80.4. cafa fequentibus quen- 
¡men in difta.1.cdem.voluit quod 
remifsio mercedisproratatemporis, Scquod do 
Mn cap.propter le 

-1.Jefu. in 

lo, ex-quo culpa coleni 
(ir fimplicitercum glo(T.8e 
jamtener Specula. titulo 


























¡dalcéturat 





delocatoSpollquamverica(cdmnquid a. opinionemsamenprl 


mam quodnon barri 
Eefuicopi.Azo.Scprocafacicilalexparti 
Aerilitatem.deloca 





ntPerras$:Cynindid.Lgdem. 
.Bcrextin capitpropter 
vbiloan.Andrinfin.quemfequicar Abb. con 








cordatiltasopiniones,dicens,quod autinquilinusdardamnaminips 


fadomo:vt quiatenet porcosin (olario, 








tuncprocedaropinegloMlas 


vumvefiacremilsio Scexpellatur dcagarad damuntlivero non per 
uerfemoretur dando dampum ,fedtenendojn domo proflibulum, 
velludum,ex quo domusnon damnificacur, E tuncprocedatalia opi 
io,quod non iartuncremifio ex quotuncnon poreflageread dam. 


mum.Siflaropimioner tenctetiam Ho! 





nad. c-propteraSclecune 


dúloan.delmolibi hacdiflinGio propteranto.Ho(ti.£ loa.Andr. 
fortóferaaresurin practicarfed deiure fecundum eum verior elt pri 
maopinió vtindiftinGtenon fiatremifsio mercedisin rertio Scquar= 
tocaluperilltum text.neque obítarquod pofiitagere ad damnú quía 


«exhocnó infertur quod fitremilsio mercedis ex quo propterfiam 


culpamexpellitur.Scfacitregula damnunr.derez, 
Jonus»$.1.filoca.fortepolitraliter diftingui quod 

rirconduftorempro temporelbturo, Estunchac 
livero nonrepesiator , tuncpsocedar il 
dominusdamnilicetar ex culpacoloni ve 






nudos derefezerlosdañosye los menofexbos que 
Vinieren por fu culpaya los feñores delos, 


A Amposoviñas , .ootros 


e phercdamientos,arrendan 
IAN se ome En 

E quelosarrendare det fer 
LC cuciofos,cn aliñar,cen 
guardar, elabrar los bienafsicomo fa- 
riafi facffco fuyos. Elas lanores que o- 
uiere defazer en ellos, deuelas fazer en 
tales fazones,cen tal maneraque losar 








bolcs: elasotras colas que fucren enla e Uotalas 


heredad,o en la calaquearrédaresfe me 
joren porende,cnonrefcibanningund 
empcoramiento.E fiporauéturalos la 
brafle mal", o en fazones; quenonde- 
via, o porotra fu culpa, o delos omes 
quelosoniciséa labrar porel fecmpeo 
raffcaquello que tenia arrendado: man 
damos,quequanto quier que fuere fa- 
lado en verdad,que fe cmpeorafse por 
fuculpa o porfu negligencia , quelo 
pechetodo : abien vifta del judgador 
del lugar,c delosomes buenos que fa- 
ben delauor'detierra.Elso milmo de- 
zimos quefcriade aquel que tuuiclse 
lacofuarcendada, e ouic[se encmigos!, 
omalqueriétes:que por la mal queren- 





£ (Daños, Vi.que dixifupra.co,l.proxi.in gl.1.8ir 


ur criar li nullum pagtam de non expellendo jarerueniate 


ex. VIE, 








4. 


jurlibraó. deL co- 






Fulgofius 8: 
lafo.io.l diem 





8.9 tdo of 
cio affeiTo, Se 
lin. Ldic fun 
Eto. ff. locati, 
vbiefl cadena 
Lreperita, + 
d Uengue more, 8 
Adde.l.habita 
tores cum.Jafe 
quenT.co. 


nuge y 








res. Not: 






mum ex hoc 
gencretar lo 
Cacori, veldo» 
xvi polsice 
pelli condu 
étor, fin do. 











retrices: flex 
hoc'inferrerur 
detrimentam 





if 





.quiloquí 10 


39 Condudorteneturcclere predia £ccaliremporeveipla vel corom ne 





boresnondereriorenter.quodfinonfecer 
num (equatur 
h.d.Habuitor: 
judicio.C.ecd.tt. 
$ Cosenciofo.Adde.Jrex condudlo.s. 


per 









vi.Bar.in.Limpente.Ede impendinsebus dotafadl. 
h Gzabreffemal,Sinein terre JitaxfiuGva 
duftionis,quodin fequenribusannis,nibilvelparun 
pofityvtin.L hac diftinéio.s.combundomd 

Caftuvidbonamglo.in.l.pen 
Plate.C.de mand.£colo.lib.a. 


E Grnficenes Added 












capitu, 
ke dQuefaben de labor.Credenduum efe 
femel.C.deremilita. 





pperiisinas 
ee orig.lur 








f.vecadn princi 
1 dienemigos.. Sincivimicidacanlezurculpacon 
dicitgloMTinl.fimercesó.culpaEcodema vide 
um de Caflso.ad quafliones quas ex hoc inferi 





A 










4.1 fi mercesf.conduGtorfaloca, Gea. 


vbi Barr. $b. 
devfiufinéntega Sin l.1.8óLi Lois de 


:s.$.conduttor.£f.cod, omniacnimce 
pus habentScnis patjjsuranfcunt vniuerfatub fole Es 





cjusinimicos d: 





lud judicivarbinio £ howinum peritoruna 


in 





biglo.8c.L(Ímercez.$.conda y 
dor Tico. 5 antencaturfcarpere Si purgaresegeros, Sol 


undi. 





mdeinannis con a 
ve fuéas percipl 
de 








clefaflesterio + 





rie, vt hic8cin.l. 
is$inauchen 














pecular. 
inpiima conil. 


exis Euenonswe y 
barnol. Be Par 
1%, qued limita 


.. 


Quinta partida, 


¿Kinteltigequandoconduforipobit imputariculpa mala cuftodic, 
dirca rem locatam:quiacum haberetinimicos licernon fui culpa cau 
tiusdebuiccullodire ve dícitpradid glo(Tñ vero propter hocadhi 
bercrdiligensioremcuftodiam  Sradhucdamonimillacameltabini- 
anicisnontenereturavteltdementediet glolf:éctenenc Ioannes de 
Emo. ScRaph. 

Cuma.SPau. — cia queouiellencon el* ,tafaflen algu- 


ese nos arboles!,ofizieíTen otrodaño enla 


dto. de ver. — heredad. 
cos. ff.cómo. : 
8c.l.feddedás  TleyVIH.Porquales razones es tenudo de pen 
no.fillotita. charo mon,la cofá aquel que la tiene arren 


dadaologadafife perdiefyo femuriclfe. 

















A 
ES 





> A Cuelas porfimifmo* ocn 
vegial gía fu bellia, o encarreta 
Sájo en naue, prometiendo de 
lenar algúd ome,vino,o o 





ds.culpe. de ¡ERA 
a lio,o otra cola femejante,enodres,o en 
«pon. (Eo. E 

Hd alcollas*o en toneles%,o pillaresde mar 


$3 £concl.Secus — moloredomas,o otracolafemejáte de 






fltas:(ileuádol de vn lugar a otro, cayere 
porfuculpa, ag llo queleuare, e fe que- 
brátare,ofe perdicre tenudo es delo pe- 
chor.Masfi cl pufiefle guarda quíta pu- 
dieffef en leuaraquella cofa,o [cquebrá 
talfeporalguna occafion, fin fu culpa, 
AS bo eftonce non feria tenudo delo pechar. 
so quobno-  Otrofidezimos, quetife perdieTe, o fi 
tardepromic-  femenolcabalffe, o fe muriclfela cofa 
rente aÑo aetoiefea enn e 
acta e Metouicle alogada,alguno poralgu 
idem fiinimi-  naoccafion, que auiniclle finfu culpa 
cita effer pu delyafsicomo 11 fuelTeficruo,oalgúabe 
blica, L Taña elle E ¿ En 
Jtemquericur, UH dc muriclle lu muerte natura 041 
S.excici. IE. fueflenaue,c peligrafle por tormenta G 


acacícielleso li fuelle cala ele quemalfe, 


in prin. 
picor 





















pentelponade : 
ibiisal.titola. o fuefle molino ,clellcualfen aucnidas 
7b Eombalecipte derios:o por otras cofas qualefquior fe 





vesofi excide  Mejantes deltas Gfeperdicfle,o fe mu- 
vir eas tenetue — ricfle, portaloccalion£como lobredi- 
oa chocs,qnó leriatenudo dela pechar, 
$.cóductor. fE. 
co.nequepoteritvento euulfasafportare.Lin fiandem.$. pe. f. deu 
refiíciwvideloan,de Plateinrubri.C. delocario.pradio.ciu, 
lex y 11. 

3 Nontenetur onera portansde fraétione velperditione finon fa 
culpa:necteneturdeinteritu conductor vel de perdicione vel deterio 
sationemilidecafa fortmito(e obliget:velmora feuculpaprecelit ca 
fum hoc dicir.Habuitoriginemiila lex 4.1 merces..quicolumná. 
loca. 

16 Por fimifino. Vefaciunt Indinoftri. 

2d dedleollas.Quafialiicoll. 

ellificdiétiátenendo. 

náta pustioJe. Inf merces.5.quicolumná.fEeos 3 quaita fimpra 

ef dicirar.culpa aurea abel f ommia Facta fanc,que difigentifsimas 
quilqueobferuaturas eTec:sbigl.dici fperlatiui pro politiuo poni. 
écidedicic Azo.C.co.inllmena.coluszwvbi Scdixicvel q incellizarar 
inconduétore diligentifimo in (uis,Sciftud videtur approbareí 

$ 8 Gocafion. Non enimvenitinhociudicio cafs for niudicio. 
Coloca.Bctfco.Lfi merces.vismaioraSilmaritusa dol 

6h Ecomo quierque acacfriefe.Addea.liquisfandumio princi 
vnicodecommodato.£%.Lzcitadupra cappartca, 

7 1 Grardange.Vtin.d.l ¿ita dupra caparira.Scibi dix 

3 k 0 Porfu culpa, Adde.lyvideamusysei hocadc.$.finadEco. Bcvide que di 











































Teo. 8c.c 















mE lesorros 


o iLcadaañoHocintelligcbantlaco,Butrica.8 $: 


P € Cumencadode 


q Crorquenonfrco porel 


xiind.lzaimadupraca. parta. 
ElexlX. 


aoludices curia vel Regis officiales £ magiftri docentes (cientiam li 


beraleso,habentesannuacimn(alarium certumá Regeciuitate vel com 
muni fi poltquarn ofticium co: peruntexercere moriar: 1 totiusane 
nifalar 


el quelatouicfle alogada.Fuerasende  rum heredi- 
E ri bus debeís(e 
porcafosfeñalados. Elprimerocs, fi aduocaras 4 


quandologolacola,fizo talpleyto có clisnenlo vel 


el feñordella,que como quierqueacas ¿alias 


[ciellePdeiacofa, quefueffe renudo de dum laboris 


lapechar. El fegundoesti ficiefetardá- ligan, 
E vel (i vult to» 


gai de tornar la cofa alfeñor mas que — cum falarium 
nondeuia :edelpuesde aquel tiempo, — facianecioshe 


cla denión E sedes — ince= 
que gela deviera auer tornada fe per- onu impleri 


dicflc,o fecmpcorafle. Eltercerocs Xi h.d.Habuitor 


porfi culpa acacfciolle aquella occa- ns Y 


fionporqfepierde,ofe muercla cofa. — varo 8 extra- 
ordi.cogni.8e . — 
9 Ley.1X.Como dene fer pagada la foldada alos: — de Nata libe, 


herederos delos alcaldes,e delosabogados,e 1 “Um hartos, 
z gates amtepenulta 
delosotros meneftrales fi fe murieren ante — ¿o de condi 


quecomplan elofficio. obcauládaci 








Os fudgadores dela corte 

del Rey!elos otros oficia- 
om de 

7 les defu cala", c los mae O Machos Aden 

PE ájitros de las fciencias” que — yerbumenam cúalis. 


hunialariosciertoscada año“ delRey,o — deiure cómu- de varijs 
del dealenacibdid ovilledel niglo.Gdo8, $ extrae 
el comun dealgúa cibdad,ovilladel caer comuni oracogra 


queouiere comencado de vÍar P de fu terhoc ¡pcede 
oficio cada vnodellos:maguerfemue- "ein pollito 

15 cuiufcique cis 
ra delpues, antequeel año fe cumpla, — vicatis condu- 


deuen aucr fus herederos todo fu fala- Lo pro certo 


A ERES s falario ad an= 
riodeaquelaño, bienafsicomofilo 0-  núvceltgiin 


vicleferuido,porrazon deaqueltiem- - Ldiemfáo. 
s . fede ofi. afTel 
po que vío defu oficio, quanto quier o inifiv 


quefca. Eftocs,porquenon fincopor — no.$.item cú 


e -  quidáfloca, 
eli decomplir , edefazerloque de- io 


e us $. 
ua, mas poroccafionqueleacóte[cio, — mus. ff devara 
: E diextraot.co= 
quenonpudodefuiar. Mas fi algund oe 
. cóiterdoét, 
d.l.diem fanto.SvideperLucá dePen.in.L.1.C.de primipilo.li-n. 
lex de fu caja. dde f.Code deme Seproteto. ib. 
infacris.8e.l.vnicuique.C. o.fcrinio. 8i.Ly. 
Ipofl duos,Cade aduoca.diucifo.iud. 
¡(ta tamen.l.de confuctudine non feruatur,neque iniudicibus neque 
inoficialibuscurizpprincipis. 





































1 0 ¿gefirosdelas ciencias, Approbaropinayl.in.l.1.£-diwus (de varijs 3 





8:extraor.cogni.in elo.magnanstibivi,perBar.col.fi.verfitertio car 


fu.fed credo de confuetudinenon feru: 





cumsquidama loca, quando vnapreilaciotanqum erat facienda pro 
roto amncilecusfi plures,vequia pecfimulos mentes erat flauta pre- 
Ratio:quiatunctran(iuitreretad haevedes folú preftacioncilliusten- 
fisjinquo decedicihzc tamenlimitatio corumimpugnacar ab Alexo 
Eclalinad.l.diem fanéto.vbi Alex.col.5.£ Iafo.col 32. vi. Lucam de 
Pennain.l..C.deprimipilo.ib...vbi ponir verbalacob.Butrica. 

.. Quidfifepreparanicécin cafalicito ncipirfer: $ 
vireperlubQliruram.vi.perBar.inxd.ldiemfunticavbi Alexan.colv. 
6.8u78cvi.Deciumconfi-70. 
ratio colligiturex.l.goperas.fFloc.fednó 6 
efTecfufficiens de perfe.nificóiú fa cumcafusin quo loquiturvbi ha» 
berurrelpe(Pnec ditad praemiú relpedulaborigiled Exrelpeéa 























Titulo. VIM.De loslogueros.. 





tatis, Se fcientia Ecintelle£tuslecundum Barinas Sodinus:fde var. 80 
extraorucog.vbi lacédiflinguicini(la materia. 
4 Algun abogado, Notailtamil.quialitet decidir quam glo.£kBar.di 
ccbantin [1.5.diuus.fRde var.Gcextraor.cogsá glo.in.l.pe,C, decó= 
divobcaulam.nilidicas;quodifta.Lintelligaturquandoab initio non 
fait conuen= 
tú de certo lan 
,tunc eh. 
rbitrio 














abogado*pleyteaflecó dgunomeque 
razonafle porelalgú fu pleyto:maguer 
ayacomieagadovel pleyto, nondenea- 
uertodo el falariost1 nó razonalle todo 
el pleyto faflaq[caacabado:ante dezi- 
mos, quefife matictedelpues , que cl 
pleyto escomengado, q fs Hetedéros 
desen quer tanta parte del falario, uan 
to fallaren enverdad, queauiamercÍci. 
do,e non mas. Pero li quificrendar o- 
tro o fcafabidor, para razo 
narel pleyto, faftaqueferacabado: dez 
uen gelo refccbir, :ecftonce deuen les 
darsodoelfalario. Ello mifmo ¿zimos 
delos mencftrales,Gpleytcafien algúas 
obras,c prometieren delo complir,por 
precio cierto,quefi [e muricréanteque 
lasacaben, quedeuen auer fus herede- 
ros,aquello que ouicré mercfcidocllos 
enonmas", Perofitodo el precio qui- 
ficren demandar, deuen dar otros me- 
EEE neltrales*,tanfabidorescomoaquellos 


puter cú dide  quefinaron,queacaben las obras. 
masfivke.que A 

e diclio ade 
uerlativa S fia 
pra locura ell 
tario cer 


















pros cin cet. 
to (lario, ve 


receprus: 


G Ley» X.Como los orebxes,e los orrosmeneftra- 
les fon renudoS de pechar las piedras ye laso= 
tras cofís que quebrancaren por fa culpa,por 
menguade fabiduris. 







' Vicrenfelosomesalas ve- 
das moftrar fabidores, 
decofas ,quelo non fon*, 
de manera que fe figuen 
danosa losquelo non conocen, c los 
ercen:e porende dezimos,quefalgun 









Lo ¿uquicur de 
Fatario-onusn 





mosibiporprecio cierto. 
l.Barto imu<.lasudiuncol y verlicn.vlteriusquaro. 
retarlibi falarium conuentun) 


42 
pro Ecfadtispraparamintis ad opus; KIERA 
Anifox maga frngenseenerar deca fort cad pla 
obligauitis:tenetar deculpa /elimpericiasnififeperitum és fine culo 
pa prob: ico dealijsoficialibus 6 medicischirurgicishowiná 
éciumentorubn errantiblsculpa velimperitia, Szlimacurdániin 
ralibus drbis 
wrio pericori 
Kdelabuncos 
tumá,l hem 
querimurig. (1 
géma.f.loca, 
Ulre lo mp to o 
/on.Cuipaciñ 









orebze,relclbiere piedra preciofá deal- 
gúno paraengaftonarlaca fortifa, ocn 
otrácolaporpreciocierto:ela qbrátalle 
engaltonádola,pornó ferfabidorídelo « 
fazcryo porotralu culpa,G dcue pechár 






NEL par ef Gquisigno 
la cftimacion della abien vilta de omes sat aleucsare 
buenos econofeedores deftas cofas.Pe  Ftiresl.lulia- 





A; , . musiin: 
ro fiel pudiere moftrarciertaméteque  fideadi. ¿pe 
nóauino por fu culpa, queera fabidor E € e E 
tin da 





deaquel mencfter, fegú lo crantlos de- 
masomes q vían del comunal mente, e 
que el daño delapiedraacaefcio por al- 
gunatacha queauia cnclla:afsicómo al 


arufex vÉ 
afferere le pes 
fitumovcin» La 
fi gs fundá. $. 


cellus.verficol 





Abel Gafeh quisvicalos.8e 
gunpelo, oalgúa feñal dequebradura a 
quecracnla piedra:eftonce non feriate $ videteri 

nude de la pechar.Fueras ende, fi quan Poe perú 
do larcicibio, paracngaftonar,fizotal amen 8d 


pleyto!có el feñordella, Gcomo quier 
que acacfcicfTesfi la piedra fe quebrátal- 
1c,G el fuesfe tenudo dela pelas cds 
que diximosdelosorcbzes, fe entiende 
tambié de los otros maeftros,edelosh 
ficos', deloscirujanosk, e de losalbey- 
tares!, e derodoslos otrosquercfciben $ 


ligentia,quam 
aéts regrie (a 
cundum Bares 
quévidein.) 
cumqui. $, fi 
<piftola.fF. de 
Furtis adde. la 
27 Ld5opato7. 
segun locrana 3 








. Habeshic que 
precio", para fazeralgunaobra:o mcie  peritia regraé 
zinaralgunacola, fierraren en ella porn arifice:ná 

mofreq 


fu culpa o por mengua de faber. ñ 


4 Lez.X1. De los falarios querefeiben los mae=  Suflicit coistiz 
Sires de fusefcolares por mofirarles lua ficas . Su a 
que los deuen caftigar de manera glos 15 lin Docs foca. 









Efciben los macítros fala- A 5d 
riosdefus elcolares , POr cunaiodede 


moftrarles"lasfciencias:e ai a Tino 

Ñ h 7 alpleyrove 
afsi los mencítrales de fus sola a ? 
primero, 8. 
Ja1.ticu.as.partita y¿8cque nora Alberic? g* 
-deofprafi. 

debentcremare,fecare,vol ollaextrahcselinemá 5 















Selicuti. 











incafitin quo cocpiiTeecaulam age 
, bomagucrayaconiengado collígicar g pradixi 
fiapraia gloproxima. 
€ Me nemmasoldemtenetglofin primaopinioncinA.Gvnos$.ktem cum 
quidenuElocapperillamcexr.quam approbatibi Barto, reprobarao 
pinio.dequain lincilllusglofl.que fait Azo.C.co.in flumma.colum 
Svi.arrádem tenenteminad.l.15diuus.verfiafliso primá. 
extraor.cognie 
efirales. HocnonitacxprefTum memini me vidiffe de tu- 
vi. S£acital, ad fimilitudinein,€ de epifco.Stcleric,vtlio 
as fuperueniens Fenol Ces pertabllias 
tum: fic quando fiperna .. Scadde.Linterdumn, fecundore= 
Iponfo. T.deoperis libesto. €cvideror forte limitandum quod hic 
eilerelectainduflriaperfone x quodindubio prañi: 
nterartifices.fT.defoluñio,Scin lege vnica»$.ne autem. C, 
decaducistollendis. vel dic ,Scmelius, quod Siliellercleétaindu. 
fria perfoncrin caía morús , vehic, poTer(ernireper fubfitacum 
aqueidoneum.arzu.diótarum 11,8 1.quifquis.C.deepifco, Sccleri 
ne foneíi aliud dicorctur haredes mancant cum danino opera ce- 


dato parentumvel cognaceramintirmiyucina.cien6 ib. dorill. Jn pote, 
8% incurrunt irregularitarem (iexciacifione adufione,velpod 
quamdantiofirmofueritlublecuta morswvcip.c.ua ga dehomiciX sita 
per Specol.tituade legarofub rubricade difpeníatione.y.iuxtascoly. bra. 6 
verle exercensartem chinugiz,£e, ¿cum les 
dbeprares.Nominantarhicifiwmarefchalión coniundlione ad me- quenituy 
ibi tamen dicitglo.qp gquiparanturobllctricibus imc-bi14+ 61.16. 
as faciolfinaio fi prin.C.comin.delega a 
md Precio Licitecrgo medicusrecipitprecium,proconferandafanitate , 
maple bl poa den oaorquáa 
retium. dlex,X1, 
amSicximmoderata difciplina moriturvelladicar diftipulos : 6 ele , 
berienetur magifleradarbieriuwn indicis Scbonorvm hominum : 
fecuustenerur de morecad eflimationt $: damna:fivgra deteriora: be 
teneturad damba Es deteriorationis flimarionermab.deHabuitorú 
Led € quecunque.5imagilter.H.ad legemaquisbcdLiicm que 
sur fiquis.Mlocat 
 Qrormefirarles, Intellige pro labore 8e honore vt in.ciudicosa.g; 
. Ror:glollin.d.cyqui Nluderucadem camí. 8.9. 













































A 











Quinta Partida. 


3 a Utealmente Nonigiturdoftordeber legere ad pompam 8: oÑlentatio 
nemuled ad profeétuia Eholarium.vtin.Lvnica.£ibinor.lo. de Pla. 
Cc ttudijsliberanvebis Romzlib.11. Sedebesleaprage pro ingenio 
difeeniam,coporter quee E 

3b Acefiger Dollunt ergo magi caltizare diftipulostimo tenentur, 
vehic,ócvida 
aj sin li, 
Spcrgloia 
<aullus7. q. 





aprédizes para moltrarles fus mencfle- 
res, porquecada vno delos estenudo 











avbideparés lA a ee 
us Secoileo de enfeñar le mente?,e de figar?,có 
pisécdeprala  meltra,aaGllosque refciben para cfto. 
is E maritis Pero clte caftigamiento ,deucferfecho 
Scdñisin fama E 
los glofl-in.c.  Meluradamente”,e con recabdo:de ma 
ficut alter. neraqueninguno dellosnon finque li 
ice Be fiado,ni nocalionado,por lasferidasgle 
adde Alexan. — diere fumacftro:eporendedezimos, q 
PS fialguno cótra efto fizicfle, edicfleferi- 
40 Uoiferade- — daaaquel q moftrafle, de que murich 
mente. Vin, 





fe,o £ncaÑletifiado fi fucrclibre el que 


















seceptor E E 
Ea Aquila: relcibicrecl daño, deuecl macítro fazer 
vidincapsel  emiendatde tal yerrocomo efle a bien 
byrerleho= ña del íadead 

ES villa del judgador, e de omes buenos, 
ita quericur Efifucie fieruo deve fazer emiéda a lu 
$.item fallan? 





feñor, pechádolac/timaciondclo que 
walia,imuricife de la ferida:clos daños 
elosmenofcabos, quele vinieron por 
eftarazon.E finon murierc,cfincarc li- 
fiado,dcuclepechar quanto fallaren en 
verdad que valia menosporéde, có los 
daños querefcibio porrazon de aque- 


f.loca.Sinac, 
cam voluaras 
te, delenten. 
EXcominu, 
5d 8 Emiendas 
Civilicerintel 
Lige ad dam= 
numnonytca 
pite puniacur 











PIO Maferida. 
8ib: Florian. 





fed anracione 
culpz punict 
crisminalitervl 
tea damaun? 
viderurq non 
periótal. quie 


A Ley»X11. Coma los que tiñen La fida,o cédales 
paños porcoJafabidafon renndos de pechar 
eldañoque ay viniere por fo calpa. 

$ Edao cendales, opaños deli- 

[ínoo otra colafemejante,relci 

é£ biendo yn omedeotro, para 

teñir,o paralauar,o paracoler, Gdfpues 

quelo ouicrerefccbido, lo cambiafle a- 

fabiendas,o por errága, dandoloa otro 






di ad iudic 
8cbonorum vi 
rorum arbi= 
triumm.Scidem 
<f de mente 
Florianiindid5uincipitli magi 
mifimaenon porel! criminaliteragi.fecundóm Bald.iral quis non 
dicamtapere. C.decpifeo,Secleridiveróculpa efleclata, icucio. lin 
lege. ff. ad.l.Cornel. defica.gloftamen in. l.refpiciendum. $. deline 
quunt fadepoenis.veluircontrarium , imo quodratione culpar 
Ms: relcolbin venias quis peniendas cicle Sceneciha 
Barto.perillumtext.6.l.qui des Tdeincen.sui.naufraedobettamé 
fecundum: cum miéius puniri, S dehocell bonustextinal,ffortul- 
to. cod.titul «deincen.rui.Sec, Bald. ¿ndl,data cnera. columna,y. Co 
quiaccufi.non poffuntadiflinguit, mod ancleuisculpaefl comnilla 
1 Infaciendo, Epuniturcriminalicer:ancin negligendo, 8 tune nen: 
quia msiorculpaefl facere,quám omittere.]. iculus. Sede prateriis. 
if. devfufa.. proleuifsima vero culpa dicit quem criminaliter non 
ri Sc videcurprobar in diLiforcuito. Sly ades./Meod, 8 lib 
bi Bald. notabile verbum quod punietur culpaleuis poena pecu- 
jaria:mon autem capital. Abb.tamen incayy2.cc Jumna.decon(li> 
tu.aliter diffinguit, Fclicerquod aut proleni velleuiiua culpa pos 
quispuntei ciuliter, Sctuncprocedatprima opin. Bald. £Cyn. 
n dit. quis non dicamtapere . quía levisculpaleuiter ell punien» 
da.c.cum diledti.deacculacio.Scillum diciceflepropriú cafim dic.la 
qui edes.autnon poteltpuniriciuiliter, vt quía non dedie damnum 
alicuia(ed alitervenit contra.l,$e tune procedercontraria opinio fci- 





Sc quiaratione culpa levis vel le 



















































licer,vtnedelitamremaneatimpunicam, puniarar criminaliterpro 
modo culpar. Sita procedar didt..refpiciendum.Schec opinioAbbe 
facismihi placecio culpalcuiGima, vtin dida, quizrdesed in cul» 
paleui videtur quod etiam (i poiepaniri iuiliterin refartione dame 
si, adhucpro modo culpa puniatar criminaliter poena pecuniaria, 

velalialeuiyve 
8: notarBald. 
fiquisnó 





enlogardelo fuyo, of perdielfe, o fe 
empeoralle ,rompiédolo, o dañádolo* 
ratones, o porotrafu culpa, tenudo cs 






cleri. 8 





de lepecharotro tanto, e tal, tan bue- colfidE de 
tarefecbi gi-Se pro ln 
nocomoaquello que auiarefccbido, o dl idad 


Incflimaciondello, abien viltadelfad- PE 
gador,cdeomes buenos, quefaben de- 
flascolas atales. 


¡pa vale 





bitrio iudican 
tús 8 bonorú 
virorumavtfic 
referator tam. 


Y Ley.X11J.Como el que da afletada fu nauc a o 
tro deuepechar el daño de las mercaderias, € 


ad da ¡me 
de lasorras cofis quefeperdievi por fuculpa. quam adal 


quam ad alíá 
pocnam cri 

nalem leuem 
feu pro modo 
culpa, 8 ade 
deBanind.f. 
Mode priva, de 
Kids, A proce 
detrelariodá 
nú 8 punido 
criminis exa 
dem infanda 
1. quos tetra 
hi.C.fiaduer- 
us liber, vbi 





«f Fletadaauiendo algú ome 
haugo otro leño, para na- 
ucgar, fidefpuesqueonicf 
DESaa y) fermetido en clla fus mer- 
cadurias, o las cofas paraquelalogo el 
Señor delanauela mouieffe ante, que 
vinielle:cl mactrof, que la tenia de 
guiar, non feyendo el fabidor de lo fa- 
zer, o cllando y cl macltro, nó quifiefle 
obedefcerfu mandamiento, nin feguir 











pS A at, Bal. Kaddi 
le porfucófejo:fi lanaueS peligralle,o in canten 
fequebrantafle,cftoncecldaño, elaper — fima Fnonta 


Dberct vndefol 
vat dampum 
jetur cris 
aninaliter ye 
in di. qui e- 
des. $e hocelt 
addendumdi+ 


dida,queacaclcielle cnaquellas merca- 
dérias pertenelcen al feñvor de la naue: 
porque auino por fu culpa, porquefe 
trabajode fazerlo quenon fabe:poren- 
dees tenudo de Ja: pechar a aquel que 








A A . ¿lo Abba. € 
Iaavía aflerada. Ello mifimo dezimos — ota q quan 
que feria fiel feñor de lanaue meticfle — dodelistinon 
las mercaderiasenotronauio,quenon ppt dn 





xíá principali- 
erstunc hi celo 
fee dolus, licer 
adíie culpa, 
mon veniealiqua pornapuniendas ittiturin alcerius 
¡uriamprincipalitor vetradie Bar. um cumincelluin fa 
prin.Sin ¡Scaddead pradiéta que dixi in glo(l an 
tepesio.l.ntita sarta. 


fuelle tan bueno, como aquel queauja 
alogado, facando las delafuya, fin La» 










UiexXIZ. 
30Sutorlotorveltindtorpannoriitenetad arbicrió bonorú virorum de 
perditidisiur deteriora imatiós fui culpateu murid rofura có 
igctis.dHabuicoreñiflalexá.).fi quisas. qs vitulos.$.Jocae 
€ Ebuñandoloratanes MocinducirBal.polt [acob.de bello vifo.in.1 
queritur.s.fifullo(undeilla fumpra ell) Eco,contra És neratoresnó 
caen nds enoros delatan (vereis pol lcola 
de Bellovito,S:contra bibellos (cholavinm , 8: cótrarmtores Éicurato 
ves Guferiprores de quo perBar.inla.C.de aurileguslibr. 
Uilex,x1 11, 

20 Domious navis fine voluntate magillricam gubernans,teneturdezr= 
fimationererum: perdicarmuenaniimperitia periclitanteride ahí 
quemercarorisfcientia de voluntate de naui locaraia aliam nó ira bo- 
namnauim mercestraniportanira.d. 

£ CelmarfiralNon cnism fine magílizo ingredienda e(tvía, qua quis nó 1 
eflingreflis.c.ficlericacos. 

y Usilanane, Pexit mauis que non haber adminiftratorem feu mag e 
grúsvehic ScinLiceo quericur.g.(imagilerfEcosvbiBal, hocne ae 

sioía 














































| 








Titul.VM.De loslogueros. 


32 Gain feglazgr.Quidficoionicordic quód tencturnanicularius, ctiam 
fiimidonearamauem ral alifer merces.venotat glocin.d,Licem que 
siturSaperl.fdeyíaK habita. 

dex, XIILL, 
3» Teneturlocatorvalorum fraftorum,licetignorás de perditione vel 
deterioratio = 
me liquoris Mi 
Senoraiecon  Diduriadel mercadero efiníu plazera, 
uetorfedlo=  delg la auiaaflctada:G fi aq!nauto, eng 
cor pales afsilas metielTe,peligralle,aLfe or della 
proper her= pertenelccel daño,e nonal mercadero. 
amm mortife- 
sara mile) 
non tamen ha 
bebitíalarium 
locacionis. h. 











G Le). X 1111. Delome que alquila a otro tone» 
leso Vafosmalos, e quebrantados para me- 
tery dino,o olio,o otra coja femejante. 





dicit. 

¿Dion fueifa Oneleso otros valos ma- 
bidor.Speciale losqbrantados, alquiládo 
efthoc indo= vn omeaotro, parameter 
Jijsviciofis, fi- . 3 
uclocérurfive pe y vino, o dlio,o otracola 
védivar:quia — femejáte:l: porculpa de aquellos valos 


tale vicium de . “Le 
fc ECU fe perdicre,o feempeorare,relcibiendo 


di eS mallaboragllo q y meten, ftaquel que 
PECES lorelcibcaloguero,non es fabidor, de 
3n materia di lamaldad de losvafos, quádo loslo go 
oe tenudo csel feñor dellos,de pecharal o- 
5. ité quí tro,eldaño, ccl menofcabo qrefcibio 

fciensfcóm. — por culpadellos : maguer,que cl feñor 
Pee e no fueffelabidor" q erámalos,o gra 

1def vendate Y abidor?, q erámalos,o qbra- 


vein.Lxeners$,  dos,celtocs, porq todo ome deuefaber 
fedfivas. fade 


aÑio.empr, E 
3 Uca De Eporendedezimos,que logando %vn 


vendentevi. O mea otro,mótes,o prados, parapaftu 
6455.02. para ñ + 
ue xr. Tas de ganados,o de beftias, ftaquello q 
aw Paítores ha- alogo paraelto ha malas yéruas,q mata 
bentes falariú. llas] desa 
cligane aquas 0 cmpeoranpor cllaslos ganados q las 
éxpafcuacom — palcé,fi cl feñoresfabidor áfto,es tenu-" 
imodola Sed Jo delo dezir paladinaméte, od pechar 
al otro cl daño,cel menofcabo,quel vi- 
nicffe porla maldad de aquellas yeruas. 
Mas fiel feñor nonfopieffetal maldad, 
eftonce,nó feriatenudo de pccharle los 
daños ninos menofcabos, mas dezi- 




















nó probetex= 
culanturpafto 
res: liprobent 
certisindicijs,velaliter Scjurentdamnúnon fi culpaaccidiTe.h.d. 
y e Usirecibenfoldada.Quando quisrecipitmercedempro cultodia , te- 
netur de leuifsimaculpa.vtin.l.qui mercedem.vbi gl. Sc Bar.ff.co, Se 


Azo,C.co.in fumacol.3.p Pau.de Caftin.d.l.mercede. 6, 
.£ o Acuciofos.Cómendatar diligentia,yehic.Écio.. pillas. 
tem.s.(ciendum.ff.quzin frau.credito.SProuet 


at, hice 
lau 











ignobiles,Sc Ecclefialles.9.quodcunquepoteft facere ivanus eua,in- 
fanteroperare.aliquando tamen de peraccidens nimnia dilizentiano 
cetyquiaquie ell leuisculpaín minus diligentivelindultriolo,pote(t 
efelataculpain magisinduftrio(o ,vtadducitBald.in.l.que formui- 
tis.col.4.C-depigno.aftio. ; 

38 Ucnardarlos.Debernágypaftorvigilate,Ecnon dormirecircaculto. 
diágregis.vtin.c.oporter.81.dillin.Beficac habetur in Píal.1.o. Ecce 
nondormitabit.nequedormiet,qui cuftodiclfracl. Latratuenimaca- 
nú, 8cbaculo paftorumarcédifine lopi.43.dif.in prin. Efñizass.cap. 

4h uc pafis Vado Domicin perio leon Esrclicia a ap. 
dicitur:ve paltoribus]lGael, qui pafecbane femetiplós, nonneyi 
a paltoribus pafcuntur lac comedebatis: Se lanis opericbamini,8e 

_ > quodcraflimeratoccidebatis:gregem autem meñnó palcebatis. 
51 de alas fergnes, Siergo quisleget alicui paleua pro gregibus fuis des 








fics buena,o mala, aqllacolag aloga*. * 


uma erbitas 
Vidillivirú velocé inoperefuo, coráregibusftabir,neque critinter 





bebuntarfibitampafcua li; bema,quam 8 jua. facil. dius, 
fede vlinSchabica. pla 

L Grechar.Refarcirezergo pallor de fuo quid ex fuanegligentiaperdi 6 
tur, ficurécprelatus, qui paticurcem ecclefo dbi.veh 
incap.quicunque.z.quell. 4.gl. in capaplacu 





feribi. 





AO k in.c.exprelen 
mosGnonledcucdemádarelloguero, humano 


ninelotro,nonestenudo de gelo dar. - bi, de pigno, 
E $ adde glofÍ. 

, in.c.quanis. 

Ley. XV. Delos paflores edelos otros omes $! descgadur 


guardan ganados fircciben Joldada dellos para L 6 f prezeve, 7 
guardar los como pechen a los dueños deilos, los abes hic y 
d de Es Din m quiteneturad 
daños queles inirenpon fuenlpas o 
TE Altoresootros omes q guar- — liberarur 
¡dálos ganados, firecibéfolda paro Ms 
Y das, delos feñotesdellos, por — debuie culto» 
guardallos,dezimos Gdeué feracucio-  fireoni ea 
fost,c fe deuen trabajar, quitopudicré — fua amis 
enguardarlos2,bié:c lealmente, degui quod X ds 
fa: 15 fe pierdámin recibidaño denin haa 
gunacofa,por mégua delo q deuécllos + Imper 
fazer, e dcuen lescatarlogares cóuenió- e 
tes:c buenos:do fopieren q fonlas mas — legatur 
bhienas palturas”: e buenas aguas por estEdelega. 
EE 2.8cio.luí quis 
do lostrayanfegundcóuienealas lazo cx argétarijs. 
nesdel añoi:tales en Gpuedan eftorcer E e 
fin peligro del frio,e delas nicues delin spas 
uierno:e delascalenturasdel verano.E non fabicie 
los q contra elto fizieren: non poniédo a 
y tal guarda como fobredicho es ca animaliú:nifi 
quáto pudicré tenudoslon de pechark atada 
ES a 
cada vno dellosalducño del ganado:to  ratiraris , vel 
doel daño:cel menolcabo qvinicrepor a 
fuculpa.E fi porauéturaalguno dellos Pata cue 
dixcre:que quídocl daño auinoenlos  Nodierecepil 
ganados,que nonfue porfuculpa mas £5 animálias 


. fed cauía con 
queponiendo y toda u guarda quepo 














































dudtionis pro 
dia,acac[cio el daño:cquenonle pudo “ptes aliquod 


dota 1 Jucrum: tunc 
cfcufar dene leroydo:e fiprouarch por faficeret pba 


algunas'" feñalesciertas”,o en otra ma Ye o 
nera %:c furarc ( alsi acacício P:dene le orbe 
ne culpa fua 
cuenifTe.vtin.d.$.Imperator.fecundum vnam leétu, Se tenentloan. 
delmo.SPan.de Caltin-d.S.(pecies.Syid,perAlexan. cól.158.vola 
2.vi.l.i creditor.vbidoéto.C.depigno,adtio.8c..1o.xitua.para. 
m a Por algunas. Vid.loan.de Placio.La.Codenanfradib.u.Sin.l.quo- g 
tiens.cod.titu.1oan.de Imo.Pam $ Alex. in locis de quibusíopras 
ULseñalesciertas.V elatiquodin regioneillacoanno tertia vel quarta 
parsanimalium quz grezatio pafcintar mortalitate perdita ef, ve 
in.l.quodad prefens.C.de murileg,lib,n.vbi Bart. vel docer figna 
infirmitatis, quia dicitanimal fuile morrutin veluti fcabiem, que 
vulgo dicirursoña, vel virolasinifiip furicin culpa non curando, 
velin non (eparando (cabiofam onda grege.curelecandar.24.q.3> 45 
diftin.cufedillud.in fine.Sc..qy,c.fernr, Oltédiretiam perfigna cer 
tafi docer de calu qui venic finecius culpa, vein vi hoftium, impera 
aquaram,velalias,vetradir Barsosin.1.iquisexargentaris. verliciar 
verohzredi.fEde edendo.vbicommuniter Doéto. 
o fo cnerramanera. Teltibusvelabiis generibusprobationum. 








e 








10 
P Cacaciio. Etfic non (ufticerer ad docendum amifiioneza fine ya 


culpaiuramencum paltoris folummodo : cum enim pañtor tenca- 

tur jure adtionis £: non oficio iudicis, non fufficerer probatio 

'erjuramentum folummodo.vtnotat Barto.jn diéto verlic, anvero 

jaxedi.d,l.(iquis excargencaris, Scprobatur in diéta.l.ficredicor, 
Partida A 





e 





In nonre. 
eltolanti 
18,libr.6. 


Quinta partida. 


C.depigno. aio, Scin.1.fi.C.defidcinftra.Scadde Bartoán.1.(cire 
; fufticic.(F.de excula.curo.vbi dicicpoft raynunsqp vbi quis 
cx contrata non porel probare calm fortuita per jura 
mucocum,Seglo dnd ¡perverbo lacramentum. Stade Ange» 
ind.noneltiucile.f.de culo, reo. (perglo.quzincipicá cultode..qp 
femper pra= 

famicur pecas 
perdicam cul 
pacultodis ni 
Íl ipte prober 
oppolitum $e 
oprobátepo- 
terit per verio 
fimiles conies 
Auras fed an 
quando dan 
mel mia 
nimum (lares 
turfolo palo 
sis juraméco, 
videcarqpficá 
palto: eécho= 
mo bonz fa- 
me pro quo 
Difacir.l.46. 








valer porlo que prouare,e furare non 
lo deuepechar. Fueras ende,fiel Señor 
del ganado pudiere prouarq le auino 
porculpa del paltor.Cacftonce, nonle 
deuedar lafurad. 





ULey.XV1.De los macftros que roma destajo 
elosobreroslubores o obras por precio cierto 


quelodeuenpechar fi lofixjeren falfamente. 


= Eftafos tomá alas vegadas, 
y A] los macftros, e los obreros, 
Luores, o obras,porprecio 
cierto". Epor cobdicia de 












titug.liba6or 
na lasacabarayna, acuytáfe táto q fallan 
count laslauores,o nó las fazé tábuenas como 
ne. Code iure denjá.Eporédedezimos,q fialgunore 
deliberá. y in 





cibiere a deftajo * lanor de algund e4- 


minimisexpe OS , 
.Átilo,o de torre,odecala,o de otra cola 


fis neceffario 


fadis circares  Cemejanteze lafiziere cuytadamenteLo 
* hreditarias $ 

ccedatar here la Énllare de otra guifa,de maneraquele 

diper folú ius 


TaMenta o. 
Urrenarecjura 
reSedcurcon 


derribeante que fea acabada $, quees te 
nudo a decabo,o detornart 
al feñor el precio,cólosdañoselos me- 
no(cabos,quele vinieron porelta razó. 
Ef porauctura noncayere la lauoran 


ba 





Emol 
mic contra id 
quod haberur 
iucapa2.deprobadic,q deberintelligi quádo nó probavitplenc,fed 
perconicóurasyndenimiran ias deca jurar lean qu 
aberprefamptionempro fe,non dicitur probare, fecundum Barta 
¿Code fideinftram.Scinre haf.£falib.10.Scideo qñad plenúia 
tencionon probatar'locuse(tiuramento. cita deber limicari dirá 
capar.dxinterministenes Dom deiura,calum. lib 6. £cle + 
quitur Deciusin.d.ca.in.2.notab. Seficiflaliterareferendacítadid 
quodíupra dixit,qá probatper (ignaznon quandoteftibus plend ¡p- 
Daretyvel poteftdici q quando fubelleraliquacaufanon credendi te 
Ribus,adhuclocas fitiuramento.venot. Abb.Scalijin.diót.c.. de fe 
hocrelinquicurarbicrio dudicárts fecundum qualitatem cafe per 
fonarun,vtaliquando vltraplenamprobationem exizac juramétín 
yy D Dar lejura.Ex quo enim 38tor plenéprobarculpam» non eftlocus 
delacionijaramenti rationeconieétararam,quasreusin (hi fauorem 
adduxic.Cumenim probationes int direGtocontrarix,ffandum eric 
probacioniadtoris,qui plené probauic,$elic eiccafuslegis pro didto 
Barto.Scdoctowin.l.admonendi.colum.1rverfica.quidiaftor.fEde 
jurciurand. 


































Ulex, xxr 1, 
30 Faciensopuscerraptetio quod fuiculpa vel Éilltate antequám per 
ficerecur corruit,teneturad preciam Ecincerellz led ipoftquám elk 
perfeétum vocar dominus aliosmagillros quidicuncopus falificacú 
velerracurn,tenetnrrofcere,aut pretium rellituere Bcinterelles(ed 
dicunenon ciusenlpafed aliacsula cormptú,nontenetur.h.do 
1 € Mpreciociento. Deilto prerio deberfibiprouidere de alimentis quan» 
dinoperaturScnon potell peterefiumprasalimétorum á conducéce 
vltrapreciumenifialitor(ehabeareófuerudoregionis.vtnor Bari 
Gnóforee..libertus.col.pe.venfuquidergo dicemus.f.de cond 
de.Balin..libeni.C.de oper.liberto.col, 4. quod procedienon Colú 
fivniuer(alicercerto precio opus afTumatur: (ed exiam li condudtio 
operarumfiatad dics,vel mentes, vt eltde mente dodto, $e fignanter 
Bald.in dict.Lliberti 
2d ocabaragna.Nonen 
gemus,vcaliquid matur? agan .c.póderet,gow 


























priecipitanda funtopera:(edtemporcindi 
tundehicreproba 








turfellinantia ficut Bcalias punitur nimia acceleratio tutorisín ve 
dendisrebusminoris.Ltutor qui repertorium.$.fi curor.fdeadini 
tuto. Scaétus faétus percuratorem latir quod ell crearas Sciudicis 
decretum feflináter fine caul:e cognicione interpofití, l.magis puto. 
$.ne palsimff.de reb,corú,ScadducitPer.de Ancha,confi,$.incipit 

+ vilisdiligenter 


: 7 ¿ts Be a/litas 
tequeferacabada,ecntendierc el Señor isScdiieBal 
dellaquees falla: oque non eseftable: — dusin.l.iqua 
eftonce deue llamaría omes buenos e 




















ex foeminis. 





Icéth. C.defe- 
fabidores ,e moftrar les lalauor, cfia-  cund.mupto 
quellos omesfabidores K entendicren, — Fllinanta el 

evidensmalo- 
quelalauores fechafalfamente,ccono — ramorñargu- 


mentúbcinig, 
sas oía precia 
picar vircusan 
oca, Se 
perclidta 
ovialolia 
c.16 in perpe 
tum.24+4 
e A di 


fcierél que el yerro auino por culpadel 
macítro , deuclarefazer decabo, Otor- 
narel precio con los daños e losmeno- 
fcabosalfeñor della fegund es fobredi- 
cho. Masfilogomesfabidoresque ila- 
malíen para ello, entendiefíen que la 
Jxuor non era falía, ninera en culpa cl 
macftro:mas que feempeorarade(pues 
qua la el fizo , o entretanto que la 
fazia, poralguna occafion ” queacac- fuí, promhbi 
fciefle afsi como por grandes lluuias, puta y 
oporauenidasdeaguas, oporterremo — taliterg opus 
tos,o porotra cola femejante: eftonce ee 
non feria tenado el macftro de larcfi- fue. recipias 


! fue recipiat 
zer: nin decorar el precio que ouiefle — mercedéwnicá 
+ recebido. 








£que 
dofealliinxie 
ad compledú 
op?ad fofam 





¿Ptoto opere, 
¿mepro linga 
lisdicbus, gb” 
operebsvt ha- 


ley. XV 11.Quales denen fer las obras que — $ inboles 


persenefccn afaxer alos mac/lros a pagamié 





le $loca lo- 
1odelos feñores. ca.Sbibide 
cla.Pan. dCa, 








£ Acuytalamente IdeQfelináter.vt dixi.3.itavt opere prius fadho nó 4 
deficcaro, Sc vnito fuper adificabar,vecito opus. 
y Useaacabada.Ercriáliopus fit perfect ticorm 
in.Lan:ii partz.Sin.l.oés.C.de oper.publ. quieliceeJoqui videant 
inoperibuspublicis,Sicaibi doéto.intelligie:eñidó videtor in seis 
Acijspriuatis ex ratione pradiStarú.ll.cúpreftmantinera dirá tp? 
opere diproviio magi có que aa milicacinprias 
ficutin publicis.vndein dubio fi ná cófter de cal fortwicozex quo o» 
puscormuit vel ep aliasacciditfine (uaculpatenebitur magiller intra 
dictútspus,Scnó intelligasillá.lvelle, plante opus perfeétú parte 
* opetisellicéta opus corruat< indiflinéte periculá lie códudtoris, fed 
qávitiooperisvel (ui culpa idaccidileulccusi cafu fortuito. veelt 






































texvin.lomarcios.E.co.«inel.Scideo haefitatur.ff.deverb.obligas. 
h (o de tomar. Non enimprarcile cogicur ad factum.L.i quisab alio.f. 6 
fi.fF.derciudi.l.Ripulacionesnon diuiduntur,fE.de verb.obligati.vi 





dequardixiiufracadem pact.titag.l 

UDenellamar.Etlic iplapars,vthicvides cligit peritos : fed dic q de- q 

bát eligiab vtraqy parte,vcin.lhiacediétali.$.isilud.C.de fecú-mp. 

8clinóconcordétiudex cliger.venor,Bar.in.La.$.1.M.de ventrciolpi 
cig.X Abb.quévid.in.c.ppoluilli.deproba.col.4. 8 periófsimi (úe 
allumendi.vid,Ba Erámo menke(Fdefat homi. 

k Gomesfabidores.Credituriflis pericisinarte.vehic £cio auch. denon 3 
alienan,$.quodautem.colla.1.ybihabetar deiflismechanicis,fiuear 
chicettis.Scin.d.c.propofuili.vbi late per Abb.8cFel, de pbat.écia 
esfraternitatisadeftigidis Sc malcti.Scin.c.quia indicáte,de pracripo 

1 ALE conofeleren,Quidíi difcordenezdic flandum elle peritioribus, Jices y 
alijexcedant nuzuero.Bald.in prima fTorum.con(ti.in princip,colún 
pe.verli.fed quid li difcordant,S Abb.in.d.c.propofuilti.deprobate 
coly.quid autélimedici difcordér,ant vulows fitmortale vel non,vi. 
Bald.in.c.1.quib¡mod.feu.amic.S Deciun confi.415.c0 lt 

m Corcefen.Concord.l.maritus.£.Li.eod. Lex xNTL, 19 

ve Tenetur dominas foluere pretiñi magiltro qui opus promifit ad do- 

mini placitum ficerc,licetip(e dominus dicat (ibi non placere, fivi- 
orura bonorumarbitratuopusficbonum. Irem ficondudtor ope 






























Titulo, VMI.De los logueros. 4s 


risconwenitcum domino q opusefferfiso periculodonec diño opus 
lacuerit,(i operecófumunato dis dicat (ibi placerg vel monitusáma 
Pp P' P 
illso hócdectaretnolitdeclarare fi poftea adificiuma cadar abíque 
Vicio operisnontencbiruramplios magilter.had. 
1 2 EDezimos.Concorcom. lin legein princip. cod. 
2b Loros dede 
mos, Concor= AN 
dolo ¡Leyteana lasvegadaslos mac 
fiprias, ftros de fazer algúas lauores, 
Ho secano: 24 aaluedrio delos feñores ¿llas 
. diziendo afsi,que farian tal fauor que le 
col.q.veríiwve — pagaran della, quando lavieren acaba- 
teria. E E A 
je tener da.E poréde dezimoss, queel macftro 
Licee fub hac quedefta guifa deltajarcla obra, fi lafi- 
a zicrcbien c lealmente, e clfeñor quan- 
fepericulisdo  dolavicreacabada, dixere maliciofamé 
necop*áloca e a A 
a te quete non paga della:por retener le 
anteapproba- Cl precio queauia deauer:oporembar- 
o garle de otra guifa,quelo non puede fa 
mora appro. 201. Ca clpleytodetalalucdrio¡como 
bandinon te es fobredicho , fe deue entender delta 
nebitur deca- i ñ S 
Tiforcico, guila,queelfeñorde la obra fe denepa 
cundá gl gar della, fibienfechafucre, fegund fe 
d.op”,ffreo. — pagariandella otros omes buenos cfas 
mififpecialicer o deb Mbid 
sscipiar in le bidores. E porende frlosomes fal bido- 
ericulicaas — res, aquefucre moftrada laobra dixcré 
ea que nose Juecsbuena, non puedecl (eñor portal 
pleyto embargaral macítro,ninretener 
leclprecioque Je auiade dar, ante dezi- 
mos que cl juezdel lugar le deucapre- 
miar que gelo de maguernonquiera, 
Otrofidezimos* quedeftajando algúd 
Sl 2» omealgúa lanorfo talpleyto, quefara 
qñexprellere y : ES 
cepicintepes LM lmorental guila, quepor qual ma- 
culácalustor nera ger“ fepierdajo fe derribe, fafta q 
añ quo cala el eñorotorgue Gfepaga della, fea a fu 
etíam fiveniar E 3 S 
de matuta tel, poligro,fiquádol2obra fuelle acabada, 
tene de cali» dixoffe el macítro alfeñor, quevicfefi 
fepagadella,i ello meticile poralonga 
miento, que la non quificlle ver ,o la 
vicflc,enon quiliclfedezir,que le paga- 
uxende, feyendo la obra buena, 1 dea- 

























Lopas.cu. 
Jusinteciovideturliceeloqu 
tangarcifex,quía ex hoc. 
par Sci fufcipiacir fepericalamex 
vepathamaliquid peca 
cognofcere debueratmareriá ze 
raipfiusrei non porerarícolpiabíquefradto 
fusaccideretnon proptervi ne gin 
Jias cafufortuito;quiatunccum ex natura con 
tur deleujculpaatisoperarar padum pt 
quz verba Pau. de Cafl.ficintelled! Bic lin cas 
a huius.L.virio fal adifició córrueretymagiller q fufcepitin (e peris 
culís, tenebiturtune de talicafi,licetaccidarvitio (oli, dequo alías 
nonteneretar.veia.l.6££co.quia poteft hocimputari fuz imperitig 
£ecusGalio cali fortuito acciderer,veluti terremota,vel vitempelta= 
tissubimihile(l q pofieciimputariratione fuximperitig, quod no» 
3 taad limitatiopem.l.fin.ffco. 

4d CoeliacfroEáleviGima,gave dixiin g).$cedentide tali teneref, 
8cnotahic q calusfaperueniésnó liberar á poena pracedétis culpa, 
ve Benotrbarnperilliitex.icórraciofenfuia. Li prius.fEeod:6 coll; 
ge cxjam húc qymora locatoris in approbando opus, nonliberarcon 
luftorein culpa fcedenci,qdfacis ed pbarurin.dLb prius.vbi gl. 


qpvbigslocar o] 
dele 
cur de cafí foreaito, 




















Jeuiffimaculpa. 





funtnoran 

















e Uscpagafe.Poftapprobacioncerzo operispericuligefHlocatoris, qui $ 
approbauit,SMiintellizas qí uiepollapprabationd 
Jacultodia di vel cala 









turcondudior 
ll . approbetione 
derribaffe poralguna ocafion,quenon non obítante 


quellafazon adelante fe perdieffe , o fe 


feciidúBar.in 





AS 
maldad dela obra,eftonce el peligrofe — ybivi.tl.quas 
riadel feñor,e nondel macftro. Otroli allegar. 
deri el feñorle pagallecdela sena rgelo 
czimos,quefiel feñorfe pagallee dela sn Fico rpe lo: 
luor, e defpues que otorgafle, quefe * catióis hicódu 
Ml 'sauadella:fe derriballe,o fe menolca a 
alle,que dende en adelante, feria el pe Gádio fiper= 
igro del,e non del maeltro. pd a 
ey. X V 117. Que la cofu deme fertornada a fu dedaplo Sede 
feñor cumplidocÍ tiempo del arrendamiento. . dinisacishad 
E Cufufemor Et y 


5 ¡Omplido feyendo el tiem- * siamiédas 
¡po delarrendamiento,o del le glocatr 









Nene loguero, deuefer tornada la de 

cola queafsifucfledada a fu 

feñorf. E fipor aucntura fuere rebelde aid 
a ! vñvicqdiorl 

el quéla tuuicreS,non la queriendocn- > ligeqñ fundar 


tregar, alsicomo fobredichoes, ffta _ 6 in cótada 
: = Jocatióis: ec? 
que fucffe dado juyzio contracl, deue ¿84 agaradi 


latornar delpues doblada, aaquel que. one in re, feu 


Le reh védicatióo 
gelalogo,o gelaarrendo,o a fushercdo ciar ng 


ros. Otrofi, quando algund menofca- - faciésmétione 
bo,auiniere,ca aquella cofa, por fu cul de córaftulo 


ña jols tico 
pa?,deuclopechar. deherprokas 
Se). X T.X. Comola cofa queesarrendadaoo-, de dio, Etlia 
¿ligada fépuede Vender a otro. .. cetinprocella 
E 0 cóNiarerdelos 
Viendoarrendado algund o- * catiónesnó ob 
3 Sado rotro.caliohe  tinefébyinot 
meoalogado aotro,cafao he as 
S4rcdamiéto,a tiépo cierto, fiel Fa quis códu- 


feñordella;la vendicreiante que elpla- a a 


zoleacumplido,2G1G ladel comprare, inprn. fadin 


bien puedecchar della Kal qlatiencilo- fito. :sabbage 
gádal mascl védedor Ggclalogo,tenu o Es 
docsgtornarletátaparte dellogucro'*  Alex.cól 4. 

d vo,4.co.ta fia 

E Gruuiere.Ex córra Sta. Jocationis Gueficipfe códudor,fue cias har a 

= res.vtin.l.condudtores.C.co.Stin.l.nonab re.C.vnde vi. Gt de hare 
deintellige.£. fuerar(ciens,lecundá Bario.l.non abre. 

h «porfi culpa. Ventrenimin hacadtione dolus Bclatadkleuisculpacó 3 
guétoris.Liniudicio.C.cod. . lex, XIX, 

0 Emptorreilocatepócexpellerecódu*toréañtep*nifaliud cóuenic 
iotereú Scveditore,vel nit fuitlocatio ad códucétis vitá vel pro fe E: 
heredib”,Sqreprorexpelliccefiruitcivedicorfalaió pratacpi 

1) radios Idom lersueso vello alo paricolacécc le egols 
fuccelfor(ingularis aontenetur(larecolono 
Lnihil.s.£.KEdelega.t. 

k dzchar della. Sed gd fi nolitexpellere ,an colomus teneatftare loca- 2, 
tionicúfingulari fuccefforezdic q nó.vt.l.quifanda.f.confiue códu 
xceritad modicúrépus,fiuead longú, quia aio perfonalis competés 
Jocatorinontranlicfinecelsione in imgularéfuccetfore, (tame ciler 
cefla aétio,tunccogeretur (tare.vedeclaratibi Bartol.quem (equitur 
Toan.dePla.in.l.cognonimus.C.de manci.S colosfibast. 

1 €alogadaJdemdic 8h eferemptorfeuEtaum. fecandum Bald. per 3 
texabiio.l.6ifandam.inprincip...Jeftu.fEcod.tita. 

m € DrlloguerosSed an tencatadinterelfe vltra hos 
fimerces.5.1.££locasScel,nibil 5. An. Hidelegar.a.hrenerBarán, Lem 

Partida.y. Hi 























































.cod.l.qui Fandi 























¿videror pficpen). 4 











y 


PA 

















Quintapartida. 





proré.C.co.Alex, 


¿Je liofamilias.5.(viri quinquenió.fE.foL.ma 
trimo.Alberán didt.l.emprorena.Cszodem.cumenim venditor po= 
tuicreleruarciós coloniin venditione,Scnó feciciultumel, vetenea 
turad omneinterefle coloni vel inquilini 
$ a Cooscafos.Addealiamin.Lfin.E.deiure fi(cisfcilicetin colono fifca» 
L,ne fileas te. 
acatar ill ad ; E 
fterefTe. 8cide quanto tiempofincaua que fedenia de- 
dicisLud.Ro-  ll2aproucchar. Perodoscalosafon,en 
maánecoleliz 
fingulari (uc- 
cellore.écinl.(ilio.5.fivir.fF.ol.matri.có eccleñía Scfifeus arquipa» 
rencur.yrin.L.6.C.delacrofan.cccle.Screner Barto.in.l.cognonimas. 
C.demancsccolo.lib.11.contrarium tamen tenct Alexan, in fiecel 
forefingalacieccloizin.d.5.6 ¡colanc ec 
clesinquale fundátBare.£ Roma Alexan.q ibifolum di- 
citurciuitarem Sc ecclel le feo autem nollaibi Ge 
mentiosvnde cum tono ciuitaris.neque 
Rabiturcolonoeccletic,adduciceriam quia fifeus haber privilegiam. 
tacite hiypothecz,l2.Cede privileg.6(ciaquod prinilegiumnon repe 
vicucinccclefia.fecandú Bald.in rubr.C.de privileg.fici.Scinad fo 
pio diftocarsci Romani fació que dicitAbD da esenciales 
<g.de ¡udiwbi gencraliter dicit «p eccle(ía gaudes privilegio fi, Se 
uodnotarglolin.ciandicis.(uperverbo iure minoris.deinint 
Hnu.vbi dicie q eccleña vricur tureimperij,allegaró.i min. 
denonalienan.colla.1.vbitex.dicit,gp impccium ecclefíanon mal 
conidificucad dieras ota Dl proc pera: 
foluto.tE.deiurefilci.vbigl.extenditad ecclefiá quodin illa, difpo» 
niturdeffco,ftlicet q procuratoreccleliz non poBir habere fideen 
depretio,ficneneque procurarorfifei, Abb.eciamin.d.caudics.col. 
verfia.notainfertex didtoilliusglo.p puilegia tributaimperio có 
peruntecclefia.Sccui cofimpliciter eranfie Francife, Balb, in trat. 
preferipol..43.colum.g.verficu.quarto quzro.facitetiam quo dad= 
ducit Lucasde Pennainrubr. defoperindittolibraninquelt.illa an 
ficut terra domanij feu corona regi fantimmunes á (uperindiéto 
(queddicitucalleniacioaliquorum non valen (olucretrbuca fs 
calia Eclupesimpolicio fuper alios vicinos)ancriamterrz ecclefiaflá 
cxlenecclefiaram pandeant cal immnunicates 
Sed adhuc credo verái .nationem Alexand.Scecclefam in hoc 
non ganderc dicho priuileg 





























































¡nia nullojure probatar generas 
lites<cclefiaimpgandere debere privilezijsfifci.$cAb'.in hocloquitur 
excapite Scnallumiasallegar.Se ad.d $. (1 minus. refpondetur pl 
quiturinalia materia, «quod illetexr.probetcontea Abb.cum dicit 
non multam differt. defi text. voloie non in ommibus aquipara 
Squiadaravinftantiavbinon zquiparacar ,vedixicAlexand. (ci 
cetin prinilegio tacica hypocheca,Sceriá quialicecfententia lata cón 
srafifcumindefenfam define fuo aduocato non teneatsvcin.l.non 
intelligivor.s.diuus.(E. dejurefifci. contra ecclefiamtamen , que ha» 
berprzlatum gcnon eftviduatapaflore,tener fententia, Si non de= 
fendatur,neque cius procuratorcompareat.vtin.c.ex liveris.vbiglo.. 
8idoéto.deinintez.relt. Scin.c.fin.nefedevacan.ScperglofTán 
prafes.C, quomodo £cquádoiudex.Qvedicirlafo.in. $.ex malefia 
«ijs.colum.9.in(tirudeaótio. quando lex parificar duoscafis in vna 
materia,non ficextenlio,quando fumas in diuccfa materiaab ¡lla, ia 
quafaétafuieequiparacio,vult ergo quód ita equiparariofifci $e ec» 
cleliertantamprocedatin cafibus exprebisiniurez non veró regul 
viter.hocetiam tener Alberia.la,C.quibacaufapign.velhypo. taci 
contrah.facit etiá ad hoc,quin dubio cum ecclelia non reperiatur p 
vilegiata,vcituriurecómuni.vtin.c.1dealiená.feud.quéad hocalle= 
gatdalicainl.1.verfi.munc trarfeamusad perfonasteflantiú. C. de (tn 
crofan.eccle,£ Alex.conf82.col.1.vols.neg;glo:Hl.fiprocurator: 
$.1:in veto. Coluto.fe fundacio equiparatióepredidtaimo diAGillP 
1extenditetiá ad minoré.Sceftrario fecundi Bartin.lá diu pio. 

fed li emptor.fE.de re iudica.quia fifeus,minor,ecclefianó polluntvé 
dere,niliex caufa,ftilicer vt credicoribus (atisfaciát, caníamnon ad 
impletprocurator habendo fidé depretio Sclicratio illíus diéti non 
eltrquiparatio ifcidk eccleliz, «LY ene ergo q emptor non tenerur 
fare colono ecclefie.adde Curtiú fenioréitacontulentéconfil. 10. 
Addeaiiú cafum,vbi empor tenecur llarecolono vltra caluméikci.. 
uádo empror poítemprionem dixitcolono, valo q lic femines, Se 
dentado has tacitévideturfecille pagtú colono de (ládo locatio 
nú,vec(t de méceglo.fuperverb.tacito.8cibinor.eá Alberin.d.l. em 
prorá.Scallegar.hicéquaericur,s.q impleto£loca.Scdicitita de fadto 
obrinvifle,adde aliumcafum in colono partiario,cui(ucce(Tor finga- 
Jarisflare tenetur Cecundúlac,Butricariúiin.l.idemd;E.profocio, $: 
Albet.in.d.l.emptoré.vbi contrariú tenetlab, de Bello vifo. 8:Spe 
cula.Iicerdubidinsicu,de locaco,$.1.verífed pone locauitibi, Sec.S 
Alex.insd,$.ivirin quinquénium.mongtur,quia color? pariari? nó 



























































haberiusinre nequín feudtib?quonfajab eo fintpercepti,l.cúin pta 
mellem.Scibiglo.(F. locasSt probaturin.J.f fur, ff. de víufruct. 
8cfruftus perfecto córradtnempriónis(pedtácad emprore.1. fraétas 
€.deaft.empaneg; colon” habet prionaléaftionécórraemptoré: 
illanó tráficin fingularé fuccelloré.d.J.emptore.5.1.6.5.61.Hade con 
trab Ar 
cdin-d.em 
queeclarrendador delacolaarrendada, - proré.col.z.te 
non podriafer echado della maguer fe — net hoc dicós 
qu pilloan 
no ¿ colomus 
feminauir Sfecielimpons ¡tencbitur fare colono nó vltra. Sctenus 
Bald dicitproillo anno,videt q debeatintelliziita q ftudt Já perce 
pti:aliasnegz pillo anno tenctar (larecolono partiario li 
Tumptuscolon? pollecrerincrefundú,donec decise Me 
gaaliasvediftñ elt colon? muilúius haberetin «$e quía ve die 
<elo.And.inaddizad Specin loco fapraallez.inadditióclipverb. 6 
(eii vigore (tacuri bona Bannici deberérpenio deltrai. 1 color 
JuicScfeminanicpradió, Sc fruéts ene pendentes tépore beni ¿des 
firuécarnóobltareiure coloni,cúad bue fi diifindi, Sline 
parsfundi.lfruttus.Ede rei vendica.Adcealiumcafum.Cvbliocón 
tradylocacióisinteraenirer hypotheca bonorú pro obleruá: 
Aus fecúdú Bar.in....5.quodauté.if.de fuperfi.Scin.d,l.emptoró.Se 
3n.de5i vir.vbi £efub dit Alex.q ¡fla hypochecanó operabié,vt 
tor Pcife tenearur lare colono, cihypotheca bonorúfit accelforia 
adprincipaléobligarione q folidaturad in «dl. fun 
viñoblatotali interelTe p emptoré poteritexpcHlerecolonú,ve Sefuie 
de menteBar.in.d..emproré.tcibilarétradit Salic, Ecfuicfententia 
Hhco.Butricadin.d.1.( merces.$.t.conSchocfatis placer Scell dé mére 
ña dostorú.Aduerte eñquia' [o.de Ana.in.c,fi.col.s.verf.gd af 
ne plativices fizas,8cc.dicit núvalde notabilevesbiyfi ele 
«pficolonvelinglin? dicatjemproriluaintere(leperfencrarcin 
















































































locatióe, Xideo vale rélocacifibiretineri,neque praredicalindinter 
efli.fed (núinterelTe clTe manercin locarióe.ptúcnó poteritexpelli 
cñi ud intereflealiteribi nó pofitiblui niñ patiendo e vé locario 





ne.adducitai hocal,6 credicor. 


5.fiEde diftra. pig. quiatunc demú 
sa agédo vol reflituendo,q6 
18cindntta hypothecaria: Se 
qb.mospig.velhypo.fol.$cq(i 
Nñexpellere qacracobliga 

porpcife cópel 
dividácur, verficel 
abaliguo reproba- 

















deverbrobli.«l Et li 
nóctedo hoc fuí 
fentiircótrariúsná nó intelligúr de interefle volítario colon, fed de 
dáno veiinterelTe,qd veré Se realiter fentirer,qd ei fidaretus (bi ta» 
lis dom? vel fand*:ficucille quécódoxity% relarcirecur bi aliud Gd- 
ci intereffe,qdin vericare pratédercenócrpo flandú elfercius ca 
pitofz volíítari,Scad mocina Ananie facilis rio. nam.d. Señal, Acre. 
ditor.proceditqífuiefadta pmifiio de nóalienádo vlerabypothecá, 
veftacin dicá Seno fuflicerer folahypotheca,ve ibipatet. ¿ga diuer 
farócftin emptore Gin locatore,cod3q; véditore:gavéditorten 
finó védiderar,£códuttoré expulifferattióeperfonaliad patient 
vipmirrat fui locacióc,ve phafin.c.fi.Scibinor.Abbane plativices 
fuas.intelligado verbúibi pofitú fide data.iypromiGióe finciuraméto 
faéta Sega licutveditorcópellifpracife ad tradadú,fic Se locator,cú 
emprio éelocatio cildéreguliscólilant;vin.l.1.(Eco.En(tit. coin 
inalicer fi códuétorvelitpátagere ad interelle.vtin. l. excóduéto. 

c.$i.Eco. Sad pdidtayd dixiex.cfineprala 
i.delocato.5.pofti.el.2.verf.gd firé locatá.$ 
Balxio.Ltiquisdomú,in prin.JE.co.vbi bonustex.inempror¿verónó 
ñ ficas obliga leo pórexpellerecolonú,G fuieró.d.l.empro 
ré.C.eo,k proba Ñ ¡econtrah.emp.S véditione Sctradi 
tionefuéta p locarorá,nó pofsitcóuenixi,vefcile Marer locatiopi,cú 
ihocnóficineisporeltneSc. permi . pomitvedere.folú ergo 
'manetperfonalis obligatio ad incerelle,8cfic hy pothecareípedncin 
protisnó opegbiairlpeG ies aétio plonaliscópete 
ac.velupra dixi.notatiip fi interneniretpadtú denó alienádo rélo 
catá,duráte téporelocarióis,8 Locator obligat bona fra, Spec 
domú,vel firm ú 






























































locarú p obferuária pmillorú,qptúc cú venditio fic 
nulla, vreltcalusin.d.l.creditor,5.£i,(cdm verá licerá. ell eriátexio 
tapontsliteráin.l, :a.par.(de quano fuie memorRod.Suaá 
cómerduo.l.poltréiudicatá.(up verb. lascumplades, legis ordina= 
mé vbi laboratin (irudédo veram literá.d,$.creditor, elle, nullá elle 
venditione) tencbitur talicalu emptos (tare colono, (ed vercótins dí 
cam,cilin eúnó tráfieritdo miniú,vel aliquodiusin re nó poteritex 
pellerecolonúsvel inglinú, ita poftaliostenet Alexained.S.(ivir. 
glicerpolt aliosibirclatos vifacere vim,p (páliterfand”hy potheceé 

















Titulo. VU. De loslogueros. 





sederé Sefinon Ipáliterhoc fat: (ed fat eñalis obligatio bonorá 
ve voluicidem Alex.in.l.qui ablenti..1.fEdeacqui.poT:S: Rodes 
Serbio peritadaeniceanen cunnon polllacllalós 
gnari tario dinerficatis inter (pecialem  Sgeneralem hypothecam. 
Alioscafus vltrapradiétosaddeveperAlexiak Dodtoón.d.sul vir. 
«Dodo, 
emptorem.te 
sigi fupra dis 
«fos.vealiqua 
adderéque mi 
hiadditióe di- 
gnavifa(ir, Se 
anfuccellorin 
maioria tenea 
tur flare colo- 
no. vide que 
dixi.fupraco- 
demina. 
Ga UFI pleyto. 
x hilo pato 
oritur lus exo 
cipiendi con= 








vendiciTe.Elprimero cs, fi fizo pleyto,a 
conel vendedor quando gelavendio, q 
nó le pudicffecchar della,al q la touicife 
logada, fafta que el tiempo fuellecópli 
do,a quelalogo.El fegundo es, quído 
elvédedor la ouieffelogada,paracnto- 
dafuvidaD,de aquel a quiéla logara, o 
paraficmpre,tábien del, como defushe 
rederos.Capor qualquier deltos calos, 
nonla podriacnagenar,parapoderlec- 

di con- char della,al quela tenialogada, o arré 
¿uo a quía — dadarante dezimos,que deue ler guar- 


pi.agum. Lre  dadalapoftura. 

feriptú.$.tina, 

f.de padis.1: 

Gimercedomas fi fdeai.emp.fecandamBald.in.d.l.emptoremán 
ci: quiin hocapprobar fecundam opinio. slol.ibi.(lper verbos 

-licerSaliibiapprogetprimam: fed quódconduétor polsitexci 

percfatisprobaturin ifScLin vlciovisverbis.cuun dicit,deue (er guare 

dada lapoflura,6< clarius hoc hodie de jureregni procedicítante. la je 




















Inno.re.. — titudelasexceprioneslib..ordiaqua incipic parettiendo, Sic. 
elbl.2i. D asu vida. Quodemeltad vicádicitperperaú.vein. JE. profocio. $e 
só.libr.5.. — inlocationead viram.notatgl.in.5.perperua.1o.quelt:s.Sglo.in cle- 





ment.1.dercb.eccle.non alien, quidtamen finon e.Jerlocatio ad 
tam conducentis,velpro (e 8cfuis haredibas,ve hic dicic, fadta e el 
fedad decennium,ScvltrasántunecoJonas vel inquilin? pobicexpel 
Jiperemptoremiglo/T.S: Doéto.commniter dicunt, quod non in 
d.Lemptorem.Scia.d.$.6 vir.calisnanque condugtor habeciusin tc. 
vein.l1.5.quodauremsvbiBart.dicititacómuniterceneri.f.de (uper 
ficiebus.glo.in.14.AGager vefliga.erinirenión vtile dominigan ex 
taliconduétioncadlongum tempus.vtprobaturin.d:$:quodauren 
ait.Scprobibirusalienare,6 locacád longur tempussincidit in pos- 
*namprohibicionis:ytBar. St communicer Dodo po(iDin,tenitcó: 
traglo.in.l.codicillis.5inftituro. Edelegas2.nifidn táli condudtione 
fiatpaótum,quod nontran(eatex talilocatione ad longú-répus vtile 
dominium:namtunchon tranliret.vein.l.cum many (ata.$.(in.(Ede 
contrahen,emptid Toan.delmo.in.1.i domus,5:fifdelega.sa 
cin dic.5.inflituto.Bal.in.c.m$.aut fi libellariosin 4.quibus mo.fen. 
amit.quo cala (aluari poteltopi.ylosin dic,$ánfticuro. E Sed dubium 
xmihicibjanperiflam.l.paritz reprobetar ¿lla cómunis glo(. $ doét. 
fententia,cumenton temporeque it. ll partitar condice facrúr ion 
erancopiniones (uperintelleciuad. .Ifina.quod 
diceretur modieum tempusin quoSipfe glo.variauerunc.nam glo, 
dic.$.quodautem, voluithiocrelinqui iudicis arbitrio. idem voluit 
glofáin clementi.1. in fi.de rebusecclef.non alien, Stin.co in verb.nó 
modicum.cod.titu.lib.6.Stin.l.fin.(E.(iagerveétigaygloff.vo luitcem 
pusnon modicum dici decenniym:quz ell communis doftorú fen= 
tentia, conditores hnuius, l.aduertentes forte ad varietatem opinio= 
num,que eranttunciemporis,nonclegeruntillam Opiniones: fed 
quód non modicum tempusintelligatar, quando ad vitamconda- 
centisfieret locatjo,8(icnon fufficerer locatio ad decem annos: fed 
quiaparam fido inventionibus meistu cogita 
3 € Uouardadalapoftura,V ulvergo,quódtunc precifetencatur (lare cos 
lono, neg; fufficerer(iofferatimtere(le, quod notaad eaque dixiin 
2l.mag.qdlocatorpracile cópellerur ftarelocationi. 4 Ze. XX, 
20 Conduétortemporefinito locationispradijraflic pertresdies vel 
plurestenensillud ,videtureo anno reconduxille tanto pretio ficut 
3nptzcedentiinvrbano autem fecus quianon foluienióprorataté- 
porisquo plus ftetitrefpeétu anni prarrerit. Sc elb ratio diuerfiratis 
quiainrulticis poflertalirempore dimirtere fandum quodillo anno 
non fieretibicultaraón vrbanis autem quandocunque potelt Locas 
re vel feruiginm habere»hoc dicit.Habuic ortum á.litemqueritur.fa 
quiimplerofí.loca. 
1 d dsomejente, Nor.ergo habebie locum hac difpofiio inrebus mo- 
bilibus,vel fe mouentibus,velutifi conduxi equum pro decem dic» 
bus,¿crenui viginti.ve dicicglo.in.Litem quericurss. quiimpleto. 




































$ Uentiendefe.Siuelintptedia 


45 


eod.imófacitfartu: , vcendo eo pro tempore ampliori, fecundo 
glo.ibi,Xteneteciam Barto.limitans,nilicredatdowinuta perwifa 
Tom velnilialiiscquus illefólicusetTerconduciad vecturam.Bald, ca 
menibipo.l lacobum Burrica.vul: quod iv dubio prefumacar habe 
xe volantatem domini prupteractumprecedens.qued bene not 

Sed an habe> 
at locum lila 
l. in Jocantib? 
operas fuasad 
aonum, velus 
ti in caltella- 
más, vel medi- 
«is, vel hisqui 
Jocant operas 
feas ad callo» 
diam fundis 
Baro.d.$.qui 
impleto. Scin 
L.fimora.fE.fo= 
Jut. matrimo. 
tener quódnó 
per rationes, 

















Ley. XX. Como la cofa que fuere arrédada fi 
aquel que laarrédo la tumieresres diaso mas 
dejpues del plaxo es tenudo de fincar enelar 
rendamenso,porotro año. 


8 Ercdad de pan,o viña, o huer- 
tta,o otra cola femejante Í, re- 


E Uniendo vnomedeotro arten- 


dada, paralabrarla c efquilmar la, fa 
ftaticmpo cierto, fidefpues queeltienr 
po fucrecomplido, fincareen ella por ration 
tres dias£,o mas que la non defamparca a vide. 
tí quem 


aquel cuyaes,enciendefeS,q la ha arré- ibi fequiene 
. Paulade Caft. 

- vale quodái 
cuftosremanetin cufodia eaftrifinito anno,pro quo cuflodire pro 
»miferat:quód viderariterum fe obligalTeprocuítodia fequentis anni 
mififinico anno caílrú obreleri: diño,quia tune non videtar amplias 
feobligaread cuftodiá pertext.in.d.L.iwora.inprinc.loan.delmol. 
8: Alexan.ibitenentopi.Bar.£% mihi plus placer perraciones Bartol. 
cuiusopin,polfetintelligi ¿limicariznil viera pacientiam comduéto 
risoperaruln interaeniller aliquis actus defignariuos rai confen= 
Sis profequens tempore, quod £efide mee Baro. in medir 

e soconduéto,cui claolo tempore conductionisciues folcbane foliram! 
mercedem prallare.cradirSoci.confi.i96.volu.incipit,circa prelen 
temconfaltacionem.quideainen if igaintrduosrezesvel dura 
tesperquinquéniam duracura,anfipol? quinquenniumfincin amis 
cia Scpraenefibi maruosfyuoresintellizaturligatacitérenomata? 
Bald.io.$.icem focietaremadepace conflamprimo ar ¿uit , quod fic.p 
d5.quí impleto.tandew tenctconcrariuim ni izarenoneturexprel + 
féperillumrtex.Scargu.l.ficum hermes.C.loca. p 
























e Ue srrendada.Sinedebebariolui imercesin pecanianumeratajfius la y, 


fra 
dise 





nto,velalidslitparciarios colonus,vt reñecóe declarar Bald.ia 
biimpleto,colza $ 





£ UP resdiss Nota hocquia comrasum tesébar Odófre. £Bald;poltz 


cumio.d.$«quiimplero.dicentés requiritempus Competéns Senon 
fufficere duos vel tres. Bart.ibi dicittelinquendamhacarbitrió iudi-, 
cis, dcintellize hoc,quando colonusretineret pra dim (ciente dt paz 
sientelocatore,8cíic de voluntate illius. vy probaturin diá.]. qui ad 
cercam.tE.cod.Screner Bald.in,d.$.qui impleto, 
arorun,liuercipublicawwtia dic.$. 4. 
quiimpleto.vbiBart.infecidem elfein tucoribus,Scpratatiseccleña 
rum,que priuslocayerúit:vt gorú fcientia Scpatiencia fufficiar. Écad» 
de q ¿eliinteruentat paétú, cp condudorfinico tépore condudkionis 
polsicfandum rerinere,donecfibifoluantur melioramenta, gp proce= 
derdiípolicio huiuslegis,quiaper tale pa£tum non eltfublacum ius 
comumune hujus.l.8c.d.$.qui implero.arg,coráquetraditloá. Anda 
inaddivio.ad Specy,titu.de emprio.S vendic.(ciendú.inadditione 
jocipienti deemprare,8cc.que ell in.colú.Ecin rerminis confuluic 
Soci.confi.17.vol.«incipit profequendo ordinéqueltionú.procedir 
etíamilta.l,$c(i prima locatio eflerad decéannos: nam non elt quid 
repugnetquin ex tacito confeníu locaroris,S: coloni renguetur pro 
fequentitantum anno, vt hicdicir, écfacitad hoc, d. $. quí impletos 
cum dicircum lultro.cquía milicacracioi(tius legisin illo calu ficur 
é:pro minoritempore elferlocatio. E: hoc credo verum licet Alexá. 
cont17.vol, 4.verli.r.principaliter.aliud inmuitmorusex diéto Bal, 
3n.d.$.quiimpleto.fecunda ledtu.verfica. quaro hicquidin emphy= 
teofi.Sin,l.vnica.col.12,C.quandonon peten. partes. vbidicic , q i 
aliquisaccepitn emphyteolirm ad decennium,finito termino nó n= 
telligicur renoualle cum agatur de veili dominio tranferendo Senon 
de mogico praiudicio,yt eltin cafi dic.5.quiimplero. ná Bale loqui= 
turdetacitareconduétioneemphyteolis pro illo fequenti anno, Sc 
fic detrilacionevtilis dominij,quod ceflacincarlocacionis, vbinó 
poteíl dici quád pro fequentianno tranfear «liquod domini 
































fortectiampolferdiciox gencralitateifiuslegis,non diflimguécis,an 
primalocatiofuerit in [eipús, vel(ine q in omi cafygoxtali tacita, 
A 


Partida. 


























Limita. 


¿o Limita. 


4olimitas 





Quintapartida. 


confenfisinducacurtacita reconduétioin fequenti anno, cum: 
terratio hic polita ciar cali caftolicer dejure comaruniin contra: 
(quando contraétas prime locacionisfdicio (eriptis.l. aftum venon 
valerer fine (criptara(ficcommunis opinio,exponedoficlirerá. 5.4 
impletovin ibinifiin feripis,$c.motiper..lequétemabi neg; (cri 
pruram. defis » 

derantequen 














dada por aquelaño * que viene: eeste- 
nudo de dar por ella, tanto quátofolia 
darenvnaño, de los paflados. Masfi 
fucflecafa,o torre,o otro edificio ,nó le 
rizalsib: ca eltócees tenudo el q la cala 
tienclogada de dar poraquel tiempo q 
latuniere de mas:quanto y durare,o bi 
uierc,contandolo, fegúd el tiempo pal 
fado.E larazon,porque hacfte departi- 
miento,entre clarrendamiento delas he 
tedades,e de lascafasesc[ta, porque q 
tiempo quetuuiclle de mas la heredad, 
delo quedeuia, podria ferental fazon, 
que depues non fallariacl feñor,a quié 
laarrendalle,e perderia porende,la ren- 
ta,cel fruto delfcaño , mas en las calas, 
nones aísi,queen todaslas fazones del 
año fe puedcome [cruir dellas, o las 


cunt enim, q 
ex quo prim 
córradtus exi- 
gebar (eripta- 
xam, nó videt 
faétacacitare- 
nouario - mili 
feriprara fate 
8elicer ¡fla o- 
pinio(itcano» 
nizata, cómu» 
miter eñ videf 
fragile dofto- - 
Y moriuúl: ná 
ex quo prim? 
contraétus far 
é%a feríptura 
accepicfabitá 
tá, «pre tio- 
nemstatita re 
códudtio que 
ex tacigocon: 
fenía inducif 
periltam.l.Scd,5.quiimpleto,nó exigie (eripturam (ed tácum cólen 
dism ¿Sequicquid iedeiare communi ex quoifla.ln hoc non diftin= + 
xitvifapercius códitotes varietare expolicionúd.Pficoniñiiuferips 
diéti.s.quiimpletosviderar p generaliterdebeacintelligi,cumals 
cómunisnon clarerepugner ¿in viroq,caí militer ead 
facitad hoc quod Bar.X cómuniter dodtodicútin.d.$. quiimpleto. 
«plicetprimuscócractns Estas irper ipularionem adhuc ex taciro 
confeníufineftipulacione, Sicline a£hu, retro mili Ferdiéta tacita 
reconduéio:fed quia hac eftoua confideraciora cogita. 
Limitatameiflam. la quando contradtus nonfuirfadtus per modá 
locationis:(ed per vendirionisfru£tamminamlicctlocatio Se fruCiná 
venditio:equiparencur.ve in.l.invenditione,$..fFde bonisaué 
di.poli.cumilta.l.nonexprimat hocin vendisione fr 
debetexiedi,vtin imili.qudicicglán.d.$.qui impleto, iain terminis 
caner Balibiincdofios del quid liconreatis cof 8 leqalear 
Alex.conli-76.w01,5,col.1incipitvifis dubitarionibus,fed fait 
trarium,quod notatA lex¿n.L.lioflmilias.col.5.in prine.verl, ice 
fallit regula. fEfolut.mat.vbi dicir qp empror fruétuum non haber jus 
infruétibus,anted feparentar áfundo.l.cumin plures. 5. meflem. ff. 
calera: decia Idbinecais factor deidemelacolonos 
vtinchiuribus.Schura quandoque appellantconduétorem, quádogz 
emptorem (ruétuum],cefacif.de publica. veétig,Bartin¿l.cotem. 
$.qui maximos.cod.titu.dcclement.1in finde rebuseccle. nóalico, 
Balinsl.rdem.C.eo. fedadhuc fto cum Bal. cum multa dinerfitates 
pobintaGiznariintercolonú £cemprorem fuétuum, cum ad colo» 
asun pertincarculcura Gccura, Se nonad emptorem, defi dareturca- 
Ausin quo cultura óccura pertineretademproré Se penfionem foluez 
rerantatim,tunc idem ell dicédú quodin colono,ex quoinvtrog 
idem clteffcétus.visad pra dióta que notarBarin.d.l.cotá.. quí ina 
ximoscol..2.3.8to4.ff.de publica.vbividebisquando ad emptorem 
fru£tumpertinear cultura Se cura. Secundolimita relpeétu parar 
-uriónis,nam fi prima feripcura formata e(lfub inftrumento pu= 
blico habenteparatamexecutionem tacita conduétio non habebic 
paratamexecutionemacum ad hoc requirarur publica(eripenra,cum 
fcripcura debearlezi Scoculisin(pici.l.1.Fdehis quzin teta. delen. 
Bald.in.l.lezemn princip.C,cod. Tercio limita.qudd cer induca» 
turtacitareconduétio, non tamen videatur repetita parna appolita 
in locatione prima.fecundam Dinum in.Lcum parer. ff. delegat, fe= 
cundo.SclequicarBalin.5.quiimpleto.a.le£tu.adducésracionem,ga 
pa£tum poenale non informarprimum contradtum,ynde poena non 
pesitursodempenercaQionis,allegar,!, pradia. ideado. emprio. 
Quartolimira.lecandum Bartosi qutimpleto quando veapa- 
tientiamícn tacitum confen(imrequirebatur aliudex parte locato= 
vis vtÍi tengpacurcentasres dare condudlori :namrune escíolo con» 


















































































fenfinonviderurrenomata condudlio.ex quo etiam infertur per eú 
ad potellates  caltellanos, feu rurores,(emaliaoficia,qu: 
tepublicaifiponantar,vbi non (ufticieralis racirus conten?as: le 
quirancurali folenmitates.Solene enim veibideclararPaul.de Cat. 
nomina caliuwn officialiom qui eliguntur árepublica extrahi de bue 
favelfacco ¿cil 
requirár 
alique folenná 
tatesíque non 
Jutcrucniáría 
tacito confen- 
funonfit taci- 
ta renouatio, 
quod ell nota 
Dil 
Mita, quído 
ex parte con 















puede ome logar. 


Ley, XX 1. Delos que arrendaren heredados, 
o otras cojas quefi les embargaren aquellos que 
las arrendaven que les deuen pechar los daños 
finan los ampararen podiendo 
lo faxgro 








duétoris non 
Flenen arrendadaslosomes — pollerfami a 
y Jia conicétura 





vnosde otros heredades,o 
h viñas, o huertas, o Otrasco 
A j las femejantes: e toman o- 





múfitacitus 
fenfusmanen- 
di,feuperlenos 











3 , 2 randi imp 
trolialoguero calas,o ticrras,O OtrOS'C- ma conduxi 
dificios,cacacíeca las vegadas, q recibi RS 
Pi E p inducaó ta 
embargos, de guifa quenó puedé víar Hua seconds 
ninaprouechar[cdellas.E porédedezi — éicwquia alias 
delinquerepfi 


mos , que fi los Señores deltas Solas, — tna, 


fobredichas,o otros a quienlocliospu mo lucr 
frutas, Se non 
folnendi pen» 
one que lr babio non pra le aa po nod 
ant doéto.fignancer.Panl.de Caltrind. soqui implero.fecus ergo 
fine delito aliter pollerremanereaveluti fin domolocataipfe códa 
¿tor parté haberes; náróne parts p indiuilo poterichabitare totá do 
mú,neq¿tencbiturad penfionépartisco(ocij-glo.notabain.L.£abinus. 
¿mu-diuidi.Balin.c.1.5.przterea ducaV.de prohi.fcu. lies p Ere 
de.Bal. Ang.Sc Imo«in.].duofratres.[Edeacg.here.Pan.de Call.6cibi 
Ixton.col.penmnds,C.qteftadacepolqdiácul 
dom'ecat ira am la, q (afficicbar pars giftehabebar (ibi ad inhabicá 
dúecus!italispars nó (uBicererfibisimo eferaliá domá códn dar: 
nátúlc tencbitur ad pélioné partisconfocij:Se(n 
tacita recóduétio,de qua hic,hoc pbaturex dicancrab. Alber. qdnó 
mewini mealibilegitlcin.l.meritó.(E,p focio.vbilimicatillad did. 
io focio,g alíá domúelTer códuéturus allegar. nóforcE.$.líbertas. 
:ondinde.Sfulciturl do maxima egtace, pp qua facie 
dom.vbitex.dicic,pliar 
Tavicinúfundúradicesegerit,eltcóis, edi 
muitat écintelligitglo.pdiéta, qánó poteracíallentariex prima terra: 
alias cftillius e in cuiusfundo arbornata ell.faciteiam, quiaqips 
fua nó elferíofliciós nó dicererurhabere domú,iuxtanotatain. llega 
togíraliterin prin.(ignáter per Pan.de Caft.ffade leg.1.8ctene cordi 
¡Qlimitaione Limitactiá dcintelligcifás 
mácóduQlionecóduéar habererpartcin domocódn taco (tem 
orequoprimo conduxitiam habebarpartéin domo, licérralé que 
flicererad habicádú Senihrilominas códuxit parté(ocij,vthaberer 
magis(patiolam domum,nam tunc manendoin domo ex tacico con 
fenlivinduceretdiftaracicarecáductiosargol.mela.Sar.f.dealimen£ 
ciba.lega.Sequiacadé volútas P(umicar durare nilicófter de cótrario 
Lfipaterin princ.fde manu.vindi.gloCin.cadeneptis1.q.2.L.cú 
hictatus.$.1cúfequenti.f.de dona.intervirá Scvxo.l.cum tacicum. 
8el.eum qui.ff.de ¡pba.c.maiores.de baptil.¿equod not.loan, And: 
inadditio.ad Speca.tit.delocato.5.fi.vert:98,in addiap verb.políta 
a aquel «ña .Quidi percipiatur fonCtusbisin annovel quoliber mé $ 
fe.vid.Barto.beacilla deslarantemio.d.$.qui impleco,verfic.qugro. 
que elb ratio, Bald.iml.legem. EC, 
b Given feria an. Aliquando tameidemelfecin predio vrbano , quod $ 
















































orpolitapropee 



































inrullico,vtdeclarac Maránadas.qimpleto.ScBald.i.d.. legó, quos NÓ ein 
vid.8ceorum ita fundanturex rarione differentize inter vébanú 6: nOUI:c0, 





rullicam pradium politaín ifta lege,lexctamen fori.libro.ycicua7de 
pen. vulride efleinpradio vrbano per quáita dicit Peregrinain par 
telocatio.quinliterasb.oporterertaméprobari de obferuantia talis 
legisforialías [taretur huic. MiexXar, 

am Siconduétorimpeditur vti relocata perdominóvelaliñin cafa non 
permnidlo qué dominuspór ¡phibere,tenetci dísad dánum Se Jucrua 








Quinto Limit, 


a Stintellige,q 6.Limita, 


itariong,qápoltpri 7.Limiv 





Titulo. VIM.De los logueros. 


quodíndecrar habituras fi prohibitasnófuiflecidéfiex caufa iulla 


prohiberenonpoteltimpes 
vifed Biznorabattenetur dáta 
diens.condnttori ad meliorationis (Kimiariones 


carios 
im 








item quemkicbarlocatortemparelo 
:xad recepta: $ tenecus jufte 
Ecpradicta 











habentlocumailicódudtortempcre contras (cluiciulte pollcim 





20 juGorad folutionem ¡omnes 
taoccalioneno» mulcumconíiera deftquantar: (icue 
aquaramy av 











:pauralicram aTonata,auibos, loculti- 





46 


uéas rel loca 
innundaione 


símiagrandineyigne,fole,ventonimis cslidozex ex 


sat ermibus 


in hisnon tenecurcondudtor,fedfipars fuctul remaofit ligit con= 


- pedivistunc e- dute? redi- 
Bi dnegatar irrodama 2 a 2damia Zo mior tostoluegejane 
naicesana diclsévedar* embargafsé enalgíama — arrédamiétoo delloguero,eli nóouidl. rias ases 


locatoré.h. d. 
12 GVeder Velas 
tifi crácfama 
li vel feria 
vel fubditilos 





nera,alos quelas touicren arrédadas, o 
alogadas,quenon pudieflen ylar, nin 
aprouechar(e dellas,G les deuen pechar 
todoslosdaños,e los menofcabos,que 


fenrecebido nada:no hádernáda ningu 
nacontrac!los.Pero fiagllos q teniálas 
colasarrendadas, o alogadas, ouieflen 
fccho mifsiones* enlabrar,o enderecar 


penis fruétus 
dio reli 





ste ¿ed í cul 


pa condudo= 
Fis, feu herba- 


is. 1. fe Po. A rumvel (pi 
ef deadio. Vinierenportalrazoncomoclta.Esun — las que fucíen tales, porque valilen nibia ies 
¿cobliz.non — deuen les pechardemas defto,las ganan mas,eltóceaquellosque gelastébarga- ummavolperíe 
er e ciasP,que pudieran auerfecho,en aqllas — ró,fon tenudosdegelas dar , y pechar pdas 


guliur. vbigle 
perloa. An 
dr.in.copropo. 
fuic. deconcel 
fio.prabé.vbi 
Abb.pe.co- 
10.5 fi poflec 
prouiderez ne 
visieretcolo- 
no hinonfecie 
tenecar ad to 
tale intercile, 
ve hic cin. le 














cofas, queteniá arrendadas o alogadas, 
finon gelas ouieffén ellos embargado 
Masfiotros eftraños, que nó fuellélos 
Señores dellas,nin aratesomes, a quien 
lo cllos pudicilen vedar,les fizic/Té atal 
embargosfiaquellos quelasembargan 
han alguna razon derecha" por fi, por 
que lo fazen afsi como por fer feñores 
dellas:o portener lascmpeñadas o por 


a bienvilta deljudgador. Eto quedi- 
ximos cn clta ley, le entiende, filos arré 
dadores aujá buena fe,quádo lasarréda 5 
ró:cuydando e quien las re- 
cibicró,anii derecho delasarrédar,o de 
laslogar:cafiellosauian malafe: fabien 
doquectádeotro, eftonce nó auriá de- 
mandafningúa:cn cllarazó:cótra aque- 
llosdequienlas tenian. 





periculo con= 
duBtoris. had. 
Usemejante. 1 
Sed in vrba- 
mis agris con 
duétis quo = 
modopropter 
Merilitacé fer 
remifáio. die 





Speculcicu.de 
Jocato:colu. 1. 





fifenams. com Otro derecho que onicren fobre ellas, qze.x x17.Delos fritos qfepierdio fedefira quod eu ! 
Iitcqué, eo. porquelo pudiclfen fazerdezimosque — zenporalgrena ocafió, ud es senudo aquellos do ex qua ! 
Sep Gaquellosquelosdicró,aarrendaimion — artendededirtaróntaque promero po ezo. [000 5 vá 
cum quidam. — to,0aloguero, eráfabidores defto,que ¿3 Eftruyendofe, o perdiendo nópotellpro- 
verficu. 3. cala deuépecharalos otros,todoslos daños felosfratos de alguna herc= Pts guerram 
principali. o vel malum ta 


€0. 
ab UGanencia, 

1Rud lucrum 

oteft dupli- 

dur epalidera 

fi, primo ha- 

bic refpegu 

ad gxtimario- 


elos menofcabos,có lasganácias, que 
pudicrany fazer, fegúd diximos, quan- 
dolo cllosembargafsó. Mastiquádolo 
ellosarrendaron,ologaron, non fucl- 
fen fabidores * que los otros ouielen 
derecho enellas,eftoncenon feria tena 








=D dad o viña o otra cola feme 


jar.ecó,quetovielle arrendadah,vnome h 4 vtrrendada, 3 


de otro, poralguna ocafion qué acao- 
fciefTe q nó fuclle muy acoftábradaide 
aucnir afsicomo“poranenidasd rios, o 
por muchas lluuiaso porgranizo,opor 


tum ciuitatis. 


Quid ficondu 
xérat ad lon» 
gum tempas 
an tunc remát 
tuspenfo 
pter Nerilitas 








a dos delo pecharsmas detantoquantoo fuego los qmalle, oporhueftedelos  temBaltener 
quia fruar? 8: vicfTenrelccbido * dellos,porrazondel — enemigos!,o por affanadas de otros o- E cides A 


prouétas erár 


naiorisextimationis, qu 
pote pericia ¿non lnlito nego 
.colomus.Ee 
inétepertinctad conduétorem..Nerilis.S.i per venditoremtE. 
.empécnotaturper Bart.inal 
cúdopoteltconfideraril 





in leg: 
in 
deal 











'mpretium foluendum. € ¡(tud tale lucrú. 
ven. l.fundus. Sc io. 
ftud eniin dicirurinterelfe circarem,Gideo 








is mator,F.co.Se 
Incrum, quia italé veilitaré ex funda 








conductor percepillet,potujflez cum pecunia nde habita negotiari, 


Eclucrari,Sctale lucrum non potel! pes. q; 


dicirur interefle extra 





removtin.d.$uipervenditorem.neque der: PS 
$ 


turillalveparer, 
quodintellige 






cum diciten aqueilas colasqueteniñalogadas de 
non folito negorierismamán folito negotiari cómu= 





pis opinio Barade doftoriseltin+l.vnica.C.delenté.que pro eo quod 


intercltiScin, 


54if, deco quod certo lgco,gp tale lucrum peri pol. 


emy. ex eos 


quia O cómenfuraf cú fuaib?, Aidevulcinsda lefa. 


illius,l,col,pe.e 
longútépusécemphyteotam é:adde Alex.cófia8,vo 


ialsignataliá rationé diuerfitatis,intercódudtoréad 


1.4: Add crió 


_pcedererdifpolio huius.Ifiuepreller mercedéin pecunia fiuein 
<erra quátitare frudluú,licettune non dicacur ppriclocáfio fed con+ 


tradtusinnominatus.fecundum glo.in.l,excepto,Cae 


9, 


3 Ay acoflumbrada.Notahocverbuminá li ex cóluero cálu fortuito 3 


corriipunt,nó tencbitdñsadremilsionémercedis, folú ergo tenebif 





prercafusinfolitos,Sc hocidé pbarurindl.ex códuét 
aris.verfi.fed Scfvendo.ibiferuore foJisnon alMúet 





ro nibilextra cófuctudinem.ff.eo.quod Alber.in.l.licet: C.co. 


dicienotaindigoyminferens adrempeltates que (pe 
bardia,vtpereasnonfatremibio. 


105. li vis tépe= 
Ein verfi 





fe 
accidútin Ló 





fitérimterminis locationistenerSocinusconíil.156.volu.2.incipit,p. — k €4nf como. Hiconumeratcalsfortuitos,yr Scenumeráturinyd. 5. 4 
fundamesro,colu...verf.2.confideraripotelt, ; vis.Baddely.titafupracapar.Sevi.que ibid, - 

y 5 Ue azenderecha, dem dic,6 fam eri bvinivflnm.cui locatornon — 1 (Izmefe.Limicascintellige quidolupernenit guerra BcineurPhoMG 
oreftreliftere.l,ex cádutto.s.bjincurlishollium,fE loca. Scnorar pol cótradtal naaa “antea erat guerra,quia imputandum. 
jartinalfivno.f.item cum quidam,colu,1,costitu,vbiintelligir, mili efteis.qui (ciuerúcllarú Eccódicionérel,éenon puiderút, yndenon 1 

culpalocatóristalefaQuminiaflumberer propterinimuciciam quam —— exculanfapéñone fecúdi Balin.5.vaflalli y répores d'pace CóNá. 
habebatcum eo.f.co.1.[i merces.$.culpm. argu.l.quibona.$.dejllo.fAde daminfeAr Kinal.habicatores.5.fi.c0. 

+ qssbidorenApprobaropinionem glo,in.lifi quis domymn prin. Eo tito.8fuiceriá hocdidhi Cy.qdideBal.allegacind.s.fivis.referés, q. 
Jocati,contra quam tencbat Pan.de Caft. ¡(tud diétumCy.vehementerallegabaí córra emproresfmówmú cuiul | 
44 Uouefenrefecbido Prorarailliustemporisquocolonmsfiminó pomit —— dálaci.Dicirtagppro cisdicebarurdererioré códiciondagentiú, quia 
1econduéta,Stficad exonerationémercedispro ratayvtin,l. fifdus. — “exnaturacontradins locator8tvéditorfciebarfereneri ad haberelice | 

5 cumal.Shec difináijo,in fine-prin.fH.co. 8 -. re Bcgplocator tenctad haberelicergcriá de fatto.vtin.d.$4i visal 
5< €ntfionr Vide dehocin go. pare Scquzibi di. Iecigii yendicarencinL6 Caspio emprled place primar 
8É Goonanrian demanda. Adde.l fandi.Cade euictio.Sclng.tit., fipra uns 8 facisprobatinilta,l partita q valcop talis occafio fapueniar ñ 
espartita. e queibidixia Ces XX LL, poltcondudtiongcú dicir(toniellearrendada.Scc,Si raméanteloca= $ 

> Partidava H ñ 






































po A 






8 6 doAlguna par 


yde 





Quintapartida. 


códy0toreignorante,cafasfortuitas vencrit.vi.p Balinala. Co 
hienempt.8i nota qpin hac maceriaideiaditarar detimore 
uípicione belli,quod deiplo bello.fecundum Per.de Anchar.có 
epromillafidl feriearbinotabiliter, 
fas. Dado Juexcepto. 
Tedvslasfran 
to Sampraa 
cftex diéta.l 
excóducto, $. 
rerficaled 
Labes.Ecodble 
omnia; fru- 
A. Ec. Sqd 
fi clerici non 
potueruntcol 
ligere fruétas 
beneficioram 
propter jacur 
due hoflium 
an tencantur 
acdcimá,quá 
papa aliquan- 
do imponie 
Bald. dicic p 
nonin.Lacces 
práin i.C. de 
var. allegar 
bonumtecin 
formas 
de ccofio 









mesquelos deftruyelsé:o por fol, opor 
viento muy caliente,o por aues opor 
langoftas,"o otros guíanos quelosco- 
mieflen,o poralgun:xotra occafion fe- 
mejante deftas que tolicffe todos los 
frutos,Pdezimos, que non estenudo el 
quelo touicflcarrendado, dedarningu 
nacofadelprecio del arrédamiéto que 
ouic/Te prometido a dar. Ca guifadaco 
faces, quecomo el pierde lafimiente e 
fu trabajo, que pierda el feñor la renta 
quedeueaucr. Pero fi acaclciofle que 
los frutos non fe perdiellen todos,eco- 
gicrecllabradoralgúa partida de ¡los": 
eltonceen fu elcogencia ea de dar to- 
doclarrendamiento al feñor delahere- 
dad fifeatreuicrea darlo, e finon defa- 
carparafilasdefpenfas e las mifsiones q 
fizo en labrar la heredad: elo que fo- 
brarc,dcloal feñor deaquella cola que 
teniaarrendada.Mas fi le perdielfe cl fru 
to,por fuculpa “ afsi como por labrar 
malíla heredad, opor ycruas, o porel: 
pe nacielfen enella tátas que lo. 
tollicflen , o fe confumiellenlos frutos 
por.fimifmos*, o por mala guarda del 











sídaskmnellige, 
drag fieminas 
dimidia eorú 
£fruétuum, quí 
foliti funtcol= 
Jigináfalcen 
derent víque 
ad dimidiam 
vel vltra,tune 
nonett (teri 
tas >, fed fun 
¿tuum exigui 
tas,quze nonindacieremifiionem mercedis.Afivno.$.ci q; 
qautem licintelligidebeat patetex eo quod bue dicie(al 
da.Jécticverificaturin minor parte,quá dimidiayve dicit 
clementi.nin verbo aut carta parteade foro compe.quan ad hoc d 
citefle menticenédam Abb.in.cfuperco:2.notabi.deeo quicoyno. 
confangaivxoris(uz. $ dicitea valde fingu. Alex inadditio.ad Bare 
i :m quod (abinas.E.dehare.iníti.in additione magnain fin. Ke 
Ixío.io.llipuladio ifla,$.1.coluwa.Mf.deverbo.obliz, Se quid fifru£e 
ciufdem fundi cófiftebantin frumáco, Sc oleo ,$ fruméri totú perda 
turjolciauréfui abundantia,ex quo daranú frumenti (ippleatar, 
vinerBalin.L.licenC.co.verlicu.nonoquero.vbitenet,g tune vela 
minevbertatis panpertasoperitur,, 

fuefcogencia.Nota valdenamtollitvarierard opinion que erane 
de iure commusi,quandodicatur ferilitas fin quo fiteraríe tresopi: 
mionesmagiftrales magiscommuniterapprobata.Prima q confide= 
secar val? opinio,f2candum quamattenito reditupercepto tempo- 
reillius locationisrepucarerar ferilicasem fuilTe.ve notar glo. Llicer 
C.cowwbiSaly.dicit quoditacommunitertenetur, Secunda opinio e 
rar q ¡biefTer terilitasvbicon(tarertantam elle damnú,p códuétor 
nú percepiflerdimidiam eius quod folitú eltpercipi , vefuirde méce 
glo.in.l£vnoán prin.Meo.S Bal in,hlicer.C:co.X 1oá.de Imol.v. 
Bi declarar qualicer hoc collizafcxillaglin.c.propter Ncriitaré.co, 
2.cotit. Tertiafiicopinio veiterilitas dicaffiattento precio, qdolui 
turScdeduétis (ñpribus occurrécibuscirca perceptionerediruú repe 
vitur conduétor deceptas vltradimidiam iu(tipretij, ve quiafruétus 
qui fuperfintnonafcendancad dimidiam pes promisi, provna 
«uaqueloc: joneyfecundum Bar.Bal.poftacob.de Are,in dir. 
cet. Barsin.Lfivnos$.vbicunque,ff.co,ric.Anto, Sloann,de Inol. 
ju diéto.cap.propteritevilitatem.Pao.de Caltvin.l ex condutto,$uto 
1F. co. Bart. ctiam fuit in hoc varius: namin.. (¡ merces. $.vis ma- 
jor.tEco.titul.dicic, qy tune dicitur (terilitas euenille quando de- 































































duétis expenfis , quasfecircolonas ,nilvlera remanetde fruétibus: 
quaropiniofecandum Abb.ind.cap.propter.eft contra illum texte 
veibipere 





.vbiloann, Andr.ponitaliamopinionemwvideibilaré 





perloannadeImol. «fa noftralexdeddir, verune dicatar fiero 
tas, quando aliqua pais fruciuuon remanfir , licet pon omnesfues 
runeconfiumpdi. Se quodtune fitin clectione coloni retinere fu 
¿tas Exlolucrepenfionem, velli hocnolit deducere pul 


exfruétibus perceptis , € (i qui (upertintilloslocatori relinquar.de 














ticvidetarhic 
arrendador:cftonce, feria el peligro del es s 
Gouielle lacola arrendada: e feria tenu- ia ola 
do dedar cl arrendamiento,en la mane Sadditar qd 






raG le ouielle prometido de dar. difpos 


Ley. XX T11.Poy quales vaxones los arridado 
ves fontenudos de dar lasvizas, maguerel fru 


a ) tegic lla 
to delucofí arrendada fe pierda por oceafion. 


opinionefub» 
iúxit hac ver 
ba, colonnser 
gonon relpon 
debit illo an» 
no, tanquam 
zutvis colcos 
fed tanquam 
partiarias, nó 
deduéti 
penis, ve 
tra de decimis 
o... 











y Erdiendo fe los frutos , de 
lacofa,que es arrendada por 
gjalguna occafion , que vi- 
niefle por auentura: nonfe- 
riatenudo de dar al feñor la renta , cl 
que laprometiera , afsi como de fufo 
diximos. Pero cafos ya en que non fe- 

















riaalsi.Elprimero es , fi quando le fi- gd ergo hic 

zo el pleyto dearrendamiento, [cobli- (horiade 

goclquerefcibiolacofa, que por qual dorideorene 

quieroccafionh que fe perdic/fel fru- mem 

duelo erre didaro. Ellen? EP lea a 

to,1clpertenelcielle el daño. Ellegun- "E ade quod 

docs, fi refcibiclle la cofa , a labrar cutpafia ciler 
A, non Coluie 


pordosañosi,o mas, caen cl yn año 


. , decimas. vcin 
deaquellos feperdicfíen los frutos por 


cap.reucrcimi 





















alguna deflas occafiones quedizimos 16. qukte 
s nee Z net da ta 
enla ley antedefta:y claño ante delle — pistoann. An 
dr.pof Hot, 
in capit.propter.elocato.fiyper parte.finecalpa,S: Dominicas in, 





sadtin.dede.imislib,6.Saddeadiflam lezem.Lex conductor 
£o.ibi.fi quacanen vitia.Sc.L.fi mercesss.culpsc.co.tist diét. ca, pro- 
prerllerilicacem.Bcficicqp li intrafiasin maloriafecir aliqua damna 
in rebus maioris»proprerodimin Scinimicidamillius ad quen pa 
nebatveluti abfciditmontes:velextirpanit vineam, q 1 polleaille 
ad quem pertincbatrecuperet maloriam vel filius cius qy porerit ab 
coreeuperare damnaillaraón rebus maioriz: propter elus odium de 
dupla Ccpide cardio calis (esandos Barcib in.l. fiemancio 
pato.fladelega.pral. 

£ diabrarmal.Ádde.l.ex conduGtosin fin.ibifi non coluil 
fimerces.5.conduétor,eostita. 

$ Urorfimifimos.Hoc verbun limitanifiid contigeritviciofoli: nam Ka 
fifuúfTent percepti ficrerpropterhocromifio,fecundum HoNt.3cibi 
Imol.in.c.propterllcrilicarcn.co.ticu.vbivi.Joa. de Imo, col. 


% 


amSiadcalimfortalcona fe opliganiccondudtor, vel cum ad dyos vel 
plures annosconduxifler,écporuirdedudlisexpélis ex fruétibus cú 
Vbertateprazcedenis velféquencis anni Nerilitas compenfari tencé 
adfolutionempretijltem fireditusforté, Senóobindultriam S:cul- > 
turarmcoloni augeancurjita q Fundas accalicduplum cius quod di 
refolebar duplicacur domino mercesillius anni: quia ad quem pericu 
Ium(peGaripetare deber Secommodim.bud. 




















EcoréeL. yr 














Mlex.XxX71L, , 





h Por qualquierocafon.Inmuicila.|fufticeregeneralem renuntiacioné 


forcuitoramcafum,licetaliqui calusnó exprimancur, quandogene 
valisrenuntiaciofit incontratibus.quam opinionem tenuieSaly.in 
1..C.commo,videdeiure cómuniqua dixiio.J.ycita.Íupra.ca.par. 
8raddeadiflam lezcm.].licet.C.co. 








1 Cror dosaños,Erficiub vna locacióneznam fi effent djuerfe, nóproce 2 


deretyquod hicdifponitur decópenfationere(peéu vbertatis, vthic 
inmuit.Bctener Bal.8; Saly.in.d.1.licer.Cco.nififiererper modump- 
rogationis.vi.ibiBal,verli.to.quaro. 





Titul. VB Delos 


ya Codefpues.Siuefitanmusimmediaté(e quen fueinterpollatas ve hie 
innuitScrenerglo.in.d).licer.C.eo.vbi8itenerSalycet.Eciener Ho- 
fiImol 8: Abbin.d.copropter (iclitarem co,itu. 

4 b A abandaria.Declaratbene quando dicarur vbertasifuper quo fue» 
runtopinionesde quibusperglosin.Livno,in prinEco.8%.C.coi 
cet. p Paul. 
de Caltrin, la o delpues,“ovicílecogido tátos frutos 
ex conduélo. a 2d 

fico. ere. queleyendo bien almado, abondaria! 
ne méiifam . para pagar clarrendamiento:c las defpé 
os Las del labrador poramboslos años, c= 
his,queglo,£% — ftoncetenudo feria depagarel arrenda- 
doctores era” miento,e maguer clfeñorde laheredad 
ocis.Scitta, 1. leouieffequitado la rentatde aquelaño 
fequi videtur en q fe perdieffen los frutos, en aquel 
opinione Ni-—< tel OS 
co. de Matar. 280 que vinicifedelpuesdef: cogielle 

ae atantos frutos, queabonda fe, a ambos 
ncagar losaños fegúid eslobredicho,p: 
quero.C.eo, — Jo demádar.Otrofi dezimos,que por 

3 e dequiradelarer  anenturaacaclcicreq laheredad, o laco 
se, Eel vcacar ; a 

dona-  faarrendadarendicre tan abondadamé 

is, vthabe te yn año, que pueda montar mas del 

turind.fivno. . . e 

joprin. 1. eo. doblo,delo que foliarendir vn año có. 

quía vecbaac-  otrocomunalmente, quecltonce deuc 

















quam rec 

















daa otrofizel  latienc arrendada, doblar el 
materam. arrendamiento, fielta abundancia vino 

9d greramenare  porauentura: denó poracucia del q la 
i. cava fortui= 








10 veturi filo» - labrafTe,de maslabores que folia,o 
cauie a otras mejorias,quefizielle en la co 
ar ete. Suifadacofa es,quecomo al feñor 
wir vecipere  tenefcela perdida dela ocafion que vie- 
quinquagio + feto ; A 

ero Mcporauentura,d [ele figa bien otroli, 
quia alig mo- pOr la mejoria q acacícecnlacofa, por 
lendina fint fía mifimarazon. 


delta vel Ley.x X7111. Delosmejorimitos losarrén 





or 











pie cent lecá — dadoresfaxenen lesco/as tienen arrédadas 
dúBarcin if comocl/eñarlos deuerefazer al arrendador. 





A Eforan a las vegadas , los 












maior, H. co. 
8 Abb. A arrendadores , los heroda- 
proper de B| mientos, elas otras colas, 
itatá.ad.fi.cos E 





títu.fecus vero 8) quetienen arrendadas, fa- 


fi aliqua auzo 
-mentatio veniret,propter bonitatemrcilocatevel propterindulriá 
coloni.Adde Paul.de Caltrain.lacotem.$.qui maximo. fl.de publi. 6c 
veétig,vbi ponitiftud exemplum de molendino: Sintelligitquádo 
augumentum venitex cafi quem verilimiliter cótrahentes non potue 
vunt excogitare,É foperuenitpoltcontraftumlocacionis:vbictiam 
ponitaliudexemplum.videibi. 
Quex. XXIIIL, 

4 Tenctur dominus conduétorifoluere meliorationisexpenías ope> 
risnouiplantacionisreleoifialiterconueniar + quia ficut (oluit deter 
viorationem,iu(lum ell quod habear demeliorarione renuneracio- 
nem.hoc di 

Y e Mplentando 
cellari 

















licloquiruri(ta.L.non folum quando expente funtne 

-úctiam (fine vtiles.hocidemprobaturin.!.dominushor 

incóduéto,Kin.l.pe.fF.co.8 dicitPau.de Calt.in.d.$incon 
dudto.qpnecellacia indillindte reperuntarsvtiles verotúc quando fa 
étglunt devoluntate locaroris tacitevel expreffe:vel nó affuitvolú 
tas.nó ft graues locarori p..Lquasibialleg; «Sadd.l.go,ti.23. pto 

2 £ GLasmifiiones. Sedan pobsit alportare resillas quas appoluit metio» 
rando domut? dic q lihhoc vellerconduétor poteftdimodo cómo 
deidferipolsic.vein.l.ted addes.$.fiinquilinus.Hco.Senora q pro» 
cedicdifpcfitio huius.l.eriñin conduétorcad longú tépus,fcunduma 
Bal.inrubric.C.dciur.emph.colas. 

3 g Ucaentonce.Idervidetar de finon Gitexprellum ex pato q melio- 
rationesfieri debeantpercolonum:led generaliver fucric distan, y 

















20 Vonten 
diamrecipi 


locator dereperdi 
-anceias culpavel do 


in apotheca locaranifi in (+ cuflo- 
¡Lo perdator:deforwito aúr cafunó. 
tenetar. had. 
ziédo y lauores o cofasde nueno, e pli h br ES 
ES sio, lion 
tando"yarbolesoviña, porque la cola ox q, locaror 


valamas delarentaala lazó queladesá  horrcinon te- 


netur deculto 
- quequandolatomaron, e porendees dl qualosd 


derecho,queafsicomoquando fazéda — fpecialiter nó 
ño enla cofaarrendada, que fon tenu-  Promilsit,fed 

a end contra.d. l.cá 
dosdelo mejorar: biena(si les deuc fer ptes 


conofcido, e gualardonado clmejora- feo. 


E : O eaftódil aura 
miento que y fizieren. Eporende dezi-  oreorí con 


os,queclfeñor, tenudo es de darlas ductorib*pre 
milsiones, fquefizoen aquellas cofas, LE o 
quemejoro,ode gelas defcontardelar — fecádam Azo 
rendamiento. Fuerasende,fienel pley- a ea 

o zlo.in.l.dús 
todel arrédamiento fuelle pucito,que ee. cuñas 


fiziciTe delo fuyo,taleslanores, e mejo- les o 
rias,co mo eftas,que defufo diximos:ca «e deber iatel 


entócesferiatenudo de guardar el pley — ligi qñ expre 
Len le veltacite p 

«  to:fegund que fucpuelto, ta 
uiúlocator tc. 


Ley. XX V.Del almaxgn que Vn ome logado  PUnciaret cue 
3 5, fodimsfecnser 
1/0 para renevolio,o otra cofa femejante,n3 es 


, , de 4 gofinon espl 
senda devechar el daño que acaefíeenel. Fer te molle 


Ogadovnomeaotroal- tener ad cun 


E - An ftodiá vel cla. 
a end metió econ ad 
enoli 


otracolafemeji-  difler quiarúc 
te, quando gelo logo,nó 


tenererurex le 

mo eiculpa pros 

le promentode guardar le aquello G y peeemoiam ca 

meticlfe,(ial guna cofa fe perdieffcaagl ERA 
o Lee ar 

se releibio aloguero, nó feriatenu ss, iaa 


lo el feñordepecharle,porendeningu-- menifta.Lnon 
nacola.Fueraséde file pudielle prouar Eciciftamáo 


qporfuculpaoporengañagleonicl-  gñaliter vale 
fefecho,fe perdicllen glas colas. Pero Tocasorem hor 
a de E Tel non tener 
£iclfcñor del almazé ouielfe y pueftoR de cuflodia 
dic, 6 melius 
fecundú laco,de Are,Odo,S Alberi.in.d.1.1 £Bartin, d.l.dominus 
¿quando quislocartotá domam remota fatione,dcoltodla fa 
tinclocaror nóteneturad cultodiá,ex quo infert Bart. q domini qui 
habent. aporhecas $e locant easadmihiltenentur:Sita procedit quod 
hicdicifk probafin.d.Lcúin plures.$.fia quando vero quisnó locar 
totádomúin quafisnthorrea (edipleretinet cam pro horreis perci- 
pitmercedem,tune procedi dillinétio Azo.Sglollin«d.I.dominus. 
Anautem tune propter: traditionem clauium liberetur ácuftodia,vi. 
deper Paul.de Calt.in.d.l.dominus.Sper Alberi.poft Odo.in.d.l. 
1.quí volunt q totaliter non liberctur,videibipereos. : 
3 G2orfucalpa.Nó intellgas de culpa male cuftediasquiavedixiin gl. 
proximayad hácnó teneturlocatortoti” dom?, Euhorreifeparatid 
domo %cultodia locátis.Sed dealia culpa vel noluit traderecla 
ues,vel alias culpam vel dolúcommifit,vnde res deperdita fuerút. dc 
intclligadúvidetur deculpa lata,ná de leuiifto cafu nó tenerct , ve éc 
fuit de menre Azo.C.co.in fumma,licet cofufe loquat:nó vero áleui 
vel leuifsima,nili talisculpalenis vel leviísima confifteretin facien= 
do:quiatunczquiparareturlace culpe,vtnotatBarrin. L.quod ner- 
uavesfivitem quzro..1.colu fhdepoñ, 



















































k oviefteypuefo.Intellize quando códuftores dominirerum depoli: 3 


tarum tempore depofitionisfcicbantper cultodes horrea cxerceri yt 
dicitglo.in.L.ex dini.C.co.vel quando (ciente Spatienteconduéto 
revel confentiente locator cultodes appolvit:quiatunc non tenebi= 
turdecorum mala cuftodia,(ed cantum y cosexdúbear , ve 8 fuie 





















cano 
Habas 
¿in.l.ze 
dagparo ua 


Quintapartida. 


dementeAzo.C.coinfumma.col.penadfi.Sgloin.L dominas «Se 
rencteriam Daul de Cafis.fecus fi ¿norante cordudore: quía tune 
esappelidoncenticdams idea Fe reipereculodiam vn 











fivtcerto.$.(Í me cozaueris.fhcommo. 3: de corum mala cuftodia 


tenereí,nequeliberaretur eosexhibendo,l.videamusin princ.(E.co. 
qued inteliis 
ge quando ap 
Poneret e 

dei io ipío 
ingreíla conc 
tractus : fecus 
Ñ ex poll fan 
«£o, vtined. 
five certo di 
de me, Se per 











algúd omefuyo,o eltraño : por guarda 
deaquellascolas: eftócctenudo feria de 
levar le áreclfudgador deaquel lugar, 
porquele pregunten,*elepá del como 
acacÍcio aquella perdida. Masfiquído 
ledioclalmazéa logucro, refcibio fo- 




















Bal brefi cl feñorio,la guarda delas cofas, q 

E a y metiele,eftócetenudo feriad pechar 
An trquean= 1e,todo quíto y perdicfle, Fueras ende, 
tar:vid.Balin — filaperdida acaelciefe,poralgunaoca- 
bas fion,*q auinicife,por aventura fin cul- 

in. d.I.domi= padelfeñordel almazen,afsicomo por 
Reni dorada ode 


prafumpria : 
contra culto. Nemigosodcotra cola femejante. 


«dem, quando E 
ses allodiz q 70 x XV LComolosoftaleroselos aluerzan 


nen reperiun= E k 
or locas dovesemarineros fon tenudos de pecharlas 


cultodiw  re= cojas queperdiert en fus cafas e en fus nauios 
poriturtiactus aquellos que aprefcibieren. 
vedicit Any reis did E 





in. d.Lex divi. 


5h docefondele 


$ Aualleros,o mercadores:o 
(OErOS omesq van camino, 
iJacacíce muchas vegadas, q 












E E 
oe ¡han depofar,fen cala delos 
de lenifsima — Oftaleros,“célas tanernas, “de manera, 
culpa tenebié 


Ghan de darfus cofasa guardara ag llos 
que y £xllaren,fiando le cnellos, finte- 
fligos,fe fin otro recabdo ninguno:co 
trofilos q háagtrar fobre mar, metéfus 
cofas en lisnaues enefa mifma manera 
fíado le ca los marineros:e porq é cada 
vna deflas manerasd omes acac[ce mu 
chas vegadas,qay algíos que [ó muy 


ndo recca 
itinfecu flo. 
am, Se icap= 
bar hie 
















irjiao qifo caficancumteneretur deleni culpa, $e 
si mercedermac abi principaliver recipicbar merce 
acaluvero hicias. non principalizerpro cultodia, 











Iecumtenentere 
(xd nontene 
teccp! « quod cu- 
%i peodorenacnolebatrcneriaur els deditdo 
claueavtibi cuítodirent res fas 
lun leprofum,de quoin Enange 
¿b cuius memoria vistores dicunt Pater ns 
vtinuen i.por Carehulienfem parta.ca.s. 
2d Uopaleres.Mti fiar ab uta dequib? Enautocanpo. fabula. perto 
ram, dicunturá flabulo,idellloco in quocqui Sraliajumenta reci 
pioncortdeziónd polaminprinfdericanup. 
3 e UTancsmas. Loca bu, «bi comeñibilia venduntur Sccomedentes re» 
cipiuntorid.pes glo.iowd.Lpalamán prinfaper partetabeina, 
4 £ Enemanes<. Ideik mecel itantar quodamnicdo adhoc + quia de ne- 
cefitarsadiflosrect 1gohabebielocura ia. .in balnez» 
tore eu quem non de siecebitate fed de voluntate recurricar , fe- 
cundum of fupertitol.naatz caupo. Mlabu. $. fina. Be Alberic, 
inrubricacodera titulo. Tenebiwur tamen de dolod lata cvipa , fe 
cundum eos. an autom holpitator cogararrecipere hofpites + vide 


cavponavel nauigio:fclente 
peráira domini 

















rnos adpartem 
de ía y 
Boec 
























turquodfic.vtin.L..adfin.(furei aduerfisnautas.¡bineque rey 
repoteltiterazentes. Se tener glofMScibi Barto.in.l prima. head. 
vbivideper Albericinmbrica ni exiulla conta reculer, ve quía 
domus eft plena hofpitibus, vel ho(peseltinimicustius , vel alias 
quid imile.Scadde Barán.l.prima.$.ferui.frtiaduerfas nautas. 
, g sin. sefligos, 
Tanyit elle ne 
ceflarios — te 
fles ad proba- 
tionem. rerús 


lle 














desleales, Pe fizen muy grandes daños, 

e maldades,en aquellos q fe confian en 

ellos:porendecóuicne q la fu maldad: 
fearefrenada,con miedo de pena. :On- 

de mandamos, quetodas las cofas, que 

los omes que vancamino porticrra, O a 
pormar,meticré enlas calas delosofta- Bart 
leros ,1o delos tauerneros ,o en losna- 

uios,queandan pormar,o porlosrios 

aquellasque fucren y metidas, confabi- 
duriaEdelos feñoresdelos oftales , O 

delas tauernasso delas naucs:o de aque- 








holpitarorem. 








tasé por Bal, 


in rubrica, C. 








llos quecftouieren y, enlugar dellos, o 
que las guarden de guifa que fenon o. in 


pierdan, nin fe menolcaben:cfifeper- Pie Sand qu- 
lica,col.11 


dicflenpor fu negligencia, O por enga- h «l Defeales. 6 
ño que cllos fiziellen : o por otrafu Add 
culpa, loli las furtallen algunos delos 
omesquevienen"” con ellos, eftonce 
ellos ferian temudos de les pechartodo 
quanto perdieffen, o meno(caballen. 





Sclcái Bald. 
in.L.prima. C. 
cod. Commu- 
míter hofpita» 
sores Hi fune 





















Caguifada coles , quepues q fianen a a 
ellos , Jos cucrposyclosaucres,quelos Pes. 
arden toa lmente,a todo fu poder: de i dofuleros, QU 7 

Autenórdcióa aa dano El famicus reci 
gui ánórelciban malynindaño- Elo perecams 
Gdiximosen haley,entiéce feydeloso — dic quod non 
Ibleros,e delos truerncros, e delos feño on 
resdelos aaxios,á v/s publicaméccare — Spesulalan de 
cebir losomes tomádo delos oflalaje, —furris verficu. 





quod 





¡cas 











oloriusro.E ¿cftamifnamanera, dezi Suc dió 
mos, £5 terudosdelos guardar eftos — Rofiedi, verra 
dic Alberic. 





bredichosfilosrefel n 
fobredichosfilosrefciben poramor) oido da: 


Dula.). prima. 
8: probaturinfrain ifta.Libi.e lo que di: 
E € Confabiduris. Approbar opisaloio.La.s. fin. Ainaucz caupo.flabul, g 
fuperparteillarer.S: vid.per Specu.tic.de furtis.col. 4. verli.quid fises 
imoill aduer.uautas,vbig videcur (alud 
wiccipariacur. Sebcpaticlbrecipo. 
isima.venotarglo.in.l.z.$or.uper yerbofinecal y 
wav campo.Mlabu.quid casaca la polkquam hofpitator recepie 
fan ibi i ftate,an € tuncrencacurde Jeui(li 
titu.tenct non quiatunctanquá leg; 
pesetí centendus. Mutanicenim ofñ- 
anodo in necellarium, fl.co.l.videamus. 
$.quivinum,s a se commit. é 
in LQgevienen, vencteriadefatto viatorú Sc exercitorécde 19 
fartofen damnoalioran: vecroram,ve habeturin.l.1.$.£in.cumn, lo fe- 
quenti,f.nancanpo,ftabul.quandoenjtw iplerecepit, tentar de far 
étoyerian vieron den vectorumifivezoipie non recepillet ¿tantum 
tenctar defacto fiorum,quosin nauivelin caupona habebat non-de 
faftoviatorum ve ha! Ja. sLeruiacióin IF furd adueríus nautas. 
8xibiglis Barco v1.cy'enim canpo vel exercitor qui recepic 
tencatde leuifs ' non tiatlineculpa levifsimarenetde fur 
toiftorú.l.cúduobus.$láne,Fprofocioglo.inly.lip prefineculpa 
Inante,campo bic, 


mos. 



















mais qua tanques 
ciumvoluntad: 




























-n Uor mer. Inceilige,qúiquirecipiunthabentoffciahofpitádiséereci yy 





di mercedefompra:fecus li non haberent tale offició ve dixi fu- 
pradeamicodk farisptobatarhice 









Dei 


Titulo. VI. De loslogueros. 


ditionóli- 
iScaddar hoc 





Nota exhocverbo quod (ólaclanió 
tem áporiculo cuftadia de quatene 
verbs ce guardad las bizwex hoc enim tacite videfle eximere 
ácullodia Sttransferre cáin hofpitem, Si quod dicitgl.inal. faverlitó 
fipredixciit.T.nan.caup.labusg fola radicio clauium Hberabit eñ 
dlcuibimacal 
pasnon eltve 
ruim.Scglo.lo= 
quitar ex cas 
pito nihil alle» 
gans. ve dicie 








nótomíádo dellosningunacofa, fueras 
endeencafos feñalados. El primeros, 
fi ante quelo reciba le dize, que guarde 
bienfus cofas,quenon quiere el fer te- 


Balbi Sequía a 
fecúdi Jacob, nudo delaspecharfife perdicren.El fe- 
de Raue- 48 gundo esfile moltrarcante quelo refci 
Serumquiacie  DielTe,arca, o cala, eledize,fi aqui que- 
hocdarefcau- * redeseltar, meted en eltacafa, o en elta 


ponibus -ma= 
teria delinqué 
di, Ghabendi 
claues duplis 
catas, velarius 
ibirecicar Ale 
beri.licer An- 
o 


arca vucftras,cofas,etomad la lane de- 
llae guardad las biéa.El tercero es, fi fe 
perdieflenlas cofasporalgúa ocafió,Pg 
.Auiniefle:afsicomo fuego las quemal 
[e , oporauenidas derios: ofi federri- 
bafela cafazo peligraflelanauc:ofe per 
as«dicicgptra=.  dicflen por fuercade enemigos. Caper 
a diendo felascofas por algúadeftas ma- 
fima.tenemen — neras fobredichas ; que non auinic[le, 
viillam.L par por engaño,o por culpa dellos : cltóce 
non feriantenudos delas pechar. 


rítarum : quía 
dejjore cómu» 

GLej.X XV 11.Como los oftaleros,e los aluerga 

dores denErecebir a los pelegrinos, e guardar 





ni non reperi 
itabeneexprel 
Sum. ¿clubdic 










ibidemAlber.. — aelloseafuscofás. 

polk Jacob, de man len afsi comolos mercado- 

Kne, qidem, 

dica egg resclosotros omes, quean 

appoluerit cur 98 dan fobre mar , o por tierra 
odemad ca- É iód (so: 

neram fam, Conentencióde ganar algo: 

venibilomin?,  bigafsiandilospelegrinos, e los otros 


holpicans te= 


Scale. carga. romeros, en fus romerafes:có entenció 


fido acqr.pol— deferuira Dios, cganar perdon de fus 

e CON pecados, cparayfo.E puesquediximos 

conuen.1..8  Cnlasleyesante delta, delosoftaleros, e 

adde Alber.in 

1.1.C.loca.polt Odofr.8chocvidetur veri?,licetaliud voluit Bal.3hoc 

qñappoluitcaltodEin,de..5.itéfi pradixeric«Sinrub. C. acpofia 
D door algunaocafon.Adde,l35u,verlicusnifi quod damno fatali con+ 


tigeritóbaaut.camposftabu. 


Ulex,X XV LI, > 

4 Alitertraftantes peregrinos quam conuicinos (os in bonorum cu- 

odia Screrú venditione extraordinépuniuntiudicisarbitrio, hada 
€ Géamo le venden a locorres.Adde.ca.de empri.devedicio, 8 facie peu 
sialibus,quiregiscuriam(equuntur nópobsint védires cariori prerio 
ind cocineta vecdaaspre quofactl alla. de ce 
ubliibarbcperilia diccibiloa.dPla.qvalidarur(tactó,quo 
ifponitut yin tranfitu armigerorú republica conductorú vel fa 
perioretranúimidorú,pabulanon vendárurcariori, fediullopretio. 
non tamen ellfaciédaprerogariua milicibus,velalijspriuilegiatis per 
fonisín pretiorerú venalium,plufquam fiat priuatis pertonis inforo 
publico,vtin.l feptédicbus.Scibiloan.dePlare. C. decroga. milita. 
ano, ibiinfertexhoc p contra inselt (laturíivel cófuerudo 
pa canes peste malls made emez pas, qui eL 
fentempra(pecics velannonz procurialibus: quia per hoc vendun 



















turvilioriprecio celfantibusemproribus,Sedicithocita fuiflede mé * 


te Andrade Barulo.neque poteft quis cogi vendere res fisaspretio má 
musinfto,vthabeturin.l2.£E:d.l.fulade anno. $ probaturin.l, decu 
.Hionesán princip.f.de admi.reramad ciui.percinen.Scin.J.nó enime 
“M.xerumamot.écintelligeiltam.l.de pretio fecundum quod eltinfo 
ropublico.l.pretiarerumafE.adulfalci,ybiBarr.S probacurin diétado 
Septena diébus, 








amEmphyrooliseftdario, 


48 


d GotracfeatimaNam quidquid plusinlto quis appetic , ue empros, 2 
$ 


fue vendicorfit,hocturpe lucrum efi. 1.ne cletici vel men: 
vedicit.B.Augulkin lib.1de ciuicacedo 

hocvitioinuvluti ve vili prerioemnanc,decaro ve 
zqualesfuntvbiquefrumenii vinique menfore, 






<mnes (uy 
dan, 








vbiquidem emun- 
sur amalores, 
vbi- venduno 


los marineros Grecibé alos canalleros 

ealos mercadores, calosotrosomes q 

andácamino,enfus cafaso en fus melo 

nes,o enfusnauios:q los guarda(Té que * 
nórefcibicffen dañoé lus cafas, mucho 
mas guilada cola cs, fagicflo mimo, 
alosromeros,q andié feruiciod Dios. 
E porendetenemos porbien,c manda 
mos,atodoslosaluergueros,clos mari 
neros de nueltro feñorio, q losrefciban 
enfus calas, e enfusnauios, e les fagan 
todo el bié que pudieré,e les guardélas 
fus perfonas,cluscofas de daños , e de 
todo mal,equeles vendan todas las co 
fas que oujeren menefter , poraquellas 
medidas,c por aquellos pefos, e portal 


precio,comolovenden,alosotros,*q 





cas de Penna, 
inud. ].feptem 
dicbus. 

UFizieren, No 
tacriam, quod 
quando. pere. 
griniinhuma- 
Niger traétane 
turnó folana 
pollunr habes 
Te recurfum 
adiudícem lo- 
ci, ve hic fub 
So fed cam 
adepifcopum, 
Scillcell cafas 
ja quo contra 
laicos -potcft 
Le intromitte- 


a 


fon moradores,é cada vn lugar, denue re.yeprobatur 
ea A ind. cap.1.de 
ftrofeñorio non les faziendo otra cl- — empr. 8 védi. 


$ ibi notar 
Joan.de Imol. 
quiék allegar. 
Eiquistomis 
peras. Sccapeli 
quis.24. q.3- 
Se notar Ínno 
cen.vbi Abb. 
in.cfignifican 

1s. de off. 
delega. Sc ade 
del fi, $.icemm 
<piltopi, fade 
mune. 8 ho- 


catimalen ningúa manera quefer pue- 

da,e los que contra cfto fizieren* deuen 

recebirpena por alucdrio deljudgador 
dellogar fegúdfuercel yerro, o elda- 
ño quefizicren. 

GLey.X XVII. De las cofas que tomá los omes 
a cenfo aquien pertenejceel daño delas, fife 
uerden,y como deue fer pagado el cenfo. 

Ontraétus emphyteoticus en 

latin tanto quiere deziren ro- 

8 mance como pleyto o poltu- 

ra,quecs fecha fobre cola rayz : Fque 








Andtánydas 
abbatemantiquum dicentem quod andivit'magiftrum (aw indu 
centemillud capiculuw proiurifdiétioneeccleñaltica,contra tempo 
ralem,vepolTerpunire quofdam,quiimmifecbane farinam fabarum. 
cerarvenali.quod dió forté non adwiteetarin foroleculari, licor 
Toa.de Imol.ibidicarefTediétum menticenendaz, 


Elex.XXPIIL, 





reiimmobilis ad anmuú cenfismm in feriptis ce 
Jebraras Scfitcum partium voluncate ad vitam recipientis vel eciam 
haredum:Seliressota cafisperic,cltemphyrcora liberatos + [ed fixe= 
manetoótaua parstenetur ad tocum cenfum.lcem fi empliyteota ec- 
clefieperbienniumantlaici ceffer pereriennium in centus folutiones 
etiam domino non petente pote(tcidominus rem fig audtoricate an 
ferrenifipofteainfra decem dies inelitefoluar: Scnifiin histerminis 
foluatincidicin commiflim,k poteftanferá res per dominum eri 
finelitesquiadies ftatutapro dominointerpellat.b.d, 


£ Gcofarayz, Conflituicur enim emphytcofis fuper. immobilibusa 


nonfuper mobilibus,vehic 8: ins$.licentiam.in authenticaddealic. 
Sc emphy.colly. SenoratglofTuin. sradco.infltitu. de locatione. $ 
Azo infumma. C.eo. Schoce(t de natura emphyteofis. ve dicic 
Bald.in.l.1infin.C.de jure emphy.ex quo dicit quod fi contineatar 
ininítrumento, quod ecclefa concefsit ia emphytcofim oliueram. 
incalilocofitum, quod intelligitur de terra oliuata non de arboría 
buspendentibus, 6fubdit q (1 2£tum efTer p ¡ple arboreselent om 
phyteoticar non fundus,qp valeretdenec arbores funtinfundo , pro» 
prerimmobilemradicem:6cbiveteresarboresficcantur $ noma cx 








no.d).C.de Adrit.C, 
epifcop. audi, Fiure emy 
$crefereloan. phytes 








Quintapartida. 


¡lis pullulent, durabicemphyteo6s: quianon eftmortua radis pro= 
duéliuaimo vinicin plantis.Qadedamn.iofettol damni.$.s qui vicia 
nas.Ec p emphyteolisconfillartaneiin immobilibas. Adde Bar.per 
teicibiin aurhé.de nó alienádis.$.emphyteofiznse.notabacolla.u.0es 
amen mobilisaferiptafolo pócdariin caphyreofimvenotar Lan. 
de Plate. per 

odio, esdada"acenfofeñalado , paraen toda 

. de azrico. 
Ecenfilib11.allegar.d.s.emplyteofimintn 

» a Dada Ernonrequicitur q principio preciamiintecuentar,licergle 
n.c.pomit.delocato.dixitcórrariúfecundum Abb.qui dicitcómu> 
nitertencri.Scviuinglo.fequen. 

3 bd. scen/o.Nonintelligasqy contraftusemplytcoticus (ir contradtus 
cenfualis:quiainterhos mulce(unc differentiar venotarglo. Sibila 
re Abb.pe.Scf.colin.c,conflieuens.de religio.domi.lalosin,l1.Cede 
jurcemphy.colu.to.io fi.cum prin.ar fed gemphyteofisdacur fub an 
"mua penfione,vel ccfi.Scaduertesquia probatur hic non elle de lab 
Rantiacontradtus emphyteotici,q á principio interueníarcerta quí» 
titas presi velaliares proucrenuecitimuld.vesefert Albericán.d.J1o 
vbidicichanc ellecómunemopiadequo lateperlafo.ind La. vbidi 
cir(colin8ta.refbrensin contraritelfecómunopinionem)g non re 
quiratura principioaliqua prellatio quanticatisvelalteriusrci, que 





























Queft.z.  opinioapprobacurhic.Quidtamé(iinin(tramento cótincarar tlis 


deditinemphy+eofim,velcenfim quiscótradtus dicacuremphyteo» 
ticas, vel cenfualis:loa.Fab.in diét.lu.dicie yemphyteoticas. allegar 
Lfcd fi adijciacuc. pro locio.Scl.(pecies dear. cargenlega.Kcú 
corsanfielalo.C.co.La.colu.8o.vedi.8.quero clin.B9.colum.totius 
traétatas.écidem videcuríi diceret,recipio in emphyteolim Be cena 
fumanifi ex adiundtisaliud conltarcr.Sed quid de contraftibus cen 





Quelt.2.  fualibusnoftritemporis:vbi ponens cenflumliucannuí redicá faper 


poflefsione (ua non transfertdominium reiin ementemantuumre- 
dicum,ficuceltincórractibusalijscenfiaalibusantiquis.de quibus in 
d.c.conflicacs fediplevendensannuú reditá remanet dominas fun 
di,óctolum vendirillud ius percipiendisviram diéticontracios incl 
citizelt quefio antiqua ac contrarice de dinería opino. 
nes, veparetez noratis perlanccen.Hofti.Ec loan, Andrin.cn ciui- 
saco. devíara Scincafitin quo vendicur anna reditusiam antciflum 
cótraCtaminfticutis.communis dottorúrefoluriocítqpficlicicas ta 
liscontradtus Anetalis cenfasconfiftatinreditibus fundi, vel domus 
fiucexlaboribusceita pertonseliberi,vel(erui,velin afrione vel no- 
aminesneque potell dici ophicinteruentacvíura imopuruscótracins 
empconis Be venditiomissquia ¡bi'eilprecium, (licor certaquuan 
taspecnniz, icem elLibi merx, Giliceccertusredicas, canon vel 
nona, Eprocedir hoc (jue exmaturin perpecuun > fine ad vic 
velad certum tempas,velutidecemannorum.S: idceltiudicandú de 
talí contraéto,licuedealio puro contradtuempionis,Sevenditica 

cuiufquerej. Siveso reditusde nouo con limicur c£pore venditionis 
Super fandovelaliare,hxezoncquidátalem congractum elleillicica 
 vfiarariuro,vepote quiaibi deficit merx, que emacur, 6 quiaintero 
menit Frans decontracta adconcráftum, Scin hácfentenciá videtur 
inclinareloa.Andrn additio.ad Specul.fuperrubrica devíur.vbidi 
1 qp quando fruéius Fuiffent cer, puta cepfiales reditus non fub= 
fe; fortuna, Sctempus certum,plastrahererur contradtusad v(urá. 
Ta hanc eriá fententiam inclipare videtur Innocen.in.d.cán cluitate. 
«em dicic,comfulendum elle omnibusfidelibus,qp ¿tali coneraétu ab 
fineant,quando cen tus denouocouflcuiturhanepartemeriá cenit 
Hensi.de Gádano ,prout refert Guilliclous Bontinfivo quolibet 
vrruiliccatemerereditusad vicam vel imperpetuum,vel hn illiciti 
8evfivarijovbireferto£to media, quibus diétus Hentricus de Ganda- 
vofandabaríudalfertionem. E principale motiuumi(toruws videtue 
epinemptionibus Scvédicionibuspecunia debetellemedium.nó ex. 
tremum.l.1.fdecórrabé.emp.nó ergo in propofito pecunia debetel 
(e exe jares empra:quia vbi pecunia e resemprayibiell víura, 
ex quo pecunia pecuniaun producit.É ficvidetus,q nonlicear emere 
redituspro pecunia:quia hoce(bin cffeótu emeret pecaniam prope= 
cunia.vnde dicit án caí in quo huiulinodi contractus licii eflene 
oportererelle duos contradtus Cclicer contraétum emprionisfidi,8c 
polteavendicionisfandi ad certosreditos $ cuncaccipitur cenfi, 
Iinepenfio derefsa: qua de terraempta tradita St expofita pro an= 
nio cenfin fine proanmma penfjone percipitur, neque obltat fecúdá 
eun folutiv aliquorú dicentiú, qy emendo penfones vel reditus non 
emiturpecinia:fedinsrecipiédi pecuniam: quíalicec veram fc alud 
efleiuspercipiendipenfionem,vel redicus.glyaliud iplapenfio velre. 
ditus.6tpropterea criam verura fcillud ias percipiendi pecuniá pofTe 
emi, quiaetteflimabile,quia fecúdum eú videturnó polle emi illug, 
us immediate mediante nudo pecuinia; (ed oporteres, q emafmediá 































































tealio,puta mediante fundo, vel wediáte domatióe: veluti fitaleios p 
dipiendi esTer donaruiná Keze.loaude Ligniano, quétequicur Lauré, 
de Rodul.intractatn fo dev(ur.q.t.in fistencse viderur cando len- 
iamefivleracóflitucionenowi rediras iuceruentar patú de reven 
dendo.8cidem viderurrenere Abbsín lua.s.diípucacione.incipic, Au 
gerio.éi Contrariam fencéciam io q talis cótradtas fit licieuserá in. 
centi,qui de nóxo conflituicur,tenuericmulii docto,verefert Lino. 
in.d.cin ciuicatedevfuraimo Siple Innocen.non videtur deviare ab 
eadew fententia,licerperviam cófili; dicarabllinédam effcab huiuf 
modi córradtibus:referc cri alios quiplurimos dictus Guilticl. Bóe. 
vbifiupracande fententiá tenentesin'telpon«ad.7.mociuú Henrride 
Gandauo.hocetiátenerS y Ineiterin fua fimina in parte víuca.el.s. in 
verficu.ia.quericur,vbi dicir hoc communitertenere dotores Par 
nos Secanoniltas.in.d.c.inciuicatedibdens qy non videe bonam diffe 
rentiamioterafliduo antiquá de nomás quia nó directe S din 
diardemitnr: dida. (eucetitnos felis xizendi 6 percipiend 
Jamitum quia,liafliétas anciquus,quem lecunidá omnes emere ficer 
fuielicitein(litacus, quare non potelb e núc aliusiniticui 
vero faicinílicatas,¡llicicó qual: resdefeiniutta,licitéenim nó poller 
perregul.non tirmacur.dereg.jurolibr.6.ueqseuá porel dic fecundá 
cum qp hicnon interueniarmerx , qua emicurs quía ino ell fiicer 
cercusredicasfcu lus exigendiillud.Se quiatenet emprio de fhuctuum 
futurorú pco seme dale contrahen, emprio, vt $ 
injactaretis fia um. lEdeactiosemppl Lec ciar pars videtappro= 
bariperduasextranas, Marú.quinci, Se Calixcelcertijaquiefiane Cab. 
título de emprsivédisin volu.extraagancomuranium.vbirales có 
traftusdeclarantarlició Se non vlararijolvocetiam patet ex 1=,€ 10- Tn now, re 
fra Taurina.68. Sc denowis.llale Madrid.anno domini; 4:perk co.clta 
tione,127.8co curijs Toleti peticiones vbi tales contratas permit citug.libra 
tanturcciambiinteruenar pactom de rerovendendo Sila pars de 5. 
Yigoreiutisvidecarverior , Sc comununisinter doctores, $ Hancibos Ta now.ré 
dica declaraciombuspapalibusnon eltamplins difpurandama , pro cop.efl, 
ucinfimili.quvale Perle Anchadn repul.peccacum.derez.juelib. 6. 4. tioslio 
inti.só.col:vbivalcin.qullaan bonaintidesia, qui oc biem vi 5. 
nere voluntyinpacepobintcapi Scdeprawdari in qua. q, fait contrario d.a.cóa 
tasinserInnocen.deHolli.fed dicis Aicharcacibiepvbi excauélorica: Bislliasts 
te Papercaperentar,Sdepredarentar, cin deter sinstioni de dif cul, 
itioniclTerflandaminequepeccamen incurre aucloritateco 
cemparet.refert exam Guido papa: ln fuv opufeulo de con= 
¡busillicii.colamsS púLam opiniones fernar totus mundo 
PapaficrolerarnoncolecantadiBimenluoriated ex certa cienta 
eciaunintereccleballicos:k q Papaconuental Sancti Antoni; Vien 
nenfi,£e exiamliquibusccclolij>colluriaiore ¿ui Francia, Del 
plinatasconcebit: % quotidie concedid Vaculearem ,vtpobint tales 
penfiones annuasemete liver fecunda cum nen foretnecofletales 
Jicentiasiraverare,cum inrecominaniconzedacur, Se liccr illa opi 
mio fitvesa Bccommuniterá thcolojísS camoniflis apro bata. 4.Li- 
mita cam primo, quando nowws cenías conttituitar á dante peca- 
miamin pertonamiplios,quivecipitpeconia : quiatunctaliscontra y 
¿tusfempereltillicicas, Selapit vfuariam pravitaró mam túc emitur 
pecunia pro pecunia 8: pecunia inuentacl,vcextimetalias res, non. 
vrexúmecuelficalideiulloref.de(idciuffo.Eón.d Ja MEde cótrab, 
empriolreclimicario col'igicus ex diétis Inmocen, vbi hoc exprelle 
videturteneze.in.d.cán ciuitare,de vítr, delequicar ibi loan. Ande. 
Anto.S communiterdoél.écideo dix lo.de Ligna.in.c. 
quemrefere £xfequitarLaurenade Rodulyhisinad.tratat. de víitr.6. 
q.principali.verk ber lacurum.bec.ap li confueccudo,vel 
Marncam ciuitacis hrabear, gp rectores vendan de pecuniaciuitaisalis 
cui $ fuis heredibrus quinqueflorenosvel decena annuatin pro. cen 
tum, calis contraétus elbillicicuseniti ciuicas con/liruerer ¿llum cen= 
fumin bonis ciuitatisalsápecunia, $ fecundum iítar Limitacio» 
new confulujt Francife de Arecio. confilyuodipievilo hemate ad 
muetratinilo.Sicedaduercesqnia Baldo. mic. Cade his quí pone 
nomine,colu.7,verh.8clrocfacicad queflionem.viderurvelle contra 
Yiumexprelleconcrabitam limitacionero, dicirenim hac verba, po» 
necgoemiátitio nomenfium,hoc modo:quiaemo ¿títio pro milo 
Jesedics quis ro centenario annuatim, Scplerique dicune 
illanon eltvlura: fed in contrariumfacic quiaille redicus ef infale 
Xibilis, 8 cinldem perpetui tenoris, vnde ¡lle contraétuselt fulpeGtus 
de dlumdafrzuliae peter le coletas cepas conilene 
racficnerari,plerique cócedút quillecórractus ell (u(pcétus: tame ná 
adeo qpfaeneraticius debeaciudicari.quod concedoinregione cora 
auniter hicreditusfrequentacor , Súntes bonosferuatr, $ apud 
mercatoresehoc idem contra id quod diétum citín iflaprima Bis 
tarionestenctidem Bald.in.c.vnico,fi de feu.vafa. ab aliquo interpel, 
la.fucrit.verfic.fed quiddiceswvbi dicit,qp ieguemoá reannuum re- 
ditum de quinquaginta lorenisin anno pro pretio mille Ñloremorá, 















































<vendiz 






























































simio 



















































t.Limira, 


Titulo. V MT.Deloslogueros. 


quos sibifoluosquid licetaliqui dixeruntiftum contraftum non el- 
fefiae vfirarum (crupulo . vtaliasip(e Bald.dicitin.d.l.r .pifitamen 
apponeretarpadum gyilla mille conuerterentur io emptionem pre 
diorunutuncifte contraétus iuflioreller, $e fi venditornon vult eme 
re imputetfibi; Scouna hoc videturtran(ite Bald,licectacim fubdar, 
confiderafuperilla cautela. Sccogita ncperiflas cauillationes con= 
fcientiamtuam ledas.Similiter Se contraiflam limitarionemtenere 
viderar Sy lueltervbi fiupravbi pollquasm reculit dich lo.de Lignia 
no,de quo fupra, dicie ibi videri crían ifto caía efTe veram vendi- 
tionem, Scquódnonficobligario perfonalis: fed realiscum obligen- 
var bona venditoris proreditu. mouetur perracionem Veruer.. Se 
Alexand.Lombar. quam fupertusreculic : quía cum habeanus tí 
Donorum genera,mobiliafiilicer 8cimmobitia,Siurain verifqz, hoc 
rertiumgenuseft, quod vendirur. 8 idemvolxic Contradas ia (uo tra 
éta.de contractibus.q.74.8.75Caro.Moli.intradta. de vfr,8e con= 
rratibus.mumeaz.lo.á Medina.in tractande reficuco in. q. decen 
bus.col.5.Sed propterha:c diétanon videtur recedendum ab ita li 
mitacione,que videtur elle magis communisinter doctores, Si quía 
verescrealiterin hac primalimitatione nó interuenie es aliqua,qu 

ematucalia,quam pecuniain elfeftu, $ non potell negari quio ta- 
liscontradtus magisfapiacmucuomfub vítris, vel (slim maximam 
habsatvicinicatein cura maruo,neque potell dariillud tectium gen? 
bonorumiflocalu,cumiftud iusnequecadae fluper ve mobili velinr 
mobili,8e (ic deficitfundamencam Sy luellri, neque dato quod obli- 
geubonafuapro folutioneralis cenfas, tencbicralis contractus cum 
Sila hypothecafitaccelloria ad perfonalem obligationent: Scemprio 
iplanon contrabiturfiper bonisaliquibus.8 faditad hoc quod dixi 
fiipra cod.l.yg.in glo.magna.quód hypotheca velnt accelToría deber 
regulariad pertonalemoblizacionem. £ compróbarur hoc ex didis 
extramagantibus, cum dicunt quód imponebatur cenfis Íuper op= 
pidis, agris,terris, in contractu exprefis.. Etquiaiflomodo € non 
alias,illicontradtas frequevtantar, vodetene pradiélaw limitaio= 
eso tanquamveram Scobuiantembiaudibus víararum ln vno 
amen cali non procedererifla limitatio, [cilicet li ¡lle quí conflicuie 
cenfian fe obligando, efes lolitas locare operasfitasad cantam pro 
anno: Sevenderetiplasoperasfeuconílitnerer cenfumón illis, mam 
taliscontra Qu licitus cllet.ve el de mente Innocent . Ec aliorumin 
diét.c.inciuitate,Scteror Ange.de Claualin fa fanamaón parte vli= 
ra.elanverti.quid deillis.colum.2.clLenim tune mers que emarur. $e 
perpradiétaprelt cria dici quod li res fuper qua imponitar cen- 
Js penitus deflruantur, quód cuco non ficin quo maneac ud lus 
percipiendi,quod fuievendicum, liberabítur venditor á penfiene, 
velccnfi Seporiculum hulas perempcioms exicemprocis.vcin. pr 
ma.Cade pericu.Scomno.rei vendita. quid li sesnó penitusinter 
tatled remaneacarcasvi.que dica infiain glon parte cporfuepo. 
8:plane procederet, quando centusfcn redítus conilicuitar limita 
tirationetalispradi) vel predioram, la quód conflitueos E ias 
Desde llo nos cnc leonel 
xe¿nifirationeillius rei 8: quandia ¡llam pofideane : (3 tamen hoc 
faretefTet mais dubiur cum fundusille non fit venditus led o= 
Dligatus proceriorifolutione cenfos € lic principalis obligacio vi- 
deturperfonalisK alienatio pred fisper quo conflicuir accello= 
ria. quodcerte multumconfertad opinionem ¡llórum quod pobic 
dictusifleannuusceníus conflituifaper perfonali obligatione ¡llius 
quirecipitpecuniam.fedadhucporell diciquod licet fundas non Ñe 
venditas vendunturtamen reditus ex fundo pro ea fuma qua emú 
turscilli intluper quibus contrabitut, E:(ice(l ibiñusreale adha- 
sens fundo. Secundolimita nifi cenfus qui imponicur(per re non 
poGitin rotum haberi de reditibus rei, veiccoflituam cenfum fu 
perdomo de decem,cum nonpofitconduci,nilipro quinquesnam 
tunctaliscontradtuselTetillicitus Ec fraudulofas,fecundum Icá. de Li 
a.in capefi.de víuris refert 6 fequitar Lauren, de Rodulphisin.d. 
fuo tradta.de vfur.12.quin.6.fol.totius traétarus:quia ticinturgitobli 
gatio perlonalis.vt incapillovos.depigno Srcaad noflrinde emptio. 
Scvendi.Syluelterctiam vbifupra.tenerciamtalemcontradum ef 
(eillicicum:Bcillud pluselTe obnoxiú reflitutioni,licerpropric fecú- 
dura eumnonpolíirdicicontradtasvíurarius, fappolita veritatevós 
ditionis:quiaceflar mutunm.Scaduerte,quia huce limiratio ell mmul- 
tum contigualeperiori: quiain refiduo in quoresita in quaimpo= 
miwur cenfas , zon fufficicadredicam confliturum quolibet anno, 
videtur,quod deficiatmerx, que entatur, 6 ficcontradtus eicillicio 
tus S<prorefiduo infurgerperlonalis obligatio, Seconcradtus cenfes 
serurfaétusin ftaudem vítrarum, Eccrederemquód 8e fi pro folu 
tione talis cenfus ( impofiti fuper re quí non fufficic ad talem re» 
ditum quolibet anno ) obligater venditor omniabona fa , quód 
adhuc procedererquod fypra dix ; quiaveldixi in pracedent limi 
tatione,requiricue quod in bonis conflicuarur cents , Ecad bona 


























































































































49 


Gatrelario: Sí dato quod quis omnia bona cbliger (vedixi)non per 
hocvideturconftituere cenfimfuperillisbonis, vt ctas alferie di. 
¿lus Lauren.de Rodul.vbifupra.quaÑlior.eny. Quod multi tene mé 
tisnam forte ex hac limitat:onefic declarara multi contracius cen» 
fuales á perfonis pauperibus Factifuperrebus vel fndis, qui d 
Etisfumpribus funt parui redicus fubuerterentur . Kbenefac 
bum Bartol. cilis.$.inflituco.(F.de leg; i 
qu16d aut quis vendir finélus conflituendo tus vfasí 
ementisk tunce(lal'enacio.vtim.l.fina.C.dercb.alicranonalien.ant 
non conítituendo: fed feoblizando actione perfonali ad dandosfra 
tus, tunc non ellalienacio benefaciteriamad hoc , quod hypo- 
tleca omniam bonoramvenitaccelToric $ ad executionem princi 
palis difpolicionis, Sc non deber ampliarenequealterare principar 
Jem dilpolitionem,ficur écalias habeturin clementinaprima, in in, 
depraben.si traditFoli.in capitulicerdeofíordinakk Dec con= 
filio305.colum.tina.Sconfilio.413.colum.fi.intellige, quod diétum 
eltcircaiítam lecundam imicariones quando empror non igno- 
rawit reditas rel luper qua cenfus imponcbarar : nai fi ignoralfee 
és-deceptas 4 venditore crederer foflicientem ele ad tot reditus 
quandierat cenfus tuncnon ellerillicicus talisconcractus, nec vid 
recurfactusin frandein víurarumm: imo compererct aÑo emprenis 
pioricontravenditoremad interelle, vein lege. fi Nexilis.io princi 
pio«*in.5.primo.IEdeaftio.emprio,E. Lin vendicionibus.fladeco 
trahendaemprio.Larz.Sc..G.tic 5 infracadem parti.Siveró nun fué 
ferdeceptus, licer dicarle iguorafle valorem redirutin procederer 
quoddixi :quia videtur aíleciata ignorancia, Ecquía explorare de- 
Dueratargament.|.qui com alio,1. deregnlisiaris, 1. (ed 844 pupile 
Jus.$.conditio.fF. deánilito. neque contra lam limitacionem obiici 
poteritde diéto Barco.in.l fundas quemaf!. deanpuis Jegat cum d 
cit,quóidem ell dicerelego.ro.fuperillo fando, quantura fi dicerct, 
obii,.o'lum fandum, E hc quód non itjuter hac differeniiin con 
¡lizutione noi cenfaszan dicaroblizo fundum vel impono fuper + 
Jifendo ¿namlicer diétum Barco.elletverawo (quodiamen non cas 
rerferupulo,vtpaterex notatísperSpeculat.itu.delocacof. nunc a» 
Jiqua. verficu.86.)BartoloquiturreipeSto pignosós vell ypothecirsed 
fusautem nollerclbnonre(peéta hyporhcc: fed vevidcatur in quo 
fuítladtus contragtus vendirionis , fou vadefuicitle rediras vendi= 
15, Sic quie ficmerx que venditus.Pratere Barto.vole quod 
fit dicere fisper fundo quacum oblizo fundum : non yeró dicit, 
quid écontra fiidem efler dicere obligo fundum ad decem, que lego 
quantum fi dicerer fiperillo fundo Jnrer que in calu nollro longé 
uterclt . Hocidemprobamrex diétisextrenagantbos , li ex ver 
bisearmn narraciuislicieam (icarguere, cur narrant impobivionem 
cenfasfa£tam fuper talibus pracdijsdomibus, Kc . Secum dicit bons 
in ipío contractu tune expreÑis pro iplius centias ex folutione da 
perpetoumobligatis, fi tamen fuper omnibus bonjs e 
cenfus:tunc bene teneret contractus com principal 
unía bona concernar, dcnon veniar tune accelliorid 
ver. vi écvoluicdi.tas Laurentius de Rodulin dic. quaditones 
«Terri limicamif in tali vendió 
resendendo $: preu efler ini 



















































































































tum: nam tune paruitas pre) 





junciacum padto dereuendendo , facerer praelimi contraftum il> 
licita, Sc fraude vluracam, ve dicitglo(T. notabilis in capito. 
conquelius. de vias. quis 





mo E fortias ef quod voluit Laureot.de 
Rodulsindic.fuotractat.de vlor.quellionc.i8vinfinquod £ñ decur 
pretii dullicia: fi tamen imillis cabibus quinouicer inflituuntur jo- 
¡cruenta pactum dercuendendo, ex hoc premier contracios ¡le 
licitus 8 in fiaudem yfurarum , quod diétum reparo folfim perca 
«quee fuprá dixi: quia data lullicia pre tale pactom eciamin tenfi- 
busfenredicibus quide novo conflituuotur elt Ecitam, E appro» 
batusin diétisextrauagan . quando veró cum parultate pretij con 
curric diétum paétum, an ex hoc prefiumatur contiactns licitas Es 
vfurarius ficrantvariz opiniones :nam quódifta duo fufticiant ve 
traid quod habetnrin diét.glo.hoccenuerantInno. loan. Andr, An 
10.loann.de Imo!.in capitul.ad noftram. de emprione és védicione, 
Kplnresalij docto.relatiáBartho.Cepo. Veronen,in (uo rraétat, de 
fimulatione concraftuum in.6.cafi principa, Scper Socin.corfio.48, 
2.volumine incipit nunquid ex duobus,8: Decius confilio.167, canta 
que coram reuerendovicario.£ confilivzc8.6 dicieBald.in.l. final. 
C.de condit.infertisaquód contraétus de reuendendo non, ell liwfpe- 
Etus , nifi ex redituum,quantitate immoderaca reípeéiu preú: 8% 
multo forciusefinlpedtas fecundam exa ificibi donationis clat- 
fula. contrariam opinionem quód ifta duo non (ufiiciantrenues 
runtplerique dod1o.qui eriam referunturin diétis locis, Sc huic par 
ti cum certis limicarionibusadhererevideturBartho. Cepol. vbifu 
pra, 8c eriam Socin.in dic.confi.242wvbiplenerelpondent ad capitu= 
Jum.ad noftram.. deemprione $: venditione . Kad capitalumaillo 


Partida.vo 1 









































Sone cenfusinteruenirer paílum de y, Lixite. 








In noua 
xec. ell.l, 
4.06. l 
bro.8, 


la nona 
rec. ell] 
4aitu. sa 
Bb.5» 





Quinta partida, 


vos depigno.Egoverdin materlade qua loquimur, propter mas 
gram vieinitarer, quara habentifi contraftustcenfuales cum mue 
uo, de quiaproprercoscharitaschrifliana exulat , in confibos qui 
denouo con(tiruunturadharerem 31li, opinioni, quéd diéta duo 
predigta, paruitas(cilicer presi Xpadtumi de reuendendo fafficianta 
cum hare epi 
nio haber E E 
feglof.amio- fu vida a de aquel que la recibe , o 
vitarem K van 
lentifsimosdo 
Bores dequiapro ea fatisfacirext. dift<capltul.ad solltam..nam 
poteft dici quod Papaibinunindicar contractum vÍkrarium ex ap= 
pofitionepaéti , quod á feptennio víque ad nouennium pobit re» 
emere,poteltenimvendirio fierjad cercam tempus.l.lecunda.C.de 
paétisinteremproraS: vendito. Scquod ex hoc nen debear indicar 
contragtusvfiararius ,tenetBald in capitv.primo.verficu, querode 
piuldam. defend.dacin vicens lrocumnil. non ergo propues hos 
padtumporel ió, quedfunder cif did cid nan 
led excparsitate pres cumpacto dercuendendo. fiue puré (ue ad 
certum tempus. $e quod ibi ponit Papa de feptennio ad nouen- 
law, fuit contiogentia cafus.. Ratiofundamentalis ei? quía non 
pratumituranimas vendendi ex paruitatepreti], cuna paéto de 1 
vendendo. Scideoforré.Lregui, S.ordinam.rez,queriudi 
catcontradlum víurarioméx paéto de reuendendo cum didto pa- 
to, quódvlquead certumtempus non poe redimi , deber intelli 
gi data paruitate preti)mam ( pretinno efes iaftam £x hoc padto, 
non polfercontractusiudicariv(urarius.proue dcdicit Bartho.Cepo. 
in dittofuotradtatuin decima prefamplioneSfatis probarurin dis 
€tocapirusad noftram,Stcredendum ell pron.ulgatorem illius legis 
segnbin hochabalie relpedaus ad dilpoliicncoataris noni de 
quía contrañus canonicun feuñn c2fu da quu deficerer juriscanonici 
difpolicio,non valeret(tavuran laicorum, perquod ex cer 
Autisco: 
nisconfilio.96.incipir.apparecquadam lex, 
'ul.cum contingar.deturciurand,Felinusin ca 
ariz.colum.22.deconflitu. USed quod diceturiuflum pretium, 
veperpendaturin his contradlibuspareicas preúj + Abb . notabi 
Jicerin dicto capiemlo,adnoltram.dicit quód non fufiiceres quad 
betiniufticiaprevifed oponerer quód prerium fir valde tenue re- 
fpe£tuvalorisreizquia propterpactums de renendendo, res mias 
Jer.argumenta. fundi partem.ff.de contrabenda emprione. X voluic 
hocetiamSocinus,qui allegsAbb.indiét.confilio.248, infin, qui Se 
prohocallegarinargumen.notataper Barto.in.l.primas.fileeresE 
ad Trebellia.Xin.l.pretia rerum.fhad lezem falcidiam. Á hoc doce 
experientia,cumproptertale paclum comanuniter res vendarur mi 
noripreioquam venderetar,vbi non interaenit tale paétum. $e bo 
nui elUfimere argumentar ab experienti, vtinclementi.difpen- 
diofam.deiudi.capicu.mulás, yo.diltinátio.c.quam fit.de eleótio «ll, 
fexto .opinionemtamen contrariam quod nihil diminui debeat de 
vero Si comuni precio,rañione diév padtitenerBartho.Cepo.imd. 
fuotraGaru.certia prafamprione.ad fin. ¿Guido papa, quid les 
vitur in termini ¡Qaruro annuatam penfionum in (uo opaftalo. 
devfaris.fol¿«columnverficfed iuxta hoc quaro.Súa decifione par 
lamenti Delphynalis.quellione.siavbi tener exprelle quád fi non 
interuenic juffum: preciurn:, fecundum communeny valorém re, 
tuncinteruenientepadto dereueadendo ,contradusprefumiturfos 
neraciiusalleg,glokin diét.cap.conqueltas. dicit quódita femper 
vidieferuariamil veró placet prior opinio:quianegart nonpote(tr 
tionetalispadti rem minus valere ,emptoremqueratione talispaéi, 
snon ita plenunn jus habere ací tale pa£tum non interuenilfer, $e 
quía pecuniam fuam poflet in predia Se alía (Di vliora conuer= 
tere,quirfbisc hoeredibus prodeller. S camemictabhoc padto vi 
deturintulpento fuam Jabere pecuniam , cum quotidie (peret ta 
um redirmumredemptionem , de hoc viderur approbatum excdi- 
¿talegeregiade Madrid, querilloscenfusin pane Scvino,£kc.confi 
tutostaxatadrationem.14.milliumpro miliario, 8: forte polletd 
ci quod falcim quarta pars vel paran vltra pre veri 8 comun 
mis, liceflarectalepa£tum pofsie minviraione talis paéti, Ef vk- 
tra minuereturdicaturparuum preciutm , videcur (uaderi ex difpo 
fitione diéta:.l.regníiunGo,f. quia yeró leonis,in authen. denó alics 
collacione(ceu nde feploticnuhenje perpeatas Cde Reralana 
ecclofis. 8:glofindiét.$.quíaverolconis.fuper verbo faciendam, 8: 
gloliundtorext.in lege.circa.Mad legemfalcidiam, Scetiam ex glo, 
.hociusporreótamdecima que flionefecanda.fuperparte dira 
¿cum videamus vnum miliarium perpetum feu redicus pere 
peta commwniter valere ad rationem triginta millimen morape» 
tinoram E% vlira, faiseritquód raione diéli pat minmacar quae 


















































































































ra pars Se fic dentur viginti % duo miliaria cum dimidio ad qe 
nus pro quolibet miliasio Se fi imponarur cum pañto de reuens 
dendo ¿$ cui pretia varientur ex tempore non ftetur taxatiogi 
diétarleg. de Madrid, fed ve communiter redicus perpetui valeane 
confidererur, $ maxime inillis reguis vbi rariora funt commercía 
éx minora lu- 
cra quelluas 
sia Gcnon fo= 
lent homines 
tam afidue Se 
Jate negotiari prout folent in Tralia, £ Gallia,OPollent etiam addí 
alía limitaciones, que collizguntur cx noratisper Abb, in dido capi 
tuwad noflram.in fine , £cper foann, An dre.polt Hoflien, ibídem. Se 
exillisprafamprionibus ¿Cepol .truditisin digto (uo tratara, de 
firuulationecontradtus. Hzctamen tanquam principalioratetipib> 
fe fuficiar , cntulo tamen cum Innocentio , Ecalijs grauibus do- 
¿tor. abilinendam ele, proue femperabfkitmi ab huiulimodi con= 
tragtíbos:quia vedizó fupra , propter eos chrilliana Charitas exular. 
la hac materia Gripe charifSiuvos filius mens Dicentiatos Didacus 
Pigarro quendam traétaror quí habetar in Lampa qui vt virtimo= 
ata contcientizr copien» Íalutem fidefium quencom potuit reftrin= 
xiciflum contratan poteritis viderefi placcar.ego que dix fentio 
inilla materia, correóoni medias fentientis me fitbmircens. 





de lus herederos * o fegund fe auic- 
























Uraracntodafy ida. Idero 6 ad cercum tempusvelutiad decenmiuin, 
vide Bald. le inprincipio.1T.fiagervedtiga .vbivide per 








eum quid mon adiciacurquantitas temporis + fed dicatnr concedo 
inemphyteofimad tempus.5perlafo.in.l.lecunda.verfic.7.quero, 
Codeiureemphy. * 5 


«Lo defusherederos Ercum Gmplicitor diQú eN de haredibus, veniúe $ 
ompesharedesiaintinicuml. in annalibus.C.de legar,Se..fina,eo- QUieft1 


demtitulo.l.haredesSclciendumf deverboram fignificacio.quia 
devaturacmphyteolisell, quod fitperpera, venotar Barto . in lego 
primaiin principio Efiagervetiga.Scin ley fecunda.columna fecú 
da.C.deiureemphyte.Angcán lege.quí laminibus.(E de feruitu.viba 
pradio.limitatamen, Sintellige:nú lic empkyteofis, que non con 
fueitconcedi,niiin prin: haredem : quia tune nomen heredis 
indefio'té prolatum rellringicurad prima haredem tanturo, 8c 
fi contienit concedi in fecandum hareder, relbringicar ad fecun 
dum. dc deinceps fcundum Baldum. pertextbiinlege, antiqui 
tas.CodevlafraSiu, Limita ciar Edintellize,ni emphyteofis conce 
daturab ccclelisalicui $e ús haeredibus: ham tunc non inteligicue 
de omnibus lredibus ; fed cant de defcendentibus : neque ta 
lis concebiocompachender haeredosextrancos.veefltext sin authéa 
denonalienan.$.emphyteofim.collatiofecunda,tenet glo(T.S:Bar, 
iu.l.crjamm.fTfoluro marsimonio.loann.Andr.inaddicio.ad Specula. 
in cudelocato.$.muncaliqua.verfica. 1. Ec ¿a eftcommanisopi 
mio.vtadducie laré Deciusin capien,in prafentia. 14. colum depro 
baticnibus.dicens,quodillaopinio deber praualerein indicando Ec 
dontalendo da ttoponderad moras AUD la dlel cnica la pa 
fentia.co hamna nona.quitenuir contrariam opinionein. fuper quo 
ygita: mam cil emphyteofiseccleliz polsichodiedariin 
perpetuun:, Cami difpoficione. $licentiam.in anchentic, dealienas 
Ecemphyteo.collarionenona.quam cx. luertia.citrg.partica prima. 
vid=tur,quodid quod habewwrs.emphytcofimánauthen.denon alie 
nan.cóllacio.fecunda.queallringirad rertiam generarionem E qua 
litatem harredum,hodie non habearlocum pra lertim cum per,l. par 
titenóreperiacarapprobarusdi8t.$.emplyicofim . nequeetiam per 
juscanonicuin,8cforréviderctar diflinguendam, quod ant in concel 
fonedicicnrfimpliciter, quod concedir fimpliciter,ccclefía in emo 
phyteofimalicuitprofe , E harcdibus ; non adijciens perpetuo Se 
tuncprocedit opinio commmnis : aut fuit adiectum hoc verbum 
(perpermo) 3 tune comprebendantar quicunque haredes delcen 
dentesvelexeranci. ¿ocu jta mii videjetor tandem reperi ¡fam 
fuifTefententiam Bald.inaddicio.ad Spectla,tiru.de locato. Sin amo 
thentica.li quastuinas. C. defacrofanétis ecclefijs, columna primas 
8cin alijslocisrelatispor Alexandin.L.criam. f,foluto matrimonio. 
«un refere quastam principalem opinionet vbi refert Angel. Sc a- 
liosiflam opinionem reprobantes. Sed mibi acis placers quía per 
sam ¡fte opiniones reducuntur ad concordizun . Se idem. videte 
dicendendum li concefsio fieretin quibufcanquebaredibus. Scan 
tunc etiam comprehendantur legatarij , cum legetarius in re lega» 
ta duodammodo haresfir. perlezem.id tempus.¿aprimo » ff. de vía 
plo vilepolate tn las le anda uso allen 

luresrenentes quod fic. Licetexprefse non loquantur in concel- 
one ecclefie, CLimira criar Se jntellige didtam communem opi- 
nionemin empliytcol(olita concedi;nam fecusclfecin ca, que fer 








































































1Limita, 


2.Limita. 


¿Limia 





so Limico 


Quilla. 


Quel. 3. 


Jn nova 





Lg.cics. li 
bro. 5. 


Quieftugo 


Titulo.V IIL.Deloslogueros. 50 


nata folennitateán talialienatione 'requifita de nouo concedererur, 
cumaranfitet eriam adextraneos hueredes.vt tradit Decios vbi fuprá 
columana.27:0 Limita etiam piliin concefione dicatur de haredibus 
mafculis: mam tuncnon venientextranes, fed tantum deftendentes. 
tatenwic Rayne.de Forlidn difputacione fua, incipir, quidam habe= 
bat duos filios 
fequitur Bald, 
inleze.Gall's 
$. etiam. colú. 
penulci.(F. de 
liber.Spoithum.pertext.in didt,$.ficlientulus.dealienacio.feud. Se 
exiaun Deciusin diét.cap.in prefencia.4Sed quid li recipiar quís em= 
pliyteofim pro fe Scfuisilijs Scharedibus, an exigater, quod Ajo 
e 

jurilurandi.$ fi iberi de operisliberto.tenet quód ficallegando. $. 
emphytcofim.d.authen.de non alienan. 3 fequicur Bald.inal.rale pa- 
¿tum.jeio prin. de padtis.periilurt text. Angelin.d. 1, Gallus. 
$.exjam.fEade liber, p olllu.Kcidem dicir Alexan.confi.q 4.vohimo 
4.xilohemacesin poc. fi dicavur pro filiis  fuccelfor:bus, qui alle- 
gatImol.in.l.quoddicitur.in fin.vki.colum.1 de verborum obliga. 
Sed q (161 line insequaliter inflicut in hareditate: anin emphy 
1eofifuccedant equaliteraBald.quod ficin diét.authenti. fi quasruá> 
nas.C.delacrofandr.ecde.colum.4.Sin.Lliber .deope 
sisliberto. aducrte tamen, quía Bald.logaitur, quaido nov futit ad= 
jeétumverbum ke haredibusted cantuwn fue dictam defilis: quin- 
ino ex mente Bald,ellin.d.authentic.h quasmuinas, cum dicic, quía 
tuncempbytcolis non ell ioshareditariom,quód quando adi 
fuic Sc harcdibus Kc.quod tune luccedant io emphyteofiv pro par» 
teio qua funcinflirai, 8h alíquis coruminflituaturin re certa, túc 
non faccederetin emplytechvtvoluitBaldán diéta lege.liberú 
Jum,fepcima.verticu.fecondum dubium « quia appellacione haredis 
in dubio venithares vniverialis¿non artem hueresn recerta. L, quo= 
dehare.inflitu.l.luereditas.T.dereza jur. Sc faltem hoc pro 
,quardopuer voluit S exprefsé difpc'uit, quod ad her 
desvniuerfales pertinerent bona emphyteotica,vtadducit Alexan» 
referens Angelum KImol.confi..24.circaprimum dabjum.column 
penul. voluni.s,vide ctiam lao. in.d.l.2, verficu. quinto quarit hic 
Salscerin.y9.colum.totinstrafaras. C .deinrecmphytec. vbi dice 
pallum elle dubium, 8: dod%ores varios € mibidaflirmar :fed 
tuanilitremiBiionibus contentas non allezansdiétum confil.Alexan,. 
jam,quód emphyrcofisharedicaria poteft vni ex filijs afsigna 

dom Baldum in di8),l.liberá. colum»7.judicarur 

s bonis patrimonij teflatoris$c (e fecundum 
od nota, quie fecundum hocartentis, 1. bua 
talisemphyrcolislimicabicurad viresterti), $: quinti, $ par 
tima ,fautem non eller hereditaria fedrantom recepta (im= 
pliciterpro fe, filijs fine adieétione S haredibus, tune pater non 
pollecvni flioramillam prelegarevel denare, vevule Barto] . in dis 
Eto.fuliliberti.columpalecunda.verficu . fcundum dubium. Con= 
trariuin tamen tener Bald.in aiét.amhenti.li quas ruinas. Sloan. de 
Inol.in capiz.potuis.de locaro.in vlimachrarta. 8 quod opinio Bar» 
tán hoc magiscommuniterdamactar, «Merit Alexand.in didt.con 
£l.24.colum.penulti. vbi ponitrarionem de hoc Se docroresitate. 
nentesvid.ibipereum. USed quid fis inuellitura dum concedicur 
emphyreofis, non haz aliqua mentio de flijs, nequede haredibos: 
fed limplicicer quisaccipiar remán emphytcofimebald. in capiro.pri- 
On iieiad eu.corftitupolit.vult, quod fiemphyteofis lim- 
pliciter recipiatur intelligitue recepta pro filijs mafelis,(icoréc in 
feudo dicitibi gloll. S: “diciz hoc ele tenendum cordi, Se notane 
dum.dictam Bald.refertTalon in did. Jege fecunda, verficu, decimo. 
qu.eroin.1o1.columo.cotiustradiatus dicens. qued Angel.in.l.izem 
dendum.$.6n fFdepetitio.haeredi,perrextiin diéto. $. emphyteo= 
fim.voluic,q cum fimpliciter efbrecepta tráleacram ad £lios mialcu= 
Jos, quam 2d foeminas.$ pertran(itbreuiternon dilucidans ¡flumar- 
culum. «Egovero beneconfideratisverbisdidi, S.emphytecfim. 
JofTanin diéto capicn.primo.quibus modisfeud, có= 
pofvit.aliverdicerem,quód autloquimurio emphyteof ecclefizoa 
que limpliciterrecipiturmullafada mentione fliorum, neque ha= 
redum de tali ca comphyteofis durabic ad fotam vitam percipien- 
ús, nequetrar dciusfilios,vel nepotes; ex quo pro cisnon foie 
recepta,quod latis bene p algo di Ao:j. empleaban recio 
telligendo,am cum ibi dicitur,nili filos autuepoteshabuerit: refer 
turadid quod primoin princip.S.dixicinverficulo. eri inimus Se 
in accipientisperlonam Ein duobuseiuídem perfonar haredibus fi- 
lis dxc.¿x lic quando fuit in concelsione de flijs 8cnepotibus cau 
tumaécideo fubdic, quód non tranfibicad virum ¿uxorem niúifpe= 
cialiterfitcautuy.non tamen vultillet:xt. quod iemphyteofis ece 








ne*, por cada año: e tal pleyto como 











tiam inthwredes,vtfuccederepoÑintinemphyteolizBarol.in..l 











































































































denotatispel 























dlefiz fimpliciter recipistur, pihil dicendo de filis, vel nepotibus, 
quod ad eosemphytcofisextendatur, neque Angel in diéto . $. fi 
na.tenercontrarium,quia allegardié?. ¿emphytcofim, quí ve 
Joquiturquañdo concefsio Fuiefadla eriampro Blijs Kneporibus. de 
exhocpatermale dixiiTe Joan. delmol.in.d.1.quod dicicur.col.104F. 
deverbo.obái 
gaciosinquan- 
Tum dit, y 
li emphyteo- 
fiscccleliz có 
cedieurnonfidla exprefioneremporis  intelligit quód eltin perpe- 
tun concelfa quo concedi potelt in perpetumn Se temo 
pusnonad: ¡urin perpesuum concedi.argumene l.fervis, 
depoenis.nam hoceftexprelsecontra,d$.emphyrscfim. qui non. 
elt correctos, quando emphytcofis fit conce/fafimplicicer:fed quan 
do per verba exprella vel 2quipollentia in perpetuum concedere- 
tur, vedixis,Parececiam male dixie Bald.in authen.fi quid, C-qu 
potio.in piz,habe.Scin addi.ad Specula.icu.de locatoscolumna. 2. 
verfica.ezclefa potell.vbi dixic, quod fi ecclefia limpliciter conce: 
ditin empbyteofim,puratitio, quod tuncintelligitur de fe $ Silrs 
é« neporibus.ita dicir notariin.l.ctiam.fFlolu.macrimo. vbi glolfa,. 
hocnon dict,fed quid emphyteofis ecclefialticanon eranfit adex 
trancosharredes: fedad filos vel nepotes.Stallezatad. $.emplyteos 
fim,quive dixi, loquituretian de bilijs Scnepotibus « X quoditain- 
telligatur.d.s.emplytcofim. ell de mente Bald.in auchen.defindto. 
Cad Tertuliia.parum poltprin.cumdicit,nam emphyteofis eccle= 
falica de fui nacura non refpide,nifilincam delcendentem : quo= 
miamnon debetficrinili inacópientis perfona, Sc in duobus ciuf= 
dem perlonz haredibus pondero, cum dicitberi $ cum poltea 
Bald. fubdit, ri dicavurexprelle quod tranfeat in omnes defcen= 
dentesin infinitum:quiatale pagturn hodie valetper. d. f.Jicentiama 
¿ex hoc pater quod malerctulic Pau.de Caltrin.l/ctiam. in princi. 
IF folu.macrimo. duro refere Bal.dixillein.d.authen.defanéto. quad 
fimplicicer concedendoemphyteofin, videtwrecclelía concedercin 
tertiamgenerationem.ék hocetiam patet, nam fi de hoc fuerat ca= 
fusinnd:3«emphyrcofim.Bal.in.dac.nin fin .quibus modis feu. con 
Ripofir. non ita dixerat tenendum cordi S: notandum, quod ara 
guendo de feu. ad emphytcofim tranfirer emphyteoles fimpliciter 
receptaadfilios mafculos $ quod.d. $. emphytcolim . debear intelli 
gi, quando fuicexpre(lam de fibijsSefiliabusstener loan . de ImoJ.in 
diétocapituspotuitad fin. delocato.. fed quia ifla eft mona confide 
ratioad. d. $.tu cogita fuperea: ná ex aliquibusverbis.. $.emphy 
teolim.innuitor, quod Et fidefilis nepotibus non fiat mentio > in. 
concelsionetamen intelligarur in cis fa0%a,cum dicitqp deviro auc 
vxoredebetelleexprelTe diétum. Schic vulequod in filjs Se mepoti 
busnon exigiturcalis expreñio.CA duerteetíam, quod cum hodie, 
Vial mprrali ceda polstdas ln papel! romecdeto 
turintcruenientejulla cauía alienandi , 8 interuenientibus folenni 
tatibusdiure canonicorequiliis  licer concederetur fimpliciger , in 
tellizerctur perpetuo concella,, $: tran(irercriam ad haredesextra 
eos, ve Svoluit Alexanin.d.l.etiamán principiSclacis ell de men 
1e Decijin» d.columers. $e hoccafu poflerfaluari Sprocederetopi. 
Joan. delmol.in diétalege . quod dicirur. «Si vero privatas lim 
pliciter conceda emphytco(im , tunc bene crederzm quód tran£ 
eacin herredes recipientis etiam extraneos, ex quofuitconceffa A 
netemporisprafinicione per.l.fi padtum.fE deproba .. S argu.dict. 
Jegaferuus.fEde pacnis. Ex pradidtiseriam parermaledixille Bal. 
in legelecunda,coluppnaprima.C.dejure emphytco. 8 in «$.finali, 
deferdaninvicem¿.commilo. lasetineapico. quidam. de vía 
Mediolancnfisvbidicit quod fi quis acquifivit emphyteofim eccle 
Giper preeipejonem, quod emplgoli le prtcripra extende 
turadrertiampenerarionem ,ficur dick jpfe Aánformáter eller con 
ceffai.(ineperlonaram diftinétione intelligicur in tesiam genera 
ticnem allegando . $ . emphyteolim.quiforiehocnon probar. Se 
in. q. Bald. deemphytheofipraferipta. contrariamtenct Angel.in 
ditalege fecundasimo quod intelligatur ad vitam preferibentis. 
8chicquodminimum ell £e forte in emphyteofi praferipta ¿ud 
eftverius ,quidquid dicaclafonin dié1a legefecundacin. 89. column, 
totiustraétatas, 
€ segun fe aniene . 'Voluit quod traníear ad primogenirum fecan 
dani Baldumin legefecunda.cotumna prima. C «dejus «emy hyteo 
«lalo, ibidem colum.69. totins traftatus.verficu . fecundo quarie 
Bald. ScvulcibiBald .inípici tempas morts in confideratione pri= 
'mogeniture,quia fuccefio habetnacuram relationisadtempus mor 
ts, Sideoin(picicur prioritas que tuncin rerum narra verlstor. 
allegat.1.ex fadto.c.penultimo. ff.ad Trebcllia.quodverbim nota 
admaiosicaras,valeb;t ctam paétuim, quod fpuri fuccedane [ecunie 
Partidasra 15 








efte , dencferfecho con plazer deam- 































































































Quinta partida. 





.cofumnaprima. Se fequirme 
jgnarBald,rackonem: quia nom 
tanquam hareces, fed tanquam perprocuratorem lúpulantem ve- 
riutapfedlicerdocto.non ranzuntobitare hue diGboviderur, quod 
percale pactuminitatur quis ad delinquendum e igitue non deber 
valere.l.conue 

aida aslaspartes :epor cferito*: cade otra 
vauss$.iMlud, — guilanon valdria. Otrofi , denen fer 
o aná guardadás todas las conuenienciasD, 
mon tener Mla- quefucrenclcritas, cpueftas en cl. E 
tucum habili- porquecltepleytoes femejante, mas a 
sans (purios : 
ad ficcetvio. Joslogucros, que a otro contratonin- 


em. ve tener guno , porende fablamosen elle titu- 


a o To dele dezimos, quefilacofa que als 


in.l.Seyus. dk es dadajacenfo,fe pierdetoda por oca- 
dd fion,afsicomo por fuego", O por terre 
Bald. in lege motodoporaguaducho ¿:0 por otr+ 
prima. C de razon femejáte:tal daño como efte, per- 
Jure Jure, a 

mullo. Sin. 

prionaacolusnafecanda, C. debis qui penanomi. Scin legs. com 
quam.columnacétana,.C.de ideicommilvbi Sin columna nona. 
dicit, quid Se fiprincepsveller facere conftiwutionem generalem, 
quód fpurij fuccedant confliturio non valeret; quia elletindirecté 
contrabonosmores, Seller permábic futuridoli. vudefubdic, quód 
hacsarione non poteltlezitimare nolcicurosex aliquo quinondum 
funt conceptiin vtcro:quía eltdolus de fusuro irremifsibilis vnde Se 
tale/latutomtanquam nucriciuuin peccari pote(t epiltopus annul- 
lare veconfoluit Eredericus de Senisconfilio.175.alias 0268. de refert 
JosnnesdePlateainlezeprima.Cadelíis quí fedeferunt libro decia 
mo.ináinScaddeBarto.in Jurcllomendifactio E men. APo= 
teltdici,quodaucitlud paéti apponicar sefpcótn ilus , qui po= 
tefthaberelegicimam Senacuralem prolem, vesuti el qui potell ma- 
trimonium contraherezée ex matrimonio procreareliberos,tuncte 
nebicpaétum,quóds(puri fuecedane in enphyteolim : cum tune 
pactumnonita inuicetad delinquendian , $ ex quo pocell habere 
Hlioslogitimos,nonprefumetor, quód velit cos habere ex daninato 
coitaifiveró verbaralis padireferanturad euwo , qui nonpotell 
berenilifpuriosfiios,velud adclericumin facristunc videtur, quód 
tale pactum non tenear , Sc hac difiiudio colligitur ex notaris per 
Barton tegeharedibus.j«primo.verfica.facitad queftionen» Head 
Trebellia.£: per Abbatéin capicu, in pratentia.columoa quirta.de 
:io. tene ment, quia doctores nontanguntSvidi de hoc.q. 
»inregaliaudientiain magna cala. 


dnmemndem Baléin djetalegefecn: 
Jafun.ó9.colum.totiustracta 


























































7 3 porcferito.Quid requiratur de necefíitate Ceguera ¡Ramos 
gemprobatur.Ly.titul.14.partta «1.3bi, e deucle fizerpor carta de 
ano publico. Ecdejure comntniila crat magis comprunis os 
pinio.vcceltaturlafonin legeprima.C. de iure cmphyteo.columnas 
15—.16,Sctenuit Azo in fumuna.C.codemacolumna fecunda , verfic. 
celebraturifte contragtus.Scintellige, quod requiratur feripeura tam 
adíubllantiam»,quamad probacionet (ecuncum falo. vbjfaprá.vn 
de dicebar Ange.in lege.pratorait,fFade edendo. quód f'emphyteo= 
tanonexhibetin(lramentam emphyteo(is dewino diredlo, porelt 
percumexpelliSprefumicur emphyreofisfinica. allegar Bald. Se 
Speculiqui tamen ita in /pecie hocnon dicunt, 

8 b dconuenencias, Adde lezembrimam Sefecundam.C.dejureemphy= 
teo.E.$ádeo.Inflitu.de locatione, 

9 € diPor fuego; Siergo domus (it combufla,licetremaneat arcacun ex 
incendio arca non confomatar,vulcilla, |. quód remittacur penio 
emphyteota.quod multom nota : quiacontsarium in domo com 
buitafener Angelin authenti.de non alie.$ lex itaque.ad Giner. ell 
enimarea maxima parsdomus l.qui res.$.aream. (E. de folutio. És fic 
non poteftdici,quód perieritrestora, Écita arguitin. q. foil Joan. 

+ «delmolatn.cypotuit.delocato,colum, 19,verfica.Spradióta aciunt 
adquedionem.SeiGum Ange,fequicar Lafon in dicta legeprima, 
¿Gadejureemphyt.colum, 4, tene ergo mengi ¡famL.$ liruiliter po= 
tdi quod! fivinea vel oligerum emphyteoticam comburacur, in 
cettemancaciolnm, quod emphytcote lit remiccenda penfo per 

¿Mam legem,écidenviderur dicendum (fi terremora domus perirer, 

stiammanente areaySpro decilione huius,l, facie quíamutata for» 

mafubllantiarsi vides ellepesempra.l. iulianus. $. (ed 6 quis. 


























£ Cocha 


us 






mae Gofevét, amic. 8cidero 
Baldusi: columna pemalcioy 
«co. dicens, qu 'earez, S non fol" 
lationsas : fizamen velitfoluere cen- 
¿eeolís. quod dictum ell fatismoz 
bile, Scogi 

PoR an idem eric 
tenelccal Señor della,e non aLOfrO QUE dicendam 
la onieflcafsirefccbida, de aquel dinen res luper qua 
adelante,nonferiatenudo de ¿mponitur cé 


les 
: e AECI as fecunda 
fo ninguno.Mas Jila cola non le per=  modernoscón 


«heffz detodo , por aquella ocafion ,e laos 
fincafle quaaco la ochana partecdella — Arvesctar: ga 
alomenos:eltonce, tenudo feriado dar wilitare vide- 
deceníb cadasño por ella, lil colmo le 
avia prometido.E aun dezimos, quefi- di 
lacoaque esdada cenfocsdecglalia, yt 
0.de ordea,li aquel quela tonieffe, reto foréfiadacit 

e S Ross,  % aperta ter 

e,oc z, Pp 

uolaronéa , o clcenfo por dos años, aia 
s Cuan. ve deca 
sacloannesácTmol.poll Toannem Andre.incapit.poruitade locato. 
declarando vecbum (chafmare) poficumibiin gloil.quodinteliga: 
tardecerra motu vel fractio 
agradecho. 18 cf, ion 


adexhibend.l.repetí. 









































lone : quía quod ef! inundatum ab Y 
aquis cenfecurdeperdirum . |. £ invendicione.S.primo. (E de perica 
«comino, rei vencita. lex tertia.s. Labeo.). quivni $. Jem 
qued mariiE de acquirendapolfetsione:S: para lantrem elícinun 
dacsm,velámari,velaflumúine velefleab holtibusocenparam.l.cum 
vnus «Sefina. If de bonis auto «iudi.polsi.endelimiliter fet emphy= 
teotze remilsio penfionis , li propter guerram non potuit percipe 
xefructus rei empliy teorica: Barto . referens Jacob. de Arctuin leges 
intecdun.$.primo.tEdeacquirende podefsione » Sin legeprima. 
Cudeiure emphiyteo . 8 renet luan.delimol. qui Sc aliosretertin die 
¿tocajital.potuica8.colum. luan.de Plate. in lego. quicunque,C.de 
fundis patrimo.libr. vndecinro .wadic larclofo. tandem relidens ia 
ilaconciuioncin,l.s.cclum,zo cum mults lequen .C. dejurecms 
ply.videpercum qui refce mue sopinicnes inhocScalia 
quanotabilia diétain materia. 
parte. Ex distis A zonisflmprum eli hoc. C. de jure emphy- 12 
teo.in fumma, verlicu.eltaurem natura . Or licer Azo ita exenp li 
cetstamen ciusinteacio ( veex ciusverbis colligitur) ell quod fi que 
Jibeeparsquantuncunque mínima remanear, empliyiecta reneatur 
ad peniionem, Silla etiam fuit opi glo.in.d....8 in.j.adco.hnfli.de 
lecacione.K glo, in capitu.potuiz.de locato. Stenet Speculacindo 
Locato.$ununcaliqua.verficu 15.3 ell commnuniso] tamen 
Jupautice vule, quod (icétavapars reinonremancat, licéemaneata- 
Jiquid minis octana, quod non tencarur ad penfionew, $ fuitopris 
imaprouiñio huias.l.inilfa taxatione,Sinccilige $ lincicaiflamm legó 
quando pentio erat modica, di non correlpendens fuélibus: (ve 
xo penño correlpondeat fructibus dato quod. res non fir in torum 
fubmerla,nequeinandata : fed promsiori partcita , quod percipias 
tur minus dimidia parte feuétaum, qui per 
non ita qued ex co, quod fuperelbnon potsit percipi fruélus 
diens adpenfiorem , tunc non tenebitur empliyteota ad integran 
pensiones fed pro rata fruéiuem « ve tenetl5arcol.in lege primas 
Cadejurcemphytco .vbiéx Bald. 1.oppe . Sita confuluitAlexando 
confiio.nz. volumine primo «incipit,videcurio prelenti confulta 
- Ecrencelafo in dida legeprirma. celu. 19. efi ergo tunc dan 
da emphytcots eléctio , quemadmodum conductor + ve habecur 
in,l itaan idem hit dicendunrin contraciibus. 
i fus imporitur fuperreimx 
wr múlitare cade ratio 
Se quia in effetu tune cenfos seperisur jumpolitas fiper perfonam 
justacaque dixiinprinc.huins.l. 
or desañas. Aide capico lum.pora' tde locato.S authent.quirem. yy 
C.defacrolanét.cccle.Sipre cediteciam fi vna ecclefía fit emphyteo- 
taalterius ecleia.glol.in authé.de añe «Sk empliyrec $.(i vero quis. 
collacio «g.inparte perbienniumlicer Salyinadaauthen.qui rem.vos 
Juitrequittriennium , fed magisplacet opán.glo. per.labraquemal. 
legar, « quod ecclefaceflans foluere per biennium , vel triermiun 
cadar Ajure(uz emphyteofis, tener glo(lin capitu.con(liwntusadere- 
Vigio, domi, fuper partciuktararam «S Bald «in capiral. piioade 


































































































ta corselpond 

















Titulo. V IMI.Deloslogueros. 


aliena.fcu.columnatertia.8cio.I.placet.C.defacrofanétiseccleli.vbi 
8clafon.columna quarta.co quiaiflarefolurio inelt ex natura con» 


traétus. idem tener AI 
renearcontrarium $: Specul.reliquit 





diét cpicapomielicecibio. Aude. 
'ancquaftiopemfub dubiore 


ferens contrarias opinionesintitul.derellitucio.in integr, $. quis au= 
tem. columna 
oétaua. pote- 
rit tamen ¡llo 


cala 





ecclefía 


quelo nó diejfe,o por tresañosa,fi fuel 
le de omelego, quenon fueffede or- 


si 


proquo vide Ludomicum Roma.confilio 103. vif prepofra que- 





Ihionis Sic.facir.l.8e fi pole 


«AE quis cauto.Si qu 
renonadmitcicur,pilireintegs. 


gumen.ejis br, 





€ 





di.8capitu.(i tibiabfenti.depravéd.libr. 6.tradit lalun inúseta le 


ge.finfilam.columag. 


AT nenela refie- 17 


Señor,maguer non le pidie(Te el cenfo, 
elporfi,nin otriporel. Ca entiende (e, 











petere reflitu= A A nda. 
no den,quedendeen adclantelos Señores queeldiadelplazo!, aque deuc pagar e 
ao ficue — della finmandado del juez?,la pueden lrenta,lo demandaporelSeñoreapla  daim.2.teóu. 
ol Se tomar.Perofi delpues deftos plazos,fo — zaalotro que lapague. o 





cul.cica. de lo 


bredichos, quifieflen pagar la renta por 


Ley. XX LX.Como aqi qriene la cofa a céfo fila 





telleétu quem 


caro.$. nunc 


onierea enayenar ¿la deueVideralSeñor ante ja 
aliqua.verfic. e 


otro qurédo darráto¿ciopor ellz como da otro ome 


días", dat ad capitu= 
Tun. pocaita 


fifin pleyto ninguno, falta diez d 
deuclarcfcebirdel Señor dela cofa : e 














ab sj dovi ola , locato. 
lago eftonce,non geladeuetomare.Efianin +3 Nagenar, e vender puede e daengelade 
-fiaduerlo e tomar. Mlalos 
dapigno . Se gunodeltosplazos,non pagaflcla ren- — AREA la cofa, aquel que la refci- re 
perlafo. Sin ta:eftoncef, puede le tomar la colas el 3 bio a cenfo. Pero ante ciam emp 
diéta lego le= teota priva 
cunda.qu «Ca oreft ma 





deiureemphyteo.columna vndecima. Ei quidfieccleña fccefizpri 
varo vide Bald.in diétalege fecanda.n fecunda leátura.colum .fina. 
C. dejureemplytco. vbicócludit, quódliceranaas vnas Grelapías 
cuinprivaco llo, qui concelferit emphyteofim adhucrequiritur, y 
cusratbiennit cum ecclefía que fuccelsitprivaro 3 quía ex quo ee- 
cielia veicur adminiculo defndi, debetvtiiureillius. vide eriam de 
¡fla qualione Salycesin dicta lezefecundaspen, quelt.S per laloné 
queltazcolurm..ya.coriustractatus. 

14 a G7resanos.A dde] fecundam.C.deiureemphyteo. Seprocedit eriam 
(¿canon emphyeeoricus debeaturffco qui cor cefferarin emphyteo- 
fico.v-vultglo.io,litutores.Cadeadminifi.ito, licer Saly.ibidicar 
in esmpl:yzcora ff (mfiicere bienmium : cujusfundamentun tollitur 
exis que dixi fupraco.La9.3n glo.magna. 

15 b risinsmandado deljuez, Approbatopinionem glofTein lege fecunda.Co 
eodem.dkin capita; potuit.de locato. Sfaitopinio Azo.C.codem. 
fuma, Sell communis opinio.non ergo tequiritur, quódprzcedar 
fententia declaratoria, fecundum Hoftienlem, ScAnto. in dicto ca- 

itul.pocvit.wbi Anto. dicit hanc elle communen: opinio . £ tener 

Nald Inaddirio.adSpecala.iuL de locato. $.nune aliqua. columna 
fexta.k Alexand.confiliooS.volumine.j.colum.pen. Decinscontilio 

de aletas daba d Limo camennilenoh rol dean pe 
fiterer,fecundum Dart.Sc Angeán diftalegelecunda. limita criamy 
dominusproexpellendoadiuitiadicem , non proteltans: vefibi 
auancrctíaluumi.sexpellendi, juxta notara per Baldum in lege fe= 
icuadecimo quaro.C.deferuituwvide latélafo. in diétale 

da.colmna.67.S Decinowin diéto confilio. $cadid quud di 

Ximniliemohytectareíiterer defacto,vide lafoner in diéta lege fon 
cunda.columna.6x.corius traétacus,cum duabus fequenti. vbi tenet 
comr:rinm:Wrefercalios vide ibi,Limitactiamniti emplhyteotanes 
garecle nonfoluidle,fendicererrempus folucion'snondum elapíim 
Bamtanc, quia pernezarionemreseffcivur dubia  nonllicererdomi 
noexpellerepropriaaurorirate, fecundum Speculasitul. delocato, 
$.noncaliqua.verficu. 48 ted loan.deImol.in diéto capicnl . potuita 
columns.1.velniccontrariumsquia li hocefTetveram ¿defacili pole 
fer eluderedi'pofirionemitliuslezis,8enezando impedire hoc remes 
ium: fed licer hoc fitinconuentensytntiusell praéticare fencentiam 
Specula. quam eciamtenet Baldjn dicta legefecunda.Sin.f:ad beca 
colum.fina.de pacelura.fir.Scvidesur de mensa D ecij indiéto confi- 
Jio.46.dubio(ecundo. 

16 € Eniezdias, Approbacvnam excopinionibusglofT. in dio capitulo, 
potuit.de locato.biglof.Sccommaniter dogto.moniltar fed aliam 
tenent gcconcludune, quódrelinquereturarbicrio iudicis. 8: tradit 
Zafon'in dicta lege fecunda. queijone,3o.tenementi ¡Nam legemin 
iftaraxarionetemporis,Senota,quoderíani fi domsinusanteillos.1o, 
dies declarauegie tacice vel exprelsé fevelle expellere emphyteo» 
tam,adhuc adinitrereror purgatio morz , vtariscoll'gitur, Spro- 
bainrexifto,l,[icer Alexand,in.l.fiinfulam, E, deverborum obliga» 
sionib.voluitcontrariu:m, Eceriam Bartho.Capol.cautes ys vincipit. 
quod emphyteota.Ectradiclalon in diétalege fecunda: quel, 

a0.vbiipferenetcontracos. Sed quid lr elapfo biennio, vel trie 

nio dominns ante hos decem dies concefifler alteri rem iflam 
exphyteofim vel aliter cam in alterum alienauerit; an etiam tunc 
poteririmoram purgare? videtor, quódnen ex quo res non eltin= 

tegrapra(éreian, li dominus Jam effet alteri obligarus de euiétione, + 





porgareinfra decem dies. Tene ment! ,quiade jure communim 
communisopin.eratin contraciam.vetradielafo «in diéralege.z. 
29.wbilare $e Alexansconfi-106.colum.ve lui. 

£ az fonce.Non ergo poteritantea Ef velic,vediaiin'glof.praceden: 19 
tíznon enimexecucio ficá lezesnifiiflis rerministraníactis, ve hic b 
beruraxfic relpondeturad notara perdogto. vbifisprá quód vbi « 
deciararavoluntas domiviicumexecuñiofiatálege , non admiti 
purgario morasl.traiedt llo, ¿obligada as cui. 
vbibarto.fEdeleza.a,8 initteLinfulam.fde verbo,oblia 

y Uzacofa.Cum melioramencis.vesmala.Cadejure emphye. vbivid.: 
laiv«s.notabili. Scadde Balin.c.fi vallas. hicfinitur lex in ví. fos. 
de quibustamen melioramientis hocintelligarur vid, Carolum Mu- 

+ kinfino comento confuete,Pariien.itua. Sin glof. quintafol.8. 
col.y.verlicu.obirer. culusrelolutioell vt ¡lla melioramenta arvittar 
quí concernuntíciitam melioracionem pradij ad que exprelfe vel 
taciteex contraétu tensbacur: fecus (i pudam formam meliorariójs 
exceduptad queex natura. S.l.cótratus nótenebaf, ve finonas má 
fonesorbanas vel ruflicas vel alíud magni fumprrsaddidericrei. 

h Que eldiadelplazo.Idemhabeturin.d ha écin,c.poruit, vide que di- 24 
cau del Sacicu»1g.infra eadem partita. 

Lex, XXI, 

0 Potell emphyteota príts domino requifto ciq; muntiato quantum 
lb aia prosshi slfaturremo al venere: (ell docaira Volaesa 

habebit can: proillo pretio infra duos menfes : 8: cenetur dominus 

fieam non vultpro codem pretio habercinfraidtempus, nouo en 
prorinowam charra facere: Schabebic pro leudemio partem pretif 
uinquagefimaw vel aimarionen: fi alio modo quám per vendi- 
tionemfúc:icalienara: Scemplytcoraporefteamfine domini sicen= 
siapignori oblizaresfed (cam alienctve] pignorer homini á quo ita 

Jeuiter cenfiara dominus haberenon pofic:ficur ordinivel homini 

potentiori perdecius quod habebatin es.h a 

ALefcibio a cenfo. Adverse quiaex hocvetbo videtur, quid difpofitio y 

huius.l.habeát locum eciam incenfirario , veli alienct rem cenfuas 

Jem dominoirtequifito,cadarájure (uo, éc hanc/ententiam tener An 

gelusde Arer.in.y.adeon fin. Inflitu. locarione. allegar Barto.in.l. 

prima.$penuliifEde fuperficicbus. tu dic contrarinw», quía ex quo 
3n cenluariam fuie tranflacum orune jos domini. $e Ge omne do- 
miniulnjuxta notata in capicul . con(litutus . derel'gio.domi. per 
glo £doéto.potefllibererem alienare; quia in re fia quiliber ell 

Tuoderaror gcarbicer .1.in remandata. C . manda, , fed de filege. $. 

confuluit f.de perit.heredic.8c quiaficur in contraétu cenfhali quis 

nonprivaturiure(uo : non foluendo, vtnotatur in diéto capitulo. 
conflivurus.(icnequealienando,quiailta, duo aquiparantur, vt pas 
tecin capitu.poruic. delocato.tradit Alexand,confl.1o6. vifothen:a 
telibro,4.8citatener Decius confi.164, non fuillerSic.colum.tertia. 
diceos Angel.de Aret.non bencin hocdixifTe,Squód Barto. quen 
iplejallegar loquigur in fuperficiario in quem tantum tranfe vel 
deminium non in cenftario,Scidem tener Soci. quem Decius nen 
allegarconfila08.vilisadtís E aétitaris $:c.columnaquarta «volumi- 
nelecundo. dicenshocifenfiflelmol, in capitu. ad audientiam.cok - 
fecunda.dereb,ecclefi.non alien, Scadiftam. L. dic quod loquierin 
contradlu emphyteoticojuxrall. precedente , (eu quando ces lus 
foluereturin recognitionem dominij , penes aliumexiflentis insta 
saque notar Baldia ticil, de paceconflantiz. in verbo, perfoluese 

Partida Li; 




























































































































Quinta partida. 






fiQum. kfcitbeneadpradida que 
solum.penulti.Cedciureemphyteos 
locumin contractibus nollrizemporis, quiappeliantur ad haredi 
temperpetuamvid biper eu Senctaiíla, quía dodtores non tan= 
guntiv dita.l.fina.nequejn diét.cap.porwit. 


otar Alberic , in lege Gnali. 
ifednunquid hrecllex habear 

















22 Ganeguelo 


pleta venditio. 
ne imsellig; 
ñam benepo- 
tell exponere 
tem venalem 
fine requificio 
ne domini.venotat Abb.inadac:poruit.de loca.t.notabi.item Se (inó 
tradérerexculareturápoenacaducicatis.vid.perlafo.in tracta o diu» 
re emphyteotico.colug5. cumfequena 


que la vendas , deve lo fazer faber al 
Señor“, como laqui revender,cquan- 
toestlo quel dan porclla. E ficl Señor 














3 b «Le vende.Quidfi permurercnmaliare, dic ey non requiritur con- 


Quilt, 


Quella, 








Quxlt.ó, 





fenfusdomini,vel requificio de quahicsimo fine eo potelt permutas 
recumalio Sceftratio:quianon poteft confequiá dominorem ,quá 
ica Pano ol ieloa.And, inaddi,ad Spe= 
cula.citu,de locatosverfiazms idem vuleioan,de lmol.in.d.c.potuit. 
col.3.verficu.anaurem.Abb,confilio.74.duo principaliawrola, 1. De 
ciusconfiluóo-lafonin.d.Ifina.colum.145.cotiustraétacus,licetglof 
aruaibijin verbo ,tranfponere velit q illa lex: etiambabear loca 
Jn permutacionesfi tamen tantum cúsin per viam permutatióls pol- 
fitconfequiá domino , quod ab alioshaberetlocumwilla, |. fecundum 
Innoc.insd.c.potuitsAbb, in dict.confi.«Deciusvbi fupra,tencbitur 
tamen requireredominumpoftquam cumaliopermutanerie, veillá 
inueltiar Xin pollefsionem inducat recipiarque laudemiam lecun- 
dom lafo.wbifupra, (Quid auremin locatione ad longum tepuse 
dicidem quodin venditione (ecundum)Imolain diéto capita. potnit. 
medal dede lena srefert conf 
Iicetenimemphyteotairrequifico domino, (cu Ñineciuscon(enta pol 
fitvendere fuam commoditarem fructuandi alteri, ve elt de mente 
Barco.in.L fu fruta Eloluto macrimo.camen procedir, nilificretad 
longumtempustalis concefsio commodiratissnam tunceller (peces 
alienacionis.vein.Lprimas.quod sit. (Edo fuperficio. 4 ita declarar 
Bald«ncuellusin traéta.de dotefolio.q1.colunmnaprima, polTettamá 
emphyteotaaliquem facerevlifeuétua.iun in re emplyteotica, ¡ere 
quifito domino, fecunda Baldumin. prima. (E. quibus mod. vu 
uét.amicio verficuridemio fundo, Sc hoc dictan, dicit elle notan= 
dum Alexand.in.l.¿.J:ex contrario. (fdeacquiren.polleBio. cola 
1, Scdiciofehabuille defacto, vbi $e dicit , quod potell conflimere 
vliumvni Ecvliamfruétn altera, Scin penult. colum.afsignar rario= 
nemad didtum Bald.quiaex hocnon transfertvtile domúniunt, ne 
quetita melioramenta, vnde non limas lircatiacapico.posuir. deloca 
to.nequedictac legisfina.Scidem tener latonin.d.Lfina, 149. columa 
xotiustraétatas. 4 Quid vero, (idonet videzlo(.in, dil.hnaquz dicit, 
quod nou tenetur requiere dominum. Sell movis comunnis opi= 
nio.viibiperlafoná.columna.128.8 columnasitotiusiradtacusvbi 
quid iu emphyteotaccclelia,an polirdonare.bevide Bald. in. l. pes 
mulúi.Cancrei domiwel templo. Bin, $.donarc,qualiterfen. alicspol> 
fi. ins$Libellarie,iepaceconftantiv.S Barto.in.lánconuentionas 
Xbus.tf.deverborumobfigacos ib. Eran pobitlegare? vide por la 
fonemibi.columna,138.8 quid fi venditio,velalienatio fitneceffaria, 
vtquiafitpro debitisemphyteotewvide perlalo.ibidemcolum. tay. 
rotiustragtatus.verficu. quinto quero.vbipcft Baldum incapie, pri 
mon princixde prohi.tew.alien.per Erederi.teners poñitdariin fo 
Jutum periudicem faluo tamen femper canonedomivis fed aduer- 
te, quiavideran dicendum contr m6 quád requicendas fic 
«dominas, qui fortalle velit Coluere debita , quod (biabiznetur 
in folutum , SK non eltratio, curin hocalind fitdicendum*, quod 
enim fit per iudicem fieri videcar per debitorem. lege + fi ob eau 
fam.Cudecuiétio.l.eleganterain princip.F de pigno.actio. Secumem 
pror habeat caulam á debitore , feruanda ef huios legis difpoli- 
tioac liipledebicor venderet alege lulianus.$. idem Celtus, (Fa de a+ 
donibusempri.lisqui.ff.de víuftuét.Jega. Shoctener Bald. con= 
fulendoconfilio.306.volamine primo .verbaiuucliwre ke. E 
cer loquarur, quando fit FaCtum paétum de non alienando: vifi 
tequifito domino: tamen idemeft , Scfi cellercrle paítum, exprel 
fam cum hoc fit de natura contradtos Scdi(pofitionelegis. , $émi 
Titat.eadem ratio. €Quid fivendar dicens, vendo tibi fi, $e quan- 
tumúleiure poffum, X nonaliter Bald.incapitul.primo. $.primos 
colurmaquarra.verhicuufed pone, quód vendidi stc .de fuccebione 
fendi 1oquens in feudo, tener quód perifta vecba exculerará pa 
nacaducitatisagguneny). fi mein vacuam. Sc, quiabíenti .$ «prin 
moff.de acquirenda pofleíione . exiam fi quando tradir ie obli- 
us excipere luradominí , qua in plo constadta excipi deberento 
























































































argumen. 6 binoram ejem (E.de(ruica.vrba. predioram. quod. 
dicigelle veram , mil aliqua carlo domini pollet interuenire per 
corporalem traditionen», puta (elle cafes dominas 
recuperare potericiao: doluseftintradicione. £ideo pnrgari deber 
peramifsioneas fcudi: quoniameonGéta £ fimulace: proreltationes 
mihil operan= 
mui: hmo fras 
cia augentíi 
¿tiones. ve. 
de iure patro- 
na. Jege. li 
bere. Squd 
rifa verbacxenferur emphytcota d pena caducitatis. tener Tas 
JonreferensBald.vbi fuprá (ficeenonicalate, vedisi) in diéta lego 
fina.coluimna penulcima. verficulovigeimoquinto quero. tu adde 
Bald.in capicu.primo.$olina.qua fuesprimacanlbenefic. amic. 
ficu. fed pone, vbi'pcnit candem quellionem in feudo, 8 conclu 
dic, quod licerclam fis satur Cum non dentntiatur donúáno, 
Sin preindicialibus non iuuerproteflatio : taínen cum adijcit hace 
verba, nonaliternequealio modo ( quiatuncnibil videtur atm) 
forténonperderer feudum < nam confiar, quód non intendic alie- 
naresoifi pofivuxta notataio fimitido.J.f fiquidem.C.de exceptio. 
8xin.Litemiabeo.sLEfamil.hesciftas zumen..L. Pquis locus 
ples. demana, tefla, Kiden dic, ivendicfub conditione , fi con= 
fentusdominiaccelleric,fecundum Albericumin diétalege fina. co- 
Jumna.fina.per jegem Guia. Codefandis pattimo.libr.vndecimo.t 
diclafon in diéto lege nas 4Ecquid lali 
Aoinualidé celebrata ? dic quód talis alienatio non induceret por= 
ñam caducitatis.l,ca quidem.C.b mancipsirafie, alicna. lego.conti- 
.cum quis, (f. deverborum obligatiorib.Specul.tical, de lo» 
cato.f.nuncaliqua.verlical.o5.Barto,ih legefina.óLinautem,C.com 
amu. delega. Baldos inlegelecunda,C. decpilcupsandien, Alexand, 
conlitio.99.columna fina, volumine quinto.vbi «vide per Alexan. 
an hialicnacio farpro parte cadacin totum jure emplyteotico , de 
quo vitimo,vide eciam perlafonemin diétaleze lina.verfica, y.que» 
ro«penuli.charta.colos na fecunda.intelligectam ¡Qam 1 deven= 
dentefcióte qua emphytrotica:nam fecus fiigno 
raver.vtwradilalon in didtalegefina, verficudecimo quinto quiero 
columna.s5g.totiusiradtatus . ¿cadde Decium confilio.. 328.colum= 
nalinaperquemvide colincumbarprobatio(cientar . $ per Bal 
«unn capitaloprino.$ ¿fivafallus feudum dn En . fi de feudo fue. 
coatronervintes domi.Saz 
trem,qui receperacpro le Kb 
de Bartalum,quód he 
a. videBalduminl 
$ quid lit 

















Je gficre dartáto porella, comoclotro: 
eltonce,la deve véderante a el aotro. 
Masficl Señordixeffe, q lenon queria 


































































Lem 





.quía 

















.£neporibas prañadicerar ¿is? vin 
lejeprima ad finem.fEde interdiét. Serele= 
«doptinwm. $, parronum (E. dein jus vocan. 
vorquivendidit? vide Baldumin.) .cem quam. Cs 























aduer lo-pigno 
ell fonor.Etli fun: plures dominiomninm tenetur requirere con» 4 
denfuin,quando fint domini pro indivifo . vide per Joannem Andr, 


additio.ad Specula.tituade locaro.fenuncaliqua. verficu.. feptuan 
geliwolecundo. fuperpartefilel. 8 perlafonemin dióla ali. 
verficulo.duodecinio quajo.is;.columna, corias eradtarus - de quid 
hi plures domini requibiti vnus velitpro fe retinere ; alles veró non? 
videper Albericumin.l.iduo pacroni .inprincip.ft de iurciurand, 
Lafon vbi fupra.S3o.Lifipulacicnes non dividuntur.colum.rg.ff. de 
vesborum obligaciomantíi vult totam rem rerinese, $ torum pre 
tilo lccebencauditur, perteztom sotabilemin.l. du bello. $. 11 
feruusplurian.ffde capcio Se an fallar, quód emphyteota vxoris 
denuntictciusmarito? dicqued icper. Lat quisliter. $. quod fer 
uusiundtazlon.f:qued viqurclamdeclarando. veibiper Barcolum 
traditlafondio.Lina.7.quellione.c5.columea. corluseradtatos. $e 
deophyteoreemplyrecte reguirsre debear confentum domi 
i ¡de A.C.co. intimas kglo io.d.1.b. e perBalin 
ermiitente.Cuad Macedo. 
diequantoes. fina, quita fampracl!, habetur quantum: 
precium ab alio revera accipiporell, fi ergo veritace pretijnon no 
tificar , fedaliquid Erllitavisaclnifcer,vnde dow ins nolleremereca 
derctemphytcota diuve fuo.vt notar Salycer. in diéta lege fina . 8 
Specu.ien.delocato,5.muncaliquawvertic.ga. Écvide por alo in diéta 
Llim.6.8.7.motabili, 
0 xelenonqueria, Quid finonconflat dee: 
centia + fed apparet, quód dom 
nemab emptore , cui vendidit emphyteota , an per hoc prima 
turdominum conteníille venditioniz vide Alexand , confulencem, 
quidficconilagsolumincquarto.Sencrbic, quod foi quod 
lominus dicatle nolle emere ,licét non der licentiam vendendi. ve 
tenetSpecolasin didto.S.nuncaliqua.verfic.100. quero, Svidem pro 
batur hic,Scfi dicat noloretinere; quía non c(t vlterins expeótandes 



























































:preffo contenta, feu li 6 








jo fit malla ted de Éa- Queftya 


. 4 Litanexs vendirione Eu per Pa- Que, 


s longo tempoze recepit penfio Quall. 


Titulo.IX.Delosnauios. 





EcerSpecula.verficutor.teneatcohtrafiumitamen Toann: Andre, ibi 
in addicionibus cenet primtim per dictum capiculum. potuit. Se bene 
fecundum lato, in diéta lege fina, 8.notab'li.coltmna.t:o. rotims tras 






































































































dual ttammsaScquid fi poftlicenciam dominiemphyteoraperannum3c aan 
2d plius difulic venditionem? diflingue veperloann. Andre. la ad- 
ditio. ad Spe- 
L.titusde lo- 
pa dartanto,o lo callaTerfafta dos mefes), 
quele non dixefTe filo quiere fazer, o 
EEE non:dendeadelante,puede lavender a» 
sue lafon vbi  quienquificre:c non le puede embar. 
3.proxi.dixi. — gar aquelque gela dio acenfo que lo 
¿que cd qua SUIqUe ques q 
“vendido de nonfiga.Pero deuclavendera talome 
ria des de quien pueda el feñoraucr el cenfo, 
minisfedpol Eos ¡fenol 
a spieranquí tanligeroScomio del miltno ' Otrofi 
deceprus re-  dezimos,queefte quetienela cof a cé- 
inedio.l.1. Ca fo,quelapuedeempeñar “a tal ome co 
de relcindes ñ A eq 
da vendio, mo fobredichoes lin fabiduria del fe- 
a OE Eeftonce quandola enagena, te- 
:ad.par ÓN de 
a ante mudo esclfeñorde la cofa, de refecbir 
a enellaja aquel aquien lavéde, ede otor 
vendidic cum a A 
paño derrués SAY 8CÍA faziédole ende cartadenucuo. 
«endo kpoft  Eportalotorgamirnto,o renovamid- 
sa rcemit, an to del pleyto,nó le deuctomarímas de 
in ifla noua E E 
tráflacionedo “la cinquétenaparte, de aquellopo: 
koini] requi= 
racur confe 
£usdominizvideper Baldum nouelL in traétatu.de dote. folio. 41.co= 
Jumna prima.vbitence quod non.écibitractacillam quefioncm an 
confentuspraÍlicusper duminuim, quódresempliyte vida- 
returin dotem fufaciatfine eo quod iterum dominuscor Uá 
do foluto matrimonio dos tradirur mulieri Se rencr q so: 
quiaquivoluicantecedens,videtur velle $e conter de 
acquirenherredica.l.quanuisGmpliciter.C. delidcia(ío. 
usa quo adid quod ici loreftindatus y 
lea.velvbi -¿a:prohoc dicto. 
¿:viderar quódíaltimin eo quod diciedepadio derenendendo, non 
benedicar, iuxtaca quenotacAlbericusin.legb emprivne.fT de par 
tis.vbilalo.fina.columna,eftenimecemp: 
<patto primas, Se fctecundusiprocederetras 
uen dió: Ba! ¡primusvenditicni de 
dirlicendiamé «ii dereuendendo: qui: 
prole 
mu.del: 
remedio. lidiuua Bald. novell. cum 
aoqueflo Eienenta rimasperíupra dicta. GE 












amellefactam, con 
on tuflicerer, nequec= 
sm Paulum de Cate, in. 
rupt. (itamen dominus 
ellerconiciusde turfecundum cuen renuntÍ 
Ux,arznd. poll diem, fEde 
princip.ffiquiscautio. Sadde Ale 
cundavolamines;.1Notacúam, 
onfenfim emphyteora, véven 
Balduca inprarla.feudo.colun. 
fev.amit. « 
llafe. Quandoergo nontacet:fed fatim exprimitfenolle e- 
noneltexpegtandus laplusduorum mentar, vehic parerócin 
d.c.porwit.rbilo.de Imol,S Abb. S 
«Des mefes.Sedan poitdomiions poll duos menfesmoram purgare? 
Toan.And.inaddi.adSpeca.d.S.nuncaliqua.verli.icrtenerquodfic. 
¿evi.pertafo.in.d.L.fi.col.102.totinstradatus 
Tanligero. Norabenehoc verbum quiaidem dicebarToan.delmo- 
-á.rap.potuit.columna8.5clafo.in.d.l.fina.columna.14.totius 
- traótatus. 
10 d dicomodelnifimoVideinfrá. 
1 < Qempeñar. Approbaropi.glofT,in.J:fina.C.cod, fuperverboalijsvca 


qu 
fentiarvendic «2dicquod 










































té Titulo.1X. De los na- 






52 
derc, Senorahancil. quiaadditin hor quod pignorar o far perfora 
nosprohibira, quodverbur neqsin.lituroty ti AEdepizno. ad 
nequeinllex vectigalidE.de pigno.neq, per doétoresita rep 
claracun, CÁn auren y teota pofitalijin emphy teotim conce 


derelineconfeníu domini,vide per lafosin dictalege fina. 
torias di 













. a s tus, vbi 
fue vendidazo dela eftimacion quepo — Spec. écatios, 
dria valerfiladieffe. Masa otrasperfo- — quednon pe 


dit hoc faces 
re fineconíen 
fa domini.qd 
limita $ in 
tellige : nilián 
Jienaree filas 
cómoditates 
xetento fibi ye 
tili dominio, 
fecundí Bald. 
in.d.l.fn.per 

3n.L.necel 


fade 


nas, dequenon podicfeauertan ligera 
menteclcenlo,non la puedevender,ni 
empcñar,afsicomoaorden$ e a otro 
ome mas poderofo queel, quecftonce 
non valdria,e perderia Pporende el de- 
recho que auia enclla, 











vios e del peciodellos. fari 

8 Aulos de muchas ma- 
fai neras alogan los merca- 
Blderes para lcuar fus 

mercadurias de vn lo- 
(ES POS garaotro : € porquea 
Ls vegadasportormenta de mar,opor 
otra occafion , fe quebrantan', o fe 


vide per lalo 
in.d.Lfin.col. 
M6, totius Era= 
étatas, USed 
an plures em- 
phyteot« pol 
fint interelle 
alienare Seres 
quifito domi- 
no? Bartán.L. 
combis ivniderranfa.8cin l.qui Roma:4.duofrarres. ff. dever= 
bosobligatio.cenetquód lic dk idemrenerlosnnes de Plaresin Jlegcota 
-.deimpo.lucradeferipr.Hibrao.Bcin,la deexecuto.Siexado.libre 
jumpvereferclafo.in.d.l.in.columasovbi 
videpereum. perquem criam vide col.143.8.16.codustraftatusan 
poGitfilievelextraner concedereindotemvidcibi, 
Uonle deneromar.Sed quis folucriflam quinquageíimamegloffapare 12 
ua luper verbo accipere inadal.fina.dicit qy nomas emphyteota Ácita 
notaribilalo.as.notabili, 
L.Aorden. tud nonjita bene eratdeclaratum perl. iuris communis. $ 
Srecolarorraraen iran allen veclculaie dile quodprouine 
cialesdeconfitetudine ponunsinillis contraétibús, quod non pofir 
emphyreofisalienariónecclefiam,vel clericumvel militerm, S:quod vi 
deanurprohibitz ecclefia,capitanei, éesmilites, Scaliz perlone non 
idoner facilitateconueniendi.vein.l.a.fqui faifda.cogantur. fed Ta 
nocen.loan. Ande, Holliin didt,c-poruit.dieuntnon reperiri hocin 
Jurcexprellimm:que perlona videlicerfintprohibita tnifi tantim id 
quod habran. hcuales e 1es.C.loca, Kexiftal, partit 
«iusverbisvidenturprohibira ecclefiz, menalleña, clerici, monar 
chi, 8 milites, Geperfonz potentiores, 8: pauperesnotabiliter (eu enie 
denterjaquibusverifiailiterexigi nonporell penfio ¿(cu canon em- 
phyteoticus.Sidem videtur de mulicxibas, cóquod pro debito carce 
rarinonpolluntyvtinauthen.fedhodie.C.deofiiadiuerlo. indi. 
LtaurinosScvide eriam dehisperlalo.inad.Lfin.col.143,cotinstradta- 
tuscum duabusfequentibus. 






































1 
9. 





h GPeraeriaMa.l.tantum viderurimponere poenam caducitatisin cafu 14 


quoresemphyteoticaalienaturin perlonamprobibitam. dic tamen 
dean effe Behalienctin perfonam non probibitam irrequifico dosni- 
no,vt.3in prin. dixit.8elicer in hoc cala nonexprimatur bic de pos 
na caducitarisfuppletur tamen perdiflum capi.potuit. de locato. e 
perod.Jafina.ja ne. 





Critulus,1X.denanibuso 


si quebrantar. Quierant aliqui Ñi fapiens in nauigio pofítus pol: £ 
Gicinfipienti naufragio tabulam extorquere verum debear. Beatus 
Ambrofus libro tertio ofiiciorur capitulo quarto, refpondet ja 
hecverbamibiquidem 86 praftabiliuscominuni videatur víki fa= 
pientem de naufragio, quam infipientem evadere:tamen non viderur 
quod vir chriftianus de juftus de fapiens querere Ñibi vicam aliena 
morte debeat , vt pote qui eciaw fiin latronem armarum incida 
ferientemreferitenon pofsir,nedum (alurem defen dir pierarem cons 
tamíncta 








Partida, va 1 











pericu.8ccom Ad.ritdo 


;mo.tel vendi, nauibus.. 


In no. ré, + 


10.tdo 














Quinta partida. 


Utex, T. 

feunante magi 3 pacroni (unt malores quorú man= 
dv: atu naueséx gubernanturiadquos pertinet folcire nauem 
sstmibus neceffaris ad opus nauizandi: dedebepefecum hal 

um Es regi isgubermacui peritos vifaluasiqueant á ado, 
Porc Venice 
mani gantes cú 
xcbu> (isides 












pierdé,e defpuesnalce contienda entre 














HE - e ha los mercaderos,c los macítros,c los ma 
Emilia ad Tincros,en razódel pecio.Eporéde pues 
vifidelicercó-  Genel titulo antedefte fablamos aparta 
(eibar: <sias — daméte de los logueros ede los arréda 
Gpura da E o 
ditorshabeane  Miétos,queremosaqui dezir de los na- 
inde pro le Se 


vios, q delpues q lon alogados peligrá 
fobremar. Emoftraremos colas fon 
tenudosde guardar, e de frzerlos mae- 
ftros delos mavios,clos marincrosalos 
mercaderes q fiancnellós. Edefpues di 
remoscomofe duccópartir. cl daño en 
tre ellostados, quando acacfciolTe q las 
colasdealgños dellosecharé encl mar, 
porrazó de torméta.E fobretodo fabla 
remosdel vaziamiéto delos nauios. E 
del pecio dellos. Ede todastas cofas q 


tuis viétualia: 
dicátg; extra 
neis ve profe 
parér cógruen 
tem prouiio- 
né Se armaad 
defentiond.có 








Unanchcrasa 
Hi vulgodicú 
tur pilorcsila- 
tiné veró1mar 
gilbíi nacion, 
Vin. l.itque 
vitara$. li mas 


12 








gilter.¿f.loca,  2algunadeltas razonespertencicen. 
a La Leyol.Quecafisfontenndos de guardar e de 


_faxerlos maeftrosde las nanesz los marme- 
ros alos mercaderos ca losutros que fe fan 
en ellos, 

E ñl Auchcros*,e macftros,e patro 
' es,fon llamados los mayora 
A lesomes por cuyo mandado 
fe ban de guiar losnauios.Eacfos por- 
tenelce feñaladamente de catarPanteG 
losnauios entren fobre mar, fifon cale 
fetcados, c bien adobados, cbien guar- 
dados,e bien guarnidoscon todos apa 
[sico 





magiflermauis 
fea. naniculas 
1 debearcilo 
vil gcicolo 
peicic.ze Sci 
qualiter huic 
huius magifte 
Hi poreflascó 
cedatiiro 

2b citar.Debet 
enim naci 
locat elle ido= 
neavi hicóin 
d.itéquarit. 
$. ii nauiculas 





















locas. rejamiétosqueles fon mencfter 
Si) a mode velas,c de maltcles,e de cuerdas, 
tine, MTaad.l. 
Rhuddera, Cdeentenas,ede ancoras, ederemos ,e 





detodas.las otras colas que pertenclcé 
enlos nauios, fegun qcóniene e ha me 
nefter cada yno delos. Eaun demas de 
fto,dcuélcuar contigo tales omes que 
fcan fabidores para ayudarles a guiare 
enderecar, egouernarlos naujos. De 
manera  finon geloembargarc tempe 
ftad,o tormétadela mar, q puedáyr en 
dercgadamétc,aaquellospuertos,o lu- 
gares q há voluntad de yr. E qpor cul. 


: quadera 
Aduerccbe 

acancum 
exjitad.dator 
autoritas hule 
notario 








ná- 





peraliisconfi- 
coscciollramé 





fed (eribiseun 
tibusin naui- 
bu» ad indos 
maris Oceani 


Hz ordi= ex ordinatio-  padelos q han de gonernar los nauios 
mariones 1 ne regia mas O e 

Motontin. dor. potes Rócayienpeligrolos mercadoros, nin 
nomareco  dafywevidebis  losotrosomes q loslogaré,de perderle 
pilaio... indidisordi- los minfuscolas.Otrofidezimos q de 


-narionibus: 4 
teporibuslis E 
permefucrant copilata¡biqueproviderur Gin talinani nanigatu- 
Tusliviliquis notariusregius,huic deturiftud munus:deficientibus ve 
rótalibas notarijsiviangatur alijidonco exibicuntibus. 
4d Qaizgocho,Deilto panevi,eiam.).9-titaq.partita. 
5 e Garma. ErgoBrrencbunturarimare nauesbombardis Sk alijs gene= 


ribustormentortm ad fi'(ecuricacemfiafiicientibus Eciuxcra capacita 
temnanium:Bslicerrex tencacurcosdefendereabincurfibu Lar 
Ecpirataram vedisiin.Lfn.cicaoa.partica. nibilomiruster cbuntur 
domini Sereftoresnavium deferre manes armatasvt hicprobaruriexo 
peditnamquercipublica ne re fia quis malevator.l. his. fade his 

qui funt fui 
velalie.jur, Se 





nen leuar configo vnefcriuano q fepa 
biécfercuirelcer:celtearal, due efereuir 
en yn quaderno todas las cofas q cada 
vno touicreemeticrcélos nauios,quá- — pone pater.Ca 
tas lon,e deq natura. E efte quaderno"  iquidinfau. 
atal hará grá fuerca fobretodastasco= Pu” 

fasq fo cferitasen cl, q deue fercreydo, 
tambiencomocarta que fucffe fechade 
mano de cferiuano publico. Otrofite- 
nudos fon debaftecerlosnauios dear- 
mas, debizcocho “e detodaslasotras 
colas que ouieren menefter para lu vian 
da,ede agua dulce, cllos e fusmarine- 
ros.E deuenapercebiralos mercaderos 
ea los otrosomesque ouicren de levar 
enJos nauios que faganeflo mifimo,de 
manera,quelicuenagua,e viáda,la que 
Jes fuere mencfter, E aunarmas “aque- 
losquelas pudieren leuar, o aucr, para 
ampararíe delos curfarios, e delos o- 
tros encmigosfi menelter fuere. 





verlaled: 


€lex.1T, 
9Nauló cllfol- 
uendil Siente 
xa cóugtaliue 
feruanda ix 
ta conuehtio= 
nemincer par 
resfadtam. Er 
fiquis in mari 
comun 
mé capierar 
domino feu 
magillro na= 
ús áciudicilo 
ci vbi mais 
exonerabicur 
tradetur pur 
niend?sgadás 
mauis non has 
bet práté paz 
piendicorpali 
ter necpechla 
ricer, nifi fic 





A Ley,11.Como las conmenenciós que faxen los a 

; a fernitor q pót 
nercaderos con losmayorales denen fer gua: , 

Cada poralesdenenfergnar e cceffa per 


dadas e que poderio ban eflos mayorales fo- 
brelos otros omes que Van con ellos. 


Enri vel Magel 
ari, mortcleu 
mébri debili- 
EN ¡Onuenencias, e pofturas po- E celfante, 
a «de 
nen los macftros, elos Ícñores £ a puedé Sedan 
+4) delosnauioscon los mercade — tencáturivi o 
sE nó vtin.lnon. 
ros,ccon los otrosomes que han de le- 


. ' C- gdqd.fEdeiu- 
uaren cllos.E quando lo fizicren, dezi: 





di.éibinotac 


mosquefon tenudosde las guardaren O 
todascofas,tábiélosvnoscomo loso- "rius:gain hoc 





Jexilla dacin= 
rilliftionem 

dño di mugío 
avis Gciftad 
verbúspótyim 
portar necelsi 
tarem venotac 
Bal.in qóneli 
mili gallo 


privall.delibo 


tros.E maguerdelpues que fueffenen- 
tradosenlos nauios, emouidos delos 
puertos,acacfciclle alguno delosque 
fueflca y FzielTeyerro porque mérefci 
efe muerte, o Otra penacn elcuerpo, o 
enel quer: el macltro, ninel feñor de la 


naucnó le devé fudgara muerte, nin a 


erdimiéto de miembro,nindeningu  Xpoflhu. vbi 
le fade fuanermas puede 050 e lo.delmol, 
na cofadelfuauerimas puedéflo pren= 4 Ang. Ayer 
der3jorecabdar, de manera G non pue-  fuostraftemas 
da aotro fazerotro daño ninguno, nin add 
mal:equando llegaréal puerto, dode-  inquilisiocol. 
a lud pensé p hoc 
vieré delcargar,deuélo prefentar aljud aa 

1.cúinferins dí 


citdeuento prefentar.garegulariter hocverbú, debent, importatne» 
ecfitatem vt dicit glo.in.c.propoltit.de appella. 3 5n dle. artenden» 
tes.deflatu.regu, Bald in.L.col.¿.C.quomo.écquandciudex 

g Crrender. Et ficquinon ell compercos inuex ad: puniendum, 
ell competens ad capiendum , vehic. fic Rinantlcad.de deítn- 





PA 











Ad titelio 





a 


Titulo IX De losnauios. 





Lo.cinita.Sraudi 
¿enotararperdoctoin.magillracibus.fl.deiur,o mniuimadi. imo 
¿in fraganti criminerepertum a > Stflspér lioc 
habet mandatumá lege.vtin»l raprores.C.decpilco. 8 cleri. Sc Ín Jege 
capite quinto.fF.deadulc.8 notar Bald.in.L£i,C,deexbi,reis. hábe 
turn 8. ca, 
14.ibr.fecun= 
do.ordi 














gador, que y ouicre defudgar*:cmo- 
firarlecl yerro quehizo. Ecltócecljud- 
gador deueoyr al recabdado,ea los q 
Qrellaren del:ccydas lrsrazones deam 
bas las partes lo G pudiere fer provado 
fobreaquel yerrofobre que lerecabda- 
ron,dcucle fudgarala pena, q entendie 
reque merefce:o darlo por quito, fien- 
tendiercqneestin culpa.Perolos mac- 
ftros, o losfeñores delos nanios, bien 
pueden caftigar? con feridas de agotes, 
afus marincros, e afus feruientes , por 
yerros, Gfzicren, guardando toda via 
quelos non maten,ninloslificn. 










cadmio d1g. 
colutn 

cccierer illa.l. 
etiam fidelio 
quensin nani 
«ler clesicus, 
duxra notata 
per Innocen. 














a 
excomno 
perBartoio.l. 
di quisin feral 
tute de fe 





A Ley-11T. Como fe dene compartir el daño de lus 
mercadurias queechanen lamar por vaxon 
derormentas 








in capir.cú 
non ab homie 
deiudaa.d 





¡gros grandesacacícon 2 











Colt. z 
deonicredejad las vegadas, alos queandá 
gar Lictergo Afobre mar, de manera que 
Le mE $ porla tormétadel mal tié- 
Hi pole f poquetienten, epormicdo quehan de 






per indicew il 
lius, territori) 
cui illud mare 
adiacer. ven 


peligrar, e de fe perder hanacchar en la 
marmuchas colas, deaquellas g tienen 
enlosnauios,porq fealiuien, epucdan 
eltorcer de muerte,e porq tal echamien 
tocomoclte, fe fazeporprocomunal- 
mente“de todoslos quecltan enlos na 
uios:tenemospor bien, mandamos, 
quetodos los mercaderos,'closotrosq 
algo *traxeren enel nauio que ouicren 
a fizertal cchamiento, ayudenapechar 
lo que fucre echado enla mar, portal ra 
zó como eftaz aquelloscuyocra, pagá 
do en ello todavia,cada vno táta parte, 
fegúvalicre gags, o menos, aquello que 
lesfinco cn el Atuio,c que non fucecha 





far. fEde publ 
nótíide necel 
fitate deliqués 
efbremitrcnd? 











vbi nauis de- 
ponitonus ve 
hicvides,gefic 
videtur bic cas 
fus pro diéto 
Luci: de pen 
dolar vbi 
dicit quódtuncdelinquensin mari puniri debet ab illo judice veldo 
vino propinquiori,cuimare quádoibiinueniretur, velabias 
fitin poreltater ¡ontamen videturad ciusimpes 
riumremictendum.allezac,$ánfula.in(l.dereram diniñionc.Slinfa. 
Le ff.deíudi.quod dicitfacere contra Venctos,quiin mari Adriatico 
Gibitaliaindebicévfarparúr.fed an intelligatur, quodhic dicitdcifto 
judice de quocunque iudicectiamalteriusregni, velan detudice, qui 
eltinportualiquoilliusregni? videt quod ciindifiae loquarerán 
diflindtedebeatintelligi.cliRomanorum.93dif.].deprerio.ff.de pu 
blicia.fed quomodo index portuscui nauisapplicuit crit competens 
adpunidonemdehidti,quod nequeconmillum eftin (no reritorio, 
nequequicomwilic, fubditus el alijudicirarionedomiili,vel ori 
ginis2 potelt ici quódex quo deliquitinmari , quéd omnil 
Eiteané velaprinipiníS.desecin dnifionc Soda 
28,partitsa.fiille index competens, quia hoc (itadecveilitas publi 
ca, necefsitasquia alias deliétum remaneretimpunitum, cap. veas 
mz.defentexcom.hica volneratus.fhad lesaquilstencergo mentiif 
Jpartitgrquianon memni concordan:em in iure comuni, Seviad 









































53 


-nt.collaa«Bcindadelertoremn.inprin ff dere milita»... pradiGaquenotar BartintraGatindcinfilain partenuli2in prin, 


b 


Ucsfigar.Adde.l.relpicieridum.s.farta domeficarf.deparnis. vbi 4 
glo.8cin.cicutalterius.pes ¿lo.79.1.5 Loan. Fab.in. $aled hoc tem. 
porenflituadehis qui fansiuivelalic.in. E, coduoiftanomina.23-q» 
4. Abb.in.c.cum cotingat«col.s.deforo cópesBi.l.fed d fiquecias 
$fin.cum.l.le 
docnlamar.E magueralgúo y traxel- dues LE sd 
E : zen Aquií. 
fepicdraspreciofas$,/o0ró,o otrotanto kreo, 
auer monedado, o otracofa qualquier, +elaéta a 
o , xi caufa toma 
deuc pagar porellofegund que mon etico ne 
tarc, o valicre, c non fepuedecfcufar: 'uem allenians 
én p adam  debent 
pordezirquecracofaque pelana poco “fa debene 
caental fazon.comoeltanondeucn fer fi fine presio. 
lascofas afmadas,nin apreciadas fegúd ss , Alecun= 
Le a 
las peladuras, elaliuiandad dellas, mas ad DS 
fegund la quantiaque valicren. Eporg — haberín naui 
no tan folamente clluercé las mercade- 
rias clascofas que fincan en los naujos 
por razon detal echamiento como efte 














tenetur contr 
buere $e fai 
facere hisquo 
run fue 











PEN sútiaGare, led 
quediximos:masaun eftuercen porcn- Jiberihomines 
delos nauios, porque fraliviados non profúsperto- 

: mis mibil fol 


fuellen: podria acaclccr 4 fe perderían. 

orendetenemos por bien,e manda- 
mos,qlosfeñoresdelasnaucsó fean te- 
nudos de apreciarlanaue, oclotro na- 
vio :dequ-fizicron cl echamiento,ca- 
preciadas las mercaderias e lasotras co 
La5,que fincaronen el nauio fegund di- 
ximos,dcuen todos de lo vno cópartir 
entrefi,la perdida del echamiento, cpa- 
gar cada vnola parte q lecupiere ,a 9q- 
lHosque lo deuíá auer, dandootrofi, ca 


vent: quia nó 
pollune alli 
marie da 
e Ecomsnalmer 8 
se. Notacpvbi 
propter cóem 
vúlitaré vous 
ii fentird 
bet on? coiter 
cóvibuivehie 
8c5 La. fuad.Lo 
Khod.dejad. 
qdibi Alber 
polt aliosjdu 
cit ad qónes 














davnodellos8, táta partefegúd q mon he Eo) de 

. o Sededo 
tareaquelloqueera Íuyo qee fe perdio mo coidefira 
porel echamiéto,e fi acaclciefle queal-  8a neincedia 
gund mercaderoniclTey ficruos, tenu-  “garstindo 
doferiade losapreciar,e de pagarpor de ed alicalus 
cadavno dellos,tambiencomo porlas 9 mmoruusfuíc 


cuiplerclifto 
rethoflibusin 


otras cofasqueen elnaujo fe incallen. 
vadentibus ci 


Pero fi ouiclfe y omeslibres, quenon 





traxeflen enel nauio al, fi non fus cuer- a 
pos, quítos quier q fean, nó deuen pa-  plo.Amin ad 











dípec. 
de iniurijs 
€ dáno dato. 
i.autclá.8 perlos 
.C.máda.$:p 
idett p Paul. 
in cófuluic de depofitario merciúdi= 
nerforú mercatorú q vraliasliberarer qualdamex eismanifeflanic Se 
:cefTarerur ab inquificionealiarum obquodresalize(aluze fue 
¡8 pereundecontil.220,voluincipitproponitur in fadto. 
Algo. Licetnon inemercesvtbic,Sindla.$.comin cadem. (E. 
Rhod.dciadtu. 
ofas.fádde,d.$«cumin cadem. 
janes.Addewd.$.cumin cademo 
Gorltos.Adde.l.2.$.portio.Sl.naui 
poft lacobadeareaad qóné qplicóitasalicuius loci ex Forma Ñatntite 
neaturrelarcice damnum vicinis fuis ¿lle quifoflínuic domr 
neaturcontribuere pro parte (ira S£codem modo ficc leia ie 
ruroccafionepradidtabenefacic ab cronibus.$áricio. 1. 
primo,quidtamen fivicinus occafione dididamoi litigaretes 
muni $ expeditcolleétam imponi occalione expenkaú bend 





garningúacola en perdida del cchamié 
















































6 a dl nonpuede.l. 
n.j.cod.S 
de.l.ex hacif 
fiquadru.pama 
pe. fecifodicas 
8cL.fino.fEde 
his quideiece, 
veleffiado, 
Ulex, 1111. * 

amSi ob metum 
tépoltatis(cién 
rerarbor, au 
antenna [n= 
dirur: Se velá 
prolicitur fol- 
cur ab om= 
ibas pra 
dicto "modo: 
fed li cala (cin 















wxibus gener 
bas falmi 


vero lidorus 
ssdib.Etymno= 
logiarum di 
citera elle no 
suina falimi 








orquiain 
ES 
fulmen quía 
it, Scideo 
e, quternás 
agút. 















corú aut tépe- 
(tac impulía 
feufixoráob- 








tí timo- 

e periculi ro+ 

gentnauis ma 

ram ve ad 

:amfuo pe 
riculo dirias 
turreuncqu 
bet teneturde 
damno ¿pxa= 
ta qua libera- 
vit de fuo: 8: 
fimilenafitnó 
tenetorahd. 

4 5 Enron ferian te 
ados. Adde.l, 
amillviprinc. 
frad,l.Khod. 
dejadt. 























2 8 ares fcacfef? Explicacifla benciflúicafum Ecco! 
fi verlo 


S.ficonferuar 





Quinta Partida. 


la canfanunquid 8 ipfeilli contribnercrtencbirur?Alberi,ibipo(t las 
cás á 





sodnó, -L.imperarores. ff. de tute, derario 


'baquod notaad queltionem.deil» 





diréxin communi fupergenerofitatevelnobilizac: (ha. 
aan princiinledhantiqua.ff.codom. 


to,porrazon de fus perfonas: porque 
ci omelibre,non puede”, nin deue fera 
preciado,comolasotras colas. 





4 Zey.1217.Como los mercaderos deuen compar- 
sir entrefi el daño delmaflel quando la cor- 
rán por eftorcer de la tormentas 

Euantandofe viento fuer- 

reque fizicfTe tormenta en 

A a mar, de manera que los 

ls ZAS guardadores delas naves 

temiesfcn de peligrar: e con entencion 
de eltorcer,cortaflen el maltel della, o 
derribaffen afabiendas el entena con la 
vela,ecayelfcenla mar,e feperdiefle:tal 
perdida como efta, tenudos ferian los 
mercaderos , elos otrosque fueflenen 
lanaue,dela cópartirentrefi, edela pe- 
chartodosdefovno, al fcñor dela na- 
uc:bienafsi como diximosen laleyan- 
tedefta,que deuen pecharloquecchan 
enlamar,con entencion dealiniar lana 
uc. Masliacaclcioflequeel mallel, o cl 
entenayo la velanon mandalfen cortar, 
nin lederrib; biendas cl macítro 
delanauc: maslo quebrantaflcclvien- 
tode la mar, orayo que cayelledelci 
10>,0 feperdic/Te por alguna otra cola 
femejante deftas,queauinic/le por oca- 
fion:cftoncelosmercaderos, ninloso- 
trosque fucfsen enlanauc, non ferian 
tenudos de pechar enclla ninguna co- 
£a, magucrfuscofas fincalsen en faluo 
que fenó perdiefsen.Capues que ellos 
danloguero de lanaue, laperdida que 
defta maneraauinicfsc,al feñor della per 
tenclce,enon a losotros. 
























9 Ley V.Por quales razones non fon tenudos los 
mercaderosde compartiventreficldaño dela na 
ue quando fe quebranta/Je empeña, oentierva: e 


porquales mon fe podvianefenfar. 


Orriendo algund nauio por 
la marcontormenta , de ma- 
=nera que porocafion firicl- 











«dlivoluntareveAtorum.fhad.] 





€ QDixendo.Quid li hocnon dicaneled tancum dixerint magiftro na 
wisvelineretenrrere nauem contra terram?viderurquódidem fi di 
cendum, ica vultP aude Calt.inad.S.fi conferuatis.dum dicitnota 
cautelam p quando mercatores vident tempeltatem finon dúbicane 


pesiclitati mon debentmagiftro dicere quid habeatagere,quia dice 
«quodfaciar tale quid, puta qp pauem exarmet vel quid aliud quod (ibi 
xefulcacdamnoas potericab ilisreperere tanquamecerit deiplorum 


voluntate vel mandato. 


£ GT adofeperdifíe EitenimhaecaGio in rem(eripta quianondebetfie- 4 


fe enpeña,o en tierraslifequebrantafsc, 
ofeenarenalse:maguer los mercadores 
facafsenfuscofasen faluo non ferian te 
nudos“ depecharlanmue. Mas fiacac- 
fcicfsc Iqueante quepeligrafselanauc, 
afsicomo (obredicho es, los mercado- 
rescon miedo que ouic[sen de fe per- 
der, cllos eafus colas mandafsen al fe 
ñor de la nauc, que la dexafsen correr 
contra la tierra a ventura delo q Dios 
quificlac fizer:diziédo *quehacacfcich 
fequelanaue fequebrantalsc,quecllos 
queriñaucr fu parte enel peligro: e que 
leayudariana cobrarla,f1 eltorciefsen,e 
lesfincafse de lo quetirafsen della, con 
quelopudicfsen fazcr:cftonce el feñor 
de lanaucladexafse y correfpor ruego 
opor mandado dellos:e fe quebrantal- 
fe,deuen la apreciar, quanto podría va- 
Jer,e contar lo quetiro della cada vno 
delos, deaquello que cra fuyo, ecl fe- 
ñor della,ctodoslosotrosdeuen com- 
partir entrefilaperdida,pechando cada 
vno dellos, mas o menos, fegund la 
quantiaquedella fico, o cobro cada v- 
no:c losque non ficafsen nada,non de 
uen pecharningunacofa, efi todo fe 
perdiefsc£, nonha el feñor dela naue 
demanda contra los mercadores, por 
eftarazon. 





ULey-V1.Como fe dene compartir el daño del e= 
chamiento :maguer defpues fe quebranta 
el nawio porocafion. 


Empeft: A algu- 
¿ff nos quertidonicísen fo- 
bre mar deguilaque te- 
q miendo fedepcligro, o- 
uiclsen a cchar en la mar algunas co- 
fas, de lasque troxicfsen enlanauc, por 
aliuiarla:fi defpuesdelto acacfeiclse que 
fequebrantalse la naucpor ocalion ,fi- 
riédo en peña,o entierra, o de otra gui- y 
fa,de manera quelo que troxicfsen en 


ella cayefse en lamar,£i delas colas? q 









dicoin.1.7.ifftacodem. 


xi collatio mili 
de 1cbus que 
reperiótur, ve 
declarar Pan. 
deCafin.Lna 
wis.in fi.princ. 
fT.coduled ad- 
norte , qa hoc 
ppcederer qñ 
nonpracehil 
fetmandacam 
veétorum de 
quo hic :imo 
cumnon pra= 
celienótenes 
xerur ad aligd 
veinprin.Ldi 
¿umellifi ve 
ro fceñitman 
datumvidecue 
q ctiamuebus 
omnibus peré 
pús_veótores 
tencitur.8: qd 
hiciniflad.i 

cótrarió dicit 
cfbexeo quía 
incóuentione 
diáum ell y 
xefarcieturdá- 
num mamis ex 
ebus q falua- 
renturex ca.de 
fi hocnon ita 
fuerar expref- 
fum tenero 
var etiamÚi ná 
bil recuperala 
fent vedixi in 
glof. pracedés 




















Mex yl. 


alo contribu- 


tione caulaar 
¿tus ellimarur 
eta qd ex na 
vistrafióetub 
mera recupe 
ratur, ecos e 
córrario: quia 
de rebus jadla 
is Srecupera 
tisnon fatisfit 
res perdenti. 
busfine jadtu. 
hocdicit.Con 
cordatel.amil 
Gs fad legem 
Rhodiam, de 
a. 














UZempefiad, 

Cácor.l. 4. $e 
fedfimauis. 
ad.l.Khod.de 
1008 vi, que 








h Gsidelascafes. A contrario ergo fenti Ginihil recuperauie non tenes: 2 
turadcontributionemaliquam:quiaquodammodohacadio eflin 
rem(criptave dixilupra.proxi.quia cumtencaturadcontributione 
re(pefturerum quzlalue fadtarlonceis perempúisliberacur,linnavi, 


fFlocadl.cledtio.Sfñidcosfdenoxag 


Titulo.IX.Delosnauios. 


3 2 TCubrar.Inmuicurhic quod non ftatimquod ficiaQtusdeberfcri con 
tributio de qua ini/lotica, fed pofíea cum nauisperuenit ad porcum: 
deflinatum.3ita tener Alb: Inauis.5-fin.colum.fispofl lacobade 
Raue,ffaeo.quia poGibilecfl q antequem nanis veniar ad Jocum de= 
linacum oporecbicfierialiumiattumn velforté merces deteriorabun= 
tur, velnauis 
fubmergerur 
maximé had 
huc funtinlo 

Jolos 





en aquel logarcaycflen,pudicfstalgu- 
nascolas cobrarilosfcñores dellas:tenu 
dos fondeayudaracobraralosotrosla 
perdida quefizicrenporrazon del echa 
miéto quefue fechoa prodetodosco- 
munalméte,apreciando las cofasq faca 
ron,clas delosotrosd fueren echadas,e 
catádolo vnoelo otro deuen compar- 
tirentrefilaperdidadefoyno. Pero fi 
aquellos Gecharon fus cofas enla mar, 
por aliuiarlanauc, afsi como defufo es 
dicho,cobra(sé defpuesalgúa deaqllas 
cofasqueouieffen cchadas,nó ferian tes 
nudos de dar parte dellas a los otros fo 
bredichosq perdiefsé lasfus cofas*,por 
razó de peligroqueauino por ocafion. 








ciciadu lla 
tiun velit reces 
dere de naui. 
$ quid livnus 
HICICALOMAM y 
proiecicomnes 
mnerces  qus 
habebar in na- 
ui, deinde 0- 
Lo. q ad» 


ha: proprerte 








faciar 


¿tum 
munquid pri- 
mus rencatur 
cótribucre ad 
fecundam ia- 
£um? Alberi. 
3bi poll Leco. 


$ Ley.V H1.Como las cofás que fon falladas enla ri 
bora dela mar que fear de pectos de nanios,o 
de cchamiéto,deué fertornadas a fos dechos. 
de Are.dicitop 
fic : quia pro= 
prercontribus 
tionemquectt 
fienda adhuc 
videtur habe- 
re merces in 





¡Iedo de muerte mueuc alos 
mercaderos, ea losotros o- 
Bl mes accharfus mercaderias 
enlamar,quando han tor- 






5) 





















sauiargal jo o 
uantizace.5. Penta con intencion de aliuiar las na- 
amagisT.ad.l. ues,porque puedan eltorcerde peligro, 
fala. Selfiliz cporendetenemos por bien, e manda- 
bertus.ffdcia ps 
reparo, mos, que todas lascofas queafsi fuefen 

bendicion la had ñ vien qu e a 

4 Roa «1 echadas, que quien qu + quelas falo, 
finonper queleatenudo delas dar, aaquelloscu- 
tune fedíalu  yasfuerenS,o afus herederos. Eo mil 
venerune ad 





mo dezimos,que deue fer guardado,fi 
acacíciere,quelanaucfe quebrantafles, 
por torméta:o deotra manera, gtodo 
quanto pudiere fer fallado della,o delas 
cofasqueeran encllazo quierglo fallaf- 
fen,que deue ferdeaquellos queloper 
dieron,edefendemos q ningund ome 
non gelo puedacmbargar,quelonon 


porcum debi 
faéta conti 
burione refar» 
cun eltdama 
nun eiquife- 
cerat jaétum 
qui polteaali- 
quas ex his 
mercibúl vel 
és quas ami- 
ferat. propter 











jaQumsecape  1Ayan:magueronicTepriuilejo,o coftála 
rar an cencaf  Dreyfada, q talescofas como ellas que 
alijsproratare 

lizuere quod 2portaflenaalgund puerto [uyo:o que 





ex cótributio 
neaccepieviderurdicendurn qp fic $e q cenfeatar qualimercesillgnó 
fuerintami Tesarguahuos.La.relpon.8c.a., fed limanis. Ticod.vbi 
¿Parde Caft.Sequiafialiud dicercturmelioriscondit quí 
fecitiaftum quam ali S:fienone(Tersequalitasquam omnes. llahulas 
tituli,SciliusVolunt Ec facit bene. Pomponias.(F.de acqui.reram do 
minioSl propartes.vefum.fE.deinremverlo, 

Cuy IL. 

yo RefUtuenda funtdominis vel heredibus eorum omnesresex lau 
repertepriuilegio vel confuetudine contravijs non obflantibas ni 
fintsesinimicorum que occupantisfiunt.hocdicit.concord,l.nauis, 














+ bien afsicomo diximosenlas leyesan- 


ES 
54 
$.Ledfinanis.fTco.titu. 

€ Ecuyasfreren.Adde.L.í leuáde.Se.L.deprecario.Mad.l.Rhod.deial. x 

El fia.relpon.ff.deincen.ruiinanfras naufrag lib. 
d Usequebranrafe.Addeauchen.nauigia.C,defintis. Lnequid Sh. de 2 
incenari.naufta.Gl.interdum.. y ex naufragio. (f.de acqui pofa $e 
ibi de 











fucíTenfalladas cerca dealgun caflillo, 
ocnribera dela mar, q deuen ferfuyas: e 
nin porotrarazó quefer pueda:ca non 
tenemos porderecho,quelascofasque 
los omespierdenpor ocafió de tal mal 
andáca,que las puedaninguno tomar, 
porcoftumbre,ninpor priuilegio“que 
aya, fucrasendefitales colas fuellen de 
losenemigos!, del Rey,o del Reyno: ca 
eftonce,quicn quier quelas falle, dcuen 
terfuyas. 

Ley. V111.Como fe dene compartirla perdida 
delas mercaloriss quemerin enlos barcos pa 
va vaxjarcaluiarlosnanios enla entrada 

delos puertos. 


SN Coftados feyendo los na- 
AÑ ulos a las entradas delos 
puertos, o de losrios, fi fe 
temiercn los macítros de- 


Hoc additad 10. 
d.ambe, pais 
ja. C. de fur= 
ús quecantú 
dicitdecófues 
tudine ga non 
deber tenere 
privilegium ta 
Jesquiacll con 
trans maturas 








partiy. Senora 
op debent efle 
Solicii potlef= 
foreslocorumn 
quído videne 
tempeltatem 

cuñtodirelitto 
sa ve habetur 








die, de Men. 
deflatu con 






llos,que fon muy cargados, clasentra- fue. contra 
last 3 E bert, eccle.in 
dasfonfecaseangoltas:cporcltarazon vo ros 
vaziaflen algunas mercaderias dela na- £ exe 


ue, clas meticflen enbarcos, o enotros  “ 
naulos pequeños, porque pudiciTen yr 
masfin peligro: dezimos, q fiacaclcief- 
fe quefe perdicffen aquellas colas q me 
ticflen en el barco porq le qbrantafle, o 
porotra ocafió,q dené cópartir la perdi 
daentretodos los mercaderos, aquien 
fincaron fuscofasS,cn faluo enla nauc, 


autlié.nauig; 
Codefintis. 
€lex. VIIL, 
20 Rebus nanis 
fradlióe perdi 
ús vel cafionó 
tenentilli pro 
cis qín feapha 
cualerde coca 
buerc:ganon 
fune provúlim 
tatecomimuni 


pditei gd di 





tedelta, quelo deuen fazer delas cofas 
quecchan en la mar,afabiendas,conen 












E da xi de iadta 
tencion dealiuiar e de eftorcer,delator UE 
5 Mutsferoatia 
menta.Pero fidefipuesdefTo, fequebrá- hisqueallenid 
talle la nauc , efeperdicilen las coles — denavis cana 
que vinielen en ellazefincaflen en fal. Etñlitas per 


Stumvelangu 
fúam Jocivel 
portas hn fear 


uo las otrascofas, que fucifen metidas 
en clbarco, conentencion de aliujar la in fca 
E e pliamerillas 
nauc,aísicomo fobredichoes:aquellos Daria 
cuyas fucffenlascofas, que fincaffenen — buitonú 
faluo,non fontenudosde dar ninguna 
cofadellasalos otros,a quiéfe perdicró y 





Genfaluo.Ra- Y 
tione allevias 
tionis nauis Se tranflacionis merciumin fcapham.  Quidtamen fi 
feaphacum mercibus Se etiam nauis porifler Se poltea recuperar 
fuerealique resque erantán nauisan dehisdebeatficri refartio dam 
ni mercium qua pericruntin (cap ha? Panlusde Caltroin lege. 
onuftzin principio. f.ad.l.Rhod,dciadt.tenerquedncn:quí 
tus propter quem fuit faftatranflarionon fuiefecutas fcilicer quod. 
res querremanferantin navifaluarentar.  Nequeobflatfccandum 
cum.5fedú navisólliuslegis,fou lex fexta fupra eod.quía incaluillas 
rum.ll.navis faluafattacít,licet poftea exinterualloin alo loco per 
sierit, 




























Quinta partida, 


hocdicicuragereproditoriciuxtaca que notarBarto.in.Lrelpicien» 


Qlex,1Xo 


mTenetar mans exercitor de rebus perditispropterinfipientiam (uz 
'ubernationis:vefitrandiuitper loca inimicorum vel alías periculola 
(cieasmercarores non monuitsautí tempote hyemis quando fune 


noétes Seven» 
timagoiabvn 
decima dieno 
uembrisvíque 
ad decimam 
Marti; contra 
meréatorum y 
velaliorumibi 
reshabencium 
voliitatemnas 
vigauit,hocdi 
cit.Habuicor> 
tama. quipe 
ono Ja da 





da Grorcalpa.Vi. 


Adtr.C. — Azo. infum- 
denaultas —ma.C. denane 
libuar.Sj. fra ibr.rerero 





Lu.cuma 


ficusllud pre» 
Dis.Sco 


tercundá. Seca 
b dTicmpodena 
tul.10s wegar.Hoci 
Parú.z. — ducitAngein 
1. qui petitos 
riosfadidere 
vendica. con- 
tra mulliones 
profequentes 
ler tempor 
magna plus 
mae quie fi(ale 
meperduntar 
intranlitufor- 
te flumminis fa 
Ali rapidipro= 
prer aquarom 
impetam vie 
ra lolitum,pe 
siculum ec 
moulliomis: 6 
codem modo 
Ki propter in 
ordinatam pla 
ñam (alme de 
Aruancar ve- 
dut ierantíal 

















efe. Eltergo 
culpain'magi- 
Atronauisnon 
premoncre de 
petículo quod 
<fin tranfica 
nauigil. de te- 
nementi quia 
adprelensnó 
amemini de le 
ge iuris come 
munis in hoc 


fuscofas en lanauc:porque laperdida, 
les auino,porocalion,cnó por otra 13 
zonninguna que fuelle por prode to- 
dos,comunalmente, 





e9:1X.Como los magorales de la naue on tez 
rudos depechar a los marcadores los daños 
queles auinieven porculpadellosa 
ES pere delos mauios, t- 
E Viene a las vegadas; por cul 
1) pa? delostnacítros, e delos 
lgoucrnadoresdellos. E ello 
podria acacfccr, quando comencalíen 
aandar fobre mar,en tal fazon quenon 
fuefletiépo de navegar! .Ecl tipo qnó 
esparacito, esdefde clonzeno dia del 
mesde Nouiembre,fafla diez diasanda 
dosde Marco.E cftoes porqueeneftos 
temporales, fonlas noches grandes, e 
losvientosmuy Fuertes, candala ma 
tornadaypor lafortaleza del inuícrno:e 
acacícen en efta lazon,muy grandes tor 
mentas, muy grandes peligros, alos 
queandannanegando.E porende qual 
quier macftro,o gouernador de nauc, 
que naucgalle en eftetiempo fobredi- 
cho,contralavoluntad delos mercade 
ros,odelosocrosomesquelcuaflen lus 
colas enclifiacacfcicffe que fe quebran 
tallcclnanio,auria may grand culpa, e 
ferintenudo de les pechartodocl daño, 
eclmenofcabo querclcibiclfen porra- 
zon de precio. Elo mifimo dezimos, 
que feriaficl goucrnador del nanio fo- 
piclle que avia de pafarpor lugar peli- 
grolo de enemigos:o de otra mancra 
depeligro:e non apercibicflesendealos 
mercaderes. Otrofi tal feria,fiacomen- 
dallelanauca tales omes quela gouer- 
nallen,quenon fuctícn fabidores* delo 
fazer. Cacldaño, querefcibicffen, por 
qualquier deftas razones fobredichas, 
tenudo feria de lo pechar. 





























concordanti. eftergo culpanonpremonere, facit.. Gvina.Ja ET. de 
peri.Sicommo.rcivendi. 

4d UQuenon fuefenfebidores. Add item quiercicar.fmagilerElocatia 
Seilipratitu lao 


29 Gubernaror, 
fonemfara 








Ulex.Xo 


¡dulenterfaciens perire nauem vehabere pofit occas 


di mercesoccidetr,S deboniscius(atisfirde damno lg 


fisinlitemiurantibas taxatione prehabita judicisarbivrio.bud, 
16 Mos que hande guiar, Etnimirum fi contraillos fc farmarurcum 


h 





dumasidelinquát. f.deponis.Sccorum que notar 
tum. Cdedelato.libro.xo. inadditio.ad Barco, de 
ti bannitamoccidente quod dicicurfacere 
0. Etenim homo pacismez quiedebat panes en 











9 Lez.X. Que pena merefcen los marineros que 
Fax quebrantarlas panes a fabiédas por cob 
dica deauerlascofía que vanen ollas. 

EN gaño e fulfedad muy grande 

zen alas vegadas ,algunos de 

3% osquehan de guiar", cede gouer 

narlosnauios, de manera que quando 

fienten quetracn muy grand riqueza, 
aquellos quellcuanenellos guianlosa 
fabiendas,por lugares peligrofos, por- 
que lepercíciofTen los navios,e puedan 
aucrocalion defurtar, o derobaralgo, 
deaquelloque traen. Eporende dezi- 
mos,que qualquier dellosaquien fucf- 
fe provado queavia fechotan grád mal 
dad comoefta,que mueraporello.Ecl 
judgadorantequíé fuelle cfto aucrigua 
do,deuc fazerentrega delos daños, elos 
menofcabos,alosquelosrefcibicró,de 
los bienes deftea tal,q fizo cftamaldad. 

Etenemos porbien, quelean creydos 

por fufural, fobrelos daños, clos me- 

nofeabos, taflando los primeramente 
eljudgador,fegund fu aluedrio. 

Ley. X1Delos peféadores que fuzen festales 
defuego demache en los nauios por faxcr los 
celtas 

5 Efcadorescotrosomes deaque 

E dlosque viana pelcare afer cer- 

232 Jariberadela mar:fazen feña- 

les de fuego de noche engañofamétes 

entoslogarespeligrofos, elos q andan 
nauegando, ecuydan que es el puerto 
allizo las fizencon entencion delosen- 
gañar",quevengan ala lumbre, oficrá 
losnauiosen peña, o enlugar peligro- 
fo,c fequebranten,porquepucdan fur- 
tar,erobaralgo delo que tracn:e porg 
tenemos que eftos atales fazcn muy 
grand mal, fiacacícieffe que el nauio le 
quebrantafle,por tal engaño como efte 
epudicre fer provado tal engaño:c qua 
les fucronlos qlo fizieron:mandamos, 



























vero fimplum Scalía perdita querad enmnon perua 


farciatcorporaliterquecatEigabivariudicis arbitrio. 


ALinemn.Cadefor. 
dengañefimente. Ex hocverbopater,quod finon 
cominodumnauigantium licitumeileshic S dicic A 
fummnadib.12ad Gn .ficur Se Loan.de Plate, 
penul.C.cod.li.m 
engañar. Inducichoc Ang 











Angela lego for 
conocio bai 


ditorie Se illud Plal. 


¡cos magnificanie 
fipper me fp= 
plantationen 
¿Pals Tu 
vero homo V= 
nanimis dux 
mens notas Ad cie. (E 
aneus qui És de incen, 
mul mecom 
dulces capi 
bascibos. Sc, 
Etidem dicas 
fialiusvenicas 
in naui clanú 
per quema 
uis guberna= 
tur ablluloric 
velfimileguid 
feceric vnde 
naufragió alij 
homines pal 
fa Cantenam de 
deber puniri 
poza legiscor 
nella de fica 
sijsved.Lz.5 Ni 
na. $e ibi Ano 
gefi.deincen. 
Fui auf 

Eror fujura, 2 
Added fiquá 
do.Cundevi. 
vbivilafo.fol. 
pescoluj.verlin 
cuero fue» 
celsiue. £no= 

¡Ram lapa 

Tito querexten 

dic di quen 

do.ad dumú 
illatum modo 
dequo hic. Se 
fic app 
turopin.gle 
in,c.lin.de his 
quiz vi metos 
ve caul. fiune 





Vi. na 


fia. 






























Mex XL. 


soFaciensignem 
denoéte frau- 
dulenter iuxe= 
ta marevecre 
dences ibi por 
tuntkilluc va 
dant Seperic 
tentursliquid 
< cali rapur 
vic naufragio 
folwet quadra 
pluminfizan= 
mum polea 
vueruntintegréres 
J.d. Habuit ortú 












fiat dolofe fed ad 4 
z0.C.denafurin 


licitde ciuitatelanuain.l. 


L.ne pifcatores.ff.deincen,rui.ngufe y 


dequailtalimpracít contra llos qui flo oflenduntizer desu de 


perniciolum velenti, Se queerenti bonumÍcire, 





Quatro do» 


Titul.IX.De losnauios. 





¿ 2 Uoxetro doblado, Hec enimpocnaimponicar rapienti ex mau 
ve fadeincen.rui.ngufía. Laia princip. Scin hocquadruplo inell rei 
períecurio.l.hocedicto.Su. ibi Bar.HE.depublica.fed qualiterd.ya$. 
Amos didequedald quid lia Alco fresa lides: 
tur quod condemnandusficin odtuplum 2 dic fecundum Azo.C. de 
nautra. librar. 
in fuma, q 
atio,que da- 
tur parci non 
daf viera qua- 
druplam fed 
poena que ap= 
plicatur fico 











quetado quanto furtaró,o robaron de 
losbicnesque enel nauio veniá, quelo 
pechégero doblado, les fucre demás 
dado porjuyzio,cfifaftavnaño non de 
mandallen, dende adelante peche otro 


cer hogde- ps PS 
Tin potelt tito? quíto fue O 
excedereillud— ayentura acac[ciofle,que ellos nó loro- 


quadruplum 


vrin.dg. Sc DafTen,masquele perdiefle,deuenles pe 


adde que di- chartodoquíto perdieron e menolca 
ae 2 baronporcltarazon.E aú demas delta 
4D dorrosanso.Ec mandamos, que eljuzgador del lugar, 


fic poll aná 
tantum tenet 
adfumprá veí 
del.Schica 

$ 0 Uenloscuerpos. 

Addelpedius 

ff. deincé.rui 


ante quié fuere cfto prouado,les faga el 
carmiento,enlos cuerposelegun enten 
diereque merefcé por lamaldad,cclen 


gaño que fizicron. 
Le). X11.Como fe deue comparrirel daño que re 
ciben los Yan en los nantos delos corfarios. 






== V, 


EST ríarios , robadores que 
28%) induuiciséfobre mar, pré- 
liédoalgúnauio cóloso- 
pÉS mes e lascolas que y fucf 
fenen el: idelpuesfe pleyrcaffen,de ma 


fradibar.Sevi. 
detur probari 
exilta 






pobit vltra de 
druplum vel 


fimplá_ quod — nerag lesdexan yracllos,e funauio,ca 
dmarpariós>  Cuscolasaquello que diefsé porralrazó 














Ley. X 117. Por quales razones pueden cobrar 
los mercadores las c9/%s que les ouiefen tomaz 
delos curfarios fi fuefJen de/pues fallados ye 


porqualesmom. 








Poena pecunia 
Maviteriusnó — partir Tentrefipagádoenello cada yno 
polsit progre e a 
di quod inca tátaparte,quáto cralo q traya,fegú que 
La Le bñ valia mas o menos.Calialguno nó tra 

tell admit- 
ie ds xclle y al, finon fu cuerpo, dcue pagar 
lum iftoram — poreffo algunaco(a,fegun fuere guila- 
qui lumineac E a E 
o plellerde do s,ca non fazepoca ganancia, quien 
nauigantes ve Cltuercecon el cuerpo, de poder delos 
incorpotept=  encmigos.Mas fi porauenturaacac[cicl 
nianur fed : 
alijs non ita fe,quelenon apoderaflen de todo cl na 
fallencibus £ — uio,ninlo priticflen, mas que robafsen 
divipientibus h Z A 
ex naufragio algitascofasdel,c nó todas,lo q afsi ro- 
bene polfetia— baffen,pierdefe, aaqlloscuyoera, enó 

lexexaquita A ¿ demádar ni 
ds Mi abia] pueden,nin deué demádar ningunaco 
imponere pos fa,porcflarazonalosotros,aquicnfin- 
nam pecunia- — cafíen lus colas, enel nauio. 
ria applican 

damfilco,con 
fiderata perfo» 
'narum condi- 
tioneécrsrum. 

palitateyucin 

Dosis 

in.dL.pen.8cquidfirapinafadtafit nauicularijsafiter quam tempore 
naufrazij.vi.ly.Scibi Joan.de Pla.C.de nauicuslibatr. 

Ulex, XLL, 
aso Tílad quod piratigdacur pro redemprione nauigiiperfonarí Se er 

'compartitur ficutiniadtuyinfuper liber homo cúam finil ibi habuic 
foluctpro fua perfona,Schoceltiuftum quiacualitde manibusinimi 
corum,fed finontocum nanigium (ed perfonas (eu res pirata occur 
Paueruntimputatur perdentibus Scnon aliada 





comocfta,todos de lo vno, lo deuécó- . 


55 

d GComperrir.Concord.La.finanis.Mad.lRhod.deñat. 1 

€ Usegundfuere grifado.Non exgo conuibuentrelpeótu corporí provi 2 
ill fed promo suidi iberica aba vip 4 $ cua 

incadem.Rad.Lehod.d inyfapracod. | GueraltL, 

piracie abltulerútá mescacorib'ad terráchriflianorú cúrib” 
fiantégad lo. 
cú falugtionis 






a Obi eprenden los curlarios£ 






u perueniane 
3] alos nauiosdelos li a 
4 DN a d fa ant: rellicuel 
[a US! mercideros , elas colas que neaiibane 






ad terráinioi= 
corúcúqaibus 
rex trcuga mó 
bébar á mero 
ces fine re, 
mádato porta 
rene : tuncem 
funto 


tracnen ellos,cante que (algá dela mar 
nin lleguenconellos a lagaren quelo 
pongien faluo 5, fallan (e có otroschri- 
ftianos,que gelo tuellen. E. porque po+ 
driaacacfcer contienda, entreaquellosa 
quienlorobará losenemigos, ecltosg 















glo tollicronapollremas, cuyo deue Hisniipe 
fer: queremos moftrareneltaley,enG rá qui fune 
manera fedcuclibrar tal contienda co-  beristedb quis 


non VEmercas 
1or: fed quieris 
canlatempore 
guere naule 
seabla- 
tenó rellicuct 
y li guerrá 
faciens capian 
vurah. 
€ Curfarios. Tan y 
tellige de his q 
funthoftes, ve 
.Albe.de 
Lab ho 


mocfta.E dezimos,quelilos mercade- 
ros yuan,o venia tierradechriftianos, 
etrayan y vianda,o otra cofa qualquier 
querambié los mauioscomo losomes, 
etodaslascofas quetray3,dcué fer tor- 
nadasen poder delos primeros feñores 
aquelas tollicronyelas robaron losene 
migos.E cfto mádamos, porque delas 
mercadurjas,que traen los mercaderos 
feaprouccha la tierra dellas comunal. 
métc.Mas fiacacícicfTe,quelos mercade 
res,licuaflen las mercadurias ha tierrad 
los enemigos : con quien non ouiclle 
mos tregua, fin núeltro mandado ecau 
tiuallen,e torna/Ten,alsicomo dicho es 
quien quierque losroballe,o los tallicl 
fe delpues,alosenemigos: fue lertodo 
fuyo.Fucrasende,las pfonas de loschri * 
ftianos,que deuen fincar libresi, e qui- 
tas.Efto mimo dezimos que deue fer 
guardado, en los nauios pequeños, que 0 
losomes tracnfobre mar,non con mer 
cadurias:mas cn qandáfolgádo Le tre- A 
bejando, q quienquierd losquite a los fa iba 
enemigos, quelos auñícautiuado que di o 
deuéferfuyos.Calos queentiempo de i o 4 
guerra andan por mar,c non cn razon quorundam.d 
de mercaduria,nin de fu prouecho,nin dues cinco 
en cola para guerrcarl los cnemigos, Heanll Le 
mas locamente fin pro de fu tierrajelda — runt arma $e 
ño queles viniere, deuen lo fuffrir,pues 
quelesyiene por fu culpa. 















> 











Icod. 
g € Enfalno. Q4 » 
qídicaf.dic ve 
in.L2ó.i0.26. 











alia prohibita 

hoflibus fidei 

mam tunceli= 

ciuntur ferui 
capientiumo 

k €rolgande. Adde.l1.Midecapti.Scpolllimi.reuerfs. , 

1 Mparaguerrcar. In nauibusad vfium bellilocusell poftliminio etiam % 
fi deduitz lincin locumtutam, ¿«incrapraidia hofliun :(i pollca 
recuperanfánfismilicib”,veeradjt Sali, ho(lib?.la. 
a.vbridevule decurrib”, S£ quadsigis ap qbus arma portant, dcbóbar 
dz,ballifte,S machine. Erdebobus,Satijsanimalibus,cú quib? ve 
huntur:Se de viétualibus,qu.e procampo deferunus. 

Partida K 










10 QU Compaña. 





Quinta partida. 


Glez finalis. 
amludices in locis maritimis coznotcane de caulisnanigantiom (per 
SactuScalijsfirmmarié, Sede plano veritareindagaca, tamex ferips 
pertabellionem nauisquam ex dilistefliunid.d. 
1 a Uorracejaqualquier. Velutiupernaulis quie vulgo dicuntur fletes 
Seupertalariós 


Aa Ley. XI111.Comolos judgadores ¿fon puefios 


di. en la ribera de la mar,dené librar llanambre los 

2D sinlibelo.Ad — pleyros que acsefcierenentrelos mercaderes. 
delpenulvbi [pee SNlos puertos,cen losotros 
aa lugares, que fon ribera de 
ela mar fucléler pueltos juz- 
2 gadores, ante quienvienen 
los de losnauios en pleyto, fobrecl pe- 
cio dellos,e fobrelas cofas quecchanen 
lamar, o (obre otracofaqualquier?, e 
porcndedezimos,quecftos juzgadores 
atales, deucn aguardar que los oyane 
los libren llanamente, fin libelo?, elo 
mefor,e masayna que pudieren, efin ef 
catima ninguna:elin alongaminto:de 
maneraquenon pierdáfus colas, nin fu 
viajeportardacion, nin por alongamié 
to,punádo ¿fiber la verdad enlas colas 
dubdofas,que acacfcierenantecllosen 
los pleytos,có los maeltros,o có los fe- 
ñoresdla nauc,o cólosotrosomes bue 
nos, quefe acertaren y.Porque mas cier 
tamente, e mejor puedifaber la verdad. 
Otrofidcuencatar, el quadernodelana 
uc,el qual deuc fer creydo, fobrelasco- 
fas quefallarécleritasen el,afsicomo di 
ximos.n la primeraley deltetitalo. E 
quando efto todo ouiere catado, en la 
maneraque es fobredicho , deuc librar 
lascontiédas,e dar fujuyzio enla mane 












Barto.Sloan- 
nes de Platea. 
£ Lucas de 





vndecimo. $e 
ell fpeciale in 
cauía. maufra- 
eii. dcvid.que 
Rabécur ia cle 
menti. fepe. 
de verb. liga. 





Urisulas. X. 





dle 

am Elb focictas 
duorú vel pla 
siam adunas 
tiocum inten= 
tione lucran» 
di adiouicem 
fe iuuando ini 
talado 





Ponit hic de- 





Cocodiin (uma 
ya. in púnd. 
vbidicit q fo 
cietas clk duo- 
rúvelplurium 
conuentio có- 
tradtaadcom= 
amodiurem 

fm ad vberio 

















ú. quí  raque entendiere quelo deuc fazer. 
onem 
cit non repe Si 
sin eos $8 Título. X .Delascom 
red in Marco 
Tullio. £ad-  pañias quefazé los mercaderos,eloso- 
mente qui 2D= tros omes entrelipa poder ganar algo 


pellatione fo= 
cietaris ppric 
loquendo ve- 


mas deligero ayuntando fu 
aucren vno. 








micilla querer 
iy £0 mpañia * fazenlos mer- 
A fievehicuvñili- [E 
EeCopro — cerdicaterios YEN icaderos , e los otros 0- 
locio: «ietas interdu dl (3 mes entre fi, para poder 
os fival habi 





tátes«vcio. Lp. ganar algo, mas de lige- 


de EN Y ro,ayuntando fu aucr en 


vno: e porqueacacice alas vegadas que 





exprione 
his qu 
vel elfo 











materia odio-  cnlacompañia,fon algunos recibidos, 
porcompañeros,porque fon fabidores 


(a apelación 
focij nonvenit 
foci”in domo 
cum tune verba 






ita dixillcin.q.facti.nequeillalocietas que conerabitur incidéterp 
prercómunion 2..heredes.fanon tancum, ff famil.herciliSe 
¡n.vefitwvbi glo.££.profocio.nó dicitur ppeie focictas.vt notar glole 








¡té fi inter aliquos.inverb.focietare . Sc in verb. 
obliza.que ex quafi contra£t.nafcunur.Sctradit Ale: 
prolpedtisverbis flacuci.volu.2.3d inem. 

d dcafentimiéro. Add.l nittif.fLeo.Kinfl.de obli.ex cófen.iprin. 

e ATiempo cierso.Et nota p cótracta focietate ad cescú cépos,licuenó li- 3 

cet durite tpe 

mánuere d 




















eentendidos de compraredevéder,ma 
guernon ayan riquezas có que lo fagá 
eotrofiotros quelas han, fon mengua 
dos de lafabiduriadefte menelter,c aun 
ya otrosque maguerhan lasriquezas,e 
la fabiduría non fequicren trabajar de- 
Mas, porfi mifmos:e porende, pues que 
en lostitulosante defte fablamos delos 
logucros e de losnauios,e del pecio de- p 
llos.Queremosaquidezirdelascompa ¿ Hice 
Íias,que ponen losomes entrelicalgu — de. 1. adeo, 
na delas maneras que de fufo diximos. al acias 
E moftraremos que cola es compañia. na ae 
Eagticne pro. E como deuc ler fecha. —fona focictas 
E quié lapuede fazer,e fobre quecolas. ea 
Equantas manerasfon della.E quales - taperfona le 
pleytos que ponen fobre ella fon vale=  Spccthercdis 
derosonon. Eporqrazones le acaba. > recórahentes 
Ecomo(edeue partir entreloscompa 

ñerosla ganancia q fizicré, ola perdida 

les auinicfle por razon dela cópañia. 


tateficneg, de 
lucro qa aílua 
muitnaturá cd 





L2,p illútexe. 
y vu. vrba 
conllan. li 
fub dubio For 
teidé tenetil 
Jo.de Pla. abí- 






























adcertú hare- 
dégdell dejan 
re impoftibi- 
Je.l. ipulario 
hoc mó cóce- 
pra.fEdeverb, 
obli. $e vid. 
materia, L.ne= 
mo pór. S.L. 











Ley.l.Quecofaes compañia, aque tiene pro 
como deueferfechaye quien la puede fazer. 
O mpañio “es ayuntamien- 
el to de dos omes, o de mas, 
Lg que es fecho con entencion 
il je ganar algo de fo vno, 
ayuntando [elos vnos con losotros. E 
nalce cide grand pro, quádo fefaze en 
trcalgúosomes buenoselcales, cafea- 
corré los ynosalosotros,bié afsicomo 
fifucflen hermanos.E fazefela cópañia 
conconfentimiéto econ otorgamié- e 
to delos que quieré ler compañeros. E $ Gorfasdelrey. 
puedefe fazer fafta tiépo cjerto“o por e 
todafu vida de loscompañeros. Pero Fpemms 
fi algunos fizicífen compañia entre fi feo, $e intel 
tambienpor ellos,como por fus here- eicra: 
deros,valdria quanto en fu vida delos 1. adeo. vbi €e 
mas non paffaria a fus herederosffueras 
ende, fila compañia fuefle fecha fobre 














re. (E. p foc 
8 qd de cócra 
¿tn focidg*B, 
dicit q ul 
hicredé, 








vein.l.cú duo» 
bus.5.fi in co» 














Alber.colligic 
q mulier non. 
fiiccedit in có 





arrendamiento de algunas colas del daionevebi 
2 2 galium. 

Reyo delcomun dealgun concejo. E y, dntenoy de ca 6 

todo omeq nó feadelmemoriado, nin — sorgeañas, Ná 


ci pupillo ná 
orcll contra 
hi focietas ne 
queexprefle.vtin.Lincondnonibus.f£.pro focio. neque tacite.vt 
inal.qui adcerrúsfiloca.Scnotar Barc.£ Bal.in.].(ipatruus. C,com= 
mu.veriufiudi.colu.penul. $ Bartin.Leidum. Semauium, $.alteros 
columna. 2./E de adminifirat.cuto.Sc Angel.confilio.6o,ScÍntellige 
quando pupillas non habebac curorem: ami haberes pollet cúeo 


menordecatorzcaños, "puede fazer có 














Titulo.X.De las compa 


eótrahi focieras tacité Sc exprefsé vede exprefTa habetin.d.l. vein có 
dustionib”.é% detacitatenerBal.in.d.l.fi parruus.col.fin.Sintellize 
nifi tutor elTer fraterpupilli cum quo contrahendac/Ter focietas: ná 
tunc nen pollertalisfracerturor auttorariin Facto proprio tacitó,vel 
exprellel.rtfadeauéto.cuto.SrenctPetr.de Vbal.de Pesulio infuo 





pañia cóotros.Pero fiel menordeveyn 
teecinco años:entédicre quefelefigue 
daño delacópañia,o quele fizieron en- 
trar enclla,engañofaméte,puede pedir, 
aljuezdel2ugar,q lo faquedella, eq 
fagatornar, cn el eflado en que era de 
tefin fu daño,e cl juez deuclo fazer. 


3.00. 
dequo 
Soci.cófi.i60. 
volu.2.colú 
verlicled con 
trapremiflam 
cóclulionem. 
Eccolú,6. qui- 
nimoX hiper 
pcuratorespa 
tes pupillorú 
quí durabant 
poft mortem 
fuiccontipua- 
talodierasobli 
gancur pupil> 
E vevotieSo 
cin.cófi.87.in 
finewvolo.pri- 
mo. nota ctiá, 
2 pol par 
pillarem 2ta- 
tem remante 
runt in focies 
rate. videntur 
xatificare pue 
pillictiam ge 
ftain pupilla. 
ritate,vetra 
dit Alexand, 
cófil.49.volut. 











mE 


Y Ley. 11. Porque roxones fé puede fazer coma 
paña. 


3 Azerfepuedelacompañia, 
| fobrelascolas guiadas, e 
derechas, aficomo en có- 
prarcenvéder, cencamiar 
carrendar,clogar,cen lasotras colas fe- 
mejátes deftas, en que puedélos omes 
ganar derechaméte. Mas fobre cofas de 
faguifadas”, non la pueden fazer:nin de 
uen: aficomo para furtar,o robar,o ma 
tar,o dara logro,nin fazcrocra colanin 
gunafemejante deftas,que fuelle mala, 
edefaguilada, e contrabuenas coltum- 











referens Bald, bres.Elacompañiaque fuelTe fecha fo» 
de bre tales colas como eftas, non dene va 
bus. Sc idem — ler,nin puede demandar), ningúa cola 


Alexan. conf. 

37v0.aincipit,cófideratisacol.2.quiapote(tratificare geftain pupil 

ari etatelifútveilitergeftacoradit et Deci*có.1vifo púéto.co.1.v0+te 
Ulex. IL. 

0 Fitfocietas(uper rebus vel contract:bus licitis: (operillicicis aurem 
deiurevel contrabonosmores nó valet necfisper homicidio: rapina 
furto vel vfurisnec huiufmodi pretextualteralteritenebitur.h,d. 

12 €Defiguifudas.Ad facinora ent nulla fe extenditfides neque obli- 
gatio.liurifgentinm,$u(i ob maleficium.(£ de paGtisnegy(ocietasva. 
Jerneque confxderatio,vt.f.prolocio.!.neq;pratermittendam, de= 
Tictorum turpis Seforda comuunio ellal,qued añt.ff.eo. 

2 d Ubemandar. Vf oct? perererexpenfas quasfecievel dinavide glo, 
n.l.qui multafacinora.faperverbo,(applició. C.ad.l.Juliáude vispu» 

Qlex. 1, 

3 Potelt contralifocietasomnñú bonorum prefentium Ec furprórama 
velíupercertistebus.Stin ealicita paéta fine feruanda: Ech fuper la 
cro vel damno nibil conueniat ,e(k eequalicer diuidendum (1 fuper 
Incrotantum vel damnotantum conueniar.idemferaabiturin omil- 
fo quod in expreflo.hoc dicit. 

1 € Grodaslgsco/as.Deberergo (pecialiterexprimi ve fit focieras omniú 
bonorum,vhicgcin.l;.$.cum (pecialiter.fEcod.J.7.infrá eod.Scfan 
tisdiceretur(pecialiterl dicatur quódex quacungzcaufa queñita cós 
municarenturyglo.in.l.fifrares.$.idem Papinia:usinverbo initum, 
ff.co, 8: quid li focietasconerahatur peraétustacitos anvideátur vai» 
uesfalitervel fimpliciter (euincerta negotiatione contrata vid. pes 
Bart.io.d,|, Titjum.S.altero.infina.col £.deadmi, tuto, SDecium 
confi.66+AJberi.in,l.cum duobus.5.(ifratres ff prolocio. 

2 d Ce lasque ganaren.Hocdicit quia non venirent bonafuturajn focies 
tate vniuerforum bonorum nf exprimatur,vt hic écnote gloCin.l.. 
$£f.co,8cfacic.Lfilocietatem vniuerforum.cod,tit«Schoc eríam vo 
JuitAlexan.conbi.77.col.2.volu. 4.aducttetamen,quod fifimplici. 
tercontrahereturfocieras vniuerforum bonoram non dicendo aligd 
deprafentibusneque defuturis,quód tunc exiam futuravenirétcom 
municáda iudicio locieratis.vtin.1.(1 quis (ocietatem contraxerit, ff. 
cod. Scita efl de mente glo.in.d.l.1.8ctencr Alberi-poltlacob,de Ao 
ren $.cum(pecialirer.fhco.titu. 









































e rmac 





. EE focietate,€ hincemanaucrunt.l).fori.s.8e 


asdelos mercaderos. 









inflide feciercán prin. Seno 
quódú lancplur Sacionis Svnfis exercer Por 
al.er Florentiwitlividentorine H je 

altera alcero fecund: an Bar.in.lacins qui.col.s. 
iplenotacio.L.cum tein galiñs. Culacert.pete 








vnoa otro, porrazon detal compañia. 





Ley I.En quantas maneras fe puede fazer la 


compiida dic, quód in- 





Ed) Vedefe fazerlacompañia en 
Le E dos maneras. La vná manera 

ES! es,quádo la fazé defta guifa 
quetodaslas cofas", que han, quando 
fazen la compañia , e las que gana- 
ren 4, dende en adelante, fean com- — confuetudiné 
munales; e tambich la ganancia co- einaaeiena, 
molaperdida, que perteneícaa todos. — defideiuiTo.s. 
Lx otra es, quando la fizen fobre vnaco US 
fa,feñaladamente,comoen vender vi-  quodhi Uña 
no, o paño: o otra cola femejante.E to- 
doslospleytosquepulierengentrefi, q 
fean guilados, e derechose: fobre cada 
vna deftas dos maneras de có pañiava 


tracia, Íecuno 
dum cons» 
tudinemregio 
más inter non. 
mercacores: $e 
inter mercato 
res, fecundum 














tener iSald.in 
Li.colum.2.C, 

Va profocio 
len:edeuenfer guardados ,en la guila y 4 cnifadasede 5 


rechas, Nó cm 
valerer paétú. 
quodellercón 
tra macurá fi 
cietatis videli- 
cetquodcap! 
tale vnius fig 
faluum St cas 
pitale alterius 
fraéti.vei 
per veftras. de 
donatio.inter virum Scvxco.SitenetBald.in.prima.colun3.verho. 
quero.C.profocio,Stadde qua habenturinal»5.infra codem. 


quelos puñicren.E fifobre las ganácias 
elasperdidas,non fuere puelto *pley- 
to, en que manera fedeuen compartir 
entrecllos:eftóce deuen las partir egual 
mentei. Efi delas ganancias fizicron 
ployto, quanto deue auer cada vno de- 
llos:non faziendo enmiéte de las perdi 

















donfuere paefosSiveró de hoc pacilcacurleruandacll cónentio,ve- $ 
Juti, quod ad voum duz partes Jucri Scdamni perrinéane: ad alium 
pertinear tertia.veins$.Infti.defocie.Scin.lfinonfuerit.fE code. 
7 guebmente Hoc ¿pcedit,qñcapitaliaflant <qualia.S opere Etequa q. 


lesvtinfra ec 
curradú cltyv 


Siverófuntinaqualia,túcad arbirsibiudicisre= 
(ftribuar ¡p modo capitaliú,nili opera vniws fic fuio= 
for quíalteri?,vein.Lfifocictaté mecú.££. eo. £tp AnguinadS.1.in he 
poltylbiinili.defoc.kcvi.j.co.l.5.gd tí capitalia (ncequaliafed 
opzluntinaqualesvel fortévo*tmponicoperá X parcé equalé cq- 
pitalisalcer vero non ponitaliquam operam,vid.per Salice.in.l.1.C, 
<o.écper Ange-Arctiin-Sedeilla.Infli.co.vi.Salice.vbi lupriin ver 
fic.quaro feptimos£ intellige de hislucris,que cótemplationefocie 
tatisacquiruntur,vein.l.Socium, quiinco.S.Sociasff co. nam fi vai 
ex focijscontemplatione propriafuz perfone donareturlicet focicn 
tas fuillercanlaremota,tuncnon acquireretyr focietati :fed (ocio cui 
eltdonmum ibi declarar Barácidena perillam.l.dicitBald, in ru- 
brica.C.pro (ocio circafinemvbi dicit quódin focietate veniút com. 
municanda Iucrarcalia, qua:ex pecunja communi vel ex opera in 
comununi ponendaveniunt, feu procedunt:perfonale veró lucram. 
quod vnifociorum ell collatum,non venitcommunicandum in ¿fta 
u-3.libr=3> In no.rec. 
foro.ll.St.l.ordinationis de nicua,quz habecurin.l.fin.titu.4.libr,5+ ef. 1 
ordi,rega. quód donata árege velalio,marito vel vxori non foma Ét.sotit.9. 
nicantur, icutalia lucra quzfluaria, que commpnicantarinter vi- Jib.5.cum 
ru Scvxorem,quas..l.Roderi.Suarezin commento.d.l..forivin-3. alijsibia 
Jiitatione limitar, Gcintelligitin donationepropticfumpra 8: non In no,rec. 
quando donatio elfetremuneraroria.ex quo infere, quod li maritos elt. del. 5. 
ambulatin curia in feruitio regis communjbus expenfis mariti, £ t.o.lib,s. 
vxoris écrexcin remunerationem feruitiorum faciarfibi alíquam do 
nationem,quód debet communicarjintes viram 8% vxorem , vt late 
bi viderepoteris per cun, é« fatis placetin co in quo donatio non 
excederer debitúpropter feruicia: fed elercómelorabilecú feruiijs 
incoveró quod excederet, nófierercommunicaio talís, cúlitmera 
Partidas. K ij 



































Tn no.rc. 
efelaasicio 
xo.libasa 







Ja'no.re. 


et. tit. 
sb 


fano.re., 


elb.6ti 
aolib.5.., 





* arteilla vel qa 


d 
1 


20 


3d 


Quintapartida, 


donario Scmiliterrario diftaram 1 £ori.£e.d.1.de nicua.faciunt que 
habentucin.cadhecScin.csrelarum.el fezundo,de teftamensin.3. 
cer.Sel.cumin plures.$Mif deadmisturosSLr.$.1.Éde turel.£era- 
tio.diftrah.écquenotanar.in.l.i donacione.C.de colla.8cinclar ei 
1u.9.libr.s.ordisregiconfereciampradidis:quiailla que lucrantur 
in curia Regis 
dicútur bona 
caltrenfia , ve 
habecur in. la 
citnl.17. pac 
ti. q.quelibe- 
rie funclucran 
vis,vtibihabe» 
tar. Sc. Lordi 












das, entiédelerg tanta parte, les alcíga 
delaspdidas,quáta deué auercada vno 
delas ganicias. Elfo mifino dezimos q 
feriafifizicllen pleytofobrelas perdidas 
nófaziédo enmiéte delas ganácias. 
MZey. 1111.Quales pleytos fon Valederos q/losco 
pañerospontensrefigorrazó dela ganancia. 








ua declarando 








tas EA] Os cópañeros q fe ayuntá 
na liberdpenti 7 parafazer cópañia, para ga 
ere ad mari- [e nar,acaclecalasvegadas, q 
tum,quinca (ER E 

ad propricta- (35 el vnodellos, es mas (abi- 






temcoram 


a cs dor, clorro deaqlla arte, o deagllaco 


fade q dcué vfarfobre que fazélacópa- 








ER E 
tamen. eS ñia:o lemetea mayor trabajo?:o (e aué- 
niena non dis i o 
ciedato,qcon — EUNAAMAYOreS peligros.E poréde quí- 


munibas exe 
penlis lucren= 


do fizic(sé pleyto entreli, qelteatal*g 
fuefle mas fabidor,o le metielfe a mayo 
restrabajos Gelotro, queouicfle otrofi 
mayorparteen las ganancias.O fifazen 
pleyto,g life perdicfTe enla cópañia, € 
aqllascofasqvlan,G nó ouiefleparteca 
la perdida tales pleytos comocltos, o 
otros [emejátes, valére dené fer guarda- 
dos,enta manera q fucré pueftos.Masfi 
fazé pleyto,Gelvnoqouiefíe todala ga 
nácia:e Gnó ouielfe parte cn laperdida, 
otoda la perdida fucife fuya, enó ouiel- 
feparte en la ganácia,nó valdria cl pley 
to,G della guila pulicffen. Etalcópañia 
comocfta,llaman lasleyes,lconina. 
ey. V. Quales pleytos non fon valederos que 
loscompañeros ponen entre fi 
Ngañolamente fe trabafádo 
algunomeparaauercompa- 
ñia con otro:fi la compañia fe 





dí quod pre- 
dixiz non eñ 
dic.ladeniena 
corrigit.d,La. 
fed declarar q 

tin.de 








cor. $.illud.la 
ficu.codem, 








mai” lucrum, 








gel pociorin 


maloriperica- 
lo aut labor 
Se exponit va- 
Jet, fed con- 
meniáe ve vn? 
ficrotum lucrum»S<alterias tocum damnu m non valer:quia er fo- 
cietasleonina.h.d. Habuicorizinemia.l.á.linonfucriar pro 
loci. a 
Ur rabajo.Quidli vnusponitin focietate millesalcer operas, demaxcis 
amaparsillius capicalis caíu perdita ir.an aliter [ocius tencarur ad o> 
perasin reliduocapitalis?vi.Bal. nonin.l.r.adfin.verla2.quero.C. 
prolocio. 
Efe tal. Approbatopi.Azo.C.co.in fumma.col.2, Screprobar opi. 
qua perelin.L non fue faperpateocieraú cod. per 
plio.$.dcillainft.co.fuperparte Bcadeo tunc enimrolerantur paíta 
3n:qualiainter fociosqualterpluscórulicoperz vel indu(hie G abr 
ter.áis 
cieratiialrer,an valeret padtum,g partes lucri (int aquales? Barcin 
conkiliofao dni efi roponicurqallanas deceronio,con- 
fuluie o fic,Scidem voluit Phi, Corn.có.266.vol.z.ad fin, primgcol. 
intelligens opi.Azo.Scglin.d.Lfinonfuerint. quando fuicpadtum 
delucrisinaqualibas, cun nó plus poneret vnus excfociis, quimas 
lius:fitamen paótam e Ter deucro «rquali,q pactumtencbicdidem 
tenetcólia7.vol.3.colum.a,Scin.L.tipalcenda.C.depadt 
Ueconina, lux ecitarloan.Fab. 
cictarScAlberi verli.Ariftofiveod. 





























defo 





«4 quidlicapitaliac(Tentinsequalia (eu plscontulillervnasfo. 


Alex, Pe 

3» Non valet focieras dolo confocijcontraftamec vefocius de dolo nom 
tencatur.Erficóneniar y habear cicam parté lucri quantá extraneus 
dixesitstantam debechabere quentam ¡lle axqualiter dixerit niti ox 
canfaiuita maioré parcem adiudicaneri.ve fupradl, pxi.Siveró alicer 
arbitrerur re- 
curreturad aro 






afirmalle porpleyto,delqueclotro co- 
nofciclleclengaño,nonestenudo de lo 
- guardar. Otroli dezimos,quequando * 
dos omes fizieflen compañía de fo ¿ 
vno, diziendo cl ynoal otro, que ma- e 
guerlefizielfealgun engañocalacom £ koisefeales 
pañia,que non gelo demandaria: de e 
mos,que tal pleyto,non vales ninde- — cieratemitieo. 
ve ferguardado.Calos pleytos q dícar z 4 
reraa losomes,para fazer engaño, non 
deuévaler.Otrofidezimos, q algúos 
fizic[sé pleyto en fu cópañia delta guia 
Gcadavnodellos oniclfctanta parte,en 
la ganácia,o en la perdida, quáta dixefle 
algúofotro,qnóbraflen,caqlq feñalaf- 
fen paracito fiziefle las partes guifadas, 
ederechas deuen eltar por fu aluedrio. 
Masfilas fiziere delaguiladas, como li 4d 
mádalle tomarmayor. partealvno,g al 
otro en las ganancias, o en las perdidas, 
nó moftrádo alguna derecharazon,por 
quelo mandana,eftoncenon valdria el 
aluedrioante dezimos,que deuc fer en 
derecado, por aluedrio de omes bue- 
nos,quecató,li alguno delos, merefce 
mayor parte porfer mas fabidor,o por 





La 
f.depo.. 



















explicatyye lo 
cias mazis ins 
daltrioóas $ 
operofior plas 
lucri habear 
in focietate Sc 








alitare p 
onis non 
-quá 
gr 
dias fivnuspos 
mac duas par 
tesyalter tertiá 
partemn, nara 
erdeber 
habercin lus 
cro Se damno 
parten cortes 




















leuarmayortrabajoS,Cegund diximos” ipondenté. ei, 
enlaleyantedefla.E fifallaren q esalsi, quí poli in 
deucn gela dar,(egund entendicré, que E 
esguilado,efinon mandenquelo par- > riculi fulliner 
plus emolu- 


tanegualmenteh. 


Ley. V 1. Como denen fer comunales los bienes 
elas ganancias entre los compañeros quando 
es fecha la compañia fabre todos los bienes 


quebancfioncepoe/peran aner. 


acti expeéter 
1. fecúdumna- 





poleN 

Macha.in.d.L. 

1er que 
10.C.profocio.8cquidl vausponit pecuniá tñ,alter operam tl 
p parteserunta:quales,ita qp medietas aceribuator ei quí ponit pecu 
niam,Écalia medictasci qui ponitbperam,vtinadal1.C.yp focio. ).cú 
duobus.$.(1incocúda.ft.co.tener Bal qu Scvi.5.de illa infti.de 
focieta.Scadde Lud.Ro.có(i.46yincipit,quoad primú.d gd fivnus 
exfocijs,qui operam ponebatin (ocietate habuicab alijs aliá pecuniá 
'muruó,éx cum eanegotiatuse(l,Eccófecutus lucríyan alter focius ha 
Bebitpartem luccillacam peraniarumevididefadio,Se videtdiceda 
nonex quopericulumillaram pecuniarum,quas alterex focijsha 
Buit mutuo.nó (pestabatad alíumfochun fed ad ¡llum qui recepit 
suutuo, Se fuo noie negotiarmse/l.eritergo Jucrura 8: damnum iplius 
cuius periculoeratpecunia.].fivnusextocijs.$,fi vnus fro fociol. 
¡dzg3.5.limádauero,Eimanda.Bar:in.l. quiapoteratin fi fEaderebel. 

dilex. PI. 

am Sicontrahiturlocieras omnium bonorum prelentium 8cfururoram 
bona omnia éclucra quecú ¡ne Beca calle peculium vél qua 
co mennicancar lee quiero onda diccar cba BpEpoo 
cisiniudicio ficutprofuismon tá pót huiufinodi pratestu álterius 
focij debitumpetere ¿nec ciusiuritdiétioné exercere quambabetin 
aliquo caltro velterralinelpecialimádatolocijah, d, Habuitortum 
illa lex ara. Eg inprincip.fEcostitpro focio 



























Titulo. X.Delas compañiasdelos mercadores. 
1a ia ita. Scqueribi di 





¡Senora pin 





iftafocietategenerali nonartendirur, an vnus plas la 
velplufquá aliusexpendar:(ed onmia fune zqualicerparcicda., 
ciuspro hilia.f.co.étenerBaldan.l,(i patraus.col.fi.C. 
queiudi; Sificurlucrafuntcommania inter focios ornáuim bonor 
pariter Sc om- 

nes impeníe 
8conera debér 
elle commu- 
mia. l.cum duo 
bus.fepercon= 








O tal pleyto faziendo la 
compañia que todos los 
bienes que auian loscom- 








erariumn Se, $. e Ipañeroseltonce,eque ga- 
Eros -  naftendendeadelante, feayuntaffen en 


vno,efuelfen comunales entre ellos, de 
zimos,que deldeel diacnque tal pley- 
to fuellefirmado , deuen fer comuna- 
lesa entre ellos las ganancias ,clos bic- 
nes, que han , o que les vinieren en 
qualquier manera que fean: e aunque 
fuelle caftrenfed,vel qual caftreníe pe- 


focietatem vai 
nerloram . co. 
itu.vade fi 
vnius ex focijs 
deber dotari 
decómuni,gá 
fist focij om= 
sium bonorá 
St tenet Bald. 
Gad.l.fipatra?. 

















col.4.veric.8¿  culium.Otrofí dezimos,que cada vno 
prediétavera.  deftoscompañeros , puede víar deftos 
C. cómo. va S e 
elqiiudi bienes,e fazer demandafobre ellos, biz 


ás diétú Spe- afsicomodelo fuyo mifmo.Perofi al- 
guno deloscompaícros, oniclle Seño 
zio,o jurifdicionfobrecaftillo, o tierra 


oouiellca recebir algúacofa defus deb 





relacúticul. de 
dudicijs,Se(eq- 
tar, Se teneti- 
dem Bal.ju ad 
ditio. quas fe- 
cicadBarto.intraftata,de duobusfratrib.verfi.Senota q de matería, 
¿ic.8: Alexan.conúis7o.volu.5.Deciuscon(1L.68.pro refolutione.col, 
2.3.4. SconÚi.66n fecundo dubio.vbirelponditadal.fi fociuspro 
filiaffpro focio, quie videbaturaduerfari idem tencrSoci.conficao1a 
vifisliteriswbilacifñime.Scallezacpluroshoc tenétes Sc relpódec ad 
tecesmelofin dl blociusoro Blaicaciden Soc. cual 

inprafendicon(ultatione.col.pen,vol.1.cótrarium confiaba 
¡taelle magiscommunecóclulione.Scideni pin.d.con(ila29r.confa- 
JvitSoci.vbictiamrefponditad.d.|.Gifocius pro fl «qu 
tumadprimum.volu. 4.verfi.quo ad fecundum.vbiláiGime hoc 
fputar.Achocviderurtenendum'lue exprefsisverbisomniúm bono= 
rum/itcontradta(ocietas (lueperadus tacitos, luxta ca que notar 
Barán.Ticiym,8: Meuium.$.altero.(f.de adminicuco.S Balin, l. 
fi patruus.C.commu.verinfqueiudicicerin hocfrilicet quando per 
aélias tacitoscótrarium voluit Bal.in auch.es tellamento.col. pó.ver 
fi.rzacapitulum.C.de colla, quia focierastaciré contrata intellizicne 
tantú(aperadtibus queltuarijs.l.coiri.cum.l. fequenti. ff. pro Íocio. 
EctenerAlexaconfi.153.volta8cvedicic Decius diéto có(i.68.col.pe. 
3niltatacicafocierate,que ex aftibuspromifeuis colligitur ifte ar 
culusde dote filizeft adco dubins,quod Percas de V baldis de Peru- 
fiontradtaca (ocietatis.6.parte quzitioness.dixeritquód de menda 
cionon argucrerur,quivnivel alter parriadhacrerer,Ced Deciusidem 
concluditeflein tacita eriam(ocietace omnium bonorú $e idem mi 
hividewsr,cum(ocigtasconfenfiycontraharar,Sceademratio conclu 
dicinverogycalu,Sebenefadic.lsyán ordina, Tauri, que vale dotem. 
fili:eperpatceny promidam,(olui debere de boniscommunibuscon- 
ftantesinatrimonlo lucratis,velareueniens ex (ocietate contradta in- 
terviram Sevxcorem.cuius l.difpoficionemcrederemprocedere,Sefi 
matrimonio foluto pater dorer filiam : cm vxox ad hoc tencbacur 
exnatarafocietas, per pradiéta, Scquia percius mortem non fuie 
extintaciusin hocobligario.uxta notataper Barto.in.l.fimaritos. 
fEfoluto matrimo.huic aurern vltimo diéto multam obítar difpolis 
tiowd.1.Gociuspro filia.in fin. Sccriam.d.l,5;.Tauri cum dicir,duran 
tec! matrimonlo.qualiveller q co foluto (ecus elTerfipateríolus do- 
taret iliá, Cita intellizit, Screner Didacusde CaftellogloTatorilli> 
Lin duobuslocis:Scq quando dos daturfiliz difTolutalocietate, non 
polsirdari decommuni partimonio (ociorum.tener Anto.con 
cipitprontfiuprisin primo dubio.itaintelligens dif (ociusprofi+ 
Jia.cum enim pater teneavar dotare filiam deproprio patrimonio. l. 
quiliberos.E.derit.nupr.Lfi.C.de dotispromibio.1.8.tic.undecimo: 
parti.aulicerfiliaaliundéhabeatbona paterp fi doteciam foluto ma 
Freno de proprio delieacdostola denon debonisfli 
'ESedadbuchisnon obffantibas ideo in púimo diftosimó quád 




























































idem fic fi parer doter folur 
quasiuriscommunis quicquid 
omncideratmaritis 

donatio.intervicum 8ev: 
Abbn capitu.fecundo. de dona 


arrimonio. Moneor quiap. 
rebasar conflante m 








dores,losotrosnólo podri 
nin víar de lajurifdició del feñorio”, Ale 
ñaladamente,non les fucfle otorgado, 
del otrocópañero%poder delo fazer. 
QLe).V 11. En que manera deuen fer partidas 
Ls ganancias, elos menafcahos que fixioren 


o E y 
Doscompañeros quandoes fecha la compañia 


fobrelacofa feñalada. 
$ 


di 


centur yxos,, 
debér cú fuis 
oneribus com 





municari.l. (=> 
cunduin natu= 
.ram. (Eder 
iuris. Sc 5 
ter iíla one 
eltiftud dotá- 
di communes 
filias ex como 
munib? Jucris 
dana nangz 
£c onera, quie 
vni ex focijs 
veniunt occa= 
fone focie 
is, abíque fui 
culpade com- 
muni debent 
relarciri, ve in 
fra co.)yproxi- 
ma. de licer in 
focietate inter 
extraneos pro 
E cedat quod dis 
citAnto.in diéto confilio £cquod habeturin diéta. 1. fi focius pro fi- 
Na.fT.cod.in focietare coningaliactenta.l. Sk confucrudinerezn aliud 
videtur dicendum,efl enim djucría racio cumin prima, (ocius ratiós 
focietatisnon pofiiz dici ob loc grauaras;inilta veró fic ¿pprer filos 
conftante matrimonio fuíceptos Ec lacra hinc inde comunicata, 
qua debentefle obnoxiaoneribus á matrimonio caufaris, Scpropter 
'macrimoniumcontingencibus,l. cum duobus. $. quidam fazariam. 
ff.co.£.l.ompeszsalienum,co.tico.Sc nec quieguama 
Db Ccafiren/e.Adde.l.f frarres,verficidem papinianus.feo.Sc.Jas$.t.cú 2 
].;.verfic.cum (pecialitey,ff.eodem, a 
e Eseñorio,ojurifdicion.Bonun Snotabileexemplum 8: hocideó:quíá 3 
iurifdiGrio efUus incorporale écnontranfit line cefsione eltenimipe 
cicsferuicutisave tradit Specu.cicul.de canf.polle(.Sproptietatis.$. fe 
quitar. Ñ 
d Ecompañero.Qui tenctuchoc faceresvtin.l.z.in principKEcodem. 4, 










¡Implemétcfaziédo algíos o- 
¡mescópañia, diziendoafsi lea 
EA mos copañeros, nó nóbrádo, 
nifeñaládo qla fiziclsé fobre todas fus 
cofas,(egú diximosélaley átedefta, cto 
cefecntiéde,Gdeué partir entrefi,egual 
métetodas lascofas, q ganarens, de aql 
menclter,deaqlla mercaduria, q vfaré. 
Otrofidzimos «fi fizicré cópañia lobre 
wynacolafeñaladaméte,afsi como fobre 
védervino,o paños,o otracolafemeji- 


































Cies, XXVII, 


am Sifimpliciter contrahatnrlocietas inereram expreGione, lucra di 
widunturzequaliger (1 veró fiat focictas vnlus negoriationis debent 
diuidereficarfimul conuenerant y alizautem lucra quer extra negos 
tiacionem quilibetfecerienon diuiduntur. Trem/icut cómunia fine 
lucralic debentelle Sc danna, nifi damna confocij culpa deueniane 
nifiprober q poliediligentiam quampotuit.had. 

e Que canes, Refisiglcr focas fimplicis contrata ad aétus y 
quzlfuarios,uthiciécin.l.colri.fP.codufitamen non ita fimplicicer,ve 
hicdiciturelferconradtá focietas ,Ced dicererur ficus focij dn lucris 
tune quiaiftud verbum(lucrum)e(l generalein omnibus lucris,ctiá 
non defcendentibus feupronenientibas ex queÑu ,intelligeretur ve 
inlegc.fed fiadijciacur.Scibi gl.feodem.Scidem viderur dicendumt 
in tacita focjeratecontradtacx promiftuis afibusin ompi commu- 
nicationelucroram,namcunc hon reltringeretur ad adus queflua- 
riostantumzimó ad omnia lucralicer elTent caftrenfia, vel quafi vein 
lege.fiftatres.syprimo.ff.pro focio, Scper Baldumin. l.fipatruus. ad 
finem.C.commu.veriufque iudi.vbiécSalic.colum.fin.éc Soc. con 
fil.2.volumia.colum.4.ipfatamen capitalia,vel resex quibuspro= 
nenerunediéta lucra Scfruétus, non cenfentur communicara fecun- 
dumSslycebi écetiam Alexand.confil,48.volumi2.intellige tamé 
Sc limita,veibiper cos, 

£ Mnacoje.Adde.l.cum duobus.5.fina dc. Gfrarres.in princip.feod: 2, 
8cidem dicin focietate tacita que ex confenía contrabicar: nam Á 
communicaneruntlucra vnius negoiationis, illíus tantum videtar 
contraftafocietas, quiaa£tusmo(lri voluntari) non extenduncur vi 

Partida. Ki 




















Quintapartida. 





mont. Lfin.C.ne vxorpro marito.l.prima.$.hocin- 
tes .aftuque priva Bartiociciam, £ Maruium.$. alte» 
ro.f.deadminilir.zuto.colum.fina. de ideofubditBarro.ibi qud i 
pus eimeretfundum (uo nomine, nontenererarfanduaa comuni 
Care fed tenererur commnicare pecuniam , fi ex negotiationein 
qua tacité eft 
cótraéta fode- 
tas, fille 
vous. 5.1. Ep 
Socio. quodik= 
ne dubio pro” 
cedit in tacita 
focietatevnias 








te,q deuen partir entrefi las ganácias,q 
fizieréenel tiempo dela compañia,enla 
mancragcóuinicron,quádlo fizicronel 
pleyto dela cópañia.Maslas otras ganá 
cias,quefizieré,porotrarazó,nó las de- 





goriaridisii a , 
eS cllerex.  Uépartirentrefi,ante deué ler proprias, 
re pros dl q las ganare.Otrofí dezimos, q entre 
amileuisconfer qlo AS 

endo omnia H1deué lercomunaleslos dañoselos me 


nofcabos: q lesacacfcieren cada yno, 
poríu parte:legun les alcangare , delas 
ganancias ?. Fueras ende, los daños, e 
losmenofcabos,acacfcielfen porculpa, 
oporengaño de alguno delos cópa- 
ñcros:cac/tonce,tan lolamente aaquel 
pertenece:enonalosotros. Pero fi efte, 
porcuyaculpaauino cl daño, o ch me- 
nofcabo:pudicre prouar,que pulo ya- 
quella guarda", quefizicralifuyas fuel 
fen aquellas cofas:cftonce por talcuipa 
nó feriatenudo de pechar el menofca- 
bo:ante dezimosque dcucalcágar,a ca. 
da vno dellosíu parte. 


in communi, 
tunc Í1 nus 
clam ab alio 
roptio noni. 
Scemiflr fan 
dum , teneres 
varillum fu: 
dum comu. 
nicare ¿fecun- 
dum Baldam 
in.La.C.fiquís 
alteri vel libi 
8cin.Lfivepro 
ponis, in fine. 
C.dercivendi 
casbcinal. cum. 
diob”.S.(ifia- 
rres.alíasi 
pit li frarres, 
¡Eprofocio. $e 











Les. V 117. Como las ganancias que Vienen de 
malaparte, non es tesudo aquel quelssfixo 





.comun.veia(queñadiidenBaldinG.5.quiuo 
perillum textum.1Edelega.fecundo.Eccontuluit Ale 
volumaprimojín fecúdo dubio quod ell repeticumaconíl.y7. volum. 
«quod limita,niliap ex diCtistociis emisTefuo proprio 
nomine (cienteali cientibus: quiatunc non te- 
neretr communicate: videntar enim per talcm actum tacitó recedo 

¿loci :aque.fEpro focio, luneta, la prima. Samagiítrum au+ 
tem.Mdeexercito.Gener Baldusio. l.Cfocíus, FE ficerta. peta. 8 
Alexconti.7.difeuis Sccontideratis.volu.5e 



























31 QDelesganancias Adde(aprá cod.lzinfine. 


Ko porengaiño, Adde.l.cum duobas, $.venitautem,8,5.damna, fa 
cod.Scnon cópenfavar damumilloram Afocio ex (uo dolo vel cul» 
pacum eo quod lucratum ef exfua diligencia, ve .(F.cod .l.non ob 
cam.damna vero contingentia caí fortuito communicantar in= 
terfocios.l.cum duobus.f.(1án cocunda.G in.f.£inas ff. pro focio.fed 
ancredaturlibro (ocij mercatoris fuper talibus damnis contingen= 
tibus in rebas (ocietatis 2 videtur quod non,imó quód mercator 
debestlegicimeprobare talia damna, argumér.Lecunda.Scibino= 
tatBarto.Scloan.de Platea.C.de naufralibro vndecimo. vbi Bartol. 
notar ex úlla,l, argamencum fecundum cum mirabile pro his qui 
dant fuampecaniz mercatoribus ad partem lucri, Se damni, quod 
fi mercatores dicant fe fuftinui/Te damnum farti, rapine, incendii,, 
vel fimilium quéd mercator deberfidemfacere,infrá annum alias 
non audiatur, Sceriam Angelus ibi dicie quód cum mercator debe» 
atreddere rationem omnianno,argumen.l.neminem. vbi Angelus 
Scloaunes de Platea notant. C, de fulccpto. Starcha, libro decimo, 
ergo inf anmuwn deberfidemfacere decafu. quod tamen ibi An- 
gel.fiemare non auder:nam cum regulariter exceptionesfintpera 
peraz,vtin.l.puré.fEde doliexceptione,Sciftá exceptio allegetur ad 
defenfionmercatoris,poterirprobari víque ad (ententiam,Scideo 
dicirfecuari de confietudine, quod apponitur paétum per quoda- 
Atringinúr:mercaror cafum probare infra certum tempus, quod no» 
tainpraética.benetamencrederemin his, quee fiane verifimilia , Se 
connexa Gubordinaracredi deberi libro mercatoris.venotat Bald. 
inrubrica.C, defideinftrament, columna decima, verficul, (quitur 

















€ Eo squella guarda. Qu 


am Quodexfurto velalio maleticio ac 


defesipeuris(ocioram.quemvide. 
Afocius(oci 
tua.cadopartl. 
Ue: 





feod. 5 £inllit.de fociera. y 


¿edixiinclas. 





PILI 
icur nó communis 








mr, SÁ 





focij ignoran» 
tes talem par- 
tem lucriacci- 
plant condem 
nato acquifin 
tore ad reflitu 
tionétenentur 


dedarparteafus compañeros. 


sE E furto,oderobo,o dcen 
¡Es 





| gaño, o deotra manera ma 
iÑ la femefáte deltas faziendo 
¿Ed ganáciasalgunaslos cópa. 
ñcros,nó deuélosotrosrefecbir parte d, 
Efiacaclciere, q el qaísilas ganare,lasa- 
duxere apartició con los otroscópañe- 
ros, fi parte re[cibieren dellascaqlqlas 
gano, fuere delpues vécido enjuyziod 
guiía q las aya detornar aaqllos cuyas 
fueré:cadavno dellos tenudo es de tor 
nara lía cópañero,aqllaparte qlecu 
podeaquellas ganácias, maguer nó lo- 
pieron,quando las refcibieron,que fue 
ron de mala parte. Masdezimos,quefi 
Joscompañeros,faben,quandore(cibic a 
ron parte dela ganácia, q fuera mal ga- a 
nada, que maguer, qaquel q aísila ga- te 5 Ende 
10,06 dielfetantapartefa cadavno de Jn A Sos 
Jlos, quátalecabia, Gporaqlla parte ficio per cum 
refcibio clotro,quanta quier q [ca,que commillo: fed 
es tenudo cada vno delos, deayudarle 





tem (ciemterre 
ccperant tot 
decómunide= 
ducitur eá ( 
vmísplas alte» 





crorecep 
hriufinodi $= 
text qui plas 
accepic teneÉ 
alijs.hd. 

d Grerte. Adde x 
1. quod autem 
cum fequentá 








ratione alicue 
jus códemna= 





* apechar,delosbienes de lacópañia, to- tionis ex male 
e p » ficio per alió 
doquíáto ouiercapechar E, porcltarazó — perpetratoyali- 


id confecu= 

fuiíTet,an hoc debeat cóicare interlocios 2 8 certéfifoci 

bonorú,cómunicare teneret.vtin.|.fifocietartvn 
¿notarBald.de capita qui curia védidic.in prinecol. 
raretiñalia quelt.Siveró elfent(ocijin aliquainri(diftióc, Scex tali 
esla aligd querereó diLinguedi elet,proue di finguic ¿biBal.polt 
Oldral.vbicócludit:p comescócelsic milici in feudú caftellaníarm 
cú quarta omniúobuétionú:Scquidá debueruotamitterebona, quia 
offenderút comité,g caftellanus non deberhabere quartá deillis bo 
nis:quiaillud qd alicuiin vindidrá propriz iniuria debetur,alteri nó 
content la demendpaci flalecolabeno Lac vbl Hdepeiiiere 
Lboné,s.fi qsferno.fáde edilisediéto.ve habeat dñsfalcim fug iniurig 
vitioné.ca.3.pe.querfuitprima caul.benefi, amitten. Sed lipoenz de 
fcenderentex delittisnon inipfam comitem commibis: fedinalios 
talespornzevenirent communicande.l.crediror.in princip.. deaét. 
empt.8clatinsibi deducicBald.quem poterís videre» 

e GTenudocs de tornar, Adde,1.quod enim fEcodem.fed cumiltefocias a 
qui furtum vel violentiam commilit damnatus fitexfuo dolo ,vel de 
licto,curdarurci regre(lss contra focios,cum quibus res furtiua vel vi 
acquifitacómunicata c/t2namvidetur obflare. 1. fi plures turelam. ff 
deadmini(tra.tucorum.S quodibiin glofT:£: quod notar Alberic. Se 
Salicer,poltlacob.de Raue,in.l. 1. Cade condi.furt,£ quod babetur 
in.l.mancipia. C. deferuisfagiti. 8cex improbitate fisaconfequitur 
aétionem contra, itaque.fE.ncfurtis.poteltdici quid'hoe fic lpecia 
leratione focietatis,nevmusexocijs lacreturcú damno alterjus,quia 
efletcontra naturam (ocietatis, Sc fic eftnotabilislimitatio adpradi 
€ta, Econferthoc ad qualtionem de marito communicante lucra 
furto velalias habita cum vxore, quod foluta etiam focietare coniu 
gali,fi marituscondemneturad reltitutionem relarciatur hoc fibide 
commani.vein diéta.l. quod enim. ét. .necquicquim.8c tradi Do 
AtordePala.Rub.infua repeti.c.perveltras.inrab.colús mibi-18.0 
formis minoribus. Ñ 

£ GT are parre. Notahoc quianonica bene explicararin Li igicutf. y 
eodráquaifta.l. habuicorcunt. 

E Crechar.Concor,LigitfT.co.kintellige deco q loluitnoieporng.ve y 
in. d.lefiigipar, Sfatisvidetdeintentione huiu3.l.dum dicir,apechar, 

» 






























vo Limito 


sa 


Titulo.X.De las compañias delos mercaderos. 


Uconfntieron. Alias enim non teneretar ad pocnam ex maleficio fo eij 
LG fratres, Gli ff.cod.vbivide quid fiperinturiam iudicis condemna 
tiofaftaciler, Ulex,lXo 








39Ne derur cccafioraptande mortis alreríus non porel! fuper futura 


1 b conf plazer. 


fucceliione certz perfona focietascoñd nili de confeníyperfone de 
cuius hucredio 

tate agitur, li 
víquead mor- 
té perleueraue 
xic:polluntta- 
amen focijfium 
plicicer_ (per 
Futuris (uccef 
fonibus con- 
traheresh.d. 


bien afsi,como fi ouicíe auido fus par- 

tesenteramente:e non pechara el quela 

fizo,mayor parte,queningúo delos ó- 

tros. E efto esporque refcibiendo celta 

parte,confinticron*c otorgaron el mal 
que el otro ouiefle fecho. 

Ge). 1-X. Quales pleztos fon valederos o mon 
que los compañeros ponen entrefi por razon 
delos bienes que atiendan heredar. 

y Irmando,o faziendo al gu- 


Adde.luz.tite 
5.lupracadem 
parcta.d que 
bi dixo Scade 









destozcitalar PA E 
Sepa no cópañia,(otal pleyto,q 
ca IG A los bienes que entendicré 
amSoluiturfocie  [(K8 es heredar de algun omeque 


ras morte nas 


re 





nombrallen feñaladamente, quefuel- 
fen comunales entre ellos , ondequier 
quelosheredallen,porfercfhiblefcidos 
porherederos,o de otra guifa: dezimos 
que tal pleyto non vale, pues que feña- 
* lan la perfona deaquel cuyos fan las 
riñaliud fpe- bienes.Fuerasende, fi fuclTe fecho con 
cialiter conue Lu plazcrb, eque duraflecncltavolun- 
perint ice - edo fafta fufin , porque podria acacíccr 


fione bonorú . an 
per cófociom quealgunos dellos fetrabajariá de mu- 





perexilióper- 
peta in inte 
Jam,ga ex hoc 
perdunturbo= 
na 8 (uperui- 
mentes nó ma 
ment confocij 





fitta ada Le * ertedelteatal,por cobdiciade partir los 
nacreditori ; E 

spplicantur,  Dienesftiyosentrefi.E poréde, pleyto 
Xé per interi- deque podria nafcertan grand mal co- 
a mo elte,defendemosquenon vala.Mas 
quafitfocieras — fiquandofirmaflen el pleyto dela com; 


contragta vel 
fiefficiatur las 
era. hocdicit, 
Uberlamuerte,Adde.afionefamortefE.coske.5Lotuitar.inQhco.tie 
1u.8c nó tranficlocietas in hreredem.].veram.$. in heredemff.co Se 
Lfurtió.(1. de his qui nota.infa.neq; valerpacti, vtfocieras tráleac 
inheredel..Se Vipraco. vado Befi socios combi 
capitale focietatis repetimon poñit infra trienniurn intelligicar mil 
interim morte alicuius corú locieras (iefanita,ve confaluie Ancha.cós 
£L394.dubium ellinhoc. ScAlex.confil y 3.volumavincipit.vifo in 
ftrumento.Licetincontrariúficiar notabile dictum Specul,cical. de 
locato.$.nunc aliqua.verfic.195spro diftotamé Ancharra. Se Alex." 
facitquod elegantertradic loan. Andr.in rubrica.de fecund. mup.in 
additio.ad Specu.Scvi.Soci.confi.5Scconfilyo,voltaj. Ecconfil, 47. 
colu-pe.caídem volu.CLimitatamen Scintelligeifla  nifi córradta 
Sitfocietasfibi Echredibusiuramento hincinde appolito, nam tune 
attentolure canonicojuramentum facicttenere focietatem in perío 


pañialo fizicfTen defta guifa:diziendo q 
























nas harredum,neg; viui poreruntcontrauenire  lecundum loa. Fab. 





$.foluitur,inli.de focicta.qui tamen hoc dicitfb verbo,forte, al= 
Jegat capitulumacumcótingat.de jurciuran.gcnon memini alibí me 
vidiffe hoc , E credesemhoc diétum lea. Fabrieffe verum quando 
fimpliciter non exprimendo perfonam haredis contractacífer fo= 
sicrascum talijuramento prout lo quitur Loan,Fab. Sitamen perfo= 
naharedis nominarecrtunc , quiaelTer reflringere libertatom tes 
flandi.vein.L.cam duobus.5.idem refponditsalias incipir. li fracress 
$idem re(pondit, fL.eo.tunc non firmaretariuramento quia contra 
bonosmores, vtin regula non e(t oblizarorium. de regul. iur.lib. 6, 
¿notar Bar.£ dogto.in.l,flipulatio hoc modo cofcepta, de ver» 
bo. oblig. quando verdperlonalraredis non exprimarur ceffar ifta 
ratio,dequainad.jeidem refpondir. 8clicer fine alía: ctiam rariones 
prohibendi ne contrahatur focietas cum incerta períona , Se quia 
vVidetur in (ocierare electa induilria perfonz,, tunc pimirum cum 











- atendicíTen heredar , non nombrando 


d Goo 


€ Qotperte cin 





s3 


Izcnon dicantur contra bonos meresÍi cont tune obligen= 
uteiuramenti,  USccundo limitanifiteílarorin tel 
preópcrecha «i.vtad certumn tempos perfencretinte 
dum baldum in.J.quartado princip.tf.d Af 
donotabili.quiper llum tex.dicit valere precepeunatellaroris fctú 
her 
ad cen 

pus  perma= 
neantin locies 
tace, d quod 
rali mandaco 
teltatoris (E 
cbediendú. 82 
idemtenuit có 
fulendo Dem 
ciuscó(il. 4418 
pralens cone 
fultatio.col, 1. 
Si camentale 
pracepcumn el 
lec factum in. 
fauorem har 
redum ab cis 
remiti poller 
fiefflentmai 
res, vradducit 
Oldral.confiz 
lio.241faétun 
tale e(l.mino- 
restamen non 
pollent con = 
trauenire , fe= 
cundum Bar, 
in. Ifiliusfani 














todaslas ganancias, queles vinie/len de 
qualquicrparte,porheredamiento que 


de quien, o deotra manera quefucílen 
comunales a todos: citonce valdria cl 
pleyto,cauriacada no fu parte, detal 
ganancia. + 


4 Le).X. Porque razones fe defata la compañia 
defpues quees fecha. 
Efata fe la compañía en mu- 
“has maneras, primeramente 
Sor la muertenatural de algu- 
no delos compañeros, ca maguer [can 
muchos,desfazefe lacompañia, por la 
muerte “del vno. Fueras ende fiquan- 
do lafirmaron,pufieron pleyto entre fi 
quemaguer muriefle alguno dellos, q 
losotrosfincaflen enla compañia. O- 





Sy 















trofidezimos,que fialgunodcloscom  rasscdiui.cos 

pañcros, fuere defterrado d, por ficm- Ca primas 
; de legar pri 

preenalguna ylla,queledesfazelacon mote 


mica mili polk 
morté defun= 
Et hares cum 
focijs cótinma 


pañia,portal razon como cfta: porque 
tal delterramiéto como efte,es llamado 
¿latin muerteciuil <. E nonle dizéafsi 


finrazon,pues.núca el ha de falir.de aql ia 
E oc A quiavidesetan 

lugar,e pierdeporédetodos fus bienes. ne rnonans 
Eauúndezimos, fe desfaze la cópañia  cumeofecune 
dum Baldum 


fialgúode los-eópañeros es encargado - ¿ inandad 


tercio. Opos 
C.mandati.vbi dicir, quéd fi flius mortuo patre, cun (ocio, cif. 
deminlicoribus vearur, prius ficut inrelligatar renouata focietas 
etiamói filius eee pupillas tutorem habens qui ifla faciar (cu cue 
us parientia in hoc interueniar, per id quod habetar in, 1. quis 
mancipijs..fiimpubes.fF. de inftito. Scidem voluie Bal,ín.1.(i par 
truus.columy verficu,aut continmar negotiumfolicurn. C.comma. 
i. 8cin addicio. ad Bart.intrada, de duobus frarsibus. 
255.8: diét.confil.4.41.doétor nollerdePala.rube; 
repescpiper vetas insubrica.dedona, ins ir. E vx.columa 
308,vbiinferrexchis diétis Bal.ad queflionem fi matimonio folu- 
to morte vnius coniuguw alter remancat in communibus bonis, 
¡uód lucra quafita dinidi debeaotinter cum Sc heredes defundt 
vi.ibi pereum, Se aduerte qhod finita focictate hares tenerar lu= 
cra que habuit excrebus que, maníerunt in focietate commpnica 
re focijsel; aftiones$4i in rem certam. £c.1.8: ati, (.coslicer ad in. 
rereileralislucrinon tencaturquamís vtererur cun coin (uis nego 
tiacionibus , vehabetur. ff co, .fociam qui in co. in princi. 8ibi 
lo(T.8ctradir Alexan. confil.12. volu,s.perledtis % ponderatis.co. 
E besipeAlbes 
1.pertex«in.d. laétione,$.item fi aliculus, verficu, quid fi integrís 
omnibus.f.co.Scibi iv. Bal.ponentem pulchrum calm quí legic 
illum.5.adfi5.renuntiare ciuldeml. 
























jueenin maior , fiuemedia capitis diminutio interue 
niacloluicur(ocietas.vtin.l.verum.s.fifco.Sc).agtione.$.publica- 
tione.co.titu,Scin.d.S.folvicur.infitu.codem. 

Haberur nanque deportatus pro mortuo quo ad 3 
plura , vedicie loli: publication vi que dlian a. as 
Parita. 











Partidayr, 









1 3-Limies 


.d.I.focium qui ín eo. 4Quarto limita iflam 4. Limit; 





Quinta partida. > 





4 2 Anelomparar AdE.S e qsexfodis Inftdefocicra.Sl.4.$.. Fco. 
5 Urerdiendoe.Add:1.Gid quod.inprin.£e$.1té Cellus.co. de Azo: 
a Coluicaragcia prin. q.colú.£ed quid fivnuspo 
focietate pcenniam alius operam Scindu(triá e perdienr capi 
taleScperinde locietas diTotuitus,vchicdicic,an ponens operamte- 
caer ad die 
suidiam capia 
talis, Sc fic an 
tale dánú de- 
bear cóm 
inter fo= 
cios? quellio 








de muchosdebdos, quehaa defampa- 
rara,porédetodosfusbienes,a aquellos 
aquien fon obligados: porrazon delas 
debdas.Otrofi dezimos, quefeacabala 















ee te en compañia, muriédofe,o perdiendofe 

opinionú va= de otraguila,la cofa, porque fuefecha. 

eras.ná glo. EfTo mifmo dezimos, filá cofa fobre q 
finoníte 
rint.$.1o(1per 


verbo (olus.3ciny.Caprolociotener,ralepericalum non ee com 
auunicandam jano quod rot capitale perit immittend. Side 
tennit Odofresrelarus ab Alberiain,d.1.1.écetiam Rofiedus quando 
pecunia non elTet comunicata tempore focietatis, 8cveibirefere 
Albericus.opinioncetiá gl, renentBar.Ange.Pan.de Caftin.d .1.8 
opinio.xlo(f-dicircommuniter approbari Doétorde Pala. Ruben 
- repe.c.pervelbrasupertex, col.mihissooin formis minoribus Sera 
tioglofl.Screnentiumn cam ca elt,quód quarenus quis Jucrum fencie 
eatenus de damno participare debet..fecandum nacuram. [Ederega 
jurd.amanifefliGimi.5.fedcumin (ecunda.C.defuris.(ed operampo 
snensnihil decapicali lucratar, vecommuniter Dodo. tenentin. del. 
1.dicenteshoc elle de jure contragloM.ibi etiam cellante confisetudí 
neziturnallum damnum (endire deber.Tacob.de Raue,Richar. Ole 
dra.deciam Saly.in.d.la indiftindt3 tenér periculum amil'z pecu= 
mis: fotecomununeper.l.cum duobus: $.quidam fagariam Scdiétl. 











delucroincontradta focietatis,quiaille quí pecaniam imei seri» 
net apudledominium pecuniz, E fubit pericalnm ip(us pecunias 
ideo decet velucsum etiam capiat: Schwúus (entendia ¿ell cria fra 
¿tus Bernardinusin (uo (ermone.39.artic..capiur.verticalo. fectindus 
calas. Syluelterin fama parte locietas.z.verfic.ó, quericar 
catinema So- 
cm edá cófi. 
2650.24 vol 
indipit , pres 
fentis conf» 
tationis inue 
Mligatio.in fe 
cunda difia 
cultate plend 
examinaciila 
aruculumn , Se 
tandom.cócla 
dit quéd fim- 
pliciterdiceraquód valerpagtum,ve damonmn capitalós fit comme 
inciizem impliciter dicere quod non valer elfer Eliana: led 
dicandum cifetin hoc vermin induftria, Scopera non elltt minors 
extiemacionis quam capitalepolitum ab altero focio. vetane tale p 
Ecumelferininltam,Senon valerer 6 vero elferminoris, Separs lucri 
non eflerminorisextimadionis arbicrio boni viri quar fulcepti pes 
viculi,tune valeret Se fundar hoc exdiétadfinon fueri 
deillacintidefociera,faciretiam.1.4.Imprácodaschocetiá mihi pla- 
cetscimiurafempercontiderent rqualitaceminteríocios, $ proca 
partequís lucramfentiar, pro qua éefubell periculás ve voluitalo(la 
comununiter approbataind.cpleriquara.quelly Se perpradicta, vi 
deturquód poltitatcentari,quod quádo mulier deditin dotem vico 
«pecaniam,vel allas resextiwatas ca eftimacione,quie transfertsperi 
culuminviram, quod non pobitpetere lucra querlita conflante ma. 
triimonio,pro dimidia: quiacum nonfubcar pericalum capitalis da 








fizicron la compañia, mudalle defpues 
fu cftado.Efto feriacomo fi fuelle laco 
faatal,de que podriá losomes yla, fir 
uiédolcdella,e delpueslafiziclfé fagra 
da:como fi fuelle cala de morada, clafi 
zicfTencgletia,o fi fucffe plaga ,efiziclsé 
della ciméterio, o por otra razon femo 







































Sid quod.$idem ceifus. ffcod. Selidicatur quódilla. ll Joquuntur —— focietazeconingalisnon deberperciperelucruw,Sed contrarió vide 
Ñ quandoyterq;ponicpecuntamin focietate dici pote(? quód'non et veri”exquo paleSccófuetudinaregni hc lucracómunicant, Scin de Veín tc 
darerationein diuerfitatis , fiueambo ponane pecunian, fiueynus — tecxtimacanó pócdici,pinGiemurnúreprictentacú,vel alias: (ed da goli.g.no 





pecuniamalteroperam, cum operacorrelpondeatpecmis: veing. — oboneramatrimonij:neqinceriocíl lucrandi (alcem principalites. mg recop. 









deiilasnidefociotare.Sxin.d.Linó factir.5..8cfecundum hanc os 
pi.confuluir Alexan.conliy.vola.sncipit la quisveras, Petr? veró 
quem fequicas Cyán.doladáflinguican pecunia aia perempra cf? 
antequamalivs prebear óperam,é tune damnumn debear comuni 
catine contras claudiccrliidquod.H derelcio, vendi, autpije 
poftoperasexhibiras, Seran dama (ifolíusiinmitientis. dio 
cafaprocedar opi.glolI.£ciftam opinionem dicit ee arquams Alb: 
ind, poll CySficvidetacia cazeliderefedilam diflin. Petri 
seprobarSaly.indiétLa.8 Alexanactiam dicichhanczrquitatem non 
falcirilege feripta in predidtoconúilio, Ego veroin ita queflione 
dicerem quod li de hocelfer confuctado regionis inter mercatores, 
illa cTerferuanda,Sefecundumvillam viderar contradta focietas. ara 
gul.quodíinolir.s.quia afidua.Mdeadili: edito. E in authen.de 
fidcinllo.$.6.Balin.d.lwverfig,queron fine. idem fi fierer expreíe 
fimpaétun de hoc;fcilicerquod pro ca parte pro quaponens operas 
faflinerlucrum pro cadem (a(lincardamaiiacapicabisicur caficna 
curafocietatis,velucra Sedamnafinecommunia,veind, Li nonfies 
yit,Gefupracod.Lz.neqy obilaridicagar quid Catiselt quod perdito= 
peras:nam dicendam ell quód inter damna focietatis non conlide» 
xacuramiio opetaram fedcapitalis:dllarum amifsio ,damno non 
aferibitur(ienim capiraleremnanceíaluum8calceroperasamificnibil 
fibirezalariter refarcitur, vepater ex norasindid LS exnotacís 
perBalin.lfipacreus.column+(i.C:comma.veria(quindi.vbidicirop 
fiperdatur operapoficain ocietate mihil perditar quod non fit con= 
mine vni dx alceri,quíacalis opera ell ereperibiis.l. finon fortena 
Y cau de con 2odebo el oie viderareuipacod Inter 
ufariopecunis vadefi vnusperdidicoperas alterinterulurium pecu- 
pisnon fichincindecóntiibucio, Scquodtale pañtum valet tener 
glo.in.caplerig;.14.q 3,8 viderurvelle Abb.in ca.nauiganti.col aude 
Doétorde Pala, Rube.vbi fuprá col. 5oc.Sciltud proceditfine 
dubio quando iplirm capitalein fine focictatiselTes dinidendumin- 
terfocios.namalias (totum capitalcin fine (ocieratisdebererelfelo- 
Husimunitrentis cancvidearctalepaítum non valere imoeltiniaftú 
quía ficutdicitur tale pacuum elle iniquum quando ponens operas 
pacifcicur,vefub (lincacdánum tot , 
riq;SBalin.d Lr.q.0:Abb.Bcalijinsdeconaviganti, igituridecltdi 
cendurm fipacifcatur(mperdamno dimvidiz capiralisl.quedetota.Fo 
descivendica.pratercacumexctali paéto pro partepecunia: non(u- 
finestpeicalua poneospecaniam infltum ft percipia pro 
lapariclución pro quí su tabirpericilumvcellde mates, Tha 
inca, quello, 78.arcicula.vbidicit, quod Jicer pacilciScfperari 


















































scapicalis ve dixicglán. deciplo , 





$ ita foruatur in practica. Se quia etjara vxori, que nibil habuicia 
doté,communicanturtalia lncra, 6: Gelicermullá capicalis fubílinear 
damaum,£citaferuatin praéticayquidquid alias eflecdeiure, vt te- 
flatur Roderi, Suarez. inrepo,! 1, itu.delas ganancias .lib.3.foro+ll. 
GSiverónesin hocellercontuerado aliqua velpaétum: (ed fimmpli- 
citerfujeconcractalocieras, Ecvnus poliic pecuniarn alter operame 
fed capitalefiir ¿principio ex paíto communicarum elfectualicor, 
itaquód Lnita Cociccare communiter dinidacur : tune plané proce- 
dit:quod iperdarurcapirale,damnum communicetur, quía cum elle 
communeperijevarig; : fivero torno dominiuin pecuniz referua- 
sinuviccentem,pronte(tin dubio, fecunduar coment 
o“tosreprobaraglo.in dicta,l.primastúc capitale peritina 
miuén.Schic; re codi opinio ¿lo,communiter approbatz in diét.La. 
quod cames limitar Socinusit.d.confil.col,z.nilifocieras fuillee ca 
a peremprionis, vequia pecania, ijiler, h fociezas non 
fuilercontratanólez ac Lkiidqu G Ec quiactiam 
quando respropria yniasex focijsp=rije occafione focietarís , perije 
focietaciuallezacad.l ema duobus. 6.quidan Cagariam.fE.co.6l, 
du Tulianuw eod,titu,éelitalisiimitacio Socinicft vera , efletforé 
deftruercopín manem:quod capicale perijcimmicréri, Se 
son confirar quiponitoperaminam femper diceretur perijlle occa 
fione(ocieratis:quia(iin arca habueratnon perillet, Sci effeéta efe 
dicerecontraca,que npraconcia(a fame, quod veiullumficlucrum 
eapitale debeat elle periculoimmirtentis, vadereputojítam limita- 
tionem Socini elle falfam.Scad.gvicem Celíus, quem ipfe allegar re= 
fpondetur.quodibipecunia non erat vnius tantum :fed veriulg; fam 
in cormmunicollata,S<ad.$. quidam fagariam. St. l.fecundam Julia 
'num.dic quod non concladithoc:quisaliud ell perdereres proprias 
vniusexocijsoccafione (ocietaris,aliud eltperdere capitale deftim 
tumfeuiomilfamin (ocietatesnam primo cafu dampum contingíc 
extrares locietatis.Secundo veróiniplo capicalifocieratis, quod de 
betperireimmittic,veinllficetur lucrum, vnde limiracio Socininó 
robarar per.ll.quasallegarineque,diét.5.quidam lagariamn, deberes 
1ntellizión omnibus rebuspro prijsvnius ex locijs,quasperdidifTer oc 
caliong exercitij (ocietatis:fed deillis tantum : quashabuitneceffefe 
cum ferte ratione focietatis;6s quasipfcalias non tuliflerye clare can 
tatille,$,(i vero vterque ponit pecaniam Soperam:tune quia cenfe- 
tirpecaniacommunicara.argumen.lyprime,Sca.fEcodem. fine du 
bio damnuin critcommnane.Sán hog ve $ dicitSocinus nulas do 
£torú dubirat.quod intelligere quando cócurritqualitas tam in ca 
pitalibus, quam eciamin operisinam fi eÁTerinargualitas recurrendú 
ñ 1 















































































Innon.ze 
cop.elll, 
als 
mg 


2 





Lo . 

Titul.X.De lascompa 
effecadea,quie fapra disiquando vnus porirpecuniam 
operá,Siad dci 
inprima do ' 
$ hacmateria,que e(bmultuma de 
quicquidaliter volnerieBald.confiluo.493volámi. 4d 
cipit,ultilo- 
quium femp 
difplicnic Sces 










alius veró 


Socimusin diéto confil. 
evi anibsi cóclu= 





ante deftas. 
















quinonaduce  GZez. XL. Comofi dene ome partir de la com= 
vit ad pre pañiappon fe pagando do fus compañeros. 
qe aaa E 50) Vena eslacompañia entre 
rationestheo- ye .. 

logorum. Se losomes miétra cada yno 
quastraditSo 


deloscópañcros, hivolun 
229 49] tad de fincar en clla. Mas 
quádo alguno delos cópañeros, non fe 


cinus in diéto 
conúiledlim- 
plicier pererá 





dir, Secontra E añ 
phone quí pagalle dell puedela defamparar 5 
tenuitin.d.1.1.  quificre,diziédo afsia lus cópañeros, fa 


vnum tamen 
fingulariterno 
ta , quod iple 
dicirinprealle 
gato conhlio, 
quod diffolu» 
ta focietate, 
pót peti exe 
cutio pro Ca 
pital ab ipfo, 
qui illud po- 
fuig, non ob= 
flante , quód 
non fieliqui. 
darum, gn in 
teruencrit in 


flaagora mepague de auer cópañia có 
yuíco”,masde aquiadeláte, nóquicro 
fernueltro cópañero,cnólepuedécm- 
bargarlosotros,quelonon faga. Pero 
fi cfteatal,feparticiledelacompañia, an 
tequeferacabado cl fecho,fobrequela 
fizicron:o ante que fea acabado cl tiem 
po,en queaujaa durar: eftonce tenudo 
feriadepechara los otros*compañeros 
todo el daño,e el menofcabo, queles vi 
nic[Te por eftarazon.Fueras ende, fi quí 








En damnum, — dofirmaron lacompa' ia, fizicró pley= 

vel non :neq 6 E y 

poñenstecal: eto celo quee que bno pre de- 

cubaneqivifze  Ma,quelapudieffe delamparar,cadaque 

a sacióss:  quilieffeantedel tiempo fobredicho,o 
A reusexci 

jar de amiñ delpues. 
Pone per ca 
Lam, vel fine 


sulpa,hoc ¿p= 
ber intra ter- 
minu far 
tum, quodta, 
multum no- 
saad. Il. regni 
pracipientes exequi inftrumentatabellionum3 

Ulez.x lo 

amSolulturfocictasconfodijsrenuntiatione,f¡tamen anterempusvelne. 
gotiumn(lperquo fuircontradta defiftar:tenerar ad interelle mififuil 
derconnentioin contrariumtada 

a Upurdeledefumparar.Adde.Laiones«diximusE.co.8cin.$. renun 
tiare cadem lege.Zxibiper gloin verbo.co.tempore.cum glo.fequen 
Sesto fapezvatbo, dehoc de Lrandio.Cocoibci.ó(oiasóaf ablen 
ti.facodem. 

D Uconvafeo.Erficdeberfierirenuntiiofodierais pratfenrióe £cienti, 
fiverofiatableni,vi.Lfed Sfocius.fa.Eco. 


Le). X11.Como fe puedo partirla ganancia ola 
perdida enerelos compañeros quando alguno 
dellos fe parte dela compañia por pro de fizeda 


dodeloscampañeros, 








3 6 Goa lesegras.Debernamg; confiderarig renuntictin damum toríus 


focietatis,£cplociecaijuterfir, q non inépelluerentrierur per vnú 
ex-focijefienten (ocierati expediret, tenerct renuntiacio intempelli 
vadlicerintericvniusexfocijscamaó diffoluvrinyd. Sediximus.ver 
ficulabeo autem. 

dl Urizierarpleyrs.Paftum derecedendo 4 focietaro intempelliue non 
eÍRfuperuacium, ve hic Scinvd. .diximus.Ecibiglo. 





Glex. XII, 
anFraudulenterfocietatirenuntians propter aliqued lucram gdexpe 
Gthaberegeob haredicacebi dela, venon comrunicaretean 
cúfocijs,tenethocnon obltitecómunicare:8cfiquid pdideric pofk 
sentndationtelfollimputabi:5:q4 fociploslucratMerint elnon 
cómunicabitur ppterdolú quécómiich.d. Habuicore i 
$.diximus.ver.quid ergo.£iprofo,Stinllico. 











.maner, 
» € UQuetodas les ganancias Nota bene:quia non exigir, qud fir Socio 


Tias delos mercadores. 





tasomulum bonoruz 
Sequer 






asifta.l habuitortam. 
£ Cengañofamente.Opponitloan,Fabin.d.$.maner Inia. de! 
queda 










4 Vefta,o firmadafeyendola có 
pañia, entrealgunos omesío 
talpleyto, q todaslas ganan- 
cias,“qhzic[sédeag! diaéadeláte,qla fr 
maró, q fueflencomunales a todos los 
cópañeros, fidefpuesdefto alguno de- 
Mosentédiédo q levenisalguna ganan 
ciamuy grande de algunaparte: afsico 
mo fi fopielfe qleauiaalgúo eftableci- 
doporfuheredero, o g tenia écoragon 
deeftablecerle,ole vinicfe la ganancia 
de otra parte, qualquier,e porrazon de 
la,engañofaméteffe particlle defus có 





dinon vútar. 
J.qui aurésin 
prin.fEde his 
quiinfiau.cro 
di.Lnemo ex. 
no 
focioltemvbi 
quis ad proui 
fionem 

icaliquid nó 
céferar dolus 












A imolextalem 
pañeros porla aucreltoda, cfazer per- - dolum conti 
deralosotrosla parte ( deué aucr £ag-  lite!. cum pa- 

tor. Sa Titio.fE. 


la ganácia,ficito pudiere fer prouado, 
tenudo cs de dar lu parte dela ganácia,a 
cadavno deloscópañeros, maguer fucf 
fe ya quito delacópañia. Eaú dezimos 
q fideag!diacn adelante q fe partio de 
licompañia, afsicomo es dicho acac- 
fcicfTe ¿Gperdicífe,o menofcaballe algu 
nacola,ga el lolo Spertenefce la perdi- 
da,ocl menofcabo,enó alosotros, elo 
q losotroscópañeros ganaffé, defpues 
qelfe partio delu compañiz,todo deue 
ferfuyo dellos,enon le deuen dar par- 
teningúaacl,por razó del engaño qles 
fizo.Caderecho ts qquié-engañolamé 
te quiere fazerperder algoa fus compa 
ñcros toda laperdida a el partenefca 


delegatia. Lac 
quí Maturas $. 
cú me abíen= 
te.ff. de nego. 
gellneque vi 
deíur dolo fa 
cere qui iure 
fuovtitur.Lne 
movidetur.fE 
dercgul, iuris, 
cum igicur (o 
us renuntia 
repolsitlocie= 
tati quomo= 
do dicitur cán 
mittere dolú, 
viendo iure 
fuo renuntian 
do fosictati ad 
fuí prouifiios 
mem? relpon= 
derloan. Faba 
ad primum, 
uód vbicontraftuspracedir,vel materia, que obligetad quaren- 
cdi fecundum bonamfidem:tunc elt dolus fi non acquirac $e te 
netur.l.fecunda,$.non tantum.ff.de hzere.veladtio.vendi.l. fed 84 
lege.5.perinde+f.depeti.bxredi,Scita debent limitari,ll.in cótració 
allegara..de peti.haeredi.8cita debentlimitari.llin contrarium ale 
kgatz,8cl.prima.$.confertursff-decollasbono.£ confertiftarelpon 
fio loan,Fab.ad decifionem pulchridubii, quod vidi verfariin regio 
sonfilio y namquidam (ex eo quod iniuriofe perculferar quendara 
ln manu,ex quo mans fuitabeifa velremaníit ínutilis 8 arida) con 
deranatusfait per judiceminteralia,ve pro damnoilli percullo illa 
rojdaretei duo millia quéarorum , Sclata fententia fuperuenit huic 
perculTori exiltenti in fuga hereditas matris, cum antea efler pan 
per,nequehaberecvedefoluerer: quitamenrepudianit hgreditatermy 
verfabacur queftio an in ilisbonishereditarijspollet fieri executio 
proillacondeinations pecuniaria,allegabatur, quod non per dida 
Jegem.quiantem,Scaliasfimiles.in contrariuns allegabatar.Lán fran 
demin principio. fade iure.fifci.fedillud fpecialceltin fifco y fécun» 
dum Bartolum,8: Albericitibi 8cnon allegabarur ifla confideraio 
Joani.Fabri.que (stisfacit S:pronuntiatumfuie quódexecutio fierer 
in diétis bonis maternis,non obftanterepudiarione : vel potefl aliter 
relponderivltraloan.Fabri.qued longeinterlit differre aditionemo 
écantearenuntiarefocieraci,velrepudiare,cum primo cali intendar. 
Bliacqulte denon focindomado peque lb ncqiíos sd alta ob 
iegtareíponderloannes Faber,quod procedunt quando ell fine lar» 
fionetertija . 
$ Queaelfolo.Erficclaudicarhic diftradtus.ve Binorar Bald.in did. , 4 
aQiones$.diximus, 
































Quintapartida. 





cius,fed damnú perdeloftm(oció cómillum doloío taneñimpur 
turimeccompentabicipfim cum (ocijs pratextumaiorum lucrorem 
perdolofum obuenientinms dolofus tamen bene compeníabit cum 






















dololis. 
13 UDepartidaad q 10). x 111.Como fe deue partir la ganancia, o 
quia erid ame Perdida entrelos compañeros quando fe par- 
disTolutam fo. tela compañia por alguna raxi derecha Gaya. 
cietaté debent e . pa A 
rcuideri rado: [AREAS] Epartida*feyédo lacópa- 
ness er ocios Y ñia,poral guna delas razo 
deanno in E 
y "24 nesque díximos,enlas lo- 
licer,fcaquan- REE yes antedelta, luego que 
docungs line fo feafecho,deuen partir entrefi to- 
calumnia pes y ; 
tatur, fecunda — daslas ganancias?, e las perdidas, en la 
Baldam,£:$2 — manera que fue puelto * enla compa- 
ycinrubricas > 
PA pro focio. iia quando la firmaron. Eli alguna 
a . nds perdidaauino co la compañia, poren- 
ar.kcibi lod. ed 
dela. vir, no  S1RO“que fizo, alguno de loscompa 
rabili. perilla — ñeros:22quel folo que fizo el engaño, 
textin.4.C, ñ 
delalerpc de pertenefce la perdida , e non fe puede 





Archa.librao. — Clcufar,quela nonrefaga, maguer que 


«perBart.in el diga,quefizo otras ganancias", a otra 
LimuióEcod. 599 E q 





2b dcsnncios Er  Parte,que fuerontantas,e tales, de que 


confulaie An — podria fer mejorada aquella perdida. 
gel.dePer. p 


Fueras endc,fialguno,o algunosde los 
innegoria= Otros ouieflenfecho, otroatal engaño. 
vionis exerc- Ca eftonce dezimos, quefe deuc com 
partirhentre aquellos quefizieron clen 
gaño:de guifa que nonalcice ende par 
+ tealosotros. 














Si infra 
proteltetor. de 
prober perves 





Ley. X 1111. Porque razones fe puede partir 


cia de oppoli- 






to pertextum Vu compañero del orro aute de tiempo. 

in legefecúda. 

inprin.Codenauicula.lib.1n.Sclentor qui repertorium.$. que auté, 
ii deadmi.cuto.refent, 6 tequiturloa.de place.in,l.4, C.defa 





Archa.lib.10, Se 
incumbie prol 





quí diciclenon fuíiTe Jucracum ex nezo 
:quia in dubio preíumiturquis lucrar, de non 
deficiériam.cJ.femper.S.negotiatio.(F.de mune,dk 











do,velmere ¡pfityvtram debearcompus 
tare in parte ina bona ic male confiampta. $ concludune, quod fic 

ade ibiquod in aleaautin adulterio per- 
diderio 1.5 is curn quo.fi.comma.dividun,És.).cohares 
desas.quod ex facto.(REmilize hercitcun.dictcum docbos. 
ná. (h 












Epartir fe puede lucompa- 
ñia ante de futiempo , por 
quatro razones. La primera 
es, quando alguno delos có 
pañeros, es tan brauo3,ode tan mala 
parte,o q ouielfe cn fiotras maneras fe- 
mejátes ¿ftas, q fucfTé atales,qlos otros 
cópañerosnó le pudiclfca fofrir, nin be 
uircóel enbuenamanerah.La fegúda es 
fialgío delos cópañeros, embia el Rey 
oclcomundealgunacibdad ovilla en 
fu mandaderia,ole dan algádofficio, o 
le mádan afazeralgund feruicio,o algu 
na cola,quefeaa prodelRey, o del co- 
máúdel logar.La tercera es,quando non 
guardanal compañero lacódició , o cl 
pleyto ¿fobre Gfuefecha la compañia 
feñaladaméte.Laquartacs, quádoaque 
1lacofa,por la qual fue fecha la cópauia — tuntcquod a- 
esembargada de manera que nó puedé o 
vÍardclla.Ecfto feria, comodi fucílcal= $ maxiané fe 
gunanauc,en q ouieffen a andar fobre a 
mar,efucflcrota,oempeorada:de guila. dea 
quenon pudiefíen víar dellazo fifeña- — non in toman 
laffenalguno delos cópañeros alguna Micenas 
tierra o villa, oalguna cala, do valle r2:Kquisma- 
de la mercaduria, o delfecho fobre que o 
Io fizicron,ele quilicren delipues toller — di, quod ne 
eflintoci 























: de 
quiaiplifanequiprincipaliterlabores(ubeune, Se quí lucrancur, ve 








ibilaciuspercan 
cabenefacicquianon el 
terqueextoci s (tuile 
nalis.KGccoflamed 


cy lok confuccadine, quecítio prafti> 
itadenasasaconiuzalis focietatis, quod y= 

cute! de narutalocietatis conuentio 
«deber ceffare , quod damnum non. 





















9% bere facis, i.denicua: cum tá Tn non.re 
nen, ¿quando fitcantelofe St animo defran= E 
9.libr 


hono.Ifideíundtas.Carbitritutelz.ficur Sedicimas, gin calibusin —— compenferra 
.obligant aliquenzfa£tus Gitlocupletior,in dubio prefa= —— rumprohibecal 
amicuz q fa£tus fucrielocuplesior,nifiproberur contrario, J.veram — dandivxcor: 

iunétaplo.Scibi Ange.(Ede peri.hrere.fed an tencarurfociusreddere — £ «Compartir. Adde.! 











infracad.partita. 5 






























fociopartea lucrorumhabicaracione, (ecundurn quod ali) mercato- 111, 
resciuldemexercieij,communiter lucracifunt.vi.per Alexan,confil.— 3aPoteftante tempusfocias renuntiare fociecati: Gein ofidum lega 
ncipit,circa primumavolu.t. tionis Regis,velcomenunis vriitatis conta aflumatur. Jrem fi Locas 
€ Uuefto..lntelligeramenjuxcaca que dixiin.l.4.fmpraco. écindo. — fitrixolusvelincomporiabilis.Leer spactanon feruar. Tera 
4d Lengaño.Idew fi culpaleni (eu negligentia de qua focioteneatar, ve finonporeflwtirelicarconvener 
in.l.7.fupraco.£.l.de illo.8c..non ob em. fT.co.citn.fed contradicir — g U2ravo.Adde.lfi conueneit.di 1 
Loiu infiaca partitawi.queibi dixo legando cap.veniens.de fenten.excomunni.dicir Alberi. quód mo= 
5 « Ucanancias Erficalcerfociusamplecticurlucrum Scabíliner á dam- — nacharixofapotell expelli. 
noillaco per focium,vndeobflare videtur.lfecandumnaturam.E. de — h Gnbrenasmanera.Adde Abbincapinterdiletosinfi.defidcin(tra > 
rexul.iurafed dic q hocidcoeft,quia de natura eltfocieratis,vt loci) men.vbi vide de (cholari ,quimaleverfacurin domo, Stnon porel 
ftudeanclucro,vtinflio.in princisvndeficutvnus fludet adluerum — + compefcia fuainfolentia,quod poteritexpelli. Adde ctiam Bal. 
fic Scalius deber facere, Sfi non facitrenetur: quiapropterlucram —— aedem.adfin, C.loca. de inquilino qui ponit meretrices in domo, 
ab co Fiéum cófequicnr lncrumetiamalterins,vedicit Alberic.in. l.—— quamconduxit,Sctencr farm faétum á collegio, quod non pole 
deillo.s.Marcellus.tE.co.Scantecum glolTin.Llinegotia.fT.dehego. debitagrea liquisriscofis, veleurbulentas homo. Bart.in..l.1.f£ 


-olus4radde cciam Bartos) 





gelt.ubivide Bar.S< docto. quando damnúin vno compenferarcim —— decollega interpupillos, . deau= 




















Jucroin alio.hwic ti di£to lmias legis videcurobltare quod haberur—— Ro.tuto.Scin giéta.l. fi conuenerit, quod pupillus prouocaré poteft 
in .14.infíacad.parti.vbi vi,que dixi,Sficiontpradidtaad — addiuifionemfoció rixolizw,Epergloin Liubemmus.inperbo, dini= — * 
uerflionein focietacisconiugalis,ve Ñvirin aliquibus fia culpa vel —— dere.C.delacrofan.eccielneque dicituridoneus fideiulfor, quando 
neglizenda aliquaperdat licetin alijslucrerur,venon compenterar— eflerhomocanillo(us,vel quitinelitigio nonfolueretargumé. Lena 


dama cun lucro. Ad quod ctiamfacic qua: adducieMontal. £—— quiinfi.fEdeindiemeddicio.Barto, Talon, l.fiquis [lipulacas fic 
polt cum Roderi.Suarezinrepeti.l1.cicul.de lasganancias.lib..£0» —— $aideverbo.obligar. Addectiam quód ierétrices Se víbrari; non 
xo.1l.foLantepenalesveficusqueriturcircalaoc.de marito qu luden= dl i ideaconíyenerunt conducere domos ad men» 








Titulo. X.De las compañías delosmercadores. 





Km, feu (olucre quolibet menfe,vtrradit Specul.titu.de locaco 
$7 expellitur quis de ciuitatevbi ell timor, 
i Bald.vlri.norabi.SAndre.Barbasin 









mo potelt expeliá de vicinia,ne aliosinficiats Scan ius focietatás pol. 
fit cedi alicui 
extraneo ii 
vis alijs focijs. 
vida per Baldo 
1.L.1.C.q tela. 
face, pollint. 
y 2 7 oller deaquel 
logernorahoc 
lá quod 
facis iocludif 
fub.Lvelqdea 








deaquellugar, *cembiaron aotro, o le 

cábiaflen deaquel cftado, queonicflon 

feñalado,o enalgúa otra manera, feme- 
jante deftas. 

Y Ley XVASi el o3pañero que tiene los bienes de 
a compaitia Vimierc a pobrerg,queesloquele 
pueden demandar losotros. 

reco. ñ Vehosfeyendo los compañe- 
a ¡NA rosal daa tres,o mas, ficl 

Y Socios renens 1156248 Y vno delos? touieffe en guar- 

focieratis bo-  dalosbienesdela compañia, fiefte atal 

na, dans vii : : 

pan fuam  quelostiene dicfle partcal yno, o a los 

line aliorum — dos,fin fabiduria, cfin mandado de los 

o me Otros,o de alguno dellos,(i acaclciereg 

pientis inopig aquel que los touieffe en guarda,vinicl 

aliispartes f- fe defpuesapobreza, de guifaquenon 
le fincaflc,de que pudieflc dar fu partea 


















asfolnerenon 
pobittenet q 





receperarpar- Jos otros,o al yno,fin cuya fubiduria lo 
term cam als — 47. Jo ñ E 
Sn dio: dezimos que eftonce deve fertor- 





nado“alacompañia,aquello que defta 
guia tomaron: e deuc ferpartido otra 
vezentretodoslos compañeros.Pero li 
aquel,o aquellos non ouieron fu par 
tedelosbicnes,fupieron como aquel q 
lostenia cn guarda,cen poder, auiada- 
do parte alosotros, e duraren tanto tié 
po“en pereza,que non quierá demádar 
fu parte:fi el otro q los tenia vinicflc a 
pobreza,cftóce non podriá demádara 
losotros,q tornaflen aquello, q auíá re 
fccbido,porq fueríenculpa,en non de- 


mitipof 
Solutam (cine. 
sint, negli, 
ter partes li 
as exigere O= 
miferút. Irem 
£i Cocius per 
fentétiam vel 
confelsionem 
connitus fue- 
yit ratione fo» 
cietatis debes 
ze aliquid (o- 
cijs,nócópelli 
tur foluere:ni- 
fi quarenusfa- 
cexe porefl de 
duéto ne ege= 
at. led praltabit cautionem (ad pinguioré forrunam deuenerit folus 
turum.fi tamenartificium vnde viuere pofsic haber, in totú exigen 
h.d.Habuit orrumifta.Lá.Lverum., -um tresall, pro fo. 
xD Gsiclvnedellos.Etficcontra malTarium focictatis, qui tenet rescom 
munespoteft divigilibellus pes quemlibetex focijsivehic Sein.L.verá 
$.(í cum tres. Sibinotant Bartk Bal.fE.co.Scco.tir.l.adtione.$.(i có 
«munispecuni: 
2 € Urornado, Speciale eltpropter focierarem, contraid quod haberur 
in.L. nonimpedierit.5.1.de bonisauéto.judispolli. 
3d UTantotiempo Sampromfuit ex didtisA: :0.in fumma, colum. 
antepe.ad fin.ibivelniñipo(fitimpurari mihiculpa, q non fuo tem= 
poreegipro pradidta perfonalipraftadone,non tamen aperitilla.l. 
quantum debear elTeiftud tempus: potelt dici quod dicar detempor 
equod habeturin.l.finacin prio lebonisaugtoiudi.pollida.vel 
dicguod hoctempuseritarbitrarium periudicem confideraranegli- 
sentiaaliorum fociorum.in non exigendo fuaspartes, iuxtaid quod 
abetarin.l.2.C.arbi,tutel.Scargu. corú que tradit Socin. confi.273. 
volu,2.col.4.Si5.incipitin pralenti cófultatione.Ke. 
14 € Uconofiiere. Nam fi neger fe focium,non ganderer hocbeneficio 
in.Livmus.5.fina.ff.co.kX.l.fed hocita(E.de re iudica.Squidfi nega- 
+ ret fed poeniteretantelitis conteltaionemovid. Barto.in.l.cum qui. 
SP.dcinlitemiuran.« Angelus de Aretio.in, $. item focias. inflicu. 
deaétio. 

3 E Gola compañia. Addeveramin princip.fE.co.Zc.d. $:item fi focius, 
n(ti.deadtio.Sprocedithocetiam li non fic focieras omniun bo» 
norum,fed vniastantum negotiationis.vtin diéta,l.verum. 8: quid 
focius promilifler integreloluere , feu mullam iuris vel fadti exceo 








































tionemcpponere:S 
Alesana 
beneticio 
fic.in.d.s. 
ditu cont 





mádarfu parte aquel tiépo, quelapu 
dicrancobrar. Otrofi dezimos, que f1el 
vn compañero,conofcicre“al otro deb 
daqledeuia,porrazó de lacompañis,o 
fuere vécido por ella cnjuyzio:tal privi 
llegio,etal franqueza,ha la compañiaf, 





Iuperverboid 
quod. f.co.de 





3n exigendo 














o quarcum 
queñila debdafucretan grande,quepa — fruétibus pas 
ádola todafincai ende tápobre, timonijextra 
gádola todafincaria porende fi pobre, ea 
quenóayade que beuir,quenondeue pot 
dehis:inon ve= 


fer dadojuyzio cótraclg la paguetoda 
átedezimos q cljudgador del lugar, fe 
gúd fualuedrio, Jue mádar G pague tá 
taparte,Gfinque acl,de q puedabenir,s 
eclcópañeroaquienla denia,nó lepue- 
d apremiar ql paguemas.Perocljudga 
dordeuetomartal recabdohdel, q 4 de 
alliadeláte ganare de q puedapagar, 1G 
lo que finca,quefca tenudo delo fazer. 
E elto fe entiéde, fi elque deueladebda 
non ha menefter,' porque puedaguarir 
calilo ouicfe,eltoncerenudo feria dela 


reinfpiciturp 
prietas reruin 
feu quantum 
exvenditione 
earumrediges 
retus. 1.qui bo 
mis. de ibimo- 
tar Bart, Ba de 
celsio.- bono. 
Quid tamen 
¡habererpol 
felsionem ma 
valoris 4 
J parui red 
ditus , an illa 
fit vendenda? 

















; Bald. tener p 
pagar toda niendo de a n.d ae 
trabajar defu menefter de que biua. yitus in id. ff. 


folu . matriz 
mo . contra 

Hum tamente 

netibi loñ. de 

Imol.(iex ven 

dicione polsit 

Sufficienterían 

tisfieri credi- 

tori, 8efocius 
vel? maritos 
pofit cxrefi- 

did viuere,có 
nertendoin rem maiorisreditus vel deponendoapud mercatorem ad 

artemhoneltilucsi,quod placerlafo.in.$.fed Si quis.columafina. 
inffi.deadtic.S Alexenin.d.L.fi maritus.wbi relpóderad. d.).qui bo 
visceÑic.poll Imol.fed quid fi fociusmihilaliudhabebatin bonis.nifi 
prediétun debicum (ocietaristdic quod tune non gaudebir alter fo. 
ciushocbeneficio,vtin mulicre repetente fuam dotemdicie loa. Fab, 
in.iem li de doreiofli.de acto. 

h 7 recabdo. Suflidernudapromibio dehoc.vein dia, Lveram. in y 
princip.f.co. 

3 Evan hemenefer. Siente habeatartem , de qua poÑit vinere non g 
haberlocumilud beneficium. vedicieglofl.in. 1.fi marirus inid. (E. 
foluamatrimo.Scin.L.(i quis argentum. j. 1. Cade donatio. % pro= 
baturhic, 


Le), XV1.Como lis defpenfas, elas debdas que 
clgunodelos compañeros fizgeren porpro de 
ladrar 

Sl Efpenía, faziendo alguno de 

A los compañeros , por pro,o 

el 008 E 

por mejoria* de la compañia 

o fi andando cn feruicio dela compa- 

ia adolefciefTe e ouiclle de fazer defpé- 

















Qlex.xP 1, 


amExpenía in vúlitatem ocietatis, velin focijinfirmitare fadta dm fo 
«ictatiferuiret:deducicar de communi.Id¿de debito puro ratione fo 
cictatiscontrato, Pro condicionaliautemdebicovelín diem prafla 
turcaudio Acon(ocijsdeparte foluendaaduenientedie vel conditio- 
ne.Srintesim diuidenturinterfociosbonaintegraliter.h.d. 

k GPerproopormejoria. Adde.l.Giftacres. $. fiin communionem. Se 1 
1.fipro focio.$.1ff.co. fitamen fierent pradiéte expenfe in ho- 
noremli,velin miliciafua ,velin nupúis (his, hocnon deberet fica 
vi commanibas expenfis.L.at qui orizinem.S..cumibinotatis. ¡Ede 
mune.Scbono.L. filia.Sidemícribic.Seg jus.dLexpar 
1654líus. Eo lucias. 
























22 UD:Jper] 


Adde. 


fas. 
1. cum 


duobus. $. qui 


dam fa: 
Selec 








¡an 
undum 


Jolianun. a 
ecd. $ nota 


iam.l 
cichoc 


.cumdi 
proce- 


dere, cum am 


buler 
tio 
nanfiá 








alía 





nferai- 
deta, 
nego 


s ppris vel 
non pole 


fer dednceze 


talesexi 
vid.gl 
ii 
bush 
alíás.L.G 





penfas 
¿Bar. 


¿um duo 


fratres 
fratres 


inverbo redi- 
geraráficod. 


3D otanii 


Ldcltex: 





cis. 


endo 
penfas 


%c dLucgo. Nota 


bencad 
rationé. 
nezsali 


decla. 
Lom 
lnum 


fico, Kadea 


quehal 


per Dodo 


mil. Jercil 


bentur 








d Gcomun. Ad- 
uertega Bald. 
E Ange per 


tex ibi 


decond 
bi, dica 
Cant 








Lfra 


inde 
np 
pur 





xnercatores lo. 


cy ke 
exercul 


vnus 
e fun 


dicum,S man 
Gr obligarusin 





mi 


tamen 


indinifióe nó 
porel fbi res 


tinere tí 


pta 


de bonis focie 





ta 
poccltíi 
ueri de 
mitate, 


(ed bene 


ibi cas 
indem 
nifita- 


lis (ocius elfer 


jam col 


nd: 





narus períen= 


tendl: 


efler ob! 








» vel 
¡gatas 


Lfiparron”. C. 
E hoc efi pla 


fas, *para guarefcer:afsi como ¿daralgo 
aalgun: filico,o encóprar melezinas,a 
tales delpenías como eflas,o otrasfeme 
jantes,bié laspuede facardelacópañia,a 
quel quelasfizo.Otrofi dezimos,queti 
fizieflemanlicua,Ppor pro delacópañia 
atal quelaprometiefle de pagarluego,* 
que puedeotrofi facar del comú,ede la 
compañiadequela pague, ante quelos 
bienes dela compañia fe defpartá.Mas fi 
la debda fuefTe fecha fo códició, o oniel 
feplazo de mayortiépo,aquelo ouieffe 
depagar:dezimos , que lascolas q fó de 
comun,g lasdeucaduziráte ellos: c par 
tirlas con ellos, Pero dcue tomar reca- 
bdo,decadavno dellos,que paguefu- 
partedeaquella debda, alplazo que cl 
pulo dela pagar. 





G Lo. XV 11.Comolos bienes que los cópañeros 
toman dela compañia fon renndos delos sor- 
herederos. 
Oimanalas vegadas,algu- 
E nosdelos compañeros, de 
Aa las cofasdela cópañia, fin 
S%y Abiduriadelosotros:c ma 
guerquelatome alsinó deué los otros 
cópañerosafinar,q la furta:porq nó de 
ucomelolpechar, Gninguno quific/e 
furtar nada,deagllascolas,en que hau 
partef.E porende dezimos, q lo q defta 
guilatomalfe,alguno delos cópañeros 
nó gelo puedé demádar, en manera de 
furto.Fucras endefi parc(ciellen feñales 
tancicrtas contrael, porqueouiellen de 
crecrálo auiatomado,có voluntad de 
lofurtar.E aun dezimos:q ficl vn com 
pañero haadar,o a don alguna 
ootracofaalotro:e muricreante quela 
deque fuhcredero, testenudo, de dar, 
o de tornaraquello Gl deuia. Ecfto mil 
mo feria file ri aquel que deuia 
recebir lacofaqueclcompañcro, tenu- 
do esdelo dar afu heredero, Ca como 


quier queclheredero non puedeentray 









'mentumguarenticium:namifta.!.nonfolumexigitad hoc 


y 
quod fociusfit pare obligacus, écquod promierirftacimfoluere, 
6 e Urccubdo.Adde.L. omne asalicnú.Ecokl.cúlocijEcúmu.diuidú. 


lexfinalis. 


29 Non prerfismitar quod (:cius decommuni quod alijsfocijs igno» 





ri 
app 








tibuscapir furetursideo furti non teneturnili ex conicéturisaliud 





ebitolocieratisrenetur fociusvel eias heeres,con 


fucio vel ciushueredihoc dicit.Habuícoriginemá.l.merico. f.co.tit. 





detureniim facere proiure fioslim 
nmuni 
mis.l.duc fratres.Scibi Dofto, 
fT.eod.Saddequod notarglol! 
firemcommunem totaminuado.C.ynde 











en lacópañia, en lugar del cópañero q 
finco,có todo cflo :en tales caloscomo 
eftos,o en demandafilaouielfe vncom 
pañero conel otro porrazon dela com: 
pañia,tenudo csel heredero, de refpon 
der,o depagar,o dercccbir en lugarde 
aquel cuyos eran los bienes,queheredo 
aclea losherederos de fu compañero. 


SéTitulo.XL.De laspro 


mifsiones,e pleytos que fazé los omes 
ynosconotrosenrazon de fazer, o de 
guardar,o de compliralgunas colas. 


Í otros,enrazon de fazer 
ode guardar, o decom 
¡2 pliralgunas cofas, q 16 
deotra manera: qaquellos pleytos , de 
que fablamos en los titulos antedefte. y 
Eporquefon colas, quecomoquier q 
decomicaco fon fechas, con plazer de 
amas las partesinafcen delpues contien h 
das, cpleytosentrelos omes por razon 
dellas Porende queremos aqui fablar 
deftas promifsiones. E moftrarque co 
faespromifsion.E aquetienc pro.Een 
que manerafe faze,E entre qualesperlo 
nas. E quátas manerasfó de promifsio- 
nes.E [obre que colas fe puede fazer. E 
ual pleyto:o pofturadcue fer guarda 
das non maguer Ícapueltoe firmado. 
E que penamerclcen aquellos que lo 
non guardaren. 
Le). 1.Quecofaes promifsion,e a que tiene pro 
e enque manera fefaxe. 
mai Romifsion es otorgamiento 
TA quefazen los orhesvnoscon 
14 WA otros: porpalabras, econen- 
tencion de obligar fe ,! auiniendo fe 
fobre alguna cola cierta, * que deuen 
dar , o fazer vnos a otros . E tiene 

















Y) 






hentesauteisprefentibus declaretinterpresos 
] Can entencion deobligarfe.Hebes 











acvltra quam el liceafacerel 


'atamen, nifi fo- 1 








in tantamaverficuy. quid 
Setradic Alexand.cób. 


103 videcur pri 
mia confidera 
rione.kc,vol, 
y circa 
iitam nobilem 
prelumpúo « 
mem exculan- 
di delia. ad 
de que dicie 
Ange.de Are. 
ii 37 












veprobari. lla 
de noui. ope. 
risouncia.Bal. 
io.l.cumopor 

dn prin.co» 
5. C.de bonis 
que liber, de 
in.l.precibus 
col.6.C.dei 
pube. d ali 
tub. in 











col, le 
acquira pol 
Jafo.in. Jin. Ñ 


la.5.col. (E. de 
verbo.obligas 
su bheredero. 2 
Addo.L vera 
$.n haredem 





Mod. 
Ei berede- 
Addeacá 
focietas.. Ce 
cod. . 
riadas xr PESE 
tes Lo obliga. Se 


Le Mpal ES 


contenfiss €, 
inter contra" £adiin 
hentes cumán fe ge 
tentione obli. 
andi feu fa 
ra 
veldandaver- de contr, 
bis exprelsis: 8 comí, 
Sit interpre (ip, 
fentesinterro- 
lease Ercpo 
foctublequen 
tezve promit 
dis ?promitte 
velequipollen 
ta verba:nec 
refertvnoidi 
mate vel di 
werfis loquan 
tur dum ta. 
men fe intellá 
pe contes 






d inul 








:quod Mlipulacio requirit confen 4 


fumnonergofufficerene vecbamiliadlivcontentas vehic.Skin. Lie 





adeo.ff.de padtis. 
k «.Cofacierta.Oportet enim quod fit certitudoreipro 
certisfinibus contincatur,vthomo vel equus, alías 


miffezita quod 2 
on valer.vtin, | 





ta ipularus.inprinaff.de verbosobligadkinlcumpofl5. gener. fa 


deiuredor. 


UGranpro 


Titulo.XT.Delasp romifsiones e pleytos. 





3a €Grenpro.Faitenim (Vipulatio.vedicitPaul.de Caftr.inrubrica.fEde 
«rbo.ublig.inuenta propter necelsitatem dx veilitatem, nam erat ne 
'um interdura contrahere in calibus non promilis á iure gen= 
tium,vtpatetin obligationib*fidcia/fori $.Latis accepti 
fl.deverb.obliz.l.blanditas.C.defidciuflo. Scin puuibionibus in 
«ciarijs, Gd ta: ; 
menexemplú 
mordetibi A- 
lexá. dicveibi 
per cum £p 
Ia(o.col.f.qui 
65 addir Se 
lam ful vilo 
leéaminuenia 
re fecundum 
cundemPaul. 
deCaftr. cd 
a calibws pro 
wiúisdiure gé- 
tium. de quo 
ibi por eur Se 
Iafo.fina.colú. 
Hodie tamen” 
dejure segni, 
modidi vide: 





















gran pro3yalas gétes,quádo es fecha de- 
rechaméte,ccó razon.Caallegurá los o 
mes los vnos alosotros,logpromcté,e 
fon tenudos delo guardar. E faze fe de- 
fta mancra,effádo prefentesPamoslosq 
quieréfazerel pleyto dela promifsion,e 
diziédo“elvno al otro,prometes mede 
dar,o8 fazefrálco(a, diziédola feñalada 
métc,cclotrorclpódiédo q fipromete 
oqlootorga decúplir.E relpondiédo 
poreftaspalabras,o porotras femejátesd 
dellas fincaporéde obligado, cestenu- 
dodecúplir lo g otorga, o promete de 






























a dar o defizcr: e maguer los q fazental 
prota fp pleyto,nó fablafsé amos vn léguafe, co 
lacio perl; in motel yno fablaflelatinos,c cl otro ara 
or, "go, valclapromifsió folamétc,g [een 


z.ordinreza.g — tiédaclvnoal otro,fobrelapregúta,ere 
necdú voluit puefta.Eflo milmo dezimos, q feria, li 
pagtam nudá 

as o a 
ligacionemeficacem ad agendum «(ed ciampollicitaionehocin- 
ducere,que ramen.l, circacontraftusinnominatosnibil immutac,( 
cutaca; immstauitius canonicum.vt notar glo/T.£: doAo.in. e.ca 
inter.R,feniorem.declectí.8: Bal.irllineapud adta.C.de tranfadti 
col.2.quidtamen fiin contractalonominato interueniat Mipulati. 
Paulide Caftinad.rubain fiper.lex placiro.C.de rerú perimuta.dicie 
use ram aneimplementi ex pare, riera, él 
fetexceptioanted adimplear. ¿ideo referr Bartol.in.l.2.fEdecondi. 
ob canlam.dicentem, cú hodicin ofbusin(trumentisnotarij app 
nant(tipulacionem,raro poteltproba ¿vasinnomi 
tranbcín nominatum:tu veró adde Bal: .c.vnico.in verfic.fed po= 
ne.defeu.daco.wini.valuap licér conficiaturinflramentum ¿non im 
stacurnaturacontradtusin effeu, vil in caliinflrumento proce- 
derccur viera nacuram contradtus.Stnon farecurin finibuscius.alle= 
gac¿Fde paétisl pacifci.an autemperillaw Lordi. fabuertatur for- 
“nadata dure contraftibusqui confeníuperhiciuntur ¿vel forina das 
tadonarionisdixi lapra.ca-partiital, qin.l.q.in glaimagnavidabi.Se 
lidtisadde diéta Bald.in rubr.Cade dotispremi. vbiconchudit,p 
etiam dospollicitata nuda pollicitationenon potell peri, licer contra 
siumtencatibi Cyn.mouecer Bald.perargu.abablurdo: quiafeque- 
seturquodexnudapollicitacionefacraiorerablentes , non interue» 
nientenuntiove!epiflola,pofTerági ad dotem pollicitacam; quede 
fallum pernotatainl.neqambigi.Cade donatio. Sn.L.illud,C.de 
facrofanét.eccle.Scin.l,confenfu.tfde acto. 8 obl fine. 
ff decontrahen.emptio.Scargul. ablentivin princip. ff deacquirena 
<polfefimo (nbijdribi Balqued efi quisperlivrasferibereole d 
tempromitterc,illaferiptura non ell obligatcria nifiteceptis lite 
veindiduLablenti,quaon 




















































itvaldenotabilemad determinacion 
przcedentisquellionis,vbi pacerfecundum.eunn, quódadus quí 
teris explicaturnon erahicfecumefteótum fuera, mibilicerisprelenta 
tisudic,vedixiin difta. .quia $: did1.l.ordinamenti claré inuit 
¿cvuleex aida pollicirarione,feupromifionealicuíns nonaccepta. 
taperalcerumsledinterabfentesfadta,obligationem oriri, Se fic Man 
bicpcndus,an verbalonentpromibionemavel non ,vedixiindifta 

+ Jegequarsa.Befic erithodie (faltimdeiure hmins regai) vera opinio 
Antosin capitalo.exparte.columna finasdecenfibus,vbitener quod 
ficutdeiurecanonicoex pato nudo ocur actio, fecundum magis 
communemopinionem . vein capitu .primo, Scia capital. qualiter. 
depadtis ( quicquid alias dixcerit Salycet.in lego. feriptaras. fecundo 
notabili. C. qui potiosin pigno .habé.Scinicge.legem.C.depadti 
vbirelpond.ad diétum capitulumprimunnde pags. )itactiam ori. 
tarado expollicitarione ad fimilitadinem votis Scidemjvoluit Ab 
dásin dift.capitusqualiterlicetconerarium voluit idem Abb. in ca 























Ót 


piru.cum inter vniuerfos.circa fin. de ele£tio,8:Iao. in dit. rubricas 

[E deverbo.obliga.colum > 

b dsfrardoprejentes, Adde,l..fEco in prine..5temverboram. Inf. 4 

tipustu (erua quod habeturin.d.l.orcinanicnti, E 
ixjendo, 





e 





fucfséamosdedos léguajes,maguernó 
lotrédiclleclvnoal otro,e cltido amos 
prelentes.firmalsé cl pleytoentrefipor 
algúarrujamaniaf € q le aujniclséamos 
ados, valdria la promi(sió, tabié como 
fife entendicfen,los Gfazen cl pleyto. 


prima.ScPan. 
de Caltro. in 
diéta rabricia 
fideverbo.o- 
bliga. feilicer, 
ve magis ex 
rimatur con 
fenfus, ne in= 


o s terdánonpra 
ao acc premio eta PAPER dei 
palabras e mon porfeñales. lib 


ti promirtant 
vel offerant, 
non tamé ani 
mo(e obligan 
di, fedgratifio 
candi creden- 
tes alteros nó 
ACCeptatoros, 
'nam plerungz 
quis polliceé 
alícui, quod fi 
ftirer accepta 
turum nó pro 
mitterct. 

d do orrasfeme 6 
juntes. Ad del, 
onmes, C.de 

contrahen.Scommit.flipul.%.5.in hacre.Tofticu.deverb.oblig.vbi 

vi.bonam glo.fuperverbo.quibufcunquequam dixit mirabile Bald. 
in.Iblandicus.C.de fidciolTosK limita, Scintelligcillam. vepes Paul. 
deCaltrin.1$.£c de verbo.obligawvbi vi.la(o.colum.priima, 

5.1 £E.cod.8e Inlbi.cod.$.inhacre. > 

£ ET rujamania.Ideft,perinterprerem.vtin digtal.primas$ina.f%. cod. Y 
Scnozaverba hujus.l.cum dicit, en queíe auinieíTen amosa dos:quía 
tuncfuffcir vnus interpres,quando elleradhibitus de confeníu par= 
tisvtriulque, ve e commaniterintelliguntDoéto.jn diéto. $. fina. 
Ecnotaturin,l,Theopompasftde doteprelega. alias vnusinterpres 
non fufticeretyú plures polTent repesiriin loco, 8c dehoe vide larius 
Alexand.indisto.5-fina.Sconfilio.35.volumine primo.Scnota bene 
quódin remultumn arduavelutifiageretur de vita hominis , tonc li 
cetin locononreperitur nf vnusinterpresnihilominusdebet mitri 
pos iftentibus in locoalí Í ni mis 
bationes debeant elle luceclariores 
Mli.colum dl 


Regúta crclpuclta ha me- 
nefter q fea da en la pro 
mifsió por palabras,ccócn 

Es! tédimiéto defcobligar. E 
quíádo eftofizicré,nó deué entremeterS 
otraspalabras.Masqndolavna partepre 
gútare,dcuc refpóder la otra, fileplaze, 
olinó.Efi porauéturafuercfechalapro 
mifsió enelta manera, diziendo prome- 
tes me de dar,o de fazertal cola nóbra= 
dola,ficl otrorelpondiere porque no”, 



























loquens generaliterin peri 

onin didtos$. fina. quód 
:m autoritacem in praética Edo 
alijscontradtibustamm 104: » quimalijsquod pobsint contra 
hiperinterpreceminterhomines ciuerfe linguz vide perlalo, 1n di 
éto.$inain tertio notabi.qui Staliosreferte 






lex. ll, 


Interinterrogationem $: refponfionem non debent alía verba ¡ 
terponi;(ed ell lacim ad interrogata relpondendum, Sei refponde 
tur curnonsvale: llipulatio, fed dicarur:benec(lerjantbene herivel 
nonloquatur,velannuacnuta promifor : non contrahjrur obliga 

tio + Tee mutos Se fardos non polfint flipulatione obligari . hoc 

E 

$ GentremereraA dde legemprimam.5.quí prefens.fEcódebó. 
nuus.primore(ponscodem titu. 8%! uos.$finas 
bustcis. Staduerte quiaperdidr.L ordi: odie non: 
fipulario, feu prom'tsio propterinteruallum: 
etiam propter exeranca verbainterpolica,comilja. cul 
confenfui Snon folennitati,neque forma verborumfacit ad hoe,l. 
fi ftipulez.$.fina.cum glo(Tibi.fi.codem. vbihabetnr , quod contra 
Etusquiconfenfu contrahuntur, non vitiantur propter refpóbonem 
exinteruallo. 

h CPorquenoludinducit Bartol. poft Petramin diéta,),prima.g.fi 2 
pta leverborum obliga.ad quzflionem quidam interrogatos, 

Vistu dimittese bona tua tali2qui refpondir cui altcri quám bi vel 

Patida.va 



















conti £ 
























crationein quaxe deber pracedere interrozario refpon= M6. lib. 
fioné, pornunt Snouz re 


Alberi.in. d.]. COpé 





deduo Er none 

retur recopil 

un,neque de q 
ácam prox. 








ll 
1 
l 
l 


Quintapartida. 


quednonpoffintdamnariexconfefioneyfed ex depofitionibuste. 
Gium.vide pergloCin.quí id quod$.mutas. de donatio..S: quod 
noracIBald.io.l-humanitacis.colum. vndecima . verficul, tercio quee 
i Icimpub. Scaliisfubllivucionib. (ed quia non plenéhocira- 
¡ndiétislocis.videdehocperloan,de Plavis].fecunda . Co 

; qui morbo-fe 





leon dimittere? an perheeverbavideaturibi dimicterez Ec derermi- 
nant, quid ficde quaqueffvi.perA lexamábiscol.¿ £lafo.cola.bvi 
de que dicamindió.ticu 3 hofía par, 
fere.Nota hoc « ett ratio quiareiponho deber ficripraci 
cnfionevoluntatis.vrsctradirAzo.Cedecontraben. Seco 
pul infame 





























dá veñcie  tábien finca obligado como fi dixcíle — pregítar,ninrelpóder. Ninlosfórdos, ria 
rpsfoquod AfiprometcMasliagla quienes fecha nópuedéoyr,quádo lespregútafsé,co: cremminope 
Maviediaa., lapreguntajrelponde bien feraa,obien — moquicrápodrisnfazerlosotros pley 1 queñllo.9 
ordinameai.  fefara,entoncedezimosG nóferinobli- — tosquefefizenpor confentimiento*, — Ponte ex 


ab goteefileca ado portales palabras . Otrofi dezi- 


se famprum mios, qfiquádolepregútafica nórclpó- 

ef. Codecon:  diefe nada,masq monielfcla cabega D, 

vralitra fipudl; S eS 

jn fumna.col, O fizielle otra [cñalalgúa, nó diziédo fi, 
ninnon,nin otrapalabra ninguna,cató 


pluma in tuto= 
repacruo, di 
duxit 


Ley 1. Porgrazones Vale la promifsionmra- 
guerná joan prefentesagllos q la fazen emrefi 
Veriendo f vn orzea otro obli- 
ar fe por pagar *e debda a- 
ena , embiandol: prometer, 





Ín Ad nO 
villam: 8ábií EfEdecó 
quadam > vi- fit. peca, 
nea faffocanit $18, 












sd, Lno 





10 siillad cero 

o pooR cenonfincarizobligado.Cataloblig 
ció comoclta,q le faze por palabras, nó 

fepuedefezcr por feñales. Eporéde de 

zimos, Glos mudos",ninlosfordosd,nó 

puedé obligarle,nin fazcrtal pleyto co 

mocfte.Porquelos mudos,nó pueden 





vhidedicdcAn 

gelug declaras 

tio voluntatis 
armada VE 
nezaiua 
humos, vica 
pite,folñlo ile 

Jof.dicieur 
micvisenimno(bricff,fecundum enmaflirmare inclinando caputver 

Aus pettus,veleriam huuseros Itringendo:vibrare autem 3'dextris Se 
¡lrisnegarionew importar Scquia moris noÑtri eflficfacere, (16 

fufficirFdelponía. 8 licvid=cur quod lartchodie.d. 

Lordinaruentitenebitur qui hamerisvel capite anmuit interrogatios 

us. Scticvolniete oblizare, quod Separetex verbisilllas,. or= 
dinamencibi,o cn otramanera, 

€ Estudos Mutus,quicarerintelleu rquiparatarinfant 8 furiolo.!. 

feruoinuico.S:penalcin. ad Trebel. hverocffue mucushabens in- 
tellcón pofietaliter, quim per verba obligari, li contlar de 
conícalit, deptocuralvbinó voce.lf dere; 
mssuesasimigrauorkerecurcorisfecandis Angela 
main páncip.fEcod.vbi ScTafon.colusniiea.contra Darsol.ibiídeo- 
¡gue Scleralispofler nur obligar per imendi 
fuum.perdidt.l ordinamenti. Addeglo(. 
Fido padtis. 

6 d sordos Eadem dicendafinrdo(ardo,que dida funtin glofT.prerce 
den:demuto.fecuridur Aogedn dicta. prima,in princip. dea quí 
bufcunquenezodis fermone opusnon eltfificientecófeníi, in his 
exiarm(urdusinteruentreporelt.Lán quibufeunque. ff. deadtio.Scobli 
gatiosfítamen mutas dclurdeshaberent aliqualem intellcGtom. 
non perfeéumitancdié quéd xquiparantur pupiilo .vcin.l. pap 
los fidezcquiren are. quanió ina oacquienpoleC 
uoinvito.$.fipapillo.fiad Trebeiia. Sener Alexandin didtad.pri 
mainprincip.f£cod.colutn.fecunda.fiveró haberporfedlumintelle- 
um 2quiparacur rualori.ve diria glo precedenti, quodell tenen 














































endo conte 
inverb.mutus. 






































du, fecandum Alexand.vbi pra. quicquidalias ¿ixerit loan , de 
ImoLin.l.quiid quod.5.mutost, de donaño. qualiter sucemprobas 
arquem elle mutun», vel frrdum.videper Barto.in,] fecunda.(£ de 


bonapoflefario.muto ve delata.de dí Lincapitu.primo. Saf 
na.cpifcopum, velabbaté. quód aque currentes de paradioterre- 
Miripropterciusalritadinem faciuntrantum Nrepicum quód omnes 
gui ibisafEnatur perdicandicum,refertAlbertum Magnum in hoc 
é« dicitquódibinon flane(urdid natura: quia audirent had alium lo 
cunitranfportarentar,ancequáro furdofcerent, Scibidem dicie fevi 
dise quedamy furdum de quandamvillulaperaina, que appellacur 
Carrignanú, Cuil quisvoce inaudibilifibiIpÚ loquebaturingurta» 
re,ciusvocem mutusaudicbab;(ed ( vocem exprimeretnos audiebar 
8:ego vidialiumíimilem quieñitíanor. 

y e Crerconfentimieno.Adde dit Lin quibufcique.E-derGionibus. Se 
obligationib.vnde polluntfacereteltamérum.vrin lege-diferctis.Co 
quiteflamen.fice.polline.Bucon/Mituuntprocuratorem.vtin mus 
rus.in princip.fE de procuraroribus, Scadeune heroditacemnl, mutú. 
fi deacquirend. heeredi, 8:consrehunt matrimonium.l. mutam 
psiccipfideiurdorcapitucumapud Sap suz dofponíali-an 
autein pollentteltificariócqualiter vi:perglo.incapieuellesy, quee 
Bio Kan policcorquescconfer dltumeá peral. ind 

is 


























cacolúó.verliqueero nunquid lurdus.C.de confelis,vbi concludig * 








cum, Ecfepel 
wiryve ci flecos 
derer.dcnócó 
parentepay 

lo habita eft 
Aufpicio cóma 





o dezir por fu carta gfirmada , opor 
fu menfajero h cierto , que el le obli 
gaua a pagarle la debda , quele den 
via fulano : nombrando le feñalada- 








A vacion  Pátruum,con 
mente,como quier,que tal obligacion tes 
como efta,nd valdrial, fila fiziefle nuez  rexitfama,ex 


juaparra? cas 
a podido 
tentus,qui ne delidtum confiter poflet,gladio Gisiinguam abfcidic, 
Scdicitelleremedium,ve locovocisper feripteram relpondeat con- 
fisendovel negando, que feripruraobligar licutconfeliio, ve in au= 
shznuica.contraquipropriam.C.denon numeraca pecuni.Bcin cor- 
e, «inlegediferetis, C.quiteftament.ficere poe 
tuslizeraru fuflicie(i nuca vel alio figno confitea- 
isterio. Speralollin dida, licemquias 80 
ad decifionewillius queflionis.concluditur 
; probationes,filicerfubltirmtionis 
¿nor de fublecora: able 
urecondesanad, velic quenon probintÍin= 
vu Ecalas ex violéta preliamptione Sa 
vbinonporel! haberi vera probatio, 
procedere.. non omnes. 
h diéta Tancredi 
zu ve] furdi proceduntex accident, veipfelo= 
¡avero Baldin muto Eelurdo ¿narura,Scitaintelligir Ale 
E ¡Sta legeprimo,columna(ecunda.fFdeverboram obligar 
tionibusinprindpio. verficusB:an pole confiteri. Qual'terautem 
debeatrabellio conficereia(tramentum de corractu mus, velftrdí, 
vide pér doftorem án lege.murum.££ de acquirenda hareditate, Se 
perBarcolum in lezs.mutus.in principio. (de legatis terio, per Ane. 
gglum in Igestem quiso depadis Snes (10040 pncpioa 
Er. devulgari, Sepupilari,£ perlSartolum in lege.(i pater.Éf. de ado 
prionibustin dida lege,mutus.£tin lego, difereris,C.quí teltamena 
fucerepofsumt, Seperloannem de Plateaiñ lego fecunda, C. qui mor 
bo fe exculantalibrao. 











































1 








Glex. IL, 


30 Kon poteflinter abíentes aut per nuntivm vel perepiftolam Mipue 
RaOhEr sil pro dato tarso perenandtna el csi 
am debicum : Sideo perhnec verda, benelolucttibidebitor,vel citó 
habebismon oblizarurproferens. Item (ipromili quid debicum ter 
tijezo ScTirins folucremus, Ticio non confentiente tensor ego ad 
medietatemafiautem dixi quodezo vel aliusfolugremuss 
fentiéteteneorego infolidumfedl contentar quilibecin dimidiate- 
netur.hoc dic 














£ € Queriendo Mla.lradtat matcriamtitul.C.Siff de confticu,peca.8c a 
S:depecania.Inflicu.deadtio : 
$ o derir por ficarta.Adde legem.quidara. (de conflitu.pecu.£enota a 
cafumillius.l.quem ad vnurndicitefTevnicumBalin authen, (quan 
do.adfinem,Cdeconítita.pecu 
dde legem.qui aurem.$.finali.Eide cófticaspecin S:A- y 
la famza fnac fecndo. vel conteos 








conftitutio. 
i Unor valdria. Hodigvalererperdiétama, l, ordina pareciendo, Bic» 4 





Titulo.XI.Delaspromifsiones e pleytos. 


5 a EDequal mavera.Addeprimá.s.£in.cum.Il.fequenti.fde conflit pe 
cu.S in.l.quod fi maritus.5.primo.cod.titu.vbi vide quid fi debitum 
fitciuile tantum vbiglo.querityan cunc lalcemyalear,vedonatio, de 
quovideperBarc.in.l.hactenas.5.(iquis.f. od. $ perlalonéin. 
perfonam.colum,6.ad finem.Sicol.7.Infti.deadtio, 
«Ll Debdo an 
gue. Adde au 
the. fi quádo. 
C. de conítit, 
pecu.8cl.cum 
qui .$.qdexi- 
imus (E. cod, 







6b 





vamente,por fu debdapropria, nó eftá 
doprelente,el que prometielle, eel que 
recibic(fe lapromilsion,pero vale, quá- 
to enla q esagena, de qual manera? ger 


ciu. Sequidfi  ayefea.Otrofi dezimos,queli vnome 
conítituar fe 5 o Sl 
pro debito al-— deuielfea otro: maraucdis q lo ouicíTe 


terius tanquá 
Ai iple tenere 
tur credens (e 
reneris fed er- 


adara dia cierto,cquádo inte quel 
plazo,aquegelosdeuia dar,ombiafle de 
zircrogarpor fúcarta, queaqllos ma- 





rs: dic quód — ranedis queledeuia,quenon gelos po- 
fiutum.vtin-— dria darenante: mas que gelos daria en 
pinastávid. algun lugar quefeñalaflea otro diacier 
fEcod. toquenombralletal obligacion como 
7e tes elta, vale porquees fecha fobre debdo 
sorté. que antiguo”. E qualefquier palabras, que 
do.C.decon=:  embialle dezir, portal carta, 6 menfaje 





Mirapecn. vbi 
vide perBald. 
de imperlona 
Jitate ln vlti- 
amis voluntari 


ro; deque pueda quer entendimiento, 
porquefefazedebdor,apagar cl debdo 


antiguo, quier feaageno, quier fuyo,va 


bus.delibel le:eesterudo decumplirlo que embia 
Joimperíona- — dezir.Perofidelas palabras fobredichas 
Ji. ¿climica Se EE: 
ntelligequod * de lacarta,o del méfajero, nó pudieflen 
bic haber,  tomarentendimiento verdadero, para 
quidaimpet 


el fincar obligado,de pagarladcbdaen 
toncenó feriatenudo delo pagar.Eclto 
feria como fi embiafle dezir tal debda 
que tedeuiafulan,bien te fera pagadac, 
erecabdo auras della,o aynalaauras; o 
otras palabras endiibiertas femefátes,en 
quenonfiziefle mencion de li mimo 
quelapagaria,e añ dezimosd,que otor 
gando fealguno,por debdor de debda 
antigua,enal guna de las maneras q de 
fufo diximos,diziendo,c prometiendo 
queel,cotroalguno,nombrandolo fe- 
ñaladaméte pagaria aquella debda,a tal 

lazo,dezimos, que fiaquel quenom- 
cano enaquello,que promete 
amosados deué pagar el debdo egual 


fonalitaseltia 
verbo obligar 
tino": nam li 
eilerin verbo 
executiuo, ve 
di dicerct pro- 
amitco qp Íacil- 
ficc tibi, runc 
talis imperfo 
nalicasnon vi. 
arar promi 
fionem , vein 
1. finaliin fi- 
me.C, fi cebtú 
potasl. illa (i- 
palatio. $. eú 
quieff.de ver» 
bo.oblig.Bar. 
jo: flipulatio 
if. $. fi quís 
ita.co.titus Al 
beri. S:dodlo. 
in.d.auchen.fi 
quando:Xprobarivideturinifta.l.cumfubdic, en que nonfizielTe 
mencion dei miímo quelo pagaria, See. quod verificacur, cimiple 
dixitpromirto q (atisficetibi nam ¡ple le obligat. 

84 Usanndezimos.Sumprum eltex diétrauthen.li quando.C. deconíti, 
pecu.din corporevndefúmicur. 











Qe JIIT, 


m Fatuus vel fine memoria aut infansnon pofluntex flipulaione o+ 
bligari,pupillus autem Ec adulcuscuratorem habens polfin ad com 
modum (uum:led non ad damnumjex fipulacione fine curatore fa 


Garenerih.d.Habuitortamabindl.deinucidipu.s.furiofis.So$.pu- - 


pillus. ; 
1 6 Ho defineinariado. Mente captuseft , cui mens deficic 8c confilium 
animinon haber;nullumtamen farorem oltendic, Bald. in. 1.1 fu 





62 


rio(i.elefu.C.denup.£cifte haber furorem latentem : Furiofus verd 
pateritem,vedicicidenvBaldusin.l. fecunda.C. decuraro.furio. ren 
deinens fine mente vel deflitutus mente.l.tam dementis.C. de epi- 
fco.audi.gaddeadiftam.l.l.foriofi.£.l ijs.A.dereguluris. 
étilbud de mente captoini jofas. Inflica. 
inusl. ftipule 
quando nibil 
racióls habet, 











mentetanto elvno comoelotro.E fiel 


otro contradixelfe , diziendo que non ene 
pagaria y nada, portodo ello, fincaaql pirallgaród 
Gfizo el prometimiento, obligado apa E 

7 cu. fed qddi- 
garlameytad Masfiquádo feotorgalfe ne Age 





por debdor,dixefle afsi que el,o el otro 
quenombrafle feñaladamente, pagaria 
eldebdo:entonceficlotronon confin- £ 
tiereenaquello q le promete, elfolo fin 
caobligado portal prometimiéto:a pa. 


gartodo el debdo. 


dixiin.Ló.cit. 
fecundo, parte 
quartá. 

Glufans. Hic 
eúamm tutoris 
auroritate in= 
terueniéte nó 
videtur obli- 


ari; cm ni- 

úl intelligic, 

ey. TT1T.Entre quálespérfonas puede fer fe vúndis pe 
cha la promifiiom. nulam. dcibi 
JolF.de acti. 

Rometer puede a otro, to- blicanos 

Ed 8] do ome,aquiennones de-  áchoc (1 effes 





salis infans, q 
fari non pol- 
fetyalias fi fari 
pofíer, turore 
autorcobligas 
retar veibi, de 
in.5.pupilles. 
verlicuded ád 
diximus.Inf. 
de inutil. (tio 
pulegcadde.l. 
prima.inpria 


fendido feñaladamente. E 

ESA porque ciertaméte puedan 
faber,quales fonaquellos a quien esde- 
fendido, queremoslos aqui nóbrar.E 
dezimos,que fon eflos:el que esloco,o 
delmemoriado*, e.el menor de fietea- 
ños aquellaman en latininfans£o elpu 
pillo8que es menordé catorze años e 






mayordefiete . Caclteatal non puedé .8omulier. 
fazer prometimiéto q fuelle afudaño.. «ibi vide. E 
¿ : de verboruim 


Pero fiporrazon del prometimiento q 
fizieflcelpupillo,fe lefiguiefle alguna 
pro b,yaldrizel promstimiento que f- 
zicile,faftacnaquella quantia,que mon 


 obligationi,Se 
nora quod in- 
fansnon- obli. 
garur ex fuo 
contradtu,etiá 











talle lapro del,e fincaria por aquello o- a Er 

: - enii 
bligadoenonpormas . E loquedix: as icla 
mos delpupillo, halugaren el mayor AR 
decatorzcaños,c menor deveynteecin Ipods 
co, queha guardadori.Cael prometi-- nova 


intelli; 
neatur aétióe 
ex eo contra 
Eu, tencbicur 
tamen_ condi 
¿ide fine cau 
[avTadexbibé 

dum,qñe/lfsftuslocupletior,k adionesinrélocú haberent , veno 

rargloin.ly.inprio.ff.commoda.Barto.in. lenoua.colum.z» 
g Crpillo.Deilto quando obligerornaturaliterc ¿vel ciuiliter 8 na 

turaliter. islomeg.de mio quae iiniarefccundú Bar bi 


* in.pupillusnegyyel io, Seund¿Barain,d.l,1.fde nova, 
hina preAddol Late 


wagloán.d,Jpupillusneg; velle.poteritergo pupillus|per coarradlú 
Seudonationeminter vitiosfacere maioriamin fillum vel aliuro bi 
fuccefforamfcum ex hoc Bcipíe Scciusprofapiaconfequarur veilita 
tem;Scadde quenotarBalin.).1.ff.detutel.8iracio. dif. 

3 Uquebe guerdador. Adde.L.obligario ft, de a£tionibus de obligarioni 
bus.Sc fi curatoremm habes.Cade inintegr.refticu. mino. glo(l. indi 
8.).pupillus neque velle. fiveróralisadultus carcar curatore 
obligaretur,vrhic,Svbi fuprasimó 8 tunc polTer procura 
Mitucreadeajin quibusipIcobligarpofle.tecundum Bartol 

Partida. Li 


miento,quefizigfTe fte atal, fin otorga- 
miento del guardador, nó valdriafiná 
en la inanera que de fufo diximos del 
pupillo. 





















¿bene 











¿fideo y. 


s 














Quinta partida. 


fremratabrallegatiargo diu (E quipetanttutores .8c.L.ctiama 
Suablens.T.de manussindi2t.S: quod noraturin.c.ex parte. de reflite 
ipoliato,Scadde.c.fiannum.dciudi libró addeeriam, quód aduleus 
on habenscaratorem, potcítadire hareditaté de repudiare .l.cu 
sonColumsf.finaurem.Scibi Bal.Cude bonis qua liberadcnota 
quod adultas 


















 habeat cu qq 37 como aquellos que fon defgaftadores de 
ús bienes,odelohuerfanos queejlan en guar 
dede orrinon pueden fax promi/sion a fa 
daño, 


ratorem, licer 
cótrahere nó 


¡Ñ latin, prodigus2, tanto 
quiere dezir en romance, 
$ como defgaftadorb, de lus 
deta biencs:e dezimos, quefiac- 
1. E delibera. fe atal por efta razon , le fuelle dado 
po guardadorSaalgun fu pariente,propin 
fratreso C. qui CO, Oa0tro : ele fuefTe defendidod, del 
pe E juezdollugar,q nó valle de fus bienes, 
Gedeferrerara  finotorgamiento de aqlfu guardador: 
mentum fine ningund prometimiento quedefpues 

ide defto fiziefTe, non valdrias, ninfincaria 
sandum quod porelloobligado, finon enla manera 
as qdiximos,en laley antedefta, delpupil 
deiurciurand.  10£.Otrofi dezimos, quefi acacíciolle, q 


Baldus ia le- algúo q fuelle mayor decatorzcaños, € 





ter, $. curatos 
dis. (ad 














esadezct menor de veynteccinco,que ná ouiel 
xebus credi. Se 
concludunt,q non. úlex FP, 


anProdiguscuibonisinterdiú ell non tenetur ex (Mipularione finecu 

racorisanctoritare factasmili ve dicicur de pupilo Mpradproxi. adul- 
tusautem non habeas curatoremtenstur (ed li prober le minore 

Sizfumrellitucib.d.Habuitoreuma.Liscui bonis.fEde verb..obli. 

1 2 SrcodigasProdizael qu fermonibas epica inafisaem 

infipiensal.isqui.s.diuus.tt.de tuto. X curato.dac.ab hi Kibi.Barto 

a d UDofz af cder.Prodigas dicitur quinequetempus,aequefinem haber 
expentaramifedbona lua dilacerando Se difsipádo profundit, ve hic. 
¿cin.l prima.$a. fade cura.fariosprodigus dicitur,qui expendic vera 
Subilanciam fam, citranecefitaremoveih.f.cú veró.vbi Angel.poll 
glo.ioauchensvedetermi.fiename.clerico.undeteftes deponentesía 
perprodigalicateaÑignantesracionem,quiavidenteum quotidie di- 
Japidaretulb(tantiam, Scvalde vleraexpendere,quam facultares (op= 
portenr,(uficienter probant,vtprobaturexilla.l. Se ex fupradiétis 
Bcrradit Angel. vbi.s.adde quod habecurLuce.s.cabidifiipauiciub 
Mtantiarmiuamviuendoluxurio(e.Scvid.S.Tho22.q6.142artic.vli» 

3 * Uosardador.Quod Bóudex deber ficereex oficio, li (it noti! 
bona difsipare.vein.l.ci deliberarent.Sbi Bart.fEdecurato, ti 
8cin.Lhocaurcm. inprincipf.ex quibuscaul.inpolTescatur. Bal. 
1.qui haberin principio fE detutel. : 

4 d UDefendido Ponderahic,quódeltneceTariainterdiQio, Enon fufli> 
cerermanifeta prodigalitas fecundum quod etiam notar Bartol.. Se 
cit communisopin.inle 
tamen curatorega videturiudex Gibiinterdicere,licetcontrarium il 
nuitiltalexibi, e lefuere defendido.nifi dicas prohíbitam videri cb 
1p(o,quódcuratorillidatur.|.peoultiffde curato.furio.Sctenet Bara 
tolindictalege:iscuibonis.ft.deverborumobligationibus. Sc adde 
Iegem. in fine.icalo.1.cadempartita.Sed contra Barto.tenentibi 
Bald. 5 Angel.pernotata per Innocentsin capitulograndi . de 

lendanegligentiaprelaroram.O pinionemtame arco tenen 
Foan.de lol Ludas Roma. Paulus de Calro.ScAlexand in dí 
Liscuibonis.8cdeiure communi hac viderur commurior opi 
Barto.tamenin.lprima.colum.tertia.ad finenr.fE denonatio . dicit, 
quod perrationemenratorisnoninterdicituralicuí poteftas admini 
ftrandi,quam haber deiurenañurz,(ed tollicarfomentum , quod da» 
baturaiureciuili:(ed quando bonisexpreleinterdicitur, tuncto] 
taromnispoteltas. vc india lege.s cuibonis, de eltoptimum dis 
¿tum fedi(tal.optimeprobac,quód verunque requiratur ¿vt contra. 
Etusprodiginontencat.Sed an derurrelticutioin integrum prodigo 















































































cuibonis.ftadeverboram obliga, dando 








vel cius curatoriad alienata anteinterdiionemplo(Tinlege.. patri 
profilio.in principio.fuperpartesinterdiói.dicir, quód fi maniteíte 
prodigus anteinterdiédionemcontrabar , velallenct , S poltea(i- 
biioterdicatur bonis, 8 detur curator , quod poterit peterereflia 
tucionem in integruwn ad infringendum tales contraétus per pro- 
digum -cele =» 
Les SN bratos » ante 
feguardadors, fiziefle prometimiento — snerdiciones 
paraobligarfeaotro, enalguna mane» Loquicur tas 
aled im life menilla glofo 
ra,que valecl prometimiento. Masfile noria 
finticrcengañado, oquelofizoafuda- erat minorvi- 
ño,puede pediral juez del logaren ma- e 
e á innis » Lalon. 
nera de reltitucion , que le defobligue — poft Ftancifes 


deaquel prometimiento,equeletorne  deAretio. in 


enclefladoenquecraanteque lo fizicf- Html cui 


fe. Efieljuezfallareclto enverdad, que — tenen, quód 
esmenorde veynte e cincoaños, cque prodigus ma= 

case FS corvigitiquin 
elprometimiento fue fechoa fu daño, — queannis,nó 


deuclodesfazer,mandandoque aque-  teflicuerar có 


a tra alienat 
llaobligacion,non vala. a ae 


fuie maior 
ley. V Y, Comonon puede forfecha promifiion — “lienanit an= 


Y teinterdiétio= 
depremiaentre padre fijo,o fiero eSeñor». mem nerema- 


neant deceptá 


: : cum co con= 
Adre afijo que tenga enpo — rrahentes exiá 


é der,nin tal fijo afu padre,non eco 
2d! fe pueden fazer prometi - prodig”.iltud 


















Francifcide Areti.ScTalo,limitarem dupliciter. Primonifiex parte 
huius prodigi allegaretur aliqua caula jufla concedendi reflirutio= 
em, exclaulula general! vein lege prisma. 8inlezc. necnon.fhex 
quibuscaulamajo.detenuie Ludowi.Roma.confil.225.relatusálafo.in 
cui.Secundo,fitempore quoalienauijian crac fibidarus 
emcaror, vt prodigo, icetexprefs¿ non efec (ibi interdiétaadmini+ 
ftratio bonoram :quiaex quo ell prodigus fub regimine curatoris, 
gaudere deberbenefcio rellitutionisin integrum. ve voluit Baldus 
in lege.ficuracorem habens.C.deinintegrum reflicu.mino.pernora 
fecúda.C.decuraro.furio.6:perBarto.in. l. Marcel= 
r«detidciuflo.colum.fegunda.veríicu.notailtud.Alexanind.LG 
elratoram facundo moras 
e Exvonvaldris.Sed quid li contradtusiurerurper prodigum? dic quód $ 
adlrccontradtus non valerer:quisiuramentam non repralentar eú 
fancrum morum.ve dicit Bald.in.lfina.vericu.filijs autem,C.de bo 
nisque liberaSciftam partemtenet Barto.inaL.is cui boniseff deverba 
obligarionibus.Sceftcommunis opi.fecundum Ia(o.ibicolum.ante- 
penul.5adde Bald.in.I.padtum quod dotali. colum.fecunda.verfic, 
7.quartor.Cade collacio. 
£ Gel pupillo Jdellquarenusfadtas elTer Jocuplerior: Sccumfaciecon- 6 
ditionem fizam meligpem,non obllatfibiinterdiétio,l.cam bonistf. 
denouatio.norarBald.in 2.colum.8.Cadelacrofanétuec 
cielusnora bicprodigumaquiparar pupillo.8;adde. l.certi condi- 
8ioss.pen.f li cercumpera.Se,lficuratorem.8xibi Bald.C.deininte 
grumsellicuamino. Se Baldin.l.primasin prima le£tu . colum.tertia. 
C.defacrofanét.eccle:quiparacureriam furiofo.|.Fulciniusa.adeo. 
flex quibuscaulin polTe.catur.].priwma.C.de curato.furio.l.iscui, 
deverborumobligarionibus.8cquód gaudeantprodizi bencficis 
norum.vide Ecancil.Balbain tracta preferipcio.pluresreferentemin 
65£ol.colum.z. 
E U que mmonieeguardador.Adde didtam Lficurarorz.C.deinintegt. 7 
* rellitumino.S que dix fmprá eod.l.proxi.S quid iiudex interdicar 
adulto necontrahat, antunccontradtus firmeruriuramento ? vide 
Bald.in.$.item facramentain fine.depácciura. firman . concluden» 
temquódfic.fihocfaciatiudex aliaratione, quá atatis. vide ibi per 
cum ibi vide quidin patre (icinterdicentefilio, 
Ulex 1, 
mInterpatrem Ecfiliumfamil.vel inter domininum Sc(eruumnoncon 
traliturcfficaciter lipulacionifiexcaftreníi peculio vel quafisvelni 
fferuns quid promirtar domino vtmanumitrar, quía fi manumitú- 
surfoJuer.hoc dicito 


























































4d GobligadoAd 
di 


Adtican 
feruus ex 
fuo fadt. 
polt maz 
nutenc. 


1 6 Qzercera perjo 


ln noma 
el. 
1.16, 





La Uorometimiente.Adde.5.item inutilis.in(litu.deinutiipu,. 
fi 


£ CAotrosercero. Hictertius y 


Titulo. XI.Delaspromifsiones epleytos. 


:fe1miflis enim il Eavilias vice pacrum familias Es 
ad Macedo. Scidem dic in peculio aduencicio ¿in cali 
*inquibuspató nonacquiiurvíwéracus, velquia foi pate 

lt, quod fibi acquirarur.vtin.1.fi.Cdebonisque liber. (ecun- 
dur Joan. Fa- 


d.$. ice 








mientoa, para obligar feel vno alotro 
“ finonfuerefobre cola quevenga de las 
ganancias que losomes fazen: que fon 


vsíer  Mamadascn latín, Caltrenfe,? yel qual 








< fuo fa. - caftrenfepeculium,fegúdiximos: en cl 

poft manúae- . eigulo del poderio, ¿há los padres,fobre 
nEaturo SOS 

losfijos".Otrofidezimosqel Señor au 

Cie rIr, ficruo, nin el a fu feñor , non pueden 

ae Si promixco- € pi a 
“ibi auc Titio. fazerprometimiento,el vnoalotro,de 
foluere loluen manerag le puedan apremiar, poraque 


do Titio fam 
liberatus Scip 
fetibitenef re 





lla promifsio.E maguer lafizicflen non 
valdrialapromifsion: fucrasende, fiel 


daily: fiero prometicffe alguna quantia de 
lando nil agie Maraucdisal Señor,porqueleafforrafíe 


mil filiusfamn. 
patri > feruns 
domino, reli, 
giolus fo mo- 
salleri 

maiorielusno 
mine qa tunc 


edefpues quelo ouiclfeafforrado non 
gelosquilicifepagar.Ca entóce, portal 
prometimiento como eflefincaria el fi- 
cruo obligado, feriatenudo delo có 


plir. 





quarituradtio A 
habentieosin» TLc7.V 17. Como Ya ome nom puede recebirdeo= 
poteltate, idé tripromifsion en nome de Yna pe“fona fo cazo 


di index aut 
notarlus tan= 
quam feruus 
publicas alte- 
rius nomioe 
exaliquacan- 
fa vel pone 
do treugá Mis 
ulerur. h. de 
abricorcum 
quis allá 
dina 
Rip.bca. la 
pulatioiflaia 
princabk. $.al» 
teri, ME dever 
obliga. « 


poder mon eftoweff. 







EEN ome non puede rece- 
E bir promifsion de otro en 

, Ch nome de tercera perfona,e 
CAS lío cuyo poder non fuelle. 
Eleriacomo fi dixc/le clvno alotro,pro. 
metes me quedesa fulátalcofa,eclotro 
re[pódicileprometo. Caportal prome 
timiéto,non fincaria obligado, el q lo 
fazc,nin la tercera perlona,encuyo no- 
me fue fecha la promifsion ,nol puede 
apremiar,nin deuc.Masficl que fizieffe 












na.Adde 
pupilacioiftas.alceri.8.5.( Mipuler.Aideverbo.obliza.Sin..fi quis 
alipéin..alecriioflico.deinuil.lipul. pofierrame lomunicipali Na 
tui,palteralteripollerflipulari,óx quod acquiratur adtio fine cefii 
nevtnotatbal.in.c.que ineccleiarum,col penu.inprinc.deconfti 
quiallegat.c.quoticscordisoculusa.q.7.ficut8bodiede.l.reznihue 
¡usílacutum efbinud].cparelciendo,titu. delas excepciones libra3. 
ordin.regasperquam.l.ctiamdirefta aio dabitur el cujus nomine 
fuitfaftapromiliio.venocarBart.in.l.1.6.blatain fin.ffad Trebell, 
Scvid.perBald.in.).tigenero.C.dciure dorium. 
ideturadiedts ad folutioné ,quizin eius 
perfonanon poterarconíticui obligatio per ftipulacionem alterius, 
vefupradixi.neergo adieótio extranei reddarar inutilis cerferur exo 
traneusadieétus folurionirecipiendar:vehabecurin lege. cum qui. $e 
qui fibiantfilio.ff.deverbo.obligarwvbilafo.1.notabiliexplicaciflam 
rarionem:fi enimadie£toquererenur obligario, tunc lipulatio coi 
ecptain perlona duoram alternative, non valerer, licuilibeteorum 
polleracquirisveio.L1.5.fifruétuadius.£f de ffipul: feruo; Ecin. 1. qui 
resaefiferuns.frdefolurio, Sc vtrobique glo/l.dicichocellerationcin 
cercicudinis:quiaincertumelt cui acquiratur . E cum hódie ante 
díéta.l.ordinamenti poi: vtriíque quer tam (iipulanti, quam alij 
tertio,videbaturdicédumiftam.l,o(TecorreGamper.dlordinamét, 
eparefciendo. 8: quod tatione incertitudinis y in perfonam nullius 
eoramctenererobligatio, Aduerte támen quiaBartain.l.icesa( fer. 






































63 


5-fi cumduosán fi.fTade flipu.ferno.dicit quód didta.l.dictres,quéd, 
ando obligatio potefl vtrifque acquivi, quod nonrencar obligan 
tiorationeincerticadipis, fune hodiecs 1 quidam.C. 
deverbo.lignificawbihabe:ur, quodal (xa inter perfo= 
nasreloluiturin coniunézm, 8 ie quedvesifyypro «quis parcbos 
acquiratur, tá 
in vitimis vo- 
luntatibas, 
quam in con= 
tractibus . $e 










lapromilsion:dixefleafsi:prometo, que 
deavos o afulan tal cola li cfte quefizo 
l: promifsion,el porfi milmo,non (eyé 





: fro . idétenerBarte 
do apremiado, quiticfte complirla pro incas E 
milsion,dandoal otrotercero,flog pro folur.maci. 
meticraa dar,dendeadelante,nó podria a 





demandar aquello., qué ouicíle dado, 
ninel otro nó feria tenudo de gelo tor- 
nara cl.Masaquel q recibio la promif- 


quidam 
Bald.Scalij. Se 
idétenet Án- 
gerindidlos. 





fionpuedelapremiar, demandando ge aun $e 
loporlosjudgadores, q tormeaquello  umbociane 


tehodie didta 
1. ordinamen» 
ofiqui 
Jaretur (ibi ge 
alijstenerer in 
perlona, vtri- 
ufque obl 
vio, Se xqualis 
ter diuidere» 
cur inter c0se 
pertextán dis 
Eta.lfin.quod 
lamitarem mis 
fi conftureril 

lun tertiuni 
non cíTe adies 
¿tum obliga- 
tioni,fed fol 
vioni, velucif 
iludquadpra 
miericur era 


querccibio poríu mandado. y Mas agl 
que cftouieffe en poder de otri, afsico- 
moel fifo en nomedefupadre, oc fier 
uoennome de luSeñor,ocl religiofo,% 
ennomedefu mayoral, ' bienpuedere= 
ccbirpromilsió deotro.E valdralapro 
mifsió quecadavno deftosfobredichos 
recibiclleen nome de aquel fo cuyo po 
dercltouieie. EpuedclademandaraG1 
encuyo nome fue fecha, al q lafizo tá. 
bien como fi elmilmo la ouielfe rece. 
bida.Eaúdezimos quelos judgadores 
eloselcriuanos,K deconcejo,queclcri- 
uencóellos, pueden recebirpromilsió 
ennomedeotro.E elto feria, fi larece- 
biefTenen nome de algund huerfano, — ¿cblum tano 
E tum Ripulan= 
prometiédolcel guardador quelealmé —¿: mam tune 
tc guardalic,lalaperfonadel hueríano, — alter aa 
caflusbicnes.E filareccbielleen fuyzio us foludos: 
delavna parte ennomede otro ,fobre non obliga 
algú pleyto,que ouicffecntrcellos.O li plas 
larccibicíTen,tomando tregua de yno 
ennomedeotro. O fobre otro pleyto 





5.nou 
copil. 














od ¡lle cui 
lebebacur de- 
bicum , velis 


fibidonare:cúmin dubio non prefumatur.vedicitglof, Sibi Barco. 
50. ulianus $. £edeyerbo.obligar.wbivid Barcia verfioqueroanab 
adicéto pobitrepeti. Sieniuvitav? liter de hoc con(larer, tunc proce 
derentomnes.Il,quz de adicto lolutioni loquuntuc, 

$ Corfu mandado. Ertuncrepeticabadicéto aétione mandati. tin. $ 
fiquisalij.inflicar.deinutil.Mipul.vbidicirglo(T. quod quando pra- 
celsiflet mandatum, veladiettus ellerprelensagitur aftione manda 
tizalidsagirarafione negotioruns gelloram. ve tener Barto.in dis 
da.l.lalianus.5.1f6deverbo.obliga.vbi lcand,de Imosdicicillam gl, 
fingulare: 

h dzlreligisfo. Monachusquo ad articalum acquifitionis , equipa- 4 
ratur Serio vt hic probatur. 6: tener Barto, in lege prima. in prin. 
£f.de flipulacio.(eruo. norat Innocentain capita,cúm olim papa . de 

rinileg. 

Y Eo fo geral Esla fUralear(0ellmperfónlica,velquomo y 
docunquecontrahar,(emperacquiricar monafterio.fecundum lanos 
indié.cap.camolim . vbi vide quid fi monalterio vetante acquirat, 
elo AUR » 

k € Indgadares elos eferinanos.Adde glofT.¿n ditto, $. (iquisabi.io(lira. y 
deis «Rtipulacio. Se vide Bald.inlegennegue ei.$. primo .fÉ. de 
adoptio, 

1 QGuardefí. Adde.l.primam,fecundam,tertiamm, Ge quartam fl 1cm 
pupi.fal.fore. El 

Ló5 














Partida,v. 











titar6nliba 





q 





cd, 1d 
Quintapartida. 

procederór(neq; obítarer. 
quando pertona domini non 


8a Esenejante Esficio hisque ad officiumiudicis pertinent , 8 fc vi- 





urilta.lapprobareopinionem [nnocinca.dudam.deconuer 
ju.vciniudicalibustantum notarias pebi: [l:putari non in e: 
dicialibus.Batd.camenin didaneo¿cio$er Aide adop.valequódin os 
sibusspoñic fi tipuletur vipublica perlona quod in dubio prelas 
mitur . Adde 

ep quina: — femejante,adeftos.Ca maguer ningúo 
8cinauth. de  deftosfobredichos,en cuyo nome fuel 
hereaabintel.  ferecebida la promifsion,non cftouicf- 


Mies fedelante,quandolarecibio,vale la pro 


inguche. ma-— mifsion,c puede lademandar, aquel en 
tucan 28 cuyo nomefucfecha,tábicn como fi el 
quando mu» mifmola ouiefe recebida. Pordeltos, 
cd encuyonome toman eftas promifsio- 
8clus.exigs nes, foncomo cn poder,e en guardade- 
res(f.demagi. fos officialesatales. Eaúporquecitos 
conuenien . P , 

9 aros pubis Officialesatales, [on comofieruos publi 
cos, del concejodobiuen, porrazon 

delascofas quehan de fazer, que perte- 
neícen a fu officio. 

























1 
libr. 10. Sedi: 
95 capiculú, E 
Os CPI: Lo). VII Quales perfonas pueden recebirpro 


víiisdibas. mfsion por otr. 
run Erfoncro del Rey:o del co- 
át mun, dealguna ciudad, o vi- 
am Ex fipulas 


Ma lla odealgúatierra, Eotroficl 
xeroris. Regi guardadordcalgund huerfano, docl q 
a fuelfedado por guardadordealgundio 
vel curatoris 0,co defmemoriado.Cada vno deltos 
pupillo velas pueden reccbir promifsió, ennome de 


dulto aut Ei AOS 
duo queritoe aquel,cuyoperlonerocs:o cuyo guar- 


actio line cer — dador.E valetal promifsion, cpuede la 


fione: led per PR: e a 
EEES demandar,tábienaquelen cuyo nome 


alterios: non fueferecebida:como ciprocurador, d 
es guardadorque la recibio: ennome de 

z aql.Mas fi perfonero deotro:ome qual- 
les cópellitar — quicr,que nó fueffe deninguno deftos 


capús pigno- pio ES e 
las persadlo  fobredichos , recibicfTe promifsion de 
cem víque ad otro,ennomedeaquel,cuyoperfonero 
aflimacioné: EE PO 
Ta monta 5, como quier que valelapromifsion: 
bee pignora, . pero nonpuede demandar,aquelencu 
agit dominas 79 nome fue fecha, quelede, o:quel fa. 


Sine cefilone. z : ; 
medie ganloges prometido, faftaquecl per 


1 £ Lo del comun.  fonero,q la recibio porel:le otorguepo 
O der:fquela puedademandar . E fipor 


auenturael perfoncro,non quifier 5 0- 
sekos», torgarpoder,dedemandarla promifsió 


cum qui. 5. 22quel, en cuyo nomefue fecha:eljud- 
fina. 

y € Cloro. Videibidem, 

4 £ Gtcarerguepoder.Adde.lpoffefioquoq;.$.1ifFdeacquir.polfe.8cdi- 
ciloan Fabi quis dio pal quódin omnipro- 
curatoresvidermniuftum se equien vradlio derur domino , in fubli 
diumprocuratoremorruo fine hraredesargumn,C.deadtio, $ obliga, 

+ 11. vbicúque eniniresaliterfalua Te domino nonpocelt, darur aétio 
dominoex contrata procuratoris. l, Tulianus,$. fi procurator.ffde 
aio.cmp.l.infin.cum.L.fequen.(dcinflito,Scimiliter vbicanque 
ex contraétu procuratoris domínusad indicium vocarur: potell ex 
eodemcontradtu verfavice, petere fine aliquacebione. Bald.ini +). fi 
mutua, Code xerciro.Eraduerte,quiailta. 1. Sfiunileserjammhodie 


























IN 


k den) 


1 G7enudo,Adde.l.(tipulatioifta. 











nar 





rorsil:dpeslonatantam iplus pa 
Gi quisakeeri,vellibi. Siveró co 
domini, tanedomino quarerur 











¿tus condiperecurin perlon: 
o per diétam. ) . ordiaamenti, 
Sidem ef fi 
verba obliga. 

g cllog: cucentres; Ñ 
gadordellogar lodeucentregar,en tan ES 
tosdelosbicnesdel perfonero, quanto — renwur in pera 


podría valer, o montar, loquecsenta  fonam procu- 


fs z toris:Rexe= 
promifsion.E fifucre tá pobre, que nó — cuiva in pere 


ayaenqueeneregarfe, afsi como es fo-  fonam do 


de A B imam adios 
bredicho,entóce,aquel en cuyo nome quereret dos 


fucfechalapromifsionypuede deman- — minopered.L. 
dar, tambié,como fiel mifimo, la owief  Ordinamlices 


a de iure com- 
fereccbido. muni nonita 


GLey. 1X.Comolos Señores pueden demandar o 

f 7 t de 
loqueueprometidosfasperfimeros, pino 

(SS iplertascofas fon enlas promif.: a EE 

l Rei ione, querccibenlosperfo. a ia 

tz nerosdealgunos, quelas po- ” Idem li efec 

dirá demádar,aquellos: encuyo nome — 008 ablens, 


o vel latitarera 
fon fechas:maguernó les otorguen po veleffermo: 


der los perfoneros que las refcibieron — tus fineba- 


» de: quia «: 
porcllos.E cftoferia,quádo la promif- seno VÚlicha 


fion recibicfle el perfonero , cftouicíle pd 

a pritna.in fine. 
delantesnaquel,cn cuyonomefe fizo,o lets 
maguernoncltouieledelante:filapro — SibiBart.. fr 
mifsion es fecha fobre cola que fueffe de info. 1. 


. + GfnCaad 
Saya, propia dezcuel cuyo perionera a id 


cs.Afsicomo fobrelogucro,dealgunas 
fus calas : o fobre renta de “algunas 
fushercdades,o fobre orracofafemejan 39 Ex fipula- 

e ñ ice tione procu- 
te deltagjotilarccebiele elperfoncroca rosa que 
juyzic obre cl pleyto que razonaíle,  dicio agentis 


o demandalleo amparafle porel. vel defenden 
dls aut extra 


judiciom fap 
































GLex.1X. 






















Liy.X.Como puede fer demandada la promife locatione aut 
fon queesfecbaen'nome de osri fin carta de teditibus re- 

: sum domini, 

perfoneria. velinpralen- 
'MEbdade dineros,o deotraco  Úndominiin- 
Danos terpolita que 

jala dcuiendoyn ome 1 0troÍi tir domino 
eftedebdorrecibiefle promif ao ea cel: 

a ¡one.hude 
hon deotro,ennomede aquél : cuyo h a ndelance, 
debdores,diziédoalsisprometedes me  Adde.l.fipro- 
que dedes a fulano tantosmarauedis, Entrdover 
otal cola que le deuo yo: fi cl otro bo.obligar, * 
relpondicre quefi promete Éncaporen 1 Corcidifos z 
deobligado:cestenudo,Iporéde:decó  procurator 

y de procuratos 
: Adde.Linomribus.ffdeprato,Mlipul. SeLliprocurator. y 
FEfiquiscautio, 








WLex, Xy 


oDebitoreflipulante ab alio fotol debitam creditori , quericur ci 


20%o,ék tenetur cipromiilor adid quodpromifit,Sc( recufet imple= 
restengturad intere(Te Sc damnasfedoreditorextali promibione non 
poteltagerecontrapromillorem.hocdicita 

fi Ripuler.S<.$ fi quisintalam. de 
verboramobligacionibus,Sc$.(ed(i quid.infticuc. de inutilibus 
-Pulacionibus,, 











incipit, eparelciondo, Sc.) Et: no 
esla án contraclu procura recup. 
«vtin.l cumpercos.C. que se 





¿29Dationemvelfi2om alienum qu'spromittendo non obli acne mii 







5 mouse 
copi. 










f:tfaoram hercdumivel ión iudi ivpromicósalianradicio Bf ¿vel 
rem satam habere:aucrem pupillifaluamore,velniti prominarlecu 
satura Seas 
¿tura q ali? 
dec velfaciat, 
uiaalio non 
implite tencf 
ad interelle 
mitlorah.d. 





Plirlapromifsion.E puede leapremiar 
elte que la refcibio del que la cumpla, 
comoquier queelótro,en cuyo nome 
larecibio , nonlepodriaapremiar, nin 











e pea lcpodriademandar, quele compliclTe 
Gmpli dre ss tal promifsion.Enon tan fol:mentecs 


mittendo ta= 
Aun alienú, 
videtue pro: 
sli quise 


faurú 


tenudo de complirla promilsion:mas 
aun depechartodos losd:ños,clos me 
nofcabos que fizopor razon de que la 
non quilo complir. 





E 







ve hic hab Ed 
quis — (Ley. XI. Comofechoageno non puede ningid 
¡¿inflisdein 


ome prometer. 
urilfipul.ho- P 
dictamen per 
á AS Echo agcno : non puede 
$) ninguno prometera otro, 








ole oblizo de 








daraotroo de, | efto feria, como fialguno 
farer(quevi- | 88) dixefTe : prometo que fu= 
derur vera er po pe e 


lan vos daratantos marauedis, o vosfa= 
ratal obra, ootras cofasfemejantes de- 
flas. Caportal promifsion.como efla, 
fifuefTe fecha fueradejuyzio,non esva 
ledera. Fueras ende fiprometielleque 


de litera illius 
1.8 non q di- 
car, oGfeobli 





fazer mamilla 








Jitora. a. fuper , E 

aida Lus herederos -farian ,o darian alguna 
od En der cofa,caentoncevaldria. Perofiquan- 
e diseno do fiziclTeclprometimiento,dixclfe al- 


jdemquod di 
erat, ».)vide= 
tar quod cura 
promktticur fa 
¿tumalientna. 
fimpliciteryr 

Test promil 
dio: 8 vides 


fi:yo vospromcto que procurarei, o fa 
re de manera que fulan vosdara, ovos 
fara tal cofa, entoncedezimos, que tal 
promifsion vale: porquenontan fola- 
mentepromete fechoageno, mas cl fu 
yo mifmo,E porende ficlotronólocá 
plicretenudo feriacl* delocomplir, o 
delopechar, conlosdaños , elos me- 
nofcabos, quele vinicflen por efta ra 
















iza cabbareSandiSylua 
musaquod ideo Mlipulariofa- 
rita incer fipulantem $e 
vulansem.in principio» 







pos. 
o.obliza.tollitur per distLord 

Tefadturam dk curacaram : Sad hoc dirigienrinten= 
wis.Facis quodnoratelo.in.l.fiapudnglo. fuper parte 
..C.deadili.aciio.X quod norarer perglo.6cBart. in.lane 
mocl.F.de duobarcis.depromitrentedarelibram feripeomamanu al 
«le: (fipulacis, quianonrefercurad Geri :fedadfadtum 
perfcóium.].cont fiabco.fFdeverbo.oblizafadretiara, quia 
Aipromifiio (aChialieni Srmacuriuraméto,tenec promifio, quia vide 
torpromiiTe fefaciurum Se curarorum.vetenet Abba capit.ex re= 
feripro in fido orciuripoltgl.K ¡tipulacioiflain prin. 
IEdeverbo. obliza.colta. 
































quid port adhibens ominé 

¡llecamennoluitfacere, 
vrraraliberabiu ab interelic sl pocna,fifuiepromilfa? Commnonis 
viderarconciafoquódficper.fivehéda.Spemultiad.]. Rhod. de 
316%. £tenerAbb ¿ncap.zemmarde(ponta. dit dicitelfe commu. 
nemopin, Francia de Aretio.in.l, ica fipulacusfuero.$,poffim, fa 














en opina 
elena ad 


ex cuius dicriscol igesaliquas limitaciones ad co 





zon-Mas quando clprometiento de fe 
choageno, fuele otorgadoen fayzia, 
afsicomo li diseflc,pro meto vos q fare 
afulan cflara derecho, oque aura por 
firme lo que vos judgardes lobre elle 
pleyto, oqueguardarabizn , o terna 
bien en faluolascofas de Fulan hucrfa- 
no : entoncela promifsion quefuclle 
alsifecha, fobrequalquicr deltas razo» AOS 
nes,o otrasfemejantesdellas, fera vale- a 
dera contra aquel que la fizo:magucr — pura , aliain 


feaotorgada enrazonde fecho ageno. — fiem certável 
incertamquán 





J.pardca las 
viger contra 
communécpi, 
nionema 











Glex, X17, 





Ley. XII Quántas maneras fon de promifsio- 


nes, morts velan+ 


te per decem 


Alederas “ promifsiones die 
Al pueden fer en tres mane- 
ll ras. Laprimeracs, quando 
[gune promete aotro de 
caro de fazer alguna cofa y nonpo- 
niendo y condicion, nin feñalando día 
paracompliraglloque promete, e cfta 
promifsió cs llamada en latinpura.Ela - a ratederas. 1 
fegúdacsquádo lapromifsió esfechaa  Orrum haber 
dia feñalado: e efta es llamada enlatin Ade 
promifsioin dié:e puedefefazeraun tal tralicn . ffipu. 
Prometimiéntocomo elte, a dia quee ino 
non pueda leñalar ciertamente: como — fipulatio aus 
quier que aquel dia hade fer en tadas tem > dinidi- 
guilas.E cfto feria como ficlquefizicl., a a 
fcla promilsió, dixeflcafsiyo vos pro- leen 
meto que vos dé mis herederos, o q fa- 






futuro 


non elezvel 
de prrterito 
ve Piiusco 
fal faftus ella 
hcedicit. 

















morlar, Idem 


gan tal colacldiaq yofinarc!. Ecomo An 
quier que tal dia non fe puede feñalar — morté meáda 
ñ E bo=quia inter 
ciertamente alafazonque clfaze lapro pianos 
la ell diferen 





ta.vtinlege,quodeunque.S.pennlii.Edeverboram obiigatio,S har 
beslric,quodiralis promúiio non diciturcondidlonalisifedin diem. Se 
probacureriam in.l,fipupúllas.5.fifub condirione, fí. de nonatio, Se 
¡biperglo(T.Scaduertesquiaexifla promifsione flacim oriturnaturas 
lis «« ciuilis obligario ¿licerelfeétus exaAionis (uípendatur in diem 
mortis. Iraprobarurex textán legesnam Ecfi cum moriar.fodecon, 
di indebiwvbibabetar:quod promiflam cúmoriar, li ante mortem 
1oJuacurápromittente,ñon porel repcti,tanquámindebitam, quod 
non ell exalio ; mili quisante mortemnata erat navuralis dx ciuilis 
obligaiio , Seliceracdebitum namallascompeterer reperitio, vt ja 
lege quipromifit, ff, co. Kitatener S declarar Pautus de Catlr. in di= 
dtalege.nam $ li cum morjar.ffdecondi¿indcbi.vbi £Baldus , Se 
idem Paulusinlegeprima. ade condi.ét demor ym Íoann, de 
mol. 8 Socin.hoctenent.licerBartánal, (ta Mipulatus, lagrande in 
fecunda quelioneprincipali,ff.deverborumobligatio.tenear quod 
quando dies eftincerta quando, fed cercasvteft ales morús : dicarur 
obligatio conditionalis; £equodinteritr antemorter non fit nat: 
bligatio,neque aétio, licetalias habeaturpropura refpcéta traníin 
fionis,Simpedienderepericionisper di.I.namBrfi camnoriar.có 
smunior opi.e(tin hoc contra Bar,£crefteznam Bar.fundatícin.Juna 
Civcadtio.abhareSKkcontrahore.vbi dicitefTg calm quatemus 10%, 

Partida, vo N 





















































lia fub'Adri.Co 
conditione de decét 
que S cimite 
potell elle vel Hip. 





Quinta Partida. 





¡bidicitincipereaflionesal herredibos.ad quod refpondieloann. de 
1mol.£ Soci.in.del1.quod aliud eltlipromirto poll mortem meam, 
quecafafubllentia promibsionis confesturpoll mortem: de per co1 
feguenscunc non oriturablizatio antea: ¿ira procedirdistalvenic 
aliude(l,cúmpromitcorcuminariar , vel dicen permoriem meam 
dabo«quo cala 
Rarim oritar ese E ; 
obligario : € — MIS, perofeñalallccl diaque muere, 
vltra ea que o comocíta, fincanlos 


do nocjadda herederos obligados,de aquel quelafa 

















éeSucimuseó- — ze,e fon tenudos dela cúplir. Eaú dezi 
firmacur 


mos,q podria prometer vn omea otro 
dedar,ode fazcralgunacolaantequeñ 
decollar, bo naffejadias córados, o delpues como 


mos vbi hade= y: 
tusgrelidum — Jixelle:prometo de dar,o de fazer tal co 


filio emanci — fadiezdiasante quefine,ode(pues. E 


paro, cúm pa- if o 
Re inoriea) Portal promifion como cía, fincano; 


deber confer-  troliobligados fusherederos: efon te- 


si per flia audosdela cúplir. Fuerasende,fiouicf 
tanquain ace 


um pa Te prometido defazerlacola por fus 


rreviuente: 9 manos*miímas,e non porotro. Cacn- 
tanen libifue . ¡(ió 
sac. relidum tOncenon valdria lapromilsió, fi el i- 


poll mortem — nafleante quela cumplicfle, La tercera 


filius non te- E . 
er dona Manera de promifsióvalederaes:como 


ferre.éeconfir quando promete vnomeaotro, de dar 
a odefazeralgunacolafo condició,c efta 

jadeciliod, : qa : 
Dúñice. non. es llamada cn latin promifsion condi- 


venitad deci cionalicfaze fe delta guifa diziédo afsi: 


os prometo a fulá,de diro de fazertal co- 


tionisfactgcá La, tal naue vinierc de marruecos aSe- 
modasquiad liz deotra manera femejante defla, 
cifumiamerac eS . 
pell.anciquas:  quepucdefer,que fe cumplirala condi 
ví habetur in cion o nó. E aun dezimos:que cfta pro 


d.ll.fed ad de- 7 E z 
cilionemiliius MiÍsió condicional fe faze cn otra ma- 


fcupulofz de — nera,como li dixcffe el quela faze pro- 
Espe e meto de dar,o de fazer tal cofa,fihan fe 
J, Grapulola. cho papa fulá, o enotra manera Íleme- 
€. de contra. — tante deftas:que pertenezcao quefeafe 
8 comunic, (ti Ka no. 
Pula, cum ves cha atiempo paflado. E cltacondicion, 
teres alsignas "nó cs detal natura, como la primera q 
ban diflren= Cs del ej ae A. 
tam inter fo 5 del tiépo porvenir, porque en cla, 
pulacionemfa queescltiempo pafladoP:maguet que 
di aquel que la fazc,nó fabefies verdada- 
diequam os quello,quefaze ola condicion, luego 
riary Seflipu- 
Lationem poft 
morram,quo cafianonvidebarar p polfecvalere(lipulario ,cumeias 
fubltantia conferebacurpolt mortem,ybinon erat fubicétum, in quo 
obligariofundari polfer,quodtamen decidicurperillasnowas.llanon 
obflaresSclic pares y non loquiturdeciioillias.Lvnice in fipulario 
'ne,cum meriar:de quain veteribus.ll.fam erat cautum. Tene ment 
ifla:quiain caufiarduifsimayican cótingentiafaCtitam cófului cum 
tribusalijsdominis deregio conflio,ad regismandarum fuperloc có 
fulentibus, 
3 2 € Porfusmanos.Facic.l.vnica,$.neautem,C.de cadu.tollen. 
4D elriemp Adde.Litaque.GolcumadprafensEf cerapeta. 
8csscondicionesinlideverbo.obligas 
5% ErafaqueJecompla.Adde.Lcederediem.fideverbo.(ignif pestan- 
cunte(linconditionalitipulatione jplamquetranbmitt mus,fiprias 
quam exiftarconditio.moriamursvrin»$,ex conditionalivinítitut.de 
verbo.obliza,quodtamen limita,nil (tipulario fixccedar locoalterius 
promiionis¿vel obligationis nontran(inifjbilis.: nam tancnon 
Gran(mitteretar.veimlijdi quis(ab copditioae, E. vein polTeGio, lee 



































gato.Se,|fiid quod. deconflitu.pecmaitemimita.repergloM 836 
<ommuniterdoctesin.L.hidecem cimperiero, ff. de verbo.obliga. in 
gloila.6s fi fartradiio ex contraftucenditionaliante cuentan cu 
«icioni:,au trantear dominium velvfucapiendicondisiorvidenlas. fi 
fub conditione,f.devfiacap.pro empto.vbi Paulade Caflr.8rinlatt, 
pro dote. fed 

E uid ficondie 

quela fizefincapor ello obligado fies Seinen 
verdad, ofinonfinca defobligado. Mas pore,quonon 
enla otra non esalsi,que non puedefer A Pefonare 
obligadonin defobligado porella;fa- qua obligario 


Mag fecúplaclo q feñalo: Etiacacíciol- findecur.vide 
feglecúplaaquello que dixo, finicacn peace: 


tóccobligado.Efinon fe cumple lacó — ga.leu fideno 


dició,entoncenon valela promifsion. "Ese g77, 


Ley XU11. Fsfa quantotiempo dee fer com- 0Qui promilit 
plida la pomufsion, puré fine dic 
dellodieiprel 

Bligandofe vnome aotro de Palais 
fdaro defazcralguna cofa,en — tempusad fol 
6) la primera delastres maneras an 
ue dizimos cnla ley ante defta que cs quicertologo 
llamada promilion pura:maguernon — Promilit dare 


e velfacere non 
feapuelto en ella dia cierto “o logarya- id 


letal promifsion.E eljuez del logar,de — tancum tem- 


tcalmar fegun fu alued rio, faftaquan- pu cope 
to tiempoferia cola guilada, parapo-  lapfum pad 
ler cóplirlo que prometio aquel que “Mluez  locum 


feobligo.E fientendicre, quetantotié- — init malitiosé 


cs yapalfado de quefizo la promif-  recufans,cogi 
poes yap d ca E lida fi  foluccin 
jion, que la pudicraauercumplida fi Joco vbiinuco 


quificfle, deuc le apremiarquelacum- — nicur campos 


- ao fañalado — nis Scinterel 
pla lucgo, faftatiempociertofeñaládo fúpalaso= 


vndiacierto, que el tonierepor guila- — ris:quíainlo- 


£ sipri a co flatuto fo= 
do$aque fagaloqueafsi prometio.Efi E 


porauentura prometicile yn ome 90- fed a recepic 
tro,de dar o de fizeralguna cofa,en lo- da 
A pea E 2 Penam al 
garcierto,nó [eñalando diaaquelo CÓ- intereffe non 
plisle, fi elteque fizieffe la promifsion Pe 
andouic(Tercfuyendo maliciofamente Lan peiaredo 
pornon cóplirloque auia prometido: dicit. 
dezimos q fitanto tiempo fuelle ya pal d as 
fado, ¿pudiera ya ferydoaaql logara — diesin obliga 
cúplirlo Gquilicife,ducleapremiarelfu Gore non ap= 
ie h 2 pomitur pra= 
ez dellogarsq locúpla allimaguer nó pa MeshE 
wur.l.cumqui 
Calendis. ia 












































prin.ffdeverbo.obliga. 

€ Uguelapudiera. Adgclinterdum.inprit.Sc.L.continuus.S.cumita. y 
M.deverbaoblig. quisica flpulatus.Elodeco quodcertoloco. 

mandaro.$.quzlitum.fdefidciuiTo. 
lo conflitutapecuntacíl limitacuns tempus. y 
promiflor.(T.de conflitw.pecuvin als veró tempus 
eltarbiioiudicis,vehic,Sin.s.tina.infticu.deinuilflipularatum. 
quoddicimus £f.delolucio.Biita dicir Bartoin,l.cuim qui Calen- 
+.eod. ; 

y Ueljuerdellagar, Nonaperit,quisiudes itiftestamen intelligede 4 
iudice alias Competenti, vbi porerar promiílor conueuiri.yt Seno- 
tar Azo, C. vbi comue. qui cert . loco dare promif.in famma. Se 
tenerglo(lin lege prima.fl.deeo quodcerto loco. 8gin.lofi duo. $... 
f.deconflitu.pecu,Siffa ell comimunisopinio, Bartol. tamen pclt 
Nicola.de Marhat.in diéta.L.(f, deco quod certo loco, tenent cms 
trariam opinio.quzfuitPlacentini: pro cuius opinione de jurecom= 
sami ancfoires Ucero quis E deiudir ¿cido primas, 












































feafallado'en ag! logar q aviaprometi- 
dode locáplir, eno tan folamentees te 
nudo de cumplir loqprometio de dar 
ode fazer.Mas aundezimos,q deue pe- 
char de masdefto,todoslos daños”, e 
los menofcabos Grefcibio el otro ,por 
razon que le non cumplioen aquel lo- 
garlo que le prometio. Pero fi aquel a 
quiéfuc fecha la promifsió, refcibicfTe> 
de fu volítad del otro lo que auia pro- 
metido dedaro de fazer ,centócenó le 
demandaflen los daños nin los menof. 
cabos:ninla pena q fueffe pueltamin fi- 
ziefTeenmiente* deninguna deftas co- 
fas:dendeadelátenon gelas podria de- 


6. fedquid fi 
xcus promilic 
fefolacurú Hi 






Inúin.l. centá 


Caputo de 105 E 

eo quod cerco mádar,maguer la paga nó fueffe fecha 
loco, tenct, S a 

el encl logar do craprometidadefazer. 





4[Zey.X UH. Como non puede ferdemandada 
laco/á que es ororgada por promifsion, fafta 
que Venga el día que fecumplala condicion 
obre que fuefecha. 


Diacierto,ofo condicion pro- 


deber conue- 
niriinloco fui 
proprij domá 
«ilij, vel alio 
idoneo : quía 
alias ellet di- 





, quedo : 
aaa metiendo vn ome aotro de 
wibus locis. 'dar, o defazcral guna cola: non 


Cum princi. 
palis tantúm 
ellecoblizacus 


estenudo de cumplirlapromifsion,fa- 
ftaquevenga aquel dia, oque fecum: 

duos e 

induobus + £e pla aquellacondicion, fobre quefuc fe 

e teneretar 3 


Orem cau. : , 

contra.l.grect,6illud, ff defidciniTor.8cdicithoc probari enidé» 
.centum Capuar.in verficu,neque oportebit. 

s.Adde,.nonvtique.S.fi.cum.l.fequen.ff. deco quod certo 

-ap.dileGi.deforo compe. 

6 b Uecibiefe.Adde.l.centú Capug.S.1.i.f.decoquod certoloco. vbi 
vi.Barr.colú:4aSponderaverbum,defuvoluntad, pofituminilla,l 
quiaex hocprobatur,quód hocinducatar ex tacitaremifiont, 8 fic 
quod recipiendo fortem tacitéviderurinterelle', $: pcenam remita 
tere, Sc confert hocad que lionem,quá ponit Barin«d. fin finezan 

- perproteftationéremanear(alua periciointerelTe.visibipercú, Sela- 
tisprobacur hic,pprote(tacioconferuettalcius,S quodrecipiens for 
ter fincaccelsionibussdebitisex morafibipratudicer in accesiomio 
bus.adde Bartoin.Llicui.$.primo.ffdeverborum fignifi, per, 
depo.8cquid fi maritus (cui ex morapropterdotem nofolutam 
debebanturaccelsionesdotis,iuxta.cdalubriter, de vínr. ) reipit do= 

ternfinciftis accefsionibus,an ibi praiudicer,vtillas ampliusnó pof- 
fit pererervide Baldumnotanterin.l.Gna.y.primoscolumnafecunda. 
verficuaduerte.f.deiure dociumaSs concluderevidetur pol! Petrum, 
quódfublato principaliiflaincrementapetinon pofsinesquia veniúe 
iudicisofficio mercenario. fuperquonon poteft pere fundariiudiciá 

LGiniudicio.MTdeexceprio.reliudica, 8cibifubdit Bald.nota. verbú 

quod quandolex difponitcircaaccelToria non cenferus inducere ce 

DligationemsCediudics oficiumaallegardid...coniundadidl.cen 

tum Capuzaff.de co quod certo locoskde recipiente dotem fine poe= 

sayallasex mora incurla, quod (ibi preiudicerin poena,videSod.con 
filio.8.volu.1.colum.2,6c.zincipityprofequendo ordinemltem (ido 
minuspo(tannum $cdiempin quo vaflallas tenetmrpetere inuellitu- 
ramabharede domini recipiarvallallum gd obedientiarh viderur res 
miiTeingratieudinem mora fi contrariumnon fyericproteflarus,vel 
jufto errorcignoranterfacerer,fecundum Bald.poft glo(Tn capitua” 

n princip.cofamaa,quo tempore miles, Addequod notat Baln.$.br 

miterdeprohi,feud.aliena.per Frederia devaflallo mictente loco fui 












































Titulo.XI.Delas promilsionese pleytos. 





6s 


militem nen acceptabilem: quod tamenfidominus eom accepta- 
vir iciurifacistactam.argum..ted Siclulecperit.fdeiudi.Se.l.quí 
faciídare.f.qui (atiídare can. de recipienteremdeterioraram,2n 
praiudicetfibiin extimatione deterioratloni 

ter.J.nonfolum.f.dedolos«perbBarto.notabilit 












in l.quifibi 

Nichum. fi de 
folutio. St per 
Balin.1.cólt. 
fevereSdiver 
ficul, item no 
ta. vbi de reci 
piente ronci 
nú deteriora 
tum denoétes 
CEnmiente, Fa 
it qua Ñi pro 
teflaretin con 
trarium, pof 


cha. Efi porauenturamuriclle algugo 
dellos,antequefe cumpliefle la 7] 
cion,o queviniefleel día, a quelo deuie 
rá cumplirlosfus herederosó, de aquel 
que finafle, fincá en aquella mifma ma 
neraobligados, paracúplirlo quefue a 
prometido: maguerviniefle la condi 
cion, oeldia defpuesdela muerte, de 





jualquier delos. fetadhucpete 

a e cto 

vi,que dixifa 

$ Le].XV. Como dexe fer cumplida la promif pra a glo 
hon que esfecha e dedar,odepagar preceden. 

fon que es fecha en razon de dar,o de paga a 


en Calendas cada año co/a cierta. z . 
de . ice promil 


¡Alendas“fonllamadas el pri- * for non tene 
mer día decadames. E porga a 

velcón 
Y caclce alas vegadas , queal-  diionisexila 
gunomepromete aotro dedar odefa — tiam pe 
zer algunacolacn Calendas,nonfeña-  condido le 


conditio im. 
lando quales, ental cafo comocfte de-  pletar aliquo 






: S ir if. sorum mor= 
zimos, quefedene o a a nentar 
fion en las primeras Calendas, que vi- — heredes:fieue 
nieren defpues de aquel dia que fizo el $cipK 6 viue- 
ret.h.d. 


obligamiento. Otrofi dezimos, que d € szcrederos, E 


quando promete algund ome a otro e 

de darlecada 2ño6 tantos marauedis, o  Upulatio con 

1: rra haredes,Se 

de fazer letal cola, non feñalando en in Jingedente 
ñ ll ueln;dando. 

quefazon del año, quetal promilsion lado 


confillar.1.ve- 
ipul. Scadde.$:cum quis.Inflit.de 
Lex, XV 0 
aoSipromili (Gluercin Calendissintelligirur de primisproximis furue 
¿fi promitto foluere quoliberanno, incelligicurin fineann! 
fiptomitto omnibusannissintelligiturin principio cuiuliberanni, le 
rem lipulatioincipicá promifsionepracedentiline die poena pro» 
milla ficontra Fecericicommniricur porna quando iniudicioperituniSe 
potuiimplerenecimpleui:Ced fi fipulatioincepirápracedenticondi 
tionenon commictiturpcena nili poftmortem mepmivel quando de 
fivitpofTe dari vel fierizvt quiares promiffa perdicur, moriturvel de- 
Aixuitur.hocdicir. 
€ Gcalendas, GraciCalendiscarentyundeformacum fic prouerbiumn y 
ab Augullo Cerfare.ad Calendas Gracasad fignificandum,nunquá 
fuuramavi perlalo.in.1.centiliímis.in prin. fade verbo,obligat, vide 
Eran Apoh.Chil.a.cenru.s.jn Adag, 84. 
£ Usslecaduaño. Approbacopiglotin.S.quihocanno.Inflitdeinu- y 
úiltipul.vbiloamnes Faberaliter dicebaraliterctiam dicebar Barto. 
8cAlbericas,Gcalijin.l.quihocanno.Edeverborum oblizacionibus. 
vbi dicune,quód quando funtfaciende plaresprallationes, Sctem= 
pusadijcitarcanfa multiplicande obligationis, quod eft quando ap= 
Poniturin tempore obligacionisttunc quzlibe: preftacio debear her 
riinprincipioanní,tamin contradibus, quie invltimis voluntario 
bus,quando enimvna prellacioporiciell llenda,vrí promitro decer 
hocanno  : tuncquiatempus «enferur appolicum cana diferen» 
da folutionis , Scltc fanoredebicorisdebecurin fine annt: quando 
verorempusapponitarcaufa mulciplicanda obligacionis, tunc vido= 
turapponifaulorecreditoris,(cu ipulatoris: Echcprallaridebejín 
principio anni , vtficmuldipliceturtanor (ed vtbicvidesilacomo 
munisopioio hicreprobatur $e approbaturopinio , de quaindis 
Bag. veficdiflinguatur , anpromittar quid anpuum, vel pros 
mittar quid prellandam quolibet anno, Etaduerte ,quiainhoc 
:non fait fequitaila,l,opinionem Azo.fedopin,loann+SBulga.de 


teris,C.decontrahen.X com 
inueil.(li 











































Quinta partida, 


quain.dquihocamo.namAo.C-deconteaSecomiiipal in 

(u:nmua.colú,,ver:icu.ell dilferécia nibil vulcreferreinzerpromibio- 
seus annuam,vellingulisannis.Scforreia.hideó elezit opinionem 
Joan. Bulz. e Accurtiindito.j.qui hocaao, quia cum expri- 
mitdefoluionefiendainquoliberanno , videcurhocapponi cauía 
diiferenda lo» 
lutioniss éefie 
quód mongol 
lt periantelin 
nemannisquá 
do veró hoc 
mó exprimi 
quianon vide 
rarvolifledif 
ferre Colucio- 
pemadebearr 
in. principio 
annipvefanora 
bilius fitpro- 
viíum ci cul 
promiticur. 

Ta denlafrdeca 
de maño, 
annas ins 
A diepromil 
fionis , vehic 
innuit.S pro» 
bacurín. dul, 
hoc anno. ff 
codem.inalio 











feenticade,que dleuc fercumplida, en 

ndecadavnaño?. Masíi la promil- 
tion fizielTe afsidiziendo quele daria,o 
quelefarizaquello quelo promete, en 
todoslos años' de lu vida :entonce fe 
entiende,q deuecó plirlo que promete 
encl comienco de cada vnaño. Eaun 
dezimos*,q quádoalgunome prome- 
teaotrodedar,o de fazer tal cola, nó le 
ñalando en que fazon, ninen qual dia, 
obligandofe quefi efte nó dicfle,onon 
fizicfle,que pechariapor pena tátos ma- 
raucdis,o tal cofa,entoncefe deucenté- 
derquefe puededemádarlapena* quí 
do aquel gfizo la promifsion, pudiera: 
dar,o fazer lo que prometio,e nó quilo 
feyendole demandado enfuyzio". Mas 
filacondiciócs pueftacn el pleyto,an- 
tedel promctimiento, diziendoafsi, fi 
vos yo non dicre,o non fizierctal coa, 
prometo devosdar,o pechartátos ma- 
rauedis.Tal condicion como ella, fe en 
tiende,que fe puedealongar, faftacl dia 
dela muerte, deaquel que fizo la pro- 




















re precium 
que ad annús 
tune non com 
putabirur ano 
mus Adietra- 









is fundi, clar q 
vein.le fulia- — mifsign. O faftaaquelriépo, que laco- 
us aer: faprometidanon parece,por muerte,o 
pe.£in. dei porquecsdeltruyda, o perdida. Edea- 
vbibon*text. — quel día enadelante puede fer deman- 
ff. de iure do- dal: 

tium, Screner Adal pena. 

Alberivin.d.l. 

quibocanno: — GLe3.XV 1.Delpronitimiento que esfechofo 
iadarEa.  Pomdicion quando [e deue complir. 


titulo. part Acondicionquando es pue- 


ftacn cl pleyto, antedelpro- 
metimiento dela pena, dixi- 





E 
hic ad vulga 

Gehilas velan quidfi mon dixerat,en todos losaños dell 
vida,(ed promitro decem quoad viuet,an tilcinteligerecur de decem 
preltandis quolibetanno:selde(emelpraftandisdecem tantums aná 


snutatim per coturatempus vitarilliustvide Barto, cuías diflinéio da 
hoc communiterapprobaturin.l.eum quiita.$.quiita (lipulaturver- 
ficulo, quetopromiis6-covbidiflinguit efron 'omittarurpan; e 
rovel diviti:videibi.¿am in cal, in quofemel debentar polónt per 
fimol,vel minutacim.vide Angelum,£: Loannem de Imo!.£ Paul, $e 
Rapha.Cumastenentes,quodlemel pet polfimtperillumtex,Barsa 
nen tener quod múnutacima debeantur, d cum Barto]. renetibi Ale- 
xxan,éctenerglo.in.l.legarur.fT.de anmuis lega,Se dicrum Angel. 8e 
aliorum videtutverios Sczquins.£c nota cx itla.l. quodidemíitdices 
repromitro quid dariomnibusannís vita tuz,quod promietofingu- 
Desenirvize mas quedleae notaad ditu Barto.ia diéto.f. quiita 
ipulatur; 
se Degas Orrambabuá, ita Nipulatus,Madeverborum obliga. 
6 d GLapena.Caiédicic, lapena : namipiun principalepromifliun fla» 
rimpoflerpeciwvein, panda lupraco. 
7 € UDemandadocn juyrinidem dic, Galiasperinterpellarionem extraju= 
dicialermconflituercturin inorafecundum Bar.Scdofto,magiscom- 


municoia dira ipularis.9ad0,colum tE. codemascidem Barril. 
































fipadto quo poenam.C.depaftis. Erin. l.nuda. C. de eontrahcna ff» 
itistamenconteflariofecundum eumoperabitur, quód impar 
gabilitermoracommi.tatura Aduerteramen quiaidtad.videturej- 
Eere,qud lisconcelterur liperpeinsapactione, vepofsitagi ex pas 
sali fipularione : fedadhuctene quod dixi, quiacafuslivis conteftas 
É vionishic ex- 

prelllss — per 
quera confli- 
tuitur in mo= 
ra,nonexclu- 
dit alios mos 
dos,per quos 
quís in mora 
* conflicuacrz 
8% poena peri 
polsic maxi 
amé hodic,de 
jure regai. de 
1.parelciendo. 
quefaciecea 
x6 opiniones, 
ju eran in 











mosenlafin de laleyantedelta, que le 
puedealongar,entodoeltiópo dela vi 
da, deaquel quefazecl prometimiéto. 
Perocalosf ya que nonferia asi. El pri 
mero es , quando la promifsion fe 
faze devnacofaa dos omesya cada vno 
dellos apartadamente en vna manera: 
como fi dixclle el yno , fiñon dierea 
fulan tal mi viña, prometo que ladea 
tizedixefTe ello milmo al otro defpues, 
que fi non diere a fulan tal mi viña, 











prometo que la de ati: cafalguno AS 
dellos le demandare en fuyzio aque- E per Jafo.in 
lla cofa quel prometio, deue geladar.. d.bitaflipula- 


8c14.co 
Ánantear 
ifta Aipulatio 
poenalis no= 
et primam o 
bligacionem , 
«E difiicilis 
queñlio . in 
guavariz ant 
opiniones. lá 
pes insclct 
«obligationú 

de 





E maguerel otro le quificíle mouer 
pleyto fobre ella, nonestenudoel que 
la alsi prometio de refponderle. Mas 
antedezimos , que la, deue dar en to- 
das guilasaaquel que primeramente 5 
comengo el pleyto fobreella, por de- 
manda e por relpuefta. E cl fegundo 
cafo es,fi vn omeentralfe fiador aotro, 
diziendo afsi: fi fulan non yos diere 
tantosmarauedis,prometo quevoslos 
dareyo. Cafiaquel que relcibe pro- 
milsion demandare en juyzio al deb- 
dor quel pague aquellos maraucdis. 
Ennon gelosquilo pagar, dealliadelan 











s 
pú. por Bar 
tolum indiét, 
Jegeira Mipua 
Jatusab, vé 





: E  quead.15.co 
te, feraobligadoclfiador por lapro- en generar 
milsion quefizo, edeue los opa beri.15. 6. 160 
gar. Eltercerocafoes, fialguno dize £l-Sperla 


£ovi.15. vigue 
ad inci. $ 
OpinioBartol, 
ibi eft mais 
communis fe 
cunduca lalo. 
ibi. colus.16s 


alsicn fu teltamento*, fimio heredero 
non dicreafulan tal heredad mix, o tal 
cofa: mando que le peche tantos mara- 
uedis, o quelede tal cofa. Ca fiel here- 


Ecvidezsinfracodem. 
Qu, xr 1. 6 
amPonitcafisfallentizr adregulam de qua fupra, proxima. de flipula= 
tionequarincipicá pracedenticondivione.hocdicir.ortum haberád. 
fi Vivas dideverb.oblig, Sea fidcialTors.iva. E delidcin(T.8cá.l. 
1ótem fitanfad.l.Falc.E ¿ita Mipularas.verfi.fabizus fe dever» 
bo.obliga.Brá.l.liberis.$.1.Mdemantsrelt, 

£ ALCafos.Sumpraclthacol.ex dicris Azo.Cedecontrahenafkcóm 
pul.infumma.colam.pco.inprin.verficu.fodexcipicur.étáglo! 
ita Nipulacusinverbo.(pondes. E deverbo.oblig. 

g Urimeramente.Orcamo habera.Ll Ticius.f.de verborum obligatio= 
nibusinimicacíljuribus perplexiras, vipacerin judici 
rem.ibinotatur.f.dejudic.Bald.in.l.cum Papinianus.colan 
tenten:Sinterlo.omnisindicum.lrcm vigiacioflicutionem.l. Ticas. 
ff.de condisin(titu.co.quiatellator voluitfacercperplexitatem ¿(ira= 
men perplexitas contingererprater voluntaem te(faroris, tuncnon 
vítiarer.l.qui quadringentan princip.S: ¡bi Barto,bk Paulode Caftr 

A fad..Falci, 
nferfmen 






























Speciale eftinteftamento,vthic 8in.Já.$. item 





Ata.fivad.l.Falci.Scin.L.ita (lipulacus,vertica,fabinus.columaa7.£óde 
verborumobliga, ps 





Et.d.l.a, 
m9 


pila. 








2 


3 





Titulo.XLDe las 





46 Cenfirrefamento, Specialecllintellamenisyvchio Sc 
ita. ci. Sin. Lita Mipulacus.ver.Sabinus.Kibi. 
¡Tdeverbosobliga. 
sb €UPudiera, Adde.l, 











ibertas.5.1f.de manu.tefta. Ec ipecialelibertar 


Esore.dicsprofequere hoslibertatisfauo- 





tisfiuoreaaddeeriam qu 
yes. vt dixi in 


dero:defpuesde muerte del fazcdor del 
teftamento:puede dar ag!la cofa, enon 
li dio,dealliadeláte puede otro de- 
mandar por fuyzio quegela de, o quel 
pechelapena q fue puefta fobre ella. El 
quartó cafo es, fialgun ome dize en fu 
teftaméto* fi falan mio fierno,no fucre 
atallogar,o non fizierctalcofa, mando 
quefea libre, calacgo queaquelficruo 
pudieraD, fizeraquella cola que le des 
fendio,c non laquifo fazer fincalibre. 
4 Ley. XV IL. Del prometimiento quees fecho 
fa condicuunye adia feñalado, 
a Dia cierto, focódiciópro- 


metiédo vnomeaotro de 
h dar,o de fazeralgunacola, 
ZEN maguerfeciipla la códició 
nonestenudo porcflo, cl q fizolapro- 
mifsion dela cumplirinó quifielfe, £a- 
flaquevenga cl dia“ quefeñalo aque la 
cumplicffe,o lá deuccúplir.O trofidezi 
mos, quefialguno-pufiere condicion, 
con prometimiento quefizicil: a otto 
deilaro defazeralgtinacofa, qfilacon 
dicion esdetal manera quecóuiene ch 
todaslas guifas, q fegun curfo denatu- 
ra,qnon venga, queluego que es fecha 
lapromitsió defta guífa ¿finca por cllo 





«mDie 8 condi- 
tione in pro» 
mifione ap» 





expeétab dies. 
Jrein promie- 
tens fab con» 
dicione omni- 
noextitura:e 





Yisy velfimiliz 
ftarim eltobli 





«puendo_ dies 
el adieóta có. 








Facira qp non 
pore(blerice- 
dir dies. vein 


fo 











aurperdo%o.Sed aduer 
vrapprobare opi. Ázos. 
$: ponitarzo.Calecomtradli 
vbictiamin fipulecione.cuinsrefolu= 
¡cimplementumconditionisdependear áfadlo pr 
















¡¿oserijfenalidstadhue debrate: diesquan 
ofituscum condicione, feufaitappolita conditio Se 
ficiente condicione 
«priv de xquirate: 








condicion, 
Atoalterius 
endo dixerit 
pradiéta.tfdever 

id.Bart. 
inguitinter poe 
-cormillade le. 
nillavinprinci. 
mili 




















donalem.£:allezs 
inerioviderurconfundiperte; 
i disdecem (intra termi 
¿deberexpectarid; 
«Ciimdicicucairmatiuelidigito coclumecrigeris có 
svidiarconera8tum: 8 promifforon obligar, 
s.Edeverbo.obligad nflir.deimaril pul Sim 
inifal.quiarunc ell condi- 
Torremanetobligaras 
cordarcum ¡fan 











P 


ami res promiflzante di 


ES 


h 


xk 


romifiones e pl 


rac/lipurévideturpro 
,cedere diem. té 










0 
Lex a rd 
j euentumpinés 
Jñpolt moriurtenca 








beraturpromitior, 





obligado el q lafaze. E elfo feria como 












fidizcife:li no táxeres. có el dedo alcio- 

lo, prometo tededar,ode fazer talcofa. das cia 

Capuesciertacolacsqningenome le- poll, rencir 
ad pr 


gund curfo de natura,podria cito fazer, 
fnca*porende obligado , el que faze la fa 
promifsion. Ello mimo dezimos que 
feria de las promifsiones que los omes 
fazen,fo otra condicionqualquicr que 
fuefTefemejantedeltas. 
4 Lo. XV 111, Como fi femuere,o menoftaba 
Lacofa que Y ome prometede dar a otro m8 
. estenudo de la pechas. Ñ 
POfafeñalada£ prometiédo vn 
$3! o mea otro de dar, o de fazera 
dia ciertoS fla cofafe murich 
feenantedel dia, de fu muerté natural, 


1h 





ccrcafcad ,lo 
Falci.vel ip» 
mittereé quan 
sitas. vein.hin 
cendium. Coi 
cereapera, Ati 
debeator gen 
mus refpectu 
corta Bederer- 
minate fe 










* - E mn cici,tlcrepes 
finculpa del faze lapromifsion,non lala 
estenudo delapechar nin dedarningu — ram,exúngui 

tur obligacio 





nacofaporrazon della, masfimurielle 
defpues del día q deuicra ferdadajentó- 
ec,feriatenudo de pechar la eftimacion 
delacofa. Efiquando la cola feñalada 
próometic[le algúo adar:nó dixefli cier- 
tamente, en qual dia geladaria, fi de- 
fpuesdeflo gelapidiclfci,cl otro, aquíé 
fue prometida , pidiendo gela,enon 
gelaquifiefle dar pudiendo lo: Lizerk; 


generis. vt ina 
Lin none fan 
pheli, (E. 
Sridem fi de- 
beatur genus, 
fed fpecies olt 
in(olutioe.fa= 
citrleledtio,$. 
fecundo, 8, L.. 
pes. pea. fido 
noXa . notar 
glofP. magna 
circa medium. 
fed ex Nipulatio 








in.La.Cderefcinavendi.Screnerctiam Angel 
nefEdeverborum obliga, 

EAdiaciento. cilat ineinterpellatione hominis. veinlege 2. 
magnam.Cedecóntraipul.ée dicamin.L8xiculag.infrácad. parti. 
quid dies ellerincerta.vide per Barco. Sc doétowin.l.ita(lipulatas.a, 
queftio.principalid.deverborum obligationibus.Scextende Semi 
taiflamrsgal.quéd diesexpre(lainterpelles, 8ccon(lituatpromiffos 
Semveldebivorern ie mora: vr perlita (es legal ua Seo 
col. fE.deverboram obligationibus.fedan conditioniscuentus confli 
tuardebitoreminmmora.vide Bartosindieta, ica ipulacusffecod.vbi 
inantepenul.columtenerquodnon» 


















Ustncilpa. Ve fioccidicferanm promilfiun vel neglexicinfirmum.l, y 
Gferuum in prin.fT.de verborum obligatio.Sivid.perBarto.ibi circa 
hocquandononeurauitinfrmum,, Ñ 
«Upidiefe.Exiamextratudic alter. ve notatgloMTin.l.quirome. $.co* y 
Ireredes.f.deverborum obligationibus.nilipetererurid quod (olum 
perofticiomiadiciselt debirum: quia tune deberctinterpellari ¿nin 
dicio.ytinJ.cum potúlafleminprinaScibi Bar. fade damánfedtwvid. 
Jalon dida. ex legaticanfacantepen. St pen.colú.vbi eriam ponit 
aliastreslimitationes. 

xger.Habes hic;quód difficultas excufar debitoremfpeciciámora, $ 
¡dem haberorin leze.quod temihi.vbivide Barro.penulti.colam.fR. 
Aicerrapeta. Addeetiam.).cum (eruus.Se.).cum ressin princ.ff delega» 
primo.Sivideeriam perBarto.inol.continuus.$.illud.colum. fina. (Ta 
«deverborum obligationibus. imiliteretiam difiicultas excufatdebi= 
toremfadidmora,vtindl(ivehenda.$.fi cum eawverticidemiuris, (o 
ad..Rhod.deiaGtu,£ tenentomnes Dodtoresin diélal. qued tesis 
hi.Sed an excuferdebitorem quanticatisfuunt diverfropiniones, de 
«quibusvideperlexanin.cil quod ed difculcasma lelrarprepreo 
text inslad diem fade verboríú obligarionibus, 6: per texeura in 












































Quinta Partida. 





eapignificaate.depisno.mibi 
Imoliodg.ólled.co 
iic,ve(oleret vel expl 
rueniens bene exo u let cumd 
Eto.c.fignilicane.faliim quandoimpedime 
contra quem 
debitor non 
pollet habere 
regrelfima ve 
declarar Abb. 
inca.brevi.de 






acctinhoe quod dicicloan. de 
cor quantiratisfecicquácum po 
«tencbatnryquod tune cafis fon 









dezimos, quefi muricre la cola defpues 
defu muerte natural, quecstenudo de 
la pechar. Pero £i le muric[se ante* que 








iurcitrand. Se el otro gela demádalle,entonce non fe- 
inbocviderar ria tenudo el quela prometio de dar le 
refidereAlex. : 

in dic.l.qd te. Ningunacolapor ella. 

quivulo id GZey.X1X.S1 aquel que promete lacofa lama- 
Jultacaula, vel : 


ta como estenudo dela pechar. 
ilertacofaprometiédo de dar 
4vn omcaotro, fideípues de E 
= fo la mataffe?, tenudo feria de 
la pechar:fucrasende,lilo fizieffe con ya 
zon derecha. Eclto ferircomo fiaque- 
lla cofa feñalada que ouicfe prometi- 
do dedarfuelfeficruo. Edelpues lo fa- 
llaffeconfu muger,o.có fu fija, o fallal 
fe quelauiafechootro yerro alguno fe 
mefante deftos,porquelo ovicffe ama 
tarcon derecho %entonce non feria te- 
nudo de pecharpor el ninguna cofa. 


impedi nento 
faperuenie dif 
ficultas excu- 
fet debitorem 
etiam quanti- 
tatis. Ecidem 
vultibi Deci? 
in fine. vide p 
eos latias ibi, 
tenectiámen 
ti notabile dis 
£tum loan. de 
Imol.in diéto 
5.illud. quod 
in caluinquo 
difíicultas ex 
cuíaret d m0. 
radcbetintel- 
Jigi quádo dif 
ficultas efltan 
ta, quod asi 
amilatur cali 
formito, vein 

















LX X.De quecofasfepuedefuzgrelpro- 
mnetimiento. 
«gs Valquier cola que fea en 


Ni poder! delos omes, caco 


Ro  umbrada de enagenar fe 


Ae entre cllos puede fer pro- 
metida. E.clfo mifmo feria de las colas 








cundum cum 
non excularer 
persextamin 





l.fiferan dado fonnalcidas:asi como delos 
princip. , Gh %- 
Poo ole Frutos de alguna viña,o huerta, o decá. 


gario: 8 adde 
gu.e dicaminfta codes Jy7, 
6 a 8 enante.Addelegem,Ñiexlegaricanfa.Mcodem, 
Qiexox lx. 
¿o Teneturpromifforfirempromiflam iniuftt occidar.fecnsfiiafle, ve 
fiferuuricum vxorevel fliacoeantemreperiaryhocdicit, 
1b Userafo.Addedieil. jala. quid li ferum promifam 
¿maniwnitrerer.vi.l.liferann (ichum.6cibi Barto.Macoda 
2.0 Ucouderecho.Vide.l.6.ciu.22.X que jbidixi:part,4. 
lex. 
«oFitílipulatio de qualibetrealienabili fue exter fiue non'(i fperarar 
extarezvcfra tus nondum nati q uosnontenetur dare promiller an- 
tequam dari pobintsS fi non nalcanturefl liberatusnili cissdolo na 
tinon fuerintah.d 
1 d dLenpoder,Hloc dicirpropter ea que habeñtar. Inf. deinwcil.Mipala, 
in prin.Scrradir Azo.C.co in fimma.col,iverh cn.icemnulla el fi 
pulacioratione rerom,Scintra duabus.ll.proximélequen. 
20 Uue ch Valetergo promifio partusvel£uétuú nafciturorion 
extalifundo,vt hic,8Ín.Lincerdum.inprinci.écin.).inter Nipulan» 
tem.S.lacram.fE.co,8,ldebitor.5.verílimile.IF.decontrahen.empt.£ 
3 lebearcolligerefruétus cura nalcentnran creditor vel debitor,8c 
(ic cuius expeníis, coliigesex notatis perBartosin,l.fundi Trebatia- 
ni.fadevíufruét. lega. 
3 £ denclefado.Si ergo vellet dare fruétum immatarum non audiretur. 
argumé.l.fifermasleranmasl olivam.Ead.I,Aquiliam ni elfent ea. 
Jesfiuétus quivtilioreseÑTencimmaturi.veio.J.in fruétu.fF. de vfufru- 
£u lega. Ín hoc tomen artendenda eft con(uecudo in feparandis 
fruétibus.vetradi Bald.in.1.i paterC.de víufruQu.quid (iv ellet da- 
re parcam ancillz,vel partus animalium nondum ablattaros , vides 
























































turquod fafiiciar dare facim cum nafcunto 
in princip.S dicty factam.8cl debitor,$a. nemp.d 
quiainiquumel urpromilorem elle proceratoremereditoris, 
$ fic compelli paíteze aznos peralicquur menfes,£ abladtare puerum 
nac ex ancillavacgunicn..polinlantes$.ti..ad Trcbel.l.fideicom 

milla. $. fire, 


















f.deJega.z. Se 

po,oclparto,dcalgunaficruroclfiuto pulida: 
dealeñosganados, v de otracofafeme  rium. C. de 

g , 

fida  “togemili,an= 

fantedellas.Ca maguernon feamafcida so bn bos 
aun qualquierdeftascófas fobredichas, — ramenvidetur 
quando fazen la promifsion fobreella, — deiure, quód 
hoedulus .vel 


poque puede fer que nafcera", vale la 
promilion,cestemudo dela complirel 
que la fazc.Luegoque fuere aquel fruto 
oel parto deaquellalierua en cl cftados 
quefe pueda dar.Pero fifruto, nin par- 
to,non falieffe ¿de aquella cola que fe- 
ñalo, fobre que fizola promifsion, en- 
tonce non feria tenudo dela complir. 
Fuerascnde, fi el fizicfTealguna cola ma 
liciofamente porque nónalciefle, Ca 
entoncetenudo feriadelapechar por el 


agniculus per 
aliquod temo 
us debeatela 
fe apud ama 
tremae folu- 
tum nimisma 
tura preflacio 
ne periretalof 
feruus, infos 
1,6 folucuras. 
ME defoluci 
Mipulacioifla. 
$. inter cerrá. 
vbivi.glolR 
deverbiobliga 











engaño quefizo. hac tradic ÓL 
7 deal, inmate- 
Glez. X X 1. Dequales cojas non puede ferfe- a folutionis 
chapromifion. decima ani 


malium con= 
fil.236. circa, 
'olitam. 5 
'ereteciam lor 
nulos abladta- 
Hámatreguf 
Qyreperiat cre 
ditor mutric?, 
vel faltim ex= 
penis credito 
vis, Ec /aris fa 
Na.l. dam 
en cleíta 
do quelepuer 
a a 
Unonfaliefe. 4 
5 Intellige dfru 
Aibusillsas anniin quo promifsio fadtafuir, guia fillo anno non na= 
fcuncurdebicor liberacur,neque debent dará ibi £ruétusalreriusanni. 
Lneque emptio.f.de contrabren.emptio.|.prime.in fine. decondi 
¿desmonftrata declarar Barto.Scalijcommuniterin.l.interlipal: 
facram.flacodem.cclum.penul. 8 hoc quando non promátti- 
turcerta quastitasfíuétuum, nam ficerta quautitas promicteretar 
aliudellety ibi in hoc diflinguitca- 
jusdillinétionemvide. 
h Goraic dde difUí.laneque emprio. ff decontrahen. empe. $ 
Sedictl inter fipulancerms lacra. 


'Romifsionesfazen losomes en 

a eel quencnlon valederas. E 
tico feria como fi vn ome pro- 
meticlle aotro de dar, o de fazcrtal co. 
fa,quenunca fuenines,ninfera. Otro 
Si dezimos,que fi yn ome prometicfle 
aotro dedar, odefazer tal cofa; que 
non pudicfle (er, fegund natura nin (e- 
gund fecho de ome : como fi dixcíe 
darteheclfol, olaluna, ofrzertehe 
yn monte deoro É , tal promilion, 









































rex xxi, 


20 Superréquie nunquam fit, neceritvel fuperre mortuazantfuperim 
pobibililtipulacio conceptas vel promiteo tibi dare folem: inurilis 
cli.hocaicit. 


1 4 Quenuocafue.Vt hippocentavrum vel hyrcoceruumque effenon £ 
pollontwtioffi.dejnucil.fipulin princi. nunquamenim animal vi- 
Jam elf de cqua Sctauro vel detaira,Se cquo» we dicit Azo.C. decon= 
trahen.fipulain furia. colum.prima.alitervero dicit.B.Yfidorus li 
bro,1etymolog.capit.de portentis.ad finemasercferteuw loan.Faba 
in princi.Inftic.deinucil.fíipul, quod centaurusell homo equo mix= 
us nunquam fuicin reram natura, led dido fuichic exe quadam 
imaginacione,quia thefTalozum ¿quites currentesin bellovidebantur 
facere vnum corpus. 8 idem diciede Syxenamaris 8Scylla omia 
hacfuileconfidta. 

KGtonte de oro Vide quee dixiinolJina.cicu.4.partic4a . 











ii 





pará. 
E 








Titul.XI.De las promifsiones e pleytos. 


3 2 CYamuerta Liwicavtin.Linter fipulantem.s ftichum.F.eod. 


Uiex, XXI LI, 

am Eltinutilis fipulatio fuper refacra vel religiofa feu libero hoíe dá» 
do eiamalipoleadelinaref cra veleeiz/ola Jane de ibero formas 
efliciamur, 14€ 
£i Judas vel 
Sarracenusler 
*uum Chriflia 
num ipulet, 
nececiampoc- 
na in hoc ap- 
pofita. tener: 
led econuerío 
fic fi á ludzo 






nin otralemejante della non valdria. E 
aun dezimos,que fi vn ome prometicf 
fe aotro de daralgúa cola cierta afsi co 
mo cauallo,o otra cola femefáte q fuel 
fe ya muerta*, quandofizo la promif- 
fion dezimosque tal promifsion nó va 





Chrillian? fer 1c,nin estenudo de dar aquella cofanin 
uum Chrilltia 5 
Mun fipalee Ofraninguna porrazon della. 
hocdicit. . 

yd dndariónu TED XT.Comolascof fegradasefantas 
te ponit dare mom pueden fer prometidas, min chw/liano 
mamá promie fer promerido a ome de otra ley. 





erer. tradere 
tenetet Mlipu- 
lario fecundú 
gloio.fuinfle 


¡Agradacofa ninfanta, nin reli 
¡giofa,ninome libre por fier- 
duo non puedeningúomepro 


deinuti(tipu. E re 

Vbictiamicás meter dedar Paotro.Maslapromilsion 
Fab.aliter di- quefuelfe fechafobrealguna deftas co- 
cit,fcilicer, > b A 
fitalisilipula- Las, nin fobre otra femejante dellas nó 
tiointerpona= — yale.E aun dezimosque maguer algu- 


tur fupér reb” 
ex caula nó lu 
cratiua q i- 
pulator ignos 
sans potelk a- 
gere ne deci. 
Piatur (ed vbi 
ex caula lucra 
tiva neque ig 


nadeftascofas fobredichas delpuesque 
fueren prometidas, vinicfenatal efta- 
do“que pudicífe fer fecha pro mifsion 
della otra vez,comofifueffen Fechasfe- 
glares cayendo enpoder de legos,o el 
omelibre fetornallefieruo poralguna 


pa ocalion, con todo efto non valdria la 
Pads s EN A 
5 ad Cra promilsion,puesenel tiempo que fue 


flipulanté. $. 
facram.f.eode 
Sesaialli de 
inuti. (lipu. 8 
facit qp litera 
$ pore depofitis 
onis teltis e- 
sac inhabilis 
on conuale- 
fcit cius dirá 
licet poltea fi- 
athabilisvetidoneustenet.Balin,].(eruos.C.dete(tific 8cca,quefis 
untab excommunicatonon reintegrantur coabloluco.Bal.pertext. 
ibiin.l.exlibera, Cade (wisSclegir.hared.vbi Sevidean icfamentá 
vítrari] manife(li peconualefcar per caucionem excinteruallo pre(ti 
tam. fic Sc ivritum matrimonium non reconuale(cit, licércefferim 
pedimentumsBaldibidemper diét.l.exlibera.vbi bonus calus facie” 
etiam ad quellionem,an li filiusantequa ellecheres parris libera 
witdebitorempaternui Scpolteahseres excitityan libetacio conuale 
carade qua queflione vide per Bartol.in.Lifilius. Ef. defolutio.Scvi 
dein materiaaliqua notabilia djéta Abb.in capitu.cum ex offcij.de 
przferiptio.colum.pegulti.Scfin. 
3d Grorfierno, Adde.l.vnicam.C.ne chrifia.manci.Scc.Sperglo.£edo 
¿oán.l mulruminterelt4E. de verbo obliga3c.lf.ritu arparta4o 


fecho el prometimiento fobrecllas pri- 
'meramente-eran de tal natura, quele 
nonpodriíprometer. Otrofidezimos 
queningun Chriftiano,non puede pro 
meteraludio,nina Moro; nin3 otro o- 
me que nonfeade nueftra ley,quel da» 
raotro Chriftiano,enfupoder, porfier 














lex, XX TIL, 


Si quis promifitferuum Stichum cum duos haberetStichos, autpro 
militalternatiucipíe eliger quem illoramfoluas,fedvno mortuo te 
neturfoluere fuperuiuentemeh.d, 

10 Gefeogencia. Adde.l. fipularioifta, 5.ín flipularionibus.écleg,quí 
expluribusfico.6e glo.in,$.(ide aliare.inftideinudi. pa, fic Gein. 
citationeequiuocaiudex poteft declarare de quo (enfe (ecuadum. 
Baldin.l.aonignotarinfin.C.defruét.Sclici.expenefiauté equiuo 


67 
cationominis rin imperrante seftripra ,pestomitar quidítib 
Je qui eltin paflefsionerefcripti.capitu.EnarScibinorar Abb. 
bi.dereferiptis.adde etiam Bald. in additio, ad Speculat.titus. 
pellatio.columna duodecimasverlc.(ed quero.qu id figen 
bidicit quodin generalicítatione Ticij cum duo fint Tktij,illearéta 
turcai ef pre 
fentata citatio 
fi autem non 








uo “.Cala promifsió q fucfle fecha fo- 


bretal cofaconpena,o fin pena, nó val. fuitprefentata 
: H i alicui, ga for= 
dría, Masfiludio, o Moro prometic(le A e 


de dara Chriftiano otra Chriftiano que 
fucíTe fieruo,o quefe obligalle a pena, 
fobre eftarazon,valdria lapromifsion, 
cestenudo dela cumplir. 


praconé tunc 
dicit quod fi 
tangit vtrum- 

uenguter vi 

letur  citatus 
1. eum quer 
tcmere, ff, de 
iudi.fi tamen 
yn tant 
tangeret,vt ga 
Vmus, contra= 
xt vnus tan- 
tum deliquíe 
ille viderardi= 
tarus cum con 

itare debuir 

He intelleRú 
ex que (cie fe 
detiquifle vel 


GLe).X X 111.Como quando algun ome ha dos 
fieruos que há Yn nome, prometo de dar alo 
guno dellos,que es en fu efeogencia de dar 
qualfequifire. 

Nnome feñalado hana las 

AN vegadas dos fieruos, o mas 

que fon devnfeñor. Ea- 


A] cacfce q aquel cuyos fon, 
a 











q 





randolo,e non lo feñalando porlas £a os 
ciones del fu cuerpo, nin por mencíter — ciam judex 
fi lo fupicife.E quandotal promifsion — fnlir. vide 
reiudica, 1. fi 





como elta,fucllefecha:dezimos, queen 
fu efcogencia*es, del que fizo la pro» to. nue: 

mifsion,de darle qualquier detodosa- das 
quellos,quehávnnomc.E elo miímo qn poni in 
dezimos que feriafivinoméprometicf :ánno qui me 


ex tellamen= 
to, Sc lic inue- 











feaotro,diziedoalsi, prometo quevos ÓN po 
detalcofao tal,ca enfirelcogenciaes, q feruú,$.(1im> 
darle qual quifiercf delas, mientras q oa 
fueren biuas.Mas fi murieflelayna,eltó — écica dico 
Í é rentiz fuille 

e tenudo feria, dé darlela que fincallo in dica a 
ua. * de cundeBal. 
GLey.X X 1117. Delas promif3iones queloso= ¡nel quister= 
uum. $ Ñiinter. 


mes firxen de muchas cofas ayuntadamente 


Ne de legatisfe 
90m departimiento. E 


cundo. $ no- 


ta benead. ll. Er no. re. 
xegni inbentes delinquentemcitariper preconem£raddein hocno ].y.tic.xo 
tabile,d.Barto.Sc declara veibi perdo£t.in.linterftipulantem..pri- Jib,ga 


smosin Gnc.fade vesbo.oblizatio. Scadde Bal.ia.l. hacconfulásima. 
col.2.Ciquicella.facespolfiunts 

£ Goxalquifere. Adde.lpúlacuslam damam cod. Sereguán alter» 2 
nañiuis.deregu.ur ib.5, i 

8 Urincaffebiua.Adde.Qichumin principio. f. de olutjo, dribivide 3 
diftin.Barto.6t aduerte adid quód dicit quód quando cledtio erat de ; 
bitoris Scanteclgálionem peritablquefit culpa:quód debitorfivule 
poteftoluere extimationemrcimarug Selic non tencbicurprefla- 
revivápertextimyl cúces.verfi.qua ravioncfde legaris primo.nam 
ifta.l.videturvelle contrarium dur dicirtenudo feriade darle la que 
fincalTebiua.échic quad videacarhzc.|.approbare.fecundam opinio. 
nemglo.politamin diét, fichum.in principioin verbeconliturum 
fed 2quiorvidetar prima opiniocum non pofsitimpatari culpa pro 
mifloriyyclibererur de equitate preltando extimarionem morcui.St 
quódiclimiteturiflalex.cetera dicveper Barto.in dita.].(lichum. 
inprincip. 








Giex. XXUIL, 

am Os8c.co Veldifiungit, Scconiungir promitrensigitur alternative lo 

lam vnum promitticfed coniunériueytramque, fed fi ipulaturpro 

amiismihi equum $e mulam ,cúm reíponder promitto equum ad 
cum folumtenctur.h.d. 

Partidas, M 








1a oye fondoslen 
fcod.Scánora 





Quinta partida. 


¿Ortum hab:tá.Linter fpulátem.s.6lipulante; 
er Azo.Codeinuti ftipulaón famma,Seper glofe 





in.$.pratercainltit-deinudil. flipa. 


ab 


ES A 
AY no delos. V traquetamen resin promifsione alternativa e(tin obli 


gationelicer vna licin folutione.vtin.l.fiduorciflipulandi.f.cod. 


ayunte. Er 
fic ad veritaté 
copulariuere» 
quicitar q Y 
trunque inter 


jungúcur plue 
za copulara re 
quiritar con- 
curfus, fed qá 
fant plures co 
pulate difpo- 
firionesnóre= 

piricurcócur 
us mii mens 
difponentis (ie 
incontrarium 
L generaliter. 
Code indi 








fi.dercb. dub. 


Qlex, XX PA 


20 Siprominoti 
bifoluerecer- 
tadicin talici 
vitare cú fine 
due cinldéno 

nis:nonin= 
tur deil 
laad quí non 
pole: vídy ad 
diem preeficú 
iresfedfi non 
apponat dies 
intelligitur de 
illa cinitare q 
ell xegno vbi 
promitritara 
hd. 
1d Ecartageras 








Aldo 


exéplificac in 





>Y Efon dos letras3,que fa 
zen gran departimiéto en 
¡Noa lospleytos,cenlas promil 

5 N fiones que fon pueftas.Ca 
la O.deparce , edefayútalas cofas q fon 
prometidas.E efto feria comofiaquel q 
fazelapromilsion dixefle alotroa quié 
lafaze,prometo de vos daryn cauallo, 
ovnmulo. Caentóceestenudo dedar 
le ynodellos? qual el quifiercenó mas. 
Elo mifmo feria en todaslas otraspro- 
mifsiones que fucffen fechas en efta ma 
nera, de qualquiercola. Elaotraletra q 
dizen E,ayunta“las cofas,quefonnom 
bradas, enla pmifsió. E.clto feriacomo 
fidixelleynomeaotro,prometes me d 
darvn cauallo,eynamula. Cali clotro 
dixelTe fimplemente ,prometo, vale la 
promilsion entodo. Mas ficlrefpódiel 
fe,quel dariala vna tan folamente,cn a- 
quello q otorga, valdriala promifsion, 
enonenlaotra. 








A Z:7 XXV.De lacofá quees prometida de dar, 
ode pagares vna de lí vil que omic/Jen 
Danone. 





Illas y ha algunas, q tal no 
me han las vnas como las 
A Ay otras.Eporende dezimos, 
Wi que fialgun ome promete 
dedaraotro algunacofa,a dia cierto cn 
lugar feñalado nóbrádo lo c ouielle o- 
travillao lagar que fuelle afsi llamado 
como aquel queanomcalsicomo car- 
tagena den Elpaña,e otra q ha en Afri- 
eso como carmona, queesen Elpaña, 
eotraquehacn Lóbardia, fi acaclcielle 
quelaspartesouiellen defacuerdo entre 
ellos,entendiédo cl no, quelapromil 
fionera,acumplir en vn lugar, ecl otro 
enelotro,ftaquella villa quecs mas le- 
xos,estanlueñe del lugar do fuc fecha 






dupliciBononiain.I.quetiensin fipulationibus.fE.cod. 

2 € Epedriallegar. Quid li vterquelocas eratita propinquus,quéd in 
quoliberpoteratad dicmadimpleri:runcreccurrendielladaliascós 
icéturas de quoloco fenferintequibus cellaneibus,tuncid quod fauno 


pulaciosili 8:ego ftaci 
Jeerafi ihipulerccacam. 





3mSi Nipulorpuri,EpromifTor(ub condisione refponder,nonvaler fi 
dicam quod mibi placecvt iple promitt 
¡ple promiccic quinquaginta valetin qui 





quazinta,licetmihil diéam, (ed li (Yipulerin cencá Scipte prowirtacia 
centumé<quinquaginta,valecin cencuin Senon plus, fed  Ripalans 


la promifsió,que nó podria llegar* alla 
acúplirla,cl que la fizoal dia en que de 
uialercúplida. Entiende fe que la deue h 
cumplirenlaotraque es mascercaf, E 
fi dianon es y feñalado a que fe deuicfle 
cumplir lapromilsion,entiendefe,que 
fedeuecumpliren la villa, que es en el 
reyno,do fue fecha8lapromifsion. 


leyX XV 1.Como la pregunta ela respuefta 
queesfecha cn la promfion deue acordaren 


lacofafobre que esfecha, 


5% Cordar deuc la refpuelta? 
Sy con lapregunta, quádo fe 
faze de guila, queaquel q 
promcterclponda enaque 
lla manera,en quees preguntado, ca de 
otra guifanon valdrialapromifsion. E 
ri,como fidixc/fealgúo,prome- 
tes mededar,o de fazer tal cofa,eclotro 
reípondicffe,concondicioni,promcto 
lode al cofa acielciere,ca lapro 
milsion,que alí fucrefecha,nó valdria: 
fuerasende,fiaquel quefizo la pregun- 
taotorgaluego *quele plaze, aquello 
queclotrorelpondio.Ela razon, porq 
non valdria tal promifsion como efta 
es:porque en aquella manera deuere- 
fponder: efobre aquellas cofas que le 
pregunta:enon de otraguifa, ninfobre 
otras colas. Mas fi cl que quifiere rece- 
birlapromifsion pregútaal otro fobre 
cierta quantiade marauiedis, como(idi 
xclle, prometes me de dar ciét maraue- 
dis:cclotro refpondielfe, prometo de 
vos dar cincuenta, fiel otro fe callafTe, 
quefizola pregunta;que non refpon- 
dicífe ninguna cola, a lo que cl otro 
dezia yalela promifsion quanto en a- 
quellos cincuétal marauedis,fobre que 
fizo lapromilsion.Otrofi dezimos:que 























Bertamvxoré Tit 





repone 6 
placeccisvaler 
in totum pro- 
mibio.h.d. 
Uta refpucfta, 
ES 
(ponlo decla 
racurexint 
rogatione.) 
dtenfor.$. qui 
interrogatus. 
KT. de imterro= 
ES 






¿ncclligi fecan 
dum fapplica 





de diuerfisre- 
fecip.vbi lafo 
plura cumue 
lar,écdicitBar 








bigua. 
dicis.q que 
do iuterro 


carpo 
eso ele 
ua, de 


claras relpó 
fio fecundem 
interrogatio- 
nem. argumé. 
text. in dio 
$.(i quis inter= 





Ao, 
quéd fi fer 
uns fait inter 
rogatas, anfi- 
gerit ante ven 
ditionem , 8e 
xñdic fe fugil. 

:licéenon di 
cat añ védicio 
nE/icitelligit, 
8cadhoc alle- 
gatillum tex 
tumBaldin, 
prima.colum. 
fin.C.de xi 
li.aGio,Svid. 











AbliofEdele- 
garis primo. 
, vbiBarco.po= 
fuienorabileverbum', quod acculatus, quod cognowifTer carnalices 


relpondcarfe cognonille Bertam, non exhoc 


videaturfateriadulterinm,(cilicerillam fuifle vxorem Tis) [Sccradir 


Alexañd.confi.42.volumsjo 


rabiliuse(t promilToriaflumendum eft).femper in (Gpulationibus. 
f.dereguor. 

y £ Uzescerca, Adde.l.quotiensybiglo.feod. 

4 y UDofueficha.Adde.que conditio.$.1.fE.de condit,8cdemonítra. 8e 
uodnotat Barto.inyllibelloram fede aceuíatio, verficnlo.fecundo 
quero. 


1 € concondicion.Etfic approbavúr opinio Loan.8: Azo.dequaper glo. 4 

* in.La.$.fiquis limpliciter.ffde vezb.obligaain partealiquid,quz opi 

nio eltibicommeniterapprobara perdoéto, 

k Gotergaluego.An (ufficerer illa complacentiafignis oltédacur,vel y 
5 ilta.Lovideturrequirere verba.vepacetinfine,lvid» 

jcer. 4.805 notabi 

A fipulanti codo A 













Álex, XXVI, 





Titul.XI.De las promifsionese 







«timplicier KEde ve:b.obliza.scio.$.prizter» 

sdel1.3 fin. K per Azo.C.deinu 
die tamen artentad. Lordinamen= 
do ex dinerli- 








£i fiziefTela pregunta delta guila,prome 
tesmedar cien maráucdis, e el refpon- 
diciTe:prometo vos de dar ciento e cin- 
cuenta marauedis,q valela promifsion 
quíto enlos cien maraucdis, fobre que 
fizo la pregunta, e non en lo demas, (1 
aquel querccibe la promifsion,fecallo, 


nebicpromif- 
Ko, Selinonte 
quatur illico 
complacentia 
Mipulatorisin 
quancum lie 
in velitas 
millorissin có 











Bucgdes.  quandoclotro re(pondio ala pregúta. 
henesin cafa.— Masfi refpondieffe quele plazia la pro- 





Led len 
volue 





mifsion,entonce valcen todo. 

Le). X XV 11, Como vale o non la pro. mifsion 
que es fecha fobrela cofá de que non es pregun 
tado aquel que la fixjere. 


non valer , ve 
fipulado ne- 
que poteritva 
Jere ve padtú: 









E Eftias,eficruos, eques, e o- 
459) trascofas femejantes, y ha, 
hal ES) ¿4 que han fus no mes feñala- 
NES 3 dos.E porende dezimos,q 
fialgun omequiticrereccbir promilsió 
deotro :edixelle afsi, prometes me de 
dartalfieruo , queha nome Adala: e cl 


neg, culam ve 
pollicitatio,ve 
habeturin.! 
$. cum qui. fa 
decóllica, 
cu: 
pular 
Lem 
er flipulerur, 
nequeacquidielibiafienem de conflitura pecunia,ad quam aliasfo= 
lusconfenfuscon(ficuéts fufficiebat.vcin. lana princip. ff.decon(li. 
peca.Scinolaluprácodideprobafin.in. $ quisica.£ cod.vbi habe 
tur q quando inutiliter ftipalacur,neque naturaliterobligatar pmít 
tens,SexhisBarto. ibiin diftindtio.fumitillamregulam. vblagi- 
turdeoblizacionecóttahendafeuinducéda,(inon valeradtus veagio 
turnequevaletaliasvevalere potet.EPratereapromillor,qui diuer 
fercfpondiradinterrozarionem, non viderurhabere animúle obli- 
andi,nifi diuerficascalis fipulanti placueritvultenim fcirezanita as 

p cernon intendic.vcexperientiadocer, feobligare, 
quoddixiin.l.prima,fuprácod.tradens rationem quarein (Y 
pulationcinterrogatio debeat prercedererelponfionem. (Dicergo 
quódadhucdifpolitioilias, Se lequent. procedent Se quod eriamm 
hodiccftnecelariaacceptacio promilsionis diverfarab interrogario 
ne:3cnon fufliciertaliscomplaceatiafignis ofkenfa:fi verbis non ex- 
primacur.vedixi fuprá,ó:parercciamex.l.fequéd.Stenent Moder, 
Senenfesin dit prima. .(i quis fimplicites. Sc probatur etiam in di 
Qo+S.li quisita. 










































Quer AXP IL, 


xn Siegodico promittis mibi Stichum,tu tefpondes ,promitto Páphi- 
lum,nonvaler(lipulatio,nifi ezo atim dicam ¿quod mihi placer de 
promifTo,Idemin alijssin quibuste(ponfio non concordatinterro» 
gationi,hoc dicite 
y Divan valesAdde$.fidealia.Inflicadeinutil.Mipul.Sepergloio5-pre 
terca.co,tirul.Sctene menti doétri.Barto,in dicta, prima.S.£.3o hn, 
quódquando diuerfitasinterinterrogationem ke refponfionem in+ 
diuerfitatem inre,vel qualitate obligationis femper viciarur (Y 
lidiuerútnslilco placncslvehabacacin 4.6 quisGimol 
ter.verfi.cumadijcitura Sclmpra.l. proxima. dc etiam inifla.l. vide 
ibilatinsper Barto.Sc doéto,fignanter per Toan,delmo.in.da$.fi quis 
fimpliciter,vbiponitregu.cum.9.fallentis.Sed omnia reaucírur ad 
doétrinam Barto. 
























Mlex. XXVIII, 
am Nonvaletflipulatiodolovi metave faéta, nec poena appolia lluper 
eayetiam (iiurerursfedíi promitTorvltró foluat non potell repeteres 
Neceriam valetflipulatio contra leges vel bonos moresfaéta.h.d. 

3 € Gor miedo,o por fuerga.Metus quoad animúsvis quoad corpus, vtex 
primieglof.paruain.L.(i vivel metu. C.quod merus canfvelt autem 
metustrepidatio mentiscaulaio (tantis vel fururi periculi. ve habe- 
turin.l.prima.ff.quod metu.caul.velfecundum Baldumin.)fecúda. 










C.dehis quiper me 
quan las liberiarbicrij arce 
habi i 


otrorcipondic/le,prometo,quevosde 
Abrahem,non vale P tal promifsion co 
mo cfta.Fueras ende, fi aquel quefazela 
pregútaotorgallc luego quecl otro re- 
[pódieffea ella,quel plazia, lo q refpon- 
dio: cacntonce valdria la promilsion, 
quanto enaquel fieruo,quenombro d- 
uel qlafizo. Elfo milmodezimos,q 
des fer guardado,en todaslasprora 
fiones,quefucren fechas defta guifa, fo 
brelasorras cofas, cnque non acuerda 
larefpueftacon la pregunta. 


E 
Mdedo 
lo, Stintellize 
iltam,l.detali 
dolo qui virít 
cóltantem Ec 
prudentem de 
cepifTer, ptex 
tumnor.ibi 
Abb.inca ita 
cum di 
dehús que 
metníve cal 
fiuntimo: 
Innocét. A 
Abb. polt cú 
columa.quód 
vbi interues 
reciuramentú 
non fubueni. 
retur dolum 
palo : mili c£- 
fettalis dolus, 
ui habuifler 
fallere prudea 
tfimum. Se 
adde Bald. in 
c.verum.deiu. 
reior. Sn rue 
n bri,C. derofte 
vendit,nequectiam fi azacor officio indicis minor dolusfuficicr ad 
reciliones aétus:cúmádin dolo non habeaturexprellsm, ficue in 
winori meturepericur,vedixiiod.finali,cicu. vndecimo, partita tera 
tia.écnctar,Bar.in.l.iaterpofitas.C.detranfagtivanegy in hoc difpefi 
túcirca minoré metamin.1,6.5,l fornerator.fFaGd metus caul. exten 
damad minorer dola non militat eadem ratio.neque repes 
riocautum dari ofiiciam iudicis adrefcíndendum minori dolofacta, 
ficutreperio laturemin minorí metu $e ficut dicirlnaocent. in did, 
cap.cum dilectus.fatuitas dolo compen(atur. z 
efixiefe. Etlic loquitur de dolo ex propofito qui proprié dicitur 3 
dolus;naw dolusreipla non dicitur propuie dolus.ve dicieglo. ne 
quiscumaliter.fl.de verbo.obliza.dic tamen, quod prouihio huñus.la 
etiambhabebiclocumin dolo re ¿plowvtin,d,l. fiquiscumaliter. 
Giaranda,Huic.|,de direéo obllar.lutin.cit.vndecimo,partitatertia, 4 
ibi,caun dezimos que el que juracola guiada ,non fe puede clcufar 
denon laguardar maguerdiga quela fizopor fxerga.cum qua.l.con 
cordantiuracanonica ibiallegata.Solue vtibi: quód ¡fla lex 
Joquitur vbi quis promitticSGuracluperrebusillicitis, tune e 
ramentum non obligar ibi quando jurar fuperlicitis quo cafulicecia 
retpervim vel metui,iuramentum obligar (ccundum communem 
opinionem.de quaper glolT.in capitulo.autoritarem.15.quaftio.fex: 
ta. perglo/lamin capitulo.fiveró.vbi Abbas,SFelinadeiureiuran: 
do.fed huicintelleftui ob/tant verba huius.Libi,pero (i defpues.cum 
Joquitur de purgatione metus per (pontancam folutionem. $: fic 
loquitur de promifsione fuper rebuslicitis. Item quíailta lex loquí= 
turgeneraliter.ideo dic,quodin effeéto,quem volait confiderareifta 
lex iuramentum non celia fir met extortum: ex quo oppolí- 
ta exceptione.quod metus caufa abíoluendus eritdiudice, vt dicite= 
tiamglo(luin diéto capítulo. auforitater. fed hmic intelleétuietiam 
obltardidt..fin.ibi,maguer digaquelo fizo porfuergo. vel dic quód 
¡lla.].procedat quando jurans habuitanimurn fe obligandi,licet co= 
a£us.Scvunc procedatilla,l.£commu.opinio,(cilicet, quod iuramé 
tuin meta extortum obliger, quou(que ht abfolutio juramenti cona 
celfa:(itamen non haberervoluntatem(e obligandi,S de hoc confta 
reteuncnon obligeriuramentum.Ecita procedacifla.l. Scopinio te- 
nentitmiutamentum metuextortumnon obligare. fecundum Joá., 
deImol.in.d.c.fi veró.adfi.vbi «fubditnotabile verbú, q videbitur 
dehoccon(tare:fiprecefsitproreltajo pnonintédebat aliquo mo= 
dohabereranimum e obligadilicótingerctiurare per mer perid 
quad habetin.c.1.Gd metuscaufa.Kin.l.q in aliena.s.Cclfus.fdeac 
quisharested hicintellcGus fimilitereft divinatorivsadiflam.l. cum 


Panda. Mi 

































Le]. X XV 111.Como non ale la pro; 
quees fecha por fuerga. 










2. Or miedo,o porfuerca “o 
por engaño“, q] fiziefles, 
1% pmcticdo vn ome, 3 otro 
ES dedar,od fazer algúa cofa 


maguer(cobliguefocierta penajurádol 















































aturse in dubiocú dealio non 
scrantanimá le obligan: 

¡sent quiiarac meca lim! 
ret precarer mortalicer,cúadducar 


e dic: 
















bio,vel 
au l. 








decumplir loque promete:dezimos, 
non escenudo *,decumplirla promil- 
tioa,nirfde pechar lapena. Pero fi del- 
pues que ouielle fecho tal promifsion, 
aan pagallcclporibo fiziclfelo que prome 
milla per in- tiomonleyendoapremiado, dédecna- 
psilatióem — delante,non podría demandar de cabo, 
aquello que diefle,o quefizice. Eclto 
es,porque aquel derecho , Gel avia por 
fi, para non [er tenudo de fazer, nin de 
pechar,lo que prometio,porquela pro 
mifsion fue fecha por miedo,o por fuer 





plon 
lim per me- 
tum, vel mo+ 








calola fiin» 
rata, non ob- 
Ráte,quodale 
legezur metas 
vel violentia, 











deberadimple chape o 

si, quod fuie ca0porengaño,pierdeloquidoclpor 
¿milumiene eumpledefa grado”,efin premia, lo 
¿pmittensind P 


que prometio. Otroli dezimos ¿que 


Gac in periue 
todo pleyto,que es fecho,cótra nueltra 


rium. debetel 
Eo loluere ¿Se 
polt,per aétio 
em quod metus canfareperere.arzu.c.debitores. dejureiuran. Sita 
preceditad,la.veró diesnon in(lat: ancequasn conllituacar in mos 
rafolusndi porel? nilTor ye declarerur fe nonteneriad ob- 
feruantiarapromi .e Sc quod creditor cozatur_pprer 
fuamenrprcadinerailud relaxare, ica quod de hoc liquest aut 
repobirantequaminfer rerainusimplend furamencu.n, 2 
cedicilta., Se proiftoi ¡quenorac Abbin.c 
quactum remedism.dejurciorana 
52 Unonesrerado.Cumo igesmamoppofitaexcepsione doli 
vel meras abloluendas ell.vein.l.dólo.C.de inueil.ipala.L56 
¿.parti.quando tamen dolus darezcaulam contractuivi 
8 quenorantperzlo.$«Salyc.K Dodto.in.d 
6h úoefa grado. Addo.lagos pare. 
merca Xvid.que dica ind. le 49.Sintel 
licionepurgararvrind.la49.8 q) 
MipulerÉco. 









































sacBaLind.J.non dubium,querconotabi.Sevid.b:Lalo.coló,plimis 
cemiílam regulun quatuor vel quinque modis.vide peste. quid 
Gilexvieraprohibicionem ad eres poenamyan tun tenicatactus, cd 
¿lacé perDoQodn diéta.l.non dubiam, Se 

ateípoll Bal.in.d.L.non dubium)ia 

(Yib.iw exiarm ide adlimitaciones lalo, quía et 
aducriendom,quódiftarezul.«quódaCtusconera. . prohibiciuá non 
ceneryecbetincell:girefpecta coram quifaciuntadu.n contra. veín 
¡1 fauorew non tencards fic annullecar aus. Sitamen pocña 
mullicacisa Qusnoon cócsrnereriplosagentesconera.lprohibitiuams 
(ed alios qui in hoc non peccarentenoctenereradtus. pone exem- 
plummonacho prohibeturexercercoficiam tabellionatas, que ad 
iníbrumenta de nono conficienda.vtin capirficur.neclerici vel mo= 
machi.Sitamen faceretin!tramenta,non elTene nulla:quia tune poe= 
ma annullacionisconcernerecillos¡ad quorum veilitaceminftramen» 
verenceloan.Andejn.d.cicursAlex.qui ecióaliosrefere 
sisas lb decdeñd Siomlliol prubibercrardobar 
lisaduocaresfiaduocarentnoninritarerur quodia 
aduocacionisgelTeruur sipfitamien contrauenientes punirens 
pertextibiin.Lplacer.C.decpifeo.Secle.adde eriá 
quódíilex prohiberadtumyciliEruerurcerta folennitas tempore có 
tractusuncadtusaliasconcra.l£atuselt mallus.vcin diéta.l.nó due 
bium ¿kregul.quecontralus.deregulisiurislibro fexto.Sitamen di 
IponivLlapercontradtuian fadto,quódaliquid fatleu feruct,cunc 
ploiure nonannullareruradtus fed debererper fentétiam renocari, 
videclarar Barsal.vbi vide percimexemplam.in, l. ita quis. fucas 
demiezo.yerlis.querovtrampohibirio.ff.de verbo.obligationib?. 
Scquidhaftusbatcontras!.vinam.i. cótraprincipis prohibitionem 
velimandarunyide notará per Abb.in-cdilectusel3.col.fidegbé. 














cui 



































Quintapartida. 


d Ussena: 


ES) 


£ QUcarrera. Adele, 





generaliter.cum.1.fequenti. 
“%.C.de ioucillipulal 





tifsiméloñ de 
Imol.in capic. 
cum contin= 
gat.co8. vlqz 


ley Socontra las buenas coftumbres d, 
que non deueler guardado, maguerpe 
nayo juramento “fue (Te puefto enel. 
Glez. X XIX. Que la promifsion que ome fi- 
xieflea fu mayordomo yo fu defpenfero que 
le nen demanda/Jeel fersoo elengaño quele 
Pxiefje que non vale, 
ERES O ndició o prometimiéto 
ss cé, feziódoslgu ore alu ma- 
¡ER yordomo, o afudelpenfe- 
Pr ro q non le demandalle cn 
gaño nin furto q le fizielle, déde adeláte 
nó valdria tal pleyto, nin tal promifsió. 
E cltocs, porq lostales pleytos, podriá 
darcarrerafa losomesd fazer mal:ienó 
deuófer guardados.E elto dezimos,G(e 








juran vbipro= 
fequicar dia 
Barco.inad.l 

quispro e. $e 
intellige qued 
habetur de 
Tucaméco pra 










nos motes, q 
non tenct, ve 
procedar qus 
du efi contra 
bonos mores 
nature vPqua> 
fs vebilucctar 
non obedire 
Deo, vel Ra 
an Eccle= 
Gacinfpicica 
libus, velnon 
Seine .venia, Codeinius vocan.l.li- 
bertas.vertaalimentorum..F.de operisliberto,vel fiin facto cilet tur 
juifzcacian Medepaltis.i 

«codem.vel iiurareraliquid contra imperiam vel 
feu contra Regeim.verradieBaLin-5.fina.colum.penul.de proni.fena 
aññenaper Frederi.Sicamen elle contra bonos moresciuiles tenoret 
juramenar,vcadducieBald.ia.l pattum.colum.penulc.verlica 
quericar.Cade collacio,S notaquód neque llacuro vel confuctadine 
porelbticarar id quod eltconerabonos mores:quia li non porel fie- 
riper pactum nequeperllacucum.vide perlalongin.l.llipulatio hoc 
modoconce; ta.5.notab:liE.codeio É 









































lex Xx 1L, 
tario non exteadicurad ea quae quis doloféin futuram celauic: 
“adea quee in pretericuim celaviedamaxachad. 

0. fivnos.$.¿Hlad.%5.padtaque corpema. Ed pa 
Ets lcónenire.tf.de pactis dotal.$:.!paéta.C.de paétis, Seper hác 
acionera Fuitconclulim , quod Natacul quodvolt(purinn fucces 
dere fit contra bonos mores , étinuitet parres ad delinquenduns. 8e 
ideo non vaterita Balvin.1.fin.C.de natuca.liber,Scadde Barco.in.la 
Seius Sk Augerius.iFad leg, a Lea quearcolú.y. C.defidel 
commitT.haceriaim cacione non valet padtum per quod patronus ex- 
era creaoniorcieiespcca belen [ertorccob gato 
tadinem.senotar Baldn..fina.C.de bonisliberto.Similiternon va 
Jerer paítum quod quís promitteree folnere condemnationempro a» 
Jiquo delinquenteancedelidtum comuillum.l.fiáreo. fin de fi- 
deiu/To.Senotar Bald.in.l.vevim.colum.fina.ad ná deju0i. Kin 
rewvbi fubdic, quódipá reipublica bene pote(l promistere foluere 
Pernamalterius: cum ex hoc non relinqueretar delinquens abfolu= 
tus.cademracionenon válerpactam, quód proptertalloniavanó per 
daturfcadum,quando calisfallonia clercrimenavt declarar Bald. in 
u.ericur.(E dererum divifio.8cadde ad¡faaliqua quepo 
diéto.S.illud:quía funtmencicenenda. Scadde quod cul- 
pafitura remvittápote(t.vide per Alexand.conti.67.ad fin. volum. 
pradiétaetiamracione, ne quis inuiteturad delinquendum conclu- 
detar,quód fi quis legetliberationem alicuisdcinfuper dicar,quód re” 
linquitei torumilladin quo elTercádemnandas,ratione dolivel¡ma 
Le adminiftrarionis, quod non perhocericliberacus ¿ dolo futuros 
dano potelb all dal ula vende Barone (Ca 
jus.Edeliber.lega.Salyce.in,l.cum neceGitarem.C. de fidcicommila 
«per Alexandram conúilio. 6z.volumi, 4. columna lecunda. Scter 
tialiceraliud di xericconíulendo Angel,confila85.fuperhocpúto. 
8cconfi.zn.incipit,Brunellus.vbirepericuridem conf. cuiusapinio 
pollesprocederein dolo prafumpto, (eu vbi doluseflec in pon fació 
do,(ecusverofi elferin faciendo éclic in dolo vero , vetradir Decius 
confi178.in caula que proponicur.és confil.1gar8ciolaftione.C.d 
tranfaétioyadfinem. 



























































Mitocótrabos y, 










Acum 
ls.Lba 
lus citull, 








Titul.XI.De las promifiones epleytos. 








cul.sicuadeacenfico; 
non tenet paétiine clericas pral 
quiaveipledicir,turpepaéta: 
5llud.Silcontractus.H 

11 .potelt 










deuc ¿tender,defla guifa,que nó valacl 
pleyto,nin la promiflió en losengaños 
cenlos furtosque pudicilen fazer def- 
pues del dia en que fue fecha la pro- 
mifion.Mas los otros que ouic/Ten ya fe 
chos,enante dela promifsió:bien fe po 
driá quitar,por pleyto,o por poltura,q 
fagaaquel,aquié los fizo,de nunca ge- 
losdemandar.Ealo q diz? en eftales, 
delosmayordomos,c delosdelpéferos 
entiendele,tambiendetodos los otros 
omes,quetal pleytoo promifió fizief- 
fen entre fi,fobre qualquier fecho, q fea 
femejante deftos. 
Ley. XX X.Comolapromifsion que esfecha 
envezon de cuenta que fuefe dada de ni ge 


la demandar orra vezque non Vale fi engaño 
oxiera fechoendarla, 


publici, 
relfpcétu áe iu. 
risprivad, (en 
fuz oflenígre 
netet paéti,vi 
denotatal. d, 
c.quéadmodá 
$cvi.ad hocep 
notat Angela 
traóta. maleñ 
cio.in verb.có 
tra voluntaré 
di 
Uler, XXX 
amSiquando of. 
ficialis vel ne. 
gotiorum ge- 
lor dar ratio- 
nédegelliscó 
manita, vel 
domino celat 
Sibialiquasres 

















on == Ficio P teniédo vn ome de 
valeria his q ¿200 feñor o deconcejo ode o- 


dulole celauic 
quín rillicua 
ea cum dam- 
nis de expélis 
¿desa in cm 
smibus alijs ra 
rationem dare 


E eS f| tro ome qualquier.Si quan 


S do le da lacuenta, le encu- 
brealgáa cofacngañolaméte, maguer 
el leñor fe Eigapagádo del, porrazó de 
alla cuenta,e le de cartade pagamiéto, 
eleprometagdealliadeláte,nó le demá 
deninguna cofa,por razó de aquello q 











1b 





.quidádecedésiprin.E.de adminill.cuco.Scá.L. Au 
lo,5.Cayus.fEdelibe.lezawbiBar.norabiliter. Sá notatis persgl. 
jo.laétione.C.derranfacio, 
mentilitam. Lnam inoltres 
licaripollt,exqhus verbis lislibera- 
illa.i.iplo iure pocrigiturad! Sed 
icationisremedio,vade cancun redditaduocarunn,vefic 
ccumberetilkal.vule,q ¡plo dure calisliberatio nó ex- 
quefueranedolo fubtracha vel oceultaca tene ment. 
encubrió.Non enim extédicar libesatio ad ignorara Se 
n.d l.tcesfrarres.Edepadtis.Sin.l.qui cum tuto= 
jo.¿enoratar in.l.Pomponius./T.de nego. gelt. 8; 
detranfaél 
4 + Deo no. Exciflis verbis E: ex principio Juins.J.confar loqui legó 
¿ika quando ficliberatioi qui tenetur obligatione generali,velvni- 
uerfali,proureriam loquitur.d.Ltres frarres.Sc.d,I.quidam decedens 
namfiliberacio deturei,quitenetoraGione(peciali ficutici qui tene- 
turexaliquo contradtn (peciali,in quo venit dolus,Se culpa leuisvel 
leuifsimartuncvidetar reliétafeu data omnia, ad que tenetur ratio- 
nedoli,velculprvelreliquorum,licétteneref adhucaftionercaliad 
rellituendam rem,quér exar liberantis,Sipenes i 
cui.fE.deliberalega.Se E . 
nonfolum,$.ti.cod.titulo, quodintellige,nifi doluslarebarremieren 
temjecúdum Anzecio.lfivnus.$.illud,ÍE de padts.argumen.d.Leres 
fratres.coducitu,limitaetiamniúi doluscómittererur occafioneiplius 
Jiberacionis,quia forte dixit,yoloaliqua fubtrahere,co quod habeo 
liberationemfecandum Bariin. argad.lares fratres. 

5 £ Cofizestra engaño.Bar.in,d,$.Cayuscolún.verfc.4.quero.inteligic 
hoc quando dolus fait commillas in adminiftrando $ ipÍi admini 
ftratoriquidolum commiitaliquid del: vt quía fubrraxir vel reli 

¡uatetiner:vt tuncnon veniatdolas in generali remibsione.(i veró 
mihiladeft ci qui dolum commnifie;tunc videturfecundum cum dos 
Tusremillusécquod ita procedat glofin.l.aftione .Cude tranfaétio, 








atresdici 
alert 


dolo, 














































Stidem tener Bal.po(tlacobade Arcán.lMbpretesa la fecrunda.C. 
de traalatio.quiain primocalk 
1manentem,etiá temporeliberatjs 
idzvult Angel. 

vius.(fdeliber. 



















pais: 
¡jo verocalcúnihilali 
tuuo del, tal pleyto,nital promifsió,nó 
vales,quanto en aquello g encubrio *, 
como quier q valecn todas las otrasco 
fas,de q dio verdadera cuenta.Eflo mif 





videaí do- 








IcG dio ver ñ P remiflos; $e 
mo dezimos, q dcucferguardado,éto- ita pecdirglo. 
das las otras cuentas, losomes fizicré — “ólswnice: ap 

E , probacin, d « 
entre fi,fobre las colas que ouie/Tende  [adióc. Shoe 
fo vno*.Ca maguer fe otorgé por pas qñ fit libera= 





tiointervinos 


gados,vnos deotros, delacuéta,epro- > fecusefer in li 


metádenácatornaracllarfi fuere fabido 
en verdad,qel q diolacuéta, otano las 
cofsen guarda, encubrio alguna cofa 
engañolamente, ofizo otro engañofcó aa 
tra aqllos q há parteen aquella cofastal 12 idad die 
pleyto,nin tal poftara,nin promifsió, — éúBar.cúlo- 
nó valc.Ante dezimos,q puedé demá 
dar,q les mejore, aquel engaño que les 
fizo, con todos los daños c los menos 
cabos, g vinieron por razon del.Fueras 
endesfi feñaladamente, leonicffe quita- 
docl engaño, que ouicfle fecho. 
Tley.X XX 1.Comolapremif3ion que es fe= 
cha de manera de Y/ura non Vale. 
Eynte" maranedis, o otra 
quária cierta, dando vn o- 
meaotro,reccbiendo pro- 
cl] mifsió del, quel de treynta 





Jiétain vitima 
voluntate, ve 
ibilatiusvide= 











quifdelibera- 
tióe, feu quie- 
tationein con 
trastibusinter 
vinos, vt Pron 
cedat, mili de 








rantiasemitté 
tis doceretu 
náve dixi ta- 
Esliberatio ad 
verilimiliterio 
gnorara Sc oca 
Cultata nó ex> 
sendituryvtán 
d.Ltres fratres 
fue aligd_ad 
¿ fitdololo fine 
nonsimó Svidetur ex generalitate huius.1.Scdú eciam infra dicit ad 
finem legis,( feñaladaméte Sec, q fiucexdolo adfitdolofo ,(iue non, 
adíit, tempertalisliberatio nó porrigitad cómilla per dolú,nifi ex» 
prefle dolusnó remictat, 8choc fiue de errore fiye deignorantia do= 
ccarar,fiue nó .quod videtur aquius ditú $: verius qualiternonap 
parerervoluifTe críátalem dolum remittere,8cfi hoc eflin vltima vo 
Juntatevedolusnon videatur remifTus,eciam quandoadminiltratos 
inibil ade(t.vtin.d.Laurelio.$.Cayus.Scibi Barco. Sctenentcómus 
niterdocto.invdl.aétione.C.de tran(adti.Sc in illud.E 
depaltis.Cur etiam non exitidera filiberatio iatinter viuos quando 
tamen dansliberationem,non laretin meristerminis folius libera= 
tionis,(ed etiamremitterer aftionem (ibi comperentem,tuncfecun= 
¿um glo.in.d.l.adtionesin glofTfin.in fine,vidercturremittidolus de 
praterito:cum nep experiri,Stvideturprobari 
diétum glo.in-L.fi quis rationes,in fine.ff.de libera.lega.fed licet com. 
muniter doétorestranfeát cúillaglo.ego idemcrederem Sci remita 
tataCtionem:cum non debeatreferri adaélionem cópetentem ratio 
ne doli pretesiti,vtlatisprobaturinifta.l.fiyprivin princi.ibi,e lepro 
mete É«c.6cquia texsin.d.lufi quisrationes.loquitur qñ expreflecon 
farex verbis q voluirdolú prateritúremittere, Se datformá qí hoc 
valt,quomodo debeant concipiverba liberationis:non veró pbat.d. 
1.qpnó data (ciéria doli, q licerquisadtione remittar, pex hocdólum 
videaturremictere,imo probaturoppofitum inilla.l.ki ergo non pro 
batur,quód inremittente foiefcientia talisdoli idem crit,Scita cciam 
tenet Alberivir.d.J.aétione,insfine. 
Useialadamente, Adde.l.(ivnus.5:lud.F.depaGtis,Scibi perglo(T.Ec 
dodto.8cind.fiquis rationes,fEde libera.lega. 
CITA 
¿ni mutuo tibi.XX.8: (lipulor.xocx.non valet flipulatiosnifi in.xx, 
qa el! quodámodo vfura:(ecusfi minus quá mutuawi (tipuler.h.d. 
h 4repare.Habuit ortum ¿.l.fitibi decemsin princip.ff.de paétis $e 
rogalti.$,(1tibi.£E.fi cercum petarur. dk ál.haétenus.5.fina.cum duo- 
bustequentiafEde conlti.pecu. 
Partida, 






































M ój 


69 

















Quintapartida. 





derfura Ems eftre2dvfurartinca..14.q3.quando eiñt 
lispromibio ficrefpeótu contraétus,vtquia promiitibiplu(quí mu 
tualliyredte ell vfura, vt dicit Barto.in dicta.L.Gtibi.ón princi.ex quo 
infere quod fiininitramento veadicioris apponiturillad padtam, 
tid quod plus valet dedit vel donauie,quád illa non ell vera dona- 
cio,nco litex 

mera liberalis - 

tato: Schabes. Maranedis,o quarenta por ellos:tal pro 
hic,q quiegd — mifsion, non vale, nin es tenudo de la 


promietitarvl he 5 a 
aio mas complirelque la faze,finódelos vey 
uan, imcelli- te maraucdis,que relcibio:c efto es,por 
párar promil:— qucesmanera de víiura?. Mas fi diclfe 
vítraram, ve VNOMCAOtTO,Veynte maraucdis: e rc- 


Exdicebarglo.  feibieffe promifsion del que le dieffe 


in di "1 , - : 
bicquidaarzú diezcocho maraucdis, o quáto quiera 
plusftipulare»— menos,de aquellos, quercfcibicfle, tal 
a promifsion,dezimos, que vale,porque 
interafurio pe — non haen cllacngaño devfura : pues q 
cuni quad refcibemenos delo quedio. 

tempus care 

creditorivide- 
LO WU XXXII. DE como de fr deficadala 
du commu= — promifsion quando alguna delas partes dize 
nem opinio=—— quefuefechanoneflando eldelanto, 
nemglo.Sdo 
¿tor, eciamin 


























Aliciofamente fe podrian 





mutuo , licer 

a moueralgunos omcs, pa- 
erica radefatar las promilsiones 
fis quo quis queouiclfen techas: dizien 
Edo doquenon eran prefentes nin feacerta- 


íu0 non com= — ronen fazer las,¿aquelloslugares,o di- 


Dacia zenque fucronfechas,E porende dezi- 
icuoqóa.ted mos", que parclciendo alguna carta, 
hoc debet in 
telligic limitar, quádo detaliintere(le Mipulareturnon ex die mu= 
tuicled ádiemotz,(capofl tempusredicioni mutui appolicum : qua 
cuca ofiicium mutui iclibesale,S gracuicom,mutuansnon deber vé 
derevíampecunia:(ed deber liberaliter donare,faltem víque ad tem 
pussalioquín non eTer veram mutuum:fed fons, Svfura, Sin mu- 
tuo non venitinterelle lucri,fcu darmni:niti poll moram.).Jeda.ver. 
nonenim.fEi certampeta.lin hac.in fin. fde tritica.Paul.de Calt. 
in.l.[ulianus.5.ex vendiciof.de aftio,cmp.Anto.Salijin capi,falu- 





8 











briter.devíiris. lee fi ¡flud plus nomine jatere(le raxarerurnon te 
nerer taxaciosfed probandumell verum,Sciultum interolTe,quia in 
mutuotanquam in mareriaprohibicamon flarurconfefionibus par 
sium durante cauía prohibicionis, Se (ufpicionis,videliceranterefticn 


tionemmucui.|.qui te/lamentinn fE.de proba.|iforte.f.de caftre 
fipeculio.Bal.in diéta.L.rogalli5.(iibi.columna fecunda.Deciusin 
cap.cumvenerabilis.de excepacolum.quinta.Eraduerte q periflam 
18 fimiles poteftdici, quod improbentur contradlas qui liune per 
ftosyquicenenccambia llipulantes,Scexigentesintera(lsium de nú 
dinisinoundinas Sillararione exigentesvitra fortem, namre vera 
valiscontractuse(k murui Senon cambij, nec permutationis.neque 
ad hoc fiunt,fed roto intentio eltad lucram vltra forten.confert ad 
Joc, quodtradir Deciuscólil.116.de contrata facto fub nomine de- 
policiad numeramsquia cum transferator dominiá pecunizídepo 
fitariam.l.Lucius.SeLdiefponfaliorum.fF.depodiudicari debetyytcó 
traftusmucaicum tale depofitum efficiacur mutuum,vein diéisiu. 
vibus.ltem viderur ex ¡Na probar, quod pecunta cum confidera 
turfocmalizer écablolutéeftinnendibilis.ficurenimalbedo non po 
te(? efe alba cum ficiilud quod formaliter eft albásita valorfen pre 
tium peconiz,non poreftappretiari,fed eltillad quo alía appretian 
sur (eurezula appreriádi non enim confiderahur ¡lo modo caula 
pennutacionisentuspecaniz:cum alja,gratia(en ratione plus mato 
iz, Bcinfpecie archicpifcopus Elo, Sc Siluc.in fumma.in verbo,v(i. 
ala.4.domnantcontratum,qué dicúcferión curia romana, decle 
xico quicólequurusellbencfició,Sc habens (oluere annatam accipic 
centumromz ¿ciploreobligansicillareltiruere in partbusvbi ek 
beneliciatus de moneta ibi eurrensi, Se virra lucram confequens va 




















vietató monetorú,daturas quinquepro centenario velfex fecundó y 

conueniuntplusaut minusin/labrevitatem,vel pre bixitate tempos 

ris,quo eibreltituenda pecania S fitinitrmnentam de mutno Se vfus 

ratang totú fir decapirali,dicunt enim elle magnás manifelávía- 
ram Saddead pradita.conanizand in prin.de vítris. 

Mier, EX TL 

. 29Sipinftruné- 

que fuelle Fecha, de mano de eferi- "Pinus 


uano publico, firmada, con tefligos, av . 
EI Tello 22 dif pres foie 
0 otra carta f=llada, con felloautenti-. 37, polarós 
co:enque dixelle, que citando amaslas — pratentescre- 
partes prelentes, prometieron el yno 4 
al otro, de dar,o de fazer, alguna cola 
que fea creyda tal carta, maguer cl o- 
troniegue,quenon fue prelentonio amen 
zoaquellapromifsion. Pero fi elte pu- — vEptresPqua 
¡ o toteffisos  tworbonostes 
dicreprouar portreso quatro testigos — fr Uds 
buenoselcalese verdaderos,queaguet  fipúlacióós io 
dia que dizelacarta,que fizo lapromif has loco o 
= fille remotos 

fion,eraa tan lueñe de 2quel lugar, EN epnullo modo 
quedize otro fique fue fecha quefená — tune Praia 

, a 0% terelle.had, 
podria y acertar a fazerlaco ninguna, oesmaor 
manera, deuelefercabido.Eficlto non — tumhabera.l. 
pudiere prouar,portelligos, bondale — “púwi.C.do 
a cotrahé. 6 có 
quelo pruege porotracarta,que fea fe= mi.figpu. 8.5. 
cha de mano de efcriuano publico que a 
: zii tip. 

feaatal quefe pueda aucriguar, quenó e > 



































Í dicreyda, Stas 8 
fue y prefenze,nin fepudicra yacertard, — turergoverbis 
a a enútiaciols in 
en fazer aquella promilsion. Ca pro- umeines 
uando vna dequal quier deftas colas, — pres córrahen 











non dene fer creyda la carta, a 
er creyda la carta, que ade. CUE 
zen contracl. cótrahe, il 





rellige,qprando toliaverba enuntiatiua (untnecellaia adadtú,de quo 
ysitur S eios validitaró.ná rie probant ,aliás veróextraillñacióciá 
dutercafde prefamp 
tio.xibietiá Abb.coyyinilla queslione an pil rumécú dotis veldo. 
natióis pptermuptias pbefmtimoniú.vi ego in in(truméto dico,. 
«p fichús feruus Titi fait d me Mipulacus¿itta confeñio par (lichum 

feruú elle viciy Gtivad validitate (lipulacióós, dequa tune agebaé:S ita * 
¿peeditijdhabelin.d.l.oprimi. (ed lipofteaprincipale de dio ferui 

renocetín dubiú,cuncilla tófebio,  fuitfadta ppreraliud nó probar 
dominió (erui Schocidéveluit Bal.in.l.ad pbationg.i(5.C.locari. $e 
refert hee $calia Decius confi.ri8,col.ti.8 confia.ad 6 £confi.310. 

col.s.£cadde Alex.cófi.132.colú.8.S: prin.9.volu.5.icipir,perleótis $e 

póderatis,Stc.8:cll bonus tex.in.d.cillud.6 dicit Specu.tita.depro 

curatoread 6.5.illud.verfiillud quoq norádá qy ideo?.!.oprimá.C. 
decótrah.(lipul.crediturin(Qruméto eriá in verbisenútiatiuis, quia 
eratinítrm corracíi q fecerar inftrm, 8 q lec? céch p fe cfecinftrm. 
vúiin alid inftro diego ralis eps,vItalis pcuraror,vFeuror feu (y n= 
dic?,nonideo credifeps,¿pcurator tutor aut (ynaicus:nifialiás pbet. 
LAduente ed q vbicúgy ininftro fitmentio de alió, d ell polsibile 
expediriin ¡llo,túe cúin(tem cóficicbator,tícinftrm pbathocinter 
celillosenotaturin. la. Code bdeto(ti ¿ore haltp6balilibaadea 
d.Loptimá.notatBarin.l.theopúpus.ffade dore pralega,Sin.dela.fi 
verótúc nó poterat expedirino pbatur,vt p Barak lo. Plat, in.d,lo 
1.poft Inno.in.c.qmcótra.de pba.adde Sffecu.ticu.deinftrw. editio. 
5.reflatvidere.col.pe.8Alex.confi.17.colí 2.volu.4.interaliasveró 
períonas,quádo verba enuntiaciua inftrumenti probent.vid.perglos 
Scdoéto.in.l.cumaliquis. Cade jure deli.8: per Alexan.confil50,co. 
¿wolu.5.S: que notat Innocensin,c.cum olim. de cenfibus, 





partesnó ppbantvtdeclarac Anto.in.cilludade 


































d Usepadieraacersar. Supple ex diftácialocisfedan q pbacfefuille ab» 3 


fenté aciuitate cali die,an Plumpriud pbetar, fueritablens p cotá il 
lam dig*gl.dicito ficined.L.optimá.ía gl.fuperparte,jplo die. Se dicie 
ibi Ang.elTe hocnorádú,6<fe nefcireaibi,qdfortd pcedit, qinó els 
feraliud quodrepugnares,vtveluriinflrcirans deciusprafentiain 
illaciuitare,oam uns oporterer aliterhhoc probariipofsibileefTerin 


parte diciprerfenten fuilTe vt colligitur ex verbis huius.l, le 


PARO RUN 





3ANon y: 


1a 


Innow.re 
cop«cltl. 


8atitaro, li 


br. 


b 





se 





da 
nente | 
ccrichas 
caresíed fin 
xeuocerr 
cederluperui> 
nens julla con 
uertioné. hoc 
dicit, 
Todo lo fuyo, 
Erlic fecus el- 
fer fi tantum 
promitieretur 
certa pars bo= 
norum:Spott 
mortem quia 
tinc non pa- 
ciícitur: ve de 
fucura fuccel- 
fione: neq;¡p- 
o 
tura fuccefsio 
eS 
leberi: nifiex 
reflamento vel 
abitellato: led 
fi iure contra» 
Y ex quo Na 
siortacitobli- 
gatio, licet ex 
actio llipen- 
datur ad dico 
mortiá hiso. 
nia feri po 
tell per cone 


















traQum,vtimLfiquís argentum 
quin fran.credi 


$.Lucius 








fatp. 





«rpaftum vel comuen 

vns in alterlus mortero capicenilif 
tes 

¡cóuentionisvi ore, Selieualerie quilibeipoteritillad e 





Ue 


uis fi vans marie 








toque faxenlos 


XX IIICG 






Como la promifsicn, o elpleyo 
omes entre fi que bereden los 


>mosen los bienes de los otros nun valesfue- 
ras ende en cofis feñaladas, 


dod 





cafe que here 


Leyto opromifsion fazien- 


losomes entrefi q qual- 


Y quier dellos que muricffe 
primero queclotro quefin- 


affe todo lo fuyo 2, tal 


pleyto nintal promifsió,dezimos nó 
deuevaler”,porá ninguno dellos non 
ayaocalió“de fe trabajar de muercedel 


otro,porrazó d 


rolital pleyto,o tal promifsió,fizi 


dosdcanalleros 
enbata 





le heredarlelo fuy o. Pe- 
Ten 


Griendo entrar 








sentrelí, 


E PS 
afalguna,o cn faziéda, fralgu- 


nodellos muric/lecnaqllogar, clotro 





Gfincafle,hered 


aria lo fuyo,(1 nó dexal 


fccl muerto fijos legitimos.E hporaué 


tura non murielle y ningúo, edelpues - 


queende falieflen, le cambialle la volú- 







di 





.ad Spec 





pulchram.C, 
que tuncdema 


fed Giquis,C-de donario. l:omnes 
¡ca.Cuvtaétio ab harebc 
Scontuluje Otdraldus ecnfilazosad habendam aliqualem nor 
Sloan And,inadd 
8cAlberi.in.l.fcol.1.verfi.fed qua 
o fenfaprobarur ini 
quando fit de vniuerfalifuccebione, Er 
difponentem,non valere donationem omnium bonorum. 





cinftru.edi 





$-porro.col, 
depagtis. Bas 
impre batpadti, 
menti.nouam Tauriná 
cam li 














Quíia non valet paQuen futura (uccebvionis, ve hice, 8e 


in.Llipulacio hocimodo.fEdeverbo.oblizXLpatum quod dota 


C:decollacio,l.cum donationis. 
Alisconuentis,l.verbagelleranta 
umm cótra bonos mores.Scidco nó valerliex e 
8ctalepaltum non firmacur juramento, vEnota 0. 
hocmodoconcepiaSiniquispeo defi 
in,d.l.paftum,Scadde Bart.ad di 

Seta mil 






pic,promicto ti 
verbisinitram 





der: 











am 





Deciúcófi. 











deverbo.(ignil 


¡Alexan.confi 
z cock 
¿* Cocefion.Non ergo ett lolañllaracio:qui 
cultas Scfic li darerur calas! 
Mandifacultas cúimtamen 1 
mortis,hac(olarationenilierie 


sanlactio.Lhareditas.C.de pa 
«cil enim tale pas 
.deinutl, Mtipa= 








irAlexane 
¡concluficnem.coní indi 









cipit, nóparua difficultas. 
mpodiccílibera tellandifa 


quo ex pasto non rellerctur libera te- 
lietratio , ne desur vocum caprandes 
um defurura (uccaÑióe, vtpro- 


baturhic.8cin terminisconfuluit Alexan,confil,28,volu.z. 


id felfecvnos ml 
Tedcuifdam pagan 
beturfecundum Alexan 
Ccxualleres. Added 











cetinterprinas 





: Stita dilponeret non favore alterius 
le quod adliuc proceder quod hicha» 
l.paótum quod doxall 

5. C.depactis an amé quod hic 





depadl 


difonitar fauore militum,procederetfanorepize cante vel fauore li- 


berorú?videiqpfic pernoracaper Barán 


de tefta.S autl 








¿tú,5.fi fade padtis. 





e 


da fucceflo.ab intelta.K.lhaccófultibima.$.ex imperfedtos 


Cafl.vi. 





ipofita,córta Ba 


,lacélafo,qui defendit opiBar.cadd Balina 
depadtiswbivoluit,q patú de fuccede; 


tenctibi Ange. Á Panl.de 





o Fanorepigcaul 


interpretabiturelTeteltamétri.arg.d.llicetintes pruatos,S licct Lu- 


do, Ron 





repeauthé.fimiliter,C.ad.l.Falci 


.col. 





inó-tpeciali pig 


caufe intercontraftus,conetur reprehendere dietá Bart. inquantam 
el reípeót pia caufe:tameipfeidemin cadem repecidóe in vléimo 
Specialiinter contradtus.tenet opinionéBart.quándo dilpolitio efer 


interliberospertes 


quodetiamia 








f1.C.famil.hercilc,quinimoin.d.6,co.dicit 
aulaforta(le propter auctoritatem Barrol, deci 







Go fuaferuarecurio y 
fuluical 








tadaalguno dellos, e quiñiefle renoca: 
clpleyto, ola promifsion,bié lopuede rá eifein ata 
fazer. Masfinon lo reuocafle, eloonicf  propinquo ad 

a EE á bella, ve vule 
fepor fr mefafta la muerte de algo de Boga ib Boa 
llos,cl otro q fincalle heredarialos bic-. tam 








nesdl muerto,afsicomo fobre dicho es E naa 
Ley X XX 1111.Que pena mercfcen aquellos ¿€ Resocar SEE 
quenóguardan las promifsiunes quefazem. — letergota ca 
Gúinvim vid 





Ena ponen los omesa mi sudicija 
las vegadas en laspro- e AXXIIL, 

ea ai promilio= 
mifsiones q fazen, por Pp Ara Aa 
que fean mas firmes e na conuentio= 
mejor guardadas cflta malls Aplicas 
z É : ponánon te- 
penaatal,esdichacnlatin conuentiona — netr ad pro 
lis,que quicretanto dezircomopena, a E 
qespueítza plazer deamaslaspartos. E — poa Ep 
porende dezimos, quemaguer la pena 


fer puefta en la promifsion, que non es y, 











hocdicita 
te yno. Non y 
tenudo el quelafaze,depecharla,e de — aperic, quod 


E los htan 20 púincipale 
fazer loque prometio:mas lo vnohtan 9 huacos 


folamentel.Fueras ende,fiquando fizo puna. Sevi 





q pena fil 


lud quodpetiporeft:quiapromibioprimaper Nipulaa 

lem viderurnouara Bin pena trásfula.vein.L.ob 

f.dactio.Sobliza.l.1in f.F.de poenal:ga,l.1-5 
és quod pre cedic quádo promilslo faitex caufa lucr 
illanonatar per fipulatione poenaré,écita peedic. 

fi.Siverofueritex caula onetofa tanenón nonatur per panalé, 

«lia. Edeaftiosmp.tedwn dodtri,Bar,G vEcoirer approbatain.l. 

¡:ulatas.col.13.ffade verb.oblizaS fequiruribi Alexá. 
estcolantepe.verl 

» oblizacio ell bona fidei nunquá per ipularionépa nalévide 

<tanonario.vcin.d.l.predia.S docio,oés in hocconueniuntán 
jpulacas, Sc hac intellige quádoprima conuentio fuie obliga 

kifuillerliberacoria,tune indiflindté nunquá novatur per le 
nalemvpinlrefcripeum 5d padis.Ein,l,qui Rome. 

duoftacres.f.de verbo. oblig.fuper qua materionvi, Barc.lacius di 

guenteinad.l ita Mlipolacus,col,15.6 BaLin.! rán duobuslocis. 7.col, 

Code hisque peenz nomi, éctene menci, quodin Nlipelatióe pocnalí 

sábil elipnouatúper.l.(i,C,de nona.ve tener Bart, dipulas 

wus.col.14.6 efl cómunis opin, Aduertetamé.quiapradióta quz 

¡ipulaio poenalis nouetprimá, procedír ¡cdm notata p Bar. 

in.delyita fipulacus.nam deiure ifto partitarum ita deorú 
pulacio pocnalisnonatprimam,fi llipulator hoc eligat:nat fi vult po 
tellagereaétione prima,vtpatetinfra proxi.Sibidicam, 

3 G7anfolamente. Intellige,quádo poena apponitur loco toralls interelTe 7, 
Extoralisceflaridis:fo loreto particularis cefTacionis: 
nátúcviriq;pótexigi.vein.ltraieóivig.fdcillo Fidea Gio. 8 ubli.l. 
qui Romg5.Calimachus. cenct Bartin.d «Lita Mlipulatos.col. 
14.1n.10.0ppo.icem limita Sinceltige nili poena apponatifloco cótE 
ptusimátúc verúg; exigitur.ve án.1.(i quis ré..de arbitufi pecatur dis 
uerfisarioibusveluti restci vendicaione:S:pcena aflione ex Mlipa= 
latu:quia nó paritú (nía arbicel,(ecusfi agacur vno iure £ agtione de- 
fcendente exeadécá puta,ré actione delcen: aarbiwi SK pos 
namadionecx Mlipulatu:quia nó paricum fía», quiatuncnon poffer 
viranq;exigiled altero tantum deber effecórentus.st in.d.!, Cellus, 
f.dearbi.éctener Bar.in.d.lsita Nipulatus,col.a5.in.1. oppo. Sci du 
biopoenavEadieéta loco interelle,£nó contáptus, fecundúlo.And. 
inregu.bona fides,de regu jur.in.6:in mercurio, $: Angescal. Mipula 
tipilla,s.alteri.£f.de verbo,cbli.S procedir,quod hichabetarinpoe 
nacónéionali:gafecus eftin peenalegali,vtán. 1. pignore.5.cum fur 
ti fodefurtis.8 vide de hoc perglind.s.6linav,canla,Platin,l, 
fi,C.delocapredio cinidi.r. Sc Bartin1.id quod porn fade Colucjo 

Parúda.ve M 
























































































Quinta partida. 





32 L.Atodo.Heceltclanfiala, raro manentepadto.adde.Lquidem. de 
tranfactio.S:,l.cum proponas,C.illo tir, £ cú apponitur iuramentá, 
habeteifeétum huñus claulnlrimo $ maiorem. vt in.1.(i quis maior 

.col.2.C.detráfaftiowideetiá lo.in.d.].có proponas.£ que 
in gl.(upra pxi.Sadde pia hisjin quibusnóteneí quis preci 
















lapromifsion,fe obligo, diziendo que 


tercile ( vt efk 

in leo fuciferenudo,atodo?,a pecharla pena,e 

mib” ad.6:93 a cumplirlapromifsion, entodas gui- 
in.Lílipula- 2 ere 

Mones oca dio fas quátas vegadas vinieflecótra el pley 


widiturs.Cel to.Caentoncebien fe puede demádar 


lus. fedeverb. , 
ES la pena,e lacofaprometida. 


Pponant clauía Ley. XX XV. Que pena merece el que prome- 
Jaca mane ededar, ode fixgrolguna coa decoro 
cor co lo dio min lo fix 
Le, fedliberabi SO ciertapena,c a diafeñalado, 
su folucdo in Aro metcdobion 
recen [prometiédo”, yn omea otro 
diBaldia. LG 2% de dar, o de fazcralguna cofa. 
o q Siaquel dia no ouiere dadoofecho log 
legar ad hoc prometio tenudo esde pechar la pena, 
rundus. (£. O de dar, o defazer lo q prometio qual 


















L 
eo. vide criam A o 
que dixiin.1, Mas quilicreSaquel que refcibio la pro 





3.itulag.infe — milsion.E non [e puede efcufar que lo 
ca.parti. Bcali- 


quádo in ia PON faga,maguer cl otronunca gelo o 
clauíula nece viefle demandado. Otrofidezimosq li 
pe mala aquel que fizola promifsion non fena 
Ja pocna com» — lo diacierto,en quela deuiefle cumpli 
suecas ES 2 edelpuesdelto,el otro Je demádafe, en 
ho-  tiempocóueniblel, cen logar guiado 
so purgado,  quele cúplicleagllo, q le auiaprome- 
ade Balabi tido.E non lo quitiefle cumplir, podié 
vide exemplá dolo fazcr,o feyendo tanto aa 
Aa do,en que lo pudicrá fazer, 4i quificlTe 
phyr.columg.  quedeallicnadeláte, feriatenudo de le 
vesical. quae 
roan dominas. % 
hañasclanfil vi 































¡bi ecam q peenanó potel (xpiusexi¿iex 
inverlic.fequéri.SeSpecul.tcul.de lo. 



























piicaliquas nverífequé.vi.per Bald. qd Áifiradtó, 
vepoenarocióscómirtature fuerit contra fatú, Godo 
quib'vicibusimellizabvá .coli.7.werficn.pone 
«y eftclanfula.C.de his qui pone nomicrclin.écglo/Tán. Li finita, in 





prin.fT.de dam.infeá ¡duo.4i.fdearbir3cita clanfila Co 
loo operacurfmore oblernantis padtumnon verófiuore contra ve= 
entis.vt evadir Abbn.c.cum inter.R feniorz.pen. colu. de eleétio. 
¿evbiellia clautiala.Se fi pena appliceturalteri,quam part, adhue 
parsagitad (uuminterefle fecundum Alexand.in quod cófil. vol, 2, 
Scvideiniila macesja-glo.norab.in.c.quicunqueas.q! 














Ulex.XXAP. 

mino 

vel promifam qd 

poll interpellaionem 

orcfadtam,velpolttati téporis lapfium q potuiiTer 

iuaplre.comisiccpacnated edi pena romi trenes 
poltremporislapfiam quo benefacere poruilfer:foluendo tamé pro» 
miiTa ante licis concell.non tenebitarad interelTe.had. 

4D GPromeriendo.Siue ex: coulalucraciua,(ue ex cauía onerolarquia indi 
ftinaéila lex loquicur, é ue prima obligario fitbona fidei , fiue 
dtriftituris,. 

» € Coalmasquifere.Approbatopinionem lacobade Are. Se Dynorela 
tara d Barto.in.Lica llipulacos.colum.11.ad fiT.eo.quá etiá cenicibi 
Rapha.Cuma. $: Alexan.Scetiam Bald.in.l.ipato quo poenam.C, 
de paftis.opinio tamen Bar, quam recitaui (upra in.l.proxi.in prima 
glo.approbaturcómuniter per dosto.wuergo tene mentiillam.l.par= 
titarana, contra cor.opin. Bl 

3d dentiempoconeniblec lagar guifedo.Adde,l.mora.fE de vltrglof. Se 
dodo.ial.vinum.fEliceití pecas 





2mPromittens quid darevel facercad cerrá dic fub poenafiin 
no impletctianó petére Ripalatore foluet parná 
elegstis Mipulator:fed (idiesnó fir appofit 








loco Et 























€ CT amo tiempo pafado.Vide fupra codem.L.4e 

£ € recharla pena.Si hac llipulacor elezeric;vt fupra o prin 

g Enonfeñalando dia. Hocideo dicit: quia vbieflerdies 
mittereturpurgatio mori. vtin.l.tralediicias Jade 
oblizaScin.lmagnam.C.de contrahé. 
















pechar la pemar. Otrofidezimos, q fa- 
ziendoalgun omepromifsion de daro 
de fazer,aotroal guna cola, nó feñalan- 
do diaS, cierto,aquelo deuicfle cúplir, 
ninobligandofea penaningúa: q litan » 
to tiépo dexafle paffar,cl q fizo tal pro- 
metimiéto,como cfte,en quelo pudie-i que rcjpondig g 
racumpliciiquificlfe:efinco por fune- dedo 
gligencia,que lo nó quifo fazer, q dalli 
adclátc,quel puede demandar, loquele 
fue prometido,contodoslosdaños, De ástimntam 
los menofcabos, querclecbiopor razó — tépus trantic- 
que noncúplio aquello queprometio.  f ES e 
Pero fiel que fizo la promilsió,quiliere — cundú docto. 
luegocomencaracumplir loqueauia fónuDier có 
prometido,en ante que refpódiclle!, al 
otro,enjnyzio,dcuclefercabido.Efilo 
cumpliere,entoncenó feria tenudo de ira quis. $. 
pecharlos daños nin los menofcabosg  Seya.f.eod. p 


A quí Barc.polt 
defufo diximosk, te da 


Ley. X X XV 1,De la pena que promere Va o- K Que de fu 
mescorra de faxereflaralgun ome en juyzio 





éx procedite- 





















cide 





dy, bre promifsion, q es fecha inione plo. E 
S Sálon fuyzio:cefto feria, como que elt come 
fivnomenal juyzio,ante cl iewisin. dle 
, Aiofalamovbi 
judgador,prometiendo,fo ciertapena, — glo.limitar 
Jam. 1. (quate- 
ittiepurgationé morz,vfoad liiscóteftari vedar 
sinterlir, ql Bar.ibi.moppo.polt Dyn.intelligitdincerefe 
creditorisexcedenti exrimati un tuncdicitnón adwitten 
dá purgacionémor fu detur illud quod vlerain= 
tereflioxcaglosin, o ladearbi.vehicvi. 


















ifaGúfar 
hes.$.fi.cum 









des,hrco.decidic oppoficiñimo q nófoluco cali inserelTe admicratur 
purzatio mota antelicem conteitacam,£ quod deciditifla,l.viderur 
veciusesióanéisolduriscómunisanáte Seya cauie. ex quo 





glo.SBar.fefundant,loquitur quando erat dies appefitaápartibus. 
Tdcónimirum,6 a dmiteacurpurzario more ,infa modicum tempus 
hocadieéto,vtfoluaturinterelTe creditorisiflaveró.l.loquif, Sceiam 
d.l. finfulam.vbi diesipartibus non fuitexprefla:ied in dic tacita le 
gali certificidaarbirrio dudicisjiuxtaid gdhaberarfispr: 
Íicumdies.$.6iE de arbi.Ideo ppprerincercitudinénó diciturdebitor 
eileintáta mora,prout Saliascófiderar lafoin...infuláin princ. 
colu.6verlicu.amodo pri tad tex.qui magis vrget, pro opi 
nióe gl.Bar.S£cómuni,(cilicetad,l.fi cú dies, $.fi.cú.l.fequí 'arbi, 
qua incipieveig; Sc.pótrefpóderi,q ibilicecnó fuerit termin 
preflius ab arbisro: Se fic fuccedat terminos legalis, quatuor filicer 
menfú,talistermin? et cerrus $ declarar? álege.Ideo nimirum 6 te- 
neatur volés purgare moráante litem cótellará, (oluercintere/le:hic 
verdinilla,].terminusnon erar ica declaratus:vt patetex.d.l.1zfiypra 
«o. Sexhis,quaibidixi,ideo nimirúfianteacceprúiudició admita» 
turpurgacio moraseriá non (oluto interelfe:Scmulrú elt confideran 
dú,qulaypcitag.parti.z.que habuitortú ¿.d.icúdies.$.finanibilibi 
dicit delolmuóctalis intereflein purgatióc mora: (ed dato qy debear 
inrelligijuxta.l.juriscommunisa qua habuitorcum, ef diuerfaratio . 
pote lanal cen de lex, XXXVI, 

alo poenisiudicialibasin iudicisprefentia parte partiin indicio pro- 
miGis:fipofl duos vel tres aurgngsplurclve dies arbítrio iudicis im= 
pleturpromifsú, non cómitl poena:(ed perid eépus vltraterminun 
nullumaducríario fitpraiudiciamin relhper qua contenditur.h. de 






























HS [Nlacin,dizen, ponajudicia slenabin A Adér th 
S Sis, ala penag es puefta fo-  deturifta.l.de Gquiscan 





12 


2 b Evosdias.Conco: 


ge 


Titul.XI.De las promifsiones e pleytos. 





Geserallade!Decisilipeticioneincell 
Lazo 8 infra cicu.prox.vbi 

Sh quiscauti 
guod hichabcruriue in tidcivifore quisiflerereum pro: 
iploreo qui fell romisryvthic vides.SGin. del. pol tres. 
dis 


na fin criminaliloquié 
an 
























quelayudaria acftar,ca cumplir de de- 
recho,al que ouieffe querella dels, al pla 
zo q puliclfen.Ca maguercíte quel fal 
fe,nonlo aduxeffeal plazo, quel fucffe 
puefto,filoaduxelfe ados diasPoatres, 
oacinco,o mas, fegund abien vifladel 
judgador“,non caería poréde en pena. 
Pero porcftealongamiento, queloror- 
gamos , que pueda aucr de mas del 
plizo,mandamos quenonpierdad nin 
fe menofcabe alotro ninguna cola de 


Approb: 
pinionem glo, 
indiáta.X ú 
poll tres. quí 
eciam ibiap= 
probar Barto. 
Subdens,quia- 
dex hoc arbi. 
srabié habita 
confideratióe 
perfonará de 
locoram. vin 
J.continuusas. 
cumita, $ 















lam. i£devers Fu derecho,quehacn la demandaprin- 
na in cipal. Mas q lefinqueen faluo, para po- 
SEE Ha der gelo demandar, bienafsicomo fa- 
Coyenonpier-  rixal primerplazo,quel fucffepuelto 


da. Teneméd 
illá.Laliterde 
cidérin hocg 


efto dezimos,quehalogar, entodaslas 
otraspenas,femejantes deftas , que po- 
E e nen losomes fobre las promifsionesG 
berorumn:ibi  fazenlos ynos con otros, ante los jud- 
enim Gi a-  gadores", 
£toris,erat fa- 9 
Hdi 
adv. prefcri 
pta nó admic- 
tebafila pur- 
galo mora + 
ta veró.Lre= 
adori 
das fuum Éca- 















Glez. XX XVIL Porque razon fe puede efru- 
faromeenla pena que promerio maguernótra 
xe/Je a derecho a aquel que prometio «traera 





Tando vn ome a otro en 
LON juyzio prometiendo e o- 

0] bligando fe a tract le a de 
Ne] recho a cierto dia fo cierta 











acurmore purgario,Sce(t equitare mn 
fifusactorisfactur fit deter y 















rai funtedicvreft de mente Alberi.in.d.l. Si poftuesaad fine. 
polllacobade Raue.qp tuncnon admiteetur purgacio mora, Squali> 
techoccalu probabiturinterefl+ aétoriscumin prormifionenon fale 
appolita poena,vide pereum. 
€ Ludgadores Intelligein praparatorijsiudiciorom,náfecus ell io de 
ciloris.vein. ly. 4.parti ¿Golf cum dics.$ fin Madearbi. 

Elex.X XX V LI, 














29Qui promifitiniudicio alium fitere certa die fub poenali ¿ufo im- 








h 


pedimento non potuicimplerepromillim non tenetur ad poenam: 
fedimpediméro cellante tenctur lifteresidem de poena ab arbitro ap 
pofitasliautem extra iudiciurn talis promifsio fiar:non excufaturali- 
quoimpedimento milires promillaantedici cuentan perdatur, ha d. 
.(i quisiniudicio. comfequentibus..E.K 











¡de cap.cum dilecri.de dolo Sccótuma. Sbi 
Jo(lien.quorum opiniovidetur hicapprobari.ex quo 
dá patet,q li citatusad certú terminum non potuit propter impedi 
mentíicomparerein termino prefixo, p tenetur comparere poll tet- 
6, quina cirius poterit cx fine ciratione noua.tene meno, quialn 
hocfucrút varize opiniones,quas recitar loan.And.in. d.c. cum dile» 
Ai.vbi Abb.lacius.6.8.7.colum. Se vide Ange.in.dolza$ai quisiniu- 
dicio.vbidixir opinionemiflá Inno.e e fallam,imó fitopus nona ci 
tarionesfed veriorvidetutopiniolnnoc,neque..celis.(X.de arbi.qua 
Angeinnicitur,probarcius diétum,Ced oppolicum. 
ueriendo leferer al mas ayne.Cócord.cumd. colas Edearbi.Sad 
L.cumnauarcorum.C.de nauicula.lib.amper quam Joan.de Plate.ibi 
poll Andr.de Bardicit q 1 ofticiali mandacurá (uperiore y vtmic. 
tacceneí modiosfeuméd cúrali navi,p (illa nanisimpediacur, Sber 
mirtercín aliamaui,Scillá ad hoc códucere: duo. enim fune pracepta 
q mitrar Se apin illa naui wittas. Adde críasa de.mandaro qualifica» 


























tofiinqualitate nópóradimpleri, quód deber impleri inprinc 
tex.not.Scibinor.Abb.in ca-grauis.dercllitospolia.Sed quid 
ceps delegar caulam appofita die terminali.nunquid delegar 
Apladic pobicpronuntiare,quali duo fuerintpracepra: Bala dicic 
nóia. erlicu.extra quiro. Cade hisquipurna 
hxc d 























pena. Dezimos ¿1 facre embargadof 
dealgádembargo derecho, porque lo 
nó puedeaduzir.Afsicomo por enfer- 
medad,o porauenidas derios,o por 0- 
trocmbargo lemejantedeltos , q nócs 
tenudo poréde de pecharlapena. E de 
uclo aduzira derecho luego que fuere 
libresde aqlembargo. Ello milmo de- 
zimos que feriaialguno delosjadga- 
dores deanencacia, mandaflena algu- 


mM prece 
i.C.iele 
ga.l.cúnon eo 
hc. C.quando 
prouoca. non 
elt necelTe, ad 
de eciam y in 
eo quod eibre 
parabile polt 
tépus non ¡n= 
ducicur libera 
tio.ex calus fed 
ditfercar pra 




















nadalas partes quefiziclle alguna cofa ne Ea 
E a hc Bald.in. q. 
acierto dia,e lo cierta pena. Ca fiáalga  norabis lA 





na delas partes auinierecmbargo derc- 
cho,porqlonon pueda fazer, quenon 
cacen la pena,queriédo lo Éxzer al mas i 
h i el e 
aynd que pudiere lo quel fue manda= ema 
do.Ecito que diximosen ella ley,cen  eo.kglolin 
la otra que cfta ante della, halogar élas la a 
E ¿ lema iuris, IR 
penas quefucré puellasenfuyzio. Mas — adleze Khod. 
enlaspenas quenon fon pueltas enfuy de a 
zioqueponen losomesentrelifuerade en senor 
uyzio,finó cumplicrecadavno loque - in.d.illud.fa 
yzio,Í 1 d: loq in.d.s llud.fa 
prometio, falta cn aquel diaque feñalo, Pe Parte non 
de poc de aduer 
para cúplirlo,tenudo es de pechar la pe te,quiailta. L. 
nazenon lepuedeefcufar, por embar-  pidetur appro 
go'que aya.Fueraséde, fila pena fucile 
puelta,lobrecofacierta, q ouiellca dar 
efe perdielle, o fe muricfle, fin culpa, 


neg; pacroni 
C. de operis li 
berto. 

Uror embargo. 4 
Adde. 1.Con- 








bare opiniong 
digtarum glo: 
volétium_ elle 
differenciá ja- 
1er (lipulacio- 
nes judiciales, 
Econventionales:namin iudicialibus difficuleas fen impedimérum 
fuperueniensimpeditpoenam cómicti:in cóuentionabilibusverónó. 
Sficperillam.lvidécur deltrui didta Dy.Bar.8alioriin. d. $.illude 
diftinzuentiáyan in obligacionefit datiolpecici vel factú.Serácetiam 
in connentionalibus (lipulasionibus difiicultas impedist mora $e 
mibsion: quodteiEficert.peta. Sin. Lcum feruus. 
uer.fEde colla.bono.an vero fitquan= 
titas.Skrúcimpedimécum [eu difficultas nó exculer,necpocna, neg; 
Smibjonz.ytin.! um. C.fi certapeta.l.ad dié.Hde vera 
uádoimpedimeci efec ex parte pro 

áliex parte credicoris,ctiáin obligatide generisvel quan 
tatis,difticultas excularecápcrna.vein. de nauti. fueno. vide ibi 
lacius perlo.de Imo.referenté diéta Bar.S: Ang.Staddenté aliqua. 8 
diciales Sc 
qd apte dellmuicita. Lin hoc 
¡Sv Erquádoin cblizatione 

































ficdottorescóiter volúe q fic diflercuainter ft pulacióss 








cóngtionales:fed q diflingual,ve (ip 
faciés differéciam incercales ipulaci 
elt datio fpeciei difhiculcas (eu impedimerú fapuenigsndexenler pos 
necómifione, pbatin.l.20.tit.14.part7.ibi,poréde dzimosg hagl 
cuya.era la cofafuelle obligadodela dar a alguno, o cl fruto della,fo- 
penacierta, cadialeñalado , fi cayo enla pena,pord no la pudo dar 
pocrazó quelecrafiurtada,ca eltóce el daño,e el menofcabo que le vi 
nielle portal razócomo elta,o en otra femejante,tenudos feciá los la 
rones Sec. Etlicaperté probatur,gp ne gatione fpecicidifii> 
cultasexculera poena cómilsione.pórdici pilla.l.cú dicit,porébar- 
go gayasintelligatur d diflicultate,que fupuevit poft llanon 
Secufacdebitore velo.L.qé remilu (Ef corepediexlegará could 
deverbo.oblig.8ciflo modo norefragabirur didis Dy Bart. Sdodto 
rúin.d.$.illud.(i vero fuit difficultas ance morá,tu: culetur debi= 
tor, Bt procedan diéta Dyn.Bar.écaliorú,quodetiá ¿pbatur in.L18. 
fupraco.£cibi dixi.veldic,g aut eltralis difíicultas. que afsimilacur 
cafuiforcuito:Sciítatamin iipulacionibusiudicialibus,quámin con 
uentionalibusexculet mora X pocna: comunibionem , quando orta 
fuitante mora comuni! SK multo fortius, fuitveré rcaliter 









































Quintapartida. 


cofusfortwitus. Scita procedan difta Dyn, E Bar. Seprobatureriam — 3ÓPoenam quan promilifi quisnoncontraheret cun aliquamats 
í abetur ctiam hic in finehuius. aut non fuic talis dif 


iásmacuralitereciam fine cala fortuiro proueniens, Serj 


quóddi(linguarurinter(lipulacionesiudiciales 8 conuentionalesHe 
intudicialibusexcuteryvrinifta.linprincip.Sin.) fecundasó li quis. 


iniudicio.££.G 
quis caurio.in 
conuentiona= 
libusverá non 
exculer talis 
difficultas, ve 
hic,Scin.d.$. 
illud. 8 hoc 
fit vifum gl. 
8 elt decias 
mentedn, L.Ú 
vehenda. vere 
ficidem iuris. 
ffad.l. Rhod. 
deiadkcumdi 
cie alias di 

cultas vel im- 
pofsibilitas ta= 
lis adincom 
modumpel 
net promillo 
vis. hoc etiá 
vult loan, de 
Imolin.d. $ 








Mipula, 











obftabicdic,l, 





20.140 pate 
tita.7oquiaibi 
n 

difíiculeas, 
prouenitlec á 
cali fortuita, 
vel fimilitudi- 
nen habente 
cumo.vi 








quodúdfuribus 


mo.xecontra.oblig. ideo 
a Wo tore del dia. Intellige criam,fi ante diem fueritinterpella.vcin. l. 
comáilius.66.Eco. 
a0Saperinailipromil 
traleges velbonos mores:vtquiapromitto oc 

ud deliturn coministere (lb porn: 
¡um facias,nontencoríoluereer 
murambo de delito 
1D Unvon fea valedor: 
Jer.8c5.fi quisalij 
tinecquidcurpe,velubi 
wl.colum. 
4 osro yerro.A dde.) generaliter.cú.l.fequé.Sci plagijEco. 82.28. 
0. Ecquidfi promi 


5 





deinutil. 





.. 





fupr 








¿quotiens.$ánpoteftate. A.denoxa, fed prouenie 
furto quod cómittiturex defeétu cultodi 















ante del dia*a quela ouo a dar, 02 
moftrar 
Ley. X-X XV 1I1.Como la pena que alguno pro 
metefinenmataveyo non figyere algundzer= 
ro quenon deuc Valer. 
5] Oniendo penaalgúos omes 
entre fi fobre promilsion q 
fizieflen: maguer la promil- 
fion non fea valedera?, yale 
la penase feria tenudo de la pechar el q 
lafizo.Fueras ende ,1ilapromifsió fucl 
fefechafobre cofa que fuelle fechacon 
traley,o contra buenas coltumbres. E 
elto feria,como fialguno prometiclle 
fo cierta pena de matar algund ome, 
ode fazer adulterio , o de fazer otro 
yerrolemejante deflos.Caentonce ma 
guer non cumplicile tal promilsionco 
mo cfta, non feria temudo de pechar la 
pena.Otrofidezimos, quefi algundo- 
meprometicíle a otro de dar cola cicr- 
ta porque mataffe“algundome, o por 
quefizic[le algund yerro, nó feria tenu 
do*de dar lo que prometio: maguer cl 









.cum duobus. verficr 
:terca.inil 
'1commi 








rofocio.Snorar glo, 





Ulex,XXXP ILL, 
mepocnaappolita,valer:nil promilsiofitcon 
i hominem vel a- 
«em (tibi aliquid promitro ve 
ra fiadimpleatur , [ed tenebi- 
<ommillo.h.d. 
aprarcrlegem.vti 

















J.QipulacioiRa. 5.1 fipa 
x Infli.co.gaalreri.lecus fell contra.l.vel có 
ryécortihaberá didtis Azo.in fama. Co 
iu finererlicu.f veró Ripulor, 





eretrici ob meretricium? Commus 





miorvidetur opinio q pobitexigiab ca.vide per Bar. lafo.inadal.ge 


neraliter.Sinalog. 





ted quod meretrici.£.de condi, ob tur. canfá, Se 


vide Andrade Iferin ca,1.verfica.tarpiter luferic.colua.quibus mo. 
feu.amitratar .vbi ScrefertT heologos. Scrradir tia latelo.Lmpide 


Pala.Rube.in repet.c:perveftras.de don: 
.cum (equenin formisminoribus. 

¿0 CPorquemarafieldem Gipromistat,vt non occidat.vtin 

¡cium.fE de padtis.recipete pecuniammine malefició far, 


colum, 





5.1 0b mal: 





intervir.Stvxo,in mbrica. 








iurifgent 





nephaselt,SeDeo Semundo,fecundam Angeiinad,lgeneralicer. vbi 


dicit,quodhocforfitanfall 
pecuniam mulieri,ne mererrix fiat 
authen.fcenicas.-ircaprin,colla. 
F.de condi.obtur.cauf.dicar cotrarium  Eelimpliciterreferr 
¿cfequitur loan.de Imol.ibi, 
venudo,Ecficnulla eftobligario.vade q 








4 e Unonferi, 





fruore callitacis confersanda , vefi do 
wega limperialis, Cademupt, Se 
«licerglo.fecundum cumin.l ob 














probarevidetifta 


Vovitidnci gl Sebas ln gene ve quaedoldquedproad d 


tur non efl turpe:fedíuperre torpipromitsio ft, ficiplo jarenulla, 


vide ibiperB. 
Lpen.f 








ngel.é: loan.delmol. $ lafonem reípondentz ad 


ecor.di,ob tur.caulame 


y £ Esonamostenudos,Adde.l.nonideo mins, Cade acculatio. 


Mex XXAIX, 


nium,nontencorfo! 

nayfedamoresepartiiconfenfueftmatsimon 
$ Ue nierenfizor.Siueerzo quitale marrimontam appetunt peraliquos + 

contrahifintparentes,(iue coniunct,vel amici contrabentiusn, feu 


Hecenencontrahaca 
















prom 


otrocúplicifeaquel mal porque le pro 
A 


metio, de dar le lacofa.Pero tambien el 
que fizo la promifsion,comoclotro q 
cumplio el yerrospor razon della, fon 
amostenudosfarclecbirla pena,o de fa 
zeremiendade aquel yerro fegun man 
danlasleyes deftenucttro libro. 
TL. X X X 1X.Comola pena d'es prometida 
porraxBdecafamientonon la pueden demídar. 
SF Alamiéto quicréfazer*los 
¿fomesalasvegadas.Eporg 
aya] le acabé, obliganfea cierta 
7 3pena prometiédo los vnos 
por losotros,q [e cuplira el calamicto. 
E ello fazen porq aqllos, porquien fa- 
zen la promilsion, queca faranenvno, 
noneftan delantequádo la fazen, opor 

quenófon de hedad h,opor alguna o- ena 
trarazon.Onde dezimos, que acací- — gsma. defpon 
cicregalguno dellos,nonquiera UA tes 
plirclcafamiento,entonceaquel que ninas Laa 
zola promilsió por elquenólo quiere trahentes non 
fazernin cúplir, quenon es tenudo de competa 
pecharla penal, E cftocs, pord el cafa- 





polt glof. 313) 
tencnt qui 









diatur, $ ¡dé 








Holli. veroin 
dicgemmadi 
cit, q quando 
¡onemyvrfliduobas loquenti= 





extranciinterfebonafideficiont/p: 
busdefooníalibusvaus promittis fi tiant S alter totidem:f non fiát, 
q tuncvalcatinterextraneosproniio Poenalis:éx quo mullam coer 
tionem habentintercontrahentes.nequecontrahétesob hee intimi 
dancur vatem fecundum cum li note malierás promitrant (pon 
adicta pena nominefuozfi non fiant ¿quiatúe nó tener pro» 
á iaprincipali , quod deber efle liberam, Secupa 
cifireviderorin.d.l. Ticiahn pri 
2.colum.E videtur approbariinillajbi,c elto fazen porqueaque= 
Mosporquienfizen la promibion.8cc.Se icloquicur quando promit 
tuntnomineilloram,qp promirtunt contraéturos: fed propter hac 
ego nontecederemab opinione glo,8 Bart,8ccommnunisin.delcitia. 
inprin,quim 8: communiter tenere videntur canodinad, 
quando ex talipromifiioneextrancoram libertasintercont 
in aliquo non l:+deretur.ex quo vedixicelfatratio prohibi 
ratio é eftexprefla inifta.l.cutn dicit,eltoes porque el cafamiento 
mon deucferhechopormiedo de pena, 
h Qavonfon de bedad. Vidcin cap.1.5.6ide defpon(a.impubetibas. a 
1 GL<pena.Licerfitinparua quantitare fecundum Barto, Bcalioscom- 3 
municcrin.d.l Titan prin, K Abbié aliosin. 
bene poteftpraftariin cótradtu fponfaliorúsvtin.laarr: 
de(póla.laacitanparti.4-184.ci01:8.vbi vide laté, que dixi.3a partit. 
¿cintellige dearrisíen pignorib? realitertraditisanó pmiistantam, 
ve cólacex.d.Lfi.crenér Bar.Ange.Pau.deCa(t.£Loan«de Imol. 
eta lafo.in.d.Ltitia.K Abb.in.d.c.z¿ma.Soci.cófil.z.vol.1. E pórlica 
ritraditioarrariin quacúq quátitate ex generalibos verbis.d Lf.8e 
tenctPau.de Calt.Ange.ScImo).Roma.Eclafo.inad.|.titia.licer Bart 
ibi ScAbb.in.d.c.géma.velintnó pofle arras excedere quátitarédo- 
tis,vel donationis ppter nuptias,(eu vbi dos vel donatio talisproprer 
auptiasnóexcederer quátitaré policáin.Liubem?. C. de repu.£1á9 
tionédiuerfitatisinterarram 8cpoená,dicút do4.cóiterelle quiaarra 
realitertradifipocna vero pmittitur donó ita fincas holcad 
realitertradendú,(icut funcfaciles ad pmitrendá fub poenaex quo 
vultloanade Imol.in.del.citia.in prin.co,pc,verfivfed hic oceurrit du- 
'ú, q li quisita dicat q datcentumpro pocna , fi cótingar matrimo= 
miúnon cótrahi,qp exitid8ac fi diceret,qp dat nominearre; quia alias 
ellecimponere,l.verbis,$cnó rebus cór L1.8c.2,C.cómu.de IegateSe 
L1.ffade conkiypecusad finem.tene mécisquia ely pulchruma dictuez, 





















































































Titulo. XI. Delaspromifionese pleytos. 


42 Qrecho. Quid Gpromiscarurub pocna quod matrimonio 
foluctur.vid.L pul huer:t.ficodem elo. de 
delmo.colaadiéta,lT . 





mona appofita fuper promiilsione aliculusfadticommiviturfisen 
li fuper 

milió quí 
Titacisnon, có. 
miscicur li 
pularoraliquá 
dovíuras exer 
Cuit alias fic. 
Ec paétumíen 
conuentio in 
fraudem víisa 
rum faéta nó 
valet: Se ficia 
fraudem víu- 





miento:non deuefer fecho,apor miedo 
de pena:mas poramor,ccon con/enti- 
miento deamas las partes,alsicomo di 
ximos en laquarta partida delle nucítro 
libro,quefabla delos cafamientos. 





Ley. XL.Como la peña que es pueftapor razon 
de dara uon la pueden demandar, 





rarura quando 
reveracltma- 
tuum: fed (te 
fitlitera vendi 'Torganlos omcs,eprome 
tionis:marm ap tenvnosa otros, de daro 


parer p hoc 
E ve interim 
dum foluitor 
Precium cres 
ditor Jucretur 
frufus.d. 


de fazer alguna cola obli- 
gandofeapenacierta,inó 
cumplicrenaquello,queotorgá a pro 
meten.E mucuen fea poner cla pena 
¿las promifsiones,por dosrazones. La 
primera, pórq aquellos que proracten 
dedar,o fazerlacola, feanmasacucio- 
fosacumplir la promifsió, por miedo 








1b€Ddefergro 
Adde, Í. pro= 
mifsis, C. de 
traufadio.. de 
d.Lucius. fade 








2óti.emp. dela pena.Lafegunda es, porque algu- - 
a e, ia nos engañolamente lo fazen, porauer 
gas. Cdeví. Ocafiondclouar algúacoflacomoen ra 
ES lJulanus, zon devíura.E porédedezimos, quefi 
nd eds Japenacs puefla, fobrecofa que prome 
adio,emp.qa  tealguno de fazer, bg cacen ella, aquel 
empenaadó" quefizolapromilsion, cqueestenudo 


citur dationi 
quantitacis fi 
tepecan 

alteriusreitin qua confi 


dela pecharfinon faze aquello quepro 





'mutunm,cenferurappofiraloco vfurarum 
quiaintalibus cadicvfura:fecus tamen el quido adijcitur dacionicer 
tx fpecici velfacto:quiain talibus nom cacic víura . vt declarar Paus 
Jus de Cal un allegas.Cade viu ereumquidin com 
promiTo,vbi arbiceriuflit dari certam quantitate fub pana: ápolsir 
talispoena peti.S: concludir y fic:qu tutadieftanófolá ppter 
darionéquáricaris,(ed veparcaturasbitr.o, de ne fententiaarbic con= 
temnaf.X (ievidetur ctigadicdtafadto. vi,inifta materia notabiliter 
Alex4.L.Mipulatioilta.galteri.co.6.4.fhco. Sido q Pausin feréria 
atbirri vol Bal.in.d.L 





















fipcnaadijciatur darioni quantitatis.vt tenct Bal.in diét.J.comalie= 


gas. Kin. l.promikis.C.detranfaCiio.Sidem tenuit Alexan.cófi.m9. 
columa.penul.volu.2.contrarivm tamen in contraótu tranfaétionís 
tenetidem Alexan 


oft Raynerium,lacobum Butricariam, Par- 
eta.l.promifis.Scin.d.|lipulerionam $ finas 
lem Alexan.confi.5o.vol.4.pofl confilium An= 
tonij de Pratoveteriibipofitum.Scquidififtum cui poena adijcitur 
ordinaturad exaftionem quantitatis,fcucius loco furrogatur:antúc 
poenapofsitexigizvi,per Bart.in.l.cum feruum.f?.de condi.8c deinós 
ftra.£loan.Andrein additio.ad Specul.in titu.de obli.8folutio.$. 
ante! omnes fequics  colu.3fuoperparte eltquoque. 8: per 
Alexa.d:coni.5o.vbidicit opinionem Bartiin.l.cúferuus.elecome 
munemsSquid li poenaadie8a dacionPquanticatis promitcacur ali, 

¡uameei cui quantitaselt dandasvi.per Barán.l.quires.$.qui QípulaÉ 

E.defolutio.S opisBar.fequiéx defendit Alexan.in.d. fealteri. 8 in. 
iíta materia tene menti diétú Bal,in,c.vnico.verfi.pone emphyteota, 
$e verficudequenti.qualiterdominus pro. feu«sriues vbi dicit quod 
fiemphyteorapromilitdño duos denarios, nomine cenfusinanno, 
fub poena cétú librari:qp valetadiettio cius poeng quía videt adicóta: 
locoexpallionis,Seliclocofadti.addead pradióta que notar Abba 

















inxc.dileBi.ad fi.dearbitrisanteps,col. 

d dejara. Habeshicexprelfam,p poena adicta datior 
prefumituradicóain feaadcvluraró,miliqui pora 
Jicustuericfienerari, Seficapprobarilla.! 
pornis.Scglo.in ll poenam. (E 




















metede fazer:afsicamo diximos enlas 
leyesáte delta. Mas fi la pena fuefle pue 
fa [obrequantiacicrta,que prometiel- 
fealguno de dar, “aquel que recibela 
promifsion es ome que ayavÍado dere 
recebirvfura,entonce, nócs tenudo de 
pecharla pena,cl q fizo la promifsion: 
maguernó locúplaal plazo.Peroficlq 
recibela promilsó: fuelle atalome que 
nácaouielferecebido vfura d.Entonce 
tenudoferia de pechar la pena cláfizo 
Japrómifsion, fi nondielleaquello que 
autaprometido de dar.Otrofidezimos, 
quetodo pleyto,o poltura, q feafecha 
áte tefligos,o por carta, por engaño de 
vítra que non deucfer guardada, cefto 


* feria,“como quando aquel que prefta. 


losdineros en verdad toma por ellos 

algú heredamiéto en peños,e fizc mue 

ftrade fucra, que aquelque gelo daa- 

peños,que gelo vende faziédo ende fa- 

zer carta de vendida,porquepueda ga- 
narlos frutos£equelnon lean demáda, 
dospor víura.E poréde dezimos; que. 
talengañocomoelte,nó deuc valer, le- 

yendo prouadoStalpleyto, qué verda- . 
deramente fuelle preftarmo, elacartades 
lavendidafuciTe fecha porenfinta. . 








diledtidearl 





z -l.q apro 
poema p din: 
Barpillote 





¡ipulatilara?.fEco, pco 





dar lorti.8ta ell de mente B: 


A a 
hopi.lonocenine 
devíur.Sin.Lveraninglo.6.f. 















de pi 
glfi.S Archia 
nic.com deuo 
silsimi 





Mipuladi (im. 
KT. de verború 


Há opinionem 
2 in hoc non 
ariftadiflin+ 
Año, fedindi. 
Slináte videat 
adiegta infrau 
dem vfurarús 
tenetgloin. L. 
Tuliamus. Se Hcé 
Papivianus.E. Ad tit.C, 
deallio.cmp. Plus vale= 
Ecin.d.Lcial- Fe quedas 
legas.. Jacob. Bitur,quá 
ino. pe- 9d im 
cuniz. $1. ff la, ci 
devfur. vbi.Se 
fequit Eloria. 
«idem tener 
Toann.Ándre, 
in- additio, ad 


A 















»ecul.ticu.de 
obliga. Sola 

anteome 
nis.verk.fequié 


3d£ Ang. mo. 
Aléxón.d. $. 
algeri,ybi $e 
Tafo.dicit lic 
opínioni elle 
adherendam 
Abb.cr.blode 
delmoxin.d.ce 





.cú allezas.Anto.de Praweteriintercóf. 
i .cómunior.tene 


neraciong mehú vel annoríi.ga tunc efTet víura. ve dicit 
lixigithe 

Lorellige tc, 8 limica,q túc pora adieña obligar 

nftaudox furarú, gi verigy tá fers principalis, ¿ poena 

peápóryvel panacxceditforté:ga vt itvfura requirit» aligd acces 

Lin.d.l.cúallezasin.1.oppo.(iveró pos 





quática 


naelletminor forte Scvirúg; nó pofTet peri(4d eb regulariter.vtin.le 


34.253.008 

tia integre prom 

verfiadeinde qu. 

Hua volaban sides perBal. 

po.xper Alexand.in«d.$.alte.colum 
€ Usería.Ortum habuir 

quod agivor.8.3.c.adnoflram.de emprio. Svendi. 
£ GErutos.Lacitadillud Gd notar Bar.in cófi.65.incipi: 


idixi)eanendel creator 
donisapparer.veedáBalin. dd, 





















Fa > s 
re(peciem gccaular fimulacion: 
opponarur ápartefecundú Bal.KSaly, 










dúBal; :galli.s.fi ibi dedero.fEficert,pe. 
sulatúincibiconus pbádi,ytin diétisiarib”. 
fE.de pbario.Kpotent pbarieriá perindicia Se 
cefi.devfuris.tradicla(o ino 
prones fimularionistradit Bar.Czpol.nfuo 
$tvi.Alexand.confi.46.vo),y.incipig circa ¿(ent 















.zro derali quelione.Scquid (ipceriaadijo 
«d,cumallegas.9. S:.10. ope 


'mprione.cúibinotatis per 








in fin Mhdevenobli 
asde fima.contracs 
lil) marear, 





Gevíiura:li dela, 
ciallegas.colu.pes 


aria vie 





gl.C.plusvale. ye 


tras Nichole. $ 


ircontradtí limulacú,(iue agédo fincexcipiédo, deber dice- 

Hásfuccumberet,quodintellige 

y.insl.ab Analafio.C más 

E Ceronado.Nó ei pratumicar,pcorracfic malas, 

8cind.fed(imaci.in fi. Eq Ecagh”.Scinc.fi.derená 

ú elGbi.maxime, qñ de corra Gu elt cófe 

s.£ibinoracur.C.de pbario,Sinamthé.d fide 
infra fivero moriácuraocos plumitcórradi vlbrari 

allegáci cótraRúl 

:baturinl.parron? 







fi pbetlecú 





<cúin dio 
26.prafús 


m 



































del 
sa dere 


4d dRsego. 





Quintapartida. 


GTisulas XI7, Defdeiuforibas. 
Uiex.l, 
anFideiufTordicitur y feobligat dare velfacerealteridebitoris mandato 
velcogatuza hocprodell crcditorizquia tam principalisquam fideiul 
forfunt ciobligari:s potelt Te fideiwilorille qui potelt obligari: 8e 


jui polliunt re 
: $8 Titulo.XIL.Delas fia 


cipere promil- 
fiones.hocdi 

durasque los omes fazen entre 
fi,porque laspromilsiones, 












a 
men fideivilo. 





ris  generale 

eb, vt conti elos otros pleytos, e 
neaceiá mam las polturas q fazé 
dicorem, con lá 

flitutorem ex. cámefor guar 
¿pmitloremte dadas. 

cundum Ázo. 


C.co.infum= 
ma. fed lla, 
itypront 
in [pese accio 
picar fideiaf 
foridede diffes 
xentiaque ell 
inter dos. via 
gloGin auchéa 
de fidciullo, 
colla.zioprin 
fiyper verbafin 
deiullorem. 


Va) laduras fazen losomesen< 
l trefi,porá laspromilsiócs, 
N e lospleytos que fazen , e 
1d $] las pofturasfeá mejor guar 
dadas.E porend e , pues que en eltitu- 
lo ante defte fablamos delas promilsio 
nes, queremos aqui dezir de lasfiadu- 
ras,que fazen porrazó dellas.E moftra- 
temosquequieredezirfadura. E aque 
tiene pro.Equien lapuedefazer.E por 
quien.E (obre quecolas. Eenque ma- 
riera deue ferfechala fiadura.E que fuer 
caha.Ecomofe puede delatar. E del- 
pues delto diremos de todas las otras 
colas que los omes fazen vnos por 0= 
tros, porfu mandado, ofin el, de que 
nalce obligacion entre ellos,queesotra 
manerade fiadura. 

GLey.1:Qesquieredexjr fadura, ea que tiene 

prajequien puede Jer fadoréquien sn. 

Idor*táto quiere dezirco- 
moomcddafufeb, e pro 
mete aotrodedar,odefas 
eN zer alguna cola, por máda 
do'o porruego“deaquel quele meteá 
Iafiadura.Etienegrádpro, 2241 gla re- 









2d EQue de fu feo 
Grariam fide= 
julloris ne. 0. 
bliuilcatis dex 
ditenimprote 
animan (lam 
Ecelenalagacs 

Be 4 arendados 
Nañfineman 
daro vel rogar 
1u potias dici= 
fponfor 
quam fideiaf- 
dor : licer de 
Iniccompetar 
aítio mandas 











morat lola 
desuchen. dei 





oinprr= | E 
ciploluperver 

bo. fidciutlo 
renasled quid 
promili fide- 
jubereproteyantencar meobligarefinere?Bald, dicitquodnoninsl. 
fancimus.C.deverbo.fignifica.quianon tencor me conflicuere prin= 
cipalem.allezar.L.eribus.AE.de víbfruét. carum rerum quee vía confi, 
¿cqui habermandatum de fidciubendo,videtar etiam habere manda 
tumdefoluendo.lindebitam.SibiBart.fodecondi.indebisBal.po(t 
locinL.6 nanda.verficu.tu dic quod mandacum. glo(T. 8: 
deiuTo.Ecan dicarur fidciuflor qui promilit folue 
.Barsin.lfiica fúpulacus.$.polTumvúliter,L.d ver 















sepomineT 
Dosobii 








te enim pecuniamprofideinionepoffetrecipere.l. hoc 

3ure,$.labeo.ff. de donawvbi Bart.Bal.inol.antique. C.ad velleya. per 
tex.ibi.l romunerandi,$.6.£.máda.].z.bila quintavinfra eo, oriíitur 
namuque incommodaex fidciulsione. 

5 0 C.Amosadosoblizados.Eltenimaccelloría obligatio fideiufToria. 
1.hiquifE.co.Scídem in conflitutore Ec mandarore, vedicirglol. 
alienaim,C.eo.Staddeadiftam 56 infti de replica. 

6 £ OLDclas promijstanes. N clmpra tic 





in 


ide 














. Mlex.l Lo 
o Sunt quidam quifidciubere non poffunt: vemiles qui ef! inregis fer 
vito quireditus haberárege ne ab elus feruitio anocerar s 8: quía 
¿uan conon poteÑtirafaciliteraduer(asiusjulliiam confequi.lrénec 


episvelclericusfecularis ut religios?nec feru* mili peculid habear:áe 
tácpro pecnliopórinec mulicrne csi virorúleimmifcear, Sec.bad, 
g Ucaxalleros. Adde.1.milites.C.loca.intelligede milicibus: quifune 
inexpedicione,velin feruitio regis.vtin. .3oScin. lefina. 
verficiubemus.C.locasék renct Albo ¿C.de procurato. de 
Specul. quem 

retuliin, dl. 
Se probar lla 
Jiinfra dum di 
cit querelcibé 










1 





cibe,cacsporende masleguro de agllo 
quel hana dar,o fazer, porq fincáamos 
ados obligados* tábien elfiador como 





dos Hador foldada — del 

eldebdor principal.E dezimosqpuede — Rey,ribispor 
ferfiador,todo ome puede fazer pro- pene le e 
milsion para fincar obligado por cla... Er adde que 
Otrolipuedenrecebirfiadorestodos a-  dixión: L 40. 
a o ltedan 

quellosqué pueden recebirpromilsio- — parties 8: lic 





ex rationibus 
huius prohi. 
bitionis hac, 


neshalsicomo dize en el titulo ante de 
fte quefabla de laspromifsiones. 





4Le).11.Quales non pueden fer fiadores. exprelsis col 
PA SSA Mes feñaladosfonquema-  ligtur q mon 






sencbit iforí 

julio , de 
6 renunt 
huicpriuilegio 
cuius contras 
sium voluzc A 


SAN] guer puede Exzcr promiñio 


nespor fi,que non pueden 
- ferfiadores por otri. Afsi 
como los cauallerostde la mefnada del 














* Rey,grecibé foldadadel Rey,e bien fe- Let 
chodel.Ca eftosatales,nódeué reccbir  iubere  pof 


fune, 

h Gialez. Sed y, 
que lex?2nam 
lex málitcs,Ca 
Jocatiloquicur 


losomespor fiadores,porquenó fecm 
bargue cl feruicio qhandefizeral Rey. 
Otrofiporg losomes, non podriáaucr 
derecho dellostábiennintáto ligeramé 
te como ¿los otros.E feñaladaméte de 











Finde la leyhg los caualleros nó puedé intpecie,foré 
5cana, Ledo ocdicitprop 
ferfiadores,poragllos otiené — terlaprima.Co 


arriédi, 
enficldadlos aida clasren 
tasdel rey,e los otrosderechosdel Rey. 
Ello mifmo dezimos delosobifpos', e 
¿los clerigosregularese delos religio Ñ 
fos!. Capodriafer,que por razon de la 
fiadura feembargariac] feruicio que há 
de fazeraDios,e viene dañoende a la c- 
glefña.E añ. dezimos,q ningund ficruo 
non puede entrarfiadorporotri.Fueras 
ende,iouielle pegujar apartado , quel 


quibus ad con 
dudtione pre: 
dioramfilcal'a 
accede.non li- 








pon fc 
cant babetur 
hicaSin capic: 








j 
E Eo copla 





non loquésfpecialiterin cpiltopo:(ed in clericisgeneralicer dicic y A 
defastofideinfTerinttenecfideinbio.8 idem volait Moncal, in gl.d. 
1.fori.loquesin cpilcopo.Mihi tamien videtur q ¡fta.L.in hoc aquipa 
xarevoluitepilcoposmiliibus«religiofis:ideo ficut lideiufsio mili 
tisio cala huius.l.non teneren vehicipauitur,cú dicienon puedan, Be 
probari videturin.d.Lmilites.Sán,L.. C, locasBridéeil in religiofis 
vrin.c.quod quibufdá.de fideinGio, Etficaperte.Lifa vule qfidciuf- 
fiocpifcopi non tencatiepifcopi náq;fantin (lato magna: i 
mistcilm (uccefferi::elocoapoltoloram, vtiny ¿ 
lacus perfeétionisporiuselt,Gefle debetin epifcopis, qua 
Jigiolis.vtprobare contenditeá lo. Lupi Decanas Segobien.in tra 
acude matrimoni.fol.z:col.1:2.8.Credoran practica lesa 
returopiagl.ined.c.te quid, Mótal.in. 
nialibus,£ reditibusepilcopatas,epús obligare 
k Golerigos reglares.Qual lecusvelit esfein cleri 
1.6%, G.c.cófticucusade fidciulTo. bi: , 
atita.Clericitamon eccleligcollegiara:, feu regue 
¡deiubere.vt lic $e ¡andú cit de éis, quod. 
“de alijsreligiofisivecít de mente dodto.écibi Abb. q.leétu.incap¿d 
fideinfTo, 
1 €xcligiofes.Nidedehisin.c.quod quibufdamco.titua 








































5 


GPorrazda 





te quidem. 11. Non el 
nou.te 


Ulex, 117. 
amunt cafusinquibusporet muierfideiubersquiinhacleze (pecar 
ter nominantar.h.d, 

1 a GDorragndelibertad.Adde.l.penult.C.ad Velleia,Scidem videtur di 
ccudam,fi muicrintercedarproaliapiacauía : cum valear argumen» 
zum de liber= 
tate_ad piam 
canfam, vel 
contraBar.in 
Lfivnus.Cde 
refta.écin.l,p 
ximedE delas 
gin teltamen 
todeleotur, la 





ouicfle dado fufeñor. Caentonce, por 
ls colas que pertenecianal pegujar bié 
podría entrar íador porotri. Otrofide- 
zimos, quemugerninguna,non puede 
entrarfiador,porotri. Canon feria cola 
. aguilada,que las mugeres, andouicffen 
en pleyto,porfiadurias q fizicflen,auien 
pera.Balio.1.  doallegarjalogares,do feayuntan mu- 
Si «quis in fio. chosomesa varcofas que fueffen con 
C.de fideicós y eta 
Eberec, Són.l, tra caltidad,o contrabuenas coltúbres, 
- if quelas mugeres deuen guardar. 















1C, 

a 

á fortiori ar. 

gui porelt de Ley. 117. Porguales razones pueden las muge 

Ñberate ad res/irfiadoresporotri 

pilar caulam: s 

quía libertas 

Lal non ell 

precilé caoía 
pia:cim non 
reípiciar ani- [Bl 
má, iuxtano- 
tatain,l. qs 
Tico, (Edelee 
go. Seperlo, 
de Placeaioil. A 
prima.colum,2*C.de bonisvacan.libr.decimo, Ecquia etíam dos € 
piacauía quiparantur Bar.n.lficuiannum.ff.deannuislega. Bald, 
in.l.ficur.Cade aftio.Sobligacio. tamenvidetur tex. 
inauchen.vecum deappel.cog.$.caulas.colla.8.ibi in (uacú volunta 
te fideiubionefulcipi.Sibiad maículos tantummodo liberos volu= 
muspercinerecumploibidx, trolidezimos queleyédoclpa 
dre prefo.Scibi,caa las mugeresdefiende el derecho quenon puedan 
faraotri.namibi opus plum eratredimere carcesibus prelertim 
patrem caprum pro debito vel maleficio,venctarglo.insc.lacrorum. 
12.9:2Badl.in auchéti.fimilicer.C.ad,l.Falci.Stin,L¿llud,C.defacrof, 
eccisaSperAbbincap«quamuis.iEfoluamatri, 

L € 0edore.Adde.!.f1i.C.ad Vellei clariusprobathociftalex,quam. 
¿lawvehocperpendicibi Pau.de Calt.dicens,quódilla.lJoquitar quí 

melierpromifieprincipaliter glofzamen $ dodto.ibiintelligune 

text.eriam quando acellonicadariam obligationem promitre= 

<fequicurhociftalex. 

Idem dicendum $: fortiori,Gintercedarpro dote rellituen» 

:co calvin quo poreltaccedere fideiu(Tor, fecundum Bald. nouell, 

in traótat. doce pane pdas lezi od diciteiTe notandum 

S cffeétus :veluti, li matertel aliusconiunétus mulieris pro 
rficuendadoremuliei, quo caña non haber Jocuen le 

nabicar Vel. 






4 Vgerdiximos en la ley an. 
B| tedcfta,que nonpuede en- 
trar fiador por otri. Pero 
Ej razones ya: porquelo po- 
dria fazer.La ptimeraes , quando falle 
alguno por razon de libertada. Ecfto 






















































mitrercrd 
tunefiddu(To.docium dentur.namtalis mater non 
Iciano,veibi pereum quem edamvidein.57.priuilegio ciuldem pare 
divo oee leal eoptas canino da 
sunlicris;iuuerur Macedoniano:quod mihinonomnino placer ¿cum 
nonseperlam dejure cancun in Macedoniano , prout repericur in 
Vellciano. 

A úiscbidora.Habes bicquódexfimplicirenuntiarione Velleiani, non 
prafiumirur mulierem certioratam de tali beneficio, prour requiri- 
turad hoc, vevaleartalisrenuntiatio:SchoctenerAzo.Caad Velleja, 
in fuma.col+«Scglo.in.Lfi$spenul.fhad Vellcian verbo,nón vía 
ram.Scin.Lfciendam.ffde verbo.obligatio.nam prerfamicar mulier 
ignorareiusa,L.cum deindebito.5.pennlidE deprobaa,5fina.ff.de 
sureflKrenuntiatio non trahitur ad incogitata. l. mater. ff. de 
inoffic.ceflamen.lcum Aquilianad. de eranla£tio.Limita Srintelll- 

esnifiinterencritinramentum.vtin capsexrefcripto, de jurciuran , 
Aexcin.d.Litlendurcolarana.y lem imiesincalairatlerda: 
Cad Vellcia,8cibiBal, Scan Nlecur notarijinftrumento alferentis de 
certiorationé.vide Alber Codehareti.ScperAlexandin 
d.l£ciendum.colum,8.Scconcludicur,quod fic,quando notarinsfcin 
serquideffer Velleianuo. 

5 € Gsidepues.Ideftpoltcertiorationem fideiulsifec renunciando huic 


















































Titulo.XIT.Delasfiadurias. 73 


juri. 


£ Grenancianda.Approbar opínionem Azo. C, ad Vellcia,in fumma 6 


h 






8 dixitellecommunem opinionemlafon in.I.i quis in conferiben= 
do.colíS:infin.C.depacts.vbi 8: Decius.numero.3csÉtenementi: 
uia deiure communinon erat. 1. que itahoc dicerer : ámo fecun= 
: dum Dodo. 
multos, deluz 
re communi 
potiliserar din 








feria comofi alguno quificffe afforrar 
fufieruo,por dincroscle entrafle algu- 
namugerfiadorporlos dincros del a£ 
forramiéto La fegundaes fi falle a otri 
porrazon dedoteb.Efto feria como fi ¡'; 


trarium,vtat= 








fin. tad 

algunamugorentralTefiador, a algun — Velleia.£An 
ome por darle* la dote que deuia quer pe hiaEso. 
de la muger con quié calaffe.La tercera inM.C.cod. 
es, quando la mugerfueffe fabidorad,e ad Vellejaná, 
s Abb.in.celidi 





cierta,quenon podia, nin devia entrar 
fiadorfidefpues“lo fizicife; renuncian- 
dofdefugrado, cdefamparandoel de- 
recho quela ley les otorgo, a las muge 
res en eltarazon.La quarta razones , £ 
algúa mugerentrafiadorporotri,c du 
ralle en lafiadurafafta dosaños , eden- 
de adelante , diefle peños , aquel a- 
quien entro fiador, o lefizicfle cartade 


Jigenti. col. 4. 
8.5. de foro 
comper.Deci? 
vbiluprá. Liz 
mita ¡lam 

mili mulicr 8 
deiuberet pro 
marico : pam 
tune non fue 
ficeret illa re- 
nuntiatio , ve 
inauehenti. 














nucuo,en que renona(letotra vezla fia» dear 
dura.Caentonce deueomealmar”,que  Bartind 
coBald.in,l 
C:co.gatunc 


cumiplo iurenon teneaturpro marito , non potefl aliguid Operarí 


cendum con= e 
teflatur Albe- M4 . COn. 
ri,£Bartol.in Yelle. 


radiétareníiciatio: Se haberurplene in.Ja6nin ordi Taurinis : 8cl e In noua 


neficio diétsauch.(i qua mulien dit l. 





autinz nópót renuntiar, YScO. ell. 


mifiiarcúiuraréro promictendo non opponete de aliquo remedic, l-9-titu-za 


fibidiuredaro,fecundumPaulide Caltriin diétaauthenci, (1 que mur lib» 


lier.vbi vide Bald.ctangiclalonin did1a.l.fciendum: colum.1o. f.de 
verborumobliga.leemlimita,nibintercederercoram teltibus ,in (lu 
mento noninterueniente:nam Écrune renuntlacio nihil opera: e:ur, 
vein.Lantiquar-Sneantem.C.ad V elleia, Bald.indiéta.l prima.cum 
8ctune fideiufsioficnulla,neque dit. poteltrenuntiari ecundum 
Baldin.d.Lantiquainfine.nifi fiar camiuramento vedixi fecúdum 
Paul. de Cafir.craditeriam Bald.in.l1,C.ne vxorpromarito, cum ta 
mendilpoliñio.d.Lantique.$o.non reperiatar aprobara ifto jure 
particarurn, forte (ufficorerrenuntiario, prout in hac). dicicur, licet 
fatfineiura mento, tutiostamen eric, quódin inflrumento fiat side- 
¡ufo Sc rerfntietar cum juramento modo quo dix. 











Srenonaffe; Mulcim operator reiteratio adtas,vehicsón.l.fimulier 7 
Jafecunda.C.ad Vellciamum.vbi Bald. £vide late Prapo.in fio tra- 
Etatunde verbisgeminacisa vbi mvulca comular Scala quer ctiam cue 
mulacPala.Rubeinrepe.capaperve(tras.in rubrica wihi.colum.7 4. 
805.6 lalonin ubrica.ffade verboramobliga.colum.a+Scio.), td 
cumin fine.codem titusk per Baldiios!:necdamno(a.C.de preci, im 
pera.ofreren,Decium confil;;.Bal,nouclL.intradla.de dotefo,; 
Jumnaprima.G perFelinumin capiculo.dehoc, delimo. vbivol 
quódex confefsicne extraludiciali geminata poGi quispunisó, 
¡fadaclTetiniudid doctrina Bartol.in.).cum (cir 
C.deagrico. Secenfivlibro vndecimo.Barto.tamen loquirurin Gili 
bos,Scpront dicitidem Feli»,.in capi derefeript.colum 
inalio propolitonon ell bona «quiparatio de cor i 
Jibus ad confefsionem in criminalibas , 8 
Aantiam , vade non ell eutun, quod ipfedicitin diftocapivul, de 
hocptoutperpendis Josh Bernardas de Duconune spifeopus Cala 
gurricanusin fuúsregulis Sc£allentijs.in parte, confeflus , decrimine, 
regula.86. ; 
Afinar. Erficfundacarifta.l.Sdifta.l. fi malies,iniftapracfome g 
prione « Ex quo patet , quod fi alias apparet aliter fe habere veti 
tarem, non (laretur huic prafimprioni . 8 ideo Gin prima into 
cesione aftum efler de ifta renouacione fienda pol bienniam: 
tuac non patrocinaretur talis recognitio (en renowatio :imó pos 
tiuspre(umeretur collufo,vel frausfecundum BalduminIege. cam 
fidesa.adfinem,C.de nó numerara pecu.fedan admitteretur mulier 


Patida.v. N 








































Quinta partida. 


*- probarevolens contraiftampre(amprionembhuiusl.videtar pnon: 
ex quo proceísich eco llaruendo (uper presimprione, vedicirglofT. 
notandain.cferram.5o.diflin. 

















9a Uagcili .Erdeberprobaritalisreceptio pretij pertefles, vel 
perconfefsionemfaBaminiullrumento.vedilponitur ia legesanti- 
quz.C.cowbi 
hoc bene de» PERS 
claras Panlde  €lprincipaldebdo fobre que fue la fia. 
Caftro,fedan — durafecha:mas pertenelccacilo, q aa- 
fufiiciar ques a E 
lecungy pre Juelpor quienentrafiadora. Laquinta 
sá acciperes razones la mugor recibiffe precio a, 
Cláral, que A 
e porlafiadura gfizicfTe.Lafofta es,quan 


dolamugerfevitticiTe veftidurasde va 
ron Pengañolamente,o fizicllcotroen 
gañoqualquier,porquelarefcibiefle al 
gunopor fiador,cuydando queera va- 
ron.Cael derecho que há las mugeres, 
enrazon de las fiaduras, nó les fue otor 


iindlegecanti- 
que. Cad Vel 

land. á qu 
¿falumivurte 
net quod fic 
perad.l, «per 
Litaaurem. (E. 
de adwinifte 











de e gado para ayudarle del, encl engaño * 
es mas porlafimplicidad,eporlaflaqueza 


damnito, 
y tamenibi 
tener contra: 
Fum,quivole 
quád ve mue 





que han naturalmente. La fetenarazon 
fcria,quando la mugerfizic/Te fadura, 
porfufecho milmo*.E cltoferia,como 
li entraflcfiador,poraquel que la ouiel 

















lier (ibi pra- 
iudicer deber fefiado 1ella,o cn otra manera femejan 
pS tedefta,quefuefe a fu pro.O porrazon 
Jens quantitas — de fus cofas proprias, La oftaua razon 
tispro que esquando la mugerentra fiador,por al 
deiutit. quod , 
Bald.ibi on. gunocacaelcioredelpuesdeflo, que ha 
o qe de heredarclosbienes deaquelqueño. 
cañas cx de En qualquierdeftasocho razones" fo. 
geñomn in bredichas queentrafle lamuger fiador, 
Eñmalieiót  orotri,dezimos que valdria la fiadura 
cergole: 


cundum cum — €leriatenuda delacumplir. 

quod requiri- 
curquódred» 
piattantara precios de este quod homo difteetus pro lo prado 
fecbligafTer: vnde fecundum cum totum hocad judicis cognitio= 
con perciner,Écopinio Bal. fatisplacet, licércontra Bald,ibi tencar 
Salyc.volens fufiicere qualecunque pretilm:(ed communioropin. 
(Hncontrerint 

10 L «Peflidurasdenaron, Hoc eft abominabile apud Deuntve habetor 
Dentero.an.cap. e rradicB.Ambreecpiftola.15.adbonumtamen 6- 
«acmveiutipro cuendapodicióa lidia eltmalies ¿ve ell pero: 
gréprofectura,velaliasyti vefe vivli. venotar Archi.poll Hugo in 
<apicu.li quaferminago.diftinio.Scfamplirhocifialex á glofT.in 

A 1:1.C.ad V ellcia. E 

lu e UDelengaño,Addelegem.fi decipien 
ne.Cód Vellca. > E A 

nd fecho wifone, Ad desl.aliquando.E.l.( cum. 816 virvxori.5. En. 
fíad Vellcia,S.C.eod.in,2a 

1 e Uozeredar, Addelegem.quamuis.$.fi mulicri.verli. plane (i mili. ad 
Velleianum. 

14 £ tLochorazones.Adde alium cafumin Li apud.fE.de mino. Scaliumin 
1.6.C.fimaterindemni.promilles A 




















foeminis. SL 





+ CUtx. 1111, 
mDatusfideia(Torpro adulto in coneraéta in quo fuicdolo(Edeceptas 
nonteneturitedíidolofé non fuitdeceptussfedaliásteneranilicer mi- 
norprincipalispoftitinintegram relliti: Ec fiextalifideiubione fol 
ar,non habetcontra minoremrecur(um.h.d. 

1 8 GengeñoDiored nonfelumhexprepolvo doluintermeniarsve- 
súmveriam (ixcipla,Lfi quis cumaliter£f.deverbo.obliga.bcinípecie 
traditnotanter Petrus de Anchara.confi-3yo.incipit vilis fadti narra- 
tionibus ácc.veríi.defcendo adobligacioner Laurentij.colum, antes 
penultivvíqueadfinem. vbisevoluit hoc procederenecdum quan- 
doobligatiofideiniloriseltfdciulToria Sraccefloriazverum etiam 















Sirprincipalis Sedeper(e , ve fialiquistéreiuspromitteret, quodmi- 
noroblernabit Seracificabitcontractum,quemfecitex quotalisobli 
gatioeítconnexa Sc dependens á prima: quia irritaca prima fecunda 
Femanetline caula,Eicin cfoétuincéficax laa circatl. de dolicxxe 
esptio«k peraliasrariones,quasibivide. 





hi Cenquento má * 


tareNora hoc 
verbal ula 
non ita poni= 
turí Cade 
fidciuilo .mis 
¡fando algund omc a mo- O 
$) go que fuelle menor de; sd 
Y ps : . 
p | veynteecincoaños.Siatal .licetperbene- 
28] menorcomo elle fuciTe £e 
choengaño 5 fobre lo que es fecha la 
fadura:nonestenúdoel menor: nin el 
quelofio,en quanto montareMelenga 
ño:ante dezimos, qdeuc fer desfecho, 
Masfien aqueltacofa, ocn aquel pley- 
to fobre quecradado el fiador nó fucf- 


WZe1.J117, De los omes que fan a los mogos que 
Jonde menor edad. 












tionis in inte 
gram, quidta 
nen ficontras 
étus gellus p 
aninoreín fuit 
mallos, vt qui 
sem iommabie 
lem vendidit, 
fine decreto? 











fefecho engaño , como quier que cl Elofinda.C. 
moco fe podria ayudar del derecho, — mino, in ver- 
quelees otorgado,por razó | que esde  bo,noncoge- 


visán fin. vale 
quod fideiuf- 
for tencaf per 
1. ¿chis.C.de 
pradijsmino. 
Cótrarium teo 
met Jbi Paul. 
deCafex cos 
quía non fub 
ell principalis 
obligatio, cui 
fideiufloria 
poísit adhere 
re.Lfiadrelol- 
nédam. Ca de 
pradijsmino, 
3 relpondet 
de ad legem.8:( 
is.quamallegarglol. quid ibivenditiononfaitfaftad mincres(eda 
tusorevel curatore:prohibitioantem el! circaperfonam minoris, ade 
minillratorveró porcít vendere in fui praiudicium éxfe obligare Se 
fideiufloremdare,cujadde quód hocidem voluitBart.in.l.camlex, 
in fidt.defidciallo.vbi siciequód li minor vendensprardium promit 
tando oidlióned: dechdaloseoiehaallsenoncencbirara Ese 
quo minorvendensline decreto hon fiicobligarasciuiliter, neg; na 
turalitersfcdú exrroneuspromittar decuidlione $ decfidciufforem, 
runcbenetenebirar fidebulor.Kicai 
k dido go mi 


menoredad,defatando lapoftura, ocl 
pleyto,porquefucrafechaa dañodel!, 
contodo eflo,cl fiador fincaobligado!, 
para cóplirlafiadura: maguer nó quie 
ra.E nófe podria efcular delo fazer por 
tal razon,cómo efta.E demas fipechare 
alguna colacnelta manera:non la pue- 
dedemandaral menor: 


Ley. V. Sobre que cofas e pleytos pueden fer de 
dos fiadores. 










































fed quiaminoripretio vendiciciuxa.l fiquidem.C. depradijs mi. 
no.tencbiturtidojulTor cui ito 
cuiétam.vcimds.Sibi Ange.Cade odeiuflorminorwavbi Albericas 

'dlipplendu pretium, adhne tenebitur f- 





Siciquód Eslora 
deinliorper. di (ermas.$a.in fin £de: 
noragitad hociure fpeciali.vein di 
«om vt quia deceptus ultra di 
for decuiétione non poterirconsenid 
torad fidciullorem.l.exceptionesn princi 
exceptio.Selt de mente Alber. Ange, 





tño.S intellize quando mis 
16 quidew .. am iageret jure 
ú une fideiufe 
uiailludbeneñciom porigi 
icoberentes. fade 














3 


Adtit.C, 


ficiam reflica d 
mino. 


non quia vendidite 4. 


1 tinca obligado. Addelegem.Marcellas Hide Hidciulio.Sedic.ha.Code 5 


fidciufío.mino. 
dex P. 





amPote(tquisfidciuberepro obligato naruraliter vel ciuliter: Se tene» 
wurefficaciterex talifideiufsione:S diciturobligatusciuitier Senarm 
raliter quando obligatus potelt conueniri efficaciter veloluar: natu 
ralicer autem dicitur, quando quis eltobligatus, fed nó poteftin iudi 
cioefficaciterexigi: ven feruo qui.contrahendo obligatur quia eft 
homo: (ed quianon haber perlonam landiiniudicio nonporeltad 
foluendam compelli. bd, 





























Titulo. XI. Delasfiadurias. 


12 Esepuedeobligar. Adde legéprimamcum gl.fcodem.8c.5. in omni 
bus. lnllic.codern, 
'smaneras. Imotresnam Scciúiletantum obligalfoniacceditfide 
julor.vtin.s.1.Inflic.cod. ibi ¿lo.in parte,ciuilis. 8 probatarin, 1.6 
de non numeraspecunia.vbi vide per Baldí .poteldici, quéd 
idcoifta.l.o- 
mit de ciuili 
tante: quía 
in ca ell dare 
naturalem fi- 
¿tam,vel pre 
fumptá,vepas 
tec in chyto= 
arapho pol 
Biennium : Se 
30 fententia, 
vPli papa con 




















al TE dezimos q fon dos 
maneras” de obligaciones, en á puede 
fer fecha fiadura.La primeracs quando 


elg lafaze, finca obligado por ella, de 





cedic repi de» LG gado por ella, d 
cimam bono guifaquemaguerelnólaquieracúplir, 
run quamez quelo puedan apremiar porcllacfazer 
aapies pre gelacumplir.E acftaobligació acal, lla 
lari (eu clerii  manenlatin obligacion ciuil engtural: 
regoi (ui:nam a á ELE 

coramelt, y Juequierctanto dezir,comoligamien 


prelaci fune 
obligará regi 
ciuiliter vere: 
fed non nacu- 
ralitervere: ga 
confenfus co= 
rú non ade(k: 


toc,q es fecho legú ley e fegun natura. 
Lafegunda manera de obligació, es na. 
tural, tan folamented. E cfta es de tal na 
turaq el ome q la faze es tenudo de la 
cúplir naturalmentee,como quiet q nó 












reputatar le pueden apremiar enjuyzio,que la cú 
zuen (eu fingi E EfOf: :S 

tur adefle pro Pla-Elto feria, comofialgunficruo pro 
er confen»  meticlleaotro,dedar, o defazer alguna 


fam, Ecantori 
tatem princi 
posta 
fentac vol 
tatem prel 
tl. hac tradic 
Baldind.). 
cui.vel dic,p 
hac lex fup= 
pletur p alias 
1.8 fic qpan- 
tumciuili obli 
gationi poie 
accedere fido» 
infor .de quo 
vide Barcolin 
L.£. cod. fimiliterpro eo quitenetur officio indicis accedit fideiu(- 
tor ,fiucil'ud fit ofticiuns nobilefiue mercenarium, licer ofñiciam 
iudicisnallam przlippenar obligationem ..fiper collufionem, fa 
dea6lio.empti.Barcol.in.l.marce/las,E.codem. |. cumquis. $ fiquis 
proreo.vbiBarto.ff.de (olutio. an aurem fidelulTor pofit acéederé 
oblizarioni, qua quisceneturad fa£tum? vide Barto, in al. iquispio 
eo.colum.1.ff.co.¿in.interarúfices.A. de fclutio. Scan proeo con. 
traquem poteftperiin integrúre(litutio2 vide Bar.in.lacum quis.$ 
4 quisproco.fE.delolurio. 

y € Gcomoligamiento.viinftitu.deoblizainprinci. 

4 d Unáruraleanfolamente.Etquando oblizatio raturalis tanto (ice 
ficax ad agendum in forocccleñalico? vide Barco «notabiliterin ex 
trauagan.ad reprimendum, in glofin parte, denuntiadonemáio 
1.86:.coltm,S nora ¿quód quandoactus pecéazin forma: mequ or 
turmaroralis obligatio,vide Bario.in.l.prima colum.2.£Ede condi 
indebi.S quid filex refiflat contraétwiz vide.l.cum lex. Sibi Bart. 
ft.de fideiullo. 8: vbilex vlera procedic amullando aétuin ibienegz 
oriturnaturalis obligacio .vide perBald.in capitul.a.io princip.col. 
fin.quidfitinueflitura:£ quod idem Bald.notatin. $. fi quispertri 
ginta.colum.3.fide feu.fise.controuer. inter domi, 8: agna.verlicu. 
led quero nunquid farutum. St an in oblizationeex maleficio; 
Senataralis obligatiozvide Barto.quód ficain,J.non foluro.$.iniur 
ram.£dcinjur.SperBal.in autbé.ad hec.colum:4, C. devfur.Scin 
Lex hociure.colum.fina.vbi Barto, fedeiulli. Sure, $ li princeps 
impoxaclubditis colleftam, viruin ex hocinducatur obligar 


cofa,cacomo quier G nó lepuedéapre- 
miarporjuyzio Glocúpla, porq nó ha 
perfona,paracltarenjuyzio , contodo 
elfo:tenudo esfharural mente, de cúplir 
porfi, lo que prometio por quanto cs 
ome.Eporendedezimos, Gtodoome 
q puedeferobligado,enalgúadelas ma 
nerasfobredichas, puede otro entrar fia 
dor por ele feratenudo de pechars por 
eblafiadura, maguernon quiera. 
























































ra 
74 
turalis>Bald.in didtalege,ex hociwre.in Gne.dicirquid fic, quando 
collectare(picicreipublica vtilitaté 8 mecelsitarcmfed li , 
cipisetfianatam voluntatem:tune non oritur obligatio nacu 
nota quod e otell naturalis oblizatio.l.iciusinprin.Sibí Paul. 
de Caitr. Mad Trebellia. 









€ E narnralmen- 5 
te. Addelezó, 
cum amplias. 
$.is natura de= 


Ger. VI. En que manera deue fer fecha fia= 
dura. 






lar puede vn ome a otro; Le Rd 
y encía manera, diziédole) £ azenudoes.Re 6 
A el quercfcibe, al que entra gulach quod 
0 ,focs me vos fulan — quibrliberho. 


quib?liberho 
mo obligar 
ciuiliterána» 
turalicer, 5 his 
feruas obliga 

acurali 
ter.vedicit gla 
SiibiBartonm 


fiadorlobre tal cola queme ha de dar, 
o de fazer fulanome* Siel relpódefi, o 
dizc,yofo fñadorporel, olo otorga,re- 
fpondiendo en tal mancra , o pototras 
palabras femejantes deftas, finca poren» 
deobligado,tambien como el debdor 
principal.E puedeivn omeporotro,cn 
trarfiador,fiquificre,enante que cl deb 
dorprincipal feaobligado.Comolidi- 
xclle, fivosdieredes tantos maraucdis a 
fulan,yo vosfofiadorporellos. Otrofi 
lo puedefazerenvno,conaquelaquicn — quedil.decó 
fia,diziendo afsi,por eftos maraucdis: o iindebi. 

poreltacofa, quefe obliga don fulan, y «rechar. Vide 








peculoScio le- 
gesnaturafitera 


SXinleze. id 





yo lo fiedorporel. Eaun puedeentrar * inlege.Marcel :S 
fiadorde[pues que el debdor principal Ji: ónleses 
“esyaobligado,como fidixelle: yofofia  gari. $. fezun- 
dor portal cola,quevos deuc dar, o far a 
zerfulá,ome.E en qualquier deftas ma. ao 
neras fobredichas , entrando fiador vn nonvtiturex= 


eeprionerci,vi 
dePan. de Ca- 
ftro.in diéta le 
ge.Marcellus. 
columna (écú 
da. quid amó 
6 fuie ignerás 
feaccedere na 
s turali tantum 
obligationi.videperToannem Fabriin. $. in omnibus. verficul ,atnes 
¿«c.nflir.co. quí vult quod tunc potefl excipereper-L.f quis pole 
quam.f.codem.mihitamen dubium eft hoc diétum Fabii . cúl 
plorare debuit fideiulTor_conditicnem illjusspro quo ide 
gumenal.qui cum alio. fa deregul.inr. neque da ci 
eliein damnumcreditoris,queracio ceffar 

Li quis poftquam. 


omeporotro,valdrala fiadura. Otroli 
puede entrar fiador a tiempo cierto X, 
efto ferja,comofi dixelle, yo fo fiador 
por fulan,fafta tal dia.Otrofi,puede en. 
trarfiador, focondicion diziendo aísi, 



















Ulex yl. > 
am Fic fideinGio interrogatione precedente E: refponfione fublecuta 
8e poteftficri antequim debitor obligerur,aut tempore ob! 
mis,ancpolleazaucad temprs:vel(ub conditione.l. de Habuie 
nemá.$inflipulacionibus.in/lit.co, ita E z 
h «CoxgendolaHabeshic quod fidciallornon obligatur mili verbis $e E 
interueniente (lipulatione. adde.l5.5.Cuisaceeptio.fEde verbo. obli 
ga«d .lbladiens.C.de £ideiulTo.fed nunquid hodie per. o 
Pitseparelciendo.itu.8ulib.y.ordi.rega.hocerit correátuma 
non exdiéto Balin.c.coLf verfi 
vbi dicit,y neg; hodie de jure cancnico dci 
actonudo: 8: gpillud capitulam debetintelli; 
E enoninené vorólneo qui llame percal 
apudada,vtinl.cumoltendimas $5. 
.xemcontrarium elfeveriusex gencralita 
1 4z puede.Adde.SfideinfTorinlli.co.8 : 
earamrerum quee vía confia. Sl. llipulacus fu £ccde 
k Uatiempecierto. Ade. pe fEco.ScSLideullorinílit.co. 
Paridas. N5 


























abr 





ex 





'or Obi 












defidciuflo, tur. fed erede= 
Sd Lordino. 















ide ep Tn nora 
'dmunquid fidciuflor de paétis. rec.clt la 


E, rn 


Ni devino. 2 


«93 quisin plusfiddu(St quim pncipafis tencia 


a Quintapartida. 


Ue PL, 


'on valer fides 
iufsioin co quod eft plus ,fedinalio ic, Etplus dicirar quátuor mos 
dise(«quantitate, veli malorem,quaw reus pmilirynáteneturad con 
currenté.locos 
ve fialio loco 
grauiori reus 
promilit non 
valer fidciuf 
fo. tempore: 
ve fi brealorl 
tépore ¿pmilie 
folucrenam Ñi 
militernonva 
Jet.caula: vel 
debitorfub có 
ditionefidciul 
for puré pro- 
mili non vas 
Jee. hoc dcir. 
Habuit orcúd 
$-fidciuiTores, 
Ínflinco.cioml. 






yofofiadorporfuláfi tal cofa acac[cio- 
re.E tal ñaduracomoelta, o otrafeme- 
fante della, deuc valer fafta aquel tiópo, 
oal dia,ocnlamaneraquefue fecha. 


Le). V 117. Comoel fadornon fedene obligara 
masdelo que dene el principal. 
% Or mas de quanto es cl deb- 
dorprincipal obligado, non 
a 4 [e puede obligarel fiador, cli 
lofizierenon valcla hadura, quíto en a 
¿]lo,q es demas.Eftedemas fegú dere- 
cho,puede fer en quatro razoñes.La pri 
mera es,quádo el qentrafiadorporelo 
tro, fcobligapor mas deagllo qdevia 
aquel aquien faye elto feria,comoti de. 
wicíTe cien maraucdis, e cl otro entralle 
fiadorporciento,eveynte marauedis,o 
porquanto quier masdelosciento, ca 
tal fiaduranon valdria quanto en lo de 
>,Lafegunda es,quando eldcbdor 





EJ 








€ Non vale la 





jubsionemená 
tic tenebitar, 
ve principalis, 
fiion tenecur 
ve fideiuilor: 
8% fic ve obli 
gato prindi- 
palisnó vrac- 
celloria,veper 
rexcindl.cám 


mas 


enlogarcierto:c aquel que le fa entra 
fiador por dar aquella cofa en otro lu- 
garmas graue". Ga entonce tal fadura 
non vale.La terceracs,quando clquede 
uialacofa,era obligado adarlaaticmpo 





procodf. cod. 
col.5.verfic,8. 
prohibetar $e 
án.l.fiárce, 






Tommdelmolinvlabi quiaccefitones.infine.f.co. 
titu.licer contrariumtencaclosFabin.5tideialToresinfi.eo . col, 
verlicu.fed quid Givravir,Secundolimita quando fidciuflor non ef 
obligatus in plusifed efficacios quamprincjpalis: nam tune senebi= 
in.L.gupráco.in fi Eco. 8crenerBar.in.l.hiquiaccel 
..co.Bcin.Lifdciullor. it derciudica,Sidemtener 
.d.5.fidciullores.Pficulo, fed pone quod principalis. Tertio 
quandofideiuflorpromittitpecnam ex suora fua nam tunc in hac 
Pegnavidecarveprincipalipronáiez,Scnopaccaid lance 
bilisin.l.icutreus.fl.co.tenerBarto.Ange,Sloan.de Imolain.d.1.hi 
accelsionis.Se Bartán.l.cencurncapuzr. de eo quódcerto loco. 
'jarolicie cando falar dao prosileo veus 
modo probandiefiicaciuspromilíir, nam tunctencbitur, ve li pro= 
mieritímperinterellepromifo, quod larer luramento parts : quia 
exhocnon videtur duriorconditio.l..f.deintitem juran .tenet Jo- 
an.Eab.in.d.$fideioflores.colum.2. verfica fed quidíi promilerant 
8uc.Sed quid fiprincipalis promictar.10.corbes frumentis fideiufTor 
veró promitratextimationemeorumyanteneatfideiubio ? vide glo. 
¿<Barin.fiíta idciullorem .A.cod,qpnon,licertextibivideturin» 
muere oppolitum:(itamen ptincipalis promittar faftum , fidcinffor 
potefl promíttere pecaniam., Nipulatuselt. SibiBarto «E. o «tit. 
Scqualiterfideiullor accedarobligationifadi, videper Barto.in.l, 
quando.$.1ff.deopefsliberco.lalon.in. 1. ita ipulacus ellem abs 
re. deverbor.obligat.1.Sc2.colume 8 an difpoliio huius. | .procedar 
etiasm quando (cienter ideiuflor pluspromifit, vel an procedar tan» 
tum quando gnoranterfeciezloan.Fab.cangivin.d.f.fidciulfores. in 
fi.primz colum.dicens,quódindillindéprocedachoe :quialura in+ 











































diftinfiéloquantur. Sk quiavidenturdarecertam formam, qua non 
feruata sorumanibilarurl.1.6cfin.Codefideinfira. 8c iure halla fi> 





principal,esobligado a dar «lgunacola” 


fcallibr.decimodlicer fubdir , quid pofe argui contrariam ex Ms 
que divifuprain prinostitu.d vultallegare ,quéd dixit in. $. atne 
verfisquid (1 (Saseumnon elfeobligatum. quod tamen non viderar 











obfltare:quiadiuerfuselt cafus Se dimería rado, 
b_ 4 guantsenlo demas.In covexó yin quo principal tenetur Filicet in 
centusn ¿fides 





cierto,e el quecntrafiadoraporel, le o- 
bligaadarl: a masbreuc tiempo. Eclto 
feriacomo fila ouieflcadar a dos años: 
eel entrafle fiador pordar laa vn año, e 
atal faduracomocfta, dezimosotrofi 
quenon deuc valer. La quartacs, fi el 
debdor principal eraobligado a dar la 


colafo alguna condicion,cel queentra 


Cidabitur, $e 

illa fule opi 

mio quoran= 

dam .verefert 
a 





róglofatorve 
ibirefere glof. 





fadorporel,fc obliga adaraquellaco- e 
fa puramente fincódicióninguna. Ca 5 pitilam he 


deiaflor to 
neatur. SciNtá 
tenerglol. ia 
$.fidesuílorcs. 
Ínflit.eo.Gin 
1.pecuni; 
devíur. Bcifta 
eft communis 
opinio,preut 
dicuntBartol. 
¿ Joannes de 
Imo,in.d. 


tal ñadura como cfta non valdria*por 
quefcobligaenmasel fiador q cldeb- 
dor principal, 








Le. V 111, Que fuergaba la fiadura que suma 

chos omesfazenen Yno. 

7 e Vchosomes entrando fia- 
9 dores envno: obligando 

“f lc cada vno dellos en to- 






E lud.tene crgo 
y E] do de dar:o de fazer algu- smenalidande 
nacolaporotri.fontenudos delo cum  £fpartitaque 
eft contra di- 


Étam commu 
nemopinioné 
contra quam 
etiam mulcá 
vrgebar texto 


pliren aquella manera quelo prometic 
ron.De guila, que aquel grecibela fa 
dura, puede demandaratodos, o cada 
vnopor fitodaladcbdafque la fiaron. 





E pagádo el vno?, fó quitos los otros, E o 
perotilosfiadares, nó le obligaflen ca C. defideiuíT. 





davnopor todo, mas dixeffen fimple- * Lotesgraue. 
ergo leuius ef 


fet fidciuflori 
darcinlocoinquo promilir, non viciaretur fidciufsio , quód nota. 
«<hocidemtenerloan.Fab.ind.$.fideio(loresan finain(tit.cod.Bar- 
10.tamenin.Lhi qui accelonis.colum.tercia.i dem.vale 
contrarium.tk idem tenetibi lo. deImol. latiusin. 1. fideiuffor o= 
bligaris$.quicerto loco.ff.co. Scidem qd Fabertenet Ang in. delahi 
quiacceñionis.tu notaiítam.l.qui hocdecidit. 















e 





i quiacesGionis.fco, 


rerioridicafide con (lipecu.Bar 
Ulex. FIL 


€ EN veld 
$0Si plures 
omuibusveláiquo volueritrorum petere;é% vno foluente caterilibe. 
rantur:fedlifimplicites(untaccepti:Sc omuesftune(oluendo non po= 
tell peterenili partomáquoliber:Scli vnus non fitfoluendo alí tes 
nentureriam pro partcilljus, bd, 
£ Qrodala debda.Sed anpotsrito; 
dumobligarunt, de beneficio divi 
ua fiementioinlinterlidciufiores.fF.co.Ecin.1.f,C.deconfli, 
inS.Gipluresinfti.defidciuflLdici q ficveeltcafisin 
aduerte, quiadiQillis.L.fundatex eo qa Sc ideiuflores 
expreísénon fe obligaueritinfolidú,tacieshoc áfure lucelligobator 
veinad.Siplares,Scoxprefioci? qd tacicéinerar nóimunuraciuri di 
Ipofitioné,vtin,l.3.Cieo.Buin.ly fdelega.iohodievero p.Liftampar 
Torundd lor pae Cnplcenapi ar, sos beca aller 
infolidi:fed provivili,vt facim(ubditucinifa.1.Scficef fablarm 
fandamentum.d,l.nóteóte,vnde vi non poreritopponide báficio 
divifionisqiintolidí(efideiulloresafrinxerútled quiliber renctur 
adtotú debitum, vt vulrifta.lnco¿obftatlto.j.co.quiaillalaquitur, 
il 








Adde.$.Adciufloresinili.co. 













se:cepilloladiui Adriani, de 














) 
resprincipaliter(cobligantibacveró qhaccelloric, 
yr ddde decos b.lÍoC, e 





cod. 





eE cl que entra por fiador. Secus(ite obligarer ,veconfiitutor.l.fed fan 7 
Y E 


iullores (unt in fotidum obligati poteít creditor ab $ 


nercilllfideiullores, quí feintol, 








za 


+b 





quyellan 
tesicida 


liba. 


“trad 


Titulo.XIH. Delasfiadurias. 


Esenvalicfo.Qui 16 dehoc dubicecur.vi.L.( dubiretur.(Ecodemn. 

a gsefedomandaladebLs.Lo.5 liplures.Infiitu.codem.de tépo:e litis 
ecietace diciturifad quid hicredicornegigiragere? dic quod reme- 
cum evir,vendei ¡Tordenun¡etcrediro ri, quod conueriar AdeiuE 
foretwia parte, qui elt foluerdy cum dubiiacur cum efiicá non ul 
uendo S tune 














li credizor dif E 
ferar ese cias: Mente,nos fomos fiadores porfulx, de 
pe.iculo, dar,o de Erzerral cofa,enronce, fitodos 
dem Paul de . 

CaltinJ.6- Lon valiofos3para poder pagar la ñadu 
deso: ere > raja la fazon q le demádala debas, de- 

i£icodE > E 

Bectiplebanl: zimos,quenon puede demádarla cola, 
deCatbinlin cl feñor de ladebda,a cada no delos, 


1er fidcianio- de cuí E a 
old masde quáto le cupiercddefu parte. E 


cacnon (uf fiporanenturaalgunos delos fiadores 
cereralem de-  fueffen tan pobrese que nó ouielfen de 
náciationem, 

fu. protefla: 

tionenued veriusviderarqued dicitin.d.L1fideiuffor. vbi K hoe 
elt demente Barto.videibi percos. 

ticadarrmo ellos, Approbar opinionemglof.án authenti. de duobus 
reisia verbo,cedere.colla.7ascin.l.creditor.fduobus.Sin. fi man- 
datowicij.$.Paulus.ff manda. Sreprobat cpinio.glcLin.l.non reétés 
E.co.Sinseliplures.lulli.co.que deiure communi efe commnnis 
doftorum opinio. Tencergo ment tam lezem, fecundum quem 
nonell hodivneceTariua beneficia ep Mol divi Adriani, de quo 
in.d.S/iplures.Kaddeadilam.Jlegema. iman libesiordica ,regal. 
que nesellariocftintelligendain hisqui (e obligantaccelTorid, vé 
deiuiloces.nam de «bligantibuse ve principales non oporsebar an 
visommnniderozariproutin,d.Lfitcamiden: erar de iure comu 
vi vein.).reos.$.cum io rabulis.££ de duob.rcis .nequeilta,L. porétz 
corrigiturper.l£ori.a.de qua cicu.18.libr.;.foro legum. licet Contras 
riu dicacibi Miontaluuséc male:leges nangyfori non corrigunt ja» 
raparútaramoiñille que (une v(urecepras vehabetarin. la «in ordia 
Taarinis.Sctradit Roderi. Snacez.in proce. ll. fori, Sebic hodie iure 
¡flo non eftnecelle quód renuncierur beneficio divifionis cum per 
i(tuimal.hocbeneficium confequantar . Gprolsacur eran: hic quód 
a:tio ell ¡pío jure divilapro parte inter confideinTores fifane fol. 
uendo Se fic non requiricar qu.d opponatur exceptio ylicet aliud 
enter beneficio piola, veptctosalOalegcintadolTor 






































tudem.biglol.Barto.Sdodo.fed anidem qued inilla.l. difponi- 






tar procedatinfid:taforibas de judicato folaendo. f. ex claufbla 
¡casum(oluiz Pald, dicitin lege fnz. colamoa penultima.C.de 
tarareiiudi. quód eciami1ti zandeanebencficio divifionis. Se quid 
plurescomlitucores 2díc quod gaudent codem beneficio ye 
Cdeconítitu. poca . $ idów in pluribus mandscoribus 
perdiétam legem.SrenceSpeculadneiza . derenuatiacione E con= 
elañionecolunnafexta.fe qualiter ager Credicor contra plores lie 
deiaffores: nas Ñipro partepetac Scaliquis coruen non (it fsluendo 
non viderarquod pobitab al 
partemab co petitam cenfequi. dic ergo quod confilium ell quod 
peratcontraomnes Se contra questiber corta fab hac protellas 
tionequod vna foluriozotias debici fufisciar ve alías dixit Barto. 
La.$-penultimacolumna¿n princi. 4.quzilione, ff deduobu: 
Alexand.confilio.37.colu:t.t.voluminea. quideriam Ñ alú 
pi ex fidciallovibas fint pratentes aliqui abíentes an tunc eriam 
deraendalilaalezsdifrabno urqucaliper cuenta peo pa 
tel omacstimeloiuendo ? Speculacorin titv. derenun.Sconclu. co 
Imbnafasta.verficisquid liplures . dicitiunc demum fiendam di- 
viñoneim quando omnesfinepralentes pertex, in. d. Ltidubirernr. 
aliasincipieú dubitecin principibiprellotint.Éficod, Ec argumen» 
¿uthen,hocira.de duobusreis.Xauthent prefenteadefidciullo. C.Se 
facicj.co.ldecima, €Egoverodubito deillo didto maximé arren= 
tadifpoficionehwius. . ex quo lidciullores non accepit infolidum 
8: quando fimpliciteraccepithacal , dividir adtionem inter eos pro 
parte quando omnes fam cluendo; quod ia nl ue abla 
Fuepre(lo fintficut Scalias imputatur creditori fi vnum Edeiuflo- 
rempuréalium fub conditionerecepitvtinal.fiplures.inprinip.£E. 
codem.nequeobítar.l, decima .intra cod. quía loquiturin his quí 
veprincipalesfe obligant;imojilla, 1. facic in cppolitum qual velit 
illud non artendencum in fideivlibribus , quí von. ve principales 
fedaccoflorió accedunta Jem ¿bi altrinzerune e infolktum vnde 
eftdiuerfaratio Se. fi énbiterur, proceditfecundura jura digeflcs 
tum, quibus dx Gnihil dicecerar idciafioresincellizelanturialoli> 























































ero qui ef? foluendo aliquid yla - 





dumoblizari: quod hodie non eltvt cenflar parti 
dixiin prindp.. huius glofT. Quid plures hidciufTeres non fue- 
ru tinfiwul recepti, fed vmws hodie alcer ex intervallo an proce 
dat difpolicio huiusJezis? Speculapol! Huzo.écA zo, quod nen ve 
ple notar vbi fupricolumnaepéma.verlica. quód 6 aiquís lean. 

«in diéto. 
S.liplures.polk 
princip. tener 
contrarium.al 
Leg. diétam.l. 
fi Ticos. que 
lex certe pro 














que pagaraque!la parte que lescabe,en 
toncelosotrosí queouicllen deque lo 
fazer,quicrfucien vno, o muchos, fon 
tenudosde pagar,toda la debda princi- k 

pal,o decumpliraquella cofaquefiaró.  alibes pare 
pubodecumpliraquellacofaqueñaró. ore 
ML ez. 1,X. Como la debda dene fer demandada — duci. Barcolus 















E a ee Elo e. 
D queal que fio. een 

Nellugarsfeyéd Ique A nenetas 

*= WA cl lugarsteyedoa lem. . 

a e speculato. 

poft'Dynú. 8e 





Jacobude Arer.dicenselíe caí in diftalege.Gcicios.fedin.d. If 
tiusin fin. aliter loquutus elt Se forte meliws 3 divit enim quod ilie 
qui primo intercebie non haber bencficium divifionis : ¡lle vero 
qui intercefit fecuado haber codem modo quo quando fimul 
intercollerasperillaw legematu vero dicfecundum Pau.de Call.in di 
¿taleye.fi plures. quod lá tempore quo fuit datus primus fideiullor 
fuiractum de dando fecundum: Si primas hoc (ciuir quod tunc ha» 
bebitlucumilta.1 . quiavidecurfidciufille contemplatione lecun= 
diz alterc autem ¡llorum deficiente non habetlecum ex quo non 
cenferur GdcinBille contemplatione fecundi. Se hoc quantn ad 

fideiuliorem » Secundusautem haberer beneticiom huñus 
Lrelj»eétu primi vedicic Barro. litamen (ciuic eumelle datum vs des 
clatar Paul. de Caflrin diétalegcafiplures. Sin.d.Licitius. Se eflea 
demratio quianon cenfetar Aideiukiffe contemplatione primi. Ad 
¿ectiam quod interfideinllores diuerforam non haber locum ll 
lex. | fiatitio.fi.coden.vide Barto.in.L inter cos.$.duo rei. ff.cod.de 
an fideiullor qui non potell effcétualiter conueniri faciar locóm 
hule benebciv? vide per Barto.in diftalege,fititius. aduertecriam qp 
ifta.l.dividatabfíque eo quod opponatur , quod non 
¡ureiilo difpoltio.l.fire/lamento.$ «quod lí duos £.co. 
¿clic(olucam viera debicum poteritrepeti. 
































d s[Quasre lecapiere.Ercomputabiturin ea quod antea foluerate1. in- 6 


rerccs a fiocodo 

€ UrxeJentan pobres. Added. $, Giplures. 3 
quod pronuntictur per judicem ve divilio fiat pro parteinter lides 
iuflores vtexiode periculum(peAet adereditorgmvedicic Paul. de 
Calt. in didtalege.inter idciuflores.££.cód. pertex.inal. interes. $. 
cuminter.codein titu,(ed (tati poll conuentionem periculun: (pe 
étabitadcieditorem: Ñitamennon potelt creditori imputari r cpli- 

entiaquia ftacim quod cocpit petere aliquis ex confideiuf oribus 
fxétus esbnonfoluendo zantequam haberer commoditarem corue- 
miendicum,tunenon elletpericulo credito:is,vteíl de mente Pel. 
deCaftin.dl.iuter eos.5.cuminter. 

F ALtosetros. Quid fiduo fidciullerunr difiribuiue , vnus in decem a- 8 
hius inrefiduo, $'illequi fidciufsitin decem.ncn el! foluendo vtrum 
alvercenchirurinlolidus?Bald.quod non in.l fina. colum. penalti. 
Code vibr.reiludica. quia obligatio fuit d'nifa Sc taxaca per padtum 
allegat.llidciufloresmagillracuuin,$.proaurelic, fF.de fidciullo Jin 
cetalidsnowinereñidui cotum contineaturviin.L.fecunda. Cade hice 
ein. quid Givnws fidciullor fair acceptus purgalcer fub condi. 
tione vides] pluresin princip.£Eco. 




























lex, IX. 


3» Prafenterco principali non potel! (co non prius difeuflo) fdcint 
forescrediror conucnirerí autem ablens ell! , ¿ndulzecur tempus ar- 
bitrioindicisintra quod fidciullores principalem repralentent : $e 
(intra tempus datum non reprafentaueias couenientar ee ¿pl 
foluentprouedifponicur.lproxi,h,d. 





En ellugar. le ergo dicicurprarfens qui elYin cinitate ve hic Se vi 

detur approbari opinio lacob, de Raue.quam refer Barto + in au 

thentica.de fideintlo.in princip.vndeiila.lhabet ortum «glosramen 

ibiimtelligitpra(entem, ctiam cum qui efLin terrivorio Cuicatis ¿A 

samendelsgl citas porel Sede renetibi Ange. dk eriam Barco. da 

Jege textia,$.primo.columna.fina. ff. de duobuarcis Se fatis placer Se 
Patida.va Ni 








(fi. co.non ergo requiritur 7 


O 





Quinta partida. 


deberpriusfierivimatio an fitprirfensve notatBartol. ín difta lege 
tercia.;.primo,in fine, 6 Bald.in.l.cura non folum,$.necelsitarem.in 
tin.C.«de bonisque'iberi 

€ Primeramente. Quid idcinflor de hocnonopponat? dicquódtene 
bitiudiciumcum fideiuíTore.Barto.perglotfam bi in,lfecunda.C. 
comuna» dini, 
quod Álexan» 
ibi in addicio. 
dicitperpetuo 
notaodum. Se 
adde Barrolú 
in.l,fin.io fin, 
princi.(Ficer 
cumpetaf . de 
Alexan. cófi, 
¿«colum.1.vo 
Jumi. 4. Barr, 
in.1.fimanci- 
piumóficom 
muni. dec- 
uiétio, Álexá. 
confil.73, co- 
Tumna finali. 
volumine p 
suo. lotellige 
tamen Ne ef- 
res, quéd ad 
hoc, vragens 
vincat requie 
ritur,quódfa= 
ciar difcufsio= 
siem vel pro= 














fuelfeprincipaldebdor,primeramentea 
aeldeuen demandarque pague, loque 
deueenona los que entraron? fiado» 
resporel,efi por auentura non ouie(le 
eldeque lo pagar , deuen demandara 
losfiadores.E fiacacícicre , que los fia 
dores,fucren enel lu gar,caquelporque 
fiaronnon,ccomencandolesa deman- 
darcl debdo,pidiciTen plazoa que adu 
xicffen a aquel aquienfiaron, deué gelo 
dars.Efial plazo nó lo aduxic(fen,cntó 
cedeuenrefponder alademanda, e pa- 
gardeadavno dellosfu parte,o losricos 
porlospobres,oel vno portodos, enla 
manera que dize en ley ante defta. E 
elte plazo les deucotorgareljudgador, 
ante quien demandaren cl debdo, fegúá 















ranminAidecemá : 
adáxofum knonidonemnfacilicate conueniend 
damali ¡laperadditiona 
nemazna, $e 
cederetline hrredetenebituefidciufToradid quod principali: 
LG fineharedodiibi Barro clone eRtoras», 
Miáreffvelegatoden fideicommunillo.nomiscauc.de quádo fidei 
feobligatveprincipalis Ec fimulcumprincipali eane non cftnes 
jnexcubito.vtradie Alexand.confilio.y..columna penultáma. Sc. 
..ewalimicans glofMin dit -auchen.de idciuo, inprin.£a 
crverbo.fideiafforew. Kquid fi principalis habeebona alibi quí 
inlocodomicilijvel vbicorttraxitan eriamilla bona debeanprius 
fcutiantequam perueniaruradfideinfforemeBald. quéd fic quando: 
facilisefferexado (ecusí difficilis quia ad ornon cogeturperegripa 
revideperBaldumin legefina.$£cdficemScio.coluninatertia. E. 
cercum pera. per Alex.confi.£4.colum.finawvolumi.3.vide Baldú 
vbilupra.verficu.fedpone q [cholaris dealemania de, 
losqueentraron.Podicergo non poteritfidciufforin mora 


3h dpueno 




























conflitulañte principalemavideperlafongin.l.com llasfamlias.in 


princip.columa.fdeverbo.oblig. 
4 € GDeucgeladar Concordarcumauthen:prafente.C.co. Sin corpore 
vndefumiturex auchenade idciutTo.in principios 
5 d Ue pagar.Quid ficredicorhabeataliquod pignus debitorís an pole 
obijeerefidciullorquodvendarpriuspignus.videperglo(lindif,au 
thendnprincianglo,(uper, parte(umnia.Scibiper Barak: Angs 
6 € Ualuedrio.Approbarglolia didt.auchenc.defiddiaÑlo.inprincipn 
lo (uperparcedettempus, 


















UlexX, 

amPloribus Kideiuforibus obligacisinfolidum non poteltcreditor vná 

conuenire(5 omnes flant prelentes St quilibet elt foluendo :fed fi 

abíuntaliqui velfintnon foluédo exigactotum ab omnibus qui (int 
prelencesécfoluendo.h.d. 

1 E C0ejovo.Orcum habetab authentiade duobus rsis.colla,8.8cab au- 
+hen.hocita.C.de duo reis. 

2 8 Codeferer Inpuiturhic,quódfiplures(eobligentadaliquid facie 
dum,ita ve quiliber tencaturihColidum dicantur duo rei debendi, 
sacfi promitterentaliquid dare innuicur erjam iunétis fequen . ver= 
Bishuiuslegís,quéd estaminter plures correos qui promiferant ali 
quodfsQum habeariocum benefcium diviGionis, de quoinifta 
¿cin diftaauthent.hoc jta.C.de duobus reis.(cd contra hoc epponi 
























tur,quódregulariteromniafadtafuntindiuidua,vt dicieglodo 
cato.fF deverborun obligario.Scibi dogtorescommuniter.Bin.L ie 
pulationesnon dividuntur,(ecundorefponfo.co.titu.Stficde marura 
obligationis.Scfinon dicaturintolidum , quilibetrenerarin(olidume 
“nontamenper hocdicuntarduoxci debendi, ve probatur,in leges 

remhareditas 








, R ram f.decui» 
fu alucdrio e afinando toda via, falla aio.licetergo 
quante tiempolo puedan aduzir. exprimater, | 

quod tacité 





inefnibil des 

bet operari.l. 

non refte. C. 
defideiallo,l. AdúrC, 
¿ofFdolegar. 1 de duol? 
Dreterea negy reis, 
intercos vide- 

tur, quod ha. 





WILo5. X.Como quando dos ómes fefazenfados 
ves principales or Ya debda, la dené pagar. 

7 Bligandole muchos mes 

de lo vnof, ecada vno 

portodofaziendo fe prin- 





1 


(a 20 cipalesdcbdores,de dar o na E 
de fazer 3 alguna cola a otri, fitodos onisenmho 
fucrencnellugar, quando el fcñordel num diviio 


corrumpar fl 
pulationd. de 
lege.flipulacio 
nes non diui- 
duntur, Si pro 
pteriíta Barc. 
dn.La.verfica. 
drorffde duo. 
reis, tenet q 
Se fidicacarin 
«bligarioncindiuidui, quod tencantarinfolidum: non tamen pro 
pterhocdicenturduorel debendi:nitiexprefiédicatur, quod animo 
conitituendi fe duosreos,fic promittunt.Stinfuper ade; Bart.quod 
¡dae ques cipal on dabebLos bendicanid ticas 
griscommperesfipuladio. Seminci Baro. tenercam aby. 
ma. Scin authá.hocita.C.de duobusreis.aduertetamen, quía 
.6.oppo.vult, ep fufficiar dícere , q 

uo rei : Ecillud videtur veris Se 
cife. de Aret.ibi.columna .1. 8 
Sed quantum ad beneficium dini 
os repesio do ftorem contradicentemdidtis Barto. in. d.l.2. 
de duabusreis.undeveldicendum ell, q ifla.l.partita. incelligas 
var,quando fic promiflum fagtum , quod erar dividumm quod efe 
maximare(tridio ¿divinatio.vel q illa.l.partitz approbet diétam 
gloin.Lrcos,$.cumin tábulis. de duobusteis. faper verbo, vide 
bantur.volentem, q eciamin individuis habeatlocum.de authenti. 


hoc CER 


debdolesquificffefazer demanda, ma- 
guercado vno dellos entralle fiador e 
debdor? por elotro , con todo elfo, 
non deue demandar todo el debdo al 
vno.Ante dezimos, quedeue ler apre- 
miado cada yno de dar fu partel, fi to- 






















oprobacarinilla.) parti 

















€ sntrafiefiadoro debdor Hliccolligicar, quod túc duo reifidciubereyi y 
denturrelpedtucreditoris, quando hoc atumelt, Scnon alias . Ec 
videcur approbariopi.Perri,Tacobi,de Raue,%Cy1+ quam fequicur 
Barton legercos.f. deduobusreis.vbi hoc probatur. Se in. d, an 
«he desinobasraladacororejbaltemaGdeaficne Se: addeeriane 
«fiuncafum,quando cfTercolorqualias vein.l.fed e Julianus Seto 
fadMacedo.Barto.in.d. reos. z 
€suparze. Quidfi duo re fine obligar , perinftramentum habens 4. 
execuonenparatam,prout deiure regni habent inftramenta púe 
¡cxtAngein.d.authen.hoc ia.loquens defimili ftacuto Florende: 
dicióquad ucnonliabcbidlacini diTofido HA aciendo quí 
EberpoGitconueniriin folidum . Eccll didtum fingulare (ell ve- 
runuled noncredoe(le verum, Se moueorex noratis per Barto.i 
«un quiitas$.quiita.(F.deverb « obligatio. ex eo quodillá exceptio 
taciteineftipfiadtioni,Snon producitur actio,mifi qualificata cum 
ilaexceptione, Se quia exipfain(peciioncinftrumenti, ex quopla- 
resfeobligantinfolidurn ,apparernotorie de ¡fla exceptione, ita vi 
derur dicereloan. de Imol.inal.fina./E ¿quibusappella . mon licet, 
aateserdo tas Bolo dic quod gusndo (lacio ponia 
quod contra inflramentam non pofsine aduirti exceptiones mili 
folutionis,poterienililominus opponi alía exceptioade qua appa» 
rernotaridexin(pedione inftrumenti, putá : quia promibsio ell fi- 
necaula,Sclequitur Alex.confilio.77. vifis dubittionibas, column. 
Finasvolumiz.Scdato quódin ftaruto de quo loquitar Ange. (num 
diétumprocederet,fecundum.l.régui non procederet ex quo om- 
neslezitima exceptiones( dun tamen infra decem dies probentu) lo non 
¿cadmittantur contrain(tramentum publicum , ve ind. fi, habecur Tecla 
tixulo oétauo.libro tertio ordina.tegal.éi vide Roderi.Suxez. hos Uta 










































Titulo.XIT.Delas fiadurias. 





¿demvoleiemnda leAu.) poftramiudicatorm(F.derejudica.vb]legit. 
A 4ostolumha Qharta.verticulo inferturetiame(ifo 
l>.14.4 ilus operistoriuscum repechl. quoniam in priotibus,, siora 
<damyquod coimmunisconclufiocít y remedio illbus auchenti. pole 
Sierenuntiari.E ic poteritrenuntiarihuius legis remedio, notarglof. 
que commus 

niter  appros 
barr in dis 








dos ouieren de gue agar.Efi poraué- 
vu 


cios tura todosnon fucflenen laticrra, o 21- 
ivadusloIi 2 — guno dellosnon fueffevaliofo?, enton 
cafamnorabie celos quefucren y,e que ouiercn la va- 


Jem vbi non 
poller opos 
mi de tali res 
nuntiationevi 


lia, deuen pagartodo cl debdo, quítos 
quierquefean vno,o dos,o mas. 


depeiBariol. — qyLey.X2.Como aquelque reibela paga, deal 
cda dEds  gunodelosfiadores, ledeucotorgar poder, 
re indica. Se 


elt mirabilis 
determinatio. 
licAlexane 


a para demandar alosorros, 


Ed 'Agando alguno de los fiado- 








cum principio(equentisvolumi.a, 

Leon fueffe valiofo. 1d eftquatenas 15 pofTerfoluere,nam adid quod 
poteítab eo haberinonrensbiruralter conreus declarar Alberiin din 
¿aaurhentica,hocitas 


O lexoxd, 





0 Vnusexfidciu(loribustoluenscreditori nominefuo,poteflperete ve 


cicrecitorcedaradtionesycontrarenm di fideluffores:óeis cebis agie 
fivule contra quemliber fideiufforum pro parte eum contingentes 
veladtotum contra reun principalem, etiam fino» cedaturci actio 
8cnomine principalis (oluit, non potelt creditoractionescedere: 
quiacius folutionetuiedebitor liberatus ácredirore Ke fidcinffore:led 

reli licloluensrepcrere á reoprincipalitorumafed á contidciutí 
sisi autem non exprefsic cultas nominefolvir + fipoftlolwtios 
mera ¡tación petitcefsionemifercicelsio contra ones : fed li pol 
exinzeruallononporeltei inericelio:quia pralumiturnomine de 
vorisfoluílleex quo llacim cefionemncn peje, porelt camenex 
xequodlolvitadebirore. 

















ge 


1 b slPegendo. Osxum haber inoratisperAzo. C.codemain fimma,co- 





Jana penultima.verfic,conuentus autemfidcuflor, Knota quede» 
tiam po folurionem qua:1:£ecitfidciuilor potelt perere celsionem. 
dequahicinequeobltaci,Modeflins Fe loluriosquia in hisquiac 
ceffori? tenenturlemperfoJuensviderur foluerepro obligatione fla. 
A4ifilims familias (E dejn rem verto.l.Papiniapus.ffamanda. Barto.ln 
Jegescum hiseY.cefideiuio. quod tamen limita Seincellige fi (lacim 
poli folutionem petit cefsionem vtinfráín fine.hncius.l.quando veró 
exprefsedixicquod foluienomine fuo,tunceriamói ftacin non perije 
celsionem:potericeriamexinteruallo campetere,vehabeturiniltal. 
ExtenerAzowbiluprá. 

Uruededonandar, Etoporrerquod perarcesionem , namfinecel 
fionenon pofler agere contra contidcin/lores.vria.l. veideiniTor,f. 
eod.Sedquoiurcagarcontracreditorem vt cedpredic quodindicisof 
ficiovtin.d.).Modeltinus.ff.defolurio.vel (? credirornolitcedere,re 
pscerfolutum tanquamindebicum vedicicglo.notabilis, ScibiBarto. 
3n4l.cumissfacodem. 

GContracl debdor principal. Contra quem debercreditor cedere nec 
dumadionesperfonales:fedetíam iurapignoram S:pypothecavtin 
1.ftichnum.$.(imandaco.f.de (olutio.Scin.l.a.vhinotatglofT.C. defi 
deinilo. $cin.l, ficur.codemticul.l.fideiuitoribas.5. 8. 1fi manda» 
tomeoslege.Gtideiuifores.Aucodem.S:fatisprobatar bic cum abfo 
ute dicit quod debetcedi iuscontraprincipalem debitorem e A 
noncedatobflabir (ibi exceptio aftionumcedendanam ve in dia 
dlisiuribusSclifacto velculpa lua non poteflcedere repellitar etiam 
exceptionecedendarum,vtin didtalege Qichum,.Gicroditonsrán le 
gs fipupillosalteram.ff.de adminiftratione tutorum. 8 quando ¡fla 
exceprioobflervel nontvidenotabiliterper BartoluminlegeGi Aipu 
Jatus..primosfT:codem,S: opponicuriflaexceptioerjam/i ideiuffor 
Sicobiigatus perinftrumentumguarenticium fecundum Baldam in 
anthentipratente,C.defidejufio. Sceriam inipla execurione fecune 
um Balduminlege.fideinfTor.C.codem.Eaduerte quía Cyn. Sc alij 










































dofto.krefertibi Pan! de Cal 
fanumvolune, quod heciutel 
tontemplationehypothccar ¿nas 
cedirepelliturexecptione cedo 

templacionehypotheca,Ecadde Bartol. 








quetas 
ocn. con 
filioa100.quo. 
miam ex fora 
maflacut dos 
talis SKcwvolu» 
mine fecídos 


res,todocldebdocn fu nome, puéde 
demandar “a aquel aquien faze la pa 
a, a cl poderque auia 





para demandar el debdo , contralos cslumafecan 
añ a. Scadde, q 
fiadores que fueren fus compañeros, orltpess 


enaquella fíadura. E otroficlque auia 
contracl debdor principal Y, cel deue 
gelo otorgar, edefpues que le fuere o. 
torgadacitepoder,en fuefcogenciars, 


relideiullorve 
quod fibi ex= 
Lib 
muentem de 
bid prncipas 





dedemandaracadayno de losotrosfia a 
dores, aquella parte“ pagoporellos.  ted.vel agtios 

ice vendi.B tener 
Efialguno y ouicfle tan pobre, que IbiBalduinres 


portatis amtís 
quis quemrefers SSequicur Alexanderinlege.fciendutn.columnafe 
cunda fEdeverborum oblizario. Sinon futticiorfecundum cos hoc 
oflendereperfentenciam latám contralidciufferem , quinimo fia- 
£orobtinúilTer dictam/ententiaminiuflam polfetá fideiulTore rez 
pelliin executione,quianon habererquig cederer,quod Alexand.di 
cirperpetno notandum, 8: quid fidebitor obiigauit omria bona 
fua,Kpofl hoc vendidir Tancreto domum éx poítea Perrofundum 

















«ditor agit contra Tancrecum hypothecgria perendo domum 
qui cbtulic debitumeredirori qui cesit ei aftionescontradebitos 
rem Sccjusbonag virtute cefionás agit_modó contra Petrumslle 
vercopponitde beneliciocedendaram adionum , Secun non pol 
fictibicediadtio contra domum jan Eberatam quexitz , an obila- 
bicexceptio. Specula.titulo decefioneadtionis.s.primo,verficnlos 


fed porichabeo debitorem. monetiftan quzficnem, d:concladit, 
auod divid :urobligarioperlegem.cum pofTelTor. KT. decenfibus, 8€ 
peral Gpo radoiira odas s.primo.F.ad le= 
gera Rhod. deladt.huie tamen dido Speculas obllare viderur coma 
sunnisdoftrinateribentim in diCtalegesjubemusidequa dixilhprás 
Esntestis poffllor its qu consenicar nop contaxi prats 
tuobligacionishypotheca. Sideononporetobiicerdoxceptionem 
eedencarumficutpoteratmandator , velfideimiT:r, quiprartexra 
Eccoritemplacione hypotheca , quam fecledebitorde bonis fuis, 
contraxit/cu (eobliganit,dk percandem rationem reprehendicur a= 
lud diáum Specularo.intitulo. derenuntiarione $ concluliones$a 
primo.verfiew.(ed pone.fufficier ergo cedere tercio pofleffori jura hy 
pothecz,quecreditoragenscontiacum haber, vtinlege.mulier.f 
quipotio.in pigno,habea.3 non ius hyporhecaram iflarum rerum 

juibus renuntiauit, vel iusfatoficruntliberatze, Sad intelle um 

<limitationem diételezis.mulier.vide perBaldumin lege.fires obli 
gara. fT.delega,rverficulsquinto nota,8cibi Alexand.infin. Staduera 
te:quiscum non polsitconuentritertias polfellor pignoris, quando 
principalis debitor efHoluendo,rtin authenti.defidciulTo.5.fedneg; 
¿cauthen.hoc lidebitor.Cade pigno.fideiulTornon poteritin talic 
fu peterecelsionen,contratertium poffelforem ita notat Balde in 
additiovadSpeculato.titurdecebio.afionis.verficu.icem fi debitora 
Benota quod potellpertidejulorem renuntiari huicbeneficio ceden 
darumpvedicirelo(.norabitisán legemnifihhocaftum.(F de padtis.Scan 
Auficiargenerallterremuntiarebencficlo defideluToribus, vel auther 
ti.prifente,veperhocexeludatreriam benefician cedendarmnz vie 
de Socinum in diéto confilio.200. quoniam ex forma ftatuti Ste, Se 
Deciumconfilio:27,8cpro vivili. Scsbi quid irenuntianitgencralites 
omnilegumauxibioyan perhocexcludaturhec esceptio. 8t confll. 
Ludo.Roma.bipereosallegatum.dk videperBaldumin diganchen 
tipralente.Cadefidciullo. 


























€. Aquellaparte.Non enimporeít quéibetconuenire infolidumifod 4 
propartedfiplurestutelas alterumpro parte, Bic. (Fsdeadn 
niftra.uco.6c.l.compupillus F.dewtel.Scrario,diflra.!. prima $ lea 
cundayPadlegem Rhod.deiaGuin.$.cquifsimam.Soffdecenfibus 
Leumpoffeffor.Berener Azo.C.codenián firmma.colamn. penolt 
Barton.) fipluresla fecunda. fade adminiftra.uo, S: vide quee 
caminglof.fequonti. 
















Partida.va N 


Quinta partida, 


5 Enerersnar. Tonuñiurtic, quódilquod ex cefionenon pote: 





reinlezeprima.Codeafio.Soblg 








fideiufTorconfequiab vno ex fidciu(fevibus,nen pateritconfequiab 
ali contideiufTyre:fed ótum debscarefleconrentuscautione, de qua lex. XL. 





hic:Cedaduerte,quia Bart. lusin lege. Modeiti:ms. columaa fina, ff. A 

del slucio.verfica.querojuxtahoce quzris, anfivnusextribustide= — ¿mSifidciubeo pro debitore ciu man 
jufocibus fol: 

vitinfclidum, E 
an pro du JanonpudiciTcentoncepagardeucto- — faquefizo lapagacn nome del debdor 


ari e ña 
a ar dol calrecabdo,quelepaguecada — principal,e non en el fuyo*. Perobien 





o veliñae mandato eopre- 

fem e non 
€: ntradiceme 
velco ablerte 
Scpoltquám 




















om cel z (cit comentié: 
viderex  quepucda. Epuedeaun demandar la wededemandaraldebdor quelede lo cestelhfiecis 
infolidumz de a , il comuodum 
con lucipon  Parteque pago porlis debdor princi quepago porel. z a 
gloffimibi.p pal. Efiefto non quiliere frzerafsi,pue- %ey.XIJ.Como el debderprizcipalestenudo — conteniiar va- 


Jer tidchufsios 


Betencuur mis 


lic Sefrario, 


Ls Sesa dear al fador lo qué pago por ela 


de demandar cl porfimifmodal princi 
Andandovnomecaotro en- 


1 

















tale ius. paldebdor,todo el debdo:maguer . ] hi adca que AdGaf 
deber es ñordel debdo, non leotorgalle el po- i erar fiador por el,o.cntran-  feJvimifiide- £.Caman 
o der queauia contra cl. Mas li acaclciolle doclotro fiador porel dela Ietiquiasene da. 8 


cum. Sidem 
tenetglo.inle 





bar el ad 42 20.cumas 


que alguno delos fiadores pagalle to- voluntad , delante aquel a- que folui vel lis, 





docl debdo ennomede aquel que fio, 
enonen elfuyo, entonceaquel quere- 
fcibelapagade! nonpuede etorgar po 





tol. poll Lac 








bum de Are, 
quód hoc des Jer para demandar alguna colialoso- 
bec intelizis — erosfiadores. Ecflo cs, porquetodocl 


guzndo ali 
duo fune fol 
vendo: mamá 
alter corú fol» 
wendo nonef 
fryuncdebes 
recinivicom pe 


derecho que el aviacontra los fiadores 
parademandarlesla debda, o paraotor 
garpoderpara lo demandar,a 2quel q 
gclopago, todo feremata, porg el fia 
. dor lefizo la pagaen nome del debdor 
ES 

siculam cone 5 e 
municari. ar. Principal. Empero el fiador quealsipa-) 
gunentod. ve galcladobdacomofobredichoce, en 















rum.y.ficam ida A E 
O TE faluo incalu demanda, parapoder de 
cio.8.fipta- mandarlo quepa soyaaquel por quien 
reste adi entro fiador, Ef algáo de losfiadores, 






cacioatuo- 
1ú. 8 licaper- 
védicit Barto. 
quod inter fol 


pogale todo el debdoimpleméte, nó 
diziendo quelo fazia cn nome del deb- 
dorprincipal,ni enclfuyo,h luego que 





uentem, Sas 

Bum fidelutfo — lapaga hafecha, demanda 22quel que 
rem quie fol ale a a dá 
es La faze,quele otorgue poder dedeman 





coruna 
itud damné, 
fen pericucum 

ro parte il- 
do que hia- 
ops, quod 

vis habere vi- 

dere aqpitads e repugnarifla lex cúm vtrunque reme- 

diumpolit foluens habere, velpraceder quod hic dicituc, quan 
do fideiuilores non erant obtigariin foliduin ; viwstamen (cluivlo 
dum,cviceíTe fueruntadtior.escontraalios:namtune perícula 
lius, quinoneflfoluendo; Upectabistantumad foluentepio ein. li 
e Infli.eod.ciéta ergo Basto. procedunt quando erant infelidá 
obligati. 

Sh arorfmifino. Add. quid Inftir. defdciallo.SJqui fide.S Lex 
mandato./F.mandr. 

7 € 4 xonenelfys.Se-¡uicurilta lex opinionem glofTin.l, Papinianus.f. 
manda.que fuit Azonis,licet glofl.nonallezersC.codem in fummzs 
columna pennltia.Siaduerte : quia Doéforescommuniter tenent 
contraglollim d'centes,quódincafa dubij tidciutlor videtur folwif- 
fepro fuaoblizacione,£ icetiam ex internallo potett fieri cefsió. ica 
dicit Bartolus,ccmmuniter Doctores tenere in leze, Modeflinu: 
columnaprima.fT.de folucionibus.allegat.l. cumis.fTade fideiufTos 
bus. 8clegá,fi/lius.(E.dein renrverfo, [oannes de Imola in didta lego. 
Modeflinus.allegareríá ad hoc. L,Scmazis.fF.de folutionibus, tenecr 
go mentiitlam lez que limplicicer lequicuediéta Azowv bi fuprá 8e 
glcuin didtalege.Papinianas.quam glo.dicit Bald, elTe meliorédeiu* 





zimos, queledeueferotorgado. Etfien 
tonce nonlo demanda, dende adelante 
non gelo deuc- otorgar, porque feme- 








































icari darloquepago alosotros fisdores,de- * 


fifideiafi pro 
eo animo do 
manditvelfbis 
deiufico vol 
to contra cius 
peohibicne. 


quien fía fin fu mandado,c nó ló cótra- 
iziédo,o entrando fiador porel,a otra 
partelin fu fabiduria efin fu mádado, e 
quádo lofabe, cófiéte en lo Gelotro fi- 
oclcplazc,o fi entrafiador otrefi por 
eL finfu mandado, fobrecofaque otro 4 
cue darjo fazer, aquefea afu pro. Ma- 
gucrnonlo confienta en qualquier de- 
fas maneras q entrafle fiador vn ome 
por otro, valdria lafiadura. E quádo pa 
garcel fiador poraquel aquien fia,tenu 
docsclotrode gelo dare fazercobrar. 
Fuerasende en trescalos”, Elprimero 
es,(1clque entrafiador paga cl debdo,e - 
lo fazecon entencion de le darporclo- 
tro aquello quefia,o de lo pagar porel 
para nunca gelo demandar. El fegádo 
es,fila fiadura es fecha porpro dei mik- 
mo,deaquel queentrafiador.E.cl terce 
roes,fiquando entra fiador, lo fizo con 
tra defendimientofdeaglaquié fio.Co 
moli dixeffe,nonvosruegoqueentres 





S 





Urenudoeselo y 
tro.Addelez 
ex mon 
$.primo. 8. la 
quifide.6d.k 
remunerandi 
5-1 pallus. la 
manda. $ fee 
quituriflalex 
ióta ) Co 
eo. in fuma, 
El Entrescafos, y 
Hos cafts po- 
ás ei 





















de alium cts 
fum, filicer 
quando fidcia 
bet ex necebi 





fate, putacx 





fadorpor miantevoslodefiédo,o di-  Parásotla 
ziendo otras palabras lemejátes deftas. — tuncloluesnó 
repetir, veeft 

: . calusfingu.in 


LeribuswbiBal Edevfsf. nu earú reram, que víiicorfumuntur 
dicitibi qinterrogavir de hoc quédamin priuaco examine, refpon 
diccontracaluwwillluslegis.Scviper Alex.conti58.vol. jad fine. 
UContradefendimiento.Piolibiviodiicollta ion negoriorurn gello y 
ruw,vebicK in]. En.Codenego.gellahind. fi nanda.lim'ta 
1liverferurfavorpublicusin loluende,velutipro vitahomisisyvelre 
endo eumácerceribus,vel curando abinhrmitate,vel maritanda 
miuliere,velíaliterfitfauo: publicus,juxta ncrata per Barto.io:l, 
<hus HE pecul lega. perglosn copo. difin.Bala. e Pav. de 
Mroin.d.1.£.idemPal  uacelsd loluto matrimo,Bal.nouellus. 
Jotradistu de dote.fo.11.cola Socinusconfiac.volumind. veis 
Nisquirininéto.colemipenul: vbitra£l.ede expenisfachió ln efe 
four cuiulam calle iio prohibente domino. ¿e vide notab 
quallicnemn, quam ponit Baldusinlege.fiinaliquam.in fine princi 
¡jHE deafic procontuliRex forificanilocu meva, vehabillas 
Eidefacererguerrara. 6 poltitibigentes(úas qued potter me 
inuito.vtin lege xima.C.de nauib.non excufandis.libavndecimo. $ 
3n.bna.fina.ff.depigno, adto. fipoliea finita guerra recupero los 
um meumantencarad(ompras2á cencludicg non, nil tanques 
vnusdepopalo.videibipercun. Ad 



































Titulo XIT.Delasfiadurias. 77 


GlexxT1L, 


mSimandato reir abíente fideiufvi,tenetur mihi mandator 


amNonpotetñ- 


.b 


- qee: Orta 


in debitoris vtilitatem fidciufsio 





Scnon debitor, ad eaquz folui ni 











in diflalege.fiproca. 
ud pobitagere polt 


SS 


tiones,quod mihiplacet.Scidemtenet 
columa.verlicuted dubitariporel!,quid 
petitamexecutionem contra cum,vigorein(brumentiguarentig 
videtura quam dictum.É idem tene Roderícus Suarez. in repeti 
poltrédfade reiuiabversvilumelt mprao.148.Zexifto verbo, jud- 





conuertarur:quia tune Se quando debitorerat prafens nec contradí- 
xitagam con- - gado dic. po= 
tra cum vel E A Kítoin fa leg 
Mandante WZeyoXII1, Como el que mandafée 4 no que La primeraes, ficl queentrafiador fue- colligit, quid” 


entraf]e fiador por otrotercero]e dene pechar 
el daño quele Viniere por aquella fadara. 
Cenfudfoger REO otro que non eftunic/Te de- 
cia. Adde ad ED) 
fami 150 ante, entrando algun ome fia- 
fidem. ibi lor nonlo faziendo por fuman 
glol.primame E 
¡Emendari dado, maspor mandamiento de otro 
terccro,dezimosquefi talfiador como 
efte,pagafe alguna cola, poragl aquié 
deiuflor reum — entrallefiador,quenon puede deman» 
darlo quepago,a aquel aquienfio:mas 
aquel por cuyo mandadoentro fiador. 












QU ex, X11IL, 






rejudgado“apagar todala debda,opar - nonfufticerer, 


te della. La legunda es, fioniclfe cftado pas E 


grantiempo en lafianca. Ecfte tiempo — fideiufforem : 
deuc fer determinado fegun aluedrio E Ed 
a o lemnatas, cu 
deljudgador.La tercera“es,fiquandocl ius córrarium 
queentrafiador entiende que fe com- TRA 
pleclplazo aquedeuia pagar.E pornó sa 
cacrenla penacl,ninaquel aquien fiaua a Be 
: . fi focius + Ha 

a aquel aquien entro fador, le uicre otumu. di 
pagar, celotronó gelo quicrerelecbir  dido.qualex 


poralgunarazon, opor auentura non loquicur in (o 
cio communi 








fallicin Pero fiquando defta manera fizieffe la cscnc logar:e entonce pone f aquello — non infideiul 
hac: Siadara cltuuicile delante aquel aquien quedeue, enficldad, enalgunacglefa, forn quel 
iuerfaratio. 


fis, hgedici. — fiawa, enonla contradixcfle o entraf- 
rones r"— Tefiadorennomedel:maguer non cu 
viefledelante,fi fetornacn pro daquel 
porqutenfizo lafiadura, entonce en fu 
jullor provea — €ícogencia? es, de aquel que entro fia 





o monelterio,ó en mano dealgun ome 
bucno, antetefligos. La quartacs fiquá d €.Aluedrio.ap 3 
degiue talon toda ciertoSagl Probar opi 

devicffe facar de lafiadura, ecs paffado. - ge. Lucios. 


al i jen — Mandaci.8ón 
La quintacs, 11 aquelaquien fio comicn ves 








oa e pe Aena e Por €; codem. 8e 
norieffadefide quien Ro,oalotrotercero,porcuyo quier deftas razonesfobredichas, lede- -gloff.in didto 


julTo.Scálege. mandado fizolafiadura. E cllosfon te- 








E pita, fina, 
Sata la ñadura, e puede apremiar el fia- ela 


fi pea.C. . 

dan ñ.- nudosdelopagar. dor aaqlaquien fio quele laquedella. — pinio Guñiel 

na.Sfideiullo, — LLey XIII. Porque razones fe defata la fado . mba e dice 
atdebiennio 


CAD pes raye puede el fiador falixdella. 

quando fide» LB Y o 
encia YY Vexar non fedeuenlos fa. 
telua obliga: dores, aningú juezpara 2- 
tone libera fl premiar aaquellosque los 
meticró enlafiadura, q les 











retdebicorein, A 


Ley. XV. Como los, fadores deuenponerde= 8 aliorú, qui 
Fenfiones enjuzajofi las onierécllos, o aque- — dicebát de de 
llos quelos metieran en la fadwra.comtra los. Cenmio. ve ra= 


quelesfaxzen la demanda as 


ea. Bchocelt Que 1 
lEmádadafeyédoenjuyzioal  tenenduminá Que La 
fiador ladebda qño,Gfabel q dede eno Mnnouzze 
iador ladebda qfo,ifabei,G dr de ano copias | 


port flaim BEBER 
agers contra faquen dela fiadura, fafta que paguen 


"toda lis 2lguna cola deldcbdo, porqueentraró 






a 





cui.fEdefolu-  fiadores.Fuerasendeporcincorazócs”. 
tio. Se quidin 

fidciubente Ái 

e in di.L.fipro ea. di 
non. Alexan.tñibiinaddiriosdicitidem elle áicendur in fideiuflore 
finemandaro,quod in negodorúigeflore,qui porel! eriam agereante 
quam foluarjuxa notataperglofin.La.¿cin.Iai quis mandato. 
nep.geft.cpfatis placec.fed quid fidciu(Torvultperegrinari,vel 
fudium an polsitagereveliberetur?S pec.in tic.deiudicijs.$ (pecialia, 
verli.quid fi Rdciullor,videtur velle,q fic per.l.auclongé. 
8xper.licerin fine.fEedearb. Albericustamen tenetcontr: 
quoilte calssnon reperitur expreflias : Semagis placer. Scibidem te 
net Alberiagp eciam li capiralesiniimicióarfuccedantinter fideiuToré 
¿xpricipalem debirorem,licér int culpa debitoris ,non poli agere 
velibererur,licercontrarium tennis Guiliel.videibi perÁlberic. cuñus 
fundamencum eft,quod ile caíus nonreperiturleze exprefTus. loan, 
And.tamenin additio. ad Specul.in.dsf.fpecialia.in additione (uper 
verbo,(i pro ea.polt Odof. $: domúinum fuywmtener quod politage 
requandointeruenitinimiciciacapitalis culpa debicoris,6c/atis qua 
videturiflaopinio, 

everejndgado.Quia Gproprrinopiam dear Grincarceratus,an 
Matim pofitagere,8cad quid agar? vide perBaldn.).fi.col.fin.C.do 
víur,reiándica.qui vult:quod polsit agere propter maceriem carceris, 
EchiefiexinÍtramento guarentigio fidciulloraperetar: flatimagere 
poffet alías non » licet fir ebligatus per publicum in(trumentum, 
Jices contrarium voluit BartoJusinJege fidelullor pro venditore, fa 
eodem.contra quemsencosibi Angel. Paulus deCall: perbonasra 
























€ GsaterceraVi 


g UDigie 


aquel por quien entro fiador — non cftlex ni 
PESA brad 
vías, 








recontra debitorem.Bal.tamen in ditalege.fipro earquinta quafio 
ne.Camandvultquod criar finefolarione veltali depofitione polfer 
ifto.calivazcreséemihilallegac.vnde tenendum ell quod hic deciditur 
contraBaldum. 

.. Idem (dix, q quandocunqyad ejusperionemliberarer 
L.ipro ca.8cqualiterconfulatur fidciu/Teriinifto cali 
defiflere ab eiusobligacione ,licerdebiror daralinm fi 

Lfipater«Cude collatio, 


6 








cumavtins 
creditos mol 
deiullorem,vel pignora.visBal. 








h €Dr(gafar.Quid Iraliquis ef fideiullor duorum correorum, Scvnus 7 





dilapidat,anpobitagere córravtrunquerAlbetin.d.Lf proca.tener 
quodficallegar,l.vbiadhuc,C. de jure dotiur. 8: quod ibi haberur 
inglo,1xquandolocer £kvirtenenturad doremoluendam, 


Qlex. XI. 


amSifidciu(Tor conuentusfeienter omilicexceptionem peremproriam, 


1eo velei comperentem ,vtpadti denon perendoreo vel eifa£ti, non. 
habetrecuríian contra reum principalem.nifitaliserar exceptio. 
felúperfonz fidciulloriscópesebar :vrexceptio Vellciani mulicsá 
deiubentisvel coperebat perlona rei principalistantimm.b.d, 





1 €sifebe.Namfiignorarerpollet reperere Adebitore,de quo dic, vtn 4 


1 idciuSTorán princi.fmandat, 


le.l.quimuruam.5.idelafTor.Fimandad. 4. 
£ «one. Inmuitilla.l-quod abíque depolicione, non poffetifto cali age $ 











pletaadiad 



















Quinta Partida. 


¿non noceret fideinfFori; 






» Azo, Camandacio fimimas 
aun oppoñiit , quod procarator 
quiacrar miles velalias : kcusfiinver 
qua non ha 

_Debat manda» 


tun: nas de. 22lgunadefenfion porfi , atal que fe 
huc tenetop= 


remataria*la demanda, fifuciTe puclta, 
dei ¿non la quilicre poner, ctuefle dada 
420,  fententiacontra el, quanto quierque 
inter pagaffe de ladcbda por clta razon, 
non lo podriademandardelpues, a9- 
y uel por quienfizo la fiadura, porque 
dan dial boda que lo fizo engañofamente, 
bericopolt la porfazer perderal otro fu derecho. Ef- 
auge omilimo* dezimosque feria, fi cl fa- 
derr veras, — dorovielle alguna defenfon atal, que 
9 illud adói 4 fuelle puelta que valdria tambien, 
xi Bala. pole h 
Jacobum de Ac comoa aquel, por quien entro 
Bello vifo. in fiador,enon laquifo poner. Ecfto fe- 
dictaleze if e pe ce y E 
dciullorgigug "fi el Señor de la debda , ouicllke fc. 
dam, fálicer, — cho pleyto, al principal debdor, o al 
aodille.sán — fadorequenon le demandalTe el deb- 
ñ donunca:o otro pleyto femejante de- 
fte,porque pudieffe ferrematada la de- 








¡belle procurstor y ve 
Dup erat procurator: 








man 
daro.iF, man 




















ibi relpondit, 





ad.$5.manda= s 
to. icerur ee. Manda, e fabiendo lo cl fiador, non 
tia dilatoris, - quifieffe poner tal defenfion centra a- 


humiitexce- 
piionem ex- 
vommunicas: QUE 
tionis, vel ban 
mi fecon. am 
Alber.in diét. 


quel que le demandaua. Ecomo quier 
os, q ficlfiador ouielfe por 
tt alguna defention , e non la quilicf- 








ngañof'mente.d3 dde diam legemafiidcia(T.ráo princip.fE man 
bi viderur dolo veríari Sic. li tamen ex cepcionon folebar admit- 
ti'nitlo locoyvel aliaspropter recuperanda pignexa iceiufTor foluif- 
fetpolTet repetere.vide Joanem de Imola,inin copirula 
Jun qquinta % (oxta.defidciuilo, Alexand.conbilio.220.colunin,t 
voluminefecunde, 

dejomifre.. Ideftpredifaproceduntnen folum in exceptioni. 
busreicoharencibus,ve doli aralizvelmeras cauta vel ngn numerar 
tepecunia: ; fed eciam'icalisexcepio fitacquilitaex faéto debito= 
vis,vel fidcinToris,feualiasivt bic Scin lege.exceptiones, Cade exce 
prio.vndeíi excepticiurió latifideiutlori nó oppónarurab 
eo nonagetcontra debirorem : quia juramencum habet vin folus 
rionis.l:ge.duobas, f.primo. £lex inalis.in hne.(F. de jurciurand. 
non tamen idem ericfi udeivfTor tir abíolurus per fent 
tane non prodett pijncipali debitori;ve ell magi. 
cluño Barto.écaliorumin did 
gefinali 
ge. exceptiones.cclamnapemulima. de fina, fitamen fententia 
taproprincipali proficiet fi 'deiuflor habicuras erat re= 
greffim contracum, ven dicta legefinalisvbi Barcol.¿cin didta lege. 
exceptiones, 

A7ambienael, Ernota,quód ctiam fireusnolitvti, vel non fuity= 
fustali excepone ; tamen ideiuor poteritca vtivenorar glofl. $e 
ibi Baldusin lege finali.Cadefideiu/Tor.mino, $: gauderfidciulTor ta- 
Irexceprione.d G obraleritfead fideiu(sionemnon rogarus , vt el 
caíhsnotabilisin lege, fi mulier contra fenaruiconíalezm.$. finali.fE, 
ad VellejaSrenct Baldusinlegeprima.C.ad Velleia, Kpotell fide- 
julTor ópponere exceptióneni, tia teo inuitovtin lego, fifiñpus 
Jotoselles a defidciullo, niorarglofTavbi videperBaldunvin lege, 
tam mandatorí.C,denon riumeraspecuni.columnafiná.vbitraditan 
firesisfatcatnermumersrantfin(Te peciiam ,poltitfidciuforexdpes 
redenon numeratapecuniaSi multa nótabilia ad materiabujusle 
gisvidebisperB aldunipertotaiiledt rat ¿Ulius legis: Nóta criar 
quód tenctur reus dare fidciu/loripribaciones ad huivfitiodi ex. 


































































8 


h 





Mads2Aio.empri. Senetar Bartolas 
excuptione.IE.de . Sporiperere fidciullorá 
exiai pendence vedertibiexpentas adlicem, Seu pesun 
proexpeníis: quiacius nezotium eric fecunda Bartol, ibidema 
Squid fiexceptio quie iemelcomperirtara debirori, quamfide» 
iullori,pofiea 
celler in de- 
bitore 2 vide 
textum notas 
bilem,Scquod 
ibinotar Bar= 
cobinI.fin. 8 
depaétis. 







lonesyvtin legefier 





fe poner , quando le demandalfen la 
debda, que por eftarazonnon podria 
depues dernandar,al que la metio en 
la fiadura, lo queclpagafle porel, ca- 
fos y hacn que non feria afsi. E cltofe- 
ria,comofiladefenfion pertenelcicllea e Cod fador. 6 
la perfona del fiadorftan folamente, e Intelligequan 
alquelametio enla fiadura,como — ¿Pati de 
non a que / non perendo 
tifucífe mugercl fiador , maguer que factum £de- 
con derecho podria poner defenfion cai 
quando fiziefle la demanda que non — que perereme 
era tenuda de refpondera ella, porque 
lasfiaduras quelas mugeres fazen, non 








A reo vein le 
ge.idem.infi 
nescum legele 
deuen valer fi non es en colas feñadas. Quede Ñ 
ES io pagtissfecasli 

Portodo ello, maguer nonla quiliefTe Ele paren 
poner,tenudo (eria aquel por quien en — nale tárum in 
tro fiador, dedarle lo que pagalle por no - 
el. Effomilmodezimos, queferia fila cer fi ferec 
defentiom pertencfciclfe tan folamen- — pincipali de 
avertonadel princiodadebilos, Bisibin ide 

te, ala perfona del principal£debdor,  saforem pora 
enon al que fizo la fiadura. Cama- rigererr, ve 


guer que cl fiador pudicra auer te PA 
matada la demanda por ella, filaouick- fina. depa» 


fepuelta?, con todo cio temudoeside “is 


Fa odfiador.Ad y 

de legem, idé 
ques$.kgeneralisera8l.(ifidciuTor.s.6ina.femandati, Gileze peral 
ti, E tina.s. limulier.ff. ad Vellcianum.S intell ge eriam (1 fcienter 
non opponar,vehichabetur %cenerAzo infumma. Co mandati.co- 
Jum.penultio 








Ala perfona del principal. Exemplahabesin.Lexeeptiones. 
ff.de excepto. Scin.1.8cl fidciuiTor. ff. derciudica.dcin, 
a0uim de pais. 





rin. g 
¡hoc 





Usilaoniefeprefias. Tamuítita lex , quod fidciu/Tor poteftoppo- 
neredeexceptione perfonali comperenú perfona aebitoris tantum: 9 
8clievideturfibi contrariari cum luprá dixit ,e non al que fizo la fia- 
dura.é< quiatam Azo,C.manda.in famosa, column, antepenultima. 
quamlo (Lin lege.fifidciulTor,S.quedam.(Fmandari. 5. C.codem. 
Jeze.fiproca. dicunt quod neque ifidejulTorvelit, petefl opponere 
detaliexceprione.potelt dici quóde(l dabiliscas,in quo licetin fin 
deiulTorem nontranícacralis exceptio perfonalis: tamen per indire- 
tum potell deca opponere, $ eller elidere intentionem creditoris 
agenúsvein cafu.l.nifihocadtum,tLacpadtis.Namlicerdircéto non 
polsitfidciulTorepponerede pattotaxatineladto jn perfona debito= 
vis,potell tamen perobliquum vtivclens beneficio nouz conflitu= 
tionis,vel cedendarumaétionam:8 ficin effeóu excludererar aftors 
exitnon pobsiccederenequecomuinire pinGpalem debitorem, ye 
vultibiglo(T.8 Alberic. 8 Barto.declarant.S: ficvule Gngulariterifta 
lex quod licetin cafuilto iflis remedijs poterar fidejullor repellere 
creditoremagentem:(i tamen noluithisremedijsvti, 8: foluarnihilo» 
minus poteritagerecontra principalem debitorem,pro quo fideiu(- 


























E 


frquodefPGngulare, S 

Grenudocs, LimicaBcintellige, nilihabuicfacultatem certiorand! yy, 

-Scconueniendireum ve fuavreretnrperfonaliexceprione, Se non fe 
namtune non polletagere contraprincipalem veinvlidemque$. 








- E'generaliter Mamanda.gloM.in didto.5.quadam. Sindifta leges di 


proea.8i Azowbilupra. 


am eredes fidel 


y] 





Titulo.XIT. Delas fadurias. 


Qler, xP TO 





ristenenturficutiple: Kchabert caldem exceptios 
"nestucuciple li viuerersbaberet 8 opponezet: 8: ineñadiciofoluane 
azent contrareum principalem pit ante tempus foluerentiquiatune 
expedtabirur 

semputbi a 

dsterederorad dar leaquel, porquienentro fiador to- 
do loquepago por el. 














a.Inflit. 


on LEY. XV 1.Comola fisdura ionfedefita por 


quid 0 fida muerte del fiador. 
fuic fideiabio ; 

in caufacrioá 

mali vide 
per Angel, in 
tallas males 


fc 











¡Vriendo el fiador tambien 
A fincan obligados fus here- 
USES || deros * para complirlañiadu 
== ra , comolocracl mimo 
quando era biuo, e todas las defenfio- 
nesic todos losderechos que diximos 
en las leyes antedefta, que ha cl fiador 
porfi, todos fincan otrofi a fus herede- 
ros*, enla manera que cl mimo las 
deuia, opediaauer. Otrofidezimos 
queficlíador, o fus herederospagal- 
fen ladebda que eran tenudos de pa- 
gardefuvoluntad,finjuyzio, e fin pre- 
mianinguna,que tambien es tenudo 
aquel,porquienentro fiador,de dar les 
lo queafsi pagaron ,como fi lo ouicl 
fen pagado porpremia quelesouiclfen 
fecho por juyzio. Pero fi acaclciclle, 
quelo pagaflen ante del plazoPnon lo 
pueden denandarfalta cl diaque feñan 
laron para pagarlo. 










herede durar 
obligutio Ade 
jutforic añ 
Ierede. prin 
deadmi. 














siudicio Mad certam diem adillamillum nó po 
ipuenire,baberaliudtantumtempusad quarendumn cumficutin 
o primofaicappolitum, fifuleminus lex menñibus 8% fuerune 
fex menfes habebitatioslex + Sclifto annocompleto cum adini- 
iumnon daxer:foluetpoenam promitlam.h.d. 
Wacujado. Exiflo verbo Keex verbo lacio lequenti¿fobre algun 
¡uódiilalex loquiturde Aidejulfore promit- 

in cauía criminali, 6 fic aperié vule quod lex 
CS ficapprobatopinios 
lex Cancimasán caulacri 
voalía opi- 



































,quód lex. Qulipoltwres 
£iquid cautio. loquatur in priacipali promi:tentelle ere: lex ve= 
ro.lxacimsin AidciulTore promaxene aliuw fiflere, SiNaficcam 








monis opinio in diéta lege. Si puf eres. Sin dicta leges fanci> 
men ve bic vides y Sc criar haberur in lgge.trigelimmafexta. 
fuprácitul proxim.intellizicur dicta eze. Eclipo(ttres. Se procedit 
eciam io fidciufTore promittente alum Gif incaula ini: veró 
aula fit criminalis, procedit quod hic haberur. 6 in diéta lege. 
Sancimus, tencergo mentiiflam legem, Eceriam diftamlegt rige 
fimamiextam ; Namdodtorescommunicerincelligune diétam le 
gem. fancionas . quós loquatur tam in fideiuíTore in caufa iuil, 
quamin caulaceiminali, vel dic,quéd didtalex. 8 lipoll tres éelex 
trigefimafextalupráticulo proximno.procedant quando tam princi 
palís,quamfidciuflor promiferunt deiudicio (ifliad certum diem, 
quod ¿colligiturexverbis didtl.criglimatexte.cim dicit, que le 
ayudaria d«cabcibi ,fialTe a oro Sec. % fic quod tunc tam prnci> 
palis, quam fideiulTor tencantur aqualiter + hacveró lexf8 lex. 
fanciinus. procedant , quando aliguis promittit aliquem ablen= 






















tem pralgnare poreflati ex caufa ciuili-, vel criminadis 
taliterpromitrens , non diciturfid-ifl' rpropric.: fedi:mpropric, 
juali án fide fua cum recipiens.: d iilo mudo dicebar concordar 

ri diétas leges Ricardus Malumbre Doctor antiquus y quew res 
fert S< fequitur Albericus in diéta lege . Sancimos e Pmut 
camen intel 
leótas , vedi 
Mlinguatur de 
canta ciuili ad 
crinúnalem . 
mmagis. vide- 
tur confo= 
Cufado “ feyendo algun Pare verbis 
y : hruius legs (ho 

Jl ome fobrealgun mal fe= — prá pondera= 
all cho, fientrafle otre fiador se 3 propter 
Ao verba dife 
por el delante del Rey,0 — Jegis” rrigefin 
dealguno delosotros quejudganpor  mxfexte.que 
fu mandado,obligandofefopena cier. Fendero de 
taya tracrle aderecho a dia feñalado, dez  denturcafum, 
ue lo aduzir aquel dia que cumpla de 


quando fine 
derecho, aaquel queleacuía. Efipor 









SLey. XVIL. Quantos plezos deme suer aquel 
que fio a elgund ome de faxerle eftar a de- 
recho para aduxjrlo. 










poncipali 
dejuflor pros 


aventura acac[cieffe,quelo nonpudicl- o 
lo diuerfitas 
fefallar,deucauer otrotantode plazo%, — isporeít ell 





para bufcarlc eaduzirle antedeljudga- ia de 
dor quanto fue el plazo primero, a que gg rca 
loouodeaduzir , fifue menor de feys re reum in 
meles.. Efipor aventura fue el plazo “ua 
7 A quám in als 
de feys mefes, deueauerotro tantopa- — minali, cum 
rabuícarle.Efino le pudiere fallarjo no “ommuniter 
a sei ciiminum 
le traxere a derecho, faftacl año cum- fuga 
plido",entonce es tenudo de pechar la 






judi- 
cium,vtin cas 











pena aquefeobliga. nad 
prio, Veldic, 
Gx). XV 111, Como el fiador puede defendee quód quan= 
E . do. reus dk fin 
cnjurxjoa aquel queflapara adungrlo ade» 40. Tens Ef 
recho, mul promí 
runt, feu 


deiuflor 
cefsit obligacioni principatis, nulla fic differentia, an fit ón cau- 
(a civili , vel criminali : St procedar quod habetur indidta leg: 
imalexta. vero fidciulTos prindpaliter (e obligar $:prom 
tat de per le de reprelentando reum in iudicio, in cauía criminaliz 
tuncprocedar, quod hic án ¡fla.1. habetur: (1 veró faciar in cxufa 
ciuili, procedat quod habetuin diéta legestrigelimafexta. Sc ¡fte 
nrelleétos colligitur ex multis verbis huñas legis. ibi, obligando= 
fe fo pena cierta a traer leéke, Sr ex lege fequend.in princip. ¿big 
enla manera quediximoscñla ley ante della.videque dico jnfrá 
J.fequenti, 
d pro 




















de plazo. ConcordarcumdiBalege.fancimus. Ce de fio x 
deiufl. $ procedit hoc cciam , lifideiulToriurauericlecundum Bale 
dum in lege. qui crimen, in vndeci maque(lione.C.quiaccufe» 
re nonpollant. $ vide Jalon. in ege.fi infulam. decimaoétana co 
Jumna.verficulo.in quinta que llioneBartol,fT. deverboram obliga 
tionib. 
e Gelanocomplido. Quando primas terminusfui fox ruenfiuminam 3 
6 fuic minorillo $ alio tantumdem elaps committerar poena, 
habetur in dita leze, Sancimus, veríiculo. fin autem 65 








fecunda. 
Uiex.xP111, 


anSifidciulTorprimo termino elapío vale pro reo fufcipere defenfio: 
snemsauditurnecpote(t cam poflea termino veniente dimittere. $e fi 
reusinueniturfine culpa, abloluetur fideiufTor saliás foluet parnam 
'promilTam Bcinterefle :fed fi reus ad aliquid dandum vel faciendum 
tencbaturillud(oluendoliberacur ápornafideiuflorex quo cum de 
fenditvíqueadfententiamincluliuéabd, 








Quinta partida, 







¡Ma.nondiflinguar, an procederetiasnlicaufa cri 
sin qua veniacim pana mentisvel muti 
briyve!relgationismerpeta, lus. partit.ter 
¡nod Gcex gencralitace lui o lenin 
L penuleiSspritao ingl luper parte,procuracor, cl conerarium. de 
hoc vale ex 

























losa. demo. 

ibid colon: la que entra fiador por otro 

fo peer en la manera que diximos 
¿quid ve fi 4 3 

ne en la ley ante defta, defque 

tetur ápoena, paffare el plazo primero,a 


polsir eu 
defendere in 
quocung; cris 


que lo ouiercaaduzira derecho, bien 
puede,fi quiticre defenderle* en fuyzio 














zune quod fobre aquella cofa, de quefueacufado, 
ia fitdemen» Z 
te huius legis Ocmplazado. Eclto puede fazer falta q 
quapodass fea acabado el fegundo plazo. E de- 
derequiresa pues que comengarcadefender cnfuy 
2b de fporaxer= zio,nonfepuede dexar ende, faftaque 
0 E 
suresNorabie e] pleyto fea acabado:maguer muricile 


verba víg; ad 
finem.1.nam 
per ca (upple- 
tur écdeclara» 
tur dióta lex. 
Lanciomus. vero 


fed fiquidey 
ito 


entretanto ,aquel porquien fizicfe la 
fanga.E fi porauenturafallaré en ver- 
dad, quenon era enculpa, aquel que 
fio,esporende quito dela fiadura. Ef 
fucrcbllado que era enculpa, entonce 





bentur, deucel fiador pechara la otra parte la 
ye a pena“aque feobligo,contodos los da 

elapena. Eric E on 

pla ños, elos menofcabosquel vinicron 


turparivthic 
videstfedintel 
ligeveperBar 
to.inlege.figs 
Icum, Yerlicu, 
¡tem qugro. E. 


porcfta razon. Masfi aquel porquicn 
fuefecha la fiadura , deuctalgunaco= 
fadar, ofazer, fobrequeeracmplaza- 
do, deuc la pechar, o fazer el hador: 


decultod. reo cOn los daños, e los menofcabos,que 

ram. + levinieron,ola otra parte por efla ra- 
4d Urrea. 

Scilicer pro- 20M.Epechando cíto,nonestemudo de 

prer o la penaa quefeauia obfigado,pues que 

cium,Sliccó loeniuvzio. E 

ES lo defendio en fuyzio, falta que la fen- 


furor vitrapoe tencia fuedada. 
mam damna, 
que habuic 
ex maleficio, 
fas propter 
delitum. 

$ e UdeucEx his 
verbis videtur 
innui.quód.l.precedens $ exiamifaJocumhabeant, 81 AidciufTor 
fuicadimptusin caulaciuili : Scquódverbapofitain principio legis 
fapraproximz nonrequirant deneceísitate, quód caufa fit cximinas 
listed quodgratiacxempli(untpolita.S idcotorteintelledus (ocna- 
dusquemibidedifperglo,1.viderurverior, $e cóprobarar hoc quia 
Lfuprá proxima.cum dixir,acenfado efobrealgun malfechonon vo 
luitexcludere,quodeiusdifpofitioetiamnon habear locum in caula 
ciuilisfed polviediftaverbaad tollendum dubium de quoperglol.ón 
“epenul.$.primo.fde publiiudi.videliceranlex.fancimus.proproce 
dateriamin caula criminali.6 per Specul, tulo de acculasione,Sufi- 
a.columna.q»verficu.fed quid fifidcinfTora 


MLey.X1X.Como fe defara la fiadura muriera 

do aquel aquien anian fiado para aduxir loa 

dercchoye que pena mere/ceel fiador fies bino,e 
molotraca los plazos que lo denicra traer. 

















Mex, XIX. 


«wSireusin primotermino moriaturnon teneturfideinfTorad poenam * 


promiffam:(ivero poftprimum terminummoriatur tenetur ad por 
snamiled lipcenanonfuitpromilla de dieprafixa reum non duxerit 
condemnaturin quantitate certaarbitriojudicis : fi tamen nec dies 
necfcriptura interuenit: tune fi creditor non petit fidciufTori quod 
rei exhibeatvíque ad duos menfesliberatur a fideiulione mili fide= 
iu/TorintercedatÍmperre vel pagto Regis vel communitaris:quiatunc 
víquead+resannostidciullorteneturnon vlira,h.d 








E CDefpues del ;vioer plazo Erficprobatarhie Ecio.lfancimue 

Aiqu.istatumpraelt quod impedimencam Mperneniensté, 

rnonexcuferápcena lam commilla,quod tamen Inteli- 

gevrelezanto¡ eeBarino.iiintvlan.col.penin.7.q(tdeverbormn 
obligaxibidemperlafo.:9.colum. 













g UTanfelimen 2 
jInandofe aquel aquien o- E de 
uiclTealguno fiado deadu- qui 
zira derecho, ante q fecom 
plieflecl primero plazo,a q 
lo deuieraaduziren juyzio:non estenu 
do elfiador dela pena, aque fe obligo. 
Masfi muriefle defpues del primer pla- 
zo6,tenudoes de pecharlapena.Efipor 
auentura alguno entraflefiador poro- 
tro,nó [cobligádoa cierta pena, maspa 
ratracrloa fuyzio tan folamentes, a dia 
feñalado, fiaquel dia non lo aduziciTea 








le cuíto. reo= 
tum, ánora 


ficu.fed fi de- 
dic fidciuiTo- 
rem, ácñifla 





ja ecjam (1 he 
fidciuflor in 
cauía ciuili de 








juyziopuedcelfuezcódenarle,enalgu-  ficextendacur 
napena cierta de dineros, porpenaqpe  difpolitioad.l. 
A P fiquisteum. 
chefegun fualuedrio.Efipudierciaber y, q aeyor pena 3 
porverdad que elfiadorengañolamen — Arbitro tudi- 


dis.vtindl. 
quis reum. Se 
sraditglo. in 
<.cum homo. 





telofizoquelo pudicratracr a juyzio e 
nó quifo :entóceledeue poner mayor 
penal'gfideotra guilalo fiziclTe.Otrofi 







E A 35 
dezimos, quefialguno entrafle fiador; era quid 4 
porotroiparatraerloaderechonófeña-  fipro fe quis 
lindo fafta qual día, nin feyendofecha dolia 
elcritura, entócefiaquel quereccbiola — de per gl 
fiadura,nó demádaal fiador gaduzga a pa 
quel ¿fiofaftadosmefes*, dendeadclá vers 

a poraprafcri 





to,esquito el fador:fueras ende, fila fa 
dura fuelle fecha, fobrepleyto Gperte- 
nefcieflealRey, oalcomúdealgun có- 
cejo,o li fuelle ende fechacfcricura pu- 
blica. Efilafiadura fueffe fechacn qual- 
quicrdílasrazócs, dura faftatres años), 
clifaltalostresañosnó demandi al fia- 
Le aduzgaajuyzio 12813 fo, dende 
enadelante es quito delafadura, c non- 


k E demefes. ln $ 

tellige li fue 

negligens in 

tschoando li 

teminfraiflos 

duos menfes 
nam 6 lis fuie 
inchoata tene 
bicur_ fideiu(- 
for víguad en. 
tentiam. vtin 

1. grace. $. 60 

pot litem 
<o.non datanegligentia inprofecutionelitis.ita declarar Barco.£ Al 
berin Li fidciuífor.C.cod.de qualex ita fumpraelt ,Gfitalis lides 
jubsio factafu erelpeétu certelitis mota vel mouendz procedir hoo 
plane». Quid autem 6 Barfimmplicizer 8:non erat liscuius occalione 
fueritfadia promibio fed fidlafuires aliacaufazdic ex mente dodto= 
rumin.d.llifideiniTer.gy ellidemenam(iño cauía privata núinchoer 
Jizem víque ad duosmenfes,¡nontencbisur fidciullor.in caulavero pu 
blica vel quando fideiubiio fisir facta in feriptis tencbitur víque ad 
triénimm,vehic declaratur: ¿e Jitemotainfracrienniumuenchicurví 
quead fententiam vtin,d.l.grarcé, 

1 di Tresaños.Approbat opi.fecundum Azo.C.cod, in fumma circa fi- 6 
ent Beca baropieicosa sud pepe polctesmenta oh 
calibusfideinfTor,que eratcommunis:fedcum hodie dejure canoni- 
co,é criam de confuerudinenon fernetarilld detriemnio,quoelap= 
fo expirabatinítantia iuxta.J.properandum.C.deiudico), gotítulo,6. 

artita.6. videtur dicendum, quodadhuchabeatlocumiltalex, cum 
3n hocnequede jurenequede confuerudinereperiarurabrogara éefic 
licet non expiretinftanciare(peéta partium, expirabie refpeótu hu- 
iuscautionisdeiudicio fifli,ex quo adtorfiicnegligenstanto tempa= 
reín conuenjendofidciuflorem. Sitamen lismoueretarintratrjen= 
nium Eon dra degizeniaiasecpiete cautionera , tun cul 


durercautio víquead fencentiamayedixcián glo.proxi.non expirabic 
cautio 























Tonowse 
copclts 















1 $ adues 









quo non pere infla > 
¡cru ab eo quod habetar in.l.; titu.1o. 

lexdelizoar tempusinfia quod li 
beratue deja? le iudiclo liti ita venon cadacía 
pana, loc amencoruo, loquitur ÁÍ posa 
die commiva Si 


lepueden defpuesapremiarpor ella, 
GLey.X X.De la cofa que Yo mido fazer a 0- 
proa pro defimifino. 
Aztalgúos omes por man 
dodeotros algúas colas, a 
las vegadas, porque finca 
am Quando má- 8] cadavno delos obligado, 
o tambien aquel que lo faze,como aquel 
daiíd COMO que lo manda, aqueesotra mane- 
tumymandara — radcobligacion,quees femejante dela 
mias lud ace a dura. Ecelto puedeferé cincomane 
3mplere Se de — rás.La primera es, quando el mádamié 
dolo £ culpa — to, esaprotan folamente desquel que 
dai. Señiexe  Máda fazerlacofa. E elto feria, comoli 
ara yn ome mádalle a otro,quele recabdal 
recupera a fe todaslascofas,queouicffcen algúla 
mádante hoc garjo le mádallecomprar,ofazeralga- 
e a erro Macolafeñaladaméte,o que entraffe fa- 
que lo manda, — dor por cl ole mandale fazer alguna o 
OR tracola femejáte deftas. Ca frag la quié 
dati que dici-  Máda fazer la cofa,recibcel mádamien- 
tor contraria». toftenudo csdecúplirlo.Efialgía co- 
ee fapechare,o pagare,o defpendicre,den 
cúplir el mandamiento,tenudo es otro 
tide gelo pechar, aquel porcuyo máda 
dolofizo. Otrofidezimos, quefiaquel 
que recibecl mandamiento faze algun 
engaño en non cumplir lo,o porfu cul 
pa “viene daño al otro, q es tenudo de 














pa intra annú 
3 polica per 
non poterít. 





Mex, XX, 














xo non temu- 
nerandig.con 
trario.Mman- 
da. haberar 





etiam, Coman 


date dE UE 
ab cinio mane Pecharletodo cldaño, g levinicrepor 
ras Oran razó del, catal mádamiento comocfte 









reciben los omes,vnos de otros por fa- 
zerles amor,e non por fazerles daño. 
Ley. XX 1.Dela cofe que mandofaxgr algu- 
no apro de orrotercero tan fola mente 0. pro 
defiode orro. 


¿inílitu. co- 
demuin pi 
cipio, 

3 0 Geecibe elmá- 
damiento Ade 
.de.Lufi manda= 
vero. $. final 

Y. manda, 6 





Andando yn ome a otro, 
fazer algunacola quenon 






init. cod.$, fueffe a pro de aquel q lo 
mandatum. ES A NE 

vbi_ haberar [26069 y) mando, ninde el q recibio 
quód re inte- el mandado,mas deotro tercero,eltacs 


gra potelt re 
nuntiari ete 
amíine canla, 
E ita intel 
it loan, Fab, 
Ll quis.fopri- 
mo.tE.codem, Alberic.ramenpo(tlacob,Butrica.in diét. $. fin. vule 
contrarinim,¡imó quód nequereintegra tin libero arbitrio manda= 
tasijrenuntiare,Scita intelligirdidtam,LÚ quisalicui,$.primo. f. e 
dem.éciftud plus placer, viderurprobari hc, Scin clementina pri- 
ma.de procurato. 
4 d EDefpendiere. Adde.1.fiveró nonremunerandi. $.(1 mihi mandauc= 
ris.fmanda. 
5 € Grorfuculpa. Deomni culpa intellige etiam leuisima quando 


lafegunda manera de que fablamosen 
la ley ante defta.E efto feria como fi di- 
xellc, mádote que recibas las cofas que 

















Titul. XI. De las fiadurias. 


mandatum req 









lex, XXI, 


3mQandomandacum fitad comencdun terri tanta 





hafulícn tallugar,o quele cópres 0.4 
lefagas tal cofa,diziendo lafeñaladamé 
te,o que ¿ere fiadorporel: ole mádafle 
fazcr otracofa, femejáte deftas.Ca ag! 
a quien mandan fazer efto, recibicile cl 
mádado,por fazer gracia,camora 2614 
gelo máda, deuefe trabajar decáplir lo 
quanto pudiere bien e leal mente.E li al 
gunacola pagare,o pechare,o defpédic 
reen razon delte mandado, tenudo es 
de gelo fazer todo cobrar, aquel q ge- 
lo mando fazcr.E fialgun dañorccibio — commedam 
efletercero por cuyo pro fe fazcel man tndanás Se 
c Pop MAN alccrios tertij, 
dado,o por engaño,o porculpa daqlG  efper manda 
E oder - taria Y 
recibiocl mandado,puedelo demandar a ac 
aaquel gque lo mando fazer:e cs tenu- > per adimplen= 
do de gelo pechar, Peroquáto pechare Sa A 
erat expen- 
poreltarazon,aquel ns manda- Pedra 
miento,bienlo puede dermádar, a 21 q 
recibiocl midamiéto, e cl estenudo de 
lo pechar puesque porfu culpa,Popor 
fuégaño vino.Laterceramancrade má 
damiento cs,quando manda fazer vn o 
mea otro algunaco(a, porpro delimil 
d Go E clto feria Paveldolote- 
mo,e deotro tercero algúo.E cftoferia herur mandá. 
comofidixefle,mádoteq recibas las ca ti.hed. 
fas q aUcmosyoe falanen tallugar,o q E Aquel, Etde £ 
compres tal viña, o q fagastal cofapara 
micpara el,o queétres fiador por nos, 
o quele máde fazer otra cola femejante 
deltas.Ca fi aquela quien mando fazer 
elto,recibe cl mandado, tenudo es de lo 
cumplirbien elcalmente. E fialgúa co 
fa pechare,o defpédiere,aquel q recibio 
tal mandamiento porrazó del, tenudo 
es de gclo pechartodo,aquel G gelo mí 
do fazer.Otrofielotro a quié nombro 
enel mandado deuc y dar fu parte,fi lo 
queafsipechoentroenpro deli. E fia 
quel qrecibiocl mandado, fizo algund 
engaño;en aquello q ouo de fazer o de 
recabdar,o porfu culpaauiene daño, O y d.saquel. A-? 
menofcabo en cllo:tenudo es delo pe- * étione neo 
a a EE tioram gelto- 
char,2aG1 de quien recibio el mandado soul 
mandans ne- 
gota gelleric ¡Míustertija vt inlege. fimandancro, $. curacor. E 
mandar. 
h Gzorfucslpa.EraBiione mandatiager.yefupra.l.proximandk, €. de 3 
sescgdeil mandacum. 
3 Gsnprodel. Approbatopinio, Azo. C.denego. geftvin fmmaicir- 4 
Capincipim vercalitemoponer.kvidepes Alberic. San. 
deCaltroin.l.imandacum.C.de nego.ge/t.Sper glánd.certia, ef. 


f.denego.gelt. 










num quod 
cushabuicdo 











dante, Sc 
dmandarario. 





m fit ad 




















fe fuerune la, 
cius veilicaté: 
Ez de damno 
dato eius cul. 


bent cedi per 
mandatarium 
mandacoria= 
¿lides corraile 
Jumterciú ¿ve 
3naL.fi quis alie 
cui.5.finali. Ea. 
manda, (ed 
an teneatur li 
biadtione ne- 
gotiorum ge- 
Ttorumille in 
cuius velitas 
tem amanda» 
taras negoria 
gelsit viderur 
quod veia 

proxima 
Scibinotaui. 











Partida. vo o 








Quinta partida. 


Glex. 
¿9Quando mandacum fiegracia mandants Se mandararicvcfi mane 
do quod mutues procuratori meo pecenjam tub cesto lucro,tunc te- 
nerar mandanspecaniam cúlucro E eueratoritertio foluere  quor 
quorrecipirprocuracorádesn eltac fi dominus reciperer, Cúm veró 
mádacaso fi 
gratía manda= 
tarii 8% alreri? 
tertipyvefimás 
do quod Tí. 
tio mucues 
ub Incro vel 
aliv modo,túe 
Ñ pecaniam 
non poteriste 
cuperare tene 
bor egotibi a 
¿tione manda 
ti. hocdicic, 
Habuicortum 











Miley. XX 11.Delacofa que manda fazer va 
ome otro prodeamos ados, 
Or gracia e a pro de aquel 
quemandac de aquelque re 
cibio el mandamiento pue- 
de fer mandada fazer algu- 
nacofa, celta es la quarta manera de g 
fezimosemientedelulo.E elto feria, co 
mo fialguno ouielle menefter marane- 
x ortum — dis,c rogafle,o mádalle, a algunjudio,* 
ea de dicile,o le cmpreltaflccitos maraue 
«Suasimea. — dis,aganácia,acl,o afumayordomo ,o 
e do Ala perloncro, de aqlq lo mádo fazer. 
Adlgun ja 3 ado hz 
dio. Permiecie Tal mádado como clte,es apro del g lo 
ergo hac lex manda fazer, porq fe aprouccha de los 
judaisfocnera . ES 
timovcintes  Marauedis cn aquellascofas,q mida fa- 
sius fubdicue— zerafu mayordomo, oa fu perfoncro. 
a Otroli,es aproglel querccibcel manda 
Jutionem vís — do porquele den ganancia, delosmara 
raramiledcó- y edjs que preíto.E porende dezimos,q 
aquel q mádacfto fazcricstenudo depa 
gar los maraucdis,con la ganancia,a aqi 
querccibio,el mádado del. Capues fu 














tra hoc videé 
tex. i 





capit. quanto. 

















de víuc.. vbi 
habeé q neg. mayordomo, o fu perlonero, los recibe 
E del peliuos pormandado del:tenudo escomo hiel 
se, cumeriam  MifimolosrecibiclTe. La quinta manera 
al cad de mandamientos, quando vn omea 
od otromíádadgfaga,o de algíacola, apro 
me fi exigané — tan folaméte de aql que recibe el man- 


per iudaos á 
clrilianis. € 
ibi ctiaminid 


dado,edeotro terccro.E ello feria, co- 
moli alguno mádaHie aotro:que dic fe 














ba fusmarauedis,a ganancia, a otro terce- 
ribus, ve fmper ronombrandolo.En tal calocomo elte 
E pe 3952 dezimos quefi clte quedio los maraue- 
nantur omnia dis,nó los pudielle cobrar deaquel que 
Lacan ' 





Fuera 
tire vlur.Zenon pote 


incsquibuspraflarnrfamorexadioni víararum, vtín Clemen 
hoc difpen(ariwucin cap.fuper co.vbi 








Abb.de ví, 8 dice Bald.in,].cunétos populos.co!.y.verhifediuta 


:0. Cade fama erioica, Seside cacho. quod neque.propter 


hocq 
bonump 





licum poteftImperator dipenfare permitiendo vítiras. 
¿idem dicieBald.in authen.ad bac.C.devíar.Scnullo jure permictá 
debetvíurarum exadtio exjam propter aliquod temporale bonum 
«uod inde oriatur,vel propteraliquod malum quod inde euitaretur 
velacecradic loan. And.inregula,peccacumán mercurialibus.de rez. 
Suc.llbroCexto.poteltdici quód temporibus harum legum ex genera 
li confuetadine S permifione Suannni Pontificis:Sc ciusforte concel 
fone propreraliquamcaufam permictebaturind.risin i/ho regnofoe 

de mente aliquorum Dostorumeft,vt fuper hoc teneat 
concesio Romani Pontificis propter bonui publicum, Se juftam 
canfam , vt elt de mente Petri de Anchara, confi343+ incipit chri. 
núfsime Gcállufeis princeps , Sc confuluie Alexand. in primo 
conil.volum.fecundiincipit circa primum. Sc confil1o7, ciuldem 
volism,pro inuelligaticnesv bi refertfe vidiiTe (operhoc shultas con= 
selsionesapoltolicas,quibuspermictcbacur quibafdam principibus 
licencia conueniendi cum iud.ris: qued habeanc ibi vías exercere, 
fecundumconfueradinespserteritas, 6: quódhoe polsit papa face» 


































us tradit plene Alexan 





re Seconcedereezcanfainaliquibaspa 
invtroycó! idotnódecere: 
Jibecafio peccandie Eden la.vipare: 
temporibus ¿efiantiodxi quí feneres 
ius(veinquiebeatas Becmardas in Epiilolas jar. ad 





Ho.imil 








non defun: 


losrecibio,quelospuededemáidar delo 
pues,aaquel que gelos mádo dar. Elo 
milmoferia, fi algáo mandale a otro 
quepreltifleciereaquantia de mar: 


fem) ludaizas 
re dulemus 
chi Eu. 
neratoresquos 
ando tá 





J0- 


inagis conte 
disaotrotercero fin ganancia, d 0 0tro — mitmdios bas 

; or prizacos apo 
pro que clperalfe quer del preflamo. liquid 





nomine ca 





GLe7.X XI, De la coja que manda fazer vn 

ome autros pro de aquel q recibecl mádado. 
7, Pro tanfolaméte, de aquel 
que recibe el mandado, a- 





eno 
ra acerbilii- 
ma exercent 

hduter ita 













%) tud Palin. 

y cacíce a las vegados que impleatur de 

manda a otro fazer algu- ds 

nacoía. Ecfto feria, comofile dixeffe, los. Plal. 





cófefo vos,o mando vos, q delos mara 54+timéda a 

ás da dadas Y 
uedis, Gtenes,quecompres viñas,o he dice beatos 
redades,o otra cola alguna femejáredo  Ambrolí. in 





ftasquele mádaTecomprar,o mejorar. 
Cafi ello fizielle porconfejo, opor má- 
inielledaño, € 
ento, nó feria te 








dado deotriymaguerle 





tal coní:o,o mandan 











nudo,“ ¿e gelo pechar , el quelo mádo b Usingenancia, y 
a : Sed ¡le mo= 

fazer. Ecllocs,porque cal mandamien= das tam com 

tucomo cfte, mas esconfejo que máda - prehendicar 











lub modo fe 
cundo polito 
fupricod.Lp 
sia, in prin 





miento, Ezquelaquien cs fecho, deue 
catar fics afupro, onó ante q lo faga. 
Caninguno nonestenudo porpremia 
detomar confejoqueotroleda, finon 
quiñiere.Porende,non le empece aquel 
quelo mando fazer. Fuerasendo, ulcera mea 
fe£allado en verdad, que tal mandamié — dacarij tátum 
to,o cófejo,auia dado, maliciofaméted vt A contito 
oconengaño.Ca entonce, quáto daño — yr de pecuntis 
le vinicfTe,porrazondelengaño,feriate ts aliquid 
nudo delo pechar. 





Ulex XX 11D 


2095 mandarum 


pro te esmas: 
quamis ex 
hoc damaum 
ibi venisenon tencor ni fraudulenter mandar aut confului, hoc . 
dícic 

Usen feriarenudo. Adde).Cecundam.in fine. mandar. Sinflitu.co- 4 
dem.s primo, 

Gtaliciofamente, Idem dic Galias nonerar fadurus (¡Ne non con- 3 
fuluifTer. vein lego, iremunerandi. o (ividi. verficul. planes ff mane 
daci.vbigloM:8Do?to.Barco.criam in legesnon folur. $. li manda- 
to colunmafina.verficul.pradiftaveta.fEdeiniur. Squid in dubio 
verum pra(amatur quód non erat alias FaCturus 2 dicendum vide» 
tur quando confilium datur circa concraétuim , non prefimitue 
quódaliásnon erat fafturus : fivero darur con(ilium circa deli- 
éum,tuncin dubío prelamacur quód non crar alias fafturus, $e 
ita voluie Dinus in regul. in oblcuris. de regulisiuris. libro fexto. 
8 Baldusinlege.ob hzcverba.columna fecunda. verficu«quidin du 
bioff.de hisqui not.infumi $: idemBaldun.l.daraopera. colume 
x,C.quiaccula.non pollunt.imó inconfiilo adhibito circa deliéta 
non adhibeturilla di finélio  exat alias faéturas vel non ,(ecundura 
glo(T.8cBarto.in diéto.$.i mandato, Dictamen Angel.in trad, 
maleficio.in parte Semproninm mandatorer, columna fina, quid 
iflo cafú quando mandatariuserat alias fafturus confulens punierur 
Icuius.Gelt notabile verbuin.Scaduerte quod Jicet fimpliciter das 





Titul. XI. De las fiadurias. 


Rores voluntincontrau confulentem obligari ex confilio quan: 
do mandararius aliasfafturus non e/Terper dict.5oplanciifla.l.pari 
tarum videtur velle concrariuum cum indiflinéte vult fiue conte 
lens vracur verbo mando (jue verbo confulo, quandoaéts haber 
meramnacaramconfiliquódconftlens vel mandans non oblige- 
ur, Sc hocelt 

demente glo. 
ins primo. 
fica. manda. 
fuperparteex : 





Goy. X XLIII. En que manera deme for fe- 

choelmandado. 
Osmandamientos ¿los o 
mesfazen vnosaotros, de 
Q| que fablamos en Jasley'es 

antedefta,puedéfer fechos 
cn muchas mancras.Capuedé fefazer* 
eftando delantelos que mandan fazer la 
cola,elos que recibenel mádado.Eaun 
fe pueden fazerpor cartas, o por méfaje 
rosciertos,maguer non eften deláte los 
que mandan fazer la cofa, ninlosque re 
cibenel mádamiento. E puedé fefazer 
adia cierto,ofocondicion.E a diacier- 
tofepodriáfazerco mo fimandafle yn 
omeaotro porpalabra, o por carta, o 
por mélajero , q dicffercomere aveftir 
algúome fafta algun dia feñalado. E Lo 
condicionfefariacomofil mandale, fi 
tal cola acacíciere da afulantátos mara 
uedis,o tal cofa.Ecftos mádamiétos fo 





confilio.in fis 
ne. dum tan- 
tú excipit ca- 
fam. L.fecúde 
FE. de proxe- 
ne. Se quan» 
do confilium 
fuicfraudulen 
tum, Se quód 
alias non tez 
ncatur, neque 
obítar dit. $. 
plane.quialo= 

picor a má- 
disoreso non 
in confulente 
$ mandaron 
obiizac + vbi 
nó haber me- 
renaturá con- 
filii, quia non 
eracalias fact 
ras, Scita ed 
intelligicdid, 
$.plane. loan. 
Fab. in difto 






5.primoadfi-  bredichosde q fablamos falta aqui, fe 
nem inflitde den 1 bras:P dizi 

smádato,pquo Pueden fazer portales palabras: dizien 
faciequiacon- do vnomeaotro:uego, omando, o 


fulens non ha 
ber intentio- 
nem fe obligá 


quiero q destantos marauedis, o gfaga 
destalcofa,o queme fiedes. Por qual- 





di quod requi — quiergralespalabrascomo ellas, 0 por 
sitorin mane OS 
daro. ve infra Otraslemejantes 'dellas,porquefepue- 
1.proxima.-  deentenderqueel q fazc el mandamié 
ue ergo alias .” . 
ficfadlarasver to lofazc con entenció de feobligar, va 
non, confulés  1cel mandamiento, e finca por cllo obli 
pe obligabi- gado el mádador,a aquel, querecibeel 
mandado.Efi porauenturaylguno def 
Glez. XETIL. pues que ouieffe fechocl mandamiéto 
3» Mandaticon Por talespalabras co mocftas, quede fu: 
trahitur inter fo diximosquilicre dezir quelo nón fi- 
prafentes,vel 


ziera,con entencion deobligarfe,nó de 
ueferoydo.Fueras endefi pudiere pro» 
var,poraquellos, ante quiéfue fecho q 


per cpiltolam 
auc nuntium 
inter abíén= 
tes. vel ad 
diem, velfub 
conditioneautpure,Ecperverbarogo,mando ,volo,velfimilia: ex 

quibusperpendipofTer, quod mandans fecitcum intentione fe o- 

bligandi quod in dubio prefumirur ni mandans contrarium per 

<ot: qulintesfucrantprobarerquod eiíiileadprobídun. oc 
dicic.Habuitorramá.lprima.fEmanda, 

1 a puede fefrzgr.Orvum habetá. Lprimma.fimandat.Scánotatisper Ar 
zorem.C.codem.infumma.columnalecunda. verficul.contrahicur 
mandacumo , 

2D GzalabrasSedan (ineverbisfolavoluntasinducar mandarum.l.pri. 
ma. ff. codem .ibi fiue volo . ékc, vult quód (ic: fed intellige, ve de 
clararBarto.in.L.pofl dotem.columnafecunda.verlicu.oppono Se vi 
deturffoluto matrimo, Se quodidemBarto. notar in), fecunda.$. 
fecundo. ffde noui. oper. nuntia»8canper oflenfionembigillipraría 
matar mandatumevid,Bald.quodnó jn.l prima,columoa.£ina. Cade 
procurato. 











80 


€ Ggsego. Adde. .primxam. Eomandat. Se capitulum rogo.vndecima 3 
quelt.certia. 
d Gsemejantes.Adde.l.cuicúque.$.Led S comfullo.A.deinítico. a 
.Iftveró non remunerandi.$.(i quid mandauerir, ff: mandar. 8in 
Lprima.inverbopericalo meo. f«quodiuífu. Se vide glo8in diéta 
L-prima. 
alsics,como el dize,que lonon fizo,có * A ; 
entencion deobligarfe,masdeotrama — rupi fignitica. 
nera,lo que feria granc*de provar. Sl 


tioni 
non ali 

Ge). X X V. Qualesdefpenfas puede cobray — de legatis ter- 

aquel que las fixp por mandado de orro o “io-Scl.prima, 

_quáles non, 








2 


























Efcibiédo vn ome de otro 
[ mádado para fazer alguna 
¡Icola guilada fiacacícicro,G yoLicertenearur 
pecharcalgoporende,este an q 
nudo clquegelo mandofazer, de gelo ias. 
pagar.Masfi le mandale fazerfurto, fo adi 
robo, oomicidio,o le mádafTecncéder 
algunas cafas,o mieles, ole mádalle £a 
zcrotro malalguno a otro atucrto,ma 
guerpagalle poréde,algúa cola ,cl que 
recibe el mádado,nó feria tenudo defa- 
zer édecmiédaa aquel que gelo mádo 
fazer,como quier qtábienclvno,8co- ne d 
moclotro, deué pecharal tercero glda da 
ño,o clmalrecibicíle,todotanto quáto — tis mandato 
menofcabafle,o perdicileporrazó detal fdsimbco ali- 


Uiex.xX FP 








ma 
illicium , ve 
furtum facere 
velaliud male 
ficium,non e- 
vit Ínter cos 
mádadi aétio, 
licerambo te- 
neantor dame 








E z ES 5 quid cius me- 
mádado.Otrofi dezimos, Gfialgunod  uicida, a 
fuelle menor," deyeynteccincoaños, — cum in dam- 
mádallea otro,Glquier q fuelle, g entral a 
fe fiadoraalgúabarragana,ogotraalgu fe inhonefá 
namalamuger,con que ouielle Gverg ye! malú non 

E ; , tenetur múbi 
le dicfledeveftir,o otrasjoyas algunas, dare quod fol 
o otra cofaglquicr, maguer eftea quié — ui-hud. 
lo mádafle fazer, defpédielTe portal má £ q rarro, Adde x 
dado alguna cola, nó feria cl otrotenu — Lfecundá.cicu 
do de gelofazercobrar,, finonquilicre, a 
porgtal defpéfa esfechaa dañodel me- — decimo.fuprá 
nor,cfobrecofadelaguilada, emala. “idem parti 

1a.8cán man 
GLey.X XVI, Delas cofasagenas querecabda — dato gencrali 
Van ome poroto, non. Veniune 
Ante! las vegadas Epia, Sn 
Anfe'losomes a las vegadas > hoheña.).lu- 

e de fustierras, cde lus lugares 

aotras partes , por defacuer- 





refpondit 


fEdecondi.indeb.LlipaterfEquzrin fraud.creditocal 
3 Cel ynocamselerro.. Adde.¿8.lupra titulo primo. $: 
ff.ad legem aquil.. Sc legem..non folum. $. fi mandato. T. de ín 








iuris. 
h G24mor..Adde.l.fiver$nonremanerandi.5.fadolefcens.Eamanda. 3 


Lx XxV 1, 


Quando fine mandato alicuins abíentis negotia cius quís gelic res 
fuasne perderentur reparando , teneturdominus abíens ad expo 
fasin ciusveilitatemfadtas DS Sciple renetur domino de fiu- 
Sibusperceptisaboc dicir. Habuicorrumá.l prima, Sfecunda. E. de 
negosgelt. 

3 Gan fe.emuic quódifta.L.non procederetfifint prafentes illi quo- x 
rumpegotia geruncar, fed contrariumienergloll.in.prima. (E. de 

Partiday. O 5 





cius. $. idem Adri £F. 

M. £.Cuáno 
ad municipal. go. gefl. 
fiprocurator. cumalijs, 





Quintapartida. 


nego-gelt.quando dominusnon elfer prafens S(ciens. vid. ¡bi per 
Alberica 

+1. Adde Ja idenego.gelt.Scln.primo.in(ti.Sobliza.que 

exquafi contraftuna(cunturo 





3b 


Ucuenra verdadera. Adde.].fecundam.ScibiBarto. adenego.ge.8e 
$uinítica, de 

¡bliga.. . e 
TOS do,o poroluidanga, non encomiendá 
E E fus calas, nin lus heredades, aquien las 
cir iftas La S y 
pra e recabde,nin las labre. Ea cacfcequeal 


terqui ecitin 
communione 
cum fracribus 
tenctur redde 
reracioné fra» 
tribus admini 
Ararionis ge 
fzcum vene- 
rintad divifio 


gunosdelosquefincan en aquellos lu- 
gares,porparéte[co,o poramiftad,que 
han con aquellos quefe van,eftos defu 
voluntad, lin mádado de otro,trabafan 
fede recabdar, cdeenderecar, aquellas 
heredades, elas otrascofas q afsifincan 
como delamparadas,c defpienden y de 





nem, veia: E 
minis decidir lo fuyoa las vegadas,ealasvezes elquil 
$e cófulit Bal. man delasheredades, e aprouechále de- 
conli.gi8.par 


llas.E porende dezimos, aque quanto 
defpendiere alguno delta manera en 
pro,oen mejoria dela heredado delas 
cofasdeotro en nomedel, que tambié 
estenudo degclo fazercobrarel Señor 
dela heredad, comofi lo ouiellefecho 
porfu mandado milo. Otrofi,el otro 
estenudo de daral Señor de la heredad 
ant lo que ende efquilmare, de mas de las 
cia delpenfas,que y ouiere fechas, dandole 


to,Seriamrin  cndecuenta verdadera,P e derecha, 
non modicisi 
perfonas quali 
tas, verifioili 
wudoSiudiós 





¡fexto du 
biofecundum 
nouá imprel- 
fionem,allerés 
quód de om- 
nibus tenetur 
reddere róng 
qualiter reddi 
pollet: nánon 
deomnibuste 
Meshaberipol 
fune,fedin mo 














GLey.X XV17.Delascofasde los Reyes , ede 
los huerfanos, «del comunde algun concejo, 
que recdbdan , o faxenalgunos ames fin fu 














motas, cú hos 

concurrát. aro mandado, Ñ 

gun, l. 6 quis 

Pro redéptio- 3 ¡IVardador de huerfado , o pro 
ne.C.dedona (a 

CITO 2% curador , o mayordomo del 





x2B Rey o de otro ome, o del co 
mun dealgun concejo , quetuuielfcen 
guarda, o queouicffe de ver, o de recab 
darlascolas dealguno deltos fobredi- 
chos, fiacacíciefle que fucfle a algía par 
te,cnó dexafle aquellas cofas, q auia de 
recabdar,o de aucrencomiédadealgu- 
no,ofincando enel lugar, fuelle negli- 





motacur do. la 
Sampras. 
Lin fundo, 
de rei ve 
Son 


cundo 










vitiureftaternicatis, mam  vezutor vel curator: diligentem te- 
newucreddereracionem.vein.lprimain princip.6c$. de rationibus. 
fido tutel.Se racio.difta.l.aduerfusesc raciones. C «de adminiltrar. 
viamadducitcomfi.norabile Abb.quod filius qui viuen= 
ininilltavitreneturreddererationew dehis que admin 
cerinvitaracionemnon petieritovide ibi.de per Abbe 
incipitmagoificuscomes.a.6.dubio. 


rel 


















Qlex, XXVII, 


20Negotiorum gellor minoris tenctur ci:vel tutorieíus rationem da» 
redefraftibusquos percepithoc dicir, Concordatl.manda(li. fade 

negorgclt. 

EQueriendologuardar. Hoc dicitquiaíta demum teneretur adtionene 

gotioram geltorum is ad quem accion tinet cura 82 folicia 

Tudise,(uicontemplacióc geftamefEL pupill. primo, Se fecundo 

sefponto.ff denegoriisgellis.norarAzo.C.codin famara.colum.fe 











cunda.verfi,futautera, 


A .4pro.Vidcinfra.l.proxima.S concordatifta.hcumod.L6 pupilli. a 


rxclpon.Hidenego.gelt.8c,, 





upillo..defolutio, 





€ Q7enudoes.Adde.I.liberto.$.primo: ffidenego.gelt. 3 


Ulexix 20 111. 

mExpelas villes 
áprincipio vel 
ex polt fadlo 
vel vtilesá prí 
cipio non ta» 


gente,enrecabdarlas,ealgun fu amigo 
opariente,queriendolo guardar“de da- 
ño, fetrabafafle, dealiñar agllascofas, 





0 méex poltfa 
fi cfteataljalgunacofa efpédicife,a prod 8to.Iré necefa 
delosSeñores fobredichos,enrecabdan dE Ginequí 

olaaa uses perdes 
dolas,tenudo es“aqlGlasaviacn guar- — rentur.vel de- 


teriorarent,re 
cuperat nego 
tiorum gellor 
ádowmino,ni- 
£ dominus(ic 
fubturela: qa 
túc recuperar 


da,oaquel cuyasfon las colas, degelo 
fazertodo cobrar.Otrofi dezimos, que 
efte que fe trabajafle de recabdar, o de 
aliñar,las colas fobredichas,que es tenu 
dodedar cuentacnde a aquellos que 
lastienen en guarda , oal Señordellas, so fi forte 
a luraucrút ve» 
tomando todo lo queelquilmo ende, - les:ed finon 
demasdelas defpenfas. Alsicomo de — durauerát nó 


fulo diximos,enla ley ante della. io 


£ Qsemeja. Non 
(aficerer opi 
miogercs.led 
Ki dominusel> 
fetidemn fadta 
rus .fedanvl= 
tros $1. de 
nego.gell.vbi 
Bart. dc Bald, 
UAcacfic. Vi 
hiferuía xgrá 
curauie quini 
bilomin” mor 
tuaseft, veia 
dif.lfedan vi 
xo.$.1.vPfido 
múrefecit, 4 
pollea exulla 
elb vel fi emie 
merces in quí 
bus (oli erac 
dominus ne- 
otiariqueca 
Biparcrt les 
cus fi gererer 
negotiam ia 
foliturn. vt ff. 
eo..finegotia 
Scinfraco.lyz. 











GLyX XVII, Que de partimiento ha en las 
+ defpenfasyque los omesfazen en lus cofas age- 
más fin mandado de aquellos cuyas fon. 





Epartimiento ha, cn las del- 

penfas, que los omes fazen 

3) recabdando lascolas agenas 

fin manuado deotro. Ca tales delpen- 8 
fas y ha, que quando las comiengan a 
fazer, Cemejafque fon apro de las colas 
eacacicetdelpues, que non es afsi. E 
otras y ha que fon apro enel comiengo 
edefpues,que lon fechasb. E aun y ha 
otrasquefon neceffarias,iqueconuiene 
entodas guilas quelas fagan , e fi non, 
perder feyan, o menofcabar feyan las 
cofas.E porendedezimos, que las del- 
penfas,quealguno fiziere a buena fe,en 
recabdando cofas agenas de otro ome, 
quenon uiehurbao. menor de ca- 
torzclaños, cn qual manera quier q las 
faga,deltas fobredichas,quelasdcucco 
brarldeaquel cuyas fon, las colas. Mas 











fonfechar. Vi 

fi fafta domo 

velrefeftadus 
rat,velfifoluitcredicoripupilli, Sic pupillus cófecutas eliberario= 
nem que lemper durat. 

i 4 Kccefarias Vide.l.Gueheredivaria.ScibiBarr.. denegor.ge(t. 

L 4sgerer de carores.Hc.l.approbat opin.lacob.de Raue.quainreciat 
Albericánl.(ipupilli..relponCfEdenegot.gelt.quod li geranturne- 
gotia adult licercuratorem habentis, cenfeacur in hac matería tana 
quam maior mióre(pedu reflitucionis Sfecundumeundem Alberia 
dlaptolacantalega Posse aepacis E dencgoc cello te 
probatacopiniodiceniumquod Ái geranvur negotia adult qui has 

bar curatorem quod cenfeatur Ñicuti gererentur negotia pupilli, 
cum heclexnondillinguar habear curatoremadultusnecne,(ed exi 
at quodfit minor quatuordecim annisaye diflinguatarinrereum, de 
hac atatemaiotem. 

1 Madenecolrar Nam faficir vúliter e(Te ceptum licecvilicas non 
duret ,ve hic.Scin didto. goprimo. ). fed an vitro.ffde negor. gellis. 
8cin.l. Scintorum.f.deimpen.in reb.. dota.faét. quo ad aélionem 
tamen deinreraverío non dicicur verlum, niliduretver(lm.li pro 














> 


ho Due que y 


4 
5 


6 





El 
SE 


10d 


Teil XXIMDeleshadarias. 


verfur.fE.dein rem verfo.fed contra, quiavbicunque datur 

tiorum geflorarn datureciam $: dein rem verfo.vrin. L.3. 

ariter.If.deinrem verlo. licet huec regula non conuertatur 

notarBarán.l.Ñue hereditaria. Ed eN folutionem colli- 
atis per ¿lolliSPaulade Cati ad.goverfim. 

















filas delpélas Fyeflé Fechas, aproc guar 
da delhucrfano,quefon necelfarias,30 
guefonapro encl comiégo,c delpues> 
en lamancraque de Íufoes dicha, deue 
las cobrardel huerfano,aquel que las fi 
zo.E li fucffe fobre colas q femejaflena 
pro quandolas comencallen,cdefpues 
non parefcicfle aquellapro,o 15 dural- 
fealsi como dize encl comiéco ¿lha ley 
entonce non feriacl hucrfano“tenudo 
de dar talesdefpenfes,masaquel quetio 
ne'fus colas en guarda, las deucpagar 


Ede ver. 
ifica.l. 





quaslupperius 
poíai, fcilicer, 





mum expeníe 
fune 


ellas 


declarar 


E 
an vigo, A 
«. e. 


tempore lidis 
conteltarain- 








tellize quido  delofuyo. 

vúlicer gella Ley. XX 1X.Como los que recabdicofas age 
Suntinam quÍ asa mela entencion, non deuen cobrar las 
do necellario, 


quey fxieron. 







1ó inípicicar 
dit locuplecior 
velnó.vcin.l. 
dis cócellace 
fí.denezo.ze. 
Misdn prindip. 
declarar Az. 
C. coso fuma 
colu.fecunda. 
verficlune au 
tem Ge glolin 


On buenacntencion fe de- 
uen moucr los omcs a re- 
)|zabdar las colas agenas, có 
voluntad de fazerplazer, a 
aquellos cuyasfon,c non por cobdcia 
deganar,nin de robar ninguna cola, en 
aquello querccabdaren. E porende de- 

















a zimos,que li pudiere ferfabido enver- 
delo dad,quealguno fe mucue con malaen 
Idemdicines  tencionta fazercfto cen aquellas cofas 


ve dicie 





querecabdo,non parclce quealiño,nin 
mejoro ninguna cofa, dondepuedifa- 
carlas defpélas quefizo en recabdar las 
queentoncelasdeue perder,c non este 
nudo el Señor de las colas, de gelas pe- 
char.Pero fi fallaren , que enrecabdádo 


¿ibi declara 
Archi. poltlo 
an. de Fanta. 
quód idem p 
omniafitinec 
clefiaficurinpupillo.Saddead ¡fam legem.].fecundam.C.de nego, 
cflis, 
ne siene.De geltore volíítario intellige:nam fi efTet necel 
tutorvel curatorstuncindilinéte reperererá pupillo fi expenía fate 
ilisiccenon neceflaria, 6 licecvúilitasnó durer,vein.l.certia. fat 
SicitT.de contra.iudi.tutel.Se notar Angel.in dit. (ipupilli primo 
relpon.SitamenaccelTeritturorad negotia animo depradandi non 
sepeterec.mili quatenus pupillasell fictuslocupletior:l,(i pupilli. e 
fed 8ufiquis.Madenego.gelaScibiBarto.in fine. 














Mier XXIX, 


20 Negorioramge/tordebermoneriadresallenasprocurandasbonain 


ne 


tentione ve domino profitiham li gerielolum vefibi poliraliquidex 
torquere non recuperat expenfas nifitantum defeuctibus quoscolle 
gitquibusin partem ádomino receptis deco quod fupererie habebic 
Tetentionemgeltor:teneturcamen de damnis vel dercriorationereri, 
qualitercunque contingéte:quía malafidenegotía gererefuit motus 
cumintentionefiaudalenta,h.d. 





¡Con malaentencion.Qualiterde hacconftabitevid.glo. ingulio.L.fal 
cinius.S.quid ftautemain parte animus.fR.ex quibus caufoin poll 
catur.Barto. in. (ipupilli.$. fed 8: 6 quis. vnde illa. fuic fompra. 
ff.denegot.gellis.dicit, quod conflabit dehoc fitemporereddendas 
racionisaliquacelat Scfupprimic.nam prafiamiturab inicio talem as 








cimum habaiile arg; 
dopoteltetias 
ibi.Sexilta,l 
Mludetveli 










las fizo tanta ganancia, onde fe puedan 
pagarlas defpenfas,e que finque ral $ 
ñor de lascofasotrofiparte delas ganan 
cias entonce bien las padria retencrÉ. 
Otrolidezimos, quefialgund daño, o 
menofcabo,auiniclle cnlas cofasquere 
cabdaffe cfteatal,quelo deue todo pe- 
charbquantofe perdicfTe, o fe menof! 
Baíle,por qual maneraquier qacacícicf 7 
1c.E elto es, porq femonio, arccab; 
eftascafas,a malafe,conentenció dero 
bar,o fazcral gun engaño. 
Aloy XX Xucomodl deiocelmenofeaboque 
Viene enlascr/as agenas por culpa deaquelque 
Las vecablalo denepechar. 





titace expena 
farú non pof. 
fiegerens has 
bercaftionem 
velrotent 
propterimpé- 

quod ell 
bile Sicó 
sum vides 
tarprobari in 
diéto. $.fed 8: 
fi quis.quiane 
gari nón po- 
icft quin in 
quantitate ex 
penfarum do= 
1winus fit loc 
plecior Si fufe 
ficirquód non 
fe pauperior, 
ve locupletior 
dica Lipupil 




















' Buena fe e lealmente deue 
todo ome recabdar e ali- 
ñarlas cofasagenas, querió 
do fe trabajar ende. Ecfto 
¿duefazer,de manera q porfuculpa, nin 
porengaño q cl faga,nonfe pierda,nin 
fe menofcabeningunacoladellas. Ef 
algúacolafe perdic(Te, ofe menofeabal 


feporfuculpajeporfu ¿gaño, tenudo 








lo. £F. de folu- 
to. E quod 
notar Bartol. 





esdelo pechar. Pero fife mouielle are- fub. suimpur 
cabdarlas cofasfobredichas, porglas fa - beres..prime. 
iflatamen lex: 


llo tan defamparadas, queomedel má 
doFnó metía mientes encllas,c por ¿fui 
arcl dañoal feñor dellas,o deaquellós q 
lasticné é guarda ,fetrabajo delofazer, 
entonce non feria tenudo dapechar, lo 
+ quepor fu culpafe perdicfTc.Fueras en- 


forte habuic 
refpeótum de 
clarandi diét. 
$ed 8 fi quis 
$: in cafu in 
quo lucrum 
multum effer 
vitra impens 
fas noluit do + 
minumhaberipro locupletiori propter animum deptedandi,quo ne 
gotiagefsit.tene menti. 

Unctener.Etattionemciiam habebic.veia di, 
E:doéto. a 
h 47 odo pechar.Etfic ciaudicat hiccótraftusfen aio, vt Srnorar. Bald. 3 

indiét.sfed 81 quis. 


¿(ed 8 quiswbiglo y 


GlexXxXXo 

ami quis bona fide coeperic alia negotia gerere non tenetur,mifi de 
dolo 8:culpa , fed li motus fuitex.eo quod res perdebantur totali- 
ter,neceasaliquis adminiftrabat, nec adminiftrarecurabar, ve do- 
minum ádamno eximeret, non tenetur de culpa, fed de dolo. hoc 
dicit. 6 

3 € porfuculpa.De dolo, lata, Scleui culpatenetur ge(tor regulariterve y 
hic.Stin,Ltatori.C.denego.gelt.Scin.l.fi negora.fE.eodem titulo. 
aliquando deleuiima,ve quandoalius dilizentifimusvolebatadai 
nillrare.vtin.$.primo.vericu.ficut.inflitut. de obliga 
ficontra£t.nalcuntar.veliple dominusnegotiorum erat diligentilsi> 
musquiefleradminiflraturas.fecandum Panl.de Call dict. fine 

decalu veróforeuito regularier geftor negotiorum non tenes 
tur.vtin.Lnegotium.Cacod.titu,licetinaliquibus cafibus tenearure- 
via decafufortuito quos ponireloin.l.finegoriaÍ.co. 

LG Queemedelmundo. Idem fialiquish virecur fed effet minus y, 
diligensvelidoneus(ecundum Albericampol! lacobum de Raueán 
1.3.S.interdum.]f, denego. geft. de quailla.lfumpra efl.per.L.s. 
quibus.fEquod cuiufvniuerli.nomi. 

O ij 



























Patiday. 











Quintapartida. 


3 2 Goorengaño.Vellataculpa qua dolo comparatur.l.quodnerua.Fde 

el, Ulex.X xxi, 
a»Sinegotiorumgeltor credidit rem quamádmiriftrabar ele alicuius 
fuiamicicum clfer alcerius:tenecur (ibidominusrei:ficueíi fuo nomi 
Kciller , 8: ¿conuerto ¡ple tenctur domino.hoc dicit. Habuitor- 

item ll 

cúmpuzanía 
fin «tl. de nego 


gelt. 
2% Uóiydando. 

Bic habes q 

plusvalet veri 

Tas quam opi 

jo. 8: ide ha 








de,file proualTen,que feperdieraporen 

gaño,*que oujefle el y fecho. 

GLey.X X X1, Delas cofas que recabdan los o- 
mescuydando que fan delgun fa amigo , € 
fondeorro. el 
E 5] Vydando ? algun ome re- 
A in Eici fu 
ER amigo, cnó fuellcalsi, ero- 

l cablafíe las cofas de otro al 








cumputaui «$. 
1. ME. denezot. 
gellis, ex que 











ilaL. fampra al 
ell, <cibivid.. guno,nonlo fabiédo,tenudo es aquel, 
p doctudeio cuyas fueré,de darlecnde todo lo q del 
Brocardo . $e ys: y e a 
ade. vi pendiere enrecabdarlas,tábien como fi 





Bald.Cade in- cn funome)o por fu amordl, fe ouicfTe 


trabajado delo fazer.Otrofi dezimos, q 
elte q fetrabajallccn recabdarcolas age 
nas,alsicomo fobredicho es, q éstenu- 





fub condicio» 


ne-Sibi Bare. do de dar cuenta dellas,129lcuyas fon, 
foro empro. — ederefpóderlecon lo q elquilmarc de- 
videciiáBald 













3n.I.barbari”, Mas, facadaslas delpéñas ,tambiécomo 

Pa O fi el mifimo gelas ouielfeencomédadas. 

Das: Sispe:  Tlg. XX XILD: la pagaquerecihe,ofuxe 
culatostitde — 2/gwnoennomedeotrc 

a ¡Nnomede otrorecibiendo 

o alguno maraucdis , o otra 

£Sequodira- Scola qualquier:quierfeadeb 

oa S=8do que devan , a aquel cn 

4 cuyonome lerccibe quiernon, “fi clte 

encuyo nomelorccibc, lo haporfirme 

defpuesque lo fabe,tenudo esel otro 4 

darleaquello,queen funomerecibio.E 

fial gunas delpenías fizo ,enrecabdan- 

dolo,o enleuandolo,deuelascobrarde 

aquelen cuyo nomerecibio lacola. E 

. ficradeuidala cofa q afsirccibio luego 

queclotro lo ouo porfirme, alsicomo 

de fufo es dicho,fincaquito, detoda la 

debdayel q ladeuia.Otroli dezimos, q 

fivn ome pagaffe debda verdadera,que 

otro omedenicffe,que luegoque la ha 

agada,quefinca el quela denia libre, e 

uito,Ímaguer la pagalfefinfu manda 


Code tella, 
Qilex,XXMIT, 
39Si dominusra 
A, folutio= 
us mo- 
am fuo negotiorningeflori tencruriplerecepta tradore:Se 
turad expenías habendicanfa fadas $ debirortalira 
¡eracur Irena foluens debiemon (ine debitoris mandato, 
Lberateumrrepetirque ab co quodciusnominefoluicticurficiasmá 
datofolniler.hocdicir 
10 di Quiernon.Etlicratihabitiocófituieruum negotium quod abinitio 
toun nonerar vtbic.Scia.lai pupilli $ icéquaricur.fE de nego. gefka 
2d «Lzibree quiro.Quidin oblationercidebita anliberet debitoré ápoe= 
nafiamicuseiuscam obtulitcreditori quinoluie cam recipere ? tan= 
gunt Alberi.SeBartán.Lloluendo.fdenezo.geft8 inclinane quid 
Tberccurper.l.cum polliminij,C.decaptinis.8c.lqui decemo.ja fo 
delolur. Ñ 
3 e Urggo.Adde.lfolucndof.de negogeltisvbi glo, voluithocpro» 
























cederc,Scliproinuito quisfolvifTer:fed eótrarium proban xo E 

te.ffmanda, Inteilige erzoiflawm legem,quando foluitproignorante 

feciidum maziscommun<m opinionem.quía Guilicl, Andr.8: Odo 4 

frestenent! Tonemplo.vEcrizan procodarquandofolultpro nal» 

to.verradir Alberin dicta.Lfoluendo, — Lex.XXX LLL 

zm Diligenter 8e 
bona fide de- 
ber quisin ne- 
gotioram gee 
flione verlas, 
maximé quan 
do fine man- 
dato gerit , de 
non exercear 
qua disexer- 
cere non Ci 
fuevitialiá 
netur lirescas 
fu detcrioref. 

lam ve 


vel 
Mig r 

¡tve emir, 
¿efires imei» 
retar, crit dos 
mini locrom 
tamentencbi- 
turfibi ad ex- 





do . Pero aquel por quien es fecha cfta 
paga:estenudo dedaral otro, aquello 
que por el pago, “tambien como fi lo 
ouicfle pagado porfu mandado. 


Ley. XX X111.Como aquel que rebcada las con 
[ás agenas nondenecobrarnin fx cofás q 
mon aya acoftumbrado el feñor dellas, 





A Cuciofamente,fe a buenafe, 
e 3 elquefe quiere trabajar de re 
y (EN cabdarlascofas agenas,lo de 
uetazer.E mayormente , quando faze 
elto fin mandado de losdueños delas, 
guardádo fede noncomprar,nin de fa- 
zer otras colas quenon ouiclle víado,$ e nas, 
acomprar,nin afazer,aquel cuyo es lo £ ¿oseacigimon x 
que recabda.Caficontra efto fizielle, e 1eIdelbacure 
deaquello,'quecomprafle,ofizielTe,vi $ Hisentr, 
nicffcalgundaño,o menofcabo, quier — besin. $. pri- 
vinicile porocafió,o en otra manera Gl a 
quicr,aclpertenefcetodo, e non alSe- ex qual e 
ñor de las cofas.Otrofi dezimos, quefi — traétu.nafcun 
gananciaauinie/Te, que deuefer del Se- Pa a 
orde lascofas:peroentonce, las delpé 

fas,'que ouicllefecho en recabdarlas,de 

uelas cobrar. 





tar bes fi 
prá cod. l. 30. 
gue ndoiicfe a 
fado . Culpa 
cltaggrcdi 

olica ,vt bic. 


0% 





Le). XX X 1111.Como aquel que recabdalos 
cofas agenas que otri queria recabdar (que y 
lodexo de fazer porel) denefer acuciofó en alí 
Dar las. 





vbi ponit glo. 
exemplum ( 
vala vítrea e- 
merentur . $ 
Angel. etiam 
ponit fi vinú 
emeretur cau» 
La mercantiza 
nam facilicer, 
alteratar, Sca- 
ceruméit, vel 
fi emerentur 
£qui caula mer 
ancizsquits 
ciliteraprotá- 
tur, Scvitia (ue 
munt, Spoft 


¡ Veriendo recabdar al- 
' gúdometodaslas colas 
¡ dealgú fu amigo pora- 

morde amiftad,o depa 
4% rételco q ouieflecó el,e 
auiédo volútad delto bié e acuciofamé 
tc,viniellcotro q dixefTe,yogero recab- 
darcltas colastfi elle g las gererecabdar 
primero parte mano dellas,portal razó 





eareuerendinon poffunt. 
Cenaguello,Quid li in quibufdam fitlacram,Scio aliis ficdampum? 3 
vid.diétamd.finegotia.Ecibiglo.£:Dodo, 
1 Gar dofpenfas. Hocfumptum cltex didtisAzo.C.denez.gelkinfum 4 
ma.colum.s.ad medium, verficu,idemque ell. 
Mies XxXXILIL, 
»oSialiquovolenteadminiltrare diligenter res ablentis,Salíus eas reci 
jatadminitrandas,tenerar adhibere diligentiam quam prior adhí+ 
ere volcbar,aliás fi eiusculpa,negligentia vel dolo quid perdatur te- 
«esedopuins-hocdiót Habalr cana pupilli.f.videamus. 
denego,geft.Scá,l.2.C.codtitu, 
k Gefarcofas.co.Etlic accelcit omnia geltuns ficut primus gerebar, 4 
Dogorestamenin.l. fi pupilli. S.videamus.dequailla.l,fumpta ell, 









intcllizunediét.; 


alius ¿que di 
doquisaccedi 














Titul.XM.De las fiadurias. 


videamus.quando acceÑic quzdam gelturas cum 


enseratgeflurus omnia, namecunduin cos, quane 
:tomnia ¿e£uras,non elbnecelle quódalius elietges 


Aturus,fed ex co folo,tencretur de nezlcctis quenongeBit.peral.Dó 


pon: 
rumio. 
desmus Sin 
1.turori. C.eo. 
vbi Alexand. 
vnde confide- 
aan fi dicen 
dum quódilta 
J. voluit ap= 
probare opi 
nionem loan. 
gloflatoris, de 
quaind.Leu- 

quí ctiam 
ibitenes S de 
fedir S 
vet tune demú 
negotiorú ge- 














sinnegorijsffade nego.gelt.8c ell communis conclufio doéto 


como elta,tenudo es elte poftrimero de 
lasrecabdar, en lamanera que cl otro 
lo queriafazcr.De guifa que por fu cul 
panin porfu engaño, ñin por lu negli- 
gencia,non fe pierda,nin fe menolcabe 
ningúa deaqllascolas.E fi cótracito fi- 
ziere, tenudo fería de pecharquanto le 
perdicfle,ofe menofcabalfe, por qual- 
quierdeltas tres maneras fobredichas. 


GLey.X X XV. Comoel que fe mucne a criar al 








22 


'deproba.notar Alberiin.l.8efi quis.5.(ed interdum.fF.dereliza 
fumptiime.gloán.l.vtrú.E. de dona.interviram Scvxo, Conflas 


re ergo debetex conicéturis vel alías y motas fuit a ¿Sye 


dicivAzo.C.denego.geltin fumma.c 





fericordia,“entiende fe, quelo fizo por 
auer gualardon deDios,c porende non 
es tenudo el moco de dar le ninguna 
cola, porel bien fecho quelefizo, nin 
porlasdefpenfasque fizo enrecabdan- 
dofuscofas,como quier queel mogo 
entodo tiempo de luvidaledcue fazer 
honrraebien,ercuerencia, cntodas las 
cofas que pudiere. 


Ley. XXXVI. Como deue cobrarlas defpenfas 


ammpen.ver 
tem ha caétio.S probarurindido.fuled intecdum.dift 


ceflarau- 
dusele 
pietatis mo= 
tusififuericde 
co tantum gd 
gefsit, Scans 
tá inco quod 


Ñ 









Jer ¿Sin qu 
buldam per 
is gerentibus 
ipfa natura ¿fe 
cundú eúi euís 
déter denotar 
cauíam pietas 
is, puta matre 
la K cola 
milibus, vei 
fraco.l.prox 











ca gundierfanopor piedad, e arecab dar fus bie la madre,o el auuela que fizjefJen en criarfes  Rini vedas 
darsveomnia — nesnonpuede de/pues demádar las defpenfas fiosjofas nieros,o en aluñarfús cofás. busin fine.vbi 
gellur)tenea — quefizierefobreefta razon. vide quid de 


tar de negle- 
is, quando 
alíus erat gee 
Furus: livero 
alius non erar 
gellurus, non 
tencatyr » led 
quiafundams 
tajuris cómu- 
mis ulcam 
vrgétprocom 








muni opinio= 
ne:non vide- 
turab ca reco 
dendom Sad 





t 


Tedad mucuc alas vega- 
das alomea refcebir al- 
gúd huerfano defampa- 
ado ¿fucala,e darlepor 

A andelas cofas quelefon 
mencipiter,deendiendo delofuyo, en 
recabdar le fus colas mientra quelo tie- 
necn Íu cala,cacac[ce defpues que clte 
quiere cobrarlo gafsidefpendio,delos 





Adrco auucla, teniendo 
[us fijos Lo fus nietos cn 
fupoder,defpuesde muer 
Ls te de fu padre“dlos mogos 
do ocrofiéfu poder losbienes de 
Mos, fe dádolesacomer,c abeuer, cave- 
flir,e a calgar,clas otrascofas q lesfucí 
fé menelter,cauiédo cllos táto delo fu 
yo,q podriábicn guarcicerlas delpélas 
 lamadre,o cl auuela fizicrenen talesfi 





cóflanguireis. 
ff.co.£c.C. co» 
La.vbi de ami 
dis. Sia. lis q 
f.co.attendea 
dusetiácftmo 
dus de genus 
expeníz. veia 
dle verú, in 
d,l.ex duobus 
infine. $ a 
limentapreRié 
tur extrancis. 
vide jnfra cos 
Lin.in fipe. 

































ilomrefpon  bienesdel mogo:edezimosquelonon  jos,o nietos, bien las-pueden cobrarde ade adpradi 
decur qintelli— puedefazer.Capues el femonio a criar fusbienesdellos. Mas finóouiclfen dos 048l norab 
aturfiueaccel TS e , Jemán.L pa- y 
el mogo,porrazon de piedad*e de mi- mogosdelofuyo,dequepudiclengua - terno.C.co.de 
: nego. gel 
¡rzdamexbis,quia veranquepotel?cóprehedifub verbo,ellasco= € Codemifiicardia.Vidinfia.1.6.8climita.vcinaly5.cig.infra.ca. pl. y 
as Scintellize Gelimita quando accelc, ve quadampelturas q de- LLE AXXPL, 
bentconcurrerotria vel quatuos;(ecnadum Bartade Pan, inud.f.videa — 40 Matervel auñaalens S;ten ens Blios vInepotes £ccori bona poftobi 
anus.que probantarinitla.Primó,q alias eracgeñt vúpiiseorú,recuperataliméta de boniscorú,fibonahabebárex qui 
cundum qpillealíusezar dilizens. Terdum q propter busilla foluere Sc viuere bene poflent:alias nó.Sivero bona corú ma 








tervelanianon tencbatilicetipfieTent divites:quos educabar:non re 
cuperacalimenta,oifi quando erogamit,fuit proteltatasg de boniseo 
rum deducercturisúc enimrecuperabiciniliiplieffent pauperesh. de 
A Gsus fjos Defiatre vide DeciúcóG.2m8calin.Jnélentos.f.denego 1 
geft.qui dicicidew in fratre,patruo Sc asunculo,qdin matre Scania. 
e di szuertedefa padre.Nam fipatre vinérepolletrepeteredpatre.vein.d 2 
Lnenteniosf.co.vbi Bar.£Pau.de Cafl.£ careridoc.fed gd fi mor- 
tuo patreonusalimentandi tráicetin Sliúmalculú,vefitin mañ 
pernotatain.c.licet.de votosan túc GimilitermaterreptterepoÑicá ta 
liozwi.Cy.« Paude Caftin.ialiméra.C.denego.gelt.vbi divide 


quedamilleomi tam, qe quiza 
fcilicesquodaliusellcrgelturusoninia, ittenó . 
procedir ¡ed procedit quod habewuri Sedquid fi moria 
le culuscontemplacionegercbantus aro Scferuns,5.(i 
viuo.kxibi Bar.fEco.vbi vi. Alberi. qui vale quéd in caltin quoille 
adeui" omnia gerenda negotia accchsit ná moriatled viuar ep teneor 
gererectiamillanegotia,que quandoaccef non imeninebant,fed d 
howo (uperuenerant:cuías contrariunn tener Azo.C.con (uma. 
colvmn.verfi.veniuntautemibicum dic item gerenda li accelle= 
vir qual omnja gelurus.Sctune vna ellaétio vel quafi coneradtus pb in 
omnibus negotis quarimniinebantrunc quendoaccelsitad gerédu, — Alexá.náinhocfuerune opiniones Seforte opinio Cy. £ fequaciom 
noraenim vel fuperuenientiainchoarenecefenóelt, Séicri Azo. —— ¿peederetinmaioriamona p.Lfiqsáliberisas.ivéreferipri.£E Sib 
credoverios, $ aquias. nequeobltst. $. viuoin quo fe fundar Al gnof.8riflo call mater repetereráfilio fuccedentein Denis muioriz: 
beric.quiacum dixiribi nouaynon intellexit confultus de fuperueni cuz, liveroeffer maioricatnsantiquustuncprocedercropinio Los 
tibus,fed dehisqui erantrempore quo acefsit nondumtamenillain, — AndriBar.K Alexan.in,d.Lalimenta. 
chozuerat:Se tuncin cafisin quo moriaturille cuñus contemplacione — É. Gsienesdellas. Idé dic ,¡ielTerdebitrix návidereídarealimétaanimo 3 l 
gercbacadillanon tencbirurjad que tamen li vimos fueracrenebarur, — cópenfandicúdebito.vein.l.vxo! javbi 
¿eficfemper remanetdiferficas,an viuacvel moras ft. patcapialiacóleéturaqui donationisnó pralumi E 
k Qlex.XAXO )nentenius.f.denezo.geft.Adde Alex.cóli.1c0.vol.1.6 qd fi elfent 
ani quispietate motusrecipiatorphanum dereliú, Sin cumresfias— bonaimmobilia que (aluauitanin eishabeacrerótione y) alimentis 
expendat:nil abeo cófequetur,quia Dei amore feciffevidetar:tamé que defuoprafliizAlbe alimétn.ine plo k ex 
proptertale beneficium debetci osphanusomnibus dicbusvirefuxz —— habebitaftioné.arg,.f(lipulara,(T.de dona interviz.8cvxo. Sidem 


:quadam,hoclcicbar 






































































Teuerentiam exbibereahocdicita 5bidicifi matererarcotrix flj.Si gd fimurno accepie vimwin $e bla 

1 2 Grieded.Dierasamica Deo,parentibus grata, dominú cóciliar,necel- —— dú,cúipfanó haberer,neque d bonis(uis,neqsde bonisfili, velnepo | 
fitudinesfoner Dei cultura et,merces parérúsbliorá Ripendiumpic Alberivin.Jnenfenius.A.denego. gelt.quicidc 
tasinenk¡aflori ibunal.erenor portan lfesori (Alá Sei. tuncnon videvur canta pietatisfecifle S prepereto 





$ Gorascefas.De concementibas aliment 
extraalimentejinreb? blioriivelnep: 
in verb.munere, di 


B.Ambr.fuper p(al.u8.fermoaS.ad inem. 
2D Gzorrazondepiedad. Quod faftum Gi pietatis cauía in dubio non 
prafumitur,cum neo jaétare (num prefimacur Jacum de ¿ndebi= 





intellige quidri es 
i .C.£nej 











Parúca.v. 





YC EFE 


E d Goueje fir 







noreperendiconlarerst 

it demente doctora ind. Lnenfenias.Mdenego.gelt. 
€texfiral. 

:mindomofuaslizmentans: (3 non proteflatur re 





relcer:entonce la madre o cl abuclarde 
wé penfar dellos,mouiendo fea fazerlo 
nacuralmente,enon porcobrarlo Gen 
ellosdefpendicron. Pero fi los mocos 
fuelfen tanricos,q ouicifen bien deque 
beuirdelo fuyo,elos bienes dellos,non 
eftovieffenen poder dela madre,nin del 
abucla,c teniédo ellas en fu poderalgu 
nos dellos,les diefTen todolo q lesfucf 
Ten menclter, faziendo afruenta,que las 
defpenfasque fazian en ellos, queriand 
quefalicffen defssbienes dellos: ental 
mancra,bien pueden cobrarlo que de- 
[pendieron,caucr lo delos bienes delos 
mogos.Masíi el afruenta non fizielfen 


recuperabk 
fi tamen pro: 
tellatur recu- 
perabie : niá 
talis satis e 
alimécatos q 
ferulatvierico: 
illatemenque 
in rebus llims 
adcius vúlita» 
tem expendie 
recuperabit : 
Scidemdede- 
tinéte pueros 
extrancos 80 
corum boa. 
had. 








lasfruen 
tas. 1dé h alio 
modo conftet 








Ñ e . . 
mea pu aísicomo esfobredicho, entonce non, 
a pe podrian cobrarlas defipenfas, que fiziel 
añ Ordene Jendefta manera. 





go. gel vade q Ley. XX XVI1.Como fe pueden cobrar,o 3 las 

Madcllm  defenfas queelpadrafto, ootroomefiereen 

ajo dalbio — «lidarlascofisdelentenadoodeotrocfirañore 
«vale p — miendoloen fupoder. 

cam Adraftroalguno teniendo fu 


entenadó cnfu cafa, dandole 

p/ ei comoer,cbener, e las otras co- 

fas quel tucifen menelter , faziendo a- 

fraentas*quelasdelpenfas que fazia cn 
el,que lasfaziacon entencion delas co 
brar:cíitonce denen lascobrar,delos bie 
nesdel mogo,tilosonicre.Perofi cl mo 
cofuciletan grande,q fefirnielfede! “, 
maguerque figaafruétasafsi como fo- 
bredicho es;non deue cobrar las delpen 
fasqfzicre en gouernallo, Ca guilada 
colacs,que el feruicio del mogo,fe def- 
cuentcen las deffpéfas quefon fechas,en 
1220 defu perfona.Mas fifizicfle defpen 
fasalgunas enregabdádo fus colastata- 


lesque fucílena pro del, tales delpenías 


deatureumale 
re allicétu pas 
termo ficnó 
animo repe 
di.quefuito 
io quorundá 
ca pergl. 
Lhi pate 















probatur hica 
slofl:tamen $e 
dogto.ibinon 





opiniongimá 
epprobarioqd 
paterno allen 
¿tufecerie in 






quo 
icéturis al 
apparcar.tene 
ergo meriillá 
Léaddequód 
fi expeníx ef- 
mago, Ecvitrics non multú dines etiá ne proteflarióc polfee 
Apriuigno.fecúdú Pan.ce Caán.d.l.fipaterno.qd nota. 
e del idem dicitglo“in.d. Af parerno.ted nonita diflin 
éteclarevtilla.l.que dicitprocedere hocnó oblláte preftatione. 
3 e UinecabdandoJiscofasL Added, alimenta.C.denego.zellScqua dixi 
fupraco.l proxima. 




















4 £ QT odos los otros ames, Multam generaleverbum et hoc, ve idem fitin 





quocunqueextranco dléte quodinvitrico.S (iitageneraliterintelli 
gaturvideturablurdom , quiain vierico milicatpieras , Spaternus 
affcfusqui ceffatin estraneo alente : folent enim priuigoi diligid 
vitricis pprereorú marres,quod in extraneo non elt:vndelimita,6c 
intelliz extrancisjin quibus malitaretfimilis affcétio , vel 
erancamiciparentumvelpupillorúsetin.lásqui.Edeneg,gelto Sc di 
a fipraco. 135.8 itaviderurdo mente Azo. C. dencgugellain fum= 

















Quinta partida. 






paternaaficétione,$ 
.nenfenins.Edenego.gelt.ver 
fic.item quidinextrencisaclerr y Guiliccin alimécisprallics extra 
neisficdicebatop fiquisextraneopreflatalimenta extra domú fuá, 
videturfeciflecanfapieraris, fi vero in domo aut vtcbatur cius ope- 

sis Scsompen 
fant.allegatal 
inrebus.$.pol 





pes 


ibiite li quinisextrancus 











bié laspuedecobrar.E lo que disimos 











encftaley delpadraltro: entiédelctábié Gane, E 

detodoslos otros omesfque gouerna- moda crea 
a a non vtebatur 

ren,o quepenfaren delos mocos eftra- eee 


debeat atten= 


ños,e que recabdaren fuscofas. 
diconfuetudo 








Z Ss cius qui alimé 

$ Titulo. XI. Delos ¿poetas 

peños quetoman los omes muchas ee pra 
vegadas por fermas feguros que les farezvel 





fea masguardado,o pagado lo q les 
prometen de fizero de dar. 





T. de pignor. 
aótio.cum con 
cordantijs. e- 
goin iíta man 


3 Eños toman los omes 
terlatotum re 


a] muchas vegadas , por 
[er masleguros ,queles 
[ca mas guardado, o pa- 
dl sado lo que les prome- 
ten de dar,o de fazer. Ondepues queen 
el titulo ante defte fablamos delas fiadu: 
ras,que fon fechas enefta razó , qremos 
aquidezirdelospcños.E moftrar que 
cofacs peño.E quitas manerasfon del. 






vic caula pie 
tarisyuelne ve 
ex conicfturis 
cebear arbi- 
traririn dubio 
autom teneqd 
dixi fupra co. 
Las. 















uecofaspuedenferdadas cnpcños. ariel. «111. 
Equienlaspuedcem: De piguesibasa 
kspleytos pueden ferpue qe y, 





ftosen eltarazon delos peños.E quales 
non.E quederccho gana omeen lasco 
fas qrefcibeen peños.E quando lasde- 
uctornaraaquel cuyas fucré.E porque 
razones [edefatala obligació del peho. 
Eotrofidiremos,como,equando pue- 
den fer vendidas,o enagenadas. 


¿oPignus pro- 
priceftresquá 
alijobligamus 








go modo ceiá 
Sinmobilis po 
tell ici pign” 
8 ell triplex 
conuentiona - 





$ Lez.2 Que cofa es peño e quitas maneras del. 





ER E ha Je ¿e iud 
a] Eñocs propriamentesaque- lc que fiuñe 
llacofa q vn ome empeña verbo £ pis 


y Agnus cacieum. 
1otro apoderandole dellah per ica 


e mayormente quando Cs g 8 Propriamen- 
mucble.Mas fegúd el largo entédimié- > *Addefiré 
alienam.S.pro 
prié.f. depigo 
iBar.licetnon firmetinfertad flatuta loquentia depignore,ve 
lantin hypotheca dk Alexand.ibián additio.refere Paul. 
itenentem contrarium quod in mea leAura Pauli ego nó 
habeo.8cditumPaulivideturapptobariiniftalege,ibic mayormé- 
te.Scc.Balsin.d.f«propricfimplicitersrankicibferens illationem quá 
Bart.ficitvidetur dicendnm quod fi ftatutum prouideret circaadtú 
odiofum nó compreliendererur implex hyporhecaaargacán noftra. 
deiniur.Sccap.cum dileétus.decopine.ita dicicAbbain ca.cum deali 
quibus.dere.iud. e. 
«Apoderandaledella. Aliquandotamen non cranficpofTeGio pignoris 
in creditorem, fed fola dereritatio,vequandointerpartes iracítadtú 
venotat gloff.Scibi Bald.in.l.Gferuns.C.quod cameo. videin mate» 
xia.).(ciendum.5.creditor.ff.qui fatifda.cogan, 6,1. cum notifimi. fo 
illud.C.depreferipo.yel.q0.anno. > 














fesamad arbi P 






Adi 







Cade 
no. aio. 


. 


Titul.XII.De los peños. 


ezarlUtud pigaus pretoriumnon conftituitur, nifiquisinpof- 
i Inon eltmirú.ffde pigo.aét, limita tamó 
cafu.l.quamuis.£E debonis auto.iudi.polbi.3e.c.contingit.de 


83 


diipfis(eruitatibus, nonvero depignore 8chypotheca ipfas ferui- 
tutisad dd benefacic dd de víufruét pignoriobligando tradút Bare. 
8calijin didta.Lfs qui.5vfuftudtus. Quid de re emphyteotica an 
veniacin genecaliobligatione.videia.l.bnali.C.de jur.emphytectio 
ja perDofto.Sdepignoranterem communem, an pignoris obliza- 

tío conttaha 









:pignusiudicialegio/Tiin,La.C.quipori 





poto. in pige 
Pan 
Uiex. tl. 
amPignorari pol 
lane res cor 
porales, $ la 
corporales, tá 
nata, quánal> 








to delaley. Toda cofa qer fea mucble, 
o rayz,G fcacmpeñada a otri,puede fer 
dichapeño:maguernon fuelle entrega 
do dellaaquela quienlacmpcñallen. E 
[6 tres maneras de peños.La primeracs 
la que fazen los omesentrefi de fu volá 
tad,cmpeñando de lus bienes vnosa o- 





delosotros que fon obligadosal Rey, 
porrazon de rentas:e delos derechos q 
cogenpor el e de todas las otras razo- 
nes[emejantes deftas que fablan las le- 


yes delte titulo. 








tur pro parte 
fociorama Se 
quid faéta di- 
tifionepoltea 
A focijs an ius 
pigneris re + 
Iilagacur ad 
arte que 
Ec ione 
pofleaadiudi- 





citar, ve fea A 4 Ley. catar illi ex 
an pue trospor razondea E ñacola, que deuá WLoy-11.Que cofis pueden ferdadasen Deje qui obs 
ancillara , vel daro fazer.La fegúdacs, quádolosfud- praos ligauie vel re= 
pecoráskfra- — gadores mandan entregar'aalguna de a 
us debencin lod e cóta pat= 
forcem coma las partesen los bienes defu contendor Mpeñar, “le puede to- —dumatiorias. 
putari,velred— porméguadere(puefta,o porrazon de l da cofa ger fea mafcida a 
print rebeldia,o porjuyzio” q cs dado entre A] o pornalcer,afsicomo Boa oe 
1 0 Cempeñar. O: ellos,oporcumplirel mandamiéto del 3 elpartodclafierua,c cl *habe. per Bar» 
e 3 rey,catales peños,o prédas como ellas AB fruto delos ganados, € E a O 
b fefazen porpremia. Ecftas dos mane- — delosarboles,ede las heredades,ctodas — generali. a 





hocverbo Ele 
quentibus col 
Jigitur. quod 


ras depeñoslobredichos,, fe fazen por 

alabra.La tercera manera, cs de peños, 
la que fc£rze calladamente: maguer nó 
esy dicha ningunacofa, a(si como [e 


las otrasrentas que losomes há de qual 
quier naturalque fean,tambien las que 
foncorporalescomolos quelo nófon. 
Pero que quier q cfquitme o desfrute* 


€ 


QU efquibme 0 vio. obli. 
desfrate.Defri Cole vel 
étibus ques non Kin. 





=creditor pet (£8c,5. in, 


epit loquí - 1.54. cum 
turifta lex. $ foquentis 





mucltra adelante,delos bienes del mari 
do, como fon obligados a la muger 
como por peños,por razon dela dore, e 


ctiam jurifli> 
dio, S iuspa 
tronat, Eius 





pedagij,Scque 
cunquejuraia 
corporaliapofluntpignori dari Sc obligari.Bart.tomen ind.(is qui. 
$.¡feo.dequaila lex fumpracit, dicitquod quedam fune jurag 
cofifluntin hominibus, vriurifdictio quam haber dominus in vale 
fallum,Scas quod haber pacronusinlibertum, Schisfimilia , Scifta 
non pofluntobligari,nifiincaula maximo necefsicar 10d 
ope.liberaSt aljs percumallegaris,que dam vero funtiurain 
patronatusecclelta, ius percipiendipedagia , Se fimilia, 8: ¡0afi 















funtralia ex quibusnon percipicur aliquod commodum pecunias 


riuimnonpollunc obligari,utin capicul.cumn bertoldbisade reus 
veroaliquod commodum percipitur poirobligari perte 

$.fina.Stperalias leges,ex quo infertar, quód i alizua penío debe 
returpactono rationciurispatronatasilla bene trantirec cum pigno= 
reincreditorem.venotar Abbain cap.cum bertoldus.col.pen. dxfi.Se 
inquantam Bart.diciedeinriídidtioneforte non procederet io jn+ 
diflinétépotefl pignorari proprer generalitacem huios.l. 8cquía ho= 
diedeconfuetudineiurildidtionesvéduntur táquam fieflene vnúpe 
cushwredirarium,velouilezvstradir Bald.de fendo marchiz. col. 1.Se 
3n.$.ex cadem. de lege Córradi.Scfacit bomustex.indl.eleganter fia 
(Ed pigno.a.perquem tex. Romanusin quodamívo fingulariinci 
picati, queritura me.fol.15.col. 4adicicquod creditorpurelt vúiurif 
digrioncin callro fibipignorato. Scquod diétumelt de jure parro. 
natusecclefiz extendectiam li vniuerficaspignoretur: vt non tran= 
feat(ub pignore vniuerfali,vevoluieglo. Sidi Abb.K Feli.coluapena 
in diétocapicul.cum bertoldus.Sceradiz Rochusin fuo tradtacu faris 
patronatus(lper verboipfe yelcis.queflionea7.licer contrariumin 
hoc dixeritBalin didta,6 isqui.5.fin. dad ¡ffum text.qui videcur 
obilarecum dicit,de qual quier narura , re/pondecur quód proce 
ditfitalesfruétus precepti ácrediétore fint talis natura , quod pol+ 
fint debitori rellitu,vel cum debito compenfari : qued non cadie 
infrvAtaprefentacionisin iure parronatuseccle(ia. ve glo.dicit Sino 
tarurindiéto capi.cum bertoldus.Kifacicqued fatiminillalege (ab 
ditur.pero qual quier quee(quilme,o deffrure.kc.Quidauré de fer 
vimabasralicisyel vibanieanpollac hy pothecaividindie bla 
quí in.fedanvia.fE.co.Kper Eranci.de Ripa.io.l.obligatio 
e bmalliE eo quieseln cu os olóne q beque Ercinates able 
nequevibana pollintin abftraéto hypot hecari feu pignori obligar, 
Scibirelponderadlfedanvig.(T.co,X q loquatur decómoditare veé 



































deftascofas fobredichas:cl q las touiere 
apeños,tenudo es delo delcótaríde E 
1lo,q diofobreagllacola ¿peñada, o de 


fic videcur «p 
-non, tencatur 
crediror d fa 
éibus perci- 
piendis y feu 
qui percipi potuerunt.de jure tamen communi cautum ell quod 
tencatur tar de perceptis quam percipiendís. ve in.l.fecunda , Cade 
piz.a£t.Sc in.l.2.C.departu pigro.vndeconíiderá an fi forte voluic 
Ieclex approbare opinionem Hoflien.in fismma.citade pigno.in.$. 
qñiefticaciter.ver,Sed munquid creditor.vbi vuleeréditorem non te- 
neri de percipiendisex eo quia nullustenetur de percipiendisnifima 
Ja fidei polleloriuxta notata Veiga dis od quiiteed 
dumhoc haberetnecelTe creditor colere fandum velit,nolit,quodnó 
elt dicadíi quia neque debitorlibenter eiredderethouesfi amitteret, 
ergonon debet ab eo exigere quod colar fuo periculo St fruétusred 
ditarguienpenuld Cide folu,quod tamen limitat , nifi omite 
setin frandem, Sc prefumicurfrans li colebar preprias poflellióes, 8e 
dimittebatpignoratas, vell non locavit cumpotuerit locare 8 erar 
reslolita locari,argumento, utertizr.C.de diflraft.pigno.8 idem A 
'noncon(uenit locaristamen paratus eracconduÑtor volens colere Se 
cauere.  Doétorestamen commoniterin capitulo. cumcontra:de 
pigno.vbi abbas Anto. Cardin, 8:loan, de Imola finplicitervo= 
Junt quod creditor teneatur de percipiendis per didas leges : Se 
idem voluitinglofl:in diéto.capirulo.cum contra, ego vero attentis 
vesbishuius.l partitarum adhaereremppinioni Hollien «Screfpone 
deoad diétamlegem fecundam.C. depignor.atio.quodibi dicitur 
quod credicor tenetur de fruétibus quos percipic vel percipere 
debuir, Scfic per cam fundatur opinio Hollien + qui $: voluit 
quod quando omifit percipere in fraudem velfi non locauic cum 
potuit locaretenebitur de percipiendis: quia ¡fis calibus perci=. 
pere debuit nonaliás. ad di. l.vero fecundam. C«de parc pign.quód 
dicit, quod «e tenebicur de fruétibus quos percipere poruit. Kc 
fi ex folanezligentianon percipir, vultquód tencatur, refpondeo 
quodilla Jex Jogiear in debito forneratitio Scvfturari poca 
nimicum fi de hoc teneatur ex quo haber vfuras: in fimplici 
veto debito non proceder nequeloquicar illa lex, fed dida. 1 .te- 
cunda.C.depignor.adtio.tu vero cogita quia hac efl nona confi> 
deracio ad intelletum ¡llarum leguin , % dodores non tan= 
ML. 
Tenudaesdelo difeontar, Adde.l.primam.C.de diftradt.pigno.£:. 1. 4, 
primamfecunda, 8cfi.C.de pign.a0i.coprimú, 8 fecúdú de vínr.8 
esdepartu pigno.l.fecunda,ó« capiculumcam contra. de pigno . de 



































Quintapartida. 





collizehic,quodpotefteredicorviifiuSibusreipignorare , E con 
uerterecos invíin fam, velvédercita vr compelecinlortem,quod 
8enotar Albericasin dir1a.C.depigno.adt.fruetas nanque centen. 























tueres quecommuniter(cruandoferuarinonpoffiunt , lem din. 
venoratglo(T.in.l.1.C.(aduer.vfucapio.ideo nimirum fi permitra- 
var credicori 

eosdillrahere, 5 ; 
fecundumios, lodaral feñor de la cofa. Otrofi dezi- 





delmolin.di..  mos,que todas lasdebdas, que deuan 









pa avnome que las puede épeñar a otro, 
vide perBare.  contodos losderechos quehan ¿ ellas. 
dub a Eaquel que las refcibe en peños,puede 


hesfifolu.ma lasdemandar*en fuyziofucradefuyzio 
trimosSitame — bien alsicomofarizaquelaquienlasde 





elfentralesfra E 

Aus quí por UE0 QUE, gelasempeño. 

funt durare ln 

tempus quo q Zey.111.Quales cojas mon denen nin pueden fer 


debeter res 1e 
firui debito. 
£, vef elle 
frumentam, 
oleum , S fi 
, tnccre 
ditornequeco 
gererurimóne 
que poller ¿le 


dedasenpeños. 


Antas'colas,e lagradas 
e religiofas , afsi como 
las eglefias, elos monu- 
mentos elasotras colas 

p Ao | emejites,nó las puedé 
E AO los omes relcebira peños,nin fe puedé 
foluto debito. obligar.Fueras ¿de,por colas feñaladas 


telicuere te-  fegñid dize en eltitulo“g fabla delasco- 
nerur debito- PA S 
rivarga,lás cui asde fantacgleña, ¿la primera partida 
5.queriporelt - defte nueftrolibro.Otrofiizimos: q vn 
fvtin poffef. es fouede E 
legato.rener Omelibrenó fepuede empeñar. Ante 
PetrasdeAn-  dezimos,q qualquicrquelo refcibiclle 
cha.Sefequicor 
loan. de Ana. 
co:mmendanshocdidtum in capita.dev(ar.cola 
qui dntafuiepienori, Sccreditoream inhabicasá 
quodnotac Abb,poll Specuindicto.c.cum conera.colum. 
ád.confiag dubio.s perPaulide Caflinad.l 
C.depign.adt«Selimita quod in iltalege hicdicitur deffuétibus 
pignoriscompurandisin(ortemin cafu.c..depigno.Sac..devíiar.$e 
cfalmbriter.co.titu. 
y 2 Uruedelasdemandar.Adde.l.ficonueneric.in pri: 



























e pignoaét. 
Uiex. 111, 


arResían te lacra vel religiofie non pofíunt pignori obligarisnec fi- 
berlomo:Sccumrecipicns perditcredicum:Sctantundern ei velcius 
confanguineisfinon vinitre(lituet,mifiin cafibus quando fe obligar 
prozedemprionefue caprivitacis,vel parerfiliumin necefitare famis 
conllitutus:vel quando pro pace ,treuga, vel fecuritate dacur obles. 
Ettunclicet promilliumnon impleatur, tamen obles non occidetur 
fedfernabicur quáto temporevidebitur tenéri vel donecpromiffim 
adimplearur.hocdicit, 
1D esantes. Ortum haber inorafisperAzo. C. querespignsoblig, pol. 
jn fummaiin principio fed quid de decima an porefl pignorari? vide 
perSpecular.tiru.de pigno. .1.circafinemvbi concludit, quodius de 
ciaxx nonpoteltpignori obligari,cum fitres(piricualis, neque pof- 
fitperiaicum polsiderisfruCtusancem decimz obligari, de vendipof! 
func.vtin capit.ve(tra.delocaro,¿cargumento.l.ivíaftadtos.Edciu 
redot.Svideturde mente Speculato. quod alterieccle(iz vel eccle. 
fiaflice perfonz insctiamdecima polsir obligari. Et comprobatur 
quia ex quo inalteram ecclefiam vel ecclefiallicas perfonas fine ¡a 
juradecimaliaalienabilia, 8e eriam pra(eripcbilia , vt in capitul.ex 
muliiplici de deci.8cjn capivul.adaures.depraftripti. per confequés 
talicaliteruntobligabilia.vrin.L.fed quod.ver.quod emptionem. f. 
depigno. 
2 < rirulos4.pertotum, vide quodhabetarin.l8.cicu.a. cadem paro 
tita.S.cude pigno. 
3 d GetombrelibresAdde.ca.de pigno. 
4 U2 eueperder, Adde text.in authenti. vemullitudicur, foquiavero: 
colla.s.vndeliumpta ell anthientica.imo. C.deadtio.Scobliga. hodie 




















autemanliberhomo poÑitcapi,vtfemiarcreditoripro debito.£ q. 








Jiterhocfiatividela.ciras Kb ¿Corolegum. Gs ita bro. quede 
foro, cirupemaibr.c ori sega. lleguen Sn Pr q 
66, SN 






marcara Lolo Pi 

E GscempeñaJe Mal videuraddore ad Mbercapas Bad. de OREA 
decapi Sad 

a E Lpenul.titul. 
enpeños,que deucperdes“todo lo que ¿0.8cl. tral: 
dicffefobre el.E deue pechar mas otro — 30. +. partita. 
tanto delofiyo,acle afus parientes A uncar quin 
porten non fueflebino. Pero do aliquis re- 


dos cafosfon en que podria omelibre demicapcam 
crían fine par 


ferrelcibido enpeños,e fincarinobliga- — £o.quo idem 


do.Elprimcroces, ftalguno yoguicfle— redempras fe 
á A E jgnorer pro 
catiuo,ecl mifmo fe empeñallcóa otro etolDie ves 


porquitarfedecatino.Ecl fegúdoes fi rofuitpadtum 


alguno empeñafle fu fijosporcuyta de en 


fambre.Otrofi dezimos,que omclibre tam 
ucdeferdado en rehenes, porrazonde Le e 
paz',que firmaflen algunos entrefi,O — gum fue fic 
ortreuga,o porotrafeguranca'opor — pignus legale 
pora gorocnlegunacaloper Her nea 
otra cola femejante deftas. E maguer  cionale. Sfes 


el pleytofobre que fueffe alguno em- - prem ñ 


E A omar. quibushicne 
peñado,enefla manera, nó fuclfe guar- Jubibicas 


dado,contodo ello, nondeuena el ma - difloluienr. vin 
tar,nin ferir,nin darle pena ningúanin a 
fazer le mal ninguno", Mas puedenle  Japtimera.C. 
guardarquáto tiempo touieré por gui de cspú. 
E forté la vno 
fado,o faftaque cl tiempo le cumpla,al cafupolTer e 
fedinerficasin 
hoc inter piga 
mus contento 
oridederitpro pretio 
fina. d.l.pen. tito 
»rferaiendoperquinquennioi hi wílimas 
¡ficiensad prerium, potuicenim. huiciuri 
(iquisinconferibendo, Cade padtis. 
t0.17.4.Part. é 
dem.23 8.5 gloffin cap.cx referipto, de y 
rei £.lrobíides.f.de tefla, cum gl 
¡ Gor orrafeguranga, Adde capitel. espolita. dearbi.Sglolidbicuias $ 
opinioapprobarar hic.SecoramquztraditBald.in.l.colunana, fin. 
¿Cade patriuquifil di. Screprobaturopinto glo(T bi dicents hc de 
EOL tarpacamaSs etiamAzoibiinlumma. « Abb.in capita. 
exrelcripto.deiurciuran.6« loann.de Imol.in.J.obfides.la fegúda. Fa 
detelta.8chic hodie de iure partitarum poterit homo 
profatisfatione debiti,fen pro quacunque aliaconuécione, vthicvi 
desmecnonú hoc,cum Srlegamus Gene.42.fecuritatisratione, Scf 
deiracitepromillz adimplemento Simeon ín obfidem retentam ¿ 
fratrefuo lofeph, prapofito AEypú, Scfihomo liber efler. 8 de 
materiaillorum oblidum.videlatein diétocapit.ex refcripto, de iu 
reiuranwwbi Abb.quodille oblesvocaturqui furar q non recederde 
certo loco quoufquefucrir de debito:pro quo oblidefedac(atisfaMú. 
8cquid (ifitconiundtus,fedinops quiin oblidedaturwvi.Bal.8cAlex. 
in.L.Kvtiniusvocati cant. Sec. ep tencar promisio oblidisdenon 
recedendocerto loco. fivideat(uáarétarelibertaté.vi. Specul.inti 
tu.derenú, 8: conclu.verfi.iczeft benefició, vide etiá Inno.kdoét.in 
d.c.exrefcripto.deiurcinrá.antantá pro caula publica. Se non priva 
tapofsiroblesdari.Scvideturtencre ep tancú pro publica y ¡ftaramen 
Jex partitarum ved (enticeiam pro priuata, cui? decilio perprag 
maticaspermittentescreditorib?vtaccipiáe debitoris perfoná.yÍque fp, nos 
adfatisfactionedebiticófirmatar:8canilkiinuiti aliquádo dari pol poc.ell 
finticolligesexcibinotatis per dodto.d quando ¡Ílidantur A regevi- 
deturquodteneanturobedire.vtin.L16.tcu.15:partita, SevuleBald. ¿65 
ind.l2adfinem quem vide. 
L Gralningano.Nequeporerit cogiadaliquaferaitia.yenotacloann.E 
TmoLind,c;exreferipto,ubi aprobar opinionemillorum qui dicít, 








































































































ipleoblesdeber fepaleere fuisexpenfs.Scaddo Balind.l.2co4f» 
Cepero quifldió 


Titul. XMI.Delospe” os. 


GLexITIL. 
amencapro cultura vel feruo 
criyrecipicas,reliudex vel al 





pro cultura 
sin els exe 
va que huiuk 

















onom fac 
modipr, 
ya Lapenos.Re- 
probacar hi 
slol.legis pes 
€. que res 
pign. ob. pola 


de 


4 Ley. L1.Como las cofas que fon puejtas feñala 
damente para labrar lás heredades non denen 


ferdadas enpeñ 


















me dica > : e 
E E E Veyesonin vacas > Mín otras 
gen intelli ESA bellias dearada, nin los ara 
gi in pignore lista id i 
bridas vel dos nin las ferramientas,nin 
iudiciali, Se las otrascofas que fon mene 
fecus eiléc in 





y fer paralabrar las heredades, nin los fier 
comventiona- da 
hi, Se cum ea. U9sque fon pueltos en ellas feñalada- 
tranfibant ibi mente E Aden 
a mente para labrarlas,defe ndo os,que 
$ approbatur Ninguno non lotomeapeños'ninotro 
ca o fi ningend judgador,nin otro ome nó 
fegcatbene, fer 0fado delas prendar, nin defazcren 
Bart. kSalice, — tregadellas”.E qualquier que lo fizicf> 
quede o feriatenudo de pecharal feñor dellas 
cóuentide pol de ñ 

todocldaño,e el menofcabo,que le vi- 


funcita 
nicíTe por cltarazon. 














Le).V. Que cofas fon aquellas que non fon ob. 
gadasporsguer el feñordellas obligue todos fus 
Bienes a puños» 















To morte reza. que eftnorabilisin materia, Sceam vide Scauthen.agricultores. 
cope*lloL Ciqueeresapiz.oD.pof.quefuumpra fit ex contRicacionibusFrederica 
[e 7 UE de tatu. Ecconfie.contra liber.ecclef.capafin.vbivide Andrade ler. 
A u1e  Videctiamnincapirulislegumfracemicatis.£ol.5. ver, orrofi manda 

MILE mos quelosbueyes y mmuias.Etlimica mili vna cum pradio caperen= 
a ¡í  tur.fecandom Alberic.poll.Betrumin.Lexecutores,C. quere: pig. 
Das AE ob.pol.rbi exiam vulequod neque in fublidium polfent capi de per 


Seslicetalia bona deficiant.de quo dic,vt habeturin diéta,l.7.ordisre= 
ga. A ratioiflarum le zum fuicne Merilitas fructuum inducatur,ex den 


















Feétuculcurae his rebusá cultoribas acceptis: percunte enim cultore 
terramredigiin Colicudinem o!lenditar,Gene rillud Dentro» 
10.24.100n accipies loco pignorisinferiorem 8 fuperior 





quiaanimam (uam poftit,(utcenimívevulgo dicune rafli 
8taliadequibus hicpedes Scmanuslaboracorum. 


Ulex, Pa 


¿»Oblizacio bonorumextenditurad futura,fed in tali generali obliga 
tioncnon includiturconcubina,ancilla,autfilij,velíciui ad feruióá 
quotidianum domus,vel ad astriendum debitorisfilios, neciudamé 
tadebitoris,auceius vxoris: nec panni lecticales Scinítraméra coqui 
mas pecarmascequicorporidebiors had, 

y € Aoblizando.Siue icexprella obligatio fiuetacira, que áleze inducié 
exiam lificpeo dote non venient hicexceptuara,fecundun Alber. in 
Lvnica.col.2.adfivC.dercivxo.adt. 

2 d Agops. Vndeneque velles ¿Qiualesneq;hyemalesade quibusin.l. ra 
C.deremililiba 

y * Was armas Nota bene,quia de his non dicebaturin.|..oblizatione ge 

de quaifla flmpra efllicet ex mente dit. 1. fequen= 
neral quaillafumpraclt, q 
tit bene conprehendituraadde....titu.273.partita.Scdelibris.vid. 
Ange.Aretiin.$.item ferujana,infl.de aétio.col.2. vbi(ub dubio for 
te dicirp libri (ine quibus(£olarisfine dedecore , vel maximo dam- 
no viuerenon potelt.non veniuntin generaliobligatione. 

y E Ur odeslas otrascofes. Nowintelligas deprohibicis aliengei, mam ¡lla 
non veniuntin generali obligationevelalienacipnebonoram , vt in 
cap.in generali. li defeu.fue.córro.interdomi.£k agnawSnotar Bart: 
3n.1.codicillis,$ inflituto.£E.de lega.2. Specular.citn, de pigno. $.1.ad 
finem Bald.in.l,1, €.querres pignaobepol. Sin. l.voluntas. C.de fia 
deicom.8rin capit.impgrialem.deprohi.feu.ali.perFrede, Ange 
auchen.de reflicu.Scca gui paricinprinc.an autem in generall hy> 
potlieca veniane yenalia, vide per Bald.in.Lvbi adhuzc.q.So5. coli. 





























Codeiure dor.S:inohcam tabernam. 
tionemcadere,licetalique alienar 
obltaracobtizacione,acquitariuz tamen loco 
ui obligando bono lua mercateranercát 

énisn mercancia quoddam corpus vniuer 
















> per 
2 las y ha feñaladas que Ena 
a 3 nonferiá porende obli 
z gadas.Efon ellas barra 3 
Sanaquetens niñcftamo . s 
ganaquetenga manificllamentc en lu inprine. tE 
cala,closfijos que ouicredellazeloscria co. l.fina.Ca 
dos,e ficruo,o fiernaquetouiere feñala Ri 
E : MA bp 
damétepara feruirlee guardarlo,e criar — ror.$.iim. 
le fusfijos, e lasotras cofas de fu cafag figno- a 
. cen EX vedtialio 

ha menclter cada dia paraleruicio deu de pizacvti 
cuerpo,o de fu compaña.Afsicomo fu Eee UE 
l : adbonaéphy= 

lecho del,e de fu muger:claropa,elasO — ccotica, ciar 
tras colastodas, defu cozina, que ha eccle: ñ 
menefler para fcruicio de fu comer, E 
elasarmas, “celcauallo de fu cuerpo. adquel, ani 
E todas las otras colas É que owiere gris dicar y 


. fua dar 
entonce. Exunlas que atiende aucid, vel retinqui 


ri fe viutra. 





























ri 
defpues fincan obligadas por razon in mies 


de tal empeñamiento. Fueras ende hh amen: 
eftasfobredichas,o otras algunas, filas — tur eriam de 
bonis fururis. 
Senon folum depre lentibusad cuíusqurliionis deciilunem vidéda 
fant q notar Bartin.JaicaE.deavrosdt ac legaran autem cenltantas 
hypotbecara in obligatióe generali,res cul" dominiúcúperit obligáo 
tijarelingulari.vi.Bal.in.l.hrac edictali.5 1.£.co.C.defecúdisnup. Se 
anextédafad nonuina debitorú2vide eduzBal,in,l.heredé. C.deha= 
red'ta.aet,6c ville doñiú 15 repellachypchecariá vi. gl.SBalia 
ibeadde ib cae palielae menfencollas dendeBal 
jv.Linrebus.C.dehuredoti.Gnora quod necduun in gencralbypo= 
theca bonorum veniuntetiam querenda, quando falk exprella iy 
potheca,vehic.fed esiam veniuntin tacica hypotheca, |. liquís pias 
ris.5.fina.ibi Bald.Xol.hacediótali. omnibus, C.defecund.nup.S 
ocacion. na procederseiam quod bichabetaraS obli 
gansgeneraliter bonafua dicar,qua: bonaconQimienominecredi 
ri»(epobidereslicerincontrariam (entenciaminciinaucrit Barc.in. d, 
Lfina.motusex nortisp Hideacquiren.pol 
fel.iderutener laco.Butri. na.in Lin, £ verific: 
surlecundum cum confliratumin foturis , quando caperir deb 
tor capolsidere, $ ficcefTar motiuum Barto, X idem tener Al 
xaud.vbi multosrefercin.l.testiashincertam. fade acqui.pofle.nen 
tamencomprebenderethare seneralis.obli¿aco ca bonafacura, ques 
acquirunturperharedem debitoris,vtin,l, Paulos.in princip. 1F. de 
pigno.quodprocedit fecundum Angelibi ccoo fi elen qualica 
ex bonisdefunéliwvenorar ¿lc/Tin.tabiduis.C, qui potio.in pigos 
ha. Si tamen eflent feuQtus naturales habici exre per defantum 
obligatabene venirent in hypotheca.reia dicta. ¿Paulas. $. 5 mans 
cipia.S.|.cercia.Cín quibuscalibuspignusvel hypotheca tacite con 
trahatur.Sinfra.co.l.16.£tener Angel vbi fupra.limicactiam ¡fun 
1.3% fimilesincafi,.6inz, C.deremilio. pigna qui et calus Gmgu- 
Yaris.limita eciam li quis obligaretoronia bona fua que haber y 
habere (perar quía intelligitur de fpe caufara deprarerito non de 
caulandadefuturo.fecundum Bal.norabiliterin.l.fina,col.2.C,de pa 
dlis:qui. Scallegatnoraca per Bare.in.l.qui Romo $.duo fracasan 
quallione-6.ff.de verbo.obliga.Dabitotamen an frverum hoc dis 
¿tum Bald. S:potius inclinarem in oppolitum propter generalitas 
temcuis,«Sclimiliuan,Sequia agirur de parno praudicio quod nó 
eftincaluin quo loquitur Barr.in diéto. y. duo fratres. vbión diéla 
queftione,ó.traftar deamilsioneiurisfideiconmnifi,quodell maxi 
mi praiadiij:écquia Bald.nihilalind allezaroxeque reñte pole fun 
dariejusdiftum,8c quiain (pecicifta lex partcanum,videturde(lsug 
ve diétum Bal.cú dicir,c las que ariende de aucrii dicas q incelliga 
uriuxta limicacionem Bal.qp referácurhac verbo adípEin canfata de 










































































Quintapartida. 







«le prefenti £cnon defutnro ,q4nenperell dic cúbac 
:tendat comprehendere fzb hocverbo omnia futura, quia obli= 
o fuitgs neralistub qua includantur habita « habenda, dato «p 
alíqua canta deprarerito n6 li tpes decis habedis ves parce 
¡buscequaillafampra el, Sex dictis Azo, C.que respiz.ob. 
polinfumma, 
verliculo alía : : 
Ha ouiecre:quefean femejantes*deltas. 


ergoresods 
Ley. VI.En que manera denen fer dadas las co- 

















6a 0 Semejante 





Adde.L.deni= —— fusapeños. 
que.fico, Aedo 
ES Mpeñadas pueden fer 
Les.1L, 'S 
o lascofas,efládo prefen 
joris obli teslosducños dellas: e 








ON losotrosq las refciben 


lentes , per Te 
nunduma vel === apchos, quicr[cálasco 
epiliclam, «  fisenaqblugar,ototro. E aúlo puedé 
fine feriptura 





fazer por menfajeros, O porcartas:ma- 
gueralgúo dellos nó fuc/le deláte, con 
elcripturazo fin ella. Otrofi dezimos q 
uádoalgúo ¿peñarealguna cola, qla 
aaa feñalardo porfunome,o por leña 
les, opormedida, o por otra manera 
qualquier, pord fea fabida ciertamente, 
qual esla cofa,quecsdada a peños. 


velcumea, li= 
Meres fit pra» 
fens (¡ue non, 
8c deber res 
defignari 'no- 
mine, figno, 
vel menlura, 
velaliter, ve 
cognolcatur 
h.d. Habuie 
ortma. con 
trahicar, 80d 








Leredivor.d q ey y 1.Quien puede empeñarles coi. 
ino. LE A 

1D Uladene fñan Os que han * poderio de 
larbocexpe: enagenar las cofas,porque 


ditetiam debi 


ona fon feñores dellas , eltos 





la 






dus — hui miímos las pueden empe- 
a ata aun dezimos,quefialgúos 
ceretnr veni- 1 e 


han derccho en las colas, q las pueden é 
a peñar:maguernon ouieffcn el fcñorio 
efiibasnon 41d O roñd A ialeuno ah 
conftlerexpe — Jellas, Otrofidezimos q fialguno el 
ditciameredi  perando “deauer el feñorio de alguna 
Fanta duo Sofa la cmpeñafle,ante q ouiclec! feño 
pofsirinvnoi” rio della, defpues q la ouicffe cmpeña 
pe al a,afsi ganafe el feñorio,tarabienfinca 
má.decena  Obligada,como fi ouicfTe el feñorio,c la 
enencia della, quando lacmpeño.Eaú 
czimos,queñialgund omeempeñalle 
otro cola agena, non le apoderando 
bal della, eaquel aquien fucffe empeñada 
nandi: Señá  fuelfefabidor que fueffe agenasmaguer 
non Grdomi - AefpuesdefTo ganallcel q lacmpeño,el 


nus fi [peratur Lo 
amen ire re- — fcñorio,con todo elo, non haderecho 
r<biz obliga: 
y» qnandofuerie domini afTecutus Item fifcienti pignorari rem 
tam acquifui + concralicur tun 
autem ignorá 
me quico dominio cótrahitur,lremqui haberjusin 
porcflillud piznorare.hd. 
« han.Orcam haber ánotatis per Azo.C.co.in fumma.co! 
poreft quis pignorare,Sciglo.io.uia prin.fuper parte diflici 
has.E.co.Gibivide Barro.qd autem li defunttus obligauic bonaha: 
sedis,an teneatoblizatio lequuta adicione hgrediratis.visque dixi in 
110.0tu.9.osparír: 
2 8 Welfeñorio dellas.Er ante acquificionem dominijilludinseritobliga 
tum acquibito vero dominio exillo jure quodei competebatcú obli 
gauit ipíareserit obligata.l.¿.5.cum ex caula.fE.qui porio,in pigno. 
fecusli domsinium (uperueniar ex alía cquía, vedeclarar Bar.i, 
Sin pecic.i.co.a diftináione. 


zeclub hyppo 
thieca ex quo 











Alex vr TL, 


anPorell pigno= 2 
habe 



















































€ Orfperando Nel eratiibiesali qua canfa quipo- 
1 Fg-ha. 

E Qiaraderardasl. 

dicta; losTá 

meglo.cuin dicit,quod 












vius.l.videte reproba: 
jo pria: pare dif 
vosedar hoc fáiliceryotnó 

















ar ci lay pot 
ria , a 
teriue 





enella,para demandarlafa elteque la re 
fcibio apehos.Pero fiacacícicie, que 
aquel aquien fuclfeempeñada, fuefTe te 
nedordeaquellacofa.Entonce y quan 
dola ganaffe,bien la podria tener en pe 
ños,faftaquecobralle lo que aniadado 
fobre clla.Masquando refcibio lrcofa 
apcños,fi creya queeradeaquel q 2 
dauaa peños, fi defpues dello ganalle cl 
otroel feñorio della, quando afsi acací- 
cieffe, tambien la podria deniandar, a 
quien quier quelatouieffe, como hi o- 
uiellecl otro el feñorio,c la tenencia de 
lla,quando lacmpeño. 





non po 
pe cala 









ALe).V 11 1.Como el perfonero o el mayordomo 
oguardados 





algun huerfano pueden empe= 







caria, quia ci 
azacur hyppo 
tliecariamm rem 
poreil refri 
queflio do- 
mini), venota- 
0. Ita ve 
fur. com- 
moda. $ ¡fia 
opinio vide= 
tur aprobara 
bic, nes 03- 
ftabic quod 


habstur in... 


ñar los bienes delos. 


o mayordo- 
mo, dealeundomecn 
peñando alguna cola, 
leaquel cuyo perfone- 
8]:0 , o mayordomo cs, 
:1a%e fin fu mando h, fi los 
maruedis querefcibio fobre los peños 
entraron enpro del feñor,cla colaépe- 
ñada, palo a poder deaquel que la re- 
fcibioapeños,entonce bienla puedere 
tener, falta que cobrelos maraucdis: q 
dio fobreclla. Mas filacofa nó fucife pal 
fadaa lu poder,como quicr q puede de 
mandar los maraucdisal feñor dela co 
facimpeñada, fientraró cn fu pro,afsico 
mo fabredicho es:con todo effo nó le 39 a el 
puededemádar,queledelacola q téga —curator Hine 
o da LS a 
enguardalos bienes dealgúdhucrfano nori ob 
fiouiere mencfter decmpeñar algúaco  Áeradarpretio 
fa dellos porpro deaqlq tiencé guarda 

quelopuede fazerdelascolas muebles! 














loquieerinere 
ditoreignoran 
tere ellealio 


nam. 


(IR GIIA 





in domini vi 

litatem con- 

uerío — haber 

creditor reten 
tionemsfed (¡non tradideritnon porefl pignus petere licetpretiuum 
fuericin domini vilicatem conucrlum . emtutor vel curatorpo 
teltrem mobilem minoris pignorare(ipreciumin ciusvulitatemcon 
vexicfedimmobilemnon potell fineiudicisandtoricare fed (resta 
torisvel curatorispro iminorepignoreras, contrahitur pignus contra 
tutorem velcuracoren licer pecuniain minoris vtilliateso nó conuer 
tatur.hocdicit. 

8 Usinfufabidaria. Nálecus fi cofciéte.vtinlifine. Cuad velleya.8c. 2 
2.Cohialiestespigo.derafic.Scinfra co.lproxima.ibi,e fecallalTe. 

h E standedo. Sufixceret quodratam poltea híaberet.|.sesalienaciprin. 2 
f.depiz.adt. Scinfraco.l. proxima, ; 

1 GDelastofes muebles. Glollvin,l.curator.C.(iresalie.pign.da.fit8cin 3 
Leutorán prin¿Ede pigadbintelligieniliresftrtemobilta que feruádo 
feruadi polfunt,nam tunc non poteruat Gbfigarifine decreto judi 
cis.vcin.l.lex que tutores.C.de admi.cuto.dccum illa gleraníeunta 














3 






Adúe.C. 
Ñ aliena 
respi no. 
a 
datalit, 


Titulo. XIII Delospeños. 


ibi Bald.8k Salice.idem volentes, Tu aduerte, quía ¡fa lex loquicur 
indiltinctd, tantam excipit immobilia ; neque ad preléns memni- 
nideleze partitarum, que Ji(ponatid quod habetur in diét.lege.lex 
que tutores. mili diceres hoc ele prowitum per. utitus5ocadem par 
tica. in Betis partió.qua taménonica probibentalienationé 
omnlum mo. 
bilió, quefer= — metiendotoda via en pro del moco, 
úiando feruari Ian a 
poffene, ficue Jos maranedisqtomarelobrelospeños: 
prohib a Maslas otrascolasque fon rayz,non las 
sico fonte de. Puedcempeñarlinotorgamiéto deljud 
iítoiurepará- — gador. Perofi el guardador empeñalle 
tarum, tutor b 
polen alguna cola delasÍuyas,Pparapagardeb 
teboname da Gdeuieffecl huerfano ,o poralguna 
Ja esiam gue otra colavaldriaclempeñamiento,con 
feruádo ferua 
mipollunteúa — tracl guardador,maguerel moco,non 
a a £ncfle tenudo,de pagar la debda, porg 
dee lors e mon ouielTe entrado enfu pro. 

ej: 1X.Como puede ferempeñada o non lacon 

fa agena. 
SSTOfa agena, non puede fer 

















fent ferui , de 
quib*habetar 
indiét.1.18.8c 
ind. lex que 
tutores, cogi- 






4 





ao jempeñadafin mandado de 
a empre. a 
Jítal pa pana cuyacs. Pero fialgu- 


etiamin alijs fi 
comraciib? vie 
tra mutaú, de 


bear probari 


nola empeñalle, e defpues 
quelo fupiefTe el feñor,lo confinticife,* 
oloouicle porfirme, do cllido deláte 








pecaniamefte — quando la empeñavare fe callafTe.£ e nó 
verlamin ve E u l 

tarem_ mino lo contradíxeffe,cltóce valdriaclempe- 
Yis, itainter  amiento,tambien como fiello ouiefíc 
minis huias. 





tencrBarini,  fecho,o otro por fu mandado. 


curaror. Co fi 


Sal 4Lez.X..Como puede ome'empeñar o non la cofá 











ÍA quedioa otroenpeños. 

1. cad. partitas Mpeñando algun ome fu 
elsa. cola eaotro, fi delpues de 
de las fugas. A Neg elo quiliclle empeñar , ag= 
Adde LK his. 2) lla cofamilmaotravez, nó 


C. de pradi. 
mino, 
dlex, IX. 
ó 59 N6 pote res 
aliena pigno= 
ri obliganinili 
domino man+ 
dante velpralente non cótradicite:vel poftá fcicrarificante sh. d. 
1 Gslfeñorloconfimicfe Induciporel ad queionemilta.l 
decon(enfayxoris feciempaioriam de re vxorisip 
Straliter q maritus di ponerervt dere fuaipfius mari 
amarizusrenocer maloriam qptalis res manebitapud y 
reddetadvxórem vad quam queÑtionem poteris inducere n 
di£tí Bald.quod magis facitin.l.prima.Ceb vnusex pluribusappel» 
Ja.verh.item quzro pone minor. quemvide. forteramen fi mañosi, 
extalirefictot ín áillum communc:n, vidererur dicendum quód res 
deberetimancrefilio ex defeéta caía finalisavel quod reuerti debear 
ad macrem.tucogitas 
2 d G?orfirme.Adde.hresalienado princip.(F. de pigno.agtio.ex quo in- 
fervurfecundum Ripam in.l.prima.fT.cod.coluruna. 4» quod li domi 
nusquihabeteleftionem rem fiiam vendicandiá credirore vel agen= 
dicontra debitorem,vepignus reddar iuxtag. cóiterapprobatam in 
cap.exprafentiumiiítotitu.li elizat agere contra debitorem cenfes 
turapprobare piznusnifi contrarium proteftet 
3 e UE fecallafoNotalioc quia aliud vult Bald.in.l.fifine. C.ad velleya. 
vbivulenon fufficeretaciturnitatemtantum fine aljo aQu indicati 
noconfentus.per-Li fi ¡per derigno. Salice. 1amen Sc 
Paul.ibitener,pofl glo.ibi,quod hiciniftalhabetur. 
Uiex,Xo 
mum quis duobusdiuerfistemporibusrem obligat, nilagitfine más 


lo podriafazcr,finfabiduria,e fin máda 
do, deaquelaquien la ania empeñado 
primeramente,Fueras ende filacofava 
licíTe táto,Eque cóplicilcapagar, amos 










































85 


datocreditoris primi : tenerurquefecundo aliud pignus dare 8 pro 
'comimifTa fraude punieturindicis arbisrio, idem de co qui pignorar 
'amignorante creditore, fed fi pignustantom valeticut y= 
trique debetur, valet % tenet pignoris oblizatio.h.d. 
e dis cefa,Et fic loquivur depignore fpeciali 1 vndeiíta lex non proce-t 
deret 3n obli= 
gatione gene= 
rali bonoram 
quía fi ita in= 





losdebdos.Ca entóce bié la podria en 
peñar,fin fu fabiduria,por tanto, quito 


valicfle de mas,de aquello queclauia fo e y 
ólla á 2 Fetinterdicese 
breclla.Otrofi dezimos, quefialguno: Fominibiscó 


trahendi_po= 
tentiam (fecun 
dum Angelú» 
in.l,prima.Co 
decrimi. fe 


me ouielle empeñado alguna cofaaal- 
gáome,portáto quáto valía, edefpues 
dello empeñalle aqlla cofa mifma,20- 
trofin fabidurra,e lin mádado de aquel h 
quela tiene en peños , que es tenudoh £ gs fabidarian % 
dedarotropeño alguno, allegúdoo. Adde.Ítutor. 
meaquiéla auia empeñada, q vala táto ao de t 
quanto auia recebido del. Eaun demas- elócqua nó 
delto,puedele ponerpenaieljudgador dis fin. E. de 
del lugar,fegun fu alucdrio, por elle cn y dio cita 
god fizo decmpeñar vnacola, ados * Adde.l.fiquis 
omespormasq non valiz.Elfo mifimo e idepiznos 
dezimos,g deucfer guardado, quando adio. -” 


, E knslo(abié h Uesrenado.Ap 4 
alguno empeña colaagena,Knólofabié ad 











do aquel quelarecibe en peños. diopinicnem * 
lol: pofitamÍ 
9Iej.XT.Como n3dene ningamoprendar otro. oie dspios 


Jin mandadadel judgador. aGulicdr dota 

z RendarInon deue ningu ibitencát pri. 
: no lascolas de Ott0, "MÍN ; pcne/Added, $ e 

78 mandauo deljudgador,o — IutorS4. Bl, Se e 
2228 del merino de la tierra. * haa piano A 












7 : 5 depi Mi Ep 

Fueras éde,fi 8uielle puefto pleyto,con peas a ases 
G ieilic o Ñi Cdecrimátel A 

fu debdor q lo pudicile * el fazer porli Mos vbibaber Útu-14., 


fin mádado deltilcalde, Efialgúocótra y liberabicur 14 
eltofizicíTe,tencmosporbien, e manda — ab'hoc ces 
mos,que tornela prenda alu ducño, eg ae bo 
pechelavalia deladebda al rey,e demas 

que pierda ladernanda, Pque auía con 
traaquel, queafsi prendo. 








notabilem Sa 
Tice. quádoin 
deliétis fit lo» 
C.netutorvel curator veóti.condu. 


Midepizaadt. $ 






enspernitentimkvide. 

k Gorfragenacidde Luco! 

Ue: a 

296 potell creditor(izaantoricatepignora debitoris capere fine iudi 
ce-niliexpagto sillicear, Sel fecericrellicuetpignus X perdeedebicú Titul.1g. 
foluctque Regivalorem debiti.h.d. Ñ 

1 E rendar.Adde.l.pen.C.de pig.a8t.5l3.C.ri bono.sapto. 
ffiquod met.canla8.íi quisin tantam.Cevnde vi.Sc.lat. tit, 
jta.que lexetvarde notabilis.4L.l.5.tituan lib. cor 

tulao.feptimapartita, dcqua Jl 

8cibiBart.fad.Iuli.deviprioa. 
¿deotro.Sufiicir, quod bona fidepoBidearillas, vtin.l¿non tan» rec. e(l. 
epeci.harre, 

1 €Agerinodelatierra.Nonerzo fofiicereciolTisjadicis incompetent 
vehicsfeddcbetelTe judexíub cuíns territorio ef res, quae capirur q 
¿cdiceresur competensad es cufindumá ponaluinslegís. li 
aliqua caufacius jurifdíctio,quo adillam caufam poterat declinari, te 
cundum Alberic.poft Guiliclin.d,L.extat.colum.z. 

o GlopuedifenAddedpe.C.depi: creditores.Codepiano. 4 

P. Oierdalademanda, Etlichabes hic iunctisverdispreccdentibus hu- 5 
jus..ep fiquis oceupacvná rem debicoris,non folum amáritins quod 
habebatinillaresfed erísminstctios debíti.vnde reprobari videtur 
opinioloan-pofitain glo.L.extatdf.quod muer.Can.quar eratcomnto 

Partidawv. P 











Lextats In nora 
par» rec.eN.L, 
14.4 9.8064 















9: 













































din 


bi debita, 
o1 Capes 
aria ae 
cexquano 
decoria iudi- 
cis haberi pór 
ve haberur 
Laliws p.bel- 
Jiñime, T,qd 
viaut cli, eras 
dicto, dePlar, 
in.l.nemo car 




















2 
qui 
acanibia 
um tedit 
nun poll 
eun desánere, 
vob tua 


ne, qua 
pie me vault 
llore, ven 
5. «quechi, 








5.1E quorá bo 
1. no. 
asin, l. 
Si certis annis 
Codepaltisani 

Ratio el 








nocararip 1. 
fcienduio. Hg, 
- fasiflnacogan. 
de licita deti- 
nensyvelres es 
Juscaplensicas 
deter A dure 
Sao fecundum 
Baldán. 
hoc dia 














e 
e 


o 








Ste quiere 


fonis,an polsit dominusclaudere S/lía domas locar: 


to di 





e! 


quód decontuciadine (cruatur, quódpobsitpropra 


¡nfecundaleQura.col. 

sextatlimitarsamen, il hocfacerer ex fia iurildiclione, 

vt «quiaerar dominostemporalis fuorum valfallorum : pam conto 

:cundum cunseriam in propriacavfa dar iurildiftionem. Si 

olensia Geretinrebus fideiuiloris, non perderer in credic, 
quo adereditorem 

contraaquel quea 





Quintapartida. 


:erapprobata,K teneturaliortm opinio, la princip'. diéta gloffie 
Sfuic Azowrpatetes ¿ 
bécconftitmi 
¿icit iure totius deb 


us dicts, 
divi Marciniivetisdicerequódifla lex 
d : (ed deñure pignesis, ve aperciós vule 
partica idetames nota 















4ucades 
iy X12. Qualesiplezsos pueden fer pueftos 
porraxiidelos peños e quales nom. 

Ta Odo pleyto,quenon fea con- 
Ss traderecho,nin contrabutnas 
288 8 coftumbres puede ferpuelto 
fobre las colas que dan los omes ape- 
ños.Maslos otrosnondeué valer. Epor 
ende dezimos, quefialgun ome empe 
falle fu cofa aotro,atal pleyto, dizien= 
doafsi,fi vos nó quitare eltepeño, falta 
tal di,otorgo que fea vucftro dendea- 
delante,porelto q mepreftacs, o q feas 
vueltro cóprado,queatal pleytocomo 


















eftenon deue valer.Catiacal poftura va 
licffe,nonquerrian losom: cbir de 


otra guifa los peños, e vernia porende 
muy grá daño ala tierra, porá quando 
algunos eftuuieflen muy cuytados, em 
peñarian las colas, por quíto quierque 
lesdiclsé,fobrecllas,e perder lasyG/por 
talpofturacomoctta. Pero fi el pleyto 
fuecffepuco, deguifa,quefi el peño nó 
lequicaile,fafla dixcierto, el que lo.cm- 
peño,quefuefe Myo, vendido,edelo- 
tro,comprado,por tanto precio, quáto 
leapréci Ten omesbucnos, talpleyto, 
dezimos q valdrix,afsicómo diximos 
encltitulo* de laspromifsiones, delos 
pleytos,c de las pofturás, en la ley que 
fabla en cfta razon. E 
Le). X117.Que de partimiento ha entre los pez 
dos que danlosjudiadoros, e los orvos queje 
«dam Ynosomes acivos de fu Voluntad: e que 
derecho gañaínencdllos. 

















nfin.Carnde vi. 





Mlegarad 





tindpalem, quod (arisprobatar hic, cum dicit 
prendo, krenet Alberic.in diéta,l.extativentic. 
:GuillielSitameninquilinuscefecin folucionepen= 
propria_au- 
.ColocatiaseperAlbericumin dict,l.cxtataqui dic 

autoritate, Ecan 
















exigaturlententia(uper amilGione hwiusiuris Alberiens poll Jaco- 
bum deKanciin did .exrarnfine.columnafecunda.tenecquód fic. 
Bald ibitenetcontrarium,ex quo perillamlegem ell prodita exce- 


peio Snon petit 





:Seper naturam exteptionisnon potell pronoca- 


Mad (ententiam tu tene quod competir exceprio iplo jure : Ñita- 
mmenveiintenare sont, viure ignora, velerei prestar 
fe 


per (ententiampoteltillam intentare, 
ciuliam.devipciua.in fincsallegar. LmerúsS.Ced quod pre: 





ad.le 





-cundum Barto,in. |. credito- 


tor.flquod merascaala. 


Mes, XIL. 


AnPactaappoficacontrlezes vel bonos mores vt fi partes conuene- 


rint vta 


certamdiemdebito non foluto pignis fir creditoris ¿ non 








valent,fed fi contiene 


valetconuentio.hoc did 
a 8.0 que Jea,Perilitm text 
barda iengsparán glo. 















755] Entrelos peños que dan los 

- 5 ¡omesvnosaotros,uiniédo 
¡fe cntrefi mimos, porrazó 
do algúacola G auien a dar, 
eryecntrelosotrospeños, q man- 
dientregarlosfudgadores eh razon de 
fazer cúplirins fuyzios,ha departimien 
to.Calascofas q mádá dar los judgado 
res por peños,nó fon obligados, fafta q 
entreguen “dellas,aaquellos aquien las 
mandarendar,Maslos peños q obligan 
los omesvnosa otros,afsi como fobre 
dichoes luego q fó otorgados: maguer 
Gnóayádla tenencia dellos, aquellos q 
losreciben apeños fincáa ellos obliga= 
dos.Efiacac[ciefle quelospeños, q má- 
daffen darlosjudgadores,afsicomo de 
fulo esdicho,los empeñaTecl Señorde 
llosa otri,enante q el judgadore entre 
gafe dellos,a aquel aquien losauja má- 
dado dar: dezimos, queentonce, ma- 
yorderccho ha,enlospeños, eftea quié 
fueren obligados apoltremas, queclo 














¡evtin termino non foluto debito? resfitem» 
pracreditosiproiuflopsetio bonorum hominun arbitrio taxar 





as 


quando cófia 
er exmétecó 
trahenciom,q 
res mancret 
eredirosi pro 
debito,non re 
forendo le ad 
recium inftá 
hoc enim. ell 
reprobacum,fi 
tasmen conflas 
rez quod retu- 
Jerátlcin pres 
vio ad arbitri- 
um boni vir 
in eflimaciós 
rei ,velpiroba+ 
biliter ex qua 
Licateperfona- 
rum contrahé 
tiumpvelexa» 
Jisicircunflan 
újsyita prelu= 
mi deberet, 
8 tune proce 
dar doétrina 
Barndequa di 
x:iind.glo, tu. 
cogita, 

b encia, 
Vided.g1. de 
5. cad, pan 
Sid ibi dixi. 
dies, XI. 











tro,aquien los mando dar cl judgador, ¿Pig? judicia 


cnon los entrego. 


Ley. XII, Que derecho gana ome en la cofa 
queesobligada a peños. 
N peñando algú ome la car 
tadedonadio, odecompra 
dealgunafuheredad, o cala 
E entiódefe q fe épeñala here» 
dad,o la cafa,fobre q fue fecha la carta 
t:bien,comofifucfle apoderado?, dela 








izer,potiorefvlimusho 
Wientregnea,Realiver;neoy lu 
feioné,dicererimitco e 
diaturcamavidoclararBarán.Linprinán, 4-2» 
pol.licerfecusfitin po(idetesquipórin alió crásferr 
alpe6ti.!.qd meo.$.6 pervenditoráft.deacg.pofí. 
decla.Paulin.Lnó eli nirú.fEdepigsadtivide qu: 
d Eno ie prin.fdepizmadt.S.Liesh 

pignus£de pign.S:..kcem ferulana.inflitu.deni 
€ dfudgader.Secus cet obligaller poftea qu ex cau 

eflecpigous.vein.1.li Sare.fr.quiporio.in pign,has 

poftquá.ffvein pole lega uz 
amignoradogsinltrm emprióisvel donaridisreiincel 

ficutfi poffelsionereicreditoricradid 








prin 



































le in caulam 
Judicati non 
el obligacam 
donec credito 
Yi tradatur:(ed 


vuznari vide: 41 ud quod de doArin, £ 
-assquodillalexpro:edat 


pignusconués- 


tionale exiam 
citra traditio- 
em folacon= 
uenticne obli 
gaturs Sfian 
iequam indi 
ciale cxeditori 
csadatur ali 
lud debitoro” 





friceretfi nñítius oñidensíibiad oculú pol 
pofleGiontilli'xci.imó oportetyvtingre 


cipali.fideacgr. 
< poflefionéper 
tngo pardo 
dixiind, 
ypothecgSu 


o. 











ufaindicaticapr 3 


wbiscglolaBc 
HIT, 
répignorare 





$illecreditorpót á debi 


torevelciusharedibusperere,vtpignuscitradal, fed (añ traditione 
pignusalljpignoretvetaliencé  tradat,priusad debirú cóma debito 


1éager:Xhekicófequi non pote(l,ancager córra rei 


pignorate pole 


fefloré,nifiantez alienctvel pignoretut vel tradatfecido prinsftip pi 
gnore cumdebitore litigabat, quia tin ciusele£tione conitra quem 


Velitagerelhocdicit. 


£ Como fifuere apoderado. Tftud verbum non ell in. fecunda 


xespigno.obliga,pofI. de quailla fimpta eft, non 


Coque 


tarnen intelligas 





quod exhocvideturtradererem cuiusinftramentú tradidit,(ed tana 


y 





ha 


3b 


Titulo.XI.Delospeños. 


rms plgnoris conflicuere (eu rem pignori obligare , ve declarat 
Azo.C.que res pigno.obliga.polTuin fummasécgloLin did. fecun= 
da..eqsobltat quod habecurin.1.8.titu.¿.terciaparticasSán.l primas 
C.dedonar.quiaibi pracelleratcontraétus donaticnis i 
sum fitradicio infteumentorumn operetur pofleGionis tre 
hicveró malla 
aliaconuentió 
precelsir, dla 
viscltp tradi- 
tio indbrumen 
úoperetur có 
fticucioné pis 
gnoris, ne dug 
Iimpropricta = 
tes concurrát. 
cómrad.1.C.de 
doris promise 
de hoc nota: 
quía feruie ad 
clletum, de 
perglof. in. $. 
tem (crulanainflic.de aétio.fluperparte,nihil intereft. $: quod dixi 
probarurex haclege cum dicitentiédeled fe empeña lahteredad, Sica 
«Lo afis herederos. VideJ.cum notifimis.primo.C. de prafeript.30. 
vel.4csanno. 
0 Quele entreguen y porhecariananquenudam polfeGicnemaduos 
car.vtin.l. (1 cum vencitor.f. de euiétio.Gunera hic colfizj qualiter 
fitformanduslibellusin hypotheca + deber 
ditionem poflefsionis, vel rerinendumin caufam pignoris, vt $ no- 
tar Barto.in.l.£ina,C.ñ vnusex pluribusdibro céiauo, Covbis dicie 
quódnon viciareturlibellus, fi alternatiué concludar, quód futuar 
debirum,vel tradarpollebionem piznerisaScidem notar Abb ,in. ce 
exliteris. de pigno.tertionorabili,Scvide Bartol.in.l.ifundas.$.in 
vendicatione.ff.de pigno.Scin.).remalienam.ff.de pigno.a£tio.Sán 
Kibello hypothecariz peram etiam frutus.vi.in.l.quanuis. Scibivide 
per Salicer.C.in quibus cauf.pigno.velhypothecá.ta.contrahí. non 
tamen poteritpeti vigore conuentionalis,vellegalishypothecainter 
elf cauíacum ex mora vigore obligacionis contradiz pro principa- 
li debito , vel forte: nifi exprefle de hoc cautum effer, vein. l.lucias. 
4.quipotio.in pigno.ha.tener Bartoin,l.lucius./E de alimen. S:ciba, 
leza.Sctradit Baldusnouellus.in traétara.de dote.felio nono.colum. 
qitarca.quem vide, 
dLentrezado.Nota hac verbaad eaquz poltea dicoinglo(T.fuperver- 
¡meramente 
mente Concordarauthentica.hocfi debitor.C.depignos. 
Limita primoiftam.l.nilidebicorqui bona hyporhecanit,cóllicueret 
fe ca nomine credivorispolsidere,nam fi tuncaliquid alienarer, $e hc 
alienando credicori pofleñionem interuererit,tunc credicor potcft 
Gritar escsíone deblcotló ap conos 1.5.C. 
¡cacqui.polTe/.ad recuperandum pofleísionem contra cam,¡in qué 
alienacio faCta ell fecundum lacob.Burr.querre! 
¿:Ange.in diét.Lfiin prin. dicirperperuo mel máx hoc 
dictum(acisprobacurin i(laleze partitarum: cum dicic ano 
te que ouie(le entregado lapollefiion dellaaquien la empeño. $e vi 
dequod not; 
in (rav.alie.func.Kadde Angelán.L 
bip Bononientes multum vtútarid 
inaccio Vber.de bobio.4Secundo limica,vtctiam exito.) probacur 
dbi,cuwn fuperiusdicitientregád ole della.quandofuic tradita poflel 
fio lin quem ficalienatio :litamen qui poísider , pobiderer Lomi- 
nedebitoris:tuncbene dareturhypothecaria cótracom,quemadmo 
dis contra debicoremfeconduna Baldumin authent. fed hodie.. in 
princip.C.deaétiosócobligario. 
« Tertio limita, li agerecur contra nomen debitorismci mihi obliga 
tum:nam poffum nulla fadta difcubione contra debitorem .fecun= 
duio Cin, Albericum, 8 Barcolumin..nomen, C. quieres pigon 
obli.pol.S:perBartolán.lei conuenerir la fegunda .in principio. 
depizno.attio.contrarium tamen tenet Baléusin,]. haredem.C.de 
hxred. aio, Seltquefio facisdubia, veexrarionibus doftorum 
oteris videre: dperSalice ¡in dita.l.nomen . qui tener opinionem 
Balam bi farisplacer opinio Bartoli, Alberici,é aliorum cum eo te= 
nentium quam dicit elle magis commanem Angede Are.1ma$ ió fer 
uianainfitu.deadtio,6: tener Alexand.confi.15.6.volu: vilo Secon» 
fideratozhemare.colum.fina, 
¿Quarto limita, nili agacurcontra vnum ex reis, qui ell cum alío 
prndpaliter oblizacus,vtin.l.mulier.vbiglofl, £ Barto.X. qui po= 
tio.inpigno.ha.Baldus,in diftaauthentica.fed hodie.6 vide in mate- 
xiaper Rodericum Suarez,inrepeticione.I.poltrem iudicatam. (Edo 


















pollefsion della,aquel a quienla empe 
ño. Otrofi dezimos , que pues que la 
cola esempeñada,queaql que la recibe 
apeños , puede demádar, a ¡aquel que 
gela empeño, oaflus herederos, a que 
lecntreguen ? della . E fi por auentu- 
ra, aquel queonielle empeñado la co- 














































ra Scfequitar Bale 









Ealdn.l.1.verliquero quid í debiroy.C. de scuo.his 4 
«hac aftione vi bo.rapro.Be 









precario Sp fuit into feu 




















86 


reiudica.folioajo.columna fecunda fuperquadamd. fori. vbiexeme 
pliñicathocinpluribusharcdibus. écidem tenet Álbericus in dióta 
auckentic,hoc hidebicor. 
Quinto limira, dummodo opponaturiftaexcepelo prapolteracio 
srsanteltemcomteflatam vetraditBaldusinal.f>cundas 
di 
dicit,quód de 
ber pendente 
proceilin doce 
xi de inopia, 
cum alas fibá 
non fit aper- 
ta vía agonia 
(Sexto limi- 
ta, mili ffcus 
azachypothe= 
ña ob tribu 
tanon folura, 
ven). cú pole 
feTor.gofin. (Eo 
decenti.Loan. 
dePlateaind. prima «columuafecunda, C. de conuefifesdebi. libro 
decimo. 
«Septimo limita, Se intellige quod hic habetur, quando quís agie 
hypothecaria contra tercium pollellorern ; $ fic perviam agendi, 
«ula priusdebet eri difeuio in bonisprincipalis debitcris:lecustñ 
efec li contratertiam polIeíTerem exciperetur de potiori jure firze 
hypothece comparendoad inipediédum excufsionem peremm pes 
titamón re hypothecata:mam tune non elferneceflaria talis difcufíio 
vrprobaturin.l.á diuo Pio.$ufed Killud.iT.dereñudica , ¡fa erenimn 
jurayvt exorbitantia $: correctoriaiurisantiqui, non (une extenden= 
dacxtrafuosterminos,Stquía non ell tantaratios quando perviam 
excipiendiprofequisur quisius fua: hyporheca, ficus quando per vi. 
amagendi quiafacilius paratur exceptio , quam ao. l.iurifzen» 
tium.$.igiturnuda.fT.de padtis.l,exiam.T.decompenía. $: quía mas 
ori nicitur equitate ese quamadio.l.quí aquitate.fhde doli 
ex: ept.itatener Bald,nouellus.in (uo traéta,dedete.fol.35.columa.te 
verl.vicefimumquartumprivilegium.vbivide, 
Oétano limisa, quandoliteiam contellata fuper hypothecaria, Se 
fuétalezitima difcuísione , fupernencrunt de nouo aliqua bona de- 
bitori,nam túc pcedetiudicium, $ non poterit reus excipere quód 
farpriusexcufi in bonis quz fuperuenerune, ¡ta tenuerunt Pecrús 
€: Cin.inauth.prafente.CucefideiniTo. Baid.in.l.peremptorias.colus 
penul.C.fencen.refcin.non polle.verli.quzrro facta fuit executio . Se 
Paul.de Caftrsin.l.fiin princip.FEf cerpera. pertex. ingularemibi 
inverfedíicumfeio.S Salicain dianíioc fi debitorin fucótrarió ras 
mentenctRay.de Forli.in.d.anché.prafente.$ laco. debello vilo in 
anth.defideiuffoón.5.fedneg;Ludo.Reán.l.flipuláticiflainpri 
¡ope.enunain hancparteminclinas Álexan.in addit. ad 
»corias.£confi.100.columnapenultima.s. vo- 
incip.dilcuBis his omnibus.vbitradit riliones ad Fondamenta 
Petri, dk Cini, Se Pan. de Caftro.8c ad di£t.Lfina.S idemtenct Ale= 
xxand.in didt.l.binain princip.ebis Lafon.6cifla vlima opinio miki 
placettanquam aquior Sciullior. Si bene facit quod habeturín . €. 
inlinuante-deofiic.delega. : 
«Nonoli:mita quando debitor cefsitbonís , nam tune mula £a8a 
excufoneposeritag] hypethe terciospolíellores, fecun= 
dum Baro. po(talios quosibire chenci.defide ufo. $. fed 
seque. UDecimo limita in pignore prierorio in quo non requiri. 
turexcufíio,l forte millas ce olfefione fecundum Baldé in 
d.l.1.C.derenoshis qee infraud.alie.fontaverfical. fed ezo quero . $e 
perlafin,l.credivor.la.:.£.(icertperasd Vndecim3 limita,niliagere 
turfalujano interdigto,nam polletagimulla excufiionefacta, ve Vule 
Soci.confis8.col.2.volu.zincipit.in Juzfiione que verticurinter lla 
Nribimum.allegarnocataln.S.icemteruianaio (tirado adtio, Seno 
ienam.ff.depign.aét.quodego non credo veram in caíu huius 
¿te aut hocfidebitor. Seaperte videtur confimdi hoc di 
¡itamlegem. Nequein hocxeperio differentiam inter hypotheca 
tam, Scfalajanam interdi4G,SScd.non probar diérúfanm. 
«Duodecimo limita,nifi pendente procelía fuper hyocthecaría con 
Mlarerdeínopia debitoris, ¿(ic bererdifenfsio,quia (úficeres ací ante 
Deo de ecoltiba de Bald.pertext.ibiin.l.cum tellamento. 
C.detela.ranu, 
Decimoterció límica, mii debirorfitabfens.glo(án di; 








fajavno,en ante que ouielle entregado 

Ja poflefsion della,a quen lacmpeño, I 
dicffe,o layendicfle, olacmpeñafle,o l 
enagenalle a otro,entregádolcilla, eE 
agen fuccmpeñadaprimeraméteddeué 
demandar,al q gela auiaempeñado,to- 
do aquello,quele aviadado fobre ella, 









































































































ahí 





ca.hoc debitor.Sidem dicin prafentibus,liramen convenirinon pol 
fent,fecundum Cin. Albericaibi, 
UDecintoquartó limita fi norerium fit debitorem non elfefoluen 


da-glo.in.l.s. 





sd 


e. 


Qui nta partida. 








EDecimoqui 


decejuibn 


<m hypothecatá 
d. authi. hoc li de 
rmac An¿c.a: fi. 4.coluvenlica 
num tamen tenementidal iimofextó liwvita veper 
Socinunconfi.n8.primo alpectu.1.volu.duplicatovin cófi.75.4.vol. 
4 Decimor 













Efilopudicre del cobrar,2deue dexar 
eftarenpaz, "elotroquelarienc.E file 
aucr nó pudierc,nincobrar, deaql que 
gelacmpeño,cltonce,puede demandar 
lacofaquel fucempeñada, a2Q1q falla 
re,qestenedordella,enonante. Fueras 
endefiaquelqauia empeñado la cola la 








ve 











przferipcam — yendio,ola enageno,delpues q! mouio 
adtioni peslo. E y 
nati, Se (api £Ipleyto, Tobreclla,aquelaquié 
folahypothe-  peñada.Ca entonce,en lu cfcogencia fe 
cariañastano riadele demandarluego,primeramé 
tata per glol. Pudele dema Ucgo:pr 





Bald. 
La. C.deluiti, 
Pig icacolligi 
turex notas 


perBare. polk 





tal debda, aquelque ñ 
dao la cofa,al q fallaile,en la poffefsion 
della,aqual dellos mas quil La 





il ej XV.Comofincaen fulnoelderecho,queo= 
aibacide — mebeentacofa empeñada: mazuer mode fu 
ino. Sind. eladoyofemejore, 





eumquis. $e 
uis pro reo, 
de lolu.Bal. 
inauthen fed 
hodic.f. q. C 
deaít.S ob! 


57 Ambiando, “fu cftado la 
cofadeípues que fucre cm 
:comofifuelitca 











cuya fuzifejo plicalle y¡arboles,o fer 

dalle en otramancra alguna lemejantes 

deltas,có rodoello,en faluo finca fu de 

recho en aquella cofa al quela teniaen 
A Pe 

peños.Eli2G1q fuelle tenedor, detal co 


diuerlis terdi- 
torijs , au ad 
omnia deber 
prius agerez 
vide quod di- 
xdin..9. cita. 
1. cadein par 
tica.ScAl-xand.confi.£4.colu 







tacitahypotheca legali.l. molebis. 
«comuu.deleganin.l.,.C.de hiere. 
.min dote, vnde limulicr eclit azere ypotliscaria contra 
rertiospolTellires, nonpotellnifipriusfactaifiadiícafióe in bonis 
smariiaglo.notabiiisinals:biadhuc.C.deiure dorsSxibi Cinus.vndeci 
ma.q.«Bal.col.6«Bartin.Lficonftante.in.a.parceg.partis lola. 
matKeltcómunisopinio.vt Kfiretur Bald. nouellus in tradtara de 
dote.fol.46,col.1.ver.y7.privilegium.ticetipíein hocconetur proba 
re,gp imo mulierin do:eltabeatin hoc privilegjuma 

LOLfpuesquel mosioel pleyto. Aprobar opinionemloannis, ui ponie 

lo.in auch.hocfi debitor.C.cod, qui eftcommuniter aprobara. de 

¿ncellizzeniil motalite vendas. vt acisfiarcreditocibus $e re vera pre- 

tú folúacur: quiatuncliberarecurpigous.vt declaracibi Salic, 

Ulea, 

20 Additio vel detradlio qualitatis circarem, non extinguir hyposhe- 
cam.S< bonartidei polleflvrquirein hy pothecaram meliorauit, non 
alitercozendusell meliorarionesteflicuercznil recipiar lumprus ero» 
garos,quacenuspretiofiorresfila ell, Trenn/i creditor, cui resell pi 
gnorata:rem meliorerfuo flumptu,vel creícar alluuione, habecius pi- 

etiamin tall melioratione: (ariffacho tamen ci debito, SexpE 

'orarionu, quasfecic,rellituctur res cum incrementis del 

ri.hocdicito 

Acambiando.Ortam haberá noratisperAzo.C.codyín fiummma.col.2, 

verfivintendicur hypothecaria.dálegcah fundus.y, 6 res. Paulus, 

$.domus.flacod. 

semejante Secusefecdifimiis, vt (materia tranfiser in mater 

ás fi quiscaueric8cibi Barco. 8: Bald.(Lde piz, ad. 

-$.res.Bcfacicad quellionem , an creditor pobiir prohibere 

debitoremnecedarlyluamfibiobligaram.de qua pst Bald.in. d. 5.6 

quisyvbi Sc Albericaa fine 













































E 6 Abuenafe.Addedifam JD uulus.t.domurfP.cod. 8 notaquód 
non velletreddere remiled folucre ritimarionem cias : habit refpe- 
ftuadvalorem,quies: uoipferso habuir,liberacers lol 

















uzndotalemeflimaciones e motababarroper text 

C.depredi.Screbusnauicuaib.11.¿xibicriam Loan.de Blatcide 
ieaño d.C. 

ficomoetta fobredicha, non fuefe el decenñsóccen 
Siro.libars Pau 


Señor della: eteniendolaabuena £e,€ TusieCa ia 
cuydando quecrafuyafizicile y alguna — 1-ficóuenerica 
mejoria, eftonceaquel aquien fuecm- a 
eñada,n0 le podria delapoderardella, — ¿ivid.Socinú 
Fara qlediefTe las de(pélas Eq parelcieh <onfazavol: 
fen manificftamente, q auiafechas,apro Ene uba 
delacofa empeñada.Otroli dezimos, q Sl a 
fiaglquetienc, "la cofaenpeños, faze? anal 
algunamejoria enella,o feacrefecideo» - in eis compen 
tra gaila,por auétura,como fi fuclTe cá- a 
po,o viña,o huerta, q ctouieflcenribe-  1,4o.titu.x8 
radealgúd rio:ecó aucnidas *deag!rio eo Sque 
SeallcgalTe,oacrefciellealgunatierraa.e- h 6, aquel quetie 5 
Ma:talmejoriz,o crefcimiéto, q auinieffe a pea e 
cnalgunadeftas maneras, enlacolacm dass ve tapra 
peñada finca en faluo:naqueldlatienca inpñiochuias 
peños,envno,con loal.fobrequefue fe [Siteme iia 
choclempeñamiento principalmente. - facerer alius, 
Perodeuclo todo tornaraaquelg gelo 2d quem res 
> ES > peruenit,non 
empeño, pagádole lu debda:elas defpé — venirtcin hy= 
Las, li las fizo fobrecíta razon. Ps 
Ley. XVI. Que derecho gana aquel que tiene la a na 
cola apeñas enel fruro quenafcedella. poliffore,ad 
laquel1q empeño fu here Pon ener 


d a lo empricnis, 
y dadfeyédo cltenedordella  fimili res pere 













































lafembro,ofi fcempreho, ñ vedixi 
S fuprá in glofí 
fierafierua, o otro ganado — fupverbo.cn 

buenafe . de 


, Af certitm peto 

$ 6.0 feacrejer. Adell fandusán prin E.codwvbi.SBald.quódproce 
i ¡ami iple debicoradijciatfundo pignoratolimitato percó 

alum fundum.vtin.l.cumn fundws.£E.delega.(ecundo, quod for 
tepotelLlimitarisnif fub menfara iugeram (euallas,fundus fuerie pie 
notatus,yeinyl.6.fupracod.Scibitetigi. Se facientnotaca per Paulo 

e Caftinil tera $ modos ff deadizempr.Scaddead ¿aun 

“e SfipudaEdepigno.adi.vbi Bart.inducicad queeftio- 

snemderegno anguentato qui brs legibusregi deber.8 Angel.in die 
¿aL fifundusio princindacicadqueíliongm deinimunitatepralli 
taalicuíacolleótiszan extendarurad nowascolleftas, quarimponun- 
turracioneguerra ? de qua per Bald, Dodton.L. 
gar-priano. Sad pradidtasquarin principio huius gl 
adiceto, adueríari videntar quadam didtacómentaroris confuctudi. 
mim Pacilien(ium.o.16.col « lentishrecaugmentatafolú pro» 
delle proprictario, quando veniuntex caufa voluntaria, Scaccidenta 
1,8 non abexillenú canfa,Sed pro dio Bald,mulcam militar dit. 
L.cum fundas, : 

L do guenidardlifundusdn princ.fecod.de quaifal.fumpra elb.loqui 7 
turinalluvione, quod ell incremécum lacens ¡fla tamen +1. vale q 
Prccdareciamtiimpesa Jaminis cada, ius em quod 
haberurin$:praterca.inflit.dererum diul, Sin asin 8uertia par 
tita.dcqueibidix. 



































ElexkP 1, Y 


3mFruétusperdebitorem remtenentem feminati vel apud cum conce- 
a titulo resvadar,remanentlicut res ip 
fapignoriobligari,(ed apud eun cui resfui alienatafeminentar vel 
«concipiáturnon funt creditori pignori obligatishoc dicit. 

1 Asiaquel Profequicar dida Azo.C, codem,in fuma, verfica, item y 
Josendetus 


Titulo. XUL. Delospeños. 87 


Gto: frutos Xntelligectiam (ab emprore perciplantar, ram extane 

a zetas ley pothecaciapro eis.vtinl..$ com pradium. S3biclofT. in 

Dárre confamprosdRcodisc glo.h. SbinecalBaldvid,Salfecin 

«quansis.Cuán quibuscafi.pignwvelhypo,taci.contra. 

3D d.snagenadalaco/a.Si ergodcbitor non tranftulit dominium pradij 
anibi obligar 











perue- A d P 
cromo pres Gunlquierde a 2 
diumadbonw  paren,maguer delpues defto la védiciTe 


fidci poíleTo- 
16 8 úlle (cule 
fruétus dt eos 
percepit,dabi 
turmihihypo 
thecaria pro 
frustibus:nifi 
cófumpt fune 

ia.l.1.5. cú 
iú. tE. co: 


ola empeñalle aotro,o laenagenalle de 
otramanera qualquier, dezimos queti 
bien fincan obligadoslos frutosade ¿l- 
quierdeftas colas fobredich 
las tenia a peños,como lacofa milma,q 
Iefucempeñada.Masfiaquel aquien cs 
enagenadaPlacofaGespuelta enpeños 
feyédo tenedordellala fembra fe odicl 
fe otro fruto defi, dezimos que entóce 
losfrutos “non fincan obligados, 2241 
aquien era primeramente obligada la 
cofaenpeños. 
Y Ley XV1L.Que derecho ha ome enla cof: quees 
eñada [o condicion o nicmpocie 
Omádod vn ome de otro 
algunacolaenpeños focó 
dició,o adia cierto, nó pue 
dedemádar q gela den por 
peño, falta q fecúpla lacódicion, oque 
végael dia que feñalaron, Pero fiaquel 












ngbasca 
pig. vel hypo. 





40 Ulosfratos.De 
lan perceptis 
intellige hi 














vero 
veniñc 


de qua perci- — [PY 
piancur. veia ¡ 


1.6 fundos. $. 
in védicatiós 
verli.interd 
fE.depig.8ci 
glo.fi-perl£ueos ff dercivend 
20Contrahenscum debitore q decfibialiquam rem inpignus víquead 
certam diem vel fubaliquá condicione,non potell petete ve ante dif 
¡cendiciongadimpleacqd promitrdonec veníat diesvelextet con 
d icredicortimeat defugavelrecella debicoris potell perere 

fecuritarem biprafler. had. 
ofcquirurdict,Azo.C,códin fum.coly.verf incédicur 
ariacfiacacitendcadde.l grezess-quitubcódicioneJl.que 


1 








. Clex, XV IL, 

























enit de nouo talis, 







iponi 

étuscreditorignoca 

voludincip.vio proce caprara. 
yra.Quifortere:nafportarer pignoracam, Side fiiam recelo 
titSelfertimorafportaconis. 

4 g Uoemandar. Adde.l.queficom.iunQaglos ff de pigno. éceltaddeci 
fioneim quellionisquamperillasleges decidir Rodericus Suarez, in 
repe.cuiufdam.Lordinamend quam legicthbrepetitioned. poltr 
jdicaram.fE derciudica,fol,36.col.;.84 quam vide.nan ell decie 
fionotabilis. E Qe XVII 

amSicreditor perarpiznns Acerti 
pignoriscóllitutionem $cdebi 
tempignoradirecuperabicilludiñitamétenenso era 
recipere,dcadtionesquas contra debitoréhaber,cicederesh.d. 

y h 5171. Adde.lante omnia fEdeprobat.£.Lffeparator. 8.1, $: que 

quoddicit Edepig.S.lcúres.vbiwl.C.que respig.obapo, 

¿fe probetde dio direéto,vel vrilitufiicicnvtin.l.curer.b. 

i lex veftigali.fE.de pig.imó Sclufficerer ¡pbare iplima fuiiTe 

ceít cumtitulo, « bonafidepofledillesitacy babebar 

in.fiab cafedepignazlo.jn.l.firemalien, £cin.l. ré 











































ypothecariaviliveldirecta. Si 
agererinterdictofalufano,túc fuficerer ¡pbare pofefsi 
iebirorisweind.,Stibinotacis.C.delalujasinterdi.Sc.f.co.l 
-in.$án feruñana.colas:inllirade 21. Ecaduerte quia 
procedút qiiagieurcórag terciá poficlloré, e ¡fo calla leqrurilla 
citaron agereturhypothecaria contra principale debisorehny 














qlque.. 


fufficererprobari q debitorbonafide poBidebat tempore obligation 
nis.wvenotarglo.Scibi Barc. ho.d,l.cum res.noneniartune poteltebi 
torreferrequallionem domini] velal'cujusiuris.Sratrende pin cala 
quoagicurcótratertió pollelTuré, Barvindiliinete vuitin.d, hem alie 
ná.col.antepensin medio q fucilteterius polleilor habear ciculum 
á debirore fi 
ue nó habeat, 
8 fine habexe 
tículo lucratie 
uo vel onero 
lo necelfe han 
bear «creditor 











¿tomo la cofaenpeños fe temicte *del 
que gelacmpeño que le yra f de aquella 
ticrra 2otra,bié le puede demádarSque 
gelade,o qle detal feguráca,de q feafe- 
guro,qalafazó q fe cúplicrelacódició, 
oviniercel diacierto,que gela de. 

Ley. XVTIT,Que cofas ha de pronar aquel q din 








étú elb.idé ran 
men Barto. in 





Ze que fuealzana cof obligadas peñosjfia- ie leirecad 
quel que la tiene la megas 8ne,fuiríhoc 
Emíádandovnomea otroal — fibicontrarius 
écdiflinguic 





guna coficnjuyzio,diziédo, 
9 queaquellacofa, queel tiene 
que fueraa el empeñadanombrandoa- 
quel que gelaempeñara. Si aquel aquié 
fazclademanda niega clempeñamien- 
to,0 dize queaquelquenóbro,que gela 
empeñara,q non auía poder delo fazer. 
Entonce,cltedemádadortenudo es, de 
prouardos colas. Lavna, qgelacmpe- 
ñaron.La otra, quea la fazon del empe- 
ñamiéto,quecraaquellacola fuya, "de 
aquel que dize que gelacmpeño.O que 


aur extraneus 
polfellor ha- 
ec caulam d 
debitore lucra 
tiuá, Site ide 
lit dicendú ac 
fiagererur có 
tra debitorem 
principalésfes 
cus tí ellec li 
haberer caulá 
onerolamáde 
bitore,gatune 
probandá efe 
ferdedñio vt 











1. apud cellús 
Sedeaurorisf, 
dedoliexcep.fweróextraneuspolTefTor non haber caufam ab ¡pío 
debizore.tencoporrebir pbari percreditoré debitoréfuifTe dim 
sépore oblizaticnis bona ide Stritulo poffeditfe.8cnó folú Bare foie 
in hocpunciovarius,imó deglo.variarltuve paterexglof.in,$uité fere 
ujana.iofli.deactiS in. vfucapio.C.de pig.n glmagna. Sn atith. 
detrienteSc(emiCsoillud quoq;.collargoinglo,quarinciparci vedi.Se 
in,Lfifuperarus E de pig.vbiindiflinte voluerú necele efe ¡pbari 
dedñiodebicorisalibiveróglo.voluitlufficereli,pbef q répoteobli 
grsionisdcbitorpobidcbarbonafide,vedicitaliñ.d.|.etalienáprone 
3h aliquibuslibisdelicicibi verbú cúritulo,qaea quebonatide pof- 
fidewasin bonisnoflriseltevidensur.lboncri.deverb.fig, Sidi 
voluitglosin,d.l,cúres.S if opi.firmat AngerArctn.d.5.itéferias 
nadibdens,pifa opi lernarurin pragiica. Kill córrarieraré perpen 
dit collector decifioná confili, Neapadecifione.¿Y3.vbifubdirquidi 
¡ohadtenus obferuará fitin pradtica.Spec.etiáritdeobli, 
.colno.verlidted qidicicureflein bonis.dkverli.gdfiprobo, 
difpncati0á quefiloné: Se tandóconcludit o htercius peltelior vé 
Sure debizoris,vt quia prerrenditconfam ab eo, (ufiiciat pbare debiro- 
rente oblizatápolledi/Te réporeobligarionis:quialicut hoc fafiie 
cerercórradebitoréfic Se cóurahabentccaulamabeo Kluo iure vten 
té. Siveró nó vtaturiute deditorisnólufticier phatio(olius polfeñio 
«debitorisS; ficter: ¡Nor eritabfoluendas. ¿cin ¡Uta fenten= 
sia Specánclinarevidetar Bart. in,gá!lud quoqydá feremo 
Speciinlaco llegare older Spec.titu.depig,sa.col.5.verli 
turaliterdicirzaficrens nulla eze caueriop qí haber 
feGionécáobligarnafcathypothecaria, qa vixeciá hocin publiciana 
cócedicuravrin.d.1, abeo.S tandéd cit artendéda elle quienotacin 
locofhperiusallegar.1oá.And.inaddiad Specu.in disver. fed quari 
ponitetiávariasopi.8cin titu.deoblig,S folu,co! pone. 
inaddifuperparte obligataponitadliterá d quelle 
fuaquz incipirtitinsacecpita ini. Se Sbiplenedi 
néarguésad partes,6cfoluit q fidebicorpofief: 
Jo (ufficiarcreditomagEdhyyotlrecariosperda, 
1.£.depigeliverófine titulo túc Ñacatloy po ln 
ter,pbans dedñiodebitoris:fitñagitad pe Leí 
poteratralépolfefiontaduocare ve dich 
C.undeviali.velalio (iwiliiudicio, Se 
Selsio,(ed apud aliú ef cadé quie fui de lict Se 
polletcótra debigoré,debitoris: cum debicormene ficcredicor polis 
Parcidawv. P 




























































































Lario, Be 
1 pescits pot 























Quintapartida. 


dentis. ve Edeverb,figni.L.creditoresfi auré polTeGionem aduocare 
nen porerat punccreditor depofTefsione debitoris que extinéta elt 
azerenon pote Icacquiren.poflefe Pomponiws.$.fina.8c]. 
cum heredes.Albericin dicta.|.cumres.poltvariasopinionesrelaras 
dicit,quod femper vidicioindiciofernasi quód li azarur contra de» 
bitoren , vel 
cius heredem 
habear locam 
glo.d.l.cúres. 





aujapoderde gela empeñar.+E prouan- 
do cfto,deuc fer entregadala cola q de- 








volens quód  mandaporpcño.Otrofidezimos,qelá 
e do vn ome,entenencia de alguna cola, 
ne.fiveróagas demandando gelaotroalguno, di: 


TUTCOntra 6X= 
tsaneú ferue» 
turglo..pofita 
dn.d.lremalie 
nam próutelt 


dogaclfucracmpeñada. S1efte q es te- 
nedordellaquilicreluego pagarlo q de 
vizaueragl, Gfizo la demanda, deue lo 
elotrarecebir,maguer nonquicra. Ca 


ibiverbú cum 

título, vt ego puesquele paguan aquelladebda, q a- 
oa Va o 
Eciotrino choninguno.Antedezimos,queaquel 
ES Lei Es derechoqueel auiafobre ella, porrazó 
aseo menci  deaquelladebda,ante q fuelle pagada 
oa Glodeue otorgarsalotro,quegelo pa 
abel go,figelo demandare. 

E Tay, XIX Delacof quefuedada a poños, 
ficiatpbaride defpues que fue demandada en juyzio fue 
fola pofTeí srafpucfta,o perdida , o emprorada, como fe 





me debitoris 
quando agitur 
contra extra 
meú polfelfo» 


denetornara pecharo 
dE % Eyendodynome tenedor 
34 de vna cola diziendo otro 










na alguno,queaquellacofa,q 
¡pus debito- $ 3clacmpeñaraaq| cuya cra 
oa Sideípues,que gelo ouieffeprouado,a 


Matera $ ius 
dádiin pigaus 
talem rem veluri Gresfibicrardcbica.vtin.7Lupracod. Seque di 
dixi,vel habebacpublicianam,vel hy pothecariamadtionem »vel vt 
Jem rei vendicarion 551.8. G ab co. lfinter dol greges 
A in reauterm al. 


quel q fuelle tenedor della ¿gañolamé 











quispignoriubligare, 5cpre 
heagacorhy pothecaria(hue veiliCaluiano interdi£to,li 


interdiéto Bart.vbifipra Sc do%o.pelt¿lolin did, cm (erviana. 

jum excepto lafone,ibi qui meo iudicio melius hocin 
tellexie , Scquia(aluianumn interdiétum fue direétum fue viiletan 
tum competitpro rebusillatisinfundum ruflicumvelvrbanam non 
alias,Seficneque de iurecommiuni,in añjs rebus non comperet , Se 
quiainiltislegibuspartitaruro non tepericur aliquidde hoc interdi= 
¿tofaluiano vitracaquzhabencurin..5.cicu.o£tauo .cadempartita. 
Echarcplaneproceduntquandofuiclpecialishyporheca, nam Ki £3k 
fer generalis oamivra bonorumjin qua cam includuntur jura de ar 
Etionestunc!idebiroricomperebat áliquodincerdiéham ad aduocan 
dam polTefsionem,poteritdaricreditorivileinterdidtumad aduocá 
dampolleBionem,Scrali cafiunon oporteret smplius quam de pef 
(cfsione probari, de ita proceder quod fupra tradicumfuir de diétis 
Iacob.de Aret.Scloan. Andre tenerBarto.in diét.l.remalienamaco 
Jamna pennle.Salice.poll Cinum in diéta.l.curmres,lafon in diéto. 
jtem(eriana.columna.a. Sadde quód procedir qued haberur in 
ifla.1.3fimulicragathypothecariapro dotefia. iuxta, l.vbiadlnc. 
C.dejure dor.fecundam Baldumibi.columnaprima.nam Sctencbio 
turprobare quodbic haberur.in cali tamen authentic. contra roga 
tus.C.ad Trebelliceragacarhypothecariaiftanon requirerentar, fed 
tantumid quodinpetitione hareditatisrequiritur. vedicie ibiBald, 
columna fina.videctiaminiNlamateria notabilem quellionem quá 
ponit Specular.itu.deobligario.£cfolutio,.primo.colú. penultim. 
verfi.fedquid fi. T. debitormicns.vbiquerit dedebitore quiaaliquam 
vepolsidebacfinetzulo Gobligauircredicor omnia bona quzfabes 



































bar habituruserar,Santequí cópleretinila re preferiptone de- 
cc(sir,8chreres ciuscótimuatotéporedefirn cti cópleuic pralcripcionz. 
an cóvalefcacpiznusquoad vil€ hypothecasiáinillare? de cócludie 
qfic.vide ibi. b Govonle fica» 
Gcelaempeñar Vide Gdixiingló.pracedéi. —*  Ortú hécila 
Jexá.l,fifua- 
d*.suin védica 


» 


tecla trafpulielle diziendo qlanó podia 





aucr.Eltoncecljudgadordeue mandar Jo ca 
al quela demanda, jure quito daño, e PES 
meno(cabole viene,porquenoleentre ieed. 
goaquellacofa.E por quanto furarede pig, velhypos 


scan 
felToricódéna 
tolhypotheca 
siadurer iflud 
jusofferedi d+ 
¿loz Mafcipiar 
judiciá fuper 
actióe judica. 
¡Speca, 


uemandaral otro,quegelo peche,fcon 
ladebdaqledcuia.Pero cl alcalde, deue 
primeramente tallar la cltimació deltal 
daño,o menofcabo, ante otorgue la 
juras lrotra parte.Masfi acac[cielle, que 
la cofacmpeñada fe perdiefTe,por culpa 
deaquelqueeratenedordella, cnópor  tu.deoblig 
engaño que cl fizicfTe, entonce, nonle ra 
deuemandarpechar, mas deaquello? q da 
avia fobreclla.E fiporanentura nó fuck vbitenet fic 
felacofatralpueftacngañofamente nin Melee 
perdidaporculpa del que la tenia, mas 

feyédo tenedor nó la quiliclle entregar. 
Eftonce en fu efcógéciacs del quela de 



















itaiftam 
Licafiin quo 
mulieragathy 

$ 






máda de jurar por ella, fegunq es fobre pothecara e 
dicho epochargelah los daños, Enter pole 
dicho : e pechargelahacon los daños, feforepro fea 
elos menofesbos, odepcdiral judga- dote cóftante 
miimonio, vt 


fealat ex caña 


dor,que gclatuelgapor fuergabe que le 
Ñ xtaformá.y- 


entreguedella.Mastila cofafucilecntal 








lugar,gauiédo volútad deladar , nólo  Piadha 

E 2 jerome 

pudiclcfazer.Entoncc,nonlo dcuecó nó efercogt- 
da talis ma- 


Jierrecipere pecuniá dotalEibi oblatá pofTefTore,fed poterit tenere 

bonaficlhyporheratavr ex fraétibus eorú (e SFamilidalat.vtin. d.) 
vliadhucitatenet elegáter Cin.in.1.cúvibi.C.qui 
Albc.KSal.BiiderenetPau.de Ca.in.laimpri ma, B: 
uellusin tract.de dore.fo.39.co.1verlh47.privilegió.vbiiflá doi 
dupliciterlimirat.videlicecmifitalia bona hypothecata efTent mercá- 
tiz,velnoía debitorú vel talia,excquibus muliernó pollet(e fuÑtétare 
niá diGabona redigerécur ad pecuniá penes(etenédi,vel qifmé*bo 
norum hypothecatorumvalde fuperexcederentexpenfasonerú mas 
trimonijvideibipereum. 

€ Gotergar.Adde.Janulie 











inpigha.vbi 






poti 
fol 












iporioinpig.ta Se debercedeerá per 4 
fonalemquá hypothecariá,veibihabeain Lex. X7X, 
amSipollá creditorcorradebitoré vel teniú tendré pigo”, pbawitpigno 
siscóllicutione,8ctenés dolofe tráfporietne idere qacfóluet cidebirú 
EclupinterelTeiurabir creditorinlitejudicialitaxarióc puia,fed i nó 
dolo fedculparesablittenefad debicúsm.f añttener sé fed reflimes 
xereculet eligeccredicoran fibifoluafdebirikinterelle, vta. Pg cl 
judox violéceranferar pigo”,Siyoresfitin loco ybi reticui ná pollic 
depñci 8:nócómilir doli,fedheát reftiédi volíitoré, Pllabiecantio 
nevíqzadcercádié dawurú Bcrellicutará au debicúfoluturum. h. d. 
fegónor,p Azo.C.covfii.co.tivverfedvbiiudiciario ordíe. 
€ UsngañofiméraDol exgo.bE pp pofleflide. p polTe(lore.1F.derega 

£ algu gelo peche. Quito tñamipli debito creditorsólequnfuericrelli 3 
tueré deber debicoripignoratitiaaUivewin Line :o.quod 
videturintelligendúin eo quodactinerad valorem rei feuinid quod 
attingic ad remaquia hocperpignoratiam reflituedú ef! debirori,or 
ibi: tamen credicorvierahocaliud damnum (entiret,tunc Abi pol 
Serretinere nequetencbiturid debitorireltiruero, 

8 UDraquello.Planeproceder gí creditornúquá habuitpofTellionerei 4 
hypothecatráiverohabuitplñont Eos calpailllamife tácalir 
polfeiTor de hic,ex G fuaculpa amifictenebirurcreditori adintercía 
ferciamilTevltra debicúsquiaintmcreditor debitoritenetur:vti 
culpa.ff.dereivendica.Bcitaintelligirel.in.l.Ginrer.$.5. FT. de pigno. 

h Gr fuerga.Manu mil baron qulcficucre, E ers vendia 


































Liccladasitua79 parta, 


Titulo XI. De lospeños. 


6a Qrnlresddo Added fifanduas invendicatione.[eodem, 

y b rnrudectastejan Erlicquando debicor dolonor refitueres pignus 
juteracinficemcontracom y Gtenebimradidin quotaxatione iu- 
priemiflaluracm fuere. quodde(Wridloiure plane proredir 
vedicicAzo Crtod.infummacitca finem de quitatetamen non 
tencturmifiad 
debitum , ve 
in.d.1,( fon» 









dénaren ninguna delas maneras fobre 
dichas , pues queporfuengaño nó fuc 
O e Mas deuctomartal recab- 


al ñ 
eo, fed aduer-  do?, del quelaaduzga a algunddiafe- 
ear ñalado, clacntregueaaquel que la te- 
cEquicalans niacn peños,o que pagueladcbda,que 
an aii elotro auja fobreclla. Elfo mifmo dezi 
Fui ee dl mos, que deue fer guardado en todas 


feréria fterde- 
biroré ¿e alió 
polfefToré exe 
trancú quere 
admodum vo 
Juít diftus. $ 
Ñi plurisKdi. 
$.tin, Seglo.S 


las colas? fobredichasen cftaley algu 
nadellas fizicffcaquel mifno, Gouiclle 
empcúadolacola. 
LX X.Comofialennos de aquellos quetiva 
ven lascofís a peños las pierden o Je empeorÉ 
¡edo la Í3 
por facalpa ls desen pechar. 








Dodtores qui ¡Ráfemencia,dcueponeren 
Ataintellizante = 
crederem ta» guardarla cofa,todo ome q 


amet y atento 
otiam ¡fo jus 
re particarum 
dicendum q» 
auridgdvltra 
debitum ere 
ditor iflo ca- 
fu cófiquetet 
á debitore te- 
netecnr refli- 
tuere ipli de- 


arcícibe enpeños,de guila, 
quepor fu culpa, ninpor fu 
negligencianó fe pierda,ninfe épcore, 
E pacíto ferbié guardado, ha menefter 
qnóvfe,lospeños, nifefrua ¿llos el q 
los tienc.Fucrasendefilofiziere en bue 
namanera* de guila Gnávalan poréde 
menos.E añefto qlofagácó plazer ecó 


bitori, quéad- 
modunstenes mandado deaquelloscuyosfon.Calos 
seurquádos- — peños principalméte fon dados, por a- 


>úgarecab Bi 
tranco', tune 
in ralicafu nó 
debear exigi 
di debitore, vt 
An.d. 946 plu= 
vis ScibiBart, 
Si vero ene 
aliquid quo 

son effereli 
tuendum de» 
bitorisfedpro 
pre villa 
creditoris cer 


ver fegurangadelo que dan obre ellos 
aquellos quelosrefciben por peños , e 
non por víardellos. E porédedezimos 
que fi alguno cótra efto fiziere,ela cofa 
empeñada feperdicfTcho fecmpeorafTe, 
vÍando dellacótra voluntad del Señor 
deila: o fideotra manerale vinic/leelte 
daño,por culpa, o pornegligencia de 
aquel quelaticne en peños, que estenu 
do delapechar.Mas fiacacfcicffelaperdi 
da, o el empeoramiéto en la cofaempe 
ñada,porocafion:e nóporculpanipor 
engaño que fizicfle aquel quela tenía 








in glof.tertia, 
Ectieplane pp 
cedit ia leí. 
de idem effer 
delurecommgnivtell de mente Ba 


ind Lfiíntery $.fiduen loquít 
decreditore ¿qui ob chirogtaphas 


«cunlá poterar pignut retinerey 








Glez. XX. 
«9» Cteditor non deber vti pignore fine licentia debitoris: 8cfi contra- 
riumfeceritsvelficulpaleu negligentiacredicorpigans deterioraues 
i sde a 8 cl 
vit, deber damnynrelarcire: (ed licafanon culpavel dolo ereditoris 
pignus perdaturfeu deterioretur,nor tenetutimoetiam ficalecontin 
gantencturdebicorcredliorifolueredebigum:tenemar ramen creditor 
probare cafium;fiéamendebicocprobauericcafum proneniflk culpa 


creditoristreneturcreditor(acisfarere crediton:Bóple debirum folues' 


recreditorishocdicit; 
10 Ucraofemencia. Id eftexaftam diligentiamvehic.Kin$ Li nfti.quí 
bnsmo.reconsobli,Sx,1.ficum venderer. $1. fe pig,adt, 
2 d Enmvje.Addo lytitag7opi.8:g ibi dicá.polferta credigorvti repl 
guorataadvium dellinacú, Sper dim confustum, veprobatin,lyreSe 





88 


otatlosn.Fabri.C.depig.101.k potefterdere() luar folitá cerdi 
i ficónencileódi quisfEde piz.adt. Scan poñir perfs 
Jumm cor ptm perdominum.vide Bar.iraLtiferuos. (fo, 
€ otenera Vibonos paresfamilias.caigitur idepiz.ad 
£ €'scperdieJ?.Exiambnedolo Si culpavtentisalio mudo quí deberer, + 
ind.quiter- 


” ma hum. dec: 
apcños,nó feriatedudodelapechat. An defurina, € 


tedezimos( aqleuya cra:cs tenudo- de ca 
daral otro la debda? qouleflefobre e- En cafateguen 
la.Peroefteg tomo la colaapeños:de ti dieardealo 
o oa E o nó, 
ueprouarlaocafió porádizegfeperdio pS NO 
lacofa-E provádo la:es quitoidela de-*? nitinhacadio 
máda,cdeue cobrarlog dioafsicomo — »* pignorati 
4 . z tia dolus, lata 
decfulo esdicho.Fueraséde,iclotrocu 8 tevisenipa, 
yacralacola:proualTeg laocaliónuinie  honleuifiima, 
raporculpad aqlqtenialacofaa peños, 
Catrócecomoger q ¿duecobrar fudeb 
da:tenudo es de pechar lacofa:pues qfe 


vt indito. $. 
finfli.quibus 

perdio porocafió q auinopor fu culpa, 

Le XX1.Quido deué tornur lascofás qlosomes 
























mo.te.có.oba 
¿cin.hficum 
véderet.Sufin, 
cum.l.fequen 
f.de pign.ade 





iS q oran 
tienbapeñosaaquelosquegelaempeñaron. — BUgiciod: 
Veriendo alguno cobrar la 1, que forme 
¡cofa qovicffeempeñada:de- ee Estepigos 


uc primeramente pagarÉla y Usedebda, 6 
dde.l. que 


debda que tefcibio quando 
lacmipeño. Enó tan folamétedeue pas 
garla debda:mas todaslas defpélas gui 
fadas q fueren fechasporpro! de la cofa 
empeñada para mantener la quenonfe  comobe 
perdicffe:o fecmpeorafTe,O para mejo- 3 Utiguin. Apo» 
rarlaafsicomo fifuelfebeltia quele de- nd ao 
vicfTe darccuada:elas defpéfasque fizo  nis.C.de pige 
dandoleacomet,elasquefizo eh ferrar ai 
lazo en las otras colasfemejantes deflas: Sed nunquid 

q leeran menelter,c fi cra cala quelede 








probabíz cren 











; diror.kk Acute 
uenotrofí dar las defpenfas quefizo én  fijinadelicredio 
refazerlapara mejotarla,o en repararla tor. €.depige 

é > 10.Evideque 
porque le non empeoralfe : o 4 fuel- dixiinJ oie 
fe heredad, e lalabrafTe zm le deye dar ceprantade 
otrofilas defpenfasque fiziereen qual- cando 


ifta partita. 


uierdeftas maneras,o en otras femejá-  Clex2z, 
dnSi debitorfele 


tesdellas: defcontando enladebda los e crediror 
frutos" queouielfcendecogidozaquel  debitum ces 
la tenjaenpeños,o el alquile de lacafa Penas pet crá 


7 , ditoremvepi= 

fimoracn ella", aquel quelatenizapes — gnus pacliore» 

tur «non der 
terioreturfaCtas:teneturtuncereditorreflituere debitorl pignuscum 
incremendisióe nificreditor hoc faciar 8crefituerg recufet: furabic ln 
item debitorfuperinterefle,étplgnorisvalorepratiaindicistaratio 
tine jimmoderare habear oceafionem ayandid. 

k dPagar.Adde,Lfi rem glienam.$/omnis.ff.de pigsadt, 2 

Y drorpro, Addegloin.|.Gfernos.fidepiz.adt.£xibiBal.filam no- + 
rat. hic eftrext,pro diéta glo(T.8 fic creditos porefl petere necdom 
expenlasnecearipsifed enn viles, ve hichabeturibj, o para mejos 
varia, y 

mzosfruros, AddeLa.upracod.B:queribidixio , 

n Esimoreraclla. VukesgoMa,quodíi ercdicorinhabitavit dorm 4 
pignoraram tencaturad penfionem. qd Paulus de Caltralimitar 5m.la 
prima, ad finem,C, depignoratitia aflione, quando creditor effes. * 
alíam domum conduciurus fi hanc non habw (Ter , tunc enim 
debes prafaccillam penfionem queer domo illa confucui pers 

Partida, va E] 








54 ME que tenis. 


$» UDerfijora Eftecimbecp 


40 Gsobrepeñas 


4 erener.Nongamen por 








HabulTety.a ute poriws idecur intral 
amelius fic hal Stata quam inhabicara,S eftfingularistimicadio, Sevide 
que uixiluprasodemtitalLa. Sn cata quo cxeditor facta dilizenti 
inquilitios¡e,von reperiret conductorer cui donan locaret far 
mé procediedi 
um Paulade a 
Eso bastado Sos. Efeyádo pagadodeladebda, edo 
poteratcam lo — las defpenfas, afsicomofobredicho es, 
EE Ea -tenudo es cl q renia*las cofas a pehos, 
gno.adiinem — de ladar luego aquel que gela empe- 
Volt enero: ño, Efigelanó diere nó poniendo, nin 
ur ad pentio- Ao 
no que pere prouando ante fi ninguna razon dere» 


Zi A «E cha, porquefe pueda defender de gela 
a sie dar : deue pechar la cofa con los da- 
ex decifione ños, elos menofcabos, elercrey do por 



































cda fufura?, aglquela empeño, tábien fo- 
Lavingl.tuper Drelavaliadela cofa,como fobre los da 
ins ños clos menofcabos, qlevinieren por 
dicalesanes 1325 della. o 
filaquvolus. — ciar primeramentelavaliadela cofa, e 
incipicsifo che 


maria fecan  Otrolilos daños,c losmenofcabos,c le- 
do dubio, co- — ñalarquantia guifzda, cderccha, fegúd 
luim.pe. fualuedrio, falta lo de la jura, porque 





Sed cótra aliú 
polfefTorem non datur pignoratitia cun: 
nrem , mi fosyus intercederer,y 
Bald.in.J.C.de pign.act. Spin capita. 
L.cowmidlo, * e 





1perlonalis,Senonferipta 
mcontterdepi 



















uminili.deactio. ici 
Jicemiur. 6 moza q credirercvi del 
tiria,vereflicuacren , non folum qua 
fedetiamquandoresp'gnorata 
Jiequitino.fTde damn 
robarerini(la.l.cumíú senado es el que tiene lar 
ños.Sc,kprocediteciáin pig, torio. vtinLis cui.$.queri po= 
tellaffavcin polle Jegaco,tencr Bal.jn.d.rubrica.SBarainad.linglinos 
Mlex.xx 14 
amDotelleredirorretinere pignasqued recipirá debitore pio alto cred 
to,quodíine pignorecidem mutnavicdevitori, donec virunque credi 
tum libifoluarur.qudde/tinterco: :ntes,S eorú heredes úble 
uandum,Si ramen debitorcuius ell pignus,alteriillad y 3¿norervelvé 
dar:potelliftefecunduscreditor perereá primo credito:e pignus (le 
uendo cifixuna credicum,nec potell exculari pratexw altesius debi 
quodfibidebecar.hrd 
Ediamki iepigouspretorium veliudicialeprocedicifta 
nd. ingl. Coca behirographa.pecu.pign” red. pol. 





enotat Ba 
cpigno,adt.S 


















































Lfecúdigl 


2 d Execibiendo delmaranedis, Idem fiexatia caufa Gedebicum,dum tame 


le.vevoluitslo.8 dottoin.d.la.C.eciam ob chi 
n.dequaifkafumpracl licerGdebeatur(pecies,Sa 


debirum ficexi 
rocraphaypecuni 
Bibidubiter. 
€ dconcarsaIdem diclidebicuw (itfine chirographo, vedicit glonru 
brica.C.etiam obchirora.pec.quihocdicium (uu plicágicás Azos 
C.co.infumma.Scapprobatur commuz ter per doctaábicum cadera 
Grario,S poniturhocerulaexempli. 
stpro talidebito vendere pignus.£le.fina. 
io.d.LaBrapprobarurcomununiter. Si tamen crecitorvendarpighus 
pro debito fub pignorespoteritrefiduuminiflo debito computare.ve 


















in.L1.82.f.decópenía. Cymas, Sedodtin diéta.l.S quod habecar 
nifla.l.procedit,etiam ficreditoraccepitvnú pignus valde idoneum 


provno debizo,Scpro alio accepitpignus minusidoneum, ná S:pro 
Vrroquedebitoposeireinerepiguus unas idoncilecúdam co. 
de Arc.Alberia Salice.ibidá.Procedicetia ia lex intacita hypothe 
ca.fecundujns Alberiibidem.col.2:cú fit cade racio.adde Barin.L.folu 
,16.5foluci.de pig.adtprocediteriam (ecúdum cunde Alber. ¡bidE 
8elicreditorfeceric remilsionem debiti,qd erat fub pignore, quia per 
hocñon viderurseruntiaflehuiciuri recentionis.procedircríáfecun» 

+ diicundi eli quiicominodauicpizaus alicaizvc pignori darerpro de 
mynam Sxpoteritretineri per credicorern pro alio debiro,Gne pigao 
xedibi dato a debicore , quiatacicevidecurcominodans confentire re» 
























ÓN 


Quinta Part 


to 


_ priom 





ida. 


ioni,Ge 









gprocosfimmer, Ade 
Riépicecrbueralecebicum fitante 
¡ende Alber sligort V beradebo- 

ds, ciscader perfona céleacur 
viii familias fideo diindefecá 
dui cunde 
Alberic.SV= 
ber. Se fa 
probaí in iila 
Dinfess. ibi 


A A rita Ali: herederos 
lej-AXLConioaquel queemprio calera 


ome fus dineros fubrepoñospnsguerfeapaza "enceduorie 
da dello puederetener los peños porrazzn de ¡am condem= 


otra debda que ledewie[ mars adi 
ve piguusteli 
















morisvelpe Mica 
iia E el 
cidefundo.facicLinosn (orto 








elotro non pueda quer razon de jur: 
defaguifidamente. 








ES 





he . Oe, 
otradcbdarelcibiendo del marsuedisó icúnóabita- 


con carta“ fin peño, maguer paguela - litneg; aufer- 
e sue pas re pemillet, 
vnadebdafi cl otrononlequilicretor- arg. adulrer 
narlos peños, fafla quel pague la otra LOS 
debda,que ledeuia có carta,bien lo po- a 
driaretencif, como quierqueaquel pe-  deiftarerétio- 
ño, nó lefucile obligado feñhaladamen- * fuiler op= 
poñitum de ca 

nó obílátecó- 
demnamsfait adreflitutjonera,tuncvú non poffetretentione.vún. 
five auterm.$.i.cum fin ide nego.gcAwrenetid? Alber.poft Vber. 
licet huic dicto contrariari videtur,quod norar Bal.in.l.perhanc.cel. 
«4.verulitariporef.C detempo.appesvideibi pereum,nara ciusdi 
¿¿umnoncredo elle verum,quiaetiam ficreditorrecipiatfolutionera 
debitifub pignore potell aclwevti 3 opponete derctentione, vthic 
unrs veludoctun.d.L.1 
salio 8.Lviprocedat in pigncrere 
poralis;illa enim vere pobiderar,fec*effetinnomineoblizato vel alio 
reincorporali cumilta non verefed quaipofideantur. Alberi.ibi- 
quircfere Vber. q eciainitlishrabeaclociifta.l.$d.La.quía 
$ inbis haber eredirorvtilens hypethecariamartin.l.nomen.Cquee 
sespign.cbli pol. Albeticasibi refercaliostencre cótrarium  quiaifla 
verenon polsidentur.f.deacqui.rerú domi $.incorporaliasc 
ifud videcarcutius,quia cum i(ta.loaliquid (lacuar Contrarius coma. 
nenon videturpolleextendiadimpropria.lvius (ingulare. 8.1, quod 
veroMadel :zi-Secundo limicaiflan 1. creditorconcefsit pignus de 
bitori recario,nam (icreditorvolensreuocareprecariumdebitorof: 
ferardebitutn,liberatur pign?. 1. ádebiroresFdeprecario.SrenerAl 
bericuspoltDy numavbi apra. Tenic limita, ficredirorcadar ápigno 
re,quianópotcll petere,veviaturretentione cú ¡(lar leges retentioné 
non pei jeneminducanoitavideturvelle.clofTin dida.) inverbo. 
pertecutione.$ tenctibi Albericuspoll Vber. Ange. tamenibitenet 
contrarium,écintelligit¿lo.procedere quádo ceeditornóceciditápis 
more Selic quando c:ecitormenquá pignosiir.cumbit fed Bincum- 
esmero derbi pinada cts raros 
cuniachirographaria,percondiciionincert repetet faélum reflitu= 
tionis,eo quod reflicuicylus d ñ HtSonó reúinuit: 
hoc mudorecuperab tpolk Xx incúbet eipro de- 
Birolimplici.8 refer hoctenerelaco.Butti. 8kbenes i 
n.S.ipars domus.Ilde códiinde,Si.hfed 8 fi mepu 
ter.co.itu.S econueríofecun (idelitorincumbenslierei pi 
gnorater dilleluto pignore, reddiditrécrediteripro pecania chirogta 
Phaciareperetfattú cracicor vindei iecfitar perpercódiQlionépra: 
«itta,Sidetenccibi Bali lecturailla Bald.S non Ange.eft mibi plus 
acer opinio Vberú.S; Alberi.pertex.in.].iin areaaverfio ed 8 Ús, 
tested es pode le 
Ierestradidie demini quod erstapud cum reicradite,ideo nimirú 
Girepetatin caluillo.fed in cali ncftrorelicuic remalienam in qua ni 
Mlmds mil eicanonca poceraclabe lance 
twitfundú liberúad quod non tenebatur, 8 fic poteratcódicerescum 
rem pinguius quam deberet reddidecit:hic vero non reddiditrem pin 
gulusquam deberer.Ttemin veraque legetradtatur dejure coharenti 
Sinharentiiplireitradita y. hicvero deiure prorfls ab ipla re lepar 






















mento diet: ¡a rá 





or 


















































































E : . uar qui«debi Ad tic. C. 
E, Obre peñose deuiendo y 1O= a Aultlola: estobcli 
¿meaotro maraucdis , fi def 16,quiaiudex rog.pecu- 


¿£ pues con aquel mimo faze Insondemnar ni 
hochene- tipo. 


uscómacióprofupponicBal. jp limit. 


a.límit. 





rato,velfalcem ipfrei non inharenti. QuartoJimita, quando pater 4.Jimis, 


obligarer flium in cali. l2, Cade pacriquifiliadil Sil évcitw. 17.paro 








6.limic. 


7. limite 


fnoulads nd zfttrahendusad cófequentiá, Alberis 

sroncqueproceJerfecunda eú in cali. fimo 
verelt calús (pecialis.neguein ca 
ampaleem nó procedetfcundurn Alo 
dem in turore oblizanterem pupilil , Si pupillus pe 












te porla debda quedefpuesle deman- 


da.Ecfto dezimos,que deueferguarda 
do táfolamente,aaquellos que frzcn el 
debdo,c afus herederos. Caliacacicicf 
fe, q aquel cuyoes el peñolocmpeñal- 


imhoc nófuit feo lo védiefcactro, feyendo tenedor 
Telas cum re 


tentio pro a- del pcño,aquelaquié fue obligado pri- 
lio debito ds meramente, ficfteaquié facempeñado 
ucndamnon O vendido la fegundavez,discffcal pri 
eltadquidpol mero dadme el peño" quevosempcño 
ref L> fulá,erefccbid desmilo quesucys fobre 
jnteg.relli.lee  el,quea milo ha empeñado,o vendido 
limita fi es- cn talcalocomocíte,tenudo esderclce 


e fulecón q a El 
rasa bir fudcbda,queauia fobre cl peño, e de 


mon polletres entregaral otro,lacofaquecracmpeña 


tineri pro cali x €. 
devico fecunda, enonfe puede cfcufar, quelo non fa 


a ende ga Maguer digaGaquel quegelo cm- 
só» peño,leauia adar otrodebdo por carta 
va fidciuffo-  afsicomo fobredicho es. 


qm flat Ley, XXI, Porque razones los bienes deal 


dx perérem cel de Es 
fionem pigno guno fon obligados por peños maguer feñala 
Yiscreditorvta 

turremedio huius.LvidegloMSdodtoresin.l.2,C,de fidciulto.Trem 
nonprocederitfialiquisex celsionealterinsacquirerer fibiñus pi 
is, velirrerinereproalio debiro,(ecundum Cymum SeSalice.ibidés 
Jicet Albericus dubiter.$:addeBal.in.l.confentaneum. Cyquomodo 
Scquandoiudex.columna.govbitener quod bencfidum hulus.lenon 
potefl cedilimita etiam quia inpoenisnó procederetilla lex odi 
aru decundum Bald.in.lpignoribus.C, de vítirapeque eiñá proce 
derervbiquisob vnam caulam lcobligarer adcarceres nica non pos 
teritob aliam caufam detincri, pro qua capusnon eft.(ecundum io. 
dePlare.in.l.nemo carcerem.columna.7C.deexactosribu.lib.10, 















































5? Coadaneelpeño. ExiNisverbisclascapparer,quód procedatquod hi 
dicitur de emptore,Scctiam dicebar glo TS do cúamtiems 
ptornon pcftideat rem empramaled perat á creditore polsicente, Se 
itatenebantibi lacobus de Arena,Cynusék Albericus,licerSaliceras 

uleconerariumin quellione(exta. 








Úlex, XXTIL, 


39Contrahiturpignustacité , vefi quispromittatdoremviro : velvir 
onde ino lerdc losas cuac 
nnorum ¿die quaincipitvriadminiflrarione bonorum donec fatisfa- 
ciatsidemprocarátis regisiuratune tacité(licecmihil conmenianobli 
gata.hocdicir. 
4D Tolligedos. Nontomenin hactacitahypotheca virhabebir priviles 
jum,prelationisaduerfus cateros credicores ficuthhaber mulier + cú 
Eocronreperisturiurecaurzm.venotar :0.C.dercivxoyattio. in 
Sammacoi,5glo/M.in.].vnica,s.fed veplenius.Caco.vbiáSalice.per 
quem vide quidíi fecundus marivus lipuletur dorem ab haredibus 
primi, 
ac Grincanobligados. Adde diQum.s.fed ve plenios. 8, 117,titu/t9.par 
T titasS videper Alberic, in«d.$) quid de bonisfoceri frpater $e filius 
fimul dotemreceperunt , vel fifolusfiliusaccepit in prafentia , $e 
deconfenfiapatris : Scvule quod tune etiam bona (oceri fine obliga» 
tas8cdiciricavidifle feruariin praética. $ quod tener Speculator.£) 
tu.de dote pol dinorgrefli.$.fina.verfic.quid Ñifilius familias, 8 fen= 
titglo! isánglofl.magna.C.quiporio.inpign.ha, $ pro» 
cedit, quandocítfiliusfamilias y quirecipiedotem no nfielt man. 
* ciparus.vtin.l4.C.defliofami.mino.libra10.6:traditidem Specula= 
tox,quem viyin,d 5final;columa.a,verficued pongfiliusgmancipas 



































tus vnde cum fecun 
filias Niberacurá potellacej 
i « eñiam deco: 


damentenon fea dicho, 
22 Or palabra fe obligan las 
¿cofisaotroapeños, afsico y 
¿mo defulo disimos,caun 12 quemado 
A calladamente porfecho.E — tusrecepit do» 
efto [cria comofialgúa mugerpor fio tsmqnodeias 
a > bonanon fune 
porotro,o por ella prometicile de dar ob hoc obli= 
dotea aquel con quien calaffe.Ca cfton CAN a 
ee,todoslos bienes della, incaricn obli E advelleyas 
gados*al marido, clos delotro,quela per quem vi, 
prometiclededar por ella, fafta quela q ea 
pagalle. Maguer quando prometicílea — cundem Baldo 
darladote, non y fuelle fechamencion 2-columa, 
defncclosb: Miemdesdel Cade priui. da 
defincar los bienes obligados del vno iS perbal. 
nin delotro. Otrofidezimos, Glosbic- a in e 
nesdel marido ,fncan obligados", ala Ea decos 


yaleret pactá ag 








24.colurmn 


muger porrazon dela dote q refcibio Scan vinure Adir.C, 
huiustacitehy de admú. 


con ella.Eaúdezimos, que losbienes d TSE 
delos guardadores", delos hucrfanos, — tur contra 





q fon menores de veynte cinco años,  bitoremmari- Partió 


s > e deBald in 
ancan toda via obligados, aquellos 1, hates info 

Cade dotispro 
mi,Alberic, S Bald.in.Lharedem,C,deharc.afto. $e licerpro lecus 
vitate dotisaliquaresíit [pecialiterhypothecara : nibiliminus haber 
Jocumitla tacitain alijs bonis.vi.per Balsin.l.vbiadhuc,colum. 4,C. 
dejare dor,perquem ctiamvide,an bona haredis acceptantis haredi. 
:semvid hioteriam vxoriobligarawvideinesscolumn.Ecan polsitago 
remulierperhypothecam,vel alias,contrapannos vel merces, quas 
maritus mercatorvendidit,vide pereundem Bald.ibidem. Sr per do» 
¿to.dePala.Rubeiinrepescapitpetveltrasfupertexr.col. M:8.nota 
etisunqppropteraccehionesdotisbona mari (unchy pothecata. 
perBalinauthenti.ci quifurar.Cde bo.au/to.iudipofi.colum.5.Sc 
Aquotempore incipiatila hypcpheca, an dtempore promifsionis de 
concrádti matrimonijavel ¿temporelolusionis,videper Baldein.L. ai 
duis.C.quipotioinpign.habeanadkper Bald.nouc.intradha, de dote, 
chartassi.columna,1.Secharta 34. 45.column.sa Ernota quod (ies 
trancusdorans pacifcatur (ibi dotemrellirei, tuncnon habebithane 
tacicamhypothecam,quz daturpro dote.vtin,5.fuerat.inft; deafilo, 















































£c1enerBal in. Jpania.colu,a.Cudeiure dor.8i Salicer.in difto.$ufed ve 
plenñus.Scanin donatione propter nuptias locumhabeartacita hypo 
theca?videper Baldum Ec clusadditio, in.).fecunda.C, de bonis quee 








Libe.SrglofFinalvbiadhmc.inpartefuppofitas.Cadeinge det. que die 
dic, quodúic, €: criam Albericusin diéta.lvnica,columney.Caderel 
vxo,étio. gloffjin.l.aláiduis.ad finem.inverbo.fuotempore. C. quí 
potio.in pign.ha.vbiglo(T.dicit quod licet habeat tacitam hy pothe= 
cam non tamenira privilegiaram,vehaberdos. Sidem dicit glolloin 
dl wbiadbue, 

Wes bienes. Tan prafentia,quim futura: com ficobligatio generalis 
1tina.C.quierespigno.ob pol.A Ibericusin.l.pro ofticio, Cade admi. 
raro, adfinem.Sidem dic de bonisfidciulTozn vel hgredamacin.l; 
fina.xim.16.6.partita. 














De losguardadores, dem in gerentibuspro turore, vel curatore, ve 
notatgloTin.d.l.procficio.C.deadmi.cuto, de queia,l.fpracit. 
Braddelfina.tica.16.6.partita, E cumiftarlegesloquantur generali- 
ter,procedétetiamin bonisdoralibusmacris,vel auñar tunriciós e £las 
té comprobar Soci.cófi.26.1.volu.incip.diligenterpunéti narratio 
cófiderata.S Decius confi,349.co.fi.8 addeidé efein bonisadminio 
fbracorisieipub,venot.glosin.1..C,debonisdebito.ciui.tib.11.8: Lo. 
de Plaúin..2.Codeñure reipubai.amunde E bona magiflratum eran 
obligata pro eorú adminiltraionibus.vt Sitenet Alberiin.d.l pre o£ 
ficioslkan bona paris quiadmipilranicaliquabonz bilig,celidlapre 









































Pd, 


Adúr.C. 
de bonis 
que libe, 
So de 


bon, 1 
tera 





sa 


: Quinta partida. 





Alzrpro mata admin 
y dedotesto, 49.c0= 
¡uequednGsex quoi tafibos 
iftrator : quie adoicióras 
ss aduinilbrator, fitamenfecundum 




















exi patercro- 
derctle exam 
in dis bonisle- 
giimumadad 
mifbracorem,Se 
ve tales admb> 
milret: tune 


lostienenen guarda, defdecldiaqueco 
mencaron *avlardeloficio dela guar- 
da, fifa queles den cuenta, erecabdo, 
delas colas quetouicren dellos. Elo 
el- mimo dezimos que deue ler guarda 
¡ do delosbienesde losomes que refci- 
ben el derecho del Rey?. 


cias bon, 
fent obliz; 
perid quod dí 

rinci- 











bona tutos YT Ley XX TIL.Comolos bienes del padre fon o 
Scuratoris da bligados en peños al fijo,fa/la en aquello que 
4i ad lite fune lemalmerio de lo fuyoymaguernon fuejjen o 
taciceoblizata BS j 


bligados por palabra 


sminotibus, ve 
ell bonus 
nequealibife= 








33] lenes hí apartados losáijos 
¿4 | quefon fuyos“propriamé 





cundum Bald. 

ibi exprabior te,queloshádeparte de fu 

inueniturin.l, d ierá 

rca madre“. Ecomo quierqta 
Cudeiudi. 





a Baln.La.C.qui darieuto.pol.bonatamenprocurataram,vel 
actorumnonfuntracitehypothecara.veio. des.ina. ibi etiam no= 
tacBal.bonaetiam fideivfTorum E horredumturoristur toblizata 
i.Liutica.16.6 partica.S quaribi disi. Sed quid 
¡olizvelprodigi,an lintracice hy pothecata? vide 
tur qpnonpertext.in.Ldecrcavionidus.C.deepilaudisvbilex vale, q 
talis curacor expresdobliger bona fua, Se ficin: uicquod non fun tá 
cicécbligara faciteriá.lads moulicr.$u1.Mdecuraco fuio.Sd.r fe 
quiprotaro.El..5 (ed cumnanciqquicas.C, de curato.£ario, fac 
pro hocista.l.parcicaram,cumn dicit,guerdadores deloshuerfanos. de 
fic pnoluizidem eleinalijscurar oibusitedin concracium Facioquía 
eciamcontracuracoren adulicil hoc privilezjum tacita hypothecg. 
vehic Kia di:xa.l prooficio. Scumidem priuilezium extendatur 
contreprotutsrem,sadem racioneviderarextendiconera cum, qui ve 
curatorger nficeader argam L.6 libellum.C, de diuer.re- 
fe:ip.Sdn hanclententiñinclinac Dywusrelacasibiab Alberico.i 
¡dew privilegium.f.depriui.crecito.vbi8 fubdir, quod cademrario 
ecuridemio emnibusalijsquiperalios regoncur 3 gubernane 
tar:cum plenamadminiftracionem dicanterhabere.cin.hrinter bon 
norum«ff de admi.cuto.Ad hocetiam glof.nctabilisin,>.Cadecura 
1o.furio.qp omniaprivilegia concella minoribus extenduntur criam 
ad furio(os,6t mentecapros. Sad diétam.l.decreationibuspore(l dic 
q litipecialeinillacura,é: fine expre obligatione bonorum curas 
tor non polsicadminiflrare,licecin alíjs curistacita hy potheca (afti- 
cicbarsinilla tamen non fiíticererFta refponderares mente Balin.l. 
nonalicer.columnarfhde adop.Siftam parten velur aquiorem $e 
julljorem [equormequeobllab:cifla.l.quiacum farioíiequipardcar 
eiosnesododhe llatacu laicas heesticeiaaaEieó 
8calñs huiuímosi.Bonactiam preladfuor racicdoblizara pro admi 
nillraionererumecciega.vtincapitu.illud.n.quellicne 3.4 capi la 
tors»q.Sanorarol.Gibi A bb, inucses Jjeris.de pigac,Bal, in.) iquis 
prelbyter.C.decpile.Kcleriin principio. bona tamen wagiilracos, 
qui dedicrucorem pupilli nen fuotoblizara ex quaíi delidlo, vel ne- 
gligentiarext.elt non alibi fecundum Bald.in. Ls. verficu. priuilegió 
SE de magil.conuesSglo/T.allegar ad hocillumtexcón, lt, Scolle 
ya.C.demazil.conuesaduertecciam qued priuilegium quod haber 
pupillusin actionetucele non tranímitticad haredem exam ex fede 
fecudentema Bart.perrextábiin.l.non folam,j.fina. (E dericumup.Se 
adde.l.ex pluribus,£cibi not..de adm 1.dabin",fT.de privi 
credito.8 Alberic.in dict.l.proofticio.in principio, $tan ¿ connerfo 
bona minorisfinttaciréobligataturori.vel curatori pro alimentis,vel 
aliisneceTariisexpenfisivide per Alberic.io diéta.I.pro officio. con» 
cludeurem,quod non:cuw hociurenon reperiacar expreffism + fita= 
amen debjarn) StJiquidumibabebic tutorrerentionem bonorum, fe= 
cundnmeum, , 
ti 1efdedl día que comengaron, Td eftex co tempore,quo corperunteTe 
rusoresvel curatoresaSelicapprobatur hic prima opinio glo, pofita 





























































































ve 


h 





india pro ucicsS reprebar focunda epinic 11 pofita ln plo. 
1.Seeuiadti. nepertorallacecdas ur ciltazacica hy potheca? declaras 












ibiplene Salice. 
Unecihenel derecho del xej. Adel femper.condudtores ff. dejure y 
jnudrinfiaaco.Las. 
MLexx adn, 

Jes bienescomo ellos, deuéferépoder a 

a Assad 2 amLicerpaterin 
del padre", epuedecfquilmar los fru-% bonis flia 
tostdellos,có todocfTo,nó losdueena-  utirijshabese 


admin 


A 103, 2 tio 
genaren ninguna maneras, efi poraué- 


turalosenagenaffefincari porédeobli 
gados, ecmpeñadosal fijo *los bienes 
delpadre delpues de fu muerte, falta q 
relcibicileentregadellos, de agllo q el 
padrele ouieffe enagenado,o mal meti 
do.Efipor auétura,en los bienes del pa 
dre,nó fe pudicflcentregar, porq fucsé 
tá pocosk,g non complicien,oque los 
oviclfeel padreembargadoso mal para 
dos,enalguna manera,entóce! pueden 
demádar us bienes, aquienquier qlos 
fallé,edcuenlos cobrar.E clto feentien 


nes vfumfa 
umm fiticaa. 
lienet, remar 
nene poll cius 
vabo 





obicam 
na tacecob 
gara quib” 16 
fafficientibus 
aget iliuscon 
tra quemliber 
derétorem bo 
norum patris: 
pil fuese pa 
tris heres:quia 
tune tenecur 
quee pater fe- 
cerit feruares 
hocdicit. 
€ Usuyos. Add, E 
1.C.debonismater,Síl.cumoportet.C.debonisquelibe.3olas.tit17 
<4.partita. 
E De parte de fumadre Nel de extranciliberalicate,vellaborib fis. ve 2 
in dicta legess.óta7.partica. Di jeuretiam acuentitiun jd quod 
pater promitcicfilio benemerito, $ obligaturparcrex calipcomib 
ne.videperBarcoin.Lfitibidecem. 6 paétw.Madepaciis. 8 horedi 
tasprovenicasneporiex hlio emancipato,cicitar aduentiia:quo ad 
vil cam pacerumgle/Tin.Li pucas.Codepeti.hzre. £cquod im- 
imediareacuocatur a suatre, Se crantit in lios ¿licer mediante contras 
pacerno,cicitureciann aduentiium,videper Baldumine)s.columa 


2.Codeinoiadotia 

Videind.Lssicu 
Suesfrates Vidcinod.ls.Squeibi dis. 
€ aavinguncmancra. Limita nilalienerpropterfolutionero arísalic- $ 
ipro folutionelegatoramavel quando resfunedamote $ onerolz: 
Juereditati.vtin.Labna.goin autcin as olienena Sin. eiplomaurem A 
Jiuw,C.debonisque ibe.Scin calibustic pern isis, poteritpaterven 
dese reshili(ine decretoludicis feu alíásalienare,licetin turore requí 
vaturdecretam iudicisinequecnimabfurdamef  fipacria peteflas 
quee naroralisefl $ priwyitiva plus polsit,quam eutorisporeflas.fta te 
ret Azo,Cudebonis que libe.in fumma.columna fina. verficubipro 
confernacion: 
GEmpeirados alfjo. Veremá patrealienaram velcíus preium confe- 6 
quaturvrnoratAzo.C de bunisquelibe.in fuma. 8:g]0.1.ia lege» 
cumoportet.$.non aurem.co.titu, Senora quod in caluillicica alles 
ationisbona paris(uncoblizara,etiam áprincipio gerendz adwini 
Arationis $e fiepaterantea quam alienaretbona aduenticia bli con= 
craxiedebira,cum hy potkcca,Fljuseritpotivrá praferccurcredirori 
busiita declacancBal. Pauluspertexbiin.L.cumoporer.$4ina.Ce 
debonisquelibe. 
EDefpuesdefamuerse.. Non intellizashyporhecamiflama 
mostemiquianalcicuripriacipio,vedisiia glolT.pracedemi, Echa- 
beturindicta.lecum oporteninas (edquo alejas exercicium deme 
poltmortemparsisiquia antes Bliuserar jmpedicos agere. vndeídem 
«Mcclifilus peremancipacionesn, velaliasliberarctar d parts pote» 
Nate, E 
Tan pocos Licer ergo aliqua remancant bonapaceis, (non fafficiane 
poteritagiaétionercali. 
Uentence. Sentitifla lex,quodí clfent bonapacris, ex qu'bus folui 
pofierfilioprecinmreifuz , quampareralienanir, quod non pole 
bitagereadtionercali cortracos , quid patreticuloemprionís, fenas 
Jo Jabuerunt.quod videtar durum Secontra.|primiCodebonisima 
ter.ájo fina plom autemáilium.C.de bonisquarlibe. vadevideme 
dicendum , quod hzc,l.non corrizatiura antiqua,neque velir flo 
(cuñusreselfiliciealienata per parremrollerercivendicationem.ó 
isapofleflores :imó quédilta.l.debeatintelligiScliwitarí , quando 
fibusclegericviam agendiad preciumeei uz , velc agar contra haa 



































din pederdel pad; 





4parita. , 





































ipoN 7 

















tedesparis, Sceamhypothecaria,tontra poffeforetbonorum pas 








ttis Sitamenfiliush heviamnolicelizeresfed velletazere agtione 
kealiconttapoTedores bonóram fuorumy que patetalienavit: quod 





ilominuspobie , dato quádea bonispargispolTercontequi pres 
tivetreramalienacarin, vel dit a quod in caíbus a quibus pater 
poteflalienare 
ve dis fupes 
xius valet alie- 
mario, tati er 
runt tuncpok 
Lellores, li tas 
1 pater nó 
Sitir pre» sx 
:0 in cominodum fil .cuncprius deber agere filinscótra bona pa= 
uisextiilba non tuficionstancagerepore: contra pofiellores boro. 
rue quaditajncellizaturátta lex. ted huicpoficioniobitar , quia 
Jexiflayvepatetex elusyos iturin cafuin quo non fule licita 
alienacio.kcem quía ral cafitnon viderur agipolle aétiohe reali con= 
tra polfeáTores bonomm, excoquód predumperpacrem non fule 

ucrfiuin veilitatem deberellepeñculo, heque 
daranoemprorim,quiia calulicito cmorunt.arzumentoslimadE.de 
exercitoioLlicucs lud videamusfT.quibus me d.pignusvel hypo. 
periartinal alicacol fimverfiaquaro quid li dicitu 
m,quod notacbanin auth.hociuspor 
hic.Codefacrolimé?,eccle, Licerin con 
Scliprafacam.C. de jura 


spro foluca- 











dequandonSquifieré heredar niñ quer 
parteenlosbieitesdel padre. Cali gli 
[6 heredaren cllosyentóceinó podriá de 










































aux eimprores py 
idemibiper Bald poll Oldral.colánas 
sex.sxibi Alberi.ó Bali. lamagispuro 
derebusco. ql 

nandum bora maior cum fabrogationealiorum bonorum, vel po= 

















tcitdici,quod iflarlintelligararquandoresallenara per parrem con= 
Sistebaucia pon ¿ere,namero,velmeníhrasita quodiníno genere re 





cipicbanzfunétionem , ve wuncparreexiftentefoluendgnon pubic 
Situs agereaduertissemptores , Kpolleffores calivm rérum á pan 
alienacarmsli veroresalienara fintralesquainfuo genere non secin 
plan: fanctionens: tun quia fequeretur abíurditas 8 inconmenicns 
«ued vaumproalio contra volur:tatem li] cuítusreserant foJuere- 

uliuspolicrazereaciione reali contra poflelfores boporam, malla 
culsioneia bonis paris. KcomprobaturificintelleAus, leu 
uu cictom,ex nocaris per Avgerauthen.dereflimutio.in verfi exi 
Jotuppleriacolla.S, ianonita ad manushabebislibrim 




















¡tus Angeli hicioferei que fanctalla.nora diligenterifum texts q 





ido, quidquidesiereditato fapercsi, 
ds quarca, velesiamalienatro= 

1y Juod itadema hideicoom illarjuspótazere contrapol 
vaylirugacusde refieuendo non huberdeparrimos 
seu, quodfideicommidlario ex patinonio Juzredis fat 
pohir Sille vex videcurtingulariterJiinicare.L$ 
yg esquod resquelubiacentreltioas 
voluntate defencúsin condicioniscuentmó allenanttr per 
oiluntvendicaricxiftenreconcitioneperfideicommiliariam: pam 
Atina ell verum,quandorogawns dereítituendo son hiabetdepatr 
aio fuorantí q letisficere pobsirfideicon Haro projhis quie alienge 
erhñcliteram.quod an ieveró copitabissquiaviderurdebere die 
«contrarianíiue habebar fiuenon,racio «ula li diceremas quód pul 
der tisgresfacistaccre defiao pare] monjosizar pofier hdcicommiffario 
jui elteresitorfoluialiud proañio,cánácicommiiTaio debearurípe 
esperteltatorérelitaincondicionis enentí, eilteuadulce polla 
herescarealióipeciom inrecópenfacionemillins, vel (limationem, 
quodviderurablirdum.vtin he. fEb cer.pesSiadifA.5poler relpó» 
der presalienateperhuredes,confifiebant in pendere vel menfas 
ra:itaquodiaJuo genererecipiebantfanétionem, $ ideo denenitur 
ad determinationemiflius,9.Led vbinonrecipinotfuntrionemin fua 
gencce,cunencne quiturablurditaspiadióta , Scideicommillarios 
res alienatas vendicare poterit eciam (i harreshabear vnde farisficere 
polsic.huec Angelus.vel dicquod quando paterrecepitresmatrisdo- 
talesaritimaras proceda quodináfla.l,dicitur, quednon admitracur 
filiusad resvendicandas,i alicnata fuerun: perparrem eli lo fable 
dium patrenonexillentefoluendo.vcioslinrebus.in principio.Sábi” 
JoTinverbo «ltimarg.C.deiure dor. S «pinifto cafaprocedarquod 
hicdicirur.  Secustamen effetquandoresdoralisnon fuicatlimata. 
¿e ve reducatariflasl.adiuracon:muniasica q non corrigantur, Seve 
euiterurabfturditastenendividentarifliprimus, £cterrius, Se quartos 
incelleótus licervideanturaliquatenus dininacorije dk ifta, l £acit ad 











































































Titulo XI.De lospeños. 


fdquac. 


go 
queflionem quód fi porerex pecunia Flicrime prime vxoris emle 
pradiadequibuspofiesfeciemaforarumin iamiccandavxo dsp 
rencbicmatoria Stan debebicaráilijs prima monii pecuaias 
adqderiam facie qued notar Bald.in.$.pen.col, «de hisquiés 
pol.ésibinota q in feudis nor.refertcujas peon jo, Ke viccibi, Eran 
> E ih calibus 
las pater ext 
Tensutolacdo 
non pobitazi 
contra pole 
Lores bonorít 
requiramur_ q 
Hill? faciarfieri 
“agatcórrapofTafforesrerialienaca 
q in fini cióPaulusde Calirina.Gral.in principio. ÍF. de co 
ñ Guportextán verbo idanohinais id 
dacarforma có quem ex his prins tencacur 
«uod tune ubiciarogentáícireillam non efe foluehdonarran+ 
njibu!lc,Ecñidem fsceresquodille none/lfoluédo ,KMllidieto 

















má 
aquiclosonieffeclpad 
gund qesdisho;porqu 





arlos fus biencsproprios, a agllos” 
e enagenado, le 


todos lospley 
































matre,camglo(Tibi.Cadereivendica.G quid 10 
inuentariumev3dg lona di.Sán compnratiene, C.dejure 
¿Aterperálber dal Alex.Sintelligcitam.l. 8: Gmi 
quandeTacium patsisdeñan Gillerobligatoriu cx quo contra 
¿ascium polfer competercadiio velexcepdo,nam allas pollecha= 
eraucnire,ve dicicclolEncrabilis.Sibi Bardo. Lucia (Afolua 
ama. quidlipaterallenarerbonalaBleGa refticutiól vejari bora 































losioyveifeudalia,an Sillus heresparrispoSitcontracenine,Súlla pero 
re7Angin.Liilimsfamilias.$acon pater.(7.delegasdicit quad resfieb 
hxc uñomi, ex.co q eftalienariprolibita, falicnetur contra 


pech biconewm tellaroris,ton poterit revocar porheredem.quodta 
mentiadza dintoligigoió bares fuericinflitotas (oluniin (va legis > 
aia qua cone fecunda cum reuccarremnalienacam, cum deb cat ha. 
bere Le ¡timam ineomnizravamine.),qm in prioribus,Cade noia 
junéta.cal.cum dmarre. de quo tamen vitimo dic vt plenias 
in.d.Leum á matres6 Alberic.6r Alexan.in.d.$.in computar 
-.£c cótra id quod primoloco dicicArge!.facit.l 1 82.Cofiquid 
intra.parro.porquasdisBarina.Cadeinoti,.dora, dicit,que d quan» 
dohzresnon habetá definétoiilud q necelle (ibi haber relinquere, 
poteftrunc vepire contrafadum defandi. ci eciam glo(T. notabilis 
in cap.r.$aboc quoquelipecserboinnefiriad: fisccelsio, Féndi. quod 
infeudo paternosquedáil usnon haberá patrsledá gerátonbusnon 
tenetar! tetas enciclopedias er de 
15m Brin cap-t.ad equi lisccefowencan.Écib capa: an apnatsvelfi 
lius.Svideetiá que tradicla(onáncon(i-563v01:Sed cio minis re 
nendú viderur,guodñliusqui adiuic hereditatem patio 3500 pobit 
reuocare rem ápa:re alienatarn de bonisfendalibus ¿vel malcrizr, vel 
aliasreftitntionistiabicdis,relewabicurtaméconficiendo ipuentarió; 
'blizeturvitravires hgreditarias ad flandum fa dto defined ve 
indidt.$incomputacione, Sener Balin.l. quife pati. cotuñinas 6 
C.wndelibe,Sivero non teciinuttarium exclucetorbiljus hreresuni 
ts falisin totomyac li parervendidiflecfondur Mlijnonprobibitain. 
alienariá páncipe,veltefarorerneque aliasfabieQmh refticacioni,fes 
cundum Bald ibidemán principioscolumn.7. Sivero ffius elletpro 
parte hescs¿pyo ea parte repcllurá vendicando.vtig.d.hcum d mas 
tre.montencbiturtamen li feci; inuentarium vitra vires hereditarias, 
ve plend declaranr Bal.8caijin.d.$.án compurarionesvideibi pereos 
Scaddendoradicra Deciunuccnú..65.columnas;.verticiadabundan 
tézamen catelá.é poterisiniflamateria inducere bonum text, cum 
gloMibiin.LG parronusinprincipi,(.6 quid in frau,patto,quod pro 
parchares finonfecitinuérariam repellaturctiam pro eaparte qua 
non ell aresifed tutias efi dicere qptuncá vendicando tentutn repele 






















































Jator pro parte Ef £xáto inuentario harsediras in mulloíit folnendo, 


in nulloexcluderur ávendicando. S:tenédum elEimenci vna, quod 
pulchedicitAlbericusin diét.sáncompuratione,columna pen.verfe 
di autemempror.quód li interest habere fundum vendita 3 pas 
trespropterinterellgafechionis ,vequia fuit progenitora. ven. 1. 
in emprionemulE, demino, quod tuncfadtoimuentario non deberre 
pellibliusheresAvendicando:quianon deber fentire dompum pro» 
pterinuentariumifedtencbicorempreri de eviérion abearfo= 
Jumdebitam bonorumfubádium,vel minusifed non tencbitar viera. 
vireshrereditarias. Tenendum e(Hemperment hocdictum, propter 
autotitatem Albericis Scquia multoticns venictin praética dn benis 
iS co .fortétamen Inpraáicanó 
vidautem Ñipaternnon alienauir(ed contenficalicná 
¡oc quoque,coltmnafinasde luce. fen,Si a deres 





















gujurdaliudo 








Adiit.C. 
in quibus 


reb*corús 


Quinta Partida. 


Mx €pleysos derechos. Bdde,l.que iparre.C.derefismili. Sel, vendirri 
dlercbusalic.non alie.Sclalabeo.C.delibescaufa. dk quando face 
for tencacue(lare fadto pradecetlorisvido ptr Albericun in.l. digna 








Ulex, XXI 





miapupilli. có 
parata elbcita 
citedonecpe 
cuna fibi fol» 
matar bligata 
idem de bonis 
cribucari, feu 
colleétorisant 
arrédacorisiuo 


tos derechos”, que cl padre ouiefle fe 
chos,ferian tenudos de guardar,e de nó 
venir contra cllos depues que fuelfen 
herederos. 3 


G1ez.X-XV. Comola cofá comprada de los bie 
nes del huerfano deme fer obligada ael,elos 












iumRegisbo h 

o bienes de aquellos que ban a dar pecho oren= 

Ja autpropria taal Rey fon obligados alla, 

et ¡Omprada feyendoalgunaco 

fune ob hoc . a 

obligaraRegio — [Y delos bienes dealgun huer 

hocdicir, ES no menor de catorze años, 
1h GEincaobligan a a El b 

de. Addc leg, aquellacofa fiempre finca obligada al 

idéque. ff.quí — huerfano, Esla quecobreaquel precio, 





porque la compro. Otrofi dezimos, 
que li alguno fuere tenudo de dar al- 
e gundtributo“al Rey,quetodos fusbie 
Ps conan. nesdeltefincan obligadosalReyfafía 

. vbi y Ehoc  quepaguen aqueltributo.Eomilmo 
he peca decos losbienesde aque- 
vnius pupili— llos que cogélospechosdelRey,o que 
faztalgunos pleytos* dearrendamien- 


podcnpiga 
a. Seglol 

J. quanvús.C. 
depiguo. Bel. 





ematur pro al 
teropupilo, Se 
addegue dixi 
in.l.9.citw.cadem patita. 
2 6 Grribares.Addela.Cfipropterpublig 





penfitaS:.1 1 Con quibus cau 
'obawrhicopinio Jacob. de 
am pradiuan cribucariu elle 
oblizara.6 reprobatar opinio Penriintelligentis defolo predio tribu 
tario,proutrefert Albericusin.d.).1 rte, quia Albesicasi 
di duli videturintelligere hoc,quando tribura debentur racio 

nercislecus dicit de collectiséconeribus, qua imponuntur perfonz: 
rorebus.Sed cum ¡flalexpartizarum indilináé loquscur,videtur 

indillindiéintelligenda, qualivercunquetriburum debeatur regi. Se 
facitpro hoc,quia ve dicit, [oann,de Pla.in.l.1.C, deanno. $ tribu.in 
rubrica. Triburumdidum eft,quodantea porfingulastribus exigeba 
mir, Gicununcper Gngulaterritoria. Scanciqui fun:pras quos dabane 
populitributum nominauerant.prodiéto tamen Alber 
inverbo.pendant,fidepublica 3 veóti. 

interveétigal £ciburum, dicit:quód tiburam 
prellerurracione foliproprij dpobidencibus: Se dicitur ctiam cenfias 
quod quotiens lex tratar detriburisponitdepofleGionibus, € 
o Mliendoas qu coguntureapraflare,quam glo. dicitvalde notabi 

fa.quicontu.ef. Qi fndidemqd Albe- 

1acum ex ponitcenfenturid cfl cenfium , hocell tri 
butumpraflant.Sedrenendum videtur quod ¡fudnomen 





























fem Bal 











tawvideAlbericú y nonin«d.La.Cán quibuscal 
dicensnullibi hoce(leexprelamaquod bencfaciradea ¿que di 
1agutica.S.fupra cadem partita. ide tener Bal. in.l.fin.co.3eC, defacros 
eccle.icens ephocfallitin cafa.$.(cire.in authadennonalic.ant permu. 
colia.2.flicer quando emphyteota ecclefia pradium emplyteotia 

cum deteriora 

Y 

tosconel, o de otra manera qualquier, h zos bienes de 7 















pararecabdarfus derechos, como dela — lepmgeraHoc 
osos cados tf “tas de jure 
fo disimosf, le fincan obligados 8£a'2  comunietiam 


in cauía pr 
suipilari crac 
Macucam . ve 
Lx Cade prin. 
fi. excepta 
dote mulieris 
uz propter 
simioftrao 
nen primi 
Jaremeratobli 
gata, veinalla 
he notum.C. 
inquibus cala 


quecomplanaquelpleyto quepuficró 
con el. Perolos bienes dela muger” del 
quetal pleyto fiziclTe,afsicomo fu dote 
olosbienes que fuellen della propria- 
mente,non lecntiende que fincan obli. 
obligadospor tal razon. 





Ly. XXV2.Quádo los bienes de la madre fon 
abligados alos fjos,elosdelteflador alos que 
han de refcebir las mandasye la cafi o nanezo 





porloquefegaftoen repararla, pig. vel hypo. 
Aridoide alguna ¡Muger a Pe 
nando > fi calafle K ella del vein.1.6 





pués con otro, lasarras e las 
donaciones',quecl marido 


tur primi 
finado le ouieffe dado enfaluo fincana  1i+quiprioú 
fusfijos'"del primcrmarido, edcuélas vo óilinace 
cobrar,c aer defpuesdelamucrtedefu  Íoan.dePlain 





madre:éparafer feguros defto los fijos, Paipa 
12. Ktita eriam 
declaraturin,l.16.citu.9.2partita,vbi¿lle hodie dicirur Alferez. Seras 
tionem,quarcillo caía dos vxorisá bonaflioramfintobligatawvid 
per Abb.in.cvex parte.de confue. vbidicitg primipilarij dicontr, 
qui deferebantprimipila,id ell psimatelain bello: proptermagnum 
iculum,quod in eisvertebarar,cum erácprimiin bello ,fuit indu- 
“faila(pecialita,veficcondemnati(co quod prauefe gelléruntin of 
ficio)non habear:tvndefoluanc,pofsitmanusextendiad doremyxo- 
¿Sbona filioram, Se q fecundum Nico. de Matare.fuie flatutum, 
ne proptergemitusvxoris Khilioram male gereret officium. ex quo 
infercibi ADb.ad validitazem hacutoram Florentiz,vebona vxorum 
¿eriamfilióram Ecipfisl poflentcapi,quando patresfallunt,quód 
vulgo cicimusalgar(e ibi percum. 
Lex. x xr. 
«+» Mulier fecundo nubensreflituetfilijs prioris mariti arras 8: donatio- 
nes quasei prior maritus dedityad quod funtciusbona tacicé obligata 
pignori:£cti fi Sccoram bonaerantfub tutela cius exiam bona (ecú- 
di viri fune eistacirdobligata. lrem bona teflatorás funtJezacarijsobli- 
gata. Item donmsananis Sc aliaresrefedla velfata de creditoris peca» 
ia (imtmucuanti obligara. hd, 
4 acarido.Idem gd his dpomiturerga bonamulierisobligata,habetlo £ 
cin boda yialivaorpecdccedia cio quepan ioillo. Cde 
Fecun-nap 


































(cribucurm)ficgeneralead omnistribura.vrin.cade confivbiin.c.ma — le 45 cafof%Siveromon tranfeatad fecúdavota,non habetlocúillalex e 
guumarqure ban fieus proptertributa pra feracureuicunquectedito —— vtin.lgeneraliteras.fi.C.de fectidanmp-Siind.bac edidtal foi 
ri.videglo.8Bald.in.dola.CAf propterpu.penfita. dexiqd habetarín Jaci aclibasori 8 J.sain ordinasTaurinis, In poste 





Uzasarrase lasdozaciones.Adde.l.hrac ediétali.5.illud.y eroomnib?.C, ell. Lati 


y dG obligados dl ey Idem dicdedecimiste(peón ecclefie,cui debencar 





fecunduin Albe:poff laco.de Raue.in.l. C. in quibus caliapign. vel 
hy.taci.con«qui allegarelo.in cap.(iquislaicos.16.q.uque non loqui- 
turdeomibusbonis Abb.etiam in.c.tuancbis.col.2, in glo,tede de- 
cisrantumintelligit quod pollefsio firobligatapro decinos, 

4 € Coslgunosploysos.Addeaz,C.deprivifiti.£%.L.2.Cuin quibuscafi.pi- 
gn.tacicon. ñ 

5 £ EDiximos.Supráco.lyazán fi. 

6 £ Tobligados, IndeliCtistamen fifeusnon habettacitam hypothecam 
sit lata fengentia,vel náfi delinquacur circa admin; Rrationem fifealé 
fecundam Bar.é+ ibi Lozude Plain fin.in.].1.Cade pornisfifca.credito. 
przfelib.1o.Baráin.l.aufertor.S.£ifo i.Kin.lpoltcon- 
traftum.ff de donavmodernisin.l.referiptum.in prin fade padtis.vbi 
Iatéper Ale.8 an bonacontrahéris cúccclelia int eitaciréhypotheca 











defecun.mup-Side dic generalitorde omnibus quetitulo lncrátiuo, 2. 
ue invita liueán morte á »uavito confequutacitavt in. fecminasin 
principio.C.defecun,nup.Scin.l.cumalijs.ScL.gencralirer.conitu.de 
quidin hisque lucraturvirvel vxorex forma flarati municipalisadic 
dem ele fecundú Bal.inauchen.v xore.Cadefecun.mup-Sinantben. 
exteftamento.columnafina. ver.fed Narim.co.ticn.Idem tamenBal 
tenetcontrariumin-l.fina.in fin. Cade bonismater.perillum text 
* cens,qp non confequitar hoc viral yxore,velvxor a viro:fed ex legis 
prouidentia.videaddicio.Bald.in.d.authen.ex teflamento. Sin pon 
«tojuriserederem verum elle diftumBald.ind.I.finadliceraliud fita= 
quum Ex fauorabilefilijs. 
mm Usincanafus fijos... Et habentea flij, veaduerlari) matris , non vt 4 
ciushazedesivndenon imputane Gbiinlegitimam, qua cis debesur 





























Titulo, XK. Delospeños. 


de bonis matrisaglo.in authenti.de nuptijs.$.optime,colla. 4. Bald.in 
pria.Cadebonisquerlibe.Scanilta.l.8caliz.1l, loquentesfoper 
¡ilisIncris referuandis per matrem , velpatrem tranfeuntem ad fe+ 
cuudas nuptias» procedant criar in auo vel auia(qu tateris alcen= 
dentibusttex,viderarquod(icin.l.generaliter in prine, Scin authen. 
fitamé. Scibi 

Bald, C.defe- ñ E 
e AUpEd fincan lesporendeobligados,cempeña 
idé tener Ma» — dosa calladamentetodos los bienes de 


chellanas in a cose 
fo. ranas lamadre.ElTo milmo dezimosq ferial 


dfuccebicab  muricfleel marido de alguna mugerde 
inceflaco.£o.6.  qujé ouieifefijos,etenizdo ella en guar 
colum.prima. z 

cuius dieta e» daaellos , e 2 fusbienes fe cafafe otra 


sl reallumie  yez, Gfincan entonce'todos los bienes 


es delamadreobligados a lus fijos, c aun 


ferúrur.Iaflir,  Josdeaquelícon quié cala, falta Gayan 
a guardador,e q les dé cuenta, erecabdo 
lúspen. vbilo 

quiturin so quod haber pater vel mater ex (ucceñionevninsex fia 
Jijs,an procedacin auo vel auia,(eu carerisalcendentibus? $ conclu» 
ditpficpertes.ín dita.lgeneralizerinprin.Gibiglolaprima . Se in 
diétaauthenti.fi tamen.S: quiainifto cali fecundum cuni elt maior 
satioycum magisic debita hrereditas il patri vel macri, quám auo 
Scouia,vein authenadefiméto.C.ad Tertul. vndefi peena privatios 
nisimponitur matritranfeunti ad (ecundavota,multó fo: creden 
dum eft camimpolitam fuifle auo Kauia:S 4 hi ¿si den 
elarar ve procedant refpccin bonorum quee auus velauía habuit a 







































mepoteprocedentiuno ¿fio marico , vel vxore li e(t mafenlus aus, 
¡nicranficad fecunda voca:quía haicfadta fuiciniuria per talem erás 
¡cumenon tawen ericpriuata, velpriuatos re(p:Ou proptietatis bos 





noram,que filius (nus paternepotisacquifiuie aliúde, quam exfub- 
Mancia (ui parris,naricidiéte avi, vel marrisvxoris diéti aui ,qued 
Sacisdicitprobariin dia lege.generaliterá contrario feofi: ad quod 
eciam addncic  quia (¡ matertranensad fecunda vota priuatur lo- 
Turunudaproprietare fublanciz patemz , que peruenit ad filium, 
euiabinteltacofucceísit,nonautem priuarur muda proptictate fube 
Manciarauice,venorar Barto.in didl:anthent . ex teffamento , za Se 
sodem modo auia materna tranliensad (ecunda votá priuari deber 
folumnudaproprietate bonorum fabllartiz aui pateraimariti jp» 
fiusauix,que adnepotes peruenerunt: non autem priuari deber pro 
prietate bonorum pariisipfusnepotis,qu ad cams peruenerú pro- 


















cederiumaliande,quimab auo paterzo.Que didlatene menti, qa 
(untvéilia Sepracticabilia, S:commien Jatea Ludo. B=loniousin ad= 











ditio.ad Mathefitia.8caddead prev 

tionem.Cadefecend.mupr.bcamo 

davctadebrarilijecauere Jehislucrisrelli 

ibiBartodo ant 

perve 
Sa ds 















Cudefe 
ns bonis, quam 


defuturis.K «ita veffiunt ciar 





bonafiriura. 
6h Esizcanenronee,Adde.imater.Cán quibus cafpign. vel hypothe 


taci.contras 
120: deaquel, Videctiam.iodl. Go 
elfedicuntwaritocontrahenú cum 2. 

igudos. Adde.lC.commu.delega. $. Lcreditoribus..delepa 
rabono:perquam dicebac Dinwsiftamtacitar: hypothecam cias. 
deiuredigeltoram,induétam fuifle.vetrad: C.ytin pol 
felolegaro.vbi «vide an legararijrarionehyporheca preferácur cre 
ditozibus chirographarijs in tantum 'dacur aétio hypothecaría 
prolezatis,inquantum datar perfonalis.Scnon vltradifliralawver.in 
omnibus. notarBartain.lertia.ff.deali.S ciba.lega. Schinc porel? 
fundaribenedisille Bald.iv.L.r.col.fin.verli.Kidemdico.C. omil. 
cauía teftamenti. vbi dixic , quódinlocisin quibus ell Klaratum, 
quod lezata debcátur,eciamnon adita hareditate ,proutefl legecau= 
tuminilisregnis, quodeo caía bona non funt tacicé oblizata pro 
legatis: quis (fatutum hocnon diétar Sá iurecommuni excrbitate 
¿Xquia hypothecaacceditperfonali obligationi, Si fine perfonali, 
que eltpropriumfubieétum obligarioniselTenon potelt, quod di- 
¿tumúi verumelt,notandum eltvalde ad legem regni.a.citu, 2. libr,5e 
ordi.rega.crederemtamen,quod ex qUo per legem regiam tenerte» 
Ramentum éelegata debentar, quod etiam competeret hy pothieca 





er . bi doétores cauendum 















































riafaltemvrilis: quia negari ñón potefl quin, detut of 
protalibuslegatisavenotar Bartosind. primado 
Jolum competitofacium judicis pro lezatisagcedi 
othecaria.dubium ramen efbjan in cali il y 
Judicis: cúmnullaillius verbadirizantarad iudicern , $e quí 
y Jegacs pis 
E Jecid 3 
delo fuyo.Orrofidezimos, q los bienes e commune 
de cada vn ome g fiziefle mandas en lu oplsicos he 
e A 4 reditatenóadi 
teflaméto, ¿fincan obligados 2 O con compe 
Mosaquiéfizolas mádas, fafta quefean — sie ofliciomin 
pagados dellas.Eaun dezimos,quefial a 
= e y anda de 
gun omerefcibiciledeotro maraucdis - 1.coluyo.te- 
preftados,para guarniralguna naue ,o ner opiniong 


para refazer la,o para fazer alguna cala, a 


ootro edificio,o pararcfazcrloGqual-  eam compro» 
quierdeftascolas en q fuefen metidos! bamfedvrSo- 
ñ cinus ibicon= 
fiderartale a 
tutumavellex regni,non poterataliterpraQicarimili quo mulloexi 
Mente haredelegatarij,petent daricuratcrem bonis, qui darurad in= 
fanciam cius curasintetell,vrin lege fecunda, ff. decuraro.bon «dan» 
vbipratorcontra curaroremconceditvilem , cui contra haredem 
dabacur directas nde vircuretalisítatuti,fu legisregni dicecur vilis 
conceifa, S contequenteraccedere porelt hypotheca : nam ex quo 
lex vel ¡tacurum voluitlegata deberi, voluité: antecedens remediá,, 
(cilicer quo potient confexpilegata.argumen.L1.. deinriComoiom 
judicum.cum limilibus.An autemtellaror politprolibere ,necom 
peralypothecapro legal o lis glofl.quod licin lege fe- 
cunda.C.vtin pollet-legato.Bald.in.l.prima.coluruna quinta, Ca de 
hisque pana nomi.É<hoc videtur tenendur quicquid dixesint Pe- 
tras, Cyinus in dicta legefecunda.Sanin rebus fpecialiter ali 
gatis habeat quis hypothecamprofuo legato . vide Baldum in di 
Jegepsima.culú.4.C.comimunia delega, in duobhslocis. vbivnle, y 
nonvideedam Ange.ÉPaulvin.l quarebatur.fl.ad legem Falci. 
qui hociocelliir, quando hareditas efl loluendo, quando verónon 
eltfoluendolruc non procediefecundum Angelum, quiatune ambo 
Jegacarij tam legararius(pecici , quam legatarius quantitatis concut 
ren eS prorata. etbtdadiviioereoapti. quem ad hoc 
inducir Angel.in dictalege.querebatur,de quovide per Paulum de 
Caftr.in teze.fi quisteltamento, pe 0. Alexá. 
in.Lipolt miftone.n.Scin.l.fiferuvs.s.fiincertum. ft, ad legem Fal 
cid.átan fili habeantbona paty gob leidas, vel 
profupplementolezitima.videnotabi.per Decium coniii35.in cali 
3nagniucido mini generalis.colum.tin.in.q.dubio. 
€ Sara fair. Reprobat opiniaemglofl.io legesinterduim in glo(l. fi y 
na.io fine,fF-qui potio.in pigno.habea.quam bi renerBartolus, Ste 
neteciam Angel.in.).quod quis.!f. de privi, credi, Scvidecur de jure 
communiopinio comununis, (iticerquod is quicrediditad fabrican 
damdomum,velnauisn,leuremaliam, non habear intalí retaciam 
Iypothecamylicer nabearattionem perfonalem privilegiatam . ¡lla 
lex partitarm decidit,quod ino habear tacitam hypotiiccá , qued. 
Scglo.tenere voluli.in auchensderqualita.doris.hiscon 
princfiper parte agrom. Tene ergo menti legem ¡lam 
Juris communis potins videbaturprobariopionio ¿lol.in dic: 
intesdum.namad.J.quod quisdE depriti, creciSadad, 
quens.in princip. potell refpondeiá, quod nen log; 
hypotheca: fed deprivilegio perio nalis a£vionis quatenus loquirur 
de his,«ui crediderunt ad dos», vel nauim fibricandam de no 
1o.cunsille,5.fe referat ad . 1. anciquas quie de credicore ad refe= 
étionem loquuntursled certe cade elt muente ao 
rumlegumvoluitimperarorsin Ci:to.5.his confeyuens « idem efie, 
Scñicconra opinionewn gloli. mulvum Ficicbar dictus.. his co: 
quens.qui $ loquiturexprefsé quo ad hypothccam + a Angel. 
bi contrarios dictom.fintelligicibi.vedisi, ¿fa les partitarióa tol 
licopiniones.tenementi. 





' 













































































£ GMetidos, Notahrc verba ¿nam deber conflare de comuerfi 
pecunizinillaro caufam in quis Fuie creditor, Stidem probar 
lege.buñus.fE. qui potio «in 
Lána.HEde exercito.S que 
titiflalex.fed loquíturin 
preiudicionon tractabarur, quibusres £ bonadebicoriserant obli 
gaca,ficucellin cafuhuias.! 


Pada.v. Q 





















| 








Quinta partida. 


Ulexaxv Il, zS 





amDrimuscreditor prafertar in pignore fecundo: nififecundas primo 
pecuniam numerauít debjtorhtuuc enim prefercur fecundas y 
£uicin poteflate debitoris ¿primo pecuniam non reciperepolt fecan 
dinumeratio= » 
nem, h,d. 
Ba QU Primeramen. 
se. Siuegenera 
Jiter ue fpe- 
cialiter, veia 
J. fi fundum. 
. li genes 
zalicer, C.qui 
potio + in pi 






odelpendidoslosmarauedis, incan o. 
bligadas calladamente a aquel quelos 
emprefto. 








Ley. XXVIS, Comoaquel que refcibe la cofa 
en peños primeramente ba major derecho em 


patea e ella quéelquelarefcibedefpues: fueras ende 
Fecodequige= — Cencofas feñaladas. 
7 neraliter 8 la 
Po fipignus. ¿le ag V y ada cola es , e derecha 
Ah vnica.C.ren 












queaquel querclcibe pri. 
Ei meraméteila cola apeños, 
Py 8) que maior derecho aya cn 
ella, que clotro que la refcibe delipues. 
Pero cafos ya en que non feria alí. 
Ca fi vn+ome pidiclTe dineros prefta- 
dosaotrofobre alguna cofaquel dicífe 
apeños, e fiziellecartafobre fi,o fe obli 
gafledeotra manera a pagarlos en ante 
que ouicfle refcibido aquellos dineros 
*edefpuesobligalTe aquellacofa milima 
aotrorclcibiendo luegolos dineros de 
aquelaquien apoftremas laobliga, ma- 
gueraquel aquien primeraméte fuelle 
obligadala cola pagafle delpues,aque- 
llo q auía prometido aempreflar fobre 
ella, fincaria obligada la cofa a aquelg 
fuedefpues empeñada? .Eclto es, por- 





vulescá pio» 
sem cacitam 
praferri exo 
prole de tence 






Barto. 





por 
credito , pres 
felib.10aécan 
cam in bo 
nis polea ace 
quis per 
feratur prior 
exgeneralihy 
pothecabono 
ram? videper 











inomnibus.C. defecun.mnp. com 
oltlaco.de Ares £Oldra,quód pra: 
drtasar por earn pole queliis. Squid Desh ypériicats e 
Prandi palacio podais 
trapolTe(lorem,anager ad preciuun redatumexcillate vendita ? vide 
glo.SibiBarto.norabiliterin.1.1.fdedifts.pigo.Scbiconcluditur, 
quódlic; quando pretiuin habicnm fair ex canfalucrañua . vide ¡bie 
dtficreditorlecundus diflraliierem (cienteprimo, $ non contradi- 
centesprimusperditius(urumn.1. hypothecas.C.deremilio,pigaalias 
verdaget priorhypothecaria.ciétalege.prima.ff.dedillrapignavide 
erglolT.in.cum vnus.E.debonisauto.iudi, poGi.ingloíl». Se per 
loannena de Place.in.I.quoties.C.de exado.tributo.libaro, vbi alle 
gatquod haberurih «eurefilci, vbiglol. qué dfi- 
cusqui expriuilegioprafercaraliycreditori auocatab £o pecuniam 
folutam perhypothecariam (iextar,vel condiétioncex .1.(i eftcone 
AnmpriseR dorploirlpecanlan. Cde 
materia decilio.Neapoli.190.in decifienibus Marti de AfMiéto.Se 
vide quodnotat Paulus de Caftx:io.] pecuniana.C, de privi. fifGi. 8e 
nota,quódila regulade quainiftalege nó habet locutn in pignore 
pracorio.|.6n.8cibiBald.C.de bonisauto.iudi.polsiade quo tamen 
videibiper Barto. «per A ngelumin lege.diuerfis,C.qui potio inpi- 
grorhabcan.fcadlimitacionem huius Jegis E fequentium, videtex> 
tuntcumglo(luin diéta lege.diuerís. Selignanter notavnum, quod 
ibivoluitglojnverbo,data. SmotantibiBald , $ Angel. quodnon 
fuflicerersipecuniad primo creditore non efTet realiter dara : (éd. 
Sansomconfea ple prefer raione prior hy poc er 
£undo eriamhypothecamlabenti , imo oportear,quód realiterfues 
vitdata:quod elt ment tenendum.Scideo confuluntibi Bald.8 An- 
gel.quódfaciatcreditorapponi in inftromenito , quód debitor fair 
confelllstecepilTepecuniam : 8c quéd habuit 8e recepit in prafen= 
tianotarij8cielligm , Se lic prafertur aljs habencibus nudama con= 





rvidetaropinio Bartos; 













































ciurefifci.Svideinifta - 


Felsionemtantum.k adiftam limitationemadde glofin authenti. ve 
exadtio.cocisinitan.colla.7.in pareepublica, 
Da aquel que fue defpues empeñada.Cócordar cum.l. potiorán princes. 
fraquipotioua pigno.habea. z 
€ Usnjumanecra. Sine aliquo cius incommodo:fecusfi poterat non 
secipere y fed 
erat cum fo 
incommodo » 
vrin lege pri- 
ma vb 
fe 


quepago primero los dincros,eaú por 
queaquel,queauia obligado el peñoal 
primero :cn fu mano era € de refcebir 
losdineros,o de arrepentir[e, fi nó qui- 
ficlle guardar el pleyto. 

8 y 


notabilis. 








écnotat AzO. 
C.co.in fimo 
ma. colum+1e 
polt medium. 

dol. SBarto: 
dn diia. 8e 
ad illam- leg? 
vide quod no 
rar 
tortit«deobli 


Le). XXVII. Como aquel que prefta fas dine 
rospara adobarjopara fazer pane, o ostoe= 
dificio ha mayor derecho en ello,para fer paga 
do queerro ninguno. 






Aue,o cala, o' otro edifi- 
cio , auiendo empeñado 
ynomezotro, fi hcfpues 
E, dello refcibicfle de otro 
dineros preftados, pararefazer e guar- 
daraquellacofa,q fenon deltruyelfe, o 
non leempeorafle e los defpendicfTe en 
pro della, entóce mayor derecho ha en 
ella cl fegundo d, que prefto Tus dinc- 
Tos,parar o 
q có los dinerosq el dio, fue guardada 
la cofa, que fe pudiera perder. Eporen- 
dedezimos,queel deue fer pagado pri- 


91.colum, pe, 
ver. fedpone, 
8cvide.l 
codem.bla9 
ad finé . adde 
etiam ad ¿A 
Lrext.notabi= 
Lpen. 
FF. que respi- 
gno.oblipofa 
vbi bonus ca- 








» 


pecula- 


gatio. $e fol. 





fas. 6 ex hac 
lege 80 diéta 
lege.potiorin 
púinci . habes 


meramente, maguer aquella cofanóle . e 
fueflcobligada,por palabras",poraque — fir ex dua- 


Jlosdincros.Eífo milmo dezimos, que 
ferio,ficfte que preltafle losdineros,apo 


perfcdrio formar, fitexordiur.quod Bald. inducit in 
morabili de 





bus canlis fe 
snuliundis: 4 
pollremo a 
An, in quo ef 
quzfioneilla 
¡ere fidejubenteiteram poll biensiurn ,anretrotraba 


turiftaobligatio ad primamintercefionemevide pereum in authen. 


til qua múlicr.C.ad Veileiadn finewbi concludit y non. 
Mlex.Xxx y 111, 


40 Prafertur fecundus creditor fi mutnanic in domus vel manis re= 
feétione: vB armatura cius: vel marinariorum «ibaria (in hoc opus 
conuertitur mutuum + licec prioricreditori fuerit ¡pla res obligata 
exprelsé.hocdi 

d AelfigandoLimitanifi eTer dosmulicris.vtia authentico. de zquali 
ta.dotis.fobisconfequens.collaiio.oftaua.Scin authenti.quo jure.Co 
qui potio.in pignorehabean. infra codem. lege proxima, gloff in 
eze interdum,ffacodem.de quaifta fumpra ell. Scan mulicrán dote 
preferarurnon feljm ei cuius pecuniaresrefeflaclliverum eriam ci 
cuies pecunia res ell empía de ex pagto fibi pro prerio (ps 
obligara?dicquod ic, (i mulierpracedicin dore:non alias . ve notar 
gloflin diétaauthentica,de qualica.S.hisconfe 
pofterior.écvide per Speculat.cirul.de obli 
Columnaantepenultimaveria 

* gesinterdum.ad inem.ff.quipotio. in pignore habean . Se cautelam 
quomodo fiat,vtvenditorrci pro pretio praferaturvxoriagenti hy2 
pothecariapro dote, collige ex]. cum manu (ata. $.fina. ff. decon= 
trahen.emptio.Écex notaúsper Baldum in rubrica. C. de contrahen 
daemprione.quzÑiione decimiatertia .Cclicer ¿ quod venditor reler 
uetfibi dominium, donecpreciumfibiintegraliteríoluacar +ali 






























mira praferecur mulier,ó: Ginvenditioneex padto obligeturbi illa 
xes.veSedixitSpecularor indidto. .quid ivendidisGcvide que dico 
inftadl proxima inglo(.quaría. 

e Crerpelabran Videlupracodula6in fins. 


2 


Titulo.XIM. Delospeños. 92 


Uiex XXIX. 


30Prefertur creditormurnans ad (olutionem portationis mercium vel 
conductionis domus vbireponuntar :licetpriori fuerint exprede 
merces obligacie: non tamen prafertar contra dotem arras aut de- 
bicun Rest : 
quia ¡fla a ftremas,lo fizicfTe, por guarnefcerla na 
A E uede armas,o delas otras colas, ql fucE 
runtur.h.d. 

14 primeramen= en y menelter,o para dar acomera los 
te. Concordat marineros, o alos goucrnadores della. 
cumal. huios 
ff, qui potio, 
in Pizn hab. Lex, XXIX. Comoel alquile de las cofas que 

ab odearras. In om dealmazen,o que lienan de vn logar a 0= 


Els LE rrodeneferamte pagado quelas tras deblas 


in augmencá 
doris:nop ve- 
ro de fimplici 
donatióe pro- 










ji Ercadurias algunas refei- 

biendoalgun omea peños, 
a alsi como olio, o vino,o ci- 

prer muptías. 

Einanchentl uera,ootracola femejante:fi 


eS E Pe aquellas mercaduriaseltouieflen en al- 
Otis. 3. hise $ 
leia cea. guna cala, o almazen, porqueonidfea 


8.éibiglo, Se pagar loguero porellas,o fucffea llenar 


Er a de vn logaraotro,enalgun nauio,o cn 
inpign » hab. beftias,o de otra manera, cotro alguno 
ls a empreflafledincrosdefpues,parapagar 
dianas me- aquel loguero,o loquecoftafle el acar- 
la rear delas colas , dezimos que efte que 
jure coma  Preftolosdineros apoltremas, por al- 


ni.vtfifeusan — gunadeltas cofasfobredichas, efte de. 
terior tempo= : E AN 
de penferaar Ue fer pagado primeramétca,quecl psi 

his,qui inre-— mero.E las cofas que diximos:cn efla 


po pea Joy,cen lasotrasdos, quediíximos ante 
ne tamen fi- — della,que deuen pagareldebdo, quees 
Cl fcchoapoltremas,ante que el primero, 
cita e á 

AO Se a entiende fe que ha logar contratodas 
Jier pari paña — las perfonas. Fuerasende , en debdo q 
te fuelle de dote,o dearras de muger, o 
fé, drexifta  endebdo antiguo, queouicca dara 


legs stiam no la camara del Rey<.Ca encflas dos co- 
sa, gd qué ia 
hbérerán. 1. Las,enantefepagaría el primer debdo, 


deftas perfonas queelfegundod. 


derer ctiamin ley. X XX. Comoel huerfanojo atroomeha 




















Feo. Kfice- — * mazorderecho en los bienes de aquel quecom 
tam in fito 
biclimizatur.L27.fapracodem, 





4 4 Equecljegundo.Ex hocnota,quodGis,quicrediditin refeftioné do 
mus vel navis eller tempore anterior , quam soulicr, vel fifeusin 
atione, quod preferetur mulicri vel fifco.Sira inte!ligebat Cy= 
nusinauchent. quoiure.C.quipotio.in pig.hab. contrariwio tamen 
teneribi Salyc.Stad hocinduciraliquaverbadidti. $. his cófequens. 















au dequaliodeoducicn aacomnendansestanuea 
'nouaékinaudica: 

Ulex.X XX. 
¿9 Quandóo3pollerios credicum prafertar pilmo,namlicerquis obli 





ctalicuiornia fuabonaprafentia Sefutura: ¿cpoltea per debicoré 
¡corphanipecunia comparatac(taliquares, ci potíus quam primo 
«lt obligara Serradenda: velpars li dedidlis pecunijs non.fuit tota 
empravelelt eíprjus(oluenda pecunia , idem fiquis poftea mutuet 
adalicuiusrel emprioner vtci remanererresilla obligata . 8cidenk 
decxpenfisfunenisin quibuspolterior creditorprefertur.h.d. 
¡pra porfi. Sequivurifalex intelledum Azonis.C. quí potios 
¡infiammna.col.1.quem ÉapprobarBartin.lidemgzf.co. 








£ Qzuerfano. Depupillointelli 


8 Uruziendo lepleyto.Addelegem. 
hi Celpefirimero.Vtin..licer.C.quip 


reprobansaliumincelleRumadillaro.. quí colligiturexgloMibifa- 
perverbo,comparatas 





lumvideror, veliaberarin. d.lidégp. 2 
$: pupillus eft, qui cum impubes efl deje dn patrás porellarecó 
autmorteaur emanciparione.].pupillus.in princ.f.de verb. fig ad+ 
a herte tamens 

pro alguna cofá defus dineros que otrodeb= — quis ifladnos 
dor ninguno fajta que fea pagado. men orphan? 
ganaba que fs pez das taco 

E / quám popul- 
ES Ey Odos fus bienes obligádo vn Jus. ve dcin 
; ze .cha8opal 

¡omeaotro tambienlosq haa ia 8 170208 

¿ea fazó como los otros que pt ia 
auradédeadelante: fi delpues dello có- ole E 
pralfe porficalgunacofadelosdineros — decem anno- 
dealgunhuerfanof: maguertodos fus 4% Winore 
E da OS AUS amen vizindi 
bienes fucflenempeñadosa otri,afsico — quing;, patre 
mocslobredicho,có todo ello mayor — orbato £ bez 


, nefacit ; quía 
derecho ha en la cola afsicompradacl [res emuenr 


huctfano queclotro aquié cran obliga — percuratorem 


dastodaslaftofas.E porende dezimos  pecuniai 
que el huerfano deue fer entregado pri curatoris, mi- 
meramentedeaquellacofacomprada.e Por por cam 
le deucdarlaquantia de los maraucdis — ín.1. curator 
de qfuccomprada, fitoda la cópro de or 
fus bienes. E finonde tanto quanto fue Sofi 


aquello quefue dado en comprarlade — nor non vle 


losbiencsdel hucrfano.Otrófidezimos e vondicas 
que fi vn ome ouicfle obligadostodos — vincere p hy= 
fusbienes,tambienlos que avia entóce io 
quando fizolaobligacion,como los G — pecuniam pof 
auria dende adelantc,fidefpuesdeftoto fet veef de 

Me di fdosid menteglol.ia 
malle maraucdis preflados de otro o- 4 lidemascá 


me,para compraralgunacola, faziédo  allegar.d.1.cu 


lepleytos,queaquellacola quecópral: os peer 


fedelos maraucdis quel preftaua , que  bens coratoré 
lefincafle obligadapor cllos, fafta Glos ERE LA 
cobrafíe.Entóce mayor derecho auria  curatorem. Se 
elpoftrimeroPenlacofa afsicomprada  gloMlibi.C.de, 

. ¡sh fechodol Inintegoreflit, 
quee) primero aquiéfucrafechocl pley . mino; vifor 


tode la obligacion general fobretodas — té,quodhábe 


lascofas del comprador . Otrofi dezi- da E 


mos, que fialgund ome defpendielle — minoreviine 
fiquinque a 
norumpatre catente,de cuñus peconiaresematur, faleem fi talis mie 
nor habear curarorem, $e maxime fi curaroremat profe de míe 
norispecumia. , 





























¡anuis.Ja.e.C.depigno. 
de a.dequeiflafumpra 3 
<2.limirasnii it wnlicrin dote, vel civcaugwento prior in obli- 4, 
gatione:mameunciplaprafercaravtinauthen.dexquali.dotis. $. his 
confequens.coll.£ak dixi.5.co.J+8.Stenct Bar.inol.incerdum:iRqbi 
potio.in pig.ha.fedeumilla lex non excipiaciilum calirm ,proutex 
ccpitluprain.).ptoxima.n fin.videíures hoc q noluirdare privile- 
gium mulisri,neg¿viderar exdemratioficutinalijs, dequibusio.d.l. 
Jupra pxima. quiain.l.27.quodammodo esarncceflarinm'viro reci 
pere dotemi promilTam : vnde nimirusa li quodibilíaberwrnon pro 
cedátindotein.l.vero. 28. Sc.29.cranthyporhecetadir dales 
dufta:Sideo nimirum fiin dorelexfunm deneger an 
indidisecibusresrfeda, feu pro qua con 
eratjam fub hypotheca mulicrisá principio: : 
"uenit Éctunc ¿un padtohypotheciciplicredent tao: ia 
huiusal.fuit hypotheca conuentionalis boncrum p: 
"Partidas. (5% 


























































E 


Quintapartida. 


turarum,vnde inbonispofteaquebitisemptiscam pecunia alicuios, 
cumpadtohypothece ,videcuriulbum, ve qui fecredidit, omnibas 
treditoribusanterioribus, eriam mulicrá A ffcoin ¡fis proferatur 
poriftimlegentvdulegelices.C.qui poten pignosbab.s:huias Feo 
tentieftBald.noucllusin tradtatandedorein principio decima par 
tis.columnafe 
cunda . $ fe- A . , 
cunduin hos Marauedis en foticrramiento 4 de al- 
e a vis pa muerto, maguer efle tal debdo 
Gua inocino fuelle poftrimero : ante dee fer paga- 

do que otro, debdo * que ouicfle fe- 


cafu huius Je- 
choel muertoen lu vida. . 


gis orphano- 
Tum fAnOres 
Le). XX XT, Como aquel que mueftra carta 
desferinano publico ,en que empeña alguna 














52 Confrerramié 









so. Quid com 

drcbimorin —— cofabiemezorderecho nella que orroque mo 
expeníafane- — frafJeotracferiturao pruena decefligos, 

Nise videlegó. [a Sala ee E 
Lancos ¡Scriuiendoalgun ome car- 


Sita defu mano miíma, en q 
diseffe G conofcia g auía re- 
Al cebido marawedis prefta- 
dos*deorro alguno, equeobligauaal- 
gunacofaporcllos,o faziendo tal pley- 


prusdecel. 
Scliumpe. fi 
ne.Slan.titu. 
13. plimapar- 
tica. que ele 
lex notabiis. 
£cio.loi 








In moua gina. Tauri- to como clte, ante dos tefligosd a a- 
recieft.l  nis.ócvid.que 
y.tiu.6 dicñio.d.n. 
Bb.» D Uoueatradebdo.Ecfifieub pignorevelhiyporheca, dum tamen non. 


hi 

fithypotheca exprelTa fecundum Azonzm.C. quipotio .in pigno, 
hab infumina(ub dubioforic gd: (T.cciamin lego penalti. dere 
S.Sclumpri.fime.Senora,quódimpen(afonerisprafertur ejam dos 
ti vxorisyvtellt de menteBarto.in.).prima.colum.fexza. Eofolu.matrá 
mefaperverli.quarto opponoad fecundam pattem» Sctenet Angelo 
Aretinusin.$.fina.ln(lic.ad le zcm Ealcióiam, dicenselfefingulare Se 
“mentitenendum,licetfecundumeum de hocglofdubirauerit in di 
£2.penulti.£ed vepaterex illazglo.non de hocdubitauit, neque lo: 
quiuta cftin hocsquód aurifta iimpenía funeris preferatur exiam has 
bentibusezpre(las hypothecas,probarivideturin diéta lege pere. 
com dicitomne creditum Sclicnihilexcludiraargumen,capit. Ro 
manorom.19.diftiné.Scquía ct, o catis militacratio Bart. de 
quañn ditale geprimaquodiflo caía publica wellicas, que verticur 
3nimpen(funeraria praforacar cuicanque prat . pro hoc eciam 
faciciftalex cum áblolute dicit deaiio queocunque debiro : non ex 
«ipitcaftm doris,neque alii. inimpenta funeris neceflaria 
£xtis mibividetur,vepezferatus cuicunque credito «etiaun fub exprel 
Jalypotheca. 




































S Mlex, XXXL, 
9Drobans per Eesipruram debitoris priugtara vel per duos teles pia 
gnorisobligationei potell pignusá quecunquetenenteanocares ni 
Firenensproberper (csipturam mara public tabellionis confeftam 
obligacionemlicertirpoficrior: fed fi primi Seripcara privata cribus 
tellibuse/tfubferipraprafert E 

1 € orefrados,Gratia exemmpli posiivar:quiaidem dealio credico.veind. 
fesiptiras.C.quipotio.inpigno.haba 

2 d Le Antedorrefigos.Depontrescorameisfifiam fille feripturam pri 

1, 2kconfefsionemdebiroris de contentisin ea «ve infra cadem 
prueua de dostefligos, 

3 e Moxorro qualquier. Sinefithares debitoris,(ue alíus pofTefTor, fem 
eredicor ,qui non nitator ex inflrumento publico . procedit enim 
ta lex fue agataz perfonali, fiuehypothecaria contra debitorem 
vel dustaaióio, vel hyporhecaña coniaallar creicorem pon 
pitentemexinftramentopublico, vehic pater«dk approbacur hicin 
rellestus AzoaC.qui porio.in pigaha,in fumma.coluna, a. Ec Accurfj 
indidta.l.fcripturas klicectalis (ecundus crediror fatcatur fripita 
za flama faétaménilTe perdebitorem, licétneger contentain cal 
ferensdebitorem non pignorafle, neg; praludiciam caufari pofle 
ex tali confefsione debitoris  nihilominus vincet creditor primus 
exquo fecundisnon nititur exinftrumento publico, lícer contra- 
xiun inhoc tenucritla,Baldo. dicens(e mirará de pradidto intelles 

¿u Azonisquem (equuntur Cymus de Albericus in diéta.l. feriptu= 
zas. dicentesnon flare vimÍn co , pfecundus creditor qui pofsider 
pratendat publicuminflramentara , vel non: quia femper licer ei 
negaredebizorem pignoralle , ¿cdicere didtam fcripturam contra 























cum nonprobare , deminodo talis fcriptura non habeaterium te 
Miu fublesiptionem : 6% Sta jntellizobar didtam Jegema .£eipeurasa 
fed ifte incelle:tus non applaudicliterz ¡lilas legis nequehuic nos 
Atresimoaperteconfundivurpereas, cum faciane vin in publico in= 
ftrumento.dk ratio diuerftatls ell  prous colligicur ex didlis Azo. 

quia licetcon. 


, a tra debicos 
quel aquien fuelle obligadala cofa,en qui tener 


alguna deftas dos maneras , bien la Ea 
Podria demandar , a aquel que gcla dusteradon 
ouic[le empeñada ¿ o a otro qual=  praludicet ta= 
equi dis feriptura 
quier aquien h fallaffe .Fuerasende, Euoleo quas 
ficfte que la tenia, dixeflle que le era do córra cum 
obligada por carta, que fuelle fecha agatur , non 
; dE tamen pre» 
de mano de efcriuano publico f. Ca judicare po = 
entonce elte poltrimero fi tal carta  teftcreditori, 
ftraflesauri dee cal licét pofterios 
moftrafle,auria mayor derecho enlaco haben pue 
f2cmpeñada,que el otroprimero, que — blicum infra 
ouicflecarta clcrita, de mano de fu deb 
dor,o pruenadedosteltigos, alsicomo 
fobredicho cs£. Pero fi tal carta de la 
debda delempeñamiento, fuelíe fecha 


mentum (Un 
pormano del debdor B efirmada con 





per pignorez 
guía. plenio- 
rem proba= 
tionem olten= 
ditdeiure fuo 
quan prin”. 
Bclicer, ve die 
xi ,ilke intelo 
IeQusAzonis, £kAccurli) approbetur in ¡fla lege + tamen refultac 
quid abfurdum : qua ex quo ralís feriptura privata probaret tam 
contra alios, quam contra debitorem confitentem, de facili debi- 
torpoll' praponere polteriorem creditorem priori , Se quód tar 
leioftramentum priuacum praludicaret alij quam confitenti , 8c 
cias hueredi: Sciflud erarquod mouiclacob. Baldo. Cynum, £e AL 
bericum contra intelleétum Azo. Se glo(T. fed potelt relponderi, 
quod ex qu fecundus creditor vel alíus , qui polidee defi jure 
non oftendie per probacionem ampliorem , quam primus credi 
tor ; cum verique nicantur ex confefione debitoris , non elt de 
quo conqueracur: 8e contraifkam fraudem quie poteratfieñ , pote 
xac (ibi caucte perinftramentum publicum e Se li mon fecic (ibi ina 
putet. vndecrederein,quod li fecundus creditor vitraprobationem 
fi hypotheca:, quan ollendit per feripturam priuatam debito» 
xisconfitentis:o(lenderetporteltes deiure fuo, quiinterfuergnt ¡pl 
hypotheca , quando faéta fic cam fieri viderunt : quod tunc li 
aitaretar quod hic ¿cin dia lege . feripturas . habetur ex quo 
plenior eft probatio ex parte cius, quam.ex parte primicreditoris, 
qui tantumoltenditconfefionem debitoris,que ell clegans limita 
tioadilfamlegem Se eltde mente Azonis Bart, Se doétoramin didta 
lege.fecipruras.Scficquódilto cafíaprocedar opinio laco.Bald.Cyni, 
ScAlbericiin didtl.feripruras. 








£ EDeferinaro publico. Idem dic (i oftenderer cautionem paluatami 4 
trino telle notatam , que arquivaler publico intrumento , ve hic 
in fine « de in diéta lege. foripruras , e bi vule Salycews de 
bene, 

E SComofobredich es. l. deponentes tantum de confefione debito» 5 





ris , vedixifmpráio glof!. fecunda , fi enim teftes deponcrent de 
pla veritate rei, de debito, felices Se hypotheca pro co fadta fuf 
hicerentduotefles, de veritare reideponentes olege .vbi numerusflo 
detellibus. Se praferrererar primos credicor fecundo etiam publi 
cum inftrumencan habenti , vevolunt Bartola Angel. Se alijin di 
dalepe.feripturas.perlegem.in exercendis.C. de ideinftrumen . Se 
hocfatisvoluicifta loxin hocvesbo, cura dicic, o prueyade dos cel 
goscomo lobredicho esa 





h: Goermanodeldebdor. Velmanualicrios (fiv debitorefubferipea. 6 
vein dista lege . feripraras . quienica (e (ub(eribic, perinde ell acíi 
totum inftrumentum (eriplier .lege.cum antiquicas.$. fina.C. de 
tefta. Sc notar Baldus in auchentica . contra qui] propriam. C. de 
non numerata pecania.lmo Se paria funt(e(ubleribere quem, vel a 
Lum vice ips lege.vice dónavricis.C. de donatio.ScibinotarBaldus. 
ad plantoracediinco quinon fctyvl nonporeliebere ye uf 

ciar, quod fubferibar peralium ,proue Ge vule lex de Alcala circa 
fubfcxipcioneno in publicisinflramentis, 








Titulo. XIII. Delospeños. 


.4sHic nop fufficerer fubferibere peralium , ex 
> ve ipli teltes proprijs bus fe, fubferi- 








3 b digntence . Hoc elt ex eo: quiaralis(cripturarrino tele (ubferipea 
habetviin publiciin(bramenti.ScdicitSalycetsin dicta.) feripruras, 
quod illo mo 
do feriptura- 
run vitae 
Veneti $ id. 

Uat a 





trestefligos,queefcrivieflen fusnomes 
en ella,con lus manos miíimasa. Enton 
fine publiz. ce',mayar derecho auria en la cola em 
es initrumen-  peñada,el primgro, que cl fegúdo, que 
sa moftraffe la carta publica. 

XXIL, GLey. XX XUL, Quien ha major derecho en l4 
cofa que es empeñada a dos omes. 
RR V cfta feyendo condició 





Glez. 











9 Si voi prius 








fub conditio ce 
nes Salij ea Sobre la cofa empeñada: 
pendenterem, ñ complidh 
Lea sid ftante que fe complicl 









sl le la cropeñafle otra vez 
la otro el que la ouiefle 
obligada al primero. Sideípues deñto 
fe cumpliclela condicion , mayorde- 
recho ha en la cola cl primero aquien 
fucobligada, quecl fegundo quelato 


ditione pra 
fertar credin 


viuscos 7 Ele 
sana erac des 02 pchos, pues que la condicion cs 
minas : alter cumplida". Otrofidezimos, que fivna 


vero non ha- 
beba porella 
temen obli 
gandi prefer 
turis cui do- 
minus obli 
gatlicer fit po 
ilerior, Sive- 
ró icuter erat 
dominuspraa 
fertarviriinusquíirem pofider, 
ULacondiciones complida, Intellige de conditione cafuali , vel mi- 
10. de poteílatina. vein lege.quibalncum .in principio.verlia 
egeposior4sidcamps lego codior 4. primas quí 
pigno.habea.Se. penulcima.f:querespigno. ob .pofl. 8€ 
«prod habecarfapracodem inc. KexiNa.l.8cfimilibus La- 
+5, ¡od conditio cafualisvel mixta traharurretro. addelegem.(1Í 
tas inprincipio.ffde verboram obli gacionibus. quie conclu 
fiononpcocedicin legacispertexcum in legeprima.$ «primo. E. «d 
mum. Sc eltbonus textus, qui « loquirur de fruétibus 
percepis pendente conditione, in lezepenultima , 
S /T. Se doéto.communiteran diéta lege.(i 


cola fucfleempeñadaadosomes, deo- 
tros dosapartadamente:e ninguno de- 
llos non fuelle Señor della, fiacaclcicl 
fequeaquelaquien fue empeñada a po 
ftremas, fuelle tenedor d dela cola entó 
ce mayor derecho auria en la cola que 











10 








poú 























illamconclafionem renuievbique Bartol, in repeti, 
s quipro emptore.(E de víicap Sin lege.Ecperinfurandame 
S.:]uiitasflade acceptila.Scin legenfi quis xori.$. flaco liberan . 
¿efurússhnic tgmen conclalioni fortiter obflárdidta lexpotior in 
(«dc fihreres.cuirelponder Angeiindiéta lez 
principio.quódimo diéta lex loquitarin contraétibus, 
cum pigousibi dacum fuit percontratum ab herrede: $ quod lic nó 
oblter,licér contrailtam re(pontioneminfurgir íbidem Angel. per 
textuman lege./iberesteflamento.f de aio.empti. quod quando 
contraétusordinecur ad vltimarn voluntatem exequendam, infpice 
re debemiscaufam originalem, (cilicetvlrimam vólantatem. porel 
onde, quédilipa procedi”, quando id qued fúnimpl ento 
fitex necelsitate ad complendam vleimam voluntatem defunéli, 
proutfuir indiétalege fi hares, fecus quandoid quod fit ab hare- 
de,catertalinecefitate: nam tuncelt quid ab (tragtum ab vltima vo» 
luntate ¿efic ve contractus deberiudicari - Se hocnora; quía Jalon 
indidalege.i Bljusfamilias.poluirdiftam folutionem ad dictan Je» 
gem. (ihares.taciro Angelo, 8 nonrelpondir obletioni Angeli.vel 
dic,quódiplegarisconditio non trahiturretro,quoad dominium: fe- 
cusquoad obligationem perfonalem S hypothecariam. vt in di- 
¿to.j,fed Scfilxeres.fecundum Imelam Se Eydoui,Roma.in didtale- 
y quipro emprore y ssadie Socimus confio ducentefimofexas 




































e 


93 


efimonono . fecundivolumi, Nequeproceditetiamdiftaconclu- 
lo , quando tempore exiltentis conditionis reperitar extremum 
inhabileex parte rei vel perfona, vtin lege. quoticns. (F. de noua= 
tio.S ibi Barto].infine.nequeli adtus medias iuupediar retrotra 
quia aétus mediusobuiarconiunctioniextremorum gloMl:morabitis, 
Ye ibi Barcol. 
inlege 
bicudn ¿$ pri 
mo + fren ra 
tam hab. Bal. 
n lege finali. 


C. ad Mace: 














el primero, Masfipor auentura la cofa 
agena ouieflc empeñado tal ome, q nó 
lo pudicfle fazer,c defpues, defto lacm 
peñallcaotro el Señordella,entóce ma- 
yorderecho auria en la cola,el que lare 
fcibieffe a peños, de aquel cuya fuefle e 
ucelotro,quádo quier q la refcibiel- 
feprimeramente,oapoltremas. 





Siprote.deres 
feript.librosó. 





8c tradie Lar 
fonin. |.cuía 
quiita.¿.fiho= 
minem ¿n.5e 
potabili.ff. de 
verboram os 
- bligationicalie 
quas críam as 
Jas limitará 
mes . vide per 
Modernos il 
diéta leg 
Musfamilias. 
rincipio. 
di ini 
teria Barcol.in 
diétalege. is 
quí pro em 
ptore, colum= 
nadecimalex= 


Glez, XXXULD: la majoria que ba el Reyen 
los biemes de fudebdor ela magos por lá dote 
+ los brenes de fu marido. 

a (¡Alpriuilejo ha el debdo 
¡delacamara del Rey £,eo- 
¡rrollo q deue el maridoa 
les vila muger por dote , ma- 
guercltos debdores $ [c4 poftrimeros, 
primeramente deué fer entregados, la 
camara del Rey,en losbienes de fu deb 
or,q otro ningúo,aquiédeuicfscalgo 

Otrofilamuger,en bienes fu marido, 
fueras endeen yn calo: fi el debdo pri- 
mero esfobrepcño: Gouielle empeña” a Erenedor, Có z 
do,an1guno feñaladamente, o fiouiclle — cordarcam. 
obligado por palabrash, todos Lup bie. Si non domi- 


nus , Se vide 
ibi per glofT. 


























fT.qui potio.in pigno.habe, 
Ucu7afuefe.didelegemáicares idea. empiisiglo.in. 1. iueauté, 3 
$.fiduobus.in verbo.perenti.ad finem.fE de piblicia.. S 


Qiex.x XXILL, 


¿9Debitam ctributum regis  dotis deber prius folui licer fit pofte- 


£ 


h 


us, niliantiquioreredicor habearexpreilam hyporhecam lepecia» 
Jem velgeneralem ,nifi fint due dotes ; tuncenim prafertur prima 
nilin bonis reperiantur bonafecunda dotis,Ec(i maritus obligar bo 
apro dotisrellitutione:dcantequám ei dos loluatur:alijca pignoret 
receptadotis quantitacespolteá praferturdos quanuis polteriusfola 
ta.hocdicita 

Gcamaradel gey ¿Notacameramregiamidem elle quód fileum vide 
Auugesin lege pignusff.quipotiosin pigao.babe. ¿ 
GEfos debdores Mera: (cuszquiparanturin hypotheca, vthic Sc y 
fuprácodem.|.vigelimanona . ad fine. Sc etjaminter (e paripallu 
ambulant.vtjn leze fecunda, Ce de privi.fili.Zcin.J,dotis. C . deiure 
dotium.(umicar épiminterfifcum K mulierempralatio ex tempo- 
re,vtibi 8 icadera diefadta fuiturriulque obligario. Scnon apparer 
que prior e quepolleriorcaula dotisprefertur, la in ambiguis . KE 
deregu.jur.BaJd.ín diftalege.dotis.vide tamen de hocdidto bald. Sé 
dealijsnotanterperBaldum nonel.in trata, de dotesparte nona .Ín 
primoprivilegio. Ae 
LOblsgadoporpalabras. Erfic habentibus tacitas hypothecas eciam 3 
anterioresprafercarmulier,Scfilcus, quod notain hfco:nam de iu- 
re communifecus videbarur.venotat Ioannes dePlatcain lege. ynás 
C.pocnisbfcascrediro.prrfe.lib.decimo.mouetar per legem prin 
C.remalic.geren,quetamen non plené hoc probar imo $: de i 
communiglo(fizin hocerane contraria: namgloíl. in lezc fina. in 
glofl,magna.C. quipotio «in pígno, habe. tenuie, quod; 
preferacurhabentitacitam anterioremain legs.veró li pignus. 
dem.tenetcontrariui Sin lege.cos,C,codem, é hace vitima fui 
pinioAzo.que approbacur hic.Ecrenemel 
nio eratin contrariam . ve notar Bartolusin 1 



































































Quinta partida. 


AG quid autem in bonispoftea quañitis? vide diftamlegem (is. Se 
per Barto,Senota,quodin cala in quo alinscredirorin hypothes 
cacltprivilegiofiorfifeo,potell fifeusvendere hyporhecarm , Sefacif> 
facere primis Sereliduumn ibi retinere . videperaoannem de Platea. 
indiétalege.vna. 
42 Uentence, Apo 
probatur hic 
opinio Bulg. 
de qua pergl. 
in. .afsiduss. 
€. qui poo 
in pig. ha. de 
*ifka fuie femo 
per cómunis 
opinio: Be lic 
diciteam vale 
garem Az 
C.cadem.in 
fuma, ad, 











nes.Ca entóccatal debdo como clte, q 
fuefleprimero, ante deuc fer pagado, 
que elotro delacamaradel Rey, ninel 
dotedela muger-Pero fivnomcouicf 
feanido dos mugeres , e fucilen amas 
muertas,entonco,ladoteb, quedenicf- 
lea dara laprimera muger , deue fer pa 
gadaprimeramente a lus fijos", que la 
deuen auer.Edcípuesalafegunda mu- 








alo ger «porque cltos debdos fon de vna * 
dincapproba= natura. Masfienlos bienes del marido 


tam.Sdlienota* 
quód maioris 
cilcQuselt hy 
potheca ex 
prella , quan 


fueffen falladas algunas colas, quefucí 
fenprimeramente* dela fegunda mu- 
ger,eftas atales, enfaluodeucn fincara 
ella,e a fus herederos. Otrofi dezimos, 





tacita, videg 

not a e je que cafando al guna muger, con fuma 
ge.li quistab Ed 

A rdiconeco  "ido,eprometiendol ella, o otro por c- 








lla,de daralgúa colaciertacn dote, ficl 
marido por razon de aquella dote, que 





Na. tute vel 





uidGintures , E 
ticas elperaua aucr le obligafle feñaladamen 
quodiniftal.  tefus bienes.E defpues defío los empe 
haberur inca- 





ñalle aotraparte,enante que la muger 
ouicfle pagado afu maridolo quelania 
prometido por dote ootri,pagádo ella 
delpuesla doteo otriporfunomc, en- 
tonce mayor derechoeauria ella cn los 
bienesdel marido, que otro ninguno, 


folinre da 
rincip. $e ibi 
al lasEnos 
anteriores .C. 
de jure do. 
Tea limitado 
bonis poltea 
queñtis: quía 














< mulier in aquienlos ouiclle obligado. 
dore prose , 
var da taliter  GLex. XXXII Porquerazgnes el que toma 





quefitis: cum 
8% filcus has 
beat hoc pri= 
vilegium > ve 
in dictaleze.(is quidtatener CymusBald,ScSalycetus in dita.L.af 
fiduis,Bald,nouel.intraGta.de dotesin.1o.partesin princip. Secolumm, 
a. Sclatis probarur in ¡fla Jege volente idem peromnia efein mu 
liere, quod in fifco circa hypothecam. « áflad videtur tenendum 
licerglofdubitanericin die LLafsiduis. Ec licer Barr. volueritcontra 
iumón diéta,lfis qui.quod Scfublimitaré: bene diéwisBald, mo- 
n repoflcaempra Sefpecialiror obligata propretio vendi 
vori,vedixifmpracodem,in,l.zo,in glo,quarta, Bcaliaciceaiflam mace 
viamyidelaréin dita,lafiduis.per glo.k dodo, vbiSivide yan i lud 
privilegium degurin dote confefTatayde qua que (lid cia pleng vide 
seporeisperBaldumNouelin diétofuo tracta.de dotefolio quadra 
gelimooCtauo.columna quarta.cum folio fequen. Ec vide.Lin contra 
¿tibus.fa(ed quoniam.S ibiPaul.de Caftro,Codenó numeratapeca 
nia. qua dicit Andr.deIfer.de (tacutis $ confue.contraliber. eccle. 
inparte,diffidamus.KDeciusconfilio,g6infiie, Se per Baldumin, 
pecunis,C.delolu, 


lacofía pofivemas a poños ha mayor derecho 
enellaqueel primero, 














5h UzadorrSumpracítex autli.vtexaGio,dotisinftante.Sorcollat7,8c 
Snauchen.fi quid tamen.C.qui potio.in pigno,habe, 


65 Crrfusfijeso Quid deextrancisharedibus? videglofl, in didtasl.al- 
vis. que dict, quod ¡ftisnon darur hoc privilegium, vt in Jege. 
exiamifiíoJuto matrimonio, videibiper Dodiores.écper Baldum.in 
lege prima columnafecunda, C.depriwileg, dotis. hy porhesatamen 
non privilegíata benetranfisin quemcanquebaredem, venotarBar 











¿Toluto mátrimonio ; de quid fi 
deperBaldumin di8talege prima. 
mn autem tranfcane priuilegi 
i Barton authent i 
in materiaBald .noucll ió tracta. 

dedotes char= 

E : 46 - 

Dosomes podria fer cm- Sia e 
peñada vna cola , al vno d dguefagi pri y 

primeramente, calotrode  »eremeneko 

€ z goctiá proce- 

[pues . E fi acacícioffe que — detheclex Se 


tol.in legeprima.columpaprima 
snuliercedaraftionem de dote? 
cclumna qua: 
creditoresmalie 






















pa AdtirC, 
defpuesdello,el feñor dela cofa, la em- A dehisqui 
e runca/limaro ESbiss 
peñalle aun a otro tercero ,en tal mane ln peo 
A TES credi. 
rapodriaferfechalaobligacion, q elle nequefaceres Eo" E 
tercero auria cl derecho enla cofaem- quod sevolle ñ antig y 
> AS E Se 
eñada, queauíacl primero .E cfto fe- — glo. Erenent Eos 
iaa P EymostkSaly Ejin.L 


ria fi cn la obligacion fucflen guarda- 
das cflas tres colas f . La primera es, 
que elte tercero refcibieffe lacofaa pe- 
ños, con entencion que los dineros 
que dicflc fobre ella , fucffen dados a 
aquel aquien fuc obligada primera- 
mentc.La fegunda,quehziefle tal pley- 
to,conaquel que gelacmpeño , queel 


cen dida au- 
thent.fiquid. 
quod intelli - 
ge fecunduin 
cos quádo bo 
na mark non 
<fTene foluen= 
dovtrang; do 
té:namticin 
rebus extima= 





1 sispreferturíe 
derecho queelotroauia fobre laco- candados, ac 
fa empeñada quel ouielfecl . Laterce»  fresmonfuif 

P ki fentdarexti 
ra, que los dineros le fucfen dados mate. 


afsi en todas quifas al primero . Masfi + 4 atour dere $ 
el fegundo aquien fuefle otrofi empe- ae 
ñada lacofa,pagaffelos dineros al ter-  demin.L:74n 
cero ,maguer non fizicfle otro pley- glolfina, 

toS ninguno conel : entonce el derc- zex. xxx7211. 
cho que auiacl tercero cn lacofa torna 
rial legundo.Otrofi dezimos , queñi 
otro cftraño,aquicn non fucffcobliga- 
do el peño fobredicho, nin ovieffe de- 
rechoninguno enel lo quitalle del pri- 
mero,aquien fuera empeñado fobre tal * 





30 Tribus a 
disoribus di 
nerfi. tempo- 
dis edit te 
sins fecundo 
otior fúlicer 
 tercius dn 
hoc mutuet 
ve pecunia 
priori creditori(olnarur ££ conuenerít cum debitore ve loco primi 
in pignore (lsecedar ; $e fic pecunia ad primum peruenerit. fi ve- 
10 Cecundas cseditor fins conuentione edam primo debicum fol- 
wc ias clusquericurfecuado, tem extraneo foluente debicum priori 
eredicori fub pato ve cedacin ius piznoris quodipíchaber, queritur 
ciius.hacdicit, 















£ azues cafes Orturo haberádiótisAzo. C. de hisquiinprior.credilo. x 
fuccevinfummasó ágloMTin,lprima.codem titulo. Scin.l. Arillo,f. 
que respigno. ob,pof. vbigJofl.addirquartum requirum feilicer, 

quod rerdusereditor conueniar,quód pigmushiceiobligatum, quod 

éclimilitervoluit haclex cum fuperias dixit,la empeñalle aGiao= 

ibi,eelcibiefTe la cola á peños.glol(T. tamen in diéta lege 
prima voluit(uflicere tria, és eriam Azo,vbilipra. 6: qué diffud quar 
tumincludacuríab fecundo hicpofito, quod é: viderur;veram cum 
exhocvideatur conuenire de hypothecas 

















8 Corro plezro.Addo ls, C,quiporio.in pigno.bab.8c.L.fin.C. dehis qui 
npriorun credi, Jocum ficce. Sclypotior.$.(ina.fEqui potio.in pie 
gno, hab, Sc1.C.fanti.credi, pig. ven. SciQudius offerendi com 
Petitlccundo,vel tertio creditori, contraprimum : 3 etiam contra 
vxoremfoliuto matrimonioofferendo ci dotem, veindl.cumtibi.C. 
quipotio.in pigno.habea.ScrenentBald. Ange.loan «delmo 
us de Caft.8e Alexan.n.l.ficonflante. inprincip.fE lola, matrimo, 
$ tamen conflante matrimonio propter vergentiam vir ad ino= 














46. 


Titulo.XIT. Delos peños. 





voragererad doteminxtad,vbiadhuc.C.de iuredot,tune cre 
:snoncompetitiflud ius oerendi,fecundumloan.Andrein 
addicioad dedonaintervirum Sevxo.$ diver. fed cúmu- 
lierlbaljad.lovbiadhucin prin.2.col.SctraditlatéSocinus multralle 
gansySitaconcludenscontinsyolu.y.inci. vilaconfignarione dotis. 
quod. tamen 
videtur limi- 
tandun, vedi 
xifupra codula 














pleyto?,queleotorgaffe clotro cl dere 
cho queania fobrecl peño:entóceram- 
bien le Ancarizobligadalacola como 
£i gela ouielfecmpeñrado primeramen, 
tecl feñor della. 

Le NX XXV.Que lacofaque Yn ome tiene 





not. in traéta, 
de dote, 








legiá. quan z a 
poo peños e la empeña ela orro como la dene ca- 





feribatyr hui 


brar fu dueño. 
offerendi. 7 / 


Lead j Er podria quela cofa que yn 
fimisecodéin a relecbida en pe- 
10, Cade pres || Minos que la empeñaria cl mil 
d modelpaesaotro. Emagueraya po- 
derbde la cmpeñar fi acacíciore que le 

y bal: paguen a el Saquelloque avia fobre la 
ica. Se cola, clotro aquien la empeño non ha 
us — dercchoninguno fobreclpeño. Ante 













tellize d limi 











de qa dezimos, quelo deue dara aquelcuyo 
nora Bal. per es. Pero clte aquienfue empeñada la 
llum text, la defp led A] 
s.licerinprin  CoÍa depues puede demandar a aque 
cip. ki de few. que gclacmpeño,quedeotro tanbuen 
fue,controjin= $05 5d lod adj 
sordo, draga,  PCñO! atal, oque pagueaquello auja 
UEsobreralpley  preltadofobrecl, 


so.Addalezóli "q Ley XX XVISila cofa empeñada fi pierde 
oe empeora cons fe deve defconsar dela deb 
dadel daño quey auinicre, 
Mpcorandofe * la cofa em- 
peñada porculpaf, o porne- 
gligencia deaquel que Jatic 
nc apcños,fitanto fuere el 
empeoramiento quanto escldcbdo q 
avia [obre ella pierde porende el derc- 
choqauiscnel peño: efi fucre menos, 
deuc ferdefcontado del debdo quanto 
fuerclempcoramiéto,E fila peoria fuer 





qui in prior. 
credi.lo, 


Qlex, AXAY, 
aoSi_ credicori 
qui pigonspi- 
gnori > dedie 








faciatreflitue- 
tur cid credi 
tore creditos 
Tistcenctur ta= 
men primas 
creditor aliud 
pignus (ecun= 
docreditoridare,veldebirym ci foluere 
Uyapoder.Adde.l.C.l piznuspig, 8 Iggreges$.cumpigno 
vi.MEdepigno,Sivide Specn.citade pigno.y.1.ver, fed cuna pignus, dis 
temqued hon poterit piznorari vltratertiam vicem, vt infinitas 
evitetur.cum quo difto tranfitibi loan, Ande inaddicio.nibil adden 
do.Sclequitur Abbin,c.cum contra.colu.2,depigno.S cert 

dictum (atis quí ,ne pigous ambulerperquampluyes manus 
son ita defacilirecnperati pofic,Bald.£zmen in.d,L..tenet qp 
1múlliespoteritpignorari, «forte procedererquando let facilisrecne 
peratio,veliin cadem ciuitacepignoraretur. devideeriam per Specs 
« Abbyvbifuprá an ljberefprimius á pericionepignoris foluto debito 
ficedataftionem coneralecundum,velrercipóm, qui deditpignori : $e 
tener epfic,Stan cradiror polsitvendere pignus,quando pollerfbifol 
ueredandopignuspignorizBal poll Per, 8 Cynum tener quod ficin 
lego.ficeflante.C.dediltraft;pigno.Senorar Álbericusio,]. quandin, 
costic«ScvafTalluspoteritalceriinfeudare (ab padtoinergmenti, ficut 
jp(chabebac.vi.in.c.1.Sefina.Bábi Bald. de contro.inue(tj. vbiScvide 
pereum.colu id remancatva (Tallo taliter concedenti.addeetiam 
e. verded erjamcosper quosfiatinuelaScca.1.qualiter feud,alic.po, 
Eytrobique Bal.E.c:16beneficiumeli de feusfite. contro.ipterdo. Sc 
agna.8ón.5.fimiliter.delegecorra.Scglo.nor.in,caudealic.fevspa.8c 
BinitaveperBald.in capi.1-decapiscorra, Se quid fivlcimusalienet ad 
quemrcnercaturfendumanad domínum. vel ad proxjmwa in feus 





had, 









































h Gorfeguifada.Adde 2úbi,caun dixcronSquzi 


bonafuficiuntereditocihud. 





94 


erErede, Bribi vide cu 





dantemvideBal.in.$.illud.deprohisfen 
jus confenfusrequirataradalicnationena 
€ uAel.Idem vultgLin.l:greges$.cum pignori.in verbo, Coluetir.ffde 2 
pig foluacur(ecundo ereditorisná el foluendolibcratar áfuo, £e ka 
exavultibi Bar.in veráté gro quando pignus, Scadde ad ¡Mam de 

bicor.$.hink 

A depigno.aé 

mayorquecl debdo deue perderaque-d worm ranbuen 3 
lloqueauiafobrelacofaempeñada. E — peño. Adde. 


pechar fobre cítoal feñor dela cola el Rd 


dañoque y acac[ciereporrazó delem- - pigno.acte 
pcoramiento, Eaun dezimos, quefila ES 
E »mDeteorario 
cola empeñada fuer ficrua, evÍare mal” pignoris, cul- 
della aquel Glarcfcibeapchos,fazien= pavo nesligó 
E tia creditoris 
dole ganaralgo por [ucuerpo,metien pueniés dedu 
dola en la putcria, que deue perder o- cit deforte: Ki 
troficl derecho queaviacntal peños.Efl e 
'o mimo feria filaapremialle,faziendo  fuú foluet cis 
Lo mifmo feriafilaapremialle faziendo — Mináfolues 
le cl fazer alguna cofa otra defiguifa-  Fdfitantivel 
y ddelfeñorddla. tics 
dal contra voluntad del feñor della, tá atcédie ol 
OCT ms its pigno- 
«Loy. X-X-XVI1.Comonon dene ningiofran Ñato ppt 
queso fufierno mientra quecflouiercónpoños. Teide 
A Ranquearinon puede nin- 
gunomeclfieruo nin la fier 





















4] a otro,a daño Enin a meno PEoftitit, vel 
AS ¿nina contra debito 
fcabo deaquel que latenia a peños,de is volútacem. 
mientra quefuerc afsi empehado. Mas os 
E ; vifecit. had. 
fi acacfcicfTe que lo aforraflecltando de e 4 empeorando $ 
lante! aquel quelotenia da cnon ¿e cat 
lo contradize , valdria elaforramientor ao iaa Os 
pero bien podria cobrar fu debdo'" de pig.adt. 


Ñ - £ Crorinlpa,Ná 
deaquel que gelo ouicleempeñado, a 4 





Otrofidezimos, que fi acacfciefle que patvez.L.fimul 
el feñor aforralle lu ficrno, p fufier- lr Codepign- 1 


0 a A ¡1.80 1.40.5,€+ 
ua , queouiellecmpeñado 2 0tri, non y, LES dd dl 


lo fabiendo aquel que lo tenia ape- Non dicic, q 
Ea lat jus credi 
ños, que luego que el ficruo paga E pariticzo 
fe " el debdo porfi, ootri por el,val- - ill pererete 

j rami ñ cundúAlberi. 
driaclaforramiento. Perofialgunome Anda: E 
in.) fi 








cúvéderet, 





A.depig-alhagertñ debitoradinta 


Qlex. XXXVII, 


29Nop potell debitor(fernura fpecialicerpignoratum manumittere : Se 


fihoc Eacipcreditore ignorante, (ed fico prefente Scnon contradicen 
testenermanumifsio:laluo credicorijure debiti contra debftorem, Si 
veró oblicanirdebirorgeneraliter bona (ha tenetmanumifio: Galia 





'.Concordarcuma. 

jallegatisin glof. 
Tp(enanque manumifTor non poteft reuocarelibertatem 2 

quamiprafitir Li crcdiroribus,C,deferuo.pigno,da,manu, 


1 Crdefemno pig.da.ma.Bl,abeocum 











1 Esfando delante. Adde,|.Giveproponis,C.deferno pigno,da.mann. 6 3 


3núfto cafiprefentiahabetur pro cófenflas ex quo taisaftusnon po- 
eracficrifine confenfircreditoris inxtanotata per glo.in.l, Cayus.(E 
de pigOo do defino. (quis prsby anota de tilasecle.nop 
alic,col3y8cprocedie 8 ficredicor fieminor; nam reperciascofenfhs 
inhoc»vtind.fpater,$.6,(f.de mann.vind, Scadde etiam adiflam leo 
geml.1.Caderemifiio.pi 











am, € Cobrar fu debdo. Quianon debirum(ed pignnsremilicvein,l,polte 4 


quam.ff.de paétis.8c vide.l, 40.nfracod, 


n Uragafe Bddelpignori Aide hered.inflic.£.Lficredircribus.C, $ 


deíejuo pig.dato manu. 
i Parúda.v, 


Q 





tor debitori, Adtir,C2 
Tté foluifíicre Fleruo pi 
2 ES ditorancillam gno. data, 
ua, que ouieffe empeñado - pigncridacam manty 











A 





Quintapartida, 





abeo,C.defemopigula, ma 
neralem Se lpecialem hy= 


dam, 
adas 


62 Iscneralmente.Adde. 
nu. «habes hicv: 












obliga/Te todosfas bienes generalmen 


confio. 5. 1es gen 
velumine. co-  qe?, pordebdo quedenicife; fi delpues 


aaa pea aforralcalgád hicruo,bien lo podria £a 


aljama vi. 









zeryfide losotrosbienes que fincan pu- 


diere ler pagado cl debdo. 


fade adimeno 
lega. Seper la 
fonailege. qui 
poll tellamen 
suas, colin. 2. 


Ly. XXXVI. Porquerazgnes fe defara la 
obligacion del peño. 





Efata fe la obligacion que 
Vies fecha fobre los peños, 





veríi «fecundo 
notabiliter Li- 
mita.C, dele- fyluego que aquel que los 


e Fesrgempeio paga *loque de- 
Qtes.xexy112. yea aquel que los ha empeñado. O- 
amDebitore for» trofidezi mos, que ferizefto milmo,6el 

vente vel cre debdorquificile pagarel debdo, e eio- 

ditore recipe-  trononlo quificlfereccbir”, Efizicllca- 


se folurionem 20D 
reculante con  fruétadefto ante omes buenos, elellaf> 


o fecon fufello los dineros, clos pulick 
tore debitam pe ; Ea 

pecniam : 8c  L0 enguarda dealgunlogar religiolo, 
cam deponen  odealgunomebueno.Otrofidezimos 
es oluiear PÁ-— que aniendoalgunomcempeñado fu 


gnorisobligar qa 
io, Trem pro. colaaotro, fi delpues cl fudgador con- 


debito cert dénare poralgunarazon, 2391 la cm- 
mon inuentis sta 

bonisde- Peño,mandádo le Gpague, o figa algu 
bicoris_ exe nacolaye cljuezqueriódo cúplirfafuy- 


quicar nte — jo,nonfalla otra cofafdelos bienes del 
re pignorializ— condénado, de Gfagala entrega, aagl 


data:de cuías — porquediolafentencia, que biélo pue 


o die a 
er prius cse-  deentregaren aquella cofamifma que 


ditori cara te- aja empeñada, (1valicre mas$deaque- 
menti; Sar m 1 ia fabieell É 
erfuum dd oquee otro aula Onle eila, megucr 
(oluirar, pre — non quiera aquelaquien era obligada 
ECO ps primero edcucfeyendes” efte peño en 
dicic. . 

1D draga. Perfolwionemtollunturomnia accelforia ad principalem 
obligationem,vthic,Ecinfratitus).prima. Ecvide quertradit Sécinus 
conli.18unvolu.col., 

2 6 Enonlaquifcrerefechir. Added. alienares.$.(i per creditorem. 
gno.a£t.8cbiglosS:.Lf priu(quam.Cade diftra.pig. 

3 d Ciosdineros. An fufliciar offerre cosin mar(upio finon numerentar? 
videperAlex.in.).f mora,colg.ad iFololvamatri. 

4 0 E lospufiefe. Quid Ñipecariamnon obrulit neque confignamit: (ed 
(oloverboobrnlicfepararumfoluere? videeurquódnon lufficiar ve 
hic:quodinrellige,quiavenditio non impedictur,fed val: i 
quod debirornonfoluar: fed po(teaco loluente venditio infringeres 
ur Serefcinderetur,urin.].fandus.fE.de refcindenda venditio, Kno+ 
tatglo(l.inlege.lirefidunm.C.de difiradiypigno fed ad hoc ell reme- 
díum fecundum Barto,in+fi¿ad fi«fF.de diftraspiz.quód cum debitor 
verbo dicieparatus(am foluere,creditor dicaró egoreciperesná tune 
illo non folusnte proteftacionihileperacur.argamen.l.áur qui aliter, 
f£quod vi aucclam,échicer Albericusindida lege. fi reliduum. dicac 
diéumilliusglofI;non ele veram, Scaliter incelligar, quam Bart. di- 
¿tam,].fundus.tene quod diftum eft:quia lle ef! intelleus commva 

+ vis.ad diGtam. |, pronté dicitAlex.in.l.fi mora.colura, tertia, verlico. 
2-fallic.folumman 


































depi 
































£ Camifallesiracefá Nora hocverbum : nambi elle alía res, quara pi 








gnoratajin qua polfetfioriexecutio fententiz 
quod Sprobarividerurinle, 

Idem tamencrederem $e 

pollerenecuiio lententia, hiftaqua piznorid 

modépollet vendiécin minus dammurdebitori 





qui 
Eabue, ae 
fucicad hoc quod 
habetur in le 
a e. quanis. (E 

almonedae del precio del, hadeferpa- E ES 
gadocl que primero la refecbio en pe- g Espraleremas, 
hos, elo de mas, deue dar a aquel por Ex hoc paces 
ña di ara aquel por mod firesnó 
quien es dadala fentencia. plus valerety 
le XXXIX. Por quanto tiempo pierdeo= — quam credito 
me el derecho que haen la cofa quetiene ape deber, quí 
> a habebat ¡lam 

Jos,fila nondemanda al riempo,queeldere= 0 

cellarer huius 


igacam, q 
Bligan alas vegadasloso- legis difpoli- 
io. cumex 























cho mands 















Kícolas enpcños,enó losen-=  pofler e 


a qui vélliate 
ES cregá dellas e defpuesacac: AOS cul 


lasenagená aotri.Entalrazonco — fauore fit exe 
moeftadezimos,Gf 29! aquien fue tal o S 
cofacomocttacmpeñadanó la deman — JusdeCaljn 
daflealos tenedoresdlla, faftadiezaños — dLádivopio. 
feyédo éla tierra,o nófeyédo en ella fa- : A illud. 


ftaveynteaños, q dédeadelantenon la h drender.Non 7 


di Gdari. E intelligas, gd 
podria demádari.Fueras ende,fiaquela Eta 


quiéfuelle dadaovédida la cofalarcfci — pellatur ven 


bieffefabiendo q eracmpeñada a otro, — derested ven 
o : detur author 
caentóccbiéla podriademandaraquel cate id; 
a aquié fucobligada primeramente fa- — vel per debi 
a E : torem : credi 
Statreyntaaños", Otrofi dezimos, que cariño nen 


fiaqlaquien fucempeñadalacola, non — cogicur vende 


lefeyédo entregada,alsi comofobredi- 1» fed ollen 
> dere rem mo- 


choes,nó lademandaffe el,ofusherede — bilem,velim= 
rosaaglaquié gelacmpeño ,oafus he- A 
rederos Esflaquarétaaios!, q dendeade id iquod 
láte,nó lapodriademádar q gela entre habetur in 
gallen porrazon de peño: maguer que e 
el quela empeño fea tenedor della. Kibiper Bar: 
GLe).XL. En que manera fe defara el derecho. tOluma 
queelomebaenelpeño por palabra o callido- re cxxpx, 
- 20 Soluienr pi 
ligatio res pecialiterpignorata antetraditionem per debi 
toremalienerur, 8 creditor ápolsicenteinera decemannos inter pre 
fentes,6cvi¿intiinterabfentes pon perierá 'amobflattuncpra 
feripeio,miliiscui fui alienatahiebar pignoraram, quia tune peter 
intratrizintaannos, Snonvltra,fi vero creditor 8: cius heredesáde 
bitoreveleius haredibusrempignoratam intra quadraginta annos 
non peticrinepollea non poffunt.b.de 
1 von la podria demandar.Cócordac cum 1.862.Coliaduer.credito, 8: Y 
cum l27.titua9.partita.y.vbivide que diximnequeJegesin hoc difpo 
nentes (ant correéter perid quod habeturin authen. malfidei, Cade 
prafeript.longi.tempo.8:3n.l19.ticul.:9.partita.y.venotatSpecal. $e 
ibilo.And.in addicio.in rub.de preferip.colu:pentlt« Scf. Si requiri 
turtempus, dequo hiceciamin re mobili,vcprzlcribi poÑit contra 
creditorem glo.Sibivide Barto,in.l.6.cumpradiuni pignoxi. E 
pigno.Svideglo.inJ.fi.Cfiadueracredí 
k €Zretaaños.Adde didam.la7.5 queib 
1 €Quarenta años, Addediétom.l.47.8queibidixio 
lex XL, 
aeSolniturpignus(ipercreditorem remittaturexpreGérfedremíttendo 
uspignorisnon videtur debitum remifiTe.fecus écontra. Jten $: re 
aniteicurtaire pigous:S eriam debicumicancellando,f. 
gationis pignorisenilihoc fiar dolo vivel metu.b,de 




















gnorisob! 







































1 Adtic.C, 
(4 mes vnos a otros algunas — diúdenullam fi “aduer, 
fe credito. 















tr Aizo.Cde reno, ple 

oluctarsamen», E ibi pontrltlaro vería, 

aucio fifueriecubreddiraliberaripfr 

«danita pignora(ecus crio 

UU queltorana peña. Ex hogvidetur decidi quodredditio pigno» 
Aladinamente * por pala= 


18) E bras o callando puede el 
ls ome quitar el derecho que 
9 da fobree) peño. E porpa- 

Libras feria como fi dixeffeaquel aquié 

ouicifcobligado el peño al que gelo a- 

uielfeempeñado,o a fu perfonero quel 

tornaua el peñod,o quele quitana el de 
recho queauiafobrecl peño,E maguer 
ele ¿e quitalfe delta guilacl derecho 
infobreel peño,có todo o non 
iendo q le quitacldebdo ¿ quea- 
uiafabre el. Fucrasende lircenibelas 
mente dixeffe quelquitava tambien el 
debdo comocl derecho Gavia fobre el 


















vis, quod 
diror habe= 








cosimla polk 
quan. (F. de 
paét.percext. dj 
indar ade le 
be, lega. cono 
tsariuan tamé 
tenct ¡bi la= 
fon columna 
penule.mone= 
tur ex diétis 








of. Se docto. ps A . a 
e CO peño Perofile quitaffecl debdo princi 
teddido PR paljentiendefeotrofi, quelquitaclpe- 


groris por 
inducere al 
veiliracem,quá 


ño.E calladamente qui 
recho q auia fobreel peñ 
bligaciondelacofa empeñada fucfic £e 
chaporcarta. Ecl feñórdeldebdoque 

tuuicie la carta lacancelaf”, o larom- 
tencre Barro]. Picflejo ladicífe a aquel que gela cmpe 
in dista leze  ñara.Catornandolefla carra de Jadeb- 
prima Belo 


la Orne el de- 








sfcili> 
cet q debitor 
vrarur pigno= 
re, Scsicjthoc 


“23  daprincipal,o cancelandola entiendefe 
quel quitacldcbdo eel derecho q ania 
fobree! peño. Fuerasende ieftofizicile 
por micdo,o por fuera, opor engaño 





bene intpicias 


neque lol 
neque Bártol. 
hoc dicgne, 8e 
tant dicunt, qué d ex redditione pignoris nop videtur remiffhm 
us debjú ; Scficifla lexparricarum cura didtalege.1.f. de Ijberlega. 
probarevidenturopinionem Alberici pol! Ray ne. neque referre via 
detur,quodhwelex Loquitur, quando creditorverbisexprefs dic, 
quodredditpi sons:éx etiam quodio.d.| xánterueniant verba teftajo 
rislegando piguusequia nibil inscrell,analiquid demenftrerurfadlo 
“ velverbo,y ¿5,8 biverglo.deappelafortepoffer dici,quód 
autredditio pignoris fadtafuiefimplicicerñiacaliqua pratinitiónead 
certum vígm:é tune colli vi, ñ gnoris , fiveroreddaturad 
cerrumvfumtancnon ari cum prefivitione. ff, quando diés lega. 
cedir. 6: ejus quod norar gl ofl.de privilegio feu concelsione limitatp. 
n capital cun ordinem.derefcripsss.l,2-8: quedibi Baldaff. deferuis 
expor+kkin dubio potius prefumensrredditum canfacerti delimita» 
tivíus,quim (impliciter, Sita procederdiéryen lalipernotataper glo, 
3ndiBtalege.poflquam.neque obflabithaclex, Gdida lex.1. quia 
Joquunturquando pervesba fimplicierprolatareddicum faiep 
feulegarum: Sei verbafuifTent limicaraad cercumvfim ¿nonvis 
arias piguorisreriillimperpradid. 
40 Gsidebqa Addel poNquai dude peá 
4d Cel debio princip, JJabeo.fh.de 
E" delibe.lega.Bc.l.credi 
5 * Gracamelafe.crcVideque á 
frátitu.proxí, 
6 £ UT ornandola.Quid fi noncon!tat,quod creditorreddiderit cautionés 
reperiturtamenpenes debitosem,vide djQlamlegem.n.titul,19,tertia 
parSibilatecixi, 














































Miex, XLL. E 
«nCreditor ex paño porell vendere pignus poll diempertam ela, 
pla dic e Scdebechocdabiron feflinjocoillosvell pl abfemsesó, 


Titulo.XIL.De lospeños. 


95 


fteniibusin domo cins denunciarefipoteft: S-pofica poteritvenden 
republice 2: bonafide : Sei pignus plus valer quam debisum relila 
ques faperficundibicor : E Endirccerabicabeo qued det 
hoc dicio, * 
$ Men equellamanera, Concordarcum.l.fina o princi.C. deinre des 2 
aniámpes Sol, 
fi conueneri 
la. Mide pi 














quelefucffe fecha en eltarazon, 





, aót si 
Ley, XLI,Comoe quando puede venderla 9 h 4 bazer fabers y 
facespeñada el que ls tiene a peños, filo pu= Fabes hice 
diere fazer por pofiuras ig vbi ex 
¡Onépleytos a las vega- 
idas los ares ynos con 
otros,quádorefciben la 
cofa a peños que fiaq- 
enn Mos que los empeñan, 
non losquitarenfaflacltiempo, o dia 
cierto,que defpues los puedan vender. 
Eporende dezimos queíi talpleyto es 
puefto quando obliga lacofa apcños,e 
aquel quela empeñanon la quita'fafla 
el diaque feñalaron, que dende adelan- 
tebienla puede vender el que la tícnea 
peños, o fu herederoen aquella manc- 







biz prius dee 


cujus contras 
rium dicebat 
inches 





tellato, C. de 
difiradty: 
$ Bal 





» 
prima, epi 
gno.adt.in le= 
¿u. antiqua 
£cinilpradia 


raSque fucíTe puelto cl pleyto quando infin.Cadefia 
gelicmpeñaró.Empero ante q lavéda, Era 











ladeue fazer fiber Wal que gelo cmpe- 
que gl Pp 


Je= ibidéallegans 
ño, fifuercen ellugardecomo la quic- 


gloff diéte.l, 
cor, dl 








re véder',Efi el non y fuere, denelo de- Les 
ziya aquellos que fallare en fu cala. Efi domi, impes 
Ea q a so da 


eltequelarienc apeñoslo fiziclRe afsi, o 


A ñ o dilalegascres 
nó lo pudiere fazerporalgunarazon!, — dicor. lex ia 
entonce puede véder! publicamente la dicir. .aperte 

El pr 24 Conarivo, 5 
cola quel fue alsiempeñada Enal védi- 'nqu sam de 


tene - mentiy 
quam limita mificiamex paGo conueniar quod fine aliqua deman” 
ciatjone vendat fecundum Baldam in difta Jege. creditorjfaintel- 
lizensglobipunétuandoglo( vbi dicir, vbiactanel! ¿vepólicvens 
detefine denuntiatione. ¿loM:tamenibipotíus voluir quód punétus 
ficrcrinverbo vendere,ficut illam intellexirSalycetus, ibi $ Alberi- 
eusin dióta lege. ficonuenerit. Sdubdit Baldusin ditalege; credi 
tor; quod etiam vbi hoc aétum eftex pacto , melius faciet credi= 
vor. , fi denunticr propter conferuandam opinionem boni viri ; de 
nepobit pignoratita connenii.pro quo adde quodnotge Bartolas 
n lege, alio.verficpl.quero ap hagres.ff.dealjmen, Scciba, lega. 8e 
quód valcar paétum de vendendo pigius , fine alíqua monitio= 
ne,tenet Barcolus pertextumibj in Jege Titio. $, Titus. ad muni 
cipa. . ; 

fcepla quiere vender Hobeshicquidnonfuf6cirdenwntiare debica 3 
Yi, quód foluarnifi Gcaddar quod aliasvenderpigoys.3ta exam di 
bantJacobus de Arenay6: Albericusin diétalege, liconuencjirzallegá 
tes diétymm,l.creditora 




















ko Groralguya rezon.Fortg;quia debitorablensell : 8cnullum domireli 4 


quiryuclfadto debirorisimpediretur, yrquiafe fubrrahebar nelibi de 
nUntarEtar. 

] SLentonecpurdevender. “Videtyr probari quod: (nella denmn- $ 
éjatione de qua hic creditor non habear potelarem vendendi 

, rem licetex pato conuenerjtpvepofsitvengeresérfie quod omiflata 
Ji denunciatione non tencat venditio, copprarium tamuen ¡fo caí 
tenentlacob. de Área. 8 Cynns 8t Alberic.in giéla lege. creditor. 
vbi_ de Baldus monentur quia eriam inter catera quie sequiruas 
tur ell bonafides , que tamen fi ablit valer vendicio . ve in lego 
prima, Colivendite pigno,aga.licee (ecusficin fico y ven lege. li 
quoseC, derefcindenda vendicio, ergo SeG deny 
















padto estero Le 


ditori vendes pio, 

A NENE pig: Exjalo 

re pigmusado- 27 8 de 
ia 

snuntiare Ven" pee 

dior > ante a 

juam vendate ajjoX, 


velhopg 















5 





Quinta Partida. 


non faciernulluracontraftum:fed agetur contra vendentem , vtin 
L.cum concra,Cf vendi. pignos aga. quia quendo credicor haber 
Fscultatem vendendiápacto vel ¿lege, ¡iladenuntiatio requiri 
adexecetionempotellacisiam dex, denon acquirlcurppercam pos 
reílas de novo , Ñitamen ex denuntiarione acquirerctur poteílas 
vendendiypro 

ue ell án cali 
Jegis fequétis 
tune non te- 
merer. vendie 
sio omilla de 
nátiacione, Se 
Sc incafuili? 
J.concludunt, 
quéd tenebic 
venditio + fed 
tentbirur ven 
dicor pignora 
viria ad later 
elle proprer 
denuotiatio» 

mé omillam 
fed obltacilla 
les iftud 
verbum quod 
ponicur ad po 
tellarem ve 
ide, 
eodé.l. 48.8 
que ¡bi dixi 
vbi apercias 
hoc probatur. 
«Enel almone» 


















dale deue fazeren el almoncda a bue- 
nafe,e fin engaño. Ef por auétura mas 
valieredeag!io, porqueel latienea pe- 
ños:lo de mas? deue lo pagaral que ge- 
lacmpeño, Otrofidezimos quefime- 
nosvaliese,lo de menos,que gelo deuc 
tornaraquel queempeñolacoÍa. 


GLe).XLl,.Comoe quando fe pueden Vender 
los peños: maguer mon fue dicho a la fazon 
que los empeñarom que lo pudie/Je faxsr. 










Qs ¡Inplazo obligan los omes a 

filas vegadaslos peños fimple- 
0978 mentenó feñalando dia aque 
los quiten nin fazjendo enmiente*de 
losvender. E pórendedezimos quefe- 
yendola obligacion del peño fecha de- 
fha guifa, fiaquel quetiene lacofa ape- 
ñosafrontarc"al que gela empcho ante 





ds, Nonergo a z 
creditor de- omesbuenosque la quite:fila nonquí 
eel fierequitar,e la cofacmpeñada esmue- 
er in pue bleye palfaren defpues quel dixo quela 
blicislocis có- 


quitafle doze diwz o treynta * fi fuere 


Less barr rayzG dédecn adelanteg la puede ven 


di,vehio, $e 






ner Bald.in di. der. Otrofi dezimos ¿(1 pleyto fuelle 
a les: de puelto.quando empeñalle la cofa, que 
dixir de ia clquelarcfcibepor peñonon lapudicl 
fubhaltacióe .  fevender. Maguer tal pleyto'fuclTe pue 
7 b atedema vi Roshiaquelaquicn fucempeñada afron 


ad 


je dotrgma.Nonrepenicsifoster: 


Non ¡nue 
mi cam in 
RON, TECO. 


In no. re, 
viol.ta 








de. l.quamuis. — taffeal que gelacmpeño tres vezestan- 
tcomesbucnos quela quicafle.E pal 
fen dos añosdefpues! que lo-ovieffea- 


frontado qe la quitalle, dende adeláte 
ñ 





lex, XLTL. 





ansi dies non bienlapodriavéder. Pero lavédida del 
apponiturven > 
disionipignoris,debercreditor requitere debitorem quod luatpiga? 





aliasquód vendetillud:X tunc elapfisara. dicbusfi reseft mobilistvel 
¿o.irescilimmobilispctefi pignus vendi: 8eficonveniar quód non 
Vendaturideberenim requirereter:8cextunc clapfis duobusannis po 
teltyendere bonafide publicelicirando, Vendicio autem pignorisio 
csulam iudicari venditurper modupu radican. y. patrcsitu.a7elo 
hocdicit. 

€ E Ninfaxjendo emmiense. Concordarcum,L.Ki.5.1.C.deiure domi impe. 

8ccum.Lficonueneric laprima.ildepigno.adi.5.).croditor,C.de di. 

firaGtpizno. E 

€ cAfrontare.Semel (ufficitifto calizvtin dira. l.fina.fnécin diétis le 

gibus8<hiccolligicar, 

















inos deiurecommunizam.Lfina. 
$.primo.C.deiure dom.impe. añignar biennivm. fequuractt hac 
Jex partitarnim forum caftellz,dequoin.!.xtítul.19.Jibro rertio foros 
1.quibuslegibus forá cacemás e(tltandum , quatenus ¡fis lezibus 
pd y, vebordinamientorum,feucon fuetudinecon(tet appro= 

jari non alias, velatetradit Rodericus Suarezán proemio fori,fL. 
Jin ordina. Tautiais.vnde ergo in opereifto, legesillas fori non al- 
lego nifi cas quere de pradictis,¿Jiceeve dixi de jure commsuni 
daresur bicnnium: tarmen icredicornoliriantum tempus expedtares 








poteritadirciudicem,S condemparefaceredebicorem. 8e fic capos 

rerurpigoms in caníamiudicati ; benerenim potef! concutsere 

guus precorium cum conuentionali, ita declarar Albericus he dis 

¿ta lego Ena. Svedicit Baldusin lege: avad fin. C. debo.auto, 

pole quisintellizererdistamol.lanas Je adiudicarionepratoriailla 
de confueras 


4 5 E dioeneníí 
[alos quando quier quelafagadencÍór aro eu vena 


echaabuenafeenalmoneda fegun dí- mentiftam.l, 
idezimos á . Particarma, dí 

zecnlaley ante defta.Otrofidezimos q Eon eo 

lasvendidas de las entregas, e laspren-  hicvidesa 


das que fonfechaspor mandado delos £ 47alpleyroad 4, 













lufin.$,2.C, 
fudgadores, fe deuen fazera aquel pla- Ge ón 
zoi, cenaquella mancrages pucfto en impe.Sidem 


dic fipadtum 
fuic fidum, 
quód pignus 
véderetur cera 
ta quantitate, 
fubcerta con» 
ditione,velin 
certoloco 1 $ 
non aliter ve 


las leyesque fon pueftas en cltitulo de 
losjuyzios decomo fe deuen cumplir 
enlatercera partida delte nueftro libro 
que fablan ch efta razon. 


ley X LI11, Porque razones aquel que tien 
ne lacó/a empeñada: maguer [ea pagada la 












na partida de la debda la puede Vender elo 5.idemquE. 

Jus herederos . de pigno.38, 

mó notar Bald. 

Or vn debdo refeibiendo  in.Jo4 cone: 

salgun ome muchas cofasa — nerit. la pris 
ma.fE.cods 


*peños puede las vender fi y 
quifiere,o alguna deilasen 
alguna de las maneras quedizeen las le 
yesante defta. Enon tan folamente las 
puedevender portodoel debdo,masa 
vn porvnapartida de lo q fincafle por 


pagar deladebda. Efi poranentura fe 


UTres Vezes, $ 
non fimul a. 
Elis y led inter 
vam écaliam 
denuntiaio» 
em interuen 
niente falten 
vnadiezfecun 
dun glofT. de 
ibi Bartol. in 








muricllccl qtenialacofaa peños,ante El Jaquartas (E de 
fuelle pagadaladebda, pueden elfo mil as 
mofazerfushercderos.Otrofidezimos bic (peca: 





le alias 
fufficeret vna 
denuntiatio - 

L titia, $. víu» 


quelacofaempeñadaque fue vendida, 
afsi comofobredicho cs, quetambien 


pafaclfeñorio!dellaal quela compra, “ras. ft delega, 
como filacomprafle del feñor mimo _ fcundo. 8 
la glo. cla 


cuya cra.E eltefeñorio feentiende que 
ganaclg lacompra de[que espaffada a 
fupoder',epagac! precio "" por ella. 


gularis fecun- 

ques Jal. dn 
.. quibis.col. 

2. ff.de verbos 

obliga. Scalle- 

gatar(rpeperdodores,ElignanterperBald, invubrica. C.de novo 
codi.compo.kinleze fecunda.C.quod metuscaufa.per Bart, in tras 
d%a.dequeflio.perAlexan.in addivio.ad Barco.in lege prima.$.diuos 
feuesus.Ifadequalio. 

h Uocfpues.Habeshicá quotemporecurratiQud biennium,de quo per 6 
glo.in didta.4Mdepign.ad. 

1 naaquel plazo. Videinol o Bcibiadditacitoa7.3parto 7 








Utex.XLIIT, 

aoCredicorvelciusharespotetkvendere pignora vel vmum coram pro 

debito velparte debitisátextalivendieiore tranfit domininmin eme 

prorem ficurfiiple dominnsrei vendere:dam tamen precia foluas 

varon Scresemptor tradarar,b.de 
k Gelfeñorio.Adde.ninli 

20.8 l.quedcredivore.C.de dira, 
1 €rafadaafupoder.Adde.l.quancia. 

$.finauf.cod. 
m Urgel precio. Inmuie, quód nonporit creditorhaberefidem de 3 

pretlo:conitarium tamen probacurín legos eleganter. 9. li vendi= 
+* deritf.de pigno; ad. Gxibi quodrenebirur debitor habere racum, 
- exjamineo,quodeelt viera debitumaquod Paulus de Caftso ibi linia 































Titulo.XIII, Delospeños. 





tatsintellizirqtando non poteraraliterereditorvendere, vel qua 
itacratcontuetudo,vtinal.l piznore.$.1i.fT.co.alias fiporuifiervende 

iecanianó porel fSteto grati calleno pega quiRó> 
deverbo.obli, 





salimachus.l 








QLex.x il, 
anCreditor non 
pst E Et0s MZeyoX LIT. Como aquel aquien es empeña» 


dela cofa nonla puede el mifino comprar nin 
orri porel, 




















Adic.C pea que tienca peñosalguna cola 
A 'debitod refliz Jeotrinóla puede elcomprar”, 
o tuer ¿Piera lila quificre cl vender.Fueras en 
rene el de filacompraMe clcon otorgamiento 
proremnóin- e con plazer de fufeñor della. Efide o- 
nenistalados era ouifala compraflecl non valdria la 
cipctenti con ce E ho 
cedar pignus Vendida.Caquando quier que el feñor 
pro sei delacofale dicfTefudebda, tenudo fe- 
riade geladefamparar. Masfiporauen- 
tura metiendo lacofach elalmoncdacl 
quela touieffcapeñosnon fallaflecom 
Prador porque nan gela quificfle nin- 
fe deal 
toremulido UNO COMPrar,O non afafle pormiedo 
delfeñor della, oporquelesouicfe el 
1a del comprar. rogado quelanoncompralfen, Enron 
Concordareá 3 . iS 
legede ccpuede demandar al juez del logar! 
jonagine ueleotorgueaquella cola porfuya.E 
de diftradi de ad ! He 
a cljuezdeuclo fazer, Catando todavia 
quanto es el debdo,e quanto podria va 
da de £  Terlacofa.E fientendiere quemas vale" 
torvendar Jacofa quecldebdo,dcue mandarfegá 
pa Sa uE fu aluedrio al quetjene la cola por pe- 
Hi? videla. E 
C.dedoli ño queltornelodemasal feñordella. E 
a fede fi fallarcque non valetanto, dene otor= 
Pra garotrofi alotro quel finque en faluo 
proxima . € fu derecho,para poderdemádar al que 
idem fifecun» a ñ 
e le empeño la cofa,aquello que enten- 
mat vá priore, — dicre quevale de menos. 
eS: l.cum  4Ley.X LV, Dela debda que es dada fobre pe- 
fecundus, $ la 5 z 
Ss orador ue derecho dee frente 
Li los peñs fuen vendidos, 
quior cres ladores e pcños en vno dan- 
tor pign, ven» ES 
a doalgund omeaotro por al 
eo.l. 46. 2 guna cola quel deua fazer o 
2d dvd juedel 
lugarila.CofincauGiudi.dequaiflafimpra ef dicitauthoritateprin 


dipis.tunotaiflamlegem que viderurfequi opinionem Vber,de Bo 
bio,de quaperAlberián.1.6.Cudeiure domi.impe. 

3 € Catervale,Adde.,fi.cio,79 par Be queibidisó. 

dLexXLr o 

amSidebitorfisocreditori detpignus Scfideiu(Torem: poll, debitorilr 
lud pignasderfecundocreditori:Siprimuscreditorá fideiutlore debi 

Y tumconfeguaturifidciufforiqueperindicem illud pignpsprofao con 
cedarur:nihilominus debitore vel Ecundocreditoreloluente quodip 
feprimuscreditor(olnitreneturfidciuorpignusreflituere,hado 

1 d Teno feriacl fador.Addeal.1.C.dedolo.éribiperdodto, 

2 e Uzfomifmorhdde.l.a.C.deditrad.pigno, 

















lex XLVI, 
3mEodepignore duobus diuerfistgporibus obligato renefcreditorprior 
cui datum eltin (olutí fecundo debicú foluere Se pignus dimitteres8e 
. — fiptimocreditore vendentefecundus emar:debitore quándocanque 
fecundo verunque debitm(oluenteyrelcindisur vendiciosrellimetar 


quzpignus debitcrisfruclus tamen poflemprionem perceptifintem 
proris.hoc 

£ denpagamiento.Idemfivendac vita drá 
pig.ven.Sidem Gin folutam ¿tudice accipiar,qui: 
patamurfaétum partis.].fi ob caufaim,C.deenisiios 





iSalycaCafianti, credia 1 
l 15,10 











3 Codrimer. a 
Secus li ipíe 
prior creditor 
venderer ali 
cul extrencoz 
nam tune fe= 
cundas credi» 
tor ná poller 
agero hypo» 
thecarla,neq; 
competeretfis 
bras offerens 
ditali emptos 
e 





dar.Sidefpues delo el feñor empeñal 
fe otra vezaquelpeño a otro ante que 
locntregalícal primero. E efteaquien 
lo empeño primeramente, demandaf- 
fe eldebdo al fiador, elo cobralTe del, e 
el ador demandalle defpues el empe- 
ño a aquel quelo tenia, (el fuez gelo o- 
torgallcporfuyo,porrazon del debdo 
que ouicfcafsi pagado, dezimosque 
maguer el judgador gelo otorgafle, có 
todo cflo quandoquier queclleñor del 





di.pig.ven.va 
deiflá.L fum- 


peñole dieffe lo que pago porel ,tenu= od 
do feriaclfiador ¿de gelo delamparar. — fitaris > inter 


bunc cali 
8caliumal.qí 
ple priorcres 
dior emit d 
debitore; vide 
psp al 
beri. de Salyce 
bi. Squid fi 
¡lle prin us cre 
ditor qui rem 
in folucum ac 
cepit , vendas 
ré poltea alij 
an fecundos 
creditor pole 
fet venite bj 
pothecaria có 
tra ¡um £- 
cundum emo 
proremédic: 
Botert, ex 4 
Primus credis 
tor non ven+ 
dit ¡pre eredi» 
soris , fed ve 
fisam per emy 
prionem, vel 
dationem in 
folutum, 8: fic 
vendit ex dog 
minio lam af 
feto per ler 
ctindam obli 
gationg:quans 
doveró venditinte creditoris transfere dominium non affefum.ese 
fecundaobligatione, Ek fic non poteritcredirarlecundas agerc,ita de 
clarantlacob.de Arerin,Sipoft cum Cymus, Albericus Se Salycer, ix 
4nlegeprima.quod nota.vndecon fulantibi Cynus Albericas, KS3 
]ycetus.quód ille qui vnle emereabso qui haber multos creditores 
ematá prjorecreditore vendente iure creditoris: quiatúic omnia (une 
planayutin lege.quid croditoreyC.de dillraftrpigno,Scdiftalegest,C 
Mianti.creditor, 


Elo mifmo*dezimos quedeucfazerel 
fiador fiaquel aquien deffpues obligo 
el feñorlacofa a peños gela demanda- 
re, pagando al fiador aquello que dio 
por precio delpeñoaaquelaquien era 
primeramentcobligado. Caentonce 
deyegeladefamparar. d 


Le), XLVI, Como quando la cofa es empeñan 
da dos omes a cada Yno por fila puede co- 
brarelquelarecibio  poftremas pagando al 
prirneroel debdo que aia fobre ella, 

E IN peño obligando vn 
lomea dosapartadamé- 
teen dostiemposdepar 
, jtidos, fidefpues deflo 

z llo dicfTe en pagamien- 

tofal primero 8poraquelladebdaquea 

vía fobrecl:contodo cffo,fi el fegundo 

debdora quien fue empeñado apoftre- 
maspagarcal primero ela die avia 
el primero fobreclpcño, tenudoes de 
gelo delamparar”.Otrofi dezimosque 
fracaclciclTe q el fegundaidebdor con» 

















h 0% gelodefamparar Sed an fruduserñam euincerrdicvtin,lo6. fupra 
sode,quiaperindecítacfialinsextraneus emiflera debitore vtin die 
Etalegeprimasverhicu,cun aucem,C.iantiqui, creditor. Sevidequas 
tradi Say cc poftlasode Are Cyogmánl quan, Cria qu 

E ¡gataci.con. 

¡ Celfegindo. Concordarcurmsl.cumfecundas.5. primo. .dedifira 4 
£io.pign.Scracio poniturinlege lecunda.codertitul, quía huiufino. 
E vendio transfercndi pigioris canía y nectar inpis fierh fo 

cta da 








Quintapartida, 


52 Utaorradebde.Quidii vltra debitumplusdeditcreditor,primoratio- 
nevendicionis,quiaplus valebar res? videturquód hccnon tencacur 
offerre,quia debiroriseractale rehidunm,vufupracod.l.q1.Svide,in= 
fracod.).48, 

6 b Wtofruros. Indillinttcintellige deomnibusfruétibus, non atrenta 
diltinctióe, de 


indaóS. > A a S 
E 06% "prafleel peño del primero que auia po- 


der degelovender,quequando quier 
gel feñor dela cofa empeñada le dicl- 
feaquello que 2uia fobre cla, e la otra 
debda*que dio al primero quando la 
compro del, Gfe delata porende la ven 
dida,ces tenudo de tornar le aglla cola 
que compro feyendo del debdor.Pero 
losfrutos grefcibio delacofa defpues 
quela comprodcuenlefincarenfaluo, 
porquecs derecho que los gane por la 
compra quefizo. 








minor aduer- 
Sus pignoris 
emptotem li 
in emptione 
prober fe la- 
Junmifed tener 
tur dare cmo 
prori víq; ad 
quantitatem 

+ quapig 
darume(t: 
de maioribus 
quorú pigno- 
savendunclvi 
creditores cis 





Ue). XV 11.Como fe puede defararla vendi 


mam Gforce fiprafensfuiTer,maioripretio res vendita fuerar,Scidem 
voluie Raphael ibi relatusá Paulo de Caflr. Scsila opinio aproba 
turhic, 
$ Gouurroaños. AddeLfin.C.detempo inintegacellitn, s 
QLexszr Ii, 
2nNon — potelt 
debitorimpe= 
dire creditoré 
ne vendat pi- 
mus mili fla 
tim foluar de 
bicuns / 
men creditor 
poteltaté non 
habet venden 
potelt des 
bitor agere có 
tra emptorem. 
pignus tencor 
tem folucta; 
ei debiti quan 
titatem : $e 
minus fit de- 
bitum quim 
emptionispre 


aprendiendo feiencia, ocn otra ma 
nera lemejante deftas. Ca quando tor- 
nallcal lugar qualquier deftos fobredi- 
chospagando eldebdo,porqueouiclfe 
empeñado la cola deue la cobrar de 
qualquierquelaaya comprada. Perofi 
fueren negligentes por quatro años3 
defpuesquefucffen tornados afusluga 
res en demandarla cofa que afsi fuelle 
vendida,non lapodrian defpues demá 
dar,nin cobrar. 

















Ley. XLVIH.Como fé puede defatar la "vendi 
> da que non es fecha fegun laley. 





xabit emptor 


tium recupe- Adri C, 


in Romipetas 
glo vd Regis 
aut commus 
mis vel (ludi 


da del peño que obligaffeel menor de vezmte 


Ender queriendolacofacl 
ecincoaños. 


quela tuuicife empeñada, 


'en.pig. 





fuperfluun 4 aga, dd 
venditoresfed ¿e Cdi 
fiempror ren to, vendi, 











¿Enoród veynteccincoaños 
empeñando alguna cofa de 
as fuyas, lo tal condicion, 
que fi la non quite faña 
diacierto"g lapudicllevéder.Dezimos 
qlidefpueslavédiere q fepuede defatar 
lavendida,pudiédo provar el menor q 
erafechaa fudaño*.Pero tenudo es de 
daralquela auía compradalos maraue 
dís falta aquella quantia,porquecl auía 
empeñado lacofa. Elo milmofdezi- 
mos queferiafi vendiefle cofa que avia 
empeñado otro qualquier quefuelfe 


aut captiuicas 
ús coufa ab- 
fencibus:dum 
tamon poltre 
greífam hora 
¿quatuor ános 
inperendonó 
fueriot negli+ 
gentesahada 





yc E enor, Or- 
cum haber á 
l,<reditors 
lud infpicien= 
dedi. 











24 €rdladiacior 


coDrocediter- a 
go hc lex, Mmayordeveynte ecinco añosque non 
súambexpa-  fuefícen cl lugar quádo la vendio.Seyé 
a ea doclén otraparte cn feruicio de Dios, 
dendipignus: — alsi como en romeria, o en cruzada, o 


ve hic vides 
quía 80 mi 
mor potell ce 
Aicui contra 
<ontraftum.é: hocpondero,obid quodglofTnorar 8cibi Salicein.l; 
can linibucó dec lidades. y 
30 Cosfudaño, Nonapericquantum deberelTedamanín. communier 
ceneturquod fuflicerer parawm damn» non veróminiimumn.la.Co 
depradi.mino,£cJ.fioE dein intezureltic.go(T:S dogto.inda.Ci 

+, aduervendit 
y Ese famii. Ex hocverbolanéia quefequustar Seprecedunt, pas 
tetquód $: f1abfenscaula reipublica ex paéto conuenerit, vecredis 
or elapío tenmino pofsirvenderepignustadhuc poteritíe rellituere 
contravendicionem.8 ciuscontrarium dicieglolhn.l(icummilita- 
ribus.Cedereftituramilitin glof.fecunda quan: ibi dicir mivabilem 
Bartol.é Báld.tenéntes cum ea; exo quia miles velaliusablensrei 
publica: caula, non pote(tperere ferefliwi aduerfum fin contras 
¿tuny6cidenatenecibi Panlusde Callro, [acob. Butrica, amen tener 
«<óntrarlumimo quéd Si tune dareturetiam abfenti refitucio, quia 
ccuparas proptermailiiam,veliu(lam abfentiam, nonfecitad diem 

+ quod debuir,quod verilmilcerecifferñocempacus milicia, velalias 
nomfuificr + Selicablenseltlefus Scideo rellicuendas, Sepro hoc. 
rima de fecunda. Cade reflicu.milic. £ciflam opinionem dicieeu- 
ioremSalycetus, Svule Albericusindiétalege.lí cum militavibuse 


enferuicio del Rey,o defuconcejo. O 
fiyoguiefle en catiuo,o moralle en cltu 



























ll epodiendo lo fazer fegun 
SN] dicho es en las leyes ante 
defta,non le puedeembargarquela nó 
venda! aquel que gela empeño, Fue- 
ras ende en vna manera, Í1 quilierepa- 
garluegoloqueauiafobreella,o le qui 
Sieffe fazer cumpliraquello porque ge 
laauia obligadafin alongamiento , e 
finrebuelta ninguna. Otrofidezimos 
quefi el quetienc la cofaapeñoslaven 
dicffe non auiendo poderi dela ven- h e 
der,oauiendo poder de lavender lacna a 
'enalle cótra la formal ela maneraq di Cudebito.v 
ze en las leyes delte tirulo,Gfablácomo Pelis 
deué fer védidas las colas empeñadas. i 4 xo añendo 





tempoze pra- pig 
fcriplit monte ++ 
nerur debito 
Xi : mo efici 
cur dominus 
reistenecur ta 
suén vendens 
ad damna € 
intereffe que 
venditionis $ 
text debiter 
fullinuic. ade 














C.debito.ven 








Quecllóceclfeñor dela cofaempeñada Pe 
h puededemádaraquiéquierd “1alle! > vendia pigno. 


Glaayaalsicóprada.Eladucalsicobrar  "82- 


pagando'Macfteg la afsi quiz compia- jet contra la for 3 
más Vide lu- 
priscosl.q1. 8642. 

1 €. quienquierquelafalle.. Talex deftruerevidetor illam opinio- 4 
nemcomounein y deque od.in glofl:fuper 
verbo,entoncepuedevend 
ereditorifacultasvendendi| 
ibirequíó 
trarium faciar, quod vnum derequiitisin diéta lege. 41. el 
venditiofiatbonafide:que tamen liabfir,non annullatur venditio: 
veibi dixi,8 haberurinfrá.lproximaspotelt dici quod quicquid do- 
o. dicant de jure comuni per lilas leges partitaram , requi 
tur ad poreftatem vendendi Sci data fuerie Éxculras ex pado, 
quod denuntietur debicori, Eaitihocpracedat, noneft poteflas 
vendendi,vehic: cin diéta lege quadragefirna prima. pater , Edic 
quod fitde forma, quódprius denunciet , S:quód vendar publico. 
quod vero ponitur in diéta lego, quadragelimaprima. de bona fid 
quod interueniar in vendicione , non ft de forma fubflantiali, 

quoditaprocedar,quod habeturinfrá coden» lege ta 
-cirdiéta.l.quadragelimaprimo,que quando loquuta ell de bóna li 
dixit.deue. 

m Gragendo. Addelempror.Tadereivendica. ; 


Quanto 



































Titul.XI11.De los peños. 97 


64 Tonantolecofro.Adde..ficum militaribus.C.dere(Gamili. 
7 d Uv endio.Hocideo elt quia tale refidunm án vtilitatem domini nó ve= 
nicyetindi8ta.L.emptor, 
8 € dportiempo.Concordarcumm La.C.fvendico:pig.agatur. 
9 d Obligado. Tencbitar enimadionep'gnosaticia, vehic. Sn.1. cum 
venderct. of 
cum. l.fequen a ; 
sisfadepigno, — da,lo queauiadado por ella, fafta ena- 
ta quella quantia quelael auia empeñada 
ftratt.pign.8c — f1portáco fuelle vedida.E fimenos, de 
uc el dartanto porella quáto le cofto,* 
elodemas guarde lo para aquel que la 
pi.nosnonde — aujaempeñada. E fi por auentura por 
¿cinfubli- E . eS 
daa re vlica Mas la ouicífe vendida deaquelloporg 
pra agere pote — lateniaapeños, lo demas es tenudo de 
ricad prerlum Jo pagar el que la vendio,? enóel feñor 
vrin.2.8cbi 
glo.Cuivend. de lacofa.Mas fi efte quecomprola co- 
Piguo.agatur. — fa laouielfe ganada portiempo,“enton 
cc deue fincar por feñordella .Pero aql 
a que gela vendio, fincaobligado “al fe- 
30 Vendente cre 
dicore fraude.  ñordelacofa depecharle todos los da- 
Jenter pignus  ñose menofcabos,quel vinicró por ra- 
minos presio zon de aquella vendida,porque nó fue 


pererab eo de s 
Bicor damna  fechacomodeuia. 





























Giles XLIX, 





Sinterelle li q Ley, x ,1-X.Como fe puede defátar la vendiz 


cer habuerac 
vendendi po= 
a Ey On engaño vendiendo algú 
cornóntoluca — | (258) ome lacofa que tunicllea pe- 
do ,petat rem [QRSA Sospor menos de lo que va- 
cum fiuétibus qa me E . PS 

ab emprore. MAI elengaño pudiere probar el feñor 
fisudis parti-  della:dezimosquedeuedemandar a a- 
de e quela quien laempeño (maguerlapu- 
audictur cm=  dicflevender)todo cldaño,e cl menol- 


pror yoléspre — cabo quel vino porrazon de la vendi- 


dun totem 
fupplere, mia da.E fifuer tan pobreel vendedor que 


debitoreófen- Jo non pueda del cobrar, caquel que la 


e oevaliEios compro fucfabidordelengaño,“enton 
ftaudis nófuie. — ccha demandar contra el quetorne fu 
mn, Felt cofaquel comproafsi.E deue la cobrar 
étio debito con los frutos que el otro faco della, 
fcáfolim con porque ouo mala fe cn comprarla .Pe- 
ravédicorem, 
hocdicit. 

y e Uodengaño.Quid6 dolusinteruenie tantum ex parte emproris?glo. 
in dicta legeprima.C.fivendi.pigno. aga. dicitquod tenetur emptor 
a fublidium,Sefic lap ponit,quodcreditor qui iure vendidir, Sedolú 
monadhibuit,prins conueniatur:quod non videtor verum : quia do» 
Jus non deber ezredi perfonam comuittentis.l.fulcioius.$.quod had 
verassfvex quibuscanfin polea. in. 1.6 cellante.C.de dilbraét 
gno.ex quo videtur, kita renerSalice.inad.L.iin fin. quód fotos cima 
Prorsencacarnon cion ni co quod plaisvendideicquáhar 

ere debuit.vtin.lfin.C.dediftra.pigno. 8 dicitibi Salic. quod licér 
inillo fuperfluo,creditorrepericurnon foluendo:poteritcóueniriem. 
> — prorpropterciusdolum.argumen.|.£.fT.de co per quem faéwm erit, 
¿e quodiíto cafufaluctur glo. quod tamen vltimum relinquiccogitá 
dum,S meritó,quia hocvitimum nullojure fulcicar:neque «quitas, 
dequain diét.l.fi.verfi.plane.milicatinifto caíu,ficutin cal Leal 
plané.neque glo.volnitid quod Sali.dicitimo debetinteligifecun- 
«lamconcordantias,quas allegar, que loquuntur quando empror par 
ticipanicde fraude cumcredicore. 
¿£ Gsercchido.ApprobardittamAzo.C.fiveng 


8rglo.in.l.fi.Cacodem. 


da del peño que es fecha engañofimentes 








































igno.agauinfumina. 


tex fnalis, 








Si pigss per credicorem licité incitan nó tenetns 
tor,feddebitor de eniétione,nifiere feobli 
rema:ienampignorirecepit,ant tanquam fuam no: 
ratam vendidic.h.d. 

g 4obligadosQuinque debent concurrere,v 





creditor vendenspignus, £ 
non tensacur 
de cul z 
rotenudoes el feñor delpeño , detor-  Primi, quad 
E pignus li 
nar el precio que pago el comprador aca ve 
por ella,cn la manera quedize en laley  pater in hoc 
ante dofta.E fi porauentura cfte que o-  Y“boSecidá 
E a quod cseditor 
uieflecomprado lacofacmpeñada,por — vendensfitpo 
menos de lo quevalia , quilicffe desfa-  toraliocredi» 


E he torcex tempo 
zer cl engaño,cum pliédo fobrelo que de ple 


auiadado por ella, falta cnlaquátiaque — gio.ve E lege 
fallaffenporderecho que valia, non le arraigo. 
deucfercabido.Fuerasendefipluguicl  pigno.nonde 
fe alfeñor de lacofa que gelo otorgal-- Pe: Tertiam 
a SS qucdi credo 
fc.Masfiefte quecóprolacofa nó fuelle — rem cifedebi 
fabidor del engaño e ouo buena fe en o 
acur 
comprandola, entoncenonleempece indica. fecá 
aclel engaño,o la malafedelvédedor, — da. Quartum, 
nin ha demanda ninguna contra cl elíe eS 
ñordelacofacmpeñada puesqueaquel - paéto »vel ex 
glavendio lo podriafazer,como quier Es ve prota. 
E urhicibic 
uel quefizo engañofamente tal ven= ja pueda a 
dida,featenudo de refazer el daño e.cl der ,velquod 
aboallcnordel £ ” faltem credar 
menofcaboal feñor delacolacmpeña-  ibiticercicnm 


+ dayafsicomo fobredichoes. interdú iufte 
mr e. 
Ley.L.Comoestenado o nonel que vendeelpe= PU E 


o de fuxgr lo fano,al que lo compra.» potabili 


Bligado 8feyédoalgunpe 



































uicio. 





e od iple ere 
4) ños qlapucdavender, lia deordecuian 


cae[cielle q lavendiefTe non como fuya  9ne non pro= 
amittar, ve hic. 


mas como cola empeñada, ic defpues  S.1u.Ccod. 
dello venciellen por aquellacofacnjuy h al pleyto. ? 


zio al que lacomprafle del. Entóce cite EEE Ae de 


Ggelavendio nó feriatenudo Ede gela ve fuprá cod. 
fazer fana, masel otro q empeño !laco- q E 
gloff. prace- 

. S denti 

GEmpeñada.18 ell jurecreditoris.qd fifimplicicervendaridodo.fecí 3 

dí Albe, %Salivin«d.l.1.dicunt quod videcurvendereyvefuá.vrin. 1.1. 

$. liagerveétvelemphy!peta.fed limica.ve dicicibifing.Bal:niúi 

véditio hacinter (ciétespigaus.vein.l,quitaberná.(M.decótrab.empo 

k Gwonferiarenudo. Tencbitar tamen cedere emptori contrariá pigno 4 
xatiam aétioneim. Vein.l.creditoreffide euiétioig notar plofM:tertia. 
in diétalege prima.non enim ex venditione tranfcrine jura perfona= 

n emprorem,nificedancuruvein diét.lincreditore,S.fires q 
fE.cod.Kideocaurela eftfecundum Angelum in diéta.Lprima.quod 
notarijapponant ininftrumentis venditionum ¡lla verba,cedens Se 
concedenscidem emptóri omnia iura,tam perfonalia quam realia Se 
mixtaquecreditoricompetere pofflnt. 

1 4 Queempeño.Habes hicexprelfum q debizor decuiétione tenetur,(i $ 
pignus vendicam acredicorecnincacuraadde.l.referipti. ga, Me de dí 
ftraft.pigno.6.L.fi plures.$.primo.fÉ.de cuiétic,3% la .codel.fi ob cau 
fam.Schoce(t planum,quandocreditor habuicius vendendi,vel ju 
fte putauihabere,ue bic.ée dixiñn glo.ned quid (non habuieneque 
jultecredidit (e habere tale jus , an tuncemptorazerepolsirconira 
debitoré,qui fua pecunia fuirliberarms?Salic.h icir,plicerifio 
cali creditor tencatur de eniétione,licér jure cscditoris, 
ve patetyex diétis fuprain glo(l. prima. tamen adbuc poteric agero 

Partida.v. KR 









































1.C.crodito, 6- Adtir. Co 
S h igenó crei. cuí 
ñoaotroatal pleyto, "que  debe.ingloll. Etio.p' 


aquel q recibelacofa a pe- £n-Quintum, nondebe, 




















Ga Escoblicafe. 


Adi 
8í.Coéin 
decretan 
de folu 
do. «in 
fituta. 
b*mostol 
li.obliga. 


y > UQie era age 


80 Usevendi 


yA ús 


Quintapartida. 


emptorcontradebitorem,vtiliex empto nonad interefle, fed ad pre 
tium,vedicitgloin diér.L.referiptum.5.1.S hoc ex racioneillius.l.ne 
debicorlocupleterurcum aliena¡aétura, Sc hoc quando creditor qui 
védiditó elferloluédo,Sibenefacic.l.verfipland.Edeco per qué 
fatíell.cópellereteriá creditor cedereationgpignoracitid.vtinad. 
lin creditore. 

fRdecuictio. 





fa al vendedor.Pero fi aquel que véde 
lacofa fcobligalle, * afazer lafanajo fa- 
biendo que eraagena,Pe non deaquel 
que gela empeño, la recibio en peños,e 
lavendio“defpues, ofila vendiocomo 
fuya denon como cola empeñada,por 


Simplicitervé 
des nunquam 
intelligicar fe 
ad hocobliga- 
xe : im tacite 
videturagi, ne 





deeniétide te E a 
neatar:ve no- Qualquier deftas razones , tenudo feria 
targlotinadal. el vendedor defazer fanala cola aquel 
releripcam.. 

1. Er intellige., Quelacomprafledel. 


cócurrentibus 
Ss quatuor qe 
de al Titulo. X 11. Delaspa- 
0 gas,edelosquitamientosaque dizé cn 
ga latincompenfació,e delas debdas q fe 
l-Ffonda. cs Pagan aaquellosa quien las non deué. 
de cui, Sgd (REST Agas e quitamientos fon 
ro dos cofas queporcada y na 
duplum nomi dellas fe delatan las promil 
ne eniétionis, fiones,clospleytos,clispo 
aneuiétare ip. E 
feagere police Muras:c losobligamientos delas fiadu- 
contraria pi- ras, edelospeños . Onde pues que cn 
groratida ad 1 tienlosantedelte , fablamos deto- 
daslas cofas,porque fe pueden obligar 
los omesvnos a0tros : por palabra 

















illam duplá, 
contradebito- 
rem? vide, le (1 
pignore.5.fin. 








tE depign.a£t. Queremos deziren efte , cn que ma- 
vbihaberans nera fe puede defatar tal obligamien- 


poteric fi erar 
contiuerado p 
mitédi iftam 
daplam,velfe 
cit yt maiori 
pretio vende- 
ret.videjbi,no 
tactiam, quod 
quandocredi- 
tor deeniétio= 


to . E moftraremos que quiere dezic 
pagacquitamiento. E aque tienepro. 
E quantas maneras fon de paga, edo 
quitamiento , e como fe deucfazer,e a 
quien:e de quecofas, equando. E que 
deucfazer el debdor,quando paga loq 


deuc,eaquelaquié ha de fazer la paga, 








ne promifit, . . 

dibrecue non laquiertomar.E de fi diremos :de 
deindemnica- — todaslas mancras dequitamientos,e de 
teper debito= z e de def í 
reptil Tenouamientos, e de defcontamientos 





dedebdas, e de pleytos. E porque ra- 


sedes zones le puede seuocar la paga, o cl 


na. Concordar 
cum.La.C.credito.cuiótio.pigno.non debe. 
'ufficerer(cientiatempore,quo vendidinlicet quádo pi- 
groratafibi fit non (cireravehabetorin didta,l 
mofuya,Adde.|.non dubitacar.C.de enidlio. 
Grirulas XIIIL efolurionibrsa 
Geexprima. 














+wSolutio ellillud quod daturcicuialiquid debetur , quietatioautem 


dicitur,quando habensporeltarem liberandizpromittir debicnm nú+ 
quam petere,hocdicir. 


4 € GDenunca demandar. Hoceltpagtum de non petendo,quod ctiam de 


2£ lega 


Jureantiquotollitip(ojurenaruralem obligationem, Scelidi civile, 
glo.Sedodto:n.L.fivnus.$.padtus nepeterer.(fde padtis. 

eldebdo. Siue peracceptilarionem (ue peraliam formam Ji 
berationis,nam Scliberatio habetur profolurione,etiam quoad códi 
tioneminuplendam.veindifandim.s ciciofundum,f.delega.t. + 








3 ¿AL fusfiadores. Tollitur enimomnis obligatio tam principalis, quam 


accelloriá.vtin princinflic.quibusmo.:oll.oblig. 8 cumprincipa 


lis.F.dereguiuris.Scin regula.accefforium.deregu.uris.librofexto, 
8:quod notatgloin.1.iparronas.s-parronum.tEf quid in fraudé pa 
1r0.138.fmpracienao.Sal.primaEde folutio.G.l. (lichum, $. natura 
lisscod.titua Lex. Ma 
¿9Quotlint modidebiterum tot fune modi folutionu :rolliturau? 
tem obliga. 
rio debiti lo- 
Jutione: acce- 
prálacione:no- 
uarione ; vel 
compeníatio= 
me, Eealijsmo= 
dis de quibus 
infra dicerur. 
hocdici 





quitamiento,defpues quees fecho. 





%Le).1.Que quiere dexir paga, e quitamiento, e 
aque tiene pro. 
mm E Agatanto,quiere dezircomo 
Ad Pagamiento que es fecho a 9- 
3 Waza quel que deucrecebir alguna 
cota,de manera que Áinque pagado de 
1la,o de lo quel deuen fazer. E quitamié 
tocs:quando fazen pleyto al debdor de 
nunca demádar,flo quel deuia, e le qui 












tan eldebdo,faquellos que lopueden  debitor non 
fazer.E tienecito grand pro al debd ia 
zer.E tieneclto gr pro al debdor, — rem. ff de 


lutio. S vide 
quod habetur 
in. l. quific.y. 
biBarto.ff.co- 
dem. Éirecon= 
ciliatuc folu- 
tio. vfucapio- 

L.isqui. E 


porquequando pagaladcbda, o le qui 
tan della incan libres cl,cfus fiadores:3 
elospeños,efus herederos delaobliga 
cionenque cran obligadosporque lo 
evian dar o fazer. 

UL:).11.Quantas maneras fon de pagas, e de qui 

tamientos. 

E pagas fon tantas mane- 
rasquantas fon naturas de 
debdas en que vn ome le 
puedeobligara otro. Cale 
gund dizen los fabios antiguos pagan 
doomeloquedcuceslibse, Y dela obli 
gacion, en quecrapor lo q deuía dar,o 
fazer.E a puede ome fer libre dla por 
quitamiento,'o por renouar pleyto , * 
owavez,o por dar de mano)! quien cú- 
plucl pleytoofaga lapaga, oporcom- 





ciliacur raciba 
binonc. l.cum 
decem. $. pri 
mo . codem 
titulo, Sefifol 
vatur nego= 








ñ 
Sáb 
cod. 8: quid 
fiquoddebeo 
vni creditori, 
foluam de má 
dato panal 
reipublica, 








penlacion:quequier tanto dezircomo — vel alíj derci- 
defcontarvadebdo porotro:opormu — Publiczman: 
erte delacofaquedeucfer dada,ceno= — Barto.inle 





creditor, eodé 
titulo . neque 
intereltveram 
poll folutio» 
nen, cali vel 
alias, res folu- 
taperear. 
hiseSibiloann.dePlat.C.denanfra.libro vndecimo . 8: quid hi fc 
lucum poli repeti2vide.. fi teflamentos in principio, ff defide= 
iullo, aliquando tamen ex folutione non tolliturtotaliter obliga 
to.dequovideperBarcoluminlega.fcdSGpollloif de furia 
xando, ; 

Della por quiramienro.Addes5.Item peracceptilacionem.Inflitu.quí » 
bus mod.tolli.obli, 


tras maneras muchas que fe mucltran 
porlasleyesdeftetitulo. 


9 Ley.111.Como denen fazer la paga o el quita- 
mientoye a quienze de que cofas. 





L Urenonar pleyto.fidde.b.preterca.infticu.quibamodscoll.obli. 3 
1 € Darde mano. 1d ct delegatione. 4 
Muex.111, 


3mDeber fieri folutio habenti poteltatem cam recipiendi , Se debet 
fieri depromifis non autem de alijs ¿nuito creditore - li autem 
de állis non poreftfolui , vel promifitim fieri arbitrio iudicis, fol 
uetur aliud pro alio cum damno de interefle creditoris . Sc lnon 
folum debitor foluendo liberatur ,fed 8t alius quicanque etiam de 
bitore ignorante foluendo pro eo liberar cum quanuis contradicat, 
hocdicita 


se 


12 


2b 


Latitao. 
lb. fori. 
quzinno 
barecopia 





sd 


Titul.XIUL De laspagase quitamientos. 






Eaton de otras. Adde.lfecundam.5.1 bi perglo.BartsK Do 0. cer 
tumpera.SL.eumáquo.C.defolu.5.1.8cibi loá.deplar.C.defabri 
bricen.lib.a:idem dicin d<bitore,quianon potellcogi,veloluat va 
proalio:milialiud ele: de confuctadiacavcio.l. domini. 3xibi Lo'ann. 
dePla.C.de agrico.éccenlalib.11a 








entregados 
na Agamiéto delas debdas de- 
pórtolaialiud ue fer fecho a aquellos que 
iS lashan derecebir , e deucfe 
inad.Lenm.C. fazor de tales colas como fue 
e ron pueltas e prometidas enel pleyto 


quando lofizieró,enon de otrasa, fi nó 
quifiercaquelaquicn fazen lapaga. 
ro fiacac[cieflequecl debdornó pud 
fe pagaraquellas colas que prometi 
ra, bien puededarleentrega deotras? 
bié vifta del judgador”. Otrofidezimos 
que fiel que ouicflefecho pleyto de fa- 
zer alguna cola, e nólo pudicfle fazer 
en lamaneraque auia prometido, que 
deuecumplirde otra guifa cl pleyto,fe 
gúlfualuedrio del judgador del lugar. 
. E deucpecharle el daño e el menofca- 
boquelevinopor razon que non fizo 
aquellacofa,afsicomo prometio. E nó 


col.iEl cero 
ee. quiinom 
Eibas usd 
es ibi appro- 
barr per do- 
éto.ibiprater 
quáin eo, qd 
infinedicic, vi 
deibi per Ale 
xand. ¿clafos 
quí accumular 
viziati fallen= 
tiasad diétam 
regulam. dean 
poo pecamáa 
fora , polsie 
foluimaila are 
genti,velaurie 
videperloan. 
dePlacinlos. 
£. de fiufcepe. ; 
¿eacchadib.1o.écin.Ivnica.C.de colla.eris.in.l.1.C.deargen.pre» 
sioquodthefaurisinfer.codem!ib.Sper Deciuminad.La5..Srel 

Juro viderur quod fic,quando ex hoc credicor nullá damnum patere 
tur. Quod notsad lezem rezuicircarerractum rei vendica quie fuje 
progenjroram. ke notabene quod eriamin calo,vbi porel vnumlol 
xi pro alio:velutifi hoc canerecar fbatuto velconfuctadineifitame in 
terueniciuramentá feruñisuell in forma (pecilica,vteradiclaté Alexo 
<ó637.volainfecúdo dubi pote tépus protéporefol, quádo 
non mucacarrei tub(tatia,vel qualicas fecundú Baldin.L.fecundacir> 






































cafi.Culocari.3xfaculcaselizendivnúproalivtranlicad ingalaré fuc- 
celloréd.fi quando.5.hares.vbi vi.Bar.ilide léga.1,Sibiená vide per 





Barro.quando perlicisconteflacionéperimarar Facultas: quando vnú 
eratin Oblizationealiudin folutione, X quando vaum foluicur pro 
alio,15lludeuincatur,qua aQione agatur. vide per Bartadíflinguen= 
rem.inlfi.verhicn.alia:. de fola.G quanto tempore durctfacolras 
folucndicm 2wideper Barto.in,L.fi quis lipulatus.T.co. de 
incalu huinsal.dicquód procediterianafi fat execuriolententia con 
tradebitorem contumacem.venotar loan. Andn addicio.ad Specu. 
titul.deexecatententi.$ fequirur.in primaadditio. Baldasi Salices 
in.L.ordo,C.de execuore indi, 

0% juzgador. Non eso tencbirnr debitor dare welioremrem, quí 
habecsprourdicicarcomenanicer in authentica, hoc nifi.C. de folu- 
tio.fed (ufiicit, quod fiemediocris, € fufficiensarbitrio iudicis, pros 
uthic habecur , quód tene menti. Stvidetarapprobari hicopinio, 
quam tenebacCyousin auchen.hociosporreétum,C. de factolanét. 
eccle. qui intellizebacquod habecurin dista authentica. hoc nifi. de 
re mediocri,vel dato quod procedatin meliori, incellizatur dútamen 
non generetur magnum praiudiciom debitorí. yt declarat etiam 
Salice.in diétaauthentica.hocins porreftom.colunfina. qui vale 
quód hoc relideat in judicis arbitrio, £ nota quód huic remedio de 
quoinifla.l.non pofTerrenuatiari per debitorem:ficut neque pofler 
ecuntiar extent bascciniotiradisA been diclesiclenhos 
nifi.Sin rubric.Caqui boscede.pof.£k Bar.in corpore vade fumitura 
diét.authenohocaifi. 

Urudiere fazer. novit quod fi polTet facere cogitur prarcife facere, 
£nonliberarermrfoluendo interelle.Bcidem videcur probariin. la13. 
¿cin.l3s.fupratizul.endecimo.cadem parcica,6 hc dejure illo part 
tarum,non proceder communis «pinio Barro. Ealiorum 
tum, quod in obligarionibus £:Éti regulariter (uccedar 'oblizario 
adinterelle,licerfallatin ali quibuscaibusiverradir Barco. 
Tationes non dividunturán p incipio.colum.pevuleim. Ein. 
verborum oblizacio. vbi Sc Tafen.zo.d.21.colum¿ap: robatur de 
iflo jure partitaruzn ojinio Martini de Fano.dotlorisantiqui cone 




























































58 





inAénifiguan 










catibustenebivur ad inte 
humalleganar, ice 
uma quita «1epruber iia opi 
nionem. tene 
ergo anda A/A 
1, conta opi- 
nicnem co 
muneia ¿de 
quod hide diz 
legibas.13a 
25. habe- 








EoL . vbi fupra folapenultin . 








tanfolamétces quito omedelo q deue 
faziendo pagadello por fi mifimo, mas 
faziendo laañocro qualquier por cl en 
fu nome.E maguer aquel quedeucag] 
debdo no fupiciflequeotro fazia la pa- 
ga por el,contodo eto feria quito.Ea- 
unquelo fupicleclocontradisefTet, 











aequítate cano 


nica ob) 
tus ad factum 
Si adimplere 
potell pracis 





ALey.1111.De que manera dene fer fochala pagá 
al menor de vejmecvinco años porque el que 


la faxe fia feguro que gela non demand otra fé poreltcom 
Dex: peli ve faciac 
Percebido deuc fer todoo. “persapit.qua- 

liter.de paétis. 





me queoniere de fazerla pa- 
gaal menor deveyhteccin- 
coaños parafazer la demane 


tenee Abb. in 





capitul. venis 


raSqÍanó aya de pagarorra vez. E pa-  enscolumpe 
valer feguro dello deuepagarlog dee ¿in Ebo. 


Tafon.in diéta 
1.(lipulaciones 
non dividun- 
tur. ln prin 


acl,oa lu guardador" có ororgamiéto! 
o mandamiéto*del juez del lugar.Ca di 





pio.columnafinalia 


€ dtaguer.Adde.LE lurionem.<.1.fipro meT.cod,Gin.lfoluere. $ 5 


Inítizquibus mod.coll'.obli in princip. 


£ ticontradivefe.Sed an tune repetar foluens per adionem negotio- 6; 





rum geñlorum ? vide Bartosin de nous. polt 


glollibi. 


flichura. $.fina.! 





QiexITL, 


30Minoriviginti quinqueannisautfucuo vel prodigo cuie(tdatus cura 


ES 


h 


i dConororgamientos 


rator debctlolui cum authoritate tamen judicis»au eiuscuracori,alías 
foluens lolurum perdexer,Scteneretur debicor debitum iterúloluere. 
hoc dicic. 
«L Demanera.Id elt,ytconfequatar plenifsimam liberacionem, adde. y 
Lfancimus.Code adminiflra.cuto.X Jaitprator.$.permúcicur. (E de 
mino, 
 Guardador.Idem elTerfi Coluerer curatosi pupil 
racoriffacod.in-$.penulcimo. 

< hocverbo pater,qud fufiicerer approbario iu 3 
dicis.ndefifactaColucione minorisnihilominusagir contra debito= 
remsquia tamen debicor probauit cum habere pecaniam faluam:fuie 
ablolucusilices poll fentenciam pecuniam amictat,non poterit minor 
rellitwisquod Screnuir V bertus relatasab Albericoin.l.1.Culi aduero 
fola.ficetiplein contrariumarguar.quia ex amibione minor de nos 
uo ledetar. , 
Uorandamiento.Neqytencbicarappellare debitor cótra hunc juffam 
veinte pero polera (denle quote ligicAng.in.l. 
fecúda.in 4 ¡Fde appei.reci.quod procedar,quandotolués eracralis, 
qui nequelcirzneque fre deberartatem minoris:cunc cri licicó ele 
foluentiparereiufTui judiciscitraappellacionem, Si credere cum man 
Joremsvtradex nnuic,abfq;alíainuelligatioseli vero Ícirer vellcire 
deberetiuxtal.octauiif.vndecogna.éc-loderutela.C. deininteg.re- 
Mianino.cunccontra juli iudicis precipiendis folui minorifine ta 
torc vel curatoreappellare deberet,6 imputarerur el finon appellas 
wit.icaintelligicdictam,S.permitcitor Ange.vbi fupra . Sccertó vide» 
tuefingularisintelleétusad lá text.Sad iunitacionem huios.l.par dl 
xarum.Notactiam quodad hoc,vefoluens pupilo confequatur pl: 
niorem,velplenifsimiáliberarionew,fecundúnoratapes glo.in. 
2.Coliaduerfolu.requiricur,g incerueniacloripcura.glo.nuta,) 
folu.Gclibera.debi.ciui.libarmoctener Gvilio.d.s¿peraericar. Elo: 
delmo,i detola.Aduerte 
gafecundú Alberi.pofl Cyn¿ ermitsitar.quo ad debito, 

1.18. kpacióCodo 
contrahivnr.quo adtutoréti crit necuttarialc 
i,Caarbi.cure.X.l.chirographis Te ade 
Parcida.v. 








.vein.Lvero proc 2 



























































vero procuraroriscom.lfecuin.y fte 








ted. 








uérenó «lbnecelfarialcripeora,ve 


de pig 
proceda 




















Quintapartida. 


mensfalfo procuratoricoaftas periudicem liberetur.videBal.nota.di 

(inguentemin.lfalfs.colpen.C.de furr.6: loan. Andrán additaad 
Spec.icude oblig. dk folu.cotes.KPanl.de Caftr.in.J.qui hominem. 
$.finullo.fEdefola 

5 2 GOfpues.Duranteminoristateintellige.nar fecusfi polea licetin= 
fea quadrien» 
piá quod dat 
ad petendáre- 
fticucionem (e 
cundú Alber, 
inL1.C. fade 
uerolo. 

$b dar 
tellig 
gilitate velcul 
'aminorisper 
Eexecarecas 
caía fortuito, 
ná tunc quan 
de foluci fuie 
minori cau” 
toritarecuraro 
visnon compe 








de otra guifalo fizicffe,edelpues*jugal 
felos dincrosq| fuelfen pagados, o los 
malmetille:o los perdieflecnalgáa ma 
nera no feriaquico“poréde del debdo. 
Antedezimos quelo auiaa pagar otra 
vez.Mas faziedo la paga có otorgamié 
to deljuzgador, alsi como fobredicho 
es,como quierque fizicile defpues fu 
daño de los dincros el menor de. xxv. 
años, nonferia tenudo cl otro de gelos 
pagar.Ante dezimos que feriaquitoen 
todas guilas del debdo . E cflo mifmo 
terer rellita»  dezimosG deucferguardado en la pa- 
tiosl.verum.$. EEES 
'¿ gaqouicllcafazer al loco, o al delme- 















fciédum, ff. 

mino, £ttenes — moriado d, o al defigaftador defus bie- 
a nesaquien fuelledado guardados". 
uerdolus 


Ley. V. Comos quito el ome dela deBda pagan 
dela al Señor que ledexeaner,os fa mádado. 
Ebdaf deuiendo vn ome a o- 

tro,e pagandolaa otro tercero 

por fu mandado de agla quié 

la deuia,ofinfu mandado. Auiendolo 
el defpues por firme, tambien es quito 
deldebdo elque lodeuiacomo fi loo- 
vicflepagado,a cl mifmo . Elfo mino 
dezimosqueferiafipagalle el debdo al 
mayordomoSoal procurador q fuelle 
pueltofeñaladaméte del Señor da deb 
do pararecebirlo),epararecabdare pro 
curar todos lus bienes. Otrolidezimos 
GA preftafle vn omeaotro dineros, e re 


7 e igino. Nam 
uando mino 
siloluicarcum 
antoritateruto 

vis, vel curatos 

vis, veliplitu= 

ori competen 

ret reflitutio Í 
integrú mino= 
rsh pecunia 





Sibusnotads p 
gloin.d.l fa 
mus.K nó. 
cicur debicor 
fecurus li peri 
potelk inin 
gora reflitus 
nemo.H.deinteg.refli.glo.magna in haitprgtor.f-permittitura 
+ Mdemino. Mlexann.l.¿.$.labeo.infi.Edeacqui.pollel. 
8 4 ¿orfmemoriado, Ai xquiparantur winoribus S corumgaudent bene 
dicjswchic.Sin.L6oxcitai8y,parti.vbidixi,Svideglollin.l...C. de 


















curato,furio. 

9 e Ucnardador.Nórequirithaclex quod exprelTe fit interdiéta prodi 
go bonorum adininiftracio:(ed tancum quod dacusfitlibicurator, q. 
notaadeaquadixiño.l.5.titu.i.cad,partita. 

ULexo, 
+0Procuratorigeneraliomniam bonorum vellpeciali,vehabene plená 
Ecliberampoteflatem petendicadminilrandi,velalia que domin? 
facere polvicfaciendo:porell folui,8cfi negoriorum gelori far Sedo. 
aniousratuin habeatcontingitliberatio. lem fi mihiant Titio promi 
fifliColucre quod mihi debes. Titio adicéto foluendo esliberavasinifi 
pollquam contrate egi,8cin iudiciovermitibi ne cifolueres , vel iple 
mucauie/latum,ve quialeruus vel reliziofusfadtuselt, aut exulauit, 
velcum (uituriselfetfaftuscltfub alcerius potellate,tuncenimtene- 
visiterum (oluere,fed poterisab eorepetere folutum,idem fi folui cre 
ditoriaccuíato demaleficio fun liberatus»nifi fittale maleficium ex 

quocorpusperderedebet £*bona.h.d. 

1 £ «ipebda.Concordatcum principio huias.l.L.folutamán princ.Ecod. 
Sal,licum dotem,$.tran prediamurfo luama.Sclimica in cali. l.fur 
giciuns.f.co.Sel.1,C.dethef 

2 g UstayordomosEtlicgenerale mandarú ad negotia importar,vr folutio 
nempofsitredpere adebitoribus.concordar cum. | vero procuratori. 
Geodon. 

3 h Geccebirlo.Oportetergo,quod cófter de mandato,nam fi non confta 





























crdubitarerur de mandaco,non polferci folui.glo.inal. non fo- 
quialieno.ffide procurato.vbi vide Barto.Sc loan . de Imoljn 
Lveropcuratol eloludequitida 





mpraclt, e qd li olui pro 





curacori habenci mandatú adrecipiendum folucionem, tamen quan 
doci foluierar infirmus,S fai decelsiriSpecuniaperdicafuic, an 4 
lim Kiberacuse 
Joan. Andr.in 


fcibicile lapromifsió del cn cfta guifa: 
prometedes me q mededeseftos mara 
uedis q vosprefto a mi,o falan nóbran 
dolo (eñalalamétesi los marauedis pa 
gaal otrota quié feñalo quel pagalle, tá 
bienesquito del debdo como filospa- 
gafcaclmilino . Maguer defpues q la 
lapromifsion ouiefle alsi dle 
fendicífe q gclosnon pagalle. Ecfte de 
fendimiéto dezimos q [e deue entéder 
enelta guia fi fucicfecho ante q lo o- 
vielle clte qprefto los maraucdis comé | 
gado ademandarel debde porjuyziok. 3 
Masfilo defendic/Te defpuesq cl ouice 
fecho la demáda delos, eficótra tal de 





olor. dilputac 
ad vtrágz par= 
té: cocludir 





lu.£ quod no 
tot Barciinal, fi 
_peuracosi ale 
doscol 

condi Ub cata 











fendimiéto os pagaffe non feriaquito — Wreo.srdcito 
deldebdo.Ante dezimos queloauriza  adiuntto,vide 
quedixiin. le 


..cadó 
cti. glo mua 
gna. Bcaduer- 
top licerfolui 
polsic adiecto 
¿lolutum nó 
polsitabeo ro 
pecisi tamen 
decor pignus 
adicto pro le 





pagarotraveza aquel q relcibio la pro 
milsion.Pero ES Lu derecho 
alquelopagallcafsi dosvezesde demá 
dareldebdo aaquel aquié lo pago pri- 
meraméte,como a ome qnóhaningú 
«lerecho enel pararetencrlo. Otrofi de- 
zimos que fi elte que cra en la obli- 
gacion lobredichaapoltremas parapo- 











a E curitatedebidi, 
derreccbirlapaga cambiafle"(u eftado — potelt pignus 
defpues que la promifsion fueflealsi fe — repetistexano= 

cabilisin. Lis 





cha,que nó le deue pagar el debdo cl q 
fizocl prometimiento . E eflo feriaco 
mo Íi cra entonce libre e le fiziefle de- 


quiEdepigna 
E fi leruas ett 
adicét” nópóe 
folui cius dño 


fpues fieruo ” por alguna razon : O 1.fiflipularas. 
É P M.defol. 8enó 
pótadic¿? alio modo liberaredebitoré,nifirecipizdo folutiong.l.qd 





Atipulatus.fE.eo.Stan polticnouare¿vide perlla>,in.Jaeúi qui.$.qui lia 





biaurflio. 'erb.obli.4: facultas (oluendiadietto non tol 
Jiturpercóflicati.L.Gita ipulacus.E.co.8vi.l.fed 6.5.fed Sel mi 
hiffdecófti pecu.de harresadieéti,non pórreciperefolutioné.1.fi Ni 








pulatus.ff.defolu.6c1.cú quis.5.(ibi aut Titio.fkde verb. obli. Scvida 
3biperlafo.an fi aliud pro alio volentecreditoreloluaruradicho libe 
retur(oluens,6c nó debetalibi foluiadicéto,quamin loco dellinato, 
1.nonvtique.Sádem lulianus.ff. de co quod certo loco, 

k 4 Porjuyzio.Adde,Lfi quis fiipulatas fueritdecemín melle, SibiBar. 5 
ff.codsgxin.l.penul.cod.titul,per Barto.cltin.laliud. 

1 €DefendimientoInmithic,q etiá vleralitiscóteffarionérequiral ex- 6 
prella phibicio,neloluafadicttoin.l.cifiquisMlipulacus.»i.fin.deú 
ftalumpra el, hocnó dicitfed y p fimplicélitis cóceftarionérollicar 
facultas foluendiadieGto, Ecfic rotátibi dodto.cafam,in quo pluso= 
perereracieat cótelta.quá exprefla cótradidtio.Etfic de mente 
lo£to.elt y nullaalia phibitio,quálitis cótelta.exigatur. pót dici 
iflalex fequuta fuitopinionéglo.in.l.cú quicertari Elena 
deverb.obl.Gallegádo.d.L.(i quis lipulatusintelligir ed, inceruenié- 
tectiá phibitione,% GiccefTabitobicétio cur maiorisefhicatizr fir taci 
tú  expfTum,£ crichiccafas, q túcnópórlolujadieeto,qñ virraex= 
preflamprohibitionginteruenitante,litisconteftatio,tene menti. 

1 Esrefrado,Orrumhabetá leze,cum quis.in prin.(F.co.quam vide. 
n-Gsierno.Quid ¿contra fiexleruo fiarliberan poterit eifolui2 opinio $ 
nesluntinhoc,de quibusper Alexáin.l.eum quiita.5.qui ibi.(F. de 
verborumoblig.Siple tener q non pofiitei folui.pertextumo, Scibá 
Bartol.in,1.(i quisferuo.ff, de folutio,S.l.(1s qui rem. $-Lalianus. 












































10 





n 


y 


Titul.XMI.De las pagas e quitamientos. 


ftdefurtis, Seplacetmihi , quia re(postu creditoris , non muratur 
ftatusin melius: fed in deterius, quando feruusadicétus, erat feruus 
domini. quiafaciliorerar exaétio domino ab ciusferuo, quam.cum 





jam fit liber, fi tamen adieCtuspon eller fepusdomini,fedalterias 


extrane. tune viderur quod poBit ei foluísnequetunc obltabunt 
Jegesin contra 
siumallezace: 
que loquun» 
rurcum feruus 
cracdomini.ce 
nemente,quia 
doétores non 
itabenedecla- 
Tanta 

a Ceeligiofo.Dis 
¿runt fic hoc 





fiera [eglar,e fe fiziclle religiofo*.O filo 
defterrallen * defpues defto parafiem- 
preaalgun lugarcierto,o en otra mane 
raqualquierque falicfledefu poder , e 
entrafle enpoderio “de otro.Otrofi de= 
zimosqueficl feñordel debdo que rc- 
cibiolapromilsion del otro, fueflcacu- 


Rayne.S Lac. fado delpues dello de algúna malfetria 
de Are.in.l.cú A Qin . 
is. M.codem  queouiclfe fecho,atal,porque deuicfTe 
£ approbatur perder cl cuerpo %etodo lo queonielle 


hice 

D 4 Deferrafen. 
De relegatios 
neloquitur,ve 
indicta.l cum 
quis «io prin= 


que cntoncenon ledeucotroli pagar * 
eldebdo, falta que fea quito dela acuía- 
cion.Masfeyendo aculado de otro yer- 
ro,quenonfuelle detal naturacomo e- 
fta,entonce , nan ha porque retenerle 
fudebdo. Ante dezimosquegelo pue- 
de,edeuepagarefera quito dela obliga 
cion pagandolo. 


pter,l. cum q. 
$. qui bi aur 
lic. fade ver 
bo.oblig.nam 
fiflius efñicia» 





Le). VI. Como dene omefaxer la paga a otro 
lercero por mandado de aquel a quien denia. 


ae Lerfechafidepuesle defendicfJeque non la 
wiolicermures — dicffenada, 

facom sveibie Andandoalgú omeafudeb- 
Eevide ibi per Ba llo quel deuicf 
Alexand. po- Jr queaquelo quel ¡CuIci= 
nentem alíos AN le que lo pagaflea:otro algu- 


cafis sin quib? 
pote(t fol 
Cet muteé fla- 


no quelefeñalafTe ciertamente ¿fi delo 


pues deflo le defendielfe que gelo non 





dieta pagafíe,e cl debdor contra tal defendi- 
tabene,gavule  Mientolo pagafle,non feriaporéde qui 
quodálibo- todeldebdo.Masfiacacícic/fe que felo , 
naveniantcón 
fícandamóra  Pagalledeípues que gelo mandalTe pa- 


mé infligator 
Peena mortis, 


y pofsie Gbi 


gar,ecl feñor cuydandoque lo nóauia 
aun pagado, le defendicffequelonó pa 


Le 8ciftud  galle,entonce quito feria del debdo el 
verbum nóba «fai a 
a póna — queafsifizicllcla paga.Efo mifimo de- 
f.cod.fed for 


te i(lalex voluithocintelligerein crimine lx (e maieftatis.vbi mors 
infligidr,Sbona confifcantar 8 interdicituradminitratio. vt 
fina.C.ad.l.Tu'smaieftasin alijsvero cáfibus vbi poena mortis nonia 
Migitur,licer bonaipfo jure confifcentar,vult hac lex,quod polsit ac- 
colarotol ni boraGntannoccat lidia .cumglolT. feo. 
¿ticaBal.ibiintelligic, E 
UragarsLimicar Salicetiin dita,l. ina ,ad.J.Julomaiefta . quando (ci- 
vitdebitor,velfcire debuit facultatem (oluendiibi fublatam, alíasli 
berareturadinftarillius,quifoluit procuratori reuocato,vel filiofami 
lias,cuipecaliumeratademptum.l.cum quis.fde(olu. Sc, (¡1nólor= 
tem.$.quifilio.F.de condict.indcbi. 




















Uiex IL. 
30Simandauitibivequod mihi debesalijColuas:(oluendo ciantequam 
demea contraria prohibitionecertificeriserisliberatus:fecus ( folui 
Sipoltcertificationenich.d.Habuirortuma,l.vero procuratori.5fed 
8chiquis.Scá.l.cum quís.$. debitorem.ff.delolu. 

1 E GA fudebdor.Idéliprecipiar alicui,vtex debitorerecipiat, nam per 
confequensvidetar mandare debitori,vecafoluar.l.qui homint.ver- 
Gic.ita Ticium.ff.cod. ¿ibi noratBartol. 

2 g Unenfebiendo.An (oficiar proponererdiótum, vel proclama fiper 













reuocationeprocuratoristvide Bartá 
ff.cod.Scl.fed lipupillos.$.de que palam.éc ibi 
deperAbb.deilla materiain capitsex parte deca .Pertres 
fina. col. $equodnotat Bart.in. [.vero procuratorias. primo, fa de 
folutio, 








CAN TÍA 

zimos qu feriafidelpues que le ouief- ea 
«eo Judicia nópo= 

fe mand lado pagar eldebdo, le embial- telacccprater 
fe dezirporcarta, opor mandado cier-  remeclolutio= 





to,quelo non pagalle . Cali acacfciclTe 
quenon dicflen la carta, nin el manda- 


dero,non gelo dixelfe,e pagale el deb- 


Sitamen pro= 
curator conflá 
tuaturad agés 


aa E O- dam, dcrecipi 
do,non fabiendo8quelo auiadefendi-  endum ale 
do el que gelo mandara pagar, enton — naácliberapo 


quese atea 
ce feria quito del debdo , el debdor gue demas 


tambien como filo ouiefle pagado a facere. polle, 





ES folucionemre 
E , ¿ls] o eipere , Séqui- 
Ley. V 11.Como deue ferfechala paga onon al. iabionen face 
perfónero que la demanda enjuyxiopororro. . xepoteric.h 
53 Erfonero faziendo vn omea” Cep grla der + 






we a el pagar, 
Concoidat el 
1. hociure+fF. 
cod.Bcd.fed li 
rantum, de 
pais. fed gd 
econuerlo, an 
qui nó potell 
petere. polsie 
folutioné reci 
perervide Bar» 
toinLonon lo 
Jam. ánprinc. 
fefolu. mat.v- 
bi 8c vide an 
pokit filiofa- 
miliasfolui fi- 

arrcin ade 
mécijsin quie 
bus patri non 
acquirié vÍas- 
Fractus. Sctrán 





otro parademádar en fuyzjo 
LA algunadebda quel denicffen. 
Maguer venciclle al debdor clte perío 
nero, tal non geladeuc acl pagar!, fue 
rasendefi el ducño enla carta de la per 
foneria,le otorgalfepoder tambien pa 
rarccebirilapaga”, como para deman 
dareldebdo . Efitalpodernon le otor 
gallecn la cartadela perfoneria , deue 
pagar e entregar cl debdo alfeñor,X e 
nonal perfonero . Otrofidezimos que 
tal perloncrocomo alte non puede fa- 
zer pleytó de quitamiento,con aquel 2 
quienhaa demandarcldebdo, que ge- 
lo non demande, nin gelo e qui- 


tar.Perofi enla carta de la perfoneria le dicciabiAlbe 
: 1 si.in.L.vero ¡p= 
fucílc otorgado libre e llencro! poder carac ho 





folut, Sccóclu 

dun qdpobic 

folui Aliofami 

Jiasin his, 

Mara recebir, y 

Quid fi detur 

poteftasad exi 
genduman pofit(olutionemrecipere?Bar,tenet quod icin.d.lhoc 
Jurcf£.cod.écin.L.nonfolum.ybi communiterdocto, ff. folutamatró. 
idem fi fieconÍtitutas procurator ad agendum,Scexigendum, fecun= 
¿um Barto.in diéta,l.hociure.vbiidem tenct loan, de Imol, licer An 
gel.tenearibicontrariam. 

k €,Alfeñor.Ex hoc verbo Bar.Imo.SPau.de Calt.in, d.l.hociure.(F: 
co.colliguntformarionelibelli,quando procuratortantum conftica 
Euseftalorcliiatosyocaielodecorideraras bl Scfolaidolaiuo, 

1 zibreelenero.Adde.l,procuratoreni gencraliterlibera.fF. deprocu 4 
rato.ibitamen non habetur,quod pofitprocuratorhabensliberá fa 
cerequitationem debiti. Azofub dubioforte. C.deacceptilasin (um- 
ma dicit,quod poteflferi acceptilatioperprocuratorem habenté ad 
hocípeciale mandarum,vel generalezcur libera veífipulerur nouan 
dianimoglo.ciamin.lnon bli. C.denouactenequodprocura 
torcumlibesa pofsirfacereliberationem, 6: quitationem : Érappro= 
baturhic:Scintelligeita,quodnon fiat donando.].contra iuris. E de 

2€ús.l.filivsfamilias, f.de donar. 8: per Bald.in diéta.l.non abftulif) 
Alexand.confi.44.volumi.2. 

m € Que el/eñor Lonuivurhic,q8 requiritur hoccalu necdú gd detur po 5 
tellascumlibera,verú qd écdicaturqd Sepofiiteaojafacere,que dis 
polfet,fed ve dixiin.Las «citulaquinto, toria partica,per hac verba 

Parday. —— Rii 


endemíádar,cenrecabdar ladebda,efa- 
zer todaslas otras colas que el Señor" 
podria fazer li fuefle prefente, entonce 
bienpodria reccbirla paga, o quitarcl i 

















Quinta partida. 





qui dpoGirfacere quod dominus po(Ter, videturconcedi, libera, lis 
cetesprefse de libera non dicarur.vide ibi.Sccertó de méteiftiusd,Se 
csiamáicte.l19.cf:quidfemperinconcebionei(tis libera poreíta 
vis,addarur,vepofíir eafacere, que dominas polfer: Srideo confulo, 
quod Cemperinin(tramentisprocuracionum faciasapponi. 

6 a Celdebdo. Lac 
tellige,vedixi 








fupexin glo debdoa,tambiencomocl feñor quelo 
Eporparo, li- fizoluperloncro. 
te. 


Mex. PITT. 

¿mSolutiocf fas 
cienda in tere 
mino A partio 
bus prefixo 
esiam li credis 
coses 
peller debito» 
sede fi cre= 
dicos folutio= 
nem recipere 
reculer: deber 
eñ debitor re- 
quirere loco, 
«tépore con= 
gruo:oNlendé- 
doscofferendo pecuniam demum cá deberfigillare Sc apud bonú 
hominévelecclefiá deponetes8clic faciendo liberacur ,nectenetarfi 
polteáperdaturline cipal pecunianh.d. 


L:).V 111.Como dene fer fecha la paga quedes 


elquela dene aer. 





Lazose diasciertos* po 
nélosomesentrefi,'ag 
li prometen de dar,odefa 
zeralgunascolas,vnosa 
fjotros. Eporédedzimos 


1 d Ccierros.Secas ergofieilerincercusdies,vchic,Scin.lmagnam,Cado 


cátrah.Scómi.Mipu.vbi Se notar Bald. quad diesincertus non con- 

flituiedebitoremin mora, 8teneteciam Bar.in,l,ita ffipulatas. in. 2. 

quefioneprincipali.fE.de verbo,obli.Alexan.Sclalonin,l, quotizs 

indiem.ff.cod.vndefi promitrotibi, cúmerislegicima atari, opus 
esitinterpellatione.tenet Bald.in.L.fi pato quo poenam. C.de paétis 
col,z.vetlit,queroquidautenin euentu condicionis, an conftiruar 
debitoremin moratBart.tener quód nonin didta.l. quotiens. vbila- 
fon diciciftam efTecommunem opinionem addeetiam Bartsin, 19d 
dicimus.E.de folutio.Sin.Leuicts.Edev(ur.Scper Bal.in.l.pe. $.cá 
ancem.C.ad Trobel. Sed quid de dic racica induéta á lege 2 dic quód 
illainterpellar,S<con(tituic debitoremin mora. vin dicta. l. quo! 
in diem,Sibi notant lognn.de [mo.S Alexan. € lafon dicit ¡biitt 
ciTecommnnemopinionem, quanuis Albericus contraciun tenue: 
rit, ad idem eN tex.in.l.2.in fi, C.de iureemphi.Svide perlalo,tri- 

d.l.quotiens.Scadde quod dies tacitain 
etex.notabil,i verficul. 
fulam E deverbo.obligain 
dies ¡lla tacita fit certa, $ reus 
alon fuper cadem quinta op= 

. de nota quidfuflicit,quod dies fitcerta licee fi variabilisad 

ipulatoxis in tempusprolíxcum : vcin.L.cum (lipulacas fam. 
iza.Sccriam Ange.Beloan. 
delmo.Sadde Socioum,confi.:88.circaprimamqueltionem.2.vo= 

Lum.q.4.quidaucem dehota,aninterpellerficur ScdiesoBald.tenetop 

ficán.l...Coneliceattercio provoca, pertext.quem dicit valde nota= 

bilem.inl. Titio.S.inaEde ado. empri.tangitlalon ,quem vid in 

Lex legaticaula.4.co.ff.de verbo.obliza.verli. 4.amplia, Sc quid fi 

diétum itinconuentione ,quód creditornó polsit petere ante pal+ 

chan dies palchatisinterpellstrglo.diciequodlicia.L.Giduo.$.fina. 
fE-deconfli-pecu.Sequitur Bald.i0.lfed Seti cx flipularu. ff. deverb. 
2-Lafon.in.d.l.cum tipulacas fam mihía proculo in fin, princ. 
.C.quandodieslega. cedit, per gloll 

.videibipereum.Bald,tamé.in.c.vnico.fain 

fratre domi.fui.dicit quódfidebeo tibi decé 

puré, Sctu promittisnon petere vía; ed palcha , quod dies palchatis 
noninterpeller,allezat notataio.).fi vnus.$1Mdepadtis. 

2 € dLoteguerclorro nogelodemande, Liwmira nouem modis,vetradiclafon 
inkl ex legaticaula.colum.quarta, de quinta. de verboram obli- 
gationibus.St nota quod clapío dicinítrumenti agens haber funda» 
tomintentionem vide Decium conf. 439.vifishis queaccuraci 
me, quid deco quipromiliefe £iéturum , Securaturum , quod quis 
1arificecadum v(q, ad certum tempas ,anadhuc debear interpellari2 

per Deciuun. confil. fecundo, Sequidin delidtis, que confiftune 

Mono antcipla morafiat ilco?videglo.SBald.in. l.prima. 

.dehisquibus vtindiz.Saduerte qudd Bald.jn. L.cumallezas, co= 












































Dura 
múhid proculo.«ibi Bart.fEde verbo.obli 
























































lumpapenultima. C, devíia, dixicvnum verbam(atis notandum, Ñi 


samenveruiefTer, quádin contradtibus bone fidei non obítante 
dies: poena, potéll mora purgarl:(ed contra hoc didtura Bald. e(t 





we fuxereldebdorfinon gela quifiere reccbiv: 


d duAfrensa.Concordar ci 





Jof:cum qua Doftores videntureranfirc.iod.Luciusinverbo. e 
Euiciandto rest de adtio.empol Seconsra Baldur tenes Aleranda 
confil+196.magnificeprator.colum.fecunda, tertij volumi. Se Jalon 
in..fúinfulam.columaanona.fEdeverboram obligationibus, Nora 
etiamagplicerfitappolficadies,Ecporna:fitamen inter partesfair act 
vtrems etiácer 
tiicari debear 





























































Gcadavno estenudoddaro de fazerlo pastores 

qlpmetio,al plazo dl fue puelto pac- — talis diesnón 
llo. Enó fe puedecfcufar qlo non faga tiptllmiao 
maguerclotro,nó gelodmáde“.Otrofi — purgabilis. ve 
dezimos Gfi el debdor quificfle pagar notatglo.jn. 

a ,) ita fápulatus. 
eldebdo al quelo deniellerecebir,c cl fup ybo cerro 
otro non gelo quilicffetomar, deucfa- E «1E. de E 

oram -obli- 
zerafrentad, ante omes buenos en lo-— eaconibas. 8e 
gar é entiempo guilado, moftrando — ibi eps 
los maraucdisde como quiere fazer la ea 
paga. E deuc ponersaquellos marauc- haber, ac 
disfeñaladosen ficldad de algund ome Plé disselier 
COÑA Pa appolitus : ex 
bucno,oenla facriftaniadealgúa egle- quo inferr ad 
ade 
nentiainftruméca publica feu priuatam (criprirá recognicam execu 
tionimandari:prouce(tini(lisregnis, quád non habebanelocum, 
quando dies certa elt appolita cui pato, quód ante dier cenifica 
tio debcar fieripergétorem,quoniam ¡llud paftumreditterainam 
condi omalanenodlarale oca cao dende dais 
multa liain materia purgationis morse vide per Bartolum, Angelú, 
Se Alexandram,Kcererosferibentes in dicta.l.iinfulam.érintercas 
tera nota,quód de aquitarecanonica femper mora purgari potelt fi 
aduerfariasnon fit dama pafTuspropter moram,pertext.notabil. 
fecundumvnumintelleftum.in capital. fam. depocnis.tradieloan. 
1ol.incapitul.dilecti.dearbit.columnafecunda Alexand, 
lorC.derraníadt Deciusconfil8.colum.fecunda, 
notabilem.in capiculo.potnit.delocaro.Silalimi. 
inhis ss effsstas : quiacam per illas, ll. par» 
um non reperiatur exprefTecautum, quod vbi ell diese pena 
nonadmittatur purgacio mora, Stfic deficienteiure regni potias fit 
recurrendutn ad jus canonicum,quam ad. Il. Imperatorom. vt tradic 
Toan.Lupiá Pala. Rubeisiniatroduflione repetitionis ,capiculi.per 
veltras.de dona.interviram Sevxo,verficul.Idem videroemihidicen 
dum.adwittetar,vedix purgario morglequendo axquitatem canoni 
cam, tene ment. E 





.fifoluturas.£f.eo.EcJ.obfignatione.C.cos y, 
Lacceptá.Cade víur.Scl14.tit:01.801,8.tico3.cadem part. Se quee 
ibidixi.ée 8cibiBal.C.de cómnileruomama, 3 gloMinad. 
1.c.C flo tica. Sc quando debitum non eltliquidum quomodo fiat de. 
poficio,Sconfignario ? dic quod deponatur Sconfignerur id quod: 
eltliquidui £cpro reliquo liquidando detur fideio(lor. fecunda pfa 
¿ticam que habeturin.]. atu liberi d cateris.ff. de ftanlibe. Angel. 
¿«oan.de Imoln.h gf.pratorait.fíde noui ope.enunsctim condor: 














dantijsibi allegatis p Alex.Scvide quod habetio.1.72.i00rdisTawr. Jnno.tee. 
LDene poner.llaoblatio depolicio, e confignatiorequiricur,adhoc, ella 


vedebitor confequaturliberation€ debicizvcin juribás, (apra ¡n pre 1 
cedétigl,allegacis.8cvt periculú pecunig deinceps (peétet ad ¿rédito 
10.Sititradtarerur de euitationepcenz vel more propter non fadtá 
folutiong,non femprequirerefiftaoblario,depolitio, Seconfigna 
náfiabelleccreditorjitaqy nó haberetdebitorcuifacerec(olutionen 
ná elfetin mota:ncgyincideretin pocnáfinon deponerer,Eccófigna 
in.L.Gfandas.5.fiin .£fde lege cómilIo.l. pecumicfenebris.5. 
le var.neqyobitarquod notar Bar.in,Lf reusparatus.in £% de 
procuratosdá dicit q qí quis vule loluere ve paná cuitet: fednonre 
peritcreditorem cuioluere pofsir deber auétoritate judicis facere 
cófignarisSccoráiudice offerre,pad fire? parer”.£cad hoc ve fciarur 
yerisillecreditorreperiat,ve quiaforceelTerforenfis, fiat preconiú de 
hocarg,|.ficorépore.C.deremi.pig.náve declararlex.cóli.92.1vo, 
incip. perípedlis his Gin themate narratafunt.col. 4.illadecifo Bart. 
intelligitin caib'in quibus requirebafdepofitio, Sc conlignatio pue 
loquitilla.l.G reusparacas.veibi declararBald. ScBartan.lGlerumm. 
$.nuncvideamusin fi.EEdeverbo.oblig.ficut criam requiritad impe 
diendúcuríum vínrarú jam inceprarú.Licreditori. C. de vftux. Scecíá 
quandog;ad euadendi poenam requiritur oblario,depolitio, Secon 
Signatio.l.fecunda.in6.fccundum vnum intelleétum glofT.C.dejure 
enaphic. Scdicta.Ii creditor.fecus verocll, quandofamusin caña 























Titul.XUN.Delaspagase quitamientos. 100 


quo non requiricus depoficio , Se confignatio: ve elt regularicer 





quandorra sfefttu non incurrendi mora, vel pocnam,vel 
curfizm vÍararum necdum inceptarum, nao tunc fi eltcui offeracur 
deberofíerri, € fufricit folaoblatio.l.fiperte. C .de vfiwris 8cnotatur 
in.d.l.acceptam fed fi nonerat cuiofierreretur ytunc non potelferi 
oblatio, S:ab(C 

queoblatione E 

Lunas eftde  fia.E dendeadelante esquito*, del deb- 
Ditor. vt do,enon haclotro demanda ninguna 


a contra cl E aun dezimos que fi los ma 
















Jegarisper A-— raucdisfeperdicllen fin culpa del deb- 
des.vdi fupra — dor, defpuesque fuefíen pueltos enficl 
qd tene me ! E 

A Spred dad,afsicomo fobredicho es,que el da- 


ño pertencccal feñor del debdo tan fo- 
lamentc, porq fue en culpaquelo non 


ietueqdno-  quiloreccbirquído gelo quilo pagar. 
Baldin.l.: 
InñCdelare  U2ez.1X.Como por muerte de la cofa feñalada 
emphy. fobrequeesfechoel obligamiento es quito el 
53 es quito. Ip=- — debdor. 


iure ve hi 2 . y 
a ERA Eltia o otra cola cierta de 
a 















a glo viendo vn omca otro :fi 
parda ll aquella cofafeperdiefTe, o 
munisopinio. [$ 2 fe muricfle ante del plazo 
Mo ded jo Aque la deuia dar:o fiel plazo nonfuch 


ne vel ioreri  fepuelto antequeel otro gela deman- 


tuzfine debico — dafTe porjuyzio,fi la perdida o lamucr 
ris culpa ante E A ” 
tempus foluá— tenó auino porculpa, nin porengaño 


Dal as del debdor:quitoesPde taldebdo. Mas 
-pus. appotisa fe perdicfTe,ofemurielTe por fuculpa 


ante quam in oporel engaño que el debdor fizielfe, 


judició peta- ogg, H . 
e osa entócetenudoferia de pecharla eftima 


debitor: fed cion della.Otrofi dezimos que deman- 
on dando vn omca otro alguna debda q 
Jus per : , 
carta dixelTe quele denicle,c negale clotro 
HE eldebdo, diziendo que nol devia na- 
Lente crea da que fi el que demanda le da la fura 
toreiurerdebi — defuvoluntad: e cl otrola recibe del e 
e fura quenonledcue lo quel demanda, 
cut folurione  queesquito“del debdo, tambié como 


Vellindia ab, E pe 
lalo ouicffe pagado.E fuefle ende quito 


ficrediflordo  Porfentécia deljudgador. Elfo mifmo 
net vel ram feriafivnome dicllea otro lacarta* que 


a auia fobreel,del debdo qledcuiclleola 


tédione remic 
tendidcbitum:(ed ( probetnon canfaremirtendi:fed alía dedifTe vel 
rapiTe,aue cifuilTefuratam anepermetum vel vim ablatumremanet 
ciiusdebiti faluum.hocdicit. > 

1 b dgrirecs.Adde.pe.fE.co.Scl.8.tit.m.ead.part:vbi Sevide que 

2 0 U£sjura.Concordatcum.Iafichum.Sanaturalis.HE.co.Scl,za 
randumctiam.f.deiurciur. 

3 d Qgueesquicoplo iure,vtin didto.5.naruralis. Schic multam tamen 
obltar.$.equé.Infit-deexcep. vbihaberar, q periufurandum dela 
tumacreditore debitori,non liberatur dbitoripfoiuresfed ope exce 
tionis,Ecdeilto conerario oppofuir Ludo, Ro. in.l.2+(F deturciuran. 
Screliquit cogitandú fuper(olutione. Alex. Seria Jafonibi foluúe 
«pperiuramentá voluntarió,veliudicialetollatur obligario naturalis 
iplojuresfed non ciuilisipfojuretollatur:fed ope exceprionis, quod 
colligú exclla diflionezquéjundo.5.pracedér vbiadum fic de 


















¡uñas 











paéro denonpetendo.licetramenitafolurio poflereffebona quoad 
didum.f.equéadiflam.l.partitarú nó poflethoc dici,quevult q ex 
hociuramento voluntario delato ápartelicetiniudicio(quod etiam 


vocaturioramentifudiciale)d bere, perinde ac (ifolue 
retiex quo haberconfenfum partisiuramentum deferentis: $ quéd 
Jiberaturiplo juresvndenonindiger ope exceptionis mili velis dice 





re q etiambiecleserequirat, qp opponatar exceptio quod £: potelt 
piobari ex co quód fibj'cic(efuelle ende quitoporfentécia del jud 
gador)vbipatec opus elle exceptionesvei 
deexcep.«iftud videturtucius neiuris communis inducatur 
étio:cum hic taliscorreétio non exprimatur. 











cotto= 


€ Gtacarta Ad y 


, a ex 36 desk. fichiros 
rompielfefa fabiendascon entenció de A 
> 1 


quitarle cl debdo,q tambié feria quito, deproba. . 
porédecomo filo oil pagos a 
fiaquel Gavia de auereldebdo, pudiere pracic. 
que pl q 
prouar conomesbuenos,d dio lacarta  9uzk 
es - in.J.1.citU, 19, 
enficldad al debdor,enócó volítad de parita.z, 
uicarlecldebdo, og gelafurtaróo for £ € xompiefeaja s 
q »048 bendae 8 
Garó, o gela rópicrógcótra fu volútad, in 
entonce en faluole fincaria fu derecho — vP alias fine a. 
contra aquel que deuia la debda. 
GLe). X.Como quando Va ome deue debdas de 
mucbasmaneras a orriefaxs paga de alguna 


dellasde qual feentiéde que fue fecha lapaga. a y 


Ebdas de muchas maneras ec d 
leuió : tés qhexiras 
a Icuiédo vn omeaotro,filcf POE 
zicllcpagaalguna: cfeñalaflc—mafti infira- 
por qualesdebdaslefazía aquella paga,  "étumdebic 
des ¡ al Chale, Ponamicási 
deuefercontada en aglla que feñaloh,.. ¿eo justuum 
enonen otra.E fipor auécurac) que f= pes ea 
zicffelapaga,non dixellepor qualdeb- pets 
dofaziazecl de refcibe feñalalle luego Sullcalasó 
e ihdi izid eferetcil 
vnodelos del dosprincipalos, dizicdo cai 
GtarclcibecLefecallafícel q faziala pa fupplemétom 
gaentoncedeucfercótada encldebdo  probaridis. as 
quefeñalo, enonenotro. Masfilo con- ds palaos 
tradixclTelluego áte que fepartielle del — mis a 
logar deuclfer tornado*, lo que le par Ecamiguos 
go,o contado cnaqueldebdo quefeña y algd por. 
def Fer efe inin- 
lare elque fazelapaga. Ef acac[cic[Te unio da. 
queel que fizicflela paganinel quela  quononrecor 
refcibe,non feñalaron por qual debdo io 
la fazian,entoncefilas debdas fueren e- tocas de 
ales quenonaya agrauiamiento nin dl 
ud yaas dicitibimenti 


guno depenanindevfura, nin de otra tenendáPaula 

































manera, masen clynoque en cl otro: de Cate ¿ 
deuc fer partida la paga en todos los E Cograreupte 6 


lex, quód fi 
creditornonprobet,rupraráinftraméifaGfuilTe pervim.feucótra 
ciusvoluntatem:q ex quo reperitarin(tramentam ruprá prefumat 
Liberatio debici,de quo tamen vide qui latius dixiin.d.Lantitu. 19.3. 
partita.Ecper Ploria.inal.fi chirograplusm.fE de probati 
dn.d.]labeo.fidepadtis. der. X. 











perBart. Se 

dot 

amSiin folutionecxprimir debitorin quo debito de multisfoluar , eric 
nillofolutú,(iautem debitornon defigner: Seeredicor ftatim dica 

- inquodebitosecipitufitacerdebitor,inillo exis (olutumsnentro auté 
delignátefi debita fintgravia vel (implicia Ecliquida fine contentióo 
3n omnibus debitisprincipalibus reparcitur folutio:fed fi quedáfune 
¿Eaniorapropts fura vel penam au mill cópurabico, 
utio quo magis debitor exonerctur.h.d 

h enaqueligac [ño Quid fi non (úfliciar quantitasfolutaad (olué- 
dumstotura debitum perdebitorem defignarum, an ¿pcedar huecos 
gloflellafinalis.l.Eco.vult y ficsócidom tenerican.deImo.in. d.l. 
1n prin.per.l.ybifideiu(Tor.ff.co.ex quo enim creditor tacuit, 
cepitnondebetobílare particularis folutio, 

3 GiLecontradixeffo.Adde J1.Scafiscodem. 

















Se 








» 
de UTornado,Erficreditor nolit,debitor offerat Kconfigner.vtin,Lobf y 


natione,C.co. h 
Partiday. R 














AditC 
de privi 


eredi. 


Quintapartida. 


43 Wentedos les deblosprincipales, Deiure communitunc hoc procedir, 
quando nullam debicumes:ifls cracanciquias altero ; nam (i efTet 
tuncincanfamanciquiorem cedic (olutio:vcin.l.inhisánprin. Se.L. 
vbisidciiTor.Si.Liex plaribus.$.£n.8e. Lereditor. $. Valerianus. 
eo.Sctener Bar.in.Leuin expluribusicodemcit. e dicitur caula an= 
tigaior infpe- 
Eto téporefo= 
lucionis:á: nó 
tempore con= 
traélus ,Vein 














debdosprincipales*, ¿aquellos que co 
nocicrecl debdor fobre q non ouicfle 
cótiéda ninguna.E fipor auétura deb- 








li ex pluri , A a 
d'.5.5.8 Bar. day ouiercal gía, q fuefle mas agrauia 
vbi fupra, vá da quelasotras por razon de penaque 
viderur, qilta ? p 
lex fic fie res fucflepueltacnella, oporotro agrauia- 
Itringéda , $: miento femejante?, eftoncedeuclercó 
Fmicida Ad cadala paga tan folamétcen tal debda 
nene tame y Cidala paga tan folamétcen tal 
Azo.C.coin como efta",quecs mas grauc. 

Summa. cum 


Lez.XT..Aquiendene ferfechala paga primera 
mente en los bienes del debdor,quando lasdebdas 
quedemandan fon de vna natura,e fin peños. 


tecigic iflam 
materia, mul 
lam mentio» 
nem facit de 
debito anti- 
quiori: fed q 
mpliciter va 
bi caule (int 
pares de om= 
mibus decedie 
rata, 8 ira 
nel 
quendo diéta 
Azonis, fut 
fadtaillalexafed perhoc nonrecederemáiurecómuni, $e o 
comenuni,cum hieclexnon exprimarcorreélionem debiroráiurió, 
Scpobsitinelligi dreftringiiulta terminos iuriscommunis, 
5h Uuxgrariamientofemejante. Vide per Bar.in.lacum ex pluribus. Mco. 
vbiponitlex modos,quibus diciturcauía granior, Scvidectiam per 
Toan.de imolin.d.l..co.6. Di Spote(l dici caufa grauiore 
6 € UT al debdscemoefia.Sedan prinsin vfistam quin lortemal.1. Cuco. 
dicitquodpriusín visas, Cequiefcratiogglol. 8 doéto. laborant dn 
hociadista.l.r.Scn fliciensratio. de lexilla particarú 
ideturyqu »mbitcum pana, vel vfaris(nulla 
»c)folutio cedarin ¡llud debirúnon tamen declarar, an 
víiras velin (ort ererurrecedendúdiurecom 
caña qu viurzlicicd pererentus, 5 pofTentde 
fo, canonico exigi.aliacirca ruius.l.materió, vide per Barán 
L:camex pluribus.£.co.kper [on.de Ienol.:mulcum lardinad.l.1.code 
tica.vbividepereum vitam motabilé dererminatione ad ¡fla mae 
ream.cofi.delibris mercarorum , qui communitér hiscemporibus 
fctibantur,in quibus(eribitnr,quid dobeant habere, $: quid debene 
unquamin his querecipiune dicunt quod bi foluicur:quía 
rito cala debizorpercompenfationem eligere in quo debito 
bi8cperAlex.confil.8z:vola.;. S Decium con» 


5) Acan debdasalgunas ve- 
gadas los omes ynos de 
[otros 30 non obligando 
fas bienes d nin parte de- 
llos,mas conofciendo la debda tan fo- 


lamente por carta,o ante telligos, o en 

















































Qlex.1T. 
305! (untplures creditores 8: bona debicorisnon (ufficiunt, (i debítum 
¡tperfonale,ve quando non funtbona debitoris obligaca ; tune ex 
pluvibus perfovalibus credicoribus primo (ati'ht ej qui privs pro fe 
Sententiam reportanit licetin tépore fuicpolterior : fed li pluresvno 
tempore mreportaucrunt, dividitur inter eos confiderata 
cuinlliberquanticaresneetenetar als licerprioribus communicate: 
tedinlpecie cerracxtante prafercuris cuius ett (pecios. hd, 
1 d dvi obligando fis bienes. Quando enim ell hypotheca bonorampro 
Y: quodhaberarín.la.£L.cumrem publica, 8.L.cos. C. qui po= 
Nota ergo q intercreditores hypothecrioshabentes 
ME mméravel fenteciasnó pde, pros :qué coriirepor= 
tallefentendiá,Scperileexecutionem , nam (iantedarionepofefio 
wisalterperererexecurionem pro (uo debitodilFerendacífertraditio 
pollefsionis,reri in quibusfadta fuírexecutio, Sefolutio debitiprio 
_visperacislilecúdusin (ua hypotheca clfer priorfcu privilegiaior, 
8thoc viderurprobari exifta,Lin hocverboá contrario fenfu¿neque 
obftabicadhoc.Lisáquo.f.dercivédi, 8. pe.fde peri. harre, qui 
¡llud quádo fuit aú actionereali,S: Ge dejure rei fuit cográt 
quádoagerecurperfónali,Scfierer execution Bonis debitoris , quia 
tuadoftendens deiure fuoinreinquafitexecutio, impedir exco 
tionem,lecanduin Bar.ind.á diuo pio.$.fi fuperrebus. fF.dere iudi. 










































Xficlecunduscredicordocens deurefiio, Sepriori hy potheca dn re 
in qua fitexecutioimpediet execurionem,quía de iflo jure rei nun- 
quam fultcognitumedifacit..y.tiem17 «ibi (o que anian derecho en 
ellas)ay:partica,Sc ad de quod notarB, imodorenocoin du- 
bium.C.debo.2u2o jud-pofi.stibi Salice. vel dic: melias q ter- 

ius fe. oppo- 
més quádo (o- 








fuyzio.E tal debdocomo eftecs llama- 


A a lá prerédir las 
doen latin (dcbitum perfonale) que pignoris % 
prioris hypo- 





quicre tanto dezircomo debda quees 
obligada la perfona, del quelafaze, e 
nó fusbienes entodonien parte.E por 
ende dezimos que fi alguno ouielfca 
dar a muchos debdos que fueflen de 
fanatura, que qualquier dellos que 
demandalTe fu debdo porjuyzio,cpor 
quien fueífe dada fentencia primera- 
mentecótracl debdor,aquel deue ante 
ferpagado, queninguno delosotros, 
maguer cl fu debdo fucfle el poftri- 
mero. Elosotros a quien deuia algo 
elte debdor fobre dicho , non han de 
mandaningunacótra agl que véce fu 
debdas. Masfitodos los otros o parte 
dellos demáda!fen fu debdo,otrohi por 


thecenóimpe 
dit executio- 
nem factá ad 
peritione alte 
sius credito 
rislicetficpo» 
Itesiorin hy- 
potlieca ¿neg 
re capte án 
cauíam iudi= 
cad venditio 
ne,ledex pre 
vio pri? facil 
fier priori cre 
ditori; Srefi= 
dusm cóner- 
tetur, in fola= 
tioné fecádig, 
petije execus 
tionem, veelt 
cafusin diet. 
ádiuo pio. $. 
























fed Scillud. (Fo 

derciudi, 
€ Uepor imeramente. Concordaccam.l.in y 
tercos. glo.ibiin verbo, occupantls : que 





declar 
ad (enter 





¡tur preoceupare qui prius peruenit 

lezcm hoc tenuit pro regula laco. de Are.te * 
vud labeonaE.querio frau.credi 

licores diueaforum Iscorú procedunt con 

3 vouseoram pass ibcepie proceffum quam 

do insepitprins dediz [ententiam contra hgre 
Ecdosto. inf pluribus. (E. de le- 

B: y pioua 















perhoc 
Elvia sclligequádo¡Recredirorqui habuie profefen y 
centiam,p ationei prius,quam alí credicores + nam fi codó 





tempote concurrentin perendaexecucione,habentes plures lenten= 
tiastuperdiuertis debiis non privilegiatis, vel pariterpriuilegiacis, 
icotdiuerfistemporibus laras,oranes concurrentin bonis debitoris: 
quando bonanon eilentomnibustoluendo,Scpro rata cuiuleunque 
debitibonadiniderenvurintercos: 3efihabens poflesiorem fenten- 
tiamprios peterct exa tur pertex, in, Ljudicadi 
action fderciudiSrencreio(ISc dofto.communiter in did 

tercosán verbo oceupándis.Scbi per Alexan.Sevide,Loscien.tin 







































fra cadem prrtita,Er nota q habens actionem perfonalem privileg 
tampote pecurian folusam alijcreditorinon privilegia 
to, ererlententiam profe Ex peicrerexecutionem, vtin 








S.licentia.vbivide An 





ntercos.cio. 13 MEqued cum co.écinL 

ge.Cudeiurendelibe. 

y Core vence ju debda. Quid ¡non per féntentiamindicis, (6d demana 4 
debitorislhaberctfinmwn debicuw, antequam ali credirores venir 
¿« bonaomnibusnon cilentloluendo*dicvcin.l9.tituf.cadem p: 
vita.kvide Bartin.l.pupillus.(í.quiin fraudem credito. Scnotabi= 
Jenfdeciionem Neapoli.igo.in decifionibusMacth ai de AfÑio.8c 
quidíi vnus debitor haber plures negotiationes diuestas,feu dinería- 
um reram pannorun vnamsaliam ole velalrerius negotationis:an 
exitconditio preocenpantismelior, ita q alij creditoresciuídem 
gotiaxionisnon poteruntab co auocarezdic qp non:imocum/ibipri? 
venientifoluitur deber canere fe refuluram prorara fiapparcant alij 
creditores ciu(dem negotiationis, quiainillisnegotiationibus non 
«(lmelior conditio ocenpantium, licurefl regulariter in alijs aftio- 
nibus,quenon danturoccafiope negotiationis, quia deber fatisfierí 
primo venientibus criam nulla praítitacautione, quiamelioreft con 
ditio occupantiamniffuiffone milstin polTefsionem, vel nifiellene 
magis privilegiari,quia tuncrecractarctur foluciofadta, non privile- 
giaisivtin.lexfatto.in finde pecutradirBarin dié.Lpupllus E. 

















Titul. XUL.De las pagas e quitamientos. 





quin fraudem credito. denota 





3d quando funt diuerfe negos 
viationes, non veniunton:nescreditorescomuriterad omnia: fed 
quiliberad fuamnegorizcionem,vcio.Ls.$fiplures.verfic.fed fiduas 
tabernas. ff.detributo.quód non ellinalijscrediroribus,qui nón con 
-untoccafionenegotiarionis,namillipolfuntire ad quatungz 
decla 








bona, 


¿hac Paul? , y 
e Calinad. fuyzio,e fuelle dada fentenciaacontracl 


$. fiplures.£ — debdorenvntiempo por todos o por 





de o alguna pa dellos. Entoncefidelos 


petita fuerie — bienes del debdornon pudicffen fer pa- 


exccutio eo-  gadaslas debdas:deuéloscópartirontre 
dem tempore > 
ve dixi hpra aquellospor quien fue dada la fenten- 


in.glzSevido  cja,dído a cada vno dellos mas o me- 


ao nosfegúdlaGntia q deue aucr. Pero lié 
6h dx fufeñor. trelos bienes detal debdor como efte 
eta fuelfe falladaalguna cofaagena, quel o 
ne.erí. fed viefledadoalguno en guarda: en faluo 
a E a dezimosq]fing afu feñor,? e q los deb 
8c.l.cumfan-  Joresnon gelopueden embargar. 


dum. $. a Le]. X 17. Como dexe ferfecha la pagade las co 


























tau ¿hlicer. dad SE 
mamo fusquefindadaenguerdo 
auét. fi quid ó Ejoriamuy grand chan 
pq losdebdos de las cofas 
potio. in piga S ss 
no.ha, q fon dadas enencomié 
ad da. Camaguer deuao- 
29 Debitam ex ce bla 
caufa depofi= tras debdas aquel que 





ti prius debec— refcibela cofacn guarda fi gelademan- 
A alía dargante ladeue pagar que otro debdo 
cet anteriora, — que deua.E efto feriacomo fiacac[ciela 
do contar Le quceltequeouielledado lacola enen 

rác.hoc dicic. comienda lademandafIcenjayzioa2Gl 
10 rea aquié la auia dado en guarda ,cen le 

ES densa fazon milma le demandaflen otros deb 

ta, St. L.iven- dos porque non fueflen obligados los 
bienesdel debdor:e quenon fucífen de 
tal naturacomo clta. Caentonceclfuda 
gadorante deucapremiar a tal debdor 
como efte que paguelo quelefuedado 


ó  encncomienda,tqueotro debdo,énin- 














Lpe, vbid 
2 d (Que otrodebdo.Sires depofitacxtat plane proceditifivéro nó extar 
deberintelligidealio debico non privilegiaco:nam li funt paricerpri 
vilegjata concurrune,nifiquatenus legecauetur:quód vnum privile 
um alecri preferatur lecundum Azo.C.de bonis nto. iudi.pofíi, 
infumma.coly£ dix fupráin.l.proxima.£ vide.l.priuilegia. écibi 
glo.«Do%to.ff.de prinileacredito, 


lex Xx 11L. 


3Debitum ex canía maleficijvel damnidatiinrealiena: efprius (ol 
uendum ei :quiprius egic Se qui fentétiaro meruit, quam alijs quíbus 
extali caufa debebatur.hoc dicit. 

1 € Gobligadoelmalfechor. Nam Scexmaleficijs prodice(intafliones, 
vtin,).ex maleficijs.infli.deaftio. dex omni de cur ciuilis: 
feu profecutoriaaétio,venoracglo.in...fi.f, de priva.deli.Scin.l.neg; 
pratermictendum fE.pro focio. £ctradir Bald. L 
C:detranfatin fi.8cin-l.1.columaa.ad fido có 
Baldus.quódin quocunq; crimine, ex quo oriatur acculatio crimi- 
nalis,ex codem oricuractio in faftum,vel de-dolo , vt. A:defalis.l. 
quinomine.alibicciam dixit Bald. quod ex delido oritur obligario, 
non officiuim iudicis:nifi quando nonfubelt materia fufficiens , ex 
parte aftoris:tamen quitas fuader remedium dari , ve notacuria 
1.£cideo.Madecódifurtiin.$.Nerstius.ica Baldio. lcum feruum. 

















qualibetenim iniuría aliculillata duplex oricur a- 
quoticns. atics.quodilli 
.column.quarta,C.(1anon com 





defernisfigid 
osvnareipublica,altera part 

citeEdepublica.Baldusin.l.prio 
pesiudicca 

£ dorimeramente. Limicanil darecor damnum da re ñfcalisvedixi fu 

















in gloífa mas 


Ule.x HL 






















prá eadé pare 
E tita.tituloter= 
guno ¿oviefle a dar: maguerlosotros AE Aca 
5 E » 2. gra, 
Mlej.X111 deta [ed ha la paga delas ici da 
amalfetrias e daños que los omesfazen Ynosa fupracodal.11a 
ota ana : 
A] Alfctriasedaños fazen los 
t fua auétorita» 
É las cofasagenas ,cortando a 
arboles, cearrácando viñas, in bonis vel 
ematádo,cfiriendo licruos, e ganados, E 
E “gnorare £ mili 
cenotras maneras femejantesdeltas. ¿E ex pañtoci li 
porendedezimos, q fi algío ouiellede — cet 8icontra 
máda contraotro,pordaño o menolca tal pignora- 
bo,quel ouicíle fecho enalgías deltas — tioma recipic 
colas: debitum,re(ti 
qrefcibio cl dño,tábiécomo porotra — perdatinscre= 
debdagleouiclfcadar.Elquier, vno — Hitorstfinon 
fuit ci folurús 
enjuyzio,porquiéfucíle dada la fenten A 
ss O pódebitar el 
cia primeraméte,cótracl malfechor,de pe débicos 
vnodellos,en los bienes del malfechor clear És 
en la manera g delulo diximosenlaley h €» braueza. 
que comiengafacan debdosS. A ae 
Wi Le.7 X1111.Como losomes denen demandar lla tur inter par- 
námitefus debdas porjuyago, en8 por premia. tescttamin Ja 
prendara los quegelas deuen por fimu/omos,.— diciodeberfie 


debdos fuellen mas antiguos. 

ERA 

8 omes muchas vegadas en +eNó potell gs 
laperloná 
faciens Li ex 

finca obligado el malfechor,“al sellada 

o muchosquel demádaffé la malfetria — reficmar p 

ucferentregado primeramente, fcada — donec pigons 
id qued ger 
ri fine contu- 


Lanamente , e fin brauczah — melia, Kira 
A - — Cundia fimpli 

ningunadeuen los omesy- cae Pesado 

nosaotrosdemádar lasdeb — yel excipien- 

3 das que les devicren, epor a lS 

podernin portigza,! q aya aglaquiede dela 

ueneldcbdo,nódcuecl por fiin man-  Specu. titulo 
de acculatore 
verfc.fed po- 
ne.column.14.8 bi loan. Andr.in add; wbividean agatur aftióc 
iniuriarú, contra cum,qui perviam judidaliquid criminis velinfa- 
mix aducríario obiecirsBcadde Ange. Areti.in (to trad%, maleficio 
in parte neq; nonad querelam.columfecunda,8cin parte verbacó 
tuieliofa,colum.fecunda. Se Socinum.confi-n18.8 confi.146.1. vol. 
Philipp.Cornenm,confi.8o.tertij volu.SperOldral. confilio quin= 
quagelimoterio, 

$ ALE por poder ni porriqueza, Hocin (peciedicir:quia potentibus vicina 
foletetleluperbia, Sc penelemperrebusaflueatibus clatio fociatur 
Gregorius26.Morallum.cap.23.infine. 

k dnodencelpor fAdde.L.extat 
eadem partita.£.l.nullos.C.deju imo, de pace jura. fir. 
¿e hoc elt regularenequis jusfibi dicar.fallit tamen in caGibus le- 
gum fequentium.l.prima, Se fecundar.C.quandoliceatvnicnig; fine 
Judicefevindi.Sinfriin cafu huius.1.Ec. pri primos ff. quo= 
um legato.Sc.l.vt vim.fEdeiuftiia Sci jentiam5.quí cum 
aliterfhad legem Aquilian. 8.1. quemadmodum.$.primo,codem 
titulo.l prima.C.vncevi. 3. prime. C. de iure emphytcotico, E: 
1.deuotom.Cade metatis Kepidemidids.libraz.Ec.l.aitprator 5.6 do 
bitorem.fI.quein ftaudem creditorar,8.l.gene ñ 
nibuslibro decimo. Lprime. C.vbi quis de cu 
lave cond.conue,é.J.fiadulteriur cum inceÑtu 











































101 





> 


£.quod metos caufa.S Lanticulo.. y 
is. Se. 














E 


de 


Quinta pa 


dicin 





mrcipublice, cuilibeccf licirum lam propuitare , fi- 
cuciniuriampatris vel mars.) velutatceio: d.C iure. Baldinad.. 
1.depaceiuratirma.vide cunde! ¡cinu-Miin mari.fadta, vi 
deper Abb.deifta mate.in.c.cumvenillent.c. lu. X loq. deindi. 8 
an con(uctado poliirdare iurildictionem in prepria coula2 vide per 
Baldio. 1.1. io 
Seco dnde , AOS 
Eu. Co ende dado del juez del logar apremiarnia 
vi.Svidecap. prender al debdor, que pague el deb- 
Lee E do. Fucrasende fi quandoladebda fue 
quod haber fechrotorgo , e fizo pleyto [obre li el 
incap.dileto. que ladeuja, queelotro ouiefle poder? 


defentene, ex AS 
comtibre.s «deprendarle, ede apremiar le? porfi 


per Andre. de — milino fin mandado del judgador.E li 


o alguno contra clto fz efleyapremiando 

proh.fcu.alie, cl porfimifmo afudebdor, non aien- 

perErede do derecho de lofazer,alsicomofobre 

42 UQuederro ic la Dtemi le fas 
nieje poder. Ajcho csfiporlapremiaque le faze o- 
¿Ade diétam — ujere de pagar el debdo , «cue lo tor- 
Las. tit. ca 5 k 
dead nar,epcrder el derecho que auía con- 
anficurdehoc — traclyporrazon de aquelladebda, cfiel 
ra debdo non refcibicíle del, e leprendaf- 
cofuerudozvi- fe porfuerga deucl tornar laprenda do 
deperlo.An-  bladazcelotro quenon le relponda fo- 
dieim.c.cútá- PEE 
to. deconfue.  Drcladebda fafta que torne la prenda. 

Alberán.Lcre 

dores. Cade q Ley, x y, Como fopuede defarar la obligacion 


more 
enauiequid — principal por cra que faxéde puenofabre el. 










































Adict a % Enouamiento es otrama- 
e de dicioríappro Pq nera de quitamiento, que 
 baccalemcon defata la obligacion pri 
ferusiuem, ao Ea 
vbi viger , € ¡pal dela debda, bien als 
¡ilequí 
porell capere 


Innomfe — tigia ezecutioni manda: 
cop.ell 
dto5 8 rispeticionemabÍ 





ncepadlivadacad udicemovide laté Seleganter per eun 
dem Albericú poll Laco.de Belo vito ind. Lereditores. cuiusvelola= 
tive(l, quod fi creditorcñinftramento paéti accedit adiudicó, $e jus 
dex aduerfario non vocaco witelceumin polTefsioné pignoris, tune 
milTusebeatin fuv iure rueri deplano: fitamen index fecit debito= 
semcitari,quod fecundú cum pradentiusell, Serarionabílibus,derúc 
Kidebitorconfitcarar,planun elt:bcnonell opus libellas fi veroron 
tradicar dobeclibeilus offecri 3cordine iudiciario procedi. $cibi eriá 
concludic poll multa q (miis ficperindicem aduerlario non voca 
to,milsionon debetex hocreuocariquali non folenniterfacta.quod 
rene mentisquia Lncas de pennzin.l.fin.col3.ver.led ponecreditoro 
C.deagrico.Scenfilibr.1contraritm voluit moras. x dicto (pea 
ticul.depigo.$a.erliquidiiudex.be alíjsque ibivideas, dicit amé 
ytali cali non folennisordo iudic 

procedendumee(t.mihi vidotur, q pofitproced 
nontamentalis mibiolicetfiat de 3 
fedconuentionalis,ve Scvuls (psc. 
judi.Scfevidemusnallapreniíía parti 


jignus y 





































citarione inftruméta gua 
xta.ll.regni , tucius tamen erit ve opinio 
entur q in pacto facias opponi nplicem creditos 

qsalia cau co gnitione Sk partiscitarione pofsic Se 





de neseui 








19.tianli — debeatiudes creditoreioducereinpolTelsioné,prouteciá rradic La 


br.4. 


casde pennvbifapra.vera.ex premwibisquericur, An autom ifbud 
iuslicvedibile,S:ceGibile.gl.qp icin.L.cumfundos. de vi.Scvi.ar. 
8. tenetBal.in.$.1.de pace iurair.dúmodo ciuili modo 8: finearro 
citare fackiingrediacut.l.nó elllingulis.(E de regu. jur.8e vide per Do 
Aowinad.l.credirores.«8: qyiflud paétum eranleacetiam ad haredé cre 
divorisBal.ibidem q ic,cumi(tud padtumnon fitprivilegiuin , led 
Juscominuac. 

5 D we deapremiarle.Facitadid quod notarBaldusin.LlegisTuliz.C.qui 
bo.cede-pol.quod valerpaétum de ingrediendo,dcloluendo fibi pro 
priaqudtoritate,que licentialecundum euwm,pote(t criar in teflamé 
toconcedi.Iitiaccum.$.primo.ff.delega.2.an autérequiratur quid 
o paftoexprimatur.ncc dum quód creditor pobsiringredi pollef> 
















tida. 


fonempignoris, (ed criam q poñitp! 
8choctener Bar.éciequ 

€raftaquetornelaprenda. Relliuitocrgo pignore sita, 
audiaturfuperdebizo.contrariótñ apertevaledictalat.ciofupra,p: 
mosSibi dixiSividecuritla iutelli ¿nda fecúa Gila, dic tomen mes 
Jus ve dixija 
o 1 tÍt0.40. 7. 
comolapaga. Eclto feria,comoli vn a had 


ome vendielle aotroalgunacola: def deinreordina 
puesel comprador renouallctlpleyto nacen a er 
en otra manera con cl vendedor, obli- 14.libro. or Entran, 


; disregan Bol. bug. 
gando fe apagarelprecio, comoen ra goin et 


zon deemprellido. Cacltonceno lerla 5. ciuídem or. 
tenudo cIdebdor de pagarlelo que de- “inamenti. Jnrouse 
A e tex.xr,  Coslbla, 
uja,como enrazon devendida, masco puatio Babia 
mo fi ouicflelos marauedis del precio Da sando 17.libi. 
debi 


S x cau 
tomados empreftadosdelotro. Eau vendidioris 
dezimos,quefe podria renouaren otra — promirto fol- 
mancracl pleyto q fuelle fecho primo- "ste ex canta 

a e muta, ga non 
ramétezafsicomo li el debdor GdevicÉ — rencornifitan 
fealgúa cofa a orro,renouallecl pleyto — quae 

a es tuo. Tremi 
otravez,didootro debdor,o maneroé — quando debi 
fulagaría aquela quien deuielfeladeb — cor loco fai 
día plazer del, diziendo abicrtamétezel fai de 
debdor,quelo fazia con volátad,quecl 


primero fuefledelacado. E eftedebdor, 













































o quía licet fee 
o manero q metieren cn fulogardenue — cundus efiicia 


uo,quefincalfe obligado porla debda, - turnontoluen 


eclotroquito. Cacftonce valdria el fe par CELA 
Ñ 


gundo pleyto, e feria defatado el pri- hoc nó agicur 
mero. E magucrelte fegundo que yiprior ht lia 


Es berats erant 
renouo el pleyto,fobre fi vinicile a po- ambo obliga 
ti, Gvnios los 
: lutione liberá 
rurambo.ltem (idebitor puréalium fuíloco animo nouandi deleger 
fub conditione fitnouario aduenientecondicione:fed li conditionó 
impletur,, vel ea pendente mues delegacus facam taliter q» definac 
Randiiniudicio poteltatem habere remanet prior, Snon fecundas 
eficaciteroblizatus.lid. 
Ugenonafe. Videad ¡Qudexemplum dequo hic. 1.6 expretio.Ci y 
cerpeicióigloWT.x.l.aduerfias.C. de non nume:pecu.ds facisvidecur 
exprelliw bic de animo nouandi:cum vna oblizacio jn aliam cráste 
racusjur BedicitSalice.in.1.fi.C.de nowacio, 
LO manero. Habeshic yd dicitur delagatio,, licerqui delegator non fit 2 
debicor.vide Paul.de Caftrain.l.quanmiss.( mulicraalias incipic.l. 
mulieratfaadvellcia.dcficdiait Azo.C.codin fumna.q tam debitoré 
guar no debiroreurdelezo,Scidco iflalex dixiteriá de manero. 
«Ln fulugar.Perhocvesbur deftruiturquoddam didtum Balina. 3 
C.deexccu.ei iudivolentis per hac verbapromitto loco Titi). el 
das ficliberatus,licernon dicatur de animo nouandi,Gidé tenuit, A- 
lex.in.l.qui vftmifruétum.t£ de verbo,oblig. 
AAbiertamente.Approbacopinionemgloll-in, 
C.denouario.volentis,perdelegarionem non cri novarionem, nili 
exprelle munis tame opinio videturin contrariú loqués, 
fecund údú Bar. Ange.loade Imol.Si paul. de Call. 
delezare.la primera. 1Í.de nouario.Shoc eriá vult-g.inal.3o Cocos 
glu.écteneretiam Alex.inl.qui viomfructú.fE.deverb.obl.vbite 
net, (iinteruenit delegario,cciam fi vltta nó exprimaturdelegás elt 
liberacus:qui é fubdit q ad hoc velitdelegario, q fatper flipulacio 
neorquactecandú jura ordinaméroriin rezno nó requiricur,8uff Yo. 
cererlimplex conuentio. q qui delegarus lie debiror delegamtis: 8e Cde 
tanquaso talisdebitor delegetursalias non e(l propricdelegario, verán PIÓnd 
I:quanvis.$.imulicr apudáLad velleya.8cibigloll. magna ad hi fub Wo: 
ditetiaqpideclle 6 dele at abfque delegarionepromili(ler, per hec E SA 
verba;pmitto loco Picij.quiariciusericliberarus:quia qui elegirvná úl 
dcbitorépro alio,nouare videt,exceptis auté hiscafibus, fecúdum cú 
non fitdelegario.negy delegans liberaf.nii hocexprelTé agacor , 8 
gpitaprocedit quod habetucin.d.lufin.ve latiuspoterisibividere per 



































verb, euanuit, 4 





















5 A O y ne $ 





Titul. XI. De laspagás e quitamientos: 102 


cum Bxfic quatemusifta.l loquivur de manero;idefldelegato quinon 
erardebitorconcurritcum communi opinione:quarenus vero loquié 
de delegato quinon erat debitor deftruic dietá comuné opinionem, 
quí dixitcommunem lafonin.l.(ingularia.colú.ag (E. cert.pe. 

5 a QA pubreza. Vel decoquererlen falierer,vt notar Bartuin diétl, finga 
laga. Eh 
peta. Scvidel: AE O a 
Palas. fede. Preza":de guilaque nó ouicfle de ápa 
nouaio. ..— garladebda,con todo ello, el qa denia 

6h gro merera — quer,nó hademandaninguna,en clara 
qnoninducié  Z0,contra cl primero debdor.Masfilas 
nouatio inter palabras fobredichas non dixefle cl deb 
petone sai dor,quido renouafle apio fegúdo 
exprelle dica masfimplemente dixefle, quedauapor 
a debdor,o por manero”, deaquelladeb- 

da,afulan,eftonce porefte renouamien 


to del pleyro,nó fe defataria el primero 














busin quibus : . pa 
dad antedezimosquefeafirmaria, efincariá 


ra antiqua ta= > obligados por la debda,tábié cl vnoco 


citéficbat no- E B E 
vacio, far ho, MO cl otro,como quierquepagádo el 


die ope exce vno“dello feriíquitos dela obligacion 
prionisidiuer- io cinal, A 

euatopinto principal Otrofidezimos,queñel reno 
nes,dequibus  uamiento del pleyto,que diximosencl 
perglo. Edo- — comiengo dela ley fueffe fecho fo códi 


cto. 5 . mar q 
Silla cit ve cion,elecóplicilela condicion defpues 


siorscommu — defatarfeya porende el primero pleyto, 


mior opinio , e da 
hodie non  £Valdrisclfegundo : eferia tenudo clte 


ft nouatioip= o tomalle fobrefi, depagarid, 
foiute,neque. debo querenoualfe,celotro quelo de 
opeexcepio- CO qUe , 
nismifi a par Ulaferiaquito porende.Masfi lacondi- 
sibus agatur. cion non[ecomplicle,eftoncefincaria 
vetradit Alex, . E 
in.l.quivíam Ármeel primer pleyto:e feria tenudo de 
fruétum, de locúplireldebdorquelo auiafecho : e 
Tao uE non valdrigclrenouamiento delfegun 
do pleyto.Elo mifmo dezimos,que fe 


sabill. Sino pia 
do ria kicftequerenouaflecl fegundo pley 


adfinem.EEde  to,mudallefu eftadoSante o enel ticin. 
verb.obli.So+ poque fecúplicllelacondicion:de ma- 
cinus notáter oda 

confiswol.  Mera,qnó ouielle poder decltar enfuy» 
Deciusconíil. zi0.Caeltonce maguerfe cúplicilelacó 


e dicion:non valdria el fegundo: ante de 


Rorescommu  ZiMOS,que deuevalerclprimero. 
viternouatio- — Ley. XV 1, Comofi loque fedene fazgr fimple 


néficri, quan- E 
a mente fe renuena fo condicion, ha de valer. 
do cuidenter ie Jena cios 











ex conicéturis 2 Bligarle podriaalgund ome 
manto: (Y) faendo pleytolo condicót 
paro pares E pley! 

nouasionemta (NY) 





parapagaral gía debda,o pa 
cere voluifle; y 
veinterminis gloCin.l,6n,C.denouatio.Scin 4 
8xper Alex.confi.2,vol,Gcfatis probaturin princi 
autél quís promiit muliericertam dote foluerc.8clinó (olueritin 
tracertum tempus,alsignaniralia,Sctaliabonain folurum,an videas 
turexhocfaftanouaciorvide norabileconfir Decij.conliwa.vbi con 
clndit q adliuc pofit mulier perere quántitatem doris,neque exa 
gnacioneinfolutum,videacurfafla nouadlo:videibi pereum.vnúta 
nen (ingulariter nota, q in cali quo fecunda fipulario interponitur 
animo nouandisnon tamen perhoc tollitur mora prercedentis obli- 
ppionisecundam Ah Sebande Ctro feria Su fdever 
0.0blig.vbivideTafo,Xvide omnino in,L.(1fichum.ff. de noua. $ 
-fubrradto.C.defntta 
7 € UComo elorro.Intellige quando delegatus acceptanit , vefispra inifla 
Jinam finonacceptallercum remanerer tanta fimplex mádarú.cro 











ditor pofíetreuocare,Sficifle nonteneret.L.hocture.5.fiquisdede- 
rit.fE.de dona«£.L.fi cum Cornelius. tfde folua Se tener Bartn.LGin- 
vularia.fF.(icer.per.S loan. Andrán additio.ad Specu. vbi $ Joquié 
1n fortioribusterminis:quá Bar.inrubrica dedepofito.cuiusdiétum 
<ftlingulare,Spro tali femperallegacur qp lola acceptatio impediar 
reuocationem 
imandati. 
ra fazer alguna cola. E delpues defto ¿ q Pagán dl 8 
podria acacícer,queotro alguno reno- — m.Quia bo 
varia tal pleyto,de aquella mifmadeb- En E S 
h a -  ginebisidem 
da,obligando fepuramente: fin condi A imaciids 


cion,apagarporel. Ecntalpleytoco- Lo 
: ña sides. Écin 
moclte dezimos,quenon deue valer eri hos 


fegundo pleyto , fila condicion que - dicit glo, 
fuelle pueftacon el primero, nó fecum Aia 
plicffe. Ca pues fobre aquella debda — tolii. obli.vi- 


milmaferenueuad! pleyto non puede de Pa 
fer filacondicion non viniefle cóel, af a eS 


ficomo fue pueftaen el primero. Fue- e Uomdafe fue» 5 


ras endc,fiquando larenouafle afsi, di ro 


xfle paladinamente, que maguernon  1.quotiens. $. 
cumplicffe la condicion , que era pue- 15d a 
fta en cl primero pleyto, quefcobliga- de cuñas. Lino 
uaapagar la debda,:efte que denueuo - tellcétu, vide 


A A dd.in, L. 
la prometio. Caentoncequicr fe cum co 


plielela condicion onon, valdriacl[e- . colum.n, C.4 
execuarci due 


gundo pleyto: eferia tenudodepas indias 

Jadebda, el quelo fizicfle :cferia delata — colum.s.C.de 
Sl 

cótrahé. emp. 

docl primero, vbise Saliceta 

qus. 80 habes 

hic quod non 

4 Le)-XV 11. Como la debda,que deme ome libre Raras ion 

non puede renonar Jobre fi. ome que fuelje * pedic” novas 

freruo. tionem “obli- 

e aciopis, cone 

licionalis fed 


D]Enouando algund fier ¿lla per quam 
quis non ha= 


uo pleyto fobre debda per perfonam 
que otro deuiefle, obli ftandi in judi 
p gando fea pagarla: talre osSán dos 
nouamiento de pleyto non valdria,nin  telt combiftes 
defataria porende el pleyto principal, . *+, obligatio; 
ó vein, d.Sfed 

que fue fecho primeramente fobre la Sc6id.6 ergo 


debda del ome que fuere libre: por. fietet feruús, 
vel monachus 


queclficruo , non fe puede el por fi vel deportare 


mimo obligar, en ninguna manera. a velficrer 
Fueras ende fi tal renouamiento fuef- friolas a 
fe fecho por razon de algund pegu-  hichabetur.ve 
in.fernas, C. 
.deiudie8aL.$,8cJuo.tito.3-partita, a 
Ulexox DL, y 
oi debitam fubconditione aliuspuré nonando promittat non valer 
nouationili condirioexiftarnifiexpreiéconueneritfecídas: quod 
fue cxiftacfiuenon:non tengarar quía tune non prior debitortene 
turfed lecundus,hoc dicit, ' 
£ Gsscondicion.Quid Ñcratin diem E: poflea promittatur puré animo. 
nouandiedillingue vt perlo.de Imoln.l.indiem.ff. de nonatio. qu 
pleniusloquitur quam Barsio.Lúillichum.S.1.É.co, 
e Uilex, XV IL. 
mSeruus animo nouandipromittens nilagit quia non poteft efficad 
ter obligarisitamen haber peculium pote! nouare,ltemnec poteft 
mulicrobligationem nouare:quia eltmod? fidciubionis quémulicr 
facerenon potelt.hoc dicit. 










































| 
| 




















Uuintapartida. 


va Genalgonesionda Exhocparerquod habebar ferzos Eberam pecp= 


My adwiioiftcaionemnamadias non pollernomare; vrnorat Ázo, E. 
denouaio nfumma. kelo in main princip. Feo. Búbidofo. 
COmanuniter. 
2h Qrederloyarenocar. Added. dk Aenarafconfalra. E patermam 
So. ú 








far quecl fcñorle ouieffe otorgado, de 
vendero de mercaren algúatiédadgel 
ficruotouic/Te.Otrofidezimos, Ki al- 





Hoc dicit quia 
mulier obli AC! 
gaturiplo ju= gúa mugerrenonalle pleyto de debda 


Se fedluccure E ic enta 
e perdes eS algund ome denicile,entrádo ma- 


leyanú ; nota Merapara pagarlo : maguer q la ouicffe 


a hen alsirenouado,poderlo yareuoca?.Efi 
£ fi creditor 5 . E 
Kiberabie mua JoreuocaffeS mó valdristal renouamié- 
liereminfe a- to de pleyto,ninfedefatariaclprimero, 


al porel.E eftocsporqueescomo mane 


mo nouandi  tadefiadura,a quenonfe puede la mu- 
Hbcincaros  Esrobligas. 

¿mas debivoe: — YZe) XVI 1. Como la debda, que algund ome 
veeltcalistn  denie[Jeela renoma Je elhuerfanofobre finon la 


gulin.L.quan — puede defpues demandar al menor ,nin al osro. 








vis, $. marcel - 

Jus, KE ad ve= ==) E nuevo tomando fobrefi 

eE AREA aleúd pleyto,cl que fuclfe 

axxrizio ESG! mayor deficte años, efuch 
L LS [e menor decatorcedobli- 

3 Der noua- 


tionem farra. gandofea pagar debda deotri,finotor 


per pupillum * gamiéto defu guardador: portal reno- 
nora oyo wamiéto defatar feya“el primero pley= 


ne tutoris au= — to,e feria quito el qlo ouiefTefecho, de 
bd Tnanera q delpuesnó leestenudo de pa 
bitorácpupil= garladebda,ninotrolicl menor, finon 
Jusnon tene-— quifiere, E porende afuculpa, fe deuc 
tursimpucecur ; Su d 1 
enim contra tornar,el quecon tal menor renouo el 

hentí cum co pleyto,quenon aua poder delo fazcra 


aereos daño defi. 








oblizariadíui — Tley-X1X.Como fi alguno cupdando fer deb 
dor de otro que lo fueffeentraf]e de/puesma 
ero poreldebdo a otra tercero, fiesrenudo de 
Lopagar. 


damuumuhoc 
dcir. 

yd Aarenor de con 
tores Tdemin 
adulto cura- (q 
torem. haben 
te, venotarar [Ys 


5|Vidandofalgúd ome, qera 
debdor de otro, epor efta 
¿razon [e moniclle ,aentrar 
¿A]manero a0tro tercero, para 
aa pagarleajgúadebda, ql ouiefleadara a 
a faiEdeno quel cuyo debdor cuydaua que era, re 
judo pes nouando cl pleytodeaquelladebda:co 
vana. 9 bligáido fe apagarla,por talrenouamié 
tocomoelltedelatafe3el primero pley-=" 
ide to,cvalecl renouamiéto del legído. E 
mefalfoalicui , estenudo depagar ladebdaclque la f- 
A ciigcre zo, maguer fopielle ciertamente del 
'n ANO E E 
novádiprocre pues, qlo ouicflcafsirenouado, Gnon 
“ditoreméo pu ; 
tatino liberando promilitencborextali promifione: Sc antequam 
ol for rua mena puaiv csi? gee viese me 
abillaobligarionesSfimolltt,recuperabo ab eo quod cius,credito 
vifolvú. SuL( ¿contra creditoripuraciuo mel ver creditoris animo 
nouaridiprommib,opponameiexceptionem:quia promifi elindebicú 
S fidefadto lol lidad creditoris meilum libera 






a. 




















g E oeádia a 
aulaa dar'ninguna cofa,a2d] cuyo deb- Ae an 
dorcaydauaqera.Pero en faluo fincaja  fdla hyppo- 
eftegrenono el pleyto, de poder demá a Ce 
daraaglcuyo debdor cuydauaquecra tar. E demo» 

Gteg el paguela debda, qlefagdeaglla - varioni.l.no- 
obligació en G entro porel. Efiporaué 1 
turanóloquiliere fazer, e apremiaTéal 40 
, Otro, de manera Glaouielledelo fuyo ¿per iao.in 
apagar:cftóce tenudoes elotro,porcu  1qui 
yo nome fuc prometida la debda de iS 
nueuo,depagarlecn todas guilasagllo — deivilore, vi- 
qporelpago:enonfe puede cfcular q deperbaldón 
lo nonfaga, maguer diga quenó le má Genoa 
doentrar mancro,nin pagador deaglla E 
debda,puesqueen nome del pagoad- pi; lados 
loque cl deuia,cuydádo, q lo deuia fa- — pisan durene 
zer.Masfialgúd ome Eq fuelfedebdor 1, obigatos 
deotro,cuydádoque efte cuyod ebdor — vide.!. aliam. 
era,auiaa daralgúa cola a otro tercero LS par 
enon fuelle afsisfirenoualle pleytocon in. 1.6 is quie 
el, e feobligaflea pagar le, aquelloque a jure fla 
cuydaua,qledcuiaaquel cuyo debdor ds sico o: 
erael.Maguertal pleyto ayafecho con — utionis obti- 
el,púededezirante quelefaga la paga q e 
lenondaraninguna cofa poniendo de ff denouacio. 
fenfionlantefi,q nógelo deuc dar, pues ho gpueHoc 3 
queclotro,por quien entro mancronó — dicit, quiañiá 
ledene nada. E fiporauentura acacíciel a d 
fe quele pagafle aquello, porqueentro ouiEsesa 
manero,efizicflela paga,por mádado” — quí exceprio 
delotrocuyodebdorel eracílóce finca peon caeees 
defobligado dladebda:pcroé faluofin- — nácialle vi - 
ca a elteaquié deuialadebda, podercó ee 
tra cl otro,qletornelo q recibio dema El 
no defu dibdor, puesq el non ledevia i gee ne» aria 4 
nigúacola,cel qrefcibio la pagacomo o 
nó deuia,es tenudo de gelatornar. Efi — poterat com 
lapagafizicíTecl por(imilmo,finmáda ca ag 
dodeaglcuyo debdorcra:eftócenó fin competircon 
.cadefobligado deladebdaqle denia, e miso 
dezimosqucestenudo de gelapagar.E Ice pde 
ql gela pag: deperBart.de 
hademandacontraclotro,queletorne — materia in. 1. 


lo quele pago, deue gelo tornar ma- EE £deno 





col, 























guernon quicra. k Uotasf algund $ 
XxX0 dedefarar vnadebdapor ¡Qda 
Ley. XX.Como fe puede defatar Vnadebda por pera, 1, Julia 
otrá en manera de compenfácion. nus.fE. de doli 
éxcep. 
1 GPeniendo defenfion.Vcined, Inlianus. 6 


m €?ormandado.Idévideturíi dlegar*ab cofoluerirputatino creditori. 7 


RIA 
a Compenfationeappolita Scprobaca per confeGionem parts + velín 
intrawxodics tollicur debicum. 








a 








Titulo, XMI.Delaspagase quitamientos. 


1 a 2 0<pegamiento.Qui ergo compeníat videturfoluere ve bic , Se vide 





2d Loicefí. Vul 


IulianusdE.de condi. Scderonftra.S licercondicio de= 
Lis: sapleriin £ rma (pecifica ; tamen impletur conditio foluendi 
eu npenfando.lefi pecusiú.il.de (tatu. liber, de vide quod notar Barto. 
5a.Lamplius non peti.colum.fi.remratam ha. vbi conclavit quod 
de qui lab in 
JaMmento pro. 
je folue- 
e, ficompen 
»plerevi 
derur prom 
Me 
Facu á po 
vio. fed concra 
iltam decermi 
pacioné Darte 
tenencatof, Se 
deét. comuni 
ter per ilu 
textin capaad 
noftram, el 
deinreiurand, 
vbiperloann, 
delinolek tra 
dir Alexand. 
confi.:1o3 vo 
Jam, Sctutior 
opinio videz 
tur Ala, quod 





pecbano 





















S  Ompenfacion es otra ma- 
SERES] nerade pagamiento 2, por 
e quefe defara la obligacion 
les 5 kleladebda, q vn ome de- 
uca otro,ecompeníatio en latin, tanto 
quiere dezir enromance,comodelcon 
tar vndebdo porotro . E efto feria, co- 
mo fivnomedemádalle a otro en fuy- 
zio mil maraucdis:cefte a quiélosdemá 
dale dixefTe,? que queria prouar,quele 
denia clotros tantos ael, eque pidia de 
dercchoal judgador quele mandafle,q 
fucfTen quitostlos vnos por los otros. 
Cicltóce fallando el judgadort en ver 
dad,queafsicsdeue mandar que fe qui- 
tecl vndebdo porel otro, efó tenudos 
cae delo otorgar,c de fazer alsi.*Pero cljud 
alas quun Sadordeue catar primeramente, ante q 
eitvt compen — mande fazer eftequitamiento, fiaquel 
e quequier defcótarvnadebda por otra 
quod compen puedeluego prouar,e aucriguar lo que 
O dizc,o alo mastardefafta diez diasf.E fi 
rio : vide per lo prouareafsi, o cono(ciere elotro la 
Bald.in.tter- debdaeftoncelo deue mádar,afsicomo 
tia.in fine, C. . . 
de cumpenta,  Csfobredicho.Masfientendiere, que lo 
non podria tanaynaprouar,porquelos 
teftigos, fon lucñe, o las cartas de la 
prueua, eftonce non le deuc otorgar 

































iltalex,quod 
debitor 
catur de- 
bicum,tuñera 
»nenadmirtarar exceptio compen(átionis quando id quod opponie 
ell decicoliquidabile.vedicitin fine. 8: idem voluit Azo, Cudecom. 
penfño fumuná.S Albericin.L..C.decompenfar.vbi etiam Bal. 8e 
Paul.de Caltintino. 











3 € 0 01cfuefenquiros.Nota hic modum obijciendar compéfacionis,quéd 





opponatur per modum exceptionis: namólperererpermodum re- 
conuentienis,non procederer compenfati die Baldinilcam Papi 
ñ ln.z.C.defenten,vbi,£x vide percum,quod opponens exce 
compentacionisvidetur fateridebitama 

Esiam coramiudice delegato porel obijei exceptjocó- 
penfarionis.fecundum Bald. in, Periana pone 
dice.licerin arbitrio fecus effes fccundom cum quando compentacio 
ec ex canla extrinfeca,fecush ex caufainerjnteca.Scidem Bald. in 
1.cum Papinianus.ad finem,C.de fenten. Side Bald.in,l.prima.cip 
camedium.C.dearbj. 
































$ e Urezerafs.Neque admirtererur aftorl Sc apponeret compenfationé 


4 E UEafa diezdias.Habeshic, quod illa exceptio 


Queelt. 
sic, 8. 1 
jo inno 
varecaelt 
La. titan 
lib.q.iun 











alterius del 


mcompenfatio compenfationisadmittincn deber, 
vedicitBald. 


authen.Sccontequenter.col.1.C.delenten. 
icitur cito liquidabi 
lis,que potefliquidariinfta decer dies. dogtoses aliter dicebantin 
lege fina.C.decompenfar.volenteshoc ellearbirrarigo $ Barto.in 
Livisáquo.fE.vrin pollelegato, Angel. in. lilleá quo; $. fi de teftar 
mento.fÉad Trebel.Innocent.8calijín capital veniens. el fegundo, 
detefli.Scaduerte quod per ¡llar Jegemiunéla criam Jege ordina. 
senti, qua preáipit jnltrumenta publica mandari execttioni , 8e 
etiamfencentiam que tranfiic in rem judicacam,non obftante quae 
cunqueexceptione, quartameniofra decem dies non probetur , vio 
deturquód non pofíit hodie de dure regni praéticari ¿lla norabilis. 
doctrina Bartinlegesanfercar$, qui coripenfaionem deiurefilcia 
vbi dicit ,quod quando condemnacusoullum haber tempus datum 
ad folucadam , potelt opponers compenfacionem., cria (fe 

















103 
oferar aci liquidaturum . quam dodtrinam ctiam refert Bald. 
in legetertia.C.de compen(acio . adducens ¡llam ad ¡flrumienta ba 
bentíaparatam executionem ,Sciubentia, ve flacin viloinítramen 
toreusponaturin carcete, donec facisfaciar . Scli:ee Bald. ibi tencar 
contra Barto .camen opinio Bart,ef! comiunis. vt cradit Alexand, 

confilio.o3. 4 
volu,Sconhl, 
94+X.95.1am 














el quitamiento fobredicho, ante deue 

andar por.cl pleytoadcláte, como el de 

recho manda. 

Ley. X XT. Quales dendas fe pueden defcontar 
porcampenfacian,e quales nun, 


tur decem di 





dum excepú 
onen oppoli- 


<< Efcontarfe pueden a 
9] rade compenfació todas las já Bonos 
45 debdas,quefon decolas,que Pati excepcio 
Ñ ; compenfatio= 
fe pueden contar 80 pelar, o medir, fa-  nisinfra decé 
fta enaquella quantia,queclvn debdor de : ae 
deuicreal otro, Otrofidezimos quefi fe Rodericus 
dosomes deuieffen vno aoerocolas, q Suarez, licer 
nonfuellenciertas,nin feñaladasafsico Foc be 
mo cauallo,o otracofa qualquierfeme — radial. or. 
jante,que non fuc[Te feñalada,? porno- in «polita 
feñalesci Misco biz Pb repertióo 
ma,o por (eñales ciertas,que cftóce,bié 
uedendelcontar el vno por cl otro. 
Mas fila vna debda fuelle fobre cofa fe- 


J.poftrem iu= 
ñalada,alsi como, ficlvno ouieflea dar 











dicatam . fol, 
19.verficn. ve 
nio ad (ecun- 
dam parten 


ovni iñ Et nota quod 

al otro vn licruo,o vnaviña,o huerta,o Dodo 

otra cola cierta,cel otro deuicffe aclo-  compentatios 

tracola,quenonfucllecierta,pornome — "is pofit op- 
poriyetiam hi 





feñalado,afsicomo alguna quantia de 
trigo,o otracofa,quefe puede cótar,o 
pelar,o medir,cftonce*non pueden los 


executióe (e 
rencia ve dixi 
tamen non pa 
terit opponi 








debdores fazerentreli, por premia del-  cauía appella 
quitamiento de vna cola porotra de- Lon Baldo 
ftasdcbdastales, j perhanes 


colú » quinta. 
C.detempo «appe.mouepur,quia haber vim recomuentiopis: ¿cficue 
in caníasopelladonisnonhabeclocumseconsentio, ienegue come 
penacio.se quiaifla exceptio non impugnar (ententiam, videibiper 
sum, 8cforteinpraética non admitreretur hoc diftum Bald, — 
Glex,X XL, 





amPoteltcompenfariillud quod ponders, numero, vel menfira conti. 





ciuídem generis, Item compen(stur debitum equi 
velalteriusrein genere cum fimili debito generis: (ed resfpecialis ve 
feruusvelfundusynon pote(tcompen(aricumre que numero, pon= 
derevel menfara continctur.h.d. 


y € quefe pueden contar. Adde.l.quegunque F.decompenfa.E.I.ficon= y 


hue nan fuafe rxaladald ello genere, vibomorel equi ¿Ec adde 


Í Cefonce. 


ftar.C.eod,8can fiarde quantitasepeconiz ad quantitatem fruméri. 
vide Bart.Sglinl.dinorcio.$.0b donationes.f£.olu.matrad vide gl. 
in.Lnequefesipuura.C.de compenía. 


lo.in:l.fi.C.de compenfat.que allegatlegesad hoc ,uas de allega 
Azo.C.cod.infimma.columna prima. Snota quod etiam de quota 
adquotampore(bferi compenfatio.l1.5.penu, ff parsheere . pe. 82 








Ldeduta.somummis.fEadtreliel. Sc inteliige iftam legem quandod 
qualiberparre deberursidemin codem genereslecosla diucrfium ge- 





nuseller vt vnusdeberer equumalrer bovem,, fecundum Cinú $e 






Crdecompenfa, 
¡de.1.i comuenerit venomé.inprin.££ de pig.20.8.1.(5ex 
ca,C.dercivendi,li ei elTerdcbirú alterngriud quantitaris vel (pecicl 
ipoller cópenfario ad debirú limplicisquanticatis. fecundura 
Ex inaiorfagtusalie.fine decre,ra.halimita cid 
.1,Sjubetautéprator.verficu.fed £ itantú.fidecoha.bo. 
Tímita eciam quando non extaret fpecics $e fic deneniendum eflcrad 
z/limationé.vrin.l.fi.C.decópenpergl.8 doét limitará mili quid 
tas pecunia dara clletin lacculo, vtfpeciesiná cue bñadimtratob aliá 
quanticarénameratácópeníacio fecundá Cio.SAlberiinadlfio 
4 Partida,v. Ss 




























cu hodie de In noua 
juseregni den rec.eft. de 
La 


ade 
es ad proban- lib.4. 




















, : 
Quintapartida. 


Uiex.Xx11, 

4oPoteftcompenlariinterfocios quod exvtroquecuiaiber necligen 
ña deteriorarumeltifi ex veraqueparterqualia fins danna, 
alía víque a rrenté quanticate. Item adwitritur compen 
fatio daran perfoció faéticum lucro percum tactoviquead concurié 
tem quantita- 
1€ vel cius qd 
vias de come 
muni recepit 
cum dáno,gd 
aliusincóma= 
nifecit.h, de 

1 a 4 rorlral.Con 
tradicere vide 
turlex.13.titu. 
s0.lupta cadó 
partita, Sc La 
non ob cam. 
8c.héideo.f. 
so focio.vbi 
habetar y nó 















Ue. XX. Comolos compañeros pueden. de 
feñzarentrefilos daños elos menos cabos fome 
renporraxpn de compañia par culpadellos. 


5 Oso mas auiendocompa- 
bi ñiadefo vno, fiel vno de 
y llos demandalTcal otro e- 
85 | mienda delo que aua me 
ado delas cofas dela cópañia por 












nolca 
[unegligencia,o-por fuculpa.Ecl otro 
lerefpondicife, q clotrofiauiaperdido, 
omenofcabado otro tanto delo delacó 














compentatur OM 

per lociúcom  pañiaporotratal razon, cl menofcabo, 
pendiumeum —G deflamaneraauiniciTecn las colas dela 
negligenitia,6c 


esté de jure 
cómuniillac= 
satcommunis 
opinio , vtin 
contcadla (o= 
cictatis cú qui 
liber exe focijs 
debeat Nude 
relucro,ve dia 
xiindidt oy. 
non compen: 
fecur damnú 
cum lucio qá 
interuenitcal» 
pafocij, q dá- 
umm dedit, fe+ 
<us fi damn 
veniret per ca 
Sum. Scitates 
netAzo.C.p 
ocio «in lum= 
ma.coltm.ó. 
Bartindefine 
gotiafde ne- 
gor. geft. vbi 
glol:vndepo- 
rel dii, quód 
iflalexintelli- 
gp quando 
famnuns fuie 


cópañia biépuedeferdefcótado el vno 
porclotro,fi fucreneguales,cfi nó falta 
aquella quantia, que montare el menof 
cabo,quefizo cada yno dellos.EfTo mil 
mo dezimosqueferiz, fi acaclcielle, q 
el vno delos compañeros ouieflefecho 
daño en algunapartidade las cofas dela 
compañia,cenotrapro. Cacl pro cel 
daño quefizielle , deucleregualado lo 
vnoporlo al,+e delcontado fegund la 
quátia que fallaren que montacl daño 
ola pro.Otro tal feria fi el vno delos có 
pañerostomallcalgo por fidelacompa 
ñia,celotro le demvádalTe quel dieffe lu 
partedeaquello que tomara.E clte que 
lotomale dixefTe que non gelo daria, 
porqueel le pronariaqueania fecho da 
ñoen las colas dela cópañia, que mon- 
taua tanto o masdelo que cl tomo. Ca 
fieftoprouaredeneferclquitadoloyno 
porloal. 














fincculpas (ed UZey. XX117.Como dene fer defcontadoel daño 
videtar oblla= —— quealgunodelos compañeros fixieren en la cd 
reilalexcum —— pañiaporengaño. 

in pricipioura E 





élac de dame 
no illato per 
culpan velne 
gligentiam ve 
mus ex focij, 
8% in hoc vere 
Siculo cun di 
cit elo mif 
movideturidem repetere ,videm(irifto cafu de compentando lu- 
rocura damnoiillato culpa vninsex(ocijs.vndeforté de mclius po 
fetdici,quó dira... procedatán cali foo quo loquitur, filicer 
quando damnumfiitillatum dolo perfocium ,vetunccias dolusnó 
compeníerar cun Jucro  aljas per ipíum facto in rebus focieratis 
Jinoteneaturad daronumperénm dolofcilÍftum ; ¡fa vero lex pre 
cedar,quando non interuenitdolus: (ed culpa velnegligentia, verá 
admittara compeníatio dameñicum lucro , $cquod periltas duasle- 
oi pradidta iuñs communis. licet ve 
dixi Dodtorescommaniteralicer(entiant , quorum opinionifatis fa+ 
nentdiótalexqnonob cam. él, de dlco,cogita; quia cure ¡la lex 


SiNgaño faziendo alguno 
slide los compañeros , en las 
cofas de lacompañia,porg 
winieffcen clas perdida, o 
menofcabo,fielotrocópañero,ledemá 













apertéloquitur quando damnum cflillatam ¿Cocios8cnon ¿cali : 8 
ficinteruenienteculpa, velnegligentia : $: viderur qua pradiéa 
dillinátio.vtlongealiud firia damnoillazo dolo , quam negligenti: 
cxteriseni paribusgrauluspunitur dolus, quan negligentia: ven 
capicuanibil.Sibinotar Abb.deeledio, de anperprocuratorem,g ui 
damoificauie 
dominú pof- 
fit obijciexce 
púio compene 
lationis de co 
in quo melios 
rault2 vid. 
in.Jictiama Co 
manda. 











daflecmienda de aquello quefe perdic- 
ra,o meno(cabara por fu engaño, ficfte 
aquien fazental demanda, le refpódicl 
fe,que el queria prouar q fe perdiera, o 
fe menofcabara,otrotáto delo dela con 
pañia,otrofiporengaño q el otro aniafe 
choprouádolo afsi,dezimos, quedene 
ferdefquitado,*el vn daño por cl otro. 
Otrofi dezimos , que fifeperdicíe, ole jm Compenfore 
menofcabafícalguna cofadelasdelacó — Peffint foc 
mo. ae adinuicem dás 
pañia,pornegligécia,o porculpad yn a doli vnivs 
cópañero,e fe perdiclle otra, e femeno- cum dolo'ale 
fcabalc,que valicffe otrotanto, por. cn a a 
gaño queñziclle clotrocompañero, q culpa ol 
eltonce,bié puedédefquitar la vnapor vic 
lotra.Mas fi vna.cofa tanfolamente fe concurrentem 
perdicfle,o fe menofcabaflc, porculpa erpanok 
del vn compañero,cpor engaño del o- arias 
tro:eftonce non fe podria defquitarel — lum: alter cul 
engaño por la culpa,ante dezimos, que Domo coupe 
el qfizocl engaño,quees tenudodepe - fatar ¿mó to- 
charel daño,o el menofcabo, que auino 
porcl,enonhademanda contra elotro 
porrazó dela culpa,porqucenla balan- 
ga del derecho,pefa mas clengaño* del 
vno quelaculpa del otro, quando mic 





Ulex. XXIIL, 


netur dolofiss 
ad damna 8e 
interefle, nec 
haber ob cul 
pain contra as 
lum adioné: 
quia in libra» 


1 ire minciurisado 

nen amosfobre vna cola mima EloG Ts praponde 

diximosen eftas dos leyes delos cópañe raculpzshoc 
lit, 





ros,entiendefe tambié en los pleytos,q 
aulencentrelos otrosomes,fobre tales b 4 pefquitado. 
cofascomo ellas, que ouieflen comu- Ori haber 


a A moratis per 
nalesden vnoporotrarazon, Azo.C.decó 


penta.infum- 
ma. columna 
fecunda verfi- 
cu.item dolus 
cum dolo, $ 
glof. fecunda. 
On tan folamente los deb- 5.1.6 ambo. 
dores principales, puedende — fidecompen- 


RS fac.vbi haben= 
RES) fcontar vn debdo por otro há 


Le). X X11I7. Como los fiadores , elos perfoe= 
ros puedé defcontar lus debdas de agilos q los 
fiarena, files fuere dersandado en juyxz0. 









mas aun fus fiadores lo pueden fazer iflalegedicun 
bi 1 tr 
tambien dela debda, que deuicífen a 2 e aslageDos 


quelaquica fiaron,como dela, Gdeuicl” Jus praponde 
rar culpa ve 

Kic.Scin,Licem fiobftetrix, 5. £n. 8, Lirem mella.Ec.L.( ex plagis.$.. 
fad legemaquil.litamen ex vnaparte elferdolus: excalía lata cal- 
Percompenfarurdoluscum ta culpastadducis Alban capit pez 
nult.ad bio,dehis queevi, metusvecan 

dl Gcemnales.Nonergo ell lpecialitas aliquain contraétn focietatis, cir» 3 
cacontentainillaleg.8c.fupraproximasproutalias dicebar gl. in.l. 
Sinegoria Mdenegos.gelt.fed procedicini quacunquere ex quacúque 
«aulacommuni, 








Glez. XXITIT. 
aFidciuiTorcómpfat gáfibi vel principalidebitori debe ácreditore. 








Titulo. X1M.Delas pagase quitamientos, 


Teen procurararcompenfa: debicumprindpalis,vel fidejulloris:dum 
tamen procuratorde: fidcialTorem de raro + non talnen procurator 
compenCae fun debicum cum debito domini nifi de voluntate do= 
minihioc dicie, 

Dando fadores Facit.ficumbiliofamiliasad fin. de compen. 

al perfonero. 

Nif efler pro 
curatorin rem 
fuam.vein .L. 
in rem. ÁR de 
compen. ¿an 
pofsic obijd: 


, 


se 


fenael miímo.EfTo mifino dezimos,G 
podria fazer el perfonero del debdor 
principalo del hador dido fiadores,aG 
lo ayapor firmeaquel cuyo perfonero 
es.Pero debdo q deuiellecl perfonero,> 
x'aquel,aquien faze la dernáda en nome 
deotro,non le podria defcontaren no- 
mede ag! cuyo perfonero.es en mane- 
radecompenfacion, fin plazcr de aquel 
cuyo perlonero es. 

«Le).X_XV.Como el fijo puede defcontar en juy 

xjolas debas que demandan a fa padre. 

¡Mplazado feyendo algun 
¡ome ante el fudgador por 
debda quedcuicife, fiel non 
> pudiee venir a relponder 
al plazog le fue puelto,e vinicffealgáo 
de fusfifos“a refponder,en fu lugar, edi 
xelle anteel judgador que aquel que le 
aujaemplazado deuia otrotáto a lu pa- 
drecomoaquellosgledemandana.E q 
pedia al fudador q mádaffe defeontat 
el vn debdoporel otro,tal defquitamié 
to nó deucfer cabido:fuerasende,¡ elf 
jo diercfiador q aya por firme el padre 
lo quel fiziere en aquelpleyto,Caclton 
cedandoafsifiador,e prouando ladeb- 
da quedizc que deúia el demádadora 
fu padre,o conofciendo la el otro,bien 
puede mandar eljudgador, que fea del 





fivadeco quod 
deber cedens. 





vide Barri 
feruum quo= 
que.fefioffo de 
procurato . 8 
vide quodnos 
tac Bald.in.l. 
cius.Cadecá 
peníar, Nota 
exiá qidaquod 
debetur [ocie- 
tatinon com- 
penfatur cum. 
<o,quoddeber 
vnus exocijs. 
vid.l.Cione, 
$. fi cómunis. 
E prolocio. 
Ulex, XXP, 
amFilius defen- 
densiniudicio 
patrá non po- 
tell opponere 
aduerfusaéto. 
xem compen- 
facionem de- 
biti,quod pe= 
ticur ni der 
fidciulToré de 
rato ,Scidé de 
quoliber fine 
mandaro aliú, 


defédéce.h. dy 











1 0 sus fijos. Ad> PUC 
de.esigendi, quitado “el yn debdo porcl otro. Ello 
C.deprocura- il ezil E 
nera milmo dezimosque deue fer guarda 


do,en todospleytosquequilicrenam- 

pararelos omeslos vnospor los otros, 

maguernon fean fijos nin parientes,nin 
auiendo carta de perloncria. 

Ley, XXVI.Porque razon a los que denen má- 
rauedisalveyyoolgun concejo non les pueden 
deftontar poy manera decompenfaciona 

Iximoscnlasleyes ante deftz 

E quetodaslas cofas que deué 

los omesvnas aotros, q fon 


flio.$.1.f.de 
compenfa, 

2 d ODefauirado, 
Licer ergo fi- 
lus non pof- 
fic recipere id 
quod patri de 

betur ex año 
cócrada, quí 
fuozetiam pra: 
Rita cautione 
derato, ven 
LÁi vmus. circa 
prin.f. 
ds.Scin.Lnó 
olú. $ quod 
ibinotatur. fl 
foluama. (04 
tamen folutio 
nempote(tre= 
ciperecompé» 
fandoidquod debeturparri,vchic.8cin.d.Lficum iio, vbihoc no. 
tacPaulusdeCaftro. 

30 UL, amparar.ldcftin quoliberdefentoreleunegotioram geftore , €e 
fequiturdidlaAzo.Cadecompenfainfuma.colum. fecunda. 3 ad 
de.L.exigendi.C.deprocurato,Scl.folurionem.fF.defolut. bro L.1o.tio 














SÍz 
detal naturaque fe puedenpefar y me- 
dir,econtar, quepuede fer fecho £def- 
quitamiento fobrcellas . Pero razones 
y ha,enquenó feriaafsi. E clto feria co- 


moficlRey,ocl comun de algun con- 








104 


tu,s.3 partita.Sctene mentiiflam.l.quód defenforpto alio comparés 

potell compenfationem obijcere. : 
Qlex, XXVI, 

awDebitú quod pro muris, pótibus,galkis, arms, 

Regisvel cómunisdebetur,non copenfacurcú al 





Analibus exercitul 
o debito , idem de 








cejoouieffén aucr q fuelle eftablefcido 
apartadamete paralabrar, o refazer los 
muros, 8o lasfuentes , o las puentes de 
fusconcejos,o para fazerengeños, o ga 
leas,o paracomprar armas, o vianda pa -p 
raenhueftejo paradarracionesalosque  tellamenta 6 
eltan en feruicio del Rey, odelcomun, £ «'strfecho. Six 
del concejo,oparaotras cofas femejan- prponitues ve 

e E haberar fuprá 
tesdeftas.Caqualquierqueonielfeadar coro «Khe 
maraucdis,quefucifen eftablefcidos pa non fir ¡pto 
ra cfto,magucr el Rey,o elcomunde al EISE 
gun cócejo ouiellena daraclotrodcb-  ricur gp oppo= - 
do:nonfepodria defcótar el vn debdo a aos 
por cl otro, Otrofí dezimos que auien ee idenderas 
doalgun omeadar pecho,océfoa laca 
mara del Rey, o al comun dealguncó- 





regi vel coma 
ni sellituere 
rogat*(iueper 





per defiderar 
fentenciam iu. 
dis , ve in 





; a didtlzo.btra 
cejo,maguerclRey,o el comúdeaquel — dicAlbersinal. 
daclonodebd de Ñ quid. fEde 
Jugar deuía clotrodebdo ,nonpuede ed 
ferfecho delquitamiento delvndebdo - videglo, 
porelotro.Eflomifmodezimos quefe Bald: 
e Al SS conflat,C,co.. 
riacnlosportadgosquelosomeshana — ybi vide 





darporlas cofasquelleuan de ynoslu- in quibus fe 
iplolure. 


garesaotros.E aun dezimos que fal e doemee.No e 
gunomeeftablefciclle aotroporfu he-” ta haciexem- 
redero, fo talcondicion,que TR es de El de abia 
fusdiasaq!heredamiétofincafle ala ca C.decompen 
maradelRey,oal comun-del concejo, — fet 
e ñ quie 
ole diefle maraucdisenfieldad o o- o e 
tra cofacierta, quedicíeala camaradel  inrefifc. $e 
Rey,oal comun:maguer elrey, oclco-  4glo: 7 
mú leouiellenadar aclalgúadebda,nó — decompen.8e 


puedefercfquitadolo vno porlo otro. dos exemplú 
! le murorum 
conftruéticne 
Rx refeétione, 
fumpemn fuic 
ab Azone.Cs 











Ze). X XV11.Que aquello que Ya ome fue/Je có 
denado enjuyxio por razon de fuerga que o- 


nicfefecho lo quefucfJedadoen condejjo nd. “e composta 
puede fer defcantad pór otro debdo. inlomma. ad 


Adafeyendofentencia con- Esolum. 
traalgunoque pechafle cier ES 








a 
; ! famin:J. ex 
ta quantia de maucdis a 0-  venditione.C. 


“tro; porrazon de fuerga: 0 y, lia a 
detuertoi q ouicflefecho, magucrefte * Nota bñ hoc 
¿recibio cltuertodenieffe algúa cofaal exe AE 
otro ele fueffe demádado q defcótalle din 
aglla debdaporlaotrafobregfuedado - ea. 

eljuyzio non estenudo de lo fazerfi nó penis 









decom. 
vnde 


quificre.Eaun dezimos,qfivn omeca  praeft 
e 









«a. 
3mCondemnatopropter delidtum vimvelaliud facinus,ve aliquid fe 
uatlz(o,nonlicet compeníacionemopponese: idem dicendum ell 

dedepolitario qui compenfarionenos iuuacur.bed, 
3 Gderverto. Erlic nonobiycirur compeníalo ad id quoddeberar ex 2 
canlamalciijavebi .C.cod. limita tamen vt fupza code 
Partidas. >: 























videper BaldindidwJ.fna. 
des Habeshicverumprivilegium depolivi 
perveroudotaduauthiade deporés denien.colla. 

¿o Sicredens me deberecuimiam procuracor meus fo 
tor meus in (uo teflamento me ignorante liberaller 
bato errore ta 
Ji, velfinili re 
ficuecur mihi 
(olucum.hade 


1d Ebo pedria for 
vides hicduos 
odos, quib” 
probatur fo 
uc indebi- 
Tam pererro- 
rem. Idemef 
fee fi debitap 
patré meúfo- 
Jura cui fuecel 
Úziverú folui, 
veintegala. q, 
inalraiP fade 
reguur.dem 
i foluí auto» 
vitae falfiin- 
ftramenti,qd 
pucabam ver 















lua pro- 





comendaffe 2otroalguna cofa, quier 
fuefle de aquellas q fe pudiefen contar, 
opelar,o medir quier nó,maguerjaquel 
que gela dio en guardale denicllcacio- 
tradebda, quenon le puede? demádar 
que fea fecho defquitamiéto de lo vno 
por lo al,mas deucltornaren todas gui 
fasaquello que recibio del en guarda: 
edefpues dello puedel mouer deman- 
daporlo queldeuc. 

Gley. XXVI. Como dene fer renocada la par 
4 quando es fecha como non dene. 

HEN Vydane creen a las vegas 
daslósomes , que fon te- 
nudos de dar o de fazer 
Dipagasde colas que non de 
odria ferb como fialguno 
quefucfTe debdor deotro pagaffe aque 
lladcbdafu perfoncro, o lu mayordo- 
mo,cdefpues deffo clnólofabiendo pa 
galfcotravezaquelladebda mifma. O 
comofiacaclciole, quefeyédo vn ome 
debdor de otro,lequitaffe aquelladeb- 
dacnfu teflamento aquelaquien la de- 
viacclnó fabiendo q gela auiaquitado 
lapagalle afus herederos. E porende de 





Seriimiliterás 
hoc probabié 
4 tolvi pres 
textualicoias, 
Ceriptar vela 
iréllan 







quo po $ 
Sal ibi AL zimos que cn qualquier deltas colas fo 
de predium:  bredichas,o en otras femejantes deftas, 
am probabi h e 
EirEROE qucalgunofizic/le paga por yerro* q 


ducam telta> 


- prouandolo quel deve (er tornado en 
mencum, vbi 


todas guilas,lo quealsiouielfe pagado. 








vihil de hoc: 
a que Tay. XoX1X. Quendo aquel quefuxs la paga 


larenocadiziendo quelo fixo por yorro , eel 
otvomiéga qualdeuepronar. 

ES Vbda Y podria aucnir fo- 

bre la AE > que al 

guno fizicfle a otro di- 

—ziendole que pagara por 

yerro lo quenon denia, fi el otro di- 


relacio ad calé 
Feripturam te 
flamó. vel p 
babiturindebi 
tan folucum 






leproca- 
ratori meo nu 
merafle pbabocñilladicalibifiifTe.vcin.s.pretereacnftit. de inut 
Mtip.L.6 defentor.fdinterroadti.ditradir Alex.cóf.2y.io pinto vol. 
€ Por erro. Eadti veinexemplis hic pofitis(ecusfluris. ve in. 1. com 
quí. C. deiuris. Scfiiigno, vbi vide, Se vide lacjus pergloll. Sribi 
Bareo.in.l prima. decondiétindeb.k pergln.l.cuinsper errotí, 
K.deregu iuraScin.cap.fi«de folutioanam diflínguituran foluacur in 
debítum ommiiurecinili.cilicet,Svarurali 8 repesitur ingjllindté 
«quantuncanque iuris vel Fa£tiignoranciafoluacur ;an ir indebitum 
ciuiliter.(ed naturaliterdebirum .Sctone procedet diéta difinAio, 
videibilate. 8 aduerte quod (i probar indebicum fe fotuile (acis 
robaturex hoc,quód pererroren (oluielecúdum glo. Scibinotane 
ars Baldiin,).camde indebito.fFade probatio.Sitene mentiillam 
glo/adhocqueeftcommuniterapprobara quantamcique errorille 
Verleturinfaéto proprio, veetiam notant dodtoón.I.nonfarerur . £E 
deconfe.tetradirAlexander confilio.164+colas5.volpim,Écvide que 
dicoinfrácod.Lo, 
































Ue 





»oDebitore contendente fcindebitefolurionem feciffe (i creditos fos 


¿n5Soluens(cienterindcbitum donare videru 


lationens negar  incumbit ei probatio folucionis debira: debitore 
probante folitionem faétam : (1 camen credicor Folucionem fates 
egat tamen indebicé folucum incumbit debitori ind bite 
vio:ni 
fit minor. ase 
annorum y2ue 
mulier ; fimo 
plex agricul» 
tor vel miles 
cum armis Se 
equo in ferui- 
cio Regis vel 
patria “occu= 
pacus:tunc e- 
mim creditor 
prober debi 
tun: alas se= 








xeffe quenon era afsi, qual de las par- 
tesdeuc prouarlo que dize cl demanda 
doroeldemádado.E poréde dezimos: 
Qftaquel aquien fazé la demanda:cono 
[ce la paga diziendo quel fue fechaver- 
daderamente,e non por yerro,quecftó 
ccel demandador deuc prouar el yerro 
efilo prouare, deucle fer tornadolo q 
pago-Mas ficl demandado negaffelapa 

gacel demandador prouafle tanfola- — fiwuer folucú. 
mentequelauiafecho,maguernó pro ¿ Hosdicie 








uallccl yerro,tenudoes el demandado — cordat cum 
de tornarle agllo quel pago.Fuerasen- alege ; lex 
6atiterg.tertia: 





defi quiicfieluego prouar quela paga 
le fuera fecha verdaderamente . E elle e 
dapartimiento,quefazemos eneftaley, 


partir 
Upronafie, Per 2 
1eftes, vel 

mí i 








halogar entretodosomes.Fuerasende - tellige : nam 
enel menordeveyntecinco años:cenla 14 per confel 
onemaduer- 


muger,cen cl labrador fimple, en clca-  faj delato fi 
uallero,quebiuccon cauallo,earmas,£  biiuramento, 
End | dehoccoma: 
enferuicio de Rey,o delaticrra,caqual — ser tuncnon 
quierdeltosque demandalle a otro en ies 
A : nam » de que 
juy zio,queauiafecho paga, como HON. ergo 
deuja,e clotro otorgalle lapaga:cfton- fam confef 
cetenudo feria el que la paga recibic= fonem ele» 
uauje aduer-» 
re de provar que fue verdadera, eque — farium ab o- 
la deucaucr porderccho. E fiefto non nee proban- 
3 argumento 

roualle, tenudo feria de tornarlo que 

alsi ouieleroccbido. 
Ley. XXX, Como aquel ¿paga afJabiendas lo 
quendadiicinon lo puidedo/parsdemándars 





Leum qui . E 
dejurciur . Se 
Sic habet pera 
indeac fimul- 
Jaten* folio. 





E. Agádo algunomeallabié  nénegaflerle- 
de dal icflles  cúdilo.And. 
dasdebdaq non deniclte: poll Vince, 





etiáfeciidú lc. 
delmo. in 
de folutio. 
te eos te= 


Pe dezimos,lq efteatal nonla 
puede defpuesdemandar, 
porq aquel quepago lo que fabia q nó 











deuin,entiendeleque lo fazeconenten-  nuitglo.in.d. 
ió delo dar.3E poréde, nó puedefa: J.cum deinde» 

cio cielo d E, po! edo, no puede: 12cE bit [F.depro 

demandaquegelo torne, fucrasende,fi_ ba 


faconcacallocar 3 
¡¡n.l.49.titu. 5. cadem 





smasenferaicio Nor.iltao logem adea que di 
paztita, Álex XXX, 





ec potefl reperere nili 
pam pecuniam deber: 
de 





fitmjnor.z; 
Gicamíoluaryo cen 
40clo der.Etideo nontepetityethicoSkin.. indebirum,C.decondic. 
indeb. á limito,8 intelligeiflam legénouem modisquibusper 
io.l.1.ffde condi, indeb,cel.2.X;.6 gnanter tene ment primam li 
sionem.fecunduw Paul. de Caftro,8% Alexand.ibidem.vtproce 
dar quando vterque tamfoluens quimrecipiensfciancindebicum (ol 
wizaliás difTenfusimpedirer donationem.Lh ezo. vbiPaulus de Caft. 
8calijmoderninotanc.£Efi cert.petasd:pdde qp hocprocederet,etiam 
fifclaiindebiram procuratoriali ¡am ve impediatur repecicio 
ndebitirequiritur,quódis cui? nomineprocuratorrecipie(ciará re. 
«ipiat:non enim prins donatusvidetur donarevoluiffe, quámillino- 
Kibicarum fuerit, veeft de mente Decijin difta lege: li ego «ita intele 








































di mpiiog; 
proba 





|, mihi donacum.fEde dos 





Titulo. X 1H. Delas pagase quitamientos, 





Quattaetiálimitacio, ibi pofita 
biinfine.€.qlimitérar, qipotelt capi alía pri- 

ibi Bart. ff. de fólac.faris 
¿quelo haze, Sie. Se fic extan= 








ud; 


tealia pralumprione prafamprio donacionisexcudererar, Squid li 


quis foluar de» 
birá proc 

tori, qué (e 
bar reuocatú, 
anvideaídona 
re pcuratori? 
vi.pergl.Scibi 
Bar.ind.fipro 
cutatori fallo. 
fE.decond. ob 
cauf Sep Bar, 
in. difpen(a- 
torg.ff.defol. 
vbi cócludit, 
epic, mili (ole 
uar hoc acto, 





















col.é.verfio 4. 
quaritur. Co 
defur. Scquid 
Si habés priuis 





Jegiú fup ¿Por 
talisnótolués 
disftiéror fol- 
tacon repetac 
vid.Balsin.L. 
fi.po.col.verfe 
fedquidGifte 
8cverfi. modo 
venio.C. dfru 
Hibdiciexpe. 
vbiconcludir, 
9 non pole 
reperete, neg 
Mondial 
vit neg 
£to. videibip 
en. Bcin due 
o, an videa 
foluiíTe (ien= 
tervelpererto, 
12 vide nota. 
p Pau. de Calo 
And.(iheres.j. 
fitocam 
trebel.culusre 
folario ell, 9 
gá foluit ome 
ninoia 




















excerta cient 
rOrEfacti.pertex 
debitúope excej 
letal 


miliprobarcrerro: 


daad digitum,S extendehuinsnollra le; 


nobilem 
22 Cone 


A: 
3 » UDudando.Concord.cum.l,b. 
paraturignoranti.videJafo.in.] 


aoSoluenslegatam 


premiarporjuyzio a aglencuya 


bizú,velindebi 
famitur pererrorem(olurúspotius 
maturaliterdebicum.licetci 


el quefizicetal paga, fucffe menor de 
veynteccincoaños".Caefteatal biépo- 
dria cobrar lo q afsi ouicifepagado por 
razó dela menoredad.E otrofi dezimos 
que ffalguno pagafle deba, q non fuel. 
Le cierto lila denia o non: maguerlapa. 
galle, alsi dudando? 6 defpues dello 
prouafle q la non deuia,tenudoferia de 
gelatornar,el que la ouicfle reccbida. 
Ley. XX XT. Como las mandas quefon pue= 
Jrasenteftamito imperfecto, fifucren paga 
+ “desnonfepueden revocar. 
$. Cabadamente, ca las vega- 
By lasnon fazen los omos Lus 
E reflamentos, pero dexá man 
Má ¿as encllos . E como quier 
Gfegú fotilezade derecho, nó podriá a- 
o 
fucfTctal teftaméto como clte, q pagalle 
las madas q fuelTen fechasenel,có todo 
eflo,ficholos herederos defuvoluntad 
laspagallé,nó puedé defpues demádar 












esampaña por derechodenó pagar 
tales mádas,porq eran dexadasen tefla-- 
métognó fucfecho,como devia.E aun 
dezimos, q como quiet q elté gouicíle 
pagadolas mandas, dixefle, q quádo las 
pago,nó fabia q auiaclte derecho porfi 
denonpagar tal manda, e que poreflta 
razó las denia cobrar, q tal efcufangá nó 
deuevaler.¿Ca tenemos, quetodoslos 
denueltro feñorio deuélaberteftás nue 
ftrasleyes.Elialgúo por nófaber lasfi- 





naturaliter,Licetciviliter debi pre 
i ex certa(ci dq fol itur 
aálitcrindebicú:cancpralumirar y foluie 








el per eortiuss5 ic nonrapesieni ofre 


totamafi vero debitú fitvtroqueiure fed in 
ne fiezcejstio ell fanorabális, videtarfol» 





ion 


alter iuris 8 non ex certafcientia, Se ficporetitres 
petere.fiveroexceptio(itodi 





a cunc nonrepetit vein fecundo cali 
que dicit Paulusmentitenenda $e ligan= 

ofitionem pertexta 
8cibiPau.de Call. 





rem fas 















y . fl decondndeb, 
«decondiindeb.gcficdubicans equi 
ff. decondiindeb. 
Miex. XXXI. 


¡is teftamentoinmalido relidtum, repetere non pos 


rellyeciam lipratendarinrisiznorantiam, dicensquod credebar tale 

tellamentam dejurevalere, iilestamen qui arma magís quien jura 

fáiredeber,S mulieraut minor.xxv.an.vel implex agricultor erro» 
bd 


reiuris(oluentes pollintrepetere, 


15 Co trabadamente. 





1d eltíolenniter: non enim loquiturbíc de imper- 


fedtione voluntatis,de qua loquituril.6iisqui. E deteflament.(ed de 
imperfectionefolennitaris¡iuxta caque notatloan.de Imol. in diét. 


gelas tornalsé, maguer dixcfsé,q fe par 








1.5is qui. 8capprobatilalex opinion: 
.la.ff.co.8cin.L.cú quis.C.del 
nus (oléni voluntaredebeacarnaturaliterylicecno! 





trusdeBella periica,Scali) Vleramontani 





zicrecótracllas,al gunas colas, qué lean» 


a fu daño, torncÍc porendeafu culpa. 
Fuerasende,ficl que oielTe fechotal pa 
gacomoelta,fucile cauallero de nueftra 


corte.Calosnueltroscaualleros mas fe. . 


deuen trabajar en vío de armas que en 
aprenderleyes.O fi facfle mugero me- 
nordeveynteecinco años, o labrador" 
fimplc, cacítos atales £ bien le pueden 


efcularen talesrazones cómo cltas dizié > 


do,queñon fabian eltasleyes. 


Ley. XXXL. Como fe puede renocar la paga 
que fixieffen de debda que fuelJe fecha fo 


condicion. 

E tal natura feyendo la có 
dicion que pufieffcn enal 
h  eunpleyto , quefuclle en 
(EZ z E dubda , fi fe compliria o 
non,comolidixelle,prometo de pagar 
tantos maraucdis : fi tal naue viniere a 
Seuilla,fi pagalle 8los maranedis,enan- 
te quele cumplicílela condicion, bien 
podriademádarque gelos tornaflen.E 
elto esporquepodriaacacÍcerporuen 
tura,quelenon compliria la[códicion; 
masfilacondicion fucllede tal batúra, 
que cn todas guifasfe cumpliria¡como 
ti dixelle,prómeto de vosdartantos ma 
rauedis,fi me muriere,h 
rafemejante deftas filos marauedis pa- 
galíe en fuvida,nonlos podriadefpues 
demandar quela pagafucfle fecha, por 
quecierta cofa es, que la condicion 'fe 
cumpliriaentodas guifas. 















8:faG.igno,Sctradit Alexand.confilio;zo,colum.fina.a. volar 
¡bíctiam vide qy extef+ó nonfoléni non cápeticis red 
Baldnrepe.l.C.defacrofon,ectle.col.16r videgd notar 








'Oenotramane» * 


ios 


¡C.decádiciiade.in fam: 

fadignosp legata in mi 

iuilizer:que fui 

cómunisopinioBar,S citramóranorúin.d.l.1.Scd.lcá quis. 
runtcó 








arturo. Sevi, 
inillamarería 
no:abilia ver= 
baBald,in 
veritas. adfin.: 
Code fideic. 62 
quod idemno 
facina. 5. (o= 
lent.ffde of. 
purfvrb. poft 
prin. vbidicie 
ep exculaf ma 
terpupilli,que 
peñas bir 
tas á teflato» 
rein minus [o 
lennivolunta- 
te non pofuie 
in inucotario 
pupilli, €can 
quod (oluieur 
ex minus (olé 
nivolútate di. 
cat haberi ex, 
teltaméto? vis 
deperlo. An. 
referctediipus 
tationé Oldra 
£laco, Butri. 
Taddi. ad S 
tica de 















Diacof.ph 
elteriam (cien 
dime cóclus 
dúe habericx 
tellaméto.no- 
ta cúá q (nc 
cedens-ab in 
teflaroco quia 
Felfamentum 
non fuity fas 
Jenpe, non te= 
hetur naturali 
ter haredibus 
jpllicutisi eo, 
vr probacurin 
JA poft dini 
fonem + Scibi 
BartcsBald, 8 
lij.C.deiu 
Se 








er 





pl 
Ale: 





confi,219.col.2. verfic. 8cfubditIoá.Cald.SividelatePetr.de Ancha. 
A 


a 


fdciur.dcfaR. 
£ Uefosarales.Ad 





ignosSlas aro primapará 
reg 
Mlex, XXXL, 


4.8c.15.dereguur.lib «6. 
d Adler. Adde.hcúgs.C.dcimn Kfftigno.gl.Scdoftincliadefolut. a, 
€ Goenenfaberafidde.Llezes ficrarifimgsC.delegi.Sclregula «in prin. y 





ala E deior.Sfétigno.Eol.iseitparete 


soSolutscódicionaledebirianicóditioniscuttiypótrepetere.fitaliseft 
códitioquepotexillerevelnó.Siauté denecelitarecxcituraclt:ve,p 


mito fimoriar,nópótrepetereli 
£ disipagafe. lenoranterintelli 
terepercódidiontindebii 
ff.decondi,ob canfinificóditio de 
tione.ffdecódi.indeb.S Angen, 
fin ff deverbroblig.per.L.lb condition 
h Gotriere Vide que dixiin 
vidlidebesturindiéce 
(itincertas,idem eBycpin condiric 
demontkniñicum elfetonmino 
















in. linam Gi cum morias,ff,de condicio. in: 
>. 












licer Pe 








30Soluensindebitumper 





9h Ukazonadores. 


a ; 
Quintapartida. 





Baldin.Jarabiguitare Also» Lex XXTI, 
ara nó repetitpropterauthoritaté rel 
indebitarnifi probet falls inflruments vel allegstiorábus fuiTe las 
tam, fed Gi foluens debicum de quo fuerar fentencialiter abfolurusnó. 
sepetit,quialicernó polTercópelli foluere,tamé quia remaníi nata 
valicer obliga» 
tus impeditur GLez. XXXI11, Como aquel que faz la paga 
o S porrazon de juyxjo que es dado contra elnon 
peoqdin:  lapuededefpuesdemantar, 
debite perienr Ondenado feyendo alguno 
tenecur ad pe s . 1 
peo ¡enjuyzio para pagara! ¡guna 
bet aduerlario debda, non fe algando de la 
um fcientem ntc . 1 
pides entécia, como quier que la 
liciofe litigaf- debda nonfuclleverdadera, tenudo es 
delapagar: e delpues que la ouiere pa- 
“gado non puededemádar que gela tor 
ne,maguerdigaque quier provar que 
nó fue fechor como denia,c clto cs, por 
la fuerga q ha el juyzio.Ca magueracas 
fcicfle,que cljudgador dieflela fentécia 
contra verdad, por culpa de los razona 
dores, quenon pulielfen fus razones, 
como deuian,o pornecedad *deljudga 












UEnefed 
samé non ime 
pugnarer len= 
tentiam (ed + 
tEdeteryp cau 
fa ex qua laca 
fuit fententia, 
deuenit adnó 
caulam : tunc 
bi admitret. 
vtín.).lifullo, 
H.de condi.fia 


a dor,pues dd 
A clatmio nófealgadella.Fucras ende, fi pudiere 
cd prouaragl contra quienfuedada la fen 
parnicdoRo”  técia,queladio porfalfasalegationes, Y 


diándedequa otcfligos,o cartas.Cacílonce, prouádo 
E lo,bié puede cobrar loqueoniclfe paga 
do,enrazon de tal fentécia.Otrofi dezi- 
mos,que demádandovn ome aotro en 
juyzio,cofa ql denieflcdarofazer, fiel 
judgador le dicllepor quito de aquella 
demáda,e defpucsdefío de fu volútad, 
elte porquiéera dado eltejuyzio,pagal- 
fe obaidieaquello queledemandavan 
nó podria de[pues"demandar que gelo 











Lfifincinps 
Areas «ha. 


Ex hoc videt 
gli nó potuie 
Impucari culo 
Pa ¿led exco- 
prio non pos 
wuitexamina- 
mitiilojudicio 
potcrit poflea 


ce torna(sé,ca ma, guegos [gadorcs q- 
tarBarin la. l 

58 paa 4  tñalasvegadas delas demádasaalgunos 
a vi aquienno deuian quitar, edelpues que 
ancla. Sn 





lasquitan fegun fotileza dederecho:nó 
lospuede apremiarquepaguen,conto 
docílonaturalméte £fincá obligadosa 
aquellos por ES 


Lfifiacinprin 
cipfEcem.rat, 
habe. vade 
pars, que non 
pese refticu 
aduerías fen- 
tendam,nequiuicprobationé debicam ScnecelTariamproduicere, for 
te,quia reftesfui crantin captivicate, vel peregrinatione , vel furore 
desiacbanmr,Scparspetir áprincipio, ve differrerecur difíinicio cau 
fe Scnon poruitobtinere, tunccanté cognitione pramilla , poterit 
fententia perbencficiunn rellitutionis relcindi fupereniente proba 
tionuncopiadra voluielngocó,in cap. leratertiam.detelti. Sc tener 
Abb.polt cumio cap.(uborta.col.(i.ad .derciu 
2er recedad, Quid li dolo alorisqui petije quod ibi non erat debi 
rum,fcienter Sedolofe,vel quod fibitam erar lolurumevi detextonora 
in.LifidciulTor.5ánomnibust£ manda. 8 Angeliin.la.C.de 
condidode.bcinfrdiniflalads 






14d E. ligaciones. Addelfipraror, fomarcelussf.deiudi.Sc.ldiuws. fo 


derciudidicinal1.Bca.ciuuaótertiapartitwbivideque dixi.Sidem 
vule Abb:in:c.(mborta. colum.fin:de rejudidinotoricratefaéti con 
MlareslcocenciarafuliTcioiallam; eriamex cauía Mperuenienti. 

bi perum.« Ban dexur aliquod.remediumei quipoft fentenrizan 
repexicinltaduegtiaColucioadógrideperBaldinala,C. de condisia 





de.Sper Abb.in diftocapitulo.fuborta.colum.penulcim, Stade 
¡llam.Lin hoc qued dicitdefalús allegationibus.L.G AdciulTor. 9. 
omnibus. fmandat. 

Non podria dsfpues, Adde,Liudox,Ss 
deconditio.indeb.Slimica millo 









Inlianusvernmdebitorem, 
ata effes prolata inter per 
nassinter ques 
elt” prohibica 
donario,vtin- 
ter virum $e 
vxor8,yteltca 
fus notabilis 







eporendepagádo,o fxziendo lo g lesde 
mádan,nólopuedé defpues demádar. 
Peroficítos aquienfazé demádas torti 





zerasyaborrefciendo de yrantelos fad- jo, Gfponfas. 
gadores,fazenpleyto deles daralguna — $. li vxor vel 
cofa,porqlosquité de las demádas, De nda fdo 

E A lona, intervi- 
zimos,quecomo quierquefegundere — rumécvxoré. 
cho fe podriandellos amparar,pues de — Fillum ee 

L ES Gn 

fu volátad,prometen,cleobligá, adar rem PÚAEER 


confi.8a.,. v 
lum.indp. 

lo peelfiucan- 
fxvertentis 8 


les alguna cola:tenudos fon de locum 
plir-E pagando aquello que prometic- 
ron,non lo podrian de mádar defpues. * 
Fueras ende, fipudic/fe alguno prouar, 
queaquelquele mouio el pleyto lo fi- 
zo maliciolamentesfabiendo quelenó 
denia nada.Caprouando efto, bien po 
dria demandar,*e cobrarlo que ouieffe 











Já calm qui 






ñidum Bala 
le(t.Flo. 
xentina pra 
Matargumen= 
tum ad reuo= 
cationé mul. 


pagado por eftarazon. Cr 
tiarum , vbi- 
Le). XX X 1]. Como lo que omequita a fu cunqzperfran 


dem parsum 
mediátibus ta 
libus_fentena 
rijs deuenires 


contendor,porenojode mon féguirplezco, non 


lo puede defpues demandar. 





ñ Erdadcros pleytos mucué 


E tur ad prohi 
¿Ml losomesalasvegadasvnos — bitum yvelilli 
4 cótraotros:caqilosaquien , “tum. , 
ER a DE Cnanedmét. 
AS fazen las demádas, ampará * Adde.l.Iolias 
fe elcacimolamente dellos,de manerag nd 
ES ñ ¡bé it bitoremf.de 
porel cnojo,querccibédelalongamié- e omarinde 


bi.8c.l,16.in 
ne. titulo va 
decimo. tertia 
partit, 

« araliciofamé 
re, Concordar 
infum 


to del pleyto, e pormiedo que han los 
demandadoresde perderfus demádas, 
auiénenfe conlos demandados, cquitá 
lesalguna partida del debdo,queles de 


mandauan,o fazé otras polturas denue 


6a 





uo,q nófon a fupro.Eporéde dezimos ma. in princi- 
quelaauenécia,cel pleyto,queafsi fuef Leo dd. 
fefccho, que denafer guardado * tam- h Gredriademan 
bienporlavna parte,como por laotra, PE da 


k 


e quanto quier * que montafle aquella 





2ionemiploiure,vehic. Scind.infumwia.£ de condiétio. indeb. 
iflamconclufionemtimitaclalon,s.modis in-l Mb prarexta. la pá 
¡mera.Cadetranfadtuvideper cun. 
Qiex. Y 121. $ 
¿9QuodaRorpertraníaficnem remititvelpromittit reo tenetur im 
plece:nifi probetidcófecifTe, quia dolo aduerfarijfuie impedicus pro 
Bare hocdii Habaitorginem leganes quis Hedocondi 
inde 
1 CGuardads Jicetergoreus dolofelitigerrefiflendo, teneteranfadio, 
licecaliudfitinadtore, vefupra.) .proxima.dk(ic approbatur hic 0= 
pioio Azo.C.de condidtio.indeb.in furama.colurana tertia,verficon 
item Ectranfaio, Scglo.in.l.(ub pratexta.la primera, C . de tranía- 
Ao.vbiBarto.8cdodio.Ecapprobataropinio Roge.8clacob.Burrica 
8: Angein.Lin (umma.f.de cóndiinde. 
L Cuanto quier.IMalexin hocverbo vale, y tran(adtiondrefcindicar 
extemedio.L=.C.derelcin.vendi.8L56.cits, part.ine cófderecur 
extimaciofecidi dubiú cucúlitis hue nó. Gelicapprobathisopinio 
































z 


”» 


Titulo.XIMT.De las pagáse quitamientos. 


glo.8:Balindifta.le.Scprobarurin.l.Lucius.$4iEadTrebeltia.8e 
plerique dofloresitatenueruntpronclardadducuntAlexand, 81 

fonáin.Lfiquis cum aliter.ffade verborun: obligarionibusa $ Decius 
confiszozwve vera refolutioscol.2.vbi Sereferuntcontrariam opinioné 
Barco didta.lfiquiscumaliter. X quamplurimos lam fequen» 
tes. ita.quod 
Decius ibidin 











alero parte, quequitaffe cl d dador, nóla 
sine Barc. podria delpues demandar, e maguer fe 
elle magiscó- quie isla , 

a  quiliefTe defender diziendo, que fe mo 


uieraa fazer pleyto, oel quitamiento 
porlascícatimas, que le parana delante 
el demandado, nó deue valer.Fuerasen 
defiel demandador pudiercprouar, q 


Decius conil. 
216.incipitvi- 
La tranlactio- 
ne concludir 
iflum articu- 


o eldemandadolefizo engañoen fazerle 
ergo  menti perderlascartas*o cmbargarlelos tefti 


¡lam legem 
paritaram q 
tollicdiétasos 
piniones.imo 
Scvulciflales 
quod exam 
dic cnormibi- 
ma lalo in+ 
tranfadtione , 
non relcinda- 
rur.cum dicie 


gosconque pudiera prouarfu deman- 
da. Eqporcltarazó fizo el quitamien- 
todeladebda,o algunapartida della:ca 
filoproualle:cftoncebien podria demá 
dar,ccobraraquella parte que ouicffe 
afsiquita. Ñ 
Le). XX XV. Como lo que ome da encafá= 
mmientojoen obra de piedad,non lo puede de- 


as fpues demandar. 
dani ño á Op parentefcooporotro deb 


múbil excipit. 
<Lolitead fin, 
demaio. Sco= 
be.$ querra» 





do quealguno cuydaffe aucr 
algun omea alguna mugcr, 
hdi £i dielle delo fuyo en dote, o enarras 
quodcunques — Porclla, maguer lopicile enverdad de- 
jupriac.fde — [puesquelaouiclle calada, quenó ania 
vesborá obli-— razon delo fazer alsi como cuy daua:có 
ga.culus cons E +. ; 
irariem con-  todocílonon podria demádar, ninco- 
fulvicDe. Phi. — hray aquello que ouicffe dado por tal 
Corncuse cól. z ftedonadio? 
66.privolun, - TAzOn. Ecllo es, porque eftedonadio! 
$ re De esobradepicdad:c porendenon lo pue 
a de defpues demandar. Otrofidezimos, 
asóvjamuliere que las defpenfas que ome fizic[Te en 
criangade alguno que criafle cn fu cala 
pordios,que nonlaspuede defpues de 
mádar”. Fueras ende,lilacrianga fuefe 








tamen vel ru= 
fico, enormil 
fime_lefo la- 
traníadtione » 
fortéprocede= 
rec quod dió 
Dogtores dicúrproptercorú fimplicitatem, Se dolumreipfa, quicós 
miniturcacisintali ran'aQione,vel (icránligéserar minor ,ad quod 


de 
d 





confere quod noratBald.in.l.2.colurana.verficulo.. 
reícin.vend.8c.L.cum deindcbito EE deproba.é. 
verte etiam quiaifta,l loquitur quandotranladii 
tayitaquoderanfigensinteliexie qualecfecius(hum,fedtimens cavil 
larionesaduerfarijvenitadtraníactionem, vndefortein lite nonita 
mota Stranfigentenon habente (cientiam iuris (ná procederer forte 
diétacomunisopiniofaltemin leñoneenormifiima. 

Urazerle perderlascarras.VideglofE fecandam ind. fubpratexta. C. 
derraníadt:que ear fingularirer hoc dicjtprocedere, ctigm fi celer 
inftrumenta nam: e os ere tranfaftionemille 
quifubrrahitaduerfarioprobationem,Guefubtrahatreltes fue in (ru 
menta, fecudum Baldum,€: Doro, ibi.confirmatur, quíafírefles a 
meproducendifudiosé fefubrrahune, venonexaminentar propter 
quodegofuccubui, tenentaradintere(Te. venorar Baldus, Angelus, 
¿e Danlis de Caltro per text,lbl in lege,argentarius.$.1ff. de eden, 
quanto magisin parte celanteapud quam remanet commoduny , Se 
Antere(ferencbiturad re(titucionem 3 $e quí udiosd tacet in alcerius 
deceptionem, perdit jus fuvm authenti. ad hoc, 8éibi Baldus, C.de 
laci.Uber,toll.8cvide que dicitAmbrofius.tertiolibro officiorum,ca 
Piculodecime. Sgloflin).reGifsimo,fE.delibe.caufaréclex prima, $; 


.quer9,C. 





















106 


ibigloM.f.de dolo jnelt enimeranfaiiontie dolusáideo non purza 
vurpereá Bal in.Llib prrtextuda.a.Cudetráfadhinta Lex, x. 
29Non poreft repeti datum in dorem velarras pro confangui: 
taiuo 3 lices poltea appareat non fuillecontenguincum. idem de 
alimentisfaétisamore Dei,nilialímentaca lit mu).cr in domo alimen 
tantis nutrita, 
¿enurriensves 
Jircaminpro= 
po) Mil ma 
trimonio col 
locare, Sciila 
vel pater mo- 











fechacn muger, e quificíTe depues ca 
farconella,o alguno de fusfijos,e fu pa. 
drede la criada,o ella mifma lo contra» 


dixefle:Cacltóce qualquier o 


YES 2 of lies quia tune 
bargallen elcafamiéto que fe nonfizicf impédieia 
fe, fcriatenudo“de pecharlelas defpen»  trimoniumtol 


vie nutrienti 
alimentorun 
expenías , 8: 
dem in alii 
milibus.h.d. 

D Ufo dona 
Add. 


fasqueonicffefecho en fu crianga, Elo 
Gdiximos enefta ley, ha logar non tan 
Solamente enlas colas fobredichas:mas 
entodas las otras femejantes “della. 
WLey.X XXV 1, Como Ji el que cuyda fer here 






dero de otro pagafJe algunas debdas y las dene — Pe. SibiBa 
cobrardelos bienesdel finado. oo 





ucdn tratar. 

dedote£o.10+ 

col, 4.861, 16. 

titu. 86, partio 

vbi vid. que 
xi. 

U pemandar. 


A Ntrádo falgú ome heredad 
de otro Gfueffefinado, cuy= 
dando abucmafeg leauiac- 
ftablefcido por heredero,o 
¿auia deotra guifaderecho de heredar ¿ 
lo, efeyédotenedordlla pagalle al gúas 
debdasdelasq deuiacl feñor dela herc= 
dadé¿nomedel finado3, enóenel fuyo, 
diacaclciciTe que el ouicfle tornarla he 
redad, viniendo otro heredero 
demádalTe,que fallaffen en verdad, que 
auia mayor derecho de heredar lo qel 
deuclecntregar* delaliciedad, inte q 
la defampare delos debdos q moftrar 
Gpago delo fuyo Verdaderamente cn 
nome delfinado,e nonademandanin 
guna contraaqllos a quienlospago.E 
fi acac[cierequelaayaa defamparar, an 








tamal. S.L. 
C.denegegola 
dseriaremido. 3 


qe la * Addel. paré 


C.denupt. 80 , 
I.fin+ tit. 4 ñ 





1. patr£Joqui- 
tur quando 
paterexpofe * 





úfarúl nó fade 


te q gelos pagué, puede losdemandar Prod 
ecobrar del otroiq hereda el heredamié.. lin 59 ha 
vitor ed alues 
to. Masfi porauenturanon pagalle las ala pia 
ds.Sraduer.ga 


proutelthiclitera,oalgunodefus fijos, Addiviffalexad diftam.L.pa 
serve procedatetiaw (iiple mqurirorvelitcum ea contrahere matri 
moplam Bciplaveleluspater fecufet,quod procederet quádotalisny 
tritorefferparis eravis,vel parar vlera cum lla, 


€ semejantes Scilicerqnellercanlapieratisyvtin.d5 li, CleaXXXPI, 4 


a»Hareditarisbona-fideipalTelforhereditarecuidtaretiner de bonishg 
redisdebica hereditaña q de (foi foluitnoie defiméti. nó tñrepetit 
Arecipientivled finoiefuocredensíe deberefaluatrepetit 4 creditore 
Eclíab eo recuperare nequirireperirab enicérehareditarem : quia quí 
habatcommodahereditadisaequum ell ptencaturad oncra.b.d, 

£ €ensrando.Orvumhaberalegesli pene caula.$a: EcibiglofT.de condi, Y 
ind.£c¿.l.queáparre,C.cod.EcánoratisperAzo.C.coduin fumma. 
col..4.vesfi.Item impedir hancaftionem, 

8 Grinado.Hocprzfumitarin dubio fedm Barin.d.EG pones$. 1. Sádé Y 
tenetibiAlbe.Anges$calijlicetlafon tenctibi contrarii ¿mo qpin du 
biovideaturfoluercluo nomine,E fic pofsitrepetere fed opinio cis 
e(tmelior.S probarurex diftisÁzo.vbi.3.cidicir.hocadietto, quia 
credelarícobligaioquad6e yla, .cum inferius uydádo 
quecl deueladenda.vel vedicaminfra.in gloMaperillo verbo, 

h CEntregar.Adde.l.dehareditate.C.depeti 

j Gocátro,Aionenegotioram geltorú 
Saliccsin,del.ipenes$+quamuis.£F.decond; 

Partida.vs 
























3 
¡vriliter. Mide nego, gel + 
indeb. $ 

Ss 





Quinta Partida. 









HocdicirprópternotataperglofFn.1.f quid poor. 
.inverbofito nomine.fFdepeti.harre,nam 6 folnicantemo 
tas concrouccliam (per heveditatescuncquia credebar le hirredenn 
viderneloluere nomiiue fuo,credens [eobligacunralivero craribi mo+ 
taconerouerfiaytuncviderur foluidlenomine hareditario. Srica cciam 
declarar Pau- 





debdasen nome del finado masdel fu- 
S yo,cuydando*Geldeucladebda,efton 


diindeb.3tra *cepuedelasdemádar fiquiliercaaque- 


diseñan De llosaquienlas pago. Elidellosnon las 
rSca.cola, — pudicllecobrar deuc gelas pagar aquel 
Qex XXXVII, 





aquien pallo el hercdamiento. Ca gui- 
lado ese derecho , queaquel ayala cor- 
gade pagar lasdebdas, que hacl biene 


el prouccho dela herencia. ós 

ULiy.X XXVI Si algio pagafe a osro debda 

quenondente/Je.ha puede cobrircon fus frutos. 
'e 


amladebite_fo= 
lutum reflicuj 
tur cum(rudi 
bus per reci 
piensen pe 
cepris Sulire= 
cipienshabuie 

















femper boná 

flema [Ns ¡la cofa que pagalle algu- 
per de hi tl 'ne,como non deuja, fucí 

itionevel 4 pa 
ted rd cala, ge detal natura, que diclle 
contingentis + iifruto de fi, dene fer torna- 
am ven> 3 De 
Sidi ondas Jaco losfrutos”:quelleuo della, aquel 


near ni de 
rerio quod 
Epi Ida 
gi recepit vel 
port habuie 
inalam fidem 
tenetur ad ye= 
sam 2flima- 
tioneireiper 
dice autvendi 
t.hocdicit, 
Eb acom los fran 
sos. Intell 
diam li lintcó 
Siupei díimo 
duex es loca 
plecior fiétus 
die; namlicgt 
alias ratione 
cule Sepus 
re,bonefidei 


aquien la pago. Otrolidezimos, quefi 
aquel aquien laa vendiclle 
aquellacofa olaperdiefle,i quando ge 
la pagaron, caun delpues,ouo buenafe 
enteccbir la,cuydádo quela denia aucr 
isla védio,dcue tornarel precio que re 
cibio ilaalque gela pago:masfi la per 
dieffepor muertco porocafion,non fe 
ria tenudo*de la pechar. Efi quando la 
recibio en paga,odelpuesouo malafe* 
enrecebirlalcyendo fabidor,quela nó 
deuia quer :eltóce quier la perdicfico la 
vendiclle: tenudo esdepechar por ella 
el derecho precio que pudiera valer a 
bica viftadel judgador. 
















Ad ea Lg, XX XV IL. Si4quel que recibio fierno 
ciar fruétus lu ra lodí 
lao enpega lodéne afápe 


Npagadando algund ome 
fieruo a otroquenon fuelle” 
tenudo de le dar , fiaquel 
$=/0 quealsircfcibicife lo aforral 
fe delpues:valdriacl aforramiento. Pe- 
rofiquando lo refcibio,o defpues fafta 


quisá non do= 
mino. infti.de 
eram divi.l. 
4s.poftlicem 
ff.fini. regun. 
l.z2cicul. 18. 
pantita.támen 
¡fo calu tene= 
bitor eriam Ái 
fine. confum 
pti, dummo- 
do litfadtuslo 
cuplecior, ta 
declarat An= 
gel. in.Lidem 





birlo,fabiédo quelo non deuiaauer te- 
nudo esdepecharlacfhmacion del fier 
noa lu feñor.E fiouicHe buena fequan 
do gelo dicronenpaga,cuydando qlo 

e. din. Lin ¿deviaaucricllonce non feria tenudo de 
" accódrina.. Pecharlacítimació, pues q loaforrocó 
2 eUeonferiatena -. entencion que cra fuyo.Empero todo 
dad. aquel derecho quecl rien el aforado; 
E por:razon del Orrabajento,deue lo'o- 

Era a pelado. 















lafazó q loaforro,ouo mala fcen rece- . 





amSir 
turnihiadcedendóloluenti jura pacronarusife 
vel poll habuic malam idensstenecar ad a 

ibio.hoe dicit. 
















torgaral otro quelo dio en paga. 

Aley XX XLX.Si aquel que deue de dos cofía 
lama lu pagare ambas a dos,qualdellas pue 
decobraro no. 

a] Epartidaméte prometiédo 
vnomeaotro, de darle de 
dos colas lavna, diziédo en 
efta mancra,prometodevos 
darvn cauallo, o mulo, o feñalando o- 
trascofasqualefquier en clta mancra:fi 
acacícicflcdfpues dello que pagalle por 
yerro aqucilas cofas quenóbralfe,cuy- 
dando quea mas las denia,bié puede de 
mandar que letornclavnadellas* qual 
masquifiere f1amas fucré binas.Elipor 








ipienslernanviodebite 8c credens fun manumittar non tene 

:dfitemporefolutioms, 
narionem, valestamen 
Habuitorcum ¿»lin fumma,$.fiferuum. E 


Ulex XXXIX, 


amDebitor alter 
únatiuts veran. 
me pererrorá 
oluens Tepes 
titrnum quod 
amalicfi veran 
que folutorá 
viuiesfed five 
num ell mora 
tuum hon po=. 
rel quod fu- 
peruinic repes 
terc.had. Ha- 
buic ortum á 
1. cumisquia 
ff. de condi. 
inde. 

e Esa vradellas, X 
Adde. 1. pen. 
€. de condi. 





aucntura alguna dellas fucfle muerta, _ inde. 


nonle podrian demandar que dieflc la 


£ dina. Adde > 
1 











y .(iscui, ff. de: 
otraquefinco bina. lega cú 
Ley. XL.Comoaquel que faxg algunas obras,a  isvinprinti.d 

orrocuadando de fer senado dels fuzsryemon — “Ondiándo, 
lofuefepuedo demandar el preciodelas, AR 
$] Vydan alas yegadas algu- 
CON ertudos de fa 9PSicredens ter 
0 2 nosomesfertenudos defa "e aliquod 
ÍA zcralgunas obras,enonlo opus facercil- 
lud fecerie, Se 





-Dfon.E potende dezimos,q 
fi algúd meneltral fiziefle alguna obra 
aotro,cuydádo que geladeue fazer af 
ficomo cafa o nauc, o otra cofa femejá- 
te que fucfl defte mencfter, o de otro 
qualquier, e defpues q la oyiclle fecho, 
fallare bal non eratenudo dela 
fazer,deue le darporellazag]qlafizo tá 
to precio, quáto le pudiera'coftar3 el fa- 
zerdeaquellacofa otro mencítral tan 
ueno como aquel gela ouielle fecho. 


pe 





A Le).XLI.Como fl vn ome quita/Je a otrocl pley 
toque le omie/Je fecho por otra cofa quele omief- 








razó dealgúa cola q le ouicf 
le de darode fazer ental ma 
nera,queporel quitamiento fe obligaf- 
feclotrode nucuo, a darle, o fazerleal- 
guna cola, fiefte aquien quito el pri- 
merpleyto:non le cumple aquello que 
prometio en el fegundo en fu efcogen 
ciaBes del otro de fazer le cumplir lo 4 


h Cenjufogeniadde.Lfiquisaccepto tulericaSci; 
1.Gimulier.(Ege condi.ob caufiScLob cam. Edepra? 





poflea (cit nó 
teneri repetit 
ab cocuiopus 
Fecicquancum. 
sidem confli 
súllec fi alius 
que perirus 
in arceiilla id 








$ Uguento lépu= x 


dicraceflar. Et 
fienonquanti 
arifex alias 
elle locatu- 
rus.vtin.L fi 
non fortem, 
Bbertas 









fede darzo de faxerse Jinon gela diefieocaplic/Je  biglolTiT.de. 

quel delas puede demandar. . 2 Sondinde, 
Vitidovnomeaotroclpley — dtenxez. 
to gouicfle pucíto có cl por da 


meú, ve quid 
mihi faciac á 
debito libera 
is8e promific 
facere Screcua 
fesspollm eli 
ren petam 
prim debi 
tums velcom 
pellam cum éa 
cere quod pro 
ES 








Adtit.de e 
cond. ob — ario, Lítalex 
ES er meliuslir 





L 41 cum 


Titulo. XIUIL Delas pagáse quitamientos. 107 


22 Cal primeropleyto Limita niliprimaadio, que fiicextinGa,elfertas 
lisnatwte,que non pobirpattofeu confenti partió fulcicari ¿ve quer 
relajno njuriaram.fecundum Barán,d Ll quis acce 
ptotulericvbi vide 

31 Sacsquec Fogar quello. Addolepenatico.npartica, S qua: 
ixi, 
















prometio a poltremas, o de demandar 
quel cú placi primer pleyto”en lama- 
nera queeratenudo delo complirante 
que geloquitafle,E nonfepuedeclcu- 
farclotro que lonó cumpla afsi:por de 
zirg del primer pleyto ya fuera quito, 
pues que elfizo contraaquello*que de 
ae Wieradarjo fazer por clfegundo pleyto 
Jicú parao, — porrazon del quitamiento, 
Escomina 0 Le Ll, Quiles mádiadefjues que fuefJen 
pe ptas 
inprinc,IE.de 3) Or teltamentario “ feyendo 
Jnofiic.eefla $e eftablefcido alguno en tefta- 
mento deotripara pagar las 











vide quosino= 









tatlBald,C.de $ E 
corral eto = mandas que fueflen efcritas 
Guelo de enel fi laspagafe, aquellasque fillaf 


10, addetve= y efcritasicacacicioffe depues q el tefla- 
ciumeortaós mento fuellercuocado poralguna ra- 
zonderecha,afsicomo fi fueffefalloo 
porqueaquel quelo fizo,non pudicra 
con derecho fazer teftamento:nin man 
das,o que eraquebrantado porotro tc- 
flamento que fiza delpues.Dezimos, q 
aquel g ouicffe derecho de heredar los 
bienes del fizedor del teftamento, bié 
Eofap + puededemandar las mádas, a aquellos 
poñte ¿pagadas, efon tenudos de 





Ley, XLUI, Como el que recibio alguna cofa 
porfaxgrorva la deuetornarfinonfáxe lo 
que prometio, 

SE28 Ana las vegadas los omes 

Y vnos aotrosalganas colas 
or razon de pagas fobre 
Ez tal pleyto que lesfagá por 
quello que recibe dellos alguna cofa. 

12.9. quid. Ecftoferiacomo (ivn ome dicffe a-o- 

es tro marauedis, o otra cofa qualquier 

fudecon»  porqleaforraflc algun fieruofuyo que 















in o z 


















QLex.3 2211. 





a £ o derarmar,Esgo poteltreperere datum, Er azcroad intere(Tepropter 
non implementan vthicvides:8:probaturerá in.litibidesé,f.de 
preferip.verbislicetin contrarium fac Lnaruralis. accom do, ln 
Alsernaina, quem poniibiicondie ciporef vel praforips vebis 
ejsScibihoctenuirPaul de Calt.gy'ttero tantum debereffeconten= 
tas.cuiuscórrarium hicdeciditur,Scvido Barán.del.naturalis$.6. 

deprafcrip.verbis.Les tame fnalistic,6.fiupracadem particasexprele 

fediíponitidem,quod notabar Paul,de Caftin.d,$.at cum do. ibicú 
dicit(enfirefcogencia esdelorro de demandar le la cofad e dio por 
eftarazonyo pechelos daños elosmenelcabos que porende recibio) 

Poteff dici y vbinullumaliudimere/les(t quam p reddantur data, 























túccompetitcondiétio ob caufamadreperendum data.Sivero etiam 
vicraid quod dedicpratendacaliud interelleicune aio con.perer ad 
viromqy.vehic Scin,d.1.f ibi decem.vel potefl dici,quin eleétione 
adtoristit quid deiftis duobuseligat.vtn diéta.l.ó. Kctiá dixicPan= 
lus de Caltr.vbiliprasfi tamen clegerit viam agendi ad interellestane 

in hocinterel> 











£ e y Seciamveni 
ouicfse en fupoder.E porédedezimos, — ve fibi reads 
G pues qla paga ha recebida fobre tal tur quod ob 
1 1 E ¿fosa ¡am caulam 
pleyto,qestenudo“entodas guilasd fa  dedit.Sita pe 


zerloqueprometio,odetornarfalotro — cedar qd hie 


EA me dicitux. Sed vi 
lo quedel recibio,e losdaños,e losme- decos qillalo 
nolcabosquel vinicró,porquelenócú — utio flare nó 
plio aquello que promctio.Elo quedi  Pobit:mama. 

E ¿io prelcri- 
zimoseneftecalo,halogarentodoslos — prisgbis,que 
otros,cn quelosomesrecibéalgúaco- in EEE 

ña a ¡onánarisda 
faen paga por otra q prometé defazer. mur adimerer 


Le) XLIUIZ Carmo los que reciben dineros por — le propter de- 


a fectumimple= 
.. y E A 
prenmifegeriss ino fuerélos denen sornara ioindada 


'Mbiáalas vegadas losfeñores O turadreperen 
a dum id quod 
losotrosomesalgúostenlamá  fiedar, ve 
'daderia, cdanles dineros ciertos 
parade[pélas:eacaglce quedelpuesque a 
fon aparejados para yr, e que hanrelce-  verficuin qua 
bido los dinerospar las defpenfas,em- ¿Cione. Sábi 
. ah notatPaúl.de 

bargafe la yda,o por fearrepétirtaque-  Caftveldico 
















* Jlos quelosembian:o poradolelcerios hue lex: dix 


ES 


h 


k 


e verba ad 
quedeuenyr,oporgelocmbargarfuer E nminauens 
tetiempo quefizic[se, afsicomo veni. elicobligammn 


dasderios,o de otrosembargosfemejá porel 


tes.Eporéde dezimos:que fifeembar- - ierefle advnú 
galayda poralgúa deftas cofas fobredi os 
chas,clos dincrosqueauiarecedidos cl La al 
menfajeronó fon delpendidos,quelos - tiró fupra al- 


deyetornaral quele embiaua. E fipor e ar 


auenturafucfsentodosdefpendidosen  Eficilte.Lnó 


A funt cótrariz. 
aparcjamiento delas cofasque eran me CAKE, 


nelterpara layda:nó deuetornarningu aoSi dotibi pro 
nacofa' ¿Ef non fuefsentodos defpen- red 
didos,deue letoraraquellos quelfin- irenolsicidie 
cafscn.Masfi fearrepentielse aquel que — tues quod re- 


deniclse yr en la mandaderia defpues ES 


ue ouiclserefccbido los dineros para nia fiue non; 
defipenfa, deuelostornartodos, quier Led ire aliter 


z E impediris vel 
losayadefpendido,quiernon. o 
tía non reíli- 
ues quatomusficiaracon(iamptasbad. 

A izonbresalgunos.Jntellige, cy non fintíolid operas fas locare:quia( 
eflentfoliri,non elTeccontractusinnominatys;fed nominatuslocatio 
nis,3cnóelletlocos parnitentia,etiam re omninontegra, vein.L.quí 
operasánprin.Sk.$a.flocati,Screnerglo.in.L fi pecuniam. io prin, in. 
verbo.reperetur.Adecondiét.ob cant. 

2» fe arrepentir. Habetergolocú poenitentiain córradlibus inpomi 3 
natis,vebic,Sin.le pecuniánprin.vbi vi.p el.SedoGosrbi Tafo.po 
nitaiz.limirationes,ff.de códi,obcaul.á p Bal.in.!.ex placito.co.5.C. 
dererúpmus8cqdnotjin.lrmidarú.co.;.Camádadwvbi gdípiacoula, 
Ninguna cojasDe pecuniadaraintellige ná resemptasex pecunia, q 3 
extentpeterepoteft,quí deditpecunian ,venotarglofin-d.).Gpecue 
niam.in prin. verbafsci(ti,8cibiBarad finem,S Pau.de Cafl,col zo 
UDenelostornar. Hocfiaftor cligcragere condiéticne ob canfamad q. 
repetendiqd deditimam écpoller agere praforiptisverbis ad interefe 
fepropternonimplementum.vtin.l.naturalis,pertotam.L.(Y, de pra; 
Icripavexbis, Se dixi fupra) proxima. 
























$ 
/ 











Quintapartida, 


Ulex, XLV, 
s0Simihitaliquid promilii ve Leruuim mantimitterems Se manu milite 
netimanmoibiosfed icopromitTum(olucrenelisteneris mi ad fer 
vi eilimationem Kinterellelupecquibus(iudice precaxente) abie 
turmcoiuramento.h.de 
€ Lacfiimacion 

















RE Go. XLV.Como el que aforra algund fierna 
eadem pa poralgo quelpromeno ,ledene fer pagado. 

sa. 8.1. nante ¡Lalguno queonielle fieruo lo 
En e E rforralle pormarancdis:o por 
de prelcript. atracofa ciertaqueotrolepro 





el meticllede dar, valdria cl aforramiéto: 








proponas. ni 
dedelo. £elo= e fi delpues delo clotro non quifieffe 
aca: z Cóplirel pleyto g ouiefle pueltoconel, 


eciam dia, l. 
fi.clarius quí 
legs juris có 
munisala quod 
vbinonporeft 
daricondidtio 
obcaulam, qa 
facium non 
ell ropetibile, 
quod tuncde- 
turaftio dedo 
lo non folum 
advaloremrfer 
ai manumifi 
fed ciam ad 
aliud incerelle 
quod przeen- 
dat: quianon 
impleuifli.ten 
mementia Scvi 
deBarcioa.fa 
$45. de prete 
fcrip.verbis. 


deucn lo apremiarde manera que pa- 
gue lacflimacion delficruo*, e los da 
ños,clos meno/cabosquecl otro rece. 
bio,porque nó le dio aquello que le a- 
via a dar. Etambienfobre la cltimació 
del fieruo como fobre los daños e los 
menofcabosdeuc fer creydo porfufu- 
raclqueaforro el fieruo, eftimando lo 
primeramente cl judgadordcllogar. E 
lo que diximosenlaleyenrazon del 
fieruo,halogaren todoslos otros pley 
tos quelosomes Érzen entrefi, en que 
haclynoa fazer algunacola,e cl otro q 
daro pagar otra. 
GLey.X2V1.Como ag] que paga o de algo a otri 
poralgunacofaquelefaga,o puede demandar 
minos Felt loquepiamaió 
RSE Ando yn omcaotro má- 
1 3.rauedis,o dincros, o Otra 
cola, diziédofeñaladamé- 
te que gelos daua por al- 
guna cola que lefizicfle:comofi gelos 
dicfle, porque fueffe fu abogado, 04 
fueffe conclaalgundlogar, o por otra 
colafemejitedeftas:fiquádo gelos dio 
dixo feñaladamétclarazó porque ge- 
los dana:c el otronócúplicile,onon fi- 
zicflc agllo porg los refcibio, bienlepo 
dria demandar “o quel ouiefedado ,e 
feriatenudo el otro de gelotornar. Mas 
fi quando gelo dicflelo fizielle con en- 
tenció", porquelefizicfle alguna cofa, 





MLlex.xLPI, 


¿mQuod alicui 
datar vt certá 
quidfaciar ¿1 
tempore dario 
mis caulamex 















vuercli caulam 
non impleat: 
fed ficaulanó 
fuie exprella 
£2d in dantis 





mente retenta 
non reflitue- 
ur quia vides 
implici- 
ter datú. h,d. 
1h su abogado, 
Juid i 
fcopusvelali? 
dowminus(cholariredeuntiab ludio,quera credebat peritú,cum elTer 
imperitus,dediepra bendamvelEcudú,qui pollea núfcinit defendore 
aula epifcopi,vel dominian pofitab corenocarez¡famquef 
nemponidloan. And.inaddito.adSpecntitu,de prebenn rubrica. 
8cconcludit q nó poller renocare: ex quoconfa que eun mont vel 
£uit mente cócepta,nó faje exprella in collatióe prebendze,vel fendi, 
8<quiaáprincipioidexaminare debuirsEcclefia ch poller iunari be 
nebiciore/litucionis.videlati*dcifta queNioneyperBar. $ Alex.in.l, 
su qdo. cerpe.$:p Nico.de Neap.io.lenelennius.[Fde excu.tutos 
Useñaladamente. Exprelis A verbisidem dicfiex prafationibus vel 
alijs conicéturisid tacite appareacaQum.fucunduen Bar, Se Alex. in 
dicta.lcuin quidlficer.pe. 
3d UPodriademandar.Adde Ja 8 ere pertotum, fF. de condiét. ob canf, 
8:.C.co,l.didtamlegem, 

















20 
















€ conentencion Queria mentererétanibiloperat;vthic8cin.l.(irepe- y 
rensi.Codecondi oben BT dedi$(igsquaiinfi.feo.Sex hoc 
i in.ldos á pieptofecia,C.folu.masan paterretinens dotem 
vxoris,ea mortua videatadire herreditatem nominefiliorá? 8ecóclu» 
dic nonsalle, icuslT.debono.polfe,contratabu. $e 
quía nibil age 
re eftnon ens 
¿ideo noria 
cludit aditios 
nem hueredia 
satis. $0 nota 
qpidquodcon 
téplationealis 
cuius perlona: 
fer prefamis 
tur pinde ha- 
betur,ac fitas 
lis perfonano 
minatim exe 
primeref Bal. 
pertext.ibiin 
Shin. fi de feu. 
fue.contro, in 
ter domin» 8 
agna. Ge facie 
Leruo legatos 
$. Ñitellator. 
fl. delegada 
£ideicoramiffa 
S.incerdum.fK, 
delega. 3. e 
ad notar Bar, 












cuydido en fu voluntad que poragllo 
qledaua, qyriacó elenalgúd camino 
o 3 le fariaotra cofialguna: o que feria 
masfuamigofnó dizicdo feñaladamen 
telarazó porque gelosdaua:maguer el 
otro non lefizicilcagllo q cl cuydo en 
fu coracon q lefarianóle puede demá- 
darlo g ledio : niestenudo cl otro de 
gelotormar.Capues g nó feñalo nin di- 
xorazóninguna porque gulo daug,en- 
tiédele q lofizocó entéció de dar gelo 
francaméte. E poréde non le puede de- 
mandar depues, maguer diga que por 
eltofe mouio a dar le,oa prometerlcag 
lla cofa,porq cuydaua q lefarizalgun d 
feruicio, oq le daria otra cofaporende. 
ley. XLVIL, Como aquel que referbeen paga 
cof sorpemente la deue rorñar. 

Agascpleytos fazcn loso- 
ínesalas vegadas vnoscon 
potros fobrerazones,o co- 
ánima edefaguifa 
:contraderecho:c porq efla terpe- 
ad auiencalasvegadas de partede aql 
ue dalacofafolamente a las vegadas 
desató larefcibe,ca las vegadas bien 
delvnocomo del otro3 queremos mo 
Itrar q departimiéro haentrecllos.E de 
zimosq la torpedad auiene táfolamen 
tedepartedeaq|querccibelapaga o la 
promifsió , quádo le promete de pagar 
alguna cofa,porg nó furte” ,o nó mate 
omoconófagafacrilefo,oadulterio,o o 
tracola femefáte deftas,deaqllas quefe 
gund natura,c fegund derecho todo o- 
meestenudo de guardarle delas Érzor, 
¿deuctornarentodas guifasaquello q cal 
recibio por aqllarazó. E finon geloo-  Gfcdonatam 
vicfsépagado,deué quitarlapromifeió — obangméum 
, amidiize non 
queouieffenfecho para pagargelo. Ca poteftrenoca- 


Yi, Sii caula 
GLexxLV IL. 






















Tela2a5. (1 duo. 
ffdecolla.bo- 





tioncin 
retéta, qu 
opereta 
ta quantí ad 
cómodá ¡pl 
qui inmétere 
irná quo 
adíumincó 
amodá aliquid 
polfet opera 
ri. vtnor, Bare 















opp 
cer.peta. 
Uguejeriamas 
fu amigo. Con 
cordar dida, 
Ldediagefi quis 
qual edecó 























5. quis quafi. 
omittiturob cur fam fi turpitudocltex 
parterecip quíadovelpr ncadulteriumvelho 
micidi Gmilia que Éscerenon licerfacias vel verem quí apud 
tedepolui reflitaas cum reflitucrenoliszant quod mihi furripuillire- 
Miro implenstenris mibilolutusn relliuere, velápres 
mifsione fataliberare.hd. 
g Ucomodelosro.Quid Giinteruenjatturpitudo tantam ex parte pm: 
de Paul.de Call.in.) fi obturpatEade códi,ob tur.caul.Binal 
dd darur.! :2G.Cade dona.antenup. Bal. 6k doétos 
af. 6 quid fiturpitudo fictantum ex parte 
so.infra co,8c quído ex parte verinfq;aviel.51. 8052, cea 
h aro furte. Omniaiflacxépla relpiciútcaulam de fucuro quid ergo 2 
fidarecob cala curpépracerica,vequiacómificfurí2glo. insubó. 




































inale2.5o fin. AdtivC 


Sul. dcó 
ad tertul. % dobra. 


aula 


no. $ qd hic 15 cum 
habetdeinten (qutib” 








Titulo.XIM.De las pagas e quitamientos. 


eaffoSCadecondisobeur.caulvule,qp polsitrepetere.Srita renerBaro 
í le verb.ob«quod intellig : quandoin dationecxprimi 
mami non exprimatur videtur ee donatio. vide per 
1afv.in rubride condi.ob tur.cauf. 

fiplazijdEdeverbo.oba 









mucho escoladefaguilada de reccbir o 
meningú precio por nó fazeraquellog 
el por fimilimo es tenudo natural máte 
de guardarfe $ lo fazer.Otrofidezimos 









a aviendo algund ome dado a otro fus 
pmilliaa 

ein mifica Cofasen guarda ocn preltamo, o alo- 
picas guero,fiaquel q las refcibio afsi del, nó 
(ti illias cali > 


gelasquificffetornara menos quel pe- 
chaffeal guna cofa:fiportalrazó le Ciel- 
Seal goluegoclotro, o gelo promcticl- 
fe,tenudo es de gelo tornar, o de quitar 
Jela promifsien quel ouieffefecha,por- 
ende:porqesgrand torpedad derelce- 
bir eme precio poraquello:Gfegun de 
rechoeratenudo de fazer. Elfo mifmo 
dezimos queferia fialguno fartafle ao 
tro fu fifo*,ofu ficruo,o otra cola qual- 
quierenon gela quifiefTe tornar, a me- 
nosdepechar le algo, Ca aquello q del 
recibio fobretal razontenudo feria de 
gelo tornar maguernon quificíTe. 


idem (1 ¿preb? 
ablaris Fecupe 
sandisquid de 
derim vel pro 
aniferim. hoda 








Addeg2 
habeturin, L. 
mam Klerulus 


Ley. XLV111,Como el que de algo por falir de 
carino lo puede defpues demandar o nan. 
¿9 Atiuado o prefo feyédo algú 
>mecnpoderdeenemigos, o 
Jeladronesifiacaciciefle q vi» 
nieflcotro alguno a el quel dixefle que 
le diefTe algunacofae que le facaria de 
aquella prifió:cl pleyto quea(si fiziefle, 
tenudo feria de lo guardar"cumpliédo 
el otrolo Gpromctucra. Efi le pagalle 
aquello quele prometio, non gelopue 
de defpues demandar.Fueras ende fi cl 
que re[cibicile el precio, fuclle cópañer 
ro“delos otros quel prificron, efcacer- 
talle en prenderlc,o fucfleayudador, o 
confejadorque lo prificífen. Ca elton- 





fic Se talca la- 
trúculorú non 
debétar.vedi- 
citan 
náscleab. 
denezo. gel 
adde.lo quiin 
carcera. tl. qd 
metuscaula. 









SN 








teneri nonte= 





petit. Iesfolu- — cebien podriademádare cobrarlo que 
a ouicle dado en tal razon como cfta. E 
lum,velmerú lo quediximosen c/taley dela priió o 
racedentem y ió 
uabara: del catiuamiéto dlomc, halogarotrafi 


riginé.a.L. Gob 
surpem.fEdecondi.obrurp.caifam. 

y € Uscbidor, Concordarcumal.pen.fEde condi.obtus.cal,Scintellige 
Xlimitaiflam.l,quádo temporefolutionis, vel periplam folnrionem 
purgaturcurpicudo pracedens.vi.Barto,8:per Damade Calt.Buafoda 


dialapen. 
a E Deja grado. Adde.ln8.titan.cademparr.$c.La,C.qqmetos canas Ec 
procedithoc,quiafolurio(pontanea quarfequié tendirad exculario» 
nemaéwsprecedeúsimeg; ad aliud pótordinari.nóergo procederer 
nalid cto (equés,nóordinaretar adexcu(ationgadluspracedris: 
vefiport ñ 
Ab .poll lan, incaderellidpo.co. 4.vera 


deperBatinipvim.C¿qdmesascanta dc! 








poliationébeneficij quis beneficio renpnciatet, vt declarar 
ra huncintelleCrú.Svi 





so 


108 


fi.C.decondi.obtur.canf.qp ciuitatesqua inuadentcaflraaliena, que 
noluntreflituere,nif rece; tapecunia,q eú túenon fitarpitudo, mill 
tantiex parterecipiéris,tenenturciu ipatesrellituerequicquid accepe 
rútneg;talis córraflusiuuabiturfecidó cú percapiculapaci de 
unpis Simprebiuas. quod norg valde di vid.perlafo, 













entodas Jas otras cofas, queomediefle 

o prometicfle porcobrar*, lo q le fuefTe 

robado o furtado. 

«ley XLIX. Quecl ¿promete algo por fuerga 
oporengaio,fila paga podiendo/e efcufarcó 
derecho que mon lopuededefpues demandar. 

p: Abidorfeyendoalgund ome 

ya aquel pleyto fobrequefi- 


ziera a otro promifsionera tor 


procedunt ex 
cade fragilitas 
te.non confit= 
mátadtá pón 
cipaliter cele» 






bratúel. fina 
lier.la.2. Sal 
Bal.C.ad vel= 





es a E leya. 8 vide 
pe,e que aujaderechopor liparadefen- — cundemBalde 
derledenoneumplirlo:ifobre cltofi- in trattarmtcil 

ruaris fub _ru= 


zicfTc dolpues la paga, dezimos que la 
non podria demandar,e la demandaf> 
fe non feriael otro tenudo de tornar ge 
la. Otrofidezimosqueferiafialguno 
prometicíle a dar algunacofa por enga 
ño quel fizieffien,o por fuergao per mie 
doqueouicflequele farian mal. Cala 


brica..C.fi qu 
ali. tel. probi. 
<ol.11. Si. 80 
in. diredtas, 
Co de teftama 
anu. dsinal. 





la, Jiberato, 


que ¿quod dicit, 
promifsió qfiziefleen algunadeflas ma ol 
neras,o en otra femejantedellas nonfe — temarchio.co 
riatenudo delacúplir.Perofi pagafleo  'Wnua. deis 
e quifen.da:po. 
dicfle defpuesde fu grado, aquello que Saddcadild 
auja prometido, non podrianin puede) quod habe» 








defpues fazer demanda fobrecllo. uesdcaliaví 





4Ley.L.Comonon puededemandarlamungerlo — de per Basto. 
fumarido, Jabiendo quen podia indidtalpen, 
Jrmentes fabio queer pedi a 





cafárconel, 


MAbiendoalgunamuyger, q 


wurp. camí. $e 
per Alexand, 





dl Gu 
Sinon podria cafarcon algú “onúilica9g.de 
. ñ cólil100.3.V0+ 
gjomocó queonieffe pleyto jun, Es 
LN de cafamiéto porque fuel. Utexe, 


2mMulier Ícieno 


fefu parjetes,o porque ella ouiefleotro le 
ter cótrahens 


marido, o porotrarazon, femejantede — marimonium 
ftas,quefuefficatal que fegund derecho - ilicituny do 
tem tradens 


«non pudiclle con elcafar, enonfeyédo 
elfabidor que uiacntreellosalgunem 
bargo,cafaffecon ella, file dicfle ellaal- 
gunacofapordote:maguerel cafarmién 
to(eparticile poreftarazon,nó podria 
lalo lo quelcouicffeda 
do por dote,nin feria tenudo* de gelo 
tornar,porque fazecl muy gran torpe- 


vito hoc igno 
ranti non Te- 
perit eáz quía 
fic turpitudo 
ex partedans 
fis tanta a 
idem in alijs 
calibus vbifo= 
lim ex parre 
dantis turpie 
tudo veríacur, 
hocdicit. 
sv pariente. Etnota p Inregnisinfidelium non haberlocum títulos £ 
deincellismupdijs.fecundum Balin,].foeminze.fE de fenato, 
UTemudo.Sedanjfocalu dosapplicabiurfifto,velcedercómodoma » 
sicijla.lmó facisaperic:fedinétadilpoliióe,].feq.viderurvellepiflo 
cafitcedar]ucró mariti,8n0applicetifco, 8 i j 
glo.ín.l.q córra.fmp verbovédicari.C,deincefanop.S«pofiitduasopi 
imásqiftocalia dos mancacapúd virú,per.L.fin.fF. delega.s. 
(lacus. $fi:Ededodntorvi,Scvxo.Scfrenndam q appli 
: Eqpdiétz legesprocedantin legato,vol donari 
veróindorerSciltam vltimantenentlaco, de Are.Cinus, €: Salicer?, 
primamtñ opinionétenetibi Albericus,quá SrrenerAzo.C.de cód 
obcanintummacirsafinem verávera verfacurcarpicudo, Ed. has 






















QuintaPartida. 


arte dátis 


-mverfarun tumpleudo 
dl Ñ  eltede 


Cen 
¡copmulierislonegarur repo: 
siernonfobiifles, cdrom 
to ciu quod leia: de con: dinde. 
des apersé A- 
zo tencrillam 
partem, qua 

¿ecu tequí 
lex ifla parco 
tara. 6 dea 
etiam intelie= 





nun vbimulicr,que 
virautem crecit te» 
tu. proximo, 

sargumen= 
hicvt vi 



















dad en trabajarfe, a fabiédas decafar có 
talomecon quien non podria cafar có 
derecho, eporídenon puede demádar 
Jeaquelloqueledio. Ecftocsvn cafo 
enque vienela torpedad tá folamétede 
partedeaquel queda lacofa. E loque 
dezimoseneftaley en razó de cafamien 
to,entiédefe tambien en todas las otras 
colaslemejantes defta,en quevinicifela 



















cu, delasga 
cab 








procedat quod habesurperglcán Ibis 
tiustamen videpurtanenduno ep na perenti nó pofíit hoc catis 
viroppone:edejarestii.écita tenecCa cin.in.c.Ecli necele. de do= 
na.interviram di vxos racitde Riva imal.>.(F (chu. ma.8equidde feu 
¿úbusdotis,veldonationispropterno pra «vide Ba'd.nouc.intradta, 
de dotesfo.57. 
columz. 
Uatencres de 4 
Deynte y cinco 
años, Adde. 
Lqui cótra.nó 
ergoinhucate 
tendicur atas, 





confequentertf.fami.herro- 












fenalgunospor yerro.Enó afabiédas, A 
maguer fueffen mayores de. xxv.años. 
Cañife partielle el cafamiento delpues 
quefopicTentel yerro,bien podria cada 
vano dellos cobrar lo queouicfle dado 
al otro porrazondel cafamiento. 
YLe). L11.Como fialguna parte dic/Je algo al 
judgador porque die[ejuyxjo porel, deme for 
dele comaradel Rejo 

















7.partita, 
€ Por yerro. 5 





xeperio quina 
damlegipard 
tediceicémal 


De errore fa- Adtit,C, 
éxiefl planum de poa 
veio dictlaqui iadici, 


torpedad departe del que dalacolatan 
folamente,enon dela otra. 


el Arauedis o otra cofa qual- 
«431 quier dando alguna de las 


A 














«oi vrerquevir 





9 Zey.Li.Como fi el varo o la mugercafan en Y 
no fabiido ¡bos que non lo podriá fazer deue fer 
loque dieron el uo alotro dela camara del Rey» 





tationem au- 
thenainceitas, 








ca El partesal fudgador a pleyto 
0 de la fentencia por el 
quier ayamayor derecho en cl pleyto, 











e Sabiendas cafando”algunosde — oentademandaaquel quelosdafquier re ¡iuris fone 
P/N] fovno, feyendofabidoresPeam — cloro, ñon puede defpues demandar LE 
Mlertl. EEES bicn el varon como la mugerg — aquello'que dio: nin deue fincar enel Aniind.cu8e 


auia entre cllos embargo a tal que fe- 


£i necefle. te 





judgador que lo recibio. Antedezi- heneneress 





¿malicefien — gun derecho non podriácalar,ficada — mosquedeuefor de lacamara del Rey, - fareabillapas 
ter contrahúe edi alía A E errors, 
mavimonium VO dellosdicflcal orro algíacola por en efla manera, queñla demanda es odo 
iicitamados — dote,o por arras,cfepartielfecicalamié — fobrecofa quefea de dineros, o de otra Callinai 


ea. toporrazóqera fecho contra derecho: 






cola qualquiermucbleorayz,quenon — decon 


seperirurifed . LO PA iS > EE anlbtenttcón 
tun regisiga — dezimos quecltócenó puede ninguno tangaajulliciade muertede ome, ode feina. 
e dellosdemádar al otro lo quele dio por lifion,deu=pecharal fudgador tresdo-  traglo. 

dá Abb. 





tal razon como eftamin lo deue cobrar 
porque viene la torpedad de amas las 
partes:antedezimos que deucfer de la 
camaradel Rey”. Fueras endefi fucilen 


vis efbrarpita= 
do ¿mititqui 
dedit minor. 
xsvanno,cul 
prarestuatas 











blo? de aquello que refcibio. E perder 
la honrrayc cl logar quetiene, efncar 
enfamado para liempre.E aquel que lo 
dio maguerouicfle derecho enaquello 


cadlinecelle 
quá opinioné 
alTerit elle có- 
muné Bal.nos 
ue.in tratato 





beses (4 *mosmenoresd veyntec cinco añosó, quedemanda:dcuc lo perder porende, lo 
i a1.col.8:tol.sze 
7 fambomaio- Caeftoncecomoquierquenonvalacl — edeuenaucramos cla pena,porque la (solari E 


res impedimé 


n calamiento,hácfcufaporrazó dela me 
tum ignoraue 


nor edad: para poder cobrarcada vno 








tamen Íi con- 


torpedad auino tambic del vno como r 
tralicrecur clá 


del otro.Cacljudgadoramenos de re- 





xint, Kerrore o A vel errarctur 
poes dellos,lo queledioalorroendote,ocn — fecbiraquello,era tenudo de judgar de ignoráciaciaf> 
E arras.Elo milimo dezimosq feriafi tal recho. E elotroamenosdelo dar po- E 
> de e Es . de tin. fe 

12 U cundo, De calumiéto como cftefebredicho fiziel* driaalcágarfu derecho. Mas fila demá- E derieamup. 
matrimonio d Sivide p Bart 


ab 


prafenciinssllige,Ecundum Bar.S:dolo.cómunicerinL5.M.de cón 
didinecayladedan fufiiciarmao usmper verba de prafenti, 8 fi 
non li cagnali copula confismmacam?Bartjbidemvul q ficscontra- 
riumtamentener Anto.in«cy3cti necelleade dona.interviram Svxo. 
euiusopinionem dicitibi ADb.polTeteneri:cum fimusin materi. par 
nali.Sciflam partem renerBald nouellusin tradta de dote.fos5a.cola 
8ifo54.co.g.in. parce tratar tac pbabilis videcur hac opinio 
ex quo legesinceftum punirevoluerant,qui finecopula commitcinó 
orell vere: huicejam opinioniadharerBalaconfulendo confi.n8. 
incip.verbamacrimonii.primo veluni. 

siseyendofabidores. Mud vexbúfatis probat quod dixión.), fuprá pro= 
xima,Siergoignorantercontraxeruot,non habebunglocumillze po 
nalfina.fidecondi.bne caufas late 

contrafiumpalamfecusl clam,vein. lina. desico nup: glofl in. 
quicontra.C.de incefanup.Albericusin,) fadulreriumenr iocellu. 
S.1fdeadul. : 

nel camaradrl Rex. Adde.l.quicontra Scanchenticaminceflas.C. 
deincelmmpdedanvirá quo dosperiturpoirexcipere de iure Mis 
vide Baldn lege.auunculoin Gn. fdocondi.inecanío.quilicer due 
biusvultquod ¿facalizipfo iure dosacquirárar fíco.Selic,quódnon 
























getamen li marrimoniam fuje * 





in.d.Lifadulcecium cum incellu.co.pe. 
disupicfen.Added.l.quicontra,C.de incefommp. 8 errore comperto 6 
duraflentin macrimonio punienturhacpona, chicinnuicar, Kvide 
per Bal.noueún tradta.de dote fo.57.col.a.verli.quidautem. 
Ulextil 
39Datumáliviziteiudid ,vepro co feratfententiá, Belic habeatiusnon 
repecicur:B dansperdiecaufan habebitg; rex dacum cú triplipornad 
juice perloluenda perdica, honorem indicatarz, Sk perperuoinfama 
tu= ¿eli canfacrar capitalis vel mennbriperditionis :perditindex omu= 
nia bonaregjapplicanda,S perperuoininfalam deportaretur,bad. 
la. Notabeneypetiam habens bonam caulam, idas E 
ipatiturpa nashiuuselaquid amen (i exprelsé dix: 
un dediepecuniam,quod dar veiulleiudicer, feu velibinó faci 
iniuflitiam.videtex.nor«S quaribi dixiin lege.A.cituaa 3 parta. Ec 
nota quod proceder hocetiam (dans pecuniam det eamiudici, ve ci 
rocaulam expediar glofT-notabilisin.l.2.Mperverbo.fed Ecf dedi. Y. 
decondi.ob tur.cau-quam commendant Barco. $ Angeán.Ja.Cade 
pornaxudi.quirmalciudi, 
h Arresdoblo” Addeamhenticamnonoiure.Cdeparnaiudi.quimale 
judi.8cJaqaticusazozpartita, 































ab 


30 


Titul. XI. De las pagas e quitamientos. 


Uiex. 1111, 
29 Quod mulieribona fama libidinis cauía datur:liceripla ve promi. 
onionileeacar:repecinon potelt quía cum ex vtragz parte ver» 
fetorcarpitado:potior ell condiriopefidentis. Ité dacum meretrici 
exi non fit turpicudo ex parce recipiencis quía meretsix non tura 








plterrecipitli. 
vecturpiterfas , 
de ceundo, da fueffefobrecofacn que pudicfle ve- 
seperinonpo- — nir muerte de ome, o de perdimiéto de 
Aida fa Agua miembro:deuc clfudgador per- 
Cócordae  dertodolo queonicre tambié mucble 





como rayz:e fer delacamaradelRey.E 

demas delto dcue fer delterrado en al. 

guna pla para ficmpre : afsi como dixi 

mosencltitulo delosjuyzios: cn lasle- 

yesque fablan en eflarazon 

Le)» 111]. Como lo que alguno die/Je a muger, 
porque fixje[Jemaldadde fu cuerpo,ni lo pu 
dedenandar máguer la muger non cumpli 
felo prometido. 





fgciilamal, 
donatonó me 
eri 
dsiniquifieres 
Notahoc ver= 
bum: nánulli> 
bi vidibos 
bene explicas 
tum. quid 
gofi ipla Fecie 
torpitudiacm, 
promt prom 
Sityantúc poke 

ca repo 
ideturlex 
¡Qaíomuere, q 
fic: cótrarium 
tamen tenent 
doft.inad,La. 
C.decondiéta 
obtur.caul.Se 
Alex.poft Bar 
tol.£ alios in 
1.1. f.de con- 
did, ob tape 
caul. ScPaulus 
de Caltr. inol. 














do algunomea algúa mu 
3er:que fueffe de buena fa 
 na*,con entencion quefi 
tclle maldad de fu cuerpo maguerella 
promete defazerlo Gdemáda, crefcibe 
los dincros, o las donas fobreeltarazó, 
con todo“effo finon quilicrefazerlo 
ueleprometio: non le puede el otro 
dado quelcauia dado: nin ella 
estenuda de gelo tornar. Eefto espor= 
que latorpedad auino tambien a el por 
vda qua daraquellasdonas comoacllacn rece- 
nde Dirlas. E porende pues quela torpedad 

+ auino deambas partes mayor derecha 


Ate hacnla cofa que es dada fobre tal ra- 


dans ifto cali 
non reperatsrepetittamen Bcauferefifeuspertext, in. l. Lucias. Mad: 
jureffciLin haredem.in prind.fE.de calumniaco. Scidem tenet An 
gel.in.d.l.2.pof'Cynum dicenshocefle multum notandum contra 
Muulicreshabentes amafios,á quibusextorquentiocalia in auro Scar 
sento:«p fifeuspotericab eis anocareséc idem tenet do“tor de Pala, 
utelo res ap ervelltacioribric elisa sea oiaos 
busnequetalis mulier porericfecandum cos derali lucro teftari edi 
1poneresScidemtenetlafonsinad.5.(ed quod meretrici.Ced an in cali 
huius.1.cum muliernoluitfacere tarpitudine, pole ab ea ifcushoc 
turpeluerum vendicare? videtur q lic.ex quo haclex dicithoc elle 
cuspiecacquifiama Se GfeusperecvcinalLLucias E iurcfi. 
nforo tamen animzinilto nequein pracedenti cali refliturio non 
eflerfacienda fifco: fed pauperibus Sc hoc de confilio: quia non ell de 
néctGitare (luis, vade A vollerefbcuers non eee damoacida. ve 
tradicSylueflerin ammaio parte,reficutio.la.2.iaprinci.col 
8climita,veibipereum Be aliquid eriameraditdoGordePala, Rube. 
vbiflupracola79.8180.Abb.ciáin.cuya plerig;.co.5.deimnu.ecel. 
Uotalamager.Pro mererriceaccipivur.veinad.l.4.$.fed quodmeretri 
«iE.decondiét.obturp.can(.Sclla diciturmererrix,que palam libi 
dinemexercens ,quellum facitcuiu(que turpitudo publicé venalis 
et palam.Ederitunupt.c.meretrices.32.q.4u velill: que multorú 
lbidinipatec.ca.viduaz4.difl.ctiam (inc quelto,utconffarex dida 
l.palam, écexifa legepartitarum,que non fe fundar in quieta, Se 
mihil referczan Gin lupanari,canponalocovealio,antraberna pro(li 
tuta.vtined.).palam.cx quaeriom patetp nó dicarur meretrix lla, 
que duos tantum caufa queítus ad coieamadmiilfe, licer contra 
sum dixerit Abb.ia capiacum decoremade vita Schoneft.cleri.Scrra 
ditdidtusdostordeDala.Rubesin dida reperi.c. perveftras.colum. 
17140 formis minoribus. 








































d Que gelosoniefedado.Idem dicfideditibipignus pro fecuritare fo- 4 
Iutio:3s,f£cundum Cynam pol glo.ibito.l.:.C.decondi.obtarp» 
cau(cidtusdodtorde Pala Rubewvbilupra.colú.172.noncnim (ola 
poteritpiznusretinerezverum agerepotericcortra donante, 
gousredimar,vtibiper cosa promilla veró merstrician pos 

gidb cava 
lane opinio= 
nesnam glofa 
in digto.$. fed 
quod meretri- 
ci.8tin.l.1.C. 
<o,tenet q nó 

Scinhoc vides 

tur inclinare 

Barton E 

eod. Se Paulus 














zon, cl que estencdor, quecl otro que 
la dio.Elfo mifmo feria alguno dicl- 
fedineros aalguna mala mugcr, por- 
que yoguicíle con ella.Ca defpues de 
gelos ouiefle dado “non gelos podria 
demádar,porquela torpedad vino dela 
fu parte tan folamente, porende nó los 














1 brar.C . 1 de Caltroined. 
denecobrar.Cacomo quierquelama-  siedgdmere- 
la mugerfaze gran yerro en yazer con — trici.loann.de 
los omes, nonfaze mal entomarlo ql da 
dan.Eporende enreccbirlo:non viene — donat.$cin.l. 


generaliter, ff. 
deverbo.obli. 


latorpedad de parte della, : 
4 Le. LTL TI.Como el que diefJe algo pornon fer 












per 
defenbierrolo puede de/pues demandar. Cad 
N de doll fin.Edeadt.£c 

[N yerro de adulterio , O cbliz.Sctener 

de homicidio , o de furto — etiam Jafanin 

- dittos$.fedgd 

ode peccadolemejante de- conse 





pe fltos cayendo algun ome: 
fipor miedo de fer defcubicrto, diclfe 
alguna cola a otro porq non le defcu- 
bricffe: como quier que el fecho es ma- 


traia" opi 
nionem , ino 
ypobitpro 
millum steps 
tere tenet Cy. 
nusia, la. Co 


lo edefaguilado,c fue muy torpecnfa- > decondictrob 
zerlo: ¿on todoello nó faze torpedad* cesa, Sidi 

- Ange. SSaly. 
en daraquello que da,poreltorcerel pe Par 





ligro en que podria cact fi fucffe defeu- 
bicrto.E porendedezimos quelo pue- 
de demandarf. Ca fabida cola es, 
que todo ome deuc puñar quanto 
pudiere, para cflorcer que non caya 


£tionis. ffde 
dona. Abb, in 
e.quia pleriq;a 
colum.s.deim 
muni. eccle. 8 
¡ilavidefcom= 
munior op! 
nio. vt tradic 
distusdogtorde Pala.Rubein ditafirarepetirione. columna. 182. 8 
15;.ciun fequenti.£s quod habetur.in.1.fi.adfin.ff. deadtio. Scoblig. 
procedet,quando mulierpromitcit viro.ée vide notabi.perAndr. de 
Merida uibus modis feu.amitán verfic.ruepiter luferic. 








Qiex, LIIIL,, 


in Cumquis datvel promittitalteri ne maleficinm quod fecit detega 
e pedepacit queno atea stiperilo liar 
fed alterturpiterrecepit sideo quia non pretio fed naturali amore 
quem homo deber ergahominemhabere:debuifÍecad eum liberan. 
moueri:Scquiatarpe fecitcelando jullitiamne compleacur.hoc 








dicir, 








torpedad.Contradium dicictex.in.l.4.verfltem li dederie y 

iecondi.ob tur.cauf vbihabetur,quod fifur date prodatur, 
veriu(que turpitudo verfagur,pote(! dici quód in dando ne prodatur 
non ver(atarturpitudo, vehic: (edín delito fuicturpitudo,vribi Se 
ctiambhicdicitur:vel dic, quódillalexloquatur, quando pecunia ne 
quisprodatur,dacuriudici vel officiali,qui cenetur ad inquilicionem 
criminis: quo calu criam ficturpitudo ex parce dantist quía videtur 
corrumpere iudicem.vein.Lrbiautem.codew ticulo,ifta vero, intel 
Tigatur quando dacur parcivelalij quinon fir iudexvel officialispu 
blicas, 

£ € Que la puede demandar, Adde,l.neqy tignorem.cumprincip-LlegE. a 
qué metas antic 6oL. Ed fomerancio. Beda 
Jiemn ( dederirfurAE-decondi.ob cur.caul.op repeticur peradtionem, 
quod metuscaufa:vel per oficiummindicis.vcinad.s.fifoenerator, vbi 
Barto,vel fortépoterit repetiillo cali per conditionean ob turpemn 
caufam.veterigiin glo.fapraproxima. 

Porridawa 















T 











32 Godemslefona 


Quintapartida. 


Leranfi> 





Fac 
gere.Coderranía. 





(Riquidemfiquod meras aula 


ad Ús nen porprecio.Nota pulchramverbum hoc:Scallegara feb eclex 





Adtit.C. 
Bifdece 









in contingentia facti: cum quidam recepilTee pecuniam á quodam 
carceraco condeninaro ad mortem : vt infaret precibus feu fauore 
fuo, ve libera» 

remur. Scadde 
adiftam. h.pul 
chra Sba bea- 





enpeligrodemuerte, ode mala fama? 
Mas aquelque refcibe la cola fobre tal 
1azó faze grá torpedad.E clto fe da a en 





pia8mibier= tender pordosrazoncs.Layna porque 
q evade filequerialibrarde muerte deuclo fa- 
velnaturaco-  Zerporelnatural amor q yn omedeue 


palas SeBez. quer conotro,cnonpor precio? ningu 
ernardú ter- ar 
no.Laotra es que encubre lafufticia cla 


tio fermone 
aduensus, co- — yende,porque [enó cúpla puesquere- 





a el [cibio precio porécobrir el malfechor. 
is, Nonerzo, Porendedezimos que deuctornar lo 
dabicur fico 


alsirefcibio al quegelodio”. E fipro- 











ex quo non ns E 
fic "euepieas. mision ouiefTe fecho para dar alguna 
de » expres cola fobre tal razon como ela non es 
lantise vee as 
las did lol tenudo de la guardar. 
io.l. in here- a 
dem.inprinc. , > 
invatose BT itulo. X V. Como 
rorquebit. A 
iS han los debdoresa delampararfus bie 
tofitamenex — nes,quandonon featrenena pagar, lo 


Vtraque parte 
eller tarpitu- 
do ¿licer mes 
lor efler con» 
ditio pobsiden 
ds , hifas ab 
eopolletrepe- 
tere. . Lucios. 


Gdeuen:e como deue ferrcuocado.el 
enagenamiéto quelos debdores fazé 
maliciofamente defus bienes. 


Efamparanlos debdo- 
resalas vegadas fus bie 
nes, veyendo quenon 
pueden pagar lo que 
== deucn por aquello que 
han. Ondepues queen el titulo ante 
deftc, fablamos de como deuen fer fe- 
chaslas pag3s,poraquellos quelas han 
poder de fazer : queremos aqui de. 
zir de los otros que defamparan fus 
bienes , quando non han poderio de 
fazer la paga. E diremos quales fon 
“los debdores , que por tal rizon co» 







lieno juri fub= 
jeótus non ha 
bensvnde fole 
var poteft bo- 
miscedereséc hoc deber facere coramiudice creditoribus hocpetenti 
bus,Schocfaciar per feaut perprocuratorem aut per literam cogno- 
fccndo debicum, aut li fiede cocondemnarns $e nóante: Sctunccel 
fon fadlaiudex anfertomnia bona cedenti prater indamenta lipis 
(iedebitor parrisaucanisans de afcendentibus: $e crediror 
dedefccndentibus:vel(ifirparronas vel fuciusbonorum: aut donata 











viusdebitorzillisenin dimitticuevndevisane Se refidumm publicé 
venditur Se depretioCatisficcreditoribus.h .d. 
AT edoome.Quid decollegio:vniuerfitate vel (ocietate,putá mercato 





um? dic q poteft cedete cum fiteadem ratio. de videturtextuin au 
thenti.vedeterfienuine.clerico.$.inuelligantes.ciecafin, Ectener Al 
bericisinrub.C.decefñio.bono.colú.fin.dc quid de minore an cedar 
bonis*Bal.dicicquod(icfielladoltus. in lege prima,col.K.C. codé.8e 
ibi ponicbonum verbum , lid minormon porel? carcerari pro de 
bito.d quod deberfiericelsio cur indicis decrero :cum Gt alienacio 
vniuerforam.Bcidem dicdefifirdebitor flei ibidem Bald. colum.2. 
S:perAlberi inrubriscodem ttalo, columnaprima. qui tamen a: 
diosédilapidauic bonafua,nop ganderilto beneficiofina.ffquein 











frau.credicosSe.l penuki.f.de jure dor.4e deherede qui non facicin 
uencarium videper Bald.in diéta legeprima.4:ibivide quid (fir de 
bitor exinftrumento guarenticio.Scvide per Socinum conil.204. 
voluminefecundo.8cqui potell plenarie fatisfacere non admittitur 
ad beneficium celsionis.vide Baldum ibidgmn.colum. 2. Svidelatius 
in ¿la mate. 
per lao. im$. 
din. Inílitu.de 
aéiio. 
UL Ante eljudo + 
gxdor. Porelt 
cam fiericel 
fo extra iudis 
cium. vtin, la 
fina. fE.cod.Sc 











mocíta pueden defamparar lo fuyo. E 
ante quien lo deuen fazer. E enquema 
nera.E aquié.E que fuerca hatal defam 
paramiétocomo efte. E que penadene 
aucrel quenon quierepagar lo quede- 
uc,nin defamparar fusbicnes. E defi di 











remos detodas las otrascolas que per- per bal E 
tenelcenacltarazon. E feñaladamente ito colone 
deaquellos,quecnagenan lo fuyocon  fi.codetir,vbi 


q non requi- 
xicur relpon= 
fum aliquod 
judids neque 
creditorú illa 
tamen lex par 
tirarum vide- 


malicia queriendo fazer perderlas deb- 
das,aaquellosaquien lasdeuen. 


9 Ley. 1.Quelos debdoves pueden defampara» fas 


bienes, quando non Jestreuen apagas lo que 


Y ; $ 
que deuen,e ante quien,e en quemancrss turexigere, q 
celo hac in 

cio, feu co- 

ramindico:po 





q] Efamparar puedefus bienes iu 
Jrodo ome'q eslibre, e eltu- 
AJuiere en poder de fimifmo, 
30 de otrinon auiédo de que 
pagarlo que deue.E deuclosdefampa- 
rar ante el judgador*. E eftedefampara 
miento,puede fazer cl debdor porfi, o 
por fuperfonero,o por fu carta, cono- 
[ciendo las debdas quedeue,oquando 
fuere la fentencia dadacontracle non 
antel.Efide otra guifalos defampara- 
rc,nó valdriacl delamparamiento.E de 
uclos defampararaaquellosa quiende 
ucalgo, diziendo$ como non ha de q e 
faga pagamiento. Ecftócecl judgador £ 
deuc tomar todos los bienes del deb- 
dor,quedafamparalo (uyo,por efta ra- 
zon:linonlos pañosdelino' que viftic. gl 
re:cnonledeuc otra cola ninguna de- 
xar.Fueras ende,fital debdor como efte 
fuelle padre,oabueloi, o alguno de los 8 
otros alcendientes, que ouiellen algo 


tell dici quod 
fieri porell e- 
ciam extra du 
dicium , veia 
¡al fin, fed 
eft producena 
«um cefsionis 
inflramécuos 
cozam iudice, 
ve bic, hodie 
deiureregoivi 
dequod hal 
8 













rega.Sin vola 
ani. pragmnad 
carum + Folio fnpo.re. 








er Azo. Caco 
dem. in fum- 


ma. 

EDixiendo. In 4 

forma cefíio 

mis feruanda 

(nt farata lo 
coram,fecundum Baldum in lege prima. columna fecunda. C. cod. 
nontamen deberpermitrá modasvitaperabilis,fecundum Bald.in.la 
fiinprincip.C.co.Sctradit Alberi.C.co.in rubrica.col.2.verfic.Icemn 

uzvituradeiurenulla [olennitasrequiricar:(ed (ficitficai verbo,ve 
ibipereum. 

h Gsinonlo:pañosdelino,Notahoc,quia deture communi non erar ita $ 
exprellum.vide per Barin.l.diuus.fE.de bonis damna.d Bali. 
C.qui bo.cede.pof.£kIo.de Pla.in.l.cum/upra virentes.C.de re mm 
lib.1:.Bario.L.pe.ad fade cefsio.bono.vbi Ange.dicit qp cedens bo 

cesincbitÍ4os pannosconuenientes,quoshabetin dorío. 

1 Qadre, o abnelo. Nota calus collectos,in quibusnon tenetur quisnili 6 
inquancurnfacere potefl.Scadde.).funtqui.cum.]l.fcqfderciudic. 
declerico videin.c.Odoardus.defola.plof.in.c.fludear.zodiftin.de 
milite videquod habeturin.]..miles.(f.de re iudicata.Sc aduertes quia 
iítalexcvule quoderiam 1i(i privilegiati cefsifene bonis ,debeane 
andere ¡ltoprinilegio , Sefc facie contra ca que notar Joannesde 
(mol.poftPetrumin capitulo. Odoardus.de folutio.colum.2.vltimo 


























mota.vel dic,quód etíáfine celsione competer iftis priwilegiacis hoc 








¡bilo.de Imo.Scnon eflent compellendi ¡n= 
uxdenthoc beneficio: nan ve dici ¡bie 
is, $e fecuns 









gantur clerici 
cedere fruéti= 
bus benefi 
rum.Abb.criá 
ibi tenecidem 
in clerico , ve 
non tencarur 
cedere bom 
cademracio 
¿licac in alijs 


adaraalgúo de aquellos quedefcédiel- 
fen delios.O fi fucifefijo?, o alguno de 
losotros defcédictes, Gouicflen algo a 
dar, anlguno deaquellos de quié delcé 
dicffin. O fifucfe ome q deuicficalgo 
alu muger:o ellaa fu marido. O fifucf- 
fe ome q denicffcalgo a aquel a quiéa- 
via aforrado,o claforrado acl. O fifucl- 






m 
quibas come 





peri hoc be- mo. E - 
a fecópañero de aos que firman cópa 
ñia entrelizauiendo,o trayendo fus bie- 
qa aa nesdefo vno,quedeuielfcalgo alotro, 


oclcompañeroacl. Ofifucífe omca 
uié demádafTen en fuyzio fobre dona 
dio” queouieffe fecho aotro. Caclton 





plicacur,quim 
in diéta lege. 
fuar quí. cum 
feq.Ede re ie 





dica. cc,cljudgador deue dexar a cada vno E 
8b Uomadio.Ad- ftosfobredichos,tantaparte de fusbi 
delequiculiyo  Moslobredichos,tantaparte de fusbie- 





cadem par 


nessde q puedibiuir guifadamente".E 
€ Grifidamen- 


lootro todo deucimandar vender en al 
moncda:centregar el precio deltos bie- 
nesalosdebdores fobredichos. 


ge 


Ley, 11. Como fe dent partir los bienes del deb= 
dor,quándo los defiemparazentre aquellos, a 
quien deve algo. 

y E vna mancfa, o natura fe 
yendo todas lasdebdas q 
$ ha de pagar aquel que de- 

| Zampara todos fus bienes 










¿0Si plures fine 

x ca 
fa cseditores 
omnes concur 
runc in folu= 












cone intolidá— chonce deve el judgador partir entree- 
ex bonis ces a Aa 
dentis fienda. - los“los maraucdis:porá fucré védidos 


fi amen y 
fant prius 
na obligara i- 
Me pralertar. 
86 fi ante ves 
ditionem bo» 
soram debio 
sor velit cam 
reuocare Sbo 
na recuperare 
ve creditorib> 
facisfaciatanefe defendatibene potefkhoc dicie, 

1d Grertirentrecllos.Adde.l.quisutem.$apud labcone.f. quin fran 

«Sevide.lfupra titisprimo. 

2 e Aotejoria.Siuerationehyporhece, vefubijcit velprivilegi) interper 
fonalesadioncsaveEde privi.credito-per torum.Bcin.ljo.icul.y.Sc 

Lar.tica4.cadem parcica. petita j«cadem pareita,Scad ¡fuen ef- 

¿tam credo polirasin titu.ff.de cefio.bono.lprimam.Sca. 

3 £ aLoydo. Adde.l.quem penicer£ decefsio.bono.dr..2.C.co. SefEco. 
Lqui bonis.vbiBarto. Scnotaiflam, l. que loquicar indillindt fue 
cedens celsitremeró Scinconfulté fue non temere: fed confule, ve 
adhucpofsitpaenitere.adde eloff.cosl penul.S Alber.Cacosí 
brica.quipoll Cynum intel! cum dicicten 
mé:quiaidemáhfolenniter 8cnontemere cebit. 


losbienes del, dando acada vno dellos 
fegáú laquantia q deuiaauer mas,o me- 
nos. Masfilas debdas nó fueré todasen 
vnaguila:pord algunos delos q las de- 
ven aucr,ouieflen mejoria *,Glos otros 
como filesfucflen obligados primera= 
mente,o ouicflenotro derecho alguno 


















































Glez. 111, 


amFaGa celsione non potell amplius cedens conueniri nf, forté ad 
pinguioren:forranam deuenerit: tunc enim exigjtnr inquántum fa 
cere potell acduéto tamen vade viuar, (ed fideinflor cedentis te 








$ UT alfuersa Sedan profitcefsio,ctiam quo ad creditores conditi 
los.vide notas erBaldumin.l.ex contracta.Cade bonisaltror 
pol.stibiciam vide, an pro(í: quead nonuw debitorem fucce 
dentem in 0 
blighticnes 











porfi,cótra talesbienes, enla manera q 
diximos,en el titulo dlospcños: eftóce h Gegfpidor.Op ? 
deuéferpagados primeramétecitosde petita be 
a .  ptic Ñ 
bdosa cales:maguer d palos otros, nó Mis alla 
fincafleningúacofa:deq los entregal-  quiaperceñio 
fen. Pero cl debdor,G ouicile afside- ficos oa 
famparado lo fuyo,dixclle ante G fuel» neque ciuilis 
fenvendidostodos fus bienes,quelos — obligatio fed 
E hr Duodeb  Ompecie ex- 
queriacobrar,para fazer paga afusdeb — ceptio fecun- 
dores,o paradefenderle luego có de dum Cynum 
cho contra cllos:eftonceynon deuéven 
derninguna cofadelo fuyo , ante dezi- 
mos, que deueferoydof, 












































Bald. de alios 
incl, púima.Co 
quibon. cede, 
pof.lafinas. 
na.colum.pri- 
Aloy. 117.Quefuorgahacldefimparamiento,] ina Iafiacdo 
fax eldeddor de fus bienes por debdo quedene, acti 
ES2 L defamparamiento que fizcel  beshic, quéd 
e ¡ dl ef Esio bonorá 
RES debdordefus bienes, dequefa  jmpedic lis 
blamos en las leyes ante defta,  conteftationá 
FE 4 adde,l.is qu 
ha tal fuergas q delpues non puedeler $ fabinus. 
eldcbdoremplazado, ninestenudode ¡bi Barol. 
reíponder en fuyzio,aaquellosa quié de SS 
deujefícalgo, fucras ende li ouicile fe- 1 Ten gran gá- 
cho tan gran gananciai, que podria pa "eri. Addele 
$ gem. quí bo: 
gar los debdostodos, opartedellos, e más. Se lega, 
Gfincafle acl dequepodiellebiuirk. E iaa 
maguerlosq delampararon lo (uyo, fe quad ceo 
pueden defendercótra aquellos, aquié — bonorm fas 
denicienalgo, para non refponder les a o 
enjuyzio,fegun quees fobredicho:con  tencbitarpo 
todo cífo, non fepodrian defender fus <a os EN 
: =  tiam fi perue- 
fiadores!,portal razon, tenidos leriá here al pins 
defazer pagamiéto,delo q fincafle por guiorem for- 
pagar de aquellas debdas, porque entra ui plolf mos 
ron fiadores,maguerlos principalesnó — rabilis in capi 
ayan de quelo fazer. plo ci Es 
MLe)-11 11. Que pena merefce aquel que nó quie a ha 
re pagar Jus debas: min defimparar fas bienes... bento de homi 
cid.Kglol-pri- 
main regu. peccatum. deregu.iur.lib,6.8ciftas glofTas ad hoc alle 
wit ParisdePuteo in traéta, (y ndicatus.verficul. oótuagelimotertás 
columna quarta. 

Le e que podi biuir. Exficin bonisqueficis pol ccfionemnonte 4 
“neta vltra quam facere potell deduéto,(ilicerne egcar,yrhicécin di 
¿ta.L.qui bonis. Scin. $.fina.Inflicut.de adio.non ergolcholaci, quí 
cefitbonispolluntanferriTibri,quos poftea emit,Bald.C.codem-in 
subrica.ficusnegue miliciarma,neque lerico breviarium,qui allegar 
glo(l.Gingularerain.].neposproculo.£fde verboram fignisin verbo, 
dignicate. 


1 asus fadores.Concerdar com.$fina.Inflitu.de replica.Ec.l.heres á de $ 
bitore.5.quód hi flipularor.Kibinotar Bar. TdesidciniTo, 














Uzes, III, 


3» Debitorcondemnarus;vtloluaccreditoribus fiipfe non vale fol: 

neccedere: mitticur in carceremadinftanciam creditoram. 
dumeftin carcere difipat bona,vel partera perditbeneficium cefsio 
misoh.d. 





Parida.y. T5 


Inno.ec. 
id,d.l.4. d Uafalmeric fe. Hocdicit , quia ex hoc conftatde fraude.quid erzo(i 








Quintapartida. 





o bonorumdebitorisglo. 
Ipeccas, Sener Bapo 
ofT.idem volt Bald.licer 
nfine.Codeiuris Se 
bonis «ci nonfafñi> 





12 fEnpr 
ciesquód 
SBaldus, 


Sedanprinsdebetfier 
ioJeze tertia.$.tutores.tE.de 
1prima.C.qui 
'amopinion 
ignoran.debercrgo prias fieri 
ciant eunc des 
uenñcas adca- 
turás ni 
tor elfer fi 
Ipectus defi 
gaqacunc (las 
cin capi pol 
fevita Abb.in 
j. fecundos 




















Or juyzio condenado fe- 
gyendoalguno ,que pague 
las debdas que deuicre a 
$ ájotro,fi las non quilielfe pa 
gar,nindelamparar fusbiencs, fegund 
diximos.en las leyesantedella, el fudga 
dor del logar, deue lo meter en pri- 
fion%alademanda? de los que han de 
adlegemlu> — recebirla paga,e tener lo enla, faftag 
as ague “lo que dene o defampare fus 
hina Efientretanto qyoguicíle en 
laprifion malmetieffe “los bienes, to- 
dos,o partedellos,maguer los quificl- 
fe defamparar,non deucfer oydo.Fue- 
ras ende, fifeobligafle :dído recabdo*, 
detornarlos, cn cl cftado en que cran 
quando cl fuc metido cnprifion. 











nori, vel niá 
lit debitor fi- 
fealis.l. cú eo. 





dePlateajn. 
nemo_ carce= 
rem,Co de exa 
Ao.triba. lib. 
decimo. Suilá 
opinionem di 
de comimuné 
Alexand. de 
Imolin.Ládi- 
uopio.$invé- 
ditione. col. za 
fidereindica. 
hodie ia ¡lo 
xegno prat 
caturquódre- 
quiratur debi- 
tor, veabigner 
bona, in qui» 
bus far execu 
sio, Sederfide 
jullbre, quid 
ennebonava- 
Joxisdebit 
fanafinepericulo cuitionis tempore corn diflradtionis, Se quéd 
fiitanon feceric derrudacurin carcerem,Sceltbona pradtica.é:pro de 
bicovniuerftari xcurrcttores populiyvelabbariffapro debi 
10monafler Baldumin lege.cxiam.columna quarta, Cde 
execu.teiiudica. 

D dl edemanda.Notahocverbum:approbatur enim hic afTerio dicé 
vium,ceGionem bonorum non (ier creditoribusnon inflantibus, ve 
carcercturcumporceGionemfrandencar creditores in acquirendis, 
velproxima.vevoluie Cynms.C.cod.l.prima.Setradic loan, And: 
inaddicio.ad Specul.citul.deexecurio.fenten..finacio addicioinci 
pienti.lex prima.8ccacaditesiam Balin distalegeprima.col...vería 
quero.ficreditores, 

3 € dra quepague. Hodiedicvein pragmatica Regúm catholicorum 

folio.m.96.8%.97. 











A Ley.V. Como quando alguno esdebdorde mu 
chose lesruega quele eSperen poveldebdo e 
dos Ynos lo otorgan, elos otros mon ,qualra= 
zon dene fer cabida. 

Ñ Ebdor leyendo vn ome de 

muchos fi ante que delamo 

paralle lus bienes , los fun= 
calle en vno Í, e les pidicl- 



























antecapraram alienafletzdicelTcidem/iudiosé Scin fraudem credi 
¡Ter,icaquódbona non polfentrecuperari,vcell textus 
SisgularisinSn.inti.£f.quarin frau.credico.Scibi Bar, Ange. Bal. 
in.Lucolum.2.C.qui bo.cede.pof:Scfic habes cafiam,in quo nongan 
derquisbeneficio cesionis.undecimalioscalus vide per lafonemin 
$.fi0a.inlti. deso. $: quatenusibiin quarto cali ponic, y quando 
«uís conueniturex deliéko vel quafi ,non admittiturbenchiciam cel 
fionis,fed perna pecuniaria conuerciturin corporalem per. l. penult. 
IF.deiniusvocan«8L.quicung;C. de feruisfugi.intelligo, Sclimita, 
nifiagacur pro puro intrelle:nam tunc cefsio admitticur fue conue 
tucex contraétu velex maleficio fecandum Inno.ScloannéAnd. 

* Abbascloan.de [moiin«c.O doarduside folucio.videjbi per eos. 
5. e UDandorecabdo Nora hoc:quianonitadeclaraturin.l.fina.$.fina, FE. 
quizinftau.csedico.dequailta (iumpra efbliceribipofirhoc famiin 

argumentam Sbi Alberiensidem volenspof'Dynum. 























Qlez. Pa 


«+ Siex pluribuscreditoribus mañor pars fecundum debiti quantita» 








temvelitdebitoritempus ad foluendunvindulgere petendo ve non 

cedar,habebitab omnibus tempusillud. Siautem in perlonará mus 

nero Scin debiti quantitare fintzzquales, Sevna pars indulzet tem 
8caliacefionem defiderat, prafertar pars temp 

quiamagis pietare mouccur «Sed fiin debito fine arquales in pecfos 














e A a ales. abi 
fe8, que le dieflen yn plazo feñalado in añ 
aqueles pagaffefitodos nófeacordal- riu pulento 
ee A nlayo . TUmabad. 
fenen vnoa otorgaríelo aquel plazo £ desp. Idem 1 
dueauer queotorgarela mayor partel— habcrarin. 1.6 
dellos,maguerlos otrosnon gcloqui- na.C.quibon, 


a E cede. poll. de 
ficffen otorgar. E agllos, dezimos que ki 











un 
fe deu entender, quelon mayor parte, A 

pe go neceflaria 
que han mayor quátia en los debdos. Eouocaco, de 





Ef fuelle defacuerdo entrelos ynos, G  omnium coa- 
riendootorgarleel plazo:c los otrosdi on 
ziendo quegelo non otorgarian, mas — ve ibi 
quepagalle,o defamparafle los bienes: "nt de 


eftonce fifueren eguales enlos debdos, 
















princip 
eanquantidad deperfonas, dcue valer — lius legis. elt 
lo que quieren aquellos quel otorgan falar 


clplazo,porquefemejaque le mucuen 
afazerlo,por piedad que han de el. Ef 
porauentura fucffen eguales en losdeb 
dosedefigualesen lasperfonasaquello 
que quilicre la parte,do fueren masper 
fonas elfo dee valer. 





Es maior pars 
poteít. praia 
dicare mino 
si, q debeane 
in vnú locum 
omnes conue 
mire, Se deipía 
xo difentero. vt 
notar Barton 
repe 

populi 


Qe. V 1.Como quando alguno es debdor de 
muchosye les ruega quelecfquiten algo,elos 
Vos lo ororgan,e los orrosmon: qual razon 


dene fer cabida. 





. ones 










viúis his quer narranturin chemate,2.volu.fed an (aliquieflentabíen 
tes, (ufliciar q cicenturScli non veniant fieripoliitline cistvidetur y 
ficex notatisin.L.rcferiptam.fl de paétis. 

$ Utespidiefe. Extichoc fit ad peritionem debicoris,non vero fanore 2 
creditorumivnde fi debito: velit cederescreditoresyeró velint,vtnon 
cedat,dare dilacioneminon (untaudiendi,ve communiter tenent do 
¿to.in diéta.l.fin.itaconcordantesglo.in verbo,detur. Srin verboin 
ducias. 

h rn pleofeñaadofioalis de qua ¡Ca fumicor,loquitur de dilatione 3 
quinquenijaqualivelitquódin maior dilarione non haberetlocum, 
quodibidilponitur.doctoresibinontanguntifed fimpliciterloquun 
turdedilacionequinquennali,velexipía loquicur ita vero. l.partita 
xumfimpliciterloquitur fine adie£tionequinquénij.quamnotacnam 
per hocinfertur quod habebiclociila difpolitio, eciamfi detur alía 
maiordilatio ¿creditoribus, ve hic pares Sccúinferias dicic,aquelpla 
zo deneauer, 

3 (za mejor parte ErconcelTaiíla dilatione excluditurdebicor: nepolt y, 
eapofiitcedere bonisilo. 8: communiter doél.in diéh.L A. Angel. 8 
moderiin.Lalia.5.cleganter..olur. matriselapla ergo dilationei 
carcerabiturdebitor.quia alias deciperentur creditores.fed an tencbi 
turfatifdare defoluendo intratempus dilacionis , prout alias habetur 
in.kvninerfa.C. de preci.imperoffer. Albericusin diéta legefinali.te 
nerquódaon.Paul.de Caftr.ibitenercontrarium fi poteft atifda 
alias tencbitur'ad juracoriam cautionem cuen flipulacione pocna 
quod nonplacer, quia neque¡llalex nequealía exigiciftam faciída 
tionem. Tencergo diftum Alberici quod Sceft de mente Alexand. 
indidconfiaos.volumia. 









































Ulex. PI, 
aw Sidebitorantecefcionemacreditoribus remifsionem partis debi 
petacyvefiuperflaum folwa : Scvehoc ficiant difcordentipíi credito 
resivaletp maiorpars vel aqualisfecerit habita confideratione legis 
Supra pxime ctiáabfente aliquo creditore: nif abfentis quátitasel 
fectotiusdebitimaiorpars:vel ablenspignoxishéas obligationc.ld» 





| 





Ticul.XV Delosdebdores que defamparan fus bienes. UI 





1a € Dedos. Periftamlegen tollícurilla communis opinio dodtoram 
in.J.Scfixum harredem 5.6, (de padisaquilla lex non procederetin 
debitore vino:(ed in debitore mortuo ve haberenteredicores hare» 
dem quemconueniane, Fulgofustamentenebar id quod in hac leze 
difponitar,ve videbispérIalo.inad.$.lin.queo legictub.loiuris gen- 














cian. 
1 b Eo tquellodene 
“valer, Limita, 
miñilli qui re- 
mirtunt 8 fan 
ciunt malo» 
Jem. partem 
elfentconían» 
guloci debito 
Tis, vel fulpes 









ADO gando eldebdor, *a2d- 
e llos aquien deuiele algo, 
9 jante que les defamparale 

E fusbicnes, que lequitaflen 
algúa partida de lo que lesdeuia, e que 
lespagarialo otro,fiporauentura fuelle 








8ialiás:tecn — delacuerdoentreellos, queriendo los y 
ET nos quitarlealgaú cola, elos otros nó, 
¿elaum here aquello deue valer,Pe fer guardado, cn 


dem.$. fina, 
de pactis, vbi 
vide la(.in,7. 
limitatione, 
30 Uguitamiento. 
Lámica dá ta- 
men non 12 
mmietacur, to= 


razon del quitamiéto, “ques é todas las 
colas q diximoser la ley ante defta, en 
razon del plazo, quepidieffe. E aun de 
aia alguno de agllos 
aquien deuicíle algo non eftuviefle de 
e lante:lquando los otrosle quita Ten al- 
sai debítum de 
fecandumdo- guna partida del debdo, quecon todo 
20. inkl. £ cf deuevaler loque fizicren, enonlo 
fumo. fe. k 
depaélisa puede scuocaraquel folo. Fucrasende, 
ad ca de fila quantía queel denia ancrdeldebdo 
ci e fucffe mayor“quela detodos los otros, 
citenturabíen — ca cflócenon empeceria lo que fin clfñi- 
tes? commur  zjefTen.E otrolidezimos quefi algunos 
misopi. Barto. A ; p 
£x aliorá et, Que ouiellen a recebir algo de fudeb- 
g cin. Lxe- dor, lequitalícn alguna partida del deb 
Icciptum. fade d facie ielentefe do fiel 
paáulicerAn= do, nó fuelle y prefentefquando fizic] 
fen eftequitamiento, alguno otro , a- 
quien fuelle obligada fañaladamente, 
algunapartidaS de los bienes del deb- 
dor, o touicfle algunacolafuya feña- 











gol, SFalgo. 

Paulus de 
Caltr.SlTafon 
ibi tenentcon 
trarium. 

< e Uóayor. Adde 
glo.ina.releri 

verbo creditorum.ff.de paétis, 

:1eQuid fidebitor qui habebar hypothecam , elTetprafens 

non habentibus,an (ibi praiudicabitur per confenfum ma 
iorispartisiplo contradicentezvideturhicá contrario fenfu,g ficsfed 
diccontrarium per textumio.L.6,C.qui boscede.pof.$cibi glofT. 8e 
quíara oque dae queno praiudicabirur creditoribus hypo 
thecarijs ablentibus,militat etiam (1 fintprafentes:probaturhocetiá 
in.Lrelcripcam. in verhzc omnia sbiBald: depactis. 

7 y Le alguna parrida,Idem fiomnia bona vtin.I.sefcriptum. (de padt, 

8 Ñ oempeñados. Quid linon haberet pizuus vel hypothecam: haberer 
tamen fideju(Toremevide.L.fiprecedente.$.Aina.famáda, Pan. de. 
Caltrán referiptum, 6 perlaCin..8fuum haredem.$.hodic, 
in.6 limitatione.fFde padús. 

Glez y 1, 

Si debitor perfonalis obligationis in culus bonismandauitiudex 
fieriexecutionem antequar fiar,omnia bonavtnon inueniatur vn 
defoluat alienet,reuocant creditoresalienata á die fcientiac intra an 
num:quiaprelomitarin fraudem alienalTesidem fi quid donauit aur 
in vltima voluntate reliquit:é bona alía non fufficiant creditoribus 
fed fi debitorvendidir permutanic(cuin dotem dedir vel pignorinó 
xeuocaturmió proberur Serecipientemparticipem fraudisfuiTe,tune 
enimintradiétum tempusreuocatursnifi recipienserat minor, XxV. 
annis:licetparticepsfraudis fuitsreflicuicr ci pretinm quod pro illa 
re dedir,hocdicit, 

11 Grerfonaldebdor, Víta lex cumfequentibus víquein finem ticuli tra 
tac materiam alienationisin fraudem creditorum : quía in ¡fla 
materia Bal.in rubri,C.dejreno,his que in frau.alie. funt.pofuit mul 
taGvalde notabilia:ide 3bipereum.videctiam laté per loan-Fabri. 
Ange, lato in.S.icem li quisin fraudeminfli.de aétio, Étinter ce 






































tera nota jllud qp alienatio vera in frandem futurorum credi- 
torum»,quorum pecaniapriores dimifsi nonfiint , non renecaca 
nilipriores «. 1. ajprator.fita demum.S:ibi Bartolus. ff. que in 












fran.credito,Lidebitor.Cade privileg 1fiquís polt hanc. Ce 
debonis proferipto.nifi temporealiena irancricfranden 
futuros 





ES 4,  creditores, vt 
ladamente,en peños, q lendempecciia bentd 


el quitamiento, que los otros lefizicf- > añ necell 
fen.Caen faluo lefincatodo fuderecho  C:de donan 
en aquellosbienes que fucffen obliga- 
dos,o empeñados, 





4 Lez.V 11. Como fiel debdor enagena fus bienes 
a daño de aquellos aquien demefJealzo,quefé- 
puederenocartal enagenamiento. 


vbi..verfcul. 
quero pone 
Guri concepil 
fem,adde cuá 
1 . p petere pol- 
1 Erfonal debdor'dezi- P,Deere por 
| mos quees aquel quan- 
dolaperfonará folamé- 
tecs obligada por el deb 
l loc nó losbienes".E tal 
uebaor como elte,acacíce alasvegadas 
Gdelpues'qescódenado,en fuyzio,que 
paguelas debdas e ha mádado cljudga- 
dorfazer entregadclosbicnes del, que de 
Se on 3 alle, fuperpar 
losenagenatodos"porquenonpucdá e aietarros 
fallarndclo fuyo, dequeentreguéaad- k denon los bie- a 
llosquetodeuenaucr.E porende dezj- ia 
mos,quetal enagenamiéto como alle, 1 4 gue dejpues. 3 
puedéreuocar aquellos, Gdenéferétre  Hocponit, ue 
a > cuidentios di- 
gadoscnellos,delde el dia q lofupicren came conftare 
faftava año”. Porque feda a entender, de emdos ná 
ed idgcller fi an- 
quepuesgtodolo fuyo enagena delta mua bos 
manera, quelo faze maliciofamente e 


na. alienaret, 
có engaño. Ello mcfmo dezimos q fe 










tor detruda 


ayrebeleteos, xen 
in quos alie- q 


in additio. ad 
Specontivdere 
busecele, non. 








cúl creditores 
haberet:adre 
uocationé ta 
men nonádwitmator creditores:milipracefsitlententia jndicis , Se 
creditores mitranturinpoffefsionem bonorum:que fi non reperian. 
tur,velfinon fintlufficientia:tuncintentantreuccatorigin , Vein, 5. 
item fi quisin fraudeminfli.deadtio, 








m U7odos, Adde.l.omnes$.Lucias.Eequicin frau.credito,Scem dicit 4 
enajena,vult Schalienettitulo onerolo, vt Scvoluir glo(T. SibiBar 
tolusin.l.pacronus.ff.de probatio.in gloffa prima ad finem. ¿e ¿nl 
quirellamentum.inverbo,modum:eod.tit.Bcibi Barco. Se in diéto. 
$.Lucius.Skintellige,quando vendicioomnium bonorum elTerfafta 
pro valde minor precio,quam valent bona: alías fecuseffer , vt tra 
ditloann.de Imo.in.l.poft contratum./T.de dona.column.prima.la 

jn.$temfi quisin fiaudem.colum.s.infli.de ado. £cidem dicli 
alienetar maiorparsbonorum.glofl.Gingalacisia.L.nomen,s. flio.in 
verbo omnisfabltantia:fEdelega.z pertext.in lege prima. $e ibi Bal 
dumin terca.q. C. fi quidin fraudemparro.S cuilla lex gencrali 
verloquatur,intelligefíuealienet omnia bona, vel maiorem partem 
final bue minutatin feu vicibus interpollatis fecundum Bald.in Lora 
column.fi.C.qui boniscedespoT.Bart.pofl glo ibiin didto.$.filio.Ja 
fon ,indiérSitem fi quisinfraudemco].8tadde Baldum.SLafonán 
12.C.derepu.hare» 

n €nvonpuedanfallar. Hoc criam ¡lio non probato conflaret ex ta g 
li alienatione omniun vel maioris parús bonorumn , vehic ianui- 
turé clarius in diéto.$.Lncins.8infraiftalege ibi porquefe daa.en 
tender. 

O UExfa vn años Adde.l.primam.f.codem.£,C.codem. 4-6 
8cetiampoltannum deco quod peruenitad eum,vein.laaie preror. 
$.finali, [F.eodem. vel dolo fecit quo minus peruenirer. deexemp 
fica.vtíbi perBarto.eftautemifle annus vúlis:vnde non curret mili 

Partida.y. T ój 















































res q aliena- Ade 


¿C-que 


tur in carco- infjat.cre 
rem , quonl q. 2C.d 


mo. his 
e infra 





aut, ve per md. alles 
loann. Andr, fuste 





j 
4 








Quinta partida. 


alienationis,vthicdicicurSfubaudi etiam Atem= 

s factarin Donisdebitoris, ve declarar Albericusin, 

mus.fE.eo.loan.Fabri.é: Angelusin diét.$.icem fi quis 
in fcandem,£quodifteannas incellizatur de vrilipacetin.).1.ff. cod. 
tener Azo.C.co.in fixemna.col.t. 

7 a 4 Diefe en fa 
vida, Siintelo 
ligas dedona- 
tione  caula 
morás, plane 
procedit: quia 
tam in dona» 
vionibus 
fa mortis, q 
in legaris re= 
uocandis, fo» 
lus (peétacur 
cuentas : cum 
non debean- 
tur mili dedus 
éto are alie- 
no.l.fcimus$. 
fi vero credi- 
tores. Cade 
redelib.l, qui 
autemof.pen, 
f. quicio frau 
dem. credito. 





Atempore (cien 
poreexcuí 
alrpracorá, 















ria,fital debdor dieflecn fuvidaa, o má 

daffcn lu teftamento, alguna cola de 

lasfuyas,a otro.Cafi deloque finca nó 

pudicílen fer entregados, e pagados, a 
llos,aquiédicfícalgo, q fepucdercuo- 
cartal donacion,o manda, en la manera 
quedefulo diximos. E fipor auentura 
aquellacofanon la enagenafíe dandola 
omíádandola en fu teftamento, mas la 
vendiefle o lacábiaffe, o la diefle en do- 
tePoapeños,cftoncedezimos que fipu 
dice ferprouado,que aquel qrelcibiel 
felacofa en alguna deftas maneras fo- 
bredichas, (abía “g el debdor fazia clte 


enagenamiéto maliciofaméte, o cócn 














Gitamenintel- gaño »gpuede ferreuocado falta aql 
ligas de dona- — ti¿po q defufo diximos. Fueras endeli 
tione inter vi- po 

os, tunclicer 3QUEÍ q ouicffe por alguna de las razo- 


nes fobredichas reccbida la cofa fuelle 
Iucrfano.Cacfteatal nó feriatenudode 
latornar finóle dieffen * lo que auiada 
do por ello:maguerle prouaflé quecra 
fabidordelengaño.Masticlengaño del 
enagenamiento nó fucíle promado, afsi 
como fobredichoes:o non fuelle fecha 





men exigitar 
expartedebi= 
toris donan= 
tis, fecundum 
Azo.C.codé, 











Gquisinfia 
deminfticdeaCio.allegant.l pen.C.codem.Scl,quiantem. $.fimili 
¿uemodo.fi.cod.Semcliusprobacarin.S:in frandemainfti. qui dc ex 
quibus caul.manuon pol. $e alsignant dodtoresrationem differen 
diz: quía intervinoscum alienatar vel donatur , fabelt (pes lucri 
querendi.quod celfatin vleimisvoluntacibus.Sed aduerte : quisilla 
lex parcicarumin donationcinter vinos, viderurloqui, Scvultidem 
clfequod invltimavoluntate,vefolusconfidereturcuentas, quo cre 
ditoresftandancur licer defit confiliv,feu 8 non proberrdecon 
lio fcaudandicimo ficurlex prefamitfraudem fubeffi,cuw alienan 
taromniabonadic Sciftalex pretumicandem ínco qui haber cre 
ditores, 8 donatinterviuos quidquid Gr állud quod donet , vel sl 
tem hzclexcvultfolumcuentuacia hoc confiderari, Scidem videcur 
deiurecommuni dicendum: nam.l.pemult.Cacodem.querin contra 
siumallegatur , nibilexigie de fraude donantis + fed tantum cuen 
tam confiderat,Ñiredcin!piciatar €: fimliter idem vule didtus. $6 
miliquemodo.8 ade fin fraudemm. poreft dic , quod procedatfauo 
velibertais.hocctiam parerex,lerigetime feptima.cirolo decima ter 
tio. cademparticasvbi (iferuuspignori dacustub generaliobligacio 
nebenorammanumitretunontener ianumitsio,ibonanon fune 
ciccuentum», Gira etiam, videturintel 
pigno«da.manu.licecillam.]. Azo.in fumma 
Cadereao.hisque infeansalic.funt.allezetad id quódin his,quiralic 
antarticnlo lucratiuo raquirarurenentus , Scetiaméraudisconiliá 
expartealicnantis, 







































8 b Gendote Ergo doscfttitulas oncrofus,vthic. quodintellige ex par 
tevirimamex parte mulieris diciturlucraciuus.de adde.lfinal. 6.112 
focero,Sulaitprerorafli cum mulicr¡Fcodem.Si.Ltertía. Caeod.4e 
perSalyco.quemvidoin.l.ignoti.Caco.S:perlafo.in diéto. $.itemii 
quisin frandem.columna quarta. 





9 € GsabidaTnalienatis titulo onerofo tria requiruntur./. fraus ex par- 
se alienaíns : $e fcientia exparte recipients + Seeuentus ftadis in 








damnú.fcreditoram,vthic E io.L.penul.C.co.K per glo/Tán did. 5. 
Tren fi quisin frauderr. neg fufiicerer quod emensícirer vendentem 
haberecreditores,vtin.laieprator. $. quod it. fa codem. $ quid li 
debicorciuicatis alienettitulo onercío , an requiratur quodempror 
Iciatfraudemevide.l.fecundá SvibiBarto.Cade debito.ciuí.libr.vnde 
cimo. d per 
Lafo. in diéto 
$. lec fi quis 
lo fraudem, 
column. quin 
tu:écibihabe- 
cur quod non 
requiracur Se 
lit lpeciale fa- 
more ciuita= 








demádafobre el fafta aquel ticmpoque 
defufo diximos,nonlo podria defpues 
demandar quefequitaflepor cfta razó. 
9 1ey.V111.Comola compra quees fecha delos 
bienes del debdor contra el defendimiento de a 
quelcagodebdor es fepuede resocar. 





Treuélcalgñosomesacó , ts. 

hs colasd: llos Y 4 Cen enga 
prar las colas de aquellos * Envidemeeie 
que fon debdores de otri in “fraudem, 





ex quo fit 
(ehabere cre. 
dicores,Kbo= 
nalva nó elle 
foluendo, 1 (1 


AA 
aquellosque han areccbirlas debda 
fusperfoneros, o fus mayordomos. E 


maguerquelo defiendan 
o 
» 








porédedezimos quecn tal razó como — quís cum 
eltao enotra femcjáte della,(ilosotros a E ibi 
bienesquefincideldebdor, nócúplen 55 fauecn 


apagar ladebda, quefe puede reuocar 
talenagenamiento:fafla cl tiempo que 
. diximosenlá ley ante delta. 
GLe).1X.Comoel que esdebdor de muchos fifá- 
xela paga al vo non fe puede renocar. 


Maalas vegadas el que esdeb e 


credito. per 






fiquisin frau- 
dem. inflicu. 
de adtio. co- 
lúna feptima. 





simo le dicfo 














do fr, Non e 

dor de muchos, mas el pro hr tener 

k 2) del vno quedelosotros:epo — niñ inquan- 
rendeacac[ce queante que fagan entre tuto ef loca 

: E plesior, veia 

gasenlos bienes del que paga fudeb-  lege air pre- 

tor. $. alt pre 

tor. $e. l. quí 


autem.$.fi quid cum pupillo.fEeodem. S:procedithoc , eciamíi Gr 
adolefeensipte minor,(iipfeignoravicfrauden licet ius curator fc 
ret, ve indittos.aieprator.s: forteetiam ex mente huius.) proce= 
dechoc,S hi ipfe autoleícenslcirer:Sc cl! hic fpetiale,namin alíjs reuo 
catur criar non reltituto pretio,vcin.l.fidebitor.éw.J.ex his. tE codé 
vbivide. 












Cue PLL, 


aoSiquis¿ debitoreematdenunciante creditore vel eius procuratore 
neemar:quianonfufticiune bonaad debita.reuocaturintra annum 
alienatio,bocdicir.habuicoriginema.).aieprazor. $. fi quis fiaudis. 
(F.quacinfraud.credi. 

£ UComoe/la.Licer non conftetaliter de participatione fraudis vt io. . x 
aitpracora5i quis particeps.fR.co. 





Ulex Io 


2mQuod vniex creditoribusante executionem vel ceionetn debitor 
vitimo credicorifoluitenontenetar alijscreditor contribuere : fed 
poltfoluitericlocus contriburioni.h.d. Habuitortum.á.l.quiauté. 
5.CciendumeltdFquzinfian.credi. 

y Uentrega, Ideft ante quam bona polsideantur per creditores. íta x 
declaratur in legc. qui autem.$. fciendum,fE. codem. nam poftea 
quam bona experunt poftideri omaium creditorum jura pas 
sia fnt fi ergo omnes creditores mii fune in polfesionem bo» 
norum:tunc non pofler debitor vni corum foluere ve hic habe 
ur. Scidem dicfivnus immirtatur in poffeGionem bonoram , ex. 

rimo decreto : nam Sccgteri videntar immifi, veind.finali, Code 
onisautorita. judic.poll. nam in pignore pratorio non procedic 
illaregula, Qui prior elttempore vtin. Lcum vnus.fEde bonís au 
toriviudic.pollascibi Bartol.Scidem Bartolus in didto. $.fciendum. 
¿chabeturin didta.Lfin.vbi hoc intelligir Paulus de Caftr. quando 





























10 





¡3 


Titul.XV .Delosdebdores que defamparan fus bienes. 


primusfuicicomidlusin omniabona:quiaerar ficnece(Teiuxta men 
Íxras debiti per cum peti:nam li elfént alía bona , tunc mibio 
vaias mon prodelleralij. Anaurern (itidem quando bona caperen 
turin caulam indicar, ve creditor polideat loco pignoris res 4 
¡udicecaptas pro executione fententiz,de quo loguiturtitulas.. C. 
fi in caulam 
judica. anilla 
inmibio ex 
caula iudicari 
profit alíjs cre 
ditoribus, ve- 
lutin pigno- 
re pracorio ? 
Fierunt varia 
opinionesiná 
Barcol.inlege 
cum vous. da 
ncip. colú. 
tf. de bo 
mis auco.iudi. 
polfel. tener 
quód nó,imo 
inillo pigno- 
re in caulam 
judicad > quí 
prior tempo- 
re, potior ell 
iniur. Scide 
dicicibi Bart. 
fipignora car 
perencur vie 
gore inftru - 
xuenti haben- 





do.aaquel aquien bien queria?.E ental 
razon como efta dezimos que maguer 
los otrosbienesquelefincan noncum 
plan apagar las debdas delos otros que 
non le pueden apremiar ,que tornc*a. 
quello querecibio enpagade mano de 
fu debdor.EfTo miímo dezimos que le 
riali lapagafiziciTcotrofi ante que defá 
parallelosbienes. Mas fila pagafiziclle 
defpues que fuelle fechala entrega, o q 
defamparalle [usbienesc,quierlo fiziel- 
fedefu voluntad,quierporpremiaddel 
judgador:eftoncebienlapodriandemá 
darlos otros debdoresal quela ouiefle 
reccbido:c deuc fertornadac ayuntada 
conlosotrosbienes que defamparo :e 
defi dcucnlo partir todo entre los deb- 
doresen la manera que diximos*, 














tis paratam Ley, X, Deldebdor que fé fuge de la rierra por 
excentioriera Es 

exceucoñen —— guenon featrese a pagarlo que dene 
Ang.in dióta 

lezcrfina.Scin Vyendofe algun ome de la 
oa tierra, porque non pudiefle 
DibelBald ve pagar las debdas que denia: 
ro. in dia 1. 


finawbietiam Salycet.tenuerunt contrarium in cali" quo alí cre= 
ditoreshaberent(amiles fententias velfimilia inftrumenta executi- 
ua, Scircaveritacern huius pundtilaté difcutic Rodericus Suarex,, in 
repeticio.l.poltremindicaram.folio centefimo quinquagelimo ota 
Y vo,verficavlteriusnota Sclicer ¡ple non eligatinter iftas opiniones, 
smihi(acis placeropinio Baldiin diétalege Bna. quiapracipuum fun 
damentum,quod adduciturin fauoremopinionis Barto, per Ánge- 
Tum,£Rodericum elt,quód millisin polle(sionem ex caula ¡udica. 
ti,polsideat,Silta pollefsio pereum alteri quari non potelt:namil- 
Taopinio,quód miflisin pollefionem ex canlaiudicai, pofidear: 
quefuicopinio Baobinlege.diuopí fuperrebas. fFidereiu- 
icara.communiterreprobatur.vtadducitibi Alexan.columna oda 
ua.S«Deciusconfilio.400.columna quarta. 8 fic reftat idem dicen- 
dum,quod in pignore pretorio:Scquiaiftud pignusin caufamiudica 
tietiam dicitur psarorium lege prima S:fecunda.C.de prieto. pigno. 
fitamenis qui habet fententiar velin(lrumentam guarenticium,pe 
tatpriusexecutionem quam aliushabensfimilem fentenciam velin= 
ftramencum publicam,tuncillepreferrerecursiuxtaid quod habecur 
inaucito,14.cad.parrita,Scibidida 















€. Aquel que queriabien. Etfic locus eftgratificationiin contrarium 
tamen videtur.l.pupillus.(E. quzrin frandem credico.Scdintelligepro 
utgloflaibiintelligitr:quando vterque creditorinftabatpro fuo debi 
to:non enim tunce(l locus gratificacioni debitoris,vtin. 1.finóexpe 
dicrirs$.primo.ff.de bonisautorita.iudic. pofsid. fecus quando ynus 
tantamin(tabat,vel nullusinftaret ve hicvel in (tabant debitor vai 
foluit per compulñionem indicis, 1. qui autem.$. apud Labeonem, 
fi.codem.addequz dixi,in.l.7aticulofexto.partita fextadin glosfupor 
verbo,que deudas. 


2a 























3D QQuetorneLimita 8e intellige nifialij credirores elTene magis pri 

vilegiari,vein.L.exfifto.f de peculio. Se vide per Bartol.n. 
pillus.f.quzin fiaudern credito.procedit exgoi/a. inter credito= 
reshabentes sequalitatem, vide per Bartol. ibi.Sc per Paul, in lege 
prima.$uí pluresad finem.ffade tributo.Sc Angelusin diéta lege. pu 
pillus.£kin decilionibus Neapoli.Mattha.deafllidlisnumero.igoin 








EN 


ES 


12 


«ipit.pulchrum fic dubium, 

do quedefomparafjefus bienes. Tune enim non refiderin eo facultas 4 

aliqua fuluend::fed deber ficsi periudicerquod haberario.l.fmprá 

«ode. 

UQuier porpremis.Nora hoc verbum,nam ante cefionem vel bono- 5 
rum pollefsio 

mem aliad ef 

fer,vcind. quí 

aut, $. apud 


fi alguno de aquellos aquien deuja 
algo, fabiendo que fe yua afsi, fuel- 








fe enpos el con entencion de recab-  Labeonemf, 
darle, e de tomarle loque lleuaua : Ki a o 
fe fallaflencomo en yermo, o enlo * eo.l.a 
ar que non ouíelle merino , o juez: 
ga el ole, 


eltonce bienlo podria elpor fimifmof 
recabdar, acl, contodo quanto lcual- a9$i debitorem 


fegconfigo. Mas fi lo fallafTe en logar des 


do ouiclfejuez O merino: eftonce non tur: porelt eú 
Scquz portal 


lo deue recabdar cl porfi, mas deue 
lo dezir aljuez del logar, que gelore- 
cabde,c el deuc lo fazer. E todo aque- 
llo quelefallaren,puedelo retener para 
£1, por razon dela debda que ledeuia, 
faftaen aquellaquantia, quemontana 
lo quele auia adar.Enon estenudo de 
rgcodircon ello, halosotrosdebdores. 
Masfifallalle mas, de quanto montafle 
fu debdo:cftonce,lo demas,dcuelo dar 
alosotros,cuyo debdorcra. 


vbinon eltía. 
diciscopiacar 
peresfed fi pos 
telt judict in» 
uenire deber 
hzc cum judi 
cefacererócde 
bonis fic car 
cis Gbi ati 
Facere:nectes 
netur careris 
creditoribws ; 
licer alía bo» 
na non (uff 
ciont, contri 
bueresbad, 
La 2ór $ mimo, 
Adde,l.aíe 
tor. $.f debito 
remmff.cod, $e 
¡ in authenti.Ve 
iudicesine oque (ofi nccefitarem.colas.ScibiperBamol. 8 
indidto. $. lidebitorem, Sc debitor fugitiuus porel capi etiam ante 
diem.vide per Bal.jn lege prima.C.de condi.ex.L8cvide comin aus 
then.iino.C.dea8.8coblig.Sc quid debitorem fagientem vulnera= 
vit,8citacepitivideperBaldum in authenti.fed omnino.columpa, 
Cane yxorpro mari.6 columna quinta, E quid fuga in promp 
tufednonina(tu,videBald.in.l pignoris, C. de pigno,aét.loan.de 
Platein.Inemo carcerem,C.de exadto.tribu.libr.16.vbiponie qua= 
tuornecellariaad capiendum debitorem figiiaum:vel defagafufpe 
£um:Sibiponitdeaftriéto alicui collegio,anpofircapi á quocun= 
que decollegio,Ecper eundemin.l.qui descliéta, Cude decano, bo 
10.8c an quilibet de populo pofit capere debitorem publicum fugié 
tem,videloan.de Platesin.l.zenerali. Cade decurio.libro decimo. 8e 
de colono velaferiptitiofagiente,vide per gúdemind.ficoloni,C.de 
agtico.bccentivlibr.vndecimo.£in.I,vna.C.de colo.palel.codem lin 
br.Sededebitorefugiente fe defendente,addeBald.in4l. fi de vi.Caad 
legem Cornel.de Sica.vide ctiaminifla mate.per Felin,in capitulo 
Himo.column.oétauaade iudi,6cde clericofuziente vide per eidem. 
eli.in capir.cumnonab homine,deiadi.it.S.¿coluwnn. de vidcin 
materiaillanota.cól.Alex.vol.cófi.64+Scibi videan procedatifta 
lex in debitorelarge prout eftille,qui conueniripoteft a£tone reali 
Kcibidealijsinita materia, videctiam laré per Iafin,L.vinú.colum» 
na (egunda.8t.4aft.fi cersper.Benor.per Andr, deller.in.$. fi quis 
vero,cl.1ade pacejura.fir. 





ley. X 1. Como la cofadeldebdor que es enage 
nada engaño/amentedene for tarnada y c8los 
feuros della, 









































Ucon todo quanto lenafe.Debettamenrescaptasindiciprelentares v 
deBald.inauthen.fed omnino,C.ne vxorpro mari.Andr.de Ylersin. 
diét, $.Li quis vero. de paceiurair.vbi 8cBal.poltglo.ipíe etiam cap 
tus debetduci adjudicem.l.capite quinto.inprinc.f.de adulte, 

Une recadircon llo. Limita Ec intellige, quando debitorem fugien y 
temcepitantebona pollefla per creditores, ve.5..proxima,8cdecla 
racur etiam in didlo.S. li debitorem.l.aiepraror. de qua ¡fla fumo 


pracíla 








Ulex. Xx lo 


aoResinfraudem creditorum alienara refticuenda eft cum frutibus 








Quintapartida. 


us temporealienationis: Sccum perceptis dtempore per 
adidem(entencirdeductis expenfis fruétuum Ke me- 
rem medio temporeante peritionem perces 








pri,funepoffelo 








1a denclefadAdi perhane,SeLfi..non folum. F.quein 
fran, credi. $e 
É al Ornada dcue fer la cola q 
cade algun debdor enagenafle 


Ni maliciofamente, faciendo 



















no. 

aid [eel yjengaño 2aquel cuyo deb- 
iurib*8i.fra»  dorera en el cftado*que cftauaanteque 
del pa fueffe enagenada,con los frutos'q auia 
dica.Bl. Julia fobrefi ala fazon, la enageno, ecó los 
a otrosquefalicré della, delde el dia que 
enmracnor:  fuedemandada en fuyziofalta q feada 
SibigbT. 8  dafentencia,* contra el q fucfle tenedor 
a] della.Sacadasendelas delpéfas,quefucf 
cidia placuir... fenfechasenrazon delos frutos, fo por 
fadifili.S: — mejoramientoS que fuefTe fecho en la 
de fruétibus End 
pendécibus in Cofaenagenada. Mas losfrutos q faliel- 
reb* fupieftis  fendella,deldeel día que fuefle cnage- 
e nada, faftacl día que la comengarona 
Arosin.lánfi- demandaren fuyzio,dcuéfincar al que 
a compro la cofa. 2 
bellia. “GLez.X 11. Como denen fer renocados los quita- 

30 Cue flieren. mentos, quefaxen los omes « fus debdores, 
coa maliciofemente. 

lchis quí per OS A 
dipi potuerúe A] Aliciofamente quitan alas 
vtinad. $. per E 
EEE a e 
3 J Eds a - 

frandarore p- al A E 
rán e Ey zerengaño,aaquellos cu 





sicvtilias.Ldo 
mum.C.derei vendi.£eL.C.deperihrere.Ange.in.d.$.perhác vbi 
hocexemplificatinmilite ScrulticosScibi dicit Ange.qp cautusfitad 
nocatus, pvbi agicuradfruétus perceptos nifi de tali perceptione 
proberurnon ef? condemnandusrens licer probatum fit, quod tor 
feuctus verilimiliterpercipipotuerunt.allegarlacob.de Arc.io.1£ú 
dum.C.derei vendica.fed bene fufiicictalis probatio fecundum eum 
relpcótu fruguum qui non peruntur ve percepti fed ex co q percipi 
potuerunta 
4 dl UDemandadaen jayrio. Tdeftálite conteltata: ficexponit Albericus 
poll Dynumin«LE.$:non folum.3 .allegata. 
5 € Enadafentencia. Eccriam v[que adrefticutionemrei.l.certam.C.de 
reivendica.ly9.titaBapartio 
6 £ Men razon de los frudlos. Palla conce potelt qui hoc genus 
deduftionisimpediar quantuncang;pofTellor (itmalae fidel: vel pra 
do.l.fundusquiáin prin.£E. famishera Se fifine cultodia forcalitij non 
potueront frutas percipi,forte quia fundi erant ti in loco guerras 
ram.ctiam (amprusfidi caula cultodia dicuntfa gratia frudtuum 
uzrendorumfecundum Angein.d.l1.$perhanc.Ecodem. 
7.5 steranieno Added perla can plo abiSc hala patos, 
GLex,xI1. 
amLiberatio (eu quitatio in frandem creditorisfadta renocatur + fi libe= 
sacusparticepsfraudisfuit:Sch fidinfTorfuieliberatus Sparticepsfran 
cis: (ed debitorfraudemignorauieteneturfideinlTor:Sineo in quo 
bona cias fufficiuncrecurritur contrapriacipalem:fed (idebirorfrau 
«em parcicipanit:(ed fideiuffornon tenetur principalis: 8:fidciufTor 
exicliberatus.h.de 
1 h Corqimes/ Orem haberá,Lin.a.relpólo.(E querin fiaudem credito. 
Wi ánotatisper Azo.C.co.infamma,col.fi.verfica Irem datur contra 




























cum exacceptilacione. Seprirmitrea 
Jatio fadta reo prodeltfidciufTori,: 

púilaciofacta fideiulloripradelt 
<perinfiurandum..£clifidezutToris.8e. 
deacceptila.Sc.fi quisreum. fade libe.lega, 











perBarco.ibistin.l, 
cum exceptio 
ne.$.labeo, ff. 
quod 
cau 
teltigehanc. 
ibieli pora: 
uétura. qhac= 
ceprilatio fuie 
ex caula cne= 
tofa , k tune 
plané ¡pcedie 
calus Muius.l. 





yosdebdoresfonellos. Eporende dezi 
mos, hque ningun quitamiento que e- 
fos atalesfizicilen afus debdores, non 
deuevaler,li fuerenfabidores del enga 
ñojiaquellos aquien quitan cl debdo.E 
fiporauentura,cfte que fizieffe el quita 
miento engañolamente fobreaql deb- 
do quequicrequitaral debdor princi- 
pal, e tiene otro por fiador deaquella ; 
debda mila, fi quita cl debdo al fia- 
dor, feyendo labidor Y defte engaño: e 
eldebdor principalnones labidor!de- 
llo:eftoncenon valeel quitamiéto,quí 
toes enlaperfona del fiador:ante dezi-  fcientiainifis 
mos, q estenudo de pagartodoel deb- pd elt o 
do,tilefallarendeque lo puede pagar: ¡qe 
efindeftoncepuede demandar al deb- k e seyendofibi- 
dor'"principal, aquello q non pudiere er Incl 
ferpagado delos bienesdel fiador. O- alicia ex 
troli dezimos quefi quitafleneldebdo ff onero- 
al debdorprincipal,feyédo fibidordel ba 
engaño,c cl fiador non lo lopielle:cltó — Ange.ind.Léi 
cefincaclfiador quito de la debda: "er dsc, y 
estenudocldebdordelapagar,tambié — Ec caula erac 
como fi non gela ouicfle quitada. 





Usabidores del 
engaño, Intelli 





ex cauía one 
rofa:namfiex 
Jucrariua illa 











onerola: náfi 
Jucraciua fp 
plédum efec 





hicmaximé, 

m Uemandar aldebdor.Quiacx donationecapitydicit confuleasinal.f 5 
na..refponfo.ff.eo.namlicer refpeóa fidelufloris acceptum fuerit 
excaula onero(are(pe£tu debitoris,cuitalis acceptilatio prodeft:ca= 
pitexcaufalucrativa: Ge ficreneturcumn fit fidtus locupletior , Sel 
¡plefuerit ignorans. St aduerte quia hoc procedit in calla quo fides 
julTornon potelt habeterecurítin contra debitorem ,peradlionem 
mandará: ve quia ideiu(feritanimo donandi:mam 6 pollet habere 
recuríam proco quod foluiífer , requirererur in debitore ftientía 
fraudis, feuquód ellerparticeps fraudis, ve declaras Angel, in diéta 
lezefinanmoueturquia tune non capit ex donacione. (ed certeante- 
go noncapiointentum Angel.aur cius diétumin hocnon potelt 
procedere: namquomodo poterir fideiulTor A debitore repetercid 
quodipíe nonfoluircum enim hic difponatur , ve debitor id fole 
at quod non potell haberiá fidciuflore , procederS: finunquam 
fueritparticeps fraudis : Ec hoc licet acceptilatio fadta fuerir fide- 
julToriex caula onerola , ve dixi intelligendam fore hanc legems 
inam fi ex caula lucrativa non effec dubitim, quin debitor caperer 
excauía Jucratiuaidquod non pote haberi áfideiulTore , juxca 
idquodhaberrin.Lmonremunerandiánprinciandto $ fina Lide 
q;fmandañi, 


n GQuirodela debde, Quialices detrimentum non pariatur non ta 6 
menlucratur, vedicic textus in dia lege finali primo relponí. $e 
exmentehuiuslegis.Scetiam primi re/ponti.I.fina, procedit Se de 
bitorprincipalistolucado nonfuerit.$cifte calas eltfingularis. dete. 
nementi, 


Fin de la Quinta partida. 























EN SALAMANCA, 


En cala de Domingo de Portonarijs.Impreflor de fu 
Catholica Mageftad. 
115 7 6: 


ALAS 


A 


IFARBILLACDSE OS LN IEVIT OS 


dela Sexta Partida. 


ITVLO.I. Quecofaesteftamento.  Folio.2, 
Titulo,11.Como deuenfer abiertos losteflamá 

tosáfonfechosen eferipto en poridad.Fol.: . 
€Titulo.111. Como deuen fer eltablefcidoslos 





sed herederosenlosteflamentos. — Folio.1z, 
9 Ticulo-1111.Delascondiciones que pueden fer pueltas quádo 
eltablefccn los herederos en los tellamentos. fol. 


4Titulo.V.Como pueden (ere(tableftidos orrosherederos en 
losteltamentosen lugarde losque y fueren pueflos prumera 
mentea que dizen en latin (ubllitutos, fol.26. 
4 T'tul.VLComolos herederospueden auerplazo para confe= 
jarke fitomaráaquel heredamiéto en ¿fueron eltablefcidos 
herederos,o non,e como fe deus fazerclinuentario. Orrofi 
como dese la muger fer guardada defpues de muerte de lu 
marido quando dizenque finco preñada del, fol.35. 
Tirulo.VIL.Como e porárazones puede ome desheredaren 
fateltaméto a aquel deu heredar fusbienes. Eotrofi porá 
razonespuedeperderla herencia aquel fuelle etablefcido 
por herederocnclmaguer nonlo desheredaflen.  folz. 
Titulo. VIT. Como puedo quebrantarel teflamento aquel 
quees desheredado en ela tuerto a que dizen enlaun,quere- 


lamofficiof teflamenti. fol. 53. 
Titulo.1 X.Delas mandas quelos omesfazenen fusteftamen! 
tos. folio.56. 


YTitulo. X. Delos tellamentariosque han decomplirlasman= 


das , fol76. 
4 Titulo.XI.Comofe puede menguar la manda e fafta que qué 
tiaaque dizen en latin >falcidia, o debitum bonorum fubfi. 


diam,o Trebellianica. folio7.gu 
ATitulo.XI1.De losefcriptos quefazenlos omesafusinamien 
tosaquellaman en latin,codicillas. foL.86. 


4Titulo.X1IL.De las herencias G ome puede ganar porrazá de 
parételco,quádo elleñor della musiere finteltaméto. £ 
«TTitulo.XD.Como deue ferentregada latenenciajocl Señor 
rio delaheredad delfinado al heredero quier lademáde por 
razondeteltamento,o de parentefco. folio.95. 
€ Tirulo.X-V. Como deue ler partida la herencia entre loshere 
deros delpues qne fueren entregados della.E otrofidecomo- 
fe deuen amojonar las heredadesquádo contienda acaefciel 
felobre cllasencllarazon. folio.98. 
GTital.X V LComo deuéfer guordadoslos huerfanos,elós bie 
nesque heredan de(pues de lamuerte de fus padres. fol102. 
ST tolo.X VII. Porque razoneslos ¿fon efcogidos para guar= 
dadores delos huerfanos (e puedecfcufar ¿lo nó leá.fo.1 10, 
€Titulo, X VI11. Delas razones porque deuen ferfacados los 
huerfanosefus bienes de mano deus guardadores por sazó 
defolpechaque ayan contraellos. foliowr 1. 
/Txtulo.XIX.Como deuen fer entregadoslosmegores li algú 
daño, e menoftabo recebieren en lus bienes por culpa de 
milimoso deaquellosque lostunieren co gaarday  fol.x2. 





Titulo.I.De los celtamentos. 2 












hsextaparica, 
12 FE vto ordene VinalaperteSinelligerene,Senouiima 
UG E Prouidorene.Deutero.a.caienoraramen qomnistllado 
PA) perfumitorpradens, Set deber conieáturar 
e | Luciosán inc. f.de heredi.Inflic.EcnotarBal 
columna pri- 
ma, Co dejun- 


piso. £aiés $8 Aquí comienga la 














prima. 

30 Edimenam 
in teflamento 
ponitur, vefol 
hantur debica 


Efudamente dixeron 
¡ los labios antiguos, 
que palían fu tiem- 
Gellacodió., de po, aquellos que bi- 
velas ab co ale) ven fiziendo bien fu fa 
faisiar: £po — zjenda,tomando guarda en las poltu- 
nuntur cria E 
legara pro ani. Tas,cen los pleytos , que ponen vnos 
maíua.vtí-l. con otros . Mas mayormente tuuie-- 


102.cicaIBpar iancerandfelo di 
de terca. ron , que aujan grand fefo los que 





BRE 





4d smemtienda.  alfufinamiento fabian ordenar ?, cpo- 


o CEE ner lo fuyo en tal recabdo , de que 


mibióistellan ellos ouicffen plazerb: efizieflen pro 
tr aduce de fus animase., e fiñcana delpues de 
a fumuertelo fuyo, findubda, e fincon 
capulaynúci”. + tienda dafus herederos. Ondedelpues 
Iupeeverboze qe en la quinta partida defte libro, 
Namentum.el — fablamos de todas las pofturas, epley- 
a do tos,c conueniencias , quelosomes fa- 
italias raro zen entrefi en fu vida, queremosaqui 
a dezir de los teftamentos , que fazena 
mo.l. prima. fu fin, porque cfto es encerramiento 
ibi,poreldefa — de fu fecho. Edéfi diremos delas he- 
ei rencias , que los otros heredan delos, 
prias cótrabác — defpues que mueren , tambien porte» 
e flamento como por manda, o poro- 
obinmumera- tramancra qualquier. Otrofi moftra- 
ear remos , de como los huerfanos, clos 
filios ée vxo- Niños chiquitos, cfus cofas deuen fer 
resprimiécfe- — guardadas , e pueltas enrecabdeg de- 
a Ea Ipues de la muerte de fus padrés . E 
tur. todaslas otras colas que pertencÍcena 
eftasrozones. 








GTitulus primas. 


€ Ccordura.Hoc 2 Ti 7 

cusga $8 Título primero,Que 
Pr cofacsteftamento. 
Haiubent, ná A ñ 
coiploprafumuncurnoN comporesendsiaiempore E, nf 
probeturcontrariam. veefl textsiundiagloíT.in verbo, mens. 
quidam infuo.fF.decondiinflic,Seprobatarin.L32.ad in.titulo no- 
“o.inftá eádempartica, iru) ugpartita prima. unde vedicie Barra 
in dict.l. quidam in fuo.cautelatabellioniseíTe debec, vt feriacim ver 
bazeftatoris,queexprimir ponat:vtex ciscolligator:anfanz vel ina 
congruzementisfuerit.addein materiatextadiibi Alberic 
dineptas.£.delegatisprimo. 

2£ A Topuar.Vltimacnim voluntasioomobilisperfeuerat. , 
tima.capic.cum Marthx.verficul.caterum. de celebra.mifla.l. prim: 
C.defacrolantt.ecclesvnde lex reputatursin authentico.de mupt$adi 

















1ponar.collationequarta. 
Quex prima. 
+»Teltamentam eftquafi teltario mentis » Sceft Inplex núcopaciura 
fcilices,8cinteripeis, Éc eo facto cor teflantis quieritur (candaluque 
interluccedentesremouentur, Se deberreftamentun: in feriptis he- 
. sicorá feptem 


a celtibus per te 
Eftamétoesvnadelas aora vos 





fublitn. A E colas del mundo, en — catis $e roga= 
a d Urlazer. Quie— Sextapartida dele libro:quefabla kl deuen los o" “s+¿quiliber 
fcit enim cor dele Le .. 1 A quemas dcnen dos o=" eorumferibar 
He elos teftamentos, e de las ¡ O 
teflantis cont rn E mesauercorduraequá  propria manu 
dio ae pa E dolofazé,e cltocs por. tsfacorem ile 
10, Vtinfía ti. - Ind teltamen- 
tulo primo. dosrazones- Layna, porque en'cllos com eo pre 





mueftran, qual esla fu poftrimera vo» fente condisil 
litad.Elaotra porque depues que los ad 
“han fecho, fife muricren, nonpueden — mandaro alius” 
tornarfotra vez a enderegarlos, nina ne 
fazcrlosde cabo . Ondepues queen el: quilibe: Pron 
cormlecodeflapátida lcimosenmié era 
te dellos.Queremos aquidezirencíteli fun non da 
bro,delaguarda que deuen auerloso-  benicintine 
mesquando los quilicren fazer. Emo- Hs" ea 
ftrar que quier dezir teftamento . Ea feribatreferen 
gtiencpro.E quantas maneras fon del, dofcillud tes 
Ecomo deuc fer fecho . E qualesnon  ¿e: 8: (ne 
pueden /erteftigosenel.Ecomo,equié ft autnequie 
aluscius man 

Jopucde fazer. E.quando , e porque dato oc feri 
razonesfe puededefatar.Equepenade- - bat, hoc dicho, 
vénauerlos qu embargan alosotros, 


quclos nonfagan. E 











lec ergo argus 
AE .. molegia voca! 

Ac). 1. Que quiere dexirteffamento,caquetits  bulioSthic de 
neprose quansas maneras Jon del,ecomodene-inltiderellaf 


prin. ¿nl 
vbi Barco! 8 









; L prima. y 
y retanto dezir en romance” Barrado 





luntad del ome.E deftas palabras 8 fue= Cb mn 


tomadoel nome del teftamento . Ca nicipa . Abb. par, 


enel fe cncierra,c fe poneordenadamen A 


te la voluntad de aquel que lofaze, é- > pololú,5, no- 
flablefciendo enel Ly heredero, ede-  “ydepreben. 


! vbi declarar, 
partiendo lo fuyo en aquella manc- els. los 


ra, que cl tiene por bien que finque lo ecdaciftud ar 


fuyo,defpues de fumuerte, E tiene grá a ne 


pro alos omes cltcltaméto,quido esfe — Alexan 
cho derechaméte,caluego fuclgaclco- Prada 
tacon deaquel quelofizo, etuclle fe poftutccti.z. 
-- hine dicicBal, 
incapiroloprimos$.fi quís de manto. colum, finali.de controver.ia 
ueñi. quód etymologia ell refolutlo vocis in proprivm effeétum 
rel que demonítratur, Se bene ; quiave dixi Elau de Jacob fratre 
Suo,iufté vocacum ell nomen cias lacob, fupplantanit enim ame, ve 
haberur Gene.capaz, Ñ 
dh defablefciendoEltinimillicutio herediscapue $ princi 
menti.vtins$ante heredisánf.delega,Binfrasico 



































cil. in.$.1.104,defideicó.hared.hodie ves 
ib.$.ordina.tener tellamentum abligz haredisinilitutiones 
3 Corazon Notahocverbuim. 

Partidawvja Añ 





g Uralabras Va i 


mend abay=, 







q Eltatio Semens, fon dos - doét.ff, deace'tel 
palabrasdelatin, quequie. guirend. poffy'de 


SA comoteltimonio de la yo. idemBarcorin 5. 





jum teflas a 
in fum.S:tefla To om 
áncocam finehueredisin[Etutione non tener. vtin.l.fin.fdeinr.codi res 








j 








4 
Tn nova 








pour re 
copil. 


Setena partida. 


a € Antefitereficos Modieper,l.ordinamensRegis Alfonfi,que ferua 
siiubeturioJy- Taurifutticiune quinquete/tes , quando tettamen= 
tumnuncupacianin fc fine tabellione « Ecficum tabellione fufii- 
ciunetres . Exigitur tamen veroque cafa,quod fintvicini loci, vbi 
fir.dxralesteítes debentelle osmni exceptione máiores, ctiam in alio 
cala illius le- 
gis , vbipro- 
prerpenariam 
hominum nó 
poflunt habe= 
vi vita res ts 
Mes. Namcú 
illalex fit exe 
traordinaria et 
minuat nume. 
zum teftiú re- 
uifitorú hic, 
de jure com 
munisdebecin 
teligiSe limi- E 
taria vereltes: Porpalabra , o pÓr cfcripto ba quales 
de quibasibi,  eftablefce porfus herederos,ecomo or- 
fint Omni ex= 
ceptione mar 
lores:velatécraditconfulendo Decius.confil 105. pro tenuifacultate 
8tc.colum.fecunda. d,3. vbipluraallegarinter catera allegar cona 
filiúDerride Ancha.178.viis 8cdiligenterinfpecús. quitamenibilo 
quitur in caluvaldedifferenti 1 Se Mviftud diétum Deci de aliorum 
quosibiallegar intellizatur de cefte infasmi iofamia iuris: vel de eo 
quialias nonpote(te/lereflisyvchabeturin.1.9.8.10.infracodempla 
néprocediceios didtum. Si veró intelligacar de alijs , qui pollune 
«fletetesin teflamentis, nonfunttamen ormni exceptione mañores, 
iuxta notata perglo(Tam SBartoanlege.cundospopulos.C. de fum 
maTrinita.Sefidecacholi.colum.quinta.6 que dixtin.l.8.itul,1ó, 
parti.;.diétum Decije(tmultum fingulare, Stenenduminenel, Sefe 
cundumillud in auditorioregalí promuntiariaudisi in canl: cañule 
dan teltamienti faCiin loco defer”»,vbi cantum rresteltes poruccune 
haberi,qucirim vnusnoneratomniexceptione malor:ego vero fem 
perfui dubiusflperifto dictofalcimvin cafu vbi ex nacura vel quali- 
tate loci alij telles haberi non potuerunt : cm nen fic quid cule 
Perimputecur teflatori, cur alios non adhibuic, juxta ea que tra- 
dic Alexand.comfilio.152.columpa. 'olumine, 6. Joan. de Pla 
teainlege.quoticns.C. de naufta.libr.s1.clFerramenatrendendum an 
obicétustellisex quo non poteltelleomui exceptione maior: ft pu- 
blicusvelnon:vtin.l.prima,Cadeteltamen, 6 juxta id quod habe= 
turín diét.L,8.civul.16.ibi, de mala fama conofcidamente.alias durum 
elidicese, quod obieétusoccultusteftanti faciac, veinualiderur cius 
tellamentum. Sedquarocumillalex ordinamenticxigar, q teltes 
fintvicinizanin dubiofi non conftet dealio donicilioprelimancur 
icinizvideturquod ic,vtin Gili notar Bartán.l.deiure,f.ad muni 
cipal.Angein.1í cum exceptione.Sin hac:ad inem.f.quod tnerus 
¿aula.vbiallegazo L.1.án 6. f:ad amunicipa. Er quod not. Angelus de 
Aretiin (uo tractaru Maleficio.in porte, de Bononia.verficulosquid 
áutemfididta verba,S Eclinán capitaquo niam. de oflic. ordina. vb] 
dicitquodindubio mullasprefamiturforenís . vide criam Hippo- 
Iy:.confil.7.oume.a.volomineprimo,fedan lufñiciar quod fe famis 
Maris vel (eruiensalicni ex vicinis locitviderarquodíic: nam $e ferul 
dicuntur deplebe.venor.glo(Tin capir.rogationes. de confecrar.difl. 
3-Sed quid ireflamentuos fiatcoram quacuortabellionibus an (uff 
iatviderur quod (icperid quod not-glof.inauthen.de haredibus de 
Falcid..hinenovis.collatio.nfiper verbo, tabelliones, Bald. vbihoc 
notatinauthen. fed cumteltaror, verficalo quero pone.columnape 
nul.C:ad legem Falcidiam, Scante(lamentusn imperfeétumpropter 
¿defecium tellium pofítper principe cófirmaricradit Lucasde Pé- 
naiod.penulti.C.de decurio.líb.10.8clatius.io.J.1.C.de hisquiin exi 
Zum dati funt. vbi diflinguican res nonfitintegrarvt quia ex fenten- 
tiavelaliashares abinteflato harediratem pofsidet, £ tuncnon polo 
fitsautreseltintegra,k tuncpoGitdeplenitudine poteftatís, non tar 
men inecaula,videibilariísime per curo. vide que tradunt Barto» 
Jus dk doBoresin.l.Gallus.5.Sequid fitantum. de Eberis £polthu- 
misinqueflioncibiad inem mora per Bartolum. 
$ b 4.0 par <fiipto » Pote enim teflamentum muncupaciuum Geri 
perfevipraramtabellionis.vrin.L.to1.Stulo-ecimoodtano.partitas 
otarglolTainLhacconfulkifima,$.per nuncupationem. in 
.1.Caeréflamen Sedebens(eibinomána proptiate(bium cum 
luabus qualitafibris circun (lantijs, feu accidentijs:alias non dicun« 
turlegitimedelenpu, Sccertigudine demsonflrati; ve notar Bartol. 






por el , defacuerdo , que podria a- 
cac[cer entrelos parientes, que ouicl- 
fen elperanga de heredar los bienes 
del finado . E fon dos maneras de 
teftamento. La ynaes, a que llaman 
enlatin,teftamentum nuncupativum, 
quequicretanto dezir , como manda 
que [e faze paladinamenteante fictete- 

























































ftigosa,en que demueftracl quelo faze, * 





3n.1.demonfiradofalfain principiquefione: 
monftratio.allegar.l.haccontulufiimain principio, Cadetellanena 
8 tencrloannes Andre, in addicio.ad Specul,ciculo.de inftrumento. 











edit.$.breviterán additioncincipienti.Accuríus . vbi dir de no 
suinibus Si cognominibus tellium. 8: tradir Alexander confilio .153a 
videwr_ pri 
maconfidera= 
dena,o departe las otrasfus cofas. La — tone. colum= 
otra manera,es a quedizéen larin,tefla  Paprima. 


mentum in feriptis , que quiere tan- e 
to dezir,como manda quele faze por 
elcrito,cnon de otra guila" . E tal tefta- 
mento como efte , deue fer fechoante 
fictcteltigos, quefcanllamados , e ro- 
gados%deaquelquelo faze ; e ningu- 
no deltos teftigos, non deue fer fieruo: 

- ninmenorde catorzeaños:nin muger, 
nin omemalenfamado * . Otrofidezi- 


€ Enndenra 6 
guja. 1d el 
<úm teftator 
vule ceflari ón 
feriptis , non 
ad probatio- 
mem voluntas 
vis: fedad (ab 
Slantiam te = 
Mamenti y Sta 
quód feriptu= 
sa fit de fube 
fignúa, vein 

y Jeje. centra- 
ds.C.defidcinílramento, 


dl UQuefean llamadose regados. Quid in teftamento nunenparino? de 7 
jure communjidemelt,quod debentrefles eferogati .vtin lege.ha= 
redes palam.$.f¿E.deteflamensés lege,hac confultifsima,S.pernun- 
cupationemeodem tulo. ¿eeradit Álexand. confilio.70.volumine 
f:cundo.periflamtamen legem videtur, quod hocfolum exigaturin 
tellamentoin (eriptis : cit fupracum dilpoltit deteftamento nun» 
cupaciuo mibildifpofiie deroyatu tefliuwn : hic vero difponit ele 

Tarium in ceflamento in feripris: Se fic per locum ab fpeciali 

videtur harclexhoc decidere: cuius fundamentum potuit elle quia 
etiam deiure canonico dubiumeltyan exigarar quód teltes fint roga 
tiinteflamento nuncupaciuo. Cum Anto . tenuit quád noninca- 
pátulo cúm elfesade reftamen,licét Alexander in didlo contilio.7o. 
aliter voluerit,allegans 1oannem de Imola in dito capitalo.cum el 
fes.vbidehocpereum.cclun:n. quinta pofi Francifeum de Albergo, 
deAretio . Tene, quod etiamin muncupatino exigatnr, quod teñes 
fintsogati.vehabeturin.lyatisalo.decimooétano partita tertia,Ácino 
fracodemlezequarta Gefexca. noratamen, quódlicer notarius non. 
atcelletur de Rogitu tefliuun parerictamen probari per duos tefles, 
¿quod fueruntrogati fecundum Baldum, quem videin lege fecunda. 
columnafecunda,C.de bonorumpolleñio.fecundumT abulamimó 
fecunduwn eidem Baldumin lege.hac confaliGimadn principio, Ca 
quiteftamensficere poffnt.ficeltis(ubferiplic vel paflías elttcftator, 
quéd de(etiberetur tellis ex hocvideturrogartsargumento legis .cú 
oitendimus.$.61n2.ff.de fidciuflor.cutor. 5 tenct cam Paulus de Ca 
ftcin di£tadlhacconfalciGima,in principio. 





















e Exinememalenfemado. Vidernr hicefle calus, quodin teftamentoin' 8 





feriptisnoa folumrepellitar cellis, quiellinfarnis infamiajuris: ves 
xuen cam (fit infamis infimia facti : du tamen talisinfamia fic 
amuleura nota, faci lex oétaua.ticulo decimolexto,partia tertia, Bal. 
duscfffoin capicul. primo.an remoucridebeantteltes, qui paresel 
fe deliesdicir,quód telliseft noratusinfamiz faétitantao, valet e- 
jusceffimoniva:,(laliquid teÑli fuffragacur «2D gracia dicir Bal» 
sal lr end Creole alada Elie tonto bic 
plerune :namlicetilla privar feripcura non fuciar plenam fidem,fa- 
cittamen admiviculum,quod viva vocereftium confirmarur.allegar 
Jegem primain.C.detellamen.quando vero lis telis notaras infa- 
miafaéti, non haberpro feadminiculum tune in aCtibus folennibus 
son admittitur,vtnotafE de (enaro.lege.Ca6us.fedin alijsadaitó- 
tur: adhibecnr tamen ci minor fides :(igrauicer infamacus fic apud 
bonos écgranes.Sed ex cauía leui non putar, quod judex debear 
hocmultum ponderare,quieverba Bald, twmultamnota. Secerté de 
mente huluslegis muleum viderur , quod in teflamento in fcripris 
nonadmittatur tellis grauirerapud bonos $e graues infamatus , ex 
au crimine: licét tantum ficinfamiafaéti,Schiceralías habcartolis 
teftispro feadminiculumteflamentifab(cript áteltatore dcreltibus 
vthic habetur, Tu hec confidera , d: tene menti . pro quoel 
facit, quiaiftaviderurcanía gravis , que 2quiparacurcriroinal: Se 
¿ncrimialibus grauibus repellicar tellisinfamisinfamiafaéti, ve di- 
xiin dida lege oétaua.vbi vide Se que dixifipra cadem lege.in glo. 
inverbo,lieteteÑigos. 




















In nova 





Titulo.L Delos teftamentos. 3 


9 a Dotrofideqimos Ja.lwvtvides Ec fequentes ponunt formamtellamen= 
viinfecipús,8ciftislegibusnon cauctar, quod fiarantetabellionem: 
mó quod potefl feri finetabeltione (ed.l.;.de Toro,quz hodie eftin 
vía, circaformamiltorum teflamentorum in (criptis, exigere vide= 
turtabellionem,écica incellexic.l.illan Michael de Cifuentes vnus 
interpretó dis 
¿tarim «ll. di. 
hoc cor 
¿fas legos 
partitarum, Se 
Auris cómue 
nisvtallericip 
e paran pott 
principiá 
20end illius. L, 
zualiuso,glol 
Íator Didacus 
de Caftello a= 
liter fentic, Se 
meliusiadicio 
mco.io glo. fa. 
perverbo, te- 
faméto cerra 
do,verficu.fed 
quero forte 
non tepericur 
tabellio, 8cad 
hoc ponderar 
bene verba 
illtus legis in 
fine, inquan= 
tum inualidar 
tellamentun 
n feriptis , la 
quo dlicit mus 
meras feprem 2] 
teftium € nó 
alias, 8cfica 
contratio (en 
fufideficictabellio,¡llalex non inualidat teftamentum : (ubdicta» 
men Getiam bene,quod quando noninternenitrabellio , eritnecel 
fariapublicatio teflamenti corá judice de attellariones tellium par= 
tibus qua polTentledi ciratis,redigentorin publicam formam: 4d. 
noneritnecellarium quando fit coramtabellione, vt dicic glofT, ad 
hoclemperallegabilisinl.fecundasfF. quemadmod. tella. aperi Te 
neergo quod non funtcorreétaifte. ll.parttaram, 6 deficiar tan 
bellio: quianon repericur, vel dato quod reperiatur, li teftator te- 
flari voluiclecundamformam harum legum , Senon cum tabellios 
necxpeditenimiura juribus concordare.c.cumexpediat.. cum con= 
cordant.de eleftio.librolexto.k cvitandae(l legum corredlio; nam. 
lex Taurinatantam voluittollere dubiun , quod oriebatur ex lego 
ordinaméd,fcilicetanilla lex (minuens numeram teltium requilt- 
torum djurecommuni, 4 perillas leges )procedatin teflamento in 
feriptis,in quo lex tanxidifp oie quodnón innouauic in aliquo fo= 
Jenitatem teltandi in feriptis, dict. 1. ordinamenti. iliud ergo du- 
bium,didta.l.nouatollere voluic: non veró corrigere iflas leges in ca 
fufuo. 
ño d GDixjendo afii.Adde.! peufTucodem. z 
1 € 4zopuede hazer. Notabene, quiadeiurecommuni, quód vnus pol. 
Gtfub(eribere per alium nonita expreflim erat . Sed quid (reis 
nequiefubferiberenimia(eneftute,veltremore, an tunc eius manus 
capieturper aliquempericum Bcdivigecur ad feripturans ? Lucas de 
Penna in.lonulli.C.de numerg.3 actua. libro duodecimo.tenet q 
ficsSiiscuius manus tenetur G'tlanus mente. Sar iplo mandantein 
prafentia te(lium.Quod diétum fortéalibi nonreperies. 
nd Cconfellodeorro.Adde.$.pofluntinftitu. de teltamen. Sc.L./1 vnuse 
C.codem. 
jy € CPegrorro, Adde.l.hacconfulcifima.io principi.in verfic. quod fills 
teras.C.quiteftafacer.pof.£cl.cumantiquicas,in veric.cum autem, 
C.cod.vbi declaratur Sicorrigitur in parte difpoficios d. verfi. quod 
filiceras.Gcvide.d.l3.in ordina,taurí. 











mos*, cada vno dellos deue eferenir 
fu nomeenlafin del teftamétosdiziédo 
alsib:yo fulano fo teftigo delte teftamé” 
to,G lo fizo talome,nóbridolo, feyédo 
yo delante.E fi alguno dellos nó fopic- 
reclcrcuir,qualquier delos otroslo pue 
defazercpor mandado del. Edemasde- 
fto deuen poner todoslos teftigos ,£us 
fellos,en la carta delteftaméto, có cuer- 
das pendientes.Efialguno dellos,nó o- 
vielle fello,puede cito fizerconfello de 
otrod.Otrofidezimos, q el fazedor del 
teftamento,deuceferenirfunomeen la 
fin delacarta, diziendo afsi, yo fulano 
ororgoguefizeciteteftamento,enla ma 
nera q esclerito en efla carta. Efinó lu- 
picffe,0'nó pudicflecfcrcuir,bicnlopue 
de fazer otrotpor mandado del. 

%Le). 17. Como puede ome fazer re flamento en 
¿frito de manera que los reflegos 
non fepar lo que yaxe enel. 


Neferito queriédo alguno fa 









































» Uiex. IL. 
mSi quisvule in (eripristeflari, Sc (ecreté claudaciiteram vbi feripra 
eltdifpofitio, Scápprehendar feptem chiordulas pro figillis teflium 
poncndierelida pane charsz munda ybi clitoris 8 refium 
fubferipriones apponantur:dicarque tellator teflibus , quod incra 
continerurforeflumtellamengun,togans cos quod int tefles , des 


f 


indefigillentipf,SeGubferibanr,Scteltator coram cis,vefipra. 1 .pro= 

xima.hoc dicit. 

Cen paridad, Potelt ergo fieri teflamentum in feriptis, ita quád tec y 
(lesiciantcontentaln eo ,vcinnuirurbic, fed an tale teftamentum, 
in quo teflarorcotam voluntarem fisam expreÑit coram teltibus Se 
ihilowin”de 
eafaciclcripra. 
ram manu(ua 
velalterios, 82 
ipíam clanes 
feciteáfib= 
feribi ¿:teflis 
busdeGigillari 








fazer lu teftamento legun dizeen la ley 
ante delta,fi por auentura lo quifiere fa 
zeren poridad£que non fepan ningu- 
no delosteftigosloquees efcrito en el 
puede lo fazer delta manera , Deue.el 


: 2 Elermauitcó- 
porfu mano melmaefcrenir el teftamé — centa in lege 
to.fifopicrcefcrenir,efi nó deue llamar - precedencian 


iílud dicerur 
ho feriptis ob. 
obíeruatióem 


aotro qual quificre,en quienfe fic,e má 
de gelo efercuirenfu poridad.Delpues 






E forma, velnú 
quefucreclcrito,deue doblar lacarta, e apadale Cya 
poner en ella fiete cuerdas, conque fe n*inlege. hac 
cierre,demaneraquefinquen colgadas an 
l . per muncu- 

paraponeren ella ficte fellos,c deve de- lion 
xar tanto pargamino blico de fuera,en cit, quódta- 
a lereltamétum 


quepuedanlosteftigos clercuir fus no 
mes,c delpuesdefto,Juellamare rogar 
tales fictetelligoscomzo dizeenla ley an 
tedefta,e moftrar les lacarta doblada, e 
dezirles asi. Eftecs mi teftamento: e 
ruego vos que cfcriuays en el vueltros 
nomes , e quelo felleys con vueltros 
fellos. Evl otrofi deue efcrcuir fu no. 


habens dupli- 
cem formam. 
dicetur tefta= 
menta (cria 
ps: Se cciam 
muncapati 

nam non ell 
de (ubltantia 
teflamen ja 
feripús, q te= 
fles ignorent 
ibi contenta» 
S:poterichoceffvtile, quia Gteltesignorarent 8: fic elTet mere in 
feriptis idelicererlub(eiptio vnfasteflis,velaliquidaliud,ceftamen 
tumeffernullam fi vero habereciftama duplicemi forman, potcrít 
talicauvalere ; yenyncupativyri + 8 poterant teltes examinari p 
eo écitactiamtencr Paulus de Caltro ,ín didto. $. permuncupationea 
Quod tamen videturdebercintelligi quádotellatornon (e arétauica 
ve vellerteftamentum flum valere,vtin feriptis, vteftde mente An= 
y priva.$ufin autem.ffodehered.jafí, Sc fatisprobacur inifta 
-partitarum foperius.cum dixit.e non de otragwifa «Sc adde Bartja 
1.6.fE.deiur.codiillo.S Alberic, in diét, $. per nuncupationem. Si 
veroteltator nonexpreíit voluntarem (Mam coram teflibus ¿tune 
teflamentum in fcriptis quod ex aliquo defeátu folennicatis elfer 
xnallum non potefl valere , vé nuncupaciuum, ve yoluic Cynus 8e 
Albericúsin dito.$ «per muneupacionem , Shabetur in quandamt 
decifioneNeapolitana.mumero.143.colum.fecunda, aduene tamen 
qua fufficererífta exprelsio voluntaris eciam implicite.vnde (dice 
vet coram teftibus vello talem feripturam ee fhumteltqmentuma 
Jicércoramteftibusnóexprimacnominahzredum,vel legata, que 
facit,tenebic difpofitio, vs teftamentum_nuncupacioum, licet non 
polsitvalere,vtin feriptisexaliquo defeótu, quando non alias con= 
Itaret:quód volulctelgagor (carétare ad teltádum infcriptis,vt con 
cludicPau.de Caftin.lharedespalam.in prin, FF detefta. de latecra= 
ditAlex.confia76.volt5+8Soci.conli.142.v0]ui.fed quidin dubio 
an dicetur q noluit(caftringere,velaliud ?loan.de Blinolto dodtor 
antiquusrelatusab Alber.in.d.S.pernúcupationé, vultrecurrendum 
tancelle ad conie£turas,nam fiteltatorferuanicaliguas ex folennitan 
sibus, quznon exigunturnifiinteltaméto in feriptis veluti fublcri- 
ptionesécfigillaciones,cunc 6 deficiaraliquid ex lolenniratibus,non 
valcbit,venuncupacinú,quod Albesbilimítar qñteltacornomen has 
redis exprimerer coram teftibus : quia tunc fi teftamentum tion 
valerexvnaformavalebitexalia.cimnó (intformz contrario, led 
dinerfeeque fe fimulcóparittur.Cim ergoidem fit nominarenom 
heredisimplicite,p expliciteitxta doétri, Bart. in.I.(ita foripferc. 
fte condi demó,S: dix flupra.videtur ex mente Alberic q) in du 
bio nonfitrecurrendú ad diétas conieéturas ,an feruauerit diétas fo= 
Jénicatesvelne.Siltuderiávoluit Socí, in. d.confirg2.8ibirelpon. 
ad.d.l.haccóGulcifima.in prin.namdicit pilla.l.cancú. declararein= 
renditqhvalcacteftamenciio fcripris Se dicarurfolénicer faétuto , Se 
quandonon:non intendit declarare aliquo modo quando teftator 

Partidaw). A ii 


















































Scíta partida. 





¿icororvolviiTereQarión eripris, Se quando non, Vndedicir,quód 
noncitabíurdun dicere, quod iia. intelligetur quando apparet, 
«uodinferipdsteltari voluir: aliasavtem non pretmacar hoc wo 
lille, quando non porel? valerevein feriptis quod difpoluit , licde 
'tnuncupaciuum perol.milesquí deflinauctar.X deteflamen. 
mili. Sifli par 
teu dicit pro» 
bari ma: 
(ké: man tel 
mécum elbas 
éus, qui pos 
- tellfeñineri 
púsBcfinefori 












meayo fazerlo cfcrenir, en fin delos o- 

trostefligos'antecllos,diziédo alsi,yo 

otorgo quecfteesclteflaméto ,queyo 

fulano fizc,cmandeclcrenir, 

QLey. 111. Que denen guardar como en manera 
de regla los faxzedores del telamento en far 


xiendolo, 











fima, in prin 
cipio. Sin. $. 
per muncupas 
tionem,Scetiá 
habeturi fis 
legibus parti- 
tarum. Jévali 








JOmunalméte deuen guar- 
dar como por regla los o- 
mes que quieren fazer fus 


yes tcflamentos, pues quelos 








dumeft arga- — hancomencados antelostelligos, que 

mécum decon 3 é 

tradlibusadv] non metan entremedias otrosfechose- 

timas voluata — ftrañosS,faÑta q losayan acabados.Fuc- 

tes loferennn fi delo omic lazos lag 
cum quí Tasendefilo ouiellen a fazer por cola q 

chitographú . : 


cum concordant.ff. delegatis primo. Sedin contraSiibus, qui pol 
famefiertin(eriptisécline 3 non cenfentar partes voluitle celebrare 
inferipislicérvoluerintíccipcaram confici nifi expreflerint (e vel 
Ieinferiptiscontrabere.glonorainsoninfti.de empr, Sevendi.que 
. cómuniterapprobatar, fecundur cum. ergo idem dicendumin tes 
famento,venon dicaturin dubio reflator(creflringere ad teflamen 
tuimin fcpeis,ex quo hocnó exprebic,Smaximeila procederents 
GelTecappofitaclaufulaconíuera,gte lamécum vule tellaror valero 
meliorimodo,quo porell:veibilatids pe eú. Pan. tamen de Callr, 
¿n.d..heredos pala, in i.valtrellaroré fevolnilTeretlringere ad te- 
(tandú in eriptis, quandofecirreflesigillare (vedixi ) ECilem vale 
Alexaniawdconfia96.vbi hoc limitar quando adeficé dieta clanfu- 
Ja, tellamencam valet mel do quoporcft, Et fic Doctores 
funevarijan hoc :mibi veromagás placet, vein dubio quando tNfla- 





























tor palm non exprebie corain tefibusnomen haxedis, € vol 
tatcmficam, (prou cin tellamentonunes 
Jeonitatestellamentiin (eriptis, 





parivo : fed acihibu 
icérimmplicitedeclarare videatar ju= 
xctadoétrinam BartindiBta.hfiica [oriptero,) quodrune videacur re 
Prinsillele ad Formameellandiin (criptis :noque valebit ve nuncu- 
pariuum,vtvidetur e(lecommunisintentio doctorenvin diéto. $.per 
'nuncupationem.ék Pan. 3 Alexan.vbifuprá, $ fatisprobat hoc ifla 
lexparcitarem,cum fapraproximajbicum dixit,enon de otra gui- 
fa, qualivelitquód qui vitur forma teflamenti in feriptis , co iplo 
prob quéd sion vultteflarinuncuparinés Sc etiam probári vide 
tarin ditta,l.cercia taurá cóm vule , quod teflamentun: Ein fe 
neteftibus modo de quoibi.nuliam fidem faciatiniidiciow extra, 


























ene Y facitetiamquod dixiin.). fexta.inftacod. quienimeligir vnam viñ, 

smouere E ib ea A . 

copies videcurrenunciaficatriLpantonius. de acquirenaardi. lvl 
tom.C .fiquis alter.velfibi. Sitamenex alijsconieQuris elideretur 








iilaprefmpcio,8capparerette(santóaliud voluitTe: ve et, vbi ad: 


ef dista claufila, velalia que hoc oflenderet : tune valeret eriam vt 
nuncupaciuumex communi mente doétorim. Tene hoc menti, 
quiacit pallus quotidianus Sen contingentia fact dabie ibi hono 
E 

+ 2 Ussnomes Quidaurem hodie in teflamento mtnenpativo fado ii 












Et moux  Xta.1. ordinamentoram , anrequiratur teflatoris fubferiptio mul 
eh ic. totiensdubitarividiin regio auditorio:namvidebatar, quod non éx 
atibs. — quo.ltertia, in ordinascaurifub(Criptiónem tantum exágit do tefla 
Etdla. amentojaÍeriptis,in nuncupatiuo aucem vale feruari folennitarem 
sona rez Lerdinamen.vbi nibilhabeturde (ub(criprione tellatoris. écfi nun 
cop. enpatiawr teflamentom fiatcoram tabellione,neque obítare vide 
Jo. nóua tar pragmatica de Alcala exigens (ubleriprioné partis in in/tramen 
Jewel. l. to: namilla debetprocederegeneralirerin omnibus alijsinftrumen 
metitras.  tisextrateflamenta,nonvero inteflamentis, quibus ell per alías Je» 
dbo4.  Bescerraformadata.nonenim generalís promiio extendi debet ad 


<a, dequibus/pecialicereftpronitumawcin.ltertia. itul.1o. infrá cad. 

arti.ted 8cfiperpratorem:s.deinde.E.ex quib.caulimaio. Bartol. 

-10.Lcalisferipturass 6. de legatis primo. Scala Clio legum.f. de 

ponitemdidal-Taurifacta fic poltdiftawm pregmaticam de Alca 
> : 












tioneminteflamento muncur a= 

tio.d.Lorlinamét. videl 

Tariainteftamentis muncnpati= 

un tamen videtur quod diét,prar 

ipcioner parts in omuibus intlin- Ecin, e, 

1uendis, Se ap- aah 
peilacione in- Drag. rec, 
£rumétorum 
cótinenturte= 

flamentad vi 

time volunta- 

tes, vtpateria. 

13d. in pri= 

ma glof. Cade 

codici.Prater 

ea militar ea= 

¡den ¿mó 

tior ratio : ne 

falfitas cómico 

tatur, quiera» 

tio magis vr 

gecinteltamá 

Us,quámin a= 

lijsinftrumen 

vis, Scbene fo- Ade 

citad hoc, P RC. Ein 

mor. Lucas de f, den 

Mac DES 

diterranez,C. 
deanno.Stribu.libro decimo,verfic.fed pone confiitutio regni , Se 
quafiinterminis, viderurproiflaparte decidiin decilio . Neapolita, 

166. quam vide vbipulchre allegatur pro Vtraqueparte, Sciltud cre , 
do verius Sctutins necobllardiéta.Lcanri quee (ólum venit ad decla Que in 
randum numernmteflinm.vedixi fuprain glof.. fiper verbo otrofí DOUA Tec, 
dezimos.nec fuiteiusintentio cosrigere difpolita per diét. pragma. ell. 
deAlcala.neque etiamobílar primi quod non procedit in cafu ¡(lo 4-libsse 
esaño hello lero ntcdinas Epa nacen 
inalibifpecialiter promifisferuari deber. 1. genetalis alían folennica 
en» adden» contraria vero loquuntur quando Ipecialis $: generalis 
pronilio ellin cademdifpolitione. 

D dorrasrefizos. Quid autem fi coram teflibus fubleribar in fine feri 3 
cele cala ¡proraillanon fuic iouoluta feu teóta alio. 
papytoalbo,vtvididefa£to,an flfiiciar ? videtur quod fic: cumra 
Jisprepolterationon viciet a£tum $ quiahoc probarorex,. haccó. 
fulóiima.in púincipio.C«quiteflamé.facerspoll, de quaifta fumpra 
elty8cguiatubferiptio operator, ve videacur, totúm in(bramentuna 
Afubíeribente. venotat Bald,in anthentica contra qui propsiam . Co 
denon numerapecunia.S quando ell fcriptum propria manu non 
exigicnefibleriptio alía, vtin.l, cum antiquitas.infine, C. detefla 
1uentergoidem operabicur,  fabfEtipfecit la Bin feriprara, vedi 
xinltem ex quo coram telibus fubícribit in codem context ordi 
nointelleótus, perinde ell, acíi in fine tefiuw fubleribar argumen 
t0,1leéta.f. (Aceriam petator tem neque adhoc reptgnare viderur 
canti licettellamencarain feriptisfiat coram tabellione. ex quo Qyz ja 
reperiturfubferiptio teflacoris,Stcllium fuperferiptara cellament, ou reco 
Ecitafuirpronunciatuma s dde 





la.Ercumnonexigaciftamfabfcrr 
riuofed quod feructurtantum difpo 
Ñ ,VERON lt 




















nó pudiclTen efcufar,afsi como el do 
lor dela enfermedad, los enytalle:cnag 
Ja fazonzo fiouicffen'cltonce grand me 
nefter decomer,o debeucr, o de venir 
a fazer otracofa, q natural méte nó fepu 
diefíen della cícular. Ca por qualquier 
deftas razones,bié podria el fazcdor del 
teltaméto partirmano delo queauiaco 
mencado,faftaque aquel embargo pal 
fafTe,e defitornarlo acabar. 
GLe.1117. Como pueden los cavalleros fazer fu 
seflamento, 
» Veriendo fazer teltamento 
algund cauallero, £i lo fizicf- 
fe cn fu cala , o enotrolugar, 













































dex 1 IT, . 





3mlnconfefione tellamenrinon díuertar teflator antequám perficiar 
adaliosadlusestrancósnili nacura: su infirmicats neceñitate hoc 
dicit.Concord.cum.l.ciantiquitas.C.todem.titw. Et. f.codem tt, 
Lharcdesufina. 

€ dsfiradios.Siergo fiatcontradtusve! denario inter vinos , licet tene 
bitcontraGas,vel donaiviuxipglefl.in ul. haredes palam, $. final. 
Af. eodem.vicabitertamen tellamentum , hi co-pto teflamento di 
uertacur ad conátraftum fiaper re extranea ab his, que traétantor 
inteflamento. videperloamuem de lmol.pof! Baldur in dido. $. 
fina. Sc per Oldraldum confilio. 14, $ quid legerar aliquid parte 
culariteralicui,Scdicacur quod ii reuocauerie cellammenca, cxXnane 
donacintervivos au adluc pole reuocari canquam impediciuua 
liberiarbitrijevideperBald.in...fancimws .in fine .C. de teflamen. 
Kin.l.cumantiguitas.in principio. C,eodem + Sotin . in confilio 
73dificulcacem facicbar.columna fecunda.volu.3» 

















€lex. 1117. 
am Mifesincaltris cum duobus teltibus vocaris£crogacis inpralá_ di 
fcrimine conflicurus quando polsic Se velic crjam cum fanguino 









Er di 
Úl, 





Titulo.I. Delos teftamentos. 


ig armisvelin terrasvel arena foibensteflari porel! : Sevalebie quod 

difpofuit:dari tamen duobuste(libusprobetur : fed nor occupatus 

inespediconereftabimuryvequiiber paganos hd. 

32 0 enbrefe dd eltinexpedicione milita. 

2D úelamades.Addclegem.Dimus.£ade teftamen.milico 

3 5 UDosomes bue 
mos, AddelezE 
Lucius, M. de 
smilica sellam. 
Sin Janilites. 











quenon fea en hucfte? denelo fazer eh 
lumaneraquelosotros omes : anfi co- 
mo dizeen las leyes ante delta:mas filo 
óuicre defazcren hucfte, cftonceabon- 
da SE elofagaantedos teftigos,llama- 
dos',erogadosparaclto. Efipor auen- 
turafeyendo enlafazienda, veyendofe 
en peligro de muertequilicife agila fa- 





"bo vel 
Jeripto , vel 
pradiétum et 
cumtellitem» 








Scvidemevelo CN c 
Je luce lexin  zÓ fazer fu teltamento:dezimos quelo 
iftoverbó 2 puedefazercomo pudicre,e como qui 


non (iÉiceret, 
quod probare 
vur per duos” 
teles, epealis 
Feriprara crot 


fiero,porpalabra, o por efcrito. Eaun 
conf fangre mima, cferiuiendolo en 
fu cfcudo, ocnal guna de fusarmas :0 








manuralis mi — feñaládo lo porletras entierra,o en ares 
ex cop : - 
bno na.Caen qualquier deftas maneras que 





lo clfaga, epueda ferprouado por dos 
omesbuenos*quefe acertaflen y, vale 
tal teítaméto. E efto fue otorgado por 
preuillefo a los caualleros, porles fazer 
honrrac mejoria masquea otros omes 
porel grand peligro a quefe meten, en 
feruicio de Dios,edelRey*,e de laticr- 
raenquebiuen. 


smuain literema 
nuscius, vell 
probarecur p 
comparationé 
Jiterarú. licer 
Joannes Faber 
in.planéln- 
fituta codema, 
derefiaménmi 
Jita, aliad vo= 
Juiciralotelli= 
gens, Lucia: 
Hicodem.tcin 
cellizciftam.la 
_pccdcró quan 








«Ley. V.Como puede for fecho el reflamento de 


aquel quepor derecio sis le podria faxgr ye le, 







les de- otorgo el Emperador,o el Rep,poder para fa 
ie ARE Ixe losccumao Vale el refiumento en que esel 


nome del Rey efcvico por tefligo. 


tratos á bel 
lo, fecancum 
Angelú sc Ale 
xanio.l.milis 
tes, C.codem. 
e 4 Enfersicio de 
57 Dios edel Rezo 
Procedit ergo 
Bocprivile 
Fab inrubr.detellamnil 
tibusextendiedáp 
fanét.lacobum.velal 
nanS«quod antemacollaa. 





24 dido, 1algunos omes que nó 
Í :22 puedan fazer teftamento. E a- 
caciccalos vegadas , que los Empera- 
dores, elos Reyesporfazerles bien , e 


3 Orderecho,eporley,esdefon 






















:d peregrinos,quiperegtináturRomá, ye] 
volvi: q licin authentico. denon alíe 
in authentic.omnes peregrini,C.cómu, 











defixccefio.vide per Alexis el fi,Cadetellam. Ec pro ¡to didto facie 
etsamilta.l in quantam dicit,en feruicio de Dios.nota bene ad limi 
tarionem.Lordina. dle, 





. 295iquisprincipisindulgentia eiclatarse(fabilis (ecundum jus com= 
une deberteltari.Praxercavalecteflamentumin quofolusprinceps 
eltreftis.had. 

1£ Ubnlamaneraquelosorros omes Concordat cum Ifiquando.in prince. 
Code inofacio.teflawvbivideperBal.£cdoét.8chocideo, quiafit con 
iofuperprolibiis deiure comunun fecus (iconcefsiofiererfiuper 
neraliascócellorú, vt declarar Bald.insl,milites.col.x, Cade 

.le 








ampli 
teflaumiliris.loquens de flaruro Venetorú. 8 adde,qd notar Bal 




















*fi.col.»,C.defidcicom.vbi dicír,qp quandotalíslicentiareltandicona 
ceditintelligitarfecúdú confuetudinélociaScvide ende Bal.in flud. 
fou.co.9.Scuhisque dicirBal.i.d.).milices.cócordare videtAlbein 
d.Lfiqhán pri.£ nota exila.l.g refcripram prindipisinquantá pofíá 





bilecít,debetreduciad ius cómuneadde.c.caufam que. de referiprase 
ibi per Abb.8cvide Alex.confi.:y.volu.1.verfizsprobatur, 
15 Cel rgytanfolamente. Principecnim audtorantenulla porefl efefian, 









distal 
ferurhono 
10,8: do 
melt.ib.12.6c qui relidencin prafenta p izmiores caes 


ris,vedicitBaldin.L.uffide ofiic.proconíula Áddecirca caque ope 


S vatur prafen= 

. tía principis. 

merced lesotorgan poderio delos fa» Los Dan 
zer,en tal cafocomocltedezimos, que Iprobarorias. 
ñ E C.dediuer, oÉ 
efte aquienes otorgado, dleue fazer fu f 
teltamento enla manera quelos otros 
omesf. Otrolidezimos,quefi algund 
omchonrrado, pidielle merced al Rey, 


qefronieffe delante quádo el fizicife fu 








barr. gd 
Li cellamétam 
fit coram Da- 
ce vel Mar» 
chione, feu a 
lio dío inter 











e ful vid 
teltaméto.i gelootorgaflequefeacer- Helio 
talle y,quando lobiziefle, q talreftamé-  ilcaliíin tem 


poralibusnon 
recognofciefar 
periorem. 86 
q ita debeat 
intelligi,quod 
dicieBaldusia 
1.Sandimasán 


to vale maguernonfea y elcrito otro te 
ftigo¿f1 non clRey tan folamenteS. 
4 Lcy.V 1. En que manera pueden los aldeanos 
fazorJus sefbamentisa , 
Ldeano alguno queriendo 











azerfuteltamento encleri  princip.C.de 
; donationib.8e 
o, fignaqueilugardocl adi Guils 


BESA morare non pudiere aucr 
ticteteltigos que fepan efcrenir, puede 
fazer fu teltamento delante cinco tefti- 
gos que fean llamados para effo, e que 
fofcriuan fus nomes en la carta del te- 
ftamento. E fipor auenturatodos cin- 
co non [upicrenefcreuirpuede efcrevir, 
vno delos, cl que lo fupicre fazer por. ru 
f£i,cporlos otros. Perotal teltamento a 
como clte,quefefaze ánteteltigos,que -. quinque fub= 
nonfon e doleirados non deuclate £cribentibus, 


Jel. Benedivin 
repeti.ca. Ray 
nuntius. detes 
Mainparte,te 
Pamentumla 





CTA 
¿oTndulcum ele 
ruflics ve in 
rute deficien= 


E É A Vel vno proa- 
choenporidadh, añtelodcuéfazerlecr- iscnerar 8e 
puladinamente antelos teftigos, quefe: cia coma pre 

; ñ fentia,eflamé 
acertaron y porquenó puedafer fecho cu ordincrur 
yengañol, > hoc dicir. 


LV 11. Como Valeel soffamento que el pa- Es perito a 
dre faxcentrefus fijospnaguer nó fea fecho mes huevas Lá 
acebadaminte. reprobaf opi= 

nio Azonisin 

1.5.C.detellapofitaidi perglo.volentisillam.].loqui de teflamento 

31: (eripúis, Seno in múcuparino. Sed an haberetlocumiflalexán tefla 

mento muncuparino,de quo norteltconfeftaferiprara glo i 

teflamito.3.fi.M.cod.tenctgpnó.£xilla opiniovideturprobarihic.Có 

O ii 

¡ctamenper,d,|.ordinamentilufiicirlolennicasteflid bi pofita: 

procedittiintellamentisraflicorú, 3 aliorú. Sed an inteflamento in 

criprisrulliifufficant hodiequinquetelles, vel cxigatur g feruetor 
difpolitiol.;. Taurieviderur q nú: 

feruaridebcarqdinilla,T 

dicantur coramtellibus.ék runcvaleretvenuncupacionin ve dis fs 

pracod,),s.fortetamen dici potefl,quod vbinon polfent haber fepté 
telles.quifubleribárluficerent quinqueteflesticerad,quifub(eribás 
8cquodiltocafinonfithrec lex correéta, 


























3 07 Jer fechoengaño.Nota hic q licetin teflamento in feciptis implici2 , 





rédicarurteflatorem declarare voluntatem fuam,vt dix Ímptacod. in 
Jepe.1,tamenplus euitatur fallitas, quando apertédicitur quam quan 
doiimplicikd. 





Uiex. VIT, 

ismPorc(t quisteftari interliberos folicú ducbusteftibus, fed relidtain 
taliteftamento alijsextraneisíunt Bida:mifi teflator omnes 1115] 
fubleribantreflamentilaudáres vel Bip£eteflator corn tefamentá, 
fcribar,E in fine dicatomniaineo contentavolo fore li 
Paritalexta, A 















«d L.aho= Ta no, re, 
UE ft. 


imoqadelle debeaneleptetellesÉ Er. 0e, 
vidifponteursnifi contenta ineopalatm y libro, 5. 





TI 





Seftapartida. 





y 2 ovonferia valedero.Quid fiteflamécum feretinterrisinfideliumav' 
deperBal.in.la.C.quemadmo.rell.aperian. vbicenerquód valebit 
cellamentamibifacto,fecunduin merum iusgentium,quod| 
guribicigeee,nificontrarium proberur.S quodita de ficto relpondie 
in cellamienco culufá mercatoris de Anchona.¿eficibivult,quod vas 
Jear cun duo 
bus celtib”. £e 
de illo didto 
Bal. meminie 
doctor de par 




















Cabado teltamento es aql 
)que es fecho cn algunas de 
É y las mancrasquediximosen 
a ¿las leyesantedelta, efideo- 
petione.co p tra guilalo fizicfle non feria valedero? 
de: one Pero ficl padrefizielle teftamento, en 
cola. 89d que cftablefcie/le por herederos alos fi- 
esftamensic£ os, calos nietos que defeendielfen 
ora mass delo particlTe lo fuyo entre ellos; ma. 
iuxtacerrá far gueren tal teftamento non fueflch cl- 
racenorum, vi A . Le 
de per cunda Critos mas de dostelligosS,valdriabien 
Bald.in rubri— afsi,como fi fuefe fecho acabadaméte 
os ante ficte telligos, que pufic(sé y fusno 
mes,e lus (ellos.Eflo mifmo feria quan 
do defta manera el padre, o el auuclo 
particffeloluyo,por palabra tan fola- 
méteentreflus fijos, e lus nictos, fazien- 












fic. (ed querit 

an por maris 

2d La bosfijos, 

ere.  Hodie vers 
A EE 
ri cade foléni- 




















lib. AOS d 
alos deber ter dolo ante dos tefligos, rogados e lla- 
ari inter £i- madosparaclto.Otrofidezimos,q hen 
lios, quzin- tal teftamento como clte, fucileayun- 
terextraneos, oe 
que lex pr tada otra perfona eltraña q hercdalle* 
cedic 8h al padre cn no conlosfijos, quequan- 
ecur in fer da 7 
.totañe enla perfona deleftraño , non 
- valdria clteltamento, como quier que 
entodas las otrascofasque fucilen y cl 
critaso dichas,feria valedero£.E aun de 
a zimos Gi el padre faze teftamento en 
illuslegis. a E 
e Con lo cleritos, nó guardando todaslas cofas 
Deiore pd que diximos,q deuen y fazer e fer guar 
muni (uficies 
Dar duo cetes. dadas, poderlo yafazeren dos mane- 
mares, velfee, ras. Laprimeracs, que defpues que cl 
mine de non z 
xogac,venocacedo(Tinauthentica,q Gne.C.detefla.Scinfina$.in 
omni.Cadecodicil hodictamen perl ordina,Sc.d.|.Taurividerar,y 
eciamin reftamentojnterliberosteftes debeñrelTe mafculi.Ernó fx» 
mineve vale Didacus de Caltelloin.glo(f.d.l..fuperverbo, Ñietete- 
fligos.ciustamenfandamenta non muleumvegene, Esforé jn' puño 
* Erídidtis — Goiurisinteltamentointerliberos veriusclTer contrarium,cumn ¡lud 


di fuesicomillum,tamin.Lordinamenti,quim in+l. Tauri. qua tentam 
Jocutz-fuenincin iurnerotefliuminon autem in qualitace malculini 
tacis.Eelictanquam cafusomillas deberecremanere (ub difpolitione 
iiriscomenanis..commodiGime.fdelibera pofth.fiveró.$.devi 
lola peedols: Cde apfell lance. Cad cost 
tatamen,quiacxquo dict.l.ordinamenticommunicer(emper fhicin 
telleftadetellibusmafculis,Screót¿quia mulicresnon poflintelete 
Nlesintellamento.veinfaco.l9l Tamtina,quiradillamferefere,8e( 
¿Zcdla. rellene libero ato yidesuerclle quod Sceltalntomalcl Be 
nouarec. ifludeftturos. 
4 d ERegados. Nota q quando fic dinifio hrrediratisáparrcinterflioste 
Mtesdebentelleragati.quod nota ad.Lfina.C.familhercil, + 
5 e eriredafeLargeaccipeliuepervi inflicacionis, ve ino. 
fin.C.famil.hercil S.L haccófltibima.).ex imperfeeto.C. de tela. 
8chocetiaminnuicacinia.lad inem. 
6£ Useriavaledero. Limita Scintellige, quando effentaqualiterina 
(liristecas huequito reconlalie Ladoties Romas.confia, 
y85.mouerur ex diéto Specnlatorisiculo dein(trumento.edit.$+com 
pendiofe.verficu.quidh paterhabenstres bliosadicens quéd pres 
gía quecunque quee haberpaternum tellamentumés Quminterlibe 
zos , procedunt quando parer habens plures filos, in ompium £a- 





il 
tu. libas 
noma rece 








Quechtl 














orem difpoluit:fecusfiin fauorévntus, gin odiñaliorú. 8 dicit Der 
ciasconfil105-adfinem,qy ¡fla decilio multú videtur qua 8 narura 
lis,quo ad metamen non caret ferupulo,$ contra camtenerPaul. de 

















Cailiin.l.ha. cóloltibsimacad f.C «quirelface.pofT.fed qua parun 
moméielthodicilta quahio pprerdilpoficionemadal.Tauri,nonin 
fito. Limita 
tellamentocsclcrito , deue foclereuir  <i3i0á.l, quá 
do filij eiTent 





inflicuti:fecus 
veró fi extra» 
nci, Sclegara 
elle falta fin 
lijsivt adducic 
Socin. conil. 
5.volu.ad(i- 
nem. Benota 
bene, qp tella= 
menta con= 
ditumintorli- 
beros femper 
cenfetur habe 
reclautulá, q 
“valear_ omni 
meliori mo- 
da, quo pór.le 
coharredi.$.có 
filix.Mdevule 

a. 8 pupilla, 
edit Alert 


el padrediziédo afsi, elte teftamento q 
fize quiero quefea guardado:otrofid 
nen dezir, e focfcreuir los fijos, elle te- 
ftamento quefizo nueltro padre otor- 
gamoslo.Lafegunda mancraes, que fi 
el padrefupiefle efcreuir, quelo puede 
fazer de fu mano, diziendo en ellosno 
mesdetodos lus fijos, e todo fu tefta- 
mento enque mancralo faze,e como 
Joordena,c fobretodo deucelafsi cfcre 
vir,todo quanto en efte teftamento ef- 
creni,quiero que lea guardado. E en cl 
teftamento quefuelle fecho en alguna 
deftasdos maneras, puedecl padré man 
daralgo aomecitráño,e fiquiliere pue 











de franquear fusficruos,pero hamene- — in,d.S:exim 
fter que tal teftamento fea fecho ante a 
dostelicamalo ma dae e 
dosteftigos”a lo menos,rogadosi,clla? Qgergodiaú 


ell in princi 
pio huñus.).¡p 
cedic in tellan 
mento nunca. 
patiuo verbo 


madospara elto. 


Le).V IT. Como puede mudar e renocar el pa- 
dreelteflamento queonie/Jefecho entre fus 





, ? velcúferi 

fijos. ten? vel 
la pura, in qua 
es Vdar ereuocar puede el pa caca 
+ Bye 1 dreo clauuclo, cl teftamen Fo fesancar 
EN . aia 
En |to, olamanda que ouicl-  procedúr quá 


do reftamen= 

tía fic per feri= 

pruránónun= 

cupaciue + fed 

in feriptis:fed 

minus perfe- 

tea ita decla» 
ratAzo.C.eo.in fumma,col,antepe.verficu.Sed noftri doftores.gl.in 
authentica.quódfine.Cucod.titu. 

h Cossreffiges.Quidin teftamenco ad pias canfas,videin.c:xelatumade 8 
telta,in.c.cúm effes.cod.cion. % quid firellamentum fiar tempore 
peñis.videAlox.in.J.fin.C.cod.8laréperFranciócum defanéto Ni 

zariojn fio tatu de pelle.fo.37.cum lequenti. quid fi teflamentú 

fiacin maci.vide Cepolin traftacu de (eruicu,in ca, de porta, $e quod 
habeturin.J.s.ticul.2,lib,5.ordir Tn no. rt 
urerzocriam interliberos ¡ojurepartitarum, y ef, nio 
tellesellentrogatizáfortori ergo hoc erithodieflantesdl,Tauri. — galibas» 
Mex 111, e End 

¿0TellamentumfiQum inter liberosnon renocatur per fecundum te- noug Ke 
famentum non folenne,in quo nón adfintleptemteltes, Hem é re- 
uiritur gp teflaror dicar,quódreuocatprimum.bad. le 

k Gen algunas de lasmaneras. Exiflo veibo reprobatur opinio Angeli 1 
in authentica.hocinterliberos.Cseod.vbidixir, quod tunc teltamen 
tum interliberosnontollebaturp+rfecundá criam perfcAum, niño 
fecundo fieretrenocario prioriscellamenti, quando primumteflani 
tum eraclcripeum mana pacris,prourdifponiturin authencica. qdfi- 
ne,C.cod.£clupra.l.proxiora.ad finem. Secus veró fecundum cú lite 
ftamentum primum interliberosfuiflernuncupatiuum. $ hocidem + 
voluitibi Alberic.inprin,illius auch. nam vehic videsiflud procedic 
etiamfiprimum tellamentam fueritnuncupatiunm, vt hic pareciun> 
ta.l(upraproxima. Gila cracetiam communisopinioin,d.autlics 
hocinterliberostene menti,quía tex.vnde fumirur.d.authenabocin- 
terliberós.multum faciebarpro opinione Angeli,£ Alberis 

Eijendo defpues. Quid finonfaciaraliud telamentumafed eancum > 


ESA fcho entre fus fjosgen 
alguna de las maneras X que diximos 
enlaley ante defta, faziendo delpues!o 
troteltamentoacabadamente, antefie- 











































Mo 
| 


derogerprim 
aliud,fcilice: 
baciin.d.auth 





Titulo I.De los teftamentos. 


orVidel y nólufliciar,imó quid requiratur verumque 
effamentum Sederogacio prioris, Écidem videturpro. 
hen,hocinterliberos.vbiPau.de Callranouethácque- 





MiondiS concludendúvidernr,qp fideo derogauit primum, quia vo= 


lebardeceder: 
Lóiure, tF de 


lega». 6 Ale 
xandiinl.no- 
» ftrau.col.Co 


dercíta. 
a UDidendo es 


el, Notabenes, 


nánon fufiic 


rejoreltacsiftud folum: (uficier, juxta norata p Bartn 
le 


teteltigos,c diziendoen el*,como mu- 
daerenoca clotro que fiziera primero. 
Caficlfegundo teltamentonon fucfle 
afsi acabado, non fe defataria porende 
el primero. 


.” 


e. 


ter generalis 


claufula cal= 


fans K reno: 
cans one a: 


Jud tellamen. 
tum mili eiá 
expreflerit, y 
callar qdcun- 


| queteltamen 


tum eciam fas 


tam inter li: 


beros. ita dicit 
Paul.deCaltr. 


in.d.authenti 


hoc interlibe- 
os. quod no 


ta. E hoc eti: 
elt de mente 
Balibi,ipri 


nusconbil.163. 


colu.8.vol: 
Ereót 





ex quo lud 


tellamentum 











Ley. 4X. Quales omes non pueden fer tefhigos 
enlosteflamentos. 

Y Efliguar non puedé enlos 

Mfitellamentos, aquellosque 
(aa fon condenados por fenté- 
PERN ia que fuelle dada contra 
ellospormalas cátigas?, oditados que 
fizicron contraalgunos,con entenció 
deenfamarlos. Nin otrofi, el quefucffe 
condenado porfuyziodelos fudgado- 
res,porrazon de algund malfecho,que 
fizielTe , alsi como por furto, o por ho» 
micidio,o porotro yerro femefante de 
ftos", o por mas graue de que fuefle da. 
da fententia cótra el.Nin otrofiningu- 
no delos que dexan lafe delos chriftia- 
nos,efetornanMoroso fudios:magúer 









E 


e 


imer_ liberos — Cerornaflen“delpuesanucitra feque di 
Faber tacitarm 22 A : 
clauíalá dero- Zé cn latin apoltatas. Nin lasmugeres", 
gatoriásoppor — ninlos quefuellen menores decatorze 
tec fieriiftam 


métione. Sed 


an teflamen: 
tum inter lib, 
10s 


xogatoriam as 
, pracedentia 
tellamenta, 
Sicutintelligi 


videatur 
etiam habere 
claulilam de 


años. Nin losfieruosf. Ninlos mudos. 
-  Ninlos fordos.Ninlos locos mientra 
'= que cftuuiecren enla locura.Nin aque- 
llosaquien esdefendido que non vfen 
de fus bienes: porq fon defgaftadorés 


da e 
dllosen mala mancra:ca eltos atales nó 


ñ 
¡vurhaberead fequentia? dodtoresnon tanguntin. d.au- 


then.Socinusinad.confil.vuteqp non, quando exigererur (pecialis de 


rogacio primi 


iteftamenti,vt quiaibiellerclautula derogatcria dicens 


hocnóreperirijurecauram.limita tameniftam.], 8. d, authenticam, 


nilin (ecund: 





lore(tamento eciam ilijeffentin Miu BrefTer. 





Diliusquamprimuminam tone revocarorprimumab(que alía fpecia 


liderogacione:glo in authenti.detella.imperfet.colla. 


authenshocin 


ld dnd. 
anideCaft. 





nterliberos, Alex.confil.:46.volu.2,Paul. 


in.d.auchen, Senora etiam q lapfirs decennij poftteltamentaminter li. 
beros idera operatur quódclaufala derogatoria. fancimus.C.de tes 


fta.Alex.confil,105a 


teflamento eflet 





olumi.4+colsantepe. 8efina 





infliturapia caula,Schijin aliqua parte, non elfer necefTaria laufola 


derogatoria 
Alexan: 
a. lingularie 





prioristeflament eriamfadiiinterliberos, ve adducune 
.confil.105+8 1afoind.authen. hocinterliberos. veria 
limita. Anautem quod hic difponitur procedar quádo 


in primvotellamentofuitinficura pia causa, vin fequenti Ñitnecefla- 
riaclaufula derogatoria ad primum.vide Socin.confil+229. volurmi.z» 


col.fin,verfic. 
AllegatOldr: 





poítremo.volentem quod fic:quode(lfingularediCtá. 
alconfil.ny.icius condidicteflamentam,Sicaltem nota 


quod fi fuperueniarcau(a reuocandi primum teflamentum, tunc non 


Tequiriturin 


reuocationeclanfula derogatoria, fecundum Baldsin di. 


authentica.hocinterlíberos. 


«Regulariter 


Glez, IX, 
quilibet non vetitus pote(t elle teflis in teltamentoz 


funt tamen aliquiquinon 'ofTunt elle teftes: vt damnatus de famo 
flibelliconfectionezac de furto,de homicidio, velde mili, velma 


¡ori delito. Item apoltaralicerad fidem redeat:8: minor.x55j. anni 
Trew fecuas,murus,(urdus,mulier, fatutss fatuitate duranteíen fulti- 





tia.ltem prodibus,curatore ibi dalo.Et proliberofegerens potelt el 


fereflislicet poltealeruus deregatur.hoc dicit 


b úisialascantigas.Adde.láseni..fi cod. 





pueden fer teltigosentellaméto. Otro 
linó lo puedeler omequees fierno de 
otro.Perofialguno delos teltigos,que 
feacertaronquádofe fizoalgund tefta- 
mentoyandaua enaquellafazon poro- 
melibre3, maguer defpuesfuefTe falla- 
doen verdad qerafieruo,nófe embar- 
gacl teflamento por ellarazon. 


Ley X.si puede ferteftigo,o nú enel reflamé= 
toel que hanatura de varon €o de miagero 
Ermafroditus en latin tanto 
quicre dezirenromance, co 
mo aquel qué ha natura de 
varó e de muger. E eftcatal 
dezimos quefitira masanatura de mu- 
ger q devaró, non puedefer teftigo en 
teftamento,nín en todas lasotras maa- 
das Gomefiziclfe.Masíi fe acoftaflemas 
anatura de varon,eltonce bien puede 
ferteftigo cnteftamento, centodas las 

otras mandasqueomefizicrc. 





929. X7. si aquellosa que manda algornelte 
_Jiamento pueden ferrefligosen eljo non. 





Ontienda nalciendo fobre el 
teftaméto,entreel heredero q 
era efcrito en el”,elos pariétes 
del finado q quificfsé defatar cl teftamé 
to,eftóce dezimos qbiépuedétcítiguar 
“agllosaquiéfucflcalgo mádado enelfi 






1 
€ Usen 
Jos. Vida 
un 6.partit.7a 
Detrd 
his quinotan. 
infa.vbi habe 
tur qui noten 
tar infamia 
juris exíá pro 
crimine priva 
to: Bn illis 
etiam intelliz 
ge procedere 
quod hic has 
Becur. An aus 
tem dinados 
contradu ex 
quo der: 
infamia, pole 
fint le teles 
in teflamento 
viderur quód. 
fic ex quo 
ifla.L.eosnon 
excludic. ln 
contrarium 
tamen facie, 
quía repele 
lancur á tel 
monioex qua 
cunque caía 
fint infames, 
vin cap. licet 
ex quadá. de 
tefli.Bincip. 
praterea . de 
teflib. cogen. 
+82 notar glol. 
vbi communi 
terdodto.jo 
1.C.defmma 
triníca. Se 
catho. de dixi 
in.l.8.titosió. 
fupra. part 
3 foriori er 
go debét re= 



























pelliinteflamentis,vbi de maior prañudicioagitur. 8c ¡lud videtur 
yerius ifta.l.fuppleri debetin hoc peraliasaScficinfamisinfamiaia 
vis qualicercanque itnonpoteltelfercflisin teftamento. 


d dserarnafjes. AddeLahi quilandtam.Cede apolta 
€ €nilumageres.Adde.5xcltesinttderela, 


an,Fab.in.d.$.teftessinft,de telta.Súbidici 





3 


junte de a, 


y 


La 
£ 4Lavilos fiernes. Idem dic de monachis,fine licentiaabbatis,vetradielo, $ 


,quodexhocpolfantim 


pugnari multa teílamenta, in quibusreligiol(unt tefles fcptifine 
“abbatislicentia.fed ccue contrarium,quia monachibene pollunt efe 
teflesinflsunientari inclicentia AbbarisyvetradirSocin.conla7.vo 


Í 
finsin cap.cum nuntiusadeteflib. 





Cardinal intermánisiflis.confil.100.incipirteflator haber ScFe 


8 Uror hombre libreádde,l1.Caderefta.8c.5 Led cum aliquisinilit. eo= 6) 


demtitulo. 
ex: 





amSifexusvirilisin hermafrodito fieporentior,ericteflisinteflamentos 


aliásfecus,hoc dicit. 
Clex.XI. 


amSieltcontentio fuper teflamento inter haredem feriptum , Sete- 
Mantis confanguineos vel legatarium polfune ele tefles legatarij, 
fed haresveleías confanguinci víque ad quartum nequaquim. hoc 


dicit. 


h Geferiprs enel. Ex hocverboviderar velle hac lex quód cios di-3 


(policio 


proceda , quando legrariusadducicur 
lore tel 


lamenti facti in Fósipiis , vel de quo 





fem (mper vas 
fic fadla publin 


ca [criptura : E legatarij, fuerunt defcripti in tali tcllamento a 





Que in 


Noa ec. 





“Sefra Partida. 








Nonergoprocederetinteflamento nnetariuo, de quonon fi 
¿ta feriptura.Sehuins opinio.fuls Nico.de Marhare.relatusá Bali «in 
Iictantibus.C.deteila.£ idem voluie Abb.in capita, infupera colu. 
penulti.detellib. Sitameninomnem euentum fue valererin 
Ireredis,fiue non:lezatarijelTent confecuturi legatum, tune indiflin- 
¿e admitcun” 
tur in tells, 
ve velune lo. 
Aadr. Anto, 
Abb. poll a- 
Jos antiquos 
in.d.cadolip. 
vnde cum hos 
diede. laregni 
a.itu. deloste 
Mamentos. li- 
bro.5.ordina. 
8 vitiecue 
rellamentum 
vel non adeas 












feacertaron y quando fuc fecho. Elfo 
milo feria fialguno deltos aquien el 
fiando dexalicalgo encltcftamento, o- 
uiclle contiendacon los herederos, en 
razon dela cofa quel fuelle mádada en 
el. Cacftóce podriá telliguarlos otros* 
que facilen y eleritos fobre tal razon, 
pues quenon tañelacontiédadetal co 
La a cllos.Mas cl que fuelle eftablefcido 
dar meca POr heredero fu padre,olos quede- 
ex eo adhuc . Íciendiellendel,o fushermanos,o loso 
legata deben» — tros parientes cercanos, faftacl quarto 
ruz,diceadum £ 2 as 
esfer,quódin=  gradoc,1nó pueden fer teftigos lobre la 
dillincté ho= contienda queovielle el heredero con 
die .Jegatasl 105 parientes del finado,o conlosotrós 
omes en rázon delteftamento,en que 





admitterentur 
intelics, vide 








cam Joano. ios 
Ebindioa fueilecfcrito 'porheredero. 

Yoga Biper MEX IN En que cof puede/r eferito ete 
Alexa, confil- 


.. famento. 
+2ETN pargamino decacro , o 
A E depapel, o en tablas, quier 
AE con cera, o deotramá» 

EA Hd) nera, ocn otracoÍa en que 

da Ceesorros.N > Le pueda fazer clcritura,e pefcer, puede 
iptelega- — fercfcrito cl teftaméto. Eaun dezimos 
que devn teftaméto ,puedeome fazer 
muchascartas de vn tenor.E deftascar 





197.colpevo y 
lu 1% per lo. 

de Imol.in 
quí teflamen: 


rosinprinca fa 











"Vide per Ángo 
$.lezatarijss 





3b a taspuedcel teftador leuarla vna confi- 
rr.Addested — goye lasotraspuede ponerenalgund lo 
nequiallir. de 


garfeguro,alsicomo cn facriftania d al- 





mmenciiflamo 
quatémusdi 

quianon meminificvidiffe.per. ljuriscommunis.vide tamen que 
orarSalictdnd.parentes Cde elo vbielamvalt, quédiflo cat 
fiat computatio gradutim, fecundumius ciuile,de que in leges.titus 
6.partita qu 

4 0 Urafacl quarto grado. Vide qua nora Alex,confil. 47.inprin.volus 
<a. Sexillaliderorprobaríquod 6 vas ex teflibusrequibs de 
Mamentisefferinhabilis,velnon omni exceptione maior, quód non 
fuppleaturcias defeétisex integritatealioram,co quodrequiratar q, 
omneshncincegdreftes.videlalon in.1.fiquis ex argentaris,$.cogen 
rur.col.1.(f. deeden. 8 Decinrm.contil.105. 8 que dixi fupra cod. Ls, 
nglo.anteficteteÑligos.8cgdnorarloa.de Imel.in.l quiteltamentea 
inprin.f.dereftawvbivult quod fifunt duoteltesnon omniexecpúo 
nemaiores,habeñtúrloco vnius. 
$d Mxjerito, Ex hocverbo viderur quód etiam fi tellamentum junes 

tur(eripturatabellionisvelaliás,covfanguinci haredis, non polfunt 
efletellesibtra quarcumígradum. + Contra quod viderurid quod dis 
xifuprain glo(T:.ad quod potelldici ¿quod aliud fitin legararis, qui 

- mon repellamtur: 

suriure.Sciflalex eriamficótcontralá quod netar Salicecusin legespa 
xentes.C.deteNib, vbivcluit, quod fifracerfuie rogars teflisintes 
MNamientofratrissbene pobivellereltisiquia teflacor haber authorira- 
remconficiendi faro (uum.allezar.].quítéllamento,y. percontra- 
riumifEadeto/la: neque ve hicvides eriamo £ fit rogátus , porel efe 
tellis in reflamento- 1afed procedit quando heresin(licutas elfecfra 
rercellis: dim eroSalicó, lote guando extrancus effecia, 
KUtus. EN EA z 






bus 8 confanguincis intra quarrum gradum 
































oadmittuntar dejore, fecusinillis quirepellun 





Glex,x17, 

amPoteÑ ribiteffamentumin perzameno papyto veltabula etizmce- 

xeavelalia rein qua(eribipoteitisypolfanteluldemrenoris ficriplu 

rescharta tellaméizquari vna defectuofisnó nocetalijs pfeaiis. bad. 
€ €aonempece, Nota hocverbum. Si hocideo ell, quiaratione abuo- 1 

dátioris pro- 

ciomi 

gunacglefa,o cn guarda de algund fu Ep 





amigo. Eellascartasdcuen fer fechas diste 4 
A in. vnú.verú 
envnamanera, felladas de vnos fellos caida as 


dum. f.cod. 


milmos,cde fátosla ynacomola otra, 
vnde fiin alijs 


de guiía que acuerden las vnas cón las 


charris bene 

otras. Perofialguna dellasfueremen- — fr feriprá cis 

guada, nonempecealisotras quefuel a 

E - uta 
fencomplidas. defeñuola: 


quia abundás 
cautela nó fo- 
Jernocere,l, te 
flamécum. Co 


Ley. X 111. Quien puede fazer reflamento 6 
quien non. 







pm Odos faquellos a quien 
non es defendido por las E 
a ¿:.A.dereiud. 
leyes defte nueftro libro, “dzex.x111. 
| pueden fazer teftumento; ae Toñi pea 
E tell quiliber 
eloso ros que nonlepueden ro e verusino 
estos. El jo Gelta en poder8delu pa- tame polfime 
dre,maguerel padre gelo otorgafle, Pe fa blu 
ro 4 fueflecanallero oomeletrado qual — paris confene 
quicrdeltosfizosqueaya delos bienes, — lu mili: depes 
.s culio caltrenfi 
quelon llamados peculio caltrenle,vel ve qual Je 
quali caftrenfe, puede fazerteflamento — nec mafculus 
delos. Otrofi dezimos, que el mogo * 
que es menor de catorze años , ela 
mogaquees menor dedoze años, ma- 


tabul, coc Lo fps 











ánis,autfocmi 
na miner, xij. 
a intellcaú 


d nó habent.1t€ 
guernon fean en, poder de fu padre, nec fultusdu 
nin de fu avuelo , non pueden fazer” — rante Qulúcia, 

aut prodigus 


teltamento. Ecftocsporque los que 
fon deftacdad, non han entendimien- 
tecomplido. Otrofiel que fucfle fali- 


cui ell bonis 

interdifúsan 

teinterdidio= 

ne veró teflas 

méwum valet, 
Tremnecmutus E furdus fimulánatiuitaresíccns (iácali ¿ quía tune 
benepotell.iipfefcribarilludyaliásnon nifi de permiflu prind 
necetiam folum mutus dnarjuitatepotellteflari: quod raro accidicz 
furdus /etó tanetimm bene poteftreflari,hoc dicic. 

£ dTedos.AddeLab caparto.Mdeproba. 

y Couecfeenpeder Hodiciellarar ací ordi.tauri» ele 

7 que conigitillam.l.8cfimiles.De iure communiveró,videinillama 4. 
teciá,quelatétradit Guilliel.Benedidlin repericio.c. Raynunitius. de 
refladoverbo,Smarrem infuper Clará. de quer habenturán cali 
defepul,lib.6anon tansé poterit hodiefiljus familias ref 
viújs quacenuseliecin praiudicium vlasfruG us parentis, fecundá lo, 
delmosin.coquiaingredigtibusaderefla.col.6,cúprin7.NicK faltas 
bonoriaduentivioráremanent paris fiblusingrediatur religion, 
fecundiim loan.Fabr.£e Saliccánauthenticaingrefi.C. de facrolane 
ecclel. quidquid dixcric Abb.in.cinprefentiascol.1y.deproba. 

h del mojo. Extendei(13l,8elipu ilusteflerurad piascaulas.veproba- 3 
vurin,cal pateradetellalib.ó. é ell cómunis opinio dodorú, quam 
tenceBarinrepetaL1.Cadefacrofan.ecclelScreneretiamibi Bal.inre 
per.quelt.anbi erjá Salicer.corra Richardú ciusauunculú.vbictiam 
Alexatradic eri laré Guillel. Bengdiét.in reper.c. Raynuntius.deres 
Main verbo.AdicAcimpuberiSúbiadfinemadducitillud,qd eltno 
tandum q tellamentú pre fumiturfactú á puberezvnde cótrarió affe- 
xentiincumbitprobatio.allegar Innocen. de alios qui eum fequuncur 

_ incapcis prafentia.de proba.vbi ad hoc elttexanotabilis, 

1 ran pueden fazer. Si amen impubeseller dolicapax., polfet cur eo 4 
princepsdi(pálace,vtfaciat reflaméci.oi. Alex in.L.fi.C, deteflomili. 
¿in.Llifracer,C.qteftam.facerpoll-Barin.Ldi queramas.f£ de ell. 


















































co.gl.édoé Adri, 
IL CGc Ada 





i queramusfiderefta, Tn no. 








Titu.I.Delostelftamentos. 6 


defatuosloan.Faberin.$.prerereaioft.qui 
scftastencrquód potell eftari. $e fequi- 
fiftarer. C.quiteltafacer, pofScibino= 
i mis licechabear imbecillitat 








do de memoria*,non puede fazer tefta- 
mento,mientra que fuere definemoria 
xecipit , vedi- doP: ninel defgaftador “de lo fuyo, a 
e es quigouiefle defendido eljuez* quenó 
do.taméin li- enafenallefus bienes.Pero fiante*detal 


Dr defendimiento,oulellefecho teltamen 








“ yeterS,Tho. tovaldria. Otrofi dezimos, queelque 


22.3. 4ó.art.1>  csmudot, ofordodeldefunafcencias, 
Sacuúvale dis 


nó puedefazerteftamento. Emperoel 

di quelofucflepor alguna ocafion,afsico 
ada mo por enfermedad ,o de otra manera 
fiunfed hebe=  eftea tal fupielfe efcrenir, puede fazer 


Pare fario- teftamento,efercuiendo lo porfu ma- 
fusveró ná te 


fatur, ve hice nomilma", Mas fi fucfle letrado”, e 
exá fi ad pies nofupiclle efercuir: non podria fazer 
fu teftamento. Fueras endeen vna ma- 
nera,fi leotorgaflecl Rey, quelo cferi- 
debio dm Wiefle otro alguno cofulugar. En efla 
ell ebrios manera mifma,podria, fazer teftamen- 


quia fuiolo “Oc omeletrado, que fucfe mudo de 

comparatar, , 

+ veineca á cra Lu nalcencia, maguernon fucile for» 
pala cum ibi dozcefto acacíce pocas vezes".Empero 
notatis de vit 


netecle. Aquel que fuelle fordo defde fu nafcen 
sicorú. 8evid. ciao poralgunaocafion, ficfteatal pu» 


Ad diere fablark , bien puede fazer tefta- 


a2.quuell, 4 MEnto, 
dé ericin dor 

miente, vein A 
clementina li NL:)X 1717, Enque manera el que fuere cie- 
furioP.de ho- 

mici.Stradir Barbainc.r.detefta,Brin cap. ade fuccefsio/abinteft. 
8xidem dic infienetico.arg.d.clementina(ifario(us.vid.per.Bal, in 
11.colú.7.verfio,quero.C.derefcin, venditi, Screx. norabil 















































cum dilestus.detuccefabintellaco. 

6d Entientras que fue Jedefivremoriado, Sedquidin dubio, an prefamatar 
faGtumteltamentam tempore furoris vel dementiz, vel tempore dia 
Jucidiintoruallivide glofl.inac.judicas germanú.z. q, 6. E inscofio,ia. 





verbocomporcin,deluccelio.abintelt.érperBar.ir.Las tido bonore 
polliinfan.furio.dela.adfinem.Sper Bal. Alex. Sclato. |. fuciofum, 
C.quiteflasices.poll.£cvidentur do£tores ereloluere, quód faros 
nonfaicinftantancus vel parno tépore duranstimó duret peraliquod 
rempusvel per mentes licet aliquando aliquainterualla habuiller, 
quód tancadtus pre(umaturfiGtustempore farorisenifiparsaduería 
alíud prober.videetiam de hoc Roderic. Sugrezallega. 1. Sclafo,in 
di¿t.Lfuriofiyo.verlicaquid autem (inon apparet quo tempore, $So 
cin.confil.q2, volum. Alex.confi,q4a.volusScconfil, Sg.volúna. vbi 
biliter,8cconfisga.col.4.volu.s. 
der. Addediscuifcod.Si5.iremprodigusinft.quib. non 
eftpermilfaceraeta.Sed an teftetur ad piascaufas,videpecBalk ino 
1.C.de facrofan.eccle. 8 perloan.delmo.in. c. quia ivgredientibus, 
coluss.detelfa.Bctenent q non. tenerst tamen teflamentam faétum 
anteinterditionemvribi percos Sehabeturhico 
3 d Uorfendido el juezNon ergo loquiturhiclex ininterdiftione fadta a 
lege: quia teltamentumtalisnon teneret eriam fadtumantea, quod 
noncltinerdidiionefifiaajudice,vefubdicarhic. 
9 € pero fanresSi fat quisinteltabilisan tenebicreltamentum antea fa. 
ErumevideperToanade Imosivadal.is cui, 
10 £ GQueclque cemudo. Orem habera lege fi mutass ff. codem, Era les 
gedifereris. C.quitefla. facer, polT.ée a. .item mutus. inft. codem 
anotatisper Azodiafammna. C.quitelta, facespolí, verficulsicem 
maras. 











y 
E 
ER 





$ CDcdefunafrencia Hocintellige quando murus caret intelloftualias 44 


fecus,vetradit Alexand.in.l.dilereris.C.qui teftasfacer.poll.vbivide 
quidde militemuto, Sc quid li mutusteltcrurad pias caufisa 


h deferiniendoloporfismanomifina. Qui ergo inintirmitate confticas 1a 


tusperdidirloquelam,non poterir tellarí heredem fgnisioMitueo- 
do: deber er 
Ea ca 
nomen hare. 
e dis propria 
¡L ciego nonpuede fazerte- manu feribes 
amento, fucrasende defta — "e vthic pas 

1 ter: E vide 
maneral,deucllamar fietete — per Anguin.l, 
tigos'", e vn cfcriuano pu-  difereris. C.g 


. . tellamés face. 
blico:edclante dellosdeue dezircomo pom. Pautas 


uiere fazer lu teftamento. Otrofi de Pe a 
a hac confilif 
uenombrar quales fon aquellos que e ANOS 
ablece porfusherederos, e que eslo humanas Co 

ue manda, e elefcriuano deue efcre» , detefa. 
terradosdeft,le 


virtodaseflascofas delantelosteltigos “gere fciensa 


gopuedefixgreefamento. 






y, . ja fecundá 
láte dellose delpuesque fuerenclcritas, E 


eleydas deuc dezir el ciego manificlta- —mutuselt, de 


mente,como aqueles fu teflamento. E Pe ¿econ 


de fi cada vno delos teftigos,dcuc clcri vt in diéra. l. 
uirfunome%en aquellacarta, fifupiere O 
efleriuir:cfimó deue lo fazer clcrivirao- $e nota quod 
tro.Etábréclefcrivano publico: q eferi summuto, Be 

. . furdo á natívi 
vicrela carta,como losteftigos,dcuce, tate,neqsprin 
larla carta có fusfellos, efieleferivano  ceps dilpen- 


ñ o E E, vepolsitte 
publico nófe pudiere aucr,deuen aucr fas ulanl 


otro q lo eferiua.e quefeácó clocho te o po= 
E i z tell concipe- 
Iigos ¿lugar delefcrivano.Ecflaguar  ;¿ A 
dadeuc ferfechacnelteftamentodelcie  mentis , cum 
E ingú non cenfemr 
go,porquenon pueda fer fecho ningú o e 
engaño. tem vel jutel 
IcGum,quoad 
exercitú (lecúdúPaul.de caft.quí ita declaracin.),fimutus.Feod. qd 
intellige,vepradixi ingl. pxima.a. quando mutus caret omnino in 
telleft,aliasfecus. 3 dicie Bald.in.l.humanitais.cola.11. Cde impu- 
be. étalijsi, quodcontra mutum $e furdumanatinitace non poteft 
fundari procefus:quia carer fenfu:videtamen Baldjin.Lynica. colum 
na.6,C.de confel, 

















” 


turaquiali ell furdusanatiuitate efl mutas fecúdam Azo, vbi fupras 


Uiex,XITIL, 
+n In teltamento cxci debene feprem teltes « ynustabellio, vel eins los 
cotellisoétauus ad fublcribendam adhiberi, qui lubicribant Sfigile 
lentteflamentum,  debet coram eisczrco dicente fcribi, vel jam 
eftordinacum lezi,8carcus dicecilludfore ciusteltamentum. had. 
Mt uera ende defe manera. Probatur hic cxcum non pofíe celta 
feripris,ita quod teltes Bcrabellio nefciantcius difpoficioné: polletes 
nimezcus quiteltarerarin fcripris faciliterdecipi, € fubici Gbivna 
feripturaproaliza 

m dsieretebigos, Hodicluficlunt.s.ytin,l, 








Ecibi Paulusde Calt. 


D eferivir/i nomesAn esjamhodie Mante. L3.Tauri fernanda ficiftafo y, 





Jennitas,calizinilta,l.defo 





¡praintellamentocaci 2 viderur qued 


fcquiaperlegem Tauri nibileftimmatacum circa hoc , mil in nu- 8d Lo, 





mero elliumsin alijs ergo (eruari deberiftalexol. 
fta.itatenet Michael de Cifuientes, $ licer ifud videbaror iuidi 
credotñ qn practicanó polsitobtinen 
nitatis$chigillorúre(tiá ceflamentúiczci vicietarpum quía itta figjlla 
teítium delicrant elle in vía , S fubcriptiones tantumn exiguntur 
peral, Tauriin teflamentoin feripris 8 cum diéta, ), Tauri veras ad, 















o ficráantecferitas”, deuéferleydas dei ec vezes 3 


pudiere hablar. Infurdoa natiuitate vidernrhocimpofibilea n2- 14 


ns] 


sin ordina.Tanri. Inno.tec, 
n Goantecferiptas Polluntenimanteferibi incteltibus eriam perpla- ellola.t 
res diesnlahac confulcifima,$.arcúbtamana.C.quiteflafacespofl. 4+li 











Sefta partida. E 





amenti, Svoluitrollereillud dubiá ,quod 
lerogattm fuiífer huiclegi partita 
rum (pecialitecdiíponenticirca teflamentum czci, de declarawic in 
tsilamento caci debercinteruentre quing;celtes videtur voluifle 
É quedinomnibusalijsferuari fufficeretformam diét. Lordina, Íccune 

dum quí ifta 

fubleriptio € «Ley. XV. Como los que [on judgados a muerte 
ofon defervados para fiempre, non pueden fa 


xerrefamentos. 


declararionemlegis o 
zea percain 











viderar ergo 
quódud. Tau 
rivoJuie corri= 
ger iflamo lo 
cilponentem 

circa formam 
tellamenti ce 
di, 8ereducere 
adformá, de la 
ordinamento 

súxdum tamen 
interueniane 


Vgadoa feyendo alguno a 
muerte,poryerro que ouicf 
fefecho, puesquetal fencen 
ciafuc dada contra cl, non 
puede fazerteftamento?. Elfo mimo 
dezimos,del que fuelle defterrado para 
fiempre, en alguna yla, file tomalfe el 





Edad. 
sal. 400 
nOLICC, 














inq; teles, de 
sl. a rey todolofuyo:masfinon letomafTe 
a todo lofuyo,oEvefle delterrado atiem 
E y isuo,  Posbien puede fazer teflamento delos 
cun e p fla bienes que le fincaron. Otrofi aquelcó 
tutum dicas era quien fuelle dada fentencia de muer 
Bar-pole.fica , 5 
¡ riin.Lfi que te, efe algaredella, bien podria defpues 
1 ramus, fl. de 





frzerteflamento de lo fuyo :efiáte que 
fueffe confirmada la fentencia finale, 
valdria cl teftamento que afsi ouiefe 
fecho. Masfi efte que fuelle condenado 
a muertees cauallero,Azicronlos fabios 
antiguos departimiento en razon del 
Baldin.d.L/A y Ciro porqueerajudgado. Cafiel aua 
quzramus, IE fecho yerro en caualleria,alsi como ci 
decelt. vbidi s 
dp do<en hucfte, vendiendo o baratando 
tú, quo difpo- — lasarmas, o fuelle defmandado al cab- 
Ae a dillo,fxziendo lo quelevedaua ,onon 
reftesin tela» cumpliendo fus mandamientos, aÍsico 
mo deuicffe , fipor tal razoncomo efla 
fuelle dada contraclfentencia de muer 


teíla, clicerp 
dLormina. nó 
poterat: reste 
diciiflá.l. que 
tenus ad telta 
Juentan Ce 
di elle cortes 
ea, vt notar 








mentis.non vi 
deftolli quod 
dure comuna 
miel dis 
sominteltaw 





E 
sento cxristamen flante.d 1. Tawi¿que exprefedifpo 
pins tefies ju teflamento ceci. videtur tenendina q 
ares huiuslegis,non finchotic nece/Taria: imó quéd ex 
videcur quodvbinon poichaberitabellio ,tenctersefta 
anentam caciruncep :£Lam cum quing; teÑlibus, coram qui- 
buscicusexpreísir vam hicer nulla Gat inde (criptura, 
artículos tameiltecitánbios. Tu cogita, procederettamen fine fora 
pula quod dico, icacusteflargtariotes liberosex gomennni opinio 
ne doétcain,l.haccon(ultifíima. quod lila lex non procedar quando 
escustellarecurinterliberosypoflet etiam carcusteltariad piascanías 
cum ducbus tefibus,juxtacapitulum,relatum. pitulum, cum ef. 

fes.detelta,vteriá voluit Alex.jo diét,l.hac confultifsima, colú.fi. 

Ulex XP, 
29Nonporeflseftari códemnatusad mort£ , velininfulam deportarus 
adempsisbonisnifipádenceappellationcfadtoteflamento moriatwr 
autfitmiles qui de militari cmánead mortem fit dánac?, gpoteftpo 
ficadecaltrenfibus,ibiin fententía concedaturteftari ib pro bue 
fraftione vel proditione dánetur :(ed fi proaliiscriminibus non mill 
taribusdánetur,vt de adulcerio,furto,vel de alíjs ctiminib?, que cod 
non milites commitcunsroncpore(? vrpaganus teffari : fed non iure 
militari quiapriuilegiuwo¡llud perdiditperfententiam.h.d. 

1 2 6 Iudgado. Oran habecá poratis per Azonem.C.quitella.facer, pol. 
ña (anunosverfiicen dirias, + 


2d Esonpuelefirerrefamentos e M.Scaliz.luriscommunisáquibus 
Tonoxeco ¡Rafumptaalicot, 












































shodicinrezno perl. 4; Tauri, quinimo 
84 dicunt dodtotes quodper Natura Sc con (uetudines locorum dam 
natiad morténaturalen veleiuilé,faclunt reltamenta, vtdixicloane 

















deImolin.coquiaingredientibuscolú.8ade refta.Alberiin aci? qui. 
$.1.E.codurnde Si poterúitdonare caula murtis,vtin.l.cum hic/la.f. 
fimiles vxcri.F. dedonadinter virú 8cvxo. Sedan (icut per d 
Tauriifiñcdamaari habilitáturad reflaméifaftionéactin 
tur, habilitaciad paiuá,veficcapere poftine ex tellaméds aliorun 
dic «p non, ve 
$ in cómento 
illius legis di- 







Senos, 


te,non podria defpues fazer teftaméto. 


Fuerasende fien taluyzio fueffeotor- ir Michael 
gado quelo pudicflefazer. Caeftonce de a 
adde ii 





en losbicnes que fon llamados caftréfe 
peculium,pucde fazer teftaméto, o má 
da:masdclosotroshon.E fiporauentu 


raclcauallero fuctle fudgado a muerte 


gd haberar p 
glo. dodto. 








porque quebrátalicfufe d, opor algúd ca 
: , idetur,g cun 
yrro,que cupicfle en traycion, cftonce E ia Eos 


dic tefla adi 
ue , per conte 
quens videtur 
habilitacas. y 
Be fic tellabi- 
lis paliue, HE 
quía cum non 


non podriafazer teftamento en ningu 
namancra.Pero fi cl yerro quefizicflecl 
cauallero,non facie de fe quebrantada 
nintáxeffen en pleyto de cauallerío.Mas 
fucllcatal, enquecaca los otrosomes, 


comunalmátca las vegadas,afsicomo — Mt ferums pos- 
Mulero def na: ad tellano 
porrazon de adulterio, o defurto,o de Gum adtine, 


lic nec pal: 
Ñue. 8 forté 
if lex ideo 
hoc (anciuit, 
quia nonrepa 
tauie ferias 
pane dampa 


otro yerro qualquier femejante deftos, 
eftonce bien podría fazer “teltamento, 
defpues que fu 





cjudgado a muerte, 
guardando,eponiédoen cltodas aque 
Jlas cofas,q los otrosomesdeuen guar- 











dar, cponeren los teftamentos. Cala tum ad mor= 
pa e a ouidep tem, proye Se 
mayoria, cel p cl ouicre POr voluit Sali, c- 


tía de iure 
comuni lo. 
quendo Jn au 
shética fed ho 
dic, C.dedon. 
Ante visuen e 
vxo, pot ali 
quasglol. quee 
idem  volue= 
runt,quee opi 
nio videturap 
probari in. de 
1.Tauri. Tu cogira,E an pobitteflari deillis bonis que de iure conr 
muni confiícabantur,fed per authenticam, Bona damnatorum refer 
vantur certis perfonis,vteciam habesurin.L.6.cit7opartita.7.8 in.1S. 
titu.1o.Sc.l.5.titmncad,partita,videper Roderic.Suarez inrepetitio. 
slib..foro.llac.limiratione. G tu vide que dixi 


O dela canales omo qui 
rdelo portal fentencia,que fuel 
fedadacontracl. 








Ge. XV 1.Delos omes que fon dados porrefen 
neselos judgados porenfamados por citigas 
que fixieronye los que fuefjen fieruos e deloso 
Eros,quenon fuxgn teJlamento. 











€ Ms Anficamocfiando, Nora bic quod crimen, dicatar miligare crimen, 3 






addo.l.:.8¿dcremilicaicdictitoas partita.. 

A Une brantaJefofeldeltiuramencá gd preliciz,cumfuit alfumpros 4 
ad ilitiam,vt habeturivel.cx militari.fidete(la.milic. Paul, vero de 
Caflin.L2cmiticibos.C.derefta.miliis exponit, vequia fecit prodi 
sionem duci bellivel transfugicad hoÑesa 








€ Padrisfazes.CommunicerglofT. $ dodores dicunt contrarium ita 5 


nes. La.devetersd mili. fuccefio, dicunt enim quod miles 

inc comuni non potelt facere tellamentam, ita 
Azo.nfumins,Cadetefta.milit.ad inem glo. doftoresio. L Semi 
litibus.C, cod. x partitaram dicic quod miles dampatas 
decommunicrimine ad mortem naturalem,vel ciuilem poterirtefta 
xismon tamen gandebitpriuilegio wilitaiin teflando : fed ceftabicur 
jurecommunio 






damna 








Lex Y La 

29 Obfides qui datifuntloco captivorum populiRomaniteflari nó pol 
Sant.Leem daranatus ob crimen famolurn inceltabilisefficicur,ideo ta 
Atamentum facerenon poreftyinec ell capassteflamenti.Icern de (ara 
uo dubitansvelerransnon poteftreftari :vequia nefcicíe manumil 
fumvelemanciparum»leew hi quibusá.l. incerdicancarbona veha 
xetici crei perducllionis, Item necfergus.bado 





Inno.tes 
fla. ci 
eLlibaea 


Titul.I.De los teftamentos. 7 


1 a Ecurino.Jdem lidentur pro pace componenda,veltenendafecúdum 
glo.in.L.oblides.FEcodem.Scintellige vtibi declarantBald. dc Ange. 
¿uando darencur oblides his,qui non fune (abditi apud ques nulluin 
cil commercium vel holpitiumvelati Tu 

b UDecansiga. Adde.llex cornel 
S.L. cum lex. 
M.codem. 

¿0 Aorfpuesmó 
8e tellamentú 
antes. faétum 










iscui.$.primo. 


Efenes dan a las vegadas 
los omesporfía losenemi 
pi Aleospor falir de catiuos. E 
jeritator, crio SE E 
men , hores ¡2 ¡Desporgeltos atales, q fon da- 
vel maieflacis — dosen retenes, nó fon en fu poder, por- 
mais ende non pu eden fazer teflta mento. O- 
dehierericude-  trofi dezimos que aquel contrá quien 
Paulo A Pa 
tb. de fuelle dadofuyzio porrazó decátiga *, 
cui. f.codem.  Oporrazó deditado ,queouieffefecho 
*probaturin — cótra otro,en quel dixefle a tal mal,por 
l, cius quis dieele E do, clk LA 
ficod.s expe  quepudicflefer enfamado, eltea talnó 
e elttam podria delpues fazer teltamento. Otro 
iciure canoni : a ES 
onda tal feria,fialgunofiziefle teftaméro,cuy 
i dádo queeralibre,fi defpues fucflepro 
vado quecrafieruo,que non valdria fu 


li, q her 
teltamento.Ello milmo es non 























iquele- 
fas creden» 
es, de fauto= 
105, Eereceptas 
tores,flunt pri- 
ua fxftione 
teflamenti, ve 
in authentic 
credétes. Cde 
hareti.c.excommunicams.5.credentes.codemtitulo,Scorum bg- 
nad diecommificriminis fine confifcara.vein capi.cun lecundum 
leges.dehhereti.libro fexto.8ctradir Albericiin.l.cognouimas.C. de 
hivreti.an auteminfamisex aliocrimine poficteftarizPaul.de Calla 
in.d.Liscui.5.ndidtquód fic écredte.urdicitrextainad.l.cius qui.$.1. 
8cinil-prima.C.delecund.nmp.adde eriam quod damnatus propter 
carimen famofumnon porel teflari.vtin.d.L.iscui.S.1.£c.l.lex corne 
lia. lifT.deiniur.fed quid li cómittat deliétum Sodomiticúan pof- 
fiereftarisPhil.Decinsin.l.1.C.de fecund.nup.numero.7. dicicquód 
nonex eo,quia dato q non lit condemnatusiplo facto, viderurinfa- 
amis.lapalamia$.quivin adulterio. ff.dericu nup.prinacas enim intellis 
Nigiturbonis,vndenon potelt teftari.4cica dicirfuilTe cófaleum per 
quendam Anallaiun dodtorem,ve haberarinfertumin libro confi- 
Bora Barbain fine. Sc qy bona Sodomicz confifeentyr haberuriu- 

«co rehuius regoiin pragmatica Regum catholicorum. 

t. 


euydalTe ferfalido de poder de fu padre 
filfucffe prouado defpues que nonera 



































Qlex, XV IL, 


30 IngrefTus religionem non haber teltamentifadtionem quia fuccedic 
ci religionili habeatharedes defcendentesinterquospotelt bona dí 
widercavt quilibethabetad minus legitimam que ell, lifunt quatuor 
vel pauciores,p omnibustertiapars bonorú,l1 plures dimidia abíqz 
vllo grauamine vel condicione, Si pluscis donet:habet locus ¡lle vP 
relizio,tantúm pro legitima,icur vous eorum ellet habicarus fed 
mill difpofuiemorte prauentus, habebant fil legitimam, locus au- 
temfeurelizio refiduum.h.d, 

1 d Mentrando.Lutellige profitendo tacicé vel exprefsé,naminfraannum 
probarionis, de quo.17«q«1in fumma.Bcin.c.Eccobenefició.dereg. 
libro.6.)teltari pote(l.quid tamen (i intettacus decedar infra anna 
probarionis,an appliccatar bona monallerio velconíanguincis(uc- 
cedentibusab jntellacozvaria fuerunt opiniones, de quibas perloá.. 
deImolin.cuquiaingredientibus.colum, y. detefta, Stante eum per 
Cynumin authé.ingreísi (acrofanét.eccle. mihú verior videtue 
opinio,q uód (uccedant venientes ab inteftaco,in qua feinclinar loá.. 
deImol.vbifupra.8c tener Abb.in.c.in prafentia. de probar. lafoin 
authen.fi quamulier.ad fi.C.de lacrofanét.eccle.vbi alios refert.licde 
Deciusindidt.cap.in pretenda probidad 
munem opinionem elle, quód fuccedarmonallterium, Scin eamiple 
videturinclinare. 

+ € Getermitaño, Siintelligasde cremitis facientibus profefsionem, ve 
funteremita monachi.S.Augultini.de quibus in capitulo primo, 
verficulo fané.dereligiof.domib,libro fexto.plane hoc procedi : fi 
veróliteremita non profe(las, 6: qui porelt habereproprium, Stifle 








































valdria cl teftamento que fizicfle el que. 





¿chi quisdicar y Specu.inferius,in verfizad pramúl 





hentic.ja 
:uslo inc. 


talispotellcondere tellamentum. vt Alberic 
greGi.coluinna penultima.ad inem.C.de 
quiverésó.quelta.Abb.in.c.cum monadlerium.de el 
Gemparedad» Intelligevepradixiin alijs Giprofitentur fubaljquaex 
religionibusapprobatis: SK deiflisfiementioin.L.29.in quaterno gas 




















bellaram. > Innosre, 
, E otra. orden. ell zowtia 
afsi.E aundezimos,que los hereges de 8 Qudhasianélibo. 





[pues q loncódenados porfentéciude 

heregia,nó puedé fazcrteftaméto, nin 

aqllosq fonfudgados por traydores. 

Le). XV 17.Como los que entraron en religion 
sion pueden expr telamento. 


grediacur mo- 
nalleció,(edin 
mana epifco- 
pi profitecue 
segulam no= 
mallicá in ges 
nerervide Bal 
dumin authé- 
tica, ni rogan 
ti.C.adTreb. 
Inno. Se Abb. 
ln capi. porr 
€tum.ders 
E irellige 3llá 
1.quádo ingre= 
ditur monalte 
riu feu ordi- 
ne, quí haber 
ropriaa da 
anto de 
non in p: 








Eligiofavida elcogiédo al- 
gun omc,o alguna muger 
defazer, afsi como entran- 
do 4, enalgú monclterio, o 
faziédole hermitaño*,o emparedado 5 
otomádootraordéS,cfteatal nó puede 
fazer teltaméto, mastodos losbienes q 
ouiclTe,deué fer deaquel moncfterio, o 
de aquel lugar do entraffe *,fi nono- 
viclTe fijo, o otros que defeendicffeni p 

or la liña derecha que hereden lo eva, fecun- 

e dim Alberic. 

fuyo. Mas fi efe atal ovielle fijos, 00-  indió.authé. 
tros herederos que defcendiclfen del, | iogreti.ad 6. 
b h Gbsemrafíni y 
; depleñéin qu 
thenticaingreñi£cin authentica.fiqua mulier,C.de facto. ec- 
cle.vbipergl.Sc dodtores,¿% laté per Abb.inca prefentia, deproba- 
mio.col acti legeibusaríque ad fnems.dcquid6 poli dagredua 
inde recedat.vide per Abb.Scdoétoresin.c.quod te,de cleric.coniú. 
ga. Socin.coníilio.s2.volu.4.yifo intrumento fyndicatus, Sc. 8 
Volucucont3s Bale l five proponis Cdenpe 
«o«feendiefenInaui videtar hie,quód polico qued haberetaleende- 6 
tes legitimos naturales, proptereos, non excluderetur monalte. 
riumtimó monafterium excludereteos que fait opinio Azonis, de 
quaper glo.fuperverbo,liberos,in diftaauthentica.fi qua mulicr.ex 
co quod monalteriem reparatur pro filio.5.fed Echocpríe 
thenade fandriBi.epifecolla.9.£ candem Opinionemtenceghin.c. 

ja enuller.o,q.q de Specnl is it. ita monacho.e eric splodo 
'db.in diétaauthent.fiqua mulicr.Bcin.S.mortuosInflit. de acquifia 
perarroga.pertex.ibiscontrariumtenuitPlacentinusglo/Tator.vt re 
Jereglo.in diéta auchenticadi quamulicr.inprimacpinione glof.ibi 
polita quamibitenent Alberlacob.Burrica.Panl.de Caltr. £Sa 
Sibidicit Pau. de Caft.quódiflaopinio,quód parentesfen alij alcén 
dentes debeant habere legitimam  tenecorcommuniter per dodto- 
res.Sciíla eriam opiniocommunitertenetarpercanoni/tasin capi 
in pra(entia.vbi Abbacol.18.de proba.verlic.fed dubium. vbi cam 
dicititacommuniter teneri per doétorescanoniltas.idem etiam te= 
neelafoin difta authética.fi qua mulier, ée concordando opiniones 
vale, veopinio Azonisprocedaryveillam difpoficioné(quam permi 
ticillaauchentica)non poñiittacere filiusingrellas,quando nó habe 
retliberos,licet haberet parentes: relpe£tuveró legitima», ve debita 
ficparentibus procedat prima opinio Placentini poficain glotI. ve 8e 
parécibuslegitima debeaf.Scifta opinio, q Stparétibusdebearur legi 
tima, Sc non excludantin hocá monallerio,videtverior, K zquior. 
Scadillud y dicitur monafteriú haberi loco filijríideo q non proce 
ditvbigg:fed tantam in calibusexprefsisiniure,velaté ¡bi dottores 
adducunt,kin.c.inprefentiauvbi Fel.col.21.procedit hac opinio 
hodie maxime ftante.1.6.in legibus de Toro.neq;obllabici(ta.].ga 
non deber fumiargumentam ácontrario (enfis:quiaconera id quod 
expre(lim eltin iure non deber fumitale argumentú :cúm iflud fe 
decifamper.Leam 8e fi parencibus E dcinoBiccefta.l.4tic.gd 
cadpart.de pod.L.6 de Toro fait LlGñllus,Cudeinoflicadon: 
qnilta.) particarú dicicurhabetin auth. 





































































nus magiscómuniter teneturpradiéta opinio per di 





cuidem volvicvbifuprá,nó entnfirmacprima opinione ,imó vid 
relidercinopinione.quávltimo recitacibi,terd dicunt,Xc. que fuit 
opiniocócordans c diflizguens,quam pofuir Screneelafo. vbi lupra. 

xúmvbi fexemie 
Paridad 5 














Inno.re. 
EN 
8.lib.5e 


«it. 





| 


as 








Sefta partida. 





itviderarcenereprimam opialonem,(uficitquad in contrarium fe 
habercommanisopinio,tan legiflaram quám canoriftaram, Se ve 
dixiproilla parte mulcien vrger didt.L.óxde Toro.neque obflatd.$. 
morcuo.Infli.deacqu uiadebetlimicari, mili telpeón 









NO, FECOs 


legitima debi llaenim non fuic prajadicaram 
pac nacurali 
Do puedepartir? entre ellos lo que oviere, 
hem prout te. 
ue demanera,que dea cada vno dellos fu 





19,partid 
7 2 UPnede partira 
Sipta «(lila 
desexanchtd 


legitima parte e non mas.Efiporauen 
tura mas les quificre darde fupartelegi 
timaeftonce tanta parte deue fer dada 
al monafterio quanta cayere alvno de- 
Mosb.Ea clta parte legitima ,dizenen 
latin, parte debitajurenarara, Empe- 
ro fidelpues que entrafíccn la religió, 








ca fi qua mur 
licr.Ciálacro 
fandrecdavbi 











6 bonajglo(k fe muricífe ante q particile lofuyoalus 
a herederos,afsicomo fobredichoes, fus 
prefentia. per fijos“ deuen aucrfu legitima parte cel 
eel monelteriotodolootro. Ela legitima 


parteque deuen aucr “Losfifos eselta, q 
tifucréquatro o dendeayulo, deuen a- 
ver de las tres partes la vna, de todos 
losbienesde aquela quien heredá. E li 
fuerca eincoo mas, dené auer la mey- 
tad,cpor ello esllamadeelta parte legi- 
timaporque lrotorgala ley alosfijos, 
edcué laauerlibre:e quitalin embargo 
efinagrauamiétoc,e fin ninguna códi 
¿los obilpos,closotros clerigos, 


re Se mutare 
pótreftamen» 
Tamante pro= 
felsionem fas 
Qum inter lie 
beros vel mos 
nalteriumali- 
¿ter difponen- 
do:nóverofa- 
uoreextranci. 
vetradicbald: 
india fi 
¿malier.dum 
modo non fic O 











profeffas ordi como, de que cofas puedé fazer telta- 
nem miaorú, . A 
vbiScPaul. de Mento,mueltrafecn laprimera partida 
Calh. 8cS. 





nde 


tna do  Sujar delosclerigos. 








hum. A Lez.X VI] 1.Como fe puede defurar elsefamé 
e Ecerbb. — — sopormiudar feclejiadodeaquel que lofixo. 
Adi poñt profes Vdarfe puede cleftado delo- 
inflado há 
pda né nulo mo- inc entres maneras, que por 







nue, cada vna dellas fe defataria el 








«f] quamalicr.fuperverbo,connumeratay intelliz 
tur detar monaflerio quantum fuiedaramillifilio, cui 
ñ intelligenshoc quando 

jamprofefioncex privi 
¡ene Esitingrellus,£a 
¡eliorarcin tercio bonorumynum ex- 
¡ederemonallerium, cui mon pote(t 
alud terior ¡agranarencar ali Al) in legici- 
majincelize eriam Selimitaiflam Lita quod monafterio nó afigne 
rurvleraquintum bonorumparris, can omnia alía bona ex.1.fori 















(er parer,e ui relig; 
í 





Alijsiuxia 









bas. 





Nona li= 










i Gnclegiimafilioramin que non pollurtzrauari, 
incallega e: ss fijes. Sed an tencanturexpeétare mortem naturalem patris, vel 
ta, kin — polsintílaim bli pererefuam legicinameglo/T-penul.in.d.auchéró 
no.te.e ll “quamulicr.dubitanir Cuperhoclegifte cómunitertendt, q expeéte- 


curmorsparris qifuitingrellus ordine « pote(t habere propriú in 
cómuni.vetradirSali.S fal poftaliosin.d.aucháfi qua mulicr.dod. 
verócanonifta cóitertenentcótrarium pertextn,c.cómfcimusede 
regula.quíihoc non pbar.8cmihi plus placerlegiflarú opinio,cuifa- 
vettexaln«daaucholigl 1.8 edíá ¡Mla,l.prour dicúr Albe,éclas 
cob.Buui.ins: hifi mulier. «Dei. in.c.in pitia.de pba.1u.67. 
:0- d Que depenaner.Cócor.cianthaderric.scfemil.$.1.collazaScio autlr. 











vg:icop. — nouifiima.Cadeinofiic.tefta.de lege tamen fori,quer(eruaturinillo 
fupraalo= — reznooíabona parentistuntlezitima filiorá,preter quintá parrem, 
rias. vehabetin.Loutitudelas mandasibr.y.fororll. dk q reneaciílarascatio 


ic. — deflelibro,enel tieulo quefabla del pe- 


cró fuerunt inaquales, tune. 





legitima ciiáre(peQu eccleliarú,Scclericorú.vide per Ecliincsecde 
fialanéte Mariz.col.37.8:¿%.de confliza.vbinotabi.quinimó 6 pa- 
terreliquitfilijstitulo in litutionislezitimameisdebizá:Sinreliquo 
inflituie heeredéextraneí, $ tempore morts patris bona valcbane 
tantú5o.Sic quadrazintadebeba:.Eflijs ex legitima, pollea bona 

Auétafucrunt, 
¡cu pvalebant 
cérianio ¡flo 
augmento fia 
dij atiquid ha= 
beát, Sic cis 
¿plititagp polo 


lint perere o- 











teltamento que ante ouicflc fecho . La 
primera es, quando aquel que faze el 
teltamento es dañado para fiempre a 
fofttir alguna penaf. Ca elle atalnon 
ofa deffpues beuirenotro lugar, finon 
en aquel, o ha defer penado ,e es co- 
mo fieruo $, e non ha defpues fus 
fijos en fu poder como auja antes. E 
ello mifimoferia, quando alguno que 
fueíTe franqueado, lo tornaflen a ferui- 
dumbre, porque fuera defconofcien- 
tea fu feñor quel aforro , e perdicíTe 

la libertad por otra razon ca elte mu- “ide hubeas 
damiento dizenen latin, maximacapi ramos de 
tis diminutio : que quier tanto dezir, — 4 retro fingié 
comoel mayor mudamiento de clta- anda 
do que a ome puedeacacfccr,porque — Hhorá,edha- 
porcllapierde la libertad, c la cibdad, ceros 
€ fu familia. La fegunda manera es, 

quandoalgunoes delterrado paraficm 
prehen alguna yla , por juyzio, que 
nunca ha defalir della,quier le fean to- 
madostodosfusbienes onon. Eacfla 
dizen enlatin,media capitisdiminutio. 
quequiertanto deziren romance, co- 
mo mediano mudamiento del cítado 
del ome,ca por eftepierdelacibdad ela 





tale augmérú 
prof hueredi 
extraneo 2 de 





iT.debo.liber. 
gptale augmés 










tar prin fe 
cod.vbieriam 
ponic rationé 
curaliud ficin 
legatisin cala 
jnquo augmé 
6 faculcacum 











familia.Laterceracs,comoliaquel que - teftatorispro. 
non es en poder deotro , fedexa porfi- E legararijs 
Jar,e cacporende en poder de aquel ql «e quise 
porfijo:camuda fucftado. Eacltemu-  gitima cinsva 





lor referri de- 

bet adtempus 

Ñ mortis.l.cum 
quricunC deinoficctamab ideTa(o.hoclimitantem, (ed quid 
paternon reliquitintegram legicimam filijs, Scideo agant ad fip= 
plementam,aniltud debeat (up pleritamab herede , quim 3 legatas 
rijs,quibus defunétns legara reliquieevide per Bare. 8 Paul. de Caftra 
3n.Lán quartam.f.ad.l. Falcid.vbiBarto.vult,quód ab omnibus pro 
rata debet(uppleri. limitar Pau. de Caftr. quando legaraclfencin 
fpeciebus:lecus(iin quantitate,videibiper cum. 

€ Usinegranamiento.Adde.lar.ic.gsinfiacad.parc. Scqueibidicam. y 


damiéto dizen en latin,minima capitis 











Ulex. XPIIL, 
20 Infirmarurteflamentam per maximameapics diminutionem,per 
quamlibertas,Scciuitas Sc familiaperduacur,aut permediam, qua cí 
varas Gcfamilia,ve deportatione, fiue per minimas quafola familia 
perditur.vtperarrogarionem,perquam teftamentum ante fadtú ino 
firmatur.h.de 
£ era. Veliclt damnacusin metallum.vein.5.primo. Inflitua deca- 1 
it.diminu, 
$ Como ferne.Hodie tamenper.l.Tauri. 4.nonrumpetur neque ieri- Jn no.1t. 
tabiturteflamentum damnati ad hanc mortem ciuilem, quíá cum efi 
¡atl.permicracraliteltari,permicticetjam afortiori, vereltamétam 4 
ius ante fatum non irritetur,fed valeatiplo perleucranteín cadom 
voluntate.Liquisfilio exharedaro.$.irritumoverfic.qua racione. f 
deiniularape. 
le d2ecefompre odie icdeifodeporatosrdixifapracodinglol. 
proxiniaude damnatoin opus publican, 




















Erad.d.l. 


nouzrec. hoc ex 


Innosrec, — Josteltamentos.lib.5.ordina.Srin.l ¿Tal 


AS 
+0 Infirmaturteflamentam polibua: 


Titul.I.Delos teftamentos. 


42 Catinimacapitisd) 10.Sed cumiíla exiam contingat peremácipa 
tionem.veios$.lnflica.de capit.diminn. S periftam tellamentuen 
£ili familias deáure comuni, qui poteratteltari de caflreníibas, ve 
Supra codem.l.girricerur.vcinsfralio.Scin.$.non tamenalniticu.qui 
busmod.telladnfirmen,an hodic flante.l. 5. Tauri. qua permitticar 
cuicunque fi- 
ea mubz  diminutioa,que quier táto dezir cn ro- 
turper eman-  Mance,como cl menor mudamiéto (| 


cipationemte — omepuede aucren fucltado,ca por ella 
famétam ab 2s e - 
eofactamvir mudala familia tan folamáte,c nó mas. 
del JE porqualgerdeftos mudamientos qa 
Xi O e Ae fecho lu 
Jnfticdetelta, - teftaméto,dezimos q fe defata poréde. 

múlico qui vale 

qa Jetta q Ley, XX. Como fé puede cobrarelreflemen- 
¿da remonacio — 194uefueguebrantado por alguno delos eres 

tellamenti,ve mudamientos fobredichos. 

teneat.gloCtñ 

ibivult, quod 

fufticiat tacia 

















Obrando alguno fu eftado 
cumplidamente, q auía mu- 
dado, enal gúa de las mane- 

sl] ras que diximos.en la ley ans 
tedefta, fiquierquevalacl teftaméto q 
.d..Tau ante ouiclle fecho,e quefe nonembar- 
o guepor razon del mudamiento,puede 
ill quisas LO cófemar? por fu carta,o poz fu pala- 


lio exhxreda-  bradelante teltigos*, diziédo que quie- 
dei 5 
Adela 

Tup.cóm a c 
emñ mutel ta» ante q fucffe mudado fueltado, e fi lo 
tusin melius,  afsidixeredeuevalerdealliadelanee,cn 
nó rampitar A 

teflamenta. la mancraque lo auiafecho. 
Qlex, x Tx, 
Recuperato flatusper ca 





ta, ex quoper 
fiftitineadem 















flamentam us priwsfacta: 
valida 
1D Gbuedo 


diminutionemperdito conualidaturte 
Gexprelle coram ceflibus d 








sar. Ade.1.quiex liberis 
polT.iecundimtabul. 3 dicicloan. Fab, K 
men. Inllitu.quibamod.teftaiafirmen.«uddiftud tellamentum re= 
conualelcirdeiurepracorio,é% fic eciam hodieerit vnus de cafibus, 
in quibas critnecelTaria bonorum pollelsiofecúdum talas, Se vo= 
JuitAzo.C.codin fumuna.quiatale umm recomualelcie pa 
torioiure.Ego veró artentoillo iure parcicaram, quod ná curanit de 
iltisbonoram poffebionibus , credo ñ 
bonoram polfeñio, Sc) ñ 
ficmato,S quod procedit fine exitin feripei: 
cupatiuum,ciim. |, ifta ¿encraliterloquatar, é milizescademratio, 
negyericlocusdefpu: 
quoperloan«Fabain.d.$.non tamen. 

ye erehi os Deiure comeunir 
Barto.to.l.quiex liberis. 
bu.Bal.in..fi.column.fexza.C. 
palamaf.6i quid poll. de tefla. Ange. 
reregniferaandum ¿Ter quod habetar 




























iopreallegal.prima, ticulado 











Glex, XX. 

¡agnacionefiinco non fait infli+ 
tutos, quía diciur praterieuspoll rellamétú vel morté patris narus. 
Tte cúiaminkirmarurper arrogacionem veladoprionempolleá fas 
Samba. 

1 d €Pofibumas, Sumpram ell hoc principium á didtis Azonís. C. de 
polth.haredibain (lin fumma. 

2 0 Qenefamifina manera Impropric tamen vein,Ltertiaio principio.£. 
deiniaftruputeflame 

3 £ Gouebrartan. AddeLpolthumo nato.C.debonor polfeficontratas 
bul.3c.1.tertia. E. deininfl. rup.S.5.polthumi.Si.5.polthamorum 
inflitut. de exheredar, libero, Scnon rumpiturteflamentam víque- 
quo nafcarurpolthunjas:licet ficin vtero,quia non ef? antea (uns 
hares,cóm negshomo.vcinL6.fE deafigaalider. (E. de colla 












requevalacltcitaméco, que auiafecho * 





bonorumbenetamen apericedistam alii ilad.5. A. 
ffdebono.polle(.contra tabul.Scnota quód licerpofihumus apro 
bettellamentam patris: tamen adbuc cellamenen non valet quía 
nonadeftvoluntasteflantisvalcentepolihumo de quo ipfe nonco 

Ejtauiclecandum Bald,quidici: hocnonum 8 mirsbilen. 1.6 
velinztero.C. 
a fio detelka, milita 
Le. Como fe defara elreffamento por fijo obcane 
que m9foiefedefpuesdelfazedor,opororroa.  Jezua ad los 

Ñ 

quien porfjafJe calas supto 
e teflamétopre 
Ofthumusdes llamado cn tericione polk 















Eg latin ppriaméte, cl mogo — humitvi.Barr. Aduit, C. 
3 in.Licolón, de pol 


de , 0 .fecun= he 
Cde fu padre. Edeffa mima — do,quzro.C. tuen. 


Gnalce defpues demucrte cer 





heras z 4 ma- Ielacrolanét. 
manera “puedefer llamadoclfijo q na obirene 


[cio defpuesque cl padre ha fecho tefta fics quando 
méto poftrimero.E cltos fjosatales, q Past ignora 
b: 


vic polUumá 
¿non ouieflen feydocftablelcidos por in.li.column, 








áglos teltamétos de fus padres,ch quod Baldus 
penulti, C.de 


herederos.Otrofi dezimos, gfalgano cae. dona. 
ouielfe fecho teftaméto, e delpuespor- — limitar quar: 
fijailea otro de maneraqueclporfijado rúnet ad 
fe tornafe en poder 8del,q por talpor- y «£npoder.Tus 
fifamiéco,fedefataria el teftamento que “add q habes 

a A E turin.l,penu. 
ante ouicilefecho aquel quel porfijo. 








titol.16.partito 
4 Ein. led 

Ze). X XI. Como fe quebranta el primero te- — hodieolnllide 
Jiosentopororro quefuefefecho defjues..—, aéoyio 








- de delatar por otroi que fací- 





¿tum? varia Fucrunt opiniones inter lezi 
Barc.Bald.dcaliosin auth: quamaler. 
Abba.Xaliosin.c.inprirleniá de probatio. 
Malinare dienlelo opliianea ABD 














20 Per(ecundum tefamentaminfi 
rumore prolato de morte h 
setle quia morimos, in 





turprimum,(ed fiteltator falfo 
at, quia ralis non pocuit meus 
uo talen, tunc prior eft hares fi vi= 
autewfecundos,ted legaca verinfd; teftaméi amore Dei £i 
-0: fanguincis,vel amicis debérar.bed, 
1 UPororro.Adde.l.cumin (ecundo. ff. de iniaft. Srupt.5. poNeriore. 2 
inflir,uib.mod.te(laiofirmen.cum, $ fequenti.$.J. fi iure. de le» 
gar.3.8 procedithoc eriam ex (ecúdo teltamento non adcatur hg- 
editas, qua (ufiicir,q fueriepohibilepofleex co adiri,vtin.d.l, cum 
ia fecundo.Scin.d.s.polleriote,£.l paterfilio.Edchere.in(li, Paul, 
deCaftuin.l.fancimus.C. de tefla.EctenerBal. Angel. Toan, de Imol. 
in.l.fed Shin códitione.$.(Ede haredain! CÓliJ7«VO-1:CO» 
€elicétBart.6k acit hocad ¿Nioná,vefi quís in tellamero fecic 
onorú,vel deoibus bonis incqfa quo polfes fine 
privilegio principis:q li polteain.axeltó alicertellet, Scnó perl 
¡fu fecidá telim,q fortenó videf ex hocreuocata maioria fadt 
primote(taméco.fitá primamaioria fattaciTer ex facultate regia 
q incipiensaliterteltari,Sefinó perficiat vide. d 
ioria,per.Lciosmilics.5.fi milita.E.de celta. múli, peediteiñifla lose 
Scfi p legatofatto in primote(tó hueres cauiller legatario, vein.l.có 
¡uisdecedés.$.fivffde lega.8 tener Barin.l.ftacios for 
.dejur.f(ci.vbietiá dici pi teftatorin primo teftó reli. 
fundú (ub onere,ne alienctextra famili, ¿cin fecído tefló eondem 
fandú relinquichimpliciter,q nó videtreperirú omusdenos al 
do,dequoinprimoteltó.allegar.d auczlite 
fecicecltmaliud, (ed coráfepté reftibus dixic, 
valere,anex hocirritabiftelliñizcexcá 
infirmen,vult expre(se quod non: 
procedere,quádo teltacornó 
- Partida.) 













































































3 


E € rorfijamien= 5 
L primero teftamento fe'pue- — ro.Quidperin Ad ú 
grellium mo- den: 
> nallerij,anrú up. So). 
fe fecho defpuescumplidamen — par rellamé ead. part. 
tum prias És ja tito 
las, Secanonillas, vt per 2. écin 

'.defacrofanétueccle. eu 
Decius numc.6X. £2c. 8ci: 
Sc Anto. que mibi aisplacet, fir. quib* 
mbimitarem oil tantum tempustrafieritá die conditi teltamend srodis.te- 
t3,vf, ad ingrelTum relizionis,quod elTetprlmprio obliaionis fa- fla.inf vi. 
éXiseltamendi: nam tunctenerem opinioneín Bart. fupra. in 

Alex xl, 138, 











| 
| 
| 
| 














3h 


Sefta partida. 





ftatosfiauremhoc adiecifler, ic quiaca 
i urprimton teflamé 









$ 
sola, fade Li 
Cen poltls 
qpibi illa ver- 
ba fuer p eo 
Jara noninter 
eniéte legiti- 
mo numero te 
«Mi: fecus au 
tem licoráfo= 
Jenni numero 
teftiumprofer 
rerécur, Xcilta 
opinioBarto, 
eli magiscom 
munis prout 
accellaur An 
Jex.cólio. vo 


te*fuctas ende quando alguno ouic- 
fefecho Lu heredero aotro en el prime- 
rotellamento, fi def puesoyendo nue- 
vas que aquel queauia eltablefcido por 
heredero erafinado,e nó lo fuelle . E cl 
creyédo quecra alsifizicile defpues o- 
tro teflaméto,en que dixeffe, puesque 
yo non puedo aucr a fulan mio here- 
dero, que es muerto fegun que mees 
dicho fagoaotro fulan mio heredero: 

ñ fi delpuesfuelle fallado quecl primero 
a heredero erabino,tal teftamento como 
140.voluain  eftepoftrimero,non deroga al prime- 
sipienci pau- 19D, Eel heredero queerafecho en el 


cis ytar. «in 5 
Lancimus.C, — primeroteftamento, deucaucrla herc= 














de sefla col. dad fegund que fue eferito enel. Ecl 
Flgi beta: otroquefucclerito en el fegundo,non 


tornó vtatur 
verbis in reno. 
cando primá 
tellamentam: 
fedfiéto rempendoillud vel Cindendo2vide.1.quiex liberis.$.te(ta 
mento.fE.de lecundur tabul.£.L.no(tram.C.deteila.d Oldra.cófi. 
14:4:Quidtamen fivecan:y;ccltamencum criar diuerlistemporibus 
fiCtumidemcontineretvidecne ep teneret verungy. argurinento» 12. 
fuprácod.Seciusqd norat loan.Faberin.d.y.polteriore, iré intellize 
iftam.Ldumtamen ex iecundo te/flamento hereditaspobiicadid 
habeturin.d.5.poleriore.Stin.d.l.cum in fecundo. vbi vide per do. 
£to.fignanterper loan.de [mol.quid i fecundum tellamentams Fuic 
nullú potefttí cóualelcere ex aliquoiure.8 quid fiña fecundo tel 
amácoinflicafuic haeresincapaxevideio.l.có quida.£. de his quibe 
«eindiz.vbi Bar. quid fi fecúdo teflamento Giciníticutns aliquis hó 
potensccceflamentam fuienancupaciuó, Se fic debererprobari per 
teitesvide.L.nolumus.C.detefta.ékper Alexand.confila 
€complidamenteConcordatud.$.pofteriore,cum fequen 

reEdeleza.q eltlex tinzularis.Scibi Bart.nocar, q licecia fecundo 
tcftóinualido (xcilla clanfula derogatoria caflans 3 irritans o aliud 
teflon p hoc viderurreuocatí primurn validú,quod exiam notar 


deucaucr nada: pues quenon era ver- 
dadera larazon , porque cl teftador fe 


















































Paude Castaperillam.l.ingularenvin.L.Cancimus.C de teftain ins 
lion derzga dl prisrero. Approbariltal.opinionem Specula.cic«Lin 
Arumen.cditio.3.compendiose.col.11.verlicul. quid fis.qui ieaíntel- 












Iigirdifpoficonem.|i.Edehrred 
tisprimátellamencá an rá 
8cqueibinotar Baldcol 

an terur verbo teltaroriscir 
desex.norabile, cp licin. Ll 
exrallesvedicieBar.ibiargu.d lá 


(.á quita (umpra elb.volé 
cam ¿»Co defidcicommill. 
0. Severficulo fequér. de 














ALelrefadorJemonio,Exprellaila cana vefapra: fitamen canía efec 
in menteretenta gon rumperetprimum cellamentum.ve voluit glo. 
in.d.l.£in.in glo.pen,Se quid ifolfa cuufa propterquams tellator 1mo= 








rus fiis.nontuie expreflain teflamento fed corarn ceflibus 
1o:n,de ImoLia.4.1.6.colom.4.volentem non (bficiar.nifi expris 
marurcoram totec(libus,quo: requiruntar ad valiitacemtéflamen 
timon enim (uficercrfecuadum cum  exprefiller coram dnobus 
telibus.Scfacicifta.Lveíiinflituens maioriam in fliam fecandum 
dicar,quiafortuna fui,quód non poricarn(acercin fijum primos 
genisúscp fin hoc fuiverrore dudas, qpretradle? inflírutio in (ecun= 
dom Sevideaturfadtain primogenitun saduerte ti ya difTere cafas 
iflcacati.|.ui?gaioi/la.linteruencrarprima in(livucio in calu ao 
nonjfed acirteriambicvideturcá facere.arga.l.;.Cadeinofficacltas 
cogica.Sequidú cumfiliusprimogenitus eflerextra regnum fecus 
da genius publicari ci állom elle morcunm : cm reveranon e(- 
der 8 ia patér fecic maloriara 3n (ecurido genitum, an auferacur 
abco, Se derar primogenito venienti? decides exnotatisper Bald, 





















: per Bar.in.1.6iSh.eo.Sccñ io cafia ma 
6 querererur flco,negy fecundo genitos fit foluend: 
ur q auocerprimozenjensab eo.potelt ctiam induciiita, 
iverc.inlti.qp li pacer fecie (ui teltamentú ¿cin eo mai 
fecitia álium muñocem ecia viera terciá bonorá, Sk fixppiicauie pri 
cipive confi 
maret eius die 
Ipofitione , Se 
poflea ignos 
ans , ppri 
cops ad cios 
fupplicationé 
jam confirmas 
nerarfaciarfes 
cundum telta 
mentú in quo 
Eli 
re waloria re- 





La.Cofiquisali.tefla. ¡pbi 





















mouio “afazerlo heredero.Empero las 
mandasque fizo enel tprimero cen el 
fegundo * teftamento porDios o a lus 
parientes,o a fus amigos, deuen valer. 
ley. X X 11, Por quales razones el reftamen- 
do que ue fecha primentinacia, nu df 


via por otro que fixie/Jen despues. 















Azones feñaladas ya , por- 
¡que maguer el teftamento 








porende clotro,queante fuc fecho: dh e EE 
E hi primera es , quando cl padre fi- imentio dius 
zicfle el teftamento, en que cftable- o 
TciciTe por herederos los fijos que de- conti. Al 
fcendicffen del: cafidelpnes fizicife o- +3 volum 
troteftamento,c non fizicfle mencion M5 indi 
del otro primero, non fe defataria poré po 
de,el qante ouiefle fecho, afsicomo de 












de 
e 
mcatian nom 


debent opera 
Yi dim 












aioriamin Gilium fecundumd 
in frarremtusm maiorévt tu polsis honeílé viucre facio 
ibusbonis an (ipateriam renocauerar maioriá 
censtiliosad «equafitaten tenebicin(Lcucio faéta amarre? de 
deturgpfíc pertex oriunda glofcommmnicer 
italegarumnfirafade condiaSc demon.in contr: 
qdnocarBarin.la.C.delacro.ccclesdicens q iteltaor relingraligd 
aliculcand paupi q in vetitate eracdiuesfedignorabartellator y non 
debefiliccliótá Sficic Lale Edad xquior 
videasSoci.po(tCuma tuper hoce 
de denclprimercoNota maleñillá deberedibinftiaqua $ 
Sumpta clbraneí 1 fecúdoreflamerorelictis. Sc Joan. 
deImolikicol encrcoació mg lega primo tefamentoso 
lidta nó deBcácur moucturex diétis Bardn.d.l. iure» (Fdo legaty.Se 
¡útext.acontrario fent:8cquiain dubionó videfhdile mens te- 
¡sde gravádo herede duplicioneresl,Fiia.$+q invica.Madeleg. 
cundorefertrá,g Daldibidem voluit,p eúa legata primi telamendi 
debeantur,dum dixicig (ecundumceftamenca ex canta Falla fina= 
Jifastam nonrumpitprimumsfed onerac haredemíciptam da pri- 
moad posampreltationem lezatorum, eriaw fecundi. fed qp prima 
pars(ecundum eandem Loan, de lmol.imó q legata ex primo nde 
beancur viderurfibiequior Se verior,licse fecandum cum non fitfi- 





























































dLEnelJegun 
concernerer legarain fe í 
gara cflentin magna quáticate,nó deberérur,licóc aliud eflerl ellene 
modica.argumento.Liifilizffe legar.3.fiveró Falfa caulatanci con 
cesneretinititutionem, non legatartunc indiflinG deberencur le 
candumBarán.dl ¡nflicidem tamen Bartolaiml.de 
monftratio..quod autem./f.de condicio. Sc demonftra,viderurindi 
find limirareadli«itademun'procedar, ireliéta (Fent modica 
8efecundum hoc viderurde mente Barto.fuilTe,g legara primi teftar 
ment omnia deberentur, veterigiin glo.fuperiori, loan, de Jmol,1a 
in.d.Lto.col.6.videtarinciinare.cp ex quo teltator non appo= 
fuitprefacioncu circa legara fecundi teftamenti, q ¿lla indiltinte 
debeancur. “nice,5.finautern deficientis. Code cadustol 
len.Scqphocy jus deiure,licétprimum fit -quius fuppoli- 
ta opinione,q debeamur vtraqylegata. — * ULex.XXIT, 
apiinprimo estamento uncinfiacdeeendenteseappofiacian 
ula qudd teftamentum pofteafaclum non valear nó rumpicur pri» 
mum teltamentu por fecundam soil in co de primo $e de claw 
fula mentio fiat:(cd fi per fecundum cum quing; teltibus factum al» 













































inteflato fuccefurusinfliruatur confanguineus,iofirmatur prius (o- 


Tia Delos tellamentos 


d GEfirao.Nonergo procedetifta.I.ián primo teflamento effent in- «+ 


Jennicerfaftumin quo extraneus extiticinfticutas.b.d. 

12 Cocfufodiximos Y elupta cod... 

2 D Useraladamente. Ade. quisin principio teffaientisdelegat, 3. 
núergo lufficeter,qp dicererin genere.Non obltantequocung; te(tó 


flicue 





enientesabinte(faroquod etiam tener Al 


fulúfsima.5,fi quis auté.Cucodead fin.dequailta lex fia 
incipit dubiú facitin fu- 
pralcripto púdto, ic, Bcfacicilta.lad.q. q (ipFi cellaméto 


Pau.de Calt.alias volueritconíi.327.volu. 








9 


aninal. haccon 
¡praefllicór 








neg; 
ade fufo diximos*.Laotra es, quído eltefta — deroalgun fu parienteyatal queficlma encino | 
fiodehocfiar, dor dizeafsi,efte mio teftaméto Gago-  riellefintellamento, heredarialo fuyo — cádoteltame. 
Re ra fago,quiero q vala parafiépre,c non porderccho, eltonce el teftamento po- oa ata 
Nonobítante quiero GVala otro teltaméto q fuelle fa ftrimero valdria f enonel privacro, ma tuitegliterf- 
cio clau- lado, q ouiellefechoantedeftesnindel  guerfuciefecho acabadamente. Los fuospteris 
ula derogato» tótamen filio 


ría huius viti- 
ami tellamen- 
tidifpoficione 


vi 


ralerevolo, $ 


ita es de men- 


teBart.i 


del, 





figsin princi. 


éctener Paul, 











pues.Ca fi acalcielle,q efte atal mudafTe 
fuvolútad,e fizielfe otro teftaméto, nó 
qbrantaria porédcelotro,¿ ouicflcante 
fecho, fueras ¿dc,f1cl teftador dixefle en 
el poftrimero teftaméto feñaladamen- 
“te, q reuocauaclotro,e non tuuiefle 





4 Le). X X 111. Como el teframento poftrimero 
deueforfecho acabadamente para poderdefa 
rarelotroquefuefefecho ante. 

Cabadamente auiendo algun 

[28] ome fecho fu teftamento, fide- 

Et [pues dello, queriendo lorcuo- 









maiore in qué 
fecerat maío» 
riamvel nepo 
teex filioma» 
ori fi filius e- 
rar mora, q 
non cenfetur 
reuocata ¡mas 


de Cali daño Sa aquel teftaméto que agora fi- car,comencafle afazer otro,enon loa» e 
Ed e ' e - exfecundote 

Toratirds zialas palabras q dixeracnel primero.E-— balfe8, poralgun embargo, quelaui- ramentonon | 

ega.t.vbiSo-  otrolidezimos,q li algú ome fiziclle fu nielfe,o porotra razon, non le embar= — potell heredi- 

cidicitiflácl. tasadiridei | 


fe cómuné O. 


teftaméto acabadaméte ante fiete telti. 


garia porende el teftamento primero. 









pinion ds" SORenque eftablefcielle por fu herede — Caderechocs,quel teftamento que es xifuprá., pro ¡ 
pa CE á  roalgunomeeltraño %lidelpuesdello — fechoacabadamenteante fictetcltigos amas enó | 
-particard.te- E. E E e acu. 
ada ge- fiziefle otro teftamento,ante cinco telti quenonfe defateporotro, Gnonfuclle rim glol.8e 
neraléconciu-  gos*,en queeltablelcielle por fu here- cumplido.Perofialguno ouieflefecho  Bartin.1.1£- 
fioné ,pexq- Mus quiinpos 
bulcunq;con. teltate.fF.de li É 





ber.8: polthu.Scadintelletumhuius qualiterprocedar $ latiorem 
declarationem videasibi per lexand.Sed iuxta hoc pone qp quisfe- 
it maioriáperteftmio fil (uú maiorévircute facultatisregia, poft 
eaínalioreltó facicaliam maioriáin alíumáilium Gne licentia prin- 
cipis,an per hoc viderurrenocata prima maioria? Scvidetur q licex 
quo vircutelegispotuit facere majoriam in (ecundum.filum , in tera | 
Ba di quinta bonorum Kpralumitur ex fecunda'con(lituione ma 
Soris q voluierenocareprimam,vefilij minuslgderentur,neqje/tve 
tilimile y filios velletduplici Onere maioria'grauare,argu.c.manda 
tum.derefcripe.S:.l.nauisonu(tz.Ead.l.rhodi.deiadu. 
e Qcincotefiigos. Hodie parúi vriliraisin hochaberer difpolitio hu, 
úper.lordinanticu.2.lib.5 hodiciánó requirant feptéinteltamétis: -¿ 
«er? quingy tefliú, vel eriú cú tabellione-pofler rñifore 
in priotefló foléni fecádi folénitaté,d.l.ordina, vP.J. 
,raurivin priv elTetin(titut? extraneuscio fecúdoauté veniéres ab in- 
teltato coráquing;teflib*etiá nó vicinis,6 ine tabellione, q eftno 
tandú,vel cria, fi primú tell elTerfatú cora.7.ceÑlib?, Senó vicinis: 
cú Scillud tencrer etiá hodic.d.l.ordin.nú obfáte,G imo porins per- | 
rogatoria.dicit eriam ibi Socin.p (tin fecundoteltamento dicererur, —— mittiz,cúnóvelittollere difpolicióeshharú legú,imo exprefsé in fine Í 
non obllante quocung;teltamento,(ub quibufcung; verbis eriamfi —— dicityp valeacte(tí cú boniste(limonijs.i.cúnu. 7» te(tiú. li tellaror 
decis (pecialem mentionem facere oporteret:nam hoc(ufliceret,ve—  nolitícrnare dilpofitionz.d.l.g permirticcú tabellione,velfi minore 
fecundum teltamentum preferatur,écita dicite(fe de mente Frede, numero teltiñ,vribihabe primoita foléni.cú.7.teltibusin 
defenis.confi.46.S fatis placer , Gcefl deintencione huins legis..ub= —— ftizucrefexrranens,Scin fedo inllituerentveniéresabinteltato corá 


jesturisiudiciconítare polsit,quád teltator voluic fecundum refla- 
métumpraualere q tollesurprimur criam fi fecuadá elfes impli> 
citer fsétúnó faciens mencioné magis exprellam de claufula deroga 
toria in primotellamento exprella:hocideo,quiatotahztc materia 
fundatac(tin prafismptione yoluntatiste(laroris.ta tener Socin. dis 
censiitaclTe de mente im dodto.in.d.$.inlegat .ex qua Con» 
clufionededucitar(ecundá cum pi poft lapíium decem annorú fas 
¿tum fucñíclecundútellamentú, prafumicur teffarorem velle ¡llud 
ravalerefecundú Bald.Semodernosin.l.fancimas. C. de teftamade 
dem (poll primumte(lamentininteruenilTent graues inimicicia in 
tertellatorem Scheredemaargu.l.;.ff de adimé.lega.Scidé 6 
y volebar fecundum valere, $ q) contentain co fortiantur effeétum, 
fcuadlara Bald do quedas colige plentireneitar, y quizas 
xic.refertécfequitor Soci.in,d.$.in legatis.vbieciá dicit,g idem eller 
fi dixifler q volebar fecundum tellamentá elle precifim. allegar la 
cobade Raucáin,l.omnes populi.F.deiu(t.8cdur.d Abb,in.c.ex par 
te.derefcriptdehistamen duobusezo dubiro, (altim artentis verbis 
huiaslegis,que vultin (pecie fieri debere mentionem declaufifla des 














Lor que 




















































































ditedamibi Sodi. qjad materiá hancplurimú operacur magna affe- utclibus.iá nonvicinis Serif cabello haberiporeatrene 
Aioadperlonaminflicatam n fecundo teftamento ad conicdturan= —— Dicledmex difpoliióehuinstextSctollerprimú,gd nota bñ, Se fic 1 
dam mentem defundt iuxtaidp not.Bal.in.Lfijure.C.detellama= —— adhucqdinilla odifponifpoteric elle magne vúlitaris , deber énim 
nummisScadde p filecundú reltamérú eflet inter liberos, hocviderar— diéta.l.ordina.Sctaurireftringi delimitar fecundum difpoficionens 
Sufficerecriá abfqy(peciali derogatione primiex méte Bal.confil.22. —  juriscommunis.argumen.rezoL.hiferuive(lvi.C.denoxa. LS 
volu.1.culus contrariúimon allezato Bald.in.d.confisenerSoci. ind. — £ ¿Laldris.Nogveteltm,fed vtinteftati volútasevtin«d.l.haccófuld(s 
$.in legatis.Scconfi.163.volu.a.vbi dicienon repeririiure coutú, qptes mass. qsauré,Sc debebuolegata in hoc.a.teltó reliéta fecdm Bald 
flamentá interliberoshabeacviw clau(ule: derogatoriz ad praced —— d.$.ligsauté.fed gd fiin primo teftó fuitfacta repetitio fideicós 
tiaceflamenta,maximé q precedens tellamentú haberet(pecialem ab inteftaco,núgd facier valere fideicómillumin primoteftóreliCtó, 
claufulá derogatoriá.vid.deifta materia,latéperlalo.in.1.fincimus.. ex quo periltud refe fedm minus folénejin que fontinftitutivenié 
C.cod,Scdoétorgá Couarrauias in rubri.detefta,parte,a.fol.1c. cum. tesi ineftcosreseltredafizad canlauminteftaridic 16, qa facto 
multis(equétibus. Se pcedir qdifta, habetur ue precefferie unam teltacorisprimú cefe corruit,cum oíbusclaufalis fis illa em clau(iz : 
tellamencum habensclau(ulam derogatoziam , ue plura teftamen- (abintelisjturmiliteltacor pornivuerit,vt.d.Bal.in.L.eá quí.coles. 
tatnot.Bal.in authen.hocinterliberos.C.deteltamen, volt Jaco.de Aret.StNicol.de Mattha.allegat.l.eum qui. 

y 2 año. Vide Socia.deillisverbis,Sclimi ñ.c3.vol.a, colú. debis quib.vtindig. lex. XXI. 
tertia.cum alijs fequencibus éc omiino percundem Socin:confil.z.. — 3mDPerfeciditelimimperic2únó rúpitprimi,fedaligs de nó defcé 
volum.tertio,vbividesan (aficiar,(ide hocperaliqua verba teltato- 10 inftitut”pofteá corá quinqy teltibus teftarordi 
rismentaliter collizatur,licét non ita exprimat.¿k eundemconfil.37» rex heredó elle qa ingratus,vel contra me ertauite vel fia 
col.2.cod.volu.S quid in fecundo telfamento fit appolicar iuras ftitucus heredicacei, Se applicatur reg jus loco 
mentirvide Socisconi.53.volz.col.:,8 Alexan.confil.34.volus 1.86 izuatin (ho teftó quia cun fubrogatus cvichares.hd E 
adde in materia Alexand.conkilio feptimo.Sconfi.44.Volu.4+ y Mn sccbafe lntellizefiue imperfettionevoluntads.vtin.L.hisq(Ede x 3 





Pautis 





je B új 





Seftapartida. 







talta.ucimperfedtionefolennitatis,vein ñ 
polteriore.cú fequériintt,quib.mod.ceftainfirded an tencacceftamé 
túad pias cantas, KG ft imperfe2tG róne voluntas 

co8.Codefacrolanttucccle,verl.(up.7.qutenet q 
dicere ep pro parte quis decedartefíatus St pro parte 
decedar quis 
femiteltatus . 








teflaméto acabado, en qdexaffea otro 









Bar. yeró q 
in seltón ft de — por lu heredero, quenó fuelle fu fijo”, 
fdeicólibere. nin delosq defcendiellen del,e defpues 
riús Ke: disclfebante cinco teftigos, quiero que 
delmol. 


fulano que era eferito cn el teftamento 
pormio heredero, quelo nó fea, porg 
non lomerelce,por queme fue defco- 
nofcióte:c erro cótra mi,caportalrazó" 
opor otra fenejante della,que defpues 
elteftador anfidixcfle, pierde“elhercde 
rola herécia del finado : e deue fer del 
Rey pues Gel teftador nó quifo quelao 
vielle aquel que cflablefcio porherede- 
10, porel yerro queaniafecho, enonde 
xo en fu teftamento otro heredero que 
hercdafTelo fuyo.Masfotro ouiefle de- 
xado porheredero'en lu teltamento,en 
lugar deaquel,deuelo cfle aver, e clrey 
non ha y ningunademanda. 

TLey.X X 1111, Comofedefata el teflumento, 
quando elfsxedor delromipela cariayen que 
eraefórito,o quebranta los fllos. 

Vebrátido afabiédasclfaze- 

dordl tcltaméto,algiodlos 

fellos dela carta,en Gante o- 

uiclTe fecho fu tellaméto en 

elcrito,o tajido algúas delas cuerdas, o 

rayendolas feñales£, que ouiefle fecho 


ca 
colzab intelta. 
8c hoc vf ve- 
ius intelligen 
do,prout pre 
dió do8ioja 
telligút ,qudi 
Ipolitio ad pis 
- cauías fuie 
perfefta.utpo 
16,1 am tefla 
sorad alía le= 
gata tranficir 
prout exem=" 
plcar Abba 
Jnád.cataS tras 
dit Deci*có(. 
159.6 fortdida 
dicendú videé 
in difpofitióe 
inter líberos, 
fecúdú Abb. 
vbi fupra.qd 
Imiteadá y 
detur fecundá 
Joan.cle Imo. 


in.d.l 




















polive induce 
xe feand 
ppter 
taté,quia cuncnon tenebitdilpofitio imperfecta ratione voluntatis, 
interliberos,quod ell bene notandum,videibipercum. 
sufijo. lud verbumnoneltinl.hareditas.C. de hisquib. vtindig. 
dequaiftafumprafuir,écideo! it: qa ad auferengú heredita- 
tétilioin(ticuzo, non (uficerentverbade qua in ¡facu exprimon 
dafircau ingracicadinise fc deillis. 14. de quibus in an 
thévecá deappella.coznoiualiud quoqycapicalá.colk 
sicu.7 infra cad.parú.leem quia exharedarinon porel álins in codi 
«ili, (ou extra teltñ.vein.Lhereditate,C.de codic.£cin,$,codicillisa 
Infli.de codicté quia fillusteQdexhrredatas haberur pro mortuo. 
vein.la.$.fipater emancipatus, IE de coninz.cú emancipa.libe, cius. 
vndenon fuccediciliuseled alijvenientes abinteflato.vide per Bart 
ibidemaScin.$afiparerin poroflate $ facicetiam, qud habewnr inau 
then.hocinter liberos,Cade teflame 






























3 b Dixefe. An (ufiiciarqudtellacor dixeritSch nibilproberurab ha 


sedeñlta,l.vnlt quód hc, licer Marti.Silla.relatas ab Alberiin.l.ha= 
sediras.C.dehis quib.vtindig.aliud voluerir. 

Geo. lomuitexprimeadáelle caulam, ve pcedae quodin ¡fta.Lha 
betur.Schoctenuerúr aliquidofto.anciquiOdofted.veró dicit,g in 
Mituto hzrede extraneo,non ell necelle ep cauía exprimacor:Bclafñ> 
ciar pteflaroreundicar demericum vel indignuní ¿quod etiá tener 
Albericán.d.|.harredizd.Cadehis quib.vtindigoS idéteneribi Bald. 
dicens,cp non eftnecelle,qpconfa ¡zexprimar ,potell enion 
in hociudicareexcaniwiluj motu:gain repropria quiliber e(+ mode» 
saror,Scarbiter.L.in ve mandata.C.máda.quod eriáfequit ¡bi Alegá. 
colaScfatis pbatinilla.lh rtedicas.quinimo(ve declaratibiPati.de 
Cafljex eololo q dixi(lesharede no merci, veleleindignú abfeg 
cop dicat, ly perhocnolo eúhaberehareditatefufticic, qa tacicó vi. 
dexrhioc divi(To licerilladuo pofineflare,q Scillenó mercatur, $e 
ficindignusScnihilominos rellacorvoluitiplamhabere, (ed dicit o 
hocnó prefamibvepuetinillo tex.Sefatis mibiia placs neg; ob= 
































ftacifta.Lnágraria exgolipleniusexprimir,nóvtvelit oí 
hicpofitacile necelfaria,vt hereditas auferafyvelutab indigno, Shoe 
idemvnltifta.1.dá cisit,ca portalrazon,o por otrafcinoj 
d 4 pierde,lEx hoc verbo innaitur, q. heresadivit higredital > 
L.£acic.l.exfa8to.5.iulian”. (ode vulg.Spupies quid hgres nó: 
feradicoíi 
pudiauerat 
dé clk dicéd 
gaví hos fecil 
fein Fraudé 













enlacartacl cfcriuano publico,orópié- 
do las defatafe gel teftaméto por ello. 
Pero fifuefleprouado, que alguna de- 
ftas colas fobredichas aninicllen en la 
carta del teftamento,porocalion, eque 
non fueflefechoafabiendas,non fecm- 
bargariacl teftamento porende. 

Le). XXV.Como todo ome fafla el dia de la 
ocrabadle nadas reia 
A voluntad del omees de 









netarís. S 
non adi 


facró dicta d 
fiadde,portio 






tal natura, q fe mudaé mu fia acciefcic 
chas maneras:e porédenin — Soheredifeci 
ae maconca 19 ¿umgdiecla. 


gun ome non puede fazer 
*tcitamento tanfirme,q lo nó pueda de 
Ipues mudar, quando quifiere, faftacl 
dia que muera, folamente que feacn fu 
memoria,quando lo camiare, eque fa- 
gaotro acabadamente. 
Ley. X XVI. Que pena dene auer aquel, que 
embarga orroporquenos pueda faxgrscfla 


Pan.de Caltro 





in. del.híditas. 
vellinó habe= 





quo polsit au 
ferre, 
WiTeredero,1dE 6 


MEnto. 


Alamente yerran algunos o- e 
mes,embargandoalas vega- 
10% Y das aotros, que non pucdan 
fazer teltamento. Eporende cs guifa- 
«do,que non finquen fin pena aquellos 
Go fizieré. Onde dezimosq qualquier 
tal embargo fiziere 2otro, q deucper 





prolit dida y $ 
bafaucre veni alig 


flato, ná tunc 
nó applicaret 
ficosted perfi 
¡ú el 








da.l. peto. in 
areditas.Sideficólaci prolic 
diéta verbafauore coharedi: ifúscalibinó pollecheresira á telta 
toreiudicatusindignus detrahere quartá:cú re[lituit perfideicommil 
fum,vt vulcidéPau.de Caftvibiub dubioforté. lex, XXIIL 1, 
30'Si tellator cófulte frágitchartam vel chordulam, ant figillum tefta 
mentl vel radarignwn notari) infirmarur teftamentum nili probe 
tur cali fuifTe fattum,h.d. Habuitortum á.l.penul.C.detelta. 

£ señales, Add.Lad telliú, 5.6 figna.feod.8cin hocvidctr(ta.l, velle. y 
vtprocedatcinsdilpoficio,ctiá inteltó nuncupatio puectiá voluic 
Pau.de Caft:in.L.nfam.C.co.Angesñibi quéfequitÁlex.tenetcon 
trariá,galicerteflatoramoucatvel rúpar fignú tabellionis pofium. 
in cetó nunenpatiuo dato fibiá cabellione, cú ti remanear aliud ori 
ginaleapud: tabellioné,non ruptúnówidetrenocatúl teltmper text. 
Juel.61.£ de his Gintelta.delen,Scadi(tá.).partitaspotefl. relponderi. 
qpteltiñ fuitin feriptis Scnullialiud erarvel raprifuic ipftum origina 
1e,quod folúeratapud notarií, gh eratte/lmnuncapaciuom. 

$ Uodfurafo.Sedaniplo iurevelopeexcepcionistvid.Baránd. fin y 
de telladelen.8c vide de mareriahuius.l.norab.cófiliú Oldr. 
Lead loads resoedtendotoraló, dle y exeo o Empliser nilale 
leads als fóon lí Albe.in.l.fancioms, C.eo. deteftan 
intelligetrivehabeturin.Lmilitis.f.veteranus.ff.de tefla.mili, % per 
Alexánpradiétis confilijs, Qlex, XXV, 

30 Quantuncunque firmum it teftamentum poteftteltatorillud reuo 
care,Gcaliud condere.h.de . 

h (orfpues.Nota bene verbahuius.],qua bene faciuntpro diétisBarto y 
lA quid panes oe Ecol dies pucaliino 
dusaliquis datusdiure quo teltm non pofsiematari, videibi, non er- 
go proceder cautela,de quaper Capol.nume.117.in fuiscantclis, 

diex. Xx7 1, 

aw Drohibensaliquem teltari perditius, quod ex teftatorisboniseratha 

bicaras,Scregiapplicacur.bude 









































dic fi teflator Adúl 


entiti ab intc= (L.prohi. 








Ticul.I.Delos teftamentos. 10 


y a UDeneperderelderecho.Cócordar.cúla.1.refp. (Es quis aliquétella. 

bu, Ein.l...C.co.Se de praética huius mate, visnotata per Bar= 
aduerte y Scvltraillampoenam punitur probibens 
exiraordinem vt voluicglo.SBartánad. L.uditamen interuenic vio- 
Jentia, tune pocna ordinaria devi publica vel privata. ].qui dolo.f. 











La frala tul. dercl derecho, *que deue aueren losbic 


devi.priua.8 — nesde aQlq deftoruo, cn qual manera 
tenes Guállel-— qnierqlosdeniefle aucr. E aquello Gel 
8cAlex.in.d, — perdicre por cfta razon deuc fer delaca 
Le. fc S 5 
2D Elda dog O adelRey.E ella penadeue aucr,por 
nado. Fitenim cl grid yerro Gfizo a Dios,eporclatre. 


granis offena 
da ci qui vule 
reflari, fipro= 
hibeabycin. lo 
tellamenti.C. 
de inofiicio, 
teíla, proper 
quam porelt 
exharedari, 
ve habetar Se 
ell hodie vna 
de. 14. canfis 


uimientocel tuerto q fazcal Schor de 
Laticrra, e al alma delfinado Pe a todos 
losotios omes,cn dar mal cxéplo defi. 





Le). X XV 11.Que razones mueven los omes 
aembergar a losocros,Gmó fugá reftamiétos: 
equantásman eras fondeficcmburgo. 

Anasc malas razones mue 

uéalosomes alas vegadas 

acmbargar a otros q non 

ES faganfus reftamentos. Ca 

algunos ya dellos , q fazécfto, porque 

losayan cftablefcido fus herederos en 





ALex.XXV IT, 
AnSiquis prohi- 
beat aliquére 
fiari aminas 


teflaturo » vel Lusteftamentos, eveyédo q quieren fa- 
tabellionisvel — zerotroteftamento, embarganqlo nó 
teflibusne ve- 


fagan,niñ cábicn, “aquel Gauian ya fe- 
cho.Otros ya, “que fon tan propincos, 
que atiendáde heredarlos bienes defus 
parientes fi acaelcicre que mucrá fin má 
da:eporende embarganlos que non lo 
puedáfazer.Otros ya,q maguer,“cófien 
tá q fagáteftaméto, có todo eflo, quieré 
Glo ordene afu guifa e afuplazer,e clte 
embargo fazé en muchas maneras, alsi 
como faziédo fuerga, fa agllos mimos 
Gquicren fazer fusteftamentos, de gui- 
fa quelos non pueden fazer.E otros ya 


niant inferen- 
do :fiue fitfi- 
Tus fue alius 





rogaminibus 
relator telkas 
mmentú facere 
omittatah.d. 
1 Cc € Nincambien, 
Je primos ca 
Aus ponitur in 
Lutte/poneÉ 
fi quis aliqué 
cell. prolib. 
8cvide deifto 
caluperBar.in.L.6.col.pe.verfi.a.cafi.M.cod, 
2 4 dLorrosya.Deitocaluvideper Barsn.d.1. 
3 € 4 Quemaguer.Deiltos3.calu videper B 
(u.percumpolito. 
4 E Qezedendofuerza Viderurvelleila.l.ex hocverbo Scexillis,  fequí 
proxima,q figscogitaliqué ad (cinflituendum vel aliú,p. 
inflítutio teneat Scauferantur bona ab co per fifcú,tang abindigno: 
cuiuscontrariútenetLoá.de Imo.in.).1.col..fE.detefla.p gl.ábi.Imo 
dicir,ptuncinfliturio Sc nulla.Sc mouet: quialiberú debetelTe arbin 
trium Scvolútas teftancis,vei.l.n.cú fimilibus.C.delacrof: ecclesBi q 
coaítio interueniésannulleratú ¡plo iure ficue dcaliasanmullatma- 
i o quia deberibieffe plena libertas:vt insc.cum locum.de 
de facroeccle.2¡p hocdicieviderielTecafumin.J.quí 
.fi.F.detella.vbi dicit, y coadtio faétate(tib>reddictelta 
mécúnullú.Multo ergo erithoca fortiori,(ifitfadta teftatori:Sc hoc 
etiamtenetlaforin.l.1.C.figsaliquételta.probibuwioto.camenin.l. 
1.C.co.veipreferuot.voluntcontrariumsimo q tali erjá cafu veniat 
fifcusauferensharedicatem,vtabindigno:Sefic qinficutio tenuerit 
Lexfatto.s.lulian”.f.devulga.S:pupillo.Scide voluntiftel.partica 
rúvtpredixiéifortectiam d iure cómuninóprocedererdi£tá Imo- 
Tz:ciim non reperiarur expretfiam io/licutioné vive! meto fadtá offe 
ipfojurenullá.8 quia.l.q teflaméto.$.fi. p cum p caftallegata hoc 
nó probar.Bcdifsimile e vim fieritellibus,vel tellacorimá telles me 








.peverfig.calu. 
ico. fopera1. B2.ca+ 






























h drogandole, Mddectiá.1.f.£ES quis alig.ceft. phi. E C.co.1.fi ¿Sc 


i Gcanbiar.Quid iblá 
k dzosfijes.Addel.rellamenti. 


1 sie pas 





tu pturbaci prefimitlexeos non intelligere que agastur. Scideo fla 
wiéfvi detinentnó valere teftamétútellacor veró licet conér ; 
gittñ qUagitiót coadra volúras,voliicas eitregulariter.v : 
15.q.1.8.c. Abbas. S.c:ad audiéúam.qd met.canl.unde dicit Bald. 
1.1.5.fcdfi gs.C.cómu.delega.colefi.qp lees quee dicit,qp coaéta volú. 
tas , voluntas 
elt,pcedútin 
megotio, pro 
1030 vero 
inalieno. vn= 
denon pcedit 
in ati geo 
p adominiltras 
torem,vedicit 
idem Bald. in 
rue decontro» 
uerinueltitu. 
ad finé, % e 
difimilis eft 
aétas contes 
volútacis in te 
fle,ab aétuco 
a6tonis iplius 
paris. Anaúe 
debeantur le- 
gara ex tellas 












queamenazan los efcriuanosealos te- 
ftigos,con quien lo han de fazer,cn ma 
nera que non ofan venir a aquel que 
quiere fazerfu teftamento delo fuyo. 
E porende mandamos: que qualquier 
que embargalle a otro en alguna de- 
ftas maneras fobredichas, oen otra fe- 
mejante delas, fil fuere prouado : que 
pierda£ el derecho que podia aucr en 
losbienes de aquel , a quien fiizo cfte 
embargo, enqual manera quier. Em. 
pero fi fuerca, nin premia ninguna 
nol fizielle , mas rogandole ¿hi por 
buenas palabras:lo aduxelle, aquenon 








H a méto facto p- 
fi efe teflamento, eflonce nonperde- meideBal 
sialo que devia aucr , o hercdardelos - in.l.Cafiquis 
bienes del, maguer cl otro por fu di- iquemtcla, 

prohibue.col. 


cho, o por fus palabras, fe dexafle de 
fazer cl teftarmento : o de cambiar Jel 
queante auía fecho.E otro fi dezimos 


2. 8 gdfinon 
imerenit me 
vas fed dolus 
viper. Bal.sbi 





que fi los fijos, Fembargaren al padre, ti Se.2od. 
J.fequent 

qucacn ga fu teflamento , que non y, ride Ep 

puedan defpues heredaren los bienes ” plicabitur 4i- 


Icowyt fuprál. 
pxima de die 
xixin glolpre 
cede. fi ripro 
hibicio vel co 
aio fuic ia 
damnum alte 
rius,qué tefla 
tor inflituere 
volebat - fuc= 
curritur lalo 
vtin authens 


delpadre, maguer muera, fin manda. 
Mas fifucflen dos fifos o mas: e:el vno 
dellos embargafle-que non fizicile el 
teltamento, non los otros:aquellos q 
lonon embargallen, deuen quer cada 
vno fu parte, cla parte de aquel que 
lo embargo dcuc fer del Rey. E ello 
mifmo feria , fi el padre embargalle! 








alfijo , que nonfizicile futeftamento, — venul.iudi.5. 

delascolasque lo pudielle fazer. Echoc pue 
colla. 9. 8: 
Lucias.$.Sem 





pronia.fidelega.2. Bcper BarroluminIG4ES quis aliquem tefla 
piclilne Balli lacolRiG cod verdad quer e éste 
sodem.Lz0. 








gd nor.gloin.5.Itéfacramenta.in verbo (ponte. depace.iurafrmá. 
vbi de minoreblandirijs ¡le£to per tutoréfinita tutela.Ecadde etiam 
quodnor.Bal.£k Salice.in.l.quidquid-C:arbistute. Abbasín casz.de 
pecul.clerico.£k Alex.in.l.dedi.$.fifTode cond.ob cauí.fed quid (nó 
perblanditias: ed p pecuniále faciar quis haredó inflieuizvid.Panl. 
deCafin.l.itio centún5.flio.el.1.f.de condit.ScdemóN fed quid figs 
volebatdecérelinquerepupillo, Sc ciustutor blando fermone attras. 
xúctellant€,ve Gbi relinquerct.vidugl, in parte incidiflerán.Liicio.f.! 
admunicipa. Sc vid. que dixi in.l.2.£ic.8,.cad.partit. 4 
sis Scplialionib? reuocalTer primú et períia 7 
n.1.Cáiquisaliquemtell.prohibue. 

de inofficio.cefla.Scla.gracis.T. fi g 
quis aliqacirolib. 8: Azo.C.codinfumma. 

be embargafe.Facicad quelionem.de qua perBald in. Lee- y 
flamenti.C.deinolficio.ceflam.defiliovolente teflari, qui prebibi 
vusfuie ámatre , ácteftes examinati dicunt, qp matorfbum dicen. 
tem,ego volo relinquere bona Tito coram legitimo teflium numer 
ro,impedinit ne per notarium (criberetur,6cex pulicnorarium, 5 te 
fles.vidcibiper cum. 

Partidas. B ij 


























dentem in/lituercr?vid.la 











Selta partida. 


€Lex.xxXV IT, 
40Sidominuseraiinficuimpedistinftiruentem funmteflamentum 
mutare,velaliud facere:licet poltca(eruus manumivtatur ante tefla- 
torismortem,non erithaeres.led propinquior defanét conlanguine? 
mili Scipleimpediuitymactuccedie ex, 
12 Celfeñor. Ad- 
des la. $. (dis 
A. ( quisaliqo 
tefla, prohib. 


Tley X XV 117. Quepena ha el señor o el fier- 
no a quiéalginoonteJecfablefcido por fu he 


redero filembargo q n3faga otrorestamento. 


Aziendo algund ome fu 





pS 





2b ac Vi 


de die 2 

(policia 4), teftamento en que cftable 
e ticas fi quis y || [cielle por fu derecho fier- 
aliquelta.pro- 


bib labenelo WEA 28] uo deotrofidelpuesdelto 
cumin prohi- Quilielle Fazer otro teftamento e el Se- 
q iO ñor*delficruo lefizieflecngaño? enal- 
jolu.col.fina.  gúa mácra,o ¿bargo porq lo nó pudiel 
ca fe fazer,maguer delpues defto afforral 

ye eeedr ina fecítcatal alufierno, porq pudielle he 
verbum non redarlos bienes de aqlq lo ouiefTe efta 
der E blefcido porfu heredero, pierde poréde 
2Q1qfueficruo el heredamiéto, porclé 








qua ifta fum- 
ptaelt, écte-  9ah á Scñ 
deb gaño,o porclembargod zo fu Señor 
hoc relpetu Maguerquecl feafin culpa. Ecflosbie 
on ana nes deuen fer del mas propinco pariétes 
dicendam.. de aqll auia fecho fu heredero en el 
4 d Cel fes fiscal teftaméto,fucrasende, fi eftequeloem 
pá Nota hos bhargafTefucilecl milimoel mas propin 
verbú:nam fa e E 
citadqueltio- co parientef.Cacftoncenon lo auria cl, 
neglolin.L2.  masdcucfer del Rey. 
Coi quis alig. E 
telta, prohib. — GLey.X XIX, Comoaglembarga el quiere 
Fazer testamito,quenon lo fugaydene pechar 
doblado,el quelo fizo perder,a aquellos aquié 
elteStador quiere mendaralgo. 
5] Oluntad auicndo algund 


h ome de cftablefcer a otro 


por heredero é fu teftamé 

to.O de mandar lcalguna 
cola encl: Irotro tercero loembargafle 
por fuerca,o porengaño , quelononái 









pellencis 
inflituere,no= 
«eat inflítuco? 
cómunis con- 
clulio contra 
glofMibi Ny 
mocest, folus 
TaC.ibi limita 
commundopi 
vionemproce 
dere, qdo tar 











lis inllicaas — zicflenficlembargo, oclengañopodicf 
fuiefens auc fp “de ela 
en aat  fefer prouado:deucaquel qlo fizo pe- 








chargal otro aquien deuc fer fecha la 
máda doblado, todoaquello quelfizo 
perderportalrazoncomo cfta. 

TLey.X XX. Que pena merefeó aquellos emo 


1o5fi erat igno 
ransvolensita 
elfe de wmen- 
te dodt. fed re 
vera dogto,lo 
juntar in die 
(indie Scion (ai ltanteciar(Gúignocars Acá fic hoc 
na uertenterlocutus, motas fortéex, Lnon interelt, C. q met.cau. 
bi fienteemprose.non videns,qibiluppletar,maximé pers, Ecdo 
éto.confirmatarifla communis opinio icintellesta peri(lam.l, Sed 
euíuseritalicafd hurreditassan ffcivel venienió ab inteftato do 
comuwunitervolunt,púfrSedeclararSalicerin.d.l1.C.fquisaliq. 
tefloprohib.iflaciilexin vesbisproximelequendibus vé aliud velle, 
vidque dixiio gl.fequenti, 
Dil mat propinque pariente. Sireferas ad pracedentia, qí feruusfa- 
Austuicliber,proutdebetreferri, deciditur hícvnus cafus , qui non 
crardecilusiure communisSc deltruicurcómunisopinio, dequa per 
Barcoda.l..colspe.verfiquarto cali (Fi quisaliq.tefla.prohib, qui 
¡gr quandoinílituripercoationem vel dolam meum,crant ia 
ua porellatespe phibitionisiicirnó eMenetje adicionisharredita- 
tisaufercurab elsharedicas, Sap plicaffifco:Scvthie vides  decidicur 
contrariú.difacitadid quod distin glo.3.próxima; qí ad compul- 
fonemterú)fuitinílicatas aliusextranens, veilto cala hareditas de 
































feratur venientibus abinteflato propinquioribus Econ feo licée 
dod%.cominuniter volueruntcontrarid,veibi dixizcum eniv haredi 
tas(icapud eumqui nullam coaétionem nec fraudem aduábuie.vide 
tariuflaprouiñio,ve deficienteinflicatoin dignitarepor'uswenientio 
Dus abinteflato,quar filco deferacurifi veroin(litutos participarer 

in coaélione, 
vel ftaude per 
alium adhibi- 
ta, tuncproce 
deter opinio 











bargan elos pelegrinos e alos romeros que ná 
puedan faxer Jus relamitos, 






SI * comuni 
[Nferman alas vezeslos pe ellas 
Jlegrinoshe los romeros an _ 1.1.C.co. 


dando en fus romerias : de £ LEL mas prepin 6 
Sfinticndo fi quo pariente, 
¿manera Gfintiendo femuy dde glo.fin. 
cuytados delas enfermedades, háde fa- ale 
ES (E quisalig. 
zer fustelta mentose [usmádas, cpord — :eda. Enel 
acacício yacnalgúoslogares, queaque 
llosen cuyascafas polauá,losembarga 
van maliciofamente, quenó pudiclen ¿nDolo vel alias 
eltofazer,cóintencionquefi murielfen — impecicns te- 
fefincafí llostodas las cofas  Mtoré Tito 
quefefincaflen cn.cllos todas las colas — selinquere, 
qtrayiPoréde defendemos, qningúo — hoc probetur 
omedenueltro Señorio non ferofado 
defazertá grand maldad como eftade 
losembargar, nin cótrallaren ninguna 
manera, q ferpueda, que nó fagan (us 
teltamentose fus mádas, en la mancra e 
e aniñ he $. £hoc 
quequilieren. Antetenemos porbica, Perm 
e midamos:queayan libre poderi para g %rechar.Quid 1 
fazer loe como quierque ellos ordena non fi tot: 
Él á uendo? dic, 
réceltablelcicren, e mandaren fazer de > tunclalus res 
fuscofasconrazon , econ derecho alsi aia 
S 1 ze 
lo otorga a etencmos por bien que Lbinpila.l£ 
vala:eningúacoftambre mala, opriui- de eo per qué 
lefoque ouiele'enalgúd logar cótrac- 
fto nó gelo puedacmbargar. Efialguo 





Mex xx Xo 








facteft. K. L 
ES 


plané.laa.$ 
ffudelegas. Se 
cótracito fuere: mádamos, que reciba 


tenet b; 





aa Mi fiquisalic 
pena en aquello mifmo*, en gero, de qué teila. pro 
manera,que dealliadelante teftaméto, — hib. 8: ES e 
nin máda quefiziellenó vala é ningúa [necscdido 


uifa.Edemasdefto mandamosquecl  fpehn pana 
dubli, licet Sa 


judgador del logar do acacfcicre,lcfaga idiota 





elcarmiéto porello cn el cuerpoeen el indi.ta.Cuñ 
aucr,fegund entédicre que mercfce, ca quisalig, tell. 
prohi, 


tando qual fuc el yerró quefizo,e laper 
+ fonacontraquien fucfecho. 








amPeregriniliberá habentreftaméti faCtioné,cófu 
obílante,8< eosteffariimpediéseflicitinteftabilis ¡Sell punigdusin 
eo ,ing delinquitinfaparbiriio judicis,corporaliterpunietur. h.d, 

h (elegrinos.Non (umasnecintelligas hoc de peregrinis, ¡pucfiumicar x 

inauét.vedifferétriudic.in prin.colla.9.Sibinot.Bart.fed de peregri 

mis quicá deuotionisperegrinantur ,qd patethic,cim dicir,closro= 

meros %c.Scica etiá intelligit Ange. SPau,de Caltuin auét,omnes pe 

regrini.C.commun«defliccelsio. 

Gtibre poder.Exifto verbo quod etiamponiturin.d.auét. omnespe- a 

regrini.C.córmunade fiiccel.dicebaribi Ange. q perhoc verbú vitol 

Jomnislolennitasiurisciuilis, circateftamenta peregrinorum , $e 











quod rencbunt eorum teflamenta cum duobus teflibus tannim , ve Dequaz. 

Crederem tamenitud diétum procedere,quan Sibicltl 
doplurestefleshaberinon páfeos, ais feuanda el dipolo. novato 
ordi 





¿cdixilupriscod. 


inaunota tamen in praética bene diétum Angel. 
X Q2tifmo.Panitur quisin con quo deliquie.vcin.d. aythécica, omnes 3 
peregrinidic 8ctorqueturquisinco in quo peccanita ve tradie beatus 












téibus tradar 
caSiverónon 
mitrát:nectá 
tur, necappa- 
ser, habene 
hxredes , eius 
bona Epifco= 








celo criplú «Y 
ad occultanie 
SA 








wiplú S alía 
bonadiribua 
turpro elus a- 
ima, had. 

12 € sea dado en 
guarda, Periu 
dicemloci, ia 





judex ln vita 
eorum cis te- 
netur imper- 





Jas punicur ve 
in. e lit, 





Tn nou, re 
co, ell. 
tion lito 






riusiplis mor= 
ruis tudexe ad 
hoctenebitar, 
2b 4 £ dembica 





mies perezrini, 
C. cómun. de 
fuccele nontá 
vedixi, repo 
targablonú, 
hoc at per iu- 
dicéfecularem 
Joci: érfacitad 
hocj.co.lpro 
ximo 

30 Upudiefen fan 
ber. Sicctiátic 
rellicatio pau» 
perib”,cúnon 
reperiarur ¡lle 
nec heredes 
eius,cuideber 
rellitui, vi.per 
doftincap.cú 
tu.devíu. Gin 
e.cúfic. delu- 
deis. 

4 d obras de pie» 
dad. Nonesgo 
bona peregri- 
norú,vevacan 
tiaapplicabun 
turfifco: fed 
expenden cur 








in pijscaulisarbieriocpilcopi,vehic.Sei 


ibinor. Angel. 


Titu!.1.Como deuen [er abiertos los teftamentos. 





mutasáoft, quib.non eftper, 
Ele xxL, 

in”hine teflaméto morié eius bona 
fcribar,8c dentar epifcopo diocefa 
cisíucceMuris,ve veniátvel 





Ley. XX XI, Como demi fer pueftos en recán 
bdo losbienes delos voreros e de lospelegris 
nos quando mueren fin manda. 


Vriédo algun pelegrino, o 

romero fin teftaméto,o fin 
8] manda en cafade algúd al 
berguero:aquel en cuyaca 
,deuc llamar omes buéos de 
aqllogaremoftrarles todas las colas q 
trac:celloseftando deláte,deuclas fazer 
elercuir,non encubriendo ningúz cola 
dello:nintomádo parafí, nin paraotro 
fueras édeaquello que deuiere aucr có 
derecho porfu oftalage, o fil oniclíe vé 
dido algo para fu vianda. E porque las 
cofasdellos[can mejor guardadas, má 
damos,quetodo quíto lesfallaren , fea 
dado é guarda“al obilpo del logar: oa 
fuvicario:cclébiea dezir'por fu cartaa 
aqllogaronde clfinado era; qagllos q 
có derecho pudieré moftrar, q deué fer 
fushercderos Quevengá:o embiéyno 
dellos,con carta deperfoneriadelos o- 
troseqgclo dará. Efitalomevinicree 
fe moltrare fegúd derecho Ges lu here- 
dero,deué gclotodo dar.E li porauétu 
ratal heredero nóviniere,o nópudic[sé 
faber*onde craclfinado , deuenlotodo 
daredelpéder ¿obras depicdad'allido 
entédicré q mejorlo podrá fazcr.Efial 
gun oftalero cótra cito fiziclfe, tomádo 
oecncubricndo algúa cofa mádamos q 
lo pechetres doblado,todo quanto to- 
mare e écubricre, e q faga dello cl obi- 
fpo o fu vicario afsi como [obre di- 
chocs, 


Le]. X XX 11.Como fon tenadoslos aporte= 
llados delos logares de guardar e de ampa= 











Odoslosjudgadores c ofñ 
ciales de nueftro Señorio, 
mádamos, q feñaladamen 
8%] te, [can tenudos, cada vno 
dellos,cn fu logar,de guardar, e áparar, 
los-pelegrinos,c losromeros, q nonre 








d:au£t.omnesperegrini, Se 
"le Xk XX] 1, 


9Caufa peregrinorum,auecorum fuccelTorumfiper bonisquerlecum 


jnperegrinacio! 
16 ELucgo, 





medeferant,eflbreuicerterminanda, 


hocverbo, Scetiamex(equentibas,videturvelle ¡fla.l. 


Y 


pprocedacurinhiscaufis peregrinoram flmmari¿ , fine repita Se 





frultrasionib 
nino,quod parer,dum fubdir lo masayna e, 





fciban tuerto,nin daño, ¿lusperfonas, 
nin cn fuscofas,e queguardécllos, efa 
g1guardar, atodos los otros, todas e- 
fas colas, enfecho delos romeros : alsi 
comofobredichasf6.E demasdelto,les 
«mádamos,que fiacacciere, q algúosro 
meros,olosherederos dellos,quevinic 
ren por razon defus teflamentos , ode 
fas biencsantecllos,¿ losoyan lucgo,* 
eloslibrenlo mas ayna,c lo mej gpu 
dicren,e fopieren,finefcatima fin alon 
gamiento. Demanera que fu romería, 
ninfu derccho,nófelesembargue, por 
alongícade pleytos efcatimolos , nia 
en otra manera que fer pueda, 





$2 Titulo.IT. De como 


deuen fer abiertos los tefta- 
mentosquefon fechos 
enclerito en po- 


ridad. 






Scriuen algúos omes 
fusteftamétos en pori 
l dad,£ de guifaquelos 
teltigos, queeleriuen 
. E) 'y lus nomes,non fabé 
que es lo quecftacfcrito en cllos.Onde 
puesqueen el titulo ante delte moftra 
mos las manerasdecomo fedeuen fa- 
zer:queremos aquidezir de como dené 
ferabiercosdefpues que fueren afs1 fe- £ 
chos,porquelos omesaquié fuere má 
dadaalgunacola en cllos fepáciertamé 
te quanto es.Eotrofi,quelasporidades 
quefó encllos pueftas,fcan mejor guar 
dadas.E moftraremos quié puede man 
dar q feabracl teftamento.E ante quié. 
E quádo puede pedirquelo abrá. E en 
que manera deuefer abierto, e moftra- 
do.Eantc quales. 





4Ley.1.Quien puede demandar ante el juez. que 
abran el reflamenso que esefévito en poridad. 


30H quibusinteflamento inferiptisaliquid relinquitar, pie 
ñ hocperere debítco o 
lito priusiuramento q nonmalitiofe, fed 





tú petere ap quia fu 
poltmortéteftatoris,p 


¡.iuxtacaque habenturia clem. [xpé.de verbo. fignir 
AgimintelizdeecaciGimadiligenia , Eompibus 
ampuracis:nece(Tariuintameninterualltuminettom- 
5.confeltim. f. ad 


Tertull. Bald. 
in.l. nequicg, 
Sude plano.co 
Jum. 2. venfic, 
tub ad 
bio facim. 
fade ofii.pro= 
conti. Sc cm 
hicfubdic, fín 
efcationa. vide 
tur idem im- 
> acÑi 
Tec”, de 
no: abbres 
clabuntar cre 



























bellus in mo= 





dun po 
inal.clo 


pobaldin die 
¿to. $e deplas 





cio finalonga- 
miento,ell die 
elenacove, 
lo, ve ¿5.l.de 
fubmertisa Co 
de mavfra. He 
1 Barol. 
in. ne quid 
column lin. E 
deincende mui 
ma y nauftage 
fuflicic ergo, 
Ñijudex pro- 
cedaclaloa Ju- 
flica Se equi 
tatc.dl 
Leredit 
fFmande 


















Adri 
X, Coquín 
admodú.. 





Gritulus, TT. 
Quemado: 
tofamenta apo 
viantura 





Cen por 
Ex hoc 
tor, quod 
Titulus non 
Jrocedar mili 


ade y 









in tellamento 
inforipuis: dic 
tamé ¿dé cile 
inteflamento 





redañto inferi 
ptis per nota 
sium.gherBar 
plecha 
rolusinal.s.in 
principio. (E. 
codem. 


Giex.l, 





credentes (ibi aliquid reliótum peruntelusapercoram,nec pacta 


perreliétisinco fan» valeranteaperturan» 








Sefta partida. 


12 a lgo.Eceriamilli quibus nihile(t retiú hoc perere pof- 


fuor,fieorum interfisave pote fi filius fit prgteritas,K velit dicerete- 

famencamanllam, fecundum Ange ind.1.«in prin.fE.cod.Sfufiices 

retinramentum ad probandó, q lua intere yt voluiéglo(.Kibi Bare 

nprindi.fEcodem. Paulin l.r.C.co, 

ab Gseyendo 
erso.Debetigis 
turpriníquamn 
tellamentum 
aperiatue 8 
publiceÉ con- 
ftare de mor- 
te tellaroris . 
vehickin, 









¿ Nporidad, e con efcritura 
feyendo fecho cl teftamen- 
to,pueden aquellos a quié 

a es mandado algo*en el de 
mandar antecl juez, Glabran, feyendo 
muertoel quefizo el teftamento. Pero 








5.5 dmbiterur. a 
Eiegonpilo el quecfto demanda, deue jurar prime- 
rest, cod. £  10,Glo nó fize maliciofaméte,mas por 


fi notarius dis 
cat quod exiá 
mortuo telta» 
tore mó deber 


cuydarg en aquel teltaméto yazeal- 
gúacola, q lefue mádadaacl, o2aquel 
por quienlo demáda. Elto es porquel 








publicare : qa 

teflatorprace»  teflamento non pertenece tan folamen 
pitnon often tea ynomelfolo, maguer feahcredero, 
di teftam > 





mas atodosaquellosa quienes manda 
daalguna cof enel. E porende pleyto? 
nin compoficion*, quefizieflen entrefi 
il aquellos quecuydaflenaucr alguna co 
de sali com- acnelreftamento,non deucvaler, falta 
miliune apare A ps A 
ar, fecundam. ear juez. Canon po 
Angeláim.d. — deiaferfabidalaverdad ciertamente, de 
5.6 dubiretan a 
daddeaainz lo queescícrito e mandado en el tefta- 
Jegem.L.s0:.ci — mento,a menos deferabicrto.E poren 
a de podrizacacícer, querc(cibirian algu 
nosengaño cn la compolicion que fi 
zieflenante. 


mili cestás an- 
mis elapíisydic 
quod nócredi 
ur notario de 
hoc, nifíaliter 











hocapparet fa 
fficerciurame — GLey.11,Qu4ndo pueden pedir que fe abra el ccfha 
es ae gee: eh 
alía probatióc 
interolle,vedio 





MEALA 








Edir puede delante cl 





AS EE ES juez qualquier delos q 
hicexprellum, dizecn laley ante delta, 
qued ficut nó ¿abrí cl teftamento,del 
tener trama 








8 quefucre finado aq! que 
11eltcitaméto fuere cn lavilla, 


¿io, mill da- 


¡um grarulcumoSe hoc etiamtenni glodo.la 
i Bar. Bal.Ange, $ Alberic,contrarium ta 










antencac nonvilis verbis te= 
tosind.3e5a.F.detranfaet,volvie quó din fentencia non ha 
a Tocumper.I.fi materáin prioc.Edeexcutarei iudica. 6 tc. 
14.«Guúllel.8 lacobade Arena.in.d.lde his Balin.d.$1.Có. 
trarium tomentenetPaul.de Calle .inudil. dehis. vbi cúamidem te 
neclaonallerens fe mirari deglol. Scdo(%. tenentibus contrarium: 
Cúscontracoslitrexr.exprellus fecundum cumain. .s. jo prince. 
quemadinodum cellaperióibi neque apudiudicemexquiriveritas 
aliterpotell.Tutene opinionem glo(T.Bal. £alioramin quam etiam 
inclinar Albericusio.dd.de his,pertext.in di. fi mater, in princ. 
darecar tamen teflitucio ex claufula generali propter juftur erro 
remvedeclaratibi glo.Bartol.éc al. Fent tamen fenten tia de meró 
vigote.Ecad.dJnáin prine.quam allegarprofe* Jafon, $e ctiam cam 
alleganic Albericus.Refpon.quódili non deciditur , quód nó polic 
proferv fententia non cognitis verbis teflamenti , ficut difponicur 
nonpoffealitercranfgi: led tancuin dicir text, quod veritas per ju 
dicen aliterinquiri non pote(t inter qua 'vetba longé intere(?, Se 
prohocbénefacip ifa.l.partacum, que tantam annallar pañtum, 



































8ccranfaftioneminicam non ol; 
écnihilde fententia iudicis dicic. ¡fa macenia vide per glolla 
dodton diét.Lde his.Scper Bartol.io.l.qui Roma.f«Jnofrarie 
5.5.6.q.1.deverbo,obliga.Scin.|.Seyphi.Tade opr.leza. 8can pole 
senuntiati huiclegi cum turamentorlafon tradi: Latéin diét,Lde his, 
quód fic, cui 
adde Deciura 
confil. 345.vie 
dishis que la 
pra.ScAlexan 
der confili.1a 
vilo vtoporter 
$cc. volumia. 
vbi etiam vid. 
quid li hieres 
figarcum d 
bitonibus: he 

















oencl lugardolo pidicré,deuclo fazer 
aduzirclfuezante fi,eabrillo luego,afsi 
comoadeláte moftraremos. E fifucrca 
otra parte deuc les poner plazoa los q 
lotouieren,a qlo aduzgá: c defq lo adu 
xcré,dcuclootrofiabrir.Efipor auétu- 
raal guno delos, touicflen el teftamen 
to fuclTercbelde de manera q lo noqui 
fiefle moftrarpor mandado deljuez, de 

ucpecharna aquel, oaquellos quelode 10. 
mandaflen,todo quanto les fuelle man $ ES 7 
dado enel teftamento: e demas clda- — Hamentos (E 
ño e cl menofcabo que les vinieflepor  Mdrquedición 


: per relationé 
eltarazon, porque gelo non quilo mo- potarijavel te» 
frar- 














vilo reftamen 


(tim fenalias 
corté felatur » 
licec nen in = 
(piciantar ves 
ba reflamen = 
si, fecundum 
Paulamind.la 





8 Lep.212, En que manera, ante quales omiesden 
e fer abierto clseStamento e mojirado. 


Biertoldeuc fer el teftamen 









todelante del fuez ordina- — fde his. 3 fut 
E y ficie , quód 
sio, edelosteltigos, que 5n ipftamen- 





to traníadtio= 
mis partes dis 
cane quód ha 
buerút noicá 
comentorma 
in teflamento 
venotas Baln 
de his. Si 
tamen ex rela 
tione ¡fla per 
pendererar ce 
xors quiaam 
plius fit in te- 
flamento, qué 
referar . lea 
aliter difponi 
tur quáo dis 
catas Á parte, 
tunc nontene 
rec tranfidtio, 
venor,Angelán.d.Li inprincEquéadmo.tefla.ape.kcin. 1. qui Ro. 
masfaduofratres.ffado verbo,obliga. kx licerloanade Imol.ibi repre 
hendar Angel.tamen Alex,8:Francilde Arerábitenentdiótum An. 
gel.Scvide Socin.confil.214.volumi.2.in fecunda dubitarione. 
Gllexoll, 
amCópellitindex tentrtteltamentúad el? edivionevtaperiat. Erfi in 
¡llolocononelttcitamécamalignabir terminumad portandú. qdí 
tenens darenolit,tenecarpetentibus ad reliéla Sinterefle. had. 
h vere pechar. Adde.l3.$condemnacio.ffadetabul.exhiben. Sedele x 
gatariofurantetellamentum.vide.Lfi.it.7 infia cad.partita. - 
Ulex.11 
AmAperiridebet teflamentum teltibus juracis, fua fgilla Sefubleriptio 
nescognofcentibus : ¿cjudex ordinarius aperit Jlad , Se dat copiam 
illis quorum intereNsfed omnes tellesnon fint pralentes : hocfiar 
coram maiori parte, di cxiam coram minorifiiudex viderir quod eft 
necelle q aperiarur: és hoc faciar coram hominibus probis 8: poflea 
mittactellibastellamencum funeinfirmi , vel perfone egregia 
autabl8resivelubleripriones Selgilla cognolcant:dcnegatio alícuias 
dercítibus non impedir apertufan clicecreddac teflamentum fulpe 
Sumebad. 
1 Co Abierto.8kc.de forma publicationistellamenti, viera iffam. 1.8 fe 2 
quentem.vid.Speculato,sicu.deinQru.adir.$.oftenío.cul.pes 


> Ton eferitos encl. Pero en 
antequeljuez lo mandé abrir deue fa- 
ber dellos, li esaquelelteftamento, en 
que pulicron fus ellos, o fizieron po- 
ner: o cn que efcriuicron fus nomes. 
ostefizosdenen conofcer fi fon a- 
quellos lus fellos:'c 41 la mayor parti- 
ellos dixcren que pulicron los fe- 
s¿clecfamento, deuc ferabierto an 
Jo:maguertodosnófeacer 
[puesdelto deuc lo ¿bisr 
os Gnonfucron prelentes, que 
conozcanfus fellos, fifuclfen dolien- 











da 


































Inoue. 


Titul.11.Como deuenfer abiertoslosteftamentos. 


> 2 Mio grantrabajo.Sen line magno incommsodo,vein.L.fed 8: quis Se 
ibiBirco.poftglo.(.eod.non enim deber oficiuma fuma fibicile dá 
nofum,veibibaberar, 

3D dure fomes buenos, L.fed Scfiquis.de quaifta fampracft.dicitopú 
mz opinionis viris.vbiloannes de Imol.notat q nonfuflicic aper» 
turam/ierico- 
sam viris bo» tes:operlonas muy honrradas:o fi fucl- 
na opinioris, a dicfh 
Gatijeter op. Tenen otra tierra, que non pudieffen 


time opi: ferllumados , nin venir fin grand tra- 


nis:Stideo di- , 
Uco bajo*.Efi acac[ciclle que alguno deltos 


cl ye morarias — teftigos negafle, que non pufiera fu fe. 


in inftrumen= lo en el teftamento : non lo deuen de- 
to attelterur 


de hoc:quiai Xarporello deabrir , como quier que 


céc gs prela- alguna fofpecha fcacontracl teftamen- 
marar bonus, essa a 
son tame pra 10, por el niego de aquel teltigo. 


famitur opti Íi por ventura el juez non pudiefle 


mus feu non A Ñ 
operar ap Merlosteftigosante quien fue fecho cl 


de jure praíu teftamento, paraabrirlo ante ellos, por 
maf to quefucífentodos , o la mayor partida 
Lclarum eltp - dellosenotra tierra : cftonce dezimos, 


fuficerent te- que ficljudgador entendicffe que po- 
de seicienia, dria acacceralgund daño, oalguadem 
prone á Sure bargo porrazonqueel teflamento nó 
prelamontur, ielle ellos telh 

rasta Le 2brielle , ante que aqueltos telligos 
inaudr, de te» pudiclfenvenir , que deus fazer venir 
Mi. $.x colla.  antéfiomesbuenos >, cabrir el tefta- 


. 8cfacicilta E 
ae ¿ura mentoantecllos, edelque fuere abier- 


js Angeécse to, deue lo mandar trafladar , e lcor. 
daga E defideuccerrar el teftamento, eman 


jutadmod, te os que pon- 
Ilucaperi. anfi gan fusfcllosenel.E enelta guifafe pue 


per farucum S 
Euros te- deabrirelteftamento,maguernon efte 


fles_ optimz delante ninguno de los teftigos ante 
opinionis de E CEho Perodef; a 
bear probar Quienfucfecho.Pero defpuesque vinic 
p fint tales: ren losteftigos,dcue les moftrar* cl te- 
namexhacL framento que conozcan los fellos : e 
quo funt bo- fifucren aotra parte embiar felo alla 


viderar q ex 

ni reputentae  fegund de fufo diximos. Edeuen c- 
slonissquaia llos furarique diganíi Lclteft 
mionis,g8eiá  losfurarique digan fics aquel cl tefta- 
voluerít loá. 
deLigna. k Francií Rampon.Proutrefereloann.deImolin.d.$ 
col. 4.ad finem.licecipíe pol! Ange.vuleconerar 

4.0 UDenenlesmofirar. Quando teftamentum in feripris fit fine tabel 
lione debentifla feruári , fiveró fiat cum tabellione , prout com 
muniterhodiefiuntiniMisregnis,maximépoft.lz. Tauri, ¡(ta non 
equirantur cum propter auctoritatem tabelli Giptura fic 
eabllcrsctden neu proacioltelo Eacbls apena 
terapprobaturin.Laxin princidn verbo publicum. E. quemadmod. 
tefla.aperi.tenetetiamlo.inalxqueffioncm.inverbo,olendirar, Co 
defideicommifT.Bald.in.l.hacconfultibiina, ui teltafacer. 
poléin.lmadfin.C.derella.Sin.l. omniam. Sc qualiter 
debeattabellio conficere inftrumenta: deciusfor 
mavid.loan.delmolin diét.l,2.0in princi 2,quia errantali 
qui,quitaliainftrumenrafadla coram tabellione facient coram judi 
cepublicari vraliquando vidi:nam non elt neceflarium, Sadde An 
geindiét.l.1.5.2.C.detella. 

5 d Kncuenellosjarar. Habeshic q eciamin coufis ummaris requiricur, 
quódielcsiuen vid perBanoincxsraaaanzad epámendan 
parte fura maric,S in parte fine hguraiudicij.Ecin.llimsfamilias. Eo 
dedonatjo. 

6 € UDar traflado. Sed an credarur huicexemplo por judicem 2uftenti 
ato fen publicato,etiam (ioriginale teflamentumnó aparcar, 
perSpecolucit.deinttramé.edic.$.oflenfo.verficulosr, quogz Sverfi 
culolequéti.£k perAlbc.in.l publicai.C.detelta.Sc(acishic probari 






















































































videtur, vetaleexemplum fac 
amifsio osizinglis,prontaliqui dicebancio,lpublicat p tescibi 
de nodirdil ololana pont becas pde opt 
y Gorizinaleexrar deb G á 







efidem ne regu 















iliainoriginal 
1unt viía temo 
mentoquecllosfellaron, conde fucró — pore publica 


: E jonis: Edf 
teltigos. E defqueaya tomado la ju= ee ana 


ra, deucn fazer tralladar el teftamento — Le, túc flaretur 


enfuregiftro , elosdichos delos tefti- Eablclo e 
gosque dixeronquandojuraron:ocn  ranteco,g vi 
cla mifina carta en que ella clerito clte Ur dióto “au 

, , tentico, q ori- 
flamento,fiouierey pargamino tanto — ginalenon ha- 


enquefe puedaclcrcuirlo quedixcron. beat neg; do- 


Jodeíierit ha- 
Edelpuesdelto deue dartrallado “del porepcolñ, 


teftamento, aaquellos aquien esalgo  C.defid.ittru- 


amen. Kitaét 

mandado en c),fi gelo demandaren. pradicaie d+ 
túdicin regali= 
7 Suda, DL? auditorijs, 
ALey.101. Que puede fazer el judgador. anos pea 


guandoel rstamito es fecho ante 1eJ0i Sur elelnalo 


¿gos fineferito. exliberi, 


EST Ntcteltigospaladinamen 40 Lido eo 


tefeyendo fecho el tefta- 
ri PA 
mento ofin efcritura,fial ei ifalpds 
3 guno de aquellosaquien cita refiú: 
tucalgo mandadoen el,pidicílcal juez o 
quefiziefle venirantefilostelligos,exc numero, Ele 
[cibiefle losdichosdellosen efcrito,éla la dia vale. 
A bunt ficu: tcs 
manera quel teftamétofuera ordenado — Aamentum in 
ante ellos, deuc cl juezffazer lo afsis,c Eripdseemor 
E ñ A 1calicuius vel 
defquelos teltigosfucren venidosante mal pole 
cl deuelosfazerjurar Gdiganverdad:e — fecuta nonin 
de fideuefazercÍcreuirlo que dixercn. O 
4 vEcú.hado 
Eyaletanto cle[crito que fue fecho def q £l1ue Dex 
fta guila,delos dichos delosteftigos:co ordinario in- 
añ (Sicoh telligeweinal. 
moel teftaméto ges fechoenelcritoR . eQanera oía 
E maguerd muricflélosteftigostodos — C. de teftama 




















a A ñ Bal.ined. J,pu- 
algunodellos,defpuesiquecfto ouicl a 
fenfecho, valdria el dicho e la efcritu-  KinJ.gefamio 





princa Codere 

Scvide deilla publicationeteflamenti perAbb.incap.bi.in fi. 

defid.inítru. Sc fatisbene habeturini(la.l.Eradde Speculuitul, dein: 
Au.cditio$.oftenlo.col.g.ver.fiebarautem olim 

8 Ue2eggrlo arf.Citatis tamen his quorumintetell ,filicee his quiab= 
intellato faccederentyfiteflamentumnon effes fecundum Barco. $e 
Bal.quemvidán.lpublicari.Cadecellamentislimita ve per camina. 
1:in fin. C, codem.fed quid fidiu eft, quód faétacl publicatio tefla 

jan prefumatur, quód interuenesiecitacio corum, qui citan 

fi Speculiin.di.5.oltenfo.verfic. fed quid (i poll publica 

tionem.S:loann. Andr.£c doBtoresin capitulo. Albericus, de teftib. 
¿communisopinio videturibiquod(ufticiacionguim tempus ide(Y 
decennium ve prefiamatur ¡fla folennias interuenifle , moxime 
quando ininftrumento fit mentio decitarione. quod ibillimitar Fe 
lin.ad fin. ni ageretur de graui praiudicio terój ; nam tunc re 
quitererur decuríascriginta annorum.vtin capitul.peruenic, vbi per 
Imol.de eimprio. Se vendicio. Scintellige quando illa diucina ob 
feruanciafui Ciencibuspartibusquibushereditas defundi (6 tefla 
mentumnonelTer)pertinet vecft demente dodo. Ec. 
caicut.derciudica.cola 4. Deciusconfi.q09.Évid.e 
confil9.volty. 

h G/ferito.Intelligequando fait publicacem teflamentam in fespús 
ve fuprácodem.lproximawyelfuitfadum manu publica tabellionis 
veibidixia 


























per Álex. 


1 pues, Secus liantea; nam tunccormucret teflamentam vein.l.pu y 






» 








Seftapartida. 











inirio.fT.quemadmod.tefta, apere de 
.coduticul.Scfacis videgur hic proba= 
osrancamdocefibudilclads mo: 









cier, argumento. l.tiw= 


rercturante pul ed 
Linftru. quod eciam vide 


nus.Cadetella,Sctener Abb,incap.fi.de 
tur pbari hic 


ve dixi , Eli ratdellos,bié alsicomo fi fuelle teftamé 





di E 
Sabe sete toacabado, feyédo las perfonas delos 
probar $ tefligosatales,q nó los puedé delechar. 
illevel ill qui 
mori lem TLeJV.En que manera dencel juez, der traf 


fuerant rogar 
tiin teflamen 
to idem eller 
dicedú quádo 
venientes ab- 
inteltato ne= 


dede rfmentos quin jue mandado fo 
enel. 








Efuez deucdar traflado del 
IJtcftamétoa los herederos", 
Sarienedias )bié alsicomo ella eferito el 
folennitatem teftamétooriginal:masalos 
veran edávo  Otrosa quiécs mádadoalgo cnel,nó de 


ritatem tefla» E p - 
menti-dequo UC dartrallado, finó lolamétedelog a 




















vide perglofh.  ellospertenece “pero nó deuéé el clere- 
ved do are diaS nin clmes, nin la craen Gu 

ponele as, nin lacraen Gfue 
2.Cude bono. fecho.Ecftodcucfazer afsi,porgaql q 
E fecidi efcibiere cltraflado, nó pueda fazer fal 
perBar. edo - fedaden el teftamento.Perofi aqlquefi 
o. S ade zicfTeelteftaméto,vedaffe G nó abri té 


ad predidta 
glofindada 


alguna parte,como fidixcfle, tal cola q 
verbo, publi 


yoeftablezco ¿el mio teftaméto, mádo 


e e S po > 7 
mod. tea, Gnófeaabiertaningúa cola, nin publi- 
aper, de per cada faftaa tal tiépo,o faltaatal día: ofi 
gol hiba dixclle:maguer loabrá, mádo q nó den 


Iigefla, Co 





traflado de tal cofa q y efta eferita, a o- 
medel múdo,caéaqlla manerag el má 
daregalsilo deuc cljuez guardar.Otro- 
fi dezimos, q elfuez nó deue dar trafla- 
do deaglloque el entendieffe cn el tefta 
mento, de q podria nacer pcligrosalgu 
no , maguer el fazedor del teftamento 
nonloouiclfe vedado. 

Ley. VI.Porque razon fe podriamoner el refha= 
dora defenderquenonabriefen el teStamen= 
ofaflatiempociorto. * 

Vbdarian algúos, porque ra 

26 le moueriacl fazedor del 


Ueaejcriptara, 
Qué Jicer po 
fica perdere= 
ur calls for 
tuito — pollve 
probari tenor 
Se ami 


sa 














de bonor.pol 
fefecunda ta 











sb 





ADefechar, 
Íupra cad.par 





dle Po 
tur copiatotinstenorisreltaméri, legatario autem folum 
e die Scamno:vtfallitas cuitetor:fi camen aliquí partem 
cilatorvetuitivel vígzad certá rempus:ciusvoliitas deberfer 
debetindex copiam dare coram in quibus periculum (equi 
pollitslicetteltatordari non prohibuerit.h.d. 
1 5 Ba loshereaeros.Approbat opinioneglo/Tatoris pilei de qua p glon 
.3..quéadmod.celta.aperScvoluit cua gl.vedeclararibi Bartin.l. 
2udie.f.co.quid uo (is q petitaditionenó fithares feriptus, (ed 
Drreslegitimus quialiastellaméto nó obíláte fuccederer abincefla- 
tovelforté qui petitellÁilius exharredacus ? dic ep tunc debetardi ta- 
mien ne dick coníule,fecundum Balsin.d]3. Sadde ad ¡ftari legó 
Yipliautem hveredi.cumn.l,fequenti.flacod. 
2d Gdeloque arlles pertenece.Adde.l.argérarins,zdi.f.de den. q8 























habeí£ esa norat pdoRoo.c.contingit-defid.in(fru. 6 quie nor. 
Batinrubrf.de now,cperaiiga. 8 dari deber particulatalis camin 
fi:ucioncharedis,yefcire pobiclegarañíos qué habearcóueñireyvtér 





declararloan deTmol.in. 
e del dia.Cócordat.d.l.2.6adi ñ ge ed quan- 3 
do petitofticio indicis:á tabellione quí tenetur reddere tatione ofli> 
cijpintelligecciá quádo pecirur, ve legatariusinfpiciar quod in tella 
mento feriprile(t,tuncenim deberhierifine dic Kc cófile, vehicSin 
dictis concor= 

dan.X fc ve 
























abricffentodo,o parte del, afsi como di 








: Iciatur,an co= 
ximosenlaleyantedefta. Ondeparafa  aincañevos 
carlosdeftadubda, queremos lo aqui Noi 

inedeai 5 cafe decorú intere 
dezir:edezimos, q ficlteflador ouicile race 








cúdickke 
e adi deber 
a legatario 
quidn re lega 


fufijo,q fuelle menor de catorze años, 
file eftablefcic/Te por fu heredero ental 
manera,G fiel moco murielle tes defte 
tigpo,que hercdalle todolo fuyo otro 
alguno que nóbrallefeñalademétcenel 
teltamento, porq folpechafTecl fizedor 
del queeftea tal le trabajalle de muerte 
del mogo,porque heredaffe lusbienes, 
quádo clto fopiefle,poreftarazon veda 
riaqlo nó abrieflen fafta ¿lmogo ouicf 
fecatorceaños. E la manera q moltra- 











ta habe loco 
Dicredis. ). id 





cundum la 
cub,de Arcti. 


fecundi q. 





ró losfabios antiguos, para cllomejor ¡Li dedare 
fazcrescftayalsicomo ficltcftadorelere — loanade lmol. 
ujefe,o fiziefle efcreuir encimadelacar 00% Mtione 






tadel teftamento,aquallarazon queve Nes 
daflequenó abricflen, e lacerrafle, cla AÑ . 
fellae, ecfercuicileLobrelaplegadu- Esa, Sept on 
ra dela carta,como defiende queaque-  lequens cum 
lla partedelteltamento,quenó laabricf ele 
fen faftaalgund tiempo o diacierto, e lfolen 
dendcayuloEdela carta cleriuielle aque 

la parte queel quiñicfle que fuefe abicr 

ta delpues de fu muerte:cacn aglla ma= 
nera deucfer guardado, e abierto el te- 









.É quía des 
Des ficri ali 
ná vepobit,p 





ftamento,como mandaraaquelquelo — bare de jure 
fizo,cnonen otra manera. fuo S probar 
tio aliter fieri 
non poller.ni 






exiberetur 
ibiinitrame 
tumin publi- 
ca forma, 80 
circaillá adi 
tion inflra= 
ment fine die 
$ confule dis 
xi aliqua no- 
rabilia ¿nol.11o 





$2 Titulo.MIL. De como 


deucnfereftablefcidoslos herc- 
derosenlos tefta- 
mentos. 





titua8.3.allega.videibidem. 

£ gue elmandare.Not.hene quíanon ita exprelTum ell deiure cómo 
mili bene mensini, licerfatisprobetsin.hpupillares.(T.co.Scibi loú, 
de Imol.8cfatisexprefle probaturin.l,.C.co. 

$ UDeligro,Laciús lt verbum hoc quamid qdhabernrind.Cacoduit. 5 

Ulex finalis. 

29 Nefublitutuscaptetin da pupilli inllicui:potefl teflatorin 

fineteflamentiapponerefubflitucioné Seclaudere cam,vetarequene 
arsillatellamena víq; ad certú rep aperiaf:ve(ublticurignorerfub 
itadonenfi tarada odocadiroelebicteliscosie oluatatea: bado 

ho €tosfabiosanrigues. Vio.$.tin utem.inltade pupilla.fubíti. 8c.L pu x 
pillares.f.quewadinodo.teíta.aperian. 

1 Qeferisieffe.Exlolacnimclaulura $e ligillo taba! 
deturhocvelletellator,vtin.lpupillares.fE.co. 
perfe cient tabular pupillares 

Le € ende ayufo.Vide,loa.Pab.in.d.5.finauté.qui eriam ponit qualiter 3 
fla (ublúucio pupillaris quaraperiri veratur á teltatore pofsit fer 
inmedioteflamenti,velin alía chantas. —— ziralsalT, 

Fundamento 








Gpupillarivm, vi 2 
intellige quádo de 




















Título. T.Como deuen fer eltablecidos los herederos. 3 


1a Mrundemento ray Concordat cum hocrexr»Sante haredis « Inflitu. 


ln noua 





Adic(. 
$ Cin 
fiero, 
infliécad 
duda 
deere, 
pr .% 
lferencia 
Bajas. 











credem 
non codicilla- 
xi , fed tellari 
videcurshodie 
vero per legó 
ordiname. pri 
mamtita. lib, 
5. etiam (1 de- 
ficíllitutio ha 
redisé ficfun 
damentum i- 
ftad deficiar 
adhuc deben= 
tur reliéta in 
teflamento 
que alias in 
eo difpolita 
funr, fedan e- 
tiam fláte.d.l. 
ordina.requi: 
zacur gp hueres 
dicas adeatur 
ab intellato? 
videtur, q fic 
ex verbisilli?. 
13 facitolaff 
defideicom . 
Jibere,Sc.l.qui 
filio.$, feruus. 
fEdeharedib. 
inflitue, deqd 
not.Bald.in.l. 
hac confultil- 
fima.$.pen.C. 
deteíta . vide 
tamen quee dí 
in.L37.titu. 
gxinfíaca, par 
fiin glo.fuper 
verbo. losfru- 
ftos.idtamen 
quod habetur 
quafi legacum 
alla requi- 
yit aditionem 
etiam abinte= 
Maco.gl.Sábi 
eúamonor. Án 
geloin.L flie 
cuius.C. fami. 
hercicund. 
Glez L, 




















3 Inflituere ha: 


redem idé eft 
quod éum fa- 


Scadde,quod honorelt 8econfermatiofama defanéti habe- 
:m,vetradit Bald, 


prima. colíafina. C. fi quisomil.caul. 
fandamer:to erayz. nai exhoccol» 
'odicillum. C. detelta.quod quiinlti- 





=> 


> 


Vndamento erayza de 
todos los teftamentos 
dequal natura quier q 

Y [canes cltablecer here- 
| deros en ellos como 
quier quealas vegadaslecomiencan de 
otra manera, fegund es voluntad de a- 
quellos que lofizieren.Onde, pues que 
en los titulos ante defte , moftramos 
quien puede fazer teftamento:c en que 
manera,ccomo lo deuen abrir: conuic- 
nequedigamosen efte titulo del efta- 
blecimiento delos herederos,quetazen 
los homesen losteftamentos.Edemo- 
ftraremos queco(a escftablecer herede- 
ro, Eque pro vieneende. E quiélopue 
defer.E porque palabras ha de fer efta- 
blefcido.Een que manera. Ecn quátas 
partes puede partir el fazedor del tefta. 
mento lu heredad entre los herederos. 
E defi! diremos,todas las otras colas, q 
pertenecen acfta razon. 








9 Ley. 1. Que cofa es eftablefcer herdero ye 4- 
quien tiene pro. 

j AErcdé inftitucre,en latin 
e] táto quiere dezir en romá- 
ce,como eftablefcer yn o- 
> meaotro por fu herede- 
ro, de mancra que finque Señor y de- 
fpues de fu muerte de lofuyo, o de al- 
gunapartida dello : en logar * de aquel 
quel cftablefcio . E tinc muy grand 
pro a aquel quelo eftablecidod, porque 
dexa lo fuyo a ome que quier bien e 
parte fefuanima defte mundo mas fol 
gadaporende. Eotrofi tiene pro al he- 





cere dominum bonorum : 6 per hanc inflítutionen tellator relin= 
quitbeneuoléfua,de quociusanimaquietatur: 6 harresper inffita- 


tionem magisopulentatur.h.d. 
Csinquejeñor.Intellige ve habeatidiusquoddefanQushabebar: nam 
id quod quishabetharredi fuorelínquicnon plus) publia.$. Titía 
codicillis.F.deconditaBcdemonfira. 

% € QEnlugar.Nambhares Gcdefunétas reputantur vna Se cadem perlos 
navebic,Se inauthen. deiurei. ¿mor.preliván princi.alía tamen 
eftconícientia defundtialía heredis.yt perBald.in authen.fi taruene 
C.desempoaappelinnotaliliquaflionesdequaibipercsm. Senor 
quid husescenferuremnilepoffedifleré co incdo defocra gia 

efunttuspolledi: veper Paul. de Caft.innora.quaflionein.l.neque 
fruQuarius,C.devíafruét. 

3 Y €, aquel quelo efablefer.Nolra coiminterelt haberehieredem vehic 
8 n.).ScquiaiF.deinterrogaro.a8io,SctenerBald.ind. qui (epatris. 
colum.1.C.vndelibe, 








Glez. 11, 
de Potcít heresinftituirex : regina aut ejus camera vniuerfitas locus 


ad Deiferuitiuminflicurus Sc quiliber quinon inuenicur prohibitas 
fueliber,(ue (eruus dum tamen cius dominos inflitui polfer alias 
non valetin(titutio:nifi dominus anteadicam hareditatem eum ma 
numittat: ve adeat Scfibi ipli quarat vel Gialienetalij qui ft capax. 
Tem poteltinítituihzres ferunsharedirariusiacentehereditate,non: 
tamen porelk 
redero,porque fe le acrecen mas los lus — fine iuffa hi» 
S redis adires ht. 
bienes defte mundo porello. dicit, 
Mez.11. Quien puede fer eftablefcido por here e U Emperadora * 
dero de otrio ena 
. haeredes. C. 
y Stablefcido puede fer por volta fac par 
heredero de otro Empera- AS 
A dore: : idemin Papa 
> dore:o Emperatriz, ORey, £q.7 ja la PTA 
tare=/d o Reyna. Eotrofi la cama-  Adde.l.. C.de 
radecadavno delos, elaeglefía Fdeca  fcrofan .eccl 
davn lugar honrrado $ que fue fecho 


étca.quicig; 
para feruicio de Dios , e obras de pic- 









17:9. 4.vbiba 
berur decon- 





dad.Otroficibdadiwo villa, o concejo, HA. Auee 
otodoomequierfca padre, quierfeafi- o 
o inf ium ve de- 
jo,o cauallero,e quier fea cuerdo, o lo- aredega 


co,o mudo,o fordo,ociego,o galtador 
* defusbienes,clerigo,o lego, o monge. 
Ebreucmentedezimos, que todo ome 
aquiennon es defendido ¡ porlasleyes 
defte nueftro libro,quier fealibre,ofier 
uo “puedelercltablefcido por herede- 
rodeotri : pero fi cl ficruo fucfle de tal 
ome enqueel Señor del nonpodria fer 
eftablefcido por heredero, eftoncenon Yo cota-eode 
lo podria el fer- Fueras ende fi el Señor ¡Ucadrilagcer 3 
de 


diétum intel» 
Jigitur refpe= 
Ela legitimo 
fecus Ñ also 
vide per Ale- 
xand.in.l. par 
¿tú quod do» 
tali.C. de pa 

8 per Dec 
in.l.licetinter 
prinatos . tef- 











aforralle!tal fierno como efte, enante herrado: 
que entraflecnpoffefsióde la heredad. ¿Stud 
Cacltonce efte atal , bien podria here- 8cl.haredita- 
dar" aquello, en quefuelle eltablefci- eS 
do por heredero, enon feleembarga-  in.$.ceflamen 
ria por la razó fobredicha de fu Señor. e e 
E cllo milimo feria, fi el Señorvendicl fren, ecyio 
fe tal fieruo como efte a ome que po- de quod habe 
turin.l. colle- 


dicile fer eftablefcido por heredero fe-  sum.C.eodós 
gun derecho.Caeltóceel fieruo biépo h úctudad. Ad- 4 
driaquerlaheredad, en q fuelle eftable- Pi da 
fcidoporheredero, có ororgamiétode - tats.C. cocú 
fte nucuo Señor.E aundezimos, que el 











concor 
pofcisin glo, 

1 tquienmo es $ 
defendido, Sumprumelta didíís Azo. C.codem.infumma.col.fin.8c 
quifunt capaces equi capereprohibencur, aut quibus non eflteltas 
mentifadtio pafsiue.vide per glo(Tinsh.legari.Infticu. delega. Gino 
fracodem.l.4. 

L Gsierzo.Adde.L non minus ffcodem. 6 

ld sforrafe.Ad hi feruus cias» f.de acquí.horredito 7 

m €ienpodriaberedar. Addeal. Gilermos. fed hoc videturmirum cam 3 
8cvtfuprahac.l.dicitur.capacitas velincapacitas confideretur refpe 
Auperlonz(erui,vt haberurin diéta.l.nonminus FF. codem, $ in.l. 
fi miki Scribi.S.regula.fF.delega.primo.Se fic videnr qued non pof- 
fitreconuale(cereratione manumibsionis vel alienarionis.1,quódab 
initio.fE deregulis jurisaS< quiainin(litutione deber adeffecapacitas 
tribus temporibus.vtin.l.alicnum.$ain extrancis.T.eodem. diri Se 
3n extraneis.doflit «de hared.qualica.6 diferen ly2n infra coderm. 

- non.ergofufhicitcapacitas tempore adirionis.vnde ¿JfI,8 dodio.in 
d.l.iferuus.mulcum laborantin folutione huius dificultar 
Jusintellexit quando feruus fic in(licutus, fui contempl 
non quando contemplacióe dominivelfimpliciter, quía curo Gampli 

Partidawv). 






































nl, 
a1.8ol.23. 
Bray. de 
intic.4.l. 
STE 





Sefta partida. 


«iterperindeliaberuracíi contemplatione domini, vtinlege, cm a- 
liqui».Cadeince detiberan. 6 Bartol.fequunturPaul. de Caltr. £Joá. 
de lmol.icctnon bene declarar: Angel.verorcijcitintellestum Bare 
tol. tanquam divinatorium, Seper alía fundamenta quibus re(pon= 
dent Paul. de Caftr.8 Joan.delmcl. mibi placer intclleétus Bartolo 




















quí videtur 

o asa » Sieruo puede fer eftablefcido por here- 
intellegAn- ero de otri , maguer fu Señor fuelle 
cad muerto. Pero non puede ganar la te- 
diccbanted. 1. nencia del heredamiéto, faftaquelo má 
Í feruos .lo- del heredero delufeñor. A 


qui in feruo 
qui omnino 


Ze). 111. Como puede el tefador eftable[cer fu 








pad fierno porheredero fi quifiere. 

fed harres(criz E - E 

bi poterar ¡ el Señar ouicfle tan gran 
ecrveabiadi. amorconalgun fu ficruo, 


gro fleuspo- 


¿[que non auiendo fijos , lo 
terat auferre Y 


izicfle heredero de lo fu- 





cófunditurex des 
ea yo,poderlo ya fazer, e feria poréde here 
Gferuns. Bcas : E 5 

eras e ver dero,elibre,maguer nó lo ouielleafor- 
ishuias legis. rado:ca entiendele 1 que lofazelibre, 
periusdixio  Presquel dexa todo lo fuyo faziédolo 
qe el Señor heredcro.Pero fialgunaducñag ouicl= 
ll nú podria 


fefieruo, fucfficacufada q fazia adulte- 
rio*có el, ecnante q fuelle librado del 
pleyto dela aculació, lo cftablefcieffe e- 
lla por fu heredero,nol valdria, porque 
fuertelolfpecha feria cótra ella, q era ver 
dadloquedella acularon, puestanto lo 


fer elableío 
do por liercs 
dero, 





9 a Ur oefemuerto. 
Adde lezem. 
fervoshacodia 
tarius¿feodé. 

ferus ae 

lienus.Scibigloflnftiucod,inverbo, teflamenti fadtio, 





Les JH, É ' 





39Non habensfiliospotef! feruum (uum heredem inflitueres 

de manumilsione non fecerit mentionem , confequitur libertatem 
8 hrercditatom.(i tamen domina de adulterio cum proprio ferno 
commillo accuferur: non potelt cum inflituere donec fit ablolura» 
hoc dice, 

1D GentiendefSi tamen feruuim exprelTe inflcuit pure liberarem tas 
men ei dedit fubeonditiong tunc non eritliber exinftiturione, fed 
camdeber (perarecx difpofitione exprefla quá teflator fecit, ita di- 
citglo.notabi.in.l.quotiens.$.fi.fuper verbo, die veniente.Scibi not. 
loan.de Imo.ff.cod. 8 adde ad iftamal,$. ide 3s.Inftit.quib.ex 
cauf.manu.non licer.Sc.l penulti.C.de necell ibinfli- 
tuendis, 

2.0 Enadilrerio.Adde.I.his verbis.interdum.Ecod, 6 fucir.prima.C. 
demulienque feru.proprfeimmil. in.cói qua cum feruo.vbi bo= 
naglo.v.queflez.5.eltautem calsvbi bonaglo.Inftitu,de haredib. 
oflituen. de mulierincontinensinterferuos dedecusefl totinscogna 
tioniscius.lvnica.C.de fenatu(confulr.claudia,tollen, 4 ibi Bald, 

3 9 ante quefuefelibrado.Poltea ergotenerermanumibio »vehicScin 

. ditalege.hisverbis»$.interdum.th.cod.Sin.5.eft antem cafis.lnflic. 

cod.fodquiipendenteacelcione fu inflitucus, £e polea fui fe 
quutaablolutoriayan: nenclicioffiracorglolTvideta vello quod non 
in.l.cum flins.$.feruus.fdelega.(ecundo,£ videtur de mente hu- 
jus Libi, porque fuerte (ofpecha , que fufpicio non videtar purgari 
perfententiam,Schocviderar eenendum ,licer aliud volnir Raphael 
3n.d.1.bis verbisa5uinterdum,Sc Angesin.d.$.cfl antem. 



































s Mex, 111, 


ao Nonpotelthrresinllicuideportarusvel in metallum vel opus me- 
tallivel alterius operis principis perperuo damnatus , legata tamen 
párticulariapore(thabere taliter damnatusenec porel? hares infli- 
E ssecondemase apli coa 

idem dimi farernitas, feucolleginmm córra jus + 

5 le damnaro.cojtn procrcarus ¿ve 








€ UD:portatus.Habeshicrext.exprelfimpro opinione commani de 1 
¡rresinltituen.contragl.6in.ibilicergl illam mults 
:onetur (1ftinereloan.deImo.poft lacob.Butri.in.l. 6 feruus 
"de acquiren.baredi.columapenulei.Scfin.habes ergo bic, 
tiodeportari eltpro nonferipta, Sclic hiereditas venier 
nó ad fifcum: 

fed ad venicn 
tes ab inteflas 
to, (ecundum 
diétam come 
munem opi 
nionem que 
approbaf hic, 















amaua,quel fazia fu heredero. 
%Le). 1111. Quien non puede fer eftablefcido por 


heredero, 


(On puede fer cftablefcido 
por heredero ningú ome 
AAA q fea defterrado por ficm= 

¿Qu pre, aquien dizen en latin 








tumad hoca= 





e : A lásA quiparar ¿fla 
deportatus nin otrofi, los q fonjudga- | deporcema 
dosa pena de cauar fenlas mineras de — damnato in 

épreS, poryer- . Tuetallum, in 
los metales del rey parafiépre?, por yer aia 


ro ¿fizicron:peroeftos atales q fueflen 
«ódenadosenlos metales, olauoresdel 
Rey,bié podriá aucr otras mádash qles 
algúos mádallen o fizieflen en fus tefta- 


clk dubium, 
quod cius ins 
ficutiofit pro. 
nÓferipta . ve 
in. ). fiin me- 





métos.Otrofidezimos, q elquees fud- ss 
gado por hereje!, non puede fer elta- — nonfesipe. ha 
benaScadde.l. 


blefcido por heredero deotri: ni agllos 0 
Pao E Sn.tiv7.infa 
qfcfazébaptizar dosvezes * alabiédas. > eadupartca 
Ninlosapoftatas! q fucráchriflianos, e £ CDecaner. Ad a 


- de dictá legé 
tormaró le moroso de otraley.. Otrofi, fo PY E dels 


nó puede fercftablefcido por heredera que pro non 


; Ad a feripe haben. 
E A m 
ningunacofr adia,nin ayuntamiento » Eirefempre 5 


Hocdicit, ga 
£1ad tempus hoc faceret ¿non videtur inmetallum damnatus,vcin 
Lcapicaliui.s.ciuus autem Adrianus.£f.de porn. Sc quid de damna 
toadmorem velad perperuum carcerem vide Bartosin diftal ¿ef 
dehisquepro non (erip.8c.4«in ord.taurinis. 
Gorrasmandas.Adalimentaintelligo,vchaberurin.d.I¿Senotaturin 4 
Li deportati feruo.ffdelegasy. 











ES 









fina.titu.feptimosinfra cadempart 
Mitui vel cialiquid legarifucruntvar 
prima.Cadeiudais.tenuie quod fic,St idem voluir Cymus, A Iberica, 
8% Saly cetusin legeptima.C.de facrofandtsecclehs. Si Bartohin lege 
cun fenatus.ffde rebus dub.Angel,veró in dida Jege prima.proue 
refere Anan. in capital. Judzi.cl fegundo. de judzris, tenet contras 
um.ScidemtencrglofI.8 in hocviderur inclinare loanes de Anas 
n diéto capitulo.Tudai.el fegundo.de judas. allegant capitulo 
igefimaquarta quallione fecunda. (ed illa litera, prout dis 
cixSocir.indiéta lege. cum fenatos. loquitur in harerico. allagane 
etiam capiculum,fiquis cpifeopis.de harretic, cum fequenti, cubre» 
fpon.Socimusin diéta legcacum fenatus. $: inducie pro contraria 
parte.videibi per eum,k certé in ecclefiaflicis perfoniscalios ibi 
dewur, quód abeis Pagano vel ludzro, nilpobitrelinqui:de. 
10 nón ita repericur y img ¡Na.l.pacitarnio, cúm enumerat incapa- 
ces, non dicit aliquid de ludiris in particulari vniuerfitati tamen 
Tudeorumrelinquinon potefl. dirá lege.prima,C.de Tudaris.quód 
tamienludzras vel Paganusnon poliit hares inflitui habetur in Jege 
nao feptimo.infracader partita. 8% in.l.16.citul,fexto.libro 3. 
foro. ll. 


























Adi 
dehisque 
quod eriá pa: Po non 
tez qua quan Íripaab, 


nova 
dsreróe.Adde.IfinaC.de hieretiaScanthenti.credentes.cod.tirul.8e.l. rec.cf 
Sedan pofit Judas haeres ín ¿óit.4e 

opiniones: namglofTin lege Dro.5a 





(6 nue 


k (2aptizar dos vezes Azo.C.codem in fummna.ad finem.dicit bápti nicamin 
matisiteratores:elt enim hec vna fpecies herefis, vt habetur vige» nOUA rec. 


Simaquarca quellionetertia.capitulo penultimo. verficu. monatiani, 
8ccapieulo.non licer,Sccapicu.rebaptizare.£capitu.quiuis.de con 
fecrari tione quartaxSccapitul. qui in alíquo,51.dillinétione. 
8clegeprima.C.ncland.baptl.rcite.Se tene mentiillam legempar- 
titarum ad hoc,8r anidem it dicendum dercordinato, Sederecon- 
firmato (cienterividetur idem dicendum, pro quo facie quód notar. 
Archidiain diétocapitul, qui bis.in concracium facic,quia hace. 
pocnalis,vndenon viderurextendenda, 

1 € apefatas. Adde.lerria.C.de pola. 

mA sine) untamiento.Addel.collezium.C.eodém. 




















seu 





pá 





In noua 








E lo b Econtrawolan 


1 d Eotugerreligiofe. Gratia exempli pon 


Tiítulo.11l.Como deuen fereftablecidos los herederos. 


9 a Contra derecho.Regulariter de jurecommuri omnia cólleg;. 





probara,vehabeturin lege tercia.$uin(imna, fE. de colleg, 
Jitin aliquibusquz de jure gentium, vel ciuili fit approbara, dejqui 
busvide Barton legefinaff.decollesllic.verficui.videomus.Sadde 

.8cqueibi dicit Bal.de pac.juramen.firm,6c de colle 














que fuelle fecho contra derecho *, o 
contra voluntad * del Rey, odel princi. 
pedela tierra.Ninpuede eftable[cer por 
heredero aninguna perfonaque fuena- 
fcida ne dañado coitu*, quequierctan- 
to dezir,como de vedado ayuntamien 
to:alsi como deparienta,o de mugerre 


ligiofad. 





quod cuina 


sí nom. 






omn.judic. 


tad. Nota ergo 
collegia non 





cipeincontul» 
to, vt hicScad 
de, quód ha= 
betarincapite 
Sin. dereligio. 
domib.lior.6. 
¿que haben 


$ Ley. V.Como la muger que cafá arte que fe cin 
pla el año quemurio fa maridonon puede fer 


efablefcida porberedera. 
A] Vguer qcafafle ante de yn 





ne : año delpues de muerte de 
tirar.l.8, ordi Ei] fu marido,no la puede nin 
po ES 8) gun ome cltraño eftablez 
extrauagant, — [cer porheredera,ninotro que fuclfe fu 


qui fint rebel. 
Isánglo.fiaperverbo,occulte. 
Qnafíida de dañado coien.Ex generalibus verbisluius.) videtar quod 
nonpofir (puriusfeu nams ex damnato coitu inflicui haeres ab ali 
quo, Sfinon licpater , fed 6 hit alius extrancusille qui inflicuar 
cúm enim equiparecillosnefarios Sclpurios hirreticis , $e alijsquiá 
quocunque capere non pofluntiarein(tivurionis: ficvidetur vellcin 
¡ilisvezqualis Ge determinario; l.íam hocíure. cum (imilibuseff. de 
vulgari Spupilla . fed contrarium videcur dícendum $ quodilta.l. 
intelligatur,quódilti ex coitu damnátonatinó polfunt inftituid pa- 
rentes nd non prohibeatquodá fratre vel alio poffuntinflituis 
«<úm hocita fitdecifamiure communi, veprobacurin.1.fisquiex bo 
mis.fT.de vulgari Sc pupillari, 8: not.glo.fimgularis¡án authentic. quib. 
mod.natura.cftici lui. $ fi iuperverbo,participiumm.colla.7. que com 
suuniterapprobatur, de eriamita intellexitAzo.ex cuiusdidis(um 
ptacítifa,|.C.deheredibainfficuenin fumma,in fine. Scparerexlo» 
cisvnde feremúttic. Scita eciam tener Bart.inol1.in princi. Aidejure fi. 
" (ci.taddead pradidr.].1o tic iz infra cad. partit: ¡ 
nde idem eftdicendum, 
in alijs(purijsex damnato coitu natis,vedixiin.).y.titu.7acad. pard- 
ta. vbi vide que dixidefilio adulterino refpeón fuccelsionis mavris 
Squomodoliceataliquid relinquerefilio(Purio,videper Albericn 
Lhumanitatis,C.de natura.libe.6e in.l. ás quiex bonis.ff. de vulgari 
Spupillari.SperBarcolamin.l.fin.colum.fecunda.ffde hisquib. ve 
vaig loan. de Places Al infine.C. dedelato.lib.decimo.alios 
cafusvitrabicexprellos,in quibusquiseltincapax vidcin auch, dera 
pra imulic.collar.9.Scibinor.Bartol.vbihaberur, quod malicrrapta 
nubens raptori non potelt aliquid capere ex rellamento raptoris, 
«quod forte etiam dejurecanonico procedet:cúm lex pofíittolleretas 
le lucrumenoncamen caretfcrapulo,quia ex hoc tolliturlibertas ma 
trimonijcontrahendi, feu intimidar contrafid quod not.glo(T, 
puellis36.quzll2.quam fequitur Abb,in capitu.primo.de pontal.Se 
incapic.ecclefialánétz Marirdeconflitu.Alexand.in.l.Seius£ Au 
porius.fad leg. Falcid.áclicerglo.in.c.curm fecandamleges de hare 
tilib.6.inverbo.cercady.dicatcontrariumcius quod disieglofTin.d. 
<«depuellis.aduertendum e(l,quía loquicur circapaenamamifionis 
dominijbonorum raptoris,qué lex propter raptum detulerat mulie 
rirapte:quia fub hac conditione vifafuirlexdedife, Senimiram fi 
Jucram quodipía lex dedit,pofitanferresin noftro vero cala lex nie 
hilin hoc dederarinulicrirapta, Scimponexe poenam, ve non polsie 
capere extellamento viriraptorise(l mera poenayannexa prolabitio 
ni matrimonijigirardejure canoniconon potelt procedere:Kchocvi 
derur verius,quanto magis quód eriamin cau glof(.c. cumfecundam. 
leges.communior el opinio contraillam 8 doéto.magis communis 
teríequuntar gl.in.d.code puellis.confirmantar prediétaexeo quod 
pocnaimpohita dejureciuili wnulieri fecundo pubenti infra annum 
Juétus,venon poliitcapere ex tellamento,vtin legeprima.C y de fee 












































- Lavynaporgnó dubdéslosomes fi aui- 


14 
cund.nup.Sinfra.lproxi.fublara eft deiure cañonico: Saliar pane 
in hocimpofitz.vtin cap.fin.delecunmupt. S:tenergloland.Li.8e 
dofto.communiterin didto capi.fina. 

Mlex.Xo 

20 Muliesfecundointraanmum luétusnubens non poteft harres infii> 

cr non 





pariente del quarto grado*enadcláte. 
Edefiendé las leyes a las mugeres q nó 
cafenantedefte tiépo por dos razonesf, 


nec per cons 
fanguincú vl- 
tra. quartum 
gradú,éideo 
prohibetar in 
tradidum an 
num mubere 
nee dubium 
an púmi vel 
1ccundi mari- 
ti ft foboles 
quam anno 
lo habit : Se 


nicre q encacíce ella en cfle mifmoaño, 
de qual delos maridos del muerto, o 
del biuoescl fijo,o lafija q nafciere. de- 
1la.La otra es porque cl marido fegun- 
do nonaya mala fofpecha contra ella, 
porque tanayna quifo calar. 


quia fecundus 
, 3 rdeca tgny> 

Lo VI.Dorque palabraseenquemanerápuede Prenicor us 
fereftablefcidoel heredero. Ca ape 





retur.h.d. 
Jertamentedene cl fizedor «pel quarcegra y 


del teftamento nombrar do: Áddelega 


al 







aqua G quicre eltablefcer ea 
e por fu heredero, diziédol;  glo.S:Azo.in 


: fuma, C.do 
fecun,nupt. 

£ Por desrazones. Sumpta eltex.l.liberorú. de hisqui noráinfa.8c 
á.L.confenfu.C.derepud.Scex authen.derefti.Seaque par.colla, 4a 
écvidepergl.in,ciomnc.27:q-2. 5 

8 Urorquenodubden.co. HecfuitvrgentiSimaracio, feilicet pertara 
batio fanguinis,velfeminis: 3 
fert Petrus de Anchara.in capit,cuna fecundumleges,de hereti 
Rayné,de Forli, Se Petrus deleaza.decrerorym docto. confulucrunt, 
quod quandoralisperturbarivade(ler, haberelocum 3 de jure cas 
nonico poenas 4 iure civilimulieri fic fellinanter nubenti impofíz 
tas : quía non elt verifimile, quodius canonicum voluérit date fia 
luna vninsalteri.JEge prijna,$.quanuis. ff deventinipicien, 8: quod 
idem videturtenere Roffte.intitul.de boporum pollefsionc.ée idem 
tenetBald.in diéta lego liberorum..fitales. Shane opinionem di» 
citAbba.in diétocapitu.fina.defecundismupeijs, primafronte mul= 
tum probabilem , pro qua etíam facie quía ex caufa interdicitor 
ad tempus víns matimonij contradti, quinta diftinétione.. capitule 
ad cinsvero concubirum.8cnotacurtertía quzflione quarta. in fama 
mafortiusergo expradida caula polfet ad tempus incerdici matri. 
'monium contrahendum:(ed tandermiple Abb.cenuircontrarium. Se 
temuitgl.in diBtalege.liberorum.in verbocollocare.Abb.étin.c.ec« 
elefiafanta Mariz.numerovigelimo.de confli, vbiAretin.£cFclin, 
ntum.57.quar opinio videturtutior $e comprobatnrperid, y habetur 
inlegefin.tit..4.par. 

















Ulex. PL 


awDebet teftator haredem $ partem harreditatís in qua hares ios 
ficuicur declarares Se (ue dicas calisichieres meus aurtalis (e har 
es ; vel qui teflamento reperacar(eripenstalisfitzctiam fi non dí- 
cacur heres operacur inflicurionem quia minus feripcum quam 
fuic di8um prefamitur idem fi dicactalisticdominus mearum ha 
reditacumiaucbonorum meorumautrelinquo taliomnia bona mea 
vel mandoauryolo quád(ithares velper2quipollentiaverba.h. de 
Habuitortumad.quoniam.C.detefta, : 


h CDidendo. Adde ..iubemus.C.deteftavbigloffanotabilites dicit y 
(afficere,fialiuscoram teflatore exprimat nomen haredis , Se iple 
difponensira agnofcar profitendo verbis , quod fic : Se Jicer aliqui 
dogto.antiquiproutrefereSpeculaintitul.detefta.$.primo vesficula 
quid fis. voluerune contrariam , quam opinionem dicit verio- 
xem Jafon, in dita lege.inbemus,8 exiam Roderi. Suarez .intuis 
allegatio.allega.prima vbiallegaciflam legem particaram «Led opi 
nioglo(T. comuniterapprobaturin diétalege .iubemsus - 8 cam 
tenetloannes Andreasin addicio .adSpecnlavin loco fuprá allegas 
roinadditio.incipienti.quidam Pileus. SJoannes de Imol. vbidi- 

Partidas). Cs 














Seíta partida: 





dirbancefecortamemopinionemincagital, cbm tbi. eclumpa 
£ canda.deteña, qui tamen communeim Opinionem limita 8e 
intelligo, q.uandotettacorhabobar bonum intelleétum, Et memo» 
sam: lecusergo eller fi tellacorica oppreflus erat infirmitare , Se 
Inortispteifluza, quod bon poterat articulate loqui : mam tunc non 
valer ielamé- 

cum «guia tas 

lis diboseas — falano quiero que fea mio heredero, 


morto fiimáe 
liseft vide fi nombrandolo por fu nomet, que fea 


Inerrogare=. — heredero entodo, ocn parte: como 
E iomineme — el tefladortouiere porbien. Efi pora- 
icereráic,iza — yentura Pel teftador dixere en fu teltas 
da mento:fulano (caheredero:cumple cfta 
rolas in ditta— palabra maguernon diga mio .-E aun 


lezeiubemas  Jezimos , queíi fallafTen eferico en el 


86 voluic Ale 
bertus Papien — teflamento,quefulano heredero,nom- 
a lo brandolo el teftador, non dixefle fea, 
he: A 

ind adios 0 fe Lallafle eferito fulano fea, e non 
adSpeculaco- fuelle y puelto mio, nin hereredero,val 
Datunencrata  dria el eftablefcimiento que fuelle fe- 
Ja,Scvera, $e choenalguna deftas maneras . E cíto 
caos es porque folpecharon los labios an- 
Ga, pronta tiguos,queel fazedor del teftamento a- 
teílacar Paul. le 13 
rcan:  uriadichas todaslas palabras, que deué 
filio cátefimo 

quinquageí - 

moquinto, vifopundto Es allegatio , volumineprimo.Scvide Ale- 
and, confiliotcizeimorertio ponderatis volumine textio. Sctener 
Joan.delmol,in diéto capitul.cimeibi.écita tenent docro, commus 
miterin didlalegc.jubenmus.8cad declaratacionembhuiuslimicationis, 
velcias quando teflaror dicacur non loqui articule . vide Socinum 
confiliovigefimo.incipien-abundeSfubilicervoluminequarto. Li 
mitactiamdiétam cominunem epinionem,quando tabellio eft lle, 
qilintecrogacteflatorem,an talemveliciuum efe hreredem: focus li 
adíuggeNionemalteriusrelponderit, vtvideturde mente Bartol, 8. 
Baldwin didtaleze. iubemus.SCin (pecicira limitar Roderic? Suarezo 
vbifapra.led egoctederé,quódetiam 6 aliusinterrozarer, dum tamé 
nonCafpedas,quodtenebitteflamentuminecenim docto. loquísur 
fridtederabellioncinterrogante:ledidéo inencionem de tabellióne 
Esciuntobomncm fafeipiónemtollendam.Siergoalius ellerica non 
fiufpedtus idem effer,quoderiamvidetur de mente Alexandiin didto 
confiliorrecentefimotertio,8:Socin.confiliovigelimooétano . volu- 
minctertio.columpapenulima,S¿Paulusde Cafte. in lege prisma. $. 
fiquisitaTdeverbcramobligacionibas. naim Scidemellet in tabel- 
lioneadhibito á perfona(ufpedta,vel (iplealias elTeufulpettus, ves 
tiamtradicidemSocia.conhlio,9..incaufa Anconijvoluminetertio: 
columna decima.tertiolimitadidtam communemopinionem,.quan 
dotabelliovel aliaperfonanonfufpegta de (cientiadevoluntate tefta 
torisferipliletreltamentam, 6 poltea prefenteteftarore $ ceflibus 
exprimatnomen hzredis,velheredam: nam tunciufficir quód tella 
tordicarficaScita quotidiefernarurled (aliquis fecir(eribi teftamen- 
runtfinefciendia d voluntatetefíatoris , E: pollea conuocatis tel 
busnotariusinprafentiateflocorisilludlegit, Scinterrogar teftato- 
rem,anitavelic:nam licecrelpondearquodc, Scpofirartienlatélo 
quítaleteftamentum nibilvaler,maximé quando teftator erar gra= 
vatusinfiraitate, fecundam Ludouicum Romanum confilio tri- 
elimofexto,in vltimis verbisitaintelligens opinionem Albertam 
Papierade quafupra. 8 idemniderurvelleBald indi... iubemus 
8cDaul.de Caftr.intege.hacconfultifsimas$, atcum humana fragili- 
tás.C.quítellamentacere pollunt,Gctenst Talon in dictalege « jube» 
mus. adfinem ,dicens hanc opinionem elle valde zquam: d: per 
sam occurri fraudibus quee multotiens commiteuotur , $e idem 
tener RodericusSuarezsin di. primaallega.chartafina . qui dicitad 
oc eflé calism junta glof. in dido. $. arcum humana fagilicas, 
Super parte, rellandi : Griflacft magna limiratio ad diam com 
munem opinionem, Se quafi ad nihiluim illam red forte in 
Púindtoiurisnon etvera , quando ¡lle qui interrogar ell homo fi- 
dels finon(a(pedus: 8crellatorloquivarinclligabilicer, Se haber 
Sana memoriara ée intelleótuin pro tune mana faris ore proprio 





















































exprimit nomen haeredis; exguo exprinilt per ieladonem ad an 
Gudlprima.$.fiquisitersf. deverborum oblizatio. Se contra ifiam 
Jimicacionem bie terministenere videtur Alexand . diéto confi- 
Norrigelimotertio. Scidem esiam vult Alberic.pofí Petrum S:Cy= 
num in dida lege « jubemus . dicens repecitam videri per teflatos 

sem.quod il 

terregutor die 
dezir écftablelcerel heredero,comog- iorentracis 
er quele non fallenafsielcritas. Otrofiz — muruñ.$ pri 


fipor auenturanon las ouielfen afsi diz mo-ÉÉ. serum 
amotarum, de 


chas, fofpecharon que efta mengua a- f.decódiéiio, 
uinieraporagraujamiento “dela cnfer- dl de 

reus.Sal.fides 
medad , enonporatracola, pues que fortafies. 
el teftamentofe fallaacabado en todas — re ergo debes, 


lasotras cofas.Masfivna palabra tan fo- dE ASE 
lamento fe fallafle cfcripta enel tefta- sis voluntare 
mento comofi dixcfleel teftador fula- ri 
e a. les 
no,o dixelfe heredero, nonnombrafle — partici in 
quien,non valdriacftonceel teftamen- Pr debas 
ibi, fulane 
to :porque por tales palabras hon po- 5d dlieds 


driatomaromecierta folpechadninen — infpiciáturver 


de ba Bald.in dís 
tendimiento verdadero del fazedor del rcrinpas 


teftamento. Efobre todo dezimos, q mushocidem 


el cftablelcimiéto delheredero, fepue- — Yult dum diz 
citsfed quid 


iple día. és 
E fc contras 
dicere videtur verbis Nico. de Mattha . que fiipra pofuit Paul. 
etiamdeCaflr.loquicur etiam io calu differenti, ve pa 
fil.centeimoquinquagefimoquinto ad quod fe xefert vbi plura ae 
Jia concurrcbant ; vnde (lantibus alijs prefumprionibas , q; 
flatornonexvotuntate + fed opprellas infirwtitate, 8 
bus:nonreétintelligens,neque volensdixerit, quod fi 
cedererdidlJimitatio,pre utvule Alexand. diéto confili 
feria 8 Sodius conlilo Hora icoleciado le ado 
Antonijvolumínetertio. ¿olumna noña Si decima. ceMfancibos au 
tenvtalibusforte non procederet talis limitacio, vtarguicar ex men 
1edodo. 
























a € aombrando lo por fu nombre. Sed an ad pias caulas valebitefla 
mentumnutu faétum 2 loann . Andre . in addicionibus ad Specu 
larorem,titu.deteflamen.verúcu. quid £is.dicit quodlicer valestle 
gatamnuta fam, non tamen tenetteflamentum. Bald .camenin 
Jegeptima.C, defacrolanét.ccclefís. columna decimaleptima . alle 

causglofT.in capiru.comtibi,de tellamen.cócludir quodad pias eau 
Ena [etccftamentam nutufactum : 8 fic qued tenebít inflimtio 
hredisnutufafta,quod etiam placer Abb,in diétoca, itul. cum til 
adfinem.vbifubditnotabile verbum,quod eciam in alijs extra pias 
caulas, ficonllarer de voluntate teflantis perfigna vrgentia, quod 
valebitteflamentumper figna vrgentia , led certé dicinm capita 
um, cum tibi. hoc non probat proutetiam dicje Ioannes delmoh. 
in dífto capitu.cum+ibi.columnafecunda. «ve dicitBald. in reperi 
rio.diéta legisprimz.decimaoétava colum.non poteltfacere jus ca 
nonicum quod tellamentum non folenne yaleat dejure ciuili, de 
bet ergo intellizi, quód habetur in diétocapicul. cum tibi.quan 
do dipolo elEad pias caulas, in quibus e onldede lid 
teltamenti,fecundum jus canonicum : inalijs vero feruandum ell, 
quoddifponiturinreciuili. 



































b af 
$cadidtis Azo.C.codem.infumma.% quid in fententia an perficia 
tur exverbo fubaudito, vbialiud vexbum non pote(t intelligi lalua 
rationercéti fermonis?: tangirBarto.in diéto,s. na.vbivide Alexan. 
inadditio:3:Joanade [mon lcGura. 


€ Gor egraniamiento.Facichoc verbumad ca quee dixi fupra in glo(T. 4 


proxima. 


dl Uciertafafpecha. Si enien talis potelt capi pro exprefo habetar vt 5 


hic,Kin.l,vnum ex familia.$.61.(f. de legatis fecundo . exprellim 
dicitur quod colligiturex exprelsis.Baldain legeprima.colum. fina. 
C.dehisquiante apers.tabu.Xinol.fimarer.Codcinllica . Sfubilir. 











raxentura Sumptacftbac.ilegeprima,$.primo. (E. codem. 3 


Tiralo.MComo deuen fereftablefdidoslosherederos. 


Oldratconfil:24.Deciusconfi.367 
6 a Ubereracpalabras. Addelegen . quoniamindigoum. C. de tefla- 


menti: 


7h discaf 





dominusello. 
vado:iu neta 
hoc vecbum 
quia f:cúdum 
vulgare Hifpa 
sem iflud ver 
buen (hereda 
des ) refertur 
ad findos ¿$ 
fortdin hac. L. 
-weliuselfer,d 
rodami here» 
dadinam (ipo 
neretur pre» 
ceden verbí, 
8cdaretar has 
ses vniueríalis 
álle/cui relin= 
qutintur here 
ditates.moncl 
fechares vni- 
vcríalis ed le- 
gararius,fecun 
dum cominto 
mem Hifpano 
rum vía lo» 
quédi, nonin 
flitato tamen 
alio harede i- 
Me effer bares 
voluerfalis, lee 














dem. $ infra 
«eodem,l. deci 
maquarta, 


9 d 40 dexaletado 
loquebe, Ver 
buin (habeat) 
8c verbun (re 
linquo) adie» 
étis vniuerfica 
si bonorum, 
3ndacic info 
tutionem , ve 
hic, 8tin capi- 
rulo Raynun- 
ius . de tefla. 
Ecibinor.Ab= 
bamBartoinal. 
Centario.fin. 
colamna.fd 
vulgar. Sepu- 
pilla.videple» 
néper Guiliel 
mum Benedio 
¿tumin diéto 
capitulo.Ray- 
nuntius.laper 
verboreliquit, 
¿cade glolT 

8cBartol.indi 





dla lege. his 
verbiscinprin 
«8 Ale- 





-Addelezem.bisverbis:in priacip.ficod, 
8 e UDetodasmisheredades.La dita.l.his verbis. dicicur hz: 


ratis met: 





deaunfazer por otras palabrasa, alsico= 
mo fi dixcíle aquel quelo fazia, fula- 
no fea mio heredero,o quicro, o mádo 
quelofea,o fi dixeffe fulano fea Señor? 
detodas mis heredades" , o aya todos 
mis bienes,o dexol todo lo ghed, o o- 
traspalabras quales quier femejantes 
deftas,porquefepudicife moftrarfu vo 
luntad cnefta razon. Ñ 


ley. VH.Comoeleftableftimiento del heredes 
»0, dene fer fecho en el testamento e non en 
otra feriptura, 






AL eftablefcimiento del 
l heredero deue ferfecho 
4 | en teftamentoacabado 


2 quees llamada en latin 
courcilluse: quefe fazc ante cinco telli- 
gos fucrasendecn vna manera,comofi 
aquel que fizieffecobdicillo dixeffeafsí, 
qucelrogaua,o mandauaa los herede- 
ros,quedeuen heredar lofuyo da 
maneraquicr quefea,que delpues defu 
muerte dicflene entregallen todos lus 
bienesa alguno que fuefle nombrado 
feñaladamente enel cobdicillo. Ca c/tó 
ce tenudos fon delos dar, c entregar, a 
aquel que asi fueffe pombrado en el, 
facando ende la quarta parterdetodos 
losbienes,quepueden tenerlos herede- 
rosparafi. 


€Lex. VIII. Como defpues quel heredero es efta= 
Ulefcidafimplemente enel reftamento,nol pue 
defer pueftacóndicionemelcabdicil. 
E] implemente e fin condiz 
ion eftablefciendo vno- 
meaotro por heredero en 
l Nu teftamento ,4i defpues 
deltofizicTecobdicillo, nó le empefce 
ria lacondicion quefuelfepuelta en el. 
Otrofi non ada vn ome eftablefcer 
porfuheredero en el cobdicillo aotro, 





xcan.confil.fepriragefimo volua2.8 confil.105. volumine quarto. co- 
Tumnafecunda Se penultimas 


anHarresnion poteftinflita 


Clex. y, 





lireéto in codicillis , bene tamen poreft 


enon en otra elcritura * 


incishresrogaripolt mortem alicuireflituercomvi 


15 


ja bona reftato 


visiX debethoe hxeres adimplere excepta quarta quam ¿ple habebita 


h.d.Concor,InRit.de codicil.5.pen. vhi. 


€ GcodicillaseAdde lezem(ecundam.titulo duodecimo.eadem partitas y 


Scvide queibi dicaro 


£ da querta par a 


enlugardeaquel que ouiefle eftablefci 
do enel tcftaméto:maguer dixeffe, que 


senAddeLóne 
titwendecimo, 
eadem parú 





fimoriellectte fobredicho ante que o-  Squeibi di- 
vieffefu heredad , quelaouiclfe cl otro * 
aquien la mandaua darenel cobdicillo. a zex, r21%. 
Pero fialguno fizicfle lu teftaméto aca , 

20 Heredi puré 


bado,cn que dixclfe, que aquel quería 
quefucfTefu heredero, quelnombraffe: 
edixefle enel cobdicillo : fidefpuesde- 
fo fizicffecobdicillo en quefeñalaffzal 
gunoporfuheredero, olo nombrafTe 


enclteftamento acabado dixo , que lo 
farina(si.E porende,maguerla perfona 
delhercderofeanombrada, o efcrita en 
el cobdicillo,nolempefce?, 


Ley. 1X. Quando el heredero ques feñalado 
enclteflamento, que aya en los bienes del te- E 
Jrador laparre que le feñalarenen el cobdicil- 


lo,fimon fuer puefta,fi aura los bienesdelfi- Fidecondi 


nados 







5 Vbda podríaacaclcer, fi el 
fazedor del teflamento di: 39 
xclfcafsi:yofago a fulano 
y) miohcredero , en aquella; 
parte que clcriuiere cn micobdicillo, tá 
acaelcicffe,que quando lo a 
zer,non clcriuicllePenel, nin feñalafle 
parteningunapara aquel heredero que 
nombrare enel teftamento: fiefte hade 4 


E 


dicillis 


inflicuto non 
potetk in codi 
cillis appóicó 





mecvalet 


di 

fubflitutio di 
reéta in codi- 
z cillisfadr 
tan folamente,valdria.Ecfto es,porque men io(ti 


turin tella: 


fica 






tellator feno= 
minaturú no» 
minacusin cis 
exithares.hoc 
dicira 

von le empe- E 
Jeehddelin- 


fitutio “€ 





Mitatio. 
Ulex, TX. 


Siteltator in 


teftamento di 
xitfe declara» 


ura 1h có 

qua 
se:ellec hue 
es in reftame 


to inflicucos 
non declarara 
partecritin to 


un heeres if 


"manda defpuesen los bienes del tefta- in reiicis alijs 


dor. Eportoller efta dubda dezimos, 
quemaguer defpues nonefcrivala par- 
tc fobredicha en elcobdicillo,queefte a 
tal ferahcrederoen todoslos bienesdel 


ñí 


períomis: 8e li 
fune duo vel 
plures (ic in- 


bicuti  fucce 


dunt equal 
terfitamenia. 


teftador,cn aquellos que elñon mádaf- codicillis par 


Te dar a otri.Efifucilen dos omes aque 


tem declarauie 
flabif declara 











1losaquien eflablefciefTe por lus herede - tioni-b.d. Ha 
. orná 
ros,en efta manera fobredicha: hereda- jogo, quis 


“rán eftos a tales los biénes del fazedor 
del teftamento egualmente?. Pero fie- 
feriuieffcgn el cobdicillo el teftador al 
gunaparte [eñalada , féra heredero en 
ella aquel,oaquellos > aquien lafeñala- 
h Ge redoriniefen: Adde.l.fiquisica feipleic del 


tuen8cl.penol.Cdcinftica, 8 fabíi 
3 Cagualmente, 








fciiplerit hue 
redem «ff. de 
heredibus ía 
Mié. 





inJ.affe toto. 
codem. tit, 
aredibus infli Y 


ergo tefles futlicientes mumero ad teflamentum dí 2 


cantlevidille q quis duos veltres Ineredesin(licuit, €:tamen dicune 


nonrecordanturpro quibas partibas hoc (uf 
decpro aqualipartotecandun Bal 








X erunt hare 
"fin. 








Sefta partida: 


“Quex, X, 


di duo funcciuldemnomisis: quorum ynus inilruitar nec poreft 
appatere de quo fenfit reflaror viciacur inftientio E fuccedunt ve 
ieutesab incellaro,Tcem vitiatur, (1 in teltamento (pecies malefici 
harredis expri 
amitor:vefite-  T9,CNONENMAS. : 
Maror diciz in — q Ley, X.Como el seftador deue dexir, 0 eferenir 
dlcao clébe ealedipamenteel nome e Jobrenome del que 

ire faxefu berederoyolasfeñales queenelavia,de 


prodicoré vel 
imilia, (ecu nan pueda acaefierdubda. 


Li generaliter 
dicat ¡llú ma- 
luin vel male 
diétú aut inis 





A 4 
Osamigos aautendo el te- 
fador q ouielíen vn mil- 
JA mo nome, fi quificlle efta- 

blefcer alguno: dellos por 
tuo vnuna de s 
fiarribusmeis heredero fuyo de tal mancradeucnom 
qui de brarefeñalaraquelaquien quiere dexar 
Lcdo lares, lo fuyoporlunome, ode fu padre , o 
hd, porotras feñales, que pueda fer fabido 
Ba amigos. Or e 1 d 
ja 3 ciertamente, quie esaque que: icxa por 
tam haber á : p 
nor.perazo.  fuheredero.Cafi de otra guilalo fizief» 
fe, tal eftablefcimiento como efte non 
valdriab:c aurian los bienes del teftador 
lospatientes mas propincos,biéafsico 
14.qu mo limuric[le fin teftamento.Pero de- 
:ód.kintel — zimos,que portales feñales deue nom- 
¿ilam«l brarelheredero,que non [ea deshonra 
doS nin mal enfamado.. Gafidixefíe el 
co teftador:dexo por mio heredero afula- 
da dp AS 
ión no,Gjudgo el Rey portraydor,o quees 
Li vnus effer  herege,o dixelTe del otro gran mal leña 
magisdiledus Sa Es > 
e vidererae Jadamente:porqueclotro fuc[le deshó 
rantum iofli-— rrado,o malenfamado, non valdria tal 
ed dial blefcimiéto de heredero.Masfi el te 
torio, l.fiquis Jordixcffe generalmented, mal dizié 
derma dins E 
terduos.fE delega.fecundo,Stenet Toan.deImosin.d.$.quotiens. 
2h sovaldria.Peoprer defeftum probarion's: naen in fisbllantia be= 
«ctenetiniticucio,fecundum Ange.se loanade lol, n. d.$.quoriés. 
fic6altasdiciturdeficitprobatio,nonautem jus... duo font titij. 
detefla.cute.).( quis feruum,5.fiinteraff. de lezafecundo, idem 
casin fentetiacitatione,velbanno,fecuodum Angelin.d. . quoti 
vbicsiamBal.vide glo.in.leum quecvrenere.fleñudic; 
30 Cuhorrado. Adde.Iquotiens.$.fi quisnomen«ff.co.8c.Lturpia.in 
principfdolegas. ls 
4 d Gomeralmente.Adde.1.hisverbis.$.M.cod.S quod habetur in diéta 


dompia, 
5 e €uecajureAddesd.l.quotiens.9.6i quisnomen.ffcod, 














C.cod.infam 







5 
£ 


















Wlex XI. 


wInfticatio vellezarum nonporeftinllimuiin alterias voluntatem + E 
tamen coramfeptem teflibus teflator hominat in prefentia nota 
ij hoeredem vel legararium; E mapdet quód vadar norarius ad:ynú 
peritum qui ordinet fuum teflamentun fecúdumias : 8 quod ¡ple 
ordinaueritvule quód valeac: runc fic ordinacum teflgmentum per 
-pesitumeritvalidumub.d, q 

Y EG guifere, Idenfidicar quem arbitratus fuerit, vel quem putauerit, 
velaliaverba importancia arbicriumn boni viri: licerán legatis fecus 
eflét.vsin,l.ideicommilla.5.quanquain delega. 

> $ € dlucdriodestro, Non ent tenerán(litutio, que in alterius arbi 
triumconferturieh enjm captaroria, vnde improbata. |. captatorias 
cim.Llequenti,£c.illainfitutiodide hetedib.infliruen, |. capraro 
rias.Cadeteltasmilidaas parti.Sedicirur eaptatoria, non cu 








iusfoladifpofitiv neg; cujustola declaracio ab alio depender: fed ile 





lacains effentíaEcexiflentiacftpoftainalterius voluntate , vt pro» 
baturin.l.vtrurm.5.cúm quidara.vbi bonustex.ff. de reb.dub.l. fi fi- 
r.Baldin.l.r.colum.penult.C.de facrol.eccle. Sn 

tellige Sclimita hoc yveprocedar quádo expreliécom- 
misticurin alveriw voluntateslecus firacicé Se velate commil 
dl o veluti ti dices 
doafsiscftablefco por mio herederoafu — retinilmoi- 


tium heredé, 
lano,maguerque fequees malo, e non fScuas 


dixefle feñaladamente aquella maldad — deric  capico 
dequal yerro delcendicravaldriacl cfta Del Aca 

Ss : Po »vtinada 
blefcimiento.ElTo milmoferiafi dixel- 16 quis fons 
fe,[ca mio herederoaquel maldito mio — promú./E. e 
fijo:maguernon mefizo núca feruicio  icerer naa 


porquelo merefciclle.Otrofidezimos, — exprella non 


Gfic iia NOCENT) YE¿ Ue 
¿licltellador dixeffeafsi,eltablezco por LsprRdE 


mi heredero cl vno de mis hermanos, — dercgulvur.la 
nombrandolos,aquel quecalarcecófu — nonniquam. 
$F. de condit. 

Jana muger, que el quecalafleconella, 8 demonttr, 
feriaheredero del teftador. Jiwita.2.io li- 
bertate reli» 

. ¿a:namillam 
8 Z:y. X1.Comoielocftador dene nombrar por ff POD Vidat ca- 
cobos ptatoria volá 

mfmo e aquelquecftablefcio por heredero e Prsrodag ¡oli 
on ponerlo enaaluedrio de orri n.l-fideicom 

, milfara Liber 

tasas. f de 
Eclarar deucenombrarel fa * acicate 


El zedor del teftamento porfi a 3 
: lo datio liber 
milmoclnomedeaquelque fois ended 


«Te por heredero.Cafiel otor — textij volunta 
gaflepodera otro que lo cftablefcielle “a deplano,p 
enfulugar,non valdria,ma ¡guerdixelle — fus, £aore li- 
alsiyaquel fea mio heredero quefulano A veas 
quilierc, ocftablefciere pormio quelo Praia 
fca.Elto es porq cl eltablelcimiéto del difpofitiostúc 


: códicionalis: 
heredero ede las mandas , non deucfer Gó Meca 


pucíto enaluedrio de otro3.Pero fial- — tiusdixeri, fe 
nolle tunc nó 
valeb'tlibertas,vepatetexilla.I.3 declaratloan.deTmol. in. d ,J.ca 
ptatorias,cola,££.eo. idem quando confertur difpofitio jn volun 
tatemlegatar reliio! bertatis mullum el (peciale prout ibi 
etiam dicitur:quando verórelinquitur libertas in voluntatem hare 
diseft maximavarietasinter dodlo.fuperintellcAu illus.1. cim in 
sincip.l,perverba fatis aperta confultus vult propter faorem li- 
ertatis,teneretalem difpofitionem: inferius autemin ver. q fica 
perverbactiam aperta voluit contrarium elus, q primo dixerat in 
prin. L nde dodo.diuerfimode intellexerantil3illam.lonam glo(Ta 
“bi intelligit quod principium.l. corigatus perver.q italea quod 
principimina » Scquerflio propofitadecidatario.d.ver:p fita.contra 
quodapertdvideturfacere.d.L.ram decidirquafticnen propchitam 
inprincip. Sccumibi decidatur,non ell dicendum quod decidar 
pet.d.verti.neg;exjam ell prefimendum quod Naci fe cortexerie 
confulcus.ifhumtamen intellectum glo. communiter videntur do» 
to.tenere,vtrradit Alex.Glal.in.d.Í capratorias. C. detelta.milit. 
fedliterailliustex.vehementeraducrfatur Screpugnat: vnde Alex. 
IoCibidemreferuntaliosintelleGus ad illam vide ¡bi pereos, mi- 
hiplacetintelleótus Andrea de Pifisinad.lcaptatorias, relatusá Bal. 
¡bicum quoipfetrantire viderue.Gcetiam Salycet. querneriamintel 
ledtum tenvitlacob.de Aren.8: Angel.ind .1. fideicomni/laria (cio 
licer q fitregula epliberrasreliQaa,(ihares volucrit debeacor. 8 non 
firfauorelibercacisdifpofiriocaptatoria. ita difponitar in princi 
pioillius.l.quodtamen debetlimitariper.d, verfaquód/i ra ni ex 
alijsverbis (eu ex alijsadiundisconfler teltatorem le retulilTe ad li 
beramhzredisvoluntatem,vt fi adieceric, li cilibuerit vel fi dixeric 
¿cfinolucritnon deturlibertas; nam tunc libertas non debebitur. 
Selic,quodlicetm alijslegatis verbum (3 voluerit intellígacur delis 
beravoluntate.vtin,|.cum quidamicain princip.fe delega. taco 











































































quet 


* fecandumintellctum Andrez dePi(.quem ten 


Titulo TIL. Como deuen fer eftablefcidos losherederos. 





inlegatolibertatis verbum,G'Voluéri: haresintelligarur..fivellede- 
bue-tcy¡icutifielfencaliaverba importitiaaroieiom boni viri:Bcille 
jncellzétuseltvaldeamicasiliiusticerz,Santequem vidilfem predi 
os dosto.mihi ita videbatur,licer loan.de Imo.in dira lezc.illaine 
Aitarioadicariítum incelletumaliqualiterdivinare, $ illum eciam 











gunorogafle al eledonane fizicfTe lu 
heredero a otri,nombrandolo, ficlque 


latumin dick 820 el teftamento gerecaberíu rucgo?, 








capratoriaselis A S 

mira restivin  Cloellablefcicreporíu herederovaldra. 
difpoliciós ad Otrofidezimos,queíi el fazedordel te- 
piascaufas , de 


ftamento dixcíe a algun cfcriuano de 
concefo!,ruego te,e mádote, quecferi- 
uascomo cftablezco por mio heredero 
a fulano: e q mando tantos maraucdis: 
otantas colas,o táto heredamiéto, que 


quo vide per 
Alexá.8clalo. 
in.d.lcaptaco 
rias. quod for 
té cfler intelli 
gendum vela» 
pra de libertas 
te diétum ell, 





¿nonenim repe 
curexpreflum nequejurecanonico,nequeciuilialiquid, quod ad 
cenduw contrarisum cogat, landumergo ef regule dequaia.lL iuris 
communis, Sinifis.Lpartitarum.Sin hancopinionem,quodidem 
die dicendum in relietis ad piascaulas , quodinreliGo libercatis mul> 
tuminclinar(eloan.de lmolán didtalege.captatorias.fF. de haredi- 
businfiituen.Limita quarto,quandoteltator deditalicui poteltatem 
tacienditellamentum pro eo:namtunctaliscommillarius poterit fa 




















cereferuatadifpolitione.l.y.in legibus de Toro, que lex eítmultam 
En 


szna dubía, que erant e jure commurdonam de 
iebavur,qued teltatornonpobitconmitrere faftio 
“new teftamentialterizquiaquis deber teflari de animo fuo:nóauté de 
alieno,vtip dicta legellain(ficutio,6 notat Baldus in ege. ex.ecuto- 
semucolumnaptima,Cade exccu.rcióudica. Sed pulchrum dubium 
eitcircaillamlegem.n quodibihabetar procedat, quando tellator 
non verbisimportantibus arbitrio bonivici:(ed iberg voluncatisv= 
aturyvefi dixilTer extremam vo luntaremaneam committo in volur 
tatera Titijzan tunc commillarius poteritfacere ea, quzin ditalege 
continenturcvideturquodnon:quia ifteleges paritaram, Se alía 
e cacununisteprobantrlem difpolidonen,tanquamea raton 
vamSchoc vult Bartolusin repericio.d.l1C.defacrolandtecclef pe 
nuluchartascbitenerquodralis difpufitio non tencar quando non el 
ferexepre(Tmr quod ralisporeflasdacurad plas caufasifed Cardin,Plo 
ren.incapit.comtibi detefla, videcurvellecontrarium, quod etiam 
tali cali procedar.d.ca.cm tibiweficinrelligacur, quodillecommil 
fariuse/Uin(titucus Ecgravatus de reflituendoad pias caulas, quod dis 
'QumToannesde lmoLin.d.l.captatorias.col.4. dicittenendum men 
ticfed mbijcicquod re veradiétum elusnon probatur perdiétumcap. 
cum+ibi.quianon Ioquitur quando quiscomuvilicextranco voluata 
fem luamextremam perverba importanta meram volentatemn (ed 

“ando commificin difpolitionem alecrius:Sebicperverbalmportan 
daarbicijum boni virixvnde dicit delure veñioremvideriopipicnem, 
Bart.quando nonfuit expre(lim,vtficultasefferad pias caulas fed ar 
tencadicta.l.Taurividetur dicendum,quod procedar 8 fiteflator dí 
fat quód cormirtitfa liorem (ui reftamentiin volurtarem commif 
farijexvervisgeneralibusillus legis, 6c qua vult calem comiariá 
Kolum pofle extendere mauusad piascaulas:Sfic viderurachiinfacul 
rateteltacorisellerexpreflimad piascoulas, jwxta dodricam Baro. 
Equiavelapecins dia fecundumopinionem quannteoni in libertrre 

Epia conf verbum (voluerió)nen deber referriad mear volunta 
temen aliudconftecex adiunétosvt fuperios declarani, alias limita 
tones:Scditanotabiliainilla máteriavide per Esannemdelmol. in 
diftalege.illacenflicutio.Exin dia lege.caprarosias.6i perAlexanda 
Soda dida lege.caprasoras.Cade eflamáli, 5: posisimeper Ro 
deriviio Suasez.iocradtaculo devoluntate captatoria,pofl lcéturam 
1aliquacum for videibi.8 ex-pradigts patet,quód non valeretin 
tutio maiorie A patrefacigfub conditione fi mater illam faceretin $ 
Tium.communesn conferendo verbainfaturum.lege fecunda, 8.il- 
le jnfliturionestt. deharedibusinflituen. $ procederetiam iba 
buerit facultatem regiam » ve facerer cum omnibus condiionibus 
áx fabmifsionibus quibus vellernamintelligicur de non improba 
tisa fure 8c quía tuncnonipíe facit. fub conditionetamen depraz 
tericold eflfimater fecir bene valerer vein didisiutibus, Sedan 
tua fuíficorerquód mater maioriam fesiflec án filium aliumn for= 
teminorem de cius defcendentes dk indefeftumiploramin liura 


protanda,8etol 
Jure communi: 


















































16 


mmsiorem 8cviderurquód fic pertext.inhauiera.fina, £cibiBarto. 
fade condinfi.ibi alíquo ¿tadu,repugnat tamen intentio teltatoris 
ideo tucogita, 





a Ucaberfuruego.Addelegen.captacorias.Meodem.Bfuprá cadó par 


tisicmprimo.L27. 





b € De conte] 
me méd itam 
legem paztica 
auimper quam 

robarur te- 


fea dado por mianima, diziendo aque 
perfonaslo manda dar, o quantoa cada 
vno:antefictetelligos e mandote que 








: lamentorum 
vayasaalgunomefabio", ecnlamane-  infiruméta có 
ra quel ordenaregfeafecho mio tefta- e Les 
z eE Enur 

mento,e departidas mis míádas, quelo — merifeuconci 
efcriuastuafsi, porque tengo por bien, Mm » O 
quevalacomolo clordenare. Eftonce — Peucindagaie 
bié valdrialo quealsi fucfefecho%por — decimo oéta- 
uo.librofecun 


mandado del teftador. ce 
do ordinamé. 





» regalenota ta- Kn no.reca 


men,quodfidefuiffervel abefTertabellio de numero,aliusfortéreshus ello], 








tabellio vel familis poflet recipeseleripcuram tellaméti,pertestn le a5.Libro4a 


erficu.codem.obferuando Scibinoraloande Plar.C.dese mi 
.1a.vbivideperenos 


gefi 
lit. 











€ ComeJabioNon ergorequí 
sam aliqui contrariam di xerant,verefert Alber 
sma.colum.5.C.deinofiicio.teflamen» 


auchendi.noniísi 









d zo queanffuefefecho. Approba 
dem. non tamen ex verbisimias legis videtor fublata illa antiqua 
quzftio , antalis fipiens , culiflacommifla fant poterit addere 
adrclictuin fadtam átellatore certz quantitatis vel rei fico velfiliz, 
Jurefiilicer inflitutionis + vel' fi preccilerar teflamenturo habens 
elaufulam derogatoriam , anpolsit fapiensaddere clanfulam non 
obílante.quocunque alio teftamento, in quo fent talia vel que» 
cunque verba derogatoria,neque exiamaperiturhic an poli: talis la 
piens addere inreliéto faéto(purio hzcverba, (cillceccim capere 
poterit, velpto alimentis; namquoad primum Jacobus de Arena 
tenuit, quéd tapicrapoll Bartolus veróin digta lege,illa inflitue 
tio. poll mulrafandamenta hinc inde addudia, renercontrarin 
oftRichardum Malumb, quí hanc qualtionem difputanit, cujus 

verba refert Albericws latéin difta authentica. nouilsima, columna 

fecunda, tertia, quarta.Cadcinofficio(o teftamento, Scpro opinio- 
neBartol.aliquatenusfacere videtar ha col partitarun, cóm exprel 
fe difpoluir, quod heresdeberinflitui Scnominariá teftatoresloan.. 

Andre.inaddiñionibusad Speéulatorem.titulo deinflrumen, editaga 
¡otremo» aliasincipitin(trumentum. columna quinta. fuper ver 
.0,quidíi ¿contrahientibus. inadditio. incipien, infltutio.. tenct 

quódillaopinio, quod pofsitfacere hoc fapicas, feraawur de facios 

o cumiillud nonell addere,fed declarare.Sedicit, quéd 

jila opinio haberaquicatem , Sin hanc opinionem , vezquam 

inclinacloannesde Imol, in diGalegesilla ¿nflieurio.columna quar 
ta, Bequinta. dicensidem ¡bi velle Bald.Kibirefpon.adea que ad 
ducuntur pro opinione lacobade Áren, per Bartolum faterur ra 
men articulum “elle dubium valde propter authoritatem tanto= 
yum dofto, 8 exiam propter pesplexitatem rationum, que hine 
inde adducuntur. baopinia 1mihi placet : Scadiflam legem par 
titarampotef refpondetivere/pon.lmol.ad legem.iubemus,Cade te 
ftamen. quódloquiru ininflitutienevniuerfali, quí debet expri 

mi per cellatorem ; nos veró loquinar in inftiuione particulari, 

quz haber loco legati praterquam quo ad quzrelam alio val 

verfalicerinlituto . vin Jege.quotiens.ft.dehzeredibusin(lituendis. 

Ecnoratglo(Tintegeliquispriore.Mad Trebelliamum, Srideonó efe 

abfonum, quód aibiofapiariscommiiipoGt, quod tale cita 

Tarn declarety argumento legis primar ade lega. fecundo. (ice $e 

fiteltator reliquilfer on 

dere illa verba y£ciliceciure inftitucionis.l.his vecbisaS:ibi glo(T, 8e 

Bartolus.ffadehzaredibusinftituendis.glo(linauthentico de heredi, 

¡Se falcid.$-6i veró nulla, collatione prima. S cm áfla opinio. fa 

ucarteftamento , indubio lla ell tenenda.J.Ñi pars, in principica 

$. deinofficiofo telamentoscapitulo fina. derciudica. 8 idem ere 
derenv dicendum'de claufula derogatoña : ci hxc fit tefla 
intentio ,vcomniaillaponantur cx cuins defeétu voluntas cius 


ad lll inf 

































icunquod nominetur, quodbenenotas $ 


Min legesllainlicaio f.co 6 


seque 


ona fia Tirio , pcller fapiens ad, 





Sefta Partida. 









surio.columna fexta.in princip. ficer Barto.ibitesuit contrarium, 

el larum, li claufula de confilio fapienús ordi= 
Ecitflicer volo te fesibere prour dixerit ta= 
vrea quetellamento reliqui magis valeant., £ quod e- 
pobitad lens inrelicto facto [pario pro alimentis, vel 








GLy.XU.Comonon Vale el eftablefcimiento 
delheredero quando esfecho porzerro. 


AR Rrando el teftador en la perfo- 
Ssiss na de aquel aquien cftablefcio 
“2porfu heredcro,cuydando clta- 
blelcer avno, eftablefcieffca otro, tale- 
fable(cimiento non valdra porqueer 
ro enel.Eclto feria,como fi alguno qui 
ficile fazer fu herederoa otro ome que 
oviclleleydo fufeñor, e eltovielleotro 
antecl, que non fueflcaquel fu feñor: 
mas otro que le femejalfe, ecuydando 
el teftadorquelocra, dixeflcalsi: elle q 
fue mio leñor e meaforro, e elta ante 
mi, cfablefco por mioheredero. Cac- 
ftócenon feria heredero aquel lu feñer, 
aquien coydauac[tablefcer”, porq nón 
fue nombrado, nin clcrito enel teltamé 
to.Nin lo ferja,otro(iel otro, maguere- 
raprefente quando locftablelcio, porq 





vi, quade 
canta - dubie 
confulere: (ae 
pientem . de 
conferane ad 
pradiéta no= 
sabilia. verba 











au id quod 
addit fapicos, 
fuie omnino 
Atellarore o- 
millimo,Senó 
potelt lapicas 
facere ; quí 

de mullo_ non 
potelk facere 





liquid , aut 
te a - el tellador erro en la perfona del, cuy- 
lo: vo. dandoque cra fufeñor.Effo milmole- 





ria,cn las colas que cl teftador mandal- 
fe,cuydando mandaravyno vnaco(a, € 
errafle mandando la 2 0troalsicomofo 
bredichocs. 


tell quía non 
clk novam rá 
facerezled in= 
clafam. dere 
gete. 1. adeo. 
$. cum quis. 
E de acquir. 
rer. dominio. 
vnde fecun= 
dum com, 
omnino con= 
Mat quód te 
Natorvoluitlegatadeberi, poteritfapiens declarare clau(ulam cod'= 
«illatem: nefciunt enim rudes aptum proferre fermonens.lfin.Cace 
tella.Scidco indigentopeinterpretam (apientamm.reliquacircaiflera 
materiatvide per Bartolum Edoéto.in didalegeillainfirutio, Se 
aliquid per Abb,incapituclericus.de furciuro£ per lafonainolo1.5. 6 
quisita.colum. prima. ff.deverbo.obligatio. 8cvidealiasrenfifsiones 
crálexandiin...ex ea parte.£: in, l.quidquid altringenda, .devera 
Eormmobligs.8c quéd hor Barco impuberema cadetes 
gem Coxnel.de fall.loan.de Plain. ].quicunque.laprima, Cade omo 
magro defer.librar 








9% L:7.X117. Como Vale el eflablefcimiento del 
herederosmaguereltcstador nonlo nombre 
pués que es cierto e la perfona del. 























Mex.xIT. 


amSireftatorinperfona harredis vellegarari error credens vara elle a+ 
Lium viciaturin lituñiovellegarumohed. 
13 Ocsydaracfablefccr.Adde.J.quotiens.fecodemavbiglolTradirillad 
delacob 8 Eta ibiBaldus Seloannes del mol.8cadde adi(tam le- 

¡nec apud. Cudeharcdiinfticuen. cl.cam quam. 
Ludowic.Roma.cobfilioy27.infine,ille fant rar 








«em Lfipater. Se 
.defideicoma 
tones, 








MexDT, ; 
«eNonvitiaturinftitutio (teflacoramicamifub fratris appellaione in. 
flituat nec nocet errornominis vel cognominiscóm de perlona cont 
fatin(ficutivhoc dicit: Habuicorrum A Jege.fiño nomine.C.de telfa. 
Eeconcordas «de bonorum polfeGióaelegundim tabu, lex prima? 
Suleda E E 
2D Couedenevder.Concordatcuin,Lmemo.5.qui fater. cod. 














€ Górend amor. Siiftaafectio non effet,in dubiopraliumendum efes, 2 


quodteftarorerrauit credens cumfratrem, prontdiitglofT. notabil, 

1n.d.5.quiftacer.prefumitur enim quis credercid quod loquirur, vt 

traditloannes de Imola, £probarurin.l. labeo.fde fupellcéti. logro 

fitamen probarcsur, ptellator bene(cicbar ¡lus non efle fratrem, 

tune licet cele 
faret amiciúa 
vel alía affe- 
¿tio,non vitia 
recur inflitu- 
tiosex quote- 
ftator non er- 
rauityquod fa 
tishic,8cind 
gi fater pro» 
batur, Éctenet 
ibi loan, de 
Ino, qui dícic 
hác fcientiam 
teflacoris pro 
bari perpubli 
cávocem fa 
mam «viciniz 
quod ille non. 
eratfrater, ga 
tunc teflator 
prafmié [cie 


“Mitad muy gráde hanlosomes 
"nos con otros, de manera que 
feaman bien, afsicomofifuelsé 
hermanosedexael vnoalotro lo fuyo 
diziendo afsia fabiendas,clte mi herma 
no eltablezco por mi heredero:tal efta- 
blefcimiento como elte, dezimos que 
deue valer”, maguer non fuelle fu her- 
mano:e non dcue fercontado por yer- 
ro aquella palabra que dixo hermano: 
porque deucome fofpecharquefelodi 
xoporrazon del granamorG auiacóel 
puesgIdexauatodo lo fuyo.Otrofi de- 
zimos,Gleyédo cierto el fazedor delte 
ftaméto, qual esaq1q cftablefce por lu 











0d resperid quod 
heredero,oaquien mádaalgo encltc/ta  nor.glo,inadei 
méto:maguererrafle en clnomet, ocn de 
elfobrenomedel,valdrialoquealsior-  perBartin.L. 
denalle,o mádafTe, Caportal yerroco- — spotel de 


acqui,hercie 
cer fama ali 
puando ¿ve- 


mo eltctnó [e tuellcla verdad,pues que 
cierto esdela perfona, deaquel aquien 
£ize la manda,o dexa porfuhcredero. 








Ley X22. Si alguno fue]e efrablefcido por Veotindepras 


herederode alguna párcida delos bienes del Esprcolade 










1eflador,enon dex otro heredero en loalco mo. q tradie 
molo puede heredar todo. : lo.ceDlate.ja 
¡Nynacofa feñaladaalsico 12.C.defund. 

pa Ecfalti.rei dos 

2% mo en viña, o enotra cola — minilibr.móe 





in.l, (uper fer- 

vis. Co qui mis 
non 

libata. Sel 

C.dedefer.codemqlib.Bald.in...quicunque.colum.penul.C.defernis 
fugit.Decius.confi.s5g.calus de quo quaritur.Bcconfi,3270ad lino Se 
Alexand.confi.65.volu3 

d Cerrafe cnelnombre.Adde.L.iin nomine.C.detella. Ecin(t. delegar. 3 
$uliquisin nomine.kk quid fiteltatoropponeret nomen proprimn, $e 

nomen oficia in alterocorurh errareroviderext.notabilem in leges 
i E derebusdub.8 quid fi eTererratumin nomine patri 

sevide.L.verbis.5.£ina.fl.codem. Se ques tradit Ano 

gelus Arctiin fuo traCtaru maleficioramin parte Caium Seupronije 

columna penultima,Se per Barto.in.l.demonftracio £al(4.fa decondi 

tio.Bcdemonfras 

e Ccrmesfe DesrorereiocisSrproiaciz vide lisveri 5 nad] 4 
cod.Bcly s+slibertus E de leza.3. ¿in cap. ignificante, de re= 
feriptvbivide quid (ferretárin nomine appellaiuo? 
videl.quotiensn princi.vbiA ngel. Sk Ioan.de Imol.Made hgrcinÍia 
8x.fiquisinfandivocabulo.f.delezatate 

Miex.X1111. 

aw Vnuslolusin certareinfivutas alio noninflituto habebietotam ha= 
reditatomidfifune duoinNitut vnusin vnaaliusin aliare fuccedune 
zequaliter: 8 habebit prescipuam quilibetrem in qua fuicih ictus. 
Si veró (unttres,vnusin vnaresalijduo coniunétim án alía dividitué 
intereos hareditas vevnushabear medietarem $ duo ecniundi alió 
medietatem il dicatur quod fuccedant omnes aquialiter cea res in 
qua quiliber einflitucus fiefibiprecipua.Si autemvnusin vnáre 
Nusfinerefitinfticutus:tunciuflitutos (incre evithares,aliusvetóhas 
bebicremállam tanquam legatarius.hoc dicit, 


qualquier, eftablefciendo 
E vn omeaotro porfu here- 





































12 GO cren 


que. 


drlimita 


Titulo 1. Como deuen fer eftablefcidoslosherederos: 


'Túnc enimperpolterius teftamécom rempitorprimum. 
vefupra citu.tlat. 

b «torra.Tuncenim protederer quod habeturin.l.quotiens.C.codems 
Sinfráifta.L.quando vnuscftin(lícurusin re certa , Scalius eftvni> 
nerlaliterinftitaras in tota velin quota hereditatis 1 quia inftituras, 
in re certa a= 
lo adeunte, 
habetur loco 
Jegatarl) , 8 
Joc ell quod 
di quis recipes 
rec emphyteo 
fim pro fe 8 
Inxredibusfujs,quod appellationeberedis veniet hatres vniuerlal 
non verdin(titutusin re certadaro aliocoherede:fecundim Baldum 
inlege.qurdam .E.decdenaybiad hoc allegar nota.per Specu 
Jaitulo de tellamens.primo,verficulo finali. Baldus críamin lege. 
Jiberti.columna feptima.C.de oper.liber.8c Angel.in lego, Gallus. Sa 
eciamóiparente.fl.delibe.dpofthu,Salycetusin legefecunda. vigelis 
ma quellione.C.deiureemphyteo.£altim hoc procedie fecundiim 
Angelum cófilio. 15t.exforiwa és ferie,vbi effer digtumin emphyteo 
fide heredibusvniuertalibus.loannesde Imoliin cap. potuitde loca. 
verficulo feptimo tangityfi tamen traétarentde fuccefsione fendi for= 
tealiud efTerdicendum:cúm in materia feudali verbum (heredibus) 
intellizatur debilijs maículis: dk licerrequirarur quódfiliws fic hares, 
vtin capitulo primo.an agnat.velfilicarmeninfitutusin re certa con 
curreretin feudocumalioftarre vniuerlalicerinílicugo : $ itatencr 
Baldusin capitulo primo.in princi.columutina.verficu.quaro vtrum 

lefuccefsio.fend.dicitctiam Baldus in 

diétalege.líberti.colum.8.in fin. quádin hocdiflinguitur inter con= 
traétus,Scvltimas voluntates:nam in concragtu fi quis recipitempliy= 
teolim profe Ecfuisharedibusproceduntpradista,velicutnon obli 
gaturin(titutusin recerta ad penfionem:ficnec afiuenecpabind de. 

Icenditin cum jus emphyteoticumiia vlómisveró voluntatibus lar 

intelligivar eciam de filioin recertainítituto,ve fiar diuifio viriliter,de 

quocamvideper Specalawbifipra, namabillo habrás Bald Jane 

iffin8tionem«Sibi criam vide quidli emphytcofis fit concella per 

contra£tum abecclefa,8cvideetiamper Toannem de Imol.inlege.ex 
fafto.ff.deheredibusinftiuendis.nctatamen quod fiberes vniuer» 
faliterinflicucusrepudiarct,ei? portio accrefceretin(litutoin re certaz 
¡mo ii inflicutus inrecerta decederer ante aditionem heredis vni- 
uerfalis,tranfinitterer iusaccrelcédi ad heredem fuum, ve tradirAlex, 
58.volumineterdo.habita (mpernarratás in themate, intellio 
getamen idecederetpofl agnirionemilliusinflitudonisin,re certa, 
veviltidem AlexandaScnorarBartolusin.l.exfidtola fegundaide 
heredibasin(lituen. 








dero, fi en cfte mimo teftaniento, o en 
otro*Gfzicffedefpues el teftador,nó fa- 
Ma(sé q el ouielfeotroleftablefcido por 























filiusiottitatusin recerta.S 














€ ET odoslosbienes.Concordatcum.l.primasiex fando.f.eodem. 8c 
Lquociens.$.f duo.codem ticu.vbi Barto,hoc limitar Scincelligit,mifi 
teflator prohibuille infitucum in recerta ne quid amplius caperer 
debonisltismam tuncvitisturin(fitucio, fecundum cum:8cli non efe 
alius cujusfauoreappareatreflacorem hoc prohibuile,harcditas elus. 
applicabiturvenientibus abinte Rato , quorum fanore cenfeznr teflas 

¿sorhocfeciffe,vt latiusibiadducit Bartolas. Dynustamentenetcon» 
trariumsimo,quód non obitanteprohibicioneteflarcris inflitucos in 
recerta(uccedacin totum, flerunteciaminhocopiniones ali: quas 
laréibiadducitloannes delmola,tamin leRura quam án repeticione 
d.$1cx fundo ybiperfex column.profequitur huncarticuluna : 80 

- tandemrelidetin opirione Dyni.8ibi laterefponditad fundamenta 
Bartoli, Scaliorumibipoterisvidere neque expedithic tranfplan= 
tare,Sccúilla opinione loan.delmo.tranfiteríá Alexanderin. l.quo 
siens.C.codem adfinem,d certéille arcicnluseft mulcum dubius, Se 
3n contingenta faCtiego vidi ln hocimagnamcontroucrfiam in cali 
arduiísimo.  Mihi mulcum placecopinio Cyni cum limitation 
queadeam colligiwrexverbis Salycetiin diCén lege. quotiens, fex= 
ta Sfeptimaquallioneoilicervetalisin/livuensnón obflante pro= 
hibitione habear totam Jrereditatom ; fed tencacnr reflituere ves 
niendibusabinte(láto , quorumfimoreverba ¡fla prohibitionis in= 
telliganterprolata , ée loco quarterrebellianice retinebic bi l- 
Jamie , inquafticparticlariterinftiwas + 3 licor Ioannes de 
Imolain repericionediét.5uficx fundosantepenul.column. reprobet 
¿Mam limicationem Salyceaad opinionem dinizdicens quód licer pá 
mio Salycer.primafacie videatura qua Sccolorara:quer tamen videtur 
elle contracafumin.).fiquisita hreresin(lituatur excepto fundo.fa 
sodem.nasn fecundum opinionemSalyce.in call did). deberet in= 
'icutusin re certa haberetown 1 Sed tencbicur reNituere fandum 
venientibusabintellato , cuius concrarium videcys probar in dis 




















17 
Stalegejunidtaglo/fanam ibidicitarquódin diét. cafuperinde elt ac 
fifineexceptionefvi(lerinfticutos Scfiica elTexin(ticutosclarum ef 
quad haberettorumineffedty,se nihilrefiituerer ¿erzo eo modo ¿fe= 
¿undum Imol.exmeñte.d.l.ín cafiSalycerenihilrellieuer. pro quo 
eslamfecundim euméacic , quiaracicum Ecexprellum equiparana 
tut.1.cum gd 








cum mili 
fu heredoto, cfteatal duéanertodoslos dust cen 
bienes“del teftador:maguerfuclfe eftas LoS quando 
blefcidoé ynacofa feñaladatáfolaméte — Prohibeturta 


cite plusperes 
re, quodele 
quandocfinflitutusin recerta habertotim non dato cobarede, fé 
debereffefecundamenin , quandoprohibetur exprefiéneplus pez 
tatnequeobltare dicirpradiótis.l.peto.in principio. fF. de legatis fea 
cundosquam profe allegarSalycetas,quiadiciclmo. quédillud pro» 
¡etico quando prsclien (Edo/apeitoto Ecole dubEtar equis 
eMTecontentuscertarepro lualegicima portione ; quia tunc mon e(h 
aliquidquodrepugner , calusvetóno(trequeflionis ell, quando 
iprincipio non ell (upertotumtellatus + fed fupercerta xe vel parte 
adijciendo diétamprohibitionemycontraformamiuris vélentis, né 
«quis decedatpro parteteltarus £epro parteinteflatos,contra.lius nos 
Atram.f.deregulisiuris.Écideo tuncreijciturillaexceptio¿vel prohiz 
bicio, E: habeturperindeací elfecfimpliciter inflitucos per diet. 
3caquis.Siperdidh,5.K ex fando.Brproi fla ratione addueit etiam, 
va lMLESily ceouiin ld leseiquodensi8 os (lona Bidiiecaudd 
f13n/tituo Titiumin feraifle , € Seium in alio feniiTe. Se grano Se 
jum ve pro fia portioné fir contentas habere cerrar xem , quód 
¡flo calu vterquecritharesyniuerfalispro dimidia ; fed cosetur Ses 
Jus rellituere partem (um cohzredi per diflamlegem peto.dele= 
4t.fecundo.in principio, neque obllat(ecundam euns.l.quotiense 
Junétaglo(T.C.codem. quialoquitur quando á principio Jul fene 
aliqui Íreres contenti elle pro certs rebus neque pracedir alis 
que inflitutio de cis: híc veró fecus. Ge fié parer fecundum [mola 
aliudeffe, quando ¿ principio pracedit difpofitio fupertctosaliud 
uando 4 principioiofticuiofici Ego veró adluer 
decia opinione , Slimiratis a dubiwra non ficquin 
ex conicéturis verifimilibusinducaror fideicommiflim excons= 
jeÁurata menre tellatoris , Scquomodócunque conftet de cius . 
voluntate , induciturfideicormmillim,l.cúm proponebatur.fl, de. 
legatis fecundo. ymum ex familias5.finalis8cibi Battolus codes 4 
titulo. Xin fideicommifis pradominatur-mens dc voluntas te=: 
ftatoris. 1.in conditionibus+ffa de conditio. Stdemonftratio.L.ex fas; 
o proponcbarur f.de haredibus inflituendis. quid 'ergo aliud * 
pote(k coniefturari de mente tellatoris, cum probibul: inflica=" 
tum in re certa plus accipere , mili quod hoc fait fauore venien 
tium ab inteltaro, quando non efler alius cuius faucre hoc 
feciflen vein diétalege-pero, inprincipio..8:quomodotolerandum. 
ell, attenta opinione Imol. _ ve contracxpreffam prohibitionera 
teftatoris , E contra ejus voluntatem inflicupusfuccedar in om- 
mibus bonís : ciim polsit capi allus modus, quo nequeleges pros 
hibentes quem pro parte teflatum , Scpro parte intellatum de= 
cedere , ollendantur , neque criam contra voluptatem tellatoris 
catur? facit ad hoc quod notat Abbasis capitulo fecundo de teftan 
men.verficu.fed eltdubium. vbi tune demum concludit in foro a- 
anima dilpofitionem diéti.$.iex fundo. Ec aliorum dilpenentiuma 
su ¡Mitutum in re certa fuccedercn tom, locus habere quando non 
dolosé teftator fuifTer induéws ad inflituendum in re certa ali: 
quem , cum Sib; fuilTer perfaaim ex hoc ánflícucam non habe= 
xe regreífim ad alía bona : Sefic contra, voluntatem teflatoris: 
mon eller tucus in-foro animar hares, quí haber centrariam vos 
Junta den cum har huic par far opino Salycet 
licez articlas i dubías , tenenda cl opinio quae Éauet anime «| 
capitulo, innenis. defponfalibus.neque Jmic pinionirefiagara, LA 
ita quis inflicutos fueric:heres excepto fundo, iunétaglof feo ; 
dem. prout inducic Imol. quia ctiam faterur Ídem Salycetusa | 
quad toram habebirharesinfticutusin re certa, fed reflituere tenetué 
¡nod ita habetcontradefundivoluntatem , E contra eius exprel- 
am prohibitionem,(inon reltituerer 8: longe intera(l an quis fuetit 
inflicarusinre certafine probibitione,quód plusnon perac, vbics 
mensereflaroriscapere torumviderur ; cúm prafirmacteltacoriilud 
voluiffe , quod lex vulte ve nora Baldusiin lege. precibus. penultia 
char.C.deimpuber.Scalijs.argumento.leliduo.fT.deacquirenda ha» 
reditate.vel quod quis inflltuatur in re certa ¿ cum prohibitione, 
quád pluspeterenon pofit:vbillicetvidearur ex dilpolicione legisvel 
le, quodcorumzaccipiar:tencarurcamenreflituere xefiduesa db, cue 













































2climi, 


2.quefa 


¿quel 


Sefta partida, 


jusfauoreprohibuic, neque (aisfacierefponfioafignataperlmo.ad 
dictam legempeco.in princip.quiaciostefponfio ell diuerfificare ca 
fusinonantemredderéracionemdiuerítatisintercos y neque enim 
citratio diuedtitatisintervmuma calum, 8 aliuw  quia cm inflicatas 
in recertahaberedebeatrorum y perindecitachellesinflitucas in 
cotum, Éipco 








hibici 1 

havendi Eg Perolas mandas*delteftamento,deue 
quód E las cumplir,afsicomo las fallaré y efcri- 
deber tas. Efiporventuraclteftador fiziefle 


delpuesP otro heredero”, eftonceaquel 
quediximos defulo que era eftablefci- 


operari in y= 
troque cali. 


Er diótumSar E 
Iyceti quod doenlacofa feñalada , deue auer cia 
Imol.adducic tan folamente: e todoslosotrosbienes 
pto ratione 


deuen fincar al otro que fue defpues e- 
ftablefcido. Otroli dezimos, que li dos 
omesfucflen cftablefcidos por herede- 
rosenvnteftamento:el vno en vnaco- 
fueclotro en otrafeñalada, cl fazedor 
del teftamento non departieffe nin má- 
dafle dara otro los bienes que ouicfsé, 
eltosamos los deuen auertodos cgual- 
mente e cada vno dellos deucauer an- 
teaquella cofa, enque fue cftablefcido 
por heredero,pero2mosde fovno,fon 
tenudos de telponderalas debdas del 
fizedor del teftamento. E fipor auen- 
tura clecftadorcftablefciellcen yna co- 


na efbincalu 
amule dife 
xenti,vtpote- 
vis videre per 
cum + loqui- 
tur enim vbi 
erat dacus a 
llas coheres, 
non in certa 
sestedin dimi 


Ha 








tus, quiin to 
tumreliduam 
exclulera Jn 
Nicatam in re 
cerca ; VE tan= 
tumbaberetur 
loco legatatila 











inrecerta:fed fimpliciterindimidia, hocadto, vepro 
Inaportione ali xeconcentas efletfacit ad predidta, quód notar Bar 
telusin.lparerfamilias.icodemad tinem.vericulo, fede quero. 
8c.aliaslimitationes Scenulca norabilia didlain materia vide per Jo= 
amnem de Imola in diétospliex findoin letra. Sin repetitione, 8e 
perdofto.n didtalege quotiens. Limitaciamillamlegem quando 
vecbainftiturionis in recerca funt relacaad inflicucum : fecusfiada> 
Iiumyquiacuncerahicuradfdeicommniffinm,vein lego. parerfilivan 
fialisécibi Barcolus.£F delegar.terdo. circa quas limicariones quarie 
Baldusinlegc.omnimodo.inprindipio.C.dcinofiicioloreflamento. 
verficulotertio quero Sec. quidlibliusfuicioflituensin recerta , Se 
polteafuitin(licaras extraneus bares vniuerfalis in codew tellamen. 
to:á polteain codicillisadesaitflio, quod in teflamento reliquerat, 
anfilius pofiiedicerercftamentam nullum? ¿concludic quód non: 
quiatuncfilius non habewurlocolegarari), licerlecaseffecíinon fuils 
fecin(ticucusfilius : fed aliusexeranens, quod dicirdiligentermoran= 
dun. Sedquidúfubftitutiocompendiofafiatin e certa, an traha- 


















turad vniuerfam hareditatem? videperBartoluminlege, Centurio. . 


columnaduodecima.verficulo queto vlterius,quid 6 fubflivutio com 
pendiofa.cum verficulo fequenti.fhadevulgari écpupillari. Baldnsin 
lege.precibus. columna finali.verficulo. item quarirur, C. de impu- 
ber.£calijsfub(Titutio.Paulus de Caftro in lege, apud Jutiamum. acá 
autemaliaselt.l.cogi+Sgeneraliter.ff. ad Yrebellianum, Alexand. 
confilio nono, columna penultima, volumine primo, vbi dillinguir, 
anfuitfadtaper verbadiredta vel ciuilia,vel perverbageneralia , feu. 
comwnunia,videibi, A duerte eriam quiavedicir Baldusinlege.huma 
útatis.C.deimpuberScalijs.columna duodecima, verficulo quarto, 
rincipaliterquzro lexifta parcicarumo.8cdiéta lex primas. (iexfun 
do.proceduntyvbiinfliturioin recerta fitperverbaalias pracile dire 
¿ta, que verba ciuúliavocanturinlege.verbisciuilibus, £ in legencos 
haredis.cimfiliz.f.de vulgari.£ pupillari, vehedervesham (inf 
1u0)vel veybum(haresefto, ) Secus (iinflitererurperverbum com- 
¡mune,velobliquum; quíatunc nunquamcraliienrad cocam , veia 
dialege.cogisf:kgeneraliter.Sábiloannes de Imola Se Paulus de 
Caftro. li raiñien inflitutus elTetvel Gibllicutas invna quora heredis 
tatis,putáloxta vel querta tuncerabiturad vniuerftim. glofI. Bartolus 
8Dodtoindiétalege.coharedi,$.finali. Angelus $: Imol, in didto.$. 
fiexfindo, Aduerectiam, quía Scinflituruselfer dn fundo aljes 
no.procedorctiltalex, dt diét. 5. fLexfando, quía viderur inflicutas 




















inextimationefundialieni,que dehrreditate deberne teflatoris.le- 
gefialienus£ad legemfalcidlam. Sctener Baldus fingulariterín dí- 
¿ta lege.hmanitatis.columna duodecima,ad finem. Án autem ill 
rutas vniueríaliter, quire(lieuicomneparrimonium heereditarium,vi 
gorerranfaciionis,retentarecerta,habearurloco legatarij? vide glof 

in lege.contro 
uerfa. ff. de 
tranfadtio. in 
glolla magna 
Pofl medium. 
An auren Ca 
piensex flipu 
Jacione+ (ifla- 





fa feñalada por herederoa vn ome, ca 
dos ayuntadamenteen otra cola cierta 
finon mandale losotrosbienes,deuen 
los aucr eltos herederos partiendo los 
entrefien eftamanera, lameytad aaql a 
E pulatio fuccel 
que fuecftablefcido porhercdero enla fir loco titi 
vna cola: e la otra meytad a los dos" yniuertalisha- 
z beatur locole 
que fucroneftablefcidosenlaotra,fuc- — gara? die y 
rasendc,fi el fazedor del teftamento di-  2on.vide Bal: 
xelle' que heredaflen todos egualmen- 








duminleg; 
arrogator pri 





tc.Perocadavno deftosdcuc aucr ade-  malcttura,pe 
y. nultima  co- 

lantada8, aquella cola, en quefuc efta: Errar LA 
blelcido porheredero. adoptio. Stan 
Iuic,quihabe 


tur loco lega 
tarij, debeane 
tur fiuétos d 
tempore mo» 
re? videPau- 
Jum de Caftro 
in leges fi quis 
Donna «e 
de legaris pri- 
mo. Ánqutem 
inflitcutus do 
parte bonorú 
alijsvninerfalicer inflitucis, habeaturloco legatarij, ficut iinre cer 
inflitacustvide Bartolumin lege.f quiseruum.$.finali, ver 
culo.fed quero aliquis.f.delegatisfecundo.not, eríam quód omnis 
ile quinon habetius accre(cédiinter hueredes habeturloco legatanij. 
Baldusin diétalege.fiarrogator, tertiacolumna. ad finem.ff. de ado 
prio, Quid autemdecocuirelinquitarvítsfratus omnium bono 


Ley. XV.Como non empefce a aquel que fuef- 
Je cjtablefeido por heredero, tiempo nin dia 
ciertoque fea puejloen el reStamento. 










o cierto non puede 
¡nin gun omeeltabielccrao 
Útro porfu heredero, cfto fe- 
¿ria Como in dixefle quicro 








4-quz, 







Sul: 


7-qu5s 


3 quel 


rum, vel lezantur omnesres, an cenfeatur heres vel legatarius? vide 


Barcolumin legemalcuminterefl.(F.devíafuét legato.an antenrper 
fecundumteflamentam, in quo quis animoreuocandiprimumin(ú 
tuicaliqueminre cerco,talisficintticutos hrabeaturlocolezatarivere 
fiduum derelinguatapud haredemin primistabulisnominacum vel 
locoharedis,veaduocer ad fe totume vide Paulum de Caftro in lege. 
5quispriore.fhad Trebellianum. 

a Eperelas mandas. Vide Barrolumin lege.inemo.in fine. fdetefla. 
tutelo 

b €Defpues. In codemteftamentointelligesalias(ecus vedixi.videda 
quispriore.fFad Trebellia. 

€ .orroberedero.Tn tota hareditatevelin quotaherediradis.vtin didta 
lege.quotiens.«StibiBald.6:Paul.de Caftr.8:probacureciamin Soba 
roditrdndlce hredibus inficuendis. 

d Urgualmente. Adde.l.exfado. lafegundaF.codem.8legemi alte 
rius.codem tito. 

€ GU. Alosdes.Addelegem.Titius.T.codem. Sc quid Givamsinflituererar 
interia parrccertarrei: écaliusin duabuspartibus ciu(demreivided. 
quotiens.$.fiduo.feodem, 

£ dpisefe.. Ex Azone lumptum elf .C . codem in fuma, colum 
matcióa. qual ditam leen. Tis egomnterdum. feo 

em. > 
E U.adelantada. Addediftam legem.ex fito lagrande.fcod. 








CUA 


anHarreditasad diemvelex die certa darinnon poteltimo non expeñta 
tadicinfticucus fatim eltharesmifireflatorlitmiles Sin militiatefte 
turruncenimexpedtatar diesin incercáautem diem pote(t quisinfli 








4 


5 
6 


q 
3 


$ 


tui,vtin diemortis:quia Bf cextum elf quem mori:elbtamenincertú 
quando.hocdicit, 





rquelta 


Titulo I.Como deuen fer eftablelcidoslosherederos. 18 


ya Urafaraldis, Certamvelincertam intellige, quialicerpoGitdaria 


temporeincerto, nonautemad tempasincertam , vel diemincer- 
tamiquia poltquamquisefthzresnon potelt ex difpofitione tela- 
toris,- dircRo definercelle haresl.ei quifoluendo.(F.co.licet perfi= 
deicommitlinm pobitdefinere elTe hareseffectu, Lex facto. Mad Tre- 
belliao vnde li 
eL ¿fulano fea mio heredero fafta tal día? 
alium donec  Ofidixefle fea fulano mio heredero del 


vixerie, inf detal tiempo? en adelante.Ca maguer 
Turusremoue- S 


bitar tempo AÑtiLo dixefleyauracl heredero luego la 
sisadicéio. — herencia'en que fue cftableícido, c non 


durabit— he- . A 
reseam port Aura porque efperarel tiempo, ninel 


monem. fic día que fuefeñalado en el teftamento, 
e fueras ende fi el que lo fizic/Tefuclle ca: 
heredemiafti valero, que bivicfle en feruicio de 
tul. £itate- Dios,e del Rey,o dela tierra. Ca cíton. 
ner Baldusin 

lhxred 

dicfF.co.quid tamen ñalius pofteainfliruarar,vepotá, ivxorin(li- 
tuicurdones vixericodcpo(tmorter inflicuicucalias y fuerunt in hos 
opinionesde quibus per loann.de Imol.in.d.l. hareditas, colum. fex 
tsnvbi ipfeinclinacin opinionem Martini Sylla.quod vxorerithgres 
pesperuo detradto tempore appofitoin in (liione cins,Eevidobicur 
togatadereffituendohareditater alijpofl morreminftituto. quod 
1u0).dicite(le mentitenendum,propterfimilesinflicutiones , que 
Cp edefsbió Ga pettallarotes Scar ncailta plajoue Mardy E 
La.quuamn fequitur Imola.idemvidererur dicendú,£ hi inllitucio feree 
ad diem certom, veluti fi reftarorinftituerer Ticiamvlque ad Palcha, 
¿Sempronina poft Pafcha,yeicintelligacur, quod Viciusfiegraua 
tas dereflituendo Sempronio poll Paicha per fideicomnillum, 
























quod tenuir Baldusin legeextranenm.C. co. ve voluntas féilicer de= 


funér forueturque pra cateris feruandacítlex tertia. Cade libe. pra: 
teri, Sc idem tenes Baldusin legc. milesita.in principio.Hf de teltac 
ta.Baldas, Angelus,6 Imola in lege. lios apa io princi 
.detiberis £ pofllumis,Paulus de Caltro in Jege. certi. Cadete 
.smilita, Sciflud eciam voluitloannes de Imola indidta lege. 
diras.columnaquincain principio,Bartols támenin didtalege. 
hereditasener,quódimo omne tempusfubducatur de medio in per 
fona viriufque: X quod fit períndeac fi quiliber eflerpurdinlicutus 
er diétamlezem.lrereditas.cui confonariftalex partitaram Se opi- 
nionem BartolitenerSalycerasin diétalege.extraneumadetiamAle 
xxand. dicensquod fimdamentamBald.Slequaciom , non viderar 
procederse: quiatalis difpofitiorellarorisfadta perverbadiredta in te- 
Mamento, nonpotefkrahiad ideicommilfum ,exiam dedeferularar 
voluntatiteftantis,ve latiusipfecomprobatsvide ibi pereum qui 
nen fubait fefateri, quod opinio Bald.e(t quior ,mibi magis pla- 
cer opinio Bald. S fequacium , que ell imagis communis.kad 
motiva Alexandr potelt refponderi,quodlicerreperiaturiurecaua dl 
fum : quod inperfona vniustancuminflitati non polsit hrereditas 
dari ex dic cería,, vel ad diet certam velincercam ¿mon tomen hoc € 
reperitar caucam , quandoeÑencplures infliwuti, filices vnus víque 
adpalcha écalinspolt pafcha , [citicer vepoll paícha inflicarus cen= 
feazar pare inflivacas,ficur Sprimus :licet enimbhoc reperitur ca 
tum in perfopaprimi : non tamen in perlona lecundi, vt perpendie 
Decius confilio ducersefimo feptuagelimo oétano, columna prima. 
Cuin igicur Sempronius poll paícha inflitutos, cúm (tr paganas, £ 
non polsic eliehases directo ; quia inflicutio de eo fagta non por 


tell valore jure ci: ecto: quia viducurfieri poftaditam hareditateme 
Gpollqu: 


ilquam Tiriusfuir hores, quod non potelt elle in pagano ¿vt 
n.5.tivali.inflic.depapil.fubltiturio. Sin lege.cj qui foluendo, fade 
heredibusinflituensex quo ciusinfliturio ab inidonon haber 
jure dino , videtur quód valear Si trahatur ad fideicommilTimm 
ju.ta notara in lege.verbisciuilibus,ff. de vulga. 8: pupilla. 8: in le 
ge.precibus.Cade impuberaés alijsfub flicuvio.Xilla refponho ad fun 
damenta Alexand.eltex verbisImol,in dida lege,hereditas.cclum- 
naquinta. . Sed quidíi teflaror inflicuie quem víquead palcha vel 
donecvixerir,Senullo alioinflituto prohibuit expre(ié quod lic in- 
Micutus amplivs non elferharesad diemfeu tempus? Bartolos in di 
dla lege.hareditas, ad fin. tence vitiari talem ioftientionem, Se mul» 
Tan elle ratione perplexótaris , ficut Se dixit in inflituto in re cer 
ta. , £ prohibica amplius habere in lege. quotiens.$.fi duo.Fcod. 
«equo dixi in Jege proximainglo(T. fuper verbo, todoslos bienes. 
Baldusverós: Salycezusin didialegeextranenm. tenent contra Bar 




























































tolum, imóquodinflítutio valeat, Sprohibitio vitictur:ego verd 
fentioidem in ¡fla queflione,ficut $ dixi in diéta glo(,ón queftio- 
ne illadeinfiicuroin. recerca perealdem raciones 2 quiadeve dicie 


Alexander in dictalege. extraneum. decifiohuius que flionispen +quzft. 


derabálla. "Quid eciam fiin poenam haredis feríptiteftator polt 

tempas aliuma 

PE + Inflícuit, velu= 

ce deue valer cl eftablefcimiento :a8i 5 6 infimie 

comolo ouiclle ordenado : efperando RO 

elheredero el dia,o el tiempo quelcana ui vor ya 
lero ouieffe puefto en cftarazon. Pero fumfrutum 

en dia non cierto“bien podria fer algu- forum bo= 

: SE porum,8rad= 

no cltablelcido porheredero. Ecftofe-  3ecir $: prohi= 


ria,como fidixefle cl teftador, eftablez-  buit , ne fra 


: 7 tes smoleltas 
co que fea mio heredero fulano el día e vxorem 


quel milmo murierc£, E tal eftablefci- in 1 MEN 
: i fruta > 8cg 

miento como efte vale quierlo faga ca Calls Pa 
bat cum han 
reditate , 8 inftimebatvxorem vel alium? videturenim quod hoc 
poli fieri per legem primam.C.de his que poenz nomi. dequa 
queflione vide perBarrolam in lege pater Familias. f. de hare- 
cibusinftimendis, 6:ibi per Joanne de Imola notabiliter quem. 
vide : quiacftqueltio contingibilis  vbictiam vide quod fiteflas - 
torintalicaflnulluminflituic, cut applicabirur harreditas ; 8 ibi 
ad finemvide per loannem de lmolo, an hares inflirutos, qui pro= 
prer talem moleltaionem , rellicuichareditatem, polát derrahe= 
re quartam trebellianicam2 qui vale o cua of 
Gedetrahere ¡fam quartamargumen,legisprimas$ item f1ica, load. 
legemfalcid. 












«LD(fderaltiempo. Certointelliges nam ex dicincertabene poteft 2 
darihrareditas cut potell dari fubconditione , qua dies incertus 
pro conditione habetur.1. dies incertus, ff. de conditio. € de= 
mmonflratio. tuncenim cum condiciotrahaturrerro, ipfa cuenien= 
te, vein lege. quod dicirur, ff. de teftamen, milita cenferur femper 
teftatorena decelille reftacum , velfi conditio deficiatinteftaram, 
¿ficnonreftltarinconuieniens , ne quisdicatur pro parte teflatus 
8 pro pañte intellacus : quod non eltin dic certa : quia illa non 
trabicur retro, l. miles ita.$. Se quod diximus.iundtá. ) fequenti. fa 
de teflamen.milica. Srila ell vnaratio diffcrentiz,, alíam poli la= 
cos de seri ditalegeJredicas videibiBaolum, Blozonema 
¡e Imola. 








Canallero, Miles nanque poteft pro parte temporis decederéfinte” 3 
Status, pro parte teftatus,atiles ita. S.quód ita diximus.fF. de teltas 
ta. Sidem polTerfieri per fatucum Bartol, in lege finali.fF. 
ad Tertullia, 

Que vinicfJe. Vide qua dixiin lege quadragefima nonatitulo quin= 4 
to,partica quinta. 

(Len dia no cierro... Sieltincereus an 8c quando de plano proce- $ 
dital. dies incereus.f. de condition, E: demonítration, $ dixi fu- 
pra. idemdecerto an ; fedincerto quando, vedies mortis alio 
cuius vertij. lege extraneum.C. eodem.(ecundum vam intelle= 
Em, 








El dia queel mifino muriere.. Ex pracélentibus pater quod ine 6 
telligarur quando féilicer ipfe bares inflirutos morietur , quí 
fuie vnus intelleétus , quí idaturad legem extrancum.Cacodeim. 
vbi glofTa 8: Doétores communicer hoc intelligunt ¿quod ¡flo ca 
fu. valet inflitutio perinde ac fi pure effer inflitutos Íablato vi- 
tio temporis : quia certum ell, quód iple inflitutus morictur: 8 
fic ex die certa videtur inflitutus Sc quía certum eft ¿llam con 
ditionem euenturam vino herede , eo quod vinens moritor, lege 
qui duos. $. primo. de manumi6. tellumen, Se fecundum hoc 
in cffeétu mula ell diuerfitas interiítum calm $e pracedentena 
fuprá cadem lege pofitum quando quis inflicuitur ad diem cer= 
tam. Se dicitfcilicer in dióta lege.extraneum. quódealisinítitutio 
fir trufatoria 8e viciola : qui dum hares vult adire , non poteflz 
quia condicio nondum venit,neque etiam pofl cius mortem adi 
re poteft impobibiliratefih obllante : neque ciaffpoterit adire 
elus hates: qua hareditas non adita nontranímirtittr.lege vnica. 
$. fín antem.C. de caducis tollendis.lege prima. C.de his quian 
te apcie , tabulas . éc fic cbfar impobibilitas iuris ye 




















Seíta Partida. 


tamen hicvidesinilalexcapertedifponitur valere talem inflitutio» 
nem,Skadueríari his que dictaluntin principio.l.dus dicit,pero en 
dianocierto.dietio cnimiíla (pero) que latine dicicor.fed,velG aun 
tem,adueríacur tan in fure qual n facto...a.£.(iquisinius voca. nó 
ierit.Barcoluspoftgloflindl.qui víimftaum.f.de verbo. obligatio. 
8in.preto. > 












uallero,quierlo faga otri,porgmaguer 
es cierta cofaque deue morir.Peronon 
es cierto eldia en queacacíce al ome la 
muerte. 























cod. in fum- 
mia coluuz.8e 
cum Ázo, te- 
nuit Oldrald. 
verefertAlbe= 





del exo 
tianeum 8 
operabicur tas 








ri: R.de 
preto, Mipu- 
la.glo. $ Bar- 
tolus in.l.hoc 
amplius.$. 1. 
f.de damno, 
infeét. dicen 
dum ele > a 
Dane afin — UL XVI. En quantaspartes puede parrirel 
vionem valce faxedor del reftamento fu heredad entre los 
1e , vecondi- herederos. 
tionalem 1 8 == ES , 
ias de Artir puedeel fazedor delte 
Ínccrtas mor» ftamento fu heredad, en tan 
risquando, lle $ : 
eses a tas partes quantas quiliere. 
etiam in ¡flo Perocomunalmente touie- 
e “E ronlos fabios antiguos, que deuc fer 
fufpendararia  departida en cuentadedoze oncas”, 
licutivin eu£ — que cada vna dellas hafa nome depar- 
som condo ¿0 enfada. La primera della eel 
sis: cum hee tido en latin. La primera della es Íla- 
sóla mo mada fexcuas : que quierctanto dezir 
ñ, feu esicin da. E 
aciculo mor» COMO OnGae media. El fecunda Ma- 
is, Klocide man lextans:que es táto como dos on- 
voluitAzo.re — cas.Elaterceraquadransicn que ha tres 
latas per slof 50 a 
in. delvextras.  ODCAS» Ealaquarta triens:queespor 
quatro ongas.E ala quinta dizen quin- 
cuns, que es tanto como cinco oncas. 
E la feftafemis, quees feys oncas. Ea 
lafeptima feptuns, cn que hafiete on> 
P 9 
as.E ala oétaua llaman bes, que estan 
tocomo ocho ongás-Eala nouenado- 
drans,en queha nucuc ongas.Ea la de- 
le id cimadextans, quees tanto como diez 
e inflitas 
tasadiaic has. Ongas. Elaonzenadeunx, quecs por 
redicacem in - Onzconzas.E la doze llaman,as:en que 
sali articulo ecomprenden todasdozc. Otros dos 
camtranímit- > 
sat ad. heres o a todase- 
des,velíaltim — flasdoze partes lobredichas, afsi como 
Si non adiuic lo fi 1 a dell des 
trifmiceos jus To fazcen la poftrimera dellasaquedizé 
deliberádi, ex ase llaman ala vna dellas pondus, clio 
quo fluir fi- . 
Uddasie  Malibra. 
ta.l,cum an= r 
tiquioribus.C.deiur.deliber. 4 poterit tali modo ¡fla inflitutione 
vei,quando teflatortimerer dilapidarionem haredisin vita, Se velitin 
hoc cautum efe heredibus,fen delcendicibusinflicuti:Sidem quod 
ifta.L.tenerglo(lin.$.harres¿in(ticu.co.vbiperloan.Fabra 


Wear, 

soPotelttellarorin quotpartes volueric diuidereharedicatem fizam (ed 
scuaniés dle aria ducdeta quilioipila void iSiabE 
fecunda (extans:tertia quadrans:quartatriens:quinta quincunsifex- 
tafemisifeptimafeprans:o(tauabesinona dodrans:decima decuns:vn 
decima deuns: duódecimass. Scclaudunturompesifte fub nomine 
pondusvellibrah.d. Habuitortum 3.5.haceditasin(it. deheredi, 
inflitueo.Scáolferunm $.vult.ficod.e 

13 CDed - Aduertetamen, quid quedamfuntnominanume 
ralia;vtdua PArresueltresparres ke, Se tunic in dubio intelliguntur 
dur veltrespartes de duodecim ,vt hic  Scin legeánterdums 
haredibusinftituendis. Sul, cil quelo, C. delega. j.harediras. 


























Mi.dehere, infli. nifaliter appareat dedilponentisvoluntate.quz» 
dam(untnomina quotx, vetertia, quartavel decima. Be tune deber 
intelligidetercia,vel quarra, vel decima, totiushereditatis, fclicer 
cin dicit teria, vefianttres partes cotius harreditaris. Sclic deali 
diétalegednterdum.$.£ina.8 nor.Bartolusin.l.codicillis.$.qui (ema 

pronia. ff. de 
víufruáa les 
ga. fiquis er- 
go perererdu- 
ás partes ha 
xeditatis , vel 
fiundizaon ali 
1er declaran 
do intelligi- 
tar,quód pe- 
vie duas para 
tes de duode» 
cin, ve Senor, 
Bartol.in. Jin 








GL:)-XVI1. Como deue fer partida la heredad 
entre los herederos quando fon muchos. 





Res o quatro omes eftablefcié 

3 Eo el teftador por fus herede- 
%)rosayuntadamente, nondi- 
ziendo quanta parte dela herencia daa 
cada vno:dezimos,que feran herederos 
todoscgualmente?, Mas fifu entenció 
del teftador fuelle tal que quificffe dar 
mas a losvnosquealos otros, eftonce 
deuc feñalar en quanta parte eftablef- 
ceacada vno dellos.E filo fiziereafsi,ca 
davno dellos fe deuetenerporpagado, 
con aquella parte que feñalo,enonde- 
uemasdemandar,nin quer. Efiacacf- 
cicffe que eftablefcielle a omes ciertos 
por herederosen partes ciertas acadav= 
no, e demas dellas dixefle que eftablef- 
cicaotro heredero non lefeñaládo cier- 
ta parte :eftonce cada vno dellos here- 
dara aquella parte,que lefeñalo. Eclo- 
tro, quierfea vnoomas, aquien non 
feñalo parte heredara todolo quefinca- 
re “de masdela hercdad,ede las man- 








etiam Joánes 
delmo. cido 
cítin hoc di 
cendúin alijs, 
quódinhiere= 
ditatibus per 
didlá legé. cú 
queflio. Cde 
lega. fi tamen 
peter. pané 
fimpliciter y 
non. dicendo 
vnamvel duas 
intelligerctur 
petere dimin 
diam todius, 

nomen fil 
um. $+port 
mis. (E. dever 
bocum figni 
ficatio.. aliter 

















das,edelasdebdas. Otrofidezimos*, tame dicitAn 
quefialgun ome ellablelciciTe en fute- Cad 
flamentoaquatro emespor herederos, * codem. fed y 
enefta manera mandando a vnolamey  dixicftverias. 
tadde lalieredad :calotrola otra mey- > aro xp 71, 


tad,ca losotros dos nó les feñalafle par 
tcninguna. En tal cafo como elte,aque > Quiliber ha 


.. . :dum habec 
los aquié eftablefcio porherederosen — fanta par 
partesciertas,heredarála meytad,enon — teín quantam 

fibi teflator 


mas, e partirlahanentrefiegualmente. 
Elosotros dosaquien non feñalo par- 
te, heredaranla otra meytad de todos 


declaran fed 

fi plures fune 

coniundi in 

Múruci. fucce 

dunc equali 
ter.Sed iprimumintota,fecundúmin remanentiparte, primos habe 
biceotam haredicarem:Scfccundusnihil cum parsaliqua nó fe rema 
nens,Siveró quidamin certispartibus Se vnushine partibus hieredes 
inflituancur, demprispartibus aGignarishabebiere(iduam inticueus 
Sinepartesfiautemvnumin dimidia Scaliumin dimidia:8c aliosduos 
¿nflituar fine parcibus :pristi duo hahebune dimidiamcabijaliamm di 
midiam:fuein principio,velin medioaurin fineteflamentiinlln 
tar. Jtem tribusinilicucisin tribuspartibushrereditatis zequalit 
dequariapartenone(tdifpofitum divident bi quartam ¡llam qua 
liter. Sitameninzqualiteríuntinlicuti diuident quartam pro partí 
busferedicarijs. 

b Grgualmente.Adde.l.quotiens.s.haredesfeodem.Sin(i.codem,$+x 
(dl plus 6 lc iodereminass dipolo sarad placa carreras 
Simplicicerip(a Scaqualiterre(picir. : 

€ MZ odo lo quefincare.Adde..item quod Sabinusinprincip. ff.codem. a 
¿inft.coG ed fiplures. 

d Demos. Adde.5ded li plures.inftico. 











3 
Eaun 





Titulo IT. 


a dr. 
y 


Adde.limterdum..primo.fEcodem.Slaflita, code $e 






Ulex xP 11 
ar Si quatuor Sant hazedesinftieat quiliberín quarnor vncias, habe= 
bit quiliber tregne vltra duodecim yncias huereditas diuidat.h.d.Cón 














al liiéauod 

fabin?.cum. L. , . 

fea ticodue los bienes del teflador, e partir la han 

A entreli egualmente, quier fean efcritos 
-coduticul, 


asi por herederos enel comiengo, o en 
medio,oenlxfin del teftaméto.E aú de 
zimos*,q fiel teftador particflefu here- 
dad en quatro partes,de manera q clta- 
blefcicfTe ca las tres partes herederos e- 
gualméte,nó dandoal vno mayor par- 


b C.aduir Ad. 
Linterdum. $. 
primo. ffcod. 
Álex XIX, 

mSiteltator pri 
mumin duo- 
decim vncias 





inflimicíecan SMA Ol o 
dumin.v). va te Galos otros, (nó fizicfle mencion de 
cias,velecon= Se 

raras labo 8 quarta parte que remanel ciefTe,deucn 
bit duas par la partirentreli elfos mefmos, a quien e- 





resalius terciá — fablefcio por herederosen las tres par- 








hereditatis,Se 

G has: in tes tomando cada vno dellos tanto el 
tota haeredira. ynocomo el otro. Mas fi cftablefciefTe 
to, fecundú in 


por heredero alguno dellos en mayor 

parte que alos otros,eltonce deué par- 

tirla quarta parte fobre dicha, fegun la 

quantja en que fue cada vno eftablefci 

do por heredero. 

Ley. XV 111.Como el teftador que parte fus 
bienesen cuenta de mas de dox< ongasquan 
ra parte deueauer cada Yao delos herederos. 


IN doze ongas deue fer parti- 
da,e contada la herencia del te 
Ñ fiador, afsicomo de fufo dixi 


tota, fuccedíe 
sequaliter fed 





tem quampiá 
mPhabereno- 
quiuiciífituas 
dx primus nó 
ell capax túc 
fecidus habe- 
bittotá huere- 





dicatem. h.d. 
la doluntad. 


eS 





Hoc ideo di- MA 

citpropter có as Beyo fi ; 

traca, quod MOS. Pero fialguno fiziclle mas partes 
pofferforma-  della,comoli cftablefcicffe quatro here 


deros,2 cadavno dellos en quatro on- 
casseftóce dezimos, q deuen aduzir Pla 
herencia a cuento de dozc ongas,defcó 
tando a cadavno dellosyna ongaylsid 





im vnirelige 
totum:alijpar 
tem, videtur 








adimereápri- — ayá todos quatro atresongas. Ga bien 
mo quod aÍsi como diximosen la ley ante delta, q 
fecando inf > a 

tuto, vein.d. quando el teftadoreftablefciclle tres he 
cura quel rederos enlas tres partes de fu heredad, 





finó fazc mencion dela quarta, q la de- 
vé eftos mifmos herederos partir entre 
fi egualmente,tenemos otrofi por bi¿, 
que quádo acacÍciere quela departcen 


fumma. colú. 
pee per Bar. 
8: Imol.in.l. 
interdum. $. 


a Pa a eo mas,que menguea cada vno delos here 
ligeitagpcon-  deros , aquello que fue de mas manda- 
Mletex conie= doafsicomo fobre dicho es. 

Auris, qpintel 

lexitdalisvn ze), "1 X,Comopuede fer partidi la here 
cisbaicvido Io OA e 
oval dad elecflador en mayor cuétodedoxg engás, 


excedere alsé, 

ve fupra dixivvide per Bartolumin diét.5.denigp. 

za doz:.Hic enim conllat quéd volut excedere alferm:quia totum 

non poteftadimid parte. z 

segundo. A dde legem-fiquis haredes.fEcodem. wbi hoc ponitur in 

fortioribusterminis. 

$ UguclmencEsbcprimo nominatusnon habe plas jus, quico fe 
cundo veltertio loco nominatus,ódinducie Bald. $: Angel, in. dG 
quis haredes,ad queflione,ve fippsinus canonicorú habet primá vo 





eN 





19 

cemin elizendo epifcopum,non tamen exit perhoc liza vox poteña 

tioralijsvocibuscanonicoram, St idem dicic Angelán antianis emicá 

tis, quorum prima vox ell vesiliiferijullicia:vid.hosie quod in hoé 

dilponitur por.ll.huius regni. 

h 4 Qrefncana. Adde.Licé quod Sabinusin verfialtor. A co.otergó y 
appellasiós 1é 


ao a ida vel sella 
Ondus enlatin táto quicé — quimilil cons 


dezir enromáce,como do — tingut, fi ni 

(504 ze oncas en G deue fer de 
ANS | partida la heredad del to- 
ftador.Eotrofi llamá a otra palabra en 
latin dipódiá,q quier táto dezir como 
veyntec quatro oncas.E aotra dizé tri 
pódiú:q es portreyntae feysongas.E é 
tátas oncascomo feentiéde por eftas pa 

















hilíuperc(t,8c 
facic ctas 
Joánsde Iimol; 
ad notabn.l 








caguada 
do inftituicar 
fil in vé que 
noneltin 1 









labras fobredichas,o é mas,o en menos Ylinte fiera, 
y vel. xelisiolas 
puedeel teltador departirfa heredad Ñi > vel in re pro- 


pria, quódins 
Irae nal 
La, Se filos tar 
quím preted 
tus pole dicé 
retellamentá 
nullnm, quod 
e notabile fe 
cundumi Bal. 
$: Anzeánado 
J. (une quog;- 


quilicre.E porende dezimos,que quan- 
do es manificfta la voluntad “del tefta 
dor,que fu entencion era de partir luhe 
redad en mas partes de dozcongas, co- 
mo fi eftablefciefle a vno por heredero 
en dozcongas,ca otro enfeys Le nó fs 
zicílc mencion delasfeys oncas,que fin 
cauan para cumplir lacuenta del dipon 
dio,que eltonce deue aueraquel aquien ¡ 
es eftablefcida por heredero é las doze * 
ongas,las dos partes de toda laheredad,e 
elotro a quien eftablefcio enlasfeys,de- 
ue aucrla tercera parte.E effo milmo le 
ria,(i primeraméte eftablefciefle por he- 
redero cnel teftaméto al yno en las feys 
ongas,e defpues al otro en las doze.E fi 
acaclciefle que el teftador cftablefcielTe 
tres herederos, diziendo al primero, e al 
fegúdof,e al tercero,q a cadavno delos 
eftablefcia porheredero en toda fu here 
dad,ental cafo como elte, deuen partir 
todos tres toda la heredad entrefi egual 
menteS.Otrofi dezimos,que dexádo el 
fazedor del teftamétoyn heredero, dizié 
do que aquel ouielle todos fus bienes fi 
diipucdo dixefle q cltablefcia por 
heredero alguno otro,enla partequefn 
caualeftóce dezimos, que deucaner el 
primero todalaheredad,cel poltrimcro 





€ eredar. Bea 
netamen po- 
tefbinflitai in 
capaxintem= 
pus, quo cape 
re polsit. l.im 
tempus.fE 

1. ficar, Scibi 
glo MT quiba 
mod. vÍnstito 
amitta. pnde 
dicic Bald. in 
LG quis infli- 
tuatur.fcod. 
quód fi inflis 
tuacur (pue?, 
cú legitimabié 
idefl cum ca- 
paxcerit,quód 
tenet intlitu= 
tio per dirá 
Lin tempus. 
$ q videtne 
quód interina 
antequim le» 
gitimetur po- 
terit bonorú 
polleGionem, 




















nó aura ende ningúa cola.Perofi cltea  Iaminllita- 
2 abléleido porhered tus Cub condi- 
tal q fueffe eflablefcido porherederocn  rioneg: pote 


ric bonaadmi 
milbrare tan > 
quáv curator 
¡ tamen non 
Jegitimetur, tenctur reddere rationem de geflisillis ad quos hecredi- 
tas pertinet fecundum Baldum, Se Angelum ibidem,S licéribiloar 
nes de Insol, dicatiftud menti tenendum idem tamco 
tempus.col.1.)dicit qp hoc forte nó ¡pcedit,ga ellet faces 
qui valeg purinenon poli feimmitesepatermsbonis! 
le natura.libe.Scfub tali colore non viderur pofTe fe insmifcere ne 
vecurator:perid quod habecar in (imiliin capiraanarió x. de eleétio, 
Jib.S.mó « plusvoluic Baldinl.cam quam.coluravndecima, Cada 
Panida» D 


todo fuelle tal óme q legúá derecho nó 
pudicíle heredar a otro, fiel teftador cfta 





















Sefta partida, 


fideicomverficu. Sex hocinfertur, quód Ñ pater legac (purio cum 
daper:potuerit ion valet legarcon ex que prolibccastelator sho 
(uo Senonalizno teftaricirca (purum. allegar inargumentum.l. ( 
minor. fTdeferu.exportá.licut neg; pótlecundá ei donare vir vxori 
irreuocabilitorexian dicendo cun vidua csi neg; dammaaro in ametal= 
Jum. dicendo 

eí capere por 
verit, quíalicó. 
iateflandi de 





blefciefle defpues a otro, diziendo afsi, 
quel fazia fu heredero en aquella parte: 








ones quel primero non podria aucr: eftonce 
teftamenti. la. heredara el legúdo*,toda la heredad,e cl 


$. fed 6 flio. 
Áfdelegat.8e 
quia fecñdum 
.cí cum ibid 
pofitrelinqui 
Ipurio,ergo ne 
que (pes que 
aliquid alt ei 
relinqui potes 
vi ilbud di- 
AumBalddie 
cit pulchram, 


fingalare 
Das 


primero non aura ende nada, quando 
tal fuefle como fobredicho es. 


Goy. XX. Quando el testador dexa por fus 
herederos rodos lospobres dealguna cibdad, 
encroquales dellos dew fer partida la hero= 
dad. 


S ci tziédo el teftador, cftablez 

co por “mis herederos a 
los pobres de tal cibdad, 
o de tal villa, o mádo por 
1,q fcan dados todos mis bie- 
nesapobres:porque dubdariá algunos 
en quales pobres deuen fer departidos 











re, dl.io teme y , 2 
ena ¿pia e Jos bienes, del que fiziciTefu teltaméto 
tol e lea en ela mancra: queremos lo departir e 
illal.qu d 





€tus prouenit 
aliunde, Son + telatore, ed quidquid fi deñureifla opinio, quid 
Ipuriaspofiitinflitui á parsecú legitimabitar ell cómunis, Steam to- 
nentcóiter Dodrin.l.Gallus5.inflicuens.E.delibeKpollhvbivido 
Alexao.defeodentéhancopinioné, Kreípondentemad fundamenta 
Bald.Scibictiam impugnar dictú Imol.in.d.l.sn tempus dicens, non 
alí (bringere vbiexiá elpondetadud,e ibi có maleura 
probabilisvidetaropinio Imol. Scobnians frandibus, pro qua etiam 
facir,quia venotar glo(l:in parte,c in..ciG.C.defideicó. Sin 
Lcogis.bi quifolidam.Fad TiebeLh a fitincapax, in 
tocum non poteíbiallitui exilio 

Mituachoreditarz alijzctiam (ifideicó 





































esñá quid 6 filbus et 
ple negzciusfilimslices 
incolli.Cadeince 


Vinflicui etiam cum cape 
sitimus, fecundo Bal.pertex 
Scin hocetian viderurin 

















cedirilla, 
fo,undej 
didoyvt dic gl 
in finsulavibus in verbo 
incelluofum firm vol 
turperfupradicta.Dal 
an mulier conftante matrimonio pofi 
rendoalienarionem in tempus (ol 
vault quod nonín repetirio.c.cum contingat.colú.14.de jurjuran.con 
teariumtamen vule Bal nouelón trafaci.de dote. charta.28.colú.q. 
ad fvihi plus placer opivio Imol.cum lexcabipfo inicio reftat con 
Kilio mulicrisalienantis argu li minor (E de feru.exportan.6e ve dos 
ibi conferuerurin cala foluti matrimonij, vt iterumn mubere pofít, 
licetincafiin quo alienatio ficrer in tempus folut matrimonij per 
mortemipliusvxorisforte pofer procedercopinio Bald. nouell. ex 
quo cellatiflaratio,quod tamen (altea inteligórem falienatió effee 
veilismulicri a conflante. Fade inr.dotlimita ctiá quod 
habeturjin«dlin tempus.per.Lintor flipulantern.5.facram, ff de ver» 
bo.obliga.Scibilafv.col.quvidectiñin materia quod not. Barto, in.La 
$-muwtiatio ¿E de nou.oper.nunti.col. y Bald, in.l.C de contraht, 
emptio.Scinl.C.de nundin. 
a Qelfegundo.Addela.C.co.S Azo.C.codn fumma.colum. pen fine, 
QUiex, xx, 
am Tellatore Clrilti panperesinftituenteane bona fua cis relinquento 
debentea habere poficiin hofpitaliilllus ciuatis vel villze quam te- 
fratornominauit Sinte!ligicur de his pauperibus qui exire nequeñt 
ad mendicandam :£:d fi nullam defignanir cinitacara habebáie bona 








dl quisincelti $ addead pr 

ares, non poteriterzo inflitui mmañ 
¡usfilium ctiam (ab códitione fi Jegirimabi- 
'm poteffcirca materiá. del. im tépus. 


¡arerem dotalem confe- 













































b 


dl onagucllos ho 


pauperes holpitalisloci vbicondirum el tofta 
áLLos denen aner. Deomnibus bonis dicit, tam 
amobilibus quer ormoña debent vendi, £e pauperidas 
eotam , nonergo procedithodie quod haberurin 

snandam.C.de epilcop.Scclecivbi dicit quód ummiobi: 







moftrar.E dezimos,quelos deué au, 


e dara aquellos que fucflen failados 
en aquellos hofpitales , de aquella cib- 
dado villa q cl teftador mádo:e feñala- 
daméte a aquellos, que por algunas en 
fermedades en que yazen non pueden 
falir 5, de los hofpitales, a pedir de que 


liusloci, veex 


reddicid” pa 
peres fullen- 
tentur , quod 
etiá tener Bar. 
Bal. Sc Paulus 
deCaftr.ibi 
textain auth 
de cccleia 









> dé » ir.$.(1 quis. 
biuan:afsi como cótrechos,o los coxos pida 
olosciégos,olos niños defamparados  piione. 
Le dar.Nona- 


que crian en ellos, o los muy viejos 3,0 € 
los que ouicflen otras enfermedades a 
tales porque non podicffenandar ninfa 
lir delos hofppitales:porque eltos lo han 
mas menclter que los otros que puedé 
andara pedir onde biuan,E fi por aucn- 
turaclteftador non feñalafle los pobres 


perit per qué 
dabuntur. ina 
tellize ergo p 
cómillarios te 
Mamenti exe 
cutores, vel Ñi 
ifti non fune 
per Epiftopú 
illlas cui 








de qual cibdad,o de qual villa fon, deué E dE ia 
se y dliquisaro 

fer esparidos entre los pobres de agl tm pro red 
lugar”, do fizielle cl teftamento. pleno ex 
hoc videtcom 





ls daca 
A teftatorepoteflasalicnand: vetradit Saliceriin ditta.L.6 quisad de- 
clinandam.verfiicem vides hic.cola» 
teles. Nonergo bona,feu bonocum pretium dabicar 
ho(pitali pauperioriillins loc, ve dicebat.d.Lfi quisad declinandam, 
neguefimiltercritin arbitrio cpifcopi,velexecatoruns teltaméi dis 
frribuetcild inter pauperes quosipfvellentyprout dedicar ar, 
ibiimo dittríbui Se erogaridebent inter pauperes hofpicaliun illus 
locivbiteftatorinfsit,8 fignanterinter debiles $e claudos, ve facim 
fubdir,Scia hoc voluitifta.l.difponere fecandum, quód difponitar, 
io.d.LÍi quisad declinandarm.in verfica.vbiautem.S: in verficu.quis 
enim pauperor,dicocirca modum diftributionis. 
Que non pueden fal. Mis Fcrciadior pietas debetur,vt Scfecit domin? 
infirmo quitriginta Sc odo ammisfacrat in grabato ante pbaticam 
Pifcinam,quera fananit dominuscognofecas quiajam multum tem 
pushaberet quód exire non poterat ad motum aque,vtlegitar Joan- 
niscap.5.8 exverbis huius.|.colligi potell,quó d erogari poGit exam 
inter incarceratos,ctiam pro malelicio,vt de volur glofMinc.facrorús 
n.qa-k% tenctBal.inLillud.col1.C.defacrofanét.ccclol-8cin.l.(ed Se 
fiideo.fFfolut.matrilicet contrariurn volueri: Baldin authen.contra 
rogatos.C.ad Trebellia.dicens.Carceratos pro maleficio non efe dis 
nos mifericordia,quia dignum ell, ve male merici egeftate laborent. 
-bonafidesEdepofita 
Les miñosdefamparados AddeBar.E: Doftoii 
ff. deverborum obligationibus. 
say viejos Decrepitiergo interinfitimos numerantur  vthic, mm 
ve dicir Tesentins,¡p(a fencétus morbus eltadde Abba. in.c.magne. 
devorsg.nota.vbiinfertad Mlarutim difponeos deinfirmatis cafo, an 
procedatin fenefture.ScaddeL3ptitulo.16.parti.jo 
De aquel lugar. Si ¡lle locuselt vbi teftator habebat domiciliam in- 
tellize, vein eze. fiquisad dectinandam.C.de epiftopi.8cclerio din 
anthenticde ecclfialliirul in nomine,collationenona.$_, 
videl.que conditio.$.£ina.fE.de conditio. $: demonftracio.glofLin cz 
pitu.fipater.de teftamentisin fexto.in verbo, pauperes. Se Speculas 
torticulo.dein(trumento editios$.munc vero aliqua.columna trigefí- 
maprima.verficul. Sed quid fi teflator. 8: _ ibi Joannes Ándreas in 
adeicioneineiplenciconílar qued tener Jxbcutio pauperam, 8, 
perloannem dePlatcain leze (ecunda,Cade annon, ciuilib, libro vaz 
decimo.quod diciclimitandum, nifi ex conic£turis aliud appareat: 
ve Giufittcltator diftributionem fieriin diefepultura, $ _iple de- 
cedar extra locum domicilijinloco,vbi non poteft ita alportari in 
Jocam habitationis. Quid autem fi teftatornominationera panpo- 
ram commifitluo comai(Tario,anipíe teneatur eligere panperes do 
micil teflatoris? vide per Joannera Andscam in diéto capitulo. 
























quídam cum Álium. 


















A 


Ticul. IN, Como deuen [er «Mublelcidos los herederos. 


fipaterinmoucllasin glo.licet certa.colí.s.qui difpurat queítionem 
adpartes Scconcludit <p pobir eligcre vnde velicin tali cali Se dici 
feica confuluille per.l.cumquidam.primorefpon. f.de 
etiam querican religioli pauperes fiat alijs pauperibus pr. 
Stinclinarqp hocprocederetarbitrio cpilcopi,ucibipereuco, Se quid 
6 teltacor due 

beraliquid da- 
si ccclelia 8ú 
loco lun: plu- 






«Ley. X X 1.Que departimiento ha entre los bes 
rederos del faxedor del reftamento. 


¡esecclelia de a Tíferencia e departimiento ha 
qua intelligas ES a 
OS a entre los herederos. Ca algu: 





vbi fuprá col. 
30. verhquidfi 
quis legauerita 
Scibiloá. An- 
de.in addir. 8e 
104. de Placin 
1.1.C.demuni 
cip. 8origin. 
Bbro.Bartol: 

S:dotto.iñ 
1. que condi: 
tio.5.fi.1aloin 
]. quiinfulam. 
de yb. obli 
Sef legetmo= 
naílerio £ nó 
cólter de quo, 
potinsdebebi- 
tur monafte- 
rio monialiú 
¿virorum. vie 
Bald.jnlcum 
multe.co.2.C. 
de donar,ant. 
in.Lin multis.E.deflac.hom,£cadde ad prerdifta loan. Faba 

Sedius quidem cnile:infli.dejare natu.genwveliui. 

Uiex. XXI, 

am Triplex elthres,aut(ims, que necellarius,aut esceranens,fuus dicitur 
defecadensquia in vita parentis clk quali domiinusherediraris, nam 
debonis cius gubernatur, nec poteft line caulacxhercdarinecelTan 
zos elt feruus teftarorisia toto velin parte inflitucus, quianecelfas 


dosfuyosdelteftador. Eotros yaque 
dizen neceflarios. E yaotramanera de- 
llos a quellaman eftraños.E fuyosfon 
llamados aquellos quefon fijos, o nic- 
tosto vilnictos del fazedor del tefta= 
mento, fi fucréen poder' del, alafazó * 

ue losfizicré herederos. E llamaró los 
dbios antiguos atales herederos como 
eltos fuyos, porque lon comoynaper= 
fonae vnacolacon el teftador.E aun de 
mas dixeron que fon como Señores 
dela herencia, biuiendo có lus mayora 
les,porqueen fu vida , han todo loque 
lcses menefterde losbienes,tambié co 
molos padreselosabuclos. Eotrofi, 




















rioteneturharedicatemagnofcere Écram defiso quam de haredita=” 





credicoribus de legararijs facilfacere Scper 
imaextraneas elt alius prater flupra dios. 








xx lo intellige,vein.5.in aurs.inft.de hrered. quali. 8cdi£ 
intellize cia, quando nepos(uccedicanoex voluntate de- 
fanétisnam hi luccedarcontravel pratercias voluntatem,Spater ne 
potisfuicexheredatusá parte ,codemgy auo tune nepos non dicitur 
Suns,cxquo prarcedic cum parer:neqypotefl dici quodammodo do- 
minus bonosumaui,citn exbetedatio fumar effccium pole mortem 
J.6liú.$.fed cum exdrrredarioEbosiospolf.cont.tab. nde aunsnon 
habernecelizinllimere,velexhoredare cum, vedici Barco Sidodto, 
3n.1.quiinaliena.S¿ncerdum.fE.deacquir.hesedi 
2 b GE» puder.Clericustivvel monachus,licer non fit da poteltate patris 
velauinon definic elle funs hueres patrisol«dco nobis,C.de cpif.£ccle 
ri.Lexcaufas papinianus.Ede mino.cum inpenle 
ju(inprin. Co deadop« Senor. licet hodiefie(mblata differentia paz 
trizpotellacis,£emácipationisin fuccefione ab inteltato. veinau- 
thendehzresab intelt.venien.$a.verfisnallam.colla.9+l.meminim”, 
Cadelezicoharestñ adhucin aliisdurant eflcétus(uitaris, veftin con, 
tinnatione díij Se tranfivifsione hareditaris non agnitir. de primo 
nud.Lán fuis.AedelibesS pollh.Ecin.$.fuivinfli,de hare. q. Se difFe, 
cúfim; .apud hoftes.C.de (ts Scleginhere.I.ifratris. vbi 
doft.C.deiur.delibe.ScperBarsio.lliberhomo.5.1.X de lipulru. 
¿:in.l.ventre fideacqui.hzrre.Sc durar etiñincalu.las.citu,6sca.pare 
¿cincafin.lfi.it.6.eapart.vbivid.quedixi.Scvid.etiñalios cafus per 
Albern. d.aurh.in (uccefsione, Scdurat ctiáin hisquenon ápatria 
poteftate.(ed ¿nacurafeu naturalicau(a dependent quo ad ius rum- 
pendite(tamentam,vedicitBal.quem vid.in aurh. in fuccefione,C. 
defhisSclegi.here,din.l.finemo, fade tella.cut.idem vbicumgy exi 
ftentia itatis eftfilio proficua non enim eftetiam hodie(ublataper 
bencficiúabflinendi Barran,l.,C.fi mino.ab hared.(c abíi.vbiper 
cumcpercandeina. Glas parido vol Scpupil.Sán. 
quifepaterna.E.de acqui.here.Sin.J.finemo.fE-de tefta.cute. Sep: 
Bal.1.quifeparris.colum.1.C.vndelibe, Scvid.in dita.iberhomo, 













































nos ha dellos que fon llama- , 


* go: libres g chan de pagar luego las 


ES 


h Gsonluegolibres. Adde.l.terriamfupratodem. 


$.primo.Senon videtur fine hare 
Fun reliquic,licóe fe abílincas.l.có 
Bber Bar. ó 

£ilijsadopt wis Se leg 
defideicomScumesi 











porquealafu fin, non lospueden def- 
heredar elin cierta c derecha razon. E 
neceflarios herederos fon dichos los 
ficruosfa quien lus Señores fazen here 
deros delo fuyo , entodo ,o en par- 
te,cfon llamados afsi porque fon te- 
nudos de ctorgar fe por herederos de 
fuSeñot,maguernon quieran: E por 
talcitablefcimiernto comocfte,fon lue- 


Mis herredid”, 
an pofsle (uus 
heres cxprel- 


le: renuntiare 
onni jure (ui= 
tatis? Bal.dicic 
qnonin.qui 
díeulogio. Co 








Bald.in.). nie 


«lebdas,e las mandas del £izedor del L4.Cogh 


teftamento, tambien delosfuyos pro- 
prios bienes dellos , que auian gana- 
do ante de la muerte del teftador, co- 
modelos otzosque ganallen defpues h 
quando la herencia non cumpliclTe a E 
pagarlos. Ecftrañosherederosfon!la- 
madostodosaquellos,Gnó fon denin- 
gunadeftas maneras fobredichas de he 
rederos,a que dizen fuyos necelfarios. 





nó peten.par- 
tes, q conera 
exillendiá fui= 
tatisnó poteft 





Pore quo m0. 
ritur tellator 
ven. S. ful 





huered. qualic. 
Ecdifferen. fic 








quis fiefunstemipus mortisin(picicnr. 261 teftamentum 
Infpicicurtempas quo veffamentum deflicuicaryve habetarin., pri 
ma, fu[ciendum.fE-de (is Sclegiti.harzed.vbi Bart. 


UComefeñores.Concordar.L.in fuisAfdeliberi 8: pofiha.8ccum di. 4 
$dui inflimu.dehered.Lío (ais. defuis,Selegahered.Sperhocilins 
repisdicitarrex,venor.glo.in.c.fin.24.q.1:Klipater eltdiues,eriam 
fUiasreputafdiuesyvrin nota,queflióe dicit Albcsin.d.Lin fuis.ynde 
figabellaficlolnenda de haredicaré, que de novo acquiracurnon ha- 
bebitlociin fliófuccedentiña lrrredirate parentis,quia magis acqui 
ficumeóferaat quam de nono adeundo acquirar,fecundum Angel. $e 
Toan.de Imol.ibi Sc Benedi.Capra.conf.41.8cf venátins Sc. hincdi 
citgloin.cspaltoralis.de decim.quodflius nó tenctur folucte decia 
mas de hrereditate patris,quia de nono acquilitanon videwur Si pro 
pterhocafiliisfuccedensibusia omphytcolinon deberr lapdemió. 
Lecandum Baldum in capica.quz inecclefiaram. colum.penulti. de 
conllicfiliinang;pentad bona propria veniunt.lat.$epe.fE de ficcel. 
edi glo.inscpredicacor.6.q, fliusviuopatredicif ha 
berc(pemuccelsionis,venor.Balin.].neq;ciHEde adoptio. S fi per 
faratum eflecfolnédagabella, de donationibus,vel aliisrebos qua: 
titulo luctariuotrasferútue non haberctlocum de his,quierransterun. 
tur interafcendentes,Ccdofecadentes:quia non videror Jucram , fed 
puagisfoluio debi cuidara Baro. Seoane Pas rte bin 
1.1.C.de imponenlucra.deferip.liB.10.non tamen per hoc fiius!pof> 
ferobligaterem patris.vtinlnegofi maior. écibiBald.C.fires alien. 
pigno.dar.ft. 
€ DesheredarExharedatastamen perdiciura(hicaris,vtin.1.£ed fiplu 5 
res.$.exalTe.dcetiamibi loannes de Imola.6: Alex.ff.deyulza.Sepu 
pill.Barto.in.l prima,S..ciendum.de(uis Klegiti.hoered. 
Usierues. Non reperies vlera (eruum aliquem dicineceflarium 
der,vehicvidesliceraliquando hareslibercogatur adire,vt 
oterataScin. l.cogi.cum fimilibos. 
Fopiorporinibiataadlegemfalc 
tiscogeturadircexpriuilegiomilita 
































quia 
adtrcbell.dicebareriam Chri 
principio. quod hares mill 
 tanquam necelfarius heres,Cu 
iuscontrariumtener lafonio.inteftamento,la fecunda. C. detella- 










ment.milir. 





...cumquidam,C. 7 
caul, manemit. non. 





denecolla.feru.hered.infticuo Se intt.quib.e 
pol. $ liceraurem, Sc. 
«Gnafendefpres.Contrarium videtur difponi in,$.primo.inflitu.de $ 
harred,quali.8e different,ver(i.8 perhoctamen.ted dicartibiin glo. 
que fuicAzoialummainfti.cod. 

Partidaj. D5 

















Sefta partida. 


Glez. XXIT. 

se Sufficichacedeí fuum tempore mortisteflatoris efTe capacem : fed 
innecellariorequiriturcapacirastemporcinlliturionis$l mortis tes 
ftatorisjinextrancoautem tempore infliturionis S£ mords Scadirio 
mishzredicais,aliás defertur hareditas fubilicatis vel coniunétis 8; 
incorum defe 
Au venientib” 
ab inceltato. 
hocd. 

12 Gererencia. Ap 

probacopinio 
mem. loannis 
de qua per gl. 
indlialienutoa 
$án extranci 
A. coduin ver- 
bo haredicaró 
ve in hredo 
fio etiam re- 
ípefa capaci 
vais, Sceciam 
Ñi nitarur ex 
teltaméto Mu 
ficiateapacitas 
Tempore mor= 
ispatris.glof. 
tamen ¿bis de 
doéto,cominu 
sites licer hoc 
faceátue (ufli- 
cere dad hoc 
ve fe (uns hos 
res.mon tamen 
concedunt re» 
(pedta capaci. 
tatls, imoexi- 
guntcapacitas 
Temetamtemn 
poretellamen 
vi, finitat(uc» 
cedercextella 
mento.tencer 
go menti 114 
d partitaram, 
que eficontra 
illamcopam> 
né_opiniong, 
Seliclimicatur.l penúlt.fEde regul.jur.Sratrenta difpoficione huñus 
Jpartitaram.non procedi ditu Bald.in did.$.inextrancis.cám di 
ies quódá paterinficuie Glue, quí tépore in licacionis erat fratec 
minor,Sclic fanditusincapax h.ereditais,veinclemensexivisverfica 
cunqude verbor.ligii.quod 8cfi poftea auétorirare Pap: Ñatmona- 
ehusvelepiftopusata que fit capax,quódnihilominusnon tenebie 
inflicurio,cúw exigaturcapacitastempore teílamenti, Si idem dicie 
di flius elle incapax ex forma iuris vel flacutoram ¿nif fortédicas 
quódin fliofratre minore adhucprocedar diftum Bald.ex cosquia 
habeturpro mortuo iuxra not.per cundem Bal.in authen.fi qua mu 
lier,C.defacrofanét.ccclelaSin.1.Deo nobis.columna quinta, C, de 
epifeop.Sccleric. 3 fic nonpoterirdici fas hxzres.quod eciam exigie 
ifta.parritaram.Sed ad hoc poreftrefpenderi,quod cum illa (uitas 
infpiciarurtemporemortis.vehic.Scin-s.fuisinitito.dehered.quali. 
Scdifferen.Scilletilcrepericurcapax quod eric fuusheres. pro quo 
facirquodnor.Ang.in.l.hisverbis.$interdú.(f.co.vbi allegavicillad 
ditum Bald:X intine poftea fubdit,defratre autem minore dubito 
quiareliétarn ei videturrelitura relizioni.vndelicerreligio ft inca. 
pax,fipoltea ¡pfecficiarurcapax ex Denignirate videtur in/lituio 
confirmari,S: per hacvidetur calusin.).fiferuus cius qui capere non 
potefl.fEdeacquir.hared, 

1 b (weceflaies, Sequitaropinionemglo.KcómuneminaLfalienum. 
Sun extrancis.(Rcód. : 

3 € Gremporales. Limicanifi quisinflktuaturin cempus,cum eri capaxe 
tuncenimvnamtartum tempus.hacquilicionisinfpicicanveio. Lin 
tempns.ff.eg.Secidolimica qricapacitasreducirur exccanfa,que re= 
trotrahitur, vtin haretico,vel rebelli reflicato,vel(purio legitimaro 
tellatore viuo,vtnor.Bald.X lózinade Imo.in.d.$.in extraneis. CAn 

imerdum.f.cod.vid.per Bald.in.l.prima.C.qui 

E licpOne darnato ad perpetua vincue 

a Sed! quiduheresin(licas, quí tem poreconditite(lamenti 


Ale).X X 12. Quel tiempo dese fer carado en $ 
elheredero puede [ereftablefcido o mon. 


Os herederos a que dizen 
fuyos, alsicomo los de- 
fcienden del teftador ma- 
pizza |) gueralafazó q los cltable- 
[cicllen,tucilena tales, q non pudielen 
fer pueftospor herederos de otri fi al eié 
po ql padre,o el abuclo muriclfen,¡non 











cia*dellos.Mas los otros herederosa q, 
llamineceflariosd, deuéferatales enel 
tiépo g los feñoresles eftablelcé porhe- 
rederos,e ala fazó de la muerte deloste 
ftadores ,quenonayanalgunos de los 
embargos q dizenen lusleyes deftenue 
ftrolibro,porque nó puedan fer herede 
ros. Perolosherederosquefon dichos 
eftrañosha mencfter que feande tal có- 
dicion,que non puedáfer embargados 
por razon de fus perfonas, en trestem- 

orales.El primero es, quando los efta- 

Leícen porherederos.El fegúdo, quan 
do muerélosteftadores.El tercero, quí 
do fe otorgan por herederos. Cafien 
qualquicrdeftostéporales“ouieffen al- 
guno delosembargos,porq nó puedá 
los omes ferherederos, perderían poré- 



























































TOTO 


ouicllecftecmbargo,podriiaucrla heré . 


8cmortisceflatoris erarfeculacisintranicreligionem frarram mino» 
um ante adicam hosredizatem $ceam profeilus elt.deindeablolurus 
eN aregalaperDapam,vel fuétus eftepifcopus,nunquid poreftadís 
xehzreditaremeviderur q ficyex quo iftistribus temporibus rep 
turcapasiconcrarium tamen ia hoccafi tenet loann.Fabain. fin exe 
traneis. inflit. 









dela herécia,cquerla yenlosotros G fu de bare. qua- 

A li, 8e differen. 
elfen eltablefcidosenfu lugar dellos,2 vide ¡bi per 
Gdizé enlatinfubltitutosdolosotros" cum, 


d Usublirares. 4 
Subílitac'nan 
que incapaci 
imoscvenis 
tes ab intefla- 
to,(inonellee 
fubllitaras ex 
cludune fe 


gfuctsécltablefcidosenvnocó cllosen 
- elteftaméto.E finingúodeltos nó oui- 

cile y ,eltócetornariala herécia a los pa- 

rientes mas propinquosdel finado. 

Glez. X X 111. Quido Ya fieruo esdemuchos 
comael vue delloslo puede fazer fuheredero. 

> Tel vnofde los Señores de 
al gunficruo,lo faze lu he- 
redero,elo aforra, e lode- 
ES ES xa por fu heredero, fola- 
mentgcon entencion $que fea franco, 
tenudo esel otro dtomarel precio por 
1920 de la parte q clauia en cl.Mas filo 
fizielle heredero có entencion q fuefTeh 
defpuesficruo, ganaria porende el otro 
feñorlaherécia delteftador,e de masán 
cara el fieruo todo fuyo: pero fi amos 
Jos (eñhoresquificifen fazer el fieruo qa 
uiáen vno heredero necelfario,nó lo po 
driá fazer fueras ende poralguna deftas ¿ 
dosrazones. La vnacs, ¡do cllosamos e, 
adoslo iziefséfu heredero, clibre,emu  inprioci.had 
ricfsédefpueslos feñores todosenvno; ink en 
aísicomo en mar, o cayendoles la cala ueric infiue 
defufo,o de otramanera. Ela otracs, 












bis que pro 
nonfeript. has 
ben. Se tenent 






ú fiprá co. 
«ficaméin= 
flitut' nó effer 
incapax , fed 
indignus tune 
fifcusadmitis- 
recur exclulo 
fubíliruto , ve 
tenccB 
prima.co 
verficulo.item 
quero quidfi 
heres.ffadeval 














fue nó adiue- 

ne kel como 

munis fencen= 
tiavtarteflacur Alexand.in didJyprima.co.rverfi.queric hic Bart. 

e Corres. Sinon clTe:flabfticutas admi:córur coharedes: li tamen elfer y 
Subllitutasprafenarcoberedi quin. peEdeinialloapein. lo 
can primo, 3c.$.pro fecundo. C.decadu,roll.Schicideficienteveró 
fabílituto coharredes veninnt perius accrelcendi quia quis non po» 
tell decederepro parte teltatus, Sp parte incellarus.S q ¡llúd quod 
mon daturincapaci applicerur coniunéto, $ non venientibusabintes 
fMlato,tenet Bald.in.I.cam quam.co.fi.C. de fideicó.verfi. modoiux= 
tapradidtaallegar. Li ticio,Scmanio.slalianus.(Ede lega.a.fed mes 
liusprobatarin ifa..partitarú,dum fubdit,e(i ninguno dellos Sica 
Jicéchzc..loquiturin hareditacib ,in quibus de neceÑitate portio 
incapacis deber accrelcere capaci adeunti excregula, quam dixi, Bal. 
vero loquiturin legato ceffatiftaratio.adde notaperAlexan.in.L 
squi.(£ devulgar.X pupilia.colum.fecanda,éktentia.circa illiuslegis 
intelleduna 








lex XxX 1 11, 

3» Vnusex dominis pote(binflitucre (eruuú comminemcumibertate 
heredénccellariom, Sk tenetur alter dominus reciperelugparás ef 
mationem,led hi fine libertateinilivuarur habebitalcer dominas ha 
reditatételtatoris é remanerer feruus tor” ciufd¿domini. Ambotñ 
domininópoTunteú fibiharedem ficere neceffarium ni amboia 
fimul dece(sifTent, vel (ubeadé conditione,aut diueríis quz infimul 
impleantur,inflícuunt eum cum liberrate.h.d. 

£ asiclmo.Sumpra ell hzc.L.ex dicris Azo.Cude necelTa.feru.hered. 1 
inftiinfumma.col2.verfi.f2ntem quisin (licuar. 
GConentencion.Hoc(cilicer exprelo.vedicitAzo.vbifupra. 2 











E aconenrncion quefueffe. Simpliciter fcilicet cuna inflituendo fine 3 


Lbertace,vtponicAzo.ctiam vbifuprá. 
1 U7odosenrno.Adde.l.duo focii.IF.de lizred.infli.vbi Angeliaduci 4 

ad currentes imul ad brauium.éibi erizm Joan. de lol. inducitad 

aliáwidbigcperBar.in.l hoc artisulo.cotio 











manunó. 








Titul.IM.De las condiciones que fe poñeri en los teftamentos. 21 


elidieslibentaris8e haredicatis ex tellamento 
acsticiecondiio viuo vtroque tellatos 
ibi Paul de Call XEcod, 

e hoc procedere, 
vdua codiciones (imul exticerine,Scintellige mul, id ell; 












quando los feñotes q hin vn fieruo de 
fovno,a quiécftablefcicfTe el wno ¿llos 
por fu heredero con tal condició, dizié- 
do asi, eftablezco por iviio heredero a 
fulano, q es mio fieruo, e de fulano mio 
compañero, quefca heredero elibre, fi 
talomeque es ydo eri romería aSantia 
go tornare,fi cl otro cópañero eftables 
[ciefleaquel milimo ficruo porfu here= 
dero enelta maneta fobredicha,é lo el 
fa mifacondicion, valdra taleftable= 
fcimiento,filacondició fe cuamplicre%. 
Ecllo mifmo feria, maguer lo cftable 
fcicfleclynofo vaa códicion,cel otro 
fo otra, fiacaclcioile queamiaslas condi 
ciones! fecumplicllen. 
4 Lc). XX 1111.Como el feñor non puede fas 
gertodos Jus fiernos herederose Libres quan= 


cedenti. 
Quer XXI, 


am Debitisonera 
rus bona fua, 
vel maiorem 
partem habds 
dn feruispotelt 
aliquos ex cis 
cum; liberrace 
jnllitere hos 
xedes de erunt 
necellarijohoc 
dic. 
15 Goten podria, 
E fuic lex 
<entia de 


















1 de mon omiefje otros bienes deque pagarlos 
non polí. E e 
pao debas quedenia, 






SjBligado feyendo algund 


» A Ualguros des omca muchos, por deb= 





Mos. Quádo ef 4 
de luendo Hdo,o por otras colas que 


plane proce» 
dit, icer plue 
resinilicuat,( 
autem noh ele 
fer foluendo, 
tune tanta 


NS deuielle dar, o fazer, fi efte 
tal ouiclle todos los bienes fuyos,o la 
mayor partida dellosen fiefuos, e losq= 
fieffe todos tornarlibres,porfizerenga 









vou Se ño aaquellosaquiendeuia algo,nó po 
plates vedicie— drjac, perobié podriaalgunos dellos 
Azo.C.den pe 

ceflar.fera.has  CMablefcer por lus herederosen fatefta 
redi.in (litusi 





múto.Ca derecho es queaquellos q fon 
pobrcs,o encargados de debdas,q pue- 
dicltablefcer por herederos algúños de 
[us fieruos, quelesdefiendá lu fuma,ere 
(pondan porellos,c Anqué enfu lugar 
defpues de lu muerte, 
Ley X XV Sil feñor que elablefcio fa fiera 
10 porhevedero,lo vendio dejpues, como pue= 
deaucrel comprador la herencia en queera 
efablefcido el ficruo. 
ES a Talgun teftadoreftable= 
y [ciefle fu ficruo por he- 
redero cnfu teftaméto, 
e delpues delto lo ven- 
o diclfe,o dife, olo ena- 
genaflc*,er qualquier manera , femeja 
qpucslo enageno,g fearrepétio, porq 


fumma.Xglos 
in. Sprimon 
fcu.quib..ex 
caul manu. 
non pol. Sevi 
1.qui foluendo 
non erat duos 
apollonios. (E. 
codem. 


Ctexfinalisa 


3 Seruum fuum 
haredem ¿n= 
ficurh poltea 
alienans videt 

ocniteredeli= 
ertate dona 
Ya,Scfi moritur 
cuwillo telas 
anto sille cui? 
ell feraus eric 
herestfed (pl 
vesdominiha- z 
besnt(eruum Scabaliquoaliófuericin (ticas omnesacquírune ius 
Isereditarem pro partibas dominicis.l,de eE 
1.0 Esnageraffe.Concordar.curi.feruus. Inflica.de haredin(.Sóvide 
ibiperto(T. 
2 Useganicbeacadayos Coticotdas cum. $. feruus autem plusium, 












infúíruta eodena, 


OTitulus quartmsoDecondivionibasinfiiruciónia 





ULexprima, 


1 El conditio differensteltamenti dipofitionem vía 


Je auia fecho libre.E poréde aqlá cuyo 
feñorio palo clficruo,heredátalos bic- 
nes del teftador fobredicho,fi nó fizich 
fedelfpuesotro heredero. Efirinuchios 
omesouicilenyn fieruo,e non tgdose- 
gualmente, a quicncftablefcielicalgáo 
dtro en fu teftamento porfu heredero, 
cadavno de los feñores heredaraen los 
bienes que fucron dexados a tal ficruo 
como clte,fegú cabeacadavnoflapar- 
_tequeauiacn cl. 


Sé Tica. DM. De lascon 


diciones que pueden ferpueltas quan 
do cftablefcen losherederos en los te- 
ftamentos. 
y Ondiciones ponen los 
PA3 omesalasvegadasenfus 
ZA teftamentos,c mayormé 
3 teenaquel lugardo efta- 
blelccn los herederos. E 






pues q en el titulo ante defte fablamos 
delos eftablefcimientos delos, quere- 


miosaqui dezit d las códiciócsq puedé 
fer y pueftas. Emoltraremos q quiere 
dezircondicion: E quátas mancras[oú 
delas.E en G mancra dené fer fechas. E 
pueltes.E entendidasenlos teflamétos. 
E quales deucri valer.E quales non. 


9 Le): 1. Que cofa es condicion, e quántas manes 
ras fon dellaecomo fi pone. 


MOndicion esvna manera $ de 

Ñ Ipalaba, quefuclenlos fazedo 
a res delos teftamétos poner, o 

dezitenlos cftablefcimiétosde los here 
deros,quelesaluéga lapro delaherécia, 
o dela máda, falta queaquella condició 
fea cúplida.E los fazedotes de lostefta= 
métos,alas vegadas, ponen códiciones 
paladinas éeftablefciédo los herederos. 
Ealas vegadas,miaguernó lasponéen- 
tiendéfe calladaméte? bié afsicomo fi 
fuellen y efcriptase pueftas . Eañentre 
aqllas condiciones que ponélos omes 
feñaladamenteen fus teltairientos ¿de- 
llsiya,qpertenefcen al tiépo palfado 







uensdifpofiionem. 






hi 
deprafená € 
quedá depre 
terito Se ques 
dam_de futui 
105 é% ¡flarum 
defataro; que 
dam funé im 
poÑibiles de 
natura, Scques 
dam de iure; 
quedam defa 
do : 8 alía 
funtperplexa: 
dubitacina: $e 
Sas ; 
les, Adtit.Cs 
» m decondi. 
quadam funt inter. Se 
poteftatiuar, C. dein- 
quedam ca- (li, Gfub 
fuales , querdá Nic, Sa 
mixte , ve ón ind 

fequencibus le Se 
gibus  deter- códid de 
Ibinatur» hoc móftr. Se 
dicit. 3 












Gotanera, Sés 1 

quivur dil 
tionem Azo. 
€. de con 
tio. jnferp. in 
fuma. prin 
cipio. 8: glo(T- 
in subrica. ff. 
deconditio: 
bus Sedemon= 
Arationibus. 















impugnacBar. 
in.l. prim 
duldem to 
Socinus veró 
deféndit cam 
in difta rubri= 
ca: vide peos 
$: Abb.cuam 
án rubrica ¿de 
condirio. ap= 
polit. Se ante 
cum Cardina. 
Florentivin ea- 
pitulo.vcrume 
eodétitulo.quí 
dicunt , quod 
códio elt a 
jedlio appofia 
cave fabratel 
le£a in difpo- 
ficione, fufpert 
dens velrelol 











h Acalladamente.N tin.l.generaliter, Codeinftira, Ec lubllitu Lig if 


decondit.« demonítra.Svid.infra eo.L10. 


1 € rllas Addesl.cimfecundo.£f.deiniufto rupt.$x3bi vide Concors 3 


dantiasinglo/T. 
Parúdas). 


D 5; 








nh € regladas, 


Seftapartida, 


43 ricmpo prefente.Impropriétamen dicuntar conditiones, quie ad pre 
fenstempasreferuntur,fecundam Barco. insl.1.colum. r.ff.decondir. 
E demolt.8 habecurinfracodal,z+ 
5D Moenerara, Videinfíácod.lz. 
6 c dEl derecho. Videin.d.lz. 
y d airecho. Vide 
infracodal. 4 16 ras da 
8 e arfures. via,  COtrasal tiempo prefente*,eotras ya q 
infrácodds. — pertenelcenial tiempo quees porvenir. 
9 £ Senpoder. Vi Eaquellasqueperteneícen altiépo que 
nfráscod.lz. ER uelasquepel E pod 
1 8 Gen anentera, CS POL Venir ee 


Vij.cod.L8. algunas quenon,que fon dichasen Las 

















tinimpolsibiles.E deftas quenó puedé 
a ferzatales y adellas, quefenó puedé cú 
dio tie Plirporembargamiento de naturab:ca 
códitione, qd — tales y a,quelas cmbarga cl derecho*e 
> voluic otras quefeembargá de fecho?, cotras. 
condir. dede. ya Gnon puedenfer, porq fondubdo- 
monttea- «Bi [as,cefcuras*.E delas códiciones pue 
imo — den fcral gúas y adellas,que fonenpo- 
derf, delosomes paracúplirlas.E otras 
y a,quefonenauenturaSf feran, onó. 
Eotrasya,quefon mezcladash, que en 
S a derde 
quo idiota PY tecuclgidel poderdelosomes,cen 
potías faperee — partecftá en auétura. E fazé [e por ellas 
sonitionem, — palabras diziendo,fago a fulano mihe- 
quam condis dicréi E: eltol 1 
sione, ve nor. Yedero, fi el dierci, o fizicre tal cofaa ta 


Joan.delmol. — eglefia,o ¿otra manera' femejite ifta. 

in.covenenbie 

Jis. de ofiic, de y 

cradic A= — Glez. 11 Delas condiciones deltiempo paffado 
ñ ¿del preféne, e delque espor venir, cormofo 

desen poner en los eflablefcimientos de ios 




















a men 
jealijsdia 
¿sionibus , de 
vesbis,quiein 
ducuntcondi. 
sionem, vt de 
* diétione cum, 
Ju.fecandam, 
mulés, 


yk den 









niendo algund ome có- 
ició del tiempo paífado, 
> del prefente, quando efta 
z alefcielle a otro por fuhe- 
edero,, aquella cola eng es puefta la 
códicion fucreverdadera:aleclcltable 
fcimiento luegol queesfecho.E clto [$ 
riacomofi dixefTe:eftablezco por mihe 
redero a fulano, Li el Rey fizo atal ome 
adelátado,o fidixcfle fago mi heredero 
a fulano, fi tal ome biue. Pero tal condi 














cundá 
Baldá 





pio futuritempori: 
¡Bary Edeacquirhrrod. 








90 
is difpoficionem: 
antpropa 





rzfenti non fafpenduntteltato 
o 
conciti quefiwede faturoshoc dicic. Ha 
¡cortan a). cura in fecundo, inf Bci 

n qd.é 


























inflicacio.fina. 
ego. Vtin.l.cumnin fecundo FE de iniuflaapr. 

d riempoque es por venir. Quid tamen, (1 cempore teflamenti condi 
o, quiefuitappofita perverbafacuri téporis extabar jam, feu jam 
iorepureenr pura? Sedicendum e(tquód fic, 
* insplementum conditionis: nas fifeirezadim 
polet,tune videtur teflatorefenfife 
xccondiro flis mex,cum.Le 
Gita fiefesipram fefina. f. de 








Lic Macor ignos 
pletam,  cilertal A 
dealioimplemento futuro , vein. 
quen fade condit.Gdemondt, 






3» Conditioimpol 


Pp Urerralcondicion.Addelfadecós 


q. Was mandas. Adde..obtinuit de cós 


lega.s.Scl.quidam relegatusán principio. dersb.dube 






turSenon vitiaciaflitaciónemvel leg le deimpobitilido ia 
re:vtillaiq eltcótrahoneflatem vel bonosmoresve! contra opuspie 
tatis, velcótra 
E jusracurale, 
cioncomoefta quefe fazey bras Gro 
delticmPopalfado,o del prefente, non — enim ellercó, 


En mn dirio de prate 
esllamadapropriamentecondició:por via 


queaquellacofa enque la ponen, non ( pol 
esen dubda. Caocs verdadera,onon, A E 
como quier que es dubdofa a aquelg  bilisoó F 
la pone, porg non fabeficsafsio non. — tursled vitiar, 
dae o quiapotius 
Masaquella escondició propriamente, IN im 
quefe fazc por palabras del tiempo que pofsibilis a 
esporvenir” ,porquees dubdofa ti fe Thin do 
cumplira,o non.E eftoferiacomofidi  rupt. fi tamen 
xcflc:fago mi heredero a fulano $1 clige 
rena talome por obifpo detal egle 
Canon fabe filo clegiran,onon. Een 
estas maneras fobredichas, ocn otras fe 
mejantes,Íe puedé poner,c dezir,las có o 4 exteantaren £ 
diciones, colos ctablefcimiéros delos da EE 
herederos, cen las otras maner; impol 
Sl bilis án perlo- 
mam honora» 
de: fed 
perfonam 
grana, am 
Ascondiciones queponé a 
litio. rejiciaf 
losomesencitablefccrlós E nfieio 
herederos, por palabrasdl + xemancac pur 


A “venjen  1a2Azo.Cadé 
tiempo quecs por venir 2 infli. Sc fubil. 
































%Leg.117.De las condiciones quenon pueden 
fer por narurayo por derecho. 








atales yadiellas, quenópueden fer:por in fumma, di- 


que fonembargadasd natura. E cftofe “1 quód non 
reijcitur tune: 


ría,como fi dixefle el fazedordeltelta-  imóviciaturre 


mentoaalgundomce:fago te miherede —lidum a gro. 
uaco fub con- 


ro ftalcágares %alciclo con lamano. Ca 
portal condicionPcomoclta, nófecm 1 te 
bargacl eltablefcimiéto dl hercdero,co dela ES mE á 
mo quier que lacondicion non fepue- 
decumplir, ante dezimos que valdria P20 o 
tambien como finon fucfe y puelta. E opinio. Azo. 
elto mefimo feria,entodaslas mandas Y cómuniter re- 

> robatur per 

otto. in.d,l. 

:ontra Barto. Salio E fatis 
ilaré peream. colum. 3.84» 
pofibilisinf. 5 
dehared.infti.quid autem fi non eflercondit -d modus imipolsi- 
bilis de natura vel defaéto > dicquódidemeltdicendum, vein diéta 
1.1. fecundum intelleétum Angel.ibi abducitenim tali caíu , de me 
dio talisconditio vel modus,neq; requiritaraliquod impleinentum, 
fecundum cum Be loann. de mo), ibi £ in conditione elt text.hic, 
ibi. fino y fuelfe puefta, K idem vepradixi,dic de modoitaim 
poGibili. Scintelligeillam.). 5 fequent.quatenus dilponunt de rej 
ciendaconditione impof3bili, quandotefator (ciebaccamimpoli 
bilem:nam li purabatpoBibilem,vitiatin(litutionent, l. feruo man 
milTo.cum ibi nota.ff.de condiét. indebi.Sper Barin.l.ab omnibus. 
$u1.£f. de legaz.1.quod declara Sintellige,vt perloan.de Imol.insd.l. 
1.co).6,verli.quod intellige.ff.de condit.S demonfta 
demo. %.d.5.impofsibi 4 
lis.inft.dehare.infi.S vid.quod habetin.l.qui dotis.£idedot,prels 
gawbi bonus cafus.Bradde.lrabadminiltratione.C.delegas 





































Titul.MM.De las condiciones quefeponenenlosteltamentos. . 22 


sa Do derecho. Adde.l.conditionesquz contra edita. fade conditio(li 


tuk.d.l. 







1nol.col.2.% 
vide, y habeÉ 
in. (iquisita 
inficucasEd 
condicio. inflí 









€ 
ás ardada, Sith 


defaéto 
rétur non per 
derorheredita 
rem lreprehé 





centra hise 
usd. Addele 






que cómra bo 

ínorcs. (fa 
decondition 
8. l.con= 
ditiones, laz. 
co.tit. e facie 
illa, L ve fite- 














ftator códens 





dis aliquid in 


























2ods 


quodítiuiti Schoneftumtraduncibidem Ange, Selmol, 





u.vbiperBar.Scloan.de Imol.colum.per 
¿bipercos. Anautesillud quod ad 
nodo impoGibili,deiur econnestiin aliud, 
«ipud 











que fizicfe cl teftador , enque fucffen 
pueflasatalescondiciones,o otrasfeme 
añtes dellas.Otrofi dezimos,quelas có 
diciones que fonimpofsibles de dere- 
cho?,quando fon pueftas enlos eftable 
fcimientosdclosherederos ,o enlas.o- 
tras mandas,quenon embargáa los he 
rederos,maguernon fe cumpla, Eclto 
feria como fi diseNe cl teftador a algun 
ome:eltablezcotepor mio heredero , fi 
non facaresatu padre de captiuo» of 
non ledicres quecoma. Ca ataleftable 
fcimiétocomo efte,non vale, de mane- 
ra,que maguernon fueffe guardada la 
condicion,auracl heredero la herencia, 
cotrofila manda quelefucile afsidexa 
da.E gencralnéccfon llamadas impol 
fibles,fcgund derecho todas las condi- 
ciones,quelon cótra honcitad “de aql 
aquien fon pueftas,e contra buenas co 
frumbres,o contraobrasde piedad , o 
contraderccho natural. h 
ter 1111Deleconbinquees impo e 
echo, 


> Mpofsibiles fon llamadas 
Pal de fecho algunas condi- 
































Nirationem licer alquimiftz dicant ele pofsibile quod 
bussion elbmanifeflum,ideo talitcrinílitacasnonerichar 







vepatercxifla.Lloquitur de monte aureo artiiciali 
stellator denacurali,tunc conditio eller impolibi 


que faftacitetiempo non fuccolamani e aso 
fiefta alosotrosomes. Eporende dezi- pura fecandú. 
mos,queel que fuelle pucíto por here de 
derofotal condicion ,quenon aura la 
herencia,que afsi le fucíle dexada. 
Le). V. Delas condiciones que fon dubdofas, e 
vonciertas. E 
3 Vbdofas cnonciertas y hao 
A trascondiciones, quefon lla 
< enlatin,perplexas 
fto feriacomo fidixeffccltcftador: cfta 
blezco pormiohercdero a fulano, fital 
omefuere mi heredero. Eficlte ome o Es 
fucremio heredero :eftablezcoafulano ne perplexica 
elfobredicho por mio heredero,a talc= Fives 
flabicícimióto comocfte, nóvale, por — yas hi o 
quenon podriaferscn ninguna manc- as feyus 
ra,quecadavno dellos comencalle an o pares edo 
tedelotro a ferheredero,lo auto mene — vitistsquianó 
Nerpara valerecumplirle la condició. [st vmusel 
quamaliasepd 
Ley VTQuandoelfexedor del rflamiro ee Gsasimos se 
Blefeca otro por heredero focondiciónqueje= 
vede faxs alguna coja como deneauerlale= y sra. y 
víciszo non máguer non jure. Imputetfibite 


> Mator, quiica 
Vando h algund teflador  eftpplexé lo- 





tt.4. 











E 

























e 0 ciones que los omes po- eltablefec a otro por la he- cenas 
fub puena poi al nen 2 las vegadas en cfta- redero,fo tal condicion, Ñi wat perplexi- 
e vs máio — blelceralos herederos. E clto feria co- jurare que de a fulano tan teswvedicitBar 
e di moi dixeffe el teftador en cl teftamen — tos maraucdis,o tal viña,o otracofa fe- 
Ade to: eflablezco por mio heredero afula — mefante,talcondicion, en quantotañe 
didone, ¡ad noyfidiercatal eglefiayn mótede oro, alfuramento, pues es de cofa que ha 
Trebeliia. $  Catal eftablefcimiento comogfte, nó de venir aque dizen en latin, de fu- 


ibiglo.k Pan. 
deCallr.quan 
do vero arma 
fuar honefla, 
Scaliaquiia- 
ber conditor 
maio: 





in * 
plendafunt fi copulariuciubentur,copulariuelunt adimplenda.. 


vale,porqueespuelto fo tal condicion, 
que non [epuede cumplir defecho,ma 
guerquelosalquimiflas fcuydan que 
pueden fazcroro quanto quilieren, lo 





x13ánfta cosGtraditin bono calla Socinusin.l.quibusdiebus.$.xcrmis 
Bus,colam.antepefEdecondisSedemontt-verfScprgdiéta faciunta 
vbi de precepto,q in tumulo fuo eligeretfepulcuram. Scadde crió 


Guido.Papz in decfionibus Delphinatus,decifione.251.icitrefune 

condidionesquzsppontarad conferacionemdomus de famili. l Quando Profequiturdidta Azo.C.deinflicu.S(bNica.columapri- 
Llegarum.Scibinotantdoto.f.de víufru, lega.l.lexque tutores.Ca — masverficoneque eltpratermictendumo +Inno.re 
deadminiftra.tnto.6: limitandurn videtur hoc de fepulchronifiju= 1 dPernenprefa. In vlima yoluntate procedithoc, vthic. uz cop.clta 











CUA 


turo ,dcue fer auida por non puelta!, 
empero non deue [er- heredero, nin a- 35Siteftator ren 
ver los bienes del finado , fafta que PR o 
de,o fagalacola que clteftador manda - res quid fada 
rum vel datu- 
sum remitticuriofiurandum: nili feruo relinquatlibertatem: autcó 
vunitatem fub tali condicione in (lituat:quía tunc oportet iurare as 
reliétum non foluctur,hoc dicitaHabuit orcum á.L.que fub condi 
tioneff.decondicio.inflitus primo. 




















beataryvtaliquidibi fiat quod (apiatgentilitatem, venal. feruo alice, Sub conditionciin principio.f.codem.Si tamen d lege,velá miniftro 1.t1.a Ebo 
no. fifEdelega.s.vbi Ange.Scan-de Imol. Andr.Siculos incapi. * Jegis,velajudice,velácontrahentibus apponacur, non remitóturta- 4. 

1adeiora.calum.colú.so, Sccontrailllos qui depingi vel poni faciáttar —— lisconditio.vide pergloff.Bald.8Paulum de Caltra in. 1. ficum pa “in no. re 
aa (uajn ecclefijsvel ornamentis,quas conflruune ,veldonant. vide tim0.C.comman.veciulqueindic.de iure huius regninon pot E 
Doumini.incapitaduofunt.circamediú.45difl.S: Felinain capi.Ter=  poniiuramentam incontradlibus,vthabeturin i 
tioloco.deproba.vbi volunt q Mi quihocfacinntperdant merito “ordina.Scin pragma8o.*niú elTetin hisconuraCtibus, qua 


fifaciantad inanem gloria fecus(i faciant ad incitamentam virtu» nerentíineiuramento, vtibiinpragma.de Talauer 






















ps 














tisaliorum,velobaliumreétum linévideibipereos. —, náquenccellarianon videturlex tollerc,vt not.is de aros 
ALI, 1.que(ub conditione.deconditinitic. din. 
¡impobibilis de faéto,vt fi mórem aureum dederis vitiacin manumifl.tefta. 
d Partidasyj. 


[iuramenta pVidn.d. 














4145 


Selta partida. 


3 2 Greradasofir.Bdde.dL.quetab condirione.5.quoticns, 
4b Cotendo. Adde.l.quilub condicione.in principio.ff.cod.verficu. 
hocedidum, 
5 € Qeavna.Adde.Lfiquislibertaten 
6d Qzecera.cdde l.municipibus. 
opinionem le 
nda Bl Surarieclto halugar tambien enlas má 
poficiuam, EE 
quefuicAzo.  dascomoencleftablefcimiéto de loshe 
ye nr de rederos.Pero dos cofasty ha, en que có 
inflicu. Sclub= , , 
ficu. in fam. Ulencen todas guilas quejuere aquel a 
. quien mandafle el teftador jurar, de dar 
iu 1bi per Ode fazeralguna cola, fi quifiere aucr 
dogto.appro- lo quel mando?.Lavna“eslidixefle que 
barur opinio» — franquerua algund fa fieruo fi furalle 
3.pofica ibi in a 
dedaraalgundome alguna cola feña- 
lada. Ela otrad es, fieftablefcielle por 
£u heredero al comun de alguna cib- 
dad,odealguna villa, o le mandafTeal 
velan SO fifurafle de dar, o defazer alguna co 
tatibus,nece=  La,quecltcftador mandafíe. Cacn qual 
sent da con- — anierdeftas dosrazones , non puede a 
tractibus quí 1 E 
do fuie appo- ter aquello aquel a quien es mandado 
fica circa ca, algo lotal condicion finon jara prime 
que fune de 9 defizcelo quel tclbd 
praterico ve Tamentedefazerlo quel teftador man= 
de preíeni  do.E masdezimos que 4icl teftador fa 
o as zcalgú heredero ,o mandaalgunacola 
¿o.inditral, 23 lgunofo condicion fijuralle alguna 
es Aaa cola deltiempo pafadoS,o del prefente 
divide. in pria P E 
cipio. Ba queeftonce non deucaner la herencia, 
del, ficum pa- — ninla máda quel fuere dexada ante que 
to. Coco l Lteltad d 
Oc OÓN jurclo queel teftador mando. 
H 


Fodemanu.tefh. 
.decondir. « demóftra, fecundum 














































Glec PIT, 

39Condicio poteftatiuain dandovel faciendo confiflenseft adimplen 
da antequam foluarurreliétanifed in non dandovel non faciendo 
elt:prieílecur canti denon faciendo:S:foluetarítacim reliCtumb.de 
4 Edie pedos delosomes.Videsfuusquoque.$.rtE de harred.inflitu. 
fin aterali juid (ub condisione.C. de caducstoll. porel dici códi- 
tio poteltaciua,que mere dependerá poreflateimplere debents. de 
non eftmixtacum viribusforcane.vidL.6.Cade neceffar.feru, hare 

diinflita.Sc Azo.ibidem in famma.col y. 
2 y Usimefiderevas egleja Idemtiicaclimananú 
hac mterópoteftadiua ell cuun eciam Cera inuii libertaten confequá 
.C.demanu,tella. Sc adde.l14.infraco. Éctenet 
«dein(ticn.fubltiruSed quid ficpifcopus non 
dificandiecclefiam,an códitio habcacur proa 
1.1.5 videpereumibicolu.y, verficza 

“.C.defideicommilTiber. 

quodixa condicio, fidecem dede 









































quaro.Kpercuadesr 
3h Sm 






cultaten adimplendi,prout e(tin homine diuite 
+: potettatiyg,vevolait glo.in+.fi.£Ede condicrinflica.faperpar 

$ volut loaudeTmoLind,l.fims quoq;fuperglofT.3.vid. 
nteltamento,la...fedecondit.Sdemonfira. Bald.in 
infert. 8: quid fifitconditio dandinnon capaci. vide 


















fundum dederitlicconditio dandiv 
deinlica.£ fabllica, 

cumpliere, Et potes 
.. Cum in vita inflicutd, 





faciendiwideBald,in.l.1.col.z 











'¡conditio poteftatina impleri quando- 
que delinitpolTeimpleri, niúper mortem, 
vtin.d.Lfizus quoque.S.ibiloan.delmol.1.nota. Ade hreredivinílitus 
mii fuevit appolita dies inconditione ipfa.Lthais. $. intra. Fl, defia 
deicommillliberta. 8c.fEde heredib.inflicu.L.fed fiin conditione: $ 
Jicecin intlicurionibusconditioipía quandocunque in vica io/licuti 
impleripolsic,vediki,Scnor.glollin.l.f quis hraresin(timacur code, 
















.virica.$.(in antem,Cade caducstollen. Gan conditio(. 












tituwcamen in leg; » 
fira.l.haccódicio.glolin.d.1.fi quisharesinflimacur Bal. in. lolipas 
ter.col.fi.Cadcinffito,£fubiltica. An aurem condicio dandi pobitiar 
pleriperalia:n, quando ¡lle cui fuit appofita laboracin extremis, de 
elblinciatellcturBal.vult q ficin.L.vna,5.finautem. verbcul, extra 
quaxo. C.de 

«Ley Y 11.Comolascondiciones que pueden fer, — Ad0ESUAS, 
Jifuevenpueftas en los testamentos deuenfer de condi. 
complidas, inílicu, Nota 


Se e 5 tempas 
Ofsibiles condiciones fonlla- idimplena 


4 madasenlatin, aquellas que — conditionem 
' ¿fonen poder de los omesfde o 
las cumplir.Ecfto feriacomo fi di 
eltcftador, quiero que fulano fea mio 
heredero, fi me fizierc vna eglefag,o yn 
hofpital ¿tal logar.O fidixcíTe, eftablez 
comio heredero fulano”, finonfisicre ita. hd 
talcola, diziendo la feñaladamente.O — flitucio, Avi, 
fidixeffe,Eago mioheredero atalome fi a tapia 
dierecient waraucdis hatal eglefía, of ses.pecol. ver 
non dicretal caítilloa fulano omc.E cal e a 
cftablefcimiento que es fecho fo algúa 
deftascondicionesfobre dichas: vale fi 
fe cúplicre; lacondicion. Pero aquel q 
fucflecftablefcido fo talcondicion,que a 
nonfiziclle algunacolafeñaladamente av 
elte atal ha menelter, quede atalrecab-  pieri conditio 
do *g feanfeguros, q nonfagaaquello Pobit impled 
- . -? clus harcdi, 
¿ledefendiocl ecftador!, Eficlto non vide. ibidém 
quificrefazer"%,nó deucaucr la herécia? perBald.vei 
enquecracitablefcido por heredero. 1 


8.1. llicho 
bertas. $.2.1R 





























ce curritiznorá. 
il. (Édecon 
$ demóla 

















an li deccbie 















deftatuliber. 


L d.atalrecabdo, Hocfuitremedium cantionis murciana, de quain, |. 5 





mutiana.fde condit.Scdemonílra erBar.é doo. in mas 
teriacircaillam formamadimplementi in conditióibas negatinis, de 
ibieciam,vidaaniflacautio habeatlocum ncontraétibus $e per Bala 

glo.Scdo*tin.l.fiue apudadta.C.detraníactio, 
vbi vid.quid in iudicjs,£cencbitur relticuereremcumfructibas li 
venerit contraiflamcautionem.vtin.d.l.muriana Srita cancio cre 
cum fideiufToribus,vein auchética,cui relidtum. C.deindiét, viduita. 
tollen,Sedjcveibi, 

















1 Gelrefiador.Quid auremin contradtibus modalibus,anpofit imple- 6 


ri moduspercautionemavide Alexand.in.l.fineapud a£ta.C.de tran 
(a6t.8: Socinum i 





m Later quiferefrer.Sitamen veller ScelTertalasiin quo cautioprgfta 7 





sinon polsitrancfimorelibertatisreliétum debetar , Srita por 
tell ñ EN 
nem Guillicl.de quaper Ba 
uorelibertaris.idemg;elTer dicendum in legatispijs feu in fÚtucioni, 

busad pias canfas,com vealiás dix privilegia libercatis con cefla fine 

pljscaufis,vtcradit Barco.in.l.prima.C.defacrofan.ecclefibcin leg.ti 

vnus.C.detelta.Sin.l.proinde.fÉ.de hisque intelta.delen. 8 in ter 

ministenerSocinusinad.J.mutianz.a.nota.In als verocalibusextca, 
libertatem Scpias calas dato, quod cautio praítari non pollernon 

confequereturh eredicatern, (eu legacum Scinguantamifta.ladicic, 6 

non quihiere, Suppleridebet iden £kfi non potuerit, fi tamen non 

poflerpraflari caucio cum fideiuflore propter pavpertarem videtur 

fufíieere iuratoriacautio,vció authenti.cuirelictum. Cadeindiét yi. 

duita.toll.Sibi Bald.colum.2.quem vide. 

van dene anerlaherencia, Si veró accipiat preltita cautione , € 8 
polteacoritraneniat ,an auferacutab co hreditas tanquam abhzte 

dezanvero qual nunquam faiflechaeces eft magni effettus propter 
legata.Barco.difputacin diét.J.mutianz.quz dilputatio parvivel mul 
liuscffeétuseft quead nosartentojure hulusregni difponente, vt e. 
tiam hzreditate non adita legatadebeancar,vein.].prima.titulo fecú 9: 
do.lib:s.ordina,rega. os 




















Tanou.re 





A ATAR 


goSiconditio eltcalualisnon potelifab ea heresinfliturusante eluscó 


TiculIIM.De lascondiciónes quefeponenenlosteftamentos. 23 


Glex, MILL. 


plementam quarerehrereditatem,(ed conditio qua: (itcerta veli mo 
siatarnon fu(pendithereditatis acquifitionem.had, 


% a UDeferermplida.Adde.lis qui hares.f.de acquirsharedirasóe quid 


1 bEnafaieredljol. 


3 * Esimuricre.! 


am Mixta condi- 





Siccondiriocu : 
co de Glez. V10.Que quando la condicion quees fecha 
E eran vide  oPuefaenlos eftableftimientos delos herede= 


ross detalnarura,quenon esn poder delos 
ames de lacomplir,que non puede el heredero 


aucrla heredad fafia que fe cipla. 


1.quifundá. $. 
fica ex parte, 
fad.l.Falci 








Eltenim om= 


ninoexttura, pd 
8 fic inllicas ¡Afuales condiciones fon: 
Er ¿/illamadas aquellas, quenó 
jura 

saltos fonen poder delos omes 







denouacio. : As a 
sl cen por auétura.E efto feria, como 


fi dixelleclteftadoreltablezco a fulano 
por mio heredero, fi lloujerccras, o fifi- 
zierclole diaclaro fin nublo. Ponien, 
doclfazedor del teftamento tal condi 
cion como efta,o otra femejante della, 
G fucffe puefta a masalongado tiépo, o 
2menor,nó puede eftea tal entrarla he- 
redad del teltador, nin fer heredero, a 





Jaenim ¿pprié 
dicitur con 
tioque (uípé- 
dic, 8 potelt 
fehabercadel 
fez8tad nonel 
fevinot.Azo.. 
Co de inftitu. 
$ (ubílica.in 
fumma, coll 
na fecunda, l. 

















oír  menosdefercumplida*, primeramen 
£cper latong tela condicion. Perocafuales condi- 
sn O ciones ya,quelon de talnatura,que ma 
Pie verbora  guer fean pueltasnon embargancl efta 
obligatio, blefcimiento del heredero. E eftoferia 
fiprá code. — comofi dixcfle el teltador : eftablezco 


tio que par- 
tim eflin po- 
teflate homis 
mis £ partim 
io viribus for= 
tuna falpen= 
die haredita- 
vs aditionem 
donec implea 
turán extras 
neo inflituto 
licernóinfuo. 
hocdicit, 


fol? ,ofi dixcfTe , fago mi, heredero a 
tal ome fi muricre, non feñalindo fa 
ftaquetiempo. Elto esporrazonque 
tales condiciones como eftas , tan fin 
dubdafon, e tanciertas, que en todas 
guilasfon. Eporendelucgo que fon 
pueftas, valeel eftablelimiento del he- 
redero,c non feembarga, nin fe aluen- 


gapor ellas. 


1d Untegladaror 


3 


> 





tumhabetá.l.fipater.Cidcinflim.S fubíticu. Sá notatis per Azo. 
C.cod.in fumma.colum.2.verficu.mixtacverfic. quidautem,écper 
glo.in diéta.L.f pater. 

«Defeendientes, Filivelnepotes (ue fintin fua poteflate , Gue fine 
emancipati,nequecrit hodie falim atrentoiito iure partitarum ne= 
cefTarium,quod emancipatos ioflitucos (ub.condirione cafuali y vel 
“mixta pera bonorum pollelsionem fecundumtabulas, de quain 
3.So(ifub ca.ff.de bonorum pofTe.cont.tabul...2,$.(1fub códitione.fE. 
debonor.poff.fecundumtabul.licerglo.in.J.fin.C.vnd:cogna. dicat 
in calu diétarum. ll adhuchodie neceflariam diétam bonorum pof- 
felsionem. 

Urraldriaclreframento.Tene mentiiftam.l. que decidicillud magnú 
dubium,dequo pergl.S Doétin.l.fipater.C.deinflica. 8cfubflitu. 
An etiam (lante difpofitione.l.quoniauin prioribus.C.deinofficio» 
telta.tellamentumin quo filiuselt infirutus fub conditione cafia» 
Ji,vel míxta.6cin cujus defe£tomnon clk exharedatas fc nullum 
vel antencattcicétaconditione,£approbatifla. l. opinionem glofT. 
iddi8t.lfiparer.'Ecin.).fuus quog; in principio, in verbo conftat. 
fade hzredib.inftitu.quam Scibi tener Barto.polt Ricardura Ma» 
Jumb.loanide Imoliv diéta, fis quoque.Scig.lfina.ÉE. de condit» 
inftita, Salicetin dia, 1. quoniaminprioribus, Paulus de Caflro,, 











delas cumplir: masque a- 


TM LO.X Que condiriones fe entiendenen los elta. 
afulano mi heredero, fieras: nafcierc el > 





i GDesfjo.Gratiae: 





Alexand.Slafoin diét.1.fipater.qui omnes mouentur, per textum 
i cum autem.C.deinofficiosteltam 


» illampariem 
tener Roderic.Suarez.ja repetitio.diéteal.quoniam in prioribus, in 


fecunda ampliacione, qui esiam dick ¡Rám opinionem »periflas. L. 

















partitarum approbari, (cilicerper.1.17vincipita religo ide fuprá 
E titu.primo. Se 
Le). 1.X, Delas condiciones que enparte cuel- Po a PE 


gandel poder delos omes,cen parrecfian en 


y allega ¡ftam 
euentura quedizen mexcladas. 


J.qua hoc clas 
+ 0 iuadidr, 8 
expíius.nora 
bene, quiave 
* afñirmatSocio 
nusconfil.97. 
xelens cone 
uleacio, vols 
3e8cin confi.le - 
quenti coma 
munis opánio 





Ezcladasi, condicionesfon 
llamadas aquellas , que en 
El parte cuelgan del poder de 
los omes, cen parte eftan en 
auentura. Ecfto feria como fi dixefle el 
fazcdor del teftamento :eftablezco por 





E eratin contra. 
mi heredero afulano,quees ydo avltra am ld 
mar Íitornare aquiamotar a ella tierra. — refercurán die 


Etal condicioncomoefta, en partees fisconfilijs, 


enpoderdefte herederoatal. Ca puede asesor 
logar algund nauio en quevenga eeh : 
E OO saTaciointell 
parte efta en augntura, Ca maguerto e aetcop=: 
elalogue, puede acacfcer peligro enla > dicio:vt vide» 


licer duobus 
- filijs legácimis 
maturalib* n= 
Lltutisk vno 
alteri pramos 
riente (lb: 
tutointellizas 
turtacita con* 
ditio ¡fcilicet, 
fi. pramorias 
tur fine libes 
is: qoía ¡pl 


venida. E fiel heredero quealsicracita- 
blefcido fucffe delos defcendientes", de 
aquel quecftablelcieffe,valdria el tefta- 
mentoS maguernó fe cumplicilelacon 
dicion.Mas li fuelle eftraño, no valdria 
amenos defer cumplida. 








=> blefcimientos de los berederosiiiáguer Dela rocas y 
y puefrasja quedizguenlacin Tácirás 0 feos ele exo 
.2 57 francis. inflia 

tutás pérdiñto 


Acitaconditio, en Lafin, 
táto quieredezirenromá- 
ce,como calladacódicion 
b AN) qes detal natura, que ma- 
guernon [er puefta [eñaladamente, en 
tiende fe de derecho?, Ecfto feriacomo 
fialgund tefladorh, q ouielle dos fijos; 


odo fublli= 
¿£ucis: quía cxiá 
remorenis li 
bass cxpulís 
admitsicur ad 
fubQiutióem 
fuperltes. hoc: 
dicit. Habnie 
ortí, dsJacom 
auusffidecon 
ditSdemon. 


$ Centiendefede derecho.Sunt multe conditiones quertacice fubintel» y 





Jigunturdiureyvehic;8cin.l,hecverba.ff-de lega. primo.Écin. co qué 
adimodum.vbiglo.2.Keriam loan» Andre.deiurciurand.£cinel«cum 
quid.f£ fi certúpeta.l.conditiones quz extriníecus,ff.de conditio. $e 
demonitra, 





h Gslgunerefador.Siue pater,fiue mater,vc dicitglo in, L.generaliter. 2 


Sfecúaucé.in verbo Mmbltimnir.C.deinftita.Sibi per omnes. Bart.in.l. 
fade condit.8: demonft.vndeincontradtibus qui celebran 
nonprocedethuius.l.difpofitio fecandú Bald.inl. 
¡in fine.C.de fideicom.procederer tamenin donatio 
necauía morús.glof. «de dona.canía mortis. Gcetiam in donas 
tioneintervinos que ferer gratia donarasij,(ecundum quód vuleDe 
ciusin.lgeneraliteracol.4.C.dein(li.Stablla 
'mpliponitnamideme(Ter fi plureshaberet, 
vnuib tantum ex identicate racionis. «probatur in+). com acutá 
mi.C.defideicommif.Btn diéta.l. generaliter. $.cum antem. ex ¡fla 
tamen lege collige quod loquitur quandoaltendensgrauat defcen. 
dentent fideicormifTo vniverlalí: non ergo procedit quando frarer 
grauatfrarcer feu tranfuerfalew in(cicururn fecundurn Alberic. Ape 
gel. cóicer Doéto.poft lacob.de Aren.S ia.de Raue.in diét.5.cum 
até. ell cómunis opinio,vtreltatur Socinusin diéta. L.cúauuside 









L3 














Seftapartida, 


¿E Deciusconfi. 43;.contrarium tamen dicic 
¿mi.peraliquamorua quibuszelponder Soi 
«colú.2.fimiliternneg; procederctín yxoreinflituta gra» 
vatadercltituendo, que decedarcá lijscómunibus.per,l. qui Alita 
S.Cibinastadtrebell.vid.Socin.in.d.l.ñauus.colyverfil 
negy cciambha 
bebít locum 
quando paré» 
tes init: 
Ablijs,fecun- 
dá Barin dla 
cum amas, Se 
-ómunisopinioteic%adiftindióc Angel. in.l.exfaftos$.fiqsro» 
raderebellaS procedi diéta cómunisopinio (ue decedar cú 
Jiberispater,velfine iberiscum parenteauo in licuentis,vtconcludit 
Socinusin.d.kciauns.colú.s«Scpifta.l. diciedo filijs ,idedic dealijs 
deftendécibus.gl.in.d.$.camautl.cumacutifimi.C.defideicómila 
4 a 00 naturales. Adde.l.zencraliters.cum autem.Cade inftico, Scfubi 
tutio.Gcan procedátiltar leges nedúin filio naturali grauato , veram 
esiáin nepote naturali velpronepote.viderur dicendutm fic cúmili 
teteadératio.argumero.lfi.C.denacura.libe.vbicircainttitutionem 





















quieramos fucífen legitimos, o natura 
lesa, cftablefciclTe en lu teftamento, que 
el que muricfle * primeramente que 





























exteltamento vel abinteltato,q flatuicurin filijshabeclocumin ne 
pocibusnararalibasex.d Lextenfione,ScicatenetSocin. 


«d.lcum 
auns.col.a3.verfic.oCtauum corollariú, Sed quarifin ¿fte leges proce 
dantinfilijsadoptinis grauaris.Rayner.S: Alberiind.5.cumautem. 
tenent pnóco q maioremaffcétionem haber paterad filium nacura 
léquamadadoptivú.¿chanc opinionéapprobar Alex,in.hexfadto, 
$.fi quisrogarus ad Trebell.non enim adoptini dicitur proprieña 
dis, (ed quidquid ápatre habenthabere videntutex mera liberalitate, 
vein.l.cumn in adoprivis.cú ibi nota.C.deadoptiosvbi criá dicit Ang. 
9 ltacacú volt q Ali; nó (oluane gabelláde haereditate paterna Ki 
adoptini(olueretencbunt:contrarium téccCumanin.d.l.cóauus.Se 
Fulgo.in.d.s.cumaút.Sociverdin.d.!.cúaaus.cols4.tenerprimam 
opinionemquandofibj adoptivifuerantadoptariab extranco,eogp 
nórráleuntin familiá [cu potellarzadoprantis.vein.d.l.cuminados 
tiuis.In adoptatistamen ab alcendentenatarali cúcranícantín fami 
lam adoprantisy¿kin ciuspoteflatc.vtin.d,l.Steriam infilio arroga» 
to,qui cciusfilijeranleuncio Familiamarcoganis,vule q habeantlo 
cum legesifaylicervitimoloco relínquar cogitandú, Ego vero indi 
Mlinéte adhereró primar opinioniex co:quia hoccalu, nequepatria 
Poteítas nectranfizusin familiá confideratue, fed aflectio mataralis, 
quien itacadicin adopciuisfcutin nacuralibus:Scquia non reperis 

































turinjureralisexcsentioad adopeiuos,prouctepericuein nacuralibus 
acumfuper his dicar, 








jndi8t5.comaurem.Schic Slicetilla lex part 
quierambosfueflen legicimos,non intelligas de legicimis adopiuis, 
fed de legitimisScnaturalibusproutitarllparcicari illoslegitimos 
incelligune,vepates in.La.citu.1 part, 4. quando vero call nacuralis 
caccidentaliscócurrerccin adoptivo grauaro, prouteltinadoptaro 
abalcendenteplane procederentilteleges.Pateteriamexifta..qpnó 
procederstcias diipolicio,(1fli gravadi eTene (purij,fecundum Álbe: 
ric.Scaliosin.d.$.cim autem.mili int legitimari,cum perlegitimacio 
ama ¡ura filorálegirimorú cófequaf,vtin autbentico, quibus mod, 
£fici(vi.5.ilud,L6itul spartita. 4.tenet Socin, quo ad cas 
d.L.caníauus.col24.verf inferturex premio. 

Cue mriefjeprivicramente.Quid li hoc nó fuirdidtum led inflitutio 
telcendendisfuicfafta in vita tanta, Sepoltmortemalter dire£to. 
iokiicaitarheres,anprocedethuíus.ledifpoficio,videf q nóper.. fin. 
icza.8equia loan-de Imolán.l.filio preterico.fEdcinialtaScrus 
pt uicitip ¡a.l.eft exorbirans,Sideo non extendenda. contrarium. 





































ts neo cenerSocin n.d, l.comanas.colyo.Sc arde icarefertfaillecón 
fultum,vid.ibi late per eum.Not.criam ex ¡fo verbo.L. non proce: 
seritta,Lin gr ¿sfcilicer non adijciendo poli mort?,8 con 








cui communiopinione dodto.contra quam vide» 
tarcinere Socinsinadel.cemanus.coL iS. 

6 * Lt ssbicnes del muero Eclicloquitaria.Linfub/fivutione vniuerfali 
dis romenidem cie jo relidtis parcicularibus fadts fl fi granantur 
«le:rofiizuendo po (! mortem,vte(tcalusin.d.l.generaliter.$.cum aus 
tcm.ve omnia.C, deinflicu.Sfub (lic. 8 procedituefilius 
fveritvniuerlaliccrinílicatas,velin quota,Égrauatas dere certa reli 

:nda ue ierar reliéta corta res vel quanritas Scgranetur poft mor 

'Mituenda,fecumdum Baldum.in.l.cum acutifimisC, de 

¡Socivin,d.l.cum auus.col.13. 8cr4.cú 


fonatin hocitta. 






















deca 
FidcicommiT.col.r.de quo 





esnfequénci.S: per Deciumin diér.$.cum autem .verfí. 4. Jimitatura* 


vbi vole quod quid oioicutasvninerlalicergranaturin re certa poft 
inortemnon habet locum dilpofítioillius.5.cum autá.in fi. 6 tenuit 
Albericusin.d,l.cú acutisimi,C.defideicommif. Shocfatisplacer 
snaximécuon illa. «particarum.non loquaturin Jegatis particularin 








bus, fed luccebsione vniuerfali, S quod haberurin. d. $.cum autem. 
infi.reltringendumcitad propriuu caíum in quo loquitur, Rilicer 
in legatisparicalacibusipl: ns gravadis relés. 
€ Quemariejje.Loquitar de filioinibituzo grauato mor'éte: non enim 
procederetifla,l.quandononipleflius honoraretur,fed aliustertius 
grauarecur 4 
elotro ¿fincaflcbibo, heredaffelos bie. a ES 
nesdel muerto". Cafielte que muricl- in. 1. qui 


quibilió, 
fe% dexalle fijos",cllos denia heredarlos — $Sabinos. EE 











ad Trebell, 8: 
ibi Bar. Ang 
Scloan.de Imo).quid tamen fi GicbannitasBaid.io.Leumacuiias 
colum.fin,C.defideicommifl.dicit,quód adhuenon efeclocusfidej 
commillo. $: quódin hoc caía falijciusexcluderentfublticaram, Se 
petcrerlibi caueri de ideicomenilo refliuendosquia quotiens condi 
tiocltinmedio,illacautionon potetlpraitariLita tame. .peimo.f. 
adTrebellia. 
UDexafe fist. Nonexprimit an naturales Sclegitimosvel naturales 
tantum, lic videturvelleq Selidecedac cum biijsnacuralibas, can 
tumescludancillifabílicuruen ficur Schaberurio.l«sxfacto.fal quis 
rogatus.elprimero.ff.ad Trebell.vnde hicprobarar,q eciam ifiljus 
naturalis fille qui fuiegrauatus fideicommillo qui decedar cuy fe 
Jio natucali,talisfiliasexcludic(ub Ricutumscuius contrarium proba 
rividecurin.d,l.generaliter,5.cumantem.C.deinílica. Sub Tea, de 
iraibi dodto.magiscómmuniterintelliguneilluntext. verequiracar 
falicaiad excludendum (ubltiruram datum flionaturali, quód de 
beantextarefililegitimi Scmaturales ex natural adj. quis roga 
tus.relpondétye procedatquandoillaconditio Áfine liberts decos 
(exitfuitexprelfa y tellacore.d.$.có aucemintelligacar quando talis 
conditio fuitálegeracitelubincellcéta, que fsicoiolu.glo.in.do$eca 
autemuin parce-loboledn fin.Sed Bartaibitenet primas (Oletionen 
glofivibitciliceraquod.d.5.cumaurem.quatenusdiciedciulia fobole 
Sncelligatur,fecundum diétinttioner politanmin.d.Suí quis rogatos, 
lic pnihilnouiinducararin hocperd.f.cum auté, $e ita opinio 
fuit Azo.kidemtenerBarc.in.d.3.liquis togaras.3e tenécctiara An. 
geleó:foan.ce Ionol.qui dicuntittam communem opinionein, Sd 
dicit Alexan.: Deciusjinittam partem inclinacinad. $.cum AaULem+ 
fed re veraosanuntor ei? opinioprieno potita,qu.e fut dict-8lol. 
am etiam dicit ves cum auus.colu.29. tenen 
lacitoy 
cumante 

























































vcetiam naturales comprehendantur, de 
Spurl idea jura anciqua, nar iulta dicicur. 
iegitima.l¿.5.deillo.fEprofoc.I vxorinprincip.E.deadulter. Se 
naturales filijinexcludendo fub titutum dicunturlegitimi. ve in die 
80.5 iquisrogacus. An autem filiexcludant eccleliam , feu piam 
cauíam (ubllicutam,viderurdicendam > quódíic:ex quo excludune 
<óianétum paran filium teftatoris,vehichabecur in diét.l.cum 
aus. ex quo Slium preculiteccieliz continuata afeione conte. 
turvoluiile praferreomaem cias pofteritarem. tener Bald. in diá, la 
cumacarifimiscolúumazs:.KibictiamPaul.de Caftracircafinem. 8€ 
ifudtencas quidquidin contrariumtenncritBarba.ia commento.de 
Lcumacutibimi, £ Lafon in dicto.$.cumantem, quorum fundamen 
tislatérefpnder Socin.in diét.l.cum auus.columna.19. 3.20. Se Den 
eiusin dica generaliter.columnatertia.videtamen quz adducit Fs 
lin.in capi.ecclefia.S. Mas columna, ¿8.deconítitu.vbi referens có 
SliumAncharradimicarniú6 ex hoc non depauperarentus. Jem 
Quid igranatusingreffase (Y religionem,an monalteriura habearur 
loco fifij,8c ¡cexcladar fbllicutuo Bald.in«d.l.ciacuciómi oli 
na.C.defideicom, diftimguit, an ingrediacar religionem minorua 
Eratrumaqui antincapaceshiareditatis, Ktancnón excludator lalo 
Aicncusvero ingrediacaraliamrelisioner capacemexccladatar vi 
de de hocperloan, nem.Baprilt.de. S.Seueri.in repetitio.diét.l genes 
raliter$.ciautem.quell 7 BcperSocinumindhcumavos. qui 
flione.Aduerte etiam,quodincafulmios.l.quando ell etanol es 
Qizuereaalterifiioveftacoris,mullo cala exacto vero 
baturhocpercafum inauthentico. de land. Epilgop. y. cd hor 
prefénti -ollatio.9.vbimonalleriú non facitdeficere. conditioné, de 
quail ¡quando 'contenditcumalio monalterio fubllituto, vedicite» 
fam glofin capitn prefentiadeprobatigituridem eric dicendum, 
dar eumalio Gio tellatoristabflituro,quia non el minoris 

E »cumdileSio maiorvidearari fis 

guoste(tator cognouit,quaminnepotibusquos non copas Bejva 
infatoconfuluitócobtínuiMaria.Socin.vtreferteias Hliusin diéta 
lege.cumauus.col.19.Bcin.9.gad finem.quod iciTetverum ellecln 
gularicernotandum fed cauesquiaifia.ldeltuiriud diétum : naa 










































3 


Queñs 


Quefis. 


Titulo. ML 2 





in ca fliuserat granatas reflituere fiat fuo, Sé tamen adhuc ha 
ber locum ifla tacita conieéturata conditio , vt nopotesex flio 
premortuo grauato excludant patrutim filium teflatoris. Ec idem 
probaturintexadl, cui aus. vbi patraus non excludit proncpo 
tem nepotisgranatiidco intellige diétum Socin. quando inflitue- 
scrur filias Se 
granarel dere 
Jlituendo voi 
filio ciuídem 
grauati,quia tune alijfratres illius filij,non pollentex conicéturata 
mente auocare fideicommiflism,quia funtin pari gradu : $e fic pro 
cedit fandamentum Socini.dum arguic de monafterio, 8: vbi 
eltexprefla voluntas de rellituendo vni nepoti cellar conicétu- 
yata contra mentem exprefle. An autem filij adoptivi quos 
seliquit grauatas és cludant fubitituti, dic qp non, quia ellét in pote 
ftate gravati adoptando filium excludere fubltitucú: quod in filio 
natural mó EEN dici,cum nó tantúl ab cius voluntate,fed a dei do 
no fibiagnalcatur,8c quia liberi adoptini nó funt in cófideratione 
in preiudicia (ubllicut.Ldeicómillam.f.de condi Se demon(t.li 
ta quis; $ulio Made legaz. Ange, in. di$. cum autem. Socinus in 
d.l.cum auus.colu.24.8 Deciusin.d.$.cum auten. verfi.7. illa lex 
$t q hicdicirur quido reliquie filiosidé cf quádo reliquitnepotes 
vel da alios vlteriores defcendétes, vt probacurin. d. 

cum auté.Xin.d.lcúacutifiimi.S eradic Socinimd.l. cú auns. col. 
17.Drocedit cti ilta.L.ue 66) Gint malcub, (ue focminz fea nepotes 
ex focimina.liita quis.in prince tofta.curel.Bar. plendin, Í1. Co 
deverb.Ggniá.l...C.de conditinferraSi tam? tettatorexprellerar ín 
códitione qualicató malculinitatis tic deficiénb? malculis propter 
focminas,nó excluderetur fubilitucas,vt dicie Bar,in.d.L.cá auns. qa 
qu ciusopinio renetcóruniter, 2: á mullo reprobatur , vt atreltaf 
Socin.inad.l.cum auus.char.9.colu.2.8 circa hoc, vide cundéSocin. 
ibi chatt.10.col.4.cú fequenti.Procedit etíá hace lex, hue ti Ge na 
tifiue nafcituri téporecóditionis,fecundá Rapha.Cumacin.d.l. cun 
auus.«Svidetur de múte Baribiz.q.S tenentaliqui modernivin.d.$ 
cuna aút.proutell losn.Bapti, de. SeGcueri. qui lateibi ¿(lá quirÑlio» 
ne examinanic, Sin hanc fentencia inclinar Socin.in.d.l.cum auus. 
fol.y.colz di. 4.8% fequenti.sciltud viderur tencndum, 
viú tenuorit Ludowi.Roma.cófil.yy0.in propofita cófultatione, cui 
videntadh.rrere Tafon. Se Decins.in.d.5.cum auté.6 proifla opinio= 
ne Rapha, multú confere ifa.]. partitarú, que indiflinéré excludie 
fubílicacuma por liberos grauati, li excent Se fignanter, cui dicitur 
eltoes porque liépre (e entiende por derecho, maguerel padre, no 
Jodiza paladinaméte,q uuriendo el vno y dexando fijos, Gel otro 
herarano q finca biuo,no deue heredar lo fuyo.Ponderandú ell ver 
bá femper,Slicintellizic,Gue Kilij finciam naci, Gue nalcicuriNam 
¡fla dicto fempor importar q, idern (tin omni cofis,Scin omni tem 
pore,vt dicir.zlol-motain verbo. femper in-l.rfE folut. matri, Quid 
amen li ¡(le 3cauatas decedar cá flijs,quí amen funt incapaces, ye 
quía funedeportativel demnarión metallom,an tales fi ación des 
ficore fidcicommillumedic veperBarin.£lufFamilias.$.cum quis. 
fido lega. Aduerte etiam,quia fuíficit liberos extare, $ fi non fint 
Ixmedes quia solunt adite paternam hareditatem, vel fuerant ex 
heredati,vtin.d.$.cú quise hoctamen vid. que infra Mati dicá 
in glo.qui mcipiz,lo dem sue Noria e Gili premara» 
re habcantáminoreag.anvis vivi potente, eniáifti non tantil fas 
cient ceflare fublticutionca fideicómillariá, de qua hic, Sin didtis 
inribus:(cd ená pupillarem. Barin.L.gallus.. criam Ñi parente, Fl de 
hide BanscapolbilaioJin pupillarifina.verb. ff. de 
lem elt £talispupillas relinquar vxorem prgnan» 
tem,namn talispollhunus,ex eo faciet ceflare pupillacem fubilin 
tionem,vt notanter tenct Balin.l.neque «i..de adoptbidum di- 
citltem fi mali pie astatem d acóperet vxorem k concipe 
rerargam.l.ex de velg. de pupilalicet tantumipíe loquatur 
de extinétione pupillaris fubftirutionis.Nor. etiam ¡ftum. tex. ¿n= 
quantum dicitydexallehijos,quia vult q non fufficiat habuifTelibe 
105, fi deceflerant ante mortem grauati,ve eft caías fimgularis in. 
exfaGo.$.pe.lLad treball.Requiricur erzo q» extent tempore mo! 
ts cius é< Roc fufficien,ticer poflea moriantur,vtexcludatur fub/ 
tacus,ve probatur in.d.$.pe.X habecur in cap.Raynuntius. de tel. 
¿tin capin prelentia.de probatio.l.cum vxori. C. quando dies lle- 
gat.ced.lrem intelligciflam.Lin fiijs qui nafcuntur non monttruo 
11,8: tendentesad prodigiumenam ¡li % bi vivi nafcantur non fa 
ciunt deficese conditionem.!. non funt liberi.ff.de ftat.homin.Si 
miiliter intellige quando talostiliiperfe£dnafuntarnam fio aa 
natiuitais morizntur pata dam fuit totus extrafos pretervnum 
pedem fecus efler.J.quod dicitor.M.de libe.S pofth.l.pc.8cibi Albe 
tiBal. 8 alij.C. de poflbu. heredi, inflit. Si tamen incilo aliquo 
períctto mébro nafcesctvins,tuncille excludores fiobltitutú, (cue 








bienes de fu padre'”,e nó fu tio dellos, 













































































pup 



















































aciditin co,qui finealiquo mébro perfeto mferet: quia el perfa 
¿ushomo,vt adducit Socio pol! loa. de monte (pere. in.d.]. cum 
auus.char.perncol.2.intellige eíá de nato ex partu qui viuere polls, 
fecus lie quinque velfex menfium quia non «lt perfeéte natus 
ve in. d.lepen, Socinus ybi fupra vbi refert fe in hoc confuluille. 
vide exiam lu 
SE e is de 
a quienauia cltablefcido el teftadorpor po h AS 
3 
tauri, que ell 
lex motabilis. 
zos bienes deJu padre, Exc hoc verbo patet quód Joquicur ¡fa 
J.in fubllirutione fideicommiffaria, quia-non feguuta adirione 
velitamixtione nor dicerentur bona patris qui fuit grauatus, ted 
primiteftatoris qui grauasit.argumento.l.pott aditaw. Ce de inn- 
paber.S alisfublicos quo videar fer quód ¡al 5: miles 
non procederent in Gubíliturione direta vulgari, 3 ita dicte Ale 
bericas in_diéta. generaliter: $. cum autem. vbi glof. in ver 
be.fubllitit. videtur hoc velle, Sc hanc dicit ele communeia 
ópinionem Socinus in dida.L.cuwn auws, colu.7. vbictiam notabi- 
Jiter dicit hoc debere intelligi Sc limitari,ni6 elfemos in cafu ja 
quo inflicutus filius tranúinicterer jus adeundi ad nepotes: nam 
Jicetalids fit magna dubitacio nanquid ille qui admittitur ex vul- 
garifublticutioncexcladar ¡llum qui venic per lus adenndi trafo 
SnifTumde quo per Barto. dk doftores in.La. a de vulg; ée papillas 
tamenin hoccafuindubitanter,(ecundum cum (ubllituras exclua 
deret per texin.l.vnica.C. de his qui ant. apert, tab. Se argue 
mento réxánl.cum ac Code fideicommif Limitar eriam 
Socinus ¡flara communem opinionem , quando vulgaris fubítica 
tioelletiunéta cum compendio(a, ve li dixie teflator quandocun. 
quedecelferit, nam cun in compendio(a contineatur vulgaris , fe. 
cundum doStrinam Barto. communiter approbatamún, l, ceuta 
¡0.colu.10. verlicu. quero verum fibítituio compendiola fala. 
8cc.ffde volga.8: pupalla. Se in.].precibus. C. de impube. S:_alijs 
fubíticu. quia ficur in fid:icommiflaria, quam etiam amplezticar 
compeadiofa intelligié tacita conditio, (i decefferit fine liberis , ve 
hicéx in diétadl.cum auus. pariter iden ell dicendum de vulga. 
rifubllicatione in compendiofa comprehenía , ve sequalis fiar de- 
terminatio,argumento.liarm hoc iurefE.de valg, $ pupilll quan- 
uis.C-de impuber.8calijs,Contra ¡ftum tamen diétum Socini con= 
fuluie Decius confil.416in teltamento ¡llultris Se magnifici domi- 
ni capitanei.Sc.motus inter extera ex co quod licet fíe verum q 
á principio Sc potentialiter fubltitario compendiofa applicari pol» 
fit ad vulgarem vel fidcicommiflariam, fecundum quod cafissoce 
eurvis,i tamen talis compendiofa refoluta fit in vulgarem vel fidei 
cómilfariá de tali vulgari,vel ideicómillariain qua cópendiofa re- 
foluifiudicari deber tanquá de vulgari vel fidcicómilTaria fimplici 
ter Scablolurcex notarp Barin.Lharredos mei.$.cúira.(£ad rebel. 
8efequit Alex.cóla.perlpeatis verbiscis.col.fi.volu.1.Siergo occut 
reret cafus de vulzan tudicaretlimplicites Scabfolure,fccundi eñ,Se 
fic quód non (ubintelligeturin ea talis tacita conditio (i decefserie 
fine liberis,£cita fas comprehenfio, quód veraque fub/litutio co 
fecuetarin (bata (uo, £c veraque proptiam nauram retincae ,quía 
illa determinatio que aqualiter deber fcri refpicit ¡llud quod ex. 
primitur Scnon viderar haberelocum in co quód tadee intelligia 
tar,prout cfl diéta códitio liberorum,de qua nibilfuic diftum , ad- 
'dsetetaaala que vides: peri Uca pacta basico 
pro ilka parte quam tenuie Decius.Nam videtur loqui in compen 
diofa fub/titutione inquantum dicitur,queel que muriere prime- 
raméte, quód fuerit fadta hoc cau ubllitutio per verbú commu 
ne,ficut de deverbo fucecdar,dicit Barto.in.lcenturio.colu. fina. [Fa 
de vulga-£ papilla.hareditare enim tantum eft dicere quantunz 
fuccedere,vt in-l.nibil aliud elt hareditas. Edo verbo.fignifi.é ta- 
zLifta valequód vecóditio liberorum fubintelligatur,quód fuc 
cedant ex fideicommTaria,ve dixi in principio, patetettá ex alijs 
verbisiflius.linferios politis ex quibus conítar bona paterna jam 
fuitTo fili grauaci,Se lic epiam cracfaCtum (úum pacrimonium,per 
aditionen ten inumistionem.Led Gplures filo. de valgo 8: par 
pilla.Scinflituta.do hwred. qualit.dcdiflerenan princ. Pro opinione 
tamen Socinamulrú vrget conicátura pietatis Si paséis affeétio pres 
fampta,que fuit originariú motiuum hara difpofitionum, Eq 
quis praponerevoluit extraneuro ze polleritat) quae ratioica más 
Dat, li fuccedacar ex volgari,ficue(i ex fideicommiTaria,£ pro illa 
parte poteflinduciifla.l.partitaram, neque obltarent verba funpra 
ponderaca:mametiam ante aditionem vel imenixtionem bona ps 
wrisdicuntar fil in (uis.KEde libe.£cpofthu. lar. fupra tulo pri- 
mo. 8 rule interelt ad conicdturandam iflaw voluntates 
defandti : an fata fuerit fubílitutio per verba compendiolaz 
an folum per verba dircóta , importanta tantur vulgarcia 




























































































| 


Sefta partida. 





fubflitutiont Sefic q» debeat efe dinerfitas intér vn cam Ec ali 
8cattentailla arquitate, Scteftatoris atfeétione potius inclinarem in 
opinionem Socin, ta cogita, quiapaílhs ell certe dubius, quid autem 
fit dicendum in fubltitutione pupillari.vide laté Socin«in.dal.cum a. 
mus.col+7.8.39.Cuiusrefolucio videtur quod pupillaris fabllicatio 
non firmatur' 
fufceptioneli- : i 
Daroca prod heredeto.Eclto es porqueficimprefe en 
dixitBanoin tiende por derccho *, maguer el padre 
La aval nonlo diga paladinamente ,que mu- 
Le pupila, riendo el yno,e dexando fifos,que el o- 
necpetiam po tro hermano que finca biuo,non:deuc 


pea der heredar lo fuyo,mas los fijos del muer 


Javis rápitna- to lo deuenquer?.. Pero fi muricfTe fin 
haa E fijos,eltonce el otío hermano * hereda 
ef magiscom - rialo fuyo, afsi como el padre ouic[Te 
munisconelu-  puefto,Mas(i cl que fazcel teftamento 
fio.in dit.Lin y ed 
pillar; ed CMablefcicíTe a dos omes eftraños “por 
eneldo ale 
Ecpoteft dici quéd expirer mortuo pupillo cú is. argu. dl. cam 
auus.quid auté i telkator duobus pupilis filijs fubffituerar pupil 
Lariter per adietiong nominis colleétiui e primus decefit pubes re 
litis fil, Se poltea decefsicimpubes alius,an fil) puberis excludác 
emstinss al less impulciovidBalo Kcal. pe cola Code 
impubér 3 alijo fublt. Se Alosin.l.haredes mel ceumita ad 
trcbella 

a Usjemprefeenriende por derecho, Nota hoc verbum, nam ex eo tollif 
magnum dubium quod ellinter dodtoind.Lcum auus. Anillad q 
ibi Schicdifponitur fir iio legis, vel an (ie prefamprio iris: am 
Raphrae, Cumabi vulc,ep (ie fiéto co q fingátfcriptú vitraid pap 
paret.Paul.veró de calladicitq fit prafumprio Se rationes pro vtra- 
que parte difcuiticlacé ¡bi Socinus. col 30.8% Sie. effeétus ell ma= 
gnus.náfi eferfidiio nó admitterctur probatio in contrariú,lecus 
tamen effer fee pricfamptio iuristantú,8c non prafamptio iuris 
8e de iurc.Se q fitpcicfimpeio juristantál tene Iacob. Butri. Cyan, 
Balinadi.cum acutiflimi. C. de ideicommilT lic admiercturpro 
batio in contrariuun percóle£tucas vel alás: tene ergo ment il 
parttarú que difponit q hicliciuris prefuimpdio feu tacita condi- 
tioá iurefubincelleda nó itioimá fi voluerar q er fiétio nó dixe 
ras,entiende'? por el desccho,maguer el padre nolo diga, fed dixe- 
vacius ingiefii/le dió, fed quia ¡pcedie ex cólera pietais ideo 
dicit entiende fe por derecho. 

D Elo denenauera id nolúr Ec repadiét,an erit locus fubítituto? 
Alberic.mouet tam quelioncind..generalicer.$.cum auté. C. de 
inftica.Zx(ubititu.S refere opinione quoridam dicentió q faflici 
liberos extare, licet nó fuccedár, vtexcludá: (bltitutá argo filiuffa 
milias.$.cum quis.(Edeleza.1.8clex fittos$ái. Scibi noticas. ad 
trcbell.8cin.l..Lucins.Edelrerediiniticu.Lcum paters.volo.de lega. 
2Sedin contrarium dicit,g videcur 1 veró teflamentumn,, 
inl.defucceflliber.d: quia negare ná pofflumus extitiff fideicome 
milfum condicionale. licez delcendentes ex privilegio ¡Qo fubllitu= 
tum excludane,vtin.d.$.cum auté.cum dicit liberis camexcluden- 
tibus,ergo alij detali privilegio non oppongc.mili ip6.l. qui liberis. 
$4i.Éde bonor-poll.lecuadum tabul.alij veró dicune fecúdú cum 
q aliud ell quádo conditio exprefla apponitab homine,£ctunc (uf 
ficiatliberos extare, vt excludatfub (licuenssaliud quando á lege ful. 
intelligituranam tune oportet cos h:rredes ele per.d.$.cú auté. aliás 
ceflarecratio quie mouet coniecluram,de qua in.d..cumaútál in 
d.lcum acutiísimi. 6 in hac refidot Albericin.d.$.cú autem. cuius 
opisioni adlxerere videturSocin.in. d.l.cum auus.char.8.col.2a $, 
Ia(Cin.d-$.cam autem.col pe.8_vidiin hoc Socin.conúila82.volla» 
inapiclicerflia emiaz.. 

€ UElotrobermano.Quid (1 decefsit ¡íte frater fidcicómiffarius anteg, 

cauatos,an tráfmitracios petendi fideicómillim ad heredos. Paul. 

le caftrin.d.lcum auusindi.dicity non ex quo ¡flud fideicómif- 
fum erat conditionalc,licer condirio efler tacize fubintelleda, Se fie 
condicio legalis,cquiatamen non eftneceffaria,imó prouenit ex có- 
¡eéturata mate defundti ira q camtelator tollere potef li valciudi 
catur condirio non necellaria, Se ficdicir coffare qd habefin.l. con= 
ditióes qua extrinfec..E de códir. $ demóft. Tu veró dic qifta que 
fio eltfacilisex quo hic interuenit condicio ex prelladteflatored. 
cum morerciolaliesincortus.fade condir.8: demonft, 8 ficnon con» 
ueniunt propricyerba Pan. decalt.diétum tamen cltycrum, 






























































































d EDisomesefrañas, Aprobar glo(TL.eum acutiñimi. Co de fidsicom. 
8cd.$.cumantem.que fint commanicer approbate: celliant enim ia 
extraneo rationes, que funtin flio cios liberis 
pictatis Se (anguinis, de qua in.d.l.cumauus.Si criar euicas 
tarisintellante ne videaturalienas laccehionesfuis prapor 

aut fi filias Se 
, PO extrancus 
lus herederos, fo tal condicion: que dl eacintiaa 

q muricffe primero,G elotro q hcredaf- 8: derelituen 

1efus bienes,maguer q clteg murielle de poll mor- 


a L té grauati, an 
primero,dexalle hfos:nó heredariá ellos  inpertonafli 


eftosbienes atales, mas el otro a quien pe 
; :ódicio: 
eftablefcioel teftador por fu heredero. Socin.tra 

























9 L:7. X 1. Como el padre non deme poner cúdi y 
cion ningunaen lalegirma,que dexuafafio- ca auuschor 
Al 6.colum.a. ver 






SA 






le 


Sn € A ficu7infertur 

Y ln Ibremente , e fin ningund eel pl 
28 agravamiento, e fin ningu- quello. $e res 
ferc ibi Cuma- 


núarguentem,quód nó intelligaftuncifta conditio, licet in fine re 
linquacfub dubio,dicensquitaté fiadere contrariam opinionen 
Sodnibi poltlcan Baute feuerinad iu auté.S ml. 
ftamento.C.detefta.milit.tener pio perfona filij fubintelligat, vid. 
ibi porcam,% pro ita opinionelatisfacie ¡(tal particarú.dú in hoc 
verlisponit hac verba, dos omes eltraños, quafi (ecus vel </la 
quando nonambo efTent extranci. 
Glex. XL. 

¿mINOn potelt teltator filis apponere condirionem in legitima. ln 
o tamen quodelt plas ciiureiníticucionis relitum porel apponi 
condirio poreltarina.Cafualis autem vel mixta nequaquá, (ed habe 
tur pro non appofita.h.d.Habuit originem 4l.quoniam in priori+ 
bus.C.deinofk.teltó. 

€ Guibremente.Non ergopoterit A parente filio relinqui legitima, ve 
compenfet cui debito,ad quod filio tencbat,veluti dotis maternz, 
vel als, vtin (pecie.not.Cynus Setiá Bal. in-fin.z.C, de jur-dor. 
Er quidfipater relinquar filie iurcin(dcucióis aliqua bona vel quá- 
titaté pro lesitin lote materna Se bona non fufficiant ad folu- 
tionem doris S legitima? vid.notabile confilium Socin..volu. con= 
filio.225.diligentifsime Efubtiliter. vbi etiam vide, an aceptando 
hocfilia abi preiudices, Se quie haben ind. cófl. Addead diéta Ro 
dericiSuarezsin.l.quoniamin prioribus.C.de inofficio. tefla. 7. am= 

liatione vbivid.de hoc,Sc quid li flis infticuat in fua le 
jubetro(litueretitio,qui reculansadire St reflicuere compellitá iu» 
dicesantune habearlocum ifta vt adhucreiefto grauamine con- 
fequatur,Gcretincar legitimam?Paul.de caft.dicit,p nonimó tune 
limicabififta.l.S fimiles.per tex-quem ipfead hoc ita intelligit in.l. 
d erebell.vbi Roman.dicie hoc etfe no- 
wisimam dittú,fed Alex.ibi reprobatiftumintelle£tum, 8 dicitef> 
fe contra texin.lpes.(i parronusffde bon.liber.vid.ibi per eú cu 
jus diéta fatispl tamé filius fic grauatus recufansadire, adi- 
ret 8crellitueretstune videtur,q cú agnouerit judiciam defianái nó 
pofiitrepetere legitimá pertex.in«d.l.pe.$.fi parronus.6: videtur de 
mente Alex.wbilupra.An autem grauame qd per ¡fas reijcicue 
in perfona fil delegirima rejjiaf eriñin perioná cius in qué filus 
usadeundiziftam quelionem tragar Socin. confió. 
itnon potell negari.col.7. neque meminialibi_me legilTe 
vbi concladir,p nó per pulchra verba.vidibi per cum:S in maté 
ria quodipfe ibidem dicit.col.pe.veric.6.8: vkimo. Aduerte earn 
quia fi paterex facultare regia polfee gravare iiosin legitima iuxe 
taca que tradit Roderi.Suarez, inud.fua eleganti reperitio.]. quoniá 
in prioribus.18. limitatione: € in le£tu.Lfori. confequenti.in fecun= 
da limitatione, adhuc deber conftare de voluntate exprefla pa- 
dis velos gran de quod dali pora ene as 
mus grauare noluifle,ad quod beneacit, ep dicicOldrál. confila8, 
viía donatione,vbi confuluir,g li pater dat aliquid filioin yita, cú 
oncre reflitutionis,« polea in tellaméto aliquid 'fbi Legat jurcin» 
ftitutionis,S vult illum e/Tecontentú cú co, S cum eo quod fibi do 
panitin vita, q videf ppter hoc remittere onus reflicutionis appoli 
tum in donatione,quod elk bene notandú, neg; dicitobftare cófue 
tudinemloci,ex qua permittitur grauare in legitima, quialocú ha= 
berfecundum cum, quádo de exprefla voluntate tellatoris appas 
reatzalidalabicur iuri cómunid.2.Cade noxa.c.cum' dilefus.decó- 
fuetu.écteneas fempermenciad iflas regias facultares,ex quib*per- 
ictus 

























































Titulo.IH.De 


mittintarfieri maioriarin vmum cx lis liceraligranicoturin legi- 
tima dummodo eisrelinqiiantas alienta prour ell deforma dieta 
amo fault liú,quod debes inrellígere dú tamen id quod res 
Jinquitur flijs pro aliwmentis, relipquacar eisin o 
dicerur. fuum proprium; parrimonium non fubíacens regulis ali 
mentorum Se 
ta erit eran 
mibibile ad 
haredes ¡pue 
volune hilpa- 
vidodenollri 
dottorde Pa= 
Ja.Rube. ia re 
peti.c 
Ítras. Íntexte 














na condicion?,deueauerelfijodfu legi- 
timaparte delos bienes de fu padre,c de 
fu madre,fegun diximos en el titulo,de 
e 
enla ley. que comiéca:Religiofa vida. 
Pero ficl padre quificre eftablefcerfu f- 
jo porheredero en mas de fu parte legiti 
ma,en aquello que le dexa de mas, bicn 














vbi (apra. de 
fecunda liwi- 
tationeillias.l.fori.fub reperione.l, quonian 
6zolicércontrariurmvoluit Bal.in.Ja.$.i 
¿ciur.qui tamen loquiturin cafuinquo per Ratatú tollicur legitima 
nontamen vbi minuicurfaluis aliméris, de ic nó reéte poreft allegari 
in contrarium quía de meteprincipis iniflisfacultatibus maloriz nó 
eltín torum tollere legítimáfed tátú minuerc,inter qua lógeintere(t 
veparerexnota.perPaul.de Caftrain.d.l.quoniamin prioribus, vería 
item querricor, 6 q ¡flerfacultates regir fiedebeantintelligi , yt non 
tollant,fed minuantlegitimaín confertnotabilediétum Bald. im. l. 
cum lege.C.de epiíco.6 cler.vbiloquiturin terminis quando Maturá 
rationeprimogeniti excludiefecúdo genivum.Sch pEfe habear fencre 
contra alioshliosvel filias in taxatione talis legitimar: fic diminuta: 
ro fuftentationefiliorum Scórra pietatisoficióstuncindex in hoc 
luccnrrere deber ,$*bono arbitrio taxare £ moderar poterie juxta 
qualitatem perfonarum Écpacrimonij quantitatem , $e alías circun= 
Aantias(icut $ ego pluries fieri vidiin regaliaudicorío, nam cum pa 
tervalde cnormiter, Ge contra boniviri arbicrium minuit occalipne 
talisfacultatislegirimasfiliorum ¿idem ell ací ¿ntotumtollerer, ve 
adducitSoci.confi.150.volum,1.co.s.8 Dominide Rot.decifio.13. 
nouis,in priaci.2.colu.éctencbitur pater ita prouídere alijs filijs.licéc 
iplihabcantaliunde vnde poffentalimentari cum principis intentio 
non lit ja totum tollere ,led diminuere legitimami8clicce(Tar quod 
incontrariumfentit Abb.in,c.raynuntius.detesta.vld, nota, an auté 
Áiliuscontra quem fuit impetrata facultas , ve pofsic (ibi diminui le» 
gitima poterit ¡flo jure vti contra patrena fuum diminuendo patri le- 
icimam.Bald, dicit quod nonin,l,fiwverfisponeprinceps, Cade fruca 
¿uo xxpen,cateraadiftam materiam pertinentiawvid, laté per Row 
deri.Suarezainad. (ua repet.lquoniamin prioribus.Scper Guil.Ba 
vbi ponitaio.limitaciones inrepe.capiculi Raynúrius.dece(t.£352.col. 
4.8ifo.lequenti et luperverbo reliquit, quibusadde quid dicédum 
fitin militean ex dircáta milirari(de quain,Lcenturio. fade vulg. 8e 
pupil.8c precibus.C.deimpub.EaljsGbltitu. Ein «ein teflamen= 
C.detella.mili.)pofit privare iliumlegitima,que dicam 
incplecompendio o infeatirala.Addo etiam q fubllituere filio vul- 
ariter nonreputatur grauamen,vtinfpecie dicitPaul.de Caftrin.d. 
. quoniamin prioribus.per.Lipofthamus,s.quod vulgo.(F. devul. 
vbi criam Alex ,quem vi 



























































82 Ucondicion,Sed cum fubltiturio dicatur conditionalis inftitutio , ve 


in.l.cohwredi.$.cohares.ffde vulga.Ecpupilin ratione. $. quod val- 
go-ff.ad.l.falcid.fifliusfubflicuacur vulgarirer,vel compendiofe $e 
aprimogradu firpratericus , an vidcaturin(licucus reicótacond; 
ncinquamfuicfadta (mb /lirucio? Se videtur quéd fic per 1.6 filiusfa- 
milias(ubflisuarur.fde bare.infli.8e 1. fipaterfilium,Bc1.ex falto. 
4.lurius.fE-de vulga.S: pupil.Bcper.d.l. quonianin prioribus. St per 
= Hamm deviderar bai demente Rodo Suaccrcio.d.l quecianda 
prioribusjio«i.lixBirarione, Sc exprefiushabetur per Alexand.indl. 
lipaterimpuberes.f.de valga,6: pupil.uper glo .in yesbo fb ituic 
¿cprobarietiam videturin.).Cámus»$.cum anté,C.deinnoflic.tefla- 
amen. Se fic fi alter filios fit inflitucos in primo gradu Scei (2 daras 
Sub (lucas vulgaritervel pupillariter,vel compendiofe alcerfiliusta- 
Jisfilasfublliruusrcieéta condicione concurrercuminlituto quod 
elttenendum ment ,quia nonita declarar Roder ; vbifipra,(ed ad» 
uertequianeque Alexand.necRoderic .faciunt.meptionem de Ol- 
draldaconfilat71.thematalce(tticiosfilium.column..veric.fed quer 
taryvbi valcoppofitum loquens in calisfuo in filio fubllituto pupil- 
lariter qui fir áprarcedenti gradu prateritas , $e dicit non obflare. 
d.J.quoniamin prioribusmeq.d.$.cum autem. quod oftendit > quía 
diét.l.quoniamin prioribus.commemorar.J,omnimodo.ciu(dem ti- 
tulizardirS.cumáucem,ScLlancimas . commemorat Viranque, Cte 























condiciones que fe pont en losteftamétos. 


25 


gooportetquodambieintelliganturdo cau quo Loquitur +. omní+ 
imodo.adculús interpretátionem faéta:funta Se authen . de lis añ, 
dotainftro.natis.collas;Sed.l.omnimodo.circaprateritosfilios ni. 
hilimmurar, veibi diciturin text.ergo.Scolresb.l, omnimodo «inue 
pitpetitionemfupplementi, $e circa ¿llud. verlattrincendo illaruin 
asú. 1. Sc hoc 
pomé fupple» 
meatum dicie 
duo vnú pre 
exiflens aliud 
ci accedens. li 
De prioris ta» 
men interitu. 
argumen. l. 
fade diveif. Se 
tempora.pra: 
(rip). pome 
ponius.cum. 
, quis, fa deac-, 
quinpolise hocfupplerentum ficdapliciter,vereftilicet,poraccel 
ionem quancitatis,ad quancitatem vel (peciem, vel (peciel ad quan» 
ticatem,vel (peciemveloquicar.omnimodo . kt interpretabicur per 
ainotionem condirionis adie%cinituuionifadte ex legirimavel mo 
di,vel dilationis,velalterius cuinfcunquegravaminiscapiendi,tamen 
amodusnon mutatur,fed reprelentatur.arga. | bareditas. ld hores 
in/liwu.vndefi quis aduertatad.L.(cimos.$.camantem. legitima que 
ibireprefentaturnon expectatadievniuertalifdeicommilloadicAta, 
non capituriure dire£to,fed iure fideicommii, £perrelliturionena 
de manu heredis faciendam , vt ibidicie litera dum fubdit quartas 
quidem partis reflitutio, Sic. de fic non muracur capiendi modus 
neque primas interimitur , fedin propolito per amotonem condi 
sionisadieG'z dupillari fubílicutioni non folumfuccedendi modus 
«seprafemata, ed rad Sole pesimicar ia. $ rcindo. died ñ 
extiteric conditio. ff de vulgat.Spupilla.vebac $ aliainifto propo 
fito adducicOldrald . vbi (upra, confirmator hoc quia ¡llud quod 
dicitar quód teflamentum poteft incipere,á tacita vulg; 
Tadniexprefía pillg Ec k flioidtcicda ota] 











puedeel padreponeraquella condició, 
queesenpoder* del fifo de la cumplir, 
mas ningúa delas otrascódiciones,dÍsi 
como las queacaclcieren porauentuta, 
o las quefon mezcladas fegun diximos 
en las leyes ante defta,non laspuedepo 
ner.Efi las pone, non enpelcendal fijo 
heredero,maguernon (e cumplan. 























ca vulgari lan 
xis dicitar infliturus, ve probáriripel. fi parer filium.é ibi Bartolo 





f.devulga.Spupilla,tamen hoc procedi fecundum tertirinios diét. 
Jo parer filicer ,: quando filius mafcicur qui fue filio ja 
saco fubflicutos inuenit tempore quo. nafcicut purificatam condi 
sionem fub qua ef fubllitutus, quía tunc non potelt dici preterl 
tusper. l.cum pofthumus.fI, deliber. Spolllum.non ergo proce- 
det quando filius.aliquo tempore repetiretar prateritus á primo 

sadu conditione non purificata. Sed quicquid dicar Oldrald. qui 
inhocadharet diftisantiquorum in qua(lioneilla, an conditio £a= 
fualis vel mixtafuab qua filtus fuic fubltituras reijciacur de legítimas 
juxra nota,perdo8o.in.l.fipater. C. deinflitutio. de fubfticatio «Se 
3n.|.fius quoque .in principio.ff.deheredein(titu.8cin diéta.,quo= 
niam in prioribus. pro eo quod prius dixi, videcurcafusin didto,$. 
cam aexculua decifonelolerrara uodcutn hodie legitima des 
betrelinqui filio ,tituloinftitutionis. fecundum jura autenticoram 
¿ciftarum..l. particaram. (filias bli rmarurin cuentum alículns 
conditionisalteri hefediinflicutioreicfta conditioneconcurrere des 
bercuminftituto prouthaberurinid.j.cum autema 

b 2 fjo.Idem dicinnepote, vel pronepote primum locum obtinen» 3 
te,vtprobatarin diéta.l.omnimodo . Sediéta.l. quoniam in priori 
bus.Cideinoffic.tellamen.vbi vid. Roderi, quarta ampliatione, € 
jdemdic deafcendentibas écpatronis, Scetiam in fratribus quando 
turpis perfoña hares inflicuicur ab eo, nam ¡Qi ectam non polfune 
granatiin legitima. ve dicireloT,nora,in antentica de heredib,ée 
falcid.s.Kivero expreflumacolla.prima,, in glofl. prima... pantho- 
cnius.$. fina.ff.(i quisá paren, fuer. manu.vide eciamper Rodoric. in 
diéta « 1. quoniam in prioribus.16.ampliacione, Seprobaruroptime 
in.).6.inordina.tauri. 

o UQueesen ed Deobaramengohis quodinlegitima quecanqueco. 
ditjopoccllaciua cam 6 ffs jc de legitima fullentacar 
veroinrefiduo vitra legitimá, vnde Silla condicio li volet rei; 
«tur de legitima vt hic,tenes Bald.in didta.l.quoniamin prioribus. 
Torn delmoLirkána dde condicio (lino Scinldaro dbicalo 
columna feptima.ffde haredi.inflituen, 8 Roderic.in.del. quoniam 

-inprioribusss«.6ampliatione. 
d, Evan empecen alfijo.Dehocvid.Roder.vbi pra fecunda ampliatio- y 
ui legensiliam intelligit quando folos ¡fte fiius erat hieres in 1 
-obferal.(cimus.$.cum autem.C.deinoficio.tefla « cniadde 
“altrán.l.firusquoque.in principio.ec La. ff. debzered ¿nilo 
li quaricrejetia condirione de legirioaa quid esit de re * 
¿did ¿orefpondet quéd hi non habebar cohieredem vel labliicuo 
Partida.yj. 





















































In nova 
p Tec.cfl lo 





E Seltapartida. 





rarntorumfiblacerefdt:quonfámin omnem euentum e) illud har 
biturus file deficiar condirio fiue non , fi tamen haberer cohere 
dem,vel fubffitucum (pectabirureuentas conditionis que fi nonexi 
favillud teiduum peruenicrad cob, redem vel fulliturum , fitamé 
exiftataccre(ci fibi fine noua addiiócficut videmusin eo qui eftfub 
fúícul parimt 

Pureptin (ib 
conditione,vt 


fdehere 





9 L:).XIT, Como aquel que es ejtáblefcido por 
heredero fin condició ninguna, puedeentrar 
la berencia,maguer la condició que es puejta 
afu compañero noi fra cumplidas 











mos. 
femifle . 8 lin 
cerRode, Sua 
rez, pol mul» 
taica veli 
giiltam.l. 
partite emp 
tamé vifus ej 
remanere cú 
aliquo ferupu 
lo ergaintelle 
£umverú hu 
jus.l.fubdeste 
nó determina 
teallerere, fed 
vtpericiori da 
ret occaltoné, 
aut probandi 
auccorrigendi 
dicens hoc ef- 
femagozmportantizin pradtica,egovero,,licetimpetitus , copita» 
bamiltomintelleétum non conuentrehuic,]. parcicarum cum quía 
disinatoriuscumia hac.l.nullamentio £c quód habuericfilins coha: 
redem,velublicururn , vel quod non habuerit, rm exiam quiailla 
Liuxta.l.fuusquoque,écalias leges iuris commanis facie differétiam 
an fliusinlliruacurfub conditione porellaciuazanfub caliralizvel mi 
xta vt primo caíu reieéta condicionepotellatiua delegicima, iuxta 
didamá. quoniam in prioribus.¿ciflans l. reneatinfliturio conditio 
nalisinreliduo, Scexpedtetur condirio. Secundo veró calú non lo» 
Ju rejjciaturcondicio de legiima,fednnequectiam refpeéta refidui 
expeíterur, Gh torailtalexintelligi deberet quando non fuitdatas 
colurres,vellub(ticutus dicendam elíetnullamin viraque condicio» 
ne £sciendamelle diffcrentiam , quia veroque cali non effet expes 
¿tanduscondionis euentus cur in osmnem cuentan illud efler has 
biwusus.re(tatergo quodweifla differentia inter conditionem pote» 
Natiuam, inter calualern vel mixtam polsirbic applicari de necele 
fitare debemusintelligere quod fuericdacusinifta.), fubílicutos , vel 
«colrares Se tunc verlatur labor inrelpondendo ad diftam.l.(cimus 
5.cum autem.vbihhabecur quod in refiduo vltra legidmam non rel 
eiturcondirio cafialis,welmixta.forté pofTernon Improbabiliterdi 
si quod cumille.$.cum auten, guatenas innuit, quod legitima pol 
£rtiliorelinquititulofideicommibiic(icuc Scaliz.lL.ilius tico difpo 
fiverunt, ve habeturin.l. omnimodo,codem titulo . iccorreétus per 
jusauchenticoram ex mente dodto.ibicupn Jégicima hodie zalsgal 
debearriculo infiicutionis,vtinanthen,vt cum de appella. cognof. $. 
aliud quoque capitulum.colla.o£taya.Siin .l. 5. ticulo oótauo. infra 
eadem partita.per que jurarediturad antiquasal,fecundum quasfi> 
liusinflituinon poterat (ub condirionecafuali,vel mixta, Sclicetad, 
$. cumautem. fit incoricétus, quatenusctiara di(ponicgr.od condi- 
tiocalualis, vel mixtareijciacur de legicima, Éctellamentum teneat, 
vein.).9.fupraco.Scibidixitaménó potell negari quin in legitima, 
fimul Sin reliduolegiáimz paterhodie non poteft filium inflituere 
fub condirionecafuali vel míxtaicur eratpperal,antiquas ante: ll, C.. 
fiergoin(titutio peccerin forma, ve fiarfub condition caluali, vel 
mixtarciedlaconditionetenebitreftamentum, St.euentas talis con 
dicioniseríam datocoharede , vel labílituto non expeétabitur , Se 
quedes dlaniquas dond, ve filius talicer inflicurus pof- 
ctdicereteftamentum nallum hodicperiftas.ll partitarú,, licér hoc 
non polsic dicere £cteflamentum teneat :tamen dicere poteric filius 
condicionem talemfibi non powmifle apponi, de cius euentum muila 
tenusefle expedtandum.oporter ergoparrem elTe cautom, ve filium 
inflítuacin legitima , velparte legitimarpnre nonfub condicionecas 
fixali, vel mixta, velin reliduoinilituatalium, vel (1 inflituar Élium 
in omnibus bonisgraues, li velitvcalterirellicuatrefiduum pure, vel 
fub códidone,8dimiliterpoteritiliñinllituercin legicima, Scin refi 
duo flab códicide,cafinali vel míxtadato (ibi coharedesvel (abífiruto, 
ve hzeco mniaprobanturin.d.l.5.titu,8.jnfra eaparó. fiaucemfilium 
ioíliruererfub conditione calualivel mixta, ramin reliduo quam in 


SEE elteftador acltablelcierea 
ela aportados al 
Nel vnofo códicionque puede 
fer, Pealotrofimpleméte. E: 
fteatalaquié nó fucffe puefta códició, 
luego qleamuerto elteftador,puede en 
traren[us bienes, enaqllaparte, en q le 
eftablelcieró porheredero,c el otro que 
escftablefcido có la códició fobredicha 
nó puedeentrarsenla fu parte, a menos 
defercúplidalprimeramétela códició, 













































Iegicima,vel(impliciter ;tuncprocederethuinsa, difpoficio exam da 
tolibicoharede, vel fublliruro, K«forteidernelerdicendum attemtis 
.juris communis, ¿fic quód non procedant difta Paul. de Caftro. 
inadel,fuusquog;.S Cindnl.fipater.C.dciollic.Sfubllico. E ic p 
inhoc.Lifta partitacum,non corsigacins commune,fed declaretanam 

fuppofito pp 
ralis condicio 
reijcitur dele= 
gitimaScrefla 
métum tenet 
fecundú Bart 
8cdoBto .vedi 
xiio di£t.Lo. 
fupra eo « erat 
necellaria de- 
clarao qu 
erat faciódum 
de refiduo Gd 
non repesitur 
declaratum 8 
jure commu= 


fo quefuc eflablefcido porheredero. 


4 Le3, XIII, Como denen fercumplidas las con 
dicioneisque fon pueftas en los eftablefoimien 
tos delos herederos ayuntadamentezo fo de par 
timiento, 





NOnenlos teftadores a las ve. 

| gadas muchas condiciones 

a los herederos ayuntada- 

fo deo rentals vegadas las po- is mn 

nélo departimiéto.Eayútadamétepue re declarate 
déferpueftas en e(ta manera,como Gi qee obíta- 

xellecl teftador,eftablezco afulano por Pio a 

mio hercdcro, fifizieretaleglefía, tal feripferit.fide 

ofpital, ediere tantos maraucdis a po- heredi.inltito 
quía loquun- 
curin caludn 
quo mullumpeccaramfícin foranain(licutionis , 8cibi etiam extra 
neuseftille quiinflicuitarnon filius, vehoccali + Preterea $e iniftis 
Jegibus.8:indiet.Liliberhomo.$.cicias.inflicutio fut pro parte pur 
13 X in partecondicionalis:nullam, vedixi fuit peccarú in formas 
ininflitutioneverófilijaliter fir eríam de jure communi dicendum 
quodifta.lpartitarurn opúúme declarat. in conditione vero potefta» 
tiuaredtedillinguicur habuericfiliusinrefiduo legitima coharedem 
velfubfEicucum.velnon:quiainftitutio nópeccatin forma, Se in'tali 
condicione loquiturloann»defmo,relatus ¿ Rodevin.l «jam dubitari. 
7,col.ft.de hared.in(ti,verfic.Shacopinioratior viderurintelligen 
do eam fane,8c.E nonin condirionecafuali, vel mixta . confirman 
twurifta autoritateinfignisdodto.Anto.de Bur.coníi. 69. ¡pic-vifs 
ñtS tumbas blade dan ancancaindl de Jure aan Mido 
anterquandofiliushaberet inrcinÚticurionis.cumergo per. Ll. anti 
quas 6liusin(titurus (ab códitione caftmlivel mixta habebattotá hz. 
redirat£.neggcurabafin aliquo deralibuscádicionibuseriá inrefiduó 
vitralegitimá eriái darerur ibi coharres,vel(ubllituras idécritetiam 
hodie. ends obflabir.$.cum autem.quiloquitur fecundúiura, 
C.fecundum quefafficiebarquoquorelidticitulo legitimam filo re 
Inqui abfqshonorabilitiruloinflicucionis,Scvidetur ad confirma- 
tionempradiétorum.quodhxc..approbare voluit cpinionem Ol- 
eraldi0.dl.quosiam inprioribus.quam ibirefert Alber,colu.r. vere 
vel poflesdicerequatenusdicit quod eciom fifilius infliuacur fub 
condicione cafkali,vel mixta inlegitima,S vitra legitimam quod ve 
legitima manere debeatintegrafilio, tales condisienes remorentus 
(eahhabentarprononappolits. 
; lex, XT, 

49 Vnoharedeio parte pureyalio in aliafub poibili condicione infli- 
tudis,primoinflicutus pote! ftacim per mortezsteflantis fuam par 
tem agnofcere,alins autem non donec conditio impleatur.hade. 

a Esielrefador.Addcadiltam.LIi liber homo.feliita eriptum. de x 
hereiafica, 

b ose puede feroDicvefuprácodem.L primas 2 

€ Mavan puede encrar. Adde.1.h is quilizeres.fodeacqui,kered.8elimita, y 
vein.L li quisinfiiuacr,T.dehrered.inficinprind.Sán.51.8: la. 
fub conditionesfi.debono.pofT.fecondumtabul. 

dl Ccumplida, Etfitempos non fit adicum quando conditio imple- 4 
ridebearparebo condirioniquandin voluero fecundum Azo.+ C.de 
condic.infert.in fumma. culumnafecunda.verficul. Sei quidem . vbi 
reípondetadal.hxcconditio. qua contradicere videtur.£f.decondi, 
Zedemonitra.addeBald.n.l.Gparercolumnafina-C. de infiva. e 
fubllicu.verss.quaricur (iverotempusfitadictumy infrailladr£pus 
parere debeo $ compuratartempusá dieaditz hereditatis non au 
tem ámorteteltaroris, ve.ff.de condit.Sedemonttrar.). fi in diem, 

: lex. XI, 
3»Dluribusconditionibusconiunétimappofitishaeredi omnes adimre 
pleridebentyaliasceltamentum erivingalidum,edA dilin ive po- 
aancuefubicirvnamimplerk bad. : 















































Titulo. II. De las condiciones que fe pont en losteltamátos. 


1 2 GTalescondiciones, Ex hoc fume quod condiciones plures debene 
elle tendentes ad diuer(aimplementa 8 diuerfium finem atrenta mé 
reteflatoris qui viráy conditionem voluit adimpleri,nec ciusmens, 
¿tíntentio verificacur vna tantum condicione impleta fecus nang; el 
fet liplures condicionesctiam copulatiue poliza tenderent ad viu 
fines $ quae 
Liber earú jan 
pleta verifica» 
recur Se imple 
retur quodex 
arar impl 
mento praten 
debar tellator 
mam tune fate 
ficerer, cuñulli 
bet carum jim 
plemécú vela 








bres.Quando clteftador ponetales con 
dicionesacomo ellas, o otras lemejátes 
dellastodasenvno, cftonce cóniencen 
todas guiíasquelascumpla elheredero 
para valer tal effablefcimiento.E clayú 
tamiento deftas códiciones fe haze por 
eftapalabra.cP. Elascódiciones puedé 
fer pueftas departidamente en efta ma- 








Eos acord nera:comofi dixefle cl teftador:cftablez 
tuusfiefineliz co pormiheredero afulano,fidicre ciét 
deris$epresbi — marayedis pormi anima: o fi fizicre tal 
ter fueric talis 


eglefia:o tal monafterio. Ecltonce dezi 
mos:queabonda para valertal eftablef- 
cimiento, ficl herederocumple alguna 
dellasc.E cl departimiéto deftascódicio 
nes fefazepor cftapalabra.o.Otrofide- 
zimos,queficlteftadorponevna códi- 
ció fobre muchosomes q cftablefcicffe 


fitheres ula 
Jem fubílituo 
mam tic cun 
mens teflato= 
Ys fuerie pro= 
widere de (ub, 
fituto ¡pprer 
carentiam li- 
berorum que 
ita jndacif ex 











presbyteraca  Porfusherederos:fiqualquierdelloscá 
ficut es mor-— pledlacondició, valdra el eftablefcimió 
a to,maguer todosnó lo cumplí. E clto 
ditionepsbyte — feria,como fi dixciTe cl teftador:cftablel 
ratus extare 


coamis fieruos por mis herederos, fi 
fueren miosquando yo finare. Ca ma- 
guer eftoncenon fucíTen fuyos todos, 
fiacacfciere que lo fea el vno, “aquel he 
redara los bienes del teftador, que era 
fuyo alafazon. 


ve até confia 
JnicAlex.con 
fil100.volu.4. 
incipien , Vi- 
fa parte tella- 
menti,Gic, ta= 
lienimcafuin 
effeétu ex mé 
te teflatoris 
ambaconditiones flunt purificat, « quod hic diciturininflitutios 
ne idem dicas in (ubltitucione, fi plares conditionesin eacopulati- 
ueponanturcum Scfubftitutio fit fecunda infliturio , Sita in fub- 
ftitutione coníuluicPetr.de Anchara,confi,266,incipi ¡fte magiller 
Gerardus, 8Ludo,Roma,confi.y1,primadubiracio, 6.8 confil.133. 
nova luperuenit.Deciusconfi.89.Sconfi.417.viliscófilisclarifsimo 
rumdodto»Xca 
2d Uefa palabra.s. Etan (ubllivurio vulgarisfafta duob?copulatiue ha 
beaclocamin perfonam vnius velintelligaturin perfona veriu(g;- 
Bar. « De .quanuis.C.deimpub,8calijsfubfti.Sadde ad ¡flá. 
124.8cibidixitit..partificamen non c/Tecvnain(litutio fub dua 
busconditionibus copulatiuepolicis,fed fivx duz vel pluresin(lia 
tionesciuldemperfona codem contextufadta tunc purificabitor in 
flitutio exiula conditione 4 prius cuenerit, vtinyd.L.íiplures.fEdecó 
ditánftitu.li veró ex interuallo fadta fuerit. fecunda inflitutioin ear 
demportionefub diuería conditione, tune viderur receffinm ápri- 
mas purificabiturexi!lente conditione fecundo loco pofita.l, quod 
traditumaSclonon adea.ff.decondic,8c demonftra. fecundum Paul. 
deCaftind.Jiplures.gl.tamenibi,8: Baravolunt y fiat hoc vitimo 
cafudifferentiainter legata,Stin (litutiones.viibi,cin opinionéglo. 
Sí Bar.inclinat loan.Fab.in,$.(i plures.inít.de here.infú. 

3 € Uodlguna dellasaSuflicitenim ad veritatem difiunétiuz alterá efe ve 
ram,vthic,Gin.l.fiheredi plures.H.cod.K in. $ plures.inflitu.de 
hzred .inftitu.quod limitanifialiud efferde menteteltantis, vtn,), 
generaliterin princ.C.dein(ti. 6 fubllito.cuius.l.difpofitio , an pro 
cederet,lidaretur capacitasininflicuto, vid .per Roder.fua.allega.27a 
vbilaté conatur probare q) non ,8cdeillius.l.intelleáu, vitra dofto. 
bi,videelegansconfilium Soci.5?.volu.primo, 

A Moualquier dellescumple.Et Ge habeshicabtin.I2.5.fifT.co.quédvna 

4 — pluralitasgeminatplures(ingularitares, vbi pluralitas refpicic plu- 
sesécvarioselfcótusin fingulisfubicétorumadde.J.falía, $. fineff.de 
























































26 
condit, $: demonítra.Gin.1.3,5:£in.fF. co. Fecusfi vnum tartim effes 
Etumproducir,Sclicincellizicor.l, quanuis.d:,l.penul.C «deimpubs 
¿caliis(ubflicufecundum A ngin.d...falfa. 

€ Guelo fra clwno,Adde.l.fecundam..fi.Macod, GLExxTI2, 

swSi cenditio potellatiua harredi vel legatario appofta cafia non pos 
teft adimipleri 
habetar ¿p ion 
pletasliatten 
ele mixra ve 
lego tibi cem= 
tum fi cum ta 

+ li mupleris: de 

ipía moriator 

antequam im 

pleripote(l vE 

tumotiarisnó 
habetur. pro 
impleta ; vbi 
yeró ipfavelic 
fed tu nolis ha 
berur pro de= 
feéra mili ipía 
fictaliscú que 
úbi non licer 
defiurejcontra 
hereah.d, Ha= 
buitorum. d 











9 Ley. XIMI Como deue el heredero aver la heré 
cra, fimon finco porel de cumplirla cemdicion, 
fo que fuecfiableferdo. 

|¡N' manda o en eftablefci- 

miento del heredero, po- 

y niendo condicion el telta- 

4 idor,dezimos, quefila con- 

dicion fueflcatal, queesen poderio de 

aquelaquien es puelta de la complir, Mi 

lanon cumpleporalguna ocafion que 

acacíce, de guifa que non finque por 
elde lacumplir, valdra el cftablefcimi- 
entofdcl heredero,o la manda, E efto fe 
ria,como fiel teftador dixefle, cftablez- 

coa fulano por miohercdero,o mando á 

letal cofa,(1aforrare tal ficruo que ha Lan, 

Caficlteatal ouicre voluntad de cum- £ ar eldra el ia 

















A blecimiento, 
plir, lo que el teftador mando, on dde que 
Íinco por el,masporalguna ocafió que — fub conditio- 
acacfcio enlaperfona del fieruo,murien — ne $: quo 


fdecondiin 
Micu.écglo.ia 
I prima, C, de 
in/liru.Sfub- 
Nitu «vbi hoc 
lmicac , Dif 
haresfijeritia 
moraañi mor 
télerpi qui.de 
bebar mante: 


dofe,o perdiendoleen otra manera, lin 
culpa £ del queledeuia aforrar, portal 
razon como efta ,non fe embargariacl 
heredamiento,ninla máda que alsi fue 
re fecha. Pero fi el teflador, que faze 
el teftamento, dixeffe,mandoa tal mu- 
gercientmaraucdis: ofago la mia here 
dera,ficafarecontal ome, "fi acgelcicre 





tioconditio habeaturpro impletaac fi naturalites morererur cum die 
citmoriendofe, o perdiendole, cn otramaneralin culpa,Éc.Et Kc 
feruns occidaturá tercio viuo teftatore,licetnon competataétio con 
traocforem ad extimationem rrreditatistamen rofpedtu confeque 
di huereditatem condicio habetur pro impleca, licet contrarium vo= 
Juitgl.communiteribidemapprobarain verborerrorlims, in. Juinde 
neratias.$.idemlulianus.ffad.l.aquilefed quod dixi tenétlo.de]mo. 
8:Sociun-l.inte(tamento .la fegunda, fede condi. Sc demon, ¿efaris 
probacurhicili tamen feruosá tercio loccideretpr poll mortem tella= 
roris,tune hoccifore(Terfolnendo pretium hareditaris, conditio non 
habetarproimpletas(ed agiturcontra occilorem.vtin.d.$uidemiw'ia 
nusEcibiglosSocitamen vbifiprá vult q etiñifto caft habeaturpro 
implera,licetóchoccafl daruradtio contra occiforem in cius odium 
velutinonimpleta conditione.vide pereum in prima , $e fecunda. 
col fedtuvide.Laaz.tit.9unfia ead.parti.S: queribidicam. 








h disicafarecontalome, Quidécontra veli dixerat fi talishomo cum ea 3 


matrimoniúcótrahát,an hereditasdebeaffi nó Nat per moliers, fed 
perillú hominézviderur pnon ex quo códicio appolita cl principa- 
Jiterinperfonam talis hominis, hcin clus potcltare elle debet ive 
Jitmpberc,vel nonavtin.l.cum ab cosf.de cótrahien.empraScita tener 
Lcob, deRaue. ScCin.in.la.C.deinfú.8fubllidcanadelmel, 8 Ra 
pha,Cuma.n.l.in teflamento, lafegunda. ff. de condi.8 demon» Jota 
tñin.lindenera:ius.$.idélulianus.elprimero.in ver.quoniamctror 
fumffiad.lraquistenetcótrarió Alexin.d.lalicetprioallegetpro. de 
Ltádem dicittutius efletenerecú opi.lacob,de Raue,Salioray tario 
3n hoc confiderarideber cuius intuico Si fauore teflaror voluit vt tra 
trimonium contraheretur nam fi fauore mulieris inflitura: vel o 4 
fuit legatum hoc fat non Mlerper iplam confequi deber harecia 
tem vellegarun», (¡vero teflarcr hoc feci intuien e fancic ¡lus 
hominis £i contraherer cur ifla muliere ; une cum cius volun» 
Partida.vja Eñ 




































micciperd.pe. La2.ad,6. 

$.» ff decódi. titul.9, jo 
+ Ec demonítr. cad, parte 
8 Uoinculpa. Viderurexifta.L probar q (feruus occidarur ab alio tere 





Sefta 


taticelinquarur,Scciusfanore fecie Ñiáple nolie contrahere non_de= 
bebiturhareditas vel lezarum,Sifacirad hocal.feruo legato.$..i ten 
flator.1f. delega. r. Sadi(lamdiflinaionem faciz etiam quod dicie 

inpr agnginquancum diflimguic.Erarteftator, 
us, vel non facicetiamlillislibertis¿io 6.£de condir.k 














demoník. 

4 a Usemuers, Et 
fic fi condirio 
mixta defide 
percafam, ha 
betur pro nó 
impler 


quela muger fe muera a, O aquel con 
quien la mandaua calar, ante que fe 
cumpla la condicion:cftonce, non vale 
elcftablefcimiento,o la manda, quealsi 
“ fudlefecha.Masfiaquelcó quien la má 
daua calar, griendo ella cumplir el man 





Linteltamen- ; . 
to.la.2.1f, de damiento del teftador,e cl otro nonqui 
sondir. Se de fiefTe:Seftoncefera la mu gor heredera: o 
móft, $e quid 


aura tal manda,c non fele embargarad, 
porellarazon.E fila mugernon quilie 
recumplirlacondicion:nonqucriendo 
calarconaquelcon quien le mandava 
elteftador:nonautaclheredamiéto,nin 
la manda.Fucrasende,fi aquel cóquien 
la mandan quecafafie, fuelle pariente 
della,o tal omecon quien non deujac, 
ninpodria cafarfegund derecho. 


fipro partecó 
dicio impleaf 
pro parte d 
ficiarcafia, vi. 








82 quid in le 
gato liberta 
vis, vel ad pias 
caulasovide.l. 
cumitadatur. 
fEcod.écin le 


gato alimen= 





Le. XV. En quemanera fé puede cumplir o nd 
La condicion queespuettaen el eflablefcimien 
to de los herederos , que fon en poder deo- 
173 





ammuis lega. 
¿Earcán Ll 
ls libertis. (a 
de condit . de 
demonít . Se 
quid fimulier 
impediaf. ab 
aliquo  tertio 
ne polit con- 
trahcre, nó 
ab illo cum 
quo debebar 
córrahere? gl. 





tcruo algúo feyédo celta 
blefcido por heredero 
deotri,qnó fucflefu Se- 
nor, fo condició, elteatal 
£á1n6 puedecúplirlacondi 
ció, lin mandado,f£de lu Señor, e filacú- 
pleynóvale.Mas fiotroalgúo qfucfle li 
















india dl * bre,emenor de veynteccincoaños,ma 
ora E guercitouieflecn guarda deotro:fi loc 
demólt. dum — Mablefcicilealgúd teftadorpor fu hercd 
Prats e ro,fo alguna códicion, puedela cúplir 
ob cauf. vule 











tuncidemolfeaciicafo fortuito condicio defecifTes.Barábidiflingnie 

anille tercios impediar direéto , vel per contequentiam , aut du= 

bitarur.videibi per cum.sperloanade Imol.S:Socin.col.ó.verf 

«calas Bevid.bonútex.Scbi Bar.n.l.Guidns flamasEco.titadecon 

edemonll,Sclamaniocin prin.SibiBar.fE de anmuislega. tame 

mauia.loquituraquando conditio deficicpropter faGtum llas 
inculusperfonadebebatimpleri, vecciam ef? catas hujus.), par 
rum.Jtemerjamin.d.|.fiticius.conditioimpediturab co » fine qu 
«condicio implerinon poteratscum cius licentia requireretar , fecus 
fiimpedireturátertio cuíusconfenfusinon requiritadimplementum. 
mam tune videtur perindeiudicandum, acfi condirio delicerercall. 

.. fortuito, Scita confiderar Socin,vbifupra.preditaintellige quando 
teriusiniultenonimpedirer, nam li iniulle tunc recurrendum clk 
adeaque habenturin.lindeneracus. $.idem lulianus. el primero, 
fad) dixiluprájnglo. 

5 » tiza condicion. Quid finon frreliénum (ab condirione, fedfub modo 
Scmodus deficiarpercalum fortuicumivid.Liticio. 8: ibi BartolLét. 
deleza.primo, Si per Baldin.ygencraliter,5a6.7acol.C. de epifco Sc 
der. 

6 € Geletronoquifide. Sedanpolsitparnitere:Dofosin dita..1. C. de 
¿nlito.Befab tica ¿nftaneíuperhoc, de fatis placet refolutio Socin. 
3n diéta.Linteflamentolafegunda. col. 4 «verfic.fexcuscafus vide 
perte.Senotaquod vbi non elTercondiciofed modus,túchaberer lo= 
cum poenitentia, de agí polTet ad implerionem modi , fecundum 
Bartolinl.quibus dicbus,5cermillimsán ff. decondic. £demál 





























partida. 
vide Alexan.coní.102.c01.20volu.t; 

d znonfelecmbegara,Sed an difpoli E ¡um procedar 7 
in contraétibus > Doéto,fuerunt varij.in.d.l.1.C.deinftica. «bl 
fed tenenda videtnr opinio Cyni.quód non.ci quatenetibi Alexan. 
colufi.Ecetiamlalo.quidicicelle magiscommunem,col.y. 

€ UN denia nin g 
podria. Add 
cis ¿ta Jegarú. 
f.decédic. Se 
demonfl. 












fin mandado defu guardador :S'e aura 
porendeh la heredad,o la manda. 


Le). XV]. En que cafo la códicion quees pue- 
JhueneleStablefcimiro delberedero, vale) la 
cumple defecho, maguer eflonce non fe pue- 
decomplirde derecho. 
Viplir fe pueden algunas 
ondiciones ya de fecho, 
maguer fe nó pueden cum 
al plirde derecho . Ecfto fe- 
rialcomo fi dixefle clteltador, cftablez- 
coa fulano omepor mio heredero fiel 
tornarclibretal mio ficruo q he. Cama 
guer cftcatal dederecho non puedetor 
narlibrea2qlficruo, porq esageno, fiel 
fiziere quanto csen el elotornarclibre 
puede delpuesentrarla heredad del te- 
ftador caucrla,cpor ellarazó, Klera ver Le Crd Ls 
daderamétclibre clficruo,cauraclotro £ sin mandado. y * 


ri Concordatcú 
la herencia. rd 
ne.ff. cod. vbi 
lol. opponit. 
de.!.conditi 
nibus.f. de có 
dit. demon» 
$ fecundalo. 
glo: ibi vide 
apptobarihic. 
€ orandado de 2 
fa guardador. Adult 
Adde.l.fipu- Scinft.de 
pillus.ff.eod. vulga. $e 


lex. XFG 


20 Alienus feru? 
cui elt appoli 
tacóditionon 
potelt cam fe 

¡ula do- 
implere 
pro non 
iupleta habe. 
tur,minor ta» 

MENoXXV. 20 

mis libere pór 

conditionem 
el appolitam 
citra. curato» 
vis volíltatem 
adimplere 8% 
harreditatem o 















Titulo. V.Decomopue 


denfercftablefcidos otrosherederosen 
losteftamétos,enlogar delos que y fue 
ren pueflos primeramente, aquedizen 
en latin fubllitutos, 5 
ma Stablefcen fus herede- 
roslosomes enlostefta * 
mentos,cponen y con 
diciones,alsicomo mo 
3] tramos cál titulo ante 








| 








¿tintellige(o- 
cundum Bart. 803 «ti. 
¡quando implementum conditionis non contincatalienationem $c3.tit.9. 
rerumminoris,nam (ialienationemacere debererneceffario requiri LX. 3d 
tarauétoricas tutórisvel curatol E Bis. 
h 4. aura porende. 1n filiofiso qui oítlicres necellarius, plane proce- 
dityvcin dida.l.conditionibus E. de tonditaSk demonílra. Sedeclara 
viábiperPanl.de Caftr .inalio vero licet ad purificandum condicio 
nen ipfe minor poli parere condirioni non tamen polsit adire 
fineauétoritatetutorisvelturatoris, vtin.Lpotuit.C. dejur, delibe. 
Ircumquidam.C.deadiminiltra.tuto. 




















Ozesfralis 


amSiinítieno quemharedem fub conditione fi feruum bareditariúma 
aumniferírslicer dejute ante quin fit hacres manwnittere non pobir 
quiacitalienus,tamen (i defaéto manumittar,acquiritherreditaten. 
hocdicit. ; 

i elo feria. Adde.I.mulier.$aE.cod, 

k € Porefiarazon, Et lic fnficit condicionem impleri de fadt 
quovideBal .inrubrica. C. de fubllica, 8 inflicu . ¿nfine. 
fipater.penul.colunin.vcrfical.fed nunquidifla condicio. eodem 
vulo.Sitamen conditiopcte(l imples dejurenon (uflicr, uncimple 
mentón de fadtosL.hferuus fdo folut.vide per Doét.in.lamaruios. 
de conditi.éc demonít. 


, 
dez 
















Uritulis Po 





Titulo. V.Como deué ler dadoslos fubítitutos alos herederos 


3 3 crederos.Ecnonfolumin hareditacióusTed eciamin legatis poteft 


ficrifubítitutio .J. vehzredibus.ff.deleza 





mica»5.inprimo.k. 





pro fecundo.C.decadu. tollen, Scetiam in donatione cauía mortis. 


ita. vnicass,fin.fed e 


nin contraétibus dt agtibusintervinos, vt 





in.l.quotiens.C.de dona.que fub modo. 


b Ls» lugar. 
Dicicor enim 
fubllicurio fe- 
cúdus gradus 
vel tertias om 
niom corum 
gui in locum 
infliturorum 
deficientió vel 
non adeundid 
in (lituúrar, Se 
fic dicitur (e- 
cundas grad” 
quía fequicur 
pcimú 8 fub» 
Jlicuio , guía 
fub prima in- 
Micucione (lar 
y le 








vulz. Scpupil. 
La. $ prio gras 
bono 









rampol. 
dútabu, Azo. 
Cadeinflit, Se 
Abi. in fama 
ams inprincia 
$: infta cod. 
I.prima. 
dltes.l. 
am Subílitutio E 
fecunda infli- 
tuo, feu fecú. 
dusgradus ,vÉ 
tertius corum 
quiin locum 
inftirarorum 
deficiensium, 
velnonadeun 
cium inlliaá 
rur:Scfianelex 
genera fublli- 
tucionum, vul 
garis, filicer, 
Pupillaris,exé 
plaris, compé 
diofa, breuilo 
qua, fideicom 
milariahad. 
1 < Ue Habes 
hicquare dici 
tur vulgaris, 
quía á quoli- 
et de val» 
gofieri porel 
a0tiue Gccuilio 
ber de vulgo 
ficri poteltal. 


defte,cporquepuede fer, que aquellos 
herederos q primeramente fon pueftos 
en cltcitamento muerenantequeayif 
Jos,o noncumplá aquellascódiciones, 
o aquellas cofas, q les mando el quefizo 
el teftamento tuuicron por derecho los 
£ibiosantiguos,que zicron las leyes, 
en vn milmo teftaméto, pudicíle omg 
eltablefcer herederoside muchasmane 
ras.Porquefilos primeros muricflen,o 
non cúplicilcn la códicion cla volútad 
delteftador,entrafsen otrosenlugarvde 
1los que lo fiziclfen.E porédepues que 
de fufofablamosdelosprimerosherede 
ros,qremosaquidezirá los otrosaquié 
llaman en latin fubltitutos. E moftrare 
mos que quiere dezir celta palabra. E 
quantas maneras fon de cftablefcimié- 
to.E quié las puede fazer. Ecomodeué 
ferfechas.E que fucrgahan.E en que tié 
po desfalleícen.E porque razon. 
$Lejo1.Quequierdexir fubfiicutus,e quitas ma 
nerasfon de fafliciciones, 

ESSE Vbftitutus en latín tanto 
quicredezir en romance, 
[como otro heredero que 
[ELA os cftablelcido del Eszedor 
del teftaméto,enel fegundo grado, def- 
puesdel primero heredero .Ecfto feria 
comofi dixeffe eftablezco a fulano por 
mio heredero, e fielnon quifierc,o non 
lo pudiere fer,fea lo fulano enlugardel. 
Etal fuftitucioncomo efta llaman enla 
tin vulgaris, quequicr tanto dezir,co- 
mocltablefcimiéto, q puede fazer qual 
quier del pucblo,caquié quifierc. Otra 
fuftituciond y a, aque llaman en latin 
pupillaris,que quier tanto dezir,como 
eltablelcimiento, que es fecho tan fola 










inratione.$.quidvulgoffad.lfalc.ficenim ámilice vel pagano par 


tre velextraneo, foemina,vel mafculo,dummodo fichab; 
dumfecundum Azo.C.deimpube, Sali: 
quia poteft fiericuilibet vehic dicicur,$ 





id teltan 
fubflitutio . infumma. Se 
i¿infti, de vulg. (ubili. 





pd dsibiicucion.LiQayenumeraripeciestubNicucionum,de quibus etiam 





er lol 


in subri 





le vulga.Spupill.Síperglo.in.$.quaratione.in 


itu.depupilla. bibi. per glo(ln capiru.caynuntius. deteflam. 


ingl.quarta. 


y $ Gerersloqua.Habeshic q breviloquacfpeciesfublltucionis de per 


fe.quod nor.contraglo 


rayhuntius.deteflam.que nonenume 


ratillaminteralias.Sociin rub.(E.de vulg, $ pupil.concludit quod 


fubllantialiter ScefTe 
quianibilaliud ett quam vulgaris 8 popillaris vel v 
uxtacaquae norBarto, ñ 


jaliter non fitifta noua fpecies fubllitutionis 
As tantum, 
emaliterta 








cod. 





Jucius.colum.pr 


men bene diciturnoua (pecies mamin formajin duobus ditlere á Gin 


plicivulgari,primo, quia breui loqua , denccclitare fe 


garis vnitantum.Secundo guia vulgaris vel ell om: 

ino tacirasbreuiloquavero femperelte 
moni faria, Dicitarergo fubfíitutio il 
sia vhievides,Gcin$utin.vbiglo.magiftr 



















menteal mogo,quees menor de cator- 
zcaños,o alamocaqueesmenor dedo 
zcaños.E otra manera y a de fullitució 
quees llamada en latin exemplaris: que 
“quier tanto dezircomo eftablefcimien 
tootro deherederos,q es fecho a feme- 
figa del quecs fecho al huerfano. E pue 
dé lo fazcrlospadres,closabuelos, alos 
que defcienden dellos, quando fonlo- 
cos,odefmemori:dos, eftablefciédoles 
otrosporherederos fi murierá en lalo- 
cura.Otra manera ya, quees lamadacn 
Jatincompendiofa,quequiere tanto de 
zir,comocltablefcimiento que esfecho 
porbreues palabras.Eaun yaotrafufti- 
tució,que esdicha en latin breviloquas 
oreciproca,que quiere tanto dezir,co- 
moful/litucion que le faze breucmente 
en pocas palabras, en la qual fecontic- 
nen quatro fuftitationes, e las dos fon 
vulgares, clasdospupillares.Otra ma- 
nera y ade fuftitucion, aque dizen en la 
tinfidcicommiflaria£.E de cada vnade- 
ftas maneras de fuftitutiones diremos 
adelante cumplidamente. 





%L<y.11. Como la fubflitucion quees llama val 
garfefáze porpalabras demegoye alas vega 
dascalladamente. 

Laramente fe faze la fufti- 

tucion que csllamada vul- 

¡garis por palabras negati- 





moli dixefle cl teltador,eltablezco afu- 
Jano pormio heredero *, Eficl nonlo 
fuere, fago mio heredero afulano.Cafi 
muriele aquel que fuefle cftablefcido 
primeramente, "ante que quicffe toma 
dolaheredad , o fe aya otorgado por 


juas8, en efta manera, co- g Uxegatinas. 






ninoe: 





Uidciconimiila + 
popiifuollita. 

«quzaperte, ar 

guextibivo 

cat hanc ful 
flitucionem fi 
deicommilla= 
rim Sc facie 
adid gd dodl. 
tradune an in 
facts appel 
ctubltica 

















amPer verbane= 
gativa fic uba 
Eee 

ys ve inflicuo. 
tálem heredó, 
Sofi hueresnó 
exit, Ticius 
Gichuwses, tune 
finflcucasan 
readicam za 
reditatem mo 
riatur: vel po 
lit aut repudi 
es hurediraté 
eritticius ha 
res, Scetiamta 
cite fic vulga» 
is fublli 
vecalé, Saló 
inflituo % qs 
corum fit vi- 
mus, fitheres, 
quiatacité ins 
celligitar q ( 
vas fit mora 
tuus vel nolic 
adirealius ha= 
beat hueredita 
tem,b.de 











Sequicur_d 
Aa Azo.Cade 
impube. Sas 
lis fbllicut 
in (um.coluato 
Scglin.S.qua 
tencialtede 
pupilla.(ubli 
ru-gloltamen 
jo.dcaynuo 








tiusaderelha.dicit q» concipitnr verbisaffirmativis. Sevtrungz diam 


potelkeffeverumX procederefecundumextremú cui verba apli 
.colrg.vetlt. vlten 


turfecundum Barco.io.Jprima.fEude vulga,Scpupil. 

rius quero,cum quo communiter dodo, tranfcunte 
h €zeredere.Quid lidicatrogo,vereltirmas | 

hucvulgaris Barto,tenetqp (ici 

ti écintelligeni dicacrogo,ver 














itaprocedir diétum Guillel.de Cugai 
alijs(ub(ti.fecúdum Soci.ja, l.rft 
am quellionen 
8calijsiubllica,cola 













mirabile dica 





; 
elibersipoll 
Parcida.y). 








reditasemiitioaneritad 
quiercbacar.fFdereÑa.a 
luar ex fideicommnil 
efferfidcicómillaria 8charesinflicutuscogeret adire Se 
«Lpsecibus..C. deimpuber. de 
evulgsScpupil.co.15.vet 
humanicads, Code impu, 








nam tone 
eflimuere de 





Írcater 





arastindfipater3 


¡le fidecóalil er. pl, 


hu. 
E ij 





Seltapartida: 


4.1 segundo, Qui habebitheredictem cum frudibus qui augent he= 
«ditatem,vc in. icaramen. primo. fhadcrcbelll.centurio.in fi.Se 
ibi Ang, 4 doR:Ácodem. 

5 bo Le mono feria, Pabes hic quód fubllirutio volgarisihreres non 
esitcomprehendicnon tancum calm nolícacis,(ed ctiam calm im 
potencia, ade 
desl.cam pros 
ponas.C.d he 
rediioltitaalio 
quando tamé 
Sita verba fihe 
xesuon ericlo 
Juan includúr 
calm nolun- 
racis non ca 
fum impoten 
tiz.vinqua- 
ftionegl.in.k. 
hi mater so 
Tus. E de vul+ 

a.8cpupil, Se 
dea 
detatione .ad 
venecia y 
fabflizurio val 
garis fiéta in 
Vnoexillis ca 








hercdero,fera heredero clfegádo,. Ello 
milmo feriab,fucífebino ,cnon qui- 
ficiTerecebir laherencia,o la defechalle.< 
E aun calladamente“le podria fazer tal 
fultitution,como fi clteftadornombral 
fe dos omes por lus herederos, diziédo 
afsi,q qualquierdellos,nóbrandolos,el 
que elsa fuelle fu here 
dero,cltócedezimos,quefifuclsé binos 
amosauran la heredad.Eficlvno morie 
retanfolamente,aucr la haclotro qfue 
rebiuo.Eeltocsporqueentaleftablefci 
miento como clte , fe entiende calla- 
damente, quefiel vno es muerto, o fi 
fucrebiuo e non quiliere la herencia 



















fibus nolunta 

úisfeil cl otro entrara en lu lugar, e la deue 
mpot 

prehendicalidavein.l-gallas..$ quid Geantam poll. 
Si.[cdm leóturam Raine,«Bart.C.deinti.Sfubll.cradiBart.Kpo(t 
cum modern. luncol.q.ver.hocpremillo quero. fí.devulg,d pupi 











vbi Socin.coliigit..livitaciones ¿col.1v[gzadcola. 
cum Sietiam per Alex, 8lafo. Guillel Benesinrepeti.ca, Raynun= 
cuado citelpevado fable lbcimoracinlas 
Sc QUeadefechafe.Admicticur ergo lubllitucos facim qp hores repudiat. 
qs proceditcciam fi infticutus polir reftirui aducrfis repadiatio= 
nemfecundá Ba EdevulzSpupicin.a.qpricipa.col.sállios 
repetitio. Se idem ( ex beneficio (uitatis pobitreuocare abllenfio- 
nemintratriennidiuxtaL6.C.derepudi.hiaresbarin.ly tE deaqui. 
hred.vid.perSocin.in reperi.d,l.fol. 4. columua quarta.. verficule 
circa primam queflionem. an tamen illeán quem tralmibicinilica- 
tusiusdeliberandiexcladac fub litucum . vid . ibiper Bartol « con+ 
cludétemquó potenior lit jus eranfivibionis qua ins (ib/lirario= 
is 8cfico preferacur bares hieredis(ublliruro d opinio Barro .com 
munitertenetarlicer paflus fir difpurabilis,fecundum Alexan,£So.. 
3bi.quidauzema fifilivs familiasin lirucasrepudieran admittatarpas 
ter,vellub firurus Barrol.rener q pater:vtinL.6.$.fmiliqy modo.C. 
debon.quelib.SctenerglofT.in principivillins fo perveiborecafen 
tefilio.bar.in.d.1a1.cola.6.Cuiusopinio communiterapprobacuribi 
perdoéto.moriente vero filio ante aditam hereditacen (ubllítueos 
admitietmr exclulo patrefecundum Bar, dk cólter do éto.ibi quod tar 
suen limita. 
fequensSedanfid ¡ariuspreferacurfabílicuto vulgar repu. 
diante inflitutoBar.ibi tener q fic fdeicommállum firrepecienm á 
fubllituto.fed tu dicidem efe 4 finá Gerepericú fecúdiloá.delmo. 
ibiperzextin.L.fadtasS.inlianus. Mad Trebell.vbiídem tener Bartol. 
¿« Alexan.Sefl cominunis opinio quodius reflicutionis praferarar 
¡uri fublticationisfecundisSoci.jpi,colu.1.Char.8.verhc,circa.6.que 
fionem Bar.Sitamen ipfe hareselleriodignus fifcuspraferccnr fuba 
flituto, quafi porentior litiusindigpitaris quam jus fublicotionis fe 
cundum Barbicol,9.Scciusopinio eltcommunisprocedittamenin 
hredcindigno aliud inincapate vt notarur per doéto.jn, 1.1. C, de 
Hiered. infti.Sidem quidoindignus mortwus fuiffer ante defundú, 
vel anteaditam heredicatem celfante fraude,fecundum Soci. Kalios 
moder.fo].4.colu.2.verfi.rca.7.queflionem Barcel mili inflicutas 
repudiaretanteguam eTetindignas. Ifiantequio. Rad Sillania. vel 
múli fic davas fubllitutas haredi indigno in eo qp capere non poller 
fecundum Angesperillumtex,in.l.2.C.deherc.in(t.% fequunturibi 
moderni KiJem Angel.in,l.in tempus.f.de 
7 d Gcalladamente, Yud exemplumtacite vulgarisponit.l. Tirias, Se 
Seyus.fEdehrrediinflituen. cum.|.fequenti . aliud exemplurh elt 
de vulgar tacita q ell comprehentafub pupillariexpreflayrtn. Liam 
hociure.inprincipio.flade valza.S pupill.$io.l.quannis.C, deim> 
pubesécalijs.Ec per Barc.in.l.prima.column.fEde valga. Spupiila. 
é% extinéta papillari exprefla oo quod Blius decefitin vita teftato. 
vs extinguitar eciam ifta vulgaristacicas vejo.l. quodíi filius . de 





































odisdequibasperSocinibi Char.7.co..cumprina 
icon 



















































ibivid.Barto.FEdecaptipofUl.teuera8etradit Pande Ca.cóf. 1, 
voluprimo.fuperprimo dubio,(ciendum,Sie.vetic. venionune ad 
quintumdubium. vbi dicir fecus efTe in tacita vulgari contenta jn 
compendioía vel reciproca,vide perBarto.inlprima.colt.a. verla. 





principalker quaro.fl.cod.devulga.Gpupil.£ per GuilleLin repeti. 

ca.raynútius, 
Sup verb. (ab 
(03 liberis mos 
xercfelao je 


aver toda. 


We. 111, Quando muchos herederos fon efta= 





Ulefcidos en el reflamento fufiscuros entre — biraf.apud do 
fis quanca parto acrefee a cada Vnodellos, EE . ea 
artuin. 





fialgmo delos nen quiicre for hereden Vs veros 


ro.col.8, So 
Talguneteltador eftable cifo.14.co.ra 
[ciclfe tresomes,porfus 
7] hcrederos,al vno en [eys 
NN ongas, ealotro en qua- 
ral tro, cal otro en dos, ¿tal 
manera eq ueñalguno delos murielle 
ante que entrafíe la heredad o non la 
quiliefle, quelos otros$ heredaflen en 








túc excinguas 
tur tacita vale 
garis? Bartte» 
net ficinad 
La.col.pesvera 








; viceri” quee 
lugar del eftonce dezimos, quelalga- a ren 
nodellosnonquifielle fer heredero, o  queftione. 


dequid fi pue 
illusefñiciarurpubes,Súbiad vide quid fi pupillaris at maior, vP 
incatcacitam vulgaré,Enota q licet per dationem 

ivolgavisexpreffam tollatar(uices,vtin.). (filias harres (E 
deliber. «poll, montamen tollitur per tacitam vulgarem fecundum 
communencondufione doftoramin.d.l. Gi fliushares.£in.LGA 
Jiusqui parúsEco. Ko lapudinlianú.$.idemiulianus, ff.adtrebes 

Glex 111. 

¿»Partsadichz ininfticutione cenfentur repetitz in fubllitutione.h. 
dicit, 

e €sialgun.Concordar cum,l. qui liberis.$.fi,heod.S: cum.l. fiplure 
eod.icu.Scumel..C.deimpub.Salijs.Sccum.fe Bci ex difparibus. 
infitu.depopil.fubltico, 

£ Gentalrmarera.Licerilta.l,ponat exemplum in (ubllirutione diredta y, 
idemtamendicendum eltin fideicommillaria.), lutius, $ «patera in fi. 
¿x.$.mauiadc. quotiensin princip.£Ead trebel, 

$ Coueles ocres. Nonaperir veram teflacoriltos fubílituros nomina: 3 
ueritproprissvelappellarivis nonminibus.]. nonnúquim «ff. ad tre- 
belliaa hocdiflinguit, 8 glo(T£: cómmuniterdodo.in.l.prima.Co 
deimpubekalijs.£ibi Salicesverficulo,tertio cafia principal. ybi de 
claratin finequoddicantar nomina appellaciua omnia ¿lla,quenon 
funtpropriazve fidicar vos inuicem , vel quos inucem fubltituo 
velalios hatedes(ubftituo vel fratrem (uu (ubfticuo, vtin diéta.l. 

E aderebell. Scratio differentiz: fecunduin Raphas 

Fulgo.in didia.1. prima «ell quia nomina propria exprimunturcum 

copala,6: que dividit provirili.lrcos. $.comintabulis.fE.de duob, 

xcis.l.prima.C.fi plares,vnalenten.£ue.condemna.ex quo inferturfe 
cundun Philip «deco 8x alios modern digta.l.prima. quod dara pas 

Yicate terminorwmnon eft differentia inter nominalpropria E ap- 

pellaina, veconcludit Raph. Cuma. ín.Líurpia,$.£im2.£de legatís 
ximo. vndeú fubllitutio de hzrredibus itfadta cum copula $ hon 
haberet locumi (la. fedpro vi ima 

eft bene norandumfed quí 
nunquim ponicurinter nomina appellatiua , fed inter propriaideo 

J.fccit diffcrentiam,G ergoteftarorin appellatiuis nominibus vratur 

copula ,idemvideurdicendum quod inproprijs, ve fi dicerer prin 

mum Sefecondas mbheredem fubílituo sfecustaraen li diceret quos 
haeredos, fellicer,Perrumn SeJoannem labílicuo, quía tuncpro hiseec» 
ditarijsportionibusfaccederent ex quo in nomine ay pellatiuo hae= 
redes,quo dprecelsit , deficit copula. vtvulr Bald.in dicta.lprima.Se 
idem(iin proprijsnominibusdeficeret copulavtli duo hgtedescinf 
desmnoís ellent veluti loannes, 6 diceretósloáneslubicno , fecundú 

dd declarariaío, in diéta.1.1.quía tunc fuccederent pro heredirarijs 

portionibus, €: ¿Ma differentia proprij nomiris, vel appellar 

ceditinin litutionibus fecus indez; in. vnica.$.Lcd ve mani 
fellins8: ibiglo. Cadecaduc, tollen,in parrepro visili,quam fequitur 

Alexand.SJalo.indiéta.l.prima. Side Alexand.in dia. quo- 

tiens.fad trebel.Scvide etjaminifa materia decifio.Ncapo.nuner, 

¿ogaladipit pater quita. 




















































































Titu.V.Como deuen fer dados losfuftitutosalos herederos. 28 


a Osegundla quantia, Limita fi ex onerciniunéto haredibus aquali- 
literyaliud colligatur.l.quotiens.fRad Trebel.Lveram.s-£n.f.dereb. 
dub«Limitactiamiftam.lpercalum fingularem.in.|.coharedig.qui 
diferetas. de vulga. Sc pupi.de quo vltta Dodto.bivide Alexand» 
confióó.volu...Decium.confia86.Sconfi304.Limicaciamnificó 
fharct de méte 
reflacoris a- 
lud, vee vie 
dere la que- 
fioncilla, de 
qua per arta 
30.l.fina. ad. 
Trcbel. S 
cet de filis 
amafcalis ynic 
meríaliter inc 
flicutis , 
ver inte ce 
a. Spor eun 
dem inol. Lu 
cius.colu-pen. 
verlioledque- 
ro circa hoc 
4pulchraque 
Aline. (E de 
valg, Se pupi. 
Sonar 
Rionem de 
joriequodp- 
Mbidenes “8 
vincula appo= 
fica in prima 
fubllitutione 
célentar repes 
titain(edavided, Cayo, in prináfdeali.SCciba.lega.lfitibi. SL. (e 
quen.fide adi.leza.l.cum pater.$.ab inflicuto.ff.de Jega.te 

Qiex. 1111, 
20 Expiratfab/tizutio vulgaris adica heereditate per inftieucum. hoc di> 

cir Habuitormum 24 poftadicamC coctin : 

1D Gulgaris Sicameclleciub/licurio militarisjid «ft dmificefafta(quá 
Alexano.Lio teftamento.Cadetefla.milita,. vocatmilitarem) her 
pofletetiampoltaditam hareditatem nammiles fubífitucre porel 
<tiamdireóto poltaditamheredicatem (iconflar,quód vel velie privi 
Jegio militari.vein.l.Centurio.(F.de vulgaScpupi. idem eric in alijs 
perfonispriuilegís wilicumgaudencibus, ve Dodtoresregentes, Ec 
vniuerficareapprobaralegentesaduocai criam defacerdotes. vt addu 
cicGuilliel.Benediérin repetitio,ca. Raynuntivs.derefla.fol.y7.co- 
Jo.3.:n parte fiab(queliberismorcrerur.lanzwvbi videin.4.col, quidin 
fubllitutione ad piascaufas. 

2 € Uzntra la beredad.Gerendo fe proherede.Ecnot.quod per adivioné 
primigradus,omnesgradus expirant, veprobasividecurhic. Scin.l. 
comio teflamentof.deharcinfti.Sin.Jdfi marer.5.fin. Ade vulgo 
¿papilas fub (licurio Sar plaxibus,an vno tantúl adennte expirer quo 
2domnestvideBarcin.lmio prin.col.aufiadevulga.£cpupil. Eclacii 
néperSocin.Confiderautennin hoc plures cafus ¡bidem fol 
anverfica.circa lecundamquaftionem Bar. 

3 d Lo Antequemuera,Quiai non adica hareditate morererur, admittere 
surtub(lcurosnióidaftitotastranfwififlerius adeundiin cias hieredé 
quiatuncprefirerurcius bares (ubfticuto.vedixi.eod.La.glo.m 

4.0 Ale fofe pruena,Dicit Azo.in fuma. Caco,in prin.col.a.hoc patere 
pis,Sctonforibus» 

5 E Giza heredad. Quid inin(licurionefaain vínfrada, ( fcinflituto de- 
torfiblcacos, Gin lcura 
rec fubllicuio2vide Ale: 
«devulg.Scpupil.pertex. 





fe muriefle ante que tomalÍe fu parte de 
laherencia, cltosdosfincaflen binos, 
deue cadavno dellosheredarlos bienes 
del feñor,queles fizo lu herederos: e la 
parte del otro,fegund laquantia*, eng 
elteftador los cftablefcio primeramen 
teporfusherederos: 

4 Ley.111.Porgue razon desfallejie la fuftitu= 

cion queeslamada Valgaris. 

28% Esfallefcc la fuftitucion q 
es llamadacn latin vulga- 
lrisP: cada que aquelquecs 
23ellablefcido por heredero 
primeramente,entra cn la heredad" del 
teltador ante que muera Y, ofi cófiente 
otorgando e diziédo quequierc fer he 
redero,maguernon lotomc.Cacítóce 
elfuftituto nonhaderechoningunocn 
losbienes del muerto, en qfue eftable- 



































































¡19d nonin.leprimacin prinata. col. 
ina fde vínfiuél.acerclcen. 
Ulex Y. 
a»Subicurio pupillarisfic quandoque expreGéper verba fitalis hores 

exicácinfia etatem pupillarem decelferic Ticiam fbifubílituoií em 
infradiéta :etarem moritur (ucceder ei fubflicuens eciam in bonis pu 
pillialiunde queñiis.ltemfitraciveic,quifquismibi hares eri fichar 
resilio meo.aut icififilius mensimpubesnon eric hrarestaler cifub 
Mituo:namliceriítafitvulgarisexprella,continettamen tacitam pu- 
Pillarem,quia Seihzeres fueritli moriaturin pupilas 2tate admittá 
turfublistucns:fed quando vulgaris fic difpavibusin atatevtynipube 
valijimpuberiinflimis:tune nos continet tacicam pupillarem qua 
non pollerambos comprenderes8idemúi talisficlublliaas cui non 
potelttellacorpupillariter(iabflicuerc. bad. 

18 Uquedefufo:Suptacodl prima. 














clean Smart ses * 


h (Zo: pádres. Mater verócum non habeatfiliominpoteftate nonpo- 2. 
reriypupillaricerfiblRirnereshli macer, E. devulg.£ pupi.quidautem 
fipater Gemonachasqui Seteflacurintes liberosiuxta formamathen - 
vili quamalin Cie iierofandieccial € fopracadena il 
1.:7an polsichilios fubMlituere pupillariterspeculasin título de fiar 














ficuloagadicic 
Gimplicier 9 
non: exquo 
flios non h= 


fcido el primero heredero, maguer clte 
que primeramente fue citablefcido mu 
riclle defpues,efto fepruciaS, por las'pa 











labras del teftador que dize eftablezco  Petimporella 
a fulano por mio heredero,cficlnonlo.  nerBal.inau- 


fuere fago mio heredero a fulano. E en. ingrefsi 
S coha..C.defan 


porende puesque el primero heredero — crofant. eccle. 
entra la heredadf, oquicre ferheredero, Fin authent 

os 00% 6 que mulicra 
non ha porq lolercltul ItufO, MAYUCL — cols. verb. 5. 
muerael primero defpues. 





quericur cod 
tit. vbi éedicie 
quód vulgar 


Ley. De la fuflitucion quees llamada pupil 1 recto 


Lariscomo dene fer fechas Scperfideicó 
enel Ma 
Vpillaris es llamada en la- ao 






tin otramancra que ha de 
AQ lultitucionsfegund quede 
E ufo diximos. E fazen la 
lospadres*,alosfijos',e a los que defcié 
den dellos*, por laliñxa derecha: fi fue- 


quantum ate 
tinet ad pres 
dictasfubltica 
tiones ¿ pote= 
vit cifubílitue 
e dhetidexí 
plariter fi ca 
fus cue 
videibipereumanota cif quod Sfadíitpatriaporellasilia 
tereflecvilis perfonamon poftet filiopupillarizer tubflituere, qui 
cutauferturciadminiftratio bonorum in vita:lic 8cÍn morteslecune 
dumBartolumin.l.fed iyninss filiofamilias¿Fideíniur. Bal. 
'manitatis.col.7.verh..7.díferentia.C.deimpuberBcalijsablir. vbi 
depatremale viuente, 8 ibividein additio, Sed aduerte,quiafecune 
dumAlex.£Tafo.in.l.2.E.devulga.$ popi.communisopinioin has 
ell contra Barto.duobustamen caibusfaluari pote opinio Barto.de 
quibas vide loan deImosinac.Raynuntius.detellarS:in.d.lefecandas 
vbietiam Alexand,(ub(litutio tamen pupillarisfata extrane: 
continettacitam vulgarem fecundum Barto.inad,l.rin princ.f. cod; 
¿Bald.in,lbfina.colvh.C.deinflitu. $ fubíbupoteritetiápatezpau- 
per é mendicusfilio etiam valde divivi fubílituere. vectíá volnit Bal, 
3m.1.Cdejuraifc.lib.ro, 
5 imis Scnaturalibusintellige.vtin(t.depupiLfib- 
flián princola.8úbi Bar.col.1.f,de vulg.6 pupil.Sidem dicdelegí 
mistantum.vtir arrogatis.|.fiarrogator.fF.de adopt.I.fed f5 plures. $u 
inarrogato.f.de vulg.S:popi.non hicinfilio adoptivo. quando non 
zranfitin poteflatem adoptantis.veintt.de adopt,$.(ed cumnoltra.8c 
in.1.cum inadopúvis.C.deadoptsmaturalibas tamen filijspater non 
poteál fabllituere.l,Lutius,E.devolg.S: pupimnequealijshilijs fpurijs. 
»ififintlegitimati cam pofl mortemparride veJuntate tamen par 
tsis.fecundum Bas Callas 3.8: quidfia um.fEdelibe. 8 poítn 
Joan.delmo.lafo.in.d.12.fdevulga.Epupilpoll.Bart.ibi colu.3.8c 
itaintelligitverba Bar.Socinusibi.col. 
k ose defiendendells Nepotibusfcálicer pronepotibus Se vlteriori: 
buslíberis,quiefTentin poteflate aujy fecundum ius commune,Ketiá 
fecundumilta jura partitararn , fecundum quefil!us per cor 
matrimonijnó iberabaturá paria potellate:8chiceiusfilij 
teflateani,vthabeturin.s.1 io (lic.de patria potefta, 8x5. permilfuma 
inflt.dernce.inprincsin(ticayuib,modaias par.por.foluitain prin. ver- 
I.ucitux8.part.q.|.ivxor.G ibi BartiC.de códit.infer.lo 
it. ibi,Barto.fF.deiniur.k fi fila fecrminarranficin potel 
aritizadhuctñpater retinebat pan puteflatem in ea.vcin.Je fiin 
feu 6abiBal.Colsnopt hodiecamecí de Jurehiulas toga filas per 
contraétá matrimoni] ibereturipatriapoteflate.ytin.h Kina, ditu.te 
libunfori.£c.L1.cit.9.ib.3.ciu(defori.8: traditDod or de Palar. Rub, 
.infuarepetiionerubricz de donat.intor vir. Si 
misminctibus.£ habeturhodiectarins.in.1.47. 
teritauusin regno fo fubflituere papillaricer nepotibws few liberís 
viceriorbus:exigimriio fitvelarasivedicitdl Tantina: Blc q rece 
pesitfolennébenedielionanoptiariiuxta ca qua habs 
Irates.8i.c.£oeminz o.q.5.K in.csvir amtem.de fecunda 
+ Suenentaligui exp oflacoibusi 
Parúdav). E 




































































































Tono. 





dell 











Ec noux 
recopi. de 
qua.s. dc 


Seltapartida. 


adliberandumá patriapoteftate copulatiudexigatilla.L.contraQum 
«ximonij,Sefolennemn nuptiarum benediftionemillatamen Tan 
sina.Lánilloverbo,y velado fempermihiingeGir (crupulum, que fue 
ritmodiva Se Gnalis ratioillud Aatuendi ¿cum anteillam nibil de hoc 
eratcautúper.d.ll.fori.negyinordinationedeSepulueda,nequeincó 
fuctudine 8 
praótica aliud 
exigebaf, quá 
contragtusma 
trivuoni], ve 
perinde: filius 
Avexu patria 
po le 
'eraretur, S 
potius videtur 
illud verbum 
y velado , fe 
minarium fuil 
fefuturaram li 
tium,proutaudiniáquodam dogtiGimo viro,dú ellemiuvenis in hu 
dijs,quam aliquid vilicatisproduxiffeznifi forte dicaslegéillain vera 
boillo nótam habuiflereípeétam ad(olénem nuptiari benediftioné 
quí q poflillam,vtexpenigtia docerfiliusteorfum habitarefolerá pa 
tre, S:vxoremducitin propriádomú.Er quíatuncnóslitur de bonis 
pacris, $ ad fetora cura domus(peGar, nimiram fila, Tauri volvic 
antiquas leges fori $ veterem regniex vfixinterprerarionemita decla 
xareyne quisintelligeretex (olistponíalibus depszfenti nó fequura di 
¿taleparatione domus,bliuma patriaporeateliberariznó enim hac 
confideratio ell parui momentienam $ fecundá iuraantiqua,( ilius 
£awvilias,qui dotem recepit cum vx:ore, (corlum ¿patrerecedenshabi 
tabar cum vxorefrudus doris non adquirebanturpati:(ed exát fil. 
na 2quum ell quodibietlec dos, Soris frudv? vbierantonera ma 
trimonij.1.cam his.$.vbidos.Edcior.dor.Si tamehliushabitarer cú 
-Bcfic pateronera matrimoni) fubiret alimentando filiú £vxo= 
fequenterfindtue dotiseruntiplinsparris, ve adducit Baldus 
tractatufuo de dote.fol.19.col.1, ncelledt eoram,que 
tradit Bar.in.l.contramurú.$.quoñás.f.rerum amota, Bene tamé cre 
derem,g attenta dilpefitione.d.l-Tauri.f aliquádo filiusiá/oléniter 
duétavxore:8 muptíarum benediéticne recepra, mancatin domo pa 
vis, liber efec patriapoteflace,licerlegislacor motws fuerie diéta 
confideratione:quialicetaliquádo nó concurrat:non ideo minus veri 
ficabicurillius.l,difpofico.l.uam adca.adelegi.Seius q8nor,gl. 8 
dogto.in.La$.fexum.verficoorigo,ff.depoflul Credo cmian o ph 
to,qp filius vxorem duxir,Sccum ea habicauicio propria domo (cor 
fiam á parre:sp hoc fufficeret ad ereptionem ciusá parriapoteflate :1:4 
cum la raduétio communiterfiat premiffavelacionek benedidtio 
nenuptiali,facisperhoc probabiturexemprusá poteflare, abíque eo 
 graueturfiliusin prebáda velationeinindiniduo:cum etiam inifla 
materia probationum valeat argutnentumácommuniter accidéribus 
vradducit Balsin,l.nequenatales.co].1.C.de proba, écin.l.cum dotó. 
C.deiur.dot.not.Socin.confisa.volum.2.colusantepenul.$: confil. 
249.ad fi.co.volu.Epraferim quando fadtumelfer antiquum.Scvbi 
ex cueíu diuturni cemporis diga (olennitas pralumeretur, iuxra no» 
ta.in.L.(ciendum.ff.deverbo,obliga.Jate per Feli.in.c.(icut de rejudi. 
Similiterfi álio pateromnem fabilanciam,autfilic tradidicin dotera 
¿matrimonio $nuptijsfolenniterfadiis , paterremaneatin domo 
quafi gubernator parrimonij cranslación Áiliur ¿velfiliam, cúam Gn 
alían domum vir $: vxornon feparentur ,ericliberatus antliberaca d 
pauris poreltatefiliusvelfilia.Cúctiam fitin domo patrisnó vr flabie= 
¿tus fed vedominus ell .Aliquoríi cai etiam flante difpofitione. d 
1. Tauri.poflet hodieí rezno auus(1:b/lixuere nepori pupillariter,fcili 
cet quando fuiffer conceptus filio cum vxore fua habitante in domo 
patris,ante mupriaría benedidtionem:vel li cótradlis (pofalibusde pre 
fenti,hiliushaberer filium ex vxore manente apud ejus patrem, antea 
«quam canutraducerer, Stbenediétionem muptialemreciperer : nam. 
cm tuncneposfitin potellateaui , datoquod polleafiliusfequutis 
benediétionibusliberaretar á patria porellatestamen eius filiusremas 
neretin poteltateawi,ScpolTecfibipupillarivcr(u(liruerezargumento.. 
$illud.inflitu.quib.mod.iuspatr.potelt.(oluijunéto princi . 
de pupílla. fubllica. intelligetamen nepotis tenere fubltivutionem, 
Silo er mortem auifubílituentis non ell recafurusfilias ln patris 
fui poreftate,forré quiacrat mortustalías fecus. de quo dic, vt per gle 
inodsprincioflit.de pupilla.fubli,£ per glo(Tin.l.245-pollhumns. 1. 
devulza.kpupil. 
Enf poder.De hocvid.per Bart.in.l.2.colu:af.de vulga.6:pupilla, 
verficur.dixi.8 opinio ylo,Bar, Angalmol.ibi q fufliciar, y (tán po= 
teflare tempore mortisteflar:ús ,teneturcomunaniter , Sferuatur 
in praética, proutatreflatur Angel.Aren, ja fuo traétata tellamen= 





ren enfu poder feyendocllosde aque- 
llacdad',que diximos de fufoen la ley 
que fabla en eftarazon.E puedefe fazer 
tal fultitutioncomo efta, alas vegadas 
manifieftamente, e alas yezes callada. 
E manificitamente le faria como fi di- 
xelle cl teftador:eflablezco por mio he 
rederoafulano miofijo , e li fuere mio 






















































torumiiaverbo pupillaricericetipfein 
tu.cenultcontrariacn fententiam,fcilicer quód duo tempora require= 
sentur,tempusícilices fat fub icucionis,Sctempusmort i 
io ámultis iunioribusfequura ell,ScáPaulo de Caftr. uma, Imola 





'nfticuta.depupill. bf 











éxIafo.in.l.fecunda, fede vulga,Sepupill proutetiárefert Dodtor de 
'Conarruuias 

4 - fludiofus vir, 

heredero", emuriere ante fea de edad go linde e 


nus in leótura 
ua.c.Ruynun 


de catorze años: eftablezco a fulano 
quefcafu herederod. Cafifemuriere* 





S ES tius,$. sado tes 

elfijo,o clnicto, que ai fucfle puefto qeda 
exilta.l.partis 
por heredero,antedelacdad en quepa bno 


de fazer teftamento : aura cfte fuftitu- 
to enlogar del,laherécia del padre o dl 
auuclo. Otrofi calladamente fe faria 


ne perpéditur 
verungue tem 
pus requirinó 
recederé á ci 
muni opi 
ne:cumenimteflamentum morte confirmarur, $e runcilius reperio 
tarin poteflate,tunc videtur etiam fierifubflicatio pupillaris,Ex hoc 
requilito infertur,q pater hrrreticusnon poteritfiliopupillariterfub= 
Riruerezcum non habear filiosin poteflate,c.1.de hereticlib.6.neque 
etiam paterfchifmaricus,fecidum Balin.l.namciuium.f£de hisquee 
funt fuñalic.jur pofthumo tamen,bene poteftfubflicui pupillariter,A 
namus eTetin poteftate.L2.5.pofthumis.verfi.plané.fEco.Lfi.decolla" 
bono, miles etiam potelt lio emancipato fubllituere pupillariter 
milesita.$.exharedaro ff dete(la.milidlicerrúctantom valear fubÑi 
tutio,quoad bona militis,non quoad bona pupilliwvibi dicitur paga- 
mus verólicer filio ermancipato non pobir pupillariterfubflitueres po 
terictamen paterhabens vnum flium emanciparuro, dc alium in pos 
reltate,vtiremedio.l.cum ex filiosin principio.ff.devulgsS:pupil.vbi 
videBar.8: do8to.not.ctiam quod licetnon pobiitfilio nonexiflenti 
inpoteflate pupillariterfubfiimi:valebic tamen fubliitutiojure ide 
commilsi.glo.vbi Barr.6c Alex. ell communis opínioin.l.verbisd 
vilibus.1.co. Aduerte ctiam,quia requiricurquod tempore mortis pa 
wrisfiliusficinciuspoteftate.vtin.l.coharedis.comíiliz.Eeo. Quid 
tamen(iexeatá poteflate per dignitatemavide per Bart.in.dulz. col. 
¿yesica quero quidfixeat, + 
UDesquellacdad. Velupraco.l.1.6cperBarin.d.La(f.de vulg.Kpup. 
inaa.requifito.Requiritur etiam quod pater priasfibifaciar teflames 
sum.L2.5.prius(Eeowbivid.perA lex, Requiricar edá q fliusinfti- 
tuaturvel exharedeturad.l..5(ed i cos.SrinfraproximioRoquivitur 
etiam quod hareditasadeatur ex primistabulis, feuex patristeflamé 
10.1.2.verfi.adeo.ff.co.de vulga.S pupi.quod vltimumfortéhodio de 
jureregniatrenta.] 
eriencceflarium.Requirirur eriam,quodimpubes poltmortem teffa el 
torisafli iuris efficiatur :meque recafuros fitinalterins pote/latem. yt 4: 
in.d.La.in prin.fEco.vbiBaruinu4.requifito.6i etiamdeifto Gcde aljs 
xequifitis,7.necefTarijsad pupillarisfub flicucionis ellentiam, vide ma 
gilbraliterperBar,£cdoBoibi. 
si fuere mio heredero, fa forma verborum poniturinJ.1.$.1. deval 7 
gasscpupimontamen illa verbafiane de fabflantia pupillaris fub(licu 
tionis:quia ad ipfam (luffcic dicere,( deceTeritin pupillari gtare.. ve 
es Deia eco callate pone caia 
¡fa fit mere pupillarisfubílitucio,quo ad vetba, Scquo ad métena sita 
quod quoad verba $equoad mentem, non continettacicam vulgaré, 
licet ex legis interprerarionetali cali contincarur tacita vulgaris.veia 
Liam hociure.f.devulga.S: pupil. 
que feafu beredero.Quid fi dixicteflator, (filias mensin fuamtutelá 8 
"non venerit,talisfiemihi hares,vel talí bona mea obueniant? dic, 
adhucdicitor pupillarisublicurio.vid.tox.SciciBar.lfiitafcriprú. 
cff.debonor.polle.fecidumtabu.gl.notabi.fup verbo. Cañus Se» 
f.devulga.Scpup. Et quid liteftaror dixitTitius 8: Seius fi- 
lijmeivterve corum viuacheresmibi efto.quz:cflforma.la Titius 
de heresinflicu.an contineaturfub talibus verbis pupillariseBar. 
Lutiusr.colu.ffde vulg.S pupil.valriflam fubllitutionemreciprocá 
«Mles6e fic córinebicur pupillaris;ila enim verba (mihihareseño) nó 
impediontpupillarem.).:.£Edevulga.Scpupilla. 
si femuriere.Nórepetitillud fi hereseller: 8 cante, nam fíflicerer 9. 
decedererin pupillari crate,daro q paterna hhereditate feabílinuiSte, 
vehicprobatar. Sin ITulian'.fFdeacqui, hare.Scin.l, pater ide pri 
vileg.crediBan npro.col pverilad queso eta cum 
baconus pbádi,qp pupillus decefferit,velnó decellericin pupillari a+ 
tatezvidetar q» icfindacaincentio fub/Yicuti, dicécs popillá io papilla 
vi atate decelsille,nifi peraduerfariú de maiori atate probetur.p tex, 
notin.L.exfadto.s pe.fhad Trebel. de tener Bal.cófil incipi. ex parto 
cotingéte.quérefert 8 fequitDeci*in.cuin prafentia.de pba.nu, 50, 






















































































«delosteltamentosalibrs.ordina.rega.non Ín no, re. 








. Titu.V.Como deuen ler dados losfuftitutosalos herederos. 29 


10 2 UCdladainentes Approbátopinionem Azo.Cudeimpuber.Ealijsfub 
£t.columna.1.(úlicer qp hac verba (quifquis mihi harres eric, fit filio 
meo lmpuberi harres)continent valgaré exprelTam, $ papillaré taci- 
tam.peral.cúfilio. E, quilliberis.5.higeverba,f.co,glo.taméin.f.que' 
racioncinltit.depupilfub(, vule q ¡Ra fit exprefla pupillaris, $e ta= 
cita. vulgaris, 

Selictorú 
tea. Bcidemte= 
netBart. inade 
$» Iiec verb 
pollet pro e 
cordia dici, 












tal (uftitucion en cfta manera: como fi 
dixeflccl fazedor del teftamento: efta. 
blazco por mio heredero afulano mio 

fijo, que es menor de catorzc años:ca 
al oa + fulano cafulan misamigos.E delpues 
mili fucrithe  delto dixcfle asi: mádo que qualquier 
res , fit filio quefea mio heredero, feaheredero de 
o miofijo.En cfta manerafeyendo fecha 
ve fair da cau la fultitucion, fi muriclle clte fu fifoan- 
deL miibe- te que fuelfedela edad fobredicha:en- 
ba.prout log= tiende fe, quelosotros fon fuftitutos 
ES calladamente”,los quenombroP el te- 
feceforentes.éc  Madorenfuteltamento, cellos hereda- 
ia fic pupilla.— ranlosbienesde fu fifo,a quien auiacfta 
expre blefcido por heredero primeramente 
vur impubeúz de fovnoconcllos. Eaun dezimos, 
sl En mue que fepodria fazer la fufticucion pupi- 
procedar di-  larcalladamenteen otra manera:como 
fumazo. £ fiel teftador que cftablefcielle por fu 
Joqu sueo po. heredero afufijo, oa otro qualquier 
ne tamen cre= que defcendicífe del, porliña derccha, 
do rsibeda  quconieflcen fu poder,e que non fucí 

fe de edad:ele dicffe delpues otro fufti- 

tuto enaquella maneraque esdichavul 

gar, diziendo a(si:fago mio heredero 

a fulano mio fijo, e finon fuere mio 

heredero “ efte mio fijo cftablezco por 

mio heredero cn fulugaratalome. Ca 

fi por ventura cfle fijo fobredicho, 





















wise fub= 

fiitutio fierer 

modo de quo 
in hac.J.non 
adiefto illo 
verboimpube 
si,quodexclu 
deter fubllica 
tus matrem 
cúquoad men 
tem Sk quoad 
verbapartimficexprelTa,ficutaliásdic folet,perBarto. £ doftosde 
fubllivutionereciptoca,vel decompendiolasinal.Lucias.8ón.l.centa 
sio.fE.co.bcper eandem Barinad.|.záinprin.col.5.án ti.Hico.Scfacicad 
dliétam concerdantiam notabilisdoétrinaBariin.d.l.centurio.col.10, 
vesfided quidíi dixifiliomeo impuberi.fEde vulg.Spupill. 

Jocinte!ligevebaberarin.d.J.cumáilio, Be 

de. S-pupill. 
ya € Gsinofueremioberedero.Er liccó;xchendiccafum voluntatis Sc eciam 
impotendia.idem tamen dic,quandoin vnuimcalinm exhis concipe= 
rerur.veio,].fi.Cade infli.Gclublitu.vbivid.per Bart.S dodo. 

d Gzacalladafuflitucion pupilar.Habeshicop in vulgar exprella conti 
snetur tacita pupillais.adde.Liam hociurc.fE devolga.Sipupi. E: pro 
ceditiflaconclufio, izan fi mater fitin medio: quia adhwctacita pus 

pelsiscópetendiariovalarfeci linlprecibus.C depa 















quí 

























c.8calijs.quam ibi communiterdodo.lcquiscuricll tame dubiaStin 
certatalistacita punpillarismacre extantein mediorquia fi mater(luper 
uiuacflio,kkveliteiin pupillariaate decedentiluccedere, cunecalis 





tacitacontentain vulgari nonforticor efTedtumefiveró nolit ficcedes 
re autfilius(uperujucas marri decedatadhucin pupillari vtae tune 
tacita papillarisconfequirurftnmelTcAam,fecnndum gd not.lafon. 
in.d.1.precbus.col. 4.8 Alex in.centurio.fEdevalg.Spupill. 8cfi 
mater ellernegligensin non petendo tutorem fio, ennon aceptan 
do cius totelam,proptergd privatur fucceGionebiaper.la.$aconfes 
Sim.fTad Tercal.L£Gianc.Codelegir.brrre.5.£cd quemadmodum in- 
Nicu.delegiuazna fuccell.hoc criam cafu admitcecor(ub/litutus exa 
cita pupillari.fecundum: Pawl.de Caftráned .precibus.divide ad pre 
diéta Guilliel.Benedidtin dittrepet.cap.Ray nuntius.fuperverbosi 
abíque liberis morererar,lafegundajin materia fubfiturionis vulza= 
sisol.293.colutBiro8i3.8cgd dixiin vulgari contineritacicam pupil 











E Corepinquepariente.Abinteltatointellige fiiple reperiaf proximiot 


h 






Jaremslimitanili de contrariatellatorisvoluntateapparear. vrin lege 

deimpub.8calis fu b/YicueS: fecúdum quod traduntBal. de 
¡ad ifá declarationévoluntatisfufficerentduo teltes. Cótra 
riumtamé vuleBaránl.»n prín.col.pe.venquero ergo. (de vuly; 
8cpupi.imo pprequiranturtorteftes,quot requirunteria probatione 
vlumz volun 
tatis. cum 
Bar.trantit De 
ciusinddoquá 














fucíTe heredero , e muriclfcante que 
fueffede edad decatorze años, fifucre 





varon,o de dozeañosfi fuere fija, clton EA 
ccaquelquefuc[fceflablefcido porherc  pinioBald, 8: 
Alex» Sidem 


dero fuftituto enfu lugar, heredaratam 
bien la heredad del teftador,como los 
otros bienes quevinicren al moco de* 
otra parte. Ecfto esporrazon dela ca- 
Jlida fuftitucion Ypupillar, que fe en- 
tiende fiempreen lavulgar, afsi como 
fobredichocs. Fuerasendequándo el 
teftador que ouielle dos fijos , el vno 
mayordecatorzeaños,c el otro menor 
eloscftablefcieffe por fos herederos di 
ziendo afsi “que qualquierque muriel* 
fe dellos en ante q entrafle en la here- £ < 
dad,o que non quificlTe fer heredero, Het bie 
quel otro, quefucflehorederocnfulu- ná túcón per- 
ga. Cali aquel quefuefle menor deca e 
torzeaños, quiliefTe ferheredero, e cn-  tacicapupilla 
tralfc la heredad, murice, non feyen= is» vevolo 
2 ha glol Sbido 
do delaedad fobredicha,nonpodriacl Aorcommuat 
otroaucrlaheredad, porrazo delalu-  terinad!.quá 
ftitucionfcallada,como quier quela ga hn: a 
narja,por razon quees mas propinquo 
pariente3. E elto es porq'deuefer guar- E Crorrezondela 


lurc. 
da se eo? 2Ó 
dadacgualdad Mentre cllos.Epuesqen De 


voluie Bart.ya 
bifupra, licet 
incontrariáidc 
non red refe 
ratur ADecios 
. Qualicer auté 
dicaturcóflate 
de taliteflato= 
is voluntates 
vi, Decabi.Li 
ita etíam ve 
flacim fubdi- 
wr hac leges 
Uoigendoafsi, 14 
Secus ergo fi 
feparatim cui= 


























jam 





el mayorhermano nó pueden aucnire- a de 
ftasdosfultitucionespupilar,cvulgar, odiada 





mento.la..C, 
detcfla.milita. quávis.C.de impuber.Scaijs(iblien, fue ergo bi 
tutio vulgañisfiacperfonisimparibus,(uercdproca, (jue breuiloqua 
nó continerpupillaretacitó,veindidrisiuribus. Quidantéfiéecireci 
procainiungatarfubíticutiocópendiofa,anrunccontincbirfabllica 
tionem pupillargin perfona pupillizvideturdicedig, non ex raticne 
iflarum]l proptervniformedeterminacione.Bitaelt demente Bar, 
3n.. Lucius 2.col.verfi.fed quaro quandoiftafub ficutiofir duob”.ffa 
«Scpupiiunáiishisque dicitin precedenti quee dick enim, 
cumlubflirutionereciprocaconiigaturcompendiolaadime 
no cótinécurfub eafablitationesimparisnumeni, ni aliud apparcat 
desentetellantis.Scidem voluitAngel.confias2.incipit quidáNico 
Laus.8 dicicefle pun lamnonúySiftam dicircommunem 8: verácó 

clufionemSocinuscófivago.col.a.vol.a.incipitgih prefenscófultatio. 16 




















temporemortis pupilli,oonaliás vt probaturin.Lhareditatema 
impube,éi alisfiiblbicari 
Us gualdad.Nor.deequalitareleruanda.vid. cócordantias per glofTa 
Edo o.indliam hociurewverficu.fed fi alter. Sc de mulús in quib? 
attenditura'qualitas.vid.perloa,de PlatenaLinfacrisaverfica. in.Ca 
deproxi.facror.fcrinio.libro.12.8 q fervanda fir eíñin numero judi 
ertexibide cótrouer feudi.apud parester.Ad 
cordic interftes.l.cúpater.f«cuidtis td lego 
reltantsincer filiostalitere(linterfráda, q in 
gloM.éc do 








17 







<ñglo.8e voluntas pi 
tercosreftler equalitas.l.cú patera «pater pluribus.Se 
dtodhde lega.a.fic eció in fucceGionibus inte faro feruararequalitas, 








(ucccdarur,ncqspoficfuccedere ven anthi.quib.1od, pata 
.nullá.colla, ¡Bar.fim Sin cómacib? rain 
prerandis,quim iu disfermáda eftarqualicas,BalinJ.2s 
«lerelcindend.vendit. (acia Li fociuspro AiliasfF. pro focios 























Seíta Partida. 





$ a GGuledacoltes.Cumenimvnadetrrminatio refpiciat plara determí 

nabilla,parifo coiter deberca determinare,vehic,Scin.d.Liamhociu. 

ref.co.Gl.Lucios.d.lbaredieatem.6e].quanuis, C-delimpaber.8 
ali(ub/Micu.Lin celtam ¿tos lat.vbi vid.Deciú.gunor.Cade rella.mili. 
19 borra perfona. Quicunque extraneus,quinon fit deliberisexillentib” 
la celtatoris 
au mas lavulgar tan folamente: guifada 
sind.l.Luci? coles a que aquella fola fca guardada 


8l 

a enel menor,c ello milmo deuc fer guar 
cafusadde, y — dado fiotraperfona? qualquier fuelle 
vbifablcuo — ¿fsi eftablelcida parahcredar con el fijo 
vulgaris fit cú ES 
dictioneraxa- — del teftador,que fucíle huerfano, e de 
tina,non con- — taledad, : 

inet tacicam 
pupillarem. ve 
in.¿Líamhoc 
Sure, verle 
Ai alter. ¡bin 
volgarétantá» 
modo .calum 
Salicerus ir 











4Le).V1.Comoe! padre puede dar fuftituto alf 
jo enlos bienes que heredare dela madre:ma 


guerloome/fedesheredadode lo fuyo. 








Im Vede el padre cftablefccr 










po otro herederocn logar de 
Ba z fufijo,quefuefle menor de 
vbiAlex.col. $ '¿Aé4catorze años enla manera 


ltemadde,p 8 z z enla manet 
O E Z qesllamadacolatio fubftitutio pupil- 


bitus fuccede- — larisfaziendo lu heredero “al mogo fo- 


tellator d. . . eN 
retlubilicaras — Dredicho,afsicomo defufo disimos. 


vulgariter,ve= añ puedecfto fazer, maguerlo deshere- 
Ju fi flote» dafTe“delofuyo,poralguna derccha ra 


gitimo teflato a Z 
Es fubtizuere zon diziendoafsi:desheredo tal mio fi- 


tusfpuei uf jo,porrazon detal tuerto',o yerro que 
lem tel E 
quunenonin Mcfizo, ceftablefco por lu heredero 


aa fulano,enlos bienesqueaaquel mio fi- 
E blico fovinieren, departe de fumadre, ede 
fiznulla ,pro= Josotrosfus parientestiafsique fiel mu 
A ques Mere ante queleadecdad de catorze a- 
tati. vetradic ños, qeftesq eltablezco por heredero, 
Guñilicdl,Bene 
dihinrepce.c Raynuntius.derefta.fuperverbo.(iabfqueliberismo- 
reretur.lafecundaLolag3.col.q. del, 
amDoteftparereriamexheredaro lio pupillaricerfubllicuere Sfixcce- 
derfubllicutusin bonisaliunde qua popillo:fed oporcer y exha 
redatus fit maior decemannoramecú dicitur, proximus 
pubertatizalias exharedacio non valet,h.d. 

1 € Uaziendo fu heredero Ponitaliudrequilicamin pupillari fublticurio= 
ne.ftilicec q filiusinflicuatur,vel nominatim exhzrecerur, adde. 
$.(2d (icosf.devulg.Spupiles vid.circa hoc que ponicBarindaa 
prinán.7arequilito.fX.co. 

2 d Wzodesberedaffe. Adde.5.nonfolaminfl.de pupil.ubfficu. 

3 € Qorraróndelruerro,Debetem exprimi caula.vt?. jea.part. 

4 £ 4 Delosotrosfus parientes. Vel exiam ex donatione amicorá, vt quia for 

tépupillus eratgratiolus.vedicirglosin.d.fenon folumiintt.depupil. 
fubílicu.An at ab ¡flo fubllituto fil exheredarípobitaliquidrelin 
qui.feupoliitáteltaroregranari.vid.yxitu.o.infiaca.partita. 
Ananutemabifto fubilituto filijexheredat pofsi aliquid 
2íen an pofíitilleá pareteltatore gtanari? idol Lciva.in 
fra.cad.parti 
6h Udiezañes ymedio, Semperiltell 
de quahic:ad declarandúiuscomn 
mus pubertaci,vehic,Scn.l.qaico. 
1.3.citm3.7.partita, 

73 Uporquenafemeja.Adde.Lfiquisin(uo.$uegis.Cide inofficio.tefa, 





































ardtarumtaxantifam atatem, 
0 quádopupillus dicatur proxi 
frawca.pareBcl gnfrat 









Lex. P 14, 

0 Perpupillarernfub irutionem fucceditarpupilloin omnibus bonis 

civndecunque queíiis (icurfiipfemerharedemin/licuillétinió ab» 
liturus(icincapax bonorumaliunde venientium,h.d. 

1d Morro refamento. Erficreputatur diverfum teftamentum ápaterno. 

fed intellige quead quedan: nam quoad quardam etiam elt ynum, 


1 


quéd declarantglof.£ Bart.8:Paul.de Caftr.in.).patris fl). A. co. 





8cdeclaratetiamplené Aoge.Aretinán. 
fublticu. 
UT odoslos bienes. Procedir hoc eriam ki fueric ubflicutus in re certa: y, 
non datoalio cohuerede vniuerlalizvteltcalisinalacohgredi.$fina.. 
de valg,Sc pus 

. . il. K intellis 
ayacn fu lugar los bienes fobredichos. cid PR 
Pero para poder el padre desheredartal do fic hata 
fijocomoctte,hamenelterqueel moso “els o 
aya masde diez añose medio" aquella 


man enlatin proximus pubertati : que 


jcur.infttur. de papillas 





. S bis « 
quier tanto dezircomo queescercano — f.co.vedeclas 


aferdeedad,e haentendimiento. Cali ratAlexan.in 


menorfucfle nonlo podría desheredar. 1% as 


delofuyo:porquenonfemejaiquepue - dit eiam 8h 
de fazer tuerto afu padre maliciofamé- teeth 
te:mas quelo faraporncecdad , epor — rapupillari.ve 


mengua decntendimiento. Ao Bale 
text. ibi indi 


Gio. V 11.08 fuerga bala fuflirucion pu= VinGóloquen 
pillar. Í plures.5.ad 
































fubltirucos. 
HH OR hala fuflitucion Eso¡knede- 
queesdichapupilar,quea — niens, nepue 
quel quegana la heredad Pilluspropat= 
Ed EX porrazon della, dcucaner — fatus, feilicer 
los bienes del mogo,en cuyo logar fue 4 fublticutus 
eNablelcido por hcredero:tambien,co- — vacur ad bona 
mo fi cl miímo lo ouiclle eftablefcido — parerna:Sipro 
1us,finonad= 
fe fazerteftamento. E poreltas razo-  mitteretur ad 
illi. Quidau- 
mo otro teflamentoK, que fazeel pa- ias 
de , vulgari , que 
fulticuto, comoclte todos los bienes! tondne: tae 
anin eavenisotbona pupillificutveniusitexexprefla pupillari*quz 
io fuitvalde difputatainter DoBosantiquos.prou: late traditAlbe= 
teriusquericur.dic.6cibidicirquód opinio Dyni, quód omnia veni- 
ant,teneturcommuniterperdoR o. moder.quod tamen deber decla: 
vis fla admittatur (ubllícutus ad bona paterna, 8: decedente po- 
fica pupillo ¡mpubere,capier bonaciuflem ex popillari tacita, vt in 
ter prima,col.. .effe£t vulgaris (ubllimutionis.fF.eo. Aduer 
tectiam quod nia (ub/ficucione pupillarsper quam (ucceditnr pue 
Pupillari exprefTa,noncontinerartacita vulgaris: de quibus cafibus 
tradi Barto.S Alexandin.lavinprincinss.principali quelione. fe 
.d.5:adfubílitutos. Senimirum ex quo per 
»nemimpuberisbona cocperuntefle vnita.l.fed Ñiplures.$. fio. 
in expre(la pupiilarizan exiarn veniant bonai:mpuberis?D y nus tenuie 
quodíicpertex.n.l.quifundum.$.coberes.ad.lfalci.Bart.inad Jo 
«quandofucceditur ex expre(la vulgari.Scú Bar.comuniterdodto. to 
nentproutatteflaturSoci coly.folus«venietetiaro in pupil 
tamehabebicfubfiicucusbona per pupillá alienata ante (1 morté,(o- 
cundum Angel, Se Imolin.l.Marcellus,$.resquzE.ad Trebeldúmo 
tio.La:5.fed nónnullos.Mdesmc Sora dilltawid.perAlexs ind. Garés 
quee Bal.in.l. nec ch fdeadopt.Item libonaalienatactár ta 


Al tur inconue- 
le 
A te decedat te- 
2 
tantum admic 
porfuheredero,en tiempo quepudicl- Par a 
nes, talfuflitucioncomo efta, es co- “iabona pu- 
dreal mogofobredicho, E heredara tal dat ex explla 
tampupillaré, 
rico rubrica.ff.de volg.S pupill.columna.14. $e fequeneverficu, vl- 
varifecundum lacosde Areti. ve repudiante pupillo hereditatem pa» 
LG pupillas.f.deacquir.hered.éxita tener Bar.8 Doéto, comuni» 
pillo,vinicnteciam bonateftatoris, quanuis eMfercalus in quo intali 
nl paterfamilias primistabulis.Suibi Barsn prin 
codem tica. quid ear fuccedarurex volgaritacica comprehenfa 
ntrasinprin.col.1o.tenetidem in hoc dicendum,qd diet fapra fuics 
Jarilegitima fiijcu mprelegatis ex tvibus.Cadcinofficio.tefla.non 
doalienatalíncexiufta caula, $ debito modozalias nótenebit aliena 
. 
la,quae fine cauía GefOlenoitate alienari potuilTene,iuxtaul. lex qua 











Titu.V.Como deuen fer dados losfuftitutosalosherederos. 30 


tutoresC.deadminiftra,tuto.alienatio non reuocarettr : namvedi 
«itErancil.de Arerfubllitutio pupillaris, quivinuenta ell fauore pue 
illiwein,did Lex tribus.Cadcinofhicio.teftamen.non debetpup: 

lotollerefacultatem di(ponendiintervinos,derebus(uis, 8ufibi 

judiciuminduceres].quod fauore.fE.delezi.quódeiam parer:quiata 

ls fubltitutio 

«lt. teltamena del mogo%onde quierquelosaya, fue- 


ill, 2 B 
dei ids Tas ende, fi elteque afsi es eltablefcido 


Sunemoex,p . por heredero del moco, fucre ometal, 
E quenó podiefle heredar”, porderecho 
non aliexan= los bienes de otri. Ca eftonce, nonlos 
di.veind.ne-  deye quer finonenaquella manera, q 
modf.d regul. q 
jur. las leyes defte libroc,mandaflen. 
a DelmepoDro 
bacur hic ma= Ley V 117.Si muere el mogoa quit es dado fu 
a ad _Jrítuco,como puede heredar el fuftituro fuzo» 
Jepicimam exe s 
clidi per exa 
prellam pupil 
Jarem.adde,). 
Papinianus.. 
fed neque im- 








d Vriendo el mogo aquíén 
Bl el padre, ocl abuclo ouicf> 
fe dado otro heredero fu- 

23d E flituto,en la manera q dizé 
pupilar,ficíte fuftituto quifiereheredar 


E icio.cefli y A 
men.6cclartas ta Lolamentelosbienesq fueré del pa- 
habetur in ca. % 
Siparersderefta.lib.6.in (1.6 hoctenerBar.EcxteriDoéto.communi 
ined.Lasin pri :£tu pupillarisfubllitutionis,f.co. Archi 
¡cithoc procedereiurefori, non iure poli. 
y Giunda.l.nam Gli parentibus. fade inofficio. tefta.So 
2.colum.gwverli.circa tertium effcétmm.referés hocdidum 
a contiralóniaeucalduar, quidjdercontedie 
«quieaci naturali,quod margr excludaturin tor vepatetex pule 
chrdaddudiisperBal.in.l.precibus.poft principi rlicu. circa ter 
ao ; 


























«palco ligaeinfacoconísepdanevelelnctatilecTa 
«uiapleriquesdeiamnunir.ecclolvndeinferrar, quid nó poirfubli 
tutusinforo confcientia retinerelegirimaim debitam mat, Siguod 
pordentntiationgcuangelicam ad cam prarflan dam cogipe. 
mento notarorum per Bar.inextranaganaad reprimendim, 
perdenuntiationem,[demtamen Socinusibidem dicitillam « pinio 
new Archidia,efle valde dubiam.qui lex pofitiua,quarnon eftnuti 
tiuapeccatiligar Sedcbetíeruari in foro conf legarlcan.An 
dre-pofeS .Thomam.in.c.quanquam.de víurlib.6.8: quód non pec» 
cat,qui anthotitatecanonis aliquid facit.3, q. 4.c. qui peccat. nec lex 
canónica permisticaliquid cum peccato.vein cap.(am. de praforipiio. 
bonaglo.in capacumcontingat.deinrciuran.Sub dictamen Socinus, 
uódtencaturmentediétum Archidia, proptercins authoritatE:quia 
Póterisaliquando ratione concordiw aliquid coníequi : Sccerte iltud 
diéum Archidia.videtur durú, Cum legitima eriá lio debita potefk 

- tolliperflacucum,veefl cóclulio Bard. Ticiocentum.$.Titio gene 
10.fT.deconditaS demonft.Cum quo multi Dodto,tenent, licercom 
suunisconclufo fir,quod pot minuiznon tamen intotum tolli, ve 
arteflatur Decins«cóli.106.Scpro termi Exc.que deber limitari, quádo 
áilius non haberetynde(ealerer:nam ihaberetintotum tolli polset, 
fecundum Abbwin.coRaynuntius.col.5.detelta.Secum cómunice: ma 
sreshabeantad alimenta alias, Seproutin plucimum tranfeunt ad (e- 
«undasmupcias iu Qum fut $e rquitati confonum remediunn legale Se 
«canonicnm prowidendi filio, Ec patri Sceiis£imilia perpaternas pue 
pillaremSubllitucionem , Scmultofortiusharc procedercat in Jegá 
iuadebita matri,vein totumpofitexcludi,cuinon eftita debita fegie 
ximo ficurdeftendentibus.vtin.d. mam E: hi parentiBus.Sradiclate 
8:pulchré Guilliel Benediin repeti.d.c.Raynútius.in verbo, Scvxo 
K Erpomine Adsl. pco equal. Sita materellervaldesmper 

taquod non haberetalimenta ,tunc polletagere contrafibfftutum 
pupila adalimento,quie eres Gloria. qisáiberis.$-h€ 
cvipyn.E delibe.agnof.l.6.dqueibi dixi.tionasipardas. Etpredi 

Sam cóclufionemiquod roster excludatur per pupiilare expreflam. 
exteindecciar fafub flitutas (ie eurpis perfona, vt probaturin. d$Led 
ne impuberisjúéta.gl.8 ibi tener Angsvi.G dixi3.co.l5.tn plo. 
4» Gsteredar. Deberenino ímbllicutus eflecapax: tempore teflamenti Se 
mortúspupill, 8: eriamtemporeaditerhereditaris.veih.l.Gisquí ba 
xes.GcibiBarto,(E de vulg.£cpup. S:quid ifubllitutas Grfilios maras 
valis,vel(purius tellatoristvide.Ls quí ex bonis, fadevulg, Se pap» 













































































vbiBarto.k Dodo. ñ 

€ Enefelibro.Forcedicipropteréa quehabentorind Bust 
parciéa.8cin,|fiis quiex bonis.flade vulga.dcpupi.Bol.a.e 

partita, lex, VII, 
2wSi parerin(lituarheredesduos filios,«vno inilitutoaliá fub ftiruar, 
Somoriarurin 
dredel huerfano,enonlosque ouiera  fitutsnecefle 
- Jaber fubíti- 
el mogo de parte deu madre, odelos — tutus pupillaz 


parientes della: dezimos d, que ficfte — riter omnia 


fultituto fucllecitablefcido por herede Pe 


roenvnoconelmocos, cnelteftamen- — patermapotelt 
to de fu padre: cotrofi,, file fue dado os a 
por fultitutosquecftonce,conviencen  ¿contra, ta 
todas guifas, que fea otrofi herederos, pin 
en los bienes del mogo, maguer non — to parrisinftis 


quicra, olosdefampararetodos". Mas — tutus¿Scmora 
= A tuus dumviné 
li el moco, quandocrabino, eaquel re conuenie 
quefuceftablefcido porheredero enfu cum fupertti- 


. ena te fbílituto 
logar,fe acordaflen de fovno, que nó ito 


quieran entrar los:bienes del padre de bona: pater= 
aquel moco : fienaquel mimo teftas  Pastunemore 
s a mo pupillo 
mento ouiclle citablefcidocl teftador — Gibftimae fue 
cedie pupilla- 
siterin bonispupilli mortul, Expót(ivelitpaterna bona repudiare 8e 
intalicaluhabebiepaterna bonatertius harespacris,aliásmon.b.d. 
4 Dezjmos.Orcam habetiiflalexá.lquidan culogio.C.deiur.delibes £ ; 
8ca.LquirñtumoScaslfipupilims.ft de acquir,hrediécddlapater.fide 
privilegacredito.étd notasper Azo.ín fuma C . de impub «de añijs 
fubíti.col.ywvetían autemin(ficutus. 
Con elomogo, Idem éller dicendum, fi pupilltss elferex haredatus: Sci+ $ 
Me alius fue irextrancns,(ue fracer pupill,fuifletinílicntos in torú 
quiaintali calzacecptando parerad,cogitur acceptare pupillarem Le 
cundá Loan.de Imolin).qui parri.f deacqtinhuere.So.l. quod fio 
pra quadrantem.fRad.l Falcid.vbiglo.repútata ingularisvoluitcona 
¿fed cáloí.de Imo.cenerAlex,£Jalin.d.l.quidienlogio. quía 
inilitatracio.L. ed Gef pluxes.$.quospoflum.fK.devulgas Se pup! 
fuicratiofundamentalisiltarun:..1fecundum Bar. pofl Dyn. 
fT.de acqrahrered.vbi Bart.plene difcuricperlatá diflindiong, quí fas 
citin'cribus fina.col vbi videbisalios cafus vltrapofitosperiílaml. 
£ Gisufiraro Drocesichochueficexprefa pupilaisfiueccita contéta y 
in vulgari,quia crió militatratio,d,$.quospolfum, dequain precede, * + 
1.8cfutisprobaciltal.cómgeneraliterloquaí.£cL.y patri. ft. deacgre 
hare.vbi Ale: of Roma. Sin,d.l.quidáculogio.vbietiam Tafo. 
gUuzeredero Jpleliviuacioce lige,8ceciáldece(fericantepupillumguía y, 
adbuc ciusbarescogitatadise feu acceptare pupillaré haredicató, ve 
efLcafusfingularisa.del.qui parri.f de acquirahare, Quifiadiuiecoa 
dlusad peritionem fideicómifTari] hereditatem paterná, an etiátune 
Pa itifta.Lvid.Alex.poft Bar.SRapha.Cumain,)itarñ,5.qui fu- 
ipcaú.fradTrebel.tentresoficigarúe crifmilitacró.d.5.quospolsús 
Nicerlalin.d L.gdáculogio.dicar phocnó effine magna dubita 
sizados.ideltyvtnec pateraáyueg; pupillare(ablltutionéacceptar 
ná prinsacceptare paterná,nó porerit polteadelererecá papillare 
Lficur.C.derepud,here.Barñinade.fi.col3.f.deacquharediper,l. 
cumbreditate.fl:cowult,qliobueniétipupillasi bereditate,vellet 
pudiare paterná,q póchoctacerene Schabcar pupillaren:cutus diQú 
videfapprobariperif.Lprica.fed ren ecótrarid ¡pue etiárenwie iple- 
mer Bar.ibicórrariusin.lacftó.C.de imp.draliaScA ein. l.gia 
fiideacquirhare.lode Imolin.dd.6.colasPaulede Cabin. dig 
eulogio.col.4,C.delutdeliber.vDietiamrefpódetad,d.1,cú here 
tacesósiflam] particanintellige vedixi.vel ertampoteftimtoligi: y ( 
eltminorcum adiuic,Screftituarur contraaditionem,ficrofticuros ye 
tranque haredicaté deferar.fed quid 6 infilcutus, quí eratminorreflús 
tuaturcontra aditionem paternar hareditadds,8chcrefliturus velicha 
berepupillarem exfubllitutioneyan pofieviderarhicprobari q nós 
Córratium ei viderar de méte Azosin fummasC.deimipuber. $ alijs 
fublicu.colprvbi dicit:cp fi impubesadiuit parcrná hoereditaté 8 de- 
cefsicin pupillari zrare,Jcelus fubíVitutusvel it integrú reflitui 
pudlerportiontpatermz hareditats delata (ibiexcperfon: 
is: fortére/litmerar (icutetiam pupillas poterat reflicui.ytá 
folum. ff, de integ. reflirlicer Azovidernr loquiín calvin quo erat 
alias colveres pupillia(enincaluin quo per exiflendiata fui harredis 





nf cas $ 
e cadé 











a 











e 










































































| 




















Tnno.rec. 
q 





Seftapartida, 





tabulzepupillareserantconfirmaceireia.L(flius qui par Mideval- 
ga. pupil.hodic dejurerezni videcuridem dicenda,Scfiexteltamé 
to paterno harreditas maneter (ineadicione.per,la.titarlibasuordi, Se 
quiacriidejurecómuni lvquédo, iquisrellicual contra hrereditaris 
aditionéscdm tínudo nomineliarres remancat vecinal. (iness.Led 
q Papinian”. 
ifide mino. 
eo folo rema 
nentconficina 
ta cabulepaz 
pillares,ve te= 
necBart.in.d. 
LfinScell eriá 
de mente cius 
inad.la (iilios. 








a otroalguno*porherederoscon ello,e 
ftonce,li muriefle e ante q fuef- 
fedecdad:clfuftituto fobredicho,here- 
daraporla pupillar fuftitucion, enó en 
traracn losbienes del padre del mogo, 
finó quifiere: mas heredar los ha aquel 

de eftablefcido por heredero con 
ellos. Pero fi el teftador dicffe fultituto 
al moco enla manera quees dicha pu 
pilartan folamente,c non lo eftablecicl 
fe por heredero de fo vno con el fijo, 
alsi como fobredicho es: fi el mogo 
quifiere fer heredero, en los bienes de 
fu padre, eentrarcenellos>, conviene 
queelfuftituto fca heredero, tambien 
enla heredad del teftador, como enlos 
otros bienesdel mogo, fi muricre an. 
tequefeadecdad, deotra guifanon lo 
podri2aucro. 





ui pri. vbie- QUE 
dam Ioan. de 
Imole Se Cu- 
mas 8calij mo= 
dervi illud de 
claráe (uper. 1. 





m0. Acontras 
tio ergo, Ñi 
mullus clferda 
tuscoheres,cu 
iusaditionecó 
firmaretar tae 
bula: pupillas 
xes non poller 
fubllicutos ha 
bere pupillas 
vé heredit 
vt pbacur hic 
8in.l. fed 
plures.$.exal 
1e.HT. de vulga. 
Ecpupitedopponiturde. filias qui parri.cocicu.nam cum inf 
tushicfuerie pupillas;cui datosfuiclubi deutus cohares cum eo 
cuts licetvrerqur i creditaré, fubflitue habere 
deberpupillaren pupill, cofirmate fuerúcea 
bulz pupillares:fed dic,ep talisexiflentiaper darionécohwaredisextra 
«ncifuiclablaca.veio.L.apud lulianó.j.idem fulianus, ad Trebel.de 
fic dejurecomnnniscum non adeatur hzeredicas extellamento pater 
no,tabulz: pupillarescuanelcuntfiveró coharresfuiller, alter bares 
fuus.ve filiusin poteftate,tunc procedererqd habetur in. dl. (ifilims 
quipareiSciadeclaatgl8odca indildcdf plores $ 
gané pupi.hodiecamen de inte regni,cumetiam haredi 
valeanerelióta Se qugcunquein reltamento contenta,videcuro cria 
finon elletcohgresquiadeat,blicuras habere poficpupillaremhg 
reditatem,per.d. lib:s.ordina. + 
dLEntrare enello, ¡mtáciundta SefaQavna hereditas paeris de 
pupilli:Scideo nó poteftillamfubllitutasfeparare,vtÍ. 1.fedliplures. 
$hlioimpuberi fi parerafFdepriuileg.credito.verfaarcum fub 
fi vero pupill”y folusfuicin(licue”,abllimuicle :tunc 
fubllitususbene pórhaberepapillarad.L(praSe.l.(ipapil asin prin» 
Mad acg.here.i tá papillus gadivir poreracreltini,cócraimmixtioné 
ovticiushares.wtind.l.nonfolú.f. 4 
dfinpa 
:gaglamagrín 
deL. pater.tenuit cótrariúpertexaibi.imo q ex quo 
fubllítutus approbauitvoluntatemteflacorisadeundo ex pupillar vi 
detur eriñapprobafleadicionefadtáper pupillú,(ecundú vo:untarem 
tellantis,Scfic q.d.L.non folum habearlocisinfuccelione ab incefla- 
topupilli,non autéin fuccedente fibiex fubflitutionepupillari,6cillá 
gllequitursibiBar.dicéseflenorabilZad declarariong.d.l.nonfolú,Se 
Ídem vult loan«de Imol.in.d.Jfi.col.fi.fideacquir.haresvbidicici(fá 
elTefingularemlimicationéa ¿calm ind.lipatera 
cffein hocfingularé,Gnó ali delfipater. tranlitcum 
diGtaglo.pofl Dynñ.Idem tener loa.de Imo].fibicótrariusin.dl. 
lus quipatri.Scinal.fed(iplures. :eo.wbietiá Pau. de Calle» 
ncpimididóAzo Sar in 





GLey.1X.Como aquel que porfju[Jea algiómogo 
puede dur fufissuco. 




































































L1.fi.Alex perpenditillá contrariera 
temin.d.l.quidam culogio.col.2.vbiipfepro concordia opinionú di 
finguit , quod aue fumusin cali in quo ablque aditione(enimmix> 
tionepupilli, fubftizatio pupillaris eratconfirmata: ve quia flius e- 
ratintlitucusin poteftate ab(que datione colvaredis extranei : Se fic 
exiilentia (uitaris confirmara crac pupillaris(hb(ticayio ¿Sctunc nen 











fequicurex necelsitate, quid fublicutusaznofcendo hereditatem 
pupilliex fabllicurione pupillari , videacur confiemare immixtio- 
neinfactam pupilo: 8: quód tune meritoprocedaropinio Barto. ja 
d.slio.kin.d.l.fn.lecus veró,Geratnecellariaimmtixtio pupilliad 
confitmacionem fubllitutionis , ve quia datuserat filio plapillo co- 

hares_ extra 
ne?. Cerille 
articulos efe 
valde mibi du 
biusimeg; ¡a 








porfijalle algund ome al 
jo de otro,quefuefle mes 
nordecatorzcaños, en aq 





concordia do. 

olla manera, queesllamada nt Alexan, 

en latmarrogatio%edefpuesdeltolede — mulcamdrin- 
xa/Tefuftituto en fu teflamento otro al Elolicervidea- 


E tur coloraca, 
gunoen lugardefte mogo,cn aqllama — ¿forcinpun 
nera, q esdichafuflitutio pupillarisital Lo iuris ve= 
: a sioreltopinio 
fuftituto comoeelte,nó hercdaracnlos Barón de 
bicnesdelmogo. Fuerasende en aglla — ho.feu in.$.( 
parte,qel mogo deuiaheredar de dere- e 
choen losbienesd ag! qlporfifo,Gesla — dixi fiic opi 
quartapartecdetodo lo delporfifador,e nio Azonis, 
Se A e E cumdiétLnó 
loal gleouicffedadoalgúd fu amigo folú procedar 
deaquelqlo porfijo poramorde aquel eS mis 
fupadreadoptiao.Maslos otrosbienes —icatimenas 
que viniellen atal mogo como elte de — 10, feu exten 
parte de fupadre natural e legitimo,o — famento: ne 
29 que deneceñi 

de otra parte,heredarloshan los paricn 

tes mas propincosdel:fi fu padrenatu- 

ral non ouiclleS ordenado alguna co- 
fa,enrazon de ellos en fu teftamento. 








tate fequitur, 

«padeundo ex 

popillari, fub 

Ilitutione , vi 

dearur. apro 

bare aditioné 
£aótam per pupillum de hareditate pacris:cú poflerdici papppbar, ita 
tamea,vefaluum fibiremanear beneficiúreftiturionis ibi cópetésexe 
perlonaminoris,per,d.| non folum.8,L.f pater.in qua fefundatglofo 
ibinon probat,qp perhoc excludarur(ubíBtucus ¿beneficioreflitutio 
nis:quo 8ciple minor incafiyin quo elletneceffariaimmixtio ad con 
frcaionciaesbalacampuplllciócnefíes refitui.ergo éccius harrese 
¿procedit maxime flante 
necxteflamento paterno tabulz pupillares, 

€ Even lo padrizanersHabitatamen veraque hereditate ex agnitionepu 8 
pillarispoterit ex perfonaminoris reflitivedixiinglprapxima. 

le. 1x, 

a Árrogatofilio poteflarroganspupillariter ubflituerein quarcam fo= 
um bonorumarrogátis Scea que intuicu arrogationis abamico eius 
arrogatus ef confequususzin caterisveróbonis fuccedentpupillo ve 
nientesabintellaro,hoc dicir.Habuit orizinem ¡fla,l.á. ). fed plures. 
$.in arrogaro.ff.devulga, 8 pupill, 

Idem fiefferadoprio, ex quafiliustranfiretinpo: 

teflatemadoptantis,vt fi deturá patre natural) auojuxtasl. cúmán a» 
doptivis.C.deadopt.$(ed hodie.inflaco.l.9.citu.16.4.partita. 

€ Uteguarta parre.Que deberurarcogaro.veiml,8acita6.parti.4.Scin.la 2 
fiarrogatoracumconcordan.ffdeadopr. Sraduente, qptunc deberur 
fla quarta,quando filins artogatusellerimpubesiecus autem elec, fi 
eflerpubes:quod (atisprobaturhicinifta,l.Sin.d.l.(arrogator,Kán 
$.cumantem.inftituta.de adopt.Scitatener 6 declarat Salicetus in le- 
gepeninpri -olusCadeadoprio.Kin.l.2.co.titulex tamentie 
tuóspart.4.de qua indiflind e Joquitur,vrarrogatofilio debeatur 
Jia quareónoque dile fepubesrelimpal es, vndevidemr 
forte dicendum,quodilla fitintelligenda,fecundúilam,fóllices quís 
doimpubesfuitarrogatos, 6: quod aliasifla quarta mon debcaruríed 
y tune debebiturarrogato filio puberistradit Salicetained.La.vid:qug 
dixiin.d.1.8. 

£ Usuamigo.Adde.d.$ánarrogaro.|.fed Giplures.£. devulga. Scpupill. 
dicicur ergo profeéricium quidquid habetfilius contemplatione feu 
occafione pattis,vel alidsvt bric, Sin.d.$.in arrogato. ScibiBar. Sedo 
Ao.laté.Adde Bar,in.laanpuas.. lega.Abb.in capit.fedes. 
cóluina,s.derefcript.loan.dePlatesn.].1.C:decaflren.pala.pecualis 
brcen.Bakin.I.cúmtc.C.de donac.ant.muptiadde.pe. ScibiBal. Co 
dejur.deliber. 

E Gavon oie Pornitenim paternaturalis, Gi legicimus el ful irneresrt 4 
fupraco.l.5. 


















































E 





hodiead.l.ordina.exquanon egentaditio Erd.Lno 
secoph 





cd 


Titul.V.Como deuen fer fubltitutos los herederos. 31 


lex, Ya 
pillarisfub(titutio per maximam,mediam vel minimam 
c Íminarionem pupillicidene a vita jollituentis eficicur fui 
jurispupillus,autiu(ta rationeab hareditate patris fe abílincar hz. 
ses:fed hxiniulta:cogitur agnolcere cam: Schab abílinentia in inte- 
gru reflic 
Eoorelbiegta- q Lay, X. Porquerazones desfallfie lafaflica» 
do queperao — cionpupilla, 
fenlionemex 
pirauerat. lee 
expiratíi teta 
menta pa: 
vis polthumi 
agnatione vel 
alias infirma- 












Efatafe2 la fufltitutió que 
esllamada pupilarporqua 
trorazones. Laprimeraes, 
Ñ 85 | quando cl mogo viene a 
pil SD edad decarorzeaños,e la moca adoze 
te. «ij Sepu-  aquiencllablefccel fuftituto, Lafegun- 
pilla ad atacé qa es,quando tal mogocomoelte,pier- 
xij.anno, per- a 
ueneriat. hoc de la libertad que ha,clacibdad , ela fa- 
dicit. milia.Ecfto feria, como fi fuelle capti- 
1 a EDefatafi.Or- E E k) 
túbaberá no- YO delosenemigos delafc:ca portal 
taisper Azo, — prifion perderia cltas tres colas fobredi- 
a impube- chas.Pero fal padre“acacicielleciteca- 
ptiuerio,nó fe defatariaporéde, tal fufti 
S Ss tucion pupilar, que ouicfle fecha de fu 
pira pupilla- fuel E Di 
vis fubítita, 8: Ñifo:que non fuellecaptivo. E tercera 
on es:quando pierde la cibdad£ ela fami- 
€ - E a A 
Pulg 8papito lia, non pierdela libertad, e cfto feria, 
2b Eececdad comofifucíle defterrado para fiempre 
cbquápri. a r e 
má auge Malgunlogarcierto.La quarta esquí, 
do pierde la familia8, e non la cibdad, 


14.annorú 
nin lalibertad.Elto feria, como ficlte fi 

































pillari.fdevulga.Scpup 
imetampupillacs(ubilitud 


























35 UEueffe caprino.Stintel 
cedicyutin.L.lex cornelia.verh 
ve valeglo(F. 
.col.8.verti.vlterius quero. 
costili vero intelligeres mortuo patrepupillú file caprá :tunclicec 
derigoreiuris,vidobaf(mbitutionépupillaré expirafle vrinl.fiquis 
filio exharedaro.fárricum. f.de iniullorupt.tamen de aquitate con 
firmantuecabula pupillares.vtined.l.patersa fin.8cin,d 
lia.hocfiuein captivitare decedatimpubes,(iue pubes: 
vertatur,fingitur deceGfle preambula Guita 
4d enemigos delafe.Senticifta.Lintorchri 





capriuitacis,quo ad perfonasvid.per Ba 
5 € al padresAdde.d.l.lex corneliajo 
vero parer Sefiltus(untcapti vide], za. Spupi 
6 £ U Quando picrdalacindad.Hec elt media capitis diminutio.vide.l.ne- 
queci.5.coram.deadopt.pofTuntenim hz poer 
dolicapacem-lafíarrogati.ffad: 
Derem.fEuad.l,corneliá.de É 
Cugn.inaLin pupillari.f.de vulga,8 pupil.quia crió pupillus effer 
pubesjin taliftatu non polletteltari.l.ciusqui. S.fina. (E.deteftamal. 
a5.tiru.primo,fupracad.parti.vnde teflamencum faCtum irritareturo 
vein,d.$rricum.Sed cum hodis peral... Tauri poGittellari,videror 
“q non procedar quod hichabetur, Sific quod tubllicutio pupillaris 
onexpiret. E 
7 8 Conandopierdelafamilia.Hac ell miaima capitis diminutio. evi. L. 
'nequeci, S.eorametF,de adopt. E POR 
8 h €Quele porfjaffeotro. Tunctamenin efictunó expirar pupillaristub 
Rítutio: quiacx lipulatione debe haredítasillis, qui fuccedune 
«exfublticutione,(ifa£tanon efTerarrogatio.L.ná aliter.8l.hisverbis. 
fEdeadoptio.S: quid fi moriaturarrogator an reconualefcar pupil- 
Jarisfubflicucio fadtaápatre natural? vide glof. vbi elegantes. Bald, 
























i 





1 


colíayff.de adopti.Scquid ex difpenfacione Papa pupillus ingre- 
dereturmonaflerium, veltraderecurmonallerivá parente,an tune 
expiretpupillarisfabl ?vide per Barú. Seimola.in d:ctad.in pu 
pillari.vbivid.AlexanaS Lalo 








UQualquier manera. Etficviderar, quid 3h per dignitatem exeat, 9 
fubllicudio pu 
pillaris expi. 


joatalfucfTecmancipado,cnó cfuuicf 
feen poder deotro,eel mifmo conlin 
tielle,queleporfijaffe otro Palgúo. Ca 
eltoncemuda feen familia agena,pord 
cra anteporfi,e le meteenpoder de o- re 
tro,cfefazedelacompaña deaquel que la E ola 
lo porfijo.E elo milimoferia,fitalmo- $ fecundum 
gocomoctefalieffede poder defupa- host 
dre,porqualquier manera!.E por qual 
uier deftas Gtro razones fobredichas 
destiltccllalicaciós esllamadapu — 14.cit8 parti 
Pilar.Eaun dezimos, Gdesfallefce, fiel 4«eMenimeó. 
pS k modi filii im- 
mogo nó quiere fer heredero *del telta puberis, ve pr 
dorqueledioclfuftituto.Perofielto fi-  £bi faciar te- 
zicflecngañolamételefleatal, querien ia 
do malal fuftitato,e porédeno quilicE  deinofticio.te 
feferheredero delos bienes del padre, — fa. licce forte 
” z pa ex verbisgene 
porrazó del teltaméto":cflóce el fud- — valibus Jouus 
gadordeucle apremiar,q la reciba, efi Ipollerdicicó 














tratinm,quane 


nó la quilicrerecebirmaliciofaméte,oó Tama Tb 


moltrádo algúarazon derecha porg lo — tutionem pur 
pillarem . de 
textán authé. 


fazia maguer murielle ante que fucfle 
decdad:auracl (uftitutola herécia delte 
ftador ".Otrofi dezim 0s,qfidelpues q 





liberás fljam 
ipatrispoteflare,in quo fe fundar Bart.non loquiturin(ublitutione 
Pupillariznon tamen auderem recedere á dito Barto. cum quo coma 
xuuniterdoéto.tranfeunt : quia(ve dixi) fubllicucio pupillariselt fa 
nor commodumfilij.glof.in.d.Lexttibus. 








¡son quiere ferheredero. Habeshic,qud fublticucio pupillavis euane 50 
£citpapillorepudiante parernam harreditatem:Scfic quódexiflentia 
fuihaeredisnon confirma rabulaspupillares. Culuscontrarium pro 
barurinal.parer.Ét.de priuileg.credito. Erin. 1. ifilius qui patrio fis de 
volgari Scpupixgcin.Li pupillus.fade acquiren.haere endo videftor 
rigcte lus commune,quod non credo verum,quiavbiiflaeleges parti 
tarum hoc non exprimunt,non ell de earamintentione lus comu 
necorrigeresi (appleriincelligi 8 limitari per jura commu 
miawvndcintellizeiflam».l.quando pupillo fui datus cobzrres extran 
ncus:quiatuncíuitastollitar,vein.Lapud lulianum.5:demlulianus, 
fad Vrebellia.quando vero exiflentia (ui harredis none/Teefublata, 
£scendumeltex caconfirmaritabuler pupiilares:cumneque peras 
aparticaramiara fuicatisfinclublatain hissin quibus (uicaselt fanor 
filioram (uorumvein.lea1.8cibi dixi.tito.3.fupracadem partir. Se fas 
uoreltygp conlirmetarteftamentam pupillaryee Inle de pupifabo 
£tiin princi.videlaréinifla materia Bar.8c Alexan £ doo. ind. 1.6 
filius quipacii.vbi etjam vide an reuiilcas (uitas, li extrancus cobre 
esrepudier,vt exea pupillarisfub(titutio confirmetur, Sc communis 











conclulioeltquód nonyvtetiamtradicSocinus,ibi.colum».1o.quem Que án 

vide,an autewn hodicetjam non adita hareditare confeructorpupilla no.recaclk 

ristubllivutio,ex.l.ordinatvid.que dicaminfiain glo(T.fuperverbo, delati4a 
. 


Le delataria, 





Cengañefemente,Concordat cuml.fecunda.verfipland.cla.fdeval 
gar pupillari 


m UDelreffamento. Volensabinteltato haberes Side, quan hocnotar n 


Barto.jn.l.i arrogator.in fi.ff.deadopt. 


n CDelrefador. Etctiaimhareditate pupilli.yeprobacario diftala. sf 


verficuplane.écibiPanlade Calt.notate 
Paridajo F 














Sefta partida. 


14 4 G.4frma( Concordarcum.lfecunda.verfi.ergo f minor. deval- 
pillas 
eftaria, Concor.cum.1l.P apinianus. Safed nequeimpuberis. E. 
deinofíicio.cefta.dejuretamen comuni perauthé.ex cauía.C.de li 
ber.prerescomiunisconclafiocil , y conferaecarpupillaris (bilis 
tucio, rupto te 

flamento ex 





5b 


el mogo defechaffe laherenciadefupa- 


eauía prateris lechalic lal ia defu 
Seaviles ¡dicte arrepéticlTe,diziendo s querialer 
pa heredero: c pidicre a algújudgador del 
o. E - 
5 DORA lugar qle entregue de laheredad:eftó- 





cómuniterdo- 
to. fade vul- 
gar kpupil. de 
10.d.auché, cx 
canla.pofl gl. 
ibi.Dy.tamé, 
ve refert Bart. 
n.d... tenuit 
contracium di 
ens q auch, 
excaulaloqui 
tur in lega 
 fideicómil 
is, que criara. 
fine teltamen= 
so pollime ab 
inceltato —re- 
linqui,nonin 
fubílitutione 
Pupillari: que 
mon tener (i- 
ne teftamen- 
to parerno,l.2.$.adeo,Se.$.prins.(Ede vulgo. ScpupiL.8 fupra. eod.t. 
9.Sciftamopinio,approbatittadl parti se ctiam videé fuilTe 
opinio Azo.C.de impuber,Scalijs (ub/licin fuimnsa.coluadfin. qd 
tenementi.namlicete, 1.8,ca.parti.approbeturid, 
q habecurin.d.auth.excaul Gbilicuiócpupillari proces 
dethodicia regaoi(ta.l.Scopini.etíá Dini nicicar como 
probarefalon.in.. bi videpercum.opinionem eriam Dini te 


ce bié puede fer heredero,emaguer def” 
falleício la fuftitucion, porque non qui 
fo aprimas entrarla heredad, afirmáflca 
portal razoncomo efta, luego que fea 
entregado della,de guifa quefi murief 
feel mogo ante q fea deedad decator- 
z.eaños heredara el foftituto los bienes 
del teftador,e del moco. Otrolidezi- 
ino queteyendo que beintado por al- 
guna razon derccha el teftamento que 
ouicflefechoalgun teltador, en queo- 
vicfTc dado fuftituto el padrea lu fijo, o 
algunootro enla manera quecs dicha 
pupillar,que fedefataria? la fuftitució 









































netBalin anthé.ex caula.col.9.8.10.C. deliber, prererio nec ob 
Eidelisó. — bir acit.delosteftaméroslib.ssin ordirega.quiailla.Lanti dec 
ROXecop» — catimilli,quando deficicharedisinficario.quia teflacorillam non 


fecieyvelliFecitheresnon adiuithxereditatemedciflecafus, de quoia 
¿íka.lpartitaruma quando ceftamencam difloluitur ex caula precerio 
tionis vel exharredationis,noa decidiruribi:ideo remaner fub difpo 
fitioneiariscomemnnis, commodifiimefEs 
extraneus.ffadocondi 
inflicationen inter corporalia.de 
tracila.cpilvelelesXficitbonustexinol.Gaurmullum.C.delepi.hg 
re. deparia(unnullo modofacere velineptefaceres!. 2. Scibi notar 
Bal.inprin.C.de fuccel.edi.Pretereai Gabilicucio pupillaris tenerer 
vigore ilus lordi.criam quando nulluwninQicuic haredem ex ero 
boenlasorrascolasbi pofito nas ¡fla appellatio cxterorum etiam. 
continertabulas pupillares vetraditBarco.in, d. $1.afortiori tenebie 
¿quando inflicuit Scexcaula pretericionis rumpaturex hisque dicie 
glo.imd.$.1.Irem q proceditilla.l.ordina.in his quee necefario inli- 
tutionem haredis exigunt écnon debe: reftringiad ea qu abinte- 
Rato in codicillisficripoflentde quo vide que dixiioda. tit.7.cadé 
pastitain glofImperverbo no quifiera, quidantem in fubltirurione 
exemplariBal.vultin.l,hramanitaiscol.5.C.de impub.Scalisfublti, 
ep non poliefier filio prererico,Se videibi addicionator. 
16 e ¿Lorrese/fhamentoacabado.Concord.cam.l.fiquiseum.s.1. E. devulga, 
Spupil 
17 d Users Esficagnaione polthumiGubRtitutio pupillaris expirar 
co quiarampicarparermumte(famentum quod Barto,io...in pupilla 
za.Sepupildicieuód proccdebarolims e quódhodienó 
expitabitperad.auth.ex canla.concrá cuíus dictum habes cafim hic 
deture parcicaram, S disiin gloCpraceden.addectiam q fi papillas 
'moriavurvinoreflatore,quodexpirabicpupillarisfibllicutio,vtin.l. 
5d fifilivs.fFde capreScnoraloam.Ancire.in addirio.ad Specul,. tit. 
inprincip.in primaaddicio.mazna.in tertiacoluwm. verficul, 
nsovbidicit,quod fab/itatas non venietneque ex pupilo 
wod tamen intellige, veper Bartol.in.l. 
; ¡z.Ecpnp.Scin,l.cum patronus.fF. delegan 
«¿kin parer Made adoptios 












































































Uiex, Xi, 
itpaterfilio Fatuo, ficzinflicuo Grim euro 
¡a moriatar Ticiomfibifubltiruosled Ñdefecn 
s frarer: de 
fiftarrem non 
haber quili- 
ber extranens 
potelt fubíli. 





> Exemplaricerfublio 
hereden $ Gin ful 
dentes haber mente captus illifune fub/lituendi 











orende, Eaun dezimos,que desfalle- 
ceefta fuflitucion pupillar, ficl padre 








fiziere delpues otro teflamento acaba- e y 
do“. Elfo mimo feria, idelpues que ES pu 
el padrefizoteltamentoedexo fuftitu= pillstis : quia 

veraque pro 


to afufijo, le nalcielle otro hifo %, ofija. re lenfis de 


feótum fic de 
6 in furore 
muoricar ade 
márticor fabe 
Ritut.Ec reli 
piente: vel ei 
nato fillo :aur 
tellatore per 
aliud ceflamé- 
varo fubílitan 
tionem reno 
cánte: expirar 
diéta (abítita- 
vio. hocdicír, 
Babuir orcum 
d.lehumanitas 
ts. C. de im- 
puber. Sc alijs 
fubllica. Ka 


Ley. X 1. Como fe fare la fafiicució que eslla» 
mada exemplarise como desfallefica 











Xemplar fultitucion dixi- 
[mos quees aquella , que 
E pueden fazer los padres, e 
En Úllas madres e a lus fifosf 
que fon locos , o fin memoria 5: e 
fazc fe en cfta manera h diziendo 
aísi: cftablezco por mio heredero a 
fulano mio fijo , e fi el muriere en a- 








legesex fadto.ieod.tic. 

e Ulesmadres, Extende hocetiam(i mater tran(ierit ad fecandas one x 
prias,fecandum Bal.in.l.humanitaris.col.8.C.deimpub. é alñistab. 
Úi.contra Barin.Lex Lcúquo contra Barto 
sranficlo.de limo. delhumanitais.Scidem 
Imol.inuc.Raynunds exemplaris lubllicarióis, 
quodin dubiéprocedit»(imater humaniter Se honelle circa filium 
teflatafit,non fi corraptoanimo sali, quod filiws li elTeclanz men 
tisaliterteflarccas,verradic Angel. Arecn:$.qua rarione.infli. depa 
pil.fubítitu.cuius verbavalde placent Guiliel«bene.in repe.d.c.Ray 
'nuntias luperverbo. fi abfq¿liberis moreretur, la. zin materia exem 
plaris(ubttitutionis. Poteriteriam mater filiis(uis baflardis non na 



















tisexdamnato coieuyiuxtaid qfhabetarin.l.9.Tawri, exemplariter Tnño.rec. 


£ubftitucre,vevaleBal.in,d.l. humanitatiscol,1o.ver,2. videamos de ef 
perfonis.SctraditGuiliel Benedi£tavbifipracolum. q«quidautemfi 8, 
nater vel auus maternus concurrantin fublticuendo exemplari- 
ter,quis preferacurevideperBalin.d.l.humanitatis. co].11. verficm.5. 
uaricur.S melius perBar.in.d.Lexfaéto, col. 8. ver, quaro fiauns. 
vbietiaminquzlione antecedenti vid.percú. Quid fi paterscmras 
terambo fublticuerine,qualiter in gb” bonis fubltitwti fuccedent? 

£ Grijos. Sed an flioexheredato pofit exemplariterlib(ltui. Lia e 
inferiusain formahwias (ub/litutionis videturvelle,quód non,Scidé 
probari videturin.d.l.humanitatis.vbi Bar,hoctenet8cinad.l. exa 
tto,cvtrobig;dof.cómuniter, Sedinpundo iurisforteverior ee 
opinio, y polsitfilio exheredatoira fubftitui:cúm criam furiofusre 
éte exharedari polsitex caufaingracitadiniscommifÍa ante furoré. 
Lnónunquá.5.(1 viF.de víucapio.l.fi. $. fed cumantiquicas, Crdeca 
ra.furio.Barin.d.l.exfaGto.(icutenim pupillaricer(ub/Micuicur filio 
exhzredato,vtin.l.6.fupra.coficetiáporeritexemplariter:cuaetiá 
iftafub(titutio illamimitetur,ve hic habes bftabicifta. lin mo 
doformali:quia exhocnon poreltid inferriscñ ide dixicin.l.sfupra, 
eovin forma pupillarisoneg3.d.l.humanitatis.ita vrger q ex ea fandef 
cómunis opinio, contra communétener Decius, ibi co. 4.8 Dida 
cusa Couarruniassin fito commento.cRaynuntius.$.6.detefla. 

E Uzocosyfinmemoria.Adde.l.exfa%o.Ecd.l.humanitatis.ScL.6.5. finas 
C.decura.furio.poteritergo fubltirui exemplariterfriolo ,vel men 
tecapto,vemutis £cfurdis, quiteftarinon poflunt: 8e eriam prodí 
gis,quibusfidta eftinterdiétio,vtomnes dicuntinad.Lexfadto.fE. de 
vulg.S pupil Bal.eriamin.d.J.humanitatis,C.deimpub. Sc aliistub. 
flicu.col 11.verfic.6.queritur. 

h GPegfeenefamanera. Fitetiam verbisgeneralibus, vefidicariio( 4 
tuotióum dfemproniúfilios meos haredes,6eosinuice fubítituo: 
«rana li vterg;cltfusio(us, vel méte captus, fub his verbisineítexera, 
































Titul.V.Como deuen fer dadoslosfuftitutosa losherederos: 32 





plarisfubfticucio ,fecundum Bartsin.J.Lucius..de val¿.S pupiluvbi 
esiaim Alexan.colum.penult.lafon.colum.mvellidicerer.(ub lituo 
filiomeo Ticiamlicecnullafiar firorismentio,vevolnicBartoLin.l. 
exfadto ff. pupilla, 















ga 


reflituca fibi quellalocuraen queagora es: eftablez 
fanamenteno co por fu heredero cn lu lugara fula- 


1nerit eeh e- A z 

ses,vel adhuc NOOme. Pero ficftelocoa quien dan el 
a a fuflituto ouicre fijo o nieto *:o alguno 
dlenri Eset delosotros que defcienden por dere. 
hareditas le. chaliñadel,dcucalosfultituiró en fu la 
gitime repu-  gar,enonotros. E firalguno deltos 
diataxcompre= 820 S a 
henderernr e NO Ouiere,eftonce le pueden darfultica 


tiam pupilla= £o 2 fu hermano, filo ouierc:efi non o- 


La o 
le a vierc hermano pueden le darpor fu fue 
a ftitutootrocltraño “. E tal fuftitucion 
in farore:edie da DOFá 

ln tanbiess CO TO elta os dichacxemplar,porg es fe 
re exempla  chaafemejanca,eacxemplo dela pupi 
riscumdecel Jar, Caafsicomo almogo menor deca= 
ferit poll pu- za q z 
bertateminfa  torzcaños,dan fultituto,porquenó ha 
ore fecádam — entendimiéto de fazerteltaméto, fimu. 
Bartolum.cn» ca E 2 

lus opiniveít  Ticrecntaltiépo por clta mifmarazó le 


puedendaralloco,o aldefmemoriado, 










pilla. Sedeftpulchtam dubium an fubllitutione cons 
ceptalub forma hmins..l.fcilicer fi filius meus decelTerit Ín furore (1 
contingya,quod filjusintra pubertatein ceffante fuurore decedar, an 
fucceder fubílicacos cx pupillari contenta in exemplari, Selican tas 
Xi cafu in exemplari contineacar pupillaris? que ¿ouelligatio ma= 
5,8 quiain excaplari (olum pote fubltia 
sab intellato, ve llati babetaria ¡fla 
pozcítquiliber extraneus. $e Alexan.in 
post.Salic.ia.l.humanitatis.colum.7.C.de 
bilicu.ver.muncquero vult quódilto calú tafiter 
£aéta fubiEizutio nallo modo valcar:ex quo teltator expreÑit cas 
fim /ifilius decelfericio farore, quí tamen non cuenit , quod clk 
benenotanduns Avautem hocpofitlimitari, nifi in taliter £afta 
me, datos cffec fubíticutas extranews , S non de jllis de 
quibus hic, 9: ie ñ tune viderur dementetelta- 
toris fubílituere pu o non polfer fubítituras cape- 
qualis(itfubílizurio, e 8x poteltare tella 
Lin teftamento, C. detcfta. milic. L (1ica quis. (E. de 
p Cogáta ,quiaetiam viderur poffe dici quód etiam 
(to cala tune videatar fub WBtnere pupillaciter, (i filius decedar in 
fatoreznon fi fanz mentis. vtilius ergo csit,vtexemplaris (ub(litus 
tioficfiar:filio meo furiofo talem(abílituo ,tunc enim comprehen= 
ditar expre(lepupillaris,(iflioimpuberi faéta ficexemplaris.fecun= 
um Barco, Ec doéto.vbi.3.8: quódnon feallringarte/tatorad formá 
hac. pofitam.notatamen y ctiam Í 
furoris, vehic :eraheturetiam ad caflam, (iliusprodigus vel mutus, 
velfurdusdecef »zallus.5.S quid fi cantum.£E de libe, 8: pofthus 
Bar,8cAlex.in.d.L.cx falo. 
6b dEijojoniero. Non diftinguielicfapiensfen (ana mentis, vel nerintel 
Jigendam tamencttde (apiente, prout haberarin. d. l.humanitacis. 
C.desimpube. «aliis fublticu. nam mentecaptiexcludantur abifla 
fubflitutione,licetnon excludantur álegitima: vedicamin glo(T.fes 
quentigScrener Ange.in.d.l.Jrumanitacis, vbi eriam Decius colums 
penulti. 
pot Dels fig  pluresfine 61 furiofi, polfer ynum tantam 
excisfubílituere, vein.l.humaniraris.C. deimpuber. 8caliis abi 
tu.dumtamenaliosin(licuatín legitima, vel exhareder, prout vo= 
Tnitglo.finan.d,l.humanitatis.cum qua refider Alex. Stell commu- 
nisopiniofecundam Angel.inas«qua racione.in(ti. depupil. Kbflic. 
in hocetiamrelider Deciusin.d.l.hamanicacis.30 Gn. vbi refponder 
ad.l.Papinianus.$fedneq;impuberis.Edeinofacio.tefta. 
3 d dorrocftraño. Quietiam matrem pupilli furiofi excludervefatishic 
¿nnuitur é« tener Barto.in.laex £ato.IEdevalg.Erpupilla.col.6,verf. 

























































































exemplarisconcipiaturia cala 
L ipiatuxin caí, 


€ GTernaren fu menor 


juxtahocquero.S columna(eptima.verfivitimoquaro.cuinsopi- 

nio ell comunnis, Scam defendie Decias contra Bald.8caliosin.d. 

Lhumanitatisin.6.00t1. 

¿Quid fi farer ted 
Barto.indict.l.ex fióto. coll 
















taciocapiet vires,vet 





efimuriercen la locura aura el fufiitu- 
to todoslos bienes del.Pero tal (af 
ciócomo eftale puede desfazer en tros 
mangras.La primera esfiquando aquel 
aquien dan el fuftieuto, es delmemoría  ocederee e 
do, edelpues dello torna en fumemo- ne, furoria 
ria". Lafegundaes,quandolenafcef- Droui renertes 


A recur, q (¡pol 
jofofija: Latercera$esyfiaquel quela. mel: cor 


fizo,larcuoco por otro teltaméto que — Pussdubia eE 


fetopinio Ba 
fizo defpues. copiniobar 


rerederer, y» 
Ley. X 11.Como fé faxe la fuflitucióa que lle= “Eveluiciald. 
A enlaincmedalc queda dc 
7 pLyas maniraris. 
Ompediofa fultitucion de Ánemuver 
z 4. quero. € 
q de fufo fablamos, fe fa- — Angin.s.qua 
zedefía guilat,como fidi- — rstioncinlliz. 
¿A|xcMTe el teftador:fago mio 
heredero a fulano mio fifo*,c quando £ Ue nafce fijo» 10 
Cócordatcum 
Lex fio. 
princ.fE.de valga. depupil.Scintellige defilio legitimo, Se nacur? 
utñex marrimonioante furoremcontradto. l.patre furiof 
is quifunt fuivel alien jur. Scvide perlalocinad.l homanitar 
fin:dicitetiam Guliclan benedier, inreperi.c. Raynuntios. de tefla. 
fuperverbos (Tabla liberis moreretr.la fecunda. in materia exc 
plaris(ubflitutionis,qyintelligidebeat de flio fapienci: quiafinafce- 
fetur demets, ¿cin dementia perlcueraret , non famperer fcsndum. 
cum fubltitucionem patri fuo faétam.Mouetur,quiáeo cau filij jam 
pati,eampontamperent, fi dementesellent,vt in. dil.umonitacis, 
cuíus diátum io hoc non vidernrvérum, propter generalítatem hu 
as.l.Scd,l.ex faftola princip.nihilin hoc dillinguentióm: Ec quía 
vedixi quod diíponiturin.d. le humanitadis. debet Jatellighdus tas 
men alijfili; mente capriinftiruar:turin Jegitima,velexchrredentar: 
¿timputer ibi teator pater,qui non promiditcirtai(tá caíam Life 
Tiusfuriofidemensnafceserarrelinquendo ci fegicim 





























































8 Gearercera. Quartam addeex defeétu cius, cui eftfacta.rradie Bart. e 


in.exGAo.ff.devulg, Ecpupilin fi-principij. quem alii dotto, (eq. 
Clex, XII, 


¿o Subltitutio compendiofa fitin hecverba: talem filium meum in 


Mlicuo: 8 quandocunque moríatur talis (it hares: que fita milite, 
mortuoflioinfra pupillarem retatemadovircicar fubliticus pupile 
Ji exclula marte: fe poll pubercacenn: habebie mater tertiam bono 
xuwp patris Se omnia cius bona aliunde obuenientia: E jura fepul- 
chrorumparris. Sed aliabonahabebirfubllicutas, Sivero miles can 
dem fubllicarionem extranco heredifecic: ad omniabona quando 
cungy decedie admicircurfublltutus. Si auterm per didtayerbacam 
fecitpaganusadmisticarfubllituras marre excluía infra pupillarem 
gtatema ¿poflcaautemrepellitarin totara fubllitutus: (ed ficar fe 
citperverba fublliruoranedixitvolo q fietalishrares: tune poll pu- 
Pillarem mortuo habebit mater tertiam bonorum parris ¿e alía de 
qb>.3.5fubllittasália bona.b.de 
Use faze depa guifa. Doteltctiamiicr verbisgeneralibus, Seli non y 
adiiciaturverbum (quan docúgy) vefidicaryf deceTericfilius mens, 
Sbílicuo petrumebercenimindelinita :quipollervuinerfa il 
ribus.fEede lega.o.tenetglo.magna.in.Lin teltamento.la.t. 
mili.itemíi dica, Gineliberis seusdecelTeritegloll:i 
ter.deteltam.libr.exro.item eriam itafit, (ifilius meus decelíericio 
1apupillarem zratem,vel pol:vel intra vicelimumquintam annú. 
J.centurio,Scibi Barto.ade vulg.Scpupi 

». Retéponit exemplum in hlio: veapparcat (ab compen a 
un fubftitucionem ampledi diuerla tempora pupillaris, gta 

Panda. ES 








































] 








Sefta partida. 





ds Spubercadis.Lorecibus,Scibi glof.C.deimpuber, Ecalijs. Scin cas 
Aipateraia verbo,abíque dedudione.deretta.libro. 6.ficetiamá 
¡chac (ubílirurio extranco,ve infra. 
y 2 ca ie heredero. Lita antveroa dirsQtayvedicisglo(Tinol. verbis ciui. 
Libus.Scin.1.Centario. E.de vulgar. pupilla.videporglo(Tn.), cam 
quam, in ver- 
bo diredis.Co 
de fideicon- quierque elmucra,fea fu herederoatal 
mill. «Barro. — Ome:en talcalocomo cftedezimos: q fi 


ea escauallero> 241 la fazepor tales pala 
miamde leg, bras,e clfifoaquien dan el fuftituto ha 
4b a madre cfife muriereclmogo ante deca 

Htore, vel ad torzeaños ela fijaante de doze: eltóce 

uocato, Sicle- cl fuftiruto heredara todos los bienes 

fico. tener Ale «e CES % 
xand. quí laca. U:clamadre nó 2ura ningúacolatéde. 
hoc examinar 

3nlege. Cena 

rio.1.8cfecunda colam.cumfequentib.(E devulgar.Sepupiilla.quilie 

<etin hocibidem iupuzacturá Socin.tenendavidstur opinio Alex. 

cum iftud privilegiumnos derur milicibusracione fimplicicatis, (ed 
ratjoneexercit ¡nod milicabitin Doétore actu legente,Se 
aduocaro aduocationisoficinm exercente:Scclerico, qui ell miles cg 
leltis ilitiz,videlezem oótauam. 8: que ibi dixicicul, fina. fecunda 
partita.S de quo militeimelligatur.videibidem per Alexan. % Bal. 
inteítamento.infñ1e.C.deteltamen.ovli.nam intelligicur de mi 
¡aribas cantarsipublica.Scque dis indl.49.icul.quinto, partica 

pinta x 

se acid re.Idem fi haberetaníam vel aliosalcendentes, quibus debe 
returlegitimaveinlanam Se pascotibus.Edcinoficio.:eflamen. l. 

$.inordina.Tauri. 

. d o antedecarorzg años Erficpares,quidin cala hulus.fublicuiocó 
pendiolafacta fuitfilio impaberi-Quíd autem per verbadireéta de 
quibushicfub/itueratmilesfilio puberi,anetiam matreexiflentein 

 valeretiure directo, Brexcluderer matrem ctiam ¿legitima? 

gloíT.in lege.precibusupctverbo,fideicommitii. Cde impuber.$e 
aliis (ab (li,vule quód fic. eftde mente Azo.C.codem.in lumma. 
opinioilliusglo(L.ef cosmuniter approbata. Seibipercam videra- 
tionem dinerlitati: 

























































q £ Sningunacefa.Concord.cum.l.precibus.C.de impube.S:alijsab(W,. 
£cl.Papiniamas.S.ted neque impuberis.A.de inoflic.tella, 
3 £ Uiuere defpues.Sinelibesisintellige,L cum auus Edecódition.6r de- 





monftcacio.l.cum acutiGioi.C,de ñdeicom,l.10,titu, 4.ca. parti.vbi 
vide qu 
9 8 Ue aora lamadre.Sedan habebit, ve fuccedens ab inteltatoin bonis 
£ilii,cum onere fideicommifire(firuendi,reliqua bona paterna (ub= 
Slituto:vel an habebitex eo quod direóta milicaris polt pubertatem 
non comprehendatlezicimamfilij,nec ala de quibus hicfauore ma= 
tris.licezex directa milicari(ubflicutas fuccedacin bonispatris,priui. 

legio múlitariznon (atisaperitila lex.ámo cúm hicnon exprimat, 
feo llituras capiacreliqua bona patrisde manu matris, proucexprel» 
fitin cafiafina.bmios L videcuritto cala volvi Te quod(ub flirutas dire 
¿to per (ecapiar:Gxillainuellizacio magni e(t effe£tus obampliores 
veilitates,uas habeedirefta (ubiXientio¿quam fideicómi Variawvtcras 
dir Barco. Angel.in.l.Centurio.columna (ecunda.ffde vulga.S pu 
pilla,vbietiam Álexand.Slarius Guilicl.Benedidtán repetitio.ca 
pitu.Raynuntius.detefta.in verbo, fi abfquelib: moreretur. lale= 
gunda iorraftara compendiofe,vide que dicamio glofl.fequenti.Se 

i erparte,delinaje defu padre. 

:a tercera parte. Hxceraciure ¡flo partitaram Sede jure cominuni 
inabihiLez.diz.primo.6.partita»8cin authenti.noviísima.C.de: 
icioto mento, Sex hos videtur reprobari hic communis 
dodtorumepinio,inlege-CenturioE de valga. 3: pupilla.quifequen 
tesibi Barto.volunt,quod fublBicutio compendiofa verbis dircétisfa 
¿aámilice filio impuberi, pofl pubertatemvalear ,vt ditefta mili. 
is S fubílitutus fuccedat io omnibus benis patris excluía ma 
licetPaul. de Caftr.in diéta. lprecibus.co= 
nul.concludar,necper dircétam militarean poflpubert 
4] mtolliznedum matri (1 ipía exiflar:fed neque al 
«ellazo ad fluccchionem fili,quo detiam tener Ale= 
cander de iurenouibimo suthenticoram hodie procederc,licernon 
úquo dizeiloram guo poterar miles Glium príuare legis 
etiar illo cempore poteratíiliumeriam fine canfa exl:22= 
1,Cade mofficioto tellamento.fed hodie didto jure no- 
vilsimo Ktatutara faie,, quoduon pobit exharedar, criam d mili 








































































re ¿vee(t magiscommunis opinioinxta glofM.inlege. aduerfis, Scin 
Lfna,C. deinofiicio.celtament.renent Barto. E: docto.in autheori 
ca,ex canía.C.deliber.prare,vnde viderur,quod hodie non poli fi. 
lio militislegitima rolliex dire£ta militari«Socinusveró in diétale: 
ge.Centurio.refpondens ad hoc fundamentum Alexand, tenet opis 
nionem Bar 

tol. Scaliorum 

Efiel mogo,olamoga muere defpues£ — dicens , quod 
delacdad fobredicha:eltóceanrala ma Jicec a fe 
E 2 
dreslatorceraparte "dela heredad,de to sdn odo 
dos los bienes q el mogo heredodefu ve non pobit 
padre,etodoloalg gano deotraparto, His exbares 
ondequicrálo ganaffe.Otrofilasfepul — quitur, quód 


turas le pertenelcen delinajedefupa- dm tata Ge 

a h E correétio quan 
drei:mastodos los otros bienes K del do fliws eltin 
Nútutus 8 gra= 
macus per fub= 
mem diretam: Scán materia correftoria fbridté proceditur, 
yeprecibus.colum.penult. numer, 5. tener 
¡dem cui Socin.dicens,quódecjamviderur quodaliafitracio,vepol 
fieamiles exc directa milicari ¡lia privare legitieno,quamilla quecol 
ligiturex distis Alexand.videlicer quód hochitexnacuraipíius dite= 
¿telublicurionis:que ell, quód omnia bonaab(que diminurioneia. 
Fubílizatum transferantar, h ze evim videtur pecaliacis natura di 
recta (ubilitutionis.vnde lecandum eun opinio quod ex lsac dire 
¿tafiiiuspriueturlegitima indillinéte videtur verior etian de jure 
novifiimo videibi pereum $ perSocinum in diéta leze.Centutio. 
char penule.colusinaterria.approbarurergoliicinilta loparticarum 
fauote marrisexiflentisia medio opinio Azosin(uimma, C.deimpu. 
beraSaliistubílica.colum.terma,verficacompendiola (ubticutio, ve 
direfiamiltaisfanoze matrisobliguerar poll puberratem, Ec vales 
iurefidcicommibi:quam eciamtencrgloflán diétalege. precibus.in 
qua.l.(acishioc probacur,cuinullarefponfiododtorun tenentiumcó 
tsarium facsfacir. Sclic in fideicommiflariafub titutione non com- 
prehendirurlegi E 
tribus.C.deinoficioloteltamentolu.tiru»4.cadem parti. Aduerte 
tamé quód cum hocficfauore marris, (1 maternon exiftataliós harea 
dibusfilliexiftencibus,quibus non debetur legitima,taleshigredosin 
totumexcludenturaa bonis patris milicis ex direfta militar, eciam 
uo adlegitimam debicam hlio:perrariones de quibus fupra(i tamé 
suiles fubititueret perverbum comunune.veluti per verbum (fube 
Mituo )cuncpoll pupillarem etatem eriam matre non exillen in 
srahereturad fideicommifTizm.vtcradit Alexan,in didt.l. CE 
turio.14.columwverfic.cx predidús, A duerte,ctiam quia in calu quo 
. mater debethaberelegicimam fili,videtorintelligi debereli ilius he 
reditatemparrisadiui? , proutetiarn habetarin diéta lege. precibus. 
narnfinon adiifet, (uccederer fubflitutus exvulgarin compendio 
a contenta:é< matrem eriam ¿legidimaexcluderer cum per vulga» 
rem(uccedacur defiamdto, non ei cui fadta ef fubllicutio. In ita, de 
vulga.fublicuin princip.Sc que notantar per glo(Scdoéto.in.l.fin 
C.deinfticu.Sclubltir. 
















































vtin leg 





.quoniam in prioribus.«Stin. Lex 
1 




























€Delinege defu padre. Tntelligi deber de omnibus fepulchris cam yr 
familiaribus,quam hareditariizl.quiaperindoss.rélicuta.fFad Tre= 
bellia.I.£amiliaia. 8ol.vel quiz dereligio(.£ lumpr.fane.£. Caco 
dem lúifepulehrumabelictabfticucio compendio(a de qua iniflo pri 
mo cal his legis poll pubestatem fl , famore matris , 08 
bliquatus Se valet ve fideicommillaria : quia li valerer ve dircfta 
mila oa fepulchrorun tam que habenvur gener pazo 
mo ¿quam reliqua tranfirenc in heredera direétum , ve habetur in 
diéta lege, vel qua. 8 in diéta lege. fi fepulchrum. quía tamen. L. 
ifailo cafu voluic,quód ¡fla fublticurio obliquaretur, Se valeres 
iure fideicommi(i inde e(t, quód ¡ura fepulchrorum ax parte par 
sris fiue hareditaria , (ue familiaria mancre debeant apud mas 
rem fuccedentem filo » Senon tranfeancia fubltitucum : co quia 
vesiciueGdcicommii vin dit leg.quiaperinde,qía ide 
commilTariusnon el! harres,licer loco harredis habearur,idemóue 
eric dicendum in iurejpatronarus ecclefiar:ve non tranfear infube 
flirutam fidcicommillarium ,venora Bartol. in dida lege. quiaper= 
inde. Scibidem Alexand. legcos diétam legemfab lego. quanuis.$. 
nihil.codemticulo.ScinJege.Centurio.cofumina nona. (de vulgar 
Scpupillari.Toannade Imol.in lege.fparronixin principio. (f.ad Tre» 
bellianum. 

L diodos los otros bienes. Sed an pralegata ,Ecdonationes, quas Pan 12 


























Titul.V.Como deuen fer dadus Lafubítitutosalos herederos. 33 


terfecitlilio, venientad (ubllitatum, vel manebunt apud matrem, 
coiliges.exal.Marccltus.$.quidamascibiper Alexan.fE. ad Trebellia 
num.ke: umvirum.C.defideicommilT.S nota. hiccum dicit,to 
asis dear blnediem niobaEcreeGs marea rompe 
deducere Trcbellianicam,ve criar voluicglo!T.ín legeprecibus.in 
lofT. final, C. 
: impuber 
8caliis lubli- A 
tu. de fic has finadoa,deueaucrelfultituto. Masfiel 
bes ex teta canallero non aviendo fijos eftablefciel 


to militis 
on edu fe en fu teftamento por heredero al- 


Trebellianicá — guno que non fueíle de los que de- 


aro re [cendieffendel”,cftonce elfubíticuto q 


doétosinel pri fuelle y pucfto por las palabras fobredi 
mas.iGlj. E — chas", auriatoda la heredad Y del here- 
ad Trebellia. NES E E 
quorum fen-  dero,quando quier q murieflcc.Efiaql 
o Ao quefizola fuftitucion  porlas palabras 
pa alles s 
Tune soma» Lobredichasf, non escauallero, e aquel 
nemin.d $ a quien danel fuftituto , es menor de 
A e catorze años, fi muriere cfte atal ante, 
1o.la primera. quefca de edad decatorzcaños , feyen= 
C-detefta.má- do yaron: o muger dedoze:aura cl fu- 
Jira. Kin hoc E) 
fequuta . foie 
fla, op! 
nemglofhia didtalege.precibusiin glo(Ttin.culusopinionem etiam 
aflecebareffecommuneo Alexandrín lege Marcellas.n principain. 
tertio notabi.ffad Trebellianum.vide que dicaminfra eadem lege. 
glofffina. 

3 a UDelfinado, Exiftoverbopoterisdicere,quod fruétusinuentiinha 
reditatetempore mortis tellaroris,pertinent ad (ub(licutum, vein le 
$r-Cenmaco fede vico Sep calla h vero peta fueras perla 
dem Strecolleétipoft mortermteltaroris, licet reperiantur non con 
fawptitempore mortishxeredis;non pertinentad fubfliraram: cam. 
illanon f1erunt bona defunéti:fed heredis,que non veniuntin refti 

y fidcicommifar principio.6c.I.mulier,5.hzres. cú 

¡Mad Trebelbanumenecpertinze fabíticuto ex direéta mi 

Jitari,fecundum mazis communem conclulionem doétorum, Ange. 

ind.8cal'orm in diétl,Centurio.contra Barbi que opi 

"mio (atisprobatarhic. 

14 D UQuenonficfen delos quedefcienden del. Profequicar difta Azo,C. de 
impab.Scalijs(ubfliru.infumma.columnateriia.verficu.compendio 
fa.cam dicitatvbi mileshominicxtraneo puberi poltead hzres ex 
ticic, (Mb /tituiz direfto,non habetucilla confideratio, haber vel non 
habetmatremenamnihilad legem velad teftatorem de matre cius. 





































































15 6 Mporlas palabrasfobredichas.Exchoccollige Sex distis Azo. quere 
tuliin glo! precedenti fabticutionem ámilite fidtam extranco per 
verba quandocunque decetl mpendiofamilicet nonficibi 
temporisdiucríitas pubertatis,velimpubertaris:fedadicionis, vel nó 
aditionishoreditarstimo iftocaluin militee(tpropria fpecics come 
pendiofe:verradieloanaes de Imol.in.I.Marccllus.joquidam. E. ad 
Trebellianm. 

16 d Arodala heredad.Nontamé venientprelegara,querelita fune ¿mi 














lite ppimo heredi,fecundum Alexan, contraloan. deImol. ibiinle , 


gc.Marcellus.5.quidam,colurff.ad Trebell. 

€ EQuandequierque muvieflePoteltenir miles ex privilegio eciá poft 
aditam hareditarem directo fubilituere,8cprotempore habere vnú 
hueredem,Scpro temporealium.l.milites.£ ibiglo.6l. milesica.in 
princip.Scin.5.exheredato.fEde teftamen.mili. 


Lá 








28 £ Gara pelbrafabdis XL venis dns que polvora Si 
veró verbisobliquisconciperetfab(liturionem,orani cemporefublti 
tutiocffetfideicommniflaria,vtin,l.cohzredi.5.cum filiz.£f.de vulgas 
8cpupill.Barin.].Centurio.codatitu. 


19 8 Unenberedaraninguna cofa. Erficpolt pubertatera talis fubllieudio 
expirarsitavt nequevalcar,vefideicommillaria: quiacompendiolafa 
Aaa pagano per verba diredtanon valet vltra tempus pubertaris ne 
queiure fidcicommifi.l verbisciuilibus.(E de vulga.Spupilla.Scap 
probaturhicopinio Azo.C.deimpub.S: als Gubltiin famma.col y. 
verfi.compendiofa.quam etiamtenetglin ñ 









Bisciuilibus.Gin.l.Ces.. . 

C.deimpube.Scalijsfublticu. Edeyulga.S 
f.Seglo.in.c.li pater.in verbo,abfque dedhEWSr 
ciftamopinionem,vtcommunemtencrA! 
colum.16.cum(equenti. $ lafon numc.19.cui opi 














Ein copie 

Ina 
E vbihabecuryg 
ftitutola heredad, e la madrenonaura  compencioía 
ende ningunacola. Masfimuriere de-  yetbis directis 
ains fadta ob cau 
puesdelta edad, cltóceelfufticutonon fam. erabicnr 


heredara ninguna cola $ de los bienes dum ad 


E fi ia 
deaquelencuyolugarfue fultitutoan aminnnens, 


telosdeucauer la madre, fila ouierc,o — quod regulari 

a E in ter non poc 
Sus pariétes del muerto los mas propin (cr 1en poGir 
cos . Pero fi efte que non es caualle-  miffariasrepro 
ro dixcíleafsi, quando fiziclle fu tefta-  Paturergo.hic 


paa 2 opinio, Toan. 
mento:eftablezcotal mio fijo por mio deta ias 


heredero,equando quierquecl muera  cap.fipater vo 


finfijos", dexole por fultituto cn fu lu- emi quodiz 


gar a fulano omc, o quiero que fea fu turad fideicón 
heredero fulano :cltóce ficlmuricrede "iflum : quí 
pleriq; doéto. 
lequuti_funt, 
quosrefertA- 
lexan d.in dita.l.Centurio.vbilatdinfiftitDeciusetiami i 
bus.col.6.nume.17.dicitiftamopinionem loan. And.maiori mi 
qui ¡aconferuarurvoluntasteftatoris, qui voluit exjam face= 
relubítitutionem fideicommillariam, faciendo compendiofam :in 
quactiam fideicómilTariaincludicur ¿veprobatur in didta lege. pre+ 
cibus.dlicer vtatue verbis direétis, qua non conueniunt Édeicomo 
millaria verbareflatoris,debene potinsimpsoptiari sv voluntas te- 
ftatorisferuetar, vedicitBar.in.linambigua, ff. de reb, dub. 6: fub= 
ditpilta opinioloan.Andreamaxime deberet feriari in curia Del» 
phinali, vbi ve plarimum xquitas abundar , Sc voluntas teflatoris 
nípicicur, etjaw coram arbitrarore, vel (1 perfóna fubllirura eee 
mulcum dilecta téltatori , vel eller pia caula fubllicuca ; ve eradie 
Toann,Baprill.de.S.Seuerin.in diétalege.precibus.quem Decins re= 
fest. líónica tamen ¡fam leg, partitaruim tenentem prisaaiopinio= 
nem:nifiteftacorin (ub/licutionecompendiofaadieceric verbum(fi- 
neliberis) ve fi dixifTe, quandocunque lineliberisdecefleri : tune 
enim $e (iconcipiacfub flitucionem(ub verbis diredtis traheturpolk 
pubertaremad fideicommifTumwt infra. iniftad.vbi dicá.Secundo li 
mita nifiin teftamento apponatur clanfula codicillaris que hodie 
communiter apponitar in teflamento: nam tunc traherur ad 6d 
commillum,venorabilitervolwt Bal.in.d,l.verbisciuilibus. vbiet 
Angel.Imo.S Alexan.Decins inud.l.precibus.col.10,8t probaturin 
y .C.defidcicom.8sibiPaul.de Ca(tr. Scidem vult Guí- 
in repeti.ca.Raynuntias. de tefla. fuperverbo. li abíque 
liberis moreretur.lasaain tradtatu compendio(r.col.18.Ñitelator ver 
baxrquipollentiaclaufule codicillariapponar, velfauoreliberoram 
Subintelligererarade víde perlo.Baptil.vbifiupra.£cex pradidtisbene 
infercur, q (ab (Qicurio compediola far in teftamento puberia pas 
gano per verba direéta, y ericfundicusnulla, Senibil habebit fobíti> 
turas. veetíam voluit glo.in.$.extraneo:inflade pupilla, fub(t. eradic 
Alexwlawd.l.cencurio,col.19.ver. Sex pradidtis. 





















































h Csin hijos, Títefuit vltimus calus , quemin materia huius compen- 
dio poluicAzo.vbifupra.quid autéhi(tud verbúnon fuerit adie= 
¿tum :(edperverbum comune ,purá ((ab(ticuo ) pagamus fecilTer 
iftamfubltitutionem : an tunc infra tempora pubertatis valebic ju- 
redircóto, Spolt púbertatemiure fideicommifsi2 velan omni tem 
porcericfideicommillariaifta,). non aperit: quía non pofait iflum 
cafum, fi fublticutio tantum ellet faéta quandocunque decelleric, 
nonaddensíi fineliberis decellerit. £ Azo vbifuprasdicit hanc fub 
fivuciondomnitemporceTefideicomnilariam: quía verbur (fub 
lituo ) adaptaturad AideicommilTum.l. generaliter.Sofin.Cade intti 
tii. Se fubllicutio, Se quia ralis interpretatio rem omni tempore va 
Jercfuader.]. quotiens. ff. derebus dub. Stidem voluitglofl.in.).cen 
tutio. ff. devulgar. Scpupilla. Scin. 1. precibus. C.deimpube,écaliis 
fubltita.ctiamplo/L.in diéto capicu. ipatec. Se ¡ftam dicic commu 
nem opinionemBald,in.l. iamhoc iure, fe yulga.S pupilla.Ecin. 

Partida.v). Ej 




















Sefra partida. 


e «os vbieriamre- 
aliquibusconfilijerctaris ADecio indie in.qua racione.ta 
fercaliosiflam opiniones ET quod Gimpubes moriaturin pupil- 
ficde opio tubilicacio iure pupillaris atatis. Scita valear 











Be matrem excludat:pollpubertaresa tamen obliquetor. Se ¡fam 


ad 


<pinioné com 
probar 8 fe 

juitur pol as 
Kos quam pla- 
1es, quoS te- 
fert Alexande 
n.d, l. Centus 


pues dela edad fobredichat:aurala ma- 
dre del fijo de las tres partes de los bie. 
nes la yna, clas otras colas? que defu- 

fo diximos,e todos los otros bienese de 
end: Z veaucrelfuftituto de mano dell»,quan 


multi ali a doquier que mueracl moco. 
Deciorelatiñn 
dictalege.pre- 
cibus. 











9 Ley. X 111. Dela fuftiruciona que dizen en 
latin bresiloua , como fe dene faxer e que 





tol.in diétale- 
e Céturio, 
in dig precibus.tenet primam opinionem,quando matere(tin me 





dio. Balún didt.Lprecibus.columna fecun da.é multi alij:ita quód 
Fran fia:9.dicatiflam ele ma; iscomnm:em opinio 
nemalijveró dicunt waziscominuncin opinionemelfecontra Bar. 
«contra quos infurgit Deciusin«d. I.precibus.dicens, quód non facilé 
3udicari porel, quefircomunisopinio refercgyibiquám plureso- 
pinioner Bart.tenentes fubdens quod hxc «pinio Barto. habet mas 
ghámequitarem : :perillamiuilofardere diftinérionis opiniones 
concordaripollint. £ quía incertum ef de communi opinione iu. 
dex qui habetiudicare de aquitate, debererfi poller componere cú 
suarre , quód ipla habeatíolam leyicimam debicam iure narurar ; $e 
non Trebellianicam.« quod ralisconcordia, viderar iuridicain ren 
busvalde dubijs,Guliel.Benedict.vbi (upra colum.24-%.25.2udas 
£tcrallericopinionem alofin dito.$. qua ratione ele comuunem 
Jbiqyeam late defendicsinducens aliquas ab(urditates,queerela larét, 
fi opiniocontraria teneretara Ve dixilexifa partitaruca non decidit 
iftam ca(um:fed cafium quando fuitin compendio(a adieétam , fifa 
neliberismcreretur,in quo caía etiaw loquiter. d.capicalaw. li pas 
teradetella.libalexto.voluirg;.l.itain hoc mulcum eiferponderis,ve 
etiam ( (ubliitucio tali calu concipiacur, etiam per verba directa, 
obliquetar poíl pubertatem iure fide!so:milsi: que tamen non 
obliquarewr, finonad divo disto verbo (fubixituto compendiofa) 
exiamcum verbo(quandocunquedeóc peretur,vt iflad«dixicio 
cedenti cali. Erzo videbacar concludendum , quód cañas ifle re» 
mancatlub difpolitioneuriscomm iflanl. non decida» 
turámoilla.).in fina.caíu polletinduci contraoy irionem glo.in di- 
£to.5.uaratione.cumvellevideatur,qud verbu ((ubíltituo)quod 
eltcommune, tuncintra tempora pubertatis inducar directa fub» 
Lúicucion: pol pubertatem vero fideicommiTariam , quando.fuie 
£304(i fineliberis morerernr,X non alias, Ego veróarbitror opinios 
nemglo(lin dicto.$.quaracioneselle veriorem, Be magisaccederitem 
voluntaticeltatoris,£ difpolitioni jur um S menti huñus.l parcitará 
nam Á_cum teftator concipit fubllitutionem compendiolam fub 
verbo filine iberis moreretur, perverbum commune: vel direétun 
E pollerdici fentifTe detemporepo!l pubertarem, £non de tempos 
rextatis pupillaris,in quo non ek veofimile pupillum habere libe. 
xos: nihilominas difponit intra pubertatem valerejure directo. E: 
poileatarefideicommilsizáforciori ide videcar dicendum,quando 
hoeverbun non fuiffee adicétum Sverba communia conueniunt 
tamdireéte quam oblíque (ub/Aitutioni: vnde nimiram li muras 
temporibus murccarip(afubltitutio ex mentetellacorisa 






























































































€ Depuesdelacdad fobredicha, IdeftpoA pupillarem atarem :Acon- 
erario ergo vule, quód fidecedar jnera pupillarem cate ¿fubllio 
tus aduittatuc ln oribus bonis exclula matre Sccateris venien 
busab inteílato expapillaricontentain compendio(a: reprobat er= 
on hocifta.l.opinionews Azo.in fumma,Cede impube. Scaliis(ub. 
Áitucio. circa finem. qui interpretator talem fubllimtionem omni 
tempore fideicommi/lariam:quiatalibus vetbis non dircda : fed fi- 
deicommilTaia fubllitutioconfacvit de jure,Se de fafto cri. Etnii 
verba ditetta traherentur ad (ideicommillum > nullo cempore va- 
leret magis ,quám alo: quiactiam ¡llud verbum (fine liberis ) in 
nui , quod exian in popillariatate fubllituerit per fideicom= 
amiflizmo : qua tune liberos habere non potefl. Sciflam opi 
new Azo. tener gloll. in lege. precibus» C.codem. E proilla o) 
pione Azo.keploflfatisfacitrexrin lezc-ciedendum.SJiveró maria 
























tus.fF.quipet.tuto,allegatusad hocper Baldur contra quel 
petenten,verefort Paul.in recibus.ila veró lex 
videruríequi difpoficionemcapituli.£ parerde teflamé, libro fexto, 
vbi idem videras probari, ¿citta conclufio de qua licin illa, la 
renebacurctiam perglofT.SBarto.in dictalege.Cencuri 










fuerga has 
EN Reviloqua fubllitutio en 
FA] latin,táto quier dezir en ro 
e] mance,como legúdo efta- 
K) blelcimiento de heredero 
queestecho breuemente, E tal fulti- 
tucion como ella le faze sen eftamane- 
ra. Comofialgund teftador ouieredos 
fijos menores de catorze años, aquien 


Sai¡cet.in 
talege, precia 
bus. Se E de 
jure commu- 
ni opinio có 
wmunis, VE ate 
tellacur Gue 
Niel. Benediét, 
in.d. reperi.ca 
piuli. Raynús 
tjus fuper d 
¿to verbo (fi 
abíqueliberis) 
la(egunda.in traftarucompendiofir.ante penule.foli. S eciam Alé 
axxand.di8t.colum.fexta.Sáftam ear partem cener Oldrald. confio 
lio.m5.vbí vide. 
b Mesotrascofas.Bona(cilicerfii; 
xi fipra, 
€ dir edoslosorras bienes, Ex hoc viderar,quód criamio teflamento pa: 33 
gorideíurciólo partitacum non poteriemracer vlesa legicin am 1 li 
educere quartam Trebellianicam ,licet growacos fuere filas fub 
conditione,vthicfuirfifineliberis decelferit: A licecciresrís tempos 
YibuslegitimaS Trebellianica veniant deducendz,vt ell quando fi- 
lus non ¿ravacur puré: fed fub conditicne ,vel ad diem incertom, 
quod videturcontra comiunem doctoram: aentionesn in lege Ce 
turio.ff.de vulga.Scpuril. dum ponunteflectus direftaefal Mtutio- 
le quotacn labere (ablitueo fdeicomsifada nde infor 
quodarrentoiflojureparcicaram,£fori %legum Vauri:quibusper- Etno.tt 
mitcicurliberadifpoficio patriin quinta bonorur, vel illo habenú ha.8.Lz. 
afcendentes legitimos,in textia, non felocus il! difpucacioni,an A S-8.cum 
Liu vel patergranacas a filio poffent deducere duas quartas, legici alñisa 
rain (eilicer ££ Crebellianicam ,in quo articulo maga comiuunis li 
ezac Canoniflarem E Leziflaram opinio, vt tali cafupolsint duz 1 
quartz deduci ex difpolitione capituli. Kaynuntins. deteltamentis, 5 
quod plenims mgamin legeprima, fina,tienlo undecimo. infíaea ua recop. 




















Kiuca fepulchrorum, dequibus di- 22 



































. ed A 
Jem partita.Scliceca filio legaretur,vel relli ui inbereturperparrem 


tellantemquintaparsbonoram,vela illo tercianenpolTer Glius vel 
pater deducere Trebellianicam:quiaille cui relin quitar iudicacur le- 
gacarius,vetradirBartolusinlege.ii quis (eruamasina.cum.l. lequés 
ti. f.deleza.fecundo.glo.in.l.mulier.5.fina.fad Pxebellia. 





Qiex. X111, 


amBreuiloqua fubllitutio ficlic; talem Be talemfilios meos haredesin 
Rito de cosimuicem fub (ticuo Bctunc amb (untimpuberesconti 
ecduaspupillares Scduas vulgares (ubllitutiones : ita quod aliquo 
eorumnon adeunte admittitur alius pro vulgari: Sefiadeac Sin pa 
pillarisetare decedas admictitur fubílicucos per pupillareza fubllica 
tienemah.de 

d Gareuementel.cum in teltamento.$.hzcverba.fEde haredibusinlti y 
tuendis. 

€ QLse fire Fit eriam reciproca verbis de quibusin-1.6 fandum fub con y 
divione.$.his verbis.fadelegar.páimo.Bartolusin lege. Lucius. coli. 
1.££ de vulgar.Scpupilla. vbi etiam vulequód fiaceriamiuxtaformás 
J.Ticius.+hodehzredib.inflicuco.quid autem(i far vltimo morien 
an ex hocinducaturreciprocafub/litutio» vide. 1, Titia Seio.$.5 
fF.delegat.fecundo.plene perdoéto.fignantes Socinum in.l.hreiedos 
mci.s.cumicafad Vrebellianum.d.Lvel (ingulis.fade valga. £ pa 
Pilla.8c.5.vellingulis.In(ticu.de pupillaLubífitatio. Sevltra predicta 
admateriam.d.$.Scialibertis que ell multum pradticabilis vide So 
cio.confiliouyadfin.volu.primo.Ecconfia¡8.penul.Sefinacolum.za 

. volu.Sceodem volw,vbilaiGimé confil.249.colum.4.5.6.8.7.6:có 
fil104.col.5.8.7,.volu.vbivide eciam Decium confi.z38.in prio.du 

«Scvidegpnot.Bario.l.quandiu.latertia. deacquir.hreredita.de . 

nor.confilium Alexanas 1.volumisnéceo,volu, confil.1o5. Se conil. 
14.volu.4.col,pen.bcl. 

£ Des fios menores, Ade legemsiam hociureff.de vulga.Spup.Spo 
mitdefilijsgraciacxempli,8evt oflendat quaruor fubllitutiones tub 
illa Dreuiloqua cótincri,nametiamexcrancisicafub/licni porelil.cá 


















































Titul.V.Como deuen fer dadoslos fubltitutos alos herederos. 34 






:Stemideo hic dixic 


inteftamento.$hzc verba. (Édehered 
Ñ ¡1 vnus fliorum ea 


menores de quatorze años:quiaaliud e: 
besaalterveto impub: .Beala.8c1.quanvis. 
impube.de .1.Codetefta.mili Sepórcon 
tingere ¡la difparitas tviplicicer : nam alíquando hac fubllirutio 
Gt perfonis dí 
fparib? ab ini 
lo de femper, 
juando pe 
fonis difbari- 
bus ab initio» 
fed non fem- 
Per: putá, 

els pollea la- 
puenit «quali 
tas , aliquádo 





eltablefcicfle por fus herederos dizien- 
doafsi:fago vos miosherederosaamos 
ados:ceftablezco vor por fuftitutosal 
vno del otro de fo vno. E enla fuftitu- 
ciones fechadefta manera contienen 
fe quatro fultitutiones: dos vulgarese 
dospupilares.Ca qualquier deftos mo- 





fit ploni 3 y E 
bar, da cos fobredichos,quenon quiera entrar 
quibus polea laheredad,ofilaentrare, e muriereante 


inequalitas 
cótingit, que 
fingula prole 
- Greveper Gui 
Jiel. benediét. 
in repc.c.Ray 
nuntius. de te 
fta.luper ver- 
bo fiabla; li- 
beris.la.1.in traétatu Dreuiloquee.colum.13. cum fequentibus. Et ade 
ueree,quíaquando vnusfiliorum ellecpubes, alterimpubes, licet in 
Breuiloqua feu reciproca (ubllicucione adiungerewur compendio» 
fare quiatollaror dixerit,quandocung; deceffesint : tamen propter 
*miformé determinationem talis reciproca cum coimpendiofa non 
contincbitpapillarem fubititutionem,vt efi demente Bar.in.l, Lue 
cius.col.2.verfided quiero quando.(Ede vulg.Scpupill. 8: tenet Ang. 
oconfi.1gt op Nicolausek Petrus de Ánch.coníi+ 68.4n 
cipicfubriliter, 8 adplenum.8: Socinaconfi.290.incipic qm pratens 
confultatio,volu.z.col.2.vbi dicitiftamejle veram E cominunécon 
clufionemscaddcinida materia, que dixit Alex. poll Bartin. dele 
Lucius.colyverfi.quidautem iteltacor. 
3a tLQuarro fuftieuciones. Item ctiampoterite/Te, y contineat o8to, vefi 
ficrerduobusfilijsimpuberibusmentecaptis, li fubíliturio concipe- 
returperhacve1ba quandocung; decelleríne eos inuicem fubllituo 
sam continerer duas vulgares d duas pupillares Scduas exempla» 
res £cduasfideicommiflarias.Bar,in,d.1.Lucius,col.2. fh de vulga. Se 
pupil.áceltcommunisconclafiolecandum Alox.ibi,Sife fubltica 
tiones(untexpre(legeneraliterlicertacive (pecialiter fecundá Bart 
in.d.l.Lucias.S limita feco ndú Alex ibiin verbo fublequenter que 
vichicBar.Quid autem fi cumredprocanon jungereruccompendio= 
fa elttamen claufula codicillarisin teltamento vbitátum continerur 
reciprocayan virtute clau(ula codicillaris fubítitutio reciproca com= 
prehendatlideicommiffaciameSocinusconfisó.vola.3.incipicinpree 
fenti confultarione.tenet q ficin prima, in.2.col, quem vide diílin 
on in hoc poll Phihip.Corn.in.l.fifrater. C. de fideicommils 
volenté, q in claufula codicillari dicatur, q finon valervelvalebic 
jure directo, valeat iure fideicommibiwvideibipereum. 


quefea decatorzc años, auraclotro to- 


da laheredad. 


Ge). X 1117. Delafuflitucion que es llamada 
en latin fideicommo/Jaria. 












































Giex.X TIT E 
aoFidcicommifTaria(ubflitutio fic fic: talem hareden inflicuo Ee ro 
oyel mando fenvolo-ppoft tátum tempus re(lituac heredicatem 
Fitiosruncinftirurusrellieuens potell ibi quarram Trebellianicam 
seinere:fed liadiserecufet vel rcflituere,cogiturper judicem ad in- 
MantiamfabNituti hoc facere.hudo 
1D Uefe. Addes.1.50S.fiin(li. defidcicommifTharedi. ScGd haber 
in.6.C.defideicom. 
a € Gefablezso, Eltenimneceffariaharredisinftituio,vein.5inprimisa 
inft.defideicommiGhared. Schoc quando confiar voluille teflato: 
remfaceretellamentumialias fecus.vrin.S.pratereaio(l. cod. hodie 
inregnoindiflinAdrenebirfidcicommillum 811 conflet tellari vo» 
Juiffe,Semullam fecericharedisin (licutionem,vecolligiturexolantita 
qna z 
Ruego. Quecung; verba live deprecativa fiuepraccepúi 
a reos Orca delo E Dal dela: 
úgrlio5a Deva E a 
gul.rcb.perfidcicommiCreliét.Lfeauola.ad Tícbellia. 
40 Grantotiempo.Intellige fiveftatorita volgicnajn Giuberet latim h 
xeditatem re flinicyadimpleñduin ita effee, vein.$.cumigitur.infl. de 
fidcicommil harequidautem, (quis grauerur de reltituendo polt 











Innou, re 


ele afuficiunt, 





















certumtempus,velacipo(E mortero (vá alteri + Se interi 
tus deportetur,(eu eius bonapablicécars an ilus capict bona víque 4 
ad mortem natusalem condemnari.Spoftea reflituer, vel an fi 
5 poller flacim condemnatione fiéta petere bona iure 
fideicommifittext.elt q interina ficus capiatinel. Racius Norus. $. 

- Cornelio. feli 
dG Edciuro fi 











Ideicómiflaria fubllitatio (cal ex fa 

Sy enlatin, tanto quieredezir Ao. f ex far 
Eto.flad Fr 

enromance,comocitable aia. facil, 








fratres 
fF. de furapas 
tro,d q hai? 
LargasScad. $. 
Cornelio Feli 
«i.no.Bald.in 
1. antiquitase 
in fioCade vía 
fra. Limitata- 
amen ¡llar có 
cluñoné, mili 
teflator pro- ' 
hibuerit alles ha ñ 
nationem pre : 
ci ieosyut bo. 
na remaneát 
4 jo familia, (eu 
fi conllaretipfumvoluifTe, quodbona etiam Viuenteinflituro non 
rranfirent in alium ena tune Main admiictererur fidcicommilla- 
xius,Gebleusexclu derccur.limiperatorán princ. Scibi Barco. de 2 
deicomill.liberta. Ectradielaré Se nocabilicer Alexand. quem vide 
primo volumi.colilio.13.incip!e optime confiderais. Jtern 8 (gran 
uatus relticuere hareditatem polt mortem (vam, inerte monalte= 
sun licercealearnr mortaus mundo,vtin.l.deo nobis. C. de cpilcos 
pis 8ccleri, non tamen admitcecor fubílitutos, mifico nacuraliter 
'morcuo.l.cilm pacer,$.hereditatem.ff.delega,(ecundo.Bartol. ind. 
$.Cornelio Felici.quodintelligit8climicac Barcol, in. d.$. heredita» 
temenifiinralTet monallerium minorum , qui nec jn particulari ne 
quejn communipollunthabereproprium, per Clementinam. exi 
vide paradilo. de verbo.fignifica.Scidem vule Joan.de Platea in.l.1a 
C.poen.hifcawcredi.preferr.ad En,libridecimo.C+ée fideicommiffum 
reliétum fimpliciter poll mortem aliquorun , an intelligacur poft 
mortem ompium vel an admiccatur fubítcatas -fatim ad parcem 
cuiuslibermorientis vide.I.Lucius.$.Caio.fad Trebellia. 8.1. co- 
dicillisinprincip.Scibi Barto.nctabiliter. ff. delegar. fecundo la 
haredesmei.$. cimica vbi Barto.Sc doo. Fad Trebellia. £ com- 
munis videtarre(olucio: quódíifubllitutio fiar polt mortem plu 
riu, etiam Ín tota hareditate fubftitutas admittatur : polt mor. 
temculuslibet ad illius parcem : cm he pluralitas refoluacur in dl 
pluresfingularitates.l.folla,$.fina.ff.de condition. 8: demonítratio. y 
).ferunda.ad Énem. f. de condit.inllitu. que tamen conclufio lis 4 
amicacur, nifi adíit perlona, querex verilimili mente teftaroris fic 

fubllicuto preferenda : tune enim mors omnium exit expedtan= ] 


¿SAC 28l [cimiéto de heredero, que 
espuelto en fePdealguno, que la heren 
cia dexa cn fu mano, que la dea otro,a(si 
como fi dixc[Te el fazedor del teftamen 
to:cftablezco“por mio heredero a fala- 
no,eruegodle,o quiero,o mando gelta 
miherencia,que yo le dexo ,Glatégatá 
totiépo“eque delpuesquelade e entre 
gueafulano.E taleftablefcimientoco- 
moefte, puede fazertodo omefa cada 
vno del pucblog, folo que nóle fea de- 







































































daScinterfub flitutos cenfebitur (lb ltitucio reciprocd fadta y exc ras 
tione.lpenul. C.deimpuber. Scalijs (ubltirurio. vbi Alexand. Sc 
Decius columupenulcima.Barto.KImoliin didto. $.cumita.vbi Sos El 
cin.fateturhancefle communem opinionem. 8 adde Curtium Jue 

niorem conálio quadragel mcrertio.mumeronono. Áducrte criam 
quod. fideicommilfam in dubio. videtur reliétum ab ¡pío inf ; 
tuto,licét poli jus mortem relinquatur. Lcoharedi.verficu. quod i 
Gihredem.dcibinor.Barco.f.de vulga. Scpupille, E probaturin. L. $ 
duodecima.3 eodem.An antem bideicomaillum seliétam pol cer 
tumtempus, vel(ub condirione pobit reflituiante diem , vel vena 
denteconditionervidenctabi. 8: magitralemtext, in. 1. Úiusfami- ! 
1as$.Diuus Seucrus. ff. de Jegat,primo. Scibi Barts ¿.l.polt mor. j 
tem.C.fideicomo 





£ aredoome, Ttaquód habear teflamenti faCtionem aQivam, vt fubi- 5 
citide quibushabesin.l.e;0iemprimo.cadapartta. Se per glofl nal | 
queramusfi deteltaper Abbain rubrideteila. 

8 Eotcade vo del pueblo. Et esiamiplisciuitacibus Ec populis. Lomni= 6 
busfhad Trobel.Sceriam collegijs vel ecclelijscarterify; piso 
C.de facrolecele.Ité Scfrarrib'ordinis minorú,nó vebona retincát: 
fedveilla védar, vepretió in aliméta,(en alió necefitaré (uá cóuertit, sl 
fecundum Bar, Alex. 8cdo o in.l.apudIulianú.5 Lin ¿E de legatato 
quosfequitur Abbin.c.recolentes.de ftatamona. vbidicic, quod li 

Partida)» Ei 
























Seltapartida. 


emptoremnonreperirent,tenerentnrillabona dare pro Deo, vel ali 
rerextra manu ponere E omnino dimittere, Et aduerte, quódÍire 
«quererurfideicomanifTos mibus hominibus talisciuitatis, vel 
locizvideturreliétum nóipíi civitati, fed fingulis habitatoribus ciuí 
ais. io 6o.ff. de colleg.illici.Kper ¡ítum textumahoc afTerit Gui 
licl, Benediét,. . 


Rayonciasdo  fédido3,poralgías leyos deltenueftro 
libro.Pero ázimos,qelte Gesrogado?: 














tellamé.fuper 
verbo, (ablq; 
Nberis more» 
setur.Ja.:.col,4.(ed contrahocefttexin.1.ciuibus, ff. de rebus dubs 
vbihabetur ep legatam fatam ciuibus, ipfi ciuitati videtur reliétuma 
perciuesnanqy ciuitacis ciuitas reprefencacardl Lucius. S.ciuibus. (E 
delega2.Écrener Abbainsc.requififti. circafinaderelta.Kvrconfide 
arSocinus ino d. ,ciuibus. cum legata fiant ob merita pracedentia 
vein.l.necadiccit.fapro(oc+8tinl.quí fliabus.in princi.f delega. 
ideo potiuscelerarfactum lezatú ciuitati, in qua polfunt cadere me= 
titaptacedentia : quartamen non pollst confiderari in partícula» 
ribusciuibusomnibus,vnden dubio hoceftfequendum, fecundum: 
eum.Procederetergo diétum Guíliclm. quando ex conicéturis alias 
conftarer nonciuitati:(ed hominibusciuitatis fideicommiffum fit 
fereliétú:qñtamen vniuerlitas (eu collegium efetreprobatum:: tune 
noncollegio: fed ciuibus deberetur, 1. cúm fenarus. f.dercb, dub. (í 
veto fidcicommifam relinquamur canonicistalisecclefia:: tuncnon 
ecclefize:fedipíi colegio canonicorum acquireretur fecundú Abb. 
SCardina.q.10.in.d.c.requififi. 
Uosfendido.VtquiacíCincapaxpabiuciuxtaid q haberarind 4.tia 
tuy.fupra cad.parti,Sper glo.in.$.legari.inltudelega.Sexifta, Lvi- 
deturapprobari opinio glosin.l.cam quam. (uperverbo coguntar. 
€. defidcicom queibi approbacur per doéto.communiterve non. 
valeat fideicommiffura vniuerfale seliétuin ab incapace inítituto, 
quandoin totum eratincapax, cf grauetar, ve Matimrellituata qd 
«cian videtur fuifle de mente Azowin fumma, C.ad Trebellia.col. 
verli.quid in fticutus.licet non bene (efirmer. ejus fundamenta 
realfamplicglo,in.d.Leamquaw. vbi Bal,hoctenet exprefiéin (pu- 
rio dpaticin(bicuto.Scidem tenerloan de Imo+in. la fiquis folidum.. 
Kie hared.inítit,8 Alexan.in.l.cogi.$.hi qui folidum, ad Trebel 
lia,contra Nico.de Neapol.qui tenebatconcrariumA duerte tame 
quiacuw precipuumfundamentum al. S*do£toram fit, q cum in 
flitutio nonvaleat,que ellinitium Scaputte!lamenti, veialadele- 
ga-$uanto haredis,Sefupra.cad.parci.tit.;.in famma.oihilin teftamé 
tofcriptumvalere debear.l.proximcfEde hisquain tefta.delen.arté 
taiftarationevidetur qp attento jureregni,dequo in, I.r.tu.2.delos 
tellamentosilib.5.ordina.rega.qyilla opinio communis non proce- 
co.eftad. > dat:cumvelir diéta,l, ordinamen.petiam deficiente harredisinfita 
Li.tioquli. — tionelegara,Sfideicommilla debeantur : de Jicetilla,ludicar, li el he 
Se sedero no quiliere acceptar.Scaidemvideturvelle,Scliadice non po= 
tuesitpropterincapacitatem vel alias f;cur videos fubintelligi in 
illo yerbo(tub/litutionís vulgaris) fi hreresnoneritifue hoc eu 
racionenoluntatis , velimpotentiz: cum cadem fitratio, vt tradi 
Basso. na, E.delibe.£po(tbumis, vbi ponit exemplum in 
(tituto.ftem eciam, quia (ubíliturio in cafu nolantatis in= 
E iz, Gallus, $. Sc quid fi tántum. ff.de libera 
:candum Icéiuram Kayne, 8 Barto, Ca de in 
'iurio.Se dix Jege (cunda. (pra codem.in glofTa 
mo.8 quod dixiin filio fputioinflicuto , atten= 
cum haberet, de co quidux. ín matri. 
quam poll.peradulaquam etiam vila fuiefequi.l. quinta. cicul. des 
monono.quarta parttasSibidixi non procederet diéta communis 
conclufio,so quod ftcapax relpcétualimentoniw. Bcitatener Ale» 
xanvin.d.shiquifoldum» 
"fe que esragado.Erficondicio fidcicommifiiveniarpoft mortem 
iytencatur hrrredes gravaci.videper Bartolin.led (fic. f. de 
Je o.corrios Alexand.confi.zrad finem.y.vollumi. Ec quid diesce- 
das viuente fideicommiflario, qui poflea decelsitante aditionem vel 
cuactionenvide.Lilloa quo.$.nvbi gl. 8cdodto.tad Trebel.£c.Se- 
yuc(acarminas.cod.ti 
9 e Eiza berencia.Etanin rel 
avide,l.Marc 
A Trebellia.ó teti 

















za 




















Ip nou.re 


















ct 
E poltbami 
flicucio. Ze dl 
iuprriverbo,cTo y 
ta sexquitare canónica capi 
























Sb 


pe 



















Yieutioneralis fideicommifi veniane prale= 
.quidam.Scibi Barto.Scl. Lucios.$.pluribus. 
»pracodcin,l.n.Sevide.l.cumvirm. C. de 
comevbigloT.dillimguit an prelegata precedant fideicommil 
'antur:que ¡bi communteerapprobarur. 8e idem per 
1.5.quidar liberiswvbi Alexand.diciriflam ele communem 
taduerce quod eo cafla, quo alias prelegata non v 
icommiG, veell quando faáia fuie ment 
deponione hareditacis, vein diéto, 5.quidam liberis.taruen quan= 

























do maiorparshareditatiscontinetarin prelegaris,veniuntpralega= 
tain fidcicommiflum:quiatalia prelegata in efect fuccedune loco 
portionis hareditarisfecandum Barcolumin dióta.l.quid ergo.la.a. 
perillumtex.deleza.1.Sinal.exparte. Svinteltaras Mo familabercif. 
8cn.d.5.quidamlibesis.Bald.ia.d.l. cum virum.colú.1.S ¡fla dicie 

clle commur 
nem opinio= 

















ecftablefcidoen efta manera, quedeue rem Decios 
dareentregar,la herencias al otro %,afsi  confilaasquin» 
cipit, vilopun 
do. vbi hoc 


eleganter extendit8cfi prelegata fadafintaliquibus , ve faciant de 
cisadvoluntatem firam. vide ¡bi per cum debita tamen dteltarore 
hzredilicer prelegentur non veniuntin refliruñione fideicommib 
nifi(pecialiterdicatur, Sctuncquarta Trebellianica ad taliadebita 
fufbciar,vtin.l.Lucius, $.maritus.fhad Trebellia. donationes veró, 
ctiam, que mortedefunéti confirmatz fuerunt,non veniuntin se- 
Ritutionefideicommilsi.).fequensquellio.fEdelegas. nifilintrettas 
mento confirmata vel fit(pecialiter diétum, quod veró daturhare- 
di cauía condirionisimplend=>, non venitin tail refliturione.l. qui 




















hzredi.funcibiBarto..deconditio.S: demontra, Squid in dona- 
tioneinterviuos,que fitfilio videperBald.in«d.l.cus sie. y, 
quzro nunquid.in fubftitutione hodie perl. e 


tiotenerer donatio faéta filio in potcltate, vedixiin legererria.tit.4. 
“s«partita.vnde non veniret in reflitutione fideicommiñii, Iremnon Y 
vesiuntin reflitutionefideicommilsi ca,que quis indicio defunéti, 
nonpercepir,l.cim quis.6cibiBart.ffade dor.praleg. Scnen veniunt 
nifiea,que quishaberex vltimavoluntate.l.vxorem, f.tellamente. 
ff.delegaz.Siperlalo.in didalege.cum virum.venitramen quod ha 
resdebebardefnéto vide.Jpenultin principio. tf. ad legenn Falcid. 
Quidantemdeco,quod capicurex (ubiliturione vulgari, pupillari, 
velexemplari,compendiola vel ex inre accrelcendi: vide per Barto. 
Jumún dictaleze.Marcellus, $. quida:n. vbicriam vide per Paulum 
de Cafie.quid icaptum ficex alio údcicommilio vniuerfali. $ adde 
quodnot.barrol.in.l.libercosSoilium..deannu lega. 6 Decius con 
filio.Eo.incipitsvifisduobusconíilijs. Sk Bartolusin lege.ita tamen»$. 
ui talpcdam.tf.ad Trebelliamu. Bald,in lege.extribus,C.deinof 
ficiollo reftamento.S in diéta lege.cum virum. Scan veniar haredi 





E 
ls 
































tasdelataleruohereditario2vide.J,quidamira.5.(i quis.fhad Trebel- 
Lianmmn.écan ventarcfructus pera 





epti jacente hareditate? vide per 
glollanrin lege.in fideicommnillaria, ffad Trebellianum, $ glo. 
gexin ádeicommiGiia princip.ín verbo(non lucram).¡Éde vias, Se 
perAlexandin dictalegein ideicommifluriacolumna quinta. vbi 
concluditur,quod veniet talesfcuctus in reflitucione fideicommibi. 
Bcvidein materiaregulam,quao ponit Bartol. per gloflam ibi in le= 
ge.fipatroniT.codem. Si evd<m titulo. l.debitor.$. fina. Scan veniat 
dosperparre lx data, vel promilaíliczvidesla filio.Scbi Paul. de Ca 
Abro fEcodewn.E vidcomuinoquod nor«Bartol,in.l.£cguola. (E. code, 
anautew veniar, quod ex pacto de reuendendo harres habuit2 vie 

de perDecium confil. dacentelimo trigelimooétaucsincipit , pro» 
ponitur,quodnobilisdomina.colun vbicontiluic quod fics 
quiafaftarecuperatione dicuntur ellcapud hereden: ex cauía pri- 
ma.allegatBartoin.l in diem.ff.deaqua plunia arcend.debertamen 
fidcicommiffarias fecundum cum folucre pretinm quod dedic ha= 
res:quia videtur reemifle de fuis peconijs,prout in dubio prafumis 
tur,venor.Barro.perillumtex.in.l.lecundo, Csprofocio. Kan que 
reperiuncurin haredirae gravari pritamancue fuille hareditatis, 
quafuitreliéta per fideicomoillums tangit Socinus confilio ducen 
teimo quadragelimonono.columnafintecundivolumi.incipit, ma 
teria prefer scontultationis,faciuntnota.pex Andream de ler, de 
controuer,inter macul, formi,de beneficio. columna fina. $ per 
Specula.titu.de loca.$.rmnc aliqua.verficus quinquagelimonono. de 
62.8 quilione.76.6 que Decius confilio.146.tertío dubio. 6: Ale= 
xan.confilio,s5.columna oétaua.quarúivolumi, Socinusconfil. 167. 
antepenul, Spenul. colurn.fecundoyolu.Scanid, quod filius perce= 
picjagensad fupplementum legitima , computeturin co quod fibi 
debetrellitaiiure fidcicommitsizvide Barto,qp ficpertextibiinal li 
berto, 6.filium.fde ann.lega. 

Woalorro.Etfiviventefideicoimmiliario fideicommilTum fit delatú, 10 . 




































tranfinivitur ad hixedes.lecunduw Bart,quibenehancconclafioné 
probar, ktcquuntibi dodtin.].cifilio.in pri 
intelligo,vt per Barob«Pau.de Caltvin.l.quid: 
Rea 





fade Jegat.Sclimira 8e 
ta.inprinci.vbibonus 
ad Trebelafidcicommillum vero conditionale ante euentom 
isnon trafinitrereturavtin.l.vnicas.finautem fib condi+ 
+ione.C.decadustoll.quod ecáglin.L vnica.C.debis quí anteaperto 
tabu.voluitprocedere,eriá li elle deliberis adliberos. Se itacólterte. 
nerurcontra glol.qua concrarium voluitin.iscuj.5.fifEde adio,8c 















. 


nb 







io. vtadducieBald.ín. Lin perfonam. C.de fideicommil. $ 
la erverbofi abíqueli 
intraGata. fideicommillariz fabflirucionis , follo totits 
repetivio.342. columna fecunda : non potell tamen ius Ñideicom= 
suilsi vniverfaliscedi 6: delegari, $ fic procuratori in rem fuam. 
non poteltfic : 
rirellicutio fis 
deicommifii y 
ve probatur 
jo. 1. fi muller 
ita dotem. $. 
ex afle, fade 
juredot. dicit 
tamen Ange. 
in.l. apud Íu- 
Jianum. $. v= 












como el teftador mando: facádoédela 
quarta parterdetodala herencia, Gpue- 
de tener parafi.E cla quarta parteeslla 
.Mada,en latin trcbellianica. Efiefteque 
alsi fueffceftablefcido por heredero,nó 
quificfle reícebirla heredad, o depues 
que la ouiere refccbido nonla quificre 


Le a etregaral otro,puedele apremiarel fud 
lia. Se E 
var Paul. de gador*dellogar,quelofaga. 


Cafl.inalrcíli 
tuta.in prince 
code cicul, 
quéd procu= 
rator ln rem 
fuam vt celo 
fionarius, cui 
£dcicommil= 
farius cefsitito 
ra (ua , bene 
poteít petere 
ve cedenti fiar 
reltituúo ad 
commodum 
cefsionarij, 
cer non pol 
fit petete, ve 
fiac Gbi pera 
d. 5. fiexafle. 
8 quód ita 
obtinuit Bo- 
noniz, Aduer 
te tamen, qd 
de aquitate 
juris canoni. 
<i, veinferius 
tangam : non 
videcur opus 
ele aliquaaQtuali verbali,vel reali reflitutione Adcicommi(si : ¿mo 
illo die fideicommibii cedente Ivereditas tranfit iplo jurcin fidci- 
commiflarium fubílticutum,ve ell text.8cibiad hocponderauiteum 
Bald.col.Sin capicinpralentia.de probatio. Se fecundum hocinra 
am competentia fideicommillario cedenti tranfirent ín cebiona= 
um, qui polls pets: veadtualics il radar. Copia tameno 
pa ¡oc non viderur recedenduma difpoicione.d. $. ex afle 
¿doétrina Angel.ad quód faciuntdiéta Paul.de Cal. in. l. quí 
ta.faprimo.fF.ad Trebellia.fuperglo.quz incipit ergo, procuratori 
tamenfideicommiflarij habenti ad hoc fpeciale mandatum , bene 
poteltfierifideicommifiireltitatio:8: tunciurarcáta via in fideicó 
1niffariumtranfeuntinec momento relidentapud procuratorem.d. l. 
quiita.$.1.ad Trebellía, 
dla. ertapaie.Hacvalgo dcir Tecbeliapica, queinduttafuic 
perfenarulconfuleam Pezalianum , vein, $.fed quia, Inft. de fidei= 
commill:herediaScdeiftahabetur.fF. 8. C.ad Trebellia. éci 
Raynuntius.de telta.Brc.Raynaldusade hac eciam habetur in. 
tit.n.j.caparti.vbivid.querin materia huius quartzr deo dante dicá. 
€ Apremiar el judgador.Es ¡sofiicio fit iila coattio, vectin 
$.quia auté.infl.de fideicommil.haredita.).quia poterar. flad Tre= 
bellia.q fiadiret(pontecogerernelired: Qi ña 
direftavel vúli excoteftó.glo(lin.l ag Trebellia, Se 
in.Lexea.C.cod.cit.Bartoin.l.fi legatarius.$.1.8cin.lemon eftcogen 
dus.ff.ad Trebellia.ó quando feruys inflirutus polTer cogete hure- 
demadire.vidediflindtionem Barto.in.l.firesaliena, $.(eruus.(£, ad 
Trebellia.6chares qui coa£tus adiuir, pote(l cogere fideicommifTas 
rium,éccios heredem,vehpreditatem recipi fi harredem von 
reliquit,bona vendi debent,ócreditoribus afsig; uftulan- 
rcsin princip.fE.cod.hares nanque deber manere fineincommodo. 


Titul.VI. De comolos 


hercderos pueden auerplazo, paracon 
fejarfe,1tomaranaquel heredamiento, 
enque fueró eftablefcidos herederos o 
non:ecomo fe deue fazer el inuétario. 
Otroficomo deue fer la muger guarda 
da,defpuesde muerte du marido, quá 
dodizen quo finco preñada del. 











Eligrosctrabajos muy 
grádesalasvezes viené 
alos herederos, quádo 
fon daño(as las hetécias 
1] en que fueró cltablefci 
dos:e mayorméte filas debdas,e las má 
das,quefona pagar, fon mayores,e mó 
tan mas,de quáto vale el heredamiéto. 











capita 





















L.quiapoteras.codemicu.vbietiambabetor , y heres, quicoaétas - 


Ticul.VI.Delplazo que han deaner losherederos: 


35 


adijt;non habesquartam Trebellianicamadds. Lita tamen. $. qui 
fafpe£tam.fEeodiBcab iia). quiaporerar, víqyad.l.ex fatto. videbis 
multa circañílara coaétionem hreredisaócin.lonam quod. $. qui coma 
puliis.videas perPau.deCal?, vii; ad qued tempus polit poenitere 
reculansadire,vt pobichabere hane quercam. Silegit ¡Mom $b. la 

apud La 
an autem quí 
coaétusy adijt, 
non (olú pere 

















E por defuiarlos herederos deftepcli- 
gro edefte daño:touicton por bien los 
fabiosantiguos, que pudiellen áte aucr 
confejo quercfcibieflen laheredad,fi les 
erapro,o daño en tomarla. Onde pues 
moftramosen lostitulosante defte, de 
comolosherederos ,puedé fer cltable- 
cidos en losteftamentos, qremos aquí 
dezir,decomopuedendemídar plazo, 
parademandarconlejo,firefcibirá la he 
redad en quelos cflablelcieron: E mo- 
ftraremos que colacs clteplazo.E.a que 
tiene pro. E quienlo puede demádar. 
Eaquien. Equádo: c quáto tiépo deue 
ferotorgado,paratomarconíefo. E en 


fed ctiam ias SF. 


commiflum 
elle núllum; 
videturde mé 
te Barto.in,d. 
L apud lalias 
num. $.fidete 
flamentos ff 
ad Trebellia: 
q ei perder 
Sílud ius dicés 
dinullum, gé 
Pad 





Singularecfi ta. 
men ellet ves 
run. de deye= 


eds tomarla herenciadel race hujas 
finado,ficl entédiere Glecsproucchola — dit, dicic £e 
dubitare : Se 





odcfecharla,ilanon quiliere. ended 


tu vide llum 
text.náexeo 
decidicar ¡da 
queñio meo 
indicio , ve li 
cet hares cos 
adus ade 
adhuc poflic 
dicere demul» 
Jitare fidcicós 


Le). 1. Que c0fa es plazo quel heredero deue 
auer pará confejarf? fi tomara la herencia, o 
noñea que tien proyea quienlo puede deman 
derea quien non. 

Eliberare cnlatin, táto quier 

deziten romáce, como quer 

) omeacuerdo porfi milmo,o 








<on fusamigos"; fi.es biene fazer a-  miBishodieve 
e Uco? fÓ ln” regno 
quella cofá (obre quetomo plazo para — f3 a 


confefarle. Etienegrandpro d elte de. difpoftione, 





li.5L1.ex iplalege hgrede nolfteádire,vel repudiante: Bareditas ya 
ditadfubllvuthdcicomenillarió vnde cefabune Bodie lle fubrie 
litates 8canfra£tusiuriscóis(uper coaltione heredis adire nolentis, 
Scillicireuitusinanessia quo.d.l.ordinaméifequutafuic quitater 
iuris canonici,de qua dixiflupraxin glo.fu perparte.al otro, fecúdum 
quá equicaté vt dicit Guilicl.benedidt.in.d.vesf.ablqulibers.iudicaf 
inparlamentoTholofe,eranteciam dejure antiquo aliqui calus , in 
quib*adtionestranfibantin fideicommilTarió,exá abla; alía reflitu- 
tione,quosvid.in.l.pe,$.cum auté.Scibi per gl. Cad Trebell. 8cper 
Alexanin.l.1.5.fed 8: quoriés.fE.cojn quibusneg; ecíáin alijs hodie 
dejureregni nótranlitpolTetsio,nifirellitutionefadta ,glolT. 

fed Bcquotiens.cum alijsallegaperBal.inol.pesin.g.finali, 

















Critlas, y I, 
Qlex 1. 


amDoliberareid¿eft qee 'cñíamicis confilium an recipiat hareditatenz 


n 


a 


- ten.deappella.Scintra q tempo.colla. 


quis habere:S«prode(tvtinformetdeliberansan ficei lucrofa vel dá 
mola hareditas:quh deliberatione póthabere is cui hareditas ell de- 
Jatasfedliferuus eltinfticutus cius diispetere deber deliberacioné de 
fiminor,cius curator:Scdebetperianteaditionem hareditatisa h. de 
UConJus amigos.Sequicur dida Azo.in fuma. Cade iure deliber. y 
col.1.ver.deliberares 

rán pro.Deliberatio indifcuflos hominúcaloresrefrgnat: $cá ma y 
Joindicio rerrabit.canteriorúinprin.Scibi Archidia.a. q.6. Sc inan 
in princ.Écvide Arifotel.ó. 
eshicorikc.7.8cdicirBalun,l.cúm precú.C.delibera.cav. ep vbi pre 
colsitdeliberatio prafiamicur, p confio fui faéta ex cera fe 
8caddeBal.in.liaccafationz,coly.C.deaccufacio.Seglof3nc. fi quis 
iratus,q3.dicentem pertex.bi q ibi noh erratur vbi ex deliberas 
tionealiquid fra 




















dar quattam. Adit.C, 
dicendi fideje re delibes 


ordina.ti.24F, q, 
tic. 4.lib. 
sq 
copil, 


























y € Usierso. Etfidelatafichereditas monacho, Ábba 


a Eo dlosorros.Idemdicinfidcicommiffario voluerfali, in quem tran= 
feantomnia onera,fecundam Barto. K Paul.de Callraquem vide 
¡a.la.5.xitpraor,fdeiur.celiberdices legararionnon dacur , veibi 
dicitglof 





4D damayor parsidadelaberencia, Nota hocquia non jta bene aperio» 


Darue per. ll. 
as libramiento a losquefoneltablelcidos 
nus ad delibe- por herederosenteftamento deotri, e 
Ad aun alos otros*que há derecho de here 
iudice, vbiet dar,porrazon deparentefco,los bienes 
. Major parshe — dealguno que murielle fin teftaméto. 


editatis. faci In 
Uh bacon Ca ental plazo como efte, puedé verfi 


miflum.inprí tomando la herécia,les viencendepro, 


do odaño. E deucn demandar los herede- 





50 Cante que fe rosplazo,paracltoal Rey, oalfuez del 


ina a logando esla mayor partidadela heren 
ris. C.deigre  ciWdel finado. E clteplazo deuen de- 


delibe, mandar, ante quefe otorguen" porhere 





€ 4 dniscario. Ta 


tellige tam de Jerosdepalabraodefecho. Otrofi,les 
debi, pa pueden pedir,quelesfagan moltrarl.s 
e umibean.  £artasóeloselcritos que pertene[cen a 


ve exhibean= : 
tur inftrumés — laherencia,porqueellos fe puedan me 


rado jorconfefar.E cftascolas dezimos, que 
er proclama, puedé pedirlos herederos, quátosquier 
e ne fean vno,o muchos.Fueras endo,fi 
MA alguno dellos fucre ficruo*dcotri.Cael 
resde liberans 

pofitinípice= 

revedicirglo.Bar.KPaulin. Arido.ff.co.Srpol terminnmnon an 
dientur credizores fi nonexhibuerint.l..J«cam igitor.(EÑ cui plus 
quam peral. Falci.k facie fecundurn ifo.pliadtorin 
Bbellotaciat mentionédeali quibusinítumentis pot petere reuse 
veillacihibear:vedeliborare pofsir,Gegpalias non tencbicarro(ponde 
re.8ce(t practica lnnocenio.co1.de probate 

















'onachas 
percstempus ad deliberandamscar iufá log us, locuia 
habeancin monachisfecundum Innocent, in capitu.cumolitn.de pri 
vile.maximequia Se Abbas folus potefl adire haredicatem fine m0+ 
snacho,venor.Íanocenn capi.,.deprobarin fin-glolT magna, Paulo 















deCalt.in.liAdciuredeliberK 


3 £ Gatenorde veynte eciacosños, Nonita bene expreflamreperios deiure 


communi.nam J.air pracor.(Reodem,loquicar in pupilo, 8 nonin 
adulco:imo videbarar,quod ficur adultusper fe poteltadite harredis 
tatew.vtin.lpuberem.C,dejuredelib.L.yinfraco.in Éitactiam pol. 
(etpetere terminumad deliberandumsvnde videwr e illa. l. debear 
Sntelligión adulto habente curatorew.l.ficuraroris.C«de inintegram 
relli.mino.pam finon haberérficucpo/Teradire, polTer criam a indi 
cepeteretempusad deliberanduwa. > 










Qiex. 11, 





sege: Rex concedit annums 
pass bonoram hrredicatistin 
dulgeenouem menfesivel wines, 6 bi viñ fuerit : non tamen mi 
mu: quam ccotum dies: úheresintra cempus deliberationis indul- 
tun moritarciusheres habcbirrcliquumtempus quod fupere(!. Si 
¿voftrempus lud moxicur, li non erat mortuus de liberisciashe 
epelltur, aucem era deliberisadmicitus higrescius terporela 
plo non obitanteshoc dicit, - 
y Ue naño.Orcum haber ¿LS Sehac quidem.C.deiure deliberan. 
ÍA aucue rnefes. Amprocedit hoc, eciam fi hazrestit de liberis teflato= 
s,quibus ad aznofeendam bonoram pofResionena dabacur annus. 
ma.pertorum.Ecioss.largias. E defiuccel, edist, Ec jube- 
xione huias teria iuitar prectoris edidtum,vein 
quis fdcharediin/licuen,dodo. comuuniter 
lle vident,p non poir minasanno dad liberjs: vttradune Alex. 
8elafin rubrica.C.de(uccel:edidt.fed Ludo.Roman.l. quádic in0i 
us«fadeacquirécharedi.Sconfil»493.incipitsincalu con(ultatióis 
propofita adiertendus.yult, enon habita diflinfione inter hare» 





2001: 
(ed iperatar 


tempusdeliberandipecion 
udicelocipvbicft ma 





































Seftapartida. 


demíuum vel extraneum: hodietantum dentur nouem menfesper 

-i0..6.54ed quia quidam. C.de jur.delibe, Ad quem tex.relpone 

dentAlex.x lalowbi fupra. quod loquafin extraneo harede, vide 

dementelwias.l partitarum,o tam haredide liberis , quin extras 

«nectantumalignenturnonemmentes: Ec non anmusille , qui das 

barur de jure 

A ratorio ex 

eS nó lo puede fazer ante lo im ; 

¡cuedemandar fu feñor por el. Otrofi, ye e 
ze ne loquivi 

quandoalguno delos herederos fuelle 5% pee 


menor de. veynte ecincoañosí nonpo. gaiflg. ll, pare 
¡ E titarum non 
driacl demandar,por fi tiempo,parade andén 
mandar,caucrelteconfejo:masdeuclo — lis bonoritn 
lcman: el iereé  poltelionib?, 
demandarporel, aquel quelo ónicre é o 
guarda, 











re pratorio, 


9 Ley.11. Quantotiempo deue fer ororgado pori Gcienedias.Ad 3 
plazo alos herederos para aucr elconfejofo= — dexlitaque. 
bredicho. 





codem, ledan 

por lapíum 
Naño8de plazo puedecl tsraici al - 

fgnadi pote- 
Rey daralosherederos,en — siotiadhue vio 


Y fecófejen,liquificrento — vatadirestoxr, 


VS 
AN cum gloíh efe 


ga marla herécia, q fonclta 24 non da. 
bieícidos o no:maslos otrosfuezes, les — quandiain fi 


é e efesh o fientádio  TUtus. If de ac 
deué dar nueue mefesh.Pero fientédie ES 


réqueen menortiempo,lepodria acor — cet nullo ai 


dar,bien les pueden méguar elle plazo, grato, termi 
E Do perpetuo 


dádoles cient diasialomenos!, E fi por — pofr adire 
licete Cad: 
redeliaglol: 
1cumantiquioribus.C.co.k tener Azoin fumma ciufdem ticuli.Bal. 
in.d.|.cetia hoctamen diclacios,q ÑillererminusafGiznecar ad pe 
titionem fl) exlhzredatiferaandam elt p haberurin.tícimos, Seite 
Jud.C.deinofucsteitame.kveró ad peticionen creditoram,tuncpolt 
tempusprafixam videcaradirevejo.l.fcimus.54 
beran.dixittamen in hoc Bald.inrubri.! 
lertihoselarenod horas prodelie males ll El cercos 
busad quoras peritionem eft terminusaliznatus.argumé.lde 
de incerro.aétio,verfic.contumax aut 
lictom Bald.non enim seperio dofto.ibi qui 
iveróterminas (tatuaturad peritionen fubíti 
elaplotermino videcur hreresrepudialle,Ccahabetarpro repud'ante, 
vein diét.l.quandi.Sibiglo.Sí Barro.Sidem Barto.in. is 
fE.de iure delib.Xin.l.filiy mater. ad Tertul.Aducrteetiam,q| 
haresGcdeliberis,videtirguód ex lapía termini (ibi priefii ad de= 
ibetandum,non excludarur á(ucc<Gione periflam lezem partitarúo 
infine.vbidicam.quidaúch e EA ed 
tam alterias petita efér dilacio ad deliberandum, Cy mus ¿e Falgoli, 
in legefina,verúica,fin autem hoc.C.dciuredeliberand,dicunt,qued 
tune procedetilletext.(ilicer, quod habeturpro adewnte elaplo tera 
mino,quodlimitagcintellige ve per Alexand.¡bi quandocempus ad 
déliberandum faiedatumincegruan:(ecasifucricperiudicem abbre 
viar ¡ula tunc(ecandumcum cam li datum elfet ad inflantiam 
fub/tituti,non videtur repudiare, videibi pereum qui Se aljs mo= 
dis etiam diétam limiratconclulionem, Aduerte etiam, quod fiha 8 
res dicat:credo HEreditatem elle refpuendan : (1 cum his verbis tran: 
(catcarlustrium menliuro,induciturrepudiatio,videio.Lin.in prin. 
cip«cumglo ibilisperverbo.melius,Scibi Barto.S Paul.Ec Alexand. 
C.dcinre deliber. 

L 4 alomenosJomit, quódilt terminasnon pobie per iudicem ab: 4 
breaiarizmonaniw hexedes funt precipitandi.ve in lege prima. $. 
largius.£E.de fupceediót.8 ita tener Barcol.in leg. (1 quisinitituatar.. 
ff. dehxredibus inftituendis, dicens, quod ex hoc mile proceflus 
deuallabuntur.* Bartol.fequicuribiloannes delmol. Xidem tenet 
Barto.in lege.quandiuin(titutas.fladeacquirenda harreditate.quod 
tamenlimica $ intellige , ve procedatquo ad habendum hatedem 
proadeuntevelrepudiantejiuxtaid quóddixi inglofl. precedentis 
fed quo ad hoc ve curator derur bonls , qui relpóndear eseditori- 
busninor terminas pollecpras gi vein legeprima.$.(ané, E defuc» 
cell.evicta fi curatoris.C.deiure deliberan.d tenent doéto.commus 
niteryvbieriamlafon,E Alexand,inrubrica.C.delccefsio.edift.vbi 





>) 
















































































¿ 


Ticul.VI.De plazo que an deauer los herederos. 





Alexan.8:Decius voluntquód ex canfapobitiadex ccíam ¡Num ter 
anigumabbreulare excregal.quaw traditBawio.La¿Edereiudi.copi 
tu.comficromana.ydi cam Decius de appellasS: caulapofferae 
Ralisuid celeritariszoquieret itaveleredis longa deliberaio dama 
sas afferas : ve li dul fir bares daxe alicui alimenta ex die poll 
quambared 


tae adiero delos hered. sel 
quí interim auctura al [¡guno d ¡elos herederos muric. 


E fame, fejante que fecumplicfIcel plazo, q les 
Ls ocames ra pucftoa:aquelciépoquele fincaua? 
xet defiderans — defpues de fu muerte, deue lo aucrfuhe 
e redero para confejarle. Pero life muriel 
Bartol. in di fedelpuesdel plazoS,ante q fe otorgal- 
Qalezs fecan  feporheredero,licfteatal era cftraño, el 
placer, fuhcredero,non auradercchoningúo 
$a UQue le fora 
puefo.. Ydemn 
dic 8c(inullus terminus efTet Ajudice dacus :tuncenimfucceditrefpe 
Etutranfmifsionisiurisadenadiannuslegalis, de quoin.l. cumanti- 
quioribus.C.deiure deliberandi,Scbiglo(l.in verbo,meruerit. qual 
communiterapprobatur:(ed pone,quod aliquís fciens hareditatem. 
fibidelatam,(tetitper decem menes, quibusnequeadivit,nequere 
podiavicsquicamen inraduos menfsqirelabat ad comple 
um annum,petijrájudicedilationem ad deliberandum , iuxtater- 
minoshuius.l, Scicindex dedit cinoucia mentes, velcentumdies 
nuoquidinfraiftumterminum ajudice prafixuw , licet annus 
Jis fitelapíus tran(mitrer jusadeundi ad [uum harredem, vt hicdicit? 
Baldusin ditalege.camantiquioribus.in quintaquaflione determi 
'nat,quod fic vbiidem tener Paulus de Caftro.Sidem Paulusin lego 
fi finali.C.de iure deliberandi.lafontamen ibi tenetcontrarium 
dicensin contrarium elle text.claram Ecapertuntin diSta lege, cum 
antiquioribusibi.cum dicititatamen vtvniusanni Ipadis eademtrál 
»nifsiofucrirconcluaiundtispracedentibus,in quibus imperatorlo 
alacena docu dad eliaperoida a pllape vel 
aiudice.Grita dicitquod tenuir expre(sé Raphac.6: Alexand. in lego 
fina.$.fina.vbi dícir Alexand.in fin.glofT.ón verbo, miinimépolitam. 
in diétaleg.cumantiquioribus.hocitavolui(Te, Tutene menti iftam 
Jegem particaram, que videtur approbare ditum Baldi , S Paul. 
cum nullam mentionem faciar,gnod tranfimifsioifla coneludaturan 
no: quia diét.l.cum antiquioribns.nó claré Ec aperté, vedicic lalo. 
eltcontradittum Bal.imo vult illa, od Ecfi dilaio maior an= 
no desuraiadice,quód polls excanlaperiidicom Geri extra, per 
Ba:tolumin legefecunda.fF dere iudicata.Scper Abbatem in capitu. 
primoicolumpa(+cunda.cegilatio.ficuretiam oler mimuesec cau 
fayyt dixi fuprain glo(Tfuper parteyalonzenos.tamen re(pecta tranf- 
mifsionis,nonpoterit prorogari annusille per diótam egemenon ve 
rónegatilla.quod!í beneficiumiudicisiungicurcum beneficio lega 
Di,procedacdiétum Baldi, 







































6h €Epuele fincana.Erlic(ifuerunt afignat centum dies, RdeceGicha- 
xespoll quinquaginta,heres cius poterítadite intra lios quinquagin 
ta,énonpollea : quíavbi habeturterminus ajudice ad deliberandú 
nonefttraftandum determino lezaliannizBctancam tranfminicurre 
fiduumilliastemporis, quéd defanétus aiudice habuit, vectiam de 
clarat Paul.de Caftrin dídta.l.cumantiquioribos.vbi eciam vale gl. 
inverbo,meruerita 

7 € UDefpuesdel plazo. Intelligede dilatione Ajudiceftarutavelfinó fui 
Racata deannalidilatione a dic(cientiz delacar hereditario, juxta die 
¿tamlegemacumantiquioribus.C.deiure deliberandi.Scnota, quod 
vehemensopinio habeturprofcientia.lin fumma.$.idem labeo. E. 4 
aquaplunia arcenda.licetci non congruat difinitio(ciencix,quetúc 
habevur,cum quisnouic cauías Seprincipia víquead elementavttro. 
ditAriflotelin princip.Metaphy.itaAngelusin didtalege.cumanti 
quioribas. 

8 d EDefrendieffedelalinea derecha. Nam baredicarein forum paren 
tum ex paterna vel materna linea, quilibet de liberis perpetuo po 
teftadire : 8 perpetuo potefttrantimittere , etiam ignorans dela- 
tambi elle hareditacem.1.1'6:1.C.de iure deliberandi.8el.vnica.Co 
dehisquiantapercabul, Er aduerte : cunnhicdicir, defcendiefles 
namex hocvidetur deciderequaltionemillam , an liberi exan(mic- 
tanthcereditaremadafcendentesex dilpofitione,d.l.wnice, de qua 
pergloTin.l.Cccunda.C.ad Orficiaque voluie , quod eran(imitrere= 
taretiamadalcendentes fed comnuniter Dodtores tenent contras 
Humibi Sin dia lvnicasScin.Lfiinfanti, Co deluredeliberandí, 8: 








+ fuedado fparaconlefarfe. 








hoc quando trantniGio confideratur' ex potenía £a 
eltin caía huins legis.Sodicl.Lvrica. mam li efiet ex pótenti 
tas, Gtias fis hieres nedein rtonlimiuscet lurrediratem parts ad 
matrem vel alios alcendentes : imócriar ad quoleunque la 
desextrancosvtinel.apud hoftes.vbi glu(T. Ca de luis Glegitl haeres 
Bartolus Es 

y , Alexan.ind: 
enlaherécia,lobre quel finado auñato- ¿a Jege, in 
mado plazo paracófejarfe, Masfiaquel fan. 8 


quefino defcédicile de laliña derechad 











ij 
multi rela d 


Decio coñfiz 


delteftador quelo cftablefcio por lu he Dela 


ad teria. incipic, 
rederoSieftoncefa herederopuede aucr pro salados 


laherécia maguer aquelaquien hereda — ne cafus pro 
ofiti, E con= 
ua,(ea muerto defpues del plazo, quele o e 
fimoquinqua- 
gefimo. inci 
E, antiqua, 
¿larisnotas a 
su heredero, Defilio velalio ab go defegdentiintellige,qui etiam de y 
berelle heres:nam fi ellerexhzeredatos,licer ellet de liberis nó ficret 
in cumillarranfiniGio.glo(T.S docto. indiéta.. vnica; EX propterca 
ftal.dixicfu heredero, Item intellige de liberislegitimis 8cnaturali 
bus:mamadadoptinos non fichectranfinifsio,tiequead naturalesná 
Jegivimostquia appellacio liberorum inlezalidifpofitione ,non refer 
turad naturales... generaliter, C. dejntirutio,£fubllira, fecundum 
Angelum in diéta.l.ynica, 5 














Gatuerto defpues delplazo que le fue dado. Tenepeiperuo metiilamles 10 
gem,quevule qnódille quie delibefisteflatorás , Sel decedarpoft 
terminum fibiaiudiceprgfi: ad deliberandani,non per hoc cen 
Letur exclufus ex laplutermini:imo Scadhuc tranfmictitius adeundi 
ad (nos defcendentesex potentialariguinis,prout hic habetar, Sc int 
dida lestvia.C debi qu alitapec lalo Sficifta, lparritas 
xumin hoc videruraduerfari diétis Azon. C.deiure deliberandii 
fumma,columna tettia.verlicu.prater hac [ciendum el glo.indi 
£ta.L.cura antiquioribusfuper parte,beneficio.vbi gloffadicit, quód 
funsfeu quielt deliberis teltatoris: pesperuo adic ES perpero tranf- 
mittitadliberosfuos. vtin lege.vnica.$in noviláimo; Esdecaduds 
tolléd.8cin dieta lege.vnica,hocira dicirgloffinifi repudianic vel cer 
tum tempus adcundarhiztedicatis nioh praterijt,pertexe.quem glol. 
allegacin.l.quandio infruras.ff.de acquirendeheredira.Barco.eriam 
inlege.ex militari.$.primó.fhde téflamen,mili.quando terminusad 
deliberandum c/l Ñarutusajudicé.vultidem elfein (uo , quódin exe 
tranco,vbiveró nullum tempusefl ftatucum, tune diciciple , quód 
semanet differentiainterfiuum Sc extraneum:quia (uns ad quolcúgg 
8 quandocunquecranímictirzextranens infra annum tántum. 
idem vule Alexand.in diéta lege.cuín antiquioribus. numero quara 
10.8 cum fc com glofT.quam dotto.diftinguunt,an terminus ad de. 
liberandum(ielegalis,vtannus:dequoin diéta lege. cum antiquiork 
bus,vetunc(uus vel qui eft de defcendentibusperperuo tranfmíttar, 
ctiam elapío anno¡llo:velan ficterminos flarutus aíudice Bceñc crió 
in fo procedat,veelapío termino habeaturpro adeunte, vel repu- 
diante,fecundum quod habeturin diét,l.quandiw. cum glo. Se di. 
xifuprafuperglofl.in verbo,ciét dias.£e ve dixi tam glofl. quam 
£to.monentur pertextum in didt.l.quandiu.intelligéteseam tamin 
fuo , quamin extranco.8 vtinifta.lpartitarum vides deciditur con 
trarium,imo quódin hocfit differentia ínterfiuum/cu defcendentent 
teflatoris,écextraneum.Ludonic.vero Roma.quemetiam refere An 
lexand.in diftalege.cura antiquioribus.in e de acquiré 
daluereditatesrelinquebat cogitandum!, an deciísio Barto.in diétale 
gesextmilitari. fir vera. 8; adducebarcontraBartolú.quia licerfilius 
petij/Tetterminumad: le ¡ll repuntiare, Sye. 
nirereGtaviaperfacultarem adeundi ibi perpetuo concellam , lego 
fuun.iunéta,l licet.C.de iure deliberandi.ergo hares eius deber etiá 
idempoflefacere:quia eltcinfdemconditionis, cuíus eractranfinic- 
tens.Ifi quisilium.$.primo..E. de acquirendaharreditarc.Se ¡der teo 
nerFulgolusvbivide Jafo.in.l.quife patris, C. vndelibe. Sevide per 
Tafonemin.l.fina. C. derepudian. hare.in.9.limitat.S: diétisRomas 
fatisfauetifta.).partitaram, mentiigityream cómenda Scnon potelt 
dici,quódin hoc corrigataliquam.J.juris communis.d. L.enim.l.quá 
din licetindiflináeloquacur :non tamen exprimit de fuo harede, 
feude defcendente,qui perpetuo poteft adire 8ctraníimitrerc, $ qua 
tenus dit.glof. 8 doéto.intelligebant cam cúamin talifuo huredes 
rcprobatur hic per áltam.l, 









































a dl Gtascafároparalabrarlaberedad. Angelin.d. 


ye desornar dano 


2 £ tos bicnesdelrefador.Quie defi 


Sefta partida. 


dex, 111, 


aDeliberatione pendente non poteft hares vendere rem haredita- 
sam nifi ex mandero judicis$ex iulla caufa.h.d. 

3 a Uender ni ensgenar. 1nauit prohibicionem venditionis¡non com. 
prehendere o- 
imnem (pecié 
alienationis: 
jncontrarium 
videtur text. 

- im. Qaca libe 
Yi.5.1, Made Ra 
tu liber, vide 
perBal.de Jal. 
in.l, fin. fade 
códi. ob cau= 
fam.per Abb. 


4 Le).111.Como mientradurare el plaxo ,en que 
fedeneconfejarelheredero,ni puede vender 
nin enajenar ninguna coja dela herencia. 





ESA Ender, nin enagenar*nin- 
S 2 gunacola delos bienesdel 
e teftador,nó deuc*el hercde 
incopadelis E | to,mientradurarecl plazo, 
que fiune a Glctueotorgado paraacordar(c.Fucras 
prahécin.c-  endefilo fiziefle por mandado del juez 
derer-periue E ; 

ta. 8cloan, de Poralguna razó derecha.E cfto feria, co 

Pla A qué mo fi mádalle véder alguna cofa,q fuel 

prindp. Cide > femenciter para cnterramiento“del fina 

agsicol, £cen  do,o para gouernar fu cópañia, o para 
fi.liban. Sido reparar,o fazer las calas, o paralabrar la 
+ heredad entendicreque es meneller, 

43 

Enóderehoc o quefe menofcabarian, fiafsi nonlofi 

dici quia iO, ao. 

+ aliter facerer Zielle:o fi auieflen apagaralgun debdo 
a adiacierto:cfinon, caería porende en 
deis algúapena.O hiacacfcielTe queovicllen 
judicet yitnad — defazer algunacola otra,quefila non Á 


alienationé Py j E ee 
a,  ZielTen que vernia porende daño, o me 



















1 Ar nofcaboalos herederos, queouiellé de 
2 auerlaherencia. 

Mi Baride IL. 11I.Comvel heredero que tomo plezp pa= 
lur.delibeyda ' ra.comfijarfé, deue tornar ls herencia a los 
etiádicic P 

decaft.quad Serequiratrvprotefleturexprefieg non facitaniimo 
adeusdiyorgu.l.4,fquibanod.pignus velhypothe. (lui. quodnon 





esedo,quialatiseltadireluper hoc iudicem,ex quo viderurtacité hoc 
proteltari,vtprobatarin.d.1.Arillo.5..SchicaS tamen horres infra cé 
us deliberandicifeccon!licucyscurator hareditatis, quodfieri pole 
(cciuxcra.l.fiquisinfticuacor.(Ede heredibusin /lituénd.s, fin.poller 
etiam finciudicislicentiaistafacere,védeclarar Barcolus in.Laic pre» 
tor.fFadeiur.deliberan.Khoc quando heresell maior:f) tamen Grpu. 
pillus,licetdatas ircuracorhareditati nibil poffetminuerefine licen 
tiaiudicis,vtin.d.Laitpracor.$ibi Bar. 
€ Genterramienco.Sumptam ell á.d.laitprator.verficulo ergo S fune 
riscaula. Mdeinredeliberan. vbicriam. de his que flacin fubijcio 
iftal. 























prator.$.primo. 
inducitavepro bowibus emendis ad culcuram agroram 4 pro adi 
cif que funt deftruéla pofie prlatas ecclefiz vendere 

Ecinte:ligivuretiam deprelacis,quinon poflime 
reinconíulto principe, (cu papa.: vt funt communiter omnes 
auagri prada 








“lex IT. 
9 Sideliberansrepudict teneturbona Inereditaria credicoribus vel 
tucc«Toribus rellituere vel previa indiciali taxatione iurabunt ipli 
in liceos faper bonorumn quantitate. 
villa Lao pédéte dilatione, G dat htdi ad deliberádú 
res hereditaria dbérellepenes(e.1de phai i,fi.verdi aúchoc Scibi 
no.Alex.poll fulg.C.deiur.deli.8 in verbo y li poll deliberationé, 
reliquicrempore morts : non. 




















él 
incerviuosfeualio contradla lieres ha 
mtradlus fitmi permanent, licet hgres repue 
¿tio, obliga. cria fi fantín rellámento juxta 





donationi 

















s palim. in fin, (. de teftamen. quantumcunque 

rtum.argu. lin. E de rebus ccrum. fecun= 
.C.dcomniagedelerclib. vndecimo. vbi eriá 
1oann,ce Platcasimo capore polTerctiam prelegatam. l. qui filiabus, 








.fequenti.fE.deleza.1.Kdonationes ratgmanent , vein authz, 
rens.C.deinofacio.tefta.cai nen eft fpecialisin dict.. 
haredesin quo hareditati renuntians perdit omnia , que quocur 
quetirulo ¿defunéto perceperat, in harede feripto 4 debitore tri 
butariofifci,quam.l,Barto. €; Joanade Plar.inducunt in argumen= 
tum, quodin 

Atizucus harres 
E Adebirore có. 
q Veriendoanerconfejo, fito imunis pera 
marala heredad,onó, clque Ñij, firepudics 
a cius heredica 

4 fuclecftablelcido por here> — tem ,priuerur 
== dero fi acac[cieffe, que lanó — omnibus bor 
quificiTerecebir:tenudo esdetornarito Fins. telares 









que ladenenaner,quando non la quifiefe. 









dala herencia, closbiencsdeltefladorf, re acquiúicis, 
camen 


alos quedeuicrealgoel finado, oalos e 


q ouicren derecho dela auer. 


uencuranon les quific/leentregarentos HS 


bienes del teftador,que pafaron acl:c-  pnollafir (pe 


ftonceaquellos que há derecho de losa ads inbe 
:ncciilla, 
uer,dcuen furarquantos[on, elercroy- dica E 


dos porfujuras,eftimandolos,primera — nolés pro mi 
mentecljuez,fegund lu aluedrio quan Pes idoneis 


predisprefta 

talumadcuenjurar. ye. cributa fia 
(co amitrata» 
. bgna, que 
4L:y.V.Comocl heredero non queriendotomar ias quesos 
plazo para conféjar]e dene entrar tos bienes tulo ibi e 
deldefunto,feguramente, fazgendo inuenta= — Úators obuer 


nerane : ho 
vioprimero. ' 
a valcilla, 


Y Nuentario en latin, tanto. — micca 


a 6 he na vália, que 
quiere dezir en romance Pepo ade 


[como efcritura q es fecha qjticulo lufeo- 
delosbienes del finado. E PeratoX com 
E > text. dicit ex 
fazenlosherederosh talefcrituracomo - cifdem boni 
exponit,fcilia 
cetfifcalibusnon teltatoris:quia (ie effecesíam in alio polfeilore. l. 
quifundos,3c.fequenti.eostitu.dl.queveliaque flacim fequitur 
polt.d.l.hgredes.cumalijs concordantijsallezarisibi per cum An- 
e.ctiamin.l.Fodeacquirenhere.vbi glo.allegac.d.l.hgredos. dicic 
¡itamm.lae/Tepcregtinam,Écquód loquatur cum ex difpolitionelega- 
Haliquid defercur.quo cafí licecillud iediwiduum : non tamen ell 
Bicicumpro parte acceptare : Se pro parte renuntiare, Se ideo fecuno 
dumeun ( ex forma; llacuri bona immobilia patris condemnaciz 
conferuantur:ne coganriit iendicare, non pollune acceptate 
partem eorum, Se partemrepudiare: quínimo (iciuitas (taruens ha- 
etpriuilegia úcalia, vt Florentia,coguntur iljtalja: bona agnolee- 
re, fi obnoxiafuntdebicis fifcalibus: nifiillaagnofcant , privancur 
alijs bonisiam queíiisa paterna (ubltantia,exalio capite. Alex.in 
dlaintelligicd.|.hgredesprout Bart,SePlatca.incelligunt quando 
bonaobuencrant iure hereditario. Sc q fc fpecialis calls fauore + 
(ciovude non porlerad aliumcalum extend, Tu cogita:quialexilla 
verunq;intelleétum pacitar. 
$ Urorfujura.Intllige quando haeres non fecit imuentarium , pront 3 
loquitur.Lfin.5.pen.verh.q fipoftdeliberacionem.C.deiuredelibo. 
dequaillafumpta ell. 








1pora-  heredes, 
aliter 













































Uiex. Y. 

am Inuétariumdeberincipere hores infra:xxxxadiespofiquam (cit fe hz 
redemóctenerar perficere infratres mentesifed (iomnianon fune da 
sodemlocodatur eiannifpaciuin vitraillostres mentes: Scconuoca- 
tislegararijs deberícribi per notariumn eis prelentibas: 8 abfiane 
vel pracfentes non veniuntfiar corameribus probisceftibusharedem 
cognofcentibus.Etin ciusprincipiofa:1 e bares fignum cracis: de 
jade omnia bonalreredicaria feribancur: Ecin fine lubleribar hares 
feibiomnia bonaferiplile.hoc dicir. 

Í €2os herederos.Quid de vfufruétuario omnium bonorum, an tenca- 1 
turadconfeétionem inuentarij, ne aliasiníolidum teneatur credito 
ribus, 6 legatarijsevidetur q ficietim onus aris alicni cum fequatur, 
licernon onuslegarorum,verraditBár.inali, Mide víuftn. le 
videpes Deciama conil incipicvia cronica in. 4. db, 

vbian 




















3b 





Título, i 


vbian pofGicibi perteftacorén remict confeftioinuentarij de ver 
tatetamen didtiBardn.dLdivideas oiunino p Alexá.in.Lv(bfruétus 
fad.LÉalcid.£ por Guil.Bened¿a repetic.raynuntias. de tellamen» 
in verbo cartera bona.61 +7 401, Etnora bene cum hic dicit hrerede- 
rosa (neccdentesnonhareditariodure,vtill quibusbona adijció 
sur cla 
ertatiiconfer 
wádarum, vel ella, porque delpuesnon feantenudos 
monalleñiam de pagarlas debdastde aquel que here= 
occupis bona Fuerascnd E 
ingredi ds, pr daron, fucrasendeentanta quantra,qua 
Pe een to montarenlos bienesb que heredaran 
BA ocupas delfinado.E deuencomécar afozerefte 
bona filijiure — ¡nuentario atreynta diascdelquefopie- 
o rend,quefonhercderosdelfinado,e há 
bona contifca lo acabar fafta tres melts. Pero fi todos 
tisefinonfa=-  Josbienés delá herencia non fuelfen en 
sat inuenta 3 E 
rium,nócene- VA logar,eftonce bien les puedédar pla 
buntur do lo 
lidom, 8cide 
deexecutoribushereditarijs,qui tenent vicem haredum vetradie To, 
Andrán addi.ad Specu.titundeinftrumen.ediio. .nuncaliqua.in ad 
ditioneincipicn.lacob.de Aren.Sc Angel.in.l.i.5-hzc lipulario.col. 
a.1£i cui plulquárm per legem falcid. 
Gzasdeudas. Ade cam legara,vcin autede hare,Sfald $. fivero nó 
fecerie.colla.n8cinfra cod.l:7ubrexcillaratione, quam dicit ita.luvi- 
deturprobari, q hares cohartedi, neq; vniuerlalifideicommilario, 
nonteneatur facercinuentarium,quod cóameenuiclo, An, inaddito 
adSpecu.itul.de inftruedicio.$.h.in additio.fiuperverbo fecericicon 
travitun tamen,refpectu vniuerfalis ideicommillarij,tenetSoci.con2 
fil51:volu,iocipitvifoteftamento ,vbinonallegato hoc diéto loan. 
Andrc.dicite licéelegenon caucarur, quó hares idcicommifario 
vniuerlalitencacurfacoreinuentariv,tamen concludendum ell ex 
mentedoét.quodteneatuy hacratione: quia tencrur redderesacione 
veeltcalas.Kibi glo.Bart.Scdocto.in.J.cúrale.S.citus.fEde cádic. Se 
demon.fedinuentariuan elt capueracionum.].15.officio.ff.derute. Se 
xatio.diltra jgiturteneturfaceteinugtariú, Scfarishoc placer'ex quo 
militar cadem Ek maior ratio , quáx in egatis particularibus.A dde 
Alberin.d.|fin.verfifin autédubius.col.2.verf.irem quéritur, vid. 
quod dicitAlex.in.Lin ratione.$.q vulgo.col.S.(Ead.Lfalci.polt Ra 
pla,Cuma.rbi val q licerharesad jnflantiam fideicommillasi voi 
eríalistencatur facercinuentarium tamen finonfaciar non tencbi- 
rucvisavieshaxediaiaeo paterno hocjucainli, cali 
edema 
dsienes.Addelefia.verficul.Sbiprafatam.Codeiur.deliberivbietiá 
ponitur aliud commodum quod (entithares exconfedtione inuen- 
¿fcilices q fibinon imputacur, 6 foluar primo venientibus, quod 
an procedaretiam fialiquibus defisnétus extosferar víuras ( quibns 
diccbar Archic.in.c.fané.14.q.5,priusellefolugdumaquám legacaris, 
licérprimo veniane)vid per Alex.in.d.$.Scli prefatam.ver.emno 
ta.vbietiam quid de cxecutore dato ad emendacioneen damnoram 
datorum perteltatorcan an pobicfoluere primo venientiBus 
QT reynta dias, Quid fi non incipiar inuentarium infra criginta dies, 
fedpolteain alíisduobusmenbusinchoavir,S perfecit Cin.Barto. 
¿e Bald.in diét..G.C.deiuredeliber.tenent q futiciar, quiainchoare 
infra menlem e(tomilsio leais folennitadis. A lbericus tamen Se An- 
gelibitenentcontrariuw,quod eriamtenuieloann, Andrin addi.ad 
Specu.itu.deinflramen.edicio.$.fn.inadditioaincipienaquidii pers 
ficiar e exjá polt multos anciquos,quosibi refere.led Alexan 
diét.L.in. $. livero pollquam.dicirquod poll faétum teneret opinio 
nem p valeat:(edreintegraferuaret opinionclo.An.Selequacium. 
€sepieren.Glo(T.inaLfiia prin.(uperverbo delatá,C.deiur « deliber. 
fupplerScpoltquám aditalichzreditas,volensvt tempos confeso 
misinuentari) non currar ante aditam heredicarem . allegarglolI. . 
fivero poliquiimá eadem:lequitextinon concludenter hee proba 
quiaibinon dicicur quando incipiat tempus conficiendi inuentarí) 
8tideoibifaciementionem de aditione,quiafinon adipilTet » non 
polfetharesconueniviin flidum.Bart.ctiamio.dL6 Zin. facoli- 
beros.liquisharedi. ff. de Qatulibe.perillum text. tener opinione 
glot!quitexre verahoc non probat:quiain cafritlo non poterat les 
gatarius dare haredi veiufsicreftacornii efecharesperaditionema 
¿cillaopinio glo. Se Bar.ell magiscómunistecandú Alexvin.d.l. fino 
in pria.col bi refert tenentesillam opiniong,8 iliáetiá tenet Alb. 
Sbiden in verl>fin auté dubius.qui etiárefere Mará.Silla.dicrE, có 
ficiédo jnuentariú,haresvideruradire pertexn.l.p re hiarcdes pe. 

























































































el plazo que han de auerloshérederos. 37 





re.quod taménor credo verum neqydid.s.pen . hoc 
rlisijl fi poll delibera 
naentavinin ciera aditio 


fdeacqu 
probaréccócrarium probararin.d.L.i ap 
tionem.C.deiure delibe,poteftnanazficn 
nemhzredicatis.veibicolligirur.S n autéhocaliquis. cu 
contrariamopinione Gi pillud tépuscurrat die fcicntiardoat has 
reditatis , te- 

s mue Richard. 

zo devn año,de mas de lostresmeles;e — Malú.inedolo 
parareconolcerlos,e meterlos en eferi  finpin.Spe 
cusclo. And. 

to.E lamaneradecomo deue fer fecha riru.deinfiras 


Ja eferitura detal inuentario es eltazque  edicio.$.ti.Sa- 


fe deuc efercuir por mano de algund piola. 


eferiuano publico , e deuen fer llama: deCaft. quod 


dosftodos aquellos, ¿quien mando el a 
teftador£algunacofa en lu teftamento, — opinionéymi- 
queclten prefentes,quando fizicren tal. Di fats placer 
a opinioglol.£s 
clcrito. Eli por anentura alguno de a-  cómunis,mas 
ximé cú tem- 
eraméco Bar 
to.ined:1.6,quando non maliciofe,Sinculpabiliterheresdiflulicadi 
tionem pro qua fatisficic lla. partitasum. ibi, £tzen los herede= 
ros, talelcritura como ella porque delpues,Sc. Sentir. enim de ha 
sede, quí lam adinit. dx qui alias allrictos efler ommibus one 
bus hateditarijs, % clarius, Se exprefiusprobacutin.l.decima, in 
fra codem ibi, de que omere entrado la heredad del teflador . 8e 
idem videtur dicendum de fubftituto per fideicommifTum, ve cur. 















































4 rattibiiflud tempusá die acceptationis hidejcommifii , Se non á die 


Andrándiét.$. fiin additiod Specularo.columa 

'n Lecundum Vber.aljudvoluerir. 

«dequaillafumpto efl,diciturdenonazin 6 
liber mentem continere 





feientizlicetlo 
fextaxin addivinci 
e Azresmejes.In.l,fio.in p 
tadiebus:¿ ficvule ¡Ra.l.p. 
Cadies cum fit mentio menfis,8 glo.voluicaperte in diéta. 1. finan 
prin.fuper verbolexaginta.vide de hocperglollin.cquambr.decie 
AioJibr.6.fuperverb:menfem,£: peraliosrelatos per Alexand, inuda 
1.fina. quibus adde barto.in auten . ve£iét.now.confitu.colla,s. Sin 
autenti.vecum de appella,cognof.$.primo.colla.oftaya.£c Rochum 
intraétatu dejure patrona.Char.n.columnaf:cunda. $cnotatur per 
Alexand.con(.14.cohumn.penul.£c6 5.volu.6: per Bal,in.Iprima 
1.6 quiscantio .videturtamenex quolila'lex , vía et hoc termino 
trium menfium,quod etiam li inuentatiun peraciarur nomgelimo 
primo die,quód (atisfic,vein.Lwbilexaff.dereg.iur, - 
£ Qlemados.Suficitvnicacitatio, 8 li non fitperemptoria, cur index 7 
'nullam debeatferre fententiam : fed tantummodo coram eo deber 
explicari 2lioinuentarij, fecandum Angel in.].primas$.bec flipu= 
Jatio.colam.quinta.f.( cui plnfquam per. ). falcida vbieciamvnle 
iflarequifitio poflet fieripperindicem laicum, E hilegatarij vel crecio 
toresfunt lacerdotespralati vel iudicesaGillentesin magifiratu. 
cettutiorem dicatelle viam, qíndex laicos fcribat fuperioniillius la 
cerdotis,vel prerlari, li cius copia de facili haberi poteft, q moncat ta. 
Jemfacerdotem vel praelatum,qp li fia putaueritinterefle, comparear 
corameali judicelaico ad videndum fieriinuentarium. 
£ od Decitatione creditorum, non reperitur text. qui de 8 
hoc faciat mentionem, fed glofT sin diéta.l.in,in principio.fuper 
verbo caterorum.idem voluit quodinlegatarijs, £glo(T. in autente 
deharedi.8 falciduin.y.fancimas.in verbo in fideicommilTarios.. 8c 
iiteglofTmags communicer approbanturfecundum Alexand.in di 
¿ta.Lfina.in principio.in quartacolumna, qui eciam concludit quen 
do funtcerticreditores,, 6 legatarij,non fuflicere gencralem citatio= 
¿nemfecus li ellentincerá, «6 aliqui fierunt citari alij vero on, 
tenebit inuentariuim , quo ad non citatos , ve adgucit Baldus in 
autentica. fi omnes. C. fiminorfeab hared,ablli.S: an (ufliciar cica 
voprocuratorisabíentium, vel vna tantum citatio, vid. perBald ,in 
+ digta,l.fin.$.cumigicur.columna quinta.quid antena fi plene S6deli 
ter hreresfecitinuentarium , deftit tamen ¡fla citacio:vid.per Bald. 
inauren.fed cum teftator.columnsfecunda.Coad. 1. falcid, quivultnó 
renerejnuentariumavidetamenin hoc Basto.confiñio.5g.incipiciva 
vicus.columna finaevid.omnino . 8 ponitetiam Bald. ibi vu bo 
¿num verbum ¿ni alia fit confetudo lociin confeCioncinuenta 
écvide cundem Bald.infine principi.di8.Jfin.S: Pavlumin.j.cum 
igitus.columna fecunda $e adueste quod hanes deber facere inueos 
tarium ,coram hudice non rarione decreri,quianan ell neccifacios 
fedproptercitandos creditoresó: legatario»,vide Baldán . 1. prin 

























































columna fecunda.C.qui bon.ceder.polt.SiSpecula. ticul. deiftrue 


ment.editio.$.fiacol.za 
Partida.) 














me reste 
md Que conozcan. 





15 g GTodos los bienes del berencia.Er [15esnon ficla: 


Sefta partida. 


9 2 Urxeffe aotra parte. Idcftabíens elferiaddein autentico dehered, Se 





£alci.g fiero abfianracolla.primas 


10 b dLEnóquifere Nora hocverbum,Elumprum eltidiftis Azo, Code 


¡urdeliberán fumma,col.2, ” 
Sumpeum ell exedito.5.fiveró able, 





Súptú ef exo 
dl. $.cúigio 
tur, vbividep 
glof. Se Bartos 
cats in quib? 
requiticur 
tefles cognol- 
cant cótrahen 
tes (en perlos 
nas, dequibus 
reflificantur. 
8cibiperlalo. 
de tabellione 
vero, andebe= 
ar cognolcere 
contrahentes, 
vid.la54.ticul. 


quellos,quehan de aucrlas mádas, fucf 
fed otraparte,ao fuere enel lugar, enon 
quificre venir, quandolellamaré,elton 
cc deue fe fazer tal efcrito,antetrestelti- 
gos",queleanomes de buenafama, e a 
talesque conozcandalos herederos. E 
en comiengo de la carta, deuc el herede 
ro fazerlafeñal dela cruz,e e, defsi a de 
comengar el efcriuanoa efercuirdizien 
doafsi.Enclnombre de Dios,fpadre, e 
fijo, elpiritulanto: e delsiclcrenir,epo- 
nerenelinuétario todoslosbienes dea 
herencia.$E enla fin detal carta deue e- 
[creuirel heredero de fumano, *queto 
doslosbienes del teftador, fon efcritos 
enefteinucntario lealmente,c q nófizo 
ningun engaño.E fi por auentura el nó 
fopicre efercuir,deuc rogarartguno de 
los cleriuanos publicos ,quelo efcriuá 
en fulogar,ante dosteltigos. 





tatis non vitia 
ret inuétarió, 
Barc.8Bale Se 
Paul.8r Alex. 
in dit j.cum 
igitur. Silla 
opinio elt a- 
quior Scbeni 
gnior , fecun= 


Bio ino Ze. V 1. Como aquellos que han de 


vrefecbirdebdas, omandas de las be- 
vencias del finado, fi mon feacae/Gie= 
ren alimuentario , pueden pefguerir, 
efaber,fifonp puejtos sados los bie= 


nes. 





tic húc palsíla 
fF.devulga. Se 
pupil.. opinio 
vero cóttaria, 
quod requira» 
tur de necefsitateiftafolennitas,efl magiscommunis mili placeto= 





¡o Barr.peradduCtaperAlexio.d.Soprius.Semaximeperiltas. Me 
Pastitarun,que conditionaliccr non faciant mentione his (oJé- 
nitais,proutvidebararfieniio.5.Sc praficumd.Lf.Cdeiurdeli 
quoderatprecipuum fundamentú dodtorú tenentió parré cótra 
¿elicbenefacirproitlapartea.$.6,f.deventr.infpici. 


pi 












14 £ den elnombre de Dios.Similiter Sci hrocomitrereturnon viciaretaria 


uentarium ex his, quae dixiécin gl. pracedenú. 





¿Senon tantun, E. 
depeiitio.here.Bal.in.d5.cumigitur.co.g-1.6.Cadejundelibe . 8: p 
Alexandin.I.fide co.$eíifortéfiide acquir-polle. e in(brumenta po 
nenturin inuentario juxta formam L.chirographisán fin.£Y dead mi 
nift:tuto.Bald.in auéten. fed cumscltator.col.f.C. 

ind.(i quisintra.Cade bonis damnato.Scibi 
turinuentarium legitimum,quando omniacátinerdillindteS clards 
Ec fi hueres vnárem fubtrabic ,an per hoc corruar totuminuttaium. 
glofin audtenade here.£ Eal.5.liveró non fecericisper verbo lucrasi. 
dicicquodfic,quodintelligic Bald.in.d.au tened cum tellator. co. 
pen. friinternenicdoluselecas (i culpa, nam culpanon nocet, nifiea= 
tenus, quatenus.quinimo fecundum cumanee nocebit culpa lei» 
ma, Se multo minus influserroravidejbiper eum qui dicir vtile efe 
ficicur lacio prateltess ques [cid indeed topo: 
rumininuentario ponet:nam proteltatio repellit dolipreefumptio» 
mem . quod nota, quiaaliasprecfimeretur, quod fraus interuenerit, 
fipollcares aliquasreperiantur, veinadli quisinera.Sctangitloann. 
iPlacin área 6.C.tebon.jocanaUb.to.olidoliscacladesero 






























exalijs conicétutis.videtamen quí: dicoin.losinfra.cosin prima gl. 


Ecquid fi non feruaret proteltationem : imó quód poltea deuenir 
in notitiam nonpo(uitininuentario?Bald. vbifupradicic quod.non 
perdetbeneficiú,mifi quoad illam fem.videibipercum, Trem quádo 
mibilreperiturin bonisdefandti,protetario dehochaberarloco in- 
uentarijfecundum Bal.in.l.fi.col.».C.qui bon.cederpoff. 








16h,  Defumaño, Inaliquibus tamen locis de confuctudine iftud non 


* doslosbicnesdel teftador quantos erá. 


obleriaturproutdicitSpeculacitu.deinftra.edicio.$.difto.verficiia 
£tcredo,quod inifto regnoilta(ubferiptio non eft de confueréine; 
¿xiftam.lintellige, quando hares per (cipfum conficit inuentariuw 
vero conficeret per procuracorem,quod potefbwtin,]. fin.verficula 
finautem dubius.infi.C.deiuradeliber.Snotar Bartolin anéten. de- 
hzred. 6 fal 
di. $. fením. 
colla. prima, 
tune jple pro 
curator facier 
itam fubleri- 
ptione, vt des 
clararPaul. de 
Caftr.in.d+ $. 
ci igitur, col. 
2.Intelligic e 
Paul. deCall. 
¿cfequicar ibi 
Talon . qí res 
non crantpra: 
fentes inloco 
vbi eft heres, 
vt tune demú 
pofit inuen+ 
tarium cóbci, 
per procura» 
torem,vtcans 
tardic.$.cum 
igitur .in fin, 
$e quod alias 
inuentariun 
fieri non pob- 
fet per procu- 
ratorem,Écno 
tabene, quod 
nó requiritur, 
quod “inuen= 
tariú fac vno 
Context , Ve 
nor.glolin.d. 
auéten.de has 
seda Bxfalci. y. 
fiveroablunt. 
fuperpartein- 
uctariú. deber 
glo. quam adhoc di- 







Egatarios llaman en latina 
EE [| quellos,aquié manda el te- 
04772! fador alguna cofa cn fu te 

ES | lamento . Efieftos atales 
non feacertallen,iquádo cferiuicffen el 
inuétario,e por auétura dubdaflen,qnó 
eranelcritos enel todoslos bienes del te 
ftador:eltoce“puedépefqrir,para faber 
laverdad, tomádo lajura del heredero, q 
nó encubrio ningúacofanin izo enga 
fñoningunocnagle[crito.Otrofipuedé 
fazerjuraralos teltigosqfeacertaró,quá 
dofefizo cl inuétario, fi fuefecho bien e 
Jealméte.E aun de mas delto,puedé pel 
querirco los fieruosde la heredad, me 
tiendo losapena,e atormento: queles 
mueftren todala heredad, eles diganto 











Epor elta carrera,pueden entéder,fi fue 
fccho por el heredero lealmente el cferi 
to, o non.E efta pelquila,deuefazercl 
judgador dellogar,ala demanda de los 
legatarios fobredichos. 

«Ley. VI1. Como mientra faxeel inuentario el 
beredero,non le deuen mouer plegtos los há de 
refecbirlas midas,e que fuerza ha el inuenta- 
viojequepro vieneendeal heredero. 








tamenficriperenndein tabellionem,ve dicit 








cie Bald.norabilemin l.1inaquizuffde ofiic.coníi Scalibi dixicBal, 
quádconfeétio inuerarij:dicicur quid indiuiduum.in.govafallos 4 
defeud.fueracontro,interdomiikaga. 


Ulex. Flo, 

arSilegatarijin confeioncinuentarinon auerine poffune iudicem 
requirerevt pes facramentnm hueredis 8 cc[tium requirar an legalicer 
fuicconfedtum, Ececiá perqueltionéleruoram haredicarioramab. de 

1 Gnfeaciria fen.Shue quiaerantablentes;vel quia venir: 
fupra.l.proxima.Scmeliusprobaturin auéten.de hacres6 fal 
roabliunecolla 

k 6 afoias Nonergo procedit,quod hichabetur, ilegatarij fuerunt y 
prelentesconfefioriinuentarijevtpollea admirtantur ad perédum 
ca que dilponitilta.].Bal.ti pert «fisóJicentiam.infin.C.d 
¡ur.deliber.vule contrarium,notansexprellecxilla.).qppratentia le- 

ú triana celliuni 

¡nonimpedircontra inuentasiúpolleprobari.Sceftratiole 

juia respollunecisinfeís occultari.|.tresfratres.f.de pad. 
errantactio.pórdici,gpilla.l partitarama8cda diveró 

abliunt.de quo fumprae/lfuppleacura difpoliisin.d.5licentiá.Lfin. 
Codcins.deliber. 8 fc remediú de quo hic,criá comp erat legatarijs, Se 
creditoribusqui fucrint prefentes,bico vt velintimaxime li de no. 
uofuperuenit(Cientia,quod aliquz resfueruntoccultare «argu: coin 
fovante.deoftic.delegas Lex il, 

Durante temporeconcello ad confeftionem inuentarij,non tenetur 
harescreditoribus vel legatarijsre(pondere: faluum tamen rermanes 
biccisdebiram áteftacore: nec renctur hares ance legatarijs facisfi- 
cere quám omnibus creditoribusfatisfecerit, Item vrerurfalcidia con 
sa legacasios li ci non remaner quartá pars hevreditacis:d liprimo 
Legatarijs quim creditoribus fatisfaciar fi non remanct de quo ex 
tra quarcam Qatisfaciát creditoribusnon contra eum fed contra legar 
tarios creditoresagent.£chis non (ufiicientibuscontra heredem qua 
tenusaccedirfalcidiaretenta.hud, 























gatarioró,vel creditorú,uel eorñiabfentia replera pá 
idone: 




































1 a Enonpuedenmoner.Extende etiam fi horzeditas fit locupterifsima,fe- 
cundam Baldumio.l.fina.5.cumigirar.án prine.C, dejure deliberan. 
extendeetiam Se li feripeura inuentari; fitredadta in publicam for- 
:mawa (ibi dicatur inchoatum fuic prefens inuentarium Gibinon 
dicatar, quod fuit perfeétum  conlummarum, fi adhuctres mentes 
ad hoc da: 

















¿line elap s : 
e quo 08 Enmientraqueduracltiem 
pares hates po q otorga el derecho al 
habueri pro de A 
perfecto Se ab heredero , parafazer clin- 


foluto .lecun. ARS) uentario, nonpueden mo 
dum loan, de uerscontrac!pleyto ,para demandarle 


Imol.in,l. 4 A ñ 
hzc flipulaio — Ningunaco(a, aquellos aquierr Ouicfle 


ff.ti cui plulá mandado al goben fu teftamento, falla 


aca queaquel tiempo feacumplido. E elta 


ibicola6. E es, vna fuergaque ha elinuentario.Pcro 
dis placer,ex ee E dol ñ 

scr, Poreltctiempo fobredicho,non fepicr 
feriptio here defuderecho“a ninguno de aquellos 


dis iuxtafor- qye handeaucralgo delosbienes del te 
má. la s.(mpra s o 
eoduicér Ale- — fador.E otra fuera haaun clinuétario 


xanin.ds«do que delpuesqueesacabado, nó es tenu 
< . dicar in E E 
cotrariam fa do cl heredero dercfpóder, alosque há 


cere.l.frisqui — dereccbirlas debdas, den losbienes del 

a qee efan-, — finado,nina los quemandafle el telta- 

-m dicia doralgunacolacn (u teftamento,finon 
creditorib*has quanto montarenflos bienes, clahere- 

e eianido , a x 
verilqyem log dad,quefucren cfcritosenclinuentario. 
surul.6n.$.do-  Otrofi dezimos,que nó estenudo cl he 
mec. C.deiur. 
delibe, de qua 
¡ftalumptae(t, Svulcetiami(ta.l.cum inferius fubdit,a ninguno de 
aquellos quehan deauer aIgo.Etlimitaiftam.l. écdiétum. $ -donece 
n his qui agunt,t contra haeredema non audiantur durante ¡fotem- 
oreconfectionisinuentarij,Sclecuseltin lusquz conneniunt nó ve 
unica eu lan irelao lapa felicdenes 
Ldeco.$.fihadexhiben.).Nenfenius.5.fund.iE dereiudisirélimica 
in hzrede conuento ad reflicucionem vlurarum , quas defundiusinf> 
fitreitui,velcauiciecúdumformam capiculi, quanquam. de víur.li, 
6.quiaagitur de periculo anima: fecunda Alberic pollichar. da 
d.$.donec.6cidem/i haresconueniretarproexpenfisfuneris.velpro 
alímentis relitispanperibus,qui fameperirent  fecundum Angelá 
¿cloan.delmo.io.l.prima.$.hacftipulacio. f. fi cuiplulquamper. . 
£alcid.limica eriam ('iplebares voluntarié conueniar debitores ha- 
reditarios, quod facerepote(teciam dutante diéto tempore , fecun= 
dam Barto.in.d.5.donec.namtuncpoterit reconueniri 4 conuentis, 
fecundam Angjio didt.5.hzc lipulatio.cola6wwerf.fallirpor.1.fecú 
dam.$.fed á agant.F.deiudi. fecus fi necefsitate compulluseoscon= 
uenirer,vt quiadebitores hareditari) fugiebant,compecunia :vel do 
uusvicine minabantur ruina, (aper domum hgreditariam, ve tea 
dicAngibid. 

3 € Gsuderecho. Impeditonarqzimpedimentojurisvelfadti, non currit 
effcétualiterprefeiptio,vthic.Scinad.5.doneciécin.L.15.11.C.Fanna. 
exccpt.Scin.c.quia diuerfitarem,de concelsiospraben,Scvid. notan. 
intraétaru prelcriptio. fl.zucolum.fecunda.é tertia.éChar.$7. co. 
lara d Charcacolean comi Siquaras Jaco Gori quod rd 
tad limitationem Alexan.conbilio primo.ad fin .5. volum. limita 
etiam,vinotatarperlalo.ia.l.6 lipulatusfacrim.$.primo.colum. pri 
ma.ff.de verb.oblj, 

4d Uiadebdas.Adde.!.6.5.Scfiprafatam,C.de jur.delíbe, 

se is memanda/Je. Adde.5.fi vero nó feceric.in autentic, de heredi, 
«falcida 

6 E € guantementaren.Etnot.quodillud quod hares foluitin poenam cón 
tumaciz non nocebie legatarijs, Sclicecconficiatinuentariam non 
proderieibi quominnsteneaturfoluere defuo, fi nihil reflatin he 
reditare,folunisdebicis, $ legaris,vtir.locum parer.5.primosétibinot, 
Paul.de Caftraf.ad legemn falcid.limitaeciam ¡flam.l.ex co.quod no- 
tabilicervoluit Angel. cóblio.¿1.áncipic dominus.Philippus colum, 

ubidicir, quodiflud beneficiuin inuentarij, quod darur 

redicomperir, quando agitur contra haredem iminediaté ex caula 
hareditacia,(ecus li debicum haredicaciom bt reformatum ex cons 































































38 


cordia 8cconuentionefadta cum harede: quía fi hores pofleacone 
ueniacarimncdiace virrutaconuentionis , nondh nenetició 
inaentarii, quí iftad folam dacur, citen ex cauía hereditaria hoeres 
conuenirur, Stalíscanfarenouaca non dicicurh eredicario,allegar 
cúm haereditas.MadirebellaScio mili caía eradic Al 











138. incipicin 
quellióe pró= 


redero q fizotalefcrito,en la mancrad  poficaccal. pe. 
defufo diximos,dedar,ode pagar las de tradic Der 


z  cius ifla ref 
mandasquefizo el fazedor deltcllamé a ono 


to,faftaquefean pagadas todaslas deb- 137. incipic Se 
das5primeramentequeclfinado denia. Pligenterpro 

: teni faculta- 
E aun dezimos, que puede delpuestete re meacolumo 
ner,parafila quarta partede losbienesq  Penle.nume, 


A uarto. an aus 
fincaren,delpuesquefucré pagadas las iraheresven 


debdasaquellaman en latin falcidia PE 
fitantosbiencs nonle fincallen delpues 
quefacílenalsipagadas lasdebdas,de q 
el heredero,podria fer entregado cum- 
plidamentede la falcidia:eftonce puede 


retener para (i,c facarla quarta parte de a 
E vide norabili- 
cada vnade las mádas del teftador, fafta Erpalei 


que ayalu derecho, afsicomo fobredi Andreinaddi 


>, ; E tio.ad Specul. 
choes.Pero dezimos, quefiel heredero eos 


defpuesqueha fecho elinuétario delos  mensedirica 


bienes del tcftador,pagafe antelas man £:colum.4. Se 
soinadditione 


das, que lasdebdasidelfinado, de ma-  fuperperte fe- 
hera que le non fincalle acl,masde la <ericex cuius, 
diétis colligié 
haredem cali 
canon compell vendereproprio nomine, (ed vehares, cum bene 
ficio inuentarij, ne dammurn paciarur, propcer periculum cuiétionis 
Svid.perCinsin diét. $. Sc fi prafaram. vbi eran vid lalo..in verfic. 
quarta veilitaseltovbietiam Alber.colamn.iverliátem quicicuravbi 
tiara vide pereumquodillaexceptio bencficijipuentarija(i omifla 
fuit ante fentensiam ,non poterie opponi in executione lenten: 
videibipereum.veráic.foletetiam queri,vbidigic pita communice 
dodto.cenentifed contra ium tenecloann. And.in addir.adSpeca,tita 
deinftrumnen.edirio$.fi.column,7.inaddicioincip.fecandum V ber. 
io loan. And.elt magiscommunis.vide perdodtosin, |. ex 
imo.ff.folu.matim.perBald,in.l.abexecutione,colume 
pen.C.quorumappe.nonteck 
8 Utasdebdas Adde.l.final.5.Scfi preefatam in verbo licentiam , Scibi 7 
glán verbo accomodare,€.deiur.deliberan, 

h Gralcidia.Videin. nfrá cad.parta 2 
3 ouelas debdas,VelGilolilTercreditoribusprimovenientibus, vt in y 
deob.8fiprefaci.hac em eltvna ex veilicacibus inuétarij,qp fbinon. 
Jimputacur(ifoluac primo veniéribas Gcintellige,qiharesiznorabac 
alioscreditorespotiores Sticloluitbona ide: aljasíecus', Ñi cautio- 
nemnócxigorer,veinaludolo.fhad.l.falcadctenetglyparuad 
prafatam.écibiBar.uñeriá Pau.de Caft. in. d.s «e liprafará. 
Archiia.cnólané.14.q.dicit y hares vfrarip,lices có fecerititoméra 
Mú,nó debetfoluere primis venictibusmilirecepta cautione, dere(tá 
tuédo:quiakcitvelfcireporaliosfubelle,Scfic eflecin dolo quo ad il 
los: £nonhaberet diétunbifció inventarij.quod didlñintellige,q 
dolo vero vel prafumpto haresfolucrer, fecus(i bona fide ignorans 
alioscreditoresvfirari£ecúdú Alexio-dj. 6 prafará. reference 
Lapú,SDominidin.c.quáquá.de v(untib.coScHollvin fum.dereíl 
ar quidheres «quid auéexecuroridusdatisadreftitution damn: 
velablatorm perteflatoré,velheredibusad hoc gravatis, an polipe 
folucreprimo venientibus? loan.And.in addi.ad Specu.titu.deinfira 
editio.$.mune veróaliqua.colu.in addirioneincipiincidit quellio 

faeti.Referelaco.de Raue.dicenté fituá talécxecurore fol i 

venientilimplicier,vel line cautionei 
deCalldn.d.$.6:Gprafacaminuvescideratiozexeo : quia (tire 
betalioslubelle dánificatos,Grintelligeréiwsta declarar 
détis diéti,núquidautéalijre 
£tasalijscreditoribustvidiimad 
ju.lautores. E. decondiiadeb.Erquid in creditoribus 
an poisincpetercío admitriadcómunioné có bi: 

Partida.eje 



































































































¿liprafaram.és q dicirPar. 
iulófriposi a 




















ti».Oldra.dicebar fieper 1. S finon expetie: Jebomanto 
rira.iudi.polviden, Alber.veroimd.s. El prefatánducitin contra 
vió.J.oupillusán (Ade his din frand.credi, % Gc q -nibilabllrabacur 
redicoribusquí vigilauuerunt ad (ui debirú cónfequendú.diétú Ol 
dralaprocedererquando vtrog¿credicoreinftante, haresvni grarifica 
viralias proce 
dere pofler dis 
€tum Alberic, 
per.dal «pupil 
7 3 da ce 
demence Bal. 
in.d.$.Sc(ipre 
fatam «in fia. 
Ybis, licér pau 
Joante referés 
diét. Oldrald. 
fimpliciterper 
trátieric, Silla 
inducitAnge. 
in.i.fin.5.licen 
.codapro 
mercatoribus 
ui confluít, 
contra imercas 
toré celfanté 
fuziciuú i (Ge 
: aligiotercosq 
h de pximo añ 
fuga foluio 
ná receperút, 
an debeantre- 
ceptum cómu 
nicare cú alijs 
pour plurcis 
dicitfe vidifle defaéto perabij.vide que dixiin.La.citul.ra,5.partir.Sc 
in.Lgatitu.fivcad.partit.écan com ra emptores rerum haredicariaram 
quibus hares vendiditcreditores hhabeanerecarfum? vid.io dic. KA 
prefatam. de vid. ibi,Paul.de Caftuinver/quinta viilitas. 
ota parte, Notáltam.lper quae limitatar, quod nor.Cin. n.d. 
ji porioán pigno.habean.k Bar.in.Liscui.s.polfkquam.(lavein 
poflel.legato.velinacicom.vbi dicivur ep quando harediras e loluen 
do,date q hares feceritinnérarium,creditores non polfunt inquietas 
re legatarios,quibusprimo folucura e, fed ageredebent contra has 
redem:12m procedet quando apud heredew loluús legatis remaner 
plus quarta falcidia :(ecus li apud harredem tancum remancat quae 
tailla,nam tuncagent contra legatarios, Sion contra harreder, 14 
figuando quodredderentlegacarii non tifficerer ad (+ lutionem de- 
bitorum,veintra fubditur:sidetur ten:en q tali cafo Jegatari) habe 
rentrecurfam contra herredem,"tconcurrant cum coin dict, 4, ira ve 
folutisdebitis de refiduoh.ercdicatis foluantur legata deduéta fari- 
dia,de queliberlegato. 
hi bd Quarta parre.Nam quando h:ereditas non efl foluendo, neqy valent 
le gata, bueres derraliicfolcidiam.l.prima.5spesfhaderebel ¿lo(jn 
J.115.8 6 prafatam.C.de iur.de liber fuperpartefalcidic 
y € Uas demdas. Legata coim debeñtur erealieno dedudto,L.creditorib?. 
(F.defeparat.bono.|.fi vniuerfe ,C.de lega. 
y 4 Usubia. Veldebebarfcircidem cian E hiignoraret, nam credito» 
| resaguntcontra eam racione talis quartz , etiamí non per moduma 
quota:fed in vna re,vel in cesta quáticate heredi remaníifler, ve decla 
racPauljo.lprima.$.(ás qui.S inos.(ihares.Scin,y. idem iulianus. E 
adtrebel.nam as alienum preferarquarce.l.io imponenda. Be. lirri> 
tum.Coad.lfalcid. 











quarta parteade laheredad, eftóce aque 
llos,que denenauerlas debdas non pue 
den primeramentedemandaral herede 
ro que gelaspague , mas denenlas de 
mandar,alos que recibieron las man 
das,eellos fon tenudos delestornar aq 
llo querccibieron de que fe puedanpa- 
gar lasdebdas,c fi fueflen tá pocas, que 
nócumplicifen a pagarlasdebdas, cltó 
ccporlo quefinca dellas,deucclherede 








han derecebir,de aquella quarta parteb 
querctuuo parafi. E cltoes porque cl 
fe devia guardar de fazerpagamiéto de 
lasmandas,ante q pagallelas debdas,c 
pues que fabiadque non abondauanlos 
bienes,para pagarlo todo. 








Glez. VI1I, Quales efpenfas non es tenudo el 






































Ulers 11. 
49 Expenf:sfeneristeflatorisvelaliasiaftas non tenetur harres feribere 
¿n inuentariosfed prober easpertellesvel propric huraméro, S quod 
huredidebeturá defináto confequicurhures fadto innentatio  licue 
catericreditores.hd. Habuitorumnilufina.fincomputavone.C.co 
demtit. 
 soterrar.Idemán expenfis,quasfeciferin curando defundtam, Bal. 
in.Linrellituenda.C.depeticio.bareditawelininúinuacionetellamé 
ri,vcin.L.fin.5. in computatione.de quaiíla fumpraef!.C.deiur, delia 
beran.velin eo,quód toluithares proxenetis,vel Gmilibus cum yen= 
deretres hareditavas, fecundum Bartoán.Lvbi pure.s.6. Mad trebel 
Scquid de expenfis, quas hares fecic Itigando cumalio conten» 
dentesíe hwredem , velcreditorew baredicariumevid.per AngesPau. 
¿e Alexand.Klafon.in diét.5.n computatione.tenentes quad dedu- 
cantur,quando haxesobrinerer, Schazedicas non «es folucado ad 





Le 











ro fazer pagamiento a aquellos,quelo . 


] Seltapartida. 





omniacontraBul ibialitervolertema 
£ Ossjura. Approbatopinionem glo/Tin.dsein computatione . fiper a 
verboapprobaner'tecontra quantibicencbant Cicms, €: Albericus. 
¿xintellige quando expentxelTentparuz, fecus fi magna: nam tune 
requirerenturtelles velin(tramenra fecundum Bart. S commiuniter 
doet.ibi,é ap 
ellat Angel. 
malas 
ras expenías, 
fumptas quo 
tidianos:pucá 
caruium ,ole= 
ris,portinz: de 
Smúlum y ná 
adhoc difhicul 
ter habér te 
ftes continuo 
¿tandem có 
cludizarbicrio 
boni viri hoc 
relinquédums 
omnibus hinc 
inde Ea 


heredera de pontren elinuentario. 

As delpenfas que el here- 
dero fizicre enrazon de fo- 
terrar “aquel cuyo herede- 
(|| rocs,o las que fiziere dere- 
chamenteen otra manera qualquier,nó 
estenudo delas cótar,nin efcrcuir encl 
inuentario ,pero (racaclciere alguna có 
tienda lobrecftas delpenfas,deuccl here 
dero prouarcontefligosante quien las 
fizo, o por fujurar. E fi aquel que es 
eftablefcido por heredero, ouicifealgu- . 











a €iefnca, An y 
nademanda, ole deuiefTe na cola, ” iploñure vel 
aquel quele eflablefcio porfu heredero ¿4efcQú glo. 


indito.$ in 
computatio = 
nc. dicitquod 
quo ad efle= 
€tú qual imo 
potil 
deacur , quód 
hares (bi ápíi 
fe obligatus. 
videibiper Alexan+Scin.l.debitori.C. de pad! «vbitenet opinionem. 
gioil. de dicit magis comunicer teneri per doéto, fi tame aditio 
Ízereditacisfacta lit cum beneñcio inuentarij, vel ante aditam hare 
ditarem Gat inuentariuo» ,tunc confulio agtionum impediri vide= 
tur áplo jure,quia li confettio inuentanijreloluit, quoad effedum 
confulionemfaétam,áforiicri , videtur impedire confulionem fic- 
risargumento.l.patre (iuiolo.fT.de his qui fun fui velalien,iur . (ecun= 
dum Decium in didta,l.debitori.Scnota diétum Bald in diét. Ldebi- 
roxi.columnalecunda, quod harres, quifolenviter fecit inuentari 
citatis creditosibus, St legararijs ,porefl inxplorare officiam iudicis,, 
fuer feparatione bonorum, vt pro eius dúbico aliqua ses fibi al 
gnetur,imó etiam fecandum Bald,in.d,$.in computatione. celumn. 
priwa.verlic.ex hoc fequicur. hares pcísit biipli foluere cligendo 
1em ¡in quavalt fibie(e fclutum ,pro debito,argumento.l. credito 
vis.£f de dillraét.pigno, quod fecundum Decium, vbifupra de plano 
procediralijscteditoribusconfenientibus,fiveró contradicerentnul. 
law deberethares in hoc habere prerogatinam ,imo fimilem cam 
alijs creditoribus deber habere fortunam, vt ig diéto, $. in com= 
firadoncluaia ¿tamal iD basales le simo Compenaas 
«ii ¿cum eo quéd libiteltarer deb<bar.l.fi compenfandi, C «de hare- 
dib.inflitodimita eciam io quefi debito ex dilpofitionelegoli, ve e(k 
illud quod pater tenetar dotarefiliamm.l. quilibercs. ff. de situ mupt, 
ramáibliainflimerciurá patre, Si grauaretur legaris non deducerer 
primo dotem: 8 potleafalidiam:ted primofalcidiam 8cfi ad dorem 
fufticeret deilla deberetfe dotare:S:finon fufiiceret, detraherer qua 
tenusdeficeret,per nota.in,lurwulier,$. cumproponerctur.f£ ad tres 
belii,itatener Paulus de Callro.in.J.(idebitor.fhad le¿em falcidiama 
E: vidcetiam quod idem paulusnot.in.l.qued debonís.$.quod avus» 
ffad legem falcidiamabinctaiftud vesbum Sctene menti. Aduerte 
etiam quod contra fideicommilarium vniverfalem,etiam non confe 
Aoinuentasio,hueres detrabit quod (bi definétus debebar. videPau 
lamdeCadrs camen.5 di extrebelliano.fradrrebellia,SScci 
mum conáilio, 4. volum.tertiosincipit.Non paruadidiicultas . aliajn 
illa materia videper Alexand.St docto.poll ¿lofTuin didto,$, in cobri» 
purationes 


en faluole finca8 la demanda,o aquello 
quel deuia el teftador,fi el inuentario f- 
zicreyafsi como fobredicho es. 


Ley LX. Que pena dene auer el heredero , que 
meliciofamente faxe elinuentario. 






















































Ulex,IX, 


awSi quidexera inuentarium fraudulenter occultat herres tenetur ad 
iusduplum his qui aliquidiuris habentin bonis tellatorís, Se caula 
inuencariy non duratvltra annumlicétaliz ciuilesinftantiz: vfquead 
triconium: lesvfque ad biennius durch, d.Concord.fina- 
ls Cacosit.saliconciarcum,$(equens 














Titulo.V1.De el plazo que han de dar alos herederos. 39 





12 Ugerd .licentia.vérfical.illo videlicetade quoiftal.fmpra 
eltadijcitur vol hzereditatis quantitati imputare compellantar« fin» 

ion huereditatem locupleté ita,yt ex eactiam vitra rem ¿llar oc 
cultatam vel fasreptam ab harcde, temavet: vnde integre ais far 
ltoribus éclegararijs:Sufic meli eri haredi, quod ¡ud duplú 
imputetar he 
rodicati, quia 
fic smanchit fi 
nepoena, quí 
<ipliscredito 
mbus et legata 
js foluar ¡Ná 











7, Aliciofamentefaziédo cl he 
| redero inuentario, encubrié 
do,o furtando alguna cola 
a delos bienesdel teflador, fi 
rexponitilla clto lefacreprouado,deue pechardobla 
l. partitaram. — do,tanto quanto encubrio , o furto, a 
viderurtamen e denían tefechi 
ita fappte 2quellos,q deuian refccbir aalgo de los 
ridebearexile bicnesdel muerto.Emandamos,d tales 
Jacumiftspos — contiendascomo ellas, q acacícen enra 


na Gicindudta : i 
ve amplius ie zon delinuentario b, que las libren los 


in hareditare judgadores, queloouicren de fazer , a 


ex quo legata E d 
sj Eerctiess lo mastardefafta vn año , como quier 


res contequan quelosotros pleytos, qfon llamados 
O dad da en latin ciuiles, pueden durar a lo me- 
fuaderi videt 
ex iftadl.cum dicit maliciofamente,$ ficquandoheres animo fr: 
dandicreditoresvellegatariosfurrpic vel occultat rem haredicacia 
fecus quando nullum ex hoc generaretorpratudiciam, Se fic fraus 
feuocenltatio noninducererdetrimencum.argu.l.pen«C, dereuocás 
hisqueín fraud.alie.funtScl.7.cico.fins.pare.Sque ibidixivdde 
etiam q de vlerapocnam dupli purácur hieres fursipiens , vel occul» 
tans, vi perdarfslcidiam quo ad omneslegatarios, ven aurendié « de 
heredi,é falcid.5fancimus.Sibi glo(l.Mmperverbó forte, Scillud ius 
autendicorum elbracionabile; quia cuim talis fubrractio inducar 8e 
auzmenter fal.icjam,quoad omaesquum ell verelpedtu ompium 
puniacur:óe (ic d neminefalcidiam detrahar,£ bene pore(t flare pora 
na hruñus dupli, de qua hiccumpoenaamáionisfalcidiz,dequain.de 
5.fancimus.ve dectarar Sali.quem vid.insd.verfiillo videliceta 

2D UDelinuentario.Nor,hoc verbuw,ex quo declararaturcextusín autés 
debrred.Scfolcid..iljud qu imo.dequoita.! . fampra 
<íb.nam largins,quám hic difponicur,g].8 dotto,intelliguntillum.5. 

y € UTresañas, Nota bene: quia habes hic approbacam de ¡ftoiurepar- 
titaram decifioné.|.properandi.in prin.C:dciusic.denórepexies ali 
biiniftolibro particarum. Video tameniftajn defuetadinem abifle 
¿eficutobleruatarin curijseccleñaflicis,vtinftantianó expiret trien 
nio,vevoluitglo(Ninad.|. properandum.inpartetriennii.in fi.Bcglof. 
in.cfi.dedol.Xcontu.g].S: doétoin,c.venerabilis.dejudic.ic etiam 
yitccin casisregalibús,Scccnó fine cumperhos pasara labor 
bus, Scexpenfispartium E breuiori viaiu(litía miniftretur. 

4d ddosaños.Addes.feptimam.cicu,29.par.7.cuius difpofitio, Si ctiam 
iftiusin hocin defuetudinéabicrunt. vide que ibi deo dante dicam. 












































Mex.X. A 

a0Haresintra tempusiurisinuentarium non conficienstenetur credi. 

toribus de legatarijseriam vltra vires huereditaris, Sc falcidize commo- 

dopriuatur.hocdicic,Habuitorcumá.L.fina.C.deiure delibe,g.fin ve 
xopollquim. 

1 e Eslinuentario.Quid ifecle,fed omibieponerealiquam!ttininuentario 
Fcaudulenter, vel maliciofe an tenebiturin folidum creditoribus ,vel 
Jegatariisac finullum feciflerBarto.in.l.Panlos.fad legem falcid.1e 
net quod ex hoc hares perdat beneficium inuentari dm. omnibus. 
An;el.veroibitenet, quod folum perdatbeneficium inuentarii quo 
adfalcidiam, non vero vt ex hoctenearur viera vireshareditarias,8c 
¡dem renetPau.de Caftr.8loa.deImo.B:Alex.¿idemtenerSalidn 
Líi.$állo videlicer.C.dejar.delibeinfi.vbi dicitde hocfuifTe queflio 
nemarduam: ácica le con(ului(Ts,folum ergo tenerar credito 
legatarijsin dúplorerum occultataram, yeluprá.cod.lproxima.écin 
asilsione falcidiz,quid autem fi imperfeérefecerisinuécariam, quia 
non defignanitresprouthabetarán.l100.cicul, 18. certia partica fed! 
fimpliciter dixicponoininuentariores,quiefiane intaliloco, an ga 
Jable béncicioiquenció]! viderac decada gubdinon ¿cum hos 
italicfubflantiale,Kprobatorin.L6.$.fiveró poltquám.Cadeinrades 
liberan «ibifecundum formam prelentis conflianionis paria enim 
funtnonfacerevelinuiliterfacere,cainter corporalia. de tranflacio. 



























epifcopi,velcle£wcum fimilib.Scadde quodímprá disita.lzán glo 
fuperverbo.todoslos bienes. 
$ Las mandas, Limica mili agentes contra hrtredem , in £ lidum con 
terentur, quadin hrereditate non remanfitvlero id quid hveres al 
vit. quiá contraomnem pralumptionem ins, de de iurefici 
contra l 
le Cee non 
nos, falta tres años", eloscriminales, £a- tem inuentari 
ftadosañosd. tim, quod 4e- 
cultaueric bo= 
A Le).X.Como deue pagar las mandas, e lasdeb- — naradmirticar 
dascomplidamente elberedero,fi mon fixo el Probasio1 có 


; g er con 
Susentario al plazo que le fue puefo. Elione 08 
ya el heredero de Goviere en is, ve rotane 


trado la heredad del teft= mu 8 Bos 


> dor,nófizicreclinuétarioe,  ca.fediamnes 
[ES falta ltiempo , quedelu. el 8 
fo diximos:dende adelantefincanobii- ¿glofincor 
gadostábienlosbienes, queouicre de Pose vade É 
otra parte,como los oup del teftador, 
para pagar complidamente las debdas 
elas mandasfdel fazedordel teftamen- 





































quem haben 
tem.colum.pe 
nule.C. £imil hercif.8clicérBald. ibi loquatur de lezararijs ex cius 
miente dcex diéta racione, idem vult in creditoribas , Se ita exi 
vult Alexandin.).fina.5. Sh prafiétam «columna prima, 
se deliber. vbi esiam lafo.columna fecunda . verficul. Emitatamen. 
diétum Baldi, non caret ferupulo.. prowt ccians tradit Socín .in, la 
primas$iis qui ante.ffadtrebella8c Alexand,in,Lin ratione.$.quod 
vulgo.fcolumnaoétana. numero. 13..ad legem folcid. Sequía harres 
adeundo videturquafi contrahere cum credicoribus 8 legotatis. 1. 
apnid iulianum»: $» fina.Bc.la fequenci ff quib.ex cauinpolTel.eata 
¿in.Sheresdallitu: de oblizacionib. que ex quali contradtu na 
fcunturadclic excfuo quali contratuéx proprijs bonis téhecur. hoc 
etiamvolciftad particaramibicum dicic,tainbien los fús biénes que 
ouiere de otra parte,como los queouo delteltador. 
€Przterca,$.lancimus. inautentico. de heredib. de falcid. qui vi. 
decur efe fundamentum di Bald. non videtur fe omnino funda» 
reinilla prafumprionelubtraftionis, ytpater:cum dicit forté , € 
ficinnuit quodidem fic, finon fubtraxerit, Sc videtur illa ratio 
pulíiua, Snonfinalis.texr.cum glo(T.8cibi loannes de Imol. in cle- 
mentinaprima.de appellatio.glcMTin.J.in commodati.$icut, có. 
moda, hocetiam fupderi videtur ex..fin.$.(ivero poltquim.C.de iu 
redcliber.vbinon fit fandamentum in prefamptione (urreptionis, 
8coccultarionisrereen harcditariaram , imó quíaex quo non fuie 
Jueres vías beneficio inuentayij , remanet in antiqua difpoliio- 
neiuriscommunis,; ¡ione tenebaturcredicorions, ediá 
vitralvireshareditarias.l. qua dotis.fE(olut.macrimmo.Ifite bonis.C. 
dejuredeliber.8: quiainpupillo ceffac didta prefamptio vlarpatio= 
nis , Ec nihilominns in pupillo eriam non doli capace procedit, 
ve tencacar viera vires hereditatis. $. pupillis, in dicto autentico. 
deheredi. Scfalcid.vcetiamadducitidem Alexandiin.1.6i.5.G1a. Co 
dejuredelibeinilla queftione , an ecclefia non conficiens inuenta 

Ñ 
S.liveronon fecerit.inautencico. de hgred.Scfalci.ibilicet pure 
ftantigmorientistranícendat menfuram legatorum dario, 6 ibi ticde 
dabiteipoenam exagtio fug maliguitaris: cum tranfcenderit leges ex. 
quibus cauté omnia agens nilvl;poterat damnificaria forté pole 
fer dillingui inter creditores , é: legatarios , vt diétum Baldí 
procedar in legararijs prout re véraiple loquicar, Se nen in cr 
ditoribus : ¿cell ravio differentiz maxima: quía creditores tr. 
¿tant de damno: legaarij vero de lucro. Ltem qua hares seputas 
tur cadem perlona cum defunéto , ve da aurentico, de jurciurand.d 
mori. prielti. Se ficut defienétas rencbatar in folidum , (ie Se cias 
hzres, quinon fecicinuentariumn , que ratio ceffar in legatarijs, 
quibus defanélus in nibilo tenebatur ,¿é quia de jure cord 
antiguo ira erat conflicuta ín hoc differentia inter creditores , Se 
legararios , nam reípedu creditorom hzeres tencbatur in foliduw, 
etíawa lí conftarer haredicarem non elle foluendo.diét. l. que dos 
ijsverónon tenebarur viera vives heredicarias, ven. L prís 
isquiantefaad trebellí ¡ene.9.quod vulgo . Fa ad 
«falcid.gloMTán diQLo.3.(ivero poftquaz .deiuretamen autenti 
corúaddicu fuicyveciiam timiliter legatariusteneretur in (clidumo 
Paxtida.v)e Gúj 






























e 


























































m tencarurvltravires hgredirarias,hocetiam probarividetur ex 



















Adict. 
de acquie 
heredir. 
víque in 
fiuein ha 
jus tic, Se 





3a 


Se fra 


nonfaftoinuentariosvtinidas fi vero nonfecerte. Scin auften.fed cú 
teltator.C.ad lez.Falc.S ditum anéten,quodaminodo fe furidat in 
prefamprione(ubrraQióiscficilegararijs habere pobr locú diftá 
Bald.atcenso jurecommuniifla tamen.lepartitaram refíticcú arqui= 
patetinhoccreditoresklegacariosnihilalTerens de tali pralumprio 
nestimó expe 

fe difponens, 
ve de proprijs 
bonis. heres 
tencatur, Scin 
sigore lus 
iftud videtur 
verius tam in 
legarariis quí 
incredicorib%, 





tocnon puede retener: nin facar para 
$ lau quarta parte delos bienes delte- 
ftadordelas mandas?,antelas deue par 
garenteramente,pues quenonfizoclin 
uentario ala fazon que denia. 

Glo. X 1. En que manera deue el heredero to- 


o Murla beredad fientédicre lees prouechofá. 
folcicurmaxi- ] . 
a Omado auiendo acuerdo cl 


gs comí heredero ¿file plaze de relce- 
tercumeo trá 
feunt, 8 adde 
Paulán.Lio racione.$.quod vulgo.ad 6.fF. adleg,Falci. Anautem in 
forocon(cientiz: hares teneatur ad debita vkrá vites haredicarias? 
Barto.tenet quod nonip rubrica.ff.deacquir.hered,verfi.Scex hocíe 
uitar.allegar Hoftien.in fummadetelta.$.pcoverficul.quidfibona. 
<loann.And.in.ca.quáquá.devfur.i.6.in nonella.d:quod iratenent 
Theologi,vtdacic (e vidille in mulos(ententijs corum . Scidem tener 
Baidá lua quem habentá.col.peallegat.c.parrochiano, defe 
pulcu.fubdens quod filegatarius plusextorqueret, renerur ad reftiru. 
tionem in foro confcientia : quia lle forus non (equicur ius ciu 
le, quiajusciuile fundar (ein fictionenon inveritate. £ ibifobdir 
licetad peticionem haredis  fupertalibus arsicelis, quód nulla alía 
bona manferunt,nifitalia non cogantor lezatarijrelpondere :tamen 
¡udex opsiméfacier,(intecroget ex oficio, vrobuierinigur extor= 
fioni.Lillicitas:in prinfE.deoffic.przfid.Loan, delmol.in.d.rubrica. 
fedeacquic.herespolk icAngánla.5.hgecflipul feui 
plufquam per legó Falci,volenté quod etiamán foro contcientiz hie- 
res cencatur vleta vices hareditacis, dislinguic ,quod fi hares fcie- 
batviresharediratis,non fufficere, Scoihilominus adiair: quiatunc 
videtur obligariex[no quali contra, tencacur ctiamnin foro con= 
fástiz:cum videaturfe creditoribus obligalle,f autem ignorauit, vel 
dubiteturyan fciueritvel ignoraueric, Si tune non tencatur vltra via 
res hereditarias: quiatuncnon videtaríe obligafle lira vires , cum 
fententia Bar.sranfit Alexan.in.d,rubrica.vbilafon.diciicacife con 
munem opinionem,Eredericusvero de Senis.confim18c104.de Imol. 
Gibiccntrariusin.l.gerit.fEdeacquir.hered.KPaul. de Caflroin. 
rubrica tenent contrarium dicentes nullamin hoc efle differentiam 
inter forum cófcientiziSiudiciale.lex ecenio humanaqueintta efe 
etiamin foro anime el feruáda,cdmS. Tho.1.1.q.96art-4agl.cómu 
niterapprobatain«c.que in ecclefiarumadeconftitu.aricolas ¡fe cle 
facisdilpurabilis,Sccotum pondusad decifionem confiftit, an lex hn 
mana fefundetin prafimprione,velnon : quiahiex prafumptione 
pon obligarerinforoanimz, vbi veritas attendicur, quód autemille 
lezesde confedtione inentari) difponentes non fe fandent ex fola 
prefumprione,(arisliquer ex fupradidis, Aretin ,in did, rubrica di. 
Alinguebatintercreditores Sclegatarios ve ctiam dixiln.qpraceden 
quie dillinaiofortépoflez pricedereatzoo quod dictus.5,f vero 
non feceritumoucacurexprefumpcione,S quod falcim falpicans ita 
Aacuitfed areenca difpolicionehmñas. | partitarum, quee non fefun= 
dacin tali prafismprione,videtur de vizorcidem debere dici in lega- 
tari¡s,quodin creditodbus,benizniortamen ell fentencia ita dillín 
guensicim forteilla,parcicaram habueriteundew intentum, quem 
diélus.5.(iveró nó fecerir, d quaifla funpra eflatu cogita . Altos calus 
o quibushhares non conuenivurin folidum, licet non feceritinuen» 
m,videper Alexand.in dic.5.Sefi prefacam. Se quid de ecclefa, 
vide cundem.inad.1.fina.Jo£inebcper glo, 8 Dodto.in capir.primo.de 
tellamen. A 
€ De les mandas . Non ergo perder Trebellianicam , vide per 
Bartolum « Do4.in.I,Marcellus, $.quod autem.fhad Trebellian. 8: 
Bald.in anétenti.fed cumteltator.C.ad.].£alcid.column. prima. neqz 
obilar,5.Sanci fivero non feceritin audtent.dehueredib., $e 
cum dicjt de fideicommillarijs: nam iotelligitur de fidcicom- 
¡sparticularibus non de fideicomiiiIS vniucrlali 3 vnde con* 
Aicuriones loquentes defalcidiaamitrenda,corsigentesin hochusco- 
mune,non funtuahendaad Trebellianicam.vide late per Alexand. 

















































































parti da. 


in.d:1.Marcellusán prín.columo.pe.Sefio.verfi.3. quefule hic Bart. 
vbirefereplures ,qui tenuerunt contraria , fed ipíe refider quod 
nonamittar Prebellianicam dicens ee magís communem cpivios 
mem Befacisinillam partem confert hac lpastitarum. vide qua dí 
xilupracodem.L5.inglo.prima.contrariamtamen opivionem ¡me 
quod heres 

non conficiés 
¿nuentarium y 

riuetur Tre» 

ellianica, dis 
citmagis com 
munem dá ve- 
siorem Deci? 
confi.a36.in.5 
dabio vbiplus 
resiflam pare 
tem tenentes 
refert «idem 
vule_Didacus 
á, Conarias 
wiasin.c. Ray 
Anuntis. $. e 
Numero.to.de 
teftamequeperderlegitimamdebitam jure naturz.glo/Tain.$.(iveró 
non feceritain auétentic, deharedi. Sfalcid. rencbiturtamen dato, 
quod non perdar legitimar (olucredebita,Sccredica defi1o, ve decian 
rar Bartol, in difto.$.fi veronon feceritacaddeglo(M.in difta.l.fim.$o » 
pen.inglo(I.finain fin,C.deiure deliberandi.vbi A lexan.diciciflam 
Opinionem magiscomuniter tenexi, qu opinio approbarur per.l. 
7.cicul.uiofracad.partica.diminuunturergo legatarationelegitima 
fed fic diminuta foluentury tra vireshereditarias,vt per Bartolum, $ 
Albericumsin diéta andtentifed cumteftator.Crad leg. Falcidiamvbi 
declarar Albericus,que vtilitascrirfilio detrahere legitimana : cuin 
dercliduo Ecpropriotencatur foluere legata integraliter. Adde e= 
tiam Balduntin.).prima,C.debon.auftoritindic.pofsi,grawato ergo 
filio legaris deducetur legitima,  tencbunt legara reípedu quia- 
tepartis,Sime zraliterfouetilla filius, licet excedant quintur, in 
terclle ergo affedtionis ad bona paterna erit vilitas quam ex hoc 
confequetur filias , Se quia propria bona filij augentur ex deduftios 
neleziúme. 











bir la herencia , en que es eflable- 
fcido por heredero de otri, o le perte- 
nelce, por razon de parentelco , de- 
uc lo dezir llanamente : a otorgando 
fe por heredero. E aun fe puede cfto 
fazer por fecho : maguer non lo diga 
paladinamente . Efto feria como fi 
el herederó víafle de los bienes 
de la herencia , alsi como, herede- 
to e Señor , labrando la heredad," 


























Glez, X lo 


amDoteltharesdeclararefe'verbis haereditatem adire vel cria fadis;" 
vecolendo pradisé aliaquzcisra ius Se nomen herredis $ domini 
ficsinon poflintded li quisnon veharested pietatis caufa faciar, ve 
feruoshrreditarios curare, velresne perdantur cultodire non vide- 
rurpropterhocadiresdebetramen(ne dehoc dubirerur) prodictanó 
vtharres (efacereprotellarichad. 

LG 0cueledezr llanamente. An autemadicio hereditatis foloanimo có y 
filtens non declarataperaétum ver bi,vel fagti,obligerheredein in fo 
rocon(cientia: vltravires hareditarias?tangic Angeles Arecio.n.$.(1> 
nadnflitura. deharedum qualita.ScdilTerentia . Scvide que dixi in 
precedenti,l requisiturergo vehic vides,quodanimos adeundi decla 
returperatumverbi vel fadtisalo(T:8cBartolain.lugerit.. de acquir, 
haredigglq/lu8cindióto,5.fina.derequiricur aétus exterior ad declas 
randum anicui motum:nam conflium in corderereituin non facie 
quen haredemsquia confentus mentalistantum neque verbo, neg 
facto demonflrarus non accommodarur aibus homiruim, neque 
reddiratusipfoseflentialiterperfedtes, vesba fune Baldi in + la po- 
tuir.columnyprima.C.de iuredelibcrandi.Kibidem. column.tentia. 
vesficalo nono quarricur.dicitsquodíipoficio fiacalicui quod animo 
adinichareditacem,non tenetur ei relpondere , nifi politio foner de 
animo aliqualiter declararo, Scan per hiecverbaego fam harres talís) 
inducatoradicio? Baldacnerquod fic.in dida! potvir.colampafecun 
dawvericulo fextoquaricur pol BartolinJifliusfamilias. .derus 
telis.Scibidem vide perBalduna,column.cercia.verfica.octano quer 
rur de aditionefaélaperbacverba,adeofi deiurepollum,vél pra de 
celTor mensnon adiuit. Sc poll tempusdarum ad deliberádum, lí quís 
dicarqputo mihihzrredicaté expediresviderar exc hoc adire.l. omnes. 
écibinor.Barto.ff. ad Trebeilisnum.didem(idicarvolo adire. gl. $e 
Barto.inleruiclectione,in princ.fE.delegarisprimo,videBar. 5 Do 
dock diéta.l.gerit. 









































€ Grabrandila heredad, Sumprima elt 25,£ina,inftice, de haeredum , 
qualitate, de difierentia.facie quod notazloll.in.).certia,Ctiniunr 
gundorum. 





22 
4b 





ye 


Titulo.VI.Del plazo que han de daralosherederos. 


LArrendundo.Ex cods5£fumpram elt,Gibínor.Bal. 

UDejrurandala, Addes.fifilios. Edo turelis,8cibi BartaScnor.hoc q 
colligcrefruétus haredicatisinducit aditione, quod limita ni pofiic 
capialiaconiedtura, quod non animo adeundi fortéfeciflet , prour 








Jigi fecit 8re- o arrédando*la,o desfrutádola?,o vían 
poni.(f. de ac= dodell: lavica Le 
uirenshereda so della en otra manera qua quier e 
probaturin — mejantedeftas".Ca portales feñales, o, 
Lptima, C. de 


porotras femejantes, fe prucua q quic- 
refer heredero:cestenudo de guardar 
ede fazertodasáquellascofas, queho- 
redero deue fazer. E efto halogar,non 
tanfolamente enel quees eftablefcido 


repudian. haz» 
edita, Setene 
mcnciillam 
arta 
arro.d.colú- 
na.7.Volebar, 






quod camifle / . 
aus colligea POr heredero : mas en otro qualquier, 
difruétus queouielle derecho de hercdaralgund 





terar feri Jicio 
té vtroquemo 
do ,nomines. 
fuo,vel nomi= 
nealieno , y 
Alaretur fuper 
hoc declara 
vioni heredis; 


ome que muricífe finteftamento.Pero 
fi algundome que ouieffe derecho de 
heredarlos bienes deotri víafle delahe 
redad,o de los bienes del muerto , non 
conentencion defer heredero:mas mo 
niendofe por piedad, afsicomo en fa- 


namifta.lovule A 
contrarium: zer guarcÍcerlos fieruos, que fucró del 
ima uodce teltador, fi fuefTen enfermos, ogn dar 
(anteproteflas dor, 11 


tione, de qua lesacomer, oles darotrascofas, que 
infra infla. S a 
probaretur aditio.Scita eríam Joanade lmol.tenercontraBartóvin di+ 
Hadl.gerit.columna pen.per.d.l.1.C.de repudian. harred.oporteret er 
goprobari deproteftarione. vedixi , vel quéd probetur quéd actue 
¡lle colligendi frutus,non fisicanimo adeun di,vrexprelGé habecurin 
diéta.l.prima«Setradit Barto.in.d.col.6verficad (ecundum,SiBald. 
i quem vid, 

onejane dejas. Wifi PÚllMica: resharedicarias.vtin,]. gerit-fF. de 
acquitend.haredita.Sin.l.eun quibonis.co.cicul.Scnot.Bald.in.l 
colu.11.Caquiadanica ñ 
viloprocallinScadua 
eu occiforibus parris,non per hoc viderur(cimmifeere fenadire hize 
reditatein paternam,nequepropterillud quod accepit pofler conue- 
Acreditoribus parts. fecundum Nico de Neapos 
ff de turc.Seratioadiftrab.limiraccamen nili arucum diceret, quid 
occilores debenchaberepacemab harredibusdefundti: quiatúctilius 
accipiendoaliquid, videturhareditatem adire.adde.I.quefitum. de 
ibiper Bart.f.delepule.viola.quódfacienspacemaccepta pecunia de 
"mocte pattás, feuagens adtione inturiaram, pro iniuria lata patri nó 
videturadireavide etiamperSaliceramain lege.cum quí.Caarbicr, tur 
te.Sibictiam per Baldum»,Salios.vbieftrext.elegans quodetiam (i 
filiuscon(equaturinterelle átutoribus (uls,proeo quod abllinuerune 
um ab huereditate parernalocuplete,, non tenetur creditoribus pas 
tris.Stadde Barrcin.lli lios qui patri.in fi fade vulg.Scpupilla. 6 vie 
deloan.de Plare.in.L'A.C.acprimipiLlibro,1a, ade [alo.innl. cadera 
$.cato.pescolumn.fFadeverbosobliga.noracriam, quod Selegaratius 
exfiétonon videturacecprare legacum,nif frida tale, quod fir 
non pojercitra ins Scnomen legarasi.[ccundum Bartoltin n legea 
veróprocuracorisJedfinon vero.ff.defolurfed an patsg,qui moria 
vxorerctinuit diu penes fe dorem materna, videacurper hoc adire 
snoimine filiorum.Baldusnotabiliterdicit,quádnnonin lege.dosá par 
treprofeéta.Cfolutumarri.contraBartin.l.gerit, fedeacquisen, hare 
di.colamna.8.verlic.venio ad quarruni moerur,quiaiflamenseÑtia 
cosderetenta,que nonaccommodaruradtibushomioumeSquia adi 
tio hrereditatisrequiritadtam verbisvelfidi in cali autemillo sibil 
Simpliciterge(tumeftá parreiaduciceriam lí prareritus.f.de bono 
xurapofles.contrarabu.videibi pereum ¿per eundem inleze. cum 
antiquioribus.columnaprima.C.deiursdeliberanaSe in lege.li ceris 
annis.adfin.C.depattyper Bartn didt.:gerit.8:3bi vide dillin tioné 
Joaade Imol.coluwna penul.écho.d:cetiam quod limilis modus eric 
fifoluarcredicoribus:nam ex hoc videturadire.l...C.deiur.deliberá. 
¿vide q nor.lafoninal.fraterá fratre,col.17.fde condiindebi,Scidé 
6 foluat legata , velfoluere promictatmaln videturadire 'ccundum 
PaulúdeCallrin.l.quod de bonis$u-fad legem Edi, flius ctiamie 































































40 
cipiendo,quod patri erat debirum,licetnaturaliterrantum videtur as 
dire,vevale Barvolus. 8 vide ibi per lafonicoiumna. y7win diéta leges o 
frater ¿ftarre.ffade condi indebidácibismultum exaltar didtum Bat ' 
tol. Srnota bene, quod oporter, vtallegecur quod haresfuicvifus 
adireleuadiuic,quiaita demum pra diéta procederent, quod exaétia 
bus que Se- 
Xi nequeunt, 
citra jus de no 
men haredis 
indáicatur adi 
tio, fihocal= 
legetur, vttras 
dit Alexande 
conlil:94.vo= 
lu.2.columaza 
verliculo «plus 
dico . incipic 
confilium in 
caula Se lite 
vertente cos 
ram arbitris. 
vide ¡bi per 
cum. Fe quid 
fi heres der 
elcemolinas p 





lesfueflen mencfter,oen guardarlahe- 
redad,e losbienes della, porque fe non 
perdieflen,nin le menolcabaffen, por 
tal Vío como elte dezimos, quenon fe 
mueltraquequiere fer heredero : pero 
porquede tal víanga como fobredicha 
esnonnazcaende abdaclila fizocon 
entencion deferheredero o non : elle 
atal deue dezir*e afrontar manificlta- 
menteantcalgunos omes,comolofa- 
zc por piedad, enoncon voluntad de 
fer heredero. 





9Ley.X11, Como el fijo fe ororga por heredero — anima defun- 
del padre por algunas co/ás que faxgsmaguer — Eti,anex hoc | 
videacur adi. | 


ele diga por palábric 
pt ad re 3 vide per 
Bart, in diga 
1. gerit.colú.7e 
valo. a , 
quiro bee | 
cal quesos | 
SxperBalind.cumte inprimale£ura.coL.$.C.de donatioaante mp. | 







el fijo de algund ome, que 
¡fuefíefinado ,non quilicíTe re- 
8 ccbir £la heredad de fu padre 






quid autem detutoregerente pro harredervide Bald.in.l pomit.C.de | 
jurdalibe, | 
6 Por piedad.Concordar cum.lagro herede,verfic.cgterum.Syerlicua 6 
feruosfideacoui here : 

veedor Sedan linen prorelicturiprelumaturaditiorglocinhoc y | 


a 


fuerunecontrarizán.d,l,proherede.d quod dodo. magiscómuni- 
tertenentell,quódhoc perpendaturex qualitateperlonarum, Seca 
foum (uper quo Bartacit longumtráflatum n.d. gerit.f.de acquie 
hared.videibipereum, 8: perloan.de Imól.Ghocidem viderurvelle 1 
¡fa.l.cum diciryporque detal víanganon nazca ende dubda: écficin- 

nuit quid neveniantin dubium,an fecerit caufapictatis vel animo an 

deundi,vuleene pprotelterur. , i 








Uiex.xII. 

mi quisde defcendentibus in poteílare teflatoris conffitutos fraudnle 

terabllinensbonahzrreditariaper cum aur alium fubrrabi fecerit:via 
detur perhocasirealia bona:fed fi heresfuir extranensvtfur defuba 
tradlionetenerribad. 2 
Saronquiferercfccbir. Videwurin5lúsverbislex fa approbare intel- y 
1eQumgloT 8: Dyn.inal.fis qui bonisfE.deacquiren.heresad illam 
Lícilicet quódilla,.loquarur,quando ante ab/lenfionem filius mer= 
catas el bona patris,quali velit,quodlecaselTer pol! abllenfionem 
8c merito,quia cciam lipoltablléGonem furto furripiar res paternas, 
non viderar(cimmilcere haredirari, 8 abllenfionem renocare, vtin 
Jegeslferuum.$.fipae.de acquirenda haredita. á fortiori deber hoc 
procedere,finonlurripiat:(ed emat poll abNenfionem.licer malafi- 
de Se malicioféemar.ccum diét.dicitfeabQinuir dicebar Dymus.1o 
abllinereporuit,Sed dofto.communiterin dita legesfi is qui bonisa 
Stinlege. repudi.baredaenentcontrarium ¿Sintellizunt din 
Aam,liisqui.prouriacesmon violando literamabflinuir.Bchic quod 
difpofiioilljus.l,procedarexiam poltabilenfionem, quédetiam vos ñ 
Jul glofo din egsa.Coderepud ree oem quod fla 1 
cerpoltabllenfionem emit resharreditarizs prefematur , mala fide 
feciflein damnum creditoram , SabÑlenfionem pracedentem non: 
fuilTe veiamfedfi0am Eefimulatam:é: quod cenfeatne reuocata ab» 
ftenio.8cad.lifermum.Sfina.refpondet,quodibinon conflabar, y 
malafide abflinnic ficurcon latin cafviflo ¿ex quoinfert Alexand 
d.lrrinfin.quid fincafu.d.fiferaum.jfina. hereditas vel meliora 
bonahareditatis confiltebantinillisrebus,quasfilius furco fubrraxóe 
poltabitenfionem:prafiamererarfimilicer abllenfionem fille 814 
mualafide, 8: quod intelligi debearreuocaraficucin cafudiót.Lfis quie 
quod dicir clTe notandum 8: á dodo, mon ira tradi , voluptque 

Panidasi. 3 


ES 

















Sola Partida: 


dogto.quád etiamifla malafidesin tribus cafibas prefmarr. Pri 
mus quandopoft abfenfionem reperiaruroninia bonapofiidere,vt 
diftalegediis qui.Lomnes.$. Lucius. fqueinftaudectedle, Secúdus 
quandoaliquid clamperinterpofitamperlonam mercatus eft.di.. 
Misqui. Terrius, quandoinuenicur incontinenti pol abllénfio> 
nem pobides E 


pia CY entendiendo quecra mucho cargada 








poft lacob.de — dedebdas,e maliciofamente?compral- 
Premio ¿02 felosbienes del padre : faziendo, ella 
addie Angel, compráfazcraotri parali, d fi tralpu- 
quertam 






a-  fiefle,ofurtalle “algunas ¿olas dela he= 


fum , Klicer 1 , 
Sefinonom- tedad, odelos bienesdella: dezimos, 
mia bona e«  queporrazon de aquello queencubri 
utente tal 09 quello queencubrio 


ofurto,fe entendio querelcibio la here 
d dad de fupadre,equees obligado por 
Taco Gramis lla, demaniera quenon la puede de- 
ell peral finm- dE defechar*, fialgunacofa deftas le 
e e fuerepronada. Ecftohalogar encl fi- 
ios E de pe Jo50enlos otros herederos, defcédicl 
nd: Ten por liña derecha delfinado: eque 
ad hoc dicic 
Snclius facere — Can en fu poder Sala lazon que fino: 
notar per gl masenlosotros herederos,quefon di- 
oros ele chos eltraños", que non defciendé por 
delega Alias — laliña derecha,nó feriaafsi. Ca maguer 
edamprafam ajo uno efto fizielTe, nonferia obligado 
prioues male 18 a 
fidei vide ibi porende a refcebirla heredad, como 
perBal. tuno» : 


tum meliora, 
vel pretiofio= 


























am. l.par z 
sicarum qui fumprafiicádia.L6 ds qui bonis.viderar certe appros 
barcintelle£tum glokibilicerilla glofl.commnnicerá dodto.reprobe 





vursbene tamen ellerconcedendum, quod ex aliquibus conicótu. 
ris conflarecde fimulara abílenfioncyidem efTerdicendum: cum fiéta 
ftenfio perindehaberi delycar ac fadta nonelfer ¿$ex 
famatuchmulata relinquendum ellet arbitrio judicis ex. 
«conieéturistraditisperdodto.vbi fupra, Scnon quelibercaram (uff 
<eret,proutetigm inferius dicaminifla.l. 

















2 1 UE stalicioficmente Secusergo fi bona fide.vtin,l.2.Caderepud, hare.Se 
illafrans prafumituryve fubijcit ex emprione bonorum per interpofi 
tam perlonam, nota 

y Dd Mzesbicnes.Idem fimeliores resfeu m 
xiinglol.prima, 

€ 4 raxendo efa compra, Duo ergo requirit.Lifta.vecius dipotiopro» 

cedat, omnium bonorum emiptio , quod perintespelitam perfo- 
samtiac,Scidem videtur per.|.iás qui bonis « de qua fumpractt. la 
cobustamen de Aren.Cymus; A lbericus,Bartolus, Scommuniterdo 
éto.in didtalege.a.C.de repud.herediaStin diétaleze, fis qui, renent 
quodliberiftorumfuficere, - Prim de emprioneomnium bono» 
rum,perdiétam.l.omnes.$.Lucios.fT.queinfraud. credi. Secundum 
per.l.pupillas.$.(ed 8fi perinterpofitarn./T.de adminift.tuto. 6 per 
didtamlefiis quiel.camenillaparcicarum.imo Scdiót.lege.swolnor 
bftar.l.onmes.S.Lucius.neque.L. á 

o,quiiam erat ob(triás creditoribu 
is obligatas:quia vel nonadierar,veja caña huiús.lavel 
bitinmeratin cala diét,l.is qui.fecundum quod communiterdo= 
do.intelligunt,8: ficnon videturtrahenda difpofirio didti.$. Lucius. 
ad no(trumcalumapraterca,quiadilpofitio«d.$. Luciuspprocedit,quá 
do emnia bona fintempta valde minori prerio,quám valeant, vt dis 
xiin diét.l.7.meque ctiam textáin died 86 perinterpofitam. 
ducipoteft adcafum hmias.).nequedidt.l.isqui, quia ibi prohibirá 
erat rem pupilli tutorem clan emere, quod hicce/lar. 8: licerfilio 
nolenti (eimmiltcre,vel ¿bllinenti, emereperfe, vel perinterpoli- 
tam perlonamsáliquasres ex hereditate, Sclicerprobibitum reperia 
turemereomniaper interpolitam perlonam , nonreperiturel pro= 
hibitum emere vnam vel aliquas particularesres perinterpolitam per 
fonam:ynde non fine my llerio,d.1fíás qui. $ harclex duo illa copu- 

Jariuérequirontaaliqua tamen poflunt concurrere cum quoliber ifto= 

ram, quee probarentlen arguerentftauderir , Sctali cala hoc reli» 

quercn: arbitrio dudicis + cm dolus ex perfpicais indicijs probetur, 





ém parten bonorum.vedi= 



















































Ldolum.Cade dol.8:.Láftaadarguendamftaudem gratia exemplipo 
natilladuo. 

d arrafpufefrofirrafe.Concord.com.lfiferaum.$.£ina.fEde acquir. y 
hared.Kin hoceriamclare pater,quod»l.iflain calu precedétiloqui- 


tur,quando filiusnonfeabllinuerate 

e 
quicrqueles feria a torné 
alaherencialo que tomaron della ,afsi 
comoen manera defurto. 


4 Le3.X 121. Quales omes que fonejrablefcidos 
porherederos,pueden tomar, e ganar laheré! 
cia por fisequales por otorgamiento de otri, 


3] Vede ganar", centrar la heré- 
cia quel pertenelce por teflta 
mento,odeotramanera de- 





UDeficber. 6 
Nor.hocadli 





dere 
pud.hare. ve 
dilpofitio il 
Bus.l.nonpro* 
cedar,écontra 
fiflias veliere 
mocarcimmixc 
tionem; Btad= 
de.lifuus ha- Ad ticin 
xes, 8cibila(. fica. per 
col. Ciderez quas pere 
pud.hzr.imó-(o.nobac 


recha,todo omequenon es  Splusproba-, quiry 


: Le turhicigedd 
fieruo:equenones enpoder depadrese pra tea 
quenon es defmemoriado,e queesma tio fitinuolun: 


taría , vel que 


y CRPREE E 
yor de veynte y cincoañosk, e que la oo 


be que aquel cuya heredad quiere en- 


inducitur,aon 
trarquees muerto.Camaguerelfieruo  polsic a filio 
: % . Touocari 
puede fercftablefcido porheredero, nó £ qx Hi. CG G 


enia illo in 

poteltate be= 

nefciamablé 

siendi flitin= 

dultum exbe= 

néficio (pecias 

li contra rigorem juris ciuilis.vein.$.fed hispermittitpretor.inftede 

bxered.quali.S diffcn facilins amátcicfliusins ab (linendi,quám extra 

pcasiosrepudandicum fui perdes ore (pcia 

li,quém concelfinn exturecomionni MS mili. $. milicia mias. 

Aidetefta,miliidtamrationemponitglin.L6 quisextraneus. in pra 

.IEdeacquir bare. 

$ Genji pode.Videqua divo Lansicaapraca paria deaiquibis 8 
effedtibusfuitatis,quictiam adhuchodie durante 

h GEfrañes.Concor.cumaldi quisextranensdn prinf.de acquir here, 9 

Mex. 111, 

arParerfamiliascomposíeméris maior viginti quinquéannis ¿quí (ie 

clcuiasfuitheredicásiamdefimeto, de bi delará hereditate pór adi 
iljustáifamillas:veMerunsin(Tu parris vel di prarcedenteadire de 

«duentiriáta heredicatébene pócfiliusfamilias adi 

re finciulllapacris,Sefilio abfente pater pót adiresfuriolus vero vel de 
menshareditatem non aditynecinfans,led pater nomincinfantis, vel 
curatar nominefuriofSmortuoinfante,adire porel pater Scacqui- 
xerefibi minor añ quituordecim annorúi maiorinfante, adice deber, 
cum authoritatepatris,velcuratoris velindicis,li patrem,vel curatoré 
habcar,Si vero itmaior quatuordeciin anniorusy fed minor. 25. Secas 
xeatcuratoreadireporeft(aluo ibireflicurionisbeneficio.bad. 

1 oneden ganar Profequitur.Lifladida Azo.C.deiuradelibe, Sedeac 1 
quir.batenfomma,col. qwvorfi.potell hareditatemadire. 

de dl tayor de veynree cinco años, Hoc dicit:quiaminoresnon polfanthe 2 
reditatem adiconii veintra illa. fequíturo 

1 €vonpuede el. Concor.cumaieemvobis.verifedfiferuusinflit,per 3 


Puedeel 'parafiganar, ninauer la he- 
redad,mas para fu feñor, e con otorga- 
miéto "" del.E eflo milmo dezimosdel 


















































quasperfanob.acqui.Sccum.lfiquismibibonasin prin.Si.ju.fdeac 
quirohre.8c.lplacer.E.eo. : 
mdororgemienta.Otorgamientoin vulgarinoflro idem elt,qplicentiad 4 





goxtituo4.1.pare. Solicenti idem yidetur, q iuflks vel preceptumn, vede 
clarit Bara ismihi bona.5.¿ullium.fE de acquirohueres vbi Bar. 
voluityq filicentia debetin aliquo afuinteruenirerequiritur, q pra= 
cedaeficuteriájulTumbenefacicrexr.in capita.licet.deregul. Scadde 
Joan. Andain.c.cum'veteri.de eleét.vbi dicit,cp vbirequiricurlicentia 
fatiselt quódinterueniac ante, ctiamex interuallo ab iplo adtu. Has 
besergohic,Stin dito.S.inilima quód nón pote feruus haredita 
temadire,nifi precedat licentia femin(Tus domini. Scidem dic in repu 
diarionehareditatis.fecundum Bartán.).quialienain principio.Sán 
Jegeis qui hares.$.£ina.fode acquirenshoredit. Sei commanis con 
clulio.fécundum Alexan.in dicto. SiuTumaquanús Salicet. tenuerie 
contrarium.in.l.fina.id principio.C.debon,que be facitbenetexta 


























T 


invl.feruas dotalis A.folutsmarrizno.Satisautem diciturprecedere,(i 
dominas Se feruusfimul agnolcant y velrepudienthareditatem 

quihares.5finaffideacquidharedi.8ctenet Angel in. ds iullum. de 
facisprobacurhic, 8cqua fcratio,quéd ¡fleiuflus, feu licentia deber 














pracedereneque (uffciaeracihabitio fequens.vide per Bart. K Alex 
1. quí liena, 
al fijo,que esenpoder de fu padre: cafia- 


5a bara fa pa 


tale quel queloeftablefcio por fu heredero, 
re. Add laadi 


lo faze conintencion q gane la heredad 


tio.f.deacquí 01d 
sendero para fu padre*,eftóce nó puedeel fijo: 
Ss le a ganarla heredad para fi,mas para el pa- 
Lena de dre,econfu otorgamiento. Etal here. 


dadcomo cltacs llamada enlatin profe 
€titia.Pero fi tal fijo como clte fobredi- 
cho,touic[fe herenciade parte de fuma 
dre%o deotroalgúo quele eftablelcicf 
feporfu heredero,conintencion",quel 
fijo aya la heredad:enon cl padre, efton 
ce bien puedecl fijof ganarla heredad,e 
auerla fin otorgamiento de fu padre:e 
aunficlfijo non fuclleen el logaró,puc- 
deel padre entrar la heredad en nome 
de fu fijo:etal heredad como efta dizen 





oportetin pría 
fup verbo. ex 
dius fabllan- 
va. C 








quero quando 
dicacur deline 
qui filio con+ 
téplatione pas 
vis. Scvide. la 





dit.S demon 
frac, 


6 Usonpuede e. Approbaruvebicvidscommnnisopigio lod á 


Eto. pin profechir 
io.l1.C.quiadmir.8e 
és communiter Dodo 


hareditacelura antiquaremanentincorredla. 
n.14.f.quisordin bono polfef.£ rue.Bart, 
s qui hreres.JofifE de acquir.haresós Joa. 
¿iufTim.licercontrarium voluje Barte 























1.C.de bon.que Ub 
vel alio cognato ex parte ¡as 
Bart.Se Dodto.fade vulga.p pil, 
.Codebon.que libe. h 
y € UconimencioniQuianon fuit contemplarionepauis, vepradivicin 
fed contemplationcipGs fl vel mars. 
Concerdarcumali.Cadebon«quehbe.Gliczorrefaclt 
nan pain. E.de acquir.hiered.quaterans loquiteri 
hereditace lis Gbi delaca per Orficianum. Stita pol. Dy 1. ibi tener 
PautdeCall.Siaddegio.inad Af recufantedn prin. 8d 
fingucin hoccirca artatem Pl y 1] 
ju É Uencl lugar Delongaablentia 
tas.C.debon.queliber.ableos 
cutaditparerhlio conflitutoininfamúli grareavcin.d.LEnas.vbiaus 
tem puerilis zetas. 8.1, Ginfanti.C.dejuradelib. ficetam filongé fe 
ablens. > 
h «son puede el padre.Quid in aliahareditatein qua efTecinflirucas pa 
teran poÑitpater excludercab ca filium repudiando, vel nolendocá 
adire,velan tali calu iliusp Gre, fienepaterpotelbreculan 
refilicin cala luius.L.5c diAte.LGna.vid,perlafonin.l. cum pponase 
col.$.C.dcharedinfl. , 
Ñ' Even puedeconrafiaral padre. Videin dita,l.cum non folú.ia pin: 
XinSLinautem.C.debon.queliber.Scl.is quilreres.$.£na.T. de ac 
quirend.hurediEcqued hdi quenonayad vfofrudo, Added. 
quodimo reculante lio adire hareditatem aduéiciam bi delatam, 
parerpoterit cam adire,8cpleno jure fibi querere.veán diétal.fina.in 
principio.£.$.fin autemin fecunda.quid autem in querela ¿nofficios 
Si vsftamenti delacafilio an paterzeculante flio, polsícillasu intentas 






addeauthen tem 



















1.6 Sovbiautem volune 








ES 























tulo.VI.Del plazo que han de dar alosherederos. 


¿£infansaquiparantar:vndcli2 > 


41 
re?Paulus deCaltrán lege.Papinianussin principio. ff, deinofiicio: 
téfamé.relinquitfuperhoccogitandum, co quod querela fit odiola: 
viderur quod hanc quellionem decidar_texte ille, vtinuito filo, 
pater non polsir mouerequarelam inofliciol. , cuilegi videtut 
flanduas exam in harreditare aduenticia, Cixm quoad querelami 

non reperin 
tur correas 
vndeperillani 
Ivdicebar An= 
gel, ibi quéd. 
ínuito monas 
cho exlizre- 
dato á parres 





en latin aduentitia: dela qual es cl Se- 
foriodelfijo, eelvfofruéto del pa- 
dre mientra biviere , por razon del 
poderio que ha fobreel. E tal here- 
dadcomo cfta nonpuedcel padre? fa- 


monafterium 

zer que lanonayaelfijo: e otrofi cl fi- non inten « 
jo non puedecontraftar al padrci,que — tar querelama 
z $c ibi ctiam 


non aya cl vfofruéto della, Mas fi el 
heredero fucile defmemoriado , o lo- 
coK,o menor deficteaños! non podria 
ganar por fimifmola heredad, quel 
pertenelciefle, nin aucr la, pero aque- 
llos, que lo ouieffen en guarda”, la 
puedenentrarennomedel , fienten- 
dicrenqueleses prouechofa.Efi el me- 
nor de fiete años que es eftablefcido 
porhcredero de otri, fucffe en poder de 


in alia qua- 
fione , dice 
Angel. quós 

diéta 1 fine 
comigens jus 
ra' antiqua 

non eltexten 
denda_ eriam 
ad cofmíi 
mile. limis 
rat eciam Bale 
in.), [ecunda. 
C.ad Orficias 
diétam. finas 
volentem pa- 
trempolle adire heredicatem aduenticiam delatamfilio,reculantetia 
lio:veprocedarquándofiliusfuicinfticatasin totum:lecusf pro parte 
'tancenim comvocetur cohgresper iusaccrelcendi iplepraferetu: pa 
tri venienti ex privilegio diéL.£ na, cum potenciuslat hus comune, 
quárn priailegiam:hoctamen diftum impugnac loan.de Imolin LA 
paterfamilias Titium.columna feptima,1l.dehredibusinflivuendis. 
 inducitdi8amglofFin verbo recafantesin di finu.inprincipioa 
qui valepatrem preferri fabllicuco. videibi per Imol.-qui erjam rca 
estic diétam. biccogdanss,6 quis exliberisitad Tertulia qua 
jald,fefindarwvidcibi pere. 























” 


$ o1asfel herederofutfe defnemoriado,ola 
glofivin.Lis potell.fEide acquirenda hareditate. Scglolljn lege. mu= 
tum.primo refpon(o.ff.codeni.adibit tamen hareditatem cius cura- 
tor.vtin legefina.$.taliitaque.8 ibiglofT.C.de curaco.furio. de vide 
biin.$.fin avtemm. vbipates,quód hos deber intelligiagnolcendo bo 
nora poffefsionem,Eicinpre pri glcflbi. cin dege. pupillos. E. 
de acquirend.haredita.dixitadit.vt declaran Angel,Ímol, S: Ale: 
i¿talege,pupillus.vbi Alexand,quódifto caluhodie exit neccffas 
'm pollefsio,E fi furiofus in furore decedat y haberarproná 
E ¡cin dictoss.taliquieft valde notabilis.fitamen furiofus e 
fetfubpotcftate patris,cim paterfiecius)egitimusadminilbrator,, po 
erivadire hareditatem pro fusiofo,ficur tutorinfanti fecundum Bar 
rolumquemfequantoribi Angel. Alexand,£alijin.l.Ginfanti.C,de 
juredeliberandi,fuper glofÍuin verbo. quañita.videibi per Alexanda 
$ adde Bald inlege.infantisainfine.C. quiadmitti ad bonoram pof- 
¡onem poll.Senot.benead llimirationem eorum,qua habenturin. 
diéto,$.tali. 


'Addes. qui feruum. Se 


































hgredita.EcLinfantisC.de jur.deliberandi, 





m € pero aquellos quelo eniefjen e 
C.deiuredcliberandi.fed an ipícinfans tutore authore pofler adires 
communiter concluditur,quod ici pupillusfari pots gloIT. Barto. 
8 Alexand.ín dittalege.pupillus.ff.deacquirend.heredita:Bincn re 
pugnar.Lifla partitaram:cum dicitno podríaganarpor li milino:ná 
intelligidebetquandoiplefolus finetutore,nó quañido tiitoreaucho 

re.Si vero infansmeque tucorem¿neque pacrem habuit:S: in infantili 
ataredecefsitivideque habenturin diéta.).Ginfanti.C. deiure delis 
berandiwvbi vide per Baldum in quarta columian tranfimitrat per exá 
Aentiam fpiratisyvel per beneficium reNiturionás. vide percum vbi fu 
prscoluana quinta. Sn legevaicn nouiísimo,C.decaducistol 
lendis,£k an tranfinictat,per.).vnicam.C.de his qug ante apertas taby, 
las. videibiper Bald.norabiliter. 

















O menor defereños. Added pupillus GifaripoteftfT.de acquirenda 19 


rdas Adde diam l:finfantí. 16 








18 b 4bien 


0 


qa f disinor: 


38 4rorf.Add 


IGinfunti.verliscavero.C.de] 
elpádre, Adde. 
auo,velalio alcendente perlineam paternam,vcibi habetur. 
Ala heredad que eradezadadlfijo.. Videcurvelleifta.l.quid pater des 
beacadire 1 

redicatem de- E 

Jatansáilio ¿n=  fupadre” bienpuede el padre? entrar la 


fanti,nonadi-— heredaden nome del fijo.E fi porauen- 
tan viuente . 
Slio:dicrame — tura.murielfe el moco,ante que fuelle 


quód (aris e- deedadde ficteaños, ante np 
> quódez  Iaentrafle:cftóce puede aunel padre en 
reditacem in trar,etomarlaheredad que era dexada 
od alfijoc, caucrla para fi. Eltocs porra 
, quódali E 
ter adcar ha=  ZON delfijoquela auia yacomo gana- 
mie da.E otrofidezimosqueningund mo 
elata eracin» tos 
fani,quenun $0 que fuere menorde catorzeaños, q 
quam fuic e cltouiefleen podero en guardade otro 
EA non puede ganar, nin tomar laherencia 
SPaul.de Ca- en quelecltablefcieflcn por heredero, a 
Aráilban: — menosdeotorgamiento de lu padrel, 
ti.biAlexan. 0 de aquel quelo ouieflccn guarda". E 
da fipor venturanon eltouiefle en poder 
ve ph E E 
ce ia deninguno,nó la puede otrofi ganar, 
fantis , pater. fin otorgamiento del fuezdel logar. E 
a fiel quefue cflablefcido , es menor de 
reditarem lic Veynteecincoaños,e mayor de cator- 
Pace ¿a zeaños,enonefta en guarda, nien po- 
nor - a 

ter poll 2% derdcotro: eftoncebien puede por 118 
o da entrar la heredade aucrla: mas fi por a- 
demo vevale Uenturade(pues quela oujefTecntrada, 
Baldns 30.1.  entendiefleque nonerafu pro dela tc. 
ner, bicnfe puedearrepentir e defam- 


cum anciquio 
pararla.E cfto puedefazer por derecho 














ribus. colin. 





jur. deliberád, 
10 d Q Ocoturganiento de fipadre.Concor.cominali.£tinautemio fecú 


da:rtaresCadebon.querlibe.Sd 
fi.fE.de acquir.hierco 

10 Genguarda, De rucore dicicaadde.l.pupillus.fEdeacquir. here. Bula 

poruit.Cadeiur.delibe. 

-amiento deljuezdel logar.Concor.cum.Lbonorum.C.quiad 

¡nfanciinfi.Cadciur.delibe.8: approbacurhic opiuio lla, 

acis autbroritas judicisfupplee 

fummascolu. 





.5.vbiautem voluntas. ScLisquí. $. 





amit. 













pelicernonalleza 
deinintegerefti mino.Bal. 8 falicern.l.poruit.C.deiur.delib.g] 
S.noquexinflade aurhori.tuto.Alexan.in..Lbonorumalicer cótta 
tenuicPau.deCalt.ibi dc Angelin.1.fina.Covnd Jegidi.Xin.lreficue 
1a.5.tina.fad Prebellia.de nora quód ipaterreculet adire haredita- 
tem aduentitiara delatam Bliofamilias pupillo,concipfe papillosexá 
finetutorenequeauchoricate indicis,poteritadire.vt elcestin.l.fina 
$.fin autenin fecunda.C.debon.quelibe.Sctenentálexand in dió. 
Lbonorum.in primalimitacione.éxell communisopinios lecundam 
Decium ibi.lices Iafoncontradicar. 

puberibus, 3.1 ei quife.8c.Lnecefaijs. de acquís 
hiere,8cl.puberem.C.dejur.delibe. 

















24h duero. Addelnecelariis.fde acquirbre. Sel, Cofimia 


nor feab huercdica.ablli, E an decur iflud beneficium relticutionis 
minori, Sinó probetheredicatem elle damnolam ? ¡fam quelo» 
new tractar Tozanes Andreasin addirio.Specul.tiruladereflicuin jo» 
tegoS.quisautemaia princi lo.n fecunda additiosfuper parte mino» 
xes.8 ibirefer oy intonescontrarias,dicitenim quod Guilliclm.in di 
> fiminorícab haredita.abÍlin.teneemánorem qu 

ucre(licul cia li de bonisflisnihildiminnatar, Allegarallhgredia 
aranda.St.l.quia poterac,É ad Trebellia, 8cquód dic , y 
male,kefrs criar quód Cymus poll lacob.de Árss 




























Scítapartida, 


y7 2 rueffe en poder de fu padre XdemdiciinfansefTecemancipatasovtin 


tenetcontrarium : Exibi refere corum moriua , Srandem dubiys 
viderurrefidere loan. Andr. neutram fententiam firmans , licer 
refpondear aliquibusmotivis Cyni.Slacob.de Aren. primam opi 
i iebald.pofl lacob.Burrica.in diéta 1. Bcexiam Salicer. 
o autlienticadi ommnés.cod.titu, qui pro hac opinione allegar texta 
ina 1. defen= 





EE dente. ff. 
dercltitucion!,porquenoneradecdad  ihoritare pe 


complidadeveynteccincoaños,quan — tor. loan. de 


ae Jmol, veroin 
dolarelcibio. it neceflás 


vijs. tenet les 


cundom opis 
GZey.X1I11.Como dewe ferciertoel heredero de — PONEN Exa 


la máertedeaqarlquelifablfiosanteque DA o 
entre la berencrayorrofifies a sal ome quege— quéd montt 


la podria dexar. ficas "minor 
probare,qué 

funt creditos 

Terto deue fer cl que cs €- resin heredio 
flablefcido por heredero — tate quia non 
o bu derecho de heredar Mio te 
los bienes de otri, por pa- pocgolamie- 


rente[co, de la muertes de aquelaquié fus quiapo- 
A . el elle quéd 
quiercheredar.Cademientraquedub-  hareditas fe 


darc*, fiesbiuo o muerto: non puede — Jocuples: fuba 


- a di 
entrar, nin ganarla heredad del, nin la Tuolqoada 


puederená: ar,maguer quiera. Eotro minor probal 


: ; —  fetaliquos cre 
11, cl quefucie eftablelcido por hercde ela 


ro fo alguna condició:mó puede entrar — hereditate; 
la heredad,nin defampararla!; fafta que 
locódicion feacóplida'”.E aúdezimos dic víque ad 
quetodo omequecltablefcieréporhe= mille Kinha 


redero, deuc fer cierto de la perlona de E Es 


aquel q lo cftablefcc,fies omequepie  centum,quód 
da fazertcltaméto",onon.Cafitalome btnebie de 
a . volens dicere 
fuercaquien defiendá las leyes defte li- — córrariompro 
ber . allegar 

text, cumgdo. 








in.comdelegefalcidiaWT.de probat 
fidereviderurÁlexand.in.d.l.necefari 
pinionem ele verioremsiftad.partitarum (ari facirpro pri 
neibicum dicit,maslide(pues quelaouielleentradayentendieñle que 
noera afi pro dela tenerse kk icinmuitin hocífari arbicrio peten- 
sisrellicusionem an harediras fe damno(a,velnon. A 














Miex.XIVL. 


am Dubitanstellatorem mortunm efTesvelan potwit condere teflamens 
taminon porelt adirecius hiereditacemcidem fi cltinflirarasfubcon= 
ditione ea pendente,uon poteft eriaminterim repudiare hereditarés 
fedlidefua conditione dubiter hares,an firfidiurisvelnon ,potefta- 
direahocdicic. 
€Delamuerte, Concordatcum.l.qui hereditatem, Ecol neminemk 4 
Iheresin(tituras.curv.|.fequentiaft.de.acquirend,hare. Senor. quód 
neque executoribus teflamenti currittempus , nili ex quo funt cert 
de morteteltaoris.vide Bald.in cap.n+n.colurmnafina.quotempore 
miles. dicicarhareselfe de hoc certus,lide hoc fit cómunis epinio: 
vrintege.cum quidamaj»quod diciturffade acquirend.haredita Ste 
netAlexan.polt Roma jndid.).qui hereditarem. 

















” 


iuriergoquod quisdabitac bi competere non pore(brenuntiar, fe- 
cundumÁlbes 

1 Gorfamperarla Limitanió repudiet coram iudiceyvelur ad infant y 
credizoramalsn plurium.(T.deacquir.hare. ; 

11 La condicion feecuomplida, Concordarcur.lisqui heres.arelponlio. 4 
deacquirahzre, 

n Que puedaferrrefamento. Adde.l.haresinlticurus.verúic.quód Gde y 

.. Sonditioneeltaroris.fXde acquirabare, 












fequicur, fune * 


Brinifla fententia Imola re» + 


Que durare.Addealisquis.fiquis dubirer.fdeacquirend, haredit. 7, 





Titulo. VI.Del plazo que han de daralosherederos. 42 


6a UD: fmifno Adic.l.fed Ecfi de (ria. ff.de acquir.hare.S co.titual.is 
qui parar $fina,8%.L.quí fe pupillum. 
Mex, XP, 
3mNon valetadiriofub conditionefadta, necpotellferi per procnrato» 
rem nifi fit resvel commanitasheresinítituta : fed aditione £idla 
potelt poller- 
fio. bonoram 
pet + procura» 
torem recipi. 
hoc dícic, 
1d Ubueds entrar 
laherencia.Có 
cordar cum,l, 
$ quis extras 
acuso So fcien= 
dum. 66. l, ex 
femille, (Fade 





bro,que nó pueda fazer teftamento,nó 
puede él heredero entrar la herencia de; 
tal ome.Ecomo quier quela entre, nó 
gana derecho ninguno en ella. Masíi el 
heredero dubdalle dela condicion de 
fi mifmo* 4 porfifegund derecho po- 
dria ganarla hercdad,o non, tal dubda 
nó leempelce.E efto feria como fidub 








tutoreauthore , velfilims ¿ quinon porel ineiulfu paterno, poffee 
tuncconítitui procuratorascidem dicit Baldain mulicre, que nonpo 
teltadirefine confenfu coniundtoruar.in lege..insjo.oppo.C.quiad 
mir.vbi ceiamidem dicitin ecclefía + cum enimonon polfimus ali- 
quidfacereineminiflerio , Scadminiculo alieno , licienm eftcon= 
Mituere. pro» 
curatorem: be 
ne tamen el 
fer cenceden= 
dum quód cie 








blefcio por heredero, fo tal códicion q 
fi yo fallare que es atal,que me puedo 
aproucchar “della, fere heredero, ofidi di 

xclTe fo heredero della falta tal tiempof, a Ea 
ootracondicion qualquier,que el pu- po fe contra» 
fiefle femejante deltas,quando la entraf a 
fe, non valdria, nin ganariaporendela 


tarem abíque 
heredad.Otrofi dezimos,queel herede — co,quódadid 


S mpelce ñ conflituar (yn 
aequir here daffe,Kicrafalido de poder defi padre, — romonpuedeganarla herencia porpro — dicumvinodas 
2.0 Uconcondi onor,o fierafieruo o forro. Ca'ma-  curador8.Fueras ende fifucfle Rey”, o — Paul.de Caft. 





Jdeft co pro- 
pofico. vide... 
quiviure.ffde 
milita.telt. Se 
glon.d. cie 
uma cin dic, 


guer dubdafle en alguna deftas cofas,o 
en otra femejantedellas non fe le em- 
barga porende,que non pueda entrare 
ganar la heredad, puesque cierto es, q 


concefoi: ante ha mencfter que el por fi 
milimo venga dezir,e otorgar,filaqui- 
ficrereccbir,o non.Mas delpues que o- k 
vicreclotorgado, que quiere fer here. 





La pofefion 9 
della, Idem fi 





le ex femilte. cl teftamento vale,equelofizoaquel q cro:bien podria entraretomarla pof-  conflituereir 
que communi Sl felsion della Xporper! E procurator ad 
der approba=  2iWpoder delo fazer, efsiondellaX por perfonero. agnolcendam, 
tur Quid E 9 L:y.XV.Como el heredero dene refccbir la he Le). XV 1.Como quandoalgiid ome muere fin de prendas 

li ía y 2 7 E e L ¡onorum pol- 
quen Side renialramente frcondiongporfimif* reamemsedesas fumuger quee prada, ocembao 


mbenon por otra perfama, 
Y 88 Eyendo algund omccfta» 
blefcido por heredero en 


conitaret? dje 

in dubio fi 
Sibivule eta 
habere sétiaim 




















2 deueñ los parientes del inadotomar la he 
sencafalla ue ceci afina 
3881 In teflamento muriendo al 


juris elt.L.1, $e 
adquitere. Ha 
de bonorum 


poffef. $e per 











alían partem ¡parte cierta,magucrel non A gundome dexando fu mu glof.££dotto. 
prafamedura Nilepa quantaes : bicix:pue- Bi serpreñada,ocuydandog  in-dal.perpro= 
pboilmwe — deentrar la herencia! folamenteg la cá O ] lo eraW:dezimos q nin her “UERA 
eller damno- trecócódicion*delaauerquáñta quier manoninotro pañiétedlmuerto,nóde. Uie.xrz. + 
as quefca¿Efto deuefazerpuramente fi] trecntrar"lalieredad delfinado, antede 4 Si dubica 
non aparece ingunacondicion':calicondicional — ueelperar,filti qGlimugerencacicao.E * sur :an. vxor 
deviilitatevel guna y pulicile,comoli dixelle, quiero efoncefielffoolafifa nafciere biuoP:;  Íntefad asa 
imitar; E ñ  entrarlaheréciadefulano, queme cfta  elauralaheredad,clós bienesdelpadre, - gmans;velnon 
adiui: asino- $8 Lo sulla: porel 
e ee na ditatióbonar8clipéperit filium lle either lásproxiimior. hocdi 





Bar.Sloan.de mo. 

Juitcontrariumn,co quodin maior partcinefl minor, Se procedir di- 

fpotitio huius.l.Gue dubiter de quota,fine exretinám quandoadiensta 

liseratpropolitivehicdicicirjerrornihil nocer:vetcnuitglofl. Do 
ind 5éci-ndum.6 tale propofitum,(euvolustasex 

is qui fecitaditionem,cixerit, qp cám facitomni v 
jure modo éforma.quibus meliusporuiffer, vt tradir Decius confil. 
14.8 pro teni facul:ate mea diligenter confideratisa 8 ibi allegatad 
hocejuoddam confilium Anchar.vid.ibipereym, 

3d Usinaizguna condicion. Nam agtus legicimi ton recipiunt conditioné, 
nequediem.l.adtus.fde regul jur.S cap.délus.co.tiwm.lib.6. 

a € UQuemepuedo sproyechar.Sumpenm ell á.L.eum qui.S.fin4 
hare. kk procurator conítitutus ad adeundun fub relicon 
acquirereciam lifimplicitarip (e procuraro: adear íecundur Baldum 
j .C.quiadmitad faz. ibiin additio. polTetca= 

men conflitui fub ita condicione ad perendum bonorum poflefsio- 
fecundum Baldum ibi, Loan.de]moliosl.Paulus.ff. de acquia 
































1 6.0 aydando qu 


cic.Habuicortum 


ege.cum quidam,f.quod dicitur, cum fequen. ff. 
deacquiren.baredit 





Gsinteftamento Idem dic fi cum teftamento, (ipofthumusfuitprates y 
ritusvelexheredatus, culusexheredacio pro preteritione habetur: 
ciu polthumiusnon pofsjecomnittere caulam ingratitudinis. lego. li 
14 lios Jegis.Cudeinofficio.tellamen.l.non putanit,$.non que 
lebonorapo(f.contratabul.glin.J.ipoflmumus.£hxdelibe. Se 
poiihu.in glo(T. Cum enim po(timams li nalcererur rumperer teftas 
anentumavtin Iegeno.citul, proximo fupracadem partita, cum bi al 
lega ita Sc antequam nalcarurimpedietinftivutmmadire. vtn lege, 
cum quidam$.quod dicicur.f.deacquiren.bered. hveró pollhunius 
fuisTer cum alio inftitutus : tuncadire poflet.quod glo(T, 8: loan.de 
Luol.% Paul.de Caftr.declarantin di8t.5.q dicitur (1 effet extranens 





prosquinaparlecundum legesregai, namreliquabonafunclegii Los 
¿ori 


malito. 





au Trembifeirereffepragnantes 


















harcoje : noneltvis.vrin dia, quédicicurted hocpoluitifalpratiaexem Éinnoua 
£ Grafaralriempo Viator enimberedicatis aditio,que fitvíqueadta — pliinpuensjideó.mon teflatas pater:quia fcicbarveleredebarvxorem reco. 1.7. 
lem diem,veltempus.d.regula.adus.ff.dercgul.iur. + pregnantem. . 






6 8 Lor procurador.Concordat cum.l.Panius. aliásincipitper procurato 
horedi. Sci 


n Eos deueontrar.Vtin,d.5.quod dicitur. 

o dencac/ca Vulgare anciquom Bfpanoram ispariat. E 

P Unafiierebino, ” Hodieperlegem Tauri.requiritur, quód etiam fic delib. 
baptizatos , Sivivatpers24. horas , 8 quod tali tempore nafcatur, ME NCCOp. 

, a quódíitpolsibile cum vivere naturali,cr.vtin lege.yy¿inordina. Tau Ip no.rec, 

pesperprocuratorem , quodvbialiguaoperarequiriturio addiñio= ri. per quam legem fuerunt fublaca multa dubíá quee erant de dure falacia 

mes ando monachus val adire hareditatem, quód non pote(t—— commvuni,X propterillamlegem partitarum, $. 13.ticulo.6.librog. 8.Jibrs. 

silipracedatiaffusabbaris , vel pupillus , quinenperel nificum for, 


«llige fuefitgeneralis,(ue (pecialis. 
o procura.cila, a 
ene y quia non mentotitavidifTeexprefam in ju= 
recomuni:benetamen facirguod notant Barcosk Angel.in dictale 























Ade. gmanseleryrel | Vgeresy haalgúas,quede- 
a [pues que fus maridos fon 
pi. authoritateh Se 
ee PER muertos,dizé quefonpre- 
ingrederetur | ñadasdellos :c porque en 
los grandes heredamientos q fncan de 
tex. xr 11, > [pues de muerte delos oñcs ricos ,po- 
j afariála ge- 
il driaacaclcerque fe trabafariálas muge 
ponisforaam — Yes de fazer engaño enlos partos, mo- 
as deberíess  firandofijosagenos,diziendo que eran 
wari_ quando : 
llo por fuyos:porende moftraronlosfabiosan 
more viéi — tiguosmaneraciorta »porquefe puedá 
iaa Pete losomes guardar defto.E dixeron,que 
evirecur dolas:— quando lamugerdixe/le que fincaua 
a '  preñadadefu marido,Glo deucfazer la 
Domund debería los pariétes mas propinquosidel. 
ponacur.h. d. — beralospariétes mas propinquos'del, 
Habi cera dl ¿doles, decomo era preñada defu 
.Lifideven- . 
cre intpi.g ode Marido. E cflodlcucfazer dos vezes cn 
infpiciendo. — cadames, deldecltiépo quefu marido 
y 6 Gludene hazor 


62 Usupicrecierto.Quiama! 





SeftaPartida. 





dicebatfenon pregnantem, Sita cidar 
teltararoblisriices vid ima $ «quid dicirar, vel erat de hoccommus 
visopinio.videXbi per Paul.de Caltro, 
7 de Con otorgamientodel¿e <del logar lud non haberarin dir, 5. quid 
dicivurantque docto,quos ego viderimpid tamgúrs ideo tene mén iá 
1. quas hoc ad» 
dit, Forte me 
divióc hu= 
Jusconfanguia 
ci, Scoccupa 
tione bonorú, 











Pero fi fopiere cicrto*quela muger nó 
finca preñada:eftoncepuedeel mas pro 
pinco pariente , entrar-la heredad del 
mucrto,como heredero del, parando fe 
apagar las debdas, e fazerlas otrasco- 
fas,queeratenudo de dar,c depagarel 
Señorcuyos fucronlosbienes. Eclto 
deuefazer con otorgamiento? del juez 
del logar. . 
OL XVIR Que, guarda denenponerlosparien 
tes del finado, quando fu muger dix que es 
preñada del, 








forte vxor a 
que á defian- 
¿to reputata 
fultpregnans, 
eietinpollef- 
fisebonoram 
vnde opportu 
num fate, veda 
diciconfatet: 
an vxor pra= 

































fuelfe muerto,fafta que ellos embiéca- 
tarftesprehada,o nó. Eliporauentura 
los pariétesdubdaren en elto deuenem 
biarcinco buenas mugeres que fcanli- 
bres, le caten el vientre, de manera q 
nó latangan contra fuvoluntad”edeli 
puedan embiarquienla guarde, (i qui 


faber, Si non 
a > fed 
impericia mmu- 
lieris hoc fas 
¿tum nó efler, 
remitrendum. 
ellet yin. l, 
ediétum, de 


ya 




















a ficré.E la guarda delta muger,deucfer 
nifiquádope- delta guils.Cacl fuezdeaquel logar,do 
a LEE elto acacfciere,filosparientes del muer. 
inquis defun 
Ei, demos re tolo demandaren,deue catar cafadeal- 
goal e guna buena ducñachoncfta, en q mo- 
fecundam cí,  Yecftamugerfafta que para. E ella mo- 
obferuarivea= — randoen cala defta buena ducña,quan- 
tiem $ par? do almarequedeue parir,deue lo fazer 
tem oporterer— faberalosparientesdel finado, treynta 
Lediétú.E.eo. 
Sciofracanin 


4 MUaraspropincos Hi, (clicetquos proxima fpes fuccefsioniscontingit, 
nonantemtubllicuro.l$.cdeoubtias. de vent.infpic, facitad que- 
Mionémaanfententialasa contra pollefTorem maion, 8: bonorum 
ciuspraludiceralijspoll um vocatisad malótiam:de quo vide que di 
xiinJ20.timai3.parita. 








e Eguenon latangancontra fu voluntad.Com 
1bi cum dicit,£nequa esram dumin/picivinuita mulierey 
Echorfortónelequarorabortusex tacturaventris, dacurenim 
in(piciódiventré, criáinuita nruliere,(ed nó tágendi ventrécaínuitas 

£ Giftedrisara Facicvecullodes qui ponuntar in limitibus regni pol 4 
finttraleuntes 

perferutari y 

nefecum defe 

ant extra ren 
gnúresveticas 
extrahi, vide 
perloa. dePla 
tein.lz,C.de 
curí. publ.lib, 
napertextibi 
dí tenet qprer 
fiflentes “talí 
fcrativio - den 
bentacriterpu 
iria facit ediá 








dias,jante queencaczca:pord ellos em- 
bié otravezalgunasbuenas mugerese 
honeltas,qlecaté el vientre. Enaquella 
cala do ouicrea parir, nó deuc auer mas 
deynaentrada:cfi mastuuicre,deuca la 
cerrar:c a la puerta de agllacafa, do efta 
la muger q dizenquees preñada , pue- 
denponerlos parientes del finado tres 
omes,c tres mugereslibres,c ayan ellos 
doscompañeros,c ellas dos compañe- 





rasquela guarden. Ecadaqueonicre ve ofticia= 
eftamugerafalirde aquella cafa a otra 15 Pobint de 
SeraMa El a nodteper(cra 

que fea dentro en aquella morada,para — tarideferentes 
arma probibie 


entrarenbaño, o porotra cola qual- 
quier,quefca menelter:deuen cataraq- 
Jlasquela guardá,toda la cafa, do quier 
queentrarc,O el logar do fe quificreba- 
ñar:de guifa q nonfea dentro otra mu- 
ger, que fuerepreñada:oalgund niño 
afcondido, ootracofaalguna, enque 
udicfTen relccbirengaño.E quandoal 
gúdomeco mugerquilicreentraraclla, 
deuen lacfcodriñarf, de manera queen 
fuentrada , otrofi non puedaferfecho 
engaño.Otrofidezimosque fintiendo 
la mugeren fi milma talesfeñales, por- 


tadefeni.vide 
1. omnisferui= 
rus. Scibiloa. 
de Plar.C. de 
aque dulib. 
34. Se quetras 
dúturperBar. 
Bgl.Scalios in 
Liequirédi.C. 
defera-fugiti. 
g Cetombre min 5 
gunoNothoc 








quecntédicile que cracercac] parto, de — cir g viri feu 
. E ó maículi_ non 

uelo aun fazerfaber alos parientes otra a dog 
vez que la cmbiena catarie guardar fi in parta mu= 
Jierí, fedran= 


i «E quádofi ada, por 
uificren, E quíádo vere cuytada, p une 
razó del parto , nó deuceflar en aquella y, dsirnientas. In 6 








cafadocllacitaomeningúoS:mas pue- dla verfomie 
Le faltadi b 5 tantur.hasvo= 
len cftar y fafla diez mugeresbacnas, q cstancillas. 


feanlibres,cfaflaleysfiruientas',Gnoni arrñade. Et 7 


fea ninguna dellas preñadabedos otres dla 


imugercs fabidoras",quefeanvladas de - futurgtuor, de 

ayudara la muger, quandoencacfcc. E 
qua — earn 

E deuen arder en aquellacafa cada no- pragnans Í 








vel he aliqué 
aruulum pol 
Gr fecumdefer 
re, Glubmie 
tere,vid,in.d. 
Somittantur. 
Uorugeres far 8 
bidoras, Deob 


chetreslumbres,faitaquepara,porque 
non pucday ferfecho algund engaño 
alcondidamentc. E quandola criatura 
fucrenafcidadeuen la moftrara los pa- 
rientesdel marido, fi laquilicren vez. E y, 
feyendo guardadas cltas cofas enla mu 











here ñ reh ftetricibus di 
ger.deque fueredubda,ficra preñada O nan dle 
non, heredaraclfijo que nafcicre della, ria Kcexperi 

dia requiriene 


inóbfetricando,vrhic Schaberuretiam Exodi.c.1ibi noníint He- 
brea ficue Ay priz mul cres ipfee enim obílterricandi habentício 
tiam, 8 conferevtad protomedicos regi jllarum ficut Se medicorú 
examiinatio competac.l.1.verlfed obllerrices. E de varíjs S'extraordi 
na.cogoiti Lion /iobllerrix./fad.l. Aquil. 
1 Orreclambre, Quarencbrsadlabiciendum pá aporesfors y 
ll.verds 



























cda 





Titul.VI.Del plazo que han de dara losherederos. 


d'Qa.L.prima.verficustria lumina, 

10 a Evonleentregarisn.Exfadto ergo matris generaturfilio preiudiciom 
inpollelorio nonin petitorioiudicio,vehic,Scin.l.1.$.(icui.vbiglo. 
Sdodto.fEde vent.inípi, Qlex, XV 111, 

m Porellharres verbis vel fadtis hereditatirenunciare Bcli vnusex ha= 
redibusaditS 
alñus repudice 
nec tie fublli- 
tutus potelt s 
quiadir eliges 
re li vult pare 
temrepucian= 
dis tocar ha 

*bereharedita- 
té, Veldimit- 
tere parté quá 

ius adiuit. 

tem femelre= 
pudians hare 
ditaténon po= 
reltampliasil- 
lam rehabere 
mili fit minor. 











delpues dela muerte de fu marido los 
bíenes del. Eliclltamugerfobredicha, 
dequefuere dubda, ficrapreñada,o nó, 
non fe quilielle dexar catarel vientre, o 
non quifiere q la guardaflen, afsicomo 
fobredichoes, o enotra maneraq fuel 
fe guilada e víada en el lugar do biue 
maguer paric(Te cbiuiclle cl fijo, non le 
entregarian* de losbienes del muerto,a 
menos de ferprouado, que la criatura 
nalcicradella,en tiépo, que pudiera fer 


fijo,o fija defumarido. 





hocdicit. 
yb €recebir. Non — Tle). XV 111.Como puede el heredero defe= 
autemvidetae —— charlaberencia queleperrenefce porceftamó 


repudiare ha 
reditace, q ¡me 
portunatus 4 
crediroribusdi 
cit nolo jítas 
brigas,(ecúdá 
Balúin.l.(e- 
conda. C. qui 
bon.ced. pol 
nota tamen, 
quod qui re- 
pudiac on? he 
reditati anne. 
xum, videtur 
xepudiare hi- 
arem.videin,l.proindef cert.petawvbiSalicorepudiare eriam 
videtur haredicacen qui poftrermint ad deliberandú dicirfibi non 
expedire,fcu ep non putacíibiexpedicns,hareditaremadires. (cd Se 
fialio,Scibi Bart.ffad Trebellia. Ak repudians hereditatem (implici- 
tecvidetur repudiare,tam extellamento quam ab inteltato, vide gl. 
fingularemio,l.prí :dvidendum.in verbo, fuccedar, (E defuc= 
celforedit.Scper Baldum in.l.1.colema fecunda.C.quandonon pe 
tent.partes.8Panl.inol.quandiu.Japrimera.iÉde acquirend.heredí. 
1.pe.inftacod. quam vide non tamé videruerepu diari harreditas (ire 
pudicturofficium cómillarii religtumin ceflamento, fecundum Bal. 
in.|.cumproponas.C.de fideicommif.liberta, 
€ Razo». Vide fipetar (ibi debitú videtur repudiare hareditatem. l. 
pres da bono pobectestalulide pes Belda del 
tum.C.de hared.actio.vbi bonustex.vel fi fororpermifitfratres diu. 
polsiderehareditatem paterram , £ccum aliquo egebar parebat ab 
cisvtafratribus excluÑaiotelligicur renunciando tacirepotentiz fuc 
cedendi,licéclolus curfaslongitemporis,nonfufficeret. 1. licér,C.de 
jurdelib.fiautem filuic diu cum fratribus ac nunquam quicquam ha 
buitcommuncab is percado ,velcum cis rationem cdciliado de 
alijs gellisintercos,hocfolum diuturnura filentium tacitam repudia 
tionem nonindacit,fecundum Bartolum,8cAngelumia,l. reculare, 
deacquiren.haredisvbieriam loan.delmol.per diát 


10,0 por razon de parentefto. 





Enunciar puede cl herede- 
[ro la heredad en dos mane 
¡jras, por palabra ,o por fe- 
<ho , por palabra como hi 
dixcllcante q entraflela heredad, q non 
la griarecebird e de fecho como fi fziel 
fcalgunpleyto,o poftura, o algúacofa 
enlaheredad,o en losbicnes dellanó co 












































Inno.xec, — Videturbenenotandam ad limitarionem.l.2.ticu.1.Lib.2.£oro.ll.que 
«Misa “Minfertain ordinario.regalibus.libr.ztivul, delas prefcripriones. Se 
e. added. fi.ScquodibinocBart.EcPau.ff.pro dote. 
d Gveluntad.Vtlipatiaturrem hereditariamperire velde(tri,l.2.C. 
deinfantib.expofi.Albe.£cloan.de Imol.in.d.Lrecufari. 
inotantBar.Paul. 





4% Cruede.Adde.Lficur.C.derepudhared ¿qua 
8cAlexand. Sede fororerenunciante hareditaciin vanm ex fratrin 
busanprolicomnibus,velillitantumevidePanlum de Caftr.in lege 

rima.dinde neratius.fEad Trebellianumn.videin hoc fuicqueftio 

mis ff.deacquirend.bzredi,8eBald.in.].fidefunétus.C.de fuisée legí 
tim.hered.kin.l.pa£tum.fecunda quflione.C.decollario.Scloano 
Andr.inaddicioaadS pecula citu.de teltamen: $. primo. inaddicione 
incipienti V bertas $e vid.Soci.confi.91.columuterriasprimovoltumi, 
Se confil.147.E:confi.guin quinto dubio.tertio volumi.Se vide... 
ujam.C.dciuxe deliberand. 





Es 





k Gouifefe. Poltadicionemcoharedi 


.licer,quód - 
% qu 


43 


Lprimam, K fecundam,C.fi veomiCharedit.velbono. $ 
ica.abllino. 
lerepudian.haredi.Slimitanifiex 6 
rain calla pracedent imín Le 
inu.Sio.necelTarijs Eo 


£ Greor.Adde 








pol.%.l.ti.C.tiwinor fea haredi 
dde.d.lfi ps 


g Udefimparar. 
beneficio 
abharedabíi 









Gncluiyveleze- 
mohercdero, mascomo eltraño,eco- velvn? 
mo omeq logercauerporotrarazóSo 
fi fiziefTe al gunacofa en la heredad,por 
q feentendielfe, q nóauia volúrad “de 
la reccbircomoheredero. Otrofi dezi- 
mos que auiédo cl heredero defechada 
la heredad q le pertenclciefle por tefta- 
mento,oporrazon de parentelco non 
lpuedeedefpues demandar, ninaucr. 
Fuerasendeficlhercdero fuelle menor 
deveynteccincoaños.Ca fi efte atal en 
tédicre Gfizo mal en renunciar la, c la 
quiñieffe demandar ,e cobrar defpues: 
bien lo puede fazer, porrazonque non 
erade cdadcumplida, quando ladefe-; 
cho. Eotrofidezimosque aquel quee 
ouiefle vnavez otordado por heredero 
deotro:nó puede defpuesdefamparar3 








ná ppterbene abllina 
io ablú Ecedico: 
nédisidem ha- C. fi veo: 
berfuus,quod mill. hrs 
emancipatas , red.velbo 
l.nam negye- no. polí 
mácipatos. EE. £.j.in 
delezam.l.pro fi. $ in 
hetedes$, Pa- 10.fuprati 
pinianus. Mode ta.proxis 
acquis.hared. mo. 
Uorergafje.qd $ 

Ñ repudiallee 

parcem fuam, 

« poltea cos 

heres fimilere 

















la herécia.Pero quádo dos omesb fuel Pidal par 
fen eftableícidos en vno por herederos priimus 








celvno dellosotorgaffe1,que loqueria  "cpudiansad 


fer cel otro nólaquilieTe non auien- 
dofuftituto 1. Dezimos, que elte que 





debacur, q 
quiaadicio, de 
S repudiatio fe 
comueribilia. Lis potefl-fdeacquiren.hrredi. quod bene procede» 
setin (uo,qu abílinuit, écpoltea velleradire,(euab Renfionem reuo 
carciuxral.f.infraeod.8c.1f,C.derepudiachicred, in emancipaco 
veró, feu extranco harede non videtar,quód poitprocedere, vela» 
praitlaLibi,orrofi dezimos,Sl.ficur.C.repudian.hwre. 

namíi coheresadiifTer polt 9 
sepudiationgalterius,tunc nó procederetita.l. fedindillincté coge- 
retur haberevtrangz portionern. Li duo. ff.deacquiren.heredivintel 
¡zeeriam quando cohzres poftea repudietiplo iuce,fine aliquo bene 
ficioreflicatióisinam liadiuerar,Scpoltearepudietbeneficioreflitu- 
jonis:noncogicurcohares,qui adiuichabere portionem repudian= 
mitterefuam.Sed potelt haberefam, Scaliam dimitrerecre 
firvinor.f.codem,quidaurem infideicommillo.vidal.an, 
tepenulcimá,penultimam.fkad crebellianum,Scibi.Barto, 























1 Csubficuro. Namfublticutas preferrerar coniunto. l. fecunda... 
dus.¿Edebonor.polleGio.fecundamtabul.l.penultima. Fede iniute. 
rupt.Scin auth.hocamplius.C.de fideic.8cin.L.vnica, $, Ín prix,o.€ 
in.f.prolecúdo.C.decadu.colSenotarurin.l.quipatel. (E de 
re.8cnó foliexpila fubflitutio:verúeciá tacita pótecior ell. 1 
crefcendi.glo.in.1.fi.8cibi Bal.C.deinflita,Sfubiicá 1fub (liratas 

repudiarer(gadcrúc accrelcererillaportiocoharedi,vein.d. 
procederetadhuctácitta.l.quidaureti 6ci s, quiptias adi- 
wit, erarfubllicutas cohgredi repudiant!,an eriam tene procederer 
huiusl.difpoficiozBarán.Linte(fó.C.deimpab.Scalás fubíico. vale 
gpcod procedacifta dipolo» gatic devo exprella dilpos 
itionedefindti, quáignorate non potuit. 8tficciinuito lla porrio 
xepudiataaccrel acoiplo ,qp adiuit,cenferar obligatus feu (e 
obligafleadreci i in qua exar fubilicucas vuly; 
rer,ficureriamo! «lí bereditacem pupilli, in qua 
eltfubíVtucaspppillasicer.l.quipari. E. deacquir.hgred. Si 
nerAngel.insiéta.l.cum heredi sBartolad: 


itatemonall 
diétum apptoprians fortevedicit Paul.quianon vidifer ibi Bastol. 
8cclllingalaris limitario. 



























Pp 
































undum Paulur de Caftro, ibi, idem e- 
tiamtencribidemloannes de [mota.morus ex co,quiaille calls po= 
tuicper hredem prouideri,S non fuitinopimaras, aduerte tamen 
quod glolindiéta.lin teflament 














Seftapartida 


ficoheresGiclubltituras, adhucbabest 1ocum difpofitio did.lez. cú 
hetedicateintellizens did. re(lameto.cum dicir invitis accrefceret, 
fcilicerfi nolunt dimitrere partem fuam iuxta difpoitionemillius 
L5c.d.L.cum hereditare,Scopihio glo.confirmarur,quiafracioiílias 
difpoficionis,vpdodto.voluat,elt cafusinopinaras ita hoc el, inuo 
caro pius fiub- 

Ritucionis (ie 
ve cciá in dure 
accrelcendicú 
qualiber_ via 
hares (ciret, 
feu fire debes 
repartem hae- 
redis repudia 
tana(ibi accre- 


L entro, en lu elcogéciaa,esde tomar la 
parte del otro,e deucauertoda la here- 
dad, o dexarla fuya? que auia entrada. 


Le). XX. Como aquel quécseftablefcido por 
heredera en teftammentode otro que era fi pa= 








fuere :8expr  viente,fidefechare laberedad por razon del 
do coat retmento monda puede des cobrar por 
citeio(unt, ni 

hiloperatur, Parevtejco. 

3.Cdefidciule 

fonl.hccverba. 








fdelega.t. 

€ Praterea e- 
tiam fuccedes 
re p lus acere- 
feédi ex dilpo 


Vando alguno es puclto 
porheredero en teftaméto 
E deotro de quien cl fucle 
á pl > el mas propinco pariente, 
E Gel bido queen afictablacidopor 
Ur AN heredero enel teftaméto, defechallclahe 
rencia, diziendo que lanon queria to- 











£ticio Se ma- 
mios $. iulian?, 
fEdelegaslicérhulerationipo(lez refponderi, quódnon exprio 
tur per cundem modun, qui tacice init quando cohrres eubllia 
tutusimo addicur fibiiusex (ub(lirutione vnitacam jure accroften= 
dismam 86 repudiarer parte fuampolTetveniread parrem cohare 
disperius (ubilicutionis:Stitademumn habebie parten fam perias 
accrelcendi.l.fituex parte.f.deacquirend.lreredhd ramenti non el 
fer fubílitutos, Serepudiarer parcem am perperuó elferexclafas. 
opinionem ciar glo.aliquibusracionibus defendir Arcunus in 
éta.l.cam haredicato, Ecrarionibus, qu: 
cum Barto.re(ponder 
artículos icdubius,imi lacetopinio glo (Lia dióta leze.celta 
smento.cumenia fubllírutio, -desad commoduin iplo= 
rum,non debetredundarein odium.],quod fauore..delegib. Sin 
odinm elfer,6 preci uracceptare portionenl repudtantis, 60 
iilaopinio videta: licértu polleseriamiltam.l.partivinduce= 
repro opinioneBarto. Angel alioram cam dicit,nó asiendo fufti- 
| tuto.Siimeltigere velis, Xi ¡ple cohereselferfabicurus.Sed nó 
surleníusgermanus litere. E. 1,0%ava.xitul.5.liupracad.parti,y oteít 
inducipro opinionedidt.glo(l, mifi intelligas, veibidixiinglo.fuper 
verboso los defamparerodos.nihilominus opinio Bar.efl magis com 
amunis.Sprole haberdiót.Lteltemento.qua multumfacic, Vnde in 
prafticanonelfet ab opinioneBartarecedendum, 









































ua Esfegencia, Intellize quádoertrcreditores, dquibus ile hares pol 

fetconaeniri, Se vexari: com E hac videacur ratio Énalis huios. Lye 

/ paretioudJ.cum hareditate. á quailafimpra el, fiverómulli efTene 

Ertditores neg legataril,hoc non procedereríecundá Barco. $ Paul, 

in.del.cum hareditate.ex quo Bar stad quellionem notabi 

i perewm,Scan li confe£tum elTerinuentaritun , procedat 

difvoficio ingjasd.Bart, Paul, quód non in dista.l.cumhgreditates 

vbicontrariuna tener loan. de lmol. 8: magismihi placer: cum hac 

1,00. dikinguat,Satvetaon inuentarium:3t quia ve dí ¡e Imol. licét 

fecicinuentariam profuaparte, non tamen fecit pro parte colare 

dis,in que fentie lncl.quodfide qualiber portionefaétum fuitinué 

tarium, non procederetilla.l.1teg;¡0a: £bicillo cafinprocedereropi 

vio Barto. «Paul. de Cultro: Se qniaadhuc mi raliaratio, ne fum 

pribusé< laboribusinreípondendo dreditosibus heresvexettn 

recundigchone/li virieftlitesexecrarid, res fadealienatio.iudic. 

mut.cauf.fad.S hinc dicebatBal.in.d. cisp hereditate, quod etiam 

$ eflent creditores, licétnon tor, quod ablorbeant vires harreditacis: 

quod adhuc habebiclocum beneficium ¡li de intereltheredis 

ad euitandas vexationes»!. minoribus.ff.de min: ideibí,perImol. 

quivultin hoc contrarium, 6 docto,in diét.l.cum heredivqre.poriúc 

duplicempradiicácirca iflam eleGtionem. videibi pereos ÍIgnanter 
Paunéloan.delmo.poltBarto, 

1 Dd ZaJaya.. cum harredicare,addiz decredicoribus, velidicant, Coon 
















































tentos portione adeuntis,Sc quod non conuenient eum vltra vires 
hereditariasin caí quo non conficit inuentariom,pif pro illa 
midia,Squód repudiatam accipientipíi creditores, vel daro quod 
maneant apud hzredem,non convenient eum pro iila vlra vires 
heredicais : quid tunc compellerar hurres habere veranque por 
tionem,veldi- 
xmúttere re 
diatam credi- 
totibus, di re- 
(pondere pro 
altera quam 
adiuit  fecun= 
dem doasprae 
5 politase 
ibip gl. $cdo- 
Eto. ell be- 
ne aduerten= 
dur, quód, la 
illa partitarú 
mihilde hocdi 
xt, Stmerico, 
mam veicar ile 
La. luna here 
itate, in “hoc 
verbis obíeu- 
vis, Sc quevix 
bene intellig 
polfianc , (ape 
plendum ta= 
men videtur 
huic.L.cam ve 
dixiratio fina 
lisrecedendia regula iurisfuir, ne ex inopinato cali huctes vexete 
Acreditoribusécegatariis, 8 conueniacurvltravires haredicacis, quee 
ratio celfir.icreditorescontententur iextapradióta, Solum enim 
prercreditoresdeferéhzeredii(laele£tio. ve vbipate 
¡arr.quód linoneflentcredirores,neque legatati), 
elfencaliz implicariones,que forterequiruntlaborem ani 
fonae.mon tamen propter hucdeferetur harcdiiftacle, 
ex benigpitate hac eleétioconcedatur contra regulas imris difponen. 
tes, quod quilemele(lhseres, mon potell definere efTe harres, 1.8 
fine.3.fed quod papinianas, fade mino.6 quod parscoharedisrepa 
diantiscoinerediinuito accrelcat.l.qui exc dualus 5. fina, (Fode acquí 
rend.hueredi.refiringer da eft,ve locum non habeat:fi creditores con 
tententarpradiétis, ¿ctene menti circa materiavo huiusel.notabile di 
¿tum Baldiin,].watersio fine,C.ad Tertuliia, ybivoluir, quódin ca 
fa, quo macer privatur proprictate bonorum filil: cui fuccefitpro 
prercranfitúad fecundas muptias:Scrarum (ibi remaner víosfruétus, 
«fi mater fe gravata foluerelegata relidia in ceftamento ii de pro 
priaburla,que poltea nubat' quódtunc cedendovlufrua ui liberare 
turallezar di.cum hereditate.quod diétum non video, quod pol 
Siveflealicuiusetfetus,cum materluccedens ex te/lamento. fuccedat 
plenoiute,vtin aurhentica.exte(tamento.C. de fecun,nupta 











mar porrazon del parente(co , fiefton- 
ce non le otorgafle luego por herede- 
ro porrazon del teftamento,non lopo 
dria defpues fizer , porque fe entien 
de“quela defamparo del todo. Masfi 
el heredero non fabiendo que cra efcri- 
to cnel teftamento del finado defecha- 
rela herencia diziendo,quenon la que- 
ria ganar, por razon que era pariente 
mas propinco del muerto, eltonce bien 
ha podria Y defpues cobrar por razon 
del teftamento. E eltoes porque non 
podria renunciar el derecho, que auia 
enlaheredad, porrazon del teltamen- 
to,puesquelo non fabias.E otrofinon 

odria delechar cl derecho Gavia clenta 
des razondel parentefco,a me 



























































Glex. X1X. 


3 Siinflitutus in teftamento alterias fit eius propinquior confangui 
neus:¿choc (ciendo repudicr harediratem ratione propinquitatis 
fiftacim nonadeatratione teftamentiexcluditar vtraque vía (aut 
ignoransíe(cripcumhzredem renuntiet ab inteftato ,non excludi 
tarextellamento,quianon potuit quod (ibi ignorans competebat 
renuntiatc.hude 

€ Qscentiende, Probatuchicdidum glofT.in.l. prima. 5.(ed videndum £ 
ff.defuccello. ediét. de quo dixi fupracodem in. Ladecimaotauain 

Jofl.prima: patetetiam hic,quód ad deftruétionem confequentis 
cquitureriam deNruétio antecedentis.).illud. de acquirend. hare 
di. adremmobilem. kk. l.ad legatum.fEde procurator.Scad ¡hum 
Brocardum,qui vule confequens Sc.videnotabile confilium Decij» 
yr inapievi pantiolupealeipto. 











d (za podria.Adde.Lnequeis5.hxresinftituras ff. deacquirend.hx- 8 
redi. exclulus enim ab vno remedio non videtur exclufus ab alio. 
1,4 fibjusquí patri. EE. de bon.liber.1.£i domus.£E. deferuitu. vrbano. 
pe a e 

e Unofabia. Quianon videtur quis renuntiareiuri, quod quis ignora 
bar, de eee 3 Tuater. Edcinoóa . ecc 
Clodiusft.deacquirend.heredi.Ecidem fi dubitaret ibicompeteres. 
Lmanifeltifsimi.$. lin autemnefcius.C.de furt. 











Titul.VIT.De las desheredaciones: 






42 UDerenunciar Mareditati enimnondum de! 
tell:vehic, 8. fitalcriptum. $.(i fubcond 
do.hás qui hares.fFdeacquir.haredisnifital tio 
¿tumJ.prima,C.de pactisl.defideicomuilTo,C.decraní 

Qlexfinalis. 





Filius vel ne= 
pos maior ata 
tealcendentid 
bareditaté re- 
pudiás potefk 
cam habere ( 
bonanonfunt 


nosderenunciaraprimeramenteel de. 
recho,queauiacnella,por razon del te- 
ftamento. Eporendetal renunciacion, 
non leempefce, fi quifiercaucr la here- 











alicnara sque — daddelpues. 
Ralienaca lane TZe- XX. Fafta quanto tiempo puedeel fijo, 


non potelbni- 
£ fit minor. y 
hocdicit, ls 
€ Drfechando. 
Erfic.).ifta lo 


onierocobrarlaberedad que owee defechada. 
¡Efechando el fijo", oel nic- 
to la heredad de fu padre, o 
idefu abuclo,defpuesdelamu 








veynte ccinco años, fila heredad,o los 
bienes della nó faciTen cnagenados,bié 
los puede delpues cobrar£, e auer falta 
tresaños.Mas lilas cofasdéla herencias” 


prella. gd au 
tera in tacita 
per laplimté- 
pos darú ad 
de imvilten- 








dime able , 

nendumegtol — fueffen enagenadas,non las podria de- 

a inel3. [pues cobrar, nin quer. Fueras ende, fi 
.de ia, 


fuelle de menor cdad,afsicomo de fulo 
diximosh: 


$£ Titulo. VILDe como 


cporquerazonespúede omedeshere: 
daren fu ceflamento aaquel que de- 


igno. volunt, 
quéd non hue 
Dear locum dí 
Ipoñiti 

 dexepudidn 
hzred.de qua 
iflalumpracit 
8% tener Bald, 














lim. 
quis (bus. fade 
jurdelibe.Alexand.8la 





fiupraco.ticu.vide queibidis 
ctlegitimam, an habeat lo= 
«Li. vide tamen loan. del mo. qui 
vultcontrarium. ia. la quia poterata flaad trebell.peral.ita tamen.$. (1 
parronus.feodern. 
«elfo. Deluoinporeftateloquituriuxra.1.6.C. derepudian. hare. 
de qualumptacíthzc.). 3.1. fi quis aus.f%, dejure deliberand.Jicér 
dietlfina.voluit,quod procederet eriam ín hlic, emancipato 
pernonmunguámdecollciocbonor, quie isrzebar.comimi- 
nitertamen doéto.tenentcontraillam glolT. Se quodila.].fina.non 
procedatin filio emancipato, .Scidem vo” 
JuitglofTin.l.fiermancipata.vbibonus text, Cadejur. de £a8t.i: 
Paul.de Caftrain.dlfiema 
nem.quía emancipato ita dez 




























ate praroria debita eft haereditas 
s.ficur filioin pote(tate, E: quia hodie prateri ¡nancipa= 
vojitareddicurteflamentura nullum, li pretericiofaéta fuit fine cau= 
fr exprelsione,Gcutíi filiusin poreltate efer prateritus fine caula, 
vcin authético.de hered.defalcid. 5.exhgredatos. qua tamen funda 
mentadicicfragilia Ale: Sifacetar tame poll Cynum $e Ray. * 
i 8:Bal.inad.J fi emancipara.quó d emancipacusinfra anpum- 
treuocare repudiationem fam, argumen.d,l. nonnunquám. 
¿demqueefTein quocunqidefendente «uinon effet fuas vel eman 
cipatus cadem ratione ,ficut in harreditare materna potelt repudia 
tioreuocariperilium intraannum.l. fil inater, $. primo.ff. ad Tor 
vallia.ScibiBarco.Scidem Barto,¡in diét.l. i quisfuus. licér contrarió. 
tenuericindid.l.£na.Primum tamen tener Alexand. in, I.quifepa 
tris.columnaquarta,C.vndeliber.Scin diéta.l, fina, poll Cya, € Fal 
goÑi.ibi,8 lacob.de Raue.Cin.SBald.in.l.fecunda,C.de jur. kfad, 
ignor.cad.l.fecundam,C. de ¡ura 8: fat. ignoran. que videtur ob 
Slaresrelponde,vtperAlexand.ibidempo(tglofT.in diéta,l. fecunda, 
¡módibicratelaofissanmus vel fequensadinerar. 
3 d Gelniero, Intellige deeo,qui cftíuushetes , ao ; velud quiaeftin 
poteltate aui,etin,6primo.inflicu.de nupt.tener Bartol.in. Luli quis 
Jivus.f£ de iure deliber,Scio diéta.l.fina.vndecum hodie peral, Tauri 
filiusper macrimonium liberetur a patria poteflare fililab co gená 
cum non fit in poteflateaui non habebunt infuccefsione aui be 





























ertedellos,feyendo.mayor de cdad de. 


neficiumhuinsol.habeb 
de coltatio.bonor.vt $: 
mil 

¿contrain fuccetsione defcendenti 
(acibi(uitas,tenceglo.bi 





¡tenetglo(T.Svehic vid 












uc heredar fus bienes. E otrofi,porg 
razones puedeperder aquel quefuch 
fecftablefcido por heredero enclma 
guernonlo deshercda(Íe. . 


Rauemente yerran los e 
omesalasvegadascon 
tra aquellos en cuyos 
bienes deué ler herede- 

> 222) ros,porq loshan afu fi- 
namiento a desheredar dellos. Ande 
pues enlos títulosante defté moftra- 
mos deloscftablelcimiétos de los here 
deros,comopuedé lerfechos, e de to- 





ctamen-beneficiom.l. nonzunquim 
¿cum iflud 
- ¿um deturd+fcendentibusrarione Ívicatis non proceder hare. L. 
:jum quo ad afcendentes, q 
,lnoniuftam.C.ad Tre 





44 






cb 








ADE dejare e 
cinco años.quid Adrit.C. 


2. Pte 





fi efec minor Al 
tépore abíten 
fivais 2 aic ve E 







E 

jpa ita fan 
pia ell, 3 ado 
verte , qa hita 
1, viderur re 
probare pie Sontia 
nionen glo bu. 4i 
S<Barto.in.d. lib» K po 
lo fina. volen» hue 


5 C.de 











das lasotrascolas aaa dre 
mosaquidezir de losdesheredamiétos — tum pera 

ES A E % ibi, vbietiam. 
Glosomesfazéalas vegadasalu fincó  identener AL 
pelar, que reciben de aquellos, dequien — ben 
deucn recebir feruicio eplazer. E mo- 
ftraremos primeto que cofa es deshe- 
redamiento. Equien lo puede fazer. 
Ea quien. E como deue fer fecho. 


ciu pe 





repudier hare 
ditatem pater 
pam: fitamen 











orquerazones.Equefuergaha.Eo-  repudise in- 
Eporgl ao e igelimaa 

A - ¿Mona annú 
8cficintraquadrienalunr, quod adhuchabebiraliad trienniú.quod 
etiamtenecibi Paulus dé Caltro,teprobara opinioncaliorum,qui di 


cebant, tuncnon darinifi tantam triénnivin : que videtur fviíle opi 
nio Azo,quam approbatifta.l.reneergó mentiiftam.., particarum. 
Stext.in diét. Llanos probatopinionem glofT.8Bartol. Paul. 
via loquiturin tempore ,quo filiusyulr ab(tenlionem, vel re 
tionem reuocate,8c/1c quód li reperitfeín minori atare,velinte 
driénium tempore talisreuocacionis ,non vero fi tempore repuala 
tioniscum erat maior,ét fecicillum intra quadriennium : quía com. 
tuncnullatemporarellitucionisei fuperfincjilico currir trieoniusn, 
vtetiam habeturin.d.l. 














£ oepuescobrer.Limitanif fuusheres haberccfub/licutum, nam per $ 
daionem fub Micuti vulgaris tollitur(aicas,Lapud inlianum. $.idem 
iulianus££ad Trebellia. 16 cliberis kpolthum. Sta 
net Alexand.SIafon.in diéta,l. fina. poltglo/Tibi.in calibustamen 
(pecialibus,in quibus per dationew (abftituti non tolliturfuitas, ad 
hucprocederctilla.l.fecundum Alexandruw ibidem, Écfic videtur, 
quódíí fiiustepudialTet maioriamia quafuir inflítutas , non poffer 
Peenitescumfemperiamaiocia babas (abMcucam lees mia, 
haberetconiunétum,qui adiuerar quia tunciam nó elfetres integra, 
fecundumeundem Alexand.ibi,fecus non adiuerar, Scidem dic fi 
legicimusiamadieracfccundum Baldum in.) fecunda,Co de iure e 
facti ignoran. qual equiparencariltiduo calas y bonaiam effes di- 
ftradta,velhaereditatem peraditionemiamalter e acquilitampro 
quo Alexándr.in ditalege finalivallegar Li mater,$.primo, ad 
Tertullianum. * 

g Uoelaberenció. Omnesvelaliquz carumita quod rerum dilbraftio 6 
pondero(a it:non enimvenditio vnius vegetisvini vel vnius(acci tri- 
tici facift hareditatemin codem tatu nonc(fe,fecundumAngein.d. 
Iti.argu.cui densabefl.fEide adilir.edidt. 

h GDiximos.Supra codem.l.decimaoótana.Kadde.l.fina.C.codem. $e 7 
ad contrariumde.l.quádíi minos, f.feceuola.fide mino.refponde ve 
per Alberánad,$.fccruolawvbi optieneloquicura 














a Aritalus seprimus.De exbaredas, 


libero. 


Partida). H5 





E 


Sefta partida. 


Wexprimas 


se Exhaeredario eltconfanguinei ab hareditareín quaiushaber fucces 
dendi expullio,Scfitper hac verbayexharedo filium meura propter 
tale cantar, Kalienuim eun faciodbonismcis. hd, 


3 a EDeferedar.Se 


e 


4d 


mun locumnon etbinfticacndas,nequexheredandus.l. 


quiehe_ dicta E 
Azo.Code ti trofidiremos,porqualesyerros puede 
sieriin + perderlaherencia,aquelque fue eltable 
¡nave eo za 
credare.  fcidoporheredero,en el tefaméto, ma 


guernon fuelle deferedado. 









ley. 1.Quecofa es deferedamiento. 

¡ Eferedara,es cola, q tuclle 
ja ome elderecho,qauia de 
heredar los bienes de fu 
padre,ode fuabuelo, odo 
troqualquierquel tágapor.parételco. 


inauthen.non . ear 
cate E cftoferia,comofel teltador”,dixefle 


ber. preto, £  deleredo miofifo,o mando fea cltra- 
in authe, vecá  foc,detodos misbiencs,porqtal yerro 


de SN 4 p 
esta. sa.  mefizo,E elo milo feria fi tales pala 


Find quogy ca- bras dixefíe contra fu nicto,o contrao- 
pitolit. colla, 
vide hodie 
etiam contraceltamentum marris,in quo filium non rite exhgreda. 
vir, dorerurbonorum poflefío contra tabulas.licet enim de inze ans 
tiquo.Sforum.filiuscontrateftamentum macris non habebar bono= 
rumpoflebionem contratabulas,vrin.JLllud.5.adteflumenta Fade 
ofiz.concratabu. ke Sdiberi.in/t.de exharreda.libero.tamen 
Ñ corú, Stluraifta particacum cum eodew iure decue 
honor pofeGio contratabalas, quód detur ius diccadi nullum, 
veisquie Barinel.poft mortem. $.h.Edcbonor-pollicont.cabul, per 
Luáa prinacod.citu.Acúlio exhuecedaro dmarre fine exprefsione cau- 
'uriusdicendinallumpperd.5.aliud quoq; capivstum dcinfra 
eod.¡10.8di%.auchenanonlicet.dabirur er ¿o=tiam bonorum polle( 
fioconeratabulas contrareflamenca foemisarum, Se hoc eciam vo= 
JuicAlezand.confi.87.colu.2,volu,2.incipicvilo puntto. 
a eee efiraño. Addeol.fi quis filium.C, de liber,pratedk facicifta. la 
«hgredacionem fiarextraneus exheredaruscciam abonis 
naloriefrarri maior fueruntrelidta de cius defcendscibus,de 
xibus alijs Feacribus: ve in tali fubltiturione non veniar 
exi eredatus.vide ad hoc bonum text. in authen,de heredi. Sefalcia 
he: quidein verl.exharredatos, Erquid (imaledicar flium cum. 
exprelsionecaulie,an ex hoc dicaturrite cxharedaras2Bal, quod nó 
inptozcmio decretaliuan.col.fisverfiitem quero nunquid pater ma 
Je licendo fliam.quod diftumretulit Selequucos fuielaton in diéta 
aarhenmonlicer.colú,t.C.deliber, prereri. 8cin alislocisrelarisper 
Guilielar. Benedict.inreperitio.c. Rainuntias.dete(ta.perverboin 
eodemte(tamento relinquens.mum.213.[demtamen Ls(oosiad,lipa» 
tertuus.C.dehzredib.ia(li.col.».tenercontraditú Bal.ex quo ma= 
ledictio non cftin genere, fed iv (pecie.Allezar.l, Quotienss.(i quis 
nomen+fdehare.infli,S ibiglol. Scforte hrocellerveriusdumtamé 
ex coniefturis con(ter patrem animo exhrarredandi filium imaledia 
¿ionem protulifle,cam lex non fit imponenda vesbis,(edrebus.l, 
2.C.communia de lega, 
e oueleoniefe deheredarde derecho.Ex3Qa.l.viderur comprobar 
¿tum Balvin reperidlpaterfiliñ.col.6.fade inofticio.xefta.Scin reperi 
rio.linftis.f.de liber.Spolth.6cin.lypofthumorú,ad fi.fudeiniuf, 
sup:elta.quod quando exheredatar vel praterifline cali exprela 
fionegllequi nom tenerprimur locumin fuccefione: valearexhare 
dario velprarericio.S ravio huius didtieft,quia ¡lle quinó tenet pri 
Gallas,s. 
omnibus. ideliber.<po(th ali quisfilioexhzeredacos in prig, ff. de 
¿niult. rup. ex quo diéto refultac , quód ( flius emancipatas ex= 
Tueredanitfilium : Sceciarn éxhgredanit, (eu prateriit patrem: culus 
pretericio haberurprocxhredatione, vtín diéta. l.pater filium , de 
¡binor.Barro. Semorruo reflarore filius iniudicio inofficiofes que» 
relefuitexclu(us per fententiamm a quercla, 8cperhoc fuicaperta via 
quetelandi patri quí tempote morts non tenir primum locum, 
cum przcederetur afilio reflatóris, quod patersron poterit (uccedere 
abinteflato,neqle dicere reflamentam nullunr: 6 habebir neceffe 






































































intentare querelaminofñciofiteflamenti,tanquamrite exhzredacis 
e fuacxhrredacionevelprereritionenon fucritinferta can 
1, uc eiameradir, E not.Aexan.in authen.non licer. numer.quinto 
8rfexto.C.deliber-prareri.Sccademracioncidem viderur dicédui, 
fipaterfiliumuite exheredetcau(ainlerta:nepotem vero ex: co exhg 
redec fine ex. 
A . relsione cau- 
tro qualquicr,quele deuiofle heredar, 8 dde cla 
derecho d, ros quee 
9Le).12.Quien puede deferedaryea quien. aa 
Odo omeque pueda fazer te- Lanécam 
dicendi 
¡ftamento, hapoderdedefere- Portas: dao 
dar*aotri defus bienes. Pero — córra tabulas. 
fiel teltamento en que fueffe alguno Sedhabebite 
E ceileintentare 
deferedado, fe rompielle fper alguna — querclaminof y 
derecharazon,o lereuocafle aquel que ficio6 teliame 
lo fizo: o fe delatalTe, por razon que haredacas. 4 
“los herederos , que tran clcritos en cl exhuredato e- 
non quilieffen entrar laheredadSdel Úamdeioran 
tiquo únecan- 
teflador : eltonce el que fuelle defere- fe expreio. 
dadoental teftamento , non le empe ne non daba» 


E tur contra tas 
fceria. Ca pues que cl teftamento non — hulas, negyius 


valicífe,non valdria cl deleredamiento,  rumpendi te- 
Mamentum,ve 
in.non puta: 
debonopole.contratabulas.ivero nepos elTerprgteri 
tusapatre:tunc elusprarteririo non haberetur pro exharedatione, 
imo cópeterernepottins dicendimullum,velcótra tabulandi,venor» 
glin.illud.5.f.debono.poffe.contratabulas.Gxiu.l.fíás qui. fÉde 
inoftici.tellamen.Scque habenturin,l.Gallas. in prina8: pertoram 
LE deliberSpolthu,Kprocederer hoc fliuscxhzeredatus decel> 
feritiuo parre,auo, nepotis: fecusifuperviuerer: namtune nepori 
opusellecquerela,vcin.l,fi quis ilio exharedaco.inprin 
«einialt.rupt. S traditnouifsimelacé Se plane Rodericus Suarez 
inrepericione.l.quoniam in prioribus.ino.apliationefol.u.verle 
fupere(t.8cfol fequentipolt Bald. 8 Doéto.in.G quis filiam. C. de 
inofliciolo. tela, 



















































Qiex. 11, 


a Enacuaro teflamento feu annullaco vel infirmato euacuarar exhze 
redatio in co fa£ta Se pore(tficri exharedatio cuiliberafcendécium 
8cdefcendentium, du tamen iemaioraxcanniscum dimidio, Trem 
collateralis porel preteririohado 

€ Gszapoder de desheredar Profequicnr dira Azo.C.deliber.preterin £ 
famma.columpprima.verfipotelt exharedare.Sccolligitar híc adya 
liditarem exhzredarionis opus elle, quód fiatin teltamento : quia 
incodicillisneq;dari neqzadimi haxeditas pote(t..quidam.5.fina. 
f.de condirio.infitu.Eclnlt.de codicillis.codicillis.£c.Lnon codi- 
cillum.C.detefta.quid antem fi exhrredarione fafta in codicillis, 
codicilliteltamento confirmentar:antenebitexheredatio > Azo.vi 
deturvelle quódnon,vbi fupra verfi.quód dixiinte/lamento.quod 
«Sediftar fmgulate:entadde quid natabillcertradic Joan. Arda 
additi ad Specula.cicu.dein(trumen.edicio.$.compendio(e.coluas. 
inaddicio.(uperparte habetur. 8:Azo.ibi loquitur fuib dubio forte. 
8cvidifemel hocin caula ardui(simain cala quo pater filiam exha= 
redanerar extrate(lamentumin quadam(eriprura: depoltea conten 
tumin digta(cripturaapprobauir in ceftamento,Screfricabacuria du 
binmvaliditasdiétrexharedationis.S pronuntiatumfuie valere di 
¿tamexhaeredarionem:K bene,ex quo teftarorin teltamentoin hoc 
expreflefe reculicad exharredationem contentamio feriprura,per,l. 
aflesoro.Scibi loannade Imol.ff.de Imol.f. deharedib. infli, Alex 
Selafonin.l.huereditarem.C.de codid 

£ GserompicfJe. Modisdequibus.in.lunfTodeiniu(lmpt.Ecin.L18.86.19. 
cumfequentibus.cicu. 1. 5.ead.parcica, ablurdumenion ell vigere exe 
haredationem,vbi te(tamentum non Valet. fipacronus. $. cx teltas 
méto.ff.debon.liber.Badde que habentin.Lfi-ffdeliber. 8cpolth» 

E Uantrarla heredad. Concord. cumdlflium.f.fedcum exheredario, 3 
ff.debono.polTe,contra tabulas.c cum dicta.L.fi patronus. $. ex te- 
Mamento.ft.de bon.liber. hodie tamen de iure regni ordinamento» 
ruw. libro quinto. titulo fecundo: 1. prima. tenebic exharedas In no.rec 
tio :licet mon adeatur hxercditas ex teflamento : nifi dicas, quéd ell 
illa. 1 tancum procedar in his que abintellato fine cellinasnro qutiboso 


























» 








Titul.VII.Delas desheredaciones. 45 









ne ficri.prontdicchar Dynws ibi relatusaBarto!, £:dodo.in 
iecundafEde vulgari % pupillari. que cerré eíTec magna re(h 
addictáLordinamentiade culos inatentione fuifTe vidleruriden 
ifponere incafia,quo non adeatr hareditas per haredem fer 
un, quod difponebacuraiure antiguo lus cominunis Se partitan 
sí in cafa,quo 

te bamencam 














todosaquellos que delcienden porla lí 
ñaderecha,puedenfer desheredados de 
an, Aquel miímo de quien defciódé fizic- 

¿cala Cute Ten pordje fueren deedad de diez años 
libe.preter. — emedioalo menos. Eauntodos los 


incorpore vn. e == 
defuniar k OÍTOS quefubé porla liña derecha, pue 


J.i.tituoS, cad. — den ferdesheredados delos quedefcien 


itclanonpo: den della,enlosbienes que pertencfcen 


terar ab inte alos fijos,oalosmictos tá folaméte por 
cesiedi  effa milimarazon. Etodos losotros pa- 
riétes qfonen la Liña de trauicloS, ma 
tutel= datio guey que losvnos pueden heredaralos 
conferaatar p 2 e dol » Eno 
daucbeni.es Otros feyendo los mas propincos, finó 
ouieré fijos,c muriendofin teltamétoz 
con todo elto,qualquierquefagatefta- 
méto,puede desheredarenclalosotros 
fiquificre,tambiena finrazó , como có 
raz0. Epuedeaotroc[triño eftablefcer 
porlu heredero,e heredaratodosfus bie 
nes, maguernon quieran eftos pariétes 
z atales,c aunqueel teftador non fizielle 
Ai ingrad a 6 
nos adeusdo: Menciondellosen futeltimento. 


illa ta Le), 7.17, Como dese for fecho el deshereda= 


ne parul 
E miento, 


ommu- 

irorum. fanteramen.d.difpofitioneordina, vrgere videtur 

quianemo audeterallerere tante diéta.l ordina, vitiari 
zemturclenonalita hareditate,qu. tamen vedixsi,non pote= 

linqui,cogitatamen,quiaariculos e(E dubicabilis. 
in.l.quarea.ciuu.infra pro ximo. Sc quod not, Bartol. 
illudin principio.f. de bono.polf.contrabu. 

a EDezimos Profequicurdicta Azo.ybifupra. 

b GDediezaños enedio.Nam antciflam atatemnon pore(tcommitte= 

reingracicudinem: Scficnequepotericexheredari. 1. quisin fue 

'C.deimofiiciofoteltamen, B:po(t decimum anu m cum dimi- 

fla reputarcum dol capacem,quia cómittere poffet omne des 

:zcer vicio m carnis,vtin.lauxilium.f.1.8cbi per glo, $e do 

lemino.ly.titua parti, d 

6 € GDerrariejJo.Concorsum.l.fratres.Sc.. fratiis.Codcinofiicio.cefla. 
Scinfratre.vided.r2 infra eodem. 

Uiex. 117, 

30 Certus Scindubitatws deb ecefle exharedandas fiuenominacin fiue 
perfigna idemíihabeatenicum flinm dicendofilium meum exhars 
redo:led fihaberer plures per hzcverba mulas ellerexharedatus,po 
teftetiampacercum conuiciofilium exharredaresvelidixerit nono 
minandusvel non filiusmens,latro,gladiator,ex adulterio narus, Sé 
exhredatio deberficripure line códitione atotahgreditate alias nó 
valet.hada 

1d Geierramente.Concor,cum. prima. deliber,Sc poflhu.Scinftit. de 

+ exheredarlibero,S.nominacim. 

2 0 Quien fea varon, quierfea muger.Addeleg:em maximum vicíum.C., 
deliber.preteri. 

y £ GPaderomon.Adde.d. A maximumviciam.Sc $fd hee quidemveta 
flasin liura. deexheredatiolíbero. 

4.8 Cnfjo. Adde.Lfecundam.T.deliberis 8: pollhu,per quam dicebar 
bi Bare,quod quando non preceGitnif vnicqm tanta mm ceftamena 
tum, fuficir generalisrenocatio,Scl nihil dicatde elaufula deroga= 
toria in primo teftamento contenta, quod diétúin reprehendunt 
bi, Angelus, Scloannesde Imola, Paulus de Caftro:Sk Alexand. 

5.3.voluwmi.vbidicitcomnuniter teneiícontra Bart.in hoc 



























eludere 
dai 














































que fuefechoen el Otrofi dezimosa:G* 





Sedaduerte.quia Barto.in 
in.1.fi quis in principio teflamenti.udele, 





4.1. fecunda, refere fe adid quod dixic 
tertio.columna quar 





ta.vbiformaliter dicit,Ced querofi efler ponere calm in quo (ufñ- 
ceretrenocario gencraliterfacta,dicenscaflansomncaliud teftamen 
tum,ín que 





verba derogatoria, $e hoc voluit pravalere? refpo 
deo lic, (1 vnú 


ylertamente Inóbrandolo por ES 
¿23 nome,o porfobrenome, o opi iSha 
¡EZ pororrafeñal cierta,dene el te-  “oquitur Bara 
ftador desheredara qualquier de los q “Piobaini: 
defcienden del por la liñaderecha quá- 

dolo quiercfazer,quierfcavaron,o ger 
fea muger*,ofeaenfu poder, o nonf, 
de manera queciertaméte pueda faber, 
qual esaquel q deshereda, Pero mane- 
rayaen quedesheredaria cl teftador al» Ñ 

guno de losquedefcendicflen del: mon ¿Sia defi 
nombrando! porfunome. Ecfto feria dicdietá Barr. 
como li eltcftadorouiefTevn fijogtáfo - pdiétad fecá 
laméte,e dixeffe:desheredo mio fijo.Ca osa ad 


allazfcentiédo,q desheredadoes,puesq  formá $ mo- 
lam, quopo- 































nó hamas de aqlfijo. Mas fi ouiere mas — fui En 
fifos,nó feria desheredadoninguno de inprincipio te 
los portales palabras*.Otrofidezimos Mia 
q quádoelteltador havn fijo tá folamé dicitur, € 








teyaquien qeredesheredar,e dize daa Bard 
G lo puede fazer diziendoafsi,elmalo,e 1.5. Sidco 


el ladró,e el matador, G nó mercfce fer da a 
llamado mio fijo, desheredo lo portal. Fcse” quando 


yerro G mefizo,catal desheredacionco in infrmen» 


moelta,táto vale,comofilonóbralTefe aaa 


pesyuctollacue 

fufpicioinfteumenti requiritur, quod notariusdicar que fupra cria 
peafuncin tali, Scealiparte emeapropría manu (ubfcripl, Se ad 
dis tamenelt vnicarantam fupraleriptio, fuffcit, dicit, quod fu 
prafesiptum ef,nam adillum tanta refer. vide eciam in (mili, 
quodnor.Bald.pofl Gulicl.in.linipfiusin fn<,C.familihercifcin dí 
citetiamBartán.l.prima.$.inten ad legem Comneladefall. quód ge 
neralislubferipiio haber vim (pedialis [nbferipeionis quando refla- 
smentumhaberetfolum vnumcafum. Addectiáin fimili,quod note 
Paulus de Caftro,ficlimicansillum testum in leg,Lucios.$. maritus. 
ffad Trebellianumiin verficul.iftud,£iciebac dubium.Scvide, l fun= 
dasquem.cum.).fequenti. E. de víufruétu. legara quando énim non 
dealio,nifi devno necefitasnos cogirlentiro,clau(ula generalisad il 
Jud refertur,vein quellionenorabi.tradie Baldusin lege. cam quam 
nonacolumna,C.defideicommif.verfcnlo.demum quero. S dices 
DatBaldusinlegeiberti.columna oétaua, C, deoper,liber. quod (i 
filia que cefsit jus, quod habebar fuper bonis paris nullum aliud 
jus habebar mf jusdotis materna, quod illud videtur cedere per 
1.fundus quildcátás.(Ede fundo inftruft.Sclicéralias Mlipulatio intel 
ligi debeardeeo , quodde prafenti debetur pure,S non de debito 
conditionalivelin diem veinlege.f fipulatusfuerim.5.primo.ffide 
verborum Obligarionibus. (1 tamen nullum aliud debitum purum 
fubelTet,cune comprchenderetar debitum in diem, vel fubconditio- 
elias difpofiio reddararinucilis,vetradielafon in diéto.$. ad int. 
columnaprima.verficulo, tertio principaliterlimita, argumento di 
¿ta:.lfandusqui locatus.vide criar ¿nia mareria multa lia per Fes 
linumincapiculo primo.columna quinta,Rlexta.de referp. quí ta 
mennonaddacicpradidta,que tunora ex longo Qudio colecta. 

h Gralabras.Adde di£tam.l.fecandamo s 

1 Gelmalayeel ladron, Concordaccum.8c fi pepercericán principio.(. 6 
deliber.8polthum. 



























k User llamado mio fijo. Quid Gi exheredereum dicens, nonelTefunm e 


filiumevidel prima. ¿demaic.Sibiglo!T.S Barto.F.decarbonias 
edifto.ScL. polthumus.5.fi.Edelibes.S<pollhana. Se ditt Le fipes 








Panida.y). Há 











Selta partida. 


¿2 Csinningunacindicion Profequivar notataper Azo.vbifupricolum. 


9 b CE nande vna cof. Concord«caml.cum quidam. 


Adauth. 
ve cum 
de appe. 
cog.ó.cau 
fas.cum le 

uendib?. 

jo La 
cumalijs. 


3 € Goranscyradas.In.$.caulasin aurhenti.vecum de appellario.cognof. 


fecunda, verficu.exhredario autem deberfieripure:Setiam fi cons 
ditio tacireinfignon tener exharedario condirionalis., fi quis(cmn+ 
pronium.E.de heredib,inflica. 





eliber.Spofth. 
£cficinexhz- É 
redationenon a 
oca dan ñaladaméte quádo le deferedafTc,equal 
accrelcendi, fe quieraquié desheredalfen deuefer del- 
cundumBald: heredado fin ningunacondicionaede- 
Ibico, quía ex z 
harredatio ine toda lahcredadlo deuedesheredat,e nó 
ducirprivario= de ynacofa? tanfolamente,efialsinon 
enanos Pa" Jo fizieffen,non valdria. 

Ze). 1111. Porque razones puede el padre, o el 











fiiogem + 80 
ideo nócltha- 















j 
bilis ad reci abuelodesheredaralosque defcienden delos. 
piendú incre- 
mentum. vide Vlertasrazones fon porque los 
ibiper Alexá. padres “ pueden desheredar 4 
das limitatio 4 e 
nesiniflamar PRA usfijos, afsicomo quando el 
teria, fijo afabiendas, e lañudamente, mete 
lex, 1111, 

amIngracitudi- 


nisiuulez funt(pecies xiii afignantur quibusliberiexharedantur, 
vel pratercuntaráparentibusy cin hac «cum duabuslegibusíequen 
tibosb.d. 
€ Gradres.Intellige deomnibus parentibusafvendentibus vein authé» 
cic.vecumdeappella.cognofcitu, $.aliud quoz capicalum.colls.3, 
d ODesberedar.Eradde,quód criamitte cau exclud 
agendiad fupplementnmo, Scaremedio.l.haccdidh 
de fecund.mupr.fecundam Bald.bicol 4 
fisnon cogiturpateradalimencafilivtinal.i quisa liberis.fádem iu 
dex.fEde liber-agnofcend.l.6:iru.1.quarca partit. Scexitis ciar 
caufisfliusperditprivilegiumáili.vede ipatereumocciderer, nor 
tenerernr.l pompeia.deparicidiisaScidem li pater commicteser ali 
quam cau'amingracitudinis;ex qua polera lio exhgredari,quia ve 
án diéta.lfexta perderetias perendialimenta:Seexiara perder 
cermuin,Seálius patremoccidens nontencbiturperna parricid! 
cundum Bartolomin.Ldiuus.P.adlegem Pompci.depanicidis.vbi 
idem dicitdecolla:eralibus.Anauter excraiftascarías hi 
jsaquegranibus,velgranioribus flius poBitexheredarievi 
.monlicer.C.deliber.prareri, colummaz. 
quódficvideibilateper cum. licer Ale: 
xand ibitemnitcontrarium. 3 pro didto Alexand.(atisvrger.l. oétas 
uainfiacodemácibidicam. Anaucemfitintacanía exheredaño: 
nis,(ifiliusizoominiolam vxoretu duxerieivide glo $ Barto.quód 
nonía.l.teri.h emanciparas. de bonorimpolleícontratabul,. 
Scvide que dixiia.l10.Scatvbi bonas rextustitlo primo. guarra 
partica.c quid poll ingracicudinem commniffam bas fu 
pan,faciens(ibi magna (eruicinvideper Baldumm,€ 
.Cudeinoflicio.tellamento.8efipater exharredanil 
caula,Scpofea fe reconciliauiccumn co,quód videtur adempra exhe> 
redario, 
dislegari 










































vbidicircommu 


























vndzi(la fumprae(l, dicicue li quis parencibus fsis manus intuleric, 
ex quovidetur,quod non fufficeret,(ileuaretmanus minandosfimon 
eilerinterendo:lun tenim hare diuerla,vt patetexol.itenrapud labeo- 
nem.$. fi quis pul(atus. (E. de iniur. Scibi Angelas quí dicit non te- 
"metí tanta pcena, manusleuanscontra aliquemficuc 6 adtum con- 
fummnaliet pernora.per Cymum Se DoRorcsin. 1. fiquis non dicam 
rapere. C. de epifcopis£ clericis, in contrariom tamen facicifla lex 
n,cumfubd ferirle,o paraprenderle. Scetiam.]. fex= 
ul.9.parritafeptima.bi,algando la mano con palo,o conotra co 
Ja parao ferir,maguernon lo fiera,fazele muy gran deshontsa, Pris 
mun videtur verius cum. if requirane manusinicfionem,(eu il 
Jationem: qua non verificaruria minatione, vel leuatione manuse 
quaenon ef ica grauisiniuria, Sciflud verbur, mete manos yradas, 
non bene verificacur,nifirealiter manusinferanturin parentem, És 
cit eíam capitu.fina.ce donacio.ibiimpias manusiniecerit, 8ceriam 
3fa.L.cum loquitur de iniuriaverbaliinferias dicit,maguernon le fi- 
rielle.£i Ge fenticprimam procedere,cum atualicer manus funtinic 
¿tesfacio ctiamo la prima, e de obleg.áliber.Scliberaparen.S paro. 
preflanibivelimpiasmanuscisinfert. 




















4£ Urdlabras gravemente Indi8io..caulasdicicurfigrauem 8inhone= 


Lam injuriam cisingellerit.vnde tenementiiltam.l.partitarum,que 


¡deperBartolin.].cestia,.non foluminfinc.Aide adimen 


ES 


Í. € 4orinyo for defierrado Non ponivut hoc verbumia dido.$.caufas£ 6 


+ manos yradase en fu padre, para ferirle, 


hocexponitininiuriaverbaligraui.ficeciam Joannes Andreas in dí 
Aocap.fina.de donario.(pergloLinverbo,atroces.columnatestia, 
exponitillumrext.cum dicit Átroces injurias de verbali contume- 
lia, quemibifequuntur alii dofto.fic etiamintelligirada5.caufas. Ale= 
xxand.confilio.o¿.volumi. fecundo. incipir(uperthemate.quarauté 
ficgrauis inius 
riayybalis, cole 
Be ex notas 
sin. at1oXa 
infli.de iniar. 
¿rinl.20. tit 
pardo 
Seve hic vides 
non queliber 
injuria verba- 
ls faéta perfio 
lú fuficeret, 
fed deber elle 
grauis,Xlivo= 
Cauit parré 
ditorem y din 
cicurgrauisin- 
juriafecúdum 
Alexan. izado * 
confio dicés, 
quodrali calu non powiflet ee qual granioriniuria,cum.x hoc, 
SiveramelTez,pater efferdecapitandus ham cenfecur quid ee gra 
ue,velleuees qualitate pocnaJfecunda.fEde publicijudic.lauxiliá 











o para prenderle: o file deshonralle de 

labra graue métefmaguer non lo fi 
ricfle:o filo acufaffe Sfobre tal cola, de 
Gel padre deue morir,o fer deftersadoh 
ligelo prouaffen:ocnfamádoloiental 
maneraporque valicífe menos .Perofi 
el yerro dequele acufaua fueffeatal, q 
tanxelle ala perfonadel Rey,oalproco 
munal delaticrrayeftonce, filo proualle 
elfifo, non lo puede el padre deshxre- 
dar porende.Otrofidezimos,qelpadre 




































f.de minor.glo.induadco.f. deregulisiuris.cumn aliisibi per Alexá. 
'uleaw eílin hoc atrendenda confisetudo regionisyutco 
gnclcacar quie Gelenis,velgrauisiniuria. Ang; la.fE deaccu- 





Jio.L.facculasi).S.Cant que dam.Edeextraordin«crimini, quieltad 
hocmeliorcoxt.quam fitin inre.fecundur Baldumio,l.fecunda.in 
fine.C.denoxalio idem fillus vocarermatren affadturatricem.que 











vulzo dicitus hrechizera.videglo.iuntto textánl prima.fEde obfeq. 
aliber.parenti. prat. adde deiniuria fadta parencibus.l. primamo 





itu. none. loro o*tauo,ordinam.rega. 
sido, 


xiaque non fantaducrlisprincipemvel rempublicam. 





perhocvidewur, qudd loquitur de acculationein capitalibus caufis, 
juxta.l.fecundam.f.de publiciudic.requiriturergo quoddelidtiac> 
cufacio fir talie, ex qua veniar imponenda mors naturalis, vel 
ista quód perdacur vita vel ciuicas.vnde eciam fi efec poena able. 
fionis membri, cum improptie dicacu pcena capicalis: cum ex co 
-non perdatur vitavel civitas:venor. Bartol,in did%,l. fecunda. non 
ofsirfilius exheredari licér de crimincinferenze amibionem ¡mem 
siparentem accularer ,in contrarium tamenfacic..;.itulo fecun- 
do¿tertiapartica. ibi fueras ende fientendie(le, que la demandacra 
talyde que pudic(Te nalter muerte,o perdimiento de miembro, o enfa 
mamiento, Stcs Tremecam.l18.titulo quarto, cadem partita.ibi,de 
muerte,o de perdimiento de miembro,o de echamiento deticrra.leé 
etiam.l.duódecima.citulo quinto.cadem partita, ibi, fobreque pue- 
davenir (entendia de muerte,o de perdimiento de miembro,o defter 
ramisntodeticrra para liempre. Lrem Scexprefsimin»l,oétana.in- 
fea cod.ibi,o perder algun miembro.Scin multisalijslegibusiftaram 
partitarum.vbireperies lemper 2quiparari peenam mortis, velablcie 
fionis membri.Faciceriamilla cadem.l.cum inferius dicic enfaman= 
dole,vnde¡ftampartem credo veriorern,Scquia textsin.d. $. canas. 
son dicit ja capitalibus, fed in criminalibus caulis, 8 fi pro iniu= 
siaverbali graui pote(t exchzzredari Plius, quanto fortius ex accus 
fationead membri abfcifioneinevndefipplendae(tin hoc.1, flaper 
aliasleges,8c quod dicit,defterrado.intcilige de perperuo exilio:hzc 
enimelt mensiftarum legum parcicarum cun: loquuntur de exilio, 
Scficrimen efler Jeuc : de quoaccufarer filias patrem: non viderur 
quód procederet hare poena,Íi ex conon fequeretar infamia arguina 
1.6 magnum. 8 Li fororem.C.qui accula.non polTlScetiamiltlus.. 
partitaram. 










































enfemandols, Exchocpatet, quódíiex accufacione, feu condem- 
natione polTer fequi infamia contra pareem , potelt filius exhare 
dati,wnde procedit hoc, eriam/iparensnon acculerar de crimineca 
picalifed de alioinferenteinfamiam,Scforte procederet ex generali 
tae huius.l.Scexco quod haberurin lego. fed hac. $. preror aíc. (E 
dein iusvocando Seliequercetanxminfamia Fl pad bon 
dcgranes.8cfacie.GGounda.titulo quinso.St.lfecanda.citulolexto,in 
fraleptima partitan E 











+Jaffc1n diBto.s.diciturfi cosin criminalibuscaufís acculaue ef.) 
1o.liba. 





Titul.VIT.De las desheredaciones. 46 





erefechizro Tn difto.5.caufas,habetur, (1 cum maleficis homi= 
nibus,vtmalelicasverfatar-gloLvero in.c. quintauallis. deiurcitrá. 
icfeparacim iftosduoscalus. Sicum muleficis verfatur: fi male 
ticusefiiciarur.Gittudiotelleótum approbat hic ida). 
9 bh Gencantador.Quifuntincátatores.habesin.l.1.5. medicos. Íf de var. 
$ extracrdio 
má. cogakibí, , , 
non tamenfñi puede deferedaralfijo, fi fuere fechize- 
incátauit, vel 792,0 encantador”, o fiziefle vidacó los 
imprecar? ell. E 
(vtvolgari ver quelo fuelfen, ofi fetrabajaffe de mucr 
bo impollo- — tedefu padre",có armas:o con yeruasí, 


vrar ) S o 
a ode otra manera qualquier : o fiel fijo 


non funt ita yoguiefle con lu madrafta, o con otra 
medicinz ge- Lefo de 
mera canes Mugerque touieffe fupadre pare 
fins, qui hosfi mentepor fu amiga, o fienfamalle Fel 
bi aptsidle «fijo 2 fu padre, ofi lebufcafle tal mal5, 
nea da porquelpadre ouieflca perder gran par 
E ME a *tidadelo fuyo,oa menofcabar. Capor 
Enrachenas,  Qualquicr deftas razones, fean pueftas 
p totum. vbi cnel teftamétoldel padre, o del auuclo 
Anisiza<o Gfuere promado,deuc el Élo ,o eInicto 
incátaionem perderla herencia, que pudiera quer de 
A losbienesdellos fi nó ouicfke fecho por 
gram a SS 
dinem lei. que.Otrofidezimos: quefeyendo el pa 


£xfubdityideo. dre prefo por debda gdlenielle, o de o- 
alcala 03 manera, fi el fijonóle quilicrefiaren 
faduras fieri, opa facar lo dela pri- 


CEA a fion',que lepuede defered arel padre.E 
inJ.muli.vbi — cfto feentiende delosfijos yarones,enó 
Angel. fum- — delas mugeres.Ca a las mugeres! debié 
mat qui De- 
mones incan= 
cauic allasimuoca 



























vel perimaginescereasincantauitpunicur.¿bigp 

fubdit fuper glof.nota bene contra facientes imagines cer e 
pingendocas,vitas homivumlabefadtant:Se ideo non d i 

10 € Usesrabajafe de muerte de fu padre. In diho.$.canías.haabeta 
parentus fuorum pervenenum,vel 
««puniturhic atcentarum,licernon fitleguetas elle 

ud Ecoryersas.Venenolis.£.vtin.l.ciufdem. imo.vbibBarto, d 
guittriplex genus venenisfi.ad.!.Corm 
nena.ff.de contrahend.emprio.].capitalió..veneni,cúg 

1 5 Urorfivamigo.Vide que dixi in,l.finacicu.2 3+fupra. 4. partica. in glo. 
antepenul. 

yy £ CoferfonaJeSupra disicdeiftainfamia que fequererr ex acculas 
tione criminalizmunc vero loquitur de infamia extraindiciali, Ad- 
uerte tamen quodin.d.$.caulas.vndcifta.l. fumpta ell, hoc non fic 
habctur:fed dicituribi,f delaror contra parentesfliws extiteric: de 
perfuám delationemgrauña cos dilpendia fecericfubltineri.vnde vi- 
derur dicendum,quódilta.l.partitarum reftringarur ad formam , $. 
difpofitionemillius,de qualumpta elt.vel dic, quód h:ec.l.aptius de 
claretillameScfic 6 ex diffamatione,vel ex delatione (ilij parens fir 
fincat magnam ¡20uram fuorum bonorum: filiuspolsit exhareda 
ri: 8ci/te videtur verusfentushuius litterar.vel dic,qued eciam hac.h 
velit, quód non folú quádo ex tali diffamatione vel delatione aua 
Jiterparcos foltiauie talemiaéluram , verum edamói ex partefiBj 
diffamantis,ve!deferentisfuit data occafio ,vehocieripoller , flius 
pobitexhargdari.Sprobaturibi cum dicit,porque cl padre ouiefTe 
aperder, Sckidewm crederen, (1 ex sali diffamatione vel delatione 
iunmineretpericalum parentifuflinendi aliquam ponam corpora- 
lemáiudiceper fentenciam : cum talís porna fit maior quanis pecu- 
niaria.Lin (eruorum.in.fi.E. depcen.fivero crimen,de quo filius dif 
“maret parentes,elTecleus,vndcifla fequi nó polTent:nó videt,y blius 
pobitexheredariex diffamatione extraludiciali circa accufationem 
argu.L.8.citu.6.7.parcita. Se huios.l. (upracum dixicdeiniuria verba 
Jigraui.cu cogita quiapalTusi(tein termúnis, quibus.l. ¿fla Joquitar, 
«dignuselEcónderatione. vel dic, quód fi exdiffamatione filijetiam. 
extraludiciali parenti lequererurinfamia faéti juxra formam, Laretin 
tulofexto.infra,7. partita. quod etiam exifla canlafilius polfetex= 
haredariex verbis, nenteilliusd.partitarum.hic Sfuperius, cum. 
















































* tequedenia aucrdela herencia del pa- 


1 QLenquanto pudiere, In dido, 


1 (caalarmegeresNotailtumtex.adid quod dixiin.Lrertia.in. 


m WE nenle puede fazer. Quia decefsicin ip(aprobibi 


1 Grerderelfijo. Sequitorglolindidto.S.canfas.£- 





dixitenfamadolo , 
tur cauto, querido 
te ddiquodcem ditamars 
apuelibecnes 


¡cet de jure communi hocnon ita seperia 
Fsimia lequerecurcirca accul ed po- 
liquem,ficeom niuria:i,veio, L em 
ipratorneg 












idem compreñendebacur de juro communi.cum in dido, $. 
diétusn fait, A 
grauem Gin- 
deles cl derecho, que nonpuedan fiar — honeñam in- 





oredar  Jutlam cisins 
aotri. Eaunpuede el padre deleredar as 


jo, fi le embargare que non faga — tamen placer 
teltamento.Cañicl padrefiziercdefpues — vt dixi quod 
diflamatio de 
otroteltamento, puedelodeferedaren  cimine teni 
el,por eftarazon. E de mas dezimos, non fufiicirer 
que aquellos aquien tiencel padre en 
voluntad de mandaralgo, enonlo pue 
defazer'""por embargo q le fizocl fijo 8 Eze lufeaferal 14 
2 > 7 mál. Deferen 
puedé lo acufar por cfta razó,e filo pro 
uaren,deue perder cl fijo” aquella par- 














caulas. 
dre,c fer del Rey. Ecada yno delos gñalitate hui? 


otrosaquien queríamandaralgo enel 1, partitaruma 





> Hdem cfler, fi 
teftamento, deuc loauer fegundque lio modo, 4 


fallaren enverdad, que clteflador auja  €x delatione, 


voluntad de les mandar, fiel teftamen- ES 


toouiclTefecho. tbus. 

Da ruefas en el 15 
teflamento. Er 
nótenetur ex 

o heredans da 

«Le).V. Comoelpadre puede defiredaral fje ff retomo yx 

fafsrejglar contra fa velumad edelaño=  piimereloci, 

a ES tempus cós 

ends razones porquelo puede fazer. OS 

E y tudinis,vel de 

Maiperflium,quiahocvonseperitur jure exprefumihares tamen 

«eberprobarelocum , Scrempus.argu.ltem exiginffidedol, Sr.l. 

prstoraicio princ.f.deiniur.de.coprefentiam.dete(lib,librofextos 

2: fecundum Alexand.vbi refereconfiñum queddam Bal.in confilo 

203:2.volu. verfi.confirmo. Scidern tener Socinustertio volum. coli 
105.columafina, 











caufas, dicicuringuantumefTe quipe- 16 
ritur, probacur idoneus. vnde non effer infpiciendum an e obliger 
vitra quintam parcem bonorum, daco quod habearfilios legitimos: 
non enim hoceft donare,fedid facere, ad quod filiusex debito pie- 
tatis,Seneexharedetor, tenctur.facic.l. non vfzadeo.fF.liquisápa= 
rente fueramanumál,vide perBaldn.].fecunda.C.hin fraud «patro. 





k 4 Dclaprifien.Idem li ab excomunmicatione , cum fit graviusliga: 17 


menanimar quin corporisfecundurnloann.Fabriinaudteni capt 
ni.C.decpifco.Scleri. 











partica.in glofl. quod ob piam caufam muliernon pofitpro alio. 
deiubereonor.ctiam quod licet renunciando velleyanc, 8 legibus 
difponentibus mulierem non fidciubere pro alio perdar hocbenes 
ficium,vein diéta,.tertia, non tamen licetnon renmnciet , poreritá 
pacrein hoccafa exharedariper ¡fam.l.que noluir cam adítringe 
read talem renunciar imnetaad fimilia. 
me fine pofsibi 
bi 








19 


Jitatefaciendilibere teltamencum, vedeclaracurin djéto.J.caufas. 
fauteminiplaprohibicione, 








prima. ff, fi quis 
aliquemteita.probibu.S'l.(ecunda, C. codem«Svide fupra candem 


particaica.ad26.S27.S queibidixi. 


Clex. Y. 


¿0 étaua caula exheredationis eft : fiquis fe fecit joculatorem: 





patre hoc ofticium non exercente. nona fi pro prerio cum hos 
mine aut com fera bellia pugnauic; decima fi parre filiam mas 
jorem vigintiquinque aonis madirars nolenteipla mereuricalesa 
vitam elegic. vedecimra li filius patrem furiofom alimentare feu 
cultadire noluiz,hoc dícir. 

Partida.vjo H ii 











Seftapartida. 


1 a GTuglarMtosin did. 5.caufasappellas mimos,ve funtfaltantes Seres 





pralentantesin (cenawvein.L.2,$.aieprerorE.de his qui notantánfs. 
dhosibi Angel. vocarioculatores, Y repellonturifli á promocione 
ordinumevtin capit.maricum.y diflinét ibiautin (cena, Stc.quéd 
Bal.in.Lfifratres.C.ex quib*caulinfa.irro.intelligitin maiorib? exa 












te, % quód 

pascedum fc Velar fefaziendoalguno 
minoribus, vt L Adef 
ilipofintpro contra voluntad de upa 


moueri ad or- dre esotra razonporquel 
OS padrepuede desheredar fu 
ioculatores.£ — fo:pero tel padrefuelle juglar, ? non 
idem videos odriacfto fazer. Elfo milmo feriaficl 
quo ad illa 2 
1. vt intelliga— Bjocontra lavoluntad del padrelidial> 
turde maíor-— (epordincrosccn cápo con otro omc, 
bus , non de f cafe jo lid: 
minorib? pee Ofcaventurafleporprecio alidiar con 
ea A algunabeltiabraua.E otrofi,quando el 
o. padrequificile calarfu fija, e la dotaffe, 
fegund la riquezaquel ouiclle,efegád 
quepertene[ciefle d aella,c aaquelcon 





hiftrionib” 
tium ell im- 
mane,cap.do- 
nare,86. dillin 
Etione. Scvide 
Chrylofto.faper Marthzeum homil.49.colu. pen.Ccfina.Bintellige 
iftam.l.quando filtasin hac profelsione permanfecir, prou exiam 
habeturin.d.$.caufas.videtureriami/tad.limitanda in his ioculato- 
vibus,quifine delcGtufui ludibrium faciune, 10 enim funt infames, 
vein.d.$.aitpretor.qui autem cum deleftu ex eo quod in loco ome 
nesintrare non pofluntad videndum,ve ell exemplum cumin mis 
litia Kadtu doftoratusalicujas, magna £untconuivia, € intra do 
"mum canitur,vel (alícur: tales enim non funt infames , vt declarat 
Ange.in.d.usitpraror.Bchoc cxiamprobarurin.l.4.titu. 6. zaparti- 
ta.vbideclaracur deiflisioculatoribus pretio recepto, (eu cauía ques 
ftus uiriurenim, quod affefecerint (e inarte ifta:vt declarat In 
docenScibl ADD Togaiences juoad promotionem ordinum in cap. 
cumdecoremade vitade honefta.cleticofecusantem fecundum eos, 
vbiin oculto hoc fecillent,maxime ad complacenciaminfirmi. Idé 
dicit Innocenti femel,veipluries in publico hocfecerit: dummodo. 
nod late scale aos ARbab limicacnifi inpublico faltim bis il- 
Jamarter caula qu.eftusexercuerit: nam efliceretur infamis. argu- 
mento.lapalar e dencaap 
2h del padre fuef Jam nihildolofusdolo(o,nibil Cathilina Ces 
thezo,vtetiamtradicglofin.d.s.caufas. 
e por dineros. Vterant arenarijl.in arenam. C.de inofficio. 
«canas. funceniminfames, qui canía quellus in cer- 
tominadolcenduntad.Ladn 6.8.de his, quinotantáns. 
quel wiefeofegund que pertenefcieff, coc. Tene 
:qualiter dicatur,quod pater dotet competenter 
m.éc adde.Líi fille pateraffede leza.;.non ergo legitima ericmes 
:1 detis.vide quod dixiin.L.8.titu.4.im glo.fmper parte a.otro,, circa 
finem.s.partita. 
5 € Uouenoquen 
confeneri 
tea quim flia perueniffe 


















































filial 
ES 













r.Hocidem habetarin.d.$.canfas. ibi Ec illa non 
quid tamen (i hoc non contigit, (cilicetquód pater an 
letad arratem. 2 5. annorum, non fe obrulic 
mavitare, $e dotare fil uia forte facultas none obtulit, vel 
alías hochicri nonpota tum non fuitetiam negligenterper 
patrem : an tunc filia luxuriolam vitam eligens ante,25. annos, 
poísicexh.eredarid patrezlíla litera videtur innuere quód non ¿q 
vero fubdicur(pero fi el padre alongalle el cafamiento ) innuit con 
trarium, cumpater nonvidearur negligens , neque culpous víque 
adil am iraintelligithoc glocind.5:canfas.S c(t glof. in. 
vi: 8cefl de menteglolíin cap. quincauallis. de jur. 
rin. tiliam, cumauchentica ibi pofita.C. de inofli+ 
flam.1.Xad didtum.$.caulas.in verbo fi alicui.potelt 

'zantur,quando pater hocfecifler,etiam quando flia 
a 35.anmorm:Stper eam (letiller nolensnubere cura 
» parer volebar,Se fi filia elferminoris eratis (opplendum ad. 
quia idera eflerlipaterante diétam eratemad 































co,qu 
hocefTer,maxime 
 hocfe non obu 








6 E en pureria.In.d.S.caufas.non poniturilludverbum: fed dicitur lu- 


xurioíam vitam degere elegeric.ynde videtur quód.l.ifta partitaram 
sequirar, ve locum poGit habre exheredaio,, quod flia in lupa= 
pariturpiter viuatadhoc Jancillaram. fede peticio. hare. $ fic y 
in locopublico meretricerer, quod videcar duram cum fuficero 











debeatad caulam exberedarionis, quod flia vicam Juxurio(amcrjá 
extralocum lupanaris faciac: Sciftud videtur verius, Sci 3 
communis Smentem iplarum,de qua ¡fa fumpra ell, incellige er, 
iftam legenajuxta di étasalijuris com mcunisad.l.á flia, Codeine 
cio.celtamen.Scdidt,$.caulas. Se quod bic dicit ( en pureri 
















quien la queria cafar:li ella contra fuvo a o 
luntad del padre dixefle que non que- Cl usd 
ria cafar*edelpues defto fizicre vidade flia fas 
mala mugerenputeriaf, poderla ya cl E, cedo de 
padre desheredargportalrazon. Pero — fic quódintel 
fiel padre alongalíe el cafamiento de Hsturienos- 
fu fifa, de manera que clla paalle de e-  xuiote viuen 
dad de veynte ecinco añosh, fidefpues dos a 
defto fizicilecllayerro,o enemiga defu probabitar le 
cuerpoo fecafafle contra voluntadde Lian carlo 
fu padre,nópodriael desheredarla por, Tocumen 
tal razon :porquefemeja que el fuecn  muniter accio 
culpadel yerro que ella fizo , porque dentibus 








ma 
























quía paísin 
iuuenes acce- 
debant ad iuuenculam cum fama publica , fecandum Ba 
confiligram,confil.a5neque exculabirur fecundumn eum 
quod ron potuitcognofci,quia erat aréta; nam licer iLaprum non 
ficconfamunarum;(utlicit conacus, allegar capit.1. feicem li fidejis, 
quibus mod.feud,amitra, 8: quod line contattu corporalis 
tionispotefl vita luxcuriofa indecens, Scinhonelta inceruenire, | 
tantum.Sali emancipacas, ff.deconc,taba.L.achleras, $e pomponias. 
fEdehis,qui notan.infa, 




















E Cocshereda 


¡edan mater, que (imilites elTecmerstrixc, polfér fi- 
liam ob 1 


al. poll Bart.pertex4 
quod no: 

Li filiam,C.codicit,q li tempore mortis mater er 
ad honellam vitam redaíta, quid tunc poterie fi 
re,cum non debear tune reputari tarpis perfona ; de vitima con= 
fuetudo: jenda fic.].mella. $..fE. de. gas Se 
ibi Angel.pof Guillielaper.limperialis.in princ.d+.5.cales. 
autem inipíaflia :quz ob luxuriolam vitam poterar ex 
ipía ante teflamentum patris,co viuo,ad honeílam vitam 
redijtyan eriam tunc poteritexharedarizvideturguódnon ex notas 
perSpecula,ticu,quifili funtlegitis.1.colu. 4. verlic, quid hipfa pos 
niteat de peccaro, vbi concludit tali caíu patrem teneri ad alimen 
tasóclicvule,quód non polsic exheredari ; cum ifta ambulent pari 
paftu.Lúiquisáliberis.5.ñ quis ex bis. ff.deliber. agnol. 8 fimiliter 
talicaluparertencbiturcam dotare,fecundum Abb.in cap. quinta 
uallis,columna.2.de jur.quia caula dotis non minus fauorabilis eft, 
quám cau(a alimentoram.Bal.nonel.in fuo erataruade dote. fol. 
colum.2.in. 16.fpecili priuilegio. vultidemin dote: licet nonallegee 
Abba.vbifupraskrefpondit ad.d.facaulas.verfic.fi alicni, dicens q» 
illa difpofitio non debe extendi ad ¡ftum cafum dotis , ne matri 
moniam impediatur : 6 ficinnuit, quod licetfilia tali cafuadhuc 
poliir exharedari, deberer tamen dotari ; ne maurimoniam impe- 
diatur,Alexan.vero de Imol.relato.d,Hoftien.in.l.1.col.9.nume.y. 
infertex co, quód filius , qui ingratitodinem commific , adeo quod 
exhwredari poftitii tamen viuo patre poenitentiamagac, vel ante 
teflamentum conditum: non poterit exharedari : (aris facie pro 
hoc diéto feu illatione Alexan.d. $.caufas. in verficul. fipreter. 
3bi £ inhac profefsione permanferitiacic quod nor. Bal. án. le 
fiatres.verfi.quero quid iinftitutus.C.de inoflicio,tefla. 

















































h GQueclla paafedecdaddeveyore yeinco añora Quid 6 de confuera $ 
dinepatriz,, filig maritantur víque ad vigefimam annum , Se flia 
poltiflad tempus nupfifler', parre ignorante vel contradicente, 
cumindigno: an.propter hoc pofsir exharedari 2 Bal.nouell.in 
traótara de dote, in.6.fpecialipriuilegiodol.1y. columna... tener, 
quodnon : ne alias per indireétum rollatur ipfiflielibertas ma- 
trimonij , quam libercarem non potelt impedire jus cinile , ve no 
taturin capitulo primo de Iponfawvbi Abb. hoctenet, fecustamen 
fecundum eum, fifilia non expeétauie tempus confietum, fecun 
dum morem patrig. vide ibi pereum: ( Jicetnonán ifla mate 
ria) quod artendi debear confuctudo parriz circazeratem,qua mu. 


Titul. VIL.De las desheredaciones. 





¿:óntuaivideper Alexacontilao.columar.volu.2.incipit, 

nifa.25.annorum expectabitur , adhuc eciam 
o norerezgioniciiliainhone(law vitam elegerit meretri 
candoyfeca: ¿un Balanoucllam vbi fupras 








ya Gorroejira u femoniefe. Quidfimullas pcurarerfuriolame dic quád 
etiam adhue 


atardo tanto quela non cafo.E otrofi de 


foo Joco , de manera que andouielle 
defmemoriado,e fin recabdo : fi los fi- 
fos, olos otros que defcendic!Ten del 
por liña derecha, non le guardaflen, o 
non peníaren del,emmascofas quel fue- 
re menefter, fiotro eltraño le movie? 
porpicdad,e queouieTe duclo del,do- 
liendo fe de lu locura, e de lu mala an- 
danca,e lo MeualEe alu cala, e penfalle 
del.si cfle atal delpucs delto rogafle, e 
afrontaflea aquellosque defcendieffen 
del furiofo fobredicho , que penfaffen 
defu pariente fi ellosnon lo quifiellen 
fazer, e el furiofo muricTé fin teftamen- 
to:cftefobredicho,quelollcuo a fu ca- 
fayeque penfo del, deue auer todosfus 
bienes del furiofo: e los parientes que 
lo defampararon, non deuen quer nin- 
gunacofa.E fipor auétura elteatal tor 
naffecnfu memoria, ante que murich 
fe, podria desheredar por cfta razon a 
aquellosquelo deuien heredar por de- 
recho, linon erraflcn cótrael. Eaun dea 
zimos,queñi elteatal que fuera delme- 
moriado, onicfle fecho teftamentoen 
antesque cayelle enlalocura. E en agl 
teftamento onicffe cftablefcido por he 
rederos a fus fijos , o algunos delos o- 
trosque defcendie(fen del, porliña de- 
recha,fi cl furiofo muricfle defpues en 
cafadeleftraño,quepenfava del , non 





anporum. ve 
iníraco.], 
Ximas. 


Giex. PI. 


aelix hac. 1. por 
mitaraij.cauo 
Sa exhareda- 
vjonis fsilius 
patrem capris 
msn edi 








fue á latroniz 
bus (ens pira- 
dis feu aliaprio 
tata periona, 
quía ille quí 
paritur quem 
Ín carcere mo 
Yi, videtar eú 








Epilcopis 8 

idem 
dic,ficondem 
nacos a dudi> 
ce detineacus 
in carcere , vt 
tadio carceris 








lacacios vale cl teflamento,quantoes en el cfta- 
ma.C.qui bo-— blefcimiento de los herederos: canon 
as deué ellos? aucrlahercdad: mas aquel 
yes. E. de fu=  cltraño Gpifo del eleayudauacn cuyo 
fpefttuto,Bal 


poder murio.Masbiévaldriaelteftamé 

ta,quáto en las otras mádas, que eltelta 

dorfobredicho ouic(Te fecho enel. 

4] Ley.V 1.Como el padre o el auuelo pueden def. 
heredar afusfjos o afus»ietos, finon lequi- 
fren facar decapruo, 


iusibidem.co 
l6,prima.quia 
ex quo carcer 
pecunia redi- 
muicur, habe = 
birlocumilta 
Lfcus li deti- 
neatar in car= 
cere , ve quía . 
elteiinflictapcena perpetui carcerís, veladtempus : quia non cadit 
luicio,nifiinueniatur compoliio:vellidetineacurpro inuefligatione 
C.deexhiben.reis.Bald inditauchéricaficapciui. 6 eriá 













del 

Paulusde Call. 
a A Exegligentes, QuidGiple carceratusvel captimos fuirfimiliter negli 

«ens; quiaiple poteratíe redimere fine aliorumauxiilo, Ec neglexie 
'suthérica fi captini.dicit y tic parcendGeltalijs, ienm nó 
.arzul.quintus.Emáda,£.ca.defidcialTo.Sitamen conflas 
set q iplenoluillecredimi:túe dicerctfilius vel cóluntiusnegligés, A 











zimos,quefeyendoalgundomefurio- , 





iplenon redimat:Scipfe vel hares feriptus priuaref Iueredirate e 
argu.l.isquireipub.caula.la(egáda.Squodibinota.fE.ex quibcanf 
maio.fecundum Balvbifupra, 
€ Unondencheredar. Imd.$.caulaswverfic.vnum de pradiis.dici 
ilosadlucccionelsveniscnon pac inaniciiegpiC- 
de Epifcopis 
écclera dicicur 
fedetiam lege 
denegatur ei? 
fuccelsios ex 
quo pacet, q 
tales filij, vel 
coniunéti feu 
haredes (cri 
Pei, fune inluc 
cclsibiles ¡pl 
captivo , ¡plo 
jure abíque as 
Ba fententia, 
vade fuperua 
cua ell que- 
fio quam in 
hocponirBal. 
in diétaaut) 
ticas Ñi ca 





ur 3 





Aptivando “ algund o- 

me, o muger que ouiel- 

lfefijos, fi los fifos fueflen 

Jjnegligentes , non auien- 

e redemir fu padre , o 
fumadre: o lo dexallen captivo , po 
diendo lo redemir, fi defpuesdelto fa- 
licre cfte atal de poder delos cnemi- 
gos , puede por efta razon desheredar 
fus fijos. Mas li por auentura muricl 
fe enpoder de los enemigos, aquellos 
que le deuien heredar, que fueron ne 
gligentesd en facarle de captivo , non 
deuen heredar * ninguna cofa de los 
fus bienes. Mas cl obifpo de aquel lo- 
gar, onde era natural efte que murio E 
enlacaptiuidad, deue entrar todos fus Pa 
bienes, efazer ende efcripto cierto de” riribidé Paul. 
quantos fon: e defpues'defto deut los ¿ dear, 
vendertodos,e darel precio en reden=" Saleen de ee 
cion de captivios £. Capues quecfte  prinos. Noner 
que era Señor, non fe aprouccho de an 
fusbienes , nin.fue redemido dellos:  fequencem in 
bien es quelean:otros redemidos £ en meca e 

. fulogar-Elo:que diximpsen ella ley (ena. da pri 
de los fijos:ertienda fe tambien delos 

otros parientes,queauiandebdo de pa- 











plo iure , vel 





mo grada, ad 
quéhzereditas 





a A=  pertiner Be de 

rentelco con elcaptivo. Otrofi dezi- E cam ad € 
piltopú vel ec 

mos, quefi alguno ante que cayelle Picea 
en captiuidad ouielfe fecho teftamen- — prione capi 
to, en que ouicfle eftablefcidos algu verá: guiacú 
Lpriuar , póts 


nos por fus herederos , fi muriclle en 


inquem vle, 
poderde losenemigos, non lo querien 


conferre (ecú 


» . :qd de 
do ellos redemir, non valdría el tefta- e 
mento, quanto enel eltablelcimiétode Call, in. d.au 
los herederos:mas valdrah enlas otras "écaprivis 


cofas,fegund diximos en laley ante de g, a.nienesquefeá 5 
fla, que fabla del furiofo. E la pena «reredemidos 
9 

a Notaiítam ra 
quediximos eneltaley ,e enla que fa-  scnem, que 
bla del furioo , deucn auer tan fola- semper 
mente los parientes, e los herederos, 5%. famp 
quefon mayores de dieze ocho añosi, 


fa. L(umpra 
cit. (cilicer in 
e non los otros que fueflen menores 


diét.auche. ve 
cum de appel 
lacio.cognole. 





$. vnumdepredidis.Erpoteftad aliainduci. 
h Estes valdrá. Tenet enim ciustellamentum, cer captizb hoflibus, y 
git decile przambula horacapiniai. Los coma, 
:devulga.Scpupil, 
3 Gotayoresdedieze ocho años. Et non compecice 
fipoltiflanatater 
dumin diét.authenticaicaptiui.col 
priuo/Ma stscomplenturfecundomenro ibidem.quisoblequiasa 
filij»ergapatsem haberfructum fucecisiuainyncninllantancan 





seftitucio in imtegrú 
izant ,fecundumn Bal 
¿iuflicit fiparrecxillére ca 





























Sefta partida. 


3a UrenierMudverbomronita exprimicurin.d, $. fivmum de pre- 
diéis.negyindasuitéticalicapticd.vbi dicitor: quiautem redimere 
ludenr,fiproprias non habea,e pecunias Íaper rebus iplins, in eá 
saufamrettécontrahune. Et Gelímica am. «quando ¡fi flij vel 
coniunótiproprias non haberen pecunias, 8 inducic Bal.in.d.2m- 
étenica li car 
prini. ad dei 
lulTorem,non 
habenté vnde 
foluat,Sctimé 
tem feponiin 
carccren > 
pofiit vende» 
re bona prin= 
cipalis.Laf p 











deftacdad, maguer errafen, afsi como 
fobredicho es. E non le pueden ende 
efcularlos herederosfobredichos, ma- 
guerdigan quenon refcibieron manda 
dode loscatiuos, paravéder, oobligar 
fus cofas,porrazon de quitallos. Ca fin 
fu mandado las podrian ellos vender a, 
cobligar, tambien como las lus colas 
proprias:afsicomo dize en el ticulo de 
los captivos en las leyes? que fablan en 
efta razon. 
«Ley. Y 11.Como el padre puede desheredar alfi- 
jo que fetornare Moro,o ludio, o Elerege. 
z Ercge",oludio,.o Moro 
] LN tornandofeel fijo, ocl nic- 
Ej to, Miel padre fuelle Chri- 
de $) fliano bié lo puede deshe- 
baicorigioem * Tedarpor ella razó:masliel padre fueVe 
ab auchent.ve  hergge,o de otraley,closfijos, elos nie 
Eo tosfuclsé carholicos“,eltócc el padrees 
0 is tenudodecftabléfcer a ellos fijos ata- 
les porherederos, maguernon quiera. 
E íi por auentarael padre ouicllefjos 
que fuesen Chriftianos coros quelo 
nonfucílen. Otrofi los cacho! 
heredarídel padre,elosotrosnonauran 
endeninguna cola. Pero fideípues de- 
fto fetornalTen ala £e8, deuen les dar fu 
partedelaheredad.Maslos frutosh que 











Curaorcim. $e 
Ki ignorgates, 
f.manda, 

9 b Ken las leyes, 
Non ita bene 
ficut hic ¡bi 
hoc explicaf. 











126 filius fac 
/hzreticus, lu. 








icoscl 





d.c.excómu. 
Dicaimas. 
dentes, de na- 
retic. 
a d Ucarbolicos.ad 
de legern. 
grouimas. 









y fil] catholici ficced: 
tamiencanctar de jure canonic 
Sin.cfilinS in.caquicung;. Soler 

n authentica gazaros,C,de hgrs 





ant pa 














¿fas ll partitarumo 
lo/T.23.96.7n feminadixi 
rorthedo:i Ñl 
orú.Fefequanturibi Arclidiaco. 8 oá, 
witcontrariuan  (cilicerquodio bonis teripora 
bus ferrene Sa :+, niftin terris mbieétis R 
fx, clara quead jurildi one wm téporalem.jta nctavitin fumo 
Ldehzereric, $. quid ihareticiflioshabeant. ¿ciftud ctiam 
an. Audeind.capevergentis.vbi dixic gin terri imperij (era 
hocall feculares,qu maiori zquitati nituntur. Abb, veró 
ibi ies dicicn andum elle de opinios '.Toan. Andr. quía non ha» 
bes in te rationg, Si probabilitatem cum in-d.cap.vergentis. Papaex 
prefsefaciar mentionem deterrisimperil.S< mandet principes fecula 
resad hoc compelli:meque curandum eltin hoccafu de legibus cum 
crimen hrzrefis(it mereccclefiallicum, vin capivinquifionis.$.pro 
hibemus.de hareú.libr.6.6 porna: impofitio fpeétatad iudicem ec- 
cleliaflicum,non ad fecularemafin hocaa4. quelta. de itud criam 
tener Albericn diét.J.cognonimus.C.dehareti.£crener glol.quam 
bi docto.communirer fequunturin dié.ca. vergentis.hoc etiamvo 
nl elo Tina caficnan cda leretdo Keaillb 6 Altas 
men. quia deiure anciquo minus dubitationis ¡fla quzilio habere 
ebarar (lante difpofitione. d.authentice gazaros. Atrentis vero 
¡Ñ%<JL varsitaram maivs dubium videbarur:led adhuc tenendomeft 
que d iuris canonici difpolicio in hos leruetur ; cum iftud crimen 





pin orre 
¿tascife lez, 


parcormimh 






























































fitmertecciefaflicam + Ec ius canonicum hanc penam filijsinfli- 
git, confideranspocnam filioruas elle parentum. hifli quicem. EE 
quod met.caaf.d cum ¿dem Ñitin caiminelale maiefacis tempo- 
ralis,quantó magisdiuina, vi inad.copi.vergentis, Se ita dn practin 
caleruacur.dadde loan.Lup.de palst.cub.ia repericione capit. pee 

velltas. luper 














: E 4 tex.colu.¿40s 
ouicren llevado los catholicos, entrctás 5 formis mie 
to que los otros fifosfucflen hereges, e A ver 

S : a 5 ic.ex ¡fis v= 
noncreyanen la nueltra fenon lospue piro a 


den demandar.E fi por auenturacl pa= an fl dea 
dreclos fijosfucfsé hereges, closotros  4Ete debe 
E 2 2 . alimenta ha- 
parientesimas cercanos fueffen catholi bere á fio, 
cos:clloncelos quecreenbien, auran la vel fliz d 
heredad,e nonlosotros. E fiporauen= ¿5% e 
tora alguno fucfleherege,cletodoslos ante deiérá 









quid in il 





otrospariétes,q ouicre, cambié losque eres áp 

b EE tre comas 

defcienden por la liña derecha , como fumnatis. 

losquefubenpor cila. E otrofi losde + GEpablefccr.ln 3 
mui hiercti» 


Jasliñas de trauieiTo, faftacl dezeno gra 
do:fi clte herege atal FucreclerigoL,cftó 
ceheredara la cglefiatodos e Dicnes 


cumpolfecon 
dere teltamen: 
tum.vides.16. 
n ” Vita. de fupra 
los demandarefafta yn año!, delpues q boda se 
fueredado por herege. E fi paflare vn se ibi a 
A r a 2 Eto cachul 
año,clacglelia nonlos demádare, eltÓ * cos denen hore- 
ccaucrloshacl Rey.E fielte aral fuere le der. Vide fu= 
go,aura el Rey ocroli todos los bienes. , 





4 





pra in glof. a. 
QTemajen a 5 
Lafe. Tanvicue 
hac, y bona 
debent relli 
mui hiere 
reuerlis ad fia 


Ilo. V 111 
quando es fecho derechament. 
Tel padre deshereda fu fifo 
z 7 dem.acde gl, 
poralguna razó qualquier 72. quet. 
de las q dizimosen las lc- fuoma, que 
z os itedelta,fi fuere proua- Gctquocie 
da',dez1mos q dcuc perderporédeelfi ablata here 
jola heredad del padre. Otrofidezimos 


uefuergaba el desheredamiento 

















el tamé te. 

uertantur ad 

Jidem,ex mis 
fericordia cisrellituunuravtin cap.ipla pieras.a3.q.4. 8 non cum di 
cit(de mifericordia)nám de rigore non (unreisrellituenda, vevoluir 
Archisiainca.fivos.23:q5. Addectiam quod habeturin cap.ad abo 
Jendam.de hereticabin,cvrofticiam.$.liverósde hareticalib.6. Sica 
vtcommniis«necnon.Scibi Archidia.codarit. Sclibade vide Domi. 
inca.cum(ecunduná lezes.de hareric.libras. de pragmaticam regu 
carholicoram datam Cordubar.-anno domin 

h dtosfrutas. Facicvecicaliubái 




















tica.iderndeneltorianis.C.de heretic. - pecctedo 
j Uewientes.Hocetiam cordigirurperius canonicumsquianec filjs re- fuifle ibi 
eruantus bona parentum Ive. cticoram.vedixifispra in ¿0.14 poliam. 


k diclerigo.Addecap.excomimanicamus.$.1.de basetic.vbi vide Abb, Y 
8cloan,de Ana.vbividebis quidtaciendum debonisclericihrrctid. 
1 Gabe vnaño.Nota de annalipraicriptione,vteriam norglosin dit, 9 
S.caulas.verficufi quisde pracdiótis. Anautemlegesilkxe Regia hoc 
tempuseccleñi pranire polsint.nonelt fine dubioex his, quae hac 
benturin.c.queia ecclehiarú.Stin,caecclefianS, Maris. de conflitu 
Jicetin contraria adduci polTent ca,quz comular Guillielo»,Bence 
diétin reper.ca.Raynuncius.(uperverbo,Svxorem nomine Adela- 
fam.numero.240,cúfequenti.vide que dicamia.l.a.civula6.part.7o 

in glo.pen. 




















Glexp TIL, 


o Legjtimacaula exheredacionis reftatore inferta Se ab harrede pro» 
batatencresharedaco:é plores caulzinferantur,(uéficic vnamle 
gitimamprobari.hud, a 

m dsifuerepravada. Adde.l,omnimodo.C.deinofficioneftame. Ecin 
authiémóliccr.Cudeliberopcare.din corpore,vade fusnicarinauthén 


87. Nóinue- 
mareflituiveluti bannico, vela= ni camia 
Jias danwnato non debeantreflitui fruétus. S adde Alberic.in authen nou, rec 














Titul. VIT. Delas desheredaciones. 48 






vecúdeappella.cognol. 5 fiueigicur.Scdicie Ang. in authé. de mapeo 
¿ingracitudinem.collatione..4.quod fit cautusaduocarus, vtlemper 
consta blium exheredamm faciar caufiun ingracivudinis probaris 
metiam iparerinexharedacione flij,caufaimingracicadinis non 
inferueritylicee reflamentum ob hoc nontencat, Gcluccedator ab in- 
tellato, vtpo= 

1e exhzreda- que como quiergcel padre pulielle mu 


nd a chasrazonesdeltas lobredichas, contra 
tasen adime fu fifo,quádolo deferedare: inó pudi: 
en retodo provar gelo cl,o el heredero, q 
ta cauía ingra— fucfleclcrito encl teftamento, abódag 
E feaprouadala vnacofa*,tanfolamente. 

i Mas fipor algú otra razó qualquier>, 
a e quenó fucfle delas fobredichasen eltas 
E leyes,deferedaffeel padre afufijo , non 


le valdriatal defercdamiento. 
























gulare Talon 
dambht.nó q Ley. 1 Xx. Como quando elfo esdeferedado en 
Hioniaióe, de elcomiengamiento del rostamento, o en la fin, 
e ibieú — feentiendequeesdeforedado en rodos losgra= 

eo. Egota- — dosdelaherencia. 

men femper 

dubirani de veritate huius diéti,quia videtur contra textum in dilo 
authiz.vtcú deappell.cogno!5.aliud quogycapiculá.colla.8.%.5.fiue 
Jeitur.Scontra.l. 4.Sc.ro«ical,7.partic.6.d quiaingratitudo non ex. 
cludicá fuccebioneinteflas.L.cogradisdT:end.coguati. Se renár Gui. 
Jiclm. Bal.Saliy in... fratres.C.deinofiicio,tella,vbi refpondente 
ad.d.$.ingratitadinem, ten tetiam $ laté probarhoc Francilcus 
de Areti.in.l.;.5.filius quoq;.fdeliber.Scpofthu.tenetetiam Socin. 
conli65.incipienti,vilo proce/Tu.in canfaquarelz;.volú.col.fin.de 
juretamen parcitarum ingratitudo excluditfratrem eti fuccelsio 
neinteltati.vtin.l.s2.infracod.vbivide que dixiin.l.rovinfra cod. 
sa Unacoja. Adde.d.5fiue igitur.S.5.fi tales.in authenti.vt cum deap- 
pella.coznof.3cfacicadillud diétum fingulare Innocent.in capiciio. 
de renunti. quod fententia latacxpreiTa duplicicaula > 
tenetfententia ex cala vera. $ adde 
f.de his quinocant.infa. SK inducitBart. diéta 
10d ñ in libello plura fimul narrantur, vel mandantur: 
lterum per fe fufficit non effe neceffe omnia probari: fed 
alteramtantam.3remitritad nota.in capelicercanfam.deprobatio. 
Stinca..derofeript elin.colu6.6.17. cúfe 
uenti.An antem videater quis (e aftringere ad probandum eo mo 
[o,quoinlibellonarratavide Bar 
¿indubio nemo videtur (e adílringere, niñ quatenus agere delide» 
rat.vttradicBald.in.l.g leétusco!,2.C.de eden. S notactiam 
quódlicet quis(cadílringatad probandum , non perhoc fundat a+ 
'entionemaduerfarijagentis.Bald.in.].:. C. fi aduerf. crediro.S vide 
quodnor.latonpoltSalice.inl.cum virum.C.defideicom.Itemnote 
F quódiicerpars/c aftrinxeritad probandam pertelles, € inflramés 
Poteritcongruo temporcfacerepoliciones.Bald.in.l.fecunda.$.quód 
obferupri.C.de iurascolumnix.videnorab.inifla materia per Balin 
1.prima.pe.co,C.de condi,indeb.vbiadintelleftum.d.c.licetcaufam 
inverrbo,(cabltringit.8:ibi datregulam, quód ad qualitatem probá 
dam,nunquá videtquis adÚ ringere ¿Dif qh qualitasmutat (pecien 
adtionis,vel exceptionis vel facit aliquéadmirti adid, ad quodalias 
'nonadmitteretar. $t datetiam aliam regulam, quod quando plura 
requirunturloco vnius cante finalis:tuncomnia funt probanda con 
nexim.Secus firefaltent plurescaule finales.vide ibiper eum. Sin 
caulacriminali adítringere fe ad ea,que non funtde nacura punitio» 
nis,nibiloperarur.gl.in.. ¡cer caufam.S Bal.in didta.l.penu. vide 
eciaminifla materia quod not.Bald.in.l.fecunda.colum.prima, C.d 
proba.Sin.l.fecunda,col.(exta.C.de fervitu.Gio.l.fiuftrad in.J.có 
te minorem.C,cod.titu.Sin.l.ceftium.colum.C.deteftib.S: in. 1. 
non.C.decontra.empr.S Bartcain,l.qui vxori.5.quidtamens f.dea 
dulte.k quod dicirBald.in..1,14.S.15.colum.C.quiaccufa.non pol 
«in.Lfina.C.defal.Sin,).fin.colu decdióndi AdriacoloS: 
in.l.minoribus.C.de hisquibus veindignis.6c loan. de Plat.in. L.fecú 
da.Cade delato,libro decimo.notahac,quiacollegi longo (tudio $e 

poterntprodefie,cum calas feobralerit. 
3 Gotrarazonqualquier.Nota valdeiflamlegem,nam per cam videtur 
reprobariilla communis opinio,de qua dixiin,l,quartain gl. prima. 
fupraillo tituloscilicer quod exalijs caufis aque granibus vel gra» 




































































































wioribus: quin in ¡fis legibos exprefis, filias pobit exheredarie 
perteconfandirorillacommanisopinic,cum dicir, orcara 

zon qualquier, Seatis bene criam quod diciturin diet.$.aliud quog; 
<apitulumin princión authensvecuin de apela. cognal. per quesa. 
tex.hocidem volvi: Alexand+in diéta aurhen.non cer coli a. 
E NA. quart 


ES Radosllamácn latin, al eltable Sei 
Y So titarmm. pri 
E [cimiento del heredero, q cs £e bar hoc dar? 
choprimeraméteca lafubíticu * cúdicit, qual 
ció qfazédelpuesándodi fubllicuto a Poco 
aql heredero, cíto es puefto por feme- 
fágas.Ca alsi como ha é la elcalera mu 
chos gradosgel vno eftaante del otro, 
alsienlos eftablelcimiétros de los here- pe an 
deros ha grados, Geltivno anteglotro  ¿spedi 


engfon llamados fubltitutos,ódeficl die late Laton 
padre defercdalu fifo:éante dl primero Ter muodeia: 


gradodo defpues",detodoslos grados — oblizationib” 


delosherederosinftitutos,cfuftitutosé — Pon eniw fe- 
futeftaméto,entiédele'Ges deleredado  fralierhetel 
de todoscltos grados fobredichos. ligedo aliqua 
iehumanicas 

1 Scexclulic exheredationisque eftodiofarvenornglof.per 
texbidn.LfecúdaTedeliberis d: pollnumis,neq;(equereinr aliquid. 
ablonurn: nequeoporteretperaliamlezem aliquamreftriéácneméa 
cere:imo exprellecxcluduntur ones aliaringratitadines per, 
prefe.vciadiéto,$ualiud quoque capitut ; 
nes,quz dantur adid,quod haberuriw dicto 
opinionemvltra Alexand.vbifuprastenui: Honien. 
fa,$.qualiterinfirmetar.in fexta col.ibited $ef aliacsufa. ques Fec 
1inadicitad hocánemineallegatum in caspaitoralis.col. prima, dere 
fcript.Bcfacirquod nor.Salicein.l.fratres.inte:tia opos C.deinofiz 
cio.tellamen.quid autem defilia velfilio,quemuplit contra volunta 
tempatris,an pobsitexharedarizvide.).antepe.S: pen.titul.primo.4. 
particc8c que ibidisicquid mcr exbirredaio fer in fauorewa 
Hilijvelipló Mltoyolentezvideper alexand. quod tunc etiam extra 
ifloscalus tencar inauthen:nonlicer.col,1.8c2. C.de Jiber.prateria 


































imofa 































Quer. Xo 


amExbhzredatus ante (ubltitutionem velpoft omnes gradas fubftitu= 
tionisviderarob omnibus gradibusexhredatus.h.d. 

€ GPerferjanza.Adde.ljurilcontuleas.Sogradus.fedegradib.affinita. £ 

d €. Antedel prémere grado.Azo.Codeliber.pratesnfumma.dicic. Jré 
fieri deber exheredatio ab omnibus haredibus,non ab vnius perlo= 
natantam.ff.deliber.Spoftbum.13.$efliuslem fieriporef? ab om= 
nibus gradbusharedum. qued ell fi far exheredañío antegradus 
omnes,velpoftgradus omnes, vel intra gradus,Scell tune inter gra» 
dusquandoperfona precedens exharedationem, eflin alio gradu 
quáperlona que fequiturexhetedarionemad.$.Slius.d,Saante. 
ineodem,Sr.C.cod.|.,.Scvide dehocperglo.S Dotto.in. d.L.. 

€ depues. Adie.d fiius 84 a.C deliberprete. 3 

£ Gentiendefe.lta quod dicebatglo/Tin didt.L prima. quód nec proba- 4 
tioin contrarium admitteretur,comexhzredatiofadta fuit polt om 
nesgradus.Sed communiter Dodto.ibitenent contrarium.écin.d 
filius.Siveró exhzredatio far ¿perlonavninsex hreredibus,non var 
let,vedixiin glo.prima.cum enim exheredatio tab hareditate ex: 
clufio,vtinl.quidam cum flium.fEdeverboramn obligatio.non va. 
Jerfiá perfonatantum fiataarga.l.cum quidam. ff. deliberisSipoflh. 
quiafirepeQuilliusá quofir,valeret: 8cre(peén alterjus non vá- 
Jeretseflet dicere quod quisdecedererpro parte teflatus. Se proparte 
inteltatus.contraregul.).jusnoftrum.fE.deregal iwvis.Sitamen vnus 
tantum elletinflitutusytoncvaleretexharedatio ,!icer abillims per= 
fonaetiamproprio nomine nominata feret  arguendo ¿contrario 
exdifoofiionedidti.$.filins.S.lomon putanir.$.(1 ab wno ex hare 
bus.ff.de contr.tabul.Jefiá primo. A.deliberis 3 pofthumis. Sid 
elec, fiplures cient inftituci, Sab omnibus exam proprio nomás 
nenominatis ficretexharedavo.veprobaturin.l.penulti. A. deivia 
ftorupto.iremexifla.l.cum ejusconcordan. Nota , quód cloufula 
in principio , vel in fine appolita refertur ad cnania in feriptara 
cótentadcadde.l.6 ex argentariis.Sltinició Eodecden.K. 
feriptura. Stibi plené notataffadeleg.nitéclaufisla in medio cayicul. 






















































Sefta partida. 


rumpofita referturadprircedentia E fequentia. vrind, Slius Ence 
2.requiris.deappella,diprocedút pradiéta eciñinpornalibus dilpo- 
riouib? quando iplarace cla (ala couateilposant pocndle ideo 
qyná potelt difpolitio cenferi repetita fine poena, (ed quando porna 
efec diftindtaádilpolitione,runenóreferturad capitula(equétia.gl. 
magna Cle, 
2.ad fi. iundta 
glol fade vita 
de honeft. de 
xico.clttamen 
glo.córrariain 
c.demulta.de 

sabe, quem 

icitveriorem 
ibi Abb.colí. 
finwvbinot, y 
fiin fine ali- 








GLe).X.Comoclreflamento enqueel padre non 
deshereda a fufijozinfabladel mon vale. 


Reteritio, enlatin , tanto 
quiere dezir cn romance 
comopaflamiento,que es 
fecho calladamente, non 





EEN 
faziendo cl teltador mencion enel te- 


culos faruti E 
poenalis fitali— ftamento, delos que auian de heredar 
gquaadiño, Y 19 fuyo por derecho. E cfto feria como 


poena appoli 
ta ln prindi- 
pio viderurrepetirainilla aditione, ex-quo enim adijcirur, viderur 
op fitpacsillis faru, quodincelligitci poniturin ftatuto verbum 
adijcitres vel limile.vide laréin materiaper Alexin.d,lcalis foripea 
1a.SperFeliná m quexdere(tript. vbicria Abb. col.2.vide 
esiá per Abb.imceecclelia veltra.6.not.vbi bonustex, de eleétio. Se 
«p dicitglo.inc.cóNicuimos.;.q.5.Scvidegd dicir Bal. notabiliter in 
1.1.C.delegitihared.Xins.pei defeu.fuer.contro.inter domi. Se 
agmatumés perBarin.Ll feruas.$.ericoy differéria.  vibonorú ras 
prcSin.l. maritif.hoc quinquéniú. de adulte, Scinal, ilegacum. 
ffdeannuislegarié in.l.fin.$ pe. fE.delibera.leza, Addecriam depor 
nain fine appolitaloa.de platin.l.pe.C.deaque duétulibar. Et q 
etiá declaufulain fineappofitadicit Barán aucten, vtlicear matri Se 
auia5di.colla,8.8cnotabilicerperemnde Bar. 8: Paul. in.lfinwvbibo 
nustex.f.dereb.dub.£ Bal.in.).1.f.decóltitaprincip. 6 quod di. 
citBalin.].quifquis.C.ficert.per. Scadde quod habeturin.c.inquie 
Srioniwteappel.Etnotaquod quando cómode non pollune referri 
verbaclantula fequétisad pracedóresnon fiillarelario,feu repeti- 
hocedicto.Hidepoftul.glo.Sedocto.in.). (1idécum eodé. E. 
coru.iudi.léquido precedentes claulul e haben: (14 propriá 
alisclaafalafequés,non refercur ad 
o.ubal.t cara. Scibi Bart. fido 
ebiCarci.kx Imola Balin.l.C. delega 
quádoverbaq aclaufala, nóluntper feprin 
¡iterpofita fed adstiam difpoficioné qualificandá,, ve quiacon= 
is modusinfericur iegato vieimo loco appofito ,tuncad vii 
mo locopofititantú ref=rcur.lfillam.ff. quádo dies lega, cedic. Bar. 
¡ lereb”cubi.l:é neq;referuntur quando extali relatione an 
nullarelppracedás difpofido.Paul.de caftin..1.6i.Ecin.L1.C.delibe. 
prieto.Icenvti claufula spponicurin medio alicuius capi, tunc ad folú 
jllud cap.refercur di. yofíilims. glo, Bar. de dofto.cómuniterin.d. 
J...C.delibe.prate»Abb.in.d.ca.cequiris. Seleganterconfi.75, inci 
Pitillud de iure quzritar, In his locis reperies in ¡Namateria rmulta 
notanda,qu (parfim difpertahic collegi : quie cum cats ocurre 
ritsdabunt ibi honorem. 











































































Ge 


a9Siin exhizredatione canfi(pecialiter non defignatur,vel defignata 


2b 


non probatar: repellicurinilicas: St fuccedit exhueredatos  licet 
haresquádo nó eltexprefla cau(a pertellatoréle offerar juflamcau- 
ll 'edarionis probacurú:Scidef ell prateritushlios. 
ALA raño dem dic,Gin(lituerer aliosfilios, Sevnum prateriter, 1, (i 
po'tmortem.sfivfidebonor.poff.cont.tabu. 
4517 »edandalo ni dejberedandolo.Habes hic pprarerit? dicitur, qui nó 
fuiciaticucas > neygexdieredacas. vnde licet de eo aliasfaéta fitmen 
tiv io tellamento, dicitur álius preteritas.l.quidá.Scibinor, Bart,C. 
de fidsicó.idé Bar.in.L¿.C.de liber.prate. Bal.in autentica, ex cana. 
col..C.eu.lk procedircria fi relinquereturhaereditas filio praterito 
perlidcicomuiiffism.l.ica ramen,$.qui rogatas. Scibi Bar, 8 Paul. 
ad Trebel. An autéfilius,cui pacerin vita dedie (uá legitimam, pofic 
adhoc tanquá preteritas dicereteflamentú nollú2 Bar.in.l.gallus.5. 
8ccquid (itácum.colu..a.verfic.pratereapofico dí allegat.l.papinia- 
nus. S«quarta ipoticd colla edlicnidetad, quod ná iciam 
notácali dodto.pofteúlle enim, cuinon debeturlegítima non po= 
tell regularicerimpngnare teftamentú, co q, tune nulla (ibi fit iniu- 
ita etiá con(ulendó tener Alexan.confil.18ovincipitvils duob? 
mentis.volas.cc lu.2.Deciusconfil.68.mumero.2.tuadde, q 
hocprobacurin,L.cum quericur.C.deinofficio.cellame.Glimicanif 



































turpisperfonaciferápatrcinflicutamátune flius, eciá fi biferal 
Etxintegrale itisnapoteritagere querela ad refiduú , odio intli 
per.l.Pantontos.££fiquisipar.fucr.manu.idem tener Pau 
ti icio.tefta,ficut eciam cltin fratre, inflitura turpi 








deinotid 
na, fecundú cundé Paul.qd nor.Contrariúeñin fraure voluir Salicer, 
in.Lfrcro.C, 
deinofscio.te 


fi cl padre cftablefcioflealgúd cftrañoa, a 
ootro fu pariente porfa heredero, non adín 








a E lensirifli 
faziendo enmiente defu fijo, hercdan- Eran 
dolo,nindesheredidolo?.Perocltclta- adi panoni 
mento,que fueffefecho en cfta manera, — Y loquitqun 

: de paterexto 






non valdria", eporende ha mencíter q 








tOCrac plate» 
quando el padre quifieffe que valafute ritos. Kitud 
ftaméto,c ouier Sborde desheredar la fonera a 
fijo cnel,q mucftrerazon ciertaporque ño aurea 
lo fizenombrandola:diziédo feñalada 





02. 
in. del. bras. 
Sriltudvidetur verius,tam in ls quiminftatribus. 
o» valdria. Intelligeliue Glas prateritas ficán poteltate.ve in.Lin 3 
tercateraEdeliberapoflhas la Made iniafl.rmpr.iue ficcmmanci- 
patus,hodieperiura autenticoram,Seperilá. .indiftindlel 
tem.éctenerBarrol.inadela.Scin.lgollus.5.in omnibus. fade! 
ofth.Limitatameniflá.l.perrex-bmgularé fecundá Barto.ibiin.Li 
usbarg pnucfrdebo poteontrarabade perl coro 
quidáfolénisaduocarus és fatis doctus, quod li pater hiabens faculta» 
tem faciendimaioridinprimú vel ferundá:Sccorú delcendentes 
q ifeciepervire llamé maioridinprimá hlid, S cius defcend 
tes.Etdeinde moro illo flio,reliéto nepote ciusflio,parer Feci 
cusdumstellamentam,in quo praterijt quendaw aliurn fill mo- 
machum nouicióforcein ordinelandi Prancifcis Sefecie ¡lá maioriá 
infecundoméilium,qtencbirmaioria/ecundo locofuéta, Scnonpai 














































maperilluwtest.quod procederer.fitencremus opinio Parade Cl 
conlil317¿ncipirdubinanfacie.volua.qy «$e quis tuté.l. hac conful- 
tifiima.Cadoreltagprocedor, de fiin priwvo teflamento effent inflita- 
tivenientes abinteilato.cuitsscontrasiórener Ale fiquisano 








teminá imdaastitna.fapra cad parti.fore 
xetur mañorialecund! teilaméd, ¡uando non elTEr fa 
tutionis,»ecauchenticamex cauliCude libe-prarte.fecus fi per viam 
jnflicuticri.cogita.Esquid fi parercendens ad morte fecitemaioriam 
infilitiplian y; zrauauic ve dare mille liv (purio : contigir, q tela 
'mentum,in quo faéta ct matoriam rumpiturex cauía prertericióisvl 
Allesdrerales E tous por pee ab ecesoitfab ere algid 
fi legixiomi:3 lic ef sbrentum cuñus lucro ceden ta múlle, an más 
ori velad lucram alioraw filiorumeSvidetur q lucro filicram per 
texán.L.hiquibws.fecundá fecunda lecturá.glo.SBartindy. $. item 
Siquis.fade 1t.Quidanté6 filos prateritus taceat per anná 
an excludacur alure dicendi nullózg!c3n.L. impubes.$.f. ¡Ede car 
boniawdist.vule o excludatar:8: camilla gloaranfitBarco.in.lufilio 
preterito.col. _fiverotaneotépore nótaceat. 8 hocetiamte 
nerid oris.C.depollb.haresinit.8c. nánunquáBal.ve- 

ñ hr:xed.arguwento llas, I.dicit Bar.petsinné locus 
tuminhocin.d...ólio praterito.S ponderat,g glofliinad.54ia ju 
pubes.dixici ¿qu pater file de mente glo(T: quod adhuc 
dicipobieteflariencuin nullum, incerim tamen donec dicarur mul 
Jam, époltquam pes cartomanniprateritas ell exclufos á cótra ta. 
bulas bene valeccellamentaar aquitatepratoris: jta quod later 
inflitutus etiar meuetactiones, Sclueratur fruétus hareditatis ; de 
(tum diciteflecafuco fingularew in. dflinadincipienti quelicam.de 
idemtenetBal.in.l«s.col.1.C.debonorumpoff.cont.tabu:vbi Al 
col.g.verfcs crdictacllvidendumetenuicidempofi Bald.An- 
gel.Paul. de Caft.£ Ludovic.SeFrancil.de Rampo.£lmoliin.cllfi 
Fo preterito,é« aliospereumrelatos.vbi late deintelleu.d.5queíi 
tum. éccumperpretericionéflijteftamenci Gicmullá nó potell ha 
reditasadirividcin.l.ventre.Hdeacquirahgred.Sindiilud. 55d 
contaabu.G quenor.s1.8 ibi dodto.in.)a.C.de bonorpolTe.contr. 
tabuán glo.6.Et quid li flia pretericanolit dicere reflamentum nul 
Tumzan pofíirpetere dotemab.extranco haredcioflituto2vide Bald. 
gficio.14i.C.dedor.promibsio.an autem preteritos pofsit approba 
reteflamenturuin prejudiciom fratrum,quibus ell apertavia 2 vide 
perBal.in dióta.l.2.C.de bonor.poflef.contratabu.coll...vbi tener, 
quód non per,,fipoll mortem. j.fina. E de bonorum pollef. con 
tratabuvin quo func opinionesavide per Alexansin.d.L.2. col. . ver 
ficudublequenter quaricur. 
















































































a Uscñaladamente, 








Titulo. VIT.Delas desheredaciones. 49 





Geset exprebio caule venal 
“pr, 
5D. ce de otra 

goije non ab 
dria. Appro=  Mente,aque poraquellarazon lo defe- 


batur hicopi- reda.Ca de otra guifa non valdriab el te 
io loan «de a ; 
Gin auren.ez  Limento.Pero dezimos, q maguerdi- 


ca Ca Eo ga el padreenfu teltamentorazon cier- 
et.prater ; Osa 
Cll slo es ta,porque defereda fufio, ofunieto, q 
smunis, dequa non deuc fercreydo,amenos dela pro- 


ae uar“e] melmo: o »quellos que eltable- 


sipet  fciopor[us herederos. E fipor ventura 
Bal.«Salysin cl padrenondixe/lecnfu teftamento ra 
dictaaucé ex 7 Z 

caula,Serepro — ZÓ cicrta,porque deferedauaa los q de- 
bar opinio  fcienden del:o porquenó fazirenmien- 











a tedellosden fu teftamento, nonlapo- 
in.d..quidi  driadeípues moftrarecl herédero : nin 


sebant» quód — deneforoydo fobre eftarazon, maguer 
eciám hodie, > 


quando filias diga que el prouaracontrac! fijo, q erro 
eltexhzreda-  ental manera contracl padre, porq de- 


fi e . . 
io via fer deferedado,ante dezimos, quecl 


giima,nibilo — fijodeucauer la heredad defu padre. E 


minus valecte + A a 
Manentama, “otro cftraño que fuccfcrito enel tefta 


opus fit illud mento,nondcueauer ninguna cola. 

per querclan E y 
xelcindere. 

6 € Uoelaprenar.Vide que dixiin.1.2.fopra.co.2ce(Hliquido probádain 
gaiadowtindia.L5.C defecanmuptbiBal qnonpofitinde- 
Gumprobarionisdeeriuramentum, es quoles exige liuidam 
probacionem:S:rario huius. L.efideo, quia li] habene legitiimam á 
JegesBcidcocít probanda:Snon (tarurfulo diéto ceflatoris, alías ves 
rollareturerian(inealiaprobatione,vcind.diui.Bcbi Bart.f deadi 

-  mendlega. 

7d M0porqueniferiaemientedellos, Acomtrariocrgofi pretericiofierer 
caula legitima ingracicudinis inferra , teneret te/lamentum, de pros 
batacaulafiliusexcluderetur.vide per lofMinautent, de haredib. de 
falcid, $. exhrrredacos.d formam apponendi caufam inprateritio» 
'neponit Bald.in auten.excanfa.coh6.C.deliber.prate. veliteltator 
dicar ,talem filium menmideo non in(titui,quia me vulnerauit : vel 
fidicatsideo cumprzterco,vel noninítituo,neqyexbaredo quia Bt, 
Genie apponeretverbapriuaciua,tunc elTerexharedario, Senó pri 
teritio.Sccumilta.l.particaram indiflintré loquatur, videtur quod 
etiambhocprocedac,8 fi bliusin poreftarefit preteritas : dummodo 
caulalegitimapratericionisinferatur.glo(l.tamen ind, $.exharedas 
tosdizperverbo noluitrenercontrariumia filioin poteltate ;imo q 
teltamencum,iplo jure, non valeat,(i pratereacur filinsín poteftare 
etiamcaula cxprefla.quam gl.ad hoc dicicfingularem Alex:in.d.au= 
ten.nonlicer.col. ¿.vbidicit,hancelleccmmunem opinionem:licér 
afferatbenecTefatendumfecundum Ángel. ibi8Paul. de Calh «in 
auten.excaula.C.deliber prete.Sindl.cocit.quodíi caufa expref” 
fainprateritioneprobaretur, cxclnderctur Gliusáiure dicendimulr 
lum:ficutexcluditur á querela, quando probatur cauía exprefla in 
exheredarione.vide lateibiperÁlexa 

3 e Uni le podriade/puesmoftrar.Not «bencadid quód dixiin.1, o8aua 
fsprácodeminglolTa Baddoinauten.vecumdeappella.cognofén 
S.liucigirur . quid autem fi nullo condiro teftamento , pater des 
«cedar:an ingracicudo probata per.fuccedentes abíntellato repeler 
ilnlutegraruno d (uscetioneineflaaii/Eal onaperiequaloqui 
tur quando, (vit conditum teflamentum, Óe in eo non fuit feruata 
formaio exharedatione,velpratericionefilij,quo calu vult quod lie 
cetresreducaturad caulaminteftati,filiusfuccedac patri, Senon ha- 
res(criptus.quando vero nonfuit á parre fam tellamentom,, fed 
decefsitabinteftaro.l.ifla nihil dicic. quo cafu viderardicendum,Q 
fiingracitudo pofirprobati per (necedentes ab inteflato , repelles 
turfilius sficut etiam repellereturfrarer, in fucce(sione ab inteflaro 
fcatcisjingrativudine probata.vtinfraco.luzuio fin. Scáito caía faluari 









































poteltdistum Angel.in.Singratitudinein.inautenti.deruptede quo 
dixi fupraeodemin.l. oétaua. in contrarium tamen tale Á 
modo.C.deinoficio.tellamento.vbi babeturexprefie,quo 
nonrepellosuuráflccelsione,nifi teflator eos exharedaueri 
fi nulla cofum,qual ingratorum, fecerit mentionem ¿non lic 

cias hueredi 
















“bus, in; 

Io. XT. Por quales vaxones puede el fijo defe cos" nom 
vedar al pádresde los bienes que onic/je aparta. xe.Led porele 
damente por quales nom. al 
illa. Leiro 


3% Cho razones fon ciertas, — Joquitur,q 
fi d dofiric condiz 
y porque los fijos pueden mum ceftamen 


48 por qualquier dellasdefe + tumisnonlo 
248 redar lus padres, cfus ma- Jara quan- 
E 3 o - do fircceditue 
:olosparientesdequien defciendé, ab imtetiato 
deaquellosbienesque fucró fuyos pro qua E 
pad mon fecic te 
priaméte.E pues queen las leyesanted  Qamentums 
fta, moftramoslas razones, porque los Pia 
padrespueden deferedarlosfijos:poré- tires CA 
decóuienequemoftremos, quales fon — pellícr á fue 


eftasochorazones. E dezimos,¿ lps ceso reda- 








” dto teftamen= 
merarazó es : fiel padre fe trabaja de la. 50, in quots 
muertedefu fijo,acufandolequeauiafe lios non fuie 


. iteeshared: 
chotal yerro,porque deue inorir opor cepas 


der algunmiembrof, fuerasendefilaa- fam intefario 
culacion fuelle fecha fobrecofa queto- Es in calas 

1 quo parer os 
calle ala perlonadelRey.Elofegúdara» ftendit figna 


ingracicudi > 
7 nisyvtin. LA 
defunáws.C.defuís Sclegiti.bere Afortiori nón dbetexcludi, quan» 
donullamentiofadta fuitnequeexharedarionis,neque ingratitud 
pis. Item quódidquod.l.duodecima flaruicin fratre, non viderures 
tendendum ad filios(eualiosdefcendentes,feualcendétes, quibusde 
beturlegicima,8cherediras eltejs quali debita.l.Ccripto, ff; vndelibe= 
Yi. S.interquoscftmalorpietas,quaminterfratres , Sciftudvideie 
tenendum ranquam equius de verius. 






Ulexo XI, > 


39 Hzzclex ponitoftocafusingratitudinis, quibus flius potefl paretía 
ter exharredare:Shabuic ortum ab auten.ve ció de appel , cognos 
$. 8 hocquidem. - 

£ 40 perdermiembro.Hocnon dicicurin,s.fiueigiturn ante 
de appellatio«cognol. ¿quoifta.l fumpra cit, fofum dicitur,(ipa 
rentes liberos in¿interienmn vice tradiderint, vnde tu nota iflam 
hog. $ adidquod dixi inlege quarca (ipracodem, Anveroctiam 
ficiufla caula exhaeredarionis jn filio contra parentem, fi parens 

iminaliter de graui crimine acculaueric inferente exilium 

vel infamiam ,licec non pofit fequi-mors , vel membri matilar 
prout exam babetyr in Alijs fupra codem,in diétalege quarta, Se 
inautenti: ve cum deappellar.cognof, videtur quédfic 
ex natura correlaciuorum : hain pater Se dilias fine correlaía 
quia non porel flare vnum fine alio, que ell regula cognolcendi 
correlasiua.veeradiclafomin,L.quarta.$.cato.columna.decimanonas 
ft. de verborum. obligatio , vbi ponít exemplum de patre 2: Gi 
€: domino 8cferuo : Seriamin pocnalíbus, «in correctorís fitex 
renfio deyno correlaciuo ad aliud, velate diciclafonín. .ina.C«deín. 
diétuviduir.collen.in contrariumtamen faciciftaascdica5.iue igivuro 

que volueruntdiuerfficare ¿fm caftm inter patrem S:filitn ¡e 

quia maior renerentia debetur á filio patri ; Se grauíos ell Glium 

acculare parentem,quam parencem filjum, Sc quando in correlacinis 
eft diuerfaracjo dilpoficumia vno non extendicur ad alind, Barte las 
in distalegefinaper.).fin.C.dereltinden.venditio.vndectiam dices 
batBaldiin.l.quicungzcolamn.quarta,Cedefero.fugic,quodú flara 

o cauccur, quod lil bannitorum expellantur de ciuitate, non ex+ 

pellentaráliz Ecminz :quia non ell eademratio prelimenda, Exc 

quo minoraudaciachi in mulicribasocin.l. quífquis,C.add. Judo mas 
jeft.prefamitur eciam , pacremnon ita prane fllum accufaciuoos 
cum mullusqmor vincat parerntm.lfina,C.de cura.fucio. 1.¡( quis 

: Partida.yje J sad 





























j.vtcum € 








sl 
1 


Í 
1 











Seftapartida. 


dem.ff.quodmer.cauf.facit oprime filius.£ quod ¡bi Bald.Cade 
parri.pozella, 

28 Escsrabáa.Adde quod haberurfapra.co.L.4.Gcin.dfGueigicar, 

3b Cimiga.Adde.5liueigivar.S fupra.cosl4. 

4c Ulaguarra.Adde.d.5 fine iiundpaicadas 

5d U Pesheredaro 
Noriflá cau- 
Lam 8 anpol- 
Sichoc calu fi= 
Bus acculare 
parétem , qui 
tale delicta 
commáfico 
dequano. Sa 
Iycecain,! 
uu, € qui 
accul. nó pul. 





z5cs.Ñiel padre fe trabajas de muerte de 
fufijo,queriendolo matarcon yeruas,o 
confierro,o conalgund maleficio: o de 
otra manera qualquier quefueffe-Later 
ceraes:quado el padre yoguicre conla 
muger:o conlaamigatde fu fijo. Ela 
quarta'razon es:quádoel fijo,quiere fa- 
zer teftamento delosbienes, de queha 
poderdelo fazer conderecho,e el padre 











partir. 








6 e di neivemeis. Jo cltorua por fuerca,de guifaquelo nó 
do.ddde.d.$.  puedefazer.Laquintics : fiel marido fe 

a ed E trabaja de mucrtedefa muger:o la mu 

: cpifcopa..  gerdemuertede fu marido, dandole 

audi. Sefupra — yeruaso de otramanera qualquier. Ca 


sola. 
7 £ 4 em las leyes, 
Supraco.L.6. 


por sal razon puedecl fijo deltos defere 
daráqualquier de los que delto fe tra- 
bajafle.E la feftarazon es, quando el pa- 
dre nó quiere proucer al fijo defmemo 
riado,co loco, delascofasquele fon me 
nefter.La fetena es:quando el fijo cayel 
Sc en cativo, eel padre non le quilicffe 
redemir.Cadeferedarle puedepor tal ra 
zon.el fijo. E todasaquellas colas que di 
chasfonentasleyesileftetitulo, que fe 


S 
E 










9 h Uscñaladamen 
se.bide dic. 
fue izitnro Se 


in auten-100/í quee 
cxt.C.delibe, — blan del padre,quando cacen cativo, q 
RS deué fer guardadasen los bienes del pa 
10 1 non valdrael > 
sefamento. Ap dre cfías melimas han lugar, edcuenfer 
probac opi-  guardadasenlosbiencsdel fijo, q caye- 
nionem com 


reencativo, fi mutielfc en catiuidad:o fi 
falicile ende ante que muriclTe.La oéta- 
wasazontes:quando el padre esherego,5 


muné de qjua 
porAlexanán 
ante: 









fa.co3.Cudeli . 

oo on  colfifoescatholico.Capuedelo defere- 
male-delmo: dare fijoporeltarazon . E fobre todo 
volvitinal. fi- 


lio prarerito.fdeiniullrupt. E 

me ke Uosaslarmendaselacorrascofas. Added 5fiuci 
excaula.C.deliber.pratewelexharedardcl 

Mllex KID. 

2oDotellfraterfiatsélumm intellamento fuo praterirelenexhzredare 
comcao(a:velctiam fine caufa mili male vita au difacmacom info 
ruativel feruum:tuncenim per quereláinofficio(.rupto tellamento 
finccederfraternifiñn fratrismortecaptauit ,aut cum csísminaliter de 
cali mortisvel membri accu(auie, vel maicremparcem bonorúienm 
perdercfecitaut polle fuumad hoc pofvit: necinaliquo ifloru cas 
fuum viuns potelt fuccederefrarri abintellato,fiprobeturah.d 

11 Usinraen.Adde,l.Cecidá fupra.eo.£e.l.fratres.8fracris.C«Linoff, 
tefta.Scin auten.deharedi.¿cfalcidin prin,Sán.l prima, fade inoffie 

+ o.telta.Grinll.co,£Lorore» 

2 m Uemdlavidasinfnado. Added lfracres bi feipri heredesin. 
famiz velturpitudinis, velleuis norz maculaalperguncur. Econo tito 
infra proximo. Sc dicunturturpesperlonz meretricesvcin.l. pantho 
aiusin prin IE. quisá paren.fuer «manu. dcomnesinfames: (ue ie 
infamiafadiivel turis.glo.SedolRo.inad,$.fororabcind.l.fiarses.Loá, 
Faber exiamin dito,$.[oror «dicit comprehendi exam excoriatores 
equorum, laforessebrijsbrigoli,difloluti,Semala vita Bcin honeftz, 
vndectam mulier,que pallacíl(ccumncommifter,licerfine qugíta, 





turadfin.Scinautén. 
Sinfracad.par, 























+ fo,afsicomo los hermanos.E dezimos, 


o 


rs 









fed(olumardorelibidin's,dicerurtorpis(ecundum eundem To. Fabr,. 
item dev(urari) fecunda Bald. £eSaly.in.l improbum.C, de his, qui 
notaniofadeem fidusex facerdore fecúdum laf. quialios refertind, 
1 fratres.ad finem.8cidemúifraccrinflituerirfuan, concubina, vel 
aliquem exbannicum aut damnatun de vulnere eualiqua violen 
tia,veldealio 
a A maleficio in« 
dezimos,quequandoclfijo quiere de- — famiam irro- 


amte , VE tran 
fercdara fu padre,que ha menelter, que a 
diga feñaladamentchal gunadelasocho 
razones lobredichas,porquelo faze,c q 5 
feaaueriguado:cli non lofiziere aÍísinO tna. sesduer 
valdra elteftamento, quanto en el de- te cum Anges 


feredamiento del: maslas mandas e las diciecondei- 
de 25. natumdeval- 
otrascofas,Yque el teftador eltablefciel ere: mam 
fe encltcltamento,fon valederas. non eflet cons 
demnatus ex 

eo quód tano 
tum vulnesa- 
witnon cenfes 
turvilisperfos 


Asrazones porque puedé — na: quia hoc 
non probatur 


ferdeleredados los parien- 7 ón 
jure , ve dicic 


1 Mza tesque defcienden, eq lu-  Philip.Corma 
ESA | ben porlaliñaderecha mo conbluiz, in 
SR E > caul eres 
ftramos faltaaqui. E agora queremos — fa.a. volamia 
moftrar,en que manera pueden fer defe ss 
ñ Genta liá ¡ef 2 Celbermano. 3 
redados,los quecftienlaliñade tramicl ” eee, 
junGojmelli. 
ge, vel faltim 
confanguinco 
ex codempas 
1remon devte 











Le). X 11. Como el omepuede deferedar a fus 
hermanoscom razonyo fin ella 


Gelvnhermano puede deferedar al o- 
troconra70,efinrazon! .E aunque nó 
fizicfTemécion del,enel teftaméto, pue 

de dexarlo (uyo aquien quificre, quan Proulabene 
do nó ouierefijos:ninotros que defcen — ind. 1, fiatres 
dicflen del, de la liña derec ha:ninpadre 
ninanuelos,fueras ende £i eftable[ciefíe 
porfuhcrederoatal omc,¿fuefle de ma 
lavida,o enfamado."Ca eftóce non val 
driacl eftableícimiento de tal heredero, 
antedezimos, el hermano"puede que 
brátarcl teftaméto,? e aucr la heredad Pires. SK Angel. 
defuhermano,prouádo clte ante cljud inolurffco.nó 








tre nato exle- 
gitimo matri- 
monio fecune 
dum Bald . 8c 











ergo proceder 
An fratre natue 


valiicerlegitimato per 
Ia(o.in.d.|.fratresfperl.comimunium.in prin.C. ; 
telligectiam defcacre primigradas,non debil ftatrum,), fratis. Co 
deinofiiella. 

Gel refiomento.Idem dic, lifaciarfíater donacionemin ofiiciofamtar 4 
piperlona.vide glo(T.¿:ibi Bartol.in auten.deimnser(donacio.coll. 
feptima.in glo.Iaperverbo filiorum : Scintellizefiue fraterfitprare- 
vitus fue exheredatus(<cundum Saly cet.KPaulade Caftr.Galiosin 
dictalegeftarres. an autem rupto cellamento per querelam á fratre 
praxerito velexheredatoydebeamurlegata per autenti. ex cauls. Co 
deliber.prateri.dcvehaberurfupraco.l.proxi,d pfti.ca. 
parti.Salycetdiíputatiin.d |. fratres.q.quarta. Gcdicitde rigoreiuris 
non deberi..ed quid parscontrariacit quior: Scpillearticulus ege 
rerdeciioneprincipali.videibilateperla(o. dumrenercomuunen 
ppinionem elle, quodlegara non debeantur.Sclic quód. d,auten, ex 
caula,non habeac locum infracribus turpi períonainflituta . 8 bene 
facitadhocad.L.Git8inftaco, 

za heredad, Approbaturhic opinio Guliclarelati ¿Paulo de Caftro 
in dic,Ifrarres.venon folumreuocerur teflamencum per querelam, 
quoadlegitimam frac debicam : fed exiam, quoadomniabona, 8e 
idemtenerBarzol.fcuille,cuiuse/tilla lestura.in authen.de haeredil 
dfalcinprincip.collayper.Pantonius.f.( quisáparen.fie. ma= 


















Titulo. VII. Delas desheredaciones. so 


inci. Squid fi aliquid fuit fe 
a fica 


irelióum , an tunc agar 

as.per. 1. omnimodo. 
¡uod tantum agit ad 
¡bo pertonis.dcilla clk 
sconil. 176. in caula 














gadorafsicomo deuc.Pero tres razócsa 

fon,porquefe non quebrantarizel tela 

mento enq el hermano ouicffe eftable 

md fcido porfu heredero aome maguerfu 

gine Suliel.<  Teenfamado>,o de malavida. Lapri- 
Salyceán. dele . 

featres. merates: (el teftador ouicfe defereda- 

6a Erresreznes.  doaaqlfuhermano, por razon que fe 

rear dosadilabermano, pos razon que le 

ex authari. de Ovielle trabajado defu muerte en algu 

nups$. ingraí— namancra.Lafegúdacs lienalgú logar 


tudiné.col se PE oa 
nana vila Otiépoleouiefle aculado criminalmen 














Glex.xUI, 
¿mPonimturin hac. fexccafis in quibus hares 
ditatema primas fi quis ope vel confilio fami 
aditionem haresciens querelam iudicialcin non appoltit, Si 
abextranco incerficitur: poteíl hores adize8 intra quinque 
conquerialias 
aufector el hue 








hermano erro contraclotro, en alguna 
delastres maneras [e] diximos, que fiel 
hermanoaquiéesfecho cl yerro,muricl* 
fefin teftamento: d nonpodria el otro 
queauiacrrado contracl,demádar, nin Sontulifylla- 


» » niani, in quo 
heredarninguna cofadelos bienes del, tomixer 


porrazondel parentelco. ya 
raté,neqy bo. 

noram pollel 
U2o)-X 111, Porque razon deuen perder los here — fionem petere 
deros la herencia quedenizn auero hxres debet, 
nú vindicaue 











tas vita Sc in- tea muerte,o perdimiéto de miembro. 5 Eysrazóespricipales mo rienece defien 
famizsquean —Taterceracs:file ouieflefecho perder la Es Mrarólosfabiosantiguos, “iSqueltio Ad.cicf 
tediétum.s. in E e nem habuerit ad fenafe 











Gporcadavnadellasdeue — defamilia, 8: est fila. 


perderel heredero la heré cup E 
gelosfazer perder. Capor qualquierde — ciadelfinado.Laprimera'es: quando cl Genpoma ca Ej 


gracitudine, Mayor partida defusbienes , e aunque 
repellebar fra Josnon perdielle,fi non finco porel de 
trem agentem 

querela ve in 









:lé poltula j.cx.la1e 





Linarená. C. — flastres razoneslobredichas , que fueré 
de Snoficio aueriguadas , puede el vn hermano de- 


teltadhodie cú s 
repeller:Saly=  feredaral otro, maguer eltablefcicflea 


<sdifpuratsin ome malenfamado porheredero. Eaú 
del. frarres. in 


tenia oppo. dezimos,¿fipudicre fer prouado quel 
3% concludie 

fic Sequodealiscanfanon fir correa, cum fit quedam caulain 
trinfecaná legeinuenta, percorrelarionem ad torpitudincin inficas 
visundepote(tdiciinnata perregulas iurisnaturalis,Geciuilis: quibus 
dicimus nihil dolofusdolofo,licet ergo repellantur fecundum euva 
aliz: cau fioilesiftis express, que exreinaruranon veniune, fed. 
¡facto extrinfeco, non repellitur diéta caufa intrinfeca Se velut la- 














feñordelos bienes fue muerto fpor o-  piraléy 

Lei Spa Vetic imponi 
bra,o porcófejo de algunos de fucópa e apa 
ña Gel herederolabiendoSefto entrafíe — tuerir fucenra 
la heredad, Pante que fizieflequerellalal  Fere 2 negser 
E E hgresper com 
juez,delamuertedeaquelcuyosbienes > pendió Gum 










deberoccultarcin.l.3.5.qp ad canfam.cum fequentibus.E$.nÓ canti 

fadSyllaniaGin.hga.C.de bis quibuvrindig.Shcer,l.ifta praces 

piúsdedictamen beneficium beredibas,vefiiplrintecim decebiflent, 

traníimirtane jus adeundi ad luccelloresfuos.l.pe. Cade hís quibus ve 

indig.£in.d.Lteria.$.cleganter, 868.6: rraditAzo. C.de his quib. 
indiginfumma. 












nata, -Quidlinonappareatavide..Ecficertus.5ufivnus.£cibi An= > 
7 db €enJamado.Approbarquod glolTintertio intelleftudicitinad.$.ine —— ge.fadSylla. 





gracitudineme 

8 € Ga primera, Aliquantalum latius ponuntur bic ¡fl tres cau, quí 
indic.S.jograritucinem.vbicantum dicitur,qui mortem voluitftatr, 
aut criminaleminducere contracumin(triptionem , aut (ubltandias 
ciusproperanicinferréiaQuuramideo rene menciiflamd. 


9 d Csntefiamento. Habeshicquod ingratitudo ex caufis fupraferipúis 
xcpellitfratres críamá lucecísioncab incellato: Se fic approbar ifla 








$ Usbiende Namfecusfiignorancritvein.lfideo.Scinol.cumfratrem, 3 
Cadehisquibivtin di 

h Gentrafela heredad. Approbatopinionem Hugo.relatam per glofT. 4 
in.l,incognicione.fad Sy/lla.Ereprobat opinionemloann. £ Ázo. 
dequactiam ibiperglofl. SCopinionem Hngo, approbar glofTa in.l. 
fica.C.de his quibusvrindign.8 in.J.rercia.f.quodad cauíam.fP. ad 
Syilania.Scproiíta opinione elttextvim.Lnecellarios,S. non alias. fs 
codem, 

















J.primumintelleumglo(Rin dic.$.ingraciudinem, quemetiamibi — 3 Querella. Iommi fufficere accufarionem proponi abíqyco , quod y 1 
cermit Angel Barcozamen SeBal dali po((GaliclinLfraires Cde expeñerequod fupplicifumarur ab osaloribas vel fesuls quí id 





inofli.teflasreprobane cominuniter dictum intelle£tum : 3 tenent 
quodingratitudo non repellac(ratrem áfuccebione ab inteflato . $e 
ctiamAngeo.Lsánfi.f.deinofiicio.tefla.vteriam dixiin.1.8.(upra. 
<o.in gl prima.ldeo tu tene mentiiitam.l. partitaram approbantem 
diégÍ. cuiusopinionem ctiam tener Saly.in.d.].farres.q.8.decuios 
mentectiamelt, quod hoc procedar, li fraccrollendiefigna ingrati- 
tudiniscontrafratremingratumper.Lfidefondtus. C . delegit.hze 
re.Scfingratitudo durauit, que elfer magna reftsióio ad iilas. L. 
indiflindte Sgeneraliterloquentem, Sefortefafíicerer q ingrarituo 
do taco vel espreós non cd fans ao lla deus dela 
non loquicurin Fratre, fed in auña: vbi requiricur exharodatio vel 
prateritio cuminfertione caufi,vtin authen.de hare. Sfal.f.exhes 
redatos.8ellypra.co.l,4.8c.10.8cvthic vides iúita.laofupra.co.ILiftg 
partitarumapertevolucrunt conlituere diflerentiam inter exhare= 
dationem vel prateriionem,quer fitinteralcendentes Scdefcenden» 
resablqueinfertionecaular:dintercam,queinterfratres ve primo ca 
fu 8cGingratitudo proberur,non excludancurdelcendentesvelalcen 
dentesálucceione abinteftato, quando non fuicfadia exharredario 
velpreteritio cum infertionecau(s:ffarer vero repellazur propter ia 
raticudinem afucceGioneinteltati, Sefiin pretericione bulla fitin 
Jercacanla.8cadde,que dixilbpra.co.in.l.1o.inalljsvero cognatis,in 
racitudonontepellerer afuccelsionciaceltacivcin.l.coguaís. vns 
lecognaci.BeperSaly:in.Ld.fratres. 

































dominum noniuuarant. aduerte tamen, quod Salycxin,l.eum fratré 
Cade hisquib. vt indiz.in.2.oppo. quaritdehoc an quando defun- 
Eusnecaturafamilia, (ifliciarquellionem prius habesi de familia, 
Sc cahabita lacim hrediras adiri pofit,an vero necelle fe fupplia 
ciumexpeétarizin quo dicitquodtext.videnter contrarijz mam il. 
3-5.quódadcaufam.Sinal.necefTarios.SanfradS y lla.viderur 
quirere quodíappliciomexpedterurtedinad.ly.$.nontancum.4 in 
Lfica.Codehisquib.vtindigwidemrtexaexigere lolum que lionem 
haberi, Serefert quod quidam ¡llostext.fupplentper primos . $: 60; 
voluntg (applicium femperdeb er expeétarión necato pala five- 
roclam,quod unc(ufiiciarquelljonemhaberi ipíevero Saly .quan: 
donecatarpalamafamilia, vale quódante vendicaram mortem des 
fandt heresnon pobiradiresSlic q fupplicium expeftecur, iveco 
clam,dicitnecefario priushaberi quelliorem de familia, 6 que- 
Mione habice,l confebio aliquafuflicienshhaberur:cunc expedtetur , 
fupplicium,alias inihilfufticiensex tortura ab els haberetnr, tune 
pofsitadireimpune,negyaliter itdefupplicio quarendun. £ cs 
didtisSalycet.trasfitibi Álex an.Éccerte harcdifiinciio ell faris 
ad concordia diétorum.IL.É ccandum exi viderorharc, 
enda,Selimi 





































tel 
peraliasleges.4 nota hoc bene, «ua 


terio 
Liborema 






node, Netñamiitasl. 





tu diétarum. lá dotto 
Partida.) 


inintcik 





a Cefraios Nondilinguie 


y b Uraftacinco años. lud quinguenniamnonardar heredes cius, 


gs 


Sn nona 
yec.cll 
aria 

bio 








Sefta partida: 





%a.L.fueclam fue palam occilas fit ab 
extrancorikfieviderar,quód viroque call ante vindicatam mortem 
defancá herespofitadiveycuiusferzentia: fait Azo .vtpater ex di 
dtiseias.Cadehís quibas veindign. E referrglodn.l.cum fratrem,C. 
de his quiba veindiga.(ed opino Azo.videwur dle contra cali int 
1. múnoribus, 

adíin.C,cod. 











vein.da). cum Gueriaheredar.Masftaltefladorouicfsé 
fiatrem.dicút— muertoot ños,2que nó 
oa erto otros eftraños,2que nó fueffen 


defu compaña:bien podra fu heredero 
entrar laherécio,e delpues fazer quere= 
Aladelamuertedel falta cinco años.> E 
fifafta cfte tiempo nonlo fiziere,deucta 
perder,“edcuegclatomarelRey,alsico 
mo 10meg lanon merece. Lafegun- 
darazon cs, quando el heredero abrecl 


Pau, de Caftr. 
Ex fic volunt, 
<p quando 0c- 
ciditar palam 
ab. exuñanco, 
Derres nompol 
fit adire ante 
vidicatá mor 
tem defenél, 
8 fuppliciun 
fumptum, % 
cumista.l.nondicicGue palam Gue clam occifas fuerit ab extraneo, 
TienitariSintelligi deberiuxcaid, qu haberarin didl.Lavinoribas, Se 
icalimitater Sntelligicurifra.ca.lábita fezunda razones. 














occifusfaira Familia(ua: quía foluw tali cali facultar, q hiere 
nonadeantantequellionemdefamilia babitam S more vita, 
vidixifapráingl.fuper Pande Cafr.in.l.s. 
colu.a.Cade hisquib.vt ante aurea quí adeat, 
videtur,quod debeacfibialiud tempus przdi:cum (ena ufon 
imponacibihianc necefsitatem, ante quammadesra vado fo 
ficicfibiabftinereab abitione, ablque eo q compellacarcitivo vine 
diétamfacere,Ecidemvidetur dicendum quando occióas fuie palam 
acum ibi iubeacme,neadear ante vita mortein de 

rprain glofT.. roxi.idem ericcanedicendum ¿licua 
lo4familia.x iden tenerSalyccin.d lado. «oppo.ibianceadi 
a hreredicatemtatuerenon porcib, juia tota tempus anterius 
eel pro dilarione datum fanduns :naque punitcr fino acu 
Lat, tifiadearas rene mentillaca.t. partivarem prrlegentem hoc 
i i funtias occilus fait ab cx 
comiranihocnólta repes 
quib.ceindigaán Gunina. quod cum 
non brdererminstum tempts, lnea Uacuct fu axbiurio vel q fora 
teinerictempr jt accs Care vel elle cempus quinquen 
miisveS. mau approbaturhica 
pido: 

Ratuen= 
arial. li quis homicidij ¿€ de 
Lprertoredisir.5.fi dicatar. deinivr.Siquia ex Cata 
sdjureftacuta moderanturi 1 primo. 
: Romana.de 






















































proptervenenidf.ad Syil ¿ima 
:quibuvcindiz, Ec la titul.tertiolibr.quinto. 
b hac perna lsilla cxccpieminores Sefecmn 
quod occiforlicia pronincia ia polsit accufani.Se 
otibus, C. deliisquibus ve indigr.Scl.tertiam «$. quis 
orans. Sad Syllaria. vbiidesa haberor in ruflico: licet contras 
a Semale tenir Paulus de Callroin dicta ge priva « fecundum 
ibiad finaBs Tafon.in.l. vd, de habecur in ruflico 
ibi la(egundarazon. Kew limita , mil fir prauentos 
loin aceufando.Lfororem.C.co demo limiractiam in (lio infli> 
tuto harede: quia fi cius paterocádir reflaterem» , fllusinflicaras 
non debetacculare parrom,nectenetur vic necem defindl con 
tra propricm parrem, 8d adeat,neceinulta, non reddicur iudignus 
fecuudum Alberic.pof'Dileumab eo relacum in rubrica. C . de his 
quíbus ve eyar text .notabilcan.in.].fiadulterium curo in- 
cello. «H.de adulter.quod dicic in¿ulare Jafon. in did.J.pri 
ma.column.lecunda.dicens,quodab alionón didicit nifi ab. Alber. 
ego etjam didicialoann, Andreavinadditic.adSpecala.in rubricado 
faccelsio.ab intelt.colum.prima.vbi refert, d. queftionem Pilei. de 
addiclafonin dió.l.i.idem dicendum econtra,ifiliusoccidiffer,Kpa 
terfuiiTerinftituras per rarionem dit. liberco.in fin. Sclimitacrian 
vrinfráco.l.proxi.quidautem (iiplemerheresoccidit, an tencatur fe 
deferrerbald.dicito noninal.¿C.in quibuscaulisin integ,relli. non 
eltnecea.gribi quod nallusnifififeas poreft referre ¡fam quellio- 
mem haredibusvindicantibusnecem defundti:herestamen qui o0- 



















































cidir,licernontadicerrindionas exo, módenon defert + exit tan 
amen indignas ex eo, quod uccidir fecundum Bald.vbfupra. 8chabe= 
turinitailta.Libilaterceros: ide ciáinifta materia. ls. Ga6dufía eo, 
fifeus vero non teneturylcifi morcem defisnétifecundum glo. li 
larermin,l.reculare. (1fifCo.in verbo vindicauctitof. ad Treb 
Aduerte ía 
men, y An 
de Ylecn.inti 
tul. que fine 
rega.invenica 
$ que indi. 
gnis.vulecon» 
trarium 5 imo 
q fileus accun 
fer occifores 
de homici- 
dio ,finonfie 
alius, quiace 
cule per tex 
iaa, € 
caulfifcal. 
cum dicirnequebona 16ftopetipolfeprinfquam de crimine con 
teritapud eum,cui conuiétis parnam ircogare licet: dk tene ment 
textasedióta Andre. de Yíeen.quia opinio.diat.glo(T.comnuniceribi 
tenetur per doéto.mon tamen allegant,neq; telpondentad tescinda 
Jisaddeeciam quod Siflapo:napriuaciosie procedir ln his quí loco 
hzredum fontvtind.ciqui.cum.lfequenti.fade hisquib . vt indigo 












teftamento*deaq glo eftablefcio, ante 
quefizicife la acuíacion de los matado 
resdel, feyendo fabidor delos quelea- 
vian muerto. Pero fi non lo fupiefe o 
fuefle aldeano necio:feltóce non perde 
riala herenciapor cftarazon. Latercera 
esyfi facie fabidor en verdad, q el tefta- 
dor fueffe muerto porobra,o por cófe- 
jo,0 por culpa del heredero.gLa quarta 





















Habes hicquod regulariterapplicari 

qdauterturab incigno.Scadde.l Pap! 
hicio.ceitidh ibi per Pande Cafl.S.l.qui cótra. 8:31 8 
auptlimita tamen,vein.!.£ infra co.8c quaribi di 

e Al abreclecfamenteNo (ufticereclola aperturatellan 
hancditatemadcaryve ex hocperdar hareditar teener Bartoli 
3áncugnicone.fad Syllania.8 dixifuprá cadem.L.in glo. tuperver 
bo enviale la heredac.ideo fipplendum hicelt, 8: harreditatem ado 
jesiteaili forte velis dicere,quódperifka ¿mui concordétur 
opiniones Hog:«Slcann.S: Azo.d: xiindiétglofTvidelí 
cer vi.opinio Hugo.procedar , quando hares ignorar o 
son fabliciacapertara rabuilarum, opinioveroloann .dk Azo. proce- 
dat, quando hueres fciuic,qui eTent fores: vrtunclola apertura 
fufirciar fed magisplacer primum didum, ve (uppleacurilta, l.per 
dj. non alias. 















enti,nifietianr yo 




























£ di Aldeanenecio, Nor.bene quianon parcicur rnftico : mili quando 14 


elbignorans, feu quando efhrullicus opere d conuerfacione, 1. athle= 
tad aderuliiv ¿de excufacio.tuto.fiva.Cadercita.3ald.in.La.com 
lumna quivra.Coderelcindenda venditio . ruÑlicus nanque, qui fa- 
gps eflnon exculacarpresexaura(liciaolecundons ¿lo mora 
ict.3.derufticis. Sor Balind.primo.C.de iuterdidtacatrl inter pur 
pil.dk turn veraqueleétuarbi glofprafamitcontra: 
tem actum clam, 
g Uodberedere.ázoinfumma.Cadehis.quib.vtindig.colu.a.ficdicir, 1 
multS mias anferetue himreditas haredi: fiiplemer occiderie tell 
toremsnan auferturel,  cius negligencia, Á culpa teTator decels 
ferit.Fcodewv.l indigoum.tu adde. de dubincde bon dans 
pacoram.éioloLucios Tiñus,infin. ib 
quensainprinci..¡inoEad Sy lla. SribiBarrol, 8 .L.?. 
imaparti.£...penalt.citul.nono,lib.;for.llaSe.Lhisconfequente 
primo-Tatamil,hercifcun.vbicolliziur, quod cer harredicas pol 
ab occilore defenéti aufersi , velur ab indignosnililominusinterin 

















¡cun facien 



























meshacreditarias.Bcnot.Baldainll 
indign.vbistiam ait,quod linon occ 
ficaciter.ex quonóreperitexhare 
grcas.colasaScimlW 
Occiditrellato 











e, fedvala fuccedetef 
us, vein autéecí de sppe.co- 
C.dereno.dona.vi.ctiouibipereú, quidlinó - 
fed ejusvxcorem velliberos, vel fratrem te (laroris:8e 
anportiofrarisinterficientisaccrefcar alterifiatri velan cófifcermr 
vibiperenm.Aduerte edam,quiañ facer occidicfracremebarediras 
occili debetconfifcari,non veniread lequentesin grada ; vt erjam ex 
ia m colligitus,quiaiptimolusadennd! wsanfit ad fifcumo 
vein.d,Lhiscóf:quenter.$.1.namiura fanguinis non abforbétur pro 
per crimenfedtuccedirhifeusfecidá Balsia.l.cam quí.col.z.ver, baso 
faciuntad góné.C.defideicó,Eidemfecandi lus paté inter 
fecit,quianonfiiccedic nepos,fed :.ícusin feudo ríi parerno ¿fi frarer 
occideritfrarremfú,feudum non confifearetur (ed wranre! ad alios 
agnatos:venor.glo.in.c.iivalal feo, prinerur cui delta. Bal.in.c.1$. 
fimiliter.no. 4«quibamod,fcud.amic.ex quoinferos ad suaioriam , Se 






























Noninue 
antequamffcusauferar ipícell herrescum efeQu, Stexercer adtio= Mi camin 
«dinas.colú.y.Cadehisquibusve NOA 106 


Titulo. VIT. Delas desheredaciones. 









inmaioria.vide bonun texn.LpoR legas 
his quibusviindignade. 1. in ferviruto. $. fi quis 
sioneni. Fl. de bonliberaScin ca.l.in. mi fe 
res. EcibiBartol.FEle iure parrosér 
authé. vecum deappel.coga $+ A 









es,quandoel heredero yoguicíTe a con 
la mugerbde aquel q le cftablefcio por 
heredero.La quintacs:fi el hetedero acu 
fafTe clteflamento, o laefcritura en que 
fucfTecltablefcido, diziendo que era fal 
fo5,figuiédo efta aculació fafta que dicf 
fen juyzio“obre clla. Co. fi fucife falla- 
do cl teftamento por verdadero perde- 


ciforis morias 
tur fine filijs 
fuuccedet. par 
teroccifor? $e 
tex.viderur p 
nonin.d.l.Lu 
cias . (E deiu- 








sel adoer tia el poréde lahcrencia.Efo milmo fe 
tamenguiail- a 
la lloquiturí Mali clhieredero fuelle perlonero, oabo 


Donis que ha 
benturá patrenon inhis quzhabentor ab antíquiori 
lorizefed ad ca quie habentar iprogenitoribus andiquis : quód 
nus paterna hetredirate perdacilla facic..f ex parronis.$ .Iulianus. 
dEdebon.iber.ltem ex quo paterfuít cxclufs propter deliétum per 
peruo deberelleexclnlis quia caufa excluñionisfuie perpetua . facie 
ad hocquod notatBal 
y.2.vol.col1o.Petrasparifiusconí 

Ya UY eguiefe.Azo infumna.Cede hisquib 
fore idem, Se li granibimam iniariam ig; 
putacum vxorefua concubu eretur ci lega= 
tumiBrforte adimetur ci haredicas.ve dde adimen.loga.l5.fin.ted 
argunientum concracítin co.ticLex parte. Bal. criamáo.L.fideicome 
mifum,C. defideicommifl dicit , quod fi non offenderie tellatos 
em viu, fed cjus memoriam, ve quia(fupravieviduam? é concla- 
le pofglo(L quo dperdidlegarandemaleofortias 6 rllatorevinca 
te, cum eaadultererur fiue ergo hoc fiatteftatore viuente, fine eo 
mortuo : videcur ep procedit, quod hichabets, écifta.l loquiturin 
diflindte.vnde verung; cafism compleétisur, Bart.ctiamin.d.expar 
se.concludit, quód propter calas inimicitia tantum poftit quis 4 
fuiccefsione repelli quando heres in(licutas prabuit canías inimici- 
tiz,vequia occidichliun teflarotis,vel Edie bialiquid grauifimum, 
fitamen teflator velextraneus dedit cautás inimicitiz, $ non iple 
in(titurus,tunc haber locumaquod habetnrin.d.l.ex parte. quía non 
xeppellicurab h.ereditate,8cira (oluit, quod Azo.reliquitinlolutum, 
hocetiam quodiniftrl. difponitur,tennitzlof:ia.l.fororem.C.dehis 
quib.vt indign.Aduertetamen prointelicétuhmius.). quia videtor, 
quodintelligi debear, quando hares poft mortem defunéti concu- 
buitcum ciusvxores nar fiviuente tellatore hoc feret, Seco igno= 
ante: tuncreuocarecurinflicucio, de legatum¡exprafumpta velun- 
tatereflacoris:quod ifciflerrenocafles,veno.gloLiin.d.Jfideicommil 
fum.C.defidcicommil,G quía tunclegatario vel harredi inflicuco ad 
Jruc non eraraliquid quafitum, neque teflamencun confirmacam, 
nonporettdi ,quod auferarar ab eo,tanquam abindigno, ita 

notabiliterBartoo.l..£Ede hisquib.vtindig.Bare.cameloquituribi 
inlegato:8 aliudvidetor dicendum in hereditate , quenon potelt 
adimá voluntate nuda, Ginefolennitatewvtinad. Lex parce. Sin lamili 
tiscodicillis.vereranusT.detefta.mili.8c tener Pau.de Caftrinal 
deicommiffium.Cade fideicommilvbi vult, q hueredicas tune appli- 
ceturfifco ,auferendo ab harede,vt abindigno: prout etiam voluie 
Bald. Alex. vero inal. fororem.Cade his quibavtindignadicic hoc,q. 
applicerurcuncíifco,elle contratex in diét.l.exparte.Scontra men 
temglo(T.Sc dodto.io.d.llrareditas.C.dehisquib.vriodign. dumre- 
probantíolutionem,fecandum plofTad.d.1 ex parte.Eclicvult,quod 
tunchareditas non appliceturliico, fed remaneat penes heredem. 
Vadeanientas ecc dlls Sccoafión Maga colnienia 
viderwrdicedum, quedifla.l indiflindé procedat ,vedixi.8 ell de 
mente Bar.in.d.l.cx parte,8cde mente doCtorum inad.lfideicommil 
fiumvbive dixiBald.tenerexprelscad fuit eriam de mente Azo. $e 
quía.liltagencraliverloquicur:8quiavidetar ablurdú, ve hereditas 
maneatapud hazredes ¡ea indignum. 

14 d Econla miger.Idem viderarficum flia, vel nuru:vein.Lguicul.26.4. 
parti.Si quivibidixio 

15 € GQuecrafaljo.Adde.l.quicam maior.$acenfafe fEdebon.liber.Sc. 
ala caufa.C.de hisquib. veindign.Ecvide per Azo.C. dehisquib. ve 
indigno fumma.col. 4.verfic.eibecunda canfa. vbihocincelligicin 
harcde majore viginti quinque annoraminam minos atari ciusquí 





































































































accufauicparcitur pol legarumasurtati.fMadehís quib. ve indí 
arg laminoribus.C.cod,qiid autem finon dica: Falfima (ed ie 
bonorum pofleionécontra tabulas,an procederet quod hic habe 
vurvvideperAlexan.in.d.l.alia,6 glo. doét.inalis qui contra. ff. de 
vulz.Scpupil, Senor.quodiaimpugnance illud jn(trumentum ex. 
tra tellamen= 
tum, velcodís 
cillosnon pro 
cederer quod 
his difponicur 
1. quí Roma, 
$. Scia, fF. de 
verbo.obliga. 
Pasl, de Ale. 
xxand.in diéta 











gado, *parafeguirtal aculacion como 
celta contrael teftamento ,en quefucffe 
eftablefcido.Fuerasédefi lo fizicfle por 
pro,opormandado del Rey£o fi fucfle 
guardador$ dealgund hucrfano, e ra- 
zomalle cótra el teftamento porpro del 








cacftonce nontecmpefceria.La feftabra , Lalia. 
ligado de fen ¡5 
zones:quandoel teftadorrogalle al he-" rencia. Impon 


p 

nente finem 

Jiti intelligs 

nam fi appel= 

Janit ¿ «k pena 

dente appellatione, diititrideme0 acííín primaínflantia dilijo 

fec.arg.l.qui cum mujor,5.accufTe.Edebonliber.elofin.l.Papinia 
nus.fmeminitle, ff. deinofhicio.telta.icactiamideclarar Azo vbi fu- 
pra: fufficitenim avceuicetiflam poznam fue á principio fue pena 
dente appellacionedefiftar, Sita ell intelligenda Glimitanda, ta 
partitarum ad terminos iuris communis, vadefamptacft. Quid ano 
tem fi deliflarpoil conclufionemin caula:Cyñas in dic.Lalia,vol 
idem elle ach lara ellet fenteatia siquia caula cenfetor confumpta 
poltconciufionemin caulaper. |, quanuisindubitati.C, deadultera 
vndecaurela ell fecundum cum, quod expeéterfententiam, poll» 
ea appellet: 3 deinde ante conclulionem in caufarenunticr, feude= 
fiftat:quiaficnon paticturpocnam privationis.perdic .$.accufalle.Se 
idemtenetibiBald.allezans¿lo/finorabilemin lege primado princi. 
inglolT.fecundarad fi. de actio.empr.litamen ¡lle,qui deliftereran- 
tefententiam poll conclufionemin cauía non agebar litem impro= 
bara écitaex adús appareat excufaretur renuntians poft conclufmn 
in caufalecundum Pau.de Caft.8cAlex.i lia pertext.in.dic.fe 
inifTe.ibiliceimproba,perfeueraucrir:per quem texr.etiam deci 
dicur,quid fi fententjaelleclata contra abíentem contumacem. 

€ per] rseroeabigado del pof lega. fnt qu uan Éde his 17 
quib.vcindignis.Ec1.fi.nrñ.fedeinofficio.tefla, 

£ del rey.Videin diét.Sianequi putant,ver.aduocatum fit. Be no- 18 
taiflam.L particarum , cum dicit por pro o mandado del Rey . nam 
ex diñun Ava vult, quod dfinonnecelsiteturex necebitare offici, 
exculevurprocurator vel aduocatus fifciafTumens hoc ofíiciura folú 
proveilitate ffti.excufabicur ergo quicúg¿procuratorveladuocatus, 
¿cfinonfitille, quiadillac(t deputarus Arege.6eficextendicur difpo 
ficio.dwveraduocarumbild. 

g Ucnardador. Adde.5fitutor.inft.deinofhici.teftamen.Sc.l.cum que 19 
dammulier ft deadminillra.cuco.vbi vide Bal. idem voltcemin quo 
libet legicimoadminiftratore. 

h U2afexie.Adde quetradir Azo.C.dehisquib.vcín digáinfumma.co. 10 
aoveríi.cft alía canla torta. 

dsd.Secusfipalarma veindononintelligicurn princip. ££. de 24 

iure fifci.vbivide bonum textum quando dicacur feri clamjvel pa- 


redero en poridad * que dielle aquella 
heredaden quele cftáblefcice a algun 




















































Tam.benor.quod licocfarpromilsio de refliruendo incapación púa 
biico iuflramuenzo: li taruen rogantarteltes Sctabellio,vtreneantin 
fecrerosdiciturfien clam fecundam Barto «in.l.nóincclligitur.Satacia 
tc. f£dcivrefifi.Gcin.l.infraudem.féde his quib.vtindign . vbi pos 
nithecyerba, Idem diceremn, ffieretinítcumentum publicum ade 
hibitisceflibas,Érnotario :in quorusn fidem ofi, quod hocfecre. 
tumtenerents tunc enim fácisell tácicum fideicommiflim , 1d enim. 
diciturfiericlam quodtaliterfic, quod non potelt devenire ¿n noti= 
tiamaduerfarijfecundum Barto.inud.$tacice.Sadde Decium confila 
399.column.fina.écin dubioquando non cercificanit perlonam ¿cui 
reflituerctur,eltaliqualis prefumptio, quod reliqueritincapaci 
amen tanta quod (ufliciar, nifi aliter probetur.fecunda 
J.Lucius.$.intellamento fade legasprimo.8cibiBarto. Scidem Bar. 
in..quemlieredi.infin.£E. de rebadub.£ licernon fi. 
probandum tacitam idem fille accommodaran: + fi comen 2% 
torrozat hiaredem ve refliwar,cuivelletsnon poterit hoc cali 
jum elizere: quiatune videtur capere a tefla vanm ex 
ipiodelegadecundo.Screnetl alege firali.co 

deis quibus veindign. vide eciom in 













































siom,verfic. ler quaro.Cade 


ría pecSalycet 
Yiter hoc probeta 





habeas Gil 





22 dls fi 


Selta 


Rizvatexorem,Seroger, ttpofl morteza reflitnar quibusvelit: que: 
polteajoitwicíparñam Glam tellicerds an prefimatur , quod per 
reso faírracita fides ad hos accomunodata: Bactol. dixitquod nen 











a diet.5ánedla mento quierñacita confuluicper multas racionesin 
coulibo quedincipicCuechus deípoleto.adde que noridem Barco.in 





Aiisquitl de 

vulga, Kpupo , 
nica fufifos,oa otro,quelonon podia here 
conil darb,pordIecradefedidoporlaley.Ca 


vilo OR a 
ema df,  Hel heredero cóplicile tal tuego,“o má 


e: fecundo vo 

1.8: que not.Bal,iml.cam quenncoluo.verffubiungitartalis:q.C, 
defidcicom. 

Spurio Siintapaci vt fequitur Scadde.!.nóinteligitnr, $.taci 
taideior ici. S Baldio. Ledam.verfiamodo quero.Ciad.Lfal.Sed 
an fiteflacor lio (purio reliquiepalz:m applicerurhifto» vel remancar 
apud heredé (criptuin, velad quosbonaacbearedeuenirezvide Bart 
in.lf,col.2.ver.quero Screnoco indubiú. Ide Iris quiba veindig.vbi 
etiam traétat, an litaliquás modas relinquendi fitio (puxio. vide ibi 
pescumo 


























23d, Quelonan podia heredar.Quid fipoterateaperer tempore teltaméti, 


fed non temporemortis:velecontratvi.Jnon intelligicungquádoaa 
tem E dciurefili bc lin fade. Edehis quib.vtiridig, 








24 < e complice ral ruego. Evinferias dicit. e laencrégadie, innuit aperte 


¿Mia lp exfola accommodarione tacita Áidei de dando incapaci, li 
hueres el non traderethrreditaremenon auferctur harreditasabha= 
sede veisigno neqyperderethareditatem . Se fecundum hoc fu» 
pevifiaciferaifpanacia Barcosin.d. há felis quib.vtindig, quid de 
beat fucerein contiien quiell tacirerogarusde dando incapa= 
cizcbi concludiclegalitesyveiple dich loquendo falua ratione thrrolo- 
german, qp debear darelifco lecundúcófeiensiam,negspore(t dare (pu 
Mu velccuinerecquiacenendo,diciunr male fideipolíellor.l.cum q 
od. maletidei ell omnc, quod nonell ex fide,peccatum ell ve in 
in.depraleipuex quo Bar. valtaperto,q ex folatacitafide, eciam 
abla tradiione,harespatiaturiflam pocna, qued iidiétú Bare. cdi 
eiinon pofleretiacrein cófcientia,S:quod:enerr páderefifcopnóca 
ser ferupulozcuin vers hucvesfit, Sin pocnam. ll. hane hzereditacea: 
ifco deferantsdk pocnaño foro confiientia nó foluitur glo.vulg.£eno 
tabi.in.c.fraternitas.tz.q.2. contra hoc diétum rener Didacus áCo- 
narcnuiasio (uo epito.matrimorialissparte.c..$.jover.quinto. hi 
cenit, q fcnónan ui Gus ofi oro conil ae 
lia bonaretinere, (itibiab hreredetraduntor, ecjam lipraccfli fides 
dercfitmendo,videibidem verti.inferturded Forte diétum Barto.ye 
ruusell ¿ex quo ¡Nehzres non habervoluntacein defanéti , neqy fibi 
relinqueret,nififidemracitam praficíR. vade non poteltdici, y 
fitverashares.lem q fubdicdicios Didacus fpurivs poteftrerine» 
refalya confciencia li fibiab harrede rradatut,videtur contra ca que 
aixifiipracadlin gloLfuper parte en poridad.q.Cille [pusiusnon 
desee cáperes led 4 reftatoresó cum Gr incapax criar in 
foro confcentive úncbirur reflicucre, prouteriam ipíe Didacus fate» 
1us,quod fpurius non potelt cam bona confiientia retinere res fibi 
á pacredonaras,velrcliétas vurraditubi fupraver.primuw, Screfpon 
dera featernitas.Tu cogitafuperhis.ScaddeLucam depen 
¿Cade ltisqui fe defilio.coa.ad fi.sbi ponit quallioneman 
¿qui comilitaliquod crimen propter quod debeat perdere Do= 
malva ficrómen fitoccultunstencarurip(efedeferre in foro confcien= 
are.Scibi refer diflinguentem Bartol.an bona publi- 
»fo jure vel per fententiam , tu vide in lroc de confftatione 
ip(oiurequodnon liget in foro confcientiz vetencatur fe prodere 
quie tradit Didacusá Couaranias in diéto fuo trata. matrimonial, 
partess.capitul,Gajo8«Slaco.feptimacenfisin fao rradt.de harrefi. cas 
pitul.9.vamero.a7.cum fequétibas.Schocetiam probari videtwr ex 
Janow invcelligitarnprin.(Fdeiure fifci.vbitocum pondus ficin ac- 
cowmmedationetacita fideidere(livuendo incapaci.Scidemm probatur 
3m.5.quando autem.probacareriamain diét.Leum quisinprinEde his 
du veindig.ubihabetur,eum quicacituro fideicómiliza a fran» 
alecpit,cosquoque(tuctus,quos ante litem motamperce» 
pit, relvicuerccogendumarefpondi, quía bonz fidei polfefor fuifle 
non videturspondera verbum(quoque) namexprellefenticde hare 
de, quipofsidebat,6cadhuc non relticuerar conuento item quía re= 
putac cum male fidei polTeflorem 8e fic tencatur adírudus etiam 
ante licermoram,hoc cti probattexc.iunéta fecunda expofitione 
glofT.ibiinal. cxiam.C.ad legem falcid.8cibi Salycetus exprefle no, 
dicensnor.quod nonexpeétatur , ve fidei accommodaror folucrit, 
(el fuficie , vefolumfidem accomodauerit, vt patet ex fecunda ex 
posicivne, quamfacirgloll. mperverboadminillrafle, quod tene cor 
di.hixc luntverba Salyces.probacnr eriam hocin.limperators (E. 






































































































partida. 





defideicommifTaliberta.hocctiamprobaturin.1. intecitis. (Fue les 
ga.1.vbi loansde Imol.notar tria requilica perillam. dicatur 
infraudera fidem accommodare,/eilicer quod faétumft clam, $ q 
hares fecrera cantionefeobligancrir, 8 quod fit fides accommoda- 
ta dereflicuendo noncapady qpnifi prediBtainteruenians, non has 

bet locus ali 
qu penas 








damiento del teftador,, e la entregalle 





rc quod fole 

alotro,perderizdporende el derecho q a 
: ES ee dos  Velne/none 

aulacnlaleredad. Eporqualquierde- ia ccnfdera. 

ionejbigyre» 

fertlacobide Are.Rayner.EcBald.inferentespfi noninteraeniatcas 

tioaliqua fed £ortenuda pollicitario,vel nulla penicus apparcat cau» 


tios quod tunc nonhabcbitlocum aliqua pena Écquod fic dodto= 
xes prardidii-videntur fentire q licet hneres accomodalTer tacite fi= 
dem:litamen fe nonobligauiccanioneprivata vel chirographo,non 
habebitlocum pocna:Xpercon(equens nonapplicabitur filco,quod 
dicicellefimgularein material eflerverumipleramz tenec in hoccó 
trariumper.d.L.nóincellizaturs$.tacite.cñibinota.perBar.SperBas. 
in.l.5.£t.de his quib,vtindigwvbiglo.d Bart.videnturvelle q nedum 
per cautionem priuatam recognitampotceft probari deaccómodacio 
neracitar fidei : fed criam percontelsionewn cius, qui dicitor rogarus 
Sriftud diétum Imol.videtorverius maxime fante. l.ordina. huius 
regniincipientie como quiere heee omnia probant peccacm hare 
dis, 3 quo poena privationisdelcen dit confiltercin (ela fidei accom- 
modatione tacita de reftituendo non capaci. vndevideturgitla.l, 
parcitarum(upplenda iciuxtasll iuris communis, de quibus limpra 
elkcuanin hoc valla diueríitas opinionum fuitinter glofTatores neg 
aliosfaibentesin inrecomimuni, Et lic q fiheres rogawus foluit non. 
capaci, confifcerurheredicas,vt hic.Sdem (non Coli. fedracicam 
fidem acommodanit de dando non capaciper diótasleges éific feción 
dumvtrangzexpofitionemglo.in.d.l.eciam. $: quodilta.Linhocno 
litcorrigere,que crantde iure communi,patetes.l.sacito.rminfta. ca. 
parti.vbiponitur haresex lola accommodatione tacita fidel, mili fe 
tiliusin potellare,vel feruusteflatoris,vel dicquodifla,l. paricarum 
decida calum ingularesn,quinon ita clare repericbawur decifus de 
lureconmuni , ÍGilicer q lihreresfecreto fuitrogatus de reflituendo 
Incapaci , non tamen conflatquód hucresfuamfidemad hoc accom 
modouit:fitamen hores procebsic ad agtum reflicucionis in perfona 
indigni stunccalis haredicasrellicara applicatur £f0: Ec heres pera 
dicius, quodin hereditate habebar: vt enim hic vides nondicitur, 
quod haresfidem accomnodauit,fed quod rogamentacicum tefla 
torisimpleuityreftituendo incapaci.Slicer de hoc videatur calirslin 
¿ularisio.L6 pollulante.$.kina.fl.ad Trebellia. non tamencllita cla 
Tus. Isald.illumtex.ad hocalleganitin,l.eam quam .col, 6.C. defi 
deicom.verficul.fedquerowbiquerit,quid li dignus rogatuse(tre(ú 
sucre indiznovelin minori parte dignozScrefponder,quod frogatus 
accomodauit tacitam fidem fuccedicfifeos: ted fi non accommncda 
vit»non fuccedit,quod dicitefle verum,lixes/letin aCuverbifed Gro 
gatus precebitad aCtú reflitucionisin perfona indigni len incapacis, 
tuncillud quod refliturameltindigno applicatur i(coper.d.l. fi po 
Seujante,$.f.quem tex.dicicvnicnmin jure,calus ergoille,quádo ha 
wit tacitam £idem de rellituendo incapaci,non decidi 
turbic,S remaneríub difpolitieneiuris communi:.l. conimodifsime 
cumfimilibus.fE delibe.£kpollhu. 
Wperdersa,Liberrarestamenin teflamentorelidta deberentar.Limpe 
rator.fulina.ff.de ideicommillliberta.8 nó veniuntpralegata in bo 
mis, querauferunturex cauía fideicommibi, |, cum quí Jo final.£E 
de hisquibusve jadign.Snunquid ille , qui tacitam fidem accom. 
modauitin vno nus mo, cenfeatnrindignustoca hareditate? Bald. 
quod ficio,l.etiam.C.ad legeméalci.tedin córrarium ell textus in. 
liaeresqui certam.t£. dehis quibusvtindign. Quid autem fiteftator, 
quicale rogauic, erat presbyter: heresvero infticuras laicas , quí 
bonareflituit , feutaciram fidem accommodauit:cuiflco, an eccle 
hize velimperi) bonaapplicentur:Baldusinal.fi quís presbyter. C ade 
epilcopis de cleric.verlicul.fecundo induciturifla,) dicit, quód Seo 
regio ,ex que benaauferontar de manu hrzredislaici, 6 cui erat jus 
quaeficum : fi tamen hzreselíerpresbyter , applicarentar ecclebar fe 
cundom enm,quí arguicafententia iudicis ad fenteniam legis 3 quia 
cum per fententiam Sudicis bona eclericoram non políane filco im 
perisapplicari,ficidem ef dicendum in fententia legistác cum ditis 
Balstranticibi Pande Caftr.8i loan. dePlateain l1.col.2, Cade bon. 
vacanlibato.Scnota,quodlicer reftatorroger(ecrero hreredi,yr de bo 
misproprijsdertantumincapacisliabebiclocum hac pocna, itaricun 
dem haredia teflatorerelinquicur, quantum rogatur reflituerefccua 
dumLoan,ce Platvinol.a.circati.ver,icem limita, Code delato.li1o.per 
L(edfihoc.$u.fiade condiraéi demonílra, 































































































Titulo. VIL.De las desheredaciones. $2 


25 2 Ca menda Nora bencillarmregúlam ¿que eciam probaturex huris 


busallegarisfopeñusia qualiberex pradiéiscaufis, 


Quex. LL 11, 


[ assi incapar 
ei tellatorali- 
- quid - relin- 
ouar fraudu- 
lenter jure in 
Alirutionis, ft 
um alias E is 


flas feys razones lobredichas pierde el 
heredero la herécia:edeue la aucr el Rey 
epor eftas mifmas razones que el hicre- 
dero deueperder la herencia, por ellas 
mifmas perderian las mádas*, aquellos 
aquien fucfen fechas. 





rie hocreue- 





let : habebic 
inpremiú me 
1 dierarem ha= Lg X 1111.Quegualardon deneauer aquel 





xeditacis , vel — que núpuedeJer porderechocflablefcido porhe- 
lega ad miz redero min re/cibir manda Ji alguno lo faxe fi 
nus. hoc Y pS 

Ls heredero,olemand. algoye elimifimo lo defeubre 


ante que fos acufado dello. 





1d LA le corte 
del key. Non 








Adit.C. Pet coran 8 alguno deaquellosaquié 

de li qu a O l defiéden las leyes fte nue 
defelis do, q : loa 

Eo ¿dei ls ¿trolibro, q lesno pueden 





$ 22 fazermádas,nin eftablefcer 
por herederos, acac[cicre que gelafagá 
encubiertamente,fegund diximosenla 
ley ante delta,fiefte atal fuere ala corte 





prima. C. de E 3 
Hisquiidte delRey?,e dixercafsi:tal mandaque me 
sepa te. fizofulano omelegund mefazen entó- 





dernon lapuedo aucrfegund derecho, 
fazed della lo que touieredes por-bien: 
porefta bondad quefizo en defcubrir" 
loque lecramandado en poridad, que 
lo nonquiforelccbird contra defendi- 
miento del derecho:dezimosque dene 
aucrla meytad“alomenos de lo q le fue 
mandado, odelaherenciafen quefue 


eltablefcido porhercdero en teftamen- 





cunda, C. 
caufifcal,for= 
1e inregno (uf 
ficiet, tu fics 
vi deberer cos 
sam, his qui 
prelidene da 








patrimonijre= 
gnisqui vulgo 
dicuutur con= 


tado: lo 
xes,quivident 
SuccclvifTeinlocum procuratoriscafariscum cognofcantde anís fi= 
£calibus,S inter fiícum $ priuatam,prout de jurecommuni faciebar 
procuratorcafaris,Sficin audientiiftorum deber fieriiíta delati 
¿eno viderur(uficerelifiate ram procuratorefifcali, proutetiam 
tradit Lucas de Pennain.].1, adfin.C.dehisquife defer.libro.so. vel 
dic,quod poteftfieriifladelario coram procuratorcRegisvulzo didto 
mayordomo mayor:ad iflum namque perúnetinquirere,Scireredi 
rusóciura ResiswvehaberurinL17.ticu.9.2.partit. dcvidernr(uccefsile 
fein locum procuratoris cafaris, 6 hmic diéto confonarevidetur. 
infra.co.nontamen vevidemus de faéto cognofcitde caulis,ficut e 
gnolecbarprocuratorcalaris.vel dic quod lufficicr,idelariofiatine 
+ioconfilio:9: cumilta.non exprimarcoram quo fiat, fed tátum dí 
<atyadcuriam Regisividetur quod fufficeretin quocunque auditorio 
vegali fedeferatilta quod exá procuratorififcinnotificerur, ve canfam 
profequatar.venotglolMin leges!.in principio fuper parte receffum. 
fdeiure filci 

2 Uendefcobrir.Statuitur premium fe deferenti,vehic $in.L.1.Co dehis 
quifedefer.lib.10.Xin,l.cdido.deiurefifci. Kin.l.fenar?.$.2.8 4 

ia ffode iurefifci.(icetiám renelaneibusprodicionem pr: 

iumalsignatarin.l.quifquis.C.ad.l. Jul maiclliin.Linteftaméto, $ 

Bal.vbietiam dercuclátibus occiforessff.de haredi,infti. Aduerte 
tamien q quidam (invita toraliterincapaces,quód $e life deferant ¿nó 
cófequunturpramió,vehereticidarnati in metallum : deportati.vt 
no.glo.1anl.nin prin. (de iurefifci6 vide co,titulecióto.$.cos. 

3D Quel non quiforefecbir.Iamit quod Giamrecepit, quod efe defe= 
Yarnó. conlequatarprarminim:cogirciam tamen habicturin.Ledióto 


















































5 


h 





in principios(K.de iurefifci,Scita eriaine(lintelligendaifla.Lcú fic ea 
décimo Semaior racio,cum durílsficrelinquereiam habita Si pofí 
fasquam habenda.Senota,quodiita confebiofufiicirquo ad (ul pra= 
iudicium,licerquoad praiudicium aliorarnonfaficier ablquealia 
probationesve declarar Bar.in.d.l.eciéto.in principio. 








todeotro. 





natu. $. 
tusAdrisi 
de iure fic, la 
tomen. C, de 
Dis quí (e des 
fer. dicittertiá 
que Joguitur 
in harede ro 
gato ¿ ionia 
Lidclcómillo - 





éLey..XV. Porque razones fe puede efcnfarelhe 
redero que non pierda ls herencia, -maguer 
mon fes Vengada la muerte delseftador a 
guren heredan 


MÁ 








Enganca disimos que es 
tenudo dedemandar clhe 








redero delamuerte del te-  ricsideociflón 
% Nlador. Efinonlo fizie(fe  gue-viperA 


ber. € Barc.in 





als1, que pierde potédela heredad q d 
ia zuer del. Pero cofas y ha eng la non 
do portalrazó. Eltoferiacomohel 
heredero querellaffe la muerte , masel 
juezo el fcñhordelatierra,non quilicfies 
llegar la Grellaaderecho. EMomilmo£ « 
feria fiacofafle aaqllos q fofpechafTe q telise, dimis 
Icanian muerto, cdicfsé lafenten: ven dé 
tracl heredero, alfoluiédo losaculidos a 
equitandolos delaacufacion q auian fe 
chodellos.Camaguernó fe algafle” de 
tal fuyzio,non perderia porentle la here 
dad:otrotalferia,fi el herederofuclleme 
nor de yeynteecinco años:o fiagllos q 
ouicflen muerto al teftador, nó pudicf- 
fen fer fallados para fazer fulticia de- 
llos.Capor qualquier deftasrazonesfo 
bredichas cneftaley, Gqnon fueffetoma — for o 
davengancadela muerte del teftador, ¿2 a 
non perderia laheredad porende, porg — iufitiam non 
fe entiende quenonfinco porel, e 
mie; au fico 
c<umbens non 
appellatur velfiocilornon inuenitar + autheresell minor.xxv. 


annorm nec accaíauic non aufertur ei hareditas propter hoc. 
hocdicito 













ITA 


¿PSi  hares 
acculár octi- 
forem cios 





aronqrifefnfupremo domino veljudiceexcuñusnegligentia 06 y | 
elerfuperior,cuificret querela denegligentia, veliudicis malicia pla- 

neptoceditfivero eletiudex inferior, querclandum eifer coram fu 

periori.naim (inferior grauar denegandoins,potelt adirifo 
cogatiudicemovtparti y erent reddacius.vein auchendi.vedifferes 
dico$.fivero.colla.gavel veipteibiinfliriamfaciar cum ex negligen= 
ta dcuoluaturiuriídidiioad (uperiorem.vtin authend. de queltica$. 
fiveroforfamaécibi Bar.colla.ó.<perloan.de Pluvinal, nemocarceré ; 
C.decxaftoritribuib.o. A 











Uavenfealeafo. Ade. propterveneni.S.inafT.ad Syllan, intel y 
Nizelecandum Bartoibi quando fententia efUbenclaca:velefl dubit,, 
quía tune prefimivur pro fentencia z vel fiexcularerurpropter inc 
pian», alias (imale efletlataappellaretenetur. $: eriam tenetur fi pars 
adwería appellauic, ebrelponccie fecundum glo $ Angel. ibi Se 
Íi appellauie prolequi tcucrur.l. minoribus. C.dehis quibus vein= 
dign. ' 





Gsicllerederafucfemenera Added minoribus.C. debisquibus vin , 
dign. 

Giron podiefenferfallader. . Addedcrtiam.5.6 quisignorans. ad : 
Syllanta. 





Panidaci. 1 si 





A A 





Seftapartida. 


lex. xr 7. 


«¿0 Heredirare par regomabhxtede defindti necem non vendicante ui 


12 


2b 


a. 


d 


43 Saque ref 


ge 
6f 


¿ta haeres (atisfacier creditoribus imxtavires hereditarias de Jegatarijs 
retentafalcidia quasn erarhares habituras. lid. 





dDezfmos.. Profequicurmorayper Azo.C.dehisquibasveindigo.in 
fumma. colfi, 

NENA ze. 32, Como quando rl Rey of magordo- 
el miyordo= — morecabdalas herécis de losherederos, que 


mo, Facitad 


non las merefcen, aquedizen en latin indi 
1d qá dis. 5. 


grisestenudo de pagar la debdes e la man- 









NA Laya los que fueren Jeñores delos, 
Add.l,nó pol ENESUAR A delconocéciacel yerro q 
desd dela: (ERELA dea! 


e $5) el heredero fazc, ennó qrer 


l vengar por fuyzió lamuer 

a l 6) te deaglaquien hereda nó 
:et noncon- ii 

ficiarinuenta  deucempelcer alos otros q nó auíá cul 


riu, ponte" palE porendedezimos*, Gel mayordo 
» ; 
vires haredis Moo el procurador de la camara del 


tatás, vebic£ Rey, gouierearecabdarlosbicnes qe- 
fos atales Sué heredar, alsicomo fobre 
0 E. dicho es,porq los nó merc(céauer, q de 
de iure Sl vepagarlas debdasgfincaron del tefta 
vbi hoc notar S AE 
Bart.écAlbin — dor faftacn alla quantiaq montare lo 


sie a queel recibio“de la herencia.Otrofi de- 
-colligio, 2 
quod fi alicas  Zimos,que deve pagar lasmandastque 


pa a fueren cfcritasen el teftamento del fina 
sis bona ad fi- E E 

dara paras O lo,fafta enaquella [uma, que montare 
niantynonte»= loque la camara del Rey refcibio dea- 


net via quí quellosbienes, tirando ende la querta 
adcumperue- 


mit, Sontelia Partefpara ei guela deucre- 
ge iaa tener para ficlheredero, eefla qusrta 
e laa pattefe deve facar de las mandas, quan 
va feu conf- dononfincarctanto dela heredad deg 
fcationis fio 

fcus fuccedes 

retsquíatúcnondicimurin hereditate(iecedere.1..5.cadem conflita 
de ideicommilla.liber.cum glofT.bi Scideo non tenetur vlira 
vires huredicatis.vtin.d.l.1.5.an bona. 8chic. BitaintelligitBarto.in 
in rab (Fade acquir.harewver(i£ ex hoc apparet:vnde(ecus elfr, quá 
do fifcus fuccederer,veheres $ iure hareditario. 
lasmandas. Adde.l.cum fifco.fad Syllania.Ec.dicitura! 
ñ 


























deiure 





fi. 
La quartaparte.Adde.l Marcus 4 adTrebella 


UlexoXV IZ, 


goSilegatarius conftiturusturorinteflamento recufer officium perdir 


a 








legatum pupillo applicandum: ¿cfiteflamentim celar perdir lega» 
tan barediacquirendum.lceraharestanquasn fliasinfbcutas (apa 
aretnon elTehliue perdithereditacem confanguincisdefindi pro» 

icandam , quibusnon exiflentibusregi applicatur, 
infidelisvel herericusin(licuarar. Tremfilio patrena furiofiam 
alimentare nolenteapplicatur hereditasexeranea de co curante, E he 
redecapriuum non redimentedifiribuiturhareditasin redemprione 
captiuorumehocdicita 





UCaydarian Profequicurnotataper Azoón famma.C.de hisquib. ve 
indig.colG.verppratorhocad maiorem notitiam hulustitul «Se vide 
notab.perBar 


n-l.finpen.8rficol.ffdehis quib. vtindigsS:pergl. 





la ergoericexifa.l.quod quidquidanfercurab in- 
dizno ,apnlicarurfifco.adde.! Papinianus.S. meminille, ¿xibiglo(T. 
ruflacio.reflamé.vbiPaul. limitar, X intelligi 
quando propterlimen del 
nul.Codelegat¿Cade Cecundisnupr.Idipato 

J 5 surinprincipio.fF.deiure fil écade 
1m.l,quí contrasixibi Bald.C.deinceld.ompt.hecregue 











la,limitatar, vehicvidesio muliscalibus + tuetiam Hmitain Desa 
redcindigno inllituto, quinonadear , led repudier hereditatem: 
sam tune hareditas non applicaturfifcota Bartosper text.ibi nulo 
eius.S.primo.tf. de iure if, cut enim indignus non acquífieri, 
nonpotell dici, quedauferaturab cosBald,camenin,l, earn quemas Co 
de fideicom. 
ls L1.ver.: 

fe podicffccntregar della. pe qua bres 
Ley.XV21. Por quales raxames la berécia que Aa Jmicas 
elberedero perdiee por erro que omie[Jefe= Pos mili indir 


nus repudiar 
choznon la dene aucr el Rey. ció 


P Al de fic, quod 
¡VydariáSalgños, quetodas — dicic pretami 
¡las cofasquefon tomadas a Él, Predicas 
Yesos colas q z erat locuples 
2 pa merefcen,quede vel expediens 


erdela camara del Rey. o aut 


Eporende dezimos,q cofasyha "eng adSylia.gdr 
nó feriaafsi. E cfto feria como fidixelle  meniplelimi- 


E . » quandoi 
eltcftador,e mádalfca algúd ome algu cba 


















A e 
UE 


nacolafeñaladaméte:e defpuesdefto di adiuctempo- 
re mertistefta 
toris: fecus(i 


xelle querogauaaaquel omeque fuelle 
guardador de fus fijos,aquellamá enla 
tin tutor.Ca fi cfte atal non quific/le fer 
guardador delos mogos,non mercfcia — gnicatis,nihil 
auer la manda.Pero tal manda quefeto — polfer aufer- 
maacfleporrazó quecradelconolcien Pi Sm des 
teal fazedor del teltamento, fera de los di 

hucrfanosifobredichos,enondel Rey. 
Otrofidi 








o: hisquib. vún 
mos, quefralgundome fur — diz. quod ha» 


talle clceflamento , en que le ouiellen bem tamen 





fechoalguna manda,quela pierdeKpor pS 
eflarazó , cquedeuc fer delos herede-  quens.inprim 
ros del teftador e non del Rey. E sun rías 
dezimos, queficl teltador cflablelciere is obftare: 
cum loquitur 
ibi quandohg 
resfiiferiamnegUgensinvindicanda nece defimOtisSclic excnegligé 
tiaiauo erat jas quielicum fico: ¿cbiceft prelumptio, quod infraudem 
fé non adeaibrficvulequódharedicasindifindle auferacur ab in= 
digno,fiueadear (ue non adear. IdexnetiamtenerBa 6 
: 'quiero.quid  haeresinflitutus effetindignus. M deyug 
Alexan.coludicitiltam ele communem opiniong,So- 
«i.cuiáibidema4.col.ver.circa.7.q.Bar.aWTerithane Te commanem 
conchnfionemapfifcus auferar hgreditacem abindignoetiam exclufo 
Subfiituto:quarn limitar tnonprocedatin eo,qui pullo modo ell ga 
pax,quiacnacfiféus non fuccedit|1.C.de heresinfi,Secundolimita, 
Veptocedar quádo inflirutus recufauicvelin Eraudem ci diflic ad 
sesfecusfimorrunsfui(Teruereditate fine fíande nonadita: quia tune 
filcusnó admirciror,Ceclubllicoras. Tertio limita nifiinflicutosrepus 
diareryantequificretindignus.Lantequim. Mad Sylla.8cvoluit Basto 
in.d.].ifequens.Quarto limitapnili dawus elle fubíticucus haredi in= 
dignoinco,gd csperenon polfer.yrtenet Angeperillum te 
deliare mpustL.co.8 licor Soci, contra ¡fam vie 
cosqexprefsio iúsqd taciccineli mili 
operatur:8cnonfoluat:pocefl dic, illa expreioefl per alió modá: 
quam raciteinfiryci dicitin eo y caperenon poBit, qued verbum po 
teltcomprehendere etiamincapacitatem(uperuententern exindigná 
tatesquod non comprehendicid quodraciteineft(cilicer6 non adie- 
ricveladire nonpotwerirqdreferruradaliamincapacitarem, quenó 
proueniatexcindignitatead quam+l.iniltotacito non hsbuicconfide= 
racionemtellator verocxprimenslica 
Usera delas huerfamas, Adde.l.poltlegarí.$.amittere.de his quibave 
indig. qUemindigoitasalicul refpicitfauore cettirperfonarsillad qd $ 
Sbiauferturálegesapplicacilliperfone.lpe.C.delega-kin.d.$.ami 
tercovbi Baraquid añtí sxiyation! cur áceflacorer vial 
vxoré$ahieresad ée quid (hteflaroralias eratlegaturas Be fino 
effecmtorivideper Angaás lobiin.].pe.Cadelega. 
k is pierde.Concord.cum lilegatariuoCudelega. 4 






































































Tic. VII.Quando podra el desheredado quebrátarelteftaméro. 53 





ya GrerderiasAdde.Lfipater. necapud.Cidehgredibiniavidcia 
maceria,l.cicugca parties que ibi dix. 
6d Usterejesótareyo Tudio.babeshic expreflum quodindgusnec paganus 
non poteíl h.eres infiel. otaad ea que disiiva.a.ticys.3.caparte 
0 tesmasprazincos pariemesNotabenenárextinambensidem de ne- 
Morianis, Ca 
delueretia qué 
adhoc allegar 
; Azo.C.dehis 
quib.vrindig. 
3níumma,co- 
lam.fi.nonica 
beneproba 








porfu heredero a alguno cuydando fin 
dubda ninguna que erafu fijo , que fi 
defpuesde la muerte del teltador fucfíe 
fzbido en verdad quenonlo cra,perde- 
ria* porende el heredero tal heredad, 
porquenonla mercfccauer, puesque 
fabido cs verdaderamente, que non es 
fufijodelfinado. Perotal herencia co- 
mo cltanó feria del Rey, mas de los pu- 
riétes mas propincos del teflador £i las 
ouicfle.E 11 parientes non ouicffe,efton 
ccdeueferdel Rey.Elo meimoferia Ki 
algú chriftiano cftablefcicRe por fu here 
dero aalgunherege, 8 moro, ofudiod, 
Cala heredad en que fuelle cftablefcido 
porherederoalgúo deftosfobredichos, 







WDiximsSus 
praco.l 


ye 


Cricslusy 111, 
Deinafi rea 





lex lo 
molle, ape 
ponese queres 
Jam ivoficiol 
teltamenti de» 
feendentes ex 









haredai ele S h 
querela fic di aucrla yanlos mas propincos parien» 
oa tescdel teftador,c nó clRey, maguer e- 

ensfed E E > 
era pletati flosatalesnó la merc/cielséaner.Otrofi 





ficium, ide 
de altendente 
ániuite exhaa 


dezimos, quequando algun fijo fuelle 
fin piedad, quenonquilteffe penfarde 





redaro,Spro= — fu padrequefucffe furiofo,o delmemo 
pola queres sjado; podiédo lo fazer: e penfafcotro 
Jacuatrahere pS z , 

dem feripeam  Sítraño del, fegund dizimosdefuto en 





citabi cua 
dex Ecpronús 
siabitop tefla- 
Mentúnon va 
Jer 8 hared; 
1as lit quero- 


las leyes”, q fablanen cla raz0,que por 
ende pierde la heredad como ome que 
la non merelce aver. Contodo effo,tal 
herencia como efta non feria del Rey, 











Janis: et. masde aqueleftraño fobredicho, que 
preteritus des penfo del, dandolclo quelecra mene- 
Ícendons. vel 


fteren fu vida. Eflo mifmo feria, Galgá 
me y oguiefle en cativo, eel fijo vel o- 
troquelo ouieffca heredar,non loqui- 
jeffcfacar de catiuo:afsicomo de fufo 
diximos. Ca maguerefte atal perdicíe 
la heredad,e nonla mercfcieffe auer,por 
tal razó como por eftanó feria del Rey: 
mas deue fer dada para facar captivos, 
afsicomo ya diximos". 


alcendensnon 
eft neceflaria 
querela ; quía 
ipio iure cit 
nallum tella: 
mencam.h.d. 
. E UQueonsefe de 
dd 
darNamquen 
rela inofiicio- 
di tellamenti 
datur filio 8 
nepoti Scom- 


mi defcenden» a 

,qisenpo $8 Titul. Y IU. De como 
Aulas por puedequebrantar el teftamento aquel 
Gesdesheredadoenela tuerto, aque di 








fer fuccedere, 
non obítante 
precedóte per 
fonawvttradir Azo.C.codemin(imma.colomnaa.verfdator ante 
querelasbenor.g) ¡uimficod.nar quinontenetprimum 
Jocuru non eflinflicuendus nequeexharedandus.l.gallus.$.in cani 
bus deliber.és pofthu.fi quisfilioexharedato.in princp.ffode in 
SuNrupr.wide que dix indaacia fu pra proximosin glol.Muperparte 
<uelo ouielfe dehercdar.S non poreltquisadmictiad querclam,n 
proeaparte > quefbiao reftaco defercuril. marer decedens, $ 
LarSVanl ff. codenmvbi vide quid li de factoadmittacur? li ergo fio 




















Nuspracedarmeposexfuaperlona , non poreltagere querel 
¡am querclanen prapas 

za hacteditatein. vto legedi quisfilum, Cade ino 
«cellorio edidto.his 





ex perlonapacris pot 
rata, ante ad 
«iolo teflamento. Sin querelalocuselt 


iparerde 











lices 








A 


principio.ff, codema Sctunchi querclacftiamia elle produéta: quia 


zen en latin quercla inofficiofi tefta. 
menti 


EN 


Eferedan atucrto a las 
|vegadas los que fuben 
J]por la liñaderechaa los 
¿que defcienden delos. 
Otrofi i 






den porlaliña dercchaydo 
fa manera mefmaa losque fuben por 
ella. Eporende defpues queen el titu- 
lo ante dele moftramostasrazócs, pot 








que ome puede desheredar 3 aquellos 

queauiá derecho de deshoredar [usbic. 

nes,fi les oniefséerrado.Queremos mo 

ftraren eltclas razonesporque cl heres 
«ero puede quebrantar el teftamento, 
en q fuelle deshercdado atuerto.Otrofi 
como puedecobrar fu derecho. E dire- 
mosquien esaquelque puede fazer la 
querella paradefatarel teftamento.E q 
quiere dezirtal querella. Econtra quie 
denefer fechase ante quien. E porque 
razones,e en que manera, Eotrofi por 
qualcsrazonesnó fequebrantaria el to- 
Sameénto,maguet fizieffe querella para 
quebrátarlo: Eque fuerca hatal quebrá 
tamiento como efte fobredicho. 








Lo. 7.Quien es aquel que puede fáxer la que- 
vella para defatar el teflamento,e córra qual 
omese ante quien,e parque raxpnes ¿e de que 


MARCA» 


L fijo ocl nieto del teftador 
o alguno de los otros que 
y) defcienden del , por la liña 

derecha que ouieflen dere- 
cho de heredartie fi muriclle fin tefta- 
mito, filo ouicifen desheredado a tuer- 
to cfinrazon: puede fazer querella de- 
lante el juez8, paraquebrantar cltefla- 
mento en que lo oujeffe desheredado, 
ccljuezdeue oyr fu querella,c fazer em 
plazar”al q es cftablefcido por herede- 
rolenelteftaméto ¿lu padre, e fi fallare 






adita erar har 
reditas , agee 
nepos cria 
experfonalia 
per fuccello- AdtitC: 
Hamediétam. Ecfdcin 
ve declarar Ja: ofitefl 
fon polt Rae Sus.ino 















plain die. 1.6 parti dd 
quis filium. tul. 
in fine. 





lus regni, e0, 
00 ad vi 
tatemcxhgre= 
dadionis nó re 
rare adi- 
to heredi 
vis vedixi 
pratim.proxi 
moin.la. few 
per fequensin 
gradu po 
Intentare ques 
ela ex pers 
fonalias 

















"cis quí 
Paede Calb 


canifla 
rela. por 


(rt obició mo. 








Papinian 
defemeno del 
iJiusconuenia 
tur petitione 
Lareditatis ab 
hurede, feria 
pro deber «p 
penere de ¡fa 
árelayaliasnó 
poferpoftíen 
tenian latarn. 
querelares vie 
ley Baldin.la 
2.colum.2. Co 
femtentiam re, 
fciudinon pol 
fe. 














h E smplazar. y 
Er contra abfentem contumaciter porerit procedi ad definiduar 
exam litenonconteltara.vecradunt Barrolusé: Paulus de Calbr. 
leze qui repudiantis.$.1. Mucodem. liceeglofT. ¡bi contracium vo- 
lit. 





1 GiDor heredero, Aliquando tamen quercla áfla intentasur con= 4 





tra alium, quam concralcipemos haredes ¿vin cali. lun. Edo 
bonoram poflefions contra tabuls kk legeprima.Co de inofuciola 
tellament. 











Sefta Partida. 


5 a Cotenciondel Vid.fapracitnproxiin.L1o. 
6 b Even vale. Adde.l.Papini: Ainaffeod. 
7 € Gia herencianintellige pro caparse que (ibi abinteftaco defertur:vedi 
xxi fupra Senatura querela el, Gnó deturcontra ¡llum qui eratfuccela 
farusabinteflato,denonhabeevitea quamíibitangacab inteltato.d, 
1. mater dece- 
des.gxibiPau. 





quefue deferedado a tuerto,o q en elte 
ftaméto nó fuefecha mécion del*:deuc 
el judgargral teltaméto nó vala?,e má- 
darentregarla heréciatalfio,o al nicto, 
(e grello.Etaldmádacomo efta es lla 





A. 
de inofhic, te- 
fla. cum. 





quentda 
Grela eftquaái — madacn latin,Grela inofficiofiteftamé- 
acculacio Gdá 


quierctáto dezir, como querella g 


dánans quaú E 
le fazede teltamento que es fecho cótra 


memoriam de 





find, quiá A o 
damn den: -Officio de piedad“ c de merced, Gel pa- 
rate feceritte  dreouierauerdelfijo.. Pero fiel telta- 
flamentom, (1 


dorfobredicho quando cftablefcicfTecl 
heredero,nó fizicil emiente enel tefta= 
mento de aquelGauía derecho dehere- 
darheredandolo nin defercdandolo,tal 
teftaméto como efte non fe quebranta- 
ria,pero nó vale:nin esnada".E poréde, 

es G ná deue valer, non fe puede que- 
Bra deuc fer entregada laheréciaal 
fijo o aLnicto,de q non fuelle fecha men 
cion enel. Elo que diximos en efta ley 
delosdefcendientes, entiendele tambié 
de losalcendientes3q fuelfen defereda- 
dosatuerto,efinrazon,ofinó fuelle fe- 
cha ninguna mencion delos cn cltc/ta 
mento delos defcendientes. 

Ger II.Sipuede cl hermano quebrantar ,o non 
elreftamento que onie/]e fecho fu hermano 
en que mon fizge/Jemencion del. 

Ar ¡E tcltadorq non oujeffe pa 
riente de aquellos que del- 
cendieflen por laliña dere- 

Úlcha:o fubie/fen:eftonce ma 
guer ouielfe hermanos'o otros parien- 
tea de laliña de trauiello, bien puedee- 
Rablefcerotro porfi heredero enfute- 
ftamento, efazer delo fuyolo quequi- 
ficre. Ecomo quier q nófaga emiente 
del hermano en el teftamento,ninlede 
xcningúacola delo fuyo, nóle pertene 


cue bellugque 
deuoranthlios 





hic oflicium 
inter pacré 8 
filium dicicur 
pietas.adde.1, 





9 c.Unin es nada. 
Adde.l, inter 
cartera ll.deli 
be. 8 polthu. 
8c.1.f deine 
Sullrupt 8 
telligc in flio 
exam emanci 
ato prateri 
ela 
sione cauleve 
in auth.de he 
redib. 8 falci. 
Suexheredatos 

¿pBartinad. 

pS 



















pro 

si. laro.8cidó 

esicinpreteri- 

10 41matre, vel 

alcendentibus 

perlincam ma 

tecnam ¿ná li 

cerpreciioma 

trishabeafpro 
exhgredatióc. 
ven fol 

dexhcredac li 

.fitamen pretereantíine caufateflamentam ell nullum.vtinan 

thenti.vecum deappella.cognofcicur..aliud quoquecapitulumacol 
la.8:glo.Scdoéto.n.lfliam.C.dcinofficio.telta, 

10 £ Exonfepuedequebrantar. Nam cuacuari kerelcindinó poreftid quod 
mullume(t:vehic.Scin.l.nam Sub conditione.veric.polldefeétam 
Fedciniufrupte 

m3 Godfeendicntes Addo.parerflicm.cum.lfequent. 
suranthen.ve cum de appella,cognof.colla.8. 

Giex IT, 
anTefatornon habensliberos defcendenteslicer habearfrarres, pore(t 
lvcsequévelchnedem nfture Sesa hi ele lt 
inquacnonpotelldeinoficio(o agcre,miÚhominciiafanté vel fera 
uma celtatorisanamiflumiblandicija hoc Inadenter, alijautem có 
fanguincitranluerales deinofficiolo agerenon pofÑimtd.d 
1 ho Usaguerovieen hermanos. Bddelfecundannés lt dipratitac lor 








cor lincigi 














fE.deinoficio.telta. 

1 Cdemalafema Vide (opraticu.1.1.12.S queibidixi. 

L GPorfalago.Sequirurexpolitionéglo.in.l.fratres.C. de inoffic,reltar 
mé.Bal.veroibiintelligit de liberto ingrato erga patronú,qui reputas 
turvilisperlonapropteringratitudinemallecucz libertatis.8cita es 

intelligic - ibi 





ccal hermano de fazer querella del tefta Ea de lic cum. 
mento queclotrofu hermano ouiefle Deia don 
fecho,nin lo pa Fueras Ese os 

ála :  — intelligunt de 
ende,fiagl qfuefle cftablefcido porhe ingratis:ó cer 


redero fuefle omede malafama!, o o- 
uicflefeydofieruo del teftador, ootro 
quel ouifle aforado, e defpues lo cffa- 


te videf bona 
expolitio : cú 
collante ingra 
titudineblan= 


blefciellepor fu ad [— onvide 
: : turadhoc e 
lefiziclTe elaforrado,non lo merefcien- as 


do el nin auiendo derecha razon porg 
lo deuielle fazer. Ca feyendo el herede- 
rotalcomo fobredicho es,eltonce bien 
podria el hermano querellaríe ante el 
juez, quebrantát el teftamento en que 
fuelle cftablelcido por heredero.Perofi 


cedútur, vé in 
1. Cigsali- 
ques ella, 

Pibroszaie 
3.caparúr. qí 
quisblanditu 
alij adfuú có- 
modus tátú, 





eltehermanofobredicho, ouielle fecho ad 
contraelteftadoralgúadelascofaspor- — cigaleeriosfig 
quelos hermanos pueden fer defereda- de 
Ed : aula - 

dos, fegund diximos enel titulo'delos « viadhocveres 
deferedamientos: eftócenon fepodria — fator priuer 
hereditate có, 


quercllar nin delatarel teftamento del 
hermano. Efobre todo dezimos, que 
los otros parientes que fon delaliña de 


cuiillam vole- 
batrelinquere 
aliud efler ve 
in. nócltem 


trauicflo'",non puedé fazerquerellapa  H.S inofficio. 
ra defatar cl teflamento, nin há quever  tella.vbi An- 
e. dicitp hoc 


en fus bienes, auiendo fecho mandao 
otro ordenamiento delos. 
Ze). 1I1.Porque raxonesnon puede el hermar 


noquebricarelteflaméto de fu hermano ma 
guerejtablefciefe fu fiermo porberedero. 


de obcinuifle. 
femel circa de 
dam magnam 
hareditaré in 
fanorem pau- 
peram ,quib* 









[Omo quier Gdiximos enla. <ratrelibia: S: 
E agnatiteftato- 

eyante defta, Gfelteftador rf pliaferane 
eftablefciefTe por fu herede- — «i peleemoly 
nanóerat bo- 





ro ome G fucflede mala fa- 
ma,ql hermano fe puede drellar e gbrá 
tarel teftamento: razon y hacn que lo 
nonpodria fazer.E efto feriacomo 1 el 
teltador eftablefcicfle por fu heredero 
algun fuficruo*:caefte atal, maguer 


pa nequeacce 
prabilisdeo. Sc 
9 ¡lli quibus 
relíquebat nó 
erantbonz:có 
ditionis: Scn 
duxerunt te- 
ftatoré,p mu- 
tale propoli- 
tum, « iploshrredesrelinquit, £ quod abillishereditasob hocfuic 
reuocata,ésilis pauperibus conceflayallegatadhoc nota, per Cyncin. 
1.quidquid.C.arbi.curestutene menciillam.).partitarum volentemgp 
nonrequiratur,quodlibertus fucritingrarus (ed quodfufliciar,g non 
fitita meritus,q defunétusci hareditacem reliqueric,fiblandicijsiple 
teftatoreminduxit: cum tellacorhabererfratremvtring;cólunQum 
vel confanguineumtantum. Écnotabene 8: icblandiciz fune repro= 
batainlibertonon bene merente, qui blanditurteftaroriad exclufio 
nemfratris, 
1 Cenelsicudo.Videio.l.:e.upratitu.primos 
Mm Uña desranicfo.Adde.l.lecundamfupracica, Ribidixi. 
GlexoL11, : 
¿mSeruo teftacorisneceario heredeinftitutonon admittitur frater ad 
inofficiof querclam,h,d. 
a Coferye Cóncortcamlfarrsin in: Cod. 


3 





4 
5 


Tic.VIL.Quandopodra el desheredado quebrátarel teftaméto. 54 


aa Uneefaris.Videi 


3b 


goluíta exhízre- 


Inmo. te 
e. otito 


«ib, 





. reditarisadita pereos,neque deb 





inftic.dehared.qualir.ScdifTer.8Cade necel 
far.Ceruohered inftir.pertormm.£pignor. cumalijs,T. de haredis 
businflituen. 

e nende buena fuma. Quid tamen Gileleruns blanditijs tefatorem 
indusir,vecumninftituerer: an critidem in liberto, de quofupra.l. 
proximazvide 

tur quód fic 


me melionacó q non, puedelorpremiar fegúd 
ditionis elle — derecho q fea heredero. E poréde lola- 
OA 'manen latin heredero neceffario?, e ma 
Icfama, quí  guercíteatal fcaomevil,e nó de buena 
ma E fama'por todo elfo nó puede elherma 

nogrellarfenin quebrantar cl teftamé- 
to enquefuceftablelcido porheredero. 











hac.lnequeil 
la de quafusa- 
pra clk in hoc 
nó diltinguát: 
$ quia ¡ppter 
hace ho: 
noris_ defian+ 
¿ti. latutum 
fuir, veleruus 
inflitutosefTer 


Ley III. Porque raxones non pueden quebrar 

rar elreflamentolos que fon deferedados de, 

E E Vchasrazones fon,porque 
Y 

A $] non fe quebranta cl tefta- 

mento, en q alguno fuefle 







necellarius hz ) , le 
resvecredicos — [ESOS deferedado. Ca qualquier 
res habeane delos que defcédicffen por laliña dere- 


quem conues 


lan Luis cha del teftador, quefizicfsé tal tuerto, 





fdo interra» - porqmerc[cielle ferdefercdado fegund 
ga.atio. diximosen.el titulo delos deferedamié 
ares amar. tos:cle deferedaffecl teftador por tal ra- 


zon fiel heredero efto pudiere provar, 
que clotro fizo el yerro porque le defe= 
redo cl teftador:eltóce non le quebran- 
taria cl teftamento, Ello mifmo ferizen 


dationis cau 
fa oppolita $e 
probataremas 
met tellamen- 
tum him 
idem Ñiniulte exheredatusiofra quinquenniam poll adicionen: har 
reditatis querelamnó proponacnili minorfitquitafra atatem.xxv. $ 
anno.kkpoltea per quadrienniumpotell cam proponere. 
Muiia de traniefto.Defracibo Snralige veÍmpraco as 
cinco años. AddcLfi quisfliumaio 68c.fcimus,$állud.C.co. quid 
auteorin iure agendi ad (upplementum,an excludacue quinquenio, 
ficutexcluditur querelazcorumonis opinio ell, quod non: fed compe 
tarperpetuo ad.jo.annos.ve tradit Jalon n.d fiquis ilium.Jicet Bar 
ro.bi,écin confi.incipi.aniusagédiad fpplementum. tenuit contra 
siam.l.quód excludezur quinquennio. 
¿entradoc» la heredad. Non enim nalcionr querela ante adicam hare, 
ditatem.l.Papinianus.5.fi condirioni.H.co.dkratio fecundum Angel. 
ibiell,quiaordinaruradrefcilionem te/famentiaquod non haberefa 
caciamante aditam hareditatem : ideo proprie non cadit impupna= 
tiosvndefecus ell iniure contra tabulandi,quod eriam non adita hare 
ditate proponitural.vtliberis.C.de collatio.!.quód vulgo.(Mde bono- 
ram polTel.cont.cabu. Sell racio,quiain califudicio de iure tellamen 
tinon quaricur fed (olum deiure contratabulantis.vin.l.6lio.$a. 
deinoflicio.teltament.8s fic potericinfers,qp cum hodie dejure ordi. 
huixsregniad (ubfiftentiam contentoruny in teflamento non requi- 
zatur aditio hareditatis : quiatune querela non ordinaturad relcil> 
fionemtellamentisfed canenan projure querclantis,poterit querela c+ 
siam non adita lvereditateproponi, ficut ctiam dejureantiquo pote 
var bonorum poflezio contra cabulas,dabitur ergo curatorharedica= — ha 
tijacenti ¿contra quem filiusexharedacus proponerquerclam. Sei » 
ftatim ¿die mortis tellatorisvel darioniscuracorisincipier hodie jure 
regnicurrercillud quinquénium.vel dic 8cmelius ¿q li haresleripeas 
in teflamento,in quo fllus ell exheredatas, repudist : poteruntadire 
hrereditatemalij venientesabinteltaro,prout vult.d.L.ordina, in cola 
in quo, nteftamento mulluscf hares (criptus.cumidem fc nullum 
efTeferiptum,vel(criptum:8cnon adire.6% contratalesadeuntes ab in 
teftatoexharedarus mouebit querclaminfraquinquenniumá die has 
eTemicum ve querela derur con 
traalium,quam contra hasedem (eriprum contra. l.primar.Eil.cir> 
ca.dcinofic.cclta.é haberor(upra ji rales fuccedentes ab 
intellato ¿Cacceduntin locum haredis(eripti cui propter cius repu= 
diationem, hxereditatem habuerunt. $ 0x beneficio.dl, ordina, (ace 
























































cediturin locumbharedisiStidéo poteltcontracos da querelas(icut 
esiamporeft dar cótrafideicómillariom vninerfalem.).1.C. deinoffi 
cioutella.Sclicutetiá in cala. (ed cúexharedatio. verated qué 
admodum.ff.debono.pof.contaabu.darurexharedato querela con 
trapratericum,quí auocanie hereditatems 8 luccelsicin locem hare 












: 7 
los otros que fucflen deferedados por OE 


razon detal yerro,quier fucffen delos a £ Uotemrdoren + 


Ni i aliña 107 dnco añora 
fcendientes, quier delos otrosdela liíña Aldelado E 





de tíamic/To”. Otrofi dezimosque fial-  feentir.C .in 
guno q fuelle deferedado callaflz enon quibuscan, in 
AN 1 integucllinó 
guercllaffe falta cinco años”, defpues q eítneceñ 
el heredero ouiefle entrado en la here- ra 
Ex Po 


dad*del teftador, que delos cinco años 
enadelante nó fe podria querellar ema 
guerfe querellaffe, queriendo moftrar 
razon porq nó denia fer deferedado,nó 
deuc[eroydo.Fneras ende, fi fucfleme- 
nordeveyntec cinco añosf. E efe atal, 
puede fazer tal querella, falta quefea de 
edadcumplida, cañenlos quatro años 


que fe figuen defpues. 


s0Si parerlegii 
vara jure Ins 
Ritucionis 
Jinquit filio € 
omnibus alijs 
bonis pót ad 
Jibitum facere 
fed (iure lega 
tilegiimam el 
relinquar.icá 
filiusnonacce 
prac vel acces 
prás protellcÉ 
faluá elle que- 
xclam poteric 
rúpere tel 
per querclam. 
fi inter il 
ros teflator 
tra teflamenti 
faéticnem di 
fponat 
jure 











Ley. Y Como fiel padre da afafiofupartelegí 
rima puedefaxerdel o orrolo que quifiere. 

E5]L cl padre faziendo teftamé 
pto dexa afu fijofu partele- 
[gitimatif cfta parteledexa 
como a heredero”. E cfta 










úrutio 
nisminuslegitima Gbi relinquatpotesitad fupplementam agere.h la 








Lou parsele, isima,Excludicur ¿quercla filins,cui ef reliéta lua legh 
ua pars,vthic,Scin.l.cam queitur.C.co. Bcinft.co.$igicorquartam 
8c.1.penul.Cdecollatio.adde quedixiin.L1odin glo.1.fupra tic. ade 
not Graplicierio ficar blustalzido cal inilicado dió 
tur vniuerlaliseSiperinde haberurací ellecinflicueusin omniheredi 
tate,excepta quintajuxtad.fori.£.)l.Tauri.icaprobáttex.fecundum E s 
Ange.ibiin.l.itatamen.S.fiparronus.fEad Trebelliz. vbiipfe de Paw. Bs, E ria 
de Caftr.refert,quod alijtenuerunt contrariumo quía legitimanon.di 195.108 
citurquetapars hereditatis.fed quotabonorá,quod patérganon de- 120.8 10 
beturnilideco, q remanetdeduño arealieno.l. Papinianus.s. quo= PO-FEcctÉ 
niamantem quarta. fadeinofficio.freflament.fedinftiturio in quota 17:85. «tl 
bonorum non ell vniuerfalis,dato alio coharedein haredirate vel in “U:8-lib.s. 
vniuerlo.l.cogi,S.generaliter.fad Trebellia.(ed primum probarurin € 
didt.S.ipatronus.lecundum Ang,c/tautem effes maxiniws lecun Y 
dum Paul.ibi:quia fi viderurintlitutusin queralrereditatis,acceptan BDI-5:0. 
do,potelt pro rataconueniri dcredicoribus: $ fecuselTer (in quera *ECpÍ, 
bonorum,Sdidtum Ang:teneribi Pau.qui refponderad illud quód 
legitimanon debetur nili deduéto xrealieno : quia licer hoclit reve» 
yastamen ell quoraheredicaris, Alexand.tamenibi dicir,quód magís 
communis opinio efl.qus legitima fic quota bonorum,£: qucad elle» 

um per di8.L. Papinianus.Sequarta, SctenetBartolin,l,exfaéro. la 
grande.ffadeharedib.inflimend, 

KiComoa heredero. Habeshic q legitima deber relingui filio tit. infli> 
tutionis.idem in legitima debitaparemibus.vttradicBartin authent, 
vecumdeappel. cogno.in+feÑucigitur.colla.8, Silla eftconimunis 

opinio fecundam Apia 'ouilsima,column.11, C.deinofiicio. 
tefta,contra Bart.ibi,qui tenvitibi cótrarium,fed an in dubio alío nó 

exprelTo cum filio á patrerelinquitar aliquid pro legitima y intclligas 
turtic.inflituionis? communicrvideruropicio interdeéto,loquétes 
dejurecommuni,g icproutdicútBanBal.6 Rapha.Fulgo.in aut 
vndeliparés.C.de inoftella.Baln.l.humanitadis.vbibon'tex.C,d 
impub.8c alijs(ubflitu.E hance/Te communt opinion attellacar 
Alex.6 Decius.córrariam opinioné tener Saly in.l.quodizs.C .de har 











L.g.tito5o 























































redib.iníticu,quefLoá,de lmol.ins!ohis verbis.Sin lot. 5 ex fundos 
ff.de haredib.inftico.Alex.inJoam quód.$.nó onmis.Kf. ad Trebel. 
Ja(o.in authenti.nonibima, Cdeimoficiosteftamen CuillichBencd. 




















y 




















Seftapartida. é 





Sotepe.copiclRayeuniosinvesdodeinques elder. £cuje 
opinionifauexiita.l.partitaraminverboillo, Scinferiuscum fubdic 
mas (1 aquella parte le dexaffeen elreflamento nó como a herede- 
ro. Ethancconclulionem, quód filias debeatinflicui muliiplici> 
rerlimicar Guillielmn.vbi(upravideibipercum pertotasn ¿llam par- 
com. quis - ; 

ciam Bald. in ss 

cspirpertuas,  Diefcicfe en effemelmo teflamento a 
de probario. . otro cn losbienesotrosqueovieffe, o 


a ordenalle dellos en otra manera qual- 


tunc elle de fa quier:cltonce, maguer fe querellaffe el 
tea fijo,non podria quebrantarel teftamen 
aliquem tan» to: Masftaquella partele dexafle en el 


ree teftamento,noncomo a heredero:mas 


re, 8: poftea , COMoOcnrazon de manda: cítonce po- 


mucavic E driaquebrantar* tal teftamento. E clto 
» E , e 
Maio cuan fe entiende, ficlfifo non refcibielle a- 


modicaquan= — Quella partequele era mandada. Cafi 


titate nonno- ¿fribieffe? S di 
lado dos A refcibieife?enonlo protcftalles, di- 


fui ve filtum, — ziendo que le fincafle en faluo laque- 


fed tanquam — ella e, que auja del teftamento, non 
sucrican do 


domo : mun= Podria delfpues quebrantarlo.Peroficl 
quid poftittá- 3 

quam pretes 

ricustumperetellamentumavidcibipereum qui arguitad partes, Se 
relinquitindecifam: juiapendebar defadto:Kquiacratquirfiio mul 
tummardua.6 deilto dicto Bald, meminit Alexand, conb.87 incipie 
ja cauía motacontra An gel.tercio volv.A duerte exiam quod filia pa» 
tell inflitui in dote.glofláin lege.,.$.(cd vtram,fEdemino.¿x ell com 
munis opinio,proutatrellatur Atexand.coníiliv.179.5volumáre. co 
Jumnapenal.Scinconfi.168.co.5.vclu.é quid (1tellator in cedicillis 
declaretyqpid quod reliquitfilicinte(lamento, valeat iurcinfltucio» 
nis?Bald.30.1.non codicillum.C.detefla.vule quod nó fufticiat, quod 
smuleum noraScforte fecura um Jegesregni quando re(lamentum fui 
nuncupatiuam:Scin codicilisinterueneruntrottelles, quorin teltas 
mento,contrariua eecdicendun «¿uid aure fi paterfubilitarlis 
Jio vulgarirerdicendoífilius meus haresnon eric, talemtubliitn 
an tuncfilius dicatur pr.ctericus,v el in licutusivide Baldumpoltgl 
¿:Bartol.in.l.antequam.C.commusia defucceic.Quidaucem lipa 
terreliquitfilizcentuin,neque diciciureinfitutionisa prohibuiceá 
plus petere,vel haberes unquidiilia dicetur preteritaz Bal. dicir quod 
nonin.L.fiadulta,C.dehgredita.acrio.cum videacur reliquilfeanimo 
compelandi cum le 2itima allegar.Luñ debitos. ad legemfalcidiama 
alij exar temueruntemn Bal.vtrefesr Guillicl.vbifuprain tertali- 
auitacione Salycet.tamen tener comeraciumán did. li adulta. dc lequi 
zur Guilljelma videwurver ús, 6: probarur apercéiniflaapartitarós 
quid autem/ipater diceret,relinguo centum hlio meo iure falcidiz, 
animporteridem quod+isinflitutionisglo/fdixitquód ficinlege. 
parronus.$1:1 de donatio. fiper verbo deillo.quam ad hocallegar 
Bartolusin.J.fina.fE de pecalilega.que hoc non probar: fed tanta 
robar qued eun legitima debitaturenatura dicitorfalcidia, ciQú 
¡arto.tenditad fuam opinionem, juod (atis dicivur relinquitorcinft 
tutionis,quando relinquitur pro legicima, $ fecundum hocinduciril 
Lam glollafaristamen placer dicto: Barco. cumtellacor diceretrelin- 
quoiurelezicma quod viderartic.inftitutionis,ex quo fe refercad 
ius quod deberrelinquilegitima : Senon ad legitima tano du 
ve legati: 8 adde que dica infía cad Lin glofl:Ímper parte comoa 
heredero. 

y 2 Woxebrarrar.Dicendo de nullitate contra tefamenturn : cumtaletes 
ftamentum,¡in quo deficiciniticatio filjell nulla». velo authen. ve 
um deppellario.cognol.s.aliud quoquecapitulum.6S.queigitars 

lla 8. , 

flerefbiefe.Addeipars 

ofiicio.reita.8.1.8 Hex modica,s.6i.cialfequen. fl. de boris li- 

nl primacolumna.fin,ver.jeem ponefilio lezatum,Cade 

3uretifcilibaso.d imicamil talelegacum recepifler,vralij¡illico re(ti 
tuerersvehaberurin diér3.fina.quitex.fecondum Angel.ibi allega» 
turpro cala yflusexbaredars,vel pretcritns reliéius executor inte 

Stamento licetaccepterideicomilTaiam ¿non excludivuiproinde 

Biure querelandi,vel dicendi nullum.Sk hoc dicit ¡bi Anzel. quod te- 

aebarBald plo Angelvaudienteádem tamen Ange. ¡bi tenet contra 







































































.penule, So. 


























fibirelidwum prolegá 


+ tisnarratisinthematescolwnina fea 


wsiumvolens,quod ex hac acceptatione inducatursgnitio k appro» 
bario tellamenti,licernonacceptet ideicommillariam , ve querar 
fibi, fed veimplear votum celtantis: mili vero magis placetopinio 
Baldi.cum enimex tanía pretericionís, velexhated:tionás rumpar 
turteflamentuw, quoadinflicurionem, non quoad legataySt cartera 

in tellamen= 

: - fé toconten 

padrenonfxic/Teteflamento, € parcic imauchend.ex 
fe*lo queouiclTe entrefus fijos fazien=  caufa.Codetio 


ES A be.prateri. de 
docodicilo,oalgunacfcritura, en que ;0gniho tiras 


moftrafle fuvoluntad:magucren tale- . Ifina.poffune 


fericuranon dexalTe alfijoaquellaparte a Maze Gima 
agnoliere te= 


que lemandauacomoheredero,porto — ffamentúquo 


docifonófe podria quercllarparaque- 2d Ea 
AS nemrclidiori, 
brantaraquel teftamento. Otrofi dezi-  ¿£ impugnare 


mos,que dexando el padre alfifoalgu-  quoad inftica 


ma cola en lu teflamento como ahere= Vier phd 


derof, maguer non le dexaflerodalafu - cafusin.ds 
partelegitimaquedencaucrfegund de e 
recho,por todo ello dezimos, quenon in opinionem 
podria quebrantar el teftamento , mas Bald. allegans 
a E pro eo detero 
Ppodriademandar queagllo quele men — iminationem 
Jvan,Andr.in 
addit.ad Spe- 
culasitde inftru.edicio.fanúe vero aliquacin addicio.quee incipitado 
mitcatar, 
UE non ls protefiaje Nor.hoc deproteflatione,quianóita exprimeba 5 
lL:de quibusiflafumpracfl, 8 induciporell ad quaÑlio- 
«iliorecipiente rem porte fub certo pravamáne que tamen e- 
racresancique malorie quod ex hoclibiblius praiudicer de qua que 
flione vide quod not.Bal.in capitu.vnicosdefen,¿uardi.e.ffi.verlica 
modo quero.vbidicit q litalisrecogoicio far pererrorem velimprel 
fionem aliter quam morefolitonon nocetlibinequepoliers.és dicie 
exam Bald.in cap...qualiter iurare debetvalla.domi.fideli, quod no» 
aiuramenta exorta contraantiquar confuetudinem pra fumuntur 
imprelsiua.quodtunota. 
Ga querella jus dicen di nullum,quia non fuitreliQQum jure inftitu> 
tionis.vtin.d.$.aliud quoquecapitulum,vel dic , quod intelligaror 
proprie dequerelainofticiolitellamenti:S fic quod periilam.1 
teturconclulio do“to,per.d.tex.quód teflamentum licnullum (fa 
Jiusnon inflituatur,liceraliquid Gbi relinquator iure legati vel fideio 
«comuifsi:venonprocedat quando filius (impliciteracceptaviclegará 
amnam tuncrtenebitteflamientum, neque po» 
relcindi perquerelam ,nifiproteflerur, cum recipiy qy falumm fic 
Sbiiusquereleuimo exiam vlterinsprobari videturexcifla.. quedetiá 
fiiliusnon acceptetlegacumrelidtum Gbi pro legitima:tamen adhue 
adrefcifionemtelanentiopus critintentare querclam. 6 fic quod 
mon competarfibiius dicendi nullum. 8cifto calu poterit procedere 
opiniocommunior,de qua dixi fuprain glofl.fecunda. ebltat ramen 
adhoctextvinad.$.aliud quoque cayitolivibinec!i per quambibet do» 
nationeas vel lezacom vel fideicommilum, velalium quemcunque 
modus dederint Jegibus debitam portionem.vnde cumiNa.l fa 
periusdixit (quebrantar. ) expone veixi fupraño glo.y. dicendo te» 
Mlamencum sulla 
zar fe Prolequitur nota.per Azo.C.deinofficio.cellaméin fam 7 
ma.columnalina.verficu. figutem nop faciatpater perfeétum tellas 
mentum Seconcordar cum lege.pargribus.C.cod.8.l.final. Co famil. 
hercil.8 videperAlexand.conú.168.quioto volumaincipit pondera 
vbiprobar, quod talís divi 
fiononrequiritur,quod bis ticu.infiieuionis. E: quodita debear limi 
rari,d.$.alind quequecapitulum.8 diftimgui per. d.l.linal. Sita ap 
probawrhic, 
Como heredero. Approbatar gloflin.l.omnimodo.C.codemánver y 
bovel ideicommitlo,cuid autem liteltator, quiper verbum relin- 
quvaliquid,datáliofus, adiyciar quod vult quodreltamérum valer 
omni sucliori modo, via 8 £ rmac, an per hocfuftentecar telia- 
mentum, Sí cenfeacarrelinquilure inficutoxis¿Baldus notabiliter 
vult quodíicin.l.quotiens.colunmmna fecunda.C. de huerocibus inflic 
ex eo,quod vesbafuncuahenda $ aptandaperlonis , quibos loq 
mur fecundumo «politates perfonarum allez at. qui iure milita 
de defla.milic.Scalia queibividebis: 3 quía vulgares homines 5l 
veras 






















































































Titul. VHL Quando podra el desheredado quebrantarelteltamento.s5 











teratinefciunt val garizarcaliudverbum, quim relinquo ¿$ darum 

¿contra sequiratem el dicere, quod verbum generale non aptetur 

in eafpecie.jn qua mazislalnacur, Sabdit: amen, quod Ñ tellatorex 
h wuncfivias elle di 












erics. Erfa- 





ramnon repu 
gnat imócon= , 
ferrcumlupe SUAUA dela fu parte,quedeuia quer, que 
siusdixit(mas — gelocomplicilen a,c los otros que lon 
o elcritos por herederosPenclrcftamen- 
Ucelo caplicgje. to, fon tenndosdelo fazer. 
Concurdar cú 
|. omnimodo. 
a: TZez.V 1.Como aquel queotorga yo confiente 
proce: emalreflamento en que lo deshereda fu pa 
ditetiambi par drezuonlo puede defacar de fpues. 
ter, qui inf 
tuie minus le- 
pa prohi. 
'carplusperes 
re,namadhuc 
agitar ad (po 
femécem, ve 
In.$.CaLrUm. 
in aurhé.vecú 
deappella. co- 
guol. de dota 
cómaniter in 
d.l.omnimodo.Etfi reliétumm n 








UN o manera que 
e jotorgalle o confentieffe «1 
nos nieto enclteftameon 
SSéltoen Icouieflen deshere- 
dado,afsicomo fileouiefsé dexado má 
da en cl, o alufijo *,o a otro alguno 














$ 





us legitima firaccepcarum. Etad- 
dePouind.p deboni Jeicsanillima. lci.leéprocedic 
hocnonfolúin lil parcúbus,Ecio fraccibus inflicuca 
pesfonaglo.Scibi vide lafo.inad.l.omnimodo.kcaduerte q li= 
cctittudiusagendiad fupplementam (ucceÑic loco querelz.vtin di 
¿ta.l.omnimodosnon tamentollitur quinquennio,licuttollitur que 
ulpeal proxima. ira efl cominunis conclutio contra Bar. in 
isfilimmi.C.deinofñicio.relta.vedixifupra.l. proxima, Scuradir 
¡mé Roderi.Suarán comméro.l.£ori pofita lubreper.I.quoniá 
ibus.intertia limitatione.fo.66.colum.terciaseritergo hocre 
¡am perpecunn ví2ad triginca annos, etiam flante.]. Y aurina. 
63.quacatctur alemcomperentemad perendum del 
(crib «ncalislex non extendicar ad (upple- 
anentum legitima imam,pro qua dacurpericio hiarredita» 
Ú icaloquendoin fimili ltatuto conclad:tP p.Corneas.confi. 
¿ne.colam.r.¿c4n primowvola. 6 Balb.in fo 

aca anverficazquero.éi (tud jus 
agendiad fupplementa vurad haredes.venot. Bald. 
i ouifsimo.C.decadac.collend.Salicecán Lfcimusin prin. 
cipwverli.quero.cum glo.C.deinofic.teflamen-Decius vbireferr ali 
quaconfilia Alexand.confilio.Si.numero.1.vetamen excludicurhas 
restriginta amis, finon petar (upplementum fic excluderentur Se 
haeredesiquía curla talistemporisinducividerarrepudiatio, ve tradir 
Rodericvbi fupráqui laborar in refpondendo, quomodo excludi 
pofietlapla remporis haeres,cumreplecio fiatiplodure,tuvero polles 
etiamrelpondere adhoc, quód repletioira fit iplojure: dum tamen 
petaturaparte,vedixitglolT.norabitisjin dict.L.ícimas.in principio. 
quamibiapptobant Alber,Bartol.SPaul.de Call. Sidemvult Bal. 
bi quoad immutabilem acquifiionem,que non fitnifi per aguitio= 
nem.Solus Saliceibi vule, quod Guppletio Bariplo iure, Se Gnihil pe- 
tacura parco, Se lic quód fat pure,Scnon condicionaliterfiperat, mo= 
uecurquia (1 aliter diceretur, gravamen ineflet: quod eltcótra,l. quo= 
niamvinprioribus.C. cod, neg;tuncfecundumenm tranfmirterctar 
ad Iieredem fi(upplementum non fiifletpetitam.J.fiitalegatum.$. 
lli ivolet,fF.delezaui.tandem fatetur Salicer.quodin elfentia reple- 
tionisnon prodellet:nifi petacurper filium vel ciusheredem in qué 
tranlinicct:Báta fimplicicertran(1cibilafo, Se vevidesopinioglof.eft 
magiscommunis. vnde admirari non delino, qualiter Roderic.vbi 
Supradixericglofillamcommnunicerreprobari:cum folus Salice.re= 
probet cam , motus forte fraqili fundamento , illa nanque tacita 
condirioalegc(ubintelledta , 1 filius perieric , non impedit tran 
mibionem,vtin.lcondicionesextrinfecus. E deconditio. $: demon 
ftratio.Sed pone quod paterper viamlegati fecir maioriamin vnum 
filiam,Scaliumiliumheredem vniuerfalem i0/lituit ,6cfilium mo 
cnachum forte presteriule vel ei minas legisima reliquie: modo ¡fte 
filiusmonachas vel qui ali asvultagere ad fupplementum vultage 
re tamcontraillum cuiflic reliétamaloria quan contra heredein 
vniueríaliter in fitucum vt fappleatur legitima,an polsic? Sc vide 
tur quod (icjimo quód ab vtrogj reperar per textingularemin.1. 4 

















































































b diWterederosEtlicvidetur vellciftasl.quod onus fupplementi petet 10 


liborcus(ub conditione.$libertus.in fine.fE de bonislibertor. neque 
obitar.l.1. Ca ficertunpera, quia illaproceditrelpecta creditoram 
hie vesoloquicur de fupplemento legitimar 





auché.vecum de appel. 
cognol. y. cx 
teria fed Bart. 


adlicredestantuw,prouteciam vuletex 





que fuefTecn fir poder,elarecibiefTe% o 
fiel fueflcabogadoSo perfonero en de 
fendiendo el rcftaméto, oalguna de las 
mandas qúe fueflen en el elcriptas,o có 
fenticlle en cl tcltamétocn alguna otra 
manera femejante deftasfió podria de 
fbuesquercllarlez, paraquebrantar el te 
ft:imento,nin deue leroydo. 
Gley.V 11. Que fuerga ha eljuyxio que esdado 
para quebrantanelreffamento, 
Vebrantado leyendo el telta- 
mento por alguna delas raz 
nes fobredichas, en las leyes ras legos fe- 
a cundumr quas 
deftetiealo ",tal fuerga hacfte quebran-  debecfieri tam 


tumiento,que luego quela fentenciacs ab hesedibus 
a quam alegan 
tariis: vcbabe- 
tuvo legitima patroniin.|.iliberras (Ub conditioneshlibertas.fEde 
bonislibertoram. Vehicvides.1, ¡fla parricarum loq.icuc, (implici 
teryvidecur dicendum cum Saliceto poltalios quódcum legitima 
Jiisdeb ienum,vein diéto. $. quarta.omae 2sal 
namp. deducetar fecundo verdad avs alien fi 
militudicewn lezicima Ali deducecur, ex rofiduo vero (olacorueleza 
ta derractafalcidia jure in (licucionís haeredi debita $e per hunc mo 
dam poreíldici,quód dewrabricur de vecoque : vbi vero portio reman 
fura lerediita(ie opulenca y quód (uhiciar ad replerionem legirima 
Sil, profiafalcidiactuncintezralegataloJacocur,Senilil cie minus 
tur.Etita viderurintellizendaifla.I partitatume 
+ Ulex. VI. 





ab haredibus 
ua lega 





teruim , quod 
non dicác lime 
pliciterab ha 
redib”, fed fub 
jungit fecufi» 
dur alias no= 































e Qualirercunq;exharredatasconfentiar teftatento,vepiita legarutit 


e 


d 


e 
f 


recipiendoycivelfuoiori(abicttoreliftúyvelfiteltamerá ve procura 
torvel aduccaras defendarexcludicurab ¡(a quercla,had. Habnitor 
tuma.Lparentibus,C.co.ticu. Se I.penulrima. Se finaficod, tit. 
fu fijo. Adde.l.nihilinterehff.cod. r 
a eibief. Add..fupra proximamibi.cafilarecibiefle, cumconcor 2 
damibi allega. 

€. Abozado,operfonero.Concord.cumalfin.fi.cod. 3 
Usemejentedefras.Viincalil.penukti. $1 harres.£f. deinofficio.telta + 
menáin verb-dinerluam.Sverlicquid ergo.cin cafiLfi proponasefs 

$ coda ¿cin cala Lpaventbms C.codo 

€ uerelle»fe.Etinfineetiam fubditur(ui deueferoydo)Seficexhere $ 
dacus aznolcens indicium defindl repellitur a quercla , e nihil ha 
bebirde bonisteftatoris,8e fi perar legitimam . Nam,quod dicitur 
quódagnofeensiudicium defunti,nonpreiudicas Gi inlegicima, 
vebabeturinLfiquando.SSegeneralisr Crinofiioellamentos 
procedit. veibi habecur, quando filiusfuicio aliquo inflicutus :tune 
enim 86 recipiat, quod fujereliétuin fine aliqua proteffatione,rema 
nechibifaluumias legicioxz,pront nouifsimepo(taliosadducir Rode 
vic.Suarezinrepet.lquonizminprioribus.in nonaampliacione, Re 
quiriturenim tunc (pecíficarenuntiario legicime fecundum Baldum. 
¿talios, in diét. febegeneraliter.Scfecundum Alexcand.confilio ota 
no.voluminetertio.d videin materia elegans confilium Petri de Án. 
chara.confilio.152.incipic,plura fane dubiai veró filims fuilTer exha: 
redatas,tunc agno(cens judicium defináti repellicura querela, Se ciá 
añure petendi legitimam (eu (upplementuin Jegicimee , vedeclaral 
Pau.de Caltinal. Papinianus. $. condicionifE.deinofti.cellamo 
































Ue pllo 


2 Rapto teftamento perfententiam que cráfiic inremindicaram has 


h 


redisinflitucioremanet nulla, Scfuccedune venientes ab inteltato : le 

gatatamen Gclibertates valida remanent, h.d. 

dDefe riculo.Sine ex caufa cxheredacionis, fiue ex cana prarer 

nis,vefapracodemel.prima.ócin auchentica.ex canfa.Codelibe 

teriaScquod hicdicit,quebrantado,intelligelargo modo,vt procedaj 

cian euacuaro,fenannullaro reítamento ex canta preceritionis; 
Partida,vja 


¡ok 























. 


Selta partida. 


2.2 Grierde.Adde.l Papinianus.5.£in.Meod.E.lomater decedens. 


mater decedens.ff.codem. 





3 b GrijojonieroAd: 


4c Gsegund derecho Nonapai ¡sam partenyintellige ergo desa,quam 


habituras eee abinteltaro fecundum opinionein Yenerij sde qua 

perglia dióta.lamater decedens,quam approbancibiAlberiS Pana 
+ de Calbra Blas 

e aia E dadapor el fuez, para quebrantar lo, fi 

cúxelcillo re- non[calgare,o algando fe fi fuere da- 

famerosere- do el juyzio delalgadacontrael herede- 

Cam inceltad, TO:contraquien fuere dada, pierde3por 


deiuredebene — endeaquellaparteenque cra cftablefei- 


Silj in viei 
es ae doporheredero . Fueras ende fi facíTe 


dere. fijo , o nicto* del que fizic[Te cl telta- 
5d En mento. Cacftoncecttea tal,maguer le 
Gn.pricica,  quebrantalflccl teftamento por querc- 
primo. $ gd lla dealguno de fushcrmanos, aura, la 


Ín fratre prie= a n0 
ea fu parte que denia aucrfegú derecho". 


redato turpip  Otrofidezimos,quecomo quier queel 

fona ¡Úituca? 0d o oi 

Baldin.I.fta- Kjo% o cInicto, que fuelle deshereda- 

tres.in3.q. Co 

deinofiicio.coflamé. tener quódidemeric:%quád legara conferuent 
Angelweró inauthen.vtcum deappella.cognof:$.6.colla.8,Slmos 
in.Lflio prtesito.tenercontearium,quiacumi(te,[Lfinr correóto= 
riz.8clolum loquanturin fis Sc parentibus,non debentextendi ad 
fratrestécficifto cafiarumpentur etiarnlegara, Papini Gi 
deinofiicio.teftamen.idemtenerPanl.de Caftcin.L.fipacron 
ad Trebell.vbicriamidemtenerAlexand.colum.pen. 

6 « Uesheredado.Vide que dicoin glo.fequenti. Squid lipater, vel ma 
terpraretearfilium,quemignorabachabere,an procedacilla.l. Sid. 
authenti.oxcaulavin hocfierantcontraria opiniones de quibuslas 
té videper Alexand.indift.aurhen.excaufa,columna decima nde» 
cima,Gcduodecima.vbiconcluditarquiosem ele opinionemBarto. 

8calioram tenencium,quodiunc lezata non conferuentor cun lie 
micacionibus.Angel.quasibi refert,fed veriorem efe opinionem có 
trariamin puneto luris, quie fiic Bald. Scaliorumm, vide ibi laz y 
cum. 

7 € Gtoquebrantafí Siucper querslam fue pi di mullam, vel 
pes Lonoraapo Idiot conaiabal ie cuando coles 
niterintellignariext,in5fiucigicurin anchon.vt cum deappelk 
gnof.dumloquitar de recifionesvcaccipiarur diuerlimode dell 
jurequando aprincipiozellamentan fue pullum, Er de tecifione 

porremiedia reciloria, quando fuievalidam,Eacitrext.cum glofin 

fecunda.¡Fde ofiic,proconfis.kkfatis hoc probaturin.l.vndecimas 
fupraproximo.ad finem legis, verbum enim femel poficum ali 
quando proprie,vel improprie ponitur.glofT ia diéta.l, (ecandas Se 
fic etiamíi filiusin poteltarepratereatur,confervátur legara per ¡(lá 

Jegem.Scper diétam auchenticam excaula,Scin corpore»vadefiami= 

turelicec Oldraldusconfilio.:38.incipit thematalecít. Durandas ha» 

Densquatuorfiliosin prima quzllionecontrariumtenuirperfundas 

menta, quieibividebis: Scremmeranteciam aliidocto.antiqui, inter 

quosfuiile viderur Azo.C. deinofiicioloteftamento. in lumma,co. 

Juan pennltim.verficulo.hodicantem nonvidetur. Erfandamen= 

tumiilorum eft.quía cum tune legata non pendeant ab infticutio= 

sneperfe ipía detcéta mallitarelubhftere non polfunts Squid text. 
indi :stucigicasduintra dar deconleraionelegatorer,non lo= 
quicurdeprateritis.(ed deexharedais, vel de emancipatis preteri- 
tisiquilaborant in rumpendopercontra tabulas,magis communis 
opiniotamen ell in contrarium,fecundum Alexand,in diétaauthen 
ticsex canfa.columnadecima.vefi.cxtra glofhaelt videndum, quite 
Iponder motinisantiqquorum,Scloarade Imol.qui tenuerune Contra 
comunemaSefoflenzat opinionem communcmiftatamen.l. part 
tarum videturvelle,qp tunc legara Sc certera hic contenta conferuena 
tur,quando filiusfuitexheredatus,patetexprelle,cumdicir(queco 
mo quierque el joyo elnictofucre desheredado.) Eric aperte vide 
tur ¿pprobare opinione Azo. 8 Oldraldi, 8 aliorum antiquos 
rum niffuflentando communemopinionem dicas, quódiftud ver- 
bum,exheredario,largefumirurproexcluñone ab hareditate fada 
tacite vel exprelle,prourrelponder Bartolasin lege.filio praterito. 
columfecunda.(deiaiult.zopt. £cquia negarinon poteft, quía ¡fla 

1.5 dit goucigicur.in verlicnofin autem haze obferuata, habeant lo 

cum ,quando filias (aitexheredarus a patre fine expreGione cault, 

quéd tune legata conferuentur. ve dicir glofT.in diéla auchentica 



























































































excaula.vbi late hocprobat Barto.verfic.expeditifiumusde contras 
vijscirca verbumprareridion .primafupraifto ita. zqui 
paratexhzeredacionemperperamf«étam,Scprate 
quodexhzredatio fagtafinecaufa,ranquam non folennis haberi de- 
bet pro 'prateritione paterna.l.non putauit.S.non quais de bo» 
'norumpolTef> 

e 2 Me fio. contra ta= 
do enclteftamito,lo quebrátale£por Muela 
algunasde lasrazones fobredichas,con  8cd.$tiueigi- 
todo cilo,las mandasg que fucron ye- TÍ 
fcritas,claslibertades quefucilen y má- one par 


dadas, e otorgadasa los fiernos, non fe na o E 
E z o 
embargan,nin fe delatan por eftarazó. ES 











» + diciturexha> 
E fobretodaslasrazones Gauemosdi-  redaco:Sga 
chasen elte titulo,dezimosquecl yetro pls 
queélpadre puficre alfifo en el teltamé- rre ext 


vedall , to 4 illo be 
to,paradesheredallo,quel heredero que a 


eltablefciere, es temudo de lo prouar,  fesuenturlega 
alsicomo diximos enc! titulo delosdef ta. Se catera 


; prater exhg= 
heredamientos. redationemin 


A Juncal. fa- 
pracadempartita, igicuridem dicendumin lio non trite cxhireda 
to,velpreterito:Schocvidernrtenédum.quidantem fi pater fecitte 
famencamin quo Áliumprareije.Eeneminem haredem influir, 
an habebiclocum ¡fa.l.8cdi8t.auchent.ex cauli,glo.in,l.prima,,. 
f.devalza.Scpupilla.valt quódnon,quamibnonBarto.k fic quod 
authenticaex caula.non habear locus, quando quís fecic reftamen 
tam,Scnemoin cofuieheres inficuens.Etidemtener BartoLallegás 



























distozlo.indidf.fiueigirar. Sc Alexand.pofl aliosin dio, $.fina. Se 
idem liteflamencum ficnullum racionenó refteinfrudio: 
quiltione Angelin:l.Gallus.$.illecafus.f£.deliberis Scpo(tl.ho: 


tamen peral ordina.titu.delostellamentos.l.prima.et 
flituto,conferuantar legara Sealiai ato contenta. Stlic non 
procederdifpofirio¡llius glo. Sr cam. 
gequoadin(tieutionem, vin diéta authentic de quafam 
pracft,(cd ell pulchram dubiuwn, an (altem quo ad quintam par 
tem,io quaporeratinílitni extranns.(ilio exlrredato vel preteri 
conferaabitarinflicutiorScvidebatur quod fic portextnmin 
$.fcd fiportio.F.delegar.preftan.coneratabu.bono.poff.pet 
quodinnullo conferuabitar quo adin/titucionem, quando exharre 
dario non fuit ritefaéta. vel iliusfaitprateritas, qui erat in porcíla 
tc,vel fi eratemancipacas, fuitprateritus inc aula, quia cumiflisca 
fibusteltamentum fic aullum,venot.glo/Lin authentic, de huredib. 
8cfalcid,$.exheredatos.in nullotencbitquo adinfiturionem, Sc hae 
reditasa:quis portionibus venictad libertos, Se fuccelTores abinteíta 
to fiveroexhueredetur filius vel priecercatur caufainferta, 8 fiteman 
cipatus,eltmaiusdubiuar. Cumtali cafi tenebat teltamencum , E 
opus eratrenedioreciforio.Sed etiam adhucvidetur idem dicendú 
inilto cal, Sita probaturin diCt.5.(iucigitur.in principio.S:in verf. 
fitales.namrapto te/tamento quía canía non elt probara, tellamen 
tiireddicar nullam quo'ad in ficutionem, Schereditas quis portio 
núbus deucnictad liberos, vribihabetur, Stira vule Alexand. in. da 
auchentica.ex caufa.colam.finasverfic.limicatur criamifta anthenti 
cauécadde Bald.in.l.Scin epiftola.C.de fideicó.dum tener, quod etiá 
fipauperes int in(lituti filio preterico , pretericas ilius dicet tefta 
mentur nallum:6cpauperés inflicuti mibil confequentur.allegar. de 
authenticam.excaula. 
$ Ustendas.Extende etiáin legarisreliftisfub fala demó(tratione iux 3 

tarlefi non defiznara.C. efalt.canladicét.lega.lecundum Salice.ibi 
Jicctibi contrarium yoluicAnge.Scopi.Salicesapprobar Alexásinad, 
authen.ex caula.colantep. Verum autemlegata relióta lio prateri 
to quiceftamencum rupitydebcanturzglo(: monitiftam queflionem. 
in.lmaximúvitiumCede libesprater-fuperverbo,totiasfubltantigz 
¿cponitopinionesnon fefirmans.Bartán.Lfilium.5.1.fEdelega.pre 
ftan.xefere q MartiSilla.difputavichanc que lione Sctenuit,pnon 
debcantar el,qimpugnavicte/tamentumicaius opinionem renetibi 
Bart.qué videas pleniusin hoc loquenté,8tidem tenentéi 
excaula.col.9.Scin prin.1o.Scila opi.Bar.tenctur per Ale 
liosgpluresper eumrelarosin.d.lamaximú vitiá,ad fi. quid ctiam fi 
vnusexfibiis elfecinftitucas,Scab eo legatum relitú,Galijpreteriti,. 
velexharedati rumpantte(tamentuni:an tale legarum debeatur ab 
-omnibusvel(olamab ía (lituto?vide rex.cum glo.in.l.nonnund=$u. 
ftdeleza.preeftan. quid etiam fiteltacor fecerit primú teftamentum. 




















































in In nostec. 





innemincin 4.ibg. 








Adict 








4 
¿ 
4 
, 


Ticul.IX.De las mandas. $6 


validam Scfecundum fecie inualidumpropter vicium pretericion 


verum hoccaía haredesfcripti in primo teltamento tenebuntur pra: 
farclegata relitain fecundo?Barto,in.l.Giiure.ff.delegar.zofimplici 
ter teuer ap ficvolens q authen. ex caufa. criar habear Íocum in ¡flo 
cafu:contrarium tamentener Angelin confil, 86, incipit,berta has 
bensvirú,mo= 
tusex eo.qud. 


Titulo.IX. Delas man- 


das quelosomes fazenen lus 
teflamentos. 





eo cali , quo 
xupto tellas 
méto vadithe= 
reditasad (uc- 






3 Andas fazen los omes 
E en fus teftamentos por 
fusanimas , o por fazer 
eftas E Pal biéaalgúos có quié han 
Acdoniloda e 4258] debdo deamor,o de pa 
deber ficriex-  rentelco. E puesq en los otros titulos 
a ante defte,fablamos delos herederos, q 
illam opinio- - heredantodos losbienes de aquellos q 
ȎAngel.polt Jos cftablefcieren. E otrofi de los deshe 
lios quae iblelcieren.E o 
Alexan.in.d.. redamientosq lefazéa derecho,oatuer 
E a ¿au to,contra aquellos quedcucn heredar. 
ans Queremosaquidezirdelas mádas que 
dexael teflador de cofas feñaladas en fu 
eS e teltamento.E moftrar quecofa es man 
dicillaris,licéc — da.E quien lapuedefazer.E quiennon. 
an od Eenque mancra.E de q colas. E como 
nvicBald. fe puede reuocar, odefatar. Equien la 
fi filius quiin puede demandar, delpues quefuere fe= 


otelfare,Tvl- a 
Fino diéto.1£.— cha.E en quetiempo.Eenquelugar. 

















Ley. 1. Quecofaes manda, e quien la puede faxer 
eaquienjten que manera. 





EN 
cap.camefles, 
de tellament. 


"8 Andacs vna manera de do- 


! 


¡nació? que dexa el teflador 
¡cn fu teftamento, o cn coba 
== dicillo a alguno por amor 
cauía mortis. deDios,o defi anima, o por fazeralgo 


an co i 
o oltres  Aquela quien dexa la manda.Otradona 


ficutlezarawi ció fazéa q dizé en latin, donatio caufa 
mod 

¿t.ad finem.C.depatt.videctiam Bald.in.l. fecunda. col. 
tertia.C.quib.resiudi.non nocer.$: Bartosin didt-authentica.ex can 
fu.columna antepenult«e(ablticatione pupiila.vide.l. decima. 
quintofupri cad, partita,vbi etiam y jn exempla 
fttotione,de fideicommifTo vnincrfali,an confeructur Bartol.cenet 
quódícin.Litatamen-S.quociensiFadrrebel.poltglofTábi, Scidem 
tener Bald.in diftaantentica.ex caula.columnadecima.verficfecá 
do oppono» $cibidicit quod Álins habebie Jegitimiam, Se reliquum 
vigorefideicommiliireltiener, Se hác dicir communem opinionea 
Alexandiindidtaaushentica.excanfa.columna quinta.6tin diéto.$. 
«uotiens.columna quarta.diciehancefTe magis communem opinio 
nem. mouenturad hoc doto.quia perdiétam authenticá catera fr 
ma manent Se appellatione ceererorum vent fideicommillim vni 
uerfale,vtin diét,$.quotiens.Eiferunm.s. primo. ff. fi quisomifT. 
cauf.telta. 8choc videtnr renendumetiam Ranteífla, L. partitaram, 
quenonitalarge dicitdecarerisintellamento contents, Sc fupple 
sidebeatinliocperalías. Il. iuriscomununis quibus fla noluie dero 
gare,écbene confertadhoc.lvndecima.in fine.fuprá tica, priimoibi 
cum gicit (mas las mandas,e lasorrascofas ,) 8cdealiisetiam que ve 
niuncfubappellatione crterorum.vide perBaldindifta authentica 
excaufa. columnadecima. alias criamlimitaciones adiflam. 1.8%. de 
authítwideper GuliclBenediétn repetione capituli. Raynunds, 
deteflamentin verbo,in codem teftamento relinquensofol,2274 



























































a 





e 
$ eneltitulodelosreflamentos.Videin.Laz.cum(equentibas. 


k 


20 Pluribus hzredibus in teftamentoreliétis fi vnicor 


di enclricaloVideio.l,quarta.Scdecimafiypra codemo 9 
GrirmlusnonusDelegatis, 


Lex prima. 

arLegatam ele 

a a 5 quedand 
mortis, quiertáto dezir, como cola q iaa 
dael teftadoraotro, cuydádofe morir. — to velcodicil» 
E deftefablamosen eltitulo delasdona 19m kpo 
cionesG.E puedefazertal máda,otaldo — quipotetthie- 
nació todo omeqha poder de fazer te- tesinlicui-he 
E EE é e iJegecaria 
ftaméto,o codicillo “, Otrofidezimos: — non fir capax 


q atodosaqllospuedefer dexadaman- — tempore telta 
a q puede fer eltablefcid herede ent (6 

daq puedé ablefcidos por herede fe capas: Se 
ros%,equalesfonlos que puedenelto la — liber tempore 


zer equales non meftramos cumpli- e 











damenteen las leyes que fablácn efta ra b a de donacion, E 





zon,en el titulo de los teftamétos£ cen  Adde.leza 
: a f.deleza 
eltitulo delos eltablefcimientos delos 54 


herederos3.Pero dezimos,quemaguer  pñn 


acacíciclTe que algío ouiefle tal embar a 


go enel tiépo q le mádaflen algo enel Quidautremá 


5 : ipierellarorin 
teltamento, quecftoncenó lo pudiefle Main leas 


aucrdederccho,fi enclticmpo que mu ram tradar le. 
ricllel el teftador fuelle libre de aquella ES 
anfcatin no= 
razon que gelocmbargaua,non deue — uam donatios 
perder la mandaquelefue dexadajante m3 8 in 
la deucauer. canoa 
y terviuos? Dya 
A Le7.12.Quando muchos herederos fon eftable= us volnie, q 
fuidosenelreftamito,como el'vno dellos pue GicRayne. qué 
de auerla manda que le dexa/Je el reftador,  EquiturAlbe- 
maguer mon quifie/Je fer heredero. nd 
Vcehos herederos de lo vno  trarium , ¿mo 
dezandoalgun ome en fu te Y adhue reti- 
di dale aa near (ui narue 
ftamento, fi mandafle aalgu- — samiegati. vi 
no dellos (eñaladamente alguna cola a 
so.diflinguen- 
de mas quea los otros herederos, de- im an foluar 
zimos q clteatal, maguer defamparal- - fimplicirer vel 


felaheredad del fazedor del teftaméto Peto 
quedcucaucr porrazon que era eftable si, a 


c € Enelritulo de 2 





























ramis.ff.de donatio. cau. mort. 3 
prohibitusergo teltari vel codicillarinnon porerit legata vel ideicom 
milla relinquere :vnde Cardinales quinon pollunt telari, nifi de li 
centia Papzr (ecundum confuetudinem Romanz curiz,vtvoluit Ho 
ftien.in fumma,cieu. de poeniten,Scremif.5.cuiconfitendinwverficul. 
cuiantem debentvel epilcopi de rebusecciefiaincnimacquilicis, ve 
in.c..detelta.non poterúr legatanee fideicommifÍa de talibus rebus 
relinquere,de qua materia,vide notabile con(ilium Socin3.volu,con 
filio.91.8Socijunioris.confi.8o.primo vola. 
Ver herederos. AddesS.legarisinltitu.delega. 












En elsitulo delos efrablefcimientos delos herederos. Vid.in.l.3 8.4.8.5. 
urieJe.Add.l.£imihi,Sctibi.s.cegula.F. de legar.Ec..fi feruuscias. 7 
fideacgrabare.ScLfi cognatis.fFdereb.dub. 81. fi deportatiferuo. 
fdelezarreípon.Sc.lndincelligit Edcinr.fts;Kglofinadl. 6 
cognatis.bapprobatur hic opinioillorú quin legatis dicebant capa 
citatem pedtandáin Iepacriorgporemods ve traditLucas de Pen 
nain.).i,Cadedelato.libato. Utex. 11. 











xn teflacor in 
gulatiteraliquidlegat,Kisvelichereditatem repudiare potell, fed 
sibilominus legacum habebic nifi teftatorprohibuiclegacum repn 
diantihereditatem.h,d. 

Partida.vjo Ki 





AR 

















1 








12 Uesmanda Concord.cum.l.quifiliabus.s.f.cum.l.fequen 








Quas po 
Suñas, 





» 
2 

ximofip 
plo.dic 


hus 








acaddita 





Sefta partida. 





dele- 

gata.coducicula,flio quem pater.8ccumn.l.miles,f.pro parte. fFde le= 

ga cum.l.cum relponfo.C.de lega. Sciftud e(t veile quando ha+ 

vediasltgulcamimplicaa, carino vale paras pros 

garmar:quialicesexecrarurfecundum Bald, gcloan. de Ímol.in.d-$, 
inc Ot 

ta fuie decilio 











LTansar q fi fcido pe heredero conlosotros,non le 
las macliora? — leembarga porende q nóayalamádas, 
interio $qa+ 


delacofaleñalada q ledexoel teftador, 

Fuerasende, file fuelle defendido feña- 

ladamentcenel teftaméto, Gnon ouief 

felamanda?, fi dexaflelaherencia, nó q 

riendo fer heredero della. 

9 Ley. 111. Como el fazedor del teftamento pue- 
deobligara aquellos a quien manda aleoen 
elque den osri fufta en aquella quantia que 
desdexas S 

BVede el teftador mandar, e 

23 obligar en fu teftamento , o 

Ey cobdicillo a aquel que cfta- 


to bonorum 
pót acceptare 
melioratic 
$ repudiare 
hereditatem: 
£x habetur etiá 
inal.29,de do 
te 3 aliis dos 
nationibus.tá. 
incalid.l.2s. 
derrabiturpro 
rata esaljenú 
fiue »meliora- 
o faña fue 
ritin certa re, 
fue in certap 
te bonoruma 
Sin hoc elt 
illa.L.Gingularis Scnotanda.SebenefacicL. quisferamm. 5.£inas có, 
fequenti. 1 delezat.2,écerte qí melioratio eltin quota bonoram, 
Satisraciofuader quod meliorat'pro rata rencatar ad debica.cumbo- 
nadicanturdedalto arealicno.lubfignarumas.bona.f. deverbora 
Ggni.l.mulierbona.FF.deiur.dor, quando vero fuit melioratas in re 
cexta,non milicatiftaracio : 8c cum fit legarum rei particularis, Le= 
gatariusnonvidebarurteneri ad debira.argui1.C.fi cert pera, She 
neconferr,quodnor.Barto.in.l.fina,ff.de vínfrudt lega. verfiquero 
quid6legatur. dia sd lega tertia pars bonoram mobis 
lum de imunobiliuan, videtue Jegacun certarí resi: quiajura, Se 
actiones non continet. 3 ficralislsgararius non debergrauari one» 
ribuscreditorum.vtin. $. fi quis vnasinít.de fidcicómill haredi.L.( 
hereditatem.5.1 manda. tin donacionibusdonatarias non obli- 
s.Sedineres dowacoris.lueris. Xul. fipater 
.).1.Cude remoc.hisqux in frau.credico, nt, 
quod proceditnec dismin donationerciparticularis,(ad cciamin do 
nadonetertia vel quinta partis bonorum prour late confalaie Des 
4 6.237.incipitin cafl propofito.£cforte ratio illius decifionis 
¡cum omnia bona, excepta quinta parte, finclezitima filio 






































fuie,q 


sus juxtadll.huiasrezni,ifegatasias vel donatarius parús bonoram 
baberettalem partem fiberamab onerecreditotam ,fili 
inci 


feret prat» 
ismin (aalegíeima,ex quadeberétloluerecroditoribus:cumle= 
«maintelligaue deduéto «re alieno. |, Papinianus. 5. quarta, fado 
ficio.tella. Etidconefiarpreiadicióm Sliisia legitimalegara- 
riusvel donatariustertiz partisvel quince bonorum in effeótutene» 
tur ad debita,quia debet priusdetrahiomne es alienum, vecradic 
Paulode Caftin.d.Lufi quisteramm.$.Gn. ficntenim reuocantar lega- 
tapropterzsalienum.vein.L.6i.licenciz.Co deñur. delibe,ficeriá te= 
Gcurpropter debitum bonoruw fublidium.Lecfido.verfi.vnde 
lehaced.infti.Senor.¿losinad.l.1.Cfi cert. peta, queesatioita 
militar, fitecciam vel quintam aGignetur in omnibus bonis,fiuein 
certa re particulari. Et huec nor. pro declaratione $e intelleéta diétle 
Tauri decoran, que tradunt Dodo in locis dequibus(uprá.namvbi 
cellarctiftud práindicium in legitima filiornm:(i donaretur vel lega 
rerurcertares,tuncuibil detrahercturde re donata, vellegataratio» 
neserisalienisSed hrrestenererur, quando harreditascíTer foluéndo, 
mami none(fer(oluendo,tuncprocedererquod habeturinad.l fina. 
$. iprefacam.verlilicenria.C.deinr-deliber.nóergocít dicendú, 
quod.éa.Tauina.corsizaLiuriscommunis£cdiiaDocho. ron 
ia hocdixitquidá ex interpretibus ditará.ll.tauri ,imo cias difpo. 
fitio conformiseft cumiure communi,$caue ne decipiaris ,cumle= 
gerisdiélum cóilium Decii: cum vultquod dedonacione tertizrvel 
quartepartisbonorum non derrahatur «es alienmmn pro ratar(ed q 
totumonus (peter ad haredem; quía hoc ele: falíaum, Se concra 
texándifta.Lfi quisCeraum.5.fina.cum.|fequenti.8e contraglolibi 
communrerapprobatam:quetlicerloquacurinlegato , idemeft din 
cendúmin donarione,cum legatum fit donatio, fupra codeml.r. $e 
quiaciteademracio:cum bona incelligantur deduéto arcalieno. 8e 

Barto.quemad(uum propofitumallegar Decius in didto.$.fin.non 

negatimo aÑfentic,quodde talilegaro deducendumn fics alienuma 

































8cquandofaciedifferentiamin legato omnium bononum, $e partis 
bonorumelb.refpcdn Trebellianicz, Screípcóu deducendipro rara 
asalienum,vein legato omoium bonorum,intelligatur non dedu- 
80 are alieno. Etfic vninerfalitertrantcancin eu debiza £e credi 
ra:fecus auremin lezaro partis bonorú, vetunc deducatur as alienú, 
b UQuenen omic» 

blefci lu heredero*,'que de o Fierenda Ad 

efciere por fu heredero", que deo “del.fedínon 
pagucalguna cofa a otri. Elle milmo tds 
mandamiento puede fazer todo ome aasde o 


quas vide. 
a aquellos que han derecho de here- dues, 111. 


darlo fuyofi muriere finteftamento 9. aid en 
Eftosherederos lodeuen cumplir lue- — meum ex te- 
go*, que fon apoderados delaheren- des Me 
cia del finado. E aun dezimos que fi eidalidas 
elteftador mandaffe aalguno deaque- — Geriamlegaca 
llos , a quien cl oniefle dexado de lo a 
fuyo feñaladamente , que de aquello fed 

que le mandana , que diefle alguna 

cola a otri : tenudo es de lo cum- 


fed filió ma- 
jorem decem. 
plir , £ faña aquella quantia ¿8 


annoram cum. 

dimidio exhas 

redo ej dato 
fabílituto pur 

Pillariter non 
pofum fubllitucum in alíquo dando granare, Irghereshoredis vel 
Jegatariiteneturicuris cui fucebic.hoc dicita E 

€ Asuheredero.Adde.l primam.s.(ciendum, ¿eL fita fueric.FE. de lega, 4 
tervio.xinftiradelegat.in pr'n. 

d Esinrefamento.Adde diéti.l.finon Fueric.8c1. quis. 8t+l. conficiuns 
turn prin.f.deinr.codicillo.a filio tamen precterito licer fuus ha 
reserir fideicommillum relinqui non potel!.Lex filio.éxibivi. Barta 
fT.delega.tercio.l.quidam,C.defideicomirifdicebartamen Bal.in 
1.prima.C.de bonor, pofle.contracabu,in fecunda oppo.quód fite» 
Mator grauat pretericum (ub condicione ,fihhzrredicas ad cum porae- 
wenit,quód valersfecusli eumnon putar (uccelluram  Sctamen gras 
matsarguen. Led (fic. (E delega. .quod dictum viderur contra.d.Lex 
filio.Scidem Bal.contrariuan ¿bi voluit, quía ex quo preceritos no» 
aminacim efegravatus,nontenet legarum, neg; confernaretar per ano 
then.ex canta. Sol fina.fupracitu.primo.Si tamen generaliter grana» 
retvenientes abintellato,vepucal appofuirclanfialam codicillarem, 
tunc praterito fuccedente,valereteciam legacum.Etidem vule Ange 
indida.lprima. 

€ Gcumplirlnego. Namhetedicatis adicio moramlegati quidempeti- y 
tionifacitlicercelsioni dicinon.l.harediso(Y. quando dies lega, ced. 
¿ercilegatievere dorainium tranlitab adica h.rreditate, Sc quercile 
eptzaccedans (¡úibi hhomo,5.cum (eruus.f.de lega.primo. Sci 

pperBartol. quid defruéribus Scaccefionibus rei legatar ante adi- 
tam eredicarem, 6 vide eriam in materia Barto.late.in.L.in flcicó- 
miflariain prind.£Ead Trebellia.8cl,fi quis bonoranr.8cibi Bartol. 
Ang.ScImol.ff.delegatisprimo.é Barros mol. ina. feruo legato. 
inprin.fdelegatisprimo, 6 Bald.in.l.zrege.ft.delegar. primo. Sin 
1.£in.5.fed quia.C.communia delega, 

E Grenudo decumplir,AddediCtam,|.primam.$.£ciendum.ff de leg,tor 4 
tio.£t.l.abeo,C.delideicom. 

8 Urafia aquella quantis. Adde.1.6j.comamin co quód exceditnonte y 
net granamen,vcin diéta.l.ab eo.Erin.l.cum quis vxori.5.primo, fE. 
dedor.pralega.dc1,fafta.$u(i Titias.fhad Trebell.quid autem de fru 
¿tibus,quoshabuit:an cian in ¡llis pofsie grauari? viderar quod fic 
vtin dicto,5.primo,écibivideBar.hoc incclligentew quando con= 
ftaret hocfuilTe dementeteflatoris,aliasfecusavtin.l.quod hisverbisa 
inprinci.ff.delegatis.3.8cadde,l.filiusfamilias.S.apud Marcellum.tfa 
delegarisprimo.3el.ftichus.5.citia.fE.dealimér.6e cibar.lega.Stexa 
nota.vbivide glo.fi.8cibiPaul.de Caftuin. l. quod de bonis,$. quód 
auus.fEadleg,falci.Bcadiftamal.addeeriam, Ea 
ft.delegat. fecundo. vbi ponicregulam,quód oneratusin quantitate 
non pote(tvleragrauari , quam fit quanticas Gcciusvíura. Slficni, 
ft. defideicommifl, liberta, Gteodé título. . generaliter,$ui quis alio 
num. vbibonustex. Sc.l. i debitorin prin. Xins$.infideicommilla 
di inifúsILbabernalleicaio falla marerla veprocedar, quan 

do quantitas cum quantitate compeníatur, fecus li cum [pecie pro 

pria.veluti fipecunia accepta, zogatus ficferuum proprium mann 
mitterc,vel rem propriam quanquá maioris preti reftituere: nam le 
gatopcepto,ten de lplus tes (avalen alestve.co LósBcin.d. 
$6icentúnScin diftislegibus. fade fidcicómill,liber.¿xidédicendam > 


























































































3 


Titul. IX.De las mandas. 


filegaret (peciem propriam animo compenfandi cum debito, quod 
lezatario debebat:nam legato percepto,non poterit legatarius dice- 
re,quod fpecies(ibilegata vales minus, quim quancicas fibi debica 
Scquódideo perieretiduum.glo(T.nota.in.lcredicorem.ffde lega.z. 
quevadhocallegarad. $(icentam,Scllam glolladicicibi fingularicor 
notandam Ra - 

jaa, Cuna, Se 
loan. delmol. 
diciccammen 
ti tenendá, cú 
qua fecunda 








que montafle aquello que el auia de- 
xado por manda. Enon tan folamen- 
te fon obligados a cumplir clto que 


cameranteune 10d ( 
Dinus «Bare. diximos los fobredichos en efta ley: 
idem tamen — mas aun los herederos dellosa. Fue- 
loan. de lmol. 

fub dabio for Tas ende, fi el teftador deferedafíe lu 


te dicit,quód 
didt.glo. vide» 
turcontra. aci 


fijo menor de catorze años , e mayor 
dediez años e medio? ,por alguna ra- 








uitacibas, fai. zon derecha: ecltablefciefle aotro por 

er heredero del mogo, en los bienes que 

Pau. de Caftr, le viniellen de parte de fu madre, en 

inecúabvno. — tal manera , que fiel mogo murielle 

fEdelega.lecú 

do.Sin.icó ante que fuelle de edad de catorze a- 
¿fandi. Cade ños, eftequefuefle eftablefcido por he- 
.eredibinfti- 


redero loheredafle e mádalle a cfte atal 
que delosbienesque heredafle del mo 
go dielTe alguna cola a otro, tal man= 
damientocomoefte,non obligaal fub 


ta. diftinguir, 
quód aut te 
facor legat a- 
liquid animo 
compeníandi 


O ftituto “nin es tenudo de lo cumplir. 
daro,quódle- Ca affaz abonda Y al padre de poder 


gatarias legas 
tam agnolíar 
non tenetus compenfare,nifipro ratavalorisrei legatee. |. penult. Sa 

ina.fE dealimentis Ecibar.legaris. Autadiecit rellator quod nibil 
amplius peterepofSiti3: tone iagnofcas legacum creditor nihilama 
pliispereseporerie,daroquódicacia minusvalcar, quim fic des 

irum.X cum hocdiéto Danl.videturtranfire Aléxand.conúilio. 132. 
incipitvi(oinftrumento diuifionis.fecundo volum. Cófiderádalime 
verba,quibus debitorlegar (peciemanímo comoenlandi cum quan= 
titate: namúl diceter, lego pro debito; feuloco debiti y faris ap paret 
quod prohibearyne pluspetar.videin hoc quodiradirSalice.in.l.fin. 
C.dehisque lab mod.legat. 
Glas berederosdellos Duplciterpoteft hacliteraintelligi,vel y heres 
hzredisteneaturad legata ,(icut exiamiple lueres, quia hareshare- 
disteftatoriselthaeresauli quistilium.$.bi. E. de acquirend, haredi.l, 
fina.C.decodicil.vel quod ctiamab hrarede heredis vel legatarii pol. 
ficlegari,vel idcicommitti.|.Gifuerit. S.primo. cum..(equenti.£t.de 
lezatistertio.Scin hunclenfium loquutaseft Azo. C. codja (ima 
adlin.primacol.cuius diétaprofequicur ¡a lexc. 

i ¡Namante iftam rtarem non poflet committes 

recautam ingratitudinis, vehabecarfupra titulo (eprimo.in.l! fecun 
danenotglo in.Sanonfoluminfticata.depupillari fubtita, 




















«sub fiituro.Concordarcum., bexheredatifubíticuto, EF de legatis 


tertio.Sccum.Lcum quidam.C.delega.Saduerre,quiaifla.l, nón ex 
pim no hocpreccdas Sifpueilo estes dato liquid lega 
xityenequere(pcétatalislegar fubllicutas exherredati pofir graua 
ri.quod tamen clareexprimicdidl.cum quidam. 6. quifundin 
$-quiflios.fad legemfalcidiam. que extenfo itafuit mirabilis do 
¿toribus(cribentibus in didtislezibas,quódnequeipú neque glofT. 
Sciucrantdareracionemillius difpofitionis,¿cmerito, Cum illa di 
1poficio aduerfari videtar iuribus difponentibus, quód quando pa 
terflio exharedato lepar pote cum grauareratione talislegatial. 
coharedi.$cum illa de valga. papilla. de L.abco.C-deldeicó 
miffiergo poteftlegareab exharedaco ,multo fortius ab eius fub- 
firuto.litueric.5.primo.ff. delegaristestio. Sefuprainifta.l, hoc a 
ts colligirur. ex quoforte videretur dicendum,quód cun talis ex 
tenfio careatfacione,Eciflad. partitarumillam hic non expreÑi,qp 
non fit (eruanda,in his regnis calis difpoficio tanquim ratione ca 
sensérnonapprobatañltisl.partitarumoin concrarimtamen vide 
tar,quiaita.l fumptacfl adiétis Azo. C. delegacán (umima.ad in. 
primacolumaa.nam cum traétacza quo polsitlegar,(ubiungit, Ieem 
abherede heredis mei,Sab haredelegararil mei. vt. £E delegatater 











d 


tio.laiFuerit.$.primo.nifiincafu quiado fliam impuberem ex 
redaui,8ccidemfub (lituijitem cillegacumrcliqui: námlicér exbrare 
datan, cui reliquilegarum,po/Tum Onerare: non tamen onero flab= 
flicutum cius,vtinfra codem. l.cum quidam.hacluntverba Azo. Se 
ficifta.l.cum pofueric didtam regulam,quod ab harrede hreredis, vel 
Jegacari) pol. 
fi legare,cxci 
ie ¡tum cas 
fume 8 licér 
non exprimar. 
quando dará 
fuit legatum 
exhueredato, 
fatis hocvide» 
tur Jacludere, 
cumiltum cas 
fumponatpro 
fallentia regu= 
le, quia alias 
nó eller calus 
fallentizrinca- 
fu, quoab har- 
rede. legatarij 
legaretur , Se 
cum.liflanon 
reprober talé 
dilpofitionem 
Jus commu- 
mis, neque hoc 
dicat, videtur 
velle quod il- 
lud remancacz 
vam 6 alud 








desheredar fufijo ccftablefcer otro por 
heredero enlugar del, enlosbienes que 
el fijo gano devtra parte. 


4] Ley. 71 1,Como el fazedor del teffamento pue 
deobligar alos herederos de aquellosa quien 
mandaalgoen que den a orro,fafta en aque- 
la quantia que les dex. 


Tel tefador quando e- 
ftablefciefle por fu here 
dero a alguno., dixcre 
en fu teltamento alsi, 
Sil) quienquier que fea he- 
redero de mi heredero mandoque de 
a fulano tantos marauedis, o li dixefTs 
ruego aaquel que ha deheredarlo mio, 
que mandea fu heredero que faga, o de 
tal cola“2otro, q tal manda dezimos q 








infra cad.pare 
Sac limitaiam Lduplcice Primo pertetinudlqui fundan. 


5.:qui filios.Secundo per text.in.Lin ratione,la primera. 
ger falcid.fecundum Baldum:Angelaw, S Alexandram in di8ta.l, 
cum quidainwbictiamIafonadducir aliainlimicaionem, que fecú 
dumenménieloan-Fab.i0.$.non folum.infticatadepupil. fub Me. 
quando filinsfuitexharedatiss bona mente, £ad pronilionem fil 
yrruncpobielegai siomeejs(abicnoincliétisibiquedToan 
Fab.nondicit,fed Ange.de Areci.hoc inferrattenta ratione.d.l.cum 
quidam.quefuicin exharredantis odium.dlicerlalo. ibi dubiter de 
hoc diéto exco,quiaratioiniuriz exbaredacionisnon videturbona 
ratio ,nam cífiliuscxheredacus ftille : quiimmediate pacitorinia 
vam exharedationis,ipíeelta quo non deberet pole legari atcenta 
iniuria exharedationis,nonab eius bllituto,qui nulla inturia 20% 
tur.tamen diétum Ange.videturfuftentabile,ex quo. ifla particarú 
approbareviderar dictam rationem,ve dicaminglofa fequentio 
U.Abonda al padre. Iniltisverbis, que hicpomuntar, videtur appro 9 
bariillaratio, q difpofitio.d.lcá quidarm.Scd.$. qui lios. l. quí fin 
dum.tE.adol falcid.ficin odiumexheredantis:quafujt opinio Azo. 
quamibiponitglo.que fecundum Alex.ibie(tmagiscóls, Etcerte 
ratioiita applicata ad cafizm huias.Lin qua nibil exprimitur de lega 
to facto filioexharedaro, farisconcladis,qh verólegatú ell relidtum 
¿non folúnoncócludic,imo auge difficultaré, quiah hoceltin odiú 
exhtredantis,afortiori nó deberetvalere fidcicónillbm ab iploex 
hercdago,quá fi fieretab ciusfubllituto,vt dixiinglo.pracedenti. 



























Qlext 117. 


3mPo(Tm meum haredevellegarariúgrauare ve haredi (uo quid dare 


vel facere mandet,(ed fi dico,mando quódfitalisfuerit haresmei he 
redis detralitantumnon valer, qulanoniudicio meo ell hares , 8€ 
quiaquem non honoro,onerarenon queo.had. 
do deralcafí.. Erdaroquodiplehares rogatusa teflatorenon roger * 
heredemíuom,vtdetvel faciar, debeturhdcicommiffam,, vi ¿fla la 
vule3ceriam.fE delegar.tercio.l. fifuerit.$.fi quis. Scibi nor.Bal. E 
facit ad quellionem. veli condens maioratum grauict fucccllorem, 
vecriamipletalem tem, vel quantitatem ponar in maioratu, quód 
licée ¡ple (ucceffornonponat haberi debeat pro appofita: 
fuccelfor habuit maioratum,vel faltim compelletr ipfe v 
sus vtponatquod viderarineligendum ,iuxtaca que di 
3n.1.proximasn glo.faper verbo, falla aquelta quanti: 
Partida.vja Kij 




















3 


Seltapartida. 


3a non vale.AddeL(ed Sei lic.Adelega.zoBcfic habes, quid nominas 


timaperfonanon honorata, non poteít relinqui fideicomai lame 
licerpolteaa cali fortunz ille fnccedar precer indicium teflacoris. 
exquoinfertBal.in.d.L.fed Sclic.quacolegit(ub. If fueritos. fiquis. 
¡nod fiteltatordicarinfticuo flium meunharedena, de li decelle- 
ric cum filia 
ena vale, Ecstenudo dela cumplir a 
lercerú.quid que heredare los bienes del heredero 
ies deltetador Masfienclefblecimien- 
fam. deberer- todelhercdero dixeffe cl teftador: efta- 
blezcoatal ome pormi heredero. Eli 
acaefciefle que fulano, nóbrádolofeña- 
ladamente heredarelos bienes defte mi 
heredero quando muricre, mando que 
detal cofa,o tantosmarauedisatalome 
dezimosquetal mádanon vales, nit cs 
tenudoaquel aquien nombro dela pa 
gar,Ecfto es porqueefteatal,non eshe- 
redero del otro porfuyzio del teftador 
masporauentura?,cporende aquelnó 
esobligadod; pagartal manda. Canin 
gundomenonpuedcobligaraotro, q 
dealgunacola porcL(i non leouicre el 
dadoalgo“delo fuyo. 








lua infticucá 
hoc modo: 
decelleriecumn 
filiaherede,ro 
go ipíim A 
Bum inflicus 
+ú , qued der 
czcum. quod 
dicit multum 
elle aduerten= 
dumio 
grauamin 
quod didum 
vel eft corru= 
ptum án meo 
líbro,vel non 
videturefle ve 
zum. nan ex 
quo ego pof- 
E io E GLez.Y, Porquerazon el heredero non es tenú= 
lia dode pagar las mandis queel señor de labe= 


bhzrede ñ 
lis mej, renciaomieredexades. 



























prespotuie fic grauari. quando vero non 
cancum, Cum flia, tune procedere 
joria muleum debetarrendiad 
ua eaque nor.Bart.in di- 
31 vioce!nmna.1. verficu.quaro viterins. 
SepupiL. dubia illa deciñio Bartol. vide late pee 
.coli.1os.primovol.Sccófi85.fecúdi volu.8:Corne.cófil 84 
icerBar. Er zwwoln confia 4. Deciam.consa7adicécó, quod 
punéto comutnisopinio ell contra Bart, Scidemdicit. confia 
-Paulustanien in conúil.z.primo volu. confuluis fecundumillam 
¡cerlefandetexalliseriá mediis. confil. 
€4.quiato volu.vbi refere Raphra.dicentem opinionem Bar.elTecós 
aouocnidanteriamconfideranda verbafideicommiíi ,an gfanamen 
¡delicerfiferiptum in rem Stbichxerediras (ie granaca vel 1 
cum aflicie rem ad quemeung; vadate ve 
Bald.inI.precibus.colpen,verfic.extra 
úsfubli.£cbene facir.lplane.la.s. $. qui 
o. qued quando ab initio fideicommif- 
¡nipofitú ci,cui poraitimponi+ licet alí acqui- 
lus,cui eracimpolituwn: non ideoexpitarone 
mpcligo.argu.lapacre.E.de lega, tercio. Ec). alien. (E. delega. 
«cando. Senor. Alberic.pc(+Din.in diéta.1.(ed Sebifc. Scaduerte q 
ndoaliquidel reliétum alicui ad cercum tempus: de poll lud 
alii, viderur gravari primas legatarius liceeverba grauami- 
isad cun non referantur.codicillis.in prin. Scibi Barto, fade víia= 
fruét lega. 
¿Lor anenturasSic Ecalias.mor.glo.quéd non proficitfierifaco. in.la, 
Ide condit.ée demóftra.eradieglo.in capitulo remitcicur. $. hinc 
notandum, fuper parte non nifi..quaftio. 5. Scignoranterpre(en- 
tansbannicu non ganderprazmio Hatuti Ls quí.verti. quod fer 
uus.Scibi Bartol.FEdeacquir, rer.domú. ¿cin ¿de his qui 
notantinfa.dk perBaldán.Lf quisharedem.C,deinftita. 8 fub li 
1u.vide tameninhoc, quod de interficiente exbannicum, etiam Ái 
igoorer bannumenotas Barto. percextibiin.Linter omnes, f.refte. 
verfi.vicimo hrunc.$.allezo./E defart.Sadde de co,quiin veritateclt 
index delegatusifediplenon (cirzanteneas fencentia, Bartia.l.mul» 











sale gravemente om feo 






inclez: 


antigí 




































tum. fEdeconditio.dk demonQ.SeNicho.deNeapo.n.J.quzro.fide 

eo qprouto.Se de proce(li contumacia puníciuo,en valear, quando 

udicinonconfliit de contumaciarBasto.tener quéd non,quiaigno 

ratfiadamentum fui proceflus.vide peream.in dita,l. mulcam in. 

tereftScin.L.h finica.$ Lulian?fadedáno infeét. per Abb. in capitul. 
[q todo herederoes renudo de 


quoniamcon- 
srafalíam. cola 

sl 6.depraba. de 

CAD cúplirlas mádas, de aq lcuyos 

bienes hereda, quierlos herede por ra- 

z0 de teltaméro,ofintc/ltamento. Pero 















anin córrabti- 
bus 'oporteat 
conditionem 
potellaciuam 
impleriexpro 
polito? vi af. 














cafos y a,en q nó feriaafsi. clto feriaco ducu ia 
mofalgundome Gnó fizicTeteftamé- ).cumbliusta- 


to dixefle afsiante teftigos : afulanos,q 
es mipariente mas propinco,d ha derc- 
cho dehercdarlo mio, mádole q de tan 





obligarionib. 
, e € El dado algo. 
tos marauedis,atalome, cali efteatal, ” vide iaa de 





Lproxima. 
dlex, Pa, 
ami quis abi 
teflato morle 


nóqglicileler heredero, d losbienesd aqi 
q lcelto mádauayeloétraffe otro q fuel. 
fe mascercano parióte defpues del nó 





feriaobligadocltepoltrimero heredero — "urusdicarco. 
FSE ramtellibos 
depagartales mandas:como quierglo Titus qui k 





ei ab inteflas 


fuera el primero, a quié cl auianóbrado ab int: 
to fuccelliaras 


ti ouicrereccbidolaheredad.Mastieftez 
q tomola heréciadel muerto, era ene- 
gual grado deparételco qelotro q la d 
fecha:cltócedezimos, q estenudo? de 
cúplirlamáda tobredicha ¿tibié como 


lo fucraclotroli ouicííe tomado la he- 





alius vlterio” 
is gradusfuc» 
cedensnon te= 
netur_foluere 
fecus fifitciul 
dem grados, 
idem dicendú 








ef deliberto.hocdi 
4 LDiximosProlequirurdita Azo.C.cod.infismina.col.fecúida verfío y 
licetaucesa dixerim. 
€ Urulane. Hicponivurcalus.L.15.5.E.deloga.jo , 
£ €L04fpues del. Held, quieracin grada fequéd.lr iccolligeypromt not. y 
¡LG Titio Senvruio.fluliams.Scibinor Bald. fl delegat.n. q 
abintellacoilledemum vidctue venite ex tacita voluntace defunéli, 
quilt proximiortempore mortis: nonille qui ef vlretiorin gradu. 
Addernfecida Bald. ¿4 notafin.l.$ovel maxime.E decolla.bono: 
E Gotarfiefe.Hicponicar calusl.(iTixio S Mauio,$.lulianus.£f 
gar.fecundo.Scapprobaturhicfecunda policio.glo(T.que fuic Azo. 
quam etiamcenuit Dinus, SEA Jbericói 
h WTenad». Videbarur dicendura contrarium cx quo Jegatum nomi- 5 
mario fuicrelictó nomine,pprioab eo, qui repudianir:vnde portio 
haredicaris ciusline onere travfiredebebar ad cobaredosabinte(tan 
ro.venil.Cellus.5.Gdalicui*8 delegar, ScitareneeBarcinados.fulia 
nus.Sceriarn o, de jmol Sccfkcóisopinio,proucarreltacar 3bi Paul. 
de Call.Scidem Paul.in..licer Imperacor.f?, delega. rovnde dicendú 
e, pófa.ficexprella córraillamcómungopinioné: ¿eq approbet 
hicopinio Azo.de qua p gloinud.$.g alicuins.fciliceryille.facorri. 
ocelloatla boli caduca vel epa cádaciy fefedpa 
eneri,de quo fiemétioin.1.( Titio 8: Menio.s.lulianus.£f de legan 
fecundo, 8cin.l. noniu(tam.C.ad Trebellianum. quam opinionem 
.d.LlicerImperator.Scin.d.$. q alicui?, 8e 
ficarcenta difpolicionebuius.1.e(l dicendum,q-qñaliquiseltinflitue 
tusvel nominar? de his, fuccedicabioseftaco: € (1 legara noínacim 
8: pprio noíefuerint relida atali harede¡inflituro ,vel adinteltaro 
fuccedenti:licer de rigore verborumnnó debeantafubllituto velalio 
fuccedenteabinteftato,£clifirin parigradu cú cosa quo elf legatumn, 
veindef.g alicuius.tñ ex referipto dicti Imperatoris, qui fuit inter= 
precacus concrarium dezequitate, Sex conicélurata mente defandti 
debent.vcinad.s.Iulianus.quí aquitaréamplectitifa.l.partitari, Se 
¡/opinionc,vedixive pcedac ctiam dejarecómani, late cóprobac 
Paulin.d.llicerImperator.wbi cúñalicerre(ponderad.d.$. quidali 
cuius,vt procedar quando legata nor: habuerunr originen in per 
Jona nominatim grauati: quía non erat in rerupa natura tempore. 





























































Titul.IX.Delas mandas. 







um hic vinebar, led repudiauie 

















E E 
ñ per Alex.n. y bi 
; '.de Call. idemtenentes cum paul. 

y ¡Te(uftentabiléSed ep non firrecedendús <ómu= 





miopía xa, quiedeciditittud das 


10rgo menciiflaml pas 
biun. contra 





rencia delfinado.Otrofidezimos”, que 
ñalgú ome q fucfle aforrado defu Se- 
ñor,nó ouiefte fijos?,qheredaffen lo fu 
yo,nin fizielleteflaméto: mas dixeffeal 
fi,uego afulano que fue mi feñor, que 
haderccho deheredarilo mio,que de tá 





o tos maraucdis,otalcofaa tal ome. Cali 
onicd eN E a 
80 Ven acacícicfle queelte feñor atal murieffe, 


en ante que entrafle la heredad del afor 
rado, maguey la entraffen fus fijos de- 
berto, fpues:non fontenudos de pagar las má 
TEO a dasque cl aforado ouiclTealsidexadas, 

ll como quierquelo fueran fi fu padre o 


tarius eúima- — vjeffcentrado tal herencia ante que mu 


numittat non de 
poteftlegata= — Miclle. 


rio hulas pra Ley Isi fazedóndelicfamiro dicfefa fer 
ol d 

opos PO cotrajen menera quelesforrJeeleman= 

feas ipoltee.—— daffequedieffealgunacofs a otrocomonon es 

cítmanu= — temudodelofaxgr. 

dustune a 

ct appo- ¡Tel Exzedor del teftaméto dicf> 


A z 
a fefu ficruo a otro: ental mane 

deraco feruiti lees. 
conodones IAN raquelo aforrafle luegose por 
etiam feruoin'  eftarazon G gelo daualo quificile agra- 
Tamillo o cuy Viar,ro gádolc,o mádidolcq dieflealgu 
mil alud relin— nacola aotro:dezimosd,q:nó le puede 
quitue poteft aoraujar,nin es tenudo” depagar lamá 
da,aqlaquié dicffocl fieruoeneftamane 
ramas figelo dicre,diziendoafsi:quele 
danacl fieruo lo tal condició, quefefer 
uiclTedel,cle fiziclTelibre fañta algú tié- 
¿te pofo diacierto, eltócebienlo podria ro 
neurladEl o dí o 
alienus,nóte-  garG dieffcalguna cofaa otro:e aquel q 


libere 
























netar pro eo recibieflecificruo en efta minera, tenu=. * 


ln(quá rece» 
Dedue. Jm docsde pagartal mandacomocfta, fa- 


egatacios quí — ftaaquella quantiazque montarc la ga- 
tel in ios nancia quel vino por razon del ficruo, 

odel feruicio que recibio del , defde.el 
diaquelorecibio , falta el dia que lo.a 





1 d ADdezimes.Pro 
fequicur diéta 
Azo.C.co.infumma.col.verfi.fitamen feruum tibileganero. 

2 e Uninestenudo.Concor.cam,lplancí bilium. 54. fi.de lega. y. namnd 
eN Jocuplerior qui libertama habet, vtibi perglofT.hissnim deman 








pecuniam ex caula fideicommilsipraftare cogendos eli, quialiquid. . 


cinídem generis vel mile ex teflamento contequiru, verva fune ile 
Jus.L.que regula (ecundum Bal.ibinonita benealibirepericur, loan. 
delmol.Pauí.etiam de Cafluibinotat,p ex iure parronacus nomdici 
surquislocupletior vtpropteriplismpoÑit pecuniariter granari, Ad 
degdnotasin.l.naturalis.$.6.f.de praferip.ver 

3 £ Qrafaalgundriempo.Concord.com.l.i 

4 y, Grafaaquella quanris.Adde.|.terciamfupra eod. 

5 Í Urerrezgn delaforramiento.AddediG. plane Glium.s.G..deleg.3o 
cumenim libertaslitresinexcimadilis,non potelt grauari onese pe= 
cuniario velextimabilis S:ex hocallegaturilla.l. fnic adinfinicó 
nullacítproportio fecun dum Bald. S Paul 

63 U.aforrallo.Cócor.cin 











tanus+fEdeleg:3a 








flegatarionScciolegialiteró gsalienú Ed . 





fideicó.liberca-Slafi debitorin prinade.5:in fideicómil 
k dPorquefemeja. Adde.limperator.$.cecifadeleza. ió 
féruus.fl.ad le: ¿fupra eod.inal, ithoc fecúdú Bal. 
in diér.limperatori cent. dánatusin teflamento vendere sem 
nó polsitincétare remediú.l:,C.de refcinden.védicio, noibí 
e, dol 
. % mitariquando 
forro. Otrofi dezimos, queñiclfeñor mera iilacos 
franqueafle porfi fu fierno,enonle dicl. redefignarum 
: . recia certil 
fe ninguna colade fusbienes , quepor hz pace 
razon del aforramientoh, nonlopuede 1 d.4zer.adde 8 
agrauiormandando le que dealgúa co- e SS 
faaotroenrazonde manda.E aun dezi  quisalienú. E 
mos,quefialgund omerogalle a otro, e fideicómé. 
z > esta, 
qulorrafT= fu hieruo dexando le en [ute- in arretajerfes 9 


ftamento alguna cofa delo fuyo, por Adde.tdebe 
quelo fizielle,li depues dello recibieile E: Cde fideis 
el feñor del ficruo,aquello quele avía  biponicureúá 
mandado, maguerel fieruo valicffe mu ¡Marato. quá 
cho masque aquello que avia recebido- 1,4 cl na 
tenudoes deaforrarlo!: porque feme-  ducivigrara- 


A OS rus Der fidel 
jal,G puesquelorecibio G le tuno por cómillian, ve 


pagado dello.Pero fital ficruo fuelle q-  ematialen ré 


6 ] de ponat cama 
genol,cvalieffe mas queaquelloquele $, a 


dicron,de guifa que cl feñornonloqui — hicer dominas 


dato z le Yeiabeo requi 
ficíle dar partanto:cftonce aquel aquié ¿ibes a 


rogaron quelo aforrafíe, nocstenudo — politvenderez 
dedarporslimas desgllog recibio. E. ¿iarvon- 

a eat, q pro- 
fiporefte precio non lo puedeaner de- rriono a 


uclo guardar e trabafarle "todavia, dlo — beraturgranas 


EDO o y t?fedtencafad 
auerporadl preciosfipudiere:catalesco Hale prrcained 


fasfon que puede omeacabarenyndia  Ginpolternn 
Glasacaba envotro. Mas fi algú teftador  jestals poGie 
dexalle maraucdis ciertos ¿fiwteftamen — pacurio e 
toaalgúd ome,c mádalle a aquelaquié Ea ETE 
losdexo,que dielle aotro mas deaque- ben. mbilosl 
llo queel le avia dexado,dezimos q clte ct ad alía, 
5 : 3 funt notan 
atalnó estenudo depagar ningunaco dentado 
fa, de mas deaquella quantia que reci bitel.pecor fi- 
bio,maguer ouiellerecebido” aquello HixS. ET 
queelteftadorle mando. quiaibi defuic 
(pes posibili 
E atis adipledi 
%Le3.V 11. Como el heredero dene caber elruego ula defi 
delreftadorywididoledar a orro fufaenaque ¿ptes diola 


lla quancia que recsbio del. Boné colle 






















































Jeaquillerecebí 
de.Nota hxc verba,Scadde que habentorfispraco.l3%an auterm pol 
Secdeluces a pes,quosfecl inconlequendo Iegatarmisid 
ficarguelilegararius..delegac.¡.an qutem illa polcir grauarión do 
rereceptayyicamrelliruac.vid,Jfi.$.tideicommilsisialiasincipir flig 
ff.delegara.Erquodibi dicirBarto.dkBald.in+l.cura virumCade fia 
deicommill 









Mex y la 


¿mPoflumrogarcillum, quemcum filio meo infticui heredem ¿ut fia 
Jiu meum cum fis inflicuat ; É2 tenetur qurenas el accedit cum 
fmuétibusindeperceptis. lem legararios corte reicrogatos caro ali) 
reflituere,teneturfi cam habet: alias ad cedendum actionem tene 
turfsbilituco:£ fiplufquam resillacirelinquirur, $ habear , E Ena 
culpáresreflituendaperditar vel negligériaa pecendo impuecrur te 
nebirurfubítituro,fec b aliud ei legaruznontuitynon tenetus mil de 
doloshoc dicite 





Paridaio $) 


pe 
n E saguer eric] 19 






































*b 


3 


Seíta partida. 


12 Loueefablezcas Doteftenimquisgravari,vealiquem heredenin(li 





ic,Sin.limperator.curn quidi.ff de legar. 2. de quecl.ifta 
Camptacit, 
€ Deximos.Concordarcum. 


imperatorin principadelega, $: cum.la 
carins.(lde legaristen 









Gror fi culpa. 
Concord.cum 
Líferuns lega 





ftamento a otro.por fu he- 
pa leul, quia Breeze tedero diziédoalsi:ruego 
«Rad fotito te que quando tu murieres , que efta- 


dintm contra A 
Etus:veibi has Dlezcas'a efte mio fijo por heredero en 


veia « vnocontus fijos, fielte atalrecibielfe la 
Mabes ero, heredad delteftador fobredicho ,tenu- 
hic.Scinad»S.. docsde cóplirtalruegocomocíte, fa- 


cúgd. de qua 
culpa tencaf 
legatarius fi- 
deicommilla- 
vio:de qua au= 
1% tencaf ha 
ras legasaris, 

fideicómil 


ftaquáto mótala herencia ,en que fue 
ftableícido por heredero,con los frutos 
querccibiodella.Otrofidezimos”, que 
faziendoalgund ome alguna manda a 
otro,decolaciertadeziendolea(si:rue- 
goteque delpues que auras recebida e 
auida tal cofa,queyo te mádo dar, que 
la desafulano,ental cafo como cfte de- 
zimos,quetenudoeselte a quicn es fe- 
cha tal manda, fi la ouiere, dela dar alo- 
tro aquien el teftador mando que fuel 
fe dada.Efiaucrnó la pudierc, elte que 
recibio el ruego del fazodor, del telta- 
mento, deucotorgaralotro, el derecho 
queenella ha,porquelapueda deman- 
dareaucr.E fracaclcicre que a efe atal 
ouielTeel retador mandadoalguna co- 
fa otraapartadamente para fi, de mas de 
aquello queleouielferogado quel dicl 
feal otro,fioviefle ya reccbido aquella 
fuyase fuelle negligente en demandar, 
lo Gdeuiaauer por el otro, fi fe perdicf- 
fe porlu culpa“, dezimos que eftonce 
tenudoesdelapechar. Masfiapartada- 
mente nonle ouielfe mandada ningu. 
na cola,maguer por fu culpafe parafle 
malla manda,quel deuia recabdar: cel 
otro deviaquer:cltoncenon feria tenu- 
do delefvzer emienda ningúa por cfta 





indcumress. 
culpa.fL.eodé. 
dequa veróre 


neacur exec 
ror legataris, 
videper Bald. 
in. de $.ch gd 
vbi, cóclud! 
q fierarmixo 
tas executor, 
ve quía aliqó 
commodá li- 
bi remanebar 
ex tellamen= 
to,tuncteneaÉ 
etiam de leui 
culpas liauté 
fitmerus exe- 
curor, vequia 
sullum com- 
modum har 
bebatextefla 
mento , 
tune folum te 
neatur de do» 
lo Xi lata cul= 
pa. per illum 
texc.iunda.l. 
nera Made. 
polita 8: facie 
ifaLrrpolfel 
for maioricae 
mus tencatur 
ipleSccius he z 
redesad refartioné damnorú, que culpafia cnenerítin rebus mañoz 
r.Siceriá prelatus cénetur refarcire ecclefiz: ouine damnú quodcó 
siproprereinenegigendamezlo inauhen.idede neftorianise C. 
heretic.Ernot.loan.de Plar.pertex+ibiin.lavnica.C.decolo.illirici, 
Mb.u.in o Addeeria depralato dimittécepernegligeriárem ecclefig 

in.coplacuitel fegundo,16.q3- Abb.in.ceex prafentid 
¡gnoa 3anorabi.8cin.casde dona«Sio.c.1.col.j.dcininteg.rellá 
rue perErancilBalb.intraftacapreferiprio.charta. 43:c0).2 dice 
batglin.c Cope 
es ¡autem compenfetorrale damná 
3 































-qó.xcleriénpollepriuárieccieña, inegligic 






tionefic:ScfiliberfueritcúcelTerie 
noin(titutocius domino qui llegetar: iionemef 
ber,habcbit dominuslezarum,8leruusharedicarenh.d. 
Al ficrua delberedero. Idem dic lezerurferuoreflacoris.vcin. (e 
uis.C.de lega. Side dicédúinmonacho 8 monalterio, vel ¿contr 

ficut bie dicis 
vur de feruo, 
8: harrede lo, 








e 





razon.Fuerasende, file fucffe provado 
quefe perdieraporalgunengaño quel 
ouicllefecho. 
lc. V 111. Como quando el fazedor del refha- 
mnento dex a algun ome por fu heredero ynon 
puede dexcar mandas al fierno del. 
FP ent el feñor dealgun fierno 
fucile eftablefcido por he 
rederodeotro, non podria 
Silcl fazedor del teftamento tacón 
delpues mandar ninguna cola delasíu — fade auroScar 
yasal fieruo delheredero * fueras ende pe la 
fi gela mandacon condicion, o fafta dia 'incib. ad 
otiempocierto,diziendo afsizmádo tá- rebel inde 
tos marauedis: otal cofaa tal fieruo de epi 
mio heredero, fiacacfcierc queel aforra inf. Adeleg. 
refu feñor falta tal dia:o poniendo leo- 






adaliméca va. 
Lear relictom: 
_pprio ferno? 
ide. l.fernosa 
Bart. 
ent. Se 
cibar.Jega. $e 
anápatre pol 
fit legarifilios 







1wbi Bar. vule 
q hi parer ad 


tracódicion femejantedefta.Ca facae- quépuenicha 
fcierequefe cumple lacondicion,aura  tedias media 
tefilio,graucé 


elfieruola mand:y enon de otra guiía: 
masficlfieruorde alguno fuelle eltable 
fcido por heredero de otri, fiaquel mif- 
mo ¿lo eftablefcio,mádalle alguna co- 
fa al Señor:eltonce dezimos , quefi cn 
antequeentrafle laheredad el fieruo le 
aforrafTe lu Señor:o lo vendielle: cfton= 
ceauraclSeñor la manda, eel ficruola 
heredad. 


rellicuere hro 
reditaté filio, 
o cenfefrogas 
tus rellicuero 
polt mortem 
patris nó ante 
allegar, L epis 
Nolas5.1+M.ad 
Trebellia. vbi 
exam Paul.de 
Caltro retorta 
hocdidlú Bar. 
licec li pater 
eller inflicus 
vas SC gravas 
tos reflicuerc 
videretur gra 
wacospure. Et 
fic non vale 
rerde jure di. 
gellorum. per 
S.an feruo. in 
Ílituta. de lego 
de quo illa. 
fumpracllyni- 
£ appolueric 
verba, per que 
volueric díffer 
reintempus,quoclTercffedtus(uiiuris, deiure vero nouo tanquam 
aduentitiaquo ad propriccatem Úilio quererentur , Scfic valeret gras 
wamen,vteríam vuleloan, Fab.in.d. 
£ Gotas fielfierno,Ratione diuerfitatisinteridtum Se primur calm po y, 
nittexvin diéto.S.an (eruo,quiain calu iftohareditasdelaca feruo elk 
fepacua legaromihifiio,quednonclt qiero meo eilegazumá 
meinflituto:quialegatum non leparaturab haredirate Er ibi decla- 
ratAngel.(cilicer q quando dominuseltharesinltiruras $e Jegacum 
cius(erao, hcereditas dk legatumpenderálola voluntare domini: quá 
doveroin(litutus ell feruus.tuncnon pendet áfola voluntate dormí: 
misquia etjam concurrere debetvoluntas feruiin adeundo vtin. l.cú 
xoponas.Cade harediai, lex, 1% 
ami legacur Titio,Scfunt duo Titijinecde quolenfit tellator apparet, 
non valetlezacum proprerincertitudinemsled vbi de perfona cóltar, 
errornominisvel pronominisnon nocet. hoc dicit, 
$ Dos amigus.Concoracum.L.fi quisterumen.j.liincer. 





%Ley.TX.Como la perfana de aquel a quien es fe 
chala máda,deue fer nombrada ciertamite. 
o Aperfonadeaquelaquien 
esfechala manda, deue fer 
Q| puefta e nombrada cierta 

ARO | mente, de guifa que pue- 
danfaber qual es:opor funome: o por 
otras feñales:ca liciertanon fuelle, non 
valdria la manda. Eclto feriacomo fiel 
teltador ouilledos amigos5, que ouie- 



















delegarisasSe 























Titul.IX.De las mandas. 59 


ci LA ñicciv. (E derebdub.Scexponit Albericsin.d.5finter.quando 
faorispari amicitia.bonus text. licetipfe non alleger 

'uesic.vbi exprelle not.Socinus q debefmaiori amicisiacon 
icerpo deaarguitin contrariú.qp.d-Safiinter.indiflinfteloqua 
firmar: fecusvero li vius non eltamicas, alter fica 

















feclvnonomealsicomo elotro,e dixef 
fealsi: mádo afulano mioamigo tátos 





neque ad 





£, da ES de marauedis,o tal cofa, enon dixelle el fo 
neconter q AS 
dois Ibai  Drenomedeaglaquié lo mandaua. Ca 


Sd nó fepuede faberaciertamente, 
plurit:$.£.co. — qual deagllos fus amigos quificra el te 
alud PS e 
bi induceilta — Ltador, q ouiefleaqlla máda: porédenó 
:xt, ad que — yale,nines elherederotenudobde lacá 
Sioné, q dicic “PD, . 

habuitte deta Plir.Pero fi fueffe cierta laperfona de a- 
etodeódáqui  Glaqen fucffe mádada, maguer errafles 
dioE e tetadorenelnome, cécl fobrenome 
fició,quivoca  deaqlaquié la fizicfle, non empelce tal 
bar Lanfrácus le 97 2d a 
Red Jato minte embarga poréde la máda. 
erant quí ta=  S[Zez.X. En quales cofus pueden fer fechas las 
lnominevo= —— mandas. 

cabácur é pe 

scbant le ade 
amitri ad tale 











sperfonasdquepuedé fa 

zermádas, diximosé las ley- 
oficia: . G á 
a yesantedefla,corrofidelosg 


fanguincuscle — lisrecibé.Etal mandacomo ella,es lla- 
dtoris,alternó 
praterendusGeconfinguincas. Capicurenia conieftura ex cone 
anguinitate Stamicitianycin.d.$.fin. 8cfub dic ibinorabile verbuw, 
quod quando eledtordeclarat,de quofenferit,(fandam fiteius declas 
raciomiindubio.argoldin pretorijsfdepraecor-MipularaScin.Lin am 
biguis.ffide regul.iuro 
2 a Enonfepuede/aber.Facicad que hionem de parmgemino, de quateti 
giin.la.tituspartitasadeincertitudine vero circaresyvideglo,S do 
¿oan.d.$.fiinter, 
3d Unvinesel herederotennd Polletameiptefivelerliere cui foluar, 
obatrexacú gloin.d.$.fiinter.Ecliitaloluererhsrres, legatarius 
ita. pro legato,£nóticulo pro donaco,vribi declarar Bar 
confertad quellionemin materia maioria, vefialí- 
¿tudo oriaturex verbisinfleutióls mañorize, quis fitvocac 
rente, ScdecómunialTenfiillorú quipratédatins ad bona 
maioria,declaretur quiscorúfuccedar,q Mea lucscie encia 
riz.Scoum vinculisScgravaminibusin in(licutione maioriz expref- 
fis, Scnontieu.pro donato:tenementi.Scvehicvidesapprobacur glo. 
d.$.fiimer.cúgl.expoluit ditumverbúdeberidell,potelt di ell ma 
giscómunisexpolivolicer Bal.ibigp necelfe habeat hgresalterum eli 
gerc feualcerigratificarisquiaconidluselt perprobationes.Cuius di 
¿tum lo.de Imolibi dicitforteciTe verius,quia probatio eli fadtacú 
Ierede,non autem ell faéta pervnum legacariom cum alio : de resin= 
teraliosadlaalijsnon nocet.l.1.8a2.C.quibaresiudica.non noc.pote 
















































) 
sistamenexdiéto Imol.efTe cautus,vecum heresfuper (folutione ta- 
Jislegati voceturin ius pervnum exc iMlislegararijs, q faciaralium lo- 
gatasiusnenocari,Scamborum proce(Tus cumulari,vtlicprobariones 
Jianttamcum hrede,quam cum legatario. Quid autem falter ex 
amicispecijtyalternon,velrepudiativide per Bart.in.d.$ufi inter, 8e 
quisopponercontra hoc q inila.l.habetur de.c.duobus.derelcript. 
Bb.6.vbihabetur q (fune duo impetrantesin cademecclefía, in oma 
nibus pares,8ceadedará habétes,qp capiculú, debear Scteneatur alte- 
rúcligere.folueveperPaul.de Caftr.inad.$.(iinter. qibiquiliberco- 
Ti lab dbaevol arar capzalle varo fon qullctlabda válido 

+. teflacoris,(cd vnustancum,de quo erarincertitudo, 

4 c UstaguererrafoConcord.cum.s li quisin nomine.infl.deleza. 

- Mlex, X. = 
aw Siteflator remaliená quí legarícicelTe aliená tenetur hares cáemes 
re,8c legatario de (cientia re(faroris probanti dares8clinóporelt cam 
habere,folmariuxta eltimaticndarbitrio duoram bonorúvirorú, Si 
veroignorauicaliená nó valer legacum, nififeruo alieno libertatemz 
aucvxorivel confanguincorelio quaclegatumahoc dicita ; 

1 d..EDelas perfonas. Prolequiturnota.per AzosC.cosin fumma,colum.3o 
vertic.hucuf acis de perlonis. 

2 0 EneaquilquecfiablejecsConcord.cú.$.non fotíinfli.deleg.8c.L.unúi 
exfamilia.5.firéuñdfadelegezovbihabecar, q hoc pcedir,cciá (ella 

















torlegerróharedis,ve fuá (eiérervelignoriter:Ec ctiá fi rellatorin tas 
Jirehzredisius aligdvel parté habeat:ná $: queadcorá xé valer lega. 
tú.l.cúfilivs. fdo leg,2.ybi Bar.Ec dott. gd plane peedicvbite 
Matorfimpliciter legarerré heredisifecusfidicerarrein télémei lego, 
tecúdúToan.deJmol.in.d.5.firem,6: Bart.£: Tafonin.l.feruiclcóí 

ne h Mide 
madaé latin,delegatisprimo. Eagora — parmnó tá rel 

heredis legatar 
queremos moftrar, dequalescofaspue pto iuretran- 


deferfechaslas mádas, a que dizcen la-  firet domini 
tin otrolidelegatis fecúdo.Edezimos, Hsitquádole 
da E S > gabres pri. 
Gelteltador puedefazer mádas,tambié — venor.glin. 
delas cofasfuyascomodelasdeaglque  Papinico”. 
fablefccporfa heredero. Eporidete Ieermirrepro 
eltablefcespor fu heredero. Eporédete barato. que 


nudo es el heredero de dar e de pagar — vohuit contra» 


lascofas q alsi dexafTe o mádalleaglq Puminta.Co 


locflablefcio,quicrfcá fuyas delhcrede  legaque com 
ro quierdel teftador.Otrofi dezimos, q panceribro 
OS curp gs. 
fielfazedordelteftaméto mádalle cofa — inquilinos. $. 
agenaa otrifabiendo Gnóeraluya, nin úlernú. fade 
de fuhercdero,tenudossclheredoro de JE: nánalitte 
e luheredero,tenudocselheredero de Astorpof: 


la comprarle de darla aquien fue man — Dligarerembe 


dada. Masfieltetadora la fizon quela 555? vas 


mando,cuydaíle que cra fuya efuelle — nesde quibus 
agena:ellonceel heredero nóes tenudo Pot Alexanda 
dela comprar,ninde darle la eftimació — ferus.colum. 
acffdelegar 
vbi Alex. d'citcócluline,qy aut defandtus noíeharredis, obligauitbos 
wa hagredisidctunc,pcedacopinio, q poBitobligare: que fait opinio. 
h ránpigshabeá.6: Bal.Si Ange 
Gharedis.autnó obliganic noíe harredis:G tune procedato 




















































mio cótraria.qug nie Cyni,ée Salio.d.Lafiduis,pertex.in.1.fi Titio 
Edepig.B perrgalionárrelpolfade pignora.acio idérñAlex.có 


Sil.e7;.vol.: incipic.vifo themate.Quod eta lt repeticí y.vol.cóN91e 
indiffinQlétencttellatorapofle obligarerélizeredis:S qp baresadeús 
dohareditaréteflarosis,vr diftá obligationg approballe. Leo áma 
tre.Cadercivediol.icreditoribus.Cadeferno.pign.dat.manu. 8: pign? 
folocófenfieriá ablqytradiriós cNliruicur.l1 ¿hd pignora, a fo 
fin quib.canfipign.cacite cótrahi.Pór écteflator ¡pliiberealienati 
alaba borda rotebeido leyenda 
demanumiflcella,quétes.ad hocallegarPau.de Caftuind. $. rem 
tuam.Etfacit vereflatorpobitgranare haredó:vtreponar in maiori 
catnfaBto perteflacoremvelab alio,d'quo teffarorhabuie; $ prohi- 
berecinsretalienacionem,ficurf elTerproprisffacic.L vxoreminprán 
«ip.£.deleg.¿£acitetiamilla.Lve habensaregeliceniam ficiédi ma 
Joricatum (1 vinculis Sgranaminibus (bi placitis poftiemajoriam 
etiamfacere derebusherredis.quod benenota. 
£ €Delécomprar.Cócord.cú.$. non foluminfl.delega, Sí. C.cod» 1.cú 
aliena.8c.f.delega.;.lnó dubiú.£(.8c.Linmeuius.$. fundo. (E. de le 
ga.vbi habetur, quádo vflsftuétus fundilegati eratalienus, An 
difpofidoiflarú.ll.procedatde iurecanonicosdocto, late infiftun 
ñ in.c.filiusnolter.de tefla.propter varios intelle 
Scvidetur y predia difpolirio procedar in vtro q, foro. 
vein cadi epifcopus.a.q:5oSiuq.d.c.filius.procedatin fio cafu (pecia 
lin quoloquitur,videlicer quádoresalienacíl lezaracccleúa inpre 
tum fopulturz,prourtex ¡llecantarevidetur, q vé quodimodo exe 
crabilciwxtatex.in.caabolendz.de(epultu.Sideopapa ibinoluitra 
lelegacumreialicnz admitcorescciá quoad xfimationemn ne locusía 
cervelreligiofus ad fepulchrum vendi videreruraEclicernonira dila. 
cidesiftisintelle€tú voluitcenere Anguin.d..cúaliená.vulteriá ,licer 
nonitaclare,Didacusá Couarruniasin releftio(ua.d.cfilius nofter. 
ad fi.dicensitacolligi perleéto epiola beatiGrego.de quailla decre 
talisfumptac.Ecp ad hocipleanimaduenit, $ certe Ange.vt credo 
jamanimaduerteracin.d.l,cumaliená.Cótraiftumintelledrúri facio 
gprelinquerealiquidecclefiz criágratia fepulcura nó ell pro 
veprobartextin.dec.flius.Sibi notar Abb.negs hoc prohib. 
¡uo jutezex quo non interuenir védicio(epultura 
Iiberaliterteltarorelargicur.vndenulla.l.di 














































cómentione lcd 





neg 
verat:papatamenibi monctur,ne quid hat conta le 








patet quod dictusintellechus procedere nen po 
cus fepuleurz,de quo in diéto.c.cratíacer (eu reli 
feculi non potell vendi ; quia non ell in comune 


preterca fi lo. 
fusseriam per. llo 
lo, lin cantan 
































| Quita. 


Quel. 





Sefta partida. 





S£acra.E.Brerdivil ly infraco.Scficpapaibinó pomitex hoc mo 
uericontra legesciuilesexecrando vendi loci adfepulchrums 
cumetiamiple.l.hocexecrentar,vnde pro núemagis placer jntelle 
étus Bal. quem datadillitex.in repeticiones]. col 14.verlivitépono 
tertiú.cali.C.de facrofansecclel qplicecarréto jure civil legarafadtú 


eccleliz dicat 

faétú comiun-  3lla.E para faber la verdad, fi el teftador 

ae fabia q aquella cofa eraagena, quido la 
mando, ha menclter q aqlaquien esfe- 











ficediá fiigno 
xádo rem elle 


alienam, ata E 
Jeltatore de. Cala manda,que loprucues efi lopro 
beatur, vein  Uare,dcucla cóprarel heredero,edar ge 
d.l.ci ali 





la, gelaquificré vender.E fi por auen- 
turanó lapudiercaucr porcópra,o lede 
mádaffen por ella mayor precio delo G 
valeseftonce cl heredero deue le dar tan 
to por ella,a aquel aquiéfue mandada, 


Hoc tamé nó 
peedar de jus 
Te canonico, 
exco y Deus 
¿as prefum- 
priones, Sim 
Proprictates , 
qalidsellerreliQur”,8ci (cirerré aliená,non curar,ne eatperiflasfi> 
mulationes.ci(tú diciceTe cafumillius,c.p fecundá cum canonilte 
fimplices nó intelligunt.Eclicer Abb.in.d.c.filiusin.s. leQura,repro 
betiftítintelleAú motusex quibu(dálcuibus fundamentis , mihi fa. 
ts placer:máinprimisilleintelle2?,nódiuinar, licetenimibinó fiar 
metio deignorátiain dubio,illaprefamit, Seno (cientia. l.verins. 
deprobamo,veinila.habetur legatarius tenetprobare (cient 
8clicdeiurcignoráciaprefumit.Keé nibilrepugnar, qyeciá iuraciuj 
Halatelligáturetia de coniun fionc(pirituali,que maior $ fauorabi 
liorefl quácarnalis,vtin.cainter corporalia. detráflario, cpifcopi, vel 
elcét.8c quia criáfi teltaror ignorierlegse realienánó coniuncto, (í 
tamédilizit eú,ve proximúleu coniunctam,tenet legatum, ve dixi 
GuillichdeCugsind.Lcúalicná.G(equitibi Alex.proceditetiá,quá 
dolepatú fr ad piascaufas, (eu pro anima: velatetradit Alex.in.d. L. 
cil aliená.col.2.ltélicernó reperiatexpreíTam de jure cil, y debea 
torz(limatio,quádo lezaturres alienaccclefiz ¿ tellatore ignorante 
récflelienátatishoccóflariciexprellritin cólunétis, $ ciexplTe 
sit quádo legatpto libertare. 8 placetille do haresá 
quo fierer,ecclefiz legatum reñalienzzcrrancer c/Tecfilivs, Se non ica 
diues,prouefuitin calid.ca.blusnofleraargu.ca.fi.17.quvlki-quia no 
torqu de ri 

jarisciuilispoterar.8elic q cáii lo temperaméco procedarintel! 
Bal.tuqui mausocim habueris labora, fi pois aliúi melioré intel» 
leéum inuenircad ¡llud.c.erga quod ita dodto,illullres infudarunt, 
neqyobliuifcarisvnúintellectú,ex ibitraditis per do étoquemeri 
tenetArchi.in.c.vnalolas3.q.5.fecandum quépoterisinferre,q (ile 
grctur res alicuíus maioris: non debeatur z(timario,vide.l .fi quis 
inquilinos.in principio. de legatisan.écogita rca pradióta fi pof- 
fer dici,quód autres eltprohibitaalienarizex facultate principis , 8e 
nd deber Eli matlolapud las Star Gibigl, Bar. dot. 
fi vero maioriacflerfaftaline facultatesio cala quo polfec 
ficri,Sctunc li legarís la tú vir fciécer debeat eltimacio, venoraglole 
SBarindvnúexfamilia.$di fandú.Eodelega.1bi vi. Pau. decafte 
Ecin cali in quonó deberar eftimatio Gilegarer ré maioriz,veltalem 
12aliá, que nó ect maiorig,tenerctlegatí p tex inf $6. E. q 8d 
quibus.glo.norabilis.jn.c.emltorú.26.q-2.5n verbo aut corte, Sal.nó 
vtiq;.inprin fdo co qd cer,loco. Kad qualtioné pradidtá, p legata 
ñ erdebcatura/limatio.vi. loan. Fabriin.fanon folá in 
delega loquentéin re feudali.6 ibi vi.ad intellcerú.d.c.6lios. 
.ibión hocpórdici.Sed pone q. teftator p viam legatireliquie 
polfeiTori mañoria aliquáre,Sgrauauit eb ve pretlareralcerialiquá 
sem maiorize,$ q alñás finon pez tetpercar legatúzan tencat tale gra 
uamézvidecor q nó cú hocfitimpofsibile, S“ipfeincideretin peená 
Stante dilpofitione maiorizp nó pobirpermutari, tu dic q falté de- 
bettr «limativ,(ecidum Bal.in.Lapud lulianú..conftac.fÉ 
1.vbi % Toan.delmol.dicentes,qlicet gravamen fit deimpobibilede 
betimpleri voluntastellator i dico q debebitur 
Nimatio,vtin.l non dubiú.$.6.£Edelegar.Scvide quedixiin,l.1o. 
ina6ngl magna.verquid añeíialicui.z.partir,Sed pone parerfe 
citamaloriam perviam tellamenó, de re vnius filij qui eratin eius po- 
tellateinalium filium,moritur polteai/le filius cuiuseracres,an rez 
conuale(cetrelitum hocin maioriam?videinifla queflionead ejus 
decifionem Barto.éx doto-fignanterPaulum de Caftr.qui fubtiliter 
confiderarpoftgloCabiin.lferuum Al. (E delega.primo. in prin 
Quidautem fiparerrem quan poluitin majoria emerat , Senonfol- 
ueratpreciua ln totum,vel pro parte an teneatur ad pretium folnen= 
dumille cuirelinquitur majoriawvel haredes defianéli: Bald. dicic q 





































































































a Gogelo pruene.Erficlegatario inc 


haredesin.I.cumaliená.C.de legat,verfic.dubicarar tam 
caturresmaioria,an harredest par 
delegar Bal.in-d.l.cum aliená.C.delega.verficavlteri 
aucéti quislegar fandú dotaléjan debeafeflimaio gl in Jadotals. fa 
deteftammili.dicit y non.Bar..ñibi tener contrariú.« Bald noucl.ia 
traétatu . de 
doteparte, 7 
priuilegio. 22. 
fol.m.34.col. 
4Panl. Alex. 
Se afon in. La 



















quanto apreciaren "dos omesbuenos, 
que podria valer. Mas[inó pudiere pro 
uar,que cl fazedordel teftamento fabia 
que aquella cofaque mandaua craage- sud fallando 
na:eftonce non deueauer “ninguna co $.cóltar. Fde 
fi,porrazon de tal manda, aquel aquié les E 3 
de Te E a alie= 
fuemádada, Fueraséde fi fue fecha má sa. ybihoc di 
da . di 
paa a dire 
da de tal cofa,a tal perfona que oniclle ir communi- 
alleganga “con el fazedor del telta- 


rerteneriióc o 

E  Hazedi cedir fecundú 

mento, alsicomo fi la fiziere a lu mu-  dodto.vt Bal. 
dicicin, lez. Co 

deiure doti.colnaverfic.fed tune quero. S:f maritusfitilleaqui legar 
remdotalem.Idemtamen Bald.X Angel. in.d.l.dotalem. « Salicer. 
Lcumalienam,C.delezar.Sloan.de ImoLinad.$«conltacintelligune 
«quando extranens legaretsfecus fi maricus,qui cancum videtur legal» 
(cias faumlicercias morte pericurumiuxtaillam opinionem > que 
eltmagiscomenunis, de qua per Bartolum 8 Alexand.ia. . quodia 
recamaendEdelegaris.1.quie opinio, quando teftaror (+iebacveré,vel 
prefiamptius jusfunm percius morte expirare ,milú videcurin pi 
dasvnde contra cam tenuicloan.de Imol.Ec male alij relatí per Ale= 
xan.BciplemerAlexaindol.quódin recu fecandam quam opinios 
"neo procederer,quod disiz8fi maritusfit,qui legarer fandaw dora 
len, Quid autem,lilegetur res furti 
potelt redimi a domino, fecunduwm Bal ¿in tinc.C.devfiicapio, 
pro empto.fi vero legetur res feudalisper errorem iuris, credens lele= 
I.ficho.ffde vfafiuétlega. (exe certa 
¡mario ,fecunduin Baldá 
videin hoc percundem 
incapi..f«donare.qualicerfeadaalicn.po.co.r.verficu.led ego quetos 
cienihil deberi,quia ex quo tellator legatinsfuú, quod morte 
finicursjnurileofblezaci Lv icorpatrui.Cade lega. Eeli quis tótura ha 














































are polleynó debetur aliqu 
Acientia vale: 





















benshabitationena, dic ap non valer,veper Balan. habita 
dC ia pd cor paccadec culos.) mater vide per 
.9.2.volu.cofi.Seqdnot.Abbain.c.uodaír. . 





donantezán videacur tantum donar us qp habet ja re2 vide 
file47aolu.3.quádo tamé quis haber ali quam partem, vel 
aliquodiusiu re q illud tancú videacurlegace.vi i 




















difletré,quí legabar,esfelá exalig 
eraryuein.l.licho.ad (Ed víufruet 
«ptradit Abb.in.dec.filius nofler.de e 
in re quam legac.Eraducrte,qp leges dilponentes, q videtur quis lega 
rerelpeCtuiuris,quod habet,in realiena proccdunt quando teflator 
fcicbatillud ius,nam (rignorabar,totares,vel cius:e/limatio debitur. 
tex.eft,Kibi Bar, EPaulide Caftrain.Lfcruum fbi.fde lega. Li 
1.8cvi.eundem Pau.in.lfidomus, 





















probario,p teflator fe 
.1on folum.inilic.delez.Se quando pratu- 
velignorantiainte(tacoreinifla murcria.videperBal. 
.namacol.Gverfdubican 





elle alienam,vehi 
matur (cient 
in.d.l.cumal 









dQuantoapreciaren. Added.5.non(olúinl delega Lnon dubiú y 
Su1.8c1.qui concubinar.S.fiÉt delega. Ec i 
Usfancenon deneanr.Limitamifileganeratrem aliená,quá fas m puta y 





baranimo cópenfandi,ztcú debitore naturali tiña, quía cenferur velle 
fibideberi =ftimationem,fi res cuincatur, % q in omné calum volue 
xiteam haberc.itanotabiliter. Paul.de Callin.l.harespercepto.! 
Trebellia.pertex.ibi quem dicite(le expreflimealum. 
GoAlleganga.Cócor.cúd.l.cialiená.Sccú.l pradia.Cade fideicóm.S 7 
1.quind.5.(i.ff.d aur.écarg£.leg.8cvidepergl.in.d.l.cúaliená.que di 
caturcóiiéta plona,Scvlq; ad quégradú. videibi y Alex. Scan (afín 
ciar ficcoiúeta plona tépore tellamenti,licer poflea defieritevidep 
Balán.d.l predia.columfi.vbivult pfic.videibiper eum,óe an fifa 
Jiusin(tiruaturin recerta aliena, pofsit dicere teflamentum nulluma 
vide Bal.notabiliterin...fcimm?.in prin,C.de inofticio.tefl.col.2.verl. 
extra querit.vbipoll Guillicl.vule q non,Ecfiilto calu crroriuduxie 
patréad relinquédáré aliená.gdlimitarniliresnó eller in cómercio 














Quels. 


jodteneclezacum , quía Que 








Titul. IX.De las mandas. 60 







s.dxibi Bar. de lega. 
Limia tá fingulariter Sinto 
batin relegata,livero credebat 
mam: tonenó 

sefringet ad gerjoalgíidomeg fucreparióte del mil 
jus, quod ha- ES 
bola fed de. Mo,ca en tal cafocomoctte, étiéde feg 
Da ple- fiel teftador fopiciTeqlacofa q mádava 
on Bar e ?algúadelasperlonas fobredichas, que 
Paul. de Cat. ergagéa, q le mádariadar,o cóprardelus 
Líeruí fio bienes proprios, táto quáto afmaflen q 
podria valeraqllacola agena, elfo mef- 
o- moferiaficlfazedor del teftaméto, má 
force habeos de aforraralgáñicruoageno,cuydan 
lus Penta do gerafuyo:ca tenudo es el heredero 
quod ignorar or ; 

Lido ala decoprartal ficruo como efte,e deafor 
conllituerer— rarlo%, 

maiosiam. Er — «Ley. X'7.Como el faxedor del reftaméio puede 


peda o faxermidadecloñaco/a fuefje empeñada, 


a i E Anda”, faziédoel teftadorde 
sl sE l [igmacoña 94 fabiad, 
vide omnino | EA Y q craempeñada, o obligada a 

















f.delegs 


ad pradiéa, — otri,pormenosdelo Gvaliefle, tenudo 
4 dicit Pal. E Ed A 
55.Lvnumex  £SCl herédero de luquitar, delosbienes 
familia.s. fed — delfinado,ededarlaa aqlaquié fuemá 
E KE dada.Otrofidezimos, Gh tal cofacraé- 
ga Essforrando. . peñadaportáto,opormas delo qvalief 
Concord. cú 
1,Paulus.r.repó.A.defideicommilTliber. Uiex, xi, 

0 Tellatore rem fisam pignoratam minori precio valoris fcienterlegan 
tetenerr cam heres lucre debonisdefunéti Sclegarario dare : idem 
fipro maiori quí valet velpro tanto eriam ignoranter eracpiznori da 
ta,tenerurenim hzresluere de bonisteflaroris:fed fi pro minori pre- 
rio eratpignoracatellatoreignorante luetur pecunia legatarij. hoc di 
cit,Habuit originemá.$.(ed X firem fuam.infticu.cod. cita. $. á, 1 
res obligata. de lega.primo, 

1 b doranda.Concord.cum.lfiresoblizata.(f.delega.Sccum. l.pradia 
C.defideicommill.8:cum.s.(ed Selfrem.infl.delega. 
2 € Usaya. Quid úilezaret rem alienam,quer eratobligata?videperBarto. 
in.litibihomo.in prinfadelega...Et poterisillam tex, qui eltline 
gularisinducere ad quielt.an fi polfefTor maiorig leger matoriam (te 
Guentiin gradu qp operetur hoc vefi res maioria erat obligataiure pie 
gnorisalicuiexfacultate regis qphharedes defanévi legantis teneantur 
serctalem rem perillumtex.qui non ell alibifedim Paul. de Caltra 
polt Dinum. 
¿4 AQuee julia Etinfaño proprio prefumiturfcienia.L. quanquam. 
fad Velleia.quod limica mitin facto antiquo vel mulcum impli 
to,fecidum Barin.d.Ifiresoblizata.Etiftud de fadto antiquo fiabe 
Jimitatriplicicer,vtper. Alexan.ibi. quid auterníitellator obligauic 
xempoft teflamentumedic quód tunc hares tencturcam luere in di. 
ftinéte.Lterta.Cadelega. 
«empeñada Intellige Gueficobligata y debito hereditario, ue $ de 
bitoalienoalicni*terrij,(cdm cócm opinionécótra Bar. in. d.).fires 
obligata.cúilla.l.8ci(to,indiNintreloquant:S: eo cali quo erat obli. 
ata pro debito alieno,S onusluendi (peétar ad legatariam: tenerur 
hares cedere legatario afionem, quam habebacheres contra¡llum 
tertium.peral,apud lulianmi.$.idcm Tulian”, de leza.s, Sivero res 
fuitobligata pro debito haredis ante mortem reftatorisstuncdiflin= 
¿tio huius. non habet locum: quia indiflindterencbiturhares ad 
Juendum,curo non luendovideaturelitin dolo Se culpa. l.cum res. 
$.culpafE.co,Gcica tenér Angel.S Raphael.S: Pau! de Cal. % Alex» 
in.d.L.Kres obligata.licerloan.de Imol.ibivoluerit, quod etiam ja 
iflinatio llius.1.Sccias dilpofitio.cumindiltinde 
Joquarur,Sed opinio pradiétorá videturverior écaquior, quam cid 
jtBartii defideicomm. Scproilta opinionefaciti- 
Mla.l.partitarú.ibi cum dicit(de losbienes del finado) nam fi pro de- 
bito haredisfuerar ob! zatazeriam deproprijsbonis hares tenererur 
8cficesivitlavna limitacio huñus.lalias duas limitaciones ponit Bal. 










































4 




































in.d.l.pradiailicet qiires elTecobligatafao legatari, $e quando, 
quid omiuería ixum velapotheca puta pannorum, lez 
ciTet:nam tune onws luendi non [pcétatad harredó,(4d ad legacatiumo 
. Quialegari elergiinutle, filegatarioincúbereronus luen- $ 
di.Etideo tuncipectat ad hrerede,exíá fiteílacor ignoravir rem fuiiTe 
oblijatam, $e 
fe,Geltóce ladcuriaQtar clheredero del itactiá intelli- 


teltadordelos bienes dela herécia, quier pci 


fopiclTe,G tal cola cragpeñada, o nófin — ta. vbi iila ef 
dola mádad Masfi por menorprecio 524.8 Aza, 
dequíto valia yaziatalcol1 épeños, fi C.co. infma 
el teftadornó lo fabiaquádola mando 
deuelaquitardelo fuyo, aquel aquien 
esfechala mandas. 
Ze). X21.Como de las cofas que non fon aun na 
idas puede ferfechamands. qeócubi 
Vedéfazer mádalosfizedores  na.$.q hortose 
delosteftamótos, delas cofas delega: abi 
Gfonnalcidas a la fazon q las Ange. po qué 
mádá,c aun delas q puedé mafcer h, def La 
puesqlas mádaré,afsi comolos frutos Le Caftro. $e 
delaticrra cdelosarboles.Otrofi delos AlexinsdA 


res obligata. 
fijos,delosficruos,e delos ganados, ede alíter ole 


lasbeftias.Perodezimos,qfilosfazedo — pitillá.l. vide 


- : - hi ligd 
resdclosteftamétos, fizicllen máda de Fo q pee 


tal cola de G nó fuefTen ciertosi, fi erabi la foluto 

u1onóalsicomo deficruo,odeotraco Tinas he 
La que fuelfecn otra parte cftóce clhcre res luere te- 

neatur , qí 
videfefTeia culpa nó Juendo Scfaciendo,(icut quiliber diligens pítas 
smiliasfecifler,licectellator hocignoranerit:qh vero hilfuperfit, de 
dudo erealieno:rác quiahueresnópór dici elle jaculpanon renebi 
turharres luere:co qyía efTeéta cllerlegare r£aliená.S á quodámodo 
vi exiuille de primonio teflatoris,nili qñ legatari?e/lecconiúdta plo 
na Soccalione huicvarictad inter ¿/tos Docto.dedit Jirera ¡lli?texce 
vbiglo.fupplertex.cúdiftióe nó.citex.dicir,velpóraliquid eMe Lu 
pfuá.tupplerglo.velniinópótaligdeMTelopfuam, Schc, ve litera 
texvintelligereíplane Ange.diceísirá lefturaglo(I.(ed re vera ibiin 
litera deberefTeillud,nó,8cita vidiin aliaimpreGione. Scillá bteram * 
cúfuppletionenon (equituritta,l.partitarum.tenc menti. > 

E Uzamanda.Limica Scintellige,nifieffercólunétaplona , feu talis cuí 6 
aliastellatorrelidtur elTet:ná túc haeres luere tenebiévcin.pd 
delideicó.R gloS:dofto.cóiterinad.l.fires obligara. 

Alex x IL. 
a0Poffuntlegarifru 8? naficuri. Eti res de qua dubitafan vinac,leget, 
caucehares de careflicuéda cú cá habuerit,St ret eá fuis explisohnda 
Habuitoriginensab infli.cod.titu.$.cad.quoq;.8.fE.deleg,1.Lquod 
in reramain prin. : 

h Gavafeer Profequitifa.l.norp Azo.C.co.in fúma.co 3 Pfiitélegari y 
potett.8ccócord.cum.].quodinrerum.in prin. (de legas.Scibiglofe 
allegatconcordantias» 

3 €ciertos.Etficréporercflamétiiá dubitabatelTeríirerú natura, vine» a, 

. vñitic (ufticitcancre legatario:vehic,8cin.].feruo legato..£ina, f.de 
leg18cno+gl.cóiterapprobatain.cúleru?.fEcodiaútlcial, q res fic 
arerú natura:(ed fitin locoremoto,debet haeres fuo fumpta 
pquirere, Scdarelegatario.vein.d.l.cú feru?. per quá limitad.l.. 

¿f.co.£ pnoratp glo.in.).qp legatfdeiudi.q (xtisfic baredi pl 

xelegacario r€ go loco,quo erat tépore cellamétiená hoc fallit qí ses 

, túctéporisfuifletin loco mulcú lóginquo:ne aljas(i diceremus lega- 
tariú uo fúíptu cogi plequirélegatás inutile redderef Jegatum. Seira 
not.loá.delino.BcÁlexin.d.Jacú(eru«vbiatreltat Alex.icacólterte 

igdts ibilimitar Pau.de Cal. vt ¡pcedatqitelletor fcivitrgelle 
)¿inquo:fec(iznorauctitikitaintelligitad.l.córes.1. Kcúilla 
Mmicacióc Paul.de Calar erés pbarián ero lega 
inprindi:co.Scmilkfacisplacec ilián cala quo ¿pprerexpenías pros 
fecutiójs legatú totaliter rederefinutile.argu.l.611es obligara. ff.cod. 
8c1a5.¡pxime,8 queribi dixistuncenim (úmptu heredis deber per= 
so feruuslegarusfiugir poftrellamentum, vel mortem te 
ide perglo.in.del.cumferuus.Scibi Bara 



















































































































Seftapartida, 





3 2 Mealicefas Added feruolegaro.5 fico. facitadidGd disi 
jolin.glu.pracedentás, Lex.£111, 

Res lacra aut principis, vel xdibus affixa, feu feruus chriflianus, in 
fidelinon potefl legarisnecdeberur estimatio: idem fireslegata pon 
ftealine haredis culpa venit ad cali, quo legari non pofsitabad, 

1h aCefas fugrar 
dis. Prolegrar 
diéta Azo.C. 
coinfúma, co 
4er liceran 
tem dexerim, 








dero deuedar recabdo a aquela quien 
fue mandadatal cola,que fila pudicre a 
uer por alguna manera que gela de. Ea 
vn dezimos:que el heredero le deuetra 
bafarafucoftaaporcobrarla. 











fidecoriem- 
púiog<.Lapud 
jullanú. 


Ge). X 117.De quales cofás non puede fer fecha 
manda. 








As colas fagradas? q per- 
tenefcena la y glefía: otrofi 
las colas que fon feñalada 


17. titanó, 
2.0 Ene los Reyes 





Rexhabetda- : 
plex pacrimo 4 | mentedelos Reyes : alsi 
niumovniqd comolos palacios:elas huertas:closci- 
dicicar priva a € Ea 
cum, Scappel- lleros:q fon cofas que non deuen fervé 


latur pacrimo 
nium Cafaris 
ad haber tan- 
quam Titias,nó tanquamprinceps feu rex velimperatorzaliud eftpa 
1rimoniumfifcale quod haberráquam princeps. lprocurator, Scibi 
Cinus,C.dede.La.5.hocinterdiéta.fEne gd in loc.pub.8r..fdeof 
ficio.procu.cefa.1.Burcúibinoratis.C.ftaduerf.hfcú, l.procurator 
Covbicaul.filcal.Sctradir Alex... vol. conf. 6.ponderatis his queria 
fubrafcripto.cui adde que dix Lucas de pen.in rubrica. Cade find. 
rei priva, lib.udixitetiam Bal.in..1.C.dehreredi, velactio, vendi.de 
dupliciparrimontoprincipis q vatiappellacur Sfcale"pur 
Ecexituscamerzefilcalissaliud appellacurcorins pacrimoni) regalis 
rebus quie funtin eterno parrimonio principis.videtur ergo intel! 
gendailta.l.de hisq funtin perpetuo patrimonio regis Senon io his 
Gad aliquemprincipe cópeterósdurepria: veluti ad ei 
tiumvid.Lasit7a.par.S que ibi dixi.icónon proceder in his quee 
jureconfifcationispriacipiapplicaréturiira q non eflent redad 
formápatrimoni principisprontexprimitércex.in.d.f. con: 
interminis q ea G confilcanturnon dicácur de dominiolen patrimos 
nioptincipistenetAnd.delfer.de prohibic.feualiena.per Fede. vera 
neqsdominas.col.$cide vuleCasolus molédinusio gl. fua cófucopa 
riGien.5.3.10.14.vbi dicit p dominiá regis ellinalienabile Kextra có 
e pao mnoneltprincipisfed maieÑacisfua: 3 rcipu= 
tifeuda Ecfubfeuda Scalia quacung; immobilia ab codé do 
'minio depédentia, que iure confifcationis,velcómifsiad ¿egg deberá 
turpoffuntlibere pereñalienari, Ein perpernú concedisqm imiulimo 
di accefsiones 8 obuentioneslicer dependerent Sí monerentur á do= 
minioregio Sp confifcationevelcomenilliumfaéte funtprincipis:cá 
nó fun de dominio antequam dominio incorporétar de ideo polsúr 
perprincipealienari.Allegar Et Andre.de Uer.vbifupra 8 30... in 
prúnci.col.2.de his quifeudadarpof.Sconftitationgregoi Síciliz Fe 
dericifecúdiGincipitcóflitudone.8ibi Mathgú de Aflicto, de licer 
Liftadeclareraliqua corum que (untin parrimonio prinaipis veluti 
palaria 8chortos prinipis intellige vedixi quido nidos 
patrimonio principis non de alijs:lices ineciascontenfu nó polTene 
alienari cúinhoc nó interueniat cófen(us,vtcófentus principis:fed ve 
confenfuscuiufliberprivati Scnotabene quia doét.nóitabenedeclas 
rt, léctiamrebushicenumeratis. Addereditusregales de quibus 
in.l.6.cita8..part.fint enim 8cilla in perpetuo patrimonioregis de 
xegni dk Guntimpraferipcibilia veibi habetur. Se dixilaré. 6 quía ma- 
is fariofus videreturille quilegar  redicus tales quam ille qui legar 
undum albanú vel ortos alada 
$.conftat.viderifuriofus Srvedicit Andr.delfer.in didt.ver.neq; dis 
feudi.colú...(ub appellatione domini principis ctíá de ciusnuraero 
funtpanes civiles dohanagabelle demaniaad vi principis ordi- 
“nata,prout etiam dixic.diét 6, 
3d Gsinmanda de dellos.Adde.dl apudiulianumajacon(tat.ffco. 8cácó 
trariovide turhic q parrimonit regale pofsicalienariperprincipem 
fendecius mandato,GlicarguebatAndr. delfer, in di6t.c. imperia- 
Jemined ver.neq;dominusfeudi.col..quitamen cócludic q fingra 
wipreiudiciumregni de dignicacis halienariónes fierent $e dignitas 
regisgra witerledereturnonvalerentiuxtaca que habentur ín capa 


didas, nin enagenadas en ningúa mane 






















































































£ Non pueden mandar 


iamospriaciis ul repuratr ind. 






intolle(to.detur.juravide $ dixi in.Lio.cicul.:83.par.Scin.La8.citano 
ea.par.habeseciam hic Scin diet. S.conflar, q repuranur impob 
Jaca quedependensexfolavoluntateprincipis. 5: vidibipes Dar. 
¿Paulum de Caft.Alexand. Sclalo.inferentes ad aliquas queitio= 
nesquasibivide per Baldumn. l.cumalienam.columa.2.C.dele 
gar. verfivitem 
dubitatu, Se 
adde Bal in. 





rafin mandado dellos?.Otrof las pla- 
gas,e los exidos,e lasotras cofas,que (9 
comúnales*, delas ciudades,e ¿las villas 
eotrascofasfemejites,nó fe puedé má- 
darf.Otrofidezimos,q ninlos marmo- 
les8,ninlos pilares, nin las pilas, nin las 
puertas,nin madera,nin ningúadelaso 
trascolas q fon pueftas e ayúradas a las 
cafas,e alos orrosedificios,nó pueden 
[er mádadasé teftamétoaotri. Elal- 
gú omefizicfle máda dellas, o de otras 
femejantes,nó vale, nines tenudo cl he 
dero de dar aquellacoÍa: nin la eftima- 
cion dellai.E efto es defendido, por- 
que tales colas como eftas, fazen mas 








y firelinqui- 
turfub aliqua 
conditione, G 
nópótesille= 
re nifi per di 





pol 
cipis q taliscó 
ditio habeter 
pro non adi 
¿tapnifi quan- 
do effer calis 
conditio que 
efes defubltá 
via, ve li pater 
vie filio 
lios 

















Niruen.BcaddeBarán.l.continuus.$.cúquisón f.Tdeverbo,obliga. 
qpid quod non poteftobtineri, nili fiat nova lex per ciuitaté reputa- 
tarimpolsibilesquod doét.limirát niliin cis que de faciliprincepscó 
cederecófueviryveno,Pau.in.l.cótinu”.gicí quis. T.de verb.obliz, A 
in.d.$.cóN 1.quidátelezatusin prí.Madereb.dub. Se 
intercidicf.decódicio. Si demó(hk pertex.in.d.5.cóftar. Scperi 
potell dici p fipollelTor maiosiarlezae rem aliquam maño 
.alícuictiarn li leget cam [cionter non debeatur aflimatio quando 
in tali maioriainteruenicprohibitio principis.ncresille alienentar: 
quía cu fue principis licentia non point alienari non debera 
zilimacio.quid tamen fi legarertalemrem Scalidque non eratmalo 
«iberzaiematicividerar e cun debes verla qui efe 




































berapertex.in.L1i.5.( qui Sc quib. Se facir gl.notin.camulcoram, 
27.q.::in verbo autcene,Eclanó veigy-poll pin. fEdeco quod ces 





in contrariú faciac.l.quae fub conditione.$.£ed fi(ub iurei 
do.tEdecondisin(ticu.£cquodibi Bart.dicitin fin. princip 





e Uguefoncemunales3.in publico ví: vtplarea: forum ¿Gcilla quibusp 4 


milcuévtunturvehic Sin dito,s. :cusergo de alijs cuius Ya 
fusnoneit publicas licetfintin patrimonio populi ve in.l.fed $e 
fus.£de contrah.cmp.Sc..fin,C.de venden.reb.ciuita libran 
quie dixiin.Lag.cicu.s.s.part 

fic negydebebicar gfimario.quodlimicanió $ 
devoluntate tellatoristacita vel excpretlaalind con(lareevein.l. figs 
inquilinos, Scbinot.glo.ff.de lega.i.£cglo.in.$.non folura. in verlico 
fedfitalis.inflitura delega, Screnet Alberiindidt.5.cóftar.edilla glo 
commnuniterreprobacuefecandum Bald. Sc loan.de [moL.ibi, Adue= 
tetamenquia Albero disárenctllam lo. Side valcindidt. 1.6 
quisinquilinos.vbiidem viderurvalle Panl.de Callatener etiam lo. 
Faberin.d.5.non (olum. $cAzo.C.coxin fammacolla. .forte potelt 
dici qyinrelacra cuius non eltaftimadio filegetarnon debetur 2Ñi- 
matio Seliteltator voluerit vederur a/limarion aliavero requz de 
perfeciTerallimabilisnibilrepugnar fitalisres legerurlicet nonficia 
cómercio:quin debeatur arftimatio fide voluntate teftatoris conter 
voluifle deberi imnationemn, de qua voluntate deberet conflare ma 
nifelto ve dixieglo.in dift,S.non folum,vef dixifTerlegotalemrena 
veleiuse(limationem. 

































8 Cotarmoles.Etanappellacionelaxoramcontineantur marmora.gl. q 


fic $cibi nor.loan.dePlareain.l.pesC.de metalla.kb,1vbividaan 

Eceatinuito domino pradfjintrare Gibi querere marmora? Se ad» 
de.l.$.titu.12ib.ódin ordinatio.rega. , 

h 4 ¿tounades ls fs Concoraan mera 








formatione adiuinremoner polfent.Ecaddetex, nota.inelufideicó- 6. 
mifla.$i gsillicite Made legg.vbiéciflaregulalimitafin his $ ¡licite 
ellentafiza.gd aúcinafisisparaz domúculazvide.|.fenarus. 
cellus.fE.de legamátemlimitatarin calu.$.£ed Ef quis.di.l.egtera. 
¿cincalulanarcellus.cúibinota.ffde donatio.intervir.Scvxo. 

1 Gninlacfimacion Reprobatopinionemglo.indidtl.cetera.in princ. 8 
fuper verbomon pollint G voluit p licerlegarúrei edibus afixa nó 














Innon.te 
delegara.8cL.nuta. copete 
$. ffidelegaz.vbiillad.fingularicerlimitar quádo resaffise fine de 3. tiago 





Titulo IX.Delas mandas. 6i 






valeatquoadi :valet'tamen quo ad eiusextimationem Se 
lla glc.cosamunitertencturibi per docto.vtaxeflaturAlexando.d. 
L ibiediam 16 tenuitconarariam opinió 
sen ho quádnon debereturextimatio peraliqua fundamenta quee 


want Alexan, delalon, qui tamenfatencue pes hoc non elere» 











cia.S 











apucllasa lasvillas elos lugares do fon, 
eporende non ledeuen portal razonar 
rancaren ninguna manera.E aun dezi 
mos,quequádo cl fazedor del teftamé- 
to mandale fu fierno chriftiano, 20tro 
que fuelfejudioo moro, ,0herego,d tal 
mandanones valedera. porauétu- 
raalgun teflador mandaffea otro en lu 
do e teltaméto algunaco(,quefuelTe de tal 
pebant prout natura e de tal códicion,quando la má 
e daua quelo podia fazer de derecho, ede 
.inprinas  [puesdefto lecamialle aotrocitado , q 
$ fone racio. — fueffcatal, que fi eltonce fueffe por fa- 
pusiost£02  zoreltoflamento,quetanon podría má 
vidensíerene=" dar, dezimosquenon valdria tal man- 
si ad extima doc. Ecftofcrircomo fi mandalíe algu 
tionem auel. 
Jerer res afi> Nicolaquenon fucíl: fig vda quando 
xas do. La mádaua e acaclcio (le que la fagraffen 
no ES delpues,fin mandado efin culpa ¿del he 
uererse Ne ci rederoWiCa eltonceel heredero, nó feria 
aia tenudo de dar lacftimació de tal máda. 
EX limita ita. Ecllo melmo feria en las otras cofas fe- 
l. particarin — mejantes deftas,quando lacofa q fuel 
calu,d.l,cate- 
rain. $. ¡cea Temandadamudalicfu eftado,o fu con 


quer porcíl — dicionfin culpa del heredero. 

in verí.fiduo 

bas, veficíitil Ley. X1111.Como caftillo, o otro lugar q fuef]e 
le cafus (ppecia dudo a algun ome por feraicio feñalado Gelfi- 

































lio prom efeporelloyuó puede fer fecha milda dela 0- 
phaí quo (pe- tros que non fupie/Jen fazgr aglfernicio. 





cialiter wiclla 
turum deberá 
extimadionó, 
propter dubi- 


Aftillocovilla,oaldea, o 
(algunaheredad, quediclle 
ña lExnperad lor, o reya algu- 
umquodinca [YE . 
lo relata [ems NOS OMES, porquelefiiel- 
barexbisque — fenalgun feruicio feñalado,fdelas rétas 
digta esantin — quelcuaflen dende, obligando para 
princ.illius.$. > de 

«spucfas. Ad  fiempreaquellacofapor aquel fernicio, 
derócicula: — afsicomolila dicllicacaualleros q lefer 








ya 








37 «ica8scadempart.Bca08cLpen.tin fica part. 
8 rcbusnanicula.lib.11.vbictiam vide loa.dePla. 
1.8cibiloan.dePlar,Cadeiur.tei publi 

10 D dsóesvaledera.Adde.enicam 
a1.quarcapartica.8cLaz.icul. 1. quinta partica. Suc. and; 
8cnorhic,qp diciturdeharetico ¿cctiam dicicurinad.l.f. Ecio rubiio 
C.nechrillia.manci.£cvide glofTnctabilem infla marcriain. $. hoc 
runc.sgdiltin.Scillocaflneqsextimao debetur.J.mortuo.$.labeo. 
fE.delegat.».Scylo.in lfedGires. de lega.i.hinc Barrio ).apud jua 
numas. conftataé delegar. 1. dicirponcas aliud exemplum q fi per 
flacucum ell probibitusforenfisacquirereimmobilia pi legetur fo- 
renlinontenetlegatom ctiamre(peólu extimacionis, fed contra Bar» 
to.senentcommuniterdodto.inad.$.conftar.ebivideper Alex, in f 
renfienisn noncltincapacirasratione deliet, vtiniudzo vel ha 
cocui legarurchrif am, Be atásacit pro diéta opinion 
necomunni quod difponicarjinftácoin.L.feq 

1 e UZalmanda.Concord.cuminceripalacem.5.Lacram.ff. de y 


C.deprad. 


videio materia. 



































obliga.8ccum.l.czrera.fi.cum.Ltequent 
antes econuerto, hi áprincipio tempore tellamentdinó powir l:¿aña 
vequia reserar(acra vel edibusaftixa, $e poflea tempore morts t 
Matoris veladitar heredicatisiltudimspedimentum cellabar vide ia di 
¿ta.l.carera..primo. 


delegat.primo - quid 












d oe! heredero, 12 


A 2 Added.l.cgre 
ujeflen con armas, fegun quecóuienea  ragti.Sibi 


ordé decaualleria,o lila diefTea marine notloamn.de 


o . mol. « que 
ros,quelefiziefíen feruicio cónauioslo  habérrin: de 


bre marjo almoganares,So ballefleros, — S+facram. 


filacofafuefle dadaporalguna deftas ra E 
zoncs fobredichas:oporotras quelesfe * certo feruicio 
mejan,(ifizieffe mandaalguno deaque a de 
llos aquiéera dadayatales omes, que nó E 7 
fupicfTen fazcraquel feruicio, aquecra — feruicium dae 
obligado,dezimos,que fi aquel que fa- alte lesion 


zetal manda, fuelle cltonce cierto, que e ad 
aquellosaquien mádanatal cola como pepe 
efta,que noneran omes que fupiefca  impotentiam 


ignorauic, ni. 
cumplir aquel feruicio, que femeja que aca 
fuvolútad fuc,queouicllen táto de lus G ficut tell 
bienes,quanto vale aquella cofa queles - torpoltet le; 


taríus delerui= 
manda.E porendcel heredero es tenu- ye 


do de dar laeltimacion*detal manda, e e E SE 1 
E ñ - tuimhaberá 
nonla cola mandada. Mas finon ful cont 
fe cierto quando la mando ficranomes — fa.$.(i feruo. 
q 
paracumpliraquel fcruicio,o nó:efton, 
ce non feriatenudo el herederodecum has, 
plirtal manda, nin de dar la eflimacion — alicuif dele- 
della.Fuerasende,iaquellos aquiental EM¿púmo: $ 
iS sad) qules Anota.per gle 


manda faze cl teftador, fueflentan fabi-  1.J.6d Gres. 
cod.tit. SK per 





























dores,etan buenos, paracúplir ellerui- cedía * 


ciofobredicho, confocraaquel quefi- . fuma. colu. 
zo lamanda. Cacftoncedeue le cum- ¿ JUarta: 

a E £ dseñalado.Ha- % 
plirentodas guilas. . bes hic q ca 
fa scvilloa 
oppida. regni 
políimt per re 
gédari aligui 










Ley.XV.Como pueden fenfechas mandas delas 
cofas a corporales. 

Na Azerfe puede manda non di 9 

sl tá folamétedelascolas cor buspofáínt de 


porales, afsicomodelashe — feruire regi Se 
reguoTaliquo 


redadesc delas otras colas fermitio deis 
qpucde ometañer e ver.Masaú, le pue- e 

tic dicetur do 

nacio, ve fic dis 
cararcontineriflblegibus regni probibentibus dopationes talíum, 
fed concelcioin feudum,vrin.fecónda.titulo, 25. quartapartita, Fan 
virum Kv xofs 
«tur contratusinnominatas do vefacias quam dos 
ff depreteiptaverb.lfinalcitulolexto, quinta pate 























dAlmeganares Dehishabesteconda partitayótulo. 
h 00 De der lacfiimacion « Silegataciustamen eras coni 
debebitur exrimatio , Se teltavor ignoranit llum e 
Snhabilemad hoc,arguméto.l.cum alienans. Cedelep 
1.decimadcrener Alox.inLapud julian má.ce 

gatisprimo.poll Per.de bellaperúi.£Nico.de Nea 








apo. Rapla 


QLex.xr 
s0Doffismlegariincorporaliasenorin 
Ratorle 


E (ipoftguamte 
TS AS 


L 









tállud e 



















te Limit. 





Sefta partida. 


1a Gor losrnfon.Addel,cereraán principio fdelegar primosB$.c. 
ts.codem. 

srafsdeudrrerBr ex talilegaro acquivicar véis ado eriam fin 
necelsione.C.zo,L.exlegatonominis.dí quid filezaravio agenticppo 
matdebicor op cellamentumn ell falfnas vel non folenne,an ad cuitán 
dum clas Ca 

lániam heres 
poñie agere di 






defazerdcagllas q lonó font, afsicomo 
delosderechos Gomehacontralusdeb 
dores.*Ca bien lospuede mádara otro 
en futeftaméto fiquificre. Eflo mifimo 
dezimos q puedefazer de los otros de- 
rechos,q ouicíle porrazon de feruidú- 
breSen perlonas, o cn cafas, ocncáposa 
genos . Pero li aqlladebda, o cofadeq 
fizo lamáda el teftador en fu vida, la o- 
vicile ya demádada creccbidad deal q 
gela denia, eltoncenon levaldriatal má 
da,nin feriatenudo el heredero de darla 
eftimacion della, porque fcentiéde,que 
lareuoco pues que lademando, eque 
geladicron. Masficl debdorde fu gra- 
dospagalle aquella debdaal teftador fo 
bredicho,aquien la devia nó gela domá 
dando:eltonce el heredero tenudoferia 





opficinsla.col. 
6i.C. comas 
delega.Scficio 
iilal. 9 mio» 
via poteltcon 
Aicuiiifis re 
dicibusannuis 
- quí dicuntur 
juros vel cen= 
fos;8can Gil 
reditas depre 
rentur ad ma: 
joriam venido 
reditusilli qui 
Sicucurreraoe 
viuo tellacore 
cu vivo co q 
condidie mas 
Joriamavide. 1, 
debitos 
in prin fla 
de legar.3. de 














Paul, de Cat. fi ionddla 6 
in Lbúbihos de darla cofa,o la eftimacion della,29G1 
mo.$.cum (era 
wusefidelegatisprimos 

3 € € Defernidambre.Vide dehocpleninsin.lpecoris.Edefenicu.rulin 


cespradio.6xfE delervitu.lega.pertecumécin.l fina. F.conununia 
pradio, 
4d dle recbida.Concord.cum.d.$tam autom. 
divierecevidaynawn perfolam periionem exi 
diccrernrlegata:m adepuin. iosan8ibi Barvo. M defundiin(ba 
«ibivide per Bazan per novationem extinguacuc legatun nomit is. 
5 0 UPrfugradossvdde.idcicomenitliy rem delega,terionérglof. 
in dic tomaurem, dex.xr. 
¿mCreditor pignus debirorilegansnon videtur debitum Iegare fed pis 
gous bado 
1 £ aftental.Quid dcontrafi debitorleger rempignoratam creditori? vi 
creditor.C.delegaukt.l.creditorem». G.de legs. 2. vbihabetarq» 
valet Jegaruun,E<perhoc creditormontepellicurapctidone debiti,de 
vidcintra coin glo .vexi.Ecquidfidebitora 
+ g Grile. Quo ad semibionempiznerisnon quoad liberaionem de 
biciyucfobijcienil alía fueric vcluntas teñacoris que non prafumi- 
turnifiálegatarioprebetur.vtin.I.prima.fa. E deliberadega. 850. l. 
Gunalicr.Sditf de lega.z.de quibusiila.L.fampra ell. Bcidiclisibiper 
glo.non camen ob tale lezatum debito cuiremiCio pignorislezatavi 
desutpotell grauari quía remifio pignoris non continet commo- 
dumpecuniaiunl ipiguus. fraud.credico. Scnon dicitur 
donatio vecolligitBaldain.d.$-11.2cadde.vtper 2) Jo, Lacredicor.C.co. 
quid autemí crcditorlegásin calle huius. l.putaret cam rem ee ná, 
antanevidemurremitterepignos Bardici y nene al, (ibi homo, 
3nprinc.fdeleza.ili quando lezarercólundta perfonmsper.l. cum 
alienam.C.cod:quamliiiraioneimrcdcimpugraribi Alexans poft 
Pau.de Cal facicoprimsetox.in.l,vnum ex familia. in.$.6 remio sa 
vione fui.fde lega. «quia fitellatorhabuitaniomn lezandi domi 
bum rel quanto fortius videtur jus pignoris lezalle 2 Quid aces fi 
tibilego rétuá que cl alteriobligararhice( calus.d-. bi homoda 
prin . velegacum valeat, 6 hares copaturrem liberae qui cafus non 
eatibi,fecundí Din.Bal,8: Alex. ¡bi E: procedivillecafisfecundum 
Baribiquandoteftaror (ciuitrem elfealienam Genon ignorabar cam 
alterie(Teobligatam,(ecus li putauit elTe fam velignoranitaleeri ele 
obligatam.viibi perBarto.Paul,6cAlexand,facittext.in racione(ul 
in. resobligataffdeJega 
h Gosdineros Bartoin.d.L li cibi homosin prin.limitar ve hoc non pro 
cedat quando a»quivalerer quanticas debitiextimationirei lega, id 
eftresefTerobligata pro tento quod non fit veriúimile quod debitor 
cam uat,quia tuncviderur teftator crían remistere debirum princi 
palc,Allegartextio.).quibabebatán princi.f.de legar.Sccum Bar» 









perglo. nota com 
»lequara fensa non 






























































to.tranfeuntNico.de Neapo.8:Rapha.ibi,GPerrale Anchar . 8 Le 
delmol.in.c.filias.detftamen.Ango.vero Scidems mel, 6 Paul. de 
Caltr.S Alexandin dical.fiibi homo. 1 prine,tenentcontrariun 
iltudvidecor verius.amaximé Mancilla. Lparticaru, lea 
Bierdifponente.tiSed quidfidebicorleer cxcditosiré po 











aquien fuc mandada. E eltocs, porque 
puesel debdor gelo pago de fu grado, 
non gela demandando cl fazedor del te 
ftaméto, femeja que fuentencion fuede 
larecebir,como para guardarla, paraa 
quela quien laauia mandada. 

GLej.XV1.Como aquel que máda la cofa quetie 

neon peñosza3 feemiéde q lequica la debda. 

peños teniendo algúome 
coladeotro,por dinerosque 
= ouicllcempreftadofobre ella 
fiefte acal aquien fuelle obligada, fizicf- 
fe manda de aquellacofa a aquel mil- 
mo que gelaobligara,vale 8tal manda. 
Peroa fusherederos en faluo les fincafu 
derecho ,para poder demandar aaquel 
quelacmpeño, losdineros h queclte- 


debicor vide 
legue animo 
compenfandi 
vnde creditor 
habebit vtrun 
dy procedit 
cciam livir 
get vxori cul 
esar obligacos 
addotem,vtí 
J.15.(cizdum. 
C.dercivxor. 
aGioniliexpá 
mat ¿legatas 
mimo compen 
fandi feu pro 
dote,vtibivel 
fi dicar aligd 
mile ex quo 
valis ciusinten 
tio colligatar; 
velo]. cumpa 
ter. $. quí dota 
le ff. de lega. 
autól 


























ftador le auña preftado fobre aquella «Qui 
cola 






ri mancipla q 
extimata re= 

dotemyan poliiemulicr habere suancipia Se extimationeme 
cie ticinlEdninsin prin. delega.2.Sener Bar. quem vi 
¡Fdedor.pielega.Etvulilla glo. quód exiá hocpros 

lacor dixcerit quod legabar talemrcm feu tala más 
cipiaquee fibiin déxem datafuerancstalia enim verba, fecundú [mo. 
ibividenturadieéta cala demon (trarionisnontaxaionis.l Quidan 
tem /itellacor dicar q perere non pobic, an per hoc videacur legare 
animo compenfandisrelpondeex notatisper Bald.in.). quoniam no 
vella.coluso.G.verliy.querritar.Cdeinoflicio.tella, Ecex his qua di 
citin).fiadulta.fecundo nota.C. deheredita.actio.inverb.led nun- 
quidperhecverbauidem Baldusin.lliberti.colú.octaua, Cade o= 
per.liber.videibi ommino.EQuid autem hi parerlegauie flia ducéra 
pro ca maritanda qui poltea cam maritanic dais centuin nomias 
doris,veruméiliapoirpeterercliduumavide Bartol.in.l.lucios tics. 
fEdelegata.vbipoll Dia. valequodnon fed vides ibipercam. 8c 
perAlexand.in additio. videas etiam per Alexand.in.l .huiulinodi. 
$.cumpater fdo lega. vbivitra Oldra.refertmultos qui tenterunt 
contratium io qued Alia pobit petere alíacentuw , fed opinios 
em Bartol. Dinicenetibi!oá.de ImolSin,c.fitias.derelta.per.l. 
Libertis quos.ff de alirmen.S cibar.legar.écidem tene ibi Rapha. Se 
etiam Nico.de Neaposin dic lucins.Scvidermrarquaopinio,licdr for 
teinpunctoiuris contraria opinio polsiccffe verior 3 
elTecommunem opinionem lafo.in.Lfilialegatoram. Cade legar. Ec 
Socisconfilaci in princi incipicvifis duobusteflamáis. y. volumine. 
Quid vero fiparer, y riuno dorar filiawn Se poflea lezarevide,lasiia.$. 
qui vica.Tdelegara.Sevide.].ficum dorem.$.6 pater. Scibi Barto. 
H:folutamar.¿ quee lurécradiclalo.poll Bald ¿bin autlien. prarterca, 
C.yndevirbcvxor.devidecial nin pareraffdeJe 
ga adde quod nor.Baldin didto.$.£ciendam.Sin.l. quoniamin 
prioribus-penul.éx in.colum.Cadeinofi eri diftinél 






















































































andebitorlitneceffasius qui legar,velvolúrarius?vrind.$.(ciendiste 
in.d.$.cú pater.8c n.d Leredicoré.vide eznota.perBal inf vxor. 





C.debonaautoriiudicpolir.verfi. quaronunquidin dubio,vbicon 
cluditquód aut ell debitumex necelitate legisinduétum, Scvidetur 
relidlumanimo compenfanci.vtio.daauthca praterca. Sinad.Lficá 
dotem.$ufi pater.autex hecelitatecentradtos, Ecfecustane mita sao 
tione,legis Ke contradtus,vtin (lacuro dilponente quod maritus lu- 
erexurtertiam parten dotis,Sctune aut lezacuan recipie fun Conem 
«cum dore, Sefie compenfacio,fecundumlacob.de Aretas Bartfed fe- 
cundumErederadeScal.cuius opirionem Bald.ibidicite(Teveric rene 
mon fitcópenfatio q [equicar cómodú ex contradlu có 
fequicurex fuaprovidentia: lezarum aucem confequitur ex prowi 
détiaaliena, SchicSeparar nt canibal debicor.flad lego fallan 
























Queftas; 





Quel. 


Quéfego 











Qurñ8. 


Titulo.IX.Delas mandas. Ó: 


nonredpiuntfundionem,vtquia dosefl in pecunia legatum in fpe- 
cie tune non fit compeníatio , quía qualitas rerum non paticur. 
Sos Ailicercam pera. Quid aurccontra(i debizum ell volútajum 
reli¿hum vero necellarium ex difpol nunquid fer compen= 
(ario? Bald.ibidem g non per calumillius-L. quema dicíc fogularem 
videibipereú 














Quilt. € Anaút hoc 


Gddicitin le. W0-XVIL Porque raxgnes fe entiende quees 
renocada la manda, quando el faxedor del te= 


gato procedar 
Jramito la cnagena,defpues que labafecho. 


indatointervi 
mos, ve videaÉ 
darianimo có 
piládi quído 
debitorelbne 
cellarius 2 Jal 
dicit q ficia 


Iñayo tierra, o otracofa fe- 
mefante2 defías,que fuctle 
[uyadel teftador, fi laman 
dafíea alguno cn fu tefta- 
authéspriter» cd ; a 
Sacolr C.  Mmento.E defpues delto en lu vida lavé 
eS v-  dicffebo lacamiafic,en faluo finca aquel 
xxor.verl. Hem er nda, a i 
add ode quico la manda, de demádar Ll clima 
cilione Bald. cion deaquellacofa.Fueras ende,ficl he 


(deguoetiam — redero del teftador pudiciTeprouar que 
in hoc memi- 


nitdoftor. de fuentencion fuedelquefizo la manda, 
fegurain repe 
ticoneLcoheredi.comífiliz.£o.17.colu.2.(Fde valga. S: pupil.vide 
etiamnota,perlao.in.l.fraterá fatre.colum.¡, in peina lectura. 
de condivindeb.vesficul. 8 ex his habes colligere fingularem doctris 
nam ,vbi hoc declarar,limicar Sincelligir.videctiam de promittente 
dotom nomine mulieris,an videaturanimo compenfandicú co quod 
fibideberper Barto.in.l.vxoré,$.paternaturalis.ffde legautentio $e 
vbiporeftcapialiaconie£tura quam donationisnon prafumitar do- 
pailo.vide perlbaldn.Lfin. C. de dot.promil.Aduertetaméquia ad 
id q diftum ell, quódeiam data inter viuos tomputenturin debito 
neccilario (eu videantur data animo compenfandi cum tali debito, 
obltareviderarrexc.in,l.eriarm.5.fi debita.in yerfic.fed $: fi non mor 
sis.fadebon.libert.vbivideturexigi quod dentar contemplatione de 
biri 8 (ic conftar deanimo compenfandi.Sel.fi vero. f.caterum.fk 
«od.vbibonustextus,Svide in hoc que eleganter tradit Soci.confil. 
9y:iacipic Circa primum prafentis confultationisarcicalum in quin: 
ta K fexta dubitatione.primo volu.forteporelt dici pi pracefitpro 
io dotisab eo qui tenerur dotare obligatione legali, Se fic necefe 
it ohe dodne peca dense uelesmpenlaos 
di.dil.huiuíímodi. «cum parer.Siyerómullapromibio precebit ne 
<4paterdotemiam datam liz exegeritiiuxtatexcindiótLficumn do. 
rem.$.fipater.q túcaliud titin donstione quámin legato,écfic quod 
non videaturdonare animo compenfandi,pertext.in dié?.l.etiam.S. 
fidebita,Sc.l.G vero.$.carerú.f.de bonaliber . 8cad hocconferrquod 
morubartol. huiu(modi,$.compater.verficu.quero,quid ecó 
tra.vbidicit quod li parer primo legat implicirer, 8 poltea dotatp 
tuncíiliadebethabere vtrúgz.argumento.|.quinquaginta. ff de pro 
batio.Scquód notarial plane.$.primo.fEdelegatisprimo. diétum 
tameniftud Barto.communiterreprehenditur fecundum Jafon.in.d. 
Lfilialegarorum,quía pater fimpliciter legás filia in dubio, videturle 
garopiódoto viliupulericcn dido Baldasto:.quéd sue lofpalas 
tioneperillum text fade iur.dot.qui taménec,ltalis5.1.hoc nó pro 
bátincafi quo primo legarer quam dotaret fed fidicitlego pro dote 
perindecftacíi dicereranimo compélandicum dote, text.eft.inol.vni 
ca.primum.C.dreivxo.aftio.Scibinot.Bal.vel dic autdonanyvel 
legatfliz: que cúc eracoubills 2tais, e viderur donare,vellegarepro 
dote,(iveroadhucnonerar talisaecacistuncfecus, Sic non potett di 
ci y animo compenlandis cum tuncpaternon poteritcogí ad dotan- 
dumi.l.gpupille.E.quido dieslega.ced.Se tunccefar necelitas lega 
Ls.vtin dié.$afpater.ita Alexand.in dic.$.cumpater.col.;.ver.3. po 
tefflimitatialcan maritus legans vxorivideatur legare animo compé 
fandicú arrhisfibipromifsisivide Rode.Suarez,in repe.l.1.tit. de las 
arrasorolegumaverfi.fed pone queÑlionévalde quotidianam.tena 
ifta mendisquia funtlongaledionecolleda. 
























































Qlex.XV II, 

amSiremlegaram donatreflaror,viderarrenocaffelegarum,(ecusfi ven 

datjanpermanet,quiadebebirurzflimatio.l.d 
La semejante. Ecficinouie quód non eTeridemin remobili, led contra 
siumcredocumnulla tin hocratio diuerfitads. 8. fideicommnifla. 
$.fizem.de quilla fumpra ell loquaturgeneraliter, Sin quacunque 
re éccriam.S.firemán(litu.delega.8e,)remlegatamide adimé Jeg. 
2d Ur endicfe.Ex necelsicare rcifamiliaris, vel quia res efTer peritura, VE 





dicitglofTin.d,LfideicommifTass.(irenr. 
tiandiidem elferquodio donatione,vtd 
fdeadimen.legar.KibiBarro.S Bald 








am venderet cua nego= 
celoRind.l.remegaraimo 
-Ecfrestub con= 

















ditionelezeeurtuncaon fit diflindiio, alienct exnecefitate, vel esc 
voluntaresnamperalienarionem legatuin extinguicar.lMichtn.quí 
merci 
lega. 


dreuocarla,e poreftolaenagenana.Mas 34 
ficl fazedordel teftamento, “defpuesq  argilega.Bar- 
ouieÑTe mádada algunacofaladiclTeen ¡Qin cdics 
don daotro, eltonce fe entiende, que 3nl. quipolk 
reuoca lamanda,queauia fechadella, e teflaméri. Ca 
porende non la puededefpues deman- 
daral heredero. 

%Ze).XV 11 Como dale o non la manda y el 1e- 





tantewn . Írem 
Jrudorfaxze dedineros Gcuydatenerenclarca.  fitefator lega 


q -— terfindomes 
Eniendo algun teftador di poftea alienar 


nerosenfiarca, ficuydan  vfimfruétom 
do que erá diez marzuedis ¿hmex! neccl 
ñ Se .  frrarcin mullo 
dixclfeafsi, diezmaraucdis - yidetur lega 
sum reuocati 
fecidumlaco.deBelowiC quemfequitarBalin.d.l.qui poftreltamé= 
fisperglo.fecusin fine.écvide cria inifta maceria alíaper Barr. 
J.reegaram. Sc por Bald.in.d.l.quí polt.S: dumtex.in.d.l.qui 
poft.difponit,quád per pignoracionem rei non extinguitur lezatuo 
dodo . limitanenili pignoratio eiTerpro tanto quod non ellcrípes 
Juicionis,l.quihabebacán prin.fE.delega.y.¿incellige,vtper Paulina 
deCallroindical.qui polt.nilicriameuncintere/feafle Moni 
dererur,vt quia fuiefuorm muiorum, de fic habitorelpeftuad 
aftcétionem non cenfcbiturobligatapro tantoquantamvaler , 
non eltverifimile q velicillam diimirtercapud creditorem, Sefi 
cafunó habebirlocú diflinétio.l, quihiabebar. Quid fi teftaror: 
ecclefíam fieriin domofua quain polea vendidic:Gemical 
dormo empra debeatfieri ecclefia?Battol.confhluit q (ic ibicorumo 
deferi pobir.vepatercius coníilio.26.:incipitrellator.S fiibicommo. 
de fierinon palitcuncancoritare epiltopi conuocaris his quoramin 
tercfl conítracturalibi,videibipercume y 































€ UDelreframenta Secuslihiares eríam'ex permifilone teflatorisalicra y 


retol poftquám.S.ifEvtlegaro.momine cauca. 
d Cendon.Adde.d.L.rem legatá.fiode adimen.lega.Scquid fi malicrres y. 
quasin te(ló legaueratpoltea dedit matitoín doté: an, videatur retos 
catúlegaramvideper Alex. confi.zt.incipitpóderatishis Gin chema 
te.y vol.ver.vlti.etiam nó obflar.ex cuiusfundamerisvule y nójvicea 
turreuocarí legaciplicetlafin.d.]. quí poft.dicicfe nullatenus hoc su 
dercafiirmare,(ed certefandamenta Alex. fatisvrgér. Etnora q cue 
reuocaturlegarú cxalienationevolútaria,ficeriamreuocaturdonatío 
aula mortis ¿legato cópararur.l.marceli”.$.rfidedona, caul.mor. 
Bal.poft Dinin.lichú qui meuseritáo prin.A.delega. SK Alex.i.d. 
1.gpoltrefiñ,C.co,Bcproceditifta.l.eriafi poll volitaria alienatios 
nemeftatorredimat,nánon reintegrabiturlegará.|.pracdia, $. 
so.ff.defund.infira,l.cúfermus. Ec ibi Bar. ff.deadimen.lega. qd eñfal 
Jitin calu.Lfenú.aliasincipitlcnallegatur verú.ffde manu, fauno 
reyfcilicerlibertatis, ví idé dicendú elferin legato ad piascaufas ex no 
ra.perTo.delmo.jn.l,3.$.1.fdehared.inflivbicriiBal.Gtenet An. 
in.$.firem.infl.delega.Sed quid fi reslegatafuicalienata ex canfav o 
Juntarianon tifuiceraditavel preiúnó faitreceprú*Bald in.d.l.quí 
pofl.pertextumin.l.pradia. $ .libesto.fE defund.inítru.lega. tener 
qlol'corradus nóextinguarlegaró,Elequitur Ang. S Parade Calo 
cótrariúrenuicgl,$ Bar.in.d.$.liberro.SaloAle.Elafin. i 
te(lm,quiaetiaro vbialienatio teftatoris nó renuit reuocatle, 
in.Llegarú.S.paterhorros.fT.de adimé.leg.¿fordori reuccabí 
calu.GaddeBal.inrubr.C.deverb.fig.ver.fed quid fitellato:2alinest 
videperBal.ScPaucinifta materi quipofEtellamentun 
tem reilegate fatrran/latioin aliam fpeciemavide.l.Scia, tud: 
argen.lega.Gef rei logar aliquid addatur.videdl.(latuam. co: 















































































Glex.XxPI1L, 
soSieflacorlegarcentum que putatin arca fuahabereií 
minus,tenerur ea hareslegatario dare, Si pluresf 
nó tener haresplusdarelem fi tempore most 
tumerantinarca, Si poflea fuerantdiociomta  teneta 
quanticare lepacam. hd HabuitoriginenAd. fermus 
guingz.thde lezacisprimo, 
Parida.vjo 











5 









































Seltapartida, 


14 Men aquelarca. Quid fi dixit que habeo penes medepofta? viderur 
quodíitidems dicendum pertonin.lasbadeosrerficulumam Seliquis. 
fidodorpradejanti fase hoc.Barto.tamencibidicitpoft 
Gidsald. quo latorle refiare ad quanticten, 
E in corpus quando non fuitdefiznatus cestus locus 
















Geftan enaquelarcarmia,mádo losafu 
:lano filos marauedis fueren tantosbya- 
do lela manda.Efi porventura fuelTen me 
totora quan nos,valcotrofiquíto en aquello que y 
deber: . 
falcapta, Ke fallaren, e clheredero non fera teñido 
ger. glolíaro»  dedar mas.Efi fuelle mayor quantiade 
sisibinilipro- diez margucdis, non es tenudo de 
bareturab hz losdi dis fobredich 
rede ,quódee. los diezmarauedisfobredichos 
fasor a fueflea en clarca quádo murio cl tefta- 
fdepoicaná dor: e pórculpa del heredero fe meno- 
tune a fcabaró defpues ,tenudo es el heredero 


de darfaftacn agilaquítia fobredicha, 











Gey.X IX. Como deue Valer lamanda queel 
cefiador fee alguno,caidando que le de 
aicalgrjenonfuifeafi. 

q 3ilerta quantiasde maraucdis 
4 . 

o el teftador en fu 




















dic,5.qui 








fed contra ¿3lteftaméto a otro diziédoa 
Spoficioné lnm= EOS me 
das.l.8cl,ffer 35, cient maraucdisq yo de 








mus dez vodafulano,mádo Ggclosdé:fi poraué 
4 turaacacciore quele non denieiTeSnin- 
videttexio,  gunacofa,tenudocs el heredero del te 
facin poe fador,dedarla quantiafobre dicha,a a- 

quela quienla manda: porque feentié 
deque zelo quifo dar. fi gelos deuicl- 
fecltcitador,por talmanda como. elta 








'ovoloquod praftesquing Seio minga 
:zacum dtio2videperBaldcinal. prúmacol, 
foil caufadicó. lez; 
detemporetelfimiez 










el morts, $ vide 





lonape 









iurquol dibear detempore teflamentidiica, de aur. Se 
argeuJegavnde Gremporete(lamentinon crantnil! quinque illa o 
Juny tada deberenr, dicictas 


ment A quod Ii teftatorputabar efede 
«cemétpollea repesiantur addita,tota deberéenr, fecus fiteftator (cie- 
batrantumelle quinque,Scquod probatio talis Telentia! incainbere 
debeathrercdi,fver que camenselinquit cogitandam.fed diri Pan. 
videturraionabile,imo exiara demente Albericábi ell quod ¡fudre 
feratradtempus morts, Se fic quod ifaverba, licer fineprafends 
temporisreferunturad ficururo,fedintellizo,quindonon conflarer, 
quodteltatoríciuitraotumeffequinqu4epro hocfacicifla,l partit 
Tumenn dixit. cuidando que erá diez marauedis.Sivero temporete 
ftamenticracrora (uma, fed teftacor confimplit, Serepoli.ticto. 
tadobetar.fecundam Bar.8Doét,in.d.S.quiquing;. Sc vide perBar. 
in.d.L.Gira.fE deaur,Scargen Jega.vbivide de ve/libus legatis vxori, 
8ede fiumento Legato cófimpro, Le alio fubrogaro, Ec per Bar. 8 Pano 
in.d.$quí quingye 



























lex. IX, 
anSilegotibicentum, que debcotibilícereanó debeam habebistamé 

cade bonis meisifitamen ea debebarn vel partem,tencbitar harres lo 
lumadid quod erat debitum.Hocdicit.Habuit origioem du.ficredia 
torerr ¿6c4.lJegani.delibe.lega. 

1 € Uciertaquanria.Concord.cumol..C.defalcauf.adicórlega.Sicumal, 
legani.dhde libera ega.8 IG fc Sa dE delega. 

1 d CQueyadenosQuid econsra,fi credicorlezerdebiror 
pergLibi.Scin.dl.Cecunda,8ón diia Llific. $.primo.Ecin. lina, in 
prin.s .delibera.lega. 

y * LQgelenondeniefeExtciarrallarornibileidebere:lecusliputaserefle 
fayun debitorem,quia tunc ceffare viderurcanía Enalislegai ,Eonon 














d.lJegani. Se * 


8 


aoPoteflegaripurevel (al conditione,quefirperf, Scante condié' 


h 








valererlegaraml«prima.Cade fal 
legatis(ecúdo.Einor.Alexa.poltPe 
iexiamallegatadhociart, 

Scdemon/tras 
dues. 









non feria el heredero tenudo de darle 

mas, de aquello quele deujapor razon 

deldebdo, inflitu.codem 
situl. $ longe. 


Ley. XX, Como ni le empefce a la manda ,fal- £ Una fueerer y 
fao mentirofe razon , que fea puesta en olla. dad. Hocideo 


S . ell quia caufa 
Alíao mentirofarazon di- A 








sella erat 
ziendo clteltador, quando — télis re 
peas nonleem- e dle te 

pelce, nin fe embarga por flatoremtini 
ella.E clto leriacomo fidixefTe: mando o 
afulano ome q mefizo tal honrra, otal  i4quoqzqued 


feruicio,titos maraucdis:o talcofa. Ca 9h aula 
maguernó fuelle verdadEg le onicllefe — debi.fecus er 


choaquella honrra, nin aquel feruicio,  £ en A. 
, : prelfa esféctas 

non feembargariala mandaS por cla [;; que etiam 
razon,ante cs tepudo el heredero de la fine legaro có 
a pellerctaddan 
A si dum, vefidjce 
ley XX]. Delascomdicioneserazones¿ema — yet , lego Ubi 
Derasciertas que pueden fer pueflas co las decem quein 
mandas: negotijs mes 
LN p impendifliná 
5 Ondiciones € TAZOBOS > € cane pesto 
«¿maneras ciertas ponen los ale finas 
les 0n Cue lis dficumte. 
ES pm quando Eazen las depa e 
mandas , e las condiciones — cftratio difte- 


fefazen por efla palabra, fi , h como tertiz, quiz 
O 


quando dize el que faze la manda ram fi cam 

fa fitfalfa, non 
curaturde errore teftantis,fed tantummodo attenditnr verú teflator 
esferalias selifturasvelnon,vtinel.cum tale.$.£alfam.SibiBar. de 
condit.8 demonfiraK Barto.in.].demonftratio.$aff.de códitio. Be 
demonítra.Ange.Acetin.in.$.longesinft.delega.de quo,Lifa parcita 
rumumpraclvin fecúdo veto cafa probando! er teflarorern 
erralle vitiatur legacú, vein.l.1.cum gl C.de fall et. lega.Sed 
quidíiteflacorpoteratcompelliaddandum non tamenJezccillud ad 
quodpotearcompelitedaliud ve icre qua expendifli decena 
Sn negotijsmeis legotibifandum,vellibrumeloan.Fab.jn.Sabuicppro 
ma inft.delega.dicit quodilta caufa vidererur runc impulíiua , Sc 
hon finalis, finotabiliter excedat pretiumad quod credebaríe tenerá 
¿uíatanc videtur donare voluilTewarg,d.$.id quod. 
¿Le mende.Quid autemin contradtibus an falla caufa vitict videper y, 
Bald.diflinguenten ia.1.6.C.defalficauladieót.lega.8Bartind 
demonftracio.$u.fiide condit.Scdemonílr. 

ULex,XXI, 























































nisimplementum non folucturlegarem. Lem fub modo, Sit perw 
Scdeber ltantimfoluicauente legatario de modiimplemento, Semo 
doimpleto autimplere nequeuntelegatarioquericlegatarias domi- 
miusrellegaca.Ltem legacar fub caula , quae fit per quía, Screlpici 18 
pusprateritum,Scdebeturctiaméi cauía non ficvera,quia Ealía cauía 
Tonvitiaclegatum.h-d. 
perepapalabra.si.ñddefecundam.cito.4.4:partit.8e Jareper Bar. y 
in.Lu.verlwidendumel ergo.fEde códidti Salemóltra.8cio.l.fub có 
ditione.fEdefolutio,l.quipror indebi. L huiufino 
di.inEnE deverbo,obliga.S:.1.quódcunque.$.nonita.aliquando ra 
men diétio.fi,potiusimportat monitionem.quam conditionem,quá 
doapponiturin eo qd ell deordineneceflario, ve li paparandet per 
refcsiptum tiiá condénari Scio, ad dece. Si Seiusprobauericilla ibi 
deberiznávalebit fententiacondénatoria,licetil lud nófuer 
fecidilnnocé.in.cprudentiá.de ofiicadelega.Balán.l 
C.ficontraius velvtlita publi.cradic Alex.confi. 






























Ticulo.IX.Delas mandas. 


adde.Lmnto. 
ff.doverbo.obli:pe.C.quando dieslega.ced. 
bisfen dierionibust:mportantibus conditioner 
L.2.pertorumn lx dediéxione,vezadde Baldo 
¿de diétione.Secundum ade Bald.in.l.pe.Cadeinfticucio. kb ti 
turio. Sed 

etóesitazadde 
dduio pra 


fubconditione. 4. demte.SiL.fi decem a 
p puto. fF.co.. 












mando afulano tal cola, fi mefizicre tal 








feudo: cofa, o fi me fiziefTe tal feruicio , o li 
co.maddectió — mole ha fecho.a E tal condicion co- 
de one fi 
8ccum per la. Mo cfta, puede fer puclta en las man- 











a ipulacio — das , tambien en el tiempo pafado 
Mdoob obli, comoenelpor venir. Efifecumple,o 
2 2 dsimelebafe-  escumplida,valelamanda fobre quecs 


cho.Nácriá có 
ditio concipi- 
turin precterio 
tura, 
úvin prate: 
tumaffade vere 
bo, obliga. vi 
deslcriam. Y 
princip. ibi 
Bart.Hideadi- 
men,lega. 
3D venir. ktli- 
cer códitio có 
cipiatper ver- 
bafatari tépo 
dis fuflicit q 
fuerit impleta 
teflatore igno 
Tante tempore 
quo actus ge- 
ritur, vein. l, 
hzc conditio 


puelta,cpuede luego pedir la cofa man 
dadaaquel a quiéla mandaron, mas an- 
te quele cúplalacondicion,non la pue 
de,nin deuedemádar.Otrofilos fazedo 
res delosteftamentos, poné razonesen 
las mandas quando las fazen¿E a cfta ra- 
zonllaman cn latincaufa E efto esco 
moquando dizcel teftador, mando a 
fulano ciétmarauedis por fera 
mefizo.Etalrazoncomoclt: 
preal tiempo paffado.E lamáda quees 
alsi fecha-dezimos,quemaguer la razó 
queespuellaenella,non fea verdaderac, 
vale,cpuede luego demádar tal manda 
aquelaquienesfecha,e deuc ferentrega 





























filiemer.5ó. dodella.E alas vegadas fazen las man- 
E fequéti — das de otra guifa, aque llaman en latin 
Se demente, modo, q quiertanto dezircomo ma- 
Jfita fit (cri. 

pram.$ (fr deleg acus.in prin. dereb.dub.vn= 
defiPapa mandata! va ecclefiade priosa vacata 


rapoteritptomideri de ea qua tuncvacabatrempore data falté 11 Pa- 
paignorabattuncvacaresve tener Cinus in,l.cum vxosi. C. quando 
dicslega.ced.Angel.£ moderjn.J. Ti illumtex fE.de lib 
8cpoltiu.S ade quod nor.Bald. efenten q 
necerc.quanti.profer. unde fi princeps conceda: licen 
ivatoriamcomprehendereciam iam factamaargu. |. fquisilicexha 
redato.Sairritú.verquaratione.fdeiniafk.ru Bald. colligir q» 
permitrens de nouofacere viderur confirmare jam fa£tam ni aliqua 
ratio in contrarium fubelTet,fecundum Psul.de Caftro;in di 
tum8cin.d.|.hure condicio.S lific.vbivide ad que lionem quam 
citíe habuiíle de fagto, 

4 e QCcumple.Concordatcum.l.vnica.$.fin autem aliquid.C. decaduc,tol 
Jen.Sccum.l.cedere diem.ff.deverbo.figni.Ec cum.l.tit.qpar. quar 
ta.6.l.26.icul. Se ul.11.L14ol.buiuimodi.com 
fiwilibusfE.quando dies legar.ce «ff.de conditio . $e 
demonilra. 

$ d GCanf:.Habeshic quod,razoninnoflro vulgari,idem eft quod canfa 
in latino fersuone Squid fit caufa?vide per Bare demon!tratio. 
falía.S.quod autem.in prnci.ff,de codi S demenitramwbi barto. dif. 
finitquodcau(a(l quid preterirum velinflans quo impellimur ve 
aliguid difponamus.S Balvin rubr.C.dein(tit.Subfiindicie,quód 
caufacítadiedio,motiuurm finale,velimpuluum teflatoris ollédés. 
$ (atiscumilladifinicioneBar, S Bal.confonatilta lex. 

6 e Urerdadera. Videfupráin.l.pioxima. 

7 £ Uotanera.Adde.I.fecundam.tivul . quarto.quarta partita . Se modus 
elladiacens determinatio:non dipoficioni,fed executioni ejusfecan 
dum Baldán.Lfiplures.column,feptismosC.decóditic infert. 8: quo 
modo cognofcaturmodusá conditione,vide per Bald. in. ). cum eo- 
rum.C.defenten.Scvide quod dicitin.l.cum res.C.dedonatio, £q4 
dicitBarto.in.l,licét.E.velegato.nomi.cauca.6 quando efl modus li 
cétteflatorvraturverbo,ca conditionenihilominus el modus, fecun 
dum Barán.).quibusdicbus.$.fin.column.2.fEde cendicio.S demós 
8: vide perSocin.confil.a1.certio volumcolumn penal. Sn. S per 











di 











































63 


Alexand.confil.v02.primo volu.col,1.8ccod.vclam.confil.19.colu. 
prima.S:Oldra.conti.a8.cola. 

y Centregado.Adicd.liberto.s.lucias. fade anmuí: lez, 
bus.s.fin.8cl.casfide condirio,£e demonilr. 8 perglinalopós 
dehis quze fub mod.Etlimitanilceftatorexprefle , veltacit vol 

ante impleri, 
quam emos 
wentum có 
quaf.L chas 
ancilla. $. (> 
<hus. ff. defi 
deicommili- 















nera.fE ello escomo quando dizcel te- 
ftador,mandoa fulana muger mil ma- 
nuedis porque calecon tal ome. E la 
manda quees fecha enelta manera, ocn 
otra femejante della, vale, edeue fer lue 















goentregado,8 della aquel aquienes fe E PER 
cha, dando recabdo * quefetrabafara fecundo, 
decumplirlo que eleeftadorlemando, Y ERscabdo, Ad 2 
egana el feñorio'dela cofaque lees afsi cba fi de 


l.eas.fidecon 
dit. Scdemon 
Reca. Llitibiles 
gacumelt. 
delega.tertio. 
8% deber elle 
cum fideiniTos 
e,vtinud.$ fia 
vbi vide p do 


mandada, luego que cumplicre lo que 
le máda fazer cl teftador. E elfo miímo 
feria quando fe trabajare quanto pudic- 
rek,aquelaquien era fechala manda, pa 
racumplirlo que mandael teftador,ma 
guernó fe cumplic/Te.E cada vna deftas 
tres maneras fobredichas, ha fu manera 80. € virum 
cicrtaen latin porquefcponc.Calapri- indillinaede- 


- bear canevi, de 
mera fe fazeconfi, la fegáda con quial modoimplen 














elaterceracon vt. dez vide Barto 
e S he colu, 
Y Ley.X XI1.Como'Yale la manda o non, fila có quaro. 


vbi vide cafus , 
in quibus non 
eS necelleca= 
veri, 8 quen 
do modus nó 
lb caula fina- 
lis non cogi 
rar quís caue= 
re.l,Titio centum.in princip.££de condicio. demonftra. $cex quo 
modas implendusre(picit commodumalterius,non diciturcontines 
recaulamfinalemdi(pofitionis.di.lTitio centú.inprincipio.£cper 
Bará dun pelean julianus.£t.de lega.primo. 
aliasincipit.J.G Titio.Sadde Pau.de Caltin.Iofifde códi, ob canf. 
quod qui dicit caufam inalem debe hoc probare. 
3 diseñorio.Etinfra luego quecumplicre,exiflisverbisinmuieur, quod 10 
i od ,lezatarius, cuicfl ab: modorclictum , Se 
ic:non acquirit dominum rei lega= 
tequodnullibi jurecómuniexprellimiJicér 
legato fub conditione(ic,vtin.l.Gfur. E. devíufrue1,1.8 pol litem.. 
Sres fEfawilhercilLaprima.f.feruus.fEad fyllania.imó contrarium 
videturde mente Barto.in.l.quibus diebus.S.termilias, colum. 4.£f, 
conditaés demon(l.dumtraétar,quee remediacompetant haredi,quí 
sena legatam (ib odo tradirlegarario,(ilegatariusnon impleret mo. 
dum.Facitetiam..prima.C.dedonatio.querfub mod.per locúablpe 
cialivbiin cafuillo datir veilisreivendicaricaBinon códictiocb cau 
I,prima.C.de hisquerfubmod.Scin rubr.ff.decó 
dicio.Sc demó(tr.dic ergo, quifta.hintelligatar, quod tuncacapirat do 
minium,flicerirrenocabibiter,nam finan impleretmodum privabi 
turlegato curoftudlibustecepús.vein.).libercoss.lucios.fEdeanmu.Je 
ga.reuocadilitertamen benetrar fitdominium preftita facildatione, 
|.).quibusdicbus.$. fi.l.á.Titio,cum fimilibus.£f.de fut 
k dondiere.Adde.l.h 5.8 
mam.Codein(bicu.Sc(ubllito.loGifandum perfideicom 
mosalias.l.6 Titio.fE-de legacisprimo.Sin.J.in tellamento.ff 
ditio.Scdemolt.feq.in prin. 
1 €Con quia, Sumprafunthec ab Azo.C.defall, can. adicA.legar a in 82 
fumuna. 


> dicion queespreftaen ella non fe cumple por 
vecafion,oporatra manera. 

55 Ta condicion que es puelta 

enla manda, fuelle en poder 

delzacabardeaquel aquíé fue 

















































Ulex,XXIL. 
»oSicóditiopoteflativapercaluminperfonáimpletisvel así quo de 
becimplerideficiar,baberar pimplera,fed Escrorertiicafisvenicin 
[roma chsin quo imple debehabctp defeétomáffccódico 
bercatiappofita,cuiusfamore haberur ¿p inipleta, fedcócicio mixta ca 
fuantíacto Jegarasjdeficienshabetur pro defectafiautéfadous in 
Darda.y) Ls 




















1a 


ab 


ereturín hor- 


Seíta' 


quocratimplenda defecit, haber pro impletah.d. 

al Dezximos.Prolequiturilta.].dióta Azo.C «de conditio.infer.in fum- 
ma.ad fi.1,co.S column.2.% glo.in.l..C.deinflito.Slubllico. Side 
fupra ca.parstit.qal.14. 

ase mariefe.Qujd lilegacarins decelTeit,an poterit conditio ¡fla de 
manumitien > 

doferuum per 
haredem cius 
impleri, quod 
el dicere , an 
jus implendi 
conditionem 

fear adtiue 











fechadezimos,aque trabajandofcel, de 
la cumplir,quáto pudieffe, maguernó 
fecumplaporocafion deanentura clin 
fu culpa:cftóce valdria la máda,tábié co 
mo filacódició fuelle cumplida.E cíto 























partida. 
ficucciiameñin > quádoocci poft mortemteltáris,S ocd 
fornon eltluluendo, Glicuc exiameltincaía, quando feraus m: 
Jitermoritur vivo teflatore,vtin.d.$.idem iulianus.curmvrrch 
ratioarquitatisvideatur proutpondcraneios,de low. Soci.d 
teflamento.la legunda.if de condi Slemon.Aibirelpóde: 
$-idemii 
gilletex.non 
cis 
nénon haberi 
proíples, qn 
feruus occidié 
teflatore vino 
fos folú negar 


























ziere mandalo alguna condicion, que 
fueflcenpoder de la cumplir de aquel 
aquien fue fecha,e deotro alguno, fia- 
cacíciofle quelenoncumplicífela con- 
dicion por culpa de aquel aquien fue 








nde a > A 2 0 Olonemcon 
plere debene — feriacomo fiel teftador mádaflealguna — fechala mádaoporalgunaocafionque - petere propre 
tistellíais du — quantiaciertademaraucdisaalgundo» — auinicrequelacmbargallede guifaque + “o hareditas 
ba quello, E S a z conce 
dequa Bare MO aforrafíc fufieruo.Ca fiel fieruofe— nonfepudicilecumplirquecltoncenó — cdeem, Sur 
in .cuifind”  muricTebdefu muerte,antequeloafor valdria lamanda. E efto feria como fi cd 
a rafle:odeotra manera, poralgunaoca- — elteftador dixeffealsi: mando a fulano Peiprolaple 
tic.kdemon=  fion,nonlomarandootri, valelamá-  omemillmaraucdisticalareícontalmu — tazcum fitca- 
Mirascin. 1.6 E q demvratio, ac 
pocná.tf. quan” da.Ecfto fe entiende,quando cl embar ger.Cafiaquelaquien fuefecha la O e naaa 
do dies lega. godetaliocafioncomofobredichocsja — dajnon quificre fazer el cafamiéto con — Jiter morius, 
cedo pa den viencen laperfonadeaql q deue cúplir.— aqlla muger,o fi murielfealgúo delos noes 
eñieneia La códició,ocnlaperfonadeaglenquié — enantequecafaffen,dezimos quenóval e Slocades 


vitimis volun 
tatibus fepe 
dubitauitycre- 
derem quodí 
calu huñus. Ja 
iíla  facultas 
non tranímit 


fe deue cúplir.Mas hi clembargo auinicl 
fe porotraperfona algúad fucra,afsico 
mo fimatalle algundome al ficruoan 
tequeloaforrafe fu Señor:cltonce non 
valdria la manda, nin esclheredero te- 
nudo dela cumplir.Pero fialgund tefta 
dor mandafTe aforrar fu fieruo, fo tal có 
dicion, quefiziciicalgund feruicio ao 
tro : fi efte atal fe trabajaile quanto 





redé,licercon 
dirio habueric 
pracedentem 
difpolitionem 
exnotatis per 








nócller folu: 
do,ex quo il 
Ja litera illius 
$.ad hoc non 
1epugnar , ar 
qu. ).llud.cú 
fimilibus.Ead 
leg.aquil.£.l 
1.S.boc intel 
dido. defó- 
te. cogita Ef 
a. ita aper 
facie difieró 





driala manda. Mas fi fe embargaflepor 
culpadela muger, que non quifictleca 
farconel,eftonce valdria la manda, e fe- 
riatenudo el heredero de lacumplir. E 
cflo ha lugaren todas lasotras cofas, en 
quetal condicion como efts fuelle pue 
fta fegun queaquidiximos. 

















Ley. X XII Quando el lfazedor del teffamento 





Salicer.io. fi pudicflc paracumplir aquel feruicio. manda algun fieeno ootra cofaengeneral,cu= — iamanteraos 
o egelo embargafle otroalguno , val- ya denefer la efoogencia. oca 
idicintea diría la manda, eferia forro d el fier- 5533 Eneralmente mandando el ida 4 terio e 
Esperlalinck 10 ,tambien como fi quiefe cumpli- 2N fxzedor del teftamento vn Úsdefcdnm legulcio 
do dalacondicion. Ecf18 esporque lasle- fieruo a otro, non lo feñalá-  heacur projm Et 














“erituncadmirilad legacum ve. 





yes fiempre ayudaron a la franqueza, 
ea lalibertad delos omes.. Otrofi de- 


zimos,*quequando algud teftador fi- 


verbo. obliga. 
€ al fcrnon 

Nóapere ¡fla 
Lan (eruusoccidaturá tercio viuo teflatore, vel poll mortem tefla 





toris,Sclic cumgeneraliter Scindiflindeloquacur, generaliter vide- 
turintellizenda¡8cquia ctiamita intelli -commvuniter appro= 
batainLinde Neraias.Sidemiulianusein verbo, quam retcorftme 
fladleg.aquil.Ecicactiam videtur quod debeacintellizi ra. ticul. q. 
fuprá cad. parita.vbi vide qua disi.Scadde Azo.C.de condi .inferta 
in fummainprincipa: col, 8: nociflam.ladiotellccnm.d.S idem ia 
Jianus.Fortetamen dici polTet quod lexiíla parcitarum non decidac 
cafumillum ,quando feruus ¿tercio fuit occifias, vino tellatore: fed. 
illunuzantum, quando pol! mortem : cumvifla. 1. prolequatur diéta 
Azo.vbiflpra,exceuis diétisexpre(Te patet,q loquitur quando fuie 
occilispofl monrétellatoris,dicitenim,fiimpedior per aliam, nibil 
confequor:ledimpediens tenewur fecundum qualitatemdeliéti, velle 
geaquiliayvel condiciionefurdua,vel aCrioncinfactm,vt.ff.ad lego 
aquil.Jánde Nerarias.$.idemIuliamus.S de condi furti.l.Sedecon- 
di.cauí dar S,vló, Ef decódi.S: demonfl.l.quibus diebus.primo 
refponto.£.l.quifitunu(edillo non exáltente fcluendofe 
deco perquemfaciometicin, 
8clic Azoapertéloquicur de occifo polt morteminam fite/'atore via 
u0,non'competererlegatario aftío contra occiloré,vtapertedicittex. 
in dic.$demialianus.vnde nó potelt ici, q que illa, occidaur 
feruusviuoteftatore,determinctar periltam.l partitarumneqiper-d. 
1.14.quarexprele nó loquirurinitto calu,É 19 poreltnegari: quin. 
denlagos quina dla que bas conil a edo ceáfolena 
ad extimationembareditaús, q conditio debeathaberi proimplera, 






























pleta,velneter 
loquicurgene: 
ralicer,Sándi 
Nina, fed qd 


A do,fi el fazedor de la manda 
non auia masde vnoh,el heredero deue 
lc dar aqlíicruojio otro tá bueno como 











dixi poft Imo 


lam, SSocinfolcitur maxima qui 
de Usoiaferro Adde.I,cumita datur. 
decondiinfert.Xell fiuorelibertads, 
€ Gosrefidezimos Profequicur didta Azo 
f Usicafare.Adde.l14.11.4.c3.par.G quaribidixi 
wSeruo velalioanimaliin generelegaro,(ire!laror habetenum ¡lle clk 
dandus,fiplures eligar legarariusnon 1 elicrem, necmal 
vel difpenfatorem: alcance «(ed fi null ar 
bersenmeth: ¡comedivcremquemipleciegait, domogu in gencre 
legata vel adiiciosivnam haber tellator ¡lla debetur: fiplures haber 
quam hareselegeric li vero mallan: habersuon valeclegatuno 
h dotasdervo.Facitin argu.adíacultacem regiá licuicóceflam,vipol y 
firfacere maioriáin ynum ex hlijs,q etiaw hvnuso cantum fio ha 
bearpofticin illbasperlonam facere 0 




































norum,adhuc vnotantumexillente eltoscelacia. 
3 € Aquel ferao.Quia cusnalis(eruusreperiaturin patrimorio tePato 4 
sivillevidesarle gatos licetin genereferonsielegas.L. don, pr 
fdo lega.1.faciey.6cibiexprelle notar Barr.f.de vino 1riti es. 
lega.S.li quisargentam.inprincas in verlicu.Gimálique 1uedo, Ca 




















Titulo 1X.De las mandas. 6 


dedonatio,8cibi nor.Bal.quod promittenscertom quantitatem fru- 

in generesvidecur premittere de fuisfian dif fundos haber: Ée 

cumincelligacur de his, que funcin domo feu hvreditare.ac de. 
Semproniz,8cLí vxori,Scibi Barafide aura argen.le, a. 

GiComocl.Forte deberintelligi ñ reliétus in patrimonio r:0. puff dar 

si forte: quia 

effermortuns; NE 

quia cúm ho= cl *aGlaquienes mandado. Masficl te- 


mo in genere ftadorouiefle muchosfieruos”,eltonce 


ed a esenelcogencia deaquel aquien fue fe- 
nó poreltl.in — chalamádaS,de tomar vno ¿llos ql qui 
cendiumCói fiere.Fuerasende, Gnonpucde elcoger 
IReRR ES 
cereperasSed e fica o 
contra hocvi-  €l mejor, nin cl quefucredefpifero :o 


derur:quia cá — mayordomo del teftador:porquecsfa- 


Guara fabes bidordelfecho delaherencia. Mas fi el 


bae, perinde 
videtur ac 1únlegatoillum (pecifice demonttraffer.l.s.fEdelibere Se 
pofth.l.fundas quilezatas.fl.defund.inftr. vndeli quislegar feraúin 
generesó habear feruosin parrimonio,Silla poilea pericrint,extin= 
guetur legacum.dkira expre(sé firmar Rapha.Cumacin.d.l.legato ge» 
neralicer.Xin,l.italegaram.in principio,codétic.S Alex.polteum. 
in.d.Llegaro,ccl 3.vel dic,quod fitalisferaus efec mulcum expediés 
heredicati,veluti (lr erat adtorvelcaflaldio quem dando totius domus 
hgreditarigaduerfionem induceret.vt. fade officio prefid.Lfin.K.Lle 
gato genesaliter.in princip.f.de legat.r.quód tune poterit haeres pree= 
fare alium que bonum,vt hic.facitquod not.Paul.de Call. in.d.L 
domusánprincipio.vbiquaric,quid li teftacor legardomóa Sino har 
bearnilivnam,écdcillanon ell verifimile,quod (enferit,quia reliquie 
flios,quiillam domumingredicbantur,S ea indigebantan valebitle 
gatum inilla domo? Sctenerquódnon , quód ell lingulariter notan» 
dun, licec Alex and.ibi vidcarurhoc didtumimpunare,nec legacumn 
demas ficeluforiuin, perillumtex.tamenin legatoferuj cciTar iflud 
inconueniens, quodefletin domo qua cenfucuit habere finesfagto 
hóminis,8non ¿natura,vthomo velequus. 

4» Cótuchos fcrnesoQuidtamen ( teflacor habens plures equoslegac dis 
censilego Vitio equum meunrzvide perBald.in.l, verfi. Sed quid fi 
teltator.C.deverbo.fignifi.vbiconciudit , quod intelligatur deco 
quem teltacorhabeacinvía:perd.(ivxori mundas.$.primo.fÉ. de aur. 
éxarzenalega. 

5 « Urechala menda.Concor.cum.L.lezato generaliter.fT.delegataprimo. 
8%.Lfiferuus legatus.$.cum homo, cod.d8$./igeneraliter. Inítitut. 
delega.Sibiperglolllimitaypiliverbacxecutina lega diriganturad 
hxredemaveliteltacor dicar,quód hares dex feruum quem legat io ge 
nere:quíatunc harediscrielcdio.fedundú Barto.in.d.Llegato gene 
raliter,p.lplane5.Gira.f.cod. 3 per.l.qui concubinásffl.delegass. 
cum Barcteraníit Rapha.Cuma,< alij moder.ibi. Anto. «loanade 
Inol.in.caindicante.de teftadPetrus tamen $: Cy nus tenuerunteon= 
trarium,quibus videturadberere Alex.in.d.l.legato generaliter.Irem. 
liwita,nintellator fenferir de cerro,non tame conftarde quo. quia 
tuncelectioett haredis.vtin.d.l.legaro generaliter,5.1.6 li quis áfis 
lio.$.li plures.cod.cicusquía tune eli porius declarario, quam eleótio.. 

6 dd ElmejersBorerit ergo eligere mediocró.4cetiam pefsimú f voluerit, 
eta haredeinuico.fecundú loa.de [1mol.Pau. £ Alexan.in.d. l.le= 

gato generaliter.Licer Angel.ibi tenuitcontrarid,(ed opinio Imo!. 8e 
alioram fatisprobatur inilta,lpartitarú,cú dixic,qual quilicrefueras 
ende quenon pueda elcoerel mejor.not.ergo. quod habens elettio- 
cm rerum,non póteligere melioré.uod fallicvbiduz cantan: elsce 
105 fuper quibus eri debererelectio:quia tune meticr capi poterit.l. 
qui ducbus.Edelegan.Balvin.li.5.C.comnunia delegawverfic.po 
nep luntin hareditate.Skproceder quod hicdicitur: nó por legara 
ius clizereracliorásetia li exprelle pertellatorteledtio litdara legara 
ricefecudú gl.ibi 8 Bar.S tener cobter Duétosin.!.2.Hdeoptio.lezat. 
vide etiam per Bald. doGo.in.d.fi.5.1.C.coía delega.ó quiain hoc 
fucrantopinionesdicpro concordia, quia aut tellatcrqui dedit ele» 
¿lionenalegatario reliquie(eruos in patrimonio, quía tune poller ex 
virute talis electionis exprellelygataeligere melioremifivero non 
rofiquitanenonpollesátiprocedas opio glo Sra i 
1I.deoptio.Iegatlam concordiam ponitImol.in.d.legaco genera 
tes.columnasas bi eriam tencrlafon refertque Arerin.6:alios moder 
nos itateneresAlexand.camenibivideturtranfirecum diétis Barc.in 

.deoptio.legamnollamfaciens mentionem de ¡la concordia loá. 

mol.ix mit imagisplacer, vtincillináiéprocedat, quedlegara- 

riusnon eligat meliurew fiucáteftatore,Guea le ze deturele£io cum 
tellacordanido cleótionern le garario,de hís feruis veliumenús , que 





























































































8 Gsefias. Velutiequis,velal 








heberinpanimonio,exprimat quodtacite delito nel! ¿Adeo nit 
debecoperari.Llrzc verba.cum fimilibus.fTdelegarisa. non reste. Ca 
de Hdciullo.propterau:horitatemtamenImo. dx aliormm. tu mazis 
cozita.8 ficit pro opinionecótra lol, quiactiam o E: 
detur dtellacoreharedi,non pobireligere peísimuwn : fed deberad 
Jue elgere me 

S E divcrem. ve 

teflador non ouiclfeficruo ninguno:c- Lares 
Mócecn elcogéciacs del heredero*dele  raliteritidele- 


do  gatis.1 ergo 
comprarvnficruo, que feacomunal- Et 


mentebucnofedar gelo, eloque dixi- fidercke 





















le 
a 


mos del ficruo , deucfer guardadocn sio quós non 








eligere 


las beftias3,c en lasotras colas femejan= Sade 
tos", q fueffen afsi mádadas.Pero ficlfa- verte, pita 


zedor delteftamento, mandaffe a otro Ipomea» 


tur legarario 
velliercdión hisrebus, quarum aliquam expedic potios non haber: 
veeltin feraisveliumétis, vel imitibus.inrebas verdinanimatis qua- 
rum nulla inutilisef! Jegatariounc in legato dubiocomprehenditur 
£ cenfetur legata minima res.l.apud lulianum.5.Sey of. dele. 
primo. l.númis.Tadelegacis tercio, ].femperán obícmis.A. de resufisin 
yis.DoAo.communiterin didla,legatogencraliter. 
tistamenpiisid intel igirur,quod maius eltinon quod 






























$.Seya.8kibi Bartolnor.tEdeanr.bcargen.lega. Abbain di£to capirus 
ndicante.detefla.columna fina. vbictiam Barba. mumer. 1: han 


lo. 
afferircommunem opinionem,Bald.tamen nouell.in tra£tato de do- 
tepartesó.in.73.priuilegio.dubitat de hoc. $e vule conurarium motas 
dicto.$Seya.vbiconfilrusponderatconfuerudincio dono 
rom quan temploslloponebantur, quiaerantrantumvelauiea, vel 
argentea,6 difponit,quód debeatelfeargentea, Ehicilletesupocus 
probarcontrarium:imo quod id quod eltminus,debeatur. hucidem 
tenetdecius in.].femperin obícuris.(.dereguus. quiaadiflam y ara 
tem ponderar capitul.ex parte.deceníi.8c cenré.diót,5.Sey 
vrgetpro opinione Bal,nouel.proutcommuniter habenwus in libris. 
Sitamenilla.l.aliterdebet haberi,pront ex calligationibus Holcan= 
dri.Lillal egicur.Sceradit Didacus a Covarruuias in releétione fuain 
diBtocapit.indicante.text.eritexpreffis pro contraria opinione, quá 
Barba.allerit communeni:mibi/atiseN perfualura, quodiltamate= 
ria relidere debeatin judicisarbitrio, quiattenta qualitate legantis, Se 
eccletiz cui legacur,hoc decidac,quid enim,filegans fitpauper homo 
velmultos filioshabens,quibusoportet hereditatem relinquiynon: e 
tuncpotias etianiin legato pivjudicabirurid comprehendi, quod efk 
minus,quam quod maiustargu.capitu.fina.17. quelrione vltima, Es 
benefacitad hoc pulchram diótum Bal.in lega1.verfiSed pone uo 
reftator.Cadeverbo.iguif.vbi queriefiteflatorleganicequum hum 
armatam:quem tamen teflator diucrismodisarmabat:nam quando 
¡batad torncamenta,poncbar fibiphaleras id ell ornaméta cum per- 
Jis8cauro, quandovero accedebar ad preliúponebatphaleras de co- 
rio,Srefponder quid minoresvel mediocres debebuntur:quia tene» 
ye medium ell viri prudenúis,6 legis áfapientibusiniliturg.vtin leg. 
quilancen.ff.deaur.Scargen.lega.niliproptereximiam nobilitatem 
tellatorisatquelegatarijamplius prafumatur.ve.f£de donatio.l.blius 
¿.uxorivin fin.lf.delegatis.3.l.plenum.$.equitij.£E.devíu.é% habia, 
hoc etiam exprefsins tener Bald.in,Jg.C.defurt.ad finoverficu. extra 
nota. vbidicit,quod li teftator mandar in ecclefía emi vnum calicem, 
neque exprimit pretjum neque matesiam,qued intel.igiur de calice 
honorabili,fecundum confuetudinemilliusecclefizr , S facultateste- 
ftatoris.quiain reliétisincertisad pias caulas,femperef connexun: ta 
citéacbitrium boniviri.argu.Lideicomnida MdefideicommiDa. lis 
berca.allegateriamad hoc.d.l. Fitia.5.Seya. 

ra Adde LhuiafinodigMicu homo. cumáblnota.fEdele:7 

ameno. .primo.ffdeaur.G argen.lepa.ol 

da dicta Jegaro gencraliter.quetamen non allegar dida uta. K vide 
per Barc.in.l.a.ff.de vin. Ada ed 















































amiliverbacx 
cutiua legati ¿teflatore prolata diriganturicufine relotaad Jegatarió, 
vell dixilTer,quod legatarias recipiac ibi feraum vel bouem, quem 
in gener legat.vrdixá fuprain glol.fuper verbo, aquienfucfechala 
imanda.videl 
Uaueno.Etficnonpotelt dare peltimum:fed meediocrem. vebic. Gin 8 
Llilaresgeneraliter.ff.delegaste 

, ¡umentis,bobus,velalíjs fimilibus.8: 9 
quid idicirlegocquin mea ,cumplarohaberctido(opra ing]. 
fuperpartesEl mejor. 

















h €semejátes. Qui habebatterminosánatora,ficut homo, equ',vIbos, 10 


Partida y 























" 






Selta Partida. 


sndum Dartin.1.fidomusán principio.fT.delega.a.fecus ergo exit, 
ftegerurlano vel fcucella,fu quid file inanimacai , quod ño 
howminisfineshrabere contucuie tio dict.legaco generaliter.in fino 
8cporgloin cadindicante.derclla.Scnocadn.l.qui lancer.ff de ar. 


¿argent.Jeganneque in his harros cogetureligere mediocremifed po 


poten darcid 
q eltminimú  ynascafas*,cnó las LeñalafIc,deuc cl he- 
Kcommus . 
cerdostures  Tedero darle vnas calas de las del tefta, 
indidhleza-  dorqual quifiereb:cfinó oujefle mas de 
de vnascafas*:aquellas mifmas deue entre 
.quidautem  gar,aaquel aquien fucllen afsi manda- 
Grellator, quí das. E fiporauéturaclfazedor del tcfla- 
Jezanie fcucele Pos , 
lan vel vete Mento nóovic/lecafasningunas,clton 
e ccel heredero non estenudo de com- 
am vel vefté . 
habeac ia pas Prarotras:ante dezimos, que non vale 
gsimonios Al-— tal manda*, cafemejaquelofizo porel 
ansia carnio, mas queporotra cola: elo que 
diximos delas calas, ha lugaren todos 
losotros edificios", quefucllen afsi ge- 
neralmente mapdados a otri. 





























Li domas. in 
vio. EE 
quod 
túc non valet 
Jegacam,. cif 
aliquo ad- 
iunéto pobir 
contlare ad y 
pobicrermina 
ri, (cureferri. videibipereum Sque dicoinferius.in glolaproxima 
Es rnas cafas.Ldem elf dicédum li lezarerfundum:nam hiresdebet da 
revmum fandum ex his, queteflatorreliquit:vnde quod hic difponi 
turín domo, haber eriam locumin fundo in genere legato, ica vale gl 
xelaraad textio,l.fi dommus.£E.de legatande quaifta fumpra elf. hoc 
tenentlacob,de Aren.Petrus.8:Cynus,Bal.Kapba,loá.delmo. Pirro 
de Call, < Alexand,ibi Svitaintelligase.L.cum poll. gener, fade 
jur.doti.contraglo(lubiliceropinionem glo.in, $. gen 
Barc.Angel.s ImoL.inLica nipulotus.in octataoppo. 
obliza. Angela día. lidomas vehcdierenca inter legacorn fin 
di, Scdomus:fed magisplacet prima opinio,co quiarellatorvidetr 
fenfiflédernoex fuisfundis,S ón co modo Á forma prouteracin vía 
tellacoris.Quidantew lilegarerplanetáyvel vellem, vel quid mile? 
videque dixi lupraia glo(: proxima ad Íinem,contra id tamenquod 
ibidixi,tener Paul.de Calir.án di81.1.8idomus.in principio dicés hoc 
elle durum, $ vult quod inalijsrebusá domo generaliterlegacis, lega 
cum valeacá inrelligaturtecundum confuetudinem regionás.. li fer 
uns plorium.j. ide legasprimo.].Tiria,$...de aur.Q argen. lega. 
illud tamen quod in dic.aglo.disitencturcomuuniter, tener gol 
io.L.quódinrerum, S.fin.thco,in verbo cam.límita tamen,nil legarú 
elTet piuw. ve dixi fupran gloflsfuper parte, elmejor. Allegando, 
Bald.inJ...C.deverbofigntlicari.dk pro opinione Paul.de Call vi- 
dezur facercilla.l partitarum.quatenus ad finem dicit, y diétaindo= 
moprocedan liticis,Scnon exrenditad res mobiles in gene 
relegatas,quz lines habeantfuéto heminis, Scerte duravidecarilla 
cominunisopinio,quód lezatum (it derilorium,ficatefl in domo, 
quisin gengre vellcra legeralicui,vel capfam vel quidfimile, 
dgualquifre.Concordicum dit domussin principio. támen te 
Rtatorduas habebar domos, vnamin don icilio: ajiam extra legalle 
intellizicarillam,quam habebatín domicilio, argumen.l.quz con= 
ditio,y-1/fade concícicalx demontt.fecundum Balcin dicta. lidomP, 
ia principioaSfequituribi Alexand. 
dicofas.Notviflamol.Scviderurlaisraciónbile.ar.J2.E.deliber. 8 po(t 
lus qui locacis.fF locatiKfacicila.l.contraid qd dixic Pan. 
deCaftrn.d.Jui domusin principio.dequo dixifapraia glotl.mper 
parte.el mejot:quandoteftacorreliquidls Jomwny, Scvnicam toni 
habebar,quafili) ciusharedes indigebant, quodilla non fiedanda, $e 
quod lezacum non valcar:mam hic probatur contrarium , St contra 
Paulstener Alex, in did. domus.ad finpriocipij.Xin dit.l.legato 
generaliter,St benc:vndefilijalíam (ibi domum acquirent, velconda 
centynilialiter de menteteftatoris appareat.Seilla conferunt ad ques 
Kionemuteftator babens duosfiliosfecitmaioriam in primogenitum 
de certis rebus «poltea adificanicmagnam domum quá dicebar q 
volebateampro maioría $ deindein (uo reflamento dixie q legabar 
filiofecundo domum non defignansquamn domum ; nam (iconítat 
de volontatepatris yy diam domum voluit ele maiorize legacum do 
musin(ccundo filio eric dexifprigan per di.1.i depnas.in princip.(i de 
hócnon coniftarerdeberer domus dari fecundo filio per iftam $ 1114 






Ley. X-XIULEn que manera dene fer dado 










































































































e 





h 


i 


Jegem.nora etiam qp fi teftator fecitmaioriam de domo fuain qua ha 

bitabat venientctiádomusa levar que erantappendicesiilias dom”, 

Bactin.Ivredijs.3.quí dombowvbi Sbonustea .if.de legat, tercio. vbi 

.ctiambhabetur dz orto.Svi,per Alex.cóf E Joan. Cirier. 

tradta.primogenitara.lib.2.cj- 488 Andes ¡uellá in tradle de 
nubilitate $ 
iure primoge= 
niorum. q. 73 

d U won vale ral 14 















Tr 





elgonierno a aquellos aquien es mandadoen 
elreftamento. 


Ouiernos mádan dar los faze- 
8! doresdelosteftamétosaotros 
25 qnó dizen quanto,nicn q ma 
neralos deuédarlos herederos,en tal ca 
ocomoclte dezimosí, ql elteftadorg 
mando gouiemosa otro, era víado en 
fuvidatde darciertaquitiade pan,o de 
dineros, porgouierno aaquel a quien 
fizo lamanda:tenudo es el heredero de 
darle otro táto.E fiporauentura nó da 
uacolacierta:eftonce deue le dar fegun 
qualomefucre Yaquel aquien fuelle fe- 






riocleftionem K. 


velit: namtúc 
cúiam finullas 
domos tefla= 
rorin patrimo 
nioreliquerit, 
tener legatam 
per.l.citia.$. 1. 
in fine. f.de 
aur. Scargé.les 
1, Setener Al 
eri. poll Ni= 
cho, de Nea- 


chala manda del gouierno, efegun fu po.indiét.6 
renlos bienes queheredodel teftador.  dom”.inpn. 
Jimitactiam le 
cundum Paul. 


deCaflindir.1.6 domas.in principio.y non habeat locumin legato 
habitationisin genere:quia licectellatormullas reliquerit habitadóes 
in patrimonio, deber praltari habitatio,fecundum qualitatem legata 
ij, tencbivurloluerepentionem talisdomus. pertexin.l. cum an- 
tiquitas.C.de vfafruét.quod muleum ibiexaltat Alex.dicens, quod 
mulcidixiflentcontrariuma 

dLorros edificios, Nora bene Ecaddeglo.in didta.l.quodinreram,$.É. 15 
inverboeam.que hoc exc plificar in nani, 

Ulex.XXILLL, 
-egatisalimentisfinequantitate pra (labunturficutteflator confue- 
wi:S finon confuenielecundam Legatarijperfonam Sefacultacem hg 
reditaris.hoc dicit. 
oem. Sumpracitillal if cutanmuú.(fdeann,lega.S 3.1 cum X 
aliwenta.ffode alimen. $ cibar.lega.in principio. j 
ir judo en fic vida.Quid G ett diuerficasin vía namaliterprallabar té- 2 
pote mortisaliteranteazdicquedinfpicierurcempusmortis. mella. 
$.1.ff.dealiment. Gi cibar.lega.8 an comprehender hoclegatum ea G 
non ordinarid,fedextraordinaricteflator folitus erat prallarez vid.l. 
Scio.f.medico.ff,deann:g.8: vid.quod notabilizer perillam.l.con= 
fuluitOldraldusconli-n9.incipicin qui'licne quaquaricar anillud 
quod folicum el preftari Archidiacono. 8.8 quodetiam per illam 
J.notsin confisaró.incipit circaprimum articulum,an obitus,inmen 
faefacultacibuscomputentur, 
dLQal hombre fuere.Nampro modo ataris: 
iuueni.vide.l.comvnus.5inalifF.de aliment.Scibar.lega.aliter mili 
ti,Saliterroflicodiéta.l.li cuianmuun, Gi tradit Joan. de Platea in.l. 
fiupercreandis.Cadeiurefifci. 

Los bienes, Adde.l.comalimenta.fF.de alimen, $ cibardega.E limita 4 
ytin cafu,l.cum vnus.$.6.fF.co.é leges que dicunt,q alimenta queg; 
debestmoderari,fecandumfacultateso parrimonijavtinaljus alimés 
vbipupil.cducar. debetintellizinon reíprGu aloris, fed re 
Ñ mperator.infin.éi ibinot Bartol. ff. ad Trebel. 6 
in diGa.ljusalimentorum.in princi.vndefi£:udtas non fufliciuntad 
alimenta non propterea hzrestencbiturimmobileyédere,vtefbrexte 
£ngularis.in.l«qui bonis. verúi.dummodo.fF.de cefsio.bono.quem ad 
hoc dicitlingnlarem Toan.de Platin.l.fuper creandisn Kin.C.dejure 
fifcialibro.sosillam etiam,L.ad hoc dixerontlingularem Bald. 8: An- 
gelinlocisrclatisper Alexand.in diéta.l.imperator.in.g.nota.quod 
tamen lisvitabisfecundum Joan«de bmo.in dita.imperator. quando 
debentur alimentaalteri, quamilli qui et futuras dominus bonorú: 
'nam fi debeanturtali futuro domino, pofTetfierialienatio Ecvaleres 
per.l.primam.$.omlier..deventin polTefamit.Sfequivur Alex. ¿bi- 
dem.épureltinduci ad maiorie bonavetalicalu non obítanteprolá 
Ditione alienationis poffentvendi.£acit authenti.res quz.C.commn- 
nia delega.vbi Bar.comrag/oibi.icem (i traftareror de alendis fer 
hareditarijs, 1 £ruétusnon fufiiciunt,pollunt vendi corpora hare 
tatis.ladiuws.tidepeticio.harredi.vbi hocnor.Ang.limito eciami 
fuanrhentica.contra rogatus.vbicriam Angel.Cead T rebel. 





























quia aliterpuero,Scaliter 3 
































manda. Limi- Ad ic. fE 
tanifi teflacor dalim. $e 
daree legata- ciba.lega. 





dedomo, quá mus lega, 


20 Optioncaliculusreilegaralezararius emeleligésnon potcA varía 








2b 


Titulo.IX.Delas mandas. 


Qlex. xr, 


Red filegentria oprione terti eo intra ammm non eligense eliger lega 
cecius.lise dicico, 








cop 
gato Befichas 
bes, ypnon ii 
cet Variare ele 
Alone femel 


Ley. X XV.Como aquel a quien es mádada efe 
cogencia de alguna coJá de lasdal reflador, non 
fepuede arrepentir doSfuues dela aucrefcogido. 













fia, Splane EN cogenciaotorganlos te- 
precedicinvl- fadores alasvegadas aal- 
timis voluntas y 








ELN gund ome que elcofa de 


tibus,quz nó 2d 
debent eflcin Ersan dos colas quel manda, la 


po vnaqual quificre.E quando la manda 
esfechacn elta manera dezimos, q fiel 


pradio, fecus 
verósftiacon  cogerevnavezparafialgunacola de a- 


tradlibus.L fis = : Fa 
jaisftipulacas Glas q el tellador le ouiere mádado, q 
ft ftichum. Se 
Len quicer- 
tarom.sfin.EEdeverbosobliza.Eeintelligciflam 
Ivitenam (non poteritvariare.).:. (fede opio. 
tio tencarponitglolTin didt.L.ferui electionein principio. vbi per 
Barc.£cdodto,écan polsitvariari ab co,qui haber poreltatem eligen 
diexreferipro feu exliteris ad beneficiazvids pergloflin cap. gratis. 
dereleripús.libro (exto vbi deciditur,quodnó.8cibi loanmem Andre 
3nnouella. Scan Fi sta cle£tionelicear variazetvide incapitul. publicas 
toudeclectio.8c qui tradir Alexandiin didt.Lferuielectionesin prin= 
cipioin colum.iin.ybi eriam vide quidin declarationeludiciali8:an 
juod difponicurin A, capic.publicato.procedac in cis quee 
leferuntur per ele tionem.videper Abb.in capicu,penul.de poñlula. 
pralaaicin capku.cútinter canonicos.columna.fina.declo£tion.£ de 
Sompromillaiza eligendumadie Abbincspi. cala quede 
élettio.8can poulacionepcafentatafuperion, vel poltulato,habear 
locampernitentia2viderext.6ibi Abb.in decimo notaón capitu.bo 
nesellegundo.de poflular.prelacó.Scper Bald.in,J.fecunda.columna 
6.C.deferuicu. Scan pator quirecipitemphyteofimprofe,écvno fio 
nominato , pofsitpoftea variando alium nominare? vide Bald. inal. 
prima.coluinatinali.C.perquas perfonanob.acquirl.. 8 qui eli 
dí ragtus,non poteft polea redire adviam diftratus,ve) ¿con 
Scibi Baid.C.de padtis.interempto. Sevencito. la 
33.titulo quinto.parir.quinta. Se quando jneleétione rerum alternas 
tiuedebitacum admittatur variario,yidcin diét.l, (1 quís Mipularas fit 
Michum.f.deverborum obligarioni.é4.1.quí ex pluribus. dx diét, Leú 
quicestaraan,$aprimo.codem itulo.Sibi Bart. can quod femelap- 
probaui pofsim polteareprobarc,vel ¿contratvideper Bartari, |. quo 
exi. lulianas. fre rac.habesSc uf cui Gioplic vias 8 ibi Paulos 
deCaltrlde feruita. de vide ctiam quod habeturinJ21, titulo nono. 
feptimapartita.Sin.J.fina.ita.lecundo.fibro lexto,ordinawregali. Se 
delibello femel declarato vide quodnot. Bald. in.Ifina.colunmaze 
Cadecocisnor.eciam quód non poteltvariare, quiñam elegit locum», 
vbicomuenirercum,qui ibi erat oblizatus re(pondere, omniloco, v 
delaldin.L.fina.$.(ed 84 quis. C.communia delegar. San qui nos 
Initreipere,quod ibioferebaturpobit polteapomitere? vide Bald. 
in.lefiplures.colunma.fina.C-de conditio.infert.8: de executore 1 
Ltaméti,q renuntianicofiicio.vide Bald inal.deberi, Co de fidcicómif- 
faiberta.quitener,quod pobitpernitereli epifeopusalTentiar, Seno 
taquodin calibusin quibuspermicúror variatio,non permicticar,nis 
fifemel.Baliinautbecicahabita.col.5,Conefiliuspropanre.tradic Ale- 
xandain.Lextoto.5.tina.Mdo legaisa, Koclusintradiardeiura pas 
sronarus.Char.7.colum.a.quódpoltíusqualirúalteri,non liceatvar 
xiore.vide Abba.vefupraio.d.cop.bonawellegando. 
toelaocn adelanse.Adde.Lfin.5a.C.communia delegar facitila 
Lad queflionem quedíi mulicrder marito Facultareso eligendi vnú 
exfiliisad aioriam pereamin!tituram, vel meliorandivnvm ex e- 
iusfilijs,quem maritus clegerit,quódfi maritusnon elizatintra annú, 
guódiicexeluusaralieleétiope, 8. poflamumeligat, vel nomioer 
Situm,quod taliselectio vel nominatio non tencat, (ed cómrarium ele 


mando eleótio va 
¡uilta ve ele= 





































































































verits'; quiaquandodaturele£tio períonaram , non finicar anno * 


fecultas ad hoc data + fed durarperperuó » quoulque lis contelle» 
tr Super tali cleflione,_vrtener Barcolusin didtalege final. 9.1qer 
1 lam.ff. de legatis(ccundo. vbietiam loannes de 

















jcian 












slum,imo fire inf 
oteflacorretiquievsi 

can polbaunuin eleciioremanca: harediz 
gatisfecundo.l.cum quidam. que lex loco 
Amicovel confinguincasiecas li legatur pda caía > Po 


di 











non fe puede defpuesarrepentir a: ma- 
guer quiera dexar aqueJlaque clcogio 
ecomar otra. Masfilacfcogencia dela 
cofaque mandale a otri,el fazedor del 
teftamento, fuefle pueltacnaluedgio, o 
en mano deotro, fi cfte atal aquien fuel 
feotorgado poder dela efcoger,nó lací 
cogiercfaftavn año, non podiendo, o 
non queriendo: delañoenadelante? la 
puedcefcogeraquelaquienfue manda 


dalacola. 


Pp 


tum ene 
torés ve fupora 
decpifeopis 

cleric. Jan 
huzc fent ve 
ba Bala di 
poúns La 
quód in cala extrapias caulaseledlio elapfo edamanno remaenca? 
pud maritum,ex quo áinrenon daturlegitimas exccutos dh elos 
pligentia:quinimo di fic relicto ad pias caufas ctiam claplo anno anto 
Jnterpellaionern,per litis conteftationen, facultas eli gendi dura 
cundum Barto.in diéta.J.cum quitara. alios quos reterilafon hu di 
¿to.5.primo.Angelustamenibiinco quod attinetad plascavlas, vela 
ticum cleétio parperum fuit comia tener contraritm, ino quod. 
elaploanno deuoluaturad epifcopum,eciar li debenseligerenofuc> 
iciaterpellacos:3 diciticacomunitertener, $ leyuari de coninera 
dine:ócin candem fententiaso videcrrinclinare Budd. do dida guarta 
<olumna,verficulponequod infraanium fed quidquid in piscan. 
fis,in quibus opizio AngeliSc Baldifatis (aflemrabilis videtur : quia 
uu dies fitprefixas excentionireliétoru pierum perconfeguens 
viderar prefixuseleéioni fequa exerncio fiction piolsit, Ehiccel 
fat ravio dié1.l.cum quidam. in queflionelipa foraista nullum el 
disbium, quin lapías anninonexdludar dicta facultar elizendio 
e leal 
lamen-mili.nequepredidealferdonirdragabitar Taurivatrig 
macerúa:quiain prafixionetermini,de quaibinon comprehenditur ell 
i£ecalus.imodillavuleifto cala comniflarium femps 
adfaciendum declaraticnem bi commillám ádefinéto, 
clarationepotell iiurefuppleri.Lilla haber profit 



























































5 fifnedes 
¡do lo termi 





notalem declaraciones: : fiverodeclaratiofitneceflaria , haquod 
fuppler ex menteillimslegjs,vidcturquód itadlue 
¿Scadillam legem pare 

PETT 


álegenon pofs 
fiendactiam elapfisillisteraninis,de quibusil 
titarum E limilesrelpondetur , quód prececuntin elecilo 
nonin eleAivne perfonaram.Quid autemtimaterdedicm. 
tatein faciendi maioriam in vmun ex filijsan pots + eligere 
poteflate Bencquirere (ibivfimfiuétum videcar qued hon ex dido 

aldiin.Lutor.5.primefide exen.tuto, quodefcclimitan dim il 
omneselleriypoteflate,vell eligercturlilius maior , nas de mente 
matris Scontuetudine videtur quod ¡llepofleteligi Selic quód cam 
paterhabear vlimkuétum. 
























A lccefé Quizconfifiebatio fpecic:nam fecusfiin genes 
nontransfercur cleGionlegaraium , fedín arbierium beni ví 
prima.fT.deleparisfecando,habescúam hicsbbin diéta.l.finali$.p 
1no.binotat Ángelus quódíi cle(iio rerum,vel pertonarum concedi 
turtertio,ná dicitur voluntas captacoria, Adde diet. l.cum quidama 
fiudelegatis fecundo. 8).cum pater,$.hareditarem. «$. á flia, de 
Jegatíslecundo. 6 lege. vn ex famitiar puinci do.8.$.primo. 8 
ibi Bartolum. eodemtitulo,l.com quidamg.vtrum.(Edeverborum 
obligationibus.opimustextus in legehiaredes meisffinali ad Die 
belliarmm.éclegesex fadto,S.fiquis rogaras. codemcitulo, SeJege fi= 
deicommillapa. Sufinali.(F. de fideicommillaria libera, “Aduerte 
eta quód fieleéto ell commifla per modumccnditioís tune nó 
procederetiflalexyeb dicar, i Titus anbicratas fever in difta len 
gcptima.(fadeJegatisfecundo.£.J.qui hercdi.54inaliffide condiri 
pibus Sedemonftrationibos,l.centefimis..T.de veborum obligar 
bus. 8 hoc frarbitrium per modum condicionisappofitun relpiciar 
fubftantiamipGusnegosi , few jpftum totale negouumalias cotenus 
vitiar,quatenusrefpicit non ylua.l.certia, MulocatisAlbericus in diéla 
legefinalis5.primos . 


ea 












































crelié ublizacd all 











Seltapartida. 


Ules, xx0T, 

+mSiduobus legarur ferui oprio:6idicordentin eleftione : manderiu- 
dex forte diriii:vt quem forsprarculerit eligar,Schabeatrem:zílima 
sionem parúis alter acbicrio bonorumvirorum/oluendo ; idem ell 
fi vnioprionelegata(co ante clectionérclidiispluribus hgredibus de= 
funtto) li ha» 
redes luperó- (Ley XXV1,Que quando es mandada efcogen 
ptione dilcor- cia desleunaco/a deltefladora dos omes fi 














dent. A E 
ya riliibre. — Fedefanemieren, quecslo que denefaxcr el 
Coniundtim Juexzenejha razon 
vel diuilian, ve i 
o ¡Ta dos omes*fiziere el tefta 





dor mandadevnade Lus 
2 :ofas,poniédo la a elcogé- 
paga ciadellos, quepucdan to- 


tim res duob? 
legerar. Mag 
va deberetar 
res,alceriíti- 








macio,kfiplu= ar fa que masquilic[sé:como fidixcl 
ribus cadem. 
fradelegarne  Lequeles mandanavno de fusficruoso 


la vno de lus cauallos,o otracola femejá- 
: iS a 
Se ay tc,qualcllosquilieréclcoger:fi acaclcie 





lin: rem:quía  requeauengadeliuenencia entre ellos 
forte dirime= A A 
E de maneraquel vno nó fe pagafle delo 


fterur , Sccui a rl o man 
d 


xflimatio te- € a a $8 ié 
edo areljudg: dorech rfucrtes,caglaqui 


inprncipi.c.  Cyerelalucrte?,deue laclcoger e quer. 


0 ad Perotenudo esdedaral otro la eftima- 
QUlaficerte, . H 
dedisinpa 1Ó delafu parte,queaujaen aquella co 


«i.C.coma-  fa,ecflacltimacion deuelerfechapor al 

niadeleza. £ — ucdrio de dosomesbuenos.Eeflo mil 

que bi Bald E dl 

traditde(oree. mo feria, (¡talcofacomolobredichaes, 

a Dau.de — fueffemidadaavno poniendo laen lu 
altri Lain a a s 

tribus. ME deta Clcogencia, Cali acrclciereque clteatal 


dicas phabe= — muergante quee[cofafincaa lusherede 


sur podio rostlacicogenciadella. Efife delacor- 


nescomprimic.— daren losherederosen efcogerla,deuen 

Lory Scinterpo — echar fuertes, e fazerafsicomo fobredi- 

tentes quoque ess 

diñudicac.ke vi 
deiniftamareria loan. Civier.in fuotraftaruprimogenítura, libri 
queftione.o:vbi traétar,anin qualione deparca gemnino fitad juaic 
ciumordsrecurrendum,vbiumlcaaccumulat. 

30 Erincá ajus herederos. Etliclegarma oprionis non eft.conditionale.$. 
oprionis¿uti.delegaienim fuerarconditionale ¿non trá(inireerecur 
ad heredes.l.vnica.5.fin autem aliquid.Cede caduc.toll. 

E Mex Xx y 1, . 
toLicetad hraredemlegatari tran(imiccacurlezacuo, exéáuo fui legara 
rioius acquificum.fallicin legaro foGionismincre vellapidicinz Icin 
dendas, quianon tranfit ad haredem,nilihocteflatorípecialiter ex= 
primathocdicita 
























y d Eoverajafe piedra. Adde,Lidem Tuliamusaji quis.Edelegar.1.8u fic 


habes q concelsio fadtiindecerminati tam qualjtate quam temporce= 
manans ápúnato cenferurperfonalis,fecus li tale factura eller determi 
nacum, vt heftacor: be facultaternincidendidecem currusli 
gnoram, ex nemorefvo:nam tune talis facultas tranfiret ad haredes 
Jegatarij,fecundum Cyn.ék Albe,écalios fignanter per Alexand, in di 
10,5.13 quis, Quodtamen limita Alex.nililegarumelfetannuú,quia 
ad haredesnontrantit.l.q.fdeannu.leg.8perhecdicit Alex.polle 
Simicari do(trinam Barsin.1.6 fic.la grande. (f.de ver.obli, £ doc. in. 
veteris.Cade conerab.8 cómitten.ttipulasvbidicút, q Mlipulaciofadti 
afirmatiucell tranhioria ad heredesper.d.l. veteris, cuen imálibuse 
quia hoceftverú,fi fai erar dererminatá, e certúlecush indetermi- 
na! £1iflaconcefsio fieret Cinitati in terminis huius,l.parti- 
tarum.vel fimilibus,an cenferidebeat perperua?videturo fic.vt proba 
turin.lvedtigalia.Cadeveétizawvbi Bald.not.quod privilegia concef= 
fa iuitaribus prz-fumunear perpema.facicbonus text.in. fora. 
guanquam. fede cenf, ell enim idem populus perfurrogacionern. la 
proponebatur,fldeindic.lficur,$án decurionibus. ff.quod cujufque 
vniucrlta, nominlicetiam priuilegiumn concellum ecclefia perpero 


























intelligítur conce(limm:quiaccclefía nunquam moritur. decirmafecin 
daquzMionea.cap liber. 
den la vidadeaquel.. Sedanpoteritezderelapidem,Cemeltantu 
vel an pluriespertocum tempas jue? ¡fla,linmuit quód pluries pe: 
vicam.Sehoc renetPaul.de Calls. poft cum Jafon indiéto.y.fiquis 
alicul. 
cho es. £ Cf bird 3 
YLey.X XVII. Como la manda que esfecha de "eo hue EE 
minera de metales ode pedreraznon pafJa en — ofíendit con 
losherederos de aquellos aquienlafazem — celsionemelle 
realem nóper 


Inera de metales, o pedre-  fonalem.dide 
. Materiaquan» 
ra auiendoalgun teftador do conceñio 


8 enalgunafu heredad, (1 fi- peras 

DE 2 Bs velperfona 
l zieflemandaen lu rellamé 5: vie palo 
to aalgund ome quetajaflepiedraden — chrasremifiio 
aquella pedrera, o quecauallcalgúode 7 a 
los metales paraaprouccharfe dello,val 8 adde la 
dria tal máda, quanto enla vida deaql na pero 
aquien fucíle fecha. Mas defpuesque el pta! vn 
fueffe muerto,nó valdria la manda,nin — le ,quá plona» 
auria poderdefacar ende ninguna cofa bel 
el hercderodeaquel aquien la ouiefle fe gentium. .pa 
cha.Fuerasende,(i cl teltador dixele fe- os ANA 
ñaladamente quandofiziclfela manda pad. Bar.in 
fobredicha,quela faziatambienacl,co  paterflizA.é 
moalusherederosf. A 


E, Joan.Faber in 
Ley XXVI Porgpalabras puedéferdexadas — $uzque fiagar 
l 


las mádas a que dizen en latin delegarisrerrio. — <olwinltit.de 
MAS ES r 
adtio.ver.quid 


Y]! legatistertio,élatin táto quiere £per pañtum. 


E a de . Xibividegd 
5: r8€ romáce,como vnarazó riuiles] 


in_ privilegis 


e. 









































Mtra, porq palabraspuedé ferdzadaslas e mpcrBald. 
mídas.Edezimos,Gportodas palabras — in dic.safiquis 
queayá entendimiento, quefcan gui- E e 
tem fiteftaror 
dixitlego Tio £ hrredifuo, q pofsit crderelapidem infundo meo 
muaquid tranfbit tra prómuma haredem2Cynudiccbar q non pel 
antiquitas.C.de víuftuét.contrarium tenet Alber. ino 4.1 quis.8ci 
relpondetad.l.antiquitas.qyibiideoc,quia aliasproprietasredderes 
turinutilisiin calibus vero vbihoc cellarer,tranúbitad omneshare- 
desifitamenex fundo nullaperciperetar vtilitasalia, quam cedendi 
Tapidemsruncidem eTer quodin viafru»,fecundum cum. Aduerte 
etiamquiaficoncelsio cgdendi lapidem,de qua hic fierer contempla= 
tionealicuins pradij,quod legatarius haberet vicinumyad cuiusveili- 
tacomfaiflecfadura dicta Jegacumirone 8h non fiat mentio deba 
redibustranfirerad cos,rarione pradij.l velnri.6<.).quid ergofadefer 
vitustulti predio.Dynus $ Alber.8 Angelin di8r.$ui quisinrellige 
tamensquod concelsio har expre(serationeralis pradijinam tune dis 
ceculerults predial (ecindin quedaras Osa «de Casilla 
pee Ceruicusruli prgdioslalo.in.da$oi quisalicui.Impergl. 























Ulex.xXv11L, . 

«mFiuntlegataper verbaintelligibilia, vt mando, vel credo e daturnm 
centum Titio:vel volo quod des,8cfimiliará: errorin nomine cómu= 
nisvtargentum pro auro nominandoviriat legarumslecasin nomine 
propriolide perlonaconftat.b.de 

$ UT anaquieredegór, Vide dehocperglo(l.fidelegay.inrubricarBal. y 
iftapotiuslequicur diéta Odofred.quamililusgloff: dicitenim Odo- 
fredus(verctertAlbe.in rub.1.de legasprimo) quodin illotitulorra= 
¿taturdeperlonislegantium, 6 coruro quibuslegatur,in titu.deleg: 
a,tratarur dercbusprobibiris K concefáislegari, in titulo delegar. 
tractacur misctim de pertonis,Screbus circalegara, Scinterpreracione 
veiborum.biprofequiturifta.lanotata perAzo. C«delega.in foma 
columna.6wverfisrclinqui potefle 

h Esrcndimiento. Sivexba incita obfcura, q nulláintelleú poñár a 




















geselcritacnel derecho, q mue-  principum.de Ade. 
a a Quibusvidess delega 





Titulo.IX.Deélas mandas. 


fuflinecemon vale: Griptura.l.quo tutela.s.pen.fEde regul.iur. Baldo 
zol.1.C.defidcicommilhéevideslfecuns 








q pl 
a A csydando.Concor.cumiftadda quisinftmdivocabulo¿n principi. 









fr.deleza.rvbi Angel. limitar quacuor modis. Primo firesincuius 
appellacióc ee 

epra= E 
las pe fadas e cóuenibles, para cfpaladinar las 





Jaricer demon cofas, Gel fazedor del teftaméto quiere 


Atrator,vefi di + EE. e 
ere lega ds mádaraotripuedéfer otorgadas epue 


bi hanc equí — flaslas mandas cn los teflamentos, ocn 
eco el codicillo quealguno fizicre, cafi de 
“nó cltatibi in Otra guifa las dixcffe,nó valdria la máda 


1.que extin=  ceftoferiacomoficl teftador ouiefleyo 
fecusfrdever tale mádaroroaalguno, e dixefle 
cundovbi no-— quele mandan laton:creyendo Gl oro 
a auiatalnomc, cacitócenon valdria tal 
imia.veini-  mandaimagueraquel aquien fuelle fe- 
o cha,quificile prouar q fuintenció del te 
lelegazo Ter  Mador,cra demandar leoro,cnon lató. 
tiofifermoes- E cfTo mino dezimos,queferiz en to- 
e daslas otras cofas que hánomes genera 
communeñiy les enqueacuerdan losomes comunal 
SERE métcen cada ticrra cn nombrar lasiafsi 
vitatis,vel ca- COMO plata,o vino,opan,o paños,o ve 
Eo ftiduras,ctodas lasotrascolaslemojitos 
¡Eodefas  deflas. Caen qualquicrdeftas colas fo= 
bredichas, ficlteftadorcrraffe el nome 
dela cofaque mandafle, diziendo otro 


nome enon el luyo,cuydádo * q aquel 























civitla. apart 
tacumcun di 








cit, comunal 4 , 
endo 0 el ledezirerafu nome, non valdria la 
ti Qu; máda.Pero en lascofas que han nomes 





tolimirar Adi feñralados:afsi como fonlos omes,non 


Íbonens ante A s 
oia ferin afsi. Ca maguer el teftador errafe 


volcan fa enel nomedealgunome), diziendoo- 
declare, 9 tro nome enon clfuyo,cuydando que 


cum verme : ; 
vnoappellari» — aQl era fu nome quecl le dezia valdria 
uonowine,in 
de 
veto proprio comuenientireiin difpofitione dedute.gloMTindia. 
Ju quis in fundivocabulo, Quinto limita,veprocedacin nominibus 
appellativisomnino diuerfis,veflntequus, Scmulus,bos $: Añn': 

finonetfentomninotiuería,fed haberent(e,vt excedétia St excelfa 
velitelfatorvolueritlegareducenta, Ec dixerit centum,nam liconfla= 
retdecrrorevalebicdifpoficioin ducenta.glosin.).qui quartidi pr 
cipio. Stibilmol.Bald. SPan.deCaltr.probaturin.l. quotiens. + 


fedíinon incorpore fade hare Ecnot.bese iflamal.Se 
del.fiquisadió 


.S quenorgloia 
1.voluntatis.C.defideicommitF 

4 b dde alguneme. Adde.l.fiquisin fundivocabulo.%...i quisin non 
ne.C.detellamen-Sins$.ttinnomincin/tiade lega limita eriplicio 
teraveper Alex.inad.] incipio.col.1.Sdeerrore continiá. 
videibiperImo.X Alex. Saddeinifta marería tex. nota. Scibi Bar. 

ina. pen-fT.dereb.dub.£cL9.Sc queibi dixilispri codem. 

€ LDezimes.Concord.cum.].fecunda.C.cominnnia delega. 
$ d za entencion,Vantier o valettacita voluoras cójedurata, quitiiex 



























































pila.added.cú pponebat.Edelez,2.l.intervell3fideanro.dk arg. leo 
ga.Scuraditplene Curti? Senior cóli:siin.1Sca.col, Le xx ix. 
«nSilegaram relinquarur inliberamvoluntitcem hasredis non debecur 





Reredenolentesfecas Gin ciusarbitrium, fan perverba importantia ae 

bitsiam bonivirisquia une debeturli hveres cautam probabilemnon 

oflenderircum dare nolit.Ltem captatoris voluntas nontenetin legas 

is,neque in in fiturione haredis,tenet tamen legacum vai faétum li 

justale quid feceritabad. 

¡5 Koni beredero.Concorcum.L.(Giclegaramn principio.ffdelegas.8e 
notuglo.in.fenatasyj.pe.co.tita.daddenota.perAzo. qu lic pros 
fequíturila.lán fumaia,C.co.colum.antepe.verGicem legari gotelt 

















'ectiamin.Lfidei 


Gi exá/imaverit. Bee 
; ic, verbalicxiflamau 


fi.deloza.chabes 











fusrisimportantarbitrivm boni viri.S de hi 

vibus. vi, in.d.JaficLinadol, 

ver eldideicommidainprin.tE.defideico 
1 . 
lamanda, enon fecmbargariapor tal 


yerro fifucre prouado q fu entencion 
eradl teftador queaquella perfona que 
nombro ouifletal manda. Otrofi dezi- 
mos",que quando los fazedores de los 
teftamentos vÍan tales palabras en las 
mandas:diziendo, mádo e quiero, que 
fulano aya tal cof,o plaze me, o tengo 
por bien quelaaya, o dizcal heredero, 
crcoquetu daras tal cofaa fulano, ode- 
xolo cn la tu fc,quelo cúplas, o dizc el 
teftador,quicro que cl mio heredero fa 
ga tal cofa.Ca víandocl teftador qual. 
quier deflas palabras fobredichas:quan 
dofizicflela manda, o otrasfemejantes 
detlasporguepuedafer entendida laen 
tencionto lavolátad del, valdriala má 
daquealsifucilcfecha, 
Ly. X X1X.Como Vale la manda,onon que 
es puejba en aluedrio del heredero. 
Sando elteftador adezir tales 
[e Ses palabras quando fizielfe la 
1-3) manda, dexo a fulano tal co- 
fafientédicre mi heredero”, que es dere 
cho glaayao fidixeffe, dexo lo enaluc- 
drioS demiheredero, q fientendicre, q 
fera bien queayafulanotal cofaque le 
mando,quegelade. Caen aa 
deftas maneras, valela manda queaísi 
fucfle dexada. Fucrasendefi cl herede- 





















dequibuídam 
alijs. vide per 
Bare. in dittis 
Jegibus,G:per 
altos docto. Se 
fignanter per 
Alexan.inade 
Lfific. cola. de 
2.vbictiaim vi 
de quiddever 
bo indicio 

100, Sede vera 
bolibueric, 86 
de verbo Er 
cias suolenfira 
éxdeverbo,có 
anicto prader 
tizmuz, dede 
verbo, liberá 
facultatein, Be 
dve:bisfidias 
quidquid ús 
Bi vitum fue- 
xis espodirez 
Edeverbocó 
£cienti 

















Edoy 
centiam Seres 
eflaris 





¿omico fare 
tuo duramen= 
to, fenverbo 
100: éede vere 
bo pono rem 
in maná vás 
$% de his ves- 
bis pro we 
voluntatis ar 
Ditrio ; de de 
verbis cómi 
to me mileri. 
cordias cuz 
de verbo 
Ditur. vide3bi 










perAlexan.Scadde ALD.in capitusprimo.co. ade fequeftrapolfe(l 





¿efrut, se Barán.Lalio.col.¿.deali 









Scibar.lega.R 








e 


TcQu.C.de dor.promif.K per Cardina. Alexan. in.c. humaná genus. 
col.;a lin.l.captatorias.C.derefta.mili.frdeillo verbo 
facias, texpedire.Adde Bald.in verbonomina. de 

cóNaniansplenifiimeper Bal.inexeranagan.adreptimendi, in el. 








Superparte vi 





1us.8.defideicó.iber.Bcde verbo fitibiplacet 
forore.cotit.Bcibi Bar.8cporBar; 
Edecxerci.S illo verboiudicioruo.adde Bar. 
Titi itateflaméco,de Gtradic Felin, 
plene dehisverbiscumvaliquibus poral 












dam Neapoli. 
nó puipedas.% qa inconersGibas 
maucrisjveliuflá putaueris vel 
Niberávoluntacó.videin.Jin védde 
3n.d5Gchideicómillum.vbidid 


















visitas eg 








fantcómiitefarbiciú có: 
Gu. decótrahed.empr.lcer accidécalalic. 


£ Uenaluedrio.Eticve:búar 
f£cdm mol. l 















ff.de dona. 
de liber 





lures.col.7 
de 
¡19:20.B12c01.d 
¡bus declararionil 
addeclarationem q nor. Bal.indl.1.col4uffade lega. 8 decif 
ex hisqnádo calisoccurrerit porerisbñiaflmiideo 
hacverbahap 

iaimporréca: bici boni vivi vel 
C.decómoh.empt. KperAlber. 
mportantin contra 

in córractibustub Maialiacón 





iportatarbirdiá boni 


ur:vbietiá vide de verbisimporrátibus liberamvo 

fapponanturverbafignificitia tá 
iujúbonivivi,Sbidian ex concelcioneliberg facule 
ercexceptionem praferiptidisas adde Barin.l. Lac? 


hberam vo - 



















Thai 


obaucrisz 





¿us nó pol 
ilu (xpe 





heat 











Ñ 






























Sefra Partida. 


826 perheredem flat quianon vultarbitrari, perinde eltacíi arbitra 30Silegotibi mille que habeas quando heresmeusvolueritinec hgres 





sus elfo deberi.(ccnadum Paul. de Caftind Lic. Sed vide ibi per 
1m10.coluradicentem quod pon (ufácererprieceptum áindice fiélum 
vt arbicretur ve fic co exiflentcin mora difpolitio habcaturpro pus 
rificata , fedaducrtequialusoldloquicar quandoinarbirium terdj 
fue collacunm, 
Pas vero quá 








ro de mueftra alguna derecha razon, 





doin cl , 

hxrredis, q! ed porqueno laquiliere darnin otorgar, 
o MasfidixelTecl teftador,mádo afulano 
claras tlcofa fi mi heredero quiliere” otouie 





vbi eciá Paula 





reporbien< ¿la aya cftóceen voluntad 


A esdel heredero decúplirlamáda, q alsi 
3 a Eadlgons des fuelle fecha,o dercuocar lafiquifñicre. E 
rechara Vr 





eltoes, porquevfandoelteftadorade= 
zivtales palablas, quído haziala máda, 
femefaua q en edsEnids laponia el 
enclalucdrio dl heredero. Mas fi el celta 


quía legarari? 
etardemeritus 
rellacorieli> 
deicommilla. 
$. quanquan 





KE ¿legani.vel — dor discfTe,mádo a fulano omemilma 
qua ns Ps] rauedis,fiquilicre talo metcicrto,dizié- 
magna quie. doelnomede cadavno dellosfeñalada 
Ki ablorberer 





mente, nó valdriatal máda, porges fe- 
chaa yno, ecs pueltafeñaladamente co 
aluedrio de ótro. E porende dixeró los 
Labios antiguos quelas mádaselos elta 
blefcimientos delos herederos, deué fer 
fechoslegund lu voluntad del fazedor 
del teftamento,enon deuen fer pueftas 
enfuyzio een plazerde otri.Masliel te- 
ftadorfiziellela manda, diziendo afsi, q 
mandauz a vno mil marauedis, fiotro 
quenombraua feñaladamente fizicfles 
algunacola, ciertamente, como quier 
queaquellacofa cn voluntad cen alue- 
drio del otro, cra dela fazer o non: val- 





guia patrimo- 
náum ecar ten 
mue, Sel 
Satoris egerér 














justadd q 
cant gloll $ 
Bart. 
1. log, 
Bartecol. pen. 
rroqualiterbonusvirer't. 
ificre.Adde.dlMenaros pedelega.r6c.idcicómilTa..quíe 
quam.tdelega 3 «quid tomen fidiceretlegotibi yy Ficius vel hgresde 
clarauerie fe velie,quiatalis voluntasrequiricdecharacione 
¿tum haredis.dicicAngein.lcdiefimis.5.4i.0deverbosol 
valeretperinde,vevaler,cum dicitur ficapizolium afcenderi 
quidfecerir.vrinol nonnunquam./E.decondi.8c demon, Sinfrailla 
Ladí quí pliciter.Paul.de Caftvbilmo,d 
hoc diéto dubirar,3: (lud dietú dicitnon cffeverum Alexain dit Lin. 
fEdeleg.2.col. ,«uiacciam verbifivolucric, intelligirar de vo= 
fivoletadelega. ergo ide 
dicendumel, Sillas ex primatur:quia exprimitur,qdtaciccinelt. 
¿e magisplacerhoc.Ecadde Bal xtais. columna. C. defi 
deico.quiincellizic,Slimitardictatara,quando volútas adijciterver 
bofubllantino,vel Rea inverboexecutiuo volútatis fub 
tantia.vel de. luvacio ponirar. llegar. l.certiam. Code dos ES 
videturin clTe£tuidem,quod dixitAngel, Alexand. tam: 
ad Bal.ibidicit,qy ¡tud ditum Bal.videtur contra... cum quidam, fa 
de leza.lecundo.S: quaribi dicitiden Bald. 
$ € Lo toniere por bica.Not.hoc y idem importathoc verbum,(icut fivyos 
Juerit,é% cil hoc contra Bal.i...lideicommilla.5.quenq 
ga adicentem,q) omneverbun intelligitarlonarein arbici 
ri, pr+terverbuen volo,S:facitadiflam.).L.Gdeicommil 
¿lic libueric de hidcicomnillibiberta, 
6d Uralome. Ell enimvolantascapratorio.ve tE delega.1.l.captacoriz. 
Aden que ibid fupra ca.par«s aduerte,ciom dicicfi qu 
Nierezáfecas elec legacum fiñtler collarum in arbicrió alcerios: ga 
intelligeretar de arbirrio boni vixi, Slegaramtenerer.J.1.(T delegar. 
7e Urirjere. Added quis fempronium.ftadehercainitic Sil. nónunquá 
tl. decondicio.K demon 






















































































Úlex, XXX, 


in vita declarauit quando,cius haerestenetur aci ad legacum. - Si 
ante i volucris,necin viradeclataste velle , non dabitur 
tuo huredi.hocdicit. 
£ Gouandoclyn heredero quifere.Concordarcum.IidcicommiTa$.fc 1 
fade comnil = 
Guin. ff delega 
3e8ccum motas 
perazo.Cade 
Jegvín fama 
col.antepesia 





driala manda,fiaquella cofaquenom- 
brafiele celo 


GLly XX X.Si Vale la manda que el teflador 
Jaxerdixjendo, mando que muberederodea Ver iecalega 
fulano tantos maranedis, otalcofi quando — riporell. 
el quifiere. g Uan ferñalafe y, 

> E dia. Etnota 
| Echafeyendolamáda por 

| tales palabras que dixeffe 


e) 


a | el teftador, mando afula- 







hoc verbá ga 
non ita declas 






fideicommibk 


AC RE] no ome mil marauedis,  verohocontem 
quelos ayaquando el miherederofqui de quo-Litla 
eS QUÉ amp 





Uno le corrafe y 
Erlic morien» 
do,viderurvel 
le quodeNife 


ucrevitim: 


ficre,fiacacÍciore quecfte heredero mu- h 
riefle, e non pagalle cltos marauedisen 
fuvida,nin feñailaTe dia Sa fu heredero 
a que lospagalleaquel que ouicffe de 
heredarlosbienes del heredero del tefta 
dor:feriatenudo de pagar la máda,lue- 
go que entrafliclaliercdad, fin alonga- 
miento ninguno:porque aquel cuyos 
bienes hereda,non locontrafoVenfuvi Bs 






) contra 
¿libus.veinl, 
centelimis. $. 






de verbos 











fideicommil= 
da. Masf1cl teftador dixelfeafsizmando  fum.inverfic. 
afulanocien mgravedis, que los aya fi hoc autom. de 





videtur- velle 
iftalex, pA 
hares declara 
nic, fenolleda 
relegatura, 
tuncincg; ¡pie 
nequhgeres el? 
rencal, qdno= 
tas quianó ita 
bens apericur 
in dif.yerfi.hocautem.In cótrariumtamen viderr,l.vxcorem.$.Scar 
vola.Mdelezazerbi habetur, q heresgravatus,cúvolet vel voluerita 
videturgrauarus poll mortem,(ipfeancesnon declaret fevelle, She 
non ein porellare cius q nolic.hocetiam paretex dictisBartain. 
centelin:is.5.fi,ad fi,4.colum.vbidicit, q in vitimisvoluntatibus idé 
ell dicere,cúmn voluexis,vel cum volet h:eresder, qy ell dicere, derpolk 
mortem fuam,Sebic pofl mortem debetur ,tanquam adueniente die 
pertextain dicto.$ Scanola.é% ficillud legatum dicicur conditiona- 

Je.vthaberurin di8t.5.ficfidzicommifliu el «proprer diem incercum. 

is.Jadiesincertus.tfade conditio, demon (lra.in contractibusve 
ró facitralicaludiem E condicionem.ve declarar Bar, ind. quem 
fequituribi Ange.Sfueruntverba Petcábi, Sed cert partiará 
multua vrger.córrailia diet.Bar.8 alioram. 6 ad dittam.l.vxorem. 
$Sccuola.pctel! dici,qp intelligacur fi hares nó contradixericinvira 
proutilla.).dicir.x pro hocfacit,quia veguloriter intersfi,S com_non 
ell differential. quipromilir.cumibingra-fl.de condi.indebiStamé 
Siceltator dixerar,lih e res meusvolé5 vel voluerit,poteri 
re.vefupra.l proxima 6 vu Bar.in di.l.centebmis. $41 
column.2.igicuridem dicendum,lidixeric:cim voluericn hoc tam8 
esitfpecialefauore vltima: voluntas,qp non contracicente hureded. 
quo ticfuitlegarí in vita, lebebitur poll ciusmortem , ve hic Gein dis 
éto.5.Scruola.cogitatamen:quía lecundumitlum intellectum, vide» 
turficrialiquaviolentiadidtos, Scguola.qui vult hoc reliótum videri 
polt morte . 

1 ¿quelequeria.Concor.cum.L.fiicaexpreffim.fdeconditionibus,£ 4 
demonitrationibus.laficalegaram.y. ¡lil volt (F.de lezara. quidan 
rem dixeratcum volueriedicquódtuac non elt[necelle,quod lega 
tariusante axcrtena (isa declarcefe velle.fecundum Barc.in, Las. 1! de 
Jegar.fecídosper.lovxcorems.SeguoloE.de legar, tertio. que lex licer 
Joquatur quendoillaverba ción voluetit fueruntrelara ad herecen,; 
tamen cademviderurcacio , (referaneurad legatarium ,fecurdumn 


quifcreseftócevaldra la manda. Pero li 
atalaquiéfucfle fecha la manda, nó di- 
xcffe cn fuvida quelaquerisie fe mu- 
riclTe,cflonceel fu heredero, non ha de- 
rechoningunocnella,nin la puede de- 
mandar defpues. 

















































aprinópi. 





































Titul IX.De las mandas. 67 





Luco licerloántideImol.¡bi velitin hoc faceré differés 
tiam Sctenore contra Bare.vtvidebisibiper cum Ec per Alexána col. 
4.8.5. Ecaduerte quod perillam.l.viderur non poffe fu(lineri; quod 
FaphCuma.dlechati .1iita.$aillifivoler.fE.delega.primo. Xinal. 
1.fodelega.fecundo:$cin.l.centefsimis.fin.ffde verbo.obliza.8:(E 
quiturcumA= 












Lej.X XX 1.Como fé pueden fazer las mán= 
des fincondicionyea dia ciertos 

Viámiente a pueden fazer 
los teftadores fus mandas: 
que quiere tanto dezir, co- 
mo fin ninguna condi- 
cion. Eefto feria como fi dixclle algun 
teftador:mando a fulano tantos niara- 
uedis otalcofa. Eaunla podria fazera 
dia cierto,o de día cierto en adelante. E 
y efto feria como fidixefle cl teftador:má 
a do an fulano tantos marauedis el 
púram : qua diade fant luan Baptifla efte primero 
a que verna: ofidixeffe , mando que del 
hxredem eri dia defant Juan en adelante que gelos 

den.E aunlas podria Fazer fo condició. 





2 
tale legatum, 
cum Jegara 
xius voluerit, 
centerar elle 
Puram > ficue 
cun lego tibi 
cúm peticris. 
1. Ticia. ff. de 
condit, St de- 
monítr. ide 
cem cú pere- 
xo. (E.de verb. 














nulla declara- 











one fequuta, A ñ 
E een E eto eria,como fi dixeffe:mando afu 
Aclaro lanotantos marauedisfi fizicre tal cofa, 
qué aña ep Otrofidezimos,quetielteftador quan- 
hieres habere + do fizicile la manda dixelle tales pala 
a pofsit: fed — bras:mádo q den afulánó mil marave- 

lc,quodifta PON 
1. non loquié, — dis, quando fuere deedad? de catorze 
quando dixit. años, fiacacfcierequeaquela quien la fa 


cum legarar? 
voluerit:fed (i 
voluerityende 
tene menti in 
raftica ditó 
apba.8clicericdifferentia,aniltavorba,cum voluerís referanturad 
Ieredem,vellegatarium. 3 


zo,llegarea aquella cdad, valdrala man 
da:efimuriere nante, non la puede de- 


Ulex, XXXI. 


amPuréScconditionalitorácad diem vel poftdiempoteft legaram Ge 


ris8cfil jaod dentarpetco mille quando fuericaiij.amnorumn 
BSante moriatu. n habebicciush: fed li lego ibi li- 
bertatem,guando Slius menshab: Ñ 
tem mortuo valet afanore libertatis.hade 
fummasinfin.col.6yver.re 











Unquicurlegatam pure 
Uuendo fuere de edad de carorzsaños.Concordatcam.Iyí cui legaturo 
fdelegarisa.h Sc Tivio.fE.quando dies lega. 
ced.écadde quod id: ponereturtempus certe atatis, cur 
juídamrtercil. 1. Sita fcripsam. fade mann; tefta, quod limitanif 
apponeretur tale temps ad excilnguendum legacum, veli dixerim le 
go Titio cencumanaus, quoalque Liciusericrtatis.r9.annorú: nam 
talelegaram non eftconditionale,ne y¿extinguitur Titio ante dirá 
tempus decedente,yteíl tec«quinoneltalibifecundum Bald, ib 
Lambiguitatem. C. de víaftnct. Sed quid filegerorin tempus cortes 
artatisgranadieBartoiaad.S.hocantemtenerquodnon fitconditiona 
le, quód non pereatlezatuni, quanuisgrauacus non peruentarad 
talem atarein per.Lliberis quos.$.ab heredibus.(E. de alimen, Ec ci: 
bar.leza.Sccum Bartol.cranfcunt Angel Bald.S:Paul.de Caft, in le 
¿tur.Paduanaibi 8 Ludonic.Roma.in.Linilla.fE deverború oblig. 
Dynusvero, Raplra.6c loan. de Imo.rbidem 8:Cy mus étBal.in.]l. cx 
dís.C.quando diesleza.ced.SPaulade Caft.in lectura Bononien. $e 
Salycetáin.L.vnica.foínautem aliquid.C.decadu.tollend.renetcon» 
srariumm pertextán dit. rocaurem.Srelpondentad.d,$.ab heredi 
busdiuerfimodé prontvidebislatá per Alexá.in.d.5.hocautem. qui 
diciciftam vltimam opinionem effe verjorem per plura jura, qui- 
Lus Barsibínicicurrelpondere:fed (ecundum: Alexand, rales relpon« 
fionesfuntcim maximaviolentid,ibig; Alexaallegatalia jura con» 
11a0pinionemBRarto.vepoterisibividere,Ecfiganterallez.L.iquisa 







































39 Non pote(Y quis contrañuris difpofitionemtefta 


a 


filio.in princip.E. de lega.1.cumplo.ibi quie fatisprobát opinioneni 
alioram.contsa Bart.Quid autem fi diesmon fut prefixus fubítan+ 
tie legati:(ed elas prarftarioni,vel execurionizvide,l,ex his; Cquans 
dodiesleza.ced, «per Bartol.in diéto. $. hocautem.8cibi etiamper 
Alexsadde eriamtex,notabilem.in.].codicillis¿i princi. Scibi Bart. 
(E. de an, le- 
dd, quod in 
ubio prañas 
micur, quod 
teftator — has 





iman darfu heredero, ininhaderecho de 
laauer. Pero cafo y haenquevaldria la 
manda quefuelle fecha por táles pala- 


oi S ¿ buje relpectí, 
ras,tnagucr non fecúplicife la condi- ¿4 repas far 
cion. E ello [eriacomofidixelle el tefta  plex:8cnó (e 


reculifle ad té 
pls cercaraetas 
tslegatasijy ve 
videbis in ca= 
fuedl:codicil- 
lis. que ell. Li 
fingúilaris fee 
cúdum Paul. 


dor:mando queaforrenafulano mifier 
uo, quando mifijo fueredecdad de cá- 
torzcaños.Ca maguer elfijo non líegal 
fea aquella edad, nin fe cumplicie a- 
quella condicion, valdria la manda,cfe 
ria forroporrazof de la franqueza,que e Alexinida 
esotorgadaala libertáds, $: hoc autem. 
Le). XX X1 lo Como lasmandas denen fer S Lua le liber 3 


jugadas por ls lees defi libvo¿maguer el. Li Esa 








tefbzdor lo defendiefe a de maana 
JON puede ningun tela milita dle 
fidcicommil= 


dor fazer manda en niigu 
4 na manera,qtic pot el dere 

Pal cho de las leyes defte nue- 
ftro libro,non deda ferjudgada. Epor- 
ende, maguerel defendicre [eñaladamé 
te,queningunaley,niningun derecho 
non pudielle cótraflar,nin embargar la 


faria. ff de fin 
deicomniflis 
berc.in. focus 
$e idem poz 
teftdici in les. 
gato ad pias 
caufas: cum vd 
leát arguinéti 
tam de Libges 








a 22 tarecad plas 
' mandaquefaze:contodo ello fila fizie- Elis Bardo 
re contra derecho 10 como:nonde== 1 provimi.ad 
o 





+ intella.delens 
tradi Alexin.l.captatorias.Cuderefta miligSe dixifupra cod.17. 
Ulex, XXXIL, > 





«e de fepulcura 
quidiniu(lum velinconfuctum ordinare:8chabebirlegatariusfibire 
HQumetiam(iniultum velincon(uetumio fepulcura nonfaciar. h. 
d.Habair ortum iflalexa.l.nemo pote(l.fEdelegast. 
Gcontraderecho.Not.hicbonaverba Angelin.l.nemopoteftadfin.. 4 
fEdelega1.de qua lex iftafumpraclt plegibusprohibiriuis non dero 
gaturpertellanemppes camper contahentesl,cumlex. de 
ciuflo.fimiliter legibuste(picientibus ordinationem teltamenti Se 
«ciusfub(fantiam non deropatur:quiafineillisnon potelt elle tefla= 
mentum.2.fEdetefta.fimiliterneque derogaturlegibus concernen 
tibusdurationem obligationisperfonalis,qui contrahitur adlegara, 
vel fideicompnillárlidevo luerittellator derogare per adicflionétema 
poris,(iucloti,fiueperadieáMonem códitionis legibusantemaliquid 
introducentibus mercin fauorem teltants,renunciaripotefl, fecun 
da.C.vtin polfef.Iega.vnde cam dixieBaldiind.1.jnline..4.colum. 
C.dehisque pen normi.quod quandolex difponitad excecntioné 
voluntaris,pote(treltatorilludremmittereifivero ad necefsitatem fa 
noris heredis, Énon pore(bremittere :cumtamen ¡ple herespollee 
exprelsé Getacitóvenoradin La. Ade vía. Shinc ell, quidtefla: 
torpotelbremittereracitam hypothecam,qu oriturpro legaris.gl 
fingularisin.l.Cuvein polTeblega,Scillam (equintur magiscomnu. 
niterdoftobigcin diéta.l.nemo potell proutarteflacar Alexansibi. 
col.4.Scperillam glo.dicitBal.ibi quod teltatorpoteltremitrere,ne 
dominium tran(catin legatarium fine poffeGione. vide crían ¡bi per 
Bald. nunquid teltacor pofGit facere, quod legatario currar prefcri. 
prio annalis,quz dejure comuni ell perpetua ,vel quod legatario 
on curratminor prafcripto centum annorum de quo exiam vide 
perBarradc Alexanin«d.lnemopotell.S expradidlisctiam dedudi 
tur, quod poteltreltator darelegatariolicentiam capiendirem pro» 
prizautoritate cótra.l.non dubiv:m.C.delega.vide pex Barin.d.Iane 
mopotelt.vbietiam Alex.colúy.Sefitefacor (ol dicac ,vim fer 
vetolepatarijsmeis videtur eis darclicentiam capiendi propriaauto= 
ritate.Balinel.tinleStusaoeiqua.C.comuunia deleg.per cextum fia 
Partida.vja 






















































Seftapartida. 


gularem,fecundum lacobum de Are.inlege.permiteri,(F.de acquiré 
dapoffelsione.facir eriamtextas.Scibinot.Angin lege.hocfires. Ma 
dercivendicacione.StanpoGitremirrere confectionen inuentarij2vi 
deibidemBartolum,quod ficin diéta lege.nemo porell.vbi Alexan. 
columna quarca.craditeriam de inuencario harcedis, quatenus tangie 
prsiudicm 
ezacarioram. b 
Quid antem,  Ulere2en alguna manera, non valdra?, 
£itellatorpros 
húbult hare» 
demalibi comueniri pro legatis,quamin certo loco,fi heresdolo, vel 
mora interteniente son venitad locumillumdic quod tunc poterir 
alibiconaeniti..bonz fidel. deco quod certo loco.éribiBarcolus, 
Baldus, 5 Fulgo.pocericetiam tellatorprafigeretempusin teftamen 
to berediad adcundumhrereditatem,ve poftillud tempus merojure 
excludacur;fecundum Angelumin lego. (i quis here ita feripras. (Fo 
deacquirendaharedicate perillumtextum.Scpernora.perglo.in le 
ge.creciontmm.C.deintedeliberandi.ybi etiam Paul.refponderad di 
¿tam.lnemo potell.de fequirur Alexarid.in diétalege.nemo potelt. 
Sn aldea quedocuepollaneheneconsinema quad] 
gun difbofiio non habea locuninaftibuseorum.l.fin.Ede (tipu= 
Ta.feruo,Senot,Bald.in capit.primo.$.6< quía videmus,colum.fexta. 
dehisquifeu.dare pol. 
LO csi non deniercaAn arre fi prohiibearleges non obftarefuo tefta 
'mento,operetar talisprohibicio,elfeStum claufula codicillaris? vide 
glo.Scdodto.quod ficin.d.l.nemopoteft, 
úLnrom valdra, Quia excepto principe omnis homo eltfub Leg 
guavox.C.delezibas.Scideo claufulanon obltane, Coliprincipi có 
enic.non alijovehic,Stin di ta lege.nemo poreft.vbt hocnota. Án- 
gelusin legeauspublicum.(E de pactis.lege fecunda. M deco tamenta 
Jezescodicilis.$.fina.fEde legais(ecundo.vbi glo(l. prima vocar (tul 
ruin telfatoremn volentemconeralezes diíponererhinc eumir, quod 
volentesconderemaioriamin vnum ex iliis,vel nepotibusscumipú 
non pobintfliisimponere granamen in legitima, vel cam diorinue= 
red.quoniam in prioribus.lege.quoniamnouella,C.deinofliciolote 
ftamento.l.17.irul, primo fupracadem parcita.ctiam re(peótu bono 
rude Sosa regu iceribl eloctacor fuculi d 
di ex hisquenota Bartopeerextom.ibiinlege.excallrcnlffdecan 
PirenCpecal.adenneociucipemvefuperhocreferibar ¿cui clautila 
non vbílame,quíliluscaranalleviderur,po!tedicionemillaramall. 
particarumque doatcrquisiniilislezibusincicul.decimoodauoer 
i ¿la ficmentio formule talisticencia, Satalem formas 
yandam Roderic.Suarezin repetitionesÍ. quo- 
miaunin prioribus.infecida limicacione¡llus legis. folio fe<agelimo 
quinto.colu:mnaquartacotins repcicionis vbiiplcillam ordinaciab 
dens, quodli alias fab nube Se implicité aliquis impercarecá prin= 
cipe liberam teflamenti faftionein , non (pecifice ad fnpra didta 
contenta in ciusformala , neque cuna derogatione diétarum.ll.non 
poller vigore talis facultacis facere maioriam in praiudicitm fi+ 
Boram,Sibidem pacum antea, folio fexagelimoquarto, columna 
fecunda, verficalo, ex ante di*fis.lamnar ¡llawo focwulam confue- 
tam,quatenus dicit,do oslicencia y facultad, para que de todos vne= 
Atrosbieneso de qualquierpartedolos poda hazsryhagays mar 
jorxego en vno de vueítros hijos qual quilieredes y por bien to= 
wieredes, Sc. Quatenus enim dicit, de omnibus bonis: aerie ta= 
lei licentiaw ce valde iniuflam,Econfcientize concedentis one= 
ofamictim per cam exprefsecollatarlegicima lis lis, quod aper= 
t¿cltcontrajus naturale , veipfcin cadera limitatione ante hoc la 
té deduxit,Kiiallezaenoranter Bald.in lege fina. columura fecun= 
da. €. defiaiSeliri.expen. quódprincepspotefl alicui concedere 
poteítatemteflandidiminuta legitima, Ec quod priuilezinm concel- 
Sum 2d minuendam legitimam, non eltiniquum : fed ad tollen= 
dumin totum fic:cam legisima (le de jure naturali, loco alimento- 
ratn:nontamen cius metasfed dearbitrio legiflaroris;ibique.colum= 
únatertiandicic, quod pater,qui vigore talis Facultatis ,facerer malo. 
síamin vnumex flis, privado alios bonis fuis, fine iufta canfoede 
quain.$.caulas in autlientica. vecum deappellatio. cognof?. pecca- 
ret,neque elet tutusin foro confelentiz; neque excularetar prue» 
texeatalis£icultarisallegar glo(Tincapiculo. non ella devot, 8e alía, 
¡ueibividerepoteris:sandem concluditco/um.quarca. diétam clau 
fulam effeiniullifimam confulitque ab ca abllinendam,, Side 
ego confulerem,(iintalifaculeare non continererurillud quod com+ 
muniterlolet cxiam apponi, feilicet, quod ita hoc far, ve releruene 
var alimenta aliis fl, licec 1on fic tanta portio, quanta alias fia 
biñuxcta. l.egnicompereret; hac tamen clau(alaappolra, velem- 
perapponitur non bene percipio, quid ferupuli ele pofsit: ex ca 
anque cuidenter con(lat principem nolle in totuon tollere legitio 










































contulítl 
































mam:(ed diminnere,prourcciamdixitelege.vndecima.titalo quer 
ro.fapracadempacticaco glo prima.ybivide, ESedan vigore hare 
usficultacispobie diminuere legitimar Gli quictler clesicas in mi 
noribustempore duce licentiervidceurquod non ex his que tradie 
Baldusin capitul.cum venillent.columnafecunda.verficat. ppono 
dicitur hic de 

. so qui mita 

Edeucferreuocada, ejudgada por las inmpalte. canla 
reiferuand, vi 

deque haben 

turáncapicuneccle(a Santi Marie. deconflitn. Ec quee dix inlege 
quarta.ticuadecimoquinto.quartaparcicafuperglollam ia parte,ca 
cuyofeñorio,Ercogitain hocnam ex hoc fabuerecréncor multz fa 
cultatesad maioriam, (cuiplg maioria: li tomen pol data faculta 
tisregia feretelericus videcapica.fico rempore.de referiprlibr.fese 
ro.Scquod noracBBarcolusin lege.elasfcuétasia tinc.£Edo flipul.fec. 
Sed quid aliquistinelicgria principis fecir maioriarn de bonistuis 
Scetiai de aliquibusbonis flioruw » fenque aliquo modo ad filios 
Ipeflabane quililiine de fafto (ibi praudicarecus impecraucruncá 
principerenocarionemillius maioria refpedta bonoram filioram, 
an ex hoc videarur princeps approbare maieriam re(peétu bono- 
uimpatris:cum(ciens princeps line ciuslicentía Eaftam maloriamre 
mocauitrantira qquoad bona iltoram.videtur quod (icex distis Bar» 
ol. ScPaulide Callro in lege.legacaómurilicer. flo legaris primo,vi- 
deibiPaul,d<Caftr.ver.Scinducicarper Dynam, 4 Aduertcctiam, 
quodiplerex de boris patrimonialivas extra regnu:m poterit cum 
nontecognofcarluperiorem facere maioriara incerfilios,l.Cefar: th 
depublic,devettizal.donaciones quas.C.de donationibus intervirú 
ScvxoremBaldusio.$.icem (acramenta de paceiura.firin.quarta co 
Tamna.verficulo fecuado.verum rex.bonustextu sin capice lí Romma- 
noram.inprincipioa9«diia£to.l.omnium.C.deceilament.8 Eran 
habensficultatem ad facienditm siosiamm de certis bonis exanchori 
taterezia pofi vigore legis regniicere maioriamin cercia bonoram 
dde aliisbonisevidebacur, quod ficpercextum. Se quodibinotar Bald. 
inlege.(in,Cude repu.harre.quod priuilegiuw non confandicarcum 
jurecommunisia Concrarium tamen facit, quod non eft verifimile 
principem voluiiTe granarefilios duplicionere.l.nauisonaite. $.pri 
mmo.tHadlezaKhod.dciadtu.cap.mandatumadorefcrip. Eran cencat 
munioriafacka cum Éiculeareprimogenirióili regispatreviuente lima 
ioriafiacpoltquamp. ustuccebicin regno. vide que notar 
Barcol.in.l.cucnvic./Edevincapio. Sin. heredicarcor.fidecaltren. 
peca, Erquid li detucfaculcas ad faciendum isioriam iu vnum ex 
polteristuisjun videatur,dara ve pobsicetia 
minatrex.faciequod non in. .prima. de iureimintr.videibiper do 
¿tores.. EQuid rex dedicliconriamfaciédi maioriamin fecundum 
fliumfub conditione lifiliusmañor confenferit, Stante cótentinm fo 
Iimaiorismoritarrex,poltea contenticáilins maior Se lie maioriaia 
fecunduman rencbitedic quodfic quianon apponitur conditiocon= 
cebiioni,fed executioniactos.Lprimadia fine.(%:quod quifigiar.vide 
Bald jucapi.primon pránci.coltma.hiclinicurlex.la(o.in.Lá quis 
nsquecaníam. (E Gcertumperatur. LA ducrte ctíam, quod videtur 
quod ve plenioc fit facultas oporter quodia ca ac mencio ctiam de 
alisfilispolthumisnafcituris:quialicentia filos gravandiin legiti- 
manon extenderuralias ad pofthumos ex notaris perBariol, ino. Ti 
ius de liberis Scpoflhuum.io fine princip.reprobando glo (ibi ge 
viderurtes inLex fa to.in priacip.ibinam vesifimile eflotfde vulg. 
Sepupit.4[An autem vircureralisfaculcatis, quod poGir facere maio 
siaminvnumexális, quemveller,pofíiillam £icercin filium fpa 
riumsdk certe lantibus legitimis,credoreim quod nó per tex.nora.in 
capitidicaraliquisgzoquzil.quarta. Ge quiaprinceps intellexxiTe vide 
tardefilio legitimo Senarurali.Liliam difiinimas.Hade his quifane 
fuivelaliciiar.ina.ffdciure deliberan,Scibi Paul. de Calbradrinan 
thenuveliccarmarraScauje$.ad hocaSeperFabriinas. fina. In(lito.de 
adoptio. (Quid autem,(iprincepsex cercaltientia Ge de plenitudine 
poteftatisidedirlicentiamfaciensl maioriam inquendaca filiumípa 
rium,velnacuralem,non obltancibustis legitimis,quibusprinceps 
sant voluierelinqui alimenta,an tencbictaliscon (litucio maiorize 
per maxime fi princeps poruit moucri ad id concedendum propter 
Atremuicatem, 8cbonitarem talisilijbaltordizScvidetar quod non te 
neatmequeprinceps hoc pofTersquianequelegicimacio flioramípu 
riorunt,neqynaturalium potell Keri ex referipto principis legitimis 
S:nacuralibus flantibus,vtin auchen, quibus mod.narura cfician.le- 
gitiosiquisergo non habens.Scdicebar Bald.in capiro.primo.$ii 
ati lie feud.fue.contro.incer domin. ¿agna. quod imperator quí 
Iegitimac (puriosexillentibusfiliolegicimis,vecum cis equaliterfuc 
cedant, viderur quoddam pecusnon habens pra oculis iu(Eiam pu 
bliczhoneltacis,neg;cóliderans,quod perfolas nuptias cóferuat ele 






































































































Quella, 


Quiet, 


Quilt. 


Quilt, 


Quilt. 


nin defcendentes ex tots > 


Quel 





Quit. 


Quel8 


* 





Titul.IX.De las mandas. 


gansgentshmnanum. 
diPrazerea Ss hos videtur de iure diuino prohibicum, Genef:a.capi. 
cum diciccijocancillam Sc £lium cius,non erichares filiusantcilla:cú 
¿Skiítudidem habetar in capitu.nonomnis.y.. quefiione 
feccuda.voictiam adiicicuriltuda domino con(ficacum,prius quam 
inidumtomani iuris exticerir, adducitur quogj authoritas Apololí 
ad Galaras.quarto capi.vbi ceiamallegarillud Gene(:2,faciadidem 
uod haberar in fama. Scin capiral. vnico, 35.quee(k, feptima facie 
eriamquod nor. Barto.Bald.S: Paul.de Caltrán.hccrtia.fedete(lama 
Excradiclazé Paul.de Caftr.confil.4ó7.volua.incipir,vilo difto pune 
¿to vbiconcludunt non polle fieri per flaratama, quód (purii filij 
ofintfuccedere,Scinteralias rationesadducirBarto.illam,quod ef 
fercontra jus diuinuwm ,quo cauerur,non eric illusancilLe cuna filio li 
besa Bald. eciamadducicaliam , que muleamn confert in propofita 
queílione,quiaquód(purius nonpoGicinflirui cllintroduótumpro 
peertorpiendinem ceflancistócadtus proprerturpitudinem agentisre 
probarusnallacon/ticutione perwicci potefl,vrin diét.aurhen.renul 
Biudicum. 
ltem aétusteprobatus pptertarpitudinem arquiparatur aCtui pro» 
hibito deiurediuiao.capitu.ex pfrteade confetu.Se contra lus diui- 
num non valer flatacum,quod enimipurijnon polintíuccedere par 
tricltinduótum propter cius deliétum, Seve refrenérar abillicito 
coi vrinlegefina.C.de naruradibe.vnde contra bonos moreselfer, 
quod princeps fuper hoc difpeníarermaximné in exclufionem + Se 
cumtam granipraiudicio legitimoram:imo Sefortias ell, quod vo- 
Juitloann.de Imol.in dicta lege tertia,ad fine, quod nequevalerer 
Sacuram,quód fliinararales tancam (uccedantparri; quía licindi£: 
ferenter habilitando naturalem praberer mareriam delinquendi : $e 
ideonon videturvalero, 
GPraterca tale privilegium priacipis quodammodo alios alliceret 
adillicitos coicus videntes pofle fe imperrare tale priuilezium, Se 
omnisconficradocon(liturio juramentam é< privilegian: per que 
nusviripolTun: peccata,non valenefecundum Joannem Andreamin 
capitu.extirpanda: de przbend.faperveroo,confuctudinequaliber. 
pro parteveró contraria facic ¡lla decifio Neapolicana collcfta per 
WMarchzum de Afdiéto deciliosn onagelimanona incipit,6parer.vbi 
Fertbisin duabnscauíis fuiffe iudicaturn, quod fi pater ¿mediante 
iareccpicemphyteofim profe,ScTitio,Sc hetedibus did Pie 
¿ fuitpuriinaticx dampato coitu, quéd in taliemphytcolifaca 
««derdiétus(purius,exclulisharedibusvenientibusab intellato,, per 
nota.per Baidumin lege(ecunda.C. dejure emphyteo: cólimna pri- 
ua.darBald.racionem:quianon veheres: (ed mediante Aipulacione 
veniunt,Cctequituribilafon.in fexagelimanonacolumna.cotiustra= 
étotusretalifipra quinta partita.titulo oftauo, in lege penuléima. fito 
pergloT.fegun fo ouieren.fic ergo videtur, quodad maioriam poGie 
venireracdiantegratia,Seprinilegio princpis.adduciteriam 8 Mar 
theusin diét.decífione, quod.nccdum (purio verum etiam (éru0,pos 
teftdenono darifendum Scemplyteolis vein capitn.primo. Saper- 
fonam,porquosfiarinuelia 
«Praterca (vedixi fuperias) por príncipem potell minui legitima 
fibi,licetnon pofr tolli intorum , fecundum magis communem 
opinionem:poterit ergoprinceps referuata portione (ufticienti ad 
alimenta filiorum difpeníare: vecatera bona per viam maiorjz ve- 
sniantin (puriomencque repugnabicias diuinum allegatum: quia ve 
dicieloannes de Imola in difta lege tertia,.deteflamen, illa autori 
tas nou mulcumvrger:quiaillud erat quodam praceptum indicia- 
lelegisveteris,Scnon videntar oblizarein eze nouaifta iudicialia,ni 
fi quarens funtapprobara perhabentem authoritarem legisconden 
deve habeturia capitustranflaco. deconflicu. £per Sanétum Tho= 
mem.prima(ecundw,quzllione.1o q.articulo tertio.de quo exiamin 
capitulo fina.deficceBio.abinteta.Kin.Sohisitaó.diflin Qione.hoc 
etiamvidetar de mente Hoftienin fumman titu.qui iliiGne legici. 
vbidicit,quodlicetImperatorpofiirlegitimgndo fpurioseos ad haa 
reditatemadmittere:non tamen hocpolletlegem generalemconden 
do flatuere, quod admittantur ad fuccefionem:quía multi effene 
qui non curarent: vade filioshaberent ,(i fcirent eos(ibi fuccedere 
deberescfic(inon eferlegemgeneraliter condendo:fedin calla par 
táculari difpenfandovidctur de cius mente , quéd hoc poli impera 
tor.hocetiam vale Bald.in legc.cam quam.colamnanona.C.defidel 
commifl:vbi dicit, quod non poteft princeps facere legem genera» 
Jem,quód (puriifuccedant ; quiacl indireété contra bonos inores, 
ficntneque conflitutiovalerec,quód quiliber pofTet adulterari Scin= 
cellum committere : 8: fubdic quód hac rarione non poteft 
Jegitimare nafciturosex aliquo, qui nondum funt conceptin vte- 
10:quiacít dolusde futuro :fed fi effene nati vel concepti,potelta 
quiaeftdolus de praterito,citca qua nonremoueturreatus, fed poc 
ma,8cproilta parte exñamm facic,quod not.loannes Andrc.in additios 








































































68 


Pe 
ad Specalaro,titundefuccebio.ab intefta. fafinalioverficul.fedex far 
dto.vbi dicit,quud princeps pofsieflaruere, quod rales fuccedant par 
tribus ficur facuir,quod fuccederene marribus potiféimé cum genes 
ratione Seogturalincflil,Scconlanguinei, licet ad comprimendam 
illicitos coieasprimo excluferitillos perlegem fuawm , vt in authen» 
tica.quibus modisnatura.efticiun«fui.$ufioportet, li ergoad primor- 
dium naturereduciturípurias, celTar caufa querelandí. legeprima. 
Cdeimponen.lucrari.deferiprio. libro decimo.inalitertantuun re- 
fere Flollicn(. renere contracium vbi fupra illa etiam querfiio las 
tifsimerractaturper Prepofitam Alexand. in capitul, per venerabi 
lem. in vericul. quod autem. quifiliá fntlegitisin quinta queftione 
principali.verliculo oétano quero. Scin capital, conflitutiones. des 
cimadiflinrione, Scconcludis necdimm hocpolfe Ntatai per lezem 
imperialem + veni ctiam peraliam lezem_ciuilem,vel Nacutume 
namex quo perlezem civilemmarribuspollunt(uccedere,vbi exiá 
milicat ratio peccati vitandi: ita catam lie lex adivisrenda Ñi latuar, 
quod+íiaccedane parribus. Adducir eciam , quód ¡fte (necehñiones 
int dejureciuili delater,licet in fliis hoc fuadeac nacuralis ratio, ve 
in lege.cum ratio. f. de bonis dumna, ideo iuscinile pote1l easmo- 
dificare,Gaugere Sccirca eas difponere,iuxta notaja per Dynum 
inregul.indultum.deregulisiuris.ibro fexvo.nec erit facienda dife 
renta inter natos ex damnaro coitu, 3 alios fecundom cum: quía 
pradiéta fundamenta militant in verifque licerBaldus 1n lege pri. 
ma. C.dejur.qurco. annu. faciar intorillos differentiam : cun quo 
ria videturtranfire Deciusin capital. in pra(encia. de probarioni. 
siumero quadragelimoterio , quia fecandam cum cuna differentia 
Bald. funderur Ínpor peccato + non procedic : quiain vtroque elk 
peccatnim morcale,licetin narisex damnaco coitn ie mañas ibigyre- 
1pondetad principale mociuum tencntium flacutam tale non vales 
resftilicer,quia daxe videtur occafionem peccandi : nam fecunda 
eumillud procederes, vbi lexcdiredte difponererad peccatumifecus 
Aremotis :nain cau(a remota nonordinacur dircétdad effeétum: 80 


























ideonon habeturin confiderarione,leze.qui domum habebar. lo. 
can fin.lezoNerarius. Ed: lernocorrap.capitude occidendis.vige(i 
ta.capieo.exlibita.de homici.alias dicere» 





maquintaqueflione 
mucquod lex evangélica, que probibujeeepudiuan dai vr en 
rumefleriniqua,icontingeret,quódob hanc caulamindiflolabilita 
tisoccidereraliquisvxoreín luam, quam haberer excofam,écillud di- 
¿tun non erit h ares. Bcc. quod eriar rerulic Apoltolus ad Galatas 
quarso,nou obftabit: nam(¿cundum cum Apoltolus loquitar, fe» 
cundumillas leges,quacends erant Senunc (unr: per hoc.tamennon 
dicuntlezen 3mperíalem luper hoc de nouoedi non poffe:ficite- 
tiam pro (la parce communis doftorumconciufio in leze.Gallus.$. 
8cquid ficantam, E. deliberis Sc pofthumis. qui dicunt principe 
pollelezitimare filiosillegitimosin preu diciam filiorum legítimo 
rum. Sciftud fuí fequutus Bald,in didto,$,8c quid fi cantum.¿ in di 
EtoSefilii nati.fi defend.fuerit controuer, inter domin, 8cagna.Gcin 
lege.cundtospopulos. Ca de fumma Trinitate Scfide Cacholic.8cin 
lege prima, C. deiureanreo. annulo+ quinimo, S:deiureiflo partita 
rum,hoceft decilum perlegem fina. tul. decimoquinto. quarta par 
titawvbi vide,quod dixi,GliceriflaqueÑtiopro vtraque parte (atis (it 
difputabilissmili tamen magi placerprimaopinio, velutiuflior, $e 
a:quior, Sc bonismoribus Se honeftaticongruens, $e quia ve habetur 
3n Evangelio, non eltbonum fumere panemfiliorum, Scmittereca 
nibns.Góllud Apoltoli,fifiliusergoheres. Scquialicetexclulo Jegi 
timorum.non habueritfonsemaiure diuino,vefupra ditum eft, fed 
tantum atureciuili,Sclege policiva sum talisres ica (e raciosabilis, 
¿chonelta princeps e obligas ad obferuantiam talis legis d dí 
¿tamine rationis ; quía ell animal rarionale, 8cátali ditaminera 
tionis princeps non efMolutus,ficutneque á lege zterna , vel na 
turz, verradir Baldusín lege fecunda.columna feptima,C. de ferui 
tutib, Sc alibi dixcie idem Bald. quod licetprincipis fit mprema au 
¿toritas:tamen naruralis ratio auftoritate cius mutari non pore(l, 
jnleze. finon (peciali.C.deteftament,6c quiafilex reputar ab(urdil 
fimum , quod extantibus Jegiúmis naturales (ibi introducantar 
in fuccehione,,Scfilegicimencar, vtin auchentica, quibus modis na 
turacftician, ui, in. $.cribus. multó magis reputari deber ablurdif 
fimum , fita fpurius introducacur,ve Legitimos excludar, qual 
atota fuccelsione : enorimiter manque lzedere in legkima eftidem, 
quódintótumtollere,vtdixinlege. vndecima, titulo quarto, fopra 
cadempartita.. Etin hanc fententiam inclinac ¡lle vir fumms Eu 
difica,Stchriflianus vir Aodreasdel(erniain, S.naruralesefidefeud. 



































fuer.controuerinterdomin«ScagnasS: quiaillaopinio, quódaon va 
Jer flatutom, quod fpurius fuccedat clt magis communis opinio. 
8cquieamimpuznaneloquantur, quando non efent Al lezicmis 
¿elicet Imola,Se Erancifcus de Aretiin diftalezererria. M.dereliame 

..conentur refponfiones dare ad iludiaris diuini,ciice ancillama 


Má 





Partida.vja 





| 
] 











Inno.xec. 
eft.L7.8 
Botic.8, li 
bro.je 


Inno.rec. 
hL8tico 


el 
S.lib.se 
Inno.rec. 








ideo illam'auQoritatem adduBtam per Sanétum Ambrofiua 
pofitamin volumine Decretorumin diéto capitulo, dicaraliquis. 
quamaudoritatem exam Bald.in lege, cunétos populos. in quarto 
£o1.Cude fumma Trinitate Sefide Catholi .exponitide(l non ericha: 
res filiusconcubinz cum filioyxorislegitima.8e quia Jéxillaparti. 
taruan loquitarin filijsnacuralibuslegitimaris, vt parer ex (erieillims 
túcnli,Scintelligitur veibi dixi de legitimatisante natiuitatem filiorá 
Legitinorum, ¿enaturaliom,vribi dixi,quod etiam 8chodic non ad- 
múlit diéta). Paurina proilta eciam paric bene facit doftrinaBartol. 
in extrausgan.ad reprimendum.án gloll.fuper parte videbitur.in ver 
Gculo.fecundo cal principali. 
«Bene tamenfarcor, quod pofler princeps concedereprivilegium 
faciendi raioriam quod polsitvocarefilios vel nepotes fpariosad 
maiodam,cocafl quo deficerent filijlegitimi., ficur Scaliasin defe- 
¿tuinalioram lex habilitar(purios  adhhonorem publicum decurio- 
nacas,lege.generaliter.$ fpurios.< lege.(purij de decurio.Scin pro 
prijsterminisica conflluit Decius in confilio ducente(imofeptuage- 
kimoprimo.incipit,in cafutranfimifTo de Hifpania, verficul. poftre- 
mo.pemuléimacolum.S fine incelligesSclimica ve dixi fapra quía 
tapastita.titul.oétauo.J.penultima,in finc.glo(T.faperparte,fegun (e 
auiene.aontaméex ralifacultare polfervocari (purius ad maloriam 
ignitatis,veluri ad ducarum vel comirarum exco, quod nowBaldán 
1.czm quam.columna decina.Codefidcicommifl.verfi.quero veram 
egitimatus.vbi quarit, verum legitimarus ad feuda comprehenda- 
suríub iíto generali vocabuload fendadignitatis.Screfpondet quod 
non:quia dighitas, vule dignosvrero, non impetrato beneficio in- 
definité:matalisinterpretatio non extenditur ad curata , neque 
ad di¿nitatera, quoniam inillis reddit fe priaceps difficiliorem in 
concedendo.ad quod vide bonun textamán capital. cumin ¿lis de 
prebend.libro lexto.Sccapitul.fina.deprabendein volumisdecreras 
lium.8 Socin,coníilio ducentefimolexageñimo, in caula nautenfis 
fecundo volumine,columna deci matertia.verficul.quartaprincipalis 
conclufio«quinimo.argument.diftcapiricumillisan principio.vide 
tur dicédum,quod ia maioriac/Tentcaltra, «villecam inriídidtio 
ne Scvafallis, quod ex taligeneralifacultate, fpuriusad ¡fla non pol» 
fet vocari:Squia habere valallose(l dignitas,cui jurifdilivinelt , ve 
dicicBaldusinverficul.Marchio.ad/inem.de his quifeud. dare poll. 
Hhoctamen non firmo ex eo quod hodie inrifdiótiones vendantur cú 
tertitorijs,S vafallis Scraflicus poller elle capas; Scquia maiorrario 
amifitacio cursanimarum, de qua in didto capicul. camillis. quando 
jurifdiéiionctemporall. É 
GER filias quiin defcétum lezitimoram, vocareturad maioriam, 
elle iliusnataralis:crederem non efe necellariamad hoc fpecialem 
«ipisconceGionen; cum de jure communi. Scillo partitaram 
ell deficientibus6lijs legicimis,relinquere bona fua filio na 
turalitancum,vtin authentica.licet.C.de natura.libe,8cinel. fi: 
em partica. $ li habearalcendentes legítimos, 
viin.l.10.in ordina.TaurisX fatis bene hoc probaturindlavigefimale 
púma.in ordina.Taud.nequead hoc obftattextusin lege.(isqui.f. 
de vulzari Scpupillasi.cum glotTaibi quatenusexemplificar ¡llam le- 
gemio filio narurali vbi haberme, quod fi pareriabílirua filo legi 
uo, Scnaturaltimpuberiiliuan naturalem parris, quod talis (ub(ti- 
tutusadueniente caña fub (Bturionis,licer pofsirhabercex (ub(titutio 
ne bonapupilliznon tameg bona pares,in quibas alias nonpors 
ratextanzibus legitimis,fuccedere, propterciusincapacitatem: nam 
de necelitate lex illadeber intelligi proue loannesde Imol.camin- 
telligirin lege.Lucias.(E.codem.quando vierapupillum flabac alims 
filiuo legitimo: alías aucem fubíliracas pupillaris admittererar, 
etiam ad bonapatris. quod Alexand.ibia columna terdadn princi 
pio.dicit fume efe notandum pro Jimitationeillius legis. $ licer 
¡(te intelleótusaliqualiter divinet (ecandum eundem loannem de 
Imol.tamen dicitelfetenendun: , ve euícerur contrarium, quod alias 
polferformari de diéta lege, Lucius. S:cumilto intelle£tu tenetcriá 
Alexanderin didta legedis quí.8e ratio fuades, quía cum exciulio 
sacaralis, quoad. bona parrisaon fic propterfamorem pupilli; quía 
3wo fauor pupillieffes, quód nacuralisfubltituras caperer eciam. 
bonapatris.argumento legis pupillus.f.de acquirenda hheredirate, 
reflar dicendumid flarurum fui/Te propter fiuorem alioram filio= 
rum legitimorum, quibas nonextandbus mibilrepugnat:quin e- 
tiambonapaterna naturalis capiarex fubllitutione, d cum diéta 
tex.Lucius.permictacíliom naruralem venire ad totam haredita» 
temex(ubltitacione, legieimorepudiante : Sufic, quod fuccedatexe 
vulgari, idemdicenduro «lin idcicommiflariafubflicutione:cum 
etiam per veranque fuccedacur teftarori.lege.coharedis$. cum filiz. 
tfde valgasi Sc pupillari (ubltiturio. Vide nón (tante alio filio 
leyitimo,poterit paterflimm graando cx facultare regia vocare na. 
taralom da defefuin de(cendericium legitimoram, $ quod idem 







































decimotertio.infra cadi 




















Sefta partida. 


fitdicendam in fideicommi(faria,quodin vulgaristener Alexand.in 
didtalege.iis qui. 
LQuidautemói cum haberem flium(purium quem ex ersore iuris 
credebam legivimun 8 communi opintoneralisreputabater,feciin. 
eum maiorizin an tenebitzvide quod dicit Baldus in lego. li arbiteta 
ver(icul.pone habscbam.C.de fentena 
LAduerte criam circapredida quod 8 fi expreffe non vocetur + 
Nusnaruralisad maioriamin defeCtum legitimorum,ex eo quod quis 
fecit maioriaan in filium maiorem Se cateros deltendentesordine 
primogenitura viderur,quod fit vocatos filias naturalisdeficientibus 
legicimis.l.cognofcere.liberorun.Ecibi glofT.8: Bart. de verború 
figuifvidenda tamen (untin hoc quie habentur $e notantur in.l.ex 
£ibto.$fi quisrogacus.Mad Trebel. 
dAduerte etiam,quod licet vigore facultatis regir hoc concedentis, 
vepoBirfacere mañoriamin vnumex flijs,quem elegeritpater poe 
cligeretalemilium,(iple eligatinterfilios filiusficcleétusnon po- 
tericclígere viu ex luis iljsficur poterat pater,viderur prohr0c can 
fusinleze.liberí.ff.de alignan.liber.Scquia conceñio regia non ex. 
tendicutvltraprimamvicem. lege.boues»5.hocfermonc. fl. devexbo 
um figuifica, E 
GEtpoteft dici,quodvigoretalislicentiz regia, que eftin vín,quod 
pobicacremaioria car vinculispelizacinibus A abmiiois 
us,quibus veller, quod poteritcondens maioriam dare filiofixo yin 
quem fecitmaioriampoteftacemeligendi vnumfilium,quem veller, 
vein iplafuccedar,licerin calu quo non concederer , fitccederet ma- 
ior,vtdixi(cum hoclitde more mañoricarmam Hifpanise) cum prín- 
cepsciusarbicrio hocreliquetit,tenebittalis ordinacio. Ñon tamen 
poterictalisfilius,quem clegeriteligerctemporaliter,(eu vÍque ad cer 
tum diemimotalis eleétus per filium , debechabere maioriam toto 
tempore vitar(usz.hoc probatur per texeamin lege fina.$..exdicun 
Aadlege prima.quamglo(libiallegar.f. deaGignan. liber. quodíine 
dabion ccedere qundgcevetis pre diponcatd spparetéa 
quodíiceleti debebant pofidesead vam ve inuefiurctenos 
(eu majoricatus dicerct:filius meus eligae vnum de Alijs(uistempore 
fuze mortis, Scillefic cleftuspoficctiam tempore (uz morás vel in 
vita eligere vnum defilijs(uisjidem tamen crederem, SeÑifta verba 
vel fimilianon effentininflicarionemaioria:nam talis eleftio non 
debetellereimporalis,vfque ad certum diern.argumen. didhe legis fin 
nal.$.ex die.cumplo(Tibi 8cquia tam princeps, qui facultater con- 
cedit quam conditor matorizin vocationibus Sebidcicommifis,que 
faciunt habere videncurre[peátum ad confueradinem majoracari, 
Hi(paniz,queellvefiiccedaturad vicam,nonad cercumn diem : ven. 
fimilitradit Andre.Sicul.in confilio decimo, fapienter feribicur. jn 
principio. Sc per torum.fecundo volumine. 3: Deciusin confilio.397» 
vifo punéto.tertio volumine.Sciuxtanora-per Barcolum in lege.hz> 
redesmei.5.cumita. ad Trebellianum. 
«Aduerte ctiam, quód vigore talis facultadis,non videtar princeps 
concedere,quod faciarmajoriamin fauoremáli, qui ficinimicas re- 
is.bonus texcusin lege.Lucius.$. Lucius Tirius damam.(f. de legacis 
Tecundo.facitbenelex fina.C.de pat interempt.d vendisper quam 
Lelo/T.8Bald.in capit:primoin principio.deproh.feusalic.per Exe» 
dericumevbi Baldusacolumnatertia, dicunt, quod fi dominas decli- 
centiam vendendifeudumamico , non poteritvalTallusvendere ini- 
ico domini,facitquodnotidem Bald,in.$.porró.columna pri. 
ma.que fitpri.canl.benefici amic.de vafTallo Aideiubente pro inimi 
co domini,adde quod nor.Bartolusin exerauagan.ad repsimendum. 
ia glofl.Iuperverbo,videbitur.verficulo.fecundo calú principali. ln 
contrarium tamen facic,quodnot,Bald.inlege. idquod pauperibus. 
columna oétaua.verfical, vigefimofecundo queritur, C. de epifto- 
pis dk clericis. in quellione. an executor tellamendi polsit eligere 
paupereminimicum tellatoris,vbi dicit,quod ficaliserar odiofus Se 
indigaus,quod tunc non policeligi per nota. in lege. fideicommil+ 
dra Cade Bac ooaallecas ere oia: Sena jndignus: quia 
cum teltator decefsic confellas, Sccontritas, iftud odium remilitin 
extremis,venotatar.In(tic.deiniurain fin. Slmbditquod de hocfiar 
articulos. 



































(Sed an comprehendarur flius polthumus in facultate ad facien- Queltdos 


dummaioriamin vaum ex Álisividecnr quod fic.vcánl. fi quisope» 
rasffedeoper.liber. 


Quatt.g. 





Sed pone,quod quisimperranica principelicentiamfaciendi maio QueÑat 


siamin voumexálijs fuisfimpliciter ,non adieéto quod pofsitgra 
are in legitima aliosflios,an poteriteosgrauare virture talis facul- 
tatistdicendum elt,quod non, 8cfixexin licentíaponeret, vt libere 
pole pertexwumnotabi.in lege.fi quando.in principio.C; deinof 
ciofo teltamento.6 traditin Lpecie. oderic, Suarez. vbi fupra folio. 
fexagclimolexto.columna prima, Se adde que not.Abbsin capitula 
dileéti.deiudicaverfical. quid fi poreftas. cunnfequentisnon exgo vi» 


pct 





Queltana 


Quel 


In noua 
rec.e(t,L, 





Titulo.IX.De las mandas. 69 





goresalisfimplicis facultatis poterit ponetealiquascon 
tra jusivtpatetex pradiótis. 
USedanillesqui habet licentiain regiam ad maioriam faciendam in fi 
Titm,(inon habererfilios legítimos poñicillam facere in filium (pu- 
rurincetigi fupra Se crederem quod non: quiain taligeneralilicentía 
non domprchendicur incapax. vein diéta lege Lucius.s. Lucius 
tius damam:6t que notar Baldusin lege. eamquam. C. de fideicomo 
mifT.6 facitbene quod not.Paul.de Catrain lege.Lucius.s «in tefla- 
mento, ff, delegatis primo.ín qua flioncióla deteílatore, quiin(liruit 
vxorem, S:grauauit¿vt pol! mortem fuam reflitueret ,pel difiribue- 
secbona inter panperes,quosGbiplacueritvni, vel plútibus. Sedicic 
Paul.quod intaligenerali granamine, non includitur períóna inca= 
pax.arguinento dicte legis Luciusa$. Lucias Tirius damam allegar e- 
tíam Specularo.titu.de inflramen. editio.$.nuncvero aliqua.in addi. 
tio.incipien.continuatar etiam hic alía quarlio . Scidem voluir Barr. 
in.Lfina.fE de hisquibos veindign in cade queltione,licerPaubibi 
eferat Barto.in contrariuin. 
«Taliseciamllicentia non prode(fet,quantumctnquelatifiima efTer 
datapoteitas,iille cui datur,cTerin:capax faftionistellamenti,vel di 
1ponendialias defuisbonis,vteftext.cumnglo(Tin.l.verbis. de ver 
borum fignificatio.facic.$.in extrancis.In(licu.de hatred, qualita . Se 
difereeriam dista ex.fi quandoinprincipio.addepro hoc bonum 
texuumin capicu. igraciose.in fin.dereleripe.libro fexto. $ eapic «da 
dum.elfegundo,de eleciio. 8: ficin hoe mazis vincit,(eu operarurim 
potencia,quam prinileyium.tes.6 ibi Bal.in.l.Tirius.5.Romz E de 
excufatio.cuco.quia fecundum Philol-plum actos agtinorum funt 
in patient benedi(polito.capitu.venerabil<n.de eleétio.quod intel- 
Jige,nió princeps(c:ensillum incapacem caincapacitate, fuper qua 
princes dilpenfare pofler dedifler ei hrác facultatem : quía videretur 
cum.eo difpentare.lridem Vlpiarus.f. deexculatio.tuto .l.quidai 
confulebant.f.derejudicas 
¿Ex quo potell dici quodi¡rexfada (ibi relatione quod quis 
debataliquam villam tículo maíoris: dedit liberam teflandi 
nem detalivilla ei quiillam pobidebar quod ex tali licentía poterit 
dilponese ctiam in prajudicium (perántis maioriam : quía erat (ee 
quens vocatus écad hoc vide bonum texts in lege.etiann inprincis 
pio.tf, de bon.liber.quod procedere forte pofferin maioria que habe 
turexlege ciuili velafolo principe non tampin forte in ca que habe» 
resures contrattufen de iure gentium in quo prínecps non difpen+ 
facvtplene deduxiin quadam meaallegacionein fanorem Marchio- 
misde Montemayor. 
An autem vigoretalisfaculratis, qua fibí conceditur vt faciatmaio 
riamin vnumex úlijs pofitduas malorias facere, in duos vel ploxes 
exfilijs,vel plureshiiios vocaread candem maioríá > videbatur quod 
non percextum in capitu.recepimus.8 capicu.porro.de prinileg.jvbi 
habecur,quodin priuilegiis deber feruariiuxtacorum tenorem , pro 
hocetiam videwurtext.in lege,quifoluendo.la primeraff. de haredi 
businftituen,Gxibi glofT.norawex qua vidererur dicendum, quodres 
nerecprimz maior conflitutio,nen veró lecundze. incótraciumta 
amenelt bonusrexvusin ege primia.in principiojundto.$.quamuis. Fe 
deafsign.liberc.culus verba (unt.quanuis in epilaníiione Sena- 
tufconíultum (criptum eft,tamen $: ploribuslibesis K plares liber- 
105 libercafue,polle afsi¿mari cercum elf. Jrema etiam fi teflator man» 
daueritreflicuirem vni defamilio,poteft Geri refliemtio duobus,l. v= 
numexfamilias..i duos. delezatisfecundo,Scibi Bartolus, S: Toan= 
nesdelmol.SPaulus de Caflr.6: Baldusin verficuloitaque.clufdem 
Jegisaék per Bartolum in.$.£cd 8c( fundum,ciuldea. l. vbi idem vule 
elicccontra,vefirogerurreNituere ploribus,p. Gicreflituere vniltan= 
tum écfic fidataciferlicentia ad maioriamin plures filios,poterithie 
rin ynum tantam.Gcáflampartem credo veriorem :namlicioam efe 
recedercaliqualiterá forma dara per dilponentem : dummodo non 
recedaturá mentesvenor.Baldusin dicta lege.ynum ex familia,Imol. 
in dio. $.fiduos, cum.cvim mensprincipis fic dareín hociftam fa- 
cultatemjitavereguletarlccundum voluntatem $ difpolitionem e- 
us,cui dat: de mente principiseft concederein vaum vel plures, pro 
utcondens maioriam voluerit,Gicu criamin didtalege. vhum ex fr 
smilia.in principio.£$.(i duos.mensteliatorisfernatur, que fuic ne 
resexirerdefamilia,quod conferuatur, fue rellicuar vni, jue pluri 
bus defamilia:Sprafertim procederetvbibo: a eflent tanta , quod 
fufiicerentad vnam vel plures maiorias, prontedam tradit Paul, de 
Ca(tr.vbifiupra.cumtraclat de relicto pre hofpivali fabricado , quod 
Poffiant per executorern Ésbricariplura, li bonaluficiunt, hue ctiam 
firmawurex.). decimanon. inordinamen. Tauri.vbihabecura 
dlicetexlegefori permitfum fuerit meliorareio tertio vnumex 
poteritpater li volueritmel e pa ionás fuitdo 


iones, con 















































159 












































h 


AordeSeguraiorepetitionediót.5.ed Gfifundum.folic,vétauosco 
lumpalecunda.verliculo fexro.Efolio decimoguarco. columna pri 








man finesSchocplane procedic,quandolicentiadara fuie, vepoié 
maioriaficri in vnttm filiamsquia quod fatin plures, maiorfamore(t 
filiorum,k mensconcedentisnon repugnat:quando ves licentia dá 
tafuit,vepofirficerein duosvel plaresh'ios:tuncnoh videra”;quod 
pofsittantum fiertin vnuánsquia hoc elTer in damnem alterios 6h 
cuieriam princeps voluit prouidere , vnde non videturtuncpolle 4 
forma licentiarrecedi peffupradita.Sc non obltat, quod habetur in 
digvo.$ritaquesis ed'% Gundam quiaibinorrepugnabar mens 
rellarotis.quefuityvebona remancantin familia, que etiacuilto mo» 
do conferuatursét bene facit,ad hoc quod perillura textum note Bar 
to.in legeprima.f.de opt.lega.vbi dicit,quodliteltatoriuberdiftr 
buibona luainter pauperes,clizendos pertalem,quodillenon pot 
riteligerevotim tanta, Écei dareompiaallegat etiam.l.tertiamál 
deann.leza.loannes de lmolstamen in hoc devno tantum paupere; 
anpobvireligizvaltin didto.$iduosin( iciendas ee aliquas conie- 
éturas,veex ciscon (terde menteteltatoris. vide ibi percum. Et ex 
predistisparetrelpon.ad dictar legem.quifoluendo «quiaibitradta 
tar de praindiciocredicoram , quod in queltionepradiérá an pol= 




















fintfieriduz maioriz ellate 
Et anvirtute facultar faciendi maioriam in vmumex fis poe Queftios 
facereflio quieftin poteltate per viani donarionis? viderur quad fic fo 
e:.l.decmafeptimasinordinamen.Tauri.S ex diéto Bald .inauthes Jg_ nova 
fi quasruinas.veraxta hoc quero vtrum.C.delactofindtis ecclelis: jee e/l,le 
Paulusin lege.f quandoún prindipio Edelegatisprimo.Sca0 poÑit ¿ue lis 
fieriinpolthumum vide,l, antepenulrF.delegatis primo.quod fic.S€ 
anín filiumextantemapud hollesavidllla.s.primo.fede heredibus 
3nflituendis.Sutextumn cum glolán legc.haredis.fTaguando dies lega. 
ccdir, 
Sed pone, quodrex concefic privilegiumfaciendi mañoriam in 
num ex Úilijs:ctim pater pluces fitoshaberetjan poterit ficere maios 
riantin nepotemex vnoex filijs:efl aducrtendum ad decifionefa ht 
iusquellionis, quod appellacione Áli; non comprehenditarnepos; 
quandoagirurdepraiudicio alterius,itaquod ell merum privilegi 
fecas lí efler bencticiom,lecundum Bartolumin lege.libertomm.coz 
Juimna tercia.ffade verborum fignificatio.textns 8 IbiBaldasin.l fed 
Scmilites.inprincipio.ff.de exculario.curo.Balón.$quiavidimas.de 
Kisqui feud.dare po(l.vndevidetar, qued non pot heri maioria in 
epolem oxtaniibtsaMs6lis ips tamen deñiciencibus fr entnerie 
«cafus, quod vnicum tanta haberet nepotem nacuralem, $e Jegiris 
munsille compreheridererntublicentia,quatenus tamien tangeretin: 
preludiciom legitima necellaius elTerconfenfuscalis neporis, iuridi 
ceprzllitosiuxtaid quod habetorin lege.fi quabdo.. $. Se generalis 
ser.C.deinofáciolo teftamenadclices talícalu line licentia prindipiss 
fieri poteratmaioriazadhuc támen maltum elfetregislicencia profi-" 
cua,vtvincula , $e fubmáfsiohes. Seteflituciones Extendanturvltra 
quartamgenerarioner,juxta ca qtíz habentarin authenticade ref 
ru.fideicommill. Sad alía veluri ad impediendum ex prolibitio= 
'ncalienationis,tranflationem dominñi:fitamen acposellecbaltardns 
fennataralisruncnon consprelendererorcaravelaperus dbspri 
ceps videaturintellexilTe de filiolegitimo,Sc naturali : vndein dubio 
non comprehenderetur, nifi aliud con/larer de voluntare regis , Sc 
quod fuperias dixi,quod Rtantibusalijsfilijs y neposñon comprehen= 
deresurin facultate,incelligereniti patercalisriepotisjam decef.ifet: 
quía cum runcintret in locum pareis,videtur quodin eo pofsitvigo= 
refaculeatsconítitui maicria.ad quod facit bene dod+i.BartoL.in din 
Liberscrum. columna quarta, quod lacutamque dextantil 
áiliisFccminanon (1ccedar, proceder flante nepote malculo, patre 
mortuo :écprocederet hoc Scfiinlicentia regia contineatur , quod 
pobiirficere maioriamin filjum ex fe natum: nam motruo patre ne» 
posscomprebenderurnepos eg notadsper Buolumn in dit lego 
ibertorum.ad nem.quinta colum.Sintellizeiuxra predidtasquin 
doncposexiltentibusalis lijssincrareelocuin parts y vel file fo. 
lus,fieret de ciusallenfa quatenus tangic ibi pratudiciom in Iegitis 
mapperca que dixi.6: Barsostradirin diftalege.. liberoram. colum 
marerta.Scglofl.in lege.flij.Ifcodem.de verborum fignificacio.Imo 
8efortepollerdici quod dato quod vinerer pater talis nepotis li mi 
joriafierctin neporem tenerer8cviderer reliéta Blño ex que elus 
contemplationerelinquiturnepor filio cius.pro quo videtur borius 
cafus qui loquiturin forrioribusterminisin lege fecunda. com princi 
pios8iws.primo.legisfequentis.Mdeafjn,liberes facicleradecit do. 
1em.ffadecollatio.bonod ibiBartolus, ll, que dif: nart quod 
aliquid relinqui pac fuficief relinquacurcius sin poreitate. La 
tertia.fdelegar prats rmenda ell dif] oficioparris, vfatuetor mes 
Horimodo quopolsit.lpenultimaf£ detetiamen.miliza, 8 e 
adhoc.a2ánordina. Tawi8 facitbonuste ss hnial. co 
rer.cericua quid fimepcribas.ft.ad Teralliora 
materia pocnaliloquicurcrederen tamenide cie verios quod Mane ti2aó, 
Dartida.vj» M iy 











Quiglluisa 
























































nou 























$5.quelt 


17-quelt. 


ve 
Tau. Kin 
nomareco 
pila.cib.l, 
arica 
bro.5. 

18.quelt. 





Seltapartida. 





tefilio non polTerfacercin nepotem vide Alexand.in.A.bieredes melo 
$.Pcto.f.ad Trebellianmm,8c quod nonacquiratur patsi videtur ca- 
fusin.L.icdfimortis.5 hoc antem.fI.delegaypral.Scibi Barto. nifific- 
retnomineparris conferendo acquifitionem patri veefltextábiin.je 
fequensEcBarto,in dito.$ hocantem.8 vide Socia.confiljoducente 
fimo quadrageimo primo.columaa decima. volumine lecundo.écad 
de ad pradicta Barto.quod nonpobitfcriinnepotem filo lante in 
1.Gallus.$.cciam ( parence.fadelibe. 5: pofthu. Sloan .dePlaod. 
C.depriui.co.quiin facropala.ilidibara, 
«LQuidtamen ti vigorerepilicentice dara: informafolita,paterinter 
vinos, feu perviam vláma voluntatis, conflituit maiorian in vaum 
filiumppolt cuñas mortem vocauit nepotem cius flium,EcÁliusin vis 
rapatrisdecesir.mondam habita maioria,antencbircóflicurioin per 
fonam acpotis:Cbrillopho.de Micffwir praclari ingenij Scfacis mis 
hi vencrandas,quiobijefub religione Seraphici Francifci,qui compo 
fuiceractacum incicalacum,crióphus Chill, conerainádelesán qua- 
damex mulúsquellionibusper cum mods in ia materia maioriz, 
quasin difcuría lui Qudij collegitficcndré Ecnon pleno calamo : fed 
3ndigellelperans dante Deo pleniustraderejinquallione iflaincli 
wic,quod nonteneretimaioriain perfonam nepotis,oibilallegonsinili 
tantuw,quod videtur nova maioria in perfonam neporis,adquem- 
cultaste non extendebar quando neposelferíolusisinon fiatene ali 
Hilij iuscta caquz fupra dixi.folumallégabatnora. pergloflam 3n £i- 
¿taleze.Sili.beperBartolumin diftalege,liberoram.columnatertia. 
Ego veroin queitioncifta contrariumtenergin:quiagx quoamiscós 
Mituitmmaloriam cumfacultarcin filtum,cnifub (Qicuiten vigore citfe 
desaneporem,licerflius decedar vio pacre,dano nepotis, nepos ve 
nitex maioriafadtaperdidtam facultatem, Skin perlona cius non ell 
snowa maloria:(edantiqua.argumento.loy numex familia. $.prizo ¿Fo 
delegatisfecundo. 3 quiafjuedicamustib/liturionem huias nepotis 
vulgarcn,vel compendiofamnonelt quodobfterquin nepos lueces 
dacexfub fitucione,licerpatercius in vita ani conflítuentas decena 
xitslicer eninvin (licutas decedarin vica tellaroris , fubllizutas nepos 
fuccedires vulgari,veio legeslipateríiliumafde vulgari Ec papilla. 
1. Thais.$(plendophorus.detidcicomnsillaiberglo(T. SBarcolns 
inlege.Gallus.$.quidam red Tedelibers S:poftlmmis. quod criar 
proceditcriá fiin (litutas vocetarex vul garicontérain compendiofas 
nara Sil inflirucas decedererviuo ceftatore,fub flicurusadmitticur cx 
valgari:ficio compendiofacontenta fecúdumCynumin.l.precibus. 
Codeimpuber.3calisfubNiw.S Barcolá inlege . Centurio.tf.de vul- 
gari Sepupillari. Baldú quinto volumine.confiliocentelimo feptua 
gefimo.incipit,quidam Nicolaus.confirmatur etiam ex decifione, la 
Lucius.queeltantepenuliin.S.liam. Made legatisfecundo. vbi ha» 
betur , quod telistum in defeRum inflicutoram 8 fubílicuoram, 
cenfecar repericum ab hreredibos , eriam venientibas ab incellas 
to: Si monapponacur alía claufula codicillaris . facic cria lex 
Jrzccondii in pin, E decondionibas 8 demonfraoni 
5. 
al Sedquidíi resconcelsicfacultaréfaciendi maioriamioynum ex 
Ai, usen vellceigse Sei vou explarbus quí viso pare 
decebit line filijs Simaioriarcuería eltad parten. an porerircinfdem 
fauculcatisvigore eligere aliumfilium Bin cum facere majoriam ? cas 
Sus videcur quod nonin lege, cuiusbonis, ff decura.fucio, S:quía fa- 
cultasexpirauicin primacio£ionc.].boues..hocfcrmoncHf.dever- 
borum fignificacione. quod de planovidernr procedere fi primus fi- 
Jins accepauit 8 habuie maioriam $e fic ausvigore facultatis fic 
perfectusifi enim non venicin Glium maioria $e ante clus acquilitio- 
new wortuus effetvidernr quod pofñiteligerealium filium.argumen 
tocapi compromifarias.Secapitu.liclectio.de elcdlilibro fexto.8e 
tradi Oldrald.confilioquinquageíimo (eptimo.indipit, paparelerua 
nic. E conferuntque tradir Felinusin capitalinnouamas. de trenga 
% pacein limitacionibus ad diétum. fehrocfermone, ltem(icondicor 
maioriarrenocalícrillamin cala quo porelt iuxta. Il. Taurinas vide= 
tur quod non pobit fine noua facultate iterama ¿llam facere per 
tum. $. hocfermone.Solmalrumnotabilemin lege, macrimonij.f 
qui Scá quibus manu.libe.non fiant.l.cumvirF.decondicionibusde 
demonttra, 
«Quid autem firex concefr licendam faciendi maioriam , dn ta- 
Jeun Tftom , puta perrum an pofsic pater ¿eo mortuo facere maio= 
xiau yincipiendo a perfona ncporisib llius defandti? de videcur tac 
Ki caí dicendum,quod non pertexs. nota,in.). ika quis.in princip. 
¡adeteflacutein vericui quisfiliocn glo fTparunlaibidem:cnm dis 
cit non exprello proprio nomine ,vbi erian Bartol.colligit, quod 
appeltacio 1ibjexprello nomine proprio , non comprehenditalium, 
quam flium fic Ipecialicernominatumefacic.). Gallas. $e inflituen 
8: pertotamillam,Jafl.de liberis £« pofthumis.vbiinllitutio fagta de 
filivunon extenditir ad nepotes.£facirquodotsBaxtol.in diéta le- 







































































































ge.liberoramecolurmnzfecunda. y its. vb! allegar 
dictum,s.inflicuens.adderext.cum gloffiin+]. Neratius. tf. de regulis 








n tatione dicendam, vtconcefla facultate in ta» 
moxtuo ¿nonpoterit fics ia aliui perpra» 








lem filium, quod 
didta. 

USedpone , quod dedierex ficultatem faciendi maioriamin flium 19. quel 
Titium,qui moreuuseft, Se polteanacasfuiclibialius filius,quem yo- 
cavirpaterfiunilicerTitíumman poreritinillum conflituere majoriame 


videbatur quyd fic,pertextum notan legeiliz.$.3 Tivia.ft, decon» 
ditionibus SMemonflrationib.qui videtor elle cafías queflionis.Có 
trariumtamencredo:quia deltruétare de(bruivur eriam privilegiu: 
écfi rerdificetur non habebicillud privilegiuú, ni eiuídem privile> 
jantissncritare fat,per notata perdoét.hgnanter per loannemde , 
'mol.inlezesinter flipulantem.$.Lacram.fEée verbcram obligacioni 
bus.ad Gnem.licetiam videmus,cafiravetera inhabitatareficinó pol 
femiliauétoritateprind pis fecidam Innocentiumán capita. Pilanis. 
dereflinutione(poliarorum,Baldá in legeprima.verficulo.in initio, 
fridcofic.prafcQ.vrb.facitesjamal,parer.s. Tufculanus.ff de legaris 
tercio,neque obllar diétales filiz.$.a Titiaaquiaibilumusin calt,qui 
tantumpendebacá voluntatereflatoris,de cuius mente ideo praíumi 
tur,aon reyocalle legaram anéilla: Agathez.de qua ¡bi : quia aliam 
qua poltalienationem prim A zachez habuit,vocabit eodem no» 
mine Ágatlicam.in queltioneve;o noflra hoc non depender á pote» 
tatepatisconflicuentis maioriar:(ed á poteflate, de licentiaregis, Se 
Duias fentenciefuiediótas Chriflopho.de MiewvirdoétiGimusin di- 
síuis que(lionibus, 
«Quidautemfirex conceditlicentiamfaciendimaioriam,proutipfe 20.quef, 
vellst,liberam Gibiin hocpare(tatem concedens,an per hoclolenni: 
tateshariscivilis,Scin capacitates hraxedum videnturfublatar, vtlicta 
Jicafi polsitrelinquere maioriamalicui incapaci? videtur, quod fic, 
vtia lege primaiunda,l.neque.in, $. deportati, Squaribi Bartolus» 
dederalamenioliracoges amenóvide que fopenas did Sepersa 
Jemclaufulam nonrollunturea que funtiuris naturalis, fed que funt 
juris ciuilis. 
«Quid autem fi quísfecic maioriam cumlicentiaprincipis, que expi 
yauitpoltfadtam maioria»,polleaveró conflicuens cancellauit, (eu. 
incidicinftramentum majoriz:poftmoduw pornitentiadudtus, vale 
illam valere,an polsiv %viderurquod non:quialicentia espirauitper 
confliturionemvalidam,quefata fuit:vnde cú poenitet Svultsquod: 
valcatrepericarlinelicentia.facit texin lege penul.$4ina. de bono 
rumpoflefio.contratabu.ibinequeputauerit quiíquam nuda volar, 
tateconflituitelamentum. 
Przrerea cademfolennitasrequiricurin aftureparando,quain fas 
ciendo. 1. (ivi proponisala fegunda.C.demupr«6: quodibi notar Bal= : 
dus,8cmultaia materia cumulat Lafoninrepeticio.1.quominns. ff, de 
flumisinfina.quz(fione de Molendinointotum deliruéto. Ín con» 
trariumtamenvideturquod notar Abbas pertextam 5bi in capitulo. 
perruaside donatio.in quartonota.vbinot.quod qui reintegrat, non 
diciturde nouofaceresvnde licenciaprius concefía ¿durar in tali xe- 
integrarione , de diéta lex five proponís. non videtar obítare; quia 
3bi crar lus patri queficum ex diuortio ad dotem , quam dedit fi» 
Je : in cali vero propofito nullum jas erac quafitum regi, ita ve 
ab eo noua licencia requireretur , Praterea de mente priacipis fuic 
concedere Jicentiam , nedum ad primum agtum conflituendi mas 
joriam, licet validum : fed eriam ad fecundum a£tum,, fi primus 
ex aliquacau(a corrueritifcicbar enim princeps iflum aCtum de fui 
naturareuocabilem víque ad mortem. l. quadragefima quarta.inor" Tnnoyare 


























21.quell 






























divamen. Tauri.vndeiuxtanaturam actus videsar dediflelicenciam. copie, 
Gna.Ecqueibinotantur. C. denonnumera, pectn. $e «ee 
nftitutione maioris:, quecffeGtum haberetfentisnon de ¿o../ 


¡uxta ca quee late tradit Felinus in capitulo fecundo, de 
trcug,£ pacad intellectum.l.bouesfaboc lermone, ft. deverborum 
fizmificarione, Scconferane mulcum in la materia notabilia verba 
Bald. pertextumibiin capicu.cum acceñiflent, de confliru.columna 
quintammero decimo feptimo.vbiponithgcverba.Jtem not.quod 
vbi relurgit dignitas refurgit confinmacio digniratis + quía refurs 
git per dilpolitionem iuris com munis: neque et opus, quod papa 
de nouo confitmet Ñlacutum , fuper hoc ediétum ex quo non in- 
relligicur nona creatio :(ed quodammodo rediread natura fam. 
facit..deferre,ffina.ff.de iure Bci. .fina.£f. de mino, ibique refpon= 
der Bald.ad diétam legemali veproponis.Sipauldinferins codem nue 
nero dicit:oportetquód in noua creationcinteruentacantoricasfim 
mipontficis:fedin reparatione non requieitur noua auétoritas Pa- 
pz ,fubditquenorabilia verba, porró non dicicur omnino extinGa, 
quandofiapereltaliqua (pes, vel indiciamreparationis,velaliquishas 
biwas,vel figura remaner » vel memoria in codicibus ecclefta, non 




















amquell, 


y que 


24.quell 
Maeft.L 
34.7. L,5. 
NOME YCCo 


35-quul. 


Titulo.IX.Delas mandas. 70 


eancellatis.allegat.l peculium.$.(i opem.ffde pecul. quod fatis con+ 
fertad quefllonem iflam x nam bic licentia regis non fuie inciías 
fed manGicoriginalis Scin regíftro » quam cum conítruens non 
incidifferfenincidifeciler , nonfuicactus maioriw coraliterde(lru 
ftus: mam manferuntreliquie licentia (vide quee dixiin lege vigeli- 
va quarracieulo primo eadempartica.8 ina. de his quzin teflon 
delen,) imo ¿cin fortioribus terminis ego induco diétum capitus 
Tumcumaccelsillent ; namcercumelt quod novadignitas non po- 
teltereari in ecclefia,inelicentia papa.vtincapiruloprivno vigelima 
fecunda diflindione.Stamen cayatione : quiaab antiquo ¡lla di- 
goitas ptimiceriatus ,: de quaibi fuirinilla ecclefíalicerpoflea an- 
thoritarcpaper illa dignicas fuifTer extinéta : tamenpotuí: folum 
capiculumillameepacare ex primenalicentia,licerextinétio authoris 
tatepaparfatafuillee , quodeltlimgulace ad illam quallionem ve 
8:fi Rex confenúllecreuocationi maloria- falte, per con/lituentena 
tantum (fi conflicuensvalet poeniteze Screparare maioriam,porericex 
primeua licentía 

Er quid licentia Regis detur Titiocomiti, 8efic(ub nomine pro= 
prio 8c diznitaristan fi Firiuscomesillanon veatux,poteritvtieius fue 
celloridecideex his quadicie Baldus in capitulo primo. 5. Marchio. 
verficaloPoneconcelTum eliprivilegiumadehis qui feudú dare pole 
funt.Erfacit quod notatBald.in lege prima.5.fidefanGtus.Edercbus 
cora. 

Sed quero de pulchra queflione, farpe, vtexruore videmus,Rex 
foletconcedere facultates ad vendendum, Sralienaadum aliquas res 
maioriz: , feuobligandicaspro dote Sr arshís : quod deiurevidetur 
principes facere polle : cum cxciuspriujlezio vires fumplit ma= 
Joriasiustanota.per Baldumin lege.quife patrs.C.vndelibe.colum. 
na antepemul.Sctradicurin plerifquelocis, S:ficitad hoc quod notar 
Baldusincapitulojprimo.S.hocquoque.columpafecanda,verficulo. 
accidirqueilio. deluccelsio.feud.3e quia li lex mortua inroduxcit res 
prohibitas alienaripro reftitutione dotis, vel alias, veinauthenti. res 
quz,C.communiadelezasidem dicendumin legeviua, que fl prino 
ceps.Anfitdare aliquen: modum,vt Regitollaturpotellas dandi ta- 
Jem facultarem,ex qua potell venite (ubuerfio maioriz? Scvidetur di 
cendum quod lic(cilicer,quodlicentia ad maioriam detur propterpe 
cuniam,velin remuncracionem, feufolurioner alícuius(eruiij,vel 
quiaprinceps(ibi aliquid debebar,Seprincipemliberauit hocadto,ve 
dareturfibitalislicentia:quiacumtali ca babearurlicentia medians 
recontraftucumprincipe:eritirreuocabilis, Snón poterit princeps 
inciusíubucrfionédare pradidrá facultar védendi feu extrahedi alía 
quien ámaioca,q probaturesnota. pelin legs quodiemal, 
fE dedecre.ab ordin.facieneBcin.l.fecunda.fedeiurimmunica.SBar 
tolumverobique.ScidéBarrolum in leze.omnespopuli.f. de iuflicia 
8ciute.muag.Baldán dialege.quilepatris.Panl.de Caltránlege,dí 
gnavox.C.delegib, A 

dNotabis tanten fingulariter 2did quod dixi principem pole dare 
talemJicentiawn vendendivel alienandi,quod polleflormaioriz, cui 
datafuicralisfacultas vendidit:fedadhuc prerium non recepit vel fire 
cepit, nonconlamplit, quodeo mortuo talispecunia pertinebittan= 
1umad(uccellorem in maloria,vein'bonis maioriz conuertarur , $e 
nonadaliosfiliosvelharedes pertext.notanlege.fioperarumiudi- 
cio.fEde opediberto.iundtaglo(Tbi.(ed quarein certa. Quaro pra= 
tercalicerexlezethaurina.4a licentiadobear precedere ad maiosiam 
amen fifinelicentia fat Scá principe cófirmetur tener maioria. quid 
faliquisfecit maioriam fine licentia, fapplicanietamen Regiinfuo. 
teflamento vt cam confirmaret Semortuus ell ante confirmationem 
Echareditatciamciusfilijsdelata an fiprincepscontirmer pollea pe- 
tentefilio mañoretencbitmaioria?videtur quedficexnotatis per Bar 
tolbilege. Calla. equi rana colum. ina ves quendoque 
ple filius petit felegitimari Se tuncfi paterhoc difpoluifler in tefla- 
mento,kkc.ff.deliberis8t poflhumisaS:videinfra cadem glo(T.veslic. 
fedan fiquis. 

Sed pone quod quislegerfilio talemremin tertia parte bonorurn 
ex legeregniin maioriam qui edam dicitvel Jego illtales res 8e ta- 
les desquibus facio maioriam , li Rex confirmaneri cui (upplico 
ve confirmet,quo facto mortunseftante confirmationem , item e 
moticurfllas in quem fecie maloriam antequam princeps fupor 
hoc aliquid declararer , antranímitter ad fuos defcendentes prin 
mam partemlegati, illam videlicer rem, quamvreliquie in tertía 
partebonorum , quenon egebarprincipis confirmarione? 8e vis 
deturquod neque ¿lam tranínictar , nequeciusGlius poterit pes 
tere confirmationem a principe alterius parts legadi,(cilicetreram 
uas reliquic fiptincepsconfirmaret. de hoc pertextnlege.cumita. 
n princi. ff.quando dies lega. cedir.8cibi Bartolum. Sccodemtitulos 
J.cumillud.neque obftaradhoc.livíisfrudtus.codemiwm.quia lo- 
quitar quando vnun legatum deficitex morteiplius,cul legature vns 





























depurificacuralind (eu prima parsalternatioz,ex quo(equiturqued 
filegatum ficretito modo,relinquo filio meotalem rem in maioriá, 
veltalem éx talem í filius mensfe obliganericlolnere fratribus fujs cer 
tas quantitates,vel quidaliud vel(i voluerjthoc foluere:tunc eoim 
morjawurfiliusanteimplemencum conditionis,valebitprimaparsle- 
gatifenalternaciue: quía purificatur primomrelidtum  vehabernrin 
diét.LGvíasfrudtas.in principe 

«Item fidefimdtusnonita alcernatiuelegarer: fed perviam legati de 
Pluribusrebusfacerer maioriamin iliur maiorem fupplicando Res 
Ei,vecamconfirmaretaSe quod fi princepsnon confirmarer, quod fas 
cicbatmaioriam de vnaexillisin teria bonorum:tuncenim S fimo- 
tiaturfiliosantequam princeps declarer,cráfmittcradfliumrem,que 
reliéta eft in tertia bonorum.l. fi quisita Gicícripficoff. de heredibus 
inilítuen. neque obftabical. huiufmodi.fF. quando dies legati cedita 
quiainiflo cafuin omnem cuentumreslegata cratperuérurajure ma 
joriz:quod non eftin calu.l.huiufmodi. Sequía quando relinquizur 
jure maiorz non folúrelinquiturprimo: verú omnibus defcenden= 
tibus , Scficnon eftquid tracteturde juretranímittendi , feu de die 
Jegati cedentis. Imo cumin omnem cuentumillares debeateflema 
¡ortiz , pollerfiliusacciperecius polleñionem ftatim, pro quofacis 
glofT:in ditta legeshuiufinodi. 8.1. Inlianus. ff. de condiétio.indeb.l. 








cumuidamff deacquirendaharedira.l.antiqui.EE. fi parsharres peta +” 


¿pate adefolodaobrsgin.Blegsquililabus $ primo. (Edo 
egarisa : 
UNoractiamin mareriaifla quod faciltas principis data ad faciena * 
dum maioriam pervíam teflamenti, vel duracionisintervinos, vel 

vtiveller , intelligi deber dummsodoille cui daturfitcapax fadtio- 
mis teflamenti.l,verbis,E.de verborum Gignificatio.£:.$.in extranciso | 
infti. deharedi,qualira.S« diffe.facic,1,fi quando. C. de incfficio. te= | 
famen. ! 
dltem notasquod li quisfeciemaioriaro, 8 militad Regem,vt conf 
maret,S:remporeconfirmationis,qui maioriá fecitlititriofos quod 
nontenebit confirmatio.1.fi quisalicni.T.de acquir.here.Bevide.).f. 
éxibiglo,8:Bars.f.debono.pollel. 

Item Scaduerte,quia Scin ¡Misfacultatibus concedirur ,quod pofic 
addere,£caugerein maioria,quicquid voluerit, S: multotiens porerit 
dubicari,in his que addit,an videturreperere átulo maioria Svt bos 
na queradditfinemaioriz.ad quod videtext.notabilem.in.l.Scano- 
La.ffode verborum fignifica.Sc.libertisff. de condicio, Se demonfira- 
tioskiungediéta Baro. ibipureán ine.T.delez.y. 











«Sed quid fimercarorhlustegni exercerimercantiasextra regnum, 26. quello 


vbinó ell necelfariai(aficultas ad maioriam:quía legicimahlioram 
non eltitaampla prónte/lin Hs regnis, an poterit deralibws bonis 
confiftentibus extra regnum dilponerevt emantur exis bona que 
Sut made ve visculando IE prou: polline us regi vbifane 
mercandz?. videturdicendum quod non: $: quodrálía bonamobi- 
liadebent(equi perfonam ex co quod Baldus vultinlegemercatores. 
Cierro E mertacdiea: quad roll ronca lap ans 
immobilia autemterricorium, vbifitafont, Eciniftis mercantijs feu 
mobilibus,quznon (un: perpetuó deflinata ad locumvbifunt.Idem 
vault 8: pulchré Saly cetus in lege prima. C, de fuminatrinita. $e Éde 
carholi.l.ex fa£to.S.rerum autemF.deharediinflituen,l.vxcrem.$. 
Jeganerat.ff.delega.tortio. 8 tradir latius Loan lecirierin fuotraftavia 
visprimogenituraJibrofecundo.quellio.8.vbiallegatdidtum Bald. 
quodfacitin oppofitum.8ripleallegar de pacetura.tir. Se deber dices 
redepacetenendacolumfecunda.numero.g. vbi dicit, quod bona 
mobilja cenlenturdeterritorio vbi reperiuntur. 8: quod populo fu 
fiíco illusloci confifcantur:fed tandem relidet ln conclulione Saly» 





covbifapenan Gn pepero deiata ene. Quidoutemelerd 17. quit. 


cendumóibona ellentimmobilizzvideperdiétum Loannem inad.tras 
8a.álibroquelt7.vbilate, : 


Er quidiihabensfacultatem ad faciendum maíoriam cum cam fa- ,8,queft 


cit dicitquod facitdifponendo deertia 8: quintabonoram:bona tae 
men que ponitin matoriaexcedunttertiam ék quintam,an fultinebis 
tar maloriayvircutefaculratis? vide quod dicitBartolusin lege.ambi= 
tiofa.inti.fde decre.ab ordi.faciaScin.q.per cum difpurara, quamibi 
refert.8 vide text.£cibi Abb.in.enificllentede praben. 
dNotactiam quod li habensfacultatemfecit matorism, fi poftea im= 
perrerfacultatem vtpoBit eamreuocare non viderurex folaimperra- 
tioneiflaillamreuocare.I.forma.$.6n.flode confib.Screxacum glofin 
cap.extenorcaderelcript. 

ale 









-<m quid (ex fscultate regia,vel ex difpolitione legis thanri,reno= 29.quell. 

cet quismaioriamfadtam in fltum maiorem cum certo onere de prg- Que efl.1 
cone 440 

ur repeticume 3 m0.rec, 

inprinci. eftd.. tie 


Mandoalijsfilis certam quantitacem, Scinflicuar maioriamin fc 
um hlium non repetensdiétum pxrouamen,an cen 
viderurquod ficpertesg,SequodibinoterBano.ind.Ca 
fdealisBcciba.lega. 

Partida.vj» M 

















ib 























30.quef, 


yu quee 


¿quel 





3queñ. 


Inno,rec. 
ell. 
7oLibr. 


saque. 


35. qua 


36-quef 


quel 
1.1. no. 


xe.inci.ó. 
Ecoulib.s. 








8, quefla 
Ínmo.rec. 
eit.lo tito 
7.ibis 








Sefta partida, 


Sed quid fitex concefñitfatultarem ficienidi materiam ¿(lib condi- 





sioneñ vxoreius velraliseoruntfilinscontenfesics contingie quod is 
cui datafuitcalis faculcas,fecit maioriam dercbus defignatis, dicens 
quosfaitab condition radida, fivxor velfilius confenferit: Sc 
emm conlellccoe qe fbasco ares ceopores que taollle ul 
fecitmaloriam erat deporcarus,velapud hoftes,velia in articulomor- 
tiscarensloquelayanvalebitconíticucioi(ta maioriz?Stfacir quod nó 
valearnotabite dictum Bar.in.l.po(lquam.in principio. fEvelega.fou 
fideicommil.no.cauea.quodlortábene procedererínco, quideiure 
Jameracincapax ad faciendum aQum, veluriin.co, cuius bona jam e- 
tantpublicaca, quo cafuloquiturBarto.vel in capto apud hofltestnon 
tawmen Eortéprocederetin eo,qui de facto non poteraryvtin coqui per 
didic I>quelam:naro cun lle prafomacurio cadem voluntate dura- 
red.cum quit.deproba.glosincapitudeneptisa1.quelio.a. Sacco 
datcontentustemporehabali,deiure ad actumividerur quodaftusta 
li cafitenerer:mon tamen tenerer fi confenfissaccedererpolt mortem 
cius, qui fecit:vrprobattext. per locum ab fpecialiin.L.6 parer.ff.de 
manuavindia 
Seo pone quod data cftfacultas ad maioriamaciendam fub condi- 
tion, dotauerie competenterfilias, paterveró dorauitfiliastradens 
eis cesta bonain dotem,Scfecir de alijshonis maioriam,  poltimo» 
dumillabona fuerunt filiabus cujGlayan Úilizpoteruntagere de emo 
EXione,vel:efcinderemaloriam,tanquam non feruara conditionezvi. 
textucusn glo,qui videcur probare quódficain.Lfiveró,$. li patronus. 
fEdebonisliberto. 
lcema quid li princepsconceGicfaculcatem faciendi maioriam in v= 
anun ex filis,quetn elegexit,an pofsitearfacere in cai quo non has 
betoili vnanitancum flames videbacur quod non.per.l.t inprince 
juncta.l,virom.fde aGigo.liberaglo.inliideafig.liberin contrariá 
facitiquia principisinteneio in hoc non repugnat : mio magis fauet 
quando vntustantam ellecfilios,ex quo pra ediciuno alijsnon irroga 
tur, ci quia diétz.proceduncin melioracioneinter plures, quenon 
¡rin vno:maioriaveró benecad 'tinyno. 
4 Aduerte etjam quodiltalicencia feu faculiasregia,quando eltnecel 
(ariaad maioriam Biendam,debet precedere,vecanetur lege thaurina, 
<1.benetamen (ufiicerec pul Esttam malorian'»princeps cam con= 
firmarer,vecadem lege colligicur Sprobarar ex his que notart Ho= 
(lien.Cardi.8: Abb.in capvinnotuit.decicdt.S prapo.Alexand.inc. 
quicunque.elfecundo,so.diflin.Scd dubiro clan poltralemconr 
rvacionem pole qui fecitrenocare maloriam hfecerac eau: per viam 
donatiorisintervivos8 videvurquodiic tradicionenon feqquuta vel 
veleum ex cauía non onerolafadta fuiciuxta.l. 44. in ordina.thauria 
illatacnen lex loquicar, quando praceliclicertia,»non quando confir 
nacio fuiclubfecuca:ted videturicer dicendum:quiatalis confirma= 
tivintellizenda c(),(ecundum naruram adtusqui confirmacur. fina. 
C.denon nume.pecu.cucogita.Sed quid fillcin quem faéta fit ma- 
ioriayeratincspas,S: Rex habilcanic cam, an quiconflituit maoriain 
poteritreuocare in cafa,quo potefl fenocari maioria? dex didtis Ale 
xandúsi ebilipra collizitur decifio quod autipfe conflicuens maior 
viamignoraba habilitatem , 6 poteltreuocarecum (ciar yan fciebac 
Enonpotell.videibipereumo 
GAduertecciam quódex licentiaad faciendum maioriam jn vnum 
exfilijs,h deficiarmaltuluspote(lfieriin £: minam fillam ,vedixión 
La.citua5.fecunda partita, dk vice.La.sohlijsibi vtique £ fliabus.Mad 
Tertul.SibiBarto. 
«LEt quid li concedicur facultasfaciendi maioriam alicui in vnums de 
confanguineisfuis,anpo(ticin confanguineosex parte matris?tex.vÍ 
derur quod nonia.l,. (de jureimm. fed artenta confuerudineJo= 
quendiin vul¿ariin Uifpania contrarium credercim, 
4 Sed queroquid li Rex renocerornesfacultates ad maicrias per (e 
Ataliz:mporeconcellas,án efliétos ¡ius reuocacionisextendaturad 
amaiorias ¿amfaétas Se preclectn quorum jam ell in donatarium tran 
Jatsm dontiniumeá viderur quod non ex diéto Bald.in.].1.coly.ver 
ficu.8facit ad queionem.fFlol.mat.vbivideas ,quiavult quod dor 
minivm nonreuoceturiameranslacum, 8d princeps reuocallereciam 
quoadeffectusfequutos, 
áiltem quaro an pertalemrenocationem faculcacum fibuertantr, 
etiam maiorie que exlegeregniin certia Es quinta her pcilantabig; 
aliquafacultacezóc viderur quod non qua princeps fuum non legisan 
fercprinilegiuim.Ecad hocfacir bonustext.n lege:nam Gmiles. f.de 
joiulbupt. 
ltem quero cum ex Jegethaurina licentia Regis debet precedere 
imañoriam, Senonfufficich (ubfequaturan hocproceder, etiam fi fas 
cies maioriamvnicum taptum habuiflehbum? 8 in hocin ques 
Monibasillinsviri dofúGimi de Miees reperi q limitabar diétarn 
legechawioiillejo quem fecit patermaioriá.eflez vnicus patri fuo. 
Exhocticelas ete Gapuláte Sevcramaalezabacios db baron 






















































E 


























opposia:l. pofthumtsán prindf.deániuft.rup. de quoégo dubito cá 
non reperiam rationem diverfitaisjan fitvnus vel plures hlijcum cas 
dem qúantitasliziima debeaturvnisque ¿epltribusimo Seniors 
cum h vnts fitnon cadat melioratio tertij,néque quinti ex vinculis 
¿prohibitionibus maioriar eadem leño inferatur quoad granamina 
filio vnicosficutí ellentplureslimicabaretiam diétamo le haurinam 
in cal quo ante smatoriawm fuit data facultas : nam fi elus vigore falta. 
fuieli poftearenocetur,vel ex aliqua cauía delinar,í pofteaRex iterá 
cam concedatreconualefcermaioria.pet,Lf quisfilio cx harredato.Je 
jeritum. 6 deiniuft.rmpro,ScibiBart.in princip.Scin pe.oppo.Ecin di 
¿tad.poltlminns.in prinh.3.0ppo» 
Sed pone quod caueturin maiorizinueÑicura » quodfiliusballar ¡9,quet. 
duslezitimatns pot fuccedercin matoria,fi ibi pacrerelinquatur 
pacer antelegitimationemreliquit maioriam filio baflardo nondum 
Jegitimato,l<¿jcimanittamen cum poflea,an fuccedetin maioria2vis 
deturquodnon:tamex diéte legischaurine difpofitione que fación Er no.rez 
argumentum,quam per.Ljn cempus,S Ll extranepan, ja. dehare de quá,3. 
dibinílituen. 
Quid tamen (fi cumimpetrat legitimationem vel alías cum legiti» 40.qugfta 
matuicitquodfacithocvefuccedatin maioria?videtur quod fufticiac 
argol quis bueres.f8eiaiult.rupto. Sl Pamphilo,s.propolitam.f 
delega.;.8t bene conferant que tradirlalon in repetitioned. quomi- 
nus.Hdeflumi.21.q+ 
dliem notaquod hi mañoria Serctlub conditione fi princepseamecó. 42.8 n0. 
firmettenebicí fequatur confirmatioexclhami.d viviz.q.5.incapi re. de quí 
tusquialoannes. Supra. 
tem pone quod habensfacultace feciemaioriamin filium , $ 41,quelt. 
cum haberetvxorempregnantá, dixit, quodpoltbunzo vel pofbue 
mz que eracin vrero legabat mille pro alimentis, contigirquod nas 
Seuntur duo malculus,« focminaex eodem ventre,an vitiabitur, con 
£itutio maioria2dic quod non, fed quiliber pofthumorum habebir 
mille,que fueroncreligta.(i Sta feriptum.in prin. E. de libe, $e polt. 
¿Bar.in.la,S(imafhcodem.glo.in.l.3.M.dcimiallarmprin verboi 
antro 
dAduer cciam,qplicerex.l. Taurina.licentia debeat precedere,hoc 42.8 00. 
procedetquandoaliasnon elTer valida conílitutio maiorix, (i tamen re. de que 
line licentia efletvalida tamen ad valoren: aliquarum vocacionum Íupran 
vel probibitionumalienacionis,fenalias qualitates eflernecelTaria fa 
cultasregia,ftalisfacuJtasfubfequacur conflituionem bene tenebic 
é« vna conuertecur in alizun, vnde defangRo conftituére cum prima 
maioria tenebie fubfecuta faculcace adillas qualitates, que erant ne- 
cellavizad eius valorem,ar.tex.cum glo, «ibi Bar.colam.2.in.J. 2,in 
prin.(E.de vulgaS pupil.licetenim priusfecerit maioriam fine regialá 
ctailecónlea ablesrien y alldablanna poftea habeat licentiam re 
:iamad conflimendum maiorjam, veprobaturpertext.in.], fi quis 
hlio.S.irricum.f.de iniultarup.S ibi Barto,Écvide multa quarin pro- 
pofito adduci polfunt de quibus peflalin repeticio.lequominus.(h. 
deflumi.quecogita rameno 
Sed queroiuxta ea que poflprincipium huiusglo.dixi quodRex g2quafo 
concelsicfacultatemalicui faciendi mvatorias in quarta parte bonorúl 
fuorum,an perhocvideatur Gbi(ublatafacultas,ne faciatincertiaiux 
tadll.regnitin quo videtur dicendum quod non pertextum in,l.non. 
tantum5fiemancipatas.fEde bonopoffacontra tabu.É ibi Bar.8cfa 
«it. legatum.ffde fundoio/lru.nequeobítat.Lliita quis. (f.de vul- 
gas pupil. quia re(ponde,vtibiper Barr, 
Quid aurem fi Rex dedicfaculratem faciédi maicriam alicui in vni 43quelte 
cumálium,quemtunc habebar <polleanaficarfibialius hlius, an 
poteritflcere maloriam adlrucexvigorefacultatis2dic quod non per 
tex.in;L.ex fato.in primíf.de vulg.S pupil. 
Item aduerte,quod li non habens facultatem facitmaioriamperviá 44.que ft. 
donationisin vnum,£ón ciusdefcdtun in alium, translato dominio 
in primum,non transtertur infecundum mortuo illo, vnde (iprimus 
alicnaret,vel ali concederertenercr alienatio. itacolligesex dec 
ne quadam Guidonisin decifio. Delphiinatas qua (lioness12, 6 imelli 
gede carente facultace a principe velalegepropter ea que habentur 
30.1.7.titu.4«partias. Sin. Taurina. de qua (upra proxi. 
¿Quid autem li quis faciar muañoriam de ozmnibus bonis(uás, an ve- 45.quefo 
sniant bona futuraz6c dic quod non. l. (ita. deauro Stargent.legar. 
Bald.in.$.fimiliter.de contro.inuett.in fine.fed quid 6 princepslegic 
“meuit ad petitionem patris velaliasfilium baftarduma 8: concelsita 
vipolsitin eum facere majoriam , an vería vice videatur data cadem 
licentiaflio,veforté ditacus dehis,quar acquifwicfaciar maioriamin 
patrem,ex vigore facultatis,(i eratneceflaria?vide per Felinum in ca- 
piru.poflulafti.derefcripin qua Mioncillaan extendaturdifpenta- 
tio.éx cuius didtisviderur quod nen. Pone autem, quod Rex dedit 46.quelt, 
licentiam faciédi maioria in filit fracris: quia is cui deditnó habebec 
fliójan ipoltmodá nafcacur li flus,potenir exiflafácultate facere 



















































































Quiu47. 


Que. 48o 


4a 


5 b atzzvefes. Concord.cum.l.quidam. in principi 


6c 


7d 


Titul.IX.De las mandas: 71 


28cviderar quod nen: quia¡e(Tet extenfio de pfona 
jaodiofa.exnctaisper Bald. in.1,(ed Se mili- 

excu.tuto, 8 per Franicife.de Are.in.l.gallus.5, 8e 

acu dladelibe,£ pofth.Scquiahiceft maiorracio prohibi= 
¿ss 16 graneturin legitima.Schic princeps elec difficilior 

in conceden 

des S fact p 

rex — Teyes defte mueftro libro. Otrofifi el te- 


conccderet alí 


ei cafteí y ve fador, mandale fazer ade fu cuerpo e 
poll vitamil  defiss hueffos?, o en fecho defi fepul- 
E turaSalgunaco(a, quefucfle cótra ley 
o contra lavfadacoftumbre de laticrra 
o cótrafu fama,o a deshonrra delos pa 
rientesdel, non deue fer guardado tal 
mandamiento:caura la manda aquela 
quienfuc mandado algo, porque fizicl 
Je nepos filias. fecfto,maguernonlo cumpla. 
Sratris, ll 
Dal ió.Joam TZ XXX 117.Como Vale la manda que es fe 
C. — chaamuchos,e enque manera la demi partir» 
in 
£i.(ed confide= 
xa fiforté hoc poteftlimitarii conceGio principistotaliter tenderer 
infanorem patri, ve quia princcpsad ¡llum non adfilium fas has 
bebarafleótionem.S probaretariftalimitatio ex diétis ciuldé Balde 
in.d.LcomacutiGiwiin fine. (ed Sc plares»$. in arrogato. 
If devalg.Spup! Cociú quiin co. (E pro focio. USed an li quisfe- 
citanaioriam fine licentia principisyan fi princeps pol illims mortem 
illam confirmer tencavide Angespertex, ¡bi quod ficin,l.pes in 
di.ad Bar.C.deprapo.facriscubilib.12, 6 vide rextanotinequialoá 
nesa2.q.5 «(Quid autemfiin facultate regía ad maloriam dicitur, q. 
doratisfliabus pokitfaceremaioriamn,qualicerhocintelligatar quod 
fintdoratewvide qui notar Baldinlege (in.col.y.in quibuldam que- 
flionibus.C.de paétis.Sidem Bald.in.1.fiplurescolspe, Cde condit. 
infer.S: Barin.l,cum plures.$.pe. fade admi, tuto. il j 
cercum. fade condi, « demo (trati.% quía dotto .amplo filo com- 
(ntdidtáegem.nemo poteft.dequa ¡Qalampracl! ego limi 




































































Jiteriltam.l.his laboribuspro communi vtilicate ornare decreui , 8£ 
Jaboresiflipro maiori parte fuerunt illius doéti viri licenciati de 
Mi in quibuldam fuisrecolleétis que flionibus in ifta materia. 





ve quielióes quam ali multar (parti in ¡fla materiaperitos 
Sibrol partera fuenla did domiatallculbí peine adiós das 
anima requieícat inpace qui fperabat fauente deo in ifta materia 
malocizrad noflrum modam hilpanicum,pleniori filo multa dx pra 
ticabilia, Scnota.digna tradere y (ed morte prauentus 8: quia ante 
snomtemmmona(ficaña vicam elegienon pomuit, 8 ne mires Galia 

hisubivideannitnon ia digelía ve opere, cai quielle 
isrecolleétisnon habuitrem iftam pro perfcéte abíoluta fed: 
tantumin progreflu fuoram fludioruminduxitall. ad ¡las queftio> 
nes.múm erat quia milihomin)valde ocoúpato deficle temps ad 
maturius cogitandum. Tu leótor amantifsime cum cals occurrerit 
lacins cogirabis Ecpro leuamine laborisibiiila placebuntfuflicin 
enim fi cui velin pancisamicilabore confulatur. Ltutosi. C. dene= 

ogeft. 

endafifezr Concord.cumferno.alieno$á. 
nos.fali. 8. lfilius familias.5.ades.(Ede lega,r. e 


FF de conditios 








.Siquisinquili- 








Mira. 
40 fechodefepulenra. Wifi mandanicfibi fieri fepulenram magoí 
famptus,que (tarni (uo nón ellerconuenienssalias heredem priuacs 
nam talisvoluntas non elt fernanda, nec hares perderer heredicas 
tem.ita cxemplificar Paul. de Caltin diétalege, lerno alieno.$. finas 
Sifacitad cum, qui fuccellotem in maioría tali onere grauareta 
velfecundumPaul. de Caftrábidem fimandarer,fe fepeliri cum 
melioribus veftibus, quashabebat, velanmulisve faciebant pagani, 

¡ide alio feculo non cogitabant. Sefacitad queÑtionem quam las 
tétradtarAlbericán dio. $.fina.de milite, quí more folico Cum ¡ne 
diumentis fingulis $e equis coopertis (epelitur apud hionalterium. 
predicatorur,an deiflis debeatur quarta presbytero parrochíali vi 
deibilate, , AS 
ULContra ley. Adde.conditiones contra edita. fade condiciosio (tica 
8% contitu.l.conditiones que contrabonos mores. 





Glex.XXXIIL. 





e Sicaderresvni vel pluribus legatur coniundimveldinifin ¿valee 
Jegatum St zequalitercam diuident: Si corumn ali quisante teflato. 
rémmoriatar: velftin vita teftaroris parti fue renuncie, velalias e 

nen pertners 
runc — porúo 
Vno o a muchos * puede fa acctelcic 

IN m collegatarís. 

ferfcchamáda de vna co- hd. 


fa.E quádo la fazena mu- e cas muchos, 4 
2 j iendea la rofequirur 
E 5 chos, quier fea fecha ato. ec y izo, 
dos ayuncadaméte,o a cada vno por 











C. codem. in 


valela manda, e deué la partir todosen lumuna, col.7. 
verficul. item 


trefiegualméte.E fiporanétura, algu legari_ poteft 

no dellos murierc enáted el teftadoréo wi 8 lega 

biuiédo renúcialTe fu parte”: 0acaclciel poste Lora 
feotra razó algúai,porq nonla ouic[le£ der £. Qui 
aglaquié fuera mádada: eftóccacrefcer % alqui fune 
de : "222 coniunai alij 
feya"agllapartea todos losotros,aquié — vero diiun- 
82 dicveper 

glo. $ Barto. 

.primoxin glo. per verbo potellate, 

,vtperPaul.de Caluin diétaleye.fiplur'bus.columnapri 

«quodibiconiundtifuerant verbistancum ve quía tefb or dixen 

quisportionibuslicer non potellegal , quin fic dininare ad 
illomtext. 

8 Uenamequeclrefador.Adde.lavnicam. f.pro fecundo, Co decaducis 3 
tollen. Sci ticio Se marnio.$Julianus.lfadel: ndo, de quid 
tempore teflamenti jam lepacarius cum alio coniunélns erat mor 
tuusividej ica.$.in primosScibi glof.jn parte ad llos, 












principfadele 




















h ersecalela parse.Adde,5Xicademressinfidelegas 4 
E 


Í O otrarazndl 
defecerit. 
k a verefcerfeya. Vtin.d.s. 

8c5.profecundofitamen deficiacleg; 
vel propter cinsdeNétun tale quod Iegatum debear fifco applicariz 
tune non accrelcit coniundlo vtin le ¡qui capere non 
«cundo fi vero Jegatum deficiarrationerei legatz. 
accrelcerconiunGro , viin.lhuinfimodi.$.fticio. 
de lega.primo.f vero legatum deficiatatrenta perfonalegatari), vel 
mixta confideratione rei, Ec perfona Jegatani, veliphus legantis, 
tancdíc vein.lplane.$. delas 
vide inifla materia (ingulariter per 
di,5.fí tiviosel primo.cum aliquibus ibiaddi 
€ Alexand.ququía. 1.30 
collegatariossadde di Co decaducis 
tollend.Scin.L.re cor ¡mé Fdeleg.tertio. E 
qua ex multis,quein ¡fla materia cunulaui hic annotare decrenis 
nam é< fi conditio adicéta vni coniunétorum in cius perfona del 
ciatynon ex hoc minuiturimo augeturinsalterias. 1.1 úbiS ei 
fldelega.tertio.quz lex el latisnotabilis, note ctiamquodin habi- 
tatione pluribus reliéta, habet locum ins accrefcendi, vide,).co 
cillisán princip.Scibi Barro. E. devíufrudtJega. lem haber locú in= 
terduos correos,quibus ell reliéta liberatio, £ ibiBarto. ff. de 
Tiberalegadtem etiam us accrelcendi haber Jocumin lezitim: 
deperBald.in.luvnica.$.in primo,columna teria. C.de caducis tol» 
Jend«X vide de hocpplenius per Alexandin. l.plane.5. duobu 
Jumna tertia.ffode legatisprimo. Et vtrumálio inflitato in Jegidi 
'matantum accrefcat totum refidaum,periusacerefcendizvide Bald, 
in.Lvnica.columna fexta,C.quando non petentspartes.haber etiam 
iusaccrelcendi locum in donationibus cauía mortis. l. v nica, $. cum 
autem.C.decaducis tollen,addeBal.quem vide in. vnica. columna 
decimatertia,C.quando non petentium partes. Aduerte etiam quod 
coniunétas per jusaccrefcendi praferturvenisndibus ab inteftato, 
dnón porel? cápere coniunáus facióne incapacitatio vi. 
cicotodixicetiam 
r decádud role des csi 
y parle ius acero Quzrie etjam Bald. in 
e Va nd pica 1 
fit cum parte, quod pofíle légare duobus fiijs ús fp 
“gue ad certam qilaridcareiá , Vel quidquid Pater volkerit, mn» 


uma, Videperglulán dios $. ficadem.faper verbo 5 





n dida legevnicasgán primo 6 
iipropter defe£tum legacari 























in dida legeahoiulivos 
sperloanne de Immol, 
cría iuris accrefcendi inter 



















































EN 









.fequenti fe lega.primos 8e * 





Quel, ha 


h 
il 

















Quefta3. 


Quella. 


Sefta partida. 


quidínter eos habebit locum iusaccrefcendi? 8cprimo dicit videri 
quodnon: quia difpenfatio vrodiofa ell reftringenda : fed contra 
xum videtue fecuoduma com , quía voluntas teltaroris fauorabilis 
et $ amplianda: demuan dicit de hoc minime dubitandum, fe 
Sent legitimati. 
€Er poteltin 
duciad que- 
£ionem, ma. 
loriz, ve ex 
privilegio pri. 
cipis quis fa 
ciat maiora= 
tum in duos 
filios , vel ne= 
potes (purios, 
quodin defe- 
étum vnias al 
terhabear to- 
tum per das 
accrelcendi, 

quando ma- 
lora fieret p 
modum viimz voluntari 


fueffe mádado, como fobredicho es. E 
tal manda fe faria ayútadaméte en efta 
manera,co mo fi dixeflcael teftador: má 








a 
doa fulanocafulana tantos maraucdis 
otalcofa,nombridolostodos,vno a 
vnofeñaladaméte,quantos fucflen aq- 
llas aquiélo mandafle.E apartadamen 
tedle faria la mandade vna cofaa mu- 
chos,como fidixeffe:mádo a fulano tal 
miviñae delpues delo, dixeffeenaquel 





ixicramen Bald. in.J.fenium.in fin.C. 
pi teltamenstacer.poff.quod reliStum quód capit vires ex difpe 
farione non recipitius accrelcendiwvide etiam per Bald.in. d. Sovbi 
aút.Anin caducoper fenteotiam habear locun ins accrelcendi ? 
xxiteciam Bald.in, l.vnica. columna quarta, C. quando non peten, 
Partes.quod etiam contraexclufinn perprefcriptionean habear lo= 
cumiusacerelcendi.écio+lilla,quinta fexta,8c alijscol, Bald late tra- 
¿tardeillamareria uris accrefcendi, dc ibi Bald.columa, feptim: 
xít quodius accrefcendi eftciuídem conditionis , $: prarogariuz, 
Scrationis,cuiuseltfium principale,vidcetiamibi per eum 10.1g.co 
Tum.an iusaccre(cendi locumbhabeatín inriídidtione ordinaria , vel 
delegata vel arbitraria? Bibi peradditionatorem, an habear Jocum 
in(alari naddicio.fuperparie contraétibus. Setiam ibidem 
perBald.an in vocibus habeas locuaz ius accreícendi , 8 jus accre- 
Ícendi cfteodem inrealiquid accrefcere, nec eltnecellaria noma as 
Bald, de duobus fratribus l capicanco. inuelti. vide.l. (ecuns 
fiduo.Edebonor.poffef.fecandum tabu. $ portio coniga 
5:fed coniundtoaccrefcit:diimnciiveró ,omnibas. 

o aduerte adaliquajin quibus 
atiusaccrefcendi, Ecprimo cellat inter coriundlos coniucione 
Jeggal .Biproculo.IEde lega.fecundo. quod 
Jimvica if legarumedte run, $. liferno com= 
«5 dequensquallio. (E. de 

erconiundtos contunélione etia Jegali, 
locuscftjuri accrefeendi,l.feruus communis ab extero, fa de acqui- 
Sevidequod dicicBald in.lahracediGtali.column.fina. C. 
lecundismup. ScvideperBald,in leze prima. columna oétana. 
C.quando non petent. in.d+l.bacediftali.$. primo. colum.. 
fecunda. in vfufruátu eríam inter coniunétos coniunétione legali, 
Jocusefljuriaccreftendi.lege prima.5a.£.de víufemét, accrefe. Lera 
Insaccreícendi non haber locum poll quañitas portiones, nifiin víis- 
fruGu.d.l, ii Caft.in.l.aquam. fF.quemadmo. 
Seruitu. -devfufrd, lega. 8 
redes tamen fialiquíspe 
tutiong,vtabflín catevide perglo. SBar,in.I.fed cú patrono.in prin. 
fEdebono.polfefoKlimira,vtio.l.virum.vbigloFadeaGigná.liberra 
Jremin exharedationenonhabetlocuminsaccrefcendi, Bald.in.] 
C.deliber.prirte.£cficexheredatus ¿quota non videtur exhredas 
wus itoto,ltem licetaccreftarios,nontamen accrefcir poffelsio fine 
nouaapprehenfonc,fecundum Balin.d.l.vnica.coz. C. quandonó 
perenpartes. £ibide Carboniana,Ealijsbonorum poffelsionibus. 
Ttemiusaccrefcendi non haber locumin portione , que non deficit 
¡plo juresfed ope exceptionis.glo.cumtex.Scibi Bardo, 1. duo pos 
troniin prin fade iurciur.vide peralin.1.6 mábi £cticio.colu3.£t.de 
verbo.obligaltem non habetlocú iusaccrefcendi in acquilitorum re- 
folutione,fecundum Azoin fumma,C.dealsgnan.liberaifiin duo+ 
buscalibus.(.in aGignationelibertorú, Sin víufmétn formali: non 
autemin dominio dircéto,velvtili.adde Bal.in aucfi quas ruinas. co 
Jum.fi.ver.cafa,C.defummatrini.G ide Catho. k per Jalvin. d.Lf 
amibi éccitio.col.5.Ttem iusaccrefcendi mon haber locum de pofle£- 
fionenaturali ad ciuile-ylo.Ecibi Bartio.I(ed €: finolit.fideacquir. 
pofT.Iremverbaraxativa impediuntiusaccrefcendial. Lucius. $. quí 
habebat.ff.ad Trebel.vide Barú, lpater filiñ,col.pen.f.deinoffici. 
refla Bal.in.).1.14.c01.C.de facrofieccle.Ein.l,vnica.col. juádo 
non peten.partes.éevide Balin.Lacol.4.C.de (ecund.mup.lrera non 




























































































































habetlocumintelidioalimentorum.l.dominus.£E.de víbfiuc.Bal, in 

d.Li.54.col.Cade facrol.eccle.in.d.ldominus.qued notaad filios 

fpurios.Quid autem defructibuscanoricarus vacantis , an accrefe 
alijscanonicis vel ecclefar Bald.dicitquod ecclefiarn. 

C.defacrofan.eccle.lrem nora quodteltator in legatis, potelt roll 

re fua volun» 
tatelus accres 
fcendi. vide p 
Bartvind.l. 
coniunéti. co- 
lum.10, Mudele 
gag. Sind. 
pater filium. 

+ Columpen. fo 
deinoftici.te- 
Kain reper. de 
videper Bald. 
in. l.quotiens. 
Mode han 
inflitu.Sin 
fina. Ci gi 
omif.caul. te» 

fa. Eraniuriaccrelcendi pofáit renuntiari , vide per Baldin.d). Que. 
vnicascolumna.9. Caquandonon perent. partes. lrem quiadmitcicur 
ad lezatam,deinre (pecialinon haberfisacere(cendi.. mulieri, Se 
tio.fedecondiciosSedemonitra.vide biper Bartol.éc doéto.non par 
ui pendasilla (ed gaude cum laboribus meist3chac fummela fic bi 
gemunala. 

a como £ disefe, Notaiftud exemplam,Schic dicuntur coniun 7 
¿tire SverbisfecundumglofTuin legeprima. $.£ina.fdevíufiua. 
acerel.£ctenes Bartosin.l.re coniundi.fáde lega.tertio. columna (ex 
ta.verlicustercio loco.principaliter quarro contrarium : imó, quod 
illifisicconiandti verbis. fed difiundliresquiateflator a prinipio vi 
detar diuilifTeinter cos,tenueruntPecrus Se Cynus.in.Lvnica. $. vbi 
auté.C.decadacis tollend. quam opinionem dicit veriorem in pun 

s.Alexan.in.lyplane.$.ficoniunétim Ef de legasprimo. colum 
napúmaiflal partitarim: neque fxcitpeo opinione glo(I. $e Bart, 
nequeptocontrariacinó poller dici , quod faciat pro opinione Pa= 
wi Se Cynicnamponicexemplum quando titio SeScio lego decem 

'nam camtuncintelligatur de ciídem deceim , vein qui celta 

mentosin princip.fE de lega.primo.ergoequispartibus videntar vo- 

cae Bclicerantconiundlivesbisted non ealed dle quod imo Slllo 
calueruntre deverbisconiunét.sifacient Gb) partes per concurluma 
ficutcum fundas legatur, 


















mifmoteftamento,que mandana aque 
lla mifmaviñaaotro,e delpues a otro, 
nombrando cadavno dellos por fi: ca 
eltonce todos la dcucn partir entre fi 
egualmente“como dicho es. 











Gley. XX X1111.Como las mandas denen fer 
dexadas enteftamento o en codicilo: e como 
paffecl Señorio dellas a losherederos e aquien 
lasmandaren. 





















































DU spartadamente.coc, Yi Grne coniundtiresfed difimnti verbis, ve 2 
hic ¿cin diétalege.reconiundti.ff.delega.certio.vbi Barco. coltum= 
natertia.verfica.primo,de coniunélis retantam, Sdivnus ¡forum 
acccptatlegatumsalter vero nondum acceptat E repudiat,pof 
fitille qui acceptanichaberetotam rem legatam, Se ¿llam vendere? 
videperBald.inal.vnica.$.vbiautem, C, de caducis tollen. columna 
penulti.verficusextra quzro.qui dicit, quod quandolegatum ell pu 
xum, cum ambolegatari) ¡pío jure libi faciant partes per concur 
fu agnofeens non poterit petere totum legaturm : fed faciar afsí 
gnari terminum collegatalo adacceptandum, vel repudiandum. 
allegatal.cim pater.$,furdo.ff.de lega.fecundo, E, l.cum quidamita. 
cum.).fequentiscodem itul.fiautem vni eller legatum pure, alterá 
fub conditione: tunc dieslegati puri ceditffaciminfolidum,Écideo 
interimtotumperi potef] : quiaccfar concurfus, videibi per cam. 
Quidetiamin Ivereditacibus, Ec an iplusibus promictatur aliquid 
in genere,an cuiliberdebeaturinfolidum vel concurrant > vide per 
Bald.in quaflione nota.in diétalege vnica, $. cum autem. C, deca 
ducistollen, 

€ Mzgualmente. Nam interdifiunGosverbis,coniundtosre,vnusnon 9 
prefertural Qui autem dealijs coniunétis ,videper Barto, 
reconiunéti.yerkc.óprincipaliter. 














Qe. XXXIIT, 


amSi legatum ell purum, velin diem certum mortuo teflatore domi» 
iu rel ficlegateecraníit inlegatariam:Sctraníimittitcum ad hgreo 
dembaum polémortem teltarotis,Sefante aditam hareditatem de= 
cedatlegacarius.Sivero fitlegacum conditionale,moriens legatarius 
anteconditionisexiflentian non tranómietiimó remaner Jegacuna 
apuderedemteftatoris : nifi legatarius habuerie conimnAumn, vel 
fublliturum : tune ímplera polteá conditione admitritur fubltica> 
cusprelconiunétgr bado 





Titul.IX.Delas mandas. 


1 2 Unon valdria.Limita,ve habetur,inaseicular.partita. Kin, lefinas 


Codetideicome 





2D GEnleleyes Videin.L7.868. 


y € Melfenorio.Nota bene : namdecidic circa var: 


Innou.re 
efe 





Quelk. 4. 





ate opinionum, 
que circa hocerantdeiure comuni, vetradicin. l. Ktibihomo. $e 
cum feruts. 
ffideleza, pe 
mo. Bcn. Lád 
tio. Madefart. 
sam ve dices 
barPetrusqué 
seferant Cy= 





IN acabado teftamento 
puede fer fecha toda man- 
da.Otrofi en otra manera 
E 42 de efcrito, quele faze ante 
qu Joan — cincoteltigos,aq llamáen latin codicil 
de Imol.in.L Osa h 
huiatinodi. $. Jum:fegú diximos encltitulo deloste 
adestideles»  famentos.Ela manda á fuefíc fecha cn 
primo. q ante AS - 
agnitionem le otra maneraqualquicr, finon enalgúa 
gas, exiá poft — deftas dos fobredichas,nó valdriaa fue 
adicam herre= ES , 
ditacem, verá Tiscndequádo Ja fizic/le padre , oauye 
dominium rei Joa fijo o anicto,afsicomo diximosen 
eltitulodelos teftamétos,élasleyes> q 
fablanen eftarazon. Eaun dezimos, q 
























nes haredem: 
el Señorio“dela cofa,Ges afsi mádada,a 
veram' domi- 
ne. $. fitias, 
vwtinad.$,cuen feruas. Bio 16j.54.1F. cod. 8 hoc quando le- 


legare ell pe 
fed fidtum a- 
pud legatari, Lego que eltcfladores muerto , palía 
polt aguito -— 
hem. vero ef 

E aquelaquien es fechalamanda. Ema 
nium penes le :S l heredero del 
gsrarlun atte Suermucraenanteque el heredero del 
¿tl ifendá — teftador entrelaheredad o enante que 
Jub conditio. + 
fEdeleza.E..ricios.la prima. cum duebus fequentibus. (E de aio. 
empú. comusis tamen opinio ell, quod veréab adita haredirare 
tranlicdominiumin legatariom: fit everó d morte teftatoris, Se hoc 
dilezatariusacceptat:nam hi repudiar nunguam videtur fui(fe fuum, 
gatam e puram, E renédo communem opinicnem Alex, in did. fa 
Cusnferuws. corcladit, quod aucquericar quo ad tranfimifionera 
legari: 6 regularites Jegaruan acquiritur 3 tempore mortis tellato- 
ris.lvnica.5.cumi¿iter. SS in novitimo. C. de caducis tollend, aut 



















quzritur descquiiione domini): Si ¡fta ef eriplex , quedam do= 
minijfidti,Serale domintam adita heredicate bagicar fu 

Gicumá temporemortisteflatoris:5e quod ita intell getur did lá 
cio.8c.lezarminala fecunda.(£de lega.corcio. cum mili exc eo? qu 
aditio hareditaris(equutapol! mortemtellatorís, rahitur, retro 8. 
Singicur fala d tempore mortis, llxeres quandog;. cum Ámilibus. 
SE de acquirenda hueredita. ante adicaín vero haredicazen non elt 
verum,fecundum Alexand. dicere quodaliquod dominium fitace 
quificum legatarijs 























¡ula harreditatenon adita legata non fubliftunr. 
1.cam quam.cum aliss.C.defideicom. Secunda acquificio elt domá- 
nijreuocabilirer veri ¿Si iftud acquiritur poll aditam hereditatem, 
anteagnicionem legati ,neg; retro fingicar, Se dehoc dominio lo. 
¡nitur.L.feruo legato.in princip.fEadelegasprimo.$i.L cum pater.$. 
urdo.(f. delega. fecundo. vbi legatum acquiritur ignoran. Tercia 
eltacquifitio veri dowminijirrenocabilis, qua caufatur agnitione le- 
gaú,vni cumaditione harediraris,vtinal.f quisita harcditatema: $e 
ibinota.(F.de conditioinflitn.l.proinde.Eficermam pera, fed vt hic 
videsapertibsime.Lifla parritaram.decidic, quod eriam ante aditam. 
hareditatem 4 morte teflacoris dominium flacim tranfic dn lezas 
tarium.Ehodie ftante.Lordina,libro quinto, titul.fetundo. prima, 
hoc eftmagisin dubiumicam per diLlegara debeantur;dvaleant 
etiam non adita havedicate,tene ergo mentiiQlam.Lintollige tomen 
vedixi, quod feguntarepudiacione legati, fingicar nunquam fail 
feacquilicumm.Tremintelligciflamo.Lparticarumo , quod ante adicam 
hereditatem dominium, quod tran e dicacur dise fiétam 8 non 
verum,prouteriam dicebar glo, Se Bald.Sidoctoia.d. $.cum feruus, 
quod pater : quía fi veram domiaium eranfierat legatarius haberer 
fruétos rei legaca: habitos ante aditam huercditacen, quos tamen 
non habecveinfra codem.l.y7.igicurdominus non fuie veré: quia 
nonfacittalesfruélas fuos,iuxtanotasperglofin.l.vnica, $. liber 
tatibus.C.de cadustollen.vbi haberar quod fidum dominium tas 
lenon cftÍnficiensad acquirendum , vide tamen circa fimétas lc 

nte aditam baredicacen perceptos., quod dicam infra codem.in 
diéta.37.Quid aucem filegarum ie ad diem certumo dic quod an> 


























€ 


E Ante queje complice la condicion. An antem aliquo es 


“afsi.Ca muriendo aquel aquié fuefecha 









te diemnontranlitdominiumaglodio.L. iva fieloriprom. Se 
$.primo.ffdelega.fecundo.S:perPau.de Caliin.l.Pap 

feruita.|.fempronias Aralus.£de vinfra.lega. E nota quod mi 

ter transfertur dominium in lequentem in gradu, quando contra 

prohibitionem teflatorisres alie crop delega.fermndo. 

glólin.l. 

E SUS de reb. alicno 

elentrela poffefsió de aquelía cofaque non alicnans 

Jefuc mandada, portedociTo, heredara $ vide glo. 


tad ati 
aquella mandael lu heredero q ouiere 
































> ve commatas 
derecho de heredar los otrosfus bienes, ne pes 
¡ fecha. E 2riaef  Jetiaflicará. 
deaquel aquien fuefecha.E elto feria“ collar lipes 
la máda fueffede tal manera,que fueffe verbo licenció 


damus. $: gd 
ibidicit Bart 
an propria au 
toritate polsic 
apprehendere 
polleionem 
¿vide per Á- 





fecha puraméte,oatiempo cierto :inas 
fifuefle fecha fo condicion , non feria 





Ja mádaen ante que fe cumpliefle la có 
icionfnon valdria la manda,nin la po 
dria demádar el heredero de aql aquien 

fuel fecha,ite dezimos, Gladcucaner lomo fiin vera 
el herederodelreftador. Fuerasende, fi alas 

quel aquié fucffe fechala manda focó 
dicion,ouiele compañero a que fucífe 
mandada cócl de fo vno alguna cofa, o 
fiouieflefubllituto en ella. Caen qual 








» 





eo qui legar, 
le 


vel ver bi 
nas ades vna 








acquirant doninisentiguoram.L.binas xdes. Edeferaica. viba. pre 





dio.fivero quis legar feruicucem, tuncadica hreredicare quariwus le- 





gatario,etiamignoranri rin. lJipartem,5.tin.fZ.quemadinod. frui= 
to.amunitta.vide pergl. Si dodtosinlenica.$.libertatibus.inglo.tine 
Co de caducis tollend. namin (eruicucereali, quoad eranímibionem 
ceditd morte teltatoris, quod iutellige quando legacar vni vel plu- 
xibus;non habentibus concordare circa víum ferurcutis: fecus 11 han 
Deant concordare ve ia feruitute icineris ; runc non acquiritur an» 
tequam concordaucrinc.litinere. $e ibi Paul. £f. de feruitu. rulti- 
co.pradio.Icem Sc hoc limica quando feruitus fait exprefié les 
gatas fecus Íitacitó hoc colligarur ex voluutate defunéti : quía 
tuncnontransfertar dominium, (cu lus fernitutis abíque eo, quod 
denouoimponawur.l.ceftatrix.fE iferuir.vendice.8úbi Paul.de Ca» 
Stro.ficdkin racito legato non transfercar doninium. |. fervum fi 
lij.5.fina.Búbi nota. fade lega. primo. ltem nota , quod in re legata 
hares non haber citulum: £ed álluw propric haber Jegararius fo. 
lustnifiipíe repudier legacum, fecundun Bald, in lege prima.co- 
Jumnafinal.C.de vínn.B0 fruclidegato. vbi hocincdligirpoft adi- 
tam harreditatem : nam ante aditaw neuterhaber, fccundum cum 
titulum eflicacen vel ( haber cfl ad rem non in re , quod forté 
hodic de jure nofliá regni non efler dicendum :imó dici debeat, 
quod cui adisio hereditatis non fit necellaria , ecam ante adi- 
tam hxredicacem habeas juséc dominican in se Jegata, 

tem fi do propsierate res fir reflacoris: led víasfruétos fit haredi 
vide.]. fifeuétuarium. St ¿bi Barco, (a de manu. tefta. quod tranfic 
dominiumanota esiam quod in legato quantitatis dominium non. 
tranlicie/ta via. vide per Barco.in lege fi legatumes. quod itales 
gatum.tfade adimen.Jepa. Tre li legacurvíusfruétus pecuniz ,non 
traofivincontinenti dominium pecuniz.l.prima. $. (1 decem.vbi vi 
deBarcfLve legato.feufideicomnillo.nomi. cauca. 6 quid in lega 
torelisto (eruo legarozvide.l.cum legato, ft. quando diss lega» cod. 
¿cinc libertaribus. 

el fu heredero, Adde.Lvnicam.$.cum igitur. C. decaducis tollena 
écextende.vtin.l.fin.C.quando dieslega.ced. Gilimira, ve in cado 
Jemicado,$ libertatibus.Sin.lLequent Sin lege fecunda. quam 
dedienlezaced.d de idricomaillo ener Qide Barra l. com 
filio.ad fin £tde lega.primo.. 

e efoferia. Videnorabilicerinillamaceriaper Angels Arcúcin.sdi 
peculiumainflude lega. 









































a ius lega 
tí vel hideicommifsi condicionalistranímictacur +elolTin, Lo iscuñ 
ff.de aétio.ék obligatio.dixit quod fic.f.per filios:iila tamen ploLve 
Baribidicit.commaniterreprehgndicuri K eau dicic hoc Bar. poft 











Quid au- Queflaas 


. 




















| 
) 


Sefta partida. 







gloibiin.Lunica.C.dehís quianteapercastabu.Bald.in.L.in perfo» 
¿irléicom.ltem ex conieólurata voluntareteftacoris , fi+ 
¡Tun vel lezatusn conditionalead hieredem tran(initeicur, 
venor,Bal. «wzro detali quaflione.Cde his 
quianteape ¡mis volantatibts fnficic voluntas ce 
flatoris,cti 
tacita: que . 
contcamsia quier deftas dos cofas, aurala manda el 
telligazar, Lli- compañeto:o el fuflituto a del finado, 
eater enó el heredero del teftador, fidefpues 
Endelegarade z EEN 

fidclegarad, Le cumplicilela condicion”, quefucfíe 
cum propone — pueftacnla manda. 

exar. Se quía 

ficut teftator  AZey, XX XV. Como non Vale la máda que fa- 
poteft dilpo. —— xpelrefladoraalgunome,cuydido que erabi 


ere, q illud . 
quodelt iraní vo fuefemuerco, 


mifibile non 

tranfimictatur.L.in condicionibus primar locums$ahrec feriptura, fa 
decondit.8cdemonftra.vbilmol.ita criam poteft ¿contrafacere, vt 
illud quodnonttaníi in haredemtran(avittator, Bald. inolfi pater. 
quelt.4Codeinflicu.Scin Lain princip,Civtadio,ab hreredib. Se 
contlared.8cquadifte coniegtura colligi debeant ex iplo teflamá 
to,tradit Socin.]haredes mei.$«cumira,colum,5.fLad Trebel.ét his 
adde que dico infra ea.Linglo.fina 




















7 2 Uelcompañero, vel fafituto, Cócord.cum.lwnicas$. (in autem aliquid 


fub condirione.Cadecadwstollen. E 
3b Usecumpliefela condicion, An autema insimplendi condicionem,tran£ 
eacin huredes? videper. Bartolunvin leze, cui fundos. ff. decondi- 
tiomib.k demonflratio, vbi vult quod (1 Legararius antequam dece- 
derctobtulicirerediimplementum condicionis,(i haresfuitin mora 
recipiendizcumilto calu conditio habeatur pro purificata, e imple= 
ta,veficlegarin Gicpurificaruo.Ldure cinili.fEde condiriorib. Zi de- 
monilra.conctranímictatar talejusimplendiconditionemvein.dl. 
cui fundus.tamenlicerita (it fecundum Paulum de Cafl.poft Perrá 
Ecaliosibivintelligicuritatamen quod hzeredeslegatarijnon aduitcá 
turad petendum:nili condicioneraimpleant:quía quead hocnon ha 
beturproimpleta,vteftcafuslingularisfecundur Paul in dit, L cui 
.necelleergo habebiclegacacius fi voluerie sor (bi lega 
¡comniflam, lo luere quod teflator iubit caula conditionis ima 
da multampotab:Jew in diét.L.cuifindus.idem exi 
de Cafl.io.Lfi harres. Mad lege Falcibiamovbi 
eciam E hgres reculerrecipere, quod fibi offertargratia condicionis 
icoplend:r,fipollea cum parniter:és vulerecipere,quod audictur.alle 
guediéza.l.cuifundos.lecundumintelleá um Petr.reterrgsidens tene 
relacob.de Aren.Bald.taméio lege.(plares.C.de conditio.infer.co 
Juinatina,verlicafed acim queritur.tenet contrarjum dicens,quod 
comen npleuciitcondirionem,non cogiturvlterins olferre 
fuic oblatum non habuiecanfam non re [ecusfi has 
Aquiaignorabar fa£tum,Scicainrellizit diét Lui fondos. fed 
ef diuinare adillam.lideo tencintelleGum Perri, cum quo eciamte- 
necBarto. Se loónes de Imol,indiéta,l.cui fundos. Scetiam videtar te 
+eprima.colunina fecunda, C.vtaflio.ab hare» 
di.Eceontraberedbhintelligicur Sccertio modosvbiapprobardidtum 
intellcd nm Perri.Sequid (Gt codicio,que ¡inte incl veluti, ficar 
teflaror Lezo Ubidecem,fub hac conditione,fi Cañas mihi hares exit, 
anfidecel ¡ntequaim hares adicrictrantmitras? Bald.dicit quod 
nonin diftalege vnicajo princip.columna fecunda.ad fineím.C.de 
cada.collen.exeo quia co animo fuitteflator vefaceret conditionem 
allezat.Lin condiionibusprimum locum.veificu.nifi. quernverfica 
Juan dicitnon effcalibi.E. de condicio. S:demonítrawde cuius diétivo 
vitate.videibi per Alexñinadditio.de conditione vero omnino exi 
tura vide. huiofimodi.F.quando dieslega. ced. 8: fi Jegatampurum 
fub covditione transfundatarin aliud,vide.Lfi poenam. ff.codem tia 
8 ibiBarto.Scquid fi condicio Etextrinfeca,que non venitextella» 
mentovide.l.comillud.codemtitu.in.5.£ina. $ quid fi legatum fuic 
purumifed declaratio eius alicuifinit commilla perteftatoremevide.l. 
primam.(E.delega, fecondo. 
Wer XxxP, 
3wQuod reliétum eftiam defundlo,vel ei qui invita decedit teftatoris, 
fea perpetuo exulat,non tranfimittiturad legatarij haredemaitemle» 
gacumibertatis(ervo telaroris relidta,vel alterius rel ei legara: ces 

















































































non feriptam fitad pias canfas.vide Bartol.in.Lalio.col1 E. de al 
Sccibar.legardevideibi Aexandaln additione, Se legarum pro none 
feriptumremanet apud hatredem vel coniundtum vel fubítitutum, 
fine onereyvtin di£to.5.in primo.exceptis cafibus.de quibus1! 
fin.8ccafiuma vicimum ilus glofM.dicicibi Angel.ingulariter notan= 
du, per qué 

in E 

¡Vydando el teltador que cra a 
ss biuo algun ome, aquien cl f-  fcripra tranf 


e ER eun ad fab- 
¡zieffe manda: fieftonce fuelle een yal 


muertoS,non levaldria nila podria de- — conianátum 

mandar el heredero del. EfTo milo fe <um oncreres 
a a Ñ lietorum ad 

ria,fifucflebino quando fzieffela man pias canlis: 


dayefe muricile depues ¿naturalméte, — dd dicit men- 


ofuclledefterrado parafiépree,enante ge a 


cere optimed, 
cumvero.hefiprononteripto.ff.de fideicommilTa.liber.quam.l.glof. 
ibiallegauic pro primo cafinécidem tener Panlusde Caltro in difto. 
$.inprimosallegansetíam Barto.in didtlege.alio, veliupra retali poll 
gloflamibi.devide que nor.Bart.in legesparer ilium.s.Tufculanus. 
fade legatis tercio.Quid autem fi onus pariter fit iniunétum in perío 
am copinn Gti,cuiremanet pars, ¡lliusqua habetur prononfcripto? 
videtext.notain.l.ciuitatibus.S.Lucius«F.de legat.primo.nam hipa- 
riterfantconiunéti in onere,coniunétustenebitur ad totum onuste 
cundum Albericum,Bald.S:Paulumin didt,$:inprimo. licec Dinus 
ibi relatusab Alberi,voluerit contrarium, Ex quod lezatum pronon= 
feriptumremaneatapud heredem vel coniundum feu (ob ílitacam 
finconete intellize quandoell pro nonferiptum propter defestam 
fubltantiz perfonz,cui fuierelitum,vein calu.d.$.in primo. fecus au 
tem fi legacum deficiacex alia caufa:vequialibi alcripfitin teflamen= 
to,vel quia prima voluntas fuitcaptatoria : nam his calibus remanet 
Jegarum cun onere,vtcll cali in.Lfina.Ecibi BartfF. de his que pro 
nontcript.haben.Sccodem titul. lprima.in fin.vbi Sc ctiam dicit no» 
sabile verbum,quod fitellator leganit vai coram duobas teflibus 
ecarum,6gconaviteum de reflituendo ecclefi,velpanperibus:cum 
talelegatun in pesfonam cius,cui legatur £t pronófcriptum propter 
defeétam folennicatis pumeri telliuinstamen remanebit apud eres 
dem cumonere (uo:3ad hoc dicit elle cafuminilla.l. Sí ex hocdari 
optiniam limitacio.ad.d.5«n primo.S; adiltad diétum Bart.addecó 
fi1.78.1-parteinter confilia Sociniincipitsin candern fententiam,co- 
Jurna fecunda. 

«Loturiefe defpues.LQud dicicur quafi caducum. vtin. $apro fecundo. 3 
d.Lvnice,C.de caducistollendis. $e differtá pronon(eripto:quiare 
manetapud hetedemn [cu grauacam fubllitarum , vel coniandtum 
cumoner ¡bihaberar.£inlege.Gab co.(Fdevlufind lega. Sido 
berimpleri onusin dieminiunétum á tellatore,l. vxori víustruéins. 
f.devlufrutlega.adde quod legatum tranflatumio aljum intelligi. 
tarcumonercíuo.].Calo.in princip«fedealimé.Sccibar.lega.£:.Lle 
gatunn.la (ecunda.ScLalumnz.in princi. vbivido Barto.fÉ.de adimés 
lega.Scliadimatur,vide perB arco.in.l.iadimendi.vbi bonus tex.La 
odem.8:cod,titu.l.penultim.s.primo.vbivide Barco, Quid autera 
fitoflatorlezauit Berta pauperi centum fi nuplerit Ticio:8moriarmr 
diéta Bertazantequamnubat, an reuertantur diéta centum , fine ali 
quo oneread hreredem : vel an teneatur erogare in fimilem canlam? 
videperBald.nouell intraétatu.de dote.£o.vigelimolexto,columna 
primavo.71.privi. qui videtur concludere quod fi legatam fuirob 
piamcaulam hores tencaturerogare in fimilem caufam, vide ibiper 
cum nam loquicur até. 
































ADefierrado para empre De deportatovel damnatoin metallum in- 
tellige,quí non funtcapaces extra cauíam alimentorum. Jege. fiin 
metallum.f£ de hisqui prononfcriptbaben. lege prima. Cade ha 
redibusin(lituend.legeyi mandauero.$.is cuius. fe manda. non de 
relegato ctiamfiperpetuo relegetar: nam Schic_noncltin capax, 
neque perdit ciuitacem,vrinlege.relegatorum. ff. de interdiét. Se 
relegas.relegati.In(lir.quibus mod.iuspatr. potella. folui.lege. tera 
tia.ticulo decimooélano. quarta patita. Se quod intelligaturifla 
Ide deportaro patctin lege fecunda.didl.titul.decimoodtauo,quar- 
tapartitadbi,la otra mancracs quando dellicrran. Aduerte etiam, 
quiaBarto. idem vult in co quí effes damnacas ad mortem , vel 








ad. perperuum carcerein in diéta. lege.fi in metallum.nequehoc Jn pon.te 
erithodiereuocatum ex difpofitione legis Tauri.quarta in ordina. cop» elo 
Tauri.prout dixiin legos decimaquinta. titulo primo. fapra ea: ¿al qa 
dera partit. Drs 


dit demum ab adita hereditateridem 6 ferúus teftatorisvel vlusfiu- 
usautbabitarioalicuí legetur,hd. z 

€ Esfiencefuefermuerro ¡rad diciturprononfcriptumeSconcordatifla 
L.cumaovnica,5¿in primo,C, de caduc.tollend,á: quid (ilegaampro 























Titul IX.Delas mandas. 73 





bertaribus.C.decadu.tollen. Se 
sitas ponit Alberivine de 






ns, vel vfuse 


$b delajifrnilo. Quid Galrernacuel 
Jegararias ¿an tranf> 


eaditionem hiere 
q ol teftador muricffe. E maguer de lu 
fodiximos,queluego q muriclle el te- 

ifimo, zenec  flador,pafía el feñorio dela cofa, agla 
a quien es arádadajfi es fecha fincódició, 
ditionale,ce£ — calosya,*en que cónieneen todas gui- 
Labit tamépo- fas, quecl heredero entre la heredad pri 


Ange.in dic. 


vnica, 
mo, tener 


no- 

















tentiaoptandi 
víumfimarú, - Meramenteantequeaquelaquienes fe 
quinon trant- cha la máda, ganc.el feñorio della.El pri 


«mitcitur, facie 
llud.t£ de o- 
pro. leza.St.le 
cum illid. 
quandodiesle 
gaced. 


mero dellos feria como ficl teftador o- 
vicfle algunficruo aquien otorgaflcen 
fu teftamento que fucilelíbre.Ca eltea 
tal maguermucra el teftador,nó puede 
ganar la Jibertad,a menos del heredero 
entrar la herencia, o otorgarle p 
redero.Ecl fegúdo calo feria, ia tal fer 
uocomo fobredicho cs, mande el te- 
ftador al guna cola,en aql mifuo tefta- 









9 Non poteltle 
arias partó 









depende Menco,en que leaforrafíe,canó puede 
pudiare aucrlamanda,a menos del heredero en 
fit certo trar la heredad. El tercero:calo feriacor 


ue vniuerfitas 
ds, coat mor 
xuo die legadí 
cedéte potell 
quilibec cias 
heredú paré 
ful capere,eniá 
fi aliusnonre» e 
cipiaripluribus — Étt 


autemrebasei  dealouna 





mo fiel teftador mandale fu ficruo aal 
gun ome,ca nó palfa el fehorio aquela 
quienle mádo, amenos del heredero en 
trar la heredad.Elquarto calo feria, co- 
mo fimádafle cl teftador a algúo el víu 
Sto? dealgña heredad,o la morada" 
:canó ganaria el feñorio 
ia detal máda,aquel aquien fuelle fecha, a 
menos del heredero entrar primeramé 
tela heredad del fxzedor del teftaméto. 























via cú 
dí 
nelegerurlibia 
má fe legantur 





daslguna manda la puede dexaronon, fila 











cetú, Sleruus e 
vemanumitta- 
tur, fiveliccen A ¡N efcogencia desde aquel 
e da Sa quien es fecha la manda, 
altero mil ha- 
seas dela tomar toda, odelade- 
ele ftacim lís « lxar efí quilierc e non po.» 
a oia dría tomar parte della, e dexar la otra 
Profequitur > maguerquificile.Ecftohalugar,quído 
diéta Azo. Co. 


alguna cofa es mádada feñaladaméte a 


<o.in fumma. 
vno,o muchas q fe comprehéde lo vn 


col pen.verfic. 
elt enim inle- 
gatari poteflate.Sconcordat cum.l. legatarius. (f.delega.r.8ccum.l, 
2:45:86. delegar, 

2 0 UDeladexar.Et Gre a ei relídum eb 
fetad.l.legatarius.$.llegatnm.Ec.feranmr ii... quis.$e.firibiho. 
mo.S.curferuus.P.delega.Se dix fuprá eo 

3 £ UDexarlaotra Vin died. legatarias.Ec.lneminem.Slimita nifiles 
gatacílerres,vel parscius.lJucio. E delegsa.Pan.in «d. L. nemin?.qd 
autem li reslegaturáplaribushercdibus ,an poterit acceptari quo 
ad ynum,8cquo adaliumrepudiari?Paal.in.d.Lieminem.valtop fic 
quia cenferur legatúm, quodammodo divifirn, niñi faétum elTerfab 
ocean laderas uo calia dando partem vni non 
confequeretur partem alcerius.],qui duobus.fE.de conditio.B demós 
Etnotaquód peragnicionem parts xcilegatie, vidernrfata agnitio 




















-mo0sq 


Ley. XX XVI. Como aquel a quid es otorga 


3 lud quod rei i legarar edificacione,plátarione,feualluvione, 


1 Gcontodo lol quele pertenefciefe.Concord.cum.l 
h 


rorius.Lf cuires fido 
g Esemejante.Vefupelle 
> inftramencamjae vel 


tisfecundo. 
»»vel aurunvelergentom ¿ant pecaliú 4 
gregefade le 











turconianéti conianeúonelezali,fecun dur b. 





nome.E ello feria como fi diseffe cl te- 
ftador,q mádaua vna cabaña de oucjas 
có todas las cofas le pertenelcé. Caco 
moquicr acomoclta,ocn 
otrafemejáteS della, y a muchas colas, 
có todocífopor vna máda cscótada, e 
porende a á astonc,o to 
daslas dexe. 3 deaner 

lamá a mur ile 











Bald.fumitar» 
guinentam ad 

onemo 
htíime duo has 
redesvalusen 
phitcota pro» 



















¡um 
muchoshercderos,cftonce bienpodria vel repudiasio 

h nc vais, (Ma 
* cada vno dellos tomar fu parte, ma- ooo 


crelcic ¿alteri 
coharedi :fed 
redit ad do- 


guerclotro,o losotros,nó quificflenre 
ccbirlafuya,quier fucffcla mádadevna 











cofa,o de muchas.E filamáda fuelle de minum, quod 
muchas colas feñaladas, ela fiziefica v- pd abile, Se 
no bicn podría eftóce tomar dellas,la G a, Se lalo. 
quifiefle e dexar las otras: fucras ende, i duagranamien 6 





ro.Adde dic.l. 
neming. f, de 





quando el teftador mandafle a alguno 
doscofas:layna, con agrauamientos, e y 
laotrafinel.Ca aquel aquiétales man Hino. 
das fon fechas, quiliciTe tomaraqllaco- e es 
fadegfepuedeaproucchar luego e de conflitaroito 
xarla otfamólo > podria fazerjante de AS 

Re deue áimas tomar, o dexar.:. 1ú, quod tene- 
Eclto feriacomotidixelle que le máno e ula 
daua cincúéta marauedis e vn ficruoro dare Team 
gandole queloaforralle ca fi cltea sl 











vide ¡bip cú. 






Qzibre. Add 
uifielle tomarlos marauedise nóqui * EA lelacaño. Y 
ficfTc aforrarel ficruo,eltonce nondeue Fade fideicom 


mil libor.8cl. 
fiealege. 6. la 
ñisqu. €. £ 
manc.itafuer 
aliena.vt mae 
nu. fed cur hic 


auerla yna manda, nin la otra, como 
quier que el fieruo porderccho, en tal 
calocomo elte,eslucgo libre! ' rambié 
comofi clotrolo ouic!leaforrado. 
Ley. XX XV II.Como el heredero deue entre 
gar la cofia aquela quienes mandada. 
sy Ntregar deue el heredero a 
Yaquel aquien fue fecha la má- 
dadelacofaqueel teftador le 
mando,contodolo al q le pertenefciel 
fel aquella cola das, E cfto feria 
como li le mandalle yn folar,e defpues 





tim ficriliberú 
Lerma, cú fi 
deicommifla» 
sía libertas'nó 
comperariplo 
AS 
harede vel le- 
gatario prallá 
dayvti 

Code fideicom 
miffalibe. 
hocefTe,quiafuicin mora:cum dicic,enon quiicre aforrar el fiero. 
Vnderúchabere deborlibertatem,velur  direéto ciareflarore efler 
seliétaLancillam.C.defideicommifla liberta, 












Quex, XXXVII, j 







Jegatariodeberurs Kirescracteflarorisidebétur exam fraétm: 
ta heereditace,(iautem res aliena,debentar fruttus Sta die qua requí: 
ficus fuerit hares per legatariuum Sc cánolait comparare , tenctur ad 
rem Scfiuétas vel ad eltimationem.hud. 









otoin prin Be 
cum.lqpin rerumos. qu. Lal sica de lez;primo. 
Paridamvj. N 














Sefta partida. 


8cadde,I.ficibi homos$.cum feruus.ff.co.Scfacicin argu. quódfipof. 
feflocoppidi alicuiusquod haber,ytbonamaioriz ,acquirar tali op 
pido mercatumfrancum ex priilegioregás, q fimiliter Se tale merca 
sumcedet oppido vel caftro.Si tamen poltea pronuntiareturtale op 
pidum non ell maioriz velalijadindicaretur ¿ve bona libera an qui 
acquiíiit tale 
prinilegiá pol 
dit petere pre» 
cium - valoris 
priuilegij.v 
tex.in.c.1, Pllo 
fi valTallus hic 
fin. l. do. fredo 
facit ét illa, 
qpliquis addi- 
lenalorizan 
ú4 aliqua bo-= 
E ib vitra 
addes de pphi- 
birionibus 8 
vincalis quod 
intelligacur (ub cifdem vinculis Septohibirionibus.ficitbonus tex 
ia.o quiacogoonimvim qa Serexdcibiloa.dePlainoy.Cdesgr, 
¿ccenfilib..1.Quidautemfiteftacorleganitremalienam,in qua polt 
reflamencum factum fuitincrementua.vi.lufichoras.$.arca.iEdele- 
per Alex.8Sociin.d.!.( ex toto.in prin.«limica,veper glo. 
LE cworo. $: fideo Lteltatar quipañerabababácla nda le 
garfandumfivum, Scpolteapartemalterius redemic: quia cune pars 
Tedempta non venietin lezato : fiveró nop dixit quod legabar funs 
um fuum:(ed quéd legabac fundum Gimpliciter,cunc Jecundum 
Bar.poltlacob.de Aren.cítidem acfidicerccfimm Bal.veró de aijre 
lariper Alexan.dicuntcontrarium.Socinusveró dillinguitan porúo 
fandi,quz erat aliena,erar proíndiailo ,Se procedat opinio Bartol. 
Siveró pro diuifo, tunc fi fuitadicótaalteri portioni ,1ncluditur per 
1.camfundosán fin.Edelegaa.8cd.Lfi ex toto.fecus (1 dellacorelo 
pararimeflerpolTe/la:quiatunc vidernr poriusaccedere perfong quí 
rei. Quidautem (icotusfundos eracreftaroris, Scdixir lego fundurn 
men an tuncportio polea emptacedar legato: 
in. 6 ibi per Alexan.SSocin,vÍ me 
tor Jegarer fundum.led quid econtraan lezando quis 
quam eltobligatusadaliquod onusperfonale, antranteat rale onus 
inlegatarium2di(lingue,veper Bac.in.l.quero.ff.devfufra.lega.po(t 
glofin.I.pe,s.ti.fEdeleza..nam fi eltonus,ad quod quistenecue has 
bitare re(peéta fruftuum,étunc tale onus craníicin lezacariurn , ve 
in.d.l.quero.Sivero eftaljud onusad quod fuitobligatas pro haben 
daipla re legata,Sctunc non tráfit tale onusinlegacarió,vein.d.l.pe. 
sb Scaddepulchruia tex.in,),quiconcabinams$.qui horcos. ff,de 
lega.vbili conduftorlezacftadtas rei conduéta,non vidernr legare 
cionereloluendi penfionem:(ed pentio eltfoluenda ab heredereóta 
toris,quencafum lingulariter notásEt quid eriam fi legatares minua 
turjan diminnaturonas iniunétumevide tex.cum gloll. ibi Bartol. 
in.l:plaucius.(E.de condicio. E demonít. 
aeiicfe cl refadorcefa.Adde.d.L.feruum Glij.Sfíarcz Edelegacrvbi 
eciam vid. quid fi legauiedomum, qui de(lrueta ell, an arca veniaci 
legatoz8cquid fi polteain tali arcaperceltatorém vel hweredem edil 
ceturtvideibi per Doétores, 
Cofeayuntafen.Dottoin.d.l.extoto.in prio.trahuntin argumen= 
tumadterramnoniteraddican reguo,q¡uod debeatregi cófuerdiol- 
busregni.6cdixit(uprá. 
Gtosfrutos, Etinfraibi.entrela lreredad,habes ergo hic, quod fruétus 
rei legate debenturlegatariosá die aditar harreditatis, Scnoná morte 
tellatoris,proucdiccbat glo(lin.l.p(eruns.fE de lega,2.6cidemtenue 
rantlacob.de ArenaBart. Angein.l.feruo legato.in prin«ffade leg. 
primo.Bar.ciaminlin ideicómillaria..ad Trebell.quá opinioné 
Alexand.diciteflemultú (ultentabilem,attento q dominiñicenferue 
lezatarijáremporemortis,adde etiam Albericai .huic (cripturasia 
prinperillumtext.fad.l.aquí di cóisopinio,quá 
tenuicgl.in.] Herennias.Sci ini.Cadevlur. 
reiñudic.8cilla opinio approbatarhic perillá. Sclimica quing; mo= 
dis,vtper Alex.in.d,$.cú feruus.(cilicecio fruétibus (eminatis a telta- 
tore:quiaillifemper debérur legarario:8efiharesnó fitin mora,Scha 
bearbonamfidem ve declarar Alberi.poll Oldrasind.fi.C.de víur.Se 
Srudiib legato:Senifires ele tradita perteltatorá,vel ibieffec darali 
cciiacim apprehiendendisScpraterquiin cómodo víurara m debia 
tartoccafonefortis,vttraditibi Paul. de Caft.inducens ad legatúpe 
cuniarliduas teflarorhabebacíuper nionte forentinósper,lanomé d 
bitorisánprin.£delegay.Stetia niliteftator dixerit,quód legatrem 
cum commodis(uis.glio.LEsicinsJa primera Edo lega.a.8cibi Bara 





que gelo ouiefle mandado:fizicfle el te 
ftadorcafa?, o otro edificio en el.. Ca 
eltonce,aquel aquien fue fecha tal man 
da,deuc auertambiéla cala,comoclfo 
lar.E elfo mimo dezimosqueferiafile 
fizieffe manda de vn campo, e delpues 
fele acreciefical gunacofapor auenidas 
derios, que le corrieflen de cerca, o fe 
ayuntallen? acl otras colas: afsicomo 


































































































tem nifihgresfeciffer moramin adenda 
in.l.1.C.devfur.dcfrudtib.legaro.S quádo fiu4v clunt be 
cepti,qui ante mora pertinentad haredem,liceradieri 
ecandamplo! 1.CodevíurS: fudib.lega.SetenentiDodro. có 
muniter.Sitaméfintexcites,tenctur cosrellitucie,vel fi fune cófm 
pt, quatenus 
faéras et lo- 
cupleciorireli- 











arboles : o fucíle y pueftaviña delpues. 
Otrofidezimos, q dcucaueragla quien 
es fecha la manda,los frutos“de aquella 
cola q lefueffe mandada,fi cra de aquel 
que.la mando:de(deel dia q el heredero 
¿trela hercdad,por palabra o porfecho, 
Masfilacofamádada fucflcagena,deue 
la comprar el heredero,e dar laa aquel, 
aquié el teftadorla mando dar. E fi por 





quos luctatar 
propter boná 
fidem.l.quefi- 
tun. Madejace 
«uiren,rer.do 
mi. 80 cradic. 





1NOXe€, 


xega. que dis eb 


(ponicurvalerelegara,Sedebericriamnon adita lrereditato, Éca 
pertincbuntad legatariuná morte teftatoris2écvidebatur q ni 
adichxreditatisadice.veio illa parcitaram habeturilla enim.l. fos 
la videtdi(ponetcincafiyquo non adeacur harreditas ex teflamento 
nontamen negat,quinfalcim Avenientibusabinteltaro debeat! 
ditas adirizargu.l.2.(Fde 6deicommilla.liber, 3cnor-gLi 
$.1.quamib1approbantBarto.lmol.8rali 
in.l.cam quam.in+¡,nota.colu:7+C. de fid: 
deturargui ex verbis diét.lordin.cum dicitacftóceln 
fegund derecho o coftumbre de laticrra deu 
biturilla.l.regni,quod videatur grauare venientesabinteftaro,Sclega 
taab cisvidenturreperitaslicecreftacor non dixericad quod alias de 
jure non fuerantobligati,vetradiclmol.in.d.L.qui 1. camilla 
Juclarénon exprimasp legara debeantur, Sel haredirasnon adcarur 
a venientibusabintellaro,non debemus dicere,quód ex ea legesiuris 
is,Sceriáipartitarum in hoc corrigantar.Prevterca ¡1la,L.ali 
aduceretarablarditas,£ maximum dannam hgre 

E :cherede, quiadiviller,ppterlegaca pecuniaria, 
Jicer parua resharreditatis eciam preriófa ven derentur,Xioiquo pre 
rio:vndeneque de mente teflatoris,nequelegis dehemas prelunicre, 
quódtale damnum vel fimile inferrevelint haredicati.facic ad hoc 
quod not. Barto. .verlic.quero.an hares itrequirendas. E. É 
alimen.Eccibar.lega.in contrarium tamen faciuntverba generalia il 
JiusL.vbi nibil diciturd adcúda hereditare per venientesabintelta 
o-Scquiafidaccturcalus,quód nullys adirerefTerdicere, quódinek: 
fe0t legacanon valerent,cuíus contrariumaperté valtilla.l. ynde e» 
tiam non adita hzreditate ab harrede (cripto, vel venientibus abin= 
teflaco,legatadebEturperillam.1.8ccompeteroffició iudicis, ad hoc 













Schocetiamvi- 
«de aquel que 
heredar.Bulatis opera 












































*vtetiam in Jegatisad piascaufas,voluit Bald.in diét.L.qui filio, $. 1. 6 


tradieSpecula.ical, de aftio.Spericio.colum.n.quodiniflo calnó 
esTerdubium,quodcópereretex quo. |.pradiéta videtur dirigerever 
baadiudicem:cum dicit.cumplale el teltamento.Sccum verba diria 
gúituradindicem,competicofiiciamurdicis,vtinterminis fimilis fla 
tutitradit Alexandn.l.1.columoa.u.ffde lega. vbieriam Socinus 
idem traétarcirca tale (tatutum,Scinmuie quod veroque modo pofler 

misdicere,quodintelligarur farutam,vel quidaveniendibusabinte 
lato mite ¿Ebeas horreditacel qued estafas Glinallo mo: 
do adcaturheredicas.Scibi ponicpradticam quodfic intelligendo cu 
xator detur bonis.Benetamen efTerfacendum,quod iudexe cias ofi 
ciumimploratut,tequirere debeat veniéces ab inte(taro,an velint adí 
re hareditatem antequaminbearfolui lezata.neq; der curatorem bo 
nisivetradicBarnel1.£.decurato.bonis dand.tradic Alexan.confil. 
137.colj.volu.z.8chiifla adicio nó expeétavur.por.dl.ad valoré legas 
torumin cófequentiá videtur dicédum quod fruétus debeantur lega 
tario a morteteltatoris,ve enim habetur in.d.].(itibi homo.$.cú 
uus.legata pédene vía ad aditionem hareditatis:eó quía deiureillo, 
8ceciam Siurcifto partitaríteratnecellaria aditio huereditaris, Slega 
tacorruebantnóaditahereditate,Sfruétusideonó debebantur mila 
a dicaditzr hrereditatis,quo obftaculo fublato,per«d.l, ordina. reftar 














dicendum,getiam legatario pertincarfruétusreilegatga mortetefta por 


toris.(uper quo tamentibi,qui maíus ocium habueris,relinquo cogi- 
tandum.Quid antemfires queelegatarrion (it propriarellacoris, (ed 


amiflaria. ad Trebe.Scper Ange.Aret.in.$.1.1nfli.de lega.col.f.per 
Albe.8calios:ind.6.C.devítr. defina degaro.Schabesinfiáiniftal. 
inlegatoveró vniuerfali a quo tempore venianefruétusividcin diéta. 
Laquis.Scindl peculium.fdelegaecundo, 


E 





¿ms qalib.5. 


Eaprapro” 


xim 


e ade 


“haredis,velalienarviper DoG.vbifupra,éper Bar.in.J.infideicom Scam, 

















Titul IX.Delas mandas. 


5 a Quefalicfen della.Bdde..fin.Sibigl.Sdo£to. C. devíur. 8: finétib. 
Legato.an autemeriam tencbitur de porcipiendis?videcur q fic, ven 
Lcúleruus.5.£ruGus. E. lega.edilla.L lo quicur quido legacafuie res 
propriateltatoris,idéramen dicitAlberic.in.d.l.f1.li legareturres alie 

':nam poltaditam hzreditatem,« interpellationé, «mori veniút 

indillinAe 1á 7 

percepti,g pci EA k A 

Miedipertas Menturanóla quilielYecomprar e aql 

fin.C.co.nota  quela ouielfca auer,ledixefle Glacom- 

tame nóvee — prafle,eftonce dezimos q fila cofa fuel 
mirécilli, quos dela Eo 
percipere po-  featal, que del tiempo que la pidio en 
tuilfez petitor adelante, pudicfTe llevar fruto ,tenudo 
fedilliguosp- cs «heredero dedarleaquellacofa, có 
cipere pocuie  €5clhercdero,de darleaquellacofa, có 
pofleflor fecú — losfrutos que defpues falieflendellaa, 
donpeime, Oltcftimaciondetodo. 

Tfinitaintelli TL). XX XV 117, Como deve dar plazo el 


gis phabetue — juexalberedero,find puedo darluego o entre 
























S-fruétus garla cofa quees mandada» 
a ES $ 
in princes. SN Onofciédo el heredero en 
cundorefzom. 30 : A 
delega BY juyzio,que deue dar lamá 
córquandores SÍ da, que fue fecha a alguno 
a le 
propría legare — [(% ¿fi por anenturanon la pu- 


tur arempore La dE EE 
morevenirene . dicleluego entregar?,el juez ante quié 


etiam percipié — esfecha demandaen eftarazó, deuedar 
dio quo 1:3*— plazo guifado aquela de.Masfi el her 
taris percipe» Plazo guilado aquela de.Masíiel here- 


xe,fcilicerpo= — dero dixefle que aquella cofaq ouiclle 
tuerat.ytiaad. — mandadaaotrocl teftador, cra agena, 
latunieffetan cara aquel cuya fuelle, q 
lanon pudieflecomprar,finonpormu 
azex.xxxrizr. cho masdelo q valia, ofi nó la quifick 
aoTencturheres fe vender:cftoncedezimos",queabóda 


legs Le 
Fiadere fegara.— Queel heredero entreguea aquelaquié 


vio, fica ad esfecha tal manda, delacftimació della, 
mans haber: — quanto pudielTe valer comunalmente. 
aliasídulgetur co pul 

periudicemte  Otrofidezimos, que fialgund teftador 
pas, fed Ki eft que oniefledosfusfieruos, que fucflen 
aliena,necpo- E 

teftcommode  Padrecfifo,o fi fueflen hermanos, o pa- 


emifufticita=  rientesmuy decerca,c cftablefcicllect 


a vno por fuheredcro,e mandaffe el otro 


fieftinllicatas  aalguno, fi elte que fucfle eftablefcido 

O porhcredero,conofciefTe la manda,e di 

vel pateralijle 

gawur,quialiberatur zflimarionem foluendo. hd. 

WLEntregar.Sirese(talibi,Sthares copiam non habeteam dandi, ve 1 

1.cm1es.fE-de lega.remamregularicer harrestencrurtradere rem lega 

taminloco,vbielt:veibi videcafusfallentiz. 

2 € Corimos.Concord.cum.).non dubium.$. fi. EF delegaz.£ccom5.nó 
1olim.infli.delega.Scvidefipra co.in.L.1c.quid autem (ihares alias 

otuitremlegatam redimerecongruo pretio,Stnoluit,modoveró ha 

Besenon parella loiméto prado sudo pnocdal acond 

8.6 delegatistertio. 

€parenrefes.Concord.cum.Lfidomus.S.quiconfitetur.fE delegan. 

not.iflam.lacumdixit.o parientes muy de cercas Nam videtur larius 
loqui quam.d.$.qui contiterar.GcfacioLntits.4.partita,8c pole 
fionum.C.commun.vtrin(queindi. 

4 € Usemejantesdeftas Erlic vbiclleraficiorationeperfonarí nerefal- 
tetaliquidinhumanum:(ecus ergo fi eller affeétio reríi,vti á 
confitetur.per quem dicir Bald.quódú pacer doftorrelinq 
hzredem,6clegatalteri libros,non audietur filius, $ /i fit doftor vo» 
Jensfolucre z(timationem,ne libriab eo feparentur:non enim habe 
sonido pl lnereliecoaca dipolsoneacelacorplecuda 
<um «Pau.de Caftr.ibidem. 

Qlex, XXXIX, 
o LegatumporeflreuocariexprelTeperceftatorem tamin teflamento 











o 








a 


3 












quamin codicillis,Sceciamiplo fifto,vtpercancellarionem toflato= 
ris,vel alteriusejus mandato, (+d (fine mandato cancelletur, Se Jegi 
potelk,vel per quingyteftes probeturvaleclegará.h.d, Habuitosanm 
a.l.darum.C.delegatiso 





a 


sedibus, vide 
rUOCatÍl prat 
Jegacam fattá 
loyafazerporrazon del parentelco 5 G  alterí haredi 
haconclotro fieruo,quees mádado:pe Pa ada 
ro feriatenudo el heredero dedar lacíti > canteadequas 


mació del.E elfo mifino feria cn lasco-  tonis vt cafer 





xefle quelanon queriacumplir, poder 
noe 














00% aqualitas n= 
fas queaniniellen femejantesdeltas  ieredos, ca 


Ley. X XXIX. Como puede el fázedor del 
sejlamentovenocar lssmandas que onicfefe= 
chas. 


Euocarípuede el teftador to- 
das las mandas que ouieffe fe 
! chas,cada que quificre, quier 
feanfechasenteftamentoacabado,o en 
otraeferiptura qualquier. E, aun las q 
fuefen fechas cn teftamento acabado, 
puede lasreuocaren otracfcritura, que 
fe faze antecinco teftigos,aquellaman 1 a 
en latincodicilluse.Otrofi,fepodriade on pala 
fatar la manda,quádo el teftadorcance- - videtur cciam 
lafTenlacfcritura della, por fu mano mif E 
ma,ola manda/lecancelara otro.Masíi fi qsficit mas 
la cancelaffe otro alguno ifinmádado dean pc 

ES : 2 bilemdecertis 
efinfabiduriadel teftador,valdrialamá - rebusinvnum 
da, fifucile cancelada, de manera,quefe  Filiúpollca de 
pudieílelcer, 04 fepudie/leprouar có ¿Eon sebas 
cincoteftigos, quefuelfe fecha. 














á 
jo alí fibá 
an videaur pri 
Ley. X L. Como fe reuoca onon,la manda quan ma reuocatali 
docl teftadorda oenazena la co/a despues deca facitmé. 
lamando. tioriem?g lol 


> E in.LfeyaLEd 
Onacionfaziendo cl teftador Fon raas 
n fu vida aalgunomedeal- in de mit 
ES guna cofa queovieffe manda ho écequidi 
da en fu teltamento a otro ,defata feX Jam, Dynase 
al E : 'anlas ¡bi 
porendela manda, porquefemejaque ner comer 
. rim volens q 
videaturdonare fecundo lioincafa quo primusnon haberet. $e fa 
cit, an .fEdelega.fecundo. 
$ Ucod; 
codicillis,quoderatreliótumín teftamento,eficnon fit opus exce- 
prione,vedicebarglo(T. quarfibitener Pau.de Caftrin.l.fGita (it feri- 
pram.fidelegaabcilliglol.eftalia cótrariain.l£ideicommiflim. Co 
defideicom.quamfequicurcommuniter dodto.ibi.Bar. Bal. 8:Ange 
ScAlexind.lfiita fitleriprampertex.inftadeadem.lega. 
h GcancellafesAdde.1.1.5.Led Scfilegi. Sig Ledcófulco Sul proximedt 3 
dehisquz in telta.delen. 
























3 CA LgnoAdde.laio prin £E dehisquerin tefta.delen. a 


dex, XL. 
aw Sixemlegaram donattellator viderarreuocalTelegacuin, fecusfi ven 
darjautpermurer.velpignoridedir. 
k GOxfarefe.Add,137.fuprico.£ que Efacito fi teftarorfecie a 
mañoriam de ploribusrebus, Scpoflea voluntarie alienauit aliquai 
remexcis quia forte dedic fecundo flio y» $e li pol 
nonteincidacín maioriam.l.cumferuus.f.deadi.Jez 
delega.Scidem/i vendiriofiie nulla, (ccund ¿ 
verb.lizni.verfifed quidíiteftaror. Qui 
smaioriz: domurn famprincipalé quem 
an capta frrogewur loco primazviderar quod fi 
Partida)» 






















74 


URenocar . Ernoraquódperadóprionem prelegari fa vnicxha- 


lusExhocvidetur,quod coamiplo iurevidetor adépcum in 4 

















Sefta partida. 


percaque notarBarto.io.l.placer.Edelibe.8polthuin materiapoft 
huniin(tituti.G gd (iteftarorin(lítuicfiliosfuos hercdes, $cin vnú 
excisfecit maioriam de certisrebus, de ralire quertunc eraralienas 
Sub condirione fifueritlitatempore mortis, quiaforte cogitabatillam. 
emere emít eampollea Secradidicillifalio in quemfaciebar maioriá, 
anvidetur tra- 

dere ve fieman fe arrepintio, pues la dio,a otro eváte q 
joria, velanin io la vendicfTe Gal 
telligaturdete.  Muricílc.Mas fila vendiclle,o cmpeñal 
étacódiciordic — fe,nó fedelatarianin reuocaria poréde, 
qp eric maioriz E h A 
lie de antedezimos,queaquela quienfuc má 
fxrc. infticu,  dada,q deucaucr el precio ,porquefue 


iunttagloflin — vyendida,o la cltimació, fi fuere empeña 
verbo: pala. E pl 
eftinsa.écia  dayalsicomo de fufo diximos.E efto cs 


-lucius.fE.  porquelemeja,que pues queel teftador 








elena. lavendio,o lacmpeño, quefu entenció 
Grez. x27,  fuede lo fazer porimengua, que auja e 
am Re auté leg; 


o 


aperdicasga,  PÓ Porreuocarla manda. 
perempta fine Tlty. X 1. Como fe defara la manda fi la cofa 
Culpa hieredis —— dequeesfechafe pierde,o femuere. 
Aia 191 la cofa que ouielfe mandada 
mora non te- / E E 
neturhgres,ul jj teftador aotro feñaladamé- 
Lad canédum YA e, le perdiclle delpues, o £i le 
de ca inventa . cdeh 
tradenda, nec Muricllefin culpa del heredero: delata 
exiam teaetur  feporendelamanda,enon feria tenudo 
do sae elheredero delacúplir.Pero fi dubdal- 
gatum cús fia fenfife perdieraaquellacofa por fu cul 
vxorcin adul- 72 del heredero, o li fueratrafpuelta, o 
terio deprehés : an 
fum.h.d. Ha.  efcondida,con lu fabiduria,cftonce de- 
buicoriú a. ucel dartal recabdo ,que fi parefciofle 
cun res. Se , 
ena aquellacola, que ladeP a aquel aquien 
ne fue mandada.E dezimosquecltoncele 
Prolequé ina Pierde la cola por culpa del heredero, 
J.nota.per A=— quando non laguardalIc,o nó lafizicl- 
zo»C. cod.n — fe guardar, alsicomo las otras fusco= 
maca: : O 
Suverloicemti fasS.ofe perdio, detardádoYa fabiédas 
berarorhzres.. de ladar , por non querer , O por ne- 
€ Quela de. Er . A 
fic habes , 9 Sligenciadel.E porendeladcuc pechar 


hieres tana cl heredero,aaquelaquié fue mandada: 
cencatur caue- 









gaprimo. 








do rem fineculpaharedismóapparentem: ad cum peruenerit non 
auteim de perfequendo rem.gl.io.lfiquis feruumain prin. ffdelegoa. 
Bar.Ang.SKImo.inde.cú res prin. £nota petiátenebitur bares 
perfequi feruum exillentemin fuga,vel fimileremíimpea Jezatarij, 
¿ecinspericulo.1.fiferuus legacus.in prin.fdelega..Cedan tencbitur 
«tia de hroc cauerez8c dicódum viderur q» lic peral.feruo legato. Sin 
cod.tital, Sc ficluppleacurilta.Lica tenent Bart.Gcalij comuuniter 
in.d.L£ quisteraum.Pau,8cB lex in.dífhcum res. 6 liferuuslegaro. 
racin fugatemporesellamentistunc haresecam (uo flimpeu cum de 
berperiequia, legatus.fE.co. 8 ibivide plo(T.Scintellize,(i 
ferunsita lóge abije,velegatum eflecinucile,f exppentis legararii quee 
sendasellececundam Bar.Paua8c Alexibiafecus verofi non exige 
erica magna expeníam. 
Ecomolusotrasfus cofiso Aduerte quiade jure cómuniyinilla materia 
de quaculpateneretar hareslegacario,cómuniter tenctur diflinétio 
quan ponieBarc.in.cúmres.y.culpa.(f-delega.1.videlicer quod (il 
le qualiconcractus,quicelebraturaditionehgredicatis,perquemobli 
Iereslegacarii, Sefideicomunillariis Gegracia legataril,velfidci 
iñ:quod eltgñ maior pars hxereditatisvadit ad legararió, 
Serú heresnó tenetur nilide dolo,Sclara culpa. 
s.£tad Trebel.qig;e(t celcbraruscórra Ausillegra 
¡pudharedem maiorparsremanet:Sctunctenctur 
csiá deleuilsimaculpautin.d.$.culpa.q5qgcelebraé gra veriuloz, ga 
suodicú plusvadit adlegatarios,quiad heredó, velecontra:Stuncte 
snetur de leniti..fifernuslezar.$.cú quid.f.co.Scilladiflinaio fuic 













































originaliterPetriyin.d.$.culpa,Sctenticetiácam Bar.7L.pnerua. 
fh.depoli. Sc qualicóiter tenetp feribétes prontartellat Alex. 8 L 
ind colpalaleibidicihzredcindiline 06 tenes delstifima 

dobligerurex qualicórradtuadiddiscelebrato gracia vai 











le 
fuerasende, ficl teftador oniefle fecha — culpa non de- 

bet teneri.l 
mandaaotro dealgun ficruo,edelpues — vecerto.$.núc 
le fallaffe cl heredero có fumuger, ocó e 
fu fifa S. elo matallc.Cacltoncenon le o orar 
riatenudo decumplirla manda, nia de 
pecharningunacoÍa porel, aquel aquié 
fue mandado tal ficruo. 











fe Azo.C.co. 
in fum, col, 





TLey.X Z 11.Como fe defata o non, la mida que 
esfecha de lana,ode madera,o de otra cofa fe 
mejamte, he fxieedefpuesalgunalanorde. 18 20 
llaga m5 tin dolo,p= 

Ana, o maderaauiendo al ea 

gund teltador, fidelpues  Eremninai as 

que ouiclle fecha manda — 8 fe ditigens 
dellas , enante quelemu-  infciendogá 


7 - 5 A ó 1d rei 
riclfe,Azielle pañof de la lana, o fiziefTe itodiá sales 


delamaderacafa, onaue, o otro edifi-  gatd.l.cúresa 


z : S.culpa, Éecero 
cio defatafe porende tal mandacnon helo 


vale delpues, porque faziendo clto cn — tar facisfaues 
tiende[e quequilo reuocar la manda a e de 
aquel quelaauiafecho.Otrofidezimos, -— verba,afsicos 
quefi el teftadorfiziere manda de algu mo las otras 


; fas cofas. imó 
na carreta,o carro,queaquela quienes — era valefingu 


mandada tal cofa,ladeucuer conlabe arios, q lens 


: ' y “4, culpa de qua 
ftia que latrac. Pero fidelpues envida heredero 


del teftadorfe muricflela beltia3,quela — neri,cóliderct 
folia traci,defatafe porendela manda, 25 prosa Bara 

eam diflinicS: 
non vale, fueras ende,fi el reftadorenfu — cófiderar in re 
vida metiellcotra beftizcn lugar deag — b*prortus alie 


misindidhl. 
1la,que fuelle muerta,ca eltonceaurala nera coló,de 


manda aquel aquien fuelle fecha. 9. Gprouteriá 
Í.partitari dif 

finittit, 3.3. 
fupras:part.Sed prouteam diffnitibide Bart.inrcbuscóibus incidé 
tervelex conentione,quialicée diium rei legaca tráfeat in Jegacarió. 
adhuctá, cif dehrareditatenó iudicatur hicprout res prorllsalice 
ma,quoadillum effedrá ficucetió in Gmili did in.la.citua 5.parti. Se 
nimirum quiacó(iderauicilta.lgracia veriulqyharedó ex quali có 
¿tuaditionisobligarúfuifle,bene eñplacer dillinfiio Bart.que cólter 
approbarur cuina refilicilta,l partitarú, Seprobacur fatisin legibus 
per cumallegatis Sclic concordenturiltaiura,8e quiad.5.culpa. non. 
violando eius literam fatisprobat heredem etjam de Icuiísima tene 
ri,ndetenendavidetur dillindo pradita. 

d Costardando.Si enim res legata pericpoltmoráperitpericulo hare 4. 
dis,vehic écin.d.f«culpamnó faéta diltinétioczan elfercodé modo pe 
xitutapenes legacariam velnóz8rifta ell magis cómuniscóclufio glo, 
8cdoctin lp ce.fficert.petanScin.l.uemo,$.(ipol? moram. Sábia 
Bartol,ff.de verbo,obliga.Scper Alexamin.da$.culpa.vide que dixá 
insl.fi. aros in glo. Le 

€ Gcorfumarernien Jefa. Adde.quidergo $ heres.Bcibigloide y 
legatisprimo. lez XLIL, 

an Teltatore exlanaveltignislegatis 2dificium vel panmum faciente 
renocatur Jezarú.Erquadriga,aue curru legato,debetur eriábefliaad 
ducéscurril veldrigá,qua mortuajinterir Iegatí,nifi aliácins loco ap 
ponattcilatorh.d.Concord.ffdelega.lficui lana. Sc.lelana legata. 

£ «paño Profequicurifta,l.nota.per Azo.C.co.infum.colfisveri 
liberaturhares propteruransformationerureí. 

8 Uzabefia.Loquicuriltaol.quando vausciacquas, velmulus ducebar a 







































r 








A vero elTerquadrigavelcurras,quiduobus mm 
vno perempro perearlegari vel debe: 
an fit legara propi 
tus:cum tale legacum refpi 
cumuveprobacurio,!, 


carram. 
«ur, qui uiclegatusyas 
pia: que fupertante dif 
fruétus,namói viusfractus curras (uiele., 
ciatformamrci illa perempra deficir! 
fin.vbi 












Ley. X L111.Como fe defaza la manda, fiel fé- 
Borio de la cofa de quees fecha lamádaygana 

defpues aquel a quien era mandada, 

99] Elcibiédo?, al gun omeen 


le] manera dedonacion, 38lla 








fi. qb.mod. 
vlasfra aii 
veró propri 
taslegacur,túc 
dicvt per]imo. 









O cofa mima q algund telta 
inde S 
Peculia qua dor le ouiclfe mandado, 





a Ce quier gela diclfe aq 1q Jaauia mádado,o 
Enulseundo. otro qualquier que latouiefle, nó pue- 
ex xu17,  dedemandar la defpues,porrazó de gl 
ao Si rem legatá — teftamento enquele fue mádada. Pero 
recípiar lega de 
tariusiure do- fla cofa q fuelle dexada en teftamento 
nationis 4 te- ¿0tri, ladie/Ten de[puesalgúos otros, q 
flatore,vel ab o fuellen hercd tosdel cltad ES 
alio nó porelt  MÓfuellenhercderos delteltador alfer- 
Cam pescrcias uo aqlmilmo,aquié fue mádada:cltó 
relegaofeeas — cecl [eñordelfieruo,bien puede demá- 
feruo lezata- dar l2cftimacion deaquella cofa, quele 
mi) per extra mandaron al heredero del teftador, ma 
guer las cofasq ganacl fieruo pertene 
ftimatio- (céalSeñor.Eaú dezimos q faq laquié 
herede,  *5 Mandadaalguna cofien teltamento 
fitamenxio 0 encodicilo de otro,la ganaTedelpues 
tulo onerolo 6 bio de 
Jegacatasrem  POrCÓprajO porcábio,dealguno quela 
lezacarmabali-  toviclle:cffonceaun bien puede demá- 
quocamtené-  daral heredero del teftador,la eftimació 
te confequ; dellizacid el > 
surpoteftpres - Jella,e el deue gela pagar. 
a Ley. X L1111.Como vale onon,la manda que 
haredeceilaro —— esfechade ywacofa Er lamito de des omes. 




















Habuit oñ¿i 5%) Na calado ynaviña, o 02 
néál,fiferaus fa cola ie él 
pee Es ya cola qualquier, feyédo 





. id s Edil - 
y ele a mádada a algú ome cn tez 
éxa 5. tires LAMAS Ramento de dosteftadores 
lienminfic. de E E E 
lala qlo fizicflen apartadamétefiacac[cioffe 
12 Exeabieado. — queaquelaquiélamandaron, q ouiefle 
O: primero lacftimació deaquella cafadel 
<o.in fumma. heredero del vn teftador:bié puede por 


colfi.veritem — cfTo aundemandar al heredero delotro, 
fuccurriturhar 


redi, 





Let, XLIII, 

9 Eadére vni in diyerfisteflamétis legata ,G prías ab vno legatarias có 

fequitur z(limarionem:ab alio rem pererepotell:fed fi priusrem con 

fequicur taliter quód ab eo euelli non potefl: non potell pollea af 

al ..Habuitortumab infli.delega.5.hacratione.S 
fiduorum. 

1 Dd Ornacafa.Profequivor diéta Azo.C.cod.in fumma.col.in.verfifed 

¿vbiresmihi legarac(tinduorum teftamenti 

2 0 Gcóntrallas. Vide fadelegas.L.non quicung; 

















in princip. 
Ulex. XLV. 


amSicadomresvni in eodemtellamentolegetmr,Cemél debetur,fed ile 
gatum eltin numero,pondere,vel menfura,£le ¿ataríus probecrefla 
toremfpins legando voluille fepins deben ita foluctor ni hrres 
ptobetteftatorem voluifle vnam eri preflationem,Sitamen cadem 
uantias legeturcidem in teflamento, € polteain codicilis:prafas 
mitur q teflacorbis cam voluitpraltarisnii haresprober contrarió. 


da 


Titul.IX.De las mandas. 75 





h.d Habuiccroma 
primo. 
otucbarvegades Prsfequicurdidta Ázo.C.cod.jofamma.columa, 1 
diver. 3 


delete 












que le de aquella cofa le fue mádada.. 
Masfiprimeraméte refcibieffcaqllaco» 
La miíma, q lefue mádada del heredero 
del vnteftidor,auiédo la poffefsion ela 
propiedad della, de manera, que fegúd 
derccho,non gela pudiclicn 
eftoncenon podria demádar la cflima- — Ees Lepiuspro 
lees Jae ala 
cion della alheredero del otro quegela  cadem res ex 
auiadexado. + 0 cad canfalies 
Ley XLV. Co L Ly ,-  Pius non yide 
ley XL. Comfia efes mondada ma Rines 
cha vexesenelteflamento,nonestenadoel — Parivet debe- 
heredero de la dr mas de vna vez; ri.Quidautem 
VehasvegadasImandádo fl tellator Je= 


6 Af auit fundum 
BA clteftadorvnacolamilma rndianan 


A ES afsicomo cafa,o vii titio,« ineo- 
Ej tra cola Coñaladaavnome svieiamen 
envn milimo teftamento,nó feentiéde —dum leganic 
queal heredero la deuc dar mas de vna o a 
yez“.Mas liacacciere Gel teftador MAN mulúplicabi= 
dafle aotro quátia cierta de maraucdis, 

odeotra cola qualquier que le pudielle 
contar, o pefaro medir,cenaql milmo 
teftamento le mandale tanta quantia 
ciertamuchas vezes, faquelaquien la 3 
mandaron f pudiere prouarquequan- inpinci Ea: 
tas vegadasle mando aquella quantia, acta 
tantas vegadas fue fu entencion de acre o 
fcer enla máda,eltonce bienpuedeaner pd pe 
todaslas quantias, que fon nombradas circa fipem. 
encl teftamento cumplidamente, mas a 
fi non lo pudiere prouar deue le tencr tos: nam da 
porpagado de lavnaquantiadellas.Pe priustemcon- 
ro ficl teftador mandalfe cn lu teftamé- cad ia 
to quítia ciertade marauedisaynome  maticnem ex 
edeípues defto fizicfTeotro teftamento alado 
ootra cfcritura quecs llamada enlatin  obflat regula 


codicillus, enquele mandafle aquella de:diabuscal 











litellator exo 
prelle dixiller 
rallarS — quód. cadem 





































fis lncraciuis: 

cú habuerune 
oriri amb in perfonam cia(dem de direto,fed habeant perobli 
quum.iftud camen Bimicar Ec intelligicPaul. de Caltro. po Dinum 
indidtaL.plane..icadem.verficul.item qu: ver, ap 
pateatquodteftator voluit pluries pralariwvideibi,quideciam fi pri 
molegauitibipartem fundi,poltealego ribifundum.Paul. de Caltr. 
invd.Sdicadem.re(ponder,quod non videatur fecundo legare, nilicá 
partem quam prius lezauerat,,licerfecus eller fecanduer cum, haz 
xesmcus leganic ibi fundum,cuius ego leganeram parte m,quia vide 
tur entire dealiaparte non debica, per text. quem dicie norabilem 
inverog;diétoio-lanzuiusjinpriacipio. IT delegatistecando.S:com 
nendatmalenm primur diétam dicens, quód prima facie quil.ber 
leete ratas aan ll ales tacos din 
tenerecontra Paulum, imó quód legando fecundo loco fandum vi 
deaturlegaretorun, dcnonillam parte, quan primo legavitavide 
ibipereum. 

£ d.Aquienlamandaron Nidein didta planeó cader.verficufed ( 
noncorpus.ffdelegatisprimo. Scquod habeturin.. tempronins E, 


delegaristicundo, 
Partidawvje ÑN ij 
























4 


jh 





ll 


| 





Seftapartida. 


4 UDi5vex.Concord.cum.l.quinquagincaaliasincipie.quingenta. Fa 
deproba. dler. XLY 1, 

do Siteltacor legaralicui,ve feruusciferniac,intelligicurad vicá legaras 

diitaxar.bwd. Habuitortú.a.lvxorivfasfructus. Ed viufra legos. 

1 b Eno fe ensiéde, Concorecú.lyxori.lar.5.fin.Ede vir. legoqué cafum 

* dicitibi Albe= 

ric. de eo alibí 


monrecordar.  QUantia milinaotra vez, eltócele cntié 

Gres, xErIL,  dequeclteftadorquilo fazer tal man- 
aer legarióno — da dos vezes”: fueras ende fi pudicre 
prouarel heredero, fuentéció fucradl 
teltador,G lanó ouicíle mas devna vez. 
a . GLey.X LV T.Sielreftador menda a orri algun 
mandet quo fa fierno ertal manera quefe firuadel, mon 
dior Dfol od elodadd LS, 


var debicú te- . 
Macoris credia IN tal manera faziendo el 

























tori,nó pótob teftador mandaa algun o- 
hoc agere cres ; a 

coc ie ¿Ame,comolíi dixelfermando 
riscontra debi 2Jque fulano mio fieruo que 
torésledcótra di E a 


hare Sha.  frua atalome,portal máda como ela, 
rescórsa debi- non [e entiende? que aquela quié es fe 


soré ve foluar Sl A A 
ora, hala máda,puede auer propriedad,nin 


Habuir origi — feñorioen el ficruo:masauraen lu vida 

ne fcda parsa “el feruicio deltan folamétc:e delpues q 

1, feruo de zato . 

Sñreltaror tE. Cl muricre,deuc tornarclficruoal herc- 
dero del teftador. 


Ley.X LV 11.Como fi alguno mida 4 otro car 

y Z 

feruúlili gd fadeefevieuradedebdo quele deman entien- 

qui chirogr  — defeguele manda aquel debdo,quele des 

pú, FF dele, Y, el > 

df. delega E 

E hocidea: se Artao elcritura alguna,que 

gq aL fuelle fecha fobre debda 

oras que deuicilin al teltador 
feyendo la carta a tal que le 


a Jen pudicflecidcbdo prouar por ella, fi tal 
fi quis renna=  Cartamandafícel tefladoraolgun omc, 


tiatet instru entiendele que le mandaaquel debdo" 


atO NÓ ex E E á 
Rocvidemero que ledeué poraglla carta.Otrofidezi- 
nuntiare debi mosq (algú teftadorouicflea dar quá- 
temo sos tia cierta de maraucdis a algá omc,edi 
bationi, quan — xeffe,afsicn fu teftamento:q mandaua a 
Eiceretinitra- — Otroalguno que fuelle fu debdor, que 
menta (ecú : DS 
dumBal.in.1, Jos maraucdisquele dcuia, q lospagaf 
a is feaquelotro,por tal mandacomo efta, 
pad, Alles. L. E ñ 
A idendips non [centiéde “que aquel que denia a- 
E Gilex, verlos maraucdisdel teftador, quélos 
vel latucú an Í: Sdar: al a! le 
a podriademádara aql fu debdor,aquié 
mentum,non nando que gelos dicfle: masbiépuede 
O podiral heredero del teftador, quelecó 
0 se 
contractú, teu Ltriña al otro,de manera que gelosfaga 
obligationem: 
fedtárá pbationes pinftrumétú.Toan.de Tmol.Rapha.Pau, 6 Alex, 
o.d.$.chiq chirographú.cómaBalibi.8in.l.huinmodi.$.(iica.ffeo. 
BevideperPaul.de Car.fecundo volu.confis,incipitnotandum ell 
quod prefatum (lacatum.SiperDecium.con.17incipitvifopunátos 
Á cuilegerar.5.G vicio. Sc.l.feruo legaro.$.fitellatoro 
isprimo.Sc.fideicommniflag.interdum.HEde lega. 
¿Cuiuscoréplationetellator fect,vra debito iberaretur, 
de ficilleagitex lezato,culusinterelblicecverba legati ad eúnó dirigá 
tur, yeio.de$elitellacor.Scómadofvinterdú. Boj di Titio.Scvide Gtradic 
Socinus.com7z.vohyinc4+dubio. Qsexfnalis. 
40 Species paré legaca llacimadica haredicate pote(tpeti in loco domi 
cilijlueredis,autybi eftmaiorpars hareditatis, vel vbi cftres  Scibi 








































30 el beredo 











elteradenda.niliteftatorlocamvbitradereturexprebita Erfi hares 
maliciofécraníporrercam,fuisfumpribus eáreducaclegarúaureos in | 
:numero:vel menfuracontétumpote(tpetiin loco do 





genere:pódo 
iuiciliberedis,velvbi eltmaior parshareditat 
nercincepiclegata: fu vbi reltacor folui julic. 





¿vel 











dar,ecl heredero" ha poder de lo fazer. 
Glez. X LV 111. En que tiempoe en que lugar 
ueden demandar las mandas. 
Azen los ones mandas a 
las vegadas de colas cier- 
Fe | ts feñaladas , afsi como 

(des quando dize elteflador, 
mando a tulano omc,mio fieruo,gaísi E 
ha nome,o miocauallo quecsdetalco 
lor,o otra cofa qualquier q le mandale 
feñalandola,de manera que puedan fa- 
ber ciertamente, qual es: dezimos que 
la mandaque fuelle fecha detal cofa,co 
mo fobredicho es ,quela puede pedir 
aquel a quien fue mandada,luego quel 
heredero entrala herencia £del teftador 
enalguno deftos treslugares 5,0 allido 
morareel heredero,o en cl lugar do fue- 
rela mayor partida losbienes del tcfta 
dor,o enotro lugar qualquiera q fuere 
falladala cola deque fizo: el teftador la 
máda.E en qualquier deftos lugares do 
fuere demandada, ladcuc entregar cl 
heredero, fueras endefi cl teftador nom 
brarclugarcierto,do fea dadalacofa,ca 
eltonce alli deuc fer dada, do el ouicife 
mandado iquela dieflen. Otrofi dezi- 
mos,q fiel heredero mudare la cofa má 
dadad vn logaraotro engañolamente 
por fazer daño aagl G la denia quer, fie- 
ftofuerepuado, eltóce ladcue aduzira 
fucoftaa 2ql lugarfonde latrafpallo, e 
darla a 2G1Gla deuiaauer.E cfto duefer 
guardado enlas cofas feñaladas,de q a- 
ze manda el fazedor del teftaméto. Mas 
las otras colas q fon mandadas de q fa- 
ze manda gencralméte) alsicomo quí 
do dizeel teftador,mádo afulanovn fier 
uo,o vn cauallo, non diziendo qual, o 
£i lemádaffe quátia cierta,de algía cola i 
¿fe pudicffecótar,o medir,o pefar,dezi 








mos la máda q fuelle fecha de alguna £ 4. quellugar 5 


etiam fitempore mortisalibificres ,ita quód fi deillo loco ná amone 
returliberarecar hores cam preflandoin locoillo. Si tamenillamin 
deamonic dolo velculpa,non liberaretar, Cif velit ear reducere Se . 
preflarcin locoillo,(ed teneturreducere cam ad locum,vbifuitadá, 
1.comresverfi.fed alibi.Scibiica 
si elligerurnifalibi legagarius ve 
lic fibidari in loco, fcilicetvbihares cóuenitur,tationeforicifla tamé 
J.particarun videtur huic diéto aduer(ari,cumnoluitvlera punite do 





filegaracius velis.veprobatar il 
intelligitPaui.de Caltr.Bcficilla 





Jun ,velculpamlrredis: nififuisexpeníis reducar 
Aquoainouit. 


Uceneralmente.Add.l.quódlegatars.praterca. El. ifidcicómiam 


in princ.Edciudic.Srined.l.cum res, 


hd Entregaralnmó 


* deber hoc fieri 


lvbiharestol» 


eft_ breuiter 
abíg; malicia 
terminanda. 
hoc d 
buit orcumto 
ta fla loxa.l, 
¡mod legati. 
Falda 











L.cumres.ffade 
Jegasta 
Qle herencia. y 
Videsergo,q 
ad perteétio. 
mem 8 com-= 
plementum le 
gatorú,vtpol 
a 
rituradiio hz 
reditatis : per 
hirredem (cri- 
prum,vthic ds 
in. L. 
Code: 
mil hodieve 
dicpvti 
aclibas.ordina. 
epa Ta mo.re. 
UT res lugares. elll,s.ti 
Profequitifta a, 
Ltradita p A- 
zo.C.vbifidei 
5. pe. opor 
tersin (uma. 














inloco,vbires 
elbyucinol.cum 
resfidelegata 


zin.$..8cin. 
fed 8 li falte 
perite $. liccas 
ÍE. de iudi,dic 
q in quolibec 
iftorum locos 
sum debettra 
disitamenpe- 
ticur extra lo 
cúyubi res ell, 





Ecvi.fupraco. 
L38.inprinc. 
dtandado Vi 
deín.d. 1. cim 
res. 


Etaduerte:ga | 


remin eum locú 




















Titul.X.De losteftamentarios: 


GComengarea pagar. Added Gfidcicommilfamo.f. Sc.quannis. Solo 
(ed Gia relponto.Ehdcindi, 





3 b ias mandaji pagar. Vel vbiverifimile efteumvoluifTe , quéd fol= 


na 


1d 


3mDicitur exi 


2f 


os 


ueretary vel dicar centam modios exillo horreo:namibi voluit pres 
Mari vbi ef horceú.l.quod legarur.Si.L.fed Ef fufceperitajorfdo iu 
dic.Suídi. a 
Cumres. de las colas fobre dichas, la puede pe 
e fnálingas Y h ae 

miento. Adde  Airaquelaquien fuere mandada, ¿agl 
Sállud, in au-. lugardo morarcclheredero : o allido 


shentiedehe fuerela mayor partida delos bienés del 































red. Scfalci. Se Y 
ibiglo.scAn-  teftador:ocnotro logar qualquier do 
; el heredero comencarcapagarilas man 
dolutionem le y E 
gati proceda 1 

sucia Eee mandafepagar”.E fobretodo dezimos 
Rodenea Lua que enaqueltiépo cen aquellamanera 
sd a deuen ferpagadas las mandas, quecl te 
poft rem judi 4 Z 

Pramirdore - Mador mando feñaladaméte cn futefta 
judi.veríi. lex 

pS ¿Jas mandas,deuen los fud gadores,ante 
Dreexccuteribus: Guicn vinicren, librar los derechamen- 
sefamenti. te, efinalongamiento",e fin elcatima 
tofiraremos - B 

ninguna. 

sar; quee le pjs A 

caido ao, 88 Ticulo.X.Delostefta- 
qui fecie E a 
étatum deiflis mentarios que han de cumplir las 
dividésillum, daa 

tes,de quo mé ==] Eltamentarios fon lla 
sionem facit ES 

Erie defeguire de cumplir 
: BÉ las mandas e las volá 
jnítrumento . 1228) tados delos defuntos, 
aditio.fenunc A 

veroaliquain que dexan cn [us teflamentos. Onde 

Glez. l, : 
delas mandas: queremos deziren elle 

cutor ¿same delostcftamentarios,quelashan de cú 
ti, cul rela po : . 
nao PE moftraremosd quequicre dezir 
faétum anime — teftamentarios,c aquecolastienen pro 

ula per cum 3 

ae le que poderio hanen las mandas,c en los 
o teftamétos.E como deuen cumplir la 
tas, Ea 
onitinb ese» Voluntad del Ainado.E falta quanto tié 
cutortellamé- 

tarjus, ue fitprafens,fineabfens.hoc dicit,. 
Cnombresdeparridos,Dicunturetiá executores 8c dinilores 8 difbribu 
tores,vel difpélatores,vel miniftri.vetradit Specula.in titu, de inftru 


gel. Ban ad 

das: ocn aquel lugar do el teftador las 
Rodericú Sua 

méto quelas pagalfen.E los pleytosde 
tuscalus. 
Latjus exordi 
3n giuor para 

00 ¡| madosaquellosq han 

cula. citul. de 
pancpio. puesg en el titulo ante defte fablamos 
fuesfeprodell — ¿cp que manera deuen fer pueltos. E 
conftitui exe- 
men.rditiosj.nunc veróaliqua.colurna,¿verlic.porro. 









CrideitommiJarios.Sic vocateos Hubertas de Bobioin.J.nulli. Cade 
epifcopis ée cleri,8: Accurliusin-l.vxcoré.M.ad.l, Cornel.de fal 
Lfi quispro redemprione,C.dedona.Scin.kdiuus.£Eficui plalquam. 
per leg.falci. 
an la verdad defios.Vnde Bcillilicclcób Ateflatore praferátur epi 
[copo.vein aurhentico de ecclefiafl.titu.$.fiquisauté,colla.9.non ta 
mépoteritteltator phibere epilcopú, ve nóimpediat (e córracxecus 
tores tellamenti maléagentes.yt not, Abbán.c.tua nobis.de tell. 8 
¡id fiteftatormulú reliquitexecuroré? dic q poteritiudex túcipsú. 
are. fecúdum Bar.in.!;.f.dealimé.Rcibarleza.lremetiam per a 
tutam cjuicatis pollunt deputari executoresteftamétori.vide Bal.in 
anthentica,hoc amplius.col.C.de fideicómil. ecclel 
S.Mariz col. 4owde conítit.lrem nullo exccutore nominato, heredi 
cópetitexecutio,ctiáimhis qu ad piam caufam reliquuncur ve in 
capit.¿.deteflawideinfra co. pe.fitamen fic reliéturn ad redemprio 
necaptiuorú,eñc mullo áteflatore executore nominato, pertinetexe 
































cutioadefum.vtin.daurhá 
¿.f.pro redeptione.in relickis ven 
illicite acquibicorú,de quib*nó al , 
rear,execurio pertinetad nominatos p tellatorével heredó fouexec 
rorcmaludice conflicarum.fecundum Loan.de Ana, é Felán,c.cum 
fitade jade. Ñ 
vero, allundo 
conllarer deta 
libus malé an 
blas, ficr de 
confiepifech 
dum Abbas 
La 


po.E quienlos puedeapremiar quelas 
cumplan.E quié deuc entrar éel logar 
dellos,para complirel teftaméto,fpor 
fu culpa lo ouieré a facer defus manos. 
Equepena deuen auer los teftamenta- Ñ 
rios,quádo maliciofaméte alo ngaffen  cúfit.ca. ficue 


ñ dignú.$.casi 
decumplirlas mandasdel teftamento. pd Aa 


ciradd 
dístamen,que 
exvíuris tefla 
tor aquifierit, 
non potett alí 
um quam cpí 
fcopum nomá 
nare.Do! 











Le) TQuequiere dexirteflamentanios, ea que 
sienéprose en que manera deuen ferfechos. 
5 Abecaleros e teftamenta 
ee) rios,e manfeflores, como. 
NOR quier que han nomes de- 
O) partidos*el officio delos 












videas. 


vnocs,cen latin llamálos fideicommil  uerte,q fiidle 
fariosporqueenlafe cen la verdadde — peecuorfieta 

A 1 A pedus, pote- 
ftossomes talesdexan cécomiendilos — fir remoueri, 
fazedores delos teftamitos, el fechode  vid.Speculata 


¿n.d S.núe ve- 
xo aliqua. fol. 
6. col.¿overlica 


fus animas.E tiené grá pro eftosatales 
quando fazen fu ofhicio lealméte:cafe 6: ol 
cúplen masaynapor acuciadellos las cas. 
mandas que lon pueftas enlos teftamé h «Que nó lo ez. y 
tos.E pueden los cftablefcer paracfto, lid 

> de procura. 
eltando ellos prefentesantelos fazedo 


font enim ¿(ú 
resdelosteftamentos,eaunque lonón  executores d= 









fiquidá procu 
feanb. n rarores coníli 
9 L:J-11. Que poderio hanlos teffamentariosen — vuti poll mor= 
ciiplivlas mandasde los teflamentos e como es 
deuencurnplir las mandas del fado. a 
Oderio han los teftamenta- Cde pignor. 


al aio. 
riosdeentregar, e dedar las" €rex.rr, 
mandasiq fon fechas en los 29Exceutor. te- 
- ftamenti pos 
teftamentos,e en los cobdi- 
cilos,en la manera quelos fazedores de 
losteftamentos lo ordenaren. E pue 
foluendo lega 
talveredi cauereGGereligiotas,velfu(picione carens alias ic.hud. 
EE darlas mandas. Habes hicexpreffum q exccntortellamenti poteft y 
mitserelegacariumin pollefsionérei legarg,qd neta ná Specul.in.d. 
S-muncveroaliquaol.7.col..verkstédicúcquidáporiasindlinatyy 
executornó po! e e Amo Oporter, 
e: 


opfibitradantar.alleg,1.64.5.C.arbitr.ture.S.l.orphanotrophos.$.1= 
Code cpifcopis Secleri inuico harrede non pobit: ga nó 








oteltdici, gi 
poteítexecutor per vin expellereharedem ipolleGione.f.deregn. 
jur.Jnó eltfingulis.8cita valeBal.in.l.id q4pauperibus.co.8.verl- ¡Ba 
it. Cde epifcopis Sccleri.k bene facie qyinferi” fubdicur inifta 
Libi(pueden procurar,y demandarlas colas.Xcc)hgrederi nórefta 
tesfaisvidetur q polsit hocficereexecutorin reb*(pecialiterleg; 
pro quoctiñeft gd adducitidBal.inad.Lid qd panperib?.col. 
15. 4, le 














Scvesf16.quericus.vbi dicit,q reflicmtionz, quere 
fideicómil.vniuerfali,porefifacere 
tiparticularis.add er Bal.in.l.nó dul 
gclegararius,póttic caperelegarú propriaaurhoricateallez. 1 Mulas 
$.fandú.tF.decótrab.empr.Scgd norsin.1,d his.Cade furcán hoc tot 
tedéda eftforma cós rátis ex ñ atore dara cúex 
eapédear potellas executorú.vetradicidó Balju.d.l¿d gd panpo 
bus.co.4.verf.venio ad quarti.S tradi Bassin ol,3. E de alía 
Partida. vjo 
















+ decxecus 
con:0- quem teftame 
$ ade F 


teltlegarafol- Ad alió: 
were Beca ab Jair. Cid 
lierede exige epilcopis 
remectenecar E clericia 





Scíta partida. 


Sccibar.tega.8cfacie q exiam flacim fubdíturinifta,Libi cn a 
ra quelosfazcdoresdclostellamientos lo ordenarena 

%a Unemandarlascofís.Adde.lmalli.C.Sepilcopis “oder vide qdha 
beturinfracod.inl. 4. 

3D Gsojpecharen.Tuncergo permicicurharedipetere cantionciriflam 
ab executore 
quando iuflá 
habueric cau» 
lam fulpició. 
mis, nonalias 

















den procurgr'cdemandar las cofas* de 
Gfueflen £cchas las mandas,quicrlas to 
uicfle cl heredero del finado, quier otri. 


qua e ¿ulario a 
EEE Perofilosherederosfofpecharen',que 
tellamentad”  Joscabecalerós non daran las mandas 
quidocltds 6 


axá]losaquicñ fueron mádadas, doué 
tomartalrecabdo delos, q feanendefe 
guros,quelasden fegundÍon cferitasé 
el teftamento. Ef tales omes fueflen q 
nonfeanfolpechofos: 'afsicomo friy- 
les",comesreligiofos; nó deuen tomar 
¿lterccabdo dellos, nin fonellostenu- 


xus executor, 
mon fatiídar. 
venot.Bart.v- 
bibonustes 
indadimas th 
cui plulquam 
er leg falci 
onustext.in: 
Lliberco. Star: 
giusáfdean 

















Epa leñlmnios dosdelodar, maguerfe lo mandaflen. 
$.1.ff.quando,  Catalesperlonascomo celtas deuc ome 


dies lega. cedo 
Scper Salicet. 
io.L.mulli vería 
quero. mextra y 
glofM.Cadecpileopisgiclerie 
4 € dirreples.Quiexecutores toflamer efe poffantimpetrara fuperioris 
licentia.capita.deteta.lib.6.clemenvi.co.cicu.vbibonustext. y mo 
nachitale ofiicium fuftipientes coram prdinarijs iudicibus pollne 
comueniri defraude,Seculpa, Eeverationem reddant adminiftratio= 
sús,etiam ll aliasfitéxempe.Pratrestamen thinoresarcécur ab hac 
- executoriaportesstsin clementinacxiuil5.verú,de verbor.ligoifica. 
vbiCardinak Anchgrra.tenucruns, quod nequeias eligendi paupe 
resciscominirei pofitidemquetenacrune Domán,£ Philip, Franc? 
in.d.capita.contrarium tamenin hoc cenit Bart.in rradtatu minori 
carum.lib.3.c.4.diceoshocporius qetact,quam iuvisideog cistaló 
eleérionem comunicipolfed.cum paterishareditatea:. ade leg.2.le 
ex bsóto.j.li quistugatas dad Trebellia,S hocetiam tenmic Ross 
conúil .SclenricBalinLid qd pauperibus.colú, €. 


fofpecharquelo faranbiend, 
LEJ 11). Que los reftamentarios denen cum 












































(copisecclori.idquevidecurverius:cuinracio.d,$.verú. e 
cis:tionefa jawtentiedoftor de Couarmuias virho= 
uo.andws infisareleclioncad.cap.tda mobi. de teta, coluinndaguiex 





hac ra 





onevalcelefliquemenecaromn sis pertellasorem comanig 
comal par, quo dcortiliie Bal .5,vol.coníl 
acipicds prir tumejto remera abirarot anllamellé 
Icorslectaracioncnyde quaibifactamper fratggan minoreir 
exe oecalio nousinand aliquem dmicurá, di quer peduenirene pes 
o, perillio ventreneaid mani fratris mino 
unediclgm.exiul de paradilo Bad mareriamad.c.t. 
G.puádo religiofaspollit ce cxecutor tellamen 
Enun Paol.de Cali Lvola.confi.g.incipit (a et 
s¿pillud csp.non haber locuminreligio(o, quí 
us ad cuca animarun in aliqua parrochiali 





























or li 
sigadfalcino: 
inpsincideiclla.lib 
¡denocabilecon 
prismdabio 
«Mer perpera 
escleliasquiai] 
oftsnontamea elbfob obedientia abbiais,ibiguevolcidemeeia 
prñoreconucnunali,millvextramonalle juro ad regendumaliguem 
comuentum Fcarram y licer ¡tleprolibito abbatis pofit reuocari ad 
clauftram. videibi percum: quia ell hocawltimun fas dubitabiles 
Aluerte cias, quia Eredericus confil.aojad .cófaluie execucione 
fx cLuosctñam per monachuan ocdinis miporum y eciom non impe» 
trataipeciorislicentia validatnelle, licerfieri non debueric, Sccuor 
illa decilionetranút Felinin cade iudiscol,2,£ diciemagiscommu 
niterteneri Decius confi494.6 coli. agnaát cum diéto Ftederico te 
jamin.l, in arubiguis, $.non ell, de reguljur. qui taren in 
jsabilla opiionerecedir per.l.non dubiuin, CG. de ler 

que ibividebis, 8 contra opinionem Frederic. teneb 
¡p.Franchusin.d.capat.án princiindacens ad hocilitexe 
cum dicitreligiofos executor elle non porefk: que verba atún con 
trarinarzeflomaallam efe oMlendunt. zlo(T.in capitulo, +, de regul. 
¡or.libro.co8in.igallusinprindpio.(F.deliber,8cpoft.(ed forte opi 
comisanis. faftentacipotell +. quiaad, lanon dnbium,-iplemer 
icustefpondersquod vbilexcaliquid fimpliciter probibet pro. 





















































Fre 
¡ptes honellatem,quodvalebitadtys, ice fic contra legem . alegar 


lg dicicaramonallerioplenderan/látussk licer it reli > 


Joan.And: 
in principio,relponderipote(t,quódi 
poniturrelpcAta valorisfadti, (eu refpegtu uri: 
«birale officium (ulcipientis, vel exequentis , S lic refpecin 
cumvelle vel nollenonhabcat,non potelt: non temen peza- 

tar, quod fi 
de facto face» 
1aétustenes 
1ét;coquiata 
lisadws fit ad 
alienum com 
modumn , de 
nonipkiusmo 
pachi: quiali 
ipíius moria. 
chi favor tan- 
tú elle, aétus 
mulas efe 
éx ita proce» 





in capitu.ficut.neclericivelmonachi.Scad texiin. d.cape 
biverbum non potell, noz 
fed retpecta iplius 



















plirle voluntad del inado, e on fegand fa al 
wedrio. z 
¡FLel Eazedor del teflamento má 
dafledara perlonas ciertas de 
342/4lo (uy o" al gunas colas feñalas 
das,o cierta quantia de marauedis,ctoz 
doslosotros bienes, qouiclfe, dexafle é 
mano dealgáo q eftablefcielle por fu te 
ftamétario,otorgandolepoder, q el fe- 








gundíualaedriolos partiefle a pobres: datauoddice 
a gloWl. E 
tal teftamétario como elte non puede — capi.i.S:quod 





'ctur ina. La 
nemo «potefl. 
fido legara,Éc 
benefacie, ná 
licer alteri Mli- 
pulari nemo 
polsic.l flipas 
larioilla.alte 
adhucilliacquiricur naturalis obligacio. 
die 4.Aducrtectiam,quía Sfouina 
pot cil e; < teflam principio.vbiBart. ff.deali 
men.Scibardeza.vxorrelidia exccutrize inteílamento mariti, nó 
amiitúciusexecutionis, Eli contrabar fecundas ay A 


dar masa ningúadeaqllas perfonascier 
tas,de quanto el le mando dar feñalada 
mente*en fu teftamento:maguer viefle 
el,quealguno dellosera muy pobre, e 
feriabien de dar le mas de aquello que 





velar 


























mer, patsimo, li minotetiam. 25.annorum ma 
oteit efe executorreflamendi. gloll. in dicta capi 
ibro.ó. 











principio.de tel 





de Ge bparan bienaSor.hic precfumi pro religio(s.Scadde capitu.2.deno 
ui operisenundia.8ibi glo, Se gLán capiea. de priefenduma portitores 
16.quellio.t. p 





Ulex, 111, 
3»Exccutor nonpote(t excedere mandatumeteltacoris án legatis cera 
tisedliatbicrio ezecitoris diftribucioniem Donorutellatorcicom 
amirtarin pauperibos potettlibereinterpavperesillos quibusteltator 
mihil certumroliquiediluibucionemfacere. hac dicite E 








€ le marido darfesálidamente.Hocideo quía géneraliter facultas data 
coimmiflario exeentori,nonxeferturad calor perfonas, de quib*iá 
perteflacorem erarípesialiterprocifum.veio,l,talis fcriptura,inpria 
cipio.(Edelegara..doliclzu(ala.fEde verboobligar.Lcoharedi.s, q 
parrcm.MdevulgaraScpupilla.alimenta.$.balilica. (E de aliment.ée 
cibar.leza.8ccod.ticLlichus.Salfdelegaz Jvxorema feclicifsimo. 
Sivero dilppofitio Ipecialisiniflispeafonis non pracellerat: fed prins 
precelleza provilio generalis,8 poflea fpecialis , tune fecus elec: 
mo gencralís promilio pracedensreferecurcamad ¡llum , cui (pez 
cialiterelprovilam.vtell cafasnotabilisdn.l. Tica, f.qui marco. 
deson.lega.Barro.poltglofTin.l.quielicum.S.£n.(Edevinfiud lega, 
columna.y.verficu.venio ad fecundam quellionem.£% ell ratio:quia 
quando genctale pracedic, fecundum fit naturam , lam compre 
henditoimnia fub (e contenta, Scideo/peciale fubfequens non eltfic 
potens,vt pofsitderogarcin his, quetam, fav comprebenía + Sed 
quandofpecialeprecedi , Se polcafequinr genera, une apa 
-poficio primi (peciatisiwpedit omnia comprehendere, Vinde foler 
dici,quod faciliusimpedicar ficiendum , quam lamfadtum. l. pas 
tre furio(o. R.de his qui fant fu vel alic.iutiftan rationem ponic 
Alberic.poltPerram.Cuiusfuicdiótadiflinio in dit.$.qui marco. 
Stinterminis noltra legis. quód fi preceflerar generalis prouilio, 
_poterant fpeciales Jegatari) habere > etiam ex prouifionegenerali, 
tenet Archain cap.quia loánes1r«quliadicitenim.ponetellatoremge» 
neralem feciffe mentionem,dicendo fic: olo quod.cétum de bonis 
cis dif)ribuancar inter pauperesciitatis Bononiz, Éccertis ex pan 
peribusipius ciuicatis reliquic cuiliber decem, nunquidilli petese 





































Titul.X.Delosteltamentarios: 


ntde generalilegato,non obllante (pecialilegato cis relidtoz 
Y.de anmueza.l, Licia.$.qui Marco,Sc argueff.dealimen.Éc 
: o.egotñercderéin caña huius.lanibilreferrean prius 
yrecellerit(pecialisprouiGo,vel generalis:ex co:quiain cali ¡(to nó. 
pordici, pgencralis prouifiopracedenscomprehéderer illospaupe 
resquiósea 
páliter le- a . 
ala le auia mádadoclteftador, como quier 
quía legacum — G puede partir los otros bienes que de 
a xocn lu poder clteltador,entre las otras 
mibus panpe- ; 
ribus(ed(ufficiebatin certisditribui per executorem ¿Se ficceffácra 
vio quaméuperiusadduxi, q propterlegatum (pecialenon derogetut 
enerali in quo etiá continebarurillelegatarius (pecialis, Seliccellar 
ifpofitio.d.$.qui marco.Scdiéta diflinctio Petri £ Barade qua fupra 
Ecceltabir dicendum, q neutro cafu execuror poterit diftbuercia 
eúcuiteftaroraliquidin (peciefenin particularileganit, Si procedent 
Jeges dicentes,q generalis prouilio nóreferturad (pecialiter prowila. 
«ita viderurin hoctenere loann.And.inadditio.ad Speculasin. 
snuncveroaliqua.titu.deinftrumen.edicio.col,y2.in additioneincipig 
si,cóltat q tenecin(titucio pauperum.vbi refere diéta Archidia. de q 
busfupra. de dicir y Archidiasformauit didtam qualionem non pro 
wide,Scqy non potelt procedere,cumin.q,per eumformatanon debe 
tur legatit omnibus pauperibus,vedixi:led (ufficitin certis diftribui, 
vndelecúdumeúdem loa, Andr, pcederer quaflio Archidia. Galiter 
formaretur,videlicet 1 inter facerdotescurator civitatis jubsifTer cérú 
diftribui, 8 poltaaliquibusexillislegafTeraliquidin particulari: dí 
citetiamibid¿,qfitellator expreGiilerperfideicómiflarios diltribug 
daillaceneú,Sctortislidixiflerlego cómiflarijscentá diftribuenda. 
¿c.queltiofibinóelTerdubia;SXidem éconuerfo,quádo dixilTerlego 
digtam (ummácecá librarú,£cc.nó rñ aperit loa. Andr.quid velit (eu 
quiddecideretfed quod queltio fibinóefTer dubia.vndetenendaelt 
á.).partitarum hoc decidens.Scconfertin hruius decifioniscorro 
icieBald.poltlaco.Burri.in.Ii ecclelia, C.deepi- 
fcopis E cleri.vbi dicit q licet pornaflaruta perillá fic quinquelibra» 
rú auri,cótraviolátes privilegia ecclefiasfi ramenin cócelsione prini- 
legij, imponaturcerta poena cótra non obferuantes non habebielocí 
tú poenaiiljus.l.cum de fpeciali poena fitpronifitm.d,L.fandtio. legó 
A: depcen.conferantetiam addudtaperBal.in.I.non dabió.co.pe. 
£i.C.delegib in.quilla an per appolitioné poenetpecialis videatur fub 
Jatapcena nullicatis aus. fimiliter dixir Baldin authen. hocaapl'us 
C.defideicommil.col.pe.verf.item quero vtrá poena.ep porna jllius 
authen.ftatutacontra heredénó adimplentem volútatem defuncó, 
nó habcbitlocúquádo teftacorimpoluitaliápcenáfpecialem. Scilla 
eltíolutaperharredemadiciceriá Dinus,q li teflator fecitreflamenci 
3n quoinfticuirflió impuberem,8: vxcorireliquitalimenta, E li filius 
deceffericin pupillari arare, fubllituit el marréimpuberis, $ frarrem 
reftatoris demú moritur impubesin pupillari 2rare,6t mater Sefrator 
teltatoris adeunthacreditarem ex fubllitorionepapillari, maternon 
potcritpetere alimentacx eo : quía prouifiam fait matrión fecádo ca 





















































fuperviá fubflirutionisevnde videtas recam á viatacita repeti 
nis.de quain.l.licetImperator.fI.deleg.1.in quo tamé Bald. tener 
contrarium.videibiper eum.dicit etiam Bal.in.l.co,1.Cfententse 





fcindinon poll.verfi.queroludex.q fitudex flacuir patri terminum. 
ad probádum exceptionem, deinde flaruit generalem dilarienem q» 
omifTum probariin (pecialidilacione non poterit probariingenerali, 
feu fuppleri.Cfertetiam quod not.Balin.l.executorem.adéi. 6.co. 
C.deexecuti.reiindiwvbidicit,quod fifuntduo ftatuta:vnú quodíen 
tencia popillorum mádenturexecutioniperpriorem artium tátums 
aliud quod fententiza centumbibris  fupra mandentur execution 
tasieum per poteltacemequódfifielata fententia pro pupilloin ducen 
ta,quod (pecialioriudexideftille, qui datselizradexeguear, ibi 
¿uetubdit,quod paraum genus magno generi derogar, écindiuiduá 
derogarviriquéaciceriá quodadducitBaln.l.ficoníblain..leótura. 
f.deadoptio.in qnafionejila delegatofadio frarribus, cpriosi, q 
quando eltin diuerfisoracionibuspiiornon fungatur vice duorum: 
fed tuo (pecialirelidto,de qua quallione.vi. per Cyn.daliosin.l.cú 
quzflio.C,delegasper Bar.in.d$.qui Marco.S ink feruuscomai 
nisGbi.fE.de fipula.ferno.perlcan.de Plat.in.l.hisfeholaribus.C.de 
erogatio.milita.anno,lib,12.vi.etiam per Baláo.l.obfermare.$ypÁlc. 
co.verli.lednunquid iudex.fE.de ofic,procofulis, lega. An poena 
fpecialisjudiciin aliquoarticalo(peciali appolita liberet eun» a para 
«naperiurij, ratione generalis intamenti,quodfecit de obleruando 
legesvel (latuta. Sicenim generalis(ermo fequens non refertur , ye 
excludarca, de quibusiam!pecialiter erat pronium. l. quotiens. Ca 
famil.hercif.6:.L.cumita lezacur, $.quiplures. fl de Jegatis fecundo 























8cin elegáti quelioneadducit Oldraldiconfiaiincipi 
queflionem.columna.2.verliadtertiam quelivnen 
neralisconfirmatio nó refervuradid quodefl fpecia! 
Giquispriore vbiglo(I.8 Bartosfad Trebelli.8per Tal 
Jarionescommodibime.fF.deverborum obliga. 8 dixit Bar. 
- agan 
E siuzdumo 
perfonas,que non fon feñaládas : lo cenar 


han menelter , alsi como lo el touicre one 

i vibus. qué 
porbiens, podas proce: 
dendi per illá 
conflituionem induétusin crimine lee maieflatis, non baberlocá 
incafu.l.1, C.(i quisimpera. maledixer. cum ibifitípecialiter pros 
vilum,Sper diétam conftitutionem generaliterloquentem,non, vá 
deturciderogatam. 





rr calfacun 





UT nieve por bien.Sed an poterit diflribuerc in fixosfilios vel confaguí= y 
neospauperesvideperbalinrepes-ucolnverper7.quellic.C, 
defacrofan.ecele.vbitenet quódlicin minutadi(lriburione,velutiad 
alimenta.Scbona fidesS:addcAbb.in cap.nadfin.de cohabita. cleri- 
¿o.S mulie.vbi pertex.ibi vult,quod clericús executor potell diltri 
buercinter confanguincospauperes.vide etiam de hoc perloa. And» 
inadditioincipi.continuarurhicalia queÑicavbi vult quod nonpof- 
fet dare propinquo fibivalde coniunéto.nififorté lle coniundt?e/Ter 
fummé pauper,Scbi criam adn. tenee quod pofler de cleemolynis 
difpeníareio filium (purium defunáti pauperem , non dequota ali 
qua iure filiationis:(ed ve pauperi decléemofynis. An antemexecuto 
resteneantar inter plarimos panperes di. Iribuere,vel an point dare 
vnitantumevide Bald.inrepe.d..1.column.n.verficáuxta hoc que 
ritur.vbi dicithoc Colú auttoritare Prophetz.Plalam. Difperfitdedie 
panperibus75adiffin.$.inipla autemliberalitate.S cad.diflin.conon. 
facis.adde Bart.in.L.ffde optio.legawvbidicic,quód li telacorimber 
bonalfua diflvibuiinter pauperes eligendospertalem, gdillenon po 
teft vnúclizere,é: dare ciomnia.ar ¿uns illivs, 1.8.1 Fodeann. lega. 
nec peccat execcutorpraferendo panperé paupeni:quia locus eltgra 
tificationi.fecundum Bal.ibidem.ver.item quiericor. videibi chus ad 
ditionatoreimase dicit Abbain.capit.cumin jure.colum.1. de ele 
eppluresdepuratiadeertabona diltbuenda incerpauperespoftáril 
Ja diftribuerein aliquem ex jpÍis dúmodoalias egear ibique (e remit 
titadea,que dixitindidt.cap.primo.de cobabita.clerico. Smulier. 
vide ctiam bi Bal.de prelatoexecutorean politeligere um cóuen. 
tum,vel pacerfisrn flium pauperer*8: quid fi teflaror dit quéd 
daretcuivelisyan polsir dare libizvide quodín imilidicieBald.in.1.f 
jscul.verfico.extra queritor.Codefur.Quidautein (iseflaroriulicbo 
na liza diftribuipro maléablaris,de non apparent tot malé ablata,que 
capiantv[que ad quantitatem bonorum, vel víque ad quantiratem 
taxatampertellatorem, putá millelibrarum : nunquid fiperffuum 
reddidebetharedi, vel cómilTarius poterit de hoc difponete pro ani 
mazvideBaldin 1. quis ad declinandam.colamnaquarta. C. de epi 
fcopis Eccleri.vbi poft lacob.Buriin fuo traétatu executorum refpó 
der,quéd fi teflacorfic difpoluit,vrin alíam.caufam non conuercatur 
¿ctuncreddetnr haredi,quiacxpreftio caufee limitar legacum.Lamedi 
co:$.ina.fdeanmegacautnoniza dif éctune quod (upereft 
bet pauperibuserogari:Seicin alíam caulam cónerti harredeadhibi- 
to.Ialegarum.Sc.l.quidam.ff de vínfiu.lega. lvinteltaméto.fT.de códi 
tionibus Se demonftrationibus,I.fin.f.de operib.publi. Scin autenti 
deecclefa.cicu.$.(i quisin nomine.8.$.fequenti.Abbas etiá in capí- 
tulo.cua nobis.dete(ta.teneridem:quiactedibile eft defundtá fuille 
obligatum adralem reflicutionem, ex quo iple hociufit. Nota tas 
mienadiftam.l.quód liexecutor teftamenti mald arbitretur in eligé 
do pauperes,recurripoteltad indicem.videper Baldum in authentia 
praterea.C.vnde virScvxorSed quid fi ciuitas indigeat reparati 
ne murorum vel pontium (cu viaram ,nunquid de talibusreliétis 
proanimaarbitrio executoris erogandis poterie fieri diéta repara= 
tio criaminuito executore? videas per Lucam de pennain.l. vnica. 
C. de expenfis publicorum ludorun. Libro vndecimo qui allegar 
pro vtraque parte, $ concludiequodpoÑit fieri pramaxime vrgens 
tenecebitate , puta vtipleait , quia bella hoftiumque infidia fre- 
quenterinfultane ciuitacem,neque aliunde polsit haberi pecania lin 
nefcandalo ciuitatis.videas lariusibi per cum qui criam traétatin ver 
ficulofecundo quaritur an fi tellator iubcar capellas conftrui in lo= 
coreligioforam,p»o(sithocconvertiin faciendo vel reficiendo dormi 
torio quo religioliindigent.Scvult quod pofsitfier epitcopo difpen 
fante,Scdiuina que reltaror iubiitcelebraricelebrabunturin ¡pace 
clefiamonaflerijo 







































































Sefta partida. 


Uzes.1111. 

In quatuorcalib invito hrarede exigircomniflarinsinindicio bona 
definéti,Cclicet,pro executionerclictorumad pias caulas velob ali- 
mentaindigentium,vel quando quid fuitreliétum alijs vna cum có 
mifarijs,vel quando teltatordedieliberampoteltater comunilTarijs 
petendi in iu 
dicio , velex- 
tra bona fua 
ad executioné 
tellametiaalias 
nópórtedicga 
tariusagercon 
tra haredem 
9 fuolegato, 
hoc dicite 





ALey.1171.En quecofas pueden los teffamenta- 
rios demandarlos bienes del finado en juyxio 
efuerade¡uyxio. 


Vatro colas fon feñalada- 
mente : en que pueden los 





o ds teflamentarios demandar 
iedad. Adde o : 
al. Cde E  cnjuyzio , efuera de juy- 
epifeopis 8: ziolosbienes del muerto,paracumplir 
ed inocentes” Tu teltamento,maguer nonquieranlos 
seframentarios. herederos delfazedor del. Eclvnocs, 


Túcenim non e 
ia quando la mandaes,paraobras de pic: 


pistri. Sc ideo dad, to demifericordia.Ecllegundo es, 
agíir «le fiquís quando elfazedor del teftamento, man 
res da algunacofa a otros en vnocó loste- 

ftamentarios”.E el terceroes,quandola 








2.6 legacarias 





fdelezataglo a A S 
ais”  mandacsatal,q escftablelcidapara go 
Mania .fE.ad  uernarchucrfanos,o otras perlonas qua 
Trebell. 


le(quier.E ei quarto es, quando el faze- 
dor del teftamento dizcalsi : que dali- 
brepoderlafusteftamentarios:quepue 
dan demandaren fuyzio, efucrade fuy 
ziolos bienes del fazedor, paracumplir 
fus mandas. Elacadas cflas quatro co- 


3 € UGonernar. Td 
cftad alime 
tas Sadde, 
alio, ff. di 
men, Escibar. 
Jega. Seglo.. 
desMznia.v- 
biciamPaul? 









deCallr, fasfobredichas, en otro cafo ninguno, 
4d €oue de libre 
peder.Wiam dix flpra eodl.executorum potellas pendet á fscula 










laccellaroriporeritergoindillincté agere (idreílaco» 
teltasfit ci data,vthic, Scfacir.l.quidam, $. fcriptas. E, la 
, :dinado clemé.vnica.q.1,detelta, vbictiá 
Joan.de Imo.colu.idkcho dic communiterfoléc dariperverba magis 
:mpla,quarn lic habentur:de quibus vide per Bar.latein.Lalio.F.de 
linen. cibar.lega.sbi vide de ¿fis ficultaribns, Scqualiter debeá 
abere exeentoresinvendendis,Scalienandis rebushareditarijs.8e 
addequid tialiquis emitab aliquo tanquamab execurorey! 
vis, Ec Jongo tépore tenuit,harés vendicatiilledicitbo- 























ma fidecmille:nó tame pórprobareypiille fisitexecutor.Baliin.la.C. 
deccb.aliesnon alien.decidit,q nifiemptor probetexaliquibus coje- 








se credidiillum executorem:pucá quía ita audiuit diciá pla- 
vibus honeftisperfonis,prafumitur emptor mala: fidei, Sido non 
Scadid quod Barstradtatin colu.4.an executorespolsine 
cin quam voluntzAdde Bald.in.l.cum non Colum.S, fia au» 

















té ibi.C.de bon.queliber.inl.quandiu.C.deisltr. 
p adillud quod inea.columo.traétataan harresficrequ 
vendus,quado exccutorvedir,Adde qdnot. Bal.in.lacaptacorias. 





detel 
Bar, 





nodo circa hoc queritur. vbi dicit referens. 
cófuluife, q fitellaror cómilicdeclarationg incertorú Caio, 
««quilito hredeindiftindte,p debeátrellitui Seio 
1iquí ab eo extorta : q nó rencbit declaratio : quía non eft(equutas 
forará boni vivisfub dittamen Bal.qy debeatin hoc lariiuraméto exe 
cutoris,fi ell honelta perlonal.theopompus.ff.de dor.prelega.1.fi gs 
proredemprione.C.de dona. 8 non videturfieri bona fide , quod fit 
noncitato, nequetequifito eo,culus intere(lul.neceflario. fk dein dié 
adiectio,l.cum quidam.(Edelega.2Bald.in,l.creditor.C.de diftra.pi 
pao. Scdicic Bald. fi.quod exccutores non tenen 

Turtequirere hwred indigenteoruminformationc,velvolú 
tatis eorum explo uianon funtiudices (ed executores.argu. 
1.quodf de adili, ediét.Adde etiam Alexan.2.volu.con 
l.62.incipit vila faéti narratione, quod fi harres e(t pupillus % ip- 
liexecutores fune etiam ciustutores »poffantvendere, mon alias rc» 







































quifitopupillo.Scibivideircaglo(Tin.14iprerdium. C.quando de 
crc.opusnonelt.Addcetiamecutn Bartin.d.l.alio.circafinemadicic 
promifsio de cuidlione , quam faciunt execurores obligar haere- 
des,lipromitran:,(ecundum confuetudinem ciuicatis, quód polfane 
etiameemproresagerecontraharedes,ve habeancracumfaétum exe 
cutorum , ve 

3pÑi fine ma- 
gis fecur. lea 
cundum Bald. 
n authenticas 
fi captini.. Co 
dexpifcopis8c 
clerit. Eran 
executor han 
bens potelk: 
vadendi, 


non han poder “los teftamentarios de 
demádar enjuyzio losbienes del muer 
to,para cumplirfus mandas. Mas cada 
vno deaquellos,a quienes mandado al 
goenel teftamento,puedepor fideman 
dar a aquel que touicre los bienes del 
finado , la parte que le fue mandada 
en el teftamento. E fegundel departi- 
miento , que fe mucftra porefta ley, 
fe entiende en todas las otras , que fa- 







deperBaldin 
repecicio.). 1. 





> Cod lacrolon. 
blan del poderio que han los teftamen- — ecclelan. Bora, 
¡ columt 
sa e Exmblmdos 
E ' Addel.Lud?. 
Ley. V. Quié puedecampliv les mandas que fon — S:menia. ad 
fechas paraJucarcatinos, fielfaxedor delre.  Trebeliimpo- 


Jramensonódexa1efiamentario que lociple. 
> Exando algund ome en 
NEAR Cu teftamento marauedis, 
po heredad, o otra cola cier 
| ta,q mádalle dar porfu ani 
equelacaflen catiuosf, li non fe- 
ñalafTe20mes ciertos que cumplic/len 
olto:cltóccel obilpo deaquellogar,on 
decsnatural el quefizo cl teftamento, o 





etiam extra 
tos calus, ve 
inl.quint. (E. 
dán.leg. Baro 
in. quis Ti 
tio.fdelegato 
2Balán,lanul 
li.C.de cpilco 
pise clerí Se 
aduerce quod 
quando fune 
hzeredes infti- 
1uú,unusexe- 
eutornon potefl contraalium executoremagere, fecundum Panl.de 
Ca(t.norabiliterin.l.qui ¿pprios5.(i duobus.if:de ppcara. vbi hoc mo 
dolimitardiétum Baraibiqui dicitvnnmexecntorem contraaliñge 
repolíc:nam proceditlecúdum cum,ni aligus (pecialiter Githarses 
inflicurus.Erquido executorte/tamenti pollercóueniri alegatarijs, 
vi.perBar mio.5.1.fquando dies lega, 




















Alex. 


smSitellatorlegaccertam quanticatemad redimendum captinos:Senó 


E 


ye 


dimittitexecutorem,quihocadimpleat:recipiatepifcopuslociorizi 
misteltatoris legarum,vel epilcopus lociin quo ell maior parsharredi 
tatissauelictellatorell aduena, E nelGiur vndecll recipiar epiftopus 
Joci vbi morirur £ccoram judiceordinarioslladferibarcú dic, Semé 
fe:Spoltannuw reddar iudici computum qualiterexpedic:necpór 
cpilcopus velnotarins aliquidprolabore recipere. hd, 
Usecafíencarinos.. Ala dicicur caufapijfima,vrin autentico, vt cumde x 
appellat.coynol5.fivnú.Ecibi Bar.coll.$.S permittitur ob redéptio 
em captiuorú, quódalías non permitteretur.vcin auchen.derell 
tu.colla.S.authética.res que. C.comununia delega.c.aurum.12.q,de 
queibi dixitaricu.29.2.partitain quocquealio reliéto ad piascanlas 
locum habcbir.c.ihercdes.detefl.vbinullo executored teflaroreno 
minato executio fieridebet perharedem,Siperciusnegligentiáexe 
cutio pertincbit ad epilcopum.vtin didt.ca.fi haredes.vbi ADD. 

senor feñalafe. Nami delignaffecillipreferancur epifcopo.Lonull. y 
-deepilcopisBecle8c.6. qui aca pro redomptione de sien 
tico.de eccleliaflititul.colla.g. Scaddectiam, quod prafertur altes 
siprivilegiarod Papa, quodpolsicreciperercliétaad piam canfam, 
fecundura loan.And.io addivio.ad Specul.citu.deinftrumento. edi. 
dioS-maneveroaliquainaddiioincpienauciafzanqueabivide. 
habeshic,quód executorteltamenti defignari deberá tellatore + fed 
antellatorpoñiir ali; cómitterenominariongexecutoris 2 Bal inaid 
quod pauperibus.co.q.ver.modouxta prediéta quero. diflinguitá 
commitrarurfacio executoris nó pote(tcómitti, an numinacio $e 
declarario,Scruncficavide Barr.in.l.quidamrelegarus.f.deseb.dub. 


















































Titul.X.Delos teftamentarios. 23 


32 do «quel encuyo obifpado.I.nulli.non dicit deifto, fed tantum de epi 
fcopoloci originis defund.gl.taméibi dicit,qp vterg; epsexequipór 
laco.vero de Beloui,S: Alberispolteum diflinguúc, q lipatrimoniá 
defunétieltin vtroque loco,tunc quilibetpotefl diftribuere res fura: 
diocel.de fienon cócurrentin execurioneited ericexecatio dinifa per 


locasl.1. C.vbi 





 futo, aut 





aquel en cuyo obilpado *onicre lama. 
yor parte de fus bienes, lo dcuefazcr 
cumplir.Pero cl obifpo luego, queaya 
reccbidoslos maraucdisfobredichos:o 


e 
cnica 
alterolocotan 
tum, Sctancil 
leepifcopusin 
cui loco fine 





bonayexeques aquella cofaquefuc eftablefcida , para 

1. facarcatiuos,deuedeziral fuez ordina- 
fam. Mide ju- tio deaquel logar, que faga cfercuir? 
dic. fiverdin — en furegiftro, la quantidad de aquela- 
neutro loco 


uer, o de aquellacofa querccibio por 
eftarazon:eeldia, eclmes, elacra, en 
quelo recibio. Otrofi dezimos, que 
losherederosdel fazedor del teftamen- 
to,non puedécmbargaral obilpo, que 
non reciba los marauedis , o aquella 
cola que fue eftablefcida del teftador 
parafacar catiuos. Pero delfpues quefca 
palfadovnaño,querccibiolos maraue 
dis, paracítofazer, tenudo es el obifpo 
dedarcuenta“porfi, o por otro aljuez 
ordinario%,quantos cativosaco, e quí 
to dio porcadavno deagllos dineros. 
tambiéclobilpo que ello ouiefle de fa- 
zer como los otrosefcriuanos queefcri 
uenalguna cofa de las que fon dichas 
encltaley:mon deuen tomarparafi, por 
razon del trabajo“que licuan enefto nin 


funtbona: fed 
in alio tertio 





Sin. l. ciues, 
C.deincol, li. 








dubió,túcepi 
Kcopus ciuitas 
tis in qua de 
fandtuseftper 
dl.oulli. qdli 
mitabac Petr, 
elle verú inre 
Eus folocoha: 
yentibus, que 
fune proprié 
de territorio, 
vidiocei.Sed 
pecunia nonintelligirar elTe huiulimodi.Bal.rñin.d.lonulli.col.f. dí 
cit yin pecunia exequitarille epifcopus,qui potellcelorius exequi, 
arguiillius.l.nulli:verfic.fine vlla cundtacione.forté perilá legénlter 
natiueloquentem,dicendumefTerquemtiberiftoram eporúhoc pol 
fe, q fitlocuspraventioni.argudl.fi quis poftea.f. de judic. Se 

vbicocptú.f.eo,Sc.lcúquedam puella.Edeiuri(diét.omn.iud. fal 
tem harede perente,vtpollpreuentione vnins, alius fenó intromit= 
tar fedremirtat executionemad aliúniuzcea dieta Innocentin.c. cum 

.Ecrrarienfis.de conflituaad finem.vbi Fclin.laté.col.y. tg. 

dr agacjereniraHabes hic q executorteftamenti teneturfacere inuen 
tarit.Scadde Specul.Sribi loa, Andr.in addicio.tit.dein(tru.editio. 
S.nuncvero aliqua.col.S.verfted an tenetarBal.in.].mulli.co:. C.d 
epitcopis, Se cleric.Scin auth.fed consteftaror.in fin.Coad lega 
Scanillitencantuciurarezvid.perToan.de Platin.l.peinprinci.C. 
erogati lfraanno lbs ql 6 Bartol discs fEheulglulgut per 
le; £alcid, 
dar cuenta.Similiter Scexecutor defignatus A téftatoro, tene? redde 
rerationem praÑidi,8:etia epifcopoin reliétisad piascaufas.Lfi quis 
proredemprione,Sibinor.Bal.C. de donatiosimoibidicit Bal.qp red 
deretenernrracionem cuicúique,cuiusintereft.ScdicieBal.in.Lfiquis 
addeclinandá.col.s.C.de epicopisecleriagp omnes tales executores 
datiad pias caulas,tenévur epiícopo reddere rationem, Gripfeporett 
contracos inquirere,Sceospunire.Bcan fufficiar juramentum execu 









































vorisiniftareddirionerationum?gl.viderur velle q ficinad.L.diuas.E. 
Gexiplafquamperles Esti Bas pol Cyndi dpasperib” 
Cade cpifcopis écclericaintelligitin legatis minutis cu paruis diftri- 





burionib*:magna tamédebeát probar per cefles.Scvide queibi Ale 
xansallegatin additio.adde ctiam Bald+inad.Ji quis próredéptione. 
adfin.vbi vale, quodin hisque habeant difficulcacem probacióis fte, 
turiuramento exccucoris.Scadde eñidem Bal n.lanulli.col 
epiftopis Se cleriwvbi'eriam vide Salicet.col.pesver, quero qu: 
erogatione.vbi érlimicacin his, quefecreto crogandacommnil 
Ateilatore difponentes 

ALA] juezardinario.Adde. Jm. Codecpiftopis 6% clericshabes hic 


















caíumyin quo epiftopus efficitur deforo judicisfecularis: 8: mi 
quía ex quo lex ci deditiflam diftributionem, quodipfefimi 
tencaturseddere rarionew coramiudice feculari.facitquodnct.B 
de clerico,qui recipiedepofiturn de mann judicis feculavis, in.Lacce- 
pram.columna.a.C.devíur.Paul:de Caftr.camenin.d.l.nullizad di 

cir, quod ho= 
dic epifcopras : ' 
folideo ratio» 
nemreddit, al 









guna cofa de 2Gllas que fon dadas para 
facarlos cativos:ante lo deuen fazer de 











grado,cfin precio ningunof. É elto es, Iegat 1.fiquis 
porq fon dexadaspara obradepiedad, ¿dde 


hue credo iu= 
Mé in hoc re. 
gemySciuscó 
fljum implo- | 


elosobilposficontrac[tofizicllen erra 
rian en quatro maneras. La vna contra 
Dios.Elaotracontrael anima del fina- 
do.E laterceracótralos pariétes del mu 
erto.Elaquartaal feñor de laticrra, q es 
guardadordetodoslos bienes $ delu e 
ñorio.E fiporauentura acacícielle, que 
alguno delos que fizieffen tal manda, 
parafacar catiuos,fucileomecltraño, q 
nonlopieflendódecra natural, nin mo 
rador,cl obifpo de aq!logar do murie- 
ré,deue fazercumplirlamanda del, ¿la 
maneraque defufo diximos, fi fallare 
delofuyo enaquellogar,oen otro deG 


xari , ve detur 
cedula, veepi 
fcopus talem 
rationem red= 
dar per iftum 
rex.8cdolmal 
li. Salicet.ta- Y 

inauthé» | 
tica.licet.C.de 
: $e 











olim ita era 
difpofitum, p. 
epilcopusred» 
deret rationé 





a prefidi : ho. f 

lo pueda fazer. eje tamenper y 
; o cin autb 

LE V 1, Fasta quanto tiempo denen ciplirlos Eco. q ecclos dl 


teflamentarios el testamento del finado. 

I muchosfucrélosteftamé 
tarios, en cuya mano dexa 
alire algúo fu teftamento,to- red a 
sh dei 9  Yationem Me 

z idosh deué fer en vnopara  ropolitano. 
cúplirlo,fipudieren en aqlla manerai, e dPorrazen del 

2 trabajo.not.be 7. 
ne.8c adde.lonulli.C,de epiftopis Eccleric.Senota verbum fluperi | 
policumaalgunacofa de las queton dichas]Nam intelligicur degeltis 
inuentañij,8c de geltis racionum,vnde fi executorlitiger pro pecunijs 
exigendis,notariusnon debetfacereaftagratís , prout eciam notat 8 
Salicetvin.d+l.mulli,parum poftprincipiuim. 


fall. tico 6. 0 
autem quitas 

cereialsi fune. 
coll.9.tenetur 
reddere talera 














£ Gsin precio ninguno, Nec dereliftisadredemptionem, nequectiam de y 
burlacpilcopiavt hic Kin did. Lnullis Ñ 


va 


€Gnardador detodoslos bienes, Notabomum verbum ad ca,que haben y 
surin.L.bene A Zenone.C.de quadric,praferiptio.perglo. « doét. 


Ulex PL, 


2»Pluribusexiltentibus execntoribus tellamendÍ, fi omnes intereffe 
nequeuntaut nolunt:po/lunt duo vel vnusexequi,Scdeber commile 
farius exequireflamencum quam ciciuspofsicita 9 Ñtinfiaannam 4 
mortetellatoris.hocdicit. Habuitorigintacap.religiolusfefandde 
tefta.libro.6. 

Todos. Quod omnesexecatores, Ec non vnusfine alio regularia 
terdebeáncexequi,(arisprobaturhic.Sán capitiz .5.1.detellarlibr.6. 
quodintelligiclacob.Butric.S: Bal.pofteu in.l.nul 
C.decpifcopis Secleric.quádoincerta eftdiltributio: quía deber per 
corumarbiuium dilibui , prout melius (bi videbitur «fed quan- 
do diflriburio eltcerta ,vequia dixit teflator, detur illud tali pan- 
peri : tuncenim vnus tantum potellfolucre e exequi. Quid au 
tem licitdifcordiainter executorestvideque tradit Specular, til. 
deinftrumen.cditio.$muncveroaliqua.columnarz.verfico, ted quid 
ericfifint plares.Balin.l.6in.inprincipio.C.comnian' 
vbirelpondetad hoc quódin his querfuntad pias caufas ep' 
diflinitor,ad prophanas vero pretes loci. * ¡ 

















3 si pudierenen aquella manera, Nota hoc , ell enim regulare, vea 
voluntas teflatoris mandecar executioni intra tempus ab co dife 





Sefta partida. : 


not. Al 





finitum quod etiawm curretá die aditve hereditatás.. 08 ficóllimtione e- 





exiamconfilimavclw.a.S:comis59.vola 






















nosquide.detefta.ben”cox.in.l/latuliberos,5.f qs haredi.fide fla pilcopalicancacure teilamcra es ecacion! midentorá diemzortis te 
| er.tradir Alexc.inlaf ui hiSccibi.(Edelegar.8e facit adifta. — Macorissinfia anni incelfigenda, 8: limitada eltraliscófliradio, veis 
idqdnor.Bar.p tessibiin ifilioEdeleg.fecúdo.p —— anm*curratádie aci vexecutorisprout etid 
- executornó poli pranenire diéabiplotellatore adexecucioné (lug — inlpecictener Abbain.d.camos quidemcolú.fi.S: Romz.cont «528. + 
volúcatis fig- ose 








IS . 5 Y detur, y ftin 
a cfaftaaqueltiempo, que clfinado man entodasguilasa lo mastarde, falta vn ra 


y poft mort doenfuteltamento. Efiporauentura año delpues de la muerte dei teflador”. Nuvicandaiila 
| VES el nófeñalare,dianintiempo, faftaque  Perofiacacicierequetodos non puedé ear 
diflibuerene — Jo cúplicilen,dcuéfccilostrabajar,luc- y ferzo noquicren*, loque fizicrenlos si, pericap” 
bona? inter go defpuesdola muertedelteftador,de — dosjoclvno,dcucvaler,maguerloso- gicneia 
aa 10cu mplir,lo masayna? que pudieren trosnonfeacicrten y. o 
tales excca- fin alongamiento,c fin cfcatima nin gu 


toresnó pote- E z ee 
cnt invita Ma. Efi embargo tan grande ouicílen 











die 







¡on cur 





GLe).V11.Quien puede apvensiar a los reftamen- odie haredia 
tarios quádo fon neslizcates de cumplirla yo — tas. Exinde 

















hatedis velin porque non Lo podicílen lego cum- luntad del finadoze quen dene entrar enfulu el, viesccu 
pa plir, deucn fe trabajar que lo cumplan gar para cumplirla, roo 

gere panperes + pellereligredé 4 
VelexquifecundamBarr.blin:l poll mortem. Ci de fideicommif= ' Gudicis precepto ad adeundum hereditatem,fecandá Specula.titado y 
(s.diflibutio enimanteillad tempusfadtapratudicium non infere — jnflrumenstrdicio,S.núc vero aliqua.co.zzehodi: vero non arrenta 
futuris tunc pauperibus.Idem tesentAngel.ScÁlexand.in. Lflipula — xegnidilponérelegara tenere, Ec deberiersánó adica huvreditarcannas Jets 
tioilla.$i quisdolum.ffdeverboram obligationidla(in did.L poft — ilenóexigereradcius carfiaditionein hereditario. Conferegd nor. jordi 
mortencolumnalecunda,dicenshanc opisionem eflecorimunem. = — Balin.Lid gd pasporibas.col.q.verlvlimo circa remp?. Codeépi- innotse 












Ridemfatecur Decins: 





vane adicá hue Cop. 





y.lacura rempas ¿de regalulur.Bald.tamen — £copis Gccleri.vbi dicic,o annus ie cusricad plascar£ 

















in dir.) poft mortem colum,4.verfi.fed pone teltatorsinclinatin có recitateinicó huia(modi legara nó pendeantabaditionesbene cano Meli. 
trariamlententiam in queftione quam mouet deteftatore, quiinfli= placer, deiudicispracepto li notúficaretur, ve infra certú tera 
tuitvxoremfuamin vita volens, quod poll mortem fuam bonadi=—— p?adeatyvelrepudict:ve icline der 

' £tribuantar interpuellas virgiues, q pofsit vxorin vitacligerepuel- —— dan SGinfratalerópus nolitad 
las Sc maritaresquia fi sellatorhoc cogjraflerde voluntatevxoris,per—— timalapá inicurrerctille ano”, bene tame placer, ex 












miliTecitafjeri propter fauorem animac:Óelic pro expreflo deber ha 
beriecalepactam.¿.fina.cum glo(lbi.(E. de paétibique relponder 
ad dict.$uá blia.quiaibi legatarpoterant premorisinquelbioneve — ceptic, 
soiflanonidemque vult de Greliiquar panperibias ingenererquia — Cómo dico 
teflatorin cercamperfonan lingulariter non haberaffectionemsled 
ad genus pertonasidel! qualitatempaupercatisvel pietaris, que vna 
Scidem eltifed Alexand.de Ianolio.L.fed EG ante ad Trebell.quá 
legicfad lege.recnfere, Sofinal. ponitopiniones,quavin hoc (erat $e 


$ regulariter dilatio dara legenos cutrar gu 0= 
deconcelio.praben.L.vnica. Cade ammaliex 
:nuñaro.gl.notab inc. Vitins.fi de Fend.fus. 
icetaliastempusdachin fanorem alicu 
5,cui datur currar Bci 
lepracbe 




































gentiá, proue ellán pri 74 
























































inclinat,quod fitv io in cafi «isprobare Jm Lmolibi Sc $. 
benteliziaquali veliz kara pap Abbiinrepotivio.caciiell li Probatar exia infra cof. 
deibi zx Loco ex Easmilla.circa princi 3bifeyendo amoneltados, que deens probares qprequil 
yaris cundo, contra coumancin ctiawo opinionera tenet Decius —— tiá monitio.Sk vide quiribidico.A dnercetamen «p Specular. 
' utempus.ese co quod teftator dilponcas potins.falurem —— Rúc vero aliqua.nuzo.dixitrempusdacum ad exccntionem vltimao 
Srefporit quen temps execurionis,quod forteadiecia exifti — Túvolútarú exiá currere ignorári de impedico, quia daturiá fuuozer 
; xd temps abíque desrimento Fei Femiliaris non pol panperi,Xeórú quib? aliquid exteftaménto ell distribuendú,Senó 
l 1 quod non ma¿jsfaruros pauperes, quam prefentes di ¿nodivipfiasexecuroris:cum quo esjamtenet Cardin, in.d.c.nosq 
siamfueraneinocia Bald.Scmili Gus placer, quódpó — demstin.d.c.quia diuerfitatem.col.».Balin,l.caprorias, Code tefla, 
entesin cas: Gcfivoluntas tella= — mili.colfi«dicensin pradticaita (eruari.vi.Barbiin. d.c.nos quidem. 
| torisnon sequavideruriftavleima opinio:Spro opi- sanos ppcerillorizu toria busetfanere videtar, lex 
sion bencfacic.Luxcori y wn fldevíafrat. — fapartitarú.fortetamen in púdto iuris verioreritopinio contraria, 
lega.ci ramon porelbrelponderi,quód ¡bi erat haresin quémíinito —— ¡puteriávaleDidacns á Conarruniasin.d.c.nosqdem.referensáliqua 
vinfcuéta fundas venicbar dandusperhccredem peraéto quinquen- — queibipoteris videre.Adde eriá p aliquído ad execucionen, mañas 
¡ io Uibertisele quibusibi: proutín clezanti quadione relpondebac — vel minustempusaÑignacar, qua annus.ve tradit Specula.titu. deine 
Toan.Andránaddicio.ad Specul.ciru.delocato.verti a4sin additio. — ftramentozditio.$.nunc veroaliqua.ad faem.quellione.£a 








cpar 





ori € (ion puden y fersonon quieró.Adde.c.2.5.fane.detellali.6.vbiciaifli $ 



































y 3 Ms maseynta Notabenciam.Lnon enienita aporte imuieno caurú —— cafusponútunés qd ivno ex executoribus mortuo efs velit adiíige 
lesucecommuni,licer.L.milli. Code epiltopis €:cleri.benefacitibifi—— realiú,uelCeipfi locoiplius*BaLin.l.nulli.ad fi. Ce de cpiftopis de 

| nevila cunétacione, Sequia lihucres tencrurres legatam (farimm,cara— clerindicitiopnósgacpilcop?negligentiá Semalitiá executorá fapple- 
| potcttrradere,Bclicexequí defaneti voluntarema. vein. [cum res. Ec repotellifedinó pótin calufortuito fopplere.fecúdiloá.Andin no- 
1.4 domus<gán pecania fT.delegat.n.fic eriam Scexecurordepuracas, — vellainad.S(anediciterióibi Bal.qyacceptatio offici) non'rribuicias 

porerit ergocpilcopusvel fecularis index cogere, etiamante anmum - — abfentiin remotis,vtnon polsitali*executor finecofacere executio 

xcoutoresad executionem tellaméti.vtin ca.fi herredesade refla.cs —— nemigaanima reflaroris ex fisaablentia nó deber pédere,nifieffecad 

tiáxquo ad legata profana.glo.Scibi Abb,col..8:Imol.colyy«in diét. — fentiabrenis, Se modici temporisiquia túc deberexpeétari ecúdicú 

capa lreredes.póretiamepiltopuspropriaconilimioneexcomma —— demo. And.vbifipraallegaretiá Bal.l.mul fa nócómicticur. 1. de 

micacionispcen flatnere contra executoresnegligentes.veeradieFre — códicio.SdemontvadeSiftalex cúdicicnon puedem procedetin 
deri.conti.95.8Roman.confi.28Paul. de Ca(bisnc.l. mul. cum diz impedimentonó modici temporis:(ecuslielTer modicú. veprobatur 

«ie fcias q hodie epilcopi pefínas conflicutiones gencralitor monte — inad.5.faneibiniminm dificeriprour ctiam ponderar loa.An.in addi 

xecntores«p exequáturinfraannum,que moniciopoteft dici.fecín — io.adSpecul.tic.deinftrumento.dicio./.núc vero aligua.col.máa 

dut q alliciar fcientesnó autem ignorantes fe dátos executores.ye — additiosincipien.iflevesficulus,lrétellator prohibuit vgú fine alte 

noratar per Bartin.l.zenero fade his qui notan. infumia. *ronóexequi tícneq; in diétiscafibuspolfervnus.vein.d$.Gantin 6. 

4 y Uzajhen lo dejpaccdle adela Jada Tene mentiiflam.Loá .d.addicjo.per loa. And.quid fi vnusfine altero Bitigare ve- 

deiurecommuni videbatur pille annus currerer 4 die monicionis— Nitiniudicio,an poitesi concludir q fic:quádo litigarevelir ad pias 
Ewctscprjudicomaveprobaturin canos quidem.detellamé, vbi hoc conlasfimteraeniar sudlorcasiadiased duos depiocatLlb 

110.Cordina, 8: Abb.8 Bald.in.l.id qdpauperibus. colú. É ice. 711. 

— ifcopi S.cleal.vbi dicithrácelle cómunena opinionem. Abba anSiexcentornó vultexequitelacois volicatecpiftopusexequetar 
z velalinm 











In noua — bitl. 











um ponar,quiexequacuri Sc potelh exe sligentiá quí 
-opo denunciare, Gli tcffator non disilit execu. 
n impleuiz, potell epifcopus facereimpleri quia 
¿cquali(pirituale.b.de 


ddecap.l haredesudete 













eopus 
12 Gquecumplan.bs 
Jones. co. € 
$e quod habe 





«Libr.6.Sccap.cua.8ón cas 








Premiar pueden los obi- 





turin.Lo , 
DA eS cadavno en fu obilpa- 
Amo cam ad SS do, alosteltamétarios, q cúl 


Judices fecula- , 
pela planalosteftamentos, [de da 


cura: quiama  Quellos q los dexaron en fus manos, fi e 
mushoc mixú los Fucren negligentes Glonon quie 
cumplirjoqueandan maliciofaméte cn 
cllo.E demasdezimos, q cadavno del 
pucbloy, puedeclto fazeríaber a los o- 
bilpos,porqesobrade piedad . E4i los 
teftamétarios nó quificré cúplir la má- 
da del defunto,los obifpos<la pueden 
fazer cóplir, iquiticren,o dar otrosbue 
Spec. nosalbaceas d, quela cumplañ , enlu- 
tica. deintbra- — gar de agllos.E elfo mimo feria fiacac 
nac raro ali [cieflequealgunoeníu teftamento nó 
dexalfe teftamentarios, quelo cumplic£ 
ae en cuyo obilipado acae- 


fcicfle,dcuelo fazer cumplir,li clherede 















verfi.lednun- 
¡udex (e 






-za.Bario.la.columrwvericaduertendutn. ff. de legs 
2 b Gor pucblo.Norabene,Ecadde.lonulli,C.de epifco. £ cleri. Sin au 
then.deecelefia.cirul.verliiautem qui hoc facere.G«per Roman,con 










j»os.Concord.I.nulli.Cade epifeo.Secle-8r.c.nosquidé.de tefta. 
ante cuccatian tel pecuario papa 
deberdillribui fitaliseleétor ve! declarator non eligat intra 
siplizm eligen dideuoluiturepifcoposAnge.Phili. Cor, Sclal. 
pertex. bi S.1.Cucótadeleza.Cardi,loá.de Imo.S:Barbiin.d, 
caosquidé.licér Bar.in.).cum quidá.ade Jega.a.voluic ¡fo cali calé 
clectorépolle ezere,eciapoltanniexcluto epifco. Sr Abb.referens 
Bar.in.d-canos quide,Sprior(entétia videcur verior ex co ga previa 
eleétio requisitor fine qua non pote(tfieriexecutio, neqyadid obíta 
jrina.3 ¿lla em loquirurin poreÑlate eflentize non in poteltate 
eleftionisfuperre diípofita eftatoreiuxta notara per Bal.inl.capta 
rorias.C.derellamen.mili. 




















bro.10. 4 d Uualbaceas. (ti executores dicenturdatiui, de quibus vide per Spec. 


vitu.deinflru.cditio.f.nune vero aliqua.col. y. veri.datiui. Scfitela 
or velit excludere epilcopum ab hoc, fubllituatipleteflator alios 
exccutotesin negligencia priorum,vetradirBalin authenlicir.Cade 
epilto.Sccleri.non tamen porcrictellacorigeram (ubffituere negligen 
tem,vteradir Balbidem,Scfacitca.cómilleade clettio.tibro.6. 8 po 
teflinduciad que(lionem.vefitendensad mortem aliqui fecitmsio 
ria Sccomuniicalicui ve ponar conditiones E: prohibitiones quas 
volucrie ¿eraliscommillariusin prohibitione alienationis difpofue- 
vit quod poffellor alienansmon perdar remmaicris Se quodipfe, $e 
"on [equensin gradurepetar illun quod non valear talis difpofico, 
quiacflecfubuerrere maioriam,éecontrañus, 
5 € Qsteredero.Si vero hreresexequacar Scnon lit negligens epiltopus fe 
nonintromititywedixi.5.co. la. 
Mex PILI 
aw Siexecutor teflamentiad exequendum monitus, non exequitur Se 
negligens fueric » iudicialiter eii edeqiad 
erat exillotellaméco habicusas,niúG filias reflaroris , cui legitima 
conferuatur.hocdicita 
y £ Me Amonef.ades,Cum non dicathanc monitione ¿iudice debere feri 
pesfonaliter fufficiet fiex decreto judicis per alium fiar + ve aperté 
robarurin authé.de haeredi,Sefalcid. $.(1 quis autem non implens, 
EescAnzcllbiremitcontiariam,Scalidodoinanbehoc amplio 
C.defideicom,Sceriam exifla.l. videcur , quod tépus prefixum ad 
«cquendum curracá die monitionis,fed contra (apra ec. $ «vb 
citus,quód curritannusá morte teflaroris.potefldici quodifa.in- 
telligacuriuxta formam text.in authen «de ecclefali.cicu, $ li quis 
autem proredemprionesverfifiautem, qui hoc facere jubifiine . Se 












































Tiítulo.X.Delos teftamentarios. / 79 


authenlicer.Cade epifco.Sicleri.vtetíamanteanntm, hexecutorbis 
in negligentia Sayferacor 

ab eo ofició executioni msfe piléoy/u, K perdar qued 
fibi relictum fiitin teflamente, proutetiam hicdicitor,detrad 
culacica.delnftrumé.edicio.S.nune vero aliqua.col.pe 
edd quaritute 














ro“del muerto non lo quificlle fazer. E 
eíto deué ellosfazer,para cumplirla yo 
látad del teflador,quecsobra depiedad 
ecomocoÍa [piritual. 





9 Ley. V 111.Que pena denen aer los teflamentao 
ios,quando maliciof3mense aluengan de cin 


plirlas mandas. ans ue ad 


egarapía illa 





e Or malicia , o por defcuy= rará indiftin 
damiento, non queriendo  4¿8 gener 
los teflamentarios cumplir Mier loquitar. 
u quodergo has 
las mandas, que ouíeflcal  berurfupr. 
guno dexadoen fu mano, fi portalra óspecder, q 


bulla precue 
zon como ella, feyendo amioncita-  fevel no hina 


dosf, fucren tollidos defte oficio por monito , ve 
ea m e túcanmus) de 
JUYyZzIO 3, prera 'en aquel a parte que quoibi CurreL 
dcuen quer en cl teftamento . Fueras  ¿dicmortiste 
endosfi alguno dellos fuelle fijo del to- cade 
flador,ca elteatal non deue perder lafy  temonitiones 
data cien 
tiaexecutoris proutdixiin.d.L6in glo.fup partefalla vnañc, quan. 
doveróprecelsiemonicio, non tequisaturcartas anmisfed cúfituame 
in negligécia ex quo monit neglexitexequijuxta difpofitionemd. 
$.1 quisauec.Shuias.!.(ed an (uficiertali cafu vnica monitio vel re 
quirarurbina2videturbiná requiri proue habetur inad.$.fi quisauten. 
quía cñagaturad amibion€lnciácis 4tellacorerelidó non deber ff 
cereynica monitio,(ed requiricur bina.£cita (itincelligenda,lifta par 
tiarcú.d planeproceditin legatis pijsuxta.d. S.fi quisauré in alo 
vero legatis executore negligente deter aales moria cacstiaol 
curíis anni die monitionistadtz perindicem veleiusdecteto,vt quis 
o 
:mred.Sefalci.5. quis auténonimplensascibi Bar. Ange.Sctenent 
cóiterdodto.inanúdioc amplivs.Cadefideicom. refpeétu vero denos 
Jutionisadepifcopú ppternegligentiá , veladaliúexecutoré átetla 
toreprouiíum in talincgligentiaiuxtaid 4d nor, Bal in autlícét e Co 
deepifc.Gcleri.(ufficerervnicamonitio, citranfcuritanni. ve inde 
conos quide,yel etiáfine aliqua monitione, cú tranfcuríu anniá die 
fcientizrexecutoris.vrdixi (upraco. 1.6. de quo qualiterprocedaria. 
reliólisad non piascanfas.videPerAbb,in.clihwrredes, deteflamene 
colum.¿.verficu.venio ad tertium. 
.Erficvidetur q requiraturad hoc ve excentor perdar lu 2 
crúfibiateltacorerelidtá y ¿pferator prias fententia priuacionis ab. 
officioexecutidiscótracú qd nullibifi bene memini reperié expre 
fum in jure cól,¿mó:ex fola monitione, cuineranfcurfa anni iplo 4 
re,tá heres nóexequés feu ná adimplesvolúitace reflaroris y alius le 
gatari*velfideicómifTari” eu ge; q cómodiextelló cófequié,.cví 
incúbit tale onus adimplédi volúrare defimétiperdirrale rel AG, ve 
habetin aut.de hared,«falc.$.fi gs añenóimples noíbus, 5 .$e 
hisoibus.ScibitenerAzo in (um. dc etid.gaibi.8 dot, Sdoércóiter 
inauf,hocamplius.C.defideic.licétPan.de Cafbibi,col. 2. voluát fen 
requió fupertali priuatione quelal. ¿bidicitimaduertenterlo 
¡ar.eriá poll lac.de Bellouifinant.dejurciuran.á mori.prafe 
colla.s.vult q requiritfentecia,cú dicit q aut irres ell inobediés dm 
faciédo aligá corra voliraré defuné Sic priuatiplojre:f vero in 
obedienslinegligidoimplere volúraré defunéti tunénó privat ip fo 
iure,dallegatnota.inad.$.(igsañndimples, goguidergo ft dejure 
cólinharede Kcateris quithadexecuroré, tenéduía del q regral 
fencecialopprivaside ofticij pprernegligeria ¿puta ¿fa aptevanit S 
lata talifentétia lucrú ex tellóperdetesccntorpoiure,putell mais 
colsopinio.tene partitardanififorie dicas qui 
LGappledúirmaxime,vtperhoc dicatn 6 ¿ppier hoc y Sonté 
jitublacifineab ofi edixómollibilo iure coihoc 
ene úmagis plages 
h. d.Aquills parse.Conco 


























































































Adric.M 
84 C.Scin 
fla.ad.l. 





Selta partida. 


quiautem ficereiufifint.debatred.Ecfalciviundo, Sehisomnibus. 
vbicriam deharede Scalijs.£cin adren.hocamplius. C.defideicom. 
vbivides8.limitarionis.perlafo.vide edamin,c.iharedesidetclta. 
adde q vtpcenaillius aué.procedatin hierede requiricur qy hwreditas 
b¿saditasetenetBacindidiqusaméno implens Perolomp 
izicur. Abi in 
leucte resad 
tune, deberes 
dibus e falo 
Aduerte edá 
9 hieres mi- 
nor aduerlos 
talem negligé 
tiam reflituet 
vt hereditaté 
nó perdat ar 
ES 
ses. ffadomen. 
Ex idem videf 
dicendúin ho 
fpitali,vel ec- 








Icgitimasparte,q losfijos deuen quer en 
losbienes del padre,porrazó dela natu- 
raleza, (egú diximos eneltitulo de los te 
ftamentosenla ley que comiengaReli- 


giolavida. 


$£Ticulo. XI. Comofe 


puedemenguarla manda, efafla q quí 
tisquedizen en latin falcidia , o debi- 
tom bonoráfubfidi,o trebellianica. 















cleña,quíali- : , 

cer lublacal A$ Onuenible cola ese con 
ens ALE <6s LS razon ; queclheredero de 
ec (ES (5 oa , 

cendehared, á Médcada vn ome aya los bic- 

Befalci.vepro MP nes de aquel aquien de- 

brttext. Qe qee 


ao Le heredar, o cierta par- 
tedellos. Cadefaguifado feria deaucr 
nome de heredero e nonle venir ende 
proningunol.E porque acacíce alas ve 
gadas,quelos omesclparzé e derraman 
todos fusbienes,faziendomádas dellos 
demanera quenon finca al heredero,a- 
quellaparte (| deuiaauer por derecho. 
Porendepuesqueen el titulo ante delle 

diximosde las mandas e delosteftamé 
tarios,quelas há de pagar.Cóvieneque 





infi.tamécó 
peter reflitu 
tio.ficutmino 
vi. Ánañt poe 
nailliusautét. 
¡pecdatin hue 
tedeheredisí 
primos hueres 
decelic ante 









tale eft 
Andreas qui- 
dam.vbi dillinguereviderur, an primushares fuericnominatim gras 
vuatus poenali granacuine!i nonimplerer + Se tunc pana non traníear 
ad heredem:aut nonnominatim Se tune tranfeat » cum quo tran 
Alexand.in.li.C.dehzred.infli.quod diétum procedit quando te- 
fator (pecialiter prowidir de poena contra harredem non adimplen= 
tem:fivero dehoc won fecitaliquamprouilionem,, fed dimilitin dis 
fpolitioneiuris cómunis.Bar.hoc nó decidir, S videtar y primo he 
rede decedente ante morá hares fublticutus incurrar in poenam. de 
auten.exregula.d,!.(.C.dete(ta.qp hares haredisteltatoris e(thrares 
fiveródecebsit poll moram, tune viderur quod recurrendum fit ad 
cautionem dequain,d.auten. Gin corpore yndefummitur 8non ad 
aliampoenam. Erexpradidtisdecidesqueltioneli conditormaioriz 
granauit nominatim ¡llum quem primo loco vocauit, ve implerer 
fiumteflamérum (ab pocna perditionis mañoriz,, $: ex eius confli- 
tucioncinpernam non adimplentts deuoluta eft ad alium maioria 
quód(ille nonimpleacnó perdar maioriam. hisaddeglo, ingula 
xem,ScbiBarScaliosin.l.teculare.fad trcbell.Balin.l.camaliená. 
colum.2,Cade legatis, 

4 3 Uegirima, Adde,duanten.hocamplius.Ecin corpore vnde illa fami, 
8tex generalitate hulus.l.poterisdicere ep ciusdifpofitio , $ difpofi- 
tio.d.auten:procedacetiam finegligetia fic in exequendislegatispijs 
de quoglo.pofuit opinionescátrariasin.c.(yluefler.m.quievbi Archi 
dia. 8: Domin.tenent contrarium , imó pilla avten,quatenas difpo 
nitdcexcipienda legirimanon procedatin lepatis pijs 8e fic q lega 
ta piafoluenturintegralicerab(q; dedudiionelegitimz, Éc ppropter 
talem negligentiamcirca legata pia filins perdatlegitimam.. tenent 














eíam Hollien.Ioá.Andr.6k Ancharra. ibi Gciftam cllecómuné opi- - 


nionematte(taturlmo.in.d.cafi haredes. de te/ta .cótraria 1 opinio 
imóquódetiamtalicafu liusnon perdar legitimam , videtut pro= 
babilior exeo qpin.d.atten.hocampliusfit mentio legarie libertatis 

quod et legacum pium.L1.5,(iauten. C.de cómu.feru.manu . $ ibi 
lcscnibilaminus ib fatuicur q legitimam adhuc habeac filius. 
Tremlegitimañon dicitarlucrura. Sed qualidebitura.1 ofi quis legas 
mus Rabin allega! Mimponárpornam amif- 


B , 





D Ningun: 


fonislucri hueredi neglizeni foluere legara pia. vein antena de eccle. 
tito. quí autem facere quer lubsifunt+ nódebent extendi ad a 
fonem legitimaa8chane fententians tenent Cardi.A Lb.ko.8 Bs 
bacin.d.coi hvredes¡Bald.in auten.hocamplius.Cade fisico, Siwue 
ftern fumunacin verboteitamentumlalegunda.q,10 Didac 4 le- 
ura. ln repes 
tio. 3.$olia: 
ea 












digamos encfte,quáto es lo que el here 
deropuede facar de cada máda,quando 
non fuefcaquella parte, q deniaauer. E 
dequecofas puedecito fer fecho. Ecn 
qual manera,e cn que tiempo. 





filium cui par 
terrelingttere 
dá Se quiná 
parté bonorá 
diffecente feu 





Le). 1. Quantoes,lo $ el heredero puede ficar 
de cada manda,quido n3 ouieffe aquella par 
te que ha de aner,e en ¿cojas lo puede faxzgro 

Alcidiacsllamada en latin 

la quarta parte dela heren-  Pattemnóves 

ES 10 tertiá que 
2, G deue aucr el herede-  Jegitimar por- 
yS ¿8 ro eltraño alomenos, de tióis pars eft. 

- hanc etiamo= 

los bienesdel E TAzONQUECTA  pinioné fenfíc 

elcritocn tellaméto deotro . Eporéde gli ae 
dezimos, que quádo algúome faze má ita die da eS 
dade todosfus bienes, de manera q nó 

dexaal heredero lafu parte,q deueauer, 


negligtrdexes 
quiper annú 
paris vicimá 
volútaté amit 
tere quintam 












muné “opi 
nélo, Lecirier 
Ttraét, primo- 





eftoncecl heredero puede abaxardeca- — genicure,li.z. 

davnadelas mádas",la quarta parte de 2 No 

a E arolus Mo- 

llacretenellaparafi.Efiporauéturacite  tineus,incon 
ftador nonfizicfle mandas detodoslus — fuetudinibus 
Parifientibus 


bienes,pero mégualfe los, de guila que 
el heredero pagádo enteraméte las má- 
das, nonlefincariaen faluola fu parte, 
dezimos, que bié puede abaxar de cada 


tita5.8.0gl. 
3qurteneceiá 
Didac? ¿ Co- 
warmusin.d.c. 
fi haredes.ybi 
reípondet ad 
cap.licét.de voro.poli Caro. vbifupra quódibifiliuspropriapromifa 
fionelcaftrinxeratadexecutionemvoriparerni, Scideo fub poenaa 
nathematis etiam Papa juber fuam promibGionem¡adimplere £ q» 
alias nouericferegno priuandum: cellante vero propria promifsione 
non procelferatibi Papa ad regni priuacionem ex non adin pletione 
votipaternitantam. 
CTituluswdecimns, De falcidia -sreballianica. 














aliasvideper Bartin.l.nemo potefl.col.1.fT.de lega.1. 8 aduerte q lo 
cum haberfalcidiaciiá fanoreharedisfuccedáisab intellaro. L.filins 
familiasffad leg.fald. Quidautemin legatario, an polsit detrahere 
falcidiamdefuo legato alteri legatario.lacob,Butri, tenvit q ficfi to- 
tin fuiclegatariustu(lusreflimuere alislegacario.glo.tamen tenet con 
trarium in auten.de hered. 3 falci..husigitur.Scibi Barc .glo. exam 
8xibi Balio.l-prima,h.col.C.cómuniadeleza,videtextsinal .poena 
les.$.ftitio.ffiad leg.£alcid.de fidcicommillatio vniueríali, an detra 
hatfihueres non detraxicevide per Bart his izicur. Ecper lo- 
an.delmol. Sc Alexan.in.l.prima.$.denigya!F. adurebell.S Azo. Co 
codem.in fumma.colum.prima. 
Ulexprima, 


























3rHeresextranensinfticutusdcbechabere quarcum quee dicicr falci. 


c 


diaqí grauatur multis legatisica quodexceduntalias trasparteshg 
reditacis Serelecatur de quoliberlegaco  vehabeac diétam quartam li 
vero haresin(titucus (it de defcendentibus teflacorishabere deber le- 
gitimamdebitamiarenacurz,h.d. 

Unelasmandas.Adde,l2.Ciadoleg.falc.8.l,inquanticare,$.6.1.Pau- 1 
tius.Sc.l.lincam margaritarnm. cod. Se non petell detrahore falci- 
diaminvna cetancumn . venor, Azo.C.co in fiumma.co.1.ghin.d.l. 
$cvideper Barindán quarrá.ffacostradde.la.jo fi infra co. quidaúe 
deco did derrabicur delegaris,vclegatag excedúlpatrimoniú reducá 
turadvires parrimonijz dic qy lla pars G excedit detrahictur de oj= 
mibuslegatistam plis non pijsad diQumelfeftum .licet alias de Je 
garispisnon deducaturfalcidia que debeturiure inllicutionis. «tin 
autimibiter,Cuco.Scinfra cod. ¿.probafhocbeneino,ficestarú.j.to 





















ibeshicvnam rationem quare fuit introduéta falcidia y 





IES 





ff.de telta.mili 





netloan,Ándrín addi.ad Specul 
$afuperverb.quid fi legatum.in fi.teneteciam Álberi 
declinandá.C.deepifc.S cler.lo.delmo,Pau.S Alex. poftmil 
fioné.fRad lez.falci.Bartin.d, iliter. dicit tamen fingularirer 
cestarumssfimiles,hocelle verá, fi legata confillunt 


tu, deteflas 
(iquisad 
í 



















dn guancitac 
bus, lec? Gin E 
ípeciebus con. Vnadelas mandas, aquello q demasa 


fiflerene,nam — mandarc,eretenerla parafi, falta q aya 


tune ¡lla o 
gane in Gee fu derecho, Eefteabaxamiento fe deue 


bus hereditas  fizerdecada manda fcgun fucre la quí 
vijs prelabi- 
tur integra. 


¡a dellas.Masti los herederos fucllende 
los que defcienden,o fuben por la liña 
derecha, del fazcdor del teftaméto, cftó- 
ce deué aucrla fu partelegicima?, aq lla 
idenAnge.í man cn latin, debitum iurenaturz. Afsi 
1.quercbatyl Es a 
adlez, falo. p  comodiximos defufo enel titulo,delos 
illúcextenee que pueden fazer teftamento, en laley, 
cótrarió, ¿mó . RADA r 
pda que comienca Religiofavida.Otrofide 
traba? de que. zimos,G elheredero puedefacaríu par- 


O tc,afsicomo diximosde todas las man 
ue cófittat in 


quítitare fue das,o donaciones,quelos tefladoresa 
in(pecie £1bá zen, por razon de lu muerte. 
selponde: ad 
A psaldl 
vero capolita.Eidetefta.mili.quzr dicienonficricópoltionem 
acgicótributioné cum quedá legata confiftant in (pecie,queda in 
gencre:quia diciefeinteiligercillam gl.quando oía legaca fant intra 
Virespareimonij,fed qhexhauriuntpatsimoniú forte in Longe plari 
tuncad compoficionévenicurper»d.lquerebatur.Paus de Cattro fuít 
in hoclibi contracius,verefectAlexan.io.d.L.qugrebatar. vbiíple te- 
netopinioné Ange.tang tutioréqui etíá dicittenere Bal.in.J.2.5.1.£f, 
decondi.indeb.r bi refpondetad.d.!,(i fideicómilTorum. Side te» 
net Bal.in.La.ad K.C.ad leg falci.Gin,l,licércod.tit,vbi diciteffe ad 
ocres nexpiellu/nsAdarte¡elániguod predl leradri imán e 
Corum exiudicio defunén deducitur de hareditate tang xs alienunt 
¿e erconfequensdeducituraute omnialegata, vtin.L.( feravs,$ 
incercum.cól.fequenti.S.lceris.ffad lega'alcidar.53n quibuld 
cuiplosáperlezs izcdi eltnein hoc decipiaristrefpeéta 
legis falcidiz debita jure inftituionisnon vero refpectu diminutios 
ib ende propterdefeétum patrimoni fecundú Bart.ina d.aué.limi 
Jicer.8 quiaclt caderaciojnalislegacispijs, quiet diminuuntur, ve 
dixippropter defectá pacriúfoni quodeifubintelligerem Se limitaré 
quandoageret de preiudicio legitima filtorumdebire de jure natu» 
xa quiaillanon debetmiouictian ¿ppterlibertateslegaras feruis, ve 
nocgio.ia.l papinianusos.quarta.ffcdeinoficio.teftam.ceflante ves 
0 legitima tunceciam propterdefectú parrimonij nó debent minui 
Jegata alialibercaris(ed deducuntur vt asalienú,veprobattexaper= 
tusio.d.5 da quibu(dammnotacrió ep legatum dotisfaCtúfiliz per pas 
tremante omuiaal'a legara deducitur tang es alien X fic alijs le» 
gotispraiudicarBar.no rabilicerin.la.5.5lponfa fdeprivileg, cre= 
dito.Bald, rlicu, 1 priuilegioms 
delezatoauté alimétori, vel víosfructus feu in anmos lingulos, que 
mododefalcetur.vide.l.cóticic..l.hareditarú.£had.leg.fal 
2 a úl Demas. Adde.d.L.in quantitateXobi fico. él 
3 D su parrelegirima.Satis aperte probatur bic flium.vel parrem non 
le e ais 
debitamiureinftitutionissqued parerex diéone, mas, que latine, 
fed,aduerfacur: re Sind. ecunda,fE.fi quisin jus vocat.non 
icringloaSBartn,l.quivliméructom.fEdeverbo,obl. $44 
via aft deprazor,Mipula,habebie 
nature tantuno,vehicvideséinon qu. 
Mitutiomis,licerci lucas eletco q hrerediras oneratacleelegaris pu= 
visvel condivionalibusvelin diem,S huiusfentéciz fuit Azo in fam. 
imasauchen.dehared.S:falcid.columa.verfiuhic autemqueripeteft, 
vbiqueritjan alicui pleresfalcidize competere pofíine, velifiliusfuca 
sitio(ticutus,Scin totumrellituererogaras , an quartam trebellía 
cam, Shure nature debicam polichabere, vel faerie fi legaris onera- 
tas,an quartam jure nacura ¿Sc iurein Miturionishabear, vel fi fueric 
¡atus,an quartamex conflicutione divi Pi, Giurenatura Gtie- 
¡cam poi pererezEnelpondetfatisleputarcin omnibms ca- 
Sbusuiubmodi ynam quartamíufticere .argu. $. fi quisaurénonian 





vrinpol.le 









































































preto 
ofiliuslepitimá debitam jure 
zamfalcidiá debitam jure in 



























Titulo.X1.Como lemenguan lasmandas. 









E. delnofá 

spderelticuenda hreditate fub con 

am Mlatim putelt retinere debitum bororum 

'entedie ¡poteft habere quarcam trebellianicás 

jubemus.diflae(t cómunis opino, E qui pratti 
catur 

cis, 8 


plensincod.auten.8o. pay 
3ncafa, quando rogatus elTet 
divionc, velin dier 
fabfidiumpfedad: 
viCradercbelbia, 




















lej.11. En que manera fe denen menguar las 
mandas, 


1] A manera en que los here 
derosdeué baxar delas má 
daspor la fu partelegitima 
aque llaman en latin falci- 
diacscita, Que primeramente deuen 
pagar todas lasdebdase, que deue el de 
funto,tambiélas que deuc a aquel que ent. Circa 
eftablecio por fuheredero,como 10tros a 
qualefquier,aquien las deuicffe . Fueras — volina.da 
endeficlteftador dixcfTe feñaladamen pies recqus 
teenfu teftaméto,quecl debdo quede C.cómunia. d 
uiaa aquel que cftablefcio por fu here- Lea a de 
dero,quenon queria que le facalferde mac ideincf 
las mandas,nin fe encregalfe del. 


¡rado vulia 
papil.Sple 
dit Ale= 


gxfale 
Ecol a 










C.famil.hercifc.Decius.confi.5s.num.2.Ecconfisr28.co1. 
419.co.midéciiá eller cotibusáliberisgrauatis, de rel 
hareditarefub códitione velin diem,tenent Ange.6: Cum: 
ailice,$-6.fi.derella.mili.vbiBal.de! 
ge, Sc Cumasfequunédiciteseam eile cómuneloan.Cretius in. 
roimz.S.duo frarres,co.22,ffade Pbo.obli. SK Aimód.Sab.incont. 10. 
quáuis Alex.cotrariitenuerit,in.d.5.quodvulgo.co.7.Anaptemde Er nonas 
illo iure partitarú, Sclegúforí, Stauri procedat hodiciftud de tre- recavtina 
bellianica,quido filiusvel pater fuit gravatos de reftituenda haredi= ],vs.tit. Co 
tares(ub condirionevelin diéride quoddi do glofbititusíe 8 in. 
fupráea.parti.% quod dixi(opránó pole detrahi legicimá. C.debirá: 8. 2. 8c 
iurenatóra Sfalcidiam debiramiurein(tituionis, etíam qí legata £4.8.Mb,5 
crantconditionalia,velin diem,tenerFulgo.in.l.quang.C.ad.l.fálci. 
¿ciltampartérener Alex.in.d,$.q vulgo,co.7.verfiupotelt eciam esc 
a hocelle diuerfitatéinter falcidiá, Etre 
llianicam,quánisBald.in.d.quangavolueritcontrarium + Án aus 
temincalu,quofillus potelt deducereduas quartas , pofitadhiberi 
remediú quod vnam tantum detrahatz videper Alex. in.Lfi debitor 
f.adlez.falcid.vbi tradivq fic¿videlicet vtpater prohibear crebelli 
nicádeduci,Sciubeatcópeníari car cumlegitima, videibi per cub 
quáplures ad hocalleganté. Aduerte etiá pin cafa,quo deducenda 
eMTentduz quarta detraherurprias de vniuerío legitima debita jure 
natura,6pollea dereliduo trebellianica, ita yultgl.inec. raynaldus 
finperverbo medietat6.é: fuper verbo licét iplas non expreflerit. de 
telta,8ctencrBar.in.d.aut.de harre, 8 falci.$,(i quisautené implens. 

£ EDenariones.Habetenim Jocú falcidianófolúin legatis $: fidcicom- 4 
mifsis:fcd ctiamin donarionibus caufa morús.l.fi quis quadringenta 
fEad.l.falci.Scetiñin donationibusfadtisinterviuos:itatamen lr mor 
teconfirmantar. Ln donatioibos.C.co.É%.l.antepe. C . de don, 
intervir.8cvxor.habet etiam locúin mortiscaula capionibus. in. 
Misqui quadringenta.KrencrAzo.C.co.infamina. colum. prima. 
verfi.locum habe falcidia. Álex. ll, 

»Antequam detrahacur falcidia,deducitur de bonis defindti es alics 
mum eta ipli haredi debitam : mili teftator prohíbueric deduci 
quod debetharedi,deducunturctiam expenfafuneris Kinuentari 
Xx inftrumenti teftamenti. Item non detrabicur falcidía de pecunia 
Yelió/aad emendos feruos alienos, € manuwmirtendosniliineo quod 
excedar prerium emprlonis.ex legaco tamen quo quis granatur , ve 

roprium (eraum manumitrar decrabicarfalcidia , de careris veró re 

us detrabiturín eiídesn rebus/i diuifionem recipist aliasin exúma. 
tione,neg;poteft hares eligere falcidiam in vna re alij legara , cif 
delegacaricófentu.bade 

d li 
ficn.licautew popigur, 

€ Ulasdebdas, Ade 
irriom.SLini 






































































quifundum.$.fiquis haredem.££.co.C. 











Sefta partida. 






























42 Ozadfpenfes. Impenfafanerisomnino deducitur: quia necefTaría "— impenlaTidereligiol.8 fumprfimer.£c. L.fina.5.in computationes 
intelligesvrhabeturinla Gn Eco. nr. in.fucitamté —— Codeiur.deliber.linitabis vbi traétarctur de legitima filicrum vel 
ide.quidíi monumentumn Ec fumpruofian , quod aftendeniciumenara tune detrahicor talís expenía de quinto vel ter- 
Queftaa vi zan detraheturfalcidia de fuper/luo , vltra necelsi —— tioboncrum,£inó detotahrredicare,vtcauetur.in.d.!.30. $in.Ló. 
arc, fecunduin qualitarem perfona: defuntú:nam Ange.imd.$. Jo ordina.tanci.$cquodíupraretul de ve(libus luctuolis, quod te- Jn nena 
fin.Sn. purenur dis rece 
o nía faneris, ¿iv 
qOtrofi deucfacaren antetodaslas def deporendefacarlafalcidia.Masfifobraf alos SAn A 
e penfasaque fucffenfchaspor razon de fen dinerosdelacópra, bié fe puede en Ln EE 
Hoc tendacad — la muertedeldefunto,e aun deuc ficar defacard,edetodoloal q fuere, puede > fecadi Ange. 
oratum ec- enanteslasdelpenfasquefizierenen los elherederofacarla fu parte legitima en — ibiquód velli 
cletuadicctos eericosdel teftamál 1 fa manera á fiaquella cola de quefuc PP vida 
das ad pias eritosdel teftaméto, cen los memo- — efta manera,Gf aquella cola de quefuc a tradica ye 
cauías , 8 fic rialesb delosbienes deldefíito.Otrofid— fechala manda,fucrcatal q le pueda par poa pe 
a ucnantefacar los dineros q el teftador — tirfindaño,cfin mal eftangadella, deuc maine 
Joanade Imo. mádalfeparacomprarlos fieruos q má elherederotomardellafu parte*.Mas fi putentur he 
es daffe franquear.Pero en cfto yadeparti- fuelle cofaquelenó pudicife partir, alsi a 
quía nó videg. Miento: caficlteftador mandafle a al-  comoficruo,ocauallo,olibro,o otraco fur, limita $e 
proprié reípi- gunodineros,porquefranquealle fafi- fa femejante:eftonce deuenla apreciarf, A 
El ao eruo miímoS, detal manda como efta, — edelpreciodella,deue tomarel herede Imoin. 45.6 
expendivur y! bien puedelacarla partequecs llamada rola fu parte.Eficlherederoquificflcto a qeda 
o falcidia.Masfimanda/Te darlosdineros — marfu parte enteracn vnacolá8, aparta fe da 
tendit ad va 2algunomeaquien mandaflccomprar  damente:quefuefle mádadaaotro:mon tj, $e depura 
EU ploriam  Sernodeotrifitodoslosdineros entraf lopuedefazer finonfuerccó plazer de [2 ad vfiumd+ 
folatiúvino cidianum : fe= 
rú, £memc- fenenlacompradelfieruo:non fe pue aquelaquenfuemandada. cus forte lec 
sa defunét : dum cum fi 
Alexand. ibi ellent velles 
vráficcú Angel.poftRapha.K Paul.de Caft. cú limitatione ti quód £eftiuzx,S magni valoris:quiatuncvideturpotias tradita diéta vellis 
hoctendatad ormatum ecc: quía reliGa ad ornatum eccleiará —  veferuerhonorem mariti,quandiufitvidua, quim videarur donata 
enumeranturinterlegatapia,vetradicidem Alexan. in.l.1.5.ad mu= — argu.Livtcerto.Sinterdum.(Ecommoda. Sádeo fi tunc mulier nu- 
nicipiumiffaeo,Siergo , fecundum qualitar€ defunéti dedecus effer— beretharrespolser fecundicú tales velles pretiolas reperere , quod 
fepelirin terra impenta neceflaria repurabirur conftruétio monu- —— tamenintelligitniialiacíTerconfuctudo regionis: namilla let for= 
mentiad/cpeliendam cum:dum tamen talis impenía fit decens fla wáda.argu.lminimz.ff. delezi. Vitaliscciam in fuo traétatu claufia 
tuilino,ve declararloan.delmo!.in.d.$.deimpenta.(eu Bali. cod. — larum.£oLgy.cumlequenci.Adducicinilla.q.Bald.inmargarita ln 
Quella. X AngelArcinin.s-fininfi.co.quidáutem de expentis, que fit —— no.fuperpartemaritus.SLudoui, Roma.inauéien. ex rellamento. 
dncrepeciaim ada Iucb focpdede paces del Ue bes Coleco do ida feria quese ade tentaracad ale 
mis pralari mortaj ve! ciusheredú? videperAbb.in. c.vtpreteritro. — mentasquiadoscófificbar in mobilibus, vel vxor manfit pregnás 
deeleétio.vbi refercfcin hoc non vidilTe auétoritatem doftoris an 'Sctunctenenturhzredes vxoriad veftimenta lugubria, aut non te- 
tiqui,S quod Cardina.ibibreuiBimédixitfecredere quód int tiene nentur adalimenta,«runcneg;tencbunturadiilasveftes: fi tamen 
dar ex bonis prelatara:: quía procedunt ad negocium elcétionis, — ei datefuerunt,Scfuntvilesefticiótarvxorisifiverófuntmagpi valo 
vein.cobonz,clrdecledtio. Abb.veroibireferens fe ad difputatios vis, videnturtraditar ad víum nonanimo donandi.vnde fi traníeat 
nera fuam.que incipicSempronius.concludit, quod expenlie con» vxoradlecundavota,poffuntrepetiab ea, que omnia intelligit nili 
cernentes remediom (en folatiú anima defuntti, fieri debent ex bo- aliterfchabeat cófuctudo: quiaillacít fruanda: E quodiílas veltes 
nispralaturzsquantunciqgpralatus habuerit propriú per argumen» —— migrasvxorlecundo mubensreddere debear, addeBal. 5.volu. confíe 
tuimopcimún.c.ad apoflolicg.de donati.kio.c.bonz rei.rsq.2.% — inconfi.478incipitquadifuntres.vbi etiam ponit hxc verba quo 
5n.c.vbipericulum.de clediio.liGexpenfa vero, qua fiuat adconfo — adpannosnigrosvidualesdeber dillingui qualicas perfonarum : ná 
Tacioncra A pompamvinoraam vt imagrusapparatos funeral in ve=—— Seutvxordebethabercalimentartaetiam indomenta ,vade abla 
fibus,Ecalijs fimilibus,¡enon int deducenda ex bonis pralatura. viduali velte non potefi honefterranfire,debetficri expeníis vir, ve 
Quiltzo  videasibiporeum $ plencio.d.fha.difputaticne. Quidautem fi notamrin.L.ficut. deoper.liberto.Stira fernat confuetudo tamen fi 
aderclerico licentiawn tellandidelis,que hobul ex ticulisfaorá —— po£teadeponirludtuin,Sc habitum vidualem, reddar vefles quas re- 
cneficiorm ad qué lpedterimpenfa funeris tunc, vide perDeció..— cepitéccontemnicargufoluc.marri. Lujo hi i 
inhoc confulentera.confiy7.incipir. quzritor.de expeníis funeraz — < vultinduidenigromó pptereacttinfamis,vt. 
Liam Reucrendifimi CardinalisTribunii.ée quatenos ibi tradic, o. — Dz enlesmemariales.Adde.Ifinasfin compuratione.C.dciur. delibe. y 
tranflaciobonorumvidetnrfadia comoneribus (vis. Adde ad alle» deducitureriamquédimpenditur in venditione bonorum pro de- 
garaibi per cum.L2.5.(i quid.T.de haredi.vel adiosvendi, quema» bitisexoluendis.vt.fcodlaquantitas. 
Quiles  pisinterminisfacere viderur, quezautem dicantur imipeníe funeris € kiero mifmo.Adde.l.generaliter.5.(i quisalienú. gi caíaSc le 6 
(feu porrazon delamuerte, vrinilta,l.dicitur)dicquod quidquidin —— cemifdefideicomuillaliber.6:.Lfed fi nonferuus.E.ad.L.Falci. 
hoc fuerit erogacum ancequarn corpusfepeliatur, lat liquis. $.fu=  d €Endefecer. Derrahiturergo falcidis,fi caderrata quodíapeh faff> 
neris caula.EcloncrisCumpr.fE.dercligiof. Se fumpti.fune. optima cicad alienumferuum redimendum, vtin iuribusin pracedenti glo. 
Lacitua partita..ex quoinfercurproucinfere Michael de Cifuen=—— allega.quidautem depretio feruieltatorisavel harredis,quem ella 
E ordina, Tauri,quodimpenía fadtain pulfacione cápa —— toriubetmanumictizvidcin.).f feruusscumali.fequévi. Gol arrisalieni 
Tn noua — narm, Scin recómendatione clericorum Scin dudtione corporis—— ffcodem. 
xec.eltl.  adecciefiamfepultura, Svnapertura lepultura, cin mifsis,cera, 82 e Usuparte. Adde,).Plaurius.Sc.llineammargaritarum,E.codem, 8: 8 
1.títu.ó — oblarionibus,quz offeruntur, 8 in veflibns luétuofis, dicitur impen= C.eod.l.error.B.l2,8.L.finzo 
lbs» Gafaneris Alegarglnctaguibi Angel in.l.(iexres.6uftde Sipul, E oApreciar Erafimacionefada denuntiabithares legaraio, vepar- y 






























































fervo.Crteraveró qua expenduntur fepulto lam corpore non dicú 
rurimpentafimerisifiincalizcum corpus (epeliatur de nodte , 8 
poftcadicfequentiantequam diuertaturad extrancos adtuscffician 
turob(equisanameriam tunc dicerur impenía funeris , fecundum 
Cardinalin clemen.dudum,jn,f.verum.4, quellióe,de fepuleuris.la 
amen iftar Sims, flicer quod impenía fucris deducatur , ve 
zsalicnum,vrhicadin,d ln imponenda.Sd.J có bil 































































tem extimationis inferac,ve fubiicit,quód fi non inferar vetur ad= 
weríiss com doliexceptione.1.5.fivíastmGas. 6 Lu fisqui. 5. 6. ad. 
lege.falci. 

8 Cenvracifa, Profequiturdidta Azo. C.cod.infmmascol.fecúd. 
verliókpro hoc foluitur quellio.non enim potefl hares inuitislega 
tarijsinvnare detrahcrefalcidiamaveprobaturin.l.Plantins. cod 
St addequa dixi in.l.a.fuprá codem. in glolfa. 




















r tempore 
¡diam nec 
jone.h. d. Ha 
Lin quantitate, (ad 







AdpoNtea 
tureum exoneratá lezacorum pl 
quantizas. in(licaad Jeg.tale. Sa. 





QLey.111. Quetitpo deue fer carado, pará poder 
menguar las midasyen vaz defacar el bere 
derolafa parte legitima. 

y 






"A quátia de los bienes del de- 
sy funto,deue fer catada e alima- 
508.804 da en cl tiempo que el finoa, 
porquefegun lo quepor cftoncecra,de 
ue cl heredero facar la fu parte. E fidel 
puesfe méguo,o fecrefcio 4, cl daño,o 

ad elpro della, pertenece al heredero ,cnó 
Ki. diminuio - 22quellosquedeuen quer las mandas. E 
eltoferia,comoli el teltador ouiefle en 
valia ciét marancdis,quádo finalTe,clos 
toris fimpli-— bienesen quelosouiclle, fuelsécn gana 
da dos,alsi como en vacas,o cn ovejas o ca 
quia tune vi= bras, 9gtros ganados. Cafi quando mu 
riclleclteftadosvaliclfen cient maraue- 

dislos ganadosenon mas,e defpues pa 
ricflen,o efquilmaffen dellosotros fru- 
isad tos,aísicomo quelo c Lana,de guila que 
in trebelliani- los fifos,elosefquilmos valieflen otros 
e LE ciétmaraucdiso mas,portodoelloaura 
debitade iure CLherederotodo cl elquilmo los gana 
a dos,e la quarta parte de los ciét maraue 
s 4 disquevaliálosbiencs del teftador,quí 


tionc.iopda. 
Mco .vbivide 








quaruor mo- 
is. Sp Paul 



























Mide, Sn. 1 os 

quantitace in dofino . Otrofi dezimos quefife men- 
prin.cod.titu. 

VidegtibiperPaul.8:Alex.anilta.I.procedar eriam hodie fadto in 





uentario,%perBarc.8: Alexan.inad. 
eúam.l.cum quosfRad leg.falcid. 
3 € Ueldeño.Adde,l.fecundum naturam.(Fde reguliuro 
Lex, 

¿Non detrahiturfalcidia derelidlisccclofia,hofpitali,vel loco religion 
10 ,aut pauperibus, (cu in redemprione capuiuorum , vel alias pias 
caufas.tecusin legitima debitajure narurz, nec eríam extraneus har 
res,demilitari teltamentojure milirari fadto. hd. Concord. cú hac 
1.61 quisad declinandam.Cedecpifcop.G cleric.Secap. fipar 
Mamentlib,fexto. 

1d Cacglefa.Addecapitulumpotificesás. q 
ecclelig limpliciter, fiue er 
im tantam,ceflacfalcid: 
alci. Scio corpore, vndelumicur. Sic corrigirar.l.1.$.ad munic 
Kad leg.falcid. quatenusdicit,qy habetlecuro fslcicia eciamia li 
Deo relinquantar y ¡a eric magis communis opinio quarn et 
tencbar Azo.C.co.in fumma,coLfi.cum firaliterdicit melius ell fas 
vorcclericorum,vt dicamuscorreétum . Sed quidíi vnacccleña, ve) 
aliapíacaufacTetinflicutahares, Se grogctos legatisrelics alteri ec- 
clefiarvelpizcaufie,an túc eciam ceffer falcidia ? Dinus tenuirquod 
tunc competar falcidia, ex co quia priuilegiaras non poteft vi 
privilegio contra pariter priwilegiate» a perid qued habecur in au 
ten.delanQi.epifco.$.fed hoc pratenti.vbictism hoc tenet Ange, 
ideo voluit ADO 10.c.in prelentia.deproba..co. 6 Salice,inaur 
ten.quirem.C.defacro fan él.eccle,cui dicitica tenere dodtoin.d, an 
ten.limiticer.8cpro illa opinione fecundum Alexard in dici.$. ad 
municipium.benefacit.. (ed Scmilices.in princiio verfi .mififortale 
fis.Bude excufariostuco»vbifi privilegiacasfundas fe do jure commu= 
ni,poteltillo vi contrapariter pú 
pofi lacob.de Aren, Lyd: 
ilitern.4o.(pecialiad piascaulas. Sin. 
resquirlt.ad trebellia.tenet contrarimaex ecquia 
tanon fundar (sin jure (peciali fed inurgcommani, fecundá quod 


"in rarionesdiligenter«S: adde 

















y fiucigitur relinquator 
'amcantam,fluead pam 
liter. C.ad 



















































































lo.XI.Como fe menguan lasmands 


a 31 


Dreres deber dertaberefalcidiá delegatis: fed ya canfalegataria 
datcin privilegio (peciali,ideo debetprafero. 1.6 fox quib. co 
maio.Scre(ponerad.$.ted hoc y quódibivea; caula repo 
ricbacurin Ipecie privilegiata. Eóflam opini le Alexande 
vbifuprá magisibi placerein pundlo iuvis, per. del. finaécnota. per 

Bartiinacaaot 

























as aétiones 


guallen delpues delos biches del finado 
laquarta parte dellos, có todocffo aurá c.ibizyre 


las mandas cumplidamente, alos a pj dS 
E p fed Semi 
quienfueron mandadas, e el heredero — y ¡bi non co- 


perdera la fuparte,detodo aquelloque  perebar prisi- 


E lei s 
méguareende.Ca derecho es,puesque allein 
acl pertenclce el pro del acrefcétamien — ris córmunis, 
to dela herencia, que otrof fufra el da- Sclubdir, pia 
E a practica durú 
ño“, quído y acacícicre, delpues de la «Ter obrinere 
muerte del teftador. contraautori- 

tates pradidlo 
tum doRorú 














YLey-1111.Quales mandas pon denen fermengua — tenentió,tane 
dasporrazon de falcidia. falcidiam pol 





federrabi, Se 
certénócll re 
]Acar puedé los herederos cedenduin ab 
 etasmardis Jal opinione pra 
[de lasimandas,lafu quarta  digtora, 


ma, aquellamá ell cómunis, 


en latin falcidia, afsicomo oa 
de fulo moftramos.Empero mádas ya fentia. 

detal natura, de quelanó podrian facar od 
efon eltas:afóicomo delas cofasque de cienon ven 
xael fazedordel teltamento aleglefiad, + privilegio có 
oaotrolugarreligiofo,oahofpital, oa Ls 


pobres,oparaquitar loscaptivos, oéal genere pptor 


guna otra manera q fucíle obra de pic- ati Der 

dad*.Cade tales mádas como eltas, nin quando privi- 

Jegiatus in ges 

nere certat de lucro, 8calter de damno vitando, vt eftincaíu:d.l. ve 

Jacius profequicur Deciusvbi (mprá,pofl Bald.in auten. perpetua, Ce 

defacrofanétueccle,Scquiafecundú Ange.invd.$ufed hac pra feni.ra 

tionesquareceflar falcidiainrelidtis adpianr caulam, ceflant quans 
dopiacanfacitinflimta. 

€ 6D: piedad.Ertalclegaram 

tate.l.cias.8.l.mris aliení. 



























detraherur,veasalisnum de haredi- y 
1dleg.falcizglinad.anten. iwiliter.doc. 
comunitcrin Lex alTeadleg, falci.volétes y legara fine quedem 
pia,quadánon pia,de non pijsnon detrahetur folcidias pro pis. tex. 
notan Ii polt mifiioná.tl.eoa. fi tamé cidem relinquacur vn lega» 
tíñad piascantas,Ecaliudad non pias canfas : tuncde legato non 40 
derrabewrfalcidia pro verog; fecundú Ange.in .1.fedfinon feruus. 
Sin prin-perillú tex.Meod. $ fequuntlo.deImo.Pan, € Alexand. 
ibide,fub.Lfifernus.co.tica, Paulina. poltmifsiona.fec.S: Barán 
auten«ledinca.C,eo.éi habeshic y re vel hofpirali, vel 
invíuspauperú,vel redápionemcapriuorú,dicicar seliétum ad pi 
caulas, 6 adde Specu.titu.deinftrumento editio.$.ni 
verfi.¿clcias.el fegundo,vbivide q interresida ad pias ca 
eflerfirelinquaf prefeCtionemurorú,S procuftoia terra, 
fodiuntorphaniSmiferabiles,qui ra, AE 




















































Etionépontiú,Sviarú,dicicurad pias caulas.alo.E:ibinot. Nico. de 
Neaposin-l.nS.admunicipiñ.fEad.IBlcid.Gdintelligelecidá Spec. 
á Sciasyel fegundo finecefi incar, non aliterper 
adinftruétione.C.detacrofan.eccle.cúaliisibiallegad 

tabis que dicitPausde Cal cols: cool 

disiv quilla (olá (orcas E privilegia pigcan(gque in imerepos 
fpecificaca:vnde: eumlegatí ad refedloré via, , vel pont 


siRocui modo lí 
mdebetintel 
tes, qbus (e 





vel murorú,nó dicitpii 
ditdere 









acurgd pra, edi 
auches 














Sefta partida. 






uiulcógg catholici , velanima 
sodicifreliCtá ad pias caulos, juxta 
notan. quiscie bonust vecúdeappel. 
coznofi$.fi quisdepradió nia pijfima fubleuent Bal. 
tñinauthé.cótrarogatus.Coadtrebel. vule córrarió in carceratis pro 
maleficio, ga 

nó fune digni 
fecidú cú mi 
fericordia, qui 
deligrune, led 
foli innocen= 


quodaíateftator 
TÍ corpus carcer 














delasotras femejátes dellas , nó deucel 
herederoretener ninguna cola para fi, 
porrazon defalcidiaa,ante deuen ferda 
dascumplidamente, afsicomo el tefla 
dorlas mando. Fueras ende,fi cl hercde 
ro fueffedelosque defcienden o faben 





diétú videtve 
rius, Sc tenue 











glo.in.c.(acro 

El po porliña derecha del teftador. Ca eftos a 
o- ó 8 - 

fio basó. tales ¿todas guifisdcuéauerlafu parte 


J.Cancimus.C. 
defacrolan..ec 
cle, dicens q 
resecciize pol 
funt alienari 1 
redéptioné ca 
priuorú, mili. 
tar cdiáln car 
ceratis p male 
ficiosalleg,tex 


legitimab,e nó gelapuedé ébargar por 
tales mandas como fobre dichas (on, 
nin porotra manerac ninguna. Fueras 
ende,fi el herederofiziefletal yerro, por 
qel teftadorleonieffedesheredado con 
derecho. Otrofi dezimos,quequando 
cftuuicffe algun cauallero d enhuefteen 














tumin.clires  fermicio del Rey,o en feruicio comunal 
alienat4.4:6- — mente delaticrra, fifizicffe manda ,cn 
ec bac.reos 5 > 

14:q5.vbi quedexafle mádas 10tro, e eltablelcicl 





ber uóetí  (epor fuheredero aalguno, q non fucl 
fe de los que defcendieifen, o fubiefen 
porlaliña derecha del mifino, talhere- 
* dero como efte , non deue facar de las 
mandas , que el cauallero fizicfle ental 
lugar,ninguna cofa,maguer nó ouiclle 
deotraparte, de que pudiefle auer la fu 
partelegitima.E ello es,porq los caua- 





£iúseidilin. 
ibicúdicic fed 
pills, q fine 
culpa Scillam 
olo  fequícue 


van. delmo. 
KAlexá.in 
quamuis [Elo 
luamat, dcintellige de carceratós pauperibus, ve fuprá tetigi 









cu.Sadde Ange iu traéta.maleficio.inparte qui judex diélí Caió 
cerañiulit. Adde criam q pia caufa ell maritare virgines , ve eradit, 
Bal.idanehé.niirogati.Cadtrebel,£ videper Bald.nouclevbi. 5. de 








gruá dotem nóhabetibus, vetraditBalduno 
uelibi qué vide. Itéanrelidtipro male ablaris dicacurpiú, vide per 
Specbifupra.Scibi perlo.and.inaddi.colu.mibi.19. 6go. Scibi vi 
dequidíi male ablata nó afcédiicad quáticatemlegac «an Ge lu perelt 
conuerratin alños pios vfus,gtenet q lic. Tren dicicurrelidtum ad pias 
aulas fi relinquatur pro alientis ctíam confanguinco pauperi.glo. 
Stdllad. Code acroban 8 ccleperBar in dali deallmens ¿ec 
balegascola.Snonex verbisteitacoris indicadic(tñicpium, velnes 
fedexqualitarecaufe.vtdicit Alber.in.l.nulli,col.pe.Cadeepifcó. Se 
clesi.Baldin.daauthédimiliter.nó em poteftalfertio teftatosis verita 
téjmunutare.loquitellameneum,£F.de proba, liforteslade calle. pes 
cul.8cargua fiffade exercio 
a 4D0efalcidia.Quid derrebellianicarglo.inuc.fipuer-de tefa.lib.6,in 
verbapgcbellanica tener derahatetiá deñideicómilTo ,8: idétendr 
ibi Archid. 8 lo,Andr.£ten£calijpleriq; dogto.dequib” per Alex. 
in.l.marcellos.ánprinscol yr. q.ffadtrebol.Bar.tñiin.d.l. marcellas. 
tenetcótrarió, kmo q in trebelfianica,(icid¿gdin Falcidia.. vbi Alex, 
Selafo.atreltantilacllecómuntopi-quiciáGmiliter dicit cómung 
Soc.cóli6.col.fia.volu.vbi cradítmuulos giflá opinion tenuerúr. 
quí cómuntopon ¡a qñplacaulaiicinílicuca, Se de reli 
tuédo granata, ve eiá disciin Falcidia(bpra colin glo. licer Alex , in 
d.Lmatcellus.voluiecótrarivm inillalimitañone, Saduerte qp licde 
primasfablijtutasnon firprivilegiatas,Grñille grauctur eríá de xe(l 
























¿sendopanpeuonelaliepie cite basesreelianicinos dera - 
p 


-hetetiáa primofubllicuto nó priuilegiato : quia deberinípici perfo. 
mapanpesel cata quosvidimo dente dberquifuncpe 
wilegiatitatenetLudo, Romadn.d,Lmatcellus.$. quod auté, £ dis 
citleitaconfulnifle, E cltin ejus confilijs, confiszo6.licerex cómuni 
cóclulions.adfiwbidiciriflad eSTe verú , qñ esarcestum relidtú elle 





peruenturú adpiaincaufim, (ecu 
tusrellicuerepizr cauía fubcon 
¡fludetiá tener Alex3.vol.confi.zosid Geincipitpóderacis his,que ln 
themato.8cbn.L.cú dorz.ffad leg.falc.vbiftblimita limitatione Ko» 
mnaovtineerim locus lit detrationifalcidized debebit hares cane» 
e, qeneniére 
códitióe relli- 
tuer qd detra 
i in.le 


cratincercd ,vequia eee 
ixione , filine liberis decos 















Heros de miétraqcftá en huelteshá efte 
q 
priuilegioe otras mayorias,mas q loso 





: non 
trosomes, aísi como fe mueftraenlas aber feia 
leyesdefte nío libro,porqfó pueftospa 'nprin. 





cú Gmilib”. 
velegato .no= 
miscanca, illa 
15 fablimitas 
vio Alex .non 
caret alió fea 


raampararel procomunal delaticrra. 


lez. V.Como fielberedero da alguna sofi afoó 
didemente pormidado del rejladora ome g 
lanon pedia aucr dederecho, non puede de- 
fpwes facar della falcidia. 
en] Exfonas ciertas fonaquié de 
dá Ed fiéden las ley'es defte nfo li- 
bro les non puedan dexar 
losomes mandas, nin otras 
colas ételtamétos,afsicomo diximos3 
fufocñl titulo delos herederos. Eporg 
acaclcea las vegadas Glosfazcdibgcs de 
los teftamétosruegialcódidamétcalos 
herederos, q déalgúa cofa atales perfo- 
nas:poréde mádamos, q los herederos 





«ipicináflióe. 
que vertieur 
inter fcholam 
S.Mañz. con 
fluie córrarid 
quérefert So» 
cin.confi.8 

voluán.2. du- 
Dio teftator e- 
'nim án cala 
Balinflituerar 
filios, 8 pra 
desedári fine 











ra S Libers, Mblli- 
nó feitenudosdlosobedecerencito.E mr fuperftice 
ficótracito fzicré, pierdirporende lalu  Ecfivierg¿mo 


rercíline libe» 
yis, ubílituic 
eres chris 





arte q es llamada facidia, de manera 
Ja nonpuedan facar de las mandas, có 
la hanfacada ueladen a la camaradel ia ala 
Rey.Fueraséde, fielheredero fuelle fijo * q primos de- 
onicto,oficruotdel fazedordel tcftamé — edatíinelibe 
sis, fuperftite 
altero, Kdece 
detefimilicerfincliberispolteaaltero , pia caula non habet de portio 
neprimisnifidimidió,detraGa,Ciliceclegitima de trebellianica, que 
deucnerútadfracréluperftita,veherede fratris: nó vefideicómiMTarió 
duro detec os rliaclhadiaidan pie que 
cumemfemeldidtalegitima ctrcbellianicad fideicommillo, exem- 
pta fitcurfasin fideicómi(fum non incidirsarga,Lfolita prouidentia, 
C.deremifsio.pigno.dicittiSoci,vbi fispra q fi talis cas occurres 
retíatis dubitarer.idétñ Soci.confi.144.ciu(dé, incipi 
tercófiderata.col.fiwvideturadhrere diéto Bal 
«quádorellitntiocltfienda mediate, 8: cómurabilicer,, (lb 
códitione:tic primo fideicómillario, poteft deduci trebellianica, 
que deduétarutíusnonincidirin fideicommiflumaargad.l. lolita, Se 
salleg,Baldinad.conbiéx q¿idzvolucrácRoma. i.8cloan de 
monte Sperelo.invd.anthéfimiliter, Se gpira ferpius vidit confultum 
perdoétifsimos viros.egoadharerem didlis Alexan,dumvult, q me 
diantecautionepia caulainhociuuabiture 
b degitima.Debitaiurenasare, hocenipernuullam falcidiam mi y 
nuitur,vehic.8cin.l.fcimmus,C.deinofliciolo tellament. 
€ Uaranera.Adde.lan.tito,4.fupra cad.partita. ; 
d Ucanallero. Adde.l.fipolt mifsionc.S.l, ad veterani.Ec.l.fimiles. Eg 
adleg.falcid,8.C.co.l.in teltamento. vbiglo.dixir idemin trebellia 
nicadkvide.l.2.Scqueibidixi.tinm.(upra cade parti. 
€ oe mientra que fanenbucfs. Vide opraallgass 6 que din 7 






































Ulex y. € 
anElaresaccommodanstacitansfidemn sefator de legato incapaci pra: 
Mando, lipreflerperdit quod ibi debeturperfalcidiam ni (ie blios 
hepos,aucteftatoris ferums , qui rarione poteftatis tenentur elus ro 
grwinibus vel mandar obedire,h.d, Habuic ortumá.l.bencficio. 














Sa.l.hereditarúin fa cid. áol.refcripei 
dig.Scde hisqueintefta.delé.. 1 quis ali.t 
£ GPierdan.Adde.),hxres.ff.de his quib.vtindig. 1 


y Uijeyonictoyofierno.Adgcláirantamfiad legÉxtcid. A 


. queflio 5.volumi. dk Decius confi.qoz.col. 


Titulo.X1.Como fe menguen las mandas. 


3 4 Eovonla denen perder.Confifcabiturergo hereditas fine praiudicio tas 
ralis hweredis,quo ad falcidiamavtin diéta.l tam, 

+4 » 0: caber furuego.Facitad ea quedixiin.Lx;xitu.7.fupra cadem pe 
tita.Scexhocnoraproutnor, Alexanirid.l fi taciturmaquód accome 
amodare tacicamíidem derellicuendoiacapaci , non cenfetor iner 
arrociora delis 
Son calar 10. Caeltosherederos atales, nóladeué 
tur feruusfipa — perdera, portalrazó, porqueclloscítan 


ES enpoder del efon tenudos decaber lu 
ff. deregu ur. ruegoD,e de obedefcerfu mandado. 

J. feruus. F. de 
altio.8cobliga 











Ley. VI. Por quales raxones,e de que cofís non 
dex rr, puede facar falerdia ci heredero 


29 Non detrahie 
Jieres falcidiá 
maliciosécan= 
cellans tefla- 
mentú vel le= 
gata ne vak- 


fl Aliciofamente cácelando 
el heredero cl teftamento, 
olas mandas, porq nó va- 
ns El licflen, picrdecporédeque 
pedis nó puedelacar la falcidia dellas. Otrofi 
«idiam nec de — dezimos, Gfcl heredero furtalTe algúa 
srshet desele=— cofa delas q elcefladorfizieffe manda a 
gata quí fube 
trabiedicendo 
fivam, efe $e 
cafibus,vel de corum aliquo fiin iure comuidtus fuerit,privatur 
a. Iremnec derrabicur fi teflatorprohibetne detrahattr:nec e- 
viamdetcabitur dere legataprohibitas reflatorealienari nec de reli- 
Qispro legitimavel dotcaue libertate:nee derrahicur li harrescredens 
fatis(ibi cemanereincocpicaliqualegata (olida dependeresennc nó de 
trabicur $: de alijsonifi de nouo magnum debitoris debitú detegarur 
quiatunc denon (oluris detraherfalcidiam. hd» 











: 
e Urierde.Concordatcumil. beneficio, f.eodem. 


2 d Gierdepor ende.Concord.cum.hareditatemas fi M.eod.Scintellige 
3d perdirfalcidiamin his sebus,quas fubtrasic vel negauicellchas 
ihabetur. 
'. Nonergolufñidirtaciraprohibitio ,vt hic.Són au- 
(ed cum teftaror.C.ad.l.Falcid.vnde Ecf teflarorftiente diftri= 
buarpatrimonium (uu per legata, ( expreGe non prohibuit detra» 
Esionemfalcidiz habebitlocum falcidis,veeriamnctat Bartol.in 
shen.dehreredib.8£al.5.iveró expreGim.ad fi. Sell bonustext, vbi 
Abb.vli.notan.c.Raynaldus.de teflaaquianon fuficieracira:fed re- 
uiricur exprefla prohibicio,vthic Bcin.daurhe, E ica voluit Angela 
3n.d.authen.fedcum teftator. Sn corpore vnde fumicur: fuficerene 
amen verbaxquipollécia cxpre(fz prohibitionis,velurifiteftaroriu 
beatintegrelezata folucre-ploTfingal decem.ff.defideicom 
mifla.iber.Bal in.d.authen.fed cum teftatorovbictiamPaul.de Call 
intelligitde verbisita equipollenibus, quód nó pofTentaliud impor 
tarez[ccusfi polTentaliud importare, vefi dixeritplenoiure. videibi 
pereum,S«perAlexandy.volumiconfi.5acirca primá dubium.in les 
cundo dabiosbiploraadducicicad. eo decem.fcvide quen fi 
mili. adducirAlexand.confi.13(uperqueñis de quibus in themates 
813 Sed quid li, preut elt de con 
Fuetudincjin cófe8iione tellamétorú celtator dicatiót adimplero hoc 
meo tellamento,folutiíque legatisin eo contentis, inreliduojnflimo 
Tim haredéyan ex hocvideaturprohiberidedudtiofalcidiz, text. 
vidernrquod non.in.l.Marcellus.faidem Pomponins. ff. ad Trebel= 
lia.8cibiPal.de Calt.quod tamen limitaex diftisAnge.ibinifihares 
deduétislezatis rogatus elle reflituerehzereditatem Íub conditiones 
sam tunc teftagor videtirvoJuifleintegra legataprarfari fine detras 
¿oe falcidiar.Errúiodelolo fideicómitlo vniverfali.harres aduenien» 
teconditionegranatus detrahvic quartam T'rebellianicam, Sra dicic 
Angelferuari de confuctadine-vide que eciam in hoc dico¿in.fina. 
in glo.1cinfta.co.Siveró in clanfalaceltament dicererur Scfolutis om 
ibuslegatis.(euin tornan folutis legatis,an ex his verbisvideatur pro 
hibitafalcidia deduétiozviderur quod ic: quia perindecít aci dice= 
retintegrelolutis.Sevidetur de mente Paul. de Caft.in.d.aushent.(ed 
cumtelfatos,quod(inedubio proceditqá dixicintoramfolutis. q 
verótantúidixic folurife omnibuslezatisiñ viderur maños dubiums 
cumidefitdicesclolutislegaris:quod folutis omnibus legatis,cum la= 





je 



































































definita gquipoleas vniuertali.f pluribos.com fini 
tisfecun do. Paul loquitur quando disc. 
itatamen : quiaad prefensin terminisnon inuenño hocdecifam ni 
En decidiex diéto Ange. in diéta$.idemPomponins.vclentishoc 
uvideriprohibicam falidiam, St harredem debercefie contenta 
cameo, quod 
fibi reliuquis 
quod eriá 











otri,o lancgafle maliciofamente,diz 
do quecrafuyapropria,enon del tefta- 





cae quan= 
e G do, Gfolum 
dor, porqualquicrdeftasrazones q fea eno los 


vencido clheredero por fuyzio, pierde — Jus legatisiia 
porende*, q nó puedafacar de las man- i 





Sá nibus 
dasla falcidia. Otrofi agllos herederos ia Jane cone 


quenófuben, nindefcienden porlali- fideratná pro 





haderecha del teftador,non pueden fa. Plimo diñto 
itulam qu 


carfalcidiade las mandas, fi el teftador — $.ti.cumal. tes 


les defendicffe feñaladamétes,quela nó a -9 
facafTen.Orrofidezimos, queficltclla- Trebesbihas 


dorfiziefle mandaaalgunodecaftilloo — betur , quód 
deotraheredad, cierta ental manera q Jj, facer 
la non pudieflen venderf, nin enaje= fa bona meaz 
nar, masque fiemprefincalfc a el cafus e Es 
tur:tamen ad= 
hue potell de- 
trahi Trebellianica.Sc cf optimos tex8cibi not, Abbasin cap. Ray= 
naldus:in fin.de tella.quitex.fbitpoll difpofidonem.d,aurhen. Sed 
cumtellator. Scvultadhuc Trebellianicam derraliá contra tacitam 
voluntatemteltatoris, S*perillun text terminis quando teltaror 
iufsic omnia bona fla in torum relieui. tener Socinus confilei.(e 
juendo ordinem.col.in. Sclatius idem Socinus confi.33.profequ: 
¡oordinemiin.4.q.colype.éctin.vbiplura aducir, quod requiratue 
fpecificaprohibicio:£cnon fufiiciarconizéturara, Sfdicatur, quód 
integré bonareftiruantursaduerte tamen,quód in hoc contrarinim có 
fuluftAlexan.confi.voluuni.zincipir,cca primum dubium. col.fi 
vbivoluicfuffcere voluntatem conicóluratamexnota.per Baldin. 
Centurio.fF devulga. $e pupila. bl. dum tratar decilcctulub ia 
turionis compendiofefaétz perverba communia. vbipluraadducic. 
Sibirefpondet ad legesquas prole adducit Socinus, vide ibi percú. 
Stilta opinio magis placet:ramáillud quod ex mientecolligitor, die 
citnrexprelliml pretoránprincipioffde opersmon, enuntia. £ ibi 
Bartol.é«alija Setradicidem Socinusconfi.127.quoniam in prefentá 
confiltarione.¿.volumi.columaantepenulti.é Deciusconfil.¡$gavila 
Jonga ferie. columafina. fiveróteflatoradijciens diteclaulila: qua 
eftdeconfuetudinedicerer $e hares plusnon perat1fatisexhoc vide» 
tarprohiberi detradtio falidiz,fecundum Baldumin,l.cum patreme 
Cadeiuradoti.£cnot.quód licet tellatordicat, quod res quasrelinquic 
haredivalenttantam,quód (ufficeretadfalcidiam debitam jure inf 
tationis,nonvideturex hoc prohibere falcidiamiquia videtur errares 
¿non effe certusdeviribus parrimonij,vt declarantBarto.Ang.Pave 
EDoéto.in.l.quód debonis.vbi bon*tex.ff.ad,l. Fale. Senora criam 
qnód etiam deiurecommuni, quando 1eftatorprobiber falcidiam len 
garadebentureriam fineheraditatis aditione-vtin authenti.dehares 
dib.8efalas.hinenobis.8 ibilacob.de bello vil Balvin.1.ñú quem 
habentem.col.12.C.famil hercilvbi cciam Bal. dicitin verfic. deinde 
queritur. quód nop poteftteftator prohibere quartam qua: debetur 
alicuí ex formaconfuctudinis,velllarutiallegatiexin.c.Rayn 
detzlla Sedan ecbellinica lille poble relacorenrolábes 
mf opiniones,etiaminter glo.vt patet ex gin diéla amhiento fed 
cuimtellator.vbivoluit Trebellianicamnon poffe áteltatore prohi= 
berizculuscontrañium tenuitgle.in authen.dehrediba8 falciin.cli 
verá expreñsim. quod ell mapiscominunicer Dodto. approbatame 
WScrosi Parrado Miresllas ln princi tad Tiebella bilis su 
mero,45.faceturhanc elle magiscommunern opinionem, 8 Alexan « 
rio vqlumi.Eccon(ils.tercio volumi. quód an procedat 
eciaminliberisprimi gradus de reflituendo gramacis,dicam nlfimade 
infiacodem. 
Quelanon pudiefíevender Concordar cum authentic. vt fponfalicia 
Jargitas.$.fina.6. Cuad legem Falcid.auchen.fedin ea. Siergo qui 
Mituar aliquem hwredeminbonisfuis, que voluir elle bona maño» 
sie , Se probibuit alierarionem non poterit decrabi per inilitus 
tumfalcidia.neque Trebellianicayurhricvides,Ecnor.Balin.dánslión 
Panidanj O y 







































































goquisin= * 

















1. quel, 


2. quel, 


A o 


Sefta Partida. 





fedinca.Sfocicifa less quod ficutl 
añienatiolealis,ex falcidia vel Trebellianica quod ne-quehabebislo- 
cumaliznatio perviam praderipconis,8c quód ie praiciiptie nom ha 
bear locumio bovisunaioriar in que quellione vide que laibimed 
xiin.L.ro.iotas parcica.4. € Facitexiam ,qy bona maioriz probibica 
alienarinon publicentur propterdelictam polidentis maioriam. de 
quocfftextanora.Sibi Bartchin.l imperator.fT.de fideicommilla.li- 
ber.c.rca quam legem,vide Alexan.confil.3zwwolu.1. in ducbus locis. 
Adde.l.cun quisi.deinterdi.8 release notata perCynunsinadalecun» 
liber, corum libe, eS: di quispresbyter.Codecpif. 

de resyxoris.Cede dona, inter virum Ecvxorem. 
¿Larios fiorus.£.Cornelio felici1F.deiurefifci. papinian 
soS.mentuitle.fF de ino%hicio.tellamen,quod procedir criar in cri 
sine lle waiellacio rexe.Sóbi Angelain.Leorum.Rad leg3ul. maie 
Mla:is.. vbiell cafus, quódea, quernon tranfeuntin excrancum here» 
des,non tranfeunt in ifcura publicadis bonis proptercrimenl, julia 
maieAlacis,quod eciam tener Bald.in.$.tina, que fit primacauía bene 
fil-amiccenescin,$.infuper.de probibi.feud aliena. perFredericú, vbi 
tenerquód propter deliétum commifíuminperlonam domini ¿licer 
perdarar feudumiilla ramen quae habencar jure genicure, Sedebene 
ad aliosiuceprimogenicargtranfire,non perduntur propter deliétum 
comuniiTumcontradominum. quod etiamtener expreGius Bald.in 
diéto.5.(inal.S confert ad predióta quod habeturin Pialo». $8, Inci- 
pis, Mifericordiadomini.iunétto Píal.yincipir,Meméto domine Da 
wd. nai D-uspromiferacregnum perperuyin femini David Selicer 
Deuspropter peecaruin folcatrenocare promilTa,tamen,quiai (tud pa 
Lun faétum eft Dauid non renocaw'tlicer aligui ab eo delcendentes 
Rezes,commiferunt crimen Igo mai<(larisidolarrádo vttrac 
glollam ordinariam Maith xi capita... 6cibi Nicola, de' 
quod habetur ad Roman. capitugaibi, Quid enim fiquidaw ¡lloran 
non credideruntascc,Sk ibi vicola.de Lyra, poteritergoiile ad quem 
percinet maioria impedire fifcum,ne bona maior. incorporet.). fi. 
xibi Bal.C.de bonsvacansin se.notadlib. decimo.l.fipateraC. qui bó. 
cedespol! benetamen publicabiturvlisfructus in vita delinquenti 
in dicto.$.Cornelio Felici.qug omnia procedent:aifi pertenoremin= 
uellicurz, fen maioriar prosilum ellet, quod (acimin cali conúifcas 
tionisbonamaioriz:tranftantinillam perfonam», qug poll mortem 
delinquentisvecatur ad maioriam, vel aliasin hoc difponarur : nao 
tune feruabitur difpoido misloria: quando Faffafvic facultare regia 
vel perteltamentomli sero Gnefacultateregja nue recurrendum ele 
(ec ad notataper glo(I.S Barol.in lege.quiabfendf de acquirenda 
polleGione.videin hoc quetradie Alexand.dicto contiloigefimorer 
cio. Xi cala quoex tenore maiori. locusell confifcarioni y an tune 
benacruntapud regem,vebona asioria,velve bonaliberazcic quód 
vebona liberananva ata perfonavaciatur condicio rej texte cum 
gol iulezcpría (is Añdecolla.bono,Bald.in lezefecunda.coli 
nalccanda.C.de iurelifci.l hina. C.de vtursfifca,Barin.]fifcus.la pri 
mera. C.deiure filcslib.decimo.l.cum infundo.$.quod fiaccideritff, 
deñure dorwal.in.l.fecunda.in pincip. AM /olut.marri. Sex hocinfer 
rurquod fifadla confifcarionerex doneteaw flio delinquentis , vel 
proximiorivocato,quod eritapuditium donatarium , vt nova majce 
rianon vtantiquaspolito,«quod rex donauerit vecffermaloria:vel exar. 
ex (ui natura,vt comitatus vel ducarus: Sk pro hoc videturtext. in lege, 
Klibertns meusin feruitutem.fF.cle bonsliber. A tenet Baldin.S ind 
pere prohifeu.alie per Fredericumaquef fina, S vide per Ludowi 
cum de Goza. conti.46.numero16, 8 vide quid inhoc dicit loan, de 
Pla.pertextú ibisin lege.s.in fine.C.deimpcslucra.def. libro deciinos 
Sed quidíipaterinconflituionemaiorir appefiit pactum, quod 
fi filius committerer deliétum ex quo bena confifcarentur bona re- 
verterenturad parrem», (1 tamen princeps indulfcricálio quod rener- 
tancur ad filium contigie,quod omniaita accidernut, Sc princeps in» 
dullic Álioxpaterverovult de noo apponeregranamen velconditios 
eanán maioría an pobsiEtvideruraquod nonex dodo. BartoL.in.l. 
pole do:em.colunnafextabi.Scdeo dico quando parer dur dotem 
primo viro.fEfoluto matrimonio, 41 Quidtamenin calu quo non eft 
locus confifeationi maioriz (iprincepsrewitrar pollea deliétum, de 
rellienit delinquenten: foreciam condemnatum, an recuperabit bo= 
namaioriz,vel adhuctranfibuntin fequentem vocatum> áviderar 
dicendum,quod fille delinquens fuitcondemnarus, Kira (cundana 
vinculum maioracás bona feceranteranfitamán ajium, feujos ma 
yi :uncrelitudoprincipisnililoperabicues in preludiciomillius, 
quificeratvocatuspropter deliétum alcerios.vteradir Baldus in capi. 
rimoshic finicurles,deinde confuctr.regincip.colum.fina. Écque- 

Áone fi,Iwvero adhuc non crarcondemnaras: bonarameniplo inré 
esantconfifcata, Sccum tuncfecerune tramitan in ficvocatam , 8 
ficindulgentia velrelticucio,máhil deber operarisi vero neque condé- 
natiofuitícquata , neque bonaiploiure fueruntconfífcata; Seune 





bonismalorianon haber lecú 




































































































































non viderur perdidifle maforacum, Seerirproficiaindulzenia Ma 
diflineio colligiturex verbis Bald.jn dici.capis 4-$infleper.ce probi 
bi.feudaliena per Eredericam.queltione fina. S vide quae nor. Bald, 
in capit.vnico. quidiwistiripol aliena.vall.feud, recupe, in princi 
pio.Incafisvero quo permaiotia inflrumentum nilidilponitur, ad 
quemeex delito tranteatmaicriappublicabirar víusfiuétas,vráizd, E 
£ipánceps crimen indulzeac, Se xcilivuar operabicurreflituio,vercha 
bear faum maloracumevt prius com fruCtibus: fecuncam Baldum in 
dito capito.primo,hicfiritur lex.columnafina.viderar enimrellicu 
tio facia,vt fine bona maioria. non viliberapertexain.l.cciam. $.£ide- 
portatas.Midebo,liber.Gk.la.83.fF.defen.palsis. - Quod intellige ( 
pnecpsanrreficuionemnon cea donationem alteri,talisvít 

ruélusmam tunc recuperarer perreflicutionem fecundum Balduna 
ibidem.penultima columna.de quo tamen viémo vide que laté tran 
duntur d notantur per Alexandrum Scmoderin lege.Gallus.5. 86 

uid itantum.fEdeliberis 8:pofthu,Barto.in,l.quzcunque. C. de fi= 
deinfuméjunbialta fica br decimo.Caralas, 8 Joahade mo la 
capi.quia diligentia.de elcétio. Felin,in cap.fi.col.4.de conftitu. Bin 
capit.interquaruorade maiori.ée cbedien. Abb,in capicul. de paro 
chig.£lingulariterperSocinum confi.266.columa1g.20.£.1, cum fe 
uenti.Hodiecommniterin facultatibus regalibus ad maloriamex= 
cipinntarcriminahzerefis, 8 leía maletas, criminis nefandi,vtin 
illisperdanturbona wyaicriz + quod feruandum videturin his bonis, 

que vinculantur ex vigorefaculratis, Sraliter non pollent vinculari 
corumque alienationesprohiberi:cum enim has vires receperunt ex 
privilegio pincipis:nimirum,f princepstale prinilegiumin hoc pof- 
fiemocilicare Se declarare,feu fub certisljmicationibus concedere, Si 
veróconditor maioria:etíam finefacultateprincipis , poteratbona 
fuagranarefideicommiflo,  reflivutionifibijcere : ve quiamullos des 
fcendentes, velalcendenteshabebat, $ libercpoterat bonafiza vin= 

culare , velli habebatintertia $: quinta poterar libere difponere 
juxtallregni, taliabona non perdentor, etiam propter crimen lafos Vide.L ito 
maieltacis: vedix, Glicerimerneniacficultasprincipis infimal cum Cum omo 
potellatescque difponenti competir , de jurecommuninonperden- nibusalijs 
turtaliab ona, in quibuscompetebar dejure comuni etiam cicrares ius it. 
feriptum principistalisfacultasrin dubio nanque ex quo condensma- intituó.li 
joriam non (e rellringicin fua difpolitione ad ralern regiam faculca- Dro.5.no- 
tempvilusfuicdilponere osrinim eliori modo, quo difpolitio (ha con= UZ IECOP. 
feruari poffet, Baldus in lege.id qued pauperibus. columnafina, ver= 

ficul, vitur circa hoc.C.deepilccpis 8 clesicis.dlege. plas 
nésiquod fallo.tuco.audto.écibáBaldus, Era£tusquipomitgericx 
duplicipoteltsie, fuflentabiturexea,qua melius valerepotellivtelk 
calusmulean fingularisio capivu.nib elleritde prabendis. 8:5bi Ab» 
basin fecundo norabi.£:perillum textum eleganter eriam dicit Bal 
dusin,s.primo.columnapenulcima,delogecorra.quod fipartes com 
promiferuntin iudicem delegatam non perhocvidenturrenuntare 
xefcripto :Ímo ex vtraque auchoricate intelligituriudex procedere,6c 
poteli pro parte valere lententia ex vna authoritate, 8. pro alía partes 
ex altera perdiétum capi.nifieflent.quod dicitnon efealibi.Semper 
enim adus videcur elle geusex ea authoritare, quee maius robur $e 
mañorem efficaciam dat ati. vtin legetertia,vbicafus notabi; fade 









































+ teftamen.mili,nam valensadtun exercere ex Cuplici poteflare:vide= 


turaétum excicuilTe prarexea maiorís potellavis, ve dixit Abb.per 
rentibi ge per.d.ly inc ficuc.pe.ncra.de eleátic. dixitetiam Bald. 
3n.l.bumanicatis. colom.feptima.C.deimpuber. Sc aliisfibfli. quéd. 
habensduo arbirñaadaliquem aétam, viderur facercex arbitrio ple» 
niori.échocidem voluicInnocentinsin capicu.cumex ofticij.de pre 
feriptio.vbi criar fortiusvolnit,quod li quis habensanthoritatem or 
dinariam,crederer esjamfe babereaurhoritatem delegaramiquam ta 
meninveritate non habebar, $ protellarerurvelle tantum proceden 
ze aurhoritatedelegatasmililominusprocelfostencbitauthorirate or- 
dinariziuritdiaionis, quam tantum habebar: quodefUingulare, fir 
nicra nanque reputancurilla queozonturdeiurecoremuni , quina 
illaquiraguntur deñurefpeciali.L.ciusmilids, Samilicia miffius(fde te 
Mamen. will. cin awhentico. denonalienan.$.quia vero verifimile, 
femper in dubio quisvidecurvelle facere adtum validum jure como 
muni Sc ordinario:nón autem (pecial,vel extraordinario. quang 
C.deteftamamili.8c.Lánteftamento.la primerancod.titu. Scideo dicit 
Frederiade Sen.co,¡lilasaincipitfacium talec(l, quedam domus. 
Siquispotell procedere vordinarius, Seve delegacusprefumitnrin du 
bio vtiporellate ordinaria.CSfhlo ergo, difponétescircamaioriam 
exprimant (e melioripotellate quapeTenfacere, E dilponere, vto» 
amis dubietastollacar, Se quod proteltenturvellevé iure comenund, 
e facultare ,illavia Sforma,qua melius eorum difpoficio conferuari 
políitsdk confere cuamad pradidtadhabebar.M.deinílc. perquam 
1bimot. Barto), quodlicercontraham recu refpeGu wnios man 

quede habere credebamn : tamen poflim azere contra te vizere 


















































Titulo.XI.Como fe menguen las mandas. 83 


alterias mandaci, quod habeslicetignorantem temporecontradtus de 
ticfullinetur contractus,etiam ex alio mandato:dequo non fuitfaéta 
ancncio, vt erñam pleniusconcludit Bartolusin fia dilpuracione incis 
pientiadunanciageneralis, Se Bald.Scin.l.fallus.C. define. 8 tec 
Barrio. Lambiciota.cólum.vlti.ff.de decrer.ab ordin.facien, Sed eric 
pulciuram dubiumyan in cala quo perdacar maioria ex crimine Lele 
anaicltacis vel alterius criminis,an tencbiturdecuiétione qui tale cri= 
amen comamificii haberer vnde polsitfolucre,kviderur quod licex dí 
¿to Bal.io.$.ruríus.quibus mod.feu,ami,verticul, (ed queriturvnum 
auttor.CQuod autemdixi, quódneque percrimelela maiellatisper 
danturbuna maio.ix.imó adhucvenientin fequentemvecarum, an 
procedatia flijsdclinquentis,qui ad maioriamellent vocacitvide que 
dicamin legelecunda.ticua.partita,7.vbietiamtradlabitur deo dans 
te de filijsantevel poll delictum cóceptis,S deintellcéino), quilquis. 
Coadlegem lul.maieft.4c.L.6.cima7«partita.a.Etin cafu quo exteno 
reinuelticura, vel alidsbona,vel víustruétus maiorix conhilcarenturli 
pole flor deferuivitregi,Giiliuscius vel maiorizr fuccelTor feruivicin= 
clinaridebetrexad bene merirum,veiubeateidaribona, nequetara 
debentattendi demeritaparris quam merica bli l.nontantum.s (ies 
manciparus.fEde bonorum pollelsi.contratabul, $ fucir quod notar 
Baldusin capi. primo.o principio.col.z,verficus quid (unt duo fra- 
tres.quibus mod.feu.ami.vbi dicit, quod(i ex duobusfiarribusynus 
witdominumyalter (ha probitate defendit, quod tune excuías 
rurvnas propteralterum propterconiunciionem perlonaram $ feu= 
di.dQuidautemó villa feu caflrum maiorieconfilcarémrex hisqua 
habentarin.La2.tiez.partitafecunda.ibi,cíTo mifino dezimos.vide 
dida. queibidixi, Faciteiamifta.laadid quod notar Bald, in 
authentica.preterea.C.vnd.vir kv xor.colum.2.verlicu.viterius etiá, 
Nota quód prohibicusalienarc,non potefl per fu mcontraétuia vel 
«qual pomada inc acer politono Jeralentio eppálicass 
mo tenecar curarencid fat. I.(ita quisafaca.l, in glo(T.1F de verború 
obliza.Sadde Bald.in.lprima.C.deinofici. doti. 
Alter eciarm facicillalex ad decifionemillius dubitationis, an difpo= 
Ao authenticz.re, quz.C.communia.delega,fcilicer , quod bona 
fubiettarellitucioni polluntalienari ex cauía detis,quandoliberis les 
gitima poro non (ufticerer,procedatetiam tante exprefla probibie 
tionetellaroris.quam quzllionem latétractar lafonin diéta autheas 
tica.res que. columnaleptima,Ec.SwvbialTerit conimunem elle apiw 
nionem,quód procedateriam flanteexprefTaprohibicione , contra 
Baldum qui voluitcontrariamin,$.donare.qualiter olimfeud. alien. 
poll. communen opinionemtener dogtor de Palac Rub. du repetis 
tione.capit.per vellras.de donario.intervirum Ec xorem.coluim. 55. 
$.só.cuin lequentibusin formisminoribus, Certcifta,l.partitarum 
poteítinduci pro opimione Bald. vltraalia que pro cainducic lafon 
in dicta aschentica.resquz.Cumvujthaclex quod (tanteiíta raliex 
reflaprohibitione,cefleralienatio etiam ex difpelidonclezali:d fic 
oso nda delo in.l.quiliberos.fde ritu 
mupcia.l.S.irol.u.partica quarca,Licerdici pofiic, quodifta;L parum. 
faciatican raciocins firquiateílator porel prohiberefalcidiam , $e 
proliibendoalienationemper confequens videtar probiberedimicu 
ionemperviam slcidizreítatorcamen nen poteliprohibere obliga 
vionewm quateneturpater dotare filiam,Sed adhuc poreltrefponceri, 
quod perexprefTamprohibisioné,quéd neqyex caufadorisresfubie- 
donilienentar, poreftprouideriperteflatorema vecradie 
der confilio. 56.confideratis verbís tellamenti 1. volumincs 
quoderiametrevecitumconfil.23.volumi,fecundo. quicaméad hoc 
nihilallegars e disto tamen elusmeminic Ambrolias, pronteilam ze 
fer Palati.R mui. vbi fupra.colum.62.in repesl fliusfamilias.focivi E 
delegar. S lalo: authentica.res qua, In cófemationgtamen il. 
lus di Al scand,tradir Pala, Ruui.vbifupra, q ficutpoteitadiicó 

























































































paítum vel coudirio,vtresnon poftirallenariin ecclefiam vel piam 


Jocum.vetradirBaldin.c.clerii.colú. a.de juci.bcin.c.quarin eccle- 
fiarum.de confltiwa.col y vertiated hic querivur Felinainca. quin ce- 
clefiarum.cowtitu,Bald alijind.esal,C.decondidlio.ob caul. perdo 
¿toán.Lfica quise$.calege.deverboram oblig ficetiam valere de- 
berdifpolitiosneresalienerur cria ex canfa dotis, perhoctamen nó 
arbitrorrecedendumácommuni gpinionescim expreior fitprohis 
bitio,quód nequepropter dotem.Bienentar, quáwo li fimpliciter alien 
nasjoprohibeatur.8cquod dixi,quódrencatexprella probibitio , ve 
nequeex caufa dorisalieneturo Lismica 8cintellige quando prohibens 
non tenebaturad dotemsnom (tenereturtalis prohibitio non obfla- 
socoveradicDactodrolfillsfanallas bol de lega. quel dera 
Pala. Quui.vbifupra.col. ó5.tex. notain.l. cumbidci. Ade fidcicom- 
mifa.liberal pero.$ prediú.ude Lega.2.8 crederem hocprocedere e- 
tjamó:ortuo patre nulla promiladoteabeo velcon(lituta ,fliade 
rellizuendo gravata,telem dotem promitterer,vel conflituerit, quie- 
quidinconeraidvolucrit Angel authécico.de refliu. Ekea G parir 























colla. 4.fuperglo,queincipir,fed nonne,quiavideturin hoccffetexo 
in contrariumin,Lmulier.$.cum proponererar.fl.ad Trebeilia, Gin 
Ipecietenetlafoniosd.authentica.res que.coJGinalverfiay.limita.Se 
dottordePalati.Runi.vbifupra colú.66L*eciusconfil yy 6.vilo cafia 
propolitosaduertetamen, quod hodiein reznoattentamentedl. re= 
goisvidetur dicendum,quódiliain qua deuenirermaiora, in qua 
eilént bonaalicnari probibita:etiam linon exprimerttar, quód ne- 
jue ex cauía dotisalienarerar : fed generalicer elTet prohibica alienas 
tiozadhucnonpoflerex cauíafua dorisalienarebona maiorie,ju 
tadifpolitionemad.$.cum proponeretur,Scdict.aurhentica” 
quiain dictisiuribusnon erat diétafilia rogatareltituere 
coshaberersfed eratrogata relticuere,fifine hlijs decefTerit, vnde fil 
erantin conditionenonin difpofitioneiuxtagloÍ. magis communie 
terapprobatáin.l.Luciusatiade haredib.inftitu. vnde in cafu. dif. cú 
proponeretur.co. cafi quo muliernon dedifler bona fideicommil 
An dotem Sk contraherer matrimonium, poterar difponereadlibicum. 
defruétibus,tanquisn dercbus paraphernalibus ,huxtanota.in.l. pé- 
Hui deman cas in.l.dotis, 























ff.deiuredoti. vnde nullus force veligtcótrahiere macrimonium cum. 
ea,Selicnoninueniret maritum,Scideo emanavit provild. $a Sc. de 
auchentica,ltew li dareturcafus, quódin cafuillo filia haberet lios, 
peteracipfabona liberéalienaresó; ic maritusinuenirete, Scillanma 
Ji cum eacontrahererfinebonis,ex quibus poflenconera matrimonij 
fuftentaresvndeconfideraturibi, quod marivus non aliter vellercon= 
traburc:nitidotedata,feupromilla. Srideo mecellariafuicilla prouis 
fio,vefideicomwilllum ex caufa dois minueretur, Inregno vero na 
ftro maricus habetadminiliracionem bonorumvxoriseíam non do 
tallum, Sfrudtusitafontía e si 














nesfrucluscomucunesinterviram Scvxotem ex quibuleanque be= Er, 1, 
nispercipiunturtecundum.1'seegni,(ecundum ques eriam meque mu sora] 
Jer fincalfeni viripoxef di:ponere derebusfuis,etiamparapherna- tit, 9, Lipo 
Libus.Ttemincafa maioria fi Guncin difpoficione,Scadcamvocatid sonougres 


primodifponente.Praterca de jureregninihil an.plius pofTechabere 
“naricusifi hac bonamraioriz libidarenturin doter, quám (ilimplis 
citercontrahieret:nurrimonium,neque videmus quodimariti curent, 
quódraliabenafibialsignencar in dotem:tantum procuratur,q yace 
fitdines, £ habearbona: dchochabitonon curatur deconflitutione 
dotisimólibentervoluntrecipere bona(ine assignatione dotis: quía 
minus oblizanturavnde viderur: quódceflerdilpofitio distaram.11.á 
cellanteradone.Imó perhoc videtur cafusinad.$.cum proponeretur,. 
ibicum dicitnif de frudtibus policlibipronideri dq dote: cumigieur 
tantuuleoportead marimontumanañori, que trace aliqua 
afignacione dofisificulialsignarernrin dotem,cellare deberdiéta di 
folio , Sesonporecinasgnoralo jafenaliaforminas inquam 
venicerwaloria alienare ciusbona_,, edam proptercaulain fia do 
vis : écbencetiam ad prediótaconfert quod haberurincapitamuper. 
dedonario.intervirum de vxorem. 4 Quandovero nótraétarerur de 
dote fliz, inquam venitimaioria,fed dedotandis alijsliberisdefcen= 
dentibusá primo difponzre,efl dubiuman Gitalesliberi naci font jam 
plo difponente mortuo,pofsintdotari de bonis maicricsin quo vide 
turvelle Paul. de Caltr¿quod ficin difto$.cú proponeretur. in prino 
cipio.Curm tradit quid fuericillius.5.difpofitioniadditumper difpo= 
Sicionemautbenti.sesqueS diciequod primo addicur:quia in didto 
5.tanvum habetur de fliain(lituca de de reflisuendo granata in diéto 
veró authentic.idem deciditurin nepoteex filio,velin pronepcte ex 
nepcte de licde cateris delcendentibusivcibi colligitorin verbolibes 
ris,quod comprehenditomnes defcendentesimam onusdotandi ome 
mum perfonarumpradidtarum pertinerctad tellaro:em , filviuerce 
vrinlegededit dotem,ff.decolletio.bono.l.oétana.tital.11opartit»4. 
vnde(ecundumeum cen(ctur voluifTe quod facererillud quud teflas 
rorelferfacturas.argu.l.comferuus.antebfEde condi. 8: demontira, 























*ibinanqueipfe v'uus,Secusin nepoteex flia, vel pronepote exne- 


pues quía onusdtandiilasnon perno ad primi dilpomentern. 
fedad parentesillorumperca,quernorglof.in.Láfilia, A ad Trebel. 
vultergo.Paul.de Caflaquod de menteprimi difponentisfirliceriam 
Giemorimus,quodin omnibus defcendétibuseius per filiumvel nepo 
tem pobir fieriallenatioex canla doris,iuxtadi(pofitionem die. arte 
then,tesqui.dequo ezo multum dubito, 8: potlusinclinaremin con 
trariumn.6 primoexcludo cafumindubicalilem, bi conditormaio- 
xix etiamex caula dois prohiberer alienationem 1 nam tunc difpofi- 
tio ciusleruanda ell(ve dix) eciaminillo cafu eft dementePaul.de 
Calls. Cum findamentum eius it quod fi yluoreripfefecifler: Bic 
quod cenferarvolwifTe,quód fiat polt ciusmortem.Quod fundamen. 
run ceflatílante voluntate exprelfain contrarium,quando veró non 
fuic hocexpreflim , (edlimplicirerprohibuit alicnationem ,tune 
videtur, quod inliberisnatis co mortuo »in quosnulla fiñtorta oblr= 
gysio dorandi,non cenfeaturidóvolui(le quod feretac fabpíe viuercr 














Jn no. 


eft.latic 


lib, 





Seltapartida, 





nequepralamitorwoluiffe contra fuamprobibiionem bona difirabi 
in cojin quo ipiera lo modo erst oblizarusargumendl. cum de inde 
bitclaieprobadorib.Serbi porel fui alía conectara non prafus 
amic y 1. Coud Prcbelija.8s conflachic 
manercin muaioria,8 6 talisconieéiura do 
netlet deflzaere ones muorias,vel pendomnes. Sitale 
¿cl.cumferaus. al> 
Jez.per Paul mibilin hoc probar. Imoibiilla prefumprio tendebar 
ari conferaacionem imaiorem bonorum ex reddiciencrationum, quá 
incorua dimirarioneny Sprocedichocmagisindubie dejucrez 
ex quo per comractum macciononi) iliusliberar 
justa. Eaurisafic nulla obligacio dotandiefTit ja auo paterno nep= 
temex lilto:Sfacirad pradieta J..$.(i quis proximicr.Uvnd.ceguas 
¿bi namtipoll mortemneque obflabitalij , nequeipleadmitcen: 
mes faltproximiorcognacusci,quo vino nondun: animal fueri: 
-1o£uciendum.cum biemlibus.fE.de fuis,Slezi.hareciPratercaras 
tiofoncamentalis. did autientica.res que. ve tradit Palusde Caliro 
contilio.So.primo volumi:quia pertupraleriptem eximivmconíuito 
rem.Se,cilyqui vndeficutnó pollerhuie 
oblizatio ierocre=tab ciendotesfizasre/lixutioni, quo mis us ob 
d'ctám caulaan licrerdiminutiosica nequepro hibendcillaram aliena 
tionem:ana non debeatefie in poreflate debiroris ab obligatione 1e 
eximerelicut.Crde actio. obliga. Siizirurifla ell ratio, Scraliso- 
bligatio celler prontcellacin priwodi(ponente , qui nunquam fair 
obii¿ausad dotandum neptes,vel praneptes, qua non erant, nec fte 
runtiu ren natura,eo vino paterquod poruitbona fua fubjjcereres 
Mivutioni,£ prohiberealicnationem:nequetalisdelcendenshaberde 
quo conquera:ur:cumnunquato habia talem alendeniem obligas 
tum. Pratereactiam Paulusin dicto confividerur declararefe circaid 
quod ixeratin didtes$.cum proponeretur.8c in diéta auchentica,1es 
que.penultima colume(:vequod dixit,procedat quandotantumerar 
prohíbivio taciralegalis,denon alienando:co quod bona erantfubie» 
sa fideicommifTo: quando veró Tetexprella prohibirio, € defectus 
nonefictin potefla:e difponentis probiber tis:tunc»on procedar 
dilpolicio.4.authentica.res que.Sed adhucinfabit quis:quiafecun 
dui hocnihil (pecialitacis, vel prerogaciuarinduétum fuerit per di- 
¿tam authenticam.res que,ex quo dicicur, quod tantum procedar in 
obligato ad dotandi, feuquádo in períona primidifponéis nara fue 
obiizatio dotandizad quod relpondeo quod adhwc ell mulcam fatio= 
xs E preroga! quiaiplo morcuo cantem poterat agere flia pro 
fia legitimayvel neptis que forténon fificeretad conllizendam do 
teu. Kcundusn qlalitarem flia velnepús, $ alía dequibusin.l.flie, 
IE delezatis tercio. Stctigiin lege.8.titulo guarro. partita. 5. in glofT. 
far parcescamabion.Eciladintroduétum furper diétam autheni 
cam, velegitima non (ufiicienti mic pobitmanasad bona prohibita 
alienaráz vel potefl dici quod mulcun inducar de nono illa authends 
caveflantetantam'tacica prohibitione leyali,ex prefmpta vo! 
tedefinnridifponentis,bonafubicátafideicommiillo pofsint alier 
pro dote,eriama perliberos,quinonerant in rerum naturayiua primo 
«siponente:quud non ell lante expreflaprohibiricne, vedisivelle 
Paul,de Callrcin diéto conli. Sed primum mili plos placer, $ quód 
in hocnullaGirdiferenciainter expre, Stacitam prohiticiones 
ss confertad pradiéta, quía maioricatusin mulús participar de natu» 
feudi:Scarguitur de vnoad aliud,vetracitBaldosínlege, cum anú 
«uioribus,C.deiur.delibe.Socin.confil.37,vcluz.é viaenus, quod 
£eudam non potell dariindotem. vtincapts, donare, qualicar olim 
faudaalie.polla8 perillumtex.dicitibiBal. quod auhentica.res que. 
non habeclocam in re £eudali,S in calisin quo permictitur aliquan» 
«ofeudum dariín dotem,proceditpro ritava(lalli dantisin feudum 
tantum,8cnon perpero,(ecundum Innocent, Ecdodto.indisto cap» 
nuporás polea reuercicnr feudum morcuo vallallo ad eum ,ad quem, 
exformainuellicura reuert deber, fecundum prediétos do8o.Stra 
«ditFelimusin cap.qua in ecclefiarum, deconflitu. columna. 29. hine 
eciam videmusquotidic  regeimpetrare licentias, $ facultates, ve de 
bonis maioriz pofintfiliz dotari,vel bona maioriz obligari pro re: 
Litutione dotis.Simpetranturquotidie idelcendentibus primi di 
1ponentis,qualifitpro certo habitumaliter non pofle de 1are fieriega 
fruftrapsecibus impetratur quod ¿iure communi concedicor,l.ncunñ 
fimilibus.C,dethefaurlibro.xo.!.cum per ablentiam.C.quib.nonob 
jcitur long.tempo, e 
GER licer non ft difputandum de hoc de potellare principis au 
ferentis per tales licentias jus futuri fideicommiñi, juxta ca qué 
ene tradit Alexanderconfilio.2.vifiscodicillislegitimatione $ a 
ljs,primo volumine.8: confilio:94»vbiad finem. dicit quód fecun= 
dumillud conblium fuitiidicarum.Confulo tamen dominis decon= 
filioregisad hoc deputaris,veraró É cummagna caulaiídz $e fimiles 
facultatesin encrionem bonorum maioriz Kfdcicommifi,détursli 




















Dandidare: 
qui peumisteccturin deftendentesin infinica 





















re. 






































































































enim darentur Gngcanlajufla fortdtenerenturad intereffeparti l+fe, 
excoquód notar BalduspoltglofTam ibiins. fina. columna quistes 
verlicul.item nota exitla glollade pacciuramen. firman. 8: que habé 
turin.lyuciaS paria vide Petrum de Anchar.in resul. pofTel 
for.coluana decimafeptima.verficulo.quinto quero. deregulis jur 
librolexto.cipleprinceps concedens taleslicentiaslinecanla nonia 
Nefacerer.neque viderarpo(Te perpradicta, vellaltem tencbiturgra 
ato prouideredebonocambio,vtnotantervolnieInnocen. in capi 
pilicumpridem.derenun.column.fecunda.verficu.nos credimmus. 
nequerecipienteserunttuti in con(cientiaiuxtaglo.ia capit. nó cl. 
devorcalten 8: fepepatresinprajudiciomfilioram velñllaram qui 
busdefertar maiotialmpetrahFacultatesregjas cum li fine (ab eo= 
um potellare di proteétionevidentur delinquere.argument.l.defer= 
re.$.lrem.cos.(T.de iurefi(ci.unde non debeteis faueri. Taleslicencias 
tendantcontrapublicam vilitater, que confiftitin conferuádis bos 
nisin£uvilia nobillumal..rima.f«denuntiare, vericul. publicé enim 
intere(?.(.de ventnípi.£ quod trsdie Toannes Andre. in additio, ad 
Speculato.tituude(ucceñiosab intefla. vbi referens difputarionem la= 
cobde Are.dicitpertineread publicam veilitatem, p agnacis $ Eumá 
lx diuitize conferuentur:con(darenim,quód per divitías familieram. 
conferuaturhone(las,qua: peritperinopiam,vtinauttentico detelli” 
bus.y fancimmus.collacio. pri ma. Sficucprincipatasdiuilione deftra 
uncur.vtin.S«preterea ducarus.de prolibieudaalicn. per Fredericú. 
ra eriam patrimoniayvtexperientiadocet. ve tradit Socinus confilio 
47.volowi-primo,colum.fecanda. Scinternobiles melioreft quan» 
doquealiorura fliorum di(perfio,quam haredicatis divifio.ve tradie 
Abb.rcíerens diówum beati Bernarái in capit.licet. de vote. Referipta 
«conta publicam vtilitatem,Scin dampumaliorum vocarorum adma 
oriamnon (untconcedenda,|.refcripta.Cadeprecib.jmpera.offerena 
Lfina.C.ficontralus,vel vúlicarempublicanr,capitarelcriptad capito 
decenti.verfomnesas.quallionelecanda. 
¿Quid antem fi rex dedirlicentiamextrahendi vnam rem vel pra: 
diuma miaioria pro dote filizr»co quia paternon habebaraliunde vn 
de dotaretzan fipater pofles perueniar ad pinguiorem fortunam, te= 
neaturipfedotare écresita alienata reuerti debetad maioriam 3 vide= 
turdicendum,qud non,perea que not.glofT.in didtaauthécica, ros 
que. Sincorporesvnde fumitur Seprobaturin dida.l.mulier.$.cum 
proponerstur. $e fsciune que notlofTainlege.vbiadhuesC. dejure. 
doriumase Bartosin.Lfi conftantesia principio.fT.foluto matrimo. in 
quetlicne illa. ivirincipiar elle diuespoll dotem datam vxoxi,pro= 
pter ejuspaupertatem Jn conerariumn facit quod notar Innocentain ca 
pit.quiapleriqueadeimmunisecclefia.traditSocinuscon(i164. volw: 
fecundo» vbi dicic, quéd liprinceps(abliftentealigua caula abílrabic 
xen vial pollea ceflarcanta,cellar difpolido:8cres ablata debetrelli 
tul: quiaauátisfaculcacibus,tolliturpriuilezium paupercatis.l. non 
fantum.$.cos ff. de exculario.tuto.l.cura.$.primó.ffode muneri.Rho 
nobis oneribus.5.audús.ffdevacar.tune.l.Titia.$.vluras.(F.deleg» 
fecundo. Pretereahoc videtur de mente Bartin didla.l.fi conflantes 
¿n principio.colum.fina.quem pro prima partejar citani cuiv diflin 
guitinquellioncilla.Quód fi actusfiperueniens qui ab initio impes 
diretaCtum geri,tenditad eundem efTe£tum cum aétugello, E túcex 
fupernenienti cali nontollivurid quodell gelturn.l. verbis. ad lez 
gem Falcid.Siveró tenditad contrarium efleum cum au celebras 
«to, Seruncvulequod retradtetoradtos ex fuperuenienti caft, Scita re 
Apondetad ¿ia deg.cura deben. de muncrib.Echono: com 
Gwilibus. Vndein cai queionis propclite diviciafipetuenientés 
tenduntad contrarium effeCum aétus celebrai,fólicer permifiionis 
obinopiamextrahendipro doterem maioriz; Scviderur dicendum, 
quod res rediredebeatadmmaioriam Si paterdotetex (uperuenienti- 
busdiuitijs, Sed dicendumviderar , quódextradiotalisrei,Scó> 
flitutiodotisex cafiétanon retraQlerurlicer Mperueniantdivicia, ve 
inregulafa£tmn legitime,deregulis jurislibrofexto. Se quiacunias 
¿us clk jam confirmarustune perceffationem caufienon deber cius 
effeólustetradtari.l.quires.f.aream.fRdofolur.l.fancimas. laprimera 
-C.de adminiftrastuto. Alexanderin digtalege. ficonflantein prindi- 
pio. columna finalifortécamen compellendus eerextrabens vigo= 
-xetalis facultacis decalibus divitijsfuperuenientibus fbrogare aljam 
xemin maiorjavalorisrei , quer extradtafuir, Ec optima cautela crit, 
módintalibuslicentijsitaspecificetur , Scillud ad quodalleganilo= 
nocent.in diétocapitu. quia plerique.non videtnrita indiflindiéve- 
tumpneque lnnocentshoc dicitita vt Socinusin dictoconfil. cumre= 
tulic,vrpertepoterisvidere.eritergo optimum., vt cum tales licentize 
conceduntur,quoddixiexprimacar, SiraJicentialimiterunvelex 
etmarir qué dllcatares dear lación ia malos 2epa 
ter extrahens pro dotefiliz dotemfoluar de fiperucnientibus divi- 
tijs;. CEtlide confenfialienantisex facultare Regia y Sremptoris 
diffoluituralienatio, viderurquod resredeacin maloriam. vcinlege. 





































































































6quelia 


SS 


¿quel 


quel 





roquale 


que fis 


Bue f, 


Yue. 


Mquacíte 





Titulo. XI.Como le menguen las mandas. 


voluntate.fF.quibamod.plz.velhypo.fol, d vide quod habeturin,J( 
curisalivoluntare.co.citu.K.c.fi.33oquz+k gl.io.conmprscam. in parte 
Wxores.270que (la. Ex quibus decides qplirés (itextraóta á mñoria 
exfacultate regia. de ea fir faétús alius nusioricatus, an fi res redcar 
ad priorem do.minum polsiriceruin ex ea voncedere imaioriam in qua 
«<quzllione ví dicendumn, quéd resicrehabitanon reincidar in maio» 
riamveprobacarin.fiira legacem.S li domus.fFa delega. r. E-proba» 
tuccciam in.di$efi voluntatesvnde ad faciendum de es mouam majos 
xiam in prefudiciam filiorusn cpuscricncua facultace, Bcadde que di 
xi (upráparum pol! principium huitsglo.CA duerte exiam,quod qui 
Judierem maiorig perinde eltacli remasienafler vndeincideretin poe 
snam alienantis.gloanor.in.l.y.Sawiles.ff. dere miti:4LEr quid filuderet 
Auper remaiorizlo tanta quanritace quod non ellerpesluicionisevide 
1.quihabebas.éf de lsga.jis Bali beliario quibus mod, És 
unit. Kemaduerte quod fi quis habuitáprincipelicentiam vendendi 
xemmaloratus dí morte prauentas non fecitynó poreric(ncceflor cies 
in maioriam vendere ex tal Facultatesvtcradienotiter Balio.5.Mar- 
<hio. colu.1wverfi,pone concellun: efl privilegiun:,dehis qui feudum 
darepolf.Item Staduerte, quod lille qui habuiclicenciam venden di 
remaliquam maiorizc emas talem rem perinterpolitam perfónam,ve 
forte alteri filio relinquat, quód non obflante tali licencia, Setaliali 
nationevocacusad maloriam poterictalem rempetere.argu.l. Gs qui 
bonis.H.de acquiahare,adde Bal.in.l,ordo.col.».verfi. quero datacit 
poteltas.C.deexecu.reiindi. dAnzutempretium quod haberur ex 
re queperwitciturvendiex maioratu litmaioriz , veconuertatur in 
emptionemalicuiasreiimmobilis,Se fin facultate ad vendendú jue 
non exprimaturividerur,quód fic ex his que not. Bal in.cx.defeud. 
nonhabentepropr.naguram feudi. ver. quero nunquid preinm.oe 
quoin calsilto pretium habecar excanla lucracina, «Sel quifipok 
feflormaloriariuranir,quón non alienauicres majoria qui tamen po 
Lea imperranir licentiam árege quod polletalienare tacens deiura» 
mento pra íiito,an poterittuncalienare2videbatur, qued ficex diéto 
Bald.in cap.ráin prin.column.4.de his quifeud.darepoflimevo 

circa hoc quaro fi pralatus jurauit.referens loa, And.in.c. vtfuper de 
rebuseccleiznonalienam.dicentem q ipreelacusivranitnon áliena 
refinelicentiaPapz,quod liimpetrar icentiam á Papatacico juramé 
to,quód porelt alienare,neque fictranfgrelsiojuramenti. Videturta= 
menin hocdicendum,quód iifudiaramécam,pr:ellacur ficar (ue 
celloribus,velad corum fauorem, 6% conferuationem rerum maiori 
<uod tuncnonvalebit alienatio eciam(timpetrer licentiaro tacito lu» 
ramento, quod 8 ell de mente loan.Andren.d.c.vtfuper. dum di- 
cit,quód iiuraflernó alienare inelicentia Metropolirani,quód tune 
FS impetrafetá Papatalem licentíamtacito jura mentonontenerer li. 
centia nequepolletfieri alienatio.LA duerte criam, quód vigoreralis 
£acultatisregiarnon debent vendi neque pro dote obligari xeé pretio- 
fioresfenres magna maioriaside vilioribusporefM/arishieri, quiaver 
faridebetán hoc arbitrium boniviri.l.magisputofone palim. de 
reb.coroScibiBal.notabiliter.Barciin,lalio.f.de ali.8cciba.lega.á Ec 
£i data fuielicentiaregia ad obligandum res imaioriz pro dote videtur 
Ecdarivepobinevendi.fi pupillorum.$.1.SóbiBal.fEderebus cor. 
Sitamen licentia dareturad vendendum non pe flenteius virtuteres 
maior obligari.vcinad.l.fipupillorum.5.6 pretor. quiad forma de- 
eretinonelbrecedendum.adde.|.fin.C.deprard.curialdlib.10, Srglof. 
in.Lnondeber.f.derezu.iuris.€Sed pone quod datafiirlicentia al- 
ternatiue ad vendendumvelad obligádum*es maioriz proaliquane 
cefiitateporell enim ficalternatiue davi.vtin difto.$.fipratoraan túc 
ficligatoblizare,pobitpoflea vendererscviderur,quod non pertext. 
in LcuiusF de curato.fuio.quod forte procederetli perviam obliga 
tionisfarisellernecebicaris confultum non alias. € Quidantem 6 pol 
fellor maioris legauitaliquam rem maioria: Scpofteaimperranit fi 
cultatem regiam ad extrahendum talerrem ámaioria, an reconua- 
efcitlegarunevide.Iferusmo filij.n prin. Fodelega.a. 8cibiBartol. 6 
Paul.£ Quidantem fiillequi valcimpugnare alienationem red maior 
viz.cum facultateregisfattam itclericus videtur, quod titemporefa» 
cultavisiam eratclericus,quód polsitsquia fi princeps de eo diipofiits 
vt non polsitcontrauenire non porvitex defeéta poteflaris 3 fi veró 
tantum generalicer prowidit,quód nullus cohtraueniariifla verda ge= 
neralianon referuntur adimpobibiliadi'ponenú,£tad ea ad quie lua 
FultUofenonextenditaide Ballad le comparedac la 
Cadeiure delibe,ScBartosin fi quisfub conditionesffde conditioni» 
businfitutionum., «Sedpone, quód rex dedit licentidim alienan» 
dialiquam rem maioriz, anille ad quem pertiner poll mortem alic- 
mantis poterit impediretradicionem polfeGionis offerendo pretinm 
rei,ad fublevandam necefsitatem pro qua venditur? videtur dicen» 
dum,quód (ice: facit bene quod norar Bald.in.$.deniquewverfical 
Treninorarque fuit primacaula bencfi.amitrédi, vbi 8: tradtar de fue 
ceflore,qualiterimpediatalignationem, Imó dcvidetnr, quod nec dú 
proximus in gradu hocpofletveram etiam quiliber alñus de familia 
















































































84 l 


vocacorumfacic.l.quiromg:$.coharedes, Mdeverboramobligationi 
busalk resilimgularisin racione(aisin J.cidlo. de leza.prafyliadie 
rit.8kfacicoptime,l.peto.gifratre.ff.dé legatis fecundo. den Rvide= 
tur,quod tali cafu locus hitreuracii ex Iegisdilpoliione, quia res clk 
degenerelcu auclengo.£Quid aucein liprinceps dedielicentiam ac y5, que 
nandi ex majoria pro, dote ¡slá3:6 tamen pater nó dotamit iliam led. 
in fuos víus expendit an pocerit fuccellor malorix petereresalienas 
tasividetur,quod licex dicto Barr.pertexcum ibiin-lás quieSeci quie 
fdelega.prafvideramen que dixiin.l.14.tivunyparcita quinta.ade 
dectiam.h operarum iudicio.ffade operlibersiuneta-glo.ibiin verbo 
dandawverficu.fed quarcin certo vnde idem elfeti venditor preiama 
on cólumplitvndepecuniailla conuerterctar in vúlitatero maicrias 
Jeewfhalienacio fui nulla feu non teneacres deber manerepenes mas 
joremdilium,Senon penes omnesharedes.hicut, fade operis liber. 
Sed quid fitle,qui ex faculcateporeratexirahereá mañoria remali- 16, que, 
quam pro dotefiliz,velaliasleget flizetalem rem, cum onere pla. 
debererfilio fuvo,qui fuccedebacin maioriatalem rem, vel tantá quan 
titate:msó erat ralis maloriayin qua non fuccedobarfocmina Mlantibus 
analculisicontingit quod moritur pater item Sifillus malcules E face 
ceditquidam malculustrantuerfadis,cuifiliarecuíar dare rem vel quí= ; 
titatein dpatre iniunctam,dicens quod ipíacl haresfrarrís ; Se ficad j 
Suplecuw ett onasiudanétam, an tencaturadhuc loluere trantiuerte li 
fuccedentión malería , quoadoluere debebac (rat dic quid ficper 
1ex.notain.l.(iisquiss£ofEdelegaspral. alzem pone quod quisiu> 17: que F 
perravira rege, vepolsitextrahereamoiorintalemrem pro fecundo 
dilio,qui Fliusante acceptarionem moriusell, anreuertetorralisres 
ad maioriarmeSvidetur quod ic.pertextvin.l proponebatur.ff. deca 
Mtren.pecu.S lafillustamibias.Sol hareditacem,.pater cú lequen.ech 
8 confertad hoc, quod firescuncelsit quod poller vendere res 
maiova: Tito non viderarconcedere, quod vendar Seo fecundum 
Andr.delfer.de probib.feudialienaper Ereder.colmperialemonte/pÓ 
fo.L.cnin feruo ..rcfponfo, E decótrahiendaemprioncaLucas de Pen 
3n.1.fi qíin$.C.de bonisvacanti.liba10.dSed pone, ppetícilor ma» 18 quel. 
joriz habuiclicentiza principealienádi aliquararécx maioria, quin 
Via on aleman ed toman Alo facesll ved Jat,an poble 
viderur q ná per tex.inol, cerdontf.de ope.tiberán contrarió tsmen 
foriter facit.).licut$.fidebitoridF.quibus mod+pig,vel bypo.folvbá 
quiconfentiz debitori viderarconfentire hurredi eius.pro relulativna 
videas Barain.L.limarico.gali voluntare.(EloJu.mawvbiciiaguióner 2 
confentientemex voluntate,Econfenticniem ex neceñitates E ezo 

19. que Bs 



















] 
Ñ 
l 



























































adderomin confentiente ex necebitate,an dore necebitasin fitrede 
velnon.quid enim finecelitas dotandi fororéadhuc durater pro que 
pucepsaienaionempermilcene tune cm uso pesetas dra 

yá licentiaex mente Bartol.in dit,$.fi voluntate.4 Sed quid lite» 
Alator qui condidit maicriam conceficlicentinan vendendi, donan q 
iS permarandippróutvellecrem maioria an pobicrempore morús 
Jegare, $ canolcaliu sms, gr que dolio pcia : 
viameforrépotellargui q non.argoviuus. fi quisinfraudtpacro, lis 
cetnonsmultamésciar.Íu cogitato hoc-tl Aduerte ea, q lia: licena : 
vía que dantur á principe ad alienandas resmaioriaintel!i¿i debene 
«úmodo alienetbonafido,8 fine fraude maicrire exnoratisper Base. 
in.lalio.fEdeali.kcibaleza.bonuscoxin.l1$pedal libera fd 
quidin franparro. Quid añ habebatlicentiamvendendirem ex 20: uefa 
maioría, «licgeneraliter: iflevero habebacduas majorias.ynamex. 
parte patris,aliam ex parte matris, vendidieemex maloria1mattisy¿á 
quam fielfet maioris pacris an tencbitvendirio? Scvideunr quód hc. 
vinotarglo(T.ibiBarto.8cPlateain.l.1 Cone fiftusrem quam vene 
diseno lib.10.contrariú tamen eller, llicentiafueracpecilisad rem . , 
ex maioriamatris,fi vendidifTerrem ex rmaloria parris,ve vultibi Plas 
teain co quod dicitdereque erát alteriuseccleliz, cuiusredlor non 
confenfit.ScaddeBald.in.d.l.nbrinsctade his qui feuadare pof. colin, 
verfi.led nunquid fuperiors€ Quid (in inoragannisimperavitlicen 21; quefl. 
tiamregiam ad vendendam re maiorizyvendidir Sreradidiy 8 polt . 
eainintegim rellicutus elt aduerfusvenditionem. de rehabuie rem , 
anreincidatin malotiam? dic, quódlicl fecunda, Sántérduns E ¡Li 
Bartoadfinem. (de vulga.Scpupil.pfima. .fiquisadita. ad Ter- 
tullianam, £Sed pone, quód minorpofsidésmaioriam imperranitá 22, quel. 
principefacultatem alienandialíqualm rem, ex ea ponfadto mentios 
"ne zxtatisian vencbitalienariorécviderurdicendum, quod falienatio 
eratexcaulanece(laria, Gcferuarafocci folennicas tequila in vendl- 
tione1erum minorum,guodréfebiralienatio,quía de li exprefifier 
cutter adhuc princepsdedifletlicegtiam, ex quo cau erat necefías 
ria.Siveró alicnatiofuitex caulavoluntaria, non tenebiralienatio,cxe 
quo princepsainoiloiclacaliaennon dede, eunon a 

efacilicopolulaisSizoluperliterisidereloripr, 
«Sed pone qminorlinefacalcare vedidir.é: hnclolenicatibus pofica 23. qual. 
faQametione ecatis,Somalor ximperrauicá principe contirmiacione 
véditionisivide? q [uficiatiquia auchositas prinópisfupplecornem 





























14quelte 


as.uzít. 


16.quell 


17.quelo 


28.que 


Scftapartida, 


folennitatemrequilitamin alienarionestex, 8 ibiT 
quihereditatis Cade venden.rebusciuilib zu. 1eé Sc istifla materia, 
vide quod dixián.l to.citz6.partita.q.in ¿l>=magnavin verlic,(ed an 
presiam. «Sed pones paterhabebartaculrarem faciendi maioriam 
nouam,$rollendi Se mutandiantiquam, qui feciencuá maioriam in 
filium ¿cui ver 
micbar anig 
maioria, po» 
nens Ín noua 
aliqua bona 
antique mas 
jovi « omisrensalia de quibusmon feciementionem : pofuit tamenin 
nouamaivria alía bonaprepria equivalencia bis, que omilitex anti 
qua maiotiayan videacur ex hoc vigorefacaltariseacraxifTe bona,qué 
ficomilitexantiqua maioriazvt ¡lla diuidanturinter hreredes?óx vide 
turquodperhocvideaturextraxilTésargumenal.maritus,C.de procu 
raco.cum concordan.dequibusibiin gl (M3 quianon elt verifimile 
difponcinemgrauare voluitle haredesduplici onere.l.Titia, cum te+ 
flamentosj.qui invita úlia.fhde legana.Sglo(libiin verbo,none/tve 
riimile.que ponderatverbatext.quod von ell intentio multiplican 
diz dotis, quando ob dotem relinquirur,cirergo hicnomine maicriz: 
relinquit,non videtur vellefacere duas maiorias.6 facittex, in ratióc 
fui in.ldicer.fidelezos.S.l.cum alimcra.5bi. ade ali. cibalega. ia 
contrariumtamen facicrex,in l Aurelivs.$.retator.M.delibe.legava 
binon viderurreceflium in codicillisá difpofitione te/lamenti,quas 
do nonponunturin codicillis verbareftrióiva: fed dic: quódideoid 
ibi atuitur:quiafulepolitum verbura hoc amplius : vnde fucrútne- 
ccllaria verba relbricrivascófertetió ad hoc quod cúpracefler licene 
túatollendiantiquar meioriá,agtus fequens interprerabivmrexlicen= 
tiapracedenti.l.quedam mulier.(F.dereiver:di, $ quod notar Bald. 
in.covnico,quidiuris icfipoft alic.vafa.fco,recuibi.a.nctinverl; pro 
febto. diltempone quod rex concefGitpacri facultazem perniitandi 
ali quam rem nalorize,an (iparer nó fuicvíts facultace, tranfeat ad fi= 
hiú:S:vide:ur q nonpertes.in.Lapud lulianú.$ufi quis alicni.fadlez. 
1.8).2710.9.part.6. vi dehocbonustex.in.].licut, 5.4. ¿uibamo. 
pignusvel hypo.fol. quod limita dk intelligze , mifi talisfacultas fuerie 
concellapropter viilitatem maicrig:ovtnotar Bald.insj.m 
pone concellum ef perpriuilegiumadelrís quifend.dare pol. Aduer- 
teeriá y quádolicentia darur ad vendendum bona aliqua maioriasica 
vealia locoillorum furrogenturbonataliter furrogata tequuncar 1» 
turá,S: qualitates primorúyvidebonumtextain.l generali,5.hieredese 
fdevfiafn.lega. ibi Bar. Quid autem alicnictl dara facultas alie 
nandirem aliqiuá maioriz,an hivendarpof anoum incida: in ponés 
acfi vencidifles fine ficultates loan. Faber videtar velle q licn. fina 
C.deiureemphi.allegans Specxit.de locato.verfi. 98% Lficur.5i vo 
Juntare.ff.quibus mo, pig»velhypo.fel,ex quo dogtor dePala.Rube. 
in quibu(dam (uisrecolleétisinferebat ad faculracena regiar ad fació- 
du maioriá, y expirerpecannú:á: nibil aliud allegar nifi prediéta: 
facittamen ad hoc.c.plerung,8t.cfi autem.dereleripraéo.] ¿gatito 12. 
parsitag.«licerloquanturin refcriptisad litesex ratione, videtur y 
poflisntad iflas facultates ad maioriam extendi: cum ytraqy referipta 
videantur odio(a:(ed in vtroque diéto,videturtenen dum efe contras 
riumimó q talia refcripra durécíalcem per decem annos, juxta.l.vni 
camfadenundi.:.lag2.citu.18.y partita.neque ob (lar didtumSpeca. 
8cloan.Fabri.quiacontrarinm videturverius, Scloar+ Andr. in addi, 
bi tenet coatrasium,quando non efTetcertus termines prafixus. $ 
d.coplerúquendobltar,quia Sibirelcriptumvale polacos 
impetrato fecundo ab aduería parre.glo. 8: dodo.ibi. d Sedan(ircau 
fa iulta concedendi ficulzacem ad abienationem bonoram mañoriar, 
quando res majosja funtin partibus rernotis a domicilio pofteforis 
maioria2Sividetur qp ic perexain autbenticcade ecciefiafli.ciouavese 
fi. rautemanpalelegarum.colla.9, 8 voluir Bal.io.Lvoluntas, Cade fi 
deicom.inleQuraanciquareferelafonin,l.filiusfarvilias.5.diui.in ren 
Panic tdo hoclimirat.. Quid ante fi quishaberer 
roaiorlem cúm licentia principisfadtam,6 cumtalivinculo K condi- 
tione,quód $ lipolTellorsalismaiorizcomoitrercrcrisen ctiam Le 
£ maieftatis,hona maioriznon confifcarentur, € máioria tranfeac 
in fequentem vocacum, quipo(lea ex facultate regia extraxit aliqua 
exbonis majoria:8tcadew facultate fecir deralibus bonis alñam ma- 
joriá in aliú,Scalios,qui nó vocabantur¡ er maioriá antiquarnfebali- 
uibuspadtis éccódiriorfbus: 3 fignánterinter cgtera:quod fi polfefa 
dolo eaten Jete mastars, bora als 
aria perderctinegs v)rerius it talicafu difpofiicin qué tranfirent. 
lgweroaliquis quipofsidebat talé nova maioria,commiíit crimá 


oie can 'honayanconfileabunturregi, vel redi 


de Plain Jl 











herederos::que dela máda q defta gui- 
la fuelle fecha: nó puedeel heredero fa- 




























































































¡ná niosia dibit clinorabileiócvEpnon confilcen 
cadpeiaa 
limi, ue 






Sp Eortioribus cermi 
> pEpapa.vbi ponic 





chio.ver.? 


quzfliont in hecverba,PonepapaconceGitmihi quioddácaltrí 
quibuídá códitionibus,quibus nó feruatiscaftrú deber renerú 
ye 
us caltrisfuisideinde egofecí contra ulctascóviticnestpipa dicice 
ftrum ad (e reuerfumiego dico ad me pertinere, tanquam parten cis 
uicacis oillio 
€tualé, fa (ub 
jacentem fade 
nfula. 
quzricur quid 
iuris, relpon= 
deo,q perdidivno€apitepecialisrecuperoex generalizquiapapa me 
Jocotin polisie quo ad ciuitaré,ex diflriétirende acquiro per vniuerli= 
tacé,quud perdo infpeétalpecie.argatf.deacquir,verú do. L quadam. 
exí.uefer.vrpradio.l.li domus.cuali.s.ney; obltar, y (peces dero- 
gatgencrisquia vernos elt,quádo genus venitampliaduesvenot.in. l. 
quitó .pe.fEadefundoinílru. mudo quero gain diucrfis períonis 
icaitrueratcócetlum Titio:nve ciuitas cum fio diflricia conceditur 
Scio:8k vé dicedú q extindio Tiriv ex fua cócelsione acquirarur Seio 
ex luo capitegenerali.ve.ff.cóia pra dio.l.in venditione , £i.fF. de jure 
dor.l.fi propriecaciadicit.l.q li aípecie prinseftinchoádum poltea ve= 
niendus ad genus.C.depiguo. l.2.qu non eltalibiin cócrarió vi:ná 
legecauecer, eplicapitanens concelsiralicuivnú manfiam infendus 
deindevendi.itcunitillud usañium nó venivin cócelsionegeneraliycás 
quáexcepcú á curia per (pecialé prouidentiam,vtin.c.quidam capitas 
neus.de capi.qui cur.ven.Solutio.iliudideo:quia noje curia: non cóti 
náwrfeuda:fed noie ciniratis,bene continerentur caltrafaluo iure al- 
terius:cú aútilludius deficiecólolidacorvniuerfitacifvz : Gidemfore 
técílin feudisper.d.l.fi propsietati. Sicvidebarur dicédúin predica 
quzlijene,g cú ius fecundae maioriz deficiar cóloliderur prima mas 
jo:iz vniucrlali,pratereaicarex vcluit, qyillabcna extraherentura 
prima maioriasetremanerent in fecúda,qua celfante nó y y aliquid 
voluitagere cótraprimá maioniá,£crebuslic ltantibus.f, llanteleclne 
damaioxia,vi difpentalle contraprimam non ¡lla ceflante.l.quod ler» 
ius. finde condi.ob caul.dk que rradirlaté Socinusovolu.confi.58.8c 
Alex.cóli,72.col.fi.z.vol.faciteria quod habetur in.).ficut 9,illud vi 
eanus.ff.quibus mod,pignus vel hyporheca (oluitur.Giel.eciá, cía 
jubemus+C.ad Vellcia, dk facitoprimelexproponcbal, S lex filiustan 
amilias. Slhareditate,S.pater cu fequenú. (fede caftrení.peculio. ln 
'amittabona deficruncelle primz maioriz ex 
£uulrateregia, Seriligruntin alía perloná, vndejá non funtreliquíz 
prime maioria.lpater 6líú.5.quindecim.ff. de lega.3. Scin fimili ha» 
beis in fundo qui lemelexinit defamilia,q definit ele pácrimonia- 
lismutatione perlon:r.ary, lgeritin bft,de acquir.hrarcain de refadra 
amilsibiliex criminclelg maicflaris:femper ericamitsibilis,vealiasin 
inrefaétaalienabili:fempereritalienabibs.vcin,d.5.quindecim, Sa 
ciceciam quod haberurin.l.fiquiszedesáf. de fesuitayr.predi, Jrem me 
dijtucceflores immutácrei qualitará.l.Paulus,S.fi.f. de acqui. harz» 
1.licirario.5.mercatores.fade public.l.fiauia.C.de donas, 1. C. deim- 
po.lucratiua.deferip.].10.Bal.de eo quibibi vel hgrcd.Iuis.inprin, Ad 





. ha pe 
ndecócelsitmihi ciu'tarem (ub qua ell illudcaftrú curo omuni 








carfalcidia.EfTo milino feria, quído el 
teltador mandalfe a lu fijo algo por ra- 





































































¿ebonú Selingularécalumin.|.Gicalezacum. li domusfF. de legata. 
ibi,arli cadomo deltruéto,Kc.ék quodibi Pau.de Calismot, in fine, 
APerquites.ctiáinferesad queftioné, q fiparerhabens maioriá a0- 





tiquáimperranirá principe licentiam extrabendiab eaaliqua bona, 6% 
cótticuendi ex cis maioriá aligin filiúlecundú:8 irafecir , q morcuo 
fecúdo filio in vita patris, mon reuertútur bona illa in primá maioriás 
etiáficóltarerdevolútarepatris, q reuerterestur, quiacum talinoua 
volútatevt reuecterétur debebar eriá cócurrere licentia regis neceflan 
sia.facit loque .fitñ eller calus, in quo facultas res 
gisin hocnon ellernecefTaria (ufticerer veluntasparri,pertexain.suli 
domus.n fi. Evitlá pane crederédeiure veriorem,nitiex conicétris 
aliquibus alíjs conflarer principe voluille deficientelecundamivria, 
y bona redirent ad primá,vt (icautú fuit:p decedécibus vocatis in te= 
cúda:bonaredireradprimam, velaliás de tali velitaie conftarersás in 
facultateregianon exprimerentar,qp benaex crimine Iglemaieltais 
confilcarétur:quiatúicin certisnó eller opus cúiedquris.l.continuas,$. 
cumita, fade verbosobli. Tu quandocaluso ccurreric latius confiviera, 
quia quell.cll norabilis.d Poncetiam,g contra tenoiem maloria y 
cant. in defeétum malculorú,quendárranfuerlaléexclulafilia foemi- 
na rex difpentauir,vtpoffeller daretmaioriam filize,6: cins delcendo 
tibuscomparet mode,nonilleprimoloco vocatus ¿fed lequentesvos 
catisd dicicregéillis nó preivoicafie,vnde perú maioriá,an point? 
videtur q non pertexváidenotabilemin.)..o). (ide afsignandis li 
berts.Barain.L.$i pater.£f.deconiungendis cum emanciparo liberis 
eius,q deplano procedershillecui oratoria deferebacue ellet viuns té- 
Por: yuo defertas.(ecus videcuríi e/Ter morcuns, 
UE a Jus herederos.Hoc dicit ne alias precepcum probibicionis aliena- $ 
sionis,dicacur nudunvcin.Lgq.titu.s Sibidixi, 5. partit. E Face 
hacien 

































. 30 


29 quello 


.quzle 














Titul.XI.Como fe menguan las mandas: 


hac lex ad queflionem maioricarus fimpliciter fadti quía cum (e- 
cundum confuctudinem Hifpanizintelligacur veveniardefilioma= 
ioriin maioremprohibitio fagta de non alienando non dicetur nu- 
dum preceptum.probatetiamilta.l.quod (itmaioria far in defcen- 
dentes ¿e probibitio alienacionis fadta fit tantum primo vocaro q 
extendatar ca 

lis prohibicio 
ad fecundum 
$ cxterosde- 
fcendentes vo 
caros, videcur 
enimprohi 
tio elle realis 
non perfona- 
lis iuxtaidgd 
nótBarcin.l. 
3. $. opus nos 
vumadán, 
de nou. oper, 
muntia,detan= 
girBaldein. $. 
ruríus.colum- 
maprimaverl. 
quid de prohi 
bitionibus. de 
contro. ines 








zon dela lu legitimapartea, que deuc 
aucrenlosbienesdel padre,ofimandal 
feaal guna muger de lo fuyo por razó 
dedote?, ofimandalle aforrar fus fier- 
uos“.Cadetales cofas comocítas, non 
puedenlosherederos facar,nin retener 
ningúa cola porrazó de falcidia.Otrofi 
dezimos,que pagando cl heredero có- 
plidamente* algunas cofas delas man 
das,queouicffefechocl teltadornon fa 
cando endela falcidia, cuydando*qen 
la heredad q fincaua, auía affaz parapa- 
garlasotras mandas,e pararetener para 
£i la fu parte legitima: cftonce todas las 
otras mandas deue pagar complidamé 
te.Fueras ende, fidefpues que las elco- 
mencoafsiapagar, fe defcubriciTealgá 
debdo grandeque el non lo fopiefe en 
anteque eratenudo de pagar aquel a- 
quicnel hercdo. Ca eftonce por cftara- 
zon bien podria facar falcidia de agllas 
mandas, quefueffenaun porpagar. 














mus.io princa 


C. deinofhici. 
xe(l 





falcidia inter- 





y » Unedere Ads 
de.l. cum do» 
temaf£.ad leg. 
falci.Scglolan 
Lin tellamen= 
10.C.co. 

30 Eosforrar lus 


9Le).V 11.Comolos herederos pueden facar la 
falcidia fifixieren el inuentari 








Jeruoso Adde pes Odos los heréfferos q fon 
eS cftablefcidos pdrloste(ta- 
tates. ff.de ¡n= y dores, puedéfacar falcidia 
Soltindd, g [egú quediximos en las le 


in teltaméto. 
€complidamente. Adde authenticam.fed cum teltator. C. codem.8c 
notáltam.).partitar.qui bene declaraciílam cafom Gplenius quam 
Falciasiadiamben den corporeade fumicur.Sclimita Scintellige 
veper Bart.Scdotto.in.l.fiex pluribus.f.cod.quando feilicerplures 
resfub nomine colle£tiuo eflen: legata: nam Scli vna ex diétis rebus 
fuiflerlpóte foluca falcidia po(let detrahi dealijs:quia tunc eftvnum. 
tantlm legacum: quando veró funt plura legata, 8e foluatur vnum 
procedit ¡ltalex,Límita ctiamiftá, L quando heres (oluilTetintegre 
vni legarario cum protellatione,quod non intendicibi praiudicare 
¡uoadalios:quiatunclibinon praiudicat,fecandum lacob.de Raue. 
Alber.in.d.auth.fed cur teftator, quiaiíto cafta Lita non loqui- 
turindubiotemen (impliciter foluendo vni videtur etiam confentire 
defoluendoaliisetiam integraliter,fecandum Ey in.d.auth.(ed cum 
teltator.q.6,8cibicriam Salycepoft.d.lacob.deRauen.EglofT.in.d, 
authen.fed cumteltator, 


a 


a 








10 € Ucuydanda.Secus ergo lifolueret per errorem,Ecnó agnitis priusviri 
Bio rarcsóntiyeto Lobo boslsy mon idarco :od.S.Janó du 
bium,C.dete(ta.G.l.error.C,co, ” 

Qlex. P 11 


so Haresnon faciensinuentaciamin forma juris priatur falcidia: non. 
tamen legitima debicaiure nacura:quia cum falcidia fic beneficiam 
legis aufercur in legern commitrent. had. ee 

*£ aralcidis. Adde.Lfina, fi veró poltquam.C:deiur.deliberbclyo, ti 
tu.ó.upra Emparte : 








2 g Guegitima, Approbat opinionem glo/Tin.finá.$,penain glo/T.fivad — 


h 


fin.C.deiur.delibe.S glofT.in authen.bocamplins.C,de fideicom. fu 
per verbo naturale.Scglo(.in auter.fed cumtellator.in verbo exce- 
danc.C.adlegem falcid. fed que eric veilitas in boc cum £lius nea 
conficiens inuentarium eciam de fuo proprio ¿tencarar folida prarr 
fare legata,vcin.L.xo.tit.6.lapra cadem particasrefponde, veperBar. 
in.dauthe.kd 
cum teflatore 
joverfic.qua 
YO viram per 
nonconfeétio 
nem. Quidar 
temin Uscbel 
lianicaan pri= 








yesantedefta.E clto fe deue entender, fi 
fizicren primeraméteclinuentario,que 
dene ferfecho fegund que disimos en 
eltitulo decomo pueden auer confejo 
los herederosfi tomarála heredado nó. xr 
Efiporauentura clinuentario non o- lao 
vicfen fecho,eftóce nópodriifacarfal- res finófaciar 
cidiaf.Fueras ende,fi los herederos fucf e bl 
fen delos que defcienden o (bé, porla IAN 
liñaderecha de los fazcdores delos tefta 
mentos.Cacltosatalesdeuen aucrla fu - GLutinepe 
parte legitima8, por debdo q há en los nonparvadif: 
bienes del padre naturalmente:mas los fepias dn: 5. 
otros herederoshhan la falcidia porotor y 


mA A lex PILI, 
gamiento deley.Eporende pues,que Er Non decralir 













ftos a talesnon guardá la ley deué poré ” preresquartam 
deperderaquello que dcuíá aver poro- ps Trebellia 
; num, quando 
torgamiento della. A ullabada 
to K coat as 


dic: compil 
tac hueres fra 
¿lus,quosper 
dipitiudiciote 
inhac 





%Ley. V 117. Conso aquel que eseflablefcido por 
heredero fiesvugado que dela bevencia a osri 
puede fucar della la quarsa parre, a que dizen 
en latin trebellianica. 





la quarta parte, quecl here 
da! dero deuc aucr de los bic- 

e: Ay) nesdela herencia? ,en que 
es eftableicido quando es rogado del te 
ftador,que deo entregue depues lahe- 





lunt perce= 
ptos nepligen 
tía fideicome 
millaij nópe 
tentis:led polt 
tempus quo 
heres debetre(lituere:maliciold perceptos tenetur reflituere: Scpro 
¡(ta quarta Trebellianica tenetur harxes pro oneribushrzreditarijs:in 
quartaaucemiurenaturiz debitanon compucanturfruétus percepti. 
hoc dicit. 
Delos bienes de la herencia. Aduerte ad hocverbumenamexeo deci- 1 
di videturque(tio,de qua per Oldrald.confil.:58 incipitfa£tum tale 
eltian Trebellianica deducaturcciam habitore(peétu ad Jegata reli 
ayveltantum de co,quodinpere(? heredi,dedudtislegaisnam per 
m.l.viderur quod tantum deducarur decalunredirate in qua ele 
in(licutus, 8 quam rogarus ell reflicuerefideicommi(lario vniner- 
fali.Scidem videtur voluifTe Azo.C.ad Trebellia¡infumma,col, pen, 
ver,quartz recentio.cum dicir,quod herespolsit detrahere quarcam 
Trebellianicam de vniuerfitate, quam heres rogaras ell reltituere, 
Se maximeatrentocommuni (tilo tellamentoruax: cuna fadtis legas 
tis,diciturrin cateris veró bonis legatis folutis inflimo talem Jueres 
dem,Sccum legaranon fubiaceantre(lieutoni, neque per confequés 
Lubiacere debentretentioniquarca Trebellianicz,Oldráltamévbi 
fupraconfuluiccontrariam:imo quód detrahaturtam delegatisrcli- 
tis,quana de totoalio vniuerlali,per.l.x.$.Tulianus.cum glolibi.8.l. 
Marcel/us.5.Pomponiusfcribitff.ad Treb.8.C.co.l.fin.infin.Ecca 
pirul.Kdynuntius.de te(ta.Scfubditnorabiliter pilla verbavfitacain 
cateris bonisiníicuó talem haredemnontepugnants quininflica- 
tiofaéta desu ex yniuerto¿éEguodiaodos fic loquendi apudte- 
faroresitreplit, vecatera prítter legata velinc apud haredem irre- 
i y 'erocapi.ledrellitui,l.peneste.Aide ver 
bors figuifica. tn Vero in ¡la qúzllighe dic vt perAngel. i 
quicur Alex.in.d.5.1d8 a tetigiin.Lo.ja gta, (upr 
cecAngel.nullaradeiftisdiétis Oldrald.nieg; críam Alex 
> Partida.vij. 2 


































fruétus,fiplas na, conf. 
arta aften- trebe, 










5 d Utuefenegligente. 





tionemenotactiamvnum quod Baldudi 
can.bisquecin fraudscredir.aliena.fancad finaquod in cali quo quis 
«ltinftitutus non contemplarione fua:fed fidcicómiflarii,quod tune 
non derrahctquartam Trebellianicam pertexfingularem. ¿ibi Cyo 
3n.Lin fideicommifsi.fecum polidias.ffade vi.vbicriam videbis per 
Alexcin addi úl 
sioadBar 
dicetiá Bal. 
d.cob.adfine, 
quod vbicúg; 
uistenstarre 
ficuere hazte» 
ditaremex có 
eratta y ob 
detsabit. alle- 
gat.L quidam 
cum 
deheredi.io- 
feu, Etaduer 
sep regular. 
der extra cepo 
soscalusyde qu 
y 














rencia 20tri.Bero deue contar en cfta fu 
parte*las cofas q el fazedor del teftamé 
tolemando filas ouo. Eaun dezimos, 
quelos frutos* quetomo detal heren- 
cia,de mientraquelz0u0,fifucren tan- 
tos,que montarétáto quáto podriava- 
lcrla quarta parte,que el deue aucr:cftó 
cenon deuctomar 6, ninguna cola dela 
heredad,antela deuedar libree quita, a 
aquelaquienlerogaronquela deme 
fipor auentura tanto non valieflen los 
frutos que el faco ende, contando ante 
lo que el refcibio dellosfobrecíto,deuc 
feentregar de losbienesde la herencia, 
fafla qayalaquartaparte.E fi masmon 
tarenlosfrutos, quelo quecldeueaner 
por razó defta quart parte,eftóce dezi- 











Frebelli. non 
porelk. hieres 
fumere iflam 
quará in vna 
se, vel rebusp 
exi elcdis de 


bencáiciamde — mos,quefi cl teftadorle feñalo diaaque 
a rindieffela heredad,e aaquel plazo lacn 
delerda trego aaglagenladeuiaentregar:q quer 
Iquíguam.C. — denetodos losfrutos por laquarta par 


ad legs falcido 
Eran teflacor 


te,q deuiaaner,quáto qer q valá mas.E 
ob S 





fupraco.vbicommuniter teneridi 
xi qufic.Quodan procedareciamin liberisprimi gradus,dereftienen 
do grauatischinterícribentes maxima concertacio: Se quod non pol 
firpater prohiberefiliisrogatistalem detraétionem:tener Bar.SeSália 

jubemus.C.ad Trebellia.Sci 

















tanica Romafingular.1yuetenct contrariumsimo q probiber cciam 
pofiticuiusopinionemeriam tennit Cy imad.iubemus. Sci 
diciecomenunemPau.á monte picoia.l.in quartam. co 
Jemowtr7aad.|.£slci, prout late tradicDidacusá Couarrmu, in rele 
capitali.Raynuntius.detefta,f.2.mme.7-quiadhetetopinioni Bal. 
taoquam filiisfauorabili, Sclecundum cum magis communiter re. 




















rarencfapare Add lin quart. adlegem al Senor quod 
portiohgrediraria donationís,quz morte confirmacur intrebelllieni 

-filium quem habenten.C.famil. hercifeun. fecua- 
de quaper Balbi.8.column. Item criam cópu» 
isimplendw,videibidem $e. cum pater. 





Quid autei fi teflator iufsit refitai setenta 
«quarta,an tunc tu ftuscomputenturin quartam vide per Alexand, 
pos! Rapha.ia.d.l.in fideicommiflaria vbi Alex.col.s.quodtuncnó 
compurentur quo deftbene notandum.. 
ve somaraNó ergo pofletheres dicere.volo fruétus refituere, 
-aminalijorebus Irareditariishaberesve hicpater:cuius contra 
sii diccbur Rapha.relarusab Alexand. in diét. lfideicormmillariá 
bi AJes.cencecontracum,polkImolin.d.$.fihares.Sopigio Imol, 
8: Alexan.approbarurhic. + 











Barro.£ doéto.communiterio.d.J.infideicommifTariam.tenenttúc 
etiam fruéius cedere lucro cohrrredis,qui nonfuicin mora, 





5 + Udelafa parreque den aer. Eficfondtas, quas percepic viera quar» 





tascliijereliqui compurentrín quartá.Quidramen fifideicom 
milTarius,dicatín tali co(n,quando heredis mora jaceruenic, q vale 
quodfruétuspolt moram perceptiibixe/licuantur, Se quod Jueres ha 


Quid finonfiicneglizensiquiafortccratabíens. _ 
Si > 


Selta partida. 


Bearquartamdealiisrebus haredicarijs,an fir audiendus? viderar y 
non,ex quo lexifla vult,c fru£tusincra quartam computécur in ea, 
quod planéprocedirvolentefideicómiliasio,(eu non contradicente: 








co auréinuito non exprimicilta.l.vndefacis videturcequí qp fideicó 
mitTarioin hocfuceurracur:nealias dicamuselleinpoteftate haredis 
perculpam,Se 
imoramfuá ba 
berefibi quar- 


finó lefeñalaró dia cierto,ag diefTe la he 
redad, eaqlq ladeuia auer fucilenegli 
gétel ¿demádarla.fabiédolo,cltóce de 
zimos Geltegcratenedor dela heredad 
auralos frutos della,e nó los cótara enla 
fu quarta parte. Masficítea talfueffere 
beldede darla heredado lo meticife por 
alógamiéto maliciofaméte: eftóce Gto 
ger qvalámaslos frutos, q el cfquilmo 
delalu parte, q deueauer e, fera tenudo 
delosdaral otro cóla heredad.Elo G di 
ximosen elta ley,érazó de losfrutos, q 
denéfercótadosenla quartaparte,fegú 
qesfobredicho,ha logar quádo el here 
leroaquié ruega qa heredada otri, 
nones delos fijos del teltador£.Cafide — l-infideicom- 
Hlosfuelle:eltóce los frutos Gefquilmaf p € rijo delega y 
fe cftefijo del fazedor deltcftaméto,mié der: Concord 
toni 5 cúLiubemus. 
tra Gtovieflelaheredaden fu poder, MÓ CadTrcbel. 
ferácótadosenlalupartelegitimaS:an — procedicin 
o e deuefer facada  liberis primi 
E a 220% gradus tant 
entcraméte,delos bienes delaherécia,e  Vehic 8ibi 8 
not. ex genes 
ralitare huius 
LLinfeni, quod hic difponiturprocedere finefliigrauentar reftitae» 
reallislibert co.licet Cynus Albe.Falgo.Corneus 
Liubemus. Al del. in fideicommiflaria.colum.;.centterenteótra 
siuun,quandeféxranco.primumtamen(quod exiftins.) generalita- 
teapprobari videtur)tenuerunt Salyce.£Pay.ió:d.l.jubemus. loan. 
de Imol.in.l.quod debonis.$.cumauns.f.ad legem falcidiam.S Ri- 
pain diéta lezcin fideicommillaria.numero, juia maiorratio Be 
fuuorfiliigrauari e(t quando granatarrellicueidexcranco, quáquan= 
doalteritilio. 





fario:cúnó ft 
inpoteltatehg 






veliz 
quartamm (ed 
judicis arbi- 
trio committi 
tur, Bartol: Se 





cómillariasia 
hocfiraudien= 
das tener Loa. 
delmo.K Ale 
xxan.pofl lac. 
deRaxc.ind. 














E Urnlafupartelegivima . Siincelligas in debico inte nature planum $. 

cft:quia talemlegitimam Bci; 2 fruétas, debetfilins habere ,ve 

i ima piepferionei.€. leinofíici.ceft.Baldusin.lnon eltam 
biguam.C.tamil.hercilenn.glin. de.in ideicommilTaria. E. ad Tre 

el Etan ¡demencia lepirima debitaalcendentbus vefuéins non 
computenturinea:Bald.tenetquodnonin repetirio.capitu.fipator. 
deteftaibr.fexto.allegar.l.filiusfamilias.Mad! legem Elia. Stidem 
vultAlexan.índ Lin fidcicomiflaria.column.quinta.vbi diciefe ali+ 
bi hocnólegifTe,Scquódpro Balsadducipore(t,quia. G 
folumloquitur in legitima delcendencium ¿ergo in alcendentibms 
xemanent incorreétalmeaamiqua volentiaindillinGte, qué d fenétus 
imputenturin legitimara..Papinjanus. $. vnde fi quis de inofñe 
cio.tcftamemihitamen plusplaces,quodidem fitin legitima alcén» 
dentiam peral.nam Beh patentibus.tf.de inoflicio, teftamen. £t.. 6s 
in ordina, Tausi, Scquia.l. fliusfumilias. loquiturin falcidia,nonía 
Iegitimarác quiadifpolicumin vno ex cortelariuis,dilponirurinalio, q 
feu cenferideberdilpofitumin alio.Lfina.C.deindiét.viduica.coll,8 
in.1i.C«decapre.libroyndecimo,fi verd intelligasiftam.l. de Tre 
bellianica,prontetiam deberintelligi,8cipla loquitur, proceditetiá 
plan contonitas cutiifpolione diful labs. funde lena 
Trebellianicam, filexifta vocetlegitimam, Sclic eríam vocarfalci- 
diamvthabetarín.l.quartafupra eod.8cintellige de fiuétibus perce 
pús,poltmorté reflatoris:veillinon computentarin legitimam debi 
tamiure naturz,neque Trebellianicam,percepti veró ante mortem, 
feutemporemortispendentes confentur, vtreliquiereshareditarias 
S:poflizarcomputari Scalsignari áindicepro legi 


























itima, vel Trebellia 
ica, (ecundum AleXan,quem videin.d,Lin Adcicommiflaria,col. 3. 

















9 a Entaguereleefador. Concorde 

tumadillud,quod diz lupra e 

Libere Trcbellianicam fil primi y 

iusregai fillusgraaarus debes 

ei Trebellianiciidio ve dis 
dixi quad tan 

oterat 

detrahese legi 











capaci gl. .vbi 





nondelosfrutos della:máguei el teftan 








timam, deia= — dorlo oujeffemádado de otra guil.Pe 
renararsó ro lo que diximos delta quarta parte en 


€o calio quo arte 
da ae cftaley,fedeue entender delta guifa, q el 


quo poterat— herederoladeueauer,quádo cnt 
detrahere du- d ñ > Ed 
as guarras, Tedadde ugrado, finconftresimiento 
ninguno,que cljuezle fizielíe. Mas (ics 
10 b Gsies rebelde. «beldeb, 1 Jena E 
Aide lnág  "ebeldeb,nonla queriendo entrar: 
$. quicompul — ouieflca fizerpor premiac mádam, 
fus.(F. ad Y re= del “cf f E 
Docas  delfuez:cltoncenoñ facaralaquartapar 
demul.noniu=  tcfobredicha: Antedezimos,g cstenu- 
a dode dar, ede entregar la heredad con 
€ Gsuparte, Ade gar! 
deinft. dei  losfrutos della,1aquel g lerogo,o man 
ema do clteftadorquela dielfe, Otfoti dezi- 
fedquia. cum MOS, que elestiempre tenudo de pagar 
duobus.teque — fu parte delas debdasd que denicife el 
O fiquis  teftador,quáto lecopicllica pagar,porra 
1 darnlardebdaa z00 delta quarta parte. 


ficprorata 
té Titulo. XIL Delos 


illias quart, 
tenetur credi 

<fcritos que fazen los omesafusfina- 

mientos, a quellaman en la 
df écin Mus per 


tín códicillos. 
Pr, a Odicillos dizen en latin 
deco= Mota. ma? 15 
Aralicer dilln Ú 





























temlegatarijs. 
veindot. Scan 
C. ad Trebel», 
la. fuperquo 
Adie.C.  tamen vide la 










$ vna: manera de cferitos 
guentemn. h AS pequeños, que fazen los 
54 doing COS omes defpues que han 
bdo 29 Y feclio fus teftamentos, 
Caftr.in.d.| paracrelccr,o menguar, omuda algu 
$r2.C.cod. 8 99 de las mandas que auian fechas en 


erAlexanin , 
Malsteda  ellos.Ondepuesqueen los titulosante 











quadringen= — defte, fablamos delosteftamentos,que 
es fon mayores cfcrituras,que los omes fa 
€rirulas. re. zen,porrazondefus finamicros. Otroli 





y WuexaLa 
30 Codicillus ell breuis feriptura ente vel poflteftamentam fata: Se 
polTuntcodicillare ownesqui poflin rellaris prodelt er im codicile 
des quapa cumpofluntlegatain teflamento augeri vel minu: Se 
potelt codicillusin fcripris velfinecoram quinque tefibusfieri: cid 
linon fintrogati.had.. , 
1 e Goante.Adde.lante tabulas..co.Scinft,co.$.n3 tancim. SC, co, lo 
fueabinitio. E 20 pE 
2 £ 4 Decarorgeaños. Isenim poteft facere codicillos,qui deture poteft 
facereteltamentum.l.divus.$.codicillos.Fdejur.codicillo. Quidau 
em ficaueretur flatuto,qued minor.25. arnisnon poli tellar 
poterít codicillarepoft.14.annos*Bartol,quod nóvin.l.2.fL.dolega.o. 
contrariumtamen tener Baldiin.lati.C.de tefla. ver. quid fi facutum 
did die 
35 Ceneltirnlo.Vide easparericaro.cum fequencibus. 
a UEneferitos finel.Adde,Lfi,Cade bon.liber.8:.L.fi,C.co. 

S 5 1 cinco reftigos,Adde.2,1,6,C,co.vide hodie quod habeturin. 
Vil. 8 Jostellamentoslibr.s.ordina.rega-dcimol3¿in ordina, Tauri. 
4otio  hicopnonrequiriturteftesin codicillis elle rozaros: cum dicit quee 
fuere acoren judios Lfiinfi.Coco. Ecadde cin .06ap1a par 
copil, y 





























detodas lascofas, que pueden fer pue- 
ftas,c fechas en cllos.Quercmos aqui de 
zirdeftas efcriturasfobredichas.Emo- iy 
ftraremos,quequicredezircodicillus.E temo 
aquetienepro.E quiélo puedefazer.E Mee 
en que mancradcuc fer fecho. E fobre. sitexea 
quecolas.E quedepartimientohaentre tam Treb 
los tcftamentos,c loscobdicilos.Edcli” repaso 
dircmos,como fepueden delatar. 














ey. 7. Que quieredezircobdicio sea queticn 
prose quienlo puede faxerse en [manera dene 

fer feclrosefobre que cojas, d 

WO dicillus en latin, táto quiere, vade Kn es 
dezirenromance, comocle pueda 

pate tarabreuc, quefizen algunos: certasnen tias 
omesdelpues que fon fechosfus-tefta- 
¿ ¿tal clerituracomo cla, 
tiene grápro:porquepuedeomecn ella 
oméguarlas ovádas queonicfe 
fechas enel ecltaméto. E puedelo fazer 
todo omcq fea mayordecatorzcañosí, 
ela muger de dozcaños, folamenteque 
non fea de aquellosaquiécs defendido, 
fegun diximosen el titulo delos tefta- incodicilisdi 
mentos. E puedefer fecho el cobdicilo a 
en clcrito cfinel,hfolo que feacierten y- llas 
cinco tefligos,'quando lo fazc.Epuedé renta 
feren el mandadastodas las colas, que a 
pueden fer dexadas encl tcftaméto, por. codillorúal. 
rozon demanda. > iaa 
Le). 11. Que co el cobdicilo nop pueden ferefta surrcodici 
1 blefcidosherederos derechaméte: cop principa 





























1 Ps deber 
Milos cobdicilosnon pueden fas aaa 


[er cflablefcidos herederos E cofivaio, Sed Quen 
cricpulchrum 

¿ubivm,ancum hodie deiureregni cadem folesmitas, Scnimeras te 

fiin debeatintcrueniecia codicils, quein ceflamento, Sinteó Qui el 

fufiiciunt quio q teltes,vel tres cum tabelJione, ordina.fiquís 1 Tur 






















hodicincodicillisaliquer inflituar directo, an cenebit inllicuio ac copa. 
fifuélacifeciniellamentorkvidebacar y non ex co quodnct. Bald: ipnovare 
H ixcafin.Cifunil.hercifovbiconcludic q haredicas directe da copacit, le 





¡on potelt,etias li paterin codi josiniliruat: qua cuun re: 
Jinquereherediatem direétoin codicillis fpeciale irán milice z ergo 
jo contrariun: ef ius commune.Kidem voluicBald.in. L humanica 
ris.colu ver. fed nunquidiflaexemplaria.C.deimprsber.éc alijsfub 
Mi.Sctamen con (kar valereteflamencum interliberosctiam cd sino 
sinumeroteflivm. vein.l, hac confultibima.$.eximperfefto. Cade 
softad.7ti.fupraca.par.Sficti teltator vocet codicillú difppobici 
¡lam in quadiredlo infúsuic, curabimas de nominezimo demente 
quepernomen (ignilicatar:quiacivilianominaretinenda (unto fuí 
natural. verbis ciuslibus de vul.de pupilida tener Saly ce. 

Jfilij.quádo ex dió. notari»vel alias con(tugpacicin voluil 
Jari.In contrariú tamenfacic quodnor.Barto.in.d.l.haccofal 
¿sofi guisa Sin lor E deivinltcupstejla.écio.lmilitiscodic 
prin.tfa de relta.milavbirenetpatrem polfe in codicitlis Glio pujilla 

> Pastida.yj. Pa 



































2.4 UDerechamente WN etbatamen direétain coc 





Seltapartida. 












sicerfablti 
pillarem,pr 
dequo late 
di 





esabintellato, Serevocare fublicutionem pu 
jusfactá p cú inteftamento, in quo fubllicuerat extraneos 
ideperal .d,5 fi gsaúe.faciceriá qdno.lo. An. i 
pecu,tit.deinttru.editio.s.compendiotécol.8.in addi 
:cipitad intelisétuimvbi dixicgficollacor conuocatis fepeem re(lib? 
nÚlcuar lnece ; 












de 05 derechamentezporende fi algun tefta 
dicar , q vule— dorouiclfe cltablefcido heredero en lu 


dictam difpo= 
fitiongiure co 
dicilorúvales 
re, pvalebio, 
vr teltamentú 
pelenó codicil 
lum.Code tel. 
Sprobatin.l. 
tellamécú, O, 
deceltam, vbi 
Bald.SkSalye, 
notantygplicer 
tellator tella» 
mécum appel 
Jet codicillos, 
nó per hoc de 
finitelletelta- 
cum, dixit 
ctíá Ang. io. 
illud.s.crad 
«deiur.co= 
dicillo.qp li te- 
flacos íllicuac 
haredesiX no 
tarius dicattar 
Jisvolens codi 
cillos facerez 
illa verba nos 
nonimpe 
diuot, quin va 
le mencum, 8 eradicTafon.h 
'mAle.écdicrú Bal. 

esba enim impropriancur, ve deferajantintentioni, 
ip.verb.lufed 8cfi poflellori.g.itemói 

ta. deverbo.fignifi.$ciilud videturtenendúf ex aliis nó 
conflerrellacorem voluifie codicillasj, 3 nóteflarizquandoenim hoc 
conflarer non pofletteftaror facere,quin legeslocum habeant in fuo 
teilamento.lanemo potefl.fdeleg.1.Scin fimili.q.hocvoluitPau. de 
.semoporelt.col.1.verliled quero quid econuerfo,vbio» 


teftamento,e defpues dello fizicfTecob 
dicilo,encl qual pufiefle condicionbal- 
gunazo fi quificíle desheredar“enel: non 
empefccal heredero, porq perdicfe por 
ende toda laherécia,nin parte della,nin 
feriatenudo decóplirla condició q fuel 
fe y puelta.Pero ficn el cobdicilo dixef- 
feel rcftador,q cl heredero que auiacfta 
blefcido encltcftaméto,leavia fecho tal 
mal,porq non merclcicfe auer la here. 
dad,nóbrando26lyerro:portalrazó co 
mo cftacmbargaria el heredero. Caper 
deriadel heredero porédela heredadficl 
yerro lefucfTepronado.Otrohidezimos 
que fiel quefizieffecl cobdicilo vfalfea 
tales palabras, diziendo las,o faziédo las 
efereuirenciruego,o nmádo , o quicro, 
Gallos q handerecho de heredar la mi 
hercdad (yo muriclTe fin teftaméto, q 
la dena talome. Ofialgundteltadorq 






















nócodicilli. referés quod 
«deftaciho 


































imrino videScinal.b,C.de codicilL.Sc cti ratiovidetur elfe:quia quan 
doteftator eligit codicillari,eligit viam incópetstem: Señc ell imper 
fetio volurtatis,ideft voluntarizeclecticnis Se fic ell defettas in qua 


¡itatelen(pecie volútatis,veeciam vradir Bald.in.l.1.coL:8.ver.(eóhic 
quzro.Cadelacrofan.ecclesScillud magis placee, quam quod diflin- 
puácur,prour difinguit Alexan,volens concordarecpinionesccntra 
Has (uper.q.Loan. And.poftCy.de qua vbiuprasin dic.L.non codicil 
Jam.£:quod autinllvuti cxancilli qui (ucceffurierantabintellato , 8e 
procedaropinio Dynixói loan, Andr.cum non potell túc difpofitio, 
forcirieffectum iure fideicommisizcum nallusfic qui eishabearrefi 
tuese,Seficrunc valeaciuréteflamenti.autalijerantinflituri , Scrune 
procedatopinioalia,de qua per Paul. in diéta. nemo potelt.£. quod 
non valeaciure dircéto ex quo potefl valereinre fideicommifii,licer 
enimhacdiflindtiobene procedacin cali quo Dyu.con(uluitarela- 
isvbl(apradToanoyAmiicquladisecatibiccllacor non valeias 
recodicilloru, valcariure teflamenti : tamen quando hocnoneffee 
digtum non elTerfaciendaralis diflinCtio ,ex quo tellacor fe arétanic 
eligensviamcodicilloram,Snócellamenti,ve dixi.facitadhoc,quod 
not.Barto].in.lu.columnaprima poftprincip.Al deiur.codicillo. ibi 
oppono.kic, 























llispofita,benetrahen= 
turadfideicommilTum,vein.l.fecuolayubi vide Bart. ad Trebellia. 
8in.l.cumquisdecedens.$.Selamfide lega. Quid autre parer in 
teflamento filium heredem inflituicin recesta, de extranenn inf 
tuicheredemoniveílemSepoliaiocodiiiadimicilio,quo din 
teflamentoreliquerar,an valcbicademprio , Stsicliws potericrella» 
mentum dicere nullum ? Baldus in «l. omnimodo in prin.vertic. 
quaro.dicitpo(tlacob,deBello vil. quod talis inflirutiofadtacie he 
lo, ex quoin ca rationelegitime confiftebar fubltantia inflirurio: 














mis haredis non potuic adimi ín codicillis, licet fecus eee, E estra 

seus ellerinffitutasin re certa,dato cohwrrede vniuerfali: cam tune 

redigataradinflarlegararij, e fic tune inflitutio talisadimi pofic 

incodicillis.quod Bald.dicicdiligenternotandum. adde etiam Bald, 

idemtenentem.inancen.ex caula.co,muverfió.qugro.C.deliber.pra 
terio 


A : cendici 
ouielfecltablefcido aotro porfa herede ? agas. 3 


ro enfuteftamento,rogaflco le mandal 
fe al heredero: o dixeffe en el cobdicilo, 
quequeriaq la heredaden glo auía cfta 
blefcidopor heredero, q ladiefle aotro, : 
víando el Señor de la heredad, adezir ta 
les palabras en el cobdicilo, como eftas 
fobredichas,o otras femefátes*dellas: te 
nudo csel heredero de darla heredad al 





inflica. 
UDesheredar. 4 


Videin dica $ 
codicillis. 
non codicil- 
lum,C. dere 
fa. 














otro,afsi comolo mádoel Señordella. Uerdeiaquía 5 
Pero bien puede tenerparafila quarta — reditas velue 
parte delaherécia,aque llaman en latin ab indigno. 
Da a hareditas . Ca 
trebellianica:afsicomofulomoftramos — de his quibus 
enel titulo: decomofepueden méguar — Vindigosbcla 
las mandas,en las leyesiquefablan enc- da 
ftarazon. € scmjantes, 


Que fonent 
in fideicom» 
millum, vsin. 
di$ecodicillis. 
8isdiredto. 
did. 1. idem 
C.codfitamen 
elléne Omni 
no verbadire= 
Aa ex beni 
gnitate ad confernandam voluntatemdefandk, erabuncar ad dei. 
comanillim,ve dix fupra, Se eradir Barto . poll glo.in.Ifcguola.Tad 
Trebellia.quando apparetdifponentem voluille codicillos condere 
vretiam tradic Azo,C.decodicill.in (imuna.Alexand.indidt.Lhare 
ditarem.C.cosiltatamen.l.partitarum.vevidesmulcuminfific;quod 
verbalintimportaniiainducerefideicomuiífim, 8 quod int verba 
obliqua,velfalrim comuramia, vt hoc importent: que fuit opinio la- 
cob.deArenxdequaperBartol.in dic.l.fcaruola. (ed adhucad harer€ 
primodidlo propterconferuandam voluntatem defunéti. nequeita 
lexrefiflit:quiactiamverbadireftapo(Tunt dicifimilia,quando ella 
torcodicillatar, 
£ Genlasleyes Videfapracica lo 


Ley. 111.Que de partimitto ha entre los teftamé 
ose los cabdicilosye como fé pueden defatar. 

ES E partimiento8ha muy gran- 
le entre los cobdicilos e los 
reftamétos.Calos cobdicilos 


























Qlex. 117. 


4eTn codicillisnon requiiturteltes elTerogatos, nec requiriturfigillam 
necprimuscodicillusper fecundumreuocatur mili expre 
uericteftacorin tellamento tamen in feriptis,requiritar rogario 8: 
gjllatio.Sperfecandum collicarprimum vel eriam polthumi agna- 
tioneh.d 

g UDepartimiento.Ponivin quibus differant codicilla ¿te(lamentis,Ecad 
de Azo.infumma.C.co.col.2. Aduertectiai,q qui deceditcum codi 
cillis, non videtur decedere teflatus, (eu cum teflamento ,criann fire 
Mamentum valereriure codicillorú,quando fuicappofitaconditio ¿fi 
decederercumtellamento,vellineteftaméto:quiaverba condiciona 
lia luntpropricintelligendo.l.Mzruias.Sc. quihrredi (E decódide 
demonilra.codicillinang;non (unt propricteftamentum. inft.dere 
Nainprin.Saf.cod.L.ita dicit Sociconfi.97.incipitprelens conful 
ratio. volum.jo contrarium tamen acitsquíateflamentam laréfim 
provocabulo,comprehenditcodisillim:quiaedá codicillus efttella 
tiomentisinit.deteftam.in prin.£xin (pecie dicitSalycecin.l.fbj in 
1.nora.C.fami.herci.percexsibi y aliasconfuluicin Ferraria:cum qui 
damiurelibellihabererfunduin ab eccleña.S. Bartholowai cú facal 
taterelinquendi, cui vellecin teflamentofuo, q poruit ¡lleexchacpo 
tellaterclinquercin codicillo. 8: quia facultas concefTá non requiric 
harredisinilitutionem: (ed legatumtantum.Ecifluderederem elleve 
ius vbi faculras feu difpolido relata ad telamentamm non require 
haredisinlicionen : fed polferGcriin codicillis:quia vedixi codi 

























Titul.XIMIDE las fucc efsionesab inteftato: 87 











vurtefiamentam.glofTn.La.in verbo.ex omnibus, Scibi 
'adelezayslosin. Lain verbo omnis.Cade confli.pe 
aqua h 
De codicillsin feripris loquicur, vevidesin tellaméds eñín 
ILvbifubicriptiones Scfignaculate/liñrequirótur.l.rtit..ca 
hac 
na, Í 
pein.C. de te- 
dla. Sedeftda 
bium hodic, 
smaximé fte 











ganen ellosfcllosalos G los fazé,ninlos 
teltigosg fe y aciertá, mas puedélos fa- 
zerante cinco teftigos, E puede ome fa 
difpoficione.l. zer muchos cobdicilos: c nó defatara > 
OA el vnoalotro.Fueras ende,fidixere feña 
cilbPfiatinteri  ladaméteaquel que lo fizicre, q elcob- 
pris segratuts — dicilo queauiafecho primeramente, q 
q eftes lefa : ed 
feribantproue non queriaque vala. Otrofidezimos q 
esiádebétfub- — elcobdicilonó fe defata, maguernazca 
fcribere in te= 4 E f 
ftamátoinfos  Iefpues “fijo aaquelque lo fizo.Masen 
pris,ex reno- — losteftamentos quefefazenen efcrito, 
reillios 1-88 contrario csdelto.Cadeuéfe fazer an 
teficte teftigos que pongá y fusfellos. 
> Eel teftamento primero fe defataporel 
pra ell exigen a 
re ví fbíei-  Poftrimero.Eotrofi fe quebranta quan 
a e do nalce delpues fijoalfazedor del ,fe- 
iiestintes  gund diximos en el titulo de los tefta- 


cillusfitinferi 
ptis, cita te mentos 


netibiglo. Al 
beri.Alexá.8e 


Talon.cienim. A 
ste a: Titulo. XIII. Delas 
fubnotationz > 

herencias qneoia pecar 


Gntellizancida 
ett fubleri- razon de parentelco,quandoel 
Señor della Muercfin 














plionem. per 
lin donationi 
bus. Cade do 
na.vnde dicút 
bene efe ves 
sá, quodincodiclicin ein exigancas Gigilla:(ubferiptionesta 
amen tellium fic.Sciftud viderurdeiurecói poriustenendá, quíillad 
ixitAzo.C.decodicilinfiumma.cole.8eeciara glinscfcio(ta 
vbivolucrunenequefignaculaneg; ful á 
sicdicitenim Azo.hzc verba.Iremin tellamentisfeprem exigua 
turtefles, Scrogar icurin teftó,quod fitin feriptis fubferiptio 
teltinm, 6: corandefignacularequiruntur:fedin codicillis quingz(hÉ 
ficianttelles;neqy exigirurligilla,vel fubleripriones,urdiétúe! 
etiamiflapartitaram difponienó exigifigillareium: de fubleriprio 
ihil dixicyynde non viderurcorágercin hocinscómunes 
nerclinquere,liceeMichacl de ifugtesvnusex 
glofatoribusl.Tawrisimad.l.;«dicit piftadleparcicaramdilponi 
trariuin,quod.d.L.6.quod non el dicendú:quiavevidestá 
figilisno defubleripcionibusidicebareriá vbi fupra di" Michael, 
exilla.1.Taurinafibiví quod hodie atrenta difpofitione.d+l. Tanri,te 
«¡uirarurfubferiptio teftiñin codicillis,Aicutrequiriturin teflamento 
















Ja 























qn codicillus fietin Ccriptis.Scquod licetilla.lloquaturin teltaméto” . 


1 dératione,vetallitas éuitetur,extendaturad codicillos.fed ad= 
a.d.lz.pótinduci fecúdam vnúenfim quod qátoquitar de 
ate codicillorum, intelligactana de codicillis nuncupatiue fa 
feriptis.e quod qualitercúig;fiant ferueturin cis difpó. 
Alfoníi, Sclic quod fufliciunttrestefles cines cútabellióc: 
vel quing; finetabellione. % quemadmoduminteltaméco núcupati 
Inno.tec, — 10 corácabellionenó regricur (uberiptio telliñ,ex dilpóne.d.l.orda 
el. dr. — ficnegsin codicillis)icerinferiptis ñanticú enim. illa prinsloquatar 
Yoli 5. — tamdeteftaméto nunenpatino,quá deteftó in feriptis, Scdiltinguar 
folennitatem,quz deber interuenireín cis,Spoltea fubdat pin codi 
cillísincerueniar folennitasrequilitain teltamento nuncupatimo,Íux 

tad d orilcenasens apetévidecarlo ui de codicillis,eciáin(criptis 

Etna ME dereb dub Se caquiloni cargue deapel 
laúifteramenintellcétusadillam.l.non potefl ftare:naw totaillalex, 
venitadinterpretatione.l.ordinamé,que difponictancú de teflamen 
tonúcopatino,8cad tollendú dubía,queex ea oriebárar, St quarenus 

Joquimr deteltóin feriptis ell ad limicarion. d. l.Scineravn capicu 





Ets, 
ordia 














teltamento. mE 


Jun. cum traníicad alía e: 


set ad teflamentii cxci, Ecodicilo 
los reuertitar adexp lana 


.ordin.Shic loquirur,detellamé 





tonuncuparino cecisquiaczrcasnonporelt relkar inferipeis, ve dis 


in. 4.r.1.caspart. 5: loquiturctiam de codicillisnunenparinéfa£tis, 
«cuius dubiaexplanar.confertadi(lum intellcótum quod 


tradic Bart. in 





















LA arg 
dialturibono, Mi deba 
sapt. Se quod Fee 
o Taberides indio 
nes quefucrondeotri.  inquián sis 80 
A = 2 T notacar 
pe Onde pues, den los titu hgie.S 
Josantedettefablamos, decomo vn o- redada 
de fhercdorodeotto Portell Eco 
me puedelerheredero deotro porta ao y authé, de 
méto.Otrofide las máxas, e delas otras y bared 
int.venié 








¡priond te- 
Riu, quádo 
codicillus fic 
in feripeis.con 
cludo ergo q, 


cofas,4 le pertenefcé. Queremos aq de» 
ziren q manera puede heredarome,por 
1220 de parételco,los bienes del finado, 
anq muera finteftamento. Ediremos cy peta. 
enquítes guilas puedémorir los omes - parcitaramtás 
finteltaméro.E quátosgradosfondepa 2 dlponat 


Es El circafigilla te- 
rételico. Equalesfonaqllos,Gporrazó  iumédic.l, 





% > > E aná Etindl. 
del, dcué heredar losbienesdel q ai Tania o. 
loquarmrá co» POr 
nare. Equanto deuc aucrcadavno de dicllisonun- 
llos, delosbienes, quando fueren mu cupationemés 


exis , quod fi 
codicll fiane 
inCcriptis, (1b 
£cribero debes 


chos herederos. 

Le 1.En quantas maneras pueden movir los o- 
mes fin testamento. 

le Ñ ant telles , 8 

7 Binteftato", espalabra de erunt necefía 

+ latin: Gquiertáto deziren Mi guinquete 

a: 99 ftes, ve hic Se 

OMAnce, como OMC Que tad fin. 

¡erclin teltaméto. Ec» bUxendefatara. 3 


E —Cácorcuon.lo 









as cli. propos 
mas.C.co.Scinfl.co.$.(1.8:L.dintus.S.codicillosE.deiur.codicillorú. 






o 


Unazca defpues.Concord.cum.li quiseumin princ,6ea Leo k 4 
C.cod.la.Scintelligic Azo.C.co.infumma.quando codi 
eo,qui vale decedereinte/tarnsimam fificrentab co, qui 
mentumánficmato teltan firmarentur etiá codicilli,vtinad. 


8c..abinteftao.f1.co.quod rálimita 8cintellige,vt per Pan.de 
a : 




















cñ,quedhodic lante.) regni.citodelostefla Er jp m0, 
1 ordi.regali.qua cauctut,quod legata debeñcur eriambe secopitag 
las non adeunte,videtas q nó poletdici,quod ea es 
slamento.Lk Giequocg; modoinfirmaterurte Fys alos 
abuntar codicili, Se debebunturlegarain eiscom Para], yg 
¡deturenim dic.l grauare venientes ab intellaco ad folugdata Ba,g, y 
dia legaca,neqy legara defiderantaditionem hereditadis ex teó:fioue CPI 
enim non infizmarentur codicilli infirmato teftamento, fi in codicil 
Iisellentexprefitrogati venientes abinteftaco,veimplerenclegara,l. 
exteftóSlcam quam.C.defideicom.idem eric dicendum 6 dlege 
grauentur ad legata venientes ab inteflato,prout vultgranare dista. 
ordina.Cogitatamen:quia mili e(tnowa confideratio. 
A GrirulidelosrefamentosL1sBca Be laro, 5 


Urisulos.X 111. De fuccefsionibasabintefato, 






Ulex, 1, 

3 Toteftatus dicirur quadeuplidier: primo fi non condidie reflame 
fccundoli condiditimperteótum:tercio poíthumi agradó 
ftantis arrogatiote veladoptione rompitur:quartas 
repudicrhareditatemd«Habuicosginem ab infl. deb 
intelldefcánprin. 

e Enabintefara, Sibencaduers.Liflavult, quod ille propi dicaar 
inteftatus,qui teflamentum facer potcitySdecedirfinetel 
veloniurefadto feuformanó Ga 
tionefiliiprateriti,velircico capitis dinvnutio 
ditin atrogarionem», vel quando ex tol 
ditas proutetianhabes inarfEdein inintlro 








1 


































a. nontamen dicicue proprió inteftatas, q 
¿deft quicitari nonpotell, vepupillas vel 

j in.La E de ais Gclezi.hecedicybi 
quodetiamhos pro inteftacis accipere debemos. €e 
itquodfiexcommani víuloquendi, ¡lle quinon potelk 











puedefer en quatro maneras.La prime- 
raes,quando ome muerc, e non fazete- 
ftamento.Lafegundaes,quando fazete 
ftaméto nó cúplido,non guardando la 
forma q deuia fer guardada en fazerlo 
fegú diximos enel titulo delosteftamé 


entibusinces 
flaris, compse 





contcariuin te , 
muicBald, con Os, La terceracs quádo el teftador fizo 
a teftaméto,G le rópio poralgú fijo q na- 
vin.inver E da 
mudo quero. - cio defpues:delqualfijo nófizo enmié- 


de fuccelio.  teenel teftaméto.O fiporauétaraaqlG 





e cams, Lizo elteltamento, fe dexo defpues por 
incipit aten fijarta otro:de maneraque pallaflcapo 





aumiols, vol. E 
el malta, Jerdeaquel gloporfifo. Laquartacs, 


8% pulchra ad — quando fazeteftamento acabado,e efla 
ducit. vide ibi blefce el heredero enel e AO 


er cum. óvia . 
equelatea nonguicrela heredad defechando la. 
dit ídem Ale- 


xxand, in addi ;.11, Quantos grados fon de parentefco. 









ra A ¡Res grados cliñas “Lon de pa- 
princadecretas rentelco. Ela vna es,de los de 
a E fcendientes: afsi como de los 


smulta feripra ifos,ede los nictos,e delosque defcien 

fiant: devido $ 

norbalinauthpraterca.col..C.vndevir.Gyxor.SAlbepolt Cy. 

in.La.adf.C.quitelta.facere pola 

aa Erorfjer.Videin,$.alio.éc.$.non tamensinft.quibumod.telta, infir- 
menekino18.titar.capart. 

3D Codechandela.Addc.kineeltaras.Fdeverb.ligni. 














Qiex, 17. 
sn TresfantgradasconfanguinitacisCilicerafcendentes: defcendétes: 
Sccollarerales 











1.6.4.pare Sol. degradi.l..Se LiuriGcófaleas.Se 
in(tegradib.cogna.pertotum. 


Ulex, 111, 


an Tn fuccefsione afcondentium praferunturpropinquioresdefcendé» 

testedli cen Pus relinquacfaro, Ses alo Bl bezmanas pepa 

temiliccederfilio nepos loco paris: nec li plures fune nepotes:ha- 

bentnilipartem,quaimeorun paror,fiviueret obtinerer, Tremfiex 

vno filio vnus nepos Seexcalio plures,tancum habetille vnus, quaa- 
lures.bide 

elnieteSiucfintia poteltatefiucemancipati,vein authenin 

fuccclsione.C.defuis éclegiri.hreredib.Scin corpoze nde (juntar, de 

1.memánimas.C.de lepiciahueredi. 

2 € Ustageres.Concordicum.d.autbin(ucceGioneScl.maximumvidú 
Cadeliber.preterialiquando ramenexnaturaonerisappofitiyviden 
turvocati mafculi,Scexclafiefeeminavefirex concefilletalicuica 
tru velaliamrem, veipfe Scilims maior ex eo Be alii defcenden» 
tes feruitent regi in aliguo officiovixili, ve deportando lanceam, 
quandorex irecinbello ,vel vexillum,vel quod efler magilter Sala: 
vel quid Gimilemar cummfcemina non fitcapax caníz,nequeericcas 
pax canfatiscex.8cibiBal.in.5.penade his quifeu.darspoll. Sexta. 
LLinferesquod facucum de exclufione f:eminz propter malculum, 
Jicet faftum fit proprer publicum bonuwn conferuandaram fami 

dentitiaro.fEde ventán(pici.ramen non eltequim:imo 
quiaquidquideftcontraiuftitiam gquiratis, eft'odiolum, 
Balio.!.certam.col.:.C.vndecognahine dicic enim Bal. 
vespopali.coliguffadeint,£ciure.quod ( fatutam dicit, y 
- peimogenitusnon fecundo genitus fuccedar quod non-extendecur 
ad primogenitam  aflerens tale faturuma elle odiofum. $ irrationas 
bile:coquiainnatura pari non debentcontraria tania Bald.tamen 



























Seltapartida. 





in.L2.C.deiniws yocan.late difpun 
minas , 8 deferunthered 
Sctandemperglo(Tibi foluit tale fatutum ex parte flccedentis ele 
fauorabile exparte vero muliesis,querepellitur,elTe odiofum. nde 
£iltaturum dicar,quod flia nó uccedar fuccoderneptisex filo: quia 

reprefentarpa 
denporlaliña derecha.La otracs,delos rem qui fue- 


ap : cedebat. 
afcédientes:afsicomo el padrezoclauue  Esnoradona 


lo, elosotrosquefuben por ella. Later=  ioriasexclade 


cera es, de los de trauicio : alsi como ec 


los hermanos, e lostios, elos que na-  feulos, veran 
fcen dellos:ede cada vno dellos dire- Jam odiofe 

E difpofitiones 
mos adelante,en lasleyes, quele figué, — rettringantor 


y Ratutaque excludant 
ulis, Sintodiofa vel Fauorabilia? 














de como pueden heredar losynosalos  Conferteriam Que .1. 


vel quisfaciac 
fimplicierma 
ioracú , quod 
4 Ley.111.Como el padre oel aunelo muriendo — fucceder lia 
de ode Pfiímogenita, 

finteftamento, dencclfijozocl nictoberadar Poctala yo 


dos bienes del, fculo fecundo 
genitoyexquo 

a difponens nó 

f Vriendo el padre o el a- premle ma 


vuelofin teftamento,oal-  feulos formi- 
guno delos otros que fu- 

ES Y ben por la liña derecha, 
el fijo , o el nieto “que nafciele de o- 
tro fu fijo, ganan e heredan todos los 
bienesdel finado, quier fean varones, 
quier mugeres *: maguer aquel que 


otros, muriendo fin teltamento. 





hocquódnot.Bal.in.c.fisdefeud.dat.in vicem leg,commitlo in verf. 
fa£to Fui confulcus.vbi concludic quod fi emphyrcofis eccle- 
pralcúbacurextenderur in tertiam generacionem tantum, non 
ininfinitum caratione: quia ficuremphytcofisinformiterconcella, 
idefl,Gineperfonarum diltintione,intelligiturin tertiam generation 
nem.vtin auth.de nonalienans$.emphyteofim.Se tamenin emphy+ 
teofi conltatvenirectiam feminas, 8cnon excludi propter mal 
1os,quando fuitinformiter conceíTa perviar donacionis, vel priai- 
Jegij,(cuin vlcimavoluntate,ve larétradiclalon insl.(i quisid quod. 
colum.7.ff.deiuriíditio.omnsiudi,fecus tamen elfetin contratib, 
velatdibiper eumcola,6.8in.l.(ipulatioifta.$.in Mipularionibu, 
fede verb.obliga, In contrarium tamenfacitquodnotarBald,in.L.in 
'mulús.ff.de (tatu homi.facit quod nor,Barto.in.J.haredesmei. 5. cú 
ita. ff. ad Trebellia.vbi dicit quod tellatorvideturfe referre ad cons 
Suetudinem, $e flauta lociin difpofitionefua,Bal.5Petr.de Ancha. 
in.Ltresftatres.fEde paét. Scin terminis primogenitura ex confue- 
tudine Hifpanietradit Andr.Sicul.2.volu.conilio.confi.10.incipit 
fapienterfcribicar, 6 Decias confi.397.vilo punéto.col.2. Sc de more 
Ji(panize(t,ucin maforiisperexiftentiam maGuliliceenatn polte» 
xioris,excladaturfoemina ciusforor,licér prius genita : Sc habemus 
hocexpreflumin fuccefioneregni in.la.titas.e parcad cuiusexem 
plum cartera maioriz debentregulari,ve adduciePan. de Calt. confo 
164.incanfamaioriz Hifpalenfis. Faciteriamcontraid quod primo 
loco dixiditum Bal.quodfuperiusreculiin.l.omnespopuli.colum. 
9. ff. de in(litia Sciure, 3 hoc yltimum deiure verius: procederetras 
men primum, quando nonextaretfilius malculus, prouteriam há 
beturin(uccefsione regniin diét.].».8ifacir bene adid quod dixi.l.as 
.nato.ff.de legiti.cuco,vbi habetur, quod foeminapropinquior, non 
impedicagnatum remotiorem in fuccelsionetutel.vndeetiam Gall 
quis pracipiat,quodbonafuaiure primogenitura veniantin liwn, 
velfiliam maiorem:filianon veniecnifiin defetum mafculisfacit ba 
nustextin.$imiliter.de capita.quicuriamvend.vbi habetar, quod. 
fifeudumfieseceprum pro malculis, Scfocminis intelligitur focmis 
ayocstala decreta A coefletado interprecacus padtum, 
camigiturgeneralisficconfuerado in maioría , quod non fuccedar 
foemina (tante mafculo,ira tale paétum Sc dilpofitio deber interpre» 
tari,juxtadiétam confetudinem,maximeftante dic.l.partitaruma de 
ade quetraditAlex.fatisadpropolitum.confi29.col,penin primo 
volu.Scpersotum confilinm. vbi difputarur hee queftio pro vtraqa 
parte.vide exiamadiftam quellionem loa, Cirieryinfuo traétaca jue 
































E 





Quiñlezo 


Quzlh. 3. 


¿Quilt d 


Quzlt.se 


Quzlt=6n 


Quella 


Quit. 





Ticul.XHI.De las fucelsionesab intel: 










. confertad predifta quod feudmn vel 
per preíuminr conceffa fecundum fam propriamna= 
¡falteratio proberar-Baldin.5.finasquid Ginuelticura, Sad 
deprediótis decifio. Dalphinaras Guido.papz.506.incipitin contra 
Eu matrimonij. CEtex hisinferre poteris, quod liconcedaturlicen 
tia perregem ad faciendam maioriam in vs um ex fis, vel fliabus, 
quem quis elegerit,quod (lante malculo,non poterit fierijn focminá.. 
bonustextin+$.quinetiamepilco.velabba.capitu.mdeco qui ibivel 
hercdibfuis.£ quod not.Paul.de Caltisin.l.catera.$oli duobus.f.de 
lega.1.8c quid firexconcefiicfaculratem faciendi maioriam in vnum 
ex fllismafculis, 8 ¿ple cui daracftf£citin áilium maioremmalcalá 
Eccius deltendentesneque difpofiie quod non fuccedererfoemina có 
tingit quodiftefiliushabuiefiliam non filium maículum an fucce- 
dichacfeminavel fraterparris?videbacar quod non fuccederer foc- 
mina quia clantila faculcatis de mafcalo, intellizaturrepetica in carte 
risvocationibus.Sed in contrarium videturtext. iuntta.L3.5. 
emancipatos.Ecl.veramcum glofT. f.de af liber. € Quid autemái 
códitor maioriz voluit quod maioria deneniretad filios maículos, 8c 
maículos defcendentes ex eisperlineam mafculinam: ita quod nó ve 
niacad fcemin: in defeétum filiorum mafcalorum venier foemi- 
narvidetur quod ficóditor maloriavoluicmajoriam elle perpetuam, 
juod tali caíu deficiétibus ma(culisfoemina fuccedetin maioria,facit 
lid l.agnaro. 8 quod ibinor.Bar.fitamen hocnó conflaret, videtur 
quodin perfonavleimimafeuli decedentis,expirentyincula maiorie. 
arg.l.quifolidum,f.predium.Squod ibinor,Barr.f.deleg.CQuid 
autem fimaioria excludit£xminas, Scvocar mafculos $ exiític Ma. 
fculus inhabilis tamen ad (ccedendum in maiora; quia forte frater 
minor,velaliasinhabilisad fuccedendú,an tunc admirtetar fcemina? 
Bald.in.lanaximum viriú. column.s.ver.item quero nunquid fatu- 
tam.monetiflá quellionem,in (imili E concludir, pliexllacutofra- 
terexcluditfororem,nó proceder flacutum infrasre, qui nó luccedie 
exco:quiadeiurenon poteltíuccedere,vellicerpoflerarenuntiauirra 
«men hereditati videibiper eiñadderextSibiBar:in.l.a.5.L6d (fine 
fuiftad Tertul.£ tos. ScibiBar.in.l.$.(iparer fe coniungene cú 
emancipa.liber.cius Sctex.in.f.foluto.in fi.auth.de mupr. E loquicur 
Bar.pulchré Scfubrilicerinad.$.fipacer.vide ibípeream quisinforma 
bis agentuntadaliqua palelasin ie mare da Ecádas Iecium cóli. 
38; incipicvifopuntto.col.2.3.6%, 40 Quid exgoli cautum fit in maio 
rixinftruméto,quod deficientibusfiliis ma(Culis , maioria veniatin 
Foeminá an incelligatur de filia primogenita , veldealia, cui pollefTor 
majoria velitgratificare2Bal.in fimili loquertsinfendo. videtur deci 
derciftá queltionemin.c.1.$eSc qa vidimus.col,pe. ver. extra quero 
dehis qfen.darepol.vbidicit.quod ia£túell y deficiencibus malen 
lis feudum veniatin vnam feminam , Scexrárpluresfoeming,an fue 
arprimogenica,velan domin gratificabitur,cuivolueriz velan ra 
tione incertitudinis vitiabiwurvel forte dirimernr, $ pro primogenita 
allegat.1.Ki quis (lipulatus.fE.de verb.obl.ér pp díño fendi, dicit y facie 
11 quisteraú.$.inter duos.f.de lega,2.quod veró incertitudo vitict, 
allegar.1.cum expluribus.(E.de manmiCxefta.quod fortedirimatin, 
allegaralfecundom.C. quando Scquib.quartapars debea.libr.1o.tane 
«em relpondet,quodí primogenita fucceditin alía hareditato,(ucce 
detetiamin feudo, q alías domini fit ele£tio,quemvakelló velic ¡in 
maioriatiloquendo ego fimpliciter crederem abfozalia diflinftione 
primogenicá admittendam,pertex.6queibidixiin.da.tias. par 
tit.non enimin maioria militantrationes,quz in feudo. ASedpone 
quod princepsconcefsitfacultacem faciendi maioriamin vnú ex fiiis 
ama(culis,Scille cuifuit conceffa,fecitin vnum filium mafculú,S dein 
dein deltendentesexeoordinegeniture,quibus deficiztibus vocauit 
alium fuum malculum,Sdefcendentesex eo:Scnon difpoluit, nó 
fuccedererfocminaspolleacontigir, quodift filius habuievnam f- 
lam tátum, So nullum filium malculom an fuccedetin¡maioría difta 
filia,velan excludeturáparruo fio fratre parrís fui? videtorprima 
fonte,qpiuccedar parruusiócfic quod clantila facultaris pronidentis 
malcaligintelligacorfemperrepetita,S: qaviderurdeintétione prin- 
cipis,quod femperíuccedar maículos.In cótrarium tamen videturel 
fetex.in.J.;.coniunéta.l.3,5.emancipatos.Sc.Jwveríi cum glibi. E de af 
figná.lib.ibienim haberar, quod licerá prin.alsignatio ber debear 
fieri filio in poteftate:ramenifti filioin hocjiure quodaminodo ma= 
joriehaccediecimancipacas filias, Scnó parruns frater pacris,videmus 
etiam q códitio adie£taininftitucionenó cenfetur repeticain fublti- 

















































































tutione,l(ubcóditione.fhade haredib.infti.Scúve dixi,trafterurma. 


teria odiofa de excludendo foeminas:debetre(tringi, St nó extendi. 
ficáclo.de Ananis.confi.arincipitad probandam.con(aluie qualita 
tem malculinitarisin vno,vel duobus capitulis teftamentiappofitam 
non viderirepecitamin alío capitulo,in quo fimpliciter fili; vocátur. 
de quó latiusvidcbispor lafin.l.quifiliabusain prin.col.1, de lezat. 
Quid autem fi ex difpofitióc maiosizfoemina nó potelt fuccedere 
Atance mafculo,eriam li ellet malculusex foemina: deficientibus vero 








O. 88 


mafculisvocata cltfoemina, Sr quidan poor. 
étavxore pragnante, Sceria: 
nonhabebactilium maículua: 
Lium habcbacmalcalum : contizicgs noruasfuíe 
filius ma(culus ex forore minore,Sc dem peperit yxorfiliema mor 
tuum:quericar gs fuccederin maiosia2 dicendilvidecur q fororiila 
mai quo nó reperictar malculus,qui el excludació videtnr eflo 
cofusin.l.itépracor.5.£i4F de fuis de leziciheres8La..pe. ff ad Ter= 
tul.€Sed poneretento codéthemare,quodlicervxor lecredebarpre 
guátemiinveritatetíinon eratprargnans,Écvi runcdicendú, qá fac 
cedatloror minoriure fili fui mafculi,quidefundus clk, excquo fecú 
dum veritatem natura maioría lam tranfiuit ad 111ú : Éccx cios plona 
rad pximiorelibifacminá cios matrem.8cvE de hoceíleca 
intellamentos.vtiq;.ver.eltantécraétarílf.de fuis élegi.he 
«ir.J.cúita legacur.$dafideicommillo.ff. de leg,2.8c quae tradit 
Soci.in.l.ficognatis.fhdereb.dub.col.fi.ver.6,Scvlrimaconclufio.Ec 
pereúdemcól.49.vol, 
dus,8cin defeérú foemina:pone y polleflormaioriz,q habebarfilium 
caprusfiicab hoflibus,quifiliushabuicoridvná fibiápacre adhuc exi 
Mentcin captivitate,habebarg; (ororemex patrecapto, mor e(ti= 
Me filiusrelidta difta filia:pollca vero ex forore nar fuitfilins, $ de 
inde pater moriturin captinitare,gsficcedetinmaioria, anfilia fil, 
velfili? liz capriuizscvidetur dicendú p Aliafilj:quía prefumitá le 
asi mortaúipreambula hora captiuitatis, 1. lex Cor 
e vulg.ScpupiLomnibus.fEdecapri.Scpoltlimi.reuerf. Beficfil? 
videífuccebile:Scúnó ellernar filiusfororitpe,quoipfe abit, reli 
quemaiosiáfiliz fue,  fbinórollitarexfupernenientia mafculi. 8 ¿p 
hocpoteftindaci.lpe.ffdefuis Selegicihorredi, Er. lr. Gnffad Terr 
queretiá polfetinduciin parté contraria pro filio fororis:fed primuna 
smagisplacecasrentishis,6 digta fr Et difpofitione.]. Tauri. 40.545. 





¡orig decefficreli 










minoreSorore,qureti- 



























































az(h 9. : 


.USed quid dices,cú priPfivie vocatas mafca Queltios 


«Pone etiá quodtefator feciemaioriá, dk dixirSi quia per mulieres QuEÑ ato 


perdi folet generis memoria, cúvráfeuntinal: 





-nam familia, volo qd Innom.re 
3nillamaioriafosmina non (uccedar, Sc contingic ptpe quo deferar Cop. eftol; 





smaioriacftfiliafemina pofleforis,nupraalicui de agnatione Ec ge- 581.8: 
nereteltatoris,Sc decius nomine:feu appellido,vtvulgarites loquar, tul7oli.a 


anficcedecrunctalis foemina?S: viderur q fic ex quo ceflat ratio a di 
Sponenteafsignata,Scdifpoficio reltringitur perrationg.l.cúpater.$+ 
nlciGimis.ffedelega.1.ex quo enimille maricas formina delcendir 
Adi(ponente,hocetiáfuaderi viderurfi(Te de ciusvoliirace: Scquod 
fifuerar interrogatusita dilpofuerat:Scpro hoc viderar. elle quafi ca- 
Susjin terminioinilar-$:ad fñorní.C.quándo 8cquib:4s pars debéa. 
lixo.«periládlo;dePla.in.LiC.deimpon.lucraidefcópreo: li, Se. 
etiam pertex.in.d. Linfert argumentó, q flia mater vel aña vaGale 
linmbatalteri valallo ciuldem domini, quod ¡pla fuccederin feudum: 
exquocóditio perfonz vafallinómutatur,liceraliasfeeminz infeu 
dinonfuccederenticú enimcondicio perlona nor mararurnegz (ta 
tusrei cóuenitimmutari, quod ru bene nota Scdato ocio;latius cogi 
1a.€Scd quid (iteltatorhabesfilias,Scvxorempregnátemfecicma- 
joriam,Svolnit  fivxor Gpreguanserar,parerecfilid malculum y¿l 
Jefiuccederctin mañoria: éX q aliasfaciebac camin filiá maior6,Seius 
delcendentes ordinegenituta, Sin eius defetum in fecundamfiliá,, 
consigitquod teflator non decelsitpro túc:Bvxortune pepericfiliáz 
poftmodumverditerum cx codemtellatorepragnans faéta eftqua 
pragnante decefsit tellaror, queritur fi vxorpariat filium malcu» 
Jum, quis fiiccedetín mañoria, an ille filius mafculus ¿vel flia maio 
velan deficiar difpofitio tanquam ¡llecalhsfuerit omifus ? quod pa 
mafacie videbatur per.l.commodifsime,K.l.placer.H.de liber. Spo 
fthu.neque obftarevidetnr.l.filius. $. fi quisex certa.f. cod. quia ibi 
ingenere 8climpliciterinÍlieuir flium ex vxore cerca non fereferens 
ad parcum tuncinítantem.fecundum glofMin,Lideoque.8cibiBar.£E. 
<o.videtur camen quod demente defindi fueritvocare malculum, 
quandocunquenafceretar.Scproifta parte mulcumfacit decifioloá. 
Andinadditio.ad Specu.in rubri.detefta.in addicio.magna.ver.oc- 
curricalia queltio,vbidicir,quod licerteftatorinflitaat ventremvxo 
is,fi pofteaceltator alioslibetos(ufcipiar, Grill cciam videntar inf 
turi:8cquod procedichoc Scficoshabear exalia fecunda vxore, tener 
¿nexprello Socinusin.d.l.placet.Sceltopinio communis doétorum 
3bi.quicquidin contrarinmvolucricibi Panl.de Caftr.Scvide ibipor 
Socin.relpondentemad diétam glofTin.d.Lideoque,8t tenentéopi- 
o ea tas Acro dba quiro daaiao 
ro 8callerentemglillara da hoc non contradicere: 8: iftud videtur ve 
xus finonconíletreftatoremprecifefereralifcad partam,cunciam 
formataminvtero vxoH 
conditormaioriar,in defeétum mafculi volvir fuccederefocminams 
hactitcóditione q nuberet homini fuigeneris, quinométui haberes 
Eciofigaiave (ui nominis memoriacóferuareé,cótigit, patisfoen 
na concraxicmatrimonium cum extraneo, quitamenaccepit nom 
Stinfigniacódicoris maioriz,an focminaperdar malogá, vel adhme 
Partida,vj. Pj 














































Queso 





USuccediretiam quaftio pulchra quidíi Que. yy 
































Sella p 
cita Í 
poffer cáhaberit8 q pobiivillá haberesÉ:nó perdat vide facere tex. 
in. L.muñilegal.C.4 muvileggusliaoper qué Bar, Elo. Plaibitnferáe 
ad quz'tioné, cp li monaftesió contedarin emphyteolim (ub pacto, 
nfeacia Aliá foeminá:que tí o sbaralicui lubieéto monafkeri 
y ¡Gay altnubereestraneo,qui vuleefidi diarifdiciós 
«úl poterittalis fueminalic nubésretinere emphyteolimo 
Héquia ad limitesróislimicádavedifpofiio.d.l.cúpr.5. dulcifimis. 
ex coenian volujs,p nuberer alicui de generer£: Ence el veralispor 
tarctinfizniaS: nome, qdíihoc faciat extraneus, vé facisfadtá méti de 
difpofitidicóditoris,Kteo maximé:ga eciá Gealistorminanopliffercú 
aliquod zenerecóditorislicernó delcgdererperlineá mafcaliná sfed 
pecfoemininafariscétadcóplemera difpónistgacciá dsíiremeo dic 
turilli,q fune mihi cognatitecúdi Bal.in. le pba.Pau. de Calt. 
in.l.1.Codecódisinterts.ver.ice quié vbi dicityqp ¡fla ell veritas, pdefeé 
détesex fuemínis dicuntelTe de gencre,éctradir laré Decicótia, ¿in 
cipientivin calu ppolito.Stradit Bar.inauch.qb.mod.nar.cffici.lui. 
$.1collas7.S vá qui veniñitp lincá fosmininástranfierúcin alienas £a- 
anillas ficincaa qóis,difponésnó vrhabuille refpeétú ad cóferná 
dá agnationc:fed uñad nominismemoriá G cóferuaf aTimendo ex- 
trancus nome dcinfignia, Itéralis difpoficio referenda erat ad cú, cui 
focminadigne ¿ciulle Semuberepoller,l.ciiralegaras decódi. Se de- 
mó.Bar.EPlateain.Ledicimos.C:de Murilegoli.1:. Se fic talis, cui n= 
berer,deberelTevleraquartá gradú,qA exi oltendic difponzcem, hoc 
praecife nó infille,róe lui generis: fed ratione laz memnoriz confecuan 
dequecóferaatur ve dicríelt.l.fatta.5.(iio danda. versil vero nomi- 
nisáRad Trebel.S de ita muratione nominis «amprionis alteri? 
,nominis,Sinfigniñyvideas Guilliel, Benediétum vkra2hios. inrepe. 
««Raynuntias.in prin£o.8.Si9.detcila Pone veró «pex tenorema 
joriarfoeminarranfucrtalisnó fuccedit: fed eú exclugit malculus eriá 
deftendens ex fiemina:modo aliquishabebar maioriá,$ vxoré prue. 
gnantem,Giororem Srfigurénmortas e poffeffor majoris,relida ya 
xorepragnante,Bufrarre Ec forore,contigic, q parcradhac exittente 
in vrero,obiitfraterrelicta filia,mortuzeriá ell cod répore foror reli 
Aofilio malculo:poftca vero yxorprapásfecitaboren, quatitas 
misfuccedatin maioria,an filin ex frarro,ve! flies fororezét vi dica 
dum,qófilius ex forore:cumérater pxiwmios ñ 


















































:gnatus cecellicri 
tedubio,an pofthumus nafcat: Se ficiusGrum no tft in 64: cd 
binot.Lar. 
cola.in.l.ventrepraterico. Juid até li extenore 
inucítiturz, St maiori+ formina non fucceditinilicom fuerit vnicapa 
trifsosfen cum non fine fil malcali:fedfomina parti morienti, núc 
pone,cpans pohidebatmaioríá, qui habebar duos flios matculos, 
cuiPfilias maior morta? eltán bello in feruitio regis,celióta filiazqueri 
tur quisfuccedetanoin maioria,an Glinslecanda: a primo- 
gonisSorideto Glsprimogenitiang.cx Exgibilo,IPlarina.Ca 
icfilisofiicia,li.12,ná qui nacio principis moriútnr, per loriávine- 
reincelliguntar,Eclicvidef fuccedere patri moriétimúc; fed vide hoc 
tigidú,vtper talefi£tiont excludat AN (ecund? malcalas, Suvocetfos 
amina corratenore maioriz.11Sed quid fiteftator f:cit maiociáto 6liú 
8cvoluitp bona maiorizfamperinfamillarenanerentidiab ez non 
exirétikk yillefiliusrelinquerer proximiori de familia: modo ¡fte 
liusvenids ad mort?,8 carés ilijs,relinquici(á maiorian loro faz: 
cútñihaberer 8caliú fratsé mafculú,an potuit Facere 2 Scvidetqd fic p 
tex.8cibi Bal.in.i.volútas.C.d fideicó, Cótraiomen crederé ex quo 
extenoremaiorig cótar elfe pperá:cúvolujelemp in Familia remar 
nereivívilla verba,vel quipollétia nó eTent, pcedererqd habeíin 
duvoliitasalsfec?:gajurisintellcéta ¡pximior qui dteliatore. Sieiá 
ex.l.difpofitióctll vocatus.vtin.l.cúlta legat.S.in fideicó.(f. delega, 

























































intelligitde mafcnlo.veretigi (uporius Scadde Pan. de Calkin, Limari 
vas.C.de ponstíQuid añ iteltacoriuxta.), Taus.difpoluic,pin fe 





cefñione maiorienepos mafeulnsexfilio,licet fmoriatar parer viuo 
ano poffeflore maioriz,pferafparruosfiticalisiliPrelinquerer Foemi 
ná 63,8 nó malculittunedifpolvis, q (uccedererparruns exclufa ta 
Hfiliazmodo contigit, q, quidú q pofidebar maioriá, dedirillá in vita 
fa filiofso wnañosi,8c/1bi cam renútiavic, Se radidit: moritpollea fi- 
lus maior,relia flia, Si vino auo 8: pattuo,qs fucceder rúc in maio» 
riazDecifio qóisvidefpédere cx copúétozan temnetitrenúriatio in vi 
tain preriudició vocatorú ad maioriamvelne.Náf tenuic flia foemi- 
ma fuccedoticú poterain defe£tumm alteriusfratris(ui malculi fuccedo 
xepatri.nequerepugnabaceenor maigic,li verórenúciacio nóvalait, 
fuccederalter fil :belic pacruns,gd viderur deiure ver? pertex.in, La 
cúpataua filias lega. Scioli famila Sadiw? feucr”.£ de legota 
EcGnor.Bar.indynúexfamilia.so(ed 8 Gfundi.Edelega.SeBal.in 
1poltmorté.Cdefideicó,qd ell notádiad Gimileseriam queflices. 
Ponevera pindilpóne maioriz continerurquin canó fuccedat foc 
mine pÚscicdos mafcnluspinquior dccdfciconigt q pacer 
pobidermaiariam,qui habetblia,écexcanepotemalculo, habecetá 
fcatré:S moriturpacer Gti foemina cxcludateft modo concentioin 

















artida. 





ter pacruú Senepotem extilia,quis (i1ccedar:frarerafferit le cffe ppin 
quiorédecedenti: gafecunduz: juscanonicú ell (ibi cólúétas in prá- 
mogradu:neposvero exfeemina eltin fecundo gradu:k fic pprace- 
ditin no gradu:nepos verdallegar pro fe,piplt citin linea delcende 
tiú,Bxideo propinquior deber cenfer refpe£tu ani, qua pacruus(uas, 




















q ell inglinca tranfueríali.ve eftrexahic.Kin anchiolucce:sione.C.de 
fuis Sclegitiharredi.Screftatorfen conditor maiorig videcur feiure có 
muni conformalTe,€ difponere fecúdumius. vt tradic Bald. in.l.2. Co 


deconditio.infer.Scque notant Bar.X docto.in,l.heredes mei. $. cú 
itastad Trebellía, lem quiaiam maioriaincraviclineain E au, vn- 
denó deberexireab eanecdum finita Gfacere tranficum ia aliam. ve 
in.c,vnico.de duob.fracrivi capita inueíli.cumde natura fuccebio, feu. 
allegateriá pro(elezé Tauri.40.difponentem nepotem excludere pa 
truum necdum in fuccelsione afcendentiumifed eciamio fuccebione 
transíicríalium,quericur quid inrister Bal,viderur decidere ¡(lá que 
Nioneminanth.cellante.co.fi.C.de legiti.hnaeredi.verfi.vnde Éscitad 
qónem.vbi dicir,cp fi ex confuetudine nólaccedactiliain baron 
quidai baro habebarfrarres,Senepores cx filia premortua: Sefic de 
cedat,qp nó admitterur nepos:qavenicexperfona fu matris,S ideo 
repelledus:(ed vbinó eflene fracres,neque fcacrum filiiled vlreriores, 
tuncbenevenirernepos:quiatúc non confideramus perfonam elus, 
áquo defcendir.lecúduin lacob.de Raue.S Cyn.vultergo Bal. nepo 
temex filia excludi ¿pacruo,in calú queltionis propofitz : quia non 
orettdicipropinquiordecedenticniliintrer in locom matris,que cá 
heecelaía nenes nócítin eius locum admittendas : Se q tuncnepos 
admicteretur, quando cócen derercú alio remociori mafculo,quam el- 
ferfrates defáétizquia non elTet fibinecelletúcintrare locum mates. 
¿cad allezara pro nepore potell relpáder, q hicnó rradtaíde fuccef 
fione auiipítas nepotis:fed primi có(lituentis, qui omnibus ¿fe delcg 
dentibasvidetur plpexifle,fecundur ordinégradus.c.t.de eo q lib. 
Echeredifuismalca,Bcfemi.Eclic celTar quo deradi vnico.de 
duob.ftaeri.S:quod hwetarinifta.l.Scin.d.anch.in luccefione,cum 
exiáfearer fir delinca defcendenci,celpeótu primi difponeres.Lex cciá 
Taurinanó ohíkst:ga procederer vbiille,qué neposreprgfentat,pore 
rarlaccedere,Scnó aliasexcluderetparrua. Ta cogita, ga qócltnota- 

bilis, 8: pulehra Se dubia,maxime co attento:quia deiure ciníli Él 
«e nepostintin pati gradu decedenti ,ynde fare nó poteritfe dicese 
iozem deced ev fecundum cóputationeiwris ciuilis, quarac 
faccel bas.vtindl3.ci.6. 4.parc Alb. in auch. poit fra- 
de legiti dizeresrelaris dict.lacobade Raue,de quibus.3uper Bal. 
Gi lá muleú facit:quia licetnepos veniatex perío 






























































vefoeminasted ve malculas.allegac q disicio fmi 
,adfi.Cacóla dínecel.cúigit inillo nepote cócurrarea 





miras E: (exus,6s cin eadéliacaquí ingrella ell inaloria, 
«dew pito nepore.Tu vero quí habes maíos ociú 
quidfiex difpóne maioris vocati fune malculi, ds 
difpunensvoluitlemper P£erri focminis, Gin dfcétú malculorú,voca 
ó isyan túíc eciá maículi ex foeminis excludátfoeminas?ó vi- 
debacar pnóex his, in prin.hui?gl.dixi:qa cútradtet de difpóneo- 
diofavidotroftringéda,Sclic op relfacor habuilletre(pestú ad cóferna 
tiongagnaióis, Gcóferuarar p ruafculos defcédetesex mafculis, nó p 
defcédentes excfceminis,Haberur ergo perind acli voca(Teragnatos,ée 
cis deficientib*foeminas.cófert ad hoc q8 dicirSpecati.de loca.$anic 
vero aliquaver.146.Gdigsaccepicrcio ¿phytcofim p fe Schiljs fis 
smalculis intelligi deber de mafculis defcendécibus ex mafculis. Se nó 
de deícederib” ex foeminis,licetfint malculi.Scrradit ¿e Pansin.l. 
1us.5.núc de lege.co.i.fEidelib.Scpoftfacitad hoc ¿e 
wnica.fi.co.vet.extra quero, an agnaras vel fi? defúéti 
Saralú difponit  agnatiexcludatíilias ¿ fuccebione filiusfororisnó 
excludecfili3:ga nó ell agnacus,licer p Inflinianú redadr?fitad parita 
1éaznatorih Sc nnlli GTecltida.).qdnerua.f.de poli.nó eiñ fecúdú eú 
vocafifteagnatusre Snoñe,neg re cm:fed ffs de quo (tatutúnó log» 
turmaximéga tale argumécia fimmili iducerer exclufionéfemingcó 
rajas maturale.dita dicie Bal.fuifle determinará Bononia: difputan 

dop.D.Marti.in cótrariñ videtefle tex.in.conde eo q fibicrhzredi. 
fuismalcu.Kfemi.vbi habeí,g fi fendí conceditmalculisad cisdefi 
cientibus foeminis malculus genitus exorore excludit amicá feu aliá 
focminá.Neg; obflaryíi dica pillud fir fpálein feudo, eo qa foemina 
nópótferuirezná ridet pue rñider Per.de Anch.có3s9.incipitnos Pe 
te" de Ancho Eloria.qillud nó Ratuitibippaliquá álitactin fen- 
dorúimateria:fed ell ¿diincerftatio pradentiñin illo cali, pneibi df 
in tex.cinó fit dareróné dinerficaris Pfippofito, q vigore pagti fine 
capacesfceminze ficut Semalculi,licer quodam ordinefccefino fecúi 
diprudentiú interprerationem,malculipreferáturaarg.l.d Titio. E 
deverb.obliga.£c.cuinter corporaliadetráflatio.cpi vel olett:Becerte 
viderurhoc magisde mente difponentis:cú implici? dixit de malcu- 
lisyurcóprehenderernatos ex feemúnis mafculis deficientibus malcu- 
Lis defcédentibus ex mafculis.prour eciá dixirPetr.de Anch. 8 Flor. 



























29. quel. 








Titulo. XI. Delas fuccefsionesab inteftato. 


imd.cóli.hocetá vult Pau, de Caftvineanin prin.C.de códic.infert.8c 
flertin hecprocedér,cúin maiorijs veplurimá fine villa: $e caftra de 
1uriídiio,vñ dilponés cúvocat malcuios$c excluditfoeminas, videf 
cófiderarefragilitaré mulicrú,quibus dominari nó cóuenit. veeiiá ad 
ucirpulchre Detras de Ancha. :óli.y9.incipir pro maicriintelligécia 
dicendorá.ée ficvoluit praferre maículos, q ratio vigerin 1mafculis, $e 
fi defcendant perlineá forminci, put etiá adducitSocisin.l.Gallus,s, 
núc delege Vellcia.(Edcliber.S pofthi.col.fi.ver.deciditur.vbi cid 
videClaudiúscoL.6.8cad diri Spesrelpeveper Pan.in.d.la.Sn.L.ed 
fi hac.5.liberosaff.dein jusvocáveviá colligierñlio ex didtis p Perr.d 
Ancha.8iFloriavinad.có6. Quidaúr fifactafuie nreioriain 5liú Sin 
maículos defcédétesex eo, 5 nó ha rémalculú,fucces 
dererfilia£ mina flia dilponétis.cótingitep moricur difponés,etpolt 
cafiliarelidto filio mafculo,demú moritursiliusin que fagta fultanaio 
iawreliéta filia:an fuccedar talis filia,vel Sli“hligvF q lios: ú 
filiafilij,ex nota.periBal.in.$.filiaverosio fi,deluccesfen, GÁn añrex 
co, códitor maiorizrféper vocauit malculos,videat ex hoc exclulif> 
fe feeninas:cú extarec mafculizáx dicedú .argel,cúica. FE 












































faror.cuias didtú cómuniterapprobatu 
char.9.col.2.benefacittex.io,lfcripturas.in-fi,C.quiporio.in pi 
bean.8xibinorar Bal.facic.l.1.fRde legib.dum dicic virorú.vbiBarc.di 
cicergo muliercsnon pñtelle deconílio.facit.1.cú pretor.f deiuci 
1ficut certi.C.de tefta.mili. Senora q mafculuseriáalterius linea pro: 
fertíilizvicimz polfe/Toris,atráto renore iueíticura difpondús,q ma 
fculinagñacio pferab, A aa. 
vol.cólliorú, 'incipit vilo quedá pcellu.étidevolnitGafpar. 
Calderi,,put habetin cóli.Lsal.in nouis.2.vol.cóli. 7 ncipit dis lox- 
danus.vbi dicit,q qíicig; eltprioritasinlexu vel linea remotiorlinea 
velíexus,pferf cuicúgy,pximiori pofteriorislineg,vel lex”. videibi p 
cos. Ín hoceí vélatius confideridú videlicet y ficóditor maior. in 
plicitercódidicimaioriá vocans ad eá delcendécesfuos velalios $ tñic 
indiffertreradittentur malculi Sfxmina ad miioriá «e diizaxac ar 
tédeturprioritasgradus,díisñin parigradu exifléte mafculo defecar 
napraferarar malcul' focrwihe,X hoc ell qd voluit Petrus d bella Per 
tica.io.! paterfiliñ.5.quiodecim.AEdeleg.Balin.lí mulcis.fT.de flat 
Jowmia cias.parta.Ocide elle dicédú gi difpones ab inicio vocauis 
tá mafculosí fceminas ad imaioriá :yFenimiftius métisfuille Si facero 
fixá dilpónem fecúdú Giraresii uxtanotara perBarin.l. here 
, ¿cio gradu fuccefiionisvocauir 
maté dk feeminá túicin pari gradu excludeifoeminad mafculo,non 
origradu.Si vero có ditorimaiori.e,aó ita dilpos 

fuitted vocauit fiiá Cati mafculú Ecdefcendentesma(tulos ex eo ,túc 
maículusremotior excluderfoeminá drpropinquioréin grado, oluit - 
emñeúc diíponés coleruareagnationefuá.verradir lo. And.referens di 
Spuracioné lac.deAren addi.ad Spe.tit.defuccef-ab intellasi in suba 
derefla.ceferés difpurario.Ricar.Malúb.Cy.SeSaly in.la1.C.dadule 
Balin.l.maximávida.C.delibe.prate.Sin.L.quód veró.É. de legiba 
10:de lmosin.l.fitfde hrereinttirSociin.l.Gallus.s. núc delege Vel 

Ide libe.Spollh.ék confia la . 

Gaz9. vo. Sccóm jo, vos verted premibis nó obli 
averlicaliqó Se terti e 0 
4500,6.Soci.cób.: $ col 6ntarr E có. 57. V03 
<ol¿Ja(.cobi.140.vo.2.Deciusvbidicithácellecóen opinioné coli 
372.nu.a.vér.Secúdo pmitrendín.S: pcedir $ fiin cade difpóne polt 
'eeminasin defeerú malculorú veef calas 
charedib” fuis.necettibi aliqualpá 
inmera rasiócdifpolisióis pferentis 
minisvolucrút Pecrus de Ancha. XFlosia. 
cóli ys9.nterconbilia Ancharran inc 'sperrus, Sade(bmanife- 
ftaró.adhoc emfezregácar mafculi a focminis, € dá malculis firipecia 
Jiscilpó ve £iplipreferátur áciig; fint grada Sn eis cóleruetur agna 
tio.Prgterca quádo difponésloquiturdiícreriue d per fe demafculis, Se 
de perfe de foeminisnúquá malculinú cócipitfemininum. ve tradit 
Bal...lúin multís Iafon pertextá sobres 5.3 difereras.cú $. 
fequéti.F.de vulga8cpupil.Siin-l.6 quisid quod.fF. deiuril.omn.iudi. 
Tdéque dicendi elt «finóita explveled ex alijscoicéturis $ claululis 
difp5misapparer hancfuilTe mecé difpon e ntiscircavocarionémalcu. 
lord, Becokemiarionéuea natiúis,qdemcolligifex ralib? cóje£turis 
proexpio hí.l.cú pponebatánfi.8in.Lvniex famijas.6Mdlen, 
1fideicómillisS.hacverbargc.l.Páphilo prin.S.l.paterfiiós.peacú 
gl ffodeleg.3.liex fadto pponcbatsxcrúttade haredifl ibi 8 facie 
quids totuvolútas defiacti.J.cú quidá 6.C . d necellarijs feruis hare. 
inf. Snó dicifcafus omiTus.fed expíTas Bal.fingulariterinJ...C.de 
hisqañaperabu.étin, 1.11 m.C.d (6,8 fubli.Qld.cófi. 224. Deci? 
conti97e8e búi confert g notar Bal.in.l.captatorias.in.suoppofitione 
C.4reltammiti.QScd anexclufisfocminisvideanteifexcluli mafcuk 
elclcderesex fominis/8certe qíralis malculusex fsmina nó Prado 




































































































































89 If 













rer pálevocationeexperfonalua,ex cenore maloricindubiávideenr [ 
quin exclula matreexciudafiple,ex doéttina Bal. fem erallegas Mm 

fEdefenato.nó emin canlato por elle plus a pcedacab 10 
influéte pot£ta caulreallegar.$.hoc añ! «danpol.ex hoc 


inferenssg li filia regisfrancorúi ex róabili 
fuccedicinregnoGibuwfirex Anglia mullí iusintegnofracorú pretós 
dere potuit,cíteriá bonús rexsad hoc.S+ibinotarlo,And.in.c.adapo 
Nolica.dreiudica.libró.adde Baliin.J.fi.q-25:C.de haredin(t. 85m, 
cú antiquioribus.co).5.C.de iuradelib.dcadde q not.Baránolasfovidé 
dínfTad Tercal,Bal.in.Lamaximú viio.C.deliber.pte.£ losCitierán e 
fuowrafta primogenitura: li3.qu23. CAn añefeemina(emelexcluía 23 QUES 
cenfeaifemperexciulayelantéporaier quandiunó estan mata 

pl valdetcalra cueca hasediccia, quin materia Fue 
ali. primo tradicBarina.6..3d Terul. Baldo. ón quibms.C.defe 
ci.mup.scd,s. Amdelfer, Bal.Scrteri inacir pifcopú vel h 


francorimon 



























quine 
ab. magiscóisrefolutio doft. y forminalemel exclufaperexio El 





£étiámalculi perperno duret 





clufa ptex.in-d.5.quin eriá decundá 
Gdintelligit And.del(erábilitñvex tenore inuellicure con (Jarer for= 
smininó ppetuo:(ed téporale exclulam , ve gajnflimemaiosiz cantas 
ret,cp donecmalculas tupere(Ter,farmina nó fuccederer, rúicem fccmá 
snalemelpermalculú exclula,admitrereépoflea deficidte malculo,ve 
j notawde co qui fibivel haredib.fuis mafcu. Sfocmi,Se 
rappbarú Socinus cófisg:.incipic circa primúl huius 
ulus,coL1oin. 4.dubicatio..vol.vbi quá plures! 
ióehuereditariscenétes allegatatener exa 
Curiusin(uotradtara fendali. partes painsquzwver.alimitare.Erad 
verte «p ¡lle qui femel fuitex luflss pprerindiguitarénon poterit pofk 
eacciá alía vice (uccederevi.cexain.).eciá. $e capicis.ad fin. (E. d bonis 15M 
Jiber,Sc.Lcum paterssdiberús.Mde leg,.Sc qpille qui fuitexclufas ex 
vna vocatione admittates leccd noia Mecenas _ppter n= 
gracicudinevitexenctabilgin.l.filius qui patria prin. £.de bons £ iD 
Ber. Et gd quis fuicexclufislite velprelcriprioncá maioriarú cm 24-qUzÍo Ml 
ple fueritille q primo loco erarvecatms,an li pollea pp alienaciorem i 
vel aliasperdat qui polsidet maioriam, ¡lle ficexclutissporeritilli res 
acquirererd vi ep ficpertex in.Lmilices probib2turff.de remil.Jo.p 
Plaí.l.vnica.C.qbusadcódudio.fdio.i.anó em vFexclufasexno- 
ua caulafuperueniéi. Roma $«duoftacros Mide verb, Ob.curnt 
nun, vnde fi us p p alienacione perdit maior lipollea cú tranfivic 
ad aliiterívacet 8 ipfealienansfic ppximioradmittef.vtime.ynicos 
«ibiBal.de eo q finéfecitagnaro:Balin.$-prerea, gh? mo,feu. ano 
gl.6: Bal.in.c.nimperacorlocharius Balsins$.(i.i de feu.fue cótro, in- 
terdo écagnasl Quid añ filialemelfiicadmillbadfuccelsioné ma 25qualta 
joria:quia nó erat mafculus an repellatur mafculo póllea fupernenid- 
te2decides ex his,q tradirlacob.d bello vif, Nicola, de Neapo. S:Bal.. 
ind,c.ndeco q ibi velharedib.fuis.vbi vclunecótra Andede fer. ibi 
mafculusfiyperueni¿s nó excludarfoemináin poffefsione feudi exi 
flentesga natura diiorilacquilitorí ell,qp fit ppetuadd. jue pobideú. 
Cad pbario.dci(13 partepolt multa tenetetiá n.d. fuo tradtarfeudali 
Francif.Curtiusinz .ptein prin.q,a8. vbi vidcas. €Sed gd fi fominz 26quelle 
Fueruntexclula in vna parto,(eugradu maioriz, an videárurexclufe 
nalijs gradibus, dk vocatidibus fagtisin maioria?aliquid tetigi.3, 
deconditione mafculinitatis,an repetat,eftvtiisqó, Ef requiriclógio 
ré Mili vFpro munc,gp fi exclufío foeminarú fiatintra certú capitulum 
aliculusgradus, (cu vocacióis,ad(olGilludreferatur sinó ad (equentes 
vocarióesfen fubllitutióss.veprobatin,l.y.$uflius.fAde liber Kpofta 
$:not.gl.5.1.C.deliber.priete,fiveró exclufio fiatin aliqua claufula 
deperte ablolute pofita,vi preforvi debeatad ogsgradus, Sad otsvo 
eauceperecio.d thus ddo Llera pila L 
f.derebadub.c.arequiris.S .cinquifitioni.deappel. ue talis claulir- 
laapponatin prin .fiuein medio,(hucinfine,ve colligiturex diétis jur 
bus,vbicú calusoccurrericad maioré enucleationeveritatis,videasper 
duéto.t Quid autemfi habs pate licentiá regis ad faciendá maioriá 127 quieia 
in vnúlex Bliis,cóuenit cú vnocx filtisdefaciedoin elimaieriá certa 
pecunis,quíab eo recepic,an pobsitrácin cóltitutione maioríx pone 
teclauíali,quaexchudanturfocminzzvE q nó ex his,G notarBahinss. 28, quello 
pesadfi.de hisq feud.dare po. Succedictipulchra q6, quávidiinfa 
£to.an poliit rex difponere per fuum refcripti,vel privilegiúsqp for mi 
na Krex cis delcendentesadmictáturin fuccelsione maioriz,exclulis 
mafcalis,cragnaris:8e 6 extenore Ec dilpóne maiorigtales£eminas el 
fentexclule pprerfanorgagnarorú? 8comilsisargumeds difing: 
difuntin materiaiflta alig cafusiná li maioriafadta fuir p via donatio= 
nisinterviuos,vel aliculuscontragtusy(cu dilpónis:ex qua delure na 
turali vel gentium transfertius 8edominiú,nullarequifitalicctianeg; 
authoritateregis:8 tali cau firendú videturnon polle are 
iuribus, € vincolis € fubflitationibustalis malorimicá nó polsit prin 
cepstelcribere cotraca,á funtiuris naturalisvFgE6ú funcenim mina 
sabi nacaraliainfi dejur.natu.gent.vel Guia $cnon pos 
teil rex cam de plenitudinepoteltatis , fine caula lus $ dominitim E 

































































































































SS 





'gst 











ag.quela 


Seftapartida. 





alcerjusanferre, quandotsleius e dominium fait acquilitura ex dure 
nacuralivel zentiumoveeli receptior conclulio Scommuniot omniá 
Etoincap«queineccioñaram.deconflizarios E habetnr deifo iure 
parcicasamnain lego ¿rico y.pard.écio lasica.t 2.partivndeneque 
3n tali matoriapollecauferrejusfatari ideicemmifii, les vocaciomis 
alicuias,ficetin (pe écnon re,runctalejas habentis.Tusnanquepámo 
genitura K ideicomnibicltita in confideratione, ac iefTer 
delaram, $ acquilicam «itatranímírtir,quiillud haberfics 
veadduvitpulchreloan.And.in addicio,ad Specalasin tubri.d 
¿n queltioneillapacrui 8 nepotis. Sí Oldrald, ante eum confilya. Ec 
hincelteriamaquod rex non potelk dare fecundogenito rey núyquod 
áconfietudine vel providentiaprimorum con flicuentiam petrineret 
primogenito.veconeludit loan. Andrain.c.licet.de votaSstenercriam 
Abba caintelle£to.col2.de iureinrap.vbi dicitq» tegesnon pollisnt 
prinare contanguineos delcendentes ex lineapateznas fecúdum Inma 

randi.de (upplend.negligensprala.lib.6oSciradirlafonánal. 
lez.mfoa.Cirierin fio traétack primogenicurg lib. 
¿.quell¿ imoeriá:n dure fucurifideicommiñigp fitio confideracione 
tanquain asian formacan, de quelicam,tener ario. Lisporeftacol. 
3.ff.deacqui.hgredaveríic.circa hoc quiero.vbi ctm dicit tale iuselfe 
:eflimabilezcum hon cerceor debarreditate viuentis ¿fed jar mortui, 
hincefepiusprimogenitura ell cefsibites6t vendibiicavttradicloan. 
And.in diét. cap.licer.écin.d.rlb.defeud.colantepenao addicio.ad 
Sperulasebipluraadducic Abbyetiam in.dac.licer.Alex.confil.67. 1 
volu2.ómbio.6:confilig4.cowolamiiveró maiotiafadla fuerit per 
viamtellamenú tevalicuiusvlimz voluntatis, ell malus dubium an 
princeps calicafipofiicdifponere contra di fbofitaintellamento, Es 
aufercciasfaterihdeicommif namin legos reltamentum.C.deto- 
Ma.difponiturnon valereteleripcas Imperacoris,contrate/lamentús 
8'ibiKapha.Fulgo.£: lafon dicentesquodin hancfententiam ,quód 
neque refesipto principis poGirderogariteflamento, potiusclkin= 
clinanduwmlicer enim reflaráentam quoad folennizaren cius, lit de 
jure ciuili:quoad fubllantiam eli de itre gentiom : quia coiplo quod 















































































enteseflecaperuntde bonás fis difponebantave dich Barrolusin le 
geiuterduns ff decondióiicaiedebi. 8 fecundumillam opinionem 








contalnic Philippus Decius.conhlio.375:i0cipitin cai maznifici do 
muii Perras confilio.403.incipiequanvisin calo propofito» Contras 
Tar tamen partem,imo quod princeps poli dif); onere contra cons 
tentainteflamento, tener Baldusin dicralege. Greflamentuso.in fin. 
dsmmodoptinceps apponar clanfilam nos obfante : iniufiecamen 
agetin lemespfium.Lecundumeundem Baldun ¡bi.Erquod púnceps 
deplenirmdineporefaris,policarferre cs fine caufajas fucuri fidel 
commiii,ex tellamento:voluit Alexandconfilio fecundosprimo vo 
lurineincipit vis codicilis.columna pentledicentralemacquifi- 
tionemex tellamento elle deiureciuili.l.Jege obuenire, . de verbo 
ura fignificatione.Snotaturi lege prima.fEdeacquir.reradomi, $e 
nitituribirefponderead diéta Barto.in diét.linterdum. Sádemvo= 
Ie'rconfulendoidem Alexzandaconti.y4.ciutd.volami.vbiadfin, fe 
vefert ad diétajn di8.comfilio fecundo.referensica fuifle judicatam. 
Kforcillad vliimum videtur deinreverios: fed prmum jullias Ec 
arquius,8e confcienti principis (alubrezne fine caula voluntates de= 
fusictoram fubuertantir, Evittamenia hoc pulchrum dubium : quid 
fille quí Eeciemaieriominter viospoteratadbucillam rertocare,qui 
tamen non renocauit mo camtellamento confirmauit:an tune videa 
turanaiovia baberi ex tellamento S8enon ex difpofitione inter viuost 
Barolos «poll egarirfefina. (de bis quibus ve indigo vult y 

































































méco vide ibi. cogitaluperhoc.fiveró maiórialu 
plitviresa regialicentia, $ faculrarcsy tquia fafta uie de lepjcimis (lio 








a quibnsrefcripro principis fil fuerantgranad : tune viderr 
quodrespotitdifpenfare contratalem maioriam , in qua vocat fine 
1mafculidelcendentesex malculis ¡6 admittere focminas vel delcen= 
dentesex fa minis,quod probaturex his,qua not. Baldusin lege, qui 
feparris.colénafexta.C.vadelibe. vbitenetquod (pecialecílin prin 
«ipeyguod politrenocarefunma priuilegtum, fine caufaseñam fiex eo 
alicuilitias quielitom, 8 falúm hocprocederetrefpeétu corum, quie 
an erat adhuc ius realiceracquifitum:quia non cefTerar dies feu 
joriw,juxta notataper ALb.incapitu,novir.deiudisvbidi 
¡00d quando privilegio principiscóceflim fubdito,haberadá 
duce ius refpedtu ren, aut perlonarem:tunc taleprivilegium, 
tri queadfutarosadinséx pertonas,ell renocabile abipfo principe: 
dic.tiamsdicebar Paulusde Caftro inlegesreferipta,C, de precib, ima 
¿para.afferenaquod faciliori modo permittitur principi reuocatio rerúl 
laco donararam,quam aliarum rerum, quashaberecíabditos citra 
men Sctienlum principis, Se quando princeps ex voluntate 
Fuáful canfa,quod alicuilus quieracurecuncias ipfum fola yolusitare 
¿porcik auferro, ve cleganter decidic.Angelusin lege, Lucius.f.de eni 
110, Érideo lecundiam cum poteft Imperator auterre fine cauía rem 



























acquifitamexptefecipcione,vel vfi:capionerquiatalis modas acoul> 
rendiindudusíuicab eo. Idem vol.it Baldusinlege.final.penuliima 
colam.verficus (ed immediardoppono,C. fentem relcin, non pele, 
vbidickt,quod quedáfunr,que quis potell acquirere etjá cótra prin 
cipisvoluntatem:quia acquiruncur deiure genciam,ficut dominia,de 
iitanon pofluntauferrifine caufa:lecusin hís, que funt de iureciuili, 
vrindicia 8 fencenti.Sclicetiflaconclufio potelt habere aliquid dif 
ficultaris,poftquam dominium ell perfeteacquiitamstamen clarif 
fimac(t quando lex,vel princeps deditmodum acquirendi deminiá 
¿iplirm modumrollitprinceps fine canta,antequam quis dominium 
acquilierit, velurificollitvenientibus ab inteltato 3usadeundi , quod 
ell dejurecinili.d.Jege.obuenire.fF.de verbosum hignificationesvt tra, 
ditFelipusin diéto cap.quein cccleñaram.columaa8.verficu.s. decla 
ratio. Prztercaincalwillo princepsnonaufert de directo ius alicui 
competens:fed pocius procedit remouendo obftaculum ab eo, cuita= 
Je jus potelt competere,faciendo de incapace capacem:quo cali valer 
difpoficio principisctiam finecaula,vt probaturin lege. qu.rris. fade 
natali.reflica. ita in fimili queÑtione buic noltra 8cquali in cifdem 
termánisin materia feudali, tradic Francifcus Curciusin contilio p» 
mo.politoin calcefuitraftatusfeudalis.colurnna.ro.ad fin-Nequead: 
hocobftabit quod tradit RodericusSuarez, in di(putationefua maio 
racos.politain calcerepeticionum.l. quoniamin prioribos. «.L poft 
rei iudicatam.cum vule quod lícerex licentiaregís bona maiorie vin 
culéwar:non per hoc dicitur quod bona luntárege donata, vtficpater 
ineisnonbabcac ua namillad, procedereteo refpeótu, ve 
ell quelliofira.4 Sedin que lionenollra mulcum hocefler in confi- 
deratione,ex quo maioria Scvincula cius torum roburacceperuntáli 
centiaregia,vt polis quod dedicpertalem licentiam renocare,vel fal» 
ten) wodificarerefpeétu eorum,quibus vigorefu licentiz bona mias 
¡ori funtventura,liceteniwo talia bonanen cicantur á principe do- 
nataluxta.l.cum multa.C,de bonás qua liber. tamenille modus ac- 
«pilicionis,quo venicin futurosfideicommifTarios, Sad maioriamvo 
catosvenicex donacioneprincipis.Befic militant,que fapra adduxia 
$choecprocederent,quando conllaretprincipem deplenitudine po- 
teflatis, hac vell, vocatis per maioriam vellefacere praiudicium: 
vam fi elfemusin dubionon ell tale de principe prefamendum per 
jura vulzaria tam joriscomanunis, quan leguin regui zvnde Érhrex 
dicar,quodfoemina $ ex his defcen dentesadmictantor, non obllan- 
te quacunque maioria alitervecante $ difponente, li talis difpofitio 
maioria ellerex teftamentisprimoram conflituentiam non fuffices 
rectalis claufiala:cum princeps videatur cur hzzc dicatintelligere de 
'maioriacius aurboricatereburk firmitatem affiamsenti non veró de 
ea qua fineciusauthoritate tenuir. Vnde (in teftamento quiscarens 
liberis dilpofuicfaciens maioriam de bonis fuis,vel habensliberos di- 
Iponat detertiobonorum claufuta talismibiloperabitur ad cuerfioné 
talismaicriz,«fub/litucionum ciusmequein prajudiciam futur fin 
deicommiZarij,cum principisprivilegium ica it interpratandameve 
"minus justertiledat:quando enim priuilegiú generaliteríntellchum 
derogaretius alteriustertij:reducitur ad jus comauunectiam eo cau, 
quo itaredu£tanibil operarerur.vt eftrext.in.l.fi quando. Kibidecla 
rat Bal.in principio.C.deinoflic.tefta, £bene contert,quod generalis 
dilpofitiononreferturad ea,que pendérex reltamento. venot.gl. $e 
ibidodtoa.l.tres fracres.(Eidepact.Barn.I:qui Rome.$.duo ftatreso 
fi.de vesbo.obli.Svidetur requiriptincipem ee informar decá- 
tentisin teftamentis,talibus.).de his.8.l.non cflferendus.F de ran£ 
aéiio,Sídeo Secinusconfi.282in.2.volumine. confuluit non valere 
Jaudum fuper certo legato cuñu(dam reflamenti, non obflante quod 
in compromillo per verba generalia videretur ctiom comprehendis 
quiafisicfaétamentio dereliétisin eftamento $ codicillis: cum hac 
verbageneralia, Se quenon inferon: certam notitiam $ cognitioná, 
proucdicit Baldiin diétl.dehisinfecundaledtura.S:eriamÁnge.per 
texabjin.lgencraliter.C.de non numera.pecu. 8. 4.£f.de optio.le- 
aio E quodrequiraturcitacio fubflitutivel fideicormillarij ha- 
entisiusin fpe:quando princeps taliafacit,confuluie Anchar.confl. 
427-8«Philip. Decius confia84.vbiplara refert.col.5.verfizocEmu= 
nisopinio.KSocinsconfi.246.c01.4. 6.5. ina.volu, licer hoc dió 
forténon procederetyvbimateria ell talissán qua princepspoteft pra 
judicarealicuiínuico ; 8:conftat q vultpraiudicare. vtiradir didas 
Curtiasin.d.conficolumnam. 8 govideasibipercos plurareferétes. 
$ in coGbus in quibus dixiprincipem poll tollereios futuri fideis 
commil.£ quod maiora aliter deferatur:an tancapudillem cui prin 
cepsvultquodbona deueniantvenientvtbonamsionz, velvilibe» 
sa28tviderur q debeant venirejure maloriz.pro quofacitboms tex. 
8:quzñbinorar lcade Pla.in.l.2.C.defondisteiprivi.lib.r. € Quid 
autem retento codé themare,fi quishaber maioris,cúlicentiaprinci 30+ 
pisfadtizScci tali vinculo $ códitione: y SMipolleíTor talismaioria 
Eóppicterercrimóseclgla maicllatis.bóa maiorig nó cóftcarent, ma 





















































Titul. XII. De las fucefsiones ab inteftato. go 










antin fequentemvocatum, quiapollea ex £iculcate regia 
quaex bonis maioriar,éceadem facultatefecit decalib* Do 
sioviamin liura, Scalios,quinon vocabantur per maño» 

:a1,fab aliquibus padtis Se conditionibus e fignanter 
:mod fi polfefTortalisnouxmaioñiz: committerer crimé 








bona talis : i 
e pee murio fin teftamento ouicfle herma- 


deretmequeví  1nOSt0 Otros pariétes propincosdelali- 
us 3a ei a detravieflo.Pero dzimos, q Gndo al 
gúomemuricllefin teftaméto,dexádo 

vn fijo cónictofijo de algú fuotro fijo, 
eslad Me. Odefija, q fuelsé ya muertos amosados 
o:á ma-  clfijo,ecl nieto, * heredaran la heredad 
del defunto egualmétes.Enó ¿pelceal 


rent 











perdidicilla bonasan confifcabunturregi vel redire debeant 
primam muioriamdubinm eltnotabile. 6 videcue quodnon con= 
sifcentuc,f2d redeantad primawm maioriamperid qd in fortioril*rer 
note Bald.in ca.ftudaili.deoftic.lega.verfiqpone papa, vbipo 
nitquefionem in hac verba,pone papa concelsitmihi quoddam ca. 
Atenaíab quibuídam condicionibus,quibus non feruatis caftrum de 
Deeseucrtiad papamidei hiciuitacem,fab quae flillud. 
caftrumenm omnibus caftvisfuis:dcinde ego feci contra diétas cone 
ditiones,papa diciccaltrum ad fereueríum:ego dico ad me pertines 
secanquam partem cluitacis dilbriébualew feu fubiaccnte. fade indi. 
Linfalio.quericurquid inris.rñ. quod perdidi exc vno capite fpeciali, 
recupero exgenerali ;«quiapapa me loco fui poluiequoad ciuitarea 
$ diítriétum vndeacquiro per vriverfitarem quod perdo infpetta 
Ipedcarg de acquinrerdomi.l.quidam,S: de feruica, vrba.priz- 
dio.1.fi domus.cuoralijs.Neque obilar q (pecics derogar generi:quia 
veraweft, quandogenusvenicamplisciué venotacar ia. quelitum 
$.pensfade fund intlruamodoquaro quidin diuerlis perlonis, fi ca- 
«merarconcefTam Titio:nunc Guitas cum (io diltridtn cócedicur 
Scio.Sividerardicendum,g exrenfioitio,ex fia concefsione, acquí 
viturScio ex fuo capire generali.vt.fEcommunia predioramalin ven 
ditionc.Bci:deiure dotium.lfiproprictati.dicitl.quod fi abípede, 
priuscltinchoan dumpofl ea veniéndum ad genus «Code pigno 2. 
quenoneflalibi.In contrarium videcur:nar lege cauctur qp (capi 
taneus concellitalicui vw maní in fendum ; detadevendidic 
curiam,illud manfum non venietin concefsione generali, ranquam 
exceptum ¿curia per (pecialem pronidentiaga.vtin cap.quidam capi 
raneus.de capita.qui cut.vendi.folutio. ¡lud ideo :quía nomine cu 
sienon continenturfeuda. fed nominecinitatisbene continerentur 
cara, faluo Sure alterius : cum antemillud jus deficiat confolidatur 
vniuerfitarifu.x.Gcidemforté eltin feudisperdidtl fiproptictad. fic 
videbatur diceadum, in pradiéta queftione quod cum ius fecun» 
die mañoriz deficiar confoliderurprima maioria: vniuerfali.Preter- 
eaitarex voluie , quod ia bonacxtraherentur A prima majoria, 
veremanerentin fecunda : qua ceffante non videtur quod aliquid 
voluitagere contra primam maioriam , $e xebus fic flantibusfcilio 
cet flantefecunda maioria, videtur difpeníare contra primam,non 
illaceffante.l.quodferuus.fEde condiét.ob cauf. $ quie tradit la 
téSocinus.3.volu.confi,58.8c Alexan.confil.72col.fin,tertio volu.fa 
diteriam quod habeturin.lficur, $illudvideamus. fquibamod. pie 
gnus.velhypothc.folní.$c.eciam.com.Linbemus.Coad Vellcia.Sefa 
citoptime.l.proponebacusaBcl filiusfamilias.ErLhareditare.S.pater 
cumlequenti.Fade Caftrempecul, Ta contrariumtamen facie: quia 
jamillabonadefierane elle primz maiorlz ex facultate regia , 8e 
tranlicrancin aliam perfonam,vnde jam non fune reliquiz prime 
máioriz.|.pater flinm.$.quindecim. fede legattercio. Scin imili ha 
bemusinfundosqui femel exiuicde familia , definic elTe patrimonia 
Esmutacione perfonz argumen.l.geritán fi ff.deacquirend.hiere.8e 
refatta amitibili ex criminelzefe maieltatis ,lemper ericamifibilis, 
vealiasin refaftaalicnabilifemperencalicnabilis.vcin didtaS.quinde 
cim.Scfacitetiam quod habetor in..fiquis des. deleruita vrban 
no.predio.Itemmediifncceffores immucant rei qualirateml. Pan- 
lus.$.fina.fE de acquirend.hwredi.l.icitatios5.mercatores.fde publi 
ca.£Lfiania.C.de donatio.l.1.Cadeimponen.loctasdelcriptio.lib, 
10.Bald.deco quifibiyelhreredib,fuis.in princip.addebonum 8e fin 
gularens calm in.1.f italegarumos fi domus.f.de leg.primodbi: arfi 
cadomo deftrudta:é<c. EcquodibiPaul, de Gate, ñotat ín fin. Per 
quemtext-ctiam inferensad quellionern, qua iparerhabens ma= 
ioriani antiquam , impetrauitá púíncipe licentiam extrabendi ab- 
ezaliqua bona , Scconllituendi ex eis smalotiam ín Flium fecun= 


















































































dum , Seitafecir, quod mortuo fecundo filio in vitapartis ¿ non re 
uersunturbona illainprimam maioriam, ctiam (icontlaret de vo= 
Tuntate patrás , quod renerterentur ; quia cum teli no 
vt seuercorentur , debebac criar concurrere licenta regis necellas 
sia. facic.1. quedan. ff. de ur. codicillo. fi tamen elfet caíus inquo 
facultas regis 
inhoc non el 








nicto,porá eltioes mas propinco “del 
defunto:porg aquellaregla de derecho fut o 
quedize, que clg es mas propincode — lertas pais, 


y pertexe, in di 
aquel quefino finteftaméto, deuc aer do. 5.1idomus 


Josbicnes del, halogar quído el finado o 
non dexaningun pariented Jos defcen E 
dientes", Otrofidezimos, q fi eltosmie= — veriorem, nifi 
tos fueflé muchosnafcidos dvn padre SE aliquibus 

alíis conicétu 

vis y conflarer 
principem voluiTedeficiente fecunda maioría, quod bona redirens 
adprimamattíi caucum Fait,quoddetcendentibus vocaris infecnada, 
bonatedirentad primam,vel alias detalivoluntare conftarer: Scin fa 
cultaterezianon exprimeretur,quód bona excrimine lle maiefta 
tisconfifcarentur:quiatuncin certis non elleropusconic£turis|.con 
tinu?.$.cumita.fodeverbozoblicu quando calas occurrarlatius có 








ES 








ders:quiaquefli ell nocabilis . Pone exiam q contra tenoremt Quit, 


maloriz vocantisin defcétum malenloram, quendam cranfierfalem, 
exclula filiafocmina,tex difpen(auit,vepolfeffor daret maioriamfi- 
lix,£ccius delcendentibus:comoarecmodo nonille primo loco voz 
escusifed fequentesvocari,Se dicuntregemillisnon preiudicafle.yn 








depetuntmaioriamzan pollintisividetor qp non portext, valde nota 
bilemin.l.1.5.:ina.f£ de alsignanalibert.Barc.in.L.15.f pater, fade có 








3ñigen.cum emáci libe.cjus.quod de plano procedis fille cui maloría 
defercbarur,ellecviuns tempore , quo defercur:fecus videtur fi eee 
mortuas. 





a Gsermano.Concord.cúauche.deheredab intell.venicntisa.colla.g 3 


D Gel fjeyelnicto.Ee on cormampies gradas edreprafncaa náne 4 


€ 
d 


e 


-veín.l.quiquelitigandi.5.pas 





10singredicar locum (uiparris.fecídemm Bal.in.Ju.8cin.l.quibus, Ce 

le fecúl.nupr.rnde Geli cancaturflatuto, q lladotaraciillentibusi 
berismalculis,nó ficcedatsled quodipli li hgredicacem poflideane 
nóprefercor filiusnepotiexalio lio premortuo.fecádum Bal.in. de 
Lin siburverisperaiaafaintrad das (Hopems 
GEgualmente.Adde.5.cum filios,ia(t.de heredita.queab intelladfe $ 
rirunbcil3.C.defuis 8 legitinharedi. y 
ebrio cs ia propieque. Y 0 LOSA 8 Segradatim. ff. vnde 6 
cogna.$.li pluresiofli.deagnato.luccellio. 
Ningun pariente delos defeendientes Ex hoc verbo probaturyquodin 7 
Tincade(cendentium dathrcuilibetex delcédenibus hoc priuilegiú 
reprafentationisin fuccelsionealeendentiumineque gradas eft limi 
tatus.6cidevidetur probariin auchen, de lreresabintell.yemiás), 1. Se 
itatenerSalyán auchepoltftatres.adfi. Cadelepitiahared. Angitas* 
suen de Arctin.5.cumfilims in(lirde hreredita,que abintefta. defes 
runt.vule quodifta reprafentatio non tranfeatvltra pronepotem per 
texbi,Sallegatita velle Bartán.L1.54i quis.FEdefuis.Elegi.birres 
fed Bar.nonilimitarsvenon tranfearvltra pronepotemíed valtprone 
potemincludiyfi ergo agatur de hrereditare proani , St fienepos exc 
vnofilio E: pronepos ex nepoteexalio fio, fuccedunt paricer ne 
posé: pronepos.pettext.hic Serexr.expreflimin dit.5, cum filias. 
quicquid dixerithic Montaluns.£Joann.Fabr.indi5.comáli?, 
tamen ad hareditatem proaui vellet concurrere pronepos cum fia 
lio fuiproaui,an poflertali cal? Scvidebarurquod non : quia efes 
dicere quod reprefentarerpestonam fhi auinon fui pawris , de leges 
dicuntperfonam patristepralentare, in contrarium tamen videtur 
texcán illa. parcitaram,cum dicieningund deftendiente. 8 ficvult 
quod quocunque gradu fitdefcendensextfilio premortuo concutrar 
cialiofiliodefandti, hoceriam exprefsius probaturin. d.auth. Be. 
$ábi cum dicitfictamen » ve fiquem horum defcendentium filios 
“relinquentem mori contigericillas filios,aut filias, aur alios defcen» 
dentes in proprij parents loco fuccedere fine fiib poteltate de- 
fanéti , fue fubpoteftatisinueniantar: tantam de haseditate mo» 
aúentis accipientes partem, quanticunque fint, quantam eorú parens 
fivineret habuiffer.cumergo dicit,antáilios defeendentes: Sdcum di 
it quantam cora parés.éc.£ccum dicitin propi) parents loco.elt 
text.expreflispro hoc,parentesenim dicunturedam viquead iita= 
uum.vtinldurifconfolrus.$.parentes.ff.de gradib.£u 3n ¿pGnicum. 
05 f.dcin iusyoc fi ent clibo 
jusreprefentationis:quia proximiorgradus inita fines defcende: 
tiumselpetufuccefionis afcendencium,non confideratas, iaxatio. 














































j 
4 








Tano 
cop 





DS 


1e  benectiam confertad hocal, Ta 








in pronepote concurrentecurn flio , ficur Se in nepote, 
cumdifponicfilium feunepo 
sensata defcendeneemexloprimogenito, prefer in fica 





s.ituzulio — celstonemaioriz filio(ecundo poflefluris maioriz + clic pronepos 


velabnerosexcluder a maioria parruam magnum , $ (iinmaioria 
udicin fc 


celsione hare £” 
ditacis abinte  todoshcredaranen logardel padrecócl 


soncur= — tjo,e auran aquella parte delos bienes 
Rae Qacasras - delauuclo, queaurizel padre dellosíi bi 
alguno muricíle fin teltamé- 








ex vi pralen=  wiefle. 


tationis s quee id 4 
NUadO to,efincaffe yn nieto de vn fufijo,q fuel 


quia Montal- fe ya muerto e de otro fijo que fuelle 
us. bic aliter yq finado, le fincallentresnictoso mas: 
decidit, dicens a 

queftionem — £ltevnofolo,tanta parte auria enla here 
E ura dad del auuclo,comotodos los otros” 
tam fuille S = 
soci E fusptimos, porquepocoso muchos q 
coclufamfuil» — fean fincan en logar de fu padre, ehere- 


Eu dano — dantodolo que heredariafi biuieffe. 


quod Ñi aw «JLe.1111.Comolos padres elos aunelos pueden 

cordel darlas bros y SÓ 

tate proani, he los bienes de fus fijos, e de fus nietos, 

nc li nes (PETESR quando mueren fin teflamento. 

pos repralen= [fEgund el curío denaturac la 
voluntad delos padres , de- 














ter perfonam 
artis , quoad 
hueredicatema 
au, nontamé 
quoadharedicacemproaní, lante filio diYiproawi, vetali cafia non 
extendaturreprelencacio ad pronepotes tu vero tene firmiter con- 
trariumperfupradidia,Ería hanc fenrentiam, quam ego tenco ,vi 
demrinctinare Azo infurmma a curherade herediaab intofla.ven: 
iv principavbi poniehucverbaadcoautem liberos vocar,vefiex vpo 
filio pramono,fitnepos vel pronepos, vnacum alio defindii filio 
vocecur.daduerte quodidarepreten tario sunchaberlocum, quan» 
do fuccedicurtitulo hareditario, Se (uccefsionelegaliab inteliato: €: 
fecuscllecliageretur ex lideicomunitTo ex difpoficione teflatoris: ná 
jereprefentacioni.vetradir Bal.in.l.cunvita le 




























'.rgl.ibicótrariura voluit nad. 
¡oloñ.de Imo.pottglo.quando teflatoradrqualletfuccefio 
nemtalisfidciconamiifuccebioni ab inteltato , prout traditidem 
Decíus conf procederetetiam diéta opinio g).é: Joa. 
-rewue de fideicommillo inter cráfuerfales : E lecus 
¡zereturinter delcendentesrelpeéta fideicommifii reliti ab 
aliquocx afcédentibusmam tuncidem elTetinfideicommilTo, quod 
in hereditate.vetraditidem Decius confil.217.incipitin calu propo 
fito.Scficerirestentio adiftam.lparticaraim,veprocedar $e fiagatur 
de fuccelsionefideicommili:procederet eriam quando ageretur de 
fuccefione parruinam tuncetíam admitecrewrreprafentacioin fi- 
Bijstratrisfuccedencibus cum patruo ia fideicommúllo,prontvalrida 
Deciusd.confilear7.dicens q id quodconfuluieconfia.fuiccamage- 
returdefuccefione pacrui mapni,vbi non daturiftarepralentatio: 
cin efTeétuilta limitario porluselt extéfio ad iftam.l. yt fcilicer vbi 
cunque admitcarurreprelentario habear locum etiam 6 fuccedarur 
exfideicomuillo:nam cum ita (it dejure,verbareflaroris, fecundum 
difpofitioneminris debentinterpretari.fecúdum Bald.i ¿| 
C.deimpube.alis(ubílir.kcinal an .C.de códir 
¿cibi Bald.E.de acquirend»hwrredi.Sed aduerte, cumfuccedaturex 
fideicommilTo,videtur(i«ccedi primo difponentisvtl.coharedi,$.cú 
filiz.Fde vulg,8cpupil.unde (ivefpcétillius deiurenon procederec 
reprgfentatio,licer procedererrelpeéta vleimi defcéden: 
detreprefentatio peraddufta per Decium in diétis conf 
tecriá quia in inca alcendencium,cumagitur delliccefione delcende 
tit non elblocastaliseprefentationi: cumpacura repugnet. ve in 
diciendo Lereitab lotesenion 6 conlequins ollas. 
ditSalyce.inauth.defundto. C.ad Tertull.£in authenspollfratres 
Cudelegiti.heredi.huec eriam repralentatio in ineavelgradu collate 
valitmicum agicur de(uccsfcionecollareralis,daturfolum fiisfracrá 
8enó viteriorl.vtin.l::sinfia co.Scin.d,authen.de haredibaab intelt. 
venien.Siigicucán vecfihuiufmodi. 
8 2 8. 4quclleparic. Succeduntenimain fispes.nonincapitavehic , Se 


















































Seftapartida. 





ue abintel deter SKingain 
dequib%iuribasflmpracit 


indi5.cumilius.infL de heredirari 
authienudehered.abintelt.venien.colla, 
iftalex. 
b UComederodaslos erras.Concord.cum.l.fecunda,C.de fuis$clezii.hz y 
redi.fedanidem litin pronepotibus diuerforata nepotum , ve fac. 
debian 
a z inflirpem, de 
uenheredarlos fijos los bienes dellos, — nonin capita, 
dexando los enfu logar defpues de fu fcut fuecedas 
nepotes diuer- 
muerte:mas porqueacacícca las vega- forum filioró, 
das,que los fijos mueren ante quelos  Albericus di- 


fputatinad 
padreselosauuclos. E porende,pues rete] 


quecnla ley antedefta, moftramos de — Papien.cenuil 
laherencia,que ganan los fijos,o los nic ea pee 
tos,quando lus maiorales muerenante — feluccedantin 


dellos:cóuiene quedigamos,como de “pita , «e ób 
hd Ja, l.2.Loquens 


ué heredar losalcendientes,aaquellos de nepotibus 
quedefcédieron dellos,e dezimos,que non extendas 


E ñ turad . 
quandoacaclciere queelfijo muera fin E 


teftamento,non dexádo fifo, nin nieto nim non fue- 
á E Ol cedant  tunc 
qhercdasle lofuyo:nin auiendo herma aa eS 
no,nin hermans:quecftóceclpadrecla  ribus "in gra- 


madre“dcuéheredaregualmételtodos du, incrantes 
locum par 


. los bienes de fu fijo.E fihermanos ouic > 1um,nimirum 
Í tune vocen 
tur in capita, 

8cnonjn lirpes.ficutefTer quando concurrerent cum proximicr:bus 

quiarinclicerfancaturin vno gravárurin alio,vtólicer faccelsio lie 
in flirpem $: non in capita,que ratio cctTac,quando folum fuccedune 
inter(e.Albericustamenibi dicicasquiorein opinionem bivider,gp 
etiam pronepotes(usccedát proauo in (lispes,ficucfucceiiTen parres 
corAimin quorum loc id autem finepotes,vel pro 
vocarentur peraliquod fideicomniffam, clic ex dilpofitio 
orisfen exinlicur Mtutioneyantuncluccedicia 
velin capitazvide pes Decium conf. a1vifo eleganti cofi.vbi 
¿Sodudit.q tune vocencarincapita.videibi per cum 







































Ulex. 1111, 
p 


sn Mortuo deftendente fineHberis , fuccedune ei pater Sc mater vná 
cumfratribus defunélipercapita: 3 fratres nó haber, fuccedunt pas 
is delicientibus,adwittuntar aui ex veroque parent Sctantú 
habebitenusan?fieft(olus exvna parte, quantum duo ex alia:Salcé 
dentes cumfratribus fuccedont per capita : Scidem defilijs fratrumo 
hocdicir. 
€ Cel padre ela madre. Concord.cum auchen.defimdo, C.adTertul. Se £ 
cum authen.de haredib.ab inefta.veniena$.confequés.colla.9.nota 
tamien quodin majoria 4ilij non fucceditpater, quia maioria re(picit 
lincam delcendentem cur dk feudum vel emphyteolis ecclefialtican 
Bal.in authen.defunéto,C .ad Tertur,qui licerlóquiturin feudo cad? 
ratio eltin maioria. 
d Uegualmente. Non ergofietdiftindlio bonoram,vracquilita,apa- 2 
tre, velpatriscauía patri deferantar : matriveró acquílita exparte 
matris,velciuscaufa prout diflinguiz Bartol.in authensitaque. C.có 
munia.de faccelsio.pertext.quem dicic(ingularera ins). quod fis. 
C.debonisque liber. cui fententia: quamplures doétores adharíc» 
runtiicave communior opinio vidcatar.vetradit Andr, Tiraquellas. 
deretradtulegali,.14.numero.j2.dicens hanc opinionem receptam e 
elleapud Gallos, «probatur hacopinio.l.1o.titul.fexro.libro tercios N6elt la 
foro.ll.contra ditumBartol.tamentener Bol.in diét.authen. defun nova 
a ¿Salycer.Petrus. 8 Cynusin.d.authéiiitaque. SCorne? pilati. 
.d.anthentadefunto.G plerig;alijetiamrelati a Tiraquello. vbiu 
pra. dcha e dicitefTe communemopinionem Bal.cóf.31.volumi.2.8c 
(tam opinionem approbar.l.jflapartitariiscum dicit eg.nalmenteros 
doslos bienes delhljo. SEUL Cda ordina. Tauriwvnde.].forinópro- Íanowore 
cedererniliin hislocis,vbi fuericvliurecepta,prou dicirdidtalex fex co.clt.la 
ta.nequehoclimitaremin lucrisupcialibus, iuxta difpobtionesl, it 3.Ls> 
fecidx.C.de bonisqueliber.prout sc Bald limitabatin diét. quod 
£citiscumex difpolitionehuins. 1. 8cdiét. 1. 6.mullafitfienda dillin- 
£tio eciamcuiulcunque qualitatis fine bona 8: procedac iftarum 
legumdi(politio. : 
Ellos 












































Titulo.XM.Delas fucefsiones abinteftato. 


In nona a GDeven ellos Hochodie corrigiturinsegno.per.L7óin ordina,Tauri, 









































efiala  quacanctar q frarresdofindlinó concussant cum pacribus, vel alijs 
e Bi alcendencibus defianéli. 
bios labeshic, eciam fipater (it conflicatasfub avi porefta- 
, 4 de ps pi 
tesfuccedittilioab inteltaco,exclulo ano paternos Added, qp (cis. C. 
debon.queli * 
BetonErS E E % 
PES dotan  fe,eltonce deuéellos*có el padre,ecó la 
£to. C.adier=  madrepartirlo porcabecas.Emaguero 
abincor jefe P " P labs) E a 
SS fr  Ulelicauueclo,oauuela, "no heredaranin 
ore vnde fu- 0 » : 
ee xx. collige— guno dellosningunacofa,enlosbienes 
etam mater detal defunéto.MasfiaGlq muricffe fin 
excludec_auú E ón 
scparroní, $e teflamento,nó dexaffe heredero ningu 
a no,que defcédicife del , nin ouicffe her 
es E mano, nin hermana,nin padre, nin ma 
quíimib, 1 apadre, 
a dre ft ouiereauuelos, quíerfcan departe 
ein IE Lupadre,quier departe de fa madre, 
fucceionefi-  cllosheredoricgualmétectodos los bie 
LS ye nes defunicto.Efipor auétura, departe 
confequensase de fispadrejo de fu madre, oulerevn a- 
auten. defisa-  yuello folo,e dela otrados,etóceag!o 
Eto . per das 1d 
correstafuied,  Lofaura k meytad detodoslos bienes, ¿8 
2.5.obijciun= los dos fueflen de laotraparte, aurá la 
mur adoro otrameytad . E fiacaefciere, que efe q 
rercall.éi5. > alsifino auisauuclos, chermanos, ¿Íper 
de tenezcan de padre, e de madres eftonte 
tertl.collige: heredaran todoslos bienes que fincaró 
cam bic o Ki del, partiendo losentzefi por cabegas e- 
funtto flio É cp 
Guperhe mares. BUalmente.E efTo mifmo feria,fiel fina 
vel pater, € do dexalle fijos de taleshermanos. 
dá amos q ex , $ 
lee z 5,  TZey. Y. Comoloshermanos e los otros paritres 
eciáfifilios ta» dela liña detramie/Jo fo puedé heredar los Y= 
lismipaerel masa losarros quando muer ioreftamito. 
mater defln= , do É 
4 predecelle 5] Alta aqu moftramos enqma 
vit viuo auo: neralosalcédiétes, e los defcé 
reed po) dientes deuen heredar entrefi, 
cúñli, vedixi quando alguno dellos muricrefin tefta 
fupracod.3£  méto.Eagoraqremosdezir,como pue 
nor.glofinad. «Lago o EN 
authé . defun — denheredarentrefi losquefon delaliña 
Ao. 
$ e EDefeendiefe del. Defcendentesenimexeluderentálcendentes, vehic 
In noua  Scinauten.in fucrelsione.C.defuis Ecleziti.haredi. orci.Tau. 
ña 











xec.cflol. d dizermano. Valeo li baberctftatrcin vel for 
ai, Solis 
Dro,5u 


colunétos, 
qpexcluderenttales fracresanum, velaujam:cuius contrarium tenct 
glofT.Bart.8c ali do£to.cominunicerin.d,auten.defando. ¿contra 
riaopinio,queibirecitaturin glo(fuperverb.proximis.viderarap= 
probarihic,quameriam tencbarlacob.de Bellosifiin auten.de hiere. 
abintelta.venien,$.fivero, hodietamennonrepellergtor,imóneccó 
currerenteurn auo vel auia,vein diétl.z "auri «vide que dico 
infraco.ingl.pen. 
degualmente. Medietacem habebunt auus Ecaniaparerni, Er alíam 
medietatem aus Bcauia maternisnon diflinétoverum bona peruene 
incex linea paternavel materna vedixi fupráin glo. 24m i(ta.l.6c tra 
ditSalyce.in aurensitaq;.C.commnnia de fuceclsio. iverorárú fuper 
fincanus Scauía paterni vel materni diaident etiam 2qualiter, vehic, 
8tinad.$.confequens.Scauten.defiméto. 
¿8 £ .aquelfolo.Erficilo calufie diflibucioin flórpem, Sinon in capita, 
Einno» Idembaberurirhd.autlten.vbi gl Eccommuniter do, 
tarec.in, g € Demadre. Concordacheec.l.cum opinioneglo(T, Ecdodto. in dit. 
dlg.cito — authen.defiendto.vtctiám fratres verinque coniunáti nó excludant 
anum vel aulam,ted confurrant,hodieveró negzconcwrrér, vtin dic, 
Kindle 1o7.in ordina.Tauris8cinla.tic.ó, lib. Lor. 
4, nouz h fermanos Concordatcum aute.vtftatrom 
Ksopil, + uaguodhabeturia diét.l.y.ín ordina.Tauri, 
lex d. 











Etin no- 
























ij5.ficollas8.hodiefer 


gl 





Ad fucceñionem fracr'svociturfiatres vnácum Glis fecrú premor 

tuorumin izpem(ed li nemofratrum vias, (accecapr Eras 6) 
percapica,fedram fratribus quáro BilijsEaeram , Sanz 
ex vtroq,parenteconiundti defonéto,auteorum Í 
do hermana.Eratresvering; coniunéti func, q 











ab án- x 
ato Yocan 





sur ad fiaccel 
, fionem rats 
a 


dicha de trauicfTo, afsicomolos herma 
nos,c lostios,alos otr 
fonenaquellamefma liña, muriendoal 
guno dellosfin teftamento.E dezimos, 
quefialgunoquealsi muricffe fin tefta 
mento,nonouiclledelosparientesque 
fuben,o defciendenporlaliña deca, 
couiefle hermano, ohermana! de padre 








in patruis e 
fuccedentibus 
nepoti, feu lo 
brino fo non 
confideratur 





» iftadaplex có 
ode madre,clobrino fijo de tal herma-  iunaio,tedad 
: aoicrócrparie 


no,o detal hermanaque fueffeya muer 
ta,queel hermano, ecl fobrino hereda. 
rálosbicnesdetal def 


ter Guefue 













aurámas de la meytad*dotoh 
partirla hácllos étrefiporca! El 
mente Hasficfteque maroc án telas 
mentononauiédo alcendiótes, nin de- 
feédiétes,ouicilclobr 3 
nos departedefu padre, o defu madre 
efueflenlos hermaucs amos nmuertos 
heredáran los fobrinoslos bienes de fu 
tio, e partir los'an entrefi por cabegas! 
egualméte.EloBre todo dezimos, que nadaa 

fi fte qafsi muriclfe,ouicíTe otros her-  1a,7, 

manos quenon lepertencfcicfen, finó * a ed 2 

de partedefmadre,o de fupadre,que  dictamencot 

eftos, nin los fijos dellos, non deucn fantes $e cum a 

aucr herencia del finado,” conlos her= a es fedouid 0, 
manos quelepertenefcé departe depa fibater veria 

dree madre,nin cólosfijos dellos,filos  Bcozianéms as 


eel 
repadicr hare 
padresfucflen muertos. distrae 

¿ men habet fi- 

Fium,velfiios,an parsrepudiata acerefecr nepocibus feu fiijs ui fran 

rsadeanciba velan Bl pepadtancisaliquid habla vide persas 

Jicetan didtaadchecicapoftitatres.Japriera. vbitenet quod non 40 
crelcar,fed etjam filij repudiantiscumillisfuccedant, cuíus contras 
tenuicibi Corcus.videibipercos,Ecopinio Salicer.viderur quior, 
Ecprobabilior. 

1 Por cabegas.Approbaropinionem Azo.Cudelegiti.haore.n foma 
quamgtiamtenuitglofinSohoceriaminflicdo egiti.agna.fuccelo. 
glof.camenin.d.authenace(Tante.temuitcótrariam epinionem,imóg. 
Sdmittererurin flipes  Scin.LLlege dupdecimtabulorum.Cadefuis de. 
Jegiti. haredio BarcoLin.l.poll confanguineos.$. hwe hareditas. (E de 
(u35 6 legici«haredi. 8 cómuniterdoéror, in diéta authentica, celfan= 
10,6 hanc dicitcommunem elle opinionem Nico.de Vbald; 
Etatualefuccelsio.ab inteft.z.partesco,1opinionemeamé Azó.| 
Bal.6:Salyc.invd.authen,cellante.Tutene métii(Mñ.lparticarum hoc 
escidentem $e opinioner Azo.approbonten» Vequado fil farra 
folum inter fe fuccedunt > Scnoncam parruo divi fatin capita, 
8cnoninftirpes: Quidantem azarur, defuccefionefendi videper 
Baldrin capítulo primo.5.¿tem quia. de hisquifeud. dare polfimt. 82 
ja capitulo primo. priicipio,de fuccefiofeud.8invertca 
xo» de (uccelsio frarrara. Ecin capitulovnico.denatu. fuccelsio.fuda 
Hiper Alexandriconfllo.s5:columnaoétana , Éenona, volamine 
quarto. LS 

m4Del finado, Cóncordar cú diftaauthenticasce/Tante.! delegitiahm- 4 
red. Sc authensicag;.C.cómunia defiiccefiio.qdautéli nó agererur de 


Paxgidajo 




















3 





















































hereditatefraristted de fabllicurionefidcicommifTaia ja querefa- 
rorvocanicfliosfuos, qui erantes dinerfismatrimonijs, an preferan 
turvirinos coniundli coiundiis ex vnolarererantua; +A dicendum 
eítquód non: cumextali (ubllitudionefidcicommiflaiánen 

darurfracrifedreflaroril.coherredi$.cumfiliz. E devilg. 
80 quien ad 


ipá lato= 
SEO: 10d LCuos párdenluredar lo Lerma 


Bj fune qua» on/Jon de padres demadre,e orvofí quie pu 
les,licerperca —— deberedara aquel quemuerefin teflamento. 


di ex dis si 
4 Ermanos de padretanfola 














uprijs: Sec 












o as [% méte,cotro de madre auié 
Íiter admitten A 
tur, vedecidie loag1q muriefle fin tefta- 
Baro, , Lu E Y mento, finon dexaflcotro 
y demi parienteniogu no,queheredafícto fuyo 
écpupil.veía delos que defcienden,o fubéporla liña 
quiero. sidá Arechaseflócedezimos,que ental cafo 
filios, 8cpro= como efte,el hermano que le pertencl- 
bata inde. cifficaciicatal de padre tan folamente, 
f.ad Trebol, 1 d bl ñ 

E tradie De. Cleheredaratodoslos bienes del defun 
ciuscontgo4 to,quele viniercn de parte defu padres, 


indpit in exe 
fa propofito. 
¡8 ade Baldo 
2). in gafas 


ecl ermano ge pertenefcielle de par- 
tedelamadre,elle heredaraotrofitodos 
losbienesquelevinicren departe de fu 






















mento.col. 4 . P 
verñicó. qui madre,elos bienes que atal defunto co- 
Eodercib mo efe o vice ganado, b porotra ma- 











ficviingyconibnéhe 
ac defecto 









Exidcnvd qucintescad poe 
quocfimyli a habrás i 
cum quos un contesnát Gforte pofte 

cn 


bimoraus fue 
vahiobuióuen Ecdemm reuerfo pri- 
quo habu: coxtiiifiliuan quódfi mon 
mua aomalicrelEecelsrfius elus maño qui pollea decefíit fine 
isg) naloniadeberuríio f:cmdo econ lit Frxrervesingsconáun 

orisdecedentisfinon endo illolicccfucricfranivciog; 


o 














coniunétus. 


LUISA 
ans defundtushiaberfratrem ex parce paris, Bcallumex parte matrs: 
libercosmfuccedicinbonis quirex linea fia pronenerant defisn 
do: in aliunde auceo queiris (accedont 2qualiter 
nonexiflentefucceder propinquiorconfanguinensvíque ad decis 
nexiflentibusSiccedir coniunzs4i non fitcon= 





















da Ge parrede a padresSequicur diam goin d.amcn .pofiftares. 

Japrimera.Cadelegi.hcredib.perL.de cmandpati 
0 in fuma gio! á communia.defuccel, 
um, fecun- 
mi teflatain verficu«zagticulus 
principalispertextan andlen.de hared . abintell, S.rcliquam.Stte- 
neteciam AngehAretinain.5.6 plures.ad fininfladelepi.agnaduccef. 
Sed quid concurrantannncalusex parte matris, 6 patrousex pa 
tepatrisnon extantibusfratribus,negue filijs fratrum an fiarila dio 
Sinto bonorar in fuccefsioneintereos2nó memini vidiffe tagtnmn 
Ecviderurquód fic exidenticaterationis, Sex aquicate, Cogita ta= 
'men,quiaín contrarium (acit quod lexcinteriflos non confiderat, 
if propinquitatem gas, veán fimáli qua fllone dicic Paulus de 
Caftrosin auften.poflfratres.la fecunda.C.delegit.haredib. $ quía 
cumántbona commixta non deber figridiflinétio bonorum, extra 
cafuminiurecxpreffum. Jem quiarefpeó ¡forum iam ifla Dona 
nón dicuntur paterna, vel materna proutdicererrinter fratres, vel 
Sos fratram , quí funt inlinea delcendentjá patre vel á macro. E 
fenonbabebiclocam$.excepris).de emancipatis.C ¿delegit. has 
redib. € pro hoc induco quad dicirAndreas de STer-in Capirulo 
fiquismilesán verficnl.8r Alias fratris imperator Lotharios Eugenio 
Papx.colamo.fecondaio que lioncillayan patruns fuccedar nepori 


de 



































Seltapartida. 






ex 





verbas conflicurí 
ionesnon deb in non enumerar 
¡zorenturaliás propter fimilizudinein vel candem 
Eponendo de ncpore,dida confticuio debulr 
ifuiffer intentionis fix quod parruns fuccede 


in fendunn, dicit inter ali 











nia appell 
done nepotis 
noncótinctue 
patruus , quía 
funcin diftan+ 
grada: Be fio 
cutón nomi- 
ne diferepane 
ficin clic 
Codofesis. 1d 
nulo. La Ñ 





neraqualquier,amos los hermanos fo. 
bredichos los partiran egualméte, Efo 
bretodo efto dezimos, que fialguno 
muricfle finteftamento,quenó ouicfle 
parientes, de losque fubeno defciendé 
por laliña derecha , nin oviefle her- 
manosnin fobrinocfijo defu hermano, 
que deftosadeláte, cl pariente q fuere 
falisdo quecs mascercanoc,del defun- 
tofaftacn el dezeno grado, elle hereda 
ra todos fusbienes.Efital parientenon 
fuellcfallado.Ecl muerto auja mugoer le 
gitimaSquando fino heredara ella to- 
doslosbienesd fu marido, effo milmo 
dezimos del marido,hqheredaralosbic 
nesdefu mugerental cafo comoelte.E 
fi por auétura el queafsimurielle fin pa 
rientesnon fucíle calado, cftóce hereda 
ratodosfusbienesla camara del Rey!. 











Lonin . in ad- 
ditio . ad ma- 
chefilanum in 
traéia, defic 
eel. abintello 
chgria.9.colús 
aver flnt 
mulicics. dis 
ceotem,q pro 
¡ña parte lic 
confulicitavid. 
ibi per cum 
quí in fpede 
traftar_ dllio- 
nem illam $e 
concludiequod non fiatin marertera de patruo ¡fla difinftio bono» 











reganado.Addedi8tamanten.polifrarres.Zuibiglo.s.C.dele 

Iigredibfed qualicerifli foluent debita defimétisdic quod debitacon» 

tragiapro bonis matecnis.foluentluccedentesin maternis contrata 

paternisliccedentesin parernisrargu.l,ficertarum.$sHEdeteflas 
sili.quid non apparcatpto. 'onis fuerunt contradia , pro 

Scotia Moca cea lam Albencioaidan da ql colurs Ces 

muniadefuccebio. * 

sbrino.Me enimexcluditparaumaciiam fifoc in par grada, y 
in auften.pofl frarres.la primera.C.deleginhare. Sin and, 

sared.alinceftamvenien, Jal arrem.col.9Ecrenerfoann. Faber in 

:ogna.8rSalycetesin andten.polfiatres.laprá 
lomásillumtex.Ktex.ad hocexprelTuseltibigd aun 
vinfendo, fi concurrane patrons Sefiliusfracrás mortui?cide 
porBaldn.caimperator Lotha.Engeniopapaia6n.vbi dicicidem 
eifein feudo,quod in allodijs Kifortioriratione: quiafere contrana 
vuraméendieltprelpiciacafcendentes. filins ergo fratris faccedecin 
cellalaftarrisfed parruus non haberaliam cellolam ¿ió Fripfim : $e 
jdeo filiusfiarrisintellizitureffcp roximior pes hiétionem,quo ad y 
dam, k per vericarem,quoadelicóum. 

d adelante Non ergo habetlocumreprefenta 
teraliumvlirafilios tao 
C.delegió. ifupra. 

e Gstascercaro.Concord.cum.d.autten.pol fratrera. 

£ UDezgno grades Apyrobar cpisior Ca delegitiaheredi. in $ 
fumwa.columndina.repro one Placen«qui dicebatomnes 
agnatos 6: cognatos in infinivuwn deber< fnccederc. Ec opinionera 










































faccelsione colla y 
¿poll fracres,lafegundas 






























Azo,tenetetiam glofl.in auéten, d.abinteli fiveró. 
negyfrarres:écin audten heredi.ybi 
etiam Barro. 4 Dot.8dafon. nfendorum 





tifuccelsione portigicur (iiccebio 
non vlreria amen (cendiude his qu 
:gni,d 

liracEtcfmiigra 
capitanci.lafo 
cóli.£5.win Feudorá faccelione.ci 


Ec, y 
o 


dus.videin.Jz.t 

$ Usiagor legitima.Conco Ey ndavir vor. 
Íd aserido.Vthabecar fimiliterin diétislezibw: 
1 € Del Rey.Cócorcum.l1.Sulog.C. 


dejurfilcidónandiz,debare.bifal 


:múgrada tancí., Se 
fsud, dar. pofanifi feu» 
»marclionats, aut 






















ib.10,8. 
¡Mitucic, 














Adúr.C. 
ynde vie 
Syxo.ci 
juribusli- 


mil. 


Titulo. XHI.Delas fucefsiones abinteltato. 


fintregeliajin parte bona vacantia,ia vibusfcudorum «Senor. Y li 

clericusnon habeteonfanguin:cos,ned; beneficium ecclefiaflicam, Se 

decedirabinteltaró,bonataliselxricá non veniñeapplicáda fico" pa 

p.yfed porius debent applicari epilcopo loci vtiple delígenter ea 

dkibuacin vn ecll value non vero, vi approprit ve 
pole 


Capital 4 Lo Y 11. En querra parte delos bienes del ma- 
Edelca ridovicopuedeberedar la magerfúbre fi ces 
abintefta, JajJe fin dote,e non ha de que beuir. 

UL FIL, 

30 Si matrimoni 3] Aganfes los omes a las ver 
Pe fine dote gadas de algunas muger 
(dientes córra» 
carlo res , de manera que cafan 

con ellas b fin dote, ma. 
guerfcan pobres,porende guifada cola 

















vñhonellé vi» 
uatpolt more 
temviri nó ha 
bear, fuccedic 
iplivito etiamliberos habenti in quarta quee non viera cencam libras 
aus alcendar.fed 6 habetvnde vivar,noniccedich.d, 





1 2 CPeganfe.Sumpra ell de.$.quia verolegem.in auté.velicear macri 8e 


auiz.colla.8.6:á.S.quoniam veróvinauten.deexhibensScintrod.re. 
colíis.Sinautenspraterea.Carndwvir divx. Slicécillalexoloquatur 
in vxoreinope.Idem eratin viro,vtin diétisauten.Scvideper glo, 8e 
Balna.licér.vbi ScBal.in.2,1o4t.Cadeiurador. 














+ b Ucomellas.Procedet eriaminteríponfosdepralenti,Sef vxor non fic 


y € Usindore. Idem li doselter parualecúdam Bal.in.daant 


4 d UO0famparadas.Anidem eritin vito inope vxore pr: 


6£ Une 


duétaad domum,vide Balin.L.5.col.Baver.6.q.C.vnde legirta 
Eater 
cafi.cuusdistum cómunitertenetar:led eúc talis dos computabitur 
Jo quartacn,lecundum cum S Paul. de Caftribi. Quid autem, ú dos 
Fuitcongrua temporecontraéti matrimonij,fed pollcacx muracione 
temporim,qualitarisperlonarum,Scfacaltacuro, fadta ell incógruaz 
videperSoci.con->.in.4.vol.colpen. 








oriente? texte 
indd.qhvero.in zuten.de exhiben.reispprobataperte, q ic, Se tener 
glo.in.d.S.quiavero legem.vbire(ponderadtex.ibi qui videbacurob 
ilare,Scita tenetur cójter perdociinad.anterspreterca. Si titex vxore 
precedentá maritushabear 6lios,quifuccedút macti, Spaterbabear 
víaimfructomaanemaritusnon habebitiflam quartam,, quod proce 
dirfiue macrimonium fuericcam dotesvellinedote cum talis guarca 
decurin fublidiv mpropterinopiam,vt fatetur Decius in«d-auté pre» 
rerca.inprin«co.a.fiautem nóexrarentliberi,S: mulicrdoratafiiller, 
8cdoseler rellituenda per maritum,polerrúc maritus habere quar- 
tam licet marrimoniú elfercú dote,vt renerglo.Gimgularisin.Llicécin 
elo1Cadeiuridor.Scllam glo(l-fequunturcomnuniter dodto.yttra 
lane. Alex. Deciusin.d.auren.preterca. 
sen dexafe Ex hocverba,videtur q dipofiiohuius.!.Scillaram,de 
qua fiumpra ell procedat eriam condito teltamento ,6: idem dicir do 
dto.pertexeibiin.d.auten.pratereasó fic eriamcontra voluntacent 
tellatoris debefilta quarta,proutvult Bald in.d.auten.preterca.paríi 
poftprincipium.S:Alex.ibide.co.2.quialios allegat.ex quo Alex.im. 
pugnacdiétum Sali ibiinver.fed dubiceri porelticptimowbitenes,p 
firellacor init vxcrem elle contentam cum co quod ibi relinquie 
¿e vltra petere probiówit,q tune viera pererenó polsitiquiah. 
tadeberurvxoricótingenternó necefla 
t6celtatorisnócórra votitaré deber polle venire,tu cófidera. 
exdifpofitice hui icarú hacpofluntreduciad cócordis., vide 
licer q firefatorre! idé,ex quo poli bñ 8. hcnelle vi 
uere,licerfit minus drra,qp túc vxor nó pols:tvltra perere. neqy exige 
résopponantcerba aellatore perque prolibear eá plus pereresprout 
*Salic.fed tantí qprelidtum li lutiiciensad alimentasme vxorin 
felix mendicare cogatur,liveró legarumá masito relitum non effer 
¡ca fufiiciens.túc eciam liprohibeat cam pluspererestí petere poteric 
quarcamiftam,S:impucabicur tunctale legacum in querra, ve dilpos 
nictexdo.dauten.preteresquiritadebeatintellij.Cumloquiturde 
taltimputacione.Stiito medio refpondeturad fundamenta Álexana 
Sopinionesreducuntur adconcordiam. 
Licetergo vxorpauperellerindafrio(s, E: manibusfhis 
pollec viétumiucrari, adhue habebic ¡(lá quartam , cun hero lex 
de referar ad ea , quee habear in ficultaribos proprijs. Se i 
itadecidit Decinsiradrautenpratercasecllinaverticy.ex fipra diátis. 
e mcuerur,quia eflicaciusdeberar vxoriino; iquarta ¡fa , quee hu= 
xeadtionispetipotell,quí aliwéro,que folimindicisofficiof 









































































bentor,vbiad talemindofriam haberurconfideratia,veio. 1.6 quis 





iliberiswverli.fed 8ch filius dE deliberaagnof.e quiaiíla q; 
in honorem prateritó matsimonij, vt confernentarfoni 
taco, vthabeturin.d.$ .quoniá vero.antéri.de exhiben, rels.ynde nó 
viderurquod cogarur tune moro marico plus(olito victum pro- 








h € guarra parse.Sitresíi 


92 


us quirrere,Brmaximehor procederer, imulicr effet no. 
bisisicuieller dedecuslaborore , vejn tnilicradi: Bald, in. Lalimena 
19.C.de nego. geft.8 de bli nobiitraditBarto.ino,Cade mn 8di 
l.tibua,Sctztshoc placer atrenta illa. laparitarun,S ali leg 
quibustumprac(tlicet Soci.conii.3o. ia caula dñiv agoetis. 4 ve 
Lrcónorió ín 
cofi.velex dí 
élús Socini ibi 
hoc limitetor 
mifi dos licér 
parua cú indu 
ftria fuflicerer 
adalimenta, És 
fic q vlera 
duftria , effer: 
dos licét de p 
fenó congrua 
vide 3bí pereá 
quid autens (1 
vxorfuperiles haberet magna domum vel pradium,exquo tam 
viuerenon poQlersmili vendatproprieraremede dic quod nó cogiturvó 
derepropricratem,veelt tex.lingularisin.l. Gn. iplumauren.Cade 
bon.quelibesSirenet Decius,vbifupra.Skadde,que dixiin,la.tit.o. 
awpar.ltemcum hicdicit,nin ella lo ouielíe delo fayo,intelligitur tés 
poremortis maritizquia qualitas adieQa verbointelligitur, (ecúdum 
tempus verbiin.l.in delidtisas.(iextrancú.fE.de noxa.S.Liticius.vbi 
Bar.ffade tefl.miliovndelicér poflea cfliciaf diuesnóexcludeí abifla 
quarta,S: ciusperiione,vttenetidem Deciusin dic.auten. preterca. 
3n fi.referensÍeica confulville:S parerciuscób.24.USed quid Gvxor - 
habcar pacrem divité,áquo alimenta perere pofiic»an adlruc agercpo 
teritadilam quartam2Alex,in.duausen.pretereapoft Raph. Cuna. 
in intuis.ffdelibe.S pollh.tener q nó per fundamenta que ibivia 
debis,cuiuscontrarió teneribi Dicius col. pe.qui reíponder ad funda 
méta traditaper Alex.opinio tí Alex.cóiterteneb,vt exiáfaterurida 
Deciuscol.fi.enadde Socixd.con.3o.incip.in caufa dix Agnetis.4.vo 
1u.vbiidemeener,q Cumasdcalú.Tu aduerte,g duofuntprincipalia 
fundaméta.quib*Cumanas Alex, Sc alijmonentur.Primú quia q ha> 
bet patrédivitó non pote(t dicipauper,neqz yulgopauperap pellarr 
eo quód pater Sefilius repurantur cadem perlona, Sexcimum paris 
repucarur cxtimum filiy.glo.in.l.z.Caqui rcadlibr.1o.Secundum quia 
filia pore(tcogere patrem»ve(ibialimeta fubaniniltren, Sefic fuccurre 
turfuz inopiz quod ell jutis,quim q (t:ccurratur ex bonisveri pri 
defanai:Stamen ad primum potell dici y illud de extírino St repu» 
tationeciuldem perlona,  pordaraquando Diles poreflate,proue 
dicirglo.in.d.La.fed deiureregnipercótradum marrimonijyiuxte.l. 















ederechacs,pues que las aman, e las hó- 
rran en lu vida, que non finquen de- 
famparadas d alumuerre . Eporeftara- 
zon tuuieron por bien los fabios anti- 
guos,que fiel marido non dexafleea tal 
mugeren q pudicíTe bien, choneftamé 
tebeuir,nin ella lo ouielfe delo fuyofg 
pueda hercdar $ faftala quarta partch 




















Tari flia liberacur áparrispotellate , Se cum (ie emancipara , cellar 
diétum motinú. Ad fecúdú vero poteltdici, pilludnó debear effeio l. 27. fa 
confideraionead tollédampetitioné huiusquarte: náhuiusquarte nova rec» 
petitio locú habetetideztantibus filijsiilius matrimoni,vebic,Ecán ef 1.8.0ito 


d.auten.praterca,Se tame cerrúell,g poteritvxorfixe inopia fuccur 1 
rere,coggendofiliosad alimenta.1. liquisáiberisánprin.fE de liber. 
agnol.S cófirmatquia vxor(3 alenda ell ab haredibus vii infra ans 
nú,vtin.Lvnicafexadtio.C.dercivxoraaftióc.)nó rñescluditur ab 
Sftapetitione, vevolune Tacob,Butri.Salic.£ Angesio.d.lovnica.$.cú 
autem,C.dercivxo.adtio.pertex.ind.cúvnasin«i.Fodealimen.S «E 
bar.lega.falcicetiam proilla opinionecórracóem».ifla portitarú,.cú 














dicit,nin ellalo ovie(le de lo fuyo,8chcinnuir non fufticerefialiméta 





pelitaliasá parrecon(<qui.Cogita,quia pafTus efticófideratione dis 
gnus,Ecvedicit Deciusin dicsanten.prarerea.col..hoc cotumrclide 
Yevideturinarbicrio Judicis,qui haber iudicare,Scdeclarare, an pau= 
peréicatar, 

di Hteredare.Fac'e quia fi filijrepudiarer,vxcor fiuccederótetú perinsac y, 
crelcediavide dhoc per Balin,l.vnica.col.7.Pli.quo ad fecúvá qual. 
C.gñinó per?.partesilijsti coibusillius matrimon)) pprieratem re- 
fervaretenetar, vrin.d.auten.fterca.8: q fuccedar,vthares phafhic 
$cin.d.$.quoniaw verosin auré.de exl:i.rcis. qd videtur clara quido 
fueceditex teflamento vel abintellato:fed quando fucceditcor trate 
flamentum,Bal.<Sa!,Cuniask Pau.de Cal.inad.auren fteres.dicte 
prorc vxorhabebit quartami códiflionee: sc bilar 
haclitrra,cú dicipuede heredar.roxarricinad.s. EN 
té.vtliceat macri, O aulee.dicit yxcremaccipe: 
bearperere,fed accipere,provt eóam ponderar Phitip.Corneus cont. 
178.2.v0Lcol.qwver.pretercacit aduerrendum. 

e «p fipluresfi 

































visilem,veio.d auté.p 
e¿onation?,vel don; 








base 








4 








Sefta partida. 





qnodnonadmitterurad 





emrenocatoriam,vide li pereum. 

9 2 4Ejos,Siueillius matrimon'j Ge alzerias, vin dic.autemprateres. Se 
idea ¿fortiorifi habeatafcendenzes fecúdi Bar Sdotto.cóirerin.d. 
autenpreterea.S cum difpolicio huíus.lparcicarinó reperi 
rettaperaliquamLordinamentorú, Eu alias, proceder cit difpelicio 
etiam lyedie li 
ectlezitima fi 














Barú kr anda Delos bicnesdel maguerayafifos spero. 





¡a bona ella quarta parte non deue montar mas 
o pa decientlibrasde oro? quanto quier q 
+ parerhiaberti fea grandelaherencia delfinado. Masíi 
pera difpoli tal mugercomo ella onicile de lo fuyo 
tionei já par jefe beui E 
ter, ga dciita CON QUE pudicffe beuir honcftamente 
des ted Si noñhademandanioguna, enlos bic- 
(uccederetabí S 
Eataco velos 10 del finado , en razon defta quarta 
ammiabonave. parte. 
iebant ad fi- » 
picbans MÍ: quey.VIM. Quido puede beredarelfjo que non 
min? viorida — Eslegitimoci os bienes de fu paáre fi muere 
xr a quae 
ta,Ecquiaillad augmerú legitimo fuíteorefpefta ne granarénnr Ín ea 
filijperparentes,denó gigranarécar ex difpoficion e legali, vto ¡o 
alu dclezes polterioresan ¿méticeslegitimná,r:cipitcimelledú Sei 
muiresione per priores leges.fed K potícriores.(T.delegib.Z. Janó cft 
nouíi.glo.in.(ciendú. in prinfE.quifacifd.cogan.f<glin auten. ufTe 
rates, Ccdelir.cótela. dp noualege nó exprimitidvererú legú regu 
¡Añincelligion pisan fi.Code appel.Scbñcófen qdón 
ito ppolito tradir Andado Y lern Ut. funt regaliadin parte bona va 
cantian8Sociucontiorincip Pe rorictenda ell difpucacio, ccl.2.Jbu 
Sasrcorté,cum fuccediturab inceflato,quiewvidewur habere minorer 
dubitationG fi vero elle fuccefsio Utius quarcze cótra tefliñ, hn quo pa 
«terlegauir qui am bonorípro anima vel excroncis,6s in.religquis bo 
xnisimitituit años, e videtuemagis dubiú,an follicer adudtra? difpo» 
ftivin «pinta bonorum,Ainfiper de leziciona filiorum vxcorhabear 
quartáwa fecundó répcrazuris cis, 8 legua particarú legitima quás 





























icunayelfent iliynon1santecdebarfemidlena haredicaris, ¿in sacó 
ticanouñísima, CodcinoficueftarL7itul. ca.partifices fuccel 
fione vs 





nisin iflaquasta,nó hebareispraindicitin legitima. Scideo 
1-d.auten.p ratero Palta q Net Hb Caca poste 
cedat vxorImperitesis quartá,f1 vero pluresin vinilo. quod ideo vide 
turditpolicum,ne fiar preludiciófilijsin legitima, ipla non habear 
ampliorem porcionens,quá vns ex hilijs:(ed hodic legitima augmen 
tata heretcisiwagnum precia dici 
dercliduo bosor,guz erantlegicima Áliorum,8: proifla partefa 
caos fi. deinuellitade se alic.EsGavbi habetur y coniuna inopsn5 
fuccedetin Feudo,eriam relpeóniiusquartis,quefibi debetrin bo 
is viti.vbiBal.dicic,q ratio dubitandiin ¡llo,.crar.quiaralelucrum 
quarta eratalicnatio legalis,k ideo videbat habere locum in fead 
fed contrariúcftverú fecundiveñperillitexe.quiaalienacio legis nó 
adici egin reb'(ui natura prohibitis 
alegedi.deverbabliza.g pol 
álegealienctur, Sed adhwenó 
recedesé primo digtomá q lic diíponitar in.d,autE.pratercanó ell 
rationelegitimae fed vedisi neipla vxor habeatamplioré porionem 
quod patersquis in mero iberoránó dixie, fi quarncrlintvel pan 
ciorespproutdilponicurin,d.ancnonilsiua. Led disicjutrestinn ode 
fic le¿itimano fuicin cófideracionesd Preererca res non videtu mas 
gui praiudicij¿Gltem q fuperfine li ciufdema marrimonii, quibus 
proprietarem relesuare tenctur, 6 duri ellercótrarió alvercre cúul 
ja.1.i(tius.l.difpoficio reperiatur correcta. Tucogita:quia pallis ele 
nomas, quádo fili eflentalrcrios marrimonij magisdubi”,S magis 













Givleca quintam vxor ferat quartá 


































preiudicialis ls. tenendo já partem, q adhuceui hodicaufiale 
po obllabicquedfiitaddnáó,p 
rare, q neqyid Gatex difpolitione 


pitima difpofirio huñus.Ipros 
quinon pote alienare deber 
lezaliealfinguán«d.$.calezenáillud procedit,quidoalienario pecia 
Jiterfuieprobibitainilla pesfonam vel perlonasin quamex ditpolie 
tione.lfitinam tunc eurare deber nectiamabintellacocx .|.dilpoli= 
tioneintalermperfonan veniarsfecus(probribitio e generalisadenó 
alienando fimpliditer,vedeclarant ibi loanudelmo.écPau. de Cal: la 
riu quem videasyad.d.$ finadeinueltiderealien.fac;pcrel dicicpibi 
loquitur dexebus feudalibus,que defbinarura funeprelíbite aeva 
ri, 6 quiajbitraítatur de praiudicio alrerius,qui erat domános dire 
Eti dowinii,qued totomhiccefTat ¿quia fumusia bonis allodial:bus 
8cquorum integraproprictas elbvatitó. ES cd anperdctilam quar- 
saga vxor,filuxariolevinarpofl mortem vivisvido per Lcanas Lupi, 












b €orere.Con: 


€ Enacural.Elichabesdeclararum,quid debeat concurrere:vt q 


d aralfjo Quid Giellernepos,velalius, deliberís 





de Palar.Rubcis.in reperi.coperveftraside donatio inter virá SK 
ja rubráncos;72.ad fn.in foriisroinoribuse 

rdarcum.dauten.dees hiben.rcisequoniamveró.S 
cusad.$.quia veró Jegen:, Sede valére vníusiibra 
tiens,vbiloann.de Pla. C.defufccpto.G Archaiuo. lalo. in.).24 $ 


o 













exi 
; deverbo, o- 
fintefiamentos o elpadre enlosbienesdeta iaa 


Pio. €les pl, 
RED In teflamento muriendo Pi Mundóná 



































z 00 Saber dele: 
á EH ome,que non dexalle fijos — dentes,nec ae 
legítimos , fu fijo matu-  fendátes, fue 
de ae ile aida do codi ls 
ES 65 ral E queouielfe auido de > naturatis + ex 
alguna mugerdeque non facie dub» cepa 
iaa fexta parte a 
daquelael tieniapor fuya, e quetuel dulce em 
feclfijo engendrado en tiempo que el marre dividen 
nó ouicflemugerlegitimanincllaotro d+ fed invica 
ida Sa vel tellaméro 
fimarido,tal fijodcomo efte,puedehere bene potrete 
pater Omnia 
bonaluadonare:(iautemfiftumlegitienú haber, ená diraxar vncid, 
fiafccndentem tanta, reliótacilegicima harceditacis,quae efbtertia, 
aliudpoteRfilio naturalitelinquere,¿efipater deco non fui recorda 
rus teneturcum eres arbicrio bon: mentare.predida omoia 
Jiabent locnm ecótra cum de fuccelsione li naturalistradtarar,bn de 
dica 
tarfiliusnaturals.(.q (irprocreatasex loluco Elo luta. de quod non 
eflerdubietas quin parerillam habebacin concubinam,addo. Liar. 
Gwpartiibizo amigada que renga cono(cidamente por luya. fed vide, 
que dix 4.par.8s yy not Abbin.cainnocuit « de eleél 
penulical: 








sturalibus vlteriotis 
gradusividebaturdicendum q ¡llimunquám po'luntauo,vel proauo 
paterno in aliquo fuccederemoneg hliusnacuralis $ Legicinsas pro 
creatas ex filio wacurali tantnm non potellauo paterno ab inteltaro 
fuccedere,utival.lidio fin.Cade nacyreliber.qui lexetiá hodie maner 
incorretta  vepatetin auten.quibaiod.nacura.eficiafi in cileren 
tisad(iia verfi.denepotibus.licétglo.ibialiud inmuar. y fridem y 
infilijs.quiafecundum Marhelllacintradta.defisccelab intefta.fo. 2 
co..inprin.d.L.f.non ell correótain nepotibus.negytepericur deiure 
cautum,qidem fitin nepotibuscirca hoc,quodelt llacutñin flijs. AL 
egateciamprofetex in-$ Gli vero.ibicaménullum ha 
beacparticipium adalcendentes.quiramé.foloquicarin alía materia. 
Angude Acc.tefert,Sfequiturfimplicicer machefillao.$.nouiime. 
dorficia,Sali,veroin.d.l.fin.C. denata.liber.tenetcontrar 
3mó q nepos naturalis fuccedat abintellatoin his duabus vncijs ano. 
Moneturex sospin(uccefionibusnepotesparrem reprelentantvrÍi 
curlegit ute na leete ere aetado lat Ciclos delel 
¿haredi.Gepacuralisin duabusvncijs,ve poterat ciuspacer $ fube 
dit ey hurcopiniocit=quior de hamanior. S:quod fatis probar ex 
imente.dlfin.quiais ill ideo lavdicurvía neporibus nataralibus 
quía Sc crarclaufa lijs.Si ergo inaliquo aperitrálisyecin authen. li 
cér.C.codb hic.ergo Eencporibns, 6 quiamperte-d.l.dicie, qp ná de 
betitaviarelinquendincpotibustellrisgi,ficuri ¿csilijs. Schmic opi 
nioni Salic.videturadherere Roder,Suar.incommento 

+ foro la: er.brwcdenacuraliuwo Slioruro (uccebiones coluninaprimas 
Eccerrópunélusifecltdifpurabilis,vt Ec diciclosnn.BaprilCacialo- 
piánsepericione¿Afiquailla(lis.C.ad orficia. vbidicita quódin rie 
¿adiípurarioneopi.Machefillani,viderue magisde mentetextmda 
verficulo.de nepotibus.vt latiusipóc inducir, cólumn.16. nunero.39. 
vbi viderepoteris,fed qua Azoin (úmma.C.de natura.iiber.colum. 
prima.veslictlo Ec que dini denaturalibusfiljs, tencridem dicen: 
dum in nepctibas naturafilus, quod in (ilijs. £cidem tener Dinus 
feuillo,qui autorftir tra0 aus, defucceiionibabincelta. qui ein» 
tertraétatos Bartoin confulendo, di indicando non videresrab i 
¡oncrecedendum,fecundum: eun: Él etjam egotenco periflam 
ttarum,quodca quein didl.vericul.de nepotibas.contineban- 
taccircancpotesmaturales hicnontráflu 
livenienepos, verradir Barrolál 
cesa diéraldin«S per Bald.in 
vidinm.colamnatertia, de quarta,C.deliber.prater.8 quia el 
d.veslicde nepotibus.coniunéta did. Llinaporelbrepóderi 
probari nepores,ecizun legitimoses Blionaturalitantum ano intel 
tonon fuccederévelegitimos:quo.l tameficcedans, venacurales, 1ó 
nezant dida jala, 


































































: 








OA 


4b 
la mona 

rec. ell 
8,tic.3, 
bro. 5. 





Titulo. X1H.Delas fucefsiones abinteft: 





Do" partes.Cócord.cum.daanelicir.C.denarura.liber.Sremoretar 
abitlisvncis feu paribus non fol extene tii lezitimi, Senaturales 
feripto principis,quod fatis pro= 
¡Qs Bald.in.l.cam quam.nuar.10.8% 
mil.Scidem fi larene filizadopciabG 
















militer excclo 
detur,fecundá 


Nico devbal, dar las dospartes? delas doze de todos 


los bicriesde fu padre:cel,c fumadrede 
vépartireftas dos partesy gualméte. Eli 
porauétura el padre nó ouiefle pariéte 
delosdefcédiótos,nin delos alcédiéces”: 
eftóce puedeel dar miétra biniere,o de= 
xaréfu teftaméro todo lo fuyo atal fijo 
como elte.Perofi ouicife Ajo legitimo, 
nó le podria dar,nin dexaren fu teltamé 
toatal fijo natural, nó delas doze par 
tes dela herécia,layna".Mas fiacacfcicfle 
Gelpadrenon ouicllefijo legitimo,eo- 






o) 

ret defcédétes 
quitamé rená 
ciarane bares 
ditativelari is 
Jia iuxta for- 
mam.c. quan» 
is pactuinade 
pactlibr.ó.vis 





deperBart.in — viefle otro pariéte de los alcediéres, afs 
1.15. habebat. como padre,oauuclo:cftonce dexádo a 
fEdebon.pol; 


contrtabu. de 
Ludo, Roma. 
coli. 43.8: Gui 
Bel.Bádi.in 
p 


eltosalcédientes lu partelegitimad q es 
latercerapartesdelo fuyo: las otrasdos 
partes puededarenfu vida, o dexar en 
fu teftunéto al fijo natural fobredicho. 
Ef porauentura elpadrenó feacordal 








¿in ver 
bo vxorem 
nomine Ade- 
lafam.nu,679.cum fequen,vbi Swvide.quidf fublivuaturlegiómis 
IluciusaScibi Ang.Scloi.deIimo.1I.de vulgraSpapil. dique. 
3 fuprá ea.par.úic.9.i0.lyz.in slo.magua. 
€ Afeendientes.DEiureifto partitarum non poteraciaflin 
cius filiusnaturalisfitalis pater habebar patseñ»,vel aliosalcendentes 
Jegicimos,vehie vides,nil in co quod nonerac legitima calium paren 
rama Scidem habetorin.d.auricérhodieraméper.l.10. Tanrieriam 
nulla legitima relidta alcendentibus potell paterintijtuere flium nas 
ruralentin bonis(uisomnibushared,vclrelinquere quod voluerir, 











i per parré 





$ e Leva, Concord.cum auren.quib.mod.nacar.efficiandii$.ncigia 


Er.d.1.8. 


NOME E€Ca 


In noua 
xec.ellol, 
at, 61h 
bros 





1eCOp a 
Etin no- d 
recielt d 







nouya 


Ma £ 


turefccum auren, detrien.Sclemil S:confideremus.Kcediá (nó fuper 
fitconcubina macercalis li naturalis potef (ibi relinqui ita vnica, 
vr hiccolliges,B tener glof:S: Alben.la. Cadena. liber 4(Quidau 
temfihaberer duodecim flios legitimos, Sc vnum naturalem, án pof- 
fittuncrelinquerevnciam dicto filio naturali? Alber.poft Mar.de Fa. 
3n dic.aut.licd.C.de nacar.libe,dicitp non, ne plus habeas naturalis, 
qui lezicimus,pertex.in.].cómuniu: in fi.co.tit.8c.$. quoniá varigo 
3nauten.denupt. Sc quid ifubílticuacue Balardos legitimoride que 
iapráin ¿lo.(uperverb.dosportes.Á 1 autem vltraiflam vnciam 
¡patertelinquereflio nacuraliquintam partem bonorm pro 
,exdifpolitione.l.10.in ordiz.Tawriz Gvidebatur gficcum 
iílalex.neg; non dilponant ep hoclliceatparri ratione ali= 
Sic etiamfilio naturali divi, parerciá cx 
rácibus filijs legicimvispotericrelinquereillam vacian fed contrarió 
credo ina flaps pacto pausada epeno ligue vel 
¡fam vciam dequa hic,vel quintá bonoráf parervolucritiuxta. de 
Lio tecla Boclislltó ida adificlpneto, as 
ad quíntam partesn li parer cam naturalirelinquerevoluesit,neg; vl= 
tesiuseritcapaxextantibus legitimis,cirationcalimentord,co quia 
cautum el neqyinvica,neg, in morte patréfilioslegirimos habentem 
non polí dilponere vItra quintum bonorúin extraneos, vel pro ani= 
ma feu alíasextra filioslegiimos,vthabetacin.L.fori,civu, de las man 
dasol.9.6cin,laS.in orina, Tanri.Sind.1.cicul.delasherencias.libojo 
foral. 
€LcgitimaHodic.dicavtinl.10.in ordina.Tauri. 
UT ercera parre.Adderexin authadetrien. E fomi. rgloin auténo 
vilsima.Cdeinofiic.tefa-Scibidotto Bart.in.l.ná Sh parécibusolla 
<o.quamlegiclub,l. pares filluminfi.fed hodie deiureregni legicima 
afcendencium,funtduz partesdetribus,vtin.).6vin ordis Faura 
lo Acerdaffe. Satis hicprobatur teltamento fiéto per patrem mihil 
polfe pratenderefilios naturales contra tale tellamentam patris, 
licétenimadmirtátur, fecundum voluntató, nontamen contra volú- 
rate patris,vteciam yoluitglo(!.ybi notabartaoluio prisaffade bo 


























































vtO. 03 
nor.polTefsio.contra tabu.idem Bartol.in.J.gallas. factiam [ parenre 
fl.deliber.Sk pofthu. 


E Gureredera 
x 









quis 
tin cjus heredes 
etiáextraneos 








tencbatur,ve in auté ex complexu.Cudeini 
bes. $... fdelibe.agnolla.ticul.19.4.par 





fefdetalfijo como elte, non dezandole 
ningunaco(adelo fuyo:eltóce los here 
derostdel,fontenudos de le dar lo q le 
fuere menefter"para fu gouicrno,e para 


cú.vbivis 
deglosBart. Se 
Alberff. de lis 





fuveltir,ccalcar,fegú alucdrio deomes ES 
bucnos:de maneraque lo pueda fofrir! ibidixiin. d. 


Parte 
USed an hare 
des maríti te 
nebuntur ale» 





fin grá lu daño.Otrofidezimos, queen 
aquella mifma manera gel fijo natural 
pus edcuc heredar a fupadre en los 








: ¿co  Yevxoremino 

ienes del,e pa fe dellos,afsico pemeglolcvole 

mo fobredichoes,Gen ela mima ma- — gcinfiá an 

nera*puede heredar el padre enlos bie "Y" 4 more 
anariti, in. 





nes detal fijo,eayudarfe dellos. 


9 Le). 1X. Como non fe embarga alfijo narural 
la fu parte,que dee aner porvazon de la mu- 


cat patrontisa 
fdo opere lis 
berto. quí ad 
hucallez.Bara 








ger legitima que fue de fu padre. intragtatu ¿de 
¡guasM 4  alimentis.col. 
As leyesantiguas otorganá rado 
él el padre muriendofinfijos le= pedia 
ia ¡ Íuxta diftum 
gitimos, puedecl fijo natural a 








cor.cumad.auricér.C.de nacu.liber.ibi huíuGimodienim naturalesíi 
lospafci boni viri arbitrio necelle eft,Ecex iflis verbis junétisprarco 
dentibusci dixir.non (gacorda(Te de ral ijo,»non dexádole ninguna 
«cola deloluyo eltonces,6tc.argui por q li pi relinguar flio naturali 

di as itatis;velas.per.d,L.1o. Tauslicerralispars 

'aturzucggei* pit nó fufbciar ad aliméta,pnótenc 
búrur hieredes prisadaledutaleñlianacurale Sidel pt naturalido 
cedéti abinteffaro fuccederecin duabus vncijstin córsarid tí videf di 
códú:quiaaliméca fune debirafilionaniralizciá Siurenarure.) 
verfi-hincliberorú.fdeiu(t.éinr.6cialti.deiur.naraio prin. 8 
dicebar Bal.in.l. pactá qd dorali.co.fi.q.fi,C.d collar.pneggralícuri 
alimétorúilege dnacuradebico pótrenútiari, cría cú iuramento: 
'negytaleius natura viderurlege mutabile:maximéatréta equicate ca 
nonica, de quain.c.cú haberetad'eo qui duxitin marri.quapollu. per 
adulterianeqy de méte hu. neqgeriá.d.).5.cltrollerefilio naturalita 
1ejusperzdialimentaab haredibus pfis,in quostraníit hoc onus ali- 
antcorú,vein.).fiquisáliberisS.iere(criprú E Siibe.agnol8hicná 
intelligéda funt q ia pprictate bonorú g áprenaturalimá(erú: flan 
tibus tlijslegitimisfil? naruralis ¿coccafione alimétorú nófitcapax 
aligd vlera habédicriáli ¿prefibi relíquatnóveró ex hcenegatquin 
firalerclirá ellerin fufiiciós ad alimenta q nópcBitperere 1d qp (ibi 
deficeretad alimétaab haredib>pfis 6lisvelextraneis Seiticer li dug 
vnciz abintellaro nó (nfficeréridevr dicedis qifia.llintelligitqó 
vncia vel,s.teli£ta, vel q pEreliquie fuflicerer ad alimenta, mam finó 
ellec(ufiiciens nóintédis tollereraleusalimécorúhoceriávulrRode. 
if vbialleg.tex. 
cisplíSudiferecis.io aut.quib.mod.natu.eff.fui,8 Abi Bar.Ercaue ve 
i ¡ftaRode,quando duz vnciz non clTentfuflicientes ad alé 
rpradixi 6: picaintelligi deber Bar.in.$.diferetis. 
jot.hoc verbú écvidenla. dk que ibidixiaSc, qa 
ciicorporevá (umitur.$ cú.d+Azo.. 
.delegit.hare.io famaad 6.vbipofuie 

































































Cdenarulibecntumco.. 8: 
Lc verbadcortecodémófuccedicnacuralispFlio ficur cb 
lis filius pri,vtica (iecadé vel par ratio pictaris,ve-H.deinofñici.telta.l. 


nach pareb?.licer pla. dix.crit pig in folidi fuccederefilio varita 
li ccian: fiblius ellcuipurias.Se vide bonirexain.f.r.in(li.delernil. 
na, Bartia.l.fi.cola.verli.quero quid econtrasff.de 
g.Sin aur.quibansod.naru.efbicicCui.goi quisi, iu, 

1 4 bellos.lsalimentisavt.d.auren,licet. Ulex. Lx, 
¿oLegeantiquacellante,vxcr defunetnon impedicGiinaturalporá 
in duasvncias fnccedere,quía einon fecirpraiudiciuin ante coniveió 
natos, necquedauferendum elle natural applicadi elfervxcr 
TA O. ansiguas, Awlicór,Cade nawu, liber, ¿Xin corpore vnde £umitur. 

Partida.vjo Qi 


























Habeshic,ponusalimentand um natural, quopa- 9 
AU 


19.4par. M 


2 





x 





















22 Uningo 
genus 
soni 


12ofenán fumo 
¡lam forte efe rariones,fanor videlicer $ honor matris 
:spropterquem noluielex quod viuente sxore legitima nan 


Sefta partida. 





¡al Gli Gnrlegi.verficon verangz 


rurales(ucecderentin memoriam inatrimoni) prateritine mulier il 


, Tafcádalizarerar.argamla.frcrumamotari,é«.C.co,l.2.ibigytra 
diropcft ima- 
Yi tiplex ge- - 
mus pia au — heredar los bienes de las dozc partes 
senz Se locn- lag Sdezando ima 
: EEE las dos,nó dexandocl mugerlegitim: 


te quorin pi 
. fáumvnas ab 
alio vinci nó 
¿contra: nam' 
murena 4 lo» 
cufla vincicur 
Jocafta á put» 
pura, purpu- 
xa A murena. 
'bdit, ha 











biie 
Multa nor. 





rigantinscom 





miane,aam cumboc.l.partitarmnv 


Ca filadexafTe embargaria al fijo:de gui 
*faGqnon podria demandar las. Eporg 
non podimosfallarningunarazon,ade 
recha, porq le mouicró los q fizicró las 
leyes,a toller atalfijo cfta fu parte,por e 
fa razó dela mugerlegitima q dexa/e 
fu padre.Porédetenemos por bié, cmá 
damos laayaze q nonfe le embargue 
porefta razon.Eaclto nos niouimos a 
mudatb,dela mancrag la auía puefta la 
ley,pordosrazóes. Lavna porque cfte 
fijo nafcio ¿tiempo,en que lamuger le 
gítima del padrenórefcibiocnojo, nin 
tuerto por razódel.La otraporque ma 
guera el tollicife cita parte, non la gana- 
via cllace aver layen los otrosmas pro- 








hirid exprelsir,vebicvides, 


4 < Usvonlaganariaclla.Incomrariúvidebacar quie liquid aufertalicui 


¿ore cedere debe: 





caflrumquod 


quod cam hoc Sarcótemplatione: 
licaresargu. 

«5 fi.confertad 

¡rul.deficcebio.abi 

8 quarraditSociscon 

co.volum.ticonfiague 





Spec 





lá, pro quo suferturd.a. 5.fiduo. Scibi 
1012.51 ad Terull. «colla Pao. 
ina.volu,Facipicnotandam ef li princeps eximic 
nar á iusifdiéione civitatis cui arca fubricicbacur 
ii videtardonacarioiplam 
fircftator.Edelega.no Box nota 
»quoderadicloan.Andán addic 
rub.colo.verfic. fed quefliont 
ipitpralenscantala 84 
2.volurconlin7pin.q.dubio.volum.je 











fro lega 








Incipiedubirarionew faciebar,vbi per dida confi.norandain propoli 
10 vidore poteris,potelt dici quóin cafvilto ittud lucram diari vn» 


ciaramnunquam perollantiquasfuicdelacamáilio 
cimafoboles vel coniux lezi 

1106 pote(tdici spamfecarar lucran eo quod nanquam (lante vs: 
legitimañtricdelacumn Scideo perlegesantiquasnó applicabararvxo 
mentibusabinteftatoá quibusauferrercrur. Dreterea, 


dicionefi 





E 





ab lrac con 
¡mamon flaper efe, Sc 
core 














e non moucbantar ad hoc (lamendum contemplationevxo:s 





¡uria fadta 





racnegzá legein biocaliquid pro fehabebat: 





fed quia Gcplacuitlegitlatori deferretalelucrum,Scnó altis, fic efe 









E 





pe 





2 e as, 


Sui 





año quen adductisio contrarium. 6 ficiufte moras fo 
rincepsnoficrqui hanclegem cond. 
wo antiqua, veralisconiux non fic impedimento il natu- 

quoipíanon poterat (ibi acquirere quod naruralibus au 








lo 
tadrollendum dilpo 





Mlez,Xa 


25 Natocxfornicaioneadulteriosvelince(tu non poteflinter viuosvel 
++donare alias renocantfrarres legitómi aut patrui vel aui 


E fíntra dues menfes non reuocent vel non funt 


y donar vel relictum ericregis.bad. 
2 d 110e fornication,Intellige decafornicatione que eriñaccedentefornis 
contiwo contenía coniug; 
¿xfolucam Gliusiude habitus naruralís dicereraz, «non (parias, ve fa 
:¿eod,18.Er quod derali fornicatione haclex debetintel 
cam ex.Laticas.fopra.q. part.qua matí exadulterio velincellmap= 
peilatfornezinum. Sex. biitaa. 
refpurinm quodfornezinum. 
ijo matural.Imo lt purius.vide. 
3 £ Gsreredar,Suntenimstalesfilij omnino incapaces relpeétu parís , 8 
nequeex teftamento neqzab inteflato,negzex contraétu intervi 
aliquídipatre capere poflunt.vtin.S.fin.quib.mod, natura. cffician. 
¡cin authen.ex complexu.C,deinceltanupre Se inauthen. licet. 





liseflernonpoteft,nam alíás inter (olutú, 





paret 


va5,4.que dicitidem elle dice 








«5:parog.Squaribi dix, 





.s 


C.denaturaibe.Schic..l gatical 
i 19.40 ordina. 
co quiduxcn mate 











0 
cñhaberet,; 





paces etiam racioneproprictacis (tancibus fis leg 


pinquos parientesdelfinado. E de mas 

femejariacítraña cola, queclla pudic/Te 

fazei daño aotrifegund ley, non mere- 

fciendo,nin venicndo endeacllaningu 

ha pro. 

Glen X. Quales fijos mon fon lezitimos, min na- 
caraleseque non pueden heredar los bienes 


de fas padres. 


Afcidoleyendo alguno de 
fornicacion, do deincelto, 
odcadulterio: efteatal nó 
pued ferllamado fijo natu 
ralsnia deue hercdar,fmingúa cofa delos 
bienes 3 lupadre,e (ta tal fijo como cfte 
dicíTecl padrealgúacola delo fuyo,los 
otrosfijoslegitimosq fueren de aqlpa- 
dre mifimo,puedércuocar ladonació, 
elamáda".Fueras ende fi elReyle con- 








pmitratarpfiBlio(puriosicalimáto 





after: ex complexu.Erelpeéta caliunv alimento: 


(Telegarev. 
quintábonorá pcederer,Scliilius dicitsima fi: vecradie Aina 


cuica.mió ft ad ali 
9.4-partit, di 








quintá beno- 
ro,vc do didtis 
JegibusTauria 
¿non flanti- 
busctid' fi ex 
cedecet quina 
tan dummo- 
dotalis pprie 
tas allimata 
non exceda 
valorem necel 
facium ad ali 
mentádum Le 
liú fpuriú con 
fideraca  cius 
state, Sequas 
Jitate de digoi 
tato cius, Qi pa- 
mis, venonibi> 
me tradit Ro« 

















verfifecidam 
eltverum lega 
tum alimento 
ram. Selex 
diétis legibus 






o.Siaio, Vauri. Erdlhro 








199 


¡donarevíqsad uarecop. 


g GadonacionNonporeftergo donavililio(purio perparrem,ve hicvi 4 


h 


des sio glo(T.proSima.quid autom (i 
:m,Scrogauit eun, ve ca reflicuereran valcbirtidei 








in. 
obligeturti táquam exccutorreftitucre poteflualle 
ftdeJegaa.Bars.camen in.l.cam quam.C.co.colap 



















'encatfideicomniflum 





pardicularegik contra Bald,tenet Alexanind. 


emexctalvendicionis,vequiai 
tudo fuccefio.abineft.col. bn. 
fiponashoofieriexprohibitoa! 
arencosforie,fcdimeúcencbir vendi 

irca.k 
cótrailtud didtúfacit. la. 
prionis,veneqshacvialili(parij.de quibrib 












jequód 
fed litanqu 














crrquaslocutafiicdeti 





liban.ordisrega.d for 


ater donet filio de 


¡comiiflmeBal. 


sb s0.C.defideicommilladicit quod ficsquialicetnócapiar neg; 





:zat.|.i quis quose 
EsvcIli.QUEros 4 


vid. Ecce quodille qui e(tincapaxin tocam cúhabeacue 
onacias pera 
mmiffiva vniner(ale 








ogiS. hi qui foli- 


ad Trebell.col,pe.Sclafon in.d.heam quam.co.fi.quos videas, 
er le venderevelia:? 






-qutit.vend 
inter pro 





capaces, culadde 
ndubiopre 





ln noma 


fumendumeflercmptionéfatiex probibitoaifeCua perilla. L. Rper sec.eft. 


diétasl.segnifivero cóflaretrcio geitá 

pecula.praferdia auentis vexbis lu 
diciedecmprionefed de donation, Scfacir 
d.lus.cú dic nota.córraCtáinicú perpatré 
senonlezicima prelumifiida din fran 
prelaclide pbedo.Lgliecitamentidn had 
d 















sovbiS: Bald, Seguraciin repe.l.;4bidEdelibe. E polthfo.1c.co. 


1.pillas.lLordi.vale q neqy tien. verocipridis, Sed 
ve dixi.qdañefifilias (purvrematabeocui 
inti.ffde val. Scpu.vbivult q adhucaliena 












linqui.gl. Scdocin.d.l.Cadenatora.liber-Sed 
partisimtelliger gd dixi qñrelinquitabauo nó | 


nam lihaberctnó pócrelingrenepoti(purio,nifi efetintra quinta: 





bonorúper.l.hui? rezniidénea; pofler aus habs lezirimá (obolé 
dinquerenepoti¿tlegititno e nacurali ex filio fpar 20, 
S er 





vltsaudqu' 
xio,vttenetg] 
heereditas.pescol 
io (uo cpitome miimoniali pre.2,c.8. ver. 
plerclinquilpurio cú caperepohite vide Baldin. 
C.defideicomuilliverfienlo. $: ex hocinfertar. 
valerreliótumadcillud dicium Baladicis picha 





f.Code natura.liberpertes ibi, 

















quodAlberi. 


lebisquib.vrindign.éi tradit Didacus ¿ Cow, 
ócluño.An aurépobitá 


sele ptiarád nibil 
cin 
uralib*yel vxo 





ideo retragtatur 


ideglo.k Salicain 
fontclimitádicl, 

i-Bardliis q. 
ifactal fraude, 





nd.g. 
1elegicion 





«tradit Jalon: 





nquam.co, 
bi dicitqud na 
Sclingulaso Paulo 





vtinterexuranicos forte proce Gita 


bro.5a 


La manda. Abalio ti qui á prectiamab auo pút (purio donari vel re 5 


Lram.8 









| 
1 
| 














Titulo. XML. Delas fuccelsionesab inteftato. 9% 





de Cafirquem videin.la. deregulscatonia.cótrariunn tamen tenee 
Alexandkvidetrat communis opinio in.Lgallus y inítituens, col E, 
¿elena polllyDecias conf a76.colaantepe. SL autom peli cas 
ess Epurias quod relinquicar cala condidiorisimapiend: 
dea quam, Oscar eric led insta pradiéta dicit yy 6 allezans plo 
1d tenen 
Ln a E A 
ciciomis. Ha de firmafle ladonacion, ok mádapor fu 
dona. cuña preuilejo.Eli fifoslegitimos nó onicre, 
mor que ell puedélarcuocarloshermanosddelpa» 
glofl nigulas E 
dredeftefijoaral, o fu anuclo, o fuanue 
LE fitalesparientesnen ouicllen, que 
matarales.col. 7, O 
rveficoxira  Jareunocallen,o filos oviere, fucflen tan 
not.fidefend. — negligentes non quifielfen demádar 


fuer. como a dos melesclo gtueffe dado atalfi- 


Cagaaavie 
de ctiomperBaldin.d.Leam quin finaSibiaddita vtrom (puros 
polsittiiccedere patri qui non etlfoluendo2A dde eciam qpbenepote- 
























nec Bald. 























siclubltituivulgariterfilio fpurio.viceperBaldin.Lhumanitas.colu. 
10:C.de impuber.Stalijsfubiti.ipletamen (puriusnonpoteit fub(li> 
tuivulgariter,neque per fideicommilllm a patre: vepoll alios tradie 


JaréGuillielm,Benediétuin repet.ca.Raynuntius.detella.in verbo. 6 
xNxorem.mutnc.Ó90. 

6% Gcófomaje.Cuim canfulanon obRarte.vetraditglo.in.d.l1.C.dena 
ruralibe.scrradit Azo.C.cosin fumenascolar.verli.quid Kimperator. 

+ videperSalicerio.L.6.Cude diuerlrelerip. 

q bo Utoshormanos.Concordar cumwd.l.1.Cadenarura,liber.Sinotabenez 
quiahxclexapprobac cpinionem Azo.ibiin fama, qui intellexie 
illam.L.eciamin [purijs natis exc alijs perlonisnonin dignitate politica 
Etaduertesquia peritlam.). viderur reprobari quedá que eratmag¡s 
communisopinio,videliceroprelictum (purio palas , remancre de 
bearpeneshreredei [criptum,vel apud venientesab inte/latommó au> 
remprirao vadacad pertonasneminacasin.d.La.Sóic,quam opinio, 
tenetBarin.L hzreditas.C. de hisquib.vtindignesbi ctiam Bald.Ane 
gel.é Salicer, Si Alex.«icensitlam opinionem magis comnunenfiés 
¡demtener Barcan diét sa bis Salicet.dicir q ¡fte pertongibi Shic 
sominata non adiricconoos privfquam haredesifed venientilte pers 
fonainter fe ordineticceísino, co ordinequo lrerediras defertr ab 
Anteflato,ci poll haredem fcriptam.Ecve ic vides hare lex fequens 
opinionen Azo.vult,qp primo loco fatim defertur perfonishicfeti- 
p inioner era voluitrenercglo(Í -hrereditas.8s 
intercisdefervarordinefuccelsino.ve dixit Salicer.quod tutene men- 
ticontra diftara magiscominunem opinionetm ; quam can tenir 
Barsbiplencuradtatin.Adi.colu. E de hisquib.vúndigo.vefi.que» 
ru Screnocoin dubiú,Schic yy ex lis. partitaram. ar diflincio ina 
terommnino incapaces, qui non dicuntindigni.8ctúc procedatopinio 
Barre quod habeturán 1.1,C.de harcdib.inilítuend. 8cin.l. finas tit. 
ouzadepacita. Se inter incapaces ob indigs ne culpa fui: 
quiaalieno vicio laborane,vtitl (parij:Sctune procedar opinio Azo. 

¡nadal.h:ereditas.que approbacur bic, Tuvero cogital1 quo mo= 
pofiicdeíerdi communis opinioabilla.l. partitarun. vevidelicer 
intelligarar nonexltente harede feripto : cum hare lex non apesiar 

hgredem fore feriptusmes: ell magnare(tri8io ad illamala 

q 6 Espa desmefes.Concordatcum.d.l.1,C.denaruradliber, ée facie q li 
pollefTormiaiorizconimictattale delictum, proper quod tranfeacin 
fequentemvocatum , quod Ñillefit negligensin pezendo intra duos 
mentes qppofíirpererefitcas.deadde qued Bal,nctabilicer dicitin.$. 
fi infin.perquosliar inueftita.Cogitatamen an curfas duorum men. 
Gumcantam fufticiar.S vide que dixituprain.luo.q«partitn gl. ma 
gua.verfi.item poncstitu.ó. 

dlex.XIL, 

30 Marerfemperefl certa s idevad ciusfuccefsionem fpurij cúlegitimis 
admireantorenili Gnincefluo( ex confanguindisintra quantum gram 
dumgenii,autex damnarocoicu.i.ex religiolarvel mulier ficnobilis 
generis cui nontucceditvul o quietitas cum legitimissb.d. 

1 d úsicmprefon ciertas. Adde..quia femperáfodein insvocá. Se dicie Phi 
Jofophus.e degeneratione arimaliun , pfocminain generatione dar 

corpusideltminillrat materjam corporisinformen»,formararaurem 

pervirtuter formatinam , que el jn femine patris : 8claboriofior clk 

generacio macrum quam pacrun:, de magis(ciune qui funtiplarm E 

Di quam patres,ex quo fezundum Philolóphumao.cthico. ragístunt 

aniantes ilioruen quasn patres,Irenv quia mater pluslaborat in yene- 

ratione, Sc educatione quam pater,vnde dicieur Ecclefialli, cap.7. ger 
anita atrás tu neobbiuilcaris. 

10 Ulorefarazon.AddeSnonibsimesinflitad Orficias 



















































































£ Gtosbienes de fumadre Ide dicimbonisaiiz marernz, vel alrerhos. 


g 










:de acfinad elente 


focomoclte:cltonce deucfer del Rey. 
desjijos deaquellos quenon fun le 
stimos pueden heredar «fos madres 





matre dama 








e o Balijsale 
As madres fiempre fon cier=  sibus mac 
tasddelos fijosquenalecnde-  Mbusiv: vi 


y 2 ter fuccedant Gr 
2858 Mas, poreltarazon * todofjo  fuisdefcenden cumaries 
deueheredareñlosbienes de fa madre He ar qc 

io Mbs. viimad. 

en vno con losotros fijos legitimos3, Liam a 
in.Sdiinlli.ad 
lgoinfllt.defuccefio.cogna.tradicMart cli fuo 
didttradiaco.6.colverfiaut lintpardtes, Angel, Arcti in foprafen 
rúcurinilitad Tecullia.Sprobacurio,l6.in osdina.Tauri.náinhoc y, 

A ro de note nos sn nos rece 
perindeellaclinacielfentex Iegitimo macimonio, Spotericrámar <A Ys 
ter, quí auña vela afcendontes perlineara materna, quesellare có E, 
tratellansdríralisdelcédirisal li peas. dinoficiolo,fadeinorh, 94 
tell.qua.licctloquaturin inte ide diceduin als afcendétibas, que 
incioslocúfubineráts:tin,S.com filiusiinCirade haredira que ab ins 

Iefer.8ctraditSodinas.S.ibiin iublcriprionectiáBal,de Baurhos 
¡scofi8avolaincipir meniritam -nfes 
in.d.l.Ginordin.Cami. Sin dnáS 
legitiová debenthabere 
lesdetcídentes efTentde lez 
9.inordin 
tica.novil licio.tella.dipre indubicato tradirS 
d.comlil. yin talibusnaruraliba ipurijsrefpegta hice! 
tecnarlegitiona Grriensiuxta.d.cuthenticó molino, quo 
a lezicimam,que cratquartasvein.l. Papinias:0s,$. ques 
'Ra.l.cum quericur,C.coséx hodicperdlladas 
is $e delzendentibusavi in.) 
un q dez tertiarpartesex tribus del entpto 
tiú:S licerilla.l.6.dicar,los alcédientes leji 'eniicaoredán 
cedécibusnatmralib? perlincáraterná, qui ve dix perindefa 
aclieflentde legitimo matrimonio:wcedá probará videtin.d.laguiar 
s:liba.forlacú dicit,que ay derecho de hcredar, neque obltabicmas; 
ti neque auiz maternz, habeatfiliosIegitimos¡ naturales, ve ex) 
hocrepellatur á (uccefsione filip,vel nepotis naturalis: cum nullo dure 
caneatur,g talesfilij fui obren. Scquiaidin fimili querióc vide 
decidere Matheñllain.d. (ao traétanie tnecelsionab incell.6.£ol.col. 
verfi.aucfunt parentes.Cá dicit ep exizillu(tris mares fuccedic filio na 
turalilicethabear lilioslegicinos Snaturales:S tamen talisfiliusna= 
turalisnópofTetluccederetali macriilluflsi habrúfilios legítimos 8e 
náturales,vtí, á 3s.C.ad OrficiaK hic Gidépolt Math, 
tenet Ang. Arel tur.col.pen.neq; mic dicto obfiab 














































b 5, ack ra 
jtimo matrimonio,vt probawrind. 6.5 
erp 8ibiSalice.didotton 


























































qiidem Marhefillamotaciin.d.tratta.fol.7.col1verG.Bex hocinfer? 





mirabiliterav! 





vofuit,q queadmodaili naturalis nó fuccedie patri 
in duabus vacijsab inxellaco,quádo parerhaber lepiimamfobelena 
vein authentica.Jicet.C,de natura,libut.ficnequetalis pater nacuralis 
habtstalélobolé.mó fuccedetfilio maruralipertextins$.inquibusio 
auchético.quib.1wod. matura.elficianfuiadifponenté codem modo, Se 
vice pacrem naturalemfuccederefilio naturalisquo $e filius naturalis 
fibiascidemvoluie Angelade Arcc.in.d. Sopre feruncus.colfinspoft di 
¿um Marhefilla.£clos,Bapúif.Catialupiin reperd.1.fi qua llulris. 
nume.42.quiaillud diélum non credo ele verumgnequefundaturiu- 
rezquia.d.$in quib*.intellijitur,vt ea vice 8: modo fiwccedar paterna 
turalisflio,Gcur Ecipíe filiuspacuralis bisqual velirdicere, y cum fi 
liuscarucrit legitima fobole,fuccedar cipaterficut 8 filiusluccedit fi 
bicarenticalilobole:monveró proutincciligic Matheilla, quía eilán 
telleétuseztranens $ abfurdus,£cita LudoniBologain. livet nonfié 
declaransimpuenar diétum Machctilla.in addiciosde quía dato quód 
diótum Marhcflla.efTer veruyn,prucederccio fuccelsione parris nat 

Ad quam /ere/leingirdictajaio quibus.8cl.particas un. pra csi 
18án fiuunon vero in matrevel afcendentbus per lineam maremam, 
prove divoluirdiétus MarheGilla,in fuctebionemacrisillaliis ver, 
dixi. Que in 
UConlos otros fijes legítimos ConcordatcumL.6 que ¡llofliis.in Gin, € 10. 
adOrficia.8$novisimo.Bcibiglo/Tin/lit.cohoctamen hoditcori d 
gieurper on, ordina,Tauridilponentem,g Mtandibuale¿icimís pa Si 
1 


lusnon fuccedarimatria z , 
Panidas), Q. ii 




























































Tn no. re. 


ele. loz. 
Saib:5e 


Etno.r 
de qu 
proxia 





1.quefto 


2. quede 
Tnio.reco 





Seftapartida, 


5 a Unaruses dempato cojtu. Tntellie exquo mater debetin foro exte- 
riori; uniriave declaracBarcarl.fina.columna.tein verfica.queroan 
fuccedarsf.de hisquib.vt indig.Ecider vale Angel.de Arctán.$.1no= 
vifsime.in lidelaccell.cogna.col.fi.verfovnum enim reftar. hoc etiá 
exprefiédifponirur inul.guin ordinamen. Tauriibi,dedaño y punible 
S ayuntamien = 
10, departe de 
la madre, de 
doctores lo= 
quentesfecan 








quenafcen della:quier fealegitimo, o 
non.Fueras ende, fifucffe tal fo, como 
el que llamá en latininceftuofo:g quie 
retáto dezir,como el quees engendra- 





licácinco! 
tu cum confanguinea,velaffini,vel cum coniugata, vel moniali, vel 
in coitu interdominam Scleruum, verradieBart.vbi fura. de loan. 
Baptifde.S,Seucrinoinal.fi quaillnftris.C.ad Orficia.tola.columas, 
Angelinad..nouiGime.inflitad Orficia.idemquedictdam jn nato 
exvirgine flupro vitista:cum eciam calis coieus puribilisfit,eé am exe 
partemacris.vtprobararin.Lf vxor. fi quis pland. éxin.s. fina. Made 
adulcer.Sin.Lfecdifimam.fecundumprimum intellcctumglofl. Co 
«deadulter.écrener glollin leze.fimulicr.C.co. quetradiar an porna 
Slupri relpeétumuliershodieitimmutaca,ficut repericurimmutaca 
inadukevio:dequo exiampergloM.£Barcán Ll; adulrerium cum in 
celta. fade adulter.d per Salicer.in legescum quiduas.écin.d.Lfima= 
lier.vbi ¿A:tingait.Czo.S q exam uvulier poniarurparna (lupe, (> 
cur éevirtenetÁngelde Aretin tragta.malciicicrú. in parte cherme 
ay adulieraco.colurmna,7.videmustamen hodie de confuctudine vi 
ginemnon puniripornz (aprineque alía,neque in iudicium, id con 
traca deducionequeleges partitarum viegini upracastalem pocná 
impoountsvepueces Le Sai Blufina im. partitadume 
modotaliscoirus nos iciace(luolus. ve indal. fina. vbi tamen virgo 
pervim vel cojen Imprebiusin elec Auprara, talis coleus non eilér 
punibilis ex parte macs: fljus el furccedererave tradit Balduin.l.eá 
¡uam.colum.6.verficu.É (cias.C.defideicom. Sin. qua illullcica 
ad OrficimSiprobatarinad.$ fi quispland.idemgue dicendum el- 
fer decoitu cun vida honclta.l.interliberasal,fvxoráf.de adulte. 
S..inftit.depubli.iudi.camviduavero bonelta, Siniima lors fic, 
velcum virgnepaupere,ve!infimafortis Rupram ell punibile:vepa 
tecindiétis.L.Kin.dla cio . Sctradit Bertrandusconíie 
ec. 158.vol.a.hodie vero per 
«5. — Erpunibilisex parte matris,co refpedusvetilius ab ciustirccelsionecxe 
cludatar:ex quo mater cllerpunienda pena mortis nacuralis: feu ex 
quo maerincurrarinpornannomisnamral Quodesemicain 
caña, Code mulicri.que fro.propraeimmileuc.vel quando ex tali 
marercomuicterercrimen incellus.veio.fiua, tica, 18 7.partica, ibi 
cum dicityella melina pena deue auerla mugergue afabiendasfizicre 
eltepeccado.éclicvule,quod patiarurcandem poenam, quam virtal 
caía parercras,quie ell pocna mortispro quo facittexanorabiliscum 
glofla capicn.relegentes.23.u.cflio,s $e licerpcena Jn adulterio fíc 
Innouacaln mul'erenon tamen hocsepericurinincellu, vein mili 
dísi Impra cade plofT. Senoraglo(T.£ BartoL in dida lege, iadulte= 
riu: cum inceltu.in principio. Quuod faltim indubis procederer in 
coituncfario,Sincelluolo interalcendentes 8: defcendentes, Leuiti. 
capitaS.fenquandoadulteñinm Scinceilusconcurrerentuuncline du 
bioc(tpoena mortis.vtindia.Lf adulrerium cunincefto, ju princi 
pio.Sibinot.Bar.SAngel. Ared.iafio trafla.maleficio.inparte che 
neay adulteraro.columa finan fin. (Quid autem fi mulier vxo= 
sataex coitu adulcerino fifcipiscfilivn,an talisfilius adultecinus (uc» 
cedat macries de iure comuvani ralla ell dubium : cum talis coicus 
(vedixi)liedamnaras £punibilis exparte marrisidubium faciobaral. 











































































illuparúraram, que cum dixicnarusex damnaro coitu ,fubáit, que 
quiere dezir tanto como el quenalce de muger relizio(a. Leensinala 
partita.dicit , nipuedeellablelcer por heredero a 





4titulo.y.cade 
inguna perfona, que fuenalcida deda 
dezir como de vedadoayuntamiest 

gerrelisiofinSenon dicie deconiuzarasfed nihilominas dicendum clk 
«ciar ¡o iure parcratum talemhlium adulterinusn non (uccedere 
macricum didhe, ll Joquantur gratiaexempli,Konon excludantalios 
fiwmiles cafts,proue cciam in its cerminis allegansiltas legem cenuic 
Rodevicus Suarez in tepetirione.l.niculo,6.lib.y. For, lafoluin, ad fiz 
1naaius tamen dubinmán hoc fur¿itex difpotirione divi. none. 
inordina. Vauri.ó ex.J.fori,permistente : vt mulier adultera occidas 
torá viro.vtpatetin legeprima.cicol.delos adulteriosdibro.4+foro.ll. 
mam ex videtur dicendu im extali cojeu mulicrern incurtilTe poenam 
anortás , Sn hane (ententiaminclinan aliquiex interpretibos ile 
lius.lnonz, . 4 ln contrariumtamen forciterfacie + quia ila.), ori 
noniuber, fed permisti ¿ % non damnar ad mortem (ed permite» 





docoitu,que quiere tanto 
¡como de parienta o demus 



























vit.Scficnon potelt dici,quod materper,Jincuirar peenammorti:t 
in histermiñisvule Bal.inal. data opera.coluspen. C:quiaccul. non 
polT.£cin cap.ex literis.ad finde conflicu.Se ett ¿lo/T.notabi.quee có 
muniter approbatur in-l. accufacionis.C.quod met, caul. Kinito 
cau marirus non ell minillerlegis:fed vlcorpropsiz iniwiz. vt de- 
clarant ibi Sas 
licet, $ Paul. 
de Caftr. quos 
videas, propri 
ma parte tán 
men multum 
facit, quodfaf 
a d ficio y apticu- 
dinepolsitfequi poena mortis: Etnon dicatur quís incurrille in poe= 
nam mortis.argumen.)(uficit.A.decódictio.indebi. ficeriam dodo. 
dicuot,quód quando ex crimine nonimponitar pracisé poenacapis 
ralis:fed alcernariuc, quód adhuc cenfetar crimen capicale. argumena 
1.cum illud. fF. quando dieslega. cedaki tenent Bartol, 8 alijin.l.a, E 
depublijudic.vbi «Joan.delmol.colurmnaa.verficaloy,. cangit Bar 
1o.dicit, quod fatis elle deber ad ¡udicandum crimen capitale , quód 
intpetta ordinaca difpofitionefacta fuperipío crimine, poftibile clk 
pacnaw capitalemimponipole : fed poteftrefponderi » quódilla 
dióta dodo, in diétalege fecunda procedunt: quía in cafibus quibus 
loquunturporacapicalss fiuealcernañue ¿bi condivionaliterimpo- 
nicurá lege, inifto verócafla quo hicloquimmar,lex nójmponitporná 
morúsiled periittit $e non omnibus de populo :fed tantum marito, 
E:icinvitionem propriz iniurie , Snonvtminiftro legis.copita, 
e eltpalfs pulcher, 6 haftenusnon confideratus peralís ¡Mem exe 
logtoribus Hilpanis,quosezo viderim. (Quid ante de Úilijs cle- 3, 
riciconftituriin facris,vel defilio monachi,vel monachz profellazvi 
dequod haberurin dietalege.9.ad Gn, S que dixi in leze.. titulos. 
aparta. UAnautem hacprobibitio quod filius ex da: 
non fluccedar mate] extendaturad fills vltericres,vltra primum gras 
dumevidebaar quodÍic,tiquam natcsex radice infeéia : % quía non 
videvur quod efe pofsinemelicriscordizionispertext.cum ibinotas 
inlegeñina.C.de natura.Jiber.é pertex.in.lliberorum.(Edeverbo.fi 
eniti.vex .«xibi colligit A bbain capit.caufam.el primero. qui fili fine 
e pitlacor.SibíAnto.co, titeSk declarar bul.in.l.1i.C. deverbo. 
fignifiJ.tivina matreCidebon.mater, Contrarium tamen voluitSo- 
cinosconfil.148.columoafina.1.voluwi jncipit memánidam funt duo 
suenf<s. mouetur,quia de iure antiquo omnis puriusfaccedebar mas 
105.1. 6 fpurius,St,l, hac parte.fT, vnde cognas cum hodie persl.no- 
mam fúlicerpertestuin authentico.quib.mod.naruracffidant iia 
$.ñina, hoc reperiacarprobibicum io flijs primi gradas prohibido, l. 
corrcétiuze non debetextendiad vlteriores gradusel. Jancimus, Cade 
tefta.l.praccipimus.Cade appella. Ec ita dicit colligi ex dis Cyni in 
dieta ina. Cudenatma ibero quóditainfpecie decidir elegans dos 
£tor lvann.de monte Sperclo.in.).(i quailluftris, C.ad Orficia. 8cibi 
Socinus refponder adallegarain contrarium  quodilla procedontin 
patre 8: paternalinca,in quanon habemusiura reliqua permiiuafe 
eclsionis(purioram,S del endentiumifed tantummodo prolibitios 
'nem/puriorum,vnde prohibita radice, delcendentesnon remanent 
fub aliqua regulapermibiua. Sipro his diétis Socini facitetiam quod 
tradit Nicolaus de Vbal.in tradta.de fuccefsio. abintella, 3. parte. co. 
Jura. verkicu.2.cafu,dum concludit,quod licet vidererar dicendá 
quod ex quo materillultrisexcluditir áfuccefsione blij(purij. vin 
diet. fi quailluftris.8 fimiliter videbatur dicendum,g tranfucríale: 
etiamex línea materna excludantur, cuminfeciaradice ramuncuñ 
non poffant pollalarestamécontrariuim vides dicendum quonióall. 
digeltorum fimpliciter inuicobantmatrem S omnes coniunétos ex 
linea macerno,non dillinguendo ee mater ¡luftis, vel non Jexaue 
temC.correxic.tantum quoad filics Sematrem, quando foperellene 
Jegici.mibil dicedo de alijs coiúctis remancbi: ergoiuscómuncinta 
tum refpectutalió coniundtorumytin.d.l.pracipimus.C.de apela 
la.4:.c.cum expediat.decledt.li.6.éfiirexcinauthético, denupt.$e 
optimú.Facirad harc qua not.Bal.in l.pe.Cudeleziti, haredib, ad fi. 
vbi dicicyp fiflacucumdidat,q forornó fuccedarfratri perhoc nóvi= 
detur diétare q ¿contrafrarermon fuccedar fororis quía dato vnoin- 
couenienti non debetdari maius,fecundum cun, d motusex hoc dl 
Go Bal.afferirMichael de Cifuentesin dici.l.9.quod cófanguincicle 
sicorumlegiticioi, Sinacuralesfuccedent ilijsclericoram:Stamenta 
lesfilijnon pollentfisccederecognaris ex parte patris.ex quo Mili 
ter éctufortepolles dicere, quod cum di 


do deome,ede muger,3 fean parientes 
fafta el quarto grado:o fuelle otro que 
lamáen latin natusex dánato coitua: q 
quicredezir táto como el que nalce de 




















































































quel 


snmnato coles 4quall 


se. Taui Colón repellas Et. d+7» 


filiuun clericiáfuccebione marrisextendensad hoc écamplianselyde no.tecop» 





Soria.nonexcludenturnepotes, Él alijvlceriores delcendenzes , qui 
profe habentantiquasleges perusiitiuasi 3 licetforté quis dicat, quod 
talis filius cléxici , non pobit luccedere cogmatis cam ex 








Inno, 





Hb 





7) Uoemblelinaje. Deillufsidicitvtina,G quailluQui: 





SIE 
Titulo. XIML.Delasfu 
Pere matrio.per diGtamd,Ecdde Sor 8 
ani S naturales lis cicriciabene potllpt (ibi fuccedere,qu 
¿tata Socini quam Miciaclisnon Cárene lerupulo pue prer ea quie 
hibencarinadol je quia ritres caterique cognut: tratribus 
velcógnatisillegisimis co modo (uccedant, quoipóiillegitimi cifiem 
daba 
cognaús ke ar 
gnads jnteila 
to decedenti- 
bus" fuccede- 
rec, namhiec 
Luccefsio reci- 
edvein 
cgis 
aaa 














mugerreligiofa”,quees ayuntamiento 
dañado por fentécia deley.EMomelmo 
feria,fi tal muger como efta fueffe duc- 
ñadenoblelinaje?, odchó trado lugar. 
Caficfte atal once fijo , deaquellos q 
fon llamados (purios nó deue heredar 
delosbienes dellacl elpurio conel legí 
timos. E cípurioes llamado Yel que na 
fcio de muger puta, le daa muchos. 












Angel 
de Arcos 
a. dereíta.lu 
por verbo ños 
Jensintellaras 
detedere,col. 
9. Nicho. de 
Vbalin.d.tra 
Etatu de fuen 
celsio abinte- 
Ma.yparte.col 366. gadicas ergo... Tawrtantum ampliar difpofi 
tionem legis de Soriayrefpectu fuccelvionismatris,d quabilivan clericá 
Vultexcludiznó verocxcludicflió clerivifuccebione carerorú con 
fanguinsori,ex parte macrís, Sun ficlex correftoria.vedixi instalo 
+ Aitana. partalober incellizi Gclimicacicárrin cali e quo loquié 
Erficíiuccedesfiliusclericá confanguincisex parte mattiste: verla vice 
fuccedent el talescófanguineipro quo facis beneconfert qUuradic Ni 
¿ode Vbal.vbi Cupra dam concludit,queranfuerales perlíncam ma= 
teriadulierinivelinceltuob 6h; fu nat exalio dánato Goitu cú ha 
beicintorleius cognationis Sproximitaris,licecnó ius agnar 
cedentcalibuscognacis Ipurijsyncq; reperiterjpre cave, q tales exe 
<ludantue: 8 cum marer folúm excludatur propter fuum deliótumá 
Sacceione fil (purij,ét propteridem deliú filims ¿fuccefvione mas 
exis.ve prodacerin.d. Gili e SeaGclap pliciú hoc parentú,vragno- 
fcit:quianeque q eccarricisconcupilcentiz coram habebúe 
filmó ell ergo conueniensaqpfratervelalius eranfiverfalis,qui inc ali 
«uacúlpafiicexcludaturá fuccefione dit (purijyveliplefilius á fic 
celsione tranticrlalis fuiper regunnori dcbet quisline culpa. de regu. 
iurilianc partemafTeritrenmileloanPeuracij preceptoren favin. 








Mlgy.XIl. En quemanera pueden here- 
darenirefilos hermanos que fon dichos 
parurales. 












































i 
in.14.fdcin iusvocan.Scetiam volvile Din.aietum amen Michae 
liscut loquicur decon(anguineis clericinó pote(t are per fupradi- 
Aa,cum lex de Soríarcpellazab corum fuccebionefiliúelerici,Sever- 
faviccipfividantur ab ciusfirccelsione exclula 

6 a Ugelgioa. Via liquis non dicam rapere.C.de epifeopis 8 cleric,8e 
hicdáde glo.in.c.virginibus.27.qu.q accedens ad monialern cómit= 

tittriacriminajioceltam,(óbicer ¿adulrerium, S/acrilegium, 8 bo- 

natalisapplicicur monallerio.vein.cafi quisrapuerit.ca.canfdc, q. Se 
depomactiamiptus monialis.vide inc li quamonacharú, ead,cauf. 

Sgnellians, 





















C.ad Orficia, 
dequailla fumpra ell, 

3. Gconellegitimo.Hoc eli hodierezulareyetiam limáternonficillalls 
vrind.ig.ordina. Tauri.Succedetergo matrinon ob/lante filio, vel 
Nislcei thic.Sio.d.L.. 

d Gsfpurioes llamado. Nota hc dicitur(purinsille cuíus pater igner 

inviliterdx dic, quód diciturfpuriusquiex damnato coltunafei- 
raditSalicersper glo.ind.Li quaillufivis.Se adde adid quod 
a.La5.adueríis.Iníl.de nup.Zsic dicicurlparios quali(harlim 

+ conceptus.vide quee iu hoctradit Didacusá Couarruuias in lnocpitó 
mematrimo.2.parte.c.8u$.5.:in principio. 

















Utexfinalis. 


anEilionaturaliab inteltato decedenti Gne liberis Se matre fncceditfta» 
tresex parte matrisexclulisftatribus ex parte patristantom,non ex- 
tancibrstamen fratribus vteánis len cx parte matris lucceduntiatres 
confanguines feu ex parte parristanrun:, quibustamen peefercur qui? 
cora fuitlegicimos Senararalis,icern (li naruralesnóbabent ius (ue 
cedendiabinteftaro legitimis nequeconfanguinel ex parte paurs can 
tum,Jiceralijscognaris ex parte mars ic. 

1e doñenarural.Propric debio nacurali loquividerar, dequo in.1.8.£u= 
pracodem. Quid aucemfificnacas ex dasnaro edita an fuccedant 
















iccefsionesab intel 


ciftarresvecrini,iliccres 
les ex parce mariisel! masia os da 
info tradla.defucceñio.ab incl ¡ifequene 
diciz,quóduevrerquepracdicorita Las e ua 
cedoce volens,ancalicertancio macs ice daunato evita culo 00 






















legitimo matíimonio:(i mu- 
ricrefin feftaméto, nómiédo 
fijos, nin nietos nimadre,cltócefus her 


manos leportenelcá de partedefa ma ¿neon as 





fician 
Secicitede vo 
mentoliciia. 
fho tradlas co 
fucceñio . ala 
inrell. cola. Se 
sam ofur 
lamento, cors 
mitediócion 
capitulo. cun 
Paulos.1. quta 
evi in hocibi 
affentit Bologninus.Sclubd'r Math efiinferens, quídficor maras ese 
dimnato coitu Bertze non poteltlisecdore filiolegitimo Ec naturali 
diéte Berta,qui ibi eltfrates vierinuscita cónajelegiómus non pos 
uccedere hwic.8: cum didtis Macheflla.eranfireciam Ange. de 
.S.vulgo quefitos. Inflituade(uccell: cogna.hoc eriama tence 
Alexand,plenctractans.s.volu.confiliorumacoolin74. Incipit fp or 
eo de quo queritureScaliqui al elacia Mathg.de AMA, decilio»s 6. 
quibuscriamiplcadhrerer.tenuii ecias Joan, de Ana.conil 95. AL. 
confi.sorio.2.volu.Decius confiu.col.prima.Almonsconi8.ce 
teria. Contrarian) tanen parter tenuerune quam plures ai rela 
decificnesdequa prada Marthiade AfGiét.Ican.f: Perruci de mc 
Spercllo.in.li quaillullris, C.ad Oríicia. cuins fundamenta y 
in.dadecifionca pleriquealij«$:Nichc.de Y bal in fue tradiacde 
cofsio.abinteft.ve E dixi fipril.proxima.tenccediá 1 ilip.Coruens 
n dial quaillullis. Si confi.aapprimo volum. E:confiaaj4ecolum. 
pe.4.volu.CurtiusTunior confi¿.Slccundumviflam opinionem di 
cicfiifTeiudicatumin conBlio Neapolitano.diá us Marthans,8 Do= 
¿to.Ín hoc(untitavarij,quód non facile perpendes, qua fit comme 
misopinio.Lá(laparticarun) pro nulla exciftispardibusaftringíccanlo 
quaturdefilio nacuralin quo nula ell dubictas interdodo: 4 quod 
illa.J.non loquacur defilio ex dan.nato co.1m,parecum didit: non a 
viendofijos,minierossni madre, Cumenim prafupponat <p mater 
prarfererurfrarribusin fnccelsione filj,conftar quéd loquitardenatu 
xalifilio,Senon ex damnato coituemam talililio ex damnarocoitu ma 
ternonflccederer.vulpra.).proxima. Tuc; jra, queopirioprad 
étarumfit verior:quiacerte punétusille indigeretregía declaracion: 
«quiapro veraquepartefandamentaflntfacis urgent. E: addequód 
etiamillam partein quod interfe (uccedant licetíintex damnato coi 
usenctl adomiensdeSerdisinfio cdta dep innadoniaacapiad 
quitur defuccefsione(puriorum.verficulo.7.quertur. tenet cam 
infign.do%or. Andrade Hernains$.naturales.í de feud. fuer. cótroner. 
interdomin.Sagna.ad fl. 
£ UDepartedefumadre.SitameniN e defun us ex parte matis Jraberet 7. 
fratreslezitiios Sinaturalescforet preferencur alíjsnacuralibus.argu 
men. (qua illu0ris.C ad OrficianSL.9ón urdinTaui. $infiae 
dem.1.S tener Age) n authen.quibusod.uatura efician.fui.io. bin 
verlicuded reltatvidere, 





dre deucnauer todo lofuyo*,cfiotros 
hermanos ouiere departedefu padre rá 
fulamitenó heredar Vende nirigúaco- 
fa.Ecfto es porq los hermanos q le perte 
nefcé de parte defu madre fon ciertos, e 
los de parte del padre fonen dubd..Mas 
ficfte fijo natural q muriciRe fin teftamé 
to,ouiefle otroshermanosnaturales q le 














































































8 Gredolafige. SÍ tsmen haberes defianftusparreso, fuccedererállcin 
duabusvndjs:d frarresvretiniín ormnereliquum. vtinauchen. quib. 
mod.nawmia.efician(ni.iny5.quibus. E tene Matheblla.in diélo sra 
dafol14.col.tertia.vertiLed guidiión caluprecdicio, E Gluperellene 
defundlo duofratresvterinifedvouscorum ell ytringue coniunélus. 
lle prafererarvierinoex matretáneum coniúdto.wt in authenitaque 
C.communia de fucceGio.fecundum enndem Matheilla.ibidem 
verficulotertio,quid li fuperuinererlicet coniunéhus ex veraque par» 
renopellerlegitimos? quodefl notabile ad exrenfionemd,authen. 
fecundom Bofognin.ibi 8:comilsdiéús MatheGilla. trandit Angelo 
dre vio Ioficuadefucceone cognacomun colina 
alía 
h Exonheredaran.Concordaccam authentequibanod.natara.cífician 
e iio Alanis yad.cogass E 











dle 


“qu NOULECCOS 














5a Grforarales Nora hociquiareprebarop! 
nd 


6 
Adir.C. 
17 





tollaStojala 
fina. 


2 d QUrParientesotro 


9 € Une parte defumadre. Vi 


Sefta Partida. 










.nemglin.l.hacparte.F 
j¿nawquam disictimgularem Abb.cóf;.50.col.1.2wolKEloria, 
quiteflamentun:.H1.de probario.cum quacronfiteciam Barinau 

-0.quib,mo.naruta.célicifui.in.i quis igicur quer glo. voluic 
q iilijuaturalesnariex codem pacre , S duabusconcubinis (ibi jnui- 
cen non fuece 
dant,licernas 
fcantur extas 
Bibus concubi 
mis diucrlo té- 
pore retentis, 
prouc etiam 








pertenelcieflen deu padretan folamé- 


fennalcidosdefu madrecomocl:citon 
cecllos atales*bien heredarian lo fuyo: 
porálonlos mas cercanos pariétes.Fue 
rasendo,fiel qalsimuricfTe,ouieffe her- 
manonatural clegitimo! departedefa 
padre. Cacftócecfteha mayor derecho 
enla herencia que losotrosnaturales,q 
fon de partedel padre tan folamente. O 
trofidezimos,qlosfijos naturales, non 
“háderecho de heredar los bienes delos 
legitimos*nin delos parientesotrosdq 
Jepertenc[cen de parte de fu padre:mas 
delos otros parientes quele pertenefcé 
de parte de lu madre*que murieflen fin 
teftamento, bien los puedé heredar fe- 
yendo ellos mas propincos parientes. 


$8Titulo. XNIT.Deco 


mo deu fer entregada la tenenciao el 
Señorio de laheredad del finadoal here 
dero,quierladernmande por razon dete- 
ftamento,o de parentelco. 





tios 
fuccehio.abí= 
refbvrinquid 
denatis exy= 
no patre, vbi 
loano.Andin 





quorúl opinio 
apypbatur hic 
in la partio 
tarum, quam 
tene menti de 
¡flame opi, 
nionem tenct 
Alberic 
humanitatis. 
C.de natu. lis 
ber. referens 
Specul. 
ica teneres le 
Li bene infpiz 
cias contrarió 
vedixividerur 
tenereSpecal. 
Dd unarural e len 
gítimo . Facit 
ad id quod di- 
xi fupra in gl. 











e Ntregadadeucferla he 
¿Jredad có todas fs per- 













inverbo(dpar (23S e 

ted (madre) E Y renéciasal heredero del 

Sinota hoc, 6 E Jdcfunéto,quier la gane 
Syporrazó de teftamento 





fician.fuiin.fi.verfiLed reflardicenter, q vbicunque defuccefsiós 
fraternarradtacar  illefraterprafercor; quipluribusnexibuseritcon= 
junélus,fúllicer nexu natura, 6 nesuiuris, quod no. adauthenticamo 
¡taque.C.cominunia defuccehio. 

€ zos bienes deleslegitimos.Cócord.cum authentico.quibusmod.natu 


racflicia.fuiúin. Soilium»,vbi hocin£.rtioribus terminis difponitur, 
ecíam fi filiusficlegitimacos.A dde criarw.L(purins.fRrndcognas Se 
Timita,veinílicu.deferail. cozna.in primore/ponlo. Quid tamen Gita. 
Lfratrilegicimo Bnaturali ex: partepacsisnon ImperelTent alj frarres 
legicimi,Se naturalesex parte par intexparte matris. _Án 
fraternaturalis ex parre tancum,ci fuccedarividetur quod fic perinde 
ficue kiple(iccederetnaturaliayefupraca,l.cum fitreciproca hacluc 
liypra co.l.proxima. 
Concor.cum.d.fifpurios.Sccum.d.s-flium. inaue 
thentico.quib.mod.nawura.efi.ft5.5.Swvulgc infit.defucceGio. co 
.noviimeinít-ad Orficia.Eccollige ex hisverbis, quod fili? 
aturalisnon (uécederpatrao,licet elas pater porerat fuccede= 
xe,velupra dixituibi (ca eflosatales) 8eÑc eritille cafus (pecialis8cex= 
orbicanseSi non extenderurad filos ftatram refpcdtuluccefionispas 
trui,licetdelintftacres veeriniaquodnota, 
in.d Lai puros. Sciaribusde quibus fippra. 
Anantemnaturalis(uccedar matri,vel cognatis mattisin feudo mater 
nuzAndrde llerni.dicic quod non in.dss-naturalis.perillamtextjn 
dillinéreloquentemaqued dea poteris inferre ad materiam maiorizs 
vtneque filias nacuralis (uccedar matrián maioría materna, Cogita ta 
tamen.8cvide quod habeturin.d.c.dicataliquis.23.q.4. 6: que haben 
rurin.lacx fadtos$uli quisrogatus.(F.ad Trebell. 





















































tc,enenouiclTe delos otros que fuef-, 


GT italus Decimasquartis. 
Qué 

»MibioinpofTefioner diciturdupl simo cura quis petit pol: 
fefsionem,fecundo cú periclimul polleGionem $ propricratem,me- 

Niusenisn ell pobsidere,quárn ¿pobidente petere.h.de 
£ Uta pofefiion, 
Der — interdis 
Qum quorum 






ode parentelco.Cafi de otra guifalo fi- 








zicflen,auria cl nomelinlapro. Onde  bonoruin,vel 
pues queen los titulosante defte,fabla- ps ¿snediod. 
mos de los herederos ,edelas naturas — diui.Adr.coll. 
dellos, Queremosaqui dezirdeftas en- S infra es 

tregas. E moftraremos q quier deziren es 


trga. Equantas maneras fon deentre- — galim. 
UL propric- 


gas. E aquientiene pro. Ecomo deuc* qa Per peo 
fer fecha.E porcuyo mádado.E en que — tionem hare- 
tiempo.E por quanto tiempo pierde el , on 
heredero fu derecho, fi lo non dernáda. ” Sedñonneadi 
Ley LQue quiere dexir ensrega,e quantas ma 


ta hirreditate 
eras Jon dellaze a que rienepro. Macimfineap» 






AE a . héfionere- 

DRA Nerega tanto quiere dezir E heiaia 
omo apoderamiento cor os 

: 'ominium in 

oral, que refcibe el here- Nesdenvia 

o dero delosbienesdcla he=  clemérinaexi- 
rencia quele pertene[cen. E puede fede o 
mádar la entrega detalesbienes en dos devcsbe fisio 


8cin.locú ha- 
redes. ón prin 
ff de acquicé. 
pofle(.Curer 
go hic requi- 
ir tradicioné, 
porftdic, q 
licet de jure ci 
mili exadicio= 


maneras.La primeraes,quando el here» 
dero demandatan folamente la poffel- 
fion£ela tenencia de los bienes dela he- 
redad. Lafegída, quando demanda en 
vno lapropricdad?e la poffefzion della. 
Etiene muy grádpro tal entrega al he- 





redero, porque gana luego el Señorio? nelicreditas, 
della quando fefazc conderccho.Eaun — harescófequa 
tur domi 





porquefiemprees de mejor condicion 


. non tamende 
el quetienc lacola,queel quela deman 


jure gentium, 


da, alsi como diximos en la tercera te 
A : S iio,proutyo 
partida defte libro ,cneltitulo delate-  IuirPandCo 
£tr.in.d.).cum 


haredesán prin ff deacquirend.polfefio.Sfacitad quelionem, de 
quaibiperPaul.£: Alesacuitamen videtcótrariari Sociniin cófi.120. 
col.7.insz.vol,vel dic qdinilla.l.partitarú.non dicitur gd heresiam 
hareditaté adieri:SiÑic q velit gd exiá hmóantcaverbo adierit ptra= 
dition£,Scapprehenfionem reríi Inv editariariizacquirer domintú 266 
videaturadire.vtin,l.cic.6,5.ea.partitavel dic, un peraditionein 
harcditatis,inespprehenbone trásfertar dominiú, quádodefunQus 
habebacrerúhzreditariarú dominiú,( ti nó haberet: fed haberet jus 
ad resheredirarias,heresadenndo nó confequereturplulquam defun 
¿tus habebat:fed tamen traditionefadta,con(equeturdominiá vt hice 
Habesetiá hic,qdpo(leísio non tranfit licet adcaí huerediras.vehabeé 
in.d.l.cú haredes.Jn prin.Sprocedicetiam li ecclelia ithares.vttra- 
dicBalíL.ficoly. E di 
de.fecundum Bar. 
diui Adr.collens8 invl.1,in 6.C.deappell.Stenetar cómuniter,fecua 
dui Alex.in.d.)«cum haredes.Procedir etiá 8h fifeusfithares.fecá 
diBal.in.c.1.gdfifitinueftitura, Iré procedit, 8c(i colonus pofsideaz 
té lrereditatis.2). £Balio.l.cú notifiii,colaz.C.de prefeript, jowvel 
40,amno.io.guled cúiilud.S:5biBal.confuluit haredi,necredar p de- 
tentationg coloniacquilitáibi ellepofTefsione:led q ipleapprehen- 
dar.Contrariútñ videtur velle Pande Calbnotidosd hocplo.inday 
fondumán prin.ff.devluca.pro emp. q perfernos detinentesreshare 
diitarias:6x ficeriam per colonos Bcinguilinosrempore,quoaditurha- 
rediras,haresadeundo,ncnfolum acquirit domiiumn:tederiam pof- 
felsionem, E q (ic limiteturad,l.cam haredesn princi. 8 dicirproba 
riex his,que habeturin.l, qui vniuertas.9.q p colonú.ffadeacgr. pof. 
quitex.probar dicrá Bar.fed ficrelligas dicta Paulcdúten ¿cólonas 







































Inno.te, 
eltolz.cio, 
boga 








Tittulo.XIHL.Como fe deua entregarla herenciaal heredero. 


continttpolTeGionempnominehzredis,procedererciasdidlá, vepro 
baracin«d.$,q percolonú.Scibi tener Alex.BcidEf hgres locarer 
dumapoltaditál: editar ante apprehófina polfebiona,ftatim q có= 
dudlorapprehedacró,acquidieh: redipolTeís sl 
vweinadi$.qd per colont.k vide Par, de Cativin.l.li homo.iFde vliscas 
plo. Kan ha 

ss pobit ras 
tone lurs pa= 
tronacas pres 
fentare «ame 
poffefionem 
acquivitiz Bal, 
q licinal.fi.co 
Juéi.C. 

















enlasleyes¿fabliencfarazó. 
Ley.I.Como dene fer fecha la entrega dela he 
rencia alberedero,e por cuyo mandsdo. 










fequies parronatus.chara8.colu,3, Aduerte. 
etiam q bene poteritherespropria authoritatefiveBtacóipore pol 
fionemvacantemrerum horedicariaró.fecondum Barón, jo verlo 
tem extra gl.Codecdiét cios undadE 
deharedinficcner etiam Balio.d.| 











¿9Hares oflendens coramindicerellamentipercAinúrafmneccan 
cellarom,clbRaciorvi in pollefione bonorí quaeteflaror tés 
O 









inteflamecam veltettarozom vel alía fivili foperioribas) 
Station pberiftalmpedimera túcoudirecar il hares perésdícara 
polfelsisnem fitimpubes de defcendentibus contra quefillacionisvel 
ftatus obie io difiexturv/quad tépuspubercais:(ed (i proprictatem 
petatnó difereur hno cognofeciedeberiudex de ca queilione: lado 
WLel heredero.Procedircxiain inititutoin re certa Lo coha 
xede vniuerfali.fecí dum glo.in...6.Coeediót.divi Adsiacroll.dequa 
ia fumpta cltyvel  dacus cepuciauitiquando tá nórepudiarit, inc 
inflisarusin re cerca nó habebit bencációillas, neg bolos. fecadumn 
Ange. Salicerinaca fade tradi Alexin.l.quodens.C.dehasedia 
Fica ef verior Ke cómsnis opinilo cómaBar.k Pauin.d.14i.qui 
runt,g8 ¡o cafíahabearbeneficiomiliños.1. Quidautezo fifa 
Ritazacin legitima. Bad.inad.1.6.quavoluic.qd habeat hocbenefició, 
traia teneribi Alex,col, averhiciuxta hocquaricBald,ex 
eo, q! leritimanóúiequora haredicatisifed quorabonorú,quév 
fequi Desusin.d.L6.col.7.Cimiliterlocam hubebithoc beneficiñin 
(ario,cuiverbo tantúcltrellitutal;erediras fecódú Bar. 
cerdoduinadal 6.8 fequitDeciusco.7.Etidévidemr dicés 
gnialihgres gransrustideicómillo visinertaliznolitadixe,ve 
el ói.cic fupra ea.partic.Sed an dabiturhoc remediom 
“Torieve polkeíio confirmerara3adic q iclecundmCyn Bare 
Balin.l..C.de caybó.edidt.Guido papa.quulgncipicedictú 
8cí.quiz.Deciasin.d.Lh 
haredes.in prindEdeacquir.polleflel. Haber exiá locúin fublli 
c£ta vulgasi,vel papillarioglin.d.Lfap vesbo.cs partesdites 
'acumn ft, cales fbítitutionis euenit:8e 
ta vulpad,velpupillasi.fecandum Bald.in.d 
in.L.ufEde his.querin ella. delen, Cum quo tráfir Deciusibic 
dem.col.S.defendesBal jemodermort aliquorú, quite 
nuerúcio Lvoccóta Balas: a li ,proutcllifla cin 
materia niqueexorbitanialiud efec ,pre ue voluiridem Bal. 
1.decófito.ver.écidoo flaruta.Ded vbifapra daturetió hac remedid 
cpoybexecurod teflaméri jp pauperib? in (ecundúBarin+dal 
Mvbi 8 Bale Alex. ¿ali dtmoderni,ScperBal.in. fi quisad decli- 
nádi.co.2.C.depis Scleri Dabicoreiapii y heredicate delara filio. 
ve Stradit Balan .cónon folunin prin.C.de bon.qu: 
hocd patre epiftopo cotra ñ de Are.inss. 
inff.depapillafabfice.perte 
pupi.fede jvefl,quí primo di 
vbirefponderadad.tohac v 
non tolú.S per Spec .werfled pone.An 
fa remedii del centérib” ab inteflato:8: cols opinió eltq nó. 
vecóclucir Al i ¿cóemopinionein fequur Calde 
i intir.deteltan addeBabinca.viniccade cóxen, inter mafcula 
le beneficiovbiécdicic, <p capeticeñicofiidumiudicis filo, 
vtponaturin pofleGió: vacitc,galifilluselbyergo bares. Bcc. undeidó 
operatur ele ¡hreredis;gd operátarrabule team. gd dicie 
e 



























































































































dis.veBal,inedele 

















Tenorar dignú.djure vero dilius regni,porla.ótagain ordiurezalia 





16 folúfilio:fed exiñalteri fuccefloriad inteflatocomperir lud Cb 
¿úiudicis.Schilliusil vulgo diciturde Soriayremicditiad pollelsione 
104.queLiuberin hocfn:marie peedi. Dabitciia bus Juemedió, 
praterito £ilio dntavre,quenon Dabultficultacamáutandi tellaméci 


¿uiain puerperio decelsciinxta cam. .Cde nofficio.tellame.vbi 





.cola4.kinudl 8: que tradir Alex.in > 


có 









sien 5 ñ 

hocdixiBal. Quid zuen. 

sionepolirval 
¡rpa 











inticaen. 5,1 
tabulssedan dabiurhocra 





teel fudgador", e moftrando carta del 
teftamento“en quecra eflablefcido por 
heredero, fi tal carta fuefleacibada, o 
cumplida“ afsi comodeucfer, cnon 
fucilerayda,nin canccladaf. Eftonce de 


Lio maiuviavi 
derar q liciga 
civito bono» 








mis. Ba 
Marcellus. quid. L.ad Trebell.iautemfitccedatur in maleza ex Jn no, 103 
«iipofiione intervinosdabieurremedium legis Tewina. 87h. clio tia 
s-parica.Snotajn hocpulchrum dicrum Archi.in.cior G1.colta. 7alibisa 

quod li duocótendunide vro beneficio, Sepoticrai 
vno quam proalio,ille quí offer: porioraíerael 
'ndusvelruendas,allezar.d,l.fiode qual fo: 
C dlludesdor.Decópetentiintellige,prous die 
in verbo comperent 
























un etitad porelatemdiui 
qui magiftracibes. os ipapla ramon copa 
inpoffebiones catibis municipalibus, fecuedúa ñ 
] tcozmiio.bonorúfide oflicio dius, cuá 
sltiurifl,de que ruiratar Poo. de Cashábl, 8cf bona 
«cxiumjdoss territori] facie Jionena ad regul 
nemindids,qui pronuutiit de minendo , quando partona exaz fab= 
ditañudici,quí procuntisuit.fecundum Bora, LA 
A UCaradlicfiamento.AnintaMizanmiglcorici 
fin in.a.nocabadicit,ó Ecaliezar Dar, hoc dicfteoin.Les 
deobus.MalebonorpofteClecundú taba. li de rente Bar, videtar q. 
nó fufticererexemplá teftamiri, crió de mada ciullénorarij:quiapol 
ferefit osiginalecaceliató, € haberevició,quodin exemplo nósppa 
xerpprerz aduerúr Decius indol.En.col.4.in.¿ncta.quitamen refer 
modemosibi tenentes(uficere iexemplum brmanu ciuidanotasi, 
quieripficoriginale; cun taleexemplura ficdaridero fecidá Bars 
dofo.inauthentica.l quisinaliquo documentó'C.desrden. Sci Ll 
qsexargrranijs. protormdbide edenoérforte ¡Mhadeltvcrins.de ita (ero 
Maturin pralica.écfacitad hocqá not.Barind femproni fe 
2.Etrprocedicharcaluvecdumin teflamento in fripristed eñá da colla 
mentomuncapariuo.glofin.d.|fiin verb.depoltionibiK. Esbi vide 
perdodto.fignanterDecinm col.11.8 non aportebit probare de mor 
tcteflacorisifed facis el producere teftamenta.L5+ $46 dubicetor, (E 
«uéadmo.tefla.aperi.tenet Baráa.d,1.fvbietió Deciusacol.$.refpó= 
detad lá pprziamatar quis viuere,v(que ad ceptumannós. Sed gd 
Gapparcát duo teflamenta codg diccófefta;Senócóferde prioritate, 
.Ecpofterioritarezglo.monetind.fi8cBarina.$.non at. de bo- 
nor.pofTef.fecúda rab,6: cócludir, y propterincerticadinévtrio; vis 
tict:nilialter ex haredib? polsideret:gain cafu dubjo,Bráncerco po 
vioreflicitur.fecidúBarn.d.$.nóauré,dodn.d, | velan alte 
rotellamento cétinflitura placasla,gaillud praualeret Ludoui, Ros S 
sainteperauthe kimilierin.n(pecaliCudlegfild dod modes 
id. L.Gimo8 ere alcósic point quádo salsa 
nocflicinticalaraLecándá DeciñinadI.6.co.M: gd videcurín dul 





























































3 queflspropofitade duob' reltamétis:gaalserpofides denecitare 





fatendum elt,q habearpolfeGionétialarisó o praferca: pia caulgs 
Ehcfralialaho: videsurlaboralleDecius.Lámita e nibranbo he 
redescócordarét: de vis cederet alccri, 6 rentitiaretius Mústune nó. 
vitlaretincertitudo,vedicit Arid,de Mersin.$.prarterca, lafegunda, co 
Tu.2.de probibitfeud,alic.porEed. E 
e Go scubadaycimplida. Com ibliciooti numero reto d En Mié 4 
+ Scdic quod fitperfedtumratione velas. vcin.Lis quí. a detefia. ! 
dequodiviinlaztitus. 1d 
£URayda min cancelada Erhichadicatur deteftaméto provino prima fig 5 = 
raappatet,vi.Baliin.Lpc(tdivifionemsin prin.Codeior.Esétignor. 
Quid autem(irafura nóficin loco (ubitátialiAle-poftaliosivadel. 
dicit y túcndimpediet miflio, «Barán.Lfivo 
deteliindiflinQerenentis q ralira vel cancellario teflamenti ba 
irmpedirciNá mifionéin pollelfsione.é opinio Daradefendi Doa 
d¿lífi.col10.Sed pati? wibiplacecopin,Alexpott aliosyt 
licerisedofisinllrufeera neqvidabit ralla 
notarijiinotari? de hocacteftcrn focal 
detella.vbj 8cAlexkcnó vi 
sib*colligacue,q ficdeber fare. 





































velcácellar 








- Seftapartida, 


fura,Ginftrumencumteftamenti,velaliudreperiturapud aduerfarió. — contstabu,adtorvero: replicar,q ficurobrineret oftendenstcftamentá. 

fecandu Bal.io.L1.C.de fide inftram.GkAlcxin.de.fivmus.Sadde —— primafacievalidum, 8 nó (afpeLú E referuarécnr exceptiones requí 

aditaque dixiin l 49.8 3partita. As z xentesalioremindagintificdebeaciflo cafificriaCum dit legespo 
62 Enemandando,Sufacir,quod vina voce perar,Ét qyin(cripturaredigan — ejuscondirefireruntia fauorévocatorú ad maioriam, quamán dam- 

turlecundumPaulde Cafinadol.f bonustextin clemien£zpe. ver numerederem, y perditasall, nonfiic(ublatamremediúbuias.l, Se 

ficu.verm.de 1.6.C, dediat. 

verbo. Gigni,8e : lui Adriano 

procediteram mandando? lo el : deuelometer en — eradefendido,orazomallealguno otro tan 

quando appa- pofefsion", eentenencia delosbienes embargo?femejite deftos. Fuerasende — mediúicópetic 

rea concradi= de la heredado, edetodaslasotras co- fi luego*quificre prouarlo quedizeslin in proreto 

IuntBarcol €: fasd,queclteftador auía etenia a la fa- — alógamiento ninguno. Ca cltóce deue  dum glo 82 

Paris: 4162 zon quefino.Enon deueferembarga- — fedetenerlaentrega,coyrle:crefccbir e 

. E mn 
poft años ibi datalentregacomoefta, magueraquel —. lasprucnaslobreetarazon. Perofiel Gin adoptio Adir,fa 


: iS que fuelle tenedor de los bieÑes de la — heredero fuelle menor decatorzcaños! een na 8.C, de 
Jotener Des? Herencia dixelle que aquelteflamento — e demandafíe tenencia, e entrega de Ecidamicón cabonia 


ramelo.kpla edift 
> A erafalfo",o queaquel quelo mando £z— losbienesdefupadre!,ode fu aunelo: ne aclara 

ML Denelometer : ra z ¡mando maño 

enpofefiten.Et zer,nóauiapoder delofazerporquele fi aquellos que le quilicren embargar ER A SbREo 

fic quoadifá E tefamentam e 
'amenti haber executionem paratam, —— fiautem fiftac(fetintervinos,cogica,Sividequenot.Bal.in.l.Marcel 

itemidem procedar relpe=—— Jusgaquidam. ad Trebe mico. decontent intermafcul, 86 

in. 6.mota.Saduert,quod lcbeneh.8cArchidia. .1.col.4. 8 vi.hodiedeclaratio 
cif illtus qui pofsideret, —— nemnouamiiperiflamateñafidtamin bonis maiorige. 
«Deciumcolios 1 GLótenor de catorsg años. Adde.lr7.xiculan. Ecqueibidixig. partita, de 
muoristiporepobidebar, ve — deimpubere dicitiquia puberinon datur.13.$. puberi, de carbonia. 10,tita7. 
barecur, y teltarorpofledir — ediftexiflenteveróin vtero daruraliabonormm poflttsio ventris no lib.s.noxy 

morcemerftatosis lies. mminegper quí pronidetarnafcieuro.l.xin principio.ff de ventuin po recopi, 
calibus:obus?Alexá.confaz. — fofanitteno 

ciitellesdepo» Le EL Demandaferenencia.Ex hocverboiunélis pracedentibus probatur yy 
eniens poflebio — hic, ¡abonos peleo de q Joquicurnoncifta. Ln flio ¿me 












































vidcibipe 
nó requirirurcitacioali 
fecundumBarcindiQ3.4. 
$ e Uhelosbienesdela hereda? 

hicabcin.d.L fi .Quidantera: 
vd ppertr 
tenuitcaldem resan 
incipirponderatisver 
nani de antiquiosepoflati 












































































inaliumnon obfiabi iftusteftaroranimore _ pubere(quelatinedicicur Carboniana bonorúpollefiic)deteriafilio 4 

tinnitpolÍcñion: lam pobiderias.qui ad mundinas.fade " Infituro ápte,cujuscótrariivide 11.5.Póponias, Sin,» 
y acquicenpof.E:.Lfi id qd.$.1.co. ueallegatad decifionemquá — cúfineFdecabonia.edidt.vbihabetur,g filioinítituto nó damrcar 
dam dominorumderote.videibipercum,$e copita (rperhoc, bonjanú:quia fufficirei bonorúpolTe(sio.fecúdi rabulas. dic q ¡llud 
9 d Uberodaslas otras cofás. Y iderurex hoc y di defittuspofidabarali —— procedir,quando nónegareturcilefliú:fi tamennegaretur oponen 

quabona titu.miioriz,c exam inillisharesmátti debetin poflefíio. — dociperfiaccelloresabintellato,g non valetinflitutio, quí. 
nempronteriam eftip fendalibus.fecondú Bal.in.c.inprinc.verti, — eft,vtfilins:8: q mon cftlilins,velallegarerr, q eftferuns.8 fic y non 
quero ergodef ii orelthaberehieredicacemiquia inflicucus ef veliberstuncnon ceffa 

interdomis Scagna jusfed compericei remedium carbonianúex cólico 

debenc.quod vide 3+5.quánisa/f.co.faltem quoad differéduma queflioatin tempuspuber 
muañoricatos juxtanoraraperBar,poft Di “e tatisyeibi haberax,écita vult Bart.in.d.$.Pomponius. € clarins Bale 
f.ad Trebel.8c quid li intresincorporalesjan inillisfaciltam inL.Cadecarboni.edidt.Alleg,l3.in principio.ffco.8.d.$.Pompo+ 
deBalin.d.Lfin.q.9.colpe.bribivide deiureparronatas, nius.que legeslicerloquantarir dofhumolalitao, ido dictdura 
10 e Gouecrafalfo.Concord.cuml,2,C.de ediétdini. Adri.toll, in lam nato:cum negature/léfiliumicum Gir eadem ratio, quod ctiam 
M1 £ Gion avia poder de lofazer.Adde.d.La.8cibiBar.£do%o. vetuvidesclareprobacarhicin fla.l.particaram. Scidem tener Salio 
12 g Corroembargo.Nó ergo admirreturexceptio defeftusproprictatisfe= —— cer.8clalon.C.de carbonia.cdi(tinsubrica.Cófert ctiam, quia ¿ftud 
cundumAngel.in.l.:+C.co.allegansInno.n.c.a.de canfapodielT.K beneficiam datar impuberiinflicuco ab extranco,ficius ftatusrenoca 
de.nifii fferrerermrprobatio.fecundumeum,Kproba —— turindubium.vteft demente Bar.inoly.S.miflm.fF. co.colu. fisBcfar 
cius in«d.ifi.nono notabi, Item neque y filusfiie —— citbene.1.de bonisin princ.6ribiglo.ff.co.quod proceditindubie, fi 
quodintelligcimif exipforeltamento conflarer —— taliimpuberiinfliruro ab extraneo,quafliomonearurpobidenteralh 





vequiafuitin co fadia mentiodefiliononinlli= —— impubereperimpubes.5ipupillus. co, 8 ibiglo. 



















tuendo eum,nequeexh.rredando:tuncenim extaliviio,cum ftvifi 1 De fu padre, Hoc dicit:quiain bonismatrs, nó datur remediúcarbo 14 
bilesimpedictarmiio.fecandumBarin.d.1.fi.Kwradir Decinsibico —— nianum eneralites.6i.l.de bonis.fE.de carbon.cdituglina. 
Jumarolupers Lolfin verbo viriacum. 3n verb.patris.C.co.é% rationemuradiclafon vbifipra que ell; gacá 









3 h Ueacgo, Sequicurnotataper glo 8:quomododicicuriftud—— digtacarbo.bonorampolfuñionon dexarexharedatisvcinida.Pó» 




















ati declaratibi Bald.indnobus)ecis,E tandem vel hociudicisar=—— pomius.Bcin.l.quideinofficiofo.Edeinoficio. reflam. $ pratedtio 
bitriocommitti. de quando dicararexcepriorequirere alciorem inda= —— imatrishabeatnrpro exheredacione.vtin.$.materinflicde exbareda 
ñ inem.vide per Barsin extrana.adreprimendun in glo!l.(iperparte. —— Libero.infertur q non poteíl haberelocamin bonismarris,ex quara: 
i colu.1.8:qUnon potell expedir propter iudici breuitare —— tioneinfere Jalon ibivnum quod dicic nunquam Jegille tan ab 
inalio judiciocitreferuandam.fecúdo fiquis, C. decaptiv.. — aliquo,quodfi mater infiuiffee flama impuberé, cuímouctur quee 
quodautem defacilipoteftliquidari,dicicurliquidum. vide per Bal fGioflatusttanceriáin hirreditate matris, habererlocú hocremedinsa 
busminiradiaca preferipio. caddequenotar Decius.—— poffelsionishabendi:ex quo cclfardigaratio. 6: quod ita limitecus 











/ confil. 424.8 Alex.confils: alin.infuper.col., — dia 
acdeprohibi.fensalie.per Federi, q quando felloniacít viibilis, vel de 
faciliprobabilis.cuncvafallus non deber inver: hs 





me bon 
nacompeticill 
eo.fed conratabul.compel 





1.8cinfuperhoc dicito(lendirarionesquia carboniar 
,quibus competerercontratabul,].1.in principio, 
illisquibuscompererer ab inteltato ho» 























requiritaltiorerninda edel e norum polleísio ynde Niberi in fuccefsionibus pacencom La facBs, 

Tnno.rec.  Tauri,Gpartitarittran fertur polleñio maiorie ,(lisinquetrásferar — fftabul.tefla,nulL.estab.fed contra hocinflarux: quiacontra reflas 
¡  nonporuitproprisauchoritste oceupare:quia alluseltinpoflefione: — menta ferminaram non datar bonoram pollefio contratabul.l le 
vndetecurricad reredia pofieiToria, Srpr:zfencacinftramencumma» — Jud.S.adreflamenta, E. decont.tabul.Echc non deber habere locura 


























loria«Aduetfariusvero cpponit contre mañoriá aliqua,querequi carbonianun á hodicin bonismaternisnon davur bonorape 
lagincan dicens,yy omnia quie derrabiant maiorie detrabhunc —— poflebiorvndeliberi.lequotiens.Sribiylof.C.delegiti.haroBaliosl 
queno Bar. varuisEqp visucclamatexta fico, vení fequicurvidore.C.vndelegiti.Sed poreltrelponderi,gho + 
cin darvon pu .debonor, pollel.conera — diciamdabiturbonorúpoliebio córratabulascontrarellamentó aa 
erabbin.ci ¿polia..fiin adeptiong. —— tristeumbhodieprateritio mans nó babeararpro exharedar 
cernos lurel > prismáleétura de bonor, polls — fraliud quoquein auchévico.y ecu de appelia.cognol. Cadi. is 


EA 











vi 
mia.edict,S opi. Ange.eftesis,proutarec(tactr deciusín.l.poflbumo 
nato.num.S.C.debono.pofT.coner.cabu.vbilaf.colas.8:.6. defendiz 
iftamopi.Angel.Sperconfequens dabienr Carboniar 
bicifta.l.pardicaram.á dixie,defl padre :ná uppleri potelt,vtidem 
fitinmatre,fi- 



















cutctiái.l, nos dixeffen, quenó era fijo ,o nieto dead! 
vitu7.casparte , E E 
cun loq HE de cuyos bienes fe queriaapoderar,o q 
Jal.depri si craficruo,eltoncenon lecmpelcé tales 
tione,di e pp ir á 
paro denbele embargosacomoeltos,antedezimos q 


deucfer entregado? enaquellos bienes 
ecriarfe cn ellos, fafta que fea de edad 
de catorze años!, e dende adelante le 
pueden mouer talespleytosfi quificré, 
ecltonce auracl mejor entendimiento, 
camigos*paraampararfu derecho,lo q 
non podiaauerante delte tiépo. E efto 
que diximos,ha lugar,quando cl fo,o 


dubium,g 
idevelitin ma 








tene menti ad 
d.l.de bonis.Í 
prin. fa cod. 
yy a Uralesébargos. 










a cl nicto,demanda tan folamentelatené 
C.cod.deCar-  ciadelos bienes q quiere heredar, mas 
bo.ediét.$cad — (cl demandafcla propriedad £de lahe 
mente, p prada 


rencia, cltonce todas las cofasé quedi- 
ximos de fufo, que puficífen contra cl, 
deue las el fuezoyr, cexaminar,e librar 
fegun derecho, fin alongamiéto ningu 
no,ante que lo entregue dela herencia, 
quecs alsidemandada. 


sividetex iíla 
1. pericab 
mori polfel 
liura impa. 
ero linegetur 
fiñus non ele 
necelle , q 09 
mitra pa 
mum ud 









'operremedium Carbonianú,proutdicitBarto. 
miffumT.co.fed ex codem indicio cófequi 
turfradtum Carboniani edii,teplicando contra exceptionem, q 
quellio (latus, Sbonoci differeda litintépuspubextatis, Scnora q 
¿tillad remediam impuberi comperar, deberprius conflaie 
sprafamprionos,licdenon perfeétas probationes defliatio 
Ñ ctilivm:Snominabar flium ye 

























18 D Aentregado, E 
fizoyperte: 


dl.quideinoficiclo. 
ay € Sencllos.Ado.de qu 


jolo.£c1.6.C.co.Sclicitpollea ná p 
vrellituere alimenta que percepit:niliprobe- 
uia fanétios ell y 
aliqualicerprobaueár,quáquodfaiec mor 
«Callin.dil.quí deinok- 
.glind.l.:.Cade Carbo.edidlavbi bonustex, 
años Nam tinitur hoc commodúhuias bonorum poffef- 
igtepubertate,l35.puber.fF.decarbosedic.|2.Crcodem. 
adhucti poll pubertacé ¡le millus fullincbicpartesrei,Scpollefio 
iplocauente nonauferceurab co,vtin.l.de boniss.poltpubextatem. 
ibivide Baraquid antemíi quetlio nó far de filiatione,vel a 
tuiptivs impuberis,(ed de (lata pacris an difFiratur tunc que(tio vq 
adtemporapubertatisedic q lic per quetionew flatas parris verti> 
fimiliter queltio,(uper lata flii,ve quia defundus dicatur feruus 
fecúdum Bari mifum.Eco.co.f.per.l.1.5.:d li materáE co. 
:"(lionem.non reuocacur la dubiam latas iplñas fl 
infticatus ab extranco:tunc queÑtio non differcar. vt in-l. 
libere.C.depeticio.heredirarenerBarcin.d.$.millum cala 
fiprobationes non oferrcrenturincontingr. debererfficri mibioin 
pofTeforio,vtin.l.2.C.decdid.divi Aldria, toll. gl: dofto.in. 
Lliber. Aduertectiam, qpfiexpediens(icpupillo, potiusnon differri 
queflionciniltamintempus pubertaris,id Beri deber quod bi fieveá 
Hus.vtin.d.L¿5.duz.f.co. 
21 e C.Amigos. Expedithabercamicosad defenfionéliciumavthic vides. 
22 £ GPropriedad Petitionevidelicer,hrercditarisifitamen velicfiius fuper 
fedetein petitorio peripliminchoato,Etráfire ad poffefTorium pol 
fer Scdifercrarquerflio,(ecundam glo,Barto.ScPau.io.L.pertext. 
ibi.Cade carbo.ediét,S: vide per Bartoiod5milfum.fE.cod. bonus 
texaia.c.paftoralis,decanf.poll.Scpropric. vltimo not.circa materiá 











alieno: 
tuus fame: forcé erar filias, fecundá Pau. 













































elionem, q pendá- 
te impubertas 






MLe)-111.Queeslo que denefargr el juez quan 
do vienen dos herederos, emuejtrá amos car= 
rasdetefbansizoyde aquel que los eflablefcio. 





« bonis dií 
racur, y confli 
to fuinmarié 





Elante cl juez viniendo al. 
















defiliad 
zund ome que moftrafle cl bear fibi tradi 
eftamento , en que fuera Poli 


capator expel 





2 cltablefcido por heredero 
de otro,c pidiclTe que le meticffen en 
pollefsion de la heredad, fegund dize 
en la ley ante defta, fi otro algue m 
no i : ante aquel miímo fuez, e Lou 
dixcífe que cl auía mejor derecho enla decarbo.edica 
heredad, porque fucra defpues cftable-  Ádtmbeneno- 
fcido por heredero: del fazedor del te: Eres 
ftamento,o porotrarazonalgunal 
moftraffe, eque disefle, quelo 
luego prouarl, eftonce cl juez denever 
amoslos teltamentos,coyrlas razones 
deamas laspartes, celque moftrafle q 
ha mejorderecho en la heredad aquel 
deucferentregadocnella.E fiamosmo qu 





ina 

















torí ad m 
EA 
Riñones, $e 
per imellizas 





toltaras, 
li taa 








fiimpubes$.cúvero.tE.co.cú gl.ibinó.eiñ habebielocá mifio ex Car 
boniano:(ed q:tio de (tatu disfezéda eb, veibi, iauts effer mañoria fas 
dtaráapatre,í a macreyan túcin torú haberlocú Carbonianumevide 
ibidéin vortiqplane.Scibi sq vatesep ex Carboniano,túefiecimm mif- 
fioio bonis Sin bonismtis,9abñpór ele, eii? prs, 
Sendilli?g dr ótra,fed fi ellercalus,ep nó polir efe baftard”, 
fiueillegitiex pre,quin eriá ellerex mre,vefiallegareturcó 
nitas parétcú (isa veriufoycú ibiveniacexaminadú veriiggiv?s 
ná folú q tio di Terarur (uy Legitisnicatersorúée har milsio ée in bonis 
plane.£.Limpubes.fipupillas.Eco.jondta 
debonisin verisolaneLuperverb.differádacin flicór Alb. 
des ipapilP.velic,qpin cafuiil”.5. profe Carbonianú 






























poft Old 





quo addilacionécótroucrlicinó veró quo ad milsioné,8callezanotas 


tadid 


in.d.5.plane.perg].fed reAtincellcttanó cótradicir,imoalsi 
qddixi.Sc-quid ñ maioría fit ma:erna, an inilla habebitlocú C 
síamun Scilius.l.dipofitiozhoc decidic.L.de bonis.in pri 
fimpabes.5.ipupillus.eo.tit,ex quibus decides.quid fi efTer q 
16 polferqs dici baftardus ex parte marris quin el 
velecórra. vide GnotBar.in,l.z. euetil 
¡ñiallícuro mouetar ¿fio fuper Rata haber locú Carbon: 
viderur pin mañoria pronenitiureiniicarionis:habebi 
In maioriaveró q nó ur: «etyviderur q nó hab: 
bonianú,veprobarurin.!.curmfineibi jura libercoram. fad 
y Uiascofas.Adde.Lliber.Scibiglo.C.deperiharo. (Lex, 14 1o 
wSiimpedicns haredempolTelsionem perentem, ¡tati docear h 
ditatemad fepertincremittcturiplein polfefionemm,E:fi ambo equ 
probentfunt aquémirtendia. de 
h 4. 4lguno.Quis dicatur lezicimus contradidtorad impediendamifá 
milsionem,declararilta.l.fed vide pleniusperglo.in.1.fin.C.de ediét. 
divi Adria.collMiupervrb.legitimo. XibilatéperBar.ó Deci.col. 
13.8c14.quideclarat mentem Severba Bar.8cibi etíam vide quid li có 
tradiftor veniatpofl licentiam datam ajudice feu mandacam de mit 
tendo,vel poll mifsionema 
1 di zzeredero.Gloin.d.l.fiinverb.contradidor.polvitiflud exéplam, 2 
k ERsondlguna.Videglo.Edoctowbifipráio verb.legi 
1 GLuegoprosar.Not.bene,quod lemper quiscfllegitimuscórradittor 4 
































































Si paratuslitdejurefuo probare in continenti.3cadde quod habetur 


R 


fupra.l proxima.SiBarto.S Paul. in.d Li. 
Partidas 














peo. has 


sed. 


Seíta partida. 


Qiex, 1117. 


¿0 Sipolfefforá quo'euincitar hareditas et pofTefTor bone fidci, tene 
curreilicucrefraétas perceptosañ litécórel4tates nó confampros,de 


percipi 





a Uorlla.Exhoc 
verbo iundtís 
Ma.Sc.3,(uprá 
proximispol 
fet forte quis 
dicere, q cum 
illa. 1. veniar 
Macim,polkd. 
egos quer tras 
Can 
fioneinpo! 
fionc,ex dis 
1. Sccdiéto di- 
wi Adrian. feu 
LG illtusticul. 
Code cdióta dis 
wi Adria. col- 
Jen. exiamín 
¿llo remedio 
veniar códem 
nario fruduí 
perceptorúex 




















tenet Spec.in 
tirudetella.f. 
fequié.col.6n. 





fed nun- 
quid accelsio= 
nes.imo q fra. 
tas de accele 
fionesnon ve- 





proceflu cau- 
Le is.col, 
vadeta dí 
cas, «p iflalex 
partitarú, ia 

non loquitde 
illo. remedio 
















tetex fu 
2b «oellos. 
locupletiorfa 
tuncen 














Xt. 
£euétas.Bcin.. 
titio.ha 








gaclanán 




















Se 
yde quadixiefuprain.1,primajibilafegíidasin qua veniút 
.kicem ventune 

fam enimia ifla lege non loquitar de poffeñione re» 


cioribus:ouo 
y nenexeisfidtiseltlocuplecior,tencbicor inquantum 
useftvcin dig 



















nótenetfed male ideipofTeTor,de: cofumpris, Xt dealiis 
percipi pornerantdedudtisexpélis corú grariafa£ts rencfo hd. 


ftraren,que háegual derecho enlos bie- 
nesdel inado,amosdcuen fer metidos 
en polle(sion dellosegualmente. 


Le). 1111, Como dene entregar los bienes de la 
herencia al heredero aquelque es tenedor della. 


Ntregando eljuezde laheré- 
ciadelfinado, aaquel q ouicl 
federecho delaauer, deue le 
otrofimandar entregar, delosfrutos de 
lar.Pero cneftos frutoshadepartimien 
to.Cafiaquelque cratenedor de aque- 
lla heredad,ouiclk defpendido los fru» 
tos que cogio,o ouo della,auiendo bue 
nafe enteniendo la, cuydando quecra 
fuyacltoncenon feriatenudo de darla 
eltimaciondellos? masbien feria tenu- 
do de dar losquenon ouielle defpendi- 
do,ftalgunoslefincaflen enel tiempo, q 
el pleyto fuelle comengado fobre lahe 
redad,o en el que fue dada la fentencia* 
fobreclla.E ete que era tenedor dela he 
redad,deue facar delosfrutoslasde(pé- 
fast queouiere fechas, co labrarla, o en 
razon de cogerlos frutosdella,Ca fegú 
dixcronlos (abiosantiguos, aquello es 
llamadofruto,¿ fncaen faluoaaquel q 
locogio,facadaslasdefpenfas* que fizo 
por razon del.Otrofidezimos, q feyen- 
do negligente, o perezofof aquel que 








5.fruétus.Sc.lállud.$, predosff. de pa 





dejpta hrareditate Sede habente ius ad cá, Spa 
dixic,que oieffe derecho dela aer. 








illud$.predo.verficuin bone fidei. 

quam au gmentum in vaiuerfaliiudicio. 

Angel.Scprobacarin. |. item veniunt. $. 
fuluic.8c$aquód autem quí 





fiderafin judicio vniueríali peti 
efcutus confumpri,exequirares If 


Ei cer.per.qd dicit efe mentitenendá perpetuo, Kalle 
in literis.col.de: 
«in verb.cúfrudlibas.Sigl 
derecum divifo, 
sou loquitar Innoce 

in.lgo«cicala8cerdia parcita.nam li 
amnetidei polí 
¿cura,vein.d.5.(i quí 
Albe.S volvitctian 
d.in (umn.co 
editadis, Sere 
«lei polleífor non tenewur deconfumptis: Se fiiclocupletior,niliia 


¡i.fpoli.SegLinflita.deofticio,iudi. 
$.fi quisá non dño.in verb.fru 
intelligc hoc quádo fiudtuselfentna 
«£cololfaperinsallegaca: Se habetar 
fet Fruétusinduftriales, lucra 
or, fifantconfimpt pro cultara 
non domino. 8cin cis procederet quod vale 

deverliscum fruétibus.dcAzo.C. depeti 
¡aGignans differentiam interpetionem 
“ationein,dicit q in reivendicationé bongfi 
































€ 
















duobuscafibus.vt.Edereivendica.l.fumpras. 
tras Angeltamen in.).ex dinerlo.fderci vendin princip 
ctiamindultrialesfructus refliruacbonefidei poffefior 
diciofingulari quatenus fadtas ef locmplerior : £cibi 





tiencla herencia, de alguno quefucief 
nado,nólaaliñando enla labrar, como 
deuielle,fi elte outeflebuena fe en tenió 
dola,cuydando que era fuya, oauiara- 
zonderechadela tener, cftóce dezimos 
queficl ouiefle a entregar al heredero 
por mandado del jueztal herencia, non 
feriatenudo de darlelos frutos, quepu 
dieraefquilmar della, fila oviclfe labra 
da. Capuesque el buena fe auía, ente 
niendola,non femeja queel dexaua de 
la labrar por fazer engaño aotro: mas 
dexaua la como ome q dexa a lasvega 
das fu heredad , que la non labra por 
nonpoder,o porotrarazon. Mas (1 0- 
uicfle mala fe 8enteniendo tal heredad, 
fifuyzio fuere dado cótra el, q ladcfam 
parc, elteatales tenudo de entregar la * 
heredad con todos los frutos que cl 
efquilmo della ,tambicn los delpendi 
doscomolosotros,que tuuic[lecftóce 
e aun con las rentas, e los frutos, que 
pudicílen ferfacados della ,fi laouielle 
labrada, porque nonauia derecha razó 
ninbucna fe en teniendo la herécia del 
finado.Pero cfteatal las delpenfas q fizo 
pormeforamiento delos bienes delahe 
rencia,porrazon de laaliñar,o de coger 
losfrutos, bienlas puede tener he facar 
dellos. 


car multos in 
hoc 
trarid: 

ma opin. 
fuit Ázo, 
manior 8 


pr 
cupletior, ni 
probetarcon=, 


AE 
hire. $: idem 
Anzclio.das. 
predo. 





tióis haredica 
tis, an quís fa» 
Aus fueric Jos 
cupletior , ve 
hic.Scinel. 6d 






tE 
redi. Goetiá lis 
tisconteltatea 


lis crol 
fitlocuplecior 
licét ante len= 
+ tentiá delinar 
efe locupletior nihilominustenebitar,8 fitéporel'tis cótellarenó 
fitlocupletior(it tñtpereiindicarcidzeric pit4.1. q approbat.d.glo, 
UDefpenfas.Adde.d.1.1a dño.$ £rutus.ff.de petitio.h..redi, pe 
Usacadaslasdefpenfes.Add/d. fundos qui.£F famil,herc. 6%,1.6adño, 5 
¡Aus.Efolu.mat.S qd nor.Bal.i 
z expé.«Pau.de Caltiin.l.quác 
tas.£had leg.falc.S*Spe.tinde loca.S.p 'exf.quid fitibilocaui, Se 
hzcregulafallitin decimispdialib”.vtin.corua nobis.dedec 
fallic,qh dis datterram (uam ruftico,vt cam laboret, 8: derfi 
partem frutuum:nam debetexpéía fieri fumpribus coloni.ve tradit 
Alberivin ditto.$fruétus.Innocent.S Abb.in.d.c.tua nobis. de deci 
amisvero perfonalibus,velhisfimilibus, que percipinntur indullria, 
¿elabore hominum.videglo.S Ange.in.d.Sfrnétus» 
£ (0 perezofo.Concord.cum.L.f quis polfeíTor.$.ficur.£E de pecitio: he 5 
red.¿%.lfed filege.5.confuluit.codem titu. 
Uorala fe. Add.d.Lóllud 5. prado. Lité veniunt.s.fruótus.ffde peti 
tio.hare.8c q hic difponiturin poffeTore mala fidei,idé dicin poffel 
fore bone fidei,poltlicécóteltatá, (ed filege.5.pantéaic fenac.yerfo 
q fabinitio. Bali antelité.£fade petiharc.Sperfolá fníam reí alie 
na, di male fidei.Litéveniunt.5.peticá.elfegundo. 
antelitem.£choc quo ad rellirutionem fruétuum : fed quo ad peri 
Zum interitus,vide quod haberurio.laillud.££.co.8c infra o.Jib.6s 
h Puede rener.Erficetiá mala ide poffelTor deducie expentas faétas, g 
caula grendorú fraétuúvehic,Kind.l£und*qui.Efamishercif.a 
díño.$.1i.fE depetishare.(iue añ litécóteltatá, vel poll percipiáturfru. 
e vidal nall*ftudws perceprusfuit,an dedu 
catexpenfas malz fidel polleTor:Azo.infim.Cade petit, hare.dicic 
Pró per.l.p ifumpras.£E.co.vbi vide glo. idem tenetibiPu, 


ca 





















0 



































Titul. XII. Como fe deua entregar laherenciaalheredero. 98 


Clexr. 


3»PollefTorcondemnatus hereditatem re(lituererencrurrefliruere nó 


folúhzeredicató,fed esjam quicquid eius occalione quefiuic,Eefi rem 
hareditarias di traxit,cenetur camredimereminori,vel 2quo pre- 
tio,quodhabuis.fiautem bonam fidem habuictencturad pretiá dun 
taxat receprú 
male fidi ti q Ley. V. Que aquel que tiene los bienes de la he- 
políellortene —* penciescomo non dene fi enagena alguna co- 
ES Ja dello,la dene pechar con el doblo, 
tule valere re- [contra alguno que fucfle te- 
Mituercah.d. nedordela herencia,que perte 
Uan della, ; 
Adde.L.ite ve [2 ac[ciclle a otrofuelle dadafen 
miuntán pin. tenciaquelatornalle, deuc la entregara 
cú..equentio a 
Lied Setileze. Aquel quela vencio,con todaslas otras 
Sfi.cifequéri  cofas,queouo porrazon della3. Pero fi 
bus.ofquad.L— dem a dordellawédicl 
Pda de mientra quecra tenedor della, védicl 
peritio. hare, Leo enagenallcalgunacola detal heren 
etenebitpol cia eftonce fiauia buena feen teniendo 
feflor hanedi- - 
tas refnde- la heredad,cuydando quecra fuyadezi 
mos, que fiaquella cofaquevendio,pu 
diere cobrar poraquel mifino precio,o 
'ormenosqrecibio por ella,tenudo es 
po qrecibioporella,tenud: 
delacóprar?,ede tornarlaal verdadero 
heredero Glavencio.E filanon pudiere 


















repoenas quas 





fulrú, vbi An- 
alas 


fueric polleR 


forbonafidei — aversnon estenudo de darporella mas 
fuemalefidai, O o 
mili Gt pona  deagl precio querecibio". Masfiaquel 





ratióecótuma — quelavendielle,ouielle mala feen tenié 


aa,vel , 
foiha dola herencia,tenudo es de tornaraque 









vbif lla cofa milma quevendio,fila pudiere 
ibifub.Lverd. q, lenb Eñ Gal 

vbipolt Ang, "uerenalguna manera. Efíauernonla 
depoena com — pudiere, dcuc dar porella, tanto quáto 
promifstocca  maspudicre valer”, aaquel quevencia 
Sionercihare- . 


ditarie, y ve- La herencia por fuyzio. 
smiatin petirio 

nehgreditacis. 

Tremáredder 
etiaminhone» 
fos quiríts, 
1 fi polfefor. 
Lancillarús 
¡Eco.mota Et Sefi male fidei polTeflor,vel bone fidei emicalig 
rénecellariá hereditai,non poteric,Ñ ab eo cuíncatur hereditas illá 
ibicetinerc, de refundere friú,vtelt bon'rex.in-d.Litevenidcin pri. 
exquo Balibicolligicarzoptimiad platosineralosementesatiquá 
rénecellarjápralatura, vel beneficio, veibipercú. K Paul. de Caft. 
UCemprar.Nothocbenead.L.y in diem.5.idemiulianus, X. l, fed 
Shilege.faitrem firesdiftrasi de periiosheredi.Kvidein.l. pol» 
fe/Tor.3.penulti. Sk fina.feod. 

Ugecibio.Concordarcum.d.5 ideminlianus,% quid fi bona fideipof 
feilorhabearré Bepreriúvide. Li re 5cpreciú..eo.Scaduente,q (ive 
rushrerespriusegit corravendicoré, Stprerium ell confequatasnon 
poteritpofteapererergab emprore:cum videaturarificafle venditio 
né,6enó debet hiabererem «pretiú.tin.d.$.iéfiremas fimá, 
visSivero nócgitcontra venditoré % agit contra emproréad re reá 
vendicationejan pobicexceptione repelli ab emptote,eo q emilleza 
bona fidei pollefTore2dic ve habetur in. d.s.icemfirem, fecuadum: 
declaratibí Pau.deCaftr.náintribus cafibuspo(ferexceptione verú 
heredérepellere.Primuselt qñcócurrieduo.l. y ipfeempror iabet 
regre(Tim decuitione cótra vEditore, q vedicorcófumplerac pre= 
ritsicnon eftex cofaétus locuplecior,tunc eniw empror haber exce 





GLez.V 1. Que aquel quees tenedor dela heren= 
cia comozon deve fi fe munere alga beftia, 
o alguno de los ganados entre tanco, la dene 
pechar alosherederos. 





































“ptionéex perfona vendicoris,netenearur vltra  facere póto Secñdas 


q vedicorcópareser iniudicio, Sipm fupra (e fufecperir, gariicem 
ptorhabetexceptioné experíona (ua,vtcóueniacur auétor funs, quí 
Le offereliei Senon ple tertins, qh priusegie contra venditoré ad pre. 
tium,vefupra dixi.Sed quid fi venditortactus elHocupletior, Sc eme 
ptorconueniatur,an polsit veiexceprione aliqua contra vesum Tra 
xedemevideper glo.in.d.5.item firemiin verbo exceptione nó repel- 





d 


h 


lacur.infi.Sdiftinguesveper Bar.ibi.co,2.verfi,p huius declaraciós, 
dy aler.klicenim dolo delisepoidere,quiacratpoffellormalzfidei 4 
vnderacione doli renetur ad verú pretiú,Se quacenus iucecarin lite 
potiusad pcená, ¿ad incerclTe.oe.Li poll -Sinal 
S.peaallasincipiceriam.ff de ped á 




























dl. 7 1, 









































Omengadofeyédo clpley  Azo.Cacoin 
Gnu.colí, 
:o,por demanda e porre- . 
(puefta,cótraalgño, fobre — veniút S cag 
aj quis dolo des 
heredad, de q fuelle tene de ootidere, 
fi entre aquellos bienes fiflantnonde 
dela herácia,fucflen algúas beltiasjo ga Perditoveldi- 
3 5082 minuta vel 
nados, maguer fe muric/fen de enferme — reusab empro 
dad,oporotra razó ,entaltiépocomo — Te nullo mo- 
(eto doferiadela pecharalheredero | Ioseciperepo 
eltetenudo lerta de! a peciar alneredero teíl,iuraí con 
feyendo elte tenedor vencido delahcre — tracúinlice de 
dad porjuyzio-Masficite daño viniciTe das e 
en lasbellias,o en las otras colas delahe  iftalex. 
renciayante quecl pleyto fuellecoméga 
do fobre ella,non feria tenudo de lo pe 
char, quando acac[cicfTe fin culpa dels. 29 Tenetur ma- 
Pero éllegue focile aleivenado, La fidei poffel 
ero Í1el eque ua di alsi Vencido, Cra  ordeinteritu 
tenedor dela herenciarbuena feb,cuy rc hereditas 
dando queauia derecho dela tener,eltó Ei E 
cccldaño queacac[ciolfe, afsi comode  añnó,fed pol 
So , de 6 
fulo disimos nonferiatenudodelope-  “Mlorbona 62 
y deinótenetd 
char.Caaflazabondaial heredero, que 5ierienvilorpe 
cobre la heredad , elascofas que y fon li cr d.Cona 
E > se réliver= 
falladas biuas,al tiempo deljuyzio,que Orionis 
dan contra eltenedor, que non auía de- pa 
ñ . € Ucemengado. Y 
recho dela tener. , > A oilera 
A Ley.V LY. Por quanto riempo puede perdere[ he Liludin prin. 
redero laherencia non la demandando, 2 verliquid em 
podais E fipolilitécon 
55] Encdor podría el ome fer celaram. Ede 
delaheredad agena entres e: 
a adora] Anóm..ve 
maneras. La, fesquidoadl intencion, 
3) q la tiene, cuyda aucrdere- £ deralafe. quia a 
gyertelt pol 
fefTormatefideiipoltea controuerfía ci moncarunpericulá fatalica 
tis,velintericusrerum(peftarad cum, vtind.Lillud, 
€sincalpa del. Nambiculpastenererurctiam liantelitem conteflará 3 * 
respereat,vehic,Scind.l.8enon tantam.5.veniunt. 
Uorenafe.Quialicétpoltlitem conteftatam os polfeMoreseficiátur 4 
a:quales, 8 dicanturfdoneswwtin.Lfed fileges.líantelité,fode perio 
harred. hocprocederes quantúad fruétaspolteacollettos vel colligg 
dos,vtquiliber rencatur de perceptis Scpercipiendis, fecus veró quo 
adinteritum rei.nátunce(t differentiainter malfidei poflefloré ves 
xescapineSincermlefidipolirefideperIiscóceftaionem 
quiaprin.fuitbonzfideiná llenó tenebitar deinteritu,fine dolo $e 
eulpafua,vehic ékin.d.l.illod,Sieñcalisbone fideipolelloraprincia 
pio polteacfficiatur malafideiveré ppter(cientiáreialicnaridé eflez 
in eo,quo ad talinteritú:ficutin maiz fidei pofleffore ab initio, She 
¡lle poltlité conteltará teneretur deinteritu,(ecúdú Bar,in.d.Lillud. 
¿cin.lin fundo. E. derci vendi.quod liwira fecúdá Paul.in.d.Liiluda 
nifi resfuiflercodem modo pericura penesadtorem, fi GilTer reflituo 
ta,quiatúcpraterita bonafides excufarecillam ab intericu:veno, gl. 
in.l.icem (1 verberatumin fi.ft.de rei vendic,SFacit.d.lillud.Sidem 
fihabuifleriaftam caufarn litigandi,veibi notator. 
€. Abonda.Norailtamrationo », Ecalia haberurioad.Lillad,quia Ccili 5 
cetnon debuitproptermetam huias pericali iustuusnindiicafiam 
relinguere. Qtexfralisa 


am Pollellor hereditatisprafcribitcam per decem annosinter presfens 


tes,autviginti inter abfentes, fed malefidei pofíeflor cum titulo vel 
finecoprefcrbicrriginta annisique preferiptionon cumit corra má. 
noremviginiquinque annorum ea.rtate durante.hud. 

Partida. Ri 











12 Ursfa diez años Habes hic,quadpeticiól harzeditacis pa 


Selta partida. 





ituedo 
cemannisapobsidentescumeica, e bona fdo, Eridem probacar 
hereditasem.C.in quib.cant.celiJong«tempo,preleripe. 
contiahocopponitur 
ituto polsidenté regalar 











titio. hueredir, 


Cui? racio ell, az 
vedclararBar, Chocn ella, poralgunaraz5, enó lo ha. 


toi dí Ecftoferia,úlaoniclecomprado deal 
guno, quenon oniclfe derecho én ella, 
a cuydando queerafuya,o fralgúo fuel- 
fundar E 3 Cecftablefcido por heredero en algund 
pofleísionede — teftamento, q defpues fucfte revocado, 
dialiceceñ a 
fúgi,licere non tofibiendocl. Ecntalcalocomo 
defunétusnon Ñ AN 
efte dezimos,quefiaquel que dize q ha 


fuerardas: 
hilominus ve- — dercchoentalesbienes como cftosnon 


melee losdemidarecn fayzio falta dicz años* 
Limon. 221 qaísi lostienc, leyendo enla tierra: 
PC o fallaveynte feyédo enotra parte,que 
haber ticató, — perderia delpues fu derecho: e gana la 
S ae herencia 241G fuelle afsitenedor della, 
luscu Lafegunda maneracs,quádo aquelque 
vnde ticnelos bienes, cla herécia del Enado, 
E harazon detenerlab, elabeciertamite 

quenon ha derecho ninguno en clla.E 
cltoferia,comoii la ouiclle cóprada de 
algunomeque lopiclle ciertamente, q 
non.erafuya,ninaujaderecho de véder 
cia. hace la. Ela tercera maneracs:quando fabe 
a ciertamóte,q nó haderecho cn: llue de 
Bart, quí ea mas non puede moftrarrazó ciertapor 
dacBaldrind.  quelaticne. Ecnqualquicr deftas dos 


E Pmsesitatós maneras agora diximos apoltremas 

























































80 potesit de 
hoc opponi p 
reum non folumante licem conteltaram:fed eriam poll licemconte- 
Ataca, 6cundum Bardn.l.cogi.ver! S 
prio peros 





d.clteñ hac exce- 
roria3ficvFimpolsibile,qp perico hereditacis excluda 
ipcione londi temporis:cum talisprafcriptio nó procedar: 
adíirriculus.Lanullo,C.de rei vendica3cl.Celfos fade vftcap.Sed 
ponde,quo re uibus petitio Irereditaris dacue 
tra tica. polvidentem,de quibus perglo.in.d.). hareditatema 
Quibusadde alium cafum ingularem.(.quádo talisticulus fuiTe tac 
as polt mortem defianétá; namtuncralis titalus non obflarer, 
'" Bal.fingulariterin.l.finio.9. 3 decdiótudiui An 
.co!l.Ccdiltad ditu Balimpuenacaribiá Sali. Sc Alex, col.pe, 
Empotel naridi£ts m Bal.cum ralem ticulun acquiic 
tab co,qui poteratconueniri petione hxereditatis, Semalafide feu 
nte calisciculusfuic acquificus,ve colligitur ex verbis Bart. 
:sj.adfi.8cvradirAlexancinsd.|Gin.adde eríá Alex confi.73a 
incipit punéstaliseftas.volu.vbi laréimpugnareciam ¡ud ditum 
Bale ibifundaclingularicer, quod licer perito heredicaris non pol 
fit dari contra ticulo polsidatem,eriarlicalis ciculas acquiratur pole 
mmortemdefun ramon Ú agaturexromediod.lfin.C.dcedift.divi 
Adria.toll.de quofupricod.io.l.z.poteritag; contratitulo poiden 
tem, lipoft mortem defundti calis ciel? fuicacquificas, videas ibi per 
euniaadde exiam q contrapofúdctem tirulo putaciuo,bene darur pes 
titio hivreditatis: cellatenim tune didlaratio reddita per Bastol. de 
os.vetradir Alexand.confi85wvilo thematea..volum.colú, primas 
Sclicetesror habcacur pro iufo tienlo , quantumad vÍacapionem, 
pra-feriprionemenon tamen habeturpro titalo quantum ad repel- 































































end agentem pericione hareditatis,velinterditto quorum bono- 
umm fecandam glo. $ Bartosin.lanfE.quoram beno.S probatur hoc 
¿nilla.l.parcitarum.íbi, ofi alguno fuellscflablefcido porheredero 








enalente 
écaddeplolN. 
Contrariamtamea 
adexclafionem per 





smento,quedefpuesfuelferenocado non lo fabiendo ela 

Irereditatema.ScPaul.de Caftrán,Li4E. pro hare. 
nó,quódersorinflushabeararpro icnlo,etiam 
jonishareditatisvoluir glosin.lpenuli, Sefin, 















slinterticalam weba 
tacius Scerconens, 
eftpreferipcum adexcludend 





cticalus ynil 
¡onsmanon fu 


¡mpecicionc herredirais.Ecitapro 
cedat dd dicit 


4 glo. dx Bartol. 
e a 


la demádaa lostenedores delia faftatre quer. bocas. 
EEES A » tamen ellec 
yntaañossfbiédolo,o podiendo lo fa Hallis logía 
zer, dezimos que pierde porlancgligé — Jaris, licerdus 
cia aql dercchogen ella auia: e ganala  Cuos 
32 E -  Cluderer 
por elte tiépoclotro qlatouo.Peroel ¿| 
fueffemenor de veyntee cinco años % 








jonem h 








E 
pS z tocan 
nó podriaperderporelte tiépo fobredi jota dida 


choel derecho q ouieflecn la heredad, > penul.Sctin. de 





Bald 






en tanco que fucfle menor delta cdad. 


8 Titulo.X V.De como 


dene fer partidala herencia entre los he 
rederos,defpuesque fueren entregados 
della.E otrofide como fe deuen amojo 
narlasheredades,quandocótiédaacace 
fciefle fobre cllas encfta razon. 


38 Ntregados feyédo los 
A herederos, de la here- 
Hl dad, e de los bienes 


Ecelt 
ratio diuerlita- 








simicum, 1 
tulus parace 
delfinado, acacíce mu vas AS 


en crfa] chas vegadas delacuer — de hab: , 
do “entre cllos, por razon de las colas — fiemon exclu- 
quefon apoderados, todos comunal» -dacur agés pe- 


mente, porque por fuerca han deye- Hilos hare 
¿tal.primaia 
prin.viJaiusibipereum. Aduerte tqptital? voínerfabs nó fempa% 
reglucicorobllacaget petiriós hureditatis,(edincertis cafibus, velar 
giivédicornó cóparer,velhareditas ell modicofúo diftrada, vEqh 
emptorelt(ciós vel empraelta Efcohareditas,veinad.$a 

quéti.Senor.glin.d lhereditacé.vnde ró Alex.io rón 







































¡tacócludensilicerilta.l parcica pótindacipro Al: 
feriafila ouielTe cóprado, «y licre(lringeda huro loxajunta 
terminos iuriscóis.(uad distoscalus.d.5.gp(i gs-Scglo.in.d.l.haredica 


té.Stpori? videretforté dicendá,q tical?purario%fiue vnineríalis, fe 
uc lingularis nó excludar agenté petitione hereditatis: co quía, tunc 
nó milicar rófupsa in prin.hui?gl.cradita. Copán parí canía melior fic 
códitio pofidentismon eftem parcaufariculi purativi ad verús Ge hc 
q dittúglo.SBartolin.d.la.ff.quorbono.indiflinétéprocedar Sere 
probetur dictú gl in.d.!.1i.E.prolega.cócladeergo, q inilliscalib%in 
gbusperitio hareditarisdaturcótra titulo pofidentésrúo flor 
peticioni hereditatis,per.10.vel.20.annos.vchic habes.E nor. 

1.hrereditaté.ga cum túcexcedatluosterminos exceditura 
winis.polles exiá ridere,qp hace lex nó aperic, pagerelpctitione ha- 
reditaris, $ forfan poteratagi rol vendicatione,cui pra(cribifp título 

« pofidentem prscfcriprionelongitéporis,pront Sc haberur Scnotas in 
d.1.6.C.de edit.dini Adria.coll.vbietiam vide Jafoscol.fin. 

b dderenerla Ldeltcicaló, q iGuitanó dio, ve fubijcit. Se da- a 
turcótra eúveilis peritio hareditatis.l.€t.5,(i qs(iés, Ffode petitio.ha: 
re.cáquá córra emptoré vniuerfitacis. Se liprédar qs fe mile ab hare 
desví polsidere ¡p herede:qui em allegaeleheredéscú nó firydipobi- 
dere p herede.tex.Segl.écPan.in,l, p hgredeE.co.és hoc qí credic 
feharedemináfitcicnó (eharedeclle,poti? de y polle(Torepobide= 
re.fcdm gl. 6 Paul ibívin equétiveró cala pofsider pp polTelfore tiña 

€ UT reynra años.Adde Ilveredicatis.Cade peri. gro. 3 

d Catenor de veynte e cinco años, Ade quib.caufinintegurefti- y 
tu.nonefEnecella.Bal.gucic.fi.infra cad.pardita, 

rindas. xP .Eamilia hercifeundain furimas 
e Uoifacuerdo.Cómunio foletexcitare dilcordian,vt hic adde, 














































cin reg 











Titul.XV Como (e deue partir laherencia. 99 


comuni. deferuitawvrbapredio.S:.Lcumpater.$-dulábimis.T. 
delegan. nonlortemsficentum.(Ede condi i 

rarticionsNfegnias expediúiccómilla nezotiaplures, de 
siaturale viciñeltacgligi quod cómuncelt, veíe nihil habere qui nó 
torú habeararbitrecur denigy (uá quoque parté corri patiatur ,qui 
inuides 








22 





niraparticions, Onde pyes que en los 
titulos ante delte fablamosdecomo de 


uiño G proce ven [erapoderadoslos herederosen los 
dit de fracrú 


bienes de aquellos, aquiéhercdan, que 
ur remos aqui dezir,como los deué partir 
milheráe- — entrefi. E moltrarquecolacscftaparti- 
amDi do efes cion. Equeproviene della. E quien 
fonaquellos que la pueden demandar. 
Eaquien.E quales colas pueden partir. 
Equales non. Eenquemanera deue 

re ferfechala particion. Edefidiremos,e 
diligens cam  moftraremos,quepoder hacljuez,ante 








fcídala: de qli- 





¿cócmahed. E . 
an cines Jien vienen a pleyto losherederos,cn 
seNá razon defla particion. 





elt cómunio, — 4 Ley. l. Quecof2es partició, e ¿pro Viene della, 


nó haber locú pas e EA 
divilio Led 8 l g Articiones departimiétoque 





fi.Scibi Barto. fazen los omes entreli de las 
E a a Dee) colas que lan comunalmen- 
Vrin+d1..C. te” porherencia,o porotrarazon.E vic 
qñ Sequib. 4. neende grád pro %,quando esfecha des 
LE oder rechamente.Cafetirá por ella delacuer- 
cú alio habe- dos muy grandes;que nafcé entrelos 
omes a lasyegadas,porrazon delasco- 
fas q han de lo vno, etienefe cada yno 
ulecag porpagadocon fu parte, quando h ha 
titalusdiiio-  Caliñala mejor,c aprouechale mejor, e 
nispraftacia-— masdella. 

Recaulampre q Ley,17, Quien/on aquellos que pueden deman 




















feribendi.l. 5 

anclas. lipr.  darparticion,ea quien,c qualescofu pueden 
f.proflo.glo. 

fi.gcibinot.Flo puraré.fEfamil.hercil.8egl,Scibinor.Pau. 





K Le 
in..Cacólaveriu(ay ña 
3d Coefacuerdos.Vetapráin rubr.fic $e 3d 
«itdiuide,vepotias manear amicitiacindiuiladomus duos non (ai- 
net.Scadde.lfancimas.$.finauzem,nonin auro.Cede dona. 
Ulex, 11. 
20 Quiliberhzredum potelt dinifionemperere ¿coharedehareditaris 
defanéti:nontiidebée dinidi male herbe feu potiones,aurlibriincá 
tationuin, (ed comburantur, nec etjam maldacquifica in hareditate 
¿nuenta,(ed dominisaut eorum haredibus rellicuantur,aur eis non 
inuentis amore Dei dentur.b.d. 
Uzerederos. Quid fitprodigus vnus ex heredibus, cui bonis inter 
didtumievidecex.finguldo.Lex callren(iinprincip. IR decaltr. pe 
cu.quódilte neq; promocari poteftad dinifioné, quétex:. dicicfingu 








a 


1 














JaremBald.in.l.iubems nullí.C. defacrofanét. ecclel minor etiaca 
vigintiquingyannis (cueius curator,poterit petere dinifioné ,vt pro 
barividetarinllucius.fE Famil.hercif.quod procedir indubié, quan 






dopupillo,vel adulto véilefitenamaliaslicet prouocar 
renópolluntaddiuifionem,vein.Lintero: 
pupillos.ffde auttosturosrradieBarin. 
ibilaté Lñicas dePen.col.;uk,4.Lacob.de Are.Cyn.S Bal.in.la. Coi 
aducr.tranfadtio.Bal.in.1.1.£Éde reb.co.Bar.£ DO4tinal.liconuene 
vitM.pro focio.gla -4.Ljubemusnuili.q craditeriálo, Andr, 
Jnaddinio.Speca.citu.de curato.in rubri. de firio(o,verfi.idem eltdi 
cendú,gp de minore fecundú Bal.inad.ljubemus nulliin prin.cúgau 
dearprivilegijsminorum.gl.in.1.2.C.decura.furio.deecdelia.ctiávi 
in.d.Ljabemusnalli. 
» É dirarcidos.Concord.cum.la.f.codem. 
38 Cenlosrirulos.Suprá detella.quí elteadapartisticna.Scin tul. 3.cad. 
parti.vbi de fuccelsio ab inteflato. 





pliprouoca 
de pradamino.Linter 
.C.qí 8 quib. 4. pars. 6€ 























h € Cofás malas, Concord. cum.lecarerza,$.mala medicamento ff. code 4 


» 





o 


vinequevenictiltain ¡one herediratisprontarguicibi Bald. 
UPongañas.Antiquicus ia ciuicate Mañilienlivenenura cicura tempe- $ 
racum publice cultodicbatur, quod dabatur ej, qui alíquid com 
Siuler:propter quod mors elletilli expeétanda vt dicit Florian .referés 
Valerium ma 
ximum.in.d. 
$. mala medic 

| Ada vno de los heredetos*d 1 enrelenas. 
(haderecho deheredarlos bic- — cashialiquoa- 
hiesdelfinado, puededeman= Yo, 2dmixto 
daralos otros que los partanentrefi.E* 
pueden fer partidosfeftos bienes, fegú > do 
mandacl teftadoren fu teftaméto, quá- 1 Pp 
dolofzo,o fimurio fin manda, deuen — »alas.Eosvo. 


partir la herencia del fegund dizen las ra : 
leyes quefablá en eftarazon en lostitu- medicaméa, 

. libros impro- 
losgquefon pueftosdefufo. Perofien bam tefuenis 
losbicnesdel teftador fucré falladasal- - vetuti artisma 
gunascofas malash, afsicomoponco-  picasvel fori- 


alte A EA 
nas o ma: ¡as y eruas,o dl lanolas melczi- beí.26. q. «per 


nas, olibros,o elcrituras de encátacio- soci. yb ne 
nes malasl, o otras cofas de aqllas que Aridrdeare 
fon defendidas, quenon víen los omes- teque dicitur 


deilas,nonlas deuen partir entreli, ante POE ,pquá 
dezimos , que las deuenquemar,e de- > piune,¿ eltin 
ftruyr”.Otrolififallaréenlos bienesde  eficax,Simo 


= bata, yt e- 
la heredad algunas cofas q fucflen mal eros 


ganadas: afsi como fiaquel Glasgano  Thom.2.2.q. 


e 95.adprimum 
fuc omequerecibio, otuuo en fupo-. ea 
deralgunasrentas delRey,e furto algo m4z defirayr. 8 
dellas”,o fifarto,orobo,o forgoa otro Not. hoc. ad 


data con= 
omealgunacola, olo gano de víira?,  ftorum. quí 


nó lo deué partir entrelilos herederos, - maadant con= 

dei deuentomnarPedar. Fientibas, 9 
ante dezimos, que deuentornarPedar — hibros impros 
bate leftionis 


parrirzequales monye en que manera. 




















comburantfacir.L.damnato.C.deharetí. 
ocllas.Concord.cumad.f.mala medicamenta. verfic.(ed $: £i quid 9 

cculacu.Badde quod haberurin.Li6nsparti. 

Ja urhicopiniojllorú qui dicebant y 10 

¡nvfurarió licéerepeti polTent per 
didtionemindebic,velper códiftionem ex canone.de víar.perto 
tú.bona queria ex vfuris per definrú veniune dividendainter here 
des,quam opinionemtenuitÍaco.de Are.8cRichar-8cfequicar Bald. 
in.l. bona Gcungy. C.famil. hercif. £cin.d.$omala medicamenta. vDi 
Scidem vult Floria.8ceriam Alberic.contrariamtamen opinionem, 
3mó q vítrzenon veniantiniudicio diniforio renuic Odofre.im.d. $. 
mala medicamenta.dicens li paterin extremis confiteretur, quod 
quicquid haber, queñiuitex v(aris: vnde mandar re(lirui,quibus ell 
extortum.Scfinon apparent,mandar daripauperibus  Schlis folam 
relinquarbenedifionem,pflii non habebuntinterle hociudició, 
nequeiftadiuidere pollunt.Stenuir etiam Rofted.titul.famil.hercif 
cun.S.quantumeft.Sceriam Salicecin.d.l.bona.qui ponderar adhoc. 
d.5.cumvalespiniule quelica non veniunt dinidenda,Senon poteft 
dici quefitum,quando dominium nonfuiteran/latum. renuic eriam 
GuidodeSuzastelatusab Alberi.8chancopin:fequisurloan.de Ana 
nan rubr.devíaxsadfi.SCequicuretiam Soci.confis127.column.pe 
nultim.volu.quz opinio approbatur hic:8ctene menti,Scadde imc 
taiflam materiam,que not.Bal.in.Lcum oportet.in princip. colú.1. 
verfi.modo quero.C.debon.que libe.S: Alexanain.].q feruus.E.de 
acquir.pollel.£Panl.de Caltriina.i hares.£.ad leg. £alcid.in verlic. 
iteaanor,hicargumentum. 

















€7ornar.Non ergo eritmeliorconditio pofidentis:fed compellendi 1% 
Balán.1i 


funtadrellitutionem, Se confert quod not, Balía.l.1.infin.C.pro fo 

cio.cp epiltopuspoterit compellerefociumillius,quiexpravitareuíu 

aria multa queñiit: Scfocio communicanicad rellitationem víiuras 
Partidas). Ráj 











a 


yb 


Seltapartida. 





ram ficétiftefocius,qui compellicur,non exercuit víuras. Allez; 
pen. Epro(ocio.SMarú.Sylla.idem tenentem, Sepotellindu 
Alta es y RaLiq ici ctoaa de al uste forte peclolentiá 
<omparauit qp horedesnon teneantuream tradere cicvi eftrelidta 
vitu.maioria.in contrarium tameneltrcx+Scibinotar Pau. de Callra 
in. fub 
tuto. $, harres. 








fdelezar.1án — Clas colasatales,a aquellos cuyasfucré 
finSibiBaul.  oalos que lo fuyo ouieren de heredar. 
verfi.in legato al z 

augcertar(pes  Elinon[upicren cierta méte,cuyasfue- 


cicia quid auté 
fi tellacor Ear 
cit majoriam 
detali oppido 


roneltascofasque fucffenalsi ganadas: 
eftoncefe deuen darpor Dios ?, porque. 
elanimadeaquelquealsilas gano, nó 





cum omnibus a 
que ibi pos [ca penada por ellas). 

leryan venient 
esiamfnndids 4 Ley.111.Quales ganicias estonudo el vn ber- 
fidebat , e anano de partir con el otro. 
Bald. p nó. C. 


deverbo.fign- 

a rubric.verficu.quidergos 

Por Dios.Adde que habenturin,c.cum tuxde víurabcin ca,cúficode 

Tudais,Scan poteruntilta diltibuipauperibas, per executores tefla 

menti,vel debeat adisicpifcopus.videperloan.Andc.in.c.i.dete(t. 

1ib.6.8 qbuspauperibus (inedandayanillisq fune in loco, vbi exer. 
cuit defunétus vlaras,vel rapinas,vel pauperibus domicilij defimái, 
vide quein hoc latétradirloan.de Ana.referens confliumaa. Fredes 

isuin.d.cacum tu.col:4.8.5.8can (iperiltisincertisteneat com 
pofitiofadtazPan.de Elcazainciem.2.depoen.Ecemibi venet, p nó 

¿refere,8clequicur loan, delmol.dicens ellebenenotandum contra 

compongtescum heredibusv(urarioram (uper víaris, 8 maléabla. 

isiquia non videturvaleretalis cópolitio,neqzpatrocinari quiriad 

Deieisquibusfit remifsio.vein rezu.peccarúderez.iur.lib.6.échác 

opi.fequicurBal.in.l.poft decifioné.C.de farsquá(equitloá.de Ana. 

in.c.cum fitadeiudais.Cardi.taméin.d.clem.a.ingonozadnterminis 
quído quátitasellincerta,tenet q efus púttranfigere. Secusíi lite 

tayargu.ca«quanquá.in verfi.ceterú.de vfr.lib,6.tener Angcán di 

(putatiócua.incipi.haftéás miles.de quo vide cti perSo 

127.quh in piti confaltacióc,col. 8.4. An autéPapa poñic abloluc- 

reécliberarearelliturioncillorái ú integre. vide 
per Hflixinc.1.depocnitésSe remi ardiaScJoan:de fmo. 
in.daclemen.a.8traditeriam So. :onfi.col,10.8cvide Archicpi 
feopum Floren.asparte.cita.c.6.in1.8:S y lucltram.infamma,in par 
terellicutio.lu.8.verf.£.quarita 
rorellas.Sienim defandtus poenienit,Scio vita rellicu voluie talía 
ablata Scininlta, 8 aliusinte hmius(atisfactionem(ufcepit, non vo 
labit defunétus ad parriamcorleltem, nifi completa facisfactionie ,ve 
tradit.S.Tho.in+g-diflioa5:quiartid. que 

Mex, 111, 

30 Diuidenda (umtintercolueredes quelta perfilium cum bonispatris 
8cconferrtiliusarrhas,donacioneim,Scdorein profeditiam frarribus 
ia divifione paterna haredicais,nilite(tatorei donetin teftamento, 
velneconferantar,exprimar,fed extranco hreredi non confert filias 

es fiupra diéta.b.d. 

















































46 Aotorcaderia.Habes hicexpreffam, q omneid q lucratar filiasfamis 





Vid, 
2. li, 





prio cala 
noninue- 
niinnou. 
xecopo 


Bas capecunia pacrisdiciturpecaliá profectiió.Serocú querifparri, 
¿poll morré pri venitcoferédumfratribus,Scidehabetin.7.0it,q. 
delaslauores,eparticiones.lib.z.foro.IL.S idévolu Goporter 
inprio.debon.qlibe.ScrnetS pecu.titu.doiudi. ¿verlicagd 
iliorú Eclic videíprout SeglofTator legútanri didacus ácaltello 
dicitinl29.n.ragl.perillam.L.corrigiillá cóem doorum opi.quiin 
hocconcludebant,q quaremuslucrúcitaciribuendá pecuniz dicatur 
profedtició:Scqueratpasri,quaren*veró induftriz Se Jaboribus fil 
aduétirium,Scqueerafilio quoad proprictatem,Senó conferacur fra 
tribus poltimorté patri 3 fultopi.laco.Butriin.d.l.cú oportet.Bcles 
quitBar.Scctiter doéribi Sctener BarraScBald.inant. ex tellamétos 
vbiBald.col, 4.Cade colla.8cga hare materia difafeCeribiéjreperio q 
Soci.conti.92.1.v0lu.incip.circaprimá huias confultationis articuli 
col.antepe.Scpe.8cf.latetangir ¡Qúariiculú, ScdiNinguit quingz ca- 
fus.Primus qipaternó vult perfe negotiari,ch vale negotiari perper 
fol eponirfilid,vt exercearmercátiaslio noie:xhoccalu,di- 
cattotú lucrá pfe Uciú:ga fills agic vt geltornegotiationis paterna; 
S:tenctur parerinflitoria,velexercitoria,vcinfli.p cúco-pertotum, 
facitadhoc.l,¡pcuratorexre«fade procu.cui tuadde quod in hoc 
noteBal.in.L.certi.colaverfisquero hic.C.fami.herc 




































Icitppe 





culiú recipitincremótam,Scrotú incremétam diciteffe pee! 
degeneris.l.pecalid nafciéEde pecusSefi tu dicislucrí operas efi 
nentiúicócedo,dicic Bald.qú hltusoperaturfibi,fed hic viderur opera 
riipli parti, cú ius opera accedar peculio, quod ell in dominic pris, 
argad.ficut.ff.de oper.liberto.S cófirmal(Siciciple) ponédo calar 

econtra, vide: 
licet op (idam- 








Qdas las colas que el fijo 
ganarccn mercaderia“con 
clauer defu padred, feyen 
il do en fu poder, todas las 
deucaduzirapartició có los otros bic- 
nes fueró de fu padre,epartirlas có los 
otros hermanos. Otrofi dezimos, q la 
dotc*oclarras. oladonació?, q el padre 
dierecn calamiéto aalguno de fus fijos 
fe deuecótarh en la parte de aquela quié 


cr nu 





den 
pro aliqua par 
te refarciatitas 
tribus 2 cerro 
nono fifa 
tresvoluntpes 
culiú conferác 
ad debicum,Se 
ad damnú, ve 
invd.l.certú.Se 
ficin ¡focafa 
plan procedar ales pardcacum. SovideadiQumprimueo cf 
oci.confi.16.volu.2.vbinorabiliterloquitur, Secundus cali ellfe- 
cundum Socinum,qápaternó vulenegociari,fed dar pecuniáfiio,ve 
fecxerccat.led velibi magiscredaf pmittit, pnegotietnominepacris 
Sciflocalu dicircócludendum lucrú efe diuidendum.fecundútbeo= 











xicá Bart.ScBald.Scaliorú que eltcóis,de qua (pri cum paternolait 





negotiarisclibi +. Terciuscafus giparerconcedit pe 

niatilioinpecal ve deea ad libirú dilponat, Scparié (liú 
negotiari¡mótiexprebécon(entit, St reneítuncparer ex cócradta fi 
Ki,aGtione tributorianóin(olidú:led víqzad virespeculii, Se cócurric 
iptecúaliiscrediccribus,nó auté potefl deducere,dd fibidebeb vet. 
[etributo.pertotú,Échoc eriá cali pór pcedere,fecundúci dicta do 
Etrinacóis, Quarcuscafusell,qñpater cócedit pecuniá filio,'qnego 
vial pre ignorante, Sctunc pater tenetde peculio , Sc deducitdd parti 
debetprouthabetinítixp cú cosSchoc etiá cali pcedar communis o= 
piniojam didta. Quintus cafus el, qñ paternó das pecunte Gio Ed 
iplemetaccipitcianculú Senegoriafproprio noie,éifte calus ell di- 
fputabilis fecúdiccum:led tandéconcludir adhucin eo haberelocum 
diótam cómungopinionátu cogita fuper hiscum.l¡faparticarí, 
eneraliter Scindillintté loquat:fed fo:céatrenta aquitatere(ri 
daficad dictoscalus.juxra doétrinam dodtorú,maximé,cú e 
ex laboribus(his filius lucraf ¿iure ceiñiflo partitarú dicaf aduétició 
vtinls.citu.r7oparti.4.vbictiá vide Ginifta.q.dixi.Quid autefipolt 
mortéptisun? ex fratrib”exerceat mercátiñzan cóicabie lucrú cú fra- 
trib*2vi,Balin.Lpatru?.cola,Cacólaveriulauiudi.dk Deciá e 

d Ue fupadre.Anhocin dubio prafiamat, q de bi 
vide per lo.de Plar.in.l defenfidisfacultasin i.Ca 
alleg.gl.hoc decident£in.l.cáoporterin prin,C.debon.. 
tradicAlex.cófil.¿r.vifo teftaméto.4.volw.qrecurrendá fitin hocad 
cójefturas.dkin dubio debetpre(umi de bonisparris acquificum. 

€ U2s dore. Adde.l1.8cper torum.fE.de colla-dot.8t.l.filiz dotem.Cade 3 
colla.8cd.Lap.in ord. Tan. 

£ Coclarra 
Lveliberis.C.de colla.8c diét.l.29, 

E UDonacion.De donationcobcaulamintelligeglado.cóicerinauthé. 5 
extellamento.C.de colla. 6 quia de dónadonelimplicidiciturinfta 
1ptoxima.patet etiáhiccúfubdit,¿ el padre diere en cafamiento. 

h €cirar.Fitei collatio dotis táto minus accipiédo.vtin.l.dotis.C.dé y 
colla. e fitetiácollatio reipfa doréconferédo.vtin,l.filizelicer.C.eo. 
«caliqú etiá cóicando aftiong,licerinanéforte,vtin authé.oplocú.C, 
eod.écin.l.195,cum dos.f.de coJla.dot.8r aliqí eriáliberando cohgre 
desadotcpromiffa.vtin.l.2,C.co,Bar.in.L.$:filiam.ff.de collat.dota 
8tindl.paterfiliumiin f,eo.citu.Gc qñdoseft afilia recuperata.fitcol- 
Jatío dotis reipfa ponendo dotemin commnni,feciidum Bald.in.d.]. 
dotisquide.écvide.lfilius.$.cafilia.ffade coll.dot. vbi quid fifiatmo 
rain collatióc dotis.£kibi Barto.8cSoci.confis64.vifo pundto..vol. 
¿edeexpeníisfaétisin dote,qualiter deducantar.vide,l.$.curn dos. 
8cibiBart.f.eo.de colla.dor.Socin.in.d.confil.vetfica Sextaconchu= 
fi0.Sc(iffundus dotalis detradtisimpclis elt pretiofior,quam fueritté- 
pore dationisin dotem,Schocelt caularum ex fola tempora mus 
tatione,debet conferrijn eacxtimatione,quarreperitur tempore cole 
Jationis,fecundá Paulade Caftr.in..illud.C.de colla.perillumtex.8c 
ficffteQusfuiller vilior fineculpa filiz fimiliterea extimatione deber 
conferrisquafuiffetrepertustempore mortis,cú decollatione agicve 
Snd.Lilled dcrradisctiam Socidnsd cont erfc Septima conclulo 




































































































nú $e non ly: Adie.C, 
wid decall, 
hoc damaum ffdecull, 
attribues ope- dor 
rec Se imprt col 
fill ¿VE oras 











cda 





Ínnosrec 
e donarionepropternuptias dicisLraicustr parti.q.adde el 


tí 








Quel 1 


Quel 











secopil. 


Quell. de 


Er. d.1 


NO. ec. 


Quilt se 





Titul. XV. Como fe deuye partir laherencia. 100 


fitamen vlera expenfasfadtas elt effetos pretiofior propter planta- 
tionem, non propter mutationem temporum, illud plasin quo efe 
preciolior,quám tempore quo habuittanquam aduentitium,nó con 
fercar fecundum Paulum € Do¿to.vbifuprá.S Socin.in diét. conli. 
verfi.8.conclu,Etquid fi dosperiit,finecalpafiliz:quiavirfaCtus ele 
inopsfortéga 
O fuedada :fueras cade, fiel padre dixe/le 
chafmate, vel feñaladamente quando gela dana, o en 
dE ES futeftamento,que nó queria2que gela 
vel. in trata, — cótallen en fu parte.E clto halogar,quá 
an do loshermanos táfolaméte heredálos 
.coli.2.dicit y: 
us Libenos bienos defu padre,o de fu madre. Mas 
imputabitur, fi otrocftraño fuelle cltablefcidocon e- 
ea llospor heredero :eftócelas ganáciasto 
paris : eñeciá — Dredichas,olasdonaciones , o dotes q 
tune pater te» fucfsé dadasa los hermanos:nó las dué 
nearur redota 
ie fipolles ve 
inauthenti.fed quamuis.C.derci vxoraaétio.Scita dicit fe confulvif- 
fe.Bcan dos quam Amas paternus dedieneptiviuentefilio patrecius, 
nortuo parrcimputecurin legitimam, quam debeathabere in bonis 
patristelt quaftio laté difcuflaper Ange.S Alexan.in.).in quartam. 
E. ad legem Falcid. Scre(olutio videtur elle quod aut conftacauum 
dediflecontemplatoine neptis,Btnon contemplationefilij tune non 
impurabiturin talem legitimam; fi vero dedit contemplatione filij, 
vel dubicabitur, Setuncdeber ibiimputariinlegitimam debitam in 
bonisparri,qualiá patre (uo dorata hit. led Se Ñ plures. $. in arrogas 
roT.devulza-Spupil.quodtamenlodicin regno non procederer 
cum per matrimonium libereturfilius á patris poreftatesper.ll.regni. 
Eefic onus dorandieptemquo paterdejure antiquo tencbacur pro 
pterfilium.l.deditdoré.8ibiBar.f.de colla.bono.1.8,1i 
partita.celletinilto cafuynon poteft dici,quód dos 
ptiab ao dicatarprofeGticia,te(peétu parris,vt fic imputerur perea 
quenorlo io quiin aliens Sorerdumjnverfalecheredemf 
deacquir.haredi.Bartn.l.queíitam.in princ.f.de legatis primo. vi 
deper Alexan.in diét.Lán quartam.14.8c15.col,8cin confi.vilo te- 
ento. 4=volumi.Quid autem flia viao patre decelsicrelidtis fio 
lisxan dos dara filigcomputerur filijsciusin legicimameBarto.in.d.l. 
3nquartam.colum,penulti.ff.ad legem Falcidiam, dicic quod impute 
tur conferaturperdillam.C.de collat.£.1.quoniam nouella.Cade 
¿nofiicio.teftament,S peralia quaribi videbis, excuius fundamentis 
poteftcollizi,quod hodie deiure regni, cil fillaliberefá patris pote 
Jtare per matrimonium,8eficdos data fliz exiuit á patrimonio par 
sris¿£in ea haberfiliosheredes,non computabicu: filis in legitimá 
3n bonisaui,SKicaconfuluit Paul. de Calrain cafuvbi erat fimile (tas 
tutum.confilicincipitviis,Stponderarisomnibus.Ecrefer Sefequin 
tur Deciusindkillam.colum.fina.C.de collario.videturtamenin hoc 
contrarium elle tenendum,ctiam dejureregni.per-d.Lao. in ordina. 
Tauri.ibícum dicir,ellos,e (us herederos:8tfic eriam hodie de iurere 
nitalis dosimpurabirur nepotibus, Sctenebuntur conferre cam per 
.1.29.6cvidein materia not.confilium Alexand.4.vol.confistz.incá 
pit,vilisdul £caniftud iusconfitendi tranímitratur ad haredes? 
vide tex.SkBarinela4.ibidem.f.decolla.bona.Sed quid fi pater de 
ditfilize magnam dotem,8: pofteainteftaméto,illamin(lituic in vna 
vncia,Scaliumfilium vel filiosin refiduo,veram fi filiavoluerichabes 
reillam vnciam exte(famento,cogatur conferre dotem quá hqbuic? 
Rapha.Fulgo.ponitiftam queftionemin.l.f emancipati.colpenult. 
collar. concludie,quod fi apparetparrem inftituille iliam in 
minima parte,co quód prius magnam dotem habuifler:tali call col= 
larioceflabir:quia apparerde yoluntateteltatoris.argumg.l.ex partes 
$.inteltato.ffamil,hercilfivero non apparet devoltntatete(fatoris 
collatio non cellabir,licetpartes fintinaquales:habet tamen filiaex 
pedirum remedium,quod abftinear,fcilicetá bonisparris, Senon co- 
geturdotemconferre.l.penul 8: fina.f.de colla.dot.Bifacitad hocala 
Jecunda.$.(itres.f.codemuibi nequeindignarí eos:fi plus conferant,, 
Btsoinubaccpiane:quiainporellre coran flebonoram polio» 
“nemamittere.adde ctiar d.|.29.in ordina.Tauri.ibisperofife quifie- 
en apartar dela herencia.Sic. Quidtamen, fifiliaeileemeliorata in 
tertio de quinto bonorum,Eevelitpraclegatuin Be nolit luccedere tte 
vniuerfali,vt hrresjan túc teneatur dotem conferre? de videtur quod 
non cútuncnon fitlocus collationi.vttradir Jalon in.Lfiemancipati. 
colum.12.C.de colla.quod tamen intellige , nifi melioramentum cú 
datisin dorem efTetinofficiofum:namtunc refcínderetur a melioran 
mento, quodelletingficiouw,iuxta notan]. prima. Ca deinofñs 


































































e Gcilosefraños. Add. 
¿mDonationeininte 


ciof.donatio.Btin.d.l,29.quienim non vule fuceedere vniuerfalirer, 
non tenctur conferrenifi ad legitimamavide per Baldio... liemanci- 





pativin fi«C. de colla. St vide.l.cum re/pófo.C.de lega.Sedan confera= Quad. 6 


turid quod venit ad filiuw, iure primogenirara (ea maioriz? Baldas 
dicir,quód noninauthentica ex rellamento.col.fiverfic.8.cap.s. C. 
decolla, quod 


as oct min Plane proce» 
metet en partició con loseftraños * nin Aita hque 


lasdeuen contarenfuparteconellos. — veníane iure 
4 ZLey.1111.Como las donaciones que el padre fa=  ¡NÚGUE Mas 
xeenfu vida a algun fafijo fidenen fer cora ¡ota vera 


maioria eller 
dasenfupartezo nom. nova viderar 


EN fu vida faziendo dona- haa y 
cionel padrealufijo , que — debear confer 
sy Muuielle en fu poder dar 
? 2 delpues non la renocarc* a 

falta lu muerte: cfte fijo aura la dona- 












tu.maioriz imputarenturin legicimam:Ge he fequicur, quod húwpue 
taotur Gcconferanturoper reg ¡llud,C.decolla.Conferturergo pre= 
tiumrerum maioriz nouzfadit..omnimodo.$.imputari.C.deinof 
ficioeítamen.vbipecunia data pro militia,confestur : Bcidem notas 
turibirdefeudo empto apatre,vide Aptoniumin capitu.Spreterca 
ducacus.de prohibitsfeud.aliena.pes Prede.S Martin. Laudenain tra 
¿tatu.de máñoricatu.cogitabisfuperhoc, 











a Enonqueris.Concord.Cum authent.exteflamento.C.decolla,8in 7 





relligeniliinid quod excedestertium Se quincú,Spartemlegitim 
'nam quod excederettenetur confersesytin autben.vndefi parens.C. 
deinofticioneíta.Scin.l.29.4n ordina. Tauri.Senor.Balindufiemáci y, 





pari.infi.C.decolla.8cinfía eod.).proximaán fi. Sl 


b EDefipadre,o de fimadre.Aduerre, quod collationá haber locam m3 Eo, poes 


hinter defcendentesfuccedentesalcendentibus,% noninteralios vn 
deinterafcendentes neqintertranfueríales, neqy interextraneos nó 
babeclocum.fecundum Barto. Paul. Alex.S Dotoin fi emanci 
pati, C.decollawvbividelaréperlalon.col.s.cumfequentibus. 
ver.bigá 

juosapátre filio fagtam Er non reuocatara non 
confertiplefiliusnil Sciple cxtersfracribus anota veliefibi confer 
vi:fitamen donatioctimmenfireuocacuróíquead legítimas ceteris 
perfoluendas.hoc dici » 














3 Gerfapedor.Jomivergo ¡a contaran Teinfdonaionemplic + 


que fieretfilio emancipatosillaenim venietconferendacá fratribus. 
vrin.l.vtliberis.5.fina.C.de collar.Bart:in.l prima. $.neque caltréfe. 
col.pen.fE.decolla.bono.Scin anthensex teltaméto.Cade coll. Setra 
ditAlexáin.d.l.vtiberiswbidicir, pita cólterteneturd itavidetur 
tenédú,licer Deciusin.lállud.C.de colla.tencrevelie cótraillá cócm 
opinionempertes llud.Scproceditfiue traétetur de conferen 
do donationem alijsfiliis,qui fintin poteftare, (ue aliisfilijs eman= 
dipatis,nam etiam emancipatiinterfe confecunt donationem limpli- 
cem.vttenet Barsin.l.fiemancipacivin fecunda queltione principali. 
C.eod.vbiAlex.col,pe.dicit, yiftaopinio magiscóiter approbatur 
quod confulendolimirar Decius confi.5g.licérin call propofito,cola 
penulti.verficul.quinto.quía/altem, quando cx hec non refultaret 
incqualitasinterfilios emancipatos:(ed in omnibus elfer =qualitas: 
nam firefultarerex collationeinaqualitas:tuncnó deberet hiericol= 
Jatio inseremácipatos,quod dicit ele de mente omniam doétorum 
cófiderataditaróne Bar. vide ibi per eúsiiveró donatiofimplex fia 
xetamarrojllanóvenitrealiter conferendaa.d.L.illud. de ratione di£- 
ferentiz inter matré Scpatrem donante filio emancipato ponit Barta 
in.d,$meg;caftren(e.col.pe.nontidonario fataapatrefilio emanci 
pato imputabicarin legitimam,nifia patre (is ditumavtin. 1. qf.Je 
¿egeneraliter.C.deinofiicio.tella-8ctener Bardn.d.$.neq; calrénfe, 
col.pen.hodierñper.l.26.inordina.Tauri 
























ftatimnóvvaler,fed morcecófirmat:vnde donario,que Ñlatim valeret 
interpatré Scfiliú,in práte pue ellin aliquib?ca(ib* (palib? , de quib” 
ind.2.C.deinoficio.donatio. ¿ aliascalis donatio fimples 
da, puetradit Alex. in-d.auth.cx teltameto.col.2.verfa 
ex quo infercurabcSoci.confi,91.col. 4.8 (Cul cótrarió miú 
turfundareDecias in.d.Lillud.8ch efer donatio remuneratoria,que 
habetur quoad collationem,(icutaduenticiem,r:on confertar, fecun 
dum Balin.d.auhen.ex teftamento.colo.ybiciam di Alexano 
Parcida.vje R 























.cóta veriu(q;iudicijULex. 1271. 9 | 


usfiuefuus hiueemanci la no:re. 
- parus,pidetur melioracusín donatione fimplicia eit.1os 
von la renocare.Exc hoc apparet,qp loquit de donatione fimplici que tu«6si, 












Sefta partida. 






ue qapartica 
quí e, quodexillo verbo viderur de 
ftruiopinio Azo.cquivoluic,quód quando donatio Eadta filio in p 
teltarenon tenmir abinitio:fed more sonfirmatunjimputetar in 
tismam debitamíilio pertext.in.l.fllum quembabenten . fecundú 
leótu.Azo 

famil horcife, 
¿ener Bart. 
in.Lin quart 
colum.penul. 
£ adlegé Fal» 
ci.Bedicipr 
bariine) eci 
verficul.(ed 8e 
finon mo! 
IE debono,li- 
ber.8e cú Baro 
1o,tenercome 
muniter Do- 
Étores. VE trás 
dit Alexand. 
$e Jalon in.l. 
illud.C.decol 
Iacionibus.vbi 
Tafon col.fin, 
de approbari 











cion q defta guifa le fuere fecha libre e 
quita:enon gclapuedencótaren fu par 
te*losotroshermanos en la particion: 
fuerasende,fi el padre oniefle dado en 
cafamientoa losotros hermanos algu 
nacofafegund dize en laley ante defta. 
Caficlte fifo atal quificile contar alos 
otros hermanos enfus partes, las dona- 
ciones queel padre les fiziera,enrazon 
decalamiento: eftonce dezimos , que 
feaotrofi contada en fu parte la dona- 
cion que el padre fizo a el en fu vi- 
da. Ecltoes,porquefe guarde egual- 
s ol dadPentrecllos. Perofi cl padre fiziel- 

videtur hic o- fe . 
pinio Angel. Le tan grand donacion al vno de (us 
indiénl.illud. fijos ,quelos otros fus hermanos non 
e pudieflen auer lafu parte legitima, en 
in. Lillam. €. lo al que fincafle, dezimos, que efton 
o. quam etíá ce denen menguar tanto “ de la dona- 
cion, faftaque puedan fer entregados 














tenetPanl. de 
Caltrinad in 
quartanm. col. 
2.6 Decias in 
d.Lállud.colum.pen.co quád jurafimplicicer dicunt, quod donatio 
interviuosnon impuracarin legicimamsni exprimatur. 1. fi quan= 
do.$generaliter.Cadeinofiicio(o teflamento.lfimó mortis.in prina 
fE.de inofiicio.tellamensencergo mentiiflam.l.particarum. Écvide 
que disiin.d.la. 

a D Aegualdad Sipracl exa Lilludos.ad 
furgitinzqualicas,quádovnus filias h mplicem ;ale 
terob caulam infargerct enim iniquicas,(iille donatarias ob caufam 
conferrer,£edonatad”(implex nó,vbi ergo vnusili? haber donatio 
néfimplicizalcermibil,non infargit inequalivas,neg; collacio locúha 
bet:codé modo fivn* haber donationéfimplicem,Kob canfam:8cal 
terob caulam tantum:tuncille quí haber duplicem donationem, con 
fertdonationem ob caulam,8cnonfimplicem : quiatúc inaqualitas 
nonfurgit.ita Angesn.d.Lillad.qui ctiamibiin fi.dubitat.quid fi do 
natarius implexcnon vult conferreneque petic.vefbi conferatas, an 
compellacuradhuc ad conferendume 8 cócludit qyfic,perillam.l.q4 
intellige quando voltfuccedere:fitamen nolitfuccedere , non coget 








Cade collatios Ec tuncin 





















'ow.re — fecundum Paul. de Caft.SDecium.ibi Kfacit.l.29:n ordina. Y auri. 


8can Gitaliuscafus,in quo donatio fimplex conferatur,vide per Bart. 

8cBal.Daul.de Calt.8clafoin.L.pactum ep dotali. Cde collat. 

5 € Entenguar tanto. Addeauthencicam.yndefi parens.C.deinofficio.te 
fade dixifupra.Lproximadn plolantepe. 


Qlex. Po 


amEraternonconferefratribus caftren(e,vel quali caftrenfe.negy aduen 
itiumpeculiumeneg, libroscaufa fludi a parre donatos,neq; expen 
fasin ftudiofadtas:meque quod miliciz caufa expenfirm fuita patre 
cum co,concernuntenim harc non tantum vélitatemprivaram > (6d 
Scpublicam que verfacur in militibus $ fudentibus.h.d. 
1d UCabrenfe vel quafi.Adde.l.1.fenequecaftrente,ff.de colla-bono. El. 
filiglicet.C.decolla,8.L.cú duobus.$.idem papinianus.(E.pro foc.va 
de Xcleriri,qui veniuntad fuccefsionem cum aliisfratribus,non có 
feruntíuum peculiui,quodin clericatu degentesacquilierant, .(a- 
crolanétz.Gxibi Bal.C.deepilco.Bcclerí. 
"y e Uaduentitias,.Concor,cú.l.fi¿Cade collatio,Bclimita % intellize, ve 
pesto biquadatdefucceioneparre, 98 Sais probatar hc, 
3 £ Ceneltivalo, Supra. 4spartica,tituat7.l 5.6.5.7. 
4 g Tonon.Videshicolare decifirn,p nequemáciparas cófertadueticia, 
vadeceffatdal ¡ú gdtradir Deciusin.d,L:fi.vbietiálalon dicebar, y 





























polTes difputando tenertilla opinio Tacob.de Raw: 
ti.C.co.g dilpolicio.d.1.fina.non procederetin (ii 
probaturerzo hic contraria opin.quverar communis. Kadde Azo. 





C.decollain fummasio fi.dum tencelublariiam in hac mareria colla 
tionum differentia interfuos, $ emancipatos:de quo vide per Bar. $e 
Dotto.in.lefi 





los hermanos de la fu parte legitima, 
quedeucn auer. relpeétu 
donad 






Glez. V. Dequales ganancias non es tenudo el 


3n.l. proxima 
Ya hermano de dar parte alotro. 


inglo(1. 
h dzoslibroc.Ad 





de aduzir a particion con 
(us hermanos, las ganan- 
LO Ú| cias, que fiziere por li que 
fon llamadas caftenfe vel quafi Y ca- 
ftrenfe peculium : nin las que fon lla- 
madasaduétitias":fegund dize enel ti- 
tulofque fabladelpoderquehan los pa 
dres fobre los fijos. Ca las ganancias 
quefizieren en alguna deftas maneras 
fobredichas, quierfean en poder de lu 
pas o noni : fuyas fe denen fer li- 
res e quitas de aquel q las fizicre:clos 
hermanos nó han derecho ninguno en 
ellas.Eotrofi dezimos,quelos libros! 





tit.<eÑuprosse 
parce L Sib 
Ba:tol.cBal. 
nel filizo cul” 
he 
Baráo.L1.5.ne 
que calfrenfe. 
ff. decolla.bo 
10, Cuias dir 
flinéio que 
ad libros, de 
quib*hic,ima= 
gis comuoi 
ter approbaf 
putatecitarar 
Alexan.ini 
donation. C. 
de colla. $cpó 
dera: verbu 
huias. L.cúdi- 
quocemprobaturprima conclufio Bartolin-d. 
L fantemprid patre nomine ilizled non traditi,1m6 
icfillusnon haberetlibrosillos precipuos. Hem 
brosiplos fed pecuniam ad eos emendos, y 
idemedoyve taleslibri,ficexilla pecumiacmpei,non conferantur,nó 
enim videsurminorprelimprio donarionis,quando dacurkilio peca 
aut ¡pfelioo nomine erat, quam (iápatre nomine Ki emptio £e- 
¿talit,Sctraditio:óxica confiluie Cuma,con(i»40,Córneusconfista5a 
col:2wvoluaDeciusin diéta.l.fi donatione,co.tin+licet Anto. de But. 
aliud volucritcóf.59.Jtemponderain hoc delibrisiftam.! partitarús 
cum dicityparaaprender.Si.d.l.3.cum dicit,en queaprédieffe ,ex qui 
buscolligitar,quod fliusfolum debethabere praecipuoslibros datos 
adaddifcendum in ludio:non verólibros ad hocnon necellarios.va 
defivltralibrosadhoc neceffarios pater daretalios libros, ¡li elTent 
conferendiin datis vero adaddifcendú, fué ad hoc fuiffent empúi, $e 
tradit,(iue pater cosaliashabensdedicfilio, flatim valer donario,ciá 
Gifiliusfitin poreltate:ne; paterpoflerrenocare,vtcolligitarex.dul, 
z:lnfi.quicquid alias 























viderurdonatio. 
Scfipater mon dedil 






























hocvelintBarto.S£Pau.de Caltr3n.d.l.filizo 
Euius ÉcBald.in dift.Li donationcin fi. Belic q approbet per ¡llas 
1L.opinio Odofte.Stalioram,quitenuerant,quod libri dati hlio(cho 
ari (untipfiospracipui,quali fin: in quafi caltrenfi peculio. de alijs 
verolibrisnonnecelfaviis ad addifcécdum,licerforténecelTaril vel véi 
Jesadmunus aduocandi,veliadicandi,non tencbit donatio inter pa 
tee Scfiliumin poteflatemifi morte confirmetar:nifi pater dediller 
eosfilioiam dottori:quia tunc tranfiree donation peculium qual ca 
drenle scideníl pelle eficercard odon dio pans cuadiBar 
8cPaol.vbifupra.SDecium indida.1.fi donatione.colym. fina. vbi 
poltaliquos alioshoclimitar,nifire(ultarer magna inaqualitas inter 
fratres,quod quádo fic judicisarbitriocommittitur, Scfaciteriamad 
hoc quod not.Angelin.l.fiiz licer.ad finem,C.de collacio. vbi dicic 
uodquando eealiquepreiunptio,quód pacernon habuerian 
mum donandi,velutili ciuspatrimonium nonerarita amplum , $e 
Tabebatplures filios,éclibri erant multi, 8: magni valoris, non eltves 
rilimile patrem voluilTe depauperarealios,quibus opes magis necef- 
faria funt,quam ftudencibus: 3 fictali cata libricfTent conferendi.8e 
notaquod hiscalibus,in quibus filius tenereturlibros conferre fatas 
el fiprolibrisconferat ftimarionern libroram fecundum Baldum 
in.l.Macedoniani.C.ad Macedonia.per glofT.in.l.nepos proculo. f. 
deverborum fignifitradiccciam Deciusinad.l,f donatione.in fi.Se 
voluiteriamPaul.in.d.) fliz cuios. a 





«Jenfes Added yaito.gopartitass.S Bara, dl 

erfiesquero hicloquif.vbánorabil 

fer pecunia caftrenfis,vel qual ¿vel aduen= 

'wsarerna exiflentiain pecunio, dubio detali pe- 

:dacum.argu.Lnenfenias.£.de negoc. gelts fabdir Bart 
Se alían rati 
nédicens, pra 
terca pater eít 
Jegicioms ade 
mini ftrator 
aduentitiorú, 
ideo in dubio 
prefamicue la 

£ Cero admini- 
ftrarorio no- 
mine. L. cum 
polt.$.r:ff. de 
adminiit tu- 
to. Se iíta ra- 
tio Barcol. vi 
decur conclu= 
dere, etiam (1 
filias non has 


$.neg; ca 
se, papud 




















elasdelpenías* queel padre dicffe aal- 
guno defusfijos, para aprender alguna 
Iciécia cn efcuclas,non gelas pueden có 
tar losotros hermanosen lu parte enla 
¡ció.Ello mefmo dezimos, q las de 
[pelas ql padre fiziere, faziédo armar 
cauallero?a alguno de lus fijos, dádole 
armase cauallo,c las otras cofas* q fueré 
menefter,porrazó de caualleria, q non 











es,por quelos cauallerosquando tomá 
armas:elos otros que aprendenlas Ícié 





recia cias Smon fazen cfto tan folamente,por 
ja bonis mas 
termis. 8: facie Pro de fi memos , mas aun por pro 


ad hoc quod 
not.ide Barr. 
án.l. ich. 
de pecal. 
¿xfubdich: 
non_ obllare 
1.1.C, dedor. 
promiísio. qa 
állud án dore 
£ donatione 
propterJnup= 


communal dela gente ,edelatierra cn 

quebiuen. 

GLey.VT.como la dote o el arra quevefcibeel pas 
dreporfa fijo o porfa fjazad dene denira par 
ticion entre los otros hermanos. 

¿J Ote o arra feyendo dada de 

otri al padre", porrazon de 

á calamiento de lu fifo,o defu 

















a ES = fifagaquello quele fucfle da 
netur, Sccogi- do encftamanera, enfaluo finca al fijo 


tur. quilibe- 
ros. £. de situ. 
nuptia, fedad 
expenías fu 
dj pater cogi 
nó potell. Er 
“ideo in dubio 


oala fija porquien fue dada, e nonle 
pueden demandar parte dellalos otros 
hermanos, ninla deuen auer. E eftoes, 
porelcargoquele finca de mantener el 
cafamiento có aqueila do-e.E portales 





prafiumendá — bienesnócstenudol departirel vn her 
«lb expendere Je 1 
de bomis filij manocó losotros.Masficl padre dicfle 


allez.tex. qué 
diicitad hoc videriexpreflum.in.l6.fde peritio.hared. Aduerteta= 
men,qiltud quod paternon tenetar,neq; cogi pofiitad expéfas lu» 
«ijpro filio,lismitari deber precerquá in udijsnecelTarijs , fine qui= 
bushomo (ecundú confuctudinem $ conditionéfuzperíonz vine= 
xenó potellyvtquód addifcargrammaticá, Scfimiliazadhoc enimte- 
xnetar pater,veluradimpen(am nece/lariam:(ecas autem in Audiisin 
quibushomines dicuntur militari, ScGne quibus quis potefthonefté 
“viuere,fecundum conditjonem five perfonz quo, cafu procedit pri- 
mus diétumaitadeclararBar.in.debonis.$. nonfolum.ff.de carbo= 
ni.edi.videcriáper Lucam de Pennain.L.1.C.qui etare.lib.1o.Ltem 
not.qp fi liusmale confumar gd ibi daturin (tudio vel prolibris, y 
illapecunia computabicur fibiin Jegitimam, (ecundum Bald. án au= 
thentica,gp locum.col.1.verfvltimo nota.C.de colla. Sctraditetiam 
Joan.dePlarn.Llicer.C. de decurio.lib.1.5c Angelvinallielicer.C. 
de colla.decoqui mifer écignoransin parió redit. Scadde Bald.in.la 
Sifiliusfamilias.C.fawmil, hercif.qp quando filiusnon fludet: cum túc 
Jibrinon linceiusarma,tunc judicarar, ve fimplex peculium. Er de 
obligationibus, quasfiliusfecicin (tudio,an tencátur foluerg fratres? 
videperBalin«d.Simputari.£cin.). filizcuius. columna.4.C. fumio 
hercil.vbipoftBar.concludir,quod fi faétum cltin vita parris tale de 
bitumoccafione(ludiis8ceftlicicuan Schone(lum, q fratres tenensur 
Solucre decómuniperiuta ibiallegato.Scibi vide, an fillus pofirpera 
Ficere ftudium mortuo patre cómunibns expemúis? SeporBartiinad. 
S.neccaltrenfe.col.fi.8cadde Baran.l.Lucios.$idemrefpondir.ad 
id inlwvnica.Codepericu.fuccef.paren.lib. 10, 
1.Gflia.5.ncradas.Efmilaberd 
llero. Adde.l1,5uncquecaftrente 



























7» Eármarcas decollabono. Bel. 





Titul. XV.Comofe deuepartirlaherencia. 


le dcuenfer contadasen lu parte. Eclto * 


lot 


A Gliusfamitias. Coti herfcil 
€ dzasorrascofes. Vidindi. 6 
d EQuesprendenlas 

sexo iviliciaria. 

gloffuper parelibros. Senor. hic q 















dotecó fufija,o por fu fijo, o fizielledo 
nacion oarras ala mugereltonce deve 
fer guardado lo que dizimos de fufo en 
Ialey G comiéca todas lascolas, Otrofi 
dezimos, q Hclfñjofizicre algunas deb- 
asen vida del padre; por lu mádado: 
oquefetoraró enpro del, qtalesdeb- 
dascomocftas, deuen fer pagadas com 





deaduoca: 
verlo. ia 
- E.l.laudavile 
Codetta 











z nie CTA 
munalmétedelos bienes de lahercdad ¿9Non rencor 


delpadrc.E aun dezimos, quefialgúo — Slius dorzaue 


donationc .p 
piero 

Ju cias a 
monio pat 
per catraneí 
dará cófeires 
Ea 


elos herederos refcibiclle losfrutos 
dela heredad, q tenudoes delos aduzir 
apartició entre losotrosherederos. Ei 
[gunas delpélas¡fizo apro de la here- 
dad,oé coger los frutos deue ferentre- z 
cancur de cur 
gado deilos,elo alquefinca deuenpar ya 
tirentre fi, comodicho aucmos. diliz la: parás 
Ley. V17.Quales delos herederos denen tener YE Miss tora 
los privillejos e las carras dela bericia, quído 
elteftadornonloouicffe mandado. 





p 


















falladasen los bienes del fi- 
nado: filosherederos fucró  tiicdoe 
muchos aquel las dee to- e €. padre, 
mar enficldad,q mayorparte Xowiercé E habeas 
DES E in potellate. 
La herécia.E otrofi deue dar trallado de £ 4 .difjo o ale a 
1las,alos otros herederos: e moftrar les oncorda 
E á ad. 6 as 
el original dellas: quando menclter les 
fuerc.Efilos herederos fueréegualesen 
las partes dela herécia,aq llas duetomar 
en ficldad, q fuere mashonrrado! e mas 











deiudis.fequitor.verficaquidí eo 
famil. hercif. St Bal.noucilei 










dotedol. 

orfiem, A 

herdif.8i cúdilis Azo.C.co. 4. verficem debitas 

efeSiwe cospercipiaspoltadiáhicreditate, fine 

Lintercoharedes.$.£:uétus. Ttamil.berd.J.non ellaw 

eo live ex diuerlo.ffco.. 

3 ospenas.Concord.cilhiscófequenter.$. Sampras. ff 
Sclulraredes.5.ivnuséf.co. dle. Ll. 

29 Non diuidácorin(tramenta haredicaria:(ed fintapud haredom 
vis partis Bcdorczteris copiá:fedfifunt aquales , tencat ea honor 
sior, Scantiquior, ¿cmelioris fama,nilificfocmina, cui ettam nobilio= 
Yiprefertarmafculos.fizuremin omnibusfunt axquales , forte diri 
1maruryout donec cócordent deponátur: hoc dicit. 

le dQuerayor parte.Concord.cú.1.i qui funt cauricnesTfamil. here. y 
Sccumnora.perAzo.C.co.in fumin.col zuverhicem veuiune tabule 
vel cautionesifiañitalicuihoredá prelate (int cautiones, 
'mencartunctsaduntur cilednon priníquam haxedesdeleriplero 
caucbichicprelegatarias,vt quotiens defiderara: fuerine ratione 
copiaillarum.).Pomponi 5 

1 eL21ashanrrado.Notahic de digniori praferendo.adde.l procur. 
C.deedend.vbi Baldus dicit,quodinhisque" 

jensdignitasnihil operareturS alle 
«flerpollea vilior, prop 
auferenda + Si deponenda 
quia inftrumenta penes vilem perfonam non debens 


fami, y 


ma 





























































fi que fune 
ur decidi, 9 


anciano”, e demejorfama. Pero fi mu- 
ger fucrecntrecllos,maguer fea mas hó 
rrada o demasalto lugar Glos varones 
porcllononlasdeucellatomar, masal 
uno delos varones.E fi fueren eguales 
en las partes dela heredad, cenhonrra,e 
enlas otras colas : eftonce deuen echar 
fuertes qual delloslas terna:e aqla quié 
cayere la fuerte laseenga, e de traflado 
dellas alos otros, fegund quecs fobre 
apor" dicho.Efi acaclciereque le non acucr- 
xe, qui cit dí . 
pio ve has denen fazer efto:cftonce dezimos, que 
rin eccle-  ]3s deyé meteren ficldad cn facriftania 
fiafico: logre y ER 
maier maru:  Uealguna eglela que las guarden, falta 
te ergo decec — que[can quenidos. 
prima verbús 4 y 
«e tradiBald.  T2L:)V 121, Como aquel que siene los prinille= 
ime.tudecon: — joselascarrasdelsherencia pormandado del 
tromer fend. — refladorlos deuemojivar alos otros cada ¿les 
apdl pares ter. AN 
$ videbis in ESE 
hecds Andando el fazedor del te 
ftamento feñaladamente a 
Al alguno delos herederos!, 
E que cl tenga en fupoder e 
en guardalos preuillejos, elascartas de 
las cofas de fia herécia, decimos, queen 
ante que leaétregado detal manda, de- 
ue darel traflado alosotros q fonhere 
deros efcritos enclteftamento conel.E 
otro fileshade darrccabdo que cadag 
mencfter ouicren cl original de ag] pre- 





x dizrior, 
quam hábense 
veile, veuradie 





votú depone- 














afliCto.vbi fa- 
cit mentioné 
de ifo diéto 
ld. vbi tra» 
y fenior 
debeac — vic 
no votare. $ 
adde que eras 
dirSpecula,ci- 
tu. de aduoca- 
to. $.1am nunc 
lendú. ver- 
Jicu. iuniores. 
tameécintit.de difpuratio,Scallega.aduocatos5.polthoc.in fi. Quid 
¿ute dejnflramentisreilegaraa anadhuc debeant remanere penes 
Iueredem vel tradi debeant le zatariamavidein.l.in(trumenta,C, defi 
deicom.SBal.in1.6 prediorum. Cad legsfali. vbi dicie q remanere 
lem originalia,perd.l.Inftrumenranifi tota res 
nalia debenturaccefforiéalleg,Specu. 
tito. deinftram,edi.j.nuncaliquaverfi.fed queritur. 
es enciana, Concordat cum. fi. defideiníbru.Sc de quafumpra 
fuivinla lex. Kponderacum dicitfeniorem Se honorabiliorem: nana 
tune ruior pra fertur:cu crera fnt paria, 1 enim conflarer de al- 
teriuspleniore fide,vel vireuce, tunc maior ztasvelannorú numerus 
pon clletatren dendus:led eligerar habens maioréfidé,vel virtutem, 
in authentico demonzch. Sei ioris.C.deoflic.reéto.prouin. 
conller dealterius pleniore fide fitamé eras vniuse(t ma 
equaagifilleprefercor.l pracipit. de adilic, 
e te(tib.S Floria,in.d.l.fin. Senora hic de pres 
¡entoramntcadde, «p adfenioré pertinetconuocario cap.vbi 
mo cibaitusdepurarus fecundum Innocentsin capitatade maiorita.de 
Sevide Archidia.in.c.dominofanéto.5o.difin. SedicicBald. 
z.prasterca ducatus.de prohibisfeud. aliena, per Federi. q (i domi 
icudi decedit pluribus filijsrelictis, pipfiinterfe ordinabútcui 
eilecur fidelitas, 8 linon ordinant, y velvafTallus polic 
¡ter fecunda quoldam,velfecundum cum q faciecki 
jori-pertex.in.d. le fideinítra. Ec per notas 
cen. vbifupra,lrem in beneficijs conferendis praferendus 
eradic Barba.confil23.(criplit pfalmiftast, volu, Rochus 
inrepatrona.fol.Sacolumzvbictiam allegar quodam có 
duo pralentarencar ad regimen holpitalis ,fenior 













































































penestenioreml.cuin 
evbifunt duo extrema , S dubitarur de medi: 
cul extremos 
rú debeat ap- 
plicari , vel á 
quo denomi- 
pari, apli 
sidebet, Sde 
nominari 4 





villejo,o de agllacarta,para moftrarloé 
juyzioo fuera depleyto , qlo mueftre. 
Exúdezimos,que fifizieffe máda el te- 
fladoraalguno delos herederos aparta 
damente de algundficruo que ouielle — verulliori, tan 
feydo lu mayordomo €, eq ouicfle te- o 
nido en fu poder los cfcritos delasren tipus, eo 
tas, e delas defpenías delosbicnes del Ha: F.ñini.re» 
finado,non dcue fer entregado del ficr- E 

7 uojaquelaquien es mandado; fafta que +» 4 Si teftacor 











de . Áufsic pones 
de cuenta“a losotrosherederos ,deto AS 
daslas colas que touo enfu poder. deinítrumena 


ta effes prius 
deber cateris 
copiam dare 
« cauere de 
edendo oie 
/ - malefi op? fic 
5] Or fazer particion de losbic vic. lentas 


GLy.T X.Quando la particion es fecha delante 
deljuexpor fa mandado como deucn dar re- 
esbdolos "ymosa los otros defisxer fanas las 
cofas que cupieren en parte acada"vno. 






A nesque han envno los here- ¿4minittrato, 
Le re coharedi 

deros viniendo delante del — prelegatopr> 
judeador, deticlesdelu oñ- ell cateris red 
denda admi- 


cio'mandar delpuesg la partició es fe- 
cha,q denrecabdo+los vnos alos otros 
Ghalgunootre eltraño demádafTe de 
fpuesal zúacol 
parteasiguno dellos , moftrádo que ha 
derecho dela aucr, todao parte della, 
quefilevenciere porjuyzio , los otros 
herederosfcantenudos defazer le cmié 


nilbradóis ra- 
rio quím co= 
bercdi (eruus 
A tradatarr ho d. 
delas que cayellenen b € eslguno de 
los  herederasa 

Cócord. cum 

L páponi”. f. 
£amil. hercife, 

€ E stayordo 

















os defa Adde. d 
da deaquello que afsi perdia. Pero fiel e pesciapdo 
y 0 Ed e 
padre ,ocl teftador particífecl mifmo e Curia 3 


E ex hoc Flo 
siain.d.Pomponiusánprinci.q fiteflatorlegauitandillam, quites 
xebattelam,vel banchale,vel quid imile quod haresnon tencateril 
lamtradere legatario ante illudopuscompletum , €: camilla red= 
ditiorationisretardetiflam pralarionedebearetiam retardare exeo 
cutionem perfonalemintalem adtorem, Sfaciteciam. Lcum forense 
f.de conditio,S demonftra,8cin cap.1. deobligaad ratioci. Sade 
quodnor.Balin.l.s.C.deteruo commu.manu.¿loan.de Plat.in.la. 
Codercispoftula. 












a ali ifionciudex faciarcoheredes adine 
vicem decuiélioneproritrel 'diña patre vel reftacoretit faéta diui 
fio,non tenetur vnusalcer se use parts cuiéta.hd. 

€ EQuedensecabdo.Concordatcur.l heredes.$.item curare. E. fami ler 
herci.Schicetifla caurio non preiterar,adhuc agecur de cuiétione :ve 
tenetAzo.C.co.infummna.colli.veríí.cltautem iudicis officium, 8 
gloin.d.$.item curare.S probatu: n.l.lsFamiliz, Coco. vbivideglofo 
notabileminilta materia. « Decium confil»qa, 

£ Qarticfe el mifmo.Oxtam haberadl.cum pater.$.cuidt 
Sclimicajifirefpeómlegitima per (cimusáin prin. Ca 
telta.£nor.Alberi,in.d.l.hueredes.in.$.mibil. Sci 


amEaCaiudicialiterhereditati: 

















 delega.z y 
inoficiolo 
.itemiurare. Ec 
bi juixomz2. 
inf.queiion.ffdeverborum obligar. limita Se áfarn 
1.8, d.$.cuiétisinre per reftacorem políella; fecus vero finon ellez 
polea vevuleBar,in.d,$.cuiétis.dum refpondetad.l.cumalienama 
in fin.C.delega.Limita ctiam hochaberelocum, nificon(tarerde vo 
luntate teflatorisfuitie,quod equaliraselletinter haredes feruanda, 
yesradieDeciusconÚ 349 incipicon(ulicexcelendiimusinfecan 
o dyblo. 
































Titul. XV. Como fe deue partir laherencia. 


ies fralis. 

es (uasinter cohrrredes diftordátes adin 

mo fiatdiuifio.itéorta quetione de cób. 

ibijndex:éclipór p antiquoslimites determinare, bñ gd 
nites fierimádet, Si partinon obedié porná arbitrariá 


















appo: E e 
la Sta ifeds. — Ya heredad enfu vida étre los herederos 
Cócord. cuma 


afufinamiento, fidelpues queclfinafle 
venciellen algúodellos enjuyzio,algu 
na delas cofas quelevinieron en fu par- 
to,cftócelos otrosherederosnó feriáte 
nudos defazerle emienda ninguna. 





de ofiñc. judio 
vnde Se adi 
dicare. pofler 
Judex vni 

prictaté, alteri 
viomfruá 

A quis putans. 
$.po. F.cóma. 
diuidan . gd 
dicit notabile 
Azo.C.famile 
here, ¡fmma 
col, fisverfiicé 
ep notabile cit 
de femper in- 
tellize exiflen 
te julta canía, 
ve fubiicit ita 








Ze). X.Que poderioha el juezante quié vienen 

a pleytolos herederos en rax$ dela particion, 
5 Odcrio hacl juezante quien 
pidicren la partició los here= 
deros, dela mandar fazer en 
la manera q el entendiere q 
fera mas guiladas, e masa prodellos. E 
poréde,quandocl vicfle q algiacafao 
viña?,quedeuia fer partida entre cllos 
femenofcabaria muchoS, por fazer mu. 
chás partesdella,bié puede mandar que 
laayatodaclvno,olos dos%,E puedefa 
zer obligar,a aquel oaquellosquela o- 
vicré,q dé porlu partea cada yno delos 
otrostantos marauedis, quanto cl al- 
mare”, Gpodriávalerlasfus partes, que 
aulan en aquella cala, o enaquellaviña 
fi partida fucfle. Effo milino deue fazer 
en las cofas quefon atales,G fe non pue 
den partir fegund natura guiladaméte 
afsicomo cauallo,o otra beflia, cadeue 
lo apreciar quáto vale,e darlo al vno, e 
mandarlequefegúd aquel apreciamié 





















uehie contra 
malcuolos, $e 
pelúimos hue. 
xedes quí liuo 











pol 
widiperftlcos: 
vel “particas 
non em d 
fer diu 





ta ve patrimo 
sium corrum 
patura vid.glo. 
in.la.C. quan 
dot quib. 4. 





Aforriorifilitequus,velbos,(ecundam Odofted.S Floria.in.d.Lan 
tepea8< habesinfrainiflal.Floria.vbi fipra id? de naui dicit reprehé 
densfattumPabii Labeonis,quicum 4 rege Antiocho, quem bello (u 
peraucrar,exfocdere afto debereraccipere dimvidiam partem nauid, 
medias omnes fecuilTefertur , veeura tota cla(le priuaret verefertad 
hoc Valerium. 

3.6 Gatucho.Nota hoc 6 facitlonam 8cfifacin fina. 8e que ¡bi notantur 
perglo. 8 DoBodEf cert.pera.8cillaresnon dicicur poffedividi que 
fidividererar efTetcum deterioracione,vehicSctraditBal.in.l.Sanci- 
musán finein prind.Cade dona. 

4 d Golos dos. Concordatcumiuribus,de quibusin glo.1. Seno. 11.80. 

adofiicium.C.decommun,divid.Scum.5.quadam. Inft. de adios 

Stintellige,quódilli veliliseit perindicem adíudicanda , “qui vice- 

rintin licitatione,vtin.d.l1.8Bchad oficium,Bedeber totares aftima 

vi8clicitari,vein.lunzuios.4i.Efamil, her. Bcnotghind.l.. C.com 
mun. dinid.cum enim res commode dinidi non porel? , veniendum 
eltadlicitationemsvtin.d.l.8c ad officium.dicittamen Bald.in.l. 

Sancimusáin princ.circafi.C.dedona.quódfituécego habemuscom 

munc holpicium,Éenon potelt commodédividi, quod judex deber 

deferrelicitationem habenti maiorem parcem:quiaaliquid deber o. 

petari maiorpars.Er aduerte,quialafon in.$.quadam.]nft.deadio. 

column.8.verfi.dicebartamen fingulariter Bald.aliterrefertiftud dic 

¿tum Bald.fáilicerquód Baldusvelit, quod finlicitationerci, quee 

Soporte din ranferealal roda ana sofa 

maiuspretiumaltero , quódhoc cafu preferatur habens malorem 

partem »quod (Jicetfecundameum Baldnsaperrénon dicat) placer 

Jalo.pertextán diBtad Sand in.Sperea que not: Baldas 

poftylolin.l.fina,C,communia de lego.certé Bal.non dicit, quod a 










































Jafonerefertur:(ed puercrali fuperius , Se fic quid habensi 
partera licprimus,qui licitec.Ecli habensminorem,plus non o/feraty 
xes mancacapudhabenrem malorem partemlicicantem,quod tamen 
fatis in idem recidit: curo Íntellectu Ja(o. Admitticur áliquando 
tertiusadlicicationer ex cauía , fecundum quod habetar in diéta 

1.ad ofliciums 
quideñ fi ta 





to,G defuparte a cada vno delos otros 
en dineros,elos herederos fon tenudos 
defazerlo queles eljuez mádare en cfta 
razon.Otrolidezimos, queleuantando 
fe defacuerdo entrelos heredéros,o en- 
trelosotroscon quié ouiellenfus here- 
dadesvezinas,fobre los mojones, olos 
terminos dealgúdcampo, o de otrahe 
redadf de laherencia, de manera que fe 
non puedanauenira partir lo: eftóce pa 
ratollertal defacuerdo , deuecl fuez yr 
aaquelcípo,o aglla heredad, eyeróque 
esaquello,fobre q fe defacuerdan. Eli 
fallare y mojonesantiguos', porquelo 
puedadeterminar,deue y fazer,aquello 
¿Gentédicre que feramasaguilado:por 
quecadavnoayaluderecho:eli los mo 
jones olos terminos fucré étremezcla- 
dosde guifa quel mojó o cltermino de 
la heredad del vno,étre en la del otro, li 
poraquellaentrada puede nalcer cótié 
daentre ellos:cftonce deue mandar mu 5 a 
darlos mojones, e ponerlos de manera £ Ec dee s 
queaquellacótienda puedafer tollida. - tra heredad, 
E deuccondenar a aquel aquien acre- a 
fcicre enla fu heredad; porrazó delmu ter prada ve 
damiento delos mojones, quede al o- pS 
trotantos maraucdis,quantosentendic oc anlara 
re quevale la tierra Gle toma, porende- 
regar los mojones, elos herederos , e 


terrius.fivianis 
mofas pP of: 
ferens , quám 
res valeat 2 vie 
ind. 





per Bal 
J.ad officiun 
8cper Lalo. in 
d.$. quedame 
8cper Angel: 
Silmol.in-l.g 
Rome. $. co= 
haredes, (dé 
verbo. obliga 

€ UQuanto el aj- 5 
marea Hocpto 
cederet, quan= 
do cohuwredes 
vel cólocij nó 











do ,túc enim 
zflimacio rel. 
fir judicantis 
asbiuio. vel 
peritos in are 
te eleétos per 
judicé, vt de. 





claras Angel. 
in. l, fecunda 


regundorum 

1. Grua. $. hoc 

judicium. (E 

fin.regundo. 

E er. Concordar cut. li irmptione,inprin. St. $:ad oficiam. E. 7 

finium regúdo. Sc not.de vilioneiudicisoculari,que cófercin multis, 

dequibus per Alkscri.in.d.5.ad oficiom. 

h dotojones antiguos .Concordar cumdl.infinalibus. fffinium regund. 8 
¿eftandumelt finibus antiquis,nifi noni probentur, vehic.Bin diéta 
Lin finalibus.8%.Lfecunda.dcibiBald.C.finitimregund.vbieriam die 
citBald. quódrermini aparentes habenturlocoin(trumentorum, de 
quod quanto antiquiores,tantofuntefficariores,cvbiiílinon appa= 
xerent probanturlines perlibrosantiquos:vel per telles $: famam cú 
alijsadwiniculis.c.cum caufam.deprobar.c, cum olim, de ceafib. 8e 
Specialeeltin inibus, p perarguprobentar(ecidumlcan. Andrán 
cali papa.de priuile.lib.6.8ívide per Floriasin.d.lain finalibus. 8 Dex, 
ciú.cóli.109.Scaduerte, y vbielletincertitudo de limitibus interme- 
diistextrema añ ellent certa,accepra chordula deber menfurasi , de. 
vno extremo certoad aliud certmm: St media debentregulari perifla 
extrema:quia ex extremis colligif mediúavtin.c.quia lentculp.80 
¡binorgloaS.difl.8cvide glo.insciin die. de confecradift.5. £ Spec 
da tin deprabo fiel vel Selquent besterepúnedd na 
Barán(uo traft.deallmuio.figuranzo-8. pol cúBal.in. l. item lapill 
col.4.fE.derer-divil.vbi diciit,q fi ex cónentionepardúfuntconfixi 
claui,ab extremicacibus vtriu(a; Ripa Auminis, vtpereos méltrerar 
quancipofsitaliariclufa,Sipoflea vnusclawfitablar?,Snó appare 
vbicrat,q tunc ex altero traníduéta linca per dircétum ponitux cla- 
nusquieltablatus.ica quod totalinea fic qualis,ficeciam vrum 
tremum regular plura extrema in dubio.argu. la M.dereb.dub.E- 
prelumunturefle media cuius funt precedencia Ec fequentia,vradda 

: citAnd.de Yferánrubri.qua lintregacinprine 

i EosmejenesCscord.cú las iudici. 83.84 in prindT.Gni, regúd, y 


ua 
































Daturtutormalculo minori. 


Seíta partida. 


CTitulas decimos fescrnsa 
En 






«foeminz. xj» annis : vteum 


Bbonafha tucacur etidinuitis Knonpetentibus minoribus: £ elt of 
ficinw virilezquisad vnam rem vellitem non pote(t tutor dari: fed 


incauía fatus 
papillo mota 
potcít iudex 
el dare tutcré 
ad libertatem 
feruandam $e 
bona.h.d. 

Si zibre, Non 
enim pór dai 
tutor feruo, 
velei qui elt 
in aliena pote. 
fate, vehicSc 
inft. de tutel. 


12 





inprin.an au» 
temlaicus pol 
Sit efe turor 
Adtir. ff. ClericizBal.có- 
Sinfi.d fl. as. volu.z, 
tute. Gin Íecundum no 


mioré imprel- 
fionem. inci 
pit cosfil. in 
-queñtióc ia. 
tenct, q pote- 
Eleleia 
mus tutor dle 
vici ficut edá 
clericuspót el 
fetutor legitis 
muslaii.capa 
peruenir. £6, 
dit. S contra 
illud cófliua 
Bal.arguit De 
cias cofilaiso. 
dubicamepii> 
cipalitor. Cola 
pe. pnóvidea 
tur eric»! 





quí tuto. 
dapol. 






















cuindlaicus 
bercpolis,ar- 
bene qui 





as, 


debi 








lifiinoScquia clericusvideturres fpi 
1ópoteLvr noc. Abb.in 

bue Deci inclinar 
liceccelefiallico,Scg diétú Bal.j 
percum,Scfortcin prafticaficlericusin minoribusnonel 


s¡ideibi. 
nutoin veri.quí 
al otenorde carorzeasóos. Addcin(ticaquib.mod.tute. finidn princi. € 


los otrosqueviené ala particion , deué 
obedeceral juez en cítas colas fobredi- 
chas: ealos quelonon fizieflen puede 
les ponerpena de pecho fegund lu alue 
drio,fafMquegelo fagafazer. 


$8 Titulo.X V De co- 


mo dcucnfer guardados los huerfanos 
elos bienes heredan defpuesde muer 
tedefuspadres. 
7] Verfanos fincan a las 
|| vegadas aquellos que 
heredan los bienes de 
otripor parentelco, o 
porteftaméto, porque 
ha menciter,quetábien ellos como fus 
colas fan pueftas en buen recabdo, de 
maneraque por mengua de edad non 
pierdá,nin meno(caben delofuyo. On 
depues enlostitulosátedefte diximos, 
enque menera puedeome ganar las he 
récias,closbienes deotri,porteftamen- 
to,ofinel porrazon de parételco. Que» 
remos aqui dezir , de como deuen fer 
guardadas, quando agllos que los here 
dáfondemenor edad. E moftraremos 
que cofacsefla guarda, aque dizen en 
latin tutcla.E aquíé denc fer otorgada. 
E quantas mañeras fon della. E quien 
puede fer dado por guardador delos 
Íucrfanos.E poreuyo mádado.E qua- 
lesnonlopueden fer. E eng manera de 
uéfazer cfta guarda, tan bien delas per- 
fonas delos menores, como deus bie- 
nes.E en Glu gar deue fercriado chhuer 
fano.E có quié. Efafta quanto tiempo 
deucdurarla guarda.E cl officio dellos 
E como.E quando deue darcuenta, de 
tales bienes como cftos. 












eualis, que laico fube 
prin=colu.8ade in: 

daritutor clerico: ditcamen 
d.cófiitadebeat imtelli 






ach 


pol 














feruaretar quod etiamá iudicelaico datustutor te- 
fdo ruto.Sccura.dataab his.dúrener,ppa 





e dari tutor autoritate iudicisecclefal. vide etiá Al. 


Jafezúda.C.de cpifco.éx clerica dum tenet 
ii "us 8s ecclefiaflicas confentidt 

Ke videin materia Ange, Aretin.in.$.fedhoc jurc.in 

aucem.Sin verli. fed aduerte.. 











cituto.vide.l.(inemo.S.fin.fT.detelta.e. Scin 
¡rie daras tucoriplo jurenontenerdatio.l, Sei, FE 





€ Gsobrelascabegís de losmezores Concordas 


detuto,8ccura.dat.ab his, 





Sinfi.coinprin. 


«lin princi. de tute, 3 


d Uoaguernoquieran.Concord.cum.lnecnon.Fadetuto. $e curas dat. y 


ab his.8ila. ide tute. 








e Ce fora 
bre.Concord. 


A Ley. 1. Quecofá es guardaza que dizgn en latin 
Tutela, eáquiendene fer dada. 
Vtelatanto quier dezir en 
latin como guarda en ro- 
Sy) a]| mance, q es dada cotorga- e 
[és S da al hucrfano libre* me- 
nordecarorzcaños': ealahucrfaname 
norde dozcaños,q nó lepuede, nin fa- 
be amparar.E tal guarda como efta , o 
torgacl derecho a los guardadores fo- 
brelascabecasdelos menores", maguer 
nó quierá,o nonlo demáden ellos. Pe- 
ro fi pleyto fucfle monido deferuidum 
bre*cótraalgúd moco defta edad, bien 
le puedecl juezdar vn guardador, q le 
áparclalibertad delo fuyo. Otroli dezi- 
mos q el guardador deucfer dado para 
guardarla perfona del mogo fefus bi 
nes,c no dene (er puefto por vna cola?, 
ovnpleyto feñalado tanfolamente. 


GL).1). Quentas maneras fon de guardadores 
deba 















IN tres maneras pueden fer 
<jetablefcidos los guardado 
delos mogos quefincan 
=úliuerfinos.La primeracs,n 
do.el padre cltablefce guardador a fufi- 
joen futeftamento?,a q Maman en latin 
tutor teflamétarius, Gquicre tanto de- 
zir,como guardadorquees dado en tc- 
ftaméto deotri.La fegáda,quádo cl pa- 
drenó dexa guardadoral fijo cn fu teta 
míto,cha parientes. Ca eftóce lasleyes 8 
otorgan [ca guardadordel huerfano, 
el quees mascercanoipariéte.E cfte atal 
esdicho en latin (tutor legitimus) que 
quiertáto dezir, como guardador que 
esdado porley,cpor derecho, La terce- 
ra maneracs,quando el padrenon dexa 














M.detella.ture. Ulex, IZ. 








ci. l.ciqui,8c 
1. curatore, $. 
deruto, Bcn 





Ula perfona 6 
del mojo. Tu 
corhangnon 


folum 


dacur 


rebus: fed exi 
ve ioflruar pu 
pillum bonis 
¿noribus ¿Scfa 


dar 
que per 
adejus cómo 


reliqua 





dú,fecundam 


Bal; 








tutores de cu. 
ratores dican 
tur dñi mino 












ve hi qui 


obiiga, fe per 


habe, res 


mino,colla. 6, 


E 








not.Bar- 


10.nórihiabe 
tur loco di 
cú pupillo 


Spoli 
dun, 





ff. pro empro» 
Por vna cof» 7 
Adde, L.certan 
rú cú duabus 
fequentib”, (E. 


de tefla, tuts 


K 








.certg añ 


roiin(k.quite 
Rta.tuto. dar. 
pol. Sc videqp 


not. Bar,; 


ñ 





hareditas. 


¿mEltenimeriplextutela,fcilicecteltamentaria legitima, Se dariuardeo 
ficienteantemteltamentaria elt locas legicima Se iftis duabus dei 


cientibusperuenicurad datiuamahed. 





h GEnsefamento.An polsictutor dariincodicillis,tradieBal.i 


Sr 





ápatre.Cadetefiacute voi polt Cyn.tenet,quod non debear tí a jue 
dicecófirmari,ficut quieTerdatusin nó folenni teftamento, $e quid 





felt (pestutoris teltamenta 


vel teftamentarius defijeefTe,an perue 


niatur ad legitimú vel datiuúzvid.]. fi quisfub conditione+Gx ibi Bar» 


fdetel 
te.rario.diftra, 





ute. quod not.Nico.de Neapo.in.J.fitutor.$a. fade 


$ Catas cercano. Etfilegicimos defijt,an perueniatur ad datiuum ¿velad y, 
nad. 





alium legiúmú: Bar.in. 
Giupcrfipeslegiimi ScperDalan, 





.1.£i quistub códitione,colu.a.vbi gd 
i.C.delegititucesdcloan, Fa- 
beránft.de fiducia.cute.vericem.de vides fiapud, E. de legiti 





rodeó 





Titulo. XVI.Dela guarda delos huerfanos. 





to.8el daiuus defijteffe,an perueníatur ad legitimamavide Bart.ihie 
dem.Scan filijsadoprinis competalegitimarutela,vide perBartol.in 
L.rMfadetella.tute. Ce iplures intruroseslegitimi,an decernacur tu 
relavnitaricumvide.l.lezitimos.ju.8cibi Barcol.Hde legi 
habentitcorem legitimum non pote(tdari dasiuus.lafilororis 
tutor. da. pol. 
¿can li ban 
Rardihabeane 
Jegicimos tu= 
tocesavi, Bald. 
in.l,matres.C. 
quando: mue 
Ler.tutecofica 
fung . potelke 
Etaduerte,qd 
nulla cura ell 
legitima , mil 
fucioflicer in 








9 


.guardadorafu fijo, nin hapariéte cerca 
no glo guarde:o filo ha,es embargado 
de manera non lo puede, onóloquie 
re guardar:c eftonceaeljuez de ag l lugar 
lc da por guardador algú ome bueno 
eleal.Eacfte guardadora tal dizen cn la 
tin,tutor datiuus, q quicratáto dezir,co 
mo guardador ¿cs dado por aluedrio 











tutelafic:vide — deljuez:eporq ha departimiento entre 
unas eftos guardadores:queremos fablar de 
¿perBare.in  cadavno dellos:e primeramentede aql 
aurg.veliqui  quecftablefce el padrea lus fijos, e alos 


obliga, feper- 
Ñibese haber 
res mino. ci 


otros quedefcienden del. 








tutorperpatremín teflamento.de pateráinprinc. 
d Egrefonenelrientre.Concord.cum.l.£Madetella.cute.Sevide e 
IinemossfiScda )s videtur dedifle filiabus cam natís quam 
nafcituris.lai quis fliabus.fTco. 
€ Men poder d. fu padre.Adde.d.) 







E 








8cd.5permillum. 
Qiex INT, 
29Non  porcít 
efTerutor mue 
tus nectordas 
necfatu?, nec 


fonenel vientredde fu nradre. Pero lo 
quediximos delos nietos, fe entiende, 
queelauuelo lespuede dar guardador aan neo 
cnfuteftamento,li defpues de fumucr= — male morige= 
te,nonfincarcel nieto enpoderdefu E a 
dre" : e el nieto aquien fue dado e nee maliés ni 
guardador, deue cftar en poderio del, fimater £a- 
con todos fus bienes, faltaqueaya cl ie Foros 
moco cumplidos catorze años, elamo 





dicá  promit- 
tens durante 


tutela nonau 
galosdoze. bere Se Velle- 

yano renun= 
4 Le). 1111. Quien puede fer dado por guardador _;cians.hod. 


£ A asudo,Profe- E 
quieur. notas 
perAzo.C.de 


debuerfanos,e de fus bienes: e porcuyo man 


dado. 





























A ley. 111, Comoclpadreo elauuelo puede des — [CAFE SNLque fuere dado por guar ellamenteia Ad ute 
de tutore de SMardadorafa fijo,o a fu niero. d ES 2 dador de huerfanos , non Lena. don C.quido, 
e L auuclo o el padre P puede b q/3) cue fer mudo ;£nin for- poe AS 
timo.Lfinak 2 dar guardador a fufilooafu BB Sldo , nin defmemoriado E, candir pete 
a nictoque eftonieflcen fupo- nin delgaftadorh de lo queouicffemin  pe-S 6.8 


a.leéta, C.de 
inerdid.mae 
triint. pupill. 
de. Eliana 
mus tutor de= 
fignetarin' te- 
Ifamentotiorian perhocefficiarurtutorte(lamentarius, Senonlegi 
timustvideperBal.in.lmatres.C.ad Tertula 
Uefionce.No.hocverbum, Scadde quod nulla e/tdatiotutosis (fuí 
procelTizm ad dandum tutorem datiunm,finon fuienarracum fusici 
quomodoal! niorescelfantin petendo :cum fint admonitil. 
h vi peruro.pol.G«.l.quod dicis.C.qui dare tuto. 
pof.tenerBar.in.L.tutorli pecitus.Adetur. cura.daraab his. dcelt de 
menteglo.ibi Scibi Bal.8cvideinilla materia notabile conil. Alex.5e 
volu.confiaór.fuperprimo dubio. 





der:“eque fuere menor de edad como 
defufo diximos:e efto puede tambiéfa 
zer alos quefonnalcidos,comoalos q 


za 









Ciel. 


amHabensfiliamvel nepotemin patria poteflate, potellei in teflamen 
to dare turorem,S etiam polthhumo,niliper dandis mortem it in al- 
reriuspoteflarein recalurus.li.d. 

1D del padre,Non ita permittitur parronis adlibertos. 1. quitutelam.$. 
Soopuberi.ft.do telta.tutel.Scan paterminor.25. annis pobit dare cue 
toremfilijsinte(lamentozvideperBar.quod ficin.l.quero.$.Lucius. 

.co.8cin.|fiplures.$.quanuis.fE-deadmivit.cuto. Ecnot.quod quili 

berpotell darerutoremimpuberi, quemjiníticait 6 nibil aliud ha- 
ber.l.ñi parronus.£edeconfir.uto.Sóbi per Bart.quidíialia bona ha- 
VestcildeSalyos poftglolin eater Cade telaxate Bio inturore 
teflamentario requiracur decrerum indicis? vide per Bartolán..legi- 
timos.ffde legicim.cuto. vbidicit, quod fic mili tellator ei decernar 
adwiniltrationemvideibiin prin. legis. Sed an filio prodigo pater 
politdarecuratoremrextadicitquodficind.pen:f decurato.furio. 
mo de plusvidetur pofledici peristurr rexr. quod fi pater qui poi 
det maioriam:habearfilium prodigurn 8 nepotem exzeo pobierelin 
querenepoti maioriam ¿cflio prodigoalimenta. Aduerteramé quia 
texilleloquieurin legitima, (eun bonis quar haber áparre, Se diuetía 
ratioeltin maioria antiqua que haberura primo conflituente vnde 
meliuselbdicere quod polsitpater tali prodigo interdicere admini. 
(trationein Sciudexid (equi debeariuxcra diétamal. - 

2 0 Qouecfuniere en fupoder.Concord.cum. letefta:tute, 8. $ .per- 
mifliun.inlt.detute . Alljsautem vel nepotibus emancipatis parens 
non porefl darerutorema(i tamen dederitconfirmacor datio omni+ 
modo.ifineinquilidone,nifcaufaproprer quam datos fueric ¿mue 
teturin co,vefiexamico hatinimicus, vel ex divite pauperior. |. par 
terff.co.Scin.S.fin.infl.deture:S cúamáilio exharedato potelt dari 






























fF.de tute.mi- 
nusautem ple 
ne: audientesy 
poffunt_ elle 
tutores,(F. de 
. E y Jegicio tncor, ly 
po.8cfiSclifta vicia luperueniant extinguiturturelaiam (afcepta, de 
s.mutus.Scibi Bart. s 
'emoriado.Addcal.fihgreditaso5.6i furiofus£Edece/t.tureSinít. 
co.Sariofus. E 
h tii 8chifuriofum habentexitum «eis dantur cura- 3 
roresd.hisqui-S-diuus.E de tuto. cura.dataab his.Scvide per Barco. 
in.lfidecura.fuio. E Lafoio.L (is cui bonis.2,8%,¿.columff.dever 


demalas maneras!.E deue fer mayor de 
veynteecinco años: *e varon! enon 
múger'. Fueras ende , fi fuefle ma- 








a 
EQUAL 











1 Quin demalas maneras Ideft de malis moribusinam fu/pe£tum tutor y. 
cum elfeputamus,qui moribustaliseftyvtíwpectusfid. fufpedta. ER. 
de (ufpec.turala.citaainfra cade pardwvelquiaforteinalijstutclisma 
lefitverfacus.l..$.(iaucem.£heo. 

L doayor de veynte cinco años.Concorscom.1.fi.C. delegíti.tute, Secú 
5.farious.in(t.qreftauto darpol cc. lainfta.ti.nledan minor.25u 
annispoterardaritutorin reflamento:ita quodinterim, fuertes 
nor,dabiturá iudice aliuscutordaciuns,6r completa erareerittutor te 
ftamentarins,talisminorvidetur q Gcpertextuin diA.5.faciolus.8e p. 
Lquero.$. Lucius. fderefla.cmel.vbi hoctener Alberic.illa tamé. a 
partitarum videtur velle contrarium intelligendo 'eam qyetiam lo- 
«quatur cum daturcutor teflamentarius: fed limita cam iuxta pradis 
éta,quodlin teflamento deturtutor minor,tuncadminilbrabir cum 
faéusfuerit maior:dce(Y(pecialein dacointeftamento:namin datoá 
udice non procedererfecundum Albe.vbifupra.ée Angel.Arei.in 
desfiriofus 

1 varon. Tutelamadmi 
tute.offic.f1ng port 
























¡rare virilemunus ef, 
re no(tro.ff.de tute «Gi ct: 








y non ciuls po: 


teftdaricucor perte(tatorem,licet non periudicem :éiquis tunc de= 
rela 


cernatadminillrationemevideper Barto.in.l.municeps Lider 
¿tvide,iusdandiáin fin.Éde tuto. Sccurandar.ab his.E 3 
non etiam.f£. detute. Item non deberelfe cacus.). luminib: 
dar.turopof.neqzcolonusprincipis.co.tit,L fin. éelicerfit 
Jiaspotenice/fetutor teltamentarin:,vel daciun 
rercogituríe obligarepro filio tutore dativo. 
fiquisinters$.imperator.£f de excula.euto.L.Giñlius .ffa de tutesinte» 
flamentario vero cum non faúfderur , paterad hoc non cogetur.l. 
LuciusTiúus Cain. ff. deadminiftra turo.k an morantes in car 
























Sefta partida. 


quitas,C,decura.furio.Senotaadcapiculum.generaliter.16:qu.8vide 
Jofra.co.1qs 
4 Madre.Siue Gitlegktima Enartralis,fiue nacuralis tantum, vin. fe 


C.quando sul ac oficfong patio. comica aUté > 


matrl.S aujz,C.eofitamen: 


biumex damnaro coitu habuir,non po 
terit cius elle 


OCRE dresoauucla, > que fuelle dada * por 
$ li parer 8 guardadordellos.Caellóce, tal muger 


¡mater paturas 


De concurre, COMO fobredichats , fi prometicre en 


rent,praferet. mano delRey,o del juezd dellugar, do 
paterlices na- -(0n loshucrfanos, quede mientra q los 
turalistancam 


mocostouiere en guarda,quenon caía 
rae:cotrofi, firenunciare la defenfion£ 
queel derecho otorgaa las mugeres, 
quenonfepuedan obligar porotrizeltó 
ce biene puede otorgarla guarda de 


fecundú Salya 
in.d.auten.ma 
tri dcauíz, co- 
lumatverficala 
quierosa « vbi 
ésglo.idemvo 

JujeS ció Al 

ber.polt Odo. 

frc.Scprobararin.d.L.fJicerBar.aliud videatuclentire,prafertar criá 
materano paterno, Ecmaterno,quidquid in contrariam voluerit gl. 

i iCaniz.fecúdum Odofre.Alber. Bar.6eSalyce.ibia 

Ten áncellige de matre,qu non luxuriofé vimar:vtvolvitglof$cibi 

Bal inaucen.Cacramentumn.C.co.intellige esiam de matre málores15. 

annisnamo mvinornon pofler elfetutrixyvcia.l,ina,C.delegit, tute. 

Bal.inauten.cifderiocoL1,C.delecundisnopt.Scancum matereftmi 

-:peratartamen efici mañofante pubeaatem,an erirtane locus le 
imotutori,vel Jatinowvide perBarán.I.í quisfub códicionescos fa 
de rell.tuce be que disc fupra calin gl (uperverbo varon 

8 L €. sunele) dem dic deproavia,fecundum Bart.inald quis fisb condi 
tionecol.zuff.detefla.rute.Sinauren de haredi.abintelluvenióin,$. 
finditamen auña concurrereccam auo paterno, vel materno prater» 
turauuspaternus, ve maternos ecundum Bar. 5n.d.).fiquis(ub códi 
sione.col. 4.£fdetellatute.rencr Alb.K Sal: ati Scale 
vbiSaly-q-6.£c-7intelzic qiralisamas elfevidoneus nó aliasqui 

riafuntodelfeyvel minusidoneamelte,l.6.C.delezi.tuto.l.1.9.8 qui 
ext. cuña vniuer.ciintercosporalia.de cranfla.<piltopi vel eleca 
fitamentincauus paternos, £cania materna ambo, cócurrent in tutos 
La ficutconewricncio haredirace,Gcundisn Salycesio.d.auren,mariá 
8cauñsr.8.q.<uihocladus profequicur dicenstunc procedere opinio 
nzantiquorú glo/Tacorú de quibis p glán.d.auté.matri 8cauig.de cel 
farcállamrarionemanevxor cozquetur marito: quiadeauía marerra 
viduata louimur:fiaurem cócurcerentania Gefracerpupilii, vering; 
coniundns e eratislezitimo, dicicSaly. quod¡fimilicer cócurrer 
cumetiamambo concarrantad hreredicacempupill, ve inauten. de- 
funéto.C.ad Tertul. per confequens adeucelamovtin auté-icut. Co 
delegiti.rurequod non procederer de jurerega inordi- 
nas aori.in hareditatenon concurrante 

liz e «iD da. Ex hocvides,quód loquicuri(la.l. de matre velavia datiscue 
tricibusin tellamento:6 quiain.lanona ad finfta.co.loquicurdema 

¿p finecutrices £ li non delignentarin teliaméro: Sig diéta 

fuperiosproceduntin vtroqycalu, Sc cú mater vel auja datur tu 

intellamento, non indigetcon irmatione: folumhabecturelom 
agnofcere coran iudicefecundur Barcoli.LG quisfub condirione. 
cul.s.if.derelta.ence.Eclarisprobaturinilta.l.Bcinadls >.quiavolés de 
betrecipere Sc nolens non cogitur,(ecúdá Bar. vbifupra. Sprobarue 
d.ligutiin.l95.tiaSparti-8di parertam matrem,quamaliextra 
moron dettutoresin teflamentozambo adminifirabunt, ve traditSa- 
1y.in.d.auten.matri Scauizz,col.pe.t).qpEtinellige, quando rellamé 
rim ie folennes Quidantem fi pater dedicin teflamento matrem tuo 
com flijs,K poftea callauicillam particulam teflamend, veu ta. 
lis mater defandivxoradmittaturad cutelam,tanquam leg 
deperBartolin.lamiles.$.fexaginta.F de adulte. vbi conctudirpolt 
Dyn.quod non Gllam partículam caflavitreputans cam, qualido di> 
gnamelecusiádeo callauit quía quioad illa particulam voluit dece» 
ercinteflatus,veibipercu:n. 

10 d 4 Deljuez Debetergo venire coram indice,veeciam habesin di.L.y5. 
tit8.;.partiovbivideque dixivinfra quancumtempus mater debeac 
hocpetere, 6 facere. 

1 e UQuenen cafara.llareniítiatio nupriarum nó ell l=uisfolennitasimo 
eiusomifáo eltmagnipreiadicijlecundam Bartol.in.d.l. fi quis fub 
conditione,col.4.fkderefta.cute.Sin.dianten,marrió aub.nam nó 
yemuntiando videtar nupriasconenpilcere. Eclic ell legi fulpecta, ve 

esinfra.ca Scideo inhabilis redditur Écideotalis omifiiovis 
riaret,fecundum eum Gcidem tenet Alberivinsd,auten.macri dt au 






































































































col.finsver.item quaro.dicensita vidifTefernari,rener etiamibiS 
¿ncolagua,q_Ettene mentiiflam.l.cun vulequodetiam (mares he 
turráx tellamentaria tenctor renuntiare fecundisnuptijs, 6 V elle: 
no:écficceflac. qude quaper Albesin.d,auten.matri $ aui.cola, 
fednunquid darain teflamento .vbidicit, quod non teneretur tall 
cafu ad iflam 

S renútiationé, 
fusfifosg,o defus nietos: fegun que cs scquoditavie 
Sobredicho . E larazon porque defen- — dit desermina 

don EN 

demos, que non cale de mientra que EE radñojasa 
los mocos touicre en guarda: es cfta: 
porquepodriáacaefcerque porel gran 
amorqueauriaafu maridoh,quetomaf 
fede nucuo,non guardariatambienlas 
perlonas,nin los bienes de losmogos:o 
faria alguna cofa,que [e tornaria en grá 


daño dellos.E otrofi,(i non renuncialle 











de fenatulcon 
fulto Velleya 
no dicir, vel 
bijcit Simi 
terhac renun 
viario ell mar 
gni_ ponde» 
fis fecundura 
Bartoin.d.Li 
quis fubí cons 
divione. de ve 
exemplificat Salycerspratudicaret eius omifiio creditoribuspupilli, 
quibus mater promittitquod papillas cis deber. Teem li mater con» 
Alituercradtorem non preiudicarcefibi: quia iuuarar Velleyano ad 
ueríus flium: pofteacontraiplam agentem , quod non fecifleefi re 
uneallecvidedeblsBclleperS ly ec adn cosmaer Cable 
49,14.anautem viera iflam renuntiacionem fecundarum nupciarú, 
8:Velleyanidebeatrenuntiare, Sc ompialijlegum auxiciorglo . dicte 
quodíicind.aaten.Scfinon fiat vitiabiturdacio turela, fecúdú Ba 
ui quisfub conditione.colu,s.fM.dereftacute.vbi Bartuoflendicia 
auibushierenntiao podi pradelf $ Salpeeiciind aneraga 
15.quod liscautus,quod hc omniain actislcribi facias.Sc Adde Al 
xand.confiz2.incipicin caufa executionis quarto vela verfiamprind 
moucor. vbi ¿e cradit aliud commodum huias renuntiario» 
8 omnialij legum auxilio, (cilicet quod videaturrenuntiacum be- 
neficio exculionisilla tamen lex particarum.neqy.d.).95.tita8.;.par 
ci.nibil dicunedeiflarenuntiatione generali,vt Ecdixiin.d.l.95. quía 
tamen hocdilponicurinauten.ve(in.prohibirio.matr.debir.ccredi. 
in.S«quiaveró.Bcin.l.fing.C.quando mulier.tut.ofiic.fingi potel 
femperhocapponi faciasin acts, quibusadde Bald.in.lantique. 
Cad Velleia. Aduerte eriam» quia Se in inílrumento tutela inter 
ueniar hypotheca exprefía bonorú, veprobaw viderurin.dauten,vt 
fineprohibir.matrdebi.Sccredii.in.s.quia vero. Stenet Barc.Gi Sa 
1yce.inad.auten.amatei Bcaniar.vbi Salyca8.qudicit dehoc non elfemi 
randumscumtutela hac exorbiterá jurecommani , Se ibi etjam dia 
cithocprocedercin utela,que macri velaviz peral. defertur : 'nam 
fielTectefamentaria tutrix  fufíiceretracico hypotheca perlegem in 
dusta.Exfortcindiflina dicendum eflet,quodifta omilsioexprell 
£.hypoteca non vitiaret dationem tutela:: cum bocin ¡lis ll.partita 
rum.noncaucatur:éfufficiarracitah ypotecavtinsl. pro oflicio, Ca 
dea.iminifira.cuco.niúifecundum Bald+biclferaliquiscafis in que 
prodellepolíetexprella hypoteca,plufquamtacita, S qua Mzoll, 
partitaruro tantum dela tacita difponuneyvein.l.fidinfia.co, Sc 
13. S1ÓMILA5.Paro 
E Ua guarde de Jus fijesa Erprocedet hoc fue filiiint minoris tas, $ 
fiuebntfuriofi,vel mentecaptiscumiden tin cura, ve dicir gloflaja 
d.auten.marri SC aube 6 licer cura furioli, vel prodigitantizm dica 
turlegitima,venotantloann.Faber.Se Ang.Aretin in.$sfuriofi «infla 
denuptSalycet.in.l.decrearionibus.Cade cpifcop.andien.8lñe men 
tecaptis 6% alijs cura fitdaciuadiudice:tame deber index étin hoema 
ire Saniáceterispraferre,vtin.l.9.adfiinfiaco.S in.diautó, iman 
triscavig.Scin corpore vnde fumitur. 6 quiacurela ¡fa matris Be auiz 
dicitur anormala,é« de vereque pardicipatyutaor.gloll.Sc dodo ivad. 
auten.éx quia fecundum Bart.:bitex.videtur de hoc expreflusjin au- 
ten.ve hi quiobliga, feperbibenttiaberes mino.colla.6.verlicoS hac 
quod ownesiflidicanturhaberecuratorem Jegicinsan.. Ernota, q 
licermatervel auña ex forma flatuti, velalias,veluti Fellermaloracx 
* cludantur á faccefsione filijzamen incurela vel cura praferantar, ve 
not,Salycetin did autenti.marri Kavix.columnsy.qua Rios). Deci? 
etiamconfi19.incipient Be dilizenter.Scloann. Andresin addirio.ad 
Specul.titulide cura.jo.$.com antem.Aducrte criamm,quod lipatere(t 
exbannirus, vel condemnatus ita quod fi'us efficiacur(uiluris , de 
egsttanoresenor lollins clgatiiolquibos modisssparots 
áta.folui.an mater tune eric turrix? Bartel.dicir quod fic.inad.l.(i quis 
fub conditioneinti.fEdereltamen.tute. 
Í GAmor que aurisa fumarido. Mulicres diliguntviros, etiamvleraá- 14. 
lios BartoLin,l,pater(enerinam)-payEde conditiaScdemófira, vide 
































































































Lex quetutores,C.deadini 


¿cinfra.co.lao. 
losomes. Azow>0o 


>lamracionemin fuma. C. quando 
efung.por.?facievein senunciacione, quin fupra 
expoltitins iansrenuntiacio de omni.li.amailio, vide 
fapraia glMuperparcola defentiona 
16 dd Diaimss, Jue 

pasala la defenñion fobredicha ,: dubdarian 

Josomes* de mercar, o de fazer pley- 
tocone]la maguer ouiefle mencfter de 
Jo fazerpor guarda, o por acrelcétamié 
to,opor pro delosbienesdelos mogos. 
Edeue el guardador fer eftablefcido, 
por mandado del padre,o delamuelo, o 
porotorgamiento de lasleyes: afsi co- 
mo por parentelco, o pormandamien- 
to delosjudgadores,afsi como de fulo 
diximos. 

QLe).V .Como la madre non puedo aer fus fijos 
cn guarda,fifecofare defpues de a muerte 
delpadre delo 

¡Alando"la madre demien- 
Eg cra que fusfijos tuuielfe cn 
guarda, fegúd diximos en 
lluley ante dcfta: eljuez del 


















Clex. Pa 

am Si mater (ue 
feepta hitiorá 
tutela muple- 
yic perdic cu 
telam «e li; 
ab ejus tutela 
$ poteltate 
extrahécur 
tutela corum 
dabitur sor 
confanguinco 
ropinquiori 

haa las dez 
neo S bona 
13 mais quí 
viricumea nu 
bentis funt o- 
Dligata “6 
pto debicoru- 
telari.hado 

1 € Cafando.Non 
ergo priuabi- 
turtutela pros 
prer Iponíalia 
de futuro. Sita tenet Speculaán tit.detutore.$.pune dicendum. ver» 
quidfinondum.£ver.quid fitutelam.éi cum Barto,rranfitSalyc.n 
autensfacramentunr.C.quando mulicratute.ofticfungepof. licerBar. 
3n.Lfi quis(ub condirione.fEde tefta.cute.3d fin. 6.colurenear contras 
xitm 1 licet contradtisipon(alibus non admitceretur ad petendum 
tucelam:tauen propter lola fpontalia habitaiam'tutela, np priuas 
receriplo iure.vndelicermul ervadarad iudicem, dicen fevellemu= 
bere non ex hoc (latin definiceflé tucrix.cum,ll.dicanr,quod contra 
¿tisnuptijse «pellacur, Scnon dicuntcam aniwmumnubendi habue» 
rit,proutponderat Saly.jn«d.auten.facramentem.licerBar.vbj fupra 
án hocetiam voluircontrarium:poen=nangyfunt molienda,ncn ex- 
tendenda.l.incerpreracione.fF.de poen.Jcem cum moler perdac cute» 
1ava,matrianoniun fecundam contrabendo, multó magís perdet lu- 
xuriando:vtin.1.6.C, quando mralicr tute.ofifing.polglo indian 
ten.facramentum.quecommaunice: approbatur. 

2 d Gsacarlosmogos.Concord.cum.d.anten facramentum Se in corpore 
vndefumicur:S: cum autenti.deharedi.abinteña.veni5.ex his quid 
tamenlimater velania elle tutrix teflanentaria ¿an piiuabitur tu» 
tela,propter tranfitumad fecunda vota ?glofT.mouer quaflionenón 
Lorunen.C.ad Tercul.Sponitopiniones,$topi.Ioan.S: Azo. quod 
idem fitin teftamentaciaapiprobatoribiperBart.Si Bal.£Saly ce. $ 
conttathocetiam quía S marer tutrix tellamentaria renuntiare de 
berlecundismuprás,vefupra.l.proxiwqui punétus erattoca fubilancia 
ad hxuius decifionis que fbonem,fecunduu Bal.inauen.cifdein.C.de 
fecunanuptaad fi. Quid autei fi mater(quze fuit expullaá curcla, pro= 
prcr cranlitum ad fecunda votaJwidueru; an reaflismar tutelan:? Ses 
cundilpuratin.doti.d múncdicen dum,ver.quero fimacer, tan 
demfoluir,quod fi resellintegra, S puerinullum habeant tutorern, 
vel habere polfin::S tuncadinicrator:fecns vero alíumtntorem le 
gitijuuna habeant, vel habere pofsint, $ ad declarationé lios did 
Specula.videSalycet.in diflaauthe.facramentum.columny.vcrficno 
queroctiamabextsa. * 

3 € al mascercano. Rep robat opinionemgloCin.dacten. facramétum. 
que dicit,q expulía matreá tutela yoríprereranfícum ad fecunda vo» 
ta ¿locusefferturori dario , Senonlezimo, quam opiniones dicie 
ellecómanem Alb.in,d.autz, mat:i¡Caiz.col.jorer.expedis que 
ftionibus. Scapprobat opinisnem contrariam, que fuicaJberió de 
Sal.Slacob,Butri.S Rayner. de for. S: fequaciom S not, € tene 
mentiillam..l. partitasuso . nam dejare comsmuri ¡fa quellio erar 
valde dibicilis proutatic/larurBarJatcin hoclequensin.d, autenda 

cramentum vbi S«Salycet.poll Jungam difputacionem dicitopinio» 

niew.d.glolFiflante tacito dubio.iniudicijs, E in fcholis fequendam 
efle,contideratamen,an opi.glo.conmanispobiclalvaisecam fans 
te.l.illaparcirarum, in eo caíti, quo mater antequam tranfiser ad fen 
cundasnuptiasfuic ad iudicem, 8 dixi dominejudex , «go inrendo 














E 
Eo 
ES ES 7] 






































































lo. XV LDela guarda delos huerfanos. 


f 


É 


mPotell materinteflamento dare 


104. 
lótiscurorem filio meo,quo cafi Barto. con 
cordand» opiniones, tener q tunclocos fiedariuo : S£«qmod opinio 
contraria procedutyquando ¡mater non curauie de flijs: fol fmplich 
terad fecundas muptias tranúwies qua cue tine delinac ele cucrioo 
¡ploiure iudice hoc non agente merito deueniet ad fequentem legi= 
timum , non 





tranfiread fecunda vota 














lugardo acacfciere, dene facarlos mo- 
cos“luego de fu guarda, e de fupoder, 
edarlosa alguno de fus pariétes de los 
mocos,al mas cercano? que ouieré que 
fea ome bueno, e tin fofpecha:e que 





non cú quan= 
do ipía adij 
dudicé,é peric 
iutorem darí 








non fea de aquellos aquien defienden — fio: quocala 

lasleyesf defte nueftro libro, que non: haber Jocuri 

7 ratio, qui por 

lopuedefer. Ef el juez fallare que al- latin LA 

gunacofa deuc dar la madrea los mo- e (ab con= 
ivione Sei 





gos,por razon de fusbienes, que touo 
en guarda,o por otra maneraqualquicr 
fincan porende obligados tambien los 
bienesdella¿como los deaquel que ca 
foconella!, 


3$.quai po- 
tellaffadelegi 
ti.tuto. cúem 
£ictomiudicis 
duret inca res 
muouéda cin 
cadurant reli= 
quie prioris 
non 
definic ali cas 
fuiplouretus 
reia elle,prius 
quam alusta 
torderur.Scfic quandiuipfa eftrurrix,none(Plocus legitimo: neque 
poltea quiaillc qui datur fubrogarurloco matris, qua alios legirimos - 
excludicaSeficilto cafucam (ubrogatom affamar nacurar elus ho cu. 
juslocum (ubrogator,proutlarius declarar Salycerdo.duanren.facra> 
mentum.viderur q linicari debeacillalexiniflo cala, que tantam 
Jóquiturín muliere, que poplitlecundo 8: non exprimir ¡llum cas 
fum:vbi pri tutoren) peúysordinarivvtán auten.de nupr.S. aten 
tutelam.imoexverbiseñuspater, quodloquatar deca, qui non das 
tótutorefilijstranfitad fecurida vorá:cuin dicic, de mientra que to- 
vielTefus hijos en guarda.vndein caluiríquo illa. l. expreflé non lo» 
quicur,non videcurrecedendumab opimione Bare. qua:criametcón 
munis.Sed an cum materante tranfitum ad fecundas Duptias , petie 
tatorei darifilijs, (ir dandusille quem mater petierit magis coma. 
nisopiselt,quod non necelsiterur indexad hoc exeo p marer pofTer 
fraudulentur clizere adrationes fraudandas.L.diuus. Sofi quidem. Fe 
quiper.tuto.Gcvidel,credenduminfin.M.qui pet.uto. 6: quod habe 
tarinfra.co.l.proxi.8: Alberi.in anten.matri Stanig.inver.expeditis 
uRionibus. C. quando mulic.oflictutefngspoteft, de fecunduna 
Salycesinsdiauten. facramentum.ad fi judexnon malefaciet, Bagua 
tos Sccognatos Kenotospupilii adhoc citari faciat, de qua materia 
vide notabile confil.Prancif+,CurtijSeniorisconíi.46.fuper contro 
merfía vbilatetradit Ecibiallegat Gmgulare diétum Bal.in. l.omnem, 
ver.quero an datiuns,C.ad Tertull. vbiquarit,an dativns pecitus d 
matrepreferarurlegitimo Scarguie videriexprellim quod ficin.de 
$» liautemrurelam. Standem decidiciftud elle verum> quando da 
tivusifledarerurexinquilidonerfecusó perfandtorié: Sclegicim fin 
1magisidonei,Aubdit Bal.fe inteligeredariperinquifiionem, quan 
dovocatis vocandís datus efler: quia fecundum eun vesba appolica 
persabelliones dicentes, quodjudex videns 8 cognofcensenmn ido 
neuniée.non probát,qp (it datus ex inquificione fed folum q ftido 
neusexolpeótu.ée quia quiliberpreítuicur idonews ex generali con 
jeftura,quiefuntverbagraula S linguliña. Sad dg quer tragic Bal.có 





9 Le). VI. Como la madre puede eftablefcer guar 
dadores en fueftamento alos fijos,que dexa 
porberederos. 

















































fi.82.a.voliocipien,flatoto. 
€ Lasleres. Vide lupra.co.l.4.Scinfra.co.L.14. e 
e tosbicnesdella Vide 23. 2026.ti.5.par.S queribidixi 5 
a guecafe con ella. Adde. .¡uando muli.ofliccot.fungo 6 
porellaJfimater.Cain q y ontrah. Scibi Bal. Sin. 
aucenado nupt.li quisaucem curelam.vbi Bar.Sad26,8 ), Bn.ic 
17dib3Lorl. 16 in ve 
lex. Pl, ol 
lla reco. 


'orem fiñio deber ramen index 
lirmarezaliásnon pelccadminiltrare:fitamen cumbre 
noninttiriolicec ee zermon peteitró tamen lecerit , petell cuna 
A eltidonens,coniirmarc.bad. 
Partida.yjo 





exa 











Si 





Seftapartida. 


12 Urgmadre Idem dicía auisyfecundum Bar.in.l.pater,fide tefla.tute, 


2D Dderdoconfirmas 


er. Etlicnecelsitasimponituriadici! 





ocalu, quano 





do materfiliuminflituit haredemScin hoc viderar illa, «aprobar 


reopinionem glo.in.l.mater.C,de te(ta.ture.de qua ortum hal 
ÉS 


cita 


lex,Azo,etiam.Cade confiraturo.in fumma,yer.fiveró mater.dicit, q 


fimater iofli 

ruacfilium, de 
berquidemcó 
firmará dao: 
quiaexfenon 
tener . Scale 





smenlex 





ibild 
inqui 
ficione.dotto. 
in dic..mater. 
fignamer AL 
beri.8iSaly ces 
dicuet y ia 
inquilicio: cú 
filiusa mi 
inftiruicurde- 
bet elle lenis. 















le lez E 
d ane di? 
Snlticuláma- 
rie haber alía 
bona, tune 
relpcéta illo- 
rá bonoram, 





eritncceffariainquili 
»(lévurionis celiquit, tune debet confirmari fine ingui 
fiioncaliquasKicaiocelligeifia 





ter ib 




















tre muliiter da: 











iio 


eperequocunazt 







ium,nifinfolal 


Minienrá marrercmitretar (aciídacio pertex 
sencc Azo bi fapra.écprobacurinil 





puliciones 


Amadreag fazcteftamen- 
to,en quecftablefcicfle por 
fasherederosa fus fijos, q 
¿|| nonouicfíen padre, biéles 
puede cltablefcer guardador en cl.Pero 
tal guardador como elte,no puede vÍar 
en ningúa manera delos bienesdel mo 
go:a menos de fer confirmado del juez 
del lugar,do fon losbienes:c cl juez de- 
ucloconfirmar,>eotorgarle guarda de 
llos,(inó fuere atal aquié defiendan las 
leyos deftenueftro libroque lo non fea. 
Mas fila madrenon eltablefcieffe por 
fuherederoal fijo ,nonle podria dexar 
guardador, maguer le dexafle de otra 
guila,calguna partida de fusbiencs.Pe- 
ro fiacac[cicTe quelo fizicfle fi gelo qui 
ficffedconfirmar eljuez,valdria2mas nó 
de otraguiía. 








ej. V11.Que el padre puededar a fu fierno por 
guarda dor defus fijosyecomo denedexir cier 
tamente el nome del guardador, porque non 


ayay dub 









E Exando el padreaalguno de 
Ba3íus fieruos por guardador de 
539) lus fijos, maguernó le oviefíe 





veromullaaliabonahabear, nifique ma 





LScitatenerPart.poltDymia.l. A 
vbiidentener Alber.¿krener cciam An 
«cthabearalia bona:camin fituiturá ma 
o, quam cuminflituiturab extranco . $e 
Rioramiin.d.lipaceras inad.l.mulier, Sin 
ta tamélingulariteriftam.].diíponentem tutorem 
a quo filivan inflieuit heredem om= 

do iniiituie cum vuiueríalices. «dr q fecus 
ler,cafusvidetur de hoc Gimgularís 
tus ici 

o, miís quía incffe 
uslacus relinqua pats heredicatis,(abje 
anon includebatur. L. cóhare 
:aad hoc ponderat.d.fematera 
aula, Et adueste q in cal, quo 
iml.r 8 deconfirm. 
Eco, Si renet Bar.inel. 
'2 Azo loquitur quandotvitfadia contirmacio 
«clic videvur ey deberer(atiflari, quando confirma 
one. Écita vulteciam gl.inad.l,6.Svide Barán.Lturo 























Nothoc verbum:nam 8 fi materfilio ali ¡quid legaret. 
ds darectaroremaon conficmabj 





finemagnainquiñidone,vtin.l. 
¡aturale.fTide confirvto.licerBarto,hoc delega 
in.C.de confirm.tuto, vEinnuere q fufiiciatrelin= 
¡tulo loquiturtaméin parre naguralivide per Barto, 





. Sitamen videritexpedire pupillo poterit confirmare, 


detefta curesfed an renebiturin (yndicata finon fe 
swviderl.nó quicquid.8cibi perla. Call deiu 





di.Seviderur dé mente Saly.in:d.Jamaterábi quero tunc, q iudeste- 
nesturcon(itmere:premillamazua conf coznitionesquádo marer 
filium noninílituicaAn autemtutorconfirmatusáiudice praferatur 
legitimorutor, veladmittartutoré datiuúecievideper Barcia. 1. 1. 
file confirm.tuco .vbirefere diiputacionem MartiniSy lla. de qua 
vide.Lo, And. 

Saddi.adSpe. 
ti detnr 
sane dicedós 
in addicio. in 
cipi . propter 
hoc Seconclas 
dif prefer le 
gitimo. Sid 
e Salycin 








antedeftoaforrado por palabra, fazefe 
libre * por celta razone fera guardador 
dellos,fifuer mayor de veyntge cinco 
años:cli fuere menor, como quier que 
feaforro,non fera guardador delos, fa- 
fa que fea de la edad fobredicha.£Mas 
fidexafTeficruo agenognon valdria nin 
feria guardadordellos.Otrofidezimos, 
que quando el padre eftablefciefle a al- 
guno por guardador defus fijos,quelo 
deue nóbrar,c feñalar, de manera que 
Jo puedan faber ciertamente quales.Ca 
fiacac[ciefle que nombrafle a vno por 
guardador e ouie(T y otro? queouie 
feaquel mifimo nome, finonpudicflen 
faber ciertamente, qual delos fuera fu 
entencion quelo fucffe:cftonce non lo 
deucferninguno delos, 








dficimatns litda 
ius admittic 
aliá dainam, 
fecú fecidum 





Hirm.cuto, 


ULex VII, 
9 Non potelt 
reltator (cru 
alicnum dare 
tutoremledíi 
proprium fer- 
wen der flio 
non falta mé- 
tione libertas 
vis cólequitur 
proprechoci 
bertatem See 


Ze. V217.Como el guardador que el padreda « 
Jas fijos nateralespnon deus Yfarde cal guar 


de fin mandado de juez 










'Ambicn al fijo de barraganaX, 
como al que fuere de muger 
legitima , puede cl padre dar 
guardadorafu finamiento! que guarde 
acl,calosbienes,en quelo fizo lu here- 


nor confequis 
cur libertató, 
e faftus man 
iorhabebit ta 
telamujter da 
to Tiro intu 
torem,(ifunt duo titijinecapparer de quo fenficteftator:non valecta 
isdatioshud. 
€ Erszfelibre.Cócorecum.l.quaro.f.Lucius.fderefta.ture.Gin(t.qui y 
tella.tuto.dar.pof.in prin. 
£ rafia quejeade raled<dfobrediche Facitadid quoddixiina. gupra. y 
eoinglínper parte, mayor de veynte y cincoaños. 
inft.qui tefta.tuto.dar.pofa 
. Hoc deberprobari ab allegantezaliaspluralitas nomi 4. 
:onfia8.vito rellamentoscoll. 
o inbecnot. bb. 
cum foannes.de fidciaétru. E Decins confo1.col .1.ad: 
ioladuo funtricj Made reftzs tute.bivide q $ 
Fear. lex vIil, 
¿Potell paterfilio narurali , velexrancopatrem non habenti darcia 
tellamento tutorem,quieam Sbonaán quibus cunvinílituit,admi- 
mifbrer:fed talis deber periadicem con firmaris Tren tutor potell dari 
inteftamentb pure velad tempus vel fub condirione.h.d, A 
k cali delabarcczana.Contos -umu.l. patorali.ff.de cóbr.tut.Senú Y 
1.6.C.co.8 quid fipraternaruralis de vule von entoré,materaliú, ci 
quidcócurrent vel prafertur parergos.C yaquarir Bereliquit e 
dumin.d.L.6.Albe.veró dicig fe credere hocrelinquedi arbitrio judi 
cisyateentavtilitace pupill vtilitare.MEdecófitatur. Ang.veró ibi. 
dicit o fitutele cócurrant,quilibet tutorprafercturio adminiftrádo 
bona ceiuqudnercldaliyero non co caept ba cdtialcaho 
veró qui dawws ellfecido loco:quiawmtoré habentiiutordari nópót, 
8cdicicica (ibi videriin le£tionis difcufu,fatisplacer qd Pider Alber. 
peedere dietú Ang.8: limitari, nifipacimoniá elec magoum: 
fufim,vein,l,pper.C. saben, tur.tutor.dar.pefpoft 
hac(cripra vidivot.cóN ió Lu: in hac caufa mibi cómil 
fa,vbivicóprobare opinione 'ndeibipurio tifilio nd pór da 
ritutorintelló perpatremaglo(l.Sibi Bartol,in,l.x(F. detefta, tute. 
1 4. 4/ufiramienso.Ideftinfuo teflamento, » 











A douicfeyón 
nisnonprelomerciurvraddncitSoc 










pt 












































telansfeltma Adiir.Co 
or. xxv.ann. de confite 
fed (i ele mi- cue, 








* Título.XVI.Dela guarda deloshuerfanos. 


3 a Ueuerfanocfraño.Concord.cumLfi parronus.fEdeconfirtuto. 
4D Usocond 





Concordar cum.$:ad tempus.Inftitu. quitellaimen. tun 
to.dar.pol.¿cintellige de datisin tellamento prou hic dicitur: fecus 
eltin datiuo.lamuto. primo, (fde tute. Sc efbratio fecundum Speca 
tit.detutores/.generaliter.col.6.quia daretutorem eltaftus legition”, 
qui non reci 


piesievel con dero.Pero fte guardador atal, non le 
tus, ft. dere» puede trabajar dela guarda del huerfa- 
plc no nin víardelos bienes del,amenos de 
parte, q be-  ferconfirmado porel juezdellugar. O- 
ne faciat > E trofidezimos,que fialgunome cftable 
lex multum ps 
sótidit de eo,  fcierecnfuteftamento porluheredero, 
+ Startenta ge-  2algí huerfanocftrañoa, q le puede dar 
neralitareha= O z 
idas guardadoren aquel memo teftaméto, 
rú. nocricifla e efte guardador atal deue fer confirma 
(pecialitas can do deljuezfegun diximosdel otro. E 
suento paris adezimos,G los guardadores que fon 
efcritos en los teftamentos pueden fer 
eltablefcidos implementc,atiópo cier- 
to,ofo condicion”, fegunque fuere fu 
voluntad del fazedor del teftamento. 








fed edá in te- 
Mamento mae 
asis vel extras 
aqui pupil> 
Jam nflicie 
haredéve3al. 












a 9Zey.1X. Como quando el padre o el anuelo non 
s0 Habeas libe=  dexaguardador a fus fjosyiin aus nietosen 

ros minores —— futejlamento,lodene ner el pariente mas pro 

a pincó que omere, 

E nonetas A ln teftamento. muriendo al- 
AdeeC.  Juens cis tue [gund ome que ouielle fijos, 
delegicio — *9rEÁÑLi ma Je non 1 iefle dado gua; 
delegó — Sofa les ouiee dado guar- 
jlera, * mon habeant, 


vocáturad rutelamproximioresconfanguineiín codem grada , qui 
dicuntur turores legitimi : qui debentpraflareidoneos Adeiullores 
Jocijudici,quod bene Schidelicerbona minorumadipiniftrabunt: $e 
jurabunctatores respupitlorumfideliter conferuare, fi camen pupil 
li matrem velaujam habentiple erunttutrices;velupraeo, ticul.l.q. 
8r.5.6cfi marernoluerít,praterturauia legicimissh.d. 

1 € Qofurieffen ante que el padre.1d7 i decelTecitmoreno parre, impubere, 
adhucfilio.vcin.lintelaco.in Gn.ff.de legiti.turo, 

2 d Ustadreninannela, Ha enim praferuntarlegicimis,vehic. Sin auth, 

macriscauie,C.quando mubi.enrc,ofhc fung.porelt, 

y + Cen mimo grado. Concord.cum authens(icur, Co delegiti.ruto. Se 
fEeoalipluces, 

4 £ Uiegirimos Addefupracod.l.2, XK queil de 

5 g Céiadores, Debent enim tutoreslegicimi (atifdarerem papillifaluam 
fore,vthic.8cin legitimos,ffde le giti.cuto.Scantea non poreft quic 
quama(Qminiltrare.vtin,l.13.Sefin.C.detuto,vel cura, quinon atis 
ded.Scnon requiricuriltafaciídacio ad inchoatiomem naltentis ofñ= 
cij (ed ad execuriontofñdjin elle jam prodnéti. Scideo in alía dic, 
«quamin diedata tutela Scinalioinílramento praflari poteft, Bald, 
inadditiad Spec.it.detut,Screllamentariy tutores non faciídant, ne” 
que datusá prefide vel pracorecuminquilicione, ve Infti, de atilda, 
tuto. in prin.«£ in.$.pe.deatril.curo,Sctradicglo. quam Bart.ibidicic 
notandam,inauth.vthi qui oblig,feperhib,haber::esmisin.$.£i. 84 
cerglofTin.l.1.Cadetuto, 3% cura, quinon (atif.dicat, q hodigdatiuns 
indiflindtelacildar:tamen Saly.ibiapprobar ghinad.autb.in,$. 6n.di 
cenem, quod cum daturex inquilicione $4 maioribys iudicibus 
son balde fecuseminonibasiós quód fit ró ga propter maiorem 
autoritatem quanititur, fides ciusapprobata dicicur, in praólica ta= 
men videmus indiflináe ¿tutoribus dariuisexigi facildationem,, $e 
forccideo:quiaiftainquilitio qua dentur,non cllitainvÍo:deiure ta» 
men compuniapprobgtur perdoét.communicer.d.glo.jn,d.y. fina. 
- d.quthen,vehiquiobliga.Sec.venot.Barin.l.1..rem pupil,faluá fo= 
re.Scin.L.fi nemo.$.1./E,de refta,ente.licerSpec.titade tuto, S.(iautem. 
dich quod hodie omnis daciuusfatildac. 1. ciar ¡fare parcicaram. 
mon difponunr de fideiullore dandoin dativo tutore,vtpatet,J.eod. 
Luz,6cin.L94.ti48.partiz,vbiponiturforma in(trumentj dationista 
tejacin legitimo turore, Liwmita rameniltam. |. quarenus difponit de 
faci(dacionelegitimitutoris , quod procedarnifiin patrono vocaro 
adearelamlibercsquiacalisita deomum faciídar, e pesíona vulga- 






































































ris,vel minus honeflasnon alias,vthabetarin.. 
SiidemdicitSalyce.dicendum in parre, qui malus efe eribuil 
quam patronus liberto;vtfic caufa cognitalarifdernon alias .argu.L. 
jubemus.C.ad Trebellia.6.in (pra dictis.8.limperator á contrario 
fenti.ffad Trebell.ica Salyce.in.l.3.C.deturo,Scura .quinon (ati 

de. Alber.ciá. 
inrubreciulda 
titurradtat hoc 
de patre tuto= 
re lili emanci 
pati , $randé 
ÉL putar confide 
sádum, quod 
Ki pacrimoniá 
fil fic amplós 
$ perlona pa 





An prince 












dadores : o fi fiziefle teltamento , e 
non los dexafle en. guarda de ningu- 
no: o files dexafle guardadores, e fe 
murielfen,ante que cl padre * dello 
losmogosnon ouicren madre , nin a- 
vuelag, mandamos, que los parientes 
mascercanos,queouicren, e quecfto- 





: al Los mis Índigens 
uierenen vn mimo grados, fcanguar-  KGpeas, y 
dadoresdellos, etodosfus bienes. E e-  fatitdaretenca 

tur 





ftos guardadorcsatales, fon llamados le 
gitimosf. Perodezimos, queanteque 
vien delosbienes delosmocos , deuen 


lizi polí ex y 





. - atoSco2. EC YA tisa 
dar E Al juez dellugar, hocó e S 
ue prometanh, efeobliguen por los — trono fortius 
a E ala in parres Sga 


guardadorcs,queellosaliñaran, eguar- 
daran bien e lealmente los bienes de 
los huerfanos,clos frutosdellos. Efo- 
bretodo deuen jurarilos guardadores, 
defazer todaslas cofas , que feana pro 


ciídem priule 
Jegijs vtuntur 
parentes cir= 
ca filios, ql 
bus patro 
circa libestos. 


Lio. C.quise 









delos hucrfanos,quehanenguarda , € aduer.quos.la 
denon (e entremeter de fazer cofa que fi qa 1 
fetorne a daño dellos. Eque guardará delibenica E 

id autem 


fitutorfitvalde diuescan adkucteneacur fatifdare? Bald. in.I.mulieró 
C.deiur.dor.in verag;leCtura.vuleg icopoft gl. ibivuleramen quod 
tuncqualiúqyfideiu/Tor fufficias, 8finilil habeac in patrimonio» 
Scidem dicitecontra,(ifideiullorelt mulcum idoneus , Se principaz 
Jis non luppleriper fideiullorempatrimonium debitoris.glowin. 1. 
lures.$.1:l:de fidciu/lo, quam glo.Bald.dicitnoneMTealibi. $e dicic 
van.dePla.in.l..C,deperi.nominadlib.h4Scio.l.quicung;.la.2.C.de 
fund.patrimo.co.lib.hoc procederein tutore, quod Jicet firdives fa 
ti(der, Sc quod non procedererin alio adminiftratore publico , vt in. 
diftis.1L 8 tradicPan.in.La..quifatifdar.cog.Scno.quodnon ell de 
fubllantia facilationis tutelar $ cur, quod parrimioniam tutoris 
velcuratoris valeat tancum,quácum facultates pupilli,veladult , fe 


















cundum Bald.in.d.l.mulicr.3n,1.ledtu. 6 videibiper eum, an teneat 
aGtus:cum quisadmilas fuit cum minusidoneo fideiullore , $ an 
debracaugerifatiídatio, fi crefcarparrimonú. Aduerte etiam quod 





fidciullordcbetefTelocuples, fecundum quantitatem inuentacij»vr 
in.fi8cibi Bal.Cade magifl.conue. Se vide perBar idoneos. 
fFad Tertul.Dicicetiam Bald. 3n.d.1.6.quodnonvitiatur datio wte 
le: 8chfidciuflor non lit idoneus, Bcibiitiam vide pereum.quid fi 
pupillusfitvalde dines, 8cque dixi in.Jvinglo,fuper parte madre, 
tiasaa-partioNota exam quod fi perfona propinqui legitimi ef£ mul 
tumfica, Schoneftaremicticur ei (arifdacio fecundum Bal, in.delJes 
gitimos. peri llum texr.inferentem  quodidem fitin legitimo tutora 
tali, quodibi dicicur de pacrono, eritergo remediumn , fécundum éús 
quodíitutorlegitimusnon inueniar fideiniTores, quod index pra» 
cedente inquilitione ci adminiftrationem decernat, Sfaciar iudex 
in fuo decreto mentionem dehoc, $ detali fidelitare £honeflate, 
uoddicicefTenotandu,prodefl enimad Q1tiídarionem non pres 
landampracedens vita laudabilis, vide erloan.de Platvin. Lagen= 
tes.Cadeagentivin rebali.az.Bcaddelain.1.6 quis tipulacws.$u. (E. de 
verb.obliga.contra hoctamen diétuw Bal.facic.d.l.94. ¡bicum dice 
porque losfallazon queeran cmiesbuenos, y de buen tellimionio, 
defembargados.8cc,Scranienadhuerequivicuribi, quod pra lletra 
tildatio,nequetutum arbícror difpolicionena.. ipatsonus . da ca 
tamfpecialiextendendam ad quemennggtutorem legitimum, hide 
turex inquibione,tucogita. 
h GQuepremeran.Deformain/tramenti fidciulTorisuncosis . vi 
194» 
i €lurar.Concord,cum»s.in auth.yt hi quiobl, 
Pastidajo 




















ind. 6 


fe perhib.haber.xes 7 
Sii 





has non. Adtit.Ca 
«ita dicitcol:de turora 





dal. legitimos. quinó (as 





Sefta partida. ; 


míno.dicicramen Specu.tit.detuto.$.generaliter.col.y. quod licerta 
tornoniursuericivalent amen fadtapcreun : quía cum multa eges 
xit déceptie(Tent,qui cum eo contraxiTentaarg.l.Barbarius. E de of. 
fic.prazto,Scibi vide perlo.Andrin addirio. q hoc iuramencú poie 
rewsitriper rellatoré.contra di£tú Spe.tamen facir,quia.Lebarbarius. 








€ Mel padre.Concord.In(Wi.delegidi.parentante.Sraniftefaifder dix 3 
fupráin.l.proxiin gl.(uperverbo,tladores . $: anfiemanciper in ca- 
fu Lfilismacrem.C-deinoficio.teflapaser ficlegitimustutor? Bald. 
jbidici,quodnon. 

£ dszermano.Concor.Inf.defiducia.cute. Sk vide per Ba 








¿Cadele 4 





saber locú 


tate, nóin pri 
waris, alccro e- 
tiammodo $e 
lo (imilib? ter 
avinis , dicic 
Bald.inaddit. 
ad Speculuit. 
detutore, cite 
ca fin. qpfitu- 





uencarió,non 
valer autoris 
tas elus + nam 
omifsio modi 
velforma vie 
tiat eta aftá 





fauorabilem. 
Lqui Rome.$. 
Fl E de 


fas. 
verbo. obli; 
eiamói cómo 


















lealmente fus perfonas e fus cofas. 
Masfiloshuerfanos fobredichos ouief- 
fenmadre,oauucla,que quifielle guar- 
darlos huerfanos,cfus bienes : eltonce 
dezimos, quelamadre lo puede fazer, 
ante queninguno delosotros pariétes: 
folo que fea buena mugere de recab- 
do.Pero dec dar e fazer a los mogos 
primeramente tal feguranca, comode 
fufo diximostcn la fefta ley ante delta. 
E fi la madre non quilicre entremeter 
fedefto,puede eftonce * el auucla aer 
laguarda dellos. ; 


ALez. X. Como aquel que aforro a fu fierno de 
menoredad, deue fer guardador del, e de fus 
bienes fi quifiene. 





edad,fi cl huerfano ouiefle otro herma- 
nof que fucfle mayor de veynte e cin- 
co años,el lo deuc aueren guarda en lu 


gardefupadre. 


Le). X1.Quando los guardadores fon muchos, 
enon fe pueden allegar para procurar los bie- 
nesdelbuerfano,cornso lo puede fazer el mo 
dellos. 


IÑ los guardadores de los 
huerfinos fueré muchos?: 
efe Jeuantare defacuerdo 
entre cllos, de manera que 
nonfepuedá todos ayuntarh a fazer a- 
quellascofas quefon tenudos defazer, 
en guardadellos e de fus bienes , dizi- 
mos, que eltonce el vno dellos puede 
dezir al juez,queel quieredar'recabdo, 
cobligar fe acumplir, lo queauian to- 
dosdecumplir,filos otros lo touieren 





itistute, Scan 
ile fit tutor 
Jegitim?2vide 
perBalin.), 
Co deexcepto 
8cl.pen.C.de 
Jegitisute. 

dex. Xx, 

30 Inter plures 
tutores fuper 
adminiftracio 
ne orta diltor 
día, omnium 
confenfu po- 
tell vniadimi- Adrit,ff. 
niftraciocom- de admi. 
amicti, Sc piur tuto.cum. 
dicem dilcer-'aliis his 
nicú cautióc: titul, . 8e 
de qua fupra y, 
co.tital5.quo- 23. tuto 
liber auté eo- paro 
rum tutelávo 
lente, eligeria 
dex vnumex 
cis.h.d. 

8 Uenerémuchos. $ 
Siueteftamen: 
tarij,(iuelegí 
timi,vel dat 
ui. Kortú ha» 



























s error adfit a —— 

Ad citul, bares NES Forrando algund ome fu 

huflic, de nichecton o) ficruo , que fuelle menor 

legipacr. de requifiis, E e 
dc iidienligid yde catorze años, cl Señor 

mos. circa lin, deucaner en guarda a cl, e 
princitidele-  ausbienes: porq fital aforrado como 


xutos : . a 
elte moricíe,c non ouiefle padre , nin 


madre,nin otro pariente, deaquellos q 
q neg; Jedeuian heredarfegun derecho, cfte fu 
illa lexyneque ao leaforro heredaria todos fus 
Atlas mE iencs.E poréde guilada cola es, queel 
marrevelaía queauialapro heredádolos bienes del, 
tutrice, ellas que fufracl cargo“ de feríu guardador. 
legitima: Sede Otrofidezimos, que fiel padrce facaal 
o A fijo de (u poder,quees menorde cator- 
5 vc datar zeaños que ello deue aucr en guardaa 
álegelicechec el, ea todos fue bienes . E fi elpadre 

muricllcenantequecl mogo fucfle de 














J.nó dicatacres 
derem mecele 
fariam ele la- 
titelacionem.Scita tener Alber.in.d.auch.matri Scar 
brica.C.detuto.Écura.quinonfatifded. il 
epilcop.audien.negyilla.Lrepugnarjimo facit, ptenea 
cum in legicimis hocrequirar, 8 mater vel auia ell legitima. ve dicie 
Bar.io dict-auch.matri «aniz,col.2.vel licet dicaf anormala, fecun= 
dum Spec.tituderuto.$.nunc dicendumain princ, non potelt negar 
quin parcicipet de legitima . $e ideo deber lari(dare:8 q (arifdee e 
neretiam A zo.C.quando mulicr.tute.o£á.fang,posin fumma. infi- 
nalibus verbis,alleg.d.$-fiinauchent.velinprolábicamac. Sec.vbielt 
tex.exprellusibi,% de fideiufToribus dandis. 

yb a ruedecfover.Concordacum.d.authentamagri Ecauiz.ibifecundum 
ordinem. QUlex.Xo 

3» Sidominus manumitútferaum impuberé, ericejustucor, quía fuce 
cedetei,fi moriutureS: hac liple definétus non habueríc confangui- 
neos, qui de jurcei debeantíaccederesidem fipaterilium ¿quem ima 
puberem emancipauit: « patre ante finitam tutelam defundto, erit 
tutorfrarer mortal, 

y < Gel señor.Concord,Infl.deleziri,parrono.tute. pertotum», £vid.no+ 
ta.per Azo.C.de legicitute.ver.ex fententia autem.l.12, cabularam, 
£xanifte farífíder vel nezvide,!.legitimos.in prin.£f.de legiti, tuto, 

a d Uelcargo.Concord.a «Scauhen,ficat,C.delegiisute.6c.,6a 
cunduin natura £ dereguliiur. 




















































porbien:c fi non, que lo faga alguno 






dellos. E fi fe acordaren en cfto, deue an 
elfueztomartal recabdo del,comodi-  parer.á 
ff de admi 


ximosenlalcy ante delta. E fife defa- 
cordaren,de maneraquecada no quie 
ra obligar fe aefto , e quiera aucr en 
guarda losbienes delos mocos, efton- 
ccel juez deu clcoger* aquel que enté 
diere quelo fara mejor: e que Íera mas 


fra. tuto . 8d 
1. legitimos.$. 
1. ff de legiti 
vto. Sas fia 
8cibiloñ.Fabo 
Inft.de cap. di 
mi. Stade, l. 
teftaméto das 


proucchofo a los mocos, etomartalre — tos:cum.l. fe. 

cabdo del,como fobredicho es : e darle ad e 

poder,queclíolo los pueda aueren fu f.inauthe.de 

guarda, e aliñar e aproucchar los bie-  hrredib.abin 

del te.veniéwveri 

hesdellos, ti autem pla 
mi. 


h 7adosayuntar.Nam fegniasexpediuntcommiflanegoria plures.ver 6 
fus.quemallegarelo.in. d.ve 

3 oueclquicredar.Videin.dall 

k iéfeeger,Deilta cle£tióc habes.criaminad.$.K.ver.(iaucem plurimi. 3 
in auth.dehieredibaab intelt.veni leadminift, tuto. 
Eraduertehic ptune demun daturifla elcctlo iudici. quando tuto- 
resnóconcordant,vt vn? eorúgerar:fed oés velint gerere . fic patec 
approbarihicdifpofitioné.«d.1;.$.6.quá Albc.bidicit non corrigip 
sexn.duauch.inafei. Diflingucergo inifla materia, q plurestuto 
res dacifiune p tellatore,Scdubitatgs gerere debeat (i gd teltator día 
Apofuitquisgereredebcarillefolus gererScalijsprerferénifi aligd cón 
¿lerye quo Me repellararide quitas in dove filias f vero tes 
Matordehocnihil difpofuitstunc judex conuocabit in vnú cutores, 
ve vnúeliganequi adminifires 8 difcordériudex eligeníi vero tu+ 
toresplureste(lamétarij non confenciant , q vnus folus adminiftrer 
nó confidentesdeciusadminiftratione, $ perát adminiftrationé in- 
ter cos diuidi perregióss,audient Sc quilibeclctucbifexceptione, 
eo pnóadminillranic.heccolliguntex.d,l35..8ribip Albe.Scibi 
vide p Bare. quid fivausvultdiuiderealiusnon :fiautem fine plur:s 
tutores legirimi Scexpediarper vnum tantum geri tunc vnus coran 
potellrc!íquoscompellere,vel q faiídent, vel recepta fatifdacióc al 
illo confentiant, q cigeltio commirracur.vcin.d,llegitimos, far. de 










18iodleilamento, 7 
































Titulo.XVI.Dela guarda de loshuerfanos. 


ibinot.Bal.Scfi interfe non concordentquiseoram gerar judex eli= d (W3pidenguardador, De marre,qyad hoctencatur.Cócord.l,: 


getvehicKin.dal.5.5fin.Scidem viderur dicendumin pluribus daci+ 
uisvelicin omnibuspraéticaripofsicillalex, 
Mlex.XI1, 





¿Si non fictutorte(tamentarins , nec tutelam velie legitimus vel ab 


Adúr.Co 
ybipetát, 
curo. dfE 
¿ae 
datrab 
hiseScadei 
tulú.Caad 
Tertul, € 
tn alís. ll. 
Bebo 





12 


2b 





inteflato fue- 
celrisipfipe- 
tant tutoiem 
diudice: de 
tur probus de , 
diues: 86 if E 
tutorem non Efamparado fincando el mo- 
petanespriuan — [e[)B[co, que fucfle menor de cator- 
tur pupillifuc E AS 
cefstone negli ze años , de guila que fu pa- 
gentesi8irunc — dre nóle ouielle dexado guardador en 
fu teftamento,nin ouielle pariente cer- 


We). X 11.Quales judgadores dent dar guarda 
dor albuerfano defamparado. 


quiliber depo 
pulo — porelt 
petere tutoré, 
qui dabicuriccam ignorantivelimuito : Scifletutor dickcur dariuus 
quí pote(t ari per udicerloci vbieltpupillus, velvbi ipíe natus 
eltjaut cius pater: vel ybi mraiorem parrem bonorum haber pupilas. 
hocdicita 
ella madreelpsetrospárientes. Sedan fit ordoin perendis tutoribus? 
veprins mater quaimalijadmictarur?glosdicitquód noninla. $. finas 
fEad Tertulo 
Al juezdel lugar Etlichabes quodiudex domicilijefliudex come 
petensad dádutncucorem pupillo, 5 approbawur hicopinio, Azo. de 
porgloflind.nCobipersuro.que fecunda Banolam Ange. 5: A 
beri.ibi comuniter approbatur £:reprobaturopi. Hugolini,de qua 
in diét.glofT.quamtener Cymus,6:Salicerms¿bi.de de jure comuni 
erarquallio dilpurabiliwndeetiam dicebar Alberin.la, circa prine 
detut.8e cura. dat.ab his.quod tutum ellerfifiesipolfet,quod cú 
¡udice domiciljconeurrerentin darionetutoris,judex originis ¿ius 
dexterrirórij»in quo papillas haberpactimonium, Ecquiavidebatur, 
quod pupillus pon poflerdici habere domiciliumsnam paternuninó, 
quia nontranfitad filium.l.affumprio. filias. Mad municipa. Jem. 
¡iequeproprium:quiapupillus non poteltfibiconfiituere domiciliñ, 
fine tutoris auchoritatezcum perhoc obligaretur,verradieBariolusin 
didtalegea.fde tuto. Si cura.8:Salycain didta legea.Covbipet.tuto. 
vndefatendum ell deneceÑicate,quodin hocfitipecialitas quod ab» 
horrebarSalycevus inud.La. e dejure communiilla opi.erian: proba 
turpel £.de tuto. 8; cura.datab lis. quamadlocallegatAzo. 
C.vbipecuco.in lammanfi.Dyn.ctiamallegabas adhocpro cafú 
Linagis puto.fllud quevi.fF dereb,corum. Sclitcautusiudex dor 
«ilijveLoriginisin forma dandi tucoresn, ve der Gmpliciternon expri+ 
primens,quod dat cúamre(pcóubonorum,que funt in lococxillen 


tiextracis territoriam:quiaruncadminillracio,S bonaliceralibi 





























“44 veniunt in confequentiam perlonz:cum tutor principaliter detur 


pupillo.Lincopulandis.C.denupr.Kprohocviderartextusin.) pro 
prerlicem.h.finaffadeexcufauro.fienim exj rimerer,quód dábat c= 
tiamad patrimozium extra terricoriwun iudicis ; tunclitalis dario fic 
re(pedu resum,quarnon funtin territorio (ibifubdito non valeret, ve 
Jatétradit Angelun ditl.Civbiper.cuco. Sed quid fi pupillusfit do 
toinuslocizin quo habitar, Se tener domicilium,an tencbit datio tuto= 
ms,ci faftacoram indice pereumibipolito?. 8 videtur quod non, 
cum requiraca,quód perona pupilb fubditaiudii, quidartuto» 
rem,vcin diét.Li.8 quiaaCtustuccle videryr ados poripscontentiofe 
Turifdictionis,quam voluntariz, vnde «pud feipium feu ciusiudicem 
fierinon poteft.l.ficonful Madeadopt.l1.Edetutor, $ curar. datsob 
his.Sc.J.prator.8t.Llleá quoss.cempeftiuum. ad Trebell.Svideio 
fiwili quodno,Baldusin.l,fancimossin prin,col.a.ver.quidam domi- 
mus.C,dedona.recurrédum ergo elle tali calnadiudicé criginis pro» 





























prix velpaterna,vel vbihabes mañoré paré fuarum facultacú, vt hic 
din 





¿cin.d.lu.vel adregó quíiubear ei prouideri de tutore.d 
1.1,C,de emancipatio.libero.col.1,qyiurifditio dandi tu 
prorogaride confenfa partiam,cú tit adtusvoluntar 
WBurnoe nico, Hocdicic , ve detur exinquificione cumcaufe Ícilicer 
cognitione; Sic datus nófari(dar,vedixi,5,eo.l.9.in glof.fperverbo 
fiadores.vbivide.8e addeintl.de faifdacucodinprin. Barcán.la. (o 







cb; 























o fore.8i no.cumdicit,rico.intellige, quod fitita dí 
q 


uesficuepupillus,vide perBar.in,l.2.$.idoncos.fad Tertul. 8: quan= 
do darurearorex inquilitione ante quarn decernatur fibitutela deber 
pronuntisrlofTeidoneum vide Bar F.deconfirantKcú 
inquárirur debencrequiri coninnéti 6 amici pupill.lfdre$.cum ree 
Jiquis.ff.detuco,Stcura.dat.ab his, Etan valcattucotisdatio faa á 
iudicefineinquifitione,vide perBar, in ipetatuco.vbi dicir, 
quod fic.l qui habers$ypen(f.de tutelis. 








106 


Sima 4 
ter.fad Tercull.8cJamacris.£:.[.cum d marribus.C.quipet.cuto: $: 
2.HE.co.vbi Barto.plenétractatillam marerism dealijs confanguincis 
Concord.).feiant.C.de legiti.heredi.8cnon apericiftalex intra quod 
tempus mater Ecalij pupilo cójunétitenciturperere tuteré, ideo ue 

q critanmos 




















cano,que lo quificffe guardar, cftonce 
la madre,e los otros parientes*quehcre 
dariana elte moco, li moriefTe lin tefta- 
mento,deucn e pueden pediraljuezdel 
lugar? qledeguardador atal qfea bue 
no, cricos, eque entienda q lo relcibe 
masporpro del moco, q de fimilmo. 
Ef eftosatales non piden guardador? 





vbi magiscól 





1er hoc ten 
neg; obllabie 
12.5.cófeftima 
ff. ad Tertullo 
ja refpóde ve 
Perdodhido 
[ciane.Efigná 
ter pSalye. $e 
Ange. 8 Pau. 
de Calt.Si poreritcanía cognitaifte anmusabbreniari perdudice fipu 
piliovoltaraincericvido Baldo Lwatres.Cad Terol. Sequod hc 
dicitde matre,idédicin auia,vtin.l.2.5.8 marer.ver.quid fi nepotibus 
ff.ad Tertulacít tamedifferétiaintermatrem,d auiá, ex vna parteSc 
alios (perátesfucceionéex alterayquialicer mater veniat perpriusde 
auiappolleriiactaméannus curritambabusécambo excludíur, 
infra anmútucorenó perátigavna Geeadé caufa, fcilicernaturalis pi 
tasas altringitinon tñ auña deber pranenirematré precipit feflín: 
tione,neq;detineri moratoriacunétatio; -d cú videritmatré neg] 
genteipladober excitari, E: pererenó ficin alijsluccefionefperant 
Dus:quía annusnó curric,nih ei quitenetprimá caufam ficcefioni 
jta declararPau.de Caftin.d.l.fciant, 8: Barto.in.d.L2.ff quí peta 
col.pe.Aduertectió, tam mater,quáalijpoflunt hoc petere perpro= 
curacoré.veprobatin.l.cúá matribus.Scibino.Ange.C.quipet.tutos 
n cc hoconuspetendi tutoré tam mater, quialij pupilli fue 
celsionélperátestenengurfvisfumprbusal.fuoviétu.ff.de ope.libert, 
ScteneeBardn.ln.inveraqy leftu.C, denegorygefl. Scin,l, Nefenmios. 
f.co.vbihoclimitac deexpenfisfaCis ciréa porfonammarrisinánóte 
nereturadalias expenías velutiad foéias inducédodilium ad ciuitaté 
vbieidareturtatorneg;ad aliasfadtas.videibiper eúquilicetrantum 
loquaturdemacre cius,tatio cócludic alijs,q ui imiliterad hoc tené 
tur. Aduerte etiórquia vecolligivur ex verbis praccedentib*huius.Lita 
demurm mater 8cauja $e alij,de quibus,3.tenenturadhoc gñnó ell qu 
tortellamentárius,vel legicimus.8cidem probaturin.d.1,1.fqui peta 
tuto.vbi Bar.hocnorwvndehocproccdir quando ob ¡(hum defeétum. 
eltdandustutor datiuus veluti,quia teflamentarius tutor eft remotos, 
vel exculatus, vel eocafa quo proximioreratinhabilisinhabilitate 12 
porali,velalijscafibus quibuslocuseft datino,ita declarar Bartolusin 
delezacol.1.ver.oppo.iftaneceÑiras.Lucas tamen de Penna.in.L.null?. 
ver.querirat.Cadeproxi.facro.ferilib.1a.tenet q Sii tellamen 
tariustutorvellegicimus quitamen non adiminiflzentadhme materte 
netriuftarevtadminiftrent écinuentarium faciár cum finis legis Ge 
¿»mio pupilli 8c.1.nó debetimponi verbis fedreb”. a.C. cómmunia 
delega: peraliaquaibi poterisviderepereú Squeinf. huiusglo. 
dico.diciretiam Barto.quod tunc annus de quo. 3. curret á tempore, 
im minentisnecebicatistfitamen agnatos,qui tenetprimálocum fu 
ccñionisintra annúnó fecitfeordinaritucorá,fenlibi concedí admin 
ni” cacioné incurrererpoená,de qua hicadcuram enimsntorisegitin 
si pertinerfacercinuentarium, $ legirimeadminillrgre: Scfinon far 
citpomicurarga. fecunda, 5 Adoneos.S:.$.fequend.fi.ad Tertull.nos 
1az Bartodned.l.2.col.1.Bald.in.d,(ciant.Kfi marernolneric (ibi vue 
1ela:nfilijpuniturli tutores non petieritfiin mora fueritpetendi ,vel 
4 antequam/ir per moram excluía nontenundanir tutel, ica quod 
deuenjrerurad legidmá Bar.in.d.l.2.col.»wverlisoppo, ey matri, Nota 
exam quod ve dixiifteanpustantum afignaturtencnúbus primuny 
locum, 860 excludantur fequentes non excludentur:S fi non pe= 
1anteutoremineraalium annumita tener glo (Tan diétalege fecunda, 
3u glo.finalivin fin.(R qui per.ruto,8cin lege.nepotibus.C.co.Eidem 
tener Bortolus in queliio.pereum difputara querincipitpupillus quá 
policia dittalege.a.vbieum vide colum.in.Adem tenentem, 8hoc 
approbant Ange.ScPau.de Caflin.d,.fclant licerBartin.d.Lnepotí 
bus.aliud volucrit Et quid (iextentmator Se fabllicutus pupillass, Se 
fubflicucusneglexes'tpeteretutorem , ad quem perti Aiefuccolio 
pupillizvide Bart.in di», q.quampoltirlatcind.L.z. Quid qutem de 
mulicre,que pregnans manfitin Eopismal co moro, que neque 
pesicle miteiin polielsionénomine ventris,nequepetijteuratoré 
iorievideperloa.Andriin additio.ad Specn,.dettrorca$enaned 
duminaddit.vbiconclndit,qmatorex hocnó perdatinstieceden 
di,videibipereú.contrariitamen vidermsprobari inud a. fi mater» 
Partida» S 1 
















































































Adúc 
quipectu. 
1o.cum an 
lijsl.hu- 
iusticua 


Sefta Partida. 


ver.quod fi euratoresascibi Barto.fFad Tertul.quemtext.etiam alle= 





garloa. Andrein.d.addicio.Srintelligit de curatorebonisncn peto, 











hon decyratoredazo vent, Aduerte ctiam quod ile perlone que 
adhoconastenentur,tenentureciaminflare, ve curor quem perierune 
administrer,veprobacurind. dius Equipeccut.Scind.a. jeli mater, 





fad Vertul.L 
fancimus. vbi 
videBal. Cde 
admiviór.co- 
t0,% vide Bar 





atal mogo como fobredichoes,pierdéa 
porendcaqlderecho queanian de here 
daren los bienes del Imcrfano, fi muricl 
fefin teffaméto de masdezimos, queíi 
los parientes fucifen negligentes en de- 
mádar guardador al huerfano fobred 
cho,ofinon ouie(le parientes que lo f- 
zicflen:cltóce losamigos” del mogo:o 





2.col. 3 deber 
elMeidoncita- 
tores, quiab 
¡fis petantura. 








L2,$.fi mater 
vee. quid in 





os Eee otros quales quierdel pucblo" dcué pe 
Bar P 90 Teo dir aljuez q deal huerano guardador 
Urierden,Con — quefeaatal, quealiñe el prodel mogo, 


rá, cum di- 
cibus, de 
quibusdixiia 
precedena gl 
3 aliquos ca 
gus, inquibas 
mater escufarur abiftaporna, vide perrext.K glo. 8 Balinal. mater. 
Cad Tertull.Sequaremusglosibirradirdemulicieminore, quod exa 
cufecuraddehocprocedore Ef poftealiar majormam durabitexcu= 
facio,fecunda Bal in anthen.ficaptini.Cede epi clevi.£cin.l, precia 
Las.col.5.C.de impuber.8calijs (:bÑi. Silla ell com munior conclu= 
fiofecidum Alex.é: lafoón.Lminoribus.C.dehisquib.vtindiga. Li 
mita tamea Brintetlige,quando mater elaplo anno efticiatur maior: 
tamen intraannumad hoc datum efticererar maior,tuncnon excula 
jeurex quo delicium negfi sencirnon erat confimmracmmita limi 
tacnorabilicer Angelusio Lil icasos ide ofi prati.dicens ex hac 
dillinétioncreduc opiniones ad concordiam + Sicerte videtur+qua 
iitadillinétio:fed contracamtenécaliqui relaciperAlex.KlaGin.d. 
Iuminoribus.vbilaCdicit efe comumurioré conclulioné,yp exculerur 
intraannifacmalorilté a ¿de qy ex terliellerpros 

er. Eulcinius. adco.fex quib.caun pollef.ca. e tenet Jal. 
cuibonis.col.8.Hf deverbosoblig, Quid autem mater ft mue 
Jer sullicazan exculerurab ¡fia perna2vide per Pan.de Caftr. q lic.gá 
nonpotmirconfalerepericiores,Sciptaadminilravicbonafil impu 
beris,licérnon luridice:quia non acceprauit cutelam, nequefeciclibi 
decemisnequefecicinuentarium,bene tamen adiminiftravir, fiveró 
poruitconfulereperitiores,non excufabitur,(ecundum glo.quamita 
JimicacPaudeadda.$ di ad Tertal.icadiciPaninel.Clodiuse 
col. MEdeacquirheresduene menti,quiacl addeeciam 
Saly.in.d.fciar:t.ver.quero mater vbiqu: dt matiemn, 
vecutricem adi (Ural Jicerteguro Colenvitacem non (erusneric,Se 
concludic quod non:quiatunc non el! legitimaget.io,licet bene ad= 
uerirallezar plo.in.d+$.fimater.Inper verbo 1 
ntellisicquando ex abrupto, vetutrix admiriftran 
dicem esferdecreta adminiflrario licetin corerisficn 
excularerr:cum poriuslecundum cum fitculpaindicis,qui faciídacio 
em nonexegit Sala requitico,quam culpa matrisinra de alía requi 
¡gnorantis.videibi per cam non rarmenJoquirurin mulicrerulti- 
cainqualoquicur Paulus de Callro. de vide eran que dicie Baldus in 
diétalege.macres.Scquid fil reliétus tutorteflamentarius minoras. 
anniszan ex hoc excntentur petere debentes rutoremavide Sociscon= 





ecljuezlo deue fazer por fi ,e non por 
otrodaviendo el moco enfuvalia, mas 
dequiniétos marauedis*, mas fi ouicfle 



































































































fl.20.1+s0l.coLf.S videturvelle¿quod fic finon habuerant nctidiani 
minoris cas videibipereun. Et quid filint ablentes vel ignorites? 





videSocin.confi5;col.pe.8cfia.volaScd.la.$li marerarerfed Gor 

fens.ad Tereal.Quid aurem fi smater non petijecogiteltamen= 
tarióstutotesad adminiltrandunBalin. le precibus.colas. Ca delim- 
pube.ikaliis(ub(.dicit q von privacur ob hoc:quía non tenctarelle 
foticita,nificirca peritos ae. 8 5bi eriam vide, quid marernonadmi 
niflrauieifedaliuseideibi 8: denmlisaliis que ltionibus notabilibus 
iniftamaterlacolo.5.6.8%,7.Etnota quod proptesillam neglizentiam 
riuantureriam ca hereditate que obuenirerex forma lacud fecun 
dum Barro! pertextibiin didtc.y.fi materaverí, 8h rte. de matre 
tia traníeuntead fecunda vota,non petito prius hliistutore, quod 
perdat fuccelsionem videin.l. omnem.Cuad Terul.S que not. Des 
cius.confi.ag6.ad fisfedan watervel alínsagnaros ficu: perdit hare» 
ditaremquía non petic ntorema filio fic crias perdacturelarn pro= 























ptertalem negligentiamevideperBart.in.Leurelainprin.fEdelegi 
curo«quod non £Bald.jn.d.lprecibus.vbiallezargloLán,deletutela. 

b dasamigos Concordscum la. quiper.tuto. 5 

€ Gorras qualesquier del pueble.Nota hoc verbum: non enimita eratex 7 
prelfumin.d,la.adde.l2.6XibiBal.nor.C.denego. gelt.iudex eciam. 
ex ofliciofuo 
potelt dare,ar 
3n.La. $. magí- 
ftratibus. fade 








menos, bien puede mádara otro fuezd 


fea menorgdefi, quelo faga en lagar 











del.E tal guardador comoclte, de que EA 
fablamos eneftaley,cs llamado dativo, — nor. Bart. in. 
quequier táto dezir, como guardador Pan 
dado porctorgamiéto delfuez. E non damnteét.se 
Bald.notá 


tan folamente puedefazer efto el fuez 
fobredicho, masaunlo puede fazer el 
juez de aquel lagardo nacio el mogo, 





r.de mili 
(all.quicono 
anax eil. coli 
















ado pen.verlidicit 

o el padredel3. Elfo mifimo puedeler oia 

demandado al juez del lugar,do ouiere - dex pobit da» 

, : ie Ye pupillo tu- 

el ler Enola mayorpartida de lus bic a 
nes", e cljuezdeuclo fazer, quier feacl — sine peteo 
m6 A al alocótradi=  vide.lilluda 
mogo delátc,o non',e aun q lo cótradi: a 


ra. dat. ab hi: 
cutareremtamen on polis darepupilo.squeadlsoli psa 
perdarcin.l.hacautemin prin. fl.quib,ex cauin polecatur. ibi, qd 

n furiclo e prodigoziudex eriam ex oficio potelt dare veinal.1.$.ma 

:zill.conue. vide que notar Bartol.in.l. 4.$.hoc 
auteniiudidum,fde damnoinfeéto, 

4 Lenox porstro.Concor.cum.laneque mandante.fEde tuto. Sccura.data 
ab his.Salamuro, Sarroris.Mdetute. 

€ es 37asde quinientas marasedas, Adde.Lius dandisideror, Sccura.dar, y 
ab his.cumglo.ibi..$.fed hoc jure.inft, de atrilia.cuto. non poterit 
ergodelegatus etiam ad vniuerficatem caularu m,daretutelam pupil+ 
lo habentiin ficultacibas vlera quingentos félidos. dk itain delegaro 
etiamad vniuerlirarer canfaram,tenet Albe.in.d.lonecmandante. 

£ due fesmmenor Id el mazillratui municipali.d.lius dandi, iudiceser 10 
gociuicavum pollunt hodie dare tutores,vehic: Sceradic Barcosio.l. 

Hdetuto.8 cura.dat ab his.vbiylo.8 Albe, deitliscomitibus palati- 

vis,quiá principehabenthancpe tellatem. E 

$ UDenajcioelmmog o oel padredel. In coloco perunturtutores, vel eurato H 
xesminosibus:ví ipli ducunt origing,velex pertona lua vel ex perfo» 
napacis:vel vulgo conceptiellent ex perfonamiis,réetiá in eo lo- 
covbi funteorú facultates.S fi alibifuntvel morant: non tñiure dos 
micili)redire debentin alteram preciótorúlocorú ve magiftrátus 3b1 
det eis tutores (eu curatores,vt hc in. la. C, vbiper.tut, G in.),anté 
pe.Cade munisk origi.ó in.l.ciues.Codeincollino.£ la. Had muni. 
Azoinfumma,C.vbipertur.vbi dk daterizó loco domicilij, vt ditrá 
<lt.5.Quidaút de míore vni?ciuitaris originario. ibi échabet facul» 

Matesluás:fed ga deilla bánic ef habitatin ciuitate vicina, ibi con= 
venióanpobitindex talishabirariois fibidare tntoré2vi.p loa. Andr. 
in adcitio,ad Spec,tit.de curatores). Ícias ergo, vbi alle, ar Guido. de 
Suza.qp ficytrationenecehitatisliceat y aliasnon licerct.viibip cú. 

h GLamayor partida defisbienes.Aduerte ti, q deétim.d lar, Covbi pet, 12 
vuto.intelligunt hoc de maior) prefacultatá ita q y.upillos ¡bi habear 
domidliú:k q alía siudex loci vbi efTentrales facultates,nó elTercom 
perésad dandútutoré pupillo,licer curatorérebus¿biexitléribas pob- 
fer,vtinal.iurifperitos.$.cú criur:dus.fdeexeu,tuto.ita videbde men 
te Bari.Bald.$ Saly ce.ibiScefte umiur rarioni:cúm iudex, 
quidar tutorem,deber habere iuvifciérionerm in per foná pupilli, quá 
¡urifdiGienem non habetiudex:vbitantum funerespuy illizpro quo 
eltrex in nad fiof.de tuto.dk cura.dat.ab his.di in.Lmagisp uto.$ail+ 
lud quevi.fEdercbacor. fedtu die qpcoiplo quod haberibi maiorem 
partem fortunarum fuavom ,vicecur pupillusibihabere domicilimo, 
vetradit Pau.de Call.in.l.2.C.vbifenato.vel clarilsi.vndelicet pupale 
Jus alíbi haberer aliud domicilium feu habiracionem poteriepronides 
ri detutoreperiudicem ,vbi ell maior pars fui patsimionij, ve bic ha 
bes,Svoluit Azcacuins opinbicapprobacur,in.de.3, 

i Uvelanteonó.Concor.cú.l.illud. 8.1 fequiffdetut.S cura,dar. ab hise 33 
Ecliiflaliterareferafad oaprecedácia , pbavur bic q judexoriginis 
pupillipropriz velpaterny,pát dare tucoré puillo ablenri.Cuíus cón 
irariaviprobariin.d,La.Cabiper.turabibi tener Saly. dicens qp yá 
darurcutorin loco originis,deberdari pic Scnon ablentipperterribi 
cum dicit rellicuti apud pacriam fuam. Sed quid tutor dewus ab. 











































































14 2 UDeue durar, 





15 db GiCurator. As 


16 € AL cosódelsator Vi.fopra.coLo.Sinft.dela 
37 d GPeyntec cinco. 









Titulo XVI.Dela guarda delos huerfanos 107 





yiroqueiudiceoriginis£.vel domivilij,qur datioprevalebie Alber. 
poltDynin.l.nfiderato.Scura.dar.2b his.Scidole,Covbieper.tutos 
dicit quod dacioililis qui primo dedic, Sereéterquia tutorembhaben 
«ialiustutor dari nopolsi.Kivero hoc nonappareat,tuacprefertur 
daivoriginis.arzu.Hibertas $.praferipdio o liRad manicipa, def 
cit quod nota j 
jn gloíf, mas. 
rms. XcfTe.Mas ficlfuezque da el guardador, 
. non ouiclle porfi algunadeltas razones 
fobredichas, rion podria cftonce cl que 
Coucotiintti.. fuelle puelto por mandado detal juez, 


quid.modata» — qyerla E delmoco.Ela guardade 
cedini.inprin 

cip.Scfinitava. Cada vnodellos guardadores,deue du- 
tela tucor ee-  rarifaltaquecl moco fea decdad deca 
netur adino- E 

pure minar torzcaños,e falta quela moga fea de e- 
ve peras (bé dad dedoze, quier fca eftablelcido el 
ES guardadorenteftaméto,o deotra guiía 


ta aurem e 
e,dcué los fudgadores dar 


















tucor.Scibivi cdalliad 
e otorgar al mogootro guardador, a G 
Jlamáen latincurator”,tomando tal rc- 
cabdodlcomo del tutor*.Ecfteatal de 
neleayeren guarda, falta q el huerfano 
fca decdaddeveynteecincoañosd. 








Ue). X117. Aquien denen fer dedos guardado 


Tus. ibi Bart. 
essa que lamanen latin curatores. 


(de adan 
tuto. canti 
cu pubertate 
dinictr turel 





EA Vratores fon llamados en la» 
finicwr tucela ein aquellos que dan porguar 
dic exiam finia adotes alos mivoris dE La: 
cur medarim EA dadore yores de ca. 
_pcuratorisfis tOFZCAÑOS, € menores de veyntecció- 
«iápupillocá — co años, feyendocn fu acuerdo.Eaúlos 
aushoritate tu. y 
¡deBar. 
in fiquiss4 
Suypubes.fEdeiaQito. 3: fidifpofiio confertarin tempus, quo tutela 
finieritperpubertatem:procedacl hniatur morte. vide Barco, per il- 
TamtextindiliberoS.pareráf.de anmuisleza. 
inflado carato.in princi, vltimadie pubertatis pote 
e Balin.la.C, dado piotocen elo cti 
uracorem.vide perglo.indl. vente de tuto 






















sitdará tutor. 








la.eut.És cura.pert 
.Addeinit.decurato.iv prin, 8.1, curatorem,8cbi 
Bar fiderutaScuraudataab his.6%-).curaroró.Adeauto.tutos Et quid 
Gdefatto tranfativas.anmo,iudex daretcuratorem vt minoriwvide pp 
Bald.in.l.a.col..C.quandopronoca.non ell necell. 

E UL xIIL, 

itutoren:non daturalios, cif prius male adminifbrersaurfuis 
negotijs occupers talicer, quod circa tutel intendere nequearan 
Jongam faciar itinerationez,vel peregtinationem:tunc enám eiuslo- 
co daturcurator,donecredear.b,d, 

para: fariofm E mente captum, promt 
ñ fferút tí, qa curafirioh,efl legitima: 
mente capiiveró ell dacida.yedixifupra co.l.4. debettitindex cam 






















enra.furio.pertotú.1i.C.co.vbivideper Azoxin fuma. dafetiá pro= 
oyciiell bonisinicerdidú curaror,vt habetibidem.S mulieti lux 
in¿tid.S mulicri AE de cuta.ficaprodigis em A luxuriofis,vel 
aliasdibipatoribus vellafcribus poteflinterdiciadminiflratic rerom 
fuardigasquiparáturprodi¿ is fecidó Bal l.calege.colf.verfivicó 
apux1o.Codecódi.ob can.8evideglo.io.L quiscú (irerde vfiicap. 
o empro. Anaurem mafculo Juxcuriofo derur curaroravideBal.io ad- 
dSpcexiradeadtore.Se Alex inaddi.ad Bald.in.e.d.ca lege. Et 
Ecet vealiquale 

ppterquá dafcólerl.oblemare f.decura, fu . 
+biBal.polilzc.de Arexpindex debetadhibere medicos.qui hoc 
femel.C.de remli úitrequicafcitatioiplims cui 

videp Barril. qui haber $.quoliberff.de ute. 8 p 
¡6incipicsifisdubicarionibusasvol, Se pórdariralis curacor 





































cúinquiftione vellinewtrraditibi Alex.fardis erñá Semutis Se qui y 
petuo morbo laborant dátur curator.videin.s.Furioficinft. de cbras 
apretados Concor.camsfiitEinuid adólelcentesin lic de curas 2 
y Ñitamenfponteteceperunt,cagearur llare fubeura vi; in vigefin 
quiacumtonú.veradicAbbecunfia; ras ol.iplitiicuracoresinuid dá 
tar.fecundum 
E 4/p Baránd.illod. 
¿fucilen mayores, leyendo locosodel demo. 8 
memoriados*, Pero los que fon en fua-  curatoadat.ab 


7 . - his £perS) 
cuerdo,nó pueden fer neo AE 


cibátalesguardadoresfinó quifieró:fuc tores. 




















ras ende dí fizicfTen demádaaalgiocn 0, ip 
juyzio,o otro la fizieffeacllos.Cacfton tuto. vbidicita 
ceslos guardadoreslespucden dartales P£urator quí 
s A principaliter 
guardadores,como cltos. Otrofi dezi-  damrperióne 
mos, q el curador nondcueferdexado mente tapús 
Left Sa ff A vel furiofi dar 
en el testamento”, pero fifuere y puclto — curimuicas. ve 
ecljudgadorentendiere q es a pro del ao Cr 
moco,deuclocófirmar'.Eaúdezimos, fomi corra 
qel huerfano que higuardador,non le 
deuendarotro*.Fueras ende,li aquel q 


lo tieneen guarda fueflcome de mal re 








cabdo!,o tal que ouiciledevcertítocn  perlons»_ de ro, 


1ofuyo", que nó pudicfTealiñarlosbie Moimbiar 


nesdel huerfano,o fienfermafle”, 0 0- inintegen 
vieflede yr eh romeria,ocnotro grand "wino.dawr 

> el esiam inuituse 
camino”. Cacftonce, puedé ledar otro 1. finaio pr 


guardador, qlo guardecn fu lugar de «ipio.Codead 
a 








pas ; ninillrauto, 
¡jniendizen entatin curatorfa 4 Hcemtamd 


E 








>feafano,otoinc del camis deberdaii vo» 
S 2 lens XX ex cara 
pole Inui> 


uu das vide. 
larcodh.l.quí 





e A 
haber.$ufipupillus.f.detutel. s 
E Ucacfonce, Adde.das.ictiniti.8c1.qui haber $4 pupillus.fide cute. 3 
£xquomodo deturinfanti: ¡curarorad litem.vide Bald. de mili. valla. 
contum.eltcolum.pe.Kadde.].1.Caquiper.tuto. Án autem pupilo 
carenti tutore pofsitdari caratorad lite? vide Alexan, confilentem 
opfic.confiua,primo volu,incipit videturpimafacie, 
h enel reftamento.Concor.cum.$.fed curator.julade curatos 
i GDeneloconfirmar.Sed ancófirmabicurG fad 
trenolichabere curatoremividerurop non q jainuitiadoleícentes cu. 
xatores nóaccipiúirpraterguam inlitemin(t.de cura.$teminuiti, ln 
cótrariú facitifta.].cú dicitadeuelo confirmar, 8ficvideturnecebitas 
teminducere ex quo paterfecitad commodum fil 8cid có(laciudici 
8chuius opinionisfuit Odofr.proutrefereBald:in.l.1.fF de cófir.tut, 
quipolt Dynintellizicd.$.Irem inviti, in curatoribus,q dátur ¿judi. 
cenó de datisin teltó.8idé q Odofr.tenct lo.de Pla.in.d.5iteminui 
úv depradiais Sicerb: ¡Lvbifuprainclirietin contrariamfen» 
tentiáiflud yidef tenendú gaita.) partitarú hocvF decidere cú poft= 
quá poftirluperius q inuit adoleltentes curatores nonaccipiunt lab 
dit gp fi curator derurin teftamento deber cófirmari. $ bene conferút 
adhocquetradir Abb.d.confi.gu1voludocipitpoftulatos. 
k € Daraorra.Concord.cum.l.cumiure.C.qui pet.tuto.. 
quib,cafisutombaben. 
1 € vemalrecabdo.Concor.cum.],pe.Csin quib.cafí. tutor. 
































EcperSaly.in 





4 
uscuidacuseftápa y 


licet.Cán y 


¿ 7 
m € Queasir/ede vertanto en lefiezo. Nota hoc quiavulr,vtobhanccan- $ 


fam exculcrurtutor.8facic.del.pe.8.l2aciu(d.cin.E oz. 


n Uenfermaffe. Videin.5.icem propteraduciíám valerudinemeinílide y 


exculatuto. 
o Ucreidcamino.Viind1.Cán quibicafi.tutor.haben. A 
p Ucarator.Videturapprobateopimioné leneradequain rub.C.in quí- 
buscaitur.hab.quecdáfuicopi Placen.vedicitAzo, ibidem in font 
maipletamen Ázo tenet,qp eri tutor daripofic,in lis cal:bms (pes 
cialibus.Scidew tenerSalyce. ú pole ergo 
Sudex facere vtrunque velturorern, 

q derurtutorveibi dicit AzosSe fini 




























¡o 
£ 


SONS pórelTerror eps auterligi 


1 a Uotonpuedefer 


Adút.C. 
quidar.ca 
so.pol 


2D Acloig 


3 
4 


Sefta partida. 


Cies, XLIII, 

neá divinisanocerar:fed clericó(e 
Cacerdospór (anguinis frexta(lintra quarnor méfes vene= 
sadicernrelá recepturite ne pupillidebirorinififitteflamen- 
tarius,necad regisrócinia obligatusnec milesidú extra in domúregis 
occupatur fer- 

wicio vel alte=" 
ri*dñi,necalia 
invalitudinel 
pedicus. h.d. 














GLey. XII]. Quales fon aquellos que non pued 
for guardadoyesdeosro. 

[>= Bilpo,nin monje,nin otrore 

ligiofo nó puede ler guarda- 

dora de huerfano:porque e» 

ftosatales há de feruir a Dios 

en las eglefias, combargarfe ya efte fer- 






guardador. CS 
cor.cúanthen. 
defanétibinás 
epifco.$. deo 
amabiles. col= 





h..9. neque 

Sa hoc corre- — wicio por la guarda que ouieffe de fa- 
pernente Sel zeren las perlonas,e en los bienes delos 
flin.licer glof.. — huerfanos. Maslosotros clerigos fegla 
ibi infinali o= 





resb, quicrfcan miffacantanos ononc, 
bicn pueden fer guardadores de losfus 
parientes huerfarlos, porrazon del pa- 
rentelco*que han con cllos.Pero deuen 
venir antecl fuezordinario del lugarfa 
fta quatro meles,delque fupicréquea- 
quel fu pariente murio e dexo fijos fin 
guardador, ccftóce deucn deziranteel 


pinionevoluic 

cótrariom fed 

Archi.8Pra- 

po. ibitenene 

primam opi- 
nionem gloff. 
ve epilcopus 
etiam. volens 
nóadwitratar, 
ad turelamvel 
curan aliquá 
mili effene tor 
tele smifecabílium perfonaramscum alias non efenr,qui bene Setute 
ad tutela práfici polTentin monacho yerdinailtincte ell dicendús 
vtin.c.quivere.Bin,c.monachist6.?. 
Lares.Concord.camanthienpresbyieros.Co deepit.£ cle 
ri.Sc.d.authen.de fenéti.episde quo fiumpraclt.Sadde.). 45. india 
ticu.ón.partita, 

€ Gai Jacantanosonon Inte!lige de conflitutisio facris:namalijetiamín 
uitico¿untar.vtnot.glo in-d.autlienpresbyteros, 

d A Por razon del parentejco.Tellamientarij ergo ueque dativinópolsúr, 
híciunuicar.S not.zhrio.d,authen.de laneril.epitas.dco.amabiles,Í 
perverbojinterdiciusus 8quando funtlegiciomi, adwitiantur volens 
tesnoninulá.vthic ibi habes. 































5 « U Debderes,Cócord,cut autlien.minoris,C.qui daranto.pof. £ cum 


corporevndcillafumicar $ non aperitifla dex anrequiraror , q fine 
¡uantitais,velparnz :led debetlimitari,quando el 

fet magna quantitas:non vero fi parua : quiatuncpofierele tutor, fe- 
cundú glosio authensminoris, Sin corpore, de quo (umitur vbi cicic 
que fitpara vel maznajiudicisarbitriorelinquendum.áclla glo.ap= 
probatarperBar.Ange.S Saly3biS: dixicillam nocarudignilsimam 
additionaror Abbuin c.imelleéto.deiurdur.S proilla gloscít text, és 
ibinot, inpignore.5.ted 8: quis.E. de pig, a£tio, Bale 
¿did glo.1ólicate delacamsutclam elfechamlisfnper de 

um viderur ex eo, quod it de n:agnalisinter partes. 
Temlimitac ghin.d.authen liada celindes valeredicrcs é lbicss 
in aurhen.ad hxc.C.quandomuli.cutesfung, potelt,ltem glofin cor 
porelimitatin patre £« auopaterno,vel maternoprepterafTeciionem 
que fufpicionen rollit.6i renentecnamanicerdodio. hen limitacur 
jufilio , quípotelldari curator patri mente capteyvelfariofo.fecut= 
dum Guillielwo.de Cu.in.cá eo.ff.de pacta Saly.in.d.authen. mis 
A vide quid ú 6 effent pluces,¿in fiatre ti debitorenó li- 
mitareturifed proceditficutin extraneo ; quia honor €: priuilegium 
quod lex concesit parentibus,nó deberurtratribusttex,notab. Anal za 
$..T.de lega.prethrener Guilliel.vbi fupra Ang. Salii.d.autli. más 
noris, Quid aucem li filiustutoriseller dedizor velcreditor minoris an 
repellaturvaterá tutela? Bar.tágit 6 non deciditirad.authenaminoris 
Ang.ibidecidic, quod li Glius ell emancipatasvelin potelíate, $ ad 
“eura non [pectarvlusfiuétus:quod poreritefTe tutorsfecusauem Ñi v- 
fosftu Aus (peétarer ad parrerazfilius tamen bene potell elle jutorlicer 
pater fitdebicor vel creditor fecundum cum, Squod hicdicitin del 
toribus idem dic,fieflent crediteres,vtin.d.auchen.E quía ell cadem 
ratio ex eo, uodittiadminillratoreshabent penesfe inllrymen 
pollenemachinarialiquidin fraudes minor 
ber.KSaly ibi habetorifla ratio in text.ét glo, in corpore vndeil. 
laaucncnamicar cecera hue mareriar congruentiawvide per gl. dedo 







































































libero 6p 





h 





Aoindenihen.minoris.£ perBa 
dand.S Balin.l.2.coleC.quádo fifens vel pr 
ls fade tu:e.Scio.L. quisfab éó; 











12.5.queitur.f. de curar bos 
jua. Baldini 
jones fina.col. Fade 


¿siha 





tella.tutes Seg dicirNi-o.de Neapo.in.1.ipupillus. fade tute. Seras 


tio.diftra.S perloan. Andrain addicio,ad Specu.titu.detntore.$ 


decomoellos quieren fer guardadores 
delos huerfanos, que fucró fijos de agl 
Lu pariente: e defpues que cíto oujeren 
fecho, puedentomarlos mocos en lu 
warda,caliñar,c procurarlosbicnesde 
ños Otrofi,los q fueffen debidores*de 
losmogos, nó pueden fer guardadores 
dellos. Fuerasende,filos padres eftable 
fcicflen cn fus teftamentos f, que los 
guardaflen.Otrofinon podria fer guar- 
dadorde hacrfanos, el q fuciTe obliga- 
doal Rey 5porrazó que ouicfle tenido 
otuuielle fuscilleros o fus heredades, o 
otrasrentas dequeleovielle a dar cuen 
ta. Otrofinon puede fer guardador de 
huerfano el cauallero, mientra biuiere 
fuera defu cafa,firuiendo al Reyo a 0- £ 
tro lu Señoren feruicio de caualleria. 
Otrofi el que faéffe mudo ofordoinon 


auchen.minoris. 





ger 
cin ad. 
ditio. magna, 
Et dello qui 
ef implicatus 

cum fiíco, an 

pobit effe tus 
tory veleuras 

sor. vide,l.pes 
8c ibi Barto fa 
de confirma; 
tuto. Spergl. 
in.Lpen.C.ne 
tutor vel cu= 
ra.ycótiga. cón 
du. Erdedebi 

sore ciuitatis 
an pofsit haba 
re honoresan= 
tequamfoluar 
ciuitatis? vide 
J,primam, de 
ibiloa.dePla, 
CC, de debito. 
ciuita,libaz. * 


en fus sepa $ 
mentos. Appto 
bat opinioné 
Mari. dequa 
perglcfhin.de 








fuperparcecuratione,quí opinionércsalirSpe. ti. 


drutore.fzenerafiter.col.4.ad fi.vbiloan.Andiinadditio,referthoc 





termille Odofres 
q das.cuto.put.verticu.itemereditos. 
ñ fuperautb£ 
no.contrariam ecia:o op 











doninum fui. 3 Guilliel.de Suza.SAzoainfum 
¡em tamen Azo,tenuit 
rhicg oblig.fe perhinhabe.res mía 
nea tener Áccurbusvin. d.aut 


mino= 





ris.£in corpore vnde fumitar 8 in.5.(1.inft.deauto,tuto. Side te- 





netlocob,debello vil 


undumitlamopinionem contiluic]A y.di 


césde hocefle cafiunin corpore Guilliel.deCu.in.d.l.cú eo. fade pac, 
di tinguicjan tellacor fciebarillú elTe debitoré,vel creditorem, A pol 


fir:tecús veró hiizuorabar,Scidem tener Oldra. Scetiam Ba 
then.minoris.Schuic opinioniadherentBal.Anz.8 Saly.qui 
col.ywveríifedatrende. qualitercóNlabic detalifcié 
¡zawrex verbis tellamenti.tute 
nementii(lá.lparicaromsapprobátem ciélamopinionem Mas 
e tñiplaces,y limitecur dinzodo pater noticia: debitivel cred. 
jonecorúgillá o] 





d,aurhenan: 
úavelignor 





Jucvulecnim q hoc col 





jahoceltde mentebuius.l.Stex 
.neque exigerem q ex verbisteflam 





tenuerál 
tisell q aliascóNlerteltaroremo (ciu 
in hoc dai Saly non benciure fundatur. Sl 
sem huias, 











tatisturorvel curator dais efTtin cellamento perpa 













E pee 
tremlegicini,Scnaturalemalecas li pernatunalé tic, vel per matre 


velextranes 


patromisga tunc egercóbn 
priccutelar 


mentarisenegue plenecrediturtel 
caufe cognitio requiriturre habetorin, 
rurécinala,d.)omater.Cadereltautesita 
d.authen.minoris.quod ell bene ment 















dam, 





quipertato.vb 
pisiná conductorpras 
mi.C. decxcufa, mo.Jed azuerte, quí 
accipiunt pro mileneres privaras 6 
cadem ratio 












ind. pesyndeind 








in confirmando. f.decófir. 
ngularicerlimitarAngeja 


8tnonefi pro 
(ed aliqualis 








«cibigloll.fde confir.turo.8: 7 
isiede colono prínate a 
fcalisnonremonerctar á tutela per, ),colo” 
illallepardcarum cómuritr 
 ,cú decis loquuntur e Se 
in veriufique,falcim in caficiflo proprer darununt 
pupilli.restutoris obnoxix eflentregivel hito rezis.ve rradit glof 
Jnéle intellizerenitlam.LScad didtam.l.coloni, 





prince 





poteltrelponderi,qp procedat,quando conductor pra di) hcalis, vel 


lex hoc debererfitto,vel re; 


i,cominferius di 


atdimontalis, ui 
jevideturprob: 






glad mon als e 
ur, de que cuielle a dar cuenta. 


m 


Quid autem de conducente veéii¿alia poltallumpram cutela vide 


.conducat, 
o lamil 


¿nl Conetnt.vel cura.vecii 
Wenjernicio de caualleria.Conc 








ix armarir¿Coqui dara 


8ozlfuderutes Ecl.pe. 8. 9 


Adit.Co 


Titulo XVI.Delaguarda delos huerfanos 


10 a Coccefenado.Adde.lluminibuscaptum,C. quí dari tut.po(f S.L. de 
fecundam.C.qui morb,(eexcullib.1o.Scin,SArem propteradueríam 
valetadinem.inft.de exculastuto. — 

nd LD: guifaque non pudieJe Not, hocverbum Sintellize de morbo per 
petuo:namintemporaliinterim darecur fcurator fecundum glofl. in 
deS.icem pro- 
preradueríam 
valerudinem « 





puedefer guardadordemocos, nincl 
quefuelleoccafionado*, ocmbargado 


ex.xr. x A 
amTusorantco:  efu perfonaocn oftamanera, de gui- 
mnia cóficiac faquenonpudicile? entender, nin tfa- 





inuentariá de 
rebus pupill 
in quo con 
neantur clus 
privilegia, Se 
inftrumiéra de 
bicoram mar 
nu notarij cú 
iudicisauthori 
tate,alias átu- 
tela ve fifpes 
Ausremouchi 
saroifiiaflam 
caularn oílen» 
dar impedimé 
si. itcin deber 
£ulciredomus, 
colere precdia, 
é% paltere pe- 
cora, hoc diz 
cite 
1 Cd Luego anteque 
etracofufagen 
Sed an pojerie 
rucori feu cura 


usos feu cura guardador non fiicre tal elérito. como 


minifiraio p — €/te, puedele tollereHjuez del logar la 
judicem ; ano : 
tequamianemariumfaciar Bart.dicit.g nomin.llegicimos.in pri 
«iplj ffodelegiti.cuto«vbi dicit,quod licerglofT: ibiponatdecretá pro 
primo:tamen ell elimun, deber enn tutor prius facere inuentarió, 
quam situtela'adminillracio concedatorallegat,.fina.in fin. C.are 
bit.tute.vel altim dicir,quod deberfieriiplo aétu : quo decreráiinter» 
ponitur.vtin authon.vehi quiobliga.feperhib.habe.resmino. 5.6.) 
tamen unores.C.deadminiflra.tuto.dicit, quód tutoresmox cúfue= 
rint ordinatificiantinuentavium.ScibiSalicaexponitquód intelliga- 
tucillud vesbum ordinati¿.decreti.hoc etiam videmusfieriinpraéti- 
camam decernicurturela, vel curaverbaliterperiudicem, Éepolteafic 
inuentarimmaS.L6.Carbit.cute.non obflarsquianon prohibetadmi 
niltrationem periudicemverbaliterdecerni:(ediplarealisadminiftra 
tio prohibeturante confectioneminuentari. 

U eféritode todoslosbienes.Concord.cumud.l.tutores.C, de adminitr. 

tuto.Eccum.JLfina.C.arbitame,8). tusor qui repertorium «fede ad 

miniftr.curo.é La. Ede oNic.prafedwrb.Sedeberficri, quamprimá 
tutor poLic.vefupradixi échaberurin.del.tutores.vbi glo. Sedo dto. de 
not.quodítutornonficiatinuentarium pertinaciter ell ponendusin 
vinculis.J.ecunda.f.turores. ScibiBartoT.de fu(pedt.cuto, 8e fivns 
ex pluribus tutoribusfecitimuentarium,, an teneatur ¡llud oftendere 
vel communicare altoritutortavidz Bartol.quód non in.l.a£tus. fade 
adminiflra.tuto.quzricciam Balindit.5Lolent. Quidlitutornon 
fecitinuentaritrm tempore quo tutelam acceptanit, Ed poflea ex ini= 
reruallo,an poÑiteidehoc opponifivaltagereveladminiflrare?8cre- 
net quéd non referens difputacionem Franif.deScalis.vide ibi per 
eum.éx perSalicet.in diéta lege.turores.columnaprima.verficu.que- 
10quarto, St vide ctiamquodin hoc notantBarto.S Alberic.in lege 
fina.C.deslimen.pupil.preflaScAngelindito.$.tutores.vbi videjan 
fufticiaciudici oltendereinuentarimmn ,licerreo cun quo tutor Jitigor 
noncxhibeatur. : 

¿4 Uconotorgamientodel juez dellogaraApprobatopinionemglo(T.in. de 
1.tatorquirepertoriutn Japrinc.vbi Ba 16. quero verum.di 
citquod quantum adwutorem fuflicitieriextraiudicium: (ed quan= 
tumadhocquodinnenta:ium faciar fidem contra debitores,quorum 
sominain inuttario feribuntur ,requirírur quodfaciatcoram judice. 
Lebirographis.fE.de admivillra.cuco.Gitaincellizcifam.l.partitarúa 
Scaddeque d 9.ia83.partita. : 

4£ Ur rasladados,Adde diétam.).cutores.C.de adminiflra.cutosvbi Saly 


bajarfeen pro dellos. 





Ley XV,En que manera denen los gusrdado= 
res aliñar eguardar los bienes de los huerfanoss 
iñar e me los bie- 

anos Gouie 
firenen guarda , dcuen los 
|zuardadores en clta mane- 
ra. Caluegoantequeotra cola faganc, 
deuéfazer elcrito detodos los bienes Y 
delos mogos, có otorgamiéto del juez 
del logar". Efca fecho por mano de al- 
gúo deloscfcriuanospublicos.E aclte 
elcritoatal llamen latin inuentarium. 
EdtalcÍcrituracomo efladenéfer trásla 
dadosftodos los priuillejos,e las cartas 












































































delasheredades£8delos mocos. Eficl - 


108 


ce.columnanayerfivz.quéro. decjarat hoc;quódvttutorgererefenad 
miniftrarepoísir, nonrequiritafifia delctipio inilrumentorum, dé 
vetbo ad verbumán inuentaio) (ed (ul mam Sceffeftun 
intlramerti ponatsfed quantuto ad ho >Mrumentumy 
poñic probar per inuentarium, ell necelle coca inftramentom in 
inuentario de= 
feribi . Sde= 
bent citari li 
quibuspreiudi 
caripolit 8vi 
de perBarc.in 
del.tutorquiré 
ertoriun. co- 
lumna3 vbidi 
cicita oblerua» 
EN 
elas hereda 









guatdadcloshuerfanos e defusbienes; 
comoaome folpechofo.Perofi el guar 
dadormoftraflerazó derechai, porque 
non pudo fazer clinuentario, nohlede 
uen defapoderar delos huerfanos, nin 
defus bienes.Masdeuenle mandar que 
faga luego clinuentario fin alongamié 
toninguno. Edefpuesqueclto oulere É 
fccho, dcuen los guardadores endere- 
carlascolasFdel hucrfano,quenó cayá: 
e fazer labrarlas heredades , e criar los 
ganados que fallaren enlosbienesdel£ 
nado. Ecfto deuenfazer a buena fele 
lcalmente. 


de nomiribus 
debitorumiin= 
Airumenta ta= 
men per quee 
proBatur pas 
pillum debito» 
sem ele, non. 
funt ponenda, 
licerpoflte tua 
rorfivelietafe- 
cundum Salya 
cera poll Bart. 
in.d.l. tutores. 
viSalyc. verfi 


Ge). XV, Como los guardadores degen fazgr 
aprender alos huerfanos leer ecfirenir. 













desa Idem dic” 


fRabafar fe dene el guarda o 
510. h 8 7eller. Cons 
pedor defizcral moco, 4to- * or cul 
Euicre en guarda, Gaprenda ad fin.C.arbi 
Bbuenas maneras”, edefi de twte-6 
A po de folene. Se ibi 
uelefazeraprenderleereclerenirriede- Bal, de officio 
E /. prefcét» ib. 
i Creonderecha Concorcumadil, tutor qui repertoriumain princi. 7 





deadminilLwut.8vide jbiperBar.col.peverliwenio ad(ecundá pre, 
k enderegar lascofas. Vide legem.cóblio.ig princip.FE de curato,finio 
$xlegó.qui tutores.Cadeadminiltea.tuto.é.).átutoribin principios 
fT.co.8ivi.lo.de Plao.Ja,C.decóditán publiho.lib.o. $ ¿bi ctiam 
percum, q debettutor repatare farta teóta:nefeumentipupilli plus 
uijscorrumparur,Scibidem q non excufatur, 86 poficrit fadtorem 
communiopinionereputatum fidelem, dc dilizentem. 












1 C.ibuenafe.Adde.d.laitutoribus.in pri.fdeadminifl.tuto. $e quid 9 





fitatorpacruus pupilli, quicómunem turcim có fratrefvoinchoane- 

rát,alúius elenauit de bonis fuis Sí pupilli motus:quia vicinus invidus 

fu vurremilli oppofitá ali eleuaueritian polsitpupillosfactas adul- 
tusyveleiushzrestalesimpenfasrepetere2lo, Andr. in additio. ad Spe 

¡vuade iudic,$.2.col.8.ad fi.additionis magnereferensqueftioné 
ilei,dicitquod tutor quibonafideopusinchoatia patrepupilli per. 

fecit,nó tenetur cúpupilli honorem ueridebueritaargu.lacú plures.$e 

2..deadminilt.tuto.quod eftnotandú.Aduertectiam qytutorvelcu 
racornon tenctur cóferuare frumentum, vel vinú minoris in temps 
cariftiz:fed pote vendere occutrenti «cómuniprerio + neg;tenetur 
ctercin aliúlocú.leGi.f1.6cibi Bar.C.deadminift.tuto. gd Salices 

¡tcorditenendum, $ debetfecúdum cútutorin rationibus fui: 

Ponererépus vedidóisialiásin uspraiudició infpicererur tépus,quo 
plus llo menfevelannovaluir.Et an tenearur darepecunió mino 
risadlicicú que((Gvide Bar.S:Paul.in.l.diú*Scucrus.tRad leg. falcis 
Ecvid.latutorg repertoriú.$lipolt depofitionem.f.deadmi.tuto.de- 
basailaiuiorlcuequidaiid potefl.nepupillusincidarinpaná con 
traétus.vide Bal.in.Lan ibi.Cedein Jitem dand.euto.Ecan tencarurta 
tordefruétibus percipiendis.Brita contra cum pobit formari libellus 
vide Bar.ih.L.6 Gne.$.mode/tinus.fhde admini! o.Sanimputeme 
tutoridaunúcótingensinrepignorata.vide,l. lucius.H.dead 
aminift.curo.S quam diligentiam tencatur przrltare tutor. vide glofTs 
in.Lpe.fde co quipro tuto.cribiNico.de Nespos 

Glez TT, 

20 Turorfaciarpupillumlegere er feribere,deinde in aníficio congruo 
imbui,alimenterq;cum facultatibus confideraisih.d.Habuit originé 
3.1.cum plures.s.tutor.fF.de adminiílra.tuto, 

m Uenenasmaneras.Cócor.cú.l có itutor Md adinini. mato. 

n deere cforemira Add: ¡ll educar, debetg et eos 





























































4 
» 








y 


Sefta Partida. 





cit Linsalimentorum.verí item adipftruGionem.8vidcindi.l. q 
lo1T. quod melieresolim ad.iícebant gámaticam.S vide que 
Alberivbidicit(e audi!le defilia Accurtij, quod legebariura 





Bononix, 
32 4 Aquel mencfier.Vidcin.d.verfiicemadinftraftionem. 
4 b GCatando. Ad 
del iusalimé- 
torum.8c).oÉ- 
de 


les 


[puesdefto deuel poner queaprenda, e 
vícaquel menclter*, quemas le comuis 
nicre,(egá funatura,ela riqueza, e el po 
derqueouicre.E deue guardar lo,e pen 
fardel: dandole de comer e de veftir, e 
delasotrascofas G menclter le fueren, 
fegú entendiereque lo dene fazer,catan 
do* todavia quelo faga fegund los bie 
nesque refcibio del. 


ara 





fpeát, curo. de 
Ca de aliimena 
pupi.pra(tan. 
la.6ta. 


Qlex,X PLL, 


3mPotelt tutor 
agere Sedfen 
dere nomine 


pupilli pet fe 


GLey.XVI1.Como el guardador deue deman= 
darcrefponder por elhuerfano. 








Adi. C. da L guardador en nome del 
aan mio; fi mador Sd] hucrfano, due demádar e de 
[apa latas féder“el dercchodl, entodo 
pi lepratentera: É oáls 
to.eóauthori pleyto ql monielle o lefucf 
záte,lé pupil [e monidoen juyzio.E ti fucrélos guar 


lo abtentealo 
co potelt adel 
fe wutor. Ecfi 
Cantplares tus 
tores, quiliber 
poreltagere k 
defendere in+ 
folidum, lea 
Sentencia con- 
tra tutoré laca 
mandatur exe 
cutioni contra 
bona pupilli, 
noncótralua, 
izem contra» 
¿tus cum pus 
pupillo inc tutoris authoritatefa£tustenetin ciuscómodum:fed noni 
Jn ciusdamntmeée tuterdansauthcsicacens in talibusfaciat per(e, nó 
permandarurnvel ibilagit.hod. 

UU Demandar edefender. Concor.cumvl.generaliter.Si.Lturoris preci 
puum.ff.de adnácifltuto.3 «Jacum quisC.deprocura,Sol.f.in prin= 
Api adminillratutos 
a d ECadero dellos, Ci 


dadorcs dos o mas, cadavno dellos 
puedectto fazer, magucrelotronó cftu 
vielfedelante,feyendo el mogo menor 
deficteaños,o fi fuelle mayor, enó elta 
vicffeprefentecn el lugar: mas fifuclTe 
mayor de ficteaños: cftonce puedecl 
moco moucrel pleyto,cóotorgamien 
to defu guardador: o cl guardador en 
nomedel hucrfano feyendo amos delá 
tc, eli fentenciafucile dada fobre tales 




















fivmusexplurib.tuto.vel 
tuzo. Quidautem fi 
:¿lo.in.d.l.n.dicit,quod poffuneS.de 
¡cquod fiagant omnes admiteuntar vno 
8c codemlibelloysondiuertisiquia omnium interell ratione oi, Se 
communis pericalizi veróconueniancur diffinguit, aut pupiilus elt 
conventus,Scficimnes voluntdefentionem (afciperepoflonL1.5 dul 
ficic.fE.deadminift.cutomurpupillusnon conuenicursted tutor nomá 
ne pupili, Setuncilloinuito ali nonpollunt defeníionem fulópere 
polugeraienafifen sz cldacu dci pereum quí res 
pondetad.I.nein plures.fT.de exercito.Cyn.ibi Ang.3 Bar.in.d. 
Ldecreto.$+fino. volunt quodad peritionem aduerfariiper.d.l.ne in 
plures.judexelizacidoneiorem 6: jaliz pozerunt absitlere , Scqueli> 
berpratsica videuebona. 
otayorde feteaños.Concord.cú 5 Mufñicit.A.deadiwiniftemo.vbi 
vide peralo(T:3Bar.Quid autem Gilitaduleus28 tune videtur potará 
differentiainterpupillam S.adulcomevein adulto firineledtióne vo= 
Jentiseum conueni: e,verum'comueniataduleú,velcuracoreftiita vide 
turprobariin.d. SAME citaverán caulistamen: quí diGerentia glibi re 
probar,quz glo.fecundum laco.de Are.S Alberiibi poterlt procede 





bentadmiteiSalycer 

























re quando ynusnó haber meliorem noticiam feti,quá alius:fed (cue. 
xatorfcityeritarem melibsnó palletriidere adultus eq, ¿convario. 





Sito Aeiserar s di a 
dLenlos fusbienes Concerts La Sede adi E 
1.4.verhiutorquequedola Ree ES 

y g GorergamintodefugnardadoriCi ¡IoBlizadimprin 


et 








o 
died 


1 






to,pral 0 
Jam.!f.deauto.euto.kvide,Leú qui, wbier.tute, an cú 
minorrefpondet de veritateexigacurtutoris autoritas,vel curatoris. 


vide Abbusc. 








» .colu.4. dl 
pleytoscótrael guardador, nondeuen irumencealos 
fazcrentrega porende en losfusbienes o 

el (xcramenta pu. E 
mas en los del moco que toviclle cn ioamadia dA tic 





co»C.fiaduer. Sinfli.de - 
vendi.8 Bald. auto.tuto, 
in.La.$, q ob- 

feruari, colu.ra 

Code jura, ca- 


guarda. Otrofi dezimos que el mogo 
non puedefazer pleyto ninpoftura có 
otroninguno,en queobligue ninguna 
cofa de fusbienes, 2 menos de otorga- 


miento defu guardador5 , cfilo fizicre A 
adaño de fi,nondeue valer. Pero fi0-  teruenire “in 
«roalguno fizierepleytocócl vendien-  Yenditione rez 

rum minos, + 


do le,o obligando le aalguna cola,que 
fucfleaprodel moco, valdria el pley- 
to que defta guia fucfTe fecho Eclotor 
gamiento que el guardador fizicre en 
nome del en fuyzio,o fuerade fuyzio, 
deuclofazerporfi,e non por mandade 
ro,nin porcartal:ca fi de otra guia lo A 


qua fitpercres 
ditores » vide 
Bald.ind+fna. 
C. li propter 
publ. pentita. 
vbitenetquod 
non:fedlam 
in caule cogni 
tione $e ven= 
ditione dtan+ 





zieflenon valdria. duselta 
h €Aprodel mo 
les. XV 111 Quelosguardadoresnon denen Eos 


ermegenarlos bienes delos huerfanos, 

3 On deucnlos guardadores 

y darjnin vender,ninenage=  dicarhic con- 40.C. 
narningúa delas cofas del traétus. Made eb” 

4 K Fue. i Caron perman- «orú,Scia 

A : huerfano,G [carayzX, Fue-* Giyo po bd 

rasende,filo fizicre algúo porpagarlas — carra.Cencor. parti. 

debdas!queouielfe dexado el padredel 


Binter 
to.tuto.inprin Al 
cip.Bficclau- pred. 



















cúsdivinit.de 
autori, tuto. $ 
L1,5.G=ffocod. 
vbietiam probatur quod verbis deberantorare, quod intelligevtper 
Balán.L.mandarum.colo,1.Camanda.in afionibusexprefis:(ecusin 
tacitis.ék vide perenudem Balin.l.quecúque.Sin.), cum non folum 
$.necelsitatescol.pe.C.de bonisquae libe.Eran pcfitinterpori exia 
teruallorrex,pnó (ed larimdicit efeinterponendam.).obligario.tu 
tor.ff.co,8cibieriá qy non per epift: 13.6: ibivideBar.é: Bal.ín.L..Ca 
fiferu.extero.Erdepralato,an pcBitanthoritareminterponere ex in 
rercallozvideper Abb.in.c.cdoceri.col.fi.de refer tas vide queno. 
idem Abb.in.c.cumvos.de hisque fiuntápreclalineconfen.capi, Ec 
quid deiaffu confiliovel mandato confenta é decrerojudicis,anin= 
terponitr exintervailozA dde Bal.inac.(quiswiles.defeud.finecal 
pa.non amit.Etsn dansconf Liam videaturinterponereauthoritatem 
fiamavide Abb.incap.dilcó.de arbit.co.£.4. 8 videinilla mater 
Tianotabiliterper Socin.s.vol.conti45.ccl.a5.S.co.vol.confi. 87.col. 
282.6 confi5g.in prin.in.2.volu.Éconfi..60,col.5.Siconfi.ajes, YO 
lu.vbimultanotabiliain ita materiavidebis. 
QUe 117, 
¿0 Non porel tutorsem pupilliimmobilermnili exnecelTariacanfa der 
biti parerni vel doris(crosis pupillizovtad ciusmatiimonim copu- 
¿Janduin alienare:Sttuncfacit curo iudicis decrercanec aliqualiter dos 
"mum paternam autauitinasn diflrabatinecfernos ab antiquoferuiena 
tesihocdicita 
L UQuefea rayz, Vide.federeb.co.pertotú.8C.de prad.mino. perto” 1 
5.licneque jusad rem immobilé porel clienari fine decreto, vt iral, 
Gad rofoluendi.8biBal.Cadep d«minosgl.8dodi 
uer.tráladlio.é vide quod perla, 
additjo,ad Specsin rub,cepaét.Ecquidó competensad 
remimmobilem,vel ad cencum alternaciuésyideper Bar kAngiin 
£Gc.$:6 quisitado fi.fEdelez.1.q pendebitex farurosuenta,de eoyp 
foluit debitor.Er quidfi pup'llus folam habeatpoTefsionem? vico Ni 
cosido Napo. in. putos fipupillus.HEderchaccra 
Las debdas. Adde.So.ica3 y par. Solaqios. sport q 















































li dixa 


Ls here 










za L 
mil 


ma 
€. de admini. 
tuto, Se bene 
facitol.q bli. 
AF. vbi pupill. 
educa. deb. Se 
glolin. d.Sicú 
tutor. Sedo de 
dicunt proce- 
dere qí forot 
eltinops Silic 
Velle videntut 
eplinon ficlo- 
Tor ex codem 
patre, licet fic 
Íotor ex parte 
cmatris e talis 
foror fit inops 

nóteneatut 
raterillá dota 
e dd exiá clan 








Titul.XVI.Delaguarda deloshuerfanos. 


hermanas Concor.cum.l.cumplures,$.cum tutor:ff. de admi 
¡cuco.per quan hoc limitacur ,vt intelligatur de forore papilli 
ex codempatre nata.vbigl. 
materina,lectnCadeinr.dot-vbi dicit q fororé (ibi atrínentem per 
'mnon tenetur dotare,adde criam gl. 8 ibí Salicain.Lnon omni. 





Barto.ita tenér.tenet cría Bal.in.l.neg; 





huerfano,o por calar alguna de las her 
manas* del mogo,o por cafamiéto del 
mifino?, o porotrarazó dereclia*4 lo 
ouiefle de fazer,nó lo podiédo efcufard 
enningúa manera. E auneftorice nó lo 
puedefazer lin otorgamiéto del fudga 
dor,e el juezlodeuc otorgar, Í1 enten- 
dicreque tal enagenamiéto le faze por 
algunadelasrazoneslobredichas.Pero 
non deue cófentir quela cala q fue del 
padre,odelanuelo del huerfano en que 
el nafcio* feenageneen ninguna mane 
ra podiendo loc[cufar. Otrofinon dez 


109 


pare natamag ideo ita pofile quia ofíicium patermium y Éction mater 


im ett dotare filiam,[.qui libérosff de situ mupea$ 





4 parcita 


vndeci decurcafas q) mater dies teneacor, vtfnpradixi: idem elle 
dicendúin fratrevternio-Eraddeadiflam.l.q fratereciam clericus te 
iiexur dotare fororéex codéparre natá, Giplanon haber vnde dore- 


ferdañofos,bienlos puedevender, e cl 
precio dellosdeue ló meteren pro del 
huerfano. 


MLoy.X1X. En que lugar dene fe4 criado el 
Duerfanoye con quien. 


¿Riarfe deue el huerfano en a- 

¡quel lugar econ aqueilas per- E 

¡lonas que mando cl padre 8 
o clauuclo en fu teftamento. E fi por 
aventura en el teftamento de ninguno 
delos non fuelle cfto puelto , eltonce 


tursfecundura 
Anti $: Abb 
in copi.peraes 
plededibitors 
bi Spas vule 
Abbas; quód 
clericus cum 
bonaconícien 
cía potelt dos 
tare[ororé,vel 
conlinguincá 
inopé Pro 
tibls bene 40 
ciisufeccielia, Ádtir.C, 
LEDel mimos E. Fo vbi 
Concor. cum Pub.edu. 
Iolexq tutores deb. Se 
Cade aciminio C. deali. 
ruco.cú gl. ibi PUP-Prz: 
Superverbe vP ¡la.vid.3a 
ju dotem,Scvi Melaó 























relimarAZzo»  venyender, nin enagenar los fieruosÉ 
€. de admini. 5 


tutor, in fum. que Juengamente outefcn eftado en 
sol.4.veriité  cafa del padre, porque eftos atales 


«dotem, contra 
<uod. fortites  fuclen fer prouechofos en la cafa, e fon 


facitga tenere — fabidoresdelos bienes del finado, mas 


ur tali (orori . A 
ad alimentar, 10s Otrosque entendiellc que podrian 


tutor fecundú 
dignitaremajvin foluendis.fE. de admini.euto.L..circa prin, 








detúte, 












gcratiodilglo.£Barcio.|.li quisá liberissin prin. E. deliberaagnof. 
Silicoin 4 .C.deaten liberdoan.de lol exprelfeloquensit locos 
yevierinainol.1.col y (Efolu.marri.Sc confirmatarquia ériá fraterna 





turalisinopsalenduseltaftatre.authérica.licér,Cadenatura, liber. dc 
valetargumentúdi tenetar alimentare ergo Se dotare.fecundá lacob. 
de Are.Pet.8: Cins8cBal.in.d.l.neq;mater.alias,incipitmater. Cade 
“ur.dot.vnde videretur q tenearur cam dotarevfqzad códigná quan 
ttaremex qua oicalimentaqucquid enimex cauía precipitur 
vel permirtitar,fiuc ob canfam,debetfccundupnillam caufam mode» 
saril.lucios.Mideexerciidóctiá qy mater que tenetadalimenta filiz 
teneacur¡llá dotare patre inopi exillenti tenctBarto. poi Cin. Ktte- 
neteriá Bald.in aur.resq.Ccóla.delega.vnde eriá ieutparer natura 
listenétutalerefilidinopem,ita tenerur cam dotare,8k.lvxoré.$.pas 
ternaturali.(Fidelega. ¿.Scdebetintelligiin flia nacorali que non ell 
inops,vel q ex honelto exerciio poflerlibi dotéconflituere, alíaspa 
tertenerúr cam dotaré fecundú Bald.in.c.|. mater. de quo vide que 
not.Bal.nouel.in traétade dote.fo.1:.col.q.in.16.(peciali.Jo.delimo. 
tamenin.l..fE.folur.matr.col.yudicit q nóvidetur bona equiparatio 
dotisadalimenta cumufaciliuspreflentur alimenta que minutatim 
preítantur y dos que in magna e pra ftarur, Sc adduckede 
Patrenuturali quilicet tencatur alere filiá non tamé dotare,vtin.d.5. 
Pater hacoralis.S oplicérfiliusteneatur alere marrem Bceriam foro» 
ini 1.6 quis a Eberis.tamen non tenetur dotáre, vtint 
disicumearor.illarn etiam equiparationem dotis adalimenta iMpa, 
¿ot Alescin dd col olaaa An damin.L.afiliadio pin. 
had trebel impugnar diétam =quiparationem, 3cdicit in terminjs, 
«:fraternó tenetdotarelororé vteriná,licerinope,Siftavidecor ma 
iscóiscócludalcei fracre refpeótu fororis vrerinz,prout latétraditla- 
>.inud.1.s.col.7,licétin matre Scpatrenaturali Alex ibí dicar, y tole, 
xabile putat,p téncatus dotare dote,quz ad alimenta (ufficdanó nom 
vitralexcilka partitaram non fe limitar ad fororem ex parre:fed indie 
finés loquieur,vnde fortélororéinopélicit veesiná,tantí frater per 
¿¿Qamlegemtenebitur dotare cal: condignam quanticaté,ex qua 
positalmentaro cado cameucorsefondes y ile inta 
ilororeinopi,vel q inrelligatur de dote,quz excederet códigná quá 
vitaté,víque adaliméca,écilta videruropi.zqua Sciuridica ppter au» 
¿toritaté Bar, 6: Bald.Sclequació, qui veúrucilto argu.dealimentis ad 
dotem:non ti caretferupulo idgg tulatius cogira , Se velis tenere 
hoc fortéelTerlimitandum,vóquando frater inuitws illo caía Cope» 









































retur ad dotandum (ororem morruafotore dosredearad fratrem,Iux. 


tacaquenorBalsin.lcamquáicol.10.C.defideicom.bcBald.nouel. 
vbifuprappoteltexiamrelponderi ad.d.$.cú tutor. cú dícir ex codé 





el fuez del lugar, deue catar con grand 


femenciac el 
ne , queame la perfona del huetfa- ive lefiantena 

heel Ho dal fenatal, Pússfilolus 
no?, celprouccho del , e que fea atal, mari. 8eBares 


quemuriendo el mogo, non aya dere- inlpredia.Ca 


E a 4. mino, 
cho deheredarilo fuyo : pero Li ouicie $ Baldo 
i c. 


: in.la,Cofade 
uerf.dor.Sin.l.nulla.Codciur.dot.SeBartodu.Lfi conftante.in prine 
col.1¿M.folu.matri. 

Derecha Calusaliosponitgl 
caltum,fcilicerpropter vúlitacem minorispo(uit.L.4.titul,;. part.5.60 
ibi dixialiun alu ponie Bald.novel.in traftade dote. fol23.col.z. 
in.ómipeciali, quando ftilicet minoralienarer ad redimendum ¿capti 
uitateperfonam coniunctamio cafitanthent,(icaptiui. Scin corpore 
vnde(amitur.C.de epil.8e cleri.Sil.6.titu.7.lupra cad.parti. Scadde 
alioscafusperAzo.C.de aduminiltra.cuco.infiumuna,colfj 


de 4d no.Bar. 
oyer algund ome bue-  gcfoá.delmo, 











































d Gefeufar.D ebet ergo fieri canía cognita,vcin,lmagis puto.farió paí» 6 


fim.Hidercb.cosBcad.l.ob «s.C.co.Scuradit magillraliter Specutitus 
deemprio.3cvendi,$.nunc dicendum rellat,verlishoc quoqu 
e Enafelo, Concord.cum.l.lex que tutores.Cade adminiltra cut 








£ ogierios Concord.cuni.d.l.lex.quae rurores.verli.ante omnia; $ 


Ulex.XIX. 
amPapilluseltalimentandas,vbipatermandanitnurriendum, Se tam, 
calificar sam ide apue prob Komminen elabintelacinon (16 
ceflaramnutririzautapud matremdum calla Ñt,£cnon muplerit (ed, 
finupferiranferator.ei,quía nouiamore mare prefumitarin more 
tem cius confentire,vr(uccedatucioh,d. S 
8 CElpadreaNonnunquam tamen a voluntatepatris,teceditpratori. 





Y 
in ptincip.fE vbi pupi.educa.debe.l,quincusmucias,(E de annaleg, Se 


videquod nor-Bald.indy.C.deconfirma,tutos 


h Del huerfano.Adde LñCovbipupil.cducadebe.8c.1.6 difeepterar 4, 


ficod.vbip cauendamfiéne puellacolloceturapudeum, cuius pue 
ditizinfidieror ErquesitBald.ind.a. E. codaan fi aliqua pupilla ft 
defponfata,£ceftapnd pontum:vtrum prator debear cam alibi fas 
corceducareécrelpondet q autpupilla ell minor feptemannis, Se 
tanciponfalianihiloperantazáf veto eltmaiorfeptem annis $e tune 
auteftiegitimerradita (ponfo perpatrem vel legitimas perfonas , Se 
tuncrjon deberanferri(ponto:lí autem non elTet el tradita per paré 
vel llas egitimas perlonas,tuncnon deberapud cui educar: ¡pra 
fertimfimattimonium non fitbene conueniens, Sctandem concluli 
vedicir, y omaíailtaremanentin pedtore boniviri,hoceltyiudicis.Se 
era LES debio coll. Seda 

ryfolto.fuper Marth. howmil. 4.dicentem, quod hune morem te 
nebat antíquitas.quo l(ponfe in fponforum domibus haberentura 
yideperBarcindipura (ua dincipienquericur verum iudexe 
dde beredar.Concordar cui diéta 











tam dicitBald.in capiculo.primo, qualiter debe. vallas 3ur. domi 
fidelita, quod nomellice perfonz fuccelionem dominorum (pe- 
rantes(u(pcéte funtne vita ciusinfidientus:quz temen fufpiciopur 

ibi,notatamen guós fiex alijs 





garur periuramencum,venot.glol!. 
Partida. 








leprad. min. Scalium 5 


fina cod. Ec Lpemultifi y 











Sefta partida. 





“yw cionibus contrariis tolleretnrifta(lfpicioypofTechudex y des 
-scac:epap Mun educandim a; 'uspro vianas (ucceor 
it, erica ñ .2. volumina 
ad «dacatio pur cis:quámmatricom= 
misten Arch vebicadcin. La. Covbi po 
sb Que cafir 
Adie.d.l..8e 
sane tam pla 
quam vii 
Cus repeltitar 
ab cducatio» 














are, que fueffe muger de buena fa- 
mabiéle puede dar el fijo que lo cric, 
cella puedelotener mientra mantonie 
rebiudeze noncafare. Mas luego que 
calare *, deuen facar cl huerfano de fu 
poder,porque dixeron los fabios: que 
pud magís iz | muger fucle amar tanto “al nucuo 
«loneum pue id (ol: ele dañ 
pillas poñie "marido,quenon tanfolamentele daria 
alimérari,non — losbienesde fus fijos mas aunquecon- 
finticra en la muerte dellos , por fazer 
1 arbitrio ius plazcr alu marido. 














poll educes 





























cas Va XX: Quento denen der al huerfanode 
queq, prinde — fasbienes,para gowierno de fic de fu cápañen 
0 E e Ouernados deuen fer los 
beds in-dala. huerfanos de fus bienes 

oo an celta manera. Ca deucel 
de did huez del lugar cftablefcer, 
eu tao — fegúid lualuedrio,, ela riqueza del mo- 
fufpicio, vr qa 50" cierta quátia depan,e de vino, ede 
q sibíucce£ — dinero , que les den cada año para fu 
Uh gouicrno,epara fu vellirdel,c de (ui có- 
Sue, et paña, catando toda via"que de larentac 
ne as lo deloscfquilmos delos bienes delhuer 
milicerqp tune fano fal ganeltas delpenías e que todo 
bo e E loal,le inqueen faluo, fe pudiere fa- 





dubio tá fal zetf. Pero fi el guardador entendiciTe 


De ell dire-  queferiadaño del moco, cn defcubrir 
seliitar. : 
a are ariqueza o ld pobrezadel,e por eltara 


Addes.cod.. — zon£le gouernafle delo fuyo,efpendié: 


a do porel,tanto quanto fuelle guifado, 
o poco mas,por cltarazon:eltocedezi- 
mos, quelopuedefazcr , edeue le def 
puesel mogo quando fuere deedad pa 
gartodo log delta manera ouiefle de- 
fpendido porel. 






inL.pre 
cibus.col.6.C.deimpuber.Scaliis fub/l.3bi Schocveram ni mater 
tranfeatad fecunda vota, nam tunc prafumitur ardere amore magis 
adfcundusa víruimquan ad Glios.Cadeadonini.tutlaneque tutores. 





Uíex. XXo 
30 Taliterdifcernariudex alimentapupillo: quod exfradtibus $ redis 
tibuspatrimoni, rebus faluisgubernctur:fed fi tutor cum deproprijs 
i dio fcftenter,vt non cucniatei damnú 
sfolucre.h.de 
'.vbí pupi.educa,deb. 8(.C.dealí- 
nodum parrimoni) [peétare deber iudexs 
















tenerarpupil 
1d €Delro 





, icumpatrimonium, quéd 
seditas non fufticiunt ad alimenta, nunquid poterit tutor ponere 
nrantumad proprictaten£ Alberiin.d.l.jusalimécoram. dicie , quéd 
viditmultos $e magnos viros(entires¡quód non:perillum veric.Sed 
quod potiustutor deber aittere pupillam ad mendicandum ,ipleta. 





men culecontrariom,ma: 
Ec dicitde hocvider 
tore.videibipercum. 

«To levis, Concordardida.l.iusalimencorum. Sevide que disi in 
glo.praceden. 


imévbipugillas eMTecnobilis,licetpauper 
¿ánprincdEdecótra.iadic. 








3 


£ GF«qer. Nota 3 
GLey.X X1. Fafta quanto tiempo deve durar la o da 
guarda eel officiode los guerdadores delos — Alveñde quie 
Buerfanos:e como denen der cuenta delos bie. bus fuprá in 
vés delloz ÓN 

y Únay el 

Vrar deue * el officio de los ala-Sidecre. 


z derem, fi mul y, 
guardadores, fafta Gloshuer- la cá adeffer, ASút-C. 


fanosfcan de edad de catorze fed ex iniuña Mt vel 


EN non adiuit ju- (Uta. elle 
años ifacrenvatones:e li fueren muge — dicgpro taxa. dell-8 in 


res,fa:ta que [can de dozc.Otrofifeaca=  tiócalimétorá ci 
ba tal guarda,comoc[ta,por muerte, o es bis 
por delterramientoi del guardador,O Code alimenc. Motitu. 
delhuerfano.Effo miímo feria fi tornal. Pupil: praltá. 


: Ñ Lexfinalis. 
feenferuidumbrek,o catiuallen aqual ae aid tutela 


quierdellos. Eaundezimos Gfialga- modo, Sefor- 
no fuefledado por gwardador atiempO — busin hac les 
cierto, ofo condicion, que feacaba tal. ge Expres 
i Í y e hoc dicit. 
guardacumpliendo(cel tiempo:o falle eo di 
Iciendo lacondicion.Otrofi asa Cócord.iafli, 
feacabaria tal guardacomocitafiporít e 3 
jafTenal huerfino,o al guardador,Ícyé- —¿ fuprá Pode 
do de aquellos guardadores q fon lla- 1.16 vide, 
mados legicimosi. E aú feacabariaquá Epia: 
do el guardador le elcufalfle de lo ler, - Bart, E. dead- 
ñ E : miniflra.cuco, 
poralgía razon derechazo filetirallen ccaeciares 
dela guarda por folpechofo. Perocn > gis: an finas 
qualquier deftas maneras fobre dichas “us puberas 
quefeacabecl ofigio del guardador,te- berivin boe 
nudoes luego de darbuena cuenta e C.qñturo.vel 
a cura, ell. defi 
yerdaderade todos los bienes del huer cue diia 
fino, tábien mueblecomo rayz, een Lytinas.2.par. 
tregarlo todo a el mifmo, cafu guarda hor meesteso + 


5 


























deferramiento. 
dor,quees llamado curator.E para cíto Conor $ 


cumplir, es obligado tambien cl guar $-Gmili moda 


a 1n(t. quib.mo 
dador,como lusfiadores”, elus hercde dis sure. anio 


rosctodosfusbienesP al hucrfano, e a ES de 
: etramiento 
fusherederos. ex quo cule 
tas amitticur, 
vibi.8cquid fitutorbanniaturivide Nicho.de Neapol,in.l. fi tutor. 
$ ¡tutor'.ff.detute.Bcratio.diftra.S vide.l.in locum.8:ibi Alber.C. 
ipse.uro.vbiconcludar,qp(iex banno ciaitatem amittar definitel 
eruror,vtin.$.ted Sc capitisjnft:quib.mod.cute.inicur.quando 2u- 
técinitasamitticor.videin.S. minor, infla de capitadiminu. Sfemper 
cauté aduertas ad iftas.ll.partitaram cum loquunturper hoc verbum: 
de(terrami¿to,vt nó femp intelligas de Glibetexilio ajudice ipofito. 
k Gen feraidumbre,Profequicur que habentarin(t.quib, modo tate.fi- 3 
ni.Sper Azo.C.quandotutor.vel cura.efTodefin fumma. 
L Qegitimos Vi it. dim 
m UBuenacuenta.Dehoc vi 
turesinfumma.per Azo.Seli non redditrationé,tenerar porna,quafi 6 
fal(i.].1.5,tutores.GcibiBar.Fade fall. 2 
n Criadores. Vide. 8 C.de fideiuíTo, tuto.pertotum. Ef 
0 Uierederos, Vide.C.deharedisturgaszorú. Ec fdefidifikberta. 7 
p Usas bienes.Nota lingulariter,g cía bonafideiufTorú Scharedum to- 8 
toris,funtraciccoblizata minori.Adde.1.fi.5.6.infi.Gibinor.Bal.C. 9 
dejudic.ibi vide pla(o. intelligateri de rebus propuijs haredú 
lictenó bife firmar:fed latis pbafinifla,l,ptitarú, quamtene menti. 





















ES 











majóc in cali= ¿2 








Titul. XVI. De las excufaciones de los tutores. 


GTitulus Decimusfeptimus. De excufurio.tut0. 
ALexprima. 


3» Exculatio ell iu(tam caulam quare non tenetur fubire onus tutela 


afignareled minorvigintiquingz annisnon tenerur exculationem 
3 o B 
ponete quiafiveller,nonadmitreretur.ld. 


la Q Tame Seq> 


2 b Aateror, Vid. 


Adtt.C. 
F.Siniti 
de exculo 
tu 63.1 
s4.adíin 
8. C.qui 
nume.lib. 
fe excuuli 
bros. 





2 d Gcinco fijos.Có 


turdióta Azos 
Codeexcufar. 
tuto.in (um: 


$8Titulo.X VIT. Porque 


razones losqfonefcogidospara guar- 
E g 








infli,co. dadoresdeloshuerfanos le puedé efcu 
nOresautem. 
a far quelo non fean. 


mn hac. . po= 


a 


* quelibieroram 





nuntcalus 
bus tutor pór 
exculari a tu- 
tela quos até 
hicvide.had. 

Use pueden ef- 
crfar. Etquán 
do quis voca 
ad illa mune- 
xa, debervti re 
medio excuía 


3] Sculan fe losomes que 
al fon dadospor guarda- 
dores delos huerfanos 
edefusbienes, ponien 
8) dorazones ciertasante 
tic guiladas porq mueftran que non fe 
han detrabajar dela guarda delos. On 
depues que en el tituloante defte fabla 
mos, de comotales guardadorescomo 
eftos, deué fer clcogidos. Queremosa- 
quicontarlasrazones,porquefepuedé 
. efcularde tal guarda, quádo nólaquie- 
renfazer,o nó pueden. E diremos,que 
cofa estal cícuía comoclta. E querazo 
nes fonaquellas,porquepueden clto fa 
zer.E antequien. Een que manera. E 
fafta quanto tiempo,puede aquel que 
eselcogido por guardador,poner talel 
cula comoclta. 
Ley. 1.Qual cofa es efenfanga. 
3 Sculancatantoesicomo mo 
1] (trar alguna razó derecha cn 
Y juyzio  porqueaquel,quees 
dado por guardador dealgú hucrfano, 
nonestenudo dereccbiren guarda act 
ninalus bienes. Pero non ha porque 
moftrarefcufanganinguna,cl queesda 
dopor guardadordehuerfano, feyédo 
el menor' deveynte e cinco años, por 
que cltosatalesnon lo pueden fer ma- 
guer quieran. 









jarro. Se quid 
fipermalitiam 
fine julta cau- 
la le exeufer 
an tencacurad 
dáná interim 
contingensivi 
delo. de Plar, 
in rubr, Cade 
excula.munc. 
Mibraso.di 





alleza.tuto. ex 
emfafita Se licor 
veram exculas 
vioné quis ha- 
bear: tamen 
veritatimenda 
dio adieótocx 
culatas fineric 
tunc ppter vis 
tam pronun+ 
tiationis vacas 
tioné ná habe 
bit.l.quiteltó 
KE. de excula. 
uso. Sloá. de 
Pla.vbi fupra 








Ley. 11, Que razones fon aquellas porque fe pue= 
deefoujas el quees guardador de algun huer 
Fano quelo nonfea. 


Ey Arones ciertas fon porq los 


cord. inflicu. 
de excula, ta 
to.in princip. 







EE coleta NN omesfe pueden efcular, que 
8 aduerte q ¡MR non (can guardadores de hu- 


numeros auín — erfanos.Laprimera es,quádo aquel que 


exculat á mue es dado por guardador ha cinco fijos 
neribtisperlo. 

nalibus 8 numeras, 12. 8c, 16, exculateriam a realibus 
decurio.vbiglo.£clo.de Pla.C.de decuriolib.10.1.(£im] 
ftratur.ScibiBarto. ff. dejur: immu, quidam tamen quos refertloahs 
Andwin reguedecern mercurialibus  renuerúnt epica, demi exc 
fetur quisa nuneribusparrimontalibis,quanido habeenumerara. 16. 
Iberorú pertext.in.d.$.demon (tratar. dkfacit. 1. neq;.C.de muners 
parrimo,libuto.niéi efes decurio,quo calu(ntficeret numer?.12.libe= 











m Eras 
-Mícem. ai 
2 Czresguardas .Concord.inftitutacod.$uitem tria.Si.fE.co.l, tria, Ecol. 


_Ho 


rorum.£Scita loquitur. d. 1,6 quisdecurio.Sciltamopinio. videtur fe 
quí glo.in.l.C.qui nume.libero,libr. quis 
«curio.dicens hancelle veritacésted o; quis decurio. 
plerigz doéto.tenuerant, ve refere Ale: 
monltratur.Sconlivta3.volu,;.Sctene menti,nam talisexcalaretura 

collectis,fecun 
dúBaro.io.S. 
demonítracur. 
écilta opinio 
tang, benizuis 
or videtur fe» 
quenda, lecun 
dí Angeiníti 
to, de excufas 











naturales,elegitimosbiuos. Pero fial- 
guno ouiefle perdido delos cincofijos, 
vnoo mas ébatallaS,en feruicio de dios 
e delrey,bien puede fer contado entre 
losbinos,c efcufarfcel padre poreftara 
zon de fer guardador. Otro(ife pueden 
elcufar,quenó (4 guardadores, todos 
aquellosquehan de recabdarlas rentas 
del Rey elos que fon fus menfaferos$, 
e los que han de judgarhe cumplir la 
fufticia por obra . Pero fi alguno de- 
ftosouicllereccbido en guarda algun 
hucrfano,antequele onieffen dado aql 
officio non fepodria delfpues cfcular? 
poreltarazó,quelo nó ouieffe en guar- 
da.Otrofi de imos,queftalgun guarda £ very. Con 4 
dor de huerfanos, ouiclle de yren fer- e a 
icodelRe a , ta codent in 
uiciodel Rey porfu mandado a alguna primos wbi 
parte quefucíle muy lucác:o fueffcalla Ange, Arctin. 
por feruicio , o porpro comunal de dit procedo 
ze b re tam do ad 
la tierraen que biuc, clteatal deuen le miniftrantib> 
atender faftaquevenga. Perodeuede-  restifcales , y 
$ 05 pacrin 
xar los mogos e (us bienes en guardac la (pad; 
en recabdo de talome, quepienfe bien e L admini- 
pd Pan Lfrátes.n prin 
dellos,de mientra que eltornare.E quí cio. ticodea 
dovinicre, deuccobrare aver loshucr  L.benea zeno= 
fanos ca lu guarda, bié afsicomolos te ada a 
niaenante.E aun dezimos,quedefde a» E 
quellafazó q viniere falta vn año Unon $ Porc 5 
ES oncorde 
lc deuen dar otro hucrfano nueuaméte ulalcodanE 
en guarda.Fuerasendo, fipluguiercacl — $.item hi qui. 
melo delo reccbir.Otrofidezimos,g y, atudger.Con 6 
fiacac[cicfle algun pleyto granado" de * cordatinftica. 





e Cen batalla. z 
Concotal. bel- 
loami co 





eo.inprinc. $ 
$: feminz, in 
Mi.deadopt. 











nucuo,entre cl guardador cel huerfano e e 
qui potellas 
fobretodala heredad del moco, ofobre EL 


alguna partida grande della, Gpor tal i 4efifar. Vi- 7 





razon comoefta, bienfe puede cfcular a e 

el guardador,que non ayaen guardacl 1, iwrifpericos. 

huerfano. Eaundezimos,qauiendoal 2. principio 
£codem. 


gun ometres guardas” de huerfanos,( 





acaclcie(le q le quieran dar otroen guar k ed E 
daybien fe puede elcufar,portalrazóco ise da 


moc/ta,G non recibala quarta guarda. 
Otrofi,el que fucfletan pobre quenon 
ouielle al porque guareícer,fi non por 


publicar. 
L Urnajo. Vi- 9 
de in diéto.$. 
$cin.L.nonfo= 
Jun. in prin. 








cipio.Scibi Nico.de Neapo.fEcodem. 
:adosConcordarinftivura co.gvitem propterlitem, 6%, |.propter 10 
¿codem: Y 








fi duas.8£.1.Irgú 
Abiismuncribus 
Plar,C,decxcul 









da procipinontamen prevent vecaionemn ab 
sauthoritate,Scvelicate,la.Sribi videloan«de > 
MuneLao. , z 


Seftapartida. 


1 a Menos.Concord.in(t,cod. fed Ecpropterpampertatem,S: ¡bi glo. 


Apralataratamen non excularpaupertas.vid.glo.in.C:t12.q ys 


y, D Genfermo.Concor.inflincod.$.icem propteradueríam valerudinem, 


fiautemfuperuentas morbus poltfulceptam tutclam vide. cod.l. 
poftfufceptam.Sividoinmarcria loan. de Plar.in. Lámuneribus.C. 
de decurio. li. 


cil. poda: Ñ 
em. C.amor  Tauor defus manos “bien fe puedeclcu 














rg. C.q more 
£ Esxauleo. li. farquenó fea guardador de huerfano. 
a da ón a Otrofile podria elcular, quenon fuefle 
Do fe ex=  ienagroras. IE. guardador, el que fuelfe enfermo? de 
cul, E ., fal enfermedad de que nunca pudiefTe 
ala guarelcer.Eaunclquenó fupielle leer, 
az ia con Pin efcrenir”, fi fucfletan fimple o tan 
cord.infti.eo  nefcio,q nonfe atreuilfe afazer la guar- 
5: fimiliver. £ da conrecabdo.Eauníe podria clcular 
AROS dela guarda del hucrfano ,el q ouielle 
pertes. C. de auido grand enemiltad capital conc! 
e padre de aquelque le quilicflen dar en 
fisico. guarda. E capitalenemiftades dicha, 
ma aeverifiedes.  quidoaquel Ges dado por guardador 
nfiaes. del lacio el padredel, ¿colas 
sitempropter quefilefucflen prouadas,que ledenian 
oe matarporende,o [er mal enfamado,ofi 
remifsionem, — le onieffe aflechadofen otra manera por 
ee a De. Jo matar:ofiouiellefeydo fu enemigo 
claratur hic g  conofcidaméte$, e non fuelle delpues 


7 € sfechado, 


Dh 


20; 
2 k 





fe capicalis ini 


mE E 
AS fechapazhétre ellos.Eclcufar fe podria 


otro fidela guarda, aquel aquiéouic/Te 











probatdidum 

glollind.5.:e — mouido pleyto de feruidúbrcicl padre 
a ge vide Telhucrfano,ocl'atotro.Eotroficlque 
Barcuinlz.54i fuelle mayor defetentaaños', o menor 
fEdeadimen. de yeynte e cincol. 


4 Ley. 111. Comolos camalleros o los maestros de 
las feiencias fe pued efenfar que n3fean guar 
dadores de otri. 


Nam inimici- 
tia probaf ex 
olfenlione K 


etiam_ exc mili ff Auallero que eftonieffcen cor 
ofenfionis pu 


e 
TN del Rey oenotro lugar feña 
¡rei probare rezflado por mandado del: opor 


fiquis Fecitpa- pro comunal dela tictra , bien fepuede 
rencelável có- 
fucderationem 
cuminimico:conionéti 
intentionisavideper Bal 









y Sc confiederaci precfamuntur cia(dem 
.eri.C.deinoflicio.telta. 





$ Ucomfeidamente, Exinimiciria probabili,vedixit,que nó oriternifi 


ex probabilicaufa fenracionabili:Scideo in difpofitione.l. non atten 
ditinimicicia, nifi ex capicalibus vel ex magnis caufis orta. vide per 
iereditincos E dehliquibanindo:Borobara anta 
probatarinimiciia.Bald.in.l.noftram,in f.C.detefta.d di- 
áturinimicus,qui eviamíperatur inimicusex cuidentibus coniedta- 
is, Scappararibus. Baldin.c.aán prine.col.s.quibamod.feud. amitta, 
S: vide qua not.Bal.depace con(kinparteadindignationem. 
Cumiteniminimicitia durare,nif contra probeturvt 
.Linip .hercife.vide Soci.confi7.cola 
zin.volu. E quid (ireconciliario (itde recentievideperFelivin capit. 
cumoporteat.de accufario.col. 4. 
Deferuidumbre.Concor infli.co.S.itemisqui.cum glo.ibi. 
LD: fetenta años. Concord infli.codfátem maior, Squid inmune= 
ribusaliisa tutela, velin honoribus ,vide loan, dePlat.in.J.fivltra, 
C.dedecurio.libato. 































an 1 4 atenor de vente cinco, Vide lupra codem.l.prima. 


dex. 111. 
20In hac, vevides, ponuntur 8cadduntur alij cafus viera eos,qui conti 
nenturin.).proxima, Habuicortamiftad,a fed 8 militesoffode ex. 
culatio,tuto.hud. 





m SE efirImónesyvolensadmicicar. Cu daranco.pol.Lmilitem. 1 
Ecfupracicproxid14.8ScSidem Sin milite.inflitu.co. 
n €Degrammatica.Concorsiníti.co.fitem rom. 814 duas. $. gram- 2 








Le 





o. 
sifica.De medicisdicitgcircuitoresantigo? appellabantq ircuibár 3 
cinitaté fanan< 
do gros, vrin 
d.$. grámarici 
vbiglo. Se q ér 


vocantur para 


o 


elcufar'",que nontome guardadehuer 
fano,porrazon de aquel feruicio que fa 
ac.Otrofiel que fuelle macltro de gra- 


. : o de Bra-  olanigamul- 
matica”,o de rhetorica, ode dialeticazo — rashabétparas 
defilica”,moftrádo lu feiécia alosefco- bolas $tappel 


latione medi- 
corum nácon 
tinencar , quí 
faciune Íncan= 
taciócs, vel ex 
orcizane,nam 
non fune me- 
dicine genera 
illa, fecundum 


lares,c obrando porcllaPen fu tierra: o 
enotrologar,por mandado del Rey, 9 
bienfe puede efcular qualquicr dellos, 
¿non fcaguardador del huerfano.Elfo 
mifmo (eriadelos macítros delasleyes' 
que firué alosReyes, biuiédo con ellos 
por fusjuezes,o por fusconfejeros. Ea a 1Ca 
a - anda, 
vn dezimos,quelos filofophos*q mue p arorelia.1. fed 4 
ftran el faber de las naturas, [e pueden — $ o 
elcufar que non fean guardadores de $ ¿Mos le 
huerfanoscontra fu plazer.Otrofidezi- q €stendado del ; 
mos,que el quefucfle dado por guarda 42: Hoc dicir 
E quía extrapa- 
¡or al moco menorde catorzcanos, de) triam fami 
doralmog: Je cator def 
que leaya guardado , falta quefca de c-  nóhabent exe 
> cufacionó,limi 
fta edad, bien fe puede efcufar, quelo 5, ergo Há, L 
nonaya enfu cura*dende cn adelante, ni a do- 

: . cant, vel pra. 
finon quificre. Efobre todo dezimos cen oxmto 
que el marido Ynon deucfer dado por — datoregis, ga 
guardador de los bienes de fu muger tuncidé elas 

in parrk 
quefucífe menor de edad, porque lo- > mira eciam in 
fpechamos ql usa parao! que 
haa fu marido, non le demandaria e- 
mienda del daño, o del menofcabo 
e fiziefle en ellos , e que gelo per- 














immunicate * 

audere , vbi 
Fic vit, 
falliccamen in 
hisgfuntcien 
tx eminentio 


valde difcipli- 
is: ná licet 

lonariatodo deligero. E porende de- 
ve pedir el marido al fuez, quedealos 





bienes della xotro guardador, que Íca is: qavbicig; 
fin fofpecha. iftilegane ho- 
orante patriá 
fuá, 8 funtde 





cas Bcfpledorparriz, 1d.poftlaco.de Are. 
Jtem quilegenintin ciuitatibashabentibus priaílegium ft 
detenthac immunitate,licer extra patriam legát ex quo 
celsioneregisdoctt  8chabererur perinde aci Roma, feuin cómuni 
puts docestoycin ivemRome.8abiper Ange.Áres. Scpesl 
eri.in.d.1.fed Greprodari.$.de philolophis. ; 
Estafredela loca Concordicamliviipericosfico Sci. 1(618 6 
reprobari.5.legú dodtores.ffco. Ecaduerte,quiain hoc deterioris con 
ditioniselle videntur doétores legum,¿ grammatici,8c alii de quibus 
foprafedin multis alijsfuntprivilegiati de quibasin. 1.8. titu.fina2. 














parti.£ctradir Aretidin.d.f.item Rome, 
£ GrilofaphosaAdde.Lfed Ereprobari5.1.E.cod. 7 
€ Cenfuenra.Concordin(ti.cod.in.$.qui cutelam 8 


y Gs marido. Concordinftitu,codema 
qui dar.tuto.pof.l.maritus.Sevideglo.in.c.adam.y.g.5. 

Xx € Que de alos bienes della, Adde.lampliGim: licér.Cade exculatio. 
tuto.Sexillo verbo $cliperioripater quednon prohibcrhzc lex, 
maritum dari curacorem ad literavide Barro. E juiscum procu- 
rarorio.$.fina. de procurato.8«Bald.in.l primainfine, de excu- 
fatio.tuto.vbi dicitatain pradtica(eruari,exrarione tamen hic polí- 
tapporáfofpechamos,Stc forte polerdici,q lis ad quí darerur cu 
sator e/Teemagni preiudiciyidem dici debear y de curatore bono- 
rum,prouteriamvoluitSaliceán.d.l.maritas. 





' S.icemrelcripferuntaSoC. 9 





3 


























lefa 


am Excufacio deber eri pertutorein coram dice intra quinquaginta 


diesacemporequo (citíe 
telimum lapidem vel miliaciam, 
vio vnamdiem, 





cipidciafli die 
es curtere vliy 
adquatuormé 
fes hanc cau» 
fam difiniate 
8 (i tutorem 
grauet, legiti- 
mam excula 
tionemnonad 
mittés, potelt 
tutor appella 
red. Ea 
Ucincnéta diss. 
Concor, iníli. 
cod. $. qui em 
exculare (evo 
Junta de, L (tire 
Oportet. $. 1.8€ 
2.ffeod.8 cl, 
Bitexculatio, (1 
tutor vel cura» 
tor admini- 
flretvel pata» 
tar (e confir- 
xuari, ajuse 
$xibi Nicol.de 
Neapolit.fReo 
dem. S gloíh. 
in. d.l.fcireos 
porter.$ofineSc 
Ll. tutores. C. fi 
ex falfo allez, 
vbi videglo. 
«elfupo.Cono 
cord. C.eod.l, 
quinquaginca 


e 


2 





Y 
£ciuribos , de 


3 


1.25. titul2641 
partita.S que 
1bidixi. 

4 dUremtemilla, 
Added. primá 
n princi, 6 





ar 
e Uouatromefes, 
idas guia 
quaginta. 1 
codem. 
6É Uualgar della, 
Add.d.l.quin 
quaginta. Co 
eodem. 


AwTitul, svijo 
defufpeét. suto. 


Lex. la 
40 Sulpeaus di- 
cifde cuiusdi- 
Japidatióe aut 
salá morum 








ore dará numerandos:fi eltinfracen» 
las haber pro quolibervicefimo 
upereriginta dies: Sciudex a dic aquaia- 





GLey.1IZ, Ante quien,e en quemanera,e fafta 
quátosiempo puede aquel que esefcogido por 
_guardador poner efeufa quelo mon fesa 

2 L que fequierc efcufar, G nó 
fea guardador de huerfanos; 

Sa deue moltrardelantedeljuez 

la cfcufacion que ouiclle, falta cincuen- 

tadias?, c deuen le comengar a contar, 
defdecl dia quecl fupo* primeramente 
queeradado por guardador. E clto fe 
entiende, fiesenellugaraquel que esda 
do por guardador,o li es en otro lugar, 
quenón fea mas lucñe decient millas". 

Ca limaslueñe fuelle, deue aucr cltona 

ceporcada vey nte millasd vn dia,e tres 

y nta días de mas, a q venga moftrar fu 

efcufació.E el fuez ante quié ouierca ler 

moftrada tal clcula,deue fazer, que de- 
fde cl diaque fecomencgaron acótarlos 
dias fobredichos, falta cúplimiéro deq- 
tro mefesS, (calibrado el pleyto, fidcue 
valer,o non la cfculacion. Efiaquelq 
esdado porguardador,moftrareccula 
derecha,c nó gela quicrecaber el judga 
dorantequien la moftrare, fi fefinticre 
agraviado de la fentencia que dierc pue 





5 


defe algar della £. 


8 Titulo.X V II. Delas 


razones porque deuen fer facados los 
hucrfanosefus bienes de mano de lus 
guardadoresporrazó de fofpecha que 
ayan contracllos, 


] Ofipechas grádes nalcé 
¡| cótra los omes que tic- 
nenlos huerfanos, e lus 
A bicnesen guarda, dema 
» EN neraque los parientes e 
losotrosqueamanla pro de los meno- 
res,recelando fe que non lesvégadaño 
deaquellos,q losdcuen guardar, (e han 
a mouer,para moftrarrazones, porque 
deué los huerfanosfer facadosdepoder 





in(traftionepupilloramfiendayracionabiliteru(picatur, $e 0b hoc 
xemoucrura tutela liceridonee(atifder¿Ob paupertatemancem non 


xemoucbirur bonus homo morigeratu 
riustutclam male géGityvel Get inimicis pa 
rum eius,velin iudiciod: 


Lem remouetor quí alte- 
li: vel ¿ófanguineo= 
¡Minóhabete ¿3 con= 








sicproalimentis 


trarinm reperitar:aur(iinuentarió nonfaciovel pupillumin lite non. 


defendir:aut latitauit,comíe turorem/ciuit.had. 
rg €sypechofo.Concordinlt.cod.5.E:fcod.Jffpc tum, 


h 


i dosrfado 


k 


O 


Sep arena: Videi 


GEueferico.Concordinfli,co 5 ulpeGtuseft antema 2 


mia (aciClario propolitam maleuolum tutorisnon mu 3 











tata. quiaCacifdacio.teodeme tubdic cria ia dex, 
<itaneras. Addeinfticua codem. $. fina. hol li crodicorestfade púni 4 
leg.credito, 


1 Grenradomal, $ 
dellos.Onde puesgenel titulo antede galena mad 
fte, moftramostas razones, porq ellos S 
mifmosfe puedé efcufar,denó fer guar 
dadores,quando nó quieren, o non pue 
détrabajarfe dello. Queremosaqui de- 
zir, de aquellas porq deuen fer tollidos 
dela guarda, maguer fe quicrácllostra- 
bajardella.E diremosquicn fon aque- 
losque pueden efto razonar. Eenque 
mancradcuen cfto fazer.E ante qu 
que pena mercfcen, fi fallaren quealgú 
menolcabo lesfizicron. 

«4 Ley. 1. Porgualesrazones pueden fer tollidos 
losguardadoresde la guarda. 


Ss Es] Quel o puede fer 
S YN 2 lamado folpecho! 05,que 
Sy es detales maneras, q pue- 

SA et qp 
mk de fofpechar cótra el, q del 
gaftara los bienes del hucrfano,o quele 
moftrara malas coftumbres.E maguer 
eftc atal fucífe rico h, e quifielle dar fia- 
dor ide guardar caliñar los bienesdel 
mogo ,portodo ello non le deuen de. 
xar cn fu guarda, porque tal fiaduranó 





malé fet in 
re (iwilifecus 
Ge difsimidis 
fecundú Bare. 
quem vide in 
L. fecunda. a 
fine.H.de fena 
to.Bald.in ca. 
primescolume 

fen. date 









88 de oficiali 
femel remoto 
propter delia 
¿un vide ia 
Lf aliquid. Co 

ée 


deflufeepto 
Archadibrao. 
8cibi loan. de 
Plac Item 8c 
per cótrarian 
pro bono fem 





lctoldriaal guardador el mal entendi- Pe e 
; 8 de tur bene. . q 
miento,o la mala voluntad queouieffe 6 nolir. $.qui 






en gaftar lo del hucrfano.Eaú dezimos 
que fi cl guardador fuere pobre, e de 


Bald. in.l.pri- 





buenas manerasK,non deuen porende — ma.circa iré. 
facar de fu poder al hucrfano, e daro- ano 
trosen fulugar.E lasotrasrazonespor — prefiumpri 
que puedétollera los guardadores los " ón 5 
hucrfanos,o darotrosenfu lugarfonc- tutor inimic, 
facodem. 


fas, afsicomofialguno onicfle feydo 
guardador deotro huerfano, e ouieffe n 
procurado mal'los bienesdel.O le oui 


Ususparientes, 7 
in.d,$.(itator 





dicc paren= 
efe moftrado malas maneras. Ofidel> ibas ls. ex 
puesqueouielleen guardaalmogo,fu-  quoverbo.gl. 





efe fallado G era fu enemigo”, o defus ia 


A hi efe lieflecini. 
parientes ".O fi dixelTe e deláte del juez, a sets 
intemi velaliorátráf- 

que non teniaque dar acomeralmo- eralizoquam 


a quedize mentiraP.Ofinó 
wziclle clcrito delos bienesdel huerfa- 
no,a quellaman inuéntario, fegund de: 








“fic-pertextia 
DeL. humanitatis 
C.de excufatio, tuto,Bartoltamenibi dicit hocrelinquendurn arbi= 
trio iudicis.vt vides ¡Ralexindifinaté loquens, videtur appsobare 
opinionemDini.noh tamen difplicet arbítciuin iudicisin hac rever 
fari,prout Bartdid 

Us dixee.1dem (ai COpiám non facia,ve alimenta pupillo decer- 8 
nantutsinflituta nistutor«Sc.l.tertia,$.tutor quiad alimen 
ta.fheodéi. 










tutor quiadalimenta, , 
Partida.yj. Tú; 

















Selta partida. 









l.eú quires. C.depro 

«Edo fafpetttuto.£e 

tatorsqulnos vai accufare ollentores minoxis remouef, ve fu(petas 

Jofcnat. SDE , 
not.Bald.C.q  fufodiximosa. O finó lcamparalleda 
acc pole 1 asbien e oflerad 

me Uso cfeeadicfje, Le a lusbienesen fuyzio,o fuera defuy 
Conor zio. Ofife cfcondicfle”, enon quificlle 
er 0.24, Parefccr:quando fupielfeque le aujá da 
de etiam alía do'por guardador del hucrfano. 
caníam. 














Ley. 1 1.Quien fon aquellos que pueden razonar 
contra el guardador para dar le por fofpecho 


Joe en manera lo deuen faxgr cante quien. 





alía, ln.ta 
tores.(Ecod.de 
in.6.1stutor. 
Qlex, 11. 
an Tutoris(ulpes 
él  acculario 
cópesi cli 
bet de popur 
a 
incumbi 





58 Cufar puedeal guardador 
sz porfofpechofo cada vno 
So del pueblo“. E feñalada 
RS Y mente", cs tenuda de lo fa- 
zer la madre del huerfano,o fu auucla,o 






ori vel nutri- — fu hermana,o fu ama quelo crio:o otra 
ci pupillt, aus 
aliicuiufcung; 


perfona qualquier tábié mugercomo 
varon, q lemucuaa fazer lo por razó de 
piedad.Pero clmogo ¿fuere menor de 
pudes ta ¡pte catorzcaños,nó podriaaculara fu guar 
o e dadorpor [ofpechofo:mas(ifuc(Te ma- 
£us adultas YOrpoderlo ya fazcrcó confejo defus 
iéres.Ecadavno deftos fobredichos 
puedcacufar porfofpecholo ,tábien al 
guardador q fucffedado al qfuelfeañ 
el vientresdela madre:como al q fuelle 
yanafcido , quier fuelle * eftablefcido 
porguardadoren teftamíóto:o porrazó 
deparétefco:a gen dizé legitimo, ofucí 
pupillas  fedado por otorgamiento del fuez del 
haber bona [gear Elaacufació delos guardadores 
Gfcfazeporrazon de fofpecha, deuefer 








pórcum con= par 
lilio cófangui- 
meorum , fue 









prefe 
1d ¿L0elpueblo.Concord.l.$uconfequensdf.cod.Ecin(laco.Saconfequés 








.confequens.dicitorimmo $e mulieres ade 
quee pierate, Re, 
-utorzg años. Addcinll.co..impuberes.£c.Eicod.l.impnbe 
vibusán prin. 
rel vientre. Adi 
inS.non 
uter fuere.Owmnesey 
pSemune y 
«cuficion Etaduerte,q:i 
libello ponerecaufam.Barsin,l, 
de 
o. de Neapo.in.l.plandfF.de excula.tuto wbircfere Raine.te 
ñvidefvelle,g ficin.Lnon folum.$. fin.fecundum 
bidicitppórbieri,ficiuiliter agafad remo= 
ninaliterazal. videibiperdodto, $can pof- 
antequigeracevid,l ha enim.$.G(f.cod 
coflic.prelettwrb. 
¡ :0.$u.fedan deber efTe hgcacenfatio 
coramiudice canfaríicriminalium , vel pofsitcorátudicibusciuilium 
caufarumagi.bald.is.L1.C.f ento.nongefTe, refert opiniones contra 
vias, S dicitp defactovidicillá queltiongagitaricoram judice cini- 
Jiu caufarum prafercim cam opponitur culpa,é non dolus , Scego 
vidi fimilitercoram» audicoribusregaliscancellaria iré fuperhoc, vi. 
Barin. .Iciendum.ff.delu(pee?.tuco, Sci ietiá videpereum, an Ñi 
criminaliter. debeane in libello exprimi ca de quibusin. Lali 






¡ram ventris.fEeo, écvid, ibi 































SBaláo 
7 k Unelind; 














bellorú+fdeacesfa.8 anita canía poCirdel 
del. S.damus. Y 
tercomperiar iudex 

ber dare (ibiterminar ad fuas de 
fifidelufpcó.tato. 







1 2 Delante. Sed 8 
fecha,deláte delfudgador *,mayor del 30 o 
lugar:do hacl mogo fusbicnes,elládo  uaore y 
a cótra quien cs dadalaa- 
cufacion de lafolfpecha. de pera 


9 Le).111.Como ol judgador de fi officio puede — in. la decreto» 
vemoner al guardado» dela guarda delhner= de fulpet. 


, tuto, 
“ano, quando entendiere quees dañofo» 
Jeemgtenio ere ques dere lex, 111. 


¡L judgador de fu officio mn +9Si expediens 
s <fty hudex pór 


puede remoner al guarda- - ruroré. fufpe- 
¿ fidor dela guarda, maguer — tum,nemine 

po Y e amas EU accufinte re 
559 $ non le acule ninguno > Íi— mouere, Jem 
viere,ocntendiere G fazemalla faziéda lite o 
cs in tali actuía- 

del huerfano,en qual maneraquicrg lo iomeponacia 
vea,o lo entienda. Otrofidezimos, que — dexaliuim qui 


E adminiftrer 
luego quel guardador esacufado”,por vía ad finem 


fofpechofo,ccl pleyto dela acufació es his, 
comengado pordemáda,e por refpue M da 
fla, deue eljuez dara otro omebucno Feo ene 
enfieldad, la guarda del mogo edefus fi remoueatur 


. Si is? glo. 
bienes, fafta quel pleyto fea acabado. volcada 
Ley.1111. Que penamerefgen los guardado- non, de quo. 

ves delosbucrfumos,fifallaren que fizieran — videibi pUar. 


aleund menofcako enlos bienes ellos. e 
E a z Salicet.in.l, 
A Ollido feyendoel guarda-  C.cod Rda 


dor del hucrfano delagu- de 
arda del hucrfano por fo- 

0 pechofo, por algun enga- 
ño?,q le ouicflefecho en fus bienes : de- 
Zimos,quefinca cafamado poréde por 
fiempre,c deucpechar el daño quefizo 


alhucrfano,fegund alucdrio del judga- fr de folutio. 
y $ in pralaco 
acculato.vide,text.in.c.venerabili.deofficio.delega.Gin.c.fin.deac 
cufa. 8 quid fi tutor quiaccoufatur de (u(peéto ralis. elt,qui. conuiétus 
non debetremoneri:fed alins/ibiadiungivide per Bar.in.d.f.1. Sin 
Lfitucor.vbi bonus text.£f.de (ulpegttuto.vbi etiam vide Bar.vbicó 
claditur quodealicafu non interdicaturfibi admíniltraci 
toradivngacur.Salice.tamen Scforte non maltin didta.l.cum quemo 
vale quód eriamtali fivinterdidtaadminiltraio eo jplo quod poltu= 
Jacue(ufpectusofaginid rempus,quo ibicuraroradiungatur: Sctune 
potericeum adiuntto adiminilizace eri pendenta procella, de defís 
¿o vidi pendente aceufacione (ofpeóticontra matrem alfociari per 
iudicescaul pendentelite quendaaniudiccmn in partibus ad adminis 
firationem. 
























n 











o 


er demanda,e porvefpueffa. Aprobar diftum Azo.C.defilpeQ.ta 3 
town fumma ad fin.Écfic antelitem conteltatam,poteric ibi folui, Se 
tenebitur quod adminiltret,fecúdum Ange.in di..l.q li forte, fafune 
quidam.quidicititaPerufi iudicacam periltud diétum ingulare A- 
Zonis, 

¡ex finas, 


am Renocarus ditutela ve fu(peétus propter dolume(t infamis Sctane 
tenetur de mala adminiftratione officio iudicis,(ed ob culpam vel ne 
gligentiam non eltinfamissfed dabicur (tati alius,Scomuía que di- 
xide(u/pestoturore habencetiam locum incuratoredhade 

P Greralgnengaño, Concordatinft.codem. $fufpeétusantemanon 4 
fufficitergolata culpave(ficinfamis.fecundum glo(E;bi8ctradie Al 
bericseriam inulha enim £f.codemyScadde,lima.Sábi glo. Cucoda 











+ a Gatalrecabdo. Concord 
tem. scindubi 
1.6.C.cod.Xis 
¿D Gcuraror, Add. 








Titul.XIX. Dela reftitucion de los menores. 


5.i.cum.I.fequentiEeod.Scd 5 Lapea? 

diciturremotusexcaulisobicétisinlidello.gloíT. 
$.fulpeótas.quas video 

inpoftuládis.C.cosS quiageneralitor devil 











quel.loquuntar. ASC. Srinftira.cod. 


€ritul.x1X. De 
inintegrumre- 
Picusiont 


sex prima. 


am Reflicurio cft 
da púllinum 

Darumrepolie 

tio , Sc percá 
minores d ds 

is alzerius do 

lo vel fuí facili 

tate veniérib? 
Biberantid, 

1 e Primero, Ade 


M.Sclor. Code 
fenten.pal 








partita 
Stexhis coli 
gas formatio= 
mélibelli inán 
rtegrum rellitu 
tione, none 
elt necefe q 
particulariter 

exprimatcan= 
fa lerlionis feu 
articulos, ing 
fuiclefas: (uf: 
ficit  dicarle 
minoré $e do- 
Jovelíis faci 
tatelefam, y 
de per Bart.in 
1, minor anté, 


$: 





te.relbi Ez 
in decret. 
fitutorvel 








cura, 








fiperafreltitu= 
tio contra len= 
tentiá princis 

is, Ímó neg; 
Eee melo 
exprimat qua= 
| iter fic Lelus 
fecundú Spe+ 





fli.in ioteg. $. 
qualiter.ibi ta 
aná refert opi= 
nionem yber. 
in cótrariigd 
vídetar tutiuse 





dor.Masfifuefleremouido dela guarda 
nonporengaño queouielfe fecho afa- 
biendas,tias porque fuelle ome perezo 
o,o de mal recabdos, eftonce non feria 
porendcenfamado.Pero deuen darlue 
goalgúomebueno que guarde almo- 
co e alusbienes enlugar del otro. Efo 
bretodo dezimos, q todas aquellas ra- 
zoneselolpechas, que diximos en cftas 
leyes,qhálagarencl guardadordelpu- 
pilo.Elfas mifinas deucn fer guardadas 
enclotro guardador, q esdado alos me 
noresdeveyntec cinco años, e mayores 
decatorze,aque dizencuratord. 


Titulo. XIX. Como 


deué ferentregados los menores, (ial- 
gúdaño o menolcabo recibicró ¿lus 
bienes, por culpade fi milmos,o dead 
los quelos tuuieren en guarda. 








Enofcabos edañosre- 
cibé muchas vegadas 
los menores cn fusbie 
nespor mengua defi, 
Eepztt2- el porq nó há entédimié 
to cúplido en las cofas,afsi como les fe- 
ria mencfter, o por culpa,o porengaño 
defus guardadores,odeotro.E poréde 
tuuicronpor biélos fabiosantiguos, q 
fizieron lasleyes,G ellos fucffen entrega 
dos de todo fu derecho, quando tad 
dañolesacac[cioffe por algúa deftas ma 
neras.Ondepuesqueenlostitulosante 
deftefablamosdela guarda delos huer 





fanosedefus bienes.Queremosaquide 


zir,decomo dcuen fer entregados, quí 
do por menguadeguarda recibenalgú 


Sed fuftentarerurlibollus,licéchocnó exprimeretur, vt tradir Alexa 


terue. Sc, Lintravtile.5.1.vbibonus tex. ff de mivo: 
rerueacusiudicis cúcucorevelcuracore,nonimpedi 
1i.Sxibi Panl.de Caftr.C.defidciafTowmi 
vel curatoclitpateripliasmiaoriseman 
mino.procedic exiam 8 fi tutori malla culpa pol 











menofcabo,o daño enellos.. E diremos 
delta entrega,a quedizécn latin refticu 
tio,quecolacs.E aque tienepro.E qua 
lesfon aquellos menores q la puedé de 
mandar.É porquerazones.E dequeco 
fas.Eante quien.E quádo. Eenque ma 
nera deuc lerfecha. sd 
Le). 1. Que cofa csentrega,ea quetiene pro. 
aa Eftitutio enlatin, tito quícre 
¿4 dezirenromíáce, como demá 
$e da de entrega que fazc el me- 
noraljuez,queletornealgun pleyto, o 
alguna poftura q hafechocó otro a da- 
ño defi en cl citado primerosen q ante 
eftaua,e que rcuoqueel juyzioquefucl 
fe dado contra cl,etorne el pleyto encl 
eftado en que craante q lo dieffen.Etic 
ne pro efta entregaalos menores,capor 
ellafó guardados,dedaño, ¿les podria 
venir por fu liuiandad, o por engaño 
que les onicffen fecho. 
Y Zey.1 1. Quales fon aquellos menores que puedé 
demandarla botrega,a porque táxones. 
Enor esllamado aquel qnon 
haaun veyntec cinco añoscú 
1693922 Y) plidos, quitotiépo quier q le 
menguc* ende. Edetal menor comoe 
fte,fe cntiéde, Gfidaño o menolcabo re 
cibicrepor fuliuiandad,o por culpa de 
fu guardador£o por engaño d] fizie/le 
otro ome, deuc fer entregado deaglla 
cofa qperdio,o q fele menofcabo, por 
qualquier deftastres razones E,-próuan 
doel daño,o el menofcabo, eq era me- 
nordeveynteecinco añosquádolorc- 
cibio,cafiefto non fuelle provado? nó 
fe defataria lo quefueffefecho,o puefto 
concl,o con fu guardador. 









n 


:2enora, y eiáin 
crellitutionem.l. 










ic aferibi. lentos 


vis 
minorhib pro 
caratore non 
exillente fole 








deiudic, Sevi 
dectiam dd ha 
befin,J polla. 
C.dehisqb.ve 
ídi.ScibiBald. 
Sed quere 
cú intellcótio» 
ne minoris fic 
agere cótra tu 
toré vel cura= 
toréad interel 
Gevel pererere 
firurioné con. 
tua hefioneme 
veáno del. 
«in. n.CA 
tato. vel cura. 
Anfiagat con 
tra tutorcin te 
cat cedore ci 
beneficiumre 
Micucionis Ge 
habet cótra 2= 
li? Sividecur 
glicvein.L 
minoris. C,de 
admini, tuto. 
potell cnimee 
dibificium re 
itucionis, ve 
elbibi text. de 
ibi not.Barto, 
¿ing lim 
norsáinffde 
mino, £adde 
¿dí hoc notar 
Nicol.deNeas 
policia pri 














liftraód viderurprocedere quádo tutor nóclletin 





in.l.ná Spoltca.$,(i minor.col.1.ff.deiurciurando £in.1i. C.dein 
integr.relti.de Catisconfertilta,lpartitariad (uflentacionemn talis lía 
belli.Tencctiam mentiiltam.L vt (cias qualiteriudex debeatpronun 
tiare:cumpecifrescitu.contrafententiáznon enim judicat (uper pria 
xmacanfa,fed folam relcindie(ententiam,Ecreducitrcn ad pri linum 
fatum.Adde.l.1.8ribiBarto.C.fiaducrí.liberta, Scnot, 9 fuflicic in 
integrum reflicutionemtacité peri, vide Bal.in.L.ne quicg. $. vbide= 
cretum.col.7 fk.de oflic.procon. 
2 d Co por engaño.Concor.cum.l.1fi.cod,8clominoribus.C.cod, 
Ulex, 11, E 
39 Detereporeftrefitutionem inintegrum non halicos viginti quingz 
| “annoscompletos,  probetdemt Abi da (ui facil vel defens 
| forisculpayautalterius dolo,Seminorem eratemohad. 
18 UitengueAdde.|.35.minorem.fEde mino.sbi y demométo in mo» 
metumio(piciturhocvbiad momentú debilexto die pintercalatur, 
2 £ 0Defuguardador, Cócord.cum.lcríam.S1.6,G.fitatoravel curan, 

















£derute.Scració 
dolo,fedinculpaynáfidolofasñá videt q pobirpetarccolsionésrin 








1.1 plures.£f.de admini, tuto. 8ibiglo: Knot.gl.in.c.monemus.12.q- 
2.aliasficvtio.).1.S:nunctra Gemas, Sr. WaleriusfEdo tute. B7aEL 
dift.8cin.d.l fi minoris.A duerte críam q Scfifeus gauder mili DRA 
cioyteraditloan.de Pla.io,l.y.Cide fentéscont.flcú.liios Sinadmi 

+ niltratore reipublica.vide quod notvidelo.dePlacia. z 
niltrarcipu.lib.a.vide ctiá qdín alienarionerciecciefallicr.not.gl. 
in.d.c.monem?.£cvide exiá de plato q dánificanitecclefá q (ic in cle 
£tione ecclefizagere cótracú,velciushueredesvelpetererellitutiona 
inintegrú cótratertiú vel ren védicare per Abb.in.ca.de in integro 
Miru.co],pe.Scadde,lcúinterdida.Scibi Bald.C.arbitaute. 

$ Uritones No ergofi vlisfueririure cólyuein.1.6.C. 3 

hi 02 fuere pronado, Ade] veruni,5 Aciendim.Se lapa ff de rainos 4 
dunam Kpoftea.$.(iminor.fE deiurcinrand. Ec: minoribus.C. de 

ininteg.reltira.EoLG misotemabcinfia cod.l.6.in fin.Scl so titula 

sertiapartita.Sctinaag.Lfina, 
'artida.yj, Ti 























































Ad tit. ff 


deminori 


bus. 


2.4 a pedadeumplida. Add.l.auxiliom.5 in dels 


Sefta partida. 


ri Uiex, 211. 
4» Reñituirur minor aduerías cofofGionzafe,vel átutore, veleuratore, 
veladuocarofadá vel ob omiffamexception£ Getlalurh de 
1a Go negando. Adde,l.cercum.$.penE de confe.8c.Lfiexcaufa. fune 
videndú.£Edemino.Gdacien.y fupra.parti. Scvide omninoad ma 
terciam laca 
per Bald.in. lo 
vnica,coluy.Se 
14.815. Codo 








9 Le) 111, Como el menor de Veynte e cinco años 
of guardadoy puede demidar veflitució por 
daño que recibie[fe,conofciendo o negádo en 








confef.vbi e : 

de quemado —— jayzioclo fiabegadolo que mon demicn 

e 5% JOnofciendo,o negando* 

1uinoris. len fuyzio el menor, o fu 
ab oca. 








guardador,ofuabogado, 
Jal gúa cola porq menofca- 






aucem8chmi- Ea 
nor, 25, annis — baffe,o perdicllede fuderecho, o dexan 
omiflam.fEde Dn 
mias. do de poner defenfió dE 
UUzex. 1117. quefe pudieffe aproucchar: puede de- 
am Impubesifie 


núdaral fuez Gtorncel pleytoé el clta- 
doen geraante.E quenon [e leembar- 
guefu derecho,por ninguna deltas ra. 
zones fobredichaseclfuezduclo fazer. 
Edelo quedizcen cfta ley,edelasotras 
colas dequefe pueden aproucchar los 
menores,fablamos alfaz complidamé 
tecnlatercera partida delte nueftro li- 


Jviaiudiciode 
adulterio con= 
felTs,quiata- 
ledetictútia 
pubere nó cas 
dit, ciusc 








litisnóexcu. 
fetur, fidecem 








annoscum di- 
midio habeac bro, enlostitulosde los denrandado- 
licsemiciuspu res e delos demandados e de losjuezes, 


jatur,hud. 
ne M2mpefter. Cú 
eaimconfillar 
fadto pro” 
privipf? adul 
ti non pphibet 





enlasleyes que fablanen efta razon. 
4Ley.1111.Como el menor f? puede efonferde 
Iosyerros fonierefecho porrezó delaedad. 

cl mayor de catorze aos e 
Anenor deveynteecinco, fuel 
. culado Gauia fecho adulte 
rio,l1 conolcicrealguna cola enjuyzio, 
feyédoaculado de tal yesro, empelcer* 
le halo queconofciere,ercccbira poren 
delapenaquemídala ley, enó [e pue- 
decfcular,pordezir que non esdeedad 
cúplida, Masfi fuelle menor decator- 
zcaños,nó podria feracufado de tal yor 
ro Snin deotro de luxuria, porquenon 
cacaun tal pecado enel.E poréde, fi elf 
zicfleconolcenciadelte yerro en juyzio 
non feria valedera,nin ha porquedemá 














crimen 
de quo alier 
nenconflabar 
ber relli- 
zrum adueríus tale confefiionemablqueália probatione 
exhoclolo apparereuns ee Lxfum. quod diétum exale 

am Sipofiea.$+fi minor.ff.dejurcior, vbi eriamlaf. 
sqpifla.L.non excludites hccbencficióreflitutionis, fed tan 
¡ltandum elle confelioni fi relliruriocontra cam non petas 
tor.quod Scluadere videtex eo quid inferiusin cafirfequed dicicibi 
¡ha porque demandar re(litucion por razon della, Squod Bartola 
cio.L.aux f.deminor.Notádo exilla.l.qy minorin atro» 
cioribus nonrelliritur aduerfoscófebionz, procederer dummodo 
perleucrerin confefionefecas fi dicar q» fuit male confellis Be per 
ettorem quía tune proceder didtum Angel. Se aliorumbxcicad hoc 
glo.in.d.$indcliWMdl.aoxiliumaln verbafateatar, que intelligár ¿á 
tex.quando minorperfeneratin confebione. 

























is.fidemino.8cl1.C, 
fiaduerf. deli ur minoradueríus delidum pre» 
fampeum depr ña f.fdemino.Ba 

demino.4 vide que nor. Abba i 














integr.teflitu.ver Ge pracipuenota exglo,Scaduerte y licét non de» 
tur minosireflicutio aduerfosdeliftum bene tamen darur refticutio 
quando peticur contra proceflum velíententiamelof. Sidi Bald, in 
Lfoperis.Cade poen.tceltgión.Lpoená.co,tiru, quam glo de diétum 
Bald intelligecumpetiturreltitucio ex parte acculati minoris fects 

fi minor accu- 
fer nam tunc 
nó reltituicor 
videglo,incle 
mentnon po= 
reft.inglo. pes 








darreflitució porrazondella.Mas deto 
dos losotros yerros afsi como omici- 
dio ofarto,o delosotrosfemefites, q 
zicfle nó fe puedeelcufarpor razon que 





1 deproca. Spe- 
es menorfoloquefeadecdaddedicza-  culacitu.deia 
A lo arriba. dntegorellir, $e 
ños e medio arribaf, quando los fazc. DA 


Porgelmocodetaltiépo tenemosque 
esmallabido eque entiéde eftos males 
quando losfaze. Pero non lespueden 


dar tá grad pena, como alos mayores. 
4 Le). V.Por quales razones puede el menor de- $ 


fasarlospleztos elas pofturas que fueffenfe 
chas adaño defi. , 
Vádocl menor de edad, es 
porfijadoS de talomeque ais k deas 
le mticltre malas maneras: — dulter.J.Amá- 
Se o quele defgalte lo (yo, € Eo die as y 
puede pedíral juezdel lugarque letor»  emedio arriba, 
ne enaquel eftado , enque era ante q le e e 
oniele porfifado,ccl juez deuclo fazer. deis como 
Otrofidezimos,q fal menordeveynte miis in faci- 
ecinco años fucflcotorgado poder en 
tellamento deotri,o deotra manera de 








tiatio,col. fin. 
ff.denou.opo. 
nuntia. 
€ De tal yerno. 3 
Adde.l.gucita. 
rimo. partita 
(optima. 8 4 
ibi dicam. Se 
did. S.in deli- 








endo, namin 

his que cone 

fifúrin omit= 

E E a] añ tendo excufas 

geralguna cofaquelfucife mádada SAS 

GÍ porauétura fe engañafle en lacíco  dolicnpax,fe- 

genciah,cuydido tomarlo mejor,e nó “endam Bar 

! $ ome tospoll Diná 

lo fiziclle afsi: puede pediraljuez, que per testa 

le máde dexar aquella cofa peor que to a L mas 

. Si impubes. 

mo,ctomarlamejor:e cljuezdene lofa Llao 
zer. Eaun dézimos, q fialgunacola del 
menordeveynteccinco años fuelle me 

tida en elmoncda,e lacompralTealgu- ¿e tunaror mir 

no,edefpuesdeflo vinicfleotrog dixcí nor adueríus 


CIA 


fe q dariamucho mas por ella :q puede pi 
pedirotrofialjuczGtorneagllacola, el geratiadoptio 


nem vel ad= 
ueríis optio= 
em fi fuicin 
eligendo dece 
peas, Trem ade 
merfis fuarura. 
rerambicicationera,(plasincius magnura comntodum inueniar of- 
ferentem. [tem adueríus conuentiones £contraétusin quibws fuie 
Sus, (lefio Scminoritas probentur non tamen polflnt ciusfidciul- 
foreshocbeneficioimuari. 


qla auiafacado del almoneda, e qlade 
alotro q da maspor ellai:c el fuez deue 
“lo fazer, fientédicre quees gran pro del 





E Urerfjado. Concordatl.tertia.$. fi quis minor. f. deminor, ref 
tuitarenias minor quando Leditur cx mutatione ftacus non allas 8e 
fic fiminor ingreditur religioner non reftituicur, quía ex tali mu. 

tacione (tatusnon ledirur, lccundum Alberic. poft Gulielm.de Cu. 

in.l.(1 ex caufa.$. papinianus.fT.de mino.S Specul. titul.de reflicu, 
in ioregr. $. qualiter, verficul.fed nunquid minor. fi tamen minor 
vigintiquinqueannis maior vigin fevendatad pretium partipan» 
dum,non rellirujturcontra talco mutarionem itarus, vt in difto.fa 
papinianus.quiamutatur flacus prorfus,vt diciribiglo, 

h Con la efiegencia.Concordarcumn.L.de li fine.in princip 
nora 

Í € o1as por ella.Concor.cum. Ef fine.5.GGrú E de minosquem text, 3 








demi a 








Ii E EA 








Titul. XIX Delareftitucion delosmenores. 13 


vide £equotidie aciditifte calis,ramin minoribns, quáin republica 
que fungitur iure minorisfubhallante resfitas, vel de quibus haber 
adminiflrationemveluti carnes,que vendunturin macello, vel fimi- 
lia,Scego habuide fadto in cana ardiuifsimain caufaregis Ín qua ob 

nui contra condudtoremregaliura reditunn ferici »regni Granate: 











ria vidóduse(t a i fazitl 
AdirC. Albeñda.oas DOGO “Otrofidezimos, q fziédoclme 
fi aduer..  Cofiincamtia  norde vepnte,ecinco añospleytoalgu 
A dic. vbieriarm_ 10,0 poftura, q fuelfea fu daño”,o cam 
],fequéti  ponitquzltio bando (udebdos o biclés 
Kadin. nemdefarto.  Diandoludebdo“porotropeor:o fació 
Cf E poteftas, pe dootra mudació nueuamente,en qual 
nd E manera mo feempeorcu fazié 
bardaria com — da,o fe menofcabalséfusbienes, ofud 
jugos Techo:q puede pediral juez ql faga del- 
te ancianora  fazerel pleyto o la mudació,G fizo a fu 
prefidentiumX. daño, e ql faga mejorar centregarlo q 
egptiator có > Y 
uuois profe» Ouiefle meno(cabado por qualquier de 
cie E flasrazonesfobredichas, e cl fuezodeue 
quo licitabar és 
ll lofazer,fifallare en verdad, que el pley 
cens y quicñ-  tofizo leyendo menor deveynteecin- 


quevellerpro ¿gy ea ¿peoramicn 





xoillelibris, re as 
ciperer bacu=  to,eclmenofcabo q leviene por ende. 
lam, 8 habe- 
xetdatinun:vis accepir baculum,dcinde apparetalius plus offerens 
ricurnunquid admittacur? 6 primo arguit quod non: fed firma 
debeat remancrcipía fubhaflacio.l..£ca.Conefil. rem quam vendi. 
decórraca. Li Er, ].raras.Coderelcinavédi. E ví calusin 
J.quanuís incrementun Cadevenden,reb.ciuitadicro Bel. 
Iyposhecasán fine.C.ceremilT.pigno.in contrariuroarguit: quiapo 
tellasnonferuanitlolennitarem debitam in fubhaflando| nequeerñs 
deponeredebuicbaculi,ficuc depoliit:negyicuie libilimitare certú 
pretiamifed expedtare debuitquemcang; plos offerrevoléntem, $e 
plusofferencidare ,vtin authen.hociusporretum.C.defatrof.ecd. 
fi minori pretio,comibi nota.C.de jur.fifolib.18.8 dejur.haft. 
imalafide.cum ¡bi notatis.Scin.Lf tempora, Scquiainvé= 
»netaliainrervmn intercedere deberíaltim mator pars decurionú. 
1.nominationum.C.de decur.8c.l.2,C.deprad.curia.Ec.d.). fi.de ven 
b.ciuica.Se hoc putatverum Alberi.de ftri8toiure fi deficit fo. 
Jemnitas perinra pracdicta licer comtrarium ¿icicfe vidifle obferuará 
vbiautem folennitas adfuiTer,creditadieéionem non admitti licer 
quidáfecundum eum dillinguantvtrun talisvenditio vel locatiofie 
retin perpctaum, Sc tuncnon 'admiccatur plus offerens alias fic per 
didtasleges,fitempora. Se quánisinerementun: .cum ibinotatis. 3e 
allegátadhoc.l.4.C.defand.patrimo. Sc1.fi, Cade loca. fundo Gti. 
lib.u.S(ubditin finesqp fi veteres conduftores tiñ dare veline, quan= 
tumofTerturpernouos, q preferuntur novisyper.d.|.fina, Cade loca. 
fundo.ciuil.ex róno,l.coremferro.$i.fl.de publica.iem Scidem Al 
ivinad.5.queficum.polllacoade Raue.concluditinifta materia, q. 
fifcusvelecclefiain vendendo res fuas fernanít (o. 
Jennitatesdebitas,Scfecitlicutquilibermaior,quia vendidittempore 
oportuno, éciuftopretio, Sctunclicetalias plas oferat,non admátti 
turlicitacio nifide forde vel gratia doceretur,vehabeturin. d.$.quefi 
tum.(iveró debitalolénitasnon ef feruata tung ipfo jure non valuic 
venditio negge(topusre(titutionesd,l.1.8c:+ Ca defideinftro. Sciur. 
haft.fifca:cum ibinot.(i veró debica folennitaseltfernata : fed minor 
e(tlztisfuifacilitarezurquia vendiditatéporenó opportuno vel non 
ulto prerio,Sctune reflituicurnvideibilatios pereum, Sctenefemper 
menti:quia ex eñus diftisfuir obrentum in illa ardua caulareo quialo 
cario fatta fueratineépeltiue, Krépore nonopportuno, 8 videetiam 
circaiflas véditioneshfeales.l,5380,1.76.in quaterno gabellarú. E ad 
dead predial verum.6.filocupleriscibi Bal. fade mino.quádo fci 
Jicetin vendigone non profpiciuntur ea que polluntpeanider. 
Calm Maleta eltiodchendar qual vn proparuo 
fullinenda fitvenditiofacitfcio.fde ininteg.reflitu.Sel.pe.cú gl. 







































Inno.re, 
copete 











y ibi.fde mino,Sevid.que co deinintegrefi.verb 
pues quero qdiscoagraleñovepára id ito dipesibrA lb 
Vasicazo DEA. lla generalitas multacomplealitir fue minor feito! 





rra£tum véditionis,vel dona vel tranfaftionem fecerit vel quid 
C.fiaduersverdirio.8cf aduerlaran(a8Scán als citulis má 
nutisillios libri. E 
6.6 EsudendoAdde.parñs:$.penul.E de minorib. 


lb. 
Es aliud 








d AsemensfcabafirAdd<legem.non omniaSEde mino. 
e Cenlasleyes.Videtirnazpartira.5.lea. 
Úlex.r 1. k 
29Non reflituitur pubes (ex afpeétu corporisviderur msñor, Sin con 
* trahendo dixit fémalorem, necrellituitar, (jurar fuper contraétus 
Gin reli 














E fiporauétura el menor ouiclledado prensa 
fiadoresfobre tales pleytos como cltos ws ni ap- 
fobredichos,efequificten ayudar dela Pe unos 
reftitucionesotorgada almenor, nó ones resta 
lopodriá fazer,fucras ende ch aqlla ma — per cauta fas 


A - tus,in qua ei? 
nerad diximos cnel titulo delos fiado-  fenius Jetene 


res,en las leyesed fablan en ella razon. - dente curatos 
lib Dú 
Lep.V 1. Porquales razones non puede for 02 Gate Vbestas 


da corgada reflitucion al menor. dis fanos 





e nec 





menor, q era mayorde.xxV.2- maior ée 


ños, fi ouicfTe perfona q parelciolTef de creras, gatíc dixe. 


tal tiéposfilo faze engañolamente Sal e 


driaelpleyto q fucrefecho concl ef €Detalsiempo, 1 


nó deuefer delatado"dípnes,como ger e 
gnóeradedadgndolofizo:eftocs, por fapparererex: 
alpeóa cum 
seífe minorem:tunc aducrfarius non potefl dicerefe deceprum:imo 
tamiple q minorvidencureflejn dolo.quocaíu competitminori re. 
fútutio:quiafagta dolicompenfationesperinde eftac (mulas fuiffec 
da dolo,átideo daturreftítutio , E quiafcientidolus noninfertural,z 
f.de aét.empr.fecundum Cyn.Alb.8cSalivin.I.C fi min.fe malos 
dixeaad de Alberividem tenentem quandoperalpeétumalicer coníta 

y recauthen.facramentapube -Saduerlvendit, 

E Uengañefementesñdde.Lfecidá Bereriá.C.f mimfe maio.dix.Etad a 
wertenáperiftá.l.partita.quenon dillinguitan adulcasyel pupillas 
talemallertionem faciat vidernr comprobari dihum Guiler.de Cun. 
de quo per Paul.de Calknil:quiiuralledn prin de iurcius q fipue 
pillasproximuspubercacituret cum contrahjt fe eMTe puberem , Se 
pofleaenálutetgp non venierconeta confiadto phabebit locam dí- 
1pofitio authen.facramentapaberumificuth efferpubes: $e umi 

¡QotranfitibiPaul.de Cafl.rmultim cómendansdicens, fe alí 
Jegie:fitiitencamasillá opinion?,q cx pupillas doli capax obliga 
turexiuramento nonelferitamiráda didradecilio.videper Alexána 
d.laguiiuralTeáo prin.ite,Lifla partitaríexpreséfentir de adulto'nó 
depupillo,cú (uperus dixity3 pareftiere detal iempo.DoAlo.ctiáin 
tellizunt deadulcolldictitir.C min.fe maño.dixe, Gipater ex.ll,ilo 

Musticu. Quid antem dicemusin dubio, cumnon conflatde dolo mi 

noristA: Cummailliastituin En.dicit y prefomiturgolusin mí 

ui fe maiorem dixinidemtenerglo n.d, bi Odofren 
$i.Cymustamen $ ali tenent oppofitú: quía dalus pon przfamitur, 
miliprobetur.l.quotiens.5«qui dolo.fE.de proba, Evhoceriá valtilla 
L.partitarúcum dicic, lo fazeengañolamente, Eritareyent Alberi. 
£Salice.in.d.l.z.vbietiam Bar.in fi.fi auternminoríui facilitate alle 
rat fe maiorem,Girajurer,tunc diflingue,vr baberurin.d.l.3. quia aut 
jurauitverbo tenusr8ceunc nonre/licuitur, niliper in/brumentá fe 
feripturamprobetfe minorema£ejurauic corporaliternullo modo 
rellituicar,vtibi,Écper que inftrumentaprobetcamverbo tenusiu» 
rauitwvide perSpecula.ticu.derefticuin intega$.quís autem.co, q» Vet 
fic.f-d cniulmodi eric fcriptura.vbi etiam vide per Speculata aliquas 
notabilesque(tionesinilta materia.jncol flecos praiudicer 
£ibi minorex talijuramentosin alijscontraétibus. Grenet quod non 
¿tenetglo.fi.inl.de xtate. ff. de mino.in fisglo, vide ibiperSpecula. 
vbi eriam de alijsinifta materia, 

h dDatado Ex benclicioreficuionis:poflectamen opponere contra y 
«contraétun ca que pollee maior,vralias not.glosió.las Erin authen, 
facramentapuberam. Co li aduerl.vendi, E procedereretiam li com 
uramento minoralTereret fe maiorem, $ ficnon excluderetur fi con 
tradtus eliecnullusáñure dicendi mullem, propter tale jurameptum 
fecundum loan.Andr.polt Nicho.de Mata:inaddiúo.ad Specuatit. 
delentencia.$.rcautem io prinain additióc magna-écide m tenet Spe 
eulititunde relticu in integ,$. quis autem.col.5.verfided com ei repelli 
turenim ex hocá beneficio relticurionis,quode(l iusfingulare, non 
vero ¡iuris cómunis beneficio.Scidem tenet Pausde Calt.indara. de 
3: Cu minlé maio.dixccamulraj commnendans, 
















































Lxédo ootorgandoel ¿ fu 8 ia córraxic ÁdinC, 
ea ec ll lla 











SS 














Seftapartida. 


4 2 Uninalorenzañadoresn dde La.C.fiminofemaio.dixe, 
5 D Uarayor decatorzs años. Quid ñadhucnign habeac.14.annos: efttamé 


nonici,Sccciálwias.l partita.facitbomustex.in, c.cí tempore.de ar 
bir.S.c.ad aures.cp met.canfa.depromittente perfidem fam, 6% que 


dolicapax qñinrave/l maxima dinerfitas inter dotto, fed color ive 
morvEopinio,q Gridemin co.Scitá opinionem tener Andrade er, 
10.5ácemlacramtensa.de pacciuram.fim«KBartiin authica. (acramen 
ta puberum. . 
CGaduertové 
di.Alexñinala 


ibinorAbb.Scdixivinla6.ticarpartizovbi q /olum homagiú, dix 
+ Guon!uflicerervideibi,vDietiá prale juramentum debear elle tale 

gy concernatreligioné Dei, vteria tradirSalicapo(llacob.butri.inad. 
authencica. fas 
craméca pube 
rum.col.:.An 














quelas leyes ayudan a los engañados, — faziaconotri, nonladefataria por: ra- 





qui turafls enona los engañadores a. Ello mil- zon de menor cdade.Ca delpuesque  autesigatur, 
sin F.deiure Lo 1 4 re lirado dif dada Y os da 
Tur.Scoiterca Mo feria quando el moco fuere ma= — afsiouiefle jurado, deueler guardada ost cenios 
nonifte per yordecatorze añosb,e juraflecque la — fu jura £ Otrofi dezimos , que li ratus de bene Adti€, 
rexin cool ficio. reflica- li fepia 





es gado  Vendidaocl pleyto,ola pofturag que — el menorde veynte e cinco años , pi- 


cionisfibi có- inte. roll. 
iponfa.cúglo. 


pecenti? Bart. polla 





ibi,£c qualiterincelligatur dolicapax,videper And.deLtervbilipra. 
volentem,g non faficithabere decem annoscum dimidioneq;tre 
decim cum dimidio,fi non confterefle dolicapacem.Sed quid fi im= 
pubesiureríe non venite contra contragtú celebrandá cí Titio ,qá 
pubescric,deindefadtus pubesfacicipfumcontradú cú Tito, an va» 
FearócAlberi pol Guida senet opnonin.d.auchen.facramentapube 
rum.col.;.Quid añefiimpubes contraxit poltea vero factuspuberia 
rauienon venirte contra contraGtúiplim,Alberi.ibidempo(l Guido. 
dicicípestandá Te inició, Se y ex formaillius cóflicutionisexigitar, 
«<p contragtus Scfacramentilfiárepe pubertaris: quod eo intelligeré 
co relpeétu vtcontradtus firmetur juramento ; eotá'yp minor jurans 
lápubestencat ad ob(eraátiá:crederemtenericúferaadi pofiit, Sera 
uaretencatar, pes cplcalqilspied de padrlib,6.Ek.c.cúcótingata 
deiurur.Scquia quiinrar denouo vF comtrahere,Scpromitrere, $e 
maxime fláte.l.hulusregni,como guicrqueparezekc quinimo $ 
noneitlineferupulo, pea refpeétu confirmationis contratas pros 
cetididan Abella ¡aret y jam pubesdenouo apptabat, 
Eriurat.Ideo cane abifto dicto, litadde q contraétus mulliexlequen 
tivoluntatezarificátar.la Se pertoru, C.fi maiorfadt.venditio. fina 
decre.rac.hrabusd quod haberur defecanda voluarare,que eftvalida 
primaexillente non valida.C.ad Vellcia.l.fimulier.6c.C.de agrico. 
¿e cenfi.camicimus.ScvE contrastum tempore quo fuitiuracum, ar 
gu.ledeaccefsionibusin ff de Jiuerl. Scrempo,preleriprio.Kinlli. 
«quibaalien licet.in prin Leomintellize de puberefmarmentis, Sefive 
fitpacerfmi. ue filtusfamilias,Gueliber,bhueferansloGinsS.itemfa 
cramentadepaljuram Jirmprocedie eriá dictum huñuss l.fiue mis 
nor habear curacorei,(iuenon.gJo.ibidó.$ceft glanin fi licerconcra 
riu voluitSpecutit.de empredevendi. fan dicendum.col.e.vertin 
hoceriáfcias.yá contrariumcóicer tenctur,fecundúBald.inad.$.irem 
facramenta.col.a.verliyz.quero,doéto.cóiterapprobido opinionem 
Martivin.d.anthen.facraméta puberum,Procediteciamiltalex de ( 
minoris procuratorad hoc fpeciale habensmandeciin Jurecgl, ind 
S.icemn aceamentasin gl.nscibidicitA ndradelfer.colasitacóltertene 
visidetencr Bar.in.l.quibonass.fialieno.£.de dam,infedt. Se ¡bi cólo 
terdoA.licetaliqui voluerúccontrarium.lrem proceditin ciuitate ju. 
undum Balin,l.generalitern prin.Cade reb.credi,licernó 
ecandarneioolbideindcadde la cadeiaiaien poh 
n.d. s.item facramenta uthe.facramenta pube 
rúino%,lmicatio. De prodigovero inrante.vid, Barán.Lás cui bonis, 
WEdeverb.cblz vide Balimiacolo.Cidertdndend vendidónbl 
eviam de amente vel phrgnetico, qui non haber confenfuma 
dl JurafeVidecurila.l.velle, quod fuficiar verbo tenusiurare + cum 
,,quód corporaliterfisper aliqua feriptara divina praffetar 
amen E dofto.commruniterin diét.authentica. facramenta pu 
111 tengcquód non fuficitadilla 
ceiurstar,écdicie Bald.in.d.$.iremicramenta, quod quando nuda 
voceiurarurnon appellatur proriefacramentumufed verbum $e ibi 
dicit, má de confueradine luficic q iurerar fuper quals feriptuo 
rai ¡ua Den neminetur,S: quod tafficereriurare! 
balay3cta,in qua eflermaieílas Deivel fanttorum,Etandem coclun 
dit, ¡26d in hoc feruari debear confuerudo quiaconfisetudo que dao 
foruxí aliquam eltferuandaaliter non valer quod fir,fecandum Specs 
de 0.5.brenicer,param polt principum. loan. de 
Tmol.in.c.cun contingar.col.6zwerlicaitemanpotelt dubitari. deiu 
xeiuran,cener q fufficiat verbo iuramencam praeflarifaltimattenta di 
Apoliioneiuris canonici,que feruanda eltin materia juramenti.vtin 
.dejurciar.lib,6.ex co,quiajuramentum verbaliter preflitam el 
feruandum:écliacad periurium»vepatetex his,que habenturin.c. 
E-fiChrifta “an. Ec quia vehabeturin,d.c.cum cótingar, Se 
e.quávispadtú.de pact.lib.6.iuramentú quod pórleruarifine Ínteri- 
+ufaluris mernz,(eruádó ell, debetergo feruari,licetverbo tenus pre 
fizum:Gidud crederem efe cenendumatrenta difpolitione jurisca= 






















































Sc 
































2 difpoficionem,quid nudavo" 


laper quadam ta! 


¿ccóierdoGin.d.anthen.(acramenta pubori 
tecradicibilafonin.ylímitatio,col.14.2kujxallegsturad hoc optimus 
tex.in.c.exrelcripto.deiuviuran. devidelaréper Alexá.2. vol.confla 
22. 5Bar.ind ad fi.col.1.Cederelcind. vendi, Abbuin.cpe.colf.d 
empr.dk vendiicer Dyn.aliud voluericcuius fandamenta sefertAl- 
beriin.d,anthen.facrámenta puberum.col4.S.q«dicieramen Albo. 
gcóitervidirferuari op contradtus celebra por minores,cur juramé 
tofuntreputarivalidi,eciáline aliacercioratione:led quia opiniotan- 
ti do8toris Dyni.feilicecelttoriuribus fulcita ad omne dubiamtollé 
dumydidtcredere efle tura, pin contraétibus minorum adijciatur 
q cercioraifucrint, Xq irafecitin pluribus apponisAdde eciam Bal. 
in.l.2.col6.C.derelgind. vendi. dillinguentemzan interueneriricien 
tiatucoris,vel caratoris,vcLnon:Snon viderur acommuni opinione 
recedendum,licetantefa£tum tatuos ef, quod dicic Alber, Scin cer» 
tiorationeiuris plane procedic.Quid aurem decertiorationeadi2vi 
deperPaalde Cada queda cool inpl vil punto ScDesé 
confi.4o3.circafiné.Scaniuramentum debeacinteraenirein iplo có 
tradtu,vel (oficiar, ante vel poltprefleraragloin.d. $. itéfacramen 
ta.6tinaderachen.factamenta.vule q ffliciar quandocungs preltario 
8cvideper And.deifer.ind.$, temlacramenta, Alber.dicirtucius ele 


fe q iniplocontradtu interaeniacvel incontinenti ante vel poll, vid. 





um.tepentepnon,velas 






































pereúin.d.auth.fscramenta.col. 4.crederem ctiam exinteruallopre 
Abicum renere desiuselicetcutum fit quod dicit Albericas. 
d Gespefburasine hincindeoriatorobligatio,ytin cótradtibusproprie y 


mincontiaflibusimpropei 





fampes fia: 
añis,vecvadicglo.insd.autic.(acramenta, 
cradit Alesacontl,5;.voláaa.dubio, 
ciusconii!.ayediu admodam. 
gltingal 

Sabe 


uBcfic in donatione $e 
luperverb.contradtibus. 8: 
Socinusconfia79.1.vol.De 
«dubio.ltemproceditin diflractib” 
decon.iudic.cute.Bardo.latntores. 
deadminift.turo.vbideremiBioncadionistutela.Barrade 
dottoin«dauchonticafacramenta puberuin, Alezand.n. Lpompo= 
nius.$.proterca.fFdeacqui.pofl.lrem cuán quali córractuveluti in 
aditione lvereditacis 8cGnilibus glio.d.uthenti.facramenta. vbi la 
fon.19.col.vbieridextendicctiam li minor perfenon contrahar , fed. 
alijcontrahétialTentiat cú juramento allegar .quá dicir valde fingu 
laremin authentico.de nupcfed p fancicu.in verbo,neqylcripeá. 
8cibi Ang.col.fi.muleú cómendar.leéprocedir etiáán nimia conflja 
ruriócdorisfuperrebusimiobilibus,fecidú Bal.jn.l.mulla.Cudeinre 
dor.Habereiá locúinindicjs.gLGrcóiterdodto.in.d.authent.facra 
menta. Scadde Bal.in.l.vnica.co.14.Codeconfel.8c ibi vide quid fia 
xatnon reuocare faftum procoratoris. Valeretctiá manumibso ferul 
¿nterviuos perpuberemtadtalicernondum habeatviginti annos.ve 
tradirloan.Andr.xeferensPileumánadditio.ad Specu.inrubrica.de 
feru.non ordinlNontamen procedetheclex,(ijuramentum prefe. 
turlsperteltamenti vel vleimis voluntaribus,fecundum Cyn.Bald. 
8caliosin.dauthenticu.facramenta.vbi Lalonin«limitationes 
€ SPorrazon de menor de cdad.Ovidú córradluselTerinualidus aliaréne $ 
quáminorisaratis, clisapliciteriuranitnon conueniteran pollitcó 
trauenire gl. licin.la.Coliaducrl:védic.vinon excluderetiuramen 
tum remodiñexola.C.de refcin.vendwvctraditAlbe.aliosreferensin 
d.authen.facramenta.yñinecefle elbyvcoiaremedia tollátar, q minor 
jurecnócontrauenice ratione minorisartarisneg; alía quacungyraio 
ne.vetradit Bar.£cAlberabideS formáiuramenti ad omnedubium 
tollendú ponicAlberibi.co.pen«quze talís eltalis profitens(epube 
remvendidirfempronio talepradiú (ponte, Sex certafcientiaprius 
certioratusde formaanthéticifacraméta puberú.Gciurauicad(andta 
Dei Euáigeliacorporalitertadis feripturis le (éruarciplum contrattú 
inuiolabílein,Scnon contrauenire beneficio minoris aratis minos 
pre velaliquo alio modo,veliure quod dicivelex cogitari pofsit.cu 
videplenioremformáivel.5o.sicun partitay¿Squzribi dixi cin. l. 
16.citu.u1.ead parti.8e vide oxñá.lasóticass. paris «Soqueipi dido 
£ Qdeuejer guardadala jura.Eccónad? rmatiurameto licer defeeíler 9, 























































Adtir.C. 
Ái aduer= 
£us liber, 


10 a ora ez CS 


Mb Eappella, 


1 € Urezgnos nuenas.Not.bene Si adde.dul 


Inno. 1es 
eltl.s.tico 
Slicón 


o. Mai 





crapprobatiir.L.Cuñaduerfo 

isiurivis,ve declarar Pau.de 
aditeria Abbán.c..d 
ficollaturiuraméram quod 
ao per hoerecindebnespeoreue cóemás quilá 
respofis 


















diciTe aljuez que leentregafle de algu- 
nacofa,que auia perdida, o menofcaba 
da,por razon de pleyto q ouicflfe fecho 
non [eyédo decdadcumplida:i fenten 
ciafueredada contra el, porquenon era 
aísicomo el quercllaua, non puede de- 
mádardefpuesotraveza, q [caentregas 
do deaquella cofa,deláte deaquel juez, 
ninante otro:fuerascndo, fi appellaffeb 
de agilafentécia:o £ moltrafle razones 
nucuas%a tales q gelasdcuicfTen recebi 
Otrofidezimos,q fiel menor de veyn- 





minor. enor- 
mirorledore 
vide que di 
inod.hi5o. 





Lsó d que 
tradie Decias 
confil. go pe. 
8cti.col.deas 





fequenter ad 


Ha a laí: — teccinco años, mouicflepleytoenjuy 
3n.d.auth : Es 
Ca. lacra ziocon otorgamiéto de lu guardador 





r demádando aalguno quecralu fferuo, 
aladas li fueffedadafentenciacontra el,cn que 
nesibipoteris— fuefledado porlibre aquel a quien de- 


a mandauanon podría depues denman- 











cord.cú.l darreltitucion“contratal juyzio,porra 
Es CAitepi? zon queerade menorcdad,quádo mo- 
Pola vio el pleyto. E cltocsporla mejoria q 
procedar fine otorgálosderechosala libertad".Eaun 
a dezimos,que fi elpleyto,o lapoftura, 
nó fuie pr que demádalle reftitució cl menor, fucf 
tñide Lelione, 





ea fefechoen cal manera, q todo ome de 
fuit pbarñ de Cdadcumplidac debuenentendimien- 
to lafaria aísig:e non denia tener fe por 
engañado porende:q eftonce nondeue 
fer desfecho, por razon quelo fizo cn 











a £ tiempoquenon era de edad. Porque 
caitin.d late > 1 S 
e fiempre ha de prouar dos cofas3 el que 





inintez, 
poftu.vbi Paul.tenercótraB; 
gel fimpliciter(equácor Bar, 
cofert.L.iftaparticaró.ibi li feneés 
ficomo el querellansaqua verba 
nemanon obilara 





crefteiudicio meo,licet Bal, 8: An- 
¡ce.femitidegp Paul. Si pro hce fatis 
fuere dada cótrael,porú no eraaf- 
:rundytá ad artatem quá ad kefño- 
Lfinaquiainteilizenda ell, fecundum intellcótum 




























Ad appellandú ergo re(lituet fi répusfuicelapfum, Gan 
quirellituicuradappellandivel plequedú appellaticné debeatpros 
Dare q foucaciullácaofamevid.Bar. in.L.náX poftea.$.fi minor. 
deiurjur.col,.f.8:Paul.de cafl.in.L.£i. C.in quib.cauf. inánteg, ref 
tu.noneltnecell:col,perálex.confil.55.vola.5» 

nóigitor fuflicerent proba» 
tiohesnona,fed caufie nou debétadelTefiue que allegata nó fuerúr 
vel denouo cmerferunt.glo.ScSalicesibi.non ergu). de Madridin 
ca.o.in ordina.de Madrid,que inbet denegarialiáreflitucionzad oy 
ponédasexceptiones nouas ¿pcedet quando denouoex nona caufa 
Jintrales exceptionesorte,ve hc Se in,dl2.C.fifrpiusininteg, refl, 
capitulo.paltoralis.de excep.Balsin.c+1.co,5.demiliavalaqui cót.elto 
prelertim ilefio efletenormís,venotatBal.ibidem in'.prin. 

















Bd E aducr.libertas 


14€ UA! 


”f 


16g 


Ja libertad. Addead cafusquos poluiin.l.4.titu.sgpartita. 

Uea fria afi.Notaillaverba «qua fequicur adintellecús, Se decla» 
rationg.l.5.C.de ininteg.refl.de quaiflafimpra cft.doéto, etiá ali= 
terintelligunt.d.l.fin.Ecexemplificant aliquibusmodis, videibi per 
cos:quiaineffcétuilta.lparticarum,etiamilla comprehendít. 
Dos co/«.Adde.l.2.Ímpra eo. Ulexy az, 

Si minorcít lafus aducríus hereditatis aditionem vocatisad hos 






Titul.XIX.Dela reftitucion delos m 


h Graradefampararlas 


1 Gtosacreedores.Concord.cun 


1 CordinariosEtintellize deiudice rcinon attoris.l.2.C. 


O 


nores. 14 


creditoribushareditari¡srefti oc dicit. 












e feblinbi a 
videper Azo.in (um vtipfeibi eradie 
coufiderato nontiñieo,l fedetiam eo an 
interfieminorislisibus £cfumpeibusnó vexarid.minoribus.a5.annis 

¡E de mino, Iré 


ab 





demanda reflitucion:la primera: quee- 
rademenoredad alafazon que fizocl tae int mal 
pleyto,olapoltura:lafegunda quelafi- tx mortales 
zoa daño e amenolcabo defi. as 
9 Le).V 11.Como elmenor puede defampararle Ea Lverí. sli 
'eomierecntrado , fientendicreque — locmpleti 
lees dañojas mins. depote- 
da E vit porere ¡RÁ 
jEyendo eftablefcido porhere ref 
¡lero el menor de veynte e cin de LS 
a 4 benciicio in- f; 
oños fientendiere quenon — veutarij, vee 
Jees proucchofa, lu heredada rencr,pue dam cin 
depediralfuezq leotorguepoderiopa adi. Kina 
radelampararla”,maguer laaya entra- — tiética. ficés. 
da.Pero quando cfto ouiere de fazer, de 
ucfer delante los acrcedorcsi dela here- 


















adíing. haber 
man; minor 
petens reftica 





dad quefepan quales la razon porqla “one 
2tazo A adi 
defampara.Ecftonce cljuez, fientendie — hereditatisne 
requeesdaño delmogo,entencrlahe- ce probare 
fetal exa 








redad,deucle otorgar quelo pueda de- 
famparar, ctornarencl eltadoenquee- 
-radeprimero,poniédo en recabdo*pri 
meramente,todas las colas que pertene 
cieffen ala heredad. . 


tiene, qdeúá 
párer ex citas 
tione credito 





quiri?, vecúá 
wadicPaul.in 
auchentica, ( 






omnes. C. eo. 
Ly VDI..Ante quien puede el menor de man= Se exprebias 
darla ¿htregase quando, een d manera dene Paberativila 
de 2é os tubdir, 
Jerfecha, : entédicre qes 
q] Elante del judgador ordina aos 

0 rioldel lugar, deue deman- La 


dar cl menor reflitucion mio las E 


barr opinio 
Guido.dequibusper Alberan.d.authentica, 
«uchenticaiomnesabí videpergl. 2 
Scdoér.quid delegararijs:Scadde etiam.).ctiam.S.fi.É.de mino.E:de 
modo cicationisprafentiom Sabfencium,videibifignátes perPaul. 
deCalluvbietiam an fufticiar generale proclama. 











k denvecaudo.Adde.d.authenticam.fiomnes.éin corpore vndefumí- 3 





tur.vbi qillud qdperijepropterimbecillitacem minorisnon reflitui 
tard minore.Scnorhiciltuas cafumin quo index ex officio etiamne 
mine petente debetprouiderenebonaharediaria ¿iGipentar. 


CULixy 111, 


»Nonfolum minor poteftpeterereltitutionem dum efl intra ataren 


xxxy.annorumsfed etiara intraquadriennium poft,G ctiam harredes 
ciusiotra diétum tempus polfnecampetere.hoc dicita 








fedan politpetiretlitutio contra contraftum in Jocejn quofattus 
fuitcoram judice'lliusloci, Kibi reperiatreus contra quem peticur? 
Bald.poft Guillel.de Cugn.dicir quodnonin.d.l.2.quía licerin loco 
«contraétus fortiarur quisforam,precedit,fi agatoradcius obferuatio 
nem,non fiad elusrelcifionemalridem tener Panl.de Calibi porel 
eriam caufaxefliturionis (pecialiter delegariaprincipe ve Budice or- 
dinario.ltem coram delegato ad vniuerlitates caufarum potefl pe= 
tireftitutio.Scetiam corarn delegatocaufa (pecialisfiLedator in ali 
quoactu,8ehcreltitucio venitincidenter vi ibiPanl. 
CovbiScapud quem.Sin cap.fulcitara.deinintegrum refii. Stintel 
Figeiftam.l. dejudicibusordinarishabentibus certom túíbonal , fou 
crtum terricoriam , nam habentes iuriídiólionem fins terricorio 




















abherede 
ablte 


atur hic opi- Adtit,C.. 
mio lacob. de ybi8 a. 


e entrega de los dañosje de fred. 8 repro: Po e 


iScapudqué x 
































Seíta partida. 
nonpoffentiointegrum reflituere,vepatetin.d.1.6n.ScibiPaul.qui 
exhoc dicir,pcoráredtore (holatiam nó poteritprti relliratio. Tré 
ni iitralisiudex ordina ? quí habeat jurifditioné fine ad 
mviniftracionequinó pórcognofcerenitiimercofentientes, ve(untiu 
dicescartalari) X notar) quihochabécin priuilegiis,ifle enivu nó co 
gnofcit de re- 

Kicotioneglo. 





fil.y«póderatis.5wel.Limitaprimo!(1G.Lin preferiptionibus cóutrio 
nalibusprocedétibus ex contractu defandl,fiue prafcripio fue 
choaracutn defunéto ue cu minorecius herede.L ami”. ade ui 
.qugáparre,Caderettitamilitas: renentcómuniter doA.in-d.L. 
Scintelligequádo nullá factiinteraenítcum minose, fed fola máta 
aliáslecus , ve 

1. cf.» 
















losmenofcabos,que ouielle refccbido  4Ley.1X. Como el menor puede demandar en- 





fin.neq; E in hac. ff. de 
esiá poteric pe cn fuscofas,por pleyto q ouicfTe fecho trega delas cofas que perdic/]e por xiempo. —— verbo.obl 
clica Ea 2. C. iaducrfa 


a daño de fio poralguna delas razones 
fobredichas , que díximos enlas leyes 
antedefta. Ecljuezdeuellamarante 
laotraparte,a quien fazen la demanda: como ganancia que faze 
elifallare Gel pleyto o la conofcéciib, z ome de alguna cofa por 
ocljuyzio(fobre quedemanda la entre tiempo.Ecomo quier que detal razon 
ga)que fuefecha a daño del menor: de comocfta,fablamos cumplidaméteen 


ra arbitro,ve 
indid.L flia 
beturvbique 
ritglo.an pole 
Ge cópromi 
tan quisGtre 
Nútued”28 có 
cludit q) fic ge 


cúgl.tener ibi 


venditpigno, 
dicicen in 

laciter Albero Adtút 
in.d.Lfi.co.4. inquibus 
circafinem, q cauán 
in diéto calu te.refk.s 
dabif miuori ell nec 
sellitaio jo 8.C.qh? 
fublidi.argo» nonobíj. 





Referiptioen latin : tanto 
a] quiere dezir en romance 




















22€ 


Adtit.C. 
de t¿po. 
inúnte. re 
di. 


3d Ucomjcención 









1 


Salícetas pole 
Bar. quádo de 
falo quis par 
title hoc mo- 
do comuenid. 
Bal.ñ repro- 
bar ditú glo, 
videibi p eos. 

Lemarantef 
Concord, 


ueltornarenaquel eltado en que cra an 
te:de maneraquecadavnadelas partes” 
aya en laluo fuderccho, afsicomolo a- 
ujaprimeramente. E cftareftitució pue 
dedemádar entodopleyto o conocen 
cia, qelouieffefecho a daño de fi,ofu 
guardador,o fu abogado. E tal deman 
dacomoefta,puede fazer el menor cn 
todo el tiempo:fafta quefeade edad cú 
plida deveynte e cincoaños:e aun en 
quatro años“delfpues deflo:e non fola- 
mentepucde cl menorfzer demanda 
falta eftetiépo,masaun fus herederose. 









újsibi políti. 


Adde.l.certíl. 
$:in papillo. 








els partes, Ade 
Adde.livCudecempo.in integsrellivSedan cúdánú fe 
¡ventifimam dabuncur minori eri intaanni? prou danturtali cas 
«eclefizefifco Scrcipublicarvt habecurin.I.i.infia co.8enor, plot. 
dereltinintez.lib.6.videtur q non,quiaexprelle canti it bic 
revttantá der quadrienmiiia8c hi propterdánum enormif 
lud voluerarilla.l.expreifTezprontfecicin cafusd dfn. Pres 
tereaell diverla ratio inminore,cuj quadrienniúnó currar dic lalo 
mis.fed cópleto5.anno,vthic 8 inad.1.i.Sedin contrarió facie, quia 
ideo ecclelia Sercipublica dafreflitutio, quía vtuntar jure minoris, 
¡Stacuaditis.dein integarelli.l.res publi.Cuex gb.canf maño. 
ary mit lin.d.ca.q (icutpofl quadriennió non datur rellitutio 
minor lieneoseccletia, Irem,quíaró emincocifóimi dani ito imitar 
a minore,ficvtin ecclefia.8ciflud vi -equivsita camé q tune tépus tri 
ginta annorú cóputetura die le(ionis.vtin-d.laf.facitad predidad. 
«de indi.vidui.coll.S: quod perillá.).dicir Bald. ú 



































«cle.non alien g].fuper verb.enceniz. 
k ¿qui dicebant q etiam iudics 
oficio fuccurracar bis qui vltra dimidiaro dafli preci) le fanta 
e A freberederas.Mdde.J,2.8c qual pertorum.C.detempo.in integre 
ML Lnon folam Ed sefli.Scan bencficum reflitutionis 
re «divlilioin peculiorvideglol.8i Bartndl. 
ilegiu tamen competens pupillo , quia 
ex pluribus.Sribi Barto. ffide 
Lex. ] X. 
xannoram autioftancn incipit curvere contra adul- 
ia mifiin alcerius perlonapraferiprioincepit, quiatunc continur= 
1 mipore,(edrefituerarad tempus quod contracnm cartitipra: 
>rioautem triginta amnorum,velvltra incipit currere contra mis 
y fed reflituetur aduerftseam.hocdicita ; 
£ € avo» corre. Eric preferiprioneslógitemiporis vel minoris ¡plo iurea 
minoribusnóincipittyvchicScin.L.fi.C.in quib.cafib.in integ.refli. 
no ell necell.Leriáci.fEde mino.l.bongfidei.in princ.Edcacqui.rero 
vi-iunéta.Lnone(lignorúsC.quib.non obiciólong.tépo.prafcri> 
prio.non ergo hodic(licet minor fielapliuro eps ad fofuédú criburá) 
idicin cómifstcó raletépusnó currar minori perillá.L de 
notabi.6% ibi vid.Lo.de Pla.C.defund.parri.ib.n.8c 
¡Cyn,ScSalycer.Cade adminillscuto. Alexá.con= 



















































.hercaSiquod notacurper gl. 8 Joana 





la tercera partida defte libro,cn las leyes Ipre 


quefablan en eltarazon. Pero dezimos 
quelas ganancias que fe fazenpor tiem 
po deveynteaños,o dende ayufo, que 
non corre f ninguno deftos tiempos, EA : 
contralos que fon menores de vente picas pora 
ecincoaños,nin contrafus colas, nin gacrter d 
les empeceen ninguna manera, para ae 
perder algunacola delo fuyo portal ra caña curreso 
zon. Eclto fedeue entender, quan- o 
dolosticmpos de tales prefcripciones, on dai 
comiengan a correr contra los meno- 

resfeyendo cllosnafcidos. Mask ante 


di.J.cú manda 
to.ffidemino. 
8: fopupillos. 
in authenticos 
deharedio $ 


















tutioné, [Eli 
mica do pre- 
feriptiomib”ce 
flamétarijs,ve 
intpeatellatoreprefixo, quiacurrit minori,datortaméreflitudio.ve 
in.13.5.8 heresdf.de mino,vide quodnerBal.in.).purillorú.C.de 
repad.hreredi.Potericeriá minor percre fe reltitui adúeríus prefer 
rionem cóuentionalem ortáá cotractu defunéti ex capiteignorátig, 
ex claufula gencralinfi qua mibi.£c.fecundú Bac.ina ñ 
mediú cómen.in.2.0ppo.Francif.Balb,in tratta.prelcript . 
col. verf,2. li em limita E fecúdoin preferiprionib%iadiciali. 
b*vtintperriennij quoduracinfátiacauf:eprincipalis,velaliorépo- 
reperftacucó abignacoinflantiz cane ná curriciminori, £nó dacur 
reltimntio, nifiín (ublidiá tutore vel curatorenó exiftente foluendo. 
Similiterci curriteps darú ad appellandú Stad profequendí appel!: 
tioncimgLin.l.auxiliú.tEde mino.datur tamen reflicutio minori etiá 
tutore vel curatore non exiftentefoluendoprobaturin.l.1, d.2. CLA 
£epius ininteg,refli.poltu.8ribi Bal.Bar.S Baluin.d.1.6.Fráci.Balb. 
io.d, (uo traétatu.fol.64.col.4.verfi.predidtacóclulo. 8 idem vule 
Angin.d.l.6. ita eciá in tpe flatuto heeredi ad conficiendú inuen 
tarium ná curritminori (aJuo reflitationis beneficio,vtin.d. il 


























































libe.Limita esiáán ca.auchend 
ez fiminor.C.detépo.inintez.relli.Srin rpo dato ad petendum bo= 
norumpoffeioner,fecundá Barain.d.).f.col.fi.ltem limitain tena 
porcanniprafixiad pctenddinueltirurásná curritadulto faluareflis 
turione.vtin.$.ptereafiquis.iunéta l.8cibi Alua. Si Prapo, depro» 
hibi.fcud.alic.per Fred, Erancif Balbain.d. (uo traétacu. fol.65..colu. 
verhs.falli.Scibi videper eú depleriptióc Mlatutaria vbi.co.2 in prin. 
refereClaudium Aquélemain.).naturaliter.6.colEde vfuca.dicttem 
q cóisconclulio ell,q preferiptio latutaria currit contra minorera 
adultú tempore minoris artatis Sc dormit temporepupillaris. perad. 
$.pritereali quis.8cintelligi videcur fine trafteturde lucro fiue dedá 
no,fecundum Bal.Ange.6i Paul.de Caftin.d.L.fallittamen ¡flacó 


1.cumantiquioribus.col 












+ clufio,quandoprafcriptio flatutaria fuccederet loco praferiptionis 


legalis namcandem lorticturnaturam,videibipereum.verficu.fallie 
ia concluñio. Addectiam circa preferiptionem flatutariam,quod di 
citBalvin,l.fiwmater.C.ne de far.defundto.8cin.l.;.C.quibenon obije 
citurlong.tempor.prefcript.Bcin cap.1«colum.zequo tempore miles 
8cinsS.potró.qualiter feud.alienspof.Scin.l.omnespopuli,collm.10+ 
ff.dciullitia Sciure.8cin.l.cum notiGimi.column.prima. Co de pra= 
feriptioyjo.vel. 40.anno.S de pralctiptione retrahendirem protan. 
to peragnatum.vide Alberiio.d.l..columa.S: Abb.incapi, conf 














inli. Cade du- prof. 











Se Areficuco 


Titul.XIX.De la reftitucion delos menores; 


deintntegrefi.vbi q currit minori (ed refticuitur, fed ta 
.5.ordina.regawbi difponitur,gp nó det ¡Qocaftrefti 
tacio.quid autem de tranfcuríu blensi,vel trienuij dati emphiteote, 
an currar minoriwvide glo(T:in.L.fi eucoris.Cade admini(tra.tuto.dum 
tenet q) non currarillud répus minori Albe,ch poft Vberan«d.l. fin. 
colz.vulecon 
srarium. vid E z 
Mpss, (quid qn nalciclséa,o fuelfen eftablefci- 
exiá (1 minor dospor herederos deotros,oniellen co 
mégadoa correr?,cótra aqllosagen los 
currar contra menoresheredaflen:cftóce bié correriá 
e Pleripio? — contracllos e empefcer les yan.Pero po 


vide p Alberi. E ALA a 
inleg y drian demandar refticutió”, deltiempo, 


OS que contracllos fucife corrido, miétra 
A que crámenores.Maslas pre[cripciones 
difinguic, p  quelondetreyta años, o dende arriba 
e daa empecenalos que fon menores de ve- 
currebat pre» pa 
fcriptioexiges yntec cincoaños,e mayoresdecatorze 
bar decretiin- 
rerpofitionz,Sctunemero jure non currit gain talibusvenía eratisni 
hiloperarur.Siveró nó exigebar decrerumn E prateriptio inchoawic 
anteveniáimpetratá Sciudiciincimatá, Seran noncurrat, quiapro= 
aninoreadhuc habetarvtin+la, £2. C. de his qui venia eta impetra. 
autpolt, Setunc currarcumcffeétu linerelliturione:quiapro maiore 
habetar.Jréaduerte q in calibusin quibus de iure veteri currebat pra: 
feriptio exiá legalis minori fine (percilivationis fimiliter ¿e hodie cur 
xet.neg; dabicurre(lirurio.Sed difñcile ell inueílizare tales cafus.vid 
er Paul. de Caftin«d.l.f.cxemplificantem in actionibus pretoriis q 
niunturanno vel minoritempore,ytin redhibicoria,Squanto mis 
norisvideibipereum.6iperFrancil Balb.inud.craét. fol. 64, cola. 
2 2 Evafcieffen,Licer exilterétin vrero,ytin.).etiácila picola..d mino. 
3D 41. Acorrer.Approbatopinionem Azo.infumma.C. in quib,cafibus 
intez.reltit.non eftnecelTaria.d cólter upprobarar $ reprobaropi 
nionem V ber.£c Alber.Papien.8clacob.de Are.qui dicebat nó cur- 
rereprafcriptionelongi téporis,vel minoré minor, fine corpra eNTer 
cum defuncto,fiue cú minore quiita intelligebanc.d.Lfi. pertextn 
1,6.in (1.C.6 maior faftualicna.lin.decrero.ra.hrab.quam dicit verioré 
Alberi.in.d.J.fi.co.1.dicésita de fagto obtinuille corá magnis peritis. 
€ Gefiracion.Adde.C.fiaduerf.vfiacapio,S.L.ctiam ei. tf de mino. 
d e layoresde catorzs años.Córra pupillum enim non curritprefcriptio 
1bona fidei.fdeacquir.rer.domi.|.ficutin rem.vbiglo. C.de prar= 
ferizowvel.49.an00. 
Approvatopinionem Azo,ócloá.dequaingl, fiad.l.fi. 
quecit cóisbene ifacentur:gp li praferipcioincepicá minore y era (ic 
opi.Alberici.de quain.d.gl.cum compleri non pobirpra(triptio, ná 
fiin rate maiori.Seriá quadriennio laplore(licutionis, Srideo non 
| competererrellitatio.1.6i.C.detempo.in integ.reflitu.Scita tener Al 
bericain.d.1.fi.Cuin quibuscau(.col..4.Angel.ibidem.col...8 Alberi. 
lenuo quaro.C o.in integ.xe(ti, Odofr.cñ 
fi.Cuinquib.caufinintegarellindicit y exiáfi prefer 
piio incipiata minore,Sc (ic folum compleacurin maior arate adhuc 
deturreltiturio,quia cú lafio expraferiptione confamarur in maio= 
xiatate quadriennium incipiccurrerea die confummarg lrfñonis.arga 
1.1.$.annus.ff.qñ ade pecu.e(tanna.S y quadriennium incipiar a 
completa pratcriptionetenétBar.Sccóiter Dodtin.d.l.fin. C.deté- 
posin insert ereposes quo fuitcanfara lefiofuit plus quadrien 
nio,veltantúdem, $ fi fueric minustunc foLum infra tantum tempus 
quátúfuietepus larfionis,videperBar.Bal. Ange.S:Salice.in.d.].fi.C. 
det¿po.ininteg.reltit.8 per Francil.Balb.intrada.pre(crifol.6jco. 
2.verlia.quzro.Ecclelia tñifemper habet quadriénió integrúslicerró 
oo Clem.1.deinintegrarelti.vbiSglo. vo= 
uitidecfTein priuaisperfonis fed pracedens opinio legillatorú e(t 
cóis.ex.l.ti fiinfracp.vFapproba.opinio.glin.d.clesvi.ibi. Aduer 
tetí q li Pleripcio fult coepta in minori atare Sccópletain maiori ata 
es adbuelaberlocó refilado ye diétú ell debertn intelligi q ñcóple 
tafuitin quadriennio,Sclicemerkiclafioin quadriénio(ecashi emer- 
fitpolt quadrieniúccócinuú,quia cútúc reftitutio orta denegareipofl 
eamulco magisimpeditnatiuicasci”,fcdin Bar.inad.l.i. C.detempo. 
in integ,refli.infi.8 fequiruribi criá Bald.in fin.dicens ele notá 
y £ Goyatro años. Eta quo temporecurrat quadricaniom,vide ingl.pra» 
cedenti.¿xiítad tempus ab inicio eftveilesvnde non curritprobabilis 
terignoranti Bal.in.L.falfam.Cof exfall.inftru.Jafo.in, $.rarlus. col. 
16mlti.deadtic.Erancil Balsvbifipra.£ol36.c013.Alex.coní.63.co. 
4in.4.volumi. ez finalis, 










































































































us 


29Non folim minor, (ed eriam ecclefa rex vel commenitas iuitatis, 
vel loci re(lituitarincra quadiennium ¿tempore kefionis, veminor: 
fedíilafio in alienatione fuitvleradimidiam jul preti)reflicuecurin 
trascxannosá die alienacioniscomputandos. hd. 
e eglofas.Eccleñare(publica efl,quiaius publicam confificia facris, 4 
ES y : 
Sin facerdoti- 
ed z 2 buslafidcia 
años%ecorren cótracllos,comoquier fin xiun « 
que puedé demádaral fuezreftitutione a 
Pes s ori, 
o atalllza 
eltiépo Gfuctó de menorcdad,c han de i 


cis.de 
mas gtro años £,fegú qes fobredicho. 







MLes.X.Como las eglefías e los Reyes elos com > ¿lituvinintez. 
cejosypueden demandar reftitucion,poraque= ¡nl verla 


aa : eniadfiné, Ee 
las mifimas razones que los menoros. nota yy potelk 


ecclelia petere 


ñ Zole-  Tellitutionem 
Orquelosbienes de las Eglo- 








alien.anaútpofiit per 
eo q concerniefua dignitatevel beneficiñ:wi.Abb.in.c.proillorá.in 
vitimo nota.de praben,vbireferenor.diétumlo3.And.in«c.veniense 
detranfadiio. p li perfonaecclefiaflica contraxies obligario fit per= 
fonalisveluti(uperfradtibus (in confequentiá ledererar eccleiapo- 
teritpeterereflitucionemininregram, fecusvbi ti Lederetar plona 
quo adfructus quosfacicbar(uos.Scibi cidallegar gl.2.in Cle. vna. d 
¿nintegwre(li.dútener q vbi ecclefia nó Iedicurlicer Ledátur perfos 
ecclelia: nó cópeticrellitutio,poterit ergo capitulú alicui”,eccleliarin 
bonis (uispetere reftitutionéinintegrúsprourciá firmar Inn.in.c.ná 
G-deprabE.qicapitulú leditin iurib? luis fecus(i lederencur plonaz 
£ngularesiplius capituli vel epsiniuribuscópetentib” perfonae fx. 
routdixitpradiétagl.écecia Abbain.cu.co.pe.d in integsreÑfi. Gi 
Bter holpiralia, Sc alia loca pia gaudent hoc beneficio, fecundúlo.An 
dicán.c.a:de inintegore(Ylic6adk in.c.requihilli.de tella.bonustexcin 
1.0/a.C.Afacrol.ecclesAbb.in.d.c.1.co.pesvbi dicitg collegianó pia 
nongaudenthocbáficiofabdiceñ,p gaudebitcollegiúlcholariá, qa 
in colunemult minoresag/annis,vi«erid Abbaí.c.relatínel.1 de cell, 
infhofpitaliaveró priuata non con(trufizepianftoritate non gane 
ent priuilezijspiorumlocorum vndeneg¿gaudebúrin integrum re 
flitarioneneqyprafidentestalibushofpitalibuspriuilegijs lericori, 
negyreliétaho(pitali acquirenturfibi,fed eps diflribuer inter panpe- - 
res.Bal.notabilicer.in authen.hociusporreétmim.co.2.Cade facrol.cc 
«le.vid.percunder in.l.orphanotrophos¿in verfi.quaro verá lex.C. 
deepis áccleri, Senorabiliter pereúdem.in.].fiquisad declinandam. 
1. S.13.col.C.de efisécleri.Scnotabiliter per Rochum in tradta.de 
jurepatro.foa8.819.8adde Abb.in.ca.deconfuca. notabi. 

































h ExgsEtnimiramal Regibusinregislalscompersretcao, a y 


apudcoseft vniuerlalisrelpublica romanorú. vttradie Bal.inal.3. 

ad Trcbelvbi dicit,qp vniuerfalisrefpublicaromanorum non eltuifi 
apud imperiú,6c etiñapud Regesin fuisregnistn e Cum refpublica 
romanorúhociushabet.vein.Lre(publica.vbi gl.C.exquib.caulma 
io.fic eriam Regesdeb£chabere Sex hoc viderur male dixisTe Pen? 
quérefere Alberisin.d.I.refpublica. q Rex Francizin caufafua,vel re 
gpinonpoffetreftiri.Idem etiá voluieLucas de Pennain.lacubicula 
Tos.C.deprepofacrienbiculiib.1».Cuiuscótrarió caverurexprelle 
iniftall.8cidem videturprobari de jureantiquo,ve habeturin alaren 
publicam.C.deiuracipubli.li.n intelligendo de republica romano 
umque efthodieapud Imperatoremvel Repes,vtdixi.8e ve declas 
ratBalin.,.C.deharedita.vel aQio.vendi.duplexell pacrimonium 
Regisvmum quod appellatur ifcale,putaintroirus, E exicus camerz 
fifcalisaliud appellaturrocius patrimonij regalis,Seque funtin ater- 
no patrimonio regis, Écin verog; patrimonio intelligeremeliflácum 
indiftinGr¿loquatar,Ecmilicer cadem rario,Sfacitalfina. Coqui dar. 
tuto.pol.ELidem]ulianus,$.cóNar.verluli vero fallullianoshortos. 
$. de legara e, Cudefund.parri.pertorú.Scgibi perglin rubrica. 8e 
non benevideturdixilTe Alberic.inad,l.refpublica.cum conchudit, 
fifconon competacreflitutio dicensnon fubelTe eandemracionemán 
fifco que inrepublica,quia refpublica romanorum ell omniú capue 
demnapira e acibusiabeltiabonibus qué Slcus, 6 quialcus dere 
fpublica,non (funtidem , vpatet. Cane fifcus, vel refpublidin rubri- 
camam potimperñum tranflacumin principem republica Roma» 
orum refpublica abfolurefumpta ef Fifcalis imperij,uel Kepissve dí 
xic Baldus vbifupra , % teneteriam Salycet. in dita. Lrelpubli. 



































15 


fiasS,e delos reyes"! ,e delos  dum,velnul- Adtit.de 

Jitatem córra- ininte.re 
iudiceecclefiaflico.c.ad nfam.Scibi Abb.dereb, ecclíarnó 
insegeñiceicao perperfoná eccleiz pro creó. 




















pu. £ad 
tú. C.etiá 


perproc. 
caul.relt. 


jas 













Sefta partida, 





cañnprin.glo.8cibi Barto.quilatins declararquádo res publica, Sefi+ 
1cus(intidemún rubrica.C.dejur.fifciatib.ro.haberetiam princeps,$£ 
Sctertiú genus parrimoniigdapollafprivaca , qd habectáquá 
titius,8enó iquá princepsfeures.vecradie ¿Al 
procuraror.SibiCynC.dedéd.Scinisto rertio patrimonio nó vide 
tur, q proce E 
dachuinsaledi- ao 
fpoliio Sepor  COncejos fe pierden ofe menofcaban, 
fet procedere, por culpadelosq los hanaprocurar, o 
quod Perras orengaño del E poreaden 
Muacusab ar. Porengaño delos otros. E porendefuc 
bericdisir,8  cftablefcido antiguaméte, quetalesbie 
huiustentida 424 il á la. dá 
La Laca de Desayá aq] preuillefo,eaqlla mejoria, q 
Pen.vbi fupra. han lascolas delos menores de veynte 
dic E ecinco años.Ondelos que hanen po- 
Elias ua derbeen guarda las cofas fobredichas, 
yationereipu- pueden demandar reftitucion fobreca- 
a davnadellas quádofe menofcaballen 
curar $6 fera POrtiempo,oporengaño, o pornegli- 
vacralibeneli 
cio gauder, Se 
gp fi alias in (peciali córradtu qui cómoda vel incómodareipublice 
nonrefpicereriplerex (eu ciuscameraladererar nonelTer reltituen- 
dus.arifamofs$.hoctamé.Mad.l.luli.maiellasi.c.q lincera. 45-dif. 
Etfacitad pradiéta y not. Ange.pertex.ibiin authético,vecú de ap- 
pella.cognof.5.i vnú.col.8.inst.nota.q fifcusporeriele reflituere có 
¡oneminuentarij equiparádo fileú minori.facic.ls.C. 
defentáaduerffifeú.larvrerra.lib.10.Etan regina regi: 
¡to beneficio Luc.de Pen.vbi fupra mouecillá quallionem+8 par 
lasicafuitpronuntiacuminfanore diz Sácieregine relicte quódá 
inelyti regis Roberti,cum deceptafotetin venditióe caftri motis Al 
baniipfe tamen concludir non gandeacregisvxortali beneficio. 





























































a pprobatopinionéAzo.infumma.C.liaduert, víucapio. 
in 1.Scglin.larépublica.C.deiur.reipublilibar. $ Guido de Suza, 
Jacob de Are.£ Dyn.tx Vber.$e Alberi.Papicn.S: Odofíe. Scaliorú 

»erlo.Andrinaddizad Specu.tit.derellitu.in integ.Squís 


perAlberivinlrespul ulmaio.kre 


¿lcimadales publi 













quis auten 
q vniucrlitares pillorú cer- 

d.C. erjáper procuracoré 
eppollecrellitai, $ opinio 

-d.Les publica, cólterap- 
fublunelafidibus, E qua 
«diminilbratores, Selrpe 
1 Alberi.contrariam opi 
tam.l.partitarum, culus opi 
8 alijin.d.lrespublica.concia 
¿ntopinionem efTe q omuisciuitasvel quod 
derprivilegio reipublice,Sc deber reflicui in integrú 





quwapproba: 
probar, Sc defaéto fernarur,quia defid 
¿calizciuitatesvlera Romana reguntar y 





perbaratores de lriéto tñiare credere (e 
nionemell 
no! 









viorem,tene 








nia non veprivara,liceclitparuavniuerlitas, Sélicet tas 
fiefuppotita alicui do:minovel principi, Scita approbacur 
erteyop res publicalunacar in nnltis ve pupillus sin mulás 
Huspin muleis minus , quam pupillus, videlaté Joan, 
'mpublicam.Cade jur.rci publi Jiba. 
has en poderaHabes hicsq (yndicusvninerfitatis abíque alio 
mandato potefl petererelliturionem. Adde Bal.in.La.Cactiá 
ocura.canfam relticu. Sloan.de Plat.in.l. rempublicam. C. de 























úi.camdein integ.re(Wi.Lib,6.8 Clemétanco.tito 
a.Scibi Bar.Scdodt.Scinol.1é publicá.vbiloá.de 
pub. probatur dr hic q éccórra Ploriptione 
x bñficiórelUcuiisinera quadriéniú á dic cóplera pre 
¡is quie erat queflio antea dubia.vr tradit Abbin.c.L.col.pen. 
depralo in.e.túexliteri.colss.deinintegerelindcvid 
glvin authenticoude ecclefiallisiegipro remporalibus.coll.9.óciflud 
quadrieniú ell i principio veile,vt parer inad.cdininteg.teftic 
¿e ponderar Abb.vbifupra cóli.fidhoceriamtenerFrancile.Balb*ia 
traa.prarfesíptio. fol. yz.colú.:.Sccontra laplam huius quadriennij 
nó daturreflicutio:quia alíaselerprocedercioinfinicú. Abb.vbif 
pracvid.L.yaticag.S quicibidixi,j.parúta.5 3 quo tépore incipiat 
curierciftud quadrienninm,quando ecclefa vel respublica petit re» 
Aitucioncin,quianon probauitía termino,vide per Abbavin ca. con 




































ramaadfi.dejniatez.refihodie vero prowifium eltcircahocper.1L.S 
ordinacionesdeMadid rellringentes tempus lo quo petaca. 
4 ótas delamentad del precinApptubatopinienes glo. 

dereb"ecclel:móalien.fiperverbo.enorme.S 
declararurtex.cúglo.in.caderell 








DEl 
ot.bene: 











tíbimo, vriúe 
competar re- 
flitatio exam 
polt quadrien 

dé 


gencia deotri. E eltopueden deman- 
dar, defde el día que recibieron el en- 
gaño , o el menofcabo , falta quatro 
años “.Pero fiel menoícabo fuelle tan 
grande,quemontaflede mas dela mey 
tad delprecio d, quevalizalguna delas 
cofasfobredichas, que fucfle cnajena- 
dat:cftonce bié puede demandar emié: 
daercltitucion, falta treyntaañosf,deE  admitsion 


de cl diaque fue fecho eh enajenamien- a 


Dectaraf 
todela cola. ergohic q 


citar eminiena 
tifsimú có có 
tingitlefo vitra dimidiá iuflipretij:teneteriá Felivio.cin prefeotia. 
col.5.verfi.imóetiá maior.deproba.Curcius Junior cófil.141. colú.3. 
Calcaneusdóhl.a5,Ratione ergo enormis dánialiquafunt (peciasiter 
(tatuta,ve hic vides, minoretiamiurans,fi enorwiter ell Lilas poz 
teftpetereablolationé ájurameto,vedicic Abb.in capi.pen.col.fi.de 
empc.kkvendi.Sevid.l56,in f.tito5aparti.5.óc dicie Bar.pull gl. in.luf 
alius.5.belliGime, fp vi autclam. q potclt quis propria auctoricate 
recuperareres (las,quindo alias peterecur enorme dammum, vide fi 
quispervimarriperecanimalia tua que facilius pereunt vel vincas, 
quefiremanerétinculta de facilido(lruuntor:quia tune faciliter per 
mitcicuri 6 toriatecarecupetes gun nal eb permite 
a 





citin. d. 





cúdicic % for 
fam emine: 
lin 
































xerur,que non lic defacili perenni,Scvide exjam quod mí 
Kc.valla.quic £.coL..vertited dvbitacur verá cócra (dá pro 
cell, e paciioramen.firm. Dreefumá 
turnáque dolusín juferer nem cnormifsimam,vetradicPava 
de Caftio.l.feruo inuito.facú prator.fF.ad Trebellia.facitl. fuma 
cum ratione.fdo pecusvertitod dolum.Be.l.nomen,s.1+HH delega.ze 
gue fuefe ensgenada.Ex hocyidetur q iunétis verbis preceden 
qué loquitiflalex,quido rex eccleliavelres publica veliefe reflitu 
cómapreleripricnonátic elaplo quad:iennic nó polfer, vt paretex 
J.7.cit294.paric.cú enim harclex cófideree dánum graue feugravió 
fimumbhabitore(pe£turei feu cau adiplam révelcám : quia loquié 
dedánodatoin dimidiavalorisxci, Sc vleraprour alias iniíta mate- 
ria(eu (imilinotera H fprofod. 
Inno.in.c.quintavallisade iurciur.Bald.in.l.pe, C.de arbit.quádo era 
daturdeprafcripcióenó pSthaberiifta cófideratio: quia cú tora res 
raferibacur,femperdinú elletgrasi Gimúita cófiderádo, vndeiura 
ivoirátiaquadrieniú aduerfus preferipcionéniiqui praéticarent :ha= 
bebirergo locum ifltalex,quádo prediéteperíone lardantur ex (nía 
velcórradta,velaliasqui perpraleriptionévbi polsichaberi confide 
ratio, de quahic..qy non efletdamnum in totare,fed contra hocvide 
turnálilzefo provenirer ex foía queres eccleliar regis velrci publica 
perdereturín tot, ex hcreciperctar dinú enormibimá non pór 
dubitari quincópeterecrellimtio,vtprobal ind. c..de rell. intego 
Kbs. cli poll quadicniófimiliterergo erit dicendú filelio 
intota recauletur ex pruleripriós, $ q haicin illa. L dicicur de Lelióe 
vitra dimidiáverificatus, q 4 ocederficócingielefio intora 
so.Preterca ¿tres dialienari p ionz.alienarivisffde verbal 
gnifi.Squir tradúrdodiinl quib.caul.ininteg.relli.nó elt 
necelT,vndedicedi vi qiftuddánúgravifimáinida materia cófide 
xeturhabito re(pedwipliusrei ad qualitaréperlonz,Squantitaté pa 
esmonfjillqpaicuhoe dt Kchabeinfimiltn. fed Sl 
Secperitaf1.6tibiper gl $cdodl.M.deiudi.perBariin.ladmonedi.cos 
pe.verí.fed ell aduertendum.(E deiureiuransScitain terminis vulegp 
¡tud cofidereíSocin.a.vol.cóli.266.colutincipirjin caufaque veré 
intercapitulú canonicorú.écloquiturintellitutióe córrapreferiptio 
néhocidévultial.partitarú.que cria loquiturin kefióe ex curfuré 
poris.videtamél.5.titu.29.partita.2,que vulctm dari quadriennidad 
reflitutionéperendá cótra prefcriprione.Sadide.lo.ciuldetitnil 
forrérelpódeas,q limitencurnili dáná fic enormifsimá habito refpen 
étu:de quo dixiad qualitatérei Siperfon=, S:quátitar€ patrimonije 
ET reyna años Habes hic prefixúrepusintra quod petigobet refitu- y 
ea dinaalicnormibiaia ano metal Viale sanan Jus 
coi, Seforgilla raxacio habuitcófiderationem adidqd habecurin.l, 

































































































dnollrá. ely 





4 
j 





Titul.XIX De la reftitucion delos menores. 16 









l go:amnofcilicer veaétiones minotit 

ario preferibicur Se imeilizes veia 
Jo.quicur de beneliciore Bicucioni ¿nai (agere elit eccleña velciui 
tasaciloneordinariaybiaiias de iure cominuni competéd veluri ex 
deccprionevltra dimidiamintipreri)in contraétu venditionis tune 
ellernccelTarius terminas. 40, annorum ad praferiptionem ralis dm 
Ei onis,veia anchentica.quis actiones.Cadefacrofamecclel. glo(T. Se 
dofoim.l+.C.de refcindovend.deglo, adnoltram.derebsccs 
dlefirnonalicn. Deactionibus vero comperentibus regi vel hfto, 
quotempore pre(cribauraravide PrancilBalb.io (uo tradta,praferis 
prioachar.g2«colawvbi de principibusnon recogno(tentibas fuperio 
TemoSchar-5o.Sc5ugloibi Bal.in,la.Cacommunia. de víicapio. 
8: contra beneficiumre(lituionis competens regi pro rebus patei- 
“monialibusregni vel ifcalibus preferibitar quadriennio,velf dam- 
num eit enormifsimumao.annis.vt hicvides. Sitamen fit qui fuíe 








porenó limiratg.¿0.annc: 




















deceptusin contradtu emprionis velvendió 
priuaca perfona que non gauderbeneti 
La br.5.ordina.segal.quod 5 
deceptio vitra dimidiam ia pre 100 lic audicndas < 
elaplo,dolo aliternon prebsto quam ex 
1.dolus.C.dere(cind.vend,Sitamen exalijsargume: 
doloex propofito, tune videcur quód age po 
nium.juxtaid quod habecario.L6.ct.ó.pare 
Taurinis.Stidein videcur forte dicendum,b leño! 
'ma,quód excederetnimisvltradimidiomivll pres 
xxin.LsójngloCfin.ima.s.parúta.g.neque repugnabied 
quiailla adiedtio plus vel minasficabíolure dista ad modicu quan 
tituter referenda effyocio hoc prarfertim corrigar alias, maiusten? 
pus hmic aGioni indulgentes.l.hacatio. fdo verbornlignificas 
tione. 














































































EN'SALAMANCA, 


Encala de Domingo de Portonarijs,_Impreflor defu 
Catholica Mageftad. 
17 O: 








TABLA DEL 


OSTITVLOS 


dela Serena Partida. * 


ITVLO primero , Delasaccufaciones que fe 
fizencontralosmalosfechos, e delosdenun- 
ciamientos,e del oficio del judgador, que haa 





pefquerir losmalosfechos. folio.2. 

4 Titulo.I.De lastrayciones. folio, 15. 
4Titulo.JII.Delosrieptos, folio.:8. 
%Titulo.H.De las lides. folio.2 1. 
9 Titulo.V.Delascolas que fazen losomes, porque valen me- 
nos, folio.2 2. 
Titulo, VI.Delosenfamados. + folio.22. 
“Titulo. VIL.Delas falfedades. folio. 5. 
Titulo. VIT..Delosomezillos. folio.29. 


4Titulo.1X. Delas detonras que fehan fechas, o dichas los 
biuos,o cótralos muertos,e de los famolos libellos.folio.z 2. 
«Titulo.X.Delas fuergas. folio,38. 
Titulo. XT. Delos defafamientos,e de tornar amiltad.fol.43. 
«Titulo. XII. Delastreguas, e delasfegurangas, e de las pa- 
205. folio. 44. 
Titulo.XIM. Delosrobos, folio.45. 
9 Titulo.X111.Delosfustos,e delos fiernosque furtan a fi mil 
mosye delos quelos confejanzo los fuergan que fagan: mal, e 
delos guardadores que fazen farto a los menores, folio. 46, 
4 Titulo.XV.Delos daños losome, o lasbeltiasfazen en las 


colas deorro de qual natura quier que fean. folio.56, 
Titulo. XVI.Delosengaños malos, e buenos, e delos bara- 
tadores. A folio.63. 
GTitulo.XVIL.De los.adulterios. * folio.65, 





Titulo. XVIII.Delosque yazen con fus parientas , oconfus 
cuñadas. folio.70. 
GTilo.XIX.De losque yazen con mugeres de ordé,o con biu- 
daquebiae hone(tamente en fu cala ,o con virginespor fa 
lago,o por engaño non lesfaziendo fuerga. folio.70. 
Titulo.XX.Delos que fuergan, o leuanrobadas Jas virgines, 
olasmugeresdeordé,o lasbiudas Gbiué honeltaméte.fo.71. 
«Titulo.XXI.Delosquetazenpecado de luxuriacontra nata= 


ra. folio.724 
$ Titulo.XXIL.Delosalcahuctes. folio.73. 
«Titulo.XXIII.Delosagoreros,e de losforterosye de los otros 

adevinos,c de losfechizeros,e delostruhanes — folio:73. 
4 Titulo. XXIIL.Delos ludios. folio.74u 
4Titulo.XXV.De los Moros. folio.76. 
4/Titulo.XXVI.Delos Herejes. folio.78. 


GTitulo.XXVII. Delos delelperados que matan a fi milmos,o 
aotros por algo que lesdan,e delosbienesdellos.  folio.8o. 
«Titulo. XXVIM.De los que denueftana Dios,c afanta Maria, 


ealosotrosfantos. folio.8 1. 
9 Ttulo. Veynte y mueue. De como deuen ler recabdados los 
prelos, folio.83. 
9 Xitulo.Treynta.De lostormentos. folio.$3. 
9 Titulo.Treynta y vno.Delaspenas. folio.91. 
$9 Titulo, Treynta y dos.De losperdones. folio.95. 
4 Titulo. Treyntay tres. De Ggoificamiento delas palabras e 
delas cofas dubdoflas. folio. 96. 


«Titulo. Treynta y quatro.Delasreglas delderecho.fol. | 101. 


Titulo.I.Delas acufaciones. 


EIncipirfeptima pastitas 
IN SVMMA. 


jurgia(unt:proucrb.capay» 


d Ucrudamente.Quenonitaacerbépuniuntar,f perla 


1.ft.ad.L.Cornt.deSicar, 





gerintal 





%a (Op ridanga e arrenimiento. Alibi dicit Augullinus, quod dix res e Use merecen.co enim ipío, quod quispeccar, correflionem mere- 5 
faciuntin homineomnia peccata,imor.. (. Secapidicas: timor 

facic fugereo= 
mia , $ fune 


carni 


mole - 


Sta : cupiditas 


facit 


habere 


omnia, que 
fune caeni lua 


vias 


2h Gcomecnnarn 
ra.Addeluin 
prin. ad Ma 
cedo, Sribigl. 
«fl enim con= 
fuetado alte: 


ra natur: 





zen 


dequidá cero 


sant li 


confue 


tudinem mu- 
nonco 


tante. 





non inuertar 
cófuerudo: qd 
non aiduita 
te dureturzgd 
1ó vínicedars 
quantis quod 
pre amiratas 
dine prius ex 
horrebát ví 
ipío mal in 


lulce 


conuer 


fum elt,vulne 
xi vetalto, Se 
negletto call? 
obducicur: Se 
e Jolanabile, 

quo itenfbile 


e, Ba 


Bernar 


dusalis de cón 
fide. ad Enge 


nium. 


.col.1. de 


Philofophus.. 


2.Ethicorum. 


docet 


3 habit? 


virtutú, Sevi. 
tiorú ex aóti 


bus 


caulari. 


Addelaré per 
Lucam de DE 
ma. nal. mifsi 


opinatores 





de exa. tribus 
liuo.vbiiu (pe 
die de mulús 
in quib? ope» 


ratur, 


Scarten 


ditur,confie» 


tudo. 


Ce fazer con 
Pobernia.loició 


'oltnis 





ecca- 


tifupetbia sec 
clefialt. cano. 
de vbi fuer 
fuperbia,, ¿bi 
erir Se conta 


amelía: 
biorw 


¿inter fuper * 


bos 


:proner: 


NA 


femper 





Aqui comiengala fete- 
napartidadeftenucítro libro,que 
fabla de todas las acufaciones,_ 
emaleficios quelosomes 
fazen,cque pena me 
relcen aucrpor- 
ende. 


Luidangate atreuimié 
8] tolon dos colasque fa 
| zéalosomeserrar mu 
cho. Cacloluido losa 
eS Zeta) duze, quenoníe acuer 
den,del mal queles puede venir por el 
yerro,quefizicren. E el atreuimiéto les 
da ofadia,paraacometer lo que non de 
uen,edefta guíla vían el mal demancra 
quefelestorna como ea natura b refci- 
biendo encllo plazer. E porquetales fe 
choscomo eltos quefefazen confober 
uja",deucn ferefcarmentados crudamé 
ted, porquelosfazedores refciban lape. 
naque mereíccn,elosquelo oyeren 
fe cfpiten,ctomen ende elcarmientof, 
porquefe guardé de fazer cola, porque 
nonrelcibiotrótal. Onde puesquecn 
la quinta partida defte libro , fablamos 
de todoslos pleytose pofturas quelos 
omesfazen, e ponen entrefi decomien- 
goaplazer de amaslas partes, de q nalce 
contienda que fe ha delpues a depar- 
tir,por derecho de jufticia . E otroli de 
moftramos enla fefta de los teftamen- 
tos,c de las herencias de losque mucré 
fobrequeacacicen grádes delatuerdos 
que conuiene que lean acordadospor , 
egualdad de derecho. Queremos aquí 
demoltraren cfta fetena partida, de a- 
quella jufticia, que deftruyendo tuelle 
porcrudosclcarmientos lascontiendas 
elosbollicios que fe leuantan delos ma 
losfechos,quefe fazéaplazerde la vna 
parte,e a daño eadefonrra dela otra. Ca 
eltos fechosa tales fon contralos man- 
damientos dedios, econtrabuenasco 
ftumbres,e contra loseltablefcimiétos 
delasleyes,e delos fueros ederdchos.E 
porque la verdad de los malos fechos,: 





quelosomes fazen, fepuedefabef por — 


losfudgadoresé-tres manerasg: Aísico 


vur.veiu extrauagá. qu funtrebes vadepoenacllinfignum cul): 


moporaculacion:o pordenunciació:o 
poroficio del fudgador faziendo ende 
e(quila.Puesen la tercera partida defte 
libro fablamosdelas pefquilas, como £ 
fe deuen fazer, e de todas las otras colas 
qles pertenelcen:queremos aqui dezir 
delasotras maneras, porque losfudga- 
loresdeuépunar defaberlos malos fe- 
chos para cftrañar los. E poréde moftra 
remosprimeramente delas aculaciones 
quefetazen por razon deflos males. E 
delosacufadores,ercufados,como de 
uenrelponderacllas. E quando deuen 
ferrecabdados. Ecomo,e porquera» 
zonesdcuen (er pueltosatormento. E 
de fi fablaremos decada vno delos ma 
leficios,quierfe fagá porpalabra, quier 
porobra.Afsicomo delastrayciones.E 
delosaleucs.E de losricptos.E dela lid 
ue fe faze enrazon dellos. E delosen- 
famados . E delosadulterios.. E de los 
matadoresquematan 2otroa fabiédas, 
o porocafion.E delas fuergas queíe fa- 
zencon alonadas,o deotra manera ma 
+ nificltamente.E detodoslos atrás yer- 
rosquelosomes fuclen fazer. * Ñ 





$8 Titulo primero delas 
acufaciones quefe Fazen cóntralós'ma- 
Josfechos,c de los denunciamiéntos, e 
delofficio del júdgador qha a pefque- 
rirlos malos fechos, 


Culacion es vna cola 
que dacarreraalosque 
quierenfaberlaverdad 
SJ de los malos fechos 
E por venirmas en cier- 
toacllos. Onde puesqueen elcomien- 

go defta Setena partida, fezimos men- 

ció della,queremos deziren cftetitulo, 

q cofaes.Ea grienepro. E quantas ma- 
nerasfondella. Equienlapuede fazer. 
Eqpiennon.E como deucfer fecha . E 
sante quales.E en que manera elacufado 
deucrelpondera clla.E comoladeuc le 
varadelante cl quelafizicre. E otrofiel 
juez como la dene librar por derecho 
delpuesque la ouiere oyd: 
“0 Partida, 










vetradie bal 
in.l.1.col. 
deiult.Sciur. 
Barcin.l.cum 
qui.cola. fdo 
jurciuran. 

O efcarmien 
Pornas infer= 
re bonum ell 
propter exem 
Plum; vepor= 
na vnius exé- 
plum, (en me- 
tus fitmalto 

1 











bus impe, of- 
fe.Ecindidta 
extrauag. quí 
fur rebelles. 


C-quapropter. 
fecunda que 
Moe feprima. 
in.c. fecun: 
do. vigefima 
feptima que= 
Mione-t-de.c. 
in . de calum 





nia, 
Centresmane: 7 
ras, Habes e- 
tiam iltostres 
modos in ex. 
trauag » ad ro 
primen. édn 
capi, licer He 
li, defimo. $e 
aliquando e- 
tan procedis 
tur ad puni- 
tionem per 
vía exceptio» 
mis: vtin.J,fe= 
cunda.$. (pu 
blico, vÍ 
fuperparte.Ñ 
neacculatore, 


fF.de adulter, 








proceditar fi És 
ne acculatore “Cta, 
vein.coeniden ACCulát 





$e vide tex 


quis filio ex funtá 
hgredaro5hi Útul 
autem omnes Pub. 
£. de iniufto 
mupto , Ádde 
etiam circa 
¡los modos 
ppcedidir 
¿e ibi Ab 
capien. quall 
ter dk quando. 
elfecundo. de 
accula, 

















de 
tia, deaccula, Kadttia 


«ques. 
notabilin.l. fi nop 


de 








Setenapartida. 


ex. 1, 


a9Der acenfacionempunitor maleicium:recipit que vindidam iria 
russ8cprode(tvralij ámaleficijscaucane.Scell duplex acculatio :vna 
eltexcuiusprobacionisdefeftuacculator pur car fimilicadias fup- 
plidj .alia ex 








qua licnó pu Ley Z Queco/a esacufacion, e aque tienepro, e 
Aa ad quintas maneras fon della. 

Súpra cl ifta  (RERSS]Ropriaméte es dicha acufa 

an 5) ció? profagamiento que vn 

acculare non omefazeaotro ante del jud 

polfinprincl. = gador afrontandolo de al: 


quam 6 reto 
le Gaadinus 
in prindui tra 
¿aras malebs 
EcAnguAretia 
in (uo trata. 
in parte, neg; 
nonad|quere- 
lam.ja princi. 


gúyerro,q dize ¿fizo elaculado e pidié 
dol qlefaga véganca del. E tiene gran 
prodtalaculació a todoslos omcsde la 
tierracomunal métc:Ca por ellaquádo 
es prouada fe clcarmiéta derechamente 
el mal fechor,erccibe végica aql reci 
bio el tucrto.E demaslos otros omes q 


3 rápro! E E a 
pr lo oycré,guardarle há defpues de fazer 


8c neceflaria 


e ¿ofasporq puediferacufados.E fó¡dos 
tio: cum fine e E E 
cufatorenes Maneras de aculació. La primeracs qu 


so puniator. do algúo acuiía a otro de yerro q es de 
Lreferipco.$.f 
quisacculacorem.fÉ demune.Schono.!¿.C.quiaccufamonpeffic. de 
manifefta.2s.1.6t.c.qui poreflatemazoaq»3» Schoc elt regulare alias, 
quandotamenperinquilicionem fineacculacoreproceditar, in plori 
buscalibus.dequibusperglo.SeBarco.n.L...$ipublico.  ad.Liul. 
deadulte,per Garidi i ¿per Angel. Areci.in 
fuo tradtomaleñe? ixio.tu vi .Scaddey 
que dixiin lg ct7opar 
30 AlDeralnarura.Sedcurhocdicit.Lilta,com in omnibuscriminibas ha 
bearlocurmintesiprio ad pocnamtalionis.vtnotsglo(T:3 Bart. les 
wa. fe accula.videturep poe dicarpropterea, quarnocantio.lachle 


















tas.$.calumniatoráfdeliis quinorinfacin glo.magna.vel dic propter * 





ca,quetradit Hofin fuma ito tit.ver.qualiter.vbiponit.ro. cafuss 
in quibusnon eltnecellcin(criberesvj»que dicam infra cosin.la26. 
4 d U.sdelanse.Infracod.la6, lex. 
+9 Quilibec quí ¿iure noh probibeturadmittur. adaceufandum £ qui 
psohibenturpromunturinidla legend. 
3 € Urodeeme.Concordar.l.quisacculare Feo. 


a £ Usonefior.Deiflis, 8 alijs viper Specul.ticde acculato.f.1. pertotum. 
kperGandi 


in diéto (uo traéta.ca. 










2.8 per Ange Areuin traét. 


La4.8.8.infracad.partita 
fenatufconfulto.C.quiacculanó pof.perbar.SAngelár 
de accufa.vbi eriam,q acculat de morte filjípurij, Schlia (as 
8caddead illa ol. 
1. quiaccufare.8cibi glol ne. Coquiaccal.nó pol 
vbividebiscafusjio qui 8 per Spec. vbifupra. y 
¡tem q ell mulier.Sicumibidicityqp accufardectimiáne ditapidacionis 












1.8. 
cerdotis de morte ear murus de morte foce: 
















incaufapubliciia 
ticul.15.1.6.Scintellige dum tamenacculer ciu anét 
quiaaliisnon haberetlegicimáperlonam,ve.C.quilegit.perlo.perto 
tum.Bal.vero in.l.2.C.quiacculanon poLcoliápen.ver.fed an potelta 
uodadultusin propriainiuria potell acculare cumauthoritate 
risqpertex.in.Lclaram.Cadeandto,pral:Sed non tanquam qui 
Liber de populo,ni lit maiorazs.annis:quialurapopulinon pertinet 
vue ad minortas.annisneqy habetvocéin legitimisaftibus: Biden 
vulcAngun.d.5.pupillis. y núquiadmictataradulensnifi plequarue 
Suam,velforú iniuriaminá autacculabirlolas, Send haber legiimá 
perionáwefupradin.lclarú.C.deando.prirll.aut eiandtoritare cu 
satoris.Scidé,quiaralis auBoritas, nóelt adminiltratoria patrimonij 
adultisSnon potellcuratoranlorari,nificircaca, que pertinentad 

rationépatrimoni.vtin.lin copulágis.Cade nupcijs.vnde le 
cundum eñaduicas non poterít acculare, exúá cum «udtorirate curas 


























* Jantado quetenga oficio de jufticia, O- 





k 





toris:8c (1habeacvlináannos if in illiscafibusyin quibus , $ pote + 
dl. 









vitpupillas. 8chocide nó allegato Bal.nec Ange.tener 
vbilarciflá queltionenvexamiñar 3 relpódetad.l.qui cú 
princhffade bon.libe.quz pro parte contraria induci poreft, 
ita fua opinione inducic.fi maricosfiin magiltratuss lex luli 
deadultwvivibi 
per cúnamlo 
quitur facisbe 
ne. Ázo vero 
ja fuma. Ca 
quiaccul. non 
oÍ.cos tener 
indiflinOs, q 
.adulwus poísic 
acculare, cum 
anéloritate cu: 
ratoris «ibn 
crimioe adul- 
terij í que nó 
poteít accuía 
re prater quí 
vbi cius thor? 
maculaf. Sedi 
dit lpecialeel 
feiniftocrimi 
nepertext, in 
d.Solex lulina 
Scidem tenct 
Gandinus in 
dicto flo tras 
Etatuin rubri. 
quiaccafaynon poffnn si Angel. Aretinsin.d.Tuotra£ta.in parte, nec 
non ad querelam.c,7.vbireíponderadillad, quod[fuiemotioom gh. 
8cBar.Kalioramin«d.S.pupillis.qued minor.20, annis non admitti> 
tur in criminepublicoadreflificandá ; Jex ifla particarú non potelt 
inducipro opinioneifta,cú mihilaliud difponar,quim.d.l.qui accuía 
1e.Bc.d.6.papills.nifiinducatur eo modo quo Azo inducebar : quia 
cú folum reperiam prohibitúin papillo: aduleusremanee fub regala 
gencrali permifiua.ad quod tamen pote(trefponderi: quod non pol 
Jicallumti(lud argumentum, ex quo expelsécauetur ire minorem 
25.annisnon habereperíoni legidimá (tandiin iudicio, 6: qy excludaf 
exdefecturoborisaratis.pront habeturinad,folos lulia. $ cum pal- 
fusilleitdifpurabilis,in quo reperitortantavanieras, non effet reco» * 
dendúinconfulendo,Sdudicando ¿cómuniopinione.glo.6 Barcin 
d:$.pupillispreferim cum ad motina Ange. 6 Saly, relpódet Alexa 
in.d+Seliinpublico.dicés,p (acisifto cali ayétoritascuratorisy? con 
cernerenegotium adultizquia fi minuslegitime inflizuerer , 6 profe 
queretur accu(arioné, polter adultuspunzri: tanq| niatoral.1.8c 
se peros C.decalunin calavera quo p pil á 
rolequaturioiariam,velan aliasadwuittacor videin.l.6, 
J.quia acculare,in prin.fi.co. dc. parsliterarú $ 
fi deiadi. 8. maricas fitin magiltratu.in prin.ff.deadult, e. prohi 
bentara2.qu1.Stolt ratio, quia cl few elle pollerterrábitis adueríario: 
vel quiaob hoc auocatefá cura rcipublicaBar.in.lafiwario.$.lex Ju 
Tia.£i.deádulc.vel qanópollet puniri poenatalionis .vetradir Angelo 
Areti.intractanaleficiorum. in parte,necnon ad querelá.col, 8. Xin 
¡ ¡¿ifhratibus,quibabentcogritionem mesi, 8e 
m mánoresacculare Scacculari polft, L. nec magi 
«deiniur.l.quemadodum,$. fi magiflracusojl 
Specutitusdeaccularc re.col,Soverafed quid dels nos 
lu infra eo.aduerte eríam,quía $: maiores Salas polunt ac 
cufare, 6 acculari:fifum perperui.vel dubij, qui 2quiparancur perpe 
ruis.arg.Llufticit.E.decócisinde.l.prafidis.fficert,perastenerÁlbe. 
in.lafenaculconíulcortf.de ofiic.preli.col.;.8. 4. agerurcunc coral 
fuperioremnon coramiplo prafide:q jaaliaselTés magpú pericalú in 
mora,quod cellatin annalibus, pprer morá modici temporis: £xpór 
esiá Smaior magillratusintentare accularionecriminalé:v(azadcen 
teflarioné.meperirepoflerpermorrévtin.d.l.fevatafconfulto. vbi $e 
2 Sl carla egtralis, q nó perperuaretarperconteftationó, poller 
procediv(gzad Lifhniciua,].fed 8 fi reflituaturas Led Sel dies.ftade iu 
«i.Barsin.l.marito.$.illud.f£.deadult.Se qui dicantor majores, vel mi 
nores magillracusinifla mareria. Angelin, dl.necmagiflratus.vule, 
hocrelinqui arbitrio ju nnoin.c.fedesaderefcripe. 
WLdade por demala fama.Concor. quia acculare.6c cumnol. crimi $ 
nis.C.quiaccunó pol.S.c.prohibent deaccal. Ein 
tellige de infami infamia juris,nó d 
repelliturab accufando:fecúndi Specuntit,d .Buvcrlo 
Jem q eltinfamis, Bar. Angel.in.d.l.qui accutare, Ec fatisprobatur 
hic: cum dicit, dado por de mala fama. admittiturtamen infamis ino 





talnaturaQ filo nó pudiere prouar q de 
ué querel aculador la pena, q deu auer 
clacufado, (ile fuelfe provado, La legun 
dacs:quído elaculador es tal perfóna 1 
maguer nó prouaflcel yerro des) ouiel 
feaculado a otro, non cacria porédecn 
penasafsi como adclantedíe demucltra. 
Y Le. 17, Quien puede acufar: e aquien. 
Cufar puedetodo omce q non 
elt defendido por las Jeyes de 
E fte nueftro libro . Eagllos que 
nó pueden acufarfon cflosf: la muger8- 
ecl moco que cs menor h de Ccatorze 
años,cel alcalde!,o merino, o otro ade- 


trofi dezimos q nó puedeacufara otro, 
aquel quees dado por de mala fama k, 

























infraecd. 
















































Ta 


3b 


de 


1d 


Titulo.I.Delas acufaciones. 3 





Famialuris. fam vel fuorumprofequaliniariam. vrinfrailta 
tamen.Sl.quiludicio.feod. Sin catibusexcepuuacis.vcin.Lfamoli. 
fLad.l.Tal.maie.Scin.].mulier, fede accola, Se nilizontra fu accuía 
ore fecundum Barc.io.d.l.quiaccufare . probaturin. is qui 
¡Edepublisjudicahabesetiam exifta,l.cumn dci: (dado)qu 
mofus eúam - 

«comiélus de 
criminesinon 
fit condena 
tusnó repellié 

















ninaquel quelefuefTe provado que di 
xclTe falfo reltimonioa, o querelcibiera 









So a EE dinerosPporque acufafíe a otro", oque 
nonerimfo E 

probacio cri- defamparalle porelloslaaculacion que 
auinis" facie 


ouicile fecha.E aun dezimosque aquel 
queoujeflcfechas dos acafacionesnon 
puedefazerlatercerad fafta que fean a- 
cabadaspor juizio las primeras. Otro- 
fi dezimos que ome que cs muy po- 
bre*, quenon hala yalía de Encuenta 
maraucdisfinon puede fazer acufacion. 
Nin los que fueren compañeros en al- 
gun yerros,nonpueden acufar el yno 


qué infamei 
infamia iuris. 
Jnachletas.J.ca 
Jumniator. ff. 
dehis qui no- 
ta.infam.glcf. 
Ecdocto.in. 
Ínperco el 
detefiibus. $ 
in.c,1deexces 
prio.dhocde 
jureciuili,fec? 
de jure canos 
nico, ex quo Ñ 
fuficit,quod fitconuiétus.vttraduntloannesde Anani. doo. ia 
diét.cateAduertectiam q cuuvilba lex generaliter oy 

cendum y damnarusex contrata, ex quo ln 
repellaturab accufando:licerBalin.Lin re mandat: y 
Inno.dicit y wincreftillainfimia,qua delcendit ex contraéta , quá 
quzex deliéto, 8 nota quod fi traétarerur de obuiardo deticco cor 
mitendo  infamis admittereturad dendndandum,velacculanduin.. 
Abbapolt Goftein.c.cuinin tua, de (ponla.limilitor €: repeltivar ins 
FfamisdenuntiationecanonicasSpeca.tit.de denuntia.$.2wvcrfifed ná. 
quidiafamis. foan.de Ana.ioad. 
QEdl/oreflimonio.Cócor.cú.d.l.qui acenfare. Sr. 
guincorús-93: limita nilifuom vel fuorum prolequat 
traca.l.S.Lhitamé.f£.co.Sin criminibusexceptis, vedittú ef fupras 
denota cum dicit(prouado)quia nó exigitur,gp litde hoc códénatas. 
UDineros.Concoracúel«quiiudicio,i Á 
cadésfomsc ad. 
csaonclufsionis.,q.1 hoc elbratione 22 exq 
deponer es d.fuo trad fub ruba 
quí accularenó pol.feu rarionclolite turpis negotiacionis,(fecundum 
Ang.Aretida.d.fuo traéta.in parte,nec non ad querclam.col.8, 

€, Acufafe otro. Dynus quenrefert Alberin.d.l. qui accufare, cum 
bi diciturjob accufandum,vel non accufandum: exponie acculandú 
innocentem ob nonacculandum nocentem.Ego veró fimpliciterin= 
telligerem,uedeturob accufandum innocentem, vel nocentemifiue 
abnonaccufandumnocentem,velinnocentem: cumifla.l.nec alía 
nondiftinguane,S militenerariones(mpra proxima.gl.didte, 
ULarercera. Concord.cuinad.l.quiacculare,f.co,Sel,cumrationibus, 
C.quiacculare nó pol. Scuradit Specusir.de accufatore.colú.2.verité 
pnópót.Ang.Arcuinad.fuo tractatu. E parte.neenó ad querelá. col. 
6.8 visperBatin.l.hosacculare.$.legeluliff.co.vbi diflinguiraan ac 
culenturpluresdevno , 3 eodem deligto,feu dinerfis eodeimtamen 
temporesécfacto cómilsis:8i tunc etiá mille poteritacenfarcin yno li 
bello.viibinotabilia ex¿plaper cum, $: per Ang.quidicitop poffane 
codemlibello acculari produ Qortellium, Scteiles qui falítm dixe- 
runtilicetnon precefTerit confiliú cómunicatú de dicendo falfum: 
actisSila.relatusá loan.Andr.inadditio.ad Specul,vbifuprain 
addirioneincipientiadintellcétum aliter dixeritió tamé vule accufas 
re diuerfos,8cde diuerfis criminibs,diueríis réporibus córi(sis:tune 
duospotefl vt hic,; 'úrationibus, 8, l.quiacculare +nó tamen 
vnolibello.vtin. d.s.Jegelulia.Sin.c.prohibécur.a.q 1-pergl.plures 
vero nó pofletacculare : nifi fuam vel [uorú profequereturiniuriá. ve 
infra ea.l.8cd.1.cumracionibus.£cvi.etiam ¡biper Bar.quidfi dehoc 
nonopponatur.ludici veroinquirenti, an obeltexceptio pluralitas 
tis*Bal.in.d,|.cumracionibusán fine. y non;quis injudicecelaclulpá 
«ciorurpis que tus. iubeius.Crad.lul.repeta 0 

scuy pabre.Concordarcusn.lononmalli¿Eco.Bac.prohibentura 
in primis.».q 1.prelamicur enim contra tales, polfunt de faciligor= 
rumpl:lecundumSpec.titude accufatore,f.1.col/8.yer.iten excipiiur 
vbilo.Andaio adici 
ratio cellarec.Gcidem yoluitglosind,.nonnuli. —> 




















.Mand,: 
















































































h Usierno.Duimeltin feruituteclaram el 


1 dvid os 


m criado Conc 


O dTraycion.Concordarcuml.fammoh 


e 


.referés Rofteduandicic,qadimitterctur vbiifta: + p € ellesmifomos.Concorfivcum.l.hicamen omas 


£ Ucincuenta marauedis. Taxacur hic quisdicatarpanper, imo ke nimissa 
chic,Scinfic.de 





auper,Se cum lextaxartandú elf taxarionilegiss 
¿Sio.liber.$ fedno(fra.quádo vero 

judicis.vtin authé.preterea.C,vnde vit.vxo, 

fecundá qualitaté perionarú, 
















alotro, fobre aquel mal que fizieron 
deconfuno, nin el que fuere fieruoh al 
Señor queloaforro':nin el fijo , nin el 
nieto*al padrenin al auuclo: nin el her 


ter qui fideiun 
bere deber in 


magos cauía, 
quá in modie 
ca fesundum 











mano! afuhermano, nin el criado", Alberi.kAn+ 
a pa cin.d.mon= 
ocl feruiente e familiarnaaquel quelo Er 


crio,o en cuya compañía biuio fazien- g€compañerosen 5 












dole feruicio, o guardandolo.Pero fal algien E 
guno deftos fobredichos quificrcfa-  hum.C.delib 
zeraculacion contra otros, en pleyto de Pa ida 
y s en 
traycionoquepertenclciellcal Rey,o al mE qualiter 


debeat forma: 
ri ¡la exce 
púo,ncexci 
piés videacur,. 
griméfateri.ac 
enfacramé particeps participemin crimine lat maiellais,fale mo 
nerz,facrilegij,hrerelis,fraudarze annona,dilapidadionis(uiprelaci,( 
monia,Scum lstronemaccular fecundum Spec.cir.deacculatore.Sa 
col,6.verfi.itemrepellicar,qui fue (ociusconiuncio,ver. 6. S:quod 
iplenotaciatiaderelte.Sa.veritem plocias.Angán.d.l.quiacculare. 
infine.viequa dixiio.]. atico 16.par. 


reyno;o por tuerto, o mal g ellos me(- 
mosPouicllen refecbido, o fus parien= 




















lvcia dequemiquía pro mi=14 
hiloreputatur.l.quodattiner.8cl.(eruicurem.fE.de reguur. 


1 Gualjeror que losforro.Concord.ciim.d.l.quiaccnlarcin finefeo.S 38 





puniancur Gi accafes 


fi.C.quiaccu.non polvivn.lqptitaz. par. de 
videinglo.(equenti : 


k Uninelfyoninelniers.Concord.cum.l.bitamés.primo.fEjeodemain ¿6 


xauibústamen deli ispermicticur iftis acculare; fceundum laco, de 
Hon: Barrel $ Alberic. S Angel.ib, 8cintellizefgraue crimen fea 
cundum Angel.cum pacervelpatronusin ilium, veltoliberain infie. 
uit,K dicicurpatronusinteuire, li cucurbitanitvxorem liberti.l, (an 
dulterium.$.liberto,fáde adulter.vide per AngeluntAreti, ín diéto 
traéta.in parte,necnonad querelam,colunananona.veslica.s.repelli 
turfiliuseriam emancipacus:vbi imtelligit,8c limitar quod tune ¿(ti 
pro graui accufane, quando cilicer commodé agere-non pollent. 
uinta.C.adlegem Comcliam.defallisenet eciam Salycetin. 
quum.C.qui accularenon polfuvr.Quid autemecontiali pater, vel 
auusaccufer 6lium,vel neporen;vel parronus libertumeSpecula. di= 
citforteelleidem in tituade acculacore,$.,Col..o.verliitem quod elt 
libertus.nifi quandoaccularerde crimincio fecommilo.lvinandicá, 
rmel.deSica, prop erinfidias.C,quiaccunon poll.vi 

Jtemquod di frater, 


amagoo,Scápita!icrimineintellige:8:6 faciar poe y 
'nacxilijplectendoscl, lla ad ocios Calla z 
nonpofluar, .6vintellige exam de fratrenaturali,(ccuodum Salyce- 
túmin diéta li magnum. vbi AlbericaS Angelvextendunt ad focios 
Hhoneltefocitraris, que vicemracernicarisobtiner.lege,verum.fEpro 
Locior o . 





















:ordarcum.Liniquam,C.qui acculirenonpoffiamtbi 18 
Jointeligit de nutririjs, qui eran exy ofi vbi Ange. 

¡oimines málediétos,quicvecoluberconsrarullicum )< 
cemcontracdiicatores, 








m Qserviense familiar. Cócordar cum, pena C.qui acculamon polvide 19 


texeX que ibidixiin,l.6, 


¡ita parti.ya 








dilegemlaliammaiellar.Sc1, ao 

























inquellionibus.. 6 habes hic decifum : quod etiara infamis dam= 
snatas depublico judicio porelt accufare de crimine lafe 1 
dsytóvoluit Bartol,in diéta lege.quiacculareslicergloflivoJuit con 
traddamin.l.quiiudiciosfzco.contra quam tener Angel. Aret 
fuatrattato.in parte.cheay tradito la patria .Colum. 2. Verticojuarro 
quispobit.dcaddeadiltam.l.Specul.ticn.de accularore,chcabinem, 
¿Vero fumma, 





'c«S.c.omnibus. 





quel. S.2,qu.c-probibentor. 


Partida,v: A 











a 


% b dsuegro.Adde 


r 


Setenapartida, 





Affemalna.Cad Torpilld 


rvíque ad fepei 
ñ 


a Coperiogrado.Glo 
mumivadeforté dicendumett q compu ac fecunadam hus 
canonicum.vedixiininticu.1o.patrá ver dixivilla lex de 
quartogradu in materia culiíta proportiónatur , juxcta ca quertradic 
AngelusAretivintradta.maleficiorum.vednecnon ad querelam.cos 
n.verfi.quaro 
«rLo quicone , » 
o SiSpo tes,fafla cn el quarto grados, ofuegro?, 
culasit. deac. O luegra,oyerno,o enteñado, O padra- 
to 53 fro:dequalquicrdellos , olos afforra- 

idendú vería EE > 
fuorú quee, sc dosjo los fehores q los ouiefienafforra- 
do,cltoncebien puede fazer acufacion 


visadillam, 
por cada vna deftas razócs fobredichas. 














infra coduJaó 
vbi enumera 
eos qui conti. 
nentuf appele 


oe odo TZez.111.Como aquel quees fierno non puede a- 
ne fuorús 


cufará otro, 

EOntra ninguno non podria 
fazer acufacion el ss fuelle 
fiertio, fi mon en calosfeñala» 


Jesimprinc.fE. 
deaccufa. con 
iunéta, la gacú 
L(equéci.fivde 











acacia dos“El primero feria quando alguno 
fequuntur. quiñicfTe acufar aotroenrazon delpan, 
UA quealguno quilieffe facar de latierracó 
tradefendimiento del Rey.El fegundo 

smSeruusnópo- — es,f1alguno encubre,o furtatributos, o 
sell preu Tosderechosdel Rey. El tercerocs fial- 
nato cortrare guns fallalu moneda. El quartocs fi al 


gls prohibirio 
Rem extrare 
grua porta: 
tamivel ob ributum antíura regís occultata :vel ob falfam monetá: 
-gisperlonam vel regni detsimentura com- 
:cafibas políti: sito d > 
las.Cocordar.Lovi fdeindic.Xel.fimof.C.ad.l. 


guno fe trabajafle de fazer yerro , que 












c 





ALeIII, 

40Nonpotefk aceufatuspendenteacculationealium accufare de mino 
ri,vel xquali ctiminesnec eriam ea finita, Ñi ad mortem vel perpetuí 
exilium fic damnacas : (ed Ñ faminiuriaa vel fitorum profequatur 
poreftacculnevelfiexilium ictemporale.h.d. 





y € Usejendo Quidantem (iduo vicifsima (anal concurruntad accufan- 


af 


35 


dumediciequod tune vaufmif que corumadmittendose(b faliud nó 
obfiNarpropterremporis patitatem fecundurn Angelio.Lain prima 
conclulione.C.qui accufimnon pel. 

«De mal.Cuimgeneraliterloquaturiatellige, criar Gaccufacos (ie de 
crimine,ex quo nonirrogerariníamia Sh damnaretuctecundá loá. 
de Imolin.Lisquireusán piin.fadepubliiudi.contra Angel.ibivide 
ibi rationempercum. 
U.Acufaraorro.Concor.cum«l.neganda.C.quiaccufa, non polSaLis 
quirea d.83.q-1.conegandiad adde.l..citul.iog.par 
tita.Scprocedithoc exjamyantenomen rei recepram inter rcosfecun 
sum opinio. Azo.quíe eltcómunis, fiuevelitacculare extrancum fi 
e fisam acenlacoremenaw de pari, vel minoricriminenon poteritini 

















fifizana vel forum profequaturinivriamde maior fic. tamen Ange. 
ind Jásquireus.Kind..C.quiaccalrópoLindillindlé tener q pole 





fitde quocunqycrimine procediditergo difpofitio hulustegis. Sud.l. 
a.ante Scpofl nomereireceptaminterreos. vedeclorarloá. de 

ás qui reus.col.q.Sc-s.interdum tamen adimitcicur acculan 

inespuciin odiúicómittentis]enocinium,quo criam ea 
xitur expigdo,K exceptio haber efeéuam necdm repulli 
uúifed exam punitiuuo.vtin.La.$.ipublicofade adult, 3 perloan. 
delmo.in.d.Lisqui reuscolum.17.6c8. vero velitacculare poltno 
men receptmuminterseos: nonadfinem procedenti: (ed velupo 
deatts prima acculationependente, Ge pore(l tam de maiori crin 
ne, quam depari,velmínori:8cerjamíli fuam non profequatu 






















un 
riam: Éctam adueríos extraneum, quam ctiam aduerfus accufato- 





vtin.d.l.neganda.duminodo faciarante conclufionem la cau- 
'erovelitpoltnomenfic recepram acenfaread finem ,vt in caus 
:procedatur, sr tuncautvult accufare extrancum!aut fimin acculae 
'mufiextrancum non potellsegulariter:fallicramé li accua (1ó 











h 


velíuoruminiurianÉ 


vuferdeparivel minoriciiminertinad. de 
neganda, Schic. Je 


niliaccules de maiori crímine , cis 
fuam non ptofequacurinluijam maximo G crimen fuiffer como 
Lunpoltnomeh teireceptuminterreos,liautem accufare (uum 
accufacorem de maiori crimine, Senon porel etiam (i fuam vel ios 
sum ¿plequal 
iniuriam ;dú-* 
modo crimen 
fuerit commil 
fin ante no 
mea rei rece» 
ptúinter cos: 
fecus li fueric 
poflea cómif: 
fum: fecundú 
loan, de lol, 
indiá.is qui 
reus» Impergh 
2.colom .lepd 
ma.fivero Ve» 
litaccufare fu- 
umacculatoré 
depari,yel mi 
nori crimin 
tunc idem dis 
cendum: acíi 
accularet exe 
traneum chac 
funtdidta Loás 
delmol.in.de 




















tanxellcala perfonadel Rey , o aperdi- 
miento,o menofcabo defu feñorio,o li 
lofiziciTe poralguna de lasrazones que 
diximosen la tercera partida deftctibro 
enel titulodque fabla delos demádado 
res.Caeftoncebien puede acular cl fer 
1o,o laficrua,nó tá lolamétealos cftra- 
ños, masaun a lu feñor meímo, fi ouic- 
refecho alguno deeftos yerros. 


DS miátomo aquel quees acufado non puen 
deacufar a otri fafta que fea librado por juy 
io dela acnfacion que leesfecha, 








Eyendosalgund aculado 
delante del fudgador de 
mal$ o de tuerto que o- 





ñ ; 27 lisquirens.Se 
. uiefle fecho non podria A 
acularaotro8 por razon de yerro que ell diffula, Se 





s 9911 a 
fueff menor,o y gual!! deaquelde q lo oa cia 


calls occurres 
sicrulacios perféruare: nar Bartin dida Lisquireos, EcSahin.e, 
neganda.volunt quod polsiercacculare (tum accufatorem de mai 
vicriminectiam commillo antenomercireceptum interseos:in quo 
artic.lmolatenercontrariom éxvidebis pereumin diét. l. is qui reus. 
colum.7.verlicu.Sxperprardidtasirem SA ng, de Perafioin.d.Lis qui 
reus. Sin lege prima.C.quiaccufa.non poll:£é Ang-Arer,intrataca 
maleficiorum in parte,nec non ad querelamain aliquibus tamen de- 
wiantápradiétisideo tu latius cogitabis:nam propter varietatem opi 
nionum,x quiaperiltadiéta mole reducuntur variz ll, ad concor- 
diamadióta oa hicpotui.8e vi.di8L.4.ti.o-partitag,an autem la ca 
Ebusinquibusnon pote reacculare pofsitofficium iudicis implora 
resvtcrimenpuniarurglo.quod Gicined.l.isquireus.per.l.1.Cadecar 
Jum.quamapprobaribi Ange.tencteciam glo... C. quiacculfage 
nonpollvbi Ang.col.penulelimitatécimtelligit, quando defertar ta 
Jecriméin quo iudexex mero officio pofler pecdercillo velalio non 
inftigant :aliaslecus, quía non eltlecundum eum idoneuspromotor 
inquifidonis,quinó elferidone? accufator.$evi.p lo.de Imol.in.d, la 
isqui reus.col.iz.aduertectiam q (hacculatus ab accularo de hoc non 
excipiar genebitproceflasfectdá Bar.in.d.Lis qui ccus.co.uver.quee 
ro quid hifta exceptio per glofinl.reumcriminis.C.de procura. 

afenor o ygual Doteritergo acculare de maiori, 
fueaceníatoremss plane pceditantenomérei receprum inter reos; 
cumtuncnihilsepugner:ácetiam potthaccufarevelit extranevm : 
vero velleracculareftuum accufatorempeltnomentei receptum in» 
terreos,non polletctiam de maioti criminesquia talicaft non potelt 
famiargumen tuma contrario fenfa,exco,quia perpropofitioné ma 
joriscriminisrefultaretex ceptio dilatoria.!,perminorem.ff.deiudic, 
1a.C.quiaccufa.non pofk.£...fin.C.de ordiviudi.Scdilatorianon po= 
tellproponi poltnomenrei teceptuminterreos 1. (i maritos.$.pre 
feiptiones.cun: concordantijsibipoliis.fE.de adult. Ei procedithoe 
exam fimalascrimen dequotali cafa accuferetur elTer praiudiciale 
adprimum.necadhocobltabitd.1C.quiaccula.non poll. quia de 
betintelligifecundun elolibi p ibinó eratreceptum nomérei inter 
:quágl.approbatibi Saly.col.5. 4 Bal.col2.10.de Imolain.d. 
quireus.if.de publiviud.col.y.liceccótrarium volnitibiBar. Ang. 
Stnota,qex maioritatepoena: cognofcienrmaloritascriminis.glolfa 
motabilisin.la.S: quando nomen e dicarrrecipiínter reos.vide per 
Bar.in.d.L. isquirens.dumteret hoc ficriper litis contellationenn:8:* 
etiauante li oppobtisdilatorijsexceptionibuscontra acculationem, 
iudéx pronuntierprocedendumelTe ad vlteriora £ non obilantibus 
obicétisavrin.l.adulterijacculatione. Cade adulter,$cdiétumBa ade 
feadielo.deImo.io.d.Lis quireus.cola 8» 













































uezcculerextraneí 4 





Titulo l.Delasacufaciones. 4 


5 2 ML. sabado el pleyto.Lasa enim fententiaablolurora poteritacénlore 
¡negadasSchic nififenséielapenfa.p appellacionés fecun 
Angrioalarco.fiEsquiaccaápol,p.lfarti dE his q noiafa, St 
fas Turpillianú.Scdem fi effetlata fententia condemnacor 
mine, de quo nonremanetinfamia:(ecundá lozade Jmosio.d. 
xeus.comgiBar 
'cohós 
6b Ue memo, 
Non tñ :pro= 
prer hoc fuper 

























ácufafTe fafta que fuele acabado cl pley 
to*defu aculacion. Fuerasendefiloo- 
vieflca fazerfobretuerto que ouiellen 


Jedebicurin ac 

eufasione..te» * fecho a clmefmo?,o aalguno delos fu 

gondábars € 705, dequefezimos enmiente cnlater- 
aly. ind. . 

ganada. Gee ceraley antedelta.Otrofi dezimos, que 





> opi falguno fuelle acufado fobre yerro",q 
qlo, Fecidin  oujefTe fechoze defpues dela acufacion 
d.l.isquí le promaffen quelo fiziera,e dieffenfen- 
tencia contra el de muerte,o de defter- 
tamiento para fiempre*, que de allien 
auprolequasur adelante non podria aculara otro", Fue 
(ui, vel luorú peo 
ioiúria - ras endefilo ouicilica fazer fobreycrro 
dúSaly.i queconuinicfleafimelino, oa los fu- 
yos.E aun dezimos, queclaculado có- 
traquien fueffe dada fentencia , como 
diximos.enefta ley,non podria defpues 
acular aaquel que lo acufo fobrefecho 
ageno.Masíi la fententiaque dieflen có 
trachhon fuelle de muerte, nindedcs 
fterraiento para fiempresmas paratié 







cil “cóis opi 
mio. fecú 
To.de Imo.íud. 
is qre%.col.á. 
ye tiY erro, Decii 
mine publico 
intellige ¿mam 
di de privaco 
tali, q nó eller 
infamis, 8h 
damnstar pos S + 
reftaccularcoveindinfamáfEdepubiud.Subi Bar Ánge.Are jntras 
¿taumaleficioram in partenecnon ad querelajm.coly7. 
3 d LDemuerteo dedeferramiento para empre, Cócor.ci.d.lis quireus¿d 
contrario ergo,vbi minorpornaimponereruryideturpermirtereaceo 
¡1 exctaneúled dic ep nó pórlumi tale argaex co.pifla.lfubdit 
in .cumdicit(a fuacufador)dicergo veglo(f.¿* Bart.dicntin diéta 
1sq reuspfi damnatos minori pocnaremanetin£imis, tunc poterit 
polí fentenciam acculare fuum acculatorem ¿ve Sc dicitin fincifla 
Jnonveroextraneum,fifizam velfuorum non profequaturiniuri 
£itiex condemnarionenonremanetinfam dl 

































eñ perditlibertatem,vel ciuitatena, 

damnaco,Laut damnú.$a.Sc., quidam.£. de poenis. Sc.l.capi 

inprin.vnde 8cillalexfup pletor periflá:veidem (itin dánato ad mor 

Scdamnatusad mortem perditciuitatem, Sclibertatem.l. qui 

timo.f.depoenisita eriá foppletar perillá veScidem fitin dánaco 
in werallú,q perditlibertarem,Scciuitarew, vein.$.maxisma inflit.de 
<ap.dimi,$icethodie nó perdatlibertarép tex.in auth.fed hodi 
dedonaintervi.8cyxo.fatis el, y perdatcinitatem ve dicitillalex. 

9 e: ti. scufaraoiro.Denouointelligesminchoarápót pfequi perfe,velp 
curatoréificafissfitin quo pcuratoradmitratur.gl.SBarsin,d.Lis qui 
re?.perillum texaSctali cafu (mp ledebiturin executione pon: 8 fi fic 
poenamortis(ecundúBar.inad,Lisquice?.co.6.cótranglosibi volétó, op 
gápcena mortisimponeretnó debeat fupfederiin executione. peral, 
cúcis.C.de poenis.Svtreferr.lo.de Imo.in.d.L.s q reus.col.2a.didú 
Dyn.S Bardequúcómuniter doft Secta Ang abipoteritez con 
Ailiú acculato pofito in carcere,q vulefibimorta dilferr3, q acculet ace 

orew,vel aliú de aliquo graui crimine:ná fic fuperfedebifin exes 
cusione wortis,quod ef notatu dignú:quod tamen confiliá mon pro 
deffer,fecundurm lo.de [mo.ibi,fiapparearhocfierizalunmiose ad fin 
ne diflerendiexecutióem.argulfarisaperté.CodefalAng.tamen 
Aresntradt.malefin partenec non ad querelam.co.i8.tenetopinio 
glo.quam Sctenuerant Ric ¿Barcos 
pof.AlberispoftCyn.ind.].isquireus.infinc. 

30 £ AL. 4 fi acuador,Licer damnarus remanetinfamis ,nermirtivur hoc e- 
nimin vitionem.arzu.l.qui cum maior.5.libertus.fF.de bonelibera E: 
3n.dJs qui rens.6c quid firdicendurn inifta matería huius.). vide per 
Jo.defmo.in.d3s quireus.col.19.K.10n prin. 

ler. 
amLiceroflicialisnonpotell accularesvr.co.titu.l,2.verumtamen pos 

























































h 4Arfaraninginó Vida 


3 GAbreñafesCócorscú bis hab 


aliinL1.C.qui acculo non - 





jonum cómilTa des 





teflregifecrerd maleficiain terris farm jusila 
suntiaresfedfi maliciose devuncier fupplici) fimilicudine punicur:res 
fituetque denuntiaro dama qua aduenetintfuper hoc contra des 
untiacum,(uperquibusregis taxatione labisarpramillo dentincias 
tiluramentoshocdicit, 








Les merinosa $ 
Sedcúipli iu 
dices poffune 
de criminibus 
Inquirete , 4 
erimiolos pu. 
nire, adquid 
hoc puidetut 
denunt 
fiéda repi2 pót 
dici «phioc fits 
quiaforté erat 
calus, hn 6] ju= 
dex mon por 
xat pcedere p 


3 cierto ¿eftonce bien podria acuíar a 
'uacufador, 


Ley. Como los merinose las orvos oficiales 
pueden apercebir al Rey delos gerros que fé 
faxenen los lugares do binens 

Perccbir puedenal Rey, enfu 

poridad los merinos3, eloso- 

:rosoficiales delosyerros, ede 

los malcficios que fueren fechos en a- 

quellos Lugares queouicren dever por 

el,comoquierquenonpuedenaculara 

ninguno,a(si' comofebredicho es, e 

efto dcuen fazer finvandería e abucna 

fci Eporque podriaacacícerquealgu 
nofe moueria a fazer efto maliciola- 
mente, por metera los que quificfen 

bufcar mal en daño de Íus cuerpos, O 

defusaucres, pormal querencia opor 

algo que les dicffen . Mandamos , e 

tenemos por bien , quefi tal malicia! 













blica vel 
ud ve pofsir 
ad ingltióem 
contra aliqué 
_pecdere, Rex 
Verópollet, ét 
1ó precede: 
te fama public 
ca procedere 
ad ingltionés 
vt dixi la 
úca7epartitaz 
vel quía delina 
quentes eflene 
ba alterius terrás 
-torij,quos nonpobiritababeretS Ge neceffe fir,vt denuntictregi, vel 
aliashocefTernecefTarinimive quia e(Tent homines potentes. Etaduer 
seguia coque demdaion ¡mefitper ofliciales. 27. 
infra.co.de éaquefirperali a Ñ 












hábes ergo hic; q prohibitusaccufaré y 
nóprohibefdenuntiareBar.tñindiiuslaséideculto, reo.dícir gp 
prohibirusaccufare, phibetur dc denútiare:v).p Ang. Arer, in traéta. 
sualeficiorú.in prenecnó ad denuntiandú.co.1.vbi viedeínfami, an 
admictaturad denuntiandú:Stetigi.fupracoda,allegans Specus 
ruldicuslacibde cuftodisreo. 
Tal melicisNota hoc verbum,quianó (uficerer ad pornáyde quahic 4 
imponendam,simnis dolusvel culpa:feddebetefTetalis maliciajve Bat 
animo dánificandidenuntiatosin corporibns,velrebus:motiex male 
nolentia,velcorrapúi pecania:Stene mentiin hociftam.lonam deju- 
recommuninonreperitur hoc itaexpreflim.Etiniflamateriayettra 
dirSalyinol.caquidá.C.deaccufa.co.6wver.12.quero.doftores faciót 
hancdiflinftionem,quod fidemuntiatoresnon probant:quia nec cau 
fx aCiftunr, 8 caufam deferuntitunc propter defifentíam pocna Tué 
pillianipuniantur, Sita procedi, Scintellizicar.L.abacculaiones.de 
'nuntiatores.ff.ad Turpillla.fi veró non probantyquia tefles den 
tisnonatteffantur:éctunc fi quieraturan piniantur poena talionis, 82 
dicunt.dd.q nonpertexán.dil,ca quidem.qhanon oblizaticosadin 
fcriptionem.Sivero queratur an extra ordinem puniantur: e tic dis 
Minguítancalumnialitprafiimpra vel euidens,Íi prefumpra expro 
bationú defe(tucunc aurdenuntiacor eft volitarins,8cpuniendus ell 
extraordinem,niliinnocenamfuam purgetvtin.cfi.decalum.vbi 
vi.per Abb.cafus ex quibusexcludacurprafumprio calumoiziantelk 
necellarius,quiaex necelsitate oflici facit,dcrunc non punitur depre 
fiumpra calúnia,no em officialis,feu (y ndicusconflitutusad denmntiá 
dútenetur,nili de dolo pprernecefitarem officij ,veprobar in didta 
1.diuns.[£ tenet eriá Bald.in additio.ad Specula.ritul.deaccufito.col. 
$5.Sivero calumnia ell euidens ,tuncpuniturad exemplum caterorú 
vtin.d.l.diuusn fin.quod Barto.ibi intelligitextra ordinem ¿adicis 
arbitrio.SedicitSal.quandoque pofferindicepcenamíalliiniungere, 
artentaqualitate calumnia, Scdoli fen eiuscirconflantijs: areumen. la 
1.nprimo,Sterio, 3 quarto relponfoT.ad.).Comel. def: 
iílam.l.parátarú punientem fimilitadine fupplicidenuntí 
cetofficialemn ficalomniosé denuntier aliú có 
$:hisceflantibus,tenenda videturpradióta 
Iegen fi.Sequesibidixici.17-parota.Svidazánfra.e 
Panidaw) A 






























































Setenapartida, 


5 a UT odoslas daños ememfeabor. Adde.d.L6.cicuazo partcibi dicta, de 
notasplicce vbi coniedura facicpro denuntiante, vtexcaferur á poe 
nacalumni v:nó camentúc exculabicurab expenfis: (ecúdum Abb. 
cof.78.incipitvilo roto pce(Tu.1.vo.traditGeorgi?Natáin clofirpe 
Suu ofa.co.ówdeverb.(ig. dk Hipp.Marfiin practicas» fapelt.col.2. 
por fa jura. 
Nimitú icon 
sra calem dos 
Jofiam duretur 
in lité,faci 
fi quando. Co 
vade vivlioas 
Eionibus. $.Ki 
na.fE de in lie 
temiuran. laó. 
vi.16,j«ca.parco 
Miel, 
ADAcculare ne. 
mo póraliuim 
per procua= 
toré:tucor tas 
men ob ipiu- 
sam pupill 





6b 





fuerprovada contraalguno delos ofi- 
ciales,queayatal penaqual auria aquel 
filefucile prouado que ouiclfe fecho a- 
quel yerro, o aquella mal fetria de que 
elapercibio al Rey :edemas quepeche 
al otro todos los daños e menofcabos* 
quelevinicren por eltarazon, e que fea 
creydo dellosporfu fura? aquel qfuef- 
fe afsi mezclado afmando toda via el 
Rey laquantia del menofcabo fobre ql 
manda furar. 
Le).V1. Comonon puede ninguno ome acufar 














agalaesid y LE trepar perfieres a 
pro quibus i 22ex%0Orfimilmocitando delantedel 
e¿tmaior pole fi já 
fee “acculare, PA daludgador, e non por perfoncro' 





25 deuc cada ynoa otro acular. E 
otroftaquel quecsaculado,el porfi mil 
mo fedeuc efcular del yerro quel po- 
nen.Pero guardador de huerfanos “bié 
puede acularaotrocn nome de aquel 
queonicilecn guarda“en razon deven= 
gangadeyerroque tanxicfle al huerfa- 
no, oa us parientes propincosaísico- 

mo [obre muerte, odefonrra del padre 

o dela madre,o del auuslo,o delanue- 


accufar nomis 
ne pupilli nec 
punitur(inon 
prober,mificá 
mmaliticsd ac 
culare probe= 
cur.hado 
y € ULon por perfo 
nero. Concor. 
cuml.pesfad 
crimen. SF. de 
publi. judi. Se 
L£ 








¿pparevbivide que dina 
a d Ucuardador de huerfanes.Concor.cam.l.2.C.qui accu.non poh. pole 
la.S.Ltutorem.fE.de bisquib*ytindiz leí fyndico vninerfi 
tatis,vtin.l. tam collarores.C.dere mili 
fubrub.qui polfuntacculare.£ fub tiz.de homicidiarijs.ver. ¡tem po- 
ne queíliont.£(ubti.q acen.pol.y.fed pone q vniuerfias. Speculas 
tortit.deaccularorcin fine. Ang.S Balin,del.2.ybi 8: Albe.per Bart, 
in extranaganti.ad reprimendávio glo/T fuper parte legitime,plo. de 
Plat.in.d.Ltá collatores.ver.vtaút, Bald.inlreos.col.7.C,deaccufa, 
y.quiddicemusin (yndico.Scibidem.»,quero anín criminalisdicitgp 
turfpeciale miádaró,quiaillañudicia criminalialiuntvalde por 
inillispoenalibus,requiricur(peciale mandatum.).¿.$.(i pros 
curator.ff.quod quifquejur.vbivi.ciusad ditio. Scan eo cafu quo acu 
fat vclaccalnaro iberia poli dd eleras iria Colllcadee 
procuratorem vide per Lucam de Penna.in.d.laramcollatores.quod 
non, fyndicus amen collegij Eabrorum,vel cerdonum,non poteritno 
:ollegij aceufaresquía nongerit publicum ofiicium : de non re- 
cm publicar, (ecundur Bald.in.d.laspatertamen non ad 
nfans,vt legicimos adminillrarer nominefilis, quiainpu= 
icisindicijs pater non efi legicimus adminiflratoroliorerliberasof.fi 
lus familias. ibi gloL.notab.if.deadulr.Ang.in.d.l2,colu2, 8cin dis 
$.filiusfa. vbi Sc vide quid fi filiusfamilias agacin publico crimine,an 
debearhabereconfenfum patris, Sc addeín hoc de patreBald.inad.la. 
columna pen.veri.quidin parre.Sed pone quod curorvel curator pus 
pilli,veladulú,eN io longinqua prouincia,quinon venir, feu nonpo= 
tell comuve de venireinprowinciam longinquam ad acculandum tu+ 
to:jo,vel curatorio nominezanpoterizamne authoritare judicis ordi- 
mari procurator:qui hocfaciarkv q cpertextScibi Bald, 
tab.in.Lcúdemi Ei aduce reia d ta oct piden ope 
raturprocarator legitimcordinatas,q) tutor Ec curator, $ perhoclub 
ditBal.q fcutiwor,£ccuraror pollune authoritatem prarftare minori 
in indiciosita procuratorsuinorislegitirméordinatus, ex hoc didto 
infere Hippolyuus Marúlienfis in,l.de minore,inprin.(R deqó.col8. 
ver. Bcrencaslemper ment: q finonfuit datustutor minori incrimi 
nalizincali quo requiricar, q lábidecur ; tamen valerprocellas Giph 













































































minoridarmsfaie fen'conflituros legitimeprocuraror, 
€ Len nombrede aquel queoniejJeon guarda. Videshic exprefiú, q tutor y 
ótaccularetutorio nomine pspilli.8 ficapprobaf opi. Ri 
Bar. Ang.6e Sal J.p>lla.d per Barin.La.5.pupillis.f.daccu.é 
reprobataropi.gloa.d.I.2.Sinsd.).polladicentis,q debettutor vel 
curator acgu= 
fare nomine 















la del hucrfano,oporalgúo delos parié proprio, Sená 
tesporquicel podria acularíli fueffe de noie minoris: 
: leráel 2 quamiappro» 
edad. Ecomo quierg el guardador MO cani 
pudiclfe prouar8aglyerrofobre qloa- in fuo trafta. 
cufafe,non cacporendeen pena:fueras  <2.verizac 
ee MS afare probie 
endefiprouaffencótrael que femonie-  bentar.éelaco 
ra maliciofamente afazer la acufacion. Butri, Bald. 8: 
Pau. dec 





Y Ley.V 11. Corra quié puede fer fecha acufacion. 









l. polla. 8cifá 

Ea ¡Culado puede fer todo ome dicit tutioré 
DNS mientra biuiere de los yerros  ftmam Albe 
Y) ricus in+d.l.2. 


ESBSSIq ue ouic[Tefechos: mas defpues 
que. fuefle muerto * nen podria fer fe- 
cha aculacion' del, porque la muerte 
defata,edesfazctanbienalos yerrosco- 
moalos fazedoresdellos*,como quier 
que lafama finque. Pero enpleyto de 
traycion! que omeouiefle fecho con- 
tra la perfonadel Rey, ocontrala pro 
comunal de la tierra , opor razon deg 
heregia ** bien puede fer aculado de- Eurenioa qa 
Ipuesde fu muerte. Ello mifmo leriafi— tone ofikcija 
alguno ouiclse feydo oficial del Rey, ponen cal 
de aquellos que hana defpender algu- 
na cofa por cl, o fifucísen de aquellos 
que han decoger e recabdar fus ren- 


f vt concipiar 
tutor accufas 
tioní nomine 
«ppño ad veili 
fatem pupillis 
fed vtrag; for= 
ma exit bonaz 
we hicvides. 
U Por quien ed 4 
edria. acufara 
ve.3.eod.z. 
davon pudife $ 
promar. Excue 


S 





nó probauit: 

vebic,éind. 

l2.nontamen 

exculatur ab 

onere proba- 
tionis,fi enim mullam probationem induxifTér:non excufaretur,gain 
certisnon ell locnsconicéturis.).continuws «curmitadidever alli 
Baldin.d.L.3.col.6in.8cfatis probacur hic,cum dicit(non pudiefTe pro 
mar)requiritur ergo, qued ex parce fuainducarprobationes : que ta+ 
men finon fintfuficientes,excufatur ¿pra (umpta calumnia. Kadde 
quod habeturin.1.5.2. Rad Turpill. 

Lex 11, 
mQuiliberpotellaccularifiviuic + poll mortemveróminime nifi ob 
roditionem contra regem,autbonum communeparriz autfi miles 

Iipndtars adinizicosfe contulitivel ell es córra regem auxiliatus, 
vel regnum,velpropter hnerefim, vel regis officialis ex adiinillras 
tionealiqua bona fubtraxic.h.d, 

h 4 Defpues que fuefiererto.Concor.cum.l.defintto.A. depubliiud. 8 2 
Lex dudiciorum:. Made accnl.c.Cfi reus velacculatormor.fu.l.y. 

3 oAofacion.Sine acenlerur de crimine publico, vel private: vevoluit 3 
glo. AnguioscoLex iudiciorum.lo.deImo.in.d,l.defimétcaad fine 

le di. los fezedores dellos. Errát ergo indices maleficioram:quiin defun- 3 
¿tosfaciunrexecurionem perna capitalis: ve bic, in.d.ldefundo. 
vbi Ang. mortuus delinquensnon debecfufpendi, vel decapitaris8c 
e ijudicesín contrarium faciant,cenebuntar in (y ndicata,tanquiáne 
juriam inferentescedanci.l.1.$aquotiens.E.de injur. dicit tamen ibi 
103. de Imol.quod contrarium de faéto,quandoque fervaturin famo- 
fislacronibus.videibi per Angel.SJalin.l.2.C.quitelta.fa.poL.8eper 
Angein.l.vnica,C.neex del.defandloran 

1 Gor praycion.Concor.cur. lees indiciorú,ff.eo.£J.finff.ad.L lol, ma 4 
ieflatis.6c.5:2.inflinde pub.iud.Eeritranc offerenduslibellas harcdi 
volentipurgare, St defenderememoriam defunci,fecundum Alber. 
In.d.1. fis quo tépore expiret potellasaccufandi memoriam defune 
€ti.videpergl.in.l. Maniclicos.Cade heret.8 per Ang.Aretin traGián 
maleficiorum in parte(che ay tfadito la parria)col 

m GKeregiso Adde.].manicheos.C.deheretic.S.La.Siolsapoflacarum. 5 
C.deapolla.£x dicit Alberic.inad.L.z. q etiaru centenaria prefcriptio 
non impeditcogaitionem,8: pronuntiationem fapercriminehareís 
contra defanétum.allegat.c. ¡2.6% alía que vicebisibiper cúz 
divide que habenturin,c. 























































Ad tit 
ad. ¡ul 
pa 
FadJáula 
repos.dK fa 
hincuina 
bis 
1 


Titulo.I. Delasacufaciones. 5 


65 Gruriade oomado.Contoncum.fi.ad.lJulpecula, 

7h Assriraje defuferiicio. Concord. defundtoram,Cede re mili.lib,gu.8c 
notaillamhad declatacionerh ¡llluss ; 

Bo €efefuefe alas enemigos. Non ergo fuficierfola deferrionili $ cum 

ea concuerac op transfi¿iacad holles yel cisauxilium impendar cone 

n vel 









tas, couic/le ende furtado algo,o toma- 





polsir ac= 





cular — pot doade otra guia pordarlo aotrofin fu 
ya omo ejes "andado del Rey ¿olo ouiefle metido 
pbredichas.. — enfuprodel melmoenon del Rey, ofi 
Aioscafusvis  fuefTe cauallero dela melnada delRey,q 
deiml.fequí ES la 
E perglolh de refcibielle foldada del e fe tirafle de fu 
a feruiciode fcfuelfea los cnemigosc, o 
Spec.uido ade Iesouiclledado ayuda encubiertamen- 
cufator tc,02 paladinas,o en otramancra qual. 







fo.fina. 
e reusmor= 
tuuselbwbide 
crimine repes 
tundarumivel 
» quis monté 
bl confetula 
8% dealijsivid, 
Ábi. Ex adde co 
tiam alium ca 
tum, dequop 
Angain.l. vai 
£a.C. ex della 
defuntto  cól, 
2. vbicung;. 
per, l.poen. Ín 
Migitipio iure, 
quo cala reus 
docelligicur fs 
dtemori, lara 
fentétia allez, 
1.Cayusoffaad 
Sillani¿GcLfi> 
na. (E debone 
eo. quí mort 
fib.coníciue. 
Alex v 111, 
sem Acculat quis 
. Polk mortem 
de criminere- 
+ perundarú, $ 
décrimine peculatas, Scmuliere accufata de morte maricidefinéta, 
pocell profequi acculatio contracam,h.d, 
4 € UDefpnesque fuere muerto. Add.12.F.ad.l.lul.rcpe.8cl.fciantindices. 
C.co.Scibi vide¡:quitútópus debeat pponiacculatiocótrahraredes, 
2 £-Urelig ea ofenda Cóco ú.L.1.5.1.lege.Iulia.5:.1.6adel.lul.Pecu. 
y emi pesa Concor.cam.l.Lutias Titius. ff de iure fifci, $: 
tenementiiftam.l.ad maiorem declarationemillius. 
a De Udandelaporenfimada. Nora benehoc.nam hoc non dicebatur in.da 
lLucius.ita exprelséÍmopoteratforteinnuácontrarium exverbis ile 
Juslegis,cú dicitiftud fieri propterbona:quz cum fintítelere quiefi- 
tayfilco debentapplicari:vndeyl,£ Albericuspoll Dinumibi dicúr, 
qibinihilGe(pecialezvr hoc decar profallentia ad regulam,de quafus 
pra.lproxima:(ed quía hoc eftgenerale, ve lucrum fcelere queen 
auferacurharcdibus.l.in haredem.ff.de calum.].Cayus. ad Sylla. 
cumfimilibus, 


quieren eftoruo delRey,o delrcyno,ca 
en qualquierdeltas cofas fobredichasd 
quealguno ouieccrrado,puede en vi 
day delpues defu muerte, fer fecha acu 
facion del. 


Le]. VII. Por quales yerros que el oficial faxe 
uede feracujado, 


EValquicr oficial de aquellos q 
an poderdejudgar,o de cáplir 
ate la fufticia por mádado del Rey, 
que fizic[Te tuerto otro por precio q 
le désadexalTe de fazerotrofilo que de- 
vicffe por algo que ouicfle refccbido, 
puede porendeferacufadoenfu vida e 
depues quefucre muerto“.E elo mik- 
mo dezimosque pueden fazer atodos 
los ótrosquefurtafTen algunacofarcli- 
giofa,o fantaf. Otrofi dezimos quefial- 
gúemuger fuelle acufada que fe traba- 
fauad muerte de lu marido, q maguer 
acacfciclle que muricflcante qel pleyto 





Se 

















5 





quí patri fuccebsitin cis:vtin.d.l.Lucius.S ibiBart.in fine. 
Ulex.1X. 

amImpubes non potell deluxuriaaccularisquia nó prefumi: 
fefaceresStlifecicignorar quodagit:dealijsautem criminibus potelt 
accufari maiordecem annis cum dimidio:fed non itagrauiter ín cor- 
porcautin bonis (icutmaior punirar:minorautem dicte atatis, aut 
Atultas fen furiofus,de comaifsisfurore durante non poflunt acculas 
vi.fed non funtfine culpa confanguinci, quí cosleruari nonfaciunt, 
hocdidt, 

L Grnracendelnxaria, Concord.liminor.fF.deadulr.8ocde delift, 
pueroram.Scquod hicdicic de malculo, intelligcin £emina minor 
matones veia dit ibus. 















y h. 4 quefucren de fu marido.Etiam ea que habuerir ex faccefñione fil), * 


1 Guelo pedriacumpliro Siergo coffaretifa pralumprio, Sin veritate 2 + 


aptergranpos eletvir potes punireturyvetenvitlaco.de Ra. Relas 
tusab Álberico, e Anguinudal.i minorwvisglo.20:quán foma, que 
refer Beacom Grego. dialogopreferentem de queda puero nouene 
qui mutsicemfuam gratidauic:dicitiamenCardimboinad.caude 
del. preto. fe 

E Le aliquotiens le 
delaacufació fuelfcacibado, ¿biépue ¿ile dialoga, 


dé conofcer detal pleyto delpues dela %gnonme- 
muertedlla,c dar lentéciacótraella, dá> 
dolaporenfamada *£fallarécnverdad 
que fucen culpa.E aun dezimos demas 
defto ¿todos losbiencs q efta ono que 
fueró defu marido, deuen fer dela ca. 
mara del rey.E larazó porg puedéacus 
faratodoslosq diximoscn eftaley e en 
lag esátedella, delpues q fon muertos 
es'elta, porq ellos [on A nadode tá 
defaguifados males q fzicró,cpuesq é 
loscucrposnó lespudicró darpenapor 





apinice legió 
fe hoc exemo, 





queñuidle, 
fecilleperg vá 
13,3 quód nó 
fui inuentam 
vnde miratur 
de dictoglofa 
¡bique, refere 
bearú Hieror 
nymun inepi 


endc,G la dé cn los fusbienes fegú dize ele 
resbyrerum 

decada ynodeflos yerrosenlasleyes de ente qua 

fta ferena partida q fiblan en cftarazó. Salomon, 8 
Achazin va- 





Ley IX. Por quales yerros pueden fer acufá- 
doslos menores e pur qualesnom. 
EREOSo menor decatorzeaños nó 
Nu) A e 
AN ¡puede feraculado deningú yer 
pa yo quel pulielfen que oviclle fe 
choenrazon de luxuria*.Ca maguer fe 
trabajalle de fazer tal yerro como efte 
nó deue omeafinar qlo podriacóplir!. 
Efipor auéturaacaclciclle ¿locúplicl 
1c",n6 auraentédimiento cúplido para 
entéder nin (aber lo q fazia.Eporédenó 
puedeferacufado, nin le deuédarpena: 
potende.Pero fiacacfcicfle q efte tal, o- 
tro yerro"fizicíse, afsicomo £i firiclsc, 





atdiit: Se dis 





tiritefle domi 
no, pquedá 
muliercula 4 
expolirá nu= 
eric infante, 
E nutricis of 
ficio fungeren 





cumeaparua 
Jas, qui víque 
ad decimá 14 
perueni 
nú,accidic ye 
a +. (pluiquá pue 
diciciapaticar)(emero ingurgitanerit, accenfaque libidine obfeenis 
motibusad ccitumduxiciafantera vid, ajamad pradida pe Salida + 
Limpunitas.C.depocnis.fed certeiflalex part» videtnrobuiare diia. + 
Jaco. de Ra. Ang. Albe.cum Mlarim fubdit.( Es porawentura acac- 
fciefle quelo cumplicfle,non auriacntendimiento,$:c.E porende no 
puede feraculado,ni le deuen darpena porende) notaergo multa ¿+ 
fam l.Scvide.l.futitus primapar.quz videtarcótrariari huic, $e forté 
exhisverbispotelt ctiaminferricontraid quod dicitglo.in.dal. Kimi 
Detalles dilopci Eco. pulse las loo 
in quem Iuprú commirtitur a viri potente. 3 Salicalta inteliizensada 
in.d.Iimpunicas.videcur enim hzc.Linratione quam datinnnes 
niarured durí viderur talem minorem ftuprú pacien» 
tem,relinquiimpunitá in delidto irafoedífsimosnon.n+ deberetreline 
quiimpunitus,fidolicapax efferstamen noníta(eueré,vtin maior: 
de.l.z.itar.infracaspar.que videturdecidere quod talismafculus má 
nornonpuniataranon tamen apericquidú elfet dolicapax, 

m GAcecfcief quelo cummplic fe. Vide que dixifupráglo.proximo 3 
A orah ide donde delpueco de lopubere (Edil Codo 
fal.6cL.impunitas.C.de poenis.l.infans.ffaad.1.Corn.de Sicarafe.Lim 
puberemT.defurúswvbi Ange:ponderargl duo debeanttunc 
cócurreresq fitdolicapax, «e proximus pubertad hzctamen,l.par= 
titarumtantum exigic,quód fitmaior.10.anporum com dimidio.pra: 
fupponitenim huius «tatis puernn ,quoadifla delidtaiam fore doli 
_ capacem.omnia autemiura que difponuntimpuberes dolicapacesto 
net dedelio incelligitur quandadelidtum confifiitinfaciendo: ve 
ioexgplishac.l.pofitis,fecusfinó cófiftacin nó faciendo, fem ncgli 
do:tunt enion impubes fimpliciter excufaruriita Bar, poll Dinú 
15impubes.fad Silla.Salic.poRt Cinú pillá.Lin.ly.C, defallimone» 












































decimo anno Ad ric.de 
filios genne- delións 

rút$e op dein puerán de 
deínbdit, qd cre, Sin 


citíe nó men: partuza 


: Setena Partida. 


3 2 Ebtayor de dirz:añes y rsedio Ta Eseminacrit,fi malorfitnotem anno= 
ru:n,cú diwidiosK lic tempas poll infanciam, víquead pubertatem 
in maf-ulosócin frmina dividirur per mediúsve hicvides,Scrradir gl. 
in.L.pupillui.in prisiEderezañar.dcin.5.pupillos.In(tit.deinucilli> 















pula.c.continebat.£ibigl.de delponfaimpub.glo.in.L.1.Edenovzs 
Sed 'adiierre: 
if 

Pear o matafle,o furtafle,o otro fechofeme- 
parc: % Liz fante delos, e fuelle mayor de diez á- 
lada ños é medio?e menor decatorze:dezi- 
partica, nonfa  mosquebienlo pueden tode acufar: e 
ciunt differen: € aquel yerro le fuere prouado non le 
fiar inter ma 

fculum 8 fe deuendar tan grand penaenel cuerpo, 
miná in hoc nin enel auercomo fariáa otro q fucfle 
vndeveldicen E 
davidetur, 9  demayoredad,ante geladené dar muy 
ia taxaio  masleuc?. Pero fi fucflemenordedicz 


procedat tam. 

in maículo 3 

in feina vel 

in mina 
relinquaí (ab 
dilpóne' juris 
cómunis : (ed 
quocun: 

do, limitailá 

leges. mifiin 

¿tis arrociterpuniendisnam tune non proceder ffaregula.L.cum 

+.5.1.HEdezedivedi.vbi bonustex.$iilledicetar proximas paberta 

ti qui diflarab caperlex menfeslecundá Bald. pofl Guliel.de Cugaín 
dSilla.pertex.idilaCin authó.ficramentapuberam. 

6 aduersvendi.  liuitatio ¿ceder quo 2d punitiondatro 

-usGad leuiorem náillaimponctur,vtfubdicarin illa legenon 

ergohodieatrentaila.l partitaram.relinquernrarbicrio judias, quis 

ii H outvoluit Saly.in.d.limpunitas. ñ 
mora.f.de vfurduntenim fecundicum 
aali Juit loz0.de Ananiained. 

ilfcin efe£i in. 
continebatur.dede(ponta.impub.£ q reiinquerewar hoc arbitrio ius 
dicis.tener exam Joan. Fab,inud.$spupillos.In(i, de inuti (lipu.dicés 
quod ex maleficio, perlpic :puberás poteritindex, mañas 
vel minus tempasinterprecari: reperiuntur enim quidasn [ecundum 
cum onaiorisindolis £xintelleétasin decimo anno,quamalijin deci- 
mo quarto.velfortelimicabis cciamiftam.L.nifi Sciniftaztate appare 
ret adhuc pupillusnoteller dolicapax ex aliquibus arbitrio indicis 

A conlideiónds Ebo Loadiraeropascade parts. 

Li stuy marlene. Ade. Lauxilium. fiex cala. de min: 
Ec.d.c.1.d delic.puero. Bal.inal,8cl feucrior,col.2.ver.expradia 
Ciex quibus caul.infa.irro.Scin.l.adminiftrantes. qui corporisrin 

* fi deexcucuto,Sevid.S,S queibidicam.tir.zrónfracad pare. 

7 € 4 Dediezaños yomedio.Concor.cumal.infans.1M.ad.1.Cor.de Sicar.quid 
aucer fi minor huas atarisefer dolicapax,cum $ infans pofsir efe 
doli capax fecundum glelin.c.tin.de fen.excom.8:quod infans doli 
capax poirpuniti,valt Abb.inad.c.1.de deli.puero, £ Hippolytusá 
Marúilijsin.dLinfiws.dicenshocelle verurn maximeiflis modernis 

poribus:mam defecerant etates,Scillud quod antiquicosfcicbant, 

¿xficicbáthominescirca via, fellaciasin quindecimo anno:faciút 

nuncinfantesin (exto,vel lepumo anno:Sqpinfantes modernis tera 

poribusfuntiniquí,Sevijsdediciadr quod hos docer experientda ree 

ift:ajcum tamen illa partitarú.iarm hoc determinauerit, de 
taxaveritillas etatesio punitione maleficiorum impuberum:durum. 
seftab ciustaxatione 8 decifione difcedereznon tamé videtur elle nes 
gandum,quio lex qualitate malefici) Siperfpicuitate impubers, 8e 

doli capacirace,iudici viderur impuberem talem efle puniendum, q 

judex poller,forté in aliquo cali particulari,8c maliexempli, chifla 

amaceria (ie prerfimprina. 8cLifta Qacuar hoc propter pralimpione, 
qy minorhuias seras non iedolicapaxa 
dizoroAddc.l.y1ita8j.cad.par. Ec). diuus.AdeofficoprefidLinfans Ro 
adal.Cornc.de Sicares: Clem.1nd homicidioadic.aliquos.15.q.1, vis 
in ¡maceriaper Ang.Areti.in trafla.maleficioram.in partelcienter, Se 
dolosé.col.3.0 nora equiparari bic Qulcum fariolbm , SK mente ca- 
ptumin punitione deliéti.Scintellizie Alberiin.dl.diuus in prorfus 
dementibusjin quibusnon cadit dolus,nec culpas vi. quznoratSo- 
cinusconfi.47.in..volo,Sadded.fin.cirus part. écibidixi. 

9 e Qasicntra que le durarelalocura. Ade glo.inudclen a. Ecin dubio,an 
prxtiumatar delictum factum temporefuroris, vel temporelanz men 


añosemediocieftoncenonlepuedeña- 
cular de ningun yerro quefizicfle.Ello: 
milmo dezimosq feriadel loco", o del 
furiofo,o del delmemoriado q lo non 
puedenacuíar de cofaquefiziclle mien 
tra q le durare lalocura". Pero non fon 

















































































34 





























y adpcena pecuniaói 
a 


ts! Ang. Are.vbifopra,dicit quod probeta gjaliqífuicio furore, 
pitan, quod exancempote dels Gltinturóro ed le non (E 
nebitarnii proberur, quodtuncecar lana mentis. allegar notara in 
casfina.defuccefsio.ab inteftato.óc per Bar.in.l.2+ff.debono.pollin= 
finsvelfurio.delan fine.S Anchain.d,Cleméti. Se dici fingularia 









ternotandum 

a ad euadédum 

fin culpalos parientesrdellos, quando  amicum,£ibi 
nonles fizen guardarde guifaquenon: eúsa  tradic 


an por due 


puedan fazer mal a otri. e Rui 








Ley X. Por qualés rázones puede Jer acnfado — punirldedeli. 
se [fetrds a recae ace 0 csinmill 

. tempore fanze" 
gaziendo el fieruo tal yerropor- Ad vi abi 
[queíi otro omelibrelo ouicffe  <ius sai jo. 
stccho ge dariar: pena porende ECC! 
cilcucrpo,biépuedeferacufados, celu fum.C.quite= 
feñorlo puede parara derccho,orelpó- econo 
derporel".Mas(ifizicre otroyerroendg — dex cautusine 
é oitá é o fimiulet furor, 
cayere é pena de pechoitá folaméte,cft San 





vbifupra.Gvi 


cenóle podriñacular: porgel fieruo nó 
haningúacola,de q lo pudiciTe pechar. 
Catodoloque haces de fu feñor. Pero 





tofu. 

£ Gtosparientes.Addel.diwws,f.de ofi prefidcómintitenim. 
diamconimátisfiriol, Ecpoffunteum ligare,6 carcerare.videibi 
tiam per Bal.scvi.inauchen.liberi.C.deepiland.Sin.L,s. tito7. par 

.2-..8uiru.9.infracadempartita. 

Qe: 
Serum potefl ex delidto ex quo poenaapponitur corporalis accafai 
¿domino defendendus, de pecuniariaautem poenanequaq 
quí fi tamen dominusnolit pro coemendare, citramenis 
brilefiopemcafligabicurferous.b.d. 

8 sien puede fer acufado.Concor.cú.l.hos acculare.5.omnibus.3c.. fer- Y 
nosafl.co.Sal.(cizdú.fF.de publi.iud:pornacrgo mortisnaturalis, vel 
corporis atl tánferuú,vehic videssscin.d.$.omnibus.lrem 
pornadeportationis.vteradirBar.ibj,S dinationis in metallú, porra 
tñamibsionisciuitadsnó caditineb,ga ciuitatenó haber,necpoenam 
amifiionisfamiliz,ganó haber agnation?,vel cognationé. vtin(li. de 

ferui.cogna.qdaútin monachosanin hocregulerurad inflar ferui , $e 

anhcatlegitimá plonáyadíe defendédiin cóminalicaufa? vi. p Spec. 
ti.dereo.sarcol.pe.verted an monachus.cú ibiadditis p addiñionato. 
Refponder porel.Cócorcínl fermusa8i..(ciendú.fE.d publi.iudiaS: 
¡caccula.hferuú. 8 f.deappelal.Lucius. ¿e ficut pote defendi fer= 
us perdominú, fics per procuratoredomini.vtin.d.|foruus.kk iy, 

feruum quoq;.$.publicé.ff.de procuraSclicer dominuseum nolit des 
fenderenon vtexhoc eú habere pro dereliéto.vtin.d.).fciendum, $e 

¡fla defenfio domini fiet,non procuratorionomine lerui, (ed nomi 
ppriosafsiftendo cala y proprio interefle, 18 an palíócan 

A eprcláipreo pel Sao ly .concludit q disfer 

vi ficcitadus:8c q aljas, el ignorátinó prasudicaret Se dis ratione ful 

intereflesporesielimul clero fe defendente ,imétionibusaduerfaij 

proeocompetentesallegationesallerre: Sc dicerut den 
terelTeprincipaliter,8f dis citar? nolletfermurn defende 

:diudiciofortuna: el relinquetez veleriá fateretur feruú deligfTez 

ná praudicarer feruo,quodomin* pofferfe defendere.L.8ui nó defen 

dátor-f.de poenis.pótnang; feru' flarcin iudicioin criminal. vtin.). 
ficriminis.C.ad,liul.devi publ. ¿ctra fiferuuso!letfe defendere 
dispoffecei defendere, quanticung;abfentem indicio. Schocnec 
disinprin.judici fed exiá f: polea feruusdehillerer,polfer dis, vtpat- 
ticepscaufi pp fudinterelle probationes aferre : E: alía facerepro vin 

Rotiacau(e necellaria,vi.ibi peñlai"Scper Bal.in...reos.col,5.Caco, 

vbi Scan pFadmitcatad fefentionéflij,ve) Abbas,p (uo monacho: $ 

addelo.delimo.in..pen+$.1d crimen.13.col.vertem extra glo(l. 

De pecho. Quia pana pecuniarianócadicin feraú,  habeaturrefpe- 3 

étusad quotá bonorú,quiaiple bonanó haber, fue habeaturrepea? 

Báin genere. vivoluitglin.d.S.omnib*ánverb.. 

Stillaglo.cóiterfuit aprobara vlquead tempora Bar.tecun: 

La.C.corcorrariúivoluirBarain.d.s.ompib 

cens,(p nó vider quare feraws non pofitpecunialiter có 

ramenin.d.5.omnibus.tenercontra Bar 
opinio communiscontra Barcosapprobarividetmrl ic ; quí 

Bar.fibi contraciusindosinprindii Eunice dicacar 































































































Titulo.I.Delasacufaciones. 


4 2 Temienda porel. Notaiftud verbúsq non reperiturin di.s. omnibus, 
de quoiltasl. fumpra elt.cumeiibibabeatur, fed durioreipoena ex- 
1traordingimmincbit.A zo eúá.C.eo.in fumma,cobr-diciryhacverba 

8commibus (upradidtis,quibus accufariferuum non polfe 

«nus,acculacio ferui eritreci piédawt durioré patiafpomá corpo- 

ralesSlicorcfz 



















dezimos queficl feñor non quificre fa- 
zercmiédaporel*: eftóce pueden cafti- 
garel fieruo cn el cuerpo,dando le feri- 
das, de maneraquelonó lifienb 


ictergocxiia 
Ippoteritdás 
li vulcadeuicá 
dum peenam. 
corporalé fer= 
ui, loluere pro 


",nin lo 
maten, porquedende enadelante non 











eopcenam pe feratreuido de fizer otro yerro. 

caniad Ley. X1.De quales yerros pueden fer acufados 
¿erat de iu los officrales del Rey, mientra ejlumieren en 
comuni di / 2 


fas officios,ede qualesnen. 

Osofficiales que han pode 
224 rio del Rey,de fazeriulticia 
de los omes condenando 
¿losa muerteSoa perdimié 
to de miembro por los yerros que fa- 
zen ¿nonpueden feracculadosdeotro 
mientradurare fu officio*: fueras ende 
fi alguno dellos fizielle tucrto o yerro 
contra aquellos que ouiefle de judgar. 
Gafi tal yerrofizicie, o porrazondce fu 
ofhciofigrauiafTcaalguno, bienlo po- 
drian acufar:cfi os de otro erro queo- 
uiclfe fecho, non le podrianacular fafta 
qdexaflzaquelofficiosq tenia. Eltocs 





perl. 
agrarias 















ybUlde m 
que lonon li 





mnibus,in he 
mos biglof. di 
echar illa por- 
nanimponen 
di arbitrio ju= 
dlicantis. 








Qlex.XL. 





¿»Oficial 
brismutilacion: 
me-acione ci 
Lominmm pureít 
igareho 


habenspoteflarera condemnandiad mortem vel ad mem= 

«mon potell durante adminifirarione, nilide crimi- 
commiflo accufar :led Rexad querelam boncram 
contra eur inquí ere, O eumpro modo comnilsi 



















imajores magiílratus, 
non polfuntaccuía «5: quaibidixi.fupracodémino 
zesvero poffunceciam durante ohicio accularizve hicjnnuitar, has 
becaria. mequema ifiraribas.Madeiniur. > 
2 d Sirorlosyerrosque fa go accuferur decriminibus ante ofició 
comisis ¡ohoins.L.Sadde.l. G adulrerium 
Libi.8.Lhosaccufarein princ. Ade 
«prefid.vbisLAlbersinfin. hoc 
isti,pór cor.ucuiri in loco domicili 
quis pollecper procuratoré fiprafes.C. de epi 
Albe.in.d,I.fenatufconfulto.cel pen Joquirur tin confa chili, 8. fe 
téin criminali hoceríá,peederer caufa ellectalis, juar agitari poffer 
perprocuratoremequianon repuzrantrationesin hac.L poli 
30 Mimientradararefuoficio.Ex hocvidewur q iDa.lenon proceder in ofi 
cialiperpetuo:poteritnanqueille accufari durante oficio, vedixifo= 
o.tawin glo.fuperparte( el alcoldo)glodn,cvbemusa. que $e 
folent.fanen vero. (Ide ofi,proc jubem'.Caad 
.depupilloss.fi quisipfi pratori.(f de nonisopese 
nun.vbi $: depolitisad beneplacitama — y 
1.4 £ Ghor razon defa oficio. Coneniunzar enim Slaccofanturíi delínquunt 
ja ofacio,vehic.8in.liubemus.Csad.ljul.repe.vi3biSali.S Ang. 
¿polen ¿taccufariyvbi elfentin poenaremotionisab oficio. videp 
Bal.in verbo credentias.de pace con(lá.ví conneniturde furtis duran: 
icio,S baratarijscómilis:vtin authenavtiudices line quoquo (uf 
frasiosilludinprio, $ vbi opprimic(abi «pergli 
ditterentesiudices.col.6.in gltuperprecú qui.5 per Albe. 
tuícontultcaad fidicit eriá Ázo.Covt ofsiudices.tá ciuil, qui mili. in 
fumma.p acculabituríi ví dicaturfeciile , vel diguitatem per peca 
niáaccepille,velex dignitate pecuniá accepille vel habuillezel hi dá> 
nisvelcaliinijstubdatcollacores:s dicieloa.dePlain.hpen.Cideans 
no.Sccribu.lib.10.qp maiorcsindices ppter cnormia delidla in oficio 














































































<ómilla,temoucripiñeenon propterleuia,Seminores eulpasife 
¿taturtanceópu (yndicacge.l.1.Crr ofsiud.cam ciaj. quámii. Sia 
authen.veiudiceslinejquoquo faffragio.s.nece X.S.Oportet. 
UDexafeaquelofficio.Comuznicurtá li actio eTertempore perivura,vt $ 
liscóretecurevein di. )fenacufconíudro.Scbi Alberi.dk Sali.in.d Liu 














bem”. Item $e 

ES cabitdere 

porquelos omesqueofficioticné, ma-  fpondendofi= 
guerfagan derecho, non puedeferque paid 
non ganen malquer lentesie porende (1 ena Doa 
los pudicllen acufar,ennilecer feya por Sviper Abba 









y cl lugarqtiencn,c tátosferian los acu 
fadores que non podrian cumplir en fu 
officic,lo quecran tenudos de fazer.Pe h 
rocomo quierquenon pueden fer acu 
fados,fiomes buenosfe quetellaren-al 
Rey dealguno dellos,quefiziciTen yer- 
ros,o malfctrias:eltoncecl Rey def of 
ficio"dcuc pefquerir, e faber la verdad 
ficsalsicomo quercllafen:cfi lo falla 
fc enverdad, deue gelo vedar, ecfcar- Ab 
mentar, fegan entendicre que deue fa- 
zerde derecho. 


cur de malo.de 
obed, 
MEL Roy de fi 6 


ei 











a.cigloiti, 





WlexoX1 Lo 


folntusper 
enciam va 
Jidam ab accu 
facionenópo= 
tefi de codem 
crimio 








$ Ley. X I7.Comoaquel quees quito Vna Vez, 
porjuyxzo acabado del erro que fzoguon lo 
pueden acufardefpues. 
reso Vito feyendo algund ome por 
HEINZ fo ia valedera Xdealgund 
a entencia valedera *dca. ¡gund 


3yerro fobre que le ouicl- 


feciflézvel acu 
farorom € 
eripiendi cum 
acculafle, 
accular'abe 
1raneo adlolurusppotefl á confanguinco mortuiiterum accnlari: 
iuret extranciaccufationem ignoralle.ld, 








ia 














e2uiro.Concor.cum.L.ficuiaya-Mideaccula.Sr.L( quishomicidij.C. 1 
20.8.codehis.codew riru.l20.cicu.22.3. part. quidaiitin abíoluto per 
Lapcifmú.Joa.de Ananiain di.cade his.dicit,q cójsopinio ell,quod, 





bapcilimútollatur vís poenafiritualisinon aurétemporalis:$ fe vide 
tur gp pro homicidio, 8 fimilib?j- oir accufari.sefert eñibilo.delmo 
daci a Jovidetar quior, q etiam poena temporalis 
tellacurperid quod nottarg! fine pernitentia.de cófecrascia/lo pa 
quid aútí reusnon fuitabiolutus,fed códinatus? dic q tune etiá eric 
h viade delidto vniu: (apiusquarinon deber,Llicer. ff. 
.caup.abu.l.fepulchú. Made fepul.viol.glin.lqui de cimine.Co 
deaccula, dx intellize,q5fuircó e fepulchri. 
ctraditAlex,conbia1.Quid añ lifuis contumax, Sin contumacia 
p i.Ilepuichri. 8 quis cómilic delictúa 

ibielt punitus poena pecuniaria,»non poteritconueniriad 
puenar corporalem,vel pecuniariam in loco originis:fedam Bal.poft 
aco. Butri.in.l.8 6 feuerior.col..4.C.de hisquinotiinfa,écquid £in0 
fuicquisfubicienterpunicusivistext.8: ibi Bald.in.l.2. C. de por. $ 
in.Laullum,C.derelli.verí.fed quarir.gl.Sin verl.fed an puni: 
licis.s.perhoc.de pacnis.lib.6.per Abb.in.cede caulispce col. 
tixdeleza.Sin.cormad fin.deoflic.ordin 
or fentencia valederas. Super principalilati,»non enimidem efTe 
elliccabfolntoriazab obfernationeindicij:vtin.camená.2.q.5: Angel 
¿quidantemili quis delatofacramento fe purgauitzan cab. 
folutuspctericab alio accnfari? Salivin.d.I¿i quis homicidij. dícit q» 
non,quia abfolutio non tam virescapiráíuFo,quem ab innocétia pre 
fumptayex co,quiade criminenó erat probatam:Sificrens eratabío]= 
vendas, eiaablqy¡uto,aducrtetñ,g licer quisfciufo purgauctic, li tá 
elt valde diffamatus,vel imfpeOws,poterit áperiudiceimponioliqua 
tpalis poenar8:ficnó el abloluend? de necelsitate tali calu ,licerfecó 
purgauericitadicirelegárer Cardiinacieme.1.devíor falles í 
fol:cirudines.d purga.canon 
anioc herelis.pótidedió inalio ceimias 
fiar p viá (míx,fed p viá difpefationisidic y idé ell dicendú. Icám 
inwdc.dehis.quá do8to.cóiterfequítor.Gidé tener y.p:criili ce 
c.exeuadn verboirritaride fil. pref.Rin.copen.detemp.crá 
asin glo.1.de(chilura.dx procedat qá difpentaio fierct án virog; foros 



























































































SetenaPartida 


'nam fiin foro poenitentiali, nontollerer quominusin foro iudiciali 
acculariy obityynad.c.de lis.Scin,cradmgnerez¿qu.in verbo por= 
5a.Decius Cofi.37.ni1 cafuicablolutusimponererur pornicecia 
qua tuncilla vé luccedere locopanz contentiolx :fecundú 

Autoin.d.cade his.vide per Holli.8c Abb.in.c.cu.deprocurato. 

3 aUsobrequeleoni 
ejséacufado, le 
de fip vial 

wilidois full: 
ec abíolutu 
ga $e habebic 


locú dilíétio 







fen aculado?, dendeadelantenólo po- 
diria acufar otro ninguno fobre aquel 
yerro?:Fucrasende li prouallen contra 
el gfefizieracl meimoacufar engañola 
mente, alacando algunas prueuascque 
nó fupicfTen el fecho,porque lo dieffen 
porquito del yerro,o del mal quel mil 
molefizoacular. Ellomifimo feria fi 
prouafle Gotroalguno le ouicffe acula 
do engañofamente cóintenció deloli- 
brardel yerro q ouiellefecho.Caclton- 











Cin*8:Sali.i 
deliqshomi- 
civijC.cobal. 





bon. vaci 





ee fifucífe provado bien lo podriá acu- 
no NoE [ar otra vegadadead!yerro q afsi fuel 
fusvidinapal fequito. Otrofidezimosque fialgund 
fus nó cited Se 





omcaculafle aotrofobre muerte de o- 
troomegnó fuelle fu pariente, crclpó- 
dicreclacufadoalaacufacion, efuelfe 
quito della por fuyzio,dendeenadelan 
tenonpodriá acularninguno de los pa 
rientes del muerto , porrazon de aquel 
yerro,de que fue yaquico por [entéci. 
fueras endefiel pariente que quificlle 
acularotravegada, furaflequelo non 


ibiértenerÁn 
gewallegásloá. 
Andr.licet dí 





$. vilo igitur. 
vel. led pone 
Subs 
gen heccone 
Juetudo nó fer 
vatnio Floré- 
jar: idem q 
xx anteinquilicioné debeat prefigere termini accufare voléúb», 
dicitgl.notab.in.c.presbyteríiá ple .Scidévolwit Bal.aliegás 
124 glp mulcinorabi 
.quauis.C.deadule.Scidé tener Hyppulicus á Marblijs(ingusos. 
pitiudex meleficiorú. Aduerte cíi, quialicer hacfitbona pradti 
í Bar.8calijquosfu peri? citan dicres,q diét.$.1.Lf cui.procedie 
inabfolutoperinquititiong:videntur velle, non requiratur ad 
valoréinquiitionistaliscitacio :imo q oflenfuslen propriú dolore 
profequens fi pofteaveniatad acculanditencatur docere falcin (uo 
juramento, qp ignoravitinquilitione fierispro“t Sin accufatione hic, 
Sin.d.s.dicicur,Giflud vr cúam de mente Ang.Aretintracta.ma- 
Jefi.in parte, Se capuc ab fcapulis.col.1.vnde licerdita pradtica fit bo- 
a, Se leraan asf tii non (eruarerur de falto, non vE q vitiaretur pro= 
celfisinquifiionistadde eriam q $: procediciftad, $e Gindex q 
foluitproceficperviam denunciationis:lecundum Barton. l.dinus. 
la Ieriuspuaro.ff.de culo, reo, quid autem licognitum fuie 
decrimineper modumexcepcionisevide Bartin.d.lf caiga. 
4D Usubre aquel yerro.Videin.d.LÍi quis howicidij.Caco. 8 quid (fiomif- 
fafuitaliqua qualitas delictiin prima acculacione. vide per Barteine l. 
cnatus.lt.co.Siper Bain.) Shi feuerior.col.3.Cade hisquino.infa. 
perSaliin.l,qui decrimine,C.deaccufate 
5 Un dlgunaspruenas.Adde.d.l2o.citar pará Sil prevaricationis,C. 
deprauaricas8c.d.Lficui.5a.8cobijcieturde collulione, feu prauaric 
carionepermodumreplicacionis,velaccularionis.vi. Ange alice 
i  quishowicidij,Sin+d.$.1.KperBal i 
6 d dguelo nonfopiera. Approbacar opi-ghi 
.«cufacionis probeturperiuramentin benetá admittetur prol 
1ú.(.q [Giuic, quomodo hoc probeturavi. per Bare. 
€ MUlurando lo afsiDideergoyiNlo cafunórequiricurrlkerius,quód do= 
ecatdeprauaricatione primi acculatoris: prout 8 dodto,vojunt com 
aniterin.d.L.( cul. Mex KI 1 1 
aSircus cóparcar,S plureslintacculatoresfimul,nótenctur rideresfed 
elizatiudex vnú ex his, g meliori intentione moueatur:cuirideatace 
culatus, dea accufationepedentepóracculari dealijscriminibus,(ed 
non relpódebit pofleriosi,tempore quo refpontiaras ell priori.h.de 
y £ Uatuchos omes.Concor.cumal.lipluresT.cod.Solas$alina, fo de adulta 
8:.1.fina.E.de collu.deteg. 
» $ Uerados,Róné ponit Bahin.l.Senarus.C.quiaccuGnó pol. quiafiad 


































































2 
121.Senatus.C.qui acculanó pol é idéBal. ” 


mittereriudex plures acculatores,polTetvn? pbare”, ali%in phatione 
deficere,8 iudex ponercíin pplexitace.iró pollervn*cóhtes, ali“ne- 
garerSr aduerte apli plures quer interfitróneofcij,velut plurestu 
tores,vel curatores,veniant limul acculantes eodé libello:beneadmit 
tunó quiaróne vniusofticihabene loco vnius,é pbatiovnius patro» 

cinafalreri: Se 
ficiflocafunó 











fupicraquádo lo acufara cl otro eftra- 


E E cedit ifla.la 
ño. Cacftoncefurando loafsis tenudo plas es 
feria de refponder otravez ala acula-  sltróncoffici 
E foi 1.fenat?. Scibi 
cion quefiziclle del. Bal. 8:SaliaC. 
quiaccul.non 

Ley. X111.Como quando muchos quieréacu-  Rohkveróve- 


litacculare dis 
uerfs libellis. 
Se tunc iudex 
eliges idonco 
16,qhpluresar 
tores,velalijG 
1ú ¡tesfic róne 
ofliij  fimul 
veniát:Be non 
admittét o%s, 
gqñ acculant 


far vno dealgunyerroseljuexdeneefeoger 
el vn dellos que faga la acujucron. 
AL legádo fe muchos omes£ 
Wen vno delante del judga- 
dor, para acularavn ome 
folo, de vnyerro q dixeflen 
que ouielle fecho , non deuc cl fudga- 
dor recebirlaaculació detodoss nin el 
acufado non es tenudo derc/ponder a 
ella.E porende deue el juez catar, e elco 








fimulcorá eo= 
déiudice. Bal. 





na. Salivin 


gerel vno dellos,el que entendiere que a 
femucue con mejor intencion”, que fa (liver ple 
galaaculacion:ecftonce al acufamien- — riúfimul accu 

fantiú interfic 





to de aquel, deuc refponder el acufado. 


Perofia cfte aculador fobredicho lo rix.veficifene 


quiliclfen otros acularfobre otro yer-  Pluresflijwn? 
beis , prisocilioés 
ro", mientraqueanduniefle cftaacu- — fmul admire 
renf,gacuiuf 





libetinterefl principaliter.J.1.5.fipluresF.defepul.vio.Barc.inad.l 
plures.8 Sali.in.d.l.iacculatorib”.Ange.Areriin traQ.male.in pte. 
necnó ad querclam,cola8.(i veróplurium nóinterlitróneofhicij, vel 
cóisiniuria:tuncprocedirdifpoficio huus.).Scd.l.fiplures.quía tune 
'nullíus principaliter'ntereft,écideo nec poterút diuerfis libellisinec 
code fimulaccufare,nere%in pluresadueríarios diflrígaf.fF. de exerci 
J:nein plures.S ne de delitto ciuld¿hóis,fepiusqueratur.!,licet, 
f.nacuracaup.ftab.(ed quid fi veniát pluresacculatores fimul,fed vn? 
accufet coram vnoiudice,aliusvero coram aliozBal.in.d.l.Senawus. dí 
cit,quod tunc fortérens potel! eligereiudicem.fifuntpares:argu.). 
quisin graui,$.(i 1h oés.ftad Silla.fed fi vnuselTet maioraltero, deber 
comparare coram co,qui maioripraell tribunalisvenor.in.la. fin. 
decuflo.rco.vi.ibilatius per eum,8t eritnece/farium q reusaccuíatus 
opponatdeexceptione illa pluralitatisaccufatorum.vtin.d.l.faccur 
facoribus,8cibi norargl. 8 Bal.8:Sali.licetifla.I-partitarú contrarium. 
innuar,cú dicit(nó deuc el judgador recebir Sic.) fedintellige 6 oppo 
natura parte.Poflerérdici,q index pollet nó recipereslitiirecipiar, $e 
nó opponaturá parte tencbitprocellusol dilatoriacíthgc ex 
cepto:qúvero pluresacculatoresnóveniúitlimul,fed vn” poltalium. 
vi.l.qui de crimine.8 ibigJo.S dogto.C.deaccufationibus. 






































h Uconmejorsutencion.Efivmws ponitma, ss omnes circunftantiasma- y 


leficij,quamalinsteritiufta caula magisadmittendiiflum, quam ali 

.2.5.fir«com.l.fequenti.ff.de adult. Bartan.d.1.ipluresad 6n.8c dicic 

Bariin.d.54fin.q li propinquioraccufat occiforesfimplicicer,aliásac- 

culateosqualitate adiecta.per quamacrius puniuntur,quod tuncpo» 

telliudex vlreriorem praferre propinquiorisiapparetiudiciillá qua= 

Jitatem elleveram, St nota quod elegtovno ex accufator.bi hice 

teriquifuntrepullsmon poterunt efTenaliacauía tefles:(ecundá glo. 

in.c.in primis. fuperparteazcularores. 

¡ do quifiefenarros. Concor.cum.l.qui decrimine.€. deaccufa.ab co- 4 
dem tamen non potellaccuíari dealio criminesvribi.vbiponitratio- 
nesSaliceánfezundonotab. 

k Gorroyerro.Ná decodem non polferacculariabalio veniéte poft lite $ 
conteitatiz8intellige,Sclimicave perglo.Salica aliosin.d.laqui 
crimine: $ intellige tuu aliud crimgoriatur ex diuerl 
ab codemfadto:vtind.l.quidectimine:Scincellige fecundá Sal 
col, 4.quando plura deliétaex codem fato erientia fe habent,veÍ 
cicsdiflinétasinuicem tále habentes:vteacendentia 8 excellaseunc 

enn 































PE 


Titulo.I.Delas aculaciones. 7 


eniin devtroq; punitur,vr.ff.deadult.Lfñadulterium cumincella in 
ifecus(ifchabcantvegenus,Efpecies,vcin.l.fenatusMcod.vbi 
videper Bar.vndefirapiendo gladiú de manibus alicuius'manus inci 
derctarcómificraprorduplex deliétum vulneris, (tilicer, Seraprus, Se 
quia quodlibereltdiflindta (pedici ab alio,raptorpunixe? devtrog;: 
vein. d.l.gde 


















facion,biélo podria fazer. Mas cljudga 
dordcueguardargencltiépoq el acuía 
do ouicre derefponderalaprimeraade 
manda, de acufació, que lo nó apremie 
querelpódaa la las fechadefpues. 
Lay. X 1117. Como dene fer fechala acufacion» 
2 Vádo algun ome quificre acu- 
e Lar a otro deuc lo fazer por e- 





ingadidein 
jur. Sidemái 
occidatgs ho- 
mine in ec 
clefa, nam pa 
nicíde homici 
dio, 8cfacriles 
gio.l.fiquisia 
hoc genus. C. 
de cpilcop. $ 






cler.Quidaúe 5 critob porg laaculacion fea ci- 
firegiaconfti- 
tutione cauca. 
raryp qui armisaliquem percuflerit,manú cur qua perculferit amit 








tatydkeicias coderu impera duos percufíir, $: conflar , vel dubiratur 
juem prius percullerit: E ab eifdem eodemtépore de dittispercul> 
eno aora pode celo pracala) bones ecutone ida 
delatéper Alber.in.dolfiplures.vbi concludit q pra ueniens ad fe 
tentiam praferatur Se alteri viam percludar : (fecundo pralarionis 
fententia obijciaturfitñ Gaula fentóriam concursunt gratification 
nijudicis locuserit,S qui preferturin fententia per cófequens prefe 
renduseltinexecationerá fadtacxecutioneablului deber rensab ob 
feruarioneiudicijalterinsacculatoris,videasibiy.oreum. 

6 a Udlaprimera.Concord.cum.la.5.80.S:ibigliT.decullo.reo.8climi 
tanififecundaacculatio elTertempore perisura,ve in.d+l.inf, Saly. 
nad l.quidecrimire.col.pe.verficaruncguzro.É hoc quando vtragz 
acculacioproponitarcorameodemiudicevepriori,kcilicer,accufario 
nirefpondeat.l,quiprior.Fideludi.fitarnenacenfarerurcoram diver 
fisindicibus, Sccirarerur pro diuerfishoris,ccemporibns,accederad 
umm á quo fieprimocitatus.l.quilquis.ffdeiniusvocan.(itipro ea 
dembora Scrempore ciracurab veroqy,Scermini (unid compañibis 
lesadrefpópendumvtriqy fialeeracaula el réporepericura: illiprins 
“reípódebirsalias admaius tribunal acceder,8: li ribunalia fine paria, 
tic maoritarem cali debetin(picere,Sfi canfielunt pares, locus efe 
gratificationi,videasvbifupra. 

Qlex.XIIIL. 
amAcculatio deber fieriinferiptis nominibus accufátoris $e accufad, 
Seiudicis,arqy maleficio,anno menfe, Slocoin ea definaris, Seca re- 
ceptajudex recipiarab acculanteiuramentum,g non malitioleaceu 
£atsimó credirculpabilem fore delacum, Se hocfaéto citer acculatum, 
8cder el acculationistranfamptum,cum terminoncx.dierumab. de 

1 b GPoreferita.Concord.cum.l.libelloram.ff.cod.3,C.cod.Lin caufis.Se 
ca.62.9.8.an autemnacculacor debearofferrelibellum jamdidtacum 
cumveniat coramiudice,velfafficiar,q didter coramiudice, $: nota 
rio:Saly.dicitp ficsin.d+Lin caufiscolomn.1..6 quis fe,8cibi Bal, Ca 
eod.Siprocederilta.liuefiataccufacio decrimine publico,(iue priva 
rowein..fidfideprina.delidt,Azoinfum.Cudeaceu.colam.2.S quid 
fidedefiéto agarurciuiliterevide perBarto.in.].preetoredixict?. den 
jur.GedecifionemRotz.¿6.in nonis. 

2 e el nome, Ttaquod perlonareddarur certa per duas demonflratio» 
snes,nifielfecnomien ingulare:quod de fereddereturcertum, Bartin 
dillibellorum.col.fdebetergo exprimi peragnomen,£ccognomen 
veLetiam perloci habitationem,vtellin víu.Salyc.in.dic.l.ibcanis: 
colamn,penul.verfi.quarro nunc qualiter.6:(inefcieornomen inter» 
fe£ti noneltnecelle q ponatur.visper Ange.Arcán (uo tratasin par 
tchzcelt quadaminquifiio.col.fisinfinc.videglo/Tin.s «libellori» 

fuperparte Caio» 

-efezs.Notiltara.l.que viderur decidore,qp non requiratorin libel 

loacculationis q apponaturnomenregis , quod etiam voluit Bartol. 

in.dllibelloruminprin.Saly.caméin-d.l.incanís. col.zdicit quód 
requiritar q apponatur nomen imperatoris,quilucceGirin locú anti 
quorum cófultm:6ccertéhuicdidto Salyc.fiuerevideror.d+ |. libello 
rú.fed diéto Barauerifta.l.partitarum . tene en mentiin praélica. 

































































deconfuerudinetamen (emperapponiturnomen regis. 
4 e dzllugar.Locustamennon ell arétandus adangulum.l.1$.vbi. E, de 
vi.écviarma.antí filocus nonfuit bene declaratus in libello, polsit 
pofleadeclarari peracenfatorem?Alber.dict q Gcirnd.lelibellorum. 
3n prin.peral fi quisintentione ambigua. fE.deiudi,S.qp in hocplures 
doéto.Bononix concordarunt. X an cum dccufatio dut de ¡jermrio 
tellisponaturlocusiuramenti,vel depofitionis?vide Angel Arcti,in 











trata.maleficio.inparte(falfario)col.7.vbiallegans qiem 
pusiuraméti debetappomi,éx adde Bal.in.La.C.de facrofan.ccele . Se 
videin materiaifta de loco ponendopluresqueiticnes per Sali. in. 
Lin caufis.Cueodacol,q. 85. Si per Aretiin (uo trata, in parte in plas 
teacomuanis,per Bartuin.d.l.libelloriScaduercebene, qpvbiacenla 
tor pbal 

jgnoraret 1 
cum,vel men= 















ertac nó la puedanegar ni cábiarel qla 


fzicre desq fuercel pleyto comécado,e a 
enlacarta delaaculació deve lerpuetto  eecestard de 
elnomecdelacufador,eeldesqlaquien — bene Alber 





1.d.l, libellorá 


acula,cel del fuezantequié lafazed, eel adios 


yerro Gfizocl aculado,cellugarcdofue  nefalái pcedie 
fecho el yerro de Gloacula,eclmes,c el Mbelalicernó 
ponatloc”. gl 





año,ela crafeng lo fizo,e eljudgadorde 


e 1 adorde — infi.depubli. 
uerccebirla aculacion,Ze elcreuir el dia 


judi «0 prince 
má dicit non 
alibi Bald . in 
c.sinprinci.in.5.colum.quib.mod.fend.ami.Scrennic Aretain.d.par 
tein placeacommunisin prin.rradicAlber.larcin.d.l.libellorú.vbi 
cithancqualtionem habuiile defadto,£defendile ¡ftampartem 
culacoris permedia, quiz ibividebis,qui ci nonallegar. diglol.ad hoc 
Se dicitcontra cum fille promuntiaturn, ed quod nó bene . videasibí 
percum.écin maleficijs negatiuis,an deber ponilocus.viper Bal.in 
agtor.col.6i.C.deproba.ScBar.in«d.libellorum.co.3«quid auré (¡ace 














“cufo te y turbalti mein polfeísione talisfundi tali mente, veran ¿he 





XibellusprocedateBarán. 


L:.Covbide pola 
ficaquia. 


loportet,arguir.primo ep 
úinere Jocum 





uo funduseftconfinatus,tacitevi: 


malefici quiaillavis turbatiua,non poteftinferri nifin fundo,tandé 








¡tcontrarium ele verum,quianó habetannexam certitudinemlo. 
ci,cum pobitpluribus locisconsmitti,quod notas 


£ UE lmesyedl añoye lacra.Non vero diescriminis commifsiyglo . Bart. y 


inadellibelloram.nifi acculatus petar,qp declarernr dies, ve pofiríe de 
fendere probando» illa die fuicalibi,vetradúit Bar. Sc Alberin.d.1.li 
bellorum,feu ybiciig; +quitas moncaciudicem,vt diesdeclarerar,nó 
tamen (écundum Suly.in.d.Lin caulis.colaiudex bgne,Siuridicifa 
cererfipritsaceularorer adcércioran dú de diecópelleres,quám reus 
Judicécoriorafl de dic séporeMuceablentizzvel de alalimilipro 
prerquod intentióné accufacorisvelft excluderene quid malignetur 
circateltes, quod voluit excludere.dallibellorum.Scifta,queaccula 
roremnolnirarétaread pontdí diemnec horásquidauté, iagatur E 
falficarcinftrumentizdixi in glo(T. proxima. 8 nota y nibil relena= 
ret fiaccufatorin accufatione dixerit,prout de verioritemporecól 
teriufecundá Alex.confi.72.vol.1.col.3,quidautéin mádatore delia 
quod+épus(itponedó,vel quislocustan mádaci,vel deliflivi.Bart 
1.10f016,5.fi mandarofde inius.per Bal.in.l.cirationibus.C. quiac 
cu.non pol. perAnge.Areán traciamaleficiorú,in parte lempronium 
“wandatorem,col-3.6tin parte exiflens Florentiz.6; concluditur,q ap 
poni debettempus,6clocus maleficijanon mandati, vi.ibi peros. 
UL acufacion.Cumitacltapta ve(uperins alias poteftipleexofficioil $ 
Jamrcijecreita tener Ang.inad.1.libellorum,neceltnecelle q pats de 
hocopponar,fecundum Bariin«d.Jlibellorú.verf.qp filibelli.Bald.ia 
J.zdita.col.+.C.deardendoKal.exprefsiusin.l.coha.Cudecófe, ver. 
Justa hocponedicir,SieriamaAlex,con.72.00.fi.voluxincipitin (pes 
¿to diligenter.Siporefl accufaras etiam in graduappellationis obijces 
re deincptitudinetalistibelliBal.in.l.e.column.h.C.quiaccula, non 
of. quid autéfijudex procederetperinquiliioné,an debcar feruari 
forma de qua bic? glollainanten.deexhiwreis.$.lancimus. luperparte 
Libellúdicir,p nó, kita dicircómuniterteneri Albe.in.d.1. ibellorá 
<ol.a.glo.etlamidetenetinllisdepublidiud.ioprin.Baln.l.penul. Ce 
deprobar,Bar.taméinextravag ad reprimedi.fuper parteinquilidio 
new reférelaco, Butriin(li.deactio.in prin.dicente, q gadem forma 
folennitatisrequiriturin inquifitione,quein acculacione praterquá 
in inferiptione ad poenamtalionis, quia cum locúaaccufatoris fubeac 
index,ciú(dein debere/fenatureinquiitio,quódacculac 
20i0.1Efi quiste(.ib.e/Teiuffue.Schoc placer Bare, vbilipra quan= 
tumad hocyvtinferaturlocus,Scrempus codem modo, quianó deber 
intantociiminevagari.Sclimicar Scintelliithocibi Bar q fierctin 
quilitio de(fpeciali delidto,(ieñelTerinquiliio generalis,1ñc peederct 
opinioprima.pertex.Sibilnno.in.c. dé vule Bal. 
¡ C.quiaccu.nó pohScadde Angí.d.Libellorixenáis, q in 
¡one feruerur dida folénitas lequéslaco.Bus, S-avihi fas 
Bar.erco auferacurdof 
jsvi.per Bar.pofl Di 
Llibellorúwvbivoncludit,p Í ppohiturad punicioné 
Partida.vijo B 














































































Setena partida. 


contraprelaramele Mí, tone quiainflaraccufarionishuber, interi de 
ber locus Sccépus,allez.c.vtcirea, de cleótulib.ó, Sclemen,conllitutio, 





ná.deappel'a.ivero exciplatwrlolá ad repelleadústuncnon tienecel 
fariusosallegscipra fencium.ce teflilib.6,8 ita dicir fuitle indicará fe 
aduocante,kvi-per Barcolin.l.pratorcdixit.Adeiniurscin,l. aa 
publico. in fia 
fede adult. de 
ota bene > y 
16 purgabitur 
def.ttas libel 
linepti inac- 
culatione ex 








enquegela dicron:refcibiédoluego del 
aculadorla jura*que non fe mucuc ma. 
liciolamétea Alea quecrecqueas 
quel a quié acula quecsen culpa,o que 


probationibas  fizoagL yerro de quel fazelaaculacion. 

Lario Edefpuesdefto"dcucemplazaral acu» 

ua fado,cdarletrallado de la demáda feña- 
ir Lauda pe ES diastaqueven- 
teraptá poa garelponderacila. 

Gone ball suo 

Lain fin.ff. de 7 

arado, XV, Antequaljuex puede o done fer 





Barcán.l. (if 
es SFcde poeneraditDeci.confil.8y.coladncipitin caufa accafaci 
8cvi.Alex.d.conti.72coly.devl,quad circa hoe dicit Angel. Are 
fivocradta.maleficiosin parteinchoata Sfa Cta in fine. mita ve per 
eúim parce emergentibus Se contingentibus. € Sed quid ex forma 
decreti,vel Mlatutiyvel cámilstonis proceditwr fammarid , tri veritate 
infpectazan tancprocedetlibellas,é iudicinmin criminalibús, non 
fernataitla lolennicirerAlexavult q fic,conbi.6 ¿ovclum.incipitc 
procelfiam:quod fieller verum elTecfingularepropter.1l. hulusregni 








Qualtazo 

















































In noua  Jubetesprocedilammarió, $ fola fact vericateiní,cóta, ve haberurín 
recrcltelo lanus lib, cordinsera.quetñ.l.loquicurin ciuilibus, 6 fortéin cri 
xesticay.  Minalibus tenendumellercórraió:cóilla(olénicasnon tolum cócer 
Ma natquelanciarispolicii, led exi defenlioné:qu. ell deiurenaro 
Quicltugo ue nóviderartolliperrale lacutnm,velrefeipri.t Sedan faficiar 
hiccontentaexprimereper relarionem ad aliud: Dec.d.coní.8;.cole 
s.dicitquod nonallezansAngin.l.1. de libeS pofiba.Salia. Ange 
raménóloquiturán Lbelloacculariorás, € ex eiusdiéiis innuitíufiice 
re,ficonftareccereum quid exeo,ad quod it relaiosfacit, l. afleroto. 
$F.deluesesinfti.Stnota quod inotoriis nó requirituci8a folénitas pla 
de dun dcestiben te npevelbeli Bel ted estao Cooclas 
Quiitizo quibonindi So lantoléada incl deere habeas 
¡exquitatecanorica? And.Siculus in.c.dileéti.d -iudi.dicit pnon.ar 





gu dilustexd quod vidicloade Anaalle gané queldáreperentesia 
<.1«de accu.quiitatenebantalegaretiam Lauré.de drcni.tenere di 
opiú.$dibelluria.q.Sovbifireóteintpiciacar,hrcnó dicicArchi.neg; 
Lauren.quiluperverbllo.Linliancicit hrcverbahocnóclt adpuré 
PE s,quianon sequíricur has (ubrilitates extra deiud. 
edite“ Siicvoluerant dicero, quodexprimere,quód acculatlá 
desdultnóeltnecellariuin.fecundá canenesjiemo ne lecundi 
ádó .d.Jibeilorispofl prin«vnde fatendá elt,quód 
:anomes debetfernariillafolénico, dicte Sodi.costil 
jechacim io 
curtamen bagerar cin 
cau dilectas.de ordin.coz.vi ibi pereumnamó.hiccquóde 
ajuocciuiliceravideror cótra texcin.c.ue.de proba. SibiCardi.éx]os 
delno.noranty 3 falt2 qíex delito darecuratio civili» funolacvi 
- eurquódidcb: dafolénicas.Ledfiex dol 
Lífcquen .Madedolo,Scvi iodo, en. tica. 9apastita. y. per Baln 
sin prin.col.4.5c.5.quib.modyfenac, quí dicie q 1 10 cú civiiter 
2,¿ixur de criminepesic edi locum, Si mente debecdid¿itamenó 
perar,proceditlibellus,Scibirolponderad.d Lite exi, ice 
ad.d.cuz.deprocusviibipereó quí loquito Faris nogabili 
diétacredo feruargcurio pradlicand adde que dix i 
hiscúñadde Ang,Aretóntradta.malesicioja parte o plateacóisaco 
jovbidiciequedin adtione. 5 eltlocas,nectepasinferend 
fecúdi Bar,inJncratius ad l.aquisquía dána,Laquilia vel gd me 
1uscaula,vel ex edilovadevisnon ell infamis,glo.8 Basto.in.lpsin 
prún.If.de infun.ex quo colligesrelponfionem adcap.cum dilcétus. 
de ordínecog»quem profe allegabar Sociams, 
dE LejuraNota hicexpreflum,qud debear inaccntatione fer] ¡ud 
juramentum,nam de inrecomnuni,vtdicir Alberán.d.Llibellorame 
col hocnonreperichacur exprellim, fed ex generali confictudine 
dicitprartari.ve Senotrglodn.cdiduo viri.y5.q/6.8kfucit.cavt lrca.de 
eleionesib.6,kaddrAngel. Aretin parte necnonad quesclamcos 
rimadntradata maleficio. 
8 do UDAprcd:fo ora quid nó exizitbacLfubloriptionead peras 


































alleg pro cali tex 




















































an 









talionis,non enim eÑlin váx:vedicit Albe.in dico. Bbellorurr 
uedisión. dl. tul.y.parti,«puvidescciam quod neqy hac. herido 
fideinilorem de profequéda acculacione,quod nota prepter id quod 
dicebarAretin.n.d.trada,in parteneg; nonad querclamacolumin,2 
€ epntedics Samprureles funma Ázo.C.coia fuma, colima da 
Qlex, 
ae Vbiquidal 
quicibi tenet 
accufatori re- Adúrl 
Ipódere E ná C: vbide 
alibinifi alibi <Mmi.cos 
accularus fine YÚ.Er.C, 
exceptione re Vbidepof 
fpódeat vel in EM.%.C,, 
loco domiciliz YDi Sena, 
velvbimaioré Vel clari, 
pue benorá 
haberer accus 
ferur,autí vas 
ditdeleco in 
Jocú,fugiéslas 
titando , tune 
cnimpór vb 
reperitur,accufar,Scfi centra eñiproberaryvelficófeflus,punict hee 
De la fio. Concordcam.lif. fr co.8oLlicuis3.idernimperator. eo. 
ticu.8ccumol.prefes.lafegunda.fideoft prafi.S.fEdenoxa.l. 
cumaur.quain prouinciaC vbi decrimi.agi.oporter.%.L.Cavbi 
relclari.S:capitypoflulafti.éx.c.fina.de foro có exés locus delicil 
diciturpotibimum foramiplius delinquentis,lccundamBald.in.L.de 
quibus.T.delegi.quzllio,s.pertextán autenticive null iudicun 
quisveró comprehélorum.celnma9.ncn autemracione deliéti el 
tur proprid fabditus,licerefticiacur deforo.glol-notab.in.c.nuper.de 
fenten.excomascin clemen,sade foro compe.8maleficica ii 
difieiGu cinicatis puniri deber per peteflatenz,velreétorea ll 
tatis,cuiaseft diftriQus lan 6cibi Bald.C.vbi de polle.agi. opereta 
4Quidautél deliótum committitur in ciuitatealteri fo: derarat vide 
pocdacr.kibiadditio.in.l. non dubito.f.de capti.vbibonustextade QUÉ ea 
cuinsintelicdwvi.Bal «ecutorem.col.8.ver.fed quero. quid de 
civitatibuscófederace,C.de cxecn,.rei jedi. Er quid y dub itacur de 
Jocedelidiian fucritimtra velextracerritoriumzvi.Barto.in..$.com Quail, te 
vibemT.deofhici.przfe.vrb.referentem nno.inca.fisperliceris,de re 
ferip.UQuidauretn reus fiircontumax, E: pofl condénarionete (1 Que, y 
£tamperiudicem territori apponitarperreú,que d non fuitcommil: 
fuminterritorio?vi.per Balin:l.licét.col,pesverded bic qugto detaló 
quzllione.C.deprocw.quidicit q) ex fententia ell induéta quedam 
pracfimptio quee cramstercones probandi in reum,6: ic fibiincúbie 
'onus probandi,quetamen obicélio,fi fueratcppolita dpríne, accuía 
toryvclinquilitor debebat pharedetercitorio, «bc xquiparantar có 
camas Belpéreprocedós. lib yacíl mentitenendá ad itlá,Linfra in 
Sequéri diét.a Quid añeli archieps delinquario dioccefiutlianei fuí? 
Inno.éccóiterdoct.in.c.cuinferiorde maior.Sbed.tenentpnópof. 
fitpunici afuffraganoo, cría ( eee efs,q habererduos epilcopar' vná 
eorfexdifpeníaciós,é idemtonec Archidun.co:.de cóli.in.6.in hoc 
tiditosqí epifcopos habetaliñ cpilcopariex difpenfatione,qui ná 










fecha la acnfacion. 





Ortodo yerro, o mal fecho 
algúome figa deuc fora 
Y premiado por el judgador 
AS del lugar ,do lofizo,4q cú 
Plade derecho alos q lo acufan dello, 
maguer leacimalfechord otratierra. E 
fi porauétura elgouiclTe fechocl yerroé 
vn lugar fueffedeípues fallado ¿otro,e 
Jo acufaflcn y deláte del ¡udgadordolo 
























































gata 





























ell de Metropoli.córrariñitenez Abb.in.d.cacú interior. 8 ditt.Abb. 
faucrFeliibicol1. Sor relinquieticegiadi quie púiCusef diiabi 
lis:viibi percos Ecper Maria.Socin.eeude rapto.quiin hoc adharet 
opisAbb,cnictiam opadherer And.Siculusin addi.ad Bal.in.d.ant. 
quainprouincia.delegjuris ejamindexá principe, delinquacio cer 
sitorio ordinari,puniripotef! ab ordinario, ¿Edodtoia di 
autentioqueinpronincia Sedan pobiteápuniterarione(eotearis, Qu 
ju(te:Cyn.vul y ficsio.d.ane.ledDes 





quin canfadeegaap oral 
le Anchan repeac.poftulalli.de forocópc.in.c.cótraritener,quod 
sóneiniultg fententig implicirernó polsit,cciáfinico, del egacione có 
ueniricoriordinatio,quiafolidelegiticenet delegar” de hocrónered 
dere fiver5cóneniatar róne ftaudi»,8doli puta quia dior compi? 
pecnnja,vel perfcandem Befordes pronáciarestic poteritper,l. quis 
libertare.fdepeci.hz.6i.l.fiduo parroni.$uidé julianus, ide 
«Quidaat£filintduo diictafde loc fungentes pariimperio,£ vos Que: 
eorumdelinquat,an pofsitpanirizbaliozAngen Left recepeivEdo 
sarifd.omáu.dici qlic.gaiotelligiteviplo fe lummirrereinrifdidtio 
ni,Stimperio condomini.contra Áng.tiin hoctenctibiPau.deCal. 
ExequiturciAlex,allegás copio, Feli, 
cniminpasemnonbaberiaperiúc.innotalede le. Subs pro 
curatoribusfimnl datis,vnusnon potellagerecontra aliú.l. qui duos 
Ef deprocuta.mam Scafinus incomelcit, cum pare fe 
comprehendi), haresperfevuum.Edeacq 
tenduritadinuicomeecussicurad principéd.li duo.f. 

































Titalo.LDelasacufaciones. 





is.Cade appella.necobítat,q Romuluspunivit Remú delinqu 

iccrelTentconfortes:quia Romulus forte 0b: i 

¡cf dererum divilio.Scin.lintertutores 

nicuto.per Mariasin.d, idautél de 

Jistúcómircacurinterritorio colvtriulayciuicacis,viper-Balin.l vai 
oho7. Cod 























fallafícn fi el refpondiefle ante el, 2 ala 
acufacion nó poniédo antefi algunade 
fenfióbfi la auía, déde en adelante tenu- 
docs defeguir* el pleyto antecl, fafta q 
fea acabado, maguer el fueffe de otrolu 
garelepudicracícufarcó derecho dere 
Iponderantecl,ante que rcfpódicileala 
acufació. Otrofidezimos quepuede fer 
aculado cl malfechor delantedel fudga 
dordel lugar dofizicrecl fu moradad,o 





p 
fic in conti 
nio, SereÑes 
nelciúcditlina 
guere,Made of 
ficprefesrb. 











$ quía ita Cor S: z 
«ela delítedeaqldoouicfle la mayor parte 
O defusbienest,maguerelaculado ouicf- 
ñ 
quettionesai. — fefecho clyctro enotraparte.E fi aquel 


de cis p Abba 


A o quefizo el yerro fuclle ome q andunicl 
in.d.ci.co, 6. 


fefayendo devn lugar a otro £de ma- 
nera que lo nó pudicíen fallar do fizo 






poltula(ti 
uiati multa 
exprediétisper eosnonreperieshicinlerui,que funtnotabilia. ade 
deetiam quod notar Bald.in,l.2,Cwvbidecrimi.agi.opor.GNico. de 
¡Neapo.indidt.Liurí(peritos.ffade exc.tuto.ScAngel. Áretinin tratas 
maleficio.in parte neq,non ad querelam.col.6.Bald.in...fiplures.co. 
5:C.de condi.infer. Abb.in co.cum inter. de cófuctu.Scin,c.nde pres 
fump+S Bald.in.L.fi quisnon dicam rapere.col, 4.Cade cpife-8e cleri. 
«in.l.1.C.de eunucheScin.S.iniuria.colz.de pacejurfirm. SBar.in 
Llibellorum.fEde accu.bcin.l. Bf amidis,s. Eácadule 
GRefpondicfféanteel Erficicriminalib?,vehic videsfit progatioimril 
didlionis.adde,l.cum glo/T.ibiin verb.incheata.C.vbi decrimi.agi. 
epor.de quo «per glof.8cdodrin.Lafadciudi.£ per Bal .inal.fiquí 
ex confentu.C.decpife.audi.Ecin.l.r.C.dciurifom.iudi. Seper doéta 
3n.lmagiltracibus.fodeinril.omiiud. Stenemztiltam.l.quein hoc 
approbacopi.Azo.C. vbidecrimi.agi.opor.in fum.8: reprobat opi. 
Specu.n titu.decomp.indisadis.s.ver.fed nunquidinindicem.co.7 
approbaretiamilta.l.opinio.Gandinisin fo traéta.maleficfubxubr. 
vbi puniatur delinquens,6cdicit Angeiin.l.nin prin.E.de cófe. quod 
e 
ente merúimperium,videtur prorogataiurifdiQio, Scidétener An- 
ge»Arctán fito trata.malefiin parte compare did inquifici,Kcóf 
réturtorú, 6 lasprobarurinifta,l.aduertetñ yiniudicioinquifiio- 
nis,non fieretiflaprorogatio,venotat Bal.in.Lurin £.C.vbi decrimi 
ao r.Stin,la.Cadefica.in verficKaduerte.Deci.in.coacli clerici 
deiudi.in prinincol.2.an auté de locoad locúpofiitfieri prorogatio 
incriminalibus.Bal.in.d.l..C.deiurilomaiudi. vule q non.cómrarió. 
tamentenetAlbe.in.l prefesproninciaJaprimera.f.de olfic. prefin 
pol! Guido.deSuza.cx co,quianon vino redigitorad inflar privacia 
fed umeltpriuatusexercicio iuri(ditionis.limitarameiftá.l difponé 
rem de prorogationeincriminalibus.qifierccin judicé habenté me- 
rumimperiñad cognofcédá decanfiscriminalibus,prour volnicglin 
del.s.Bedeclaratibi op cols ciao notaba veda: 
3. interconuenientes.f.ad munici.lte limita, Scintellige, qñfierer 
prorogatio dolofi,vtinueniariudicem (ibi gratiofum,quia tunenon 
tenct.ly.fdeprana.Angin.d.la.Scvulr erá Bal.in.Ldi quiexcólen 
fi.col.2.ver.reuocoigirur.C.de epif-andeltélimita quádo cana crimi 
nalisefTerlupersefcudali,cniuscognitio pertinetad dim fendiznárúc 
inuito, vel ignorante diñofeudi non pofletprorogari alterius iudicis 
inrildidtiosvewradit notabiliter Andre.de Yferáin.S.praterea,fiinter 
duos«co).6.8t.7.de probi.fend.alic.perFrede.Soci.con.87.col.2, ver. 
fecandaraiodn.;.volu.Scvult Angein.d.L.acol.z.verfic.anamtemPa 
duanus.£col.fin.fcem limita nilicalisprorogatio ficreriniudicem al 
teriusregoi,8tterritorij,nam túcnon pofletfieri,éxita intelligo qua 
norat Bald inadel.fiqui ex cófenfu.ibi breuiter ego teneo,$:10a. Fab. 
3bidem $ Ang.inad.l.1.cofifitñogsindiceselfent(ub codéregno $e 
dolusceflaretiteripo!Ter prorogatio,vt aperteiniftal.partitarú dicif. 







































































3D a lgunadefenfion. Dedilatoriisdicirjad exclufionáiudid),g nó lie 


deiunifditioncilliusiudicis.Lvtin cafuhuia: 





«Jo Scaduene q ingelli 


3 


gideberilta.L.deco,quí feiebar (e non bie£um:feunon elle de for 
rojudicis co nolcentis,n3 lippucares fee ile (ubicctum e non videtar 
prorogares nulla esler fententia.l.1.3.2.Cufiáanon comp «lud. $ te- 
netAzo.C.vbidecrimi.agioporán tim, 

€ Wes defeguir.Sedan index propriustencbicur habereratanntalé pro» 4 














el mal fecho nin do hala mayor mora- 
da:cftóce clte en qualquier lugar do lo 
£allarenlo puedé acufar, ces tenudo de 
relponderala aculacion,e puedé le dar 
penafegund mádan las leyes, fi le fuere 
prouadoelycrro,o lo conofciere el mel 
m0o.Masenotro lugarslinóaquellosq 
defufo diximosnones tenudo el acuía 
do derelponderalaaculacion que fazé 
del,finon quíficre. 

M Ley. XV 1. En quemanera dene el acofado res 

Jpondera la acuficion que faxen contra el. 

E] Ves quel acufado aya re- 
fcebido trallado de la acu- 
facion,cquele ayac fuez fo. 
ñalado , día aque venga rc- 


ta fuporcii» 
mincillo non 
procedar, loa, 
Andr.inaddi, 
adSpec. titula 
decópe. indi. 
aditio.$a.col. 
inver. fed 
nunquidin iu 
diccm alterius 
iurildiftionisa 
in additióe fia= 
Jer parte len 
Buses Gule 
liel.d Suza.di- 
centég fi tala 
eltcrime,de 
judex polsie 
juguirere.non: 
tenebif habe» 
1eratíl y nec yp 
faétum delin= 
quentis impes 
diet ipus o 
ficiumiinaliis vero criminibns ex quo accufans, Sc acculatus fponte 
fubaliojudice litigancipíe ordinacius conquielter,Secum hoctranfit 
To. And limitans interclericos non procedercillá quallioné qui fine 
ontealiiealicon prerozaleacpallaa (ignificafieforocompe 
de Asumerada.Cócor.cum.d.l.1.C.vbidecrim.agi.opora). Jegatorí 
Led cos.8i.S li quis.tFdeinter. dk rel.fedaniudex ori; vel domici 
lij,pofsitprocedere p inquilicioné ad ponitioné delidó cómilsi extra 
domiciliú,(cuiui(diétionem fuá?Gandinusin tragtasmaleficiorú vl- 
timo.fo,tenerqp non:Angewetiam Aret.rfertcirca hoc opiniones có 
¡nfuo tradta,maleliin parte hac elt queedam inquiitio.co.pe. 
icitep(ecutusell opinionem, q pobityvtmaleficia puniantur Se 
dditio.£ per Bar.polt Cinumind.1.C.defum,trimSifid.cath. 
vti.£o,é Bal.ibidem.col.12,cumlequen. 
€ UDefusbienesNot.hoc Kadde.la.Covbifena.vel clar. glofT.in.cdi y 
Jeétusfilius.de refcripr.Gintelligerem cú ibi delinquens reperiatur, 
ex hisque dixiin.lga.tituo3partit.Scvidein glo(Tufina.Gandin?ve 
xo fub rubri.vbipuníatur delinques,intelligithoc dicens , 8: nora y 
quisdicatur haberedomicilium,vbi habet maioresn partem fortuna. 
zum fuarum, e larem (uu. 
£ €Aotro.Devagabúdo loquitur,8cnotzad ca que gl.$e doc .dicóri 
díl1.862.C.vbidecrimisagisoporaSadde.lz.titua.parti 
in.l.4.Sprater.fde damnoinfe.SibiBar,inti.Abbin.c.Lin. 
co.deforo compaloann.de Plavin.l.generali.Cade decurio. Lar 
1.vnica.C.decolostracé.lib. .detyro.liuz6cBal.in. 
pre(.lógitempo.á: dicicAng, in. d.l.1.q cum habesunom malefaéio 
Tem notorium quitamen non intuoterritorio deliquich visfacerecú 
morifacias,quod confiteatur fevagabundum:boetamentdicitnó fa» 
cias ad pompam,£ed cum tua confcientia hocdid: 
E Lenotro lugar. Etlicextralocum deliétivel domicilivel prorogatz $ 
jurifdiGtionis,vel quando quisell vagabandus non poteítaccufari: ve 
hichabes,velvbi habet maiorem partem foreanarum fuarum ,. ve (he 
prádixic, qui forte eno on tipa adidas 
C.vbide crimi.agioporadeco qui aiducinaliquo loco comyerfatur, 
adAng. blincalb bare conueilatade perdera mineciacón 
teniporisconuerlario non ligar conmerlancem lliforo, fecundú Cye 
in.L.2.C.vbilena.vel cla.vel dic y ifte calusde habente maíorem par= 
tem bonorum in aliquo loco ,addaturin iftasl.$rintellige vefuperius 
dixi,8cille cafus dealsidué conuerfante,licérnon ponatur hicincluda 
turfub co,dofizicrelia morada, diétofiaperius. Ang. tanien vbifupra: 
poniciftum,ve diuerfam, vide ibipercun. 



























































UL. XP IT. 
amDebctacculátusrelpondercin termino ciprefizo ad refpondendum. 


£ccontellarisnifi babcar aliquás contra indicem vel contraaccufato» 
remexceptiones, $ fidtarelponfione facietcum index permilitesvel 
alos cuftodiri,autin carceremoderato fecondunn flarú perfona, pos 
mizauccultodirj,nec derurfideiaToribasli.de 

Partida. E 






ra 





ab UsionomSicfelitisconteftacio,vehi 


Setenapartida, 


+2 Uorfenfon De dilacorijs dic ve fequienraStconcorcú.lfimaritos.$a 


preferipriones.f.deadule.%.C.eoladuilrcri .C 
ma.col.a.debentenim he dilstoriar antelitécót 
¿cindidlisiuribastScin.c.inter monaller 


Sind titula 









quee dix . Se 
habes hic, p 
lisdeber con- 
coltari in 


(póder,ante qrelpóda puedeponer de- 
fenfiótantefipara defechár al acufador 





minalibussade Ao lies 
delisquice ootrafila ouiereatal q pueday ler fegú 
fdo pub iu. derccho.E fitaldefenfiónó puliercante 
Eul.r. dea fi tenudo esderelpóderen todas guiías 
dnicwerí. quí RIE ña 
hocdicingos.  2laaculació fio nób,al plazo 3 le fucile 
fpublico. € puefto.E desqouicrerefpódidofiel yer 
vid.de jftaci 





ro fobre Gfucaculado es de tal natura: 


reflaciócin cri o a 
Gfle fuereprovado, q deucrelccbirmu 


minalibus; in 





rentialirate,Senon ef celaxandustemsfido 

femperiudox debe: faceresquod fecuriose 
fecandariaf 

Gem Bali 

in tradtasmale! 


¡foribus , quia in dubla 
biper cum diipu- 
vel contimptus. 
'caccula,K vide de ifls 
nd folueric amputetur 
Sibi aan dex 

A tradnfin. Sn 
aluacufacióq lefazé, diximos mas llene Jocisvbi fere. 
ramétcen la tercera partidadeltelibro,E — mittir ibídem 
eltitulo deldemádadore3! demádado 9 soden tas 


S ¿iatu. Si veró 
en las leyesque fablanen ella razon. 











cadderdos 
per Ange Ar 





partequas. 








crimennon fe 
ita imiagnú ex 








: quo veniacim 
ley. XVIT.Comoel judgadordeneyradelar=.. Fonenda poco 
repor el pleyto dela acujacion fixlguna delas: na corporalis 
partes non Viniere al plazo. E corporis 
añMió juas rela 








On veniendoclaculado al xotur 


¡deiuf- Ad.tits 





Soribus:vehic $e 


extranaganti, Lo 
innuitar:S ha turpi 


ad repriimen- 





erte,o perdermiébro,orclecbirotrape= plazo q le fuc puelto para 





a 















dum. vbiBar. — nacnelcucrpo,el fjudgadordeuecatar q E relpódera la aculació,deuc - bernrindic. 1. lbuinsi 
a elaculado fea guardado<de manera G [EN E cl juez pallarcótraci fegun CE de SS 
probatiomibus  fepucda cúpliren cllajulticiadádo loa dizélas leyesfdel titulo de los emplaza- de culto, reo. tit, 


faétis lite non 
contellutasnó 
polléz accuf 


caualleros,o a otrosomes dq lo guardé 
owmetiédolocn lacarcel dóde pueda fer 











Angel 
bin 
tracta.malefi= 


miétos.E fi porauentura viniclle el acu 
£ado,e clacufador non parefcic!Te, gnin 








ca dam: bié guardado toda via catando, q le dé viniclfcal plazo, clfudgador lc puede A dE 
lin. fima- iLó o ñ6 a : z 1 te famapubli> 
aia Ca tal prilió,o guarda fegú q el ome fuere. poner penadepecho,h fegund fu alue Se 
aceul.nonpol. Caen tal calo comocltenó deuc ferda — drio,cfazerlo emplazardecabo * feña-  $col.17. 8: 


Quid autem  dofobrefiador,en ninguna guiía. E la 











landoleplazo2quevenga afeguir fua. pate quib? 








Grcaspratens E plo a a mtonius fide 
nolit liremcó Manera cn ¿deve refponderclaculado cufacion, e fi acfte plazoFnon viniere, —iubir : vbi Se 
tefarit video vi.an vnuspro 
Balánd.1.col.9:C.quiacenfanó polSiper Bárbilupra.Scin alio pofitfideiubere,Scqualiterfideiufio debearconcipia3cquomor 










dlerurfedefendere hd 
co.ti.C.quomodo, 
paret,Sopponir 
Ipondelibello,S contefter 
ticu.Bald.n.l.peremptori 
itemconteita 






g.lur.SequodnoterB: 


¡auét. ar 
riudex.É: quid i 











«dicit, gonon 
et llarein caro 











par.vbilatias de hoc. 

log.arden Mi dicnoturcómetarientes,habeshicquod liceo 
biquisnonpoteftrelaxari fub fideiulloribus , quía pora 
ell corporalisporesic tamerciazarifub cuftodibus cómentarienfibus. 
quosyulgo dicimms,fadores carceleros. ék adde.).1£f, decutlo » teo. 
tlafimpracit,5.C.co,l.ad comenentarienfeso . vbi Cymes Se 
tasventcelus offer grane,tunchocnon debererficri:fed in cara 
cero Evincalis derinenduseller,vehabecarán ad quod adde gue 
in hoctradit Rodericus Suarez,invitima repeticio.legum fori cátra- 
EtatdefideimlToreín canfa criminalifolio.7.qui dicitfecuriorem pra 
icam efíenciftud fat nifijam publicas axellarionibus. $ ira q íá 









































dorencaturiadex,quinonrelaxatreum ab fideiu(loribass d ibidé 
ep cantifacicriudexaflumensápprobaroresillorum fidciuTorú . 8e 
aduerte«pcaptus de mandato regis non deber relaxari fidciu/Tori- 
businili manderurárege.la4.cita8.z.parti.ex quo inferoibiideelTeh 
caperetur pos literasrequifitoriasalteriusindicis. 
Ulex.A 11, 

wAcculato comparente,fi non cópareacacculator , arbitrarie punitur 
peciniaricer,deficitarusnon comparetyabloluitur reus ab ¡fláta ju 
Aimee parefipfeampllsscrulise el S(oluereepeta; Bercial 
8cinfuperregi quingy libras auri:Se debivurpro infami: qua detéruie 
acculationem (nelicentia iudicis,acculoto veronon comparentepro 
cediturcontracurn uta tenoremlcgum.fupra.;.par.tito7. lindo 

£ Quaslyes,Videcciamin.l:zxita8.par E 

E nonparejiefe.Concor.cum.laquicrimen. Sc LGca,C.qui accula.nó y 
pof.8.L..C.adrurpir8c.l premaricationis.5idde prawarica Scene > 
mend.Scnotapradlicar hulas.l. qualiter debear procedi contra ace 
culatoremablentem percontumaciaminam glo.K Dodo. vario mos 
dojnhoc loquuntur proutvi.lere potes perSpecula: tul. deaccu= 
farione.$.quintotraétandum ell. Siperglo(T.Bart,8 doton.l.inter 
acenfarorem.f.de publiziud.8cin.l.qui criaren.C. quiacculaenó pof. 

h Pena de péchoIa.l.viderurintelligeresl.quicrimen.C.quiaccalanó y 
pol de quahaberortum,qilla punitio extra ordiné, de qua ibi pro» 




















verevelprelumpeneconiterdeinnoc wfariScallogatadhoc —— cedatproptercontumaciamaccufatoris:non compar in termino 
Ta nova quandas legen Toletiecullodiacamenin qua deberponi nobilis, —— primoprefixosin quotamacculatus,quñacenlacor debebant cópare 
dis 4.2it.29.Juftá cade parte Ed seporcayeso Turpilani Balieprocedao quando montura 
Eire S Usb fador Habeshicqpnoneftrelaxandas reus (ub fidiuforibus in fecandocirarionistermino non cowxpasuit ad profequendum ac» 





bro.. 








Jocrimen ell tale pvenitimponenda pocnacorporalis: adde.l. 
Disuspius.Mdeculto.tco.Squz dicoin.l.:outitu.29infracad.paraSe 
an cúilmponitur pro maleficiopoenapecaniaria, Zin defeAÚ peena 
corporalisreusdebear laxari daris idciulToribus:tangir Bar im item 
Liberatur.5.quiparatas.T.quibus wodepig.velhypo.lolvi.Sdidtg 
Maruti dicie q condemneturin certa quantitate,quaní (non pote» 
sicfolnereamputecur (ibi pes:tune daris idciu(Toribas idoncisadeber 

um tame (int fideiullores,qui nó babéw.bona veriiniliter 
perirara:fivero flacutú dicar q condemnerurin cerra quantitace, quá 
finion folueritamparetor fiDipesstuacnó deberrelaxari fub fidciullo 
sibus,quiapoller ee cpnegpiplenec Bdejulforesfotuerér, quiquam 
finelocuplesores,vidbilatins pere vide eríá de hocper Balsin.l.dara 
+. 3dicit y liflacurú dicit yhomicida 
in e£cú,Bclinó foluerf infra dece dies decapitetur vel per 
ispiltud maleficid, dicivorcapicale auentaspticudine, $:po 


$ 
























enfarionem:glofT.tamen 8 Dodo.intelligunt.d. |. quid pornacxera 
ordinariaconcurrarcodemtempore cumalijs,vi.perSalycin.d.Lquí 
crimen. kk tenementiillam.partitarum volétein, quod poena estra 
ordinem non concurrat cum poena turpiliani, nepro codem delito 
duplex pcenainfligaturivetradebar Specaitul.de acenfacio.$. quin. 
rotraftandum.col.:.quod camen limitari poffee nifi aliqua qualitas 
aggranaret contumaciam, vt vtraq;peenacócurat: ve declaratSalyco 
10,d.L qui crimen.col ;.ver.ego credo, 

1 (De cabo.Noracrgo acculacorem citandum,priufquam reus abloluas 4 
tur, Geli accufatorfuerircontumax, in non comparendoin termino 
przfixoacculato:vehic:8cin.d Lquicrimen.Eo5quelfcocpipha 
vium.Speculawvbiluprá.in prin,Ecin.c.licerwvbi Abb.cod:ticuluvide 
Bal.inl.fiacculatoribus..q.notabi.C.eo. 

L Grlaz.Sufiicicergo vnicacirario,culuscórrariúcditerglo MG. Doa, $ 
dicantinad.Ljareraccuficoré.Scin.d l,quicrimésSc cum hicnó expr 








Titulo.I.Delasaculaciones. 9 


mar quodinteruallum,(eu terminúdebeat haberciflacicario,viderur— fuumámalishominibu.L.congraít Mdecfi pro Life partitaram 
<phoczelinquacurarbicriviadicis:S ficerú fublace opinionesdiuet=— vulecontra, %apertios Latita nendemp.r. ideo rene ment 
fa,quzin hoc erát,nam aliqui dicebant,p vniusdicizolijp triá cierú  g dnebelte.Exittovebo cúleqacábas hos sexi ad. deliquisverá có 2 
ali«ptriginta Screquirebant plura edicta (eu plurescicaciones: ve vis prehenforá.collizicur qu ipásnópotelt capioniliprimociterargd An 
debisiAocis fupraallegacis,debectíicalisvnica citacio elle perempro — gesrepuraensrancuibidoX Himitarnifiioueniacerin Lagranti crimí 
maycafsizna- me, ve 
tione dierú o 4 E S dicem dul 
quelibeciae ninfecmbiare clcufarapor alguna razó Vyendofedellugaralgun — cacor.lucapites 
valloextribus — derecha,dcue el judgador dar por qui- $) ome defpives que fuelle 51. a 
eos e tobalaculado,quanto enrazon dela de $ | cufadofin licencia del fud egaepes: 
duceturadcó- — manda, que auja cótra el aquel quelo a ACER gador que lo podriaapre- — auc.vtiudices 
cia culo,c fazerpecharalaculadortodaslas — miarenalgunadelas mancrasfque dí- ps det 
gcdiisgloss  defpenfascelosmenofcabos, q vinicró — ximosenlasleyesantedelta, o fi fac firaré.cueciali 
doño., alaculado porrazon de la acufacion, e fercbelde,genon quilicle venira la viagñcimé 


6a dsfenfar.Con ps Grralecui”pos 
' a dendeenadelantenuncadeucfer oydo — aculacióareíponder al plazo quele fue ops 


Linter accua» fobreaquelacufamiento.Eaun masde — pucfto,ofi vinicfle arcfponderal pla-  aictiuavbici 


7 drequir ay Uepecharalacamara dlrey,cincolibras 20, e defpues que ouicíle refpuelta fe laos 
infticiaiudi;  deoro,clerdado porenfamadocparafié — fuelle! que non quificiTe feguir el precedétecon 
nd pre,porquenonfiguiolaaculacionque — pleyto, fafta que fucife acabado, man [cius crimiris 
cere $e decla aniacomécado,cla defamparo fin otor 



























cl 

















S fogam aniipes 
damos que en qualquier lugar de ret: quia tune 
marAbbánes.  gamiento deljudgador. nueftro Señorio * que lo fallaren de- indices infor 
cet. fupergl. e E narione prias 
ardeacenta Be Ge. XV10,.Como puede el judgador fazer re= — [pues a elte atal quealsi andunicre fu eeftibus / 
o cabdar el acufado fi fuere en otra tierra yendo , quelo puedan recabdar Y e bitapfine alig 
culatori hlen= citatione ver 
tiúyveibidéba hi balí mittunt 
beturin dict.c.licer.Sinfriiniftal. ad capizdumreum,que praéticaprobaturin..2.C.deexhib,reisevbi 
3 < Lorjpenfas.Cócor.cumad.l,quicrimá.S videibinotabiliter per Sali. perSaly.Ecpercundein.l.abfentem.col.2.q,3 Cade accustradiceriam 
9 d Cocoro.Hrceltpenatarpiliani.lg in fin¿idepreua.que haberlo: Ang.Arciintrat.maleficioramin partciudex cómift,q Caiuspredi 
cumnó folum,quando quis defificexpre(Te,Semanife(le, vein.Lpri- Gus Salijinquiiticitarencar.Scruadde.l.ttita.infraca par. 
ma.S.fi quisautem. ad turpil.fed eriam quando fibifarniturrermi- h 4sefueffo.Notárecedentem á iudicio ineiudicislicentia,ita efTe cótu z 
snusad profequendumacculacionem: Be non proléquitur, viderur e» nóvenireryadde.c1.8.qu5.8 gd habetnrin.caodeiudi. dvi 
nimtacicédeliftere, 5 punivurila poena.|(iea.C.quiaccul.non pol: deqirgnotar Abbain.c.cófuluit.de offadele.Seper Bar.£JaCin.).qui 
Sehic,quiafuprá dixit qpfuit citacas accufaror ad profequendum. — anteCalendas.fedeverbáblig.Bald,io.l.namicadiuusón fine, (f.de 
Sivero citationóficretad prolequédujyy (ed vt veniatad caufam agé — - adope.dicitopominiscitarusáiudice Iezitime comparens, ef monitus 
















































1Ncnonpanitar poenáturpilianiedextraordinem — diudice,nesecedatillicontiaras.l.quehicó Ah deretudi.Sperlo.Ande 
arbitsiojudicantis, e reticitlomptus,vtin dic.l.qui crimen. ita diflin inc. ipoftquá.de eleCt.lib.6in nomella.Sec*dicit,(i mó fuie legítime 
guitBartin.d.S.fi quisaurem. Sc Angel in.d.l.quicrinien.ego tamen —— Citatus,quiafinon tenetexprellacitatio,neg; tenebicracicá denon re 





non bencpercipioquidinterfitintercitationé ad caulam agendá vel — Cedendo monitisvide criamper loan. de Plat.in.L.G quis de curio.C. 
prolequedá,videcurenim imponiLverbis Senórebus,cótradl.1.C.có — dedecurionlib.1o. Sin tuzpar 

snuniad<leguvnde verog;cala crederé eleidem, Srprocedere huius i €señorio. Hocdicic.quia ¡fe remibionesdelinquentiú,locum habent 4 
Ldifpoficioncin.Anz,tame motusfaicex.d.l.quicrimen. vbiponitar— iniudicibusquifubluntvnifuperiori,nó inatijs,quinó tublanteBald. | 
citationemfa£tam file ad caufam agendi.Bart.tamenind+s.fiquis — ¿n.la.Covbide crimis Jsopore fu (ecidomebiflaopinio Odofe. 

uté.non poftsitiftud ad caufam agendam,fed dicit q fui citatus, Se que approbatacít de confuctudine,Scidem dicie Bald.in... pra les 

non venitvndedidáciusdeberincelligi,quádo accufarorfuit citatus, ncis,la fegunda,in fin. (de oc, prat. qyiflis remiñionibus 


















veveniretad iudiciam non didto:vtveniretad prolequendá,velagen rniln terris, que fant fub vno principe gener: 
um caufam:Sciilo cafa polTer(aluarieius diétumiBfic y refert, an 
cicetur adcerrisarticalú,Íeu (impliciter,an vero citeturad pro fecurio 
nemaccufarionis,feu ad agédumcaulam accufarionisstu cum habuen 
vis malusocium,lacius confidera,vides eriam hic quod defiflens abac 
culacioneante litemcontellatam incidicin turpiliazum, Scnimicam 














B,nonautemin terris,que non fubalrernantarregimini alicuñus , Se 
qpitafe haber generalis confisetudo, que feruanda ef, idem dicitBal. 
in.l.executorem.col.8.C.deexecut.reiiud, (te remilsjonesnó fiñe 
deconfuctudine,nilide locis,que-funt deeodem dominio: Ein códó 
regno,velprafidato,(ed dejurecomanilecundum cum intoto ox. 








quiareusiam fueratcitatus.vide per Bart.in.l.quabcum. ad torpál. bebieridebent,quia vnus ell dominustemporalis.(.Carlar. 

perAng+Aret.in traéta.malefin parte neg; non ad querelam.i9.col.. k URecebdar.Inmuitita.l.quodiflacapturarealis fieri pofitp judicedo $ 

per Abbuinadulicer.de acu micilij,vel deliti, vel vbi alias cognolciurinÑlé de accufariore,licer 
10 e GEnfemado.Adde.1.2.C.ad turpil. delinquensreperiarurin alioterritorioregni, icurenimporefl itari 


















Ubex, XVIII. verbaliter.vtinel.s.titul,libr.3.ordina.regalicárealitercapiedo vt Tre tiona 
amDoftaccufationem finelicentiaiudicis fugiens accufatus , necvolens hic,fed quicquidin hioc (it deiurein citarione verbali, ve rradit Ol. rec.cflolo ñ 
víazad finemprofequi item, poteftvbicungginfiá regis dominiua —— drald.conli88incipiras quericar.8 Bardn.Lrsa derequiercis.S ón 7.tit. lie 









'inaut. Lro, qe 


capis8cad locunmacenfarionis deduci (no accufarori refponfurus, Se 
deiurecomplecuras.b.d . 

1 £ Gotanerasa Ex hocverbonota, quód non folum deber Feriremifsio 
delinquentisadiudicemlxci, vbideliquit,fed etiam adindicem do- 
micilijwvelprorogata imrifdidtionís iuxtaca,que habencarin.l.s5ofu 

* práco.Stene menti:quia.lluris communisin hoc de remilsione di- 
Iponentes,uteft.Lficuis5.cum facrilegium.fEde accufa.8e $. fiquisve 
rócomprehenforum.inautsvenullijudicum. loquunturde remá 
cad locumdclidi.Schocnora,quiaBald.in.l.executorem,col. 
decxcu.rei ind. impliciter dicirquódlicé: delinquens tria for 
tibunalia, locum» fclicer delidií Se locum dimicibj, Sclocum origi- 
nis:non tamen potelliudex originis,vel domicilipetere qp Gbi ren 
mnittarurmalefa dor licériudex dei it.Keftracio differentia,fecá 
dúci,quiailláiurifdiGiontoffendityvbi deliquit,reliquenonproce- 
dútracioncoffenfs,fed quiafoluminterelt corúpurgare tersicoriun 















extrauag.adreprimédi in yle.(uperparte Si per diétú.co. 2. 
deliredekfalci.s.hinc nobis.cobalunaddi.ad Spec.it. de comp. 
jud.ad.in citationetamé reali reperituresprefle cancuin,q nó farin 
alieno territorio,capiendo perlonam,vtin.daantavenullliudícum. Se 
fi quisvero comprelicnforam,8 in abrsabilla fampra.C.deadnlt.aut. 
fiveró criminis.vnde intelligendac(tifla.l.eytalis captoranó fist ma 
nujudicisdecrimine cognolcenús,fed adliterasejus fat per iudicem 
vbireuslatirar,veldegit,quinimoexiflalitera poteftdici prob 
quodin defenfioneni gl.in.d.1.f cui.5,cum facrilegiúifEde 
citSalgc.in.d.aueg.i verocriminis. quod GnealiquibmsBcerisiudicis 
decrimine cognolcentispefitindex loci,vbi degitfi velit, £ deber 
hocvelle,ex vebanitate remittererenn captum ad judicem :vbidets 
quit, 8fic quódpracedentibus diéúsliceristencwurex nuccbitate, ná 
prácedentibusex vrbanitate:verbum ergo hocípnedan) quando nú 
pracedútraleslicera:Qabitpropriciuxta.l.non quicquiddeiudi.l 
Partida.vij. Bj 





















































Setena partida. 


veropracedátralestitera:tale verbúíellfupplendú pofint.£. deber 
denecelsiratesvtin.daautó.ó nimiram,ficalicalu verbum pocimpor 
tet necefsitaté,cue lex tendatad punicionédeliétorú, 8 purgandum 
prouinciam malishominibus,quo caía verbú porellmpertar nece 
tatem,vecradunt Bal. kLuo.in.lgallas.in prin.fhde liber.Spoltiu. 
Ange.Arcr.in 
tract. malefic. 
ipartehacelt 

queda inqui- 
tio. col, pen. 





aduzir*delantedel judgadordo fuerca 
culado,o ante quien comencoel pley- 
to,parahazer derecho ante cl, alosq lo 











verficu. quid > 

arco, kehoc — ACUÍArOn. 

aperte decidi: 

turán.Lucitu. — q[Zey.X 1X.Como deueclacufador lleuarades 

agrede. Lanelaacafacion que Fiz cmo le puedede 
Sa dAdrgr, Vi. famparar, 

quaplen dis Plertasefeñaladas? cofas fonen 

¿amin.la.tito . 

q alpade |queclacufador, non puedede 

Mlex.KIX, 228 lamparar, nin quitar la acula- 

AmAcculatorvo- 


ció“queouiere fecho,maguer el juez le 
otorguedpoderio de desápararla.La pri- 
merats,quando eljudgadorfabecierta 
mente q el aculadorfemovio malicio- 
famentea fazerla aculació, equenó era 
verdad aquello fobre Gla fizo.Lafegun 
dxes,quádo elaculadoes ya metido en 
carcel'o en otraprifió dohareccbidoal- 


lensab accula 
tione delifte- 
repotelte 
centia judicis 
per abolitio» 
nédeli(tere in 
tracriginta di 
es, nihincali 
D'in hac.L.ex 
ceptisabra 
Eb Qseñaladase 


















[«.Orumha- guntorméto,o delontra. Cacltóce nó 
berála. Sal. podria cl aculador defamparar laacufa 
a 


abolitio . 8 
vi.Ang. Are. Í 
traéta, malefi- 
cio. lu prene- 


cion finotorgamiéto delaculado.Pero 
fidefonrraninguna non ouielle recebi- 
do, bié podria clacufados lefipararla 
acufació,có otorgamiento del juez fafta 
treyntadíasc.Fuerasendo,blas tefligos 





cúfeques 
2 cPdLa acrfacios,. 
ia Á fua a 


Gaduxeren, paraprouar el fecho fueflen 









atormentados,fparafaberlaverdad de- 
HMos:cacftócenó lopodriá fazer,maguer 
elaculado Stelfuezlo otorgallé. La ter 
cera es5fi la acufacion fuelle fecha cótra 
alguno fobre traycion q táxiclle al Rey, 
oalreyno.La quarta es,quandola acuía 
cion es fecha contraalgund cauallero q 
fuelle puefto por mádado del Rey, para 





quatarintariá 
accu/ando co- 
gracos,cum.l. 
Áa generali- 
terloquataría 
ciliustamáde- 
betiudex ad» 
mitcere abolie 
tionem inter 
cognacos quí 
Ínter extrane. 
os,vtin.L.1.8cibiBald.C.de abolitio.8 dicit Azo eodemttu.iofum. 
¿plicecalias (emperfiillicirmm proprer pecuniar ab accofitione des 
fitere,vcin-Lab accularione. ad turpil,$.C.co.l. li foemina.eñ cum 
accuíat coguatos,velaccularprofequédo fuam,vel (vorúiniu: de 
perpecuntádeflat,bipermittis,dímodonó acculauerat per f 
Jaciá,quia quito facilius admitticur, plequendo fuá vel fuorú iniuriá 
tanto magis. eftvenial dignu: s, Sidem cum accufar cognatos ob reti+ 
dan amore propinquori hoceriamescedarar . 8 idem voliegl 
in.d.1.>.Bald.ramenibilimú rar, Sincellizicin criminib%in quibus, Lic 
tura eltrranfigere, velpacild)quncenimiener pax de concordia red 
ditaperpecuntaco,quiateddlturde propriainfuria:nó dealiena. Alt= 
ge.etiamibi diciedeclarandoillá.l..qplicet accuíans de crimine profe 
Euendo(aá,velfuocúioluriá nó pobitpetereabolitioné accafationis 
múliprofilucritadeam pererrort auttemeritaró,vel caloremitacúdig, 
camien in accularione deduxerataliqué deprolefuzz agnarionis, ve] 
coguatignisiune exiar 6 cócurrentealiqua diétaricanfaró primo 
petrareabofitiong.intelligendotomálemper fecondúeú,qfineq¿per 
€ comlarioipezacionedto Aden ear callada q acculoass 
confentichatyvellalianallá dánum. palfuserat,nequaliquá fuftinue 
vatinfurió,Sclicvult Ana equlia: dara pecunia hos cafusled tu 
tenediuumaliScAlzo.neo]vidlilovera hana Sello Dal ve 



























procedatincriminibusjn quibuslicitú ell traofigere»mam fecnndum 
Azo.wbiluprá.po'Te,vel non políe cranfiziyrebeétu acculati dicicur, 
nonre(peéta acculatoris:in quo fempere! á 
defitlereznifiin duobuscalibu 
velaccufauericprolequendo fa 







0 
d EororgueDe- 3 
ber enimpre 
ftari abolitio 
cum caulíe co 


guarden frontera,o enalgun caftillo,o 
encamino,o en otro lugar, Stle tirafle 


endefin fu mandado defamparádolo. o ULA 
Laquintacs fila acufació es fecha fobre os abole 






- algunafalledad',Lafextacs,afsicomoi 
fucili fecha obre auer que fuelle furta- 
do,o robado al Rey,o algun lugar reli- 
a 

as tenudo esclaculador de feguir e de 
ad acufacion que fizo, e fila de- 

ampararedcue reccbirla pena que de- * 
via aucr cl aculado ¿file prowaflen el yer 
ro de que leaculauá. Masen todos los 
otros yerros de que fuelle fecha la acula 
cionante deljudgador,puede la defam 
parar el que lafizo falta treynta dias có 
ototgamiéto del judgadorfin pena,cel 
fuezlo deue otorgar quído entendicre 
queclacufadornon ladelamparaenga- 
ñolamente,mas,porque dize que la fi. 
zo por yerro:e lide otra guifala defam- 
parafle deueel aculador auer la pena 
que diximosen laterceraley ante desta: 
fueras endefi fuelle de aquellas perlo- 


adturpi, 
1quacaule co 
gnitids debée 
verfuri qua lea 


hada 


currunt 
Adielitiscóte- 
lata: vepro= 
batin.del.falla 
citer, qu ante 
licé cotellarás 
ve tradie bi 
Bald.reusnon 
tradifcullodie 
dusyvtil,1. cie 
cafinem.Cade 
exhib.rcisin- 
telligédo deca 
fodía, quarfic 
in proce/Tu, Se 
erdinario iudi 
ciojnen deilla 
quí fieret cx 
ofiicio:8cquid 


















nas quediximos en lasleyesdefte titu- e 
lolquenondeuen auer pena, maguer cóteltatás 
non prucuenlo quedizen en fus acuíla-  Vi-perbarin 
. 1.quefiriiad 
clones. turpil, $ que 
dixi'fupra eo. 

IL. X X.Comonicacenpena aquel queaco Je7etpcrbal. 
3 in.la.co.3. Pf 

Jalfea otro quefalfaffela moneda del Rezyma- — Rágah acen: 
guermonlopromaffe. fator.C.quiac 
%Culando vn omea otro di-  Stfamon pol. 
Enct.qhp 


ziendoque auiafallado mone 


ceflus cflerpu 
da del rey, maguer non lo pu- 


Dlicarus,tune 

nóhaberetlo- 

cum abolitio, 
fedomnino debetveniread difiinitiuam perrationem.!.de quare.fÉ 
deiadi.fecundumBalin.d.l.fallacirer, 

£ al Arormentados. NÓ exgolufticeretfiteftes efsérfinetortura exa. 
tiadexcludedamabolitiong,vt SenoratBal.in.d.!.fallaciter. 
ergo pfinttorti,vehic,8: ibi, Suncin corúiniuriá , Sepr: 
non tener concordia partiú:eistñiconfenciétibus,an polsirfieri28t vi- 
detur q non,ex quo lexiubet procediper iudicéin examinatione Ec 
punitionecsiminis,vein,d.|.falaciter.cótrarió ramen vule Ang.Are. 


















n craéta.maleficain parte,neqz nonad querelam.co.23. 
5 Cal rercero.Vi,iltoscalusinad.l.fallacicer.cum gl. 6 
h Ora/edad.Adde.l.pe.M.adturpil.S gl.in.d.Lllaciter. 7 


¡ G2lacrfado.Non ergorunchaberlocuin pocna turpilliani,exquo funt $ 
criminajin quibusnen concediturabolitio:(ed poenatalionis:vtin.l. 
fi.C.cod, 

k Terceraley.Cin quinqylibrisauri,Ecinfamiz:Scli com defiftentia fi- y 
neabolitione cócurrereteriamcalumnia in accufanre,viderureciá pu 
niendus;vtcalumniacor.aninprin.8cin.$.fiffad torpil. 

1 Gan lasleyesdefictitulo.Vi.in.la.8cibidixi,8cin.1.6,8t.l. proxima cú 10 
fequentibusduabus.Sc.26. 

Ulex.XX. y 
Acculator defalíamoneraprobans non punicurahad. 














2b 


aoSi teltare r in 


Adtit, C. 


decalume 


nia. 








amPotelt accufatusante! 


Titulo.I.Delasacufaciones. 


Agron lo pu diefe pronar.Et (ic Apraclumpra calúnia exculatur, eo q nó 
probarnó ab euidenti,vtfupraco.in.l.6,8.1.2.C.quí acculinó potidz 
terterAlbe es5,C.de falía monetain,l.1.de quailta fumpraef8r bi enim 
conftac de :calumnia,nullus colorcalumniantem excular vndeneque 
Eauameg nefemiplenaprobarioeque prefamprio:quisownialuce 
vetitati ft .ccú: 
bune,1. A. Cul 
Could Bala 
Áidepe ba. 
Angaód, fala 











diclle prouar*dezimos que non deue 
auerpena porende. Ecfto mandamos 
porq losomes por miedo de pena non 














cirer, Cc 

lú.perte sbi.. dexen de acular de tal yerrocomo cefte. 
aodpeslo.— Cacscolad la ñ 
AddclapecCs Ca es cofade quepodriaacacícer daño 


defalí.cuone. . 2todos.E porendetenemos por bieng 

gadavno dapucblo "puedaacular atás 
les fallarios,fin miedo depenaporág nó 
puedaferencubicrtosenningunlugar. 


MlexX No 


tellamérc ¿vel 
extra dix itali 
quemeño cei- 


Mae FLey.X X1.Como aquel que faze acufacion de 
diffes8c harres 


los que ouieffen muerro a aquel quelo cfiable- 








seus E 
afec nomi= feiopor heredero non cacenpena, maguer mb 

mac per pueda pronar la acufacion. 

latorem: licet— 53 





Vexádo fealguno diziédo 
Gfuláomededieraacomer 
oabcucryeruas,o le dicra 
678 feridas porq murio, quier 


AI 


15 probetex= 





fumpta calum 
via, fed fi ex- 
traneus Dueres. 





accular e lo diga cnfu teltaméto,o de otra mane- 
nominacá E 4 An 
Gcalo, Senor rapaladinaméteante tefligos fi aqi qes 
ras eftablefcido por heredero de agl q fizo 
imilizudine 


tal querella,quiliefle acufaraaquel que 
clfinado nombro:quefe trabajara defu 
Concor. cum 
oncor zum  muerte,poderlo ya fazer, maguer que 
Sol. q ch : 

¿SE de bon, 








ertcaScrenementiiflam,l.parritarú, queropúi 


norabñ,gaffridiusloquebá 
turdicll.iuriscómunis.vehabeturin.d.lmacer.d%.l,calúniz.C. deca 
Júniato.Sd,|.quí cú maior.$.fi.loquétes de matre vel pare, velfilioz 
SelicAzoin.d.L mater. Sgloin.Juathletas.facalúniacoraf.de his qui 
nor infm.dicebárhoc elle rnimiáperfonarú propinquitaté: 
fed cura fitgratiaex.empli diétumiidem eritinalijs cognatismouenti 
bus fe ad acculandum ex nimia confanguinicate:(eu propinquitate: 
¿efe mpecintellige:gpin cafibus inquib*exculancurintelligiturá pra 
fumpta,nonab euidenti calumnia. ve dix fupra.l. proxima, 
Ulex.x Xx] L. 

ensiam de crimine mortis, aut mébri mutila 
tione,ráfigere:quialicitú ef cuicunque ppriú fanguine redimere, Se 
perhocliberacur apcena corporaliznilifitadulteriúslicer pofsitvirabl 
quepecaniaparcerern caterisautem criminibus tran(igens haber 
proconfeiTo, Sk punitur de maleficio » mili fir defalftare acculacus quí 
non damaacur:nib alias probetur:led (iaccularusfictráfigens, prober 
feinfontem fuille,vel fecifTe ad vexationem rédimendam,nó habetur 
pro confeffo:imó ei perentiintra annum,rellituer acculator quod re- 
ccpirquadruplacum,pofteaveró fimplium.Sclicer reus pofit tranfige 
xe:acculatortamen punicur:velipraco.titu.r7ah.d. 

«1. Acsf4dos.An ergo requiratur ve difpo.hwi?,Lhabeatlocú(quatenus 
«ifponit,q pertranfaftionem fupercrimine ingerétenoenatn fanguie 
nislibereturacculatusá poenaco! orali,putlatius infra dicetur)vtde 
Edo alta laca (aller enana Red avi 
detur quod (oficiar ralistimor,ex his que habentur 8 notantur in. 
2.C.de tranfawvbitimorfutura litisidem operator,qipíalis (ide pra- 
fenticfler,efl emin porétia ppinqua, $: habewar proindeacíiideffer, 
vetraduntibi DeciuséeTafon«qui hoc comprobant peraliqua,que ibi 
sado osvide 8.quia militar eadem ratio ve quis pofic fanguiná 
£uum redimere, $ paria funtaliquid timeri de prafenti, vel verifimi 
teriofuturum.venor.Abb.innoto.queltione.in.c.peruenit.dearbit. 
vesfi.8cex hoc/Eegla.nota.SidEvidetdicendifi peedereriudex per 
viainquificionis,quiatalisinquifitio fuccedit inlocúaccufarionis, Se 
Sapiceiusnaturówvevradit Bario.Linfamé.f.de pubiudsBal.in:L.reos. 
infinc.C.deaccula.Siudex inquirenscencelocum partisaBal 










































parentis.Cadeteflibuss 


tentistranfadióemincriminibusingertóbas pos 


1O 


£ UT erros.Ex hocverbocúfequécib” pater difpolitionghuis.). permie 
i S  fanguinis proce: ? 


dere.fjuecrimen (it publici,(iue privat ex quotalis pcna veniatiá 
ponédafuntenim priuacacrimina que fanguinis poená ingerunt, ve 


fucilecitraño.Efi porauentúranon pu 
dicfleprouarla muerte, nóle dené por 
endedar penaningúa. Masfiel fazedor 
del teftamento non nombrafle a aquel 
quefe trabajara de fu muerte, fiel here- 
deronon fucfle pariente“del finado, e 
quifiefle acufar alguno de muerte del 
quelo fizicrafu hercdero,poderlo yafa 
zer,mas finonlo pudiera prouar caeria 
en lapena que cacria el aculado fi le fuel 


feprouada la mucrtefobre q lo acufo. 
5 


GZzy.X-XI1..Como aquel quees acufado puede 
fazer auenencia con fía contendor fobre el 
pleztodela acufacion, 


Caclcealgíasvegadas q al 
¡gunosomesfon acufados* 
detalesyerrosf, q fi lesfucl 
fen prouadosq recebirians 





jv.ltina. fade 

priva. delic. l 
inñuriaram. fa 
deimiur. Sine 

Mittitaco. $.in 

Comm: velfi 

per flatutú p 
fastolmpones 

xeÉ poena mot 
tis,velmutila- 
tionismébri,os 

tenoltur náq; 

qualitas pong 

non ticulus cri 

minis.L, quod 

ad ftatú. fl. de 

pornis. 

UL Que recebi- 3 

than. Quid fi 
aceufator 2c= 

cufouit de cri- 
mine,quod de 

fui nacura nó 

ingere pam 
fanguinis,pe- 

ctáin aces Add, ton 
fatione impo- figere ,cú 
mipoenámn fan alí illtus 
guinisjantane titu.C «de 














esiclicita tran tránfaéta 


h dDrmiembro. Ap ¿pbaturopinio Cyni, 


faftio2Alberi. 
in.l. tráfigere. 


penaporellosenlos cuerpos Y muerte 
o deperdimiento de miébro : -eporen- 
depor miedo que handelapena traba- 





qua.luilta fm 
pra elt colusza 
vervicé quari 
tur.tenerg fic poltOldradú:8rfic q magisin(picial gd petícur,quá 
qddebetur.l.cúquedipuella.s.fi.ff.deiur.ormjudal.gdlibellú.C.de 
£id.inftru.8jure.ha(,6lli:1o.iulle em timetacculatas,cúiudices qñq; 
poenasexcedút cúmultispraflantibus op? fitexéplo.l.autfalta.$.pe. 
IFide pornis.«Scaliqñ criá defacto rm  Selinciuftacaula per imperitiá, 
vel Ceuitiánmihi ca videvur dicedúrichoc procedere,qñverilimiliter 
exiufta caulaiudex poffetinfligerepornam mortis vel truncationis 
mébri,nó fi defadtopofler.facied.amplioremán fine.Cadeappella, $e 
clan (atoris,q tranfaétioliceretvelne,qd el 
fer ablurdú,debetergo infpici,q dins difponit panama fanguinis vel 
aliamimponzdosnó qd acculatorinlibelio perar, Sc fi deiurecói eifer 
pocnafanguinis,é p flatutú elTetpecuniaria,túcnólicebicrranígere, 
quia magisex parnz impofitioned flawro prefixa,á ex cri inisnas 
tura dijudicari deber crimó,fecúdú Gandi.in tradt.malebcio. fub rus 
brica de tran(aétio.fuper maleficio.verfisquerit Guido deSuza.Albes 
é«cateri Dofto.cómuniterin.d, Leranfigere, $e larisprobacur hica cú 
dicir.recebirian,li enim recipere non pollenc.non tenerer tranlaétios 

jo ori-gin,d.lcranfigercte q, 
puerúclicitamelle traníactioné,nó folú vbiimponif poena mortis. ve 
in.La.f.de bon.corum qui morte libicófci.fed etiam qñiporna mutila 
tionismébri.Bidérenct Anto,inscutdecoll, dereg.nec obltare dicúr 
aliquajura Foró.que in córrarióipofTentallegari, dí ponút que fune 
criminacapitalia,quiare(pondet e olimifta poenaab(cibionis mem 
brinoniamponebatur,eo quia nolebanthominesinutiles , elle aptos 
ad comedendum,8cnonad cperandum,non ergo proceder hocin fa» 
Migarióc fuflium,licer Salivin,d.).tranfigere.8.oppo.idéefle volucrita 
Bal.tñibi temuitcótraricoS.diétum Bal,videturverios p ¡flamel, que: 
15,6 pótinducipro opinione Sati.cum dicitinfesiusepero fi la acu 
facionfucilefechalobre y erroalguno.8:c.ibimas de hecho, o de des 
Merramiento,£ccñin hocfitvarietas opinionum,cum cafus acciderit 
foreéampleétenda efTee mitior:maximecum Sk Alex inclivetin opi. 
Saliunec erjam pcedetvbiimmponerefpocna pperui carceris.fcdm An. 
to.in,d.<.1de colladeteg.licer AbD,ibivoluit cótrariumnegsvbiim= 
ponereturpcena damnationisin metallú,pront vult gl .in.del.tranfige 
es que communiter approbacur, in cau tamen quo clericus venirer 
tradenduscurize feculari licitww erir tráfi ic parna Incriisves 
niatinferendafecandum Anto. 1vbiSIcan.de Anania.col.9a 

Partida. Bs 














































































Setena Partida. ' 





52 Uosuenencias Ci Ratim dicit(pechandolesalgo,) videturifa.lavelle 
y nó procesar hocinpa to gr atuico,Scideturtequi opimion¿illorú, 
natléranil ¿lodbi.Sido 











crané ficliqui 

dum(iuenon ee 

liquida curia fan fede fazer aucnenciasacó lus aduer- 

fpecie rradune (arios, pechádolesalgos,porq non an- 

ENS ES den masadelante encl pleyto.Eporque 

$ antralitio  guifadacolacs e derechaquetodo ome 

futaluperval pueda redemir fufangred. Tenemos 
neribus exten > 

daturad mar 

tem:Gandinusio.d.fuotraét.S rubrica detranfafiióibus Spaétis in 

analeficio. col.s.verfiicemlibijcioaliam,Scdubirabilem quietlione, 
mouetiltamqueflionem,tendewm dicieqd kcundiopinio.Guido.de 

Suza,cóiteraliorú dottpadtio veleranfadiio fupervulneribus mor 

tiferis:non noceatin accufarione de mortesSibirefponder adal. hi 

feripuurz.Sc.aifad.l.Aquil.undcad cautelam pacem dicit ellefar 
ciendam devalnccibus,S: de morte, (¡fublequererar:vel deomni $ to 
to,co qátublequipoll:c.vidbilatépereum.cumopinio.etiam Gui- 

dostrantitAlbericin«d.leranfigere.ccl.y.verfi.Sprimoqueritur. vi. 

deaseriamperAnge.Arciintradt.malctivin parte comparent inquili 

tointermiso defenfionis.vbi hoclimitar Sclacelligit. 

6h dconfusaduerfarios.Intelligendú videtur de offentos velciusharedes 
ad quem vindida principaliterperciner.pro hoc.l.fepulchri. ff. dele 
pul.viola.debetenimellein confideratione,qdisad quem Ipeétac do 
dolortranfigarfuperco:fienimelTer quidamextraneus póviderar q 
ifla pracederent:lalrim ad precludendamviá alijs.veán. ficus. 
dem.fEideaccu.velariostangar infrain gl.fuperparte,penaen elcuer 
posvnde (interfeátusplures heredes reliquitaviderur q in tranfadtio= 
nefiendayrequiraturowniú cófenfas.vecradit Gandi. ve fiupra. col.9+ 

Verli.poneltatuto caucri.Albeán.d,eranfigere.col..allezans.lai plo 

bus, de lega.a.0és endenhrzredesin Colidú(unto(fenfisnon ijtur 

fufiiderpaxabvnofiGarecidú dodto.ida.Cadeliber.8:co.libe.An 
ge.Aretintradta,aleficiorú in parte cóperene dictiinquiári. cclo.1. 
quem videas.col.».q fe refoluiccú diétis Ang, in acoWRd verb. 

Obli.apaut arueñrequirenspacemab ha:rcoibustoraliterpo nam rea 

mite gredúcólenfisrequiritur.l.perfunda. (E. del 

iesfip tuto propterpacem minorerurpornardcla 
ficiathabere pacemámaioti parce haredum.prowe voluit Bar.in.d.s. 

Caro.cú tribuslimitacionib,quas v ipercú qui adduc 

rabiliain iflamareria.Scadde Balvin.l.cú imer.Cadefideic 

«Sc quia.col.pen.de his qui feundare pol. Scan fafficiar habe- 
inflitucoinrecerta,vt per hoc dicacurbaberiab ha 
dibus:Bald.quod ficin.cuin principio.colafi«delucce.£end.E omnia 

hecloncíacisnecellaria adiflam.l.(iintelligacur, vedixi, quid refpes 

Enpeenacorporalisomnibusalijs viaprecladacar, 

y 6 Unechando lora Aperévides ploquigurdetrnlaiionenódep 
ogratuito:we dixifuperiusin glo.fuper 'Scnimirí 
fivisfiacin hoc inferiasfequíiror:8 dicencur , cuín id quod 
foluicurex caufa ranfadtionisfitpars pana malefici; quod cellacin 
paétogratuito:namvidemus,quille quitranfigitnó viderurdonare,ne 
quedonare imellizienrsd ti fecus ellqigratispacifcicurl pres. C. 
detraníatt.L;.8 ibiin (pecie notar Balvina6.notab.C.derep.hare ale 
legans Azo.infumma.in(licu.de dona. gin .Giquiscb.fEderegua 
jur.kxtubditibinotabileverbú, q Gtranlaciio elle fraudulenta, vel 
fimulatasgptunccen(ewwrelTe donacioficar Spadtum,J.erf.ac bará 
tepic. quidinfraud.parro.vnde(iid quod darerarex cauía tranías 
Elionisefletita modicú,qd mullatenus proportionarernr Fatisfaéioni 
iniuriefed poriusvideatur eriyve foncteranfiétio:8cnópadtiprarui 
tísnonhaberetlocádifpofitio huias.L.cum (abit dejemamáne poene 
corporalisproptercranfaétionemevelacius flacian dicam bene tamen 
facencum forte elletquoderiá in pagto grato index qui poftpin- 
quifitionemproceditpropiciordebes ellicin pornaimponenda. Ye ele 
tex.notabilis.SibiAng.notacin:Lii adulcrium cuminceltus.inces 
Aumábi Sfaciliuslinemo reum pollulaneritaff.deadulrer. 

3 d Ggedemirfefangre. Adde.I.in.Eodepra marica. SL. debonis corú 
quimorclibiconfd.Sd. -Sán omnibusa.qy.glo.notabi- 
Úsin.c.intercaterada. -L..titu.pen.5. pardo 

9 € UT enemos por bien.Exifloverbo collizit,y iusnonú Nacuarurhic,nó 
enim códicor ¡ftaram:llcalibus verbis la ecos antiqua fura 
difponit8riltnd verbumidemimportar qd volomus:qd verbú a ep il 
Latorepolituto¿nowá oltendit dilpofidonemvedicrglo.morab.in dle 

/ menti.vnicade off. yicá.étin clementi.vnica.dererupermita¿Abb. 
incapi.exrarione.de appellavlumonorabilidimo Scdidvabam 
































































































































































(tenemospor 
Volammsalona 
bumiasetouaminducitavtincle, 


at, difponatur denono:quamverbá 
i dic=xcrindulzesmus quod ver. 
¡Sibi glo. 6.8 Cardisde celeb.mil 


















(aficeriara habennsdeverbo de q inducarias nou. ve 
notatglo.in cieqpesliteras de prabend.cxin clemzdereza, in verbo 
dejncepsidcin 
dle-gencralem 


porbien*,quefi la auenencia fuere fe- de “tato, 8 
chaantequelafentencia lcadadaffobre  qualit. cúalijs 
tal yorrocomo elle, q vala quanto para a la 
non relecbir porende pena en el cucr=  Jentenciafeada 
po claculado*:fucrasendelielyerro fu 4. Intelligera 
d fententianó 
Ka(penía vel re 
disappellione.la$ Mad Turpil ea quer qanficrainvéindis 
catam,érideo hoc dicte quiafiaperreiudicacafruffra tranfigeretar. LG 
caulacognica. C.detrantact.l.polbrem iudicacam.fEdereiudia 
y Uenelencrpoel accnfudo.Pro declaraciócillioso).repeceudafunt hicali 
qlaex dicrisglo.S: dodto.in.d.latranfigere. quem. f.cffeétum opere 
vurtranfactiofaéta (uper crimine ingerentepornam fanguinis. Kdo- 
do.fiznanterlexand.Slalodinadltranfizere.ponunttres effeftus. 

















Primas, quianon imponeturpacra quingentoram (olidorum,que a- 
lasimponicurcorrampentiaccularorem. juxta. l imperatores. ff. de 
jurefitci. Sechdus,ganó habebirur pp cófello, putalias haberecuriuxe 





tal... depra arica. l.cius quidelarorem.iprio.fdiur. fifci, Ter 
tius,quiaifleaccufator cú quo fataelteráfadtio velpaétú in cafu hc 
perimiflo:nó poreritampliusaccu(are:vbialiasex nowo proceflipof- 
squi.fF.defepul.viol.iúéta,l.qui deflici.£E.ad Turpill.decla 
limarit's.£i negauerit (de adul.Scin.d.tranligere, co. 
fi.an añtralistrálattio proderitacculato,quominus aliusnó pobireó 
accularezgl.magna in.d.lcráfigere.pertex.in.l.quicocen.$. 1. Fad.l. 
Tul.devipublica.tenetgp ná proirquantú ad precludendáviam alijs 
quá ghfequuntibi cómuniter do ét.volétes eriá q neque pfit, quomi 
nus iudex polsitde novo inquirerecótra eum.vtin.c.r. decoll.dereg. 
C.deabolitio.Guido tí de Suza,S mulúialijdoéto.vereferútGan 
s.derrálacio.S:paétis.fipermalef.col.1.verffedpo 

10.8, .co.verfed pone quellioné.£ Albci.d. 

ss tenucrúrcontracium,imo,Gd his ad quéfpedtac 
dolor,trantigatlap coc 'esfup quo pótrranfigi, $ fuam remitrar 
injuriizgd precluditvid accalondiomnibusalijs, Se dicunt hoc proce 
derc,quando oflenfus,vel heres clas cranfegic,(autem extranens pri- 
moacculaucrit,Setranfigerititanc non pratudicerprofequenti fuam, 
vel fuoraminiuriam. E itaintelfigunt.If cui. Sacildem.fdeaccula. 8 
ad.),lul.de vipublica.X ad.Jofi maritusos.finega 
in quibusfefondatgl. S communis opinio in. d.le 
tranfigeresrelpondetur quod loquunterin adulterio, Seraptuin quo 
nonlicetcranfigizó: quod nequeindex ex officio tali caftsamplios nó 
ofsirfe intromittere de diétocrimine,vbi licita ell tranfadlio stenuit 
3dem Guido:nam tranfaGtio,feupadtio que toleratar.á.J.tantam has 
betefticaciamy8cauthoritatem:quod omnem iniuriam ctiam rel pu= 
blica fu(uliffe videtursnam pax eltad bonum,Slenitatem.l. vna.in 
principic.C.d cadu.toll.8: quia emo fineacculatore punicnr,l, referí 
pto.$li quis.fdemune.Schonositem quiaaliasiftetranfigensdecipe 
returauthoritaccal.vel latuti quod elle nó debetel. 1.C.dehisqui ven. 
¿mper.lrem fi peenapo(letimponi,iam.l.tranfigere imponeretur 
¡uod eflenon debet.).2. C.comnmnia de lega «cúilla.letranti 
eresindiflindteloquatur,indillinéteGtintelligenda, fubdit ti quod 
lipoteltasfuperillo crimine haberes ftatutum, quod illud debeat ob- 
feruare,S: poenarn imponeresfecundum formamillius(latuci.Dro có+ 
muniveroopi.alo.Sdodtosallegantarplurayvleradiótas.l.Cquodiu- 
xi publico non poGietali pattoveltran(aciione derogari.l.¿uris gen= 
tiam.Slipacilcar.ScLfivnus.$,padta.SLinspublicam.ff de pact. Se 
notatur pergloLinl-2fTaad Sy llamnaro ex maleficio non folum acquí 
rituriusoffen(o,verum etiam reipublicar.l.licitacio.So quodillicitefE 
depublica.£ quia maleficianon debentremanere impunica.l.icavul 
netatus.f.ad.Jaquil.L.fiáreo.fEdefideiuflo.neque.l.ifla partitaram. 
reftagorivideruropinioni cómuni,cián caiflud1non reperiatur decl= 
fum:qdealis.(eranfadtio alijs accufaroribusmegyiudiciviam pracha- 
dat:8t quatemus dicitvaleretranfadiionein,quantum ad euadendum 
peenam corporalEintelligitursveeuadacurexillainflantia, Se pcia, 
pertrálaftionemextinéto.|.frauris.C.d tranfad.nótf negar quinno= 
vainilantiaabalio, vel ájudice pobirfupertalicrimine jochoañ. ve 
declarar Bar.ipad.l.tranfigere¿.8 «4.0ppo. vbidoé%, communiter eú. 
fequítur.Hecfunt que huios nta el intelletúredduntdificilem, € 
cóxcerin pálatijs ci cafusoccurrit recuericur adiflá.). Sc pullulár dit 
cultates,é< varictasintelle(huú in ea, Aperiatnobisin eius intellecia 
fenfum, ¿lle qui aperuic difcipulis chnibusin Emaus vtiptelligerene 
































































o 


" 


quel 


aquella 





Titulo. Delasacufaciones. 


Eceipeutas.8ccerté nom poteltmihi non efe perfiafum, quin condizo 
res huiusal.qué videruat varieracem diétaram» opinionum gloll. San 
tiquoruna voluerintlegem facere dirimentemittam corronerlian od 
nionum, prout Gepifsimealiasfaciunt: Scex mulds vexbis hic polis 
ecliizo. Primoabciusdecifione, vtin hocexcludamuspaciuin ¡tas 
¡lud 
eniulicétope 
retur elfectum 














elle de adulterio?.Caen tal cafo como 








esclulinis o efte nonpuedeferfecha auenencia por 
Gus pacileéds, 4. : : 
pos dineros, masbicn le puedequitar de la 
mem iliius d+ 





Alantizsnentamen operatur,velibererzccufacum á pornacorporaliti 
acculeras peralium.vel ex nono proceffuiudex inquilicióem Forme, 
vndein pacto gratuito rermanetopinio gl. Scommunis,(as hoc con= 
flarex verbishicpofitis(quenenciacon las aduer:ariospechandoles al 
go) ve luprá tecizi in gl luperdiétisverbis. Secíido etiara colligo,qyne= 
«querranfa tio precluder viá alijs acculare volentibusineg; ex indicis 
ofacio nowanintlantiaminchoando,vel forté veterem pro.3quendo 
proutvoluic ¡Raphael Fulzo.insdalranfigere per.L.2.Cadeabolitio. Se 
tamipfe,quam Anz.ita dicin: confierudine obferuaris Sc dicir Alex. 
deiure ellé opinionem fallentabilemscuitatur er circuitos inucilis, q 
ellcencudin(tantiam inchoádo, Tertio colligo q..l.ifla aperte decióxe 
tranfaíonewn fuper crimineca; itali valere quantum ad hoc, verens li 
beserurá peenacorporali, S:cumindiflincicloquatarintelligostam 
1cfpectn illius procellls,quí alcerius, q de nouo per alios vel per iudi- 
emm inchcaresur: Se icgp in hoc procedat opinio Guido.de Suza. cas 
Norúscue enim firratiotinalislicitui elléaccníato redimere (angui= 
nélui pervianssranfachionis, Se perpecuniá corrúpendo aduerfari 
veiajuribus de quibusfupra dk hic,Clita permictar ppetua debetele 
$e veis talis promifio legisaliás elferinutilis 8: nullius veilitaris rl 
¿to calis cant: finalis,que fui redimere longuinem funm. écinter alía 
adhoc fictenendum moucorex didtisBahin.d.L.tranfigere,ad fi.cole 
1. in prinéquendis vbi poftquá retulitinrellegtá Bar.ad illá). qued 
rranlaciio opererureffeGiexclaliumm acculantis,S impediendipro= 
cet: inchoaum:non vero quo ad alioseffedias, pura pocnzr totali 
terextinguenda,(ub dit Balbizcverba. Ego dico ql. nollra in regula 
afitemavina dicirtranfadtionem permillam ¿nótámen de cius effeóto,, 
nifi quaten*incladitex virtute permibiimasomnes ergo.Jl.que paniíc 
trantizensenanó habent locñin rezala permiGiua:Sed.llaqua difpo= 
muntdeatijsefeftibus;mon includantar fub ¡Ra permiliione: quiaas 
Siud efi perañitrere,aliud ef robur trálagiioni darc:nam 6 Lila darer 
robur lequeretur y trálagtio eflerroraliterextinétivapoena: delictivo 
Ide iniur Led li vsiuess»fianteiudicó.fFad Silla.].Dinws.quodmon 
dicithac.I.neque aliquaaliazaliud ell ergo querere de permiliione Se 
probibitione:x deiftis loquivar.L.noftra, aliud ell quarrere de valen= 
tia Strobore:k deiflis ion loquicur hictextds cfuntverba Bald. cú 
e:go.lifta particaruma nó folum difponarpecmitrendo tranfaciionéin 
talibus cxinsinibus:veri eriam det robur cranfationi ,cordpedha,ve 
reos ipanacorporalilibererarsvt bic habescú dicie(vala, Sc.) intert 
claré.p.Lilta addiaicin hocad difpoliion.d.l tranfigere.chabemus 
¿:dollantemillam.).volécem,vetalicalu, neque ex prima neque 
exaliaio(lanciaimpontlam pofsitpurna corporalisScqrefpeóu om 
iumtalis porna fic extindta cx roboretran/actionisiconfideraultem. 
hiclezislatorjid quod/otucomelltranfactióls nomine aduerfasiosite= 
cedereloco pcena que eratimponendal.icum.S.quiiniusiaram. 
di quis cantio.facital donar tesy) Edo donaintecvirBevxor, Bes 
seconferuntad hoc qua tradit Paris de Putcoin fuo tradia. [y ndica» 
.41,cola.ver.an faétacormpolicione,vbiquaritan faéta compo 
ficide periufliciarium devoluntate parús,delinquens políititeram ac 
cufari 6 codem£o.col.1.ver.au ficópolitio vbiqueritanfi cópoliio 
fiateñllis,cú quibus!icitnm eft, Se modo permilTo excludantur ali 
volentes delinquentem,quicópoftititerátacculare de diéto erimine. 
pro quofuitcompolirus2videasibi per eú dicérem, pi compolido fis 
¿taficde volírate offenti,fenpartisad qué vindidta principalter peri 
neta exdludanruralijinciiminibusin quibuslicita e(trranís io:Se 
facitbonustexin, 1. quis dicac.Hde manumiBio ibi, dñs.Sc.ne 
quemihi placecintelle¿tosillorúg dicirti fama particarúnibil adde- 
ye adyetrátigere,Se q intelligidebear, prráfadtio valesesvtnóvidearar 
cowictus de criwinereustran(igens,nó eri nccefTe cracad húe efect, 
aliquiddicere devalore tranfaccionis:fuficicbar,yt Bal.diciriplafola 
permiGiotranfigendi,namverdúillod(portade)deberintelligi qual 
dicat,talew efTectú operatur.d.cran(act o,rtinde exeis Lxoborepar 
nacorpozalisreo nó imponatur de crinúne :¿ftam ti cóclulionem fic 
exifta.lclicitam,limitarem ¿cintelligeré, cquádo tranfagtio fadta fit 
abeoyvelab cisquibusprincipalicerípedal»ar vindidtasprowt. dix fa 
périnsin gloilfuperparte (con (us aduer/ arios) velfialins accu(amis, 
Seran fegi,quod ipíe olfenlas(ciueric pre pcciyn , Sra onon 




































































































b 


Y 













ES isnorafiecadmittererorad acenfandú, Serenstranfa 
etione nó ile liberatas ápena corporal. ficus Idescor 
dinpra co. Sictetla Se liiciuerit deprocel «lonespre 





barecramen interucnillecollufionem.vcin.l premaricacióós di pre 
ua.l intra quatucriade diner. Srépo-pradariecmbctude coMadete 
10.1ÍtoMgppa 
d valet Var 
de Parco. 
disprá. iodo 












aculacion el marido *fi quifiere , non 
recibiendo precio ningío por ello.Pe- 


rofi laacufacion fucile fechafobre yer- 





dó yá 
jusvidererar paíeoa gra 
)z0) tune 
exhisquecranit Bartolo 
15.101 víqueades.(ll: quis áparence fuesman.Dalin.Livnqui. Cod 
reno. dona.k que dixi in.Lé.cic.qin glo. fuperverbo dices. partite 
TremSiterio li 
enorme, Scqualificacam,ita q citra poenem corpons alla alía poena 
fatisficererreipublicasmasm tunc nen oblfantetrarfaciione ¡impone 
returpocnacorporalis.moucortamex diéis inno.:n capuudeconftita 
vbiFelin.colus.Scacamoltacongerit, q iudicilicear eranfpredi.l.pro= 
prercafumtermbilein, [eu properenormitarem deliéticó ex hisquas 
tradicAbbuin.c.acliclerici.n prinápio«col.7.deiad.gp.c.com non ab. 
Hhomine,deindi.dum homicidxtancum imponiepscnam depolitidis, 





dio eflerita modica emendatióc data, q pos 





cuitú,quamtra Mio: vedixi fupraia gloil: (pechandoles. 
ni potiusdicetar donatio,qu: ie 
































Scnondezradacionis, Eceraditiois curia lcculari, into lligatur Screll 
garurin homicidio non qualificasosita q nontranfcicio aliam ipeck 
<rinánis grauiorem,puea parricidium alsalsimenttm,bomácidinm a 





cerdos proditoric cum(poliarióe bonorun 
patriam,vel interfiit dolosé pares, vel matrem.facices 
ter.Cudeabolicio.in fine. Ec. t1.Cune (andtBapriftercz 
beturabolitio accufacioniz in cala patri oppuignara,é als calib? exe 
ecptis.dequibusibifacicetiá ¡fa.Lin exceptionezquampenitdeadal 

rerio,ficut Scpofuit.Leranfigere.vbialiquidodo. extencít ad raptís 

ex quo infertibi Cynuspolt Hugadela Fon. ficus probibicio ibí de 

adulverio éxtendebaturad raptum,vtÍupereo tonguam fimili velgra 
viorinon pofsiceranligi,ica á maioritacerationis, non poÑit tran 


«16 ordinari prodere 
ml fllaci 
biprobi- 


















Iaperciiminelafz maiella.vel herclis,vel Gilibusisiverba Cai re 
ferelimplicier Antodn.cade coll.dete.8ceriamloa.de Anania.co. 

vbihoc videtur fequiinducéns:p cales exceptiaregulapo(lantexten ; 
divbihoceadem ratio.l.ob.xs.cum ibinetasper glo(Ta 


:Bartol. Cde 
prad.mino.lillud.C.defacrofonéh.ecclefic,ad auvientiamade clericis. 
non roidenalicer Alex.in.d.Lrranfigere.cel,4.verlisietinferebaro Cy * 
snusvulecontrarium moras, quia fecundum magiscómunemn opinion 
nem,exceptiojbi polita deadulterio,non extendituradraprum.Ltena * 
quiatalis exceptio de adulterio, deberfirmareregulamio calibus non 
excepúis.vtnotaturind.in hisaffade legi. $: quia ratio afignata in aduk 











terio non militatiniflis cafibus: mile quidquid fiin raptu mulic= 





rismagisplacerextenfio Cysi.Anto.Sloan.de Ana.fale? attéristera 
minis huñus.l.paráitoram,quia aliásmaleficiacnormia, £ quulificata 
remanerentimpunita:St exinde multa malafcquerentur. 8 ica audio: 
prácicacilca,Lda (Us regalo coral egcimicas Satrociesicdo 
tétide tráfadtione nó curatur,quoad liberarionem poenz corporalis. 
40% adulrerio.Concor,cum.dal.tranfigere.Sccumil.de crimine, Cade yy, 
adulter.Salsignarueratio perdodto,propterfrequentiam Sk enormá- 
tacem criminis adulterijaX propter honorem macrimonij: 

sú faner.L.fuper laru.C.de que fo. verraditSaly dd. liráligerc.in.ó. 
oppo.dicens epratio eftimpudiciria per quaminducitnr(anguirisper 
turbatio.Sex ¡isrationibus dod.in.d,l.tranfigereargunnt,an idem. 
St dicenduco ía rapta virginis,vel viduz:poft gloMTábi que allegar. la 
pen.Coex quibuscau(.fer premlib.accip. $ magiscómunis opinio 
eltíecundum Alex. Si laf.sp non extendaturilla prohibitio de adulté 
rioadraptumvi.que dixilupraglo.proxidnfine,nám taliter poffer 
elTeraptus ezormisé:qualificarosst procedereralia opinio. de qua p 
glo.£Jzco.de Aren.S: Hu.dela Fo.8Cyn.invd.l.tranfigerezve hefler 
Taptus monalis,ve dicit Balin.L.C.derap,virga.notab.8 qp hic pro 
hibetrtrí fgi (uperadulterio:intellige in adulterio vero:fccus in prat 
fumpto,vaxta dilpoficionen auth. quisca.C.deadolquando pres 
millatrisnaproteltatione,reperiturquis alloqui mulieréfecúdá lac.de 
Bellovifrin corporeyñillaauthófumitur.ZÍcém Bald. Ang. di Salye 
AlexasIalindlriligere. Ang if marc, 5 negauerit.iiade adulo 





























€ el marido.Quód inaccufarione adulteri poGirfieri remilsio per pas 
Aumgratuitum.tenerAzo,Caderáfatián fumma.co.2.versin ctmbe 





salibus.8-Gofrcin furmma.co.cit.q traxitab ipío Azo.veé: refert. AL 
bericusin.d.Lrráligereacol.allegslin fil caula.. dclure fifciaG:-da, 
1.qui coctu.$.tin.fhad.1.Jul.devi pab.£pro hocindudr Alberic, 
smulta gratisfanelicita,que mó licóraccepta peconia.Odoficd? pi, rem 
Jatusab Alberico cenuit oppofisiex gñalicaccillias dci cero. Bid 

















:amificrimá Caper quo cranfigererar elisevalde imita: 


Setenapartida, 


reneribi Albericusquiallegftproifa opiniones, decririne,C. 
deadulr. SereferridemtenuideAzo.fibiconcrariam hs de 
renifsionibus,AcarbicrisurabricellasBarain confl.175. inci ienti do 
mincpoteltas Roche.tener quod licerfupercrimineadulterijnon pe£ 
firerapfigiad finemimpediendiiudicem quo minuspoli prolequi 
proceflia in- 
choaum per 
accularore rá 
figentés 














ro alguno?que fueffe detal natura, cn q 
nó merelcielle muerte, nin perdimiéto 
de miembro, mas pena de pecho, ode 
defterramiento, fifeauiniercelaculado 
cóclaculador pechandolealgo?,fegun 
que lobredicho es,porrazon detal aue- 
néciacomocfta, dezimos que fedapor 
fazedordel yerro“porrazon de la aue- 
nencia, e quelo puedecondenar“eljud 
gador, a lapena que mandan las leyes 





quiavnicul 
quelicecluum 
rancorem, $e 
inluriáremitte 
res Scloquitur 
Bar.tamreípe 
£n adulteri, 
quam adulto 









ra, £cquomo-  fobretal yerrocomo aquel, de queel 
dociauecid  ernaculado :fuerasendeíi la daba 
beacuritta tz fueffefechalobreyerro de falfedad". Ca 
terajifludere-  entoncenon [e daria porfechordel yer- 
docíTe verum 


ro,porrazon de la auenenciamin lo po 
drian condenara lapena,inon lefucíle 
prouado.Pero (1 efte quefizo la auenen 
ciapechando a fucontendor,lo fizo fa- 
biendo quecrafin culpabe portollerfe 


tam in adulte= 
roquam in a. 
dulteca maxi 
mé flaate hos 
dic.180,inor- 
dinamo Tauro 





In no. re. 

ex qua relul- 
cli tar Epfipar deenxeco 8 defeguirelpleyto, touo 
avdib.S, 


car mari? voi 
ex cis, fiwili- 
ter videtar Se 
parcere alter 
Escitoladulter, 
$.finali.iT de 
adultero 

14 a Qsobreyerroalguno Incl 


por bien de pecharlealgo,ficfto pudic- 
re prouar, nondeue relccbir ninguna 
pena, nin ledeue condenar por fechor 
del yerro: antedezimos, quedeuc pe- 








Guefitpublicum crimen, fue privatume 

fi criminalites agacur fecundum glosBar. $ cóiterdodto.in.d.Leranfi 

gero, Siclare decidicilla.l.yt parerin [equentibus verbis,quid tamen Ái 

delichuménicin omittendo,vi.gloffán.L.2.£.ad Silla,8: Bain lofuris 

gentinon.5.fedíi pacilcar.ffde pat.Alexan.Slafonin.d.l.tráfigeres 

15 b dpechandole algo. Siergo gratispacilcantur in criminibusnó ingeren 

tibus posnam languinis,velle viderusifta,l. q valeargraruicó pattm. 

Sed tenecontrar.um:quia(olum ell difFerentia interpadtum, $ tranf 

adtionem factaw in calibusprohibitis:quiareustrafigens videtur con 

fiteidcliú,Eper hocefficiturinfamis.Linbci.deiurefi. Kina 

fdepravari.infriifla.l Sol arhletasss..i,fEidehis quimos.infafed 

ratis pacilcens non. l.furti.$.pactusft. fasquoad aliostamen elle 

¿tusnon differantpadtum,éctran(a£tioznam verobiquemilitar ratio, 

pnó valeant:quia verlaturintere/Tercipublica ,nedelita remaneñt 

impunita.Iduris gentinm.5.fi pacifrar.ff.de paét. Sita magis coma 

nitertenent doét.vetradir Alex. quem videasin.d.l.eráligere.col. pea 

1S € GPorfazedor del yerroAddesdlin hilcicaulis.Midciur.fit8. quoniá. 

fE.delús quinotinfa.8c..finaaTadepraua. vbi $: q habetur pro con» 

nido. 8. l.ciusquidelatorem. ff. deiurefi(.Klicer trantafiiofadafue- 

ritextraludicióyfidtatamé cófelsio que refultatexilla,habervim cós 

felsionis faQe: in judicio ,ve(ufticiat ad condemnarionem: vefubdir 

ila.1.8cprobaturin.d,l.ciusqui delaroré.tradicPaulos de Caltin, dé 

: Ltranfigere.col.pen.eltautem darecautelam, perquamreus ictranái 

h a habeatarpro confello, 6: conmicto,qreusel.exprelsé prote- 

Stetur, q faciteranladionem cum acculatore,pon ex eo, q crimentie 

veran, (eu q, crime confiteatar,(ed ve cuicce ditpendia luis. argumn.l. 

minoribus.(fade mino. Skfacir.codileGras filinsacúibinotatisde fimo, 

¿%hacfuit Tancretide Corneto in fua compencio(a, quéreferút Ale- 

xxanalafoin.d.).tranfigere.col.fi.Albeñcnseiamibi.col.4. daraiá 

cautelam adtollendum omnepericuluw, pin trumentum tranfatiio 

isnon fiatad accufatorís,S acculati poflulationem,nec eisprefentio 

bus:fed ad poftulationemrabellionis,recipientis nomine,8v ice cajul. 

cunquecuíus interell:vel iusqui dicerecur,vel reperireturtale male» 

ficium commilifle,quiadhocallegat Gandiin diétofuo traéta.Sctito 
verfic.poneinculparam. kk vi.per BBarcho,Ceposcautela.40. 

£7 d dLcondenar. Ex codem procellú Stnitantia, vtin,l.2, C.de abolitios 


























































€ Gralledad. Rationem (pecialiterponit Alberic.de Gand.in.d,traGa. 18 
8ctituscolu.1.quiaficut homo peretfutionem fanguinisanibilarur,lic 
iviciumn fslucacisincursic»ad sábili inter homines recidit,quiapo= 
omobinefide.iine conttiencia, Scomne quod non elk 
exfidepeccarum efi. Peccaróautemettnibil.vein euágelio 104.6 fie 
nimirum , ve 
prmirtacurtrás 
Ía8io. Cin?e- 
via poll Hug. 
delaFont. red 
dit aliamin di 














char el acufador! aquello que recibio 
del aquatro doblo,figelo demanda fa- 
flavnaño ,cfidefpuesdelaño gelo de- 












mandarc,deucle pecharotrotátoquan — Ranltranlige- 

tofucaquelloquerefcibio del, como a 

quierqueel quecsacufado,puedefazer — ibipereum.£ 

auenéciafinpenafobrelaacufacion, al- ¿ Albericum 

a £ Esinculpa, Ad 9 

fi como de fulo diximos.Peroclacula-" de.J.femi.Co 
deadulte.$-.l, 


dorquela fizo cae enla penaique es pue 
fla cn la quintalcy ante delta. Ello es 
porque defamparo la acufacion fin má 


fiabeo. ff. de 
calú, gloLin.l. 
tdepraua. 








l 8 Enel enzeco. 20 
damiento del fudgador. sd vccione 

: adde.c. dile? 
Ge). X-X1T..Como fe defara la acnfacionpor — filias. de 




















muerte del acufador odel acufado. Edoétowde li S 
y de ES mo.Éegloffoin Ádtir. Ca 
Vriédo claculadordelpues - conullus.clfin, Éreus vel 
E que ha fecho la acufacion: dE , se del 
muerto esotrofi el pleyto — Kglo.£:Abb, 17. 
Y dela acufacion*:cnonfon — in ca.cúpride 
l depadis. 


tenudos los herederos, nin ep h Qrecharclaca 


tesdel aculador de feguir la aculacion!,  Jedor.Addel. 
in principio 








como quier qe dllos,o otroqual Fica e 
quier lo puedaacularotra yez de nue-  glof.in.d.Lfer 
Mm obrsaquel er ui ob violatú. 
uo", fobreaquel yerro melo. Otrofi Ei aduiey. 
Bald.inl.2.C. 

deabolitio.Selicetaccufatusrepetar paxtemaneremal.quanuis.Co 


ad Turpillia. 

1 Ccarenlapena.Adde.Lab acenfatione.f.ad TurpillJicerenim Scacen 22 
fatoriinicriminibusingerécibus pocná fanguinis profittráfadio, quia 
relenaturá Gmilicudine (Mpplicij,nó tameliberatá pocna Turpilliania 

Ulex.XX1IT, 

amMormo acculatorelite pedenteperitinftátiailliusacculacióis:fed be= 
nepotelt aliusdennoaccnlaresmortuo autem reo,totaliterperijtacca 
facio:nifiin calibus polis (upra eo.tic1.7.cú tribuslegibus fequenti. 
Tremfaliquisfueritcódenpnatasad deportationá,8cad bonorú publi 
cationé 8: códenarasappeller:S: pédenteappellacionemoriatur, pole 
funtheredes(equi appellationéróebonorú vfasad fententiñ: Gtin6 
fuit condénatusinbonis,co mártuo non poteft denuo accufari:etiam 
in criminibusex quibusiureimponitur amifio bonoram, hd. 

L Gel pleytodelaacufacion.Adde,.libelloram,.i£.co.816.Coires, * 
velaccufa.mort£uer.vbi Azoin foma. 

1 0 defegrirlaacifacionCócor.cúd.diviftes.M.co.Svi.ha8atis33g.paro > 
m UDenieno.Cócoracú.d.l.libellorias fi. vi.per Barr.sp poterit de no- 3 
uoaccufari Eatipesquo duraracculao,rubenleniaccafand , 
reli.C.defalís, acrularurisdideadoL Bla teneleblterper do. (e 
cúdúloa.delmo.in.l.pexio prin.fT.de publidud. Seforté attéra ifta.L. 
partitari nópollet pcedere qd Bar,p tex ibivult. q intrago.dies, ali? 
pole fegolciteián acenfatore mortuo,licetudex poferpro= 
cquiperLpedepubliudi8 nó pofirprofequicandeminfian 
tiñyalius quí non fitindex.tenet Ang:ibi.8 fatisprobaturhic.Stin.d» - 

ibi exintegro.cafum tin quo prolequiturhares candew inftan- 
indaSadazparz.Sclillapartitarú nó limitarrépus zo.dierú.ve 
aliáshabetarin.d.$.fvndepoterit accufariab alio,intratéporaflara 
ta,vedixi fuperiusiná alias valdeabfurdú efer,tam paruo (pacio.f.30. 
dierútolli omnibusias acculandi,vribi ppédic Alberi.fed an valebúc 
2dtafidtain caula accufarionis (Sjudex procedat accufatore mortuo 
inquilicionis.Albeinid.$.teñet y ficaargu.1.6.C.dearbit Sl. 
-C.detelli.8c.Ljubemus.C.delibe.caufa.per que juracrederem ¡dé 
efTeinalioaccufantede nouo,falremvbitellesa primoaccufatorepro , 


































































duétiiam effentmortni, S: fanore publica vtilicacis , ne cimina que 
Jam elarueruncremancantimpunita, 





Titulo LDelasacufaciones. n 









Addefupraco.7.8cquid accularus moriatar,poftquá 

ls cratcrimen iniudicio,vel poll conclufionem in caulasiam 

tiquidato malclicio.vide perBald.in la. ¿C. excel, defuns 
¿tus perloandePlain.lfir+Codeiure fitciib ion 

5 b enla leyes. Videfuprá cod, 

6 e LDejmos.Có- 
cordar cd ita 

Lles.<Sui 











dezimos,q fife muricfTe claculado*áte 
Gdéfuyziocótracl, q fedefaraorrofi la 
aculació elapenadella, cnó lo puedeo. 
troningúo acufar delpues.Fucrasende 
fi el yerro fuelle deagllos q disimos en 


las leyes", Aftcritulo:porg pucdéacular 






velaccu, mor. 


sar Ci alosomesdelpuesq fon muertos. Eaú 
pend - appe. osa dice lenteciada 
oes incane"  dezimos*, q hi dic[sé fentécia cótra algu 





¿e iden (in 
aliqna — certa 
quantitatepe 
cuniz ellercó 
dénacus.vedi- 
xiíd. bal. gd 
túliimdex co 

aye in 


no q fuellcálterrado paraliépre,cG per 
dicilerodosfusbienes* por yerros¿o- 
vieffe fecho, fidefpues fe algaffes, de la 
fentétia,c muric/Tefiguiendo fualgada, 
filos (usbienes le fucfen mandados to- 
mar fcñaladamente porrazó del yerro 





e sele= quando dicró la fententiacótra el, bien 
publ puedeandaradeláte porel pleyto : para 


bo 
que die 
ius fuperglo. 
in verbo, abi 
como fobredi 
chocs, 

30 Use alcafe, 

sidfiaccula 
1us decederer 
intratempora 
dataad appellandum,an Gtidem ac fi appellarettvideper Ange. Arc. 
in (uotractadn parte pralente Caio.Srappelláte.in fin.queltioe vbi 
ponicvarietatesopinionum, que fuerant circa hoc € diflinétioncia 
quandam, «ibi etiñan firnecefE, y harredes appellent, K ade Bald. 
u.La.col.¡.Cuex del.defverli.de vno quero.d.4.col.ver(.fed hicre= 
Aacdubimn.beperrotaw leduramilliusLvidebis multa dia per ed 
norabiliainiflamarcriaveibi, 

£ aLnichoessSoilicercopulacina, Sevtfupra dixit.Shaberureriamin.d.l, 

1(accellorie per dictionem cum, (eu aliasaccelTorie elTerfadta có 
obonoram £nó principaliter,cuncetiam quo adbona more 
xinguererurcrimen:neque lueredes tenetenturprolequi.veno 
in.La¿Ti pend.appe.mors interue.Gclaré per Angel. Arecán 

¿£ cius bona publicamus.in princip. $ per Baro 
r.detelta. 

q Sexe perder. Etintellige quia bonacrantpublicanda perfententiam 

miplofittoqueñita, feu confiftacasnam li effentiam 

¿uabitquetlio bonorum mortuo reo,veio.l. Lucius Tidus. 

declacarBardEdeiurfifciBalán met.cola.lo. 

deDlain.del.fi.C.deiure fo 
Mex XXI ITT, 

awSiacculacus poflitemcontellatam oberimirisconfientiam feocdl 

dará walehiciam erartale,quo probato vita Se benis privarerurstune 
fabeRes elbacitda pella coria dado peli ncrte pos 
terocacenlanil utero maleficium non erattale,velalia decanla(eoc= 
«dar bovadebenturcius hareaibus.h.d. 

y Tr ode/perado.Ortusn habetila.ldnotatisper Azo.C.de bon.eowqui 
culitos <pergloando.C quilla be poledds 
jo franden».$aciusbon:«f.delurehiíl. 

21 M0ele perasSedeuiincumberprobatio, quód merupernfeoccidich 
dehoc fiedubium, dicquódfinondum erat in crimine deprehentas, 

us: Sprafiamarurán dubio non (cinterfeciflz ob confcien= 
is, (e ob dolorem vel aliam caufames: tuñcinemmbetpro= 
batiofifco,quid ob confcienciam criminisavcio.Lafin-$. fin de bon. 
dosiongutÚN mar tone hosprebaro se Alcor publicibóncas bo: 
ana, fimondum fuecir accufatos, quiaillud quodin (picar, quód fe 

'arpoftacenfacionem,$tlis contell.procedirin caía dubij an fe 

ecciderit propter averumctmias,velalium dolorem.vtdeclarat les 

sp nollles ln dit color Uv etolaal catre 
avine depreltenfusikcancanspaciebarar dolorem furorem,veLeliam. 


cono(cer, fila fentétiz fuedada derecha 
menteen razó delos bienes, fila fallará 
derecha:puede lesomartodo lo qauja. 
Mas linonfucllenlosbienesdel conde- 
nado mandados tomar en la fentencia 
feñaladaméte,alsicomofobredichocsg. 















































1.Cuex del 


























epin.d 


m éisemaro.Non ergoprocedechulas lv 


o 





iracúd Geprafumicario 
¿non confcientiamcriminis leinter 2. Cde bon.eo, q more 
fibiconfei.lprat is.LfaliquisT.de dona,caula mice. ant 
non pariebaturaliquid deprecictis tempore deprel:eofionisin criv 
nevelaccalarion! 


s8partem q propierillá caufam 




















Eftóce nó podriáconofcer del pleyto: 
puesque fucíle muerto,nin tomarnin= 
gunacofa, maguerel yerro fuelle de tal 
natura, quefilo vencicifenporel, deue 
perder, porende todolo fuyo. 


vein. LC 
tell. Fa. pol: 
imla.Cade bos 
qui 
con 





Gl ey.X X1111.Como dene el judgador llenar el 
pleyto dela acrfacion adelante fiel acufedo 
Jemasa elmifino, 

Ss Elelperado” feyendo algund 
Jlomeen fuvidaporyerro que 
euiefe fecho de manera ¿fe 





B 
E ) 


EASY 





mataffeel melimo def puesgfuelleacuía k U sus dremes. 3. 


do.Ental cafocomocftedzimos,(qhiel Duo ergo-1e- 
q fe matopor miedo dela penalq elpera 
uarelccbir, por 2] yerro Gfizo,o por 
verguécagouo, porq fuefallado en el 
malfecho de q le acularó)Miel yerro era 
atal q fi lefueífe prouado deue morir 
potes perder [usbienest,cleyendo 
yaclpleytocomengado por demáda, e 
porrelpuefta! fe mato", eftonce deuen 


tomartodo lofuyo”paracl Rey".Ello 


hifcentur,g cri 
wen Gtcapi 
le: Sqpexco 
bana perdan» 
tar, Seco cor, 
Ll.verfyea! 
dinus. E. 
bo.coram» 
cum.l.ha 
sita de a 
imell 
rali vol ciniliovein diét.$.vtautem dívns.nifi tamen forié y 10 
quodifia,.partitarum noluithicponere de mortec uilifed cátum de 
naturalicx co,quéd poa deporcationis, de quain.d,veniovezaiens 
non elthodicin ví 
a fpxefs. Sumpram fuirhoc verbum ¿fummaAzo,C.de bo.co:q 3 
morc.fibicon.Ságlo.in.d.ha,C.qui tefta. fa pol:Paul.tamen de calla 
i dicit non curandum de centeflarionelitis, fed quod fufiiciar 
hicformata acculario ,velinquilitio $ fueritcitatus ad fe excu- 
oriseltliceradhuc non comparueritivt vidcatur fecilíe 
s,quía dicitur deprehenfusin crimine,ex quo crimen de 
duéumeltad lucena. SibinotaturC.de cultosrco.l.1.cumglo.C.. 
vbilenawvel claristuvero(erua dilpofitionem huius.) querequidi ce 
citionem fuifa£tampollitiscontefta,vt prfumacur.(-metu cóminis 
fe occidile,quodintelligenil deprehentas fuiletin Ñagrancrin.in 
ne,qui fe occidir,ttr.c enim non requíritur, quod liseíTet contell 
veexprefsehabetur in,d.l.fina.in prin,cum dicit qui rei poflulati vol 
quin (celeredeprehenfi,Svoluitetiam(oy.riilla),8itaAlexand.de 
contra Paul.de Cafiin.d.l:.col.2.dicit,quodcalus deprehe 
imivecftcafus dineríus,S feparatusá caluin flivota accufacios 
nis,Spofulationis.de quoin.d..iin prin. 
policio,(indfeaualitorin- y 
terfecitilicer voluenit le interlicere:fed fuicy.rohibitus licctin contras 
rium faciatal.finaio verfificuti. ade bon,cor.qui mort.fibicon. led re 
Spondequódlicespuniridebestanon tamenperdar bona.fed alter pu 
nierur.vide per Alberic.in.d.l.708loanade Plat. in.!. fin.circafin. Co. 
deiur, fihibuo.Sperloan.Andr.inadditio.ad Spec.tir. de pocnis.So 
1.inprimaaddicionead finem, 
7 omartodoloJuyo.Innuiturhicnon Te fententiam necelTariamifed y 
fileus vendices ¡pfo iure:co quod pro confeflo $e dammato habetur: dz 
probaturin diéta.]finasin principio. 8k.$.primo, dun dicicfifco vendi 
cádafune.Scprobatur ctiamin,d.1.2.C.quitelta.fac.pofwbiteflamen 
tum fciplmoccidencisannullacur, quod non fieree pro condemna 
to non habereras , £ tamien haredesdicant cuna pro condempas 
to non haberi,quiahoc fecerir propterphreneñim , velaliquid delris 
quer fiperios dixi:Scinfrá ponuntarin illa: fuper hoclircontentio 
tunciudex fuperhoc pronuntiabic.verradicSalidn dit...C,de bon. 
co.quimortlibicorÉá. 
Laredo Sedan pecdacha 
cóemopinisncmitlapornaconfifcacionis ben: 





























































hodiedubiúfacitquia (cdin Do, y 


ide qua. Fék. €. de 














In no.rec, 





<0.L.8. 
2zoib. 


Etad.d.l. 


nO.redadn 


git 
3 





Er in no. 
re.dol.ztio 
aelibas- 


10 € QU Perlocura.ec.Adde, 


Setena Partida. 


Omisco-qui modibicó fiiefiblara peranthenti. bona damnacorum 
Cidebon.damna.Svoluitetiam glosa]. En.in glof. fin in finavbino 
tátLucas de Péna.S loñ.de Pla.Codeiurafifc.lib.o.dofto.cómuniter 
in di.L2aSrin.la.C.debon.co.qui mor.libicófci, quiacú per diétos 











cipitaccuraté Selezarer.Scan vafTallas quioccidisfaipfam perdarfea 
dum.vide Bald.quod nonin.c.1.an ile qui interfeci fratrer dorini 
col.=.verii.extra quaros 





Qlex.XxXP, 


tituloscocafalola bonapublicanturquo fifententiam pateretar bo= ¿Lite conteflataÍaper maleficio , dequo agiturad posnam pecunie 


ma elene pur 
blicanda.vcin 

ergo 
ja cafibus in 


milmo feria fi elyerrofuelle detal natu 
ra quel fazedor del pudiefle fer aculado 
de(puesde fu muerte,afsicomo defulo 
diximosen las leyesdeftetitulo2que fa 
blan cnefla razon. Mas fi cl yerro fuef- 
feral, que porrazon del non deuicfle 
prender muerte?, maguer fe matafTe, 
nonle deuentomarfus bienes,ante de- 
uen fincar alusherederos.Effo memo 
deuc fer gaardado fialguno fe matafle 
porlocuraS,o por dolor,o porcuytade 
enfermedad, opor otro grid pelarque 
ouidTe. 











fententiá efec 
palas per au= 
thenticá.bona 
damnatorun 
in ¿ilisnonpu 
blicabuncur A 
feipon occidic: 
preterca Stálla 
1Ó q define? 
quí fibi meca 
criminis more 
téconíciuie de 
cedar inteltas 
bilis,8: ne he 
rede Kejus tes 
famécum ir 











Glez. X XV.Siaquel que es doufadoen razon 
de furto,o derobo,o de daño que fixiefi 4 o- 





ns as pri fe muere como denegreljuexpor el pleg= 
coda toadelante. 

ad morté pol: 

funtteltari¿vecaueturin.J.4.in ordina.Tauri.É ficvidetur y ¡fiusl. 





difpolitiohodieceflerincórrarió facir,quiaifta.l. paritarú £a8 afoic 
oltdidtáauthenticá.bona dinaro,per multacépora:vnceliusivtud 
fuerat corseftum non fueratper conditores iflarum.l!.hic politura 

1mó 8 quod adhucquod hicdifponiturdeillo jure parcitaramn ficin 

correftum,probatarin.).5.citu.y7«paritasvbirecitarur dilpofitio dis 
£ta'authentics.bona dánatoriskcinfaper ponit hacverba (fuerasen 
de al quefuellejudgado portraydor,oen otrascolasfeñaladas quelon 
eleriptas en las ley es delle nueltro libro:en que feñaladamente los 
deuentomar)unde videtur deifloiureparti.approbata opinio lacoLi 
de Raue.qui sicebat dictum ti.ularu de bonsco.quimo.ficon.nó «fe 
correétam perd.authenti.bonadampa,proprercuples delidtum qd 

¡¿leviderar commififle:3 ficgd ¿ravias puniarwr : Sc hocetiam pater 

ex diípofitione.L9.titu.1;.lib, 

ordina.rega.vbihaberur q fejplium occidéns perdatbona,Stfinon ha 
bear defecadentesapplicentur cameraregis,que,ll.funcintelligenda: 
deco,quisetu crinanis, mortem (ibi contcinie juxta difpofitionem 

Iuiusoll partitarams nó pudorearris alieni,yeltzedio vita feualiasex 

fimilicauía (eoccidifTerfed defi polleriores.fT.delegibus. vndevide 

turdicádum quod inreznoiflo ex difpofitionciflarum legum regni, 
necdú vbiveniunt publicandabona deferío Ecprincipaliterablque 
poenamortisnaturalis : verum etiamquandoveniuntpublicandain 
confequentiáporna:vedodoresincelligantdiétam tir.debon.eo.fiar 

¡ía confifcatio bonorum quando qui le occidienon reliquerit defcen 

dentescx.d.l.ordi.ad.], Tauriseíponde, vtinfrainglo.fuperverbo 

(prenderma 

a Qejesdeferiralo.Supricod.l.7.5.8.Kperglofin.l.exinciciorf 
deaccuía. 

b 4 prendermuerte, Demortenaturali videcur intelligere,vt dixifupe- 
riusvndefi mortem ciuilémererctur,quifeinterfecicin bonis fuisha= 
bebit hereden::% ncnconhfcabuntarfaleern hodie lante difpofitio 
ne.d.). gvin ordi, Fau.quando publicatio bonorum venitin cófequen 
tiampocna,S non principaliverifmperquotamen cogita,quia.ll.antir 

x idem difpcnebant,etiam quando mexererur mostera civilomiye 

xi, 3 q ladifpofcladahenio ¡adamnatorum, non haber locum 
inco,qui damnaturad mortera cinilem:ó; (icremanerviuus:nam bo- 
napublicantnr:vtnotaturin,d.auchenc.bona damnatoran. de tradit 

Pau.deCaltindl.2.inf.C.quitelta.face,pol.£: ad.L.4.poteltrefpó- 

deri,quod limiteturin es qui leinterfecit,anteaquaro damnaretor ad 

mortem civilem,vel naturalem:8: quia Kifbenon fe occiderat:per len 

rentiam fuerant bona publicata:vel dic quod illa.l. loquitur refpe£ta 

tellamenti,vi polsir difpcneremon verórellitconfifcacionem bono» 
ruma.Linduétamin eo,qui fe interfecit, 

le boni.eo.ScLf.verfi.fi quis autem». fMaeo. 

2. Coqui re flasfacerpo(T.8 infra tá capa fiquisfilio 

exharedaco.$ ciusqui.Ifde inlultemprávipaDeci.conkle 4¿8.ia 







































































rdiwa.8l.fina.tic.ina.eod. libro ng 


Ham, (1 moria 
tur agtor vel 









y Miendaddemádido vn ome 
¡2 otro en fuyzio de robo, o 
defurto,o de daño,o de def- 
honrra q le ouieflefecho, pi 
diédo que gclo pechafle,fegund cl fue- 
ro manda, fital pleyto como cite fuelle 
comengadopordemanda cpor reípue 
fla", edelpues fe muricile el demanda- 
dor, bien puede yrel fuezporel pleyto 
adelante econmofcer del, e es tenudo el 
demandado de fazer derecho afus here 
derosfdel muerto, en lamanerag io cra 
acl melmo,(aquien heredaron)íi fuelle 
biuo. Otrofidezimos quefi murieffecl 

demádado £defpues q el pleyto fuelle j Hercdes 

eoná pues q el pley, hocdic 

comencado,aÍsicomo fobredichoesh, d Lentenda. 1. x 


e dS ida. loquicur 
efincaflcbiuo cl demádador, que tenu- de ciminibas 


privatis qñ a- 

givarciiiteradvindióam,SípornavenicapplicandabariScideog 

cir(emienda) E inferius(quegelo pechafle)h enim detalibuscrimini 

busa¿creturcriminaliter ad pará applicandamfilco:tuncidem eller 

quodin prbliciscriminib”.de quibusfuprácod..7.61,8.8.La23, Stra 

UT dod.in.lvna.C.ex dehi.defund wbi Angel.colu.a.dicit 

hocu.enti tenendum perpetuo, E dicitglol.ad hocfingula.in«l.exiw 
dicioruminfine,fF.deaccula.quid autem in actionibus delcendenti- 
busexq ¡ciorvide.l.Ivfilimsfamiiias.cú.l.fequenti.6cibiBara 
f.deiudi.6: quid quando dolusinciditin contra Qumavide.l, i homá 
nem.sdarurlodepolii, 

€ Gror demendeseperrefa. dde $.non omnesinverfipocnalesán= 4 
fUdeaétio,dequoifta prima particula huius.Jfiumpta eltenon ergo 
fufiicererfiliselTercorpra per fimplicem cirationem.licetglin.d.ver 
fepcenales.£cin.l.ficum.Sequi inturiaram.fEfi quis cautio.voluitcó» 
trarium.( tamen reus effercontumax,non habens caularmnó venien 
distuncquia morain conteltandoeft commilla:perinde habetur,ací 
Jiselfercontellara,vtadlio tranfeatad heredem.vt inda$.quiiniurias 
rum.SdicitBarcin.la. de priuadeliét. quod de mora fatis apparet 
ficontracontumacem fa£ta elliam mifsio ex primo decreto. vadere 
linquiturhocarbiuio indicis,quando rensfueririn conteltando mo» 
rolus.proutyoluitglof-parnain.d.S.quiiniuriarnmán fine. $ placer 
Salivin.dL1.col:1,% vide perlaGin.d:$.quiiniuriarum.colum.3.8no 
taquod licetlis fitconicitatafipaéto contrahentium fuicrecefliam á 
Jire,nunquá aélio pocraliseíleranficoriain heredern cafus fngula.fe- 
cundumynam leGuramin.),cum mota.C.detranfadiio. Ange, inalus. 
fdepsiuardeli, 

£ rafia herederos. AddediQvctliopcenales.Ecliviuriaramin pio q, 
deiniur.Li.f. depriva.deli. quidavtem fieflent aétionespe pularesde 
fcendentesex delidto,vel quafiveelt videreinills quialiquid habenc 
fafpen(unm,velappolicum in fubgruenda,vel protedto.vid.perBarda 
1.cummemancipati fiemancipatos.fF.de coll.boncn 
sl demandado. Concorsuni.d.verlipernalés.l cum l1.Coex delifl 4 
defianéaquid 6 fidciu(Tor qui fideíuirpro delinquentemoriaturzar= 
teneatur ciushreresaglo.dicit q nonin.SideiufTórnon tantum.infli 
defideiuTo.quamglo.intellizeyteradit Ange,de Arcsin tradt, malefi 
ioramin parteproquibas Amoniusfideiulitini.Bar:. ScToanade 

2 Imosin.L.ad diem,ff.deverbo,oblig: 

h AfsicomoJobredichoes.. Lite.conteltata , ell enim perlitis contefha $ 
celcbrarus quidar quali concractusiniudicio.l.j5 idem feribir, fM.pe 
cu. qua ell caula huiustránfitionis contra heredesrei.facit.l fecun= * 
dainfime.Sibinotatur.EdePrato.(lipu. quidautemfirens non ef 
contellatuslitem:fedin indicio confeÑlús elEcrimen.Specatit, deacen 
facione.$.1.cols5.veificu,quid lilatro.Sintitusde interroga. actio. $. 
col.1.verfi.quidf is.tenctidem tunc elle, qualiconfefio haber vim 
conteftationis.Kidem.tenent Bald.S Ange. Cuex del.cefan. 
quod limitat Angel. ele verumin confebione vera, noninféta 


ad heredes, % 


des: fed mor= 
tuorcoanteli 
tem conte, nó 
tenctur ci? ha 
res,nifiinquás 
tuna peruenie 
ad defunétís 
Side limo= 
riaturaétor:ga 
panz ante- 
quam io judia 
cio perátur de 
lis contefterur 
non tranfeune 

























































reus auc am= Ad úr.C, 
bo,tranfitiu- 6x delict, 
dicij inflantia defun. de 

fado pri 
contra hzre- Uardeliét, 





Titul.I.Delas acufaciones: 





texto. Letus quí delatoré. E deiurefifci.Srante Ang, dixitBarin.l. 
3.colfifEdeprina.del.limitateríá Balain.d.|.col.y mil haresreno= 
cetconfelsione defimét, Seprobercontrariti insta norara perglofin 
Lreditor, .iuéTus.HE.deappclaS videper Ange,Areciincracta.male 
Ficioramin parte Seveltemfcoleltrem abítulic, col. s.lremlimita,qí 








er viamacoa. 
ationis prox : 

do: dos fon fus herederos ade yr adelante 

tra malefatto» porel pleyto fafta que fezacabado efi 

zem.qui cor fueren vencidos, deuenpechard tanto 

felis ell illud 


maléncióm, de duo deuia pechar cl demandado, fi 
po uciTe biuo . Eaun dezimos mas que 
un furto con . E 
tingit: namta= maguer que murieffen amas las partes 
lisconfeliolo — q lus herederos puedé feguir el pleyto 
li acculitori — enla manera quede fufo esdicha. Mas 
prodelt, non ; 
aliistécideofo — fi Le muriefle cl demandado ante que 
Jusillefupbo- e] pleyto fuefle comengado por de- 
nisiliius habe 

manda, c portefpuefta : eltonce fus 

herederos non feran tenudos dere- 
fpondera la demanda, finon por quan 








bir recurfom: 
£ tamen fuil- 
fer procellim 
Area 
ficionis, tun 
quia omnibus furenmpaGis.intelligicur£a fla confeñio,ex quo eftfa 
¿taiudiciinquirenti qui omniú pertoná reprerfentat: tancomesalij 
pollentagere ex tali confeGione contra bona defindi,Scin cias ha 
redes.fecundum loan; Andre.in additio.ad Speculato,in dit. verfico 
quid filarro, 8 Ange,in dit.L.f.de priua.deli.Sed quid fiiuxta for. 
xuam legum huias regni acculacuscondemnarur, vecontumax nulla 
faéta conteltacione,vtrim pgenatencbit hzredem?Angel.in diéta.L. 
vna«col2.poft Dynum SBar.in.l.exiadicioram.ft. de accufasdicit, 
quod fesfufiicit enim latam ele fententiam,per quam qual contra» 
hitutsetin didto,gidem(eribit.imó fortiordeber ee fentecia, quam 
Jitisconteltario.(ecundum Bald.in.Ldaca gpera.columas.in prin.C. 
quiaccularenon poll allezat.].fina. C.de dolo, licéeBald.in.1.G 
plures.colum.8,C.decondidn(ercenuiecontrarium po(t Marcinum 
deFano.S:Cynum,ex eo morus,quéd diffiniciua fencentia, que (c+ 
ceditin locum banni,redigiturad inftarinterlocuróriz: 8enon tran= 
fitad haredem nififivexecuta perconfileationem ,velexaftioneme 
Scficconciadir.quód banna bannitorumin aliquapecunia praflan 
danonpolluntexiziab heredibus:quod dicienota.efe dignam,ted 
opinioBarto.£: Angel.magisplacerienim morain cóteltandalite 
ex parte rei hocinducit,cur non induces fententiain abíentem cótu. 
smacemprolata:(imiliterybipoenaimp onerernrip(o jure idem fer, 
wevolvit Barto.in diét.l.ex judiciorum.Angel.in diéta, l,vna. col 
Baldin.l.dataoperacinine.14.colum,Sprinciazalcvid, 
quod autem.ff.quod quifay iure 

82 Ususherederos.Habes hicexpreíTum,quód lite conteltata cum defur 
Eto (uper crimine,heredes condemnanturex eademinftantia: quod 
eriamvolucraneCinusérSaliceraín diétl.vna.vbi Salicacolumar.ver 
fical. quero tuncad pradistorum declarationem, quando tamenlis 
non etlerconteftata cumdefanéio, Se ellercafiasquo polfer conues 
miriheresveluriin co quod ad eum peruenie, ve infrainifla.l. vel a 
Jias,tuncagererur de nono coram udice caufarum cjuilium, 8:nó co 
ram iudice caufaram criminalium.vtín lege.defunéto.S.1. «ibi Bar. 
ff.depubliud.folemus,5.lacranculator.fide iudi,( ramenidemia 
dex haberercogaitionem caufarum criminalium, 3 civilium coram 
copofsitagi.vttradicloan.deImo.in diéto. 5.primo. 8 nota quódvbí 
attiopcenalisincipitellelrareditaria ibi tranfitin omnem heredem,. 
licércontra defunétumillius heredisnunquama£tum fuerittex. elk 
quinoncftalibiin.Lvideamos.ff.quod metuscaufivAngein la Ed 
priuatadeli, 

7 bo ML Denen pechar.Etlicomnesheredesin folidumtenenturad rem vel 
adpocnam,non quilibetin olidumaveprobarur hic, Scdeclarar Sali 
<cindiétl:vna.colum.1.verfica.quero fecundó.Bcnora,quód hare 
desnon tenebunturvitravireshxreditarias:licét non fecerintinuen= 
tarium.fecundum Bald.in.J.:.C.ad legem Tuliam rep. aduerte tamen 
quiaBal.loquitur,quando quis conueniturex delidto definái,con 
traregulasiuris,in cal (peciali:quando veró conuenitur,liteiam con 
reftatacumdefunéto videtur aliud dicendum ratione qualicontra- 
Susfaétiiniudicioperlitisconteltationem. 

3 6 Uambaslas partes.Hos exiam colligiturex dito verficu.pcenales.la 
Mitade perperis Ecremporalibuis adtionibas. 

9 d (Que vinos poder del finado,Et etiam ad harredes intellige:mam ita lo 
quuntur leges dequibusiflafimpra ell, liueperueniar ad heredem 












































13 
exdelifto,veloccafione deliBvelutifidelinquensrém furtiuam có 
fismplit : Screm propriamcon (eran aliásconfismpruras. fed Si 
lezcs$.qui aurem.ffde petitione hareditatis:nam quía perhoc pin 
guiorhereditas peruenitad haeredemipfares fubrepta peru: 
derur.lequoddiximus.fina.f. quod merus cauía. cum le; 

d.Balind 
Lynapoltpás 
d 









olt Nico 
la. de Marha. 
vidoLa.sitolaga 
cadem partit. 
vel dic, quod 
a velie 


to fallaffen quevino en poder del fina- 
do tdeaquel furto*, orobo, que auía 
fecho , nía lespueden demandar que 
pechen otra colaninguna por pena de 
aquel yerro puesqueenfu vidanon ge 
lodemandaron. Elfo mifmo feriaquá- 
do [e muricffe el Señor de la deman- 
dab antequecomencalle el pleytofo- 
bre ella. Elto es porquelaspenas non 
paían a los herederos$, ante que fean 
alsi demandadaspor juyzio":fuerasen 
deenaquellas cola quediximosen las 
leyesideftetitulo q fablá enclta razon. 





venille ad de- 
funétum: licét 
non ad harce 
dem peruene» 
yit,ex quo de 
hxredehicni 






mé,cum hicdi 
cat ( de aquel 
furco ¿orcbo) 


in quibus Sclinihil peruentt  darur conditiofurtiuansedí 
1.2. Tarpiaenim lucraab heredibos funtauferenda. ve hic Se 
Lvna.Sio.linharedem.£.de catum.Eclimira,Scincellize,quádo pos 
nadebetimponiper modumazendi :fecús (iveniat imponenda per 
modumexcipiendi:namtunctenetar.Sc( nihilperuenir.vtin. Laeje 
quod autem.ff.quod quifaziar.Ttem Sclimica de iure Canonico ctiá 
in foro judicial quo hieredestenentur, non foluminid quod ad 
cosperuenit.Ced inquátum fuficerenevireshareditariz,ad quod po 
teftprocedi coramindice ecclelialtico per denuntiationem evangel 
cá.fecudú Balio.d.l.vna.co-fi.% pceditgñatiio ell poenalis foliex 

nd.in.c.fivde fepul. per Ánguin. d.I.vna. 

A L 



































fane,ad fi.Cade facro. ecc). 8cin.l.1.col.1.fdererá divi, tuadde gl in 
e.ecclefiain verbo cóquelita.roq.4.Scin fumma.24.q:,vbigl, notas 
] iá notab.in.c.2.16:qu6.in glo,fi.Scad vluraráre/licucione,tá 
canouico lares teneturin folidá;liceeni ú 
uenerit,neg;lisficcú defundro cáteftara, cueva. de vlisBar.ind,1.fh de 
príuamdeli.Sed quid fiañilitéconteftaráezcra judició confellis elt gs 
Frihi dedifTedamnian tencatelos hares oxilla cófeGionez Bal lee 
in.d.l.vna.cosfio(i.devno quero. Senora q fufficicfemel perueniile, 
Jicérex poltfadio delierit:S puenille ad primú heredáclicer nibil per 
uenirerad fedm rex.notain.L. 8d diximus,5.fi.cúsl 
€Deaquelfarto.Concorcúl.l profres.fi.5el 
di.fur.vbiht,q condiétio fartiua datar conera heredem, exiá vleraid 
quodadeumperuenit:S: dot. dicuntid elle fpeciale,propter frequé- 
tíam furtorm,g detar condiétio furima ad rel profecutionem. facie 
Lacicaz 8. l.4.tic.14.infrdcaparcovbivide que dicam.Scvido 
l.vna.col.2.ibicum dicit:vbiergonó agitar ad vindidWá, li= 




















e 








cécactio ficpoenalis refpeétu harredis, tñ poena tenet horedem, 8 fic 
intelligo.l.fi pro furesin f.S.1,: da 
£ Demanda Afionesnáq;ad 

reltatad ci h 


n condifiione.ffade cond.fi 
diétá,noneran(ivicuncur,nililitecó 12 
dicmácipacasdf.de colla.bo.Liniuriarú.po(t 

cimhabetoriginé axetranGimiGibili,vel pattimo 
d.Lvna.col,s. vii Secisca 
hocnó daretorreflicutio.vedicirBarn.l.fenatulconfulco, EF de off 
prefi.Scruncagirar ad vindi0á,qhagicuríoliad fatisfationE conta 
¿neliz:nó habita conliderarione dánorí,velinterefTes(ccundú Ange 
quiallegar Dinamin.I.(.fE de privadel.Sed qí aftiones nó funtad 
vindi,benerecipiunt hanctrantimifsionem. ve Ine, de perper.Se 
tépo.aftio.5.ed heredibus de vi ffde priva.deli. 
LA los herederos, AQné,neque paGiue, s 
E arorjundo, Ex ilisverbiscáprobacar quod Bal ici Lvna.Cuer y 
deli.defanét.col.f.veríi.extra quaro.córraid quod disicBarinLf. 
fEdepriua.deli.vbidixitep hares meus potefl accofarefurei qui má 
hialiquid ell furacus:qa dato pins aceufandi de priuaro crimine,»non 
tranearad hereda,ve hasredé:quía nó eracin bois defind ju 
siarú.ff.deiniur¿bitá pollechzresaceníare,tand per(onacuins inter 
eft,Scquiprolequitar ppriávindidta,quod Bal.vbiflpro improbaz 
Ecbeneexco,quia omnes adtióes criminales funtad vindiiá,Qided 
litenon inchoara,non fttran(wifsio, deber em interelTe tempore de 
KO3.1.6 vxcor.fEde adultaJin delidús5.fiextrancos.£f.denoxan 
i 8. E 


ce 





















































Setenapartida. 


Ulex.XXF 1, 
30 Crearuira humana corterisrebus hhumanis elt nobilior:ideó puidear 
iadex,q int velas clareón criminalibas probariones: Selicalesnon. 
Sins, accnfataselt bona fa mo, ablluat cameli aurem el mala fas 


mas Ei iccontra cx prarCamprionss, corqueaceam: Se fimec per 
contelionem 


aut probario: 
new reperitur 
culvabilis,abe 
folvarenin: de 
fimilipocna ac 
cularor oficia 
tur ,nififuam, 

















Ley. X XV 1.Como el juexdene librar la acufán 
cion por derecho defpues quela ouieffe oyda. 


A perfona del ome es la 
mas noble cofa del mun- 

do, e porende dezimos 
ta E que todo judgador que 
ad proa: dk Ouiercacunocer detal pleytofobreque 
deicendióum — pudiclle venir muerte?, o perdimicn- 
vasadorone to de miembro, quedeucponer guar- 


poten: é: col: u 
ateralium, vda muy afincadaméte, que las prucuas 
qaad fui q uerecibiere[obretal pleyto que fean 
tem incluíñue — 1eales,everdaderas, efin ninguna folpe 
epfeguacuz das cha, quelos dichos,elas palabras que 
pro caloga fe dixcren firmando, lean ciertas , eclaras* 
o ao como laluz, de mancraquenon pueda 
núilliciólicd 4 H 
piobii aa fobre ellas venir dubdaninguna*. Ef 
pantíitur.h 
4a CUotasnoblecofadel mando Laxta Mud Cófticoi(ti cum fuper opera ma 
nuumtuarum,Píal,8,l.fancimas.C.de lacrofan.eccle.S homo eii di 
goioromuicteaturascu muta leraluncifed Scangelica mas 
tura:nam Scangelas,hominis(eruitio depucacas eft:velegitarad He- 
brgu:.Screputatar ex eo dignior,qp omnes pprietarescreatorartin e 
admittitimameú inanimarishabet commtne,vtficicum hesbis, Scar 
boribus,vevinat:cum bratis ve fentiar:cum angelis:. edífceroric mé 
tecóremplerurcele/lia.eradit Azo.C.cx quibacauiofaierog,io 
ma.Scgluio.l.cognitionum.$ vít á 


































































e» Uotmserre.Cur enim devica ho: 
derare.l.c.S.GgsvlerosEdeque ¡oque 
fiiTcaz.caenin que funtiescuoc ¡bifa, lebencfericam ma qna ms 
tudicaro, Sedelibresacione.vi.3LCibiBalin Ls iantss, Code poe, ad 
hocenian Scnicióiito sat ple 
Manterexamina a ñ 
Sonalicalpam 


aieurlicrilegifacios 
¿indus suuncipóiquoqymukó 
tevera misil orebarionemindi 
Apoltad 20.2.4-quisic.Tu quis es,quiiadicas 
facaurca lic, taulaica jaudita nu 
(q;certa probatione quilquam vnquameredarz(ed antes audita dilio 
géterinenicac¡oeqy prasipitando quicí stud azac.cunullum.jo. q,$e 
3 0 dicierrasyecharas. Concordarcum,lai.C«de proba. Scola quifententiá. 
Cadepsenislfingnli.Cdeacculinba;.q.5.coEpiphanium.Scadd, 
ticoguinfrica paris Soln dica. Kconfebio dicieur proba 
tioluceclarior.Barain.ly.in prin.ffadeiurciosBcin. Li maricus.col.fe 
fadequelib. 
4d d pubdaningina, Sed anex indicijsindabicatispofie quis condem- 
raitponuntenim dodtoresin hocaliqua exemplaad(ciendum que 
dicancarindiciaindubitaca.vrtrad. lo. Andán addicio.ad Specu. tia 
deprobatio.S.(i.verfia; pot Thomam dePiperata,Ectradie eriá late 
Gandinusin trata.maleficio.(ub ticu.de prefumpiio. $ indicisi 
dabí min.l.2.(F.de fartis, Abb.in capi.tertio loco.colyj. 





Scouliam amo 
telle 
núleraú fo diño 
sa noneic, aucpalian dicta ab» 








































iratiseBart.eti 
«deproba.Salicer.8 Bal.in.l.fina.C.de proba.Erancifcus Brunus 
in fzo traétata dei dicijs Ecrortura.foli,5.colume 3. Paris de Purcoja 
fuorra Ra.fyndicatus.£ol.:08,col. 4.cum foliofequen.'8 dicicGanci 
nusvbilapra,p omnes fapientes, quosBononiz, Scalibi vidir, dixe- 
ant écita viditcon(ueradine obleruari, q proptertaliaindicia, vell 
ailia»mon pobicquis difinitiucin perlonam damnari, Stidem tener 
confulendoPaul.de Caflroz.vol.coniisa99.incipicvilainquilicione, 
ScetiamElippoly tasa Maríilispoft mulczin,l.repeti,4.Su5.co. Mide 
¡pz flio.non ento talia indicia funtitatudubitara,quin non polsitel 
fealiquoddabiaw.ve SctradirFelinain,caafferte,col,4.verli.Kproin 
1ollekusde prafa n. A (ic non elfer difivitiudin perfonam damnan= 
dis, Catisadhoc conferti(lalex partitaruin: debettamenexiffisin 
¿ici sindubitatis fieri torturaaccerrima.fecandum Bal.i nice Xi 
vafaltus.decontro.inuediBalin.miliresC.dequeltio:dicit, q jus 





























h Gninporles pra 


3 €Denelo dar porquito.Videturhac lexreprobare com; 


dexquinon habetaliamprobationem quin indicia quecunqpfint, 
tutíusfacierliextorquest confebjoniem portorturamallegat. lol ace 
cepsaciaúi.C.de male, Gemathe, 
fina Probario nanq; bonz fame, dcbons vite preceden 
tisminuitindicia.vicíl texe.notabilisin.l.delertorem,fa ed fex im- $ 
prouito 
las prucuasg fuefíen dadas contracla= notatBartodh 
culadonondiselfen, cteftiguallen cla- 
raméteel yerrofobre 4 fue fecha laacu- 
facion,cclaculado fuelle ome de buena 
fama*, deue locijudgador a por 
fentencia Efiporauentura fucfle ome 
mal enfamadoScotrofipor las prucuas 
fallafTe algunas prefumpcionesEcótra 
e,bienlopuedecitoncefazer atormen- mot. Barca nda 
tar, de manera q pueda fabcrla verdad fi.colfina Fdo 


E r f A uallio. ( 18 
del.Efipor fuconofcencia, nin por las a he 
























nz.C. de 
£ oral enfamo: 6 
de. EMtchomio 
ner inalis Et 
ma ¿cót quelo 
quale indi 
son tamen de 
per (e (uficiés 
ad torcurá, ve 








/ prucuas” que fueron aduchas contra — maaliud adiús 


el:non lo fallare enculpa de aquel yor. geretaliudese 
VeScila.lopare 
ro fobre que fue aculado, deuclo dar ubijcie. $e 
por quitoi, e dar al acufador aquella — notatgl.S ibi 
mefimapena* quedaria alacufado: fue- Prtindiciniles 
penaK quedaria alacufado: fue- Cacinas. ss 
aduerto q £ú 
facicindiciumaliquale quando mala fama cftin codem genere wal 
dequo nunc(u(picacur Bar.poltlaco,de Rauein.].Caftas.Edefena 
£0.Baldin.IiEdchercin/targam.l ipadonem.S.quí jura multa. 
fido excofa.tuco.ó Bal.fequicuribi Imola reputans bene hoc notan 
dimadlimicarionem regulo.femel malas. 
8 Merefonpciones Lalexloquicar de plaribasprolamprionibus,proue 
ecarato quitarle zesiuriscom o:imascirca principios. 
i -queitio.de »u hoctotú refidescinarbi 
vdicis, quando vna indiciam (aficiaryuelplura 
i.verfica.fed verd requicunéplarai 
.etiamio,Lmilitos.C. «Scin,l 
doriuan Scvid.per Ange. Areri. 
wuaomblica.colum. % ve bic vides, £ama perfe folanifiiungacar cum 
añio,velaliysindicijs, non fañiicicad torcaram.vt disdin gl spracedéa 
ti.Sceradir Bali 1. Aumilitos, C.de que do.vid.per Paridoón de Pato, 
intrafta.fyudicaras.fo.col,4.verfian fama. 
zas. Lanata: bic cer reustortus neger=non elidiex y 
hocprobacion=s,qu: fanecontra eun glo.tamen in.|.cdiótum.fE. de 
queltio.dumallezas Fullluw,videtarinnuere conerariam: quía pue 
aras dicicas,quall uram veritacemvideacur dixi(le:Scita dicied có 
Juctadino,feuin prática ob(ernari. Albeca rubric.Gide quero. fab. 
dubio forte hoclimitat,Scintelligir,quando tortas e(Tat folum prece 
dencibusiadiciis:tecús, plendeller probarar contra cum, quiatác 
tortura cum non purgarer:fatoum tamen dicit elle judicera”, qui tore 
quereraliquem, contra quem elTet plene probatum :nifi hoc facerer 
cumproteflasione, y noninsendiscam torquerefaper probarse 
vi.percundem Albe.in.Ledidtum.faco.vbi de Hippol. de Marfilijs. 

































ES 




















pin parte, far 



























¡nem pra 
¡centium,tunc tutius elTeremindifcufTam relinquere, Se 
¿tiue. Setra 
ditSaliccxin.l.¡ quis.in inc.C.adlezemlul.maicd8cinali quiadul 
tevij.Cade adulee.Scdicir Hippolytusa Marfilijsin.l.repeti. col.pcna 
ff.dequeltio.quád communispradticatoriuslkalia: apud peritosius 
dicenteselt.vttalicafu accipiant Aideiuíloresa reo de le prafentando 
admandatum Curiz:ódicuntin mandatorelaxationis talis reusin 
carceracus relaxeturpro nuncicerte lexiftapartitaram videtur velle 
contrarium:imó quodiudex debeteumabloluerediflinitiud: Schoc 
verbumdebetregulariterimportarnecebitatem.venotar glolin Cle 
mematrendentes.in verbo,debeant.de flatu.regula. Abbaimcar.ad 
nemdefponfalib.Bald.in.l.1.columz, C. quemo. St quando judex. 
vbi dicithocverbumelle necefsicatimum:fortéramen in atrocioribus 
deliékis,8c vbiiudex bono zclo moueretar, (peransnouaindicía fin 
peruenire,bonacíTetpradticapradida, 

Ke 4. Aquellamifiva penas Addelfina.C. de acculaded cur non exculir yg 
turacenfator abiftapoenazex quo habebarfamam,Scaliaadminica- 
Ja perfezargam.l.miles,$.mulicr.ff. de adulrer.l.athletas.£E.de fall. Sc 
quznotatBartin,l.1.ad Turpillia.dic,quod procedethoc quando 
conllarerdecnidenticalumniawt dixifupracod.inyl.2opvel quando 





camdoét 





confuluntiudici,quando ell dabius non abfoluere diét 

















Titul.I.Delasacufaciones. 






'otmonaccufault deinturiatangente cum, elfos: vt flacim 
fudiicir:tuncenim deblilenezociumita marurélodagar, vtprius vi 
deret,an haberetfufficientesprobariones,vel non.Lia(liimos. 
ofii.re£to.prouindl.i.inti.Cidefamo.libe.Ang, in.l.mater.C.decalá 
ni.8cvidanifta materiapocnartalionis:que dixiio.l.pcitoo. 4. parte 
a Grueras ende, 























. ( 
ES tiserderfiel acufador ouiclle fecho la 
celfár poenata  aculacion fobre tuerto que aclmelmo 
Jonás; féa ac- — fuefe fecho,o fobre muerte de fu padre 
culatof nÓpro, 
bans;nonpu= 0 defu madre,o defu auuelo, o de fua- 
io vuela,o vifauucla,o fobre muerte de fu 
mural, Áijo,o de lu fija,o defu nicta,o defa vil 
Athlerassgaca= — nicta,o fobremucrte de lu hermano, o 
ea defu hermana, o delufobrino, o de fu 
infa. € qué di  fobrina,o delosfifos,o delas fijasdellos 
si fuprá cod. Ello milo feria fiel marido aculaflca 

Lia 

s b End cuerpo; Otto porrazon de muerte de fu muger 
Hoe forte di-  oclla fizicfleaculacion de muerte de fu 
cedula pot” — marido.Ca maguernonla prouaflenó 
ri in dammis, ledcué dar ninguna periaen el cuerpo? 
do porquecltosatales le mucié con dere- 
crac 7 duxta E 
id quod dixi charazó,econdolor“afazer cftas acu- 
na faciones, e non maliciofamente. 

adSpecusiñad; — QZLey. X XV 11, Como el Rey de fi oficio puede 
Iuzcitug.párl [aber Verdad delos males que le defeubriefen 
12.3. , ee , 

e erez, — uPlenfechosenforicorag os emendicfa 
econdolorEx> >. Jeporfama. 


í 


«lp hoc 







culibuntur er 
god prelume 
Pra,nona ve- 


Veltran lós omesd alagye 
gadas al Rey elfecho dela 











s ¡esla ES crra , apercibiendo-lo de 
ve hics8e ; : 

A Le los yerros ,.e de las malfe 
SON trias quele fazen en ella. Ea las vezes 
dLex, XXPII : 


amNox punicar APerciben en cfta manera melimaa los 


denuncians re» 
gisveliudici maleficia non permodum accu(ationis, fi noh offert fe 
probacurnm,1ec maleuolo animo moucarar :licér maleficium non 
probetur:aliasticinec deberiudex ob hocad inquifitionem moueri,, 
fi denuncians ell walie fune, vel inimicos ibi habens: vel fimaliciofé 
«denuntiersalias fic. 

A aLozuefrranlosowes. Videturlrec lex omrribushhominibus de populo 
permittere,qp denúntientcimina: Sri de jureantiquo nom admite 
batur denuntiacio nifiperoficialem.vtio.! Jecullod.reo,l: 
caquids.C.deaccyala.lane. Edeofh. prat. 0.l.suvade Bate 
inexeraurgaad reptimédumain verbo denútiacionem.noratid (pecia 
Jicatiselledn crimtine laz maicfas,q per dectantiacionemfatama 
quocun«z,poksicprocedi:8; hoc loquendo fecúdum legestnam deju. 
recanonico,quiliber qui poteltacculare,potel $: denúiare.Lnfames 
tamen Sscrimino(i,inimici,8 conípiratores repelluntura denuntian: 
do.vejn.cecum opor:ear.c.fequdeacca.Hoftñin fumman tit.de 
denuntiationibus:$.quis pór.circa fi.dicit,q etiani (cd m leges quili= 

adwictitur ad denútiationem,e:iá fertrus,fifua interfir.d. Ls ff.de 

x tereltaíe cuinliber,ne deliéta remaneant 
1mpunica, lez. AquisSi.covt fame.delen.excom. 
Bipeccata nocéntium nota elle Kcexpegire : 8 oportere, , eum qui. 
fTadeiniut.Gidem vFelle de méte Specatit.de denunt. $10 Ñaprivata 
veroiudicia.ibicnm dicit, Scgñaliter in omnibus criminibus, argue 
dcotipreelidilig. 5d. .refpon.SaS.nepotétiores.cum 
fequé.S.!.congruic.dc.ldiwus.é>.].fenacusiScin auth.de mádarprin 
cipumasitibi-Scnauthen.decollato,tsiubemas.S videtur diftin- 
guendumintercriminapublica 8 privata: vtin publicis criminibus 
quilibet de populo pofsit denuntiare,quía ormniwin incerelt, To pri- 
uatisverócriminibas folimvillecuiusinterefl:harc enimeltdifferen= 

+ tiainter publica Kepsiuara criminainaccolando:ergoidemin denun= 
cano Apo ilioceriam viderur ex pragmatic. de Alcala, dilpo- 
nentecircalalariacabellionamin caáncipienti(f alguno demunciare 
«de qualquier husto) cum cap.(eq.vbi aperté probatur ifta diflinéiio 



































































Sivideperglo.SedoQá 
€ Esonen manera deáccnfucioniSed qualizerhoc cognofuetur? dicendús 2 
q1ód quando denarianstantilarintendié ,£non 
coriéludic,ve puniarariliaucem in denunti 
dicateum panitipes 













judgadores de las mialferrias que fe fa 
zencn aquellos lugares coque ellos 
han poderdejudgar,edepelquerir. E- 
quando elte apercibimiento fizen tan 
folamente por defengañarlos, non: eri 
manera de acufaciori *, non [on te- 
nudos de prouarfaquello que dizen: 
nin les deuen conftreñir,nin apremiiar, 
nin darles pena por ello 8: fucras en 
defi fa obligalica de proyar Baguello 
que dizcn : o fucíle Fallado que le mo 
uicran a dezir lo maliciofamente, por 
malquerenciai.Pero quádoel Rey, 9.el 
juezfallaflen q cltos quefazé cltos aper 
eibimientos [gn omes de buena fama 
quenonauiá en aquel lugar enemigos; 
porquefe ouiellenamouer, a elo, por 
bulearles mal: e es otrofi fama E delo, 
que dizca bien puede el Rey Leíton=, 
ec fazer. pelquila , fi es Verdad lo que 


ell de mente 
ciuldem Bald, 
io.l 





Xan 
premiam Gd 
ex forina lta 


funéto, 


tuti  deberar 
acculanti ; de- 
beatur denun- 
tianti 2 Loan. 
Andre. polt 
Guido+de Su- 

dicic,quod 
fic.in additio. 
pecula. € 
tu, de denuns 
tiaciónes$.1.vi+ 
de per Angel. 
Areú.intrafte 
sáleficiorum 
in parteneque 
¡onaddenan. 
Hádú. colu. 6. 
veific; quero. 









































cron,opnon.::Elapclquiladeueler - fecandui Sas 
fecha, en aquel maneras quedixi,. Het polt 

inos,en la Tercera parida deltelibro, imei 
re a, A 
E lens puc lead talaper= in asceraño; 
cel 1énte ¡ol quiadid tene? 
cd 280 radiorie oficij 


me de mala fama*auicn> ¿dde Bald, 
a A er cobos. savolé 
£ EDejribát. Habeshic,quando denunciator entatur ad peobanduro y 
velinod:Sctene mentisnam de iure cómnninogita beneerarhoc ex- 
prelumavida.abaccuíaione. Sonuntiacorgs.E.ad Turpili,£c per Bar. 
lus Adriañus ¡Edo culto.recavbi bonustesr.S:perSalice.in.l. 
:ol.6.verfivvndecimóquero.C.de accufawbi $e dicit, cp vfus 
ie,vt probaticnesinduceretencátar fedwefolúpofl denúnt 
tiacionem in eadem(cedula($ribanteelles que perpetratafcire dir. - 
Grenaparello, Erque poema iniponatur denúntidtorinonprobanti? 
vidperBacan dict.l.giuus Adrianus.ff.de coftosrto.8 perdali. nado 
Leaquidem.col,6.verli«duodecimó quero.G.de accufa; : 
Í do. Moa quisañit.tF.deprob.Stc.licétcám. co.ti. 5 
3 Goralquerencia.Adde lupra codán.l.s. : e 
(on ergo denuntia ¿tfirproba perfona (ufi- 7 
rendum fiper ¿mf precedar infamia 
vehicsin cá.cum oporteat.ecd.titu,vbinotar Abb. in primo nota- 
bili.ex fola namazdenuntiatióne criminum fiétá "contra aliquem, 
non oriturfama (uficiens ad inquirendum de veritate +fitamen de 
nundiator venirer.weaccufator, Scnonad eficftum ,vtiudex inqui- 
rat,tune pofleciudex procedere com denuntiatorevt tradit Bartol. 
in di0rálditus Adrianus.£f decuftod.reorum.verlicu: vlerins ques 
rosquid ficofticiumindicis. ñ E a 
1. €£lxeyJmó eñamalinsiudexcordinarios,vtex dis fuperias cóflar 8 
iniftad.S haberurina.Scibidixitita7.3.parr.c.qualiter St quando 
el.¿.deaccula:Rex camen etiam non precedatéinifamia poller inqué 
rercavttradir Innin.c.cum oportear.de accufa. Bal in.L.nallus.Cuad 
lez, lul.maieftaglo.notab.in.ca.deaccufa.lib.6.8 per Age. Arcin 
traétasmaleficioram.in partefama publica.col.2:8 quod hic dicitur, 
peeditdepotarelegibusrezulara.Scaddeque dixiioLi.tic179. pare 
in'Genlasleyes Vidintica7. $ 
1 Cuemalefáva. Addeque notatgloo.c. cun oporteat.fuperverbo zo 
ad denuntiándum,coduit.Sin.c.cum dileótas.cod.tit.S.c.queliter 
8: quando.d.c.iicór Heli.defimo. 
Partidawvij. Ci 






cid 
nóadmir 











3 4 
















































Setena partida. 


»me.Sitamen exo aliaindicia concurrune, polTetinquire- 
re.vid.quetradic Ánge.Áre ñ 
coLoLa enim publica fan 
e.qualicor 8c quaridoss 





¡ra8ta.mnalefi in parte fa ma publica. 
-exet;nó á maleuolisorta.vtin dit. 
infrasl. proxima, Uiex, XXP LIL, 






a Si quis (cienter corar iudice voluit vei£al(o inftrumenco,aucfalfum 
telimonium 


1b Gdefuofa 


protalit corá 
<o:autell mas 
nifeÑté male 
ARoriveleltau- 
tor , qui mald 
3n tucela verla 
tar: porelbcá 
judex ex ofi» 





docnemigos enaquellugar: o faziédo 

* Jo maliciolaméte en otra manera qual- 

quier, por dicho de talome 2non lede- 
uemouerel Rey,a fazer pelquila.. 

ley. XXXVII, Quales jerros puede el Reyjo 

¿ljuexcde fa oficio efcarmentar meguer pon 


cio fuofineac» n E 2 
dofiofineac= — fuefefecha denanciacion min acufumiento 
Seine a- 








iqua adtione 
punirezidero, 
li malicio(e ac 
cufauie : quia 
porclt cum (i 
ne acculatore 
Ki pleucrauerit 








Profequicar, 
iftadióta Azo 


€: quiaco 


nópicia fam 


Ecporagl 
aso fipal 


fEdeadulto. . 


4 Carra. fallas 


Cócord. cam 


Lpe.Cadepros 


bario. 8 adde 


CN 
refcripeam (uf 
peótum capió, 
¿e fub fidacue 


producens 





flodiaremitti- 
tur ad locuim, 


vbicrediraráal 


* Sinn fabricafTe 
fecundú Bald, 





derelori 


pis. Senota q. 
ille qui produ- 
dit. in dudicio 
faltan 10(true 


mentúpra 
mitar y 
fue fabricatog 





¡ple 


fallitatis.vt a. 
Lmajorem,vbi 
1. Bal.C.de 
falfis, nifi no- 


minetfabricatoré.yi. 








ninfuefJefámaen razon dellos. 
s Sal Elu oficio>puede el Rey, 
o los judgadores a las ve. 
gadas eftrañar. los malos 
icchos, maguer non los a- 
percibaninguno,nin féa fecha ¿cufació 
fobre ellos. Ecfto pugde fazer en cinco 
calos.Elprimeroes li algúo aduxeffe 2- 
fabiédascarti falla aalguno de losjud 
gadores,evfaffe della para provar lo q 
demanda, o para defenderíe de loque 
ledemandaflen. El fegundo, fifallafTe 
algundteltigo por fallo Y encl teflimo- 
nio que dixefleante el*. El tercero es 
quando algund 'malfechor anda fax 
zlendoalgund mal reciudo, furtando, 
Ofaziendo otrosyertós manificltlamen 
te,dé manera quelofaben los 0inestdé 
aqlloslugares,e es colá immificlabic:cl 
fechodeles en guila, quele nod piiede 
encobrir. El quartoScs,quindo falta 
€ gue alguno que auia acufado a o- 
trolemonicra.maliciofamentea lo, fan 
zer,e non podia proyar aquello deque' 
lo acufaua fueras ende fifucile el acús 
fador:de aquellas perfonas que dixi. 
mos” quenon deuch atter pena nón 
. prueuanlo quedizen.Ca aclte tal,pue- 
declcarmentárdetal yerro como efte,, 
falla cl día que dicffe la fentencia"por 
elaculado.El quinto es quando fopicf 











¿Ecaduerte q.Iliubemus.C.deprobaede qua 





iftafiimpra elb.loquicurin f£ripruris (gu efrartis (hípedtis defal(o.8c 

que úintillaqueredduntin(trumontá fulpehum.vid.perSpec. itu, 

deinftrum.edirios$.1col.5.S cante i(la partitarú dicaccartafalía, Se 
fo 


noníupelta defali 
dictliubem 
in.LfcriprareC.defideioltra.col verli.deem querit.d. Guido. vbi 


A dubidanideni dicendúinchartafu(pedta p 
E pficsperid quod notválbe.polt Guid.de Suza. 








refer que(lionem,quede fafto fuitin Curia Regis Caroli, cm ¡ple 


Rexaquadá Comicifía 
foneproducebarduorel 





laverdadíui defen- 


petebarcomiacif 
feipta Imperatoris Frederici: quorum figilla 


voúeratíatis malusalteto: vnde Rexpropter diuerlitatem fgillorúy 
dicebatellefalla:comitifla allegabat FredericúmutafTe igilla:fed nó 
probabar.Scdicit Guid.de Suza,feiudica(Te.d.refcripra elle (ufpegta 









nóflla: Side. 
bereigaledane 
“posni 

a 


'cisnóadhibendá:S: Comitilamaliápom painó de 
produce feripturá n(pectánon debere imponialiá 


¡Ap inftruméco fidesnó adbibet Gita inrelligic.d Jiubem”. 


le | diéto dicit Albe.(e mirari,cú-liilla exp(s dica puniri vefalíarios 





mififoredintelligac 
rariforcéquiainueu 
«ralfo.Concor, 
cum hisqueibid 











o 


fe ciertamente,quealguno cra guarda- 

dor dehuerfanos, e víafle mal* dela £ 

guarda,a daño dellos. Cren qualquier 
deftos cafos fobre dichos, puede todo 

Judgador que hapoder de judgar!, ef 

carmentarde fu oficio,atales malfecho ., 

res delos yerros fobredichosque fizic- a 

ren,maguernó fuelfen ende acufados, 

nia denúciados, ninfuelle aducha otra 

prueuacontracllos. ; h 

GLey. XX 1X. Quando losgerros que fon puez . 

Jroscontralos refiigos para defechar los les 
empecenso non,maguér fan pronados. 
5 Eltigos aduzen los omes 

Y MA en lus pleytos para provar 

(al ovencerloque demandí. 

3 E pues Grecibé los dichos 
dellosaquellos contra quien prucuan, 
bufcan quantas maneras pueden ,pa- 
ra defecharlos. Eacaclccalasvegadas, y, 
queen aquellas defenfiones queponen 
ante ficontralosteftigos, dizen grand 
mal dellos:caun prucuanlo. Alsi que 
feyendoacufados,o denunciados, per- 1 
derian porende los cuerpos , o gran 
partidadelusaucres. E porendedezi- 
mos", que maguer puedan defechar, 

a alguno en eltamanera, que non [ea 
telligo,nin valacl teftimonio que dixo 
enaquelpleyto fobreque prouo, con 
todo eflo , non le puede el judgador 

* darpenaninguna cn el cuerpo, nin en 
el auer porefta razon. Caaffazlcabon 
da la verguengaque pallo el teftigo en 
fer defechado del teftimonio , e Áincar 
enfamado* por ello. Elo que dize en 
eftaley del teftigoha lugar en todas las" 






'menm, q Comiciflaillaignoráter produxe- 
in hereditate patris.ve inol.antepe. ff 
nullá.Cadetelti.Sclga.ciaóaparti, quesn vide 3 


lefallis, 





colo ofi.que» 
rotudex Perue 
finus. 

Uefa mani] 
fx.Conco 
1.ca quidé.C, 
“deacculai.ce 
euidentia. co. 
tica. > 









E.anse el Probarividecurexiftalege diftumBald.in didt.Lnullum. 4. 


fe 5 


€elguarro.Cá 6 


cor.cum.l.1.C. 
de calúnia. Se 
1.qui cum ma- 
jor. $. (libere 
ff. de bon.lib, 





€ Diximos. Su. 7 


va. cadem. la 
Tadias, 

€ Diefjen lefen. 
senda. Nonpo 
Mea, niñ ex 








ne,velex ofi. 
cioiudicis no= 
ill. ve decla. 
rat Azo, vbi 
fuprá. Scglolo 
$ doftores in 
diéta.l. 1.Cade 
calumnia. 
Erfafe mel. 
Concordar cú 
1.;.$.pri terca. 
KE. de fulped 
tuto. 


€ iza poder de 
judgador,Ecra 
tione inciden+ 
tiz,inprimo, 
Sc fecundo, $ 
quartocafiq+ 
ber dudo 
de principall 
cognofityei 
Judex compes 
tensad panié- 
dum de ofli- 
cio, ante fini- 
tam in/látiam 
caule princi 
palis:namiiel 
[ec finita,non 
políer : ve de- 
clarar Angel 
off Tacobum 

vutrivinad.lato 












C.decalumniatoribus,vel dic,S melius.yt dixiinel.fina,titulo.16.3. 
perdiaperses ibiinfine.videin glo(.fuperparte(quehan poder de 


zerjulticia,) PI 
Lex, XXIX, 


am Sicontrateltemin modum obieót probetur crimen, non poteftob 
hociudex.cumpunire,nec remanerinfamacis: Scdem fin moduna 
alteriusexceptioniscrimen proberur:tamerifi vxor contra virum ac 


culantem excipiat,quód ejus mádato vel confilio adulterauit: 8 


prohetvirpunitur,deyxorabloluitur.had. 


m € Dezimos.Concordarcumcap.1.verlica.czterum.deexceptionibus. 5 


hoc 


Eccumcap.cum dile£tus.verlicul.fina. deordin.cogni. $ccum.l.Lu= 
cius.fode hisquinotantur infamia. Scvide quer etiam laté habentur 


jo ad confels. 


3 


n Cenfemado Infamiafiai intellige,vevoluieglo.in dift.c.nde exceps a 
tio.de quo tamen vid.quz notar Abb.in diét.c.cum dileétus. $. col. 
inglo.luper parte reflitutio. de ordin.cogn.SeInnoin capi.(uperso. 





declettio.Angesin dit.l Lucius. 





| efbloa, 








z 


¿> 


Adi 
8aCadle 
gen lol. 
maicíla. 


50 


Tnnoteca 

. 
afinem. 
iragalia8, 





Titul.II. De lastrayciones. 





€controtre.Ex hoc difto huius.l.videtur cóprobari quod dicicAbb. 
in.d.c.cum dileftus.de ordin.cog.col.a1contra Anto, ibi: qui voluie 
fiisconra quem excipitur decrimine ad eum ab aliquo repellédum 
aTumplicdefenfioné principaliterfupertaliexceptione criministic 
obiedtizquód iconuincacur,debearex cademinflantia puniri: culus 
contrariumte- 

neribi Abb.al 
Jegans calm 
oppoficum 
in.c.luper his. 
deaccufa. vbi 
cletus perens 
confitimatio» 
mem repulíus 
propter crimé 
kibi obieum 
$ probacum, 
mon privatur 
beocosja fs 
negjaliter pu- 
micur: quía ad 
hoc noneftas 
Aojvibid 
Cental cafo e: 
oefte Idem vi 
detue de fimili 
vbi crimen li- 
militereétcon 
nexú negudo 
dequo agitar 
vtin.c.2.decó 
fels. vbiglo,Se 
glo.in diét,c.ta 
decxcep. que 
extenfio pro 
cederet, quan= 
do de tali cri- 
anine comtin- 
gente caulam. 
principalécon 
itarerpercon= 
felsionem cius 
contra quéob 
Sicitur: quiara 
rione contin- 
gentio videtur 











otras defenfiones femcjátes deftas, que 
fueffen pueftas cótra otroa:fueras ende 
fialguno aculafea fu muger que auia 
fecho adulterio,c ella pufiefle defenñió 
ante fi, diziendo que la non podia acu- 
far, porque lo fiziera por lu conejo, 
del, o porfu mandado. Caental cafo 
como elle Pcomo quier que ella non 
poneeftadefenfion, fino por defechar 
log la non puedaacufar. Pero file fue- 
reprouado quetal yerro como elle fi- 
zoel marido,pueden le dar pena , tam- 
bié como fifucíle aculado fobre aquel 
yerro mifino ,ede mas deuen ala mu- 
gerdarporquita*. 











$8 Titulo.II.De las tray- 


ciones. 





Raycionles vno delos ma 
yores yerros",e denucítos, 
/aljen que losomes pueden 

Y cacr , etantola touieron 
por malalos (abios antiguos, quecono 
fcicron lascolas derechamente que la 
compararon ala gafedads:ca bien afsi 
como la gafedad es mal,que prédepor 
todo el cuerpo, edelpues que es prela, 





pricipal in nonfe puedetirarS, nin amelezinar, de 
indicio deda- — manera,que pueda guarcíccrel q la ha. 





cit Abb.com= 
muniter tene= 


Eotrofi,que fazcaome,delpues que es 
gafo fer apartado h,c alongado deto- 
doslosotros. E fin todo cflo está fucr- 





Si tamen non 
perconfelsionem cóuincererar,fed per alías probariones,cftmai? due 
biaw:fedidemin eoden: cali viderur dicendum,fecúdú Abb.vbilu- 





pra fiparscius contra quemexcipitur,faeric pretens:Scluper hoc 
fumplitdefenfionem,k% militat eadératio queio marito; contra qué 
vxorexcipit de lenocinjo:de quo hica8cin.l.:.f.fipublico.fEdeadul. 
dequaiftafiimpraclk.vbi Sevid.per Bar,col.pe.verfi.cócludo ergo. Se 
per Ang.ibidem.Qñveró non ell contingensnegotium de quo agil: 
aliain(tátia opus elletvefieltisconfitereturfe homicida judex non 
pofletcú punireexilla confefione:quia confeísio non eHadta in iu 
diciocumnó agebaturad hoc,[ecúdú Bala. |.presbyteri.verficerció 
quzro.Cadecpif.Sccler.allegarglo, in.c.hac quippe.;.quóideod; ad 
puniendum teftempin hocaliaiaflantia opusclTete 
4L2orquita.Incellige quando exceptiolenocinij obicttafiiicámuliere 
antelitisconcellationem:nam fiobiicerecur poftea,tuncnon videtur 
qyabfoluendafiemulicrave haberucin.d.5.fipublicoscio.l.7,tieu.17. 
ea.part.vbi dicáquid erichodic,(fantelege fori. 4. ánullo 
polsitvxosacculari de adulterio,marico nolente eamacculare. 




















Tirulus. 11. De proditionibus. 
Infummas 


1 4 array Iniftoticafumitar propriépro crimine Lale maicftais,ve 


infr 
tradit 
And.de lía 





infidargétiloquendo multipliciterdicicur quis proditor.ve 
oliten1.q.3.Lucas de Penin.1.6.C.d delat.pe.Sefi. cos 
inti.que lin regain parte, contrahencium incefl.ntpe 











15 
col.K.£-perBal.in«c.1án prío,col.4.quib.mo.feudaamittatur, 
€tioresyerros.Addein authenade nuptiis.S.miiores.verlfl igicur. a 

'ad lezemTuli.maieltahabetur q eltcrimen fecleratifi 
mum.Sedicit Azo.Caad legalulíam maiellain fumma. nempe iftud 
crimeninteromniacriminaexcellita 








£ Al igafedad. y 
Proditioco: 
paracue lepra 
ve bic vides, de 
demultisgene 
ribuslepre. 
perglol. motas 
bilemin,$. des 
mig; quod elf 





temaletia, que nó faze malal quela ha 
enfitan folamente:masaú al linaje que 
porlaliña derecha del decienden,e alos 
queconel moran.Otrofi enaquella ma 
nera mefma,£rzcla traycion en la fama 
del ome,cacllaladañai,e lacorrópe, de - fubcap. voluif 
guila,qnúcalapuedeenderegar, cadu- — fentede pos 
zea granalonganca e acltrañamientoK ge eS ne 
deaquellosqueconofcé derecho, ever zi. quod tra- 
dad:e dencgrece,emanzilla la fama de 

losque deaquellinajedelcienden, ma- 
guer nonayan en ella cutpa: de guifa q 
fincantodaviacnfumados! porella. E 

porende pues quecn el tituloantede(te ad 
fablamos generalmente delasaculacio niego 
nes,quefon fechas porrazon delos grá g Exvnfepuedos € 
des yerros,quelosomesfazen. Quere ple 16. 
mos de aquiadelante dezir, qualesfon le, dequo Mac 
aquellos males, quier fefagan por obra reia 
quierfédigan porpalabras. E fablare- — medicinali les 
mos primeramente delos quefefazen  clutumiaccur- 

y rit ad fontems 
porfecho. E delpuesdiremos,delos sdominá vis 
quefe fizen porpalabra. Ecomenga- 
remos dela traycion, que es cabega de 
todoslos males.E demo/traremosque 
colas ha en fi. Edonde tomo efte no- 
me. Edequantas maneracs. E qpena 














theniuliaran: 
díiquod praf 
ab his. collar 
2. de de leprós 


forum exami- 







¿dorans, dis 


xi: Domine, 
Gvis,potes me 
sun 


fare. 








dcué aucr, non tan folamente los faze- ssp 
SETA in diét.5.den 
dores della, mas aun los confejeros, e un depomie 





losayudadores,elos confentidores. E 

aun los qlofaben,enonlo defcubren. 

4 Le). 1. Que cofa.es traycion, conde tomo efh 
home questa bota josdella 


diflin.., St per 
glon.c.(i vxo 
1.22. quallio- 
ne.5.Sunt em 
Jeprofi extra 
ciuitatem po= 
nendi,nealiosinficiast.vid.perToan. de Plateain,].cumfupra viren= 
tes.C.deremi b:n2.per Bald.in.].cafus,C.detefta. gl.in Clema 
1.devíur.Bald.in additio.ad Speculato.titu.de difpenfatio.San mor 
tui polsiarcum aliás (epeliri.eradit Abbaio.cofacris.de fepultu.vbicón 
cludicquódnon:licérPetras de Ancharr.ab corelarus cenuitcontra- 
rium.mouetur Abb.ex eo:quiaforroracreminficiar; 6 quiain aéta 
fepultura el imorinfeáionis:8tex co quód ius permirtitleprofis,vt 
habeant ecclefías cum cormeterijs.vid.ibi per eum.. 

Uiadaña. Vndelicótloab Dux exercitus Regis David, oíafortiter 6 
vicerit.non computatarin Catalogo fortium Dauid: quia fortitudi= 
snem ciusproditio in Abner, 8 Ama(am deari¿raui, ola fidelitas 
elt qua dilatargloriampopuli,que pacem firmar ,Scterrorem incu= 
titinimicis.Lucas de Penna referens Perrurn Bleteofem in, lefina,cor 
lumnfina.C.de delat.lib.104 




















L dE cfirañamiento.Prodivornáquecftalienusab omnifacie domino- 7 


1 denfismados, Vide.l.quilquis.C.ad le 


tum SePrincipum,Scnon potelt(tarcin curia Principís.Bald.in capie 

vno.anille quiinterfi.frawdominifui,8cvbicunquefunt depidta arma 

proditoris,debent deftrui.l.corumaScibi Barto.4E.de poenis. 
ulmaielko 4 








Qlex. 


amProditioeft que committirurcontra Regis perfoniz8ceft viliusá po 






teltin cordehumano cadere,Etnalcuntur ex proditione tra mu S 

Inioflicia,Vilitas,8eMendacium:exquibus cor humanum eflicitar 

tamfragile Simbecille,q errar contra Deú, Si Regem dim naruralé, 
Partidavij. C ij 





Lol tnnosrec 













Setena partida. 


Ttemproditio idem eltquod fub (pe boniproderefentradere homi- 
nemifantesó cafus pditionis quamordecimnumero quiin hac lege 
Ipartim nominátus:Sccum aliquod prediétoram commirtitur con» 
tra Regem, ut contracius dominium,aur bonum comune patria, 
<R proditiozcim veró inaliiscommixtitur, eftalenoficas, fecundu 

















Hlilpania: fo= 
a A AEfx maicftatiscrimé,tan 
onra la perfo . A 
sadil: RS toquierc dezir en roman- 


diti ergo Dar 
cum , Comi- 
tam, 8 Baro- 
um, qui (ant 
fub Kege, non 
cómitcant 

sente! 
deftacis in do- 
minosía 
est confpirene 
contra cos, ve 
trad. 103. Fab 
in_ procemio 
Lofic.in prin. 
contra Reges 
vi, vel domi. 
nos (uos non 
Tecognolten- 
tes faperioré, 
bene commit 
ticurciimé la 

fe maicflaris, 


cccomo yerrodetraycion 

¿)) que fazc ome contrala per 
[ona del Rey, E traycion esla mas vil 
cofa,e la pcor,que puede cacr en cora- 
condcome. Enafcendellatres colas, 
quefon contrariasa la lealtad, c fon e- 
flas. Tuerto, mentira,evileza. Ecflas 
trescolasfazen al coragon del ome tan 
flaco, que yerra contra Dios?, e con» 
trafu feñor natural, e contratodos los 
omes faziendo lo que non deue fazer: 
catan grande cs la vileza: e la maldad 
delos omes de mala ventura , que tal 
yerro fazen,que non le atrcué atomar 
venganga deotra guila,de los que mal 
quicren,Íinon encubiertamente,ccon 














vehic.sceltbo rs ! c 
nustexin.lz. engaño”. Etraycion tanto quiere de- 
o LE zir, como traer yn omcaotro, lo fe- 
in.l.quitquis.. mejanga debien a mal:c cs maldad 
C.adlez.luli. que tira de fi la lealtad del coracon 
maielta. Ang. q $ 

Aura clome. E caenlosoines cn yerro de 





malef.inpar= 
te (cheay y 
dito la paeri 
colusdefivisla 
té videre Fifta 
ja.vieno 


traycion en muchas maneras, fegund 
demucftran losfabios antiguos, que fi- 
zicron las leyes.La primera,e la mayor, 
ela que mas fuertemente deue fer elcar- 
mentadacs,lifetrabaja algund omede 














cini»vol.con — muerte defu Rey“, o de fazer le perder 
Ga7guincipn . e 
aries. €nvidala hontra defu dignidad, traba 


Andr.de Her. 


jando[ecó enemigaque [ca otro Rey“: 
oque fu feñor fcadefapoderado del 
Reyno.Lafegunda fmanera esyli algu- 
no [eponecon losencmigos por guer- 
rear,o fazer mal gal Rey,o al Reyno?,o 
les ayudade fecho,o de confejo:o les 
embiacarta, o mandado porque los 2- 
percibadealguna cola contracl Rey,e 
adaño delaticrra. Laterceracs,fialgu= 
no [e trabajafle de fecho,o de confefo, 






inpar- 
te, €cómitten 
men la= 





Ñ 
Se maieltatis. 
col.4.verk.vo 
Juerút autem, 


Paul. de Calt. 





dre.delfernán 

tit.que luntre 
.inparte,contrahentiumince(l.mup.col.fi«q proditor Regis cé 

arre Detalepie [apodaca Lacie Bea 
nain.l.fina.C.dedelato.libro..0.colum.fina,8callegat ctiamcap.nó 
poteflr.quellione.z. 

3 eComengaño.Nota moresproditorisená fignafidelitatisoltendit,fua- 
wiaécdulcia verba proferrjamplexacurzapplancic, bláde riders maxi 
1mapollicetar,obreftatur Denm,fub pacisfocdere ofculatur, ad iuran 

. dumeltpronus,libenter adularur,q ef! canfa prodicionis.a., diflin. 
c.clericus.Prouerb.6,Lucas de Penna,in.l.fi.col.fi.C.de dela.libra1o. 
4d QDefeRey.Add.l.6xi.3.parta.ibi.Scquid fi capiar Regent 

5 € Morro Rey.Sicétfacereconuenticulas de papara, Papa viuente, crimé 
eftlzfa miaieflris.c.liquis Papa.79+diflin Loan. And.in.c.veniens.£ 
Tefiadalim.quoniamliberiCudecefi 

6£ arafegundaDeiliscalibusingbuscómiticar ceimélzfz maieltatis 














E Crorfezermal.Quidfi detope 


viseriád.mo.3.8c.4.M1d.1.Tumai.86C.coLgfgs. Saá. 
en,rthollesteznico! 
vel prsedam cum is dinifericovid. 
o alreyne.Quidí oppu 
perl pesffad.Iulunai.8cl.fallaciter.C.dabolitio.¿d intellige,qñra 
Jisciuitas pdi- 
ton vel oppur 











fi quisbarbaris.Cade re 








que alguna tierra, o genteque obede- 








A a v gnaf, or Regi 
fciefleafu Rey fealgaflecontraclijo que o 
lenon obedefciclfe tambiécomo folia. gn debo 

E a vugnal,velp= 
La quarta es,quando algundReyoSe- A 
fordealgunaticrra, que cs fuera de fu ¡úbinénteda. 


liás tunc non 
incurritur cri. 
Lele maie- 


Señorio quifiercal Rey darlatierra don 
deesSeñor, cobedefccrlo dandole paz 
rias, c tributo:ealguno de fuSeñorio lo 
eftorua de fecho,o deconfejo. La quin- 
taes, quando el que tiene caftillo, o vi. 

1la,o otra fortalezaporcl Rey, fe alga có 
aquel lugar “olo daa los enemigos, o 
lopierdeporfu culpa,opor algunden- 
gaño, que le fazen, e elle mimo yer- 
ro faria el ricoome,o cauallero, o otro 





Ucontra el. Ad» 
de.l.4.E.codz. 
vbiK de calie 

ximo. Etan 
Ñiciuicascapia= 
iwrá Res 












A . A non, im 
qualquier , que balteciclle con vian- Prtnorbi. 
da,ocon armas, algund lugar fuerte inauthé. dehe 





redi. Sfalciin 
rin. fuperver 
o autiquam. 
Extra 

qfine rebelles. 
ingl. fuperver 
bo»rcbelládo. 


para guerrcar contra el Rey, o contra 
la pro comunal delaticrra:o fi traxcfTe 
otracibdad , o villa,o caftillo , maguer 
nonlo tuuieffe porel. LafeÑla cs, fial- 
gunodefamparalle al Rey, cn batallal, 
a 

ofe fucflicalosenemigos,o a otraparte: 

: le Gcñaquellugar y 
ofcfucllede la huelte en otra mancra, > Adde. 
finfu mandado ante del tiempo que tabul. 
deuiaferuir, o derranchafle,ocomen-1 denbarlle.ad ES 














cumglo,ibi. 





calle alidiarconlos encmigosengaño — de. quticaorad 
f ae ho Esparevbiv 
amente, fin mandado del rey , o fin equ dai. 


Su fabiduria , porque los enemigos le m Uzwlicio.adde 1 
fiziellenarrcbatar, olefiziclfenalgund LS lcuiato. 
daño, o alguna deshonrra eftando el fedirio. perro 
soy fegurado , o fidefeubriclfe alos tidciao.pare 
enemigoslos fecretos del reycndaño Angeindda, 
del.Laletenacsfi alguno fizicfle bolli- ind e 
cio, o aleuantamiento en el reyno, * catar 
faziendo furas, o cofradias de caualle 





mayores.la1. 
comdicichgcio 


i ba. Cuinlveo= 
ros) odevillas contra cl rey, de que na pera cólilo 
fcicfle daño,ael, o ala tierra. La oótaua dolo málo có- 


£l5ú inicú fue 
sic G quis ma= 
cgiltracus popw 
li Romani,qve 
imperió,potelarévehabear.occidatur.8cibi Ange.nor.fumi opámú 
argumentú, ex folocófiliodi tragtatu de occidédo poteftaré Bono 
miz, incidifin maiellatz,quátú ad poená mortis:oppugnareempatriá 
autmagiftratú cius»nó dillara crimine lefie maieftatis, Lvero quifqse 
C.co.dicitdenecectiávirorúillultriú,qui cófiliisS: cóGiorio nfosn 
terfuntlenatorá Sr ipfipartescorporisníi finmtvel cuinfliber 
pola isa ¡tar cogitauerir Sec.vbi Cyn,SSali.dicuntgp 
3nperloná Principis,Scad eiuslatas (títes,(cu quer lunt pars corporis 
Sui propriccrimen l2fi maicflatiscómittitar impropricin exteris ca 
pitulis.tene ergo mentiillá.l.part.declaramtá,l iuviscóis,Sclcdn ci? 
declarationginiudicesaliosperprovinciascóflituros, non habebir lo 
cumvteos occidés,vel contracoscon(pirans,committatcrimenlzfa: 
maieflatis.Gcfacit quod dix fupraca.in glof.fuper parte(o alseyno) 
Svi.inifta materia que dixiin.l.rcitu.ó,parti.zo 


es ,I1alguno matafle alguno de losade 
lantados mayores” delrey,o deloscon 















1.8.or.res Ínnou .xe 
depradentar Cop.ch 

illa. tol. 
ataliquam ciuitatem regnitvideturidem libro. 








Jn no.re. 
ela $, 


Titul.M.Delastrayciones. 







14 2 Uconfijeros Ad dl raia6 parti Sividiquaribid 

ceps mun de (uis confiiarijsfaciar prafideprouine 
Suicacis:S quis contra cius perloná prod 

tang in magiltrarú comilerigon tang in cóliliar 















pisvioper Salidurd liquiíquisin pria. vbi concludie ptengjin magia 
Atracum.vi.ibi 

E e fejcrosahórrados del Rey,,o deloscaua- 

a roer eros: quefon eftablefcidospara guar= 

E quí dar fu cuerpo,o delosjudgadores que 

Pale. han poder dejudgar por fu mandado é 


fu corte.Lanoucna es, quádo cl Rey af 
fegurabalgund omiefeñaladamente,o a 
la gentedealgálugar,o de alguna ticr- 
ra, deal guna cofa,e otros de fu feñorio 
qbrantáaqllafegarácagl dio matando, 
oferiédo,o deshonrrandolos cótra fu 
defendimiéto,fueras ende filo ouiefien 
in.l.capitalió.  fecho a miedos tornando fobre £i o fo- 
ia brefuscofas.La dezenacs, quando algu 
taqpvt hic vi nos onics dan porrehencsal Rey,e al 
desiftáfecuri-  ounolos mata todos o alguno dellos, 
ratéRex folus 9 A 
cócedit:puege  Olos fazefuyr.La onzenacs, quádo al- 
mot.Angn«d. gún omecsaculado,oreptado fobre fe 
dneclcini cho detraycion,cotro alguno lofuelta 
oleaguifaporqfe vaya. La dozena es, 
ficl Reytiracloficio a algúadelátado o 


parese 
lib.4. 





7.inordin,rez 
gabe nora, y 
Joibuspbene 
fecuritaté: vi 
nópór poltu- 
Jari, niliappa- 




















teale quí dac 
judex, an de 
bear feruari? 








vip Balís$áté E 

facraméta. co. 2 0tro Oficial delos mayores, e eftable- 
dude pi A fulus: A 

nes Ecaotro cnfulugar,cel primero es tan 





rebelde Gnon dexa el oficio*,o lasfor 
talezas f, conlas cofas que Jepertene- 
fcé,nin quierercicebiral otro enel por 


<ópuud. ila- 
téper Imolin 
lisgreusacol. 
pe.thde pubs 
3ud.ScGd dicic 
aln.l.xcos.col.8.C.deaccula.8 Barn.L.mullávim.C.de (ufeepto. 
EcArchalibao.SAng.il.vtimur. fade (epul.vio.vbiScdicit,aluú 
conduétum perperuúlolus Princeps concedit::emporalem vero etiá 
infeñiorpotelt concedere,infla cauía fubíiflente.6c defaluo códudto 
tellibuspraflando,vi.per, 

26€ erchenenádde á 
parci.Sol.¿ cit 5epartaScqu: 

17 d Grorquefevaza.Adde.l. q.comglibi.fEco.Scapprobaturhic prima 
opinio(euexpolidoilljusglo.vixque dixiin.l.peit a9.ca. part. 

13 e GDexaclofiio.Concor.cum.l.2. 3 fE.co.Quidíijudex dimittatofi 
<iuna fenimperium fine permifsione principis,anincidantín hoc cri 



















































































men.Ly5. dE. codicit y fic:quod intelligicaciimicacLucde Penán 
1. quos.col..C.de decualib. ismagnis Ecarduis quorú de 
fertio preiudiciumreipublica in gerebat:fecúsin paruisyvbi nó effes 
hocpericulú,$iudici»mminerer necefsitasrecedendi.vi. ibiper eús 

49 £ Erortalezas.Calellani ergo nórclliruétescaftella ad iullum Regisíci 
dítin crimélefe maiella.vehic, 8: Evi3apari,18.L.8. 

20% UimashAdidiquifimas fico infi.f.co.8c..nócótrahita 

21 h Cralfamoneda.Azo.C.coinlummadicithocefle quaíi crimen lle 
maieltarisyallegar.l.6.Codefal(s.moncr.cftin.L.2ovbihocprobatur, Ss 
biBal.SiSalice, 

an i Qscllosdel rey. Adde.d.6i.C.defalía mone.S.csad audientiá. de cri 
mifalSrenemécillád.partita.q inciditin crimem lz(z maíeltaris 
falfansfigilla principis:non emita exprefTam reperio de iure cómus 
nisimo £.L6.xit.7oinfraca.parecú difponit cótra falfátem figillú Re= 
gisnó dicit: exhocincidatdelinquensin crimen lefe maieltatis: 
neqyimponitpernáamifsionisbonor ar.officialg 
Regisfallantemei literas, dicitincurrere crimen proditióis $ ponie 
pocnam amifsionisbonorum,ví cogita,anifla.Ldebeaclimitari imx- 
taterminosillius,vt Scibitesigiwvel dic quod hoc he fpeciale in odiú 
falfantis figillura Regis,cui magnus honor debetur.vt dicitd. 
partita. E z 

23 k UUllamadotraycion.Notahoc¿Kadde Bar.in extra.qui fintrebelles.in 
gdup partercbellisaibicá dicit.cñctñincidicisin crimempproditidis, 
qñhtcóma principe, velcótrarépublicáveind.oé deliétú. $.explora 








16 


tores.fE.dere m: 







u8c.l.1. fede bteua, 
4torodl, Mtex.l 

amPeena prodi 

toriseflypoc 





el. 






mandado del rey-Latrezcnaes,quando 
algúo quebranta,ofizicre,o derriba ma 
liciofamentealguna y magen $que fue 
fecha , e enderegada en algund lugar, 
por hontra, o porfemejangadel rey. La 
catorzenacs, quando alguno faze falla 
monedal',o falíalosfellos del reyi.Elo 
bretodo dezimosquequando alguno 

delosyerrosfobre dichosesfechoeon- 
tracl rey, o contrafu feñorio, o contra 

pro comunal de laticrra,es propia men 


qué decafibus 
poliris.5.l.pro 
ximaK«bona 
e? segi apli 
cabúcur, falua 
mulieri ei? do 


teécdebitisañi 














li prodicoris; 
Suntinfamati 





tellamadotraycion",e quádo es fecho — 8cn6g pitel- 
contraotros omesesllamadoalcue,fe- Emilie :nec 
: alíá dignitaré 


gund fuero de Efpañal, 

ALey.1.Que pena merece aquel ¿faze trayxió. 

Es Valquier ome que fizierc al- 
guna cola de las maneras de 
traycion , que diximos en 

la ley ante delta, o dicre ayuda, o con 


haberezantofa 
ficiúi:mecalicul 
iure haredita- 
rio (uccederez 
nec habere le 
gacís fliraúe 
pit o quareá 
parté bonorú 





fejoque lafagá, deue morir por ello". as 
etódos fusbienes deuenfer dela Cama presa 






ra delrcy",facido la dotedefu muger”, 
elosdebdos que ouieflén a darque o- 
vicflemanlenadoPfafta cl dia que comé 
goaandaren la trayció: c de mastodos 


qiiple cómic- 
tent proditio 
nem.hud. 

mM Ehtorir por é- y 
llo.Cócord.cú 

SepublicaautiudicdaInfdepubiud.8c1.quifquis.C.ad.l.Tuli. maie 





fla.Scadde.L.6.tit.1za.par.vbi vi.de deftractione domusin cerro cali 
8cq perduellisperdatiura naturalitacis, «beneficia regis; Scregni.vio 
L6iticuaa:partita. 4. 
Ucamara del xey.Adde. 
vitatisrebellis,vi,p Bar. 










.L«quifys.Si.d.J6.Scde poena ci y 
maup.fubti.qui funtrebel.vbi dí- 
xirq Gadamilsionz bon iú,nibil diftata prisatoalio. adde 
eri And.delfe..decapi.g cur.véd.inyf.fi.cosi.vbi dicit,qp cines qui 
capiúicur,efficiitar feruiyés bonacófifcant, Ecciuicaspadí aratrio vi. 
ibipereum.Sciny4. Eciterum.de capit.corradi.vbi (al difpergitur 
8cibi vid.leges Scantoritares quasallegac.éc vi,per Bartin.l.aucfaas 
$.ónunquam. fade poenis. : : 

Dare defumuger.Concor.cum.l.quifquis.Csco:Scidemin alijsbo- 
nisvxoriswvrin.l.(i quispo(lhac: Es de bonsproferip. exiam fit de 
medictarelucrorum,vxoriper cófuctudine,éclegesregni obueniente 
yelatétradit DoftorSegurainfuo tradta.de bon.lucracó(t. matr, $e 
bñfacit quod nor.Balsin.$.pe.fi defewcontranter do.K:ag.nó enim 
permittitur marito,vtalienerper delidtú:licerlegesregnipermictane 
vealicnetper contraGtúsquiafecundum Bal.vbilupra delitú , nó di- 
citur ppticalienario.Sed quidíi vxortpe quo córraxitmarrimoniú 
£ciuitmaritú cum quo contrahebatefferenm le fc maicltatisjan tune 
perdatdotem,licut Sperderctíi cótraheret có marito,quélciebar ha 
reticú.vtin.c.decreuit.de harer.lib.6,X pro nunc crederé q no:quia 
Jicéepolsitarguí de crimine La£ maicflatis adcrim hareñs: vein.ce 
vergétis.deharer.lib.6.idideó,quia argumentú fit deminoriad mai? 
feudeco,in quocltminorratio ilatuendiadid, in quoell maior ras 
sl .ccóin cúttis.ioprinán verbo,multo fortius. de ele- 
G arguatur de maicriad minus af6rovatinéicer negatine 
pofsitprocedere.venot.glosin.d. i sJaloin.l.eum quie 
$.quiita.fade verbo.ob! ratjoin crimine 
reh 


5 














o 


i 

































ñitég. 
siex co, mulier ftienter cum heretico contrahens marrimoniú 
videtur (uípetadeharefi,8 Fautrix hrerefis,quod non poteft dic in 
smulierecontrahentecumreo Lefie maieffatistempor: 
P Uarenlenado.Secusíi polt.wtin.l.penulii.KfineCacod. Bi. domatio» 4, 
nes.5ei Made dona.Gcquid fi propterdelictum commitrendum alie- 
Partidasvije : 














In no. réz 





ycúleque 
cidaturob ali. tib*ic, 8, 











Quel x. 


Setenapartida. 


mauisivideraridemperiflam.l, vtalienatio nó teneat ex quo,cogita 
terariacn de crimine commirtendo:éctradic Barto.vbivid.in.1.poft 
contradtumfEde donativo. 

ss<fiorsSiue lintin pot<(lace, fiue emancidari ex generalitare ¡faz 
¿cquíia muliratin verifq; cadematio:licerglo.in cap.fiquis cummili 












tibus.6,qu.có 

trarium volue e yapo % 

cr Se quiagl,  Lusfijos*G Fei varonest,deuéfincar por 
ingia.l quie ¿famadoscpara fiépre de manera, nun 


quisvin verbo 
aninus auluras 
dicit,gp matrecommictenteiQud delitumpatigear cis fijiflas poe 
sas: Sctamen mater nóhaber iliosin poteltate, Sed quid deis q 
“am erant concepti,feu ati ante delitum commiffam, an aficiácor 
peenahuinslegis?Petrus, 5: pofteum Cinusio.l.quifquis. C. eod.te- 
uerantyopnonper.ladiuo Marco.C.de quaftio.8c.Lemancipacure a 
fEdefena.Srla.Cadelibe.Sico.libe.écidem cenceloan«Faber $e An 
gesin dit luquilquis.dicenshocides:gailli qui poltea nafcúcus, fune 
ex fanguinciamnfeftoridem loquendoincrimine harelis tener Cal 
destit.dehareri.confi.quemrefert Se fequicur loan. de Ananía in.c. 
vergentisude haxeticolpen.verfi.circapredidta.vbi adducit motiva 
Calderivi pro veraq parie,quein effe£tufunt leges, de quibus fuprá 
8< q ficutfilius anteanarus non confequitur dignitacem pacris (aper 
uenientera.veind.fifenator.C.de digni.libar «Sc quod habeturin.Jef 
1ij.5.fenatores.fFad munitipa.8eic cum non habear commodom; ira 
neqydcberhabereincommodam.L.ex quaperfona.ffade regional, 
fecundum nacuram.inducút criam quodhabeturin.l1.$. (E. de bo. 
of.contratabu.£cin.lfinecem.j.(ideportatus.fE.de bon.libera8c gd 

habeturin.ly.fP.deinter,Screle,S: q videtur de hoc cafusin.L.2.Cade 
lib.Scco.libavbiaperrédició,qp deliétum patrisnó nocerfilijsiam na» 
vis, (ed nafcitarisiesó q itracio:quiailli qui potelteanafcútur, dicús 
ur naltiexfanguincimprobato:¿kdicúcurtrahereoriginem 3 finca 
jaminfefta,Scdicicloan.da Anania, q ¡a parsvidetur imagis fauora- 
bilis8cquior:£: non obftar, juraindillind loquantur: cum ia 
hoc loquuntar de iljs:quia debecdiflinguiperaliañura, exquonon 
ell cade rariolaternacos Sc nafcitaros.Proillta eriá parte viderurca 
.6tit.27.2.parcivibicum dicit (ca los derechos que fallaron los 








































fusin. 
antiguos de Elpaña en todas lascolasyallido pulieró penaa los fijos, 
portazon de luspadres,fiempre guardaró ello,que non ouiellen pe 
malos que luspadesauian engédrado ante que elfecho malo fizicf= 
(en, fucrasendelifaellen con cllosaparcerosentos yerros. Ealoso- 
tros que metieronen la penafuc,porque los fizieráde(pues que ella 
uan pongoñadosenel mal que onielTen fecho) Albericustamenin 
(quis tenuit contrariam:imo quód poena de qualic, tencan: 
tur fibij ue poltea,fiucantea nati,mouctur excratione illiuslegi: 
pralumuncur imitatores parris:ó percandé racion£rencribi Sal 
in vtroq; heredicarij criminisexempla finemetudd; :Squialexiila 
de filis generaliter loquicur. Item quía ¡biloquicur de natisa 
po ¡us patris qui codem deberent punic fupplicio.Scad.l.1.C, de 
bonisliberso, 6: alias(uperius allezatas relpondet, quod in cri 

Jefe maiearislithoc fpecialesi pro ¡(ta parte multum videtur vre 
gerclexilla particarum,cum dicic(rodosfus fijos)vnde nullus deber 
excludil.luianusdn princip.fE de leza.l.á procuratore, Camanda. 
<.i Komanocam.9.diflinct.8:perhocyerbú videtur, quod lex ¡fla 
voluit decidere diétam ambiguitatem,que oricbaturex diét, quis 
quis.cum fimpliciter dixerat de filjs, Sclicur quo ad ponam expul= 
fonisá patria,S alia:dequibusin diét.. ósticos27.2.partita diéta lex 
retulit ditlinéionem de natisanté, vel poltyidem fecerat in hac les 
pesquo ad alias poenas, fi hoc voluifTer. Ercerté pro nunc, ¡fla pars 
An rigore iuris,propter hocverbum(todos)in haclege politumvide- 
tur veriorslicercontraria opinio Eauorabilior, Scequior, quam te- 
nerevelis,refponderepolles ad hoc,quod kifta vniuerfalitas limitas 
vi, Se re(lvingi debear ex contideratione debitarum circunitanú 

rum.l.obligatione generali.fE.de pigno,1.( mihiinvia.5.fina.fdele 
qa3. 5 Hidepetione harredica.l.K non tantimaS.quod li pro empto- 
eradit Oldraldusconíil. a 0 um ralecft, quidam Comes. X4i 
in expullione á parra placuic ¡lla diftin tio,de quain di4L.6.curnó 
debearylacerein poenis,de quibus hic,qui fant maiores : 8c fi pla- 
cuitilla ratio , quodid atucbatur in polleanaris : quía ex infedto 
fanguine,8cnon in alijsantea natis anguine non infeéto , quare dis 
cemus,écincaía huiuslegis non placuille + fednonplene hacre(pó 
fio mibi fatisfacic,quia potelt di, quodin poenis que vlera ea que 
Aiure com Poboleda noftro diét.1.6.in 
pornis veró fecundum iuscommaneplacuitdifpolrio diétx, 1. quib- 
«<uis.C.ad legem laliam maiefta.de cuius méte 6 contextura litera 
videturfenfilfectiam de Álijs anteanatis , prout Sevolnitintelligere 
illam.l.gLin ca.fi quis cum militibus.6.quellione...in verbo filij. ia 
fine.Sc cum diéta lex loquatur de hibjsillius, qui crimenlaÍz: maíc- 
































































fatis commilitintellexifTevidetar de Gilisquostundhabebar Lin de 
liais.4.i extranens..Edenoxa.Sol.cirius.fF.de teftanmili.Sctrad.Bar. 
infiwili quellionefuperquodá flatuto Florentia.in traéta. reprela- 





liarú.q..verfi.ad quartum, Tu dato maioriocio,latius copita, Ketiá Queft.a, 


excilto verbo(todosfus hijos)patet quodprocedar ctiam in filjsillen 

gitinis nacu= 
1alib?,vel (pu- 
Nijs:prour vO+ 
luitCinus, An 
ge.éSalice.in 
d.l.gGquis. An 
ge.Arce.intraftamaleficiosin parteíche aytradito la parria)col. jovi. 
quzritCinus «Sali. Sedan intelligatur de filijsprimi gradus,vel de 


capuedáauer hórra decauallerianin de 
dignidad,ni oficio g:nipuedá heredara 








deviteriorib*28: Angsin.d.l.quilquis.dicic, q temporcillluslegisnó Quel z 


cóprelendebanturnepotes:quiaifta materia el ociofa $ peenalis, $e 

contra regulasiurisinduda,g fliusportetiniquitatem parris :viiver 

bum hliorá (tridéaccipienda erac.), y inepocesfEade refla.cute, ali 

berorú.ff-deverb.lign.(ed q poftea fu puenit Emperator Fredericus q 

ediditquandá conflitucionem contra reoslae majeflatis diuing vel 

imperialis:quá approbauir eccleña ¿8 ef apud ingfitores hareticas 
privicatis(ub bullapapalizin qua fitmétioliberoram,vi deber exten 
diininfinicamafubdictá y Canonifterfeceruntpoltea call, de re= 
ftrinxeruntad fillos 8enepotesdánato mafenlo:led dampataformina 
cóprehenduntur folura hi generaliter (lacuéndo, y vbicung; diné 
tur delcendentesex crimine parentá, femperincelli ¿atur de delcendé 
tibusvíq;adfecundúgradum inclui ex maículo,Scnó vitra, de ex 
fxmina,víazad primisincluliuétih, vt habecarin.c. facutum. dele 
re.lib.6.cóliéto.c.wbicunqude pornis.co.lib.Scverbaillius confliva 
tionisFrederici ponicCinus.in.dl.quifqs.infi.q¡k Albe.co.Sifecú 
dá Sali.cómunis opinioelt,g.d.l.qfquís.recipiarinterpretatione ab. 
illa coftiurionerfed quicad lic de iure cómuni,ego deiurereguiadh$ 
reremverbis huius.l.qua ti loquirur de filijs,Snó extenderéad ne 

otesmegyad vlteriores pcená i(lius,l.juxta notara per Bar, inad.1.li> 

'erorú.qyin materia odiofaverbumn filiorú al. prolat 1. dilpunic 
principaliterin odiú filiorum,nóextenditur ad nepotesleé Sex ra= 
tionequa non cft cadéin nepore,que in filio, quia jura fangunis Se 
carnis magjs transfunduncarin filios, in nepotes,qui funt remotio= 
resaarg.l.cum quaritur.de excep.reitud, Sc quia pralumprio de infe= 

¿tione cx delicto parerno,fiper quafe fandacitla difpolicio:non 

militatin nepoce,proutía filto:quáto emquis ell pximior, tátopre 

(umicarinfectior.vecraditBalin,5,( vallallus.6i dfen. fue. có 

do.ka¿.neq; difpolitionem.c.flatitam.cl.z.dehareti, 

in crimine herehs:extenderó ad crimelele maielaristemporalis. ve 

colin. fuperverbo(ladote dla mugen)aduerte cid, poc 

mahic pofita contrafilios procederer,qñiproditio paterna fuitcontra 
Reycm,velregnum, $ non procederer,qñin alijs capitulis, de quib” 
(uprácoduin.L1.delinqueret parer:licet find videarur colligi exvet= 
bishuius.l«generaliterloquétis.placetti pica intelligatar Á limiccÉ 
illa tex ná cit de mente doét.n did..l.quifquis.dumpoll glo.oppo= 
untde.l.corutn.ff.cod.vbi plus dicebát, qilladilpoficio( de qua 
in did1.l.quif quis. Jrantarm procederet,quatenusin hoc difponit de fi 
Jioram pana, contraid quodhaberurin did. .eprum. quando deli= 
¿tumcommirrercturin Drincipem, Senon quando cótra Rempubl.. 
Romanorum,effet enim quid duram, $ inhumanum,talem pocnam 
praéticariin filijsdelinquentisia quocung;ex diétiscopicn.reltringa 
tur ergo ad principale capitulum de proditione contra Regem velte 
gnnm,velalios,qui pars eiuscorporis Cant,vtinad.l.quifuis. 

D Usean varones. Nam quotiens ab homine,vel áiure paniuntor aliquí 
vía; ad certam generacionen¡llilolum qui ex malculina linea defcé 
duncpuniútar,non ex femina,nil aliudalege ,velab homine exo 
primacr.c.vbicung;.de poenis.lib,6. Ergo fi marercommictar hoc 
crismen,eias fili non puniuntur hispoenisavt voluie Oldrald,relatus 
ab Alberisin diét.1.qui(quis.Holltien.in,c:vergentis.de haereti.in hoc 
etiaminclinatSalice.in dict.l.quifquis.glo. ramenibi tenuit contra= 
vium,quam tenuerúcibi Petrus, 8 Cinus, Ange.Aretin trata, male 
ficio.in parte(che ay tradito la patria) col.;.dicenshoc notandum li 
cetvideacur inuliratum,qp muliertale crimen commitrar, quodtamé 
vidicfemel defi ho Bononiz-glo.etiamindid.c.(latarum.volvicido 
quoddiáeglo.in.[.quiíquié.£ cum ea rranfitibiloan.And.in Nonel 
la, Dominicas. Scifta pars veriorviderur ex identitate rationis, 80 
Gin praéticaferuaretur.licetin punétoiuris,primaopinio ell fubltéa 
tabilior, St maximellanteiltalegeia vervisinferius pofitis , cú dicit 
(ella pena denen auerporla maldad quefizo fapadré. 

c Orfnadad imitain fiiisqui fuerintiam clerici.glof.notabilis in y 




































































cap. 


natusiScinaliis ell hoc (pecialcin odiumhuius criminis , $e contra ye. vi. 
vegulam leg.crimen-ftadeparnis. 


vis perucrfimasó.dillind. Abb.in cap.cumlaici. dejure patro» Ja nou. 
3 
Sata 





A Exinefcio.AddcinvolumPragmatol.6.87:+ 0! 


a 


ya 


10b 
Quel 


QUA. 


Titul..Delas trayciones. 





vin pacdan aner Tn A quitquis.de quaiftafumpracl dicit,n6capide 
quodverbum caufauitimaguamambignitatempan videlicetintelliga 
tur, non caplauetand incapacessdeliclvereditas applicetur venien- 
cibasabimeltato,vel le gara remancaryvepro mon leriptí apud has 
sedemivelan verointelligaras, pnócapianecum effect: quia feas 
ab cis auferar 

end dad pariéteque ayamina otrocftraño ¿los 


eftablefciefle por herederos: min puedá 














deinre verio= 
remmotusexaliquibus perenn 
Jicc.in faccefiione ex tellamento:Se lic qí habentvoluntatem homi 
misquerepugnacaliqualiterabinte(taco (uccefTaris:8cquiadolinque 
revidetur qui (cienter fuamlrereditacem difporritin nó capacem ex 
deliéto in principem commillo:fed quando non ade(Ter voluntasho 





KSalicábirelatis,p fatis placer Sa 








mibis vtin(acceGione propinquorum abínteltato moriéciam: tunc 
noncreditvocariiftosa.l.vecapiant.fedeo non vocari tan, penitus 
alienos.Scante Saliceifla fuitopinio laco.Butri.Alberi. ctiñin diéta 
1.quifquis.fimplicirertranfitcumopinione Cyni+ fed Baldo potius 
placetcontrariaopinio, (tilicet pnon capiant tan, penitas incapas 
cesper motiua;qui per eum videbis.8cilta opinio que ante Bal. fire 
aliorúapprobacurhicinifta.l partitarúscum dicit (ninpuedan aner) 
¿efuithoc de méte AzosC.co.infiam.cú dicienullifuccedunta 
orandas quelesfuerenfechas.Ind.quiíquis. dicebar reflamentis extra 
«neorumnilrilcapiant:yñ faiedubium,an ex teflamentis proximoró* 
slut caperósna dal tus cua ona port cercos holas lens 
Pfíiitari, com dicit(nina otro eltraño á loseftablefciefleporherede 
x05)vi Ang.in.dalaquifquis,proutrefertSocinuscó(i.275in cáfracris 
Andrex.co.6na.voldicityqlicérrefpettu fuccefionis ab intellato 
proximorumfilifincinfuccelibiles,£cctiam refpcdta fuccebióis exe 
trancorúex teftamcto:tá refpedtu faccebionis ex tellaméto ¿pai 
1únófuntinficcefibiles:quialex hocnon dicit.Slex eltpcén: 
nóamplianda.regal. odia.écibiloan.Andr-dercg iután.6.cgo thin 
libro meo Anganon icaapertéhoc habeo:Sfortedeficcibi viú ver- 
búino)veficcolligaturid ad q Socinuscírallegarsiplerñ Socinuste 
muitcontrarium:imo q $ ex teflamentis proximorú nt infucceli 
biles:ad quodpóderat Scbeneverbaillius legis: 8 comprobar aliquí 
busmedijs:videibipereum.colum.7.Sciflac(t etiam intentio huius 
noftra lepis:neqzobltarverbú (mpradiétum(nin a otro eltraño étc.) 
quiaidcó dixir,quianifi ex teftamento non poterant capererelpeéta 
extrancorúsdSed quid fille qui commifit proditionem contra Re» 
gem,tencbataliqua bona iure Bctirulo maioria prouenientiaab antí 
Guisprogenitoribus,qui talia bona vinculo matoriz: conftringerant 
anin talibusbonis(uccedateius fl? maior:cR quellio que verfatur 
nultotiensintegiis tsibunalibus:Satisintricata Se dubia: dicá quid 
[entiam,vtpromifi hic dicercin.1.6.intit.n.in glo.fuperparte (quela 
nonvédiele).S.pard.Dubitacur ergo an fuccedar diétus filius,vel a= 
Jiusvocatusad maloriar,vel filcus;ácop fuccedarfilius maior,vel ali? 
vocatusprobarividerurexly.fT.deinter.Screleg.ibi:queverónoná 
vrefed agenere,a ciuitate,arerom natura tribuerérar, ca manere li 
etiiacolhniabe ccuo ceda Lemaneipacian $ 5. fh de lento, 
ibisveaui potivis ei dignitas profit,quam obfitcafus parris. bi glof.fa 
anicargumentum,g licócfilius per culpam fuam debear amittere fem 
dumenepostñretinetex perfona aui:facitetiam bonus texin.l.4.fa 
deiutepatro.cuiusverbafunt,luralibertorum paternoram,cúpater 
eorumeratperduellionis damnatas falua elTe,diui Seuerus, 6: Anto» 
minusbenigniGimerefcripferant.faciteriam.laadoptimum.$.Lin.do 
injusvocá.Scbonuseltrex.in.l.corum.f.ad leg.Iulmaiclt, hoceriá 
voluitBal.in.$.deniq;.qu (cprimacanlabenamit paí poftprinci 
plú:vbidicit,q fifeudum fuitcócefTium generi, fi vaffallns delinquas 
cótra diim,teuertitur ad dim folúiusdelinquétisinó veróiasreliquo 
xi vocatorúad feadú,(d ex ppria perfona habent 444 ordinemorta 
Jitatisinó perviáheredicarisallegatad y Made inter,8c cle-quedma 
ximéedicit pcedere,qñregaliafuntcócelTain feudús quía abfiardú efe 
«eadependeantab hereditariocorpore:cú fintnobilia,Sepotiora: Se 
adeaadmittanturfilij,8cagnatisure genitura beneficio di, ex ex 
prella formainuelliturzsa cuiustenore noneftrecedédum. vtin. 
deduo.frasacapiinueltishocidem voluieBalán.c..fivalla.fenprive 
cospesvbi dicitcófiderádú effean filijfinenominatiininneftitara feu 
distang éxtránd,, an tanú heredes:náfitand extranei,nó nocet eis $ 
Tiéxumm parris:quianonveniúitex vi paternteinueffitura fed mero be 
eficio di Prerercainiquívidetur,6:contraomnesregulasiuris, q 
vnusexdeliéto alterivsgranetur.l.nó debet,fE.deregsiurs Segpin feu: 
doantiquo deli£tá vniusagnari,eriá commilliim contraperloná 
non moceatalijsagnatiscirca amifsionemfeudi.tenvicglof.magnain 
Ca. fEdelacccflo en Sevidermrcenereshind.oGvalla feudo pris 
ueoScin..firmiter.deprohi.feud.alie.per Erede.Hoflicn.in fumma. 







































































tit.de feudis.kad,5.5.que fuitprimacanlaben.ámit.quividecur ob 
farerefpódent pintelligagurilless«de defcendétibus delinquéris, q. 
illiescladantur:non vero cxrteri agnst mp acta 
.l.quifquis 
nilTo crimine perducilionis contra Principem 
fil perdone 
auerilas mandas q lesfucren fechasb. volvemos 
Elb pena deuéauer porla maldad que aliunde: vnde 
E Pp Hao d Y 8 Cinnsin di. 
«Salavilo y 
di3F.deinter.Screle Antellizaturdealijscrimi: ib*fenalijscapitu 
Jis,quando contra Principeinon delinquiturfacitetiá texán didtos 
$:6i.que fuieprimacanfbenamicibisvelalem dis habear hanclez 
¿niutie vlcionem.lté Sefaciclex ilapartitarú:Sc did l.quilquis. quee 
filios pditorisreputatinfames, Se omnidignirate Scoflicio indignos 
incapaces fiucccfionústam ex teflamento qu abinteflato five ¡n= 
relvereditario,Gueñurelegati:Scth primogenituta, Se fucceGio jure 
primogeniture,eft quadam dignitas.vewradir Marti, Lauden,in (uo 
opufculo primogenitura. Archidia.in.cxquípericulofame7:q-uBala 
in.l.cum antiquiofibus:col.5.Cadeiuredelibipra-fertim: quiavtcom 
munitervidem”,ifte maioria: habent vallallosfub fe,Schabere vafTal 
1os,eft quedamdignitas,cui Siurifdicio inelt, Bal in.ca.verí. Mar 
chio.adfi.de risquifeu.darpoll.Jtem viderurrationabile gp talis fis 
Jinsproditorispriuetur,vtpatres magis metuantin hoc criminecon» 
tra Regédelinquereman naturale ell magismetucrcin flium,Ginfe 
Láfli quidem.-quodmetus caufa.$. fi. 8che retrahentar validiusab 
hoccrimine , quodnon ita fieretvidentespatresfilios com bonis 
maioria nonprivari.Ecproreloluióc huius quellionis, axbitrorfor 
té ficefferdicendum,q aut maioria defcendit ex donarióc Regis, aut 
ex alterins difpofitione.Primo cafu,antbonamaioriz fuerant donas 
taa Regefub tulo Ducatus, Marchíonatus,vel Comitatus, feu altes 
xiusdignitaris,«fub titulo maioriz , Srralismaioriafitantiqua: 8 
tuncvidetur q faliquis ex vocatisad quem bona denenerantlub tas 
liciculo,Grperduclliscontra Regemvelregnú, q fi eiusfin incapa 
cestalismaioria ex difpofitioncifliuslegispartic.Sc diét. 1. quifquise 
eo q talesfil funtinfames,Scincapaces dignitatum,Sciuri(diQion 
confifcabunturergo tuncbonatalis maioriz , in vita delinquenti 
a cum talibus bonis ad fequétem vocatúz 
[ecfidum tenorem donationis regiz,exclufis filñisdelinquentis,cum 
enimexcludantur fili»vtincapaces non aufertur ab es vt indignis: 
fed venientalij vocatiavt fisperias disciio glo(Ta proxima vide fue 
prainglo.todos fusfijos.verficul.fed an intelligacur, Sc intellige: de 
bonisdonarisa Regeticulo donationis,vedixi.quod in dubio prela 
mvitur(vedixijin.Ló8.tieu.18.partita¿nonfi dediletjurefeudi,nam 
tunc talis matoriayciu'quebonaregulabuntar jure feudi: Scfecundú 
confuctadinemfeudoram:fecundum quam, Marchio, vel Daxcó 
mittererdelidtum contra domintumfaum patacontra Regem: Mar» 
chia,vel Ducatusliberérenerterurad Regei ,exclufisompibus 6lijs 
Ecagnatis:nam hoctacitcineftinuelticura: : ergo procxprello deber 
haberi.lcú quid.£di cerepeta.Balin.d.$.6.quetaieprimacaní, bé 
amitila eftenisn magis cólsconcluioin materiaftudorí, q guido 
vafallusprivaturfcudo propter delidú,esequo ofendie dominan, 
ue fitfcudum nou fiueantiquuny femper revertitur ad dominú. ve 
traditAlex.confi.60.3.volincipivilis dubitarióibús, $ Francifehin” 
Curtiusin fuotradt.fcudalivin quintaparteprincipaliin princi. co. 1 
8c.2.Si veró maioriafit finctitulo digniraris Sevafallorú,ledaPrinci- 
peantiquoaliqua bona fuserune donata titulo maioriar Perro Secias 
defcendentibusstunc vFidem dicendú quodinfequentimébro,'quan 
do mañoriaperuenit abaliopriuarosin quocalyEdicendí q autta 
Ta bona maioriz'antiquzranita fortével promuite feu vlteriorispro 
genitoris,velalteriusconiunélivelextrandi,quicamcó/lituit, peras 
'nerunttitulo donationisinter viuos.velexaliquocótradtu,en difpo 
ficioncintervinos:8rralicafu fil delinquentisnon prinabuntar tali> 
bus bonisrelidtisal antiquisprogenitoribus:comentmtalibus bonis 
non fitannexaiurifdiio E digaltas, non elt quideistepngner : ex 
quoJex ¡fla 8: diéta.l.quifquisanonexcluduntralesfilios a córradli- 
bus écdonationibusintervinos, fedrantumab his que: proveniant 
jure fuccefsionisex teftamáto,vel abinteftaro:vel per viam Jegaci:8e 
poena non debetextendivltra propriúcalumadeparnisdillin-1. cap. 
hxcautemverba,S.panz Ecaluspamnalis.ex Gmilicudincciam nó 
extenduntur.vetrad Bal.in.Ly.ad4.C de haredinlic.reguodlade 
reguurinó.Siverotaliabonaantique maior deuenfút ex teflas 
métoalicui?propenitorisantiqui,velaleeriusextranci,tunctales li] 
delinquétis(untlncapacesperí(tam 6 per.d.lequifquisevndedelin 
quente mortuo,nó fuccedunteius filij:ficcedettialinsvocatus ad ta 
Je maioridevefuperíasdixd.£non mirum,quod aliud Gin his quee 
ebueniuntexteltamento,j aliasiquia cum pronenitex: intociwilivve 








1.C.de bon,lib.vbi aperté dicit Atbeti.allo, 








¡Mafampra ell g e 




































































ld 




















Setena partida. 





in.llege.obuenire.fE.Everbo.igni.aciliusfuitindudtus Princepsad 
anferendúiurareftaméi,quam ora contra Ctus,quefunt de jure gen 
sium.L.ex hocinre.ff.deiuflicia de or, negyvidetur diflinguenduma 
intalimaioriaanica,velproauitajan nepostucritcócepeus 
velpoll:proucaliás diffinguebar Bald.in fuccebióe feudi ani. 
pivul.1.lvala. 

fend.priue.ver E 

ho hadomi=  fizofu padre, Perolasfijas delos tray- 
nus loan. de — doresbienpueden heredar faftalaquar- 


. mam ; 
dp taparteade los bienes de fus madres. 


di (uccefsione . Eftoes, por non deucomealmar que 
E aca las mugeres fizicflen trayció, nin fe me- 
maioria nona — tieffenacitotan de ligeroa ayudara lu 
E de padre como losvarones. Eporédenon 
dálaas, falda deué fofrirtan grand penacomo ellos, 
pea ceda etodaslasotras penas q fon eftable(ci- 
o A disen razon de las trayciones fegund 
lijpneqyali ds fucro de Efpaña,Con pueftas cumplida 
cati cum tela A ibr 
Sientam delia Mente en lafegunda partida deftelibro 
quentisincri> Ch las leyes b que £iblan en cfta mima 
mincilto non — razon. 


.stin.l e 
Mee guibi ' ULey-111.Por quales perros de trazció puede ome 


fer acufado defpues de famuente, e quien pue- 
defazgrralacufacion como efia. 








cA= 





dixi fura ea. 
parti. Siveró 
fuieper donas 
tioné ,fen 
difpohtionéin 
ter vinos faéta 
á patre: talis 





Rimenperducllionis,cn la 
rin, tanto quicre dezir cn 
Flromance como;traycion 
maioria, 8 do quefe faze contrala perfo- 
natioperíctta E 
nor faiefas. Madel Rey, ocontralapro comunal de 
étapolt crimé — todalaticrra: cofta trayció es de tal na- 
tura, que maguer muera el que la fizo 
antequefca acufado, pueden lo acular 
aúdefpues de fu muertes, cli fa herede- 
re non lo pudiere defender nin laluar 








¡tio pertincatad filios donantis, Sadaliosin dona 
-omtentos.vein. l.donationes.$.(i.8il, poft contradiá. 
natio.Cade dona.quie fub mod.k lipaterre 
fernavic!:b'fumfmétum,ille con (icabicurco viuente : poltea veró 
venicradGilios teu aliosin donaticnecontentos.l. Statius Florus.$. 
Comcliofelici Ide lur.fife.neg;obllabir didta,quilquis.in verficu. 
ibiloquiturde lucro 4 lege delato filiisproptertranfitum 

erat ad fecandas nuptiasytali lucro legali, lex 
»rinaráilios,S fi(co app preceditineo ¿ quodfilii 
ante paorisreatuin habuerunteiculo donationis perfedt Se irronoca 
Viliseliauremelercalibus bonis maiorizannexa dignitas, Ceuiarifdi 
«nr pili perill iét.l.quifquis.excludantarialij ves 
atiadimittenturex his quie fuperius dixi. Anautemin calibus 
quibusdixi filiosexcludisalios veróvocatos admirti, polfet Rex 
abustalibus agnatis,feu voca filio prodirorisfacere gratiam, ve 
edarin mañoria in praiudiciura agnacoram», fem alforain vocato= 
idetor non pertext.8ibinotar Balin principuin diBto.ca-fi 
¿u8;prie. Scquie fnperins dix circa confifcacionem bonorum 
>j2 in crimine Lele maieflatis contra Regem velregnum,intel» 
li vloquendoiuxtaterminos juris.Sienimaliud caueretor in nftru 
¿coto waioiasillud fernandum elTet-8cadde que dixiin dit Lósti 
tu-rndiótaglo,écin.l incipiemaioria.tit5.partita.a.CQuid auté 
Kiufacultacepeinipisad maioriam,caueatur, q non perdaturetiam 
proptercrimreg Lele maiefacissimro q filiiproditoris 8ccateri vocati 
ju».taordinem maioviz fuccedanr: videturenim valida $c obferuáda 
valisconcelsioex dicto Bal.in $.item.verfi.porro.fi dominus conue- 
nitier defeudo guar: predica crimen lafzz maieftaris 
(iefacium proditorie?.iderur y nonyimó tali cafirnon releuet talisin 
«ulzentiapertexdo.ca.de eo qui interfe.fratadomi.faí. Se quod no- 
tarBalio:imiliter.quiamo.fen.aditaggravarurnaq;delidtú cú fic 
¿pditoric.Ang.inaddiad Barn].feruú.ptexsibi,C.de delatodib.10. 
oxrexwvaldencrab.inl, Cade códuet Si procpaliabcibi Lo, dePla, 


















































































a UlaquartapartesQuie cllegitivon dioreio par Ja7.tí 
6.parti.quandofunt quatuor libcri,vel pauciores:óx fi quing; velplu 
resfemís,prout eciam erat de iurecómuni : fiueergo fint quatuorvel 
quinqsfiliae non peterunt habere vitraquartáyateentisverbishuñas.L. 
ex quo esa pole ici, licet hodie de ¡use fori Scrego legitima fl 

sum fit autt 
al 

















tomara fuherederotodos fus bienes q. pan 





ouo departedel traydor. Maspor qual- ¡Ravoluithoc inlegibus 

A Eeliel 20.000. 
fercalusi quo 8628. ca 
a pol alijs. 





i taxar 
quierde las otras maneras edetraycion fra 


quedisimosen la primera ley defte ti- leg 
tulo,non puede ninguno fer acufado, fet elle plas d, 
nin reptado delpuesdefa muerte.Orro $ ficirud. Lg 
fi dezimos,que todo ome quier fea ya a 
volt, 
ron,o muger de buenafama, ode mala Paciens 
quierfca rico,opobre,cauntodosaque ene » 
Mlosquediximos en el titulo delasacu- 5% Al 
iciones,que nonpueden acularaotro, — hoctá nonfe 
han poderio delo fazer fobre yerro de "o:imopoi” 
A S crederepib 
traycionf, e cftolesfue otorgado pord — nismacristili 
fallamosenloslibrosantiguos que al- nal ; 
Peto mam, ficutho 
gunas mugeres5,evilesperfonas delcu — die elt auéta. 
brian trayciones q fazian cótralos Em 
peradores porendenó deuéfer defecha 
doslosdelcobridores dellas , de qual-  pina 
quier naturaq fcá:pero ficl g riepta a0-  IEfonti Kga 
: A A entio luius 
tro detraycion,nó la pudiere provar de 
uercccbirotra tal pena qual recebiria el 


reprado?, (il fuciTe prouadala traycion. 


























4 Ley.1111.Comoel ame que faxe traycion nd pue Sen Cas 
de enagenar lo Juyo defde el dia en adeliteque Xert cx 
andoniereenella. quia El pore 


runcfiliz (ue- 
cedere(lisconiundtis abinteflato, St exte/laméto, E extrancis ex te 
famento,cú hocnon reperiacurprohibi ¡abus:ledin mafculis 
tahvefmperias dicir(Gfcan varones) hoc eriamatrenta, |. quiíquis. 
quz nonitaaperteloquitur.tener Salixibiñn verbo,ad filias. 





b den laloes.-Vifignanterin titz perrotam. Si prectertimaind. fi.8c 1 


in pluribusalijs lezíbuspertitulos ¡lljus partira (parlis. 
Glez. 111, 
¿9Deproditioncregis,velpatriz,d vocarurcrimen perduellionis,póe 
quisaccufari poltmorté:3 ejusharedes tenentur cú defendere: « A 
vincátur,dabitar mortuuspro infami:S: aufererrex eiusbonaab har 
rede:fed pro aliaproditione nó fitacculatio feu rieptú poll morté: $e 
quilibet(quí aliasnó admitriturad acculandúdadmittiturin cá pro- 
ditionis:dreputansdeproditione,puniturtaÑione,finó probat.ha 
€ Exuerre:Adde.Lfi..eo.8.C.l pe. 6,81. 7fiopra 
In(ú.dehare.que abintell.defe.8 Inftisde pul 
d Gi Dene el ey judgar Notaiflamforniam pronuntiandis 
¿Eta6.percontrarium.in verbo, damnataaScloan.de Platea j 
'colum.penultima.C.deiurebfci,lib.o.Svide per Ange. Areti.in tra 
¿tara malelicioram.in parte(che ay traditola patria)colom.4.6qug 
notat Deciusconfilio. 410. 
€ UDelasorras maneras, Adde dit l ina.fheo.Gvid.que dixi fupra ea. 3 
.in.l.7.inglol.fina. : 








1.80. Saper có y 











£ Gsobreyerro de rrayciomAddedfamoli Sc Lin quefionibusff.codem 4 


8cledupraticun. 
€ Algunasmageres Nam coniurationé Lucij Catilinz Fuluía mulier $ 
detexit:« Marcum T ullium con(uleínin iudicium eius inftruxita de 
Linquzftionibus. E 

h 43d recebiviaclreptado.Notabene,8 vide.1.26.fispratitul.1.8c que 6 
ibidixi, Mlex.l1IL, 

¿»Non valetalienatiofataá proditore,poftquamecrpit de proditione 
traétare:quia licerpo/Tefsionem bonorum tencbar , dominum tamé 
corumeraciam Regisabad. 





Loss 
a 460. Xin 
A St ¿filizin no. 
có derecho,deucelreyjudgartelmuer benis marás 1. 


toporenfamado detraycion,e mandar — rópithabere lib. 
vitra quartam 7. 














Tnno.te. 











Titul.M.De lastrayciones. 


ya Crortrayd 


Expateraper 
ds, prin 





tops fempro.vtin.luán Sne.fuprá.codem. 

pare Aficinilliscapicalls Leí: maiefla 
tre Regemvel reznumvel.eosqui fantpars 
asergoeffitina fisihocidem paret ex did. 







3] 

















Endidanin donacion, nin 
E4¡ camio , nin enagenamiéto 
A as 
A que ouicfle fecho de fus 
ERES bienes, el que fucife judga- 
do por traydora, defdec disque co- 
mengo andar cn latraycion, falta el dia 
quedieron la fentencia contra el, nor 
deue valerbenninguna manera: ca ma- 
guer fuelle entenencia de losbienes 
ala fazon, quelos emgenaua perdido 


quedi- 
xú, Eguando 
alienatiofacta 

fuit título la- 

eratino , fine 

dubio reuoca 

mu terdo- 
nato. 











dona. Sin. 1. auiayacl Señorio < por fumaldad ,e e- 
penul+fad le E E 3 
aa dela camara del Rey. Eporen: 


de non podria defpues, ninguna cola 
delosbienesque tenía enagenar en nin 
guna manera, 


Ata.Si veroti- 
rulo onerolo, 
alienauicícien 
tiyidem eri 











Ley. V. Como aquel que comengo a andaren la 
tra)cion puedo fer perdonado fila defembriefa 
fesante que fecimplas 


vo. la qui 
4 debitore, 
quei 








¡gnorantiiznorátiafupinaLregula.5.ed 
no.Siveróficiallajanorantia , non reuocas 
ted fialienatciculonon verélucratiuo, Seriam 
putá conflituendo dotem:adhuc videtur reuo 
ui Cquis.verfi.dotes.C.ad leg jul.maicll. quód 
n.d fraudaror.S.1.Equein fiau.cred. hacita 
ponitAngeán.lameminille.C.ad legem Iali.maie(tadicenshoc mul 
tum notanduinsquia E ex pradicushabes,an hareticicontrado cri. 
mine lizrefisypolsint aliquid asienare de bonis(uis vendendo, doná- 
doaur dotem conflituendo.Schabuicifla Ange. a Cino poftlaco.de 
Aten di8t.Lmeminife.vbi S:Alberaduerte tamen,quiailli dodio. 
¿ncoquoddicunt q fialicnaciofadtafuiciuficignorátiex titulo one 
xeío,q non reuocctar alienatio,vidétur mouer,tenendo opinionem 
llam,cp committenshoc deliétum,remanet dominus,donecauferan 
turbonaperfententiam,quefvit opinioJac.de Arena.quí Scrennie 
Barytinterinsfubijciamin glo.proxi.quee tamé opinio (vribidicá) 
eN reprobataperiflam.l.nde diftumpredidtoruw ell limitandum 
¿cintelligendum,qhpretiuin rei venditz per proditorem, vel huereti 
cum,vel aliquidloco cius efTecin bonis cius.argu.Lfi rem Seprecium. 
fE depeti.heredd.(i cum dotem.cum.L.£eq.fR.lolo.marril.Imperator 
q Mfdelega.rtunc enim dato q reocetur,feu reuocaripolsic 

jo,vel aliaal'enatio,eriam titulo onerofofaétazdebet tñ relti- 
tuipretium emprori:quecelfanteyindillindefifcusvendicatremalie 
natamyetiá nullo rellituto pretio emptori:ficérper plures ¡mamusam. 
bulaucrit:cum enim venditor non cracíam dominus, non habuicius 
vendendi:Gfeusvendicansrem,nohtenetarrefltuere preriomLinci 
nile.C.defurt.hoctenent loan.Mona,Archi.£cloan. And.in.cicum 
fecundum.ll.dehare.lib. 

3 c Uelfeñorisa Approbatopinionem glo.inca.cumfecundum leges.de 
hareciib.6.que renuit,q incrimine la(s maieltatis bona prodito= 
risconfilcenturiploiure a diecommif criminis: quod derennit Die 
nusrelatusá Bariin auft.deinceltany 
hisqueinfrau.cred. Ec Abb.ipca.diledti.dearbit.And.de Yferin dí. 
que untrezaiainpanie(S que vrindigno colvbiSdici q non 
equiricur,c) damnetur criminofaspriulg flcus perará pofefloribus 
bona.Cinustñiin.1.fi.C.adlegem Iuli.rmaieft.S:Barin.d.]. fi debitor 
Ange. Aréti.in (uo tradta.araleficiorum.in parre(Cheay tradito la 
parria)col.pe.tenuerunt contrarium:imó q proditor perdebattantú 
bonorumadminiflrarionem,non dominium:8cidem voluitloan.de 
Plain.defenfionisfacultas,Cadeiur.fiklibao.poll Bar.in.l.Impera 
tor.C.eosicaencergo mentilegeilam paccaom,uladdo a, 
delastrayciones.lib.8,ordina.rega.bi(todosfus bienes(on paranne» 
Aira camara)nam verbum(funo)quod ell prefentistemporis induxcie 
privationemiplo juretexin auét.Gazaros.verh.dánamus. Code ha 
rerjun éta.g.io.l.yán parte divini.C.de fammatrin. Sefidicath Barí 







¿fed infto 
catio haberelocumal 
tamen limitaur veb: 






























































p.inprin.8cin.L.6 debiror.fde - 


Au8tqui femela C.quomodo $: qñindex, ad faad ocenpationem tñ 
bonorum requíricar,ppracedar lententia declaratoria crimini; 
habetur indi.c.cumiccúdá ¡ezo win 6.Sita perillum tex,tener ibá 
Archi.Selcan. An.quí Sidem tenuerunt per aliqua jura, que allegác 
in.Ctude homi.libaó.Bar.etiam pertex.1 usquí 















(quis 
maior. C. de 
tranladta Kin 
c.de feudo fi 


Orque los primeros mo- 
uimientos que mucuen el 
coracon del ome non fon 











z mecul.nó ami, 
en fu poder á, fegund dixe-  Joan.dePl 
ron los filofofos:porende, fienlavolun eds 
tad dealguno entrafle de fazer traycion — Felin. latéñac. 
conotros de confuno,cante quefizic  Rodulphus . 
char,z. Y 


fen fura < fobrecl pleyto de la traycion 
lo defcubricfe al Rey, dezimos quel 
deuefer perdonado el yerro quefizo 
deconfentir en fu coragon, defer en 
talfabla. Edemas tenemos por bien 
quel den a vn gualardon , por el bien 
quefizoen delcobrir elfecho , porq de 
ueome afimar, q nó fue elte en la Eabla 
con entencion decumplir elyerro,mas 
porferfabidordel porque pudiefTe me 
Jor defujarloque no fecúplicife, o que 


fed declaratur 
derefccipta gd 
tñlimica, mil 





nócger ceclas 
raionc, tenet 
b Cuna 
non ab hiomi- 
ne.colvañpen» 
deiudisd(eg= 
turFelin* mul 
tain hoc addu 
césinadacs Ro= 
dulphus.éxtra 
ditpulchré So 
sicadelastrayciones 











Encont.43vol.colpe.Sprbacarapentos 
Bib.Suordiseza.neqyobítabitad hoc dif cio. 
cum vult,« bona hareticorum nos ¡Re capiper 
quoufip fupercrimine harrdlisporiudicoimeco 
tiarum,am procedirideó quia crimen harofisefi mertecciefiallic 

a.cinquiliios ¿cliidconimirúlimihilexecutionis princi 
pibusiecularibus permittafante declararlongiudicisecciefaflici,que 


























8 + ratio ceffatin crimine lefa wajeítatis humana: vbi pa 





risclbiudex cópetés ad execution: cofre notabile didlá Bal, inde 
ctdef:n,finecul nonamitig.qh quis ell privarusiploiure,túc fenté 
tianócftnecellaria adeffey(ed adexecntiontelladideó dicit, y qú 
accipiunturbona bánic,qui ex forma ftatutorú histur procondénas 
tis,úequidá declaratorius proce/Tas,in quo declaraturcapeá ele ¿I1á 
perfonam que repericurbannita,Scbar nú exequendum elle. 8efub 
ditnorabileverbum,quód fifinealiqua declaraione fierer execntio 
non ellerpsoptereaiuri contraria,perca que not.Innosin.c. ex ratio 
ne.deappe.cofere ediágd nor Bar.in extrauagaad reprimendúin. ge 
fuperparte Bcfigura.ad fi.8cGd not-Domin.ia.cfandamétas decletía 
.5.pe.EcgdrraditLudo,Rom.confi.q65encipitin re pralent 
adde cid And.de Yfer.in.c.r.quo tempore mileswbi porirhecvesba 
ulchra.Ponevadallumin cófpcétu populi,atrocesiniurias domino 
A srotzvaiaconiperitpopal! dortinojnllápaguaere cominimo 
cofuo valfallum dimififfedomioum,St de prarlio recefside, Item pos 
nebaronemrebeilafTe Regi. 8: tenere caltrum publice contra Re 
mivel pone fubdicomeegiamiuilTead hofes kpublicórmuraricú 
elutuscnora Rogen fun cmatne li vocinal; E perlentecara 
condemnandi,Spof diflin£tionem quar facitdaplici generis no- 
torijfubdicsillggrzo qui publicó moratur cum holtibus costra dim. 
fuumivelcalt-dmntenctrebellaram,ellán criminencrorio adtu pere 
manente:contracales,non(eruaturordojuriscimo 8cplas vult, qp ceiá 
innotorioaftustran(euntis (ell commillus in prafentia Regis, non 
exigitur(entenda:pam vbi PrincepseÑt,tctumiusell, feu totumius 
teflificarus. hac Yer. Hinceft ctiam quódinadibus notoriciolas 
Misprocediriudex extraindicialiter(poliando.vid. Abbasin ca» quia 
clericidciurepatrona.addectiam,Scnota,qp quando lex norarfatá 
fententianon requiritur.l.palam.¿.que inadulterio.(. deritu nupta 
ScibinotarBal.ad ftxeuna dilponentia. p quis puniacuriplo faéto. 
Lex 




















39 Mereturpomnam Sc premiamprodióonen Ale Scab alijs cogicará. 
0 


Regi deregensifedfifuperca3amfadta coniuraione detegar , haber 
veniam, (ed non premium : dumtamen arteaquamad affeftum per 
actu rade beca 
d dznfupoder.Adde.cinterhac ciendum.vbi glo, depceni-diflinfta, 4 
€ Gamer fenjrel quitas Coodemánge 
fumptac 





+ dicitin exordio initefadtionis, £Azoibi ía fummas 





(cundbleges- Ta no. 
cipes feculares, ef). 
laflicum firprenan ya 





lequolexilla 2 


A 








O 


Setena partida. 


exponicaantes quí pceferitada Qumtcimelige 4d ianteaquá 
cóluracionefrmatlen: cóntimmi afleníny vel promifsione. 


De fpiesdelajuraloquifquis.in.d.verífin.dicitisvero qui víns fuen 
ratfactione,Azocxponit 


poftquá proceísit ad ato. Nota ergo qp 


in delictisadmittitur pernitentia, quod glo.tantuia admittit in cafe 


bus exprebis 
ininresvisglo, 
s.insloli quísle 
atum. $.Éma. 
. de fall. Lu 
cá de Penna. 
Cade his 
q fe defe, lib. 
10.tuvideilta 
materia per 
Bar.in,).gea 
mente. ff. de 
farc. p glo. ia 
lvna. Csnetu 
torvelcur. ves 













pte 8cloan. de 
pla.í.L1.C. de 
defer.li 
inJ.vna.C.de 
grege domi, 
AdúrCo hi del 
¡quisin  appatitor. in 
Paracas decobara 
le ta, lib 12. per 
Barna Lanús 

de có= 
di. fine caníño 

(UA 

gwAd regemfos 
lú fpedtar des 
smalediétis in 
«iicognoltere 
$ puniri de- 
ber maledis 
cés mili ob e= 
brictatévelfas 
tvirace malos 
erit niñ oc 
























Él ex talicau 
eri y que 
moucat 














¿i0stz-pata 

dde ad 
iio. Eco 
ditita. de 








de < E Dixre mal 
del key. Con- 
cor. cús l.vnis 
ca.C. li gsim- 
"pesmaled, 

3d combeodez, 

Ebrius delin= 

quens an 8 

qualite 









ouo tanto de bien en fucoragon que fe 
arrepintio especia alRey, ¿tiempo 
quele podicfle guardar della. E fipor 
auenturalo defcubric/Te defpuesdelaju 
ra*enante le traycion fe cumplielle, 
pe pudiera fer que fuera cumpli- 
da, fiel nonla delcubricfle, deue fer a- 
un perdonado el yerro Gfizo, masnon 
deucaucr gualardó ninguno, puesque 


tanto anduuo adelante cnelfecho: elo. 


tardo tanto que lo non defcubrio. 


Le V1.Que pena merefcen aquellos,que dizem 
mal del Rey. 







8% Acade medidaalos omes 
3 la mal querécia:que tienen 
Ksjraygada en los coragones, 
Epa de manera q quando non 
puedéempelcer afus feñores por obra 
trabajanfe de dezir mal delos, enfamá- 
dolos? como non deuen. E porende 
dezimosque fi alguno dixcre mal del 
Rey*có beodez?,o leyendo defmemo- 
riado,o loco,non deuc aucr pena pore 
lo, orquelo fazceftando delapodera- 
do Toño fefo,de maneraquenon entié. 
deloque dize. E fiporauentura dixef 
fc alguno mal del Rey, cftando en fua- 
cuerdo,porquecftefe podria mover a- 
lo dezircon grand tuerto : que ouielfe 
relccbido del Rey,por mengua dejulti- 
cia quele non quificfle cumplir ; opor 
grand maldad que toujefle en fu cora- 
con raygada con mal querencia con- 
traclRey: porende touieron por bien 
losfabiosantiguos, que ningund fud- 
gadornon fucie atrevido a dar penaa 
talomecomo efte:masglo recabdaflen 
equelo aduxeflen delante del Rey, caa 
elpertenelce de efcodriñar, e dejudgar 
tal yerrocomo cfte,e nóaotroomenin 
guno.E fi eftonce cl Rey fallare, Gal q 
dixo mal del,(e mouio como ome cuy 
tado por alguna derecha razon: pue- 
delo perdonar * por fu mefura fi qui- 
ficre, edeucl otrofifazer alcangar dere- 
cho del tuerto que ouier reccbido. Mas 
fientendicre que aquel que dixo mal 
del, fe mouio tortizeramente por mal 
querencia,deucl fagertanto elcarmien= 
to,que los otros que ¿ooyeren, ayan 


€ Gtedene perdanar. Maridani principes boniypro gloria habent parce. 4 


recis,quiiplosoffendunt.vid. Ande.de Yer, de ( 


contra liber.eccle(.in parte fatis fa 





Adagiorúreferentcilladicrú Tyberiyimperatoris, incinitate libera 


Lberasoportete/Telinguas,negy mirá aut magnú, 


miedo, c le recelen de dezir mal defu 
Señor. 


SéTitulo. 11. Delos 


rieptos. 
el 







Teptanfe los fifos dal- 
go6fegund coltumbre 
decfpaña, quando fea 
cufan losvnos a los o- 
tros , fobre yerro de 
traycion , o de aleuc, 
Ondepues, queen eltitnlo ante defle 
ablamos delas trayciones, e de los ale- 
ues. Queremosaqui dezir del ricpto q 
fefaze por razondellos. E demoftrar q 
cofaes.E donde tomo cfte nome. Eaq 
tiene pro.E quien lo puede fazer. E qua 
les. Eantequien. Een que lugar. E 
porqualescofas.E en que mancra.Eco 
mo deuerelponder el reptado. E por 
querazones[epuede efcular, que non 
relponda,o quenonlidic. Ecomotan- 
bien cl reptado como el reptador deué 
feguirfu pleyto,fafta quele acabe por 
juyzio, puesque comengaren el riep- 
to.E gpena merefce el reptado fil pro 
uaren lo quedizen. Otroli en quepena 
cae el quefaze elricpto ,fi non prouare 
aquellarazon fobrequerepto. 





ez. 1. Quécofacs. vispto : e onde tomo ¿he 


nome. 


fepto es acufamiento que 
fazcvn fidalgo a otro por 
Blcorte profagandolo de la 
l traycion , o del alcuc que 
lefizo, etomo efte nome de repeterc, 
que es vna palabra de latin que quiere 
dezirranto como recontar otra vez la 
cofadiziendo la manera de como la 
fizo.E elle rieptotiene prog aquel que 
lofaze,porque es carrera para alcangar 
derecho porel, deltucrto, e de ladel- 
honrraquel fizicron ; eavn tiene pro a 
losotros,queloveen,o quelo oyen, q 
tomanapercibimiento para guardarle 
de fazer tal yerro, porquenon fean a- 
frontados en tal manera como ella. 






+ WLey.11.Quien puede reptarse quales, ocn que 


lugar. 


fiprincipes pera 
mitrét popu- 
lo,que veiine 
dicere,cñipls 
liberá fit que 
volent facerc, 
8cillad Alex. 
xegiú efl mar 
le audire cun 
bene feceris. 


30Titulas sera 
iinsderieptisa 
lex, lo 
4n Rieptum efe 
accuíatio pe- 
neroli contra 
gencrolum ,p 
Curiá ex cau 
fa prodicionis 
velaleuofig fa 
La, Sedicicur 
Arcpetor quia 
repele inalefi 
cil proue fuie 
cómitlin 





¿dell adhoce 
<uia perillad 





Alicia, Scalij(> 
bicauét.mead 
ralia producá 
tur delinqué» 
do. hoc dicir. 
L Los fjos dado 
ge Vi1.8ca. Ínno. rta 
Ticuazi.lid. 4. Cll La de 
foro. l.vbiha Prorúillá 
bet vnde 1 
buit hoc ortá 
quódgencrofi 
Hilpaniz far 
ciantiftud re= 















tamatería ho= 
die non eflin 
vía, neg; ino 
reptatióe nes 
gin duelo. 
GLex.I, 
30 Potell repta- 
re quilibet ge 
nerolus alte» 
rú generofum 
de proditione 
vi alenolia có 
tra cú cómil- 
fa, velcótrare 
gé duntaxar. 
quia ple Lo)” 
pót dare qué 
pro ¿pditores 
at alcuolo ví 
Arepto ablol» 
eres fed pal 
Lo iniarjam vi 
uo nó poteft 
alinspro eore 
plaresmilipro 





1a Usidalg 


Titulo.IM.Delasrieptos 





domino feemina,religiof»,vel proalio,cuícápere arma non licet: vel 
on potell:co autem imortuo, admittitur confanguinesproximior, 
Item potelt reptare vafallus pro domino, Si ¿contra :fed preditor,ale 
uofias,aut corum fi) polt commitlivn deliétá habiti,feu de cauía ¿de 
ua minusvaletcondemnatas, reprare non poflumtaltem reptatusac 
culacione pen 
détejaut (eper 
curia dedicens 
non potelbre= 
prare, necia 
aula rept 
teruenit pro= 
curacor.h, 











Eptarpuede todo fidalgor 
'por tuerto, o delonrra en 
| quecaya trayció ,oaleueb, 
quelcaya fechootrofidal- 
go. Eclto puedefazer cl por fi mimo 
mientrasfuere biuo:e fi fuere mucrto,cl 

uerecibio la deshonrra:puedereptar cl 
litemad duel padreporel fifo,o cl fifopor el padre, o 
ao de  €lhermano porelhermano. E fi tales 
parientesnon ouiere, puedelo fazer el 
“mascercano pariéte que fuere del mucr 
to.Eaunpuedereptarelvalalloporclíe 














l 
antullicus pol 
ferclamare mi 








patetenen.di- 
citpnon, nf 
ruílicus fico, 
tus ex nobili 











E e , ñor:ecl (eñor porel vafallo,ecadavno 
'raycionzoale E 
se. Declara. delosamigos, puede relponder por fu 
habes i El Í - 
Etind.éi dE habe: amigo,quádoesreptado, afsi como a 
ru.Sali. $. delantele mucítra<Mas poromeg fuel 
ae febiuo,nonpuedeotroningunoreptar 
copil. — .codpproxiima 





Fe Usemufra, 


4 d UrerfoneroNo 


fi nonel milmo:porque enel riepto nó 
cuefer reccbido perloncrod.Fuerasen 
le,quádo algunoquilicre reptara otro 
tahocyerfaci, Porfufeñor, o pormuger,oporome 
J.penulii.5. a de orden,o por tal quenon deua, oque 
di non puedatomararmas . Cabien tene- 
lcruum quoqs mosporderecho, queen fecho que en 
$.publicz. fk— talescaya,puedareptar cadavno de fus 
de procurato. E a e 
8 quiariepra Parientes, maguerfea biuo aqlporquié 
ordinatur ad riepta.Perodezimos, que ningud tray 
pusrbSpn  dorynin fu fijo,ninelquefucifcaleuofo, 
cipales perlo- > » quetu » 
na debentper a reptaraotro,ninaquel que 
fepugram fi-— esjudgado porquefizo colaporque va 
cete ve tradugo a 
allegans leges la menos, fegúd coftumbre de Efpana. 
Lombardasí. Otrofinonpuede reptar otro omeque 
$.1rullicusade E d Ge ito del rie 
pacerenen.fu «Lea rcptado,ante q fea quito del riepto, 
na ninel quefeaya defdicho porcorte,oin 
huino « ade : Ss 2 
etiam.Iuit. puedeninguno reptara 2q ucl con quie 
hatregua mientradurare.E denelefazer 
el ricpto anteclRey, epor corte,enóan 
tericoome,nin merino,nin otro oficial 
delreyno,porqueotro ninguno nó ha 
poder de daral fidalgo por traydor,nin 
poraleuolo,ninquitarlo dl riepto,finó 





Vi.infra. cod. Cl 


DA 














librua.ordina. 
seg, Quidaúe 
fielleemino! 
18annorú. vi. 
perglo. depa: 
ceuta. friaó. 
inprin.inglo. 
magna. adfi- 
nem.vbigwvi. 
Bain verfide mumgl.collig 
se el rey. Intellige quando procediturperviamrepti, dequoin ¡fis le 
gibus,Sciraprobarurin.l.penul.Ecfinfráto. enim procedatur per 
Viamacculacionisaliuscompetensiudex ciera Regem poré(t genero 
fumdecrimine proditiopisyvelaleuohe damnare. 
(IRNT7A 
sr Quilbergenerofuoccidnsrl vulneran eaiesalum genere 
rolumantedifó dationem,poteftdehocreptari, yt aleuofos, Efihoc 
gensrofusnongenerloselnongenerófaiancnrtemos anrale 
tolisnecficpoflunereptariicer aliásiudicialicaf puniantur » Etcm 
reptum excaula proditionis,velalenoÑie fac , non fic propter dam 
bye alelciadarelscomailla (ed conta pelin dul. 
hocdicits 

















19 


+8 
Se da 


lufiicientad difidacionemanó 
tamenad rep" 





inifta legeponantur,Gotaddica: 


el Reys,tan folaméte porclleñorioque — tumsrtfiecon bro. 
corde 


encrifta 
neta 
$eli miles. de 
pace tenenda, 
quí videcor, 





ha fobretodos. 


Ley.111. Sobre quales razones puede reptar 
Yn fidalgo,a orro. 





Eptado puede fer todo A a E 

2 : xeflrings 
lalgo, q matarcf, Ofuricr da 
lodeshonrrare: o prifiere, o. quibushic,ve 


g)corrierca otro fidalgo, non Me sua. E 






5 


loauiendo primero defafiado.E elgric z C.aotro quele x 


ras "fuefeddde 
ptaporalgunadeftas razones,o de otras Se de 


femejantes deftas:puedecldezirqesale pace tenenda. 








uofoporende.Efifidalgo fiziefle algu-  Snotatain.ca 
na deflas colas fobredichasaotro, qlo cordi, e 
non fuellicSo otrosq nó fucflen fijosdal h 421 fa exerpo, y 
gofiziellen entrelial gúo deltos yerros, ul h 
non fonporendealcuofos,ninpueden  cumáilios 
por elloferreptados , como quier que Laa 
fean tenudos de fazer emienda déllo zi pá 
por fuyzio.Fuerasende,filofizieflenen - 1e>qpluralis 
treguazo cn pleyto,queouicllenpucito Tostado 
vnoscon otros. Cacftoncebienlo po- Primo , quod 
driareptar porrazon delatregua,o del Or 
pleytoquequebranto, queauja pucíto matus , vel lu 
conel.E fobretodo dezimos,q nópue $ e 
denfazerriepto finó fobre cola ofecho fi, ce aEs 
enquecaya traycionoalcuc.Eporéde,  veram proba 
* fivnfidalgo aotro quemare,o derribare dubai 
calas,o torre,o cortare viñas, oarboles, quí prouocac 
oforcareaucr, o heredad, o fiziercotro a sl 
mal, quenontangaen [u cucrpob: ma- moni 
guer non lo aya defafiado ante:non es prouocate ma 
porendealeuolo, ninlo puede reptar. jon licec bi 
Fuerasende filo ouieffcfechocntregua  afcédere.Quar 
eafabiendas. E filofizicile deotra gui- fz e 
faporyerrodcucloemendar, quando lisina fi el 
le fucredemandada lacmiéda, efilo e- 
médarc,nó le puedé dezir mal porcllo. 


fectantilm de 
bonis, nonte 
ciperecur duel 
Jum, Quinto, 
quod non fe 
eleéta via 

pas ju 
led via armo 
rum:Scquódita eriamaudivieá domino Cardinali Borionié(, Sclub, 
ditBald.quódnoncftaliquodiftorum, quodnon pobc probari per 
racionesleguin. 


Ley. I1IT.En que manera deue fer fecho el vien 
proye como deue refponderel reprado. 






Giex.1117. 

29 Antequam quis repter , exponar regi querelam fecrero: Gperatli- 
centiam reptandi_ +, Sc rex confulat ei compolitionem, dando ei 
pro cas concordia resdcs quibuselapfis, cit seus coran Ro 
ge ¿ctunc publicé exponar rieptumm, deliétun ; 8 modum como 
mii , dicens eum proditorem , vel alenofum, équod ponet fin 
Bi manus 8ifacicr eum confiteri, vel occider cum aut de cama 

pro viéto cijciet , 8creus refpondear quód mentitur , £e hoc 

Elo caonee uibus diebus , intya quos potefb eli 

gererensduelluu, vel quod alíás ibiprobetar ,quianoncomp 
Partida.vija Db 














> mex caufis ibi adcitis y potsit rec. fla! 
x videtue dicendum ,quód ille cante quasbi vitra cas qui Y. cá 









mona 





js 
¡jus títue 




















Setenapartida, 





turad ducllumí poteftrex dióintern: cian dieran 
ad noucim(tribusinclulis ) ex cauíaprorogare : Ke prendente ricpto, 
fincin treugalitigantes, S cormnconfanzuinci, Smuraro reo infra 
dictosterminos eximitarab infamiaiple, S genusciones quo res 
Apondit quod mentichavurreptator kerar paratus fe defendercrfedid 
elegerit aliam 
viá quam duel 
lun, fat pro» 
batio pergño- 
os, vel chariá 
publica. d. 
a Gesenculpa. 
-nim pro 
nocataliquem 
adbellum, vel 
duellá impin= 
gens ei crimi- 
na,tenel pro= 
bare perindi- 
cia, vel conic» 
éluras, qapu= 
gra equipara 
turtorture, q 
non debetlie= 
xi nullis indi. 
cijs preceden 
tibus , érqua 
Maidicia fuiti> 
ciantyeftin ar= 
bitrio cias quí 
publicam au- 
étoritarem ha 
ber, lic Re 













¡Vien quiere reptar a otro 
deue lo fazer delta manera, 
catando primeramente fia- 
quellarazon porque quiere 
reptar es atal en q cayatrayció oaleuc. 
Eotrofidenelercierto, fiaquel contra 
quien quiere fazer el ricpto,esé culpas: 
edefpues q fucrecierto,e fabidor deftas 
doscolas dcuclo primeraméte moftrar 
al rey en fu poridad? diziendolca(si: 
for tal cauallero fizo tal yerro, e perte- 
neíce amideloacaloñar,cpido yos por 
merced g meotorguedes quelo pueda 
teptar porende : ecftonce cl rey dencle 
caltigar,quecatefi escofagpueda leuar 
adelante, e maguerle refponda que tal 
es,dcuc le aconfejar que fe auenga con 
cl:c fi emienda le quilicro fazer de otra 
a guia finricpto,deucel mandar quelore 
oquíqui — Ícibas, dandoleplazo, paracllo de tres 
Xibetdelelpera dias Ecnclte plazo, le pueden auenir 
tus, alium ad o a eS 
pugnam fine incaloñaninguna, cfinonfe aucnicró 
caula prouoca — detercerdiacn adelante, dcuclfozer cm 
nc depuss  Plazar, para delante del rey ; ceftonce 
rencad.col. 4, deuc loreptar porcorte publicamente, 
verficfedia — oftando y deláte,dozccauallerosalome 
quid. Sequód Ea E 
fufficerer ve nos, diziendoaísi.Señorfulan cauallero 
hemiens fama, — quecftaaquiantevos,fzo tal traycion, 
etiam (inealio 5 
¿ndicio , vide. Otal aleuc,c deue le dezir qual fue, e co- 
molofizo, cdigo queestraydor pore- 
llo, o alcuofo:e fi gelo quiliere prouar 
por teftigos, o por cartas,o por pelqui- 
fa,deuc lo luego fazer, edezir. Efige- 
lo quificre provar porlid, cftonce diga 
leque el pornay las manos, € quegelo 
fara dezir, o quelo matara,o lefara falir 
del campo por vencido: e cl reptado 
deuclcluego refponder,cada que el di- 
xofle traydor,o aleuofo , que miente 
E cla relpuefta deve fazer , porque le 
dize el peor denuelto que puede fer, 
































uid ex con- 
folvione.depa 
ce iuramento 
firmanda.vbi 








fuma fifiiciar 
ad torturama 
Setic pozelt di 
ci,quod ctiam 
Suflidt ad du 
cllum. 
2b ¿dre em fo 
poridad. Adde 
La.titulo. 9 li 
In noma hro.q.ordinamenstega. 
rec.elt.l, e UQ uelareftiba.Nó intelligas quód precifé Rex jubear, quod recipiar 
exmécam quam reus obralerir,fed quod Rex monear.vt recipiat emá 
damquz fibifuericoblara, Sc quód cóneniar cum adueríario fo, hoc 
paterex his que Mlacion fequuntur. Ef non feauinieren. 
4d AT resdias. Vel nonem,vcinferins (bijciciNalex ibi.E fi porauentu- 
ra.Bcadde.l.2.tit.9.ib. 3«ordina.reg.que diflinguican reptatus lt in 
-. curia Regis,vel extras ve primo cali ante noueim dies non faciar te 
prum.Secundocalu habestreptacus terminu táginta nouem dirá 
ad veniendum, Ecinfiyperalios nouern dies ad componendum cum 
Teptante. 
5 UQuemiente.Adde.l.que omnia,verficulled ñaduciarios, (de pro 


ecicu.l, 
bro.8. 

















Tu ment 





antisquóde 
iq liuin honorem dutndere, y 

dis, pacronumsprimo relpondIdedona.l penalkdefarás. 

cos Mu 
1efpon, 
andati. 8 
vota ¡llama Le 
¿qua permic 
« , quodtale 
verbúTumen 
iris. polirdif 















etalricptocomocftedeucferfecho por 
corte,eantec! Rey tresdias,en alla ma 
neraque defufo diximos:e en eftos tres 
dias,3ue le acordar elreptado para elco 
gervna delas tres maneras, que defufo 
diximos qual mas quiñicre, porquefeli  densdicere co 
breel pleyto, o porque el Rey lo máde o La 
pelquerir,ogelo prucucel repradorpor aci 
telligos,o que le defiéda cl reptado por 
lid,cpor qualquier deftas tres mancras 
quecl elcoja,fe deuelibrar el pleyto. Ca 
el rey nin fucorte nó hade mádarlidiar 
porricpto,fucrasende , fi el reptadofe 
pagare de lidiar. Efi por auétura cl pley 








Je pagare de li 
diar.Notabe= 
ne quód pupa 
a non ella 
electioneado 





elle fecidum 
leges Lombar 





H das. depace 
to fuelfeacal que ouiclle menclter ma- hada, ke es 
yorplazo detercerdia,puedeloalongar a 

quís hos 





el Rey faftanucue dias, e que cuentéen 
elloslos tres dias fobredichos . Otrofi 
dezimos,c mádamos, que defpues que 
alguno reptaflc otro, q elten entreguaz 
tambiéellos como fuspariétes, equele 3 
guarden vnosa otros entodas guifas fi a 
nóenel ricpto,een lo quelepertencícc.  na.rega. q 
Eliacaciciere q clreptado muera, ante o 
quecltosplazosfecumplan, finca fu fa h iu jamelibre. 
malibreb,equitadelatraycion,cdelale Adés Led 
ue dequeloreptauan cnonempelcca  blidadidenal 
elpnina fu linaje, pues defimintioal q :cadparcum 
lo repto,e eftana aparejado para defen- E z 
derfc.Otrofidezimos,quequando elre 1 si ele; 
ptadofeccharcalo queel Rey manda, e 
nóalidíi el reptador'quifiere provar lo 
quedixo conteltigos,oporcartas,pon 
galeelrey plazo aqueprucue.Efilpro- 
varecon fijos dalgo , ocon carta derc- 
chayvalalaprucua.Elinólo pudicrepro 
uarcon fijos dalgol,o có carta derecha, 
nonvala. 


in verbo 




















Jibr.4.ordiw: 
xega,nonfub- 
ditiflud ver- 





víqui 
Ectolkim dich 
que el Rey G 
Jo máde faber 
por pefquiía. 
K 0 Confijos dal 
go. Nota ca 
Sum, inquote 
Reesnongenes 
rofí non ad= 
mictunturin cafu(cilicer rep fadti internobiles, regulariter cor.tras 
juia aw plebei,quie nobiles admittuncor,licétmañorís audloricatis 
Nesta juam plebej:vein cap.dudumuel.1.Gkibinotar Abb, ia 
quarto notabili:deelcétio.capcinnoltra.deteflib. €: vedixi fupra da 
gl—proxima, Uta verba bic vltimó polita, non habentur in diéta lege 
Ordinamentorum,prot hichabentur, 


Ley V «Quien puede responder alriepto maguer 
elreprado non Venga al plazo. 











Ulex. Pa 
aoReptato infra terminumad re/pondendum prafixum non compa 
rente, denuo reptetur, Stpotelt une pro eo relpondere dominus, 
auevallalus, vel confanguineus víque ad quarcum gradum , vel «e 
micustali amicivia hic declarara, quo £i%o , tenerar eun ad judi. 


In ova 
rec. eft.l, 


4.Úto.lo 
Libro.S. 





Tn.La.titulos > 


Etd.l.4. 
situ. Sali. 
8. reco 














:iz,dal 





pro cónicto, li 
tamen polea 
venericiuftam 
allegansabf 
ti exculatio» 


nemaudietura 
hed. 





La LA los plazosa 





Vi.fupri.cod.. 








rega 
b O fje, Sicue 
empater pole 
ferle defende» 
reficpote(té: 
filiam , quía 
lios ell pacs 


vifcerú pa 
Se matris , Se 
comune bo. 
mum con 

rorú.lilli quie 
dem. quod 
meras cauía 
gelumfic.8i 
<o faluacurpa 
1er, Spaterul 
nomínis diu- 
turnitas con= 
feraarural 
ori 























$ 
ff.deverbo, 
gh. Scintel 
ge fue le 
suum, (juenó, 
ga natura con 
amuanis ella Fe 
deaccull. hos 
acculare. $. 
mega poteitcó 
Mitutio naca- 
1á hmmutare, 
nequnaturales 
Mimulosc 












KE de excufate 
tuto , áccuras 
10,Bal.io re 
col, 
Covadevi.vbi 
8 defitio pro 
pulfane 











«infratermiaumprafizom quí crió 
1 venerit danter el alij nove infisper 
-4r reus pro conui 








Titulo.O1.Delos rieptos. 


ta diesmonexcedar 
n 








in quibus h 
iéto , Ge pro co telpondens pro ini 
atria : 2% Gnulluspro eo relponder 





SXexpellitur á 





ofiicio dicios diss:quibuselapfis, dabivur,fi non venerit, 


SON vinicnido el reptadoa 
EN refponder alrieptoalospla 
|zos*,g fucifen pueltos,pue 
E de el reptar deláte:el Rey al 
quelo fizo emplazar, tambiencomofí 
el otrocftouicffe prefente. Perofi fea- 
caccielleay padreo fijo» o hermano, o 
pariente cercano, o alguno que feafe- 
ñor,o vaflallo del reptado,oalguno q 
fea amigo, O compadre,o compañero 
conquien ouiefe ydo en romería o en 
otro camino grandesen que ouiclféco. 
mido,caluergado de fovnozotal ami- 
gos ouiclfecalfado, acl mífmo a fufi- 
jo,oa fu fija, ole ouicle fecho canalle- 
ro,0 heredero,o que lefizicracobrar he 
redad que onicfle perdida:o queleovicl 
fedeluiado aquel fuamigo de muertco 
de defontra,o de grá daño: o le ouiclle 
facado decaptivo,o le ouiclfe dado de 
lo fuyo,para tirarlo de pobreza cn tiem 
poqlera mucho.menclter, o otro ami- 
go,queoniclle pucíto ciertaamiftad có 
fu amigofeñalando al gúnome cierto: 
porque fe llamaffen cl vno al otro, q di 
zé nome decorte.Cadavno deltos bien 
podriarefponderporel reptado fi qui 
ficre delimentiral que lo ricpta. Ecfto 
puede fazer por razon del debdo,o de 
la amiftad queha con el. Pero defpues 
que lo ouicredefimentido, tenudo es de 
aduziral reptadoantecl rey, para defen. 
der fe del malque dizendel,cpara cum 
plirderecho.Epara efto deue ancr plazo 
aquelodeua aduzir,fegund cl Reyen- 
tiendequeferia guifado,de maneraque 
alomenos fea de treynta dias, e fialos 


















niuriam patris. 


y € Uconinogrando.Habeshicnotabiliter de focioidineris quis dicatarin 
ifta materia, vi poÑirá (ocio defendi, 8 de illo tocio iinerishabetur 
perglo.io.Litemapud Labeonem.Stenctar,F-deiniur.SibiperAn= 
gainverbocomitem. 


cus,Éccs 
amicit 









lo, 


4 d úralamigo.Notalic quisScex quibusatibusiudicerurmagnas ami 

fercad multa, fue cum reculantur indices ratione mane: 
:fiucin multisalijsterminis vbiiQud occoriár, de fingularis 
asmicus venicappellationefucrú,vtvoluit-g. ina. 
ib.ardiorit amen Bald.in:l.1.co 





OS 


ve. quid de Gngulariam 





co.C.quiaceula.non pof.hoc.l, ie Sgl.illamlocuram fail 


feabuñiué,non propric.vid.Guifie 


:Rainuntius.de teflas 





fou81col.1. Bass y fridta amiciciaconiundii,aquiparentur confan 
guincis,vid.perBalLin,l.vevim.col...ad finem.verfic.quintó quari> 





tur. fF.d: 


einflicia Scinre. 
5 € Si Por enembgo.Quid opereturquem darí per fententiam alter pro 
mico¿vid.que dixión.la7.cit.o.partt.a.fodan peccet a 








rediensil- 


Jun qui bi dacur áiudice proinimicosBald.q Gcin.lvevim.coo.f 







de juli gcjurdicensq 
didam.v 





dic 





'moueturprivato odio,non adpablic 











enperlo: .ad Specula.itadecóNúo 
wutio.in addicione finadincipicrubrica : ex cuiusdiciisvideror, quod 
cumfaciant, veminillvi legis(en iudicis nonpeccentyvide ct 


Abbwin capfina.column.4.de cófuetud.quod nota ad mater 


treyntadias nó lo aduxcffe,puede claló 
garcl plazo nueue dias , caun tres dias 
mas fi menefter fuere queleá por todos 
quaréta edosdias.Efiacftos plazos nó 
loaduxere,puedelo el Rey darporene- 
migoca ag! qldefmentio,e echarlo dela 
ticrra:edendeen adcláte, puede darpor 
fechoralreptado, porquefuercbelde, 
non quifo venirarelponder,e a defen= 
derfeal plazo, que lefuc puefto.Efi por 
auétura acac[ciolle,q ningunonó ouicl 
fequienrelponder.min delmétir por el 
emplazado quenó vino al plazo quede 
pulicron,para oyrel riepto , cltonce el 
Rey delu oficio, deue le otorgar cftos 
plazosde quarentacdosdias:y atéderlo 
fafta quefeá palfadosfivernaa defender 
fe,c finonvinicre,nin embiarca clcolar 
fe,dendcenadelantepucden lo dar por 
fechor.Pcro fi defpuesdeftovinicre,ede 
moftrarccfcufa derecha, porquenon pu 
do venir:mandamos que vala,cfe defié 
da,ipodierc. 





SL). V I.Porque razon fe puede efcnfar el repra 
do quenonre/pondayo non idie. 


Lcuofo, o traydor llama ct 
reptador al reptado, quádo 
ylo ricpta:cacacfccalas vega 

A das,q non esatal.E porende 
fi cl reptado entendiere gl fecho deque 
lo ricptanó esatal, que caya en trayció 
ninalcuc,maguer queloayafecho dezi 
mos, que delpues,que ouiere defiméti- 
do6a aquel que lovicpta, que puedede 
mandar derecho de aquel mal, quele 












inordinamen, 
Tanri-Aduer- y 1odí 
tetamen quis [xorga 
veille qui dar 

tur y inímico 

polsit occidi 

ab cis quibus 
datur pro ini- 

mico ,vidernr 

requiri, q Mc 

cafus, in quo 
¿iurecalisqui 

datar pro ini= 

mico , debear 

pati poenam 

mortis, e qp 
cóncurtant ca 

que haben» 
curindiéta 

76: ynde'du- Erjn.d.Lo 
túvidetita Y ,nouzre. 
do cala hue cop 
ius Jegis le 
qui refpondie 
pro reptato, 
dicensteptans 
tem? mentiri, 






dis vndeforté 
elidicendam, 
q talis datio 
ro inimico, 
okim opereta 
quéd ex hoc 
tollacorilla ar 
ciqua fidantia 
inter genero» 
fosyde qua lo 
Sula Ín no 
Exfcopliperca IScselt 
ciawmtileá res Ip 0esdclb 
ptante,mon dá Dro.8. 
citur ex hoc 
percuriés,pi 
ditor, vel ale= 
vols, (uflines 
bit ramen y 0€ 
mam alíasáiu. 
re flatutam.SÉ 
enim ifla lex 
veller , quod 
Ipuad ex hoc 
polez percutá 





e 











veloccidi»nó habebatnecefTe hoccómittereinimico cius,ipíalex po 


teracpocnam (latuere,Scindexin prelenteminferre. 
lexiuberquem dari 

potellaiudicepuvirí, 
cieminillrosiutli 
Andravbifisprascogita. 











Ciex.yI. 


wando veró 


inimico ,ell quiadelinquéseltableos,S nd 
ideo confanguineosoccifipvelipíaso fafum far 
x,vtpatetexdiéta,76. Sex hisquecradicloan. 


mn cafvón quo non fit prodicio velaleuofia Sirepransproditorem, vel 
alevofim dicicenn,quinon e prodicorvelafebolos,teo relponden 


tequod mel 





¡curamander Rex,quódreparoriocer 


dabirurpro iniemico reptancis,idem de eo quiteptar,cuin non po! 


hoedicit. 


'quod dixir:Se 





E A Defpues que euiere defimentido.Videbatar córrarió cumex negatione 
¿fla videserneliceo, conteflai,yndepollea non polTetredireadexce- 
prionendilacoriam.fap nó porprocedi perreprú,quuia nó e cafusin 

E da ¡récontelllusie 
Di 


coria ani li 





quo cadarprodiciovelaleuolia,Cú oés di 
ON Partida. 











propenzaz.Lfi.C.deexcep.cAntermonaflai 
Ma exerpuiomes 1 


sditernon pel 
nextem q 











dí poreftoppon dilarori¿,fed 
(olidneri vil ante alenolia, vel pr ditio- 
<ctrreus adrefpondendi aduer(ario per ver 











bum meotiris.quía aliter nó parcitfo pudes veni rcorical. qenimi 


rúfipermitcaÉ 
poll refpólio- 
nemad tale 
exceptione re 
dite , 8% facie 
hxcl.ad decla 





ni difponaú 
gpreuscórelte 
turlictinfa.g 
dies, Ec pro- 
ponar omnes 
exceptidos ía 
fimul, pmibi- 
lominuspote- 
xicpollea pete, 
re pronátis: 
tor luper exce 
tone, quzim 
pedic licis in- 

self. de q» 

busin ca .1.de 








3opartia 
32 Use defiiza. 
uid li nolic 
rec 
1.8,j.co.vbi8c 
visetiamibi,g- 
bus verbis vá 
debear cui fe 









proximai.gle 

lppare(pos 
enemigo.) 

4.0 U Pederdelo fa 
<sr.Vid.fipran 





moni teptan 
te, nou porelt 
Opponere re? 
quod aliuselt, 
propinquior 

cólanguinens, 
fed li propin- 
quiorvelie re. 








dixo.Erlrey entendiendo quecl fecho 
esatal quenonay traycion, nin aleue 
non deue yr mas delante porel pleyto, 
masmandaralotroquelo repto quefe 
de(digas,puesquedixo loque non po- 
dianin deuia dezir,y de masdcuefincar 
porfu enemigob: cfto mifimo deuefer 
guatdado,quádo alguno reptarcaotro 
non auiendo poder delo fazer. 

Ley. V 21. Porque razones non fe puede efenfar 
elveptado, quemon refponda alricpro:maguer 
non leriepte, elpecieao caia 

7] Os hermanos del muerto, 

ESA ocada yno de los otros 

la parientes, pueden reptar 

E) porlamucrte defu parien 

tc, cel reptado non puede defechar al 

reptador,porrazon que y aya otro pa- 
riétc mas propincod.Pero fi cl fijo, o el 
mas propinco pariente del muerto qui 

Sere reptar:cftoncedcue [cr recebido an 

tequeotroninguno. Efielreptado fe 

dee dequiese de [deu lore 
ptaré por lid,o por teltigos,o porpelg- 
fa,c cl reptador fuerevécido: nó lo pue 
deotroninguno dende en adelante re- 
ptarsporaquellarazon,maguer fea mas 
propinquoel que de(pues lo quificrere 
prar.Masfi el reptado fe defendrerc fin 

lid,o fín prucua o fin pefquila, afsico- 

mo defechádo la plona dl reptador,por 

que nó ouicffe derecho delo reptar:cltó 
ccnonfe podria cfcufardel riepto que 
otro pariente mas propinco le fiziclle, 






4Lez.V 111. Comoel reptador, eel veprado denen 
[eguirelplezeo.fafia que fea acabado: que pe 









Que PTIL, 
+mReptacor deber cámprofequi vid ad fi 

licsciacóponár (eu wrátigant ex pellipút rep 
renonpotuit,aur dellitic,debetle dediere cu rare ge 
anéiio Éuir,necporcltpellea reptareynec alijin duello 





mm reta 











fedcueaucnir Felreptador con el repta- 
dofin mandado del Rey, e filo fizicre, 
puedelo elrcy echar dela tierra poren- 
de.E fiporauentura clreptador non pu 
diereprovarel pleyto , o fe dexafle de- 
fpuesque ouicfle reptado del.no loque * 
riendo leuar adelante , deucfe deldezir 
delanteelRey,eporcorte,diziendo que 
mintio $,cn el mal q dixo alreptado. E 
fi fedefdixere,dédeen adelante, nópue 
dereptar,nin fer par de otroenlid, nin 
en honrra.E fi desdezirnó fequifiere de 
ucloclreyechardelaticrra, edarlo por 
encinigo,22q1Grepto.Elto por cl atre- 
uimiento q fizo de dezit malanteel,del 
ome á¿ erafu natural nonauiendo fecho 


porque.Ello mimo deucfer guardado ¿ q 


quádo elr :ptador non quificre provar 
porteftigos,o porcartas,lo q dize, linó 
porpelquiladel Rey, oporlid. Caficl 
reptado non quifiere la pefquifa, nin la 
lid deue lodarporquito del ricpto,por $ 
quenonestenudo de meterfu verdad a 
pefquifa,nia a lid”.Otrofidezimos, q fi 
elreptado fuerevencido del pleyto,por 
quo reptaron,cdadoporaleuofo:que 

leucler echado dela tierra por fiempre 
eperderla meytad'de todoquanto que 
ouiere,c ler del rey.Masnon deue ome 
quefca fidalgo morir por razó de alcue. 
Fueras,f el fecho fuefle támalo Gtodo 
omeglofzicffe ouicfle de morirpore- 
llo.Masfi el reptado fuere vencido,eda- 
dopor traydor*,deue morir porende,e 
perder todos losbienesqueha: e ferdel 
Reyalsi como defulo diximos, en clti y, 
tulo delastrayciones!, 








s:náliGnerezis 


aror á patria,lec 6 pba- 


curia dicós, qu 
feu hororibus 
adaquibidl 
mollecfe dedi- 
cere,expellifd 
par i 
turpro doin 
coreptati 

reus ell y 
exaleuolia,p= 
petuó exula= 
bit,£c mediera 
tembonorum 
perdit Regiap 
Plicandá, quia 
generolas pro 
aleuofianó oc 
diditurmió fic 
valis calus ob 
qué, quilibee 
cómittenserar 
occicendas, li 
auté de prodi. 

















miú intra tie 
duum, dequo 

in. 4. (uprá 
codema 
acimis.Nota 2 
perque verba 

deber quis fe 
dedicere.dcad 
delasaitnas. 
a.partit.vbivi 
dequedixian 
fufiiciar Ñ die 
xerit,q n5 be 
nedixit, quía 
reptar? ellbo- 

mus de fidelis, 

80 forte non, 
videtur. reces 
dendum á for 

ma verborum 
hujus.L.cui8c 
confonat.1.2s 
ticu.gib.8,or la nova 
dinament, re- Tecelbla 
gas tirao 
GApefquifanó3 














plate pprzrfer= dan h alidabddela 
tureScreptan- mamerefecclrsptador, fi mon pronarelo que ; 7 fapra codema 
revitonópór —  dixo:tro fiel reptado file prouarenslmalyde — Ylc9:IX.Comoclrey deuc dar jugxiocontracl 
alas propi. loquelerepcas veptado quido n8 Vieneal plazo le fuepucfio. 3 ústorad.Hac 4 
quior DL $) Ardcucelrey juyzio contra pana dim 
ro o 2 Eguirdeuen el pleyto tam el reptado, finon vinicre al alics 
des fuit ablo- Rbien cl reptador como el re plazo quelfuerepueftoene-  indiétadtvna. 
ad ¡eYptado, fafta q fea acabado 2 la manera, uziédolo reptar yoficul, todo 
reptator non NE E E e hombre. que 
poreratrepra- == Ipor fuyzio decorte, enon — otravez,antefiporcorte , diziendo cl fizicremuente 
rel fegura.iculabe 

1 d alprapinco Habeshicexpreffum, acculationt cótan Lb.8.in ordinamen.regas - Sn 

le Gor rraydor Propriciaimpro.vefupraca particion dadobino.  Tecctado 










illaca confanguineo non excludisexeo q fitali 

que habenturin.Lfcui. Sii Edeaccnla. 

Uk <ptar, Forte proceder etiam fipropinquior(uperueniés dicarleigno 

rail primirepumnoiccrinaccuicionealicerdicaacaci La. apra 

tit.quiaifta.l.non diflimguir,ée quia videtur diverfaratio,quae in ac 

enfatione,fitamenfuperueniens docerct dealiquacollufioncyadmitte 
seturvtin.d laz Sind. cui. 5 ij em.fEdeaccala, 
. 


1 Genel sisulo de las traycionésino.2o 





Y 
lib. 
Ulex fnalis, 
amSireusnon comparcat coram Regeterminisclapfisalignatis per Re 
gem,condemnetcúfenten tialiterde prodirione,aut alenolia, prout 
“uitreptatus (eruata huius legis forma.ltada 












dim, quando 
alios.vtina. 
in ficitua 
Par 








30 Gatuerte. Q 


amTitulas a 


14 


ell calus 304 
pati deber gs 
poenam mote 
tis.vefapranl. 
proxima. 





Delidiatios 
fesduell 





Cu fumma, 
EAntiguamen 
se.Adde.L.8, 





probar ¡fam 
cófuecudinem 
eft enim ¡pda 
tio per piigná 
¿iure incerdi 
¿tas veibilas 





Bald. 

adfnem.C.d 
probatio. Sevi 
dejnida ma- 
teria quádam 
difputationé 

Angelincipit. 
Duogallici.£e 
elegansconlil. 
Lauré. Calca. 
incip. quiden 
mobilis el le- 
cundus in or 
dine, vbinidi- 
tur defendere 
iftam confue- 
vudineminter 
sis non fubic» 
dlisecclefie,8e 
quéd fervari 
deber in foro 
contentiofo ci 
viliwbidecon 
fcientianon as 
gitur, dicens, 
«uódhos por 
miccicur_duel 
lum ad fine 
direétum , ve 
Deus enter 





tursneggad fo 
mem direótam 





tac , Lew 
homicidium, 
ctm abía 

lis malehici p. 
perrationepol 











fittinisduello imponi,vt patto,rennti 
tione,depolicion 
oi pernil 
cedat.fed quicquidiple.dicar cgo arbirrorjtalem 

inem reprobam iniquam,prour etiam calemadlesiedid] 


alicui 
foueeli 





por alenefo Prim cum tangicRegem prodicio 


Titulo. Delas lides. 


.corriperecnim deberiu 
di, non cum odio perles 


fcun- 





quelo fizo emplazar , larazon porque 
loriepta,cel yerro quefizo,edemo(trá> 
dolosplazos que le fueron pueltos , e 
comonon vino aellos, econtandoto- 
doclfecho como pallo: edefque lo o- 
uicrecótado,deuepedir por merced al 
Rey,quefagaay aquello que entendiere 
quedeue fazer de derecho.E el Rey quí 
doouiere de darla fentencia, dene fazer 
demucftra que le pela, re deziraflipor 
corte:ya fabedescomo fulano canal lero 
fucemplazado que vinic/Te a oyr el ric- 
pto,couo plazosa q podicra venirade 
fenderfe,(1 quilicra,fegád quelos deuia 
auerdederecho,e tá grande fuela fuma 
laventura, quenonouo verguenca de 
Dios,nin denos,nin recelo defonrrade 
fimifmo,nin de fu linafenin de lu ticre 
ra,nin fe vino adefendernin fe embioa 
elcular detan gá mal como elle,que oy 
ftes deque loreptaró . E comoquicrg 
nos pele decoragonenaucr adartal fon 
tencia cótra ome que fuefle natural de 
nueltra ticrra.Pero por cl lugar q tene- 
mos paracúplirlo follicia:eporque los 
omesferecclen de frzer tan grand yer- 
ro,c mal comocfic:Damoslo por tray- 
doro poraleuofob, e mádamos que do 
quier que fea fallado de aquí adelante, 
quel den muerte“de traydor,o dealeuo 
fo,fegund que merelcc por tal yerro,co 
mo cltequefizo. 





























$é Título. INT. Delasli- 


des. 


Id cs vna manera de 
prucua:que vÍaron a fa 


omcs. Quando fe quie 
2283) re defender por armas, 
demal fobre quelossicptan, Onde pu- 
es, queenel titulo ante defte,fablamos 
delosrictos. Queremos dezir en elte 
detaleslides,como eftas. E demoltra- 
remos, quecofa es lid.Eporquerazon 
facfallada. Eaquetiencpro. Equan- 





one, fiaga armoram perdí. 
onfebsione,£ plusibus alja modis , fed ad finem 
¡var fciiceryccimore duelli,qui malam caufaim 











cea, 





zer antiguamentedlos , 





21 


a ducllo.verficul, quando fíe 
posarida 





nfumma.decieripugna 
A yulreriam >. loma 
Ulexo 

29Duellum exriepto proueniens,ell (peci 
lamescfaicintergenerolosintroduétum ide 









más per duorá 
husfibi ef 






armis qui 
culoinquiitio 
pissauctallorá 
rcílican (a 
cere.kremquía 


tas mancras londella. E quien la puede 
fazcr.E fobrequalesrazócs puede fer fe 
cha.E por cuyo mandado. enquelu- 
gar.E enquepena cacel que fuere ven= — duelli formidi 
cido.E que colas podria fazer cl repta- : So 

: E eficijs genero 
doenlalid,porquefea quito. Egdeue  $.Erzduples 
fer fecho,delasarmas, edeloscanallos, — dacilum, vaú 
quefincanen clcampo, defpues que há 








inter genero 
fos, equitádo: 








lidiado. a ple 
Y jos , fecun= 
Le). 1. Que cofa eslidye porque razon fue llama dualaiddo 
dec agtieneproye quáras maneras fon della. foramstitad 
Ancradeprucua“esfegúd pedi 

lí 





N/ coftúbre de Efpaña, la lid 
E que más ¿erel Rey, por 
dé Y) razo delricpto quecsfecho 
antecl,auiniendofe amas las partes ali- 
diar.Cadeotra guifacl Rey non laman 
dariafazer.Elarazon porquefue fallada 


e Uatenera det 
prieña. Adde 
did..8.adfin. 
dtu.t4 «part, 

£ Grorarmas.Di 2 
citeriam Bal. 
depace tenen 
da.in prin in 


















lalidesefta: que tuuicron los fijos dal- verbo perducl 
le Ef emciorles Jefe Jam, pputane 
godeEfpaña, quemejor les cradefen- * milicos Seno. 


derfuderecho,c£u lealtad, porarmasf ne q Deus 
eli e! ; da ic auxiliator 
quemeterloapcligro depelquila,o de nor: re 
falfostefligos.Eticncpro lalid,porque - fetibidsilo, 
losfijosdalgo, temiendo fe de los peli- ne 
gros,e delas afrentas, queacacicenene Deum habcro 
larecelanfe alas vegadas de £ager colas, Aa 
e súvel malorí 
porqueayanalidiar.E fondosmancras y. epepie/idds y 
delid,queacoftumbranafizer cn manc ? del. 
radeprucua. Lavnaes, la que fzen los 
fidalgosentreli lidiando de cauallos. E 
la otra,la q fuclen fazer de pic elos omes 
delas villas,c delasaldcas,fegundelfue 
roantiguo de quefuclen víar, 





E 






inquo 
Gite 
sivicptao ju 
terplebeios. 





Utes.1T, 
amDebent puge 
nare ducllan» 
tesin die á Ree 
ge prebixo in 
campoad hoc 
nato cars 

amis, cum quis 
bus Res man 
dauerit, velfi- 
delesab co de 
putari quí liz 


Ze). 11. Quien puede lidiarye fobre quales razo 
esse por cuyo mandado,e en que lugar, e en 


quemaneras 





Idiar pueden el reptador 
cel reptado quando fe a- 
y vinieren cn lalid.E hanali 
¿ diar fobre aquellas razo- « 





n¿nacori 





1 =3 poz 

nes,que fue fecho cl ricpto, fegund que O 
diximos cn cl titulo delosricpros . E e- nes ques noñ 
efto deuen fazer por mandado del rey; - Pit abluz Re 








gis, veltid 
mádato 


eenaquíl tiempo quedes fuere (eñóla- 
doparacllo . E deuc les el sey dar pla- 


tiantureis(olem, 8 inflruanequaliterle habeantin pugpa, far, 
¿jam arma querex mandagteneánpluraauepanciora, Svk 
leliúidecelfim,quiliberpóvin gue S armis con 
“cápútideles,8 excorpropewevideit Baudiát pu nó, Eecorú ditta de 
* facta,Sreptatordeberignaderercim»litamen dos di , potelt 
d » JE Dartida.vijo 












Setenaparcida. 


zeuseuminvadere,fivuleh.d. 

a UConquearmas Habesliicap Rex deberafijgnarcarma quibus puge 
netur in duello:quod nota, quía Bald. depacetenen.inprin.col. 
ens «quandam confuetndincm Federidicit q dgfendents deber efe 
elcótio,qualiter wnelius (e defendere valcar abaio impetias,Sconío= 
natin ratione 
fui.l.petende, a ; Sd 
(Co de tempo. zo,elcñalarles diaque lidien, e mandar 
inintez.ibie- Jes có quearmastle combatan, edarles 


jamreferr, ds 
Ehobensdas — ficlesquelesfeñalen el campo:c lo amo 


culo oprass foné,e gelo demueftren, porgentiédi e 
cat ad duellá de eS 

habamuaa. LEpaD ciertamente, porque lugares fon 
timvnumoca  losmojonesdel campo deque non há 
lum,g deber afalivD finonpor mandado del rey, o 


rou0cand Y= Pp , 1 
catas clas delos fieles. E delpues q clto ouicre fc- 


di:Sidem fi cho hanlosdemeteren el medio del cá 
militerin digi , A 
ts, Cin mea. Posepartirles clfol,edcuen les dezir an 


bris alúss: £  tequefecombatá corno han de fazer, € 
o verlitienen aquellas armas que el Rey 
xtaproborívi  mando,o masomenos. E falta quelos 
o fieles lepartidentre ellos, cada vno pue 
tionem, $car- demejoraren el cauallo,c enlas armas, e 
ma debent el defquecllos tuuicren loscanallos ¿clas 

l armas que menclterouicré, denélos fic 
C.depoftuiá. - lesfalirdelcápo ceftar y cerca para ver, 


sb apa eoyrloquefizicren,edixcren.Ecltonce 


Quer Bald. deucclrepradorcometer primeramen» 
incasinprio. tea reptado peroficlreptador nólo co 
col.4.de pace , 

tenen.an polt.— Metielle, puedeel reptado cometer a el 
quáfuncin <á— ( quilieres. 

Popol, pol. 

d comma 
micófenfi poe 
niterezrefpon 
der,qpnon ai 
fiablolutio <ó 
sedarurá fipe 
sore : ex 
conmenerunt 
interfe pugna 
re,neceffc el 
gr publica: 





























4] Le3.111.Comoel que riepta non puede dar par 
por fipara lidiar ficlveprado non quifierea 


Mepoderofo faziendo a al 
gunootro de menos guila 
[Nicola en que cayatrayció, o 
ES ¿lcuc,puede loreptar poré 
ñ E cl pode 
rolo,fiquifiere combatirle,puedelo fa. 
qui nocétem. zero darle fupard-Mas el quericpta,nó 
iopind-Ede  ouededarparenfulagaral reptadofiel 
intur.Éxcieqd a 

habetar fupra  Teptado non quificre: c quando par fue 
WteLeibi(y rea dar, deue fer partambicn en linaje 


en cíte plazo a 
fepueden sue cOmO enbondad,cen feñorio,c en fuer 









E 





tilitaiseftpec — deaquelquerecibio cl tuerto. 
caranocEcium 








nin. ga.Ca nones cn y gualdad*yn ome vali 


Cc asiquifierNó 
enim tenetur 
fed eritlibcrfi 
reptacora¿gredicnmnoluerit.vtinfra 0.1.4. 

Cie IL. 

awSireptatus effpotentiorreptatore,poteft (e Aduello perfonaliter exc 
culare,dando aliumin loco fui rqualem in genere, dominatione,bo+ 
nitatescviribusipfireptatori,aut melioreim, dui tamen non fit fore. 
tior,reptatortamennó potettalium fwilocojnnito reo dare.Ecfiplu= 
resquisteprar,cam omnibuspugnare debetimul , aut Dagularicor, 
proutelegerio(iaucemmuleifiptoniusteptatores, cigane Ynum cd. 
'quoreptams duellicertamenintret.bad. 

4 A Modurlefupar.Adde.S.S rufticus.8cibi,gl.depace tenen. ScaddeBal. 

co.drihprinán col.fitefergtem cóltieutionéErederici pille quiteri 
gitfexaze(imuinannúvelquie(t minor. s.anís,perle pugnare non. 
tencaniredindefenkonemvipo/Terponerecampiones de deiusa 


3 entecombatir fe con otro de pequeña 


























mento quod deberpreflarciflecampio,quiparhicdicitur $ de per 
nafaili campionis,tongit Bal ibidem viibipereua Se in cali in quo 
prouocatus dercamplwnemprofe,ipledeber (fare detentus in carces 
ribus,Stlpectarefitrum cuer tam ducilisquia videwarte (ubijcere ál 
Jiprelamprioni,ex victoria ducllirelulant. 











€ Eniesenegual y 

a dad. Notade 
fuerga.Eficlqueha de dar par, diere o > srqualicate í 
mequevale masporlinafe, oporlas o- duelo fera 
trascofas,en tal que non fea masvalicn figs. idefea: 
tezc alsi fe quifiere fazer par delotro, nó dofue, contr 
lo puededefechar.Otrofi dezimos, que 
fivn ome reptarejadoso mas por algú feu.parer.ins, 
fech l d of d nun eltcófue- 
fecho,que losreptados nó fon tenudos ¿443 8 dera 
dereccbirparfinonquilieren. Mascl re. pi 
pradorcatelo que faze,quea quátosre- e 
1 -venditor, 
ptareatantosaura de combatir,oacada — desudi.comiú 
vno dellosfqual masquificre:lilosrepta rada 
S o ÓN sb .rcis. 
dosquificremlidiar, e nó quificren rece Sn S 
bir pars. E fimuchos ouieren razon de £ a den 
a , ch Uorldcft,po- 
reptara vnofobrealgund fecho,elcojáh cd puenare 
entrefiyno dellosqueloriepte:e con a-  cumomnibus 
quelentreenderecho, enonconloso.  fmulivelcun 
quoliber corú 
tros. proncmagis 

Biplacuett. 




















, 5 
Le). 1111. En que pena cae el que fáledelcam-? Quiergo pso- 
Pase fuere vencideso queco/a podria fuxgrel  uSEnoien po 
vepcado enla lid ara ferquito E 
vehicadadde 
EE Alirnó dcuedel campo*el  capat.de milite 
Al ptador ll 4 vafall. quiar- 
ES) Teptal lor,nin el reptado fin mabelli depo 
¡mandado del Rey: o delos fuit:fibienim 


=> feles.E qualquier que con o 
tra cfto fiziere,faliédo endepor fu volú — uocau ed: 
E A cúaricies ofi 
tad,oporfuerga del otrocombatidorfe nde pap 
ra vencido. Perofi por maldad decaua  fecife dicacar 
lo,oporrienda quebrada,opor otrao  % hoc, quia 
e : Ens prouocat vo» 
calion manificita, fegund bien vifta de Jantariés nam 
losfieles contra luvolútad , enon por fi Pe 
fuergadel otro combatidor falicre algu ro ic 
no dellosdel cápo, fi luego que pudic- nepanz, vel 


re deple odecauallotornare al campo PEE" 









4 E infami, vela 
nonfera vencido porfalfalida.Efielre — hastoree por. 
prador fuere muertoen elcampo cl ré- Let profedip 


10h iedela (o dare parem 
prado inque porquito del riepto: Má- ye aqualitas 


. guerqelreptador none aya deldicho. e 

Eficlréptado murieré en clcampo: e end dea 
tds. 
h Esfejan. Added. fupra ticas. Ec..fiplures.fE.deaccufa. ; 
Giex. 111, 

»wExienscampumablqyregis autfidellom mandato eftconuitas, ¡ide 
faducrfarij virtute exiuerit,Si autem equi malitía vel habenz fractu 
xa,autalio forwito cau arbicrio fidelinm confiderando,fiflatimcám 
potuerit,reintranerit camputs cum equo ,vellineco,non erit con 
viétus,Ftaccufacore sortuo in campo, Sccitra dedicionem , reus re- 
manetabíolutus.Idem (iregs moritur,necfatetur commilillcid pro» 
pterquod fhitreptacus aut fi accufaror eum non inuaferit, remaner 
abfolurus,quiafufficicreo quod el? paratusfe defendere, Se fuyerui 
ensnón femanctinimicnscon(anguincoram mortui in campo,imó 
Rex compellercosad preflandum lecuritarem,Eeveciparcant.h 

3 €ovlcampo.Deilt vida(upraco.La.Semoriseltifum crcculurm paga 


e ed 

















cotoribusabiznare, 
22 moeralexofo.Quas 


Titulo.V Porque cofas valenlos hombres menos: 





Balde pacetenendiin princ.col.f. 
lo verohc confitererur,mon polTeroccidi 





pro» 


uocunte feu repcantesquia (ofi eiliabete intentum ex confelior 
ne:feuex convictione. argum.l. defi quecunquead legem Aqui! 


confeli 
11.C,co. 





perro. Huncdi 
citBal.depace 
tenensin prin. 
col.4.fimilem 
edil 
ritur du tormé 
dis , nondwm 
condemnatas 
éxi(li non mo 
riuncuc ferui 
poena, Xtetla 
márum funm 
nó rumipetur. 
€ Esegurar.No- 
tahocadíscu- 
vitates q quo- 
vidie peruncar 
diudicibas. 8c 
videguodno= 
tacBaldi 
thé.habi 
Jum.4.Coocái 
lus pro pa. de 
Guid fitalisti- 
mor propter 
quem peritle= 
curitatempres 
cetsicculpape 


B, 

























iuextas 








fdo damino 
fed. vule ad 
huc debearale 
fecurario vide 
3bil 

Jexan 

tem 
denuntiamus. 
Co de his quí 








ad eccle, cól 
Alex, Y, 


¿soSi prima, die 


non finifduel 
lú,exeit dere 
giswidaro pu 
gilescampum, 
de fideles poz 
párcosin vna 
domo «equali 
tagdisin om. 
wibus facturí 
fedfivn"plal 
quí ali” come 
dere velit, far 
vevolueric, $e 
án crallinú ad 
ciufde locicia 
pum 8clocú, 
écin co flaca 
equorí Se are 
morí quo fue 
sintedudii, res 




















fendar in Cam 
poznec Ñle vi 
¿2es poll ari 
dis 











I.decon 





un el vlerinsinquirendam, sis 
non feotorgareporalcuofo*e non o- 
torgare que fizo elfecho de quefue re- 
prado mucraporquito del yerro?. Ca 
razon es que fea quito quien defendié 
do fu verdad prende muerte. Otrofide 
zimos quees quito el reptadosfi el rep- 
tadornon lo quificre acometer, ca abó 
da le que elteaparejado en el campo, 
paradefender fuderecho. E aun dezi- 
mos, quequádoclreptador matareca 
el cápoalreptado,o el reptado al repta- 
dor,que cl biuo ná finqueenemigo de 
los parientes del muerto, por razon,de 
aquella muerte. EclRey deuc lo fazer 
perdonar, cfegurar“a los parientes del 
muerto,fi de algunosfe temicre. 


Ley V. Como los fieles pueden facar del campo 
Los lidiadores. 

Icl primerdiacl reptado o 
f el reptador non fuere ven- 
fi cido a la noche o ante fi a- 
a mosquificren, eclRey lo 
mandare, los ficlesfaquen los del cam= 
po:cmetan losamosen vna cala, e fagá 
les y gualdad en el comer, e en clbcuer, 
cen el yazcr ¿ecntodaslasotras colas 
gaifadas.Pero fiel yno quifiere mas co- 
mer,cbcucrqueel otroden gelo, ecl 
diaquelosouieren de tornar al campo 
tornenlosen aquel miímo lugar, cen 
aquella mifma guifa decauallos,e de ar 
mas,e detodas las otras colas en que e- 
ftauan quando los ende facaron. E fiel 
reptado fe pudiere defender por tres 
dias enel campo quenon fea vencido 
palfados los tres dias finque quito,c cl 
reptadorayalapena que manda la ley" 
que fabla de aquellos que non prucuá 

en cl rieptoloquedizen. a 
LeJ V1.Que dene fer fecho de las armas, delos 
canallos que fincamen el campo delos lidiado 

ves ¿efpues que ban lidiado. 

Oftumbraronantedenue- 
ftro tiempo que los caua- 
llos, clasarmas de aquellos 
e que falizn del campo ante 
quelosficleslosfacaffen ende, que fucí 











¿lolvens:8ereptatorfubar poenam probantis hada. + 
i2s Aa lex taxacrenminaso criumm dieran in, quibus bel 





Jetur.aliterd: 
quere fidie als guata duclli,enos Inperare. 
tádiufirbellandú,donecvnus victor Salterv! 
de“y:uodisqui leprobacuramisétaricnió 

ell vltcrias audiédusiarg:Intii.de aétio,5.ois. 














fen del mayordómo delRey tambien 
de losvencidos como delos vencedo= 
rcs.E nosqueriédo fazer biene merced 
alos fijos dalgo,mandamos quelos ca 
uallos,e lasarmas que falieren del cam 
poquelosayáfas dueños, o fushercde 
rosde aquellos que murieren en cl. Pe- 
rotenemos porderccho,e mandamos 
ac cauallos,c lasarmasdelos que 

ucrenvencidosporaleuofos, quier (al- 
gandelcampo,quicrnó quelosaya el' 
mayordomo delRey. E 


inprivsip.colupenalá. 














tuepuode 
fueritipeditus 


cat lib 
dari nonadila 
tio:quiaitla ce 
gula nó haber 
Tocum fecun= 
dum cam in 
pugna, ln qua 
va haber fup- 
prímete alió, 
venctotar ha 
Lán excouú 
ne. fefinal 
dexerb.obí. 
Wlaley. Vide 
(aprásica Le 
COTA 











$8 Titulo. V.Delascofas sor dama 


quefazenlosomes, porquevalen me- 
nos. 


¿Enos valer es cola que 
-orna en grand profigo 
Iquefazeporquecac ch 
Pclla:e gelo pueden dezir, 
ile tanto cltrañaron cfto 






cotú quiexicn 
riot decampo 
duellifimedo- 
múnorú fuorú 
Gvxerintyau 
fuorú bare 
equusti o ara 
am. lus q fue 
viéws de ales 
voña da 
Sint vs 
mi Regisahud 




















los fabiosantiguosdeElpaña que Jo 297imlws. 7. 


puficroncomo cercaderiepto,Eporen 
depues queencltitulo antedefte fabla-. 
mos delosricptos,ede laslides quee 
fizenpor razon de ellos, queremos de. 
zirencltetitulo, deaquefte menos va- 
ler.E moftrar quecofacs. Ea que tiene 
dañoalos quelo fazen. porq 
maneras puedécacren clte profagamié 
to.E quien gelo puededezir, defpues q 
lo fizicré.Ecn quelugares, cante quicn. 
Eggfcarmiéto dcuc lerfecho , depues 
que fuercprouado. 
Y Ley.1.Que cofa es menos Valero 

San losomes deziren Ef- 

e paña yna palabra, quees 
valermenos. Emenos va- 
lerescofaqueclome q cac 
nonespardeotro encortedefe- 
ñor,nin enfuyzio:e tiene grand daño 
alosque caen ental yerro. Canon pue- 
den dendeen adeláte fer pares dentros 
enlid,ninfazer aculamiento, ninen te- 
ftimonio, nin enlas otras honras en q 
buenos omesdeucolercfcogidos$ afsi 










mesdenen f 





y Cone buena 


Dercbusquibrs 
homines psinom 
rantur Jide: 7 
alijo 

Uiex.L. 


40Minus valens 


non ellparala 
terisán curia 
judicio , duel- 





É Cen corte de 


feñor.Nawin- 
ames non de: 
bent inpredi 
vibem 3d fio 
neque curia 
Principis. 

fed 8 milites. 
$ofed E igno= 
mina mili, 
fF. de excuías 
tm. fic dk pro 
ditor cftalics 
nus ab omni 
faciedomioo= 
rum Epúnci. 
pum, Sinon 
potell farcin 
Curia Princis 
«Baldún ca 
1. 1. anólle 
























quí inter. € 


honeftaperfonawvid, Balain.Idi qua.Codefecund.n0p. 


Parridavij. 


D 


50) 


2 





Ade. « 
inluib. 


refiagidos.: Náinfunisnó cf nobilis, neque 2 





49Minus valer qu 


la 





nod 





jua qui 


infamis minas 
valer. 

UEago pleyto e 
emensje, Nora 
de forma ho» 





2 bd Usinen que fee 


do 


ad 


.£ 


sraydor. Forte 
Si vecbaieta 
deficiunt tra= 
étor homagij 
exicinfamis te 
cundum forú 
lfpaniz, de 
fiin homagio 
nointeruenlar 
juramémin,cú 
illa imprecas 
tío nullius (ic 
clfeétus, ve fla 
vien hicdicié, 
Uevencas enpe 
na de traycion. 
Tencétiiá 
Lexprelse dis 
Iponentem, q. 
per paétúnon 
par quis e fas 
cere crimino- 
fun eius eri 
múnis , quod 
non comunilic 
neg; le obliga 
e ad penas 
talis criminis. 
K facitad mo- 
tacaperglo.in 
l. pactá incer 
haredem. hd 




















tell quisrenú: 
tiare detentio- 
mibus fhis in 
cauía crimina 
lid ad notata 
indaliber ho= 
mo. ff.ad lega 
Aquik 

aslfdalgo.rdé 
deplebelodá- 
mato. adlione 
injoriarum. ve 
in.la. E.debis 
quinotá.iofa. 
e.cunteabie. 





derciud,q esiciofami 
e drecaVi dia 3 40.8, 

2mCoram Regeveliudice ordinario porefl quis cótr: 
Giediffamatusexpellendacum abaccufationeoftici 8: honori: 
Usan valamenos. Habesergo quodipfamisnon obi 
inarená. 


miasadde. 








seller prodicor,aur al 


Setena Partida. 


IES 
ubhomagio quid fefacturápromifi SK licór addar, 
ofusimecfecit, nontamen ob 





itproditor,autalenoluspniúicofim fecerir proditionis vel alle= 
-Ltem minus valer genero(us, qui le percuriam dedixii 
nio 


fune de 





como diximos enante de los enfama- 
dos cn elritulo que fibla delos. 
ULey. TI. En quantas maneras caen los omesen 
gerro de menos Valer. 


j Ac los omes en el yerro 

que es dicho de menos va- 
ler fegund la coftumbre y- 
lada de Elpaña en dos ma- 
neras.Layn2cs,quando Eazen pleyto,e 
omenafe,enon lo cumplen:como fidi 
zevn omeaotro,yovos fago pleyto? e 
omenaje, q vosdetal cofa,o vos cúpla 
talpleyto, diziédo lo ciertamente qual 
es:cfinonquelcatraydor bo aleuolo 
porello. Ca fi non cumple, onon da la 
colaal diaque prometio, vale menos, 
mascó todueflo nó caen pena detray 
cions,nin dealeue porende : ca en cfte 
yerro nó puede cacrningád omo, finó 
fazctal fecho porq lo deua fer. La fegun 
da cs quando el idalgo “fe defdizc en 
juyzio o por corte *delacofa que dixo. 
Eañay otras maneras muchas porque 
losomesvalen menos fegund las leyes 
antiguas,a(si como le demucltra adelá- 
teenel titulo delosenfamados. Capor. 
aquellas razones quecacn los omes en 
yerro de enfamamiento poreflas meF- 
mas caen en yerro de menos valer. 





ALY-LL.Ante quieny'en que lugarye quié pue 
declomeprofagar del yewvo de valer menos: 
pens cae defpues le fuere pronado. 

SEN te el Rey oanteel fudga- 
¡idorgesdefucorte, oante 
Nosotros que fon pueltos 
> Gen las cibdades, e en las vi- 
Mas para librarlos pleytos porcorte, o 
porjuyzio,puedecadavn omecqnóva 
la menos£o q nonfeainfamado, profa 
garaotro q lo [eadefechandolo, derie- 








Ciexfna. 

um dicere quod 
de 

calterideinfa 











..deinofa.telt.clp! 





wbiScBarta nora qy cer 





infawisnó pobir opponeretelli,g'eAinfamis.vee(lin.l3.5.Jeg,lulia. 
EXibiglfdreltiudex tñ poteritexpellereex officio.argol.quospros 


hiber.Adepoltu:8 addeBarji 

tiai0famispoficobi 
Celimilicereitiné 
reriobijcercinfamiam, 
dlinareaaiedi 





-licum mulierán 6. .(olutamar.volen 
li deinfamiasneg; tollerur rep 
s:nam hoc infamisnon polit ale 
¡in his quiinticen: haberfaveresvtin 
¡non facizaliquid principalicerpari, (ed ahi 





























ui propterinfamiáparisnó haber maño 
icelpondetad.q.C.dehzreri. 

z facion. Vide que disi mpraca.paróatitu.tin.L 

hh oeo/fcio.Videiol 7 infra 

Í entre los onses Naminfamia repellitá costa honeltori.vehic Sn. 

2.C.decigi 

talidarza 


Q Tirulusay lo 








to,o de aculacion2,o deteftimonio, o 
deoficio”,ode honrraparaquefude el petinfamibar. 
cogido.Ela pena cn que caen losomes —_ dlex 7, 

G fon prouados portales,esc/ta:de non an a bo 
biuir entrelos omes' e fer delechados,e — tusreárélecan 
nonquerparteen las honrras,eenlos o- duce Leger es 
ficios que han losotros comunalmen-  bíque e 
te, alsicomo defufo fe mucftra adelan- 

tcenel titulo delosenfamados. 


$2gTitulo. VI. Delos en- 


rate viutds: 
famados. 
Isfamados fon algunos o- naa 
a quealegeirro 

46; mes porotros yerros que — garar.hud, 

: 5 ¡ fizenquenon lon tan grá- k. Xzuen efado, a 
¡descomolos delastraycio 
nes,ede losaleucs. Ondepuesque en 
lostitulos ante delte fablamos delasco 
fas quefazen a losomes menos valer,fe 
gund fuero de Elpaña. Queremosaqui 
dezirdelas otrasquetienen daño ala fa 
madelomc, maguernon fean porellas 
reptados,nin gelasdigácn caferimien- 
to.E moftraremos que cola esfama. E 
quequieredezirenfamamiento:equan 






famia vero elt 
contra famam 
detraéiio far 
£ta. Etelt du- 













2.1. cogo 
numas. cílima ir 


tio.ff.de vari. de 
8% extraordi. not. infin 
cog. £cadidiis Sc3.ticul. 
Azo.C.ex qui proxi. 

bus infa. rro. 
in farm, Ec diff 
micur fic fama 








feninter homi 
tas maneras [on del. E porque razones — nesdifinielica 
ganaomeefte disfamamignto. Epor Fama cd tefli» 
moniumvulgi 


quales fe puedetoller. E quefuerga ha. 
Eotrofi,que pena merelceelquea tuer nen al 
» lentis y. le 
toenfamaaotro. e 
€ Ley:1. Queco/a esfamase quequieredezjren= — condum Bal. 
famamiento:e quantas mánerss fon del. neon 
main pr 
5] Amacsclbuencftado* del ya PENE 
Elome quebiue derechamen Po qui fa . 
SS ul, vel gl 
lso cfogundley, cbuenasco a vigas 
$] lhumbres , enon auiendo  Aúpemiúyvel 
enlimanzilla,nío mala eftanga. Edil vulgare dá 
famamiento!tanto quieredezir como 
q 
profagamiento que esfecho contra la 
fama del ome , que dizen en latin In- 


fui didii ratios 














á vocibus po- 
puli tradlarú. 
fécundum Bal 
dí in rubrica. 
C.deproba.de 
adde cundem 
Baldú in.L.ea 
quidem in principio.C.deaccufatio,verficadeifla duplicifamain hos 
mine filicer velinterhomines. 
1 4 disfumemiento.Notainfamis difinitionem.glofT.3.quelione.7.c. 2 
infamessuporro.dicit,quódinfamiac diminutio (latusalicuius.ple- 
jus ctiam diffinit Bald.in.lar.ff.de hisquí funttui, vel al bi 
,quódinfamia ell macula acquilta cx corrup:is movib? divulga 
tayinpopulo dercflabilis,S maximeéapid bonos Se graves: Se ell in 
terdumlinecerto authore inuentustumorscuimalignitas(cilicet mas 
Joram morum dedirortam: fidesavter incrementum.c. quajirer $e 
quando, de acculatio.vel dic fecuncum Bal aquidemán pra. 
ipdo.Cade acculario. quod iufamiactt priuatio fame contin¿es: 
acdidenti praternacuramvel quod el deficiencia hara, Sila iio miaie 
Macis,Sdignitatis. 





























Súpra elt hac Adtit. Co 
diffiniciofamg exquibus 

dicas: it 
oa $. 


Titulo.VI.Delosenfamados. 


3280: rnanerar:Bdde glán didt,$.porro.adtertiam modum (ilicerde 
¿nfunia canonica,qu.e caulatur ex quolibet peccato mortall:ytin cae 
¿níames.o.quéMlione.ses ibi perglo, 

4b GDorenfemados Jplviurealiquando Kali 
claratAzo.C.so.infismunascol,2.in prin 
col. 6adetellia 
«e aliquando 
ex genere por 
nel. fultibus, 
Cacokquane 
do requiricar 
fententia non 
ex faéto pro= 
cedentísled e: 
fententia ori 
turinfamia, le 
cundam Paul. 
de Caítriin.l. 
improbum.C. 
eo. vid.ibiper 
eumo 

UlexalT, 
amlofamia fai 
ircogatur e 
quí ex hol 
mupújsnó p 








do fecuta fententia.vt de 
Abb.incap.ccRimonium. 











famia. Efon dos maneras *de enfama- 
miento.La vnacsque nalce del fecho tá 
folaméte.E la otra quenafce de ley que 
losdaporenfamados? por los fechos 
que fazcn. 











4 LZey.11. Del enfamamiento que nace defecho, 
Nfamado es de fecho aquel 
quenon nafce de cafamicn= 
todereches fegund orando 
> fanta eglefa, Elfo mimo fe 
ria, quádo el padre disfamalTe % fu fijo 
enfu teftamento, diziendo algúd mal 
del,e quádo clRey,o cljudgador dixcf 
fepublicamenteaalgúo quefiziclfeme 
forfvida de la que fazir,non fudgando, 
mascalligandolo.O fidixelfe contra al 
gundabogado, o otro ome qualquier 
caftigando lo,quefe guarde denonacu 
far aninguno a tuerto: cade femejana $ 
que lo fazia metiendo losomes a ello. 
EATo milmo feria quandoalgund ome 
que fuelle de creer! andonicife disfamá 
doaotro,edefeubriendo cn muchos lu 
dilllmato an garesalgunos yerros que fazia, o aula 
fi eltcondem= — fecho,f las gentes lo creyeffen, elo di. 
natus per len= a Otrofidezimos, q 


tentiam ad re 
Micuedum vi,  ftalgunofuefle condenado porfenten- 


vel fencabis cia del fudgador quetornafle,o enmen 

a pa dafle *alguna cola que ouicile fe toma. 
recho, Apprd- 
bacdiémin Azo.C.codnfumma.d vid. que dixi.q.particito, y, in 
fumioa.layPerparte¿en vergucnga. 

2d UoisfemafeConcor.cum.l.ca que pater.C.cod. 

3 0 MerfurefiamentoHocidco,quia cum dicarinte/lamento,videtnrdeli 
beratoanimo,Scnon caloreiracundia diceres improperarer fi= 
lin caloreiracundizr,1non ex hocinfamarerur 6 liusinfamia fai Le 
cundum Balas Pau.de Call 

a £ Emejor vida. Adde. 

$ 5 Usemejana, Verba videnturiudicis calligantis,n 
Lob hecverba.M.co.de quoittafumpta clt. 

6 h € Decreer, Sienim á leuibusperfonis orirerur,non fuflicerer,vein! 
miam fadltincarracivtin.cáncundisScibigloTa.quelione».capi 
qualiter Sc quando.el.z.deaccala.Shic. An autew infamia que crta 
fuitá maleuolis,(bficiarad inducendam purgationemevide perAbb. 
in dicto cap.qualitor 8: quando. penuld.Befina.colu. Scin. cat.in fine 
deconfe.éaduerte quéd li ex caufa leui quis effer diffantaras ¿index 
non debethoc muleum ponderare.fecundum Bal.incap.an remo.de 
tell:qui paresefíedeficrunt, 

71 UTornafj Exhocpatet quodloquitur, quando fuit a» 
¿un civiliterinterdidto,vnde vi,velcondiétionefurtiva: $ concore 
datcum .Lneque.if.devi Se viarma,£cum..celTar.ffode aio, ¿obli 
ga-kxibiglo(T.Adde eriam.Lhonori.£f.de obfequijs álibe.vellibertis, 
Parent. patro,pretanuvbi e colliges aligm cafirmain quo quisinfa= 
macur de facto, vt fi procuraroralicuias damnaretarfurt, veliniuria» 
ram. 

3 k doc fecho.Er duoselfe£tus quos operaturinfamia (aah. vid, per glof. 
in.l.vullam.C.codem.s quarmor eRedusperBalb.in.l.fratres, 
juoficionteta.Scio.la.Cade fecundisanpujs.8.7. perloás de Plateas 

















ftamento, di- 
cendo malum 
deco aut rex 
vel index non 








Migationis 
tuperar,vel cú 
homo,cuiveri 
Gimilecll cre 
dedam, 
de ma 































hauñas.L vt pateree 



































án 





“«publico.vid.per Bal. 
¿ an prielacos vchementer infamaros infamia facti pots 
doranteinquilitionezvide Abb,in cap.perinquilicdonem.c: 
electios;bi dicit quod fic:Ginfamia hemulcuin vehem 





tulpendi, 
nde 





inter folicitu» 
dinesa de puro 
cano.addequg 
dic 


do otro porfuerca, opor furto quecs 

enfamado porello de fechok. 

SLep.117. Del enfamamiéto que nafce de lalezo 
a Eyendo la muger fallada! 

Men algund lugar cn que Á- 


1 11 fe cafalfle"! por palabres 
de prelente : ofiziele maldad de (u 
cuerpo " ante quelecumplicfle cl a 
quemuricrafa marido , esenfamada 
por derecho. En elle milino desfama- 
miento cacel padre, fance que pala 
claíño que fuelle muerto yerno, cali 
fe fu fifa? que fuera muger de aquel 
alabien E xun feria porende enfa. 
mado aquel que cafoconella Plabien- ge 
dolo, fucrasendeíi lo fizicrapor máda- dato, 6 
dodefu padre,o defu abuelo, fo cuyo EA. pues 
poderio ctuuidfTe. Cacltonce, aquel 
quelo mandale 9, quedaraporello en- 
famado,enó el quehzicffec! cafamien- 
to. Pero dezimosquefi tal cafamiento 
como fte fuelle fecho ante del año cú- 





Uiex LIL. 
y APIofamia iuris 








Jiesi inadulte- 
rio deprela 
feyveli 
luéto: ou 
3 Juxa 
aude 
excita 




















¿am Ín ma 
monio collo 
cantesó dona 
bentecuma 

















bitun iofradí 











plido por mandadodel Rey "que non Sum onsum 
a a A muberezve 
Jenaceria ende ningund enfamamiéto. or autos ele 





E movieron feloslabiosantiguos de pareas : de ve 
vedarala mugerquenon calaflccn efe Sontra mic 
8 10m de primi 







porte ts 


tiempo delpuesdela muerte defu ma- y 
ur fulpicios 


rido pordos razoncs.La primera espor 
S hoe dicic. 


que feá losomes ciertosqueel ffO QUE 1 riada. dd, £ 





E dn adulterio.fl.Jeritumupr.8 cl (pe 
8cnon procederecin alijs publ 

m 6.secafeffe.Concordat cual 
tú. que 


























4.parúr.Scl.5.tit3 parú.6.8vid.hodie.Lordina Inio.recs 


mentor collenter lolas penas mulier incraaanum luétas nube eO,Ly. tit, 
Bin. 5.icna bib 5.ordina.rega. E vide ediamin volunáne pragivas 18 
pragmatica Regis Henrici, e 
m ALosaldad defi Zoncord,cum authen.cifdem.C.defecídamip dz. mote 
8cd, vide. xecopd 





o Usufja.Deliliafamiliasintellige.yrin.La$.quí eatoT.codem. vnde 
¡Ma luroptae(l,cun temporciltarnon Jegam partitaruns ¿per marvimo 
nium,non iberabar 
juordinamen.Tanria 

P U.Aquel quecafo conella.Concor.cumad.J5fina.ScAliberort. 
tanturtl.codem.hodie vero peradl.5.titua.lib. 
¡lo pcrnaclt fublata,idemque videturin patrefcienter ántra sanum tu. 

















tradentem viduam filiam familias noprui,cóm ex hocintimídaremt 10.1ce 


8ciplafiliaad contrabendó,Slibertas matimoni)tolleretur, Sequía 

vigeteadem ratiozquia ve dicir Bald.in.d«S.notantur, hodie per di£tú 

ApoÑloiiille.$.erit corceótusmam contraótas macrimoni) clbrefpeci 

vus:nóenimporeftmolicr nubere,nili vir ear accipia:Stideo hi per= 
mitticur mulicri per ditú Apolloli,deneceñitateviro accipientiper- 
mili efl,cúergo filia(altem de honellate debear habere cófenki 
Ln coniundlione.C.demuptifi permitticur Úilix,ergo 6 pas, 
fi.C.deind.vidui.tollen. 

q Estandafr.Adde.libertommos.6..codem. quod hodic non proce 6 
ditwedixifuprain gl proxima.Scadde.l.quid esgo.in prin.faco, 

x AL ormandado del Re ¡Adde.l.foler.fo, 7 











dedo 


txisporellareshocieliberawr.vtin.l.47. in In no.tece 
ell.l 


rdinarega.ciamán End lg. 
hise 








amLeno Sioculator , Sfbicorporis fpedtaculum 


4 4 eugeres li 


ac 


3d 


In no. re. 





s£ 


Sctenapartida, 
Pp 


:3.6.paraScinauthen. 


dicer. ILL, 





as ob pretium, 
eltinfamis 1 fecus decancanteíón cichacizontecanlalaciicluz,aut 
amicorum,rel 
dominorum. 
Jem cum fera 
bellia precio 
pugrans, aut 


nalce dellases del primer marido. La fe- 
gunda es porquenó puedan fofpechar 
contracllaporquecala táayna,que fue 









un hiomin Jue fue 
fec*hifinepre- en culpa dela muertedeaquel có quié 
a era ante calada: afsi como en muchos 
tionisvelan ce A 
cizaut fi pug-  Jugaresdeltelibro diximosenlasleyes 


racha vit 
cutis expesien 
de.ltemmiles 
ignominiosé 
miflusabexer 
cita, feu degra 
dacusámilicia 
feu cala mer 
cantiz pollef- 
fiones condu- 
cós.lremvfura 
rarlus,autiura 
meptum non 
obíeruans vel 
peccarncon 
tra maturá cón 
iteés omnes 
fune iplo 
jure infames 





quefablan enellarazon. 

4 Ley.I111.De las infaznias de derecho. 
: Eno en latin,tanto quiere de- 
dé zirenromancecomoalcahue 
14 $53 te,c tal como efte quier tenga 
fus licruas,o otras mugereslibres*en fu 
cala fazicdoles fazer maldad defus cuer 
pospordineros*, quieranden en otra 
mancraden trajamaniralcaorando o lo 
facádo las inugeres para otro por algó 
queden,es enfamado porende. Otrofi 
los quefon juglares”,elosremedadores 
elos fazcdores delos gaharrócsquepu- 
blicamentefandan porel pucblo,o can 
tan,o fazen fuegos por precios, ello es 
porquefccnuilecenante todos poraql 
precio quelesdan. Mas losquetañcren 
eltrumentos,o cátaffen porfazcrfolzz" 
ali melmos;o por fazer plazcralus ami 


















brer.Cóncord. 
códarinprn- 
i AÁrile 
precor 
bi 
'ami.de Caftro noratillom.5.contraemproresproflibulorun , quí 
fantinfamesipfo fadto,£ contratcnentes ho(pitiavel Qufas, 8 in eis 
renencarulicres querltuarias. 
Aver divcres. Approbaropinionem glo fecundum quod eamubidecla 
ratAlbeñán.d.$.altpreror.verfisqueuasia.Sadde.|.palam.f.leno= 
ciniamtide cicn.mupraS videque dicám ind.irasinfaca.parti. 
UL. srdeen orrasanera.ConcordarcidiQ.Suri prertor ibizerios ne- 
gotiavionis 8ec.vbi Bald.S Ang.dicune(amioptimum argumentum 
Contra tencutem vacoremalteriusfubnominefemitrics, E non excu 
fscaccefTorium illicicum,licér Gir accelloriumtici.Scadde quod habe 
turin vol pragma.fol.m.1t4.in pragwatica Regum Catholicorúcon 
traconcubinasclericorum: Sprobacurinidlalege,¡Qumralem leno= 
nemelfeinfamen: liceenon publica, d occuliétencartales quellua 
rias feruas ve liberasiScidem videturprobariin diets$uaiepranor, licér 
Sali, voluirconsrariumin.Jimprobum.C.eo. 
Uaglares.Cócordar cum ¡arúsludicrraSLa.$aitpreror.cú 
Lfequentiefico.£ dicie Ang: deciuitare Deicus. gy Troga di 
éxfecnicicantantesinthicarzo 16 erantinfamesantiquitus «pue Grga 
eos vel Romanosifed crantin magno honore:Sctuncex lege concel 












































fumerorepimpuné,Scfineiniuria de quoliberloquipollent ad libirús 


quetamen Auzafin dbireprobat per nuulcacapicula.S efl delectabi 
li, Je£lio, prou Screfere Albericus.(Eeo.in fumimascol.s, hodie auté 
¿fi bifones funtinfames,vehic, in diéiisiuribas haber, 
Pu blicamente.Legesiaris communis dicebantin (cenam prodierit.vt 
in«d.$adrpracorevbighin verbo.fcena.f ergo non publice ludant,fed 
ser ide, perpecuniam ludant, non funtinfames:quia non tartá 
delinquuncneque publica irrifionifecxponur rJecundum Bal. poll 
Taco. Guillichin.d.Saitpretor.Sprobatarhic, 
Por precio.Idera haberarin.d.saaitpreror.vbitext.Sglo(T. 
Sor frerfolaz, Nam qui ludunthonefto modo ,caula recreationis 
velfolatij»vibil contra bonos moresfaciunt:imo Ariflor. ponit io. 4. 
Reto» ludi Sccantaspertinét ad mores:Sideoilli non (untinfames 
venot.ghi.d.g.sitpracor.vbi $e BalaScrrad.Abb.insc.cú decoré.devi. 
8chc.cle.vbi Scconcludir q biscá ¿fas ¡0 hiftricnes vel buflones 
in publico exercucsintarceilló,foncinfames.vi.ibi per eú, poft Ínno. 



































i Oscfiash 


Addo.Lu.5.Sequioperas fidepofla 
delia 


parese que ibidixi,vbi hoctin 
k dior precio. Approbat opinionem glo.inade.a. 
fecnduntibiistimáiles videntarpgales. 

Y UsufuergarAddel.Arhlerasiinyrindi.co..Ja.Cude Adletis.libro.10. 10 
mu Canaria prezp Y 
Nihil ergo vie 
tuosé act ges 
nerac infamiá 
fed honoré, iz 





mglibi.Scad 8 









.tE.co,inverbo,de- 9 


gos,o darfolaza los Reyes oa los otros 
feñores,nón ferianporéde enfamados. 
Esundezimos quefonenfimados los cin arerdo 
quelidian ¿on befliasbrauasi por dine- — quis exponar 
1os queles dan. Elfo milino dezimos Epieniorics, 
quelofon,losqlidiaflenvnoconotro — sbellias.H.de 
por precio*queles dieffen.Ca eftosata  poftul.Scideo 
lespuesquefuscuerposauenturanpor e Ehafala 
dineros en efta manera:bicn [e entiende — dentes, (eu ve 
que farian ligeraméte otra maldad por A 
ellos.Pero quando vn omelidiafe con 

otro fin precio por faluarafi mefmo, o 

algund fu amigo,o có beftiabraua,por 











maria Neapo= 
El 


Jitanam , vel 
in bellum Pe- 

prouar fu fucrca!,1non feria enfamado 

poréde,ante ganaria prez " de hombre 





raliná (quod 


elt valdelenes 
rá) feuilii qui 
ri s invibe Róma 
valiente e estorcado. Otrofi e na in fellocar= 
feria el canallero enfamado aquiécchal- e 
fen dela huefte por yerro”queouiellefe — dentatis, non 
cho,oal quetollcffen honrrade caualle Sd infames. 
a dicitrext 
ría cortandole laselpuclas, o la clpada”  rahlecasia 
qonicflecinta.Eslo mefmo feria, quan — princ, ho: 
do el cavallero quefe denia trabajar de dl El 
fecho dearmas P arrendalle heredades —nerar, epctis 
agenas, en manera de mercháte. Otrofi — $ generaiso- 
fon enfamados los víurerosd, e todos 








pinio facit cen 

Jeri aliquideF 

felicdriaSno= 

¡bi Ang. q gñalis opinio ell qpaligs 161 indifferés atuvibua 

turvircuti poriusquám vicio,illeaétos virtuolusappellatur:qmi defer- 
uiendua ell opinioni vulgi,quedinfertibi Ange. ad quellionem de 
captivós:modemisrelaxais ad idem,vemóris ell, veredirerencantur 
ad mandarum relaxandum,quando fiat captiin guerralicita, 

1 Gporzerro.Adde.l,:.in princ.8.$1.f.co.Bcideó dicit,por yerro. quia 
multaluntgenera mifionumavtin:d.$.1. 

o Usacfpadaitaexponitliancifcus Accurhusin.d. 
citiniizniamilicariadetraxesitavereferteciam Bald, 
tidecinxirfibienfem,Secalcaria remonit. 

p Uoefechodearmas.Adde.l.milites.8cl.fina.C.delocato.8al.2.titn. 8. 
s.partic. 8 queibidixi 

q 4efureres.Adde.Limprobumfeenas.Caeo.Sc3.q.7.5.por:ó. verfiali y 
gi.Sc.6.q..cánfamesa p Hollin fanima.de víuris.5.quot lun: fpe- 
cicsabchiabeshicapprobará opiygl.i.d.l.improbú. q v/arariusiplo fan 
Ao abiquealiqua lenceria Gr infamis.Sccumn ia non diflinguat an 
fintmanifeli vel occulriv(krarijsdeomnibusviderur intelligenda 
cétincali quando efler occultas »requirererurfententia declaratoria 
8ctuncnon ofirecurinfamiaex tali declaratióo,fed ex crimineprece 
densi. vedeclararPaul.de Ciftin.d.lLimprcbú. ée hocviderur tenen 
dum,Senonillud quod in hoc dixit Sali. occulrasv(urarius non nos 
tecurinfamia iuris, fed perfententiam per fundamenta facisfragilia, Se 
nóconcladentia:0 cum hodie omnes vfurae fam prohibica tam deñu 
re Canonico,é regnijin omnibus vÍorarijs locum haber ia.l,Scid 
sencot communicerdodt.in.d.|improbúseriáloquédo inxtacer: 
illius.1/cá omne fiens fit hodic improbumsquodnora, quia Abb.io 
cánterdilectos.de excel prela,dubitavitin hoc,Ge relinquiccogitan 
dumsfantergo in magno periculov/urarij, Semaximé manifellsiech 
dísBalibi qui sio prat paola relacio 
remanentintames cin) iffamia jar cis Gtinflida, K perperno derae 
8ccontratalem víurajum beredemin(licurú competit queicla Facrl 
sin(licucds,táquá cor fio 
tef.Pan.de Caf.S Sali. lftarzes.vbi Si Bal.polllaco.Buni.ted dos 
lédum ell,hisno(tristéporibus,quibusnibil úmoris e(tytalis perico: 
Mtancibuscor publicis£<ncraroribushabenibusaltare parará (ubno= 

















cum texadie yy 
prin. ve pur 




















































perfona hueredeinflitura.l.frauris.C, de 





hno. re. 
Alait. 
plb.8. 





- Titulo. VI.Delosenfamados. 


mine cambi), Serecambiizv(uras palcantibas, q nequetiment iflasp e 
masjuegp alias perregni haturasiimo cimor Dei no elinillistiimenda 
eltira Dei proptertale publicum peccacum,quod ercíe i 
gnisidlis, Etverecundandú cllifla fieriínter Chriflianos, € 
pros Cola racionenatarali dudtusinas Politico. dicitygvfurariaacquí 
tio pecuniará 
eltmaximepo 
ter nacurá. S 
tradiS. Tho, 
2014. 78.artio 
1.Sadde que 
dixión. 
ausapart 

16 2 UIuradoCon- 
cordecumsl. 









aquellos quequebrantácl pleyto,opo- 
ftara queouic/fen furado “de guardar. 
E todos losquefazen pecado contrana 
tural, Capor qualquier deftas razones 
fobredichasesclomeenfimado tanfo- 
Jamentepor clfecho,maguernó fea da 










quismaior.C. — dacontraclfententia“:porquela ley e cl 
demana derecholosenfama. 
9 Le).V.Por qualesyerros fon los vnos enfama 
dos fi fentencia fuere dada contra ellos. 
Saa Entencialeyendo dada có 
17 d contra matu= sra otro poralguno delos 


ra, Nota bene 


quía non repe. judgadores ordinarios d, 
mesita expre EN códenandolo porrazó de 
Gadir rayado de falledado deadulterio, o 
enspeccaram — dealgúdotro yerrof q ouieffefecho, tal 
conca matrá  rentenciacomo clta enfama alcondena 

do.Effo melimo feria Sfialguno q fucl- 











Sie infamás d 
plofícto.$vi 





¿¿de.Tac.de bello. ¡LS Baráin auth.ve nó lux.ho. ca 
18 5 EsentencisaSed an erieneceflaria fententiadecharacoriainiflis calbus 
inquibusinfamia coatrahicariplofadto:videbarur y fic.l.ciusqui de 
Jarore.fFadeiur.fit.contrarió rñtener Bal.io,L.1,(f de infa.verli. polles 
hi ¡dicensnon requiri in hoc al licis minifteriú; 
procefsú aliquerusquod mul Enoc cali dy 
verbo(los vfurere lo Pau. de Caltin.J.improbúfien' 
nota q qñincuriivinfamiaiplo fato,tunc por obijeitelii,qdinfamis 
ell, 8cvireuce probacionisin cadem inftancia fate repellenduseN,li 
venicinlamandas p stet q primo acculetur: Se códencé 
decriminezS: deinde ibiinfamia obijciacurfecúdum Jaco, Butr. 
2.5.ignominia.f.co. prater.co.irua denota q le 
3ílatoquitur deinfar 
úbusvisin.c.confanguis:corá.éx. chi qui 3.q.4. 8.c.có/limiv. 
mo «iftainfamia canonica cauía? ex quolá 
et peccaco morrali:8 li daturperfeverantia,repellit ab accufationese 
+ tellimonio de jure canonicoslublato taré pectato,non remanet effe= 
¡iusinfamit canonica:.glnorabaincilli q.6.q-1Abbrin.c, celti 
izaduerte exiá quod vbicung;nó exprimicur q iplojus 
reyvelfaosquis fitinfamis femperintelligitar quod tperlentériam 
noniploiwre.Bal.poft Peind.nin,C.de lei. (IATA 
amlrrogatorinfumia fencentia fecuta,de proditione,falfitate ,adulterio, 
antalio deliéto condemnatis,€ defuarto,rapna, dt inuria, $: de dolo 
quemintalitytranligens vel pacifcens fineiudicis mandato, eficitur 
iufamissquia videtwr crimen conficeri pacitcendo.Irem condemnacus 
canfalocicraris tutela mandatizvel depoliti ratióe doliin aliqua car 
if infamar.Lem qui cúfurto reper 
tusfityautin aliquo pramillorum deliélorum,feu decís iniudicio cós 
fciTiss,aut ob defiétum corporaliter paricasinfamaturah.d, 
1d Uludgadoresgrdinarios. Sententiacro Ajudice incompeteni lara ¿li 
cetellerlmperatorvel Rex,nen infamarerwvehic8cin Lin prin, $e 
ibinotant Bal. Anges£ Paul. de Calt.fM,co. 
4L 0 falfedad.Damnatus perfentendamex quocunque criminepubli 
coell infamis.vthic £in,d.] 15.quiiudicio.non ergo committens cri 









































































ac 


men publicumyell infamisip(o jure fed fecuta fenrentia: dicictamen 


Ang.in.d.$.quijudicio.quod etiam non fecuta fententia cri infamís 

i .quodnorad.la.fupraco.S vinquod dixbfipra.lproxi= 

main glo.bivad Ec forré proceder diétum Ange, quárido ex tali cri- 
aminecllerinfamatus publicó ioxtaid quod habeturin«d La. Kin. 
niwdetópo.ord.S:quenotAbb.in.c.dudú.cla.col. 6,87:de elcGlio. 
An vero damatusexinquificone firinfamisivi.perBarto. £Joa.de 
Inoin.Linfimem.fE depublidudazlo. 8 Bar.8cAlbcin Liz Jeprate- 
10affodeafpe.uto.SperAngin.d$.quiinindicios8é per Ang, Are. 
intradta.maleficiosin parte diétum Semproniumán-300. libras. 

3É dC orroyerre.Siimsellizasdecrimine publico,planui elt.ú decimine 




















¿ninfa canonica mul ali) notacur. 


24 


prinato precederin quatuorcalibosfartáflicet, vi bonomm raptos 
inturiarumyW de dol. :dummuodo fircondemnatas (uo nomines 
Meo.Siofraiitade 

Ercondemnatas ex ¡fEsprivatiscriminibasnotarar infamia, 4 
¿Kinfamabitur ex lententia, licctán veritate deliétum nó commiferic 
glosin.d.L. qe 
mi 



















feacufado defurto,o derobo, ode en- 
gaño,odetnerto que ouicifcfecho 20- 
tro,pleytcaffe,o cohochaffe dido algo? 
fin mandado del judgadori,porrazon 
quelo nóaculffen,onon!leuaTen ade 
Jantela acufació que ovicifen fecha del. 
Ca femejaqueotorga*aquello deg lo 


neturveltrán- 
figarfispercrir 
mie fepulcli 
violatsvel ex- 
pilata: heredi 





: S tatisjueladti 
auienacufado, puesquealsipleyrcalo- meinfacó es 
bre ella.Otrofidezimos!queaquelque so qmila ele 


in polfeGioné 


escondenado que pechealgoafu cópa 6 en 


ñero,o al hucrfano q ouicfle tenido en - 
guarda',o aquel quelo fzicra luperfo 
nero,o4quel de quié ouiclfe refecbido 
algunacofa en guardxpor razon de en 
gaño" q ouiefle fecho qualquier delos 
es enfamado poréde,pero (1tal fentécia 
fueflc dada poralgúos de los juezes de 
auenencioellonce nó feriainfumado a 








f.codemo 
h éLDando al, 







patv.hacodés 
quia prefamieur quodidfacitex confcienñadiai 

1 Esinmandado deljudgador.Concor,cum.l.forá.$.quiif 
fanátar eniar honeltum quod judicis authoritare fit:vtibinor 
autatramen hocAlber.poftJacob.deRaue.8 Raiin diét.5.quiin To. 
$ intellizác quando effec dubias euzensfententiz, feu maleliciam era 
dubiubmsvndepropteriaflismiudicis;nó viderur confiteri ; fed poros 
judicis jullai obedire:fechs;(lerariamconviáusde eri uja túc 
videturpociusinfranden falle umiofam vt exiccrurinfamia 
micatetiam 8tintelligit Pau.de Ca(labi,quandoipfecótradixit in dá 
depecuniamsquíatuncnó videtur (ponte dedifle, Sivero non contras 
dixitnon videtur prodeflejulfusiudids, quali videacur(póte potius, 
quám'coaftédedifTe.arga.].altpratorS.permitt torf.de mino, quie 
Nmitario mihiinon ell fine (crupulo,cdmnequelex Ma ,1:eque dí 
$.quiiuifo.exigant talemcoadiionemes: folim ponderanciulfamá 
dicissvtex hoc quodfir,reputerurhonellum:8ánterueniente judicia 
authoritate,potusvideatur dedifTecaufarcdimendavexarionis, quí 
ametucriminiszita quod talis authoritas (en inflas nonin fraudes pro 
cureturaargol.Scqui data opera.fE.ex quibuscau.maño. 

k 4Lotorga.Concor.cum.l.quoniam.ff.co.Et quidíi deditcaufa redime 7 
devexationis.videgloin.l.Arhletasgefifl.co. 

1 € deqimos.Concor.cum.l.1.5.quipro focio,8% mondati. feo. 8 

1 (en guarda.Quiá fi percómmodacum?Albespoft Guiliclin.d.$.má 9 
dati.concludir,q condemnatas aftionecomaodati,non efliciaturin 
famis,eo q non fit maior:neque tanta ratioin commodato,qua in de 
polito:ga cú depono peneste,meréfequor fidem tuam.l.1¿n princ. 
depofiti.S limon rellienis,fidesad pertidiam deducieur. l. penulti. Ca 
depoli.in commodato non (ic:guia non commodo propterfiderm o- 
bligádam priocipaliter,(ed vt biferaiam,(entui gradatquia indiges 
re commodata:vndemagiselingraritudo ex tu parte, quá perfidios 
videibilaiusper Albe.8cAngé quiidemtenento : 

n engaño. Approbaropinionemglo.in.d.1.146: in/de.furt. femanda 10 
«ti.queidem dicebat pertex.in.Sebi.d.l fui. Sfuitopinio Azo. Caco 
demin fumma.colantepenal. 

o UDeanenenciaConcorecum quid exgos$.ex compromillo.feod. Se . 
procediteriam (i2Qum hitin cópromilTo,g fententia arbicr infemer, 
fecundú Albe-pofl Guid.de Suza.bi,,p cedicetiam, Se M5 cóprondfsú 
de inirenÁ melanie eden dl ¿fecundam eun 
dem Albe.pofManú.silla£edan hodie Nantedifpofitionelreg. 
op fentenuizárbici,vel as bitratorismandeturexecurioni fi fentétia ar 
bitsiinfamabit?Bari.voluitqficin.d.$.ex compromillo, quem fin “l 
plicicertéfercidcfequieor Parl.de Call ibi.contra onfan 
ciens mentionem de Bar.tenct Abbin.crrrefrazabili.$.1scolyaverh 
quid fi faruto,deofb.ordi,mouetur pertex in.d.5.ex comp! 
ctm dicit, <p non peromnia di8tmarbitrifentendia e 
mallatuti habear execuciondinó tamen ex hoc£icicillud lefeprene 





































































ds 











Sctenapartida. 





tiaminon enimdar ibn (ionemiquianóprobathocefz quod 
als hotcontin,¡tabeilesc.sade trani:pralad.nequenarales.Cade pro» 
ba.fed dictumacbieri porell habereexecutionem abíqueco, quod (ie 
vera(ententlayvelablqueco, phabestiurilsicrionem, velutiperexs 


preilam velcacitam aprobaciones parcium :ergo flatutum dando 









extcutionem 

bitri . ” 7 e - , 
perhocdacia"  queleótraquiéla dieflen, cañdezimos 
iGiciionear- q aqlqueesfallado faziédo cl furtoa,o 


bitro, vel facie 
ictuenarbieri 
neram fenten 
viá. ltemquia 
tale latatam 
deber relkrine 

i quátum pos 
Edo Sac 
yy aliquid ope 
1ccurinexecu 
tionevidelicer 
nú in alijs elle 


algúo de losotrosycrros q de fufo dixi 
mos,o glo otorguecl mifino ¿fuyzio? 
ofiporrazá dealgá yerro* q ouie(le fe- 
cholefuefle dada pena deferidasd, o o- 
tra penapablica“es enfamado porédef. 
SlLey.V1.Porqraxies pierde clome clifamamitto. 
Ombradia mala ecnfamamié 
e pto fon de icono 
€ 





Eo Ss Al) quier quefemejávnacofa, ay 
aun abla. Ye partimiéto entre ellas,Camala fama 
tis. gana omepor fu merecimiento poral- 


ya agenda el fur 
so. Habes hic 
deprelienfam , 
incriminesex quo códenatuseffecinfamis infamianotari,cótraqdvé 
quodnotantglo, 8: Balin.l.palamaf.que in adulcerio.f. deriva mup= 
va.8c dixi(upraco.in.lzánglollu.qp hocfir(jpecialein deprehenfa in 
adulterio, É: non procedatin deprehentoin alijsoriminibús exam pu 
blicisypraterea cúifla..exigat(ententiam:vequis damnatas defurro 
velalijscriminibus hicexprefis,infametar: nonvidetur q lite cios 
mestte,quod fola deprehentio fufticiar fed qp debeacintelligi,gí viera 
deprehenfionemiétusfallium,vel alía poena publicafuie punicas: lis 
cetfentencia non detursfic enimintelligicurp er doét. de jure commu 
miloquentesircaintelledtá.], ¡Qusfulbum.(T.co.ScponitAzo.C.co. 
in fuma, hzcverdaex genercaiepucna dell, propter impolio;. € 
pornzr,Secaulam pcedentédico ftaledeidúe 
fesiequis,quo daronatasvel confufasin iudicio,velpadtus pecunia ia 
famis ficret,náibidem Se6 nó dánetur,vel pecunia paciftatur, vel cófi 
tear fi extra ordinemco tanquáfuread 'um duéto :quia de- 
prehenfusdicebaturinfarco,vel (imili deliéti pocna ¿ 
iufumisf.co.Liétus.Hzcfuntverba Azo.2l.ninad.L ¡étus.dicit,pone 
caliuminfure dudo ad pretorem,quifuitiaMMasverberariabfquecan- 
fe cognitione,Scline fententiz difiwitiua:prolatione:quia deprehen 
duseracin Facinoreab ofiicialibus. 8.3 tener Ange ibinor. ex gl. 
deprehenfusinfarto,potef+fulligari line prolation:e fententiz: 80 la 
dityScideo videti hodieferuasi,gp inuend ad furan dú vas perofiicia- 
Leslocorú intelocutoria,vel difliniciua,ducíturcú vuisad col 
em videsurde méce Inne.in.c.luperhis. de porn. 

ci diát.na Sefinódánerar,velcóficeacurio judicio ¿vel pacifcaé, 
captuse(l in facinore ab oficio, fupertalicrimineg infamat p fentériá 
vel confebionem,putáfurrú,6equacurictas fala, e infomis.(F. de 

i infad.¡étus.vel dic,g cum notorio habeas vin fen 
Edeadtio.emp.SerradieSpe.titade noto.cri 
8cvimcófebionis,quianotoriedelinquerepluseltá cólieri 
vetradit Baliin.Lexecutorém.col.pe,Cadecxecu.reiiudd: quido cri 
méeltnororiúprocediturad executionépoena,pratermiflo omnior 
dinciadiciario.proutvolvir glin.d.Lia bi Ang.dicitopideó 
mosinoleuithodie qp1edloresimmediatabíque aliquo procell fa 
ciuntdecapitari,Sc(ulpendi,S membra mutilari,defi0o malefadto- 
vibus notorijs,quibus fecundum eñitapcenas imponi fubito , expedir 
reipublica,l,piouinciaram.C.deferijs.nimirum ergo,(iextali depre 
henfioneyex qua crimenteddatarnororium ifla,l.velie deprehentum 
infamari,Sclidefifto nó fitpunicusiOtufiiviurm, velaliapacna: Scle= 
cundumifibinintelleAumnonindigeraliquafopplecone:imóel.l. 
fingularisin hac declaratione.£cadid quod dixi de.J.palá,$, in adul 
terio.potell dicivel q opiniogl.SBalubipolta reprebetur pá. 
vel qillud procedar,qideprehepliorion fuleralis,queredderer factú 
notoritiná fi raliselfer in quocunquecrimine famofo, procederet di 
(pofitio.d.$.quainadulterio.cogitatu rñ,cú habueris maiusocioma 
mb ed oiytlmma.colpesk glainad.la 


gúa delas razócsque defufo diximos:e 





























»ponarur, fet 







































































¡QusfuNiú,babes elgo q conf/Tasiniudiciocimé, ex quo dánaras 
eficerelinfamis.i incach clericiio 
prinddejnd.Barsh 





mem.lfade 
quéfequituribi Ange. Pauj.de Ca:8t Abb.in.c.arlieletici,io prin. 


dinner dot 


d 


se Infamia fat non poteltaboleri,ex quo femel 


3 


E 


col. tedeiudarliter dicitsimoq regularitercófeffusintudicio,nó e 
turinfamisante fententiizga ediclá pratoristequirerevifentent 
eo.fedin caufa criminali cofefTusnó habetur pro condénato,l 
cofellisifFod cullareosin cauía veró ciuili cofelTis hr pro códénaro.l.i. 
fadecófel.%.C.co.l.1.Srifto cafia dicicpollefaluari opiniosgloin.d 
jóus. Éie 
















Gt Barco. vit 
ibitranfiredd. 
Se tranfit Ab- 
basin.dicaatíi 
clericiin prin. 
co.11.dejudate 
ne médifad. 


part. queap,p 
bar opi. Azo. 


lanóbradia,cel precio de mal,ganáalas 
vegadas losomescórazóa las vegadas 
nó feyédo enculpa,eesde tal natura, q 
defpuesque las lenguas de losúmes há 
puefto mala nóbradia fobrealguno nó 
la picrdejamas3maguernó la merefciel 
fe.Mas cl enfamamiento que defufo di 
ximos,quáto pertenccealapena quede 
uiaquer por el, fegund derecho, bien fe 
puedctoller,ccfto feria quando el Em- 
perador,o cl Rey? perdonaffcaalguno 
el yerro que ouieffe fecho de que cra 
enfamado: capierde porende la fama 
malai.Otrofidezimos que quando fen- 













5 
C.deinter,m: 
vi. Scin.L.fod 
Echipofle 
$.(ed cúde ha 
ditateofF. de 
i 3 








fap his. Apo 


mis.Cardi.í.d. 





ca. 
cosperverfizadro.elt ergo tenendú indifiná eq ralis cof 
gaturciviliter,ciue cciminalt irrogetinfamiá:gali pad? pecunia ex $, 
Fracicecóficevi,eltinfamis.vt.3,ea.l.8l.quiuli«co.áforticr,g exprel 
£cin judicio cóbrerur:quía ppter quod vnumquodg;tale Sállud ma 
gisaauét,mulco magis,C.delacrofecclaókintellige de cófefione vera, 
decuselletin fida.vetradir Barin.del.¡Qus.circa 6.8 A bbvin.d.c.atíá 
cleri.vbi Se Deciuscol.15.vbi hoclimitat Scintelligitin confesione A 
étarstionecontumaciz,qua in nonfadto confifitifecusin confebióe 
fida,quaisfurgirex faéto reprobato.venotat Bal.perillum tex.in.l. 
fitucor.Cadeinter.matri.verliamodo cf dubiuim. 
G.algunerro.Imelligecx quo fi quis damnaruseTerjinfamidincurre 14 
rewcinLictusfailjua.fEco.Scfallibus.C.co.dequibusifa (tmpta 
ell.fecus fiex alíacav(afultigarerur:putá,quialudebarad azardú:quia 
iftanonelt caufafamola.vt dicicBald.in.d.liftus.circa fi. 
Deferidas.Cócor.cút.d.llaSenora adid quod parnafultigacionisnon 15 
procedicmiiinvilibusperfonis.viBalin auth.inceflasn.1.Jeétu, Co 
deincel.nup.pertex.ibihocnotantem.8cadde.l.atitagánfraca.par. 
Gpublica.Notaad id quod biind.LiGusfURG A. Sclimica Sintelli 16 
eyqipornaiusfulió,vel aliacorporalis,nóclt vltra.l.impofitammá 
E caia ponerelecas els vial gdergohpoza prautor fos 
8c.lfipofsidonium.C.co.£ Ang.in.d.$.pocnagranior.verí.quamuis. 
dorende.Ideft.eáli nulla fentétia pcedar infamatex tali executide ¡7 
perng,mediante caufa famofa, Sc hoc qñiporuit pcediexceutivétamé 
ergo valet executio,quitúfentécia.veetiábrin.d.). ión bigl. Sc Pam 
Iréaduertc,gaillud vleimú verbú eñárefercurad alios duos cafus pro 
xximos.3.politos.Lad deprehenfum in furto,velalijscriminibus famo 
fist8cad confelfimin iudicio,ve.CSffiiaciola calis cófeGio,vel depre 
henfio.étene menti,quianó ita aperté decilum erat de jure cómuni. 
Uiex, Y L, 





































infiidlasinfamiati 
jurisaboletur,fi p principemcómittéti maleficiñnindulget Iré fi cód 
nar'appellatis retradtatur fententiacollicurinfamiaprime(oíe ch 
Iníatralicin réludicacá.remanecifamar.lté li feucriorautmicior (ía 
quálex mádarferturcótra criminofiam,efl immunisabinfamia. had. 
QPierdejamas.Ecce ergoinquantá pericalú incurrút aliqué infaman= 4 
tesindebitesScadde adid q hichabebetur.$.hinccolligitura.q 3.8 
tradit Abb.in.c.cumte abc. col.y.veriedpro clariori expeditiones 
derejud.8 quodinfamiam faiifolus Deus potefttcllere.notaturia 
cap.ex tuarum.de purz.cano.vi.).2.ff.de oblequijs. 
Co+l gy. Adde.la.d qua.f£ de polla, 8..fiqua mulicr.C.ad Ter. * 
1Jmperialis.C.demupic.cúreab,esdereiud.vbivi.per Inno, 8: Abbs 
quid deDapaéecligioCardinali equi de Epcopoz qui de 
egibusnon recognoltentibus,velrecognofeentibusfuperiorem? vi. 
esiam per Bart.8raliosinad. jade qua.8 por Bal. co.depa 
ceiuramafirmá.8: per Spe.citurde fententia.$.vtautem.col.16, 
UEama malaSed contrade.lafina.C. de genera.abolitio.Bilizeneralis. 3 
C.defententia-pal.vbihabetur,quodindulgentiafolam duriciam p.e 
naxemittnó ante fama neque bona alce Be dali lo 
la.tirguca.par.vndeoportetdicere,q hicralisfiic indulzentia, que 
contineac ctiáin rellitucionern,Senó tin fimplice Senudá indulgecia 





























Titul.VI.Delos enfamados.: 


nam tunctantum imipottaretremiGioner fimplicis poenze: quando 
veroinindulgentiacontinereturrellitutio, tune S infamia remí 
vcin.Lr.810,1.6.C.delent.pal.vellinon ht refticutio,oportet, pcú 
indulzentia implici ponaturetiam reflicutiofama, vein diétisiuri 
bushabetur,Scibi per Doéto.Se glowvel dic q verba huius.l. cum di. 
cic(le pdonal> 
feel yerro que 
ouielle fecho, 
dequeerainfa 
mado) vident 
leniora, quá 
implex crimi 
nis indulgen= 
tia, ga exquo 





tencia fuelle dada contra alguno por 
razon de yerro de que fincafle enfama- 
do fife algaffe della, e fuelle revocada 
perderiacl enfamamiento *que ouielTe 
ganado porlalentenciaprimera. Mas fi 








Rextacic men Ícalgalle, enon figuicflecl algado, ola 
tionem de in- figuielle, efuclleconfirmado cl fuyzio 
ao queauian dado contra el,eftonce Áinca- 
lam remitrere ria cnfamado poréde?.E aun dezimos 
e o. GueÍ cljudgador dicíTe fentenciacon= 
rantDoéto. e tra otro mandadole dar penaen el cuer 
Sgnáter Salz. — po, poralgund yerro que fuelle detal 
$n.Cfen. pal, natura, lasleyes le mandaflen pechar 
vbiéclberic. quer, que es quito del enfamamientoS 





dicit, quéd Ki 
princeps dicie 
indulgen” lia 
pliciter, 6 fine 
aliquo adiun= 
to, Sctunclo» 
lam poenamremittit.vtinad.l.generalis.8c.d.1.fi.C.degene.abol, aut 
camadiunéto:8elecundum adiunétum debetintelligi, 
Celenfamamiento.Addea.5.£in.fad Turpisquiaappellacionisreme 
divextioguiturpronuntiatum,Scpendenteappellatione non critin= 
famis.ve El darcvert.led GfortiFcodSobiglo. edo. 
Eincaria cnfiomado porende.1d el? nó exercuitappellationemretró 
infamisctt,quianeg; appella(le videtur:(ed vbiexercer,6 fuccumbie 
exfecunda non ex prima fententia,eltinfamisavein.l.furd.$.1.E. co. 
¿.1.fina.$állud.C.detempo.appe.ita Azo.C.ex quibuscaulinfa.ies 
rog.in fimma.col.fina. 
Es quiso delenfamariento, Cócor,cú :0-$.poenagrauior. fa 
eo.6c.1.6iPofsidonium.C.eod.Sintellige,éctimita Ginfamiaincurri 
debeatperfentaciam,fecusíi infamia iplo jure clTerinfliBa, l. patama 
$.finali. fade ritunupti. quía infamiamiamiofidtam , non eiudi- 
ciscommutare.ica Angevinad.$.poena grauior.quid antem pro pos 
napecuniariajudex deportauit,velcondemnanitin metallum2Bald, 
in di$.poena gravior.dicit,quód tunc non procedit ¡fa difpofitio, 
ppertales poenas perditur flatusidebet ergo intelligi quando talis 
pocnaperfonalis imponitur,per quam ftatusnon tollitur vel miaui= 
tur:vrelbrelegatio ad tempas,velfulligario, vel mitriario.Scidemtes 
netibiPaul.deCaft, 


porque el judgador lo agravio , dan- 
dolepenacomonó denia. Eflo mimo 
feria fi clfudgador diclfe mayor, o me- 











> 








o 


5 















'oncor.cum.l.ad tempus.£ de decurio,SL.or 
8cLikhteucrior.¿1.iPofidonium.C.ex 
o.vi.perglo.in.d.$.poenagranior. 

dor alganarazon derecha, Et eltaducrtendum fecúdum Pau.de Call. 
n di$.pcenagrguior.cp quando caula ob quam minuic parná smis 
uiteriaon delictum,vt quia deliquie line dolo,ramen cum lata culpa 
veldclinquéserat minor,Sclic merebatur venia, vel erat multum fe+ 
nex,éficnon reputabatarrá maznum delidrú, Site cane minuen 
tesdelidtúminuút eriá pocná, Sita cenfecur cumiofamia difpenfatú. 
vehic,écinud.l.8clifeueriorted fi caula anger deliftú iuxta ca quepo 
nunturin.l.aut faftaade pornis.Scin.la.titar.part.7. túcquia non. 
véimponigrauior pcena quá.l.cauetar, tune non cenfetur cum infas 
miadifpeníatú, Scnon procedererquodhichaberar : procedet ergo 
qñnon exdifpofitione. |. angererurparna propter caulam adharen» 
tem deliéto:(ed qñipropteraliad bonum publicum fair impofita gra 
uiorpoena,ve quia mulcis gralTantibus opus ell exemplo ,tuncenim 
propterduriorem pocnam videturcominfamia difpenfarúitem efi 
efttaliscau(a,quz deliétúnon minuit,velus quía propter dignitaré 
snatalium punitur quismicius,quáalcer,tuneminuecuriofamiad, quí 
damffdepoenis, Bartsin.d.5.poena granior.Schac etiam vult Angel, 
in.d.5.pornagravior.in verli.quanuis,cols» 

9£ en lacleyes.Videinfracadem partaitagud.8. 






























Lex. Y IL, 
«m Infamesad honores,vel dignitaresnon admittuntur, Scanté habitas 


> 


es 


perduntprobatainfamia,Iesinfamisnó pótelletudexaut regis» vel 
cóiscófillarius nec aduocatus,nec deberin boni dñi curia morari, po 
tefttamen efleprocurator,vel tucorre(lamentarius,velcurato?datas 
abillo qui eumreliquitharredem, vel aliaofticia exercere, que ibi 
onts:regi vero, vel communitari commodaa/Ferunt,hoc dicita 
y Uoigridad nin t 
honrra, Add.l. 
vnicam. cum 
libi.Cade in 
E. libro decia 
mo. éin regu 
Ja. infamibara 


norpenadaalgunoenel cuerpo quelas 
leyes tirádan mouiendofea fazerlo por 
algunarazó derecha “:afsicomofe mue 
ftraadelante en cltitulo delas penascn 





lasleyesfque fablanen elta razon. Peon 
V 11. Quefuerga ha elenfamamiento. — dedignislibto 






¡Nfamis en latin tanto quiere 
dezir enfomañce, como ome 
á tan grande fuer- 
aha cl enfamamiento quecílos atales 
non pueden ganar de nucuo ningu- 
na dignidad , nin honrraS de aquellas 
La quedcuen fer efcogidos omes de 


8% ppcedet hoc es 
tamininfami- bus. 
basinfamiaiu 
dis, fiCti ¿ve 
hiccumifta, la 
generaliter de 
quocunque in 
fame loquate 
probare exiá 











ena fama,caunlas queauan ganado indidtad fecá 
z . da.C.dedign. 
ante,dcué las perder luego quefueren  yrié: 
prouados portales. E demasdezimos Piar. fi tamen 
q ninguno delosenfamados nó puede Metinopiale 
ques ES gitimicompe= 





titorisiafamis 
infamiafainoorepellctur,l gencralitor.$.Ipuriosde decario, As 
aoinfumpa,C.exquibas culiao colaman priva. io 
non ergo infames ctiam infamiafa£tipofluntelfe decuriones 
enimittoshaberchonorom,Sdignitatem.La.5.penulin fin.Ec.ípu 
tii.án principio.ffade decurio.St.cos.ff.codem.cum gb poteriter» 
goin ul inimiafiál habercalis oficia, quenos Jabenthonos 
Tem, Sedignitarems vnde poteric efe notarius ad banchum, cum ft 
publicum,á períonale minús.l.muneris.$.hiquogy.inverbo,tabula 
rú.ff.de mune.Sk hono.poterireiamefTe poreltas alicujus caltri ,vel 
terrefubdite alicuiciaitaci.vein didta,l munerú.s.iudicandiahabere 
exiam poteritofficiumingabellis.eademel:$.1.ibicaléndarij quoqy.Se 
in.$.(ed Sccuratores,8cfic defingulis,que: pollunt aptatiadeayde qui 
illalit mentio que funemunerapublica.icaPaul, de Caltro, 
incipir.fuperhoc punéto interrogatus,vol, Bcaduerte,gp 
infamialurisconeraétaiplo £a8to, vel perfententiamnon folunim- 
pedit quem promoueti ad honores, x dignitates, verom etiam deja 
citiampromocam,ve(tacim fubditar inilta.L. SCprobarurin. linfa. 
mia.C.dedecurio.libro.1oJAbbiin cap.inter d:ledtos.de excell prel. 
quod tamen nonprocederin infamiafaCti: quia licetimpediac, non 
tamen remouet ádignitateam obtenta,vtprobacurin cap.(uper hise 
deaccufa.notar Abb.in cap.fupercoudecleftio.vbictiam Abb.ponit 
notabile verbum,g collatio beneficij,(eu dignitatis,(1óla notorid in- 
famiinfomia eamfadi non tenetper.d.regulaminfamibusadducie 
is.$inferiora.de eledtio.vbihabelg benefidanó 
funtconferenda ,nifici quí moribus Ekfcientia commendabilis de- 
monftratur:fed infamisinfamiafad% non eltmoribuscommendabis 
lis, quiainfamianon oritur exbonis moribusiipfe eriam qui cum fic 
anfamis paticur (e cligi ad digniratém punicar.l.qui cum vno.$.t.2.86 
¿.de re mili,l2,C.l feruns vel liber.ad decu.afpi.vbi Joñ.d 
telligirquando infamia velinhabilitaseft dercdla,Senota 
"netur deregere fuaminfamiam,Scturpitudinem.laaliás.Scibiper Bar. 
fr deiurciur.6perPlarcamin.l.nequeinfames,C.de decurio.libr.10. 
videlateper Felin,inca.fulcitatus,dereleripa 
Loruen besperder.Adde.d.Linfumia.C.de decurio.lib.o. Ge que dixi + 
inglpracedeci8<,].quotiens.vbigl.C.de dignidib.12.(ed aninfamia 
repellatiploiurea dignitate»dic q regulariternó, ve hichabetur, ni 
in quibuldácafibus, de grauibus deliétis, de quibus per Innosimciinter 
diletosán prin.deexcef prala.fcdm Bar.conf.174.1n fine. be queric 
Balánl.2.ffde(enaro.col.1.ver.fed hic querifaan comescódénatus,p 
fureo,velfallo in mille,perdat comitacum, quem habera rege.é ra 
guirpfic.quíacomites(un(pettabiles:fed ofsinfamisperdicdignita 
tem ergo pditcomitatú, quia e(leiannexa dignitas.ad hoc. iudices. 
C.dedignilivea .arguir,quiaex quo elt taxara porna, ergo 
monpatitaliáp .l.imperator.fde poftw, itemalle= 
gatlnno.dicentéin.c.camaris.de cócell.praben.q irregularis Sc hos 
uicida remapent iq fua dignitate, Se praslacura, donee remoncatus 
Parúdawvij. E 























La 
Plain. 






































1o<UgloMlibh At Ca 























la b GCorfejero. Added. 


Setenapartida. 








litor Bcquando ingl.magna.de accun 
¡one oficijlicerfrintamistener quod 
'0.undecócludit Bald.diétum comicem ma 
adum quí depalicam.ad quod criñadde Specula.titul.de 
edit,5.roftatwvcrú.quidftabellio.SBald.in,liubemus.$Lane. 
Cadefacrofan. 


A Bara a Y 
o ferjudgador a nin confefero > de Rey 


ad.lTuli.repe. nin de comun de algund confejo nin 
$Abbánci?-  bozero“nin deuemorarnin fizervida 
encorte debuen feñor d.Perobienpue- 
deferperfonero* de otro, o guardador 
de huerfanos quandol fuere otorgada 
la guarda en clteftamento f deaq! q los 
dexa porherederos. E podriñotrofifer 
juezes de auenécia?, e vlarde todos los 
otros oficiosh quefucflen a embargoi 
delosenfamados,e apro del Rey, odel 











sacnim,l.cuno 
dos populos, 
a 





sico pS E 

toravidecpa COmIUN dealgun concejo. 

wat? executios — Tley:V 111. Que pena merefce aquel que enfá= 
neoffici),vPdi —— madotroa tuerto. 


goitatis. 6 vis. 
Paul. de Cata 
notabiliter dí- 


Esfamando' tortizcramen- 
evnomea otro detal yer- 
ro que fi le fucile prouado 
deuriamorir o fer defterra- 
do parafiempreporende, dezimosque 
deuerecebir effa melima pena!agl q lo 
enfamo.Mas filo enfamalfe de otro yer 






videbwvbi tre 
fere notabilia 
verbaBalinl.2, C.defentent.videasibipereum,quididadoQo. lo- 
- quentiumniniflamaceriareducicad concordiam. 
3 a Qndgador.Add.|.cumprgror.$.non aurem. Fideiud.Ccc.fcilcitatusa 
detelcrip.Kc quidíi non opponatur de hoczvide perBartin,l.cadema 
$a.fhad.llul.eepet. 








deofiaTeTo.Scl7itua8 parias. 
Atula.écibiglo,Sevide.la 










ulo.6.partitaa 
de buenfeñor.Addda.5.miles.Meodem. 
.] «fupratimm..cadem parti¿non eniminfamis diciturihomo 
integer.lpopularisff.depopula.aCo.Scviuenscum vituperio ,(iue 
infawia,mortuns ingituz.L.$.1.£decontra tab.glo.inftisde excu.cu 
to.pofl prin.verfi.Ced in bello. 
7 € Uerfonero. Videin.$fizainQicde except.Scque distin.Lsuituloss. 
partita.o 
3 £ denclichamento. NotamuleñiQaam,l.quie volt y infamás non poe 
eetatorndinfamiam,nililiteflamentariusimon ergo poterit elle 
tutorlegicimus,vel datiun ius contrarium volvitolin.).1.Cadein 
falibao.SBari fina.ixLfequenti.fde poftul. 8 BalánLa. 
col. 4.T.defenacowbihoclimitacnifi popilli Gnefpeftabiles,vel fape 
rioressquiatunctutelacfthonor,Scideo átali tutela repellantar indi 
gn Sinfames,quod dicic elle notandum, 
9 g Uluezgs de anenencia. Add l.pedius.ff.de arbit.gl.in.d.l.1.C.deinfa. 
lib.x0.Ecan poláitlecxcufarcinfamisa fuftipienda delegatione. vide 
Paul deCalbin:L.compraroráGna. de iu 
Quid deofiiciorabellionatus.vide Bar.io.dal.cadem.$. 
epesScAbb.in cap.ceftimonium.de telliinpriacip.7. 
colum.S:Balinui«cols.C.de(lsmmatrini.Scfide cacho, écvide Pan 
lumdeCaítr.confil.:So.1.yolu. q fuperins allegani. Bal col. 
finadelegecorradi.verfi.extra quaritur de alñis officijs publicis. vide 
ibiBarto.inA.quodaitprator.$.miles.ff de his qui not.infa. $e 
ul in.d.confil.£c an ¿nfamis perdarfendum.vide Bald in.cornosan 
álequijnterfe.fradoma.l 
13 di sembargoakc.Adde lovnicam.C.deinfa.lib.1o.imo ¡(lismagis có 
petis.fecundum Barto.in.d.Jeadem.5.t£Ead.lJul.tepe. 






















































Quiz, PIT, 
* ym Diffaanseliquemdemalefido ex quo mors,aut exilió perperuum 
venirerinfigendum,paticcorfopplidGimilicudingm;autem de mi 


noripectiniaricer indicisarbirrio ci 

ups bsdenollztn penata patea 

k dDeferandolnfamacoreshominas 

rum.c.ex merito. Se.cdeteriores.(aq.te 

e sefina pena, Nota benc,quia nó memini.Liuriscólsin hocita apete 2 
té dilponenté. 


o ; facitraménl vo 
roalguno de q nó merelcicffe aucr tan — pica. Cade far 


grádpena, deucfazcr emiédadepecho  moibe.8cJ.A 
aquel q lo enfumo,fegun elalucdrio  Pdeimar 8: 
deljudgador,catandotodas las cofasq — ¿d notar Lu- 
diximosen el titulo de las deshonrras, ar 
enrazó de la emiédadellas. Pero fiagl de 5 

que ouieffe enfamado a otro quifiefle 
prouar'quecraverdad lo que auja di- 
cho,prouandolo afsi,non aura pena. 


Sé Titulo. VIT. Delasfal. 


fedades. 


sficr: fed Giprober verum ele 
d 








Cioresfant, quam raptoresre 4 








ergo. $. poena 


EE. de 









quia videtur, 
epeciam hodie 
Mante.Lfori. 
ic,3ol 






1 Nadelas grandes mal- 
Ey] dades que puedeome 
ÍÑ (R aucrenfi, es fazerfalle- 
LOs ¡ dad”. Cadellafefigué 


pal 2% muchos males,e gran- 





- elas 
desdaños alosomes. Onde pues que - diffamatio : fi 
enel titulo ante defte fablamos de las men fequas 


a tur diffamatio 
trayciones, e delosaleues,e delos cn- proceder ¡ña 


1, partitatum. 
e dicitur dif 
famarercfpe£tu Iniuspoenze, quando quis ef diffamatusapud bonos 
8cgranes:tunc enim proprie videtur diffama(Te:fecus quando non ob 
ante prolavione verboriwn perhoc ,non eftapud bonos, q graues 
diffamacus,neque haberse cura pro diffamato,fed pro bono:itadecla 
rat loannesde Imolain.l.Turpia.in principio. ff. de legatisprimo.8c 
didtalmolw refexe, Ge viderurlequi Angelus Arecinusin tradlatu mae 
Jeficiorum.in parte verbacopmmncliofa:colums, Alexandstamenin 
diGa.Lturpiain principio.viderar deviare a diétis Imol. Scfequi Bar- 
to.bi qui dicir, quid infamare dicitur » qui pronuntiar aliquod ver- 
bum,quodinfamiamalicuinscontiner.8: Bartol.fequunturibi Bald; 
Ange.ScPaul.deCallamibire(pedto pcenz huius.Lmuleam placetdi 
¿tumImostunc enitnviderurhabericonfideratio diffamarionis, quan 
doquiseftdiffamatusapud bonos, Scgranes.c.qualiter £:quando. el 
fegundo.de accula.c.penade purga. cano. $e quodhaberarin.l. aus 
+ praiflo tir.Sccum.hitta ponataríub titulo deinfamibus,videturfen. 
tire detali diffamatione, Gciura que allegar Bartol. loquantar refpe- 
Auadtionisioiuriarum:po(Tent etiamprocederequz dicunt Bartol. 
8calij quandoconftaret,quódinfamandi caufafuiedidtmm, licerínfa 
mia non elfeefecuta apud bonos, Ek graues,Ecqpd.l.fori Scordi.proce Eti 




















dele 


dat quando non animo diffamandi, fed iniuriandi alium fuic pros 2n0-5t% 


Tatumn:fortétamenin pradlica non polletobrincri,quód etiamfi cau 
fadiffamandi quis dicat,puniaruraliter,quam contineturin. del,fori 
Scorditu cogita, 

mm UQuificfe pronar. Faciedidr,Iynica.Cdefamo.libesvide que dicam y 
in.La.titulo nonosinfía codem. 


ETimmlnsseprimos Defalfisa 
Jafumma, 


1 UE fazer falfedad, ReQ%3 exaggerat crimefalliin quo acerrima deber y 
fieriindagatio. Scadmittirur probatio pefconieéturas, Se requiritur 
probarioab aétore,Kreo.l.vbifalíi.Caco,ée ftaratum de carceratisre 
Jaxandis,non porrígiturad carceratosob crimenfal(,nifihoc (pecia 
literlicdidtum vel vbifenferunt de hos fstuentes, lrem flacucum de 
aliquibusrebániendis.non porrigiturad exbannitos de crimincfalli 
fecundum Bart.pertexbiin.l.Lucins.fad torpi. Sceft faliras adeo 
abominabilecrimen,ficuraliud quod pollerreperirisvt patetex no- 
tatisperdodto,in.leranfigere.Crdetranladtcumqueruntderatone, 
quareín criminefalli non permitticurtran(adio,Scdixifiuprá cade 
partidas, 



















A A 








Titu. VI. Delasfalfedades. 26 


ies, 1 

¡tasefpatario vericaris,quie fit modishic expreGis.bad. 
,3 Uotadamio dele verdad, Concorscum aucht, de inftcu.cant. dido, 
Scdicituriminurariofecundú Azo.C.cod.in fumas 
o pflfotes udenemutare,que verafune,vefallavideantur veril 
milia; del. 

id (ie AE E 

e den a e 
Ce fedadesquelosomes fazen,q fon muy 
¿Firas ad )legadasala traycion, e a lasorras cofas 


¡Sturkcum  quedichasaucmos. Edemoftraremos 












sli 
ia? quecolacsfalfedad. E quantas mane- 
deglo.io.. — rasfon della.E quien puedeaculara los 





de condi.£i08  quelafazen. Efaflaquanto tiempo. E 


indedieirBala  quepena merecen delpues que les fue- 

din.ledario-  reprouado. 

pongo aver Ley. Que esfalfedad e quemaneras fon dell, 

<ogfacie, Cog ] Alíedad es mudamiento 

ad dela verdada, E puedefe 

ds fazer la falledad en mu- 
chas maneras : alsi como 






méca sang ta- [EN ES 
bellio,cúnúg, E 
A 








fialga 





a clcriuano del Rey,o otro q fuel: 
fe notario publico dealgúcócejofizicf- 





ceda: fe privilegio , ocartafalía Dafabiendas, 
rus, nonpuai-  Orayelle,o cácelafle, o mudalfcalguna 
ena mor efcrieura verdadera,o pleyto, 9 otraspa 
co dolo! labras que cran pueltas enclla cambian 
bar, alíás non — dolas fallaméte. Otrofi dezimos“que 
EIA falledad £aria cl G tuuicile carta, o Otra 
exemplum.C. — eleritura de teftamento q alguno auia 
qee Seas echo lila negalediiondo quelanon 
Aoi Areda, tenia,o fila furtalle aotro quela tuvicl> 
a fecnguarda, elaclcondielle, olarom- 
filtarioinpré — picle,o tolliciTe los fellos della,o la da- 

falle ¿otra mancraqualquier.Effo mel 
1mo [eriaquádo algúoa quié fuelTe da 
cipio.p vbielt — dacarta de teftamento en guarda a tal 


Dona mens, e A: E o i 
etarra Pleyto G lamóleyefle, nia demoftrafle 









cogni.in prin 
ognicinp 


potelt effefal- aningunocn vidade aqlg gelo enco. 


fitas.vbi Sevi- — mendo, fidelpuesebotro la abrielle% e 
depéream, q : 
cóluetudo ex. 
cular fcriben- 
réafalícare, Senó quiliber dolus ell faltas  vepunia£quis pocna fale 
fexilta.J.fed gi delinquicurin alíquibusex capitulis hic exprebis. 
«in j.quidlitlum.feo. Angel.Avetivn diparteilario. 
2D Eee prinilegio,o carta ful/4Concord:cum.l.1.$. quiin racionibus. 
aulas, fallos. Scquid fi quis falle liceraspriuas 
rasalicuius?vide per Bart. equi in rationibus.ff.eod.SBald.in 
xubrica.C.de fidcinftru.colao.led an teneatur de hocfallodiétásno- 
tario,qui facit vt notariusferibatfalía, velnó ponat omnia ,notarjus 
«facicbona: fiderBaradicieononin.L. 'mulier.$.1.fErerú amo.dicit 
tamenibi gppót puniriex aio fallo. (cdin.l. iquis obrepfesi, de 
fall vbieria videperBarto.addeetiam de porrigente notario fallam 
fcripturá,vteam figner,c:licet;yerfiillos quoq;«decrimi.fal SBart: 
in di.l.Giquisobrepferit.2a8c3.q.Alex.cób ls 6t.incipicin cal acenlas 
tionis¿.volu.quid auremiin(trumentú Eilfimeratintenúllum, an 
puniatur notaras defalloevide Bart.in.1.G quislegarum.fEeos K An 
gclindj.tratta.G:partefallario.col:2Sccócludit Bart. (rin ftrumen 
Tic nullum ex deftulphiasinilalme, dclto gico mallim pre 
udicium poteftalteri parari,túne defalfo nó punitur pertextaja dí, 
Lfiquislegacum.fed (ex: hoc pofleraliquod preindicium parar ve 
ji 
pa ong, velad aliquod aliud,túicnotarius punictur defal(o,l. da- 
3mus.Caco-Salitñaliterdicit¡Sdiflinguirin.l.1.Cyde fepul.violvide 
































laleyefleaalgunofin mádamiento del * 


eenonelTer publicúpórpeti,q publicerar, vel li prodeflerad - 





¿perno 












ibipercom,Sclarifimn 
LS 


tro.fial.ra p 
vequiaind 

damentadecidic,qppun 

6:.1.volincipitin prefenticófalcacione vifis llar 





quegcladiera en encomierida. Otrofi nara. pol 
dezimosqueel fudgador, ocleferiua- ¡pdidadamas. 
no del Rey, o del concejo que tuuielle aogequ 
algunaclcritura de pelquia, o de otro 
pleyto qualquier G gela mandaflen te- [0 
neren gúardaS o abriren poridad,fila  firu.ce 
leyefle,o apercibicffealguna de las par- a eS 
tesdeloqueeraccritocn cllasquefaria ná 
falícdad. Ello mefino dezimosquefi- 
riacl abogado! que aperciblefle ala o- 
traparte contra quien razonaná adaño 
delafuya,moftrando le lascartas ¿o las 











cien. 
falfum 





squi 
sion 













ase 


poridades delos pleytosqueclrazona- * eo. 
ua,oamparava: catalabogado dizécn < ed 
latin prauaricator, quequicretanto de « qorsfidegimos a 


o 


curul, 












zirenromance,como omequetracfal- 
famenteal G deucayudar. Otrofifiia Eo, 
falfedad fialegaffea fabiendas leyes fal» Leño 
lospleytos  tunicfíe.Otrofi faria 
falfedadel q tuuicficen guarda? 
guncócejo,odealgúome previlegios, 
ocartasquele mandallenguardar,o te- yo, 
ner en poridad, filas leyefíe, o demo 9,9 
ftrafle maliciofamentealosquefucllen Hiram 
contrarios deagl quegelas dio encon — decfii.dele; 
defijo.Otrofi dezimos quetodo judga * Ec 
dos quedafuyzioafabiendas contra de  depoñí 
rechoifazcfalledad.Eaunlafaze elque € oi 
esllumado porteltigocn algun pleyto hi tud 
fi dixerc fallo teftimonio*,o negare la ceci 
verdad fabiédola. Eflo'milmo!fize cl penas e 
Gdaprecio a otroporg nó digafutelti  Ratelliñyvtle- 
i ler 1 del: fabe. ger pal? fue 
moniocna ¡SUN p: eyto, e oque. aDe. er aliqué ex 
Otrofi lofaze el quelorccibe"”,c non” paribus, q te- 
ent poena fal 
f.Scadde q habeturinacafiquis.de clericis.q 2. Scetiá ques haben: 
tur. notancurin.c.cum olim1magifler.de ofli.delega. 
£ delabogado.Addo.L.G quisaliquidSánftramenta. fede poon. EcBar. 6 
$ Albe.insd.$+isqui depofita.ybi poll faco.de Raue. dici teneri poc- 
ma falliaduocatú,vel procutatoremreuelantem inftramenta,vel alía 
fecretafuz partisaduerfa parti.dtvide de hoctextenotabilem in.l.f 
eu. 6 parres Sc queibidixd. 


























| y.verfi.quaroprocurator, 

h Genguarda.Videin dito.$s qui depolita. 

1 UContraderecho.Concord.cum.!.1.5.fed Ñiiudex. 
in fumma.dicit Siudicefcienter contra con (litutiones fallo indican- 
te,cuias diétum fequitorifta, 

L € ralfo tefiimonio. Adde.l. 
muinefali e profkquitar diéta Azo.C.cod.in forma. 








1 dEzfosmifmosAddedittA.1.1.5.primo, E fecádo.S.1.l.cornelia.$.poena: 11 


eodemtitalo. 


m € el quelo recibe. Quid ivellistecipiarpredum, ve dicat verum ted qa 





moniumeBarcod,ainprincf.cod.dicit, quod adhuctenebivurpos 
nafalfadde An; parte,falfasio:col, 4.8 quid finon rec itpre 
fium:fed non vult teftiticarizan incidatin crimen vallizvideque dix 
inlas.icuó,partitaz. 








Paridawvja E5 





fin.écibi Bar. fico Angel. Aretiintrafta.ia: 7 
3 
od.ScAzo. Cico; 9 


151. ficodemabcl.cos quis Bictede cel 10 





Setena part ida. 





3 a GomepremalidifamenteVideind la 

14 > Ecorrompereljuez,Concordatcum diét 
ce corruperit. 

35 CU Ayuitazo confejo.Adde.laquiteltamentum. SL flG.Eco. 

16 d Cenlasleyes.Ín telte filíum deponente,vide.l.26.titulo vndecimo,% 
Lfin.titulo.16. 
aspartica.in ad 
uucato praua 








quiere dezirfuteftimonio porende: ca 





difinacc.. declerinon ordisminiCLquí tub pretey, 

fanétwcccle.Scidemíiquisobrinear benehicium clerica ee 

clericus,cacum adeo,dereforipaciexlicesis.derranía, Hb o foma, 

decrimi,fal..qualiter. a 

GslrombresConcordcum al nominis..codem.Se%o., ya y 
€ 





tomando nombre deotro ,o diziendo 





ricatore»vidfi tambienelquelodacomo elquelo re- — quecs fijo de ReyX,o deotra períona  ideo:%a res 
aaa cibe,ambosfazen falíedad. Otrofidezi-  honrrada fabiendo quelo nonera. apo 
quádo index Mos, quequalquier ome que mucítra dé:unde No 


corríipiturpe- — maliciofamente? alosteftigoseng ma 
unía. vide, la ñ anda AS 
r4.8a5 8026 Neradigan el teftimonio,con intenció 
titulo.223.par delos corromper porque encubran la 
ide bello” verdadjo Glnicgué,q fazcfalfedad. E 
¡pruram facien aun dezimos q falledad faze todo ome 
a E as trabaja de corróper clfuezb,dan- 
ita. lolc,o promctiendolealgó,porquede 

juyziotortizeramente.Otroli dezimos 
que qualquier quedieffe ayuda, o con- 
avPalitarem có fojo*por do fuefle fecha falledad en al 


es ( 
creara las gunadeítas maneras fobredichas, oen 









Giex.l IL, 


ficttci feiéree otras femejantes delas, q faze falfedad, y 


mentiés, lterm a 
esa emerecepenadefalío. Edelapena que 


nófitincedes:  deucnaucrporende,fablamosaffazcú- 
aucmiffam,cú da latercera partida defte li 


nóficordina? ES ke 
dlesiecdebrís  Droenlas leyes dqfablan encltarazó. 


«Ley-111.Dela falfedad que fazg la mugen, dao. “entus din, 


do fjoageno fa marido porfago. rca 


Rabajan fe alas vegadas - tarcinterroga 

algunas mugeres que nó fyab oficia: 

! denomine, 

pueden aucr fijos de fus — cú vocaretura 
Qs 









pl > .punie- 
que fon preñadas, nó lo feyendo clon — fur fecendnm 
tanarteras, q fazen a lus maridos crecr a de 
que fon preñadas: quando llegan al pla 
tiempo del partotoman engañolamen — num in traga 
tefijos de otras mugeres , e meten los elias 
configo cn los lechos ,c dizen que nal. yno ftoco de 
cendellas. Elto dezimosquees grand  ferro.infin-Se 

edad, faziend: iendo fio age lamvbi ma 
falfedad, faziendo, eponiendo fijo age tans fibi no- 
no porheredero en los bienes defuma — menin fraude 


A aos lo del punicurporna 
rido,bien alsicomohifueffefifodel. E Merced 





velmalicioléh. tal falfedad como efta puedeacularlel Iagialoodó 
s E «Inmo. 
a GLez.I1. Comocl quedefenbre las poridadesdel— maridoalamuger:cfcl fuelle muerto EE e a 
y 0 Coto gran fal Rey faxefalfedad yo de las otras rezomespor—— puedenla acularendo,todoslos parien —mantes eriam “248.16, 
feded.Noracó que caca los omesen ella, tcs mas propincos que fincaren delfi- deferiptiado» 


tra reuclantes 
(ecrerú Regis. , 
Scvideque di O Sfccretos, e las porida- 


5Sin [7168.41] des del Rey deuen las mu- 









nado , aquellos que ouielfen derecho o 


de heredar lo fuyo fifijos non ouiclle. — niuncur falli 


E demas dezimos que fi capi def. Pena, fima- 


tant fibi no- 


P Sradid ES cho guardaragllosqlasfa- fo ouicfle fijos della fu marido, como men.v? exem 
quedinifta), ben.Efiagllosporauétura — quierque ellosnonpodrianacular a fu pene 





hs addAb naficiofamentelas defcubriefTen, fariá 


quí dep muy grand fal(edad", Otrofidezimos, 
a G aquel quedizca fabiendas mentira al 
ja renuntian-  Rey£faze falledad. Elfo melo feriacl 
tefecreta ibi que andunic[le entalle de caualleroS, e 


¿mita fi A . 
A nó lofucíle,o cl quecantalle miffanon 





madrc'" pararecebirpenapor tal falle» excaufa tame 
dadcomoclta,biépodrianacufar aaql  licitacftnomi 
Ea nismutatio:vt 
les dio la madre por hermano :epro- — iradic Abb.ja 

. uandolo, queafsiucrapuelto non de pde 
: ee creta, colúna. 

ucauer ninguna parte de laherécia del eS oabias 
que dize queera fypadre, o fu madre. — Jumán prooe- 


Adúec.  discuiusofi-  auiendoordenes pdeprelte. Otrofifa- 


de muta anexa e falledad aquel que cambia malicio- 
non. sur. 


Masotro ninguno*lacando cftos que mio Hori. $. 
auemos dicho, nópuedé acufarala mu 5 





» £ antírirad rey famentcel nombreiquehatomado, o 
Vide pulchrá 
textumin.l5.titu.-parita. Scquzibi dixisScnota q non quiliber 
quimentiturhac.Ltenetutvt.acodem.l.quid fiefalfum. fiauté quís 
mentivurprincipiyvel preidi, S:per obreptionem aliquid obtinue- 
rihac.l.tenetur.vt.fheodem,L.G quis obrepíeric,1. 86 Iegibus. C. fi 
contraiusvel vili.publi.La.C.dediuerGapparito.libro duodecimo. 
Azo.C.codeminfumma. , 

3.2, Wentalle de canallero.Concordar cum.leosqui.5.qui fe pro mile. 
eodem.Scadde.l.reddarur.8cbi Bare. Ecloannem de Plat.C. depro= 
fello.Sc med libro decimo,vbi de eo quifallo(e gerit pro dodtore.8c 
degerentefe pro comite Palatino, vel tabellione: vide Baldum in. Jo 
data opera.colum.1verficadubitatur de eo,quifeallerebat comitem 
facripalatij.C.quiaccufa. non pol.vbi dicit, quód puniatur porna 
mortis + quiadeliquit in iplum príncipe, á quo fingicle authors 
tateinhabere.fitamentabelliopriuatusfaciatinítramenta, non pa= 
miecirtone;fecundum cum posna mortis. vediacifuprá codem in.lfa 
inglollapia 

4 hi Uonaniendaarderes, Addecop mallas presbytergribiglo.de contes 

$: E 























gerportal yerro como efte, Ca guilada L «o diciídoque 6 
es fijo de Reja 
Nota hocexemplum,Scvide quodhaberurinadecimaicuso, quase 
tapartita. 
Cies 111, 


«e Mulicrpartam fbifabmittenspore(t dehoc áviro,vel eo morro 4 
confanguineiscius.fuccedendi iusviro habéntibus,acculari: fibiaure 
ciuldem mulieris poffune bi fubmiffum in fratrem,(ed nó matré ac 
cufare:cateriancemnon polfunt mulierem acculare.h.d. 
Puede acufar.Concor,cum.].).corneliala.5.departufippofito. ff y 
eo.Scan difierator que(in tempus pubertatis popilli? vide. l.1. 6 ibi 
elollcdodtoignanteral.C.co.Sengra quod acenlaio oppoft 
Parcusmullo tempore excludirur.l.qui falfam. forfacod.vbi Alber. 
negztrigintaannis excladitun 
m €.Afo madre.Criminalitera.hi vi. Eideaccufa.glindis$.de partu;Se 
flacimbicfubditur (para recebirpena portal falledad) pofTefcenim 
in hocciviliteragere.Jafal¿Ccodem. 
notre ningune.Concor.cum dil.l.corneliz.de parta s 











Titul. VIT. Délas falfedades. 27 


Clex, 1110, 

20 Cómicticfalfum bullas fallans Gigillans:cuneos vel moheráfallam fa 
cien», [cu fiel mádans,aur aurifex argento,vel anro metallá mifcens: 
idem dieledemédico vel aporhecario loco vnius inedicaminisaliud 
ponente¡étinfirmum vel alium ic defrandanre.hoc dicita 


y a Qalfufillezcó 





itaslacio ins 
2d E áoneda fala 


3 e Gstandando lo 


ca cofacs q pues cftos parienteslo callan, 
e 


fisin pte. que losotrosnon gelo demanden. 

9 e Ley. 1111. De lasfalfedades que faxen los o= 
oa, mesfelfandacartaso ellos. 

cala 357) Vlas falías,o fallos fellos”, 
1d o cuños, o moneda falfa > 











Videinfracos 






Look (upráca. ps faziendo algú ome,o má- 
parc.tieuadas 228) dandolos fazerS,faze falle 
jnfin.Se adde aa 


Someta -Elfo mefmo feria quando cl orifice 
1.in princi.fE— quelabraoro, o plata mezcla con cllo 
as des maliciofamáte alguno delos otros me 
pendence fal- tales ¿Otrofi dezimos queficlfifico, o 
aan elelpeciero Gha de fazercl xarope, ocl 
sincfall. lctuario có acucar,élúgar delmete micl 
o nó lofabiédo aq! gelo manda fazer 
cexpreai  fazcfalfedad So fi cnlugarde algunací 
nun fie- pecia, o otra cofabuena, o cerabuena, 
Aa ete otradeotranaturapcor, c mas ra- 
beriina.lege, — fez,faziendo entenderaaquel que lo hz 
cormelia.la.tá rnencltor,q es fecho dercchaméte,ccon 


agllas cofasquel demoltro,o quel pro- 









4 d dorresmerales. — merjera Quele pornia y. 


Inno.reca — ciuitas requis 





cano Ley:Y, Quien puedo acufar alos fuxsdores de 
temo dasfilfedadesefafia quantoriempo: 


tar contra aus 
sifices, qui Eu 
ciuat auram, 


Ada vno del pucblo fpue- 
Ide acuíar a aquel que faze 
| 






a 


os falícdad en algunas de las 
cd 3 maneras que fon pueltas 


elblació rarvepanians 


a.llbase 


rardefallo.Secuiuslegisdebcre(Teiniflisregnis.vide.La.tiro7.Sc Lo 


Inno.rec. — titulo oétano.libr.siordinamen. rega,  pragmaticam regum Catho. 








Iicoramfol.mihi.15j.cum (equentibas:vbi £ponuatur, ¿capplican= 
tor poenz contrafacientibus,Scn diéta.l.2.tienlo oótauo vide contra 
conflantesnúmosargenteos,vt reducantad maflam, dequo etiam vi 
de Bartolumin diétalege.l.Cornelia.S per Anzelum Areti.in trat. 
smalefi.in parte,fal(ario,col6,8cloan.de Pla.inslifin.C, de veterisnú 
mis.poteltlibrowtra 

e Mare falfedad. Noralioc Scfacit.facularij in principio.8cibiglof. a 
de extraordi.crimiinaS¿ quod habetur in pragmarica Regum Catholi 
corum folamihi.16:de mifcénte paleam cun: órdeo,veltritico. aliquá 
dotamenlicetmiftete (peciém corruptam cumincorrupta:videin.l. 
3.C.de cond.in publi.hortedibro decimo.vbi Joan. de Platea. Scper 
Barto.ibieriam poñit dearómatarijs, quí mifcentceram corrupram 
camincorruptay(nód non faciuntfallitatem : Scintellige quando v= 
traquecera ell fisa,Écnon pracefir conuentio de talicera, teque de- 
amonÚtrauit ei qui émebat,eu émere volebatcerarn ¿vel aliamípecie 
jncorrupram,ócpollca ei mifcultcorruptaminam tunc falficas oler, 
vehic haberur 














dex, Po 
sm Quilibetde populo potelt accufare de Eslfitace fimiliter, 8e capere 
monezam fallam facientemiducatramen cumad Rezem,vel lociiu= 
dicem ,Sporelt de fafíitate acculatio ficri víquead viginti annos. 
hocdicit. 

YE (cada vo del puebleSeqiiltur opi. Azo.C.co.in fumma.ad in.connu 
meratur enim hoc criniéninter aliapublicacimioa.l.r Ed pub. iud. 
Sitem!ox.[a(lide pibiud.Sclimica.vefupra.codem.L. 

» g Ur eynte años.Concor.cú.l,querela.C.defal(,Belimira Dil in accufas 
tione partus fuppofiti.vedixi.3.codal.yovisque dix tu.t7acas 
partiSccurreriltud temps ecidignoranti:ícdm Angel.quem vi 











L6in.fE.Gquistelliberelfeia(fasfue.Gcibi cp neque potericimplosarí 
beneficiomre(tirurionis. 

h uede prender. Adde.l.1:Cidofalía mone,do: 
ticrimine ómnis malefattorporBft capi, S< duciad iudicem peril 
cuiusinseset Lápice quinto:ffdo dul inecdis quin E 

a le furti 3 














perquem 


eneltetitulo. E puedeclto£izer dede Eñuinetecan 


el dia.que fuere fecha la falfiédad falta duwBal 
ost e fi.C,dex! 
veynte añoss.Otrofidezimios que cada cis teem vb 


vno del pueblo puéde prender Y 4 los. ¿onquectlia 


a vd hum aliqudoc 
quefizicren monedafalla. Perodeuen e ados 


losaduzir; al Rey, o antecl fudgador — barnitii dx ro- 
del lugar quelosjudgue, afsicomoes — batoreim fra 


taru)ibifor- 
fucro,e derecho. a . 


ye, Scdd forriá 
udicis diicere 

Le) V1.Que penamerefcen los que fuzen algu- “ndicisd 
ma delasjalfidedosjobretichao. —— deSoNicl 
937 Encido feyendo alguno 1 pro, li 
E poriuyzio, oconofciendo  ¿opicni reli 














p Loba Aatur, Scinter 
fin premia auia fecho al. 
gunadelas falledades q 











¡Ns E 
LR flévia, non de- 
ximos cn lasleyes ante deftarli fuerc o- — berpunici quí 


melibreYdeue fer defterrado para fiem Ade capié 

Ye idas e > lo, use 
prelen alguna ila:efi parientes ouiere Cd Lisquiad 
deagllos q fuben,o defciéden por lali-— eccleñi.confu. 
fa derecha faftacl tercero grado, deuen ria ce 
hercdarlo fuyo .. Mas fitales herederos 82 Ange. Are 
non ouielle cltóce, los bienesfuyos de- tintas 


A leficio.3 
uenferdela camaradelRey, facádo en ie 


delasdebdasq devia,e ladote,clasar — ca.columaii.Se 


a dar. 14pofíBano. 
rasdefu mugeriefifucre fieruo”, dee res 


morir por ello.Pero qualquier quefal- . ad.l.lul.pecus 
facarca,o preuilegio,o bula,o moneda, — Itvolemes 
: E Sn túclicer priua 
ofcllo de papa, o de Rey”,o lo fiziercfal ro capere dlin 

E quétés Magrás 
ticrimine,quatdo crimen efTercapitale,vel pro qlio veritat pernalan 
guinisimponendaed limita Sintelige velupra ex didtisBald,Scfa= 
dit.Lfiquisin feruicuten finMFdefarás. Sc adde ad pradidtaastitna 
29:infra eadem partita. B 




















3 GDeuenlos adurgr. Infra viginti horas.hcapite quintos ff.de adulcorijs. 4 


vbiBartol. 
Uiex.y lo 


m Conviétus aut (ponte confelTas defalfo,(i eltliber deportabitur, Se 
ciusbonahabcbunccófanguincialcédentes,vel defcendentes víq;ad 
terciigradamequibusnon exiltentibus habebit rex, (oluris debitis, 
Ecvxorig dote, dearrisii vero eflferuus,occcidetur.Si tí bullam pape 
velregisanceiusfigillum, (enprivilegio,ve] monetam fal(er ,aucfal(a 
ri faciar,occidetur.Siautem notarías publicus conf 
fallamaímpurabiturei manus,Scremanetinfard 

k Qsifuercome libre Non dilinguie(iriiob 
roque locuw fíabebiriflapoenz,de qua hic.Barto.tarenirr Jege-pri 
ma. ponafallidiflinguicnobilén aplebeio:ita vt plebeias punia- 
tarpocnadamnarionisinmetallumper texto, 1.6 quisaliquidi$. qui 
viui.ffdepcenís. 
















natalidad pie Come.defalinficdepubijd.Gandiaustnin 
fuotraftata malefi.fub rubadefalarijacol.1.verf.cllautem pcena fal 
fi.dicit,q cumhodienó imponaturiflapernz alicui de cofueradine, 
8cquianon vjimttr deportationibus,fatispotell dici,qp pana fall de 
beacimponiMbitraric allegar.l.facalarij.$ ant quedam.1 de extra 
ordi.crimi.£cidem tener Alberivin-dalutof«pozna fal, Ec fic qp impona 
turpcenaarbitrariacoñíueta. 

m ALsjerno.Concordat cum didtisiuribus. 

n GDeTapasoderey. Added S,titulo.9.partita: 

adfalGariorum.dectiminefalli.perdrretiam medictatem bonorun, 

Partidasijo Ei 














fama quódin Mlagran 


velpicbcius, Seficin v- 4 


UDeferradaparafcmipreen alguna y(a.Concordar cra didtada.$.por= a 


3 
¡dixú.Scap. q 





Setena partida. 








Tn no.tes icu.S.libro.2.ordina.regafiveró fieclericus deponicur, 8 el 
eiidacióo  characterimprimicar, ¿in exiliumnicicar.c.adaudizria, decrimi 
17.lib.8. Elf Lóo.citu..piinapartisécetiam ds iure cómanivbicung; falfam 








mortis.vedeclarar Angein.l.vbifal 
ine parcus(uppofisiper. 1. C.codema 





eitvalde graueimponicar; 
fiEcod. Scidemvulcin cd 
quod vlimú 
non proceder 
Manteifla.i.de 
Legefupraco 
dem. écad die 
Jan. porelt dici 
quod non lo» 
quitar de par» 
navltimi fup- 
plicijeddpos 
na fal, e fic 
depernacapi- 
talicisilizpro= + | 





far aotri.deue morir porello. Efieferi- 

uano dealgun cócejo fiziere carta falía 

corten le la manoacon g la efcriuio , e 

finque enfamado para fiempre. 

Le). V1I.Como fazen falJedadaslos que tienen 
pefo,o medidas falfáse quepena merccen po 


il 














Edidas, o varas,o pelosb 





téc vuleglo. falfosteniédo “algun ome 
bi, quid aué afabiendas con!q vendiel- 
de flbinteis Ñ 5 con; vendi 


E fe,o compraflealgunacola 
faze falledad Pero non estan grandeco 
mo las otras que diximosen las leyes 
ante defta. E porende mádamos que el 
sescupi. vbi qlasafsi fizicre, peche el daño doblado 
vale, quód fi qrecibieron*por tal razon como elta, 
eftclei pol agllos compraron del, o que le ven= 


rasinferioram 
dudicum 2 vide 





et 
dónotabil, de 











fit deponi ab. ¿ 

dl aa dieron algunaco(a:e demas quefea de- 
ua omnibus — fterrado por tiempo cierto en alguna 
bñfcijs, Se de 


iíla*, fegundaluedrio del Rey. Eque 
aquellas medidas, o pefos, o vatas que 
tiene fallas , fcan quebrantadas publi 
camente £ ante las puertas de aquellos 
que vÍauan comprar, evendercon ellas. 


trudiin mona 
ferioad agen 
dam peraficn 
tiam.vtia ca, 





columo, quód 
filiterasetlenciniafle míticos punictur. 

5 2 Ucorten lelamano, Hoc cratdejurelombardo, vrin lombarda deco 
quifallam chartam (criplicoquam dicunt hodie feruari Jacob. de As 
rena,Sc multialíi proucdicit Gandidus vbifuprá,eltetiam de jurecó 
muni poenaamperationis manus, quandoexadtor pecunia publica 
feribit(e minusaccepifTe,quam acccpit.veinanchen.de manda-prino 

ci.s.coges.collatione rertia. 





a Uiex, PIT, 
dm Vicens fallisponderibus aut mentarisemendo,autvendendo,in pocs 
r namfaéti,rellituerdána doplicaca, Sad tépus Regisarbicrio in infi- 
lam relezabitar:Seponderatalia, e menfurz frangenturcoram dam- 
pificanciam januis. eim/cientereandemrem duobus vendenscom 


amictitfalíun: Kc reftimerfecádo pretium, atque ad tempus relegabi= - 


turinintulaw restamen remanebitapud primum.hocdicit. 
1D Garedidas. varsasopejes PonderaScmentura a naturatrahcre viden 
turoriginem:(ecundum.S.Thom,libr.2.deregi«prin.capa4.0rmbia 
enim difpofuit Deusin pondere,Scmenfura:(apien,capan.tancelt gp. 
Moyfesprimus dux IGaclitici populi( ve Yfidorus defcribie tradedo 
legesdiuinas) que prima fuerunt imulcumillispondera Sementa 
rascoollicuicfine pro potibus, ue procibis:ve Ephí, 4 Gomor: mo- 
dius Sfextatius,fiucin terris,St pángis que cubitales habent menfi 
rasfiuein quro,St argento, Senúmifimacibus,quee fune ftarera 6calía 
ponderasvade Scin Levitico feribigur, non facietisiniquam aliquid 
in pondere, 8: menfura, larerajufta,8cequafintpondetasiuftus mo» 
dias,zquus(extarius.Letiam ciuilisiuber, pin ditaibos;Bcaliislo» 
«isfintmentare , Scponderapublica, ad que publicas Fecurlus ha= 
bearar.l.modios-Cede(ufecpto. Se Archaclibro decimo,Scis volami, 
Tnmosrec,  pragma.fol.wihi.1óa,com (equentadcdicic Sanétus Thomas fecunda 
clchi.8  fecindr.queticne zio. circa fnem.ntcell< ele menfaras 
2. cúalijs — reramvenaliumán diverls lociselTediuerfas,propteMfiuerftaté co- 
ibistitg» — ple,Sinopie terim,quía vbiresmagisabuadant confucuerune ma 

.joreselle meníarz. z 

2 € GTeriendos Non habsbisin(aculo diverfa pondera,maiusSeminus; 
neqjeñicin dómo qua modis ealor,Scminor:pondus habebisialtú, 
8% verumi e modias aqualis 8% veras esic tibi:abominacur enim 












acichec, Scaduerfarur omncininidáDeut.c.5. hocpu- 
.L.humana ve haberurin.l.annonar, ffina.ffde extraorda 
de poenis..in dardanarios,8.licanonicawtí,ca.de emp. 
«cfiquistomiperas. 4.q3.SccpracedentisS.2 4. quellolca 
nonalleramas.Sc.45diÑin.c.omnis. 









A €osblado que 3 
recibieron, Nó 
ergoin duplo 
tol'predijcon 
demnator,fed 
cius in quo cx 
ceditur: Sad= 


Otrofi dezimos quefaze falfedad elque 
vendea fabiendas vna cola dos vezes8 
adosomes,ctoma precionpor ella de 
ambosa dos:e deucel vendedor tornar 


el precio aaquel que la compro apo- o 
ftre deli, elacofadeuefincar con aquel die.C.decpilo 
que primero lacompro del, e fer defter ¿ rclizita, Ze 
rado por tiempo cierto en alguna ¡fla Addedi.l.an- 


nonamffina. 
$T de extraor= 


porla falíedad quefizo. 


di.crimi.bctt. 
Gley V 111.De ls falfedad quelos omesfaxen — defallis.l pena 
quandomiden,o parten losterminos,olashe $1: io 
vedada fúlfncaso. a 
ticaregumea- y, 
2 Edidoreskhanmenefter — tholicorifol. (Ane. 










la 


ihi.163. vbia “ld 
Nerinhoc dl tit 


liter in hoc di 4 
Iponitur.Scad lib.5. 
dectiá in ma=- 
teria glof.ma= 


iftramin.Lar Ad titof. 





a las vegadas los omes 
a medirlasdonaciones 

qlesdálosreyes, opara 
Se partirlosmótes,closter  giltr 
minos,clas hcredades q hálos vnoscer peposideco. £ mento 
ca delosotros, para conocer cadavno £ €Quebrantadas dixerit. 
fuparte.Eaunca las cópras,cenlas ven eta 
didas q fizen los vnos con losotros:e sirrg. 6 4 
parafaber cadavno quíto eslo- com- 





méluras.Elo- 
cadedicirGre 
gorisin regilta 
Xb.1.c.jzante omniatevolumusfolicitéattendere,neiniufta pódera 

in exigendis penfionibus ponantur:fed fi qua taliainueneris frange, 

¿Senouaconítituc:vnde etjamin dista pragmatica de qualupra. — Cfueeft 
g Udos vezes. Concor.cuml.qui duobus.fF.codem.vbivide Bartolum fizain, 
cel pecialein contractu venditionis. fecundum cum lecus in alijs 2.m0,1ec, 
contraQibus.videibipereum.E:adde Barco.in.1.i quisin pignorc,$. 
1£E de pigaCt.Scin.Lh a debitore.A.defallis.SBald,vbi deinfendan 
te duobus.in.c.2.quo tempore miles, 
ET oma precis.Notahoc verbum.nam nó ltaexprimiturin diét.L/qui 7 
duobus.sx decreditorerccipiente duplicem(olutionemejuldem cre» 
diti,quód tencaturcrimine (telionatus.vide.LG fideiufTor.$.in omni 
bus.infine:fkimanda. 
Apofiredel. Facit quía deiure communi quando vnares venditur 8 
diuerfistemporibus duobus,Eneutrielttradita, fíambo concurrunt 
in petenda traditione rei¿tunc quiaambo habentfolumtirulum ,ille 
prafercur, cuipriusfuitvendita; perea que habenturin.l, in operis, 
ff.locati.fiueprima venditio fuifletjurata, (iue non:quía cum domi- 
mus habcat facultatem rei tradendz precifécompelliturad traden» 
dum, fecundam opinionem Mar, magiscommuniter approbatam, 
de quaperglo.in.$.preciuminfti.de emp.Scvend.Sin.l.prima.f. de 
aftio.empr.Sc quódilto cafsprimus enptor preferacarlecundo , fir 
'matloan.de Isol.in cap.cúm contingat, de jurciuran.EclaCin+l, quo 
tiens.C.derei vendicatiosin.14. limitatione, Secundum hocelthic 
text, expreflispro diéta communi opiniane Martini, de qua Sedixi 
in.Ieptima.titulo quinto.partita quinta. 











> 














Quer, 111, . 


3 Committitfalíummenfor Rienter fallum modum dicens , quí ar 
bitriojudicis panicurs3c damnificaras recuperabicdamum 4 Jncran» 
tecx menfitratione: quo nonfoluendo exiltente',/a menfore recus 
perauits!idem per omnia de his qui fiper computo contendentes 
fompura ¡onemalicui commiferunt: ée féienter fallo computanica 

¡oc dicit, 

h Caredidores.Etan in menfuraagri parsdebeat elle prerfens. vide per 1 

Bartolumin.l. Theopompus.colamna fina. de dote prelegata.ybi 











Titu. VI.Delasfalfedades. 


cit yincómifionedeber efe prafens,quiapoffer apponere cótra 
peslonam,Scdeberfibi dariterminns,vevadartali dic, Sctali horaad 
agrúicin relacione t0,quá facitiudicinó deber parselTe praríens, 

2 2 d,xfábiendas.Hec enim adio dolum,vellatam culpai exigir. d.l 
S-hacadtio.6t(i mercedem receperir,veibi habet,Sincta quod m 
satori deber 
foluide cótab 
vtrag;partevi. 
Bar. in:l.fi po 

td 











para,o lo quevende.E qualquier Gelto 
hade fazerfinon midébien, e lealmen 
te, dando afabiendasa mas,o menos, 
defu dercchoaalginade las partes fa- 
2efalfedado, caquel que fe finticre en- 
gañado, o perdidofo por la medida 
puede demandar a aquel quefinca la 
protodo quanto lleuo de mas de fu 
derecho por culpa del medidor. E $1 el 
qrelcibio cldaño non puede aucr la e- 





174par. Segd 

eral 

delegauerit, q 

dolo malo ali 

juid dn ea re 

cie vid.L.a(f 
codem. 

+ 3D Uferfalfedad. 

Adde. mbr 





sorú.fffimen 11 o 
forfalamod.di  mienda del porq lcacaydoen pobreza 
xerit. - + 

+0 Szapre. dde OCN otrarazon.Eltóce el medidor por 
1 duobus.s. cuya culpa vino el yerro es tenudo de 






lopechar de lo fuyo“. E aun dezimos 
G demas defto le puedeponer penapo 
réde“el judgador del lugarfegun fual- 
ucdrio qual entédicre q cl merece, catá 
docl yerro q fizo, cla cola en « fue fe- 
oder dead: G fidos omesfea 
vinicílen, e fe acordaflen de poner ea 
ficldad dotro q fucíle contador entre 
cllosalgía cuenta que ouicllen a fazer 
de confuno,¿ (el cótadorffizielle: a Las 
bicndas yerroen la cuenta que faria fal 
fedad. Efiaquel que £cfallaffe perdido 
foportal cuenta non pudiclle reccbir 
emienda del otro deaquello que me- 
nolcabare:dezimos que el contadores 

temudo de gelo refazcr de lo fuyo por 


di. te 
5d A Delofiyoad 
desd.s.Pó] 


66 Mpenaporendes 


Ande. l.y. tE de 








E. 


rationibus. ff. 


quiius 





epide.libr.12. 
Ec aduerte, q 
3Íl non dicun 
ur proprid te 
Nesjunde non 
poll de Eal 
dove telles fal- 
fipuniri (ecú 


um Ba .e lafalfedad quefizo.E aun dezimos de 
ofuifti. de á a 
ade sai, masdefto q le deue poner pena por e 


3.l.hacedióta: Mo cljudgadorfegunfu aluedrio. 

1.5. his illud. ñ s 

C.defecundis muptijs.c.pe.Scibi Bal.8c Abb.de probalalo sis 

fina.columng.ffdeverbo.obliga. 

7 £ UE lcontador.Ádde.l.fina.EEfi menf.fal.mod.dixe«STo,.de Plat.io.Lre 
C.dedifeufTo.ib.10.Scvidnifla materia que Monem quam poll in 
Lgitulou7apartiz. 











Uilex. IX, 

anSialiusáprincipe,cui. (oli pertiner monerefadio , monetam faciar 

velconúlium,aucanxiliam preeflec,fammis exuritur: circanícindés 
vero aliquam monetam, aut tingens cam vt bona aparcar, aut 
alquimiamfaciensinducens hominesad credendum quod de natu- 
racllenonpotelRegiscbiiopuniancarhoc ii 
Ue emperadororey.Addea.cicuparia.Scqueribidixi, Sc Andr.de 
1er.cic.que lintrega.(hperparte monetza 
€Ealfemoneda.Ecdicicarfallamonera quindofitab co , quinon ha- 
betpoteltatem,vt há colligitaciniflad Sen fit Joan.de Plarain.Jar. 
C.demuril.ib..1é8m monetaadulterina dicicur duobus modis,vel 
rationemateria; veltarioneforma-Rañionemateriz,quandoeltcon 
taminata,Sgnon el pura, Scfimplex, ve deber elfesvtfi lt moneta 
aureaySceff contaminata argento »vel fi ell argentea, Sell contami- 





18 


2h 


Tn no. Pataareiveleriamitotalices el FalCain(ubftantia,fedin colore , Se 
ES apparentiaappaterbonayco quod elfucata, vehadenat inl.quicun- 
arado * quentimosiide Fals Kaioneforma guiaafica el forma szo 
bi ditaa(uperiore habentepotentiam cudendi Sfaciendimonetam de 





quafotma habesin pragmaricis.£0Linihi.gó.cum (equentibus.vnde 
Jiceclicbona mareria,tamen quía infringicforiasa fuperiorisablque 





28 


ciuslicentia,dicicurmoneta adulterina,vetradir AngáóL.1.C.defalf. 
mone.Sin omnibusiílis caibusdicctur falía moneta refpeótu poe- 
nz falíi monetarij.vi.tamen que inferjusdicam:Xhabeneurinittal. 
qualcerautempunianturquillommoneiam expenduncivi: per 

arcoinel|.coracliafadefalad: Saliinud.Ja.Sevian vol. pragmados 




















mihi. 14.ver. a 
ñ alijs io 
Ley 13 Que penamerece el quefaze moneda Suol porque Ence 
falfázo cercena la bueña, 1 Eoremado, CS Mb.8. Srl 
Oued sotano cor.cum.l. 2. 7:86 
neda es cola conqueiticr-  Cdefalta, mo Slan.tit, 
can,e biuen los omes en fte netvbiglo.in "lis. no 
E oayi. UE 1000 
P mundo. E porende non ha Pare Aimará ¡eses 


opponit de.], Ádtir. Ca 
1.cinídemtitn <cfalvmo 
Ji. Scvidef ap- Mes E 
probari hico- ta. 
pinio Azo.ibi “id3.lilo 
polita,ybi Sa- "tel. 4. 
lie. dicit quod 5 
fecundna ile 25 
Jamopi.mul. de vete. 
tac ciuitares fe Mummil 
cerunt fimile PO» libatis 
fatutum . ter 
tjatamen opia 

jo ¡bi polis 
ta. [q proces 
datín co qui 
monetam Jm 

eratoris fas 
bricantnó ha= 

bentes potes 
ftatemvel quí 
imperial fal 

fac cffundune 

ve habetur ¿ne 
d.la.cólertes 

metur: vt atte 

Sator ibi Sal, 
SBatr.cenerí 
J.quicung;. fa 

defalí; ví de 

dntecól, q mo 

netam non im 
peñalen», fed 

alículus Regis 





poderio dela mandar fazer algunome 
í nonemperador, oRey8 o aquellos 
aquien ellos otorganpoder que lafagá 
por fumádado,equalquiera otro que 
fetrabajadela fazer fazc muy granfal- 
fedadye grand atrcuimiento en querer 
tomar cl poderio que los Emperado- 
res, e los Reyes tomaron para fi fcñala- 
damente.E porque detal falíedad co- 
imocltaviene gran daño atodo el pue 
blo.Mandamosque qualquier que f- 
zicre falla moneda" de oro, o. de pla- 
ta,odcotro metal qualquicr, que fea 
quemadoipor cllo : de manera que 
muera . E efta mefina pena man- 
damos que ayan los que a fabiendas 
dicffen: confejo, o ayuda a los, que fal- 
faffenlamoneda quandola fazen,o 24 
llos que a fabiendas lo encubren en lu 
cafa,o en luheredamiento, Otrofi dezi 
mosqueaquellos que cercenaren*los 
dincrosqueel Rey máda correrpor fu 
tierra, que deuen auer pena porende, 
qual el rey entienda que merccé. Elfo 






















vel cinitatis, vÉ 
miíimo deue fer guardado en los G tin — baronisfallam * 
1 á fabricantanon 
xeren! moneda q tenga mucho cobre eiadapaiía 
porque pareciefle buena, o q fizieflen fed 











in.d.La.Schácpoenáí ind.8:C.devere.oumposliai.n6 
capitisnaturali fed iis.qu Sali dicittenendá cor- 
divin.d.La.adde Lo.And.Scbicóiterferibécesin.c.quantos de jurcius +7, pose 
tencergo medita particariubcgdf gs fbricaret fallam monetati co. oe 
16 vlualéin ca patriayin qua fabrican puniatila pcenatyi. Alexás ¡2,5 da 
1n8confi.iog.incipie llatutú loqueswol.ipunitená fabricator falo ye Y oo" 
(e moneras acalid ono inedioitistonod vtinal.g«tót.7.1ib.$.orde re- 
ga remaduene nó debentfundi antique moneresneque aftona- 
Aalibizquamin domibispublicismonetariadhocafsiguads fab paz yx peas 
sa mordsvehabcturin pragmaticis£o.mihia7. a 
Le Gcercerarena Ma.l ponitpcenam arbitrio Regisrecidenti,feu tóden “avig 
timónetambonam, ed quique refor ponle, fílicer Ea 
quodliberihominesdenterbefijs ferui vltim fupplicio afhiciantar to! 
Hodievéto,vthabeturin volu. pragma.fo. mibi.1g2."qui tale feceric Sino 
puniridebetpoenamortisaScamibionis bonorum» a 
1 dirinseren,Eandem inhoe poenam quod inradente,, (en teltindente 1,511. 
«ponebar.delquieunque:Scvideinfracaparcciou.igdas. quid autem Oanena 
inliquefacientebonosnummosiam feétosan puniatur*Darto in. Le 
e cormelia Jade falls pertexsibiin verbo conflauerint. fecun! 
viuimñtelleétum diciesquódíic quando faciun doloséve occultene 
hummos. Scidemdicit Lo.dePla,in.1.6. Cidevere.nummil. po.li.11. «y 
fubdensquod artífices bona fido liquefacientes non puniuntar, ve La 
queadoficioscaulademurandimapios, velfaciendialígued vas 4 e 
«deiuseregoj.vi.quodhaberurin.La.titue ib as.ordi. SS 
gmaticisin capitalis monetariorain.verkidr. £o).1 
Partida. E sii 








Inno.re 
cop-elll. 


































a. 


Ta nona le: 
xecopello di 
Lg. tit 

libr. 8. 








ul VD cometes 


conftarquidporeram alícer me defendere,Scpunior:quia non (cruzo 
ui modumdetenñonis,fed vinditñaTumplisase conflat, quodnnon 
poteráaliterenadere,quin cum vituperio percuterer,Gctunclicitéfo= 
<i.nam fihoclicerpropterres defendendas,vt in diíta.l. prima. L 
Co macisproptescompusnofsu , quod dignas inem, 
$. finali. (de 

mis. aut du 
itarar , Se 
tunc prelumi 
tur, q alía via 
potuit fieci de 
fenfio interpa 
xestlitamé ino 
faltáseller ro» 
bufifim”, Se 
alter fenex, 
tune prelami 
tar propter in 
zequalitacé vi: 
rium, quod ali 




















Cacftóce fiaquelaquienacomete,ma- 
taal otro que lo quiere defta guifa ma- 
tar,»non cae porendeenpena alguna”. 
Ca natural cofacs>,c muy guilada,que 
todo omeayapoder deamparar fu per 
fona de muerte queriédolo algúo ma- 
tara cl,c nonhadce(perar“que clotro 
lefiera primeramente,porque podria a 
caccer, que porel primer golpeque le 








elo difeade  diclTe,podria morirel qfuclleacometi- 
e. qá £vo-  do,e depues nonfe podria amparar. 
Iultgloabivne 

de multa 

cunftátizfunt q Ley.117.Poyqueraxpnes, e en que cafos non 


ponderande , 
¿e cun ill dí 
dls Bal. tran 
fitAretido didto tra£%a.maleficiosin parte, ScdiGtus Titus fe defen- 
dendo.colum.tertia.Scadde quod dicit Barto.in.lfuremtRad Iegem 
Corel.deSicar.6c Alexan.confi.76.vifa inquifiione.avolumiciaffi 
citergo,quód quisfitin periculo aficuius offen(iz perfonalis.ve tradic 
até Álexan.in dicto confi.si declarar Bartainad. de 
quisgerlforem. C-add. Corn. 


mico vo lente me oceidere, 


merefts pena de Damicida aquel que mata 4 





















52 UEnpenaalgana.Concordar cum 
deSicar.quidaurem ezó agyrellusal 
non volensaliter mortein vivare,apprehédas Tirium,quo vtelypeo 
víus fi, Srille fic occifus eflámeo inimico ,an egotencar? videtus, 
quód nonargamento.1.i quisfumo.fad legem.Aquil.8c lfciériamo 
$.qui cum aliter.codemtitul '¿nult.$ecum autem.fdeincend,, 
tui.naufasbinen imputatur vicinoliproximti domumdeltruít timo 
Te.nciznisperueniatad fuam domum.3: favica. queadmodum, $. Leé 
labio, fad.1.Aquil.S.L.qui fersandacumTdepraferipr.verb. in có 
trarium tamen facic diétos$equi cum aliter.quía illum (olum,qui vien 
infertferire conceditur,non alluminnocentes :Eferire incelligitur 

jui tenuichominem,quen aliusinteremit,l. qua aétione. $.proinde, 
dixdlegen Au eodemtitulo.l.item mella». alius.panierur er 
:otalis tens talielypco,non pocnaordina du,fed arbitraria,fecidim 

Bo: rem de Pala.rub.in capit.(:znificauit.deporniten.S remibios 

nififorcé,fecúdia cum elfetferuusillius,quitaliclypeo vtitur per ea 

quzhabenturin.L1$oliocautem.kcibiglo/T. ad Silla, fiper quo ra 

'men deferuo relinquit cogitandum,cuitn in que Bone adde que tra 

dic.B.Ambrofius.z.libr.de officijs.capi,4.vbi dicit quódnon videtur 







































quád virChrilliaous, Sciullas Ec fapiens aliena morte debear fibivi 
tam quarcre.visibiper eum in quzllione quam in fimili ponit. 
6h UnvaruralerfacsaAddeyevim.IEdciult.Sciure.Sc.c.jusnawurale.tadi 





ftindione. 

y € Uaven ha de efperar.Orvú haber á didtis Azosindl.1.C.vndevi.in fume 
ma.colum.i.6cibieriam glo,8: Doéto.Bald.ctiam inl,.C.quandoli 
ccatvnicuique fine judicefe vindica.victiam Aretinodtradto, Sc par 
te.colum.kx.4.Snota,quod articulus debetcócludere, q perculsio 
fulcfadadarade xa Bald in.d.Li col inalefni.Ccvade la 

Ale 111, 

44.Occidens,pervim apprehendentemvxorem,filiam,vel (ororem,cam 
fa ftuprandiinillo inflantinon punitur, Idem fifuremnoéturnumin 
domo repercurm,vel cun farto fogientem cum non porel capere,oc= 
cidar,fi cum armisíe defendat:diurnúantem , quem fine penculo cas 
sere poteftonon debetoccidere, Item non tenetar, fi mibtem ab acie 
Apnea domino desifo cir anapocie capere,occidat, Idem 
etiam de occidentefuarum domoram,pradiorum,melsiun ,vedar» 
borum conbultorem nogturnum,iniplo aGu,feu dinrnum defendé- 
do resfuas, quasciauferebac violenter rapror,ócidem li publicum las 

tronem,(cu pradonem occidar, hbe dicita 

1d GConalgunadellasporfierga. Concordarcumala. lem dius. £É.ad 

.Corne.de Sica.quarlex larius circa pesonas loquitus quí ¡fla cú 

e uprum per vin fuis inferentem.Ecadde.l.gatitunizlibr.3.ordi. 

4. — rega.Benoracum dicit(por fuerga)nara i fhupraretfine violétia, non 
Licerer patsi,velfracriillam occidere,fEcundúm Ang.Aretán (uo tía 




















parte(cheay ddulterato Hippolytuseti 
Tijsin.d.$.Icem dinds.quando vero uprim ell viclenum, qui po= 
tell divi raptuspatri,ratribus; Saffinibusco inaicta y adeo 
quod exiam tutor polit octidete per via fluptátem pupillá.l,s,C.de 
Tap.virgpan autemincurrar lententiá excdicationisex cancneníi q 

fuadéte.q cles 
vicum Suprás 
tem percutiac 
ta vr compels 
Jatur accederé 
adfedem apos 
fiolicam pabe 
folution<2vid. 


£ta,maleficio, 















otro ome. 
Si) Allando vn óme a otro 
| quetraua de fu fija, o de 
fu hermana, o de fu mu- 
) ger cón que cltuuicífe ca: 
fado legund manda la fanta Eglelia, pa e dzadronde 0-3 
ra yazer con alguna dellas por fuer-  £be Concordi 
dr La com. Lfa 
cal, filo matare eftonce quando le fa- 
Male que le fazia tal deshonrra como 
elta,nó cac en pena ningúa. Otro tal de 
zimosqueferiafialgun ome fallaffc al- 
gúladron denochetenfu cala, elo qui- 
Sicfle prender f para darlo ala fufticia 
del lugar, fi cl ladron fe amparalle $ 












mota tó, q 
fur nofturnus 
copnolceretur 
velurifilunaloceret,tuncnon polfetoccidi,cum poGicfubneniriipía 
domino per viamiwis,agendo contraeum inridice, lecundúm Barc. 
$ Angen.dl.farem.quod intelligit,Slimitaribi Hippolytusá Mar 
filijs,quando dominas haberertelles, qui fecinn cognolceríe farc, 
fecuscamen quando non adellentralestefles,cumrancvia iuris non 
pofitdomino (uccurri,cum non habeacteftes ad conuincendá fur 
finegarct.ego etiam infuperlimirarem,Kintellizereim, gúinon time 
setur verimilicer de fugafuris : nam (1 veamos tiseatur, ib 
prodelletcognofcere,neque habereteNes:3 hoc ex menteifi 
d.l.farem.Scde mente Doét.bi E: idewn (itimeretar de afport 
seifurate,G furctiam cognicus nonelfetfoluendo, Sita comproban 
turexcialisAlberiin.d.l. farema 
£ Gio quifieieprenderSiergo lawro,velfar pórcomprebendi nó pótim 3 
puncoccidi.Sclilla debeclimicaricnm alijsfupraallegatis,vetunc. 
nofturnuslatro polleroccidi,q nó pórcomprehendifine ocejfione. 
fecundá Abb.n.c:.de homicidioin.».norabiwvbietiá per literái1li? 
rexavult q Sel cellante cóprehelione periudicempitbonarehabe- 
ri gp túc nó pofl+t occidictiá de jure cisili:quod bñínora ad ea que dí 
xilupráin gl.proxima.adde crió ad pradiéta Anguin.la.C. qúliceae 
vnicuique finciudi, fevindi, in prin. Azo.C.de.laaquilin fama. 
colaibi fi tamen cumpotui appsehídere,maluiocidere,tencor. vt. 
Fad.Laquibl-á Sondcl.5.5 Lex plage tabermaris.¿cadde.l-qo 
titu 1;1ib.8,ordi.rega.Scadde.5.iniuris juflide.l.aquile 
g Useamparaf 
occidiyvchic.kin. 
J.furem. diffinguétisinhocfarem no£turnumá diurno, 8 gl. in.d.l. 
we.Ttem Si deiure cúi loquendo Jacobus de Arena, Petrus 8 Cy 
tallegas.C.adel.Cor.deSicanSBar.in«d,|flará.f.co.repro 
bant difiinEtionem farisnoGturni, E diurni,dicentes qy exidentitate 
racionis, Sa quitatisdebemus diceresgp li cognitio Spotentia recupe 
randi,poffca ell contrafurénoéturnú,tunc non liceareú oceidere, ná 
fitelole defendar,(icut neqsin diurno JiceretiScidem fi diurnas elTes 
5 icliceretoccidere ppterfolú periculúreri»kicar.eñ deSa 
'quérefere Scvideífequi Salícer.in.d.Llivtallegas.dicirdiAñiforá 
«deulareatex.originali,cui nó pótrideriin.d.l.itag;. artentaaduerla 
ibipofitatencergo méciilá.l.partitará,per quávidei ide efTe di 
cendúin fure no£turno, dd diurno.veldic,q hace. declarétin hoc di 
fpoñi is cóis, 5 op lt aliqua differcuainterfuré noctarnú, $ 
ira videtiesr q faro uc alo [edeferdarpobicoccidn, 
siúhocRererealimilect e epe noftisnóhaberent y ll caperepál 
fentlineoccilioe,$ficpri! fugerercú furto:ideo nimirú fi hocpermit 
tal per uicidpesicalúzeró dino veo y nonfaflic» elo 
fe defendar,vepolsitoccidili pacclamariongpolTerfuccuri damno re 
rú,8cell verifimile y de die multiaccurrentiita q polsie fur capi find 
aliquopericulo,S: quando nóaccurrerent, 5 line periculorerú non 
ollertran(iri, tune permitratur occiderefurem dinrnum telo fe de 
fendentem,necapiatur, Se huicintelleótui applaadotad lex 
».tabularum.keciamilta.l partitarum cúinferius dicic (Jo pudiefie 
prenderlinal 10)8-videbisoinoinilta materia los. Fabroin 
Sániuriza 





























































































In nena 
ergo furnodlurnusnon fedefendattelo non potefl recop.el!. 
dehomicidioreprobaturergoopinio glo.in.d. Ju. tit.:y2 

L. lib.8. 








| 
| 
| 
| 
p 
| 


Ta nona 
xecop.clla 
L.4.titua 
Bbr. 8. 


Fin. Y 11 Delos omeales. 29 


conftarquddporeramaliter medefendere, Se punior:quia non feruas 
vi modumndefenfionis,fed vinditáaTamplizaut conflat, quodnon 
poteráaliter euadere,quin cum vituperio percuterer,8ttuncliciré fe 
<i.nam fihoc Licetpropter res defendendas,vt in didta.. prima. le 
to magispropter corpusnoltrum , quod dignias efl.Linfernormnis 
5. finali. dede 

'cenis, aut du 
catar, Se 
tunc prelumi 
tur, alía vía 
potuit fieri de 
fenfio interpa 
res: (itamé in+ 
(ez r0+ 
a, de 
alter fenex, 
tune preu 
tur propter ín 
zequalitaté vi 
viu, quoda! 
ternonporue= 
rie fé defende 
10 qd vo- 
Iu'tglo.ibi 
de multze cir 
funt  Zey.117.Porqueraxones, e en que cafos non 


ida mercfce pena de homi el ata 4 
ponderanda : —— meyefes pena de homicida aquel que m 


lis Bal. tran- 
fit Arctián didtotra%a.maleficiosin parte, Scdiétus Titius fe defen- 
dendo.colum.tertia.Scadde quod dicicBartoin.Isurem.ffad legem 
Corel.deSicar,$: Alexan.confi.76.vifa inquificione.nvolamisiafá 
«itergo,quód quisfitin periculo alicuius offen£e perlonalis.vt tradic 
laté Álexan.in diéto confi.$ declarar Bartsinud.l.3.Covnde vi. 

5 2 Lenpenaalguns.Concordar cum.lis quiaggretlorem. C. adl.Corn» 
deSicar.quidautem fe¿ó aggrellus ab inimico volente me occidere, 
non volens aliter mortein vicate,apprehédam Ticiam,quo vtclypeo 
víasfium, Still fic occiluseflá meo inimico ¿an egotencar?videtur, 
quod nonargumento. If qnisfumo.fhad legem. A quil.8c.J.fciéri 
$.qui cum aliter.codem titulo.Se.|penult.facum auten.fEdeincend, 
ai.oauÉ.sbincn impuracur vicinoli proximi domum deítrit timo. 
Teme ignis perueniatad fuamdomum. Si facie 
lubro.FEad.1.A qui! S.1.qui ferrandarumalf. de] 
srarium tamen facie didtosf-qui cum aliter.quia 
infertfcrire conceditur,non aliuminnocentem :Sferire intel 
qui tenuit hominem,quew aliusinteremir,L.qua actione. $+ proinde. 
fEadlegem Aquil.£: codemtirulo.l.item mellasf.ialius.punierur er 

ot ypco,non paenaordina lu,fedarbitraria,fecidim 
ostorem de Pala.rub.in capit.fznificanit,deporniten.S: remibio. 
nififoreé fecúdia cum efTee feruusillius,qui taliclypeo vtitur per ea 
quachabenturin.La.$ohocautem.ScibiglolT.Fad Silla. fuer quo ra 
men deferuorelinquitcogitandum,cuita in que fione addequg tra 
dic.B.Ambrofiusq+libr.de ofticis.capi.4.vbi dicit quódnon videtur 
qud virChriflianus , éciullas 8 fapiens aliena morte debear fibivi 

tam quercre.vidibiper cumin quzllione quam jo fimiliponir. 

6h Unaruralerfaes Added vtvim.EdcinltaSciurc.Se.chusnarurale.tadi 
ftindione. 

y € Union ba decfperar.Ortú haber diétis Azosine.1.C.vndevicin fuma 
ma.columa+ibieriamglo,S: Doéto.Bald.criamind.:.C.quandoli 
cat unicuique fine judicefe vindica,vieciam Arctindarradio.Separ 
te.columa.£,4.Scnota,quód articalus deber cócludere, q perculsio 
Fuirfadtadacsane sia vlaBald n.d .col gun adeftara Covad dle 

Ulex. 111, 

34.Occidens,pervim apprehendentermv xorem,filiam,vel (ororem,can 
£a ftuprandiinillo inflanti non punitar. Idem fi faremnoétaraumin 
domorepertum,vel cumfurto fogientem cum non potell capere,0cs 
idarycumarmis(e defendar:diurnúautem, quem fine periculo ca- 
re poteft;non deberoccidere.lrem non tenetar, imilitem ab acie 
fugientem domino dereliéto cúmnon potuit capere,occidat. Idem 
etiam de occidentefuarnm domoram,prediorum,melsium velar 
bora conbafioraa nou migo acta Cada def 
doresfias, quasciaufercbar violenterrapror,Écidem /i publicum la+ 

tronem,feu pradonem occidar. hbcdicita 

1 d GConalguna dellasporfierga. Concordarcuml.1a. lem dius XÉ.ad 
dez: Cotue.do Sica queres lacus ica pestonasloquias quí la á 

dicieftuprum pes vin (uisinferentem.écadde.l, gatitu. 

rega.Scnota cum dicít(por fuerga)1nama ( upraretfineviolétia, non 

licererpatei,velfiarriilluna occidere,(ecundám Ang. Arecán fio tra 








Cacftóce fiaquelaquienacomete,ma- 
taal otro que lo quiere defta guifa ma- 
tar,non cae porendeenpena alguna”. 
Ca natural cofacs,c muy guifada,que 
todo omeayapoder deamparar fuper 
fona de muerte queriédolo algúo ma- 
tara el,c nonha deelperar“queclotro 
lefiera primeramente,porque podría 
caccer, que porel primer golpeque le 
dicífe,podria morirel q fuelleacometi- 
do,c depues nonfe podriaamparar. 






























































































¿ta,maleficio.inparte(che ay ddulteratoHippolytusettam 4 Marú 
leia dá end s.quando vero Qupram elt violenta, quí po= 
saptuspatri,fratcibus,  afinibuscompetit vin udeo. 

quod etiam tutor pobitoctidete per vim (tup. di 
«an autemincurrar fententiá eXcóicacionisex cancnes! 
fuadére,q clea 

ricom Suprás 

tem percurlar 

otro ome ira ve compel: 


EE=35) Allando vn ome 4 otro Jatur accedere 
2) quetraua de fu Bija, o de ¡ídem anos 
e fu hermana, o de fu mu- fotmione3vid: 
¿SAC 28) ger cón que cituniele ca: ES di 
OS .de fen, exc 
fado legund manda la fanta Eglelia, pa e dzedronde 1o- 2 
ra yazer con alguna dellas pot fuer- che pora 
caí, filo matare cftonce quando lefa- dy Comiesi 
Male que le fazia tal deshonrra como carlitega.o. 
efta,nó cacen pena ningú. Otrotal de 
zimosqueferiafialgun ome fallaffe al- 
gúladron denocheten fu cala, elo qui- 
Sicflie prender f para darlo ala fulticia 
del lugar, £1 cl ladron fe amparalle $ 








































ya 
Esr. de 
at pl 
far noélurnus 
copnolecrerr 
veluci luna luceret,unenonpolfetoccidi,cum politfubneniñiipfi 
domino per viam iuris,agendo contraeum iwvidice, lecundim Bare. 
$: Angin.d.l.farem.quod intelligit $ limitacibi Hippolytus á Mar 
áilijs,quando dominus haberectelles, qui fecum coznolcérdt Furer, 
fecustamen quandonon adellenctalestefles,cun rancyia iuris non. 
pofsit domino (accurri,cum non habeatteltes ad conuincendú tur? 
finegaret.ego ctiam infuperlimitarem,intelligereiy 
retur verilimilicer de fugafuris ; nam (i verifimiiter imearur, lil 
prodelletcognofcere,neque haberereftes:Shoc ex mentciflivs.l. e 
d.l.farem.S de mente Doétibi Eridewn itimeretar de alportaticne 
reifurata,lifuretiam cognitas nonelletfoluendo,£ciita comproban 
turex diclis Alberivin.d.]. furera 
£ Go quifefe prenderaSiergo latro,velfarpórcomprekendinó pótim 3 
puncoccidi.Slifla debe: limicari cum alijsfupraallegatis, vetune.f. 
poéturnus latro polleroccidi, qinópór comprelendiline ocejfione. 
fecundú Abb.jn.c.2.de homicidio in.>.norabiwvbietiá per literáilli? 
tex.vult q Scfi ceflante cóprehélione periudicem,pñtbonarehabe- 
sis túc nó pole occidi etiá de iure ciaili:quod bñnora ad ea que di 
siluprdín gl proxima des dí adpradiéta Angoin.las. Coq liccac 
vnicuique fincindi, fevindi, in prin.% Azo.C.de.l-aquilin fumma. 
coliibi Anses paculena hédereymaluí occidere,tencor. vt. 
fad.Laquil.4.$8co.5.8,Lfiex plogjjs.5.tabernarins.Scadded.qo 
titu 5.lib.8,ordisrega.Sadde,5.inimia ju flicde.l.aquilo 















































occidiyvthic,Gin. 
Lfurem. diflinguatisinhocfurem no£turnam diurno, $ gl. n.d. 1ib.8, 
ltaqueleem BL delatecó loquendo lacobns de Atera, Petras 8: Cy 
ivtallegas.C.adel.Cor.deSica.S: Bar.in.d,lfiró.F.co.repio 
fin £tionem furisnoéturni, E diurni,dicentes q exidentitate 
racionis,Scequitacisdebemus diceresgp licognitio Spotenia recupe 
randi,poftea ell contra furónodturnó, tunc non icear eñoceidere, ná 
fitelole defendar,ficutneg;ín diurno JiceretiScidem fi diurnas elTet 
ignotus, táclicerer occidese ppterfclí periculúrerúnkicar.eñ deSa 
Y.quérefere Sevidetfequi Salicecin.d.Lfi veallegas.dicicdiAñiforá 
-deularcátex.originali,cui nó pótriideri inad.l.itaq;. attenta aduerfa 
tinayibipofitatene ergo médiillá.l parritacú, por quávidci ¿dé efe di 
cendúin fure no£turno,Gd diurno,vel dic, hecd.declarétin hoc di 
fpolitionem'uris cóis, Se q Gir aliqua differéiainterforénociarnú, $ 
¡urmú,videlice q fur noéturnas lirelo ledefendarpolicaccidiquía 
vil hoc fieretverilimilec(t p tpenodtisnó haberens ¡llú capere pol 
fentfineoccilióe,Sficpri" fugerercúfurto:ideo nimitú i hhocpermit 
taf pptercuitádi periculú rerú,í diurno vero y nonfafliciar, q telo' 
essere ocdalr pactaioeene pala focas pora 
rú,8cellverifimile y de die multi accurrens,ita gp pofsic Fur capi fiac 
aliquo periculo,S: quando nóaccurrerent ¿Sc line pericalorerú non. 
polls trafic, uncpermisatar occidereforem 










































In nena 
8 UseamparaJesSiergo fur noflurnusnon fedefendattelo non pote recop.cl!. 
dehomicidioreprobaturergoopinio glo.in.d. J.4. tit 





















ne ind. 
vin,vid, 


. Setena partida. 


uod finallifune 













dubiodicic,q 
abío e 
bso, demas 





con armasa.Ca eftonce filo matarenon 
cacporelllo enpena, efi lo fallafle y de 
diab, clo pudicffe prender fin algund 
peligro, non lo deue matar en alguna 
manera. Otrofi_dezimos que qual- 


S.primo. Scad 
hoc valet cla. 
amor , vrtelles 









O 

Al licer non quier cauallero que defamparare*a fu 

patear [eñor dentro encl campo, o cnhuclte, 
pando t ñ a 

eeiqulada o [e fuclfe a Los enemigos d fi algund 


mando occidi 
tar, Srita te 
fles tarde vé 
nicnt tellifica 
bancar de lo» 


ome lo quificileprender en la carrera 
para lleuarlo a lu Señor, oa la corte 
del Rey, fi cl cauallero fe amparaffe, e 
a po non fe dexalle prender, clo matalen, 
epert? fuerie, NON c1e porende co pena cl que por 
ex quo prelu tal razon lo matarc. Otrotaldezimos 
mita contra ; 

mort ; Se Que feria fi algund ome mataffe a o- 
ibi noza= tro que le quemalíe , o deftruyelle de 
otra guia de noche e fas colas , ofus 
campos,o fus micíles,o fus arboles, o 
de día amparando fus colas £ que le 
tomauaporfuerca, o fi matalle al que 
facífe ladron conofcido $, o al roba- 
dor que tuuicfle caminos * publica- 
mentci¿Cacl que matafe aqualquier 
dellosnon cacrizen pena ninguna. O- 
trolidezimos que hi lgund ome que 
fuelíe loco,o defmemoriadoX, o mo 
go que non fuefle de edad de diez años 
emediol matalíca otro, que non cae 








alijsiusta ifá 
mareciam, Ad 
uerte Camen, 
quod pro exe 








mus, neqydiue 
mus, veellea 
ds motabllis. 
jodali es plas 

aberaa 
ad Je- 














*infeuire, quando el 
quod relinga 
esesfirparma,vel magna luipecta quafitacel 

pone famnin feto codicis£ 
fadauitin udio.fuper.C,vel fifurecs idiote.vide 






diioncperlo 
Yi quicontinuci 
ibiperent. 

5 a Uconarmes.Nota hoc verbum con 
itaque.X.lfuren.faperius allega 

6 b UDedia.Vide que disifopra a glo... 

ye UBejamparare Concordatcuml :.quando licearvnicuique fine 
judfevindica. 

8d dofefuefe alosenemigos.Concordatcum.l.3.S.transfugas. Med legem 
Coruel.deSica.8.lasisquiT.dere milita. 8 declarancor hic illa. lL. 
quidaurem fitransfuga fic deprehenfusin viaan puniatur acfi perfer 
¿humellerfagiriunvvideperglolam,ScA Ibericum in dido. $. tran £ 








caidquod dicebarglo(Tin di. 
























fugas.S: per Baldum in lege, (quis non dicamrapere.in fine,colum 
a lecan ia. keprlnc CdecpilcopiedccleionbidejntelleEta dif 
Setransfugas. ñ 


9 € Unenache, Colligicur hic differentia inter noéwrnum depopulato 
1, Scuregu nogturnura ; namfur nofturnas ita demum 

l armisfe defendat , venon polsit comprchendi 20- 
dusnusvero depopulatoragrorumindiftin Aeporeltoccidi, 8h 
pehendipofsit ne occifione,Scidem probatutinlegeprima, C.quá 
dolicear nic ¡udi levindica.fecúdum viimam expofitio 
lice.Xcapprobatur hic.Ange. tamen 
glo (E fecundum quam nulla in.hoc 




















interiloseffurdifFerentia, Sintellige proutSali.ibivule, quod liccar 
occidere,dum tamen iniplo aétu azarcbionistiar:forté tamen poiler 

wodifta,hintelligatur quandoaliter non potuir capi, duciad 
indicem,vttunclicitdoccidarur noéturuus depopalaror agrosui, E 
fic,quódidemitinifto, quodin fure noéturno domi repertosk pro 
hoc facit ver 
Duro ic poli 
tam (otro tal 
dezismos inn 
¿lis verficulis 
pracedécibus. 
videtor hoc 
veria quí”, 
Equodí pra- 
ética recipere 
tur,Scnon ob 
Nabir ¿mo ju. 
wabit dicta le 
cundaexpofis 
tioglo.in.dal. 
1.quanon (o. 
low dacur des 
fenfio ver 
82 priuilegió, 
vt noéturnus 
depopulator 
capiatur, 8 li 








porendcen penaninguna,porque non 
fabc,nin entiendcel yerro que faze. 








4 Le).1117.Como aquel que mata a otro por 00ca= 
fonnon merece auer pena porendi. 


Eflauentura muy grande 
acacce a las vegadas a o- 
mes y ha, que matan a 0- 
tros por occalion, non lo 
queriédo fazcr.Efto podria acacfccrco 
mofi omecorricíle cauallo ¿lugarque 
fueffcacoftumbrado"paracorrellos, e 
atrauelalle poraquella calle,o carrera, — <apistur] 
reliflarlicitdoc 
algundomc,ctopallecl canallo encl,e dar Ea 
lo matafle, o li cortafle algun ome ar-  cirsini 
boles,o labrafle al gunacafa, e diziendo 
alos quepalfaffen"poraquel lugarque £ 
fe guardallen de manera quelo pudicl 
fen oyr,cayelfe el arbol, o alguna te- 
ja, o piedra,o madera,o otra cofa qual- 
quierepor ocafion mataflcalgunome. 
Ca en qualquier deftas manera 


EN 
O 













quil. 
6 Amparando 10 
fuscojas.Con= 





Bivinpleneper 








glofíá, Se 

«uan, $ alíos 

Dotlores. 
gúzo 





obre- 





encon 





dichas,ocn otras femejantes deftas que 
matalle yn omeaotro porocalion, nó 


do, Concordit 
cual, fecun- 





loqucriendo fuzernon cac porendeen 
penaninguna. Pero elque mataflca o- 
tro enalguna deftas maneras fobredi- 





ge prouc ibi 
percipif, quan 
donon fepermittat capi,fed refiflacSc quis dicatur latro famolos. vie 
depcrBarcin.L.capitalium.s.£amolosE.de pocnis.Écidem el? di 
pxblicuslatro,q famofas,fecundim Andr.celfer.in, $. public fatro 
nes.depacecenen,6vi.l,3.ticu,14.infra cadem partita, 
UR obador querunieffe caminos In. del.s.vadeiftafumpra el dicititine- 12 
ra freguuentara oblederit,ex que Ange.ibi dicit,quódille appellaur 
sobator(lraétar qui derobatin (hrata frequentata,qui tanquam grafía 
tordebetfurca fulpendi.l.capitaliuna,y.ytaffatores.ff.de poenis, qui 
aurea apgreditun érrobarin fraétanon confueta,fedín aliavianon 
punicurtanquám fuadtarobaror. 

1 Qrublicamente.Ideft confuencruntaggredi,velftequenter,vtexponit 33 
glo.io.d.l.capiralinm,$.fmofos. 

k UiLocodefmensoriado.Concord.cum.linfans.C.ad.l.Corn,de Sica. 8 14. 
Clemenat.dehomicidio.££vidin.c.aliquosst5.quee Sc quid in firiolo 
perdilucidainteraallazvi,per Angel. Areti.intraftamaleíi. in pate, 
Icienterdolofe.col.3.Scvi.que dixiin.l9.cirusrifla partita, 

1 €dediezañosy medio, Videin.d.l.infans. se vi. Íupra ca.par 15 
ti. queibidixi. lex. 

am Calualiter line animo occidendi occidens nontenctur: debettamen 
jurare non voluntate, (ed cafu occidille, Si probare, quod inter occi 
fum cum nonerantinimicitiz comhominibus probis, Scfiiurare 
nolit:e(l contracum prelumprio,érarbitrarid punicturahad. 

m di Acofiumbrado.Adde.ljtemfioblterrix.$.fina.fTad legem aqui.8 x 
$.iniuriaio(li.co.S:.Litemamellatin principio. £c.Lfi ex plagijsaSafio 
Keo.8c..6.tituiscinfracad.pardi. 7 

n UDixjendo alósque pafefinAddelh purator.E.ad.L.Aqui.Ainftiw. > 
coSuitem(i putaroraSiol.4.tit.8 paris fequenti,8c.l, Ocio 
fracadspartitast.cadileGusfibius.8.c.eslicoris.lo, a. Bcc. fignificalli. 

elprimero.Suciloannes.$,c.fina.de homici. 











h 


















































za 





púa 
4D Dee pr 





laboreo 
adde.lua 
y ib. Saorcio. 
Tea 
eel 
Ercuimproces 
darexprefum 
pti:netbmpe- 
are debe fén 
tentiam juxta 
diétum lino. 
3n.coquiaverio 
Simile. de pre 
famp, Bal. in 
Lámadtin.C. 
deproba. 




















domar 





as pro 
peviam publi 

¿AU ri 
acboris 
nens non 
clamat,vttráf 
feuntesca 
velin loco in 
slo, aut 
in calle equá 
currens:nófa 
cist homines 




















lirvelíi e 
tus dormi 








€ 
d pere 
dugu de ta 

uctudi- 





quennium eb 
culpar in in 
fulam relegar 
tur, hoc dicit. 
xd QT Egrangrar 
de. Concord. 





jurariNora 
eso.dehomic 
araNota hocad e: 
Dotto.dicont,quod(isqui recithonicidium cafiale ¿ná 








ficafti. el 





c.BcaddeglohiS Dostoincapir. 





habenturindid.cf, vbi 
non 


bifojurainento,Scfinon dercompurgarores, $ 





ificafti 





chas deuc furara que la muerte acacf- 
cioporocafion, o por defauentura ¿ e 
non vinoporía grado. E demas defto 
deve prouarbcon omes buenos non 
auia encrhiftad cótraaquel que alsi ma 
to por ocafion. E fi por auentura non 
lo pudiere pronar, e non lo quificre fu= 
raralsi.como es fobre dicho, fofpecha 
podria fer contra el que lo 6ziera mali- 
ciolamente.E porende el judgador del 
logar ledeue dar pena fegund fu aluc- 
drio",qual entendicre que merefce, 


Le) V,Como aquel que sata a otro por ocafíon 
que mafce por enlpa del mifino merefos poren= 
depenas 

aa Caliones acaclcenalas vega- 

48 Y las de que nalcen muertes 

4 de omes de que fon cn cul. 

pa emercfcen pena por en 

de aquellos porquien viench , porque 
nonpuficron y tan gran guarda deo. 
modeuieran , o fizicron colas en inte 
porque vinicrala ocafion. E cfto feria 
como fi algun ome cortafle arboles", 

olabraffzenalgun lugarcafa, o torre q 

eftuicTefobrelacarrera,o calle publi- 

pordopaíían losomes ,e non aper- 

Te £a los que palfafíen poren- 

de,en tiempo, nin cn fuanera que fe 

pudicffen guardar, e aye cl arbol, 
alguna coía deaquella lauorque fazia, 
emataflcalguno. O fi alguno corriclle 
cauallo en lugar quenon fucfle acoftú- 









cum.l.4.5.primo.fhad.L core.deficaras: vi.ibiconcord.in glo. 


2 € Gcortajcarbeles.Addes. 


.corne.(Feodemo 





3 £ Gnanaperibiefe. AddeBald. pertex.ibiin. Lfiputator:fad.Laqui. 
vbinotatillum tex.córra currentesequos,nam debent dicere Se clas 
amare, (ecundumeum(guarda,guarda)Sdeberfiericlamacio tempo= 


re congruo,feraenim mon 
n.de homid.Kin. 


videin.c.! 








nonprodefTee  veio.d.Líputator. Se 
exliterislo,uco.titperlcanade Ana, 


referente dita Domi.in.c.li duo,5o.dillin.k vi.inftaritas.L.. 
4 y Gempella jes alguno. Adde.lin.l.corneliadf.adlegemcoresdelicara 


5 Í GComocnmanesa de juego 
dituncnonteneretur,vein.1.fiex plagis. final 
glo.SBal.qui dicithoc ment renendum,namin lado, licetalium vi 








amen elletin vero ludo, $ de natura lu» 
fad.l.aquil. 8cibi 








anotatain.lin executione.finaHf.deverbor, 0 
¡Teiftam queftionem defaétoin duobus prelian 


'bivnus fregitaltericrus. 


61 UaopapercibieJedella.Octum habera didris Guiliel, de Cu. S: Ray « 
in.L.diuus.f.de of. pred. £ Bartosin.).pensffad.I, Pompe.de Parri, 


¿caglofi'n.lfiferans feruam.sel fornacarius¿a parte vel igne 





E 





ad.laqui.SiperPer,de Anchasin clemenstade homici, $ Florián.L. 


ferausferuun 


£i(olus dormiatfacere cameram (erat 


¿efacicadalái putacoraiad.laquil.£c. lego. 





fi fornacarios.fTad.l.aquí. Jrem deber iftevalis eciá 
la eraperires 
fidefica, Keraditetiam 

> 











Titul. VII. De losomezillos. 








Alexindeprimasf.adipilcimurdE de acqui.polfeiaprine 
tema exehlcrur li quis oecidardormientem, qui offendebar eur 
perBalinrepetitione.l 

tutaliinreinípedto,pote! 
Baraia.luvcvin ii 













brado paracorrerle, e nonapercibie/Tef 
los omes que fe guardaflen , e topalle 
en algun ome, e lo matafle ¿o lo fi- 
rice .O empellafle aalguno $, como 
en manera de juega, e acacfciefle que 
deaquella ferida, o empuxada muricf- 
fe.O acaclcielle quealgun ome ouicile 


ciendum.$.de 
linguúr. ff. de 





penis, é« San 
¿tus Tho.fecú 
dafecanda.q+ 











E : '0.articu.vlta 
acoftumbrado defelcuantardurmien- 4 o adi 
do,ctomar cuchillo , o armas para fe- — quendam Py- 
rir,c fabiendo fucoftumbremala, non  Pegosicumle 


gem Qacuille, 
quod ebrij Ñ 
peuteréc plus 
panirent,qué 
fobrij_ allegar 
PhilcCophum. 
fecundo po- 
hiicoram , 6 
dicicBal. in. 
1.inrepeticio- 
ne.colum. pes 
C.vnde vi. 
tune cf leuiá 
dapeenarado 
ne cbrictatis, 
quando fittño 
ra,quódindu» 
xerit mentis 
exilium:écvi, 
in illa mates 


apercibicffe dellata aquellosque dur- 
micflené vn lugard le guardaflen,c ma 
taffcalgúo dellos.O fialgúo fecmbria- 
gaffeidemanera q matafle a otro por 
la beodez. Ca por tales ocafiones co- 
mocftas, e por otras [emejantes dell. 
que auinieffen por culpa deaquellos q 
las fizieflen, deuen fer defterrados por 
ello,losquelas fazen enalguna y apor 
cinco años! , porque fueron en culpa: 
non poniédo anteque acacícieflen aq- 
la guarda que deuieran poner. 
Ley Y 1. Como los fificos , elos gurujanos que fe* 
meten por fabidoreselo nbfon,eri/cen acen 











ja,de ebrio d 
pena fimmuriere alguno por culpa dellos, Dofuente per 
y Etenfealgunosomespor  Angelin. fi 






non contitije 
C. diniur. Ab 
bawn.c. ficute 
detelli. 8 per 
Barto! 


[y] masfabidoresde log non 
4 labennin fon,en fifica,cen 
curugia. Eacacícca las ve 







gadasqueporquenon fontan fabido-  delíquús 
ca gel.Arciitra 
res"como fazen lademucltra, mueren E oacadas 


dn parte Kien 

ter.6 dolosé, 

8cviinac.fane 
cumfeq.15-qu 

Eco Eoidad 

data operaay.col.C.quí accufnó pol 8cin.d.trafta.malefi.p Arco 
parteincidiario.colo,Scibi y elllata culpa p ebrictaré delinquercs 

1 dporcincoaños. Adde.d.1. 4.51. eodema 8 

lex La 

aoSimediciautchirargid impericia moriturinfirmus, relegaturimpes 
vité agens ad quinquenniumin inlulam propterculpams8i mor 
tunscrar feruus(oJuer domino a/limationé:idó de dante alicui mulie 
siad cócipiedú medicini quamortna cil vero dolof: fecerit: yrmo 
erefpocnáhomicidz patief.lrem apothrecari?inciuumedici dans 
fcamoneam,velaliam potionem ex qua mors alicui (equatur pcena 
homiciderenetur.hocdicit. 

11 Q7enfabidores. Er qualiseradicionisdebear elfe medicus,eradir Hi 
pocratesinprologo pronoflicorun: dicens, q verceruditas ita pru= 
dentum reguliscitin(tru£tus,quódin fingulis egricadinibus prete- 
rita,prelentia,Scfirura cognolcir,refer loan. Andropolt Tancre. In 
nocen«8cHollien.in.c.ad aures.de etate 8: qual. 

n Crifco.Notaiftawel.laruentem qua pcenapuniatur medicus,culus y, 
imperitia mortuus ell Jnfirmus, deinrecommuri laco.de Arena. Be 
Marti.flla.prouerefert Albcin.Lillicitas.5.ficuti. fede oític. prafid. 
dicunt,quód deberpuniriextraordinem: ipiciendó. 
Sudelinquunt.fEdepcenis. quod 8approbar videtor in lege mona. 
titulo.15.cadewm parti.(edf dolofacerer,tunctencrctar. 1. cornel, de 


algunos enfermos , o Magados por 
culpa dellos. E dezimos porende 
quefialgund filico * diefle tan fuerte 





























£ 

















Setena partida. 


ficas. fuficicramen q medicusiudicerfecundum regulas artis , licce 
poftca fequacurcontrarius enentas,(ccundilen Bald.inad.$.fieuti. $e 
vi.perinno. 8: Doétoin.c.ruanos.de homicid,8: fi dérmedicinascó 
trariasinfirmitaci,puniri debentvt homicida, fecundúm Alexan. in 
<.adíitso-diflint.pertex.in.l. medicos, ¡Edo varijs Se extra or 
gní. addesl.. 
E .p6- de — rncfezina,o ag lla Gnódcuea algú ome 
32 Ucurnjanc.Ad O e pa fifemu 
de.l.quaaftio — ricffecl enfermo, o fi algun curujano? 
ne$.pcul.ch E s y 
1.(equéci. had. fendief[calgunllagado, oloaferrafle cn 


cil. Soy: lacabega,ole quemaffeneruios, o huel> 
fos de maneraque murieffe porende, o 














materia y la» 
nocca.k Do fialgunomc, o muger diefle yeruas, o 


fto.incaputa — melezinaaotra muger porquefe cm- 


dehomi. preñallod,c muricffeporc!lo, que cada 

E a e vyno delosquetal yerro fazen deue fer 

ia defterrado en alguna y lla por cinco a- 

fad.l.cor.de — ños",porque fucen gran culpatrabajan 

Ed a dofe de loquenon fabiatan cieramen 

darercáobor- tecomoera menelter, e de como fazia 

sionis.vide in rueftra,e de masdeuc le fer defédidoS 

16 quís alí. o 

$. quiaborio  quenon fe trabaje defte mencfter. Edi 

mis. fEde poe porauenturacl que murielfe por culpa 

se dpercines añes.. Jelfifico,o del gurufano fuefleficruo €, 

Vide in dit. deuelopechara fufeñor fegú aluedrio 

1 n:4:5 domos buenos. Pero fialguno delos 

6d a befendido, — fificos,o delos curufanosalabiendas” e 

a S maliciofamente fiziellen alguno de los 

aa ia yerros fobredichosdeuenmorir poren 
princip» de. Otrolidezimos de les boticario 

E que dana losomesacomeroa bcucre- 

fcamonea, ootra melezina fuerte , fin 

mandado delos fificos,fialguno beuié 

dola fe murielleporcllo , deucaucrelq 


la diefTe pena deomicida. 




























reproba 
sine, Sc ho- 
(Cue p 







d.lqua aétio- q Ley V11.Comoel fifico, o el efpeciero que mue= 
procul —— firao vendeyernsssfabiendaspara metar o+ 
aquil. ae 
» me deme auer pena de omicida. 





Mareierea.Sol.3.5uad.Lcor.defica,S: 
Adel yusealio fenatu(confulro dla 
Gl He 
21: Vendensaliherbas vel aliavenenola ad ocridendú hominem, vel 
"ad cognofccadum oftendens, ton doce: conficiendipacicrur 
Sn acuaremente pocnasm ha ¿licernonfequaturclfectus , Sefi 
os fequataroccilor bellijstradetur ushed z 
Pendicre dde que habencor is. deconcordatcú 
Saliolerarulconifulio.£had.l.Corne.de ficar. 
 Ouid fnon confter deralidolo,vendiderunt tamen ea 
o gmiis:A ngehin.d Salio fenarufconíulto . vult, q $e 
"ona.d.Corne.de licarquando venduntillis,de qui» 
¿fieveriimile, quodilla fintin víum pelsimum cóuerflri:non ex- 
Anocndere quando venderenturprobisvirisementibusvenenum 
velnterl cianemures,vel ali animaliadampumdantia, vela DE OC 
fo fecandam Hippoly ¡Marlin .aliofenatulconíil 
De us Leredorerequiriveviimilem probationemdoli 
e edojaltasviderurprendenseriamvilibus,Sincognids, nó 
unir pocnamonis fed mivluscanquamo a alga ¿non vedo 
Poleidn lego feco.mequevidecarAmgialiudolaife, UU 
do de samplir Norahoes am czeneraicrloquata video. 
probare opinionem Placen.de quapergloLins.alis.infti. de publ. 
nd non iio hocaligua pecalicasincmine paricidi, ve 
pd ad.1.Pompedepari.Scbanc opinio.teneteram lo, 

























































sualia.Se Salicanclinacincaminala.C.demalefic.ko mathes * 









la materia: 


la 4 





> Tfico,oclpecicro, o atro o 
S)] mequalquier que vendie- 
o | rePalabiendas! yeruas,o pó 
SRC co: 
comprecon intencion de matara otro 
con ellas,e gelas moftrare aconocer, O 
adeítemplar,o darporque mare a otro 
conellas,tambienel comprador como 
el vendedor, o el que las ¡oltro como 
el que lasdicfle,deuen quer pena deomi 
cida porende,maguer el quelas cópro 
non puedacomplir Klo que cuydaua 
porquefelenon guifo.Efi por auentu- 
ra matarecon ellas, eftonccel matador, 
deue morir deshonrradamente echan- 
doloalosleones, 01 canes!,o a otras be 
fias bravas que lo maten. 





GLeyV 111. Como la muger preñadaque come, o 
Beueyernasafabiendas para echar la criatura 
deue auer pena de omicida. 


' Vger preñada q beuiere yer- 







| uas afabiendas, o otra cofa 
! qualquier con quecchaffe de 
dia criatura””,o fefivicflecon puños cn 
el vientre,o con otracofa con intenció 
de perder la criatura, efe perdiefle po- 
rende :dezimos que ficra yabina "en cl 
vientre, cftoncequandoella cito fiziere 
que denc morirpor ello. Fuerasendefi 
gelo fiziellenfazerpor fuerga0, afsi co- 
mo fazélosjudios a fus moras, caclton 
ceclquelofizofizerdeue aucr la pena. 


quivol 
s qui 





recon felsionem elus,qui dedit venern 
atusmortuas elb,cuw ¡lludimpobs.b 


saalgunome,quelas1 €, os leo» 





ni dl 
i 














ibi 
er cum Ep 
pe lyeú hn 
LLe1C 
Core 





4 
ficar 





cap 
1010: (ed ho» 
die hecpara 
elections ad 
beltias nó elt 
án via, pr 





11IL. 
3m Malier pra= 
¿vans bibens, 





ventrem pera 
cutiés ex quo 
fequatur abor 
fus, li partus 
jam erat 
ficarus ocáde 
tur, alias ad 
quinquénium 
ininfulam re- 
Jegabicur: ide 
demarito (ció 












terwxorempercutigce veabortum faciat.Si aurem extraneus hocfte 
cerit,pro viuilicaro mortem ,pro aio exiliuan quinquennale fallne 


bir.hocdici 
má 








extraordiscrimivS.lpe.C.ad.|.Comesde Sicarij 

n 47 « bina.Adde cap. Moyles,St.c.quod vero. 
Jiterarú.deho:i 
pecunia dara mulierfacitaborium, Sw 
traordi.crimi.vbi glo.quod polt.. 
mafculo,in farmina veropolt.6 
gelumibi Se Barco. 

o Únor frergadladucipoteltadgónevtocciden: 
rualicuiustyrám,gu 
mus, AlberiBal,deS 
famisfar.feci.dica.inverbo, quid lempre 






















que ecbafelacriatura.Concor.có.1f quisaliquid. 
nis.fidepoenis.Sol.fi mulierem.tF.ad.l.Cor.de ficar.K Ldiuus. EE de 


allegacurglodo.l.peil1 
MódamaermáseDa 





quiaborio 


-quellidea.Sucficar > 
icero.(Fadepoenis.quz.l.loquirur quando 

gloinad.l dius. fa de exo 
.diesdicitur partus y 
:undúmnacurales,fecandim An 







¡catusin 





¿torumvidetarlimitandum Scintelligendun, S'quandoalias faciós 
¡ufTu, (eu merutali , non poterat euadere manustyráni ibi mortem. 
comuninantisfinon occideret.S fignanter declarar Salyce:in.d. la li 
mita cciamiltud dituminiudice occidentealiquem per fententiam 


iniquam ad iuflim cy sanni feu cias meta 





juiaifle non exculábicur 


6.3 princpio quando acceptanit oficium (ciuifer hoc enenire pof- 
fe: quiatali caíu eltin culpa acceptando officium,itajcener Baldus. 


KSalicc.inal 





ina.C.depoenaiudiaqui malciudi.argol.quibona.fide 


illo.d.de damnoinfet Sal. habitatores.5.1in.X.l.ex códudto.$.1. ft. 
. 


loca.ktema 





Adte.Co 
de cs 
fer.8i. O 
de emen. 

ropin.Sc 
Co depa: 
tela . po= 


selto 





-4a CDeferrada. Added 





Titulo. VH.Delos omezillos. 


loca. tren limitat Abb,in cadaciis.de his q vi metafuecá fune ¡lud 
dictum nó procederer de iure canonico $e diuino :quia potius deber 
quis omnia sala pari quam malo confehtire.cáta peje. 3.).iiti qui 
«ie:n.f£.quod metas caufa. Scquiapro nullo meta debet quis peccas 
tum mortaleincurrere venotabi.dicitrex indie facris. de licer Abe. 
inadal.colú. 


«relpódeat, A 
od Don vi. Efipor auentura non fuelle aun biua, 


desur ¡flo ca-— eftonce non ledcuen dar muerte por 
a ello. Mas deuc[erdefterradaren alguna 
no propter fe yslaporcinco años. Ella mifima pena 
Abbwbis.£i dezimos quedcueauer clome que fic- 
dat contrariú biendo fevcdolall 
videibi p ea. Tea fumugerda fabiendas feyédo clla 
e Hr preñada de manera que fe perdieflclo 
salis mese. quetenia enel vientre porlaferida. Mas 
cer excufarer fotroomecitraño lo fizielTe deucaner 
on pena homicida fiera biuad la criatu- 
cidijnótamé y , E 
ab alía porna  Taquádo movio porculpa del, e finon 
firamortera — eraaunbiua deuc fer defterrado en al- 
da , E 
prinis> gunay/laporcinco años. 
Xin.d.ce 


dacris.vbi me- ; 
ssmonexto.  VZez.1X. Que pena merefce aquel que caftiga fu 


torelcuar, fed Fijo o fudifcipulo cruelmente. 
o as 5 Aftigar * deue el padre a 
A lacius fu fijo mefuradamente, e 
8 f3jelleñor añu ficruo , oa fu 
nduferuos [Hgo melibre,e cl macítro a fu 

cad] lulade — difci ; a 
A 
illow tex. 9 » o er 
occidens ali- cfto quelosficren mal con piedra, o có 
A palo,ocon otracofadura, defendemos 
berecur á pos Guelo non fagan afsi.Ca los que'con- 
na mnorscen Ira clto fizicren, emurielle alguno por 
Ral aa aquellas feridas, maguer nonlo fizicile 
A conintencion delo matar,deue cl ma- 


tadorferdefterrado fpor cinco años en 
























































polferdici q ipotésminat* ell morte nó interficién,vPverifimiliter 
Iperabacur,quodinferrermortem fi non pareret, quod excuferurtos 
talitervevult Bal.polt Pe.in.caS.iniuria.colum.fi«ver, fed pone quis 
dampotens.depaceiurafirman.(i vero morsnon verilimiliter fpera 
baturcancpuniatur midoripocna li paralemandaro tyxanni. 

5.fde extraordiscrimi, 8. d.l. li mulicr6, 
fitainen data pecuniafecerit,ve(ecundi hieredes fuccedant , punitue 
pocna mortis.vein dicta.l.Cicero.ff.de poenis.Selipartus non elletvi 
wificatos. 








5 b € sju mager.Quia nó dolo fed caufa difciplina viderur percufsifTe, 


va denon panieturposna mortis, licer pareus eMe viuificatus facie 
1.4.Sa1.££ad.l.Corne.de Sica.fecus fidolofepercuterer volensoccide 
reparcumiam viuificacó,nameunc ¿ttenetur.l.Cor.de Sica. deriam 
Pom.deparria.L.ad.l.Pom.de parri.potell nanque vir vxorem mo 
deratécalligare.vetradi glocin.c.nullus.x7.quet.4.1o.And.inaddi. 
adSpecula.titundeiaiur.5.primo«in pún.ScAlexan.confias.vOl.4e 
i maritoypnólicerextraneo. Se faciegdnotaclo.And.in. co 
rarum.dehhomiciademarito lndenteludoinnoxiogracili, $e 
agilicum vxore,ex quo enenicabortus, y non imputatur marito , in 
putareturtamenextranco. 























6 € Urenadebonicida,Intellige quando fcienter voluitocciderepartam 





viuilicatumaliasfi hocnon cogitabar, Sc euenit vleracogitarim.vid. 
per AngsSSaliin.l.quoniam multa ficinora.Caad.l.Julá.de vi pub. 
8cinadul,pe.C.gd.].Cor.de Sica. 





y d Esierabisa.Quidl dubiteturodicendnm, quódtane non prnitetur 


poenamoris Iedvelut(iconftarerpartura nen viuificarú, licer quo 
ad.l.promotióis.reputaretirregularis.vt in.co ignificali. SúbiAbbo 
dehomiScinad.c.ficur.perloan.And. Abba 

lex, 1Xy 








¿0Patri filium, domino feruim,vel A 
permitciturcallizace moderar 
bacato,lap' 
gabiturquinqu 

€ Ucufigar.Nctahicpertonas quibus licear caltá 





Eus.e! 





alguna yfla.E fi el que caftiga le fizo ala 
biendas aquellas feridascó intenció de 


lo marar3,dcuc auerpenade homicida. 





Lrelpiciendi 
$.furta dome- 
flica.ffodepos 
We). X.Como aquel quedaras aotro fabiés  nisiucna. 6.4 

do qua quiere ferir,o marar alguno con ellas iaa e. 


dent auer pena de homicidas 





Añudo eftandoalgundo- iros 
me,o embriagado,ocnfer — Abb.io caca 
mode srand enfermedad, “oningancol. 
3 n sede 
tio 239 o cftando fandio,o delme-  pe.se 

moriado,de mancráque quifiefle ma Hallusay. 90. 
dame ice 4-cap.presby. 
tarafimelino, o 10tro, e non toviciTe aus. dehos 

arma, ninotra cola con es c 
dd E =o  guticne dom 
cúplirfu voluntad,e der da caalgío mr 
otro quele dieffe con quela complicl > liarescó. ue 
fe,ficlotro le dicfTe armas halabiendas, a 


ootracofacon que le matallea fimil- mace.vol. 


















mo,o 20tro,aquel quegelo da, deuca- ibiwvidapercú 
> 4 quod gpporelt 

uerpena por ello tambien como hi dl clero 

melmolo matalle. famuli 


llum pralen= 

Ley XI-Quepenamerejie el tudgadorque de opaco via 

alfa fenvencia em pleyro de juflicia. tresde marito 

Ena de homicida mercíce “Ha Yxorem. 

el fudgador que a fabien- 

das da falla fentencia en 
> pleyto que viene ante el 
dejulticiajudgando a mucrte; a algu-  bechabenspo 
no,oadelterramiento*, o aperdimien tellacem core 
rigendi, Seca 
Mizandá li cie 
caideftnegligenspeccar mortaliter.(ecundiinToan.Calde. 8: Cara 
cinauFloren.in capicn.cum exiniunéto.de hereri.perid,quod habe= 
turin cap.quipalam..3queflione,qu8cincap«Ephefi.g3adillinét. via 
eriamibi loan.de Ana.colurmn.pénule 

E Gorferrado.Faciol.4.$4.F.2d,1.Cor, de Sica puniturentin runcnon a 
vedolofus ed veculpabilis.Ld E fi quecunque.Sulimagiler, f.ad 
1.Aquil.Kibi notar Bal. 

E Uconintencionde lo marar Ti dubio táuen quando percuic cumfera 
ro,velaliasex genereinftramenti prefumiturdolus, Sanimus £ a- 
trocitas maleficij.vtin ca.Ggnificalli.elfecando,in fine. de homicide 
Balí.Lfed Echi.5.(i magilter ad l.A qui.loprima.$.fed ú claua.il. de 
Sica.lu.C.deemend.leruos » 

lex. xo 

30Si quisiratoinfirmo,ebrio,ant furio(o,fe, aut alíum occidererelentí 
porrigatarmacumn quibns hocéxciac,petinde panitur fecuea morte 
ac fiipleporrigensoccidiller, 

h G1edicfearmas Concordarcum. ¡Linterelte E ibinotatís pergl, Y 
(ad legem Cornel.de Sicarijsaibi vide per Albericum de permi 
tente homicidam acciperearma de domo (ua,vtocciderer,que 
tural.Cor.de SicarBcibiper Angelum de prabéte domum,ve il 
cqlloquia,éctragtacus homicidij.Scadde.l.quaatidcs.Celus 
legem Aquil. 




























Qlex.alo 

¿oTudex falfam fententiam ad mortem,velmembri metilationem, feu 
perpetunm exiliumproferens: Sctellisin cali cauía Falfio depenens 
patietarpocnamhomicidij.h.d. 

Í Uludgando armuerre Concord.com.Lis.praterca.8l.l.Corne. f.eos 
dcvielas.titarparo¿ ibi diéta. 

k Ga deflerramiento.Et tonciudexpunitar Emili pona,vián diét. 

Partida.vija 





























Actic.C. 39Álcen 
dehisqui 
par. vel 
li. occidea 
Sad tit. 





dus tico 








2. 


3d 


Setenapartida. 





plenario iudlic 
vale quod, $e 
firellis depo= 
Auirparte non 





to de miembto nonlo merefciendocl. 
cita punia-  Effamefma penadeue aucr aquel q di- 





tur defalloyga lr y 
sa xercfalío teftimonio*ental pleyto. 

e de [ ley. X 11. Que pena merefteel padre que mata 
mios i Quep preparas 





picpasle —— selfjopelfijoquemararea Jupadrezo algu 
bad modelos otrospartentes. 

fiadbiné. Tel padre > matare al fi- 
lo*,o el fijoalpadre, o 
el auuelo al nicto, o el 
oral nieto al auuelo, oa lu vi 
inclolive,ée Y fauuclo,oalguno dellos 
es ac, Hoel hermano al hermano, o cltioa 
ua? neporz  fulobrino,oelfobrinoal tio,o cl mari- 
sl doafuimuger,o lamugera fu marido, 


ux conin 
urfocer  Oclfuegro,o la fitegra afu yerno, oafu 


genera, vel — nuera, ocl yerno,o la nucraafu Ñegro, 


nurú,velecon 
tra: have 926 fucgra,ocl padraftro, o lamadra- 


us privigoú, — flraa fuentenado, oclentenadoalpa- 
écecomra, $ draftro,o ala madraltra,oclaforrado al 


Iiberimpparro Y z E 
núiniulte cc- G lo aforo. Qualquier dellose.gmatea 


cidens armis, “otro atuerto cóarmas,OcÓ yeruas pa 
AU veneno o Si DR 
publicó flgel — Indinamáte,o encubierto , mádaró los 


Iusaccoco-  Emperadores,elos fabios antiguos 14 
Yi cum cane, E ai 
elte atalqfizo efta enemiga lea agota 
do publicamáteante todos, cdefig lo 
ad tienvnlaco decucro,e q encierren 
cóluvi co pij Imetaen vn laco decuero, e q Crr 
ciacur in ma- con el vncan,c vn gallos, e yna cule- 
re,velilumen — bra,cynXimio,edelpues que fuere en 


ropinquius: | 
Moo de dan-  Clfico con eltas quatro beltias, cofan la 
te ad hoc sd bocade faco,c lancen los en la mar h, 
contionli- Ocnelrio que fuere mas acerca de agl 
cernó lic mor 
tuusconfanguineus.ltem ad ocáidendum patrem venenum eivens. 
licetad effcciuun peruenire nequeat perinde ac (ioccidifleteft punié 
dus:defiliusaliushocíciens,nec parriceuelans,cumpollet ad quin- 
quenniuanrelegarar.hoc dicic, 
úadre.Lexittaloquitar de crimineparricidi) Se negar Tullins Solo 
emapud Achenienfesferiphie de parsicidaram Gupplicijsnenótam 
probibere quem admonexe viderecurtradit Lucas de Dénain.l. quo- 
miamañgario,C.deconue.6Gdebi.lib.10. 
<.Alfjo-Siugliclegicimas, vel (parins,quia.l.i fte loquíttur per no- 
min natura Senon ciuilia,juxta notara per Barc.in.larurclas. (f. de 
capitisdimi.Siper Dofto.inJ.quif quis. C.adel.lolumaiefta, Sc volvi 
Joan.de Anainfpecicsn.c..colum.fina.dehis quifil. occid.adde,l. 
hosacculare.5.finafiode acculo.£ Bart, 30,1.quia femperEdeín jus 
vocan.Bgld.in.J.cumacuriñimi. C. de fidcicomifiX loanaPa». il 
alisalníti.de pul li.ybiScidemfecundim cum viders 
motantam, patrino,Sfliolo,Scva(fallo, Sedomino, $e in epildo= 
po, 8 fubdito capítulo, dk parrochiano, quod fortéinpradlica nonre 
«ipereturcomficextendere materiam graniter poenalem , de filiota 
menfpurio ade Bal.in.$.narurales.fidefeudofue .conrro «inter do. 
écaen, 8e an dicatue parricida qui procuracincarcerarionem p 
vella 'erBalein.f.denique.quze fuitprima caní. ben, am 
Sbiviona tbc tado. 
Carl Locamhaberenimifta,lio alcendentibus Be defcendentibus 
ininfiniti Coindlia Azo.Cade his quípar,vellib.occid,infiumina» 
gloin.1.Mad.Iypomade pará. Holtn (armtva. de his q bl, occide. 











fcendenté 









































































45 Ugualquierdellos Adela Sol ed Sitiendum.fhad.l,pom, de partio 















.Sapprebaturbicopinio illa, y 
ena, quod nota propter dubiiun 
s.feodem. 
Pom.de parri.Lwnica.C.de 
i.depubauc. 

g €Gdle. Nódi 
e 2 O cithic de gal. 
lugardoacacfciere. Otrofidezimos q jo gallinaceo, 


todosaquellos que dicfenayuda, o có a del 
fejoiporquealguno murielle cn algúa  ivoica.qué 
delas maneras q defulo dizimos, quier glofi 
feaparientedelqueafsi muere, quiere= ice Galias 
ftraño,G deue aucr aquella mefima pe- — caponem,quí 
na queel matador. E aun dezimos que for” pugnas 
fialguno comprare yeruas, o poncoña Ange va 
para matar afu padre,e defquelasovie-  dicie AS 
de quodam 
re compradas fe trabajalfe de gelas dar, leía A 
maguer non gclaspuedadar,nin cum- — 51ervistor Ju 
i á ii i k Jij,Keffecan 
plirfuvolítad,ninfe le aguilaTe 50 meu can 
damosque mueraporcllo,tambienco mal multum 
mofigelas ouielledado, puesque non eos a 
a S un ve gallos. 
finco porel.Otrofi dezimosquefalgu  ¿ haberos 
nodelosotros hermanosentendiere, o — fran mulú 
fupícre que fu hermano fe trabafa de 
daryeruasalu padre ,o de matarlo en h 


otra manera, enon lo apercibierc dello 


E.5aalia deindel Infli.depubli 
omnesifi punionturifla (pecial 
quodoricbaturexel penss.quia 
£ Gelosfabissa á 
hisque para 























E re, vel flumen 
pudiendolo fazer, que fea delterrado — proximú 6, 
or cincoaños. Ñ al 
Pp fis fublicien 
ley. X 117, Como merefce pena de homicida — vor. veinod. la 
aquel guecaflra a otro a tuerto, penaiflatamá 


a A pocnamon elt 
VAN tiguamente los Gentiles ca Por er. 


EH dee ltravíllos mocos, porque les ¿im Bald. 5: AdrírCa 
IDA ouardaflen fas mugeres] 0 Salicuin.lu.C. deenuc 
AS 1 IS de his qui pas 

uscalas,e porque valian mucho a Ven — vellibe.oce 

dida cftosatales,los mercadores , com- — dicit tame ibi 


fi al. y debent 
prauan los ficruos e caftrauan los , € Bao (epale 


trayan losa vender bien afsi como las — tura,élicet de 


, o . Eapltentarmó 
otras mercadurias. E los Emperadores — dbenefopalia 


ri,fed corúcar 
nesdebet daricanibusin his regniscogito, q praficetarin vlipoc= 
maifladequahic,nontamen q viu mitcancu, fed jam (fTocaci li 
cuedccautumeltcircaludices fratemitatis, ne baliflér quem viv 
vehabeturin curijs de Segovia Sede Madrid. Ja nom 
1 do confejes Notabene ,quianon loquitor de his qui tantum confcij recseft.l. 
eflentyvtergoconfciuspuniscarpanaparricidjrequiricor exiam, qp 46, tajo 
firparicepsctiminis,prowt voluiegl, d.l.Pós departi. lib. 
8 notahocbñad.$.aliadeinde.Jloti.depub.iud. Galternarjue lo- 
jnaretiam de confeiistantum,prom perpendirBarco.in.d.l veríi 
tq iptelezirillum.s.6 non reperit ,q dicac id quod 
i:mitioritamen porna benetenererur confcius ro 
inalefrater.fFco.Bardo.dol vera. E infrailla.Lin fino 
pom. de par 
¡oveneni ad interfic 
sequiritur q procelsitad dandú,Sinó 
'e¿ifla (umpta ell.£tene mié, qa Hof. 
voluieconcrarinm in fuma. de his qui filoccid dl 
fi.S:dubitauic de hoclo.de Ana.in rubricado his quifil.ocdide 
Glex. XII 1. 
»Caftrans Se callvariFaciensliberum, vel feruum , quemadmodum Ái 
occidilTeccum,debecpunirisoifi cau infitmicadis medicinaliter ca- 
Atrcrursfed dominsmandamsleraom callrarí, perdit cum Rs 
ames appicandama nos padicralampornam. de 
1 Uguerda en fue mugeres.Sic Rofiedusaledire£ta adtione.l. Aquil.ser. 4 
(2d queresjuomodo feruusdicie fernos eunuchos vúliores el'e pro 
dominabuspulchriscuftodiendis. 5 
































































Titulo. VI. Delosomezillos. 


2 2 como f lomaraJon.Cócordarcum.l.,.5.quihhominer.fM.adel.cor, de 


ex 





3d Cat aya en 


400 Daraguar> 


¿a € Del mascercano pariente.Notabenead diQum Bal 


4 8 Udiximes9uprácitulo. 


Sica.vbiqui hominem libidinis , vel commerci cauía callrauer 
fenatuscontialeo pornalegiscorm.punicuriScadde.l.Lcors$. conflitas 
suw.co.titu.vbi vi.erian; de poca confifeacionisbor.oratn, 8: q has 
berlocumíine yolens,(lucinuicus quiscaltzetur, imo $ iple qui pa 
titur fe caftras 

si punieor, de 
caltrans homi 
mem dícitini- 
micosnárura, 
fecidum Bal. 
in.larcos.colie 
2.Codeaceufa 








elosotros fabios tuuiicron efto por mal 
eporcofalinrazon del ome fer lifiado 
portal razon comoctta, edefendicron 
quelonó fizieflen, cmaguer fue defen 
dido,cótodocllo vfauálo algunos afa 
zer. E porende defendemos 4 de aqui 
adelante ninguno non fea ofado de ca- 
ftraraomelibre nin fieruo. E fialguno 

contrac[to fizicre que caflrare, o man- 
ad darecaltrarome libre, mandamos que 
AÑ . ayapena por ello tambien cl quelo f- 
zierecomoel quelo manda fazer, bien 
como fi lo matallen a.E fi fuere ficruo 
el caftrado que lo pierda el feñor que 


lo fizo caflrar, enon aya otra penab E 








peñasNota be- 
he quía con* 
trarium habe» 
rurin.L.is qui 
feruuon calbrá 





cero Intel 








gelumin. d. Se 
confliutumn 
aunado mors 








grtudine  feadelacamaradel Rey . Pero cl fifico, 
debetlequí, 8e PRESEN EAS, 
bn pgital ocl curufano qlo caftrare,deue aer pe 
ter Le, na de omicida. Fueras ende, fi caftrare 


inciionem en 
raripfecus quí 
do “egritudo 
non ellét mor 
salis, vnde li- 





alguno para guarefcersde enfermedad 
que ouielle,o quetemicile auer. 





Le). XTHI.Quien puedo acufar a otro de omici- 
dioye ante quienze enquemanera, 





tur egricudia 
neminpuden [=== do 
disex quee [E Azer puede la muger a 
gricado non g]culacion de muerte de fu 
ell mortis: [AE marido d, e el marido de 
non poteftad [Ne li 
as inci (AE 4Jla muerte defa muger, e 
fonempenii.. cl padre delfijo, ecl fijo del padre, e el 
hermano porel hermano, e de fiqual 
quier delos otrosparientes . De mane- 
raque toda via deuc fer cabida la acu- 











Mex XIII, 


am Coniux , aut 
parentes , aut 











Jilij,vel frarera.— facion del mas cercano pariente e.Pero 
1 vols IL LOSBASCEFCANOS parientes fueren ne- 
Canguinci por > 

cala gligentes quenon quieran acufar alma 


de homicido 
Jta vt proxi 
auñor prefer: 
tur:quonegli- 
gentejadmitl 
turfeguens,6e 
Ái non fitcon 
Languine? qu 
politnecvelitacenfare,admitricur quiliberde populo.h.d. 

1 d E Demuerte defi marido.Notabranc.laSc ade que diifuprá ca 
tita.inJ.2.£glo.2.S: tmperhocfsernor opinionesinter antiqu 
traditAlberic.in.l.quód liviro.(E.deiniusapprobaturergo hic opinio 
odofrediibirelatapereum. 


tador , cltoncebien lo puedé fazerlos 
otros, efiparientenon y ouicreningu- 
no,que pueda,nin quieraacufar,nin de 
mádar la muerte del omequeonicifen 
muerto:cftonce bien puede fazer cada 


















1.colur.C.g 
acculinonpol.q interconiunétos cftordo prelarionis ia acculando 
es groduchariare,digniate,Scfsco, Ec lola ve distal 
prá eaparin gl.fuperparte(con mejorintencion). a 

y £ Coualquiera eluebaddcin 9 indi depob di.Seglo.inrubri. 
£.depub.iudi.vbi Angelus.quod non competitel qui cit de populo 
alieno,quoniamias populitucrifuanoninterel,GvideglofTs in ru 
bricaffadepopu.atio, 








Lys.cadempar. 
Lex. XV 0 ! 


32 


mIniuftas homicida (ieft miles, aurgenerofusin infulam perpetuo de 
portabicur, Se (larim cius aftendentes, vel defcendentes víque ad ter 


tiumgradumtacceduntin bonis,ach mortuws fi 





exillentibus,efficiontur Regiscamerzt .. Siverócil plebeius, occidi 
tur, Sccius bona fune confanguineorura jus habentum fu 


vno del pueblo facufacion en aquella 
manttayc ante aquellosjuezes que dexi 
mosSehel titulo de las aculaciones. 


GLey. XV. Que pena mere[ce aquel quematá a 
otro a tuertoss 

Tuerto matando yn ome 

a otro fi cl matador fuere 

icavallero,o otro fidalgo! 










(e idcue fer defterrado para 
fiemprecnalguna ylla, e finon ouiere 


delos parientesque defciendan, ofubé 
porliñaderecha fafta el tercero grado, 
deuen fer fus bienes de la camara del 
Rey.E fi tales parientes ouicre, deué los 
heredar luego los mas propincos de 
llos,bien afsi comofi el facfle muerto. 
Masfi el matadorfuclfe de vil lugar, de- 
ue moririporende, efus bienes deuen 
auerfus parientes,aquellos que han de- 
recho delos heredar. Atal pena como 
eftamerclcen todos aquellos de quien 
fablamos en las leyes defte titulo que 
deuen auer penadcomicida. E cfto es 
fegun el departimiento delas leyes an 
tiguasde los Emperadores.Mas fegun 
el fuerode] Efpaña todo ome que ma- 
tallcaotroa traycion, oalcuc; quier 
fea cauallero,o otro,deue morir poren 
de,fegund diximos de fufo en el titulo 
delas trayciones. S 





Le) XVI.Que penamereféen los fiervos, elos 
firvientes que Yeon matara fis [éñores,o los 


fijosdellosye nonlosacorrena 


Correr deuen los firuien= 
xd ¿Ke 
sisi tes, e los fieruos E decala 
del feñor al feñor,o ala fe- 
áóñora, oalos fijos dellos, 


Iuiusregoj,vtctiamnobilispro homicidio damnecur porna morts, 7,821 

Sc2.tita7.liog foro 

quiayedicitAngillapeo 
: 


£cfinon tiarproditoric,feu alcuolé pers 
<habeturin.l.4.citvs13.lib.8.ordin. Fé: 

jonisnon eftin ví. 
¡dequar dix 











velalia demú moro percullo 
mi rmoriis.videLucá de Dni 
lib.10.qui fubyexbo forte di 





ur de occ 





h 


in.g.pratcedenti, 8cquid fi antequá percufi 
moriaruradtume(tdevulnere,Simpolitapo:1naablcibionis manus, tec. ell 


: quibus non 





edendi 
Sipradidta fe- 
cundum im= 
peratorum len 
$5 nessa, 
+d fecundurn. 
Hifpania: fo. 
rum: quiliber 
aleuofe,vel pa 
ditionalrocii+ 
dens, occide, 
tur.hoc dicito 
«cavallero 
srofidalgo.C 
cor.cuin 

legis.Ecum.la 
pefad»l.cor 
deSica.Bcglo. 
in diQ.$. legis. 
tana cio 
duos gradas, 
vehist. qui fe 
¿dignitace pu 
miané deporta 
tióe,cateri ve 
ro belljs fubij 
ciátur. lacosi 
deArenatecú 
di Albaibi fan 
dittres,vtindi 
goitare.fpoli= 
tú deportétur, 
humibores be 
Mjsfubician= 
tur, mediocres 
ad literá deca 




















cú hodie ia 
Poena depor. 
tationis recel. 
£icab ví, nifi 
apud ecclea 
flicos, qp cre- 
ditipfe q ¿cin 
dignitate poli 
ti homicida 
debér mori, Se 
quód ft poe 
na mortis pro 
homicidio. ca 
Luscítin.lone Ad rie. ff 
mo.C.decpi. adSilla.Se 
aud. vbibomá yil.ch 
cida, pfecerj ajsitia 
expedir, Sim cu pare. 
dé crederé ho 6, £im.1. 
dic de jure $ zio jo 
confuctudine Cad. pal 





















ue cdalisibi 
ad 








fin nova 










¿mScruustenetur adinuare dominum,aur ius vxorem vel filios,cúalius 





vultperentere, 
poteft faltev: 
ne cellanteocciderr ; fedfife 
k Asiernos.Quid de famuliscondus 
Partida,vijo 








nus 





ut eccidere quem cormafi pórmanibus, 8h hoc 
arionibus vefuccurranturaalias legiti 

G (tpupillus1von punictur.h.d. 

isliberis hominib”,an 








ima exculado. 





lreneárar 4 
E ij 








AÁdtit.C. 
E dei 
"ácin de 
cret Kia 





ji 
1UN 


Setenapartida, 


ad defenfionemdomintramedic q debentdominis oblequi Scope 


ras,6t quali quadasm fervivute altringuntur , $e debent iuuare dos 

mumclamore, 8: armis, quomodo pollunt fine perici 

corporis licesferuirenentur mori ro dom 
liberipo(Tantlecxponere mort pro dominis,non tamen co 


Silla. 
guntar- Balde 
Volare colá.6.Í 
zoleótura. Co 
vnde vi. Echa- 
bewurin.la. $- 
hocaucent. ff. 
ad Silla.p Don 





Étores. 
2 a E Denen ferro 
Concors cum 





La.Scy.Sequa 
li per cotú. Ma 
adSilla, 8vi. 
per Azo,C.de 
hisquibus, ve 
jodig infm- 
ma.cog.verfia 
modo videa= 
mus. 

3d 4 Oponiendefes 
enmedio.Con- 
cordarcum.J. 
cum dominas, 
8 hocau 
tem.ad Án (E. 
ad Silla, 

45 Ugugado corra 
ajuda, Adde. 
del. exculá 
tur, Aifráiíla 
13bi¿efamit- 
mapena). 

5 d Use quifiema 
tar, Added. 
15diGbi. 

60 dog fume 
Adúe.1.3. 
vir fEadáill 

7 E UN denéca 
Addelu.$.ex 
calamar dh ad 
flla.ée 
Subuepif.co. tá 
tulo. 























Critulas.IX. 
Deinimijs. 


Ciex.Jo 


AmIniuria cft de 
y decus diétum 
aue inflitum 





¿Verbielt 
cum quis alió 
truphar, vell 
malum nomé 
imponir.fena- 
li; hoc facere 
mandar , (eu 
cúciverbain- 
juriofayveldif 
famatcria die 


citzaut ciusdomino deco,vreimalumfaciat , vel mercedem perdac 
5spS: deiltopotel petereemendam eriam ato ciusabíent 









nenfui 
cum dominas. F.ad 








luego que vieren quealgunos los quie 
ren ferir,o matar. E.cfteacorrimiéto les 
deuen fazerramparandolos con las ma 
nos,o con armas,o poniendo(e en me» 
dio*deaquellos que los quieren ma- 
tar, odando bozcs, odemandando a 
corro quádo otra ayudacnonles pue- 
den fazer. Otrofi dezimos que ficl fe- 
ñor por algund delpecho que ouic[le 
el melino [e quifielle matard,o quifiefle 
matarafu muger, oa fusfijostortizera 
mente queluego que elto vieren denen 
acorrer,combargarle que non faga tal 
maldad.Efi por auentaraalguno delos 
ficruos fucTetan vil, ctan malo que vié 
doa fu feñor,oa lusájos,o a fu muger* 
enalguno delospeligros fobredichos, 
nonlosayudalle pudiendo lo fazer de- 
uemorirporéde.Effamifma pena dcue 
auer aquel que pucde ayudar a fu feñor 
con lus manos, eva dando bozes que 
acorran.Pero los firujentes que fue! 
muyvicjos,o Ñacos,o fordos,o mudos, 
oquecllauanprelos,o encerrados ala fa 
zon quelos otros matauáa fu feñor, o 
que cran menores de catorzc años, non 
deuencacrfcn la pena fobredicha ma- 
gucr non les acorran: pofque non lo f 
zencon maldad masporembargo que 
han de fucuerpo,o por mengua de cn- 
tendíiento. 


$ Titul IX .Delasdef- 


honrras quierfcan fechas, o dichasalos 
bívos,o contralos mucrtes, e delos fa 
mofoslibellos. 









Eshonrras, ctuertos f 
zenlosomes vnos con 
otros a las vegadas de 
fecho, alasvegadas de 
a prlabra.Ondepues que 
excl titulo ante defte fablamos de los 
omezillos. Queremosaqui dezir en e- 
fte delasdeshonrras. Edemoltraremos 





fed 





fiinluriam velitprobare,Seproberveramfore quoddixit:cellaractio 
¡niuriarum,quia vericatera dixit, Scmalefaflores formidabune mali- 
guasisne cisrerrabantur maleíicia,h.d. 


$ UT anto quiere dezir.Oream habecálanff.co. Scinfl. eo .jn principio. 1 


h Eoederayies Added 
idem lesraparos Ade, 
gel.ncratcon:raind 


$1 Eco. 





¡nrespuerosad vod 





K Qlrfonandalo. AddeLñ.icó.S queibidixifuprá casparto 
1 mal 


primero que cofacsdeshonrra.E quan 
tas maneras lon della. Equien la puede 
fazer.E contra quienpuedefer fecha. E * 
quien puede demandar emienda della. 
Eantequien, Equecmienda deucn de 
La relccbir.E fafta quanto tiempo. 


Zey.1. Que cof es deshonrraye quátas maneras * 
El 
fondela. 










Njurizcnlatin tanto quie- 
sn redezirtenromancecomo 
deshonrraqueesfecha,o di 
MUS] cha a otroa tuerto, oade- 
ipreciamiento del,ecomo quier q mu- 
chas mancrasfon de deshonrra:pero to 
das defciéden de dos rayzes.La prime- 
raes de palabra.Lafegundacs de fecho: 
E de palabracs, como li vnomedeno- 
fhufltaotro, o ledielfebozes ante mu- 
chosfaziendo efcarnio del, oponiendo 
lealgun nome malo,o diziendo empos 
del muchaspalabrasatales, onde fe tu- 
viclle clotro pordeshonrrado.Ello mi 
mo dezimos que feria,(i fiziclTe cfto fa- 
zeraotro,alsicomoalosrapazesi, 02.0- 
trosqualc(quicr.La otra manera es,quá 
do dixefle mal delante muchos, por pa 
labrasrazonando lo mal, oinfamando 
lo* dealzund yerro,o denolládolo.EL- 
fo melino dezimos q fcriafi dixefle mal 
del afu feñor ' con intencion de le fa- 
zer tuerto, deshonrra,o porle fazerper 
der fumerced.E detal deshonrra, co- 
mo éfta puede demandar emienda a- 
quel aquien la fizicren, tambien finon 
eftuniere delante" quando lefizicren la 
deshonrra, comoficítuuiciTe prefente. 
Pero fi aquel que deshonrrafle a otro 
portales palabras,o por otras femejan- 
tesdellas,las otorgaffe, e quiliclTe de- 
moftrar queesverdadraquel mal quele 
dixodel, noncacen pena ninguna lilo 
proualle. Eftocspordos razones. La 
primeracs,porquedixo verdad.La fegú 
daes:porquelos fazedores del mal [ere 
celen delo fazer,porel afrenta, e porel 
elcarnio,quere[cibirian del. 











tumnó detegitar.cimm iamper(ententiáfitdercaó,S 
deduatisvein.l 

noceremin plincip.limiracti 
eraruét 














ittmapud labeone¿.fecife.vbi exprelTe An= 3 





dorAdded. zo 
titulaze- parte 
8 Gibidixi, 


4 
Lele fufe 5 


UNoncfimuiere 6 


delante. Adde 
1. apud labeo- 
nem.S. comui- 
ciumfl.dcin. 
durijs. 

E Querer 
dad.Concerd. 
cum.l. có quí 
nocentem, in 
princip «Sibi 
glo.fEcosccá 
glolinílir. co. 
$. limita Se 
iutellige,quan 
doid qd dicic 
expedicreipu= 
blice detegi, 
neque curan= 
dum ell,an fic 
tale d quo pol 


Gaal ve 
us el 

icida,vel 
onpolsit, ve 
quía. vocauit 
qué leprofinm 






poblicg,vtho» 
micide puniá 
tur, 8 ne les 
proli conuete 
fentur e 
8cvt fpurijco- 
gnofcantur ne 
3d dignitaes 
promoueátur, 
di vero reipue 
blice non in= 
terefler tenct, 
quía inhumas 
6, Siniudo 
fora ell alien 
nos det 
defectos, hoc 






















probate: 
cum quí nocé 
-q4 rei 
fade 

tener 


J.cú 


Ly. Cieod.fitá 
aliqué jam de” 
crimine acu 
fatum, S«con 
demnarú quis 
infamaveritin 
Junaril ten 
ur, licet verá 
dicatacum per 
talem diffama 
tionem, pecca 
iniurenctorió 











mproré.ffadeadiio emp.% notar Angain.d,l eú quí 
a fi dello deliétoiam per principem 
+aremilsio,baberurenimtécacíinon commififfer, $ macula 


omnino elletabolita.l imperialis.circaprincip«S.5.2.Cademupt. £ 


1.Limit, 














1 Quel, 


2. Quel 


In no.re, 
vila, cir 
ca finem. 
ita. 19.lís 
bro.8. 


3 Quefta 


L.2.tir.. 
lib.8.ord. 
Sin no. 
reco,ell. 
a.tic10ul 
bro.8. 


4Qyzalt. 





Titul.IX.De las deshonrras. 3 


(de adili.edicto.l.quodin fenatum.¿ tenerin terminis An. Tfer, 
1n.ca.1$.praterca.col.s.qui fitprima cauía bene.amiediciceñibi q) 
non vocaretproditorew cum cuifaéta fuitremilsio, ed dicexer tu ful 
ti proditor,tunc cum dicirveram no tenerefiniuriarúsli e princeps 
indullifer,ScvoluilTer qp neg debeardicig fueritprodicor, licet tic 
aftione ioius 














GLeJ.17. Porque varones non dese fer oydo a- 


daría, fecundá : 
cansfafteres > 9uelquedixo maldeotromaguer loquifiefíe 
¿pinfedtisnul=  promar. 


a ratione fie- 
sipolfunr.Lin 


bellos. A étz. Aguerdiximosenla leyan 

eo pl te deftaquelos que dixeré 

nebitur tñ li 

clk cótemptor B| mal deotro filo prouaren 
. tandati Re- quenon deucn recebir pe- 

gis,velad par= 


Fam intalire- ; Ma porende, dezimosque colas y haen 
feripto córen- quenon ferisafsi. E cfto feria como fiel 
TRA fijo,oelnicto3o el vifnicto dixefle mal 
ne facrilegi, Odeshonrrafle afu padre,o afu abuelo, 
qua manda- gafuvifabuclo,o cl aforado a aquel 
tum principis E 
lexefb,vein. quelo aforro,o el criado aquel que lo 
1.C, vidig.or- — crio,o aquel conquié biuio,o el fieruo 
doferue. li. 12. le el ¿bibi uni £ 
eQuidenies Af feñorjo cl que biuio porfirujente fa 
ques veré crac miliar*de alguno afoldada, aaquel có 
adultera voca= dió biniara(si que maguerlos otros o- 
vic adulreram 1 Al g 5 0t 

vel ciusviram * mes tuuieflen alguno deftos por malo 
¡pemitcnene  poralgun yerro que ouiellefecho . Pe 
ualem, 8cvel  Tocftosatales,por eldebdo que cadtv- 
let po O no dellosha conlos fobredichos,nó lo 
di Rp deuedeshonrrar por tal,ninafrótatlos, 
bet excuferur antedezimos que li mal oyc/le dezirde 
o 1os,queles deue mucho pelar,c vedar, 
Siniuriandepa 

<ciura.firman.valt,q telisvocans Scprobans,nó tencatarioturiarú, 
Joquensin caía jn quo quis vocabitaliquem cucurbitá,vel ri 
lenshocprocedere deberefine (ciuerit,hue(cice debuesit,que funtpa 
ria.vcia.l.q fondús.feruus.fpro empr.l.quod te mihiin h¿Foficer, 
peta.l.fliuwn.C.delibe.caula-Scquod (ire debet,qu domi gericaro 
1.confenfu.C.derepu.Star.Cade pa.po.l.congruentias:nó deberquí 
ne(cireconditionein (aii plas, $e vir Sevxor vna corpus fune. 
2 Ederic.mp.GDubiútamea ell ancibus.ll hutusregni, quidas 
uetar op marito nolentevxoréadulteram acculare extrancusaditnó 
aduittaruc ve habeturin.lito.7.lib,4.£oro. $e quia permittirue 
marico vxorisadultegjumreo 6xico-para.SolBai.s7. 
par7.gLy.q.ó4o fafmasgl. a-1.fne meta. á 
ergoab extranco non polsicadultera acculari.neque vie ciusez 
retinetadulteram neque interficreipublicariltud crimen detegi, 
tur ep tencaruraGioneiniuriaruc cosic iniurians licer probetelTeve 
rum,quod dixitimo nó videtur debsercadmitti ad probandú ex quo 
¿Pbacúnóreleuarer:ó op puniaturtalisiniuriásvidecurin dubiá,CAn 
tí debcat fe dedicere,S condénctur vt dicat fe menticúiuxta,llordi 
. mameriscúipte velit probare, feu prober fe dixilleverú,fempor fai du 
bius de hocex quo.L.illatéditad re/litutioné fame. Scloquicar q% gs 
permédaciá disit,vtexcea paretin vesbis Sk exeplis ponír 8cquí 
nonprafumitar, pvelitdocece mentiri,fcu condemnarcad mé 
St dicendum id,quod veritari elt contrariñ,tu cogita.ná viderur dicé 
dam ptúcetiamteneaturadreflitacionefama quantam poteíl fine 
mendacio tamen vt potes? dicicfe male dixiTe,vel q iniulte cum dif 
famanericyvtvale.S. Phos.fecundz.q.62.arcoin reíponfione ad pri 
mum.€Sed quid comuitiurm veram fiac(ine caufa,putain rixa Séfic 
caufainiuriandi, an tuncpuniarar Zi dicaturveram ?4(tas videtur 
innuere q non,ve dixi inglo.proximawin córrarióvidetur,q ic fola 
veritas conuiti nó eximat ab aione iniuriarum.arg,l. quitquis.C.d 
poflelan.EcLiultiimos.C.de offrcót:provin.ibiá vera voces int 
'nequead libidinem perclientelas effu(e, 3 hilli qui malo zelo mo- 
entura denuntiationesepelluntar.c.cum.I.£.Arderciudi.cap.cum 
oportear.de accula.quanto fortius a diffamatione: namquod in vna 
domo aziturin alía notificari non deber capic,ex merito, 6, quaít.t. 


















































































anSisi 


a Qelfijo,o el niers.Orrumhabetilta.l.d.l.s. 


talisením non dicitur corrector, fed proditorec.fi peccanerit. 2. quie 
Mione.rXk qui vera criminainiu/te pio; adsl 
iuxta illud.1.loá3.S.6.qur.c fommainig vi detrahicfraci 
homicida e(1,6cibi per Archi.6c.5. Tho.iecanda ecúd.c.q73. ad pal 
mamederralorédicitetiá cum qui vera cu i éuloa, 
Andráz addi- 
, tio.ad Specal 

econtraltar“a losque elto dixcffenque  irdeinm 
lonon digan.E porende mandamos q nn 
mi A hacmbri.Ole 
fialgunodelosfobredichosdixcrede” etdusconíl 


hontrade palabra, a aquelconquieno — suincipitcon» 


+ ¡-  fueuit dubita- 
viere alguno de los debdos de fufo di- DAlberio a 


chos,qrefcibapenaporende, eq nó lea non comuicije 
oydo maguer quificre trace prueuas $] €; de iniucs, 
O A Abbinccom 
raverdad lo que dezia. tabepe, Sh 
Log. 111.Dela deshonyra quefaze Vnomea — co. de re iudi, 

otro por cantigas,o por vimos. S.Thom.fecú 


OA Les dalecunde.q- 
Nfamá, edeshontrá y 10S a aio 
otrosnon tan folaméte por fo. ad primú. 
palabras: masaú por efcritu Xhoc cciáin 
12 e termiuis vule 
ras,faziédo cátigas, oÍimas, — Lucasde Pen- 
odeytados malos, delosqhifaborde nin. l errar 
y S + Cade calbren» 
infamar.Efto fazchaa lasvegadas paladi 
namente,ca las vegadas encubiertamé 


tecchando aquellos cferitos malos en 





















o 














fed ve dixi in 
a foro cótentios 
las cats delos grandes fcñores,o enlas - foiíta.! 





eglefías,o en lasplagas comunales dlas 
ciudades, e 3 las villas:porquecadavno 
ee edaleer,E en eftotenemos que re ps 
: pater exa 
fciben gran deshonrra aquellos contra Do ehónal 
quienes goto: otrofifazen muy grá fe) ex ratio” 
4 ¡ nibus hic po= 

tuerto al Rey los que han tan grá atreui fdo, Bcc dif 
ferentia quam 





facie 
vellibcllumfamofam.Sradde,L8.cit.6.fupraca.part. Sclimira ¡(lam 


Lvtinfraco.l.proxi.8c.fequen» SErquid imulicremianfíimpram 5. Quilt. 


queantequicórraheretmacrimoniá fait meretrix vocer quis meretri 


cemantencaturiviuriaram Scpuniatur poena legis ordinamentorá Qugeltad, 


wedebeatle dedicerezvide que dicitLucasdePennain.d.l.ertataverí. Loza 





extraordin 
contrariarafaciu 
uatt.8.quidfi q 
¡iu meretriciscx eo q marerviduafit mererrix¿Sconeludie q ten 
necurinluriara.irdmiles,5.definGo.fEde adulr. 

Uex, I1. 
«nepos,pronepos de aftendentibus malum dicat, aut libertus 
depa:rono:alauus,vel familias quódam de domino:cciam fi pro 

do Ferivit vol eciam(eraus de domino,non audiwr,8cfi probare 
icveram dixiffesámo puniendas cfrdeiniuria. 

pertotum.fEde oblequie y 

iparwelpapreffand.Bca.l.quiaccofare.S.fin.ffde acca 
toram.C.derelfí.8ca.l.pe.Caqui accula.nó pol.Bil3.ti2 par. jade vio 
Lnonfolum, S:quanquam.fEdciniur8c..Cedf hacedor 
can.Sclpratoredixicópretercadíedo iniur.vbi limicatnifif 
siaatroxfaéta liberco,flius autem in poteftare, neq;pro atroci agit, 
veibihaberar,SviibiperBarto.an tuncpofitazi criminaliter,8cad 
de.|.eumnequepatronos.Caco. 








(uperias inifta gl.adduéta se ibidem vi, pereúdé re.c! 










































D HExmiliar.Nota Scaddud.].pen.C.qui accula.non pol.Sel.6.tias par 2 
ds Ladtspar 7. 
€ Gr edar,econtrafer,Notahwec pulchra verba. Mlex. TIL 3 


¿oDiffanans alium perfcripturam, (eu diéta men,vel cantilenam qui di 


citarlibellus famofispalam,few occulte cadépocnadeber puniri qua 
lle quem diffamarpuniendas eee delito probatorioueniens autor 
talemalibellam feo fesipcaram,oullioflédarfed camrúparsne voquá 
videstar:o enim incurritcantans talé candlenam. re» cta 
fidiétanstalesa libellum dicarp vultin eo contenta probare: nom ad 
mictitar,hes deber audid,necexccularura pocva.hud. 
Partidasvij» pe] 








infra ea.Linter fimplicicer injuriantem, Sc diftantem carmen 3. Limita. 





a A Ki A 9: 
1:ricur.vbitradit y nó.quodmibividurúimo q (alré puniacur br. 8.orde 
ncque motiva queradducie Lucas mibicócladít,Scin Ecin nov» 





5 voceteú qui natusfuicex legitimo matrimonio titsto.li.8. 














312 Clas leyesamtio 
gus, Videin 
1. lexcornelia. 
$.fin.com.lfen 
fF.co. 6. Cade 
Jibel. famo,l. 
vnica, Si 5. qu 
1cap. fin 
quiinalrerias. 
cad, cauía % 
queflione, $e 
capi. quidamo 
2b aquella pe 
namefma. Ses 
quiturop! 
glocin.dl.vna 
vbi autemis d 
quo libellus, 
vel carmen lo- 
quitur none 
fecpuniendas, 
tuncagicar cia 
uiliter adtione 
iniuriarum,(e- 
cundam Saly. 
Td. lovna, quí 
do nón expe- 
dítec reipubli- 
cederegilecío 
dam cum ¿cú 
fe resmittit ad 
ea, que dixic” 
in.l.C.de in- 
jur.perl.tamé 
iftamin fin. vi 
decur q exiá li 
ellerverum, 8 
expediens fci- 
aniri de- 
¡per libel 
1% fimofum dí 
catur , vel per 
cantilenam. 
4 Como aquel 
lefivo. Quid li 
amore pan= 


darSal 




















3c 





ey quidam di 
xerunt d poca 
ma liberará > 
Áihoc cafupu- 
miau quina 
rorcredaripte 








puniecar tam 
Autorquápro» 
pálacor. 





gelusdicit, ca. 
acácigiurili, 
quí cantilenas 
e5ponunt,Ho 
lien.tiawni 


fumm 









quormo. 
z0,C.co 
(uma. 
$ 


ic.l.vnic 
Cadefamof.! 


Setenapartida. 


miento como elte.E tales efcriturasco 
mo eltas dizen en latin famofus libel 
lus:que quieretanto deziren romance 
comolibro pequeño en quees cfcrito 
infamamiento deotro. E porende de 
fendieró los Emperadores, elos fabíos 
antiguos quefizicró las leyes antiguas" 
queningúo nó deuicfle infamara otro 
defta manera. Equalquiera que contra 
efto fiziefle, mandaron que fitan gran 
mal era efcrito en aquella carta que fil 
futfleprovado en juyzio aaquel contra 
quien lo faze,que mercfce pena poréde 
de muerte,o dedefterramiento, o otra 
penaqualquier, que aquella pena mel- 
nto tambié aquel quecompu 
fo la mala cfcriptura,como aquel quela 
elcrinig.E auntouicron porbien,cmá- 
daron queaquel que primeramente fa- 
1lare tal efcrituracomo eftaquelarom- 
paluego,e nó la mueltreaningúome. 
Eficontraclto fizicre,deucaucrotratal 
pena porende, como aquel quelafizo". 
Otrolidefendieró queningun ome nó 
fea ofado de cantar cantigas* nin de 
rimas,nin diftados quefucífen fechos 
por deshórra,o por denuelto de otro. 
E fialguno contra clto fizicre deue fer 
infamado poréde. Edemas dello deue 
refccbirpena enel cucrpo,o en lo queo 
viera bien vifta del jud gador dellugar 
do acacfcicre. Eclto diximosen clta 
ley fue defendido, porqueninguno nó 
fe atreuiclle deinfamar a otro a furto, 
ninenotra manera, Mas quié quiere de 
ir mal de algño acufelo*del mal,o del 
yoerro, que fizicre delante deljudgador 
aísicomo mandan las leyes de aquefte 
nueftro libro.E prouandolo, non cacra 
enpena porende, cfincara infamado a- 
quel queacuía enla maneraque dene¿E, 
como quierquediximos enla primera 
ley defte titulo que cl q deshonrrafle 
a otro, porpalabrafi pualle q aquel de 
puefto o mal que dixo del eya verdad 
que non caya enpena,con todo ello en 
cantigas,o en rimas, o en diétados ma- 
los, que los omes fazen contra otros,o 
los meten en efcripto,nó esafsif.Cama 
guerquieraprouaraquel quefizo la cá 
tiga,o rima,o diétado malo quecsver- 
dad aquel mal,o denueltoque dixo de 
aquel contraquienlo fizo,non deucfer 
oydo,nin ledeuen caberlaprueua.Ela 
razon porquenon gela deuen éaber es 














efta:porque cl mal que losomesdizé v- 
nosdeotrosporefcriptos, oporrimas 
es peor queaquel que dizcn de otra gui 
faporpalabra,porqugdura la remébrá- 
cadello parafiemprMila cferitura non 
fepierde:mas lo q esdicho deotra guia 
por palabra oluidafe mas ayna. 





Le). 1117,Como f4xg Yn ome a otro tuerto re= 
medandole, 
Ontanfolamentefazen loso- 
ll mes tuerto, edeshórravnos a 
EtHotros por palabra denoltádo 
los,ediziendo mal dellos de otra guila 
porcátigas,o porrinas, opordiftados 
fegúdiximosenlas leyes ante defta, mas 
aunporremedijos,o por cótenétes ma 
losque dizen, efazen vnos cótraotros. 
Epotende dezimos que fi vn omefzic 
re,o dixere remedijo 8,0 contenente m: 
loante muchoscon intenció de deshó 
rar,cdcinfamaraotro,queaquel cótra 
quien lo fizicre,quele pueda demádar 
enfuyzio quele faga cmienda dello tá 
bié como file ouielle fechotuerto,o del 
honra en otra manera. £ 
cy. V. Como los que figuen mucho alas vi 
mese a lasoa 
Samenteyolesembian alcabuetasye joyas les 


£ 














0 ES 
dasyou las burdas que bid one 








faxen deshonra. Ni pull 
tione , «fi 
Nojos,edeshonrras,c pelaresfa — quenta 


zenalas ve gadaslos omes a las 
mugeresquelonvirgines, oca 
fadasjo biudas que biuen honcltaméte 
en fuscafas,efon de buena fama, ctraba 
fan fede fazer cfto en muchas mancras. 
Catales y hab que vana fablar con ellas 
yendo muchasvezesafus calas do mo 
rá,o figuiédolas enlas calles,o en las E. 
glefas,o porotroslugaresdo las fallan. 
Otros y ha quefe nó atreuéa fazer efto: 
mas embianlesjoyas encubicrtaméte a 
ellas, caunaaquellascó quié biué para 
corróper tábien alas vnascomo alas o- 
tras.E otros y ha q fe trabajá de las cor- 
romper poralcahuctas,o en otrasmane 
ras muchas de guila que por el mucho 
enojo,o el gran afincamiento q les fazé 
tales y hadellas que vienéa fazer yerro. 
E aunlasbuenas, clas que fe guardan 
deerrar,fincá como infamadas, porque 
fofpechanlosomes que fizcn malcon 
aquellos quelas figuen táa menudo en 
alguna de las maneras fobredichas , e 
losquedefto fe trabajan tenemos q fa- 











belaSe ad peti- 
tionz illorú q 
Mbellú infiuma 
vióis porrigíc 
inocculto,pro 
cedédá nó cft 
adinquifitioné 
tap córéis ibi 
dé criminibus 
fac ng 
Med 
ti. de accula. 
vbieriáper gl. 
Abb.8: Doét. 
ALnonesafiiap 6 
probar opi-gl. 
nocE 
¿inpendtd 
inivr.Lcetalid 
volt yl 
deini 






















J.cúqui.tener 


Ang, indir. 
vna.licerSaly. 
ibialid voluí 





Mex. III, 


¿0 Non folúver= 


bis fed $ gon 
fu, 8 factis de 








via, Scagi 
pór adtioncin 
Juriaremvohado 
€remedijo. Ad 4 
de.Litemapud 











Jugacam virgis 
nem,autviduá 
honefká difla- 
mans. tenctur 
ei aftione in- 
joriarum, Gu 
dex mádabic 
iniuriandi, ved 
talibusdefiftac 
fub commina- 
tióc punitióis 
Í1 contrafeces 
Mth.de 

QT alesy ha.ad y] 
des 1. ité apud 
Jabeonem,$.te 
nettir. (feo, Se 
ibi Ange. 
aneminil 
ducit cótra! 
cientes mat 
matas denoéte 
añ domusdña 
rú, quoniá ex 
nimiafrequen 
ta nónullá $- 
bétinfamiamo 
vi. rin. Sfigs 
. $. irc ad 
merfus, ciufdé 
1.8.co.titl, ac 
tentari. Gl, 1. 
$. omnem. ff 
codem. 








a. 























212 U.alemuges.Adde,lfed E quzflionis.5.fiqu 
nonlofega. Notabene píadex deber obui 


3b de 





Titul.IX.De las deshortras, 






co. 
re delidtocommita 


sendo: debetenimex oflicioprohiberene maleficiafiane.. vide per 


Bald. 






alo 
amnis, Cadean 
quidaét libro 
Vncecimo. 





Uiex Y 1. 





39 Aliuminiurio 
fé percuriés ¿e 
citra fanguinis 
cffufionés aue 
manusinciin 
ijciés violéras: 
vel cum cú in 
tentionecapi 
disvelpercutió 
difugans , aut 
inalioloco cú 
includens, vel 
violéter in do 
sam. clas dn 
trás, feu capiés 
eú, vel aliquá 
rem violenter 
auferens,autel 
vellimenta rá 
pens, velípo= 
Bans:velin fa- 
ciem ci (pués, 
autmanúcan- 
fa percutiendi 
contracú, etiá 
vacuá eleuans, 
vel debitorem 
fine mandato 
judicis capid 

autdomú 





















Sé quid Fúdés, 
vel econtrafu 
má fuperiori 
Siurioléfacié 
vel cormuaad 
alcerius janná 
onens,autli- 
brí adillumi= 
nádivelligá- 
dum aceptó, 
feu pannos ad 
fuendum, vel 
alsofficial 
ditos,¡iurio(é 
in calléciciés, 
tenerur adlio= 











“Tn nou, 
rec, cil. 
2. com 
Bjsibitir, 
xo 
¡lila lex e 
lili non 
fuit pofi= 
tain now, 
recopeita 





arbitrio 
cómilla taxa 
tione.b.d. 











labeonem 







bai 


- d Mlconmano. Exabuliudverbera(Te dicif quipagno percuti 
crberalle code. 

Dicitperculio, $ 

fiaternitacisdiífponentes depercusionibus.SevieBald 






Cdefero.figici.X in.l.primas.quies.Fdeofiprefetú 
licitas.$.nctenuis,6r.Lcongruit.fEde offic.prali 





Squedno 


zen muy gran tuerto, e grand deshon- 
rraacllas,e a fas padres, ca fus maridos, 
cafusfuegros,ealosotrosparientes. E 
porende mádamosque cada vno delos 
que errallen en alguna de las maneras 
fobredichas, featenudo de fazer emicn 
dadelloa lamuger*quetal deshórra re 
cibicile.E demas deue eljudgador man 
daraaquel que feguis,o deshonrrauala 
mugerque nólofaga,>e que fe aparte 
leaquellalocuraamenazando lo quefi 
non [e guarda de aquefto, quele daraal 


guna pena porende. 
QLe).V 1. En quantas maneras puede vn omea 
atrofenre dell ear 


a 


3 riendo * vnomea otrocó 
¿| mano, do con pie, ocon 
palo,ocon picdra,o con ar 
E mas,o có otra cola qualger 
lezimos que le fazetuerto, e delonrra. 
Eporéndedezimos queel querecibief 
fetal deshórra,otuerto, quicrlalga lan- 
gretdela ferida,quier nó, puededeman 
darglefcafechacmiendade!la, celjud- 
gador deue apremiar a aql quelofirio 
¿lo emiende. Eaú dezimos q en otras 
muchas maneras fazen losomes tuer- 
to,e deshontravnos a otros, afsi como 
quando vn ome aotro corre,o liguc£ 
empos del con intenció delo ferir, 9 de 
lopréder:o quando lo encierra en algú 
lugar,oleentrapor fuergaenlacafa , o 
quando [escaso cas algunaco- 
fagpor fucrga delas fuyas, econtrafuvo 
luntad.E porédedezimos q el q tuerto, 
o defonrrafazeaotro en alguna mane- 
rade lasfobredichas,o en otras femejan 
tes deftas,q deue fazeremienda dello, fe 
gund qual fuereeltucrto, o la defonrra 
quelfizo.Otrofidezimosque rompien 
do vnome 10troafañas los paños que 
vilticiTe, ho defpofando lo 'dellos por 
fuerca,o elcupiendo lo en lacaraafabié- 
das,o algando la manoicon palo, o con 





Es 








Lictapud 





nóexijefanguis, vehic gd nota. ad. + 
12.C.Ípro 

stero,é angc.in tragta.malefin parte, Se 
dii.eloa.col.pe.deleciiosS mall. Mi 









feruus: 











edendo.col.y.in. 
plo tic perculí 
£ €Cerre,o figue.Et quí 
infequés tencatur de vulne 
dicitgp non. vtinalicem mella. p. 











otracofa paralo ferir, maguer nó lo fie- 
rafaze le muy grand defontra,de quele 
puede demandaremienda en fuyzio. E 
estenudo clotro de gela fazer a bien vi- 
ftadel judgador.Enotras maneras mu 
chas podria acaccer que farian los omes 
defonrra,o tuerto vnosa ottos , como 
fi vnome fuelle por fi milmo a pren- 
dar « otro fin mandado del fudgador> 
pordebdo!que le deuiclfe , non auien 
do derecho delo fazer, o lecerrafíe la ca 
fafellando latcon alguna cola, porque 
nonpudicfle entrar,ninfalir:o comofi 
moraflen dos omesen doscafas que e 
ftuuieffe la vna fobre la otra, e el que 
moralle en la de flo verticíleaguaen e 
1la, o alguna cgía lixofa afabiendas por 
fazer alotro defórra,o enojo: o ficlotro 
quemoraffe en la cala de yulo fizicfle 
enclla fuego de pajas mojadas, o dele 
ña verde, o de otra cofaqualquier afa- 
bicndas,conintencion de afumar, o 
de fazer mal al q mora/le defufo, o co 
mo fivn vezino púlielle, o fizielle po- 
neralgunacola ala puertade otrofu ye 
zino pata fazerle defonrra: "alsi como 
cuernos,o otracola femejante: o como 
£ivnome dieflea otroa illuminar , %0 
ligar al gun libro,caquel quelo tuvicile 
ara fazer defonrra al otro que gelo dio 
lo echaflcanteel enla callcenellodo, o 
de otra guia qualquier, maguerlodo 
non ouiclle y.Ecomo fi alfayate,o otro 
mencftral qualquierechale é effa mane 
ra melmalos paños, o otra cofaq ome 
le dicffea fazer denucuo, oadobar: ca 
en qualquier deftas maneras fobredi- 
chas,o cn otrasfemefátes dellas, que vn 
omefizielle aotro defonrra, es tenudo 
delefazcremienda, abien viltadel jud- 
gadordel lugar. 

ALe).V 11. Como faxe defonrra a otro aquel que 
lo emplaza sorrizeramente,o le mucae plegto 


de fervidumbre feyendo libre. 


34 


adeftura.per Ang traftarn maleficio, inparte.Se 





rraétasma 
Jefiin partesGe 
jp ticium 
peu f. 
GT omaalguna 

Af dai 
apud labeoné 
5.11 quis bona. 
fcowvbiscdo 
éto.notant, qp 
ná lolum pro 
vi turbatiua, 
fed esiá expul 
Sua, Secópul= 
fiua,locum ha 
betiniuriarura 
iudiciumo 








fiteinlequédo cecidifi,Svulneracusfuill, an 4 
quaaciones$+proiode.fad..Aquil. . 
2o.Zper Ang.Are 


hos paños que 6 


Difticffe. Nóta 
menexhocvi 
detur fiera 
juría corpo, 
vt tencaturex 
Lcoriniuriará 
vein. L fed eft 
uafionis. fl 
iciniur, cuíus 
contrarivide 
tur bic inmuíz 
dicveperBa 
in.) licitaio. 


f.depubli. Se 
per Innocé.in 
capisnuper.de 
fent.excoros Se 
per Bald. 
fiqua percalú 
riam.C.deE- 
jfco, Eccleri 
added.$ 
fdo extraor 
di.crimi. 
3 aliado lama 






























m0, Adde.1.ité e 


apud labeoné 
$.1. ff. codem. 
¿Angeintra 
étatu malefica 
in parte.Scad- 
mennanit, 


k drordebdo.Ad 8 


d. Loreditores 
ScibiBarto. 
ad.lujuli. de vi 

iva, Lextat. 
a quod mete 
caula. E )ut9o 
ticulo.14.quin 
tapartit, 

1 Gsellandele. 
Adde.l.Ginin 
mal. 








m UConinteacion 10 


desfumar. Ad- 


de.l.penulcimam.£.codem.5.Jar.$.1.ft.de extraordi.crimi 


n Eagle deshemra.Adde.l iemapud labeonem. $. 


o t.silleminar Hoc exemplum Ecfequensnon meminivade(amptú qa. 


eltufed facit.L.1.5.1.E.de extraordi.crimio 


Glexv Ir, 





eraliter. 


u 


2mAlium malicio(é citans, vt faciat eom dimittere curam rerum fua- 





ramo vel veab eo aliquid es 
Partida. 








orqueat,ant li cú veferuum maliciofe in 








Seten apartida. 


indicio perar:fcucapiensliberamnon habearpotefaté capiendi,te= 
¡aéticne iniuriarum arbitrio iudicistaxanda) 
y a Uemplazan Adde.Litemapud Iabeonem. $.(i quisnon debitores 
8cLinioriaramSofi quisperininriam.ff.codem.s: vide Barco.in-l.Ñi 
quistepetere.$.1.£ad Tuxpi.é de producentefalíam acculationcw, 
an teneaÉ poe 
ma fall? vide 
per Angelum 
intra, male 
ficiorúin par 
te.neque non 
ad querclam. 
colu. penult. 
vide ctíam in 
mareriapBal. 
inaldi eibi. Co 
delibera.caul. 














Sfuerganfe omes y ha defa- 
zertuerto , o defonrra a o- 
Es tros en muchas maneras, lin 
aquellas q de fufo diximos: 
efto fazen quando emplazan*ynos a o- 
tros afabiendas tortizeramente,paralos 


meteren coltas, cen milsiones, e para 
les fazer perder fuslayores , o algunas 








inf s 
Scibinotatlo. — otrascolasque fariandefupro, porque 
dePlat. C. de  fecompongancon ellos, e los pechen 


decurio. libro 


decimo, vide — A1goy0 porquelos cmbarguen de algú 








etiamin..five — camino,quefabian que auian defazer. 
nai  Ealgunos y ha q fazendelontraa otros 
uitaris.cogá. — enpcormaneraquecita, demandando 
2 b dreruferos — 1oscnfuyzjo maliciolaméte porfusfier 
Added.fiquis qe Ñ de 
delibertate. E. OS Labiendo ciertamente que non há 
sodé.k, C.eo — derecho ningunoencllogdesfaraando 
dem.l.quilibe 





acllos, c afusfifos. E otros y ha que fa- 
zen mayor tuerto con atreuimiéto,pré 
diendofin mandamiento deljudgador 


ros, 


30 Eouefinferrosa 
Adde.lfiliber 











fE.cod. Prez 
algunos omes quefonforros, Tabiédo 
Ciez. PITT. queno han derccho enellós. Eporéde 
¿mA decimo 4 E hai 
'nocum dimi-  Mandamos que qualquier que fiziere 
dio vleraia:r-  tuerto,o defonrra cnalguna deltas ma 








porel! intuña  Merasfobredic! 
Éicere , mile quefeatenudo de fyzeremiendadello, 
abicn viltadeljudgadordel lugar. 





Le) VIIQuien puede faxer defonrra. 





adminilbrato- 
res, fenconían $ Elonrra, o tuerto puede fa- 
inciacalibe ee 





aotrotodoome, o mu 

¡ouierede diezaños , e 
== medio arriba:porq tuuicron 
por bien los (abiosantiguos, q defte tié 
po adeláre puede arier cadavno entédi- 
miento,para entéder fifazedefonrra,a 
otro, fueras endef1291 Gta fziclTe,facife 
Joco,fo defmemoriado:ca cftonce non 
fera tenudo de fazer cmienda deningu 
na cola que fizieffe,o dixefle, porq non 


osnon arcen 
testendurpro 
intavias hoc di 
cir. 
1d 4 Puede fazer. 
Súpta clk ha 
lex diótis 
zo. C.codeón 
Samwascá dia 
cit polfunt au 
té omnes face 
reioiuriá, quí 
« oe 
ti¡¿Gécóuerlo: 
fed tame fallic 
in facioús,£cimpuberibus,qui doli capacesnonfunt,namifiiy 
juriam folentpati,$c non facere; com enim iniuria ex affeéta facien- 
sisconfiftar,confequensefthochue pulfent, fine conuicium dicane 
iniuriá fecille non videri.queverbafumplit Azo ex.Lillud.(fco. 
2 € Unediczañosymedio.Aáde ages: queibi dix (upra eadem parcta.tin 
tuloprimo. 
3 £ Mtoco.Adde di8ul.9.cioalupracapariScqueibi dix. 





























Ulex.IXo 
24.Fieripotelliniuria cuicunque pupillo vel fatuo:S:polTunt campete- 
tesutors yelemaorsant puras € prosuniai haber inpote. 
Aarciniuriacumolzemáritus pro vxore, focerpro nara , dominas 






proferuo:figrauibusiftibusficcaus,aueverbis domúnun + 
Jacefitus:pro Jenibus aurénon agerdominus,neqypro vesbis 
non tangentibus.hoc dice, 











$ G.Atodo ome. Adde.).illud.fEcodem. 1 

h 0 0119f deximos.Adde.l.1.5.01nem. verfic.peralias.cumfequen 

a co.drinfli.co. 
S.patitar. 


entiende lo quefaze mientra efta en lo, 
cura.Perolos parientes mas cercanos 
ouicren eftos atales, elos que los ouicl> 
fenen guarda, deuen los fazer guardar 
de manera que non puedan fazer tuer- 
to,nin delontraa otro,afsicomo é mu 
chasleyesdelte libro diximos quelo de 
uen guardar, e fazer:cfiafsinó lofizicré, 
bien fe podria demandar a ellos el tuer 
to que cflosatales fiziercn. 





Por fi muera. 3 
Hodie per. ll. 
regniciexo 
dilñas per 











nonpoteritlo 5. 
ceriniuriarum 
pro in- 
jllata na 
amdcia 
reanciguo pas 
tria potellasfi 
di hoc opera- 
bacur, ve habe 
turindiétos$. 
patitur.Ltamé 
prima. $.0ém 
1F. codem, ibi 








9 Lez.1X, Contra quien puede fer fecha defónrra 
e quien puedo demandar emienda ells ye an= 
tequien, 







EVerto, o defonrra puede velaffeétu. 
bed d er Puiecontrariá 
fer fecha atodo omc, 20 fed viderin 





E muger de qualquier edad 
2 quelea, maguer fuelle loz, paul joto 
co,odelmemoriado. Pero los que lo Mare.vtindio. 
tuuicílenen guarda pueden demandar , lui, E 
emienda del tuerto que les fue fecho. * Adde. feruis 
Ello milmo puedé fazer los guardado 

res ¿nomedelos huerfinos que tuuicl 
fenen guarda. Otrofidezimosh quecl 
padre puede demandar emiendaporla 
defontra quefizicifena fu fijo, e cl abue 
lo,c el vifabuclo porfu nicto, o por fu 
vifnicto,e por aquellosque cftuvicren 
enfu poder:e cl marido por fa muger, 
e cl fuegropor fu nuera, 1 eel Señor 
por fuficruo!. Pero enla defontra del 
fieruo , dezimos que ha departimien 











mam 
E 
ordini, feumo 
nafterio. fita- 
suen fiaccle 
cofeculasi,eño 
dux oriuntur 
actiones, vna 
que compete 
clericoiniuria 








tocn eltamancra.Queficl fieruo, o lafi  toyaliaeccieig 
era fueren defonrrados de malas feri-  “ecundil 
pe An la fierua. Mo les AemFabándi 
das, *o yoguieren conla fierua, "oles 0,5. patitura 
vide in.c.cum 





dixeren denucftros que tangan a fu Se- 
ñor,"eltonce pueden demandar emien 
da por ellos. Mas fi les dicflen otra fe git.de fenten. 
sidapequeña, afsicomo pelcogada ¿2 e 
o empellada. O fi les dixcffen dente 1 deoemalas fo 5 
ftros que tanxeflen a cllos ,c non a fu dar. Adde di 


Prorait.8cdi 
S.pacicur, 


delideres.din 
capitu.contin 
git.de fenteno 





m GConlafierra. Added fupram.E.codem. 

n UT angan a Ju feñor Nonergo requivitur y concurrariniuriagranis.% 7 
ficin fugillationem domini:prout volebar Angel.in.d. $.patiésfed 
alterum fufficit vt hic,Scidemvulegloin.Litem apud Labeonem. 
interdum.fE.co.Scin.d.$.patitura 

O UPefcorade,Reputaturinioria lenis,fi quis cúpugno percutiatur, q8 8 
Joa.Fab.dicitelTe verum in.d.$(eruis.nifi percutiaturán loco, vbi 
voréfaciar,vel nifi fintaliqua dejllis,que faciót iniuriá atrocé,infl 
co.atroxSf.co. SJ prator.$.£i«cum.l.fequenti,addeBal.in.L(ed 
Sihac.5.prator.ff.de in jus vocán.vbi poll Guillielmum de Cuneo dí 
fis regulariter perculsio cum pugno,velmanu vacua : non dicitur 
Jhiuria atrox.vide infracodemal.20. 














Ló7.tam. 
has perma- ¿in non. 
crimonidá pa tec.eli.. 
trisporeftate, Sai 















Titulo IX .Delasdefonrras. 


le.J.item apud labeonem.fpratoraie fi quidaverl, ná 
./edan pretorinturiam calem relinquacioultam ?text. 

labeonein.$ufi quisfic fecit.dicityq non.fed ¿l.é do 
«el'guntin inivriagrani,vtindex ex oficio puniac , quando 
suspopill cl ais vel per ucslam domini » vedini fas 
id.per 











feñor,cftoncenó podria cl leñor derná 
daremiendaporcllos?. E puedefer de 
mandada cmienda de las defonrras,ede 
lostuertosqueomerclcibe en cl lugar 
do fuere fecha, o delante del judgador 
queha poderio de apremiaral derman- 
dado:alsi como diximos en el titulo? 
delasacufacione: 
4 Les.X.Como el feñor puede demandar emier= 

da deladefonrra que fzieen a: fu vafallo 


cs defpreció dela 

f ¿Viendo algun omefus valallos, 
E oocrosoresibra «que binicf 
28 [en con clificftosrecibielfentuer 
to,o defonrra, puedenellos demandar 
emiendaalosquelosdefonrraron, e fu 
feñor non podriacndefazer demanda: 


facrasende quando el tuerto, ocl mal 
quetales omes refcibiciTen,les fucfTe Ee- 


9. precor a 
Focté pollieedi 
,quod edani 








fecuo: quia 
tanenequelzr! 
unsneque do. 
minas > agere 
poliint fucces 
der judicis of- 
£iciú, nal 
crimen rem 
near impani- 
tum, Sine des 
tur eccalioin= 
jusiádi (emos 
jodebité:Scica 
videtur de 
te rexrin di 














£ quod An-  chofeñaladamente pordefonrra,ome- 
om — nofpreciamiento del feñor. Cacltonce 

so d Lenelr bien lo puede fazer, quito en aquello? 
Videinlas que pertenefcca fu perfona,o aladefon 
dez, X. rra del. Otrofidezimosqueli tuerto, o 
Ea defonrrafuefle fecha a algun religiofo, 









o fraylede ordenen qualquier manera 
quefesfecha, quefu mayoral “puede 
demandaremiendaporel. E dcucnfa- 
zerellacmienda tambien los frzcdores 
dela defontrajo del tucrto, como aque 
Jos que gelo mandaron,o les dieron ef 
fuergo,o confejo,o ayudafpara fazer la, 
enqualquier manera que (ea. Ca guifa- 
dacofa cs,c derecha, quelos fazedores 
del mal,clos confentidores del, querc- 
ciban ygual pena. 


ctavailallis, v? 
familiaribusi- 






Lupa 
ientesós man 
dantestac fauo 
zem, conil 
$ ati ad 





Ley. X1.Como pueden demandar los herederos 
emenda dela defonvra que recibio aquel de 
quienbcredaron feyendo enfermo, 





turadior.cipa 


had. 
efallos e acrosameslibres. Adde1.item apud labeonem. $. penultú- 
mo.ibi Bartoliñeodemadiaicu.codem yulerviswerlicaed ilibes 
rohomirj.kInnocenk Dod sedeappella. Barro 
s.vloucadcoffade iniur.Paulusde Callro pofl laccbade Are.in 
fade aqua pluuia.arce.Se videctiam per Rederic.Suarez.allo 
-25:in quzflione an vniverúitasagat pro damno illaco (ingu= 
Rsde vráuerfitare.Scadde de iniuria fifta valizllo, al n.$.denique. 
qu fuicprimacauía benc.amic, .columna,z.de pace ju 
ramentoK quéd 8 principein offendit,qui (ais (ub 
dis, Spartialibus faciciniuriam.videper Bald.in verlicu.opizoniade 
«econtlan.Scibidem pin omnivm veriturinivriam,quod contra 
principem e, Scdeiniuiafaftameo pallori.vid.1.fi quis homicidiz.. h 
«kibi Bald.C.de accula. 






















ed Goxantoenaqudlo.Notahocverbum. 
30 Sisumazoral. Noniplemonachusyuiú abbas,velpralamsabeffes, Sc 3 E oemasdefo. Nota hocquía non habeturin didto ancient. Sex a 


A 





.tercia parte delo que ouiere, e fea de la 


2»Aflidtovon ell danda aii 










vi/Tetfed E: Gviosaicprz 
aquellas age prelatuss 














nes.de 
it:sodem. Si ficodem.Lcon 4 
lumo primo 
relponto. Sis. 
analgunos Omes  fimande. 
alas vegadasde enfermedad, — s.Procul 


videper 
Jom late in die 
Eto, Sofi mano 
dato. £« Bala 


centran les todoloquehan,o alguna ¿2% a 


partidadello fin mandamiéto del Rey, 
odeljudgadordel lugar, diziendoque 
fon fusdebdores ,caquellos cótraquié 





cúda, keria 

















esfechoclternertorcciben defonrra có tum í 

daño,elos quelo fazen mucftran fepor os 

tortizcros,c por defmefurados.Ca ma-" qualiterprobe 

guerfucfeverdad queeradebdordeo- ot mádicu, 
quo 





tro,contodo ellonon deucferdefta ma 
neraapremiado, nin agraviado por lo 
quedeniacn quátocftuuicrecn tá grád 
popa alfazleabonda cl dolor 
quepalía defuenfermedad,enó ha me 
nelter que leacrefcienten mas en el fa- 
ziédolcpclar,romandolc lo fuyo, o en 
trando gelo ental fazon.E porende má 
damos*que fialguno fin mandamien= 
to del Rey,odel fudgadorprendare, o 
entrarclos biencsdealguno en la mane 
raquefobredicho es, quefi era en ver- 
de fudebdor , que pierdaporende el 
debdo queauia cótra el,e pecheafus he 
rederos otro tanto quanto era aquello 
quedeniaauer,e pierda demas deltoila 


gnolta 





pluranotauda 
perbald. in. le 
non ideo mín 
mus.Cadeacca 
fa.Bcibiccl7o 
de mandante 
culte: 
un, Scan t 
adhibenda di 
flinctio, vu 
mandacariosa 
Mis cllerfaca 
rus vel non. vi 
deibi, coluu= 
na oélava. de 
anteneatur gs 
ve mandator, 
8 vtpralians 
opemavide ¿ 
bidem, ibi 
ctiamin fi 
an obliged 1 
dans cun toa 
ner nóp 
manda 
Be an debeane 
cosueniri co= 
ram vno lud 
cez éan Gle 
clapíam y 
tum cepas, 
videarar mano 
datumn renoca 
tum. 
E U gue refeibar y 
age pena.Addezd Romascap.primumiio fin.Eccap.primmumade ofi 
Cidelegatia 























camara del Rey”, e aun finque cl por- 
endeenfamado para ficmpre, E fipora- 
ventura el que cfto fizicfle non ouiclle 
debdo ninguno contraaquel doliente 
queafsi agraviafle, dene perder poréde 
la terciaparte de lo que ouiere,cauerlo 
la camara del Rey, edemas deltoideuc 
fazer emicndaalos parientesdel muer- 
todela defonrra que fizoa cl,ca ellos, a 
bienvilta deljudgador del lugar. 


















Glez Xlo 





ideo abíque iudicls mandato debi 
toris moribundi bona,aucpartem eoruin capiensia domum eius ino 
rransifi ell verum debitum cadicab eo, Scrantundemcius haredibus 
foluieperdirque tertiam parten bonorun Kegís camerz applic: 
fed limonerac debirum perdie tercam parts Dor 
fanguineis mortuitenebicur acioneiniuriará arbiuro judicis alima 
tionecommilla.hoc dicit. 

LE perendemandam»s.Concord.cumauth E.vt defandi,feu fanera 
rumán principio.colla.s.de qua fumpraell authien ie qui dom. 
CaJefepul.viola, 











Ade. 
8c.C.de fe 
pul.viola. 


Sctenapartida. 


G7 
cipioluperpartepralensiex, 
QiexoXII, 
amSepulcurarm iniuianslapides aut lateresauferendo perditopus Eco» 
cumyybi fecesir Kepiapplicandumalrernfepulcum exbumans Sefpos 
lascum armis 





deímiur.Bcadde gLin.d.authen.in prin 





occiderur,fine 
armis aucé ad 
opusregis per 


Ley. X77. Que pena merefcen dos que quebran 
ran los fepulcbros e deforierran los muertos. 
Efonrrafazen alos biuos, 
¡etuerto alos quefonpalsa 
Y dos defte múido , aquellos 
que los hueflos de los 0- 
mes muertosnon dexan eltaren paz, e 
los defoticrran,quicrlofagácon cobdi 
cia delleuar las piedras elosladrillos q 
eran pueltosen los monumentos, para 
fazcralgunalauor parafi, o para delpo- 
Jatloscuerposdelos paños, ede las ve= 
ftidurascon que los entierran:o por de 
fonrrar loscuerposfacído los huefos, 








generofo cau- 
la iniuria ex: 
humáte folú; 
1ed generolus 
perperuó exu 
Íubieicemcon 
fanguineis no- 
lentibusita ac 
culare,fedciui 
Jitec azécibus 
iniuriacumide 
becliciniuriás 
insc.mora.que 
sicódénari, Se 
eisacculareno 














Ca e cchandolos,o arraftrádolos.E porende 
ber depopulo - dezimos Gqualquicrá fizicrcalgíade- 
k pradiétain  ftascofas,e maldades fobredichas,dcue 


fepulchrisfide 
Jiú inalijsaun 
tem arbitraria 


auerpenaenefta manera.Queaquelg la 
carelas piedras*,elos ladrillos delos mo 








ne numentos,deucperder lalauorque fi- 
1 a Usscare las pie zicrecon ellos:c ellugar en qlos obra- 
dias. Concor. re deyeferdel Rey? , edemas deue pe- 
cú.l. qui fepul Ed 
ehra, C.defe= char ala camaradel Rey diez libras de 
puleviol.8ecú oro", e finon ouicre deque las pechar, 
1..C.co. cado 
» dandro. ad. Jeucferdelterrado“para liempre. Elos 
de.tr2.C.dete» Ladrones que defoticrran, o delpofálos 


pul.viol. 
€ Moierlibrasde 
ero. Adde.d.l, 
quifepulchra, 


muertos para furtar lospañosen que 
eftan embueltos, filofizieren con ar= 
masdeuen morir porende : mas filo fi- 
zicren fin armas deuenfer condenados 
parafiempre alaslanoresdelRey. Ella 
mefma penahan los omesviles*quelos 
defotierran,c los defontran, echádolos 
hucifos dellosa mal,o trayendo losen 


d ocferrado, 
as 
additur ad di. 
8%.) quifepul 
chra. Sita. ). 
declarar ¡llam 
8cquodibi in 
gl. habetur, Se 
approbatur hicopinioglofTin.I.fira.E codem. 
5 € Ularajurtarlos paños.Concordaccum.l praror air aducriaso fade fe 
l.violas 
6 € UrilesConcord.cum Lfn Edetepulusiola. 
7%, cient marauedisde ors.Concord.cú.l.3ón prin.8o«quide fepulchri. 
E de(epul.viola.Smotaillama.adillarum declaratióem.Scadde.l.pe 
ita rqrarti.8can fiagatur ciuliter pofsit polleaagicriminalitera 
visin.lzvnica,C.quando ciaivaftio.crimi.praudicer Sic, que notar 
Bartin.Linterdutn.$.qui furem.(Ede (urtis.8e Ang.Aret.in traftma 
in parte.nequenon ad querclam.col.24.Bartan.lepratoredixic. 
$.1.F.deiniur.d< quoad cafum huins.l.videtur, quodnon admitratur 
pollea criminalisacculacio ex quoanteaGtionesproponunturad vin» 
diétam.vein.d.lavna.Lfepulchri violari.coniunéta.]. prator edixit.$. 
fidicaturfFdeiniur.Angelin,L fepulchrila f,ffdelepul. viola, 
8h, Uenemigosdelafe. AddcdepulchrahoQium.ffde fepulviola.ledan 
authoritete iudicispofitqueri auri,vellápides prerioGin fepulchrás 
antiquisindorum maris Oceanizvideturquod(icper, .quanquamin 
prin.ff.deaqua pluui.arcend.8e quiailla fepulchra nobisnon funtr 
giofa,licernón dicanturhollesproprid,6c quia vtfepulchsum ft reli- 
giofut dejure canonico,requiritur authoritas pontificalis. ve rradíe 
Toansdelmolindiiquanquam. 
9 1 von quifrenfezerla. ConcordicumL io prin. defepul.viola, 





























€zex,XL11, 


amPretextudobiciimpediensfepulcuram , autaliter defionCtum infa» 

slanstenetur adtionei juriarums8ellintrasgudies á morte computan 
dostuperhoccitst haredes,autgrauct vedenclidciolTores,velpig 

rec ,velaliquá 

inouarione fa 

ciat,nó valea 








otra manera qualquier-Masfilos q efto 


fizicren fucren fijos dalgo, deuen lerde quod atum 
f A fi Perofil se fuicléde mas 
crracios para 1Cmpre.) crol 1OS parle Jedidtis defian= 


tes delos inados non quificren deman 
dar taldefonrracomocftaen manera 
deacufacion, masen manera de pecho: 
eftonceclfudgador dcuc códenaralos  Lorepatatur. 
fazedoresque fizieron el mal,eladelon y. feia 1 
rra, que lespeche cient maraucdis3 de — bargarAnau- 
oro.Eloquedezimosen eflaley ha lu- ER cisubos 
garen las fepulturas delos chriftianos, ex vigore i 
enonenlas de losenemigos dela feh, e pe 
talaculacioncomocltapuede fazer ca- pes E,cor 
davno del pueblo,quádolos parientes (eS ero 
del muerto nó quifierenfazerlal.Otro-  denneñtaeies 
fi dezimosquelosquefizieren alguno - pelíatur,quo- 
delosyerros fobredichos cn fepultura. "quede debi 
de Moro,o de ludiodl feñorio delRey, 

jue pueden recebir pena fegú aluedrio 
djudgador 


¿to git hares 
inturiarú:quia 
cadem perfo- 
a cum defun 








rofaisfiarzAn 
gelinauthen. 
ve defiéti feu 
funeracoruma 
collassán pri 
cipediciroo 
prextibihoc 
3dem in debis 
so liquido vor 
Juitglo.in.cici 
qui.f. Ái quis 
etiá.2.qu6.alle 
gás.c. quafró- 
te. de appella, 
in parte decia 
fas Archid.ibi 
até inflar din 
cons exprelié 
cótradicere. la 
fi.C. defepul. 
viola.Bquia 
ci viuocómus 
micauimus, cr- 
go Bcó mor 
tuo cólcare de 
bemns.c«fané 
an.queltaiem Scaliafacramenta cicócellafunt,ergo fepulcura non 
debetei denegariallegar.cllud.gs.dift.Scadillicextindecifare(pi 
det,p papaibirelponditfecundi confirctudinemangloram.fecundá 
Ray.écAla.quibusin hoctanquáanglicis eli credendum.referteriam 
diflinfiionem Vincentij,vtrum ex contradtu defunétos teneatar, 8e 
non debetimpedir fepultura, anex maleficio, Sctuncimpeditur,vel 
pin pla decilionediciturriclocihabcatcú prafomiéde malitiahe 
redirefert ea Tácrerúferiplifleinad.c.qua fronteq ¡llud decifionis 
Jocú habeat,quádo defina fuitcódenarasin vitadefurro,rapina,vel 
víira,vel crimen eins eratnotorium,Snoluitfatisfacerein vica,vel q 
3n cotradijsimpralignacis obtine tor.illud autédecifim cala 
Jefuit vel locale,vel dicir Archidi.gpin calvillo decifo in di.c.qua fró 
te.hieredescrátibiitapotentes, q deleui aduerfarins nópolTecinsfuá 
confequisego crederemforrécffe dicendum q hue debitom fitJiqui- 
dumfiuenon, $e fiue debeatur perfententiam,velin(Iromentum ga- 
ium,non pofleetiam iubente judice: iuedebitum rex cótrada 
veldelifto corpus defunétiareftarine tradaturfepultura: per 6.86 
per.d.Ifi.nequecontrarium habesurin.d.autl.vedefinét feufonera 
eoril.Sic.licetin narratióecafus dicafibi q ficbarlineiudice;nó per 
hoceafimédumargumériac licearcivdudicis authorita- 
te,cútalis auchoritas cAfetcótra jura: ein calo fpecialh. quanquís 
devfilib.6.v/urario manifelto denegacureccleñaflicafepultora din. 





%Le).X117.Como pueden demádar emienda los 
herederos de la defonrra que fizieron a aquel 
que bevedaron feyendo muerto. 


Verto yaziendoalgund o- 
me, maguerfucllcdebdor 
de otro, nonlodcuenre- 
k far,nin embargar* quenó 
feaforerrado, ninledeuen Bzct delon. 
tra en otra manera ninguna que pueda 
fer.E fialguno cótracfto fiziere por ra- 
zondedebda,o queriendolo defonrrar 
faria muy gran tuerto a Dios,ca los o- 
mes, cafusherederos:e feriatenudoa fa 












































Titulo IX .Delasdefonrras. 





de quibusin.c.expartecl2.de fepulisperglo. 8d 
inpeccaco mortaltin ali:sfésuari debercotrario: 
surieoulcura, quicascungidebiteríit de debi 

tum: Sc daro q hazedesti da, «y 
iuslimia confeguiifacie exi sl, fnetitue 









qui 
Jus 2óeyvtacndene, 














Cpor deuda q 
ide Ro 
deriva 


zeremienda abien vita del fudgador* 
dellugar,fegun fuercel tuerto, ela de- 
fonrraquefizo. Otrofidefendemos q 
pordebidasque el muerto deuicfle,que 
ninguno non [caolado de prendar,nin 














na B > 

cuccoledeia  cmplazar por ellas a fusherederos fafta 
deis. $:Guil-— quepallen nueucdias? defpues que el 
le. Benodi ón 


fino.E fialguno contra efto fizicre,elos 
agrauiaffe cn alguna maneraporque le 
ayan adar prenda,o fiadorcs,o renovar 
cartas fobreel debdo, mandamos que 
aquel pleyto quefagan ante los nue- 
uedias fecamplan,quenó vala“en nin- 





sepe.ca. Ray 
mustias, deto= 
ála « in veibo 
auoituo ica; 
tefatore Liato 
numero. 


arifado 





aa 





gador, Proc: A 
dit plandinia guna manera. E aun dezimos quefial- 
Inia fafra 





guno dixcfle maltortizeramente de la 
fama “deal gun ome muerto, quelos 
fusherederos pueden demandaremien 
da dello, tambiencomofi lo dixelTe có 
tracllosmilmos, porque fegund derc- 
cho,como vna perfona*es contada la 
del heredero, ela deaqlaquien heredo. 


daueri vel de- 
fontto alias, 
quám occafio 
ne debiti im- 
pediádo fepul 
turamslitan. E 
5 ñas uecalio 
nedebiti,tunc 
bersit jus de- 
Eiisrefles 
que quod per 
vin abíulic: 
$ 6 ibi bi 
debebarar, re= 
flitace ablata 











Ge). XTI11.Como pueden demándaremien= 
dal fesior dela defanrra que fufierno fixief” 


feastro, 


leruo dealguno fiziendo tucr 














duplicata vel 
1.6n.ticulo.3. to,o defonrraa otroome, te- 
po nudo es cl feñor de lo meter 
úhen, item qui A . 

desu, C.de en manodeaquel aquien fizoladefon- 
bras ms rra,quelecafliguecon feridasfde mane 
dic,quedlia- PEA 

comi raquelonon mate,nin lo life. Efipor 
a auenturanon gelo quiticffe meteren fu 
ico,dl.fin. 





mano,tenudocs de fazer cmiéda depe- 
cho porel a bien viltadel fudgador. E 
fiefto non quificrefazer,deucle defam= 
pararelficruo de todoentodoen lugar 
deaquellacmienda. 


vero crimioali 
der cri jppter 
arcefacionen 
fepnliura, uc 
cañone debid 
procedar ia, 






Líi agarnr cri> 

inalizer a» S[Zey.XV.Porqualesraxpnes non puede ome 
Ciccinioriará — demandar emiends de la defonrra, maguer 
$ aduete Pp Larcciba. 


peena publica 
onis terti po 
bonerumadequaia ditamuthensnon poniterinila.Liniflocafu. 
Ectantumimpoltitio cafudlarfupra codem.S:facitquod haberarín 
La1.iofracodomibi(comoquicr.) 
3 € xuenedias. Adde.dd.fin zu part. Scantbafed neque.C. defepul. 
violar. fin.6.L.2.fadcin ius.vocand. 
¿a € Uan vala.Sedius principalenon perdicur,ve dicitglof.communiter 
E approbatalnud.auchen.fed ne 
5d UDelefema.Concorcamad] ' 
6 = Ecemo vna perfona, Addeinauthen.deiurciaramorprefli.inprinc. 
Scvide quar dicir Socinusconfil=24:in-3.volu. Et nota quod facceflor 
in dignitace non dicitur eadew períona cum defindo, vide Abb.in 
cap.cura.deiure parto, 


















lex, xTUI, 
¿4 Tenetur dominus tradere feruumn injurdantem citramortem kk le- 











Conemcalligandum iio 
new, vel darecam ron 


lus Concordatcum, 



















£ UQuelecafigueconf 
uusah.eodeta.ée dectararille,s.fecúdemo Al 
totammutecam noxalem , dn quaalernañuccondemo 





nusk 


2 Gs alli 
HAneras y hadedclonrrasq > nemyutnose 
seciben losomesynos de  deditioneme. 
miles,5.ita. cú 





osros de que non pueden 

. demandar emienda nin les 

* deuefertecha,maguer la demanden, E- 
fto feria3 como fi algun cauallero que 
cltuuicifecn huefte, o enotro lugar do 
ouicffe de lidiar, derramalíe contra má- 
damiento del cabdillo,o fizicíle couar- 
dia,o otro yerro cnfecho de armas, que 
ferornafle como en desfamamiento, o 
en defprecio decanalleria, cportal yer= 
ro como cfte el Señor de la caualleria le 
rmandaffe fazer alguna defonrracn ma- 
neradecfcarmiento, afsicomofile má- 
dal quebrantar las armas, o toller ge- 
las, olemandalTe cortarla colaalcaua- 
1lo,o fazer otra defenrra acl milimo,o a 
fusarmas, ootra elo Eo 
deftas:capor tal defonrranof puedede 
mandaremienda, porquelefue fecha 
porcfcarmiento,o porpro detodos co 
munalmente, afsicomo diximos en la 
fegúda partida deflelibro,en las leyes 
quefablan en eflarazon. —. 


fuisconcor. flo 
derciudica.ila 
lud enima pro= 
ceditcumagia 
turadperfecue 
tionem dam= 
misled cum agi 
turciuiliterad 
vindidam,tic 
¡potellatedo= 
mini cf lervú 
tradere verbe= 
rádú vel dare 
pro noxa,vek 
liússellimatio 
nemolferre.6e 
ita intellexic 
Azo.C.codó, 
infiumma. co» 
lamn.4.verfio 
culo,c notan 
dum,Barto.iu 
dif g.cuma fer 
dura 





arbitrio boni 
vivi. Lindicis. 
viejo diet.lfed 














$e vnias.P- 

9 L:y.X VI. Como quando el alcalde fizepren= — totait Siilá 
der aalgumoporrazzn deja oficio pue os Bar e 

de querellar como en manera de defonrras —— esamilta.cú 


fubdir(de ma= 
sera lo non 
mate,oin loli 


Y Ficial alguno; de aquellos 
que hipoderde judgarem- 






¿lplazando algunome fobre fic.) 
o iaale e 
pleyto criminalF de aque A 


llosaquienpodria apremiar, fiaquel : 
aquien emplazalTe fueffe rebelde a aq! 95 dis mili 


ticalicuimilis 








aquien deueobedefcer, quenon quí quid verecú 
ficfTe venir a fa emplazamiento defpre — dum in corpo 

iandolo , e el judgador le mandale asnos 
ciandolo , c cl fudg: quofecerit cor 





prender, o aduzirantefi, o le mandaffe 
fazer alguna delónrra femejante defta, 


rebiionis Cata 
Sa, ceflar ina 
riabad. 

y Grfoferia.CÓ £ 

corscum.l.quodrcipublica,Sibiglof.feo.Secumdiétis Azo.C.co. 

¿nfumma.col.gwvericem exculaturiniuriatoro 








Den lafigunda partido. Ticulo.a8 per torumo A 


Lex AV La 


«46 Siindexcontmacescapi mandaueritantin(td torqueat, aut corpora 
Jiterdamneraliquem non tencturiniuriarum fed (inicié verbo via 
perar itigantem,tenerur actione iniuriarum, Seplus contra cum quí 
contta priuarum ficcseltimacio. 

1 official alguro.Consorcum J.iniuriarum.fa.8ca.E.cod. 

k disabrepleyto criminal. Namin ciuilibuspropter contumaciam non 
proceditad capturam, fed ad primsun: vel (ecundum decrece 
Das,veprocedicurin caufaciuili, 























Setena Partida. 


39 conecte 38 aquien lafizieffenó puede deman- 


ne la daremiédaningúa porq fueen culpa, 
ibas. tl. co.é  feyédorcbeldeaagla quiénnia de obe- 
lis decer.Otrofidezimos, Gfcl judgador 
es publica, metieflcal gun omca tormento, porta 
oarer vien — zon dealgá erro q onielle fecho para 
enim naíci [aber laverdad del,o por otrarazó qual 
quier qlo pudictTe fazercon derecho: q 

por las feridasquele dieffcen tal mane- 
racomoclta,non fepuede porende lla= 
mar defonrrado,nideuefer fecha emié 














vñiura nafcús 
tur.lmemine= 










ceuta. z A 
cercijudiciin — dadello. EfTo milmo dezimos q feria fi 
folenté, velim 


eljudgador derechamentefudgafle al- 





porcundagen 0) : enla E 
iemincrepare $Ú omeamuerte,o perdimiéto de mié 
serbisiccani bro. Camaguerlo mádalfe matar, o li- 
Pron. tin. Sar, non estenudo defazeremiéda nin 


infin. E dei 
reinrradicPa 
risde Pates in 
(o trata. ln 
dicatsol.1s, 
columna 

QUex AV IL, 


gunaacinin a lus pariétes.Pero los fud 
gadores,maguer ayipoderfegun dere 
cho de fazerlas colas fobredichas, con 
todo ello mucho le deué guardar dere- 
fpáder mal, adefazer defhonrraa los q 
vinicré antecllos paraalcágar derecho. 
Otrofinó deuenatormétar aningúo, fi 
nó por alga delasrazones d dizen las 
leyes deftenfolibro, porquelo pueden 
fazer.Eficótraclto fizicflena defonrran 
do losquercllofos de palabra, o de Ée- 
cho finrazon,tenudos ferian en todas 
guilas de fazermayoremienda ?pore- 
llo,quefiocro omelo fizielTe. 








am5i altrologus 
per fimo arte 
noñet furé oc 
Ju alicui? 
nó citlod 












rútcd (ino 
le dininatoré 
cú artemii¿no 
rerpócob hoc 
acculari,vtpu 





















pora, de , 
quan dt 40. XV 11, Como mag uer el aflronamero diga 
inniacadépar — algunacofadeoro, por razon de fuarte ,né 

Co mie Puede for demandado per defonora. 
cor.cú.l.itel merseares Terden alasvegadas los O- 





apud labcont. Fe mes algunas colas delusca 





eros q caté por [uarte qua- 
aqllosquelas tienen, e losaltro- 
nomeros vÍando de fu fabiduriadizen, 
efeñalanalgúos q lastienen: en talcafo 
comoclte dezimos, q losq afeifeñalaró 
nó pueden demádar q lesfaganemien- 
dadelto,afsicomo en manera de defon 
rraticlto es, porquelo dizen faziendolo 
fegun fuarte,c non con intenció delos 
defonrrar.Pero como quier g non pue- 
dademádar emienda dellos, como en 
manera de defonrra, contodo cio fiel 
adeuinofuere baratador quefiga mue- 
ftradefaberlo G nonfabe, bien lo pue- 
de acufar que reciba lapena que man- 
danlasleyes deltitulo“de los adeninos; 
edelos encantadores. 





2 d aricnlo. Vide 
infracadópar 








Glex.x VIII, 





¿mMulieré hone 





habita metes 
tricali, velilo- 





inturiarú. Ide 
dedlerico ¡ 
ditu icali 
cedéte; cuinó 
£atisfice de in- 
iuyía táquádle 
sicoillatadinda, 
te Uomander. Cócor:cidirtapud Labeonem.5yi quisvirgines. eod. 
Suallegatilleg.£cdm Ange.ibi q q fornicaruecá merenice,vel de blás 











Bas, evan alos aftronome- * 


4 Ly. XVII. Quede qualquier defonrra que fi 
Rirffen a la muger virgen,o allerigo, nom 
pueden demandar emienda. 


m4 V ger virgen , o otra qual- 
quier que fuelfede buena ¿ 
4 tama life viftieiTe paños de 
Y aquellos que vían veftir 
smugeres: oque fe puliclTe en 
lascalas,o en los lugares do tales muge 
res moran, ofeacogen:fi algun omele 
fizicre cftonce defontrade palabra,o de 
fecho, otrauafle della,non puede clla 
demandar“que le fagan emiéda como 
amuger virgen que defonrran. Eltoes 
porque ellafucen grand culpa viftien- £ 
dopañosfquelenonconuienen, opo- 
fandofe en lugar defonrrado?,o malo, 
aq las buenas mugeresnó deué yr: eflo 
melimo dezimosq hiel clerigo Gandu- 
vicíleen talle o en manera de feglart:ca 
fitucrto le fizieflen nó podria demádar 
emiéda del comoclerigo, afsi comole 'R 
mueftraélaprimera partidadeftelibro, 
enlasleyesique fiblan cn cftarazon. 














%Ley.X1X.Como aquel que bufca bien, e hon- 
rra a fu amizojmaguere/torne « otroynon le 
puedo fer demandado por defonrra. 





VeriendoclRey, oci co- 
mundcalgunacibdad, o; 
villaponeralgundomcen 
officio honrrado, o fazer 
otro pleytoconel dearrendamiento:Ñi 
otroome qualquier rogalle al Rey,o al 
comun de aquel lugar que aquel oficio 
dieffe a otroalgúo,o quefizielle aquel 
Jeyto con el, diziendo que cra masfa- 
Lidor.o mejor para cllo: maguer que 
portalrazoncomo cfta fuelle clotroc- 
ftoruado que non ovicffe aquella hon- £ 
rra,nin aquel lugar que deuía aucr, con 
todocilononlepuededemandar, a2q1 
quelo cftoruoquelefagacmiendaKde 
lo como aomedefonrrado. Eito es, 
pordtodo ome deueafmarqueaquel 
que cíte ruego fizononfe monio a fa- 
zer lo con intencion dele fazer defon- 
rra,mas porpro del Rey, o del comun 
deagllugar, o porayudaralu amigo. 





ey XX Qualesdefonrras fon granes,a que 
dixen en latin atvocesye quales mom. 


dofermoncil- 
liabducic,nó 

ié.Gdlimi 
lit nue 






Nácalisprala 
niturquisqua 
Jisinhabica re 





perié,vehic, de 
3n.d. $. fiquis 
altrologus, $e 
per LX dot. 

pages 





lúni: 





delenté.cxcós 
ngar defhon y 
srado,Sedcon 
tra: quialopas 
narianon infa 
máe callitatés 





Ernmanerade 4 
fegler.Add.dia 
<ap.in audien 
tia.de lentent. 
excom. de. li 
veró.el fegun= 
do. Sica. (jue 








dex laicus.de 
Tenten.e.com 
mu, in. 6. éc le 





eN 

Tego 

Qenlisleyes Vi 
de in 
1.partitan 


38. 





Mex.XIX, 


amTimpediens ali 


quem in ofi- 
cijallecusione 
sogádozvealij, 
Senan ¡lll den 
turynó tenctur 
aclionciniuriá 
di.h.d. 

€ puelefagas 
mienda, Con= 
cor.cumal.in- 
Juriarum. $. 
quisde honce 
sibusf.codés 
vbiAngel.no 
tar pro decus 
rionibusimpe 
digibushono 
rera alicuiuscá 
vis, quía non 
tenentobhoc 
adióciniuias 
um. 





Mex. X E. 


2mTnioriarum fa 


Qi quadam funtatroces, Se quadam (uneleves: atroces cognolí 
uiafamguis exit veb + 


ex quatuor,ftilicer ex vulneris magnicud 























1a 


, meras.COncor. 


2b 


30 





¡membrum mutilarú fuic alas quis vilipendiofe manu,vel pede per 
cutitor,lteniex loco quiain oculovelfacie percuritur,vel coram Re 
ge autiudice,vel in eclelía vel concilio,vel wblico loco.itémex 
perfonaininriantisveliniariarisve paterper hlíum , Dominus; 
vaffallun vel famulum aus colonam,aur parronus per libercam.vel 
judexperlub= 















ditumintarié- ¡Ntre las defonrras que los 
tur. fremexcá , 

tileha,diftami Jomesreciben vnosdeotros 
nezautfamolo ay-1may gran departimien= 
Iibello.Cgrera  [P e aL h dl 

añ tuneleues, ¡EEES ro. Catalos y hadellas aque 
sn plus fic dizécnlarin atroces, q quieretáto dezir 
climatioina- E 
Trodbas, qué romancc,como crueles,c graucs. Es 
inleuibusinia— Otras y ha quefon lenes. E las Gfon gra 
rijs had uespuedé (er conofcidasen quatro ma 





Enquatro ma y y a 
neras2, La primera cs,como quádo la 


defonrracs mala,e fucrtc en fiporrazon 
delfechotifolamente: afsicomo fi 241 
qrecibio la defonrra es ferido de cuchi 
llo,o de otraarma qualquier de manera 
E de laferida fal ga fan gre,o finque lifia 
dodealgun miébro:o ficsapalzado ,o 
ferido de mano?,o de picenfu cuerpo 


Cum, $.atrox. 
infli.de iniur. 
pretoredi 
xie5.fina.Scl. 
vulners. Sc. 
fed ell queltio 
is. 8 1. (ed Se 
fivnius:5.quí 
dáif.co.de dio 
cAlbeind. 














SHin.gitladí  abiltadaméres, La fegáda manera porq 
HuriaacioxD — pnedeferconocidala defonrra por gra 
€ donacio re- DP” 944 a porgl 

mocafyyt.C.de — uees,porrazon del lugar del cuerpo: 





reuo.dona.l.A 
navelilla pro 
prerquáfilius 
pótexhereda 
ri, vtinauché, 
ve cúdeappel 
latióccognol. 
$.caulas.X per 
3(44.Lpront, Sc 
diciclo.Fabán 
di featrox. de 
perillú tex. de 
clarat Ga feri- 


ficomo4il firic(Tecnel ojo,o enla carad, 
oporrazondel lugardo esfecha la de- 
fonrra:como quando defonrranaalgu 
no de palabra,o defechodelitedelRey, 
o gelantede alguno de los q han poder 
dejudgar por cl:ocncoricejo,o en yy gle 
fia, ocn otro lugar publicamente ante 
muchos. La tercera maneracsporrazó 
delaperfona*Grecibeladefontra,anfsi 














bifin.c.perue como fics fechaa padre de fufifo , oral 
nit.defent.ex . E 
comubidi, p  ¡Wuclo,defunicto, oal Señor defuval- 
eps a > fallo, o defu rapaz: odcaquelque cla 
ueredo 





forro,o de alq clcrio,o aljudgadorfá 
alguno de aquellos que el ha poder de 
apremiar, porque fon de fu juridicion. 
Laquarta csporcátigas$,oporrimas,o 
por famofo libelo que ome faze en de- 
fonrradeotro . Etodaslasotrasdefon 
rrasquelos omesfazenlosvnosaloso- 


daria ¿lara la 
plona cl 
habes em di 
cafgranis inju 
ria, % quele- 
is. flati ide 
conlictudine, 
fede eñab(ol 
uúcindilifte, 
vbi non fuerie 
finguis,velliuornon tamen polTint fecundum cum perdi.ca.perues 
mit.Scdi.$.atroxas: qui dicantur delidlaatrocia, Ecquerarrociora, Se 
quearrocilsima.vi.pergl.SKBarain.lauxiliú.fE.de mino. Scper gl Be 
Bar.in.l.$.fiquis. E dela(peQ.curo.SperBalánal.vevim.coL Ed 
infi.Sciurabcexeeptio piniuria nócllarros, póropponiante litem 
contelt.vide Bartinvd.].pratoredixir.$.cafus.addeeciá que dicarur 
iniuriaatrox.Specal.titu.delegato.S.nune dicamu' 
UDemeno.De percubionecum pugno.dixtlupracos ; 
Uabiltadamente.Ex hocverbo patetyy non oisiniuriain corpus ¿lla 
ta dfacroxonibifie 
iniuriaatrox.vtio.Licemapudlabeonz. fprarorait.Scibinotar An= 
gel.cod.núcrgoprocedar diftú Bart.in.).non(olú.5i mandato. fF. 
<o.qoísiniuriaqueinfertin corpus ell atros 

icáatrocem:cú percóem opinionélociiniuriaappellatatrox.Floré 
¡enim (cdi cú perculsiocúpugno,non reputafarrox,Scalibiincé 
dercbarbá appellat arrocifáima. de ybi opiniovulgi deficit, dicir ¡ple 
3:lareputariarrocem,que puniteríillata elfetin perfona fl, auciu» 













































'uperolasfienim (ie lcuirerpercullas, nórepataf... 


bidicicAnge.qprunc - 














anfaperte 
Hb ene mentii/Lam.l.partiaboc declar 
d Alen cloje,eenla caras Addedi,l preroredixi 
eobdiaarroxinfli.co.SAngeAr E 
i ade Scalapareputaturr: 







u maleficio.in pare 
nde 








tros de fecho, o de palabrá, que non 
fon tágrauesporrazó del fecho tan fo- 
lamentc, como defufo diximos: opor 
razó del lugar, o porrazonde agllos q 
lasreciben fon contadas por liuianas.E 
porende mádamos qlosfudgadores q 
ouicrenajudgarlas cmiendás dellas, q ' 

feapercibiporel departimiéto fufodi- pur alteriusin 
cho en efla ley a fudgarlos: de manera e bbe aÑo 
¿Glascmiendas de las graves defontras dj 

fcámayores,e de las mas ligeras feá me * + did 
nores:afsi que cada vno reciba pena fe- Bs Balcinld 
gú que merclecefegú fuercladefonrra INS co hocgs 


a : Cadecpila 
oligcra,o graucquefizo,o dixo 20tr0.  Scieri.p rex. 


 queliber 
cria fáa 
clesicosdicitur 
atrox, inturía, 
de injuria 


xiam exprelle 
rante feriple 
xuat Mattligi 





iirmitenteca 


















FL. X XT. Que emienda dene recebir aguela 
quien es fecha defonrra. 
; Ierta pena, nin cicrtacmien- 
da non podemos eftablecer 
en razon de las emiendas 
que deuen fazer los vnos a 
losotrosporlos tuertos, clasdefontras 
quefon fechasentrecllos: porqueenv- 
ma delonrra melma non puede venir 
y gil pena, nin y gual emienda, por ra- 
zon del departimiento que diximos eh 
la ley ante defta queauian: porque las 
perfonas , e los fechos dellas non lon 
contados por yguales. Ecomoquier  deted iniuría 
P Edapatrid fi 
quelas pulimos a los que fazen malas iio. 1zicul,y. 
cantigas, o rimas, o diftados malos:o  libr.S.ordina, 
sa quien defonrra los enfermos, o los y qe dea 
muertos:porque ciertapenanon odi- Addetext.cú 
¡davoadel E dinauthé.ve 
mosponcracadavnadelasorrasdefon 


É Jadices fine 
rrasporlas razonesde fulo dichas, tene — quo traga 











20.tadein par 
ti.ét malore(t 
iniuria q 








E 





calla Sigoa 





ode. 80 
ald:Cade 
iniurijs. Kad= 











mospor bien, mádamos q qualquier ld.collatio.s. 
arco def da Baldinginia 
qreciba tuerto, o.delontra, que pueda — sja.in prin. de 


pace juramen 
tofiem.vbide 
:d8cfivnius. $. 


demandar emienda della en vna deftas 


dantealaparpoteftarisvide eriamin didto.$.atrox: 
quedam.ffacosSc.l.omnedeliftamJat.fEdere mil 
$ Upor cantigas.Adde.l;.upra eod.Bclavnicam.C.de farmo.libellis. 





Ulex, XXI, 

30 Vbipro iniuria certa,Be pcena determinata non inuenitar appofita, 
aiimabicarabiioigfiio€ incita vultadalliaionempe 
cuniariam agere,fudePrerrogabitevm pro quanto nolvifler inio 
riamillam fullivuidle:Sefitemperaterelpondet faciarcam fmper ei 
macionciurarequam exprefic,Scin + (fimacione ficiurata condem- 
netledfivideturci y jmmodetatam exprelsic quantitate tempe- 
retcamantejuramentum » Siveróad poenameriminalem iniori 
infligendamvelit agerestunciudex poteflininriantempecunialiter, 
velcorporaliterarbitrarié punire.Scli pecunialiter punir applicacur 
Regiscamera:fed vnailarum aionumelc%aalrera tollicur:quiacxe 
vno delito tion deber quis duas poenaspari,nec ynacledta porel va 
siare.hocdició. 

G 

















Partida.vij 











fin.com León E 4 


Nócftin 
NO.ree 7 
camnó.n 
venis 








facerdori, cum 
defert facerdo 


gfiniondefera 


In no.rec; 
efl. 
10.lib.8. 





? 














Setenapartida, 


infituade iniur. 

a Lo dise rvell por. quodtenatuscoñ= 
furum.Leo.f tú de injuria acroci aftum ell inturiaram,nihilomin? 
az potelblege aquiliaad danumn: óeconuerfo, non enim in aftione 
iniuriema agicurad dinum,vrad damoú,(ed vtad contameliam.l. 
dra apud labeo 
memes. li quis 
feruoverberas 
10. f.co.fedin 
Azo.C.eo.n 












dos maneras”, qual mas quiere. La pri- 
mera que faga elque lo defonrro emié 
reo Jade pecho de dineros. La otracsen 
veríillud eya manera de aculacion, pidiendo quecl 
. $2 quelefizo el tuerto quelea clcarmenta 
Jn fo, dd e 
tá declara li dopor cllo, fegun alucdrio del judga- 
dor. E la yna deftas manerasfe tuclle 
porlaotraP:porquedevn yerronó de- 
ue ome reccbir dospenas porende. E 
defqueoniercefcogido* la yna, non la 
puede dexar, e pedir la otra. Efipidice 
reel querecibe la defonrra quel fea fe- 
chaflacmienda de dineros, eprouare lo 
quedixo, o quercllo : deuc eltonce pre- 
guntar elfudgador al quercllofo£ por 
quanto nó queriag aucrreccbido aque 
lla defonrra : e defquela ouicre eftima- 
do el dcue mirar h qual fue el fecho de 
per fonrra,e cl lugar a 
pisada La defontraye ellugaren que fue fecha, 
tracía. male. €qualesaqlqlarecibio,e el quelafizo. 
np ne Ecatadastodascltascolas, fi entendic- 
mie Te lacftimo dercchamente,dcuel má- 
infti.dea Mo, 
$..coln3-S Loan Fabricio $.fd Klein 
forawlawycalisirrogamit mikicalem ini 
incentúlibras,n quibus peto 3p 
gitimaraxationc. 
ye Eoueljrafecha Concluditergodarifibicamo 
juriaram, cta tener: losin di.$.ja fura. Sc 
prin. £ Roftedusin fuislibeliis.As itemapudlabeoné. 
quisferuo.dicit,q de hoc temper dibitauit, Ccallegatin contras 
ña ex quo propon'tur ad vindictá poena deber elle fi, l.inde ne- 
ado .¿Eederermino amot+S quiaolimpa 
re qiperdobatmébri erar talio,omnisalia 
barr pecuaria, vt «od.harcauté pocnalcdmy 
ei, iteráin defuctudind abijeproptercóffirutam praroris :vi dicie 
storé cinfdem natura efTestene ergo menti 
ollenteavilláarobiguitarem , de qua Ange. dubitanita 
id Gficorobaru perrelles(aper rllimationein 
(equi,yelad hac poGitillá mode 
verficadifiicu'tas,di 














quod (enarus 
confleama, 
eodem. 

4d Mridicre.Ergl 
terformetar li 














deintur.vbiponit Dreud 
m,cuius emendam 
condemnari lalua velira les 











ieciuiliter aQioncin= 
pecul.ticrdeiniur. in 


































¡llamare 
+ 6£ E. xlquerelof 
inriarantune debeacilla 
confil.46.vifo procellagitato.col.f 
ditlenó recolerchociniure inuenile tati inindiuiduo,Scócludit, 
qpindex debetlequi probarayde(ecúidi eaiudicare, E qdebear cefla- 
iflaarbieriojudicis,ex quo ell probata atimario perte= 
tes,8cfitab hominibusciuldemcondicionis:viibi pereumatutios tí 
exito Scillo cafa,tu non recedas áformahuias.).pollunt enimteftes 
faciiterdecipi intali elimacione. 

y $ Utonquerria.Nonergo eltueceleqp aQorfereferataddamnum;hoc 
el dicarpociasfe volviffepacitancam damnó,quam pac citamin 
ini fuiropinio quorandaw relata pergl.8 Bartin.Liniaria 

co.non ergo procedit quod dicir Albe.bi. cólter 

errantin hoc aduncati, p factuntinrare liempplos,q pro tanto nollér 
fallinuiffecaléiniuriá,fed qpivrare debent, qy Ante cxpédillent tr de 
fxo,quam par voluifTenciplaminiuriá: 8 ce Zabie difíicaltas quí ibi 
tangitsérin.1. non cónicii.C.eod,quidfecidá hocfacierpauperhó, 
quiná poteritdicere,qp volui/Tet cm perdere de f1028e dicit  túcpo: 
teriticere(i haberew velhabuidleín e£porcillate iniwiie:quodtép» 

debetinfpici.vcinsd.linjuriaram e(ómatio. loa.Fab. etidin.$ted e 

Jexán(Y.eodem,refert didas opiniones qualiter debearparslercforre 

ins(timarione:an ad damnum, vel luerum;6e dicit quod moderni (e 

intur opi errefe debentad dimumiznon ad Jucrú, 
riari pol glo.ibivolúntupad verílibez 

















































póte referre,Gue ad lucrum fiuead damnumitutenernendiflaml, 
Parcicarumin fla praélica.. 

h €Deuemirar. Addes$.pornainíli.co.LconflitudionibrsfE.cod. 8 
¡ Gotorguelajura.Nota bene formar de praéticam ¡Mlius, L.ad declara. 9 
tionei iuriscómunis:approbararenim hic opinioillorum, quosre- 

) Fore Alberi,in 
Li mon conui: 
.C.co. cúdi 
cit, pconfide» 
rabitjudex lo 
cúsecremp? de 
perfoná ini 
va palfam, e 
(edi hoc alli 
mabiciviurid, 
Efiallima 
agtoris Ñit lun 
fa ll fabir, 
E«(in6, mode - 
rabiteádolato 
lacramento a- 
Aori.quidañe 








perque Gportanto quáto cltimo 
ladefonrra, quela non querria auer re- 
ccbido:e defque la ouicre jurado, deue 
la fudgar, emádar al otro que le peche 
la eftimacion. Efiel judgador enten- 
dicrequelaaprecioa demas, deue gela 
templarfegun fualucdrio , ante quele 
otorgue la furai.E fi aquel que recibio 
Jinjuriafaze acufació de aquel quelo 
defonrro,e demanda que feafecho el- 
carmiento K,evengangadol : cftonce el 
judgador catando todas las cofas que 
defufo diximos, cfeyendo provado cl 
tuerto, puedecfcarmentar ¿o darpena 
depechoa aquel quefizo la defonrra.E 
fiporauentura pena de pecho le pufic- 
re,deucler cftócedelacamaradel rey”. 
Otrofi lo puede elcarmentaren otra ma 
nera, fegund que fuercla perfona. 








hi iudex noto- 
rie [ciat reum 
ellenó foluen 
do,an poteric 
ablue eo ¿9 
diasferarlón» 








ralezAlberibi 
referés opinio 
NE quorú 

vale, ph 
fede 
belloador: 
polfer cum ci 
viliteragie in. 
vialitependente,vel antgexecutionem polTer 
cru. dina fdeverbchobliga.c arbitrios 









GLK X 1).Fafha quento tiempo puede ome de 
mandar ernienda dela defouvra que recibio. 





juriarambhocpete 
fieritoluendo.argalí 
Mdedolo, 

k Uejcarmiento. ProiniuriaritlcuiGimanon pofferagicriminaliter.ve 10 
in.c.có.ta.c.de rejud.Sctenctlo.Fabiin.infumna.in(li.co. 

rmeatar.Drouthabeturin.1.£in.fE.co.clt ergo poena arbitraria, re 

mn pobsicarbitrium extendivíqsad poenam mortis. glo. q (icin» 

in famina,que vulgariter ad hocallegatur pro fingulariillamea 

glo.dixicnon elTeverálalo.in.] bus. Co licontra iusvel 

viilipublipertexinotab.in.la.E de furi.balnea.Gibi Alberic.refere 
tia loa.de Imo.seprobantemillar gL.io.l.2.£.depubli.jud,Felin? 
tivin.c.exliteris.colararr8c. dartinhítiecircaillam glo. Sc teneteá 
allegans multa pro ea,Ectandemlimicar, Se declarat,5o modis. (a pre= 
quiracur vepolsitmert£arbitrari,excellus grans facinoris, de pro” 
cedar in deliétisconfummatis noninatiétatisoBcnilil. vel facutare 
committar poenamarbirrio iudicis perverbum moderari,vel modifi 
cariz8cquando daturarbitriuminter penas A iure concellas ,8cex- 
preffas,non vbiiudici fimplicirerdacorarbierium puniédi,vel exag- 
gerandi poenas:quiatune non poteritacbitrari poenas mortis, Senda 
Alimiterar arbitrium,venon poble mortem atbitrari, vide ibilacios 
pereumovidectiam Deciumconfilaco.in caula inquifitionis, col. 
vbifingulariter inteligicillamglosia granicrimine, $: q circunflan 
tie delidti hoc fuadentallegar Bald.in-.finán fine.( de rerum dini» 
fio.Scloan.deImol.in cap.inquifitionis.de accufa. Scibi Toan. de A- 
snania,in findintelligic etiam quando de talidelidtojam eee folicuim 
arbitraricertam peenam:nam tanciillac(t, 5 non alía imponenda. 
vide ibilacius pereum.adde etiá Alex.confil.uprimo volt. col. pe. 
dicentécómungelle fentétiam,q attédi debeat,an qualitas deliéti,8c 
dirciiflantiarum/ietalis,q de iure cómuni,vel deconfuerudinefiepas 
namorisimponen dosScancimponipobitalidsn, vide camper 
Socin.confil.88.vifa bulla. colu-penul, : 

m UDelacamara del rey.Addegloin didt5infumma.que allegar.L- 18) 
saf.codem. 





















































Glex. XXIL 
aw Adioiniuriaram intraannú poreftintentasi,polleáveró non: quía 
extanti temporís diuturnitare pralumicurremifla < non ad animá 
reuocata.ltem tollitur(i fponte iniuriatus aflociacur iniurianti aut 
fimulcomeduntvel bibunt:velli dixit,p nó receperat ad iniuriam,, 
autficamexprelleremificiniurias.hade 





TituIX.Delasdeshonrras. 


12 Us vaa paga? Intellize deanno continuo fc8m gl.8cibi Ange.Se 


2b 





Sali.in.L.( nó conaicij.C.co.Sc Azo. C, eovin furmma. Sefatisprobaf 
hicaniúivbiiniuriafada efferper met dc elfeeveilisanmos.l. fi 
cñexceptionesaEdd mec.canl.gcincelligeío quacang; iniuria, (i- 
uepratoria,iaeciuili, patetiá voluir Azo,C.go.ia fimma,co.perSe 
fin. Siflafuie 

antiquorú ma 
giscoisopinio 














nn” 
¡Y 





Alta vn año puede todo 











verradieloan. 9) ome demádaremienda de 
e 0 la defanrra, o del tuerto q 
sispccuia: (EN recibio. Edivnañopaal 
additione.lup fea delde el dia? que le, fuefTe fecha la 
ina defonrra, quenon demandalleen fuy- 


nuiclicercon zio emiendadella, de allifadelante non 


a lapodria fazer, porq puede ome almar 
artinusina» LOS 

etionedelcede 4 e nó tuuo por delonrrado, pues que 
te.ex.l.Corne  tátotiempole calloquenon fizo ende 





Basinilis rib> 
cafib? ,cú quis 
pulfaráverbe» 
ratúve, vel do» 
múcias vi in- 
srojeá dicar, ve 


querellacnjuyzio, o que perdono 9- 
quel quegelafizo. Otrofidezimosq fi 
vn ome recibielle defontra de otro, e 
delpues dello feacompañalle con el de 
fugrado, ecomicfle“, o benicifecon el 
enfu cala, ocnla delotro,o cn otro lu- 
gar,quedcalli adelante non puede de- 







hos temuie gl. 
in.d.l.Lcorn 


C.co.Scaliirelariper.lo.And.wbi fupra.renccrgo.mciifá.Lpartica. 
tollentéhanedubitatiónesdicunteá Ho(T.Anc.de Bn. 8 Abba. 
nolcitur. de fniaexcó. SPaber in.ffed lec ioMitideiniur. q licer 
aftioiniuriaritexpirer,anno rñperviá excepuidiscópelliqur idluriás 
excóicatusfatisfacere cri poltannúsquia non deber leal He 
mofarisfaciar,vribi,S licindiredte confequerurexcipiédo: quodnó 
poferdiredicazendo,Sifud diftú refere Eclin,in.cái añt.coldin.de 
selcrip.cótra qd inducir decilione Rorxri ,deiniur. deciio, 
2.repericsilláin nouis decilio.mu.za0, «DÍdE q per 
Japlum anni eftfublata actiointuriarú,é obligario ciuilis $ natura- 
Jisjadeo q tacendo perannú,vFiniurigtas remálille oém iniurit: di 
«itibicolleétorhoc femperfui(Te feruacó in Rota:Scideo fcdm Folin, 
excóicatus dicer nóeltopusfarisfagtione,deco in quo per leggcrau 
obligatus,6cperleztoraliterliberatussrandem Feli.relinquit cogirá 
dos.ego in hocdeiniarianteexeóicato,non recederem ab opinione 
predictorú:quia ex quo canoninflixicexcólcacioné propter iniuriá 
iniuriacustacésfuitcontencas prouifione legali,Snimirum fi tacuit 
Aciens,nó polle ab(olui nifiatisfaciar:8: ficilto cafu,non fuít vilusre 
mittere (arisfationt.arg.l.cum deindebito. ff. de prob: Í 
pótcapialia conicétura,quá remifsionis,illa eltaccipié 
necdum aétioiniuriarúciuilis tollitur anno, verúetiá 
criminalisex delito iniuriarú orta, qd (a 
J.fupra proxima, Gi quia de crimine regul. 
terquarri vleratempusiofra quod potell de eo ciuiliter agi, di extin» 
¿taciuiliseritexsinéta criminalis.itatenuit fingntelac.Bu,in.lquere 
1a.C.defalCScibi AngaSclarins Salí.Ec tradi ció Lo.Fran.Balbio tra; 
Qa.prefcriprio,chartayo.col. 4.verfisertio notabiliter limira, 
€ difdeel dia, Nota bene áquotépore incipitcurrercille annus , fed. 
an curretignorantl iniuriá? Guiliel. de Cugn.in.l.ficumn exceprione 
$.fatisclementer.(E.quod met.cauí.tener qp lic, Se eltdidtú fimgulares 
alleg.l.pc.fE.l quis ceft.lib.cTein(.fuer.Sc.l.oés.C.depral.zo.vel, 40. 
anoo.Giftud didtum refert profingularicollectordecifio.Rotrin.d. 
decifione.24owin nonis.Stallegat pro eoaliqua,quzribiporerisvidere 
ego tamencrederemnó currercignaranti,exregula.lannus fade ca= 
Jumnia.8cin cap.quiadiuerfitatem.de conce(T. preben, Sipater ex ra 
tionchuius.Libi(porque puede ome alimar, dc. vndece(lanteratióc, 
vidéturde mente E panas iflenon curreret ignoránti,neque 
obflant.lL.allegara per Guillel.quia.lla pe.procedit vtex eaparor 
inillo fpeciali cafu,de quo ibi:quod pater curo dicicillaylin fin,quá 
visin pluribuscaulis alijs julta ¡gnoranta exculaciond mercatur.8c 
Lomnes.loquiturin prafcripcionibuslongilsimitemporis.videciica 
hocquodalcrBareaindabeo Eb quiscelblibaclleiulatucBcibi yin 
Jongamadditio.ad cum. 

Sequiturdiétum glo.exemplificantistexcibiing.6n. inf. 
Bart.in.Lnonfolums.1ff.co.quod fola remifsione Se difi 
smulatione,ctiá fine prefentiaparús,collituraGio iniuriarú ab initio, 

































































38 


velexpoltfadio pertext.in.dsf.1.vide querlacas dicoinglinfra pro 
xima.facicetiá.l.n ipus.C.fami.hercit.vbi Bald.q Ginimici Esc 
fibigrataCeruicia, vel vcamici ínuicem cónerfancur prefamitar in 
¿ta concordia,quiaofFenta remittiturperindicia.vrin.dá 6. 
quidíilegetei quiiniurianite Bald. ¡bj q vEsemittere ol 




















mandaremienda detuerto, o de defon- 
rraquelouic!Tcantefecha. Eaun dezi- 
mosquefidé(puesquevnome ouic[k; 
recebido defontra de otro, que fiaquel 
que gela ouiclle fechole dixefle afsirue 
govosq nó vostengades pordefonrra 
do delo que vosfize,e que nonvos que 
xedes demi:e clotro relpondiclfed que 
fe non tenia poz defonrrado, o quelo 
non queria mal, o qué perdia querella 
del:quedcalliadelante non eselotro te 
nudo de le faze? emienda por aquella 
defonrra. 





licat.Cadere- 
(ta. Ecprocedie 
ifa.l.Sdifpo= 
fiio.d$.Mn. 
ue Situria he 
ybalis,fine rea 
lis, cú loquit 





cundú Fab. in 
des fin.S limi 





tafedw cúmi- 
6 ambo fail 
fent inuitari 
ad magnum fe 
Mini, 3 forte 
fuerunt politi 
ad vnam men 
fam,velfimuk: 


E jala tone ex 
Ley. XX 111.Como el heredero non puede de ada e 


mandaremienda de defonrra que onteffenfe-  atisnecclita 

choen fu vida a aquel aquien heredo,fiel non — 1 habuit hoc 

la ouie[Jecomengado a demandar. facerciócidefi 

recepie eú ad 

ofculum pacis 

¿necclefia,nam faluahoneftate non potelt refuare. allezar Clemen. 
fin.defenten.excom. 

d EReJpondiefíe. LG bi.5.quedáfuntFdepaet 
altioiniariaramiplo iure tollicurperpattíi,Scum.l.no 
deiniar.Scgñiniuriam paciens ditsiwulanir,quiafortéd 
síampalas 
rú,quodintelligefacádd Angesio,d,$.1-qminiaria nó eN illara in cor» 
us,velin mébra cú Ceaitia, curp nemo ficdís membroráfuorum, li 

berhomoFad.Laquiliñeg; poler quis eS(eotire, br corpiss fuí lace. 

fcatur.imocócra facións punif.l,,E.bo.co, (1añitquisd principio non 
difsimulauiviniarjá,(ed poltea remilicab(que patto,dejure có) erage 
opinionestan tanc fuficerecremifio implex.nam Azo dicebar. € 
eo.infosoma, q fic,Dilensanté dicebar,q ab intrio difsimulacione tol” 

Jicuranon exinteraallo,échancopinio.viderur fequí gLin.des.vin 

eo.ingl.6:in En.vnde wultomimustollerecur difimujatiócfi lis effis 

conteltata,velcitatio faétafecúdi loan.Fab.io.def.fin. 8 vi, Hoflien, 

lim. deiniur.(ed ve disión glo.pracedent¡ Batin,d.$.1 
tenctopi.Azo.8:idem tenctibi Angesvtficnenuda voluntate impe- 
diturnatiuitas 6 ortus,itanuda velantare toJlatura licetnon deduca- 
tarrenútiatio jo paítam:Siftam partemviderurampleGt,L.ifla par- 
titarumin cafu pracedenti cum dixir(lide(pues de effo fe acompas 
alle concludccove foreelíer dicendame pesca. rtitarum con 
cordenturdi£ta opiniones,videlicet. y iniusiatollatur difsimulacióc, 
fiueabiniio,Guecx poltíado: e ad 
pretentía partissex qua refulter tacicum pagtum,vt quía fe alfocias 
wiclibenter comedir,8 bibit cumininriato,(i verótalis difsimulaio, 
fenvoluntasremittendiiniuriam expoltfaéto, nonfuicin prelenda 
inivriantis:tune procedat opin,Pilei,8cdi8t.glo.ve folavolentatena 
danontollatarexpoltfao,(ed requiratur paétuin de quo hic. vel. 
dicquód.Lidlapartitarumnolit denecefirate requirere partisprefen 
tiamin remilsioneiniuriarara,(ed ponititos duos modos quibys tol 
lituraGio injuriaram,8< q remaneat indecifustertius cafus, quando 
in abfentia parte nuda volunrate remicterctiniuriá:quocafa facis pla 
cetartenta rquitare:vr epíam ablencia partis tenear talisremiíiio, pro 
utvoluit Bar. Angen.d.l.non(olum,$.1.8:in pradticnita recipitur 
deconfuctadine,iflud etiamnota,non elle necefle,ppafas injuria 
dicacfead animgm reuocare,quia fabulofum ef tale diátum. ve dicic 

Azo.C.cod.infinmma.S: q non Ñicnecelle probarurin.l penal, Sibi 

nota Bald.Cad legem CorneludeSicar, 












¡cum ini 
eltchacdisimalaticimpeditnatinitacem a0ionisiniuria 

































um tamen in tali disimula 






























Glez, XIII, 

am Agtionesin quibus cadit vindifta,non tranfeuntad herredes, nec có 

tra cos,niflisfuillerconteflata cum defantto,hoctamen fallityvbiña 

juriafadtafuiciofirmo: ex lla infirmitate moriwrs feantl hebnios 

riatuspoll mortem. Tem licer exdelidto detunéti non agatur poll 
mortem:fallicvbifuit lis conteftata cam defanéto,h.d. 

Parúdaije 




















12 Esteredero, Có 
cord.cum, Lin 
juriaráadio,í 
prin.laprime» 
12. 2.ff.co.de 





di.Cunecxde- 
lio.defunc, 
1.80l.1. 0.4 pri 
uadeli. 


€Titlm,X.De 
olentis. 
Ulnferma. 


Utexprimas 


30 Vis c(t que 
fic alicui , qui 
non porell fe 
defendere : 8 
eftduplez, cú 
armis , e fine 
armús: cum at 
amis autem fit 
e quis impe- 
icon fallo 
aut lapidibus, 
feucumhomi- 
nibus armas 
canía aliumín 
períona dáni- 
ficandi vel in 
bonis,licerad 
effeftura non 
perducar. hoc 
dicita 

1d QenergaCon- 
cordat cum. L. 
a.ffquod met. 
canas 

Urecha a otro. 
Notabene, qa 
adhoc ve dica 
tur violentía, 
requirié quod 
ficimpetos fa- 
¿us in alium.. 
adde Barto.in 
qu. de qua 
ibipcreí,inol. 
2,adfiné. 
Jiuli.devi pue 
bl. 8 pulchre 
perPaulem de 





Es Call. confilio, 
Jul. devi  27.vilrinquil 
publi, 8 — tionefadtacó- 
C.ad.Llu tra Bididlúst. 
Ade vi 

pri. 


Jeciam, Scattú 
vi (en Moller 
faflmovicibi 
- perenne 
y É GComarm 











-Deliachabenr 


Setena partida. 


quecoía es fuerga. E quantas maneras 
fondella.E que pena mercfcenlos que 
lafazen aotri.Elos que losayudan afa- 
zerla. 


ley. 1.Que cofuesfuerga ¿e quantas manerss 
fon della, 


a Eredero * ninguno non 
ha poder de demandare- 
] micnda, de la deshonrra, 
nin del tuerto quelconicí 
[en fecho enfuvida,aaGl cuyo herede- 
roces: fueras endeficifinado ouielle ya 
comengado a demandar en juyzio an- 
tequemuricfTe,cfucfle ya comencado 
el pleyto porrelpuelta/Cacftonce bien 
puede el heredero entrar enlademan- 
da,enaquel lugardo lo dexoel finado, 
efeguirel pleyto falta que den fenten- 
cialobreel: eaquellos que el tuerto, o 
ladefonrra alfinado fizicron,tenudos 
fonderelponderalu heredero, tambié 
como'farían a el mifmofi facie biuo. 
Mas fien fu vidanon ouielfe comenga 
docl pleyto afsi como fobredicho es, 
eftonce £us herederos non lo podrian 
demandar:porque las demandas atales 
en quecac vengancacon pena, non pal 
fanaloshercderosfi non fucflen en vi- 
da demandadas de aquel de quien here 
daron:fueras endefiladefonrra le fuel 
fe fechaa la fazon que eftaua cuytado 
dela enfermedad de que murio, o de- 
Spues q fuefinado, afsicomo de fufo di 
ximosb, Otrofi dezimos*que fi aquel 
queouicfle fecho el tuerto o ladelon- 
rra, femuridlle ante que fizicllcemien- 
da dello,quecftonce nonlo pueden de. 
mandarafusherederos:fucrasendefilo 
onielfe comencado a demandar en fu 
vida del,c fuelle yacomengado cl pley- 
to porrelpuefta.Cacftoncelosfus here 
derostenudosfon de entrar, e feguir el 
pleytoen aquel lugardo eftauaquido 
fino aquel de quien heredaron: e fi fuel 
fenvencidosdcuen fazer emienda enla 
gar de aquel cuyosherederos fon. 


Titulo. X.Delas 


fuercas. 





[Oberuiofamente,econ 
maldad fe atreucn los 
lomes a fazer fucrcas v- 
nosa otros. Ondepues 
[queen el titulo ante de- 
fte fablamos delasdefonrras:queremos 
aquidezit de lasfuergas. E demoltrar 





Caddiiol de Vipuba 


4 asiellaMediprivaa a E8cC 10 dile vi pri, 
Y Gconarmo Added azaqdos, Sipercoren.thadad jul de vipubl.8e 


Verga Y es cola que es fe- 
chaa otro tortizeramen- 
Gl] te, de quenon fe puede 
pl amparar el que la recibe. 
Efon dos maneras della. Lavnacs que 
fefazc con armasf. El2otrafin ellas8, 
Cóarmashfaze fuerga todo ome que 
cometeo fierea otro ,con armas de fu- 
fte,odefierro,ocon piedras: o lleuacon 
figo omes armados cn efta manera, pa- 
ra fazer malo daño a algunocn fu per- 
fona,o en fus cofas,firiendo, o matan- 
doorobando:e maguer non ficra nin 
mate, cometei de lo fazer, c non finca 
porel. Ecfle mifmo ycrro faze el que 
eltandoarmado afsi como fobredicho 
es,encierraX,o combate a alguno cnfu 

caftillo, o en fu cafa,o en otro lugar: o 

lo prende, o le faze fazeralgun pleyto, k 

afu daño,ocontra lu voluntad. Otrofi 

tal yerro faze el que allega omesarma- 
dosl equema”, o cometede quemar, 

oderobar” alguñavilla,o caltillo,o o- 

trolugar,o cala, o nauc, o otrocdificio 

en que moraflen algunos omes, otu- 
vielfen en guardaalgunasmercadurias, 
ootrascolasde aquellas quehan mene 

fter los omespara vÍo defu vida, o para m 

ganaren razon de mércaduria,o poro- E 

tramancra. 

Ley. 11. Comolos quefaxen afJonadas de cana 
Ílerosodepeones, maguer non fagan daño, 
les escontado por fuerga,e demen vecebir pe= 
ná poralla 

Yuntamiento de omes ar 
mados faze algund ome 
poderofo a las vegadasen, 






4 fucaftillo,oenfu cala,con 
intencion defazerfuerca, o daño aotro 
alguno, opor meterefcandalo, o bolli 
cioen alguna villa, o caftillo,o otro lu 
gar:eporquedetales ayuntamiétos na 
cenalasvegadas grandes daños, c mu 
chos males,porende mandamos que el 

uetal affonada? fiziere, quelíca conta 


lopor tan gran yerro,como fifizicfle 
A 





o Gogeralafineda.Contraitos vide La6.Err7iculon6a.ps 
lea4«Bcasuiemoa.libr,4. foro. 11.8 fegtit 
1.6n.Caad,lulade vi publica, lib.8, 


bro.4.ordina,titu,1o.percotum.Sc 
lib,Bordinayicalo.finyl.vnica.c.4 














vi.ibi-l, armas 
tos.Sl.pen,je 
telorum.. 
Comerc, Adú, 
hoc enim yt 
tencatur pas 
nalegis jul. de 
vipub.feupro 
violentia cum 
armis fufficit, 
y congregaue 
ic homines ar 
matos , vehic, 
8r.1.(equéti.6: 
JAadel 
pub.non 
tñdicirur pro- 
prieviolentia, 
ex quo impes 
tusin aliúnon 
eltfact, (cm 
Bart.in. d.1. 
túc enim pr 
pride viola 
a 
erlonz, Sef- 
feo elbluble= , 
juntas: fed 4 
Paul.de Ca. in 
di.confil. 















bl; 
Eencerra.Có- 
cor.cumel. qui 
coctu. Mad. L. 
jul. devipubl. 
Comes armes 
dos. Cum non 
veatur verbo 
(curba)vel(gé 
ds) vEo full 
ciant duo, vel 
tres, homines 
armati, Gcfacic 
Lz.ffcos 
E quema, Via 9 
Lo.j.cod. 
Code 


de. 











¿verla 





Uzex. 11 


0 Qui in domo 


fua adunatio» 
ne facit arma- 
torum homis 
nú caufa dáni 
ficandi alium, 
feu fcádalum 
concitandi(4 
valgo dí go» 
'nada)punit p+ 
inde ac (1 vim In no.reca 
armisppecral: vi.ticagd 
ferylicerexcali bro.S. 

hoím cógrega In norte 
tióc nullá ma eft.l.y. 
Ti fequat. 





Las] 
$. 








5 





Ticul.X.Delasfuercas. 


8c.l2.Cude feditio.BartoLin.l.prima.ad fin.f.ad.!. dal ara 





ncqueintereflC,ad.Liulia.de vi priva.vbi pertes 
ipfis hominibus cóuocatis, q teneantorilla.l, Scvi.di.l,1.ticul.so,libra 
c4.ordina.Sivi,ini(la mareria,qú dicaturferi a/Toríaca per Alexand 
confilfina.volu, E 











GConarmasad 

rin. 2 
fad.Liulide  fuergaconarmas?,e que reciba porcn= 
Sl EA: de otra tal pena:maguerdel ayútamicn 
bium ibi mo. to delas armas nónazca mal nindaño. 
túperSalic.an E cftodefendemos porq ninguno non 
ilía.l.fin.corre- 


feaofado defazer tal ayuntr miéto ?: ca 
acaece muchas vegadas , q quando alsi 
fe funtan los omesen vno crefcen los 
coracones,e cometen eftonces talesfo- 
beruias,qualesnon fariar;, nin ofariá co 


xericall.antiós 
tollifperifta.l. 
partita. Se pas 
terpnon cor- 
rexic, Se quod 
talistenetpoc= 
na.l.juli.de vi 


pub, me ficftuuiefle cada yno porfien 
úraayitamié fu cala,o cnotro lugar. 
1o.Fortéadpos > 


áhuias. Lgá 
damnumn non 
fitágente con 
gregara fedtá 
tuno (lamas in 
tenminis, q có 
gregavie amule 
LOS > armatos, 
necelle eét,ve 
elfent decé ad 


4 LeJ.11.J. Como los que roban algunas cofas de 

la cafa en que fé enciende fuego, denen ner 

pena de forgadores. 

ESTER Ciende fe fuego alas vega 

das tambien en las villas co 

Ñ mo en lasaldeas, co manera 
quearden las calas: cacacce 






E de aquellos que vienena matar cl 
vi bono. rape. fuego ,cadeltajar lo porque-non faga 


'nam ratio hu» 
ius, 1. d quavin 


gran daño:tales y ha dellos mue vienen 
princi fignifs 


con buena intencion a ayudara elto, e 








cat os atales quecon mala:e porendedezimos 
quz ex colle- > > 
disenatapo.. quequalquierque robafle,o llevalfe pa 
tellwvcinmi-  ladinamente, oa furto alguna cola de 
dea A las quecftuuic[séen las calas que ardicl 
vumfidelas Ten quefazetan gran yerto como fi lo 
Mi. éciur. lie lenafle de otra guia porfuergaconar 
cetglin.l.1.h . 

depbadiospo= MAS +fueras ende filo lleuafle con bue: 
sie extpli ia ná intención para guardar lo“, e para 
Moca dae, darloafufeñor, olo'que llenalle fuelle 
de gente, Bal... madera: cacitononle escontado por 


tamen vbi (u= 
prá. ¿ntelligic 


fuerca :porque fi la madera fincalle y 





de.10.quiano  podriafer que arderia, ecreceriacl fue: 
mencene ae -onella, Otro tal yerro “dezimos q 
Ei Eta. goconella, Derotal petto td E 


farizel que fe parafle con armas , e de 
 fendiefle a losque vinicflen a matar: el 
fuegoquelo non amataflen,o quenon 


Sevtriulgz vo» 
cabuli cadem 
ratio elt,jtem 
cum funtdecó 
homines, via 
prádcliétum eft notorium, Scideo poenaaugetur,. 1 MEE [3 
deinturásemquiaifta.hfiumpraelt áprincipio.L ad. Liul.de vipu 
blica.vbi Angel.notatillumtext.contratenentes homines armatos 
indomo, Etcontrajneuntes confiliui caufa Ceditionis ¿Jicerad nyl- 
Jumalitm a£tumperucnerút, vbitext, dicicin cadem caula fuotqui 
turbarfeditionisve faciendacopfiliuminicrant,feruos veautliberos 
hominesin armishabuerint,8c(ic cú dicic(rurba) fentit de tali coa. 
"natione,ex quaturbatio (equi polfet.curbaenimá turbo diBa eltex 
generetamultus,vrin didtal prator.ficutrempus dicicur curbatum,, 
quando elt inuolutum , 6 aercommixtus. decem ergo homines ad 
minustequirentur:veradirBald.in diéta.l, prima. $, huius (tudij. EE. 
deialtitiaSciure.Irem cumifta.l.dicat(ayuntamiénto de omes)idem 
eftacíidixillercoctuhominum,quocaíu decera ad minus requirun- 
tur, vevule Abb,in capitulo primo.decleftio«Sprobaturin diéta.! 

pratoradicitramen Bartosindidlal pretor.p (1 homineselfent equ 





39 


tes(ufficerent pau ioresad faciendumgentem,putaquinquenume- 
ro per.l.oues. fEdeabiguis,vbi Bartadixic(ofiicere fi effenequatuo , 
velquingsequites.percexcillum videturforec q hoc fic arbitrario 
conlideratisomnibus circunflanijs, Squalitate loci, vbié contra 


quosfitcoadunatio hominum. 








Mex, 131. 


ayudaflen a facarlascolas del [cñor de 39 Ex incendio 
lacala,queardicilen,diziendo malicio- TAE 


riudaliquid 
famentegque las dezen arder. alportans Es 


falucricanquá 
vi armara pu= 
eo le 
igna : quia lt 
diililercon: 
burá potuiísée 
cadem poena 
afficiturcú ar- 
mis impe 
quominus au= 
xiliantes ad in 
cendiumfedá. 
dú vadant ma 
liciofé dicens, 
pod Gnantar 
lercshad. 
Ccóarmas.con * 
cord. cumel.z. 
verl.item tene 





MLey.1711.Como los juexgs que non quieren dan 
alada alos que la demandidemendo la auer 
merefien per de Forgadores. 

(Pen lenten fe por agraujadosa 

lasvegadaslosomes delos 

juyzios de losjudgadores, 

l le pidenalgada paradelante 

del Rey:c tales fuezes y ha que con grá 

foberuia,o malicia que ay en cllos, o 

porfer muy defentendidos,quelesnon 

quieren dar algada, ante los defontran 

diziendo les mal,o prendiendolos. E . 

porende dezimos$que qualquier fud- E 

gadorquefobre talrazoncomo eftafi-  trquieciacs 

d . dio.fFad.liule 

ricíle,o prendieffe ,o. matafTe, o defon- — deviput» 

rralleY a algunone, que deue quer por d UParagrardar 

a L.Adde.la.$ 

endeotra talpenacomo fi fiziclle fuer om dea 
gacon armas. Porquemay fuertes ar- da 

ns : e otroralyerro. 3 

mas hápara fazer mal aquellos que tic * Concor. 24 di. 

nenboz del Rey;quando quificren ylar esca 

dea gin incindio. 

mal del lugar queticnen. £ docalicijanes 
E TAGE se. Sic SelingE 

ses (e mediare 
inter duos Hd 
antes, Sccum. 
fua fiótione p 
hibentes alte= 
ví fe defendo- 
1estenótor pos 
valinli.de vi 















o 








Le). V.Como los alenoxarifes e los dexóneros, 
queromán alos.omes demas que nondeneny 
les escontado como por fuerga que fixiefen 
con armas, 


OSalmoxarifes , elos o- 
trosomesquehan arecab- 









dy ubl.per tex, 
Al 427.0) dar las: rentas, e los dere- 5 dí Venfeué 
ARS | chos del Rey, toman mu fguiinincen- 
— s z dio. vbiadhoc 
chasvegadasdelosomes tortizeramen notar Angel. 
te-algunas. colas que non deuen to Lew. 1717. 
E sf bozdel¡Rey *”ldexappellá 
mar. E porquelo fazen enbozdel Rey" emad reggin 
dezimosquebellos,ootro alguno por iurians,capiés 


Ln mandado, tomalle algunacolade. ca 
10 quam de viara 
mata punicur, quía magna haber armaiunildiftioné exercens. hd 

g UDrxmos.Concord.cum.l.legeiulia.(Ead.liuladesi publi. in princi. 1 
aduertetamen quiai)la.Luctiam vult, quéd fiñúdex non obítancepro 
nocationefententiamfilam in caula criminall exeguarur, q tenerar 
pocna.Liul.de vipub,écita incelligicibi Albe-polt O ldral.vide criar 
ibiadditio.Barto.S Angel. Aretivin tradta, malefi.n parte pralento 

; cayo.4.S7.colum, 

h CDcorrrafe. In iniujia fidiintellige,vtin«degcialiain princ. ve » 
patecin exéplisibi pofitis,vepuniri oRicdovipublaneque obllacód 
fuperiushaberariin litera(diziendole mal)quia c addit(prendiendo. 
185 ficiniucas deb o.qud autora taba inlarietar vides 46, 











civilaz.particaSo lacio, lb ordinamacgaperbarin.lllud, Tnno.t 
el 


fdeappella, 
Ulex, Y 
n Colleétores juriym regalium plus debito extorquentes de vi ax- 
Partida.vija G 

















Za 


Setena partida. 


matatenentur:Sidenade exigente nouavcdizaba fine Regis manda 

to.hoedicit, E 

zer fuerca.Concordarcumi.Ga.Ead.Liul.de vi publi.Sraddel.pe= 
fn.cit.7.5.parú.S: quaribidixi.é exillis.]). Silla colliges,plu 

lezibusiftosreosfieri Scacculari poflezde quo dic, vt ja.J.(enas 

tas. deacene 








tesiquod multú dicice(Te notandú pro diisiouansibus partialicatam 
aliquam extrinfecam,contra intrin lecam,vetencantarlolum de dam 
nisiVlais per eos, Sigentesfinas:nó añtdeillaris perillos de partiali- 
taterogantesta visciecaitá maceriam Sy lucftin fuma. in parte re- 
Micaio.¿overlifexto queritura 

Elx 111, 


fa. perglo(f.8e , 

Da ob as 2 Los omes de lo que es acoftum- que los que clto fazen caen en tal pes 2mPeena vis dro 

¡3 b Gouedenseno, bradodetomar:ofidenueuo comen-  nacomo fide otra guila les tomaffen * marxcdinio- 
Vide etiami » E 

a a. Sala demandarotrosderechos,oren- — cóarmas, oporfucrgaaquello que alsi PTE 


de Litigator cos 


tasfin mandado del Rey, demas de las 
quefolian tomar, quefazc muy grand 
yerro porquanto quierque demas to- 


Uex Pl, 


ran judice cú 


les fazen perder. 
Le. V 11.Como aquel que toma arma pará am- 
pararfenonlees contado porfuerga. 


deportati bo- 
mis fuccedunt 
aícendetes vel 
defcEdentes ví 





Mparanca es cola que es 
otorgada “atodoomeco- 
munalmente para defen- 


q; ad tertium Adtic.Co 
gradam,quiú Se (va 
nó exillantap vi. 
plicárur Regis devi 


¡indice cú — ma:cesalsicomoli lotomafle por fuer- 
armis veniens 
fees ene do econarmas , e deue auer pena de 
raliter_ minas. forcador,Otro tal yerro fariatodo omé 








proferís, tene — que de mueno ? comengafle ademan- Y derfe del mal, o dela fuer- e CS e 
a a coll E ra q 
adperira,que dar portadgo en algund lugar,finman — $2quel quieré fazer.E poréde dezimos 

«ilibiface per dadodelRey. quefialguno fe arma, o [e ayunta¡con, 

dere,tanquim omes armados en fu cala, o cnotro lu- 


fi cura armis 


abítuliller, h» Ley. V7.Como los que Vienen ajujxiocon 0. 


contraltis. 
hac peena af 








gar paraampararle “del mal,o dela fuer 


dicit, mes armados poreJpantarlosjuexss,olosre- — caquelquicrenfazer acl, o alus cofas, o 
, S ' ña 57 tisptres, Secá 
Fe ondedezimos. — figosqueadaxgncontra lios deuen aner pe-— quenondeucauer pena porédeel,nin es Pseerader 





3 E UQue vienen. 


€ 4 rarcampararfe Profequiturdi 


Concord.cum. 
1. qui dolo.in. 
pio. ad 

ul. devi pu 
Dl 


a deforgadores: 
A Mes poderofos han pley- 
f tos,edemandasalas vega 
das contra otros quejfon 






biBar- 









inferendam ve 
mitos, Erfiex 
hoc aliquis ex 
quacúg; parte 
moriatur, dex 


aquellos que vienena lu ayuda: mas 
losotrosquelo comengalfen alsi, deué 
auer pena de forgadores,afsi como ade 
lantefe mucltra, 


tollamal.no- pena 
ratcporrapol , cógregacionis 
A, NE pobres, cflacos, elos fa- — $2ey.V III Que pena merefien los que faxeo — inorictar. Exa 


cosotrolicontralos poderofos: cacacl» 
ceque A que pueden mas para 
fazer perdera losotrosfu derecho, vic- 


tis,qui minans 
tur reftoribos 
neiudicent, > 





feruas de viar 
mata cóninció 
fiquidem fine 
di mandato, 


Fuerga,con armas,o fin ellas, 
8] A pena que deu aucr to- 
el do omes q fizicfle fuerga 





cutdebente 
nenante los fudgadores queloshande E conarmas,oalgunodclos - velfciétia occi 
Alex. PI, E if def:ficummá 


fudgar conomesarmados, camenzzan 
encubiertamente , diziendo que ellos 
veran qualesfon losqueles fizen per- 
derlo luyo,o dizen otras palabras fo- 


so Si quis canía 
firivel fuaram 


zirfuteltimonio contra ellos por mie-' 
do quehan:o porque los bozeros non 
fe atreuen a razonar los pleytos tan-3- 
fincadamente como deuen, o porque 


vin tF deiuft. 
¿dura Cs 








patita. O 

jul. de vi publicas 
iowmaibiitem quandogfifiacviolentia non punivur:Bcadde,l. qíñ, 
0.4% licitun ell quzrere Scconuocareamicospro 
cfione ad vimrepclicdam.l.;.5.cumigicur.vbigl ide vi 8 viar 
sma-3: omwibus carnclericis,quá licis,ficesbellú iouere pro defen 
fionetin,Seserumiijaram neg; dicitusproptiebellG, Gu defenfio:ve 
wradielnnoán.colim caulamade 7 : 


















o: 
jalón ad defenfióiem fed in of. 
fenlionem veniune in auxilium alcerias, an tencantur de omnibus 
damaiseriá datisperalium in quoramavxiliumvenerune? viditext. 
noraán,lprazor:$.fi quisnon hominesEv bon.rape.kxibi Angel. 
vbihaberor, qlle quí ell denumero coaétorú tenerur de rapina, vel 
damoo pereamillatis, Squí coegic tenecur de omnibus. ex quoin 
ferr-Añgelábi p comes Albertus qui Fuicrogarus a bániéisBononiel 

bas Wecosiugaretinguera contra commtneBon oniz, gy cumipfe 
ol fecetireoadunationem bannitorumtencturfólum de damno da 
Topes samnonaGrác dam: fos bannitos iplkisrogan 























h Gserdeferrada Hecelt deportatio,dequa 


sad otros yerros q fon conta- 
dos:portal fucrca(fegun diximos en las 
leyes ante defta)es que deuefer defterra- 
dobparafiempreenalgunaifla.E fi non 


dato vclficictia 
Jn opas Regis 
dánatar, Sido 
min? pdie ofi 
ció, Sdiffama 


beruias femejantes deltas : e fazen en ouiere pariétes delos luben, o defcien o dá 
efta mianera perder a los otros lu dere: — déporlaliña derecha falla encl tercero reimedo: ted 
clio, porque losteftigos non ofan de-— gradoi,todoslos bienes “3 ouieredcué fi diselt vilis, 


*fimilia man 
dare cófuetus 
rinde depor 
Evita Guion 
ifec.had 


ferdela camara del Rey, lacadas ende 
Lasarrasdefumuger, e los debdos que 
elauiaadarfafla el dia que fue dada la E 
fentencia del delterramiento contra el. y 











Josjudgadores ferecelan de darlafen- Pero fi tales parientes ouiere , log mas e 
tencia contra ellos. Ondedezimos*. — propincos deuen heredar lo fuyo.. E. isos AE 
Arc, intraéta 


maleficiodn patre.diétus Andreas armatus, quiallegat Bald. Angel: 
Linal.iconftante, fina. perillum rext.cumglo(. f.folur, ma 
tri.quod fic. 








Mi.depub.iud.Scperglo.in, E 
pecula, Se camila porvadeportationis n6fitinvÍa, prout 
6.ócu.za3, 





lixiin.l. 
cá.part.Scdiciceriá Angimlyó legiscorneliz.ffad.l.cor. 
deficaterichodieiíta poena arbitraria, 
3 rercero grada.In auchésbona dánatorum.elitera(S exlaterevíque y 
adteniúgradum)SBalin.l.2.C.qui refla.facopol.verfiir€(eias.dicic * 
uodilla e(tveralitera;licérlacob? de bello vifo dicarin corpore vá 
(mien, illa literacú dcir (exclarere) eltfalla.zunota q diétum]a 
di 





coidebellovifovfapprobareilláL.Brlustizynad fin.legis.ca parvbi 
Ahge.fimiliterdicit4d Balspoftlaco.Burri.8:Cinúi, e dicitita fille 
confultum Veronz.tenecrgo mentiiftasl-partitarum. 





k Q7idoslos bienes, Publicarioifta bonorú venicbatia. 'confequentiam 4 


deportacionis.l1.86a, Cade bon,preter.d dicicloan, Fab du dis$re 








Titu.X.Delasfuercas! 





1.6,C.co.yndecum hodienon imponaturpcc= 
na deportacionis.vt dixiin glo.1eceflabicifta publicatio bcnorum. 
ya E gue ienencencllos.Plenius hoc declararur hc, (ed faúis comprehen- 
fua eftin em. julia. Scin.! .codem, 
6h Eotarirporende.Concor,cubad),quoniá multa facinora.Caad,!iul. de 
vi publicas 
ce clara 
Concor. 





eftapenahalugar tábié én agllos Gale 
gan losomes para fazer lafuerca,como 
enlosotrosquewienen con ellos apara 
fazerla afabiendas. Mas fi en la fuerga 
que alguno fizicfle tortizeramente con 
armas, fuelle muerto algundomc,quicr 
feadefu parte del forcador,quicr dela 
otra,cftoncenon deuc fer defterrado,cl 
quefuere mayoral del ayuntamiento, 
mas deue morirporende?, Porque de 
qual parte quier que alguno y muera, 





deviinílic.de 
pub.ud, écvis 
detvellciital. 
tunc qué,pu= 
pirita poena 
de qua híc qá 
incidic in alí 
quem de cafi- 
busde quibus 








Supra di 

uibuscómic- el fucenculpa de lu muerte. Mas fi la 
titurvis publi fuercanon fuelle fecha en ninguna ma 
acu aruis, 8 





nera de arias, mas de otra guifa lin c- 
llas, eftonccel forgador * deuc perder 
laticrrad, cla tercera parte de Dubicnes 
deucfer de lacamara del Rey. Ei fuere 
algun omcquetengaalgun offcio,de- 


velvbi eftexe 
prelfium quod 
teneatar por- 
al. iull, devi 
priuaca, ve. 
S«Crad.l, ul. 
de vi privar 








pro alijs amg uc lo perder porende. Edemas defto, 
Arde deue valer menos cn tal manera que de 


alliadcláte non merefce fer puefto eno 
tro lugar de oficio:fueras endefi el Rey 
le quiliefle fazer merced que le perdo- 
neel yerro que lefizo, e letornare “de: 
[pues enel primero eltado, Efifuercfier 

krla woclquefizola fuergaconarmas*,o 
oa otro yerro,q feacótado portal fuerga,e 


vi prinata ciamimponitur pocna relegatióls ad tenpus. vt probawor 
i0.L.:.ff.de termi.moto.Scin.),quoniam.vbiglfipe: parte , relegatio 
ne.C.adeliol.de vi.pabli.Scréner Azo,C.ec.io fuma, 
Usierno el que fizola fuerga con armas» Ponderailtam.l.cum dicit, con 
armas.nam videtur fequi diéta Azo,C.co.in (lumn:a.cum dicit,ponés 
peenam.Liul.devi pub.cll huius pornayin liberos deporratio leri ve 
to occiduntur,fiinfcio domino vim commilerinr.fiautem eoiubente 
damnantarin metallem,vtisfraco.).feruos.S ficeym Azo declarar 
ppoenam feruiin hoc delinquentis. de qua in.d. l.fornosintelligic,quá 
dofecitviclentiam cum armis:Scica dilponirifla,lpartitarum. A Jbe. 
tamenin.d,L.feruos, intelligicillam.l.in feruo committenti vim fine 
armásex eo,quiaaliasnon imponerctillalexta modicampocnamón 
domino mandáte,de mentectiam Salijn.¿.notaselt q illa. Lintelliga 
turjn vi publica £ privata SL illaloquiturindiflinéte, £ club Be 
tulo ad.)oiul,de vi publica,vel privata fimol peg; obítat mociuum Al 
Derich cum excovule, qilla.lintelligatur de vi privatatantum, quia 
modicam poenam domino inpponit,quía non ex hocvaltilla.J.quód 
major pornadomino non polsitimponi,imo bene poterit maiorim 
poni,vtvultSalic.ibi.4.notabi,vel dic qp non repugner,ep ali cafu má 
nor pornaimponaturhonelto viro,cum carcat(erao Sinfametus,ta 
ergo tene mentiiflam,l,particarum intelligentemad.|,feruos.in vipu- 
blica,feu cum armis commilTa per feraum,prout Azo intelligir.Sicz 
govispriuatacommitraturá feruo mituis punietar. 

10 las lanoresdel Rey. Adde.d,lfernos.8 nota hoc ad occidentem ali 
quem met tyranni, quódlicet non excufetur ,tamen porn mitige= 
tur vtmorej nontradaturs“ecundum Bal. $ Salic.in di.J.feruos. 

Hg si el feñor fuefe vil perfona.Sequicur intelleótum gl in parte,infames 
io.d.).feruos.veille verficulus referatur ad perfonasdominoram man 
«dantium feruis. 0 

2h Escena Nota deliftumiteratum pluspuniri.videglo.Bal, 
Salicesin.d.L.feruo: . 

Bj €Tanbiencomo bm Notaergo hic calumin quo mitius puni- 
vurmandator,quam faciens;cilicesyin domino honefliori mandan. 


turvisinreb”, 

exit poena ara 

Dierari 

ea 
sic 8 par de 
¿nfeacodain 
fine. 

3 8d Deneperderla 






































40 
te feruis vim commltrere tuncenin: punitur eaden peena ¿quando 
elTetvilis,velcon(uetustalía mandare,nonalias:regularitertamen ell 
contrariam,imó cadem pocnapunicur. vtin.l.nonfclú$.fimádaro. 
fadeiniur.8ciufca co.J.gbi(o los que dieren ayudae confejo)£ p Sa 
liceta.l.nonideominus.Cade accufa.quzautem fic 








tisin io calu 
tucogita,quia 
adpralens tás 
rumillamfon= 
tío, quam fu- 
prátecigivido 
licor, quia do» 
minus hic ca= 
reríeruo, dam. 
natur enimín 
merallú, ga 
iple feruus fas 
cíens iu fu do 
miol,punitur 
non poena or- 
dinaria, Cd mi 
tius. ve 8 tras 
. ditgl.in. Llera 
us. ff de 2ét, 
obli. Scfore 
técx bonaras 
tiono, Scequi 
rate, limicáda 
effeciftale yá 
vis effes adhís 
bita circa non 
graviora,ram 
Lecusficirca a. 
trociora,* 
magnis rebuse 
argamentad.l, 
quoniá multa 
facinora, Caco Ad € 
de.$ qu tra» del 
dit Barcóyin d. nui 
$4 fi mandato, 

de argumento 


la fizicrefin mandado, e finfabiduria de 
fu fcñor,ocó fu fabiduria nó gelo pu- 
diédo vedar,deueclficruo morirporen 
de.Mas fi lofizicfle pormádado, o có la 
biduria de fu feñor,eftóce non deuc ler 
'muerto:mas deue fer dado alas lauores 
del Reyf.E de mas defto, ficl feñor to- 
uicre oficio,o lugar honrrado , deuc lo 
perder,efincarenfamado porende por 
Hiépre.Fueras ende,ficl rey gelo quilic- 
reperdonar defpues, dádo le eedbos 
na fama.Pero fi el fcñor fuelle vil perfo 
naS,o ome malfechor,que ouicfle vfa- 
do' de mádaralus omes, fazer tal yer- 
ro comocíte,o otrofemejante,deue fer 
defterrado poréde,t3bié como fi cl mel 
mo'ouicffe fccho la fuerca,o cl yerro. 
Ley. 1X Que pana merefcé los que con armas 
£con ayuntamiento de omes armados pont fuen 
goencajás, 0enmiefes agenas tambien ellos co- 
mnolos que dienen en fu ajuda elos erros quelo 
acendiefen por ocafionyo de otramanaras 











7) Yítado feyédo algunos o- 
mes para fazer fuerga có ar 
maskf pulicfséfuega, o lo 
:) sida poner para que- 
marcalas,o otro edificio, o micllesIde 
pediasg.diuus cogen, capitalium.s.incendizei fdo poenis, 











ta.fEdeincen, cÚa 


. Qlex. IX 


drApponensantapponificienscum armisadificio,vel mefsibusignés 

ficlt generolus,vel alius honorayus,exulabitperperuófiauté ell con 
ditioneminor,8 ibirepertus,prciyciaturin incendium:alibí vero ca- 
ptas computacur,(itamén caía, Scnon culpaaccidat incendiui non 
teneturad damni xflimationem, Jrem (i non malitiolé apponatur 
ignis,(ed culpa tantum tencturad damoum. Irem malitiole apponen 
tesnon folum ténenturad pocnaro fupra pofitam,fed probata violen 
ia Inperrebusperdlrisaduclcuradtoradierandear.byd. 

L Gi Para fazer fuera conarmas. Maximeintelligerem,nzm incendiar” 
etíam fine talicoadunationehominíum armatorum ¡lla pocnapuni- 
retur,hi doloscfaciatir cendium,vel dic,vtin fequenti glo. 

1 GDáraquemar cafes, o otro cdificiremiefis, Non dillinguicilla, l.anin- 7, 
'cendium fiatin cinitate,vel caltro,vel extra moenia Ciuitatum , vel ca 
Mrorumio alijslocisprour Doétorescommuniter diflinguíic in leges 
darzopera.C.qui aculare non polfint, pertexeum in, l.Éin, E de n= 
cend.ruinauf.Kin.l.capicaliumy5.incendiarij, fade pocnirevndefor= 
tépotelt dici,quodhoc/fitex eo,quod tale incendium litcum viclen 
tía, « cumarmis, vetuncinhoc non fiat aliqua diftinétio circa 
hoc, fitamen incendium fatfineviarmata, tuncadbibetns difta dí- 
flindio,videlicer,quod iincendium fat dolo, 6 in ciuitate v el op pi 
do,Scdelinquens it vilisperíona, $cdomus fuirincenfa,vel aliqued 
adificium ¿vel aliquis porticuspolitusiuxta adificiem, $ quedin 
cendium ficmagnum,tuncincendjaijus debet cow buri.. qui ades, 
f.de incendio rui.naufra,8 cftratio fecundim Baldum 3n.d. l.data 
“operan principio.quia incendium ignisin ciuitage morte m melts 
preparat,Ee hoc nifi delinquens (itin aliquo grada conflitutas, quía 
tuncdecapitabicur, vndeviles perfonz, velinfamescomburuntur, 
velfurcafulpenduntur,nobiles vero, $ Barones decapitantyr, fecuna 
dumBaldiinyd.Ldara opera, Ange. Arecin tradtaymaleli 











ratio (pecialita > 














Lfin, 9.qui das 10 Únioia 


$e 


ruj.mauír Sul, ió. Ja9. 1 





Saparlaso 





pt. 





Setenapartida. 


Sacendiario.Scdicie Bald, hocnotandum, quia nobilesfepehabene 
guerrasadinuice  Sfaciuntincendiain calbrisó domibus, Schicins 
de dána magna, Scenormia:ná pornacapitisel eis ¿fed Ribaldi debés 
ignicremári, Alufpendi.Sitamaincendiumfatextra moenia ciuita 
tam,velcaftroram alijslocis, fitincendium magnum E dolo mas 
lo £xétum pue 

, miturincendia 
ri? pocna mor- 
sc perlon 
na delinquens 
fitin tali gras 
de dignitats, 
vel flatos,qp vi 





otrofí: el que clto fizicre fuere fijo dal- 
go30omehonrrado deue fer defterra= 
do para fimpreporende, e li fuere ome 
de menor guifayo vil, e fucre y fallado 


en aquel lugarde miétra que andunic- 








tudebeateteó re encendido clfuego quel pulo, deue 
nitate dilpen- luego ferechadoen el, e quemado. E fi 
e EN por auentura non fuc[le y luego prelo, 
mid fideres, quando quier quelo fallaren delpues, 





mel e mandamos quelo quemen”. Pero fiel 
Loba vo fuegofcencendicileporocafions, enó 
bi esíá doin porculpadcotri, nin delos fazedores, 
Semtcadines.  Eftonce noh ferian tenudos de pecharel 
dium,genero-  dañoquecifuego fiziclle. Efi por quen 
fusfeuingra- tura cl fuego non fueffe puefto malicio 
duconíliturus a ; - 
deportatar, e famente, mas fiziefledaño por culpa 
E ae dic, . dealguno,comofi fiziefle viento delo 
A cumimuires  acendielTecn tal lugar que por la fucr- 
gadel viento fe acendicífe alguna cala 





tur, ée reltrin» 








gaturaquando O mieffes,o otra colacn que fiziclle da- 
incédium fuic. A 
extra moenia. ño:aquelque loencendio,cn aquel lu- 
E as gar , olomando encender, es tenu- 
caltroríi,pro- z 
tediceBe do depechar todo el daño * que fizo 
quodú Garín elfuego,que vino por fu culpa, non 
Ahicare,vel op ea ; qe 





poniendo y la guarda que deuiera po- 
ner, o acendiendolo en tiempo vento 
fo. Enontan folamentedeuen recebir 
doincendium E 
fuit magunmo, - los fizedores de la fuerca, o los que dic 
miz alias cffer a 
O en ayuda, oconíejo , pena ques lo 
li calu ma: 
meinteraeniente,vi publica quód folum deportaretur, Se non efe 
pornadeliéto conueniens.vizad hoc.l.nin princi.£:.L.quidolo.fad.l. 
Corne.de Sicar cogitatamen fiveroincendium (ieparuum, Ef 
inciuitate,vel oopido,túc perlona vilis deber dcapicari.vein.d.Gán 
«cada alpendorurengo tall Ruca leer lá gen rola (bona 
vesfona feu in dignitare polita Separuumincendium,de portatur. ve 
io.d.L.fiin fin. vera fitincendiuin paruum fadtum extra mocnia 
ciuitatis,velcaftroram,vbie(! minus periculuin, tunc li irperíona vi 
lis,debetín metallum damnari vel deportari.vtin.d+$.incendlarij.cú 
dicitaliguo leuins: vero irin dignitate polcus, Scincendium par= 
uum,relegatur.vein.dol.capivaljum.coniunéta.d.l. fo. K tradic Bare. 
in.L.£Ede ofi prafe0livigi.óe Salizio.d.Ldata opcrasvbi Sc Alber, 86 
omnibnsifliscafibusemédardamnum.vttradit Baravbi (upra « Al- 
beán.d.l.data opera. deiureautem canónico quapcona incendiarius 
tenesturviin cap.cum devotifsimam.ta-quelto.8cio caspelsimama 
23 ¡urilio.K.vbi $ habeturde pocnitentiaciimponcoda Hiero(oly- 
mis,awtin Hifpan'aín feruitio Dei perannum integram permaneats 
8eforte de Hilpaniadicinquia cunctemporis capta crará Mauris. via 
dectiamper Hollien.inticulo,derapto-Gincend.verfeSequaperaa 
incendiariustenearuro 
31 €rñedalgo. Videque dix 
4 b Cougloquemen. Videquedi: 
cafion,Concor.cum,l.fifora 
le viento, Adde.1.quí 
palevis,fecundiie Bal 
vis culpz.C.depigo. 


pido,tancetiá 
generos de 
apiterursquá 






































glo. fupraproxima. 
n 2loya 

leo fEdeincend.ruñinanÉ. 
.fEadul, A quil.Scifaell cul 


exemplis que ponitle- 












y e Cel dereErfinonlicloluendo luetín corpore,vt in.l.qui edes.Ade 
incend.roi;nau£.Cynus,8:Saly.in,I.dataoperaC.quiaccu(.nonpof. 


Badde:di.capitalluan,j.tncendarí cdo fin.cuin gl bificamenincene 








diumveniatcalpa lata,tune damnum einendar $ viera puniguriadis 
cantisarbicrio,(ed minus quam fifuiiTerin dolo,Lin.l.ad.l. Corude 
Sicar.8cd.fifortuito.poteritergo tune punié aliqua pana corpora 
Bextramorten»,vel multilationem membri,vel porna peconiaria 
vifsima.ecandam Bald.in,d.l.daraopera.colón.8cfifuie culpal 
fima,tunc ten 


bredichacnlaley ante defluzmasaunde Perito 
mas dello, dcué pechartodoslosdaños 









Laquil.Saliin 


menolcabosf, ini fi d.Ldataopas 
e menofcabosf que vinicron por! cul, pibas 


Josye mensfian 
bos, Addesl. 1. 
s.ex die.fEyn= 


,en los bienes quefeperdicronde 29 
llosaquien fizicron lafuerca.E maguer 
aquellos que afsifucron forgados, non 
uedan provar todaslas cofasque per- 
dicron:folamenteque lafucrga fcama- me 
nifiefta,o que laprueuen:abondales pa wi deci 
raqueriguartodo ntojurarés, queper  Ipoliatorua. 
; E ¿LE y de luraren.Cós 
lieronporrazon della. Todavisancri-* cord. coma 
guandolo, ceftimandolo primeramen — quando.C.va 
te,elfudgador fegun fualucdrio, catan ran E 
loqueomescrá,cqueriquezas anima vimet.vecana 
uellos querecibicronlafuerga. E de- a Le ta 
ues gel judgador lo ouicre cftimado ¿a A lsisd 
[crecharaente fegú fu aluedrio ,c ellos 
ouicren furado quanto fuclo q perdic- 
ron deué gelo fazer cobrar de losbienes 
delos fazedores. 








AO 





harredemnvip. 
elofam Bal. de 





le. X. Que pena merece aquel que por fimi- 
fino fin mandado del judgadar entra, otoma 
por fuerga heredamiento,o coja agena, 
Netrádo,otomádoalgúo por 
219 tuerca porfi mifmo lin man 
o dado deljudgador cofa ajena 





ne de quaibi 
percum , vbi 
8% videbis per 
cum 8 alios, 











quier mucble,qerrayz,dezimos q i aia 

derecho, o teñorio auía enagllacofaq — iahuins.l 

alsitoma q lo deucperder,befiderecho — per Doéto.in 
dcap.fina. 


Alex. X, 





3» Violéterfinejudice rem slienam mobilem,vel immobilem capiens 


din ea habebar, 6.6 sullum lus habebar,lolciteata 
bus perceptis,Eccius a(limarionem vim palTo:3 tenetur 
dedeterioracione Ginterica rei uififie pupillas,vel faétuus qui non 
ipfe,fed ciustntoressaurcuratosescorumnomine viminfetentes ten 
turadpradidla:velnifilic parerpatronas (erui qui non ad diétam poe 
nam:fed ad rei rflimationern tenentur.hoc dicit. 

Que la dene perder.Concordatcum.J.fi quisintantam.C.vndevi.8c 
5.fednedumeaiia:in(li.de vi bono, rapto.CAn autem qui vigore hai? 
1:8c.d.L.iquis ia tanta, habet rem, in pocnam violentiz:tutus fitin 
foro confdentizuel anin tali foro tencarnr cam relliture ? Bar.in,l. 
fipoenzin py ictioncindebi.dicit,quód fic, quiare 
amanernacuralisoblizatio,vtglofTa ibivoluitin vno ex exemplisad 
lam legem,S Bartoltm ibilequicur fimpliciter Angelas. Paulus tas 
zuen de Caliro vulecontrariumn ex quo.ciuiliseus liberar, tubdir, 
tamen quid quiior cftopinioBarto. propterpericulum animarcapira 
inuenis.defpontalibus.contra BarcolumnetiamtenetAbbas in capita 
nouitude judichs.columnavndecima.vbi facitmentionem deillo di- 
¿to Bartoli, lalonin diftalege.fi poenz.nonfe firmar, fed allegat pro 
veraque partes Exculabitur tamen milesápoenahuius.l. firem pro= 
priamperaliú pofTeflam propria authoritate inuadat,ficx prefam- 
priovibusapparet, quóderrore duétus hocfecerit, quianoneltillud 
contraiusnaturale.vtparetin.$.penultimo.inftitu.vi bono.rapto.gl. 
in.).regula in principio. dejur.. 8cfaéti igno.lecundilen Angela 
in.lplagij.C.ad legemn laude plagi.SctraditA lexand. confiliziózv0s 
lumi,primonincipit,videtur primaconfideratióeacol.1.8 col. 4.requi 
riturno; dolus,vellaca culpa, vt incurratur poena ilus, Scilius.L.ve 
firmar Saliinad.lafi quisin tantá.qarovbiBarto.in góne de rúltico, $e 
mulitedixir, non ligaripoenailla pbatispralumprionib”, ex quibus 





























ed 


Quail la 





A 





Quizitoza 


Quel ze 


Queft. 4. 


* ransnon perditbeneficiam huñus.l.yt Sctradit Bal.in.L.licer.: 


Titul, X.Delas fuercas: 


appareat deignorantia.adde Angen.La.5.hacaGione.f.yi bonowra 
po.deauferentibus ronzinumfium de manu deducentis ¡llum pu= 
tansibilicere co q duccbaturforfitan perexteram, velincoguitum 
quod criminaliternon tenetur.nota eriam q adhoe, vequis priuerur 
ure(uosinuadédo rempropriaauthoritate, requiritur quod aduería 





riuspofsidcar, 
vnde commo 
datari”, depo 
fitarius. Seco» 


ofeñorio no auia en aquella cofa deue 
pechar aquel q la tomo, ola entro quan 
to valia la cofa forgada, e demas deue 
loentregardella,con todoslosfrutos”, 








velexilla.L. 7 eclquilmosque dendelleuo. E fi por 
a auenturaaquella cofa que alsiforco fe 
1.5 quis in tan . perdiefle, o feempeorafle, o muriefle 
pra defpues,cl peligro del empeoramiento 
adde q notas Odelaperdidaperteneccalforgadorb, 
plo.seibiSali- en manera que es tenudo de pechar la 
C. quod cum — €ltimació della,aaquel aquienlatomo, 


€o. vnde neg; 
competir cie» 
o 4 polfeía 
fione ,in qua 
erat ex primo 
decreto. ve in 


olaforco,e efta penahalogar contrato 
doslosomes“que tomaren,o furtaren 
lo ageno,alsicomo fobredichoes ,fue- 
rasende ficl que lo fizicile fuefle me- 


Linftaproxi= nordecatorzcaños%oloco,o defme= 
ma. E tradit morjado,ofifuellepadre el q entrafle: 
Abbán caper. 1 a cda 
coly.defeque. la heredad defu fifo, ofeñor q entrafe 
pofies.£ feu. — la heredad del q ouielle aforado: Pe- 
«an fofficiat 

ad poenam hu 


us.l.occupatio polTeGionisnaturalistantum , remanente ciuili apud: 
polle/lorem?videtur y non,quia cun ¡fta lex fir pornalis, debecintel 
digi de polTeGione propri¿,prout ell ciuilis polTelsio, ve declarar Joá. 
de[mo.% Moderniin.l.3.$.econtrario.(f.deacquiren. pofle. £ctenér 
Cyaus,8 Saly.invd. in tancam.domvolunt, pita demum ha. 
betlocumilla.Lín clande(tinoinuafore ,fipoflelTor fuerit privacus 
pollos criado micas nonadmific,á< hoc etiam perilta, tener 
Socinus conlia22.col.fin.in. 4.volincipir,in caufa domine Jacobe.ira 
«contrarium tamen faciefortiter quod notat¡Bal.in...(i quisad (efon- 
dum,col.3.verhi3.quero.C.ad,liul.de vipublica.vbipo(l Ray. tener 
q primusexpul(or,qui fuitincontinenti deicétus teneturporna, L. (E 
quisin tantam.licet enimille quem primuscieftorexpulicnonfucric 
polleísioneciuilipriuarus.non pote! tamen negari.Íccundom eum,, 
quin fuericexpulíus de naturali¿vade expulfusincontinenti recupes 
e 
ceptio.Bar.titenereontrarium in.d.lfi quis ad (efandum.colú. ¿. $e 
in.d.l.licet.ex quo ciuilisnonfuicamilla:<i(lud videtur communi?,, 
¿forteverins.diSed an deijciensincótinentifuum inualorem punia- 
var iflapoena,vel aliazdic y non quiafacitiure permittente.vevim. 
ff.dciulti,Gciure.l.quoniá multa.C.ad.l.jul.devi.publica. tenetBal. 
in.d.1.fi quisad fe fundum,col.3.fitamen deiecit ex internallo, an Se 
perdatius quod habebatpro damnisfibiillats extraiplam polfefio. 
EerasideBaldibideraaul jult ep ivellet agere furti,vel vi bono. ra- 
pro. poísit,quia non dixir Gbijusluper damnis,fed luper polfeio= 
ne.videibi pereum.£e dicir Bald.pulchré in rub. ff. dererum divilio. 
col.7.qille dicitur ocempare,quilicincipitoccupare, p pórconferua 
re, poGidereyalias non diciturocenpare.L.ín laqueum. ff. de acquira 
rerúdomi.Gcfiplures(imuloccupando debellant,vidtor qui ftetitin 
polleGione pertresdies,dicitur occupalle.argumen, notatorumin.l, 
3.5.cum igiturfE.de vi 8viarmasille autem,quinon pote(t tenerenifí 
<apiaraliquem locum principalem,non dicituroceapaflccargu. diéta 
Linlaqueum. Sell argumentú,lecundú cum, fi vnws tenetecciefiá, 
altertenetcampanile,quod e(+ortilitium, q ¡lle quiingrellus elt ec- 
































cleñiamcum defacili pótexpelli non dicitur adhuc habere corporal * 


polTeñioné beneficijfi ramenillealtereltitaincaflellatus,g cuadere 
hópótunccumiplenon dicaturtenere,(edreneri, vtapparet exno. 
tatisinl5.pesfhadevi Sevi arma.dicendumeñillum polfeGionepri 
vatum:quod dicirefle notandú.Irem de vaffallo occupante rem feu- 
dalem polTelama domino,vel árertio poflellorewvide per Baling.f 
duo.de pacetenend, Sc anille qui fuceubuitin peticorio,eo quod ad- 
etíari? docuit deiureluo pofíitagere conditioncexifavi.Abba, 
quodficin.c.paftoralis.col.9.de caul.pofle,8t propric.Scnota, quod 
nonfolum poreítagicondidtioncexifla,lyied etiam excipi. gol; pco 


41 
¡ Abb,colí1o.Scanilla.l.procedatin rebus Quer. ca 
.col.7.de dolo £cótu.nota eciamillud quod Á 
'multum notabiliter dicir Innocen.in.c.cum in ofiiciysadetefla.qpille 
cuiprarlatusrelinquitaliquá pofle(siong,etiñioreinflicurióis,Gillam 
occuparpropriaanthoritate,quodínciditin pocnam.). li quisin tan» 
taminequeex 
cufatur obten 
tu teflamenti, 
$ccll ratio qa 
cumpenes e 
clefiam fit ciui 
lis pollefio 
neque hares, 
neg; teflator 
pote(t cam in 
teruertere,ecó 
tsa_vero dicie 
qí [ecclefía 
occupar pol 
fefsiong, que 
revera perti- 
netad heredó . 
pralati, q ec= 
clefianoninci 
dicin aliquam 
poená. dcifla 
diéta Inno,re> 
fert , Se fequit 
fimplr Bal.in 
authentica, li» 
jam, coli 
deep! . 
Qui 
o eS 
cupante here 
ditatemiacentem.vi.inhawtitu.14.Jib.3.ordi.rega.Sc de occupantibus Tn nos re, 
«caltella,velfortalí 10.ciclib.4.cinídem ordinamenti. 6 quá- ell. 
totempotepreleribarnrremedio huius. 8d. 1.i quisin tantasa. vi, sli. 
perFrancil.Balb.infuotradta.praferip.fo.;7.col.2.vbidicir y.3o.an Ín no. 
nis.8callegacglin.J.rán principán verbo,anmumelf de vi 8 vi arma, 
caterain huius.l.matería.vid.perglol magnam $ folennemin.d.1.6 tul 
quisin tantá.Écper Dodtoresibillta que Iparlima Jóga (tudio collegi 
hicinferuiad leuamen (hudioli, 
Con todos los fruros, Ad descugranis.EreMli.fpoliawbi Be habetur p vio y 
Jentustenetur de percipigdis.vi eciam. La $.cxdic.(f.devi 8tviarma. 
ULPertenefie al forgador.Concordat.Ls.$.re Cif Ed vi 
Seyiarma. Quid tamen fi qué peritura Ter apud pofleíTorem? 
fialius.5.cft Kalia.verfi.item ait.ff. quod viaut clam.Scvi, Bartol. 
Dotto.fignanterDecium Vitaasa te.fificertum peta»Gvi.que di 
xiño.lfina.ticu.a. parti ¿ 
Contra todos lososnes,Ergo contramilitern Ecrullácum cu 
fitcontraius naturale,ve dixieglo.imad.L.fi quisin tantam, 
xi luprain glo.1.8cconeraprodigum.licer glo. in diér.Lfi quis in tan 
ccontrarium de prelaco,capirulo,Scvnjuerfitate.vide.].pos 
infra codeme 
€sícnor decarorzg años. Nota adid quod dixieglo.in.dl.fi quisintan y 
ram.que volnitidem effein proximo pubertaci.ifta tamen.l.videtur 
velle contrarium.Aduerte tamen,quod li minor vigintiquingy annis 
Aud Ane doto sd perileo poden paraa: hosbl ceder 
ep inciditin pornamiftins.1.8c(iquisintantam,poterit tamen pere 
xereftitutioncin integrú.glo.in.cusin verbo,rigorade dolo Eccótu. 8; 
tenetBar.8calijin.d.leli quis io tantamwvbi Bal.poftlacob.de Arena 
dicityy ex quacungs caufacriam loui puranerar minor le pole de iu 
reinuadererem peraljumpolTefun, refitucturin integram , quaíi 
nonintellizatur elein verodolo. $: traditeriam Alex.confito3, vol. 
1viderurprima confideratione.col.1.quemvisin.5«col. 
lo: guardadores.Adde.lmeminerint.C.vndevisé<.l,2. C.quíaccula 6. 
renonpofl.8l.noneflignotum,C.deadmi.cuto.Ecghinc.s, de do- 
10 ¿cconewin parte,rigorsin fine» 
lex X Lo 
3 Condugtorrelocatajant depolirari>re depofita, fen commodararius 
re commodatafifpoliarurnon agitad pornam.l. proxima. quia non. 
jpfe (ed eilocans:deponens,aurcommodans polsider:fed reflicuirur 
a lominus fpoliantá 
arbitrarié pro comuillo punise,ltem preguans nomine vércisin pol 
felsionem mifla,velex primodlecrero miflus,(i polientur, non agú 
ad ppoenam memoratam,fed fit cisreflitutio cum damnis, Scintezclg 
«xinfuper vimfacientesarbicrio iudicis puniñitur. lada 





in.d.copaforalisa 
clericorú.vi.Abbin. 











ro qualquier deftos fobredichos ma- 
guer noncayaen elta pena,tenudo esde 
defamparar,o de tornar fimplementea 
quello quetomo,oentro como nóde- 
uíaaaquellos cuyo era. E como-quier 
quelmenor de catorzeaños,nin elloco 
ninel defmemoriado non cacrian enla 
pena fobredicha, fiaquellos que lostu- 
vielfen en guarda entraflen cn la mane 
ra que defufo diximos,o tomaflen cofa 
agenaénomede aquellos que tuuielsé 
en guarda,eftoncelos guardadorestcac 
rianen lapena tambien como filo fiziel 
fen de otra guila por fimifmos pechan 
dolo dciofuyo, cnon delos bienes de 
loshuerfanos. 
Le). XI.Por quales razones a quel que defapo- 
deraffea orride alguna cofaen que efrunie/Jo 
apoderado mon cacriacn la pena fufodicha. 





































e 














ES 





a 




















ES 











ge 











La rines, 


Setena partida. 





maleagitar.C.deprafo.vel.40.anmoram.Bcoratito 
29.parsiz.Alexin.J.quod meoxn prip.col..4.Mfadeacqui.polfebio. p 
quem videbisnotabilemextenfionenin hoc. 











2 d A OcgmerSequicur glo.in.lai quisin tantam,C.vnde vi.verfic,tertio 


35 Uaquel plz 





50 Grreñada, Ha 


6 erefefion 











11 


fiinuadorem quam commodani. Bic. 


Viind, 6 Logando, o empreftando 
; oencomendádo vn ome 
$ aotro alguna cola feñala- 
3 da, como quier quelq la 
tuuicrecnal gúa deftas maneras, (e pue 
deferuir,caproucchardella foftact tié- 
po que feñalaron quelatunicife, cÓtO- 
do cilo cl feñorio, c lapollefsion de la 
cola ficmpre finca * cn faluo al feñor 
della,porque aquel que la tiéne por al» 
ceda gunadeflas razones non la tieneporfi, 
tationem nu= Mas ch nome de aquel quegela dio en 
e guarda, oaloguero. E porende. desi- 
caul, in polle. IM os*quemaguer el quela auiaalsi da- 
caturglos datomafleaquellacola porfimifmo, o 
Alas otro al gunopor cl fin mandamiéto del 
judgador aaquel quelatuuic/fedel en 

alguna de las maneras fobredichas que 
de véreipo£ non caería cn la pena quediximos enla 
fefio.mitten=  Jey ante deftazcomo quier quees ten 
% do de gela tornarque fe firua della 
fla aquel plazo“que le feñalo que la tu- 
vieffeguando gela dio. Otrofidezimos 
quelialguno fuelle metido en tenécia 
dealgunacofa por mandado del fudga 
dorpor mengua de relpuchtal, oftal- 
guna muger que fincafle preñada" de 
Lu marido que fe muriclTe, fuefle entre» 
gadacn la poffefsion delos bienes que 
finciron deu marido, porque los tu- 
vicife en guarda, e en nome del fijo o 
delafija quetuviclle enel vientre, o cn 
otramanera femejante della: fi deffpues 
que touiefle ncia gela tomaflen 
algunospor fnerc 
deenla pena quedizimos enla leyan- 
te defta.Por que ninguno deltosq fon 
afsi apoderados en los bienes de otro 
non han verdadera poffclion £en las 
cofasde q fon entregados,como quier 
que ayan la tenencia dellas. Pero el que 
gelatomalle afsi,deucle tornarilo quel 





























tad cad, 
palma 
























ui em alte 
siuynominctenerSclinciaflacaufipetéá domino nó reflituic, fed 
fententiamexpeétat,nonfolumtenernradre(litutionemrei, fed etiá 
adzllimarionemarbitrioiudicistanquam vien faciens. hoc dicis, 
En fu name. Mabcbicergo locúi(lanlib tutore q finicatutelanó roft 
iy (ecidú AlbapoRt Odofte.in.d.Junóab re.cú he Scillas Lindiflia 
¿ja omúbashabicibusciulam abagareloquantilté8:¿pcedet, fe 
cundú Babibiinhabéretgporalevíimbraftú, q finito pe ná valere- 
iwuere.Egoriio hocex£plo fruétuari) dubico, quia frudtuarius nó 
polsider puppritrario,(cuciashominie, fed(uo $e dicit habere quaf 
polleGionem iailem, 8: varuraléipGusiuris víufrudtus:Zcres víul 
fiuctuspobidecnacuriliceriglo.SeBartin. la Ginterdidú H.devi-8e 











noncacrian poren . 


¡arma.Alex.in.l3.5,ex contrario.col.nmF.deacg.polvñ neguifla.l. 

habebielocum incredirore,qui foluro debito,non vule pignus relli- 
tueresfecundú Sali.in.d.l.nó abresin fine.quia eflal. pocnalis. 

k dnvonfelejuifefiedar.Cócorcom.Lnó abre,C.vi.vi. Scéui.l.con- 2 
ductores.ColocariScamaBuic. 8 vbivique dixi.parts, 

LL alguna ra 3 


tomoconlosdaños, econ los menol- 7» “derecha, 
e Qualis ericsáe 

cabos q vinicren por eltarazon.Otroli fi visper glo. 

eljudgador lepuedeponer alguna pe- E Doén,i 

nab de fuóficio fi entendicre q lame- y, 

rece porel atrenimiento quefizo. 














coin elle ds 
Maexceptiofi 
GLe).XI1-Que pena merece aquel niega que tie a 
nelacofa arridada oalogada monlaqueriédo q; polenta 
Belver afafeñor. ai 
Eniendo vn ome de otro ET lao 
A algunacola arrendada, o é in fine. Seno- 
Y guarda, odeotra guia ql ad 
quier quelatunielle en fu — aucem non 
nomejio por el fi deljpues delfo gela ne a E 
gale,o nó gelaquiliciledar£quádo ge- ¡nato di ná 
la demandallenon poniendo antefial- abre. vell. 4 
gunarazon derecha!,masfeyendo rebel 
denon gela queriendo dar falla que ge- 
la ouiellea demandar” cl otro porfuy- e ocoalñe 
zioye fuefle dada fentencia cótra aquel exipere. de 
Gh cunicífeafsi.dezimos q le deve tor- (10 dominio 
naradilacolamifima,e porq fuercbelde Aguera 
faftaque dieron la fentencia cótracl, de — fonem, de do 
nepechar demas delo, lacflimacióde ¿ramo pe 
agllacofa abienvillade! judgador,por fet excipee, 
queerso quanto en $1 entendimiento 
bien afsi comotilaforcafTe. 








Colocatinfeda 
geret actióclo 
cad, tunccon- 





















quía exa 
doni locái 
bet refponde. 
re de me c de 
Ley, X 111, Como aquel que fuerga la cofa que du e 
+ auia daduen peños a 0013 pierde poréde eljeño — decond.indes 

vio que aviacnella, bi. Serenctáno 















SE Mpeñando vn ome a otro 
a alguna cola entregandoló Mm tl.ademendar. 4, 


, $e quali ó 
delapoffefsion dellaen ra- pie libell, 


3 zon decmpcño,fidelpues  ponit y) 


dello gelatomafíe por fnerca el porfi Ls 


memo, pierde" porendeel derecho,ccl 34.Credicori pi 

feñorioqueavizen ella. Ca aquel que Eoustradii a 
; bn debitorefi ¡pe 

tienelacofa queafsics empeñada ,co-  debitor viau- 

moquierquenonhacl feñorio della,có » pic cr 

todo ello ha verdaderatenencia, e poré 

denon geladeuétomar falta que feapa — fefsionépigno 


gadaladeuda q auiafobre ella. o 


y senutá. had. 

2 Qierde,Sequitur opinioiemglo(T.in.L quistantá. C. vndevi.vers £ 
8.quid li debitor.quamibiapprobane Dynus, Alber.Barto.Sk Bald. 
Salice,ibi diflinguir, paurdebicor facitcanta juris(ii conferuandi, 
¿cruneprocedaropinioPileicontraria,de qua ¿biin glo(.fitaméhoc 
celler,tuncproceder opinio Accurfij.mouetur Salice.quia necdumi 
croditóx,fed etiam debitor dicirar pignus polsidere,vtnotatarinl. 
feiendú.S.creditorafaquiar.cog.vbi ylo.norab, non tamen ego perc 
pio quomodo poffetintrare caulaiuris(ui cónferuandi, crecitore pi 

nus fibittáditumpofidente,vnde (implicierintelligerera ¡Ñ. 
febitorcreditorem ¿polTelsione pignotis vi expellata 

o Sresencia Norabeienam approbathicila opialocóis q creditos » 


































In no.te. 





4 





2b 


Titul.X. De lasfucrcas, 


<pignusciuiliter Scnaturalicr.Seprobaturin.LG decos 
acquipolleScinal.per fermin prin 







lex, XITIL, 
:editorrem ¿(uo debitore loco piznoris auferens fa aurhoritates 

habebar 
bn ea perdit ile 
Jud, (non han 
bebatre(tieuic 


Ne). X 1111, Que pena merefcen aquellos que 
por fuerga fin mandamiento del judgador faxen 


nn vurdie JA dendores queles paguen lo quelesdenen. 
OS Y Treuidos fona las vega- 


la dasomes y ha de tomar 
$ por fuera como en razon 
2 de oda odepagaalgu- 
nascolas deaquellos queles deuen al- 
go:ecomo quier que aquellos [can lus 
deudores tenemos que fazen defaguifa 
do.Capor aquefto fon pueltoslos jud- 
gadoresen los lugares, porq los omes 
alcancen derecho por mandamiéto de 
1los,enon lo pueden por ellos mimos 
fazer.E porendedezimos que fialgúo 
contra efto fizierctomando alguna co 
fadecafa, o depoderde fudeusor, que 
fialgund derecho auia cn aquella cola 
quetomo, quelo deue perdera poráde, 
eliderecho nó aujadeuc tornar lo que 
tomo,cporlaofadia q fizo deuc perder 


Que lo dene 
perder, Sequié 
opinionéglof. 
in dic Iiquis 
án tantam. C. 
vndevi. vería 
7. quid fi crac 
invalori debi- 
ta,velfibiobli 
patas 8% ibides 
clarar Sal.col. 
a4.verlquero. 
10.6% VerfiCa Ma 
quaro,fi ergo 
res erat ina 
forivebita per 
ditinuafor lus 
¿e habebac in 
re, feu ad illam 
té li ammo 
do agar exce. 
sione , repel- 
Merbio 
habebat dos 
pignorisgl. $= 
«istavoluit ey perdaciuspignoris,8chypoteca Salice.tivibidicit y fi 
:non priuareturnifilure pignoris, Scnon debiti poena efec miei 
vis;nequeelfeclacisfa tun ill legó quis in tantam.vadefalré, fecun 
lim cum emnc deber privaritare debiri,ad hoc.l.penul.ffad.Lial. de 
viprisa.QiLextar.fT.quod metuscanta,8cillud approbar iflasl. pare 
«tara. limita camen Scintellige,quando intranicrem cauía juris (ui 
<onferuandi,ve tuncrantuw Bludius perdar,G vero intrauit Be inua- 
dit ve poffefTorempolTefsioneprivarer,8 ipíe polTe/Tor eficeref,tune 
punieturacíiremalienam inualTee Scficin e Nimatione reí fecun= 
«im Angelin.d.Li quisintantam.Sidem valcifla,l.com o princi. 
dixit(en razon de prenda,o de paga)vtprocedar quando rem inualia 
villa teneam pro pignore quantitatis nsihi debica,velvein foluró 
habeam,vtperdamiusdebiri,quando alindius non habebam in 16, 
namfialiud haberemillud perderem. 
sin plazer del. Hoc dicitobid quod notatglo.dequa fupraín gl. pro 
ximaallegans.l..C.depign.fiexpadtolicuitremingredi, de quo la- 
tiuspes Doctosin.d.l.;.Staduerte pifta,l.procedit,quido agere vule 
a0torciiliter, nam écpoller agerecriminaliror.).iulia.devipri 
quádocrediétorres debitoris ne authoritate ju 
fin.ScibiBarto,8cang.declarar...ad,.iol.de viprin 
iopartitass.d.l19.tita q.cadem partirassedi vi.queibi 
disi.Scaduerte,quodifla.l.sollit dub:ú, circa quod egoibidub 
perpendensaliquamcórrarierateminterillam..14.Sóllam.l.a. Sete 
nédum ell quódeciam reflizutare,quam creditoraccepit pro pigno 
reyperdicius debisi:8+licillud argumentuxn á contrario (ent de did. 
Lag in fine.non pote fumi perillam.l.vide cciamin itamateria.l. 5. 
¿.6.ituai q. libraj.ordinamca.rega. citan ib .quinto.ciu(d 
ordinamendi. ; 

























































LUIS 
(a authoritare capiens,autpignoransper 





amProalterius debitiresterti 


la no, re» — ditiusdebiri,8c quod cepiccútriplo rellituer, £ fi ob hoc cepit ho= 
8c. — minemperditius debis,£cantundem capto(oluet: poena nihilomi- , 
.sita7. — muscorporalipuniendas arbitratic.h.d. 


1.6 Gcofumbres.Ell ergoiniqua confuetudo , q ynuspro debito alterías 
capiatur,vel pignoretur,vehic,Scimca-deiniu.S damno dato.libraó. 
¿cauthentica,habita.Cone filizpro pat.Gibinotat Ange. 

2 d QenerreslagaresiDelocisregni planwmn el, namitta probibitio am 
placttintraloca vníns,euldemq; ju(diaiois,Ecregni, Scdicit Bart. 

«11.5. hocitaque.(Efi quiste/t.ib.efIcinífue. quodnó 

poflientetiam per judicem concedi reprelaliz propter faétum fub= 
qui iure ordinario potell coercerineque contra vntuerfisatem ( 























bi fubditam.K idemtenetlacobade Bello Vi(oin aurhéntí 





proal 
Sindicantesqui fub pretexto coleétg Regis cur 
Jasfacicisomnium de loco pradafque interdam 


adite Sedilizenter arccnditeinlliciarij 
e debice reprelan 
itisvelut host 









cldeudo qauiadeancr,deaglaquienlo vr 
forgo,edealli adelantenóes tenudoel y 
deudordereípóder poréde. Ehalugar — gulide ipta y 
eftapenaquando aquel que prédo.a lá Actte 0d 
deudorlofizo por fuerca,o deotra ma- 


$1. ff. quod cu, 

Ñ b lus vniuer. qd 

nera fin derccho,e fin plazerdel?. e 

géter nota, de 

tene mentizná 

Er aliquandó 

14 Jn regno illo 

a] Alas, e dañolas coftum- vid able 

A itasilla,Sctu 

) bres <vían los omes a las fos videbis; 
Bl vegadas en razon de pren- 


vt ícias in indi 
dar, quando han deudo, 


4 Zcy.X V. Que pena merefcé aquellos que pren 
dan alos omes del lugar engue mora aleund 
fudeador, 

























uiduo diétami 
ES biem authoritatem 
contra otros,que lon moradoresen o- Luca de Pen» 
tros lugaresd,de manera quefinonpue m3 pro que de 
x E S facit, qud tra 

den aucr lus deudas de cquellos que dBario Les 
glas deuen,prendan,e fucrganlas co- — hociure.col.ja 
fasdelosotros, queles non deuen na- E 
da,que moran en aquellos logaresdon — jur.cum dicie 
defon fusdeudores, e ello tenemos q 91 fervaur 
debita ¡ppor= 

escontra derecho" de fer home pren-  úoexigedi cá 
capitur vous 

1oalio,quinon debeccapinilipro rata,que tangit£bi per as de lis 
ram.venotinel.15.quibus.ff.quod cuiulq;vuiuer. Scaddedj. tinas 
8cqueibidixi.USedan pofint concedi reprefalizecontranon 
fubditos contra dominuméccioi, tarem iullitiom facerenegligentes, 
monitione pracedente,£ (ententia iudicisfpoliati fupernegligentia; 
8c defectu iudicisiplius (poliátistvideturquod (ic.ex auchoricate An 
gultin.c.disnoÑleraz.q.uéctrádiclade Barsio (uo rradt.reprelaliuma 
col.2.8.z8craditeleganter Bal.in authen.Scoíno.C.nevxor ¿9 mari 
to.vbividebis multa notabilia 8celegáciadi fainifla materia,Scinter 
cxteranota,qpreprefalize pollunecócedi,nó (olú ppreriulliciá dene- 
gará relsé,verí tr, morá ascxhibiccióbda, Cda Balta 











1.col.i.de milice vafla.q cótu.ell.Scvi.Barn.d.authe.nefiant pigno» 
SSocin' cofi.120.v0.Col.pe.USed dubiúi cf á cú videam”morá ma 
gnáficriinexhibicióeiufitizin regnisextrancis, an poi fadta ali 
«quaprada p fubdirosalteri? Regis her fequeftrú de bonis, Semercan 
tijsmercatorú ill? regni,q fune iregno iflo,vefic fadtamonitide Sere 
quiliciós,Scferuatisalijs,q in hoc regrantad taliafegítrain defeQúia 
Atiti polsithaberi recurlus,8nó memini me vidifTe hoc decifum alí 
cubilicericótingéciafadt quefierim,návidi decerni auchoritare Re- 
gia,p talefegitruficrer,: £:0ú fvit,Scpollerfadta cópolitide cú dá- 
nificatorib'accedéteavthoritategubernatorú regniilliusvñierá? pre 
dones,fuiciuflum remoner fequeltrú, Screddibonamereatorib : $e 
fitalis praéticajure fuftineri pollet,vEvtilis,8 via compendi), vt pra» 
daciriusre(lituaf,cúrales mercatoresin(labunt,vtán hoc Satiulticia 
veleuetarfequeltri, Sc ví q fieri non pátrale fequeftrá, cú in efe Eu 
fitgravarealios p alijs,córraitta.l. Galias hoc dilponentes, 8 ga tic 
demtiadeprefálisspór deuentel,cú ptas efarsflerino ola cil ye 
media,vetradit Bal.in.).ex hociure.colyf.dcjuf.Bjur.vera.queri 
tar.Scquianó eltincipiendamabillis fequeltratióibus que regulark 
terfíic phibitar.l.vna.Cede phifeq.pecue.;.par.tit.9án fumavbi di 
xivincontrariá ví quía cuin timeturderran(portacione rei firfeques 
ftrú.vetradirgloin.d.J.yna.Se babeturin.La. i3nimirúerga 
fifto cafucum idétimeatur fi polletfieriité quia authoritate Regia 
interueniente videtur hoc ficripolle,cum cócernatordinacioncin fo» 
ro fnocircarccuperationenntalis prada: quo ordine fiar, nam cú ita 
cauladifainftantia(ielua,pórcirca hocitarucre cumquiliberRex, 
velciuitaspoteftfacere flatuta circa ordinationem ¿qua in foro cius 
agitur,veiniilisterminis quando daturin hoc ordo tradit Barral 
fuotrata.repre(alium in prima queÑlione.yer . ad cerdum 
cogita:quiaarticulusifle(atis eft mibidubias. 
€ MEcontra derecho, Videtur chic córraios dininú EzechielisaS.aa que 













































Quérft da 


Jusell. ay 


3 











CRA a A a ER AR E E A A A A a e e AT 


Setena partida. 











peccazeritipla morietur, SGliusnó porrabitiniquitatem patris Sec, 

Ercontraquitatem nacuralem.vtin.l.vna.Cove nullusex vica.libr. 
y 

1.5 diot.copat«de iniuraSk dam. darolib.6.cótra lezesciuiles.ve.Cono 








yxorpto marito,S nefilimspro patre.percoru, ¿cin diét,Lvna, $ 
in antiencica, venó atpignorario,colla.s. Se coneralascanonicúwe 
indican, $ 

concralura 
goizuchic, Sel 





dado,o embargado por deudo ajeno? 
dequecl nunca fc obligo. E porende 

dezimosb q fialguno cíto fiziclle pren- 
e ralibro ore dando, o tomandoporfuercaalguna 
lib.5. nacionúl reza, — cofacntal manera como clta,que deue 
E a cae tornar aquello que tomarc,o prendare 


6xitazeli  Vniuerftas ali con tres tanto de mas, cel derecho que 


In no. re. 
































; cuñusloci, feu — ay 3 
4 o pare avia contrafu deudor que lo deue per 
ficicur non fol — derporende:en manera que dealliade 
uendo, an reli lante non puedademádarel deudo,nin 
jui, qui (une 
bluendo co  feaclotrotenudo dele e 
pellantur fol cnde.E fiporauenturaalgunomefuel- 
tere viera des A . ediclles 
Bicas ratas cos Le Efatrcuido que prédielle“a otro, por 
rum in colle=— talrazon comocefta,non tan folamente 
Qús deficien- — deyeperder cldcudo que auña contra 
tum. portio» A 
nesii.per Lu fu deudor:mas dezimos que deue pe- 
cam e pa charotro tanto delo fuyo a aquel que 
ain.d. luna, E IN 
Loc nultus es prendio,o a lus herederos". E aúdemas 
vica aa vbi dello, deue refccbir alguna pena cnel 
arguie ad par E 
rrerco pis CUCTpo [egund alucdrios del judgador 
le debirá non — porladeshonrra quefizoalotro. 
ved foguli 
fed ve ab vale" Le). XVLQuepena merefecloñor que entra 
e porfuerga elberedamiento que ovieffe dadoa 
quellionca: ñ otro enfeudo,p en orra manera femsejáte, 
bidubiam, de 
vide focá Ando vn omeaotroparaen 
cancellariar fa todafu vida cl vfufruto , o 
a lasrétasdalgúdcaftillo, oca 
gis Rober, p 3 E 
quan in hoc [2,0 viña,o otra heredad, reteniendo pa 
pro S 
fortéefTecin hocdifingrs Jumáiaxraid quodhaberarin. Ln omiha. 
Carbi licaras JE deadmi.inco.an negligentia col 
Jeétoris Re, dsin: igendo, antequam deficrinte(Teloluen 
dosvel nc, £ videperloan.de Plarcain.l.vna, C. de his quiex oficio 
xi.conue,lib 
4 b «oerissos. Cócord.cam authientica.venon fisae pigno.colla,s. Scan 
Ci quib* ¡ca,S ominino,C.ne vxor pro marito.Svi.cu etiam diétas. lor 
cócordác mer 









l.non.res € EPrvmdicfje astro.Cócor.cum authentico,venilijudicum. $. quiave 
dequibus — To.Collaw),Scavtliemimo á debico.C.deactio.Sobliga.S:cumbic ge 
S. neraligerdicar(aocro intelligerer, ive lieiilius debitoris, d quo dice 
In nosre, > bacurinadajaquia vero,8e im.lestitulo.1.Lib»;. ordinamen. reg. (ue 
bledo, ftabuecum breademracio. 
lia, d o 2fusherederas.Se quivur glo(in.diauthen.imo.C.de aQio.Scubliga 
$coLg  vbidalinfert ql ftatucam diéter,p bona homácide applicentur filjs 
nou defitaci pill mosianturiraninittuncad heregem. 

sl e Qsezantaluedriso Y bi enim poena non exprimitar recurricur ad arbis 
i hic,« in. l.1.5.expilatores.fT.de cffraéto.San tenean 
itu.14.libr.;.ordi.rega. 6: que dicam 



























fraiflapard. 
lex, 11, 

39Prop:ictarios voi fluariun emplyicotam  antftudatariom , fen 

alio modo rem ad vitam habentem vel amplius, vi repellens ; perdic 

proprictatemespalfo vel hneredibuscius applicandam , Screflatuie 

ren cun fruclibuspercepris, 6 liextrancusexpulir :re(lieuitrem, Se 

fractas dabicq vic pallo aliamcalew rem ex qua fruétus peripiac 
ciusvita durante proathabebatin re 3 quafuitípoliarus. bd. 

y £ Wentrogar. Adde.l.zofaliotlode vi Seviarma.Sila.jyex dic.S.5.quian 

rsmviscodertitall 

2 3 Eeronccho e derechro.Sequitardidtam gloCin.Liquisin tantam.Cavn 


inhin.itu.a9 






devi.cumtraftatde rebus,verfi.quero,an in furibus.adue 
«p-Lálkx alterintelligitin pradtica dictam glo.quam Duéto. 
Jiguntdicitenim iba Cy nus, Albe.Bal.SeSalispoll cum, y fuétua 
rio ádomino deicdto criepradtica, vt/i dominus expellat cl, qui 
ratio qualipoflebióe,vel qualivíuftuAw, (iquidé veré habebie 
vfusftudo, túc 
condemnetar 
dowinusiaz- 
flimatione ile 








radicl [eñorio de aquello queda,o dan 
do gelo comoen manera defcudo qlo 
ayaporfiemprecl e fu linafe , retenien- a E 
'0 nó habel 
do enello quel dena cl, cafus herede- jus.tuncres ce 
roscadaaño algund tributo, oque les ficiacur víufra 


Co a ¿tuaria, box 
fagan algund feruicio feñaladamente palta 


f delpues defto gelo toma,o gclofucr-— tur refituere 
catin derecho aaquel quelo dio,o afus  XPullum ia 
policía 


ali 
hercderos,o el olosfuyos losechan, o — fione, «priva 


losdefapoderan dello , deuen gelo en- pie libertate 
tregar£con losfrutos, elasrentas, Mal Gaia Y 


gunos ende tomaró,e demas deué per-  fuftusexpul- 


(o. vero ¡Na 
der porende para fiempre el prouecho iaa 


oderecholoel feñorio que aujanreteni — terdicit,imo, 
do parafien aquellacola, efinca quita o 
efaluaa aquelaquien la auian dado en dia. quí 


algúadelas mancrasfobredichas,o a fus E ius ae 

a ac in yla 
herederos.E fiotro ome eftrañogelato du, veffendas 
mafic,o gela forcaflc? deue gela tornar — tariumverá,q, 
en cla mifma maneracon los frutos, e ac 
lasrentas que ende clquilmafle, e de códemnao in 


masdeíto deucledar otra tal cola deg awiftione fui 
domini: Subic 


ayalosfrutos, e lasrentas para en toda expulío fue 
fuvida enla manera Glasauja cnlacofa  Quario ab co 


E perderiple ¿p 
quele tomo,oforgo. prictaté, q 
habebar”, Se 


: edita 
Ge] XV IL or quales fuergas que el erlado > CO E 


Rie/]e caeria en pena tambien el comoel/uca- Ge dieañ o 
Bildo miniú, vecla- 
répatet ex ver 
bishicpofitis,Scilla praética ef conformiorlitera.d.1.(i quis in tán= 
ramr.8c Lar. fupravod.quampradticam Cyni,txalioram, de quorum 
dirofatisadniror, Sceriam de Azo,quiidem q Cymus, Ecalij voluie 
C.vndevi.in famma.coli ¡id autermfires. Notaergo de tene 
mentiidtam.lparticaram in ¡fo cafisin cafo tamenalio, quando fiu- 
raros velivadatarin verénon hats del pretendebatde labs 
e,Sctanquam talisvtebatur ,tunc firatione ¡fiusiuris expellatur a 
domino caulaiaris(uiconferuandi,tantú, feruabitor praítica Cymi, 
8caliornm. Quid antem econtra fifractuarius, velfeudatarius expel 
Jant dorjoam proprictatis feu direéti dominij2didi DoAt. poll glo» 
indidta.. fi quis intantam. dicunt, quod tunc(i nonerat(ruQuarius 
reddetrem , Sezllimacionemvtin dita.lfiquisintantam.fiantem 
eracvfusfruOwarios,tunc diflinguntautfecicobrenta iuris fui tantá 
Sctuncprivatartantum illo iure,autfecitobtentu totins, Sctuncnon: 
fol privaturiure(t0,(ed eriam condempaturin aflimatione pro 
prietatis, Se indubioprafumicur quód obtentu iuris fui it ingrefflsa 
argumento.l.merito. pro focio.nifi contrario probaretur. fecun» 
dum Albericabi Scdem dicin prerendentibusiurifditionem,fecun 
tum Cy um poff Lacob.de Arenacinad efi quisin tantam. vbiSalice 
col. 4.verlixquero.s.quidin uperficiarios 
h AGeleromaffeyofelaforgafeSntelligerefpctta iuris, quodfru(uarias, 
velfcadatariushabebant:na li occupalletnon proraliiure,fedanimo 
priuandipoflefloremápofleione,tunciudicaretur, acírem aliená 
oceupaller,ve fic folueret lus limationem,fecúdum glofTán. dl. 
quisin tantamsin.d.que(lione.Gdeclaratibi Ange. 
Ulex XP 11, 
amPralacus etiamreligioflus Stcius capitulum, feuconciliam ciuitaris, 
vel villa aliquam rem pervim intrantes,aut violentiam ratam haben. 
tes,poenavim facientiumn tenétur:fiautem privacus citracorum man 
datum antrarificationem hocfecericriplefoJus teneturo lid. 
a Ue fu cabildo, 



























































Titulo.X.De las fuerzas. 


12 UDeficabildoVidegloTán dita,LA quisín tanta, in prima que» 
i (epcimo.de abbace.drc.Ecglo.16.quellione.ó. 
jo limma in cap.queglo(T fune coueravizsnam prima vule eccle 
fia tencricum fic communicaco conúiliosglof.veró illa decreti tence 
concrarium.l-quod non preiudicerareccleliavi.in glo.fequenti. 











2 D Qcaeen la po 
e ls Erxlado,o mayoral de algu 
praiudicefec» nacglefia, o de algun mo- 
clefiz, pront , o 
gloflavoluicio nefterio,olugarreligiofo, 
didta. 1.fi quis z jo macítre dealgunaorden 
rates entrando por fuerga, o tomádo alguna 
xima, mit di cofacon mandado,o có plazer de fu ca- 
<as, quód ii bildoa,o mandádolo entraraotro:tam 


fa. l.vule.idé 


quód gloffvin  Diécl cabildo como cl, caen en lapenar 





du a que de fufo diximos delos forgadores. 
tam.cum fub» ñ , A 

di qumdbss Ello mifimo dezimos que feria fientral 
lía vniuerfitas — fcotro algúo en nome dellos,e delpues 


fecularis í hoc 
deligtin quo 
non elt dubiá 
mili, quod $e 
pla vniuerfie 
tas preludicos 
tur, quádo có- 
municáco con 
filio facit;pro 
utelt demente glof.KDoftorumibi,S cerró Doétores communiter 
in diftadlafi quisin tanta. (cquunturillam g!.fed vt dixi glo. in diéto 
capir.rió.queltione.6.cenercontrariura,£ctiam gloL.in.c.1.de dolo: 
Secontuga.vhi Abb.latépolt alios diícutit,a.5.S6.col.Scidem vute 
Laurent. Archid.in diéto.c.s.vbi glo.decr . 
Jo«contuma-glo.in.c.priuilegiun:.11.quellione, 3. omnes iili volút 
indillinió,quod quantuncanque delictum fiac comunnicato con= 
filionon praiudicer ecclefiar,vrecciefiaprincturre fua; quia cum exo 

refsé nonpolluntpralatus Eccapitalumn fine caufa legitima, Ec folen 
nitatedebita alienaxe bona ecclelix,vtin cap.fne ex ceptione.12, 
fione.z.multo! ñ aédelinquendo , Sedifti 
¿tio quae fijan aliquid far ituli, vel non procedit 
quo ad ea,que cadíttin poteflate prada, £capituli,vtin obligado ec 
elefiam pro aliqua legitima caul, vt notatar inca, qued quibuídam. 
defidciuflo.non autém quoad alía, que non caduut fb potellare 
eoram, Scilta opinio placer Ább., vbi fiprá qui Se confiderat, quod 
pralaras,Sccapitulum, non funtdominiboncram ecclefia, fed ran- 
tum adminiflratores,confiderareciam, q Se hecnon tin tali cafia le 
gisalienacio,Ccibirelpóder ad.dec.1:16.q.6.quodpro contrario allega 
Tar, Srandem concludit, q fixesin qua cil commilla violentia (peta 


lo ouicifen por firmecel perlado,ecl ca- 
bildog.Otro tal dezimos que feria fial- 
gun concejo“dealguna ciudad, ovilla,o 
los que fuclfen dados feñaladaméte pa 
ra ver,erecabdar cl procomunal de agl 




































bacad méfam prada punicturip(epralacusin vita(ua,(ivero ad pric, 


latum Sccapitulum,puniencuretian cpifcopiinvita deliuquentiam 
fi res erat ecclefia non pertincbac folum admenfam prielari Se 
pituli,tunccondemnabuncuripfi deproprioad «fEmationé, Klinó 
habentvnde(oluant Juentin corpore,vcin«c.finé. de dolo $ contue 
8c hace dicitprocedere,quandodeliéum non poteft pariter pun: 
perfonaprelari, Se conuentusiplinsecclelia alíasauté femper prnié 
turiplidelinquentes,ScnoA extenderurmants quoquomodo ad res 
eccleñiz,allegatloll:norabi.in ca.dehoc.cin.caquoniú.de fimo . 8e 
ja effecinidem vule Anto ibidem.hocctiam volui: Bald.in pratudijs 
feudoraninfin.vbidicic;9 fiprarlacus Sc capiculumfaciane contrá.la 
£i quisintantam,non privabitur ecclefia dominio,fed preelatus Éicas 
itulum condemnabuntarin eflimaconercilicurl inualifTent res 
alienam $e fc delitum non remanebie impunitum Scmedieratem 
poenafoluetpralatus Semediam capitulum tanquam duo rei delin= 
quendi.f-deadmi.tuto.L.fplures.Loan.taméde 1mol.ibidemin.dace 
redicitcommunem opiniongelle,g ecclefiainillo cala priuecar, Sci 
przindicecar,quádo cóicato confiliofit,Se diciciflamelTecómunem 
opibionem canoniftaram, 8 cumilla tranfitloan,de hmo.dicens pro 
<ómuniopinionevideri calumin.ca.de ordi.cog.¡údtaglábi Scin.c. 
imperatorum.deiura.colú.Scin.liubemissiullam.C. defacrofandr, 
ecclel.8cadillud, q licatnon polTer alienare per contradtum ,ficnegy 
perdeliétum,relponder,gpnon procedistale argumentum, quod Pa- 
tere dicitin minore qui per contraftum nó poller, poflertaméper de 
Jiétum perderequiailla efllegalis alienatio , Nicettamen ¡fla (ie 
1taramcommnunisopinio,Scmulcoram DoAorum canoniltará 
pollet limitari , Sc intelligi, vecunc demum procedar e li illa re cc 




































+ 


clefiaprinaretur,remanerentecclefia alía bonaex quibus poffet ec- 
clefiardeferuieión divinis,Sciplius miniftri fuienta, (e 5 
tionetalisroiecclelía maneretita depanperata,quodeinon poli de 
feruirtin dininis,tunceccleie non preindicetar luxe 

bile Specula.titu.dedona.5.1.versquid aliquis Baro. 









di cencro 
o edifica» 
A uit monafle- 
lugarmádaflen entrar, o tomaralguna riu, Scillud 


cofa por fuerga,o laentrafle ,o latomal a ie e 
fealgunoporfimilmo fin mádado de' Polea prelio 
Mos,cdefpuesdaoloouieffenellospor $ capitulum, 
firme.Mas otro alguna entrafle, o to- a 
mafíe por fimifinofin mádado del per 8ingratitudi 
ladose del cabildo,p del moneficrio, o a 
fin mádado del cócejo,o delos mayora d . 
lesnonlo auiendocllosdefpuespor fir- 
meeftonceaquel foloS$que lotomo, o 

loentro,olo mando tomar cacen la pe 
na fobredicha,e nonlosotros. 















ronem,(p non 











perhocdítrus 
tur monalle= 
siumledprela 
Y Sc monachi 
inde expellen. 
turyctolljcoríl 


TLey. XVIH, Como fe denelibrar el plegro de 
La fuerga anteque los osros pleztos quenafeca 


Jobrela cof 





delimoad.d.cómuntopidn. 
cadem racione licccleba parer y utin reparatlone 
fabricss.vel alias,8caddead hoc Alexand.confistr.inb,q.ve 
habueris maiusocium cogica lativs; quia negari non porell quin o- 
pinioglo.inad,ca.16.quillione,6.8Abb,écaliorum lapit mazpara , 
arquicaterm E contraria 2aximum rigoreia, Sevedixi.).ida parta: 
mm non hacaperit Sepobetintelligi, vt prelacus E capicalam pue 
niantur de fuo feu privacio fiaria damnum ipforum delinquentom 
Sononin damanm eccleli.e Sforteideo ¡ftins.l, condirores cante ia 
hocfuevantloquat,£adde Caro.molinesincomdrocótucParifié. 
$430.quieltione.1-quí dicitcommunem elle fentétiam doctor 
digto.c.r.de dolo £contu. Bin capudilectus.defimo, Scinintir 
¿wris,S confilijs,cquód propterdeliétum tovius comentas, ve) ca 
tulinon punitureccle(1a,niliad vito delinquecinméx q cú fla tan 
quam communicanficRipain repeúLGn.C Alo 
ne.s2.loquiturtamenin delito ingracicudinis, £ non quando delin= 
quitnr(uper reecclefiz,veclt quallio noftra, Len liper (pedtanbus 
adecciean 
€ Uperfinme. Adde.c.cumad fedemderellita.fpolla 
is.8 in SadgiccifTe.de vi 8cvi arma. 
a Az elcabildo.Quiafolaratibabiciopralaicclfoliuscapitalifine pra 4 
Jato non noceretecclefize fed taneomipá quiracam habuit,) 
.Sctradit Paulus dle Call.poft, 
É Jesrerfico.lem di 


La5ufed Sccú 3 


exverbo ouiellen preceden: 
e GalgunconcejoNorailtád.ex quahabes, quod vniuerfitas delinquíit, 

S pradudicacurín iurc(no,Ec hi delinquitlaciendo, Sillaclt coman 

io Dottoram,écglo, imaduertendum.Maquod 

actuscanfa.l fed ex dolo,5.fedan municeps.(Fquod met, coul, ón. 

ficuc.(£quod calafqzvnueroper Bartolamin,l.autfuét 

ff.depeenis.per Doétores in cap.diledus.de fimo.8 tradi Bartoli 

rcbellione ciuitatisin extrauag, quituntrebelles.in glof1: (uperparse 

rebellando, A bb.perillum rexin.ciinter quatuor.de mñor.Éc ubed. 
£ zos que fueffen dados Má namquetotam ciuitacem reprelentantvtno 6 

tatglo.jn rubrica.C,qua fielouga confue.l.2.5.deinde quia.SibiBal. 

f.deorigóiurwvi.Deció confil,404,Bartosin.l principalibusdElicor 

tam petacur écprobasifa.l.quod deliéturo illoramin rebus visluce- 

fitatis cen(etur vníverfitacis,quod non elferindiflinéte veramin om 

nibus deliétis,vttraditAlbericus pertextom ibi5o.d.l.fed ex dolo. 

videpetcumin.J:metam-S.animaduercendum.f£. quod met. caul. $2 

quedisifupracacin glo. A 
8 squelfolo.Addecapi 

¿tum perfona deregiurán+ó. 

QLex XVIII, 

9Spoliantecontra(poliatumallegante rem (Te firam:ideo ad,roflira» 

tionem non teneturisur tertio hoca/Terenteslifpoliaras pecivrefticae 
tionempollebionis,ipte alijspra festur,S priv aucietarab. 

? Pastida. ¿MH 


fcpiltopam.6.quellione.ó.kinregudai 7 + 











Setenapartida: 


1 a (ox forfayas.Obftarertamen agentivecuperandeenotorius defeus 
proprictatis,fecundum opinionem communem vedixiio.l.3zaticua 
Parti¿.Scviu dico.in gl.proxima.StBalin.l.y.co.f.C.fipendappel. 
morsinteruene.vbi dicito nocoriá eqparal (nía iniu(Vitiá dedará. 

*b Egueloquiereprenar, Etciam Gofferacícin continenti probaturum 

Cacfcen alas vegadas pley= 


fecundú Bart. 
cómunicer 
Si 5 
2) tos, e contiendas entre los 
2 omesfobre las fueras que 
Iimicanifi has va) 
vel per jura: 

















dot. cótragl. 

ibiin.lfidevi. 

fEdciudic. gd 

tim doceretde fazen NuOS 4 Otros de ma- 

iure fuo onde neraqueaquellosaquien toman algu- 

do fencéiam, — nas colas porfi id. 1 ri 
porfuerca piden que les entre 





mentum par Suende lapofelsign delas, clos otros 


ús de ES que las tomaron a(si : dizen que gelas 
nio , vel iure 
fuo,luxta no» NON daran quelon fuyas?,e quehan de- 


tataper Inmo. — re chos enellas,e qlo quieren prou a, 
incap.comin= E E € 
terk de ele 9 POrayentura viencotro alguno" que 
Bio. vbidicir,  dizeque fuya esaqllacofae quelo quie 
ep quandocón pg prouar. Eporende dezimos d, que 
rione,velde quando afsiacaezcaquetales demandas 


flat de excen 

en me vengan deconfuno fobre vna cola que 
probario h ps 
Lane. Pati la demanda de aquel quedize que feyé 


ramentumia- do cltenedor gela tomaron porfuerca, 


os dcueferoyda primeramente, e ferlibra 


seviparcarla- da fegunderccho, edelroyan, e libren 
doribus$c cx Las demandas delosotros alsicomo fuc 
pb partium, 

écidem tener Ye derecho, 
Douwinic* 
ad decimas.de 


reficavola 8 Titulo. XI. De losde 


sta fafiamientos,e detornaramiftad. 
dem Innoc.ia 


capit.conílic 
tus.defilijs ple 
by. 8 Baldiin 
1.3.Cofiánon 
a di, Se 
quod. voluie 


Joan.Andr.ja 























O Effar, e tomar ami- 


¿Do Nod fon dos colas que 
NA fallaron los fijos dalgo 


antiguamente ponicn- 
ca.paltoralis. do entrefi amiltad , e 
Supergloíl.pe. , 


de caufa port. dandole feparanon fazerfe mal los v= 
Er propricta. 

pin pofTefToriorecnperandar obllarlententia lataln petitorio , per 
«quam reus Fue declaratus dominus,quando enim fententia Lata ib pe 
(torio eltlataincer ealdem perfonas,facitrem notoriam,vrin cap. ve 
fira.Ec.c.fin.decohancleri.SemulicrAlexansdeImoio.l.nar 
rúhilcommune.1o.col,ff.de acqui poffaddeglo.in.c.fin.det 
dinan.£c quod notar Bald.in.l.fiquisad (e fuadumar.co.C.adolául.de 
vipublica.SBar.in extrauag,qui funtrebelles¿n glo.fuper 
dénatss. 8 Bald.in.),cum fententiam, C. de fententijs. % quid (i op» 
pona quodincidicdominus (poliandojn pcenam.L.6 quisintantam. 
8140 fupriveo,vi.perAlex.n.ds$.nihilcommune.col.s 
nonadmirraturad impediendam 
licerAngibicontrarium volwit.viibiper cum. 

3 e Gorro alguno.Nocavalde,quiadeintecommnni Dodto.contrariúvo» 
febant quidicunt q quandoexceptio dominij non opponitur á [pos 
Hante,(ed Aterño ae xrerm non debere re(litvi: quia fua erat, tinc 
audiendaerarralis exceptio, quia radio que mititat contra (polian- 
temnonadmirtirar contra tertiums l. bonafides ff. depofitiatradic 
Aloxin.d:5.nibilcóc,colrverfi.fexto decimo fallir.quod ramé Do 
Borcalimitabant miijustertileoppon fús.eltitacónext, pnon po 
teltopponiquín conferatcommodum (políanti,fecundiim Innoc, in 
cveniens.clprimero.de (pon(a.8t Arto.de Burán.Cinliterisdere(ta 
fpoliapprapobe Alejo.d.c:ventéswbidicititacómuniterceneri, Bal. 
etjamquévian.code militivafiquí contmue(?.col.4.tutene mentiiftá, 
Iparitaramindidine difponentem,q neqyadmitacur ad impedié 
dumiudiciumrecuperandartalisexcepto,cdamaaitertio, 















































d GDrimos.Addeliquisadíefandó.Caaddiul.devipublica.£clamo 4 
'mentanez.C.vndevi.k.1.( de vi.ff.deiud.l.ordinarij.C,dercivendi 
catio.éccánliteris,Scc.folita.de rellipolia. 

UT irulus.X1, De diffidarionibus. Ulex Lo 

¿o ER difíidacio,afide inter generolos antiquitus poficadilceGio, Spr 

deltadhoc ga 

1 e defe Per cáditida- 

nos a 'OSOtTOS, alo oraamenosdele  cuspramone- 
defañiarprimeramente.E porendepues — tur ve ab alio 


A , caucat a vel fe 
queenlostitulosante delte, fablamos eo e 


delastrayciones,e de losalcues, edelos — ponar, Scper 
omezillos, edelas deshonrras, e delas a 
fuergas.Queremosaqui dezir delos de — nerotos ol 
fafiamientos que vienen porrazon de-  tipertinetan- 


. ifidare 
1los.Ediremosquecofa es defafiar.E a Pr das 


quetienepro.E quienlo puede fazer,e — taxatigenero 


a fus aucem ely 
quales,cporque razoces, cen que mane genitusex qe 


ra,cante quico, cenquelogar,eque pla. serofoex yxo 
al e puesquea dela- — re»velconcus 
zo deucnauer defpuesquefucren dela- E 
ina, quaníi 
fiados. gnanter tener 
A pro fia, licor 
Ley. 1. Que cofaes defafiaryea quetiene pro ,e ES 
quien lo puede fazer. e afirman 
Efafiamiento es apartarle o., 
medelafe: que los fijos dal. 
¡go pulficron antiguamentee ; 
nerefi, quefuefle guardada  ampanitaciad 
entrecllos,comoen maneradeamiltad. _ finem. 

a Ed ebria 
Etienepro porquetomaaperccbimicn * e Toelige 
to cl quees defafiado , para guardarle ¡fo re(peta, 
delotro quelodefafo, o para auenirle a 
feconel. E defafar pertenelce feñala- alas quiliber 
damétea losfijosdalgo,c nóalos otros od 
omesf, porrazon dela fe que fue pue- re Chrifianú 
fa entre ellos, afsicomo de fulo dixi- aa us a, 
mos.Efio dalgo esaquel,que esnalci- tudio, velino 
dode padregesfijodalgo , quierlofea vis authorica- 
lamadrequiernon8,folo quefcafumu ti dE 
«gervelada, oamiga? que tenga cono — tio,fecundam 

1oanné Andr, 
Larus, Sedciltodióto me- 












in. 





.dehomi.libraó.cól.fuper verbo di 








mivitBalin.1.f manumillor.fadeoblegipatro prelan. vbi dicit y 
in fadlisarmorum nunquam deberperueniañad bellam,nili proce 
monitio,Gdiftidatio.fed pone pa diflidavicalió pernú 


iquistobi 

tium vel literasille dif! Ruud repo lada acces 

intrauitcerritorinen diffidantis, nun quid ex hoc dicetur proditor? AL 
Lex hociure.colum.2.fadeiafi Sur dicico non quia diffida 
tasnonteneturremandaredifiidantiamaargumento.l.hoftes.fadeca 
pti,vi.qué dicoinfratitulon.inal.2.in glo. 861. j.co. 

g Uoxiernon.Incafibustamenrequiritor, q concurracnobilitasefex 3 
parte macs, vtin.1.6,8.7.ci18.pare.Scibidixi.Sin.Las.0,22.patozo 
h 4, Amiga Habeshicexpreffum q fliusnammralis ex foluro, S:oluta 4 
gaudetgenerolitate, Scnobilitate paris, licetnon nafcatur ex legici 
mo macrimonio,quod multum nota, pam dejure communi videtur 
dicendum efe contrariur,vein.l.com legitimé,f£ de Mata homi.LA 
liam.k.).liberos. A. defenato,6 dicitBal.in. miegitn 
teflatuto,q nobilesfine decon(ilio;non alii quód non continel 
baltardi licer paterfericnobilis: quiaferdesnon merentur nomina 
slinterprecipuos.l.bumilem.C.deincell.mup.diciteciam Bal io,L.cá 

SÍ z] .C.deiar.delib.qp nobilitasnon tranfmittirur ni 
matresdiciteriá Bal, ¿fuis. 
Sclegi.herediinillasl.elleexprelfum, q (par magna 
tum,neque de domo magnatum,éita «lim fuifTecófuleúm, q (pur 
depetra malanon dicerencur de domo de perra mala.Perros criando” 
Ancha.confilEo.incipicvis diligenteradicir y baflardi,fiue natura 
























































+n nova 
rec, ell 
9.tit, 8. 
bro. 








Tie le 







urjafavoribus, 
ex libera. 
lominus có 







> biallegarconfil.Dyai, 
bid dicentép inócondiuentur] 
tin turnepotes,etiá legiciani ex baflardis: 
esicia radicecorruptaexill 
radicé frudus 
non producit, 
vnde incalud 
uo ibi con= 
fuluit Ancha. 
delcédentem, 
depatre natu- 
vall ue (p 
rio non polle 
finde 


iléncgy 








cidamente por fuyas.Efoes,porquean 
tiguaméte la nobleza ouo comiégo cn 
los varonesb,e porende la hercdaró los 
fijos dalgo,e nonlesempece maguer la 
madre non (ea fija dalgo. 












GLey.17. Porque vazones,e en que manera puede 
defafiar Yn omea otro. 







quia nobilitas 
patris confide 
zal nó marti, 
del.cum Jegitd 
mé. Sbicini- 
MacLinGo. Je 
li) naturales 
fequunuar có= 
ditionem ma= 
sris,Senonp: 
tris.l. lexna» 
turx.ffde lla- 
ta.honá. neg; 
prebent excu 
facioné pat 


L: 


shonrraotucrto , o daño 
fiziendo vn fidalgo a otro 
za puedo lo defefiar por ello 
en elta manera diziendo,tor 
novoscl Ta defao vos por tal 
deshonrra,o tuerto,o daño, que feziftcs 
ami,oa fulano mi pariéte porqe 
recho deloacaloñar.Catambie 
vnome aotro defafiar por 
o tuerto que recibielfe fu parióteccom o 
porla queoviclfcel mefmoreccbicte 
nontan folamente puede ome defafiar 
aotripor eco: :masaun lo puede fa 
zerporotro Á 'quefea fido] go,celto pue- 
defazer por alguna deftas quatro mane 
ras.La primera esquando vn Rey, qui- 
fielle delafiara otro.Canon feria cola a- 
guifada de yr adefafñiar lo el porfi mef- 
mo.La fegundacs fi quifiesedefaharvn 
pariente aotro,e ha verguenca“de lo fa 
zer porfi milmo por razon del parentel 
coquehaconel.Laterceracsfihade de 
fafiaraotro ome mas poderofo quecl e 
ferecelade lo fazer porfi mefmo . La 
quarta es fiel defafiare aotro ome de me 
nor guifa que ch enólo quiere fazer por 
fimefmo deldeñandolo. 








che de 















to.neg; fucco- 
duntinfeudo, 
licer poftca le 
gitiment.c.na 
turales_, fi de 
feudo fucacót. 
interdo, Sas 
na.vnde dice 
acloa. dePla 
reainlifen: 
tor.C. de 
midibrn. qt 
Jijnaturales (e 
natoris,vel de 
curionis_non 
audent privi 
Feo patemo 
«irca quellio» 
nes, Stormen 
ta , Se panas 
plebeiorú cui- 
tandasallegar 
gloán.la. gio 

lis dedecurio.Sin.d.la 














¡bera.dicirerifidem ToardePlado.La. 
cola.verfed poneflarmum.C.deimpone.lucra.de(.lib.1o.qptunc na 
turalescontinécurapellacione filiorú,qh materia ell indiferés,ficut 
efTerfolutio gabellz:nas fi Narutuin excipiat a folucione gabellar + 
lios, Ecnepotesalicuius,intelligctnreriá de noruralibusex concubina, 
vecontblhitAngábirelarusáloa.de Pla.fecuseñeller materiales 
differensque folislegitimiscongrueret vecuin Nlacurí praferrad ho 
nores,ée dignitatesfilios populariú 6lijs nobifiñ quia intelligit dele 
¿icimisnon de nacuralibus quí infubGidium (oli admictantor.l.geno 
valiter.$.fpurios fade decurio.imóctiamin materia indifí 
fpccicia ltatatétximente áfolurione gabellz Barto.con(uluit.confi. 
az9.incipitcanetur flatuto, q fillus naturalis nó eximarnrqué. 
8clequiéGuil, Bene inrepe.c,Raynúcius.detefla.£o.2.co.;.vbiSiplus 
voluitBar:appel.fliorúnó venire,neqyincludi regalrnaturales oi 
calibusexpreGisimiure.de quibusibipeú, Svidendacfl ¿e gli cl 

men.t.debaptif.dicendum el ergoi(fá.Jepartitarú in hocarsédifTe ad, 
contuctadine Hifpania.(cdim quá nobilitarepartisgandecflivs nara 
ralis,¿catrendi deberin hoc confuetudo,venotar Barrán.lfina.Code 
verb.figni.Joan.dePlain-I.ifenaror.Sprocedicilla,. ctiamói fitfi. 
Jiusclesiciin minoribus (lante hodie.lar.Taurif quicquid dicat Bala 





















































XII Delastreguas 





1n.J.parentes.tEdeinjusvocan,Sceriam fi 8 
velvirgineyeriaes furciwo accellia quico 
ad Specu.ticuado faccebio.abinteitavediniimal.it. 














ri Scdixiñnlprima.titulos!;-pát. 4 


lez 117. Ante quien: e enque lugar puede va 
ome otro defufiare que plaxo deno auer den 


fpuesque fueren defafiadosa 
Oftumbraron los fijos dal- 











A ¿te,efucra decorte ante tell 
Mos. Edefpues que el dela- 
bamiento es fecho,ha plazo cierto cl de 

fañiado de nuene dias, e detres dias, ede 

vn diapara fazer emiéda a aq! q lo defa 

fio,o paraauerconfejo de amparamien 

to.E falta que cftos plazosfeá paffadose- 
nonpuede,nin deucninguno dellos fa 

zermalal otro,nin daño ninguno en fu 

perfona niñen fuscolas, Ecftostres pla 

zos tuuicron porbien los antiguosque, 

fucffen como en manerade tres amone 

ftamientosen que ouicfle acuerdo para 
aucnirfc,o paraamparar(e, 


83 Título. XI Delas 


Treguas,c delas fegurangas,e 
delas pazes. 











€ US pariére. 


Reguas, efegurácas fon co 
Las que nalcen fobre malos 
ffechosce fobre las defafian- 
[eee] cas.Ondepuesqueen el ti 
tuloante defle,fablamosdel delafiamié 
to,c de tornara miltad. Queremosaqui 
dezir,delastreguas,caflegurangas.Ede 
mioftraremos primeramente, quecolas 
fon.E porque hanafsinome.E a que tic 
nenpro.E quantas maneras fon delas. 











8cvi.perBalin.la.colá2.Coquiaccafa.non pof.vbig 





videperFeliina.cccltia.S.Moria.colrga.decóí 











Sepcomilivehabec 
€ Uv erguencasNora parciverecundig.adde Bar; 
:za.Ialn.l.poenam.tfade verbuobliz, 
vol.;-Barin.LiS.diuus.col. 
€lex.JIL, 
¡avelextracori teflibu 

















20Conficuerúitgenerob in 
cerepoll quastresterminos 





cellerantibad. 


E GsrenpafudsEngoAcomsario enla Se Pa po 


fendereyquod nop cred 
bi dem 


¡nsnatoralises vi 
4ibidicarB: 


¿damente por Jiya.Ho diefufiicerer quodhabeacin dado or 


2 go entrefidelafiarfe enjcor- +9 Ele di 


fi, devarijs,S%extraordi. 


ftidaco danturaguem dicrú,crium , de 
yniusad cmendamgilifaciendam aut vt confiliun vee 
quosterminos non poterune difidansaut difiidacos fooui 
dere,Scerminiifliloco monitionemeriam ad precdiéta fue 


44 










IS.par. de 





1á hoc verbí, o 
étadde qdno Bro.j. 
rarBaldá 
beros. 





¿ppter iniuriá 
Sutdedecusg ye 
nerofo,autcos 
fangnineis 





cádo: ce.lituo 
vobis amic. 
ta, Scdifiido 
vos ppptercale 


ná 





iniuriaq 
hivel talim: 
confanguinco 
Gnculifls Se pe 
¿eficriperal 
generoliam cá 
rexvulraliqué 
difidare,K có 
fanguinens có 












Jeciidatur, vel 
minor poten= 
toremi e quie 





confpeftú:aut 
potenciar mi- 
porem cum de 
dignans.h. 





citin argumé- E 
tum, q agere Adi. 
pofitgs aétio tregua S 
ne inioriaram pace » la 
dalla decretal., 
ta conlan¿ni- 

neo, qáproce 

dic cróminali. 
teragédo,fecus 

ficivili 
dúBar.fl.cor. 
E deiniur. $ 















2.S.fisutor. fe 
defufpe, pue. 
Af 





sdifidaiones fa 











icatur accio 





par. purit 


Ej 


























noua 


elk 


aio id 


Setenapartida. 


Qlexl 
'aw Tregua ef lecuritasintergenerolospoftdifidationem conceffa + vt 
fs duran eo alien anda perloal ace Boniapaaos 
difcordia Sinimiciria durauerits fecuritas autem ell inter non gene- 
zofosfuperinimicicis,uutrimoribusconcella,Scalicubicitvfusquod 
det fideiul> 
for de faluo, 
quod elf licor 
sieuga, velfes 
eucitas, Scdici 
curtreuga, qa 
habettres ed 
litates. Prima 
qua vtraque 
bea 
Adamno did 
factivelconfi- 





Equienlas puedetomar,o dar.E como 
deuen fer dadas, tenidas, e pueltis . E 
enque manera deuen fertenidas,c guar 
dadas, defpuesque las pulieren . E que 
pena merefcen los que las quebrantan. 
Efobretodo diremos de la paz. 






Ley. Que cofa estregua e fegurangs e porque 







Secunda ga 
nda O em a[inome, ea quetienen po. 
 polfunp SReguacs vn afeguramien- 


Le ad concor- 
diam deduci. 
Tercia quia li + 


2 04 fro quefedan los fijos dal 
ra PE EN ¡go entrefivnos aotros de 
dispotanep CN [pues que fon defafiados, 
via inflióe quenoníe fagan mal en los cuerpos, 
pea ninenlosaueresen quanto la tregua du 
nene legalita=  Tare.E halogarla tregua mientra la die 
semconuéiio- — fcordiacenemiltad dura? entre los o- 
o mes E feguranca es otrofi alegaramié 
sicuehad,  toquefedanlosotrosomes quefon de 
and pe. QU menor guilab quídoacaclec enemiltad 
caritasprelli- entre cllos,o fetemen vnos de otros. E 
tacebasécper (an otrofien algunos logaresdeledar 
Sois, diftor= La 5 
día nondum — fadores defahuo queescomo tregua, o 
Finicaglojoe. — fegurangare dizen la tregua porque ha 
deca $ enfitrescgunidades".Laprimeracs que 
Baling.valal — porcllalon feguras amas las partos de 
lidoardepace  onfefazermalnán daño dedicho, nia 
defecho,nin deconfejo en quáto la tre- 
guadurarc.Elafegupdacs defpues que 
fucretomadapuedéle auenirportimel 
mosfaziendo fecmiendael yno alotro. 
Latercerafiellos non le acordaren en fa 
zerlvcorenda que lapueda quer el vno 
delotro demandandola por fuyziod.E 
alsicabo prende la tregua tres egualda. 






























ga magis ac 
sedic guerre, 
<quampaci, vn 
alecópore trcu 
gr non elle 
us” acectlis, 
viilá Sep pe 
po. Alexand. 
Án capas gen 
wotabi, 
inótted 
quidá promi- de ; 
ficerrumnaliquod Mipendiamalicuinobiliprozorequicibusadfacien 
damguersaza,quovfqueipfaguerraduraretyan faéta crcnga ea duran. 
reflipendiumdebeatartvideloan. Andr.quód non, in addici.ad Spe, 
in rabrú.detrenga,S:pace. 
2 D Gbesenerquijs. Venementiftam lp propriérrcugacílilla, que da 
insergenerolos interaliosnon dicitarpropriérrenga fed (ecuricas 
Juratamen e doCtorespromilcuévruntar illo terwino, fine intes no 
biles.iuc interplebcios, Setiamregniibr.4.cicue, lar ioordin.reg. 
¡uandoquevocatfrdus velinducias,vcin.l. pollimioiam,fin- 
dada Made capepolimi.re.c.insgtdamadifKn. rem Seconfiueca 
do generaliter veicurállo nomine erenga inter oés, Knóintereltap- 
pellerartreugaan fecutasvijaco. la 
e UPorque ha enfisresegualsudos. Nora hoc. dicictamen loann.Andre. 
do.ca.detreug,d pa. q diciturqual vel tenens tertensguertara. 
ad Somcntan la parjuyrionNotaadid quod dixifupr titu. proximo. 
ind 
55 Eseguros.Ad quid tencarar quí promicdealiquen facere(ecnrame ví. 
perSodi.conf,93,vol.áinprin.Bclecura mens qualiluge cóuiniú Pro 
verhiorumacas.alibiti dicia Pro reee fecudis corals nit 
concupilcenúa habere fecularis.Rib,22.mor9,C:14. 
6 £ AlTienegro. Ausaménprodede debearlecaritas, quam daciados do» 


























3 





Unqueatitvi.perBaldinafitem facrameta.co. gade padudioSin. Lo. 
col.4.C.fiá nó comp.iud.Bar.8c Joa.de Imon pe re 
fEde pubsiud. GvisperBalin.L.reos.col8.Cadeacca.Sibiviquando 
pofitáiudice daria Els 

so Triplexeiblecuritas.Vna, quem Regespona 


















des:conuienca faberlealtad,auenécia, e 
jufticia.Ela feguranca dizen la afsi por- 

alonfeo: eq o: lia qu: 
queporella onfeguros aquellosentre aterlénos 
quien es puefta mientra duraree! plazo pomonsvthas 
que y fuere puefto.Ecicneprofla tregua — bentes £xdas 

a am omnes 

elafeguranganaquellosentre quiélon — varinto 
pueftas, en aquellas mefmasrazonesq — tisportí 
defufo diximos. 


obferuare, Ar 











tenentur cbr 
feruare¿Kpob 
fun hon mas 
lores corú ap- 
ponerc. Ala, 
qué ves sltes 
ricócedit quí 
ipfisS corá Li 
k millares, Secar 
¡E treguaso de fegurangas — tesiccioa: má 
 fontres maneras - La pri dis obten 
: perantes ca 
meraes que fe da yn Rey 


fodiane, X fi 
£0 [rotro8. E efla fon tenu- 


cy. 11. Quantasmaneras fon de treguaye de fo 
¿guvágaye quien los puede poner o day ¿cen ye 
manera denen fer dadas,o puejtas, e como de- 
men Jer guardadas defpues quelas pufiereno 














treugam Íntes 








di A fe concedan, 
«osae guardartodos los de Lu feñorio — exñaen nógene 
defpuesque fuere pregonada, o la fu= — tofisenentad 


cios cblernan 

emos 
lentesfibiciea. 
gar concede- 
e polliz ad 
hoc compellá 
per ordinariú 
vel maiorirú. 
Et cauere de- 
benttrengam, 
vel fecoritaté 
fernare , velfi 
dejulTorem de 
faluo date, ne 


pieren por otra manera maguernon [e 
acaezcanay al poner della. La fegunda 
es laquefedan entrefimuchosomesco 
moquando fecan tregua, ofeguranca 
devn vandoa otro: Y eftafon tenudos 
de guardar los de vn cabo,e de otro del 
de que fupicré quecs puelta cntre ellos. 
La terceracs la que davnomea otro, e 
effa deuen guardar cada vno de aque- 
llos entre quien fucrepuelta,e Loss e amnicre 
quebiuierencon ellos, Icouieren de fa- — diéto, fadtoyv? 
zer fu mandado.E puedenponer entre confilioah.de 


ES C.Aorro, Sed 
fitregua los Reyes, clos mayorales de * quid ne o 














inter. 
losvandos :clos otros que han defcor — duos. Reges 
marea erat 





dia,ocnemiftad entrefi , e quando los 


E prep 
vandos, elos otros omes que oulcren 


¿uciram, non 

dí en erat. 
motnguerra fecerantinter ferreguam duoran annoró, an clap illo. 
tempore.critnccellariadiftidacioadhoc,vtillequi agredicur terio 
riumalceriusnon dicaturelfelacranculator:Bald.depa 
valíalliqui proremporc.mover ¡fam quie lionem,Scprimoarguite 
non fienecellaria difiidacio argom.lelaculiber.5.Michum. 
contarte dicitelle verum:quia vbincn priecedicdifpofidi ¡bla 
plustaporisper (e náhaber dilpolitioneminducere. Itew verba quee 
fintordinataad nogandum,vel privandura nó dilponuntal 
Kdemanu.teft.Lex fido ctiam agicacoro.Madebzr.in fil raméguer 
ra prerceÑállerexpiraco cépore trcugae iplo facto remanerentizuer= 
tamequeelfecnouadiftidarior eopusal.fi vnus.$.cumpeo.fEdepadis. 
e que dixiin a fuprátiloprosimo» a 

L 400 vr vendo astro. Adde.| 
Gebellinusíuntpaliones animi.Bald. 
lesfiibiínuiceminferanedamna Gxiniurias ¿pars que in 
tencturadrelardonem damnoram, 8 (limationeminiri 
in.5ániuria.co.de pacetura.firmanaS: quidicantar parties . 
Bal.cemilsiucin,la.$.cumpatronusf.de oÉt-prafe.vebis. 

1 4Concllos.coc.Notahoc quia Se(iin conuentionerreng non fatmé 
tio deillis includunturin ea, Item includeráwr ali) (Di adharentes 3 
eciamliverbatreugar conceptalintin perfona,fi pacifcenti 16 poflee 



























































ticul.S.libr.4.ordi;reg.8: Guelpl?,vel 99 > gova 
.C.adLiuluvilge.Spartia sec, ell. 
lle segit, y jc.c.l 





4a E Apremiar, 


> y Goelrieis Vid 
3) 


In no.re. 





y 


Titul.XIL.De las treguas. 45 





efe paxlinecoherccibus,fcdm Angán.á religiofis.f. de E 
allegar ¡pcafu.L.( fápularas fuero perce no fici1E.de verb, obli. Sas 
liajuravi.ibipercú Stincluduntifti,de quib?*hicnófolú li eráthoies 
ci*rpcfactarreng r,verú eciá qui polteaad cius(ervitiú,uel poreltaré 
ventar,vteradicloa.Andin addicio.ad Spec.inrubadetreng. Spa.de 
Paul de Call. : 











[ais a difcordia,o enemiltad entrefi non le a- 
rules. quí 

gicas edi cordarenen dar [etreguao feguranga, 
Aiót coo pueden losapremiaraquela den los me 
Scaddendpes - Minos,elos oficiales decada lugar q han 


diéta d notar 
Sali.in.l.denú 
tiamus. C. de 
his q ad eccle, 
confia. BcGha- 
bentur, $ no- 
tanturin.c.ad 


poderdejudgar,ccumplirla fufticiaca 
la tierra,e fon tenudos dela guardar bié 
alsi como fi ellos mifmos? la ouiellien 
pueftadefuvolútad.E deuen fer dadas, 
e pueltaslas treguas,e las fegurangas en 











Apoflolicg.de — efta manera,que fepanciertaméteaque 
e a e llos quelas tomaré,clas puficré quales 
treuz, Ec pace.  [onaquellos entre quiélas poné,equá- 


'e.colypl 


png  tos,eque lo fagñantete(tigos,o por car 


tadde guifa que nó pueda venir dubda, 
efepuedaprouar fi mencfterfucre, e de 
vé le prometer ambaslas partes que le 
guarden,eque fenon fagan mal de di- 
dieta cho,nin elec nin deconfejo.En el. 
da. páincipsin ó ó 
prí.Scl.verí fa melma manera deuen fer tomados 
qe bib. Loséh dores de faluo. Etambien lastre- 
vib. Seghin.c,  guascomo las legurácas, elosfiadores 
placuic. 9. di- defaluodeuéfer guardados en aquella 
Mint Ktext fia manera que fuedicho,o prome 
tidoalafazon que fueron tomadas, e 





Nota hoc , 4 
ádde text. Se 
ibi Bart.inau- 











in.5 figsquio= 
quefolidos.de 





RS pueltas.E comoquier que treguaha lu 
Abb.inrubri, gar feñaladamente*en los fijos dalgo 
detrcug.Expa — quádo (e defafian,pero biéfe puedé dar 


Cebo. quero. 
sb Uhtifmos, Ni 
ta hic q EC 
judicisreputas 
tur faélá pñis. 
adde. l.(i ob 





tregua losotros omes, e feran tenudos 





entre ellos. 


sión Tley.117.Que pena merefcen los que quebrantá 





pare treguasjofégurangasyofisdura de faluo. 
sita quinca. 
6 e dci 


mente. Sintergoverba fipulacionistreaga aperta,quia (ip 
onisnarura extenhionem non patitural.quicquidalingéde. dd 
vetb.obl.Sideo morise/tlemper (tipulaci,p adhzerentibus,Geficriad 
adh xrctium declarationem.c.ad apoltolic:,de rejud.libr.6.Scibi In 
Toa.And:.fitamenverbatrezuz concipianturin rem pax fadta 
cu encpallimdleias cun adhecatbas ta cala ledncia 
trocluivirturcadherentizl.quixeliziofis,Scibi Ange. f.derci vend. 
facicl.a.$tribos.Edecoaclis.-arbor.).devellibulof.cómuni 
Lhrcverbafdeadulte.l.1$«dciecifle,Scibi glo(T.£E.de vi Seviarma. 
7 d 40 porcarra.Nota non elle necellariumop de tregua fas feripturayve 
eftregulare bi aliudnon repericur glo.in.cunde cenfilib.6. 
8 e Useñaladamente.Vrlupraco. 



















Giex. TIT, 

an Fraftorestreguz,vel fecuricacis,(cu fideiufGionisde(aluo,fifunt gene 
rofi poflantob id reptarizalijautem capientes,percutientes, feu occi 
détes,occidentur, dánalolagr quadruplacacaliteraúciniarió resar- 
bitrarie puniuntar,ScfidciulTor defaluo foluer pocná conuentásl. de 

x £ Ereprados.Adde.lyutitgdispricappar. 

p ¿£upra caspart. 

acuera por ello. Mortealeuoli,Ecin fuperperdat medietatébonorum 
quádotrengafuitpolita á Rege,vel decius(peciali mádato, (¡vero po 
natur piudicesalios ordinarios cuiafliberoppidi,Scoccíderic, punié 
poena mortisti,(iveró percullerit,vel capturam feceritloluar fexe£ 
rosinorapetinos bona monera,vcind.pticul.S.libr.q.ordi.rega.del 














dela guardar depues que fuere puefta * 


ponaturinter difcordantes etiamfine Regis,velindicismandato eric 
pocna luius.l.cumgeneraliterloquatur,vtin Ñimili declarar Bald. de 
Paceten«Scciusvicla.in principio.in verbo capitalem Scilla.l, ordin, 
in (uo (peciali cafu praBticabirur, Sefortéilla.l. cum difponitde 
nadistorumaorapetinorumín cafu capturz,vel percutsionis intel» 

Jigi deber vk 
tra allam pora 
mam ordinas 
ram vel arbi- 
trariam, que 
judici videae 
tur imponen- 
da, vtparetex 
fine.Lillios, $e 
quia alias poe- 
mailla non ele 











Os quebrátadoresdela tre 
fi gua,o de lalegurága fi fue- 
renfijosdalgo, pueden fer * 
reptadosfporéde,e cacren 
la pena que diximos enel titulo de los 
rieptos8, E fi fueren otros omesde me- 
nor guiía elque firiere,o matare,O pren 
dicreaotrocntregua, ocn feguráca, o fet fufficiens 
maximie (lane 
fobrefiadura de faluo mucraporello”. ce. ifa par 
Efilefizieredañoien lus cofaspeche ge ta5ú, quie por 
loquatro doblo.Efilo deshonrraffefa- ¿han da spa 
galeemienda a bien vifta del Rey.Elos - caíu impone= 
que fizieren la ñadura de faluo cayan en a de ad 
a E - quod nos 
aquellapenaaquefe obligaron quído  targlofl. de pa 
lafizicron. 
Ley.L111.Que cofá es pax,e en que manera de= 


ce juramento 
firmanin. $4 
me fer fecha, e que pena mercfce aquel que la 
quebranta 








quisvero auía 
temerario. in 
glolluperpar» 
te centro li 
brasuwvbigo 
dicic,quódvl- 
wa peram pe 
cuniasiam ibi 
impolitá pro 
violarione pa 
cis deliétá por 
na legali pue 
nietur, vt eciá 





EL) Az, csfin, cacabamiento* 
e de la difcordia, e del defa- 

'f mor que era entre aque- 
lá 2 llos Sado fazen.E ds 
el delacuerdo,cla mal querécia que los 
li edelnales des colabor 
omezillo,o por daño,o por deshonrra 









probafintexa 

quefefazen, o por malas palabras que ibi. ¿£enota, y 
fedizenlosvnos alosotros. Porende  ifla.l-iopercu 
tiente,Brcapié 


queremos demoftrarenque manerade 
uc fer fecha la paz fobre cada vno de- 
ftosdelacuerdos. Onde dezimos que 
quando algunos fe quilicren malporra 
zon deomcezillo,odeshonrra, o deda- 
ño,liacacciere que le acuerdé paramuer 


te in tempore 
tregua: durius 
fatuie_ quam 
1. illa Federicá 
depace tenen. 
8e cius vio. ve 
parerin. $. ( 

quis aliú.com 
(equendiillius. 
1.fed an proceder poena'inifla.l. pofita. conera fraftorem tregwie 
<tiamficauladenouo (uperueniar,vequia adueríariosprimo rupiey 
deturprobari quódficinal.penulescicalas.parricoScibi di Sctradie 
Jalo. in.I.qui leruum.(£. deverborum obligacionibusamitiganda ta 
men elTealicafia poenaifta hic flacuta fiquís prouocatas voluit fe vl 
«ifcil.quicum maior.flibertus. ade boni.libc.aduerte tamen, qadi 
¿a.l. penultim. loquicur quando ruprafúitpax dando damna in re 
busécnon vultidemelle,quando damaificarentarin perfonis. Ltem 
etiam loquicar quandojn creuga incerueniciuramentuns vnde forté 
Shoceelarerlicunondl tur «quis ruptorpacis,finona cauía fuperue 
niar.vchabeturinfracodé.],proximainfine.fic neque dicerurruptor 
treguevepuniaturtanquamtalisruptor:vnde poena alíasremanebit 
ia difpoficioneiuris.ficuefi treuganon (uilTerfadta. 





























3 paño Notainferentem damaainicbus temporetreguz. 4 


Glex.11lla 

20 Paxeltdifcordia finis,Kce(l duplex pax, Vina verbaliscú amplexu 
tátúm.Alia verbaliscum ofculo:quando difcordiaex homicidio vel 
damnofadto cum iniuria prouenissi partesde paceconcordent adin 
nice, verbisfibiparcant $cofculentur:nam ex abundantia cordis os lo 
quitar, Scanimn incerioraperverba declarantur, Ec ofculam eft amo 
vis (ignum:cúm auté exverbis difcordia habuit orcam , fufficit quod. 
verbís ibi parcant,X ad inuicem exenta 
k Grineacabamiento. Nota hic diflinitionem pa 












Partidawvij. y 





5, Ecvidecur fumpra a 
al. ff depaftán prinfecundíúm ey declaracloa.de Ligniano npán. 

















3 
4 


5d Lbreger per 


Adtit.C. 
Edinft. 
vi bono" 
Yao rape, 


Setenapartida. 


fuícsa£ta.depace.Selccandum Pan. de Caltr.8 Alex. 

a Gouefebefen Videin.L.82.sicul.s3 parz.vbi ponicurforma inftrume 
ti pacis, K queribidixi, 

b Grablala boca.Ex abundantiacordisosloquitur. 

€ Genlaveluntad. Secundiim Ariftotelem vocesfuntnorgopinionum, 
$e volútatum. 
videBaldin.l. 
vnicas.vbian 
tem, C. de ca- 
du.colla, 8 in 
1. vnica,col.9, 
Codeconfelis 
in reperone, 
1.dequibas, 











fu amorde confio, e ferelamorverda 
deroconuiene queaya, y dos colas que 
feperdonen,e q [e belen?,efto tuuicron 
porbienlos fabiosantiguos porquede 
Irabundicia del coragó fablala boca », 







fi.fEdele; epor la que ome dize da tefti 
vi.que dicitin  monio delo que tiene en la voluntad" 
cabonz. ki 





porque elbelocs (cáal quequita la ene 
miftad del coragon, pues que dixo que 
perdonaua,a2quel queante queria mal 
cenel lugardela cnemiltad pulo, y el 
amor.Mas quído la mal querencia vie- 
ne de malas palabras que fe dixeron, e 
nonporomzzillo,fi feacordaré para a- 
ucr[luamordeconfuno,abondaque le 


de polta. fla. 


amplexum,er- 
go coznolcif 
remibio inius 
Std. 
dit de percal 
fione p 
sun in. La. ia 
peña de pac 












BcibiBal.An- nin 1 
«PavadeCa- perdonen, e en[cñal q! perdonamien- 
po Alo $ to esverdadero,dcué leabragar dl, Otro 
exillisactibus fidezimosquequien quebrátare la paz 
taciis, neque — defpuesque fuere puelta reteniendo en 
exiá cxexprel 


elcoragon la encmiftad de la mal que- 
renciaqueanteauia nonlo fiziédo por 
ocalió nin porotro yerro queacaclciel 
feentreellos de nucuo *, quedeuc mer 
aquella mefnapena6, que han aquellos 
quequebrátanla treguacnaquellama= 
nera quede fufo diximo 


(a pacis con= 
mentione vidi 
tur dana 1e+ 
amic vetradi 
late | 









ip 
cum confulen 
temvehoc por 
in (po- 
cie in inftru- 
mentopacis. 
€ UDemueno, Ha 
beshictex.ex 
prelliam proil 
lacómunicon 
clafiene Do- 
Goran, quód 
nóviderur ru 








Titulo. XI. De los 


robos. 






Oboesvnamancrade 
y] malfetria quecacentre 
furto,cfucrgal, Onde 


prorpacis, qui 
ero $] pues quecalostitulos 
a moniter ox 

ta de fini antedelte,Eablamosde 


cus meus Fo 
gitpacem, ego 
nontenecr le 
lam (ibi feruas 
re, dequo per 


a gas,e delos defafiamiétos,e delas 
treguas,c de las fegurágas. Queremosta 
qui dezir, delosrubos. E demo/trare- 
mosquecofwes robo. Equátas mane- 











Pau.dcaliosio Esto 
J. «quí feruum.  T3sÍOn del, E quié puede demandar cl 
fT.deverb.obl. robo e quales, eante quien, e quepena 
Bald, de pace cuates cante quise quep 


merecenlos robadores, elos ayudado- 








cipionamero.a. vbi q non viderur rumpere pacem qui propgerno 
edil ae Uta DeAD alan luelbare daa 
rie.colvi.de clectiosperBardn.).quidá. ga. de pornlssper Alex,cóf. 
rola pili ecollarolacaola Sa dubid retama 
excaula , que de nouo fuperuenieS non ex caía antiqua, ve tradic 
IaCind,l:qui fecuum Socinuscon(i.87.voluz¿in vltimo dubio. vide 
que habentarin.lpexieu.1mparz» 





7 E Maquellamifma pena, Acquiparanturhicruptorespacis, 3 treguz, Se 


facitadid quod dixifupra.l proximainglo.peánfnea 
3% oil piiarocian 
Gricmlus, XLIEDErApinis, 


h entre farto,yfuerga.IdeVin quo interenk 






daruractio vi bono, rapto, licet vis noniuternes 
quisexdowo.tf.de fartis Scprocedirilleticulus, 
¡gicurpro rapina,kriculus.10.foprica» pardic.quans 
lo criminalicer pro vi publica vel privata agererur ad pornaro,ita des 





tamen Scprorap 












E clararglolliC, 
vi bono.rapte 
res,cconfcfadores. in rubiica. 


úilex. Lo 
+ Elt rapina as 
lienacamo rerá 
depradarioSe 
Lit pala, Se 
elttriplex. V= 
na, quam fan 
ciunchomines 
in guerra,alia 
quan quis £t= 
cx alreri de 
fuis bonis, vel 
per eú políef= 


TL ey.1.Que cof es robo,e quitas maneras fá del. 
E $] Apina cn latin, tanto quic- 
(e dezir en romance como 
:obo que los omes fazé en 
glas colas agenas fon mue- 
: fontres maneras derobo.La pri 
mera cslaquefazen losalmogauares,e 
loscauolleros en tiépo de guerra en las 
colas delosenemigos de la fe, e delta Ea 
blamos az cumplidamente en la fe- 









dis. Tertiaque 
gunda partida K dele libro.en las leyes a 
, de ¿vel nauftagios 

quefablanen cftarazon.La fegunda Cs Toca 


quádo alguno robaa otro lo fuyo, o lo i que fon 
quellenafle ageno en yermo, ocn po- a 
blado,nonauiendorazon derecha por YCcod. bin 
quelo fizcr.Laterceracs quando feació — Misosverlicul. 
de ofe derribaa fo oraalguna cala,o pe- 











quod non loz 








a - lumins$.quía 
ligraalguna naueL elos que vienenen , tan ad 

ña z co E Uenlafegunda 
manera deayudar roban,clleuangasco ardie id 


fas que fallan y. tula26.b. 27. 
Le».11. Quien puede scufir,e demidarelrobo, 1 Geslgananare, 


EE Cucpucdedemádarla re 


















y)]colarobadaqla tiencé 4 mantra, per 

PIO Su poder alafazó q gela in.l 
la Ed, Par 

robi,ger fea feñordlla, ¿de sapinam 
olatégadeotro"enra — facientibus có 

o E ta naviculas 

¿26 de guarda,o de écomiéda,o2peños. rs publicas 


(pecies trálpor 
tantes cúaim 
extra naufra- 
piñoi 
de nauicu, lib 
11. vbiloan.de 
Plawvi.ciamia 
¡fla materia. €. 
excóicacioni» 
de rapto. vbi 
vidian fintex 
coicati tapien 
tes ex naultas 
losdepecharlape . gio. 


Otrofi dezimosq losherederos del ro- 
bado ",puedé fazer ella miluna demáda 
q podria fazcraqld quié heredaró átesq 
finale fueras ¿de enrazó dela pena q es 
pucftacótralosrobadores,¿ la non po- 
driádemádar filanó ouicffecl primero 
comécadoademádaren fuyzio.E en cl 
£x milma manera puede ferfecha demí, 
dacótra losherederosdlos robadores”. 
Ca ellosnófon tenud 











na dl robo fiprimeramétenó fuedmá- _ Mex 17. 
Ra ae 39 Dorell sem sa 
dadoéjuyzio por demáda,e porrelpue Poca perera 


Ís, a quo fuie 
ablata,velciua 
heres etiam (Q 
fit aliena com. 
modata depofita autpignorata,Scpeticur araptore vel ab cius haredi 
bus, fed pornalisadtio tapine non tranfitad haredes,nec cótra hare 
desnifiliteconteftara cum defunéto,£ petitur cora judice loci vbi 
commiflizmfuitmalefició,vel vbiresell,vel rapiensinuenicur,h.de 
m Go larenga dearro.Concordat cumal.fecundas.in hacadionef.eo- 
dem.Sciniti.cod.$.fina.vbiex hoc Angelibrinfert,quod  acueam. 
punitrapiica reaceriusveloccupis?polleGonemalriuspoena 
habebitlocum,etiá li resoccupata,(euraptanó eraillius qui vien pal. 
fuseleitifualntereracvion nó paci.vi.Bar.inrubr,fF.de opeano.nút. 
m los herederos delrabado,Concordarcum.l.5ti. eo. 
9, Was herederos de lecrobaderss,Concordas cusmudila.5finffeoda 


ftaaaqllos de quié ellos heredá,como 
gerqfeifiépretenudos de pecharlaco- 














isSkfurcam.aliquando £ 






» 


3 


pa 


Titul. XML. De los robos. 


42 Tolecfimacion della Quia tenenturin eo quod ad eospernenic, vein 
h i z.in.l.1.£ade priva. del.Scaduerte,quia fuficic 
quod diximus.5.fin.cum.l.fequenti (Equod 









xxx darur oudiendus ell Sc cum ptatoris 
witodomino.veprobarréxt.cum glos 
aio. hoc fanorelibervatis.ex quo infere lo: 












metnscauía. 8 dixiin,l.25.cicus.cad.parti.imo Svidetnr velle. l.ifta habenshominesconditionales vel vafallos 
q Simon pemaeniatexrapcuveloccafionsrapina squid imbire» — velnertimenciibeiane asp deberas 
es, ep teneant Ni 


adrellicutiong A e 
ante ver farobada,ola cftimació della,acpuede 


ciusaltimacio — ferfechademandadel robo ante el jud 
new cum ¿ña gador del lugardo fuefecho, o enotro 
licer loquator rn E 
8% quia diétus - lugar qualquier q fallaffen el robador”, 
5:findicic da-  olacolarobada". 

xiconditioné 

furtiuam,que — FLep.111.Quepena merefcenlos robadores, e los 
dafconera ha: 
redem,Scfini- 
hiladeam per 
uenitolincon 
didióc Self 
profure. 


estra los omes de mala fama que robá 
los caminos,o las calas, o lugares ¿ge- 

noscomo ladrones:e delto fiblaremos 9 A e 
adclantcen el titulo g delos furtos que vailallos p e 


feigueemposdeaquelte. Sinevaflallito 
de tentes preti | 
%Lep.1117.Como el feñor es tenudo delos robos — emptori exipi | 
dan, je lo in libertatems 
que fixjeren fs fiernos y olos otros omesque in 
¡Ontralos robadores es pue- : fed tufiip hoc 


A cogita,qa mul» 
y flapcnacn dos maneras. La Obo faziendo ficruos de Toimreemerar 
[primera especho : ca el que 


lalgund ome fin mandado — vetelesvaflalli y quie qe, 










hinen conel. 














” ” » . Ten fe ' 
ffdecond fur roba la cola cs tenudo de la ¡defu feñor, ocófabiduria, mer lion E Lan | 
tua. .  tornarcontrestanto, Ide masde quan pel elsonto pudiendo vedarh,  tioemprorida e es 

5D Urlrobador.Vi die 8 


10. E dis, 2 


den a 1 podriavalerlacofarobada. E eflape-  nonesenculpaelfeñor porende. Pero * hno 











l 
l 
| 


la now.re 
copilr elt « Gym año.Adde..£in. 


La, 





jo.l.4.infrai- nadcue [erdemandadafafta vn año “de 
PE o ld £de cl dia que el robo fucfecho: cen elle 
da.Imelligeca año non fe deuen contar los dias que 
da non judgan losjudgadores nin los o- 
oia trosen queaquel aquien fuefecho elro 
que not. Bar= bo, fac embargado por algunarazon 
od derccha,de manera que non pudieflcfa 
viscque dicá  zcrla demanda. Mas delpues quecluño 


ind4nftati-  paffafTe non podria fazer demádaen ra 














¿mContra rapto — Cion pueden fiempre demandaral roba 
res et duplex — dor,oafusherederos, afsi como de fu- 


pocnaciuilis,ce E a 
oinais ¿e Po diximosf.Laotra manera de penacs 


vilisqua rapies en razon de clcarmiento, ceftahalugar 
potelt conte- 
hidlintraannuen veilem»,aQtione poenaliadrem Bctriplumiin quoan 
nonon cópatantar dies,in quibasiudex nó iudicat,nec quibus altor 
¡utta rationeimpeditus,non pore/tagere:pb(l ánum vero nó porel, 
mili ad rem vel a (imarioné Afruétus conueniri iple raptor, Sccios 
hreres.Crianinalisqua latrones mala: fama poenis legitimis puniácar 
dequibusinfraticulofequenti.h.d. 
1d GContrestanto.Concor,cú. eod.Sinfti.coso princip. Caco.Sl. 
fin.aliquandotamen pro rapinaagitorad duplum  vein cala. Lchrio 
ftianis.C.de paga.S tép.eo.éin cafirs.fi duo.de pa.tené. Stibi Bald. 
8cquid irapina fatperichos homines regni per regem A tegno cx 
pullos.vilstitmas.4 partis3cadde.Ly.cicua6.ib 8.ordinaegacio 
caiflampocnamapinz. 
.cosoll.cod.in prin 
eodem.l.proxima. 
ideinfratitulo.1.L.18. 
































fiaquello que forcaron , orobaron vi- 
noa mano, o a poder del feñoro entro 





9 yiderur exten 
enfu pro,tenudocsdelo tornar todoi diadema qui 


afuducño. Efipor auentura non vi sílibenticeta 


. liquo fer 
no cofralgunadeftasa fupoder,ninen — vallagi af 


trocofupro, dezimosque cltócerena  garur.quod $e 
do es cb feñor de fazer dedos cofas la Vdstmrvellci, 
vna,o de defampararloslicruosK quefi — berindiéto, 


zicró el mal.e meter los enpoder deag  dowimusiná, 








quificren fazer evienda porelloabiévi  dxisiunétofis 


ftadel JudgadorJOtrofi dezimosqueíi  Moneinasye 
los que fiziellen elrobo en la manera — roinel. s.tica- 
.Sobsedichafueflen omes libres, " que nc 
eltonce cada yno dellos es tenudo de lodi.Fabri.di 
xit quod pof- 
fentvaffali infra nouem diesiuxta legem forife redimere lcluédo pre 
ciled ve dixica cogitallacius,quia nó videtur forte tutiusita arguere 
deferuilicondirionead eum,quicltliberlicer condicionatus 











1 GA bien vip deljudgador.l.pen.C.viborapadicitop tenctur in qua- 4, 


druplum,cum non vult dare pro noxa,é< idem habecur in. d. LG fer 
nusinla.in principio.dicitnoxaleiudicium dabezvnde videtur q 
¡udex debeartunc condemnarein quadraplumintraanmum, S: pol! 
aonumin implum. 

m tomeslibres. Adde.la.5famitiz.Evi bono.rapto.Silprinsá.6.6d 5 
¿ccum quis.cum.sdequenti.f.de vi Siviarmata, quinta. in fine tin 
tulo decimoquinto. >»partita.Balin-l.apudantiquosin fine, Cadftr 
tis.capitu.cumad (edemwvbiglofT dereftitapolia.lane quid. f.dein 
cend.rui, Se naufra,Se dicirglofT.in diét.capit.cuinad fedem quod li 
cerpollelsio rej, quie fueratoccupata perfamiliares 1eperiatur penes 
dominum,non tamen prefumicor dominum mádalle. Gidem tener 
Bald.in.l..C.decpiftop«Secleric.8cdicirBald.in.1. ad inviciam. Co 









































tulo.t. A E 1 cum opponá ! 
| zonde la pena como que quelacola — Jlosaquienrobaron, o derctener los fi deca; cia | 
Etex. 117. robadaconlosfrutos della, o la eltima- | 








Ulex IL. qued metuscadfa.quod ex metu adhibitoper Familiares alicuiuspo= ; 

¿»Domíinusnontenetur demaleficioferui ab(queliiculpa fadto five tencis,nonprzflmicurpropterea, quod (itfadtum delcientia domine Jl 
tarencquivitifed ferous aliquid rapuitrenet donár»us de eo quod allegatdiét.capicu.cum ad ledern.d adde quod dicic Bald.in,.Ls.im. i 
ad cum peruenitide alio ancen faciat emédam aut dabie feruumpro —— leftura.C.b reftorprouin.d(pediale eltin cafi legis. fi veró plures. 


noxaiautemliberihominesrapueruncab(que diimandaro,vel rará 
habicione quilibetpro capitefuvorenetur,fiautéfeceríad complacé 
tiamvel mandatum domini,vel eins nomine Scjpferatun habuit, te 
neturdominusac iplefeciller.h.d. 

h CPudiendoyedor.Namfifeivit 8: nó prohibuirreneturintolidú.L.2.Se 
Lindelidús.fidenoxa.Sul.fiferaus.C.denoxa.ná talis fcéria haber 
voluntatem.vcio la in prin.f£.6 famifur.fecildican 

1 GZornertado,Cócor.cum di.).fiferuus. Code noxo.Sintelligeetiam fi 
moxe dedat. 

k EDefamparar lsfiernos,.Concord.cúdiQ.LliCeraas.8eJ2.Fdenoxas 
Senora q liferuusqueita pecunia damnum velit foluere ei cui no= 

















inurelpon.fEdehisqui deie.veleffud. q ego rencorpro delidtoliberi 
hominisfamul mei. Kregularitercócració.fecundú Specuutit.de in. 
jur.$ fequiturad fin. dk hoc verúiindubitate,fi nefciat,vel ifciar,Ecnó 
pobieproliberiaéfias Seporelpraiber eto q tenes. 
quiarunc!uó propriura non alterins delidium « bligar eurn. fecundá 
J0a0.Fab.in(lita.denoxain principios vbi dedicit borum verbum, 
ep3clinon fintdefamilia mea,Gitamenad rucivindidam ¿elinq 
¿eegofciam,Enon prohibeam,credicip(e,quod debeam tenes. vi 
ibi per eumaitem fi delinquátin officio domini , Ecin que dominus 
cisvcitur.videinala.Ed publi famili, Scladeberavb: Bart. nano 
caupo, Se fabulas 
Partidawvij, 


























Setena partida. 


fedSiclúgs.Mde vi Sviarm. 
Glex, lo 
: hominem redpiendo rem mo= 
les occulrcalterios fine dumnini volitare cumintencionedomin 
i vlusciuslucrandirquia icum domini volúace capit 













ds a fazcremiéda porfu cabeca del yerro q 
farcú cúm ns  fizo pues quelonon fizieron có plazer, 
Jubeat animú — nincon mandado del feñor conquien 
úpromrie nó Diuian.Mas £i lo fiziefflen con plazer,o 
con mandado del Señor có quiébinicl- 


fen,o finfu mandado,en nombredel, fi 





hocdicito : ll 
1a Gsartses.Con — delpues lo oviclle por firme : cftonce 


sor.cumiató. — quier feanfieruos,o librescl Señor este 





Tco.Scinfli. 
deobiia.que nudo depecharelrobo con la penatam 
OT biencomo fiel mifmolo ouicffefecho. 
a 


2h sin plazgr de 
Jujeñsr.Pileos 
queliasind , 
caius[eius.po 

nic queilioné 


SéTitulo.X 1H T.Delos 


furtos,e delos ficruos que furtan a 





deCaiofciog  fimefimos , edelos quelos acófejan, 
maudauie Lu des es ala 

tio Ticio,veo.  Olos esfuercan quefigámal, e delos 
uesde pafcuis— guardadoresquefazen furto alos me 


fraretor quí 


fulcepcú man POFCS: 


Vrtarlo ageno es mal- 
fetria q es defendida a 
| losomes por ley, epor 





weno 
tasin paícuis 





Schoc quádo dominnsreiignorari veró felar,Senórefiflar tic dillí 
guicuryan fcralis,qui refleze,aut prohibere nonauderet,Snon vide 
tar permitreresf.eo, pennl.quod intellige, quando metusrefiftendi 
effetfervilis:non Alialis,velFraternalis.fecáidum eúdem Loa. Fab. vbi 


























Inprá.nóergo proceder quod dicic Abb,in.c.dudum.el.:.col.5.de ele 
tio, p domi. 

5 »*prelamicar 

quelosayudan,closencubren, elos q in ubiovera: 
losaconfejan. e, exam li vi- 
«Ley Primera.Quecofa es furto. bio 

ta NV, amalfaers a abaliocapi:ga 
t Vrtoes*malferria quefazó ifinguidam 
losomes quetoman algu-  eltatindió, 


poa cola mucbleagena en- 
LES cubicrtamente fin plazer 
de fu Señor”, con intencion de ganar 
el feñorio,o la poflefsion, o el vfo della. 
Ca lialgunotomalfe cola que non fuel 
feluya masagenacó plazer deaquelcu 
yacsjocoydádoque plazeria'al Señor — quitate credu 
della non faria furtosporque en toman nea O 
dola,non ouovoluntaddefartar.Otro $ 
fidezimosquenó puede ome furtarco 
faquenonfea mucbletcomo quier que 
losalmogauares entran,c furtá a lasve 
gadas caftillos,o villas pero non cs pro- 
priamente furto. 
GT Ley.11. Quentas maneras fon de furto. 





js arbicrabié 
bonus judex, 
verú fitin hoc 
credendum ci 





i,qetiamá 

pollfséto 
reidi 
ceret,gp de có 
fenfitlno , res 
fuic capta, 
hoc (olam nó 
(afiicerer ad 
exculandiifu= 
ibiper 
ed di per Bal. 




















fubripuir, 8: 3 infalluscol. 
terminar qd d 
furti mó tene 


fut.Kir 
183. de o= 





4% 
A derecho quelo non fa. 
el! 84. Onde pues queen 


eltituloante defte fablamos de los ro- 





damente. E manificfto esf quandoal la Geli 








182 Seflrcama bos. Queremos aqui dezir cn eftede 
ame losfurtos.E de moftrar q cola es furto. 
donisremalie:- E quantas manerasfon del. Equien lo 
namSetradés  puededemandar.E quales.Eantequié. 

E quepena merefcen los furtadores, de 


16 comudicie 
furcisculoscó ] u 

E pe qualquier manera que fagá farto.E los 
varinoJalicnú 

















q qui donar Setradit,(pem lucri haber ex quo oblizat donata- 
¡mad antidora, 6 quí detinet rem alicuius, ex hocfolo nó cómit= 
atcontractioamouendo,velincladendo,ceu 
venotatglofT.in di Lalienam. £ cótradtio 
ficar omng abductionem, vel baiulationé,l. 
isafinú.fI.co.icem exfolavenditionenon cómic 
venditio fiar reipre(entis:vel venditor licer res efTer 
ablenscohienir(cum iple cam pobsideret) fe polle/Torénoñe empto- 
sis.vó.io.1.6 feranm.Caco.vbi Saliin fin.£ an cómittar furtam , quí 
percipit frutas beneicij,quo privacoselliplo jurervigeBal. q licin. 
ola; depaceiuramen.firman. 

»ncor.cum.$efarcum autéio fininflic.deobl. que ex 
¡ud opincturincalu,quo áprin.babuic 
resu cumvolantate domini fhueip(e propria authoritate occupetycre 
dominumpermiffaram.l.inter o8s.$.reéwsfl.co.Sctener lo. Fab, 
in.d.ffurtur añ.£ obijcies fecídum cum,g fectidús hoc núquá po 
teritazi Forti, lemper enim furdicer, y credebatdiim permi(furú.Sol- 
esc iucala dubij concurrere debentalique conicátura : an habuic 
cautam credendi,vel non,vndefirewo perituram recepit veluti ouem 
¡vel animal fagióuama vel Japo abftalít,nó preelamítor ma 
Jus arimusivelí do winusreifitfunsamicus,Serecipiens homo one 
ftus,fecusé contrario, Áidominus itignotus,vel ciusinimicus, Screci 
piésfievelut derribu Beniamin,lupus rapax,túedicicipíe, epiudica- 
tetcótra cús vn de videturexpediens,quód potelleturcoram teflibus 
«p iplecsedir dit permilTurum,£ q cala quo non placerer, fe offerat 
redderemamin dubio non pralumitur velle.l.qui vas. $.vetare.ffco, 


























cartón 




































qolalí 


dron fallanconlacofa furrada, 5 ante 4 
la puedacíconder enaquel lugar dola 
cuydallcuar,bo fallando loen la cala a 


a cciá 
ragilis, vel le» 
vis” amidiciz 
pór allignari, 
debercredi do 


do fizoel furto , o.en la viña conlas 

vuas furtadas,o en clarbol con las oli- br Cdecr 

uasquelleuaua a futto, o cn otro lugar — miexpila. he 
redi.fi aútnon 
apparet cauía 

¿cidefiGuoiuro affirmetsquiae(tqueftio deanimo/iellperfona fide 

digna, li autefimplici verbo,Seitperlona de collulione (u(peéta,cre= 

diturlibi cótra (e (ed ná córra républicá.ad qdaddeLuc. de Pé 
1.C.vtnemo ad fuú patroci.fulci.vicos vel rufli.eo.libas1.col.pen. vis 
etiáperBarain.l .5.rete.ffade (urtis.per Bal.in.l.eranfige 
re.C.detráfactionibus.videeciá Ange. Areti.in trafta.malefivin par= 

10,8 velteceloltrem.col.7.vbiin ine.quid li putauit (e facere inuito 

domino diistamécrar volensedic q nó orituradtio fut inter oés.se 

¿f.co.éinfía eod.l.y addein mili g).norabuin.c.fin.9.q.3» di de e- 
piícopo ordinante clericum alcerius dicecelis credente hoc placere e- 
pilcopoiilius dia.cefis, 

€ Esc mueble. Vide glo.in5ada 

Alex, lo 

¿»El duplex furtam, manifeltum.l.ve cum fur cum furto deprehendi= 
turantequamillud porter ad locum ad quem portare deltinavit: aut 
fiindomo caufafurádi aut alio loco deprehendituc,fiuea domino fi 
ucabalio, Item non manifeítum cumpradidto modo.non deprehédi 
tur,anteaquam occulter rem furacam.h.d. 

£ Eotanifefioes.Concor.cú.l ci lequenfE.co. E cúi, $. furrorúsinflic.d £ 
obli.quirex delional.Scan fallusprocurator dicatur fur manifeltus? 
videBald.g nonin-S.iniuria.colz.depauram, firman. 

g e o pl rehenfuscum re fur 2 
tiuafurtumnipfe £ceric fecádlos.Fab.infti.vi bono.rapto, in prin. 
deberertitaudiri fecúdú cif veller docereleab alioiufto ticushabuil 
fe.allegar.l.ciuile.C.codem. 

h ADilacaydallenar. Er qu deinaucrit quis perferre »ficacipien= 3 








o hocdicé 


























.deobli.qurex delianafes 5 


















| 
| 





2wRecommod: 


1> 


SE 
¿de 
3 


: Titulo XIM.Delosfurtos. 47 






po deflináuesiteo'die manere cum cofirito. la 4. E code 





.cicruln 
Asa!ladojo0iflo. Non ergorequirizurapprehenfio,feu captera; (ufño 
city licvifias Scad cum € oxchendendum occurratur, cum exclama 





qualquier quefuc[Teprefo,o fallado, o 
di.furl.Gue.  yifto?con la cofafurtada, quier lo falle 


8 tener Barro : 

StAngeindi. COM ella aquela quienlafurto, o otro 
J:queincipic qualquier.E la otra manera de furto en 
te ubierto,cstodo farto que ome faze de 
fus..colu.¿.C. alguna cola afcondidamente, de guifa 


defixis.verti. que nones fallado, nin vifto con ella 
aduerce, quód e ETENa 

ficut veras Be ante que aciconda. 

manifeflus có 
2umaxcdicitue 
ile, qdicieno» 
lovenire, vel 
i dio fusbeempriStada ballena a otra parto , gela 
"puede demandar por furto. 











Ley.1T), Como fi alguno prefta canallo o orya 
genop 
12 para Ya lugar cierto, e aquel que lave 














¡Auallo o alguna cola mue- 
nuse! 
F8tible tomando vn omeaotro 
X lempreftada para yrcon ella 
tad 'alugar cierto fafta tiempo fe 
3uanifetta Gig" ñalado: fi de alltadelantelalleua, o vía 
Impr della faze furto) : fueras ende £i lo £ize 
tis fua oÑe: 
densiagued a 
actus corporisacetiam mens delinquendimanifelisima ct Svelari 
non potelt.carerum exiam mille oculisvidentibus non et manifeltá 
finecontradi Mione fartum,querfuntverba Bald.fatisniótanda, Soma 
milla declarantia.vbi ctiam dicicPaulos de Caftrap folavifio, 
esiam (imille efTentprafentes, Ge vidorent non facitfireum manife- 
ftumsfedtunc dem fireumcontracumáitacclamactm, Sciple non 
obltanteacclamaticneperfilensin [ua pertinacia aufugir cum re fur 
rius:Scapprehendituranteaquam ad locum peruenat, nótamenfiab. 
ijciatfartem deánico(Te fur manife(tusoycin.d.L. quisin feruicae.fE. 
eo.nequerequiritur captura furió.ve dixciin princi.neque captura,vel 
apprehéliorcifarcioz,veSctradir Albefic.in.d.Lalías.colu.a.Sclatis 
probaturhic,Kind.$.furtoram. 


ciene quinmier 
pellariper: 
1uorewn obll 



























Alexalllo 


'avleraconuentionem ducés:commictit furtum nifi cre 
didiedo wmioum permifluram,vel non credidit,fed reveradomino nó. 
difplicuit.item comusiccicfictam quí veicur quocunque modore de» 
polica autpignorara contra domini voluntacem,h. 
Us azefurtos Concor.cumasefurcum autemavertiitaqueinflade obli. 
quise delisnale. 
di Q uele non pefsra.Concor.cum.linteromnes,$. pen.E.co+Sccum.fe 
fedlicredatinlli.deobli.quer ex deli.nafe. 
«Lorrafídeximos .Concor.cum.d..furtum.verfiiraque.Ecl.fipignore, 
inprin. Só Edefuriis.Srl.10.tit. separtie dx vide texronotab, in. 
«ui furcum.£éde condiétio, furti 
digurto,Creditortamen lici:e venditfruétus quospercepitex re pigno 
¿fed prerium accedicin folutioné(ortis.).1 Ba, Cade pigno, acto. 
incap.cumcontra-de pigno.cola item li debitortem quam cre= 
¡accommitticfurtum Lin aftione.$-finá.(F 

































.9:ánfra co.Sfipignori derurcaftram, an credi- 





jone,S alijsiuribusincorporalibus2videBalda 
cap.1rdefeado datojn vicem.l.comniifseremistentemn (e adea, qua ha 
benturnotanturin.cacum Bertoldus.de rejud.vbivi.de iure parro= 
natasygy non tranfi:bene tamen tranfiret penfio,quz rationeiurispa 
tronatas deberevor.fecundum Abb.ibicolu.pen. ávidetorin hoc 
cen, pollercreditor cui callan pignorj elt darurn exercereá 

iSiencndiesulese all fonélibis auielEncrallsnatner Figudd 
pofsicin forcem computa, vel debitorirellisui Facit.l.eleganter. .(i- 
naf.depizno.adtio.Ludouic* Romain Enguindipi. Quericar ám 
Rockusin traétadur.patro.charcacolum.nin veric.vigelimofepti- 
wo quiro, Svi.que dixiin.dlao,tit.y.5-pard.d in condemnatione 
talisGurti confiderabitur valor calis víbsrei depolita, pignorata: vel 





























commodata,non propiietatisfeu todas domiusjglodo luis 
ta.T.co,Xibi Barik Ange.Azo in fumma,Cadefurtis.col.2, 


Qrex JIIL, 
asDoteflagerefurtiisA quo fuicreslurrepta 3 8 poteftpeterecam da 
reyuel dushiaa 
% redecoramius 
cuydando que non pefara al fcñor de- dice od vá 
1a.E aun dezimosquemaguer el cuy. fuitfurata, vel 


dale quel pefariaal feñordela cofa fila Mit pibe 


Meuaffe a otro lugar , contodo cffo fi tragtis per fi 
fucflcfallado enverdad quelenon pefa Usain 
a h def de ES propeun 
Ta", non faria porence urto.Otrofi de- feruáa non pos 


zimosó, quefi vnometomalle de otro qu 
algunacola mucbleen guarda,Ocnpe- cos per le bo= 
ños,f1 elte vfafTe dellacn alguna mane-  nomedocali 


Le > gare. Sin au? 
raconeravoluntad de fufeñor, quefa- umapos ya 
zefurto”, xor aut (eruns 
Ley ITIZ. Quien psededemandarelfuno, ca furstáremven 


dacifiquidem 
quales,e ante quieno cel ae 


Quel ome a quien es furtada fam domints 
illbus,8: proba 
lacola, ofuherederola puede o quod erat 


demandaralladron, oafuhe- > fur quod as 
redero antel judgador del lugar a do Hi%s predio 
fuefícel furto,o d otro lugar qualquier — efteam, recu» 
en que fallalfenelladron?. Pero fi el peralta: Se 
emens perder 

a predum. fed 

emptorbonáfidem habuityrecuperabiturpreciumá Vender, Siaura 
guisescispredidtorem donguipianoraicancalsinaln rei 
turacamtranflulitypetetcam dominas ápolle/lorefentenentced, ages 
re erjampotel pater,maritos,zucdis,ad porráfurdi,contra confia 
aut auxilíum filio yxori,aut ferno dites, Anc quofurtáfierivernmile 
nóerat.K difpoficú deauxiliátibusfilijs, vxoribus,aut(eruisyin ftartos 
Tiabericcú in suxilanebur alados vipttfcla adfrdá facien 
dumcómodatibus,vel ferramentaad ferasaperiédas,feuad parietisac 


























colfixniuuantesvel ad imiliayde quíbusin text.Sconfiliurn dar Fark 
qui confortat 2uro, vt faveturaur modune ferandi li oftendit.b.d. 
£ dalladronAdol.mpramtita. del. cie partescperifiá.Lapprobal 2 
o. Sind fabduGa.C.co.Sin.Llednegj 


opiuio Baráml.fi diiam.( 
Texatari*.fdecód.furt. q qui fecicfurrú Flora: ireperiator Bono= 
mix cumrefartjva poteritpuniri periudicemBononiz,ó opirdo Bare 
videturfortéfiillelaco.de Are.inud li diium. vtvoluitloa.de Anas 
siain.c.fin.defuxis.coluo.loquiturtamen dininando,q ¡llafi:topia 
Jaco.de Arcas colutr.dicitquendá doftotem comitem de Perafio ¿É 
firimare,q Isco.de Arensvilláopi.cenevinad dim Albescamóiti 
quifuicfideliscbferatorantiquitatisynon facit detal didto mertio» 
»iemaB contraopinioDaocpuerun mall de o.quosad pleura 
xefercloa.ab Anania inad.cap.Gn.é: Hippol.a Marfiiis:in.L.b.charta 
fin.Mdeiuriom judnergotenementiillaml. particarum.que 10 
fclum 10d contrafurem poñitagi eúamalioloco , quam vbi 
deli» quicur,(i ibi cumre fastiua reperiator: verú cam vault indifiine 
Aéfurempollecomweniri quocanqueloco,vbirepertus fuerit,8el nó 
rpslslibión efe addon laca erolan Ly alg. 
fprá ituado fin.cuma dicit(o en otro Jugar qualquier quefallaflen el 
robador,ola cola robada)8:iNud eltValde (ingulariter commendan= 
duminam Barto.Scdofto. quieumfequunturintelligcbant quando 
repericbarurfur cumre fura alio Loco extra loca deliftiimo Si 
ecbar Baldusin lege.1.C.de confescolumna.7.vbitener cum opigios 
ne Basto, livendididler fuere alibi,6 portafTerpreciam proprimna 
nonpobiribi punirisquia pretiuw faétum ef lui, 8 reiluz nemo 
foremmfacic penfiidecond,ob caufamal.quí vas $6. defartis.cue 
¡usconerarium vulti(ta.lapartico,de videtur lua dilpófirio equa,vt vis 
viúfurtinon frequenterur,Scvbi furfueritinuerasiadicetar Sepan 
tursimo Scper.d.l.a.fupra.tmm.pofitconnenistin loco, vbiresrapta 
perraptoremtraníportata reperitur,licerfuríbi non repeñiarar:mam. 
ex quo jbiilla contreótavit poterlereibirepertaconueniridimitana 
datamenvideturhujus.8edi.L.dilpofitio quando centra furdagere 
rurcivlitoradreireficurionem cú ponnadupli vel quadrupli, nen f 
agereturcriminaliterad aliam punicionemfinis jextaid q8 habermr 
in.LaBánfraco.quod parer quiand-1:.5%.de4buius ciculiloguña: q 

















































































A 











Setena Partida. 











Secivilitersgitur,non 
contra furemperaccalacione, 

,pberopimionéBar. de qua 
quaperlo.de Anan.vbi 





inde qñageretur crimina 
tivng,nó potell dici y 










quefizoelfurto crafifo , o nicto* del 
Ud feñordelacofafurtada, non gela pue- 
opiniofortein 5 ii ñ 

iframes en demandarninguno dellosen juy- 
fuftécabilis,£%  ziocomoaladron. Elfo melino dezi- 


mos deloquetomalíe la muger”al ma 








tim contra, A . 
llam refpon=  Tido,o elficruo“al fcñor. Mas bienpue- 


deslo deAna  decl padre, o clauuclo, o el marido ca- 
mis.vbilipra, y: : E 
Saz Ardo fligarloen buenamanera, porquede 


indi 





alli adelante le guarde de non fazer o- 
trotal yerro. Perofi el fifo, o el nie- 
to, olamugeroellicruovendiclle a- 
vbifurreperia  quella cola que alsifurtalle a alguno 
turpoena elfer A O 
el quela alsicompralle del fabiédo que 
era defurto y non lapuede ganar por 
tiempo" :antedezimos que gelapuede 
demandaraquel cuyacs : eprouando 
ifelius.$.can E 
ardecod,  Jucesfiuya,e que gela furtofu fijo, o fu 
fui. dicensy  nicto,o alguno de losfobredichos: de- 
a uclacobrar, non dando porclla algu- 
Cee aca q nacofa,celotro estenudo de gela dar, 
Po e deuc perderel precio£que dio fobre 
ciniman er. » Ella Masfiefte que gela compro ono 
ferferare opi buenafe, non fabiendo queera de fur- 
OS Ba o; como quicrquecstenudo de de- 
hem qfarin A 
ipíoiniciofar- > fampararlacofaal leñor della, con to- 
úl fuicciospro do efo biépodria demandarcl precio 


ficisveialió ES R e 
conri? quedio por clla, aaquel de quienlacó- 








ayu 











: ferrecíuzfeca pros. Eliporauenturacl fijo, oc nic-, 


vitatis eá tun o non vendieffe la cofa,mas la dieflejo 


lacmpeñalfe , ola malmeticile en otra 
smanera qualquier puede la demandar 


analeficium confammacuribipoterit punid 
.Concord,cum.¿.hi quiin parentam inftita.de ob.quie 
nal. Sc cum diétis Azo.Cedefunisin (umma.colu.z.verkic, das 
cutautemhacadio. 
3D Czamiger.Concor.cumelli quis vxoriin prin. Sc. 
¿.F.xerum.amo, 

a £ Gelferno.Adde.L.fervi 8 Bi Acodem.£cdi8.5.hiquiin parentumo 
8cdefiurtoliberti vel mercenarij.vide.1.6libertus.M.eoc,£ deabbare 
£tmonachisidein dicipotelt,fecundum loa.Fabrivin dicte. hi qui in 
patentuins 

y d aLenbuena maneras Verbis Sverberibus dicit Azoinfamma.vbif= 
práloquiturtamenin feruo,videsl.1.6.qui tama.vbi glo in verbo coer 
¿El quistefl.Eb.effeiuffue.Scper1oan.Fab.in.l.1.C.depriva.car 

cc.8 Gifarcafinegrauia,videin.refpiciendum.s. frta domelfica, E. 
depoenis.Srinfra codo..17.8cibi dicam, Suf Ali vel domeftid elfent 
inobedientes:S: nollentreddere resfurtinas patri vel domino ,, tune 
poftint adirejudicem, l eiusofficium implorare, quifeuerius vindica 
Bla comgruenins.C depapotelJeapnesFaba indid ó-$ohi qu 
inparentam. 

6 € UiGanar fortiempo, Videin di8.5.hi quí in parentum.8eK codem.l. 
necumfilio. 

7 £ Gberderelprecio.AddeLón Civilema.C.defartis.vbiToannes Faber li- 
mitatnif precium'elTecontrouerfamin vtilitatem domini.Jremptora 
ff.dercivendisicem limirar quando emitbona fide,vtreddererdomi+ 
no.Bcfo:témiooripretio, quamvaler , dicit enim tunc elle 2quum 
peeciuwn rellicui.allegar Hoftiensin umma, Quod diduméorté pro- 





fF.codem, Sil. 


























cedererfialias domusrem erat perdirutus,velnonita de facilirecupe» 
rarepoterar.fecúdum Hosti.in fumma. de poeniten,S remifiicas.quí 
bus. verlic.quid de predam ementibuses notailtam,l.partita. hic Se 
inferiuscumdicir(o laempeñalTe)contra caqua eraduntBal, Paul.Be 








1 Aferuus. 
g ELacompro.Ad 8 
el padre, oelavuclo a aquel que la tu- na 





viclTe, puesquefin otorgamiento de-  emproré. $. fa 
llosfuc afsienagenada, Elo que disi  Fétabio.cu 
mosen cflaley del fifo,e del nieto,en-  fundum.C.de 
des An . cuiéti 
tiendefe tambien de la muger que fur dorado, 9 
tallcalgunacofa añu marido, odelfier-" oleendicfes 


uo que furtalfe algunacofaafu feñor, a o 
olabaratalle,alavendie/TePalsi como feas cai 


fobredichoes. Ecomoquierquel fur dec Set Bal 
La l . Pai 

toquefizicfleclfifo al padre, ocl nieto are dccona, 

al auuclo , olamugeral marido, o cl indeb,£invo 

fieruoalfeñor, quenon lo pueden de- lumine prage 

GUES mati. prohibé 

mandar aalguno dellos en juyzio co- — temaliquide- 


mo a ladron : contodo elo dezimos — *i» vel recipi 








a , ¡diconayuda.Ad 10 
que fueflearal que porrazon de áquel "242 iq 


[e mouielle afazcrclfurto , quel fifo in parentum. 
nin alguno delosotrosnon lo fizicran Ficha 
deotraguila : eflonceatales ayudado- y. «oc confjo. y 
res,o confefadores,puede fer demanda — Conúlium nó 


f trngicin far 
dalacofa del forco:maguer la cola fur- iaaióne, ma 


tada non paffafTe a fupoder,cltoespor- — furtá aliás ná 

den , erat perpetran 

que onieronmuy grand culpa. Cañi damalicón 

elayuda, ocl concejo que ellos dieron — filiumpracef- 

non fueffe, pudicrafer que non fuera £et, ve hio, 

ec! j El di ¿cuot.glolTin 
echo aquel furto. Elo que diximos - $.nterdum: 


eneftaley de losquedanayuda, ocon-  Mlitutadeobli- 


fejo a cltos fobredichos, para fazer el La o 


furto , halugar en otros omes quales Anc. defur 

: de dis in famma. 
quier que dicflen confejo, oayuda para colma lol. 
in.l.prim: 
perfuadere.f.de(erng corrup.Scin.Lfapesinfin.f.deverbo.fipni.có 
trarium tamen tener glofTin.Jenon folume$.fi mandato fhdeiniur,$c 
uris:vndequidam dixerune , quod aut lo- 
quimurin maleficis,quze commitruntarcirca rem,vtin furto,Stune 
adhibernrifta diflinéio,efferaliasfadturus, vel non:ant darurconli- 
liuminmaleficijs,que commitcunturcircaperfonas, Sttunc non far 
ralis diflindtio:fedindillinGeconfulenstencatur. Echocviderur vo» 
Isielollindicio. $4 mandaro.quam dilingionemreprobarSali 
in vhica.C.derap.virgscolumna»4.pertext.in diéto.$.li mandato. 
verlicn.écarilicinos, Barto.ctiamin diét.$.fimandato.tenet indiflin» 
Htéconfulentemteneri.loannes Fab.in.S«primo,inftcu, de mandato 
volpirinfurto eflealiquid(pecialitarisratione contradationis, cum 
fine eafurtum non committatur,Écideo noncreditipíe , quóddan- 
doconfiliumfolumverbale,quiscommtrarfurcam, niiopem tale» 
vitnequedillinguit efferaliásfa£turas,velnon.Angel. Aretintradta, 
malefi.in partelemproniú mandatorem.pe.defi.col.fequi viderur di 
¿a Bart.licetvelit,qp quandonihilominusnon praflito confilio male 
ficinm commifillet,tunc confalensleuius ellercódemnidas, prout $e 
voluit Sali.in.d.l.vnica.tu ergotene méviliGam.partitarum.appro= 
bantem in furto opinignem Ázo:£< glo.n di.5interdum.in glo. fin» 
in alijsdeli£tisextra furcam placet opinio Bare-poR Dymum in dis$. 
fisiandaro,ira q quando delinquens aliáseratfaGturns, confulensle= 
injuspuniatar.prourdictSaliciin di.lvnica. E Ange. Areivbifprá 
Hafties.£ Abbin.cu.deofii.delega,neque.lliftz: partitarum cú in 
aliisdeliétisiubentpumiti coníblentem di lingunntaanaliisdeliqués 
efletfaljuros, nec necvepaterinl.ducdecimiastitulo,$. $t.1. decima. 












































E ignori fen a- Tnno.rec. 
quefialguno dellos lo fizielleconayu- [Eateaisto, e 


daique otro Jediefle, o con conejo mihiaz,  libye 











L 


Titulo.XTTIT.Delos hurtos. 


situlo.gueádem parti. 8cnota quódin dubio prafispicur contra cons 
fulentemm, q) no nerataliasfadturus.vevoluit Dinus in regu.in obícu» 
risderegsiurlibro.6.Bal.in.l.ob hac verba.ff.dehis q nor. infa. Scin 
3.dataoperaad fin.1zcol.Caqui'accuf.non poff.Alex.confi.rog.vides 
rurprimaconlideracionescol.4. primi volusaduerte ctiam, quia fosté 
écin furto li- 





43 


aurcertumeltbonafideaccepilTe,£ nó haberlocum aiofurineg; 
aítio deratio.diftrahe.fed actío tutela : fed quando dubicatur an do= 
loaccgperityan bonafideztunci pretirmivur in dubio cutoremdolosé 
acople: propterdoluw prelumprum nó datar actiofurii,neque 
confio ciuda serariocdlbals ve delas prramprmacas 

niatur.Sidem 


< Sie a vuicibiBarin 
punta confio fazer furto aotrosomescftraños.Ede-  nondeuenfincarfin pena. Cadeuenpe — subraqui 8cdi> 
Jensfiriadio zimosque darizayuda*ailadrontodo  chardoblado*áloshuerfanostodo quá Pe a ES 
neincafla quo 3 . . lo hoc cala 
detingns Ex omegleayudaflea fubirfobrequepu-  todeftaguifa lestomaron. Mon Comedia 


erarfactur” be 


dicffe furtaryo le dicffe efcalera con que 
ne tí videtur, 


fubicíe,o le empreftafe ferramienta, o 


propter velas 


4 Le].VZ. Como aquel que tiene tabureriaen fa — 1050, admini 


ponia alía : h pe Aratióis, Scelt 
Fena:quiares — demoftrafle otra artecon que pudiefle 0e/a filos rada A alguna ceja dicen in 
sualiexéplielt y É : ende,non gela puede ter flardextras 
o a do PEOR demandars neum, Éctuto= 


brir arca,o para foradar pared,oen otra 
manera qualquier q le die/le ayuda afa- 
biendas, q fuelle femejante deal gúade 
ftasparafazer furto.E confefoda? alla- 





cis oficio: ná 
adperiionen 
paris, non vie 
deturcú fuani 
hilinteclit. ve 
dicieloa. Fab. 











E réinilto cali 
E Ahures,ctruhanes acogen d €comofeñores, 2 
do algundome en fu cala 
como en manera de tahu- 


reria, porque fugaflen y 






pillá fpoliata). tos 


dron. todo omequelo conforta,olo cf a ifaca 
in.d.. ic. 2 e 5 qui fusdum. $. 
demádaco.ad fuera, e ledemucítra algúa manera de a ados pon dub 
uenceriam,p — comofaga el furto. portalrazoncomoeftaen aquel lugar empro. 


fito vel defi 
¿to nonfequa 
to confulens, 
feu perftadás 
nótenetur. ve 


«Ley.V.Como fiel guardador de algun huerfá= 
o efcondre/Je alguna cofá de los bienes de a- 
quel que twnie/Je en guarda ¿nú gela pueden 
demandar por furto. 





Osguardadores delos huer 
fanos, magu 






O h fade losbienes de loshuer- 
Men dicicin tanos quetuuieffenen guarda, como 
perivadéte cd E k 

en letopas > quier quefarian maldad:contodo cffo 
eñatis divine — non gelapodrian demandar en mane- 
radefarto“, porq fon comofeñores *, 





vel humanz, 









tomallen: 
encubicrtamétealgunaco 


€ echardobla y 
do.Concor.cú 
Lisaderationi 
D.ver.cófde 
ridú.Siladio 
«Suina ado 
tutel. 8cra, di 


le furtaré alguna cofa, olefizicren algú * 
tucrto,o mal o defonrra a aquel q los 
acogio,deuelo fufrir3, enon gelo pue- 
dedemandar, nin fontenudoslostahu 
res derecebirpenaningúa por cllo:fue 
rasende fi mataflenta cloa.otro algu. do 
no.Eltoes,porquees muy grand culpa 3»Taxillori lu- 
deaquel quetalesomesrecibeen fu ca- he a 
faafibiendas.Cátodoomedeuealmar” viles hoíes in ¡ 
que talestahures, elos yellacos vfando dea a 
la tahurcria,por fuerga:conuiencd lean pu! 
pi G 4 eos luburaétis 
ladrones!,c omesde mala vida:c poren j 
defilefurtaren algo,o lefizicré otro da- 











nonpót agere 
cótra cos: lieñ 
eú aut alique 








Nontaméha: Ad tit.ff 
beturloco do. de aleavo 
suini cum pue la St alas 





ctienen lugaraloshuerfos,como de hofuyaeslaculpadeaquelquehala có a ive 

¡uuto. ñia ; + alibi puniíitur 

ica padres, pero portal maldad como efta— pañiaconellos, aa pes 

da. Cócordat A e Al nahuda 
Snterdumverf.opcinfti.de obliga.que exdelid mal lapigno=  £ Goorquejagafny. We dicitaleator,qui Slufimalezapudeconfie y 

tf.co.£ videpes Barc.in. lin furti.$eope.f.co.per Ange. Are vitexercerecaníafui emolumnéd,ficutin canponib?dicitur,l:1.$, cam 

¿ traétasmaleti¿in parte Andream auxiliacorerm.1.82.col, quid au Ponesanaur.camp.S: Nab.vñifla.l.nóprocederet fincidenter apud 

rem fiprefletarma,velforramenta ignoranterevideperBald.in.l. qui — aligugludatur.fcdm Azo.C.derelig, £liamp.funesio famma.colu.fia 
cunque.col.6.C.deferuisfigiti.vbis parcitar ci quifacit bona fide. — Ecconcraillosalestoresviinol.q.8cinel.7.tit.solib.8.ordina,pertorú. Ínmotec. 
8cquid depraNanteopempol! maleticiamcomimillunevideBartin — g COcaelofifrir. Odio(usita ell alearoriuri, vtnequejniuriarum, neg; efl.ly.crd, 





Laquiliz agere polletyhludi occafsone vbicunque ludant,8 quando» 5+tit.7a li> 
cunquefatci damnum,veliniuriasvt quia dicebaturmalos deciosfen bro.8, 
ta: ¡llos dedidle,vel malum vinum vendidifTe. 8: procedit ctiam fiin= 2 E 
Juriaillatafic a non Iudente.vein,).1.5.jcem norandum.ff.dealez víu, 
Kalcanquod Alberi,ibi dicit eTe mirabile,fed hocideo effe,quia fune 
exolilegibusal.ediles.6.hoc autem.fade edil.editto.8ul, ob que v' 
tia.8.].iciendum.S.J.findunt quali infames.c, inter dileBtos. de exa 
cofopralainfamiafaéti.CSirepellunturab acculandoproptertarpem 
que(tumfecundum Refreán libelánriscano.fub rub.repelluneurab 
acculando aliquipropterturpem queftum.(iauteru non (ta occafio= 
ne ludicóringatagere poteritalcatorfecandum Azowvbi (upra. de gh. 
in dic sánverbo quandocunque, Ei fiat cifartum domi, tempore 
quoludebaturaleaapudeumnon daturei ado furti ¿ quocung; fiar 
fuctum,vehic habes.Scin.d.].prima.neque condidtiofurtiva.Sidem 
mul magisfi muruam pecuniam dederit ludencibus, fi autem non 
fiaccifurtumillo loco,vel eo tempore quo ludicurapud eum , aQio el 
competit. 
h Ustaraffen, Notaad declararionem.lo«Edealer viBcalenquodvbiz * 
1permiccitimpuné quem verberari vel damnificari non videttar per= 
miitterc,quod occidarar (en aliquo mébro muriletur:quia membri ab 
fciño equiparatur morú.vtin.$ead hocin authen:de collato,colla.g. 
Bartin.L.1.colpesF.depub ind, 
i Uscanladrones.Notahoc verbum contra lufores. 4 


d.s:ope.a Bal.in.Lnonideo minus.colpen.C.de accuta verl. quiero, 
anaflocians ad recelfim, vbi diflinguitan immediateallocier , vel 
polt.videctam Baludiflinguenteminterprallantem open perpadtá 
proximum,vel remotum in...C.de Niliazge.non rump. Sin. 
dlecrimine pecula.Scnota quod condemnatus cx capite, quodprerlá 
1 titaxiliuun fizge,non videtur condemnatusex eadem fpecie crimi 

mis.fecundú Balwbivi.ad queflionem quí exc hoc deciditin additio. 

ad Spe.ticdeappe.col.5.E vi.notabi.perSoci.conti.i88a.voluinilla - 

maretñaék vide que dicoin.laSinfra.co.inglo.fuperparte(ayudas) 
yy d Econfejoda.Concor.cum.La fur .comfillumafico. 

























Mlex. Y. 
¿Non poteft agá Furti contra tutorem prote pupilli quam (ubtraxcc: 
«uiahabetr(propteradminiltrationem) loco domini, teneturtamá 

ad poenamdaplinh.d. 
y 5 Uenmaneradefioro.Sed cótra de legestutor adminiftracionem. fE. co, 
8cin.l.aftionc.fT.de tutel. derario.diftra. poreltdicigiltadl.loquizur 
uandotutormon animo furandifecir(ed forte: quiacredebat ibili- 
cere,vel payállum concelfirum.ve declar: 
diflingue fecundum Albe.in,lot.$.de rarionib?.E.derut 
autcertm ell tutorem dolo xcepille rem pupilli, tanquá quis 
«cvexeranens, Ec tunc teneturflrt, e condirionefartiva ¿neq; tune 
ell necellariaactio derationibus diltrahcdis, porefttamé comperere, 
































Setena Partida. 


Mex. rIz, 


«4» Nauto,caupo,Mabularius,pretio ho(pites recipiens: de fubrradris per 


Adtic.ff 
PAU Cal 
8cllancin 
c.8 
5 8 
Ele forro 
aduer-nau. 
ta.camp.de 
infli.deo- 
blig. que a 
2d 








2d M7) 





extrancum hnecius culpa non tenecor,nili corum cuftodiam reces 
pic.Defubtradlisautem per eam vel ciusconlilio vel mádato tenerur 
adremySk eriá pocnafuri.de furtis tamen per domuellicoseriá cojgno 
Táxe rencip 

nadapli: quía 
eltin culpa ma 
Jos tenendofa 
ai iar 
rófur erat fer 
us liberat cú 
pro soxadn 
do, Almoxari 
fes antem ten? 
tur de fura 
merdbusin 
diana vel ale 





Loy Vi1.Comso aquel que tiene el oftalajeen fa 
cafise los almoxarifes que guardi el adua- 
na, elosorros que guardan elalfondiga del 
pan fon tenudos de pechas lascofus que fura 
ranen cada Vnodeftos lugares. 











EN fu cafa,o enfu eftablia,o 
¿jon fu naue recibiendo vn 
AXomca otros có fs beltias, 
secipioc nú add o có fus colas por oftalaje, 
Scecrum recia opor precio” quercciba,o aya elperáca 
noc * deauer dellos:ficl oftalero mefmo,o o- 
tea, dis troqualquicr por fu mádado , opor fu 
Aileces tie conlefo furtalle algunacola a aquellos 
pligrao 2 quealsirecibicile,tenudo esde pechar 


piatnóten bi > far ólape- 
Medetoc a Eacofa furtadaa aquel cuyacs, có lape 

























neque ex £.— nadelfurto.E fi porauétura non lafur- 
a £- taffccl,masalgund fu ome q cftuniclle 


jarii, nde 





con clafoldada,o de otra guifa,tenudo 
es otroficl oftalero de pechardobladab 
agllaco(a qlo furtaró:maguer nó fuck 
fefurtadaporfu mádado, nin porfucá 
-fejo,porquecsel en culpateniédo ome 
wmalfechor “en lu cala. Pero fi efte que 
fizielleclfurto fuelle ficruo* eltonce en 
elcogencia es del feñor de defamparar 
el fieruo en lugar dela cofa furtada, o 
dela pechardoblada, qual mas quific- 
re. Masfilo furtare otrocltraño”, eclo- 
ftalcro non fucfle cn culpa del furto, c- 





pitamicamin 
domofuanon 
tenctexillal. 
neqyexdido. 
KE nauc.campa 
8cllabu.fedin 





doítibellis, te 
netetidAll 
in.l.1.feosin 








gratis nauiga- 
verispvelin canpona gratis diuert 


¡Staméadionestibi in fadlom 
denegabunt,( dánom injuria pafuses.Albesibifoluicvtintelligatur, 
(pallús es)árecipientesCecusliab alio, quia talisrecipicns ad cultos 
diam non tenerur.6 ficiteriamifladin fine cum dicie (porque tomá 
endeluderecho)querit ctiam Alberic.inad,1.1. polt Laco. de Raue. 
quidamnone(tcaupo Rexvenit ad cinitatem cum magnaconticiua: 
ita nonfufiiciantho(pites adeoshofpitandos: nde licut moriseft 
¡Mcholpiranicin domo fuaaliquos de gentibusregis: nunquid fi per 
«duntaliquas derebus (us proceder coneraiílum ex lo titulo, ficue 
contraholpitem quipublicetenetho(pitiumz di refert Tacos de Raue. 
dixiflciudicaramétille diflinguendo,quod autidlerecepiteos ad mo 
duimbhofpitis computan do quiteunquedabar eás, ficuecomputantho 
fpites,£ctunc teneturveho(pesaliás non.allegarpro hoc. final. 11 
¿amenlalamod.dixe.£.L.1.5.1,ff.de alez v (l.Stalca, (ed in contr: 
údicit,quod videtur facerediétiL.1.6.campones,fEnant.caup«habuvbivi 
deturexigiexercitium canpona,vel Nabuli.fed exercerenon videtur 
pervnumadum.arg.flodeexerdpertotum.8ccandem dicit Albe. gp 
vcpuniaruretiampro vna vicetantum.benefacicl. marivilenociniú» 
$.quiqueltum.tE.de adult.fortcin hocelfecdicidum, quod Giifle qu 
ficrecepitex rebus guaslicdabar,£ecompurabarconfequebatur com 
modum:proutcommunitercon(equunwurho(pites public, quodira 
etiamtencatur,Sefacicilta.l.cum dicir(por oftalaje,oporprecio)five 
xonullumexiodecommodum confequebatur, quod non tenestur: 

ia finontenerir amicus quilibeterrecipiraniicum,ve dixi, mulco 
dAutron Bolt qalcoaareriacoluotadsrepicadho(picun 





























erdablada, Reprobarurhic cómunisopinio dodoin.la.fEfur- 
tiaduerfusnantsvolentiam, y in poenaillius tirnli deduplo nó conti- 
neatarlimplú,etiam quando náuta, vel canpo cónenitur ex £añofiio 





tum cumifta,lexpreGe difponic comineriintalipoena Sex, lime 
plum. prove eriamboluit Albebiesividerur approbari opinio Ros 
fre.in libellis fuis,de qua per Bart.in rubri.fE.co.vbi Bar. dicit ibi hoc 
lacere.ficrzoiplemerfurecurtorum eric poena, vefperius dix, de 

hr: ins5.ficinlli.de obli.qua eltdeli.nal.fiveró alíquis defuis familiari 
bus in duplo 

cótinetar fim- 





'oncenó feria temudo dela pechar:fue — plum.Seficon 
rasende fila ouielfecl recebido en guar demnear do- 
dafdeaquel cuyacra. Caeftóce tenudo a 
Teriade latornar, olacftimació. Otrofi — liarium,poteft 

abeisrepetere 


dezimos Gel almoxarife es tenudo de 
á fecundumloa. 
darrecabdo detoda la mercaduria que — Fab.inas. pen. 
e mete,cfe poneeneladuana.Effo mel infti.deo lg 
mo dezimosque deve fazer el q guar- ea 
acialfondiga deltrigo,o delaceunada, - adde.. quam 
odelafarinagaduzenayarroqueros.E — ¿Pf mon alle- 

(alguna cofa deftas fobredichas fuere 








Jegacin,lliceto 
$-fin. ff. nauta 








furtada,ellosfon tenudos8de lapechar  <upetabu. 
€ Teniendo ome 3 
pordosrazones.La vna, porqueaque- fechar. Ade 
1los que laaduzenla dexanen fu guar-  de.Sofinain(ti- 
da,c en firpoder,cenfu fieldad. La otra": deobligar 
ue ex quaá 


eliétunalc. 

d EsiernoConr 4 
A 
feruorumo ft. 
naut.caup. lla 
bu.Sc. La.5. fer 
mi. ff.fur. ad- 
Mer, NAME, Calle. 
labu,ignolcé 
dumenim efe 
di, qui faamfa 
miliam (éruo- 
rula nontepu 
Jr guantúcun 
4; cognonerit 
cam prauam, 


es,porque toman endefu derecho. 


$ Ley.V 117. Como fi alguno confeja a fa fierno 
deotri quefurte a [ufeñoralgunacofa, cae 
porende en pena de furto, maguer non lo ci 


plaol fierno. 





5] Alagando algun ome al 
lfieruo ageno rógando le, 
SEI o aconfefando le que fur- 


[REA talle alguna cola a fu fe 
ñor,e que gela ]lcualle : £icl ficrno fe- a pa 
yendo bueno quificfle guardar fuleal- Gum Anson 
tad,capercibiefle dello afu feñor,eque - disoteruia me 
riendo faber fi es afsicomo el fieruo ns agicúr cú 
rectoribusciuí 
tatum hi corú 
mancipiain palatioaliquaperpetrarunt grauiterautd el cum els agé 
um fin oficio renuerantleruosalicnosaucliberos , quoniaminuce 
Aligare debucrant de moribs,Sccondicionibusiplorime 
e CoracfravesAdde.d campo. (E foradue.nant.caup. 5 
£ GRecebidoengrarda.Concor.com Lin principaSosfi.com.L.fequen, 6 
fFmaur.caup.1la, 6 patiendoresinuromirti quanuis cinon (int res (pe 
cialiteralsignari,videturrecipere,£ promittere faluumfore. vtin.de 
La.$.tecepit antem.vndefecunduma Bald.ibifitu patienteho(pitatore 
amics equ in (labulo polteaalibi vadis,S:cumreucrteris.núimue- 
wiscquum ho(pitatorcenetar tias limibillibidixerisfitamen igno 
rantcho(piteres intromirtaturnon tenetnr derecepto. fecunda glo 
£«Balbi.S quid iholpicatortradideritelauescamera viatorizan per 
hocexonererar á enftodiarvideperelin.lfiwverficuicem fi predixe= 
vit.f.codem.quz vultperhocnon liberariin torum.fedtantum á cul 
palexifsima.quamBarto.ibinorar Balverolimplicitertranfirdicens, 
¿quod glo.non probar dicium fuum peraliquam.l.Scidem Baldio ru 










































brica.C depoqarampolpúncipiuimencrconrariomámo,quádli 
bereturholpitaror ex-quo recepit cameram curo clani.ta in hoc dic ve 
in.l.16.tit.8.fuprá quinca parta. Sibi dix. 


8 Mello:/on renudos. Y ene mentiiflaml.proitis de quibus hic dicitur: 7 
quia potefl accideremultotics,6c limita nifi domas,vel horrea vifian 
'anturline culpaiitorum.vtin.Lex divi.C.locati.8f.co.l.dominus 
horreoram.Sind.a5.icn.8a.partiovbivi ñ 








MIL, 


'amalicuius , ve domino vel par 
fihoc depatrisvel domini (períer 


3Inducensleraum aut filiom vel 
quid furetur,Scad emm perferars 











Titulo. XIMI.Delos furtos. 


tum vel filiumicertiorati voluntare perferat:Scinducensrecipiat, tes 
neturadtioneford,hocdicit, 

1 3 «LComode furte.Concor.cum.|.fiquis feruo.C.eod.vbieriam habetur 
«y poteritagere decormprela fera! A 

2 b dial fijo. Sequicur diétum ghin.d.J.fi quis feruo.SividePán.de Cafa 
ibiinducétem 
illá.l.ad calle» 
lanostequili- 
tosde pdirio» 
ne, 8cad vxo- 
res reglitas ad 
adulccrium,ve 
polsint facere 
traétacú dupli 
có. 8 idem die 
cendum iniu= 
dice,quí arren 
tacur corrume 
pi pecunia. ve 
tradic Doftor 
dePalarubin 
repeti.cap. per 
veltras. (uper 
text.co.mibi. 
120.Quid auté 
in fratre? Cy= 
1 Albe.ibire 





dezia,le dixeffe que lelleuaffe aquella co 
faquelemádaua el otrofurtar, fi aquel 
quel dio el confejo recibicife la cofa de 
mano del ficruo,puede gela defpues el 
feñordemandar como de furtoa, ma- 
guer gelaa(silleuafle có fu plazer. Eo 
melo dezimos q deuc fer guardado 
fital confejo.como efte dicfTen al Áijo?, 
oalafija de alguno, erecibicffendel 2G 
la cofa que le mandallen fartar. 





Ley. 1X.Sielfeiorde la coja lafartare a aquel 
aquien la empeñoycomo gela puede demandar 


porfurto. 






ji Eslgun ome ouielle em” 
fi peñado a otro la fu cola 
mueble , e teniendo la el 


otro* enpeños, aquel cu- 





étoiudicarum 
¿16 haberes 








slla.locú, ted — yafuelte gela furtafle, bien gela podria 
y ipte Guido] otro demandarcomo defurto d. E 
,tenetcótrarión 
argel. fi frarré. fi portal razon como efta condenafle 
Coad.Lfanj.de 


Picioliaon el juezallfeñor quelafurto, que pechale 


Vigere ad hoc 


amultumilla.Lprocederettamenfortéditam Guido.quando paren= 


tescfent morsa éciaes maior haber curan domus, Saez mio 
n nortentarctur de corruptelaarg.l.cumparer-$parerpluribus, ff. de 
Nófexuar — Legan.Bcl,gssiculibrasein ordina. dexIx. 

zur, 093 ¿o Debirorcredicori pizous credicumfarans tenctur ci adtione fasti ad 











fuiepolita * condemnationeme Siaucem aliuspignos fureturautsarrípiat, ager 
Innouare — credicorcontra cum furtivel vi bonorumrap. non auté debitor, led 
Cor pocná qui indecreditorcontecucasfuericin fortem compurabíez 8 


tmalcendit fic debicum,re(lituar pignus debirori:(i vero plas, ¡lud 
plusdeduétis expenfis,cumiplarerellicuar debicoridumino.h. de 
1 € G7eniendolaelotro.Quidficredicor non tenebat pignus fed manfitin 
poteftate debiterisidic quod 1( ecialipignorerem creditori «bliza 
Vez polleacan asada vella peetudicion e Alcorielas conc 
¿tet,commictitfartam.vrin.Jis quisin princip.E.co.Sin.l.in actio 
nes. fin.Sibiglo. 
2 d Uoefarro.Adde.s.aliquando.8.5.fariianteminfticade oblig.quie ex 
delinal.£cLin adtiones$fin.F.codema 
3 € Grechafiealgunacofa Non declarat quantum:vnde dico fammam pe 
cuniz debiie.vtda.l.credicoriE.co.Scnorarg ofi l.cum qui.$idem 
feribir.fcodem. 
4 £ CoforgafjeNotahocverbúad ea qui inferius dicaminilta.l.vbi crió 
habetur q Scpoteritagi de corrmptela (era 
58 Cua puede demandar, Aétione fustiagendo,v 
idco.$.1.ffdecond.faréiZ li pignorein pi 
Ecforte agerepotell vtragy aftioncin codem libello, cum non agatur 
de furtocriminalitos fedciuiliter, videtamen Spoculat.cit, de fúrtis. 
co.2.vérficu.porro,vel peterincidenterre/litutionemrei,vcio.Línter 
dum.S«quifarem.vbi Bart fade furts. 
UEniencuyaes.Sed contra quiactiam dominusrarioneftiidomiaijage 
repátcondiétionefartiuaad rei perlecutionen.vtin.la. 6, Scideo. 
inprincip./Edecond.farti.8 agere etiam potell aftionefart. vtín. 
ra quefullo.verf.fed Sefires.KEeodapore!l dici,g hicnon negacur do 
minocondiftio furtiuaad rei perfecutioné,negy alía actio realis, quee 
fibicompeteret,fed denegaturaétio furti pro refirata ad poenaro fur 
uia hac.L.eftficuarain ritulo.de furtis.vndetraftat deaétione fur 
ti,nondeadionereiperfecutoria.córrahoctamen facit,quiaifla.l.cú 
rónefuri dar ationécreditori,nonfolifibi dar condiélionemadrái 
perlecurionó,verum crjam aCtionefardad posnom dupl,, vel quadra 
plisquod Scpacercúluferius dicic,qp reddacre: do, cúlicfaisfióas 






































cádidionefurriua.LSe 
acipio.ffde pign.a*io. 














Sh 














49 


dedebito,8:úic pralapponit,q recuperauit 12 fure: vnde cúbicina 
diltindr dicar(enon cuya es)abvrraq; aétione excludere vale dim. 
8:forté motiuu:m huius.lfuit,quia agente creditore,vtrique bi vide 
Iicet,Sedomino confalitur Se prouidecurplené: Se quianon intercar 
dñiagereconera furé: quia iculpacreditorisres(ubtractafuie, credi- 
tor díño tenes 
bacur pignora 
titiaaó 
ideo non agic 
domin?, quía 
fia non inter= 
elbytindic. $e 
fortiamem in 
fli.deobl.que 
exdeliwafc.8e 
fifine culpaa= 
gercredicoria 
folidú , vihic 
habetur ad có 
modum domi 
mi, ¿clic doná 
ni non inter- 
elt remaderta 
men cótraria 
obiedio dedi 





fe alguna cola * a aquel que la tenia 
empeñada,deue lapechar: edemas de- 
fto deueletornar lacola que furto , o 
pagaraquella debdaque auía cmpiefla 
dafobreaquel pcño . Otroli dezimos 
que fi otro que non fugíle ducño de 
la cofa empeñada la furtafle,o larobal 
fe,o forcallef, qaquel que la teniaen pe- 
ñoslapúede demádars, e nonaql cuya 
esh.Perofi aquel que la tomaífe fuelle 
condenado que pechafle alguna cofa! 
porrazon del furto o del robo, o dela 
fuerca, aquello quelemandaró pechar 











deuclorccebirel que teniala cola ape-  Gisllvbistá 
ños, econtar lo en la debda que deuia ai 
aucrfobreaquellacofa. E fi tanto fuc-  dittiofunivel 

: dncerci Si fort 


recomo lo quedcuia quer, deuctornar 
la cola empeñada al feñor della. E fi 
fuere mas, lo demas deuc gelo dark 
con lacofa, facando primeramente las 
defpenfasque fizo en demandando la 
cofafurtada. 





aftio dafiquia 

verifaginterclt 

vidicédum,or 
quando credi 
tore apéte fue 

5, Sccódidtio 

neincerti Cel 
faret interefTe 
s Dhi proceder 
ilta.L:fiveró nonceflaretadhuc.licercreditoragat ,tunc Se dominus 
profuointereleagerepoller,vthabeturinlincer 0£s.S.harca dio. fl 
cod.ideoauremilta.l.dño denegar adioner furti: quia agendo fanti 
creditor confequitartotampocnaro furti, habitore(pe£tu ad xllima= 
tionewrei,Snon ad quantitatem debiti:Sificnon agic rantum credé 
totenus,liceeresfinefuaculpafucriclubrradia fed in folidum ,18e fic 
approbaturhicopi.illorum,qui hoc dicebant que[refertur in glo. 
cum qui.s.idemfcribit.(F.co.8:cumtctú quod exegerít creditor live. 
agar códictioneliue aCtionefurti ,tencaturcompeníare cum debito» 
¿liquid refiduum fueritreddere domino:wthic habeturnó intereft 
domintiplumagere,Scfic denegatureiadtio furtí, len condidio fort 
vaadreiperfecationem,ex quo Gbiagentecreditorecftcofulram: (i 
veró aliudintere(lepratenderer dominus exfubtradionereí, inquo 
nonelletibiconfulcumcreditoreficagente: tócpoflet dominus age 
re,Ética procedar,quodhabeturin«d.$.hecadio.8 ibislofin verbo, 
plus valeat.6cin.d.1.itaque fullo.Scbenefacir pro illa folutione . 8c 
intelleétu.Lfipignoresin prin.ffdepigno.adlio.licetnegarenópolTá, 
quód quantumad.Ljarisco mmanismelíus procedatdiflinéio elof. 
in dits$:idem (cribic.vel dic quódilha.l.cum denegar a£ionem 104 
domino procedat, quando creditor fit Ínculpa amifsionis rei ¿fine 
perdideritfurto:velrapina preecedente eius culpastuncenim indiflin 
étéadiio datur creditori, 8: non domino ad confequendum rem, Sc 
poenar furti:quando veró non fuitin culpa procedar diflinGio glofe 
indidto.S.idem (eribit.£k pro hoceftglofsin.l.finasinverbo,tunc ete 
enim.in fin.C.defuráis.diuinatio tamen c(t quadam quod hic dica 
tur, quod preceGitcalpafaleemán rapina, feu violentizaru qui habes 
malusocium latíus cogitasquiaego laboribus £negorijs preMTus vlte+ 
viusnonpoÑfum. 

1 €Eouepechafealgunacofe.Non declarar quantum, (ed ex hís que dixi 7. 
inglo(Ta proximapatet,quodin fumma pignoris feu valorereipigno 
rate dacurfurtialio proucetiam dixitglin.li pignoreán plofTapri= 
main principio.fdepignosadtie 8 patet cum fuperíus dixit (lapue 
de demandar) in quo videtur(ereferread valorem rei tunde in cali, 
quo credicornolleragere,velelfetmorofias in agendo videtnr, quod. 
poflerdominusagerce 


















































k 4 Dene gels dar. Cum enim creditor non habearvfum reí, non deber 3 
aliquid lucrari ex agtione furtisnequeex condiflioneinceró,ve dicho 
glol.écibiBarrin.d.Iuipignoresn prin.contra hanetomenracioncia 


videturtexal 





¡apronima.vbitangam. 
Panidavijo 1 








Setenapartida. 


€lex.X. 

4MAurifex proauro aut argento fibiad opus fendum dato, velfutor, 
autfillo pro pánis, autartfex pro tignis ei tradicis(ubreptis: ficalis 
eltíoluendo agirconirafarem, Slucrúindeconfecustom ecitfvúiled 
Knon eltloluendo certálicer dim, Stunedíñs potell contra furdages 
esesicqy domi 
i cómodum 
inde fecucum: 
Sautem domi 
nusnócltpre 
lens, aget is d 
quo fabrepta 
eltres,Slucrá 
eritagét 
fidomin' pre 
fensnolit con 
traflremm age- 
refedcóma r8 
perderé bene 
poteft,Serunc 
pdensaget có 
teafuren, aut 
reifiratas deté 
torcmm.h.d, 
12 € 5refevalio. 
Concor. cum. 
Licaqpfallo. fa 
cod. 3,5. ire 




















ay. X. Como losmenefirales que reciben alo 

unascofasparaadoberfigelas furtaren las 

"pueden demandar porfurto. 
Royo plata aujendo algun 
(E ome dadoa algund orcb 
J8 ae de que le fiziclle for- 

AS tifas,o valos,o tacas, O al- 
gunaotracola:o auiendo dado a alfa- 
yatepaño de quel fiziefle manto, 0.0- 
tro veflido:o fi ouicile dado paño a al- 
guntintor, o3a)guna lavandera paños 
delinoalauar,oa algun meneftral ma- 
dera,o otra colaporque le fiziclTe della 
algunaobra,fegun cl mencíter que fu- 
picífe, fiaquella cola que fucfíc dada a 
qualquier deftos fobredichos la furtala 















ae Jenycaquel a quiéfuefurtada fuelle va- 
ex hoc pacer, + lolo aparapoder la pechor al feñor de 
giñal.cftin- la eftoncebien la puede demandarcon 
telligenda, q 





lapenadefurto,c la ganancia que fe Ñi- 


pór imputari. MP A 
guicredelademanda, ferafuyab. Mas 
cn 


culpa fulloni, 










Pr f1cl meneftral non ouicfte de que la pe- 
poñirculpae= — char,deuclo fazer faberal feñor quege 


Jsiputari, do= 


lla col 
avia indillin- la cola 


Ladicra, como le furtaron ac 
quetenia, ecflonce cl feá 
mandare querlaporá le lesiguiere de 
lademanda. Perofici feñor non fuere 


encllugar”, eftóce aquelaquien la fur- 








2 b GserefiyaNo 
tavalde, quía 
exhocpatet y nontencbiturre(Titueredominorcitéle lucrí, euius 
contrariunm teneclo.Fab.in.d.$.icem ifullo.moríis ex co, quiaiftiná 
habentcommnodum v(usreificnchabengcommodatacius vel condu 
tor, Se £acitquoddicitglo.in.].Gipignore.inprinc..co. Se dixiflapra 
Lpróximain glo.fín. 
Henellugar.Nora bene,quiahoc nónitaexpúimicarinad.Litag; 
lo.ncquein.d.S.icem fifullo.Scvi.Rofted.inlibrurdcadt 
manifefii,Sfacit y habecarin.03,5.fcd cum in (ecida. 
dominasrei venerit.8biSali.Cacodem. 
4 4 Uuladeae.Planum eli quando eltinvulpa,vtad hocteneatur, quan» 
doveró nonfuitinculpa,videtur dicendumidew : fi dominus fuerie 
abfens,ne dominus perdat rem. quia tuncnon agendo fullo, vel far 
cinatorye/linculpa:Scdominus polleraétionelocac agere contraci, 
Leumin plures.g.ve(limentaiilocaci. 
ULacofefursada. Rei vendicacione,vel condifiione fartiua:mam aio 
nemÚurtinon habet,fedfullo qui lua culpa perdidir, quando ell (ole 
vendosunchubes séionemfarircind $e filo bio cs 
¡fteverfidinaibi(efiporauentura)non loquitar de adtionefurt: fed 
deafionereiperlecuroriainxtarcxrio.d. cum in plures.$.veflime 
ta.flocati nde (imptaselt. 
6 E ME. Aquien la dir. Quod poteltfacere dominnsmero iure: quia quando 
quis haber contra plures ationemiqué principaliter pro cadem re, 
E loe les colza quen spaces quere taznen Ello comen 
tusexcipiat,vt primo agar contra furem fullonís fumpribus , audiri 
deberfullo,fifudici videacur commode pofle dominus agere contra 
faremovthabeturin.d.S.vellimenta,l.cumin plures.Hulocati écibi de 
clarantBarro.SPaulide Calo 
E Us puede demandar. Excompellivur dominusci cedere fzas aQiones. 
vin didt.4.veflimenta, Ec etiam (inecefsione pofTeragere actione in 
£sdtum vel condidliongincertiove notar glo.in,Lóxideo.5.finalifde 


som > 




















ye 








+0Recommodatafurata cligecdñs,an concrafirem vel cóm, 


Quez. Xi, 





atariura 
rem peratidcheligarcontracómodatarium agere,licetab eoremnen 
confequarar.non habe: contrafurérecurlim, (ed cómodatarins 2 
contrafurem:Glieligarazere contra furd,non pótagere contra 

modatarió 
tamen q aji 
dñs contra có 
modarariíl 18 
furatam igno= 









taronlapuede,cla deucademandar: ma 
guer non fea valiolo parapoder la pe- 
char:e faziendo al feñor cobrar fu cola, 


ola eftimacion della, feria la pro defte Bor 
quelatienc,e que lademando -Efipor is Ea 
auentura clfeñorfuercen cl lugar, cnó — réazarmó aun 
quificredemandar la cola furtada calla diturfi reucia 
dró:masaaquel aquienla dio que ge- uodararinon, 
lapcche,porg gela perdio por lu mala hocdicita 


Corales qui 
fere. Concota 
cumafina. Co 
codem.écin(li 
tu.deobligat. 
quarexdeliéta 
nales. quen 
té de fullone. 
Exñdiflerateli 
gere poteltcó 
modatarios Éa 
core alsignare 
termibum ¡Ni 
iftaqué eligac 


-guarda:bicn lo puedefazer.Ecftóceag!* 
aquié fac furtada lapuede demandarsal 
ladró,o aqualquierotro quelafalle. 


€Lez.XT.Comoel fevordela cofa empreftadala 
puede demandar perfurto, fi lafurtaren a a- 
quelaquienla emprefto. 

Mpreftando yn omcaotroal- 

gun cauallo,o otracofa mue- 

ble,fila furtafíen a aquel qla 





, PA 31 quoclaplo, Se 
tenia cmpreftada,enefcogéciaes deadl in rene 
cuyacralacolade lademandar a aquel eritexcluf*do 


núnusab agé- 
do cótsa furé, 
Bcager cómo» 
datarius, fecú 


que la empreflo,o al ladron, qual mas 
quilicre.PE fiefcogicredela demandar 
al quela cmprefto,defpues deffo non la 
puededemandar alladró!, maguerdel 
otro non la pudielTecobrar*. Perocl q 
Latuuielfe cmpreftada puedelademan- 
daralladron eltonce! . Otrofi dezimos 





adqueltióem 
sorabi. quam 
tu poteris ape 
plicaread, lareg.. difponentem fuperretraQturei vendita per proxis 
miorem. 

Al ladron. Vndeli poltea contra furem ageret, poflet diciexperiris y, 
fine actione,kk per confequensindex erjam ex fuo officio poller ei 
partenonopponentecumálimineindicijrepellere.]. Gpupilli. $ .vi 
deamusf.denego.gef-Angel. Aretidn.$.quedefallone.in(titu. de 
oblig.que exdelimal, 





Kk Quenla pudicfecebraraQuid tamen (iegit contra commodatarium, 3 


<redens cut clTe loluendo,Gnon erar, nunquid poteft redire ad fu= 
rem2quidan dicunt, q hec quzfiio non potell proceder 
potelte(Te comugodatarinsnon foluendo, (fur ef foluendo : cunas 
Aiofarú,quz ell poenalisficin bonis civs.dic tu q qnaflio pór pro= 
cederesquiaadhuc pofletefle non(oluendo: quia haberetalios credi 
tores, ¿illo modo non pollerrecuperare, prontdicicilta.l. vndein 
¡uaftione praditta doéto.funtvarij:níTaco.Bald, dicit , qp non pote 
ritralica(u redire ad faré Sómputerurei,qui maléclegirlacob. de Ra 
ue. cali relaci per Cynum indiéta.LmanitelliGimi.$.primo.C.cod. 
dicuntcontrarium,quia certanti de dano non preiudicar aereo 
vía fupina,etiam cum alteriws damno.l.fed 8:(i me putem . fede con 
di.indebiLfina,ff.de co per quem fadt.crit.Scidem renet Loan. 
in.$.icem fifullo.in livu.de obliga.qua ex deli 
in di0l.$..xenet primam opinionem pertext.biaScper,5.fin.in fines 
cumibinoracisin gl. Serefponderad lfupráalle 
quódin eisnon habereleétionem :(edinsagendilliccefiue , 
etiamtenetAnge.Arctuin.d.$.que defallone.dicens hoc: 
¿chuicopínio ni fatis fucrila)partíta.cuma dicit ( maguer del otro 
nonlapudiciTe cobrar. 
W£fence. Et poenam exa/tama Qionefarti non coglenr domino refli. 4. 
tucre.vein,d.Lfin,8: quid fi commodarariusante eleólionem don: 
azirfurticontrafuremevideperglo.Bald,Scaliosia diét.lfina, y. fed 
cuminfecunda, 
































vado effonce.AddediA Afina. E di.5.que de fullone. Knon ff 
hceretyy dabitarercunc:quia eleétio deber elle cum incelleéto, 8 qui 
«ubitatron elare percipit¿8clic no! E decondaind 
bisSin dictal.finasveríic.f autem ncícins. 3 dubirans quod Bald 
limicacoifipoterarte de facili certificare £noluit.vt in.l.locas. £ 
acquispoll. 
6b dEdemandar, 
Si tamen effer 
lisfinica, Sedo 
minodcómo- 
datarioe(ferfa 
tisfaétum: cúe 
nó pollet age 
re contra furé 
ve habecur in 
l.fina. ibi 
nili Domino 
ab eo (atisfa- 
¿tum clt, 


sa 











le 





quefi efcogicfle primero de la deman 
daralladron,que dendecnadelátenon 
hademandacótra aquel a quien la em 
prefto,maguerdel ladron non lapudicl 
fecobrar.E fiporauentara aquel cuya 
es la cofa la comienga a demandar en 
fuyzioal que lacmprelto, non fabiédo 
eftonce*que gelaavian furtada, filo fu 
pielle defpues, maguerla demanda fuel 
Se ya comencada contra cl, bien puede 
dexarfedella, e demandar? la cola fur- 
tada al ladron. E fi efcogielle cítonce 
dela demandaralladron,dendeen ade 
lante non es tenudo cl otro de refpon 
der,(egun fobredicho es. 





Ulex.XI1, 


39 Re depofita 
furata agit de 
policarius ad 
rei perfecatio 
em, S«domi- 
1? ad peenam 
Surti, mifi cali 


paéto recepit q Ley, X 11. Como aquel quetienc la cofaen guar 


depolitari”, ve y E á 
depericulotes — deyoenencomiéda la puede demidar por fur= 
nererur: quia — 10/ilafartarena aquel a quienla emprefto. 
túcagetadpe 


AIN encomienda , o en guar 
dida teniendo yn ome de 
otro alguna cola, fi gela 
furtaflenf, bien la puede de 
mandara qualquierq la fallafíe. Mas 
Ja pena? quenace por razon del furto, 
non la puede demandar finon el feñor 
della:fuerasende fi el que tiene la cofa 
la ouielfereccbido fobre tal pleyto que 
fuelle fuyo cl peligro < fi fe perdiclle. 


mam: ledúiré 
tenéserat ma- 
jorinusaut tu» 
tor: ql bet eo 
run putelt a- 
erefurtiad ré 
Sad peenamo 
demobilirei 
que quis ha: 
ee lucia 
Eúforata, aut 
vi ablata ager 
vínftuGuacas 
ad pcenam re 









fpeétu vínfru- Ca eftonce bien podriademandarla co 
<tus computá — faselapenadelfurto . Pero ficlque tu- 
dam, 6 ppric 


viefíe la cofacnencomienda, ocn guar 
dafueffe mayordomo, otutor £ de aql 
Ggela encomendara: eftonce cada vno 


tarius ad poc 
sam refpeda 
xietarisiim 
Obi fruta 
acti 
bastñipendentibus (inquibus cratpartem habiturus colonus) fara- 
tisager domi wsfurri:Scdabitcolono partem ques cipertineth.d. 
za puedede sandar, Aétioncin faQuam,vel oficio indicis.venorat gl. 
in.lcideo.S.Gin.fFdecond.fart. pl 
1 d Qataslapena, Nonergo depofitariusagir afionefurti. vt hic Scin. 
autemapud quem.f£.co.8:$ ted is.inflit.de obli. ques 
ex delidt.nafc.Scratio ponituribi: quia cuwn de dolotiñ tenearur, fia 
non intere(t:Scquia quando dolum fecitnon debetconfequi adtioné 
eximprobitatelua. Quidautem fi fuitin lata culpa, an tuncdepofita 
yiusagatcontrafuré2Bar. Ecdodio.in.d. $.isautem. q lic. Sedoéto, in 
d.$1£dfiis.quiatunc dolos furis veras prepóderat culpar depofirari 
Litemtiobfterrix. in fin£Fad+l, Aquil, icem $e polTetageredepofita- 
riu" .quando ci competitin reretentio propter impeníasin eafadtas, 
ex quo tuns fuainterclt:fecundum Joan. Fab.ScAngsio.dauled 
e € Elpeligros Ex quo enim tunc cuftodia adenm pertinet agere pt, 
viin.d.$ted(s.Li.5.pesEdepofi.notarglin.d-$isaúcitempo(tli 
tem conteltatam contra depolicarium (Gres fubripiacurcomperitei 
astiofurú,exquo tam periculam eltapudeum.d. l.cum qui.Sisqui 
precario.Azo. C.coinfommacol.verl.hiautem. 
4 £ di stayordamosorutor, Wmelligeli agácfurtinomíned 
nonpic.vtio.l. quiiniuriz$. qui lienisnegotij 
Ange.liscujus. 





sc 
























3 











:namfvoagere 
fodefartss Scibi 
Linterdum.$,qui tucelam, Scibiglo.fE.cod. 











Titulo. XUL. Delosfurtos. 


so 


¡fruto Concor.cum.l,interomnes4.MermsfEcod. € 
ú in fruétu fitfurcúsdis :o cópetit folum aétio 6 
¡ario:quiainreimmobilinon cómitticur furraminili. de víi- 
- casS.quodautemasrideo nonagirproprictarias. 
1 «Aparte del fruto. Ideo dicit de colono partiario £quíafecus eee 6 7 
efler colonus, 
quí numús co 
lerer fundum 
aucalla merce 
deinghrecon 
flituta: tunc e. 
mim indiltin- 
été ille agerer 
adtione furú, 
vtin.l.eúqui. 
$.praterca. Se 
Lufiapes. 5. fina 
fcodem.fiter 
go hic difere 
tia inter colo 
num partiarid 











dellos puede demandarla cofa furtada 
con lapena. Otrofi dezimos que fi al. 
guno ouielle tan folimente cl vo fru- 
to 5 dealguna cola que fuelle mueble, 
quefi gela furtaffen, que puede demá- 
darlacofa furtada , e la pena del furto 
quanto mótare , en razon del derecho 
queha enclvfufruto :eclfeñor de la co 
fapuededemádarla pena quanto mó. 
tarc,enrazon dela propriedadqueania 





enclla.Efialgúoouiere cl vfofruto en Sccumqui nu 
cofa que fearayz, cle furtarenel frutoh — miscolit,licer 
Barto «indiéta 


della:eltonce el vfofrutuario lo puede 
demandar todo conla pena del furto, 
Masquádo cl labrador haparte del fru. 
to idelatierra Glabra,i aquel fruto fue- 
refurtado ante q fea partido, el feñor 
delaheredad lo puede! bien demandar 
alladrócon la penadelfurto: pero def-  agere adi 

pues deue tornar al, labrador lo que le a 
cupiereporfu parte deloquevencioen fio fruéuum, 


z etfruér? eflene 
Juyzio,ocobro del furtador. Da do 
polfer colon* 


numis colens 


Li apes.velie 
pullamin hoc 
efe differcúá, 
inquátum in- 
diítinétre vule 
partiacium co 
lonum, pole 
pro parte fia 
azere adlione 


GZey.X111.Si la cofa vendida fuere furrada an 


se quefeaentregada al ciprador,como la pue=  PESIcadomes 
dedemandar a quel quela vendio. furde 


Eyendo furtada a algund Ñ a E 4 


ome alguna cof q ouief — fecus effer fa- 
feadara otro porrazong és, divilione 
a , cun tune ama 
<t8) gclaouicilevendida, fian  pariarios ha 
te que paffalle a poder del comprador - beat fiua”do 
> 27 mminivoluntá» 
gelafurtalfen:eftonce ag que la védio  1e,8£afifne 
ha defazer”” de dos colas lavna, o de 
la demandaral ladron, edarladelpues 








Sui. 1. fullo. $e 

feugib”. feo. 

8caget farti p 

fruélibus habi 
tisexpartefisasfed ante diuilfionénon aget contrafurem: agiteñicon- 
tra dim, vagar cótra furem, vt quod exegeritex parte partiarijred= 
darywehic8: facil. cúinplures..mellem.ifloca.Sifequi vfifla.l.ver 
ba Azo.C.defurtisinfumma.col.3.cumdicir,partiarinsveroagit con 
tra diimaytagarcócrafrem: vegd exegeritreddar, forté quiaftudtus 
necdur tenuerardomini voluntate. 

1 zo puede, Habes hic, quod partiarius colonns antedivifionem fru= 9 
¿tuuminter cam Ecdominun fundi, non haber condidionem fur- 
tiuamadfraduscolleftos á fure ¿ quod Se voluit glo, S:Bartol.in din 
¿a.lfiapes.5.£ina.licer Angeibi tener contrariuimvolens in hoc có- 
flituere differentiaminter partiarium colonum , S cum qui mamis 
colityvel mercede in genere conflitura,non habito re(peftu adid q4 

ercipiatur,veparciarius, fecundum cum agere poller condiétione 
'urtinayalternon. 











Ulex. XIII, 
sm Re vendita antetradicionemfiurata eligervenditor an agatfurti: Be 
uodindehabebir foluar emprorisantactionemei cedac. fianté erat 
lonata nec tradita aget donater, Sererentafibipocnafurti reflituce 
donararioremaut ellimationem.Siveróclblegata, Scpolt mortem 
teflatorisfurata agerlegatarius.hud 
mm 4 defergr Concor.cum.acum qui 
Partida. 








inprincodem. 
je 15 











3 b GPremerida.Concor,cum.] 
4 5 Ue 


Ade (E 
ad legem 
iulpecal. 
ESA 
cura ali, 





Setenapartida. 


aa Coueclhaenledemanda.Furú.Ca ionem,condifiionem,érei vendi 





cationem,vtin di.l.eum quiáán prin.Kvendicatione cella ,non tran= 
ficdominiumin cedentem: fed vtilis vendicario,Gcundum Angeibi 
perquemvi.deformalibel 








iscuiexAipular.fco, 





zen del 
rre. 
rs alcompradorconlapenadel furto que 
ne, an condi venciereporrazondella, o de otorgar 
Qione Fara al comprador todo el poderá cl ha en 
tione,velana- la demanda?, porqueel lopueda demá 
gar ad peerá dar.E fipor aucneura non gela ouielle 
agtione furti, E a É 
faper quo ele. Vendida,masprometida b dedar, can- 
ae te quede dicffe la tenencia della gela 
ii dono furtaflen: eftonce aql quegela mando 
lapuededemandarcon la pena del fur- 
toaaquel que gela furto, e eles tenudo 











in. l(i domi- 
mium.f.co.de 
in.ledneqyle 





gatarius. (Fo de a 
cond. far. 8: dela daral otro aquien mando la cofa, 
cis refolurio y la eftimacion de lo que valia, enon 
eltspad rei» 0 que 

fecutiontcom Mas: maguer ganalle del ladron la pe- 
peritlegatario.— nadelfarto.Masfilacofale fuefTe man 


rel vendicatio 


Fonvero codi dada enteftamento dealguno, e la fur 





Bofurtiua,ce — tallen delpues de la muerte del faze- 
ima A dor del teftamento : eftonce aquel a 
Bar. Scaliosia Quien fue mandada, la puede deman- 


dilfedneg;le 
acarhus . per 
riblipe 


darporrazondel furto.c E dene cl auer 
todo elpro que [e figuiere, por razon 


nameñots có deaquellademanda. 

cedune lezata 

rio competere ds . 

adtioné furti,  TZey XTII.Como aquellos quetiené maranedis 
excótractatio del Rey para fus lanores ,o para dar quitacion 
ne fañta polt pesa facompaña,filos meticren en fu pro, o 


mortem tefla 
toris.qd refpe 
Eupoenz con 
fequendefais 
probatar inie 
flo.l.imociiá 
cum dicie (la 
puede deman 
dar)8clicfe re 
fertad rei per 
fecurionem:Br 
eximdicic(por 
razon del fue 
10)videtur vel 
le ppofir age 
ye códidlione 


fxierenmala barata en dar los, como los de- 
sen pecharo 


Arauedis de Rey tenien - 
ido algun lu defpenfero, 
deque ouieffea pagar quí 
tación acauallcros, o a 0- 
trosomes,o deque ouielfc a fazer algu- 
naslauores,o otras colas femejantes de 
ftaspor fu mandado, fiaquel quelos tu 
uielle nó los delpédieffe,o nó lospagal- 
feallidoclReylemandafle, mas com- 





furtiuascá ves 
ró pofteadicig  prallc-dellos alguna coía a fu pro d, Ñi 
flpro que te cftofizielle por fifin mandado del rey 
iguiere , por 


1azó deaque- Como quier que cfte atal non faze fur 
la demanda) 

videtur q loquaturdeadiionefurtizvnderutiuselt y dicams (ecun= 
dumcóemopinionem,padraiperíecutionemazar reivendicatione, 
adpcenam vero agat aétione furti: nontamenelTeritaablardum dis 
cere,q Bxpolferagere condiétione facina: 8 farciaftione periflam 
1.cumomnesilte.1I.áLo.vfqzadittamloquaoturiflo modo. Eintel 
Jiguntrá de perfecutionerej,quí de ationefurtiad parnam, E lic qp 
dicamus q approbethic opinio illorú,qui dixerune legatario ex. no 
vacórradtationecópetere códidiionerfurtiná, Se comtext.hic dicie 
(la puede demandar porrazon del farto)intelligacur tam condiétio- 
ne,quáfur aQionesetg inferias fequitnr (todo el pro porrazon de 
aquella demanda)referarurad vtrangy adionem. 





Ele xÍ1I, 
¿0Recipiensregiapecuntasinlociscertis expeníirus , 8 eas conuertens 
inválitatempropriam,licetnon committar furtam : tamen vltra ea. 






rumreflitucionem foluerin pornam tertiam partem earum ; 
pecunijsciuitatisvel ville: 81 Rex mander aliquid folui mil 
¿xlocopecuniz foluararcisaliqua resin eorum domar: 

lis(oluens(oluere Regis cameri terriam partem 
damni,Scillistocusn damauoyquía quab 





d alguna cof 
«fi pro.lncidic 
jileín pornara 
Linliz.derefi= 
duis.vtin. 
cunda, 6: quer 
ta.$legciulioa 
frad.l hulape= 
cu.kcin.s. (une 


to,pero faze muy gráyerro pofponien 
dolapro de fu fcñor por la fuya mel- 
ma.E poréde mádamos quequalquier 
queelto fizicre, q featenudo:a tornar a 
lacamaradel rey todos los maraucdis 
deqvío alsi maliciofaméte. E q peche 
demas delfo por el yerro que fizo,tanto 

















quíto valialatercia parte *deaquellos prue dis 
marauedis de q víoparaÍu pro contra — demainglo.ía 
la voluntad del rey. Elfo melimo dezi- pero cuie 
mos halugarentodosquátoshá ma-  elofficio, 


ULa tercia paro 
1e.Adde did. 
Soliulia.verf 
fed E qui per 
cunicam. Scap= 
probacur hic 


raucdis q Ícan de algúacibdad;o villa g * 
fivfaren maliciofamente delos, alsico 
mofobredicho es.Otrofi dezimos que 
£ alguno tuuieffe marauedis del Rey, e 














le mandale que dieffe dellos afus ricos opinio fin.gl. 

omes,o afus caualleros, oaotrosomes Le er 

quale(quicr.E aquel que lostunieffcen hates 

lugar deles darlos marzuedis, les dicfle e 

en pago paños8,o beltias , o otra qual=— catinfuminos 
ñ adfiñem. 


q quefucílea fupro,e a daño 
le agllos quelo auñé arecebir: que cfte 
atal que fizicfletal paga de los marauc- 
disdel Rey, deuepechar a cada vno de 
Jos qouicróarecebirla paga todo quí 
to menofcabaron delo que deuiáauer, 
porrazon deaquellas colas que les dio 
a malabarata,c que peche demas deflo 
ala camaradel Rey todo quanto monta 
rela tercia parte de aquello que les fizo 
perderengañofamente, porqueelto es, 
como manera defurto. 
GLe7. XV.Como los monederos, e losmarfiros € 
faxenmoneda aparcadamente para (¡en buel 4 
la del Rey faxen furto. traftaretur de 
- Pponacl.iuliz. 
52 Os maeltros, e los monede. eecaliticgne 
el ros que fazen moneda para con- 
ELeSÉ8 6 apartadamenteen bucltade — ta fubripica 
E ñ tes pecuniam 
aquellaque fazenalRey,bmagueraque  pricipis,velcá 
uitais Rom. 
nz,vtinLa.Mad Liul.pecala.tune non procederer in furto pecaniz 
alteriusciuitatis:(ed compererer ciultatiactiofarri,ficutalijspriuaús, 
veindidLob pecuniam. 
E Qlesdieffeen pago paños. Tene mentiillam.].8c.1.16.citulo quarto . 
bro,6.ordina.rega. que durius difpponit contra iflos officiales Regis 
bararores yolentesditaricum damno aliorum. 





dadyodilla. Vi 
deindid$ulen 
geiulia. verfia 
cu.fedíi de re 
ciuitatis « vbi 
glo .obeuican 
dumcótrarió, 
quod. formar 
tarexal, ob pe 
cunia.Ede fue 
isntlligirde 
ciuitate Roma 
ma hic declara 
tur d qualiber 
ciuitate,vel vil 



































lex, XFA 


3» Monetarins vel ofiicialispro fe manetam bonam faciens, aut metale 
Tumpeias meliori miltens tenecurfirciad quadruplum lucri, 8: pro= 
Pres ilficarena daranatarperperuo dd Regiropare ll aateio occll 
officialisdeprotabituriainfilam perperuo.h.d, 

h Quefezen a ne). Ex hoeviderarquodremporeqio.ILidefueront y 
conditz,omnis moncta,que cudebacurin iioregnis, erat Regis, ho- 











» 


E aDedgunaci, 


Ip nor 
recopalla 
L17.citule 








| 
| 










ar inlib.s 


la noz 





la nova fonmihi 
recvellolo ip, 
20. L.21 c E Delasfobreds 


titar. 


Titulo. XUIM.Delosfurtos. si 


dicatiterfit.vepaterin pragmacicis de Medina dilponentibus fuper 
culione monetx. 

Pote(tenim rexaliquodlncrum confequiexhoc,vt dis 
lóprimosin jlo.(pperverbo(batit moneda). par: 
¿tispragmaciais.£ol.mihi. 1390 vbiregés catholici fuciune 
inescedem de 

Avis juribusin 
monetistabdi 














la que fazen para 1i fuelle tan buenac 
tan Icalcomo la del Rey. E quenon pu 
dieffe dezir ninguno cn verdad que e- 
ra falla:con todo clto los que elto fizicf- 
fen farian furto ea quanto monta la 
nancia, quefazen parafi . Otrofide 
mos quetodos aquellos aquien dan o- 
ro,o plata de lacamara del Rey, para fa- 








citcontraillos 








ofiicialesa quí zermoneda,o paraalirnarla,o para fazer 
Miel otracofa,queliaquelaquienlo dámez 
¿cinillo tizi  claben el,al gun otro metal que vala me 
lo aliguos llo noS parafacardelo al, otro táto quáto 
renosnon bos oi 

nosimmitrar.  £Saquello que ay bucluc, que faze fur- 
scaddectiame to. E cada vno de los fobredichos en 





lt. 3. edo 


e equod. Ma ley, fierrafTe cn alguna manera de 


las lobredichase deuc pechar ala camá- 
rade! Rey quatro doblado todo quan 
tofurto.E demas deso fi EucfTe menc- 
ftral cl q lo fizicfíc deue fer condenado 
chesInco,q4 Z 
tai a laslauores del pone 
nenes pong — fazefalledad que cs bucltacon furto : e 
iindomibs Li fucreotro omepuedenlo deflerraren 


rali in domib* p 
monetz al alguna y ladparafiempró. 


a lucri,feu 
cudentes de fu A 
3smetallis ali — YZLe9XV1.Como los gue furtan pilares'o made= 
ter proviluim — raparámeteren Albo oladrillos, 0can= 


eltídi * roslos denen pechar.con eldoblo. 
gmaricis,vepa E 














Ja noua — tetfoliomihi. Tares,o cátos,o madera, o 
xec. elle 14tver. (otro he > 
6c.titual  fipor quanto $ teja, ocal, o ladrillos yo o: 
libas. nos fomosin= , EN tras colas que han mene- 
formadostii REE Mer para lus lavoresfartan 

5d «endgñaife. alas vegadas los omeslos ynos alos o 
Adic.ffo Ia crát pom .E poréde dezimos q qualquier q 
digas ll OO q ualguierd 


furtallc alguna cofa deftas fobredichas 





jun. ven. l .tercia. c alguna cola deftas í 
cal fiacacciclle q la ouiclfe metido en algu 
femE sd nalavor*[uya, porq podria fer que de 
habecar indi ftruyrialalavor,oalguna partida della, 

ln nous ÚS pragmari - 

mece l,  “isfoliomibi.157,cótra mifcétesaliquidin fundisione metalli admo 





neramavbiporha mortisimponitor.videjbi. 





MLex.x/1, 
+oEuranslignasfipofteaaffigantar domibus,non colluntar:fed tenerur 
adduplum valoris:Scfinon (untafhixa,reflicuer ea cúm poena furti. 
hocdicie, 
1 € Cenalgunalaxor.Siucin domibusvelvineis, vtin.lprima.f.detigao 
iniunéto. 
2 ÉULaefimacion doblada, Concordat cum di+.Lprima.fdetigno iniun 
Eto.8cvide.1.16.ciculo.e.3.partic.Scquar ibi dixi:(edfi nolleragercilla 
actioneprofurto tigniiniunétiyan poteric agere aétione furti, ad por= 
namevideperglofI3n.Lán rem.$.cignom. f.derci vendica . Sper Bar 
tol.in di. liprima.quodfic Sctune peraftionemfucti colletar attio 
tigniiniunét sinquantam eftpornalis, non inquantum ell rei per 
fecutoria,negytollunturaliaraétionesreiverlecucoria, Ecfi agar fur» 
ti, Sfimiliterfi agercraftione [pecialidefurto tizniiniundi,adhuc 
Poterit agere actione frtiad allus fimplum , quodelt pocna. vide 











k pena defirro.Concordar cumdiQa.l.refpiciendam.$. 


1 €segunfualrcdrio. Add, 
m 4esefegradedem haberorin di 


ibipereumne pia. .videruraliud dicere:(ed tantum ponie(j:ecia 
lem actionem proiftofurto de tigno iniuncto »prent poli confil» 
tusin dié+.Lpria.quia ablurdum effer alind dicore : cum Áfla a 
poriusFuicadditaad fauoren nad damnum: S quiaÑal 
ceret, minus punirecucfar, qui Sevitcafurcann, úgnum edificio dm 




















z - 5 z ifuracus ef 
fila facaffeédemádamosgfinq en cllu Anton nó 
gardo espuelta. Peroelg lafurto este- ini 


mudo de pechar al Señor della la ofli- Fingsd nena 


macion doblada£de lo que valia la co — 8 rei períecu. 
La quealsifurcafe. Efinon fueffe me- Ford ad sen 
tidaen lauor deue tornar aquella cofa dicííta. 
mefimaaaquel cuyacs,o otratanbuena 

con la pena delfurto,fegund queman- 
dan lasotras leyesdeftc titulo. 





Qlex, xIL. 


Minordecen= 
mo cum dimiA 
dio,aurfaras 

vel fawilaris, 
8cpcofionar” 

ad: diunias o 
peras ,furans 
áliquam rem 
domino :nen 
tener 


Ley. XV 17. Como los que fon menores de diez, 
años e wedio, elos locos, elos definemoriados 
non fon renudosa la pena del furto que fazen. 
y 29 3 Oco menor de diez años 
YA (] e medios, furtándo algu- 
y na cofa como quier que 
filofallaren con el farto q 
lo pueden romar:con todo elfo nó pue 
den,nindeuen demandarle la cofa con 
la pena del furto . ESfo meímo dez 
mosdelloco!, o del defmemoriado,o 
furiofo. Otroli dezimosquehalgund 
mancebo quetuniefleome afoldadacn 
fu cala,o abien fazer,o ctro que labralle 
conclen alguna lauor por jornal cicr- 
toi,le furtafleal guna cola que non va- 
licfle mucho, q maguerle puede demá ateo 
- A A Ffideratis. hoc 
daragllo quelefurto: cótodo ello nóle — dicir, 
deucpechar penadefurtoX.Caacítefur g aida 
tollamanen latin furtum domefticú. — Ag, A Limpa 
Pero el feñor Glo tiene en fu cala, porfi berem.Ecod. 
meÍmo amenos del judgador, bien lo oa cadé 
puedecaftigarfobrecllo fegund fualuc 5.L, 
drjol,de mancraquelo non mateninli h er (ad al 
. mos d 
fic. Masfiel furto fucfle grande"”,o de Er 
cofa que valielle mucho: cftóce bienlo a St, 
podria demandaren fuyzio a cadayno ig PA 
deftos con lapena. E para faberqual 1 € porjernal cier y 
E E Open 
0. Nota hos 
¡uodfurrum faétum á mercenario dicitur domefticum furtá, qued 
Shobecurinal.relpiciédum.S.farra Alade poenis  vbi € deañis dore 
Midis: videtur tamen ep hic,écibi dicitur de mercenario , utelliz 
dum de mercenario, qui (latin domo non deco, qui (tar perlefeor+ 
fumilicet laborerad mercedem enmillo cu ds coa lacas itavide 
tur pbariln di.$.farta.écin (pecie ener Cepola in repeticione atch. 


fed houojure.C.de fero.fugavbiSevi.de lio Sevxors Se mullisalós, 
qui dicuntur domeflici, 







ad rei reslicue 
tionemtantó, 
$ tañen talis 








tenetur pocna 
far: Se quod 
fitparuam, v? 
maga ari 
tsioludicisre 
Jinquiraf: per» 
fonléfuns Se 
Domini con+ 






























rtadome- 4 
ex quo dicit Bal.inal.con¿ruentius.C.de patria po- 
alerltatutum q quirdam deliétainter domelticos non 
«limicaiflam.Lnifi mulris vicibos domeficas furch edam 
fecundum Bald, io,l. apud 
columuia. + de¡ aceluras 





Micasffade 
tellar.quós 
punjátur. 
res viles:nam tune potericconuenicifin 
antiquosántin.C.defurcis.Kin nio 
men.firman. 























foprico.Sibidis 6 

fuita domellica fed an quando Y 

¡clam fitpervxorem,lerunas vel kia pro 
Partidavigo Lig 











farcumell magnum, ki 





— 


4 0 EConferidas de «ques Notaliicpecnamurt 
6 


Qusít. 1. . tudin 


Setenapartida. 


cedar 4 bic dicicur:8cin di5 Farta.vrtuneconventantur fact, S pa 
niátur dabiumfacic.La.3.co.Kqueibi dixi, vbigñalicer dilponitue 
gift funinos conueniantar.Bart.tamen in-Lfi quiso, in pr 
fico«dicit  quádoprofarto imponitut poena corporalis, puniatur 
filius fubtrahenspatii,quoniá haber vnde (oluar.. corpus fuura y is 
cutcum haber 
Rrenfe peca e 

Fiume Gcquan - furtocs grande, o pequeño para fer de 
dofurtum ft mandado eniuyzio,o non,mandamos 
magnum, vule : SS 
bar. Guelo finqueen aluedrio del judga 
in vxore Sefi dor* de cada lugar, catando toda via 
fent qual eslacofafurtadazc otrofi la perlo- 


Vis domeltids 
dequibiia di. na de aquel que furto,caun lade aquel 


Sforca,Ecidé — aquienla furtaron. 




















taidemvoluit  qZe7, XV 117. Que persa mere/cen los furtadores 


Angarin — elosrobadores, 


parte. de vee 

Selellrem,col, Os furtadores pueden fer 
7. loquens in A 

es € flo: cfcarmétados cn dos ma- 
¿feruo, Ein neras. La vna es conpena 





parte compar 
rérdic inqui 





l , depecho. Elaotracscon 





fiúintermino — elcarmicto queles frzen en los cuerpos 
defenfsls, co. porel furto,o porel mal que fazen. E 


4.Addeloan. E A 
Fabáo. poréde dezimos * que fi el furtocs ma» 


temiinilitus. — nificfto,quedeuetomar elladron la co 
elicto na=  fafurtadas,o lacftimacion della a aquel 








exdel 
Funtur. 

$ a Uenaluedriodeljudgedor. Addeglo.ind.ad caf.ceregulisioris. Sin 
di 5.furra,Scibi Barco. 


Lex XVIII, 
tmPeena fartipecuntaria,elt quadruplomti fut ell manifeftom : 8e 
fifortum nonelt manifetumn,elt duplam in quo fimplam non com 
putacurs Se cademparna ell animan Econ iulentsfuremad fir» 
tumafed (lola confilium datnon tenctar vifideduplo. Siveróad 
poenam corporalernagífcontrafurem Mlagellabirur: fed non occide 
turnecmutilabicur oi publicas latroic vel píraca ;antper vim cum 
armisdepraderuria aliena domo vel loco, velnifin eccleña feu loco 
xeligiofo furerar, xa dtam,antfacram remiancíi oficiales regis feren 
turdepecunijs,qurioribusis cómiliss vel judex de pecuoijs tegis, 
autcólsdaranteofficiosili enim occidencus,£ cis dácesconfiliñ, vel 
auxilium veleosjcelátes:firóRex antcómonitas tale furtom oficia 
Jisnon petatiufra quinquenniui non purictar pofteá corporaliter 
fedíolam quadrupli porna.lud. 7 

1) GDezjms.Concordarcamsspona.inliru-deoblizasquie ex deliét. 
afcoscLin furtiaGiione.Mtodem.vbi vide , quid dupletur vel qua» 
drupleruryécin.fiquis.Sopeonl.Teodemsiper gloin.l. qui iamen- 
ta.codem.tito.8climita,ve o lvoica.6cibi loa. de Platea. Ca de greje 
domi.libro.t. 

2 0 UlecofafurtadaVivellcifta.l. peodemtibello poGir agi contrafore, 
ad reltitutionem rei,Scad poená dupli vel quadropli: É fic polea 
reiperfecutoria,Ecadione furti codem libello.k viin,5.fina,in(i.de 
obliquaex delina(r.$cquedinivin.Los3.coda 

d «osblado.Concor.com.lisquiopem.fl.cod. 
cum agitar crimvinaliter 
contrafirem.dkadde fire dinterdú.$.qui faremo fdo furris. 8cin 
auchenfednouoiure.cúglobi,C.de feruatirg.St glajn.). capitallum. 
- 5.£amolos.Fdepcen 

$ £ Ebtatarnincortar miembro.Comeorcum di.anchen.fed nonoiure.ná 
ergo proredettext.in.$.fiquis quinqy/olidos.de pace tenen. 6 quia 
Per. iniuriande paduram.ficmanacum diciro fortú Iegitime ponia 
correótusclMillesg.Seredicú eltad antiquaslLveglo.ibi dicic. $ Bar- 
toin.I.capitaljum.$.famofos.fde poenisaScideo de difpoficione ci. 
$.liquisquina;falidos.mon e(tcurandim ; nec, de generali confue- 

ramuyt dicieBald.€ Ángelindi,auther,fednowo jure.0Er 
oaporma punicbanturfures 8: latrones de jure (Forum . fi volucii: 







































































videretecoll: nusideper Alba ndidt,S.famofos. vbireferr fer 
pta Dyniéelacobide Arcna,dejurevero authenticorom : cam quo 
£oncordat 


faparricafimpairerfaitprowifumpvtán dí, amthen, fed 





nono jure. Sc incorpore vnde fi lo enius flrcum non 
caditinaliud (peciale nomen delict ubripit, S non ell 
famofus,folú fufligadvel pcena mili punióxthic habes, Snotat de 
jurecommuniperglovbillpra.fiveróclam fubripir, £ 
foryquiaCepiosfeci,£ cun puniturfurca, vein diét. $. famolos . Se 














aquien la furto: maguer fca muerta, o 





e (atores. Si ven 
perdida. Edemas dcue pechar quatro  ró palam fub- 


a á ia. Efiel fur- "pit tune pro 
tanto,comoagllo quevalia. Eficl far pedi la 


to fucrefecho encubicrtamente, cllóce tro, dcdeture 
ledeucel ladron dar la cofa furtada, o fommunisas 

SS nderacfas 
la cftimació della, e pecharde masdos mo? punirar 
tanto que valia la cola.Ef/a melma pe- Lea il La 
ale le dio confe-  atanon a 
fo, o esfuego al ladron que fizicile cl puna morts, 
furto:mas aquelque dicíle ayuda, ocó ll 
fejo tan folamente para fazer lo , deuc — pro prima vi- 


pechar doblado * loque fc furto por £e veniá habe 








bará urea. q- 
aliter 


fuayuda,c non mas. Otrolidcuen los damaú 
judgadoresquandoles fuere demanda di 
do cnjuyzio,clcarmentar los fartado-  ¿famotos. 
res publicamente có feridasdeagotes,*  hocferetoluie 
odcotra guifa, de manera que fufran Are Eno 
pena, everguenca. Mas porrazon de — furtú feciefu- 


furto nó deue matar nin cortar miem- — Migatur, fora 
mofus. quis 


bro fninguno . Fueras ende li fuelle ra quí femel 

fartam fecic, 
futca fufpendirurslatro vero qui fecundam cum e(t quí palam furas 
cur,li non et famolus,deportatur, velin metallum damnarur (fi ext 
famofus furcalo(pendicor.itaferefoluic Alberi pole Oldral,, Angel. 
etiamin di.authé.fed nonoiure.dicit, q de jure antiquo forum pro 
ooo plane ponele alacena conta 
ta,neguetiam ¡mortisinferebatur:(edcrararbirraria , 6 de jure nouo 
authencicorum htidero,vt habeturin disauthen.fed nonoiure. didis 
<rgo,q fur fimplex etiampro diueris  plaribus furts de iure anti- 
quo dínono nondebebat mori, etiamfi cum apertura parietis pect= 
nia fubripuericl.1$.expilatores.Mefftadto.liveró ellene fares qui 
deturecommunivocabátur graffatores,quiprarde cala tantum in 
¡úneribus (tant, Scifhi funeproximi larronibus. ¿ideo hocdicit, q. 
fantproximi:quia non figanturfurca:fed capite puniuntur 6 a:odo 
fapius Sinitineribussalias nósimo autdarmnancucin metallam, aut 
ia infulam relegantur.lcapitalium.$.grallatores.f.cepcen 
pena dicitpuniendos latrones,qui lo etatem faciunt ad 
text.cumgloin verbo faciendumin.Lrefpiciódum,t.celinquane 
depa: fecundumeumdebent cadem fimili porna ponie 
rones vero famo(,qui fecundum cumfiatagzrefferos Aracarú quí 
mon (aciantarípolijs ni interficiane, Sci Coli tecundum eum debér 
furca igi:S: quódde hisintelligacnr di.¿.famofosfinalitertamen dis 
citluodpradtica,qua hodieinoleuitinpuniendisfuribasex confue 
tadinefurandiypotelletiamperall.probarienamdidlasuchenaled no= 
uojure.nondecid'tcaflmin comuuiriente ploraforta:(ed tárom die 
cit¡quódpro furco deber quisfaligari: vadeproplaribas fir 
teritludex exofáciocondemnareadfircasjex arbitrio ei concello 
perdist.Lfina. E defurtis.vndedicitelle notandum ex pradiéús, q 
azgrellor itinerem pro vna vicenon potell capiraliter condemnarit 
finon occidit vel occiderectaravir. Paul cam de Cafión disaurheno 
fednonoiure.dilimguit quatuor(pecies farum ; nar quidam font 
improbi,quiclam é: finearmis, ¿e fine fractura furancur, 8 ¿0 (e 
funedo melliciS furanturrern modici valoris,nullo modo punitn” 
tar (iencextranci,provno furto non debat mori,pro ploribus ve- 
róaggranatarpocna, vnde ex. confueradine Scforima flacutorum » 
protertiofurco (ulpendiens. quidam veró fures fone improbiores 
ve quicum fraGtura faranrur, quivocanturexpilatores, de ¡Mi puniá 
turacrius etiampro vo fietotarbitrio tameniudicis, quidam (one 
improbiísimi,vequitn trarapublica farantur,Gne rameinterfeéio- 
ne,Scvocanter grallarores,6 de hisloquicur di.l.capitalium.s.graf> 
Latóres.quidam vero plolquim improbiBimi, quiin rata publica, 
¿e caminterfefiionerscitli vocanter pablivilarrones.qui etiam deja 
ye forum debentlulpendi,vtin di, $.Eumoíos, ¿loscamen fecunduma 



































































































Tn'no. e. 
ett de 
Losa lio 
8. 8 facic 
1.4.lib. 8. 
inút3 





Titulo.XUM.Deloshurtos. $2 





cumindou dnonojure.videtur velie, publicas latro 
cscurille,quicon(uevi furari, lic eriam Gila en pluries dis 
cererurlatrosquod inteliizieBarin.d.$£amofos.quandocontradam 
¡pú laboraretinfamiaraliasnó diceretor latro.neque£ 

ves de Caft.diciequodlacro nó dicitur ná, quádo palam £cin firata 
publicakne- 

que hic dicié 
femofas, ni 
pluries facere 
añucuerir , Sia dicicfaife 











ladron conolcido que maniñcltaméte 








arentionend.glo, Sccpiflafueritintcs 
viviliius glo.renereian ibi Jal, per motiusyde quibusibipercuin $e 
tangam loferías, vol (la dista Dodlorameccclo iwecognojcas dife 
ficultatom ¡fius materie propter.1L.K Doctoram varictatem sin ea 
loquenciass,£ vrexhisviceas,quzapprober vel repreberliflapar- 
ticeramalo primisenien.Lifta vule,qued pro fustofineaggrelliracom 
mio,quisnon debecsonitvel membro aliquo mutilar y Scex regu 
11 Sexceptiunibus conflat veile, Eli detur afsiduitasin furando ¿nes 
quepoteil dicive Anzdicebar,qpex confuetudisefurandi, ex arbis 
mio dacoper.d.Lti.pobitiudexcondemnare ad poenam morts: nam. 
¡(huel particarú hoc arbició ablluliciodic, Ktantom voluit fuftigari 





































farempvel aliapa na extra morté,vel mébriablciionem caflizani 
te diciyp. ¿La noluitre llerciudici poteftarem aggrauandi 





panam, E apicalium,s.lolentEdeporn 
mos,Caad.Ljulade vi.publica nemo.C.decpil:2ud, lod 
hoc ell prouifum perl fori,lib.y.tic5.L.6.quain boceltin víu ,vefer 
pprimofrto condénetin nouenis,Scfi non pirloluere corporae, ve 
ipunitaió farté ficcú feadtura:o arte deber mori veibi habe p 

cúdovesófa:to dicicilla.qy dánacad morts, qui in hocyoc p fecundo 
furtofermori debeatnó vidi neq credo de cofuerudice feruarie qa vE 
duradifpofi faltzexigerem ad poená mortistert 
pro prisuo $ lscundo furto,quisad furcas non ifpendizur : fed pro 
tercio,quía qui desictuus hocin corfuetdijem dedudt, aa fercasfi 
fpendicur degenerali confsctudine,que eo iplo reputar Famoliam Se 
publicaría: cas, quódéciteceds rancofurta, velisleim reparar cum 
grailarare.m,fecendum Bald xad.ouchentica.fed novo jurc.Écinad, la 
nemio.C.de epifaud. Side vult Sali,i.d.auchefed nouo iure, q có(ue 
tusfarari , Cicatrdecribus vicibus per.!l.cequibusibipereum.Leñ 
¡farápardcaram.i:8,.Ginss.partitin cali (peciali infarco ido 
temporebell,pro fecundo fiarto imponitposnam mortis, 8ibi babe- 
tur vnum bonum verbú,cum dicit(quelo tomariácomo por vfo)ex 
quo pofle quis dicere,p ex binofurco períllamal. dicacue quis cófue 
tusfararitadivuctamen extraillum(pecialemcafirm, non recederem 
á Sexigacarterciumnfartum, Si ad illá.l.poreít dic, quod 
jmoex eaprobeturex binoaGu, noninduciralem confetudinem: 
Sed dci. Lquodpro fecilofaro in cafa de queibi expeltar pa 

triaad voluntarem Regis:gapraismicar, quoditerá farabútur, $ fur» 
tiideducétin con (ncradios, dk probaf cum dicie (porque lo tomarían 
comoporlo.£ c)quaíi dicatrelegentar á patria:quia alias fi non ex 
pellácur in víu fura tenerent,Scbc non ex hociam dicivur confueras: 
fed prafinmicor,quod venictin tale cófuetuding.teflar ergo quod fadeé 
exigantartria furta: led an fuliciant aria furca interpoliarimfadta de 
rebusvilibus dc mivutistvidebatur quod Ñic,ganótam quácitas,quam 
alfectus furandiconfideraturavein.csfi.9.qu6. E ncrargloxin, e. deap= 
pellarionibas.de appaquienio arrem S confuetudine tenent furádi 
quauter cunquefirecur vice qual. becrem paroá punicur, ac Ítres ma= 
gas furarecur.l.1.5l.ouesoj.qui tepius.deabigscis.l1, 3 ibi Joan. 
dePla.C.de delaco,lib.xo.éetradicid1o.de Plain.l.vnica.Cadegre: 
gedomi.lib anat facit $d netauBalirs j: depadurbir. 
cum dicit defartalis Fomulorus. ki inolarinarcicóCataloines de vifon 
fuotractadiyndicarus, q 0.149. tener conirariamiimo quod pro tribus 
furtis paruis non dicatur quis furfamofos,eif fare cum armís Ec vido 
tur equaopi losquandoloriasllencvibara rerú, Sfacit quodnctar 
Balin.].quicunque.col..n pfinci.C.defer.fugi.vietá per Alex.có- 
di.uo.volt. 4.vbi q protribus futis paruús, quisnon dicacur fur famo= 

























































































fusallegar dictiBald.in.d.$.iniuria.colun».3 Squod protribus furtis 
eur villuin,quisnondebear furca fufpendi.tenctetiam Capolain 





icpesauthentica led nouo jure.C.deferuis fugiin hacverbas Sitamé 
Sa ria furta elfentparua, € de rcbas magnaivis,feu minutis puta de 
gallivis,de confiscridinenó feruatur Verona,qued furpro tribus fur 
tisdegallinis (ufpendacar,vel moriatur fed vidi códénarein pecunia, 
velad Lavdum persliquodrempus,puta duorum,veltriura menficaa 
in carceribus. Etaduerte,quód protertio faro, ve disidegenerali cós 
tierudise farfufpenditar,csmm fi de ducbus primis fue pais, (e 
cundim GaneiinfuotraBa.tualeficfub titulo de pornafuramaveron 
es fed ponepcenamimpoñiram.éc Panl.de Callro.8Capolain diét, 
aushes icaded nono iuresvi.tamen inter conilia Baldin voluminea 
con6 ¡38 ocipit,vito hemate predito,vbi hoc viderrlimizari, y 

procedar quando tertiumm farm, pro que fufpenditur , efi poltalia 




















duo:dequibus fic puricus:fed fecuselfet( efTer primum, de que non 
fuitpunicas :fed dealijsfic : quiali reune de puniendo prá- 
uo pena mortisnen imponerewur pocna, fecendiw tempus deliét 
contra calama. fEde pc nic exalijsfundamentis K mon 
ibi potes videre.quibusadde Baliin.liciimeinfin.C.deord 

cum dicic 
vaumntclas, sp 
priora  Magi= 
tia, azgrauant 
pofteriora:fed non econtranifitadex habeararbicrium puniendi: ga 
tuncinarb ev sin (piciturtempos (his,quód ell notar digntrn., te= 
cundiim cana. leen il bene aduertis. illa particaramvaltpro flarto e= 
tim cum eliraciione 005), vel parietis,nonimponipcenam mortis: 




















tuvicilecaminos”, o queroballe otros 








cirgeneraliter loquaturScex coulisexceptis formecregulamin contra 


sium,Sidem erat de jure comuni, efuperioscixó, S habeas inal.te fo mg, 
$. Item efitacloress8rl.i,fFdceffiadio,hocietamien per. d.l.fori qu 











uns punitur pocnamortis,gpi legi foriaadde.!Qiliomume.74. que de- cupo 
clarando.l,extendirad aftendentem per parictem,vel Íntranté per ¿pye. 
fencílram,velteftum domus vel fiaperuicoltjum claue ,velferamar= 
ideibi,non tareen afirmo víamillbus.l.Nili,vode in hee 
interrozapraólicosmaleficioram.reperioramé de iurecómuniBald. 
dicentemio,)(M.dereram divifio.qp(i quisapponar/talas ad muros, 
velad fenellras aliculuscamía violanda callitacis, incurritin peenam 
lega. quisnondicam rapere.C.decpil Scclerico Si came 
fistcaula farandi non reperio deiure cómusi quod ob hoc pofsitpac= 
na moxtispuniri,imo contrarium,vedixi fuperius fimiliterex ifla.L.Se 
ex pradiétisapparet, quod pro vnofesto quintuncunque lic mognú 
non deberquismori velmut «bro, quicquidin contrarium 
cixericBal.ioudauchen.fed nouoime8 in.$olmiuria.columaz. de pas 
ju.fir.quemfequicur Angesin trata. maleficio.in parte, Sc vell (cele= 
.dicensfeicafemelpracicafle Peral. E-facic La. titor7apar. 
q uaedixi fa affade abiga.8cibinotar Albe,qp magisde 
bet panic quí faciemagniam fren, quám gui paruum. facit esla. la 
itasinftaca. part.na dirá Bal. non pátfuflinerideñure e contra 
eúicende maziscoicer Doétfignanter Fulgo.Sali.SiPanl.de Call. Cao 
polain diél,authétic.£ed nouo iure.Ei.d.I.forieciamin furco magne li 
primú ellstamen imponitpornamfeprapli,(cu nouenará hoc criar 
vuledifta partitarú.addeque dixiin»l.1.di7.para in glcl, fuperver 
bostahto podría ferelfurco, Item $e 6 far non pole: folucre fepra 16 
de quoin.dal.fori.áiPreneib.c.6.ibidepreheníis quoquercaderfep 
tuplum tamen adhucpro primo fúrto non Punieturpccna able! 
membrisfcdfafligabivur ye hichabetur Sita ef inipradlica, Simó for= 
vacurin víu.d,.£0n.quarcnus difponíc y jn defeGli pecuniz ac fepeu 
plúab(Gindancurfiniauricula effer em túcablcindere mébri ,concra 
1(1a.L.dicit emillud ele membtú,qy in corpore noltro habet operario 
nediflinátá,fedm Philofopbú.4.Methaphylice ad fi. Svideó manus 
ad palpandi,pesad ambulandá,oculusad videndú auresad audien= 
«isnalus ad odorandiosadgaftandú fune mébra.Sceradic Ange. in 
diauchen.fed novo iure iniliter8cex illa. E ex pradiétispater, pp 
nqsprofecúdo furto polsitdeiurecólnequeex iflad. particarú fué 
imponipocna morús,vel mucilacionismebri:ted deberetiterúfufliza» 
ripprout dicielac.Butrin6r lequitur Gandivin,d.fuo traftanmaleñ, tub 
rubr.defurib*Slatronib”.col.2ehodietñin regnocltin praftica,vt,p 
fecundo furto abfindanar aures ficur alias desureJombardo caes 
tu: vepro primo farco amictarfuroculum,profecundo nafun: pro ter 
tio vero (afbEdatursrefest Gádiwbis.frerca cófaco EÑ prim fare 
tú fatin ftraca pub/ica non punifpeena merús.ve dicam in elo/f.feq. 
GT uuieffecaminos AÑ vt diziinglol precedenti proprie dicuntwr la= $ 
trones,dedeifiisloquitar rextipad,).capicalium.$.Eamolos.fT. depor 
sis.Sctox.inaurhen.vtoullijucicá. $.in.colla.guibicá dich, fures añe 
vocamws,qui occuleefine armishuiuimodi delinguunt: eosveró quí 
violenteraggrediuntarantcñarmisjantfinearniisin domos autin di 
neribusaucin marhpcrniscoslegalibusfubdiiubeimus. Aduerte evá 
quodilliquiin (tratisfurartur Grcinterietione alicujusmagis pprié 
dicunturgraffarores,quá lacrones public habentertápsimá látroni 
bus.ve dixitiexsinad.l.capitalió.4.praflatores.qhverófiranturin ii. 
neribus cuminteremprione hominmw if proprié dicieor latrones, 
¡rhabetin.d.5.£:mofos.S dicitAng.in.lpratoraits. aduerlus. ff. de 
epul.viosperillumtext.g non intelligicuriarro famofusquinó con= 
fuenicfarariclam,Cedille quí aruracosrapic,vel fubrrabic.vi dic 
fam elicopinione dicen cum qui tra furcafeciceflefamofum larro 
nem.collizcergo,exifla.) parcicarumo tuncdenpum aggredientem in 
faxtis caía Furandi puniri perra montás , quando plusieshocfecit, 
ta quod pollerdici,quód manifeflé ad hocell initineribusifitamen 
Femel itafurim fecerunt, vel facereaggreffontadaliqusm atun 
perueniendo,non punicur porna mortis + debent ergo in metalium 
dausnari, veliniofulam relegari.veia dido. agrafTatures, 5 ve lupra, 
Partida. 1 










































































































e a viod.Lá. 
esiantin hoc arbitrorvbitari,quandofartumfircum perforatione do” 1,2. h,8, 


gti. 











de crimio 
ne pecal. 
vii.lig 








Setenapartida, 











defblingulare.te 
Simacharta pro latroni 

quem velaliquos ¡po 
velalitermori, quod 


«cdiquisfortcadinenns 
Lio. d.«urhentednouoiur 
bus $e piratis,quí fe-ueltantam aygrediendo 
Jissterunc,vtpes hscnon debeant turca Gatpédi, 
intellige quen 
do in agarel 
fione,vel tur= 
to non Ínter- 
nenic perem- 









en la mar*con nauiosarmados, aquien 
dizcn curfarios , ofifucfen ladrones 
ue onicllen entrado porfuerca en las 








prio howrnis: , 

tune emi Se cafas”,o en los lugares deotro para ro- 
A alzarivda bar conarmas, o fin armas, ladró que 
d. $.famotos. — furtafledela Eglefia,o de otro lugar,re- 
Equiapioto-  ligiofoalgunacolafanta,o fagradas, o 
lo homicidio 2 > > 


oficial del Rey que tuuiclle del algun 


debet mori, y : 
theloro en guarda, o que ouiefle dere- 


72 Genlamar 1 
dicuntar pita» 
resten cortar, 
vehic dicic,6cdixifaprainsloC proxima. 8: pro prima viceiflinó de 
bencimori,nó fequuta hominisperemprione:fed in metallum damna 
ri,queepoena cu hosie non (icia vfu.vediciralo.inSorclegaticiaiir. 

q us modas 2po.foL.aliasarbitsio iudicispro taliprima vice pu- 

nientur,8cdicit Corpola vbifuprá aquibimum fe putare,(i manustá- 











li abícinderetur Sbanuiaturpropter admi criminisatrocitatem.£ 





iGa.l.pactifarisinpvit , q proprómavice nonpuniacar pirata pena 
mortis ex pracedentidicto(o quemanifieflamente cuaiellem cami 
hosjsio Dana labio queretallercice dep einpaaieves 
bum,manifieilamente,Sc cum polteadic t,aquien dizen curfariosa 
Eb denlaicajo Concordgr conidios naco. 
paaducnetamen,q nonrepeihicas irineribusaucio mari prout 
habeturin didto.$.fin.Scideo forté,quia (uprádixerar de hoc, les ve 
dliclopse propias deba dao per escin ad licapit 
Liun.5.grafTarores.ffde pornisicnins conerariumn lla:uirurhic.lrew (1 
vedixitnicincribus vel mari vbi eh malorratio proper maiusperica 
lam, Scvbiminor porefthaberi defeñio pro primavice non puniun- 
tnrpeena mortisquanto magisinagztellura que fitin domibus, feu 
oppidis vbi maior potef!haberidefenfio:pretercañu,d. auchend 
ha:caquiparantor que fatin mari velinitincribus , fucin domi 
ergoin omnibusidem deberer [tatu 8 quéd duras puniscur, feu de 
bearpaniviaggrcisioin itineribus,quám alibiprobacurin dic. gral 
(acores.undeforté gcin hoc eriamitla.debetintellizi de lacronibus, 
quinon tancura fewmel:led firpius canía predacin domosalienas irrue» 
rontpervim camarmis.velfine. 
Si. alganacofifentta,ojagrads Concordarcúalfacrilegijin princip.Sc 
ibizlcfad.Ldul.pecala.Scvi.Paridem de Pnrco in fo tracta.ynoica 
dic q finpendifecir quendam armigerum ex no 
nie,qui fartofubrraxerar rucem argenteam , Secalices fan 
erosoccle(ie,qui non erat fecundán eam di nus poenanobilium iu= 
Aiciari:non enim ignofcendumeft milid,cul obuiaretelo oporget. ve 
Latronidsbi.1.C.quando liccatvnicuique fineiudice fevindicare. Se 
Jiwíra nili de dic medicur quidaliquisex templo ferar,vbipcrname 
alli fur coercendnse(t vel fi honeflioriloconatus ininiulasa deportá 
































ge 











duspoteftramendici quódiila.Lloquicur ,quandoid quod autertr * 





sionerac[acrunove dicirglo.ind.l.facrilegi licer enim res fit modica 
deliftumnene(tmodicam : fed graucinípedtarci écloci dignitare.l. 
edius.5.1.M.deincend.rui.naut),o.Cde hareta (ed adluc vicetur q 
ñ modicum effer Scline e Prafone fiererfiartom quód mitiganda ete 
ferpoenaiuxta.d.(acrilegój.Scvidetur hoc velleloao. Fabio. $.icem. 
Iulia,pecularnssio fic pub,tadi, 
10 d Alefurtareyole enenbriere.Concor,cú.$olTuliapeculacos,Inft.de pub. 
judak visquod haberuniool.uciro17.par.2.6cquaribi dis 
€otientraeftuuiereen eloficio.Concordarcúsd.5iulia.S cumol1.Cade 
imi.pecolo.Er aduerte quiareprobarar hic diétuma q ind,l. prima. 
cumdiciciftum puniri porn deportationis,quam glofT.cenetibi Sali 
cer.Scidemtenerloan,Fab.in.d.5eljolia.Sconsrahoc viderurtes in 
ile. prouteciampespendir AngesArcbicBaldain.l. daa opor 
colla.44C.quiaccalinó pofT.penicurergo ifepcena mortis. hic 
- nds. ScvulAzo.C.decrini peculadnfumma, S imtellige iflam. lo 
auandojudex,veladminiftrator facicanimo (ibi appropriandisl tas 
¡uenacciplatanimóexindenezoriandi,de tunel ad vrilitarem Regis 
ppisarin quadruplea, 5 malos porma.vin lg 1.8. Cde 
bisqui expubsrario.Screnet loan, Eab.vbi fupravbi É limitar peená 
liws,$. 5chniiosel.n3( pecuniaefler periculo incercipientisl. facrile= 
53.5: ¿mo. Ec. bisancem.f.2d jul pecula.vbi S quericloan, Fab. 
eseceptosibusRegis,oumquid comuirranepeculacum , Ái vcancur 











ue 





















pecusiasias, Scconcladi: quod fic nifi quando pecuniacffer corum 
pericalo,itaquódexprebirradiraciofircorampericalo , SipGinfe 
recepesnt periculum, expredé:ciedittemen quod litalis receptor, 
xeádito computo remanet úebitor,uód ex hoc non debet punirisé 

tamenconficcatar debicua, Efoluacuriofrionnm.].cutn co.thad 
Liulia.pecula, 
non enimex 
hoc eltcont 
Ev tercepill 
quia forcé ad 
hue(ibi debe- 
xeenral tamen 








cab:Jar fus pechos, o lus derechos, ele 
furtare , oleencubricre¿delloa fabien- 
das, ocl judgador quefurtafle los ma- 
rauedisdetRey , o dealgundcóncejo 
mientracftuuicrecn cloficio". Qual- 
quier deftos fobredichos aquien fuere 
prouado que fizo furto en alguna de- 
Slas maneras, deue morir porende cl, 
e quantos dicren ayuda , econfejo 8 





ile Sin vas. 
luos conuer 
rifle , diciep 
haberent locú 
ocn de quis 

supra. 


de alium car 
Sim in.l.fequenti. Sc alium quando quiscmit,Ceu lucrifacic frumentú 
epale dde Outes enana porDalSi dare 
xa.coltm»g«Caquiaccul.nonpoll.8calium infurantepueros alienos. 
videinlfina.Caad.|.£mi.deplagi.Bald.vbifupravi.alium de furro fa 
¿toincuria Regis, lideprelientusfuericin furtojo.).ncitu.1librB.or- 
dinamen.rega.Svid.tivuaó.pariia. Sk queibi dixi.adde alum ins 
fracadparticitagiLina. 
€ Ayuda ocenfejo. Cócor.cum..C.decrimispecula.Lis quiopem. 
defatis.8 quodhicdicitur deconfiliv;intellige vein.l.4. fupra e 
vbidixivbi Sevi.qualiter quis dicatur praflareausiliun furto. Se vi. 
ibiquirinilla mareria dix. Ap aurera mutuans pecuniá dicatr pra- 
Rare openiavide Bart.inal.cuiuíque Fad.Ljul.maic.pertextumabi y 
Ge scidem Bart:perrexibiin.Lli.ad.Lpompudeparti.ScvidcAbba. 
in.c.r.deoff delega. E qui dar domúaadcolloquenda,viderurprellare 
opemmalelicio.hée iamicis.GibiBar.T.de adule, Se de nuntijs por 
tantibusliterasad maleSciú commictendum.vi. Ang.Are.in traRa. 
sualefi.io parieJempronid mandacoré.col.;.8: Bal.in.l.vnicasfancau 
ircafi.versentra Go 1 andani Tivio.C.decad.tcllen. y puniuntar 
ir ¿8 deabiligre maleficio.visper Barcin.l.in furti. 
qui opear¿E.de farcis.8: Angel.Aretiin rradta.malef.in par 
tedio maleficio femperalliir. 8 Bal in repe.).1.colpe.C.vndevi.8e 
ibi decólulentemalefciú. Sc ibide(cilicer.per Ang.Aret.vi. an poliic 
Geri pcelus(pecialicercótra Ticib, Se gñalitercórraciusauxiliatores, 
8*q codéñibello pollintaccufarimádator Sxinterfector?vid.minori+ 
bus8 ibinotar Bal. Cade his gbus veindig-S Balin.l.cú racionibus. 
C.quiaceinnó pol.£: q fimulltanevnusalterividareawxiliú.vi. Baldo 
in.c.ade beneftanSiin.nóideominus.aad finc,C.de accufa. Se an per 
cullor pofsitacculari corá vno indice, Scanxiliaror corsalio. vip Éal. 
decúrro.feud.apud paresterui. q ren debeatad indicó, qui pries 
incipit cognofcere. dan prellás optfurto poliir cóneniri códictione 
furáuazvi.p Bar.in.l.frpe ita. E de verb,fig.vbi dicit q nóniliio (abla 
dium 8cdedanteopempturibusqualiter puniat (Il plores fecerune 
diuerfa maleficia.vi.p Balin,l.curm racionibus.C.quiaccul. non poll. 
vi.Barinal.(Ead.1.Cor.de Sicar,8e cadempomna iimponitur prind= 
pali,3 fequaciafTociani ada2ti.l.1.Sciba Bal.C.de rap.virgi.S de fea 
quacibusquivaduncenm fecisvid.ibiper eú fociusemeriminoli, $e 
non cciminisnópunicar.|.(anciws.vbi BaL.C.cepocni'¿écantene: 
torprallansopem,eapocna Sec cifdé qualicacibus cur prinipalisa 
vide Baránad.lis quiopE.S in.l.fanctio legum.colú.1l.de pormis. Se 
inLliberis.la.5pesEdeali m.Ecibadega.S“Ang, Are. ciéta parte, 
dicto maleficio femperabifliSqá procedi? contraaliquemqui pran 
fivitopem,velauxilium ad aliguod maleficium,opontet y prius cons 
fer de maleficio piincipali,Scinprocella quificcontra auxilidntem, 
licer enimpriscipalis(it concumax,velalio modocótraipltm de mas 
Jeficioconfierihccnónoceranxilianti.l.deoundalTes di. Fdeadol 
1c.8cibivi.Bar.d eundemioaJis quireraj.fico Ticiom.(£ defris. 
quod ru valdencta.S: adde Ange.in craéta.maleinsd.parte,diéto ma 
lefciofemperallitincol.pe.venqro adhoca 8 Alex.confi.99.yoltte 
ver.pretercawubidicico diétú Barin-d.$.(ito Tició,cóiter feguuntne 
Doéto.vi.cum $e Arcti.vbilimprácol.peadintollectú diétorú Bartol. 
8cdicit Ange.in.d.$.(ico Tivinm.quod errár afTefores motiex didto 
Bart.dicentes,quódabíoluto principal non poteri fautor, feu auxi- 
latordamnari, quia (cuna cuna licer de maleicio principalide- 
bea cóflarcin proce auxili $ fanorisptamen illud potell conflas 
xetipliciter.Primó pertelles, Secúdopercofelsionem verá inquilvi 
defauore,Terió per confebiorem étamciuldem:puta , quia conta» 
max el? e patiturlt banniviica quód lecuadura forma Macuroram 












































































































arcat reces” 


£ Cosaneras.Ad Ue 


Inno.reca 
eltol,totito 
aid. 
3 











Adax.C, 
debis qui 
Jac.ocult. 








14? 
Xnno.rec. 





bro. 

*Inno.te. 
ellos, 
18.1ib,8. 





Titulo. XMI.Delosfurtos. 


Jraberur pro confelTo £:conuidto Scpropterea dicitAngexqudd fac- 
culatur principalis Scfautor,Seprincipaliscomparer 3 abloluicur, ga 
meleficiumnon probatur:fautor ell cohtumax $ bannitur, quod (a- 
ts probatum ell maleficiam contracum. vnde iple condemnabitor 
Kicutdiciun”, qpauchore criminis defiundtocótra qué malefició nó pót 
probar pro- 

prer morté cú 
mon pollet cú 
coclle judició 
nampoterunt 
fautores mibi 
lominusaccu» 
Lai Secódem- 
nari, Seficcú 


atalesladrones,para fazerel furto,olos 
encubrieren? en fus cafas,o en otroslu 
garesdeuenaucr aquella mefma pena. 
Perofiel Rey, oclconcefo nondeman- 
daffecl furto,que auiafecho el fu oficial 














eis malefidá — defpues quelo fupicre por cierto faíta 
probarid2.fE. cinco años tnonle podria delpues dat 
decarbo.fiau- ; 

tem principa- Muerte porello como quierquele po- 


Vis eflerablolu 


diia demandar penadepecho de qua- 
tuseo, q elfer 


tro doblod, 





probatúmale= 
Ficiú nófuille  Slo.X1X. Que penamere/cen los que furran 
cómillum, rúc 


nó pofTet funtor condenar propterfuam contumaciam : quianon 
plusoperaturilla fiéta confelsio quam veravnde docto, q malefició 
non (itcommillum cum viriufique fiteadem caula defenilonis, pro- 
bacionestendentes ad abíolurionem rei profunt etiam fautori.ladená 
.$.qui ramen.fT.de adulte.écideo non ell (tandumillifiétz con= 
felsionitanquem falíz ficutnon llaretur vere. confelsios ¿bus El. de 
interro,adt.ék dicit Angelaharc menti tenenda, quia quotidiana funto 
Notacriam qptunc perluadens,vel mandans maleticiam cómic obli 
gatur,quando maleticium eftlecutum.vide Bartain.).qui fecuo.facos 
¿n.llivtproponitur.adefidciullo .adde etiaminillamatcra, que 
notar Bart.inad.).qui feruo.$uitem placuit.¿y.$. ti duo, ad id autem q 
hic diciturdecon(ilio.aude Bara isqui opem.in f.k Arcti.in,de 
parte,dicto maleficio lemperaÍlivir.8:Bald.iv.l.1.C.defér. fugi. Sp. 
notar Bald.n cap.1.n prin.colum.q.quibusiod.feud.amiwvi. criam 
quadixifupraco,l.g«vitimo nota,quod tuncauxilians punicur pari 
peena,quando «uxilium deditcaulamdelidlo, alias/i delidtum alice 
commictcbatar,punitormicios,fccundám Salic.in.L.r.Caderapta vie 
gipertextin.cficut dignum.de homicid.versillieriam, écibi Joanm» 
de Ana.Felinán.c.1.de ofii.delega.col.7.ver,limita primo, Scvi.latius 
perFeliin.dacoficurdignum.8i per Hippolyt:á Marfilijsip.1.i. tad 
Cornel.de Sicar.col.5.X.6.vbi vi.alias limitaciones é tenebis men- 
'aquiavarijsJocisfpar(a collegi 
Go losencubrieren.Add.l1.8c1.Cde his quilatrosocculta, 
dorum.fT.de pocnis.S.l.n.8i.2.itu.16.1ib.3.ordi.rega.é quod habetur 
in.L.vna.c.y7.tit.i.co.lib. ordin,+6%.l.1.fF.dereceptacur ylo.|8 quis di 
caturreceptator.vi.l.n. fa quod autéait prator.tl.deteruo corupt, de 
1.8cibi Bar.fEderecepta.S Ange. Árcti.intradta.malefiin.d.par 
te,diéto maleficio femper allicir.coiape,vbi cradiede recipitte furem 
cun refuraca quando omnino deliétum nondum erarperfectum,vel 
habicú pro perfeéto q tenetar furii, Sc cómictitfurtam:tecus li polt de 
lium bleu preparas recipiatremfuratam , velaliquod amxi+ 
lium prelliteritfuri ,fecundúm Barco. Gogulariterin.lfurtum. ff. de 
furtis.quod cftnotandum ad intelle£tum,l.eos.C.defutis, Senora, q 
receptator deber eflefciensvehabeturio.d.l1,82.$ed erenim.fi.de 
incend.rui.naufr Bcim.del, metrodorum, cum (eguétiose quantum ad 
¿mponendum pacnam corporalem,requivicurplenalciéta :fed quan 
tuinadimiponendumn miciorem pocnam,qua ex culpaconiucuit jm- 
poni fuflicic(cientia,perfamam vel fufpicionem , vt quia malefadtor 
fugiebat Scrumorerat poll eun: fecundiim Bald.in diéta.l.1, C.de his 
a ismitius pue 
nicur receptator.l«ina.ffade receptad vi.adiflam mareriam qua dis 
xin.l.4.lupra cod. depraflante auxilium ad euadendum poll delia 
¿um commiffim, $ dicamin glo.fequenti.Sxi.d.l.a,C.dehisquila- 
tro.occul, que gcvult platronesnó folú nó funtoccultandi,imo fune 
vitro oflerendi,$ indicá 1.8 ibilo.de Pla.Cade deferro.lib.12. 
¿e deoccultante vocatum ad munerawvi.textinol. ex orunibus. Cade 
decurio.lib.10,6cJo.de Pla.ibi Se de poena occultantiumallizaros pu= 
blicis muneribus,viJ.igmata.C.defabricendlibai.$ in. lb, eo. 
vbilo.de Pla. Etaduerte y retinere homicidas Scfures gracia miferic 
cordia: $ eo relpeétucoscelare videílicitum,fecundú Ang.per text, 
ibiinl.quivas$.qui ex voluntate.fT.defirtis, dumtá non hat contra 
julítum ludicisfecundú eum quod tu notain pradlica, 8 ibi tradit de 
ancienao nen peccauit qui Peru) interrogatus fi homicida 
¿nde trar Cuerar vías verbis amphibologicis,feu gquíuocis non tranfi= 
witline ss mantm imnilicin maniconem cappe. Saddein hoc que 































metro. 



























































£ alguna befis.Semel vel bisfaciodomam qui Sepiusabi 





Jatétradic Lucas dePennaón.l.1cól.8í.3¿Cadedeferto.libro, 
dicitin.levnica.Cadecolo.thracen¿lib.ts 
DU aquella mefna pena.Barin.kiin forii$.opeco.SÁL.A quisingra +5 
iS. liquifquá.Mad Sillaadicit q preÑlás awxilium pol deliétum có 
milTam ad euadendum delinquenté paniturmitios, tim prindy al 
lis.allegar, Lyo 
nicam. 
nustextC 
tap.virg.al 
contra ha- a 
bes hic cñd 
cit dereceptá- 
tibus Se occul 














los ganadosye los encobridores dellos. 
rsyj Bigzi,fon llamados en la- 


gi 







¿tin vna manera de ladrócs 
y quefetrabajari mas de fut= 
tar beflias, o ganados que 






f . 5 nr tantibuslatro- 
otrascofas. E porédedezimosqficótra ende a 
alguno fucfle provado tal yerro'como — titeadempar 


ha qua latro 
nesdebere pu 
niri,Sidévide 
tur probari in 
Lu.C. de bis q 
Jarro, occulte 


elte,fifucre ome quelo aya víado de fa 
zer*dene morirporende. Mas finonlo 
auia víado defazer , maguerlo fallaf= 
Ten que ouieffe furtado alguna beftia f 





difiicultatéin.laCideniliagge.nó rumpucol fi. ybirefert di 
in.d.9.0pe.8Scind.hisqui ope. fMaeod.K dicit pili qui fauent ad des 
fenlionem etiam deiure canonico plus peccant, quam ipli faci 
peccanteniminduobus, Primo, quia videntur confcij Se parti 
Secundo, quiaimpediuntioltitiam miniflrari:S (icofFenduntren: pu 
biicam,£ privata, Scideviflividenteadem poenapunidi ¿Ec acrinse 
allegar.c.qui aliorum.24.q3 Ecad hocalle;; ñ de 
1.81. vnam.Cade crimi,pecula.8cideo,fec 
damnarcallellores,qui ob hocdantes au; 6 paripos 
napunicbant,Snon obltaresd.lu.C.derap.vir.in qua Barfefundate 
quiaibi eft/pecialispoena determinata,quo cafa dat Ang. doétriná, 
q nunquám elbrecedendú átali poenaal auréfecus, 8 fubdithoc efe 
notandum $: q noninuenies hocmodo examinarum peraliquer 
Jegat esiam proifta decifionelano.in,ca.deoffiwele, jalea fen= 
tentiz,. Seregularitercadem poena receptatorlen pri (lansopem ad * 
euadendúpuriatur,efl Sali.in.d.l1.C.dehisqui latro. oculta. vbi ad. 
ducitalinm cafum (pecialem in receptacoreabizaiJdemtñ Salice,in 
J.1.C.derap.virgi.col.6.ver.pro culusdeclaracionesaliter dicit q. quan 
do quispraftaropem ve criminolas euadat, firalispraftatio opis cas 
ditin fpeciale nomen maleficij,tuncpomailliuspuniarur, vipaterin 
Impediente quem capi ¿ familia; velin eo qui damnatumad mortem 
arripuit:iveró non caditán (pecialenomeh maleSjstúcpuniturpoc- 
na generali ¡lus tituli.Cade his. quilatro.occul.vbi qualitas opispras 
lite Scintentioprerflantisin(picirergclicvidetur q regulariter cacé 
oenatenearur,nili ex qualitate opis Se intentione pre llantisiudici am 
ud videatur,8ftud videturaquum dictum kin arbitrio confideras 
bitiudex,an (tacim vel exinteruallo receptanerit,vel a/Tociauerit ,(e- 
cundum Bal.in.L.nó ideo minus.col.pe.Cade accula. Sedixilupraco. 
in.l.4.Ban receptavit S vltrafociauit Ke ecculcauicave dicirAlberiin 
1.1.fEdereceptato.ad declarationem.d.l.1.Cade hisqui latro. quod ta- 
menimprobare vr.Lifta cum tm dicit(encubriere) 8 fortéin praética 
fernaretdiQúBar.tulatius cogita, gapalTuse(t diflicilis, 8: quotidian” 
¿in pate dial LLE az infra ea.par. 
€ UEaftacincoaños.Conco: ulatus crá 
d douarro doble.Vtin.).facrilegij pcená 
MLEx.XIX, 

20 bigaus dicirurqui pecusfuratur,8ihocfacereconfisenit,capitepu 
mite fi non confucuit,non occidetnr:fed li quisaliquod pect sfurctur 
ad opus Regis dinabirur adtépus,(iañttantus fic numeros furararura 
pecudá qfaciatgregésvt.xc.oucs.vaporci,aut.Jiij.equiavel totearum fos 
tus:capice punitur:d«pro minori numero ve(ur puniecur, Scraliafura 
tacelantesper decennium á Regis dominio relezanturab.d. 

e UDefazr. Adde.Luprimo rif. tradeabige. San (ufficiarbin*adtus?vF £ 
guó E q laltéregrafirin”,vt pbarivriillalecó iferinsdicir(magier 
¿nó ouiefTe víado a fazerlo otras vegadas) 5 di .pxi. Senora 
hicqifta.I.nó reperichicillud verbumade quoin.d.l.1.ib1 8 abigédi 
Gudia qual arté exercéciv nó vFexigi,q vltrafrequentiá, concurrat 
q qualiartéabigcus exercer hoccrimé qd Ang, ibi declarar 3n rubriv 














































fé 




















q abigens eltoisille q cófuctudinóhab etintidiñol aniwalibus ahienis 
abducédis, vi ppric,icóm ciiflud delitGincurrút Codales, q intidiás 
turex cófueradine,vtpradá 8ccaptivos capiár. vel dic q íhoc 
(lo ayavfado de fazer includié Killud q qualianticxerccániMlies 
cunturabizai,quib? cura ef alienás infidiare avimabibus,Siuments, 
8calibica tranfponere.vtauthen.de muprijs.$.mitiotes.colla. q. 














en.fad.Jul.pecue 16 
pe.Fad.Ljul. pecala, 17; 


ant licet a. 














SetenaPartida. 


vmumalterim pecusfubripuerint,zamen aLágaifunc. 
jus Mdeabigzis.ó nota cerbusn Lepiusadid quód disii 
non (uf 1cerelemelnequebis quódelt (xy 
faciteriann ql hicdicirur ( maslinon lo aula viadode 
quiritpluresvices (alien duas antetcrrió. Sadde quod 















Liabdudada 
prin. C.defae 
sis, cpbinus 2= 
¿tas noniadu 
cit confsatm= 
dinem delia= 
quendi. 


non lo deuen matar,mas pueden lo po 
ner poralgun tiempo*alabraren las la- 
uores del Rey.E fi acac[cicfleque algu- 
no furtafle diezouejas”,o dendearriba, 
ocincopuercos', o quatro yeguas, o 
otras tátas beftias, o ganados delos que 
nalcendeflas", porque detanto cuento 
comofobredichocs,cada vna deftasco 
fas fazé grey:qualquicr que tal furto fa- 
gadeuemorirporende maguer non o- 
wicflevíado a fazerlo otrasvegadas.Mas 
losotrosquefurtaflen menos del cuen- 
to fobredicho,deuenrefcebirpena por 
ende cn otra manera, fegun diximosde 
losotrosfurtadoresf.E demas dezimos 
que el queencubricfle, o refcibiclfe afa- 
biendas8 tales furtoscomo eltos que 
deue fer defterradode todo cl feñorio 





M. de abigais. 
$ e dcincoprercos. 
No ergoliuf 
de ficénequ 
cor licer di- 















Oxatrayeguas 


a gl 


agnosvelarie: 





1, vPquaor — del Rey por diez años. 
p/eu equi» «JLep.XX, Comolacofa quefurtan muchos 


rumfoetus,de 
bobus nihil 
hicdicitsfed vi 


puede fer demandada a cada Ynodellos. 
A] Acofafurtada” o la cftima 






Adir.C. — deturidem,qp cion della pueden deman- 
S e daraquellos aquien fuc fe 
$ de pri re cho el farto, efusherede 
o ad 2 losladrones, ealos herederos de- 


alí 
As CÍa 








mo farto gre= 
gis abiga“mo 
Tatu. 

8 £álrorradores.ln 
furante ouem 
vel porcúpla- 
numetl, quía 


los:mas la pena! que deuen pechar per 


daaloshercderos de losfurtadores, fue 
rasendefienvida deaquellos que furta 
ronlacolafueflecomégadoel pleytoX 





illefurnó abi- 
gus dicicure — fobre ellapordemanda, cporrelpue- 
ed in furante. (ha, Cacftonce bien ferian tenudos dela 


equí, vel bo» 
ven, vel mus 
Jum, quí fune 
beltizr grol- 
fe, eiam 

vno fub 


pechar. Otrofidezimosquelos ladro- 
nes,clos herederos dellosdcuen tornar 
la cofafurtada con los efquilmos! que 
pudiera lleuarfu feñor, e aun có todos 
los daños,clos menofcabos"" quelevi- 






non ve moras 
tur fed veo 
opustemporarium dammetur,quando non ferpinsfacicvt(upracad. 
y Mencabric]eafabiendas.Nota hicvbireceptornon punitur cadem pos 
na, quapdacipalis.dixiin.lprecedenti.8c addedifinaln fine. ide 
abigais. Ulex.X xo 
»»Condiétio furtina daturad rem furatam , S damna ob furtum obue- 
nientia,S fiuétus quos dominus percipere potuerat, Sciltaetiam da- 
turharedibus 8 contraharedes.$ 2(timacurres quásiplurimi víque 
adtempuspetitionisvaluit:mon autemad pocnam nilibsfuitcontefla 
ta,é interitiorei ant perditio non liberateos,(ed fifuitagens in mora 
recipiendi reww á furevelheredenon teneturpoflea deca fibíne cius 
culpape (ipluresfuntfuresomnestenentar infolidum, fed 
vriustolawnoliberacalios,agtioanrem furrá pornalisnon daturcótra 
Ireredemnifilite contelt.contra principalemabud, 
1h Qeacofafirrada,Concor.cú.$ 6infli.de obliga.que ex deli.nafcune 
tr cum.Jur de priua.deli, 8,1.(i pro fure,9 fin. decondefurti. 
2 1 d£apena.Concor.cum$.1ion omnes.verli, ell enim certifsima.inflico 
deperp«$sempo.20io.Scd.la fdo priva, deliétis. 























razon del furto non dcuefer demanda- 


«scordarcum.s.pcenalesin(. de perperuterfpo.adio. $ 
defunéto. 
losefquilmes .cordat cum, Lin re furtina.$.£in.F.decondi.fur 4 
Codefuntis, 
am Utenefeabos. Ve hanebitaces Sc legata, que perféruum acquífiwidlem 5 
Li málri non el 
nicron por razon de aquella cofaquele a 
. nap Lligsvxoris. 
furtaron.E porendedezimosque fiadl telefe, 
cuya era la cola fueffcobligado dela  kadde.Iinre 
daraalguno,o el fruto della fopena cier a 
ta,ca diafeñalado, ficayoenla pena”  nótñbt relpe 
porque non lapudo darporrazon que fusad Sd 
S impeditu 
le erafurtada, quecftonce el daño, eel doo apo 
menofcabo queleainielle portalrazó ni e imple- 
comocíta,oen otrafemejante,tenudos O 
ferialosladrones, o fusherederosdelo n enlapena.có 6 


pechar.E fiporauenturala cofa furtada — Sordat cum.l. 

















: A inficiádo, $. 1 
le muricíle,o fe perdiefle , fiemprelon ibi fubreprú. 
tenndos los ladrones ,ofus herederos, eodeme 


OP udieravalera 
Concor. cum 
Lin re furtiva. 


depecharporcilatantaquantia , quan- 

tamas pudicravaler”de(deel día que la 

furtaron fala el dia quela comencaró CER 

ademandar.Perolosladrones, ofushe»  C.decódi.fur. 

rederosfiquifierentornarlacofa furta- P Urefeebir.Có- 8 
E herederos, A ted lánre 

da aaquel cuyacra,o afusherederos, fi furtiva,in pri. 


lanonquiñicllenrefccbirb,e delpues del. Mdecód.furr. 





fofe muricfle, o feperdicifelin culpa q ie ES 
dellos, non feriantenudos de pecharla * Mosaadde.l.vul 


eltimacion della,como quierquelape= 





na pueden demandar alladron enfuvi — cond.farti. 

da.Ezun dezimosqueacertandofe mu Y o O 
áliberante 

chosomes en furtarvnacola, cada vno — tioñabvns 


fact fuic 


dellosdestenudo delapecharafu due- fas 
ño. Mas fiel vno delos la entregaffe,o 
pechaflca fu ducñolaeftimacion della, 
non la podria defpues demandar a los 
otros*, comoquierque la pena puede 
fer demandadaa cada vno dellos ente- 
ramente, enonTepuedene(cular Mos 
vnos porlosotros. 





exgohic, q gá 
cóperit rei ple 
cutoria cótra 
plures ad rei 
plecutiont ,re 
vel ellimatio 
ne abvno ex 
eishabita, ca- 
teri liberátur, 
de hoc quádo 
plures rei per- 
fecutoria an 
iones oriun- 
tur ex codé fa 

Ao, verumelt 
tifecúdila.de Raue.qp fiisqui cófequutuselteflimacione,vellet cam 
reddere,Stpetere rem eciá ab codem, poteritrem petere ,Íi ignoraba 
penes quem recelleral.ciqui.ff.de furtis.fiveró competant ex diuera 
fisfaCtisitunc dillinguitur:nam fi primo confequutus (umrénon pol 
fumampliusab lio confequi eflimationem, fecus fi ftimationema 
gí vousnon habetcaufamabalio.Lnequevllam.S fade peti, hare» 
Cymusinad.l1.Alberi.in.l.quire.$.1.vbiplo,6: Bat.fTadefurtis. 

5 Uan fe pueden efenfar.Concorcumda 1.Code condfini, 8ábiglolT. 
8choc quando pluresvr pluresfurcumfecerunt: fivero vevnuny cor- 
pustuncvno foluentepccnam,cateri liberantor.l.f familia. ff. de iu- 
vifd,omniudi.8: hoc quando publica vindidtanontradtacar,veibi ha 
betur, SenotantibiDoéto. 

Glex.x XL, 

a»Rem hareditariam jacentem alportanstencturad eam cum fruéti- 
busreceptisreflituendam, Scfieft generofus ad tempus relegabitur 
inin(alamindicis arbitriosplebeias autemad tempus ad Regis opera 
damnabitur. 


Ley, X X1.Como aquel que furta alguna cofa 
delos bienesdel finado quefincan defampa 
vadoslo dene pechar. 




















P 








s 


ze 


sd 
" Adút.C- 
Eto AF. de 
crimimex- 
pila. higte. 
ze 


¿Fur hominis 


«nú lerno fuo 





Enudepla 
E= 


y prefentessEtlicnó acceperunt pofleGionemreram harredira 
siaramlicecadierúr.la.Ede crimin.expila.herediins.apparera.la 
prima.C.codem. 

Worrerazr.Quialicerfciuerincharedicatem delará, non adhuc adie 
runtyvtin.d , 

con les frutos, 
Adde.l.pe.C. 
de cond.e: 












Incan como defampara- 








Esi fuere fijo $) dos los bienes de alguno 
cado (ei y || delpuesdefu muerte, por- 
ros Meca OMC 28] que los que háderccho de 
E $csxpilás los heredarnon[on prefentes”,o non fa 
rrifpocier= > . A 
Un ben que fean citablelcidos por herede= 





Jatores, 8.1, 
4 defar. Bal. 
Ja kde cúmmia 
expila.hared, 
Ulex,Xx 11, 


ros,o poralguna otrarazon bremejáte 
deftas,e acaclce quealgunos toman, o 
elcóden maliciofamétclos bienes mue 
bles quefallan y, e como quier que les 
nonpueden demandarporrazó de fur 
to, porque losbienesen aquella fazon 
eftauan delamparados, enó aujá feñor 
contodo ello faria maldad quien quier 
que maliciofamente tomaíle algo de- 
MHos,pues que fabe ciertamente gelnon 
ha derecho ninguno delos tomar, ca 
tal yerrocomo eltedizé enlatin crimé 
expilatar huereditatis, que quiere tanto 


liber, aurfer- 
uicanfa cum 
diltrahtdiyvel 
feruuin haben 
di felt gene 
rolls cum có 
pedibusad Re 
gis operas dí- 
Natur perpes 
mor alius até 
capite punif. 
SU asco el 








cs Ec dezircomo cás qfazeomeen mel- 
sidus, cadem — farla heredad agena. Eporende el que 


poena. ofició 
1cienter enés, 
aut vendés cá 


los afsitomaffescomo quier quelenon 
puedendemandar, gtorne la cofa con 
lapenadel furto:pero pueden le deman 
dar que latorne fenzillaconlos furtos* 





5 
E 


autíeruú,hedo 





Coles fernosa 
ute Di e della cfquilmo.E de mascl fudga- 
nd dot del lugar deue lo defterrar por al- 
fiens homing 


gunticmpocierto en alguna yla fi fue 
refijo dal goaquel quefizo tal yerro co 
macfte, odarle otra penafegun lu al- 
uedrio enlamancra que entédiere que 
lo deue fazer, afmando qual es la cofa 
quealsitomo. Eli fuere otro ome que 
non fea fijo dalgo “dcue lefudgar que 
vaya adibraralas lauores del Rey por 
tiempocierto* fegund entendicre que 
merelce. 

GLy.X XI. Que pena merecen aquellos que 
._ funtanyofafícálos fijos olosfiernosagenos 


liberum,vrler 
uum alienum 
vendidir, vel 
emic, velaliás 
celatyvt domai= 





priuerdiciraza 
Ícal.  abdu- 
dla, Codefir- 

yl ia 





fucradine, qui 
in hoc delia- 













dustaqueca E PA olican.o fartan algunos la- 
ter reprobad; ol idrones los fijos delos omes, 
al so Bo los ficruesagenos £con in- 
plagiú differe tencion de los llcuara vender a tierra 





Afurtosquía le 
habent,vrexcedemtia £cexceffasmam plaglumcommittitur, non folá 
3n feruis:fed ettamin liberis hominibus alienz poteltatis lbiedtis, ve 
dilisEnuilias,SGinalijs rebusnon committicursturcom veróán liberis 
homivibus noncommisticos,fed in feruis Scalijsrebusbene commit 
titur.ltem farví committicar prindipaliterpro lucro plus furantis: 
Sedplagiamin necem Scplagamillius cul fubrrahicur, Se Gepotius ve 
iliinoceacur Se plagiuen ill inferaturzquimveipte lncrerarfecundum 
Doftoresfignanter Paulus de Callro.indidtal. fiabduéta. Se Bartol. 
iolegenoo late (Ead.Lfuni de plágitenemuetamen de aclege, quí 
Hiberar hominem fubrrabit Sede locoin locumtraníportar, ve io. 

















s4 
320 

Sui.de .in.$.eNl Sinterpublica. inf, de 
biloan.Fab.dic cmille defaéto in ilis quí confenterune 
incapiendoquendam lombardum, Kextrahendo 
temporeBenediai SextisK adde.l.pes.lfauia.M.co.vb' de ce: 
velvinciente hominemliberibenetamen potelléi 










alius homojie 
bersbonisters 
witor donecer 
ab yno domis 
noalteriyt de 
clara Bart.in 
Llegefauia. flo 
ad.Lfauá pla= 


delosencmigos, o porferuirle dellos 
como deficruos.E pordeftosatales fa- 
zenmuy gran maldad merccen pena. 
E porende dezimos8G qualquier que 
tal farto como efe fizicfle,Ghelladron 
fucrefijo dalgo deucferechadocn fer- 
ros, ecódenado para fiemprequelabre g 


¿Deimos 















enlaslavoresdel Rey. Efifuercotroo- ries 
me que non feafijo dalgo deue morir pla. 
porende.E fifucreficruo deuefer echa. A Comelibread 3 
y een” dee. lege 
do alasbeftiasbrauas que lo maté. Ea fria i£ad le 
mefina pena ha lugar en todos aqllos — gffaui. de plas 
; O OS quede 
quedan ovendenomelibre!,closqlo E; lol. 
compran, o refcibende otra mancracn — dzes.xx747, 


dona fabiendas con intencion defe fer +rSeruus fugátia 


Sn: Mas facie fura 
uirdel como de ficruo,ovenderlo. PES de 
domino elipe 
tenti nen ob= 
Mat temporis 
praferiptio ni 


UL. XXIL.DE los fiernos que fuen, e que fa 
xenfurto de fimifinos. 
E ¡Vrtan alimifmosi los fieruos 
MC quando fuyen de fus fehores 
conintencion denon tornar 
aellos, peroel fieruo que fe fuyefíe af- 
fi,nonfe puede perder por tiempoYa 
fufeñor,ca quádo quiere q lo falle pue 
delo denvandar enfuyzio,etormar loa 
fuferuidumbre. Fucrasendeficlficruo . 
fuefíca tierrade Moros) e defque FuefTe * end mifmose $ 
yacn faluo,e en fu libre poderfe tornaf” E 
fe delfpues por fu libre voluntad en la 
ticrradelos Chriflianos, paraandar y 
como Moro de paz,e forro. Cacltonce 
maguerlo fallaffe ay fu feñhornonlo po 
dria tornar enfu feruidumbre : por- 
ucel fehorioque clauialobreel, feper 
dota quecl fuellegadoa tierra de 
Moros, ctorno enlalibertad en que cra 
ante que fucflecaptiuo.Ello milmo de 
zimos q feria fi elficruo anduuicfle fuy — bere obedis 
doa tolbor treynta años Menticrrado asi de 
Chriftianos:[eyédo toda viadefapode- regula. 
radoclfeñor"delapollefsiondel,ca de E Uror sienpa 2 


vtctiam líabe= 
alli adelante, maguerlofallaffe non lo tur En 

8 feraiqui da 
fugacítrerinemuspofTebionem.L.nSoperferunm quiinfoga. ff de as 
qui-pol:vndepolsidentinon currirprafcripeio. .pofideri..ffertmgz 
¿xpereum.$.1.8.).rem que nobis.f.deacqui-pofle,l. male agiture 







fuitin fuga, vÍ 
fadrerróS 





quía tune las 
tim elf libero 
idem (1 bona 








gi. 8radde ql 
notatelin.ca. 
comperimas a 
defera 
mo confecrato 
feu ordinatoy 
q rellicuil do= 
mino (uo ¿ga 
deliquit pe 
miesddo 1 
dinai ¿ Side 
inonacho qui 
nápórpraled 
bere obedien= 


































Cadecpiftozo.velago.anno.Scadde.la3.citu.29. parti 
1 Al, Arierrade Mores Added. úl 13.4 queibiiida 3 
mi tiTreynta años.Adde.d.1.27. 8 quodibidixie 5d 
$ 


xi 
1 Codepoderadoel/eñor.Videcur hic approbari diQuin Inttoc nec. de 
feruorú.deferanonordi,dicentis,qp(£cui fogitivi nonpordimus pol 
- fioné:ficñeá pplequamurifi vero plecuriondomittam?,Ecnó requiras 

ams o vbifir, Seferausdeponitanimun reucrtcadi , tune perdintas 











di. x xamnis A qu 














niluíiicerene,y 
lex. x MILL 
30Dro requi 
de feruo Fugi- 
tino dabic it 
dex homines 
Ei literas ad 
eos «bi ful 
catur quod fic 
¿iudex nez 


gens, vIte: 
























si 
tum mora. aus 
xi, 8 domino 
fezuum dupli- 
aci, fed Gin 
sra vigii dies 
feruum domi» 
mo manifefler 
excuí. 
lam 4 poros 
fupradin 
Ba nonápor= 
saduplizodn 
qua taxcaé lero 
muse 
1b Qsucarra.Cón 
cord.cum.L.di 











mus Edeferu, 





2.0 Uuascafí 
desd.f. dius, 
Sol. requiren= 
di.C.evo Bi di- 
xitalof.ineL.r. 
$. hoc autre. 
ÍEeo. hoc efle 
Ipecialcin fe 
vis fugíciuis, 
qd 3 tenui 
Guido,de Su- 
za, fecundúm 
Albesined.Ldi 
as. Odofre= 
dus tamen re= 
LeusáBal 
d.Lorequirédi, 
idem voluicel 

4 Seinalissrebus 
fustiuis, quod 
$t comprobar 
Bald.ibidum- 
modo fiar: Ín- 
dicia , q res 











Setenapartida. 


ce arde S.fica 
SC dehiaqui a 


bile S: perpetuo menti te 
dicensquodle¿iftgl 
perlera 

mau interprafentess decem an= 
quam itla,Lle refer Sidi di 












las 





podria demádaren fuyzio para tornar 
lo enferuidúbre. Otrofi dezimos que 
feyendoalgunficruo criado dende pe- 
queño en cala defu feñor, fitalficruo 
comocitcandunic!leabuenafe veynte 
años*porlibre,cuydando toda via el, 
quelo cra, maguer fuelle fieruofienlos 
veynte años,nonlo demandallen, c lo 
quilicflen delpues demádar por ficruo, 
nonlo pueden fizer:antedezimos que 
eslibre,e gana la libertad por efte ticm- 
po:a(sicomo diximos enel titulo delas 
colas que fe ganan , ofepierden por 
tiempo enlas leyes que fablan en efta 
r2z0N» 
9 Lej.X X1111.Como deve bufcar el feñor a [u 
fieruo quando fuerefugdo. 
Ei Vyendofe algú ficruo de po- 
14 der de fu feñordeac aglcuyo 
954 era yr aljuez del lugar, e fazer 
gelo laber,e elfuezdeuc le dar fu cartab 
e omesquevayan conel a bufcar lo, e 
elcudriñarlas calas c do fofpechafle que 
cs.E fi porauentura cl jad gador feyen- 
dolecfto demandado non lo fizielle , o 
alguno deaquellos encuya cala folpe- 
chafTe cl fcñor quecra fuficruo , defen- 
dicflequenon entraflea bufcarloseftó- 
ce cada vno dellos tambien el fudga- 
dor como el quenon dexafle entrarací 
cudriñar lacala, deue pecharala cama- 
ra del Rey cien maraucdis deoro d por 
tal rebeldia comoefta. E demas defto 
deuen efcodriñar la cafa , porfaber fics 
ay cl fieruo, onon. Otrofi dezimos 
que todo ome querelcibicre a fabien- 
das“fieruo quee fuyere a fufeñor, olo 
efcondicre, que deue pechar porende 
cien maraucdisf dela moneda fobredi- 
cha ala camara del Rey, eafufeñor el 





fubtraGia fitir domo alterius. Sridem tenctibi Barto.S: Toan.dePlar. 


in.l.exomnibus.Cadedecurio.lib. 
Giperquificiofieretad publicamvr 





Ang:ctiamin.d.l.requirédi 
atera, permittitur indiflina 





omnis (eruitus.C.de aque duétlib.18c.l.quofdam.C.demetalla.co, 
di 


lib.Bald.in. 





requirendi 
gofpecialeán feruisflaiimis, 
tibushocfiar.Scidemán vxorealicuius fugitiva, vel mon: 
uo.fecundilma Cynum E Salic 


Lomnis.eriter= 


¡8cvi per Joan.de Plain 
pradiétis,non appar 


¿vtedamindid 











J.xequicendi,Albe 


hoc autenaff.codé.Scidem ( inquiraturperfona malefaétoris,fecuna 
¿nad 


dim Salicesind.lrequirendisdiciteiamaAlb: 





«equirendicinfi 


nequodlicerde(lriétojurenondebcarficrisnifiinfugitiuis, quid vi- 
dictamenredtorescommuniterin omnibus pradiéts cafibus,Sccam 
ego dicovicinun haberein ferinio (uoin(trumenta ad me pertinen» 
tiafacerepotellareininquirendi,ctiar fine alijsindicijs, vel prafium- 


> 





dehisqu 
com diuil 












ficruo dobladoS. Pero fi fafta veynte 
dias defdeel díaque lo refcibio afabien 
daslo manifeftareal feñor delficruo, o . 
al fudgadordcllugarcomo lo tienc en 
fucala : citonce deuele perdonar la pe- 
na"deloscien maraucdis.Peto estenu- 





id eccleficontu, Sc quod norarglofin. 


9.plane. ¿nflic. 


dise oro. Eos appellaclolidos.l1.5.hoc autem.ver.mul 3 
lumpraeft , SarbitrorelTeillos morapetinosauri cos, 


quos vulgo dí 
ciumos caltella 
nos, vedixili= 
praparticaza 
tica. 
Uifabiendas. 
Secólifine do- 
lo,vcin»l.do- 
lo ff. deferuo 
comup. 





do de dar al feñor el ficruo doblado, £ (echar poren- $ 


porqueloencubrio tantotiempo. El 
porauenturanon ouiclle otro fierno q 
de cóaquel queencubrio,deue pechar 
porel veynte marauediside la buena y 
moncda enlugardlotro queavia adar 
porpena. 
4 Ley. X XV, Como el menor,non cae en pena 
maguerel fieruo que fugefe fe afcondicfJeen 
facafa. 


Cogiendofea cafade algú ; 
huerfano * el ficruo de o- 
y) tro quefueflefuydo depo 

ps 3 der de fu feñornó cacpor- 
endeel menoren la pena q diximos en 
la ley ante delta maguer cftuniefle, y af- 
condido con fu fabiduria.Mas cl quetu 
uicflcen guarda al huerfano, fi fuefíe La 
bidorquelfieruo fe fuyera alu ducño,e 
confintioquefe afcondielfe,eacogicle 
en cala del huerfano Gel tenia en guar- 
da,deuepecharde lo luyotodala pena 
que defufo diximos. Otrofi dezimos 
que qualquier ome que encubriere al 
ficruo fuydo conintencionquelo per- 
dicffefu feñor,que fipor auentura non 
Ouiere de que pecharla pena que dixi- 
mosenlaley antedelta,que deuefer ca- 
ftigado' deferidas paladinamente, de 
manera quere[cibaende verguenca, e 
fe guarden losotrosdelo fazer:pero de 
uen le dar eftapena de manera que lo 
non maten,nin lolifien. 





le cien marane 
dis. Approbat 
.glol.imd. 
Jan prin: 
verbo flatuica 





El 





Cel fierno de. 6 


Dlado.Concor 
datcumal. quí 
cunque.C.de 





feruisfugati. 
h 4 rerdonar la 7 
pena, Concor. 





Chente mara 8 


nedis.Concor 
dar cum.d.l.g 
cunque, Seno 
ta hiccum dis 
cir(delabue- 
na moneda ) 
$ non repetit 
de morapeti. 
misaureis ina, 
tamen quicun 

;> dequaifta 
fumpta ell gl. 
intellipic delo 
Nidisauri,quo- 
rum7a. faciót 
libram auri:6c 
cumilta alli 
matio fubro= 
geturloco fer- 
ui ,quem dare 
debebat pro 
pena, videcur 
intelligedú de 
folidis,(eu mo 
sapetinis auri 
cú cóltervnus 
feru? valet di- 
¿tum preciom 
Brvltra , nora 
ctiá gdl, L 
declaratad.lg 
cúg;.veita des 











mum admittacuri (ta olurioin pecunia,quádo ocentrator ferui, non 





hal 


:acalinm(eruumuSe.quicunque.nóitadeclarats fedaltermatiue 


dicit,cumalio pari,vel.20.folidosreddat 8: glof.8: Dottoresibiintela 





Mex. XXP, 





¿oSiaddomum min 


Lizcbant eleétionem efledebentis,quod hicreprobatura 


sorplianifugíarferuusnon teneturminorad pas 
mamiled cius adminifiracorad hocconflium prabenstenet 





Ecqui 


Kbetoccultans (eruum cum intentione,vt dominas cumamittar finó 
Iabetpecaniam adfoluendum pocnam legeproximaraxatam, luet 


in corpore citra mortem Scomurilacionemabada 
k Auerfano.Concor.cur 











1 dcafigado. Addexd.Lg 





Jxquicanquewverin minorum.Cadefernf * 
.8 cum diétis Azo.Caco.in fumma.col.1.verfh,cflautem. 
unque.verfi ad pradiftam.S latiusde 2 


clarat hunc modum calligandi.liftaparticaram quam illa, 











Lex, XxF 1, 

3» Doloinducens proprium ferunm ad fugam ad domum aliculus,non 

potelbpcenam fagitiui pereresimó perdicoraym , Regis camera: ap= 

plicandum.Sitamen dolusincorpicab occultante,ipfe folucepornam. 

domino, S ve fciatur cuíusprimitas cófilio feruusfagic feruusille tor 

quebitur . Si 

autern timore 

domini (eruus 

ad domumfu= 

geric alterius 

2 amici dominl,, 

- 3 eel veniá pos 

ftules, non par 

tietur poznam: 

eú fic xecipiéss 
hd. 

a UDexime Con 


Ty XXVI, Por quales razones puedo ome e- 
feonder fierno agenoe non caera porende em 






REE) Ngañofamiente .mandan- 
d qn do vn ome a fuficruo que 
ho e fayelle defi cal, eqfefucí 

E) lea cfcondera cala E algu- 


nootro,por tal que ouiclle razondebu 
















1 
cia de fcar le mal e demandarlela penafitalen 
visfugitaverfi gaño como cftefuere provado que na- 
fine.  fciodelfeñordelficruo, dezimos, que 

2 D Onafiiafe prin ; 
meramene AD DONES tenudo de pechar la pena, ante 
a Lea dezimos*que el feñor deueperderel fier 
Seciotin e. "oporrazon delengaño, quecuydo fa 
L.quicunque, — zeral otro,c deucferde la camara del 


3 5 UDemaneraque 
lodiga, Etcre- 
ditar feruo cú. 
precedentibus 
3odicijs ¿vt in 
didtol.quicun- 
g3.vbiglo.alle 


Rey. Mas ficlengaño nalcicfTeprimera, 
mentebd aquelen cuyacalalo fallafTen 
al ficruo,porquelo ovicíle falagado, o 
rogado quefe viniclfe paracl:cftoncefe 
ría tenudo de tornar el ficruo, ede pe- 





el charlapena.E parafaberverdad de qual 
Paulde Car. dellos nació Pila métecltcengaño, 
ibisex hoc lis deuéponeral ficruoa tormento de ma- 





neraque lo diga“.Eaun dezimosquefi 
fieruo de'algunofe fueffe alu feñorpor 
micdo q ouicíledel, por razó de algád 
yerro que ouicflcfecho e fefucieacicó 
der acala dealgúo quetuclleamigo de 
fu feñor,con entencion que le ganafle 
perdon,quelo nonfiziefle mal por yer 
to que fizo, aquefte tal en cuya cala lo 
fallaffen non le deuen demandar pena 
porende porque clabuena entencion 

lo aco giera. 
GLe).X X V 11.Como deue el juez librar el pley 
to que acsefciere entreelfeñoryeel ferno que 


felefejo. 
MEE 


Ribus. vbi ha- 
berar , non 
fafiicic vauste 
fis: quantum 
cungz prefulo 
gear dignitate 
veprocedar il» 
lud /quandote 
lis interroga 
tur de fado» 

¡ Hienosfitamen 

interrogetar d 

fadto proprio 

Saf 





ribusalijsindi- 
cijs: de quodi- 
¿o vid.perla= 
fi 


cala Emandando vn omea o= 






Jius. $. in hac. A 
fdeverb.obli Aiitro enjuyzio diziendo que 
si iaa dnd Kcrafu fiero, eq fe le fuye- 


cion. Add.l.do 
li.E.defer. cor 
rupto.6c.l.qui 
cunques verla 
quod fi fer 
Do us. Co de fer- 
mis fugitiuis. 


9 ES ra, maguer el demandado 
conolcielle que fueracnfupoder,e que 
lotouieracn fierros comoafierno teniá 
dolo prefo tortizeramente*: eftonce el 





Ulex. XXFIT, 


am Licótquispetar quem vt ciusferaum fagiciaum ¿¿ciple confiteatur 
ab coiniuftefuifTe derenturn, prius debetagens de titulo docere quo 
probatodaturciferuns faluapropriccatis queltione,hude 
1 € GT orrizgramentesConcor.camol.viscius.C.de proba. 
2 £ UoAlgunararga derecha. Vide que dixiinlscicogpariwbicltles 
Sionilishuica 








Titul. XIUT.Delos hurtos. 


XXXIII 
riuuan, refficuet cum Regi, Sernam j 
perarun Regis, rel ¿ y 










vlecaedaz | 
te Concor. 1 


quelo demádaffcafsi,estenudo de pro P NN 


uar al gúarazó dercchafporq lo deman 
da,afsicomo demoftrando carta,o alua 
ladecópra,ode donadio porquelo ga- 
no,E fieftoncelo proware, dcuc el fud- h 
gadormeteral quefaze tal demandaen 
poflefsion del:pero enfaluo dezimos q 
le finqueal otro de moftrar,c de aduzir 
pmucuasantecljudgador porfi,oporfu 
perfonero fobrefu libertad. Eli ¿fpues 
fallaren en verdad quecs libre deuen le 
facar dela feruidumbre,e depoderdea- 
que qlo tienc,edarlo porquito,c por 
OrrO. 


coloni 


Lon las lancres 4 
delkey. Con 
cordar cuma la 
penultima. €. 
de feruis 
tivis. Se fil 
diffcrentia in= 
ter feraum Él 


1 
| 
Usteruo de con- 5 | 
i 
| 








le 





ceja. Concor- 
daccum.lamás 


Ley. X XV 111.Que pena merefcen los que e- L 
feonden los fieruos quefuyen decafa de Rey. 
SEEN Lalguno delos ficruosque 

















1 de corts Agr O. 
O anduuielTen en la cala del 0% deber dies As 
fe sefeon.  Fe(doze amara |. 
A Rey8,fe ayefle, efe efcon doo) 
S liefTecncafadeotro, fi 2GÍ> cum dit. 







en cuya calale elcondic(Te,lo encubricl 
fe conentenció quelo perdielle cl Rey, 
tenudoes detornarclficruo, e depechar 
de mas vnalibrade oro . Efifucifecl 
fiero de los que cltanen laslauores del 
Rey*deuclo tornar, e pechar de masdo 


qua fa 
pra efe di 
de daodec 
falidis, ql 
fepruaginta 
duo faciont lá 
bram auri ¿ve 








h un cradit glolfzin 
zelibras deplata,aquel quelo clcódio:e Lquies 56 
fi fucrficruo deconcefoidealguna cib- 4 es E 





dad ovilla,deue tornarelficruo, cotro 

tanbucno comocl:e pechar de mas do 

zelibras deorok, 

TL. X1X.Que pena mevefcen los que corró — is, velvillz,d, 
pelos ficrnos faxiendolos debuenos malos, — Él occultasct 
ao pi Ca pa 


monialem Ré Ada 
| Erran alas vegadas los:0- gis, vel ffca li Ea 
mes,nontanfolamenteen lem, quod el coryp.s 
fecbi ñ ok "fer abíurdom. q, 1, 
o refcebir en lus calas ficr= Etc pp hos 39,0 
6) 5 uosagenosque andanfoy quod a 15.16. 
dos: masaunencorrompiendolos en *:J.+4 fbprá 
muchas maneras,como fi lon buenos - diciede cérum 
que fetornen malos:efifon malos,que 
fe fagan peores . Eftoferia, como 112 
confejafleynome afieruo deotro,que 


aliás in plus 
punitar occul 
tans [era a 
Liculus ciuir 


















morapetinis 
ari, quod.l 
$. hoc autema 
4 de feruis Lua 
gitiuisadicielo 
Ñidos. 








lex XXIX, 

20 Scienterferuum corrumpensalienum,vedeterjoretur, tenerpr don 
no ad damnum deteriorationis duplicatumiidem de corrumpente 
berum familiarem, autfiliym,vel hliam,nepotem , vel proneporem 
alteriasohud, 

Y Qee fria Cócordar cum lsfiperfaadese $ hisqno lequen y 
tiseff.deeruo corrupto. Sc vide cafum notabilemin.l. penultima.co: 

-«demútna 
K 








Partidas! 











ñ Setenapartida. 





fedvtrim.vbibonaverba:non enim 
¡am.étaddecapic.nonmalli.d ca.clerá 


22 EDsfevolantad.AddediQl 
oporterlaudando augeriamal 
cus.16.quella. 

3 b Gosblado, Concordar cum.lfiquisferaurmS.fina.cum.l.fequentis. 
deferno corrupro.Cx vid.l.doli.$.fina.codemtirulo.cum leg, fequen- 
si, % quid A 
ex hoc feruus 
Sta fic nurilis, 

¿Mon expes 
1 Áacillara la 
bere? vid.in.l. 
ve canti. $. 
extimaro au= 
rem ff codem 
vbi Albericas 

Sucie ad que 

flionem debo 

te quem occi 
dit, cuiuserir 
caro, Se coriú, 
andominibo- 
nisyvelocá 





fuelle defobediente afu feñor, oqueyo 

uicílecon alguna muger de fucala ,o 
quelefurtaflcalgo,o quefefuyelle, o G 
[cembriagaffe,o lediefleconfejo,o ayu 
da cnotra manera lemejante deftas:por 
quefizielle algund yerro o porque fe 
empeorafle. Ca enqualquierdeftasco 
fas, o enotrafemejanteque alguno fe 
trabajalle de corromper fieruo de otro, 
dezimosque maguercl fieruo de fu yo 
luntada fuelfeaparciado para fazer mal 
en grand culpa es el quele dieffetal con 
fejo, oayudapara acrecentar masenfu 
maldad. E porendeferiatenudo de pe- 
char dobladob al feñordelfieruo, todo 
quanto daño,o empeoramiétorelcibio 





vis, qui deber 
seddere elo 
mationem bo 





defilio filiave, yz 

Fdeleraoco; mel ficruo, oporelfieruo por razó del 
ys s coníefo,c del esfuergo e de 
5d Corres firnicn a ¿ 

to Motabene Elo que diximosen efta ley de los que, 


iflam exten- 
fionem, nam 
tantim dice 
bacur de fl A 
velfilia,Scaliisliberis.inad.l.vetantum. 


corrompen fieruos agenos, ha logar 
tambien enlos que corrompen los fi- 








 monere llúnulluspórG 

 finespredia diuidentes de 

vicinipradiopperdicbas,li quod habebarin eo quod fibiex 'murario» 

ncappropriauie:óc ti jusnon habebar,reflituet duplicarumss (oluce 
inlperpro quocúque finc,feafigno murato Regí quinquagiata mo= 
rapecinosauri:cadem eft poena definibuscerminoram iuitarom, feu 
locorum mutatis,(eu cunlseh.da 

4 € Qeparte.Limeserar policus,litemvedifeernereragí 
«habeturin.caforusade verbo.fignifi.dcan limescedarlimitaro2vide 
perBalin,t.1.verG.io initio.col.ñ.E de of,prafeéti vrbis. 

2 £ dr eyz, Vide eciam lupriva. 

E arecharal gey.Concor.cum.Lagraría.fTade termi.mo, 

4h 8rorcada vnodellos.Facitiecúdum Albsin.d. l.agraria.ad flacutumpa 
niensproducétem fallosteltesin centum, gro quoliberrelfe pacia- 
turpornaim centum.vid.ibipereum, 

Si Ucincuentamaranedis de oroErfic eltpoena ordinaria in hoc ftatuta, 8c 
ficeritperiftam.Iubdita pornaextraordinariade quain.l.1.f.de cer 
mi.mot.Kin.la.C.de accufo.quam opinionemrenetglin.d..1.8cin 
dit Lagrariaquevidetarapprobarihic:licerdodto.communiterillá 
impugnaot,Scutagis communiter dicunt,g porna extraordinaria, de 
quain dic.legibus.Sc Ghaberurin.l.2.fE de terio, mo.procedarfiagaf 
<dminaliteri veró agatur ciuiliter,tunc proceda iftade quinquagín 
taaurcis:que fuicopinioa.gl.ind.).a.quamopi.communen impro 
bar An ¡graria.p cena applicacarfifco: 8 fic 
agiurciiminaliter,non ivilicersyh Anz ibi ad concordiá diciteffedi 
Miseucadum.Quód fi quisanimo farádilapides,cerminos cuel 
credenseosterminos,falligataranifi ie plédidior:quo caft punierur: 
vepro fimplicifurto.).2.5,h.£f.de termi.mo.Siveró non aniíno fisrá- 
ditunc li terminos non cunlit (ed facié terminorum conuertit,vt ex 
arborearbuftá, 8 ex lylua nouellam:Spuniturtuncarbitrio judicis 
vtán dic.l.agraria.in fSiveróterminos eulfir,canía occupandorum 
finium:quialocumibiconfinantem habebar (qu eftproprius calis 
huiaslegis Partitarum)runctecundú cum (plendidusrelegaturad tps 
arbitrio ludicants (ívuenisellin rempusprolixius,h fentorin remil 

inferior veró cafligació datur in opus publicum per biennium, ¡ta 
ellí iv.loz.verficulo,de poena.fX.de termi.mor.Si veró euullit ad fe 
sinandum zizaniam, unchabetpocnam quinquaginta anreorum, 
de quahic,6cindidta, agraria . Eclicracferuns qui calía comanito 





















































tebar, domino incio , punicbararvleimofupplicio, fecandum le- 
gem Neruz Imperato.is, nifi dorciomsproco mulétamcinere vete 
Luc.vtindiétaagraría « Sed peraliam fegem poftez [stam euellers 
terminoscáleminande zizanis,punicuriudicantisarbicrioyexera or 
dinemavtin dista.l1.Codeacculatio.Scin didta.lfade termino 199. 
to.éifamn di 
citelle verita- 
tem Angelova 
Difuprá,Saly 














jos%,o las fijas,o losnictos, o las nietas, 
ootrosfiruientes algunos de cala. 





cerus ve 
difta,l, prima. 

Ale). X X X.Que pena merefceaquel muda — relatis opinio= 
los mojones de alguna heredad a furto.! nibus gloíTe, 


Scalioram tan Ad it.f, 
demibi xeferty. de termi 
Scdifliguit, q moto. de 





3 Ojones feñal que departe* 
la vnaheredad de la otra, e 





A aut quis igno-C.fn.rege 
non lo deueningund ome e a 
mudar fin mandamiento — nosamonic,( 





pelucrandi 2- 
nimo: Éctane 

ncque furti:ga 
deficic Jucrane 
dianimusine= 
quealia porna. 
pro termino 
amoto_ puni- 
tur , ciúm do- 
Jusin hoc exio 
garar.vein di-- 
¿aL agrarias 
8cinderautas, 
mouit animo: 
Jucrandi tales! 
terminos : 80 
tune vilis per 
fona verberia 
bascgdicur, ve 
indidta.L2 a Sne.non vilisColum fur renernr, vein.J.ficerte. de 
furts, aut (ciuje llos elle rerminos ,S tunc (1 amouic , Ye tantinr 
Gbiterminos lucrarernr,Scin quinquaginta aureis quo quolibet ter= 
xulno tenetur ¿verilm psefona vilisnon habens vnde foluar, luer in 
corpore. veia. . agraria. primo Se fecuado re(pon, auramouit cauía 
finium oceupandorum, de tunc diflinguit interperonas, ve fplen= 
didiores relegentur in mañas vel minestempus,(ecundumn dineríi- 
tatem ¡etatis, viles veró fulligentur, Scad biennium relegentur , ve 

in diftad.2.primo Sefecundo refpon.auramonit, caía Jiciam femmis 
nandarun , tune extra ordinei punitur, pro fadtorum vatietates 
1.prima. determino moto, Sc dit Lagrarianinfine.Scumifla din. 
étione dicitSalycerus, materiam elTe claram , que peralios , fecun= 
dum cum ell indifculla. Tu veró confidera, quod lex ¡fla Partira 
rum loquirurin vno ex didtiscaibustantúm (clicee quando eucle 
Jacterminos,caula ini oceupandoram, Se approptiandi fibi ter» + 
ram,quamconfinantem (uo predio habebat ,ex mutatione termis 
“nor, Sc deducicurteneri puenailla ordinaria quinquaginta autco= 
um, pro quolibetllnit dl prena, de que latin al ditde amibios 
poiacisinssquamintendebaclucracieltancum reddnd defi 
jusibi non habebat,8cde aliis poenis nilúl dicic, ynde viderar, quod 
non puniator vireriori pana , 3e fic reprobantur in hoc dicta do+ 
¿orun,qui(verradioaliter dicebantymoti ex dieta.la.quee lacis eos 
zum diécm probar, Quando veró aunlo cerminoraanfata non 
fuit exiíta caufa, (ed ve feminarer zizaniam , vel ve furareturlapi 
des, fenterminos, feualiás recurre ad diftam diflinéiionem dofto= 
rum, quamficrenerem,vequi cau(azizaniz: ,(eu (eminandarum lia 
tin hoc facie , non paniatur poena quinquaginta aureoram , de 
quahic,Scin.l.agraria.prout diccbar Angel.(edextra ordinem, pro 
fadtorar vasietate, ve dicir Salycerus.Scquia.l.agraria.in primo re 
Sbonanon loquiturinilto caía inimpofitione diétse pocnz quinque 
ginta aurcorum,(edin caía in quo Loquiturifla lex partirarum Ave 
13 amouit, animo farandi cerminos ¿(eu lapides, ve (ibi eos lucrare 
rar.nonfciensilloselTeterminos.tunic procedar quod habetur in di 
di.vt fueritvilis,GMfficiarcum verberibus codi, fifplen 
¡puniaturpoena (implicisfurtia. Sivefó (ciuir illos elle termi 
nos, 5 amonit,veeoslibjlucrarerur,tunc Salycer,(ve dixi)vule,quid 
puniacurin quinquaginca aurcis, pro quoliber termino. de quod (3 
non laber,vnde (oluar,luarin cospore.allegardidr.l agraria, mibive 
soviderur. diam leg.non loqui inifto calvin primore(p.illiusleg, 
fedciimhocfircaula protelandifines,Sbc jn caíu »án quo Joquicur 


del Rey,o deljudgadordel logar. Ef 
alguno contracfto fizicTe, que mudaf- 
felos mofones maliciofamente, que 
eltuvieffcn entrela fu heredad,cladefu 
vezino,comoquierque ome non pue 
dedezirpropriamente q faze furto,por 
que lo faze en cola que es rayzf,pero 
faze yerro, e maldad ,queesfemejante 
defurto.E porendetodo ome que cíto 
fizicre, deuc pechar al Rey 8, porquan- 
tos mojonesaísi mudare, porcada vno 
dellos¡, cincuenta maraucdis de otoi. 









































ad. 





ali ¿a proceder 


Titu.XV Delosdaños quelosomes.£tc. $6 


Jexiflapartitarum, Ec durum ell dicere,veille qui minus deliquir, pu 
nisturcadem poena, quaille qui magis deliquie , magis enim delin= 
quic,quí caufa occupandicercam continantem bi,hoc facit,quá qui 
caulafurandi vnum, vel plures lapides vnde poriúsvideretur dicen» 
dumaquéd tancexeraordinem puniacurarbitrio judicis.vrin dit, 
1.C.de acculñ. 
a Lifide E demas deftoa fi ouiercalgun derecho 
6 a €De mu defo.  enaquella parte dela heredad q afsi cuy 


Concordar cú Jo ganarafurto por mudamiéto delos 
LG coníliterita 


C.tini.regun. Mojonesdeucloperder.Efiderecho nó 


$c1.(i quisin — qua cn ella deuctornarlo que entro en 
tantam.Cora- Cade : 
devisules eMlamancraafu dueño con otro tanto 


rarff.quodme — delo fuyo quáto es aquello que tomo 


tuscauí, Kc ex. 3 es 

tendirarbicar Tlo ageno.E lo quediximos en efta ley 
fpofitio.1.icó del mudamiéto ¿los mojones que fon 
Miteric , eiam  cntrelas heredades de los omes, halo- 
li occupatio AA ha 
fiatlitenócon Sar otrolicnel yerro queome faze en 

, a los mojones que departélos terminos 

ato entre lascibdades,e las villas,c entrelos 

verbo, Srexa- - caftillos,elos otros logares”. 

lis pofitis in 

sita lege,q hec 

lex loquicur d 7 ES 8 

loe Pé Titulo. XV. De los 

tisinrore,non A od 

ano. daños quelos omes,o lasbeftiasfa. 

mis polics ja zen enlascofas de otro de qual 

ciultate, que o 

pego natura quicrque 

tioglo.indit fcan.- 

1.C. de accu= 

Saciafed illa re= 

¿phawurcóma- 


niter, «forte 
in omnibus, l. 





Añosfle fazen los omes 
vnosa otros en fimel- 
mos, o enfus colas,que 








dammnaia E verbis non fonrobos, nin fur- 
iralibus cius a 
fetto. aqii tos,nin fucrgas. Masa- 


poncltro por caclcen alasvegadaspporocafion, ealas 

en YE yegadasporculpade otro. Ondepues 
e pofitas ap a 

pellamas ( he= q en lostitulos ante defte fablamos 

redad)K ergo — delosrobos, edelosfurtos, queremos 


aliqua vinea, ES EEn SS 
Vel horras 46 aquidezirdelos otros daños.E moftra- 


in a remosquecola esdaño. E quantasma- 
aña nerasfon del. E quien puede demandar 
aoTimmlue. x7.  endecmienda.E ante quien.E aquales. 
Dedemris  Ecomiodeueferfechacmienda del, de- 


«ex 7. Ípues quefucreaucriguado. 
¿o Damnum ele 
Pasio 05 Ley 1Quecofaesdañosequantas maneras fon 
seivel pedos. del, 
naralteriascul 
paproueniens, Sc efturiplex, Vinum ell cum fir deterioratio permix 
turam,velaliter.ÁJiud,curn fir diminurio. Tertiuma,cum fitreitotalis 
deftruótio.had, 

Y 6 GOañocs.Adde,l ff. de damnoinfetto.vbi vid.glo.Bart,S doftores, 
8: dammum dicturentire,qui paticar diminucionempatrimoni), nó 
quiperdirlucrum nonradicatum,£perfete acquilicam.glofTin. a. 
$.fi quispropter.in vetlicu.inintegrum relfitutionem.E.deitinere,as 
¿tds prinato.Bartol,Bald.Scalifin.Lnon amplins.S.1ade legar.r. Ale 
xn.conf.1.fuper codem de quo queriturz.volu.Giper lafonemán 
1.fina.C.de codicil Bal, Slafosin.lfina.$sincomputatione.C.deiure 
deliberandi. : e 

1d Grorculpadeotro.Exigitur dolusvel enlpa,vt harcafiiolocumhabear 

in-Li 4dleg.Aquil.8eIntico.S.iniuria,licétemappellacio 








sncdánicontincaturomnisdiminatio parrimonij,vedixión gl.preco 1 Losrofidegimos.Concor.cum.laqui occidic.5.pi 


dentí, tamen appellatione damni dati, velillati, dequo hic Titslus 
Joquitur,contineturdamnum interuenienteculpa,velfactohominis 
delinquentis, vein, 1. (ifcruus feraum, $.10quit. Ss.rapilTe.f.ad le 
gem Aquiliamarndepropter damnum procedens ex contraftu,non 
daturactio legis Aquiliz vetradie loan. Andresin adeitio.ad Speca- 

lacocicd 
Año es “empeoramiento O Le a 
iimenolcabo,odeftruymicn-  cendum.qued 


to q ome relcibe cn fimel <A fub rubia 
dereícind.ven 
mo,oco fuscofaspor cul- dircolumj 


padeotro“.E fon del tres maneras”, La e da 
dE pientilibellus. 
primeras quando fe empeorala ColA > Erre menera 3 
poralgúa otraquel mezclá,o porotro — Sicerant ctri 
malquelfazen. La fegundaquando fe — ma capita legis 


n A e Aquiliz. ve ln 
menguapor razó deldaño que fazécn — fit. delege A- 


ella.Laterceraes, quando porel daño fe quilia,per to- 


pierde,o fe deftruye la cola del todo. or 
Gley.11. 


Quien puede demádar emiéda del daño, feraum.$. hi? 
Miendadel daño puedede- Hess E: Seres 
E > tio capite. 
Y mandarfel feñor de lacolaS — coden 
¿enquecs fecho. Ello mcf- 
Y de lazerla hera Glez, 11, 
; mo puede fazer lu herede- entmendam dá 
ro:pero fi el feñor de aquella cofa lao- — niporeftpere- 
viclle dada,a otro,otorgádoleel vfofru q e 
todella"para en fuvida,o que la touiel  anccioshaeres. 


feotroalguno,quetouicllebuena feen - 4 de fenéia 
ins, vel bona: 


tencrla,cuydando quecrafuyal, olila fidel pole Toe 
ouieffcalguno en guardaKen lugardo Lem depofica 


non eltunielTe clfeñor della cílóce cada Hit» domino 


vyno deltos,ofusperfoncros,pueden de 8ectiam credi 
mandar Gles [ea fechacmiéda del daño Eon E 
que fuelfefechoen aquella cofaquealsi  debitor nó et 
tenian.Otrofidezimos!, que fi alguno - folvendo, de 
fizielle daño en cola que eftonicfle em- ha Ad a 


peñada,que fiaquelquelacmpeñonon - venit in foreé 


ouicíe deque la quitar,o el Ga tuuicfTe a 


enpeñosnon pudicre cobrarlofuyo de * mino foluere, 
aquelque la cmpeñogeltoncebiépue- ada al 
decLdemandar quel fea fechacmienda  uendo,£:inlo 
del daño que relcibio en aquella cola. co prefente, 


nda ES non credicor, 
Gteniacmpeñada. Peroaquelloquere- fed debitorpe 


cibierepor emiédadelacofa q teniacn' tito Ider dele 


peños,dcue fercótadocn eldebdo que on 
deuiaquer. E fimas fuerequeladebda — ditasted deber 


lo de masdeuclotornarconlacofa al fe “¿qui car ta 
nei,toncedere 


ñordella. Masficlfcñor dellaouicre de perendi pore 
Marcm.b.d, 
£ Quede demandar Orcumhaberá didtis Azo.C.delegeaquiliacio fam 4 
ma.col.verfi.competitauter aÑo. 
8, Celfeñor de la cofa, Adde.la,Eclitemmelas$.(1in co homine.E.Lob 2 
id. e Lliber homos$4li(eruus.f.ad legsaquil. 
fifruto della. Concordatcumalitemunela 
etiam dev(uario. y 













































cam l.fequentivbi 3 


adleg,Aquiliam.vbivid.gl.quódtalisbona fideipoffefTor,ad hoc ve 
agatadeberhabere titulum,quod fuirdidtam Azo.vbiflypra. 
oxierealgunoen guarda.Nota hoc,quia non ponitAzo.vbifupri.£ 5 
facic.L1odapratit.n.commodatañioveró denezarurhac aio, vrinda 
¡tera mela.$.zum.f.codem. quod fortélimicabicar, nifi dominas fr 
ablens.vcin.L1o.fupratita, 


me 





Pastda.vij. 


Cuydando queera fuya.Adde Litemmela.$ted fifervus bona def. 4 


¡gnoriñad leg, Aquil. 6 
Ki 

















Setenapartida. 


7 a enellugar Norxhociquianó ita haberurexpreflumio.d.Socignori. 
3 b dLororgar peder.Concordar cum.lhwic feriptursffacodem.Siproces 
dithocindamno dato anteaditambrreditatem : 0am (1 eaadica fics 
rer,compeúilezacario cam fine cefione.Lliberhomo,s.(ifermusle 

«E 








JIL 
Pecirur dame 
mumab co,qui 
fecit,vel culpa 
Cua cuenic,ido 
6 mandauic, 
auc confulwe 
ici nilificfa- 
rolls aut fan 
tuus , 2ur mie 
nordeciino an 
no cum dimi- 
dio , ae fiin 
fui, velfiaram 
rerum defen= 
fionededitdá- 
mum.Etde dá 
ho dato non 
tenetur harres 
mii lis fuerie 


quela pueda quitar,e eftouicrecn el lo- 
gar? do fuere lacofacnque fizicró elda 
ño,e/tonce,el deuc demandar la emien 
da,enon clquelatiene en peños.Otrofi 
dezimos queteniendo algund ome de 
recebirdeotro ficruo,o bellia, o otraco 
fa qualquier quelfueffe mandada en te- 
ftamento fifizieffen daño enaquella co 
fa de guila que fe perdiefTc,o feempco- 
ralle,puede demandarlacmienda deaq 
1la cofa el que la tenia ala fazó que facto 
cho el daño enella:fielque la deue aucr 
non eltouielle deláte.Mas fi aquelaquié 





cum damna=  cramandada cra prefentecftonceclque 
sore canela led ero; 
tajautincogd Ja toulefle le ene otorgat po: er? para 
ad haredé per dermandaremienda del daño quelefuc 
nenit, Écdamo 


mi pecico pos ¿Cchoenella. 
tell peti corá 


judicibus , de — «Ley IT1.Aqualesjeante quien puede fordemá 












pis bichos dada emienda del daño 

10 Uber fsmanda- 
ae [Mendar, e pechar deuc cl 
ia code. [ES pe a a a o 
$tinftá cod.L. 3 quel que lo rcfcibio. Ecfto 
a sa pá = dle puede fer demandado 


non quicr lo ouiefle fecho por fus manos: o 
a auiniefle porfu culpa,o fucffefechopor 
Kas.quoicns. fu mádado“o por confejo. Fueras en 
fcod. de fiaquel que fizo el daño fueflcloco Y 
2 d ULoco.Concor A ds 
ca odelimemoriado o menor de diezaños 
i e medio:o fi algúo lo ouielfefechoam- 
parandoafimefimoS,o afuscofas.Cac- 
ftoncenon podria fer demandada cmié 
da deldaño q deflaguilafiziefle. Otrofi 
dezimos,quelos hercderosfdeaquellos 
ls quefizieflen daño en lascofas de Otros, 
Liedeneraus  MOnÍon tenudos de fazer emienda del 
$.lianc attio- daño defpues de la muerte de aquellos 


re, 





non pro- 








dem. 





4 Oereders, 











codem z E nl 
Kibi vid.Flo= <UYOS herederos fon:fueras endefi enfu 
sianum. vidadcaquellosquelo fizieró fucfle co 

58 Cen las leyes, 
adas mencado pleyto por refpueftafobre la 


emienda.Ca eftonce tenudos feriádelo 
fazerfifiucifen del pleyto vécidos. Otro 
fidezimos,q maguer el pleyto nó fucf- 
[e comengado porrefpuelta, afsicomo 
fobredicho es:quefi los herederos ouic 


particita daga 


Glez. 1111, 
34. ludex montes 
Detur execu- 
tionem imper 
diensi fur das 
La fententiz, 
dedamno daro:teneturtamededamnisiniuftaiVaispercum, Sida 
dexautiuriuinregaliuan colleftoriumenta autpecora capra pignori 
prorúbutisrecludic,Scfame(cufivi percant ,aut deteriorentur, tene 
tordetalidamno.bed. 
1 h Zudgador.Concor.cum.l quemadmodum.fmagiftraras municipa 


lis.fecodem. 
1 GZortizeramenteldem(i resaliqua 





ignori :epitiuridice,ciustamen 








jucaria rescapta,attrita, (eu dererioracz fans veia dict.comapitira: 
tusuvbi vid,Ploria.S:fecicquod (latin fub ditur in iflaleges 
k otcorraladas. Vidinftaco.Lo 4. 3 


1 Gdemancraque 4 
nen puedan pa- 
cer.Addcditl, 
$. magillratus 
municipales, 


ron algunapro del daño, que fieron 
aquellos de quien heredaron,quelo de 
uenpechar cn tanta quantia,quanta fue 
«Ipro que lesvino dello alos refcibic 
ronel daño,oafusherederos.E lademá 
dadel daño, dezimos quedeuclerfecha 
ante cl judgadordel logar,do fuefecho 
odelante alguno delos otros fudgado 
res,de que fezimosemiéte enel titulo á 
lasaculacionescn lasleyes$4 fiblan en 
eflarazon. 
GLey. 11.11. Como fi el judgador de fu officio fa- 
Re daño otro derechaments non ps tenudo 
delo pechar. 


Viendo algund judgador* 
A 
ol 


Ulex. Fo 


a0Siflius in pa- 
cria poteflate 
cóllizutus vel 
vallallas , feu 
ferous fuoram. 
maioram man 
dato : aut ami 
nor curatoris, 
vel religious 
fui maioñis má, 
dato: derdam 
mun nonipfe, 
fed mandans 
tenetur. Sed li 
jviuriam y vale 
ansjans homá= 
cidium parpes 
traueric, tam 








dadojuyzio contraotro de- 
e rechamente,e mandado lo 








2 cumplir, fidelpueslo em- nda quí 
A 5 arádararius pu 
bargallen algunosfobrecltarazó opor irte 








otra femejáte della,e cl,o algunos otros 
por fu mandado les fizictíen daño,c les 
contrallaffen en fus colas non ferian te- 
nudos de fazer emienda por ello,masíi 
eljudgador ziclleo mandale fazer da 
ño aotrotortizcramentei,tenudo feria 
eftonce de fazerendeemiéda. Otrofi de 
zimos que fial gád fudgador,o los que 
ouierenpoder de cumplir la fufticia, o 
loscogedoresdelospechos del Rey,pré 
dalfcn beftias, o ganados por razondé 


faciens , judis 
cis , cui fubelt 
suandaco, non 
tenetor fed iu 
dexifiveró iu- 
dici non fub» 
ell, tenetur v= 
terque.. Sian 
com pradiói 
abíque man 
dato damaum. 
dederunt , ip 
fitenentur, nó 
dle, cui fube= 
rat, nififitdos 
minus, qui te 





pechoso porotra mancra quae dal 
lasnon deuentener acorraladask dema — numemenda- 

Las 10,aut cum po 
nera que nonpuedan pacer! nin beucr. o Melo 
Efialgunos cótra cfto fizicren, deuépe — dicit. 


charalos ducñosdelos ganados el da- 
a E O mijo. Concor 1 
ño,o laperdida, oclmenofcabo q ouic * dar cum. li 
rencn ellosporaquel encerramiento. — liberhomo.la 
2. ad legem 
Aquiliam- 8€ 
cum l.ad ca. 
de regu. jura 
$. l. non fo. 
lum,$. (man. 
dato, ff. de in+ 
ur, 6%. 1. fico 
Jonus. ia fine. 
ff. deaqua pla 
arcendas 
£$.omnis.In 
flitut. de no 
xalib.aftio,Sc 





9Ley.V. Delosdaños quefazena los que eflan 
en poderde orropormandado de Jus mayora= 
les,que von fan renudosellosde lo pechar. 














jo que eftuuicile en po- 
der de fu padre, o vafla- 
llo”, oficruo que cltuuiclle 
en poder de fu feñor, o el 






1... ffdenoxalib.adjo, 

n (4 afílle.Notahocexemplum,Sintelligerem tam deva(Tallo,refpe 2 
¿tufgudi (in his,n quibus fecundum feadinaturam dominus haber 
jusimperandi,de quo dic,vtperBald.in capitan finc.1.columo. quí 
busmodisfeud.amitracurs) quamin valTallo ,re/peóa iurifdidlionis 





n 


Titul.XV Delos daños quelosomes.%c. 


o loquiturglo.in diét.1.liberhomo.Ein dit. .ad ea. 8: haberur 

(a..Scidemin liberto,qui ex operis debitis domino obedi 
xa Secomumuniter glo(Ti arguár de libertis ad valFallos 
vetradiclafoin.l.f non fortemss libertas.in prin. de condiétio.in 
debí.Sc quia manumillorfaétus eltarqualis pacri,vcin auth.veliberti 
decetero, dec. 
colla.6,proce= 
derer etiá for» 











¿fueffe menor? de veyntee cinco años 


téinvxore,xe- — que oviefle guardador,o frayle,o mon 
Spctta iullus riof fuaieíle fo obi 
mariti,arrenta Jesootro rel igiofo que eltunicíle lo obe 
parificatione: — diencia de fu mayoral:cada vno deftos 
que videmr 


ficri de (ubi 
étione vxoris 
erga aacicum 
Ecteni ad do» 
sino Íuxta 
notata per gl, 
ind. li quís 
feruum. [E de 
fatalibe.Sin 
Líicut. M.deo- 
peris liberto. 





qu daño en cofas deotropormá- 
ado de aquelen cuyo poder eftonielTe 
non feria tenudo de fazer emiéda del da 
ño quealsifuellefecho. Masaquel que 
lo deue pechar porcuyo mandado lofi 
zo.Perofialguno deftos deshontrafe, 
o firieflc,o matafle a otro, por mádado 
deaquel en cuyo poder cltouicfle, nó le 





terminis  podriacfcular delapena:porquenon es 
a tenudo de obedecerfu mandado en ta- 
erho 





lescofascomo eftas,e fi lo obedelcierc, 
ematarc,o fiziere alguno delos yerros 
fobredichos,deucendeanerpena"tabié 
comoel otro quelo mando fazcr.Otro 
fidezimos quefialguno fizicfle daño, 
otuerto aotro por mandado delfudga 
dor ¿del logar quelfudgador qué gelo 


mando fazer,estenudo de fazer emien- 


suo.vbidemu 
liere que cum 
viro culpabili 
habicam mu- 
tavit : fub cu 
ius colore vir 
carcerem exi 

ac, 6 aufagie 
8% idem forté 
in feruitoribus 














domeflicis,ve 

e da,enonaquel que lo fizo.Masfiotro o 
ep bas. Mmequalquicr fizieffe tuerto,o daño 2 0- 
excufentur, ar tro por mandado de alguno que non 
gaménciusad— ouicffe poderninjuridició fobre cl:chtó 
hic,SKindittal. 


Kbechomo.ha cc tambiéclquelofizo, comoel quelo 
beturde feruo 

¿cin.l.feruns.fide aflio.Ecobliga.6cargu.cius,quod haberurin.La9. 
infinesfapratital.1.Ecell optimamidictum Roftedián libello ,ne vís 
fiel quliapolfebicaniís cl Miem pdico.quódfi dominas pa 
tervel prelacus mádatferno filiovel fobcito,quod expellar aliquem 
depollefsione, vel quódinon permirtarlucrarepcMMelsionem,¡illum, 
qui auétoritate prevtoris mittitur : quod li cbediantin hoc, non pu 
niantur:quod dicicbene notandum Albein diét.Lliberhomo.quod 
diátum non procederet fortéin famulolibero , in hoc domino obe= 
dientisexhisque notar Hollien.de loan-And.in.c.quoniam frequen 
ter. verfic.quodfifuper.velite non conteflavbi dicunr,q Ñifamulus de 
mandato dominifiidamoum dedit,tencbitortam ipít) quam dom 
nusper caque habentarin.l.1.$adeiecille.Sc.$equotiensfade vi Sevi 
arma.Scin ca.cumad (edem. de reflicu.(poliar.Kin,camulicresade fon 
ten.excom.ex quo videntur velle quódfamulliberiin hoc obedien 
tes.monexcufentur:óhoc videtur verius,faleem quando dolus adefk 
im hac lex(que loquicurin(eruo ) non fitextendédaad famulum 
liberan quo non el tanta racio,oeqtanta potellasimperandi , Se 
4cillo diéto Hoftien.meminireriam Loan. Aridre.in addicio. ad Spe 
Sfacir.1.(i colonus, fF.de 
































cul.itulde.1.8,2.decrero.$.ceflarcolusn. 
aquapluui.arcenda 

a Uétener,Adde.lisqui.$4itutoris£T.quod vi autclam. Sc dit, lad ea. 
fEdereguur. 

4 > CorfonrrafEx hochabes,g iniwria perfonalis icicur crimen grave 
8cnonleucaadde dit. .non lolum.$li mandato deiniur.Scvi.per 
glofliin didl.Ladea.que dicantur crimina grauia,6c que leuña in ¡fa 
Materia ad exculacionein fl vel ferui,velfub dic,8cper Bartol.in, la 
Leuia.ffde accufati 

$ € Urens.Seruustamen obediens domino inatrocioribus ,mitids punic 
rur,quamn alias fine mandato domini feci/Ter.vtin.l.íeruos. C. ade 

«eu fuliam.de vi publica.glo(Tin difta.lad ea, Albericusin di6t.Lli 
Esuhomosafinequod fol elarellgendio do cal (poeta 
data. feruos.vbi durius punicur feruus faciens, quam dominus 























57 


bens,velin cafis omninofimilisalias viderurdicendum,quédexiu£ 
fu non excularetur ctiar relpeétu minoris punicionis : nififortéa- 
lias (eruus ellet perituros ,ve quía dominus cuminterficerer, ¡non 
obedireriuxtaid quod habetur perglo/Tio.).G familia EG famifur- 
tumfecifledicacur.6cfacirheclex,cifabdit(tábien como elotroe. 
A GPor mandado 

deljugador. 
Concordat cú 
1. non viden= 
cur. qui iu 
fu.f. de regul. 
jur. vbivideas 
glofT. notable 
adintelle/tuca 
8c limicatio- 
nem hujus. de 











mádo fazer, feriñtenudosde fazer emié 
da del daño.Pero fialguno deftosfobre 
dichos quecítan en poder de otro,fizicl 
fentuerto,o daño aalgúo fin mádadoe 
deaquel encuyopoder eftouicile:cfton 
cecadavno delosqlofizicifen, feriante 
nudos de fazerla cmienda,cnonag!los 








. vi.perDinun 
encuyopodercltouieffen. Fuerasende - inregula.quod 
el feñor queestenudo de fazercmienda quis mandas 

to ¡udicis. de 





porfu ficruo ,o defampararlo en logar 
dela cmienda a aquel que recibio el da 
ñodel. 


reguelur libro 
6. nam proce 
dic, quando 
prieccptum ju 
dicis fit lecun= 
dum legé, vel 
mon conilan 
fit contra len 
gem,Sincon» 


Ley. V 1, Como aquel que fixiere daño a otro por 
fs culpa es terdo de fazer emienda del. 
== Elcando dosomesen vno fi 












A cernentibus o£. 
alguno dellosqueriendo fe- mm focas 
iraquel con quien pelea, fi-  ergosfieuidene 





ter fit da . 

Ecótra legem 

vel fi index > 

cipiat aliquid 
non exequen- 
do (um ofi. 
cia, Scquan- 
do ell aperte 
contra legem, 
nonfolúm nó 
debentubedi. 
re ofliciales,¡= 

mó debent li- 

bi refiflere. lo 
omnes.C.de decurio.libr.10.l.euidenter.C.deexecutio.mune.codé. 
lib.].quoniamindices.ScibigloT.8: Bald.C.deappellatio. dk vide per 
Joanade Plateain.l.fina.C.deloca.predio. 060 1. «per Ang. Are 
sin traftumalef ¿in parte de confentu Scdeliberatione omnium indi 
cum.Scin parteprafente Caio.col.7.8taddead cócor.hninslegis:q8 
habeturin.c.quid culpatar.23.q.1.cum gl.ibi.8 quod diciegLin.cami 
Je513,q.5:Sin.cdixitdominus14.q,5.840c,1n canonibus.16.qurid 
deetíam quod deiu(Tu potentisdixi3o.l.5.in fine.ti 

€ Csinmandado.Adde.].ficit.rzafpracadem par.8c queribi dix 

Glez, Pl, 

am Volensvnumin vixavulnerare fialiumvulaeracob culpam,tenetur 
dedamno.Siautemin equo perlocun confuetum currar, és aliquem 
opprimat,non eltin culparideó non tenetur,nifi cú cuitare pofsit,no 
Juit:aurperlocumincóluetú,perquémulti confucucrunttranfire cur 
rebat.Eridem dicit de balliftario Kiaculatore, Item putator arboris, 
aucadificans,fi clamet,netranfeuntestran (eant,nontenetur de din 
nocontingentezaliasfinon clamer,vtomnes fe cultodiant,velin 
ftinéclamet,tenetar ad dánum,ratione culpx,8c hi vulnerecaliqué,te 
neturadexpenfas S damna, «MterefTe cellansvulnerati, 8 mors 
ficfublecura ex proiców,velcalu arboris,relegatar inintuló,proijcias 
perquinquenniumab.d. 

£ disiricfe aorro.Concordatcumalfcientiamas.quicum aliter.££ad leg. £ 
Aquil.vbiBal.notac,qlicce(icpermiflum percnteresggrelTorem, 
tamenmediatorem,velalium, 

g CUrorfí culpa. Nota hocverbú,qadeclaz: vicñaliteraquia 2 
nullacífecculpa,nó teneretetiá ciuiliceraQióc.l.A qui.ex quo 
operá reilicitg (e defendendo,Scfic fiin cafvillias.9.1a 0 uslapia 
neceflariusad defenfioné,Seprercuntéaliii nó vidityvelalias exc 
Jisefles,a culpanó tenerecur.facit qd facion fubdicinifla.Ldecue 
equú.Sc hocfuitde méreAzo,C.deJ«Aqlinfum.comeveriallud 

h CCorricffeacanallo.Adde.L.5.cit.8.fapraiíta part. quaribidixi.bcad Á 
deslice li obíterxioc.$.fi.£.ad leg. Aqui.áLoflacoimiori 

Partida.vije 


> riefleaotro£ maguer non lo 

fizicfle defu gradotenudoes defazere- 
miéda, porquecomoquiergclnó fizo 
a fabiédasel daño al otro, pero acacfcio 
porfuculpas. Mas fialgúd omecorricl 
fecanallo h,orocin,o bofordaflz,o alan 
cafe en lagar feñalado do los otros aco 
ftabraró cfto fazer,een yédo por lacarre 
raatraucifallcalgúo,e topafle có el: eltó 

















7 












































princi. 





hares pro ope 
lbus queifle 
potuifler exer 
Cere toto tpe 
vice faz, Scha 
bebió relpeco 
fimiliterquáto 
tempore po= 
tuiller viuere, 
fecúdúSpe.ti» 
deiniur. 














hoc multá po 
tellaccidercin 
£a0to,Semaxia 
auéin parent 
busenibus, vi 
utribusexope 


risfilijoScadde 
Já. de Plata 
1.vnica.C.dco 
 lodllirici lin 
6 e Cenelrienlo.Su 
Pra.caspartati» 








Quer, FIL, 
amPouex,auta- 
lía paramenta 
5locis quefre- 
quentanturab. 
Thominibus he 
1inódeber, € 
aliter ad.fe 
capiédasfa 
senetur de dá= 
nó ob foucas, 
velparamenta 
contingéte,le= 
cúsfihoc fecie 
in locis deus. 
Iécautos,vac= 
cas, aue alias 
beftias Ceras 
ducts de loco 
ad locú, tencé 
dedarmno,clas 
culpa per cos 
fecuro, 
al cams foyas. 
Cócor.cum.le 
quí foucas, 






















Adde.l. hier. 
$..cum duab? 
vent, fade 
adi.edido. Se 
¿Inf qua 
du. paupe. fon 
dica.Gvide de 
fors be 
Ajsquzá lon 
sinquis paris 
Eu domi 
tuncur,l. vnicá 
Cade vena. fe- 
sadibranScibi 
Joande Pla. 
vid.inftá cod, 
ES 
Gles.PIL, 











fiputator. Se vid.fip: 
5 b domelibre.Adde.Lex 
dlegco Aquili, 
«Mude. Sc mortuo li 


Setena partida. 


fiputaror.FadlegsAquil.STall.cod.Sitem  39Quiferuum alienumá domi 





Bin.) 










L.quaadl 
he hisqui dei 
¡getepotellparer, vel cius 








Be 
homine percui 





ce non feriatenudo defazercmiédadel 
daño que ental manerale fiziefle, por- 
queclotro es en culpadello,enó clque 
correla beftia.Mas [1 aquel que corricre 
labeltia,vecel omcatraucffar,epuedere 
tencrla,o defuiarlaquenontope encle 
nonloquiliclTe fazer:o fifezcalguna de 
ftas colas élogarpor do paffan muchos 
enquenonlo víandefazer: eftóccesen 
culpa,ccstenudo de fazer emienda, por 
quefemejaqueñzo afabiendas cl daño. 
Eflo mefmodezimosGdenc fer guar- 
dado delos quetiran con ballefta pora- 
quelloslogares,pordo pafanlos omes 
fifizicré daño aalgúo. Otrofidezimosa 
quelabrandoalgundomeencala, ocn 
algundotrocdificio otajando algúdar 
bol,quecftouicifefobrela cálle,o encar 
rerapordo vían los omesa paffar,deue 
deziragrádesbozesa losquepaflanpor 
aquello garg fe guarden, e filo non f- 
zicilcafsi,o lo dixclle demanera,ocnfa= 
zon que le nó pudicfícn guardarlos (| 
por y paffaflen, ecay elle alguna cofade 
aquellalanor en queobrafle,o delarbol 
que cortafle,de manera que fizicfle da- 
ñoaotro,tenudo feria el macítro,oclo- 
brero que fazia tal lauor,de le pecharel 
daño que ende acacícieffe, porque cóte 
fcio por fu culpa.E fi porauéturaaque- 
1a cofaquecayeffe,firicife a algúd ome 
libreb,cftonce tenudo feria dele pechar 
todaslas delponfas q fuelfen fechas por 
razon de guarefcer aqlla ferida,e los me 
nofcabos quercfcibioel ferido en las la 
vores, Gpudicra fazer, era mencitral. 
Efimurierede la feridadcue fer defterra 
do aquel por cuyaculpavino, enalgúa 
yllapor cinco años:fegund disimos,en 
el titulo “delos omezillos. 





Ley. Y 17.Como los que fazen canas, efayás,o 
_paran cepos en las carreras para los Venados 
fontenudos de faxgo emienda dello. 
gy Auas, ófoyas, o cepos, o 
jotras armaduras para pren- 
der las beftias branas, deuen 
las los omes fazerenlos lo- 
gares yermos, cnon.en las carreraspor 
do paffanlos omes amenudo, e víana 
aid Eltlgino deotra guifalofizicf- 








amno ob cius 





(oluit,tenetar a 






loque oniefedel,C Radele: 


$ Goormalquerencia.Adde 5 elegant 








ecaycflcen cllosome, o! 
otra cofaalgunaquerclcibielie y daño, 
tenudoes de fazer emiédaaquel que la 





fizoen tal lugar.Mas fi las foyas fizi 
en logarapartado en yermo,e acaclcie 
fe quecayelfe y algunacofa deaquellas 
quefon delosomesnon feriatenudo cl 
queouic[le fecho la foya cn tal lugar de 
fazeremiédadel daño q vinic(fe y.Otro 
fidezimos, q fialgund ome lenafíe to- 
ros,o vacas, o otras beftiasbrauastde yn 
logar a otro quelasdencilenar, e guar- 
lar, de manera quenon fagan daño.Efi 
nonlofizie/lcaísi, callas beltias fizicl- 
fenalgund daño, feriaporéde cn culpa h 
aquel quelasleualTe.E deuefazer emié- 
adel daño queafsifizicllen. 








co deprifio lo denep 
CAFRESIN prifion teniendo algund 
R cz] Pp s 


ER 


¿a ome a fu ficruo en cepo,o 
AS 5 JE 2 cadens,o atado concuer 
pié es ldas,o co otra maneraqual 
e a 
quicrlemojáte deftas:hialgúd otro por 
duclo queouiclle delífierso,o por mal 
querenciatque ouiefío conel Señor del 
lofoltafíe,o lo facafíc dela prifió,G£cfa 
yelTe elfierno,olo perdicfíe fu feñor,te- 
nudo feria aquel que lo foltafícdelope 
char,e de le fazer emiéda del daño que 


orendercfcibiefíe. 

Ley ,1X. Como el fifico,o el purnjano,o el albey 
ar fon renudos depechar eldaño,quea rro 
Viene por fu culpa. 

RSS; fico o curafano , o albey- 
S)| tar que tonicflecn fuguar. 
% || daficruo,o beftia de algúd 
! ome,clatajafíc,olaquemal 
fc, la amelezinafe de manera que por 
el melezinamiento quel fizicffe,muricl 
fe clfieruo ,o la beftiz, ofincafíe liado 

tenudo feria", qualquier dellos de fa- 

zer emiéda a fu feñor del daño,quelevi 

nicíle por tal razon como cfta,co fu fier 

uo o en lu beftia.Elfo mimo; feria quí 

docl filico o clgurujano, o el albeytar 

comencafle a melezinar el omc,o la be 

flia,e delpueslo defamparalle.Ca tenu 

do feria de pechar el daño , que acac- 

cieflepor talrazon como clta.Perofi el 
4 





































30 










Ay 


un Labco.tEde dolo. 


4iLex, 1 
us, aut 
Chiratgicas. » 
ano matefcal? 
tenccur mor 
teaur lefione, 
feruo, velani- 
mali cius ino 
peritiacx mi 
dicamentis có 
tingenteaddá 
mua relsrcien 
dum, dem Ñi 
curacionemila 
Jíns ineeptam 
dele 

morts lu 
culpa erat hó 
iber,punitias 
arbitrio. 























de Efo mifino, 
Vid, vbifiypra 
Rcircadidtam 
.vid.Albe 
Ticum ¡bidem 
ft lacob.de 
Raue. pfime- 
dicas vifitabar 
infirmum gras 
tis,poreft cum 
derelínquere, 
neg; tenetam 
plios vibra 
vbi quis 
¡one ofi; 
aliquid fade 
vatis,tenetur 
Joláde dolo 3 
ata culpa. lá 
Gif Si mentor 
fal. moddixe. 
Si veró cura» 
bar pretio ¿80 
confiar, q de 
cofsirdotermis 
maté velolim 
vifitaret infir- 
mum, vnayvel 
duabus vicib” 
¿cvlera nonte 
nebfivetocum 
explicarer.vel 
alias erat far 
€turus : tunc 
torumtenetur 
explicare. 1. 
pupilli. 5.1. 
denegot:gelt. 
Ecindabio,qa 
negorium el 
connexulm, te 
netur tota 























Ad tit.Co 


> Er fide vena. 
leas. fia fer ba, 


e 














20 Erliveilefitin 





Titu.XV.Delosdaños quelosomes.£zc. $8 


estutores«$idem in code admistuto, aduerte exiá q 
recio videbatur q polsirdefererecurationem ob de 
I.perhanc.C.decroganmilitanno. libr.12. contra- 


vium camétenerPabericid. $e .mo,quod agatpro falario fuo 
















sore que muricfleporculpadelfifico:o 
«delgurujano, fuelle libre: cftonceaquel 
nit pornam or j 2 
dingriamrele= — POLCUYA culpa muricffe, deueaucr pe: 
p nalegádaluedrio del fudgadora. 
“Ley. X..Comoel que enciende fuego en riempo 
de Vito cerca de paja,o demadera , ode mies 
odeorrolugar femejante estenudo de pechar 
el daño que ende Viniere, 
FE) Ncendiédoalgúd ome 
E a 
El fuego é algúd lu raftro 
[o para qmar lo porq 








ga 
fuláper quin. 
quennium,qh 








ús, Ñi (cienter 
E doloferwn- 
de videcur, 
iudviimam 
referri deber 









adcafumquá- z 

de 47 | fuefle la tierra mejor 
curationé, vel E 

«quod (cummil- ee por cllo,o por qmaral- 


la poenarele- gúd móte para arrácarlo,e tornarlo ¿la 

pacionis inin= z nda A 

Elan, hodie VO, OCN algund cipopord fe fizielfTe la 

non fit ia vw yerua mejor,o acédiendo lo en otra ma 

fu) o: im nera qualquier lo ouicfle menclter,de 
Oi: pora A 

a iamwe  Ucguardar quelo nonencienda, fifaze 


dixiin.L tic.  yiéto grande“nin acercado paja, nin de 

7elopraca. par 4, ¡de ola 

EC madera,ninde oliuar,porquenon pue- 
Mex, xo dafazer daño aotro.Efi por auétura e- 

o flonó quiliere guardar, e clfuegofiziel 

reterram cul- fe daño'tenudo es de fazeremienda de 


tivandam,cau llo alos q eldaño refcibicffen, e nonfe 
fis, de quibus Pc 
bicse fimiip> puedecfcufar,maguer digaq lonófizo 
obquamvéili- amalaentencion,pordezir q quádo lo 
Led encendio,quenó cuydaua q le figuicllo 
adid,deberra endedaño ninguno. 

amen incendiá 
ob id faciens 
precauere ne 
incendiumfa- 
ciardievetofonequecircapaleasautlignumant olíuetum, neexcin 
cetdio occalio damni decur,alias fiincendium damnum det aechetue 
ad emendam,Sefiincendensnolebacdamnum dare.b.d. 

Rafirajo Facitad queftionemquam habui defaCio,vefecato fama 
toadhuc qui feminanitias habeatin agro reMlili,ad grana quee ibi má 
ferant,vepolsitibiimmitrere porcos vel peendesad Comedendurnit> 
lagrana:videturenim q adhuucagerille it funsycú diciehic (fu raltro 
jo)ita quód licet (eminetarin folo publico, adhuc duror illa facultas 
habentiñus (eminandi. 8ccommuniter funt de hoc flat loco, 
quibusprowidecurin hoc alsignando certútempus dománis,qui agrúa 
illam(eminaruntad comedendam illa cumgregibus bis quo elaplo, 
pafena fanecommunia. dejureallegabam.l.vnam. fEde glande legs de 
1quiferuandaram.5.fiEde prefverbis.vbigl.SPaulus de Cafta qui 
perpetuo dicite(Te mentitenendum,qpifruétuscadant de arboribus 
elsin fúndum tuum,non funt proptereafruétustni,(ed vepíane mi 
hirellituendi:6c daturaGio in faftum, li tu,quies dominusfundi, il 
loscolligas vel facias depafcigrana:ergo quiceciderunt de(picismeis 
feuarboribus meis,licécinteum velpublicum cadantpradium, mea 
funtySclegere,Scanferrepolfim dejure intratridutvein did. l. vna. 
perSalicerin.Lfina.C.ad leg. Aquí.Sctn non poterisillacolligerene 
queme colligendo modo conflicto prohibere, 

dz icrramejor. Nam perincédium agerinutilem humoremexudace 
condumY(ido.liba7.Ety mologiarum.c. 

4 Viento grande. Concor.cuml.qui occiditag.inhacif.ad leg. Aquil, 
Qridejedaño.Bdde.c fi egrellus.deiniur. vbi Abb. facie mentionem 
deillopuichro diéto Inno.inca,ficurdignum. de homici, prope fin€ 
me dicitaduertendum, veran accédens ignen fuerit 
in lataculpa,lcui vel ieuifsima,ve primo cafa tencatur;fcdin leni Sc le 





KE 





GLey. XT. Como el daño que vinterea otro por 
culpa de aquel que tieno en guarda forno de 








































Cima,nontencturada fl 
tia.argu.capicuvincoriarunt.ts. 
adtióclegis Aquiliarsveni 





cionem damn fed imponer poco! 
¿1 fecuseltinforo cStentiofo,quiain 
0 lexiGima culpa.l.a.8:JinJege. ad 























Zegem Aquil.ék dicir Abb.hoc diétumIanaclle v:Ide fingulorezdubi- 
tar tamen quere foras anima diferepare debeatin hoc 4 foro conten 
ande 

aluar diétuin 





, bar. 
prpde fo decalestenadode lo pesar, Fr St 


SAL, oyello ,o teja,opan,O — refpesta infes 
lladrillos,coziendo algund — Fentsdamnús 

a. fitpocna, que 
omecn forno :ofundien= inforoar 


doalgund metal, fifeadur- non deber ha 


mielle aquel que ello fizielle, e feen- Ea E 


cendicle el fuego,de maneraquele per- — dolú 8 lacam 
dicfle,o fe menofcabaffcaquello quecfta a 
uacn el forno,tenudo feria clteataldefa  eftdolas,licet 


zeremienda del daño,c del menofcabo  inferoanime 
quey'uinicile,porque fue en culpacn 
nó guilar cl fucgo ante que [cadarmicf- cs d 
fede mancraque non fiziclledaño ala [Er e 
colaquefe cozicflccnel, Ello melmofe  hingulino 
rialicl daño auiniefle por lu culpa en a 
otra mancranon penfando enel forno dido lero 
allicomo deui: init Abbuín 
Ley. X 11.Como aquel gue dervibala cafa de fu 

Vexina por micdo que ha que Verna fuegoa 

la faya mon es tenudo dé pechareldaño que fi 

xteffeportalrazom, 
Nciende fe fucgo a las ve- 
gadasenlas cibdades, een cr communi? 
lasvillas, célos otrosluga  tencriSyluch. 


Des dl 6 feapode. 2 lamina. in 
zz res de manera q leapode-  narteculpawver 


ratanto cn aquella cafaquecomiencaa li. quarcoque 


% E ha. ritura Et cortó 
arder ,quelo nonpueden matarla me- qm cnipa ale 


nos de deftruyr las calas que fon cerca 1euilsim 


S E r cendio cómil 
della.E porende dezimosquefialguno fafuicin omic 


derribalíclacala de algunootro lu ve- — tendo,fatisvia 
detal procede 
re diduma Inno,cum $: in foro contentio(o detali culpaznon tene= 
recur,vevuleglnotab.in.Lfi mora.fE(olu,ma,ScinLin lege Cornelia 
fadSilla.qui communiter approbantor.fecundum Alexanainsd. 
fimora.col. 6.8 rradirAlexan.inal.prartor.$.pratorait.col.es fade 
den.Sitamen culpa cómittereturin faciédo,dubium effetillud di 
exnotatisperglin.d.1.6 mora.Sexnotatis per Abbán. cf egreso 
Ecil úl ¡tragtardeifto diéto Inno,Arelpeóta parientis dán 
num,iltanon fitpoma,(ed damoirefartio. : 
“dLex, XL. ' 
so Tenetur de dínoille quiinfiurno calcé,autpant,fen aliud coqués,ob 
dormitfi obid deftruatur , aut deterjoreturqd eratin farno : gafuit 
in culpaigné ante dormitionem,oe dánificarer,nó pramidádo. 1de li 
culpanon curans de furno vt deberer, damnum eftdatumo had. 
£ dv Adurmic/f+.Concordar cisbdifernus feruum.S+fi fornicarius.Aeodo 1 
ponergoparciturvitionaturali, quando culpa preceditinoracigo q 
cum quis vadicdormitum, de betextinguere ¡gnemivelita aptare, q 
nocerenó pofst: alias eftin culpa, Sctenetures incendio fiibfequito 
quodBald.ibidicit efe norandumcontrajnquilinos.£vid.que dixi 
inJg.ia5 parti fa miliaris meusmivtatignemio domum, quan 
conduxiyan tenearzvid. Lfiferuns feruú. $.proculus. ad leg. Aqu 
8cibi Bar.8ccius additionator,SElosin.Lfi quis fumo.$. qd dicitur, 
feodem. 
8 Ecomodenia. Vin dias fornicarius.cum fequenti. » 
QuexaxTL, 
Incendio accenfo in cinicatevel villa,qui vicini domum vltraproten- 
datur,deftrnic,nóteneturad damnum:quia bonaintétione fecith.d, 
hr avon puedan matar. Quiafortscltpenuriaaque,vel hominumad ex 4 
tinguendumigocmiBequidam aiunt (referente Chryfoflomo layer 
Partida.vii, Ki 





































































í 








Setenapartida. 


Mathz.homilia.15.co.1))qp in magnoincedio eciamaquamaloriim 

petuiaflata ragis magifque fuccend 
2 a den ¡ona mingu»a,Concor.cuml fi quisfimo.a. 

darum.Mdeprafoverbis. SKlimica Sintellige, 

allaexcepc, 

dojgnis perue 

cd et zinoque eftunieffe entre aqlla qardia, 

damsaliaste-  claluya, para deftajarel fuego quenon 
quemaflelasfuyas,quenon cae poren- 
deenpenaninguna:aninestenudo de 
fazer emienda detal daño como efte.E 
ftocs,porqueaquel que derriba la cala 
portal razó como elta,non fazca fi pro 
tanfolamente,mas a toda la ciudad. Ca 
podria fer que clfuego non fuelle afsi 
deftajado que feapoderaria tanto,que q 
mariatoda la villa o grand parte della. 
Pi de Ondepuesquea buena entencion lo fa 
iniur. Ja: , 
mo dato. wbi ZE ¡mon deueporenderefccbir pena. 
ponicdifputa=  TZe).X 177, Como aquel queforada la nano de= 
tionem G st pechareldaño que auiene ¿nella elas mer 
Acur.Alberi dei 

caduris queeran yporeflarazon. 








quiferuan 
lus. gaelt Se 
«Scibi Bar.fcilicer quan 














sepa: 
domus deftra 














“indidtl. (95 
fumo. refert i- 
famquzlio» 
mesa fille des 
facto Mutines 

pilla lexin 


2 Oradando algund ome 

afabiendas alguna nauc, 

demanera, que por aquel 
Fi 

dabas 1 forado entralle agua que 

qpmontenere= — fizicíle dano en las mercadunas*,0en 

sue sicinia ad 125 0fas quecftuvieffen en cila feria e- 













emélationem x A 
damnitex quo — Mea tal tenido de fazeremienda de to- 
licu doeldaño que fizo enlanauc, edeto- 






do cl otro daño, e menolcabo que vi- 
niellcenlas cofas que cítauan enella 
porrazondeaquel forado que fizo. O- 
trofidezimos, queíi alguno echale a 
E fabiendasalguna cofa cn el vino", ocn 
cumincadem a 
Rho.  Cloliodeotro,o en alguna de las otras 
deinttucidem — cofas femejantes deftas que fon llama- 


Albcáodaguo as cor le z 
Altar dascorrientes, de manera que poraque 
quad ait pra- Jo que cchalle y ¿fe perdicfle, o Le me- 
San ases no[cabaffe,ofecmpeoraflelo otro: o li 
neta, referens alguno quebrantafle,o foradalTelos va- 
diga difpu- fos en quecftuniclfeal guna cola deftas 
tationd. dutan : . . 
dedicir, y qe-  fobredichas,de guiía quefe verticile, o 
quid deiure fit 
vidic(eruari,q nulla emendafaftacft,cum hoclicité fat andtoritate 
legis,nifi atuto aliud cauturn eller,icurPadurafTeritefle, peméde 
1urpco communi.Scidew vale Barán dit$ec(l Bcalia. q cellante có 
(uccudine deíurenó debeatunita emenda:(ed damntum eracillins,cu 
userardomas.Bchoc videtur ctiamprobari periítamm leg partitarús 
Kicét Cuiliclade CugaAmg.in.d.lua.adle:oRhodi.deiactu.vbieciam 
Baróbanequafioném mouet,Scnon decidit,conerarlumvoluntarg 
iilius.LScPan,de Caltro.confiszz0.proponiturinfaéto.1.vol. 
Lex.x 11 Lo 
anScienterperforansnauem,velinfraibasliquidis,auraridis quid 4 
¿ens ob quod perduncurvel deteriorantur.feu vafafrangens vefandá 
cur,tenctur de damno propterea obuenientesbud, 
1 b Udañocnlasmercadarias Concord. l.iferuns feruum.$.finaue, E.co. 
2 6 Enel vins.Concord.cum.$+capitetertionlnft.deleg, Aquil Secumal. 
Gferuusteranm.Sinquitlexffeo. ñ 
3 d dEnciuera, Vidiin dit. $ ánquitlex. 
ULerxIDL, 
Si manis vi ventorum impulfaantrempeltare,cui nequeant refiere 





o dicere, q 
judicard, 
o senerur ad 















































navigantes ,aliasimperuofefregeritynótenctur dominusnanis de 
no:quianon fuicin culpa.h.d. 
€ Gzorrempefud.Adde.lquemadmodó. $ ravistuo. gi 
ram.fFeodem. COSA 
amSipluresferautyan: befliam percaffecune Gual , nec apparet,cuñus 
iétu moriacar, 
perdieffeloqueera encerrado en cllos, — ¿ouanp te 
tenudo feria cfteatal de fazer emienda — corum poreft 
deldaño,c del menofcabo que aucnief- 23 intoliduca 
fey,porrazon deaquelloque echo,of  occito, Scwno 
zo.Eflo mefino feria, filofizicfleé ciuc  fluente,non 
rado en alguna delas otrasfimientes le 
mefantesdella.Cafiechafle y algunaco 
£a porquele empeoralTe, o le menofca- 
balletenudo feria aquel que eltacnemi de vulnerato 
gafiziclle de fazeremiéda del daño que ¿ ¿sentar dd 
ase UsfonceCon-1 
auinic[le, por razon de aquello que y cordaccom.l. 
echale, itesa mella, $. 
qlo). XID.Como fi Yo neniotopacon otro por (E oodl quan 
Fuergade viro mé fortenudos los fetares del do cai 
depecharel daño qxe acaeciere por efla razó 


EN 


















Ncorado eftidoalgúd 
mauio en puerto,o éri- 






z exiduy 
beradelamar:o4dido 


aremos,oavela,fiacac omnes de oc= 


ciclleqportápeltade,o  ptenencusa 


por viento muy grande q defapoderal. 60.5. fedGfer 
fealosquevinichienencl, fucllea topar “vw lues, li 

, > 2 ue non apps 
en otro nauio, maguer fizielle dañoal — reatexco:quia 
otronon feria tenudocl feñordeaquel »on appares 


ef, A E vou magis 
naulo de fazer emienda detal daño: por — morrale, quá 


quenó suino porfu culpa. Ello melmo — alterumivel ñ 


3 add las otr: efe.  *pparet,non 
deucfer guardado cn las otras colas fe- ¿Bis E 


mejantes,queacac[cieffenenrios, o en — pluribus per- 


1 ibus in 
otrosloyares. tulerit : quod 


Jl) X V,Como quido muchos omes fe aciertá — «rbenenotan 
enfaxerdaño, macádo vn fierno,obeflia pue — dumantellige 
de ferdemundada emiida ácads Wo dellos. — tamenhocvl 

timú, quando 

Certádo fe muchos omes — apparer vul. 


dife nus mortale,( 
'n mataralgund ficruo, O Emilicor da 


nabeftia, de guifa Gla  tunveiic.Són 
fierátodos, equenonfepá  Hito.s. vel 
E ageretur dele» 

equal frida murio,cílocef ge promotio 
mis, nam pro» 
prerincertimadinemomnesrepellentarápromorioncordinum.lecó 
Gumius Canovicum.venotat gin cap lgnificallclande homicid. 
¡tin capictin.23, queítionevlama. Secusergo,(1agacur criminalicer 
proutlatetradit, concladicGandinusin fuo traéta. maleficiorum.. 
fubrubri.de homicidiariys,% eorum poenis.colunm, 4.%.5.verfi.po= 
ne que (lonemsnam cum nó conflter,quisintulericvulnas illud mer 
rale,nulluscorum daranabitor ad mortem: quiain maleficijs proba» 
tiones debentelle luce meridianaclariores:% non debemus adinfe= 
rendam talewmpcenam,vti mendicatisfuffragiis.linguli, Cad 
facio.Scprobacarin.fiinsiaa.fEad legem Cornel.delica. 
¡Qumcuin(que elle contemplandumivnde fi vns percalir Ticiuma 
cumforcatoyaltercum paruo gladio,Senon apparet cuiasiét perie- 
Fit diceremus omnes capitaliterteneri,intantum puniretur ¡lle quí 
vulñus modicumintali£er,quantamille qui intolit vulnus Jerbale, 
quodeffecdaram 8e iviquum : vndecum deficiar probado, quo ad 
hocquiseorum occideritynullus de occilo debet ad. mortem damna 
si.l.fcientiamsh.cum (bramenta.Fad leg. A quil.l.duofune Titi) Ed 
tella.utala.Saddeglo.in diét.L lin rixaquer videtnr voluille cónra 
















































Titul. XV .Delosdañosquelosomes.$c. 


siumre(pondet,qillaglo/Tintelligacur,vt omnes punianturarditrio 
fúiliceriudicis,necrimina remaneane impunita : non famen pcena 
mortis. idem voluit Oldraldusin didt.l.fiin rixa. y omnes tenent 
pecuniariter (cilicet:8kira dixerune omnes dodores legentes Bono= 
nie, quod non obltar didt,5.(ed fiferuum.quialoquirur quando 
ciuiliteragitue 

















ETA puededemandaratodos, oa cadavno 
fed Sei feraí — dellos,qual masquifiere,quelefagan e- 
plures.Scindi — miendapechandola eftimacion de aq- 
¿taliin rixa, 


dicens hancel 
£e humaniorá 
opinior«m.éc 
iílam fenten- 
tiam tenet Ale 


la cofa quele mataron.Pero ficmienda 
recibiercdelynoa , dende en adelante 
non lapuede demandara los otros.Mas 
fi pudieren faberciertamente de qual fe 


a rida murio:c quien fucaquel que gela 
zwol. écconfi.  dio:cftóce puededemádar a aquel que 


246,4. vol. vbi 
refere confiliú 
Petade Ancha 
13.8 alioram 
¡ poterisvidere, Sciflam (ententiam tenco: licet dicatur Erá, Acur. 
tenvillecontrarium.vt referc Albericiwbilupra, Gclicercótrarium in 
hoccafltennicetiam Barcán diéhliin vixa.motasfragilibusfunda- 
mentis:proutatrellacurAlexandujn diét.confi.14.Scconfis.Ec quan 
do non conftar quisfueritprincipalisin vulnerando ,non pote(t pro 
cedicontra aliosad códeminaconem,vtauxiliantes. vetraditurio. d 
confi.Petade Ancha.allegarnotata por Barán.Lis qui 
di Tivíum.in fin.perillum tex. defan 
fil.14.3.vcl.col2.verficueS:(ubduntiphiin diéto conf 
inhocdiRú norabileSalicesindl.fina.col.fin.C.dequelio.verfi.que 
roan (ufficiac.vbidicit,y quando pluresinrixa vnum vulnerarunt 
8cnefeitarquiscorum vulneraveric, quod poterit hoccafu denenitd 
adtorcurarucontrailluim qui alias commilefivvile deliólam : cniad 
deGandin.infuo trata. maleficioram. in rubric.«de profimp.Sóndi 
cijsindubitatis.verfic.penul.Si vero quando plurespercufTerunt,nul+ 
um vuletas de períecrat mortalo, fed vulnera omniue» Aimul junda 
erantmortaliayilto cafl omnes punieñturde homicidio : quia omnes 
occiderantadiét,Litem mella,5.( plures trabom.Sctenet Bartol.in di 
étad.fiinurixa,colu.penul.Siautem ploribus percutientibusapparet, 
cuiusiétu decelis.tunc liinferens vulnus motralepercalicprimo,as 
Xi inferentesaliavulnera percuflerans fecundo,canc dicit Bart. in die 
éta,lfiTorixa.quod quilibercenctar de cccifo :nam ifla vulnera Les 
cundolilata,licetin hominelano non elTent mortalía, in homineta 
mena mdebiliaro per primum vulnus, mortale vulnuseft.1.qua 22 
¿tione.$.li quis (eruumegroram.Madleg, Aquil.Lica vulneratoso 

di t.Senon excufatur apoena homicidij, qui primo vul» 


lo mato,quelefaga emiendadclamucr 
tecl/olo, e todos los otros deuen fazer 



































Baldin diéta.kta vulneraras. ad legem Aquil.vbi refereconfilium 
velcutelamenin(dam iniquiaduocati confulentisconíanguineis ile 
liusq ui intulicpercubioner lethalein, ve macuriuspercullam occidi 
rent, Sliceuaderent capurcapto.per di£tolitem mella. $. cellas.nama 
(lud confilivum ((ccundum Bald.) non prode(t: quandocíl certum q 
Prisnum vulnus efTerlerhale:(ecusfie/lerdubium, Ecdicit quod pra 
suit quod protaliconíilio debereturaduocato,elTer: quod deberer 
fu6oendilaqueo.Quando vero elferdubium,anillud primum vulnus 
fui lJeemortalcfipolteaab alio marurius occidererur,non pofferpris 
snvusvulnerans peniride homicidio pertextin dito.$. Cellus. del, 
hnicteriprurzaverfica,fiforuws vulncratusffcod.Bcaddín hocqued 
motarBald.in.c.1in princ.co.;.véni.feptimo quavitar.quib.mo.£eua 
amitwvbiqueriran excuferurvalTallusab amibionefeudi ,fireliquie 
d ominumita vulneracum, quód non poterateuadere, (alij(huperues 
niientes,cum maturius occiderunt,vel poll fugam va(lall fuiciterum 
wulneratus,Eccitiisexanimarustécconcludit quodíic, Aduerte eiá 
«quía Scfi con(ter,quod primum vulans fiemortaleante mortem per 
¿cu(i,non potefl vulneransdecapicari.(ecundum Bald.indiar, 5. Cel- 
Mus.Srin di5.fiferuns.dicictamenidem Bald.quod lijudexcontras 
«riumfeceric, Ecante mortem percubi,reum decapitaucricinflificabi 
rurfententiamortepercufsi,poflea ex vulnerefublecuta, cum term= 
orefententiciam erat ceruam apud naturam.itadici Bald.in.Lbel- 
lo.f.de excula.tuto.adde ad hac lafosin.l.inilla.col. 4.verí.decimos 
iftamlezuallegarBarfE de verbo.obliga.Sivero perca/Teruntpriusile 
li quiin tulerantvulnera non mortalía,cuncfolum tenetur de occifo 
ill quipofteainenlitvalons mortale:namexc illius ¿Chu pesijt» ve in 
di8t.Lfiñnrixa,Scibi Bar.ita tenet«S: probaturinilla lege partitarum 
Ecindici,$ed Glenia ple Sibiucias Bar, elle aduertendí, 




















ulitmortaleslicer expoflfacto alijeum occiderine, vetradit 


39 


quod écillo cafiille quiprimó percufic,poteric puniri de homici- 
dio,tanquampreflansauxilium homicida, aid endo Gibiad male» 
ficium committendurn «Linadtionesf.ope fede furtis.yel qual coad 
unatusad hoc.Scidem tener Ange. Áret.in traétatu maleficiorum,in 
partediéto maleficio femperaflicicain princi«vbi ponit formam quali 

ter (uper hoc 
debeatforma= 
siaccnlario, v? 
joquifiio, vie 
de ibi ad pr: 
éticam. Scin 
colfinavbiada 
Emandádovnomea otro  ducicBaliin.l 


doblado. 
h de :2  nonideo mi 
enjuyzio q le fizieiTe cnié  uecolu. pen. > 


DA 

CA Y 

00 C. deaccula. 
quod quando 


| da del daño q le ouicfTe fe- 
EE lenoñ el demádado neg tancia 





emienda delas feridasb. 


Ley. X V 1.Como aquel que niega el daño que dí 
zen que fixo fi gelo pronaren. lo depe pechar 





















fequelonóbzicra,eclotro geloprouaf aliquolococó 
; > gregati, quili= 
fedefpuespor teltigos , eftonce cl que is 


Joncgo deuepechar el daño doblado". coquod facir, 

non de co qd 

alij ficiunt,nifiprobaretur diflinG Seclaré,quomodo , 'Scqualiter 
vnusimpendiletauxilium alteri:deberergo, vt puniacor tanquam 
preflansopem articulari,Scprobari q 5p(e primos valneransfuitcon. 
duéinsinlocoixa,daca opera dolosé $cappenfardad maleficiú com 
fecus li aliasex callreperiaturin loco malefici),, non esc 

ione praambulacommittendi maleficium: Seconfu- 

.dataoperascolu.penul.C,quí accufa.non polí y fiatarti 

culusperaccufatum,velinquilitum,ex quo appareat ordofadi: alias 
prifamereturcótraallantem,vrderauxilivm juxtanotara per Inno. 
inca,continentia.de clerico percullo,£ vid, circaifla Felin,ín diét. 
fignificafti.col¿«dehomidi.£kPaul,de Caftro.2.volum.confi. 27 
calla carceratorum,col.penult.verlicaneque obftar quod Bart. fubija 
site, verolifumus indubio,an pralumatur adfuifTe malefi- 
“eo calialitervel¡ludiosd dato opera2vid,pes capidicutdigú. 
dehomiddidicenee,pir dubio prefumitar cafualiter ad(uifTe.Qhid 
até iynus canto percubic,8enon apparer quiscum plures 3bialli- 
teruntaScvnusrartumpercu(Sjégldicic null teneri in diet.5.ed 
Germ plures,tu vid.per Specula.tit.de homicidio. Sn. verfiled po 
nequatuorderapto,verli.ponesSe de telte.$.1. verfia quid lí quatuor 
homines.perInno.in«c.ficucdignum.dehomici. 

a (Del »mo.Contrarium vidernr di poniin di.$.fed( fercum plure: 
quolexillafumpraclt,imo q vno (oluentezali) nonliberantur.g! 
dicit,quodilludproceditrelpeétapoenz:nam leg.Aquil 
aliquo poenaliseftsifla vero lex loquiturin folutioneintere/Te,fen ¿(1 
mationisrei,vndeab eavno foluente,alijliberantor.Svid.que habe 
turin.l,quíferuum.$.41.£ de aétio.Scobligatio. Azotaméin fuma 
C.co,col. 4uverfic.eftautem pocnanlitervideturintelligere pradidta 
que habenturín diét.s.fed fi (eruum.quam gl.ibiintelligir videlices 
q vno loluéteid quodelt pona,caterinó liberantur, Gcintelligicpos 
namillud quod el! preficum raione inficiationis féilicecvnom fim 
plim,nonid quod prirftatarratione repetitióis anni veleriginra dica 
rumude quo infraco.l.18.vnde fecunduro eum,(ivnusfoluit damamn 
habitarationediórerepetitionis,caceriliberanturinam firolliturpro 
pretrei perfecutionem preflicamillud quod erat pocnaratione di£tg 
repetirionis,echabeturin diét.].quifervum.S.fin-proutefilitera non 
multo magis ceMlabichacpoena contra alios, fi ab vno fitdamumrea 
Nitutum,éerepeticionis habitaratio: : fortéMlante ita lege partica 
hocdiétum Azosc(tverius:ócin prafUicavideturdeberi feruari, Ec vin 
dein materia diflinCtionz Alberi,in.1,fi quisidquod.coL.fi. ff deiu- 
vifd.omni.jud.8 que dixiin.lao,titu.flpra proximo.ca.parte 

D €oelasferidas. Sequicnr diftumglodn diAr5.fed fi forum. que hoc 
diciryallegansverlic.Cellys.ciufde,5.Scadde.l.huic[criptarz.$ (fer. 
uus.codemtitulo, 

















































lex xP 1, 


+mNegansdedifTe damnum,ficontra cumperte(tesproberur, condema 
nabigurin damoo duplicato:(ecusfi periuraménm, aurconfelsione 
damnificárisi(ed(i elf coniux contra quí coniuxagit, aut minor vis 
gintiquinque annis,vel perconfefsionem proberar, vel p iuramentis 
Tn fimplum,fiet condemnatio,h.de 
€ Cosblado.Concordarcum.l.2,5.1,8%. 
8.C.cod.|.contranegantem, él. penalti an inecellaría nonape 
titiofuperifto duplo:Guillielmus de Suza,relatusa Bald o in diéta.), 
contra negantem.dicit,yp non:fed oficio iudicis hoc fer. Bal.tamen 
ibidicit,quod turior pradtica cli fiatlibellusin hunc modam, Tas 
































Setena partida. 


lisdedicdamnumintalire:ideoago contraiplam, peto dam 
anibiemendari:Sf nezauerie dedilfe damnnen, petoillum in duplú 
condemnarisri.perenode Bal Codefuncis.Sdoplicatar 
guicquid erarfiumplaadum.(ecurdam Azo.C.coinfi $ 
glán«d.S.hecastio gl £Balpol+ Odofie.inadel.cótra negitemes lá 
nica inezare 















Musfipor ventura cl demandador non 






por a E 
pbsbiticerig-  prouallecldaño porteftigos mas porju 
ee pu Taopor otorgamiento? del demádado 
cule oc 





quel fizicflc defpues, eftoncenon le de. 
ucpechar el doblo:mascmédarfimple- 
mente el daño quelefizo. Perofielte q 
negale el daño fuelle menor de veynte 


diciceñte 
non recordará 
quantaslitva» 
lor ferui occi- 
fi. fecundum 











Bardaproin a Pos oh RÚA 
demorada, cinco años”,o fuelle muger“aqlaquié 
f.codyperillá — fiziefle tal demanda lu marido: o el ma 
textkvidple — sido aquien la fizicíle fu muger cftonce 


miuspereundé 
Barin queñio 
mibusfuis.q.8. 
vbi den 
tealig 
té, angaudeac 
beneficio fla- 
tutidiíponen= 
dis, confel 
micas Benegá 
tespravias pu= 
niuntar, vide 
cciamperBal, 


ninguno deftos nó estenudo de pechar 
el daño doblado, maguer defpues le pro 
ualle quelo fizicra:masdeueemendartá 
folamenteel daño quefizo. 








GZe).X V 11.Como el que conoce en juyxio que 
fxadaño a esro es tenudo delo pechar maguer 
sel ajajeairas 
ESO pofciendotalgund ome 
éjuyzio que auña fecho da 
ño enalguna coladcotro, 
Y tenudo esde fazer emiéda 
dejlo maguerotro ouiclle fecho eldaño 
enon el.Mas fiporauétura el daño que 
el conofcielle q auia fecho, nólo oviek 
fe el fecho,nin otro ninguno: podiédo 
efto prouar,non leempece tal conocen 
ciacomoelta, 
«Ley. XV 111. Que departimiento ha entre las 






f.que fulepri 
m bene. 





Se adde infla 
snacería quod 
s106.Bar peri 


Juastextaim l, 
id quodia. lla 
depecul. lega, 
>-quádo. Lita 
ponie pana 
plo jurenun= 











y 'ixitetiam Baldain.5.vafTallus.(i de fend.fue- 

sitcontrosinterdo,¿cagnasg jura difpanentia contra negátem haber 

locem,quando negar perdolam vel latamculpam. 

do por atorgamienss.Concordar cú.l.cutn quisin princi.f. 

bialo.k Bars viselo.ponentéin hocaliqua notabil 

deattio.per Specula.6xibi loan, Andr.in add 

(sio, g.minc videndum.colfiin princajbipoteris videre, 

$ btenorde vente ecincoaños.Concor.com.l.fiex canfa.$.nuncviden 

Ele mino.].cleétio.5.neque.ff.denoxa!,8caduerre, quia videtor 

:< partitarú velle,gp minor qui fia fecilicate neganic, ( poflea có 

¡are á pena dupliferucturillefusabíqueco p peta reftita 

tionéin integrum:contrarium ramen probatur in ditas. nunc viden 

»,tenerglo,Bal.Scalijio.d.l.contra negátem.Sciftud ell cutins, y 

perararreflícuri 

5 a£sgcr.Daturenimhacadtio yiro contra vxorem, vel ¿contra, vtin 

1.5 feruusferuum.$.(i cum maritus.f.eo. non tamen e(tfamofa.8 da 

torcancuin fimplum.vehic Scin.l.fin.fade feruo corrup.l.2. ffrerú 

amo.glo.in.d.$.(i cum maritus.Stener Azo,C.eo.in fumma. col. fi 

ad finem.verfic,famofa nonell adtio, 

- Clex.xV1L, 

29ConfefTus fe dannum dedi(le renetur,licétalius re vera dedic: SK ( 
probet,quod dammum nó ell datum perenminec per alium abíolue 
tanhocdicit, 

1 d €Comfelendo.Concor.cum.lindenerativs.$.(i.cumfequenti.ff.co,8c 
eApoc(pecialeinadtione legis Aquiliz:alias enim nunquam punié 
¡lle qui cófiterur feci/Te maleficiam quod nó fecit,fihoc iudiciliquer. 
1u$.(iquisvlero fade quaflio.Bal.£ Florian didt.5.£i.vide que di- 
xiinds.ito apar. a 

2.0 Qin otro ninguno. Hoc confitens prober homidem quem confef 















ité mix 
decó 






























40 

















fuseñtoccifam, viuere,ve 
gensdictas! 
turción 
quíspuniatur criminalitec, y 


Méaga 
endealiodelicro,vt 








offenia.lapud Labeonem.jac enillud. 
(adi 
Fe z emi lex 

cofisde queesfechoeldañoje el apreciamien les Lea 


1o dellas. 


difponit con» 

Vercllandofealguno delan- “a delinquen 
te del fudgador del daño 
TES [qual fucfechopor razon de 
==0lgund fieruo, o decanallo, 
quel ouicflen muertoh, o derocin , o de 
mula,o deafno,oyegua, o de elefante, 
o de vaca,o de nonillo por domar:o de 
buey,o dpuerco,o decarero, o demo 
rucco,o deouejao de cabron, o delos 
fijos de algunasdeltas fobredichas , e- 
fonce elfuez deue mandar fazercmien 
dafobrecadavnadellas,de manera que 

pecheporella aquel quefizo el daño, tá. 
to quanto mas podieravaleraquellaco 
fadefde vn año en ante falta aquel dia 
que lamato.E fi porauenturael daño q 
fixiclle enal guna deltasbeflias,non fuel 
fe de muerte, mas de ferida que refci- 
bicíle alguna porquefe empcoralle, o 
fi mataflen, o frieflen otras Deltias que 
non fon deftas lobredichas, o quemal 
fen,o derribafíen,o ¿Nruyelien,o fizicl 
fen daño enotra cofa qualquier, efton- 
ce elempeoramiento,o lamuerte, o el 
daño que fuelte fecho en alguna deltas 
cofas deuc lo cl fudgadorapreciar,e má 
dar pechar tanto quáto mas pudiera va 








in.l,5qñe 
vadevi.noner 
go fufiicierer 
Ísla confefsio 
fi non confla 
ret de delióto 
ad puniciané 
criminalitería 
ferendam, $ fi 
contitens ni. 
hil pbarerqd 
probatar opt 
mé Tofueinace 











leida gloria 
diño Deo Ita» 
el, S conficere 





ne ¿bícondas. 


S ¿chan di- 








emñoimter (po- 
la pal liá coc 
cinena y, valde 





bonú: l <ducén 
tosficlo sargén 
ti, regul 19; au 
oa 





ginta 60 ora 
cocupifa *s ab. 
Ruli,Scableódiinterra,cótramediicabernaculimejyargstaque folla 
humo operui. de Mlacim fubdirurin tex.mifitergo lofue minilro: 5 qui 
currentesadtaberiaculum illiusrepercruntcunétaabícóditajn e od€ 
Joco,Stargentum limul. 3 poftea (ubdicur,gp fuitillelapidacusab om 
nillrael.Vides ergo, q ante punicionécriminisprins voluie lofue. , q 
cóllarerde coalias,q perconfeionem criminoli.ée dicit Ang. A. tén 
infuotradtomalefiin partefama publica.co.antepe,ver.a.tu dude e 
pfitiudexinltrué?,ncaliqueadtorcurá pro maleficio ponat priu: +3 
¿Sftescurizalémaleñció ile milla, cecignoretar quilla: 
cómilevit.allezatad.$.jremilludaScibiponit practicá mierédioflicia, lé 
ad videndnm hominem morcuum, Se vulnerará, Gi defcribendum va 11 
nera,ékad locum vbicómillum ef furtam.é: dixitBal.in.Jiqm. (Ex Y 
his qui nornfa.q ilke confefsiones debentelle conformes contincá + 
tes verefimilitudines: de proptercaalle/loresdebent cautéagere, vtnó > 
credantconteGionibusiudicialibus,nifi verificentiplas : quia fidicar 
reusoccidiflehominemin taliloco debentmitteread locum, fi eltibá 
homomortuustvelG funcoaibi (epulta,neforfamille confeflusfue 
ritsterroretormérorum,vide de hislate per Paridem de Puteo info 
tradtataS yndicarus fol.¿3.colamna,4.in parteconfebio.Scolu.5.8 
perBippolytú a Marfiin reperitione rubrica de proba.col.1. Éc16s 
8cin.l.i.inprinci.(I.de quzrio.evidebisctiamínmaceriacos lim 
quoddam Alex,6.vol. dues ILL, 1 
aw Occidésanimal de fuinarura man(uerum,veequum,porcumn ¿vitulú, | 
elephantiaueflium diari Deiliarum,tenerur decios afin zatione, 
Quini plasuno anno die merires alias vu ceasyame 
rúpat,deltruar,aut cóburaraliasres,tenetor quanti plurimi val 
triginta diebusretro á die dáni nusuerandis legis quiliz dif» ¡ofitione 
8cprobato damno,fieta(limatio cumiuramento damnum; »abih.d. 
£ Gatuerrs,Concor.cúda.Creo,8elnfti,cósinprin. 6.5. hisar 10£verbis £ 



































Titul.X V.Delosdañosquelosomes.ézc. 


2 2 ETrerradias.Concor.cumólfiforuus feruum.5.tertio capite.(f.co. Se 








3b Gcarsatras. Acto leg.Aquiliz prafens Scprateritú temp repo 
non futaram.J.aielex.(E.co.6e vid.quod habeturin.Lita vilnerat” 
co.cirwveríi.alimadio autem.SeÍnli.co.$.capire terio. 
4 cúlcen la jar 
Nó intellizas 
y extimatio 
fiat fine alía 
robarionesní 
iperiuramen 
tiadloris:quia 
imó agtor de 
bet hoc alias 
probare.vtno 
tarAzo.C.co. 








lerla cofa que refcibio el daño defde 
treynta diasi,ante faftacn aquel dia,que 
fizieronelempcoramiento,o el daño en 
clla.Calacmiendadetal dañocomo e- 
ftc,esdctal natura quefiépre cata atrash 
quanto mas pudiera valer la cola enel 
tiempo paflado:alsi como fobredicho 
es.E la ley que mandaefte daño afsijud 
gar:esllamada en latin lex Aquilia.Ec- 
fte apreciamiéto fe dcucfazercó lafuras 
del q dernádaemiendadel daño Juego 
quefuereprouado deláte deljudgador. 











dex damnum 
per probatios 
nemadoris. vt 
In(titu.dever= 
bo.obliga.$.f. 
E 


4 lez. X1X.Como dee fer fecha emienda al Se 
Zar delfierno quefabe pintar figelomataré. 

27 Intor feyédo ficruo que 

3 matallen magucr quea 

cacfcielfe que en aquel 

ño que lo mataron 


tl ouielTe perdido el pul- 





to.fipul hoLvl 
tima.G fubdit 
inferius.Nun- 
quiddefici 
te probatione 
judex deferer 
Juramétum ar 
toni? Be dicic 
forté non nili 













quádo dánum gar delamano derechapor alguna cn- 
eltdarimpe- Fermedadio fion* d 
tuofa violétia. pl Pporotra ocalion*en ante q 
Lfiquando.C. lo mataflen. Con todo ello el que la 





vndevi. idem 
vale Inn,in.ce 
fina. quodme 
ruscan.8kFlo- 
rain. proin= 
de. $.notandú 
Aqui 
Hamántell 

tur ergo L 
illa partitaró, 
quando forte 


emienda oujere defazer deuc Jo pechar 
bien afsicomo fi fucífe fano del dedo a 
la fazon quelo mato.Otrofi dezimosfq 
fi algúo ouiclTe citablefeido por fu here 
dero ficruo de otro,e lo matallen en áte 
que étrafle la heredad,queaquel quelo 
mato cstenudo defazer emienda dela 
muertedel fieruo a fu feñor,e demas de 











resipfa, vel al- 
a tefi Wepechar tanto de Jo fuyo > como cra 
a pole: aquello en queera cltablefcido por he- 
aran Tedero porque lo perdio por culpade 
dex cum ura aquel quelo mato.Otrofidezimos,que 
da fialguno oviefle dosfieruos que cantal' 
ficerertalisvel — fenbien en vnofque fi alguno matalle 
o elvno deilos,quenon'estenudo tan lo 
ds ES ES 
matione dam  Jamáétede fazer emiédadelfieruo muer 
a to:mas aun deue pechar demas delo, q 
reprecium,fe Z ; 
comune ee TO afmaréquevaldra menosel yno por 
attendendum. razon dela muertedelotro. Eelto que 
fco.Lferuá  diximosdefufo en cftos calos fobredi- 
meum, vel dic La 
=$ index vis chos,halugarentodoslos otrosfemcejá 
probationib> 


damni,Sczeltimationis damni,tavabiceflimationem cum Juramen 
to damoum palsi:vel dic,q quando darnnú fic datum dolo(?,vel de 
so non potelt haberiprobatiosgp tunc(timmacio far,delaco juramen 
toaétori cumtaxarione iudicis ex noratisper Cyn.3 Alberivin.d.l. 
fiquando.vbidclafo,col,o.verl.quarofuccelsiue.b: ex notatispergl, 
in.Linafionibus.verfi.pland.fodein litiurán gl.po. 
Ulex XI Xo 
** 30Occidens(eruumalcerinspidtorem,cuius pollexintza annumocd 
















k Gzeempellafe.Concor.cúdid.5.6i8.1.quaadios 


60 


renequiret, tenetar <manci plus value 


Gonisablcifusfuerievepi 
rebatdems occidens fer: 


annorerro cum pollicenó 
redemin(litucumn,anteq 

fed dehareditatis elimatiós tenctur, item ve 
ficz,velalteriusartisnecans,non folumin mor 






ESA 
efimaconem,(ed 
n alrorius(ob 
teshdellos,quezquel que cl daño fizrcre E defetti) 
El ererjorationE 

enotra cofafemejante,nó estenudotan — tenetor.h.d. 
folamente defazer emienda de aquella d £ £l pulgen 7 
=  Concord.cum 
cofa queempeorafle,o matalle. Masaú — Lindenerati”. 
le deucfazer emienda del menofeabo q a 
fefigue alfeñorporrazon de aquellaco ¿ qperro auge 


€ Perera ea % 
faquelmatalsen. 


fan.Aliquo ca 
Sufortuitozná 
ez. XX. Como dene pechareldañodelfierno Galias primo 
aquel que leconejo que le fizieffecofa porque iniuriote ciab 
murio. fciderar polli- 
E 240  cem,cum ille 
Rufando, ocsforgido —encaturdvul 
algúdome a ficruo de mesa dd di 
«fubielleienal-  nibltaliaspo= 
otro que! fubiclleiena occideo 
guna peña, oarbol,o0 non tenebicur 
p2 tro lugar peligrofo: o ¿ddamnúpol 
e A a e Licis .vriodica 
delcédiefleenalgúpozo,oéotro lugar mela,s.(i fer 
baxo,o fondo,ficn fubiédo, o defcédié e 
docnaquellogar ,cayefle cl fieruo de e sosco. ig 
manera que murielle,orcfcibiellcalgu- £ Eotref dezimo 
nalifió,o ferida feriatenudo aquel que a 
lo arufalle,o GledielTe tal esfuergo co- Leg. 
mo efte:defazeremiédaal feñor delfier Ets 
vo del daño querelcibic/Te porrazon de cipios 
aquellacayda.Otrofidezimos, Gfielto g UCárafenbien 4 
viclfe ficruo dealguno enalgúd nauio, ad 
oenpuente oenriberadealgundrio, e 1:pinde, feos 
otro algío lo empellafle£, de manera q » fiordos Vi 
cayelleen el agua,e muriclle:o cftunicl 152,5. fed.erf 
fcenalgunatorre,o cafa, o otro lugaral a side 


: e Illar deco, 
to,elo derribafle empellando lo de gui Mad 







































fa que muriefsc,o refcibielse algúalifió a 
tenudoferiaaquelque lo empellaffe de a lochemi 
fazeremiendaa fu feñor detal daño co- net 
. ar  fmafcendere 
moelte, gerlo fizicfTe por fuegolquiér rai peces 
deotra guifaa fañas. «Tole defcédere 
¡Ley.X X1.Como aquel que envridael can que VEputcistencé 
Mio o 7 dedamno,aut 


muerda a clgunoyoc/pante alguna beflia af 


se > morte ob id 
biédas,dene pechar el daño quele Viniere por — Sbueniér 


obueniéte:idé 






ejlarazon. de impellente 

o cum, excuius 

RS An teniendo algund o- dopallapre 
É 2 meprellofi lo foltalle ala. cs 
(A biendas,e ledielle de ma» iocum,fineali 





ál ñ rerfiatehade 
Jjno porque fiziefle daño Mn Esla Con y 
otro an alguna cola : o fi anduuifsc el corcis.f. In 
Mi 


e. Aquile 





5.proinde, ffco. 2 
fed 8h quis depúte. 





Erffco.l.icemob(tetrix.$.fiferaum meum. Se. 





1 GPerjesgoNam ludus quoquenoxiusinculpa eft, Ñf.co.namludas. 3 


CURSA 


Soluenscanem (cienter,vt damnum faciat,aut elirritans, teneturde 


damno per eumillato:idem de merum,Scpanorem inferente,vel ug 
ertre boltiz alterius,proptsrquod e precipitanic fu fugirancaliud. 
lamoumfecich.d, 























1 


a 


Ad tic. 
Anita 
qua, pal 
fedi. 





3 


4 


5 


Setena partida. 
1 


hifer 


Ger. XMI], 

2mAvimslide Calma za manísto expopriamaliznitire, (eu fericate 
damtamdan 
teivt fiequias 
tecaldtrerarae 
camelusvele- 
kphas.feubos 
corau peut, te 
netur ciusdo- 
minus addar 
mun, autani- 
mal pro noxa. 
dádum. Siau= 
tem ex culpa 
altzd* hochae: 
ve cauía pun 
Alionis velli- 
mili, nódomi 
mus, (ed culas 
culpa ficum 
ell.tencturde 
damno, had. 

€ Gorirfasa Con 


can fucto, elorridaffletalgunoen ma 
neraqutranitdel,ole mordicffe, of 
ziclTe dio aome, o en algúa otra cola 
teraudo feráacquie fiziefle algíñadeltas 
cofas fobrecdidas «e fazer emienda del 
año quel canfizicfTe.Otrofidezimos 
ue fi algura dome elpantaffebafabien- 
las algumbelti, le manera quela be 
Nia Leperdif Fc,ole menolcabalfe: o fi 
por el efpantro que Le fiziclfe fe fuyelTe,e 
fiyendofiic fe dla dañoen algunaco 
h,tenudoleriadquela ouiclTe efpanta 
lo, le pechar elf o queacaccielle por 
non dequ eleipanto.Elfo mefmo fe 

rancio raquandoal gun beftía palfalTe por al 
aliprator. y gina puente, coto la clpantafle de ma 
te rra queaye feel agua,e murielle,o 
drupaup fem enolaba fe. Ca en qualquier de- 
s EAnens, O enotras femejantes que 





o: 








dica. S Unit 








dsd  tnefciefleda Tororro del elpanto que 

Qui fanta omefiziclea amu, o2vaca,oaotrabe 

el flia, tenudo Ferioquel quelacípanta 
¡postal 





efaz.ercmiccdadddaño que ende acre 
fiTe. 


idé.vein. Lpe. 
IEcod.velarifi 
galas percal 
St homincin 
facie cum ro- 
Alrovelin ocu 
lo, veexempli 
ficat Faber, ln 
Mli.codn pr 
Siyero cosa 
deret fsuaina, 
diet 
perenan in 
verticu.quid li 
canis tuus, 
e Usascores. Re 
cit orgoquí ha 


Guy. XX11CO amoeite rado el [añor del cama 
loo deomuber/liama afas de pechar el daño 
que algunded lashieve, 

A níson beltias algunas 

natunlmente : afsicomo 

lo scanllos, clas mulas, e 

aaa Y lo s ahos,elos bueyes,elos 

cancilos,elos elehn tes, elas otras colas 
fenefantesdel JaOn defi al guna deflas 











y 















d 2 ad tesin caproccidendis.23.q+5. 

£ oem; ¡ pollac: <p trmitadiciuw reus vendat pe 
cudema£torijan € ondeiara exurinter demo ita quod non libererue 
dando quadrupeiásprrita m promoss añvilarzr, quod in toto damno 
pertexeio.lfialieensfera us.cuml E quen. ff. de noxa.8cquid Gbe 
ftia moriatur ante lit contellaano 2vid ss hlsatic Erqud 

¿dana io, $.Sc cum etiam. vbl 









védeser li) ame lá tencóreflaranaich 
Ho. capurfeq ut, 

d.aguonafedddeitr la 5 delii mlipue r A. 6iquad paupe£ecil 
fe dicarur. GlescAXL Lo, 

¿»Animal de fuinacarairao, velcro, lipara, Scimiliaanimalia te 
menslicreneatligsatun ye daronun ra onfidarzaljas damnafoJyet du 
plicaca, Er libera mbominemérrir,, elusegp enfisfanabirur 8:50 
perdána Scimtere MTemhoc obunicra tiajolet : Shi ex plagis moria 
tor.foluer ducitos monpetinosatcosmdierarem haredibus, dere 
fiduwn Regiscamerasi autemiar «felremaneat membroaliquo 
mutilacas,aihirio iudás, fecundan qualitemmembrimurilad, in 
interele darombitarioc dicit, : 

h- 4 £eos.Hic eMforilinos be Van. fecando mglofliin authe, den 
púisinpriácipio. d ad rmgitun Leonisml la bellia poteltarevi. 

Amos Bober mandes. CaperPa, Quikibácarwver(uaz in fine. Se 
fandlasA mbrobwasia Esxcaneronlil>r Aapicueuvbi deiítiusanima 

















lisfuperbia,Seferocitate.Scadde Ancharra,con 
vbi Leotenerpedem, ccrera aniialia quieto 
vbihocallegatad notabilem queflionem, in qua conta 
exiam quod haberar Ecclefiafli.capil 
diacur,Scquám plura denagura Leonis tradic Yi 




















beftias “fiziere daño a otropor fu mal 
dad,o por fu coftumbre mala q ayan,al 
ficomofi fuelle cauallo,o otra beftiade 
aqllasq vían losomes caualgar, cfiella 
fin culpade otro langale las coces, eo fi 
ziclle daño en alguna cola: o fi fucíle to 
royo buey,o vaca,o otra beflia femejáte 
que fuelle máfa por natura, eclla por fu 
maldad fin culpade otro fizicfle daño 
enalgunaco(a,eftonce el feñor dequal 
quier de aqueftas beftias q fizicfle el da 
ño, feriatenudo de fazer de doscolas la 
vna,o deemendarel daño:o de defam- 
parar labeftiafaaquelque el daño refci 
bicrc.Perofi el daño nó vinieffe por mal 
dad de labeltia maspor culpa de algun 
omequel dicffe feridas,o lacfpantalle o 


tera dick, y 
circa hominé 
Jeontmn natu- 
racit benigna 
venililaióne- 
queane irafel 
$e quod pater 
eoruta aúferi. 
cordit exema 
plis abiduis: 
proftratis em 
parcun: captá 
uos obpios re 
pacriare per 
micnpthomi 








nénon mili in 
magna fame 
inteomút. 
onzas Beflia a 
eftminutis or 








la aguijonafTes, o le ficlle otro mal en gravelalbadi 
qualquier manera porq labeftia ouieffe Tocina: 
a fizer mal ao0ro,eltóce aquelpor cuya femelomnino 
culpa auinictlccl daño estenndo a fazer — parcuti 

cau manife= 


emienda:enon el feñor de la bellia. 





fla ratio el 
nam cójn vee 
Yo marris ci 
aluere cacel 
marurifq; ad 
nalcendum vi 
ribus pellent: 
odiunttempo 
rum moras:ita 
q Oneratá fue 
cibus vuluam, 
táquá obÑláré 

arta, vogui= 

uslacerár, ef 
funditilla par 








'111,Como aquel que tiene elleon ,o 
o//:30 otra betas brama en fa cafá deue pechar 
el dio que fi 









ea otros 





Eono Onca,io Leon 
pardok, o Offol, oLobo” 
A Cerual, o Gineta”,o Ser- 
Sc pienteO , o otras beftias, 
que fonbrauas de natura, teniendo al 
gundome cn fucafa, deue la guardar, 





edetener prefi,de maneraque nó faga ys 
” $ A A A 1? dimittir do 
daño aninguno. Efiporauétura nóla  Torccoagentes 
Ira pofleacore 


ruptis €: cicatricofisfedibus ,genitale femeninfufum non heretaac 
ceptí fedirricum refilicnam Plioidicityanimaliacum acutis vngui= 
busfrequenterpareze non polfe,viciantur enin incrinfecusfe mouen. 
tibuscatulis.hec Yfidorusavbi fupra. 

lo dLconpardo. Hicex adviterio Leen SPardinafatfecidaPliniú y 
in naturalibiftoria, «Y fido.vbifupra, 

1 CoJo.V rfuslecundum Yfido,vbifupra.ideo diétus(ve quidam año) 4. 
gore fuo former ficrus, qual orlusimamaiunteosinformesgenerare 
pattus,S carnem quandam nafci, quam mater lambédo in membra 
componic. Vrivismaximain brachijs,écin lúbis,vndeinterdumere 
Siinfiltunt. 

m Czebo,Rapax hacbeflia, £ cruorisappetés.fecúidú Ylidowvbifupra. 5, 
dcquoruftici aluntvocem hominem perdere,icurn prius Lupus vi 
derit:vnde Sefubiro tacent dicicur:Lapisilipriores videtur, Lupito 
toannonóamplias quim duodecim vicibus cocunt:famem div por 
tant:Spo(llongaiciunia multum deuorant,Lupos AEthiopiamictic 
ceruicejubatos,k« tanto varios,venullum colorem dicamtillisabe(Te. 
Ambro.etiam Pfalm.n8.fermoaosverfi,2.refertillud deamibióevo 
cisin homine,quem prior Lupusvidir. 

n Cainera.Hicvidetur,quem vulgo catum Cerualem vocant. 6 

o serpiente, De multisgencribus (espeneuin,Srcaram proprictacibus. 7. 
“vide Yfido.cod.lib.capita > 








Titul. XV De los daños que los hombres,%c. 


von laguardaJen efi dde 5 ioMik qua. pas £endi. 
(Eco.ScfEde edili.edisto.Iabi coian.cucn.I.fequenti, vbietiide 
cane Scverre adde cciam.l.vnicamacum glo. 
vbi habetur de ¡flisbellijs, quea lon¿¡quis partibus miccuncar ab. 
vuo domino alteri,y non pollyat moraciin ciuitaibus,perquas tráa 
feunt viera > 
ptem dies, Sc 
an fit irregula 
rs, qui tenet 
ceruúl,velleo- 
ne, feu cané 
furiolam, Ñi 






guardaflen afsia,e fizicifedaño en algu 
na cola de otro deuc lo pechar dobla- 
do el feñor de la beftia 2 agucl quelo 
refcibio. Ef alguna deftas beflias fi- 
zicle daño en la perfona de algun o- 
me”, de manera quelo llagaffe,deue lo 
fazer guarelcerel feñor dela beftia, có- 
prandolas melezinas, epagádo al mac- 
ftro quelo guarclcicre de lo fuyo ,e de- 
uc peníar del llagado falta que fea gua- 
rido. Edemas delto deuele pechar las 
obrasque perdio defde el dia quercfci- 
biocl daño faftacl día que guarclcio,ca 
vn los menofcabos,que refcibio en o- 
tra manera por razon deaquel daño, q 
refcibio dela beltia. Efimuriere deaq- 
llas ilagasquelfizo, deue pechar poren 
de aquel cuyacra la beftia,doziétos ma 
raucdisde oro:lameytad a los herede- 
rosdel muerto,e la otra meytada laca- 
maradel Rey". Efi por auentura non 
muriefle, mas fincaflelifiado de algun 








cu.qui non al» 
legato Innoc. 
xeferr clusver- 
ban citul. de 
difpenfario, Se 
juxra propol 
tionis ordinta 
colujvbidicic 
«pnoneltirre= 
gularis dí tas 
mé maliciam, 
vel latam cul» 
pam nó adhiz 
uericanó e 
videtur q le- 
vis culpa, vel 
negligécia de- 
ber huic im= 
putari : cú fic 
caula mulcum 
remota abho- 
micidio : alij 
tamen dicune 
fecundum cum,qued fi aliquideft qApofitimputari tenenti ceruá 
velleonem,g eritirregularis,arzac.hi lape.so.diftinio.Scd. $. 1, in 
Mi. quadru.pau.fecill«dica.vides ergo, Inno.valt ceflante malicia 
vellata culpa,huncnon effeirregularem.8choc tenent cólter Doéto 
xesproucaree(tacur loan.d idem intelligensclle verú, ilta 
animalia ran ligara; (ecos fifolura , quia tunciemputaretur eiper.l. 
2.5.primo.£Efi qua, paup.fesdica.Skhicinilla.l partitarumibi(e deue 
ferprela.Sic.)per id quod habeturin. ice Mela.$.item Sc cum eo. 
f.ad.l.aquil. quidautemfiferacilerlizaca Se domino culpa non po 
teftimputatistamen feranocuicyan dabicur(áJtem vtilis aétio de pan 
jerzlo.diciro licin.l.2. (Ei quadruspamp.fe.dica.Scin.lu$.in be 
y quo concluditur,fccundúm Elotia. poll lacob. Butri.ibi p( 
fera non cualitapoteflate domini, Se nocuie tunc haber locum vi 
Jistancum per.$.(I.infli.cofivero cuafit prorías tunc non tene do 
minusneque direfta neque váli»vein.da5.in beilijs:idem vale Loan. 
Fab.infliaeoin prin.vbidicir,quodastio viilis Scdiretta de pauperic 
collar. vbifera quando nocuie jam eratrecepra in naturalem liberta 
tem:fdvbinon omnino recepta crac:quia adhuc habebae confueru 
dinem reucrtendi,tune decurvrilis,Scibi vi. quid Ñ fera damnam de 
ditcum efferia naturali ibertate, deindeiterum peruenic ad manum 
dowminizan dominustencbituraScpofl Taco.concludir,quódnó, imó 
¿cfecundiim cum fi ante tenebatur,Scfineculpaftacualit ¿non vide 
recur tenerifiad poteltarem (ia redeac.l aurea. (E delo 
lutio.L.iferuns lezatas. (de adi.n.lega.Scibi refpóderad. Suex diner 
fosalli.de noxal.qui viderurob/lare-Bintelligehoc quando fera nó 
habebatcon(uerudinemreucrrédi:tedaliquo cafu dominas cam ha 
buit,nam aliasteneterurvilisucluperias dix. 
9 b Usnlaperjona de algundome.Cócor.cinlex hac.LFEfi quaspau.fes dis 
10 € Cox lacamaradel gey.Notahoc quia in.J.qua vulgo. de adil.cdid 
de quaiftafumpra ell non applicarneg;exprimitcuidentifi ducen 
rifolidiaura,Scvt refere Joan. Fab. Se fiin. quad.paup. 
fe.dica.Dofto.cóltertenent,q omnesifli(olidi applicentur parti, ta 
méglo.fecundúcos voluit q diniderétur inter haredes mortui 80 
cmnin.l.qua vulzo.fT.de xdili.edidto.non taméegoreperioin meo 
libro y hocdicat glo.tene ergo métiiflá.l partitar. 
Ulex.XXIIAL, 
3» Vaccis, ouibus aut alijs pecoribus infundo alieno damnum danti 
bus, hocpaltorisaut dominifafto contingar foluicurdamauna du 






































































plicacamsaliosantem Coluicar fimplum, aut dampilicans 
turpronoxa. Nontamen deberdominusa? 
occidere,percutere aut da maificaresfed educa 
periudicompetat hocdicie 
Ue Apreciadocldaño, Ecqualicoralimabicar frumérmn quod eratin 1 
herba 
miembro,deucle fazeremienda delali aqui. dicieg 
fion fegun aluedrio del fudgador aca- E rabif dun 
ne E e bins cuentas 
tando quien es aquel que refcibio cfte perceptionis 
male enqual miembro. argumes 
Ze). X X 11.11.Como el dacño del ganadoes te 

















brer fe 
Protec 
5: fequicuribi 
.de Callra 
aliter veró 
cit Specul.tita 
deiniur. Si dá. 
dato. $.fequié. 
col. 4. ver.fed 
quomodoxíú 
mabirur + Sed 
Toan.And. ibi 
3n addicio. vis 
def tenere q3 


soudo de pechar eldaño que fxjefjeenberedad E 


agenda. 








EAAcas,o oucjas,o puercos, ol 
x(oños de los ganados o beltias 
'Glosomescrian fiziédo daño 
en viña,o enhuerto,o en micfles,o ¿pra 
dos,o en otra cofadcalguno, fi cl daño 
fuere manifiefto,o lo pudicffe prouar a- 
¿1 4 lo refcibio deue gelo fazer emédar 








E Rodo. disipolflaco: 
aquel cuyo escl ganado qlofizoede- Qe Arena. 80 
ue fer apreciado'el daño “por omes ¿detener 

á Al e - ria..lexhac. 
buenos,e fabidores ,c defque fuere ca. ae pass 


tado, liaquel que guardaua cl ganado" pe.fe. dicat.8e 
oclfeñordel lo metio y a fabiendas, de — Escit.Linl, fal 


uc lo pechar doblado a aquel q refci- ER 








biocldaño. Efipor auenturacl non lo a E 
, Elganado, 
metio y,mas el ganado [e furto, e ca-* ete 0, z 


q puniturdo= 
E : uánus ex fa= 
£to,8 ex negligeñtiafui paltoris:ex to ad damnum duplarum, ex. 
negligentiaad implum.8t hoc proptecculpan malar clectionis,quas 
femperimputacur,fecundiimloan.Fab.initi.fi quad. paupe. fe.dica. 
in prio.col.fi.nifi prober fecille diligentiam deinquirédo, cim cum 
recipitallegat.coinnotuic.de electioe.lrem q dominus tencaturex d 
feGtu Se negligentia paloris,tenet Pause Callr. rerdum, feruí 
a e ¡deamus.ioprinci.f.locati, eo 
quod mala eledtio eftin culpa: ( tamen fine paltorestlericorum An 
tosin cap. graucarde fententiaexcómu,vuleop nonclerici fedipfi pa 
ftoresteneantar quando ftatutum laicorum punicdamna data ina» 
grisperbelliasde quo meminit Felinusin.c.eccleñalanéte Mariz. 
col.46.de conftitutio, q paltores clericorum,tenctur propter mer 
cedem,quam aceipiunttenetibi Joan. And. polt Vincent.éc Abba, 
antiq.per fam tameniudicem cleríci condemnaripolliant ad dam= 
na:quía mala corúieledtio circa paltores eftin culpa, vedixi, $ quid 
fianimalia fugerant 8 intraueruntconfinia alterins ciuitatis, vbie(t 
Matuta poena perditionis beltiaram,vel quince parts, (1 rumpantur 
confinis?vide Pavade Caltrain.d»5.ferui qui in fagadicentem , p pos 
na habetloc cl neglizétia dñi,velpaltoris cultodien 
tis animalia) intrarune cerminos aficuios, fecus (nulla culpain hoc 
fueritudicictamen q vidít(cruari indiflináieg animalia perduntur. 
G Doblado.non memini vidifle.l.juis cóis pocn3iádupli imponété 
pro dánoillato apecoribus peraliqueimmifisin agrú alienú.l.enim 
q feruandorú lepralc.vexbis, q loquitur de adtióe depaflupe 
corisab alioimmfsi,on ponizhácpoená,ne y aliá,neq; efi, Co 
de.l.Aquil.neque.l.lulianus.f.glans.fT.deexlibend.Srantumvfad 
fimplú dari,(al:é gá nónegaretur.iuxta.l.contra neganté.C.ad.L.A- 
quil.3c fupra eo.lib.16.vtvultPou.de Caltr.in.d.!.quiferuádará.s.ti 
¿clo.Crilpusin (io arboreadionú(ub titu.de palta pecoris.Spce. 
deiniur.£ dáno dato.fufequitur.col,4.cft in (tapoena delofe pecas 
immitentei.vehic difponitur:fed nunquid disinifto cafu, qí paltor 
funsimmificanimaliain aprdallent libere dádoanimal p noxa. 
To.Fab.vbi(upracol.fi.inclinat q ficcú disnon obligemrex delito 
animalisynii ad noxá:(ed forte cótrarium elt veriusex racione malas 
elc£tionisin paftore.Scquia.lifta pracie vult hoccalu teneri ad dam 
num cum duplo:Stillam eleftionemdandi pro noxa tant dacin 
cafu quando pecora (cienternó fuerantimmilla ve Nacio fabditur, 
St contra Fábrumin hoc vltimo diéto tener Ange bi.columato 


Paridaij. o 







































































Setena partida. 


6 pones fantomnes 
(ed holpes aduenani 
quataralic 









a.écfuicopinio Azo. úcumpolt Rofred. le Bel 
1o vifo tenuit contrarió,imo q tune nó competatactio de pauperi 
quia hue agtio nó daturoifi qhanimal nocuit conca nas 

neñs, q4nófa 
cicin calu ¡flo 
dabitor tí ta 
licafi veilis 2e 
¿tio de palta 
pecoris feu a- 
¿io in fat, 
arg. l.quincos 
amuias. (E ad 
Laquil. fecun= 
diicúde Salic. 
1.14 54.C. de 








si fui gon 


tro y afazer el daño,fin fabiduria del q 
lo guardava:eftóce deuc lo pecharfen- 
zillo,o defampararel ganado”, olabe- 
ftia que lofizo en lugar de la emienda 
del dzñ0.Otroli dezimos, q maguera- 
quel que refcibielle cl daño en alguna 
deltas maneras fobredichas fallafle y el 
ganado,o las beltias Frziendolo , defen 
demos lonon mated, ninlo life, nin 
lo ficra,ninlo encicrreS, minle faga mal 
ningúo:mas glo faqueende, edefi de- 
mande Y delante del judgador emiéda 
del dañoafsi como fobredicho es. 
QL:).X XV, Como el que pchare de fu ca/a uefa 
foso eftiercol enla calledene pecbavel daño y 
Pixjtre alos paffaren porg. 








vbiFi ds den 
claratyp derar 
hacaótio tunc 
inidí quo do. 
minus  peco= 
vis faftas fuie 
locuplerior:di- 
cie en q calus 






Adút E elerio 8 pee ¡Chan * los omes a las ve- 
de hisqui — fer competero l a 

deich vel aftio de pau. ¡gadas de las calas donde 
cía, moran de fuera en la calle 











eric, velar 
Íiberen pue 
zur claufum, 
¿«bos, vel cau 
rus tuus clau 
fará rupit fe- 
socitate, vPlaf 
cinia Xhecbá 
depallus celta 


LAS laguna >» O hucilos , o otras 
colas [emejantes £, e magucr aque- 
los que las echan non lo fazen con 
intencion defazer mal,pero fi acacícicl 
fe que aquelio quealsicchalen fizielle 
daño,o en paños,o enropa de otros: 
nudosfon de lo pechar doblado los q 
en lacafa moran$.E fipor auentura, a- 
quello q afsicchallen mataflcal gúome 
tenudo csel que mora enla cafa de pe- 





dari actionem 
d pauperic ad, 
folurioné to= 
tinsdamnivel 
add indu animalia pro noxa, Sc quid ibe/tiaperdita damnum de- 
dicvel intravicvíncam alicuius?8c caucarur flatuto qp foluarur corta 
quantitaspro paena,aatalis pocna habebir locumin tali beffia per 
di Gandi.q non,in tracta.malefiin rubrica.de mults queitio. 
dependentibusá (tatutis,col. «ad inem. 
5» Coselonmwmare.Concor.cum.l.quincas.3e.l.quanuis.ad.laqui.Se 
Coco lape.Sedan valercrals Mlacuró, q liceret occidere animaliain Fú 
«norepertazSali.vult qpficin.l.¿racchus.col2.verfc.expredi. 
étis.Culeadulte.vbi vuleopfiporcus,vel aliud anímalin fandoreper= 
tam fogiar, ppote(lillumprofequens occiderectiam extra fundú. 
valceriam Deciusconti.as9.col.fin.Cepolain traóta.de feraicfub ti 
talo.deferuiturciaris palcendi.r.col.verlic.(upereft alía quello. 
6 € Gencierre.Adde.d.quintus. ¡mea mili nefcivem cuías (it anio 
maál,quodin meofin So:nam tunc pofliamillumretinere, 8 
includere quoufquet -argu.l.capite quinto. f£. de adul. 
ScreuctBalin..C.derafuzi. Side: Bal.in.l.quintus.E.ad.L.agl.+ 
Spsculastit.de aétore.19.col.verfed poneinuenio pecudem. itélimic 
ta,nilitit confuetudo eciam includendi ea quafciaw cuias (int, £ccón 
muniter de hocfune ftatntas< confuetudines perloca, $ valettaliscó 
fuetudo,ve vult Gandinusin traéta,maleficio.(ub rubrica,de furibus 
8ulatronibas.verfi.pone que ljonem defaéto.col.ya 
7 d E demande Exfi dominusbeltiz non cognolcit,an pobsirfieri procel 
«us Secondemnari ad pornam,vel damnum diéta bellia? via Gand. in 
tradta.malefi.fub rubrica. de mults queflionibus dependentibusd 
fatutis.col.5.verliitempone contineri Sctradit Alber.in,2.parte fla» 
tutoram.queftio.88.Scvolunt, qí flatutum loquitur contra belliá, 
«sqpvalearcondemnatio,viibi. Lex Xx: 
30 Dedomo aliquid jciens, vel efundens,quod damnunitranfeunti 
busfacias.ponetarad daconara duplicatum domínushabicarióis $e 














































¡Tapparear quis deiecicvel eludir: 
jtnontenctar,$chi ob hoc mors 
¿inta mora.auri? medietace Regis 
aliadefantiiharedibusipplicanda:quiafuncia culpa ee 
fundentesveldeijcientesih.d. 











e echan los e- 1 
ames.Concord, 


char cincuenta maraucdis de oro, la 
meytad a los herederos del muerto, e 
la otrameytadala camara del Rey ¿por 
quefonenculpa echando alguna cola 
en calle por do paffan los omes deque 
puedevenir dañoaotri. Eli muchoso- 
mes moralfen en la cala, donde fuelfe 
echada la cofa q fizicfle el daño , quier 
fuelle luyazo la tuuieflenalogada, ocm 
preftada,todos dello yno fon tenudos 
depecharel daño, fiñon fupiellen cicr- 
tamente qual era aquel por quié vino. 
Perofilo fupiellen , el folo ! es tenudo 
de fazer emiéda dello, c non losotros. 
Efientre aquellos que morallen coti- 
dianamenteenla cala,ouieffcalguno q r 

fuelle huefped””, aquel non estenudo ar 
de pechar ninguna cofacnla emienda go 
del daño,quealsiacac[ciefle. Fueras en — de homici. dis 


s cunc que ad 
deficlmelmo” lo ouiclle fecho. Ene 


gularitatis oés 

teneri per ¿lá 

tex.Ñitigl 
ratur de alía 
poena_, dicie 

Abb.ficul'ibi 

mullun tener 

qa ex cali imo 
policione pa» 
na periculum 
poffie fubelle 
pinnocéspo= 
na, Se damno 
aflicereí com- 
rradabíentem.fde poenis. videque dixiin.Li5.(upri e 
toc dla Ele ¡fta.l.partita dominus domus ¡bj 
sans,vel qui cam inhabitar iure condudionis.vel gramito, vt hic, $e 
La.5.pe-ffadehhisqui deic.veleffud. 

8 Utesqueenlacafamoran.Sine domus it propria,vel condufta,vel gra- 
wita,vedixi,S habeñin.S.1ia(li.de obli.qua ex quali del.naf.peque 
oportetin hac aftione arguere certi hoísfaCtúsvein.l.camfane. Scibi 
notatBal.ff.de hisqui deic.vel effud. quod tñ habicator domus folue 
rirexfa£tofamiliaris poteric ab eo repetere,l.fi veró,$.cum autem. (E. 

. de his quedcie.veletiud.Ificolonus.ff.de aqua plu.arcend.lo3,Fab. 
3oS.(ifiliusinfti.de obliga.que ex deli.nalé quid fi plures inbahis 
vátdomúled p quarteriawvidein.L.f vero plures.in princ..eod. 

h Gcincuentamarancdis de ers .Concordar.l.E.codade qua fiempra ell. y 
i Qeotramitad a lacamara. ley Addfiprico L23.8cdi8t,lfivero.$. 5 
harc autemaétio:cum gl.ibivbi Bar.notar,quádo (tarutamgd impli 
citerimponitpocnámediaparsapplicaturfco, media atoriavi. per 

eumin.l.agraria.f.de termismoto.diftinguentem in hoc, 

le Uatuchos emes.ConcordarcumLi.in.cum.)fequen.E de his que 6 + 
deie.vel.effude, 

1 el foo. Adde.d.L.fi vero.$.interditum. B:glin.d,l. cúfane.E ecdis y 

m Ezmfped.Concor.cumad.la.s.habicaresverG.holpes.f.codo E 

n Cel memo Namtunc daruracúo habitatori códemoacó contra cum 9 
Lhiveró.$.cumantem.(£.co, dlex, XXVI 

20 Teneos (ignum artisfuz (upra viam publica appenfimn tenear De- 
neligatumpalias fi mivasbene Kigatum(licer nócadar)tenear,ied pro 
pterbeneligádi pigriciam aut negligentiam foluet.xomorapet.auri, 
medietatem Regós camera Écmedicratem acenfatori, fi ante cadat 
¿cdammum decloluct damnura daplicarum, Sci morscontingas, fol. 
er quinquaginta morapesauri dividendos, vellprá.hoc dicit, 








deic, vel eu. 
gaécain (ld 
obliz. qua ex 
qualia del, malo 
$ procedit ét 
li de noéle ja 

cleffun= 
dat vbi deno- 








Eras de domo 
ab no exqua 
tuo», quí erant 
án domo : fed 
nelcituragan 
ompes tenean 
tar de percal 





ley. X XVI. Como los hoftaleros que tienen 
colgadas algunas cofu a las puertas las denen 
poverde manera que nonfagan daño a otri. 








poa V elgan alas vegadaslos hofta 
leros , o otros omes ante las 
2) puertas defus cafas algunas fe 
ñales porque [can pofadas mas conoci- 
das porello:aÍsicomo femejangadeca- 







































Titu.XV Delos daños quelosomes.8zc. 






¿com.fivero.$:pretoraiteScvíqueinfinem.l. 
ver.cui amilisell.in li. de obliz.que ex 





¡dcisuvelel 
delimaleuns 
D Gel deñodablado.Concor.e 
¿dciewveleffo.£ jnfaprencbitad 
glio.Lí vero. 
id quod. 








lua prin.6.q Gcú(ulpederef.T. de his 
dectaureos de quibas.3. ve Scvule 




















eodem. tallo,o deleon,o de can, o desotra cola 

€ doué distmos. an orqueaquellas feñale: 
eee femejante. Eporqueaquellas feñales q 
timediesic ponen para elto cftan colgadas fobre 
co. quod: lascallespordo andan 65d oOmes, man 


qacórrariódi- 
cebar o, Fab. 
3n.$.cui fimi- 
hisilli.deobl. 
dex deli.maf. 
3ino qp tocan 


damosa que aquellos quelas y ponen; 
que las cuelguen de cadenas de ferro, 
o deotracolaqualquier de manera que 
non puedan caer, nin fazer daño. El 





parti. or auentura alguno tuuiclfe la feñal 
dilex. XxPIT, e 
Barbitólor ex colga: 1,de guifa que fofpechaflen que 
erceac ofició podriacaer,clo aculaflen dello,o lo faz 





Suúin locis fe= 
aratisnó pu= 
Distr 
cuius culpadá 
nú dedic dam 
exercebar ofi 
ciú tene occa 
fionans dam= 
num ad jilud, 
fiautem fequa 
tur imors ad 
damnú, Se 
ad homicidi 
poená fi veró 
ell vulnus,te= 
met ad dána $e 


llaffen en verdad Gpodria cacr, cfazer 
daño,maguer non cayefle,nin lo fizicl: 
fe mandamosque porla pereza qouo 
en non la tener atada comodcuia, que 
eche diez maraucdis de oro los cinco 
alacufador,closcinco ala camara del 
Rey.E demas deue lx toller de aquel lu 
garjo tenerla y, de guifa que non pue- 
dacacryninfaga daño. Elitaquella cola 
que y cRuniciTe «colgada cay elle; eh 
zicfledaño aotro:tenudoesaquel cuya 
esla cafaidonde efta colga kde pechar 
el diñodoblado >. Efipor aventura cl 
daño fuelle de muerte de ome:manda- 
mosque peche cinquentamaraucdis 2 
oro, cn la manera que diximos “en la 

















Mete “ley antedefta quedeviapecharel quelo 
obebrictatem 
cerrauie. arbi-  matallecchando alguna cola enla calle 
tri o delacafado moraua. 
icur.hud. E . E 
e Genpleza.Có Ley. X XV 11.Comolo3 alfajemes den? race 






los ames en Iggares apartados de guia que 
ni pueda vefechirdaño aquellos aquiéafeytán 
¡Aer,e afeytar dcuen los al- 
[Eferneslos omesen Joslu= 
¡gares apartados, e non cn 
JJlas plagasd,nin en las calles 
pordo andan las gentes: porque non 
puedan reccbir daño 3 aquellos aquien 
afeytaren por algunaocafion. Pero de- 
zimos,queñialgunoempuxalle a fabié 
das “clalfajeme mientra quetuyic/feca 


la. in prin. 
l.aquil. 








20 As fabierda, 
Qñ enim in- 
téruenir dolus 
tenclal. conde 
Sica. l.in laa 
ad.l.cordeSin 
code fupraca 
par.cicn. 8.1 
Se per totun 

y E Uizaaleyes, Vi 
fuprá “eodem 
in.L6. 

q segun aluedrio, Addefuprá col 98 Gibidixi. ler, XXFIIL, 

Zo Vites autarboresftuétiferas(cindens,cuellengvelaliás dampificans, 
tenctorad damniduploro. Erúfintvitesdamnificateligerdamná 
pafíuszanopacpredidaperna ye tanquamcontta latronem ad poc 
are corporalem profurto, S(¡ad poenam corporalem agit pro ma 
gnodamno occiderur: pro lo arbltrarié pro modo commifsipunie 
tur Item fiviciniarbor ramoslupra domum meam expandar , agam 
coramiudiceveradicitosfindatar:échfinderenolitpgftiudicisiul 
Ñionem poli ego propria authoritatecinderesidem de arbgyeía 
prafundamelientexpandenteramos. Iremícindens arboris ramos 
ispra vism publicam exten(osnon tenetarahd, 





























h 


62 


Uorardad..Imo SKplátáriarboresinripafí vtazzerescófoli- 1 

denturzvelalianeceifariacanloppór ftatwi ftlarióloo Pau de publi 

notar To.de Pla.C.decupref.lib.r1. 

sñraaiborá veilia funeyalia ad fru lá nata alía ad 

qb'non cilfract? vberior,eivíns prioñorefl. Am 
neo. 
sio prin. 


lismanosalgunomeafeytidolo, o lo k «Cda, Nacer z 
firicileen las manos, o cnalgunacolade A gal vin 

manera que elalfafemo matalle, ofiricl re 
fc,ofizicflealgun mala aquel queafey. — tor.ffde arba 
tallepor. aquella razon:tenudo csaquel ia dde 
porcuyaculpavino, de fazer emienda  cainprin.col. 
del daño , e reccbir pena por la E Le cr 
muerte deaquel, bien afsicomofi fuel 1 ena 
feomicida. Masti la ferida,o lamucrte  Quí 
acaclcielle porocafion, cftoncedeue fa- 
zer cmienda del daño aquel por cuya 
culpanaciolaocafió:afsicomo mádan 
las leycs£defte titulo. Efi porauentura 
elqueafeytafle fuelle cn culpa del da» Po 
ño,o delamuette, feyendocmbriago m raro. 
quandoafeytafle,o fangraficalguno, a 
nonlo fabiendo fazerfemeticleacllo,  taboribusio 
eftonce denefer efcarmátado fegun al. gfiga Sede he» 
uedrioS del fudgador. 























vralibi 
trálponaf? dic 
ep illa dicifar- 
Dor, vt Juecala 
locú habear.L. 

35 labco, far 
















vs E aran dá 
mib? 2cfalicta 
Brlic nó re 
referantarho 









Lg. XV 111.Como aquellos ¿/cortan a pra 
Laierengion arbolesjo Viñas, n parvas desen 
specharel dao que y fizi 
+3) Rboles,o paras, o viñas lon 

colas que deuen fer mucho 

bien guardadas? porquedel 

fruto dellasife aprovechan losomes,e 9.06 

res ferunt fra 
reciben muy gran plazcr, e granconor — étam inxtage 
tequandolas ven, cede masnon fazen — mustoñ Lento 

ñatit 4 dig. 
cñojoa ninguna cofak + Onde los que 

las cortan,o las deltruyena malainten- io lega 

Vená inter ar 
cionfrzen maldad conocida. Eporen- Poe fagren 
de mandamos, que fialguno fiziere da” fruftú, 8 non 
ño enviñadeotro, o en arboles quales Erentérd.Lig 

; LN noro an vía 
quier ,deaquellos quedanfrato,cor — feruet, €nóal 
tando los,oarrancandolos,o deltruyé- lego in pe 
re leges fo 

dolosen qualquier manera», qaquel iofano 
cuyos fueren,puede demandar emien- — torié nonfune 
dadeldañoa losquelofizicren, e deue Meta 
ferapreciado poromesbuenos,e fabi- Qorillsprole 

dores;ede fi aquel que lo fizo esten! lcd a 

doa lo pechardoblado P. Eficldaño 


D.fed feriptee 

cófuetudines. 
8cquiin cis efanderdebet carum vfim probare, vetradit Rodericas 
Suarezinprowemi.Jl.fori, fupplebis ergoad ifham literam maximo: 
namidem fi nonferuntfra ftum.facitillud Genefs. c.1.ibigerminer 
terra herbaro virentem, Be facientemfemen, £clignumpromiferami fa 
cicosftu£tuumiuxta genus (uumabcad finem capito.ecce dedivobis 





T 





Gú,vel y 




































omnemberbam afferentem (emen fuperterrá, Se viiuería liggna quee 
habentin(emeipfisfementem generisfas,vtlintvobisinelcam, Kcá 
Ctisanimantibusterra. Ste. 

n Genquabquiermanera.Adde.l.osdereFarbo.faricafararo, 6 

o E. Apreciado. hdde. facienda.fharbo,fur.cularut. 7 


p Cosblada, Adde.].furtim. 





$4 farbofar 
Partida), 


AD 


L5 





PE a 


le alijs licer arb. furta 
non ferantfru celarama 


forolezam.di No (lin 
RO.CcOpe 








Seten apartida. 


,sanquá latrones punir ñ 
qñimaiore(tinalijsarboribus,veú 
liuz,velalizr arborespreriof:é dicielo. Crifpi.in arboreas 







fucllefechoen vides, o en parrasa pue- 
denclcarmentaraaquel quelofizoco- 
moaladron, e cfto es en efcogencia del 
quere[cibio el daño de demandar quel 
fcafecha emiédacn vnadeftas dos ma- 
neras qual mas quilierc, cli cfcogiere q 
lefea fechacmienda como de furto ,e 


ue imilerar. 





« habetin 
iflal. 








ES ea acufara aquel q lo fizocomoa ladron, 
dana die daño fuere grande”, o defaguila 
que Dodtores  do,deuemorir “porcnde cl quelofizo. 
ibidicuns,vbi E (¡nonfuerctan grande porq mercíca 
ado eltapena. Eltonceel fudgador deuelo 
gunñarborem  efcarmentaren el cuerpo legun lu alue 


[nfcinderer, 
Ipendaé, Se qp 
illa. intel 


driod.enla manera que entendiere que 
merccelegunel daño quefizo, eclticm 





Adeicft tur dura poocllogardo fucre fecho. Perofial- 

dearbori.  fpofitionem.l. de bol e 

ceden. espitallam 5. SUn ome ouicre arbol que fuere ray= 
Eamofos. ES gado cn fu tierra, clas. ramas del “col. 
poenis, ve ino 
Resitlaguese gallen fobre lacafa de otro fu vezino: 
duman lima eftonce,aquel fobrecuya calicuclgan, 
gna,velparua balj Edel luear, 
cda puede pediral jad gadorfdel lugar,que 
cifa el. arga» Mande alotro quelo corte faltacn las 
cea rayzes3 porquele daña ala cala colgan 
minita. dofobreella, cel judgador deue lover, 

Me Catorira Not: 





a 

adeaque dixiin.la8.ciculo,14.0upra cadem parti. Scelbiflecafus!(pe 

jalisjin quee quispro primofurco fu(penditur. 

md Esegundfualuedrio.Vide..¡Sititu.14. fupra cadem partita. 

y e esramesdel.Concor.cum.l..inprin.ft.dearbo.cedendis:Sidé dio 
firadicesarborisnoceantfundamento domusmez..1. C. de interdi- 
Atiswbivi.Sali.S Baráin.d.l.r.5.difícrentia.f.de arbo.caden.K nota 
iftam materíam:quía vtilise(l, Sede ea plus lucranturaduocari, quam 
desl.fraterafratre.fiedo condivindcbi.fecúdú Alberiin,d.s.differétia. 

4 £ ruedo pedir al jugador. Nora pradticaw his L.pro quae 
3nterd.6c.quemadmodú.s1.fEad.l.aquil.S difterta pra 
inhocponirBarcin«d.l.r.qui volvir, q Faéta denítiatione vi 
arborem adibusimpédentem tollat, fi noluerit, pofsit tune vicinus 
cuinocerpropriaauthoricate(ulciodere, Se (ibilignaportare, Se quéd 
tuncdemuwn requiratur recuríus ad iudicem.qf vicinus relifleret (0 
cinderevolenti. _ 

15 y Useficenlarrayies. Nia ipiteeltexcidedaifto cafa veinad.l1.n6 (o 
Jumpreptervmbram Eepluuiamifed eciam propter forum 8 fron- 
diem 8 tor fradiatdecificner que lane (dllldioriimpletas, Se 
obtaratina,propterá aqua domumingreditur, rem excidunturar = 
borsquandoquearadiceneradicseargmfibrico forman cor 
pantytin.L1.Codeaquie duetu.libramvbi Calsiodorusrefertura Lu- 
cadePenna.7.librovariarum le“Honum,dicensin primis noxias ar- 
boresquzinferútfabricarum rainas,dum (unt quidem mocnium im 
portabilesarictescenfemus radicitusampurariquianulla lefio remo 
uetur,cuius origo nótollitur 8cexradicibus,labefaftantur parietes. 
1.decernimus.fehocetiam.co.títu.deaquz duftudib.$periculum 
eltfundamentis,vtin.d.l.1C,deinterdidtis, 

16 la GPuedelocorrar.Eclibiarborém fenligna habere.d.I.in prin.£c.5.6 
arbor.fE.dearbo.caded.£ hocproprerimpenfas quae fiuntin(ulcine 
dendo,fecundiri Ange.ibie 

yy 1 Corro dezimos.Cóncorvd ha. deindeait prator.fEide arbo,cadend, 
Sed pone y duo diniferuntapram, Scan partem vai cedie arbor, quee 
fipraalterius partem impendersmunquid is cuiuse(tarbor tenebitur 
¡Ha.L.feuincerdito de arboribus cedendis,vel quid fi vterque védae 

arte famalitzoanquid alter emptorúm cencbitur alter avel quid 
vnusvendididitpartéa rifa, Sin pattey édica vel retentaycedarare 


cial 
















































bor, que fupri alteram parté impendet,nunquid empror venditoz 
velecontratencbicur:queltionesilka defadto Hrequenter occurrunt, 
vetradit Lucasde Pennain.d.1.1.C.deaque duéta.liba h 
ifliscafibusnon habere locum interdidtum de arboribus 
quiafaumillorumquiprimo agros conflituerunt,in hoc 
Etovenirenon 
déber,ve alias 
dicitur Se no- 
tatar in. 1. q8 
principisafE. 
aqua plu, arcós 
da. él. dánas 






e fi entendicre que faze daño deue 
lo mandarcortar,eficl otro non loqui 
ficre fazer defpues. que lo mandarecl 
juez:puedelo cortar aquel fobrecuya 
calacuclganlasramas,c non cacra por- 
ende enpena ninguna. Otrofi dezi- 
mosiqueficl arbol, olavid eftunicf- 






teper 
res fuillec 











E borilla paíti= 
fen raygados en huerto,o en tierra de — nata,veibino- 
vno,ccolgallenlasramasKfobre la he tatorp-l.2.C 

fini.regúd.vi, 


redad deotro queaquel fobre cuyahe- 
redad colgaren, puede demádaral fuez 
quemandecortar lasramas que cuel gá 
fobre Lu heredad, dequerelcibiefle da- 
ño) eficlotronon loquificíe fazer por 
mandado deljuez,puedeloel porfi mil 
mocortar , enon cac porende ecnpena 
ninguna.Eflo mifmo dezimos que de- 
ucfer guardado quando lafiguera,o al- 
gunarbol colgalfefobre la carrera pu- 
blica", de manera quelosomesnon pu 
dicflen palfar por y defernbargadamen 
te,que qualquierque cortaflelasramas 
quealsicolgaffennon deve auerporen 
depenaninguna. 


Sbilacius p eú 
aliafundamen 
ta adducenté, 
Sc arguentem 


o 
obíler cú hoc 
interdidtú an. 
nofiniatur.infti.deperpe. $ tempo.a£tio.poftprin,fed concludit, q> 
nonoblterprateriptio,quiacum quolibetannocrelcaratbor, neque 
ficinvno tatuyillud ep creuit á30.vel.go,annis citra nondum eftpra 
feriprum,Ecidett y cdi pericarsnon autemillud q fuicao. vel. 40. 
annisfupra,écquipraferipút decimas,non proptereaintellizitorpre 
feriplile noualia.c.cumeontingat,de decimis.S: quod femel fuitno - 
vale femperintelligicur elTenonale,c.fi.de privile.3c quiaillius quod 
Creuit,el f confideratig facienda.Li ¡ciando.5.infans. ff, de furti: 
$.(1isquisff.de darmnoinfedto.videibilacius pereum qui Scadducit, 
quódid quod nondum natum el prz(cribi non potelt 8% alía que 
ibipoterisvidere. 
k € Colgajfenlasramas.Quid autemíi non penderentrami:fed haberem $ 
ego arboreminfundo tuo, que pullones mititfper truncusn, qui 
vulgo diciturbaruados,an tu poteris huiufmodi pullones excidere,fi 
ego nonexcidam,proutinramis flatutumelt.queftio elt vetullain 
qua trafguitad partes Lucas de Pennain.d.J.1.C.deaqueduQul 
allezansnotatapergloT.in.l.obligaionumere.$.placer.fde ad 
Scobliga.tandem diflinguiciple quod aur tales pullones nocent tibi 
an nonpprimocalu poteris pullonesexciderectiáfinatifune prima ar 
bore viuente,argumento,d.1.C.deaque duétu, Secundo veró cala 
cultura fundi,ót perceptiofruétuum non minuitur,non poteris il- 
losexcidere,argumento.l.1.$.quod ait.f.dearbo.crdendubchoclices 
hatiintrunco non fint,Sclicernon fuper terram, fedflub terravide la- 
úusibipereum. 
Ur efcibiefe daño Nota hoc verbú Scaduertequód non curat de ¿lis 19 
quindecim pedibus altius aterra:de quibusio«d. lo. $. deindesvbivi. 
lo.aduertectiam,p rantum debent preftindirami pendétes in funa 
um vicini,non arborá radice,vtin primo diéto huins. 1. eftenim in 
hocdifferent ferentiadf.de arbo,cadend.licerergo quisha 
beat predium,in quo habeararbores tor 8etá magnas,quódquafi red 
dantinutile predium vicíni,non tenetur dominus pradij arbores ex 
tirpare: (ed tantamramos pendentes in fundum vicini preftindere, 
esgjtadisAlbedicnavidiequafionem defi nal. 
or.ff.dearbo.caden. 
1.5.6 exfundo.££.ne quidin loco publico.l.Giter,Sc 20 
quodibi notatFloria.ff de feriitu. 



































Ticul.XVI.Delosengaños,e baratadores. 63 


Gririlus, x 71. De dolo, Cin fumma. 
ja dolusell cimen.vrin.l.1.cum globi.E.de fideiufTo. 
tuto.rediéimálla.7«parti,tradtacur de eo, 
UU zex prin 
40 Dolusmalus elt,machinatio fadta cáfraudis,cúverbis médacibus, re 


Lacis, feu colo» $Ticulo.X VI: De los 


ratis cauía de- 
cipiendi, Sceft 

engaños malos,e buenos,cde 
losbaratadores. 












duplex dolus: 
vmus qui ft p 
verba menda- 
cía y vel fagas 
cia,aliusp ta 






Adiof ciraenitaré nó A Ngaño aesvnapalabra 
A reci Y suena que cs fobre 
a vel ps muchosyerrosquelos 





dendo per ver 
ba ambigua, 
feu velaca.had, 
1D Uanartamien 


Y) omes fazen quenon há 
=> nomesfeñalados. On- 

en-  depuesque eneltitulo ante defte fabla- 
PECaEAS mosdelosdaños, queremos aqui de- 
lo. Seprofequi — zirdelos engaños que fazen los omes 


turifa.Ldiéta Josynosalosotros. E demoftrar que 
Azo. in fum« 


ma.C.codein Cofacsengaño. E quantas maneras y a 
principio. del.E quien puede demandar emienda 
2.0 Goarteras. Sic 





ditAzo bl quando lefuere fecho, aquales, E an- 
foprá. fallacia te quien.E falta quanto tiépo. Ecomo 
admicicur in dere (er fecha la cmienda, cdefpues de- 
mentiendo in SS hz 
bis¿ quisaffe» Moftraremos por exéploscomofe fazé 
ritfallo excer Jos engaños,equepena merccé los que 
los fazen,clos quelosayudan, o losen 
hil.fE de fare, cubren, 


0 x 
O AN 
dim Ama o e 0/acs engaño, e quantas maner 


aendació, dí : , 
citar falla (i- ¡¡Olus en latin tanto quiere de 
seno Mzir en romance como enga- 
dis cuminten- ES E A 
tionéfallendi. 49 ño, cengaño es enartamien- 
cis autem, $e toPque 'azen algunos omes los ynos 
in.$lleergo- a 105 of b irofi 
a2.quimachi Los otros por palabras mentirofas , o 
natioauremfit encubiertas »ecoloradas que dizencon 
arte verbos intencion delosengañar,e delos dece- 
éxde differen= A a 
tia inter dolú — bir.E acftecngaño dizéen latin, dolus 
Scfrandi malus:¿ quiere tanto dezir como mal 
«coli engaño, Ecomo quier que losenga- 
+C-depigno, ños le fagan en muchas maneras : las 
aio Hemdo principales dellasfondos. La primera 
es quando lo fazen por palabras men- 
chinatiosl.cen — tirofas,o arteras”. La fegunda es quan- 
fem”. Sc ibino 
tatBald. Cade dopreguntan algundome fobrealgu- 
Jicigio. dequíe 
to doluseftlarentior Xcallidior,ranto ef! punibilior.Bald.in.I.ftaus 
ff.de.11.8 homo qui blandis iéifq3 lermonibus loquicur amico (uo, 
retcexpanditgre(sibuscins.Prouerb.capi.19. 
3 d GCallaffe engavofamente.Admittitur calliditasin tacendo ,fecundúm. 
Azo.vbifupraGhabeturhic,hinc ef,quód qui ex tudio tacet in al- 


de pdas fuum.authentica,ad hac. Sxibi Bal. C. 
delatinaliber.tolle, 






























4 € Uencubiertas Vide.1.66.8cremibionesnorabiles quasibi dedi,ticul.s. 


artiaa lex, 11, 
a Vinusdoluseltmalus;Scalius dolus el bonus.ve ¡lle qui cómittitur 


caufa capiendimalefaétores,aut contranotorios Regis ,vel reipubli= * 


cxinimicos,veletiamoccultosqui decipere volebár: dolasmaluselt 
quipraterprediaficfed neque bono dolocí holte vtendú elttpe 
trcugse vel fecuritatis:quiafidesleruandac/bhofti cótinfideli.b.d. 

1 £ Qanenos Profequiédifta Azo,Caco infumma.colatwerideo aurépo= 





mitur,cúdicic ga dolus malus pót effe Sc bonus,maximé (i aduerfos 
holté,vel latroné,quis machinef,quippe,dolusan virtus Ñitgs in ho- 
Me requiratzniliforte fas córra paétú a ducib*belli fa£tú.veJEde pas 
étisal.conugtionú.Item $ cótra eum qui nó ell ho(lis, licet mihi ma 
chinari,veftaudérepellá.).cum pater.$.Tirio.fdeleg,2.hinc elt pve 
reres bonú do 
na cola, ecl callafíe engañofamented Pet EE 
, ; cebantel. 1. $ 
non queriendorefponder, o firelpon= non fui. de 
dedizé palabras encubiertas de mane- o a 
raquepor ellas nonfe puéde ome guar $ au MOTOR 


La coracil dela 
dardcl engaño. 





























la. 1. jurifgen= 
pair 





, 15 fuit.ff.cod. 
E facit adid qd 
2 (ecundú Lo. 
ULey-11.Que departimientoba entrelos enga a 
Jos. qui reus, col 
Epartimiento y ha entre Pen-fdepub. 
' 
: ; E jud.Jgúdicfa- 
Allosengaños. Catalesyha cure judices 
E 3 que fon buenos £, e tales o 
y dl que malos, e buenos fon oa 
aquellosque losomes fazena buena fe promittune 
cabuenaintencion,afsicomoporpren  Pisquód fidis 
a cat veritacem, 
derlosladrones8,o losrobadores,cal-  nompatiet ali» 
gunosotrosque fueffen malos,c daño  quoddánú»: 
fosal Rey,c a los otros defu feñorio,o HU, promil 
alRey,ca 20 fovidemenul 
los que fucflen fechos contra los enc- la 
migos conocidos, o contra otros que de a 
non fuellencnemigos,que fe trabajalsé — blicum 
de bufcar mal engañofamente a algu- Me z 
ES mola, q licer 
nos, c ellosporfe guardar de fu enga-  inforoconten 
ño engañan a aquellos quelos quieren Ea Ea Ji- 
engañar”. Elosengaños maloslonto  eycontaene 
doslosotrosquefoncontrariosdeftos, —tienonfirlid 
Pero como quier que pueda ome cn- immede ds 
gañar fus enemigos, con todoellonon — tate data ban» 
lo deuc fazer en aquel tiempo que ha Pci 
tregua, o fegurancaicon ellos porque h Cengañes. Ad 3 
la fe,claverdad queome promete de- * de norata per 
vela guardarenteramente atodoome — gloinsaprcu- 
E jentes.in ver= 
de qualquicr ley quefea,maguerfeafu  ho,malignan= 
enemigo k tium. decieét, 
«Ley.11T.Quien puede demandaremiendadelen. Poio. 6, $6 
gañoyeante quienye a quales, betiultam cau 
L que refcibio el engaño, — fam licite po- 
(is herederos ES decipere 
Eco Er CA aduerfarió fuí 
demandaremiéda 


el, que-  glofincap.do 


VA minus nofler. 
) rellandofe delantedel fud- sons 


gador dei lugar eprouando el engaño — a. dicir tamen 

S.Tho+fecun= 

dafecundz.quellione.71.verfiad tertium.in fine.qy aduocato defen 

enticaufarn iultamn,licerprudenter occultare ca quiBusimpediri pol 

fitproce(luseius:pon autemlicer ei aliquafalfitate vei.addequz dixj 

in pensitanparzo 

3 Tregua nfeguran¡a.Adde.d penita parto 4 

k dsuenerigo.Quia fecandum Tullium.libro de officijs.criam hoNifi $ 
dem feruarioportet.l.congentionumEde pais, 











Ulex, 111, 

3» Aftiode dolo lupercontraftibuscommilo, dacue dolutn palo, Se 
ciusharedi , 8ccontraharedemuli veró Iuper alijscommiteatur, non 
daturconera haredem,nili quatenus cius hereditatíaccrenit propter 
dolum,8c( funt plures commitrentes dolana contra quembiber pór 
agiinfolidum:(ed vnofoluente,non poteft contraalium agil 

1 d.ofus herederos. Adde.|.hurredibas.in principio./f.co. * 

Partida.vije Lúj 


























CDE 


Ñ 
L 
] 





Setenapartida. 


ra Motr»fileximos.Concor.com.í hominem.$.1. de poll, excon 


craérib 








plo 








xcó 
1. fE, de 
o.Koblig. 
sid.cx des 
¡ob 
aliqñ. 
inili. de perpe 
cu, Be temp 
Año. quia ibi 
loquícur, q 
do dolus de- 


ditcauíam có. 
tracui, E le 
contratas elt 
plo jure mul- 
lus, £cdoP pue 
garar p adtio» 
nem de dolo, 
que in hare 
dem non da» 
turnifillitecó- 
teítaca, ln he 
rede,f.de do- 
lo.).1.C.ex des 
lia, defundto. 
Ae demuefo 
Inftaco.7.8. 
9.10. 8.11, vbi 
£noncadit(pe 
ciale_nomen 
maleficii. 
5d dsercfeento, 
inheredécum 
1. (equent. IE 
20.8 li pla 
ros. 5..i.co.tita 
Citrchosomes, 
Concor. cum 
l.(i plures. 
codem. 
lex. 1111, 
4 Contra paren 
tesnon poteft 
agi de dolo, 
nec contra a 
mos, autpatro. 
nosinecmino- 
vis (latas ho. 
mo contra do 
minú_ magni 
generis ¡ppter 
reucrétiam 
cis debetur, Se 
propter aio» 
nem dolí,que 
eltfamofasled 
petent danini 
emendam per 
actionemiofa 
Gum necetión 
aéio de dolo 
daturpro quá- 
titate duorum. 
dein- 


he 








6e 








ceps 
1 £ CCome engaña 
deres.Cone 
dar cum L.nó 
debers.Squi 


Buldam.fE.co.cumsl.fequenti.Ecvi,Lheredibus.cod.titu. 
Genayufo.Concordatcam.lfioleum.5.fin.cumel.fequent 

oie fecha afabiendas, Benetaméinnarrationepotelt 
narraredolumíscundúm Alberin diGaLnon deberán conclufiono 


35 


Comi non: 





a, 





fFideadtio,Scoblig, 


efifircórradtus (ridt iuris,dam modo compe- 
verbis,velaliacx coneradtu defcendens ad pur- 


e 





quelecsfecho . Otrofidezimos*que 
fi elengañoesfecho en razon de vendi 
da,odecompra,o decambio, ofobreal 
gunotro pleyto Do poftura quelos o- 
mesfaganentre fi,tenudos fon loshere 
eros delengañador deenderegar e a- 
zcremienda del ,tambien como aquel 
dequien heredaron . Masficlengaño 
non fuelle fecho fobretal pleyto como 
algunosdeftos fobredichos, ofobre o- 
tros que les femejaflen, mas enotra al- 
guna manera, enque cayefle maldad 
de quenon ouieffe nombre feñalado: 
alsicomoadelantefe demueftraSefton 
ce losherederos del que lo fizicffe, non 
ferian tenudos de fazer emiendadel. 
Fueras ende en tanto quanto [e acrel» 
cento* lo que ellos heredaron por ra- 
zondclengaño, e nonen mas.  Otrofi 
dezimos,que fimuchos omes fe acer- 
taren deconíuno en fazer algund enga 
ño,queacadavno dellos puede deman 
darel que lorefcibio quel faga emien- 
dadel.Pero defde que ouielle ya recebi 
da enteramenteemienda del vno delos 
engañadores , dende en adelante non 
puededemandar masa ninguno de los 
Otros. 


GLeJ.1111..Aquales perfonas non pueden fer 
demandadas emienlas porraxondel engaño 
maguer lofagan. 

7 ¡Ngañana lasvegadas elpa- 

ni Gre >0la madre afusfijos, e 
y Y el auuclo al nieto, o el fe- 
39 Edgiñor alaforrado, o los que 

ticnen grand lugar a los otrosque 

fondemenor guila. Edixcronlos(a- 
bios antiguos , que ninguno deltos 

fobredichos non pueden demandar a 

fus mayorales emiendadel engaño, o 

de Japerdida queles ouieflen fecho co- 

mo engañadoresf.Elto es porquefiem 
prefon tenudosdeles quer reuerencia, 
cfazerles honrra,e nonles deucn dezir 
palabras deque fincaffen comoenfama 
dos.Otrofidezimos quenon puede ler 











E) 









.codem. 


sm Rexautville velcaflridominus propterdolum e 


a 


vero dicer,quód bona fides non paticur, y ex delo lucre 


tocosaltioncinfaétumcondemnari 
Alex, Pa 


actioneanin faétum propter coran renerentias 


demandada emiendacn razon de enga 
ñode quantiaque fuefíe de dos mara- 
uedis d oroenayulo8.Pero qualquier 
queouiefle recebido menofcabo en al- 
guna deltas maneras fobredichas , co- 
mo quicr que non puede demandare- 
miendadel porrazon de engaño ,bien 
puede pedir al fudgador que gelo faga 
emendar,como fi nonlo ouiclle fecho 
afabiendash,aque dizéenlatinin idtrá, 


eelfuezdeuelo fazer. 
Glez. Y. Quales omes fon tenudos deemendar el 


engaño que otri fizje/Je viniendo les pre del. 1 


8] yo feñor dealguna cib- 
dad,o yilla, ocaftillo, ode 
$lotro logar qualquier, f- 
ziedoengaño a otro tenu- 
docs de fazeremienda delengañoaaál 
aquié lo fizo en la manera que disimosi 
enlaleyantedelta. Eaun fontenudos 
delofazcrad]los q fucré moradores en 
2]lugar Éondees el feñor falta cn aque 
la quácia q clios feapronecharen de aql 
engaño. Eilo miímo feriafi algúd con- 
cejo fe apronechalfede engañoqueo- 
vieffe fecho fu perfonero,olu mayordo 
mo,1otro. Otrofidezimosquefidelen 
gaño quefizo el mayordomo,o el per- 
fonero "fe aproucchafle cl ducño q lo 
eitablefcio,o el huerfano2 del que fizo 
elfu guardador,quecadayno dellos es 
tenudo de fazer emiéda de tal engaño, 
faltaen enaquella quátia que feaproue 
charenende. E aunfon tenudos de lo 
pechard;lo fuyo,los q fizicron” elen- 
gaño a los q fue fuefsé alsi engañados. 
Pero fifucren entregadosvna vez deal 
guno deftos non pueden defpues de- 
mandar cmienda del engaño a loso- 
tros, alsi como diximos en la ley terce 
raante defta. 

Le). V 1. Fafla quanto tiempo puede ome demá 
dar emiendadelengaño, ceo que manera de- 
vefirfecha. 

yAlta dos años delde el dia? 
quealguno ouiellerecebido 
elengaño puede demandar 
























d 
dem decómu- 
nitare domia 
no, vel pupil- 
lo,qui lucran» 
tur d dolo oe 
conomi, pro» 
curatoris , few 
tutoris: Se ni 
hilominus te= 
netus qui do- 
Jam commi- 
fit: vno tñfole 
nétemóagitcó 
traalios.had. 
ose diximos, y 
Adlone. lin 
fuétamo 
k En aquel li, 
gar. Notabe 
"ne, Se facit, L. 
fedíi ex dolo, 











1 con 


mal nomde 
mo so clperfone» 
7. Addedic. 
fed fi exdolo. 
$.itemíi quide 
¡Reodem. 

n Cel huerfano, 
Adde. d.1.fed 
Mex dolo. in 

rincipi 

a 
ron.dic.Lledk 
ex dolo. 
dolo autem. 

Ues, FI, 
3mAdio de dor 
lo non datur 
poft biéniam, 
fed p damno, 
8cinterefledo 
lo contingenti 
Dusagicdánili 
cart vel cius 
heres,intrayo. 
annosá proba 
to appreciabié 
duraxabifaiw» 
dice damnú, $e 
dánú palfusia 
sabicin lit£4d 
id amic, aue 
perdidie róne 
doli, Ec iudex 
fne dilatióe 
cos8cexpeníis 
dolofum dána 
bic, Scexeque 
turbad. 











€Defde el dia.Concordatcum.1.fi. C.de dolo. Sccurticiftud tempus y 
abíenti Scignorandi veibi haberur,competerettamen reflitutio pro- 
terabfenttiam,velignoranciam.vcibinotargl. «Dodoresavidoibi 


Psuitunde ¡Caltro, 























— 


1. quatenus dolofus fadtus eft Jocupletior 
si ¿urwlum peruenic,prouthabeturiol.itaque. Kin. 
ode. Sedicitg fna.C. codem, S£Azojn fum- 
“y debcarfuppleri per didtitag;. vel dic, 
q one A finihilperuenicitencaruraftionein fadtun, ve hicóc quód 
dis videatur : 
Juerari ¿(alos 
cupletari, quí 
volíútacera (ná 
preteran do 
doficn, Senoci 








emienda del enfuyzio: cf enelte tiépo 


non lo demandale, dende en adelante 
nonlo puede fazer en manera de en- 
gaño, como quier quefalla treynta a- 
ños,el,o fusherederos pueden deman- 
daralosengañadores que lepechen , o 
que le enderecen la “perdida, ol me- 
nofcabo que prouare que recibio por 
tal razon como cfta, celjudgador deue 
mander fazer la emienda da engaño, 
defpues quefuere aucriguado cnefta 
manera faziendo el apreciamiento aql 
quelorecibio,ctaflandolo cl, fegun fu 
alucdrio: e denel fazer defpues jurar q 
tanto menofcabo perdio por rizon de 








tens ad dolo 
iia peruenit. 





3d gue juran 
»eDefertur er 
go intamentá 
contra dolo» 
fun, vehicha 






bes: Scadde q aquelengaño: edefpues que afsi fuere 
ql fp ta fecho,deucle fazer emienda fin alonga 
.1:iml. 18 io E E > 
gloufinaad > Samientoninguno, fegund la quantia 
cie quealsijurare?,faziendo le de mas pe- 
areriz. Char lascoflas, clas milsiones quefizo 


enfiguiendoel pleyto. 
30 Commiuitur E LA 
dolus, fivene 





GLey. VI1.De las maneras. cn Mos omes fe fan 





désautpizno= le 

sans vnuni renengaños los Ynos a los otros. 
!lále 

vias $3 


ponit 






proalio malo» 
xisvaloris, feu 
bonum aurd, 


se contar en quantas ma- 
ii neras fizen los omces enga- 
ños los ynos alos otros: 











a ses pero fablaremos de algunos dellos*, (e 
¿ino Qaaliudpcias gúmoltraron losfabios antiguos, por 
ús Pe sá quelosomes puedan tomar apercebi- 
be dues  Miento para guardarfe,c los judgado= 
semporib> pi- — resfcanfabidores para conocerlos, e cl 


gnorac : mili 
xes pignorata 
vtrique debi. 
tofufiiciat. he 
dicita 


carmentar los. E dezimosquecngaño 
fizetodo omequevende, oempeña al 
gunacofa afabiédaspor oro, o por pla- 
tanon lo feyendo, o otra qualquier co 
fa que fuciledevnanatura, e fizielle 
ercer daaquel que la dicffe que cra de 
otro mejor. Otrofidezimos que enga- 
ñofaria todo ome q moftrafle buen o 
ro,o buena plata, o otrr cofa qualquier 


yc Grablaremos de 
algunos delles, 
Alios poteric 
eperize curio 
fas ledtor. ve 
in. fi quis. Se 
in.Lcum quis. 
8cí,. arbitrio. 
$.de co.Scfequenti.Scin alijs.1.T.de dolo. 

2d GEfidefecreer.Hocvidetur elle quod.1.¿.Edecrimi.Mellio, verfica, 
¡tem fi quisimpollurama.dicit, Sc videturmelius exemplum quam 11 
lud quod glo.ibiponir, Scquamillud quod Barto.ibiafsignar.dicic 
enian glo.impofkuram fecericsid ct bonis viris mendacia imponit, 
quam pofitionem nontenctibi Barto.quía tunc non deficeret rita» 
Juscriminis: tenererar eniminiariarum , quía iofamandi alterius 
hoccaufafecie, item apud labeonem. $. alepreror, fla deiniur, dicir 
ergoaliterBartolusexponendamillam literamfcilicet impofturam 
facirjid ellimpoltit pretium alicuñus rel; namibacin plateam Ec pro 











Títol. XVI. Delós engaños,e baratadores. 







mittebatde ftumento plusdebito, vtalij ic emerenty velin 
promifsionepromifitplus debito in alteriusdetrimento, €: 
daexpolitio,Scexempluin mencitenendum , de quo dix i 
snul.siculo,26.fecanda parcica.Lifa particarum exponitaliter vé 
vides.£ámpolluram fecerirsid el fallo (xaleris y quod y pi 

l gaori deditela 
paravender,e defquefe ouieffe anenido A 
contlcópradorfobreel precio della, la non elec má 
cambiallcafabiendas, dado le otra peor Mb 
queaquella queauíaemoltrado, OVen- alien decepie 


dido, Eflemelmo engaño faria quien ip 
en ciendo, 
guierquemoftraffealguna cofabuena vbeitemees 











Es vellimilemicó 
queriendo la empeñar a otro fifa cam mitcicenim 2 
bialle otrofi afabiendas , dádocn lugar Meca! dE 
deaqllaotrapcor£. Otrofifariacngaño  d.lyotin. loss 
elque empeñalle alguna colaa algun.o dieni0S 
pe Ñ ri.aÓ%, exqua 
me,e depues delo empeñafle aqlla co 1iña made 
fa mefma a otro3, faziédo crccr fuaque — hocexemplá. 
la cofnon la auía empeñada, o life ca- Pr a 
lafle,e nó apercibiefleal poftrimero co lio. itellexiffe 
molaauizobligadaal otro,fila cofaná vide? Oldral- 
E ; Y dusconli.74s 
valicfle tanto que cumplicilc ambos! in fin, 
lo que dicron lobreella:pero fi cúplicl e Ue aquellaz 
ñ E ama. Concor 
fe,non feriaengaño. 








in veriafed Se 
Ñi quis merces 
fuppoluerir. 


Le). VIH.Del engaño que faxgn los renendedo, 
res mexelando con aquellas co/as que venden 
osraspeores que les Jemnejama 






Y Rabajan fe algunos omes O ñ 


mercadotes de ganaralgo £ Correpen.có. y. 
Y engañolamente. Eeltocs “ord-cid la, 
lo comolialgund ome que d EN 
ha devender grana,o citicra, olaná,o  ibivelo 
a a 2 tas anerteri 
otracola qualquier femejante deftas q 
eftacn algun faco,oefpuetta, edefpues 8 Caer. 
toma otra cola femejante, e metela de asimegde 
fufo para fazer mucftra*de aquella co ctimi. ftellio, 
la que vende, lownejor , ede yulo de? a e 
aquello mete otracofa peor de aque 1.fiquisinpris 
lla natura , que lo que parece de fulo no e 
quevende, faziédo creer alcomprador — 1. verbo v? 
quetal cola eslo que celta de yufo co Permutaueiit, 
molo que parece de fulo. Otrofi dezi 
mos queengañofazenlos que venden ñ 
-el vino,o el olio,o cera, o. miel, olas o a Moda 
trascolas femejantes quando mezclá* — iorem mercé 
enaquellacofaque véden algtmaotra  oMendés,qui- 
que valia menos, faziédo creyentela los 















Ulexo MILL 


fi torus Gitple 

nus rali, cum 

ft peior infos 
siusyautvinum,oleum,ant mel, vel alía tanquampura cum alíjs dere. 
rioribusiunéta diftrahendo: (cu anulum deaurátum pro puro auroy 
auccryftallum vel vieram prolapidepreriofo vendens,elt dolofus, Se 
tenetur hac adtione,hoc dicit. 

Í Crarafezermnefira.Concor.cumeleacculari.in prin. fecundum vid. £ 
expolitionem.globikf.de extraordi.crimi. 

k €otezla.Concor.cum.l.z:ibi.velficorraperit.f.de crimi.llellio. € 2 
facicdi,l.facularij ánprin. 

1 GE sxiendo creyente. Sitamen feumentum corruptum milceretuz cura y 
incorupto,Scica venderctcú fitapparens nó esfetillicioun.l.a. Seibi 

Partidavija Li 

















Setena partida. 


Joa.dePlar.C.decondiinpub.horrelib.10.Sadde que disi in... 
titulo.7.(upra.cadempartica. 

42 Quefon deors.A dde. proximam.inprixci.lupracod.Sedi. 1.3. (Made 
crimitellio. 

5d Qrerpiedras preciofaErmirandielt dececítate ¡floram qui magno 
precio emune 
tos lapidescú 
icafallátur, de 
fallipiir de di- 





quelascópran ¿es puro limpio, ebue- 
no.E aunfazen engaño los orcbzeslapi 
darjos,que véden las fortifas quefon de 
laton,o deplata doradas, diziendo que 
fon de oro*:cotrofi vendélos dobletes 
decriftal,clas piedrascótrahechas devi 
drio por piedras preciofas”. 





giarú 
fin. in gbué 
dágémarú ge. 
nerib? veras d 
falís difcerne 
remagna difi 
cultasclt,qpo 
pecá inuécum 
fityexvero ge» 
nere alterió in 
alía traníduce 
re, ve Sardoni 
tes querternis 
glutinácar 
misitavedep- 
hendi nop 
fint:fingútem 
easex diucrío 
enere nizto, 
domino 
gycolore.náer 
pro lapide pre 


Tio. 1X. Del engaño quefazen los bararado» 
resmefirando quebamalgo,enon lo ban. 
Aratadores, e engañado- 
resay algúosomes, de ma 
FA neraquequicré fazer mue 
298) tra a losomesquehanal- 
go,etomanfacos,o bolías", oarcas cer- 
radas,c lonas dearenz,o de piedras,o de 
otracolafemejante:e ponen de fufo pa- 
va Fazer mucftra dineros de oro, ode. 
plata,o de otra monedac ¿comiédálos, 












tiofiís SS de 

dea 4 odanlosen guarda ¿enla facriftania de 
vierúaricinfi- alguna yglefia,o en cala de algun ome 
Sant, él Exiendol á > te 
oculosfubdo= ueno, taziendo lesentender quees C- 
le, quedáfalla — foro aquello que les dan co condefijo: e 


viriditas quo= 
adu(qynone(t 
qui prober li 
auulatú, Gcar- 
guar ficécalia 
alioatque lio 
mó,nequecrñ 


coneftcengaño toman dineros prefta- 
dos, efacan otras malasbaratas, efazen 
míálicues fiziendo crecra losomes que 
faran pago, de aquello que dierona(sia 
guar -caun quando nonpueden en- 








cias gañaralos omcs encfta mancra, vana a 

ralió.bacY(G-  quellosaquien dieron a guardar los la 

Pa o cos,o las bolfas fobredichas , edeman- 
amBaratarij, S dan gelas:equandolagreciben dellosa- 

dolofí dicuné,._ brenlas,equexan fedellos, diziédo que 

Rtenentur an E 

dionededolo la maldad,c elengaño que cllos fazen, 


quiburías aut 
arcasclaulas € 
ponút, autpi- 
goorárgliples 
mae lint peca 
miayauro velar 
géto,leurebas 
preciolis quis 
fiumulent le de 


quelo fizicron aqllosaquienlo dieron 
en guarda,cafrentan los por ello, ede- 
mandanlesque gelo pechen. 


Ley. X,Delos engaños quefaxen los omes en 
losjuegos metiendo y dados falfos, o quebuel 
vé pelea a/abiendasen las ferias, o en los mera 








poltille q di- daa 
poe 4d cadosporalz 
oo Vegos engañolosfazen alas 
ti de depofi- d 
Eeispretida vegadasomes y hacon que 
rúrerum.hd. engañan a los mogose alos 
5 ES 21 omes necios delasaldeas, al 


ficomo quando. juegan ala correhue- 
la“con ellos,o có dados fallos, o en otra 
manera femejantedeftas,efazen alos 0. 
mes engaño.E otros y ha que traen fer 


politio 8: exé 
pliluxtaac 





GlexaX. 


a»Dolusércómi: 








in ludis,decipiedo cumta 
pétes pljclúcí mercatis,vthcies ab cis fugiár : Ec derelinquát inerces 
ve latrones cófocijcorúcas furent.Itéqui fingúrrixas et cuaginár elas 
dios ve ftátesincautifane,£ rapiác , autfurentp con(cios frsudis res 
cor, Iré qui panécalidúimmergútinacero Et exficcárpoflea,S corá 

iciotisinaquá 
¡mictantvera 
bicúdafiar, de 
dicútconuerá 
aquí in vinúl 
mulátes (Hita 
té ue holpicia 
inueniár, So 


sfallisaR Tte quí fer 














pientes,“e echan las afo ora ante las gé- 
tesenlos mercados,o enlas ferias, e fazé 
efpantarconellas las mugeres, elos o- 
mes,de manera que les fizen delampa- 
rarfus mercadurias,e traen fusladrones im $ 
z  cúfurandicre 
configo,queentre tanto quecftan catá  dztescosfatós 
dolosomes aquellas ferpientes, quefur , viros.h.d. 
tenlas lus colas. Otroliotros y haque A O , 
alabiendas fazen femejangas que pelean Ñ 
efacan cuchillos vnos contra otros,ear 
rebatanfelosomes, e las mugeres de 
mancrag les fazen defamparar (us mer- 
cadurias : eloscompañeros que andan 
concellos quefon de fu fabla fabidores 
deaquelengaño,furtác roban muchas 
cofasalosomesquefeaciertanenaquel 
lugar.Eaun y ha otrosque toman el pá 0 
calientereziente, emetenlotodoente- "gui monerlicé 
rocnel mas bermejo vinagre que fallan — alicnarevolen 
defiponenloafecar,e quandocs bien ÚsVtimpediar 
cechps pel eñalienare.lé 
fecovialasaldeas,c fazen mucltra alos — qui fe obrulie 
omesquefonreligiofos,e fantos,e me- Le a 
ten de aquel pan enclagua ante los ne- ed 
cios,c tornafe dela bermejura del vina- 
gre bermeja,efazen creercon efte enga 
ño a losomes queel agua fetornavino 





n pri. 
exXtraor- 
imi.ócfie 












agentéve ler 
prionecóplear 
reus. Itécrimi 
notus fallum 


conlavirtud dellos:c embeuecen los de ate 
manera que les dan muchas colas, ca crime nó pbá 
lsvegadasfiáfe encllos cuydando que teaddudente 
fonfantos,c bucnos,elleuan los afisca - crimine, 8rex 
fas,cfurtanlestodo quanto les pueden <eptionérción 

dicararfic,con 


furtar. tra verú accu- 
= (atoré pponer 


reta Iécómit» 


«Ley.X 1.Delosengailos quefazemlosomesen Ts gota 
rre fie los per/oneros,o les abogados. mol fllcaco 
ci proditione 


En quiin lite col- 
Nagenarqueriédo vn ome — Judit cúaduer 
a otro cola fuyayfi otro algu o 
noqueriendo le cftoruar, le Pig. aer 


mucuepleyto'maliciofamé £ Eoteneplezts. 
%. 





Súptaelte: 
telobre ella,porleembargar quela non Ea oia 
pueda vender,fazcengaño, e maldadé — ffde dolo. 8: 

elt pulcher $e 


embargar al otro maliciofamente que 
non fagadelofuyo loque quifierc, O- 
trofidezimosque fazeengaño el que 
embarga ARO ques aya lacofaque 
con derecho puede auer. E clto ferias facie 

como fi vnome mouiefle pleyto a o Pra e 
tro [obre alguna cola en que ouiclle y «sfujera. Co 


derecho, eque deuia: 2, € vini cor.cum. l.pes 
, e que deuiafer fuya, eviniele a 


notabilis cal 
illesfecundum 
Albe. «Bald. 
bi contraim= 
pedientes alic 
nationéfacien 





Titul.X VU. Delosadulterios. 


irabilem Bal.contra cos qui fe opponunt pro 
birrio.$idolo.facod, 








otro tercero maliciofamente, diziendo 
quela demádaflca cl. Cael lateniapor 
queentretanto queellos pleytcaffen fo 
bre aquellacofa quelaganafle clotro G 
lateniaportiempo,a quienla comenga 
raademandar primeramente. E en otra 
manera*fazen engaño, e maldad loso- 
mesé lospleytos:e eltoferiacomofial- 
gúomeouicfefechoalgúyerro de q e 
temicíle qlo acufariá,e fablafTe có algu 
nocngañolamétedloacufafle fobrec, 
d manera q defq lo ouielTe acufado adu 
xic[sc tales teltigos G nó le pualle el yer 
10,cG lo dicflenpor quito dela acufació 


diga 
feaudum Sede 
cepcionumn. 
| Formareti 
¿dex deber a 
Dicriá Má exc 
qualitate decá 
¡gris És dect 


ticatos 








fuítfaCtus do- 
Jus: 8 fecádú 





applican 





¿ppt porque ouiellerazon para defender le 
deber fa portalengañocomoclte,fi otro lo qui 
tuercahad. . 


ficffeacuíardefpues fobre aquel yerro 
diziendocontraelquenon le denia re- 
fponder,porqueya fucraacufado lobre 


a 


Uvepena Ná 
vbiciqiPrasi 
cuicos dolo 


olas aquel yerro mefmo,e quenon gelo pu- 
crimincítelio — dieran prouar,e fuera dado por quito. 
natusla-£ábi Otrofi faze clabogado?. engaño muy 





grandc,o elperfoncro,Ó elmandadero 
deotro,queenel pleyto qesencomen- 
cado anda engañolamente ayudando a 
losaduerfarios,edeftoruando lapartea 

uc deujaayudar:cental engaño como 
elteesbueltafallcdad,queha en firamo 
de traycion. 


segun fi alue 
drioolaberemñ 
hocctiatácoer 








GTitul.xP TL, 
De adulterio 
Uiofunma. 


Le). X 17.Que pena merecen los que faxen los 
engañoszelos que ayudan e los encúbren. 


10€ nodelosmayo 
i Orquelosengaños de que 


reserroreso Sic 








ee E fablamos en las leyes defte 
dicésinteralia > titulo nó fon yguales,nin 
a S 2 A los omesquelosfazen, o 
terium,Sctu= los quelos reciben nonfon de vna ma- 
a nera:porende non podemos poner pe- 
omneempee. Macicrta en loselcarmientos quedeuen 


carñquodcun — reccbirlos q losfazen. E porende man- 
que fecerichó 
extra corpus 
eft:gañúe forni 
cat in corpus 
fuúpeccar.dicitapoftu iré excadulterio omniafbre crimá 
naproficifeancur,violentia,iniuria,homicidium,periurium, falíaten 
ftimonia,indeelt ppropter enormitatem adulterij, non licet de eo 
rranfigere.Leranligere.Cade tráfuScquidin omnibuscriminibusadul 
terio grauiustca.quidin omnibusga.qu7.(ed cótrade.caar ficierici. $ 
deadulterijs.de iudicijsadic vcibi per Abb,écalios,Scvid. Ambro.li= 
bro de Abraham.c..cum dicicvnu(quifg; fe caflum prabear alienú 
non affeéterchoram,neqg latendi(pezaurfaciendi impunitate aliená 
vxoreminceflet,nonincuria aut Mukicia pronocetur mariti, autlon 
gioriabícatia,adelt pratul coniugi; Deus , quem nihil lateat nullus 
euadar. Ulesl. 


adar[entenciade pena” de efcarmien- 














damosque todojudgador que ouiere - 


65 


3»Adulteriurn efl,cum coniugata vel alterius (ponfa(cienter coire : 8e 
dicituradalterium ab alter ácthoraw : quia adulter ad alterius tho> 
súvaditeo pvxoreftthorusviri,£cnon econtra: mulier tamen non. 
poteflluum virum de adulterio acculare coram iudice feculari, licer 
poGitaliusdepopuloipfetamen virvxorem (ic, quía per mulieren 
vir vitupel 











coquia alterí 
cius thorú xe- 
cipicurs Se quí 
dog; partusa- 
Jien*elthzres 


tofobre qualquier delos engañosfobre 
dichosé las leycs deftetitulo,o deotros 
femejantes deftos, quefea apercebido é 
catarqualome esel quefizoclengaño,e 
elquelorecibio:cotrofiqualeselenga- 
ño,e en quetiempo fuefecho:e todase- 
flascofas catadasdeue poner penade e 





fatcú vir adul 
terium cómi 
titsfecundú ca 
nones tamen 





Yicum accufán 
rehad. 
Es yerroPro 
fequitur diéta 
Azo.C.co.in 
Summa. colí, 
prima. 
Lo defpofadanz 
Etiam perver 
Ta de lara 
quianeg fpe= 
cie macia 
violarepermic 

titurl.( vxor. 

S.diuas. Eco. 

in cau tamen 

“Sin ordina. Tn noma 
Taurinis.(,cú Recopila. 

ñ 


o da por plasma 
Reyal engañador, qual entendiere que 
la merefce,fegá fu alucdriod. 


SéTitulo.X VII,Delos 


adulterios, 
e po 


E 


No de los mayores er- E 
rores“qlosomespuedé 
fazcresadulterio , de 
nonfeles levantatanío 
E qa) lamente daño, masaun 
defonrra.Ondepuesqueencl titulo an 
tedeltefablamos delosengaños: quere 
mosaqui dezir en ete delos adulterios 
quefefizenengañofamente. E moftra 
remos quecólaes adulterio. Edódeto 
moelte nombre.E quié pue lcfazcra 
cufació fobreclea quiles Li: oe 
Efafta quanto tiempo. Equales defen . Cehabetur bt 

fiones puede ponerporíi clacufado,pa rara Adif 
rarematarelacufamiéto. Econiodcué  trariú Micha. Et. C. de 
losjudgadores llevare] pleyto adelante aii IS 
dela aculacion,puesquefuc comenga-  us.qui videt re.videin 
dopordemanda,e por refpuefta. Eque - obltare refpó fratit. 19, 
pena merecenlos adulterios, delpuesg 

lesfuere pronado. 








matrimoniú ell. 4.tie 
effernulló,vel 20.Libr.8s 
aliásnon pole 
fit cófifterezvi 
desurexig q 


Sitpóladej- 











derr, q loquí $ ti.21.80 
tor de marri- in.l.8.tita 
Í 2PAr.qa 






Ile. 1. Queco/aes adulterio, e ondetomo efte 
nombre, e quien puede faxeracufacion fobre 
eljeaquiles. 


ris animo ha- 


beref, 3 ficde 


matrúmólo de 
prafenti logé. 
fed an Nátib> 
(pstalibas de 
acuro pofir 
1p5C,, (pófam 
de adulterú ac 









y Dulterioesyerrof Gomefa 
zcalabiendas, yaziendo con 
mugercafada , o delpofa- 


datcon otro. Etomo cfte 





Ses . cularede adul 
nombrededos palabras delatin, alter diureman 
mn divi qícper 
l.S.dinus.in cótrariófacic, pterviolatá.C.co.S.d.leli vxor 


5. minor.vbiinnuitur,qp tuncaccufet qñlponfala vxor elle cocpit, 
non vero flátibusfponfalibus:quiacútune non litvxornó pótaccu= 
farciure marici,Gd 8rvf deméteSal propterviolará. p 
exiftarñfolurione.cúdicic q (pófus (látibus (pófalib* ná eftprimile- 
iatus:íed polea marit'faCtus,contrariú crederéforte de jureverius: 
Sino q fátibus(pólalib? acculare polsir p texrn..l.5.div”, 2áde 
apudlabeona.5Apófí.fde iniurasi eft deméte y) 
glin.c.quéadmodú.dejurciursin partefpófam 
trimoni),vt quia ponfapolladulterióali; mpfeñ: 
faliaaliud efleryvtin.Lmiles foquercbacur E, deadulicri 















ñcefTauit fp 
fegit fpon= 
Raddia, 

























ia 


4b 






depraleni.de 
etiam.d. Lordi 
naméi.S vide 
«Lin.c.fiveró, 
el.1,defent.ex 
cósicibi Abb. 
Sradde adifta 
quie eradir Di 
dac*a Couar. 
ruulas lo (uo 
Epitome mar 
telmonial.1p 
Le-Cot.1146,7. Ba 

qué polt 
: feripta vi 
dí, Br de jur: 
durá 

























quin inteli 
rar accafando 
de adulterio, 


illag6.queili. 
primas 

sumugercón 
cordat cum. le 


cor 










accoLnon polí. 


quensfuoruniniariam. 
ES ¿qee efes 
.deadulter,quí 


Lis 





efyódetur,! 
ngentiafié nun iusismán 





39,8 perdi. Eauriaipad hee vr poñiit accul 
crioexigifpin quocun q; cafu lit (ponla deprefenti, veincurras 


egaritamennon potel?,quí 
ei permititar agere civil 


lélam Ba:dnon pobir Mare.8 ade ALL 
ad Enpores 
semadwsm ad día 
io.l.ex capartegamulio 
cas fe obiigace vacori adi 
4 nar, Ek intendicad có/eruandú bonos mores, mo $e 
1.quod exiawidex (ecularjs pofler compellere remiedijs 
21 ad ejasoflicium perúncac , vehomineshoncfte vi- 
ade concubinis 
camavbi 








y lama 
e 


y EnNC Vx UrDO 
quicucfioramie 





Setena partida. 







4:.S: ad. propter.p 
Schoc loquendo 

de Alcala, que eft.l 
vi de a- 


iskaris,(es peri for. 








8x thorus:que quieré táto deziracomo 
omequeva,o fucal lecho de otro , por 
quanto la mugeres. contada por lecho 
del marido con quié esayíitada,e nonel 
della.E poráde dixcronlosfabios anti- 
guos,q maguer clomecafado yoguief 
fe cóotra muger qonicffe marido, que 
non lo puedeacularfu mugen, antecl 
juez leglar fobre eta razoncomo quier 
qcadavno del pueblo (aquié nó es de- 
fendido porlas leyes deftenfolibro) lo 
puedefazer. E efto fuuieron por deré- 
cho por muchas razones. La primera 
porq deladultcrio quefaze el varó cóh 
otra muger, non nafce daño,nin defhó 
rraalafuyac.La otra porág del adulterio 

uefaze lu mugercó otro, finca el mari 
de dando cb a 
otro ea fu lecho: e demas porqué del 
adulterio della puede venir al marido 
grádaño.Cafifecmprehafle deag! con 
quiéfizo eladulterio,vernizel fjo elra 
ño* heredero en vno conlos fas fijos, 
uenonauernia a lamuger deladul 
oquecl marido fi Te con otr 
porende pues que losdaños , 
defonrras non fon ygualcs, guila 




















«plicee nonpoíirvacor accafare mi 
potesireninaccalarees capite iniuriarin: 
jalar pacieur cú inarimonips violar 
hecinjurian: Elie non porerit age= 

onde laselincelize dica Bald.p 
iviuriam, vel accufaticne tall: fed op 
i, ved piac, Sñcciuilites 

< dul.3z prolis,vtagers pole crio 

iuiuriam patiarur ex hoc v= 
dl.tamen vbi fupra non pa 
unicionc.Sélicvi 

xuz. depro= 
exiamvxor periudicem eccleña(licum compelle= 
viticndamconcubinam,fcandum Paul.deCaltr, 
Fdo verb.obliz.vbibonus tex. pote(tmá 

am, fitenverisconcubiná,quia intere(l 


























ujorrenio decriminall 




















ihabecurg non licer marico habe 
dicic,quédin hoc imperator fault vxori- 
11.C.deadulacoló:s.verfi.nune pro materia 
:ivus comiGifletadulterió cum vxcore li (uzeyxo 
ario wmarito,vel comvxore frasiis velnepotis hu- 

sit maricunacculare: quiatunc profes 
¡¿¿rareltadmictenda.!.1o Edeaccula.l.qui 
«lizó/mon vragar deadilcerio , fed alias prole» 




























vttradic Alber.in dit. 
emtarito fuccederealli 





Heceftpotifimar 
aus Glorias pal 









perflan.C.de quiet 
complex vicoris 
€ Miaycodefantacglefa. 


item ex complexu y 
164 añiciantoss 
eu ra. partit 
€lex. 11, 
20 Vir potell vxorem (uamacculare 








0 








facs,q el marido aya clta mejoria, e pue 
daacufara lu muger del adultcrio, fi lo 
fizicre , ccllanon a el:c cfto fue eltable- 
cido porlas leyes átiguas, como quier 
quefegund el juyzio de fanta yglefia, 
non (eria afsi. 





$ 1:).11.Quien puede acufora lamuger de adul- 
senientola el marido enfucnfin E 
A] V ger cafada faziendo adul 
terio, mientra quel mari- 
8 dola tuuieffe por fu mu- 
O y ser, eque cl cafamiento 
non fuefle partido,non la puede ningu 
noficufar,finon a marido ,'o fu padre 
della, ofy hermano, ofútio hermano 
de fa padre,o de fu madre,porg non de 
ue fer denoftado el calamiento de tal 
mugerporacuficion de ome cltraño, 
pues q cl marido,e jos otros pariétes fo 
bredioh uieren Sufrir, e callar 
fu 
do ha mayor poders, e deue fer prime-? 
roreccbidoa fazer laacufació de fa mu 
ger, queriédo lacl acular. Perofiel ma- 
sido fuciletannegtigente* que la non h 
quificfle acufar, ecllafucfle tan porfio- 




























exiamdatatalinegligentianon alius,quas 
acenfare,veibi perpendicMótaluus,% ita 
alterias.7.quelt..Quidcaméf elferadulteri 
«ep tuncimaritd nolaptas,vel remilsi 
¿s.ciasquod notar Bar-Pau, A lex 
Bo.oblizá.cumrezularicerfib fimplicibusnon conti 
facicoptimastexcin. vin pal 

sn peri!lamlexcludatur,etiami 
refuperadalreriorposell enim dejuschoc fe 
vbialo.SiBartosfdeadulte.£: videbacur quod fi 
diceretar,elfer quid dur Sabíardum,S aperire v 
















bretodoscitos, clmari, E: 








veind.2.! 


ipfelol is aio ex 


a 


dukerio:fed alias eoacrufare 


volente,noad 





elneglizispo 
telt Cacculare 
parer vxod 
djcellante fra 





dulie, repro 
barcpio. glof 

1, Scfequit 
opinioné le 
Buer.SeRicar 









gelitener 





opinio- 


neo gl. prout 


Aaluibi $e 













Sisl marid 
insyor pudor 


cord. cia. 








incor mixta. 


ne.fEdeadulter.fed 


cionem forma- 
fipublico, 
Li centrañú 
dini,con 








wa,k lex Anaílalij.Codenatu.libe.vbi Baldsin.Livbemas.£..non de 


beteffe occalio delinque 
vndeflatutata (e fanotab: 
ral fac 
pit:ad noliramadeprobacio.laf: 











.Sibi Baldus. C.deindiétavida toll. 
illa delinquétibus font odiofa legi,$% natu= 
'msoribus,Senon pollintá principe confirmarioBald.in ca 

centefiimis.$.fin.colam. penal. 


itdeverbo.obligadncontrerium tamen videtur, quod haberurin vo 


Juminepragmaticarú,in quadam pragimatica Re 





m Catholicorum Inno,rec. 


vbicauetur q nullamulicr coniugara pofit punitiperiudiceminqui vid.d.la. 


renté,eiámtand contra clerici concabiaá,neqicontra ralépoláitpro 
neextraludiciamenil maritas cam accularevolue $, 
tgmadicaillas liquacenus (irlimicata per aliampoltab cif Ve habet 





cediiniudicio,o 
ritlica 
demregibuseditamia villa de Madrid.item quia gi. 
prohibergener: 

nem.l.non(olurm. 


Salicainal.fal(1.Coa 











Cornel.d fallj;vndecu 


l. vel Narurum 








excludanturab aceulacioneadultenipexclud videcoreciamiudoxin 
quirens. An autemindicesexpurgádo prouinciam malishominibus 
polsintexpellerevatoresadulceras,Glem qñfuncpublica:, duxraid 





quod hEinol.congrmuir.ffde ofic.prelidi 


juxtailled qued tradic 
Baldin.J.2.C.de(ommarrini.Sifide carhali.q qñeftómorinfe 





mis propterviciumalicuius, poteflexpelli quis de ciuitate ne alios 








yutit 


raccalacione,videruretiammprohibere inquifitio 19. Se 
oranqui.£.deiniur,Scibi Bart. Sctradit Bald.6c copil. 
omnes pr: irá 

















Titul.XV HI. Delosadulterios. 


contaminct(icut %L.dicit y lenones expellantur deciuitate, ne foe- 
suinascontaminentin autbentidelenonibus,in.$.fina.Sciustaillud 
Ouidijmorbidafifta pecustotí corriipit ouile.b: quod tradit addi- 
tionaor«Bal avuliermalz: Emorcijciatur deviciniasnealias 
inficiatvel infimet.Se q habetar Gnotatujin.L.li conuenerit, (F-pro 
focio.cogita. 











¡piacredo. 
Mpraaica ng facnla maldad quefe tornalle auna Éi- 
polferobtine- — zer el adulterio :eftoncela podria acu- 


1i,vtilto mo- 
do citra accu= 
farionem ma- 
riti de adulte- 
rio vxores pu 
nirécnr,feu de 
populo eljces 
renturvel vici 
nia, Scanda- 
1ofa elTer talis 
pradtica: neg 
deber tali via 


farel padre:cficl padre non lo quifick- 
fe fazer,puedela acufar vno delos otros 
parientes fobredichos della, mas los 0- 
tros del pueblo non lo pueden fazer 
porlas razonesfobredichas”. 


4 Ze).111. Como puede fer acufada la muger de 
adulterioydefpues que fuere parrida de fuma= 
ido porjugxzio defánta eglefia. 






concedi,quod . 
e e ¡Vydarian algunosque de- 
fin. Cde vía , 

retiadifedge lose que cl amiento 
o intra quan uclle partido por juyzio 


tumtépus ma 
vie cuifolam 
competit hoc 
jus accufandi 
debeat accuía 


de fanta egleña, que non 
podria cl marido acufarala muger del 
adulterio que ouielle fecho , quando 
bivielfecon cíla. E porende dezimos 
quenon es afsi?. Ca bien la puede el 
acular parale fazer dar pena de adulte- 
rio,delde el diaque el fue partido della 
por fuyzio falta fefenta días *. E dezi- 
mos gnon fe deuen contar ningunos 
delosdias “en quelos judgadores non 


re, vxoreim a= 
dulteram con 
ftante matri- 
«monio? dic q, 
Ántra, 6. méles 
vles.vcinLG 





Sum, ff de a- 
duluita q quia 
quenniúa die 
commibi criminisi(tifex menfesvtiles non excedane,vejbihabetur 
Scin+l.adulter,C.eo.qui deture antiquo currebant a die diuortij cum. 
anteamaricusnon polleracculare:hodieveró ,quia pore/b ve hic , 80 
inauthe.fed nouojure.C.eod.currunta die (Gentiz crimininis :lecú 
dumSaliin.liusemariticol aeyerfiiuxta quero. C codem. 

4.2 UZas razones fobre dichas.Neliceat f.vniuertisfocdare cónubia,quorú 
Jionorisconferuationilex ftadetad polTe.l.denuntiafle, $.queritur. 
ff.co.S maximéne bene concordantia matrimonia divimantur. re 
prchendenda.C.deinfiicurio. 8 fubllit. 

Muex.J11, 

amPateradulterz vel vir poteft eam accufareintra.lx.die vrilesa dic di 
uorúj indicio ecclefiar fadti,fine metu pan talionis: 8ceis non acu 
fantibus,quiliber de populo intra quatuor mentes vtiles cur talionis 
vena: morimo autem viro potefl quiliber eamaccularcintra.ó.men- 
lesa die cómilsi adulterij numerandos, $: non vlera,cum talione.du. 
Tanteautem matrimonio viro,autalio accifantenó probanteelt lo. 
custalionispoena, fi malicio(eperpendaturacculationemfore infti. 
tutaminin(te.hoc dic 

1 b (Quenenesafii.Imo dejuredforum.£c.Comaritus non poterataccula 
re conflante matrimonio:(ed facto diuortio.vtin.l.crimen, $cin au- 
thenci.fed nouojure.C.codem.dejure nono authenticorum, $ ifará 
1l.partitarum.pote(l etiam eo conflante.vefispra.l.proxima. St. 
then.fed nono iure. p 

2 0 UEafiafefentadias.Concor.cú.L.fi maritus.$fi negancricSc Lmaritis. 
fex menfium.verfi.praterca.(Eco..Caco.l.iure marie 

3 d Delos días. Adde,dIdure mariti.8J.miles.$ Lexaginta.f. eo. 

4 e Cen penaningura.Concorscum.l.quamuis.C.codem.$.Líscuios.f.6. 
fFeodemataduerte adiflamel.com dicic (non prouarcel adulterio fa 
fla el diaquefe cumplenlos fefenta dias)nam videtorinnuerc, quód 
teneaturprobare infra hos fexaginta dies: £e quod licer poftea ¿pber 
non excufecur a metu calumnia:(ed dic y non vult hoc literajíta,fed 
vulequódfi tranfadisillis diebus procellu adlmc durante non pro- 
betyquodtunctenebitur de prefumptacaluninia, Scfic per ¡fam l. 
deciderarquaílio quammonetSalici.d.Liuremariú.in fin. Caco. 
vbiquericói maritus porrexicaceníacionem intra.óo.dias quibusac- 
culare poreltiure mariciled non perficit Sc viera prolequicur $e fina» 


















































66 


Jiternon probanician d 
caufíe, an non tencatar 
finis (pectecar tanquápo 
Srcomnillus.).3oS ride mino. 
dam cú fliunsSdma.llde verbo.obji 












prindipiú po= 
téciusagar: Ec 
ficficip 





hanpoder de fudgar: ninotrofinon de 
ucn fercontadosentre ellos los dias en 
que cl marido non pudo cíto fazer por 
algund embargo derccho que ouo de 
aquellos, porquelos ames fe deuen cE 
cularquando fon emplazados, fi non 
vienen alemplazamicnto.E fiporauen 





106 £nás trio 
har necellariá 







35elo 
lier.fad Vel 
leya. Sem 


Lg cú maior. 











Ss ¿0 gatEdeboni 
tura cl marido nó prouare cladulterio, qe a QUE 
faltacl dia cng fecumplieflen los fefen $. dicic colligi 

Loluationeha? 


tadias fobredichos, non cacporéde en 
penaningúa*. Eflo mefimo dezimosq 
feriafiel marido nó la aculafle fafta los 
fefenta dias,claaculafle fu padre £mck 
modela. Efiacaccielfeque cl marido, ex 

nin el padre non la aculafen en los fe- y bate p 
fentadiasdefufo dichos ,dezimosq la ber enim hos 
puedé aun acufar defpuescellos, o cada oa Ss 
vno del pucblos fafta quatro mefesh q a quo Sos 
feancótados en lamaneraque diximos — deiorcitto pú 
defufo, q fedeué cótar losfelenta dias. dntunoidies 
Otrofidezimosquefalguna mugerí 

ziclle adulterio, e en vida del marido 

nó fuclcaculada del, quelapuedéacu- 

far delpuesdela muercede fu maridoi, 


quabionis. Se 
ita relider Sali 
cola. partio 
facit q pollea 
non pbátenó 
exculet.Tu co 





















mise fica de 
amarlo, yturas 
dicglin.d.l. 
cuius$.tin, 
, cod. «probaf 
3bi.8cin,$..exfenatulconfulto ciu(E.1.8 vebic vides tá patri,quá ma 
vitocurrebár (imuli(i.Go.diesvtiles.de quo viper Ázo.C.co.in fun 
ma.cola.8 Saliind.Liurewmarici.col.averl.Quaro. 4. 
8 Ucada vo delpueble. Nota qp foluto marrimonio facto diuortio perfé y 
tentiamindicisecelefiaftici admittuaturextranei ad acculandum an 
dulteram.cuiusconcrarium tener loCin.l.quanuis.la CgundasC.co. 




















in verbo focdere,quam approbantibi Bal. 8 Sali.quia adlme videtur 


focdari pracedens matrimoniumn forté propter prolem (iecptam, ve 

dicitibíBald.8choc procederer hodie Mlance.laLorífoli marito dante 1.3.0. 
acculacionem dejurc ¿(usregoi,8dn hoc non haberer locum. Liíta 4. fori. $ 
particarum. jnncu,se 

h Esa quarro mejor, Addesd.J.iuremarici.ScLf ruaricos. $.extraneis. co 
fucodeé.neque tencbicurinera hos enles perlicere acculationem, ve Í 
notar glo.imal.marici,5.hoc quinquenninm.ff.cod.Salic.in diét. Ldu- 118. 
remanit.verli.quero. 

3 COxfpuesdelamuertede jumarido. Addedamaptá. alíasincipit nupturá q 
8: Jimaritus.S.pen.fl.co.Svehic vides,pót viduaaccufui de «dulce 
riojntrafex menfescóputandosa die commibicriminis, quodetiana 
desurecómuniplanúcltinea,que viduaremáticliveró aupíit polk 
mortem mari, non declarante glo.á quo temporecurrant.Salic,vero 
in.l.adulter.C.codem dicir,quod idem tuncdicendum ac li diuorúo 
folutum effermatrimonium,ledperLiftamvidetorindiftinéte dicen 
dim currere fex menlesa dije commilsi criminis:fed an liccbichare- 
dimarió,veherediadulceram acculare,maxim cad dotem perdendá 
dic quód non, fiue maritus(ciueric, Sonon fuit cóqueflus,tme 
raueric,neg; poteritagere,vel excipere de adulcerio cúam ad fini€ ve 
perdar dotem.lurei indicarz.$.morum.(Elolur.macrimo. SibiBald. 















































Angel.Rahacl,%Jmola.renditenimifud.vedicicibiBaldos. ad vin 
non 


diétamiergo ralisaétio liceemaritus ignoranes 
tranfitadciasharedes,l.cum entancipacus 
colla.bono.EctraditAnge.Arerin tito trad 
ay adulceraro.colú.do lioctamen qá marica 
Koma.tenuiccontrariúin dicta, l.rcítudicaca 00, qp hu 
adulterio excipercad perdendamdotem.SóbiAle 
hocauthoritarélo.And.Sfubdicq in prads 
quáquod dicieBald.£ q ctiami : 


competen 















feiusaet hoc, 





icibipes 








E 








Setenapartida. 







lie fan- 






Ed ino. noruo marito ¿nó poller ciusvxor 
ue recops  abalioaceuia strneqspofferfacto diuortio p fiiam 
ecclei esvedi erparteícadavno del pueblo) $e 
cifdem hoccrimenjamnó publici,, led 





privatú hoc, 
dicideber, de 
pcederet fue 
mari kizerit 
fiucignoraue- 
ritadulrerium 


falta leys meles*, que comiencen a fer 
contados en aquel dia que ella fizo el 
adultcrio.E fi falla cftos feys mefesnó 
laacufallen,dendeen adelante nonpo- 
drizn.Pero qualquierdellosq laaculal- 
fe cn eftos.iiij.o leys mefes fobredichos 
tenudo es de prouar cl adulterio : efi 
non lo prouare'deueaueraquella pena 
meíma que ella auria fi Le fueffie proua 
do. Mas fiel marido, o otro cftraño'a- 
culallca fumuger de adulterio delante 
deljuezleglar,non feyendo de partido 
el calamiento por fuyzio de fanta egle- 
fia,inon prouare loque dize , centen- 
dicre el juez que el acufador fe mue- 
ue maliciofamente “a fazer la acula- 
cion contra lamuger,deuc aucraque- 
llapena que auria ella,(1 Le fucfle proua 
docl adulterio. 








Gui. Scibizl. 
Feodem.Sp 








Ang, 
acculandú a+ 
dulteram, da» 
tur quinquen 
1ú continuá.. 
1, quinquen- 
nium./Ecodé. 
Nicer Giecon 
tinuamin pro 
grefliad prins 
sipio,eltvtile, 
gloffin dista 
Lquinquénid. 
in iflo autem 
quinquenio 
funt.6o, dies y 
tiles,qui dátur 
patri pariter $e 
marito ad ac 
cufandum jure mariti.[,miles.$.fe: 
Macittadias maritihabecorin. 
Ferem Scadulterumd: lessitaramen qp nó exo 
«jantquinquendiamvehrin.d.5.fex menfiumverlic.pratercapri 
mianieen duo mentes danturad accufandum iure marid, reliqui qua 
tuorad acculandum jureextranei,S incipiunt diéti.6.menfesex die 
diorti) tmulierpo(l diaorció nupfit:led fi mulier in viduitate per 
maníitincipinntex diecommifsi criminis.vein di ex menliú. 
Echicinifa.Lpartitaram.6% hocprocedit,quando divorcio vel mor= 
te ruarici (olucum fuit matrimonium .Aiveró accu(atio adulterij fat 
eoconftaate,tunc ett quinquenniui á die commibi criminis, vein= 
fre. proxima. 
6D Gsinonla prorare.Adde..quamisda..C.codem.8e 
eodem.in glo. 
y 0 orejrano.Parer.uvelfiarer, 








TLey.1117. Ante quien, e fusta quanto tiempo 
puede ferfechalaacufacion del adalrerio. 








F.codem.Scinquoconfis 
.co.ad accafandamañt 



























cuius$. Xin. ff 


us vel auunculos, de quibas fu 




















pracoánd.2.dkin.Lquanui «code. 
2.4 Qardiciafamente, Vukiladensaricnm E patrem,8calios de quibus fu 
pri uñustirulinon teneri de prztumpra calumnia, (ed de cui 


denítantum,fiue acculerintra.So.dics,(íne intra alios quaraor men- 
vingcontrarium notantalof.éc doctosin.inre mariti.C.codem 

EE idewr.Í.ilta approbare opinionem Azo, cura 
dicicin (iria, C.eod.columa.forte Siure mariti adnóttuntar nu. 
meratieperfona infra cod J.quanuis.itemintra.6o. diesomnesdod, 
Escentur maricumex.cuíari á prafampta calumnia poll non: cum ad 
amittatur,ve extraneus.etnctar Barto.pol! gloGinaliiscuios.s.fin. fa 
cod.lta,l.parcitaruenaloquicurindiflinéte,item approbatúr hic op 
Jaco .Bads qua perSalilnauthen. (ed nonolure Eso: máriloac 
cufansconflante matrimonio vxorem de adulterio nó teneatur,nif 
de cuidenti calumnia. s e 














Ces XUL 

anAcculati pote reusiflluscriminis coram(uo indice : Se poteltadul- 

terdurante matrimoniointra quinqueannosá dic commii adulre= 

vijacculari(ed iadulterium fuñt per-vim acculabicur incra triginta 
annos.hoc dicira E 

1 6 oc edalterio.lusra.lliutis cómunishicnon deberer dicere (dela» 

delo) (e dela ero namiraoquiurtadolces.C.codbgl 

-Signarin hos diferencial inceradúlterum Sc aduleeram, prowt $e Es 

Ha .smariti.Adésconentium. fo. Ec dix fupra.l proxima. 

-SiproNocbscitaquía.lei 83. (uprd code. dierant de acculacione 


















alulcera tatom vndecltyesiónále hanc loqui de adule 
nihileminustamen credo, illa de qua lic com dicit (de adelucrio) 
fitvera litera, Sccomprehen j 

teresquiacum perl orum.S Cn 
poteratacculari de adulterio,S: (uy ert 















ante matrimonio 
Atinsarchenticorun»,S, dele 
partitarome 
ES Eláte deljuezfeglaráhapo- aceso 
derio deaptemiarclaculado — fiñtemar 
ó uedefer fecha la aculacion  rivsccufarier 
del adulterio defde el dia en que fue exprelle dede 
fecho efte pecado , faltacinco años, fe fum intra quí 
dendeen adclantenon podria fer fecha do 
aculació fobrecl:fuerasende ficladulce — hocdecidicve 
rio fuelle fecho por fuergas . Ca elton- 
cebien podria ferende acufado el que 
lo fizo faftatreyntaañosh, Ecftetiem- 
pod diximosen eftaley ha lugar quan 
do el cafamiento non fucfle departido 
por muertedel marido, nin por fuyzio 
de fanta cglefia., Ca eftonce denen fer 
wardados los tiempos que disimos 
cnlaley ante delta. 
Le) V.Como non fezs adulterio el que yaze có 
orugercafada,finon [be que loes. 


29 Aziendo algund ome con 3 


|muger cafada non lo fa- 
biendo, nin cuydádo que 
lo cra! : dezimos que tal 


























Apricipio 
ell hoc tépus 
viileted conti 













Lquinquen 
jum.E.code, 
dixi fupra 

Jproxin» 












añosNotabic quódlicecr 
Cafario criminalistollata: 
iter dodo-tamen vinalis dead 
¡m dnratperpetnio.idell.zo.anmis.échoc voluit crjamelo. 
in.lin4fad..Pomp.deparri.allegansd.I.mariti.5.finaf.deadulte. 
.partitaram fompta elb.alioscafis vide pergloffam in 

¿Scin diét.Lfin.kvidein materia loan. Fi i 




















isvceftallaGinacus, harefis, fi 
-£allz monete,Jelie maicltatis,8climiliú, non currataliquod 
ccufandi: (ed lemper pofsit acenfari delinquens. ¡bi poteris 
em de aftionefurticiaili, vel pratoria,quod du 
¡cin.5a inflitu.deperpe.S:tempo.adio. Seper Ang. 
, maletiin parte, S«veltemcele(trem,colum.penolek 
hoc proper odiumtant fceleris, Scquid fi delitam fuic occultum, 
vel quid fireuspoltrempuscófiteatur deliétumevide per Ang. Are 
tiin tragta.malefc.in parteyinchoata S«faéta.Scibi quid ( malefició 
habeatcaufaimpermanentem.quem etiam yi.in parte cóparent didli 
ioquifiizvbi quid 6 nó allezetprefeiption?.vid.ciam per Paul. de 
Call.cóli.17.1.volincipitypctellas upraferiptus.vivetiáper Bar.in.la 
cum qui.5.in popularibus.(F. dejureiurade deliétis habétibus caufam 
permanentem,vide etiamquzrin materiatraditloá.de Plar.in. 1, qu 
granacos.C.de cenfib,8cenfito.libr.1.8c actio principalis tollítue 
pernegligentiam,coiplo eciamtolliturimpeenali.vide.l.fin. € ibi 
Bald.C.de hisquiánon domi.manu.adde etizin materia ghin, c.ad» 
monere.in parte poenitentia-3.quel.2.quam S allegar Balb.in dift. 
fuo traéta.prefcript.jn prima limitaticne, 
































ULXF, A 
mSiquis cum nupta dormieric,non poteltacculari, f foluram crede 
batsiplatamen licquia(cicbaríenuptam, non tamé accufabitur mu- 
lier,quaraudito a fide digno quodeiusvir mortuuserat, cum non el 
-fercontraxic cumalio.hoc dicit, 

3 Gavincaydando quelo era.Si cognolciccñub colore matrimonij, pla- 1 
mumelvtin.l.vxor.C.derepu.8cnotar Bartin.].fiadulrerinm cum 
iocehuin princi.colum.2.ad finde adulte.Gfacit.cin le fuma. 
quelta.fiautem sognolcit cam lincfiguramarrimoni), St erat mu 
Ver,que meretricio morevincbar,$ procedereriá pinita,lhaberar 

TUXta 














Nó inue- 
ni in no- 
ua recope 





Titulo. XVIl.Delosadulterios. 






dulterjum, C. 


Tuxtaid quodhaben 
ó tusin fvo gen: 


«cada 










maé de adulte 
rio, ficut neg 
incurric excól 
cationé ile q 
percar clesi 
cum habiculál 
caliincedécem 


eomocftenondeue feracufado deadul 
terio:fucrasendefil fuelle pronado que 








lofabia:pero fi la muger alo fizo afab 
das,deuc porenderccebirpena. Otrolt 
dezimos, que feyédocl marido de algu 
namugercatiuo,o yendo enromeria,o 
porotrarazonaalgun lugar eftraño, fl 
ala mugervinicflen nucuas del,o man- 
dado que era muerto, elapcrfona á ge- 
lo dize fucíleome de creer, fi delfpues fe 
cafafTebellacon otro, maguernon fuel 
fe muerto el marido primero, e tornafTe 
aclla,non la podriaacular de adulterio, 
por quanto ellafeccafo, cuydando que 
lo podia fazer con derccho. 








notar Bal.inala 
serca ff. de 
Jegi.cú tradtar 
1 ignorantia 
cu excludar 
delidlú. $ pro 
hoc etiá facie 
iftaolparcicaita 
genetaliter lo= 
quis, illaque 
Miofirdipa- 
tata perPileú, 















LI VI.Como el guardador,o fu fijo dene auerpe 
nadeadulteriofifácafí alguno dellos con la 
huerfana que tuniere en poder, 





verefert loan. 
And.in addit. 
ad Specul. fub 













ES On la huerfana que algu- 
3% no tuviere en gnarda, non 
puedeelcalar,nin darlapor 
“4 mugera fu fijo,nin a fu nic 
ueras endefi cl padrela ouieffe de - 
Ipofada en fuvidacon alguno delloso 
lo mandaffe fazer cn fu teftamento. E fi 
el guardador cótracfto fizicre,deue po- 
rendereccbir pena deadulterio". Masíi 
por auentura paffalTeaclladin cafamien 
to,deucler delterrado para ficmpre ca 
algunaifla,etodosfus bienes denen fer 


teriode(lupro 
¿Se tradic idem 





risibr.6.vide 
ibipercum, $ 10! 


per Héricumo 
in.c.cumvolú 
tate.defentena 
excom. £per 
Alberiin.kcú 
quiduas,Cade 
adulte.domus 
Jierelena que 
promiferar iu- 


uenialiam mu | 
licremquere- de lacamara del Rey, fi non ouiercpa- 
re, Efe luppo- 


rientesdelos Gfuben,o defeienden por 
laliña derechadel faftacl tercero grado. 
Pero dezimos quefialguno tuunic/le en 


fuicloco,¿lius 
inuene ignorá 
te,quódhierac 
coniugata nó 


cómittatadal- guarda huerfano varon, * maguerel ca 
a fafle fu fifaconel, non cacria cn pena de 
Nico.vi.cúam — Adultercrio el guardador,ninla fija q ca 
perloá.deA= fafleconel:e elto cs porque el huerfano 


mado delpuesqueces calado trac lu muger a 
nemPileiin.c. . fucala,e non recibecmbargo ninguno 
n nonnullis, > 
colu.penul.k finde iudais,vide ctiamperAlberí 
f.deregulisiuris. 

2a Qemiger Vide. 7ait9.gparo 

3 b aLsecajade. Adde.l.miles.$omolicr.f.cod.Scauthttihodic.C.derepu. 
¿xin.cin prafentia.d(ponía.8vl.S.titulo.9.4pardil7.cius. 

ordina.regan 


uiinalteriuse 








€lex PI, 

20 Tutor fibi velfilio velnepoti pupillam;cuías tutelam gerit matrimo 
mio copulansenilipupille patercosdefponfaucrit, aut ón teffamento 
hocmandauityaccufaturócponitaradulterijpocna.fiaúc ciura me 
moniúlibicómifccacur,ininlulá perperno deportabitur, 5 bonacius 








regis camerzápplicácarnilihabueritdeeédentes vel afcendétes fuce 
ccilores.Siveróeratmalculas,cuius rutelá gerebar ciin marrímosid. 
umm cut (la fijacopulaucrir,nallá poenam fubltincbic,puia hoc nó 

obílantereneturadrarionemadminiftrationis.h.d. 
€ Grenadeadalie .Lquipupiilam.tfde adulre.Scú. 
qualiper torá 














en demandarcuentaafu guardador de 
todosfus bienes, loque non podría fa- 
zer tan ligeraméte la huerfama, defpues 


tri. interpupi. 
Se cuto.cú e 
i'canonicúicó 


tradicathis. Jl. 

quefucrecafadaconeloconfufijo.. E hodie locá nó 
ñ ia ce: habebúit,feci 
porcftarazon podria acaclcerque Par loa Adiós 
deria gran partida de fusbienes,»nonle  Abbinca.fin. 


ofando demandar cuenta dellos.: 





Aley. V11. Qualesdefenfionesorras puede poz 
nerantefi la muger que fuefje 'xcnjada de a- 
dultevio para remarar las acofaciones. 


E 
int.matr. pofk 
laco.Buti. Al 
Be.ctiamibifu 
perrub. 





Z d 

Ematarpuedé los que fon" eocorcinlvni 

lacufados de adulterio, las — ca.Cufi quiscá 
icufaciones que fazen de- cala fuer 
ES) llos, poniendo por fi, e 2ue- e UZtnerfano va 
nguando las defenfiones que diremos - 7+»+Cócor.cá 

5 ó 7 Levratoré. C. 
enelta ley,e en las otrasdelte titulo. E deintermarr- 
eftocscomo fi dixcfle que el adulterio — inter pupi . $e 

a 5 tuto. 

deque leaculan, fucrafecho cinco años a, 
antefqueleaculaflen: ofi pulielleanteli soEuacuar accua 





qe E da fationgadulte 
la defénfion délos quatrozo de los feys Dertepioga 
meles,deque ablamos entaquarta ley, - quénij.vel.óo. 
antedefta.E otro fidezimos; qfifamu  dierum, autaó. 

menfiú.lté ex 


gor que fuefle aculada de adulterio di- 
xcíle cn manerade fu defenfion ante q 
relpondieffe alaculamiento , que non 
auiaporqrefponder,porque el adulte- 
rio dE que la acufauan fuera fecho con 
plazer defumarido,o quelel mefmo fue 
raalcahuete:q prouádo vna deftas razo 


ceptio lenoci- 
ni per vxoré 
viro oppolita 
antelitecóce.8c 
eximiteádpos 
nayó etiá adult 
terúli probefa 
fed 6 poftlicá 
contelt.oppo= 





nitur,nóimpe 
nes,non es tenuda derelponderalaacu die accufados 
facion:antela deuen dar por quita, gtd-  náteddecaco 
gnolcitur, Su 


bien aclla comoa aquel con quien di- 
zenquefizo cl adulterio. E demas deuc 
reccbir pena de adulterio! el marido q 
lracufaua:porque aq] yerro auino por 
fu culpa,c porfu maldad. Mas fi tal de- 
fenlion como clta puliclle la muger, de 

Spuesqueelpleyto dela acufacion fuel es opponere, 
fe comencadoenjuyziopor demanda, St (cda 


; % Gbi pros 
cporrefpuefta,como quier que cllanó — deft,nec viro 


nocet.b.d. 
ante.Concord.cum.ladulter.C.cosSifupricodem.l.q. 8 


probef, vtergy 


fur adulter 
antelitiscóte= 
Mationdeá op 
ponit, perimic 
aceufationen 
Ppoftcánó pór 











f cinco. 
did 
g Grorquira.Adde1£.cit.ufupra capare.8cl.2.5.fi publico. E Fadulte. 
fed anadiwirtecur alins ¡fo cala ad acculandú mulicrem, é< hodie in 
Distegnis lar Gellpnó,deiureveróa barr. 





























gpficcuntalijscitrá mavitum eticonflante mawrimenio arguendo le 
nociniemnratiti,hocpermitrebatur.].conflante <guiaablola 
toria dequaliicnon videtus fuper facto principalisfed ab óbferuacio- 
neludici;penpies maritilencciniuma 

h rene deadulicrio.Adde,hawiliumTidemino,€c.!.qui domum «fl. 





deadulee.bijatiemamblio 
Partidi 


M 








Sr 


drafafea lla. y, 





legitimepunié * 


Que lex 
Ein so 
ua reccpa 

al 











£e.d.l.no 
MEIZ Cope 





Setenapartida. 


-sito.7. a Gsepedriaaprenecbar Sedan hocprocedethodie tantes]. fori, quid. 
“br. 4.fo 





smasito non accufar:eyab alio non polsitacculari?Seviderur quód fics 
quiarclpeétm accularionismarid nihileltimmuracomol. precipimas 
infin.C.deappellationibus. fit ergo cauras aduccatus mulicris ve 
antelitein conteltacam de lencciniofaciacopponl:quia alíás non cua 
derpunicioná, 
fed Sc punic 
turadhuc mar 
yitus de leno= 
cinio 3 cogita 
tamenquía vá 
decur durum, 
ve mulicr pu- 
miafacbiciovi 
rihodiesin cue 
jusmanib* po 
micurcumiple 
author fterit 
criminis, Se p 
ex fuo crimi- 
nereportetlu- 
cru dotis, 8€ 
acchará, ve in 
Lpenulecinfra 
eod.Gcforcein 
praélica non 











fepodrizaproucchar*eftoncedetal de- 
fenfion,empero empeceal marido: de 
maneraque fiella puede prouar lo que 
razona,dcucelauerporende la pena fo 
bredicha.E aun dezimos quefila acuía 
ciondeladulterio fueffefecha contra al 
gundome,tiel acufado puficffe ante 1 
ladefenfionfobredicha contra el mari- 
do dela mugeraculada,ante quel pley 
todelaacufacion fuelle comégado por 
demanda,e por refpuefta,quefi lopro- 
vare deve valerafsicomo fobredichoes 
Mas fital defenfion puficife antefi , de- 
[puesquecl pleyto fueffe comengado 








ler obtine- - 
Eereablolae Por demádacporreípuefta, m aguerla 
recormulierle prouafle,none aprouecharia della, nin 
nocinioproba 


empeceriabal otro contta quien fuelle 


puelta, 


to.ciiáoppoli 
ta exceprione 


lenocinij, pofk 

litem contelta 

ráScquia flan TLe- VIAL. De lasotrasdefenfiones que puede 
tedialafori. nó poner ante fiel Varono la mugerque fueren 
videturin hoc acu/adosdeadalrerio contra losglos acufimo 
militare cadé ¿ 









elmarido aculafle a fu mu 
Yi ger de adulterio , o algun 
il otro ome con quien dixef- 
Ñ cat) la quelo auisfecho Jliel por 
Sidexalle clacufamientocon intencion 
delonon feguir dendeen adelante , li 
defpuesquiliere tornar otra vez a la a- 
cufacion , puede poner ante fi cta de- 
fenfion elacufado,diziendo quenones 
tenudo derelponder alaaculacion,nin 


ratio, quiera 
tempore ¿uris 
aotizui. nara 
diurcantique 
dabarur accue 





fur pater ar= 
guendo mario 
tam de infa- 
mia vel colla 
fone cú vio+ 
recio LaS 
ma.cuon.llequenti.f.codem.precercadeiure antiquo licet conflan= 
1ematrimonio aliusextra maritum non admittcbarur ad acculatios 
nemadokerijetamen fi prius maritum lenocinijaccníauerit bene ad 
iban ci Lesallante IEtodest: 6 colirio deca 
Jicenn comtellatam exceptione oppofita puniretur mulier ¿cum 
io cafcomperebat jusaccufandi. cum veró hodie his noncompe= 
tat,videtar qy mulicrnon fit puniendajuxta poenas did,l.£o e 
abfoluenda.coita,quize(tpallisnorabilisaSccorroborarur quod di 
xicx distisglo. Angeibiin.Llivxcor.$iudex.Ml.cod.vbieftglo.quá 
Angead hoc notatop excepto lenocinij,antelité cóteltatam oppolita 
extraneo acculance deadulterio nóreleuat muliercw acculatam:non 
exi poteft mulier obijcerctu non potes me accufare : quia adulte- 
tiumcomiiex lenocino viri mei:Sclimiliter notatibi q negy calis 
exceprioobijcierecótra maricifiacculeriureextranci,qd dicit An 
gelimentitinendumm. 

5 » Usronlermpeceria.Er deratione diferéaintermulicrem Seextraneú 
viperBarán di2.$.(ipublico. 























Glex.GlIlo 
anRepellitvxorviram, fiaccu(acionem adulcerijprius intentata mm de» 
Seraityanficoram judicedixirte accularenolle,velinleGtofuo vel in 
domosam enter poltadulceriumretinule , quia pertalemtetentio 
nompiderr peperófelud, a 
1 € Ese dexedende,Concordar sumisa ficodem.S,Labolitionemo Co 
codem, 


dara 
Scvidein.c.fillic.13.q.4.vbi glo» 

€ Gen fulecho.Prolequicurverba Hofticn.in famma.codemtita. verf. 
qualiter.ibi repellic eciamvxormacitua; :quía cum expulifler can, 

propteradulcerium de quo accular polleareconciliauiz cam tibi, vel 















vel cams cog= 
nouit, ¿efi le 
roaccufar mo= 


de feguirelpleyto, porque otravez lo 
comengo,ele dexo dédes. Elfo mio 
feria fi alguno a quien ouielle fecho a- 

ulterio lu muger, dixefle delante del 
judgadorquelanó queria acular, dede 
fpucsfizicifecontraaquello que auia fe 
cho,claacúfaffe,que puede ponertal de 
fenfionante fi para defecharlo.Otrofi de 
zimosque fi defpues que la muger ha 
fecho el adulterio, larccibe el marido en 


resclus , quos 
femel appicos 
Loniifcodio 
Gvxore$«pen 
incipiel, (ed 4 
jua Bl. que 
ltum. 
£ Gsnante. No= 
tahocverbam 
naminntio p 
fipoll aliuda= 
duleeriom có. 








mp9 








fu lechoca fabiendas,o latiene en fuca- máfillce accu- 

facomo a fu muger,que del yerro que LA 
A A y a ee 

ouielle fecho enantefq la acogieffe ¿nó ale ple 





la podria defpuesacular: emaguerlag.  Fumay. ia ver- 
culafle,non feriatenuda de refpondera Pensa recon 
la acufacion, poniendo ante fi tal defen ma, cervir, Se 
fioncomo clta.Capuesquealsilaacojo ETE 
en lucala,entiendelequela perdono, e Cito 


C.codé.volu 
nonlepefo del yerroquefizo. 














um, Se 
Salyc.in.J,qm 
Alóxandrama 


GLe).1X.Delas orrasdefenfiones $ puede po — codem tit. 


mer ante fiel varon, ola mnuger que fuerena 
cufádos de adulteriocótra los que los acojan. 


AX Me vil, o de malas mane- 
4 rasqueouicfle fecho adul mil 

4 terio, fi quiliere acufar a E olla 
j lu muger dele melmo us 
ycrro, non ferialamuger tenudadere ha bento 
fponder,poniendotal defenfió8antefi, — nésidem li ab 
eprouádo quetaleraante queel pleyto rd pe 
feacomencado pordemanda e por re- 

1puefta . Otrofidezimosbq fi algú ome 





MlexIX. 
so Exceptio ae 
dulterij 4 viro 
vilicómifi,ci 












adulcerablolu 

tus ob proba» 

tionisdefeét 

guía prodel 
vxori,nifipof relapía ellín crimine,condemnatio tí adulteii nó no 
cetadulterz rarione,de quain text.icem contrahens cum vidua nen 
poteíl eamacculare de adulterio priuscommiflo,h. 

$ U7aldefenfon, Hocintelligesfccundum iuscanonicuin, vehabeturi 
L6.citulo.o.4.partic.Sibidixi.iflarame partitarum,tituatatab itlo 
libro Sccitulo vult,quód hoc procedar eciaminforofeculari, $e vide 
torhabercorram 3.1. vxor. $-iudex. F. deadulec.ibi cum dicit per 
iniquam enim videtus,vrpudicitiam virexigatab vxore, quam ipíe 
non haber.glo(.tamen € Dottoibiintelliguntillamel.quóndo mad 
tuselerleno vxoris,vndedicitibi Albe.quodíivircomuitiaradulte 
Yiumcum vxorcalterius,non repellicurab accufando vxorem fuama 
allegat.l.1.C.deadulr.fed comiitrendo lenocinium fic,quia videtur 
particeps delictisidem tener Anzeábi.cum apollillartex.ibi in parte 
pudiceviuens:vbi dicitaglicetmaritus (itimpudicus, quiaforte tener 
Amafiamptopter gd mulieres quantumcung; callifinue exafperan 
tar,vedicitrext,in authen.de nup.S.mitiores,colla,4. non tamen el? 
Jicitum vxoricommittereadulterium, deficómitric potell per didtá 
virumnlicerimpudiceviuentem acculari de adulterio,pertexabi cum 
LLifta partitara,nOn potelt reciperciftiintelleGum, ve loquacor 
lelenocinio,Sanaximé:quiajá dixerard hocin.l.7.fupra.co.quidgd 
tamen ellerdeiurcilto partitaram,hoce(texpeditun:per.l.>citu tj. 
lib.8.ordina.rega.ve de adulterioviri vxor de adulterio accu 






































xiio.del6.itu.9 .4.par. 


. 18 
h Gosrefideximos.Concordar cum.l. denuncialTe.5. queñicue. ode a- 10.14b.8 


non fp: pot 
politopponeread euadendurmcriminalempenicionem,vtctiam di- recop.clte 





1 








lo mona tel 


viztnt. 





e-quemadino= 
dú.de jurelur. 


ex,X, 

39 Probat adul- 
teriumper te- 
des, fue fine 
ferui, adultos 
viadulterars de 
vt meli? alce 
Veritatena , fa= 
ciateos index 
deboniscome 
manitas emi 
iulto preto, 
poll depoli 
ong torqan- 








relation ¿fe 
fi crimen non 
probeiur, fol= 
ter acculitor 
acenfato Dio 
feruorum dan 
de lidis ex- 
pálas. Necpór 
malierdeadul 
terio acculara 
lite pendente 
fecuum fun 
manumittere 
nec alius dís 
feruú fuí qui 
viuebar cum 
ea donec Jis 
fuerictivita.h. 
dicita 
1 € Urronar.Adde 
*L.cófenfi. $. vi 











mi gerantor p 
alios poflne 
proba, quí p 





beri.ffaco.d% 
inadulterij.C. 
code 
2 d UcConsra fus fe- 
Sere Ada 
vio pala. 
fin.ffco.8c.C, 
eo.l3.31.1.Cs 
deáltio.écld 
incellu-Scl.ex 
traneo «in prin 
ffacoda 








e 








deadulcerio. 







tticacam maículas Se 


Ticulo. XVI. Delos adulterios. 68 





tertiapartitasé: que ibi dixi, Schodie Nan 
mibus Tauri.non poterftidla excepuio poni o pra 
mira limul deadulterio debeant acculari 





fin.ff.co. 





fucileaculado queouicTe fecho adulte 
riocóalguna mugerq nombrallen fe- 
fñalidamenteen laacu facion, e deípues 
Jo dicffecljadgadorporquito porque 





nó gelo pudicllen prouar,fi delpues def” 


foacufaffena lamugerdeaquel melmo 
yerro,de que cl varon eraquitopor juy 
zio,que puede ella ponerpordefenon 
anteli quenó deuerefponder,porquea 
quelomedequiéla aculaná, fueya qui 
to de aquel adulterio por fuyzio . Pero 
filaaculaflen que otra vez delpuesfizie 
raadulrerio có aquelome q fuera yada 
do por quito porjuyzio, dezimos que 
non valdria tal defenfion, site deue rc- 
[ponderalacufamizro. FE zun dezimos 
quemaguer fuelle dada fentécia cótra 
elie fobredicho queria techo cl adulte 
rio:con todo ello non deucempecerala 
muger,*nin le deuendar pena porende. 
Ca podria fer que en la fentécia feria ano 
nido algun yerro, oque feria dada por 
fallostefligos,o por cnemiltad , o por 
malqueréciaGouiciecl fjudgadorcótra 
el acufado,o porotrarazó alguna leme 
jante deftas, OtrolPpodria aucnir quela 
muggr feria fio culpa,e auria por li me- 
joresteltigos,o maslealjudgador, o al- 
gúas razones porquefefaluariaderecha 
mente.Otrofidezimos, que fialgúoca 
fafle con muger biuda,e defpues el mef 
mola acutalledeladulecrio que aujafe- 
cho envidadel otro marido q fele mu- 
rio,quelo nó puede fazer. Capuesque 
le plugobde cafarcon clla, entiendele q 
fe pago de fus maneras: e porendenon 
la puede defpuesacufar de lo queante 
ouieffe fecho :c fila aculalTe , puede la 
muger poncrefta defentionantefi, pas 
12 dechalos deuen gelacaber 














Ley. X. Como dene xr el jutgador adelante en 
el pleyto dela acufaciondel adulterio, defpues 
quefuere comengado, : 

) As mugeres,closvaronesque 

A fazcn adulterio , punan delo 


A 


fj fazer encubicrtamente quito 





e GComprar.Concord.cumilfipoltalauctirgubetEcosS quod glibi 
cic,quéd fifeusderprecium:bicalicerflatuitor.la q emantut de pu 
lico,de bonislocifeuyniuerficarisvilla vel cinitacis,ubi cogaolitur 





£ osfpresInLMipoltalanei ¡mogantequí 4 
publicenturinterrogencurcorquean wat gl. que 

ta .verba,C:co. Se vertion multi interefles 

(untferui polttorturam, quá ance led me 

ica huius.lpartir.quia ferui liberius dicér veritacenipollg exie= 

rútde diloace 

a e bi in cufatiyvelaccas 

mas pueden:porquenófesfabido nin ea 

fepuedaprouar". Onde porg tal yerro g al ¿regantees, 

como eltenonfe pueda cncobrir, efean — Norabencióla 


elcarmentados los fazedores del, elos la 
otros G lo vieren,olo oyeren [e recelen o 
delofazer:tenemos por bien q los fic nadar 
uosdecadavnomce, o muger q fueren» batar,écitado 
acuílados deadultcrio, puedá proman, 0 ei 
tefliguar contra fusleñores d fobre tal 


yerrocomocltc,fiel adulterio non pu- 















S 27 prifindicia có 
diere fer prouado por otros omes li- tra aceularmn 
bres.E porá losficruosnon puedan de velecculaóe 
zir mentira, o negar la verdad pormic ina 


do que ayan de lus feñores, opor gua- — dequaflio. de 





lardonesque atiendan dellos, manda-  glo4n, 
qualtio, 


mos q fieruos que biuen con los 3 € De les bienes 7 


acufados,ante q les fea fecha pregunta,  delecfidor, a 
deladulccrio q los fagacóprarecl judga Lfpollulaue z 


dor delosbienesdelcócejo deaquellu  1ic3 freus. 
gar, dando alu feñor por ellos precio 
guilado,e defpues'que los ouicre com guictrescafo 
prado, pregunteles 8 que digan ver. Púmusquás o 
. extraneus 1.5 
dad delo que faben del adulterio y de — dasferi toni 
quees aculadaíu feñora, e fagan elcrc. PEI 
vir lo que dixcren, e de li denelos  Virog.faccus 
metera tormento Be fieltonce leacor- btore Saco 
darcel dicho delloscon lo que dixeron PIES 
primeramente ante que los atormen-  Gmplá tico 
taflen,dcuccreer fu teftimonio, e non  Méditamede 
S tastá quafol 
deotra guia. E fiporaventuracladul-  uitaccofrab 
terio non le pudicile aucriguar, cela- a in 
cufado recibicre algund daño en los splíatioy 
fiernos , porque non gelos mercaron — bus accufator 
" A , 
por tanto como valían :eftonce deue  fitcondéna: 
a fed Cinú Se 
feremendadoeldaño, cel menolcabo  Salini 
quele vinicifepor efi razon; con las Bortosindi 
collas, elos ménolcabos que ouiefe 
fechoenelpleyto, ecftremienda deve 
fer fechídelos bienes del aculador.1E Jin Que 
otroli dezimos, que mientra durarecl  ri*gi ipfe fer- 
pleyto del acifamiento , e del adulte- do 
rio,la mugerquees aculada non ha po- abloluto du- 
derde aforrarEninguno de lus ficruos, - Plúemédar ac 
- 4 cufator domi 
quefepanlafaziendadella. E aun de- noten 
zimos;quefifieruosalgunosbiuencon eo 
: ¿ Gipotiulaucric 
lamugeracufadacn el diempoque der nde 
zenquefizo cl adulterio , que los non — ne quare hoc 
cat fobuie du 
¿fi tamenaceufatms fitcondennatuspie ve 
io, 




















oflulauerit, 








om.vi.perSaly in dic. 
don .patrevel maño.fd 
k GDeaforrar.Adde. 
manudibanon flant. 













Paridavije Mi 


q 
5 fima Cieod El propor ni dias q 





| 





Setenapartida, 


"9 a Gosferrarfusfeñares ReprobardiQum glofindi,¿ dui vale quen 
doleruimos (un: pacris mulieris: (ed aleerius extrancilicec fine in vía 
mulierispoune/tacia manumiti. colufcumque cui fint ex quo 
fonctorquendi prohibecurmanumiGio: ve hic vides 3 probaca 
iuribus de quibus(lipra,fi verófint extra víim mulieris, non probi- 
bentor manu 


múcti fue int pueden aforrarfus feñores,afaltaque cl 
pleyto delaacufacion fealibrado:celto 
esporquecljudgadorpueda mejor fa- 
ber laverdad dellos . 
Le). XT. Como fé puede pronar, eancriguar el 
adulrerioporraxon de fofpechan 
EE Veriguar fe puede el adul- 
sl terioa las vegadas,non tan 
ari de ii folamétepor prucuas, mas 
cecnóbinema BR eS aú por folpechas: efto feria 
Jess: name Como ft algun ome fuelle acufado 
quedi.vein di, queouieflcfecho adulterio conalguna 
1-fipolzlaue- myger eel queriendo fe amparar de la 
aculacion dixclle delante del judgador 
queclnó podia fer acufado,quetal yer- 
rofizicilecó clla porque cra fu parienta 
muy decerca,cclfudgador creyédolo 
o Gdizcclaculado, lo diefle por quito de 
19 barerdaddelles, laaculació.Ca fi acacciolle q fe muriclle 
Mi Selina el marido della, e defpues dello el que 
ved, de fuercaculado cafaflcscó ellayaucriguale 
porédecl adulterio dequeante la acula 
ron,e denerecebir pena porende. 
Liz. XL, Como dese once afrontar a aquel de 
que ha e apecha por razon deJarages. 




















Salyio dí. 
Dni 











duéta da ius 
do,pliane 
quid deadulee 
so ill qui fúe 

















polienuivía ES Ofpechando algun ome que 

da SEN e ñ 
quádoelt pro E muger faze adulterio con 
batú alígd ex 





quo prefama IS otro, o q fetrabajade lo fazer 
tu, p fanta deucel marido afrontarenclcritod an- 
a tcomes buenos aaquel cótra quien fo- 

pecha, defendiendo lequenó entre en 
fu cala, nin fe aparte ennioguna cala, 


ninenotrolugarcó cHajninle digania 







stes cumadulcera,EoB lrocficabfolurus fipoft mortem vir 
canupús preflmicur propterhoc cut eaadulicrium perperralo 
«cefPopusaliaprobarione.bd, 

“jefe Concord,cum di quí adulterij.Cueodom.Siluastitag ¿par 
vitavbivide que dido 





Uiex. XI, 
29Sifa(picans contrasfique devxoris adulterio tentio proteflctor q cú 
«lus yxorenóloquatar,necfecumin aliqua domo cóueniat, cbiuipi 
iorcmquambabes Eipoleñin aliqueflco fegregato li uenerit, 
potericenmimpund occidere,Si veró inuenerícin via eosconfabulan 
'Nesde colloquio, Sk capiat:velfaciarcapi cú,Siproba 
'onfabulacionciudex punieteum,ac fifuifTerde adulterio phará, 
in ceclefiainuentaream cófibulanten cum vxoréperece 
licasperfonascapi faciar,Sctraditudicifeculariavt puniat. 

1 d ELencferiro.Concordat cumauthent.f quis ci.C.codem.ét in corpo= 
revnde fumicar.Scom. Lar. 14.3partita.vbivide quedixió 
Geneceflaria(cripturatener Salycea 
surindiddan. 

2 € Urrecveze Non (afficeretíifemdladdendo coderminflant, pprote 
Raturfemelvis, Se rerrio.facitquodnorarglo(ScibiBarto,in.Ll con 
nenerit.Mde piz.actioadeco qui diciefotue,Colue,folue . S: tradi Jal. 

ú deverb.oblig.S:quod tradit Bartin, Licem apud 

.altprator. deiniur 

















«Sp fic cumrabellione deci 














EleR ANI, 

39 Vlicunq; maritus)nuerfBricaliquem cumvxotecoennté: occidarcá 
nifiiileficeius parronas,aut dis,vel multum honorabiis perfonatúc 
enim nó occidar,fedacculerenun, E aduiterácoraiudice, nec came 
depichenfam occidat:fed vocaristellibus deprelenfienis tradar.cam 

iudicilegiimé 

gunacofa,porqueha fofpechacótracl,  puniéCi.hoda 
e Erie g tLomevil,Con 

que fe trabaja de lc fazer defontra ,e% corcumal.ma 


cítoledenedezirtresvezes. Eli pora- 
uentura por tal afrenta como efta non e 
fequificrecaftigar,ficl marido fallarede — équisdicatur 
fpues deflo a aquelome con ella, enal- o 
gunacala,o lugarapartado,clo matarc, — tor RRA 
non deucrecebirpena ninguna poren-. náSalyabcdo 
de. Efipor auenturalo fallare con ella. inátene 
por auc con el a 
enalgúacalle,o carrera, deucllamartres a 
teltigos,fe dezirlesalsifago de vosafré es 
tas,como fablacon mimugercótrami — tisdicunturvi 
defendimiento :c eftonce deue le fazer a 4 
prender,e darloaljudgador: efinonlo  humilé.verfica 
pudiere prender,dcuclo deziraljudga- e pS 
dordellugar,e pedir de derecho quelo nia 
recabde,cel judgadordeucloalsifazcr.  pritedan vaf- 
Ef fallarcen verdad quefablo con ella ¿usspobie 
defpuesquelefuedefendido,afsicomo — vxore turpi 
fobredichocs, deuel dar penade adulte pa 
rio, bienafsicomo fifuclleaculado ,€  inquibus cali 
vencidodello.E aunfi cl marido lo £a- e 
Halle fiblando conella enlaygletia, de onecquiaper 
fpuesqueel gelo ouicife defendido, nó e 
le deue prender:masel obilpo,oloscle nscauiafre 
rigos del lugar lodcwen prender, cdar — nerur ¡parcere 


. “0 famedñi lla 
lo en poder del juez a la demanda del lane 











































marido, porquepuedafer tomada ven f.codé.multo 

ganga deaquel queclte yerro fazo. Fortius vitar el? 

5 fed an de iu- 
TLe7.X111, Como Ya ome puede matara otro erepniliodie 
ag que falle jiemdocon fumuger: artos poÑi 







Lmarido que fallare algund qa EU 


omevilen lu T afa,0 en otro curpite 

xoteel 
porfin or 
E adultera 
usillaram. ll. de 
arbitror,quita feruaretutin praOicalegestá predistenonacdantad 
id concludendum,verba namoy dicalafontdn hanensodam (queto= 
da mugerque fuere delpolidapon palabrasdeprelente cón omeque 
fea decaterzeañoscomplidos,e ellade doze años acabados , e figle= 
tiens 6d pool 6 llas no quelo perdices 
fiercaambosa dos.afi quenoo puedamataraluno , edexar alctro 
podiendo los aambosa dos matar) quialicerdicta. J.1on dillinguar 
adulteram vilem ánobili,velnonVilitamenitacllintelligenda K re 
Aingendaperalias.11.£ed8i pofterioxes.IF. delegi.capitul. cum ex- 
pediardecicéticalib.6.Eidem ell dicendum dedict.82. camita ge- 
neraliterdilponat,enumtamen confiderarideberex quo videturiita 
diferencia perdidtasll.regniiefublata,quia cum contraiftamalpar- 
titarum,Scius comune antiquum permictan:, q pofsie maritus oc 
«iderevxoremturpiteritarepertam , finéaliqua diftir:Etione, vis 
velnon vilisidem videnturvelleinadultero ,valetenim arguenécum 
in correllariuis,lfina.Cadeindiót.viduit.tollenda. crjamin pernali= 
busvetradivibilaficclu3.verfica.fecandaprincipalisconchu(io, cum 
enimincosin quo militabat maiorratio 1efublatum, percon(eq: 
eriamidin quo minoreratrario prolibirionis.cicirnamg;. 1. neg 
ea.$.1:ad fin.fT.cod.ideo etiam paurinon marito mulierem, Komnens 
adulteran permi el occidere,quia pleranquepictas paren o 


nobilisvipficppertextánJa.titwslibrL.ordi.re 
dinaTauri.vbiindiftinaepermivituroccifo adol 


iniflocall marito , Srrenentibialiquiex gloffat 







rece! 
















































Erd gui ¿notant 
tuo. lib.  vxorduéta litconira leges, 8 lic matime 
8.vougre — cidereadulteram macico cum nó pobit e 


copla 


Titulo. XVI Delosadulterios. 





minisconiliamproliberis capir:cateram marti , $ calor impetos 
isfiir referuandos: fed quidfi mariras hit vilis homo, v- 
wrum liccar el occidercadulccrum , Svxorem adulteram terpiter: 
unos? Xtexe,com glo Min). thdeadulre inpuere viderar q 16, $ 
Jalpecietener Alberi.polt Oldral.kBario in dit.l.macico.$.itlua tf 
eo,co quia vi- 
po ca iond ñ b 

peteftaccula- lugar *yaziendo con fumuger,”pue- 
reiure mari, — delo matar fin pena ninguna, maguer 


exgonon lic lo of. les ir 
eeidedi non le ouicffefecho laafruenta que dixi 


$illud.incon  mosenlaley ante delta. Pero nondeue 
reaciomvrl mararlamuger,dmas dencfazcrafruen 
bi neg; enim tadeomesbuenosde comolo fallo, e 


joquie, folum de fimeterlacn mano del judgador q fa 
Auides vxo= a og 
des luas amar. 82 dellala fufliciaq la ley máda. Pero fi 


dxficeriamvili — cfte ome fucretal aquien el marido dela 


Dre A mugerdeucguardar,cfazerreucrencia, 
mariti erzo $e como fi fuelle fu feñor, eo ome que lo 
es oviclfe fecholibre:fo 1 fucffcome hon 
tit dici qylo=  trado,Eo de grá lugar , non lo deuc ma- 


quatur qí pa- — tar porende:mas fazer afruéta de como 


per Se martes JO fallo confu muger ,c «cularlo dello 


cócurront mis 
uúrum bi prarferatar pas 























madusfitvilismon tomen ibi neg 
polsir acculareiure maritizó 
heñitud vltimam proc 
«cinreregoi lante d 
¿notantAlbe,£ Ba 












daretar 
pofitiane.L.62,10 or 
ud. 
niúnon tenwit, nó liccatos 
fe accularciuze mari per. 
mper.dd.Tami polsitralem vxciem; da 

dieran acculxe marisco occidte a 

1 2 Uenorrolugar.Notabene quisaddicifa.Laded,liarito.in prioEco. 
devidecarlequlinbec cion Ad dá aiaN 'na.dodto, 
comnuniterdicebantcontrariuia dicentesauichemfiquisel, Sn cor 
porevnde(iwsiturprocederein fuocafia(pecialia. z 

3 DU Y axiendo con fumagerSufacietg reperiatecosinreb?venercis.1.quod 
iclex.vbiglo(T.ficodem,Bartol.in,lacapite quinto.fEeadem.S vide 
Bartolrio.lfecunda.ffdefurtis.de deprchenfo in domo alicuias, vbi 
pulchramulier ell, £can probetur adulteriumo coiplo, quod quis te- 

icuiustub fpeciefsmlainuito marito.vide Baldumin.l. 

enn. C.fmancio ra vene,ne proNiinducentemillam Lvepreñamas 

turformicario.Sadde quomodo probeturadulrerium.BartoL.in.l, le 

cunda.$.fina.Sn diétJ.quodaitlex.fAde adulterizs. Angelum Are 

tinántrattaca maleliciorumain parte,chemeay adulterato.t.Susaccm 

Jumna.adde glofin capitul.neggaliqua.27-queÑtio.Sincapitu. 

dixitdominas.23 queltun de muliere quie cumalio viso initin bal 

neum.videglo(lin canon eportet7a ditlinsadde glo.in.1. Cadecx 
traordiscóimi, - 

4 cUsinpena ninguna. Added Lamarito. Ec Igracchus.inaduertentor ergo 
disic Angel. Arerin.in (uo erá8tacu maleficiorum in parte, che me ay 

adulterato.coluimna.regulam eflenonlicorermaritobmpuncoccidete 
adulreram exiamvilem imuentumin actu venctis icer Interficiensvá 
low Jeuiustencator. 
dl ótararlamuger, Hoc hodiecorretameftperdidas,llregni,vt disco 
assufeñor.Sic dicit Azo.C.co.in firmma.col.finascurm dicitcui non de 
betreuerentiani.Scallegatofiadulterium.Sliberto.fcode.qui. + lo= 
quiturinliberco.fed arguiturdelibertoad vaflallum + quía valfallus 
equiparaucibeosboldin. liber ibercegspen.colC de ope 
berco.Scrradit Francil,Caurtiusin (uotradta.fendalidn. 4. parte,in.y 
caulaamibionisfeudiain-4.q perlaCin.Lfinon forceme$+libercus.fla 
decond.indcbiti. 

7 E Auibre. Addediét.6iberto.fedan Nantegeneralitareditarum.l.xe- 
gnisde quibus dix fupracadolin glo(T.iccbitdominum, vel patro- 
numocciderezvideturo non pertextán dissoiberoibiceneli patro 
"num qui litex co numero, quideprehentos abalio ¿mericípoteltin 
adulteriovxorisdeprehendesit, defiberandum elt an impune pobsic 
occidere,g.nobis duzumelle viderar:nam cuiusfama, multo magis 
vive parcendum eft.Sitamen de faéto occideris,mioos punietmr pro 
preriultum doloren».fiadulterium.S.imperatores.(l.eo. Iygracchws. 
C.co.Sinfracod proxima. 

8 y Lomcbenrrado.Ideltnonvilis. 





dn pralicadimi 
«ina. Taurianó proceder,quo 














Llivxor.4.(ed fica. Men. 



































aa 
co 






































3 €cafadeNon ergo ivi; 






Ulex XUL, 
+oDareradulteraeporeN orcidercadalrerar 3 fliamin fun vel 
muin adulterio depcehenfossnecpór uno dimilo alí 
vir vxotem Seadulterá deprehientosinadaligio nó lesuar. 
ama occidiczaur pacer adulceram Éla dimvidla:quia virpra 
re, Spaerpre 
a 2 nimio amore 
ante cljadgadordel lugar, e defpuesd  credúturfecilo 
cljudgador fupiere laverdad deuel dar E: Goccidens 


pena de adulterio. ae 


lis: dinabitur 

E :pernó ads 

ERES, Como el padre que fallafJe e Le ele 
ome yaxjendo con fu fija que fue/je cafadazlos Ps rata ¿ua 
dese marara ambos,o non a ninguno. Jes,ininfulá re 


dezant a 

Sufifab que fuelle cafada'fa- cd oa 
llando la el padrek faziendo a 
a A arbitrio. iudi- 
adulterio con algund ome Eonia e 
en fu cala melma, o en la del yerno,  relegatar.hed. 


puedematarl a fu fija,e al ome que fa- h LoaJi fi 


e had l lla pero orde da 
are faziendo enemiga cone pero tri..eod. Gin 


nó deue mataral vno,e dexarel otro", o 
efilo fizierecac enpena,alsicomo ade ars poeta 
te putloquiene 
dislpatri.de quaiflafumptaeflenon enim per matrimonios Gia lis 
besaturá patris potellate.l.fivxor.C.de condiinfertis. vnde videcar 
«y cuan hodic de jure regoi permacsimoniu flia Ji 
Pocelacejco 47 noria. Tau, pacernon por 
dulterum occidere. Michaeltamen vnus deglollacoribusal 
L8s.tenercontrariummo q hociuy comperarpacil, Beti bla non he 
Bn poteflare,meucturpertextin.l penulvim.dtul7.kbro 







































probar, y nonfitcurandum de patria potellate. 
ies quotllalpérgan non habencibusiuspacri potettatifed e vez 
alla Lnonpgretalegaripro:l.vbideeiusobíernantia nonprobare 
cutarequectedoillamelle vlitatamivndovidecnrhodieliberaca bl 
ápatris poteftare per coneraclummatámoni,patri hociusnó com- 
CLEre. > « 
de mé velviduahoc lu patri compe + Ec fa 
cithmeqyin ca.) 1f.codem icerfaciatin Contrariumc.lvero.clpiá 
muero. defenten.excominu.ioverfcul.ncqpill fed loquitar relpedtu 
pocns-excomonunicationiscapitul. li quistuadente, qui requinicdis 
Fm, qui talicafucellae videturpropter rmagoicudinew doloris Se 
facit q ati dico defilio occidente adulteruminuentum cum mas 
cseingi.fequent 








K 4121 padre.Quidin filio reperientesaliquem virum/tmpiter cum ma- 3 





trcsglin.l.quodairlex.ffco.ponitopiniones,Ecnibildecidit. Cymus 
Saly.8c doct.dicantnólicere hlio per.Jypatri.cum.].fequenti.fX.co. $e 
benefacit fecundum Salydolgracchus.que flijspermictitad iutlum 
patrisñiullizergo non precedente non poffunt li; impune occidere, 
aliud tamen eltin raptusve habetario.l.vnica pofl principium.C. de 
rap.virz,malto niánusergo licebisfrarrispatruo,vel auunculo.Scadde 
Ange.Areú intraftata maleficiorumin parte,che meay adulterato, 
verlianpatriliceata 

1 di nedemarar.Sed anílte.L.que patri vel marico permictant adulto» 
rosinterficerevaleante videbator qp non: quía talis permilsio ell 
ilicica, Se muvricina peccati.vediicglo.in.c.interhacaz.qualla, quí 
fequiturA bbxin,c.veniensael.2ade (ponla. Scinac.cum ellesadetel 
inreperkione.Ricardusin.4.Cillin37.q.z.arti ca,exclelia 
fancte Mari.c,col.1pude conmili.verfic.i 
dicic turis effetenere,q in terrísimperi) Galijs ecdelignon fubicós 
tales ho:nicidiamimpunecommitrant,ex quo. hocpermicc 
ia dicirfencire loanade Ana, arerfocilli.coli.zade homicidio 
negz.l.hoc permittensilecundum exm videtwr hocinducere ex caula 
vindicte,fed potiusoleralTe propter doloris maguitudinem : ¿% i 
decftpcontiderauital.quod vno impera fiatyvc.)aquod. 
aittl.deadulte.Scbis adde qua dixiin.loquinta.citulo tertio.cadé par 
cita 





































Có. 


Ya nova 


, titulos 
p .l foro. Ebro. 5. 
4 vbihabeturep nec dum pater:icd $ facer patrnas» vel auunculas,vel 7, 

alfus cognatu: gu domi cu habearpotell cat occidere $ adulte- ec. efi 
Huy 8 lie diciril 









al 


neva 





mi Dexarel orro.Cum ambospobit occidere: vt dicic.l.2atitelo.s.libo, Tn nova 





Saordinamen.regal. Squid li vnusanfugit videin diét. 

adtin.fl.co.vbi vide per Angelquid Gi furiacin alud 1er 

allegar Oldralá Sloan, And.quudnonliccatoccider buyióten 
Pasidavija ¿0 iy 





queda 
ori 




















Es 


In noua 
esc Fla 
ú2oni.8a 
Ta mona 
Lele. 
So.d. ditu 
10, 








Setenapartida. 





l .videibipereñaSc.J.quid Ge fiagicimns, 
fEdeadilicio edito. quedforlan pole limicari, Scinrell 
toria fintíiib code principe, ex quo authoritated.S. princi 


de celos. 


pishocfacic, 
a. Caroya: Hecponiturin.neg in ca.verficideo.fco. 
D dorgnes. Ad 

dedeliadalte ante fe demucftra. Elarazon porque 


fe monicron los Íabios antiguosa otor 








$e Ccodygrac  garal padre, eltepoder de matar a am- 
ch?.llexiulia. 

$.fimalitad., Dos,enonal vnoescfta: porque puede 
lal.tepe, el omeauer fofpecha que el padre aura 


Wlex.xV. 
APAdulteri por 
namorsell in, 
adultere, adul 
tera veto, pu 
bliceflagellad, 
Ecamistit don 
tem fu etar 

1as,quzap) 
canturviro, $ 
decrudicar in 
monallerió,cc 
infra biénium 
recóáillarcpo- 
«clGUAGbi vir 





dolorde matar fu fija, eporende eftor- 
cera el yaró porrazó della. Masficl ma 
rido ouicfle clte poder,tan grandeferia 
el pelar que auriadel tucrto que rebicf- 
fc,quelosmararia a entrambos.Pero fi 
el padredela muger matafle al que fa- 
lloyaziendo cófu fija, eperdonalleac- 
Ua:of1cl marido matarca fu muger fa- 
Handola con otro, ealomeque aísi lo 
defonrrafle, maguernon guardafIe,ro- 











cius.quodíifu das las cofas quediximos cn las leyesan 
a te deftaque deuen(er guardadas,como 
accipit vxor  quierquecrrariafaziendo de otra gui- 
pol . o fa:contodo cffo nones guiladó quereci 
aútvel anteil- 

lsserecouia  Patangran pena,comalos otros quefa 


tioneviro mor 
tuo,habirúcó 


Eulenas padreperdonando alafifafazc lo có pic- 


dad. Otrofi matando el marido de otra 
guifa quela ley mádalle, muencfe alo Ea 
zercon granpefarque ha de ladefonrra 
querccibe. E porendedezimos Pque 
aquelaquien matalle fueffe ome hórra 
do,cel quelo matafle fueffcomevil, q 
deuc el matador fer condenado para fié 
prea las lauoresdel Rey. Efifueffen y- 
gualesdeucfer defterrado en algún ¿fla 
porcincoaños. Efi el matador fuelle 
mas honrrado que cl muerto,dcue fer 
defterrado por mas breuctiempo,legú 








pergoí mona= 
ilerio,cui*bo» 
na (extrado» 
tem, Gcarras) 
dividuntinter 
Jiberos $cmo- 












partes 
$e va monas 
flerio daf.Sili 
beros nó héar 
fed alvendátos 
quinácólenfe 
rúcioilllus cri 
máne,dug ptes 
monaflerio,60 








vnaafecadsi-  aluedrio deljudgador antequié tal pley 
brdarur.Sitá  ¿Oacacciele. 
adulterauitcú 


feruo,amboj= 
necremátar. 
Me Sad ami 
Sontarrarú de 
dois, aut bos 
norúróne pÍá 
Prúadulreió,(ate(t vico fiprobervxcoré cótra phibitione cias fugille 
ad domumfu(pedti homvinisde adulterio cum illayralem tamen doté 
8carras,8cbonateneras virtantum liberásexilla (ufceptisrelinqueres 
fitamen vir pepercerit vxorinilin prardi£tisiuris Gbiremanet,h.d. 

€ Estorir.Ade.l.quamuislar.C.cod.éxibiSalyscol,fina, Brapprobatr 
opinglollin.l.2.5.miles.Adehisquinotin£.Sio.l.claudius. (Fade his 
quibus vtindig.Scin.l.quicum vno.S.adulterij. E. dere milita . Scre- 
probaturopin.loann,pofitain glo.in.l.Gquisviduam.(Ede quallio, 
cum quaglo(libitran(irevidermrcciam Cynusin dial. quamuis.dciu 
seregniimponisurpocna,dequa im. ntio7ali.aoforo.ll,qua cf in vía 
¿eferuarijuberasio,l.81.inordi, Tauti.deiure vero canonicoimponit 
poenasdequain.cade benediétosja.qu 

d Ulamuger.Concor.cumanthen,(ed hodie,C,cod.fed desureregniho 
dic feruatur diGalaforisin maículo cin focmina, 


Ley. XV.Que pena merefoe clomeo lema 
ger quefaxe adulterio ecomo fe pueden 
perderladorce las arrasyecomo fepueden 
cobrar. 


















. zen omezillotin razó:efto cs porqueel , 


€ L2dore.Habeshicexprellim gp licetvzor acculóvur áviro de adul- ¿ 
reriocriminaliterperdir de tE applicafviro, g4vtediratd quod 
inauchen.fed hodie.C.co.iuxcta cpinio.Toa. delmo. $ Alexán.Lcú 

A bi Alex.col.fisftaddead¡h acu. 


sextinaurhen.vilicear marri Sanie.5.quia vero plain 















Cufado feyendo algund 






hodie, Ktáde 





Neesesa] ome que ouicíle fecho a- — dote,quam de 
EEN: dulterio,fi lefuefíe proua-  “lisbonis a 
NA la elthodie 
EN doquelofizo , deue mo- — difpotitio.l.fo 
rir*porendc:mas la mugeró que fizicl-  Mtitzalanliba 


fecladultcrio, maguer le fuelle proua- 
do enfuyzio, deue fer caftigada, eferi- 
dapublicamentecon agotes,e puelta, e 
encerrada cnalgun monalterio de due- 
ñas: e demas deflo deuc perderla do- 
to,Se las arrasíque le fueron dadas porra 
zon del cafamiento,c deuen fer del ma- 


tine (pi- 





fin. 





lug, vbi per 
ditdotem, Be 
fimaritus labe 
retur in here 


ridoS.Pero fiel marido la quifiere perdo  fimperdirdo: 
nar delpues defto , puede lo fazer falta nationépprer 
muptias. 


dosaños.E file perdonarecl yerro, pue 
delafacar del monelterio , e tornarlaz 
fucala:efilarecibicre defpues afsi, dezi- 
mosquela dote,clasarras,c lasotrasco 
fas quetienédeconfuno, deuenfer tor 
nadasen aqueleftado que crá ante que 
cladulteriofuelTefecho . Efi por auen- 
turanonla quilicffe perdonar, o fimu- 
ricffecnante Melidos añostcftonce de 
ucellarccebircl abito del moneferio, e 
feruir en ela Dios para fiempre afsi co- 


£ Gosrras.Adde 
glon.coplerá 
q;-dedona.in 
vervir.Kvxo. 
€ Del marido. 5 
Sitamen mad 
sus habear lin 
beros ex illa 
vxoremoreuo 
parre liberi lía 
beredebéc, ve 
inauchen.veli 
ceatamatri, Se 
aier.$.livir.Se 
$.gavero plu- 














molas otras monfas.Elosotrosbienes - “masa gl in 
gucouiereque non feandedotesninde onceaaacobi 





Bal. And.Si 
culusnum»64 
Saddedi,L.fo 
si. vbibocha= 
betur K am- 
plius, qued Se 
Ái intliberi cu 
juflibercoram 
idem feructur, 
h Ucafada. Ex 6 

hoc" verbo vÉ 

anl. vellcin 


arras, (1 oujerefijos,o nietos, deuen ellos 
auerdeltos bieneslas dos partes,cel mo 
nalterio la tercera. Efibijos , o nietos 
non oujerc: eftoncefi tal muger ha pa- 
dre,o madre,o auuelo, o auuclaquenó 
fueffen cófentidores deladulterio, dené 
auerla tertiaparte; e el monclterio las 
dos.Efiporauétara non ouiere ningu- 
nosdeftosparienteslobredichos,deuen 
fertodoslos bienes del monalterio en 
Gfuemetida. Pero la muger calada? 
fuefleprouado que fiziefle adulterio có 
fuficruo,inon deueauer lapenafobredi 












dema 
lie.quae fernis 
prop.fciniun. 








boadmirit,quamibinorarSalyavuleq procedar five muber fe n 
prafiuenon.glo(Tin.c.biquanmqueltaioceltigic cian di.lindomú> 
naferuiadulterante.nontamen negar, quodidem non eecin non nu 

a.8cforte dicendum eller , q fi dominaleruinon ellermopta non 

abetincalocum parna huius.l.neque dil.vnicio.quod 8 fiadecue 
ex.la.infracitulao.vbi feruuscombariiubeturin domina virginevel 
viduanibilpocnimponitdoét.tamen indillinacillan.l.iocelligúr 
An muptas8cnonmuptayabhorretenizn mulcunn,lamulicremn feruopro 
priolecommilcere:ve Angel.bidicitatu cogita: 8 vide quee dico in 
glproxina, ; . 

1 EConfifierno, Addevnicá.Cade mulic,queferaprofeiníú. Se duras 
Atcauicurhiic contra mulierem quamil »nibi juberur teudi- 
gnimulierficuchic,£cfiadulcciumenm feruo proprio cómiticrer, 
¿mulicrincontinensinterícruos ell dedecus totius cognacionis . L. 














4.8 1Si.inor In nova 
dinati. thaur. "c-elt.l 
qd añe ln for- “ito 








nougte 


deconuer.con “opi. ¿ 


VO Adri, Ca 


de suulico 


fer 


tuypan 








vnica,C,de fenasconí.claud.to!!. 
uo prop 





yola que! 
Arcila 


mibi 








fapraio gloflluper partecafada,Sclellee 





cómileurivide 
mepgaleú 
Jocuin habeae 
pena. 
ce. Sita ielli 
gunr Ange.de 
barraca 

úfca co. 
cidicicofiuie 
ee. Bcvidelroc 
La. 


ñ pabii 


que quí 
mulieré fa 


























tur lecádieó, 
¿o ficullos car 
ceris co¿nce 


Learn 
pam 
médacem acid 
ter puniator, 
E dcóficiudi 
nerezui 

cie fulpendaf. 

.3a Eonmnadar, 

Sedan hodie 
procedar iia 











ena llante 

In no.rec. i.qua fer- 

elbdlad venias 
Miedo quiadultes 

e aba 

turponiin ma 

sibusvicisgvi 





dere qpadhue 
+ llo cali [pe 
cialiprocedar, 
Sicur eve dí 








vnica, por ate 
thenticam.fed 

+ hodic,Codeas 

+ dulteanó rollié 
poena ilus. la 
<únurclpcdn 
amuliers de 
dis pbaturhic 
iniltaJ.pard- 
tarñ.ficell die 

















vidua vel vir 
a. KpcrAl 
8 


jald. Kc quid 
muilecturdic vend, 
parte,chemeay adu 
laribusi qui 


-£am 
















cha, mas deuen ferquemados ambos 
ados porende. Otrofidezimos, quel 
algúía muger cafada falicífic fuera de ca 
fade fu marido”, e fuyelle a cafadealgú 
omefofpechofo contravoluntad de fu 
marido,o contra fu defendimiento, £i 
efto pudicre ferprouado,por teltigos, 
quefean decreer ,quedeucperder por- 
endela dote,elas arras, elos otrosbic- 
nesgganaró de confuMo,cferdel ma 
rido: pero fifijos le fincaflen defta mu- 
gerracíma, clloslo deuenaucr defpues 
dela muerte de fu padre: cmagucraya 
fijos de otra muger, non deuen queral- 
guna cola delos bienes atales. E fipor 
auentura la perdonarcel marido, clare- 
cibiere, non aura defpuesdemanda en 
citosbicnes por ea razon. 

Ley. XV], Que pena merecen aquellos quea fa 
ds E de ai id 


omesencalarfedosvezesa 
e imbizdas;biniendofus tau- 

o veros; cotrol las mu peros 
Labie do q ton biuós [usruaridos.Otros 
y haqfondefpofados por palabrasd pre 
fcnte,enieganlo,c delpolanfe, ecafaníe 
cóotras mugeres.Eaú otros y ha q leyé 
do defpofadosafsi como de filo dixi- 
mos maguernó fe caen, fon fabidores 
Gaquellascó quien londelpofados q fe 
caían có otros,ecallanfe,e dexá fazer cl 
calamiéto, olas calan ellos melmos có 
otrosqnonfabécfto.E porgdetales ca 
famientosnacen muchos deferuicios a 
Dios,c daños,e menofcabos, dedefon 
tras grádesa aquellos que recibétalen 





cendum q nequeilla(pecialispoenainiflo cala non tollitur per din 


Ipoficionem.].forivfed quid iferuus li proprins virinon vxorisevides 
dacidendicndan aer o6a fo 

.reramamota.Bald.in. 
'undus.fquilacis. 
decusextalicommixtione.cogitaramen apor histu qui has 







dietas 
dum.s. 
idem. 
bespnaiusocian 








9 b ADefu marido. Sumpravidetoriladlex text 
que/C.derepud«St ex authen.denuptijs 





El 





¿Moe 


las promilcuus Kquz 
sulla. Cade jure doti.facic 
quía videcuream tatio, $e caufari 








Cog 





confenfis.$.virquo 
iciores.colla.4. box, Lf. 





.1ib.3.£oro.1L.8c4.l.s.iruloslibro..4.ciuldemifori,Se tene menti 
iftam.que laviosdeclaracdiétas. 





dlex.xVL, 


alla quaccontinentur in legibusfupradiétis vendicant (ibi locum de 
Jurcantiquosquido fine colore matrimonijcomuivitur adultcriumn 
vbizucem fub matrimonij,aueíponCaliorui colore quis fecundo wu- 


bir dur, 'a0tibusprimisfponfalijs, feu matrimonio, autcófentitcopula 
vaa aut obligacuma (ibi alcerimubere,malum manife(lum fac, Sun 





Titulo. XVI. Delosque yazen con parientas. 


pescato vi 





legatursde perditomniabonalilis 
nonextanibus Rezimedistas, E 
SSivierquecórrabendam(daicquilibecia 





gaño,cuydádo cafarbiécleal mente, fe- 
gú manda fanta eglefía ,e cafan cótales 
conquienbiuen delpuesen pecado, e 
quádocuydácftaraflofegadosenfusca e 
famitros,c há fus fijos de lo vno, viene 
lamugor primera, el marido, efaze de 
partircl cafamiéto, efincá porefla razó 
muchas mugeresefcarnecidas, edefon- 
rradas,c maládantespara ficmpre, elos 
omes perdidofosen muchas mancras. 
Porende mandamos “que qualquier 
que fizicrealabiendas tal cafamiéto cn 
algunade(las mancrasque diximos cn 
elta ley, feaporende defterrado en al- 
gunay/lapor cinco años,c pierda quan 
to ouiere enaquellogardofizo cl cafa 
miento,c fea defusfijos, o defusnictos 
dilos ouicre.E fifijos,o nictosnon ouie 
refealameytaddeaquel querc(cibioel 
engaño, ela otrameytad de la camara 
delRey,efiamosfucren fabidores € al- 
gúo delloseracafado,e a fabiendas calo 
s sóclucltóce deuen feramos defterrados 
ada yno en fh yla, c los bienes de qual 
- quierdellosquenó onicrefijos nin nic- 
tos,deuen ler delacamarádel Rey. 


t8Titulo. XVII. De los 


queygzen con [us parientas, 

ocon fuscuñadas- 
534 Vy grand pecado fazen 
los omes yaziendo con 















de puesque en el titulo ante defle fabla 
mosdelos adulterios. Queremosaquí 





rescumtat 


7o 


r,aucalium viucre facit8cocenfioné dar ad magna incóne 
mientiade quibusintextu, Scideoad quinquennivmnini 







bona cias q 
dilios veluepo 
tesnon haber, 
Regis cameras 
appuicabútur.. 
hocd 

Estanda 
Noua decifio 












mé po 
deruriíla 
cum quida 
C.deadulialia 
1er difponir. 
Liz, Slitencaé 















up! 
ahé 


nuptg quí bi 
nas contrabic 
muprias pri 
mavxore, vel 
primo viro vi 
uére puniatur 
porna contras 
hendumincas 
fas nmprias 
Jiter hic 

vurlicerin mul 
ts Sequaé illa 
pará de que 
Toda. ema qué 
duas. Sin. de 
authend. vb 
Ange-dixito> 
pinionégl ¡bi 
q precedacila 
la authaio qu 

bufcang,ill 














tracto. malofin 
inparteche 
ame ay adult 
rato.col.8.ybi 
dicit q vidie 
multos errare: 
Tintellcóda 
Leú,quidua 
puniétes capi 
pitaliter eú q 
aétualiter has 
bet duas yxo= 











'wmfecúdumeum debestimponipocna Qupri prou volt 


etiamSalidinudol.cú quiduas.hodiceltin víb porna de quain.l. 6. tira 





15.kib.5.ording.rega.que videter tanta loq) 
vndeforcéin fománis haber locam hulus.l.p 





IpeAupeen 












iroríi Ín no ree, 
úrarum difpofitio nifi eftl.s.cú 


foemina coniugara viuente primo viro cum alio contral:ar cuife carna tequen, a 


Jitercommilecarcune habebitlocú pcena.l.£ori.| ticu.7. lib. 


£:.l.xira5.1ib.8.ordi.rega.* E quodin call fuo 
demtitali,Se quiaccular cos,quia dicitcónaxille 








Lao dibrs se 
becurino). 7. cul 
ando, primo ma Jib.8, 





trimonio durañtedebet probare vitam pimiconiugisneque fufficier Inmo. re 


gpproberarprelimpriuéca prafimmprione qual 
viuerevfque ad centtm annos.fecundum Barán, 
dub.vbiá Socinus.an autem inquilitores)wzretice p. 





fcát,de io criminevideasLapum 8: Domini.in.c.accufato 
lfal.de Villadiego. intraéla 

scontrabentemelam vel p: 

dehocDidacom ¿ Conarravias.a-portefbitradtamati.c 


dehrareti.ib,6.q ic $ Gun 
pravitate.q.9.qui diflinguie 








Griralas. XV 111, Decimincinccpas 
Parida.vi; 





fumit aliquem Co.cll 
nersft de rebus € 





tatis cogno 


ANA 











M dy 


debiavc. 20 lib. 



















Setena Partida. 









gradam 8 
La Uecad 

enion.8ca. 
Conf par 
sadncellase 
elt confangui 


5 Lane 
2b 





fte pecado que cola cs, e falla 
qual grado+Jeve fer pariente, ocultado 
elqueyaze conlamuger, para cacren 
eltepecado,e quien lo puedeacular,de 
[pues de caydo, cantequié, cen que ma 
nera,c a quié,e que pena merccecl ome, 
o lamuger file fucreprouado efe yer= 
ro,eporquerazones le puedecfcularde 
fapena. 
Y Ley.1.Que cofa es el pecado que faxg omeco fu 
parana que disen on latinincafijefao 
Jha qual gradoes pariente de lamoger el que 


xeefle pecado. 
NS 


caca que tra 7 
«untar perl 
ciumcoi.aj8. 





35 EQuereg: 
Vin.c.nó. 





Pa 'Azcromecon Íu parienta, 
glo cuñada especado*que pe 
le muchoa Dios, e que tie 
Mnen losomespor muy grá 
»ellamá lo en latin incaftos, q quie 
retanto dezir, como pecado que es fe- 
cho contra cafidad,ecacenelte pecado 
elqueyazea fabiendasconlu pariental 
£afta el quarto grado",o con fucuñada! 
quefuclle mugerde fu pariente,fafta cn 
elle mefino grado. 

sen prede acufiral que cac en pecas 
dedeiaiahajeantegoico, ein que manera, 















44 


cuñada. 


Eran requirar 
tur qpafanicas 
ficcopula con 
fuamacarvid, 







eaquien 
AS L que yoguieflecon lu paz 
27 rienta,o con Lu cuñada, pue 
deacufarcadaomedel pue- 
z blo falta aqueltlempo*que 
dizimos que puede fer aculado de a- 
dulterioel quelo fizicre, cpuedelo fi- 
zerantelfudgador del lugar do fue fe- 
chocl yerro,o delante aquel que hapo- 
derdeapremiarclacufado,e dencfer fe 






ÚlLo Le 
39Deinceltu po 
vell acc 
quiliber de po 
palo coramia 
dice loci male 
ficijiveliudice 
rei: de fic hee 
acculario ficue 
de adult 
82 porell fic 











incraillud cen ? 
pusquo aduls 
oriuimacontra 
impubere ek 
amafculum vel 
fominam nó 


chalaacufacion defte pecado enaquella 
me/ma manera cucil mos que pac- 
denfazerla deadultcrio. Otrofipuede 
fer aculado defteyerrotodo ome que 
Jofizierc: fucrasendemogo menor de 











de 
aquelsiempoY Equead quinquemnium.Lotin.l,4.fupra ditu 
id. 5.quinquenmiam. des, fi(Edeadulre. 
Ulex.lll, 
amPocnaincilus ell quodíi farcitra marrimonió,puniturporna adul- 
4).Si:wucem fub mauómoni)figgura,fen color: li et honorabilis per 
dico hcnorcin intulamperperno deportarur,£c/ifilios non haber ale 
tesiusmatrimonijcias bona Re iscarnersrapplicantar,fiaucem eltvá 
Yis,publicó verberacas deportarur,8 de dore, Éarrisfies quod dicirur 
quartapartitaluiustibriyticulo demarrimonijseh.d. 
1 £ Crenadeadulserio.Que mortiscftin mafcalo.vein.l penFupraticu.s, 
e, Ecmedierarisbonorum publicario. vti. Escoria 
¿Bsadde.Linterlilseras amé gloinolhadulcriom cuminca(u 
cipioMideadulte. 





























cam dicinefto mefinapenajadpornam virierit 2 





















la mul namordis liv sad poenam adulrcrij 
qui vid gai lentos ad mo 
nalleiom.vt pes in authe de adult tad 
adulteciam de incarftus co ncurranctunc tne dubic e: a mor 
» diveúdin mue 
de a h 05 
catorzcaños,cla mogamenordedoze. adulteiacua 


i prn 
cipi,Scibi no- 
tatiario. lado 








Le). 111.Que pens merefteel que yoguiefte có 
a parienta,ocon fu cuótada, o parque raxo= 









0 adul.$ Ange 
nes fe puedo efcufar defia pena. Ao craéta. ma 
¿SEtñOn parienta, ocon cuñada É1-  fivinparte che 

ne ay adulto 








4 riendoalgunome pecado de 
3 luxabria afabiendos, nonfea- 
viendo ayuntadoa ella porrazon deca 
famiento, file fucreprouado en fuyzio 
porteftigos quefcan decrecr,o porfu 
conocimiéto,deucauerpena de adulte 
rior Eftumefmapenadeucauer la mu- 
gers queafabiédas fizicre cfte pecad 

Efiporauenturaalguno calafle a fa folúdicaturin 
dasTcó fu parienta quel pertenecieffe fa ada 
fla el grado fobfedicho,cfeayuntalle a G£sir,qd 
ellacarnalmente, fifuere ome hórradoi 
deue perderla hontfa, eel Jugarquete- 
nia,e ferdelterrado paraiépre en alg 
yla. Efififosnonouiere legitimo 


rato.cols. ad 
fin.faciucatele 
gentesaz. use 
quid chi coi 
ruseller inter 
afcendentes,et 
delcendes 
videcur, «pe 
puna 















liercúillenon 











adopt 
tarú dera 
£avño coita vÉ 
Joqui , ted de 
incelftu inter 














otrocafamiento,deuéfertodos fus bi vltaterales,áe 
nes dela camara delRey:fuerasédefital Codes 


pric dí 





cafamiento como fte fuelle otorgado 
pordilpenfació del papa, efiaquel que 
liziclle el cafamiento fuere omevil, d 
uen ledaragotes publicamente, ede- 
Ipuesdefterrarlo parafiempre, alsico- 
mo defufo diximos, e dlasarras,c dotes 
que fueffen dadas porrazon de tales ca- 
famiétos:dezimos que deuefer guarda 
doloque dizimos, enlaquarta partida o 
deftelibro,enel titulo delos cafamiétos adicanda 
en lasleyesque fablanen cflara on E, + rimmmfacit 


S2Titulo. XIX. De los 


queyazencon mugeresdeorden, o có 
biudaquebiua honeftamente cnfu ca- 
fa,oconvirginespor falago , opor en- 
gaño non les faziendo fucra. 








alcendétes, de 
defcendétesdi 
citar neforias. 
ve diia Se tran 
diLAnge.Are. 
in.d.tradta,in 
parte, che me 
ay adulto 

colpe.Shi 
authent.dein» 


> 
















la dicit inci- 
Luci Jena 
dx idem An 








tú nefarió, Se 
incelluoíum, 
puniri veadul 
teriun. Sora 
teiflatanquam benignior fententia(eruareturin pr 
predictaque dixiind.pesticta 
hd dfabiendas Sáisfadtá fediguorisins.036 
duri"estpunicd'fiagerefad poená de ltupro Siincgflusli vero a 
cóllitacionibus q puniúvincerlas ampas.requify córraxeritdolose, 
Exfciérer ideo quacig;i abilla pernaexcufarcivi qiinca 
Mlusficlub coloremarrimonij diftingueatperBarind fi adultenió cú 
incaftu.in prinspe.Scfi.colsffide adult. per Án: ncell 
3 utorrrado.Cócor.cúauh.incaltas Codinca ll nup. Scú corporeví 4 
illafumiton $e dillingueve dixi.5¿ón gl. pad. pad indicadiineglas 
nuptiasinfpiciarurits canonici 8:00 cinile,vid.per Deciá.conli. 15%, 
k denefarazen.Imo.vi.i su 
Aiimlus.X1X,Defupratoridas” 
> 








































| y a gue ama Dios.Callitas Deo placersvisio.covelex continentig. 27qu1e 
| 2 1 otuigroslaberrhocin authentico.de lenonibus.$fanc 
Non intelligas quod ale virtareshoc non poffincÉl 
ize «p callitaslolapotenscttDeo animas pre 
tuibas,no tamenintellizas quodaliz virtaces abúniécnó 
yy <óncurráne 
¿que principa 
lite =fedlale 
debet_ habere 








S5Altidad es vnavirtud que 
amoDios?yedeuen amarlos 

accellorié: ga Alomes. Cafegun dixcron los 
nóporeltquis [PA ae Ono 
li ¡bios antiguos tan noble, 
etan poderofacs la fu bondad , que e- 
Ma fola “cumple para prefentar las ani- 
mas delos omes, edelas mugeres ca- 
ftas ante Dios, e porende yerran muy 
grauemente aquellos que corrompen 

las mugeres, quebiuen de efta guila cn: 
rentitia. Abb A . 
in.c, de voco - Yeligion, ocnfus cafasfeyendo biudas, 
«in pomio o feyendovirgines. Ondepues que cn 
decreta, culía . j 

él titulo antedefte fablamos delos que 
yazencon lusparientas, o con fuscuña 
dis:querentos aquidezirdelosque fa- 
zen pecado delexuriacon tales muge- 
rescomo cfas. E demoftraremos las ra 
zones, porque yerran gravemente, los 
que fizen cíte pecado : maguer non lo 
iia qua nene acular 
aviolenterra= 2 los fazedores defte pecado; e ante 
a Uco, e que penaimerecen, sdelpues q 
“peccara - lesfuere provado. 
cómitút acce- 






















dens ad _mo= 9] Ley.1. Delasrazones porque eran los omes 
aáuleos áncer  erayemente quegazen com las mageres Jo- 


15, ula fpone ediehas 


Me: 







Raucméte yerrá los omes 
fe trabafá de corróperlas 

elipiolisdiporá 
mugeres religiofasó, porq 





alccslas corri 
pic.leem facii 





desisiquiastt [Os ellasfonapartadasdelosvi 
¿Lince Hei  cios,cdelos faboresdefte mundo. E fe 





encierran cn el monelterio parafazer al 
peravida,cóintenció deferuir a Dios. 
Jioneniicercá  Otroli dezimos quefazen grá maldad 
mmprocogpo” aquellos que fofacáconengaño, o fala 










tomvthichin.Lraprores.C.de epi Sc cleri.8 
10 cerinvoliccemnólicerpeccare,l, 
licca.ver-plane.L3+5.(1 quisvolem 
santigues.In.L.vnica.Coderapa 
Glex.14 E 
Fadem pcena,quantinceum commitrens patirur, teneturvirginem 
pens,feu cum honefta vidun,vePbreliziofo coitú faciens: 
howmohonorabilis,perdit medietatem bonorum Regis camera 
ispublice Magellerur: Gin nl quin 
tamenferuas de domofuerie comburarurz 
Ra,religiola,nec virgo_necvidua bona fa 
ciusaccelluseftimpunibilisb,d. 
nquenniam.Cve div prá.tita Las 
s Auprá monialis eadem pocna pu= 
isvel vidua qá (luprú cómitielinera- 
dditmrpublicatio medieratis bonorúsvtín 
adde.cfi quamonacharum.27.q 
'n.Liulia.de adutrerijsaver,fed cadem.l.in 
cifta poena vebic Scibi habetur qú (loprú 


Idem div. ad. 
:deliberhomi.exbibena 













E 






































-domúaleriusiarpol 





ficulivted cade legewbi dici y verusintelleftusiilins, 
y 
linevi,fineris 





go,o de otra manera las mugeres virgi , 
> a E > 3 pellucionevir 
nesjo lasbiudas,qfonde biena fama, € gánem Mapa 
biucnhoneftamente,emayormétequá — viruáfinolen 
ten virzinem 
dofon huefpedes encafa deluspadres, > apuro $e ae 
o dellas,o delosotros q fazencito vían- Aporta ádo 
E AS mo vel domú 
doen cafado fusamigos ¿enble puede Re lane 
cicufarqueclqueyoguiereconalguna — virginis volun 
muger deftas quenon fizo muy gran ute £6e per 
, vitn Jicer pol 
ycrro, maguer diga quelo fizo con ÍU  cacuineiusvo 
plazer della", non le faziendo fuerga.Ca En. 
z z SE omá ingret- 
[egun dizenlos fabiosantiguoshcomo ofi cn 
en manera de fuergacslofacar, cfalagar > praucricsin(ji 
a , elipcns 
las mugeresfobredichas, conprometi- dá ellpete 
us a initiú violerú 
mientos vanos, fizicndo lesfazermal-  iurroitú.f.bne 
dad defus cuerpos, caquellos quetraco esa e 
o a herisargu,l.clá 

efta manera mas yerran,que li lo fizicf- 


fen por fuerca. 








9 Zey.1.Quien puede acufar al que Jogniere con 
conlguna de las mugeres fobredichas. 


O BQuellos que diximos en 
a E E 
IN q titulo ante defte q Pue altere lolici 
den acularalos quehizic-  rafler velodio 
EN ré pecado deincelto,ena» ls artibus cito 
¿ 


z E => eunuenifler,li 
 glla maneramilma,cfafta cer poltea vo- 


aquelticmpoS,canteaquellosfudgado — 1x0: quia hoc 


: ipíumvelle ab 
res,pueden acularalosquefazen peca- indi nequil 


dodeluxuria,conmugerdceorden',o Sw hoísell q, 
conbiuda quebiuchoneftamente, o UE tas 
con mugervirgen,afsicomodefufodi rapto vi 
ximos,e files fucre prouado, deuéaucr Mocha 

> na.ff. de extra 
penaenefta manera.Que fiaquel qlofi  ordi.cimi.vñ 


zierefucreome hontrado, deue perder" MOS o 
o ell tecundin 
la meytad detodos fusbienes, edeucn uma publica 


fer delacamaradelRcy. E fifuere ome tivepartis bes 
vil,deneferagotado publicaméte,c de P9ramad pos 
ná capitis pro 

precrapiná, 
rerpellationes:(olicitarione.Hisvero ceñátibushaberlocú dice, 
fed cadé.l.bac dicit And.de Venidemviderarfuúile de mente Ta 
deBello vilo querefere Alberiin.).raptores.C.de cpil.Bicleri.cá 
e añvolútashominis preceBitvelttue mulicris punitur capite Gue 
vimfeceritfivenó.allegat, deextraordisci 
res.Ecgulin auté pervim.infi.depubli.iudintelligicergo didtd verf, 
fed eadi.L.qinó praceñicviriinterpellatio, feu corryptela, ll exgovo- 
Tacasmulieris preceichabeclocum pana.d.ver.fed eadem,liprecel 
Sitvolútashominis,habetlocú poena.d.),1.5.Li Side extraordi.crimi.fi 
añ ell dubiú tancilliaspracfumá voluntacempreceGiffe qui iuie ad 
citarictes. Fi quad.paup.fedicafiautem fue 

extra domumnequeapparet cuusvoluntas precelfecitin dubio pi 
fimámauli voluntate pracefifTe.arg.d.hraptores.3. dl. vii 
C.derapuvirgi.fecundam Bal.pofllaco.de Bello Vilo.K Thomám d 
Formaclidn-d.araprores. Idem videtnr voluiTe Darin. deL 5 dido 
extraordi.crimi.cú opponendo de.d.$ótem.l.Tulia, verfic. (:d caden: 
1.refponderpoftlacobun de Arena.quodin cali dist.;.fiva.intesue- 
nitaliqua violencia incerpellando vel conducendo ea vel comite 
rendo.Pro hoc eiam facitrextin.s fiin authent defanétiimásepió 





































































Sol , amrcorruperit 
apuer nnequeincafivin quo mu 
renderetur fufficerer probari per folam 







«loan, 
cm diponicp 


ismaximeli monialis efTerfec 
radeslifta particarum que 





in Lvnica.Cadesap. 
diétus ver(ed 

eadem.ica in 
telligenda, Se 


Es 


ficrrado en alguna yla por cinco ños. 





Du a Peroli fucifefieruo”, ofiruiente de cafab 
prou: Doéto- E NS 
econ quel que folacare,o corrompicreal gu 





5. nadelas mugeres fobredichas;deue ler 


quemado poréde:mas fila muger que 





pra prosimá, 






reíponderi po Algund omecorrompielle nó fuelle re. 
teil a Me ligiola,nin virgénin biuda,nin de bue 
a na fama, mas fuelfcalguna otra muger 





vil',eltonce dezimos,quelenondenen 
dar pena porende,folamente quenó le 
fagafuerga, 


sin por 
ante Kim 
terpelláte vic 
ginom vel vi 


duambhonelle 2970 
visores 88 Titulo. XX, De los 
ares quefuercan, o licuan robadas las virgi- 


has cert de c 
interpellurióe — nes,o las mugeresdeorden,o las 











aa biudas quebiuen hone- 

puniaÉ huxta flamente. 

texin.desliali 
AiiC 0 dildo ques 9 "reuimiento muy grande 
deapr.vir. fu doctores $- fazen losemesque fesuen 


gi 


Lts 29uÍ, da 


étigyula 


In no.re. 
eLóic. 
2o.lib.É. e Uatugervil.C 












fumúr volúca 
readklolicica 
tioué mafculi 
precess 
ifbo cafa 
resurperna ne 
do talidubiop 
ptes prats 
púones impo 
al pocnacapi 
solis Ge fie y 


vuran a forcar las mugeres, 
may ormentequádo fon 
acoruen, obiudas, ovirginesque fa= 
zen buenavida enfus calas. Ondepues 














losqueporfalago", o porengaño, las 
-corrompen, queremosen efte dezir de 
los que palfana clas porfucrcao las lle 

















¿supra prox! 

ma sacllicas wan.E demonítraremos, quefuerca es 
destaca ella. Equantas manerasfon della,equié 
Me intemelta.  Púiede Eszeraculacion [obre tal fuerga, 
sione cólta:ec cantequien, e quales,cquepenamere- 
maloré pemá — Conlos fazedores , cotrolilos ayuda 
vulcioferri cú 

dicar(aquelles DOTES. 

que traen ella E 
manera amas 


yerran que li lofizie(Ten por fuerga)figraninsertantergo granos pue 
siantur.Cogira tamen fuperbís, quíaexi/lisLin hocticulo politis $e 
n titulo fequentávidetur quod poenaín hac.l.polita, impolita có fe 
pecluadentibusfine vá virgines vel vi 
non imponetetur paena capiralis de quaín. 
velconamen interuenerit feu comitum corrupto prou of! 
turintellizereiilo,$.Etnota quodextrapacnam de quahicv 
dewvandus virginis (luprator S leduélorve der doremcógruaro mus 
Levi fluprate quastam; Jusipía dare debear, feu fr datura alteri viro 
icnedeBorationisaargumento.ceiadeiniu.£eios qued nota loan. 
RAbbantiquitin.c.iati.deadalre.sk hoc poreltped in ac» 
culatjone criminaliincidenteriustanotata per Bar.in.l.interduw.$a 
quifuremEde furtisaquia extra pecnamtel vel daiuiperíccuiio elo 
5..in(ti.vi.bono.tapt. 
4.2 siervo, Adde.l.vnicam,C.demulic.que fer.pro leí 
5 b Gsiruienre decaja.Maximeestendicur hicdifpoliio.d.Javn 
mulie.que fer.prop.Saddea.tizo.ssliba8aordina.reza.S adúeque 
dixifupra tit: in gloSuperverbo,con lu fierus. 
que adulterió.C.deadul.ad camerñ 
val aitor Semorererrácis viuitimpone habermraccellus.vtinada 
1.8 in Liruxorán pin. vbinotar Ang.tf.eo.8 punélualiternotar ad 
Dodtores:velíchozareshabentesacccilum ad iflasfancolallras y ille 


































































Setenapartida. 


que en cltitulo ante def fablamos de , 





coitussion ef acculabilisneguepunibilislicertalismmulierflerin alee 
rius cócubinara reprobaro.Bart.edamin.d.L( vxorn fine princip. 
notar ex illo, q jevulzuris polea Nletionupta (ine viro 
accelfissad ear ell impunítas. 
de Esxerga.lmovidecuro rape merctsicis itimpunibilisvtin.),yerú.8 7 
ibinorat Barte 
fF. defurtis. Sc 
notacglo.n.l. 
vnica.C. dera 








Ilo. Quefuerga es efha que fazen los omes a 


_ lasmugeres;equentus maneras fonda. 









y Orgar,orobar muger vir-  ptu.virgi. vbi 
(| Bal.refert.opi 
Y nionesquorú= 


dáfhocan ta- 
lis meretsia el 
feemupta, vel 
novel aníme 
xetrice appare 
bantfignapce 
picédia, dúo 
haber locum 
Poenayautnon. 


biuda que biua honefta- 
menteen fu cafa,es yerro,e 
maldad muy grande,pordos razones. 
La primera porquela fuergacsfechafo- 
breperfonasque biuen honeftamente, 
ea fernicio de Dios, ea buena eftanga 
del mundo.. Lafegundacs que fazen 


1 gen, ocafada,o religiola,o 
li 
! 





Y Ñ apparebantade 
muy grád defonrrafa los parientes de tanc nó haber 
locú q Balde 


- la muger forgada, e muy gran atreui- 
miento contra cl feñor forgandola en 
defprecio del feñor de laticrrado es fe- 
cho.Ondepuesque fegun derecho de- 
uen fer elcarmentados los que fizen 
fuergacn las cofisagenas: mucho mas 
lo deuen fer los que fuergan las perfo- 
nas,c mayormáte los q Jofazen contra 
aquellos q de fufo disimos, e efta fuerga 
fepucdefazer en dos maneras: laprime 
raconarmas, la fegunda fin ellas. 
GLlo.1.Quié puede acufar a los que, efarifuerga 
a lis maugereszeante quien lo pueden acufar 
[N razó defuerga que fuche 


fatistolerabile. 
ide in cleétu 
vul Paul. de 





Eclericadiflin 
gués nuprá ab 
Janupta, Sún 
non nupta an 
habuit óultam 


meótradicó 
disgafordvo. 
lebatredire ad 
honeltá vid, 
vel qa rapiens 
erat ei? affiis 
feu confanguí 
neus. És cicie 
Angin.d.), ve 
rú caucane for 
















¡fecha contra alguna delas — nicátes á mere 
mugereslobredichas, pue-  tsicá muprará 
den fazer aculacion los pa- ES 





rientesdella. Eficllosnonla qui addecrá 





ren 






fazer puede la fazer cada yno del pue- dad 
blotantecl fudgadordl lugar dofucfe- virgiovbi gd 


gh diciclevele 
Je poenitere E 
in habicu delo 
comeretricio, 
$: addead pai 
£1Gandinúinfiotraft:malef.b rubradealiquib* qónib? vas 

ecla.ver.gro de facto fuic. Iré Bal 'erú divilio.vule 
qptalis viv inÉ.rés mereric ponisrar extra jurlarú 
Ilex.corel'suin priv. Edeiniv cu tene médil 


chala fuerga, o anteaquel q ha poderio 
deapremiar alaculado,c pueden acular 

















pr ú indillin= 








exeprchibenter ed fer infra tito 
SUTimlus.£ hn Devapta Virgi. Injemma, 
€ UzalageNotabocverbumadid quod dixiin Li lopracictio finegl. 
dileclo 





¿9 Cuinvisfidlacircares puniator, multómaj ilisefl vbiviolan 

mémulicics vir, jnesjautiny testo ales vel honelevi 
due,ga delinquirurcotral.onellas perfonasinfervirio Dei dcin eco 
xem humant polas, 8 inlurianturgraniter cari cófanguine, Ep rin> 
cepsculosinlbitia vi rre vbicalis violentia 
commirtitar, Se fiv 


diturin dedecustorins 
Jevsiaha'ecum armis y 
£ GogonrraMaximum i 
tibusmulicrú co 


sefmal 
virgi.S haberu 





























h pótacculari raptor, ás dauxilium pa 
$ UCada Wnedel pueblo.EN e, blicum:quí 
do violentiafitio per ná puniturverum ec 4 filiatín rebus£maior 
ell violencia pestonalis quan vis qu; rebasinfeiur, vilo. Ln feruo= 














| 
| 
| 





Noninne 
nicamori 
ginale in 
Bona 106 

2 


Titulo XX Delosforcadoresdelas mugeres. 72 


rom.ffade poenis.£: quid itcrimen publicuro faris probatur in di la 
C.derapt.virgi.S hoc refpeétuinquificionis dcacculacionistes 
 tamencaptura quam permitcitad.l.auchoritate propria paces 
bus 8 confanguincis iniariam pacientibas Sccucoribus € cortos 
ribusnon viderurquod úc facultascapicadialisvleraillos qui enim 
mullaren” fune 
actinentes, $ 
quorum non 
serelk * non 
habent potee 
álatem capien 
dinifforlitan 
elfent Comi- 











atodos aquellos que fizicronla fucrga, 

caunalosayudadores delos. 

ILe).117.Que pena mere/cen los que forgaren al 
guna delas mugeresJabredichasye los aguda 
dores dellos. 





Obando algund ome 

alguna mugerbiuda de 
buena fama,o virgen, o 

y cafadañyo religiofa, o ya 
sl ad 0 ars iziendo?con alguna de 
La. cum Jas porfuerca, filefuere prouado en 
fequéibus.(E. fyyzio deuemorir porende , edemas 





ciniur.velni 
Li vocarentur 








defiarisafie . 
go cautas deuen fer todosfusbienes dela muger 
¿uriampariens que afsiouiellerobada,o forgada. Fue- 


lamer 0c> a 
care a aan ras ende fi defpuesdello ella de lu gra- 


tune incellizié do cafafle <con el que la robo , o for= 
ina go,nonauiendo otro marido. Ca cfton 
vocati pñciu- ce, losbienes del forgadordcuen fer del 


vareimiuriá — badre, edelamadre dela muger forca- 


tE capere. a 

geide. da, ficitos non confinticifen enla fuera 
Mex. lll, , - 

amRapiens viduam honeltam autvirginemauc nuptar,autreligio(am 
probato deliéto occiditure8. eiusbona applicanturrapte, ni 8 pla 
Anoraproripolteámupleric tuncenim bonaeruntparentum raptz q, 
necraptui allentiuntraliás eruntcamera Regís falua vxcoris raptoris 
dote de to fqueans oendlos per dllaqueoten cotilla dera 
derapientepropriaw (poníamdefucuro, de de(Gienter auxiliuín ad 
pradiérapraliareiaucemrapraeratreligio(a,haberlocum didtacor- 
peral pese bonaapplicncur monalleriovaderaprorenmextra 

xirrapiensautemaliama predicúsarbicriojudiós puniwur perlonis, 
Joco,bctemporeconfideratis¿hud. 

a CO cafada Notahoc,quia.l.vnica.Coderapt.virgi.Sol.raptores.C.de 
<pil.£leristasitom de virginedicunt delponfato,velnon defponíata, 
écadde.l.z«itulo.xo.libro.4.£oro.Il.imo dicit,quod Ecilla.. haber lo» 
cumún tapta conjugar veibi colligitur.SitenerBal.£ do ibieriam 
livxoratalitmerctrx. 

b 40 yazjendo.Soluscrgoraptusfine commixtionelifficitad incurredá 
poenam huius.l.velfola copulaviolenta,vi.de primo perlo.dcAna.in 

fin.deraptosÉs per Hippoly«¡Marfiijsin.Javnica.col.pe. C.derap» 
i.verficu.quero viterias,8 in (ecundoifla.L.reprobat didta Alb.d 

Sub bricademulúsquefionibus. de 
pend.ab (latu.circa meleficia.col.5.8:6.ver.Jempone queÑlioné de 
La2to.quem referee fequitar Pau.de Cal in.luraptores.Cade epife. 8: 
cleri.Sinquáxum dixit quivirginemproicción terra Scam per 
vim ftupravit qpnon deber mori aeiure led ep tencarur.Lul.devi. con 
rrariumm aperte decidirifla.l.8cvoluitBal.in.1.6 quis non dicamrapere 
adíinem.C de cpil 8 cleri. Ange. Arcr.in fuotrafta.malefin par= 
desheuica) adulecruzoL 8 faccadillom llo de pudelabpes 
infracampartiin verfi.orrolidezimos. E: litera rubrica hu 
dicitdelos quefiergan,o llenan robadas.étc. 

€ Ucafae.Non intelligas q per matrimonium cum raptaraptorlibere= 
ura poena morsshocenin non dicitoliftanequeiufla viderecarfor 
titan efel.quertalc quid difponeretcuminuitarerad delinquenduro. 
Paul.camen de Caftvin.l.raptores.C.de epil.£ elevi.vult q» percontra 
um matrimoni)euiterpoenamlegalem pertextn.cu.8.2,de adult. 
firapta Exparentescins confentiantaliasfecus,Acitadicirle confilu 
feinciuitate Mantua Scperhoc euaifTe quendam ¿morte, Anto. ta- 

:¿ S Abb.S pofl eumloa.de Ana.i 2dicuntillud. 

inforoecelelíz : porvitenim Papa mitigare duridálurisvilis in (uo 

foro fed in foro civiliferuabirur,l.ex quo ex ipfus obferuantia non 
imurincrpericulom Sefi videvar qpálla capiculafolumlocum habeñe 
in tervisfubiedús ecclehiz temporalits interraimperij feruabívue 





























Gandinein fuotraéta,male! 














tituli cú 







































rocedere, - 


ius ciuile.Prereadiétacapiculanon loquentorin rapto, fedín Gm 
plici fupro fine vi.Scve hicvidesloquicuristaLrefpecubonorú que 
rapte applicantar vtcontradto marrimonio cua raptore ipÍa non 
Jucreturbonaraptoris, (ed applicentorciuspareatibus qui in rapto, 
vel macrimonio non confenterani.in quo concor.¡Ba..cam authens 

tico. de tape 

mulie,cc! ) 


ganinencl cafamiento. Cafi provado — fedan hoc ad 


lesfucifeque auian confentido en ello: da o illa 
eftócedeuen fertodoslosbienesdellor ds concalien 
cador dela camara del Rey.Pero deltos 
bienes deuen fer facadaslas dotes ,c las LA E 
lejurecanoni 

arras dela mugor del quefizo la fuerga. - corglofiadinic 
E otrofilosdebdosqueacian fechofa-  pleincapecú 
: 1 192 fecundúll.de 

flaaquel dia,en quefue dado fuyziocó — hare, libro. 6. 
tracl.Efilamuger q ouiellcfeydoroba OS 
da, oforgadafucTe monja, orcligiofa, Hua" pee 
eltócetodoslosbienes del forgador de — peenaminte 
uen [erdel monclterio dondela faco. 














te raptacú ras 
ptore ¿pcedat 














cótrahentislod 
poti? Jucram 





Eatátotouicronlos fabiosantiguose-  anferequodip 
e reráde, q ndar: di fdorapee: 
feyerroporgráde, q mandaron quefi flerapes 


algunorobaffc,olleuaffe fu cfpofa*por vi fun lides 
a a 
, A potellsidéte- 

palabras de prefente, que ovicTe aque saindale 
Jlamefimapenad defulodiximos,que  legstand. gl. 
penag atado 

E Ote e dwnicas 

deuia quer cl que fo, o arcos 


con quien non oviclle debdo.Elapena - verfie.circagd 

quero. fequié 
: Feli.Lo.And.Ancli, 60 
pesde rapto=cómasii 



















etiamdiQúilliusgl. Ant.in.c.de (poh 

Dominicasinyd:c.cúfecidú.!l.lo.de Anas 

*títimo y ferininaraprapermatrimoniú conmapture talia bona not 

amitrat.tenecglinacadepuellis35.q;aquí fequitur Abb.ucr.Feli.£s 

Deciusenv4.1n.c.ccclefíalanéte Mariaideconflitu.idem Abb. 

1defpóla.k in.c.pe.cola:deraptosFrede.cófig6, Arch.in.d 

dúdl.Alex.n.l.fcins $ augeriws. ¡Je-moxétrnetimo, 

Fodisbonorú liber alTenfiisad coiugiú impediat.vt éxtradir Didac 4 

Conarruuias regalis Audiérig Granar8fisnúc bene mericus auditor in. 

fiofuocpitome marimontalia partes. ip.mouetar, qa 

hacbonaraptoris fincaliqua códicióc álegeiph crecían: Sia 
prohibeat matrismoniú jater raptá E:raprorawvrin.dilevná 
nivinópoteada.l. 
ciuilis auferre in porná marrimonij cóualti boxailla ab (q; conocio. 
nerapta detulerac.fed nó cétaliaró prercrifli,vehewtcer obílarez 
Liflapartitarú quicita defere tale lucró formiherapta, ve fipellea pue 
hacraproripdattalelucra ¿chic principio quálicar 6: (ab ¡llacons 
ditióc deditJucrá qualinó alrad tépuscincócefifle vi 8 lub talicód 
tióefitalinó nubat dfecúdú Sali.vbi(upra efthonelta condirio Evi 
duitaténdinducit «ideo feruáda.L legarú. E. Lilia. de annuislegas 
1pater Seucriná ide cód.S demó.nequeimatrimonió punitur Led 
incftizenatalibido.poruir.l.hazc bonaquar fifco Regiserane applicons; 
damalterifub taliconditione deferre £ cum habeamus iflam.l. par 
titarum ita declaranter lantevarietace opinionusa videvur flandum 
huic.laliatamenratio quía ex timorepcenz: impeditur libertas mar 
trimonij mihi magis vrger.Tu dato ocio latiusconfidera.. 

d De moneferio.Cócor.cú.c.fiquisrapuerit. 
defandiGimis epife.$.5.8 ibi fatvicarannalis prafcriptio cóva mo 
naftcrium bonaraptorisnon petentem,£ q fifco applicentur, de ad= 
uerte,quiailla parnanecdú imponitar ibi rapicotá monialEverú edá 
folicitanticawn vel corrúpentiLeñ.ifla partirarú tantam facu in ras 
ptupocnamiftam.é vi,qua disiin. a vita. inglo,inagna. 

€ Usa cjpe/avhdde.l.vnicam.C.derapavi 
dutelligentem Si limitantem llar in (ponía defuturo 8 qy non com- 
mittaturraptus in (ponla de prafentivel vxoreshabecem maritos ma 
nusinicGicncin vxoré.argumen,L.ticur.FE.de op.liber.quid añ livo» 
Jebatingredi monalteriúzdicytin gone difputata quí ponirlosAnd, 
in,c.qu cótra iusade reg. jur.libsó.perBaldain.dal.vnica.col.£vbiéc 

Sali.lo.de Ana.inac,fi.co!.pe.deray:to,£ quid h anteraptum pracel> 

ficrractacas macrimoni, 6: raptas fitad contrabizdum libercextra úue 

amm parentuar sh in.c.pcaderaptosybi per ALL. 8 Doé 





































L.nóadicdtponápredidta huicprohib 





















































.qu1oBccum auhérico y 


8cnorailtam). partitaria 





$a Qregudarem Added 


Setena Partida. 





e 
7d Gsezunalacdris.Norai0G.ladid q dixilipra ticainol.inn glo.fin. 


14€ Gone. Idemin mul 


Inno.reca 
ell totit 
anvlib,8. 





Ad auth, 
venon lu- 
Xu. CONE 
nato 


€ETirlus.£AL.Decrimine nefando.  Irfimma, 
ibus,£ivnaforminacum aliaagatcontra natu 
raro,vclmalculus cum forminacontranacuram.vtrradicglofin.l.foe 
difsimá.C. de 
adulte, vbiSa- 
Ange. Áret. 
in tracta, male 
fiin parte che 
me ay adulte- 
raro.colú. 6.8 
habeturad Ro 
manoscanbi 
pam foeminz 
corum iuaniti. 











ue diximos de fufo quedeueauer el q 
forcalle alguna delas mugeres fobredi 
chas, ela mefmadeuen aucrlosque le 
ayudaron? a fabiendas a robarla,oafor 
garla:mas alguno forcaftalguna mu 
gerotra, quenon fuelleningunadeftas 
fobredichas,deucauer pena porende fe 
gunalucdrio” del fadgador, catando 
quié csaquelquefizo lafuerca, e la mu 
gerqueforgo,celtiempo, € cllugaren 
quelofizo. 


tauerune natu 
talca vlimin 
cum víumqui 
ell contra nar 
turam, Ge ade 
de.cuadulterij 








dedrandag 88 Titulo. . Delos 
dedas SB Titulo. X XI. Del 


feemina hoc 
Peccances pos 
ña Naminará 
Puntuncurafe=- 
canduas prag, 
marica Cas 
cholicorú Re- 
gui jubenté 
iccimicaa 
tranaturá pu. 
ri tali poema 
pralerim cú 
dióta pragma- 
tica non le re- 
Asingat ad vi- 
ros led difpo- 
necdepeslona 
duiuícúquecó 
dicionis, cone 
tra ordisem 
aturalem co- 
cuntequódcú 
verificetur in 
fcminis fc 
peccácibus, ve 
ditu ell. Se 
tradic Abulen 
Gstuper Mar 
then.capss. 
q5.maj.vbi ad 
hocinducican 
thoritatéPa 
de qua (us 
prácxplanans 
latéhocibiprobariip(etamen Abulenfsibidemq.217.dicit y iz 
coicusfieminascuen feemina non repericurpunicaslege diuinaneque 
huwmana.Si.qu216.dicir q licechochtpeccatum raue ,nontamen ita 
grauclicucvicium Codomiticumviriad virumenam maiorefl permu- 
taco ordipisnstura in fodomitico quaminillo,naminillo vir coge 
noliwurquinoneltextremam ad paGionem hic autem focmina que 
ad palsionemapcacítlicecnon (iecomueniensagens, Secundo ,quia 
3nállo perficiturcoitas 8ámago Dei deturpacorán iftoantem, fecun» 
dum quin impabibilech forn inasiplas polluere,fed folum deordina 
urve Juntas carunn :quia confentiunria libidinean 8 vehementifi. 
amodefideriviltam profequunturnon pollunt tamen eam confequi de 

Ce fciuneqpnon coníequentar. Tertió,quia perfodomiticum mas 

ugnaturintencioninacora qua ellad giznendum ve lavios per 
lua ibividebis,quitamennonallezardid. gh ferdifimamedran» 
tuna.l.cumvie.ciufde cic.quam voluitglo.dic,|.fcdiSimam.extens 
dercadifhum coli £sminarum,neque ailezatauthenticum , ve non 
Juxu.contranararam, quod generaliterloquicoricetex relatione pu 
vitíonis ciultadis Sodomorom videturlercferse ad dbicum fodomi 
vicuun.Scidem potell ad diótam pragmnacicam refponder, vnde cum 


que fizen pecado de luxuria 
contranatura. 







¡Odometico dizenal pe 
cado en quecaca los o- 
mes* yaziendoynoscó 
¡Otroscontra natura,cco 
53 ¿tambrenataral?, Epor 
que detal pecado nacen muchos males 
en laticrra do le faze, ces cofaquepela 
muchoa Diosconcl. E falecnde mala 
fama, nontanfolamentealosfazedo- 
res,mas aun ala tierra", do es confenti- 
do.Porende pues que enlos otros titu- 
losante defte fablamosdelosotrosyer- 
ros de luxuria. Queremos aqui dezir 
apartadamente defte , e demoftrare- 
mos dondetomo cftenome:equien lo 
puede acufar,cantequien.Et que pena 
mercícenlosfazedores, elos confentiz 
dores. 
4 Ley.1.Onde romore/te nome el pecado que dizé 
Jodomerico,e quantos males vienen del. 






































































h Eszembrec pefilercia.Addere 


3 Gatorir.Concor.cum.l.com vir.C.de adulte.S 


L Uotenor decatorzs años 


inpoenis micior debeatfieriinterpretatio forténon venirent punien= 
dei:tafoeminin hoc delinquentes pena fla 1márum , prom vio 
tium fodomiticam + fedpcenaalia as bieraria tra ñ 
granior quando mediante aliquo intrumento vis 
cet eniun non reperiscur [pecialis pocna in hoc 













impolsa pro= 

pres volunta» 

tem pera 
Ce libidinis lis 
cetelfcétu por 
tiri non pol> 
fent extra cra 
dinem punien 
dee funt. vt as 
Jas dicicLaf. 
de extraord 
crimi. Kcum 
Ícelus fit gra= 
vitsimam > 85 
illicimm. Sea 
jure damnacú 
8: fi deficeres 
pocna fpeciali 
ter flaruta fue- 
cedir arbitra 
vial. decfa 
fralt.cide cau= 
lis, de oficio 
dele. 

dae cofumbre a 
natural. Er fic 
peculiari mo» 
do diciturpeos 
cacú éótra nar 
vurá, nd Sclar 
go medo om- 
nepeccacú elt 


Odoma,eGomorra fueró dos 
(ciudades antiguaspobladas d 
muy mala gente, ctanta fuela 
maldadtdelosomesquebiuian enellas, 
queporquevfauaquel pecado que es 
contranatura, los aborreício nueltrofe 
ñor Dios, de guifa q fumio ambas las 
ciudades8, cótodala géte q y moraua, 
enó elcapo endefolaméte, finó Loth e 
fu cópaña, Gnonauiá enfi elta maldad 
ede aqlla ciudad Sodoma, onde Dios 
fizo efta maravilla, tomo eftenomeelte 
pecado, aq llamá fodometico. E deue 
fe guardartodo ome defte yerro , porq 
nacen del muchos males ,edenucíta, e 
desfamaafimimo el qlo fazc. Ca por 
tales ycrros embia nueltro feñor Dios 
fobre latierra dondelo fizen fiambre e 
peftilencia”,etormentos, cotros males 
muchos,que non podriacontar. 


A Ley.11.Quien puede acufar a los que fazÉ el pe 
cado fodomericoy ante quien, e que pena mere- 








conaucr los Juzedoresdelyelosconfentidores. o Damal 
¡Ada vno del pueblo puede lib.2.c.4, Sifa 


8% tradit San 
Aus Tho.2.fe 
cundeso.ar 
ticuloste 

€ Cua la tierras 3 
Ade. fagíe 
tu32.q5.7. 6 





5 acuíar alosomes que fizicf- 
Alfen pecado contra natura, e 
efte acufamiehto puede fer 
fecho delante del judgador do fizieffen 
tal yerro.E file fucreprouado deuc mo 
ririporende:tambien el que lo fazc, co- 
1moel quelo confiente. Fuerasende, li 
alguno delloslo ouiera afazer por fuer 
£2,0 fuelle menor decatorze añosX.Ca 
eltócenó deuerecebir pena, porqlos q spice tados 
fon forgadosnófonen culpa,otrolilos * mira ¿ Sodo- 
menores non entienden quees tan grá E 
ob hoccrimen 


fubmmerfis,Sefacienti SepalTo dedecus Sinfamia generacursmuligque 
propterlhocvenian: peliilentia: £wulta malash.de 





ca Regum Ca ef 





na fammari 
puniente hoc 
crimen» 








£ UL emaldad, Ecce hac fuit iniquitas Sodoma fuperbia faturicas panis 4 


¿cabundantia Scocium ipfias Sefiliarum cius Ermanumegeno Span 

peri nonporrigebant,cclenarzrline Se fecesune abominariones co- 

ram mesEzechiclis.c.16o 

o Ambas las ciudades Exaliasfinitimasvthabetur GeveGisac. 19. Ec in 

c.fed Sccontinno.depcrni.diflindt.Scine.clerici deexcell:prela. 

.inauthentico.vtnon luxuriéturcó-$ 
Alex. ll. 





tranatu.colla.6. 8 in,d.c.cleri 





¿mQuiliber depopulocoram indice loci vbicommiccicurhos crime po 


telfilludacculare,ciulque pena ell vidomos pplidananifiy.er vien 
comunittararaecommiticos he minor.140n0is quinon punitur ca 
dem po=na quam patitur confentiensivel cum bellja colens, £cbelija 
occiditurabocdícita 





d.authentico.venóla 
orumt. in no. 
queedixiñn ea 














diérapragiatica Ñ 
¿tamen (1 efleedoli e 


e 


xu.contta naturan 








L9.titu.1.cadem par. 





a Cconlefís. 


in praginati Inpores 


tholicorúpor- ga. 











3 2 UconbrfiiaAdde.camulicra 








40 afirma 









Titul.XX 1. Delos alcahuetes. 





1.8 Levitici.c.o. 
3 Tirulus, XX 11. Delenonibns. 
Glez, 1. 

sm Leno+lf decipiens mulicres,vefornicentur:Sccf quintuples.Quidá 
enim faneribaldi,meretrices publicas cultodientes. AJÍ ¿mediarores 
inter homines 
ée feminas 
adcommifcen 
du inducen= 
tes. Alli, fuas 
ancillas vel fa» 
mulas profti 
tuentes, ¿e ly- 
crumccarum e 
cipicotes. Ali 
fuarum vxorú 
lenones, Alij 
confentientes, 
pin corro do 
mibus conil 
gara velalisfe 
mina bonige- 
neris formice- 


yerro como esaquel que fazen. Effa 
mima penadene auertodo ome, oto- 
da muger,queyoguiere có beftiar.ede 
uen demas matar labeftia para amorti- 
guar laremembrancadel fecho. , 


téTitulo. XXIIL De 


losalcahuctes. 

Lceahuetes fon vna ma- 
nera de gente, de que 
viene mucho mal a la 

















Ad amb. tur prado ves tierra. Caporfuspala 
deleno.s3 — <cpto.Er pro- dan 
adaliquas — prertalesleno — POR bras dañá a tas que los 
Iicdide — pembonema: creen, e lostracn al pecado de luxuriz. 
2 les male,pe A 
tu mupr. a 
A e Onde puesqueen los titulos ante defte 
ampare a. tur seixe, di fablamosde todas las mancras de forni- 
cum alijs cordix,6 mor jo, Queremos deziren efte delosalcas 
ibi, beses comun] a dal ñ 
puibione tub huctes:quefon ayudadoresdel pecado 
b de E moftraremos q quiere dezir alcohue- 
1 o . de 
El Sipractt tc.E quantas maneras fon dellos.E que 
H pa-  dañosnalcendellos. E defus fechos. E 


lam. So lenos 








quien lospuede acular.E ante quien. E 
que pena merecen, delpues queles fue» 
re prouada la alcahueteria. 

9 Ley.1.Que quiere dezsr alcabnerese quitas má 

eras fon dellos,e que daño nace dellos. 

Eno enlatin : tanto quiere 
dezir en romance como al- 
cahuete ,G engaña las mu- 
ze gros fofacando e faziendo 
cy maldad de fuscuerpos. Efon 





e por algo que 
reftiben. 
id 4 bl 
recipiane glo. 





las 





discefeiden — cinco maneras? de alcahuctes.Laprime 
dine hoc fa= racsdelos vellacos malos que guardá 





cifcin dia. la 
palam.$.leño= 
<iniuna vbiée 
elo. quarir, Se 


lasputas, quecftan publicamente cn la 
puteriatomádo fu parte dello que ellas 
ganan. Lafegunda delos queandá por 


on foluitzan 5 
ficidem, Kite trufamanesalcohotandolas mugeresg 
sel tácim nó eftancn fuscalas paralos varones, por 





algoquedellos refciben*. La tercera es, 
quándolosomes tiené en fus calas ca- 
ptivas,o otras mogas'a fabiendas, para 
fazer maldad de fus cuerpos tomando 


ne, vlluericas 
fa aliquis , vel 
aliqua hoc fa 
ciat. wide que 
dicam infra. 
proxi 

d ostra Vidn.d.Larhleras Saitprator. Sin dig. lenocini 
Lpalam.fEde rita nuptía. 

Vid.in.d.Saitpretor.Scin dift.$án deis. 
Cenkicafe.Concordar cum.l.1.5.6n.1£.de extraordi. cimi. Eccom.l. 
down. (E deadulte.cum tamen tubdit(por algo que leden ) vi: 

idem (51,841 preflo id non faciar fed gracisoveia.l.Sñami 

Je adulte.Acibi Ange.exponitin comiodante domum.d Ale 
ef Oldrald. notar contra preflantem qualecunqueamxi- 
¿tori,fineguo maleficiumnon potetat perpetrar, quód 
reneretue calempuena qua cencrur malefattor:Sacit opúúmas text. 




















73 


fveróquando.collagScinipeciead dis 
ui doma m.tradit Andre.de Mferniain cap-.inprinsi.col, 4. 
nodis feud.awitta.alibitamen notar Bald.ex tex.ibi,mitios 
ente,quantiplum 


in auchensvenulliludicom 
¿tamal 
quibu 
panisialiquem in cuñusdomum fraliquid,co pa 























delinquentem p:incipalewo.vid.Baldn,l.cumancillis.C.deincalta 

mios fed tano 

j deradicir vid, 
dellas lo queafsi ganarengla quarta cs 1h ame 





quandocl omecstan vil,que clalcahme fido. . 
taalu mugere: La quinta cs,quandoal- Quite de 
guneconlicnteque alguna muger ca- 

fada,o otrade buenlugar,faga fornicio 
enfucalag,poralgo quele den, mayuer 
nonandeportrufamáentrecllos.E na- 
fce muy grád yerro deftas cofas atales, 
Caporla maldad dellos muchas mu- 
geres qhefonbuenasfe tornámalas. E a villa, 

S autem feienter 
aun las que ouieflencomengadoacrrar — domá ad me- 
fazen feconel bollicio dellospcores.E — reviciumaper- 
demasyerrálosalcahuctesen fimifmos Hemos 
andando en cftas malas fablas,e fazé era 
rar las mugeres ,aduziendo las a fazer 
maldad defus cuerpos:e fincan deffpues 
deshonrradas porende,caífintodo c- 
flo, lcuátanfe por los fechos dellos pe- 
1ea5,c muchos defacuerdos,cotrofimu 
ertesdeomes. 

Lg. I1.Quien puede acnfar alos alcabueres,e 
ante quien, e que pena merefcen defpues que 

les fuere pranada el aleaboreria. 
Los alcahuctes puede 2cu- 
Ey farcada vino da pucblo 
gjantelos jud gadores de los 
los lugares , do fazen cltos yer 
rose defpues que les fuere provado el 
alcahoteriayíi fueré vellacos, afsi como 
de fulo disimos: deuen los echar fue- 
ra dela villa8,a ellos, ea lastales putas. 





quam cuflodie 
ell, expellit 
a villa ¿locans 




















non hast var 
de desee , vel 
dotape 
occid 
no atera pros 
prñee vxcosis. o 
vingiois, aut te 
lg ho= 
nelbavitar, vel 
iuzate pro 
preúo eccideé 
Scidem de lg- 

















Efialguno alogalle fus calas a fabien-. . nah.d. 
z 7 $ Uechar fa 
dasamugeres malas para fazer cn ellas $ Y! lll 





puteriah ,deueperder las calas e ler de 
la camaradelRey,e de masdeuc pechar 
diczlibrasde oro.Otrofidezimos, que 
los que háen lus cafas captivas, o otras 
mogas para fazer maldad de fus cuer- 
pospordincros,q tomáde la ganancia milic 
dellas,G fi fuerencaptivas deué fer for- o 
ras alsicomo diximosenlaquarta parti x4.l. 
da deftelibro,en cltituloide los aforra 
mientosdelos fiergos, cnlasleyes que 


cordat cum ar 
thent.delenos 
in. $. fancimus 





5.l.cúfupraw 










30os rufianos, bro, 
Sxiflas merecri 
ces.vibi. 
rarafezerenellaspureria, Ta qua Gntraleslenones, fenadi 
partemcapiens de pretijs[corú.vedicittexán dit.aueb 
¡Ra(umpra cllinamalias dicit.lzancillarom.fide per 
bushone(tiGimorivirorú lupanaria exercótur + vel 
Nlinéteprohiberilocaiongdomusad lupana: 
de confuctudine,proutdicit Ange indidianci 
mitashaberer(peciale privile,jnw imponédivectizal: 
non pótimponaregabellá mulieribusin Iapanasl e 
illod lucráncfandibimá Loan «diante Jena 
3 Ganelriculo.Vid.l 

































N 





5 5. ci 
Macuítur córra ¿bi.ti. 











Setena partida. 


42 CDarlesdotes.1o authdelenonibuss Lancimusiin verbo praconizas 
mus.hocnon dicizur, (td fimpliciterimponicur parna mortistundete 
nementiiflam.lbenignius in punicionein hoe(ehabentem: Senota 
camadid quodiradic Álberiin.Ñilenone:.Codecpifiand. 

5 b GAforir porende.Hocidem,quoad pocnam mortishabetarin dift.a 
chent.deleno 
minvedi 
proxima. 

Sc La fo mugera 
Sie recipiar 
precium , fas 
nen:quía non 
difliaguir ita 
lex.£ecftleno 

Quisdaleran 

bici velf+ 

tivo pro coin 
perro. adulte- 
sioacecpityvel 

quel ex a- 




















£ablan en eltarazon.E li fueré otras mu- 
geres libresaquellas que afsi criaron ,e 
tomaré precio de la puteria, queafsiles 
fizicró fazer,deué las calar, ¿dales do- 
tesatanto delo fuyo aquel que las me- 
tioen fazertal yerro deq puedan biuir: 
elinon quifieren,o nonouierendeque 
lo Eden morir porendeb. Otrofi 
qualquier que alcahotaflea fu muger* 
dezimosquedeue morirporende. El- 
fa mefimapena deucancrel que alcaho- 
tafíca otra muger cafada,o virgen,o re 
ligiofazo biudadebuena famaporalgo 
qledicffend,oleprometicflen dedar.E 
lo q disimos en elte titulo ha lugaren 
las mugeres*queletrabajá en fecho de 
alcahoteria. 


$ Titulo. X XIILDe 


los agoreros, edelosforteros, e de 








liatis.Eden 
mo. marí 
pleélitur de. 
quí queftum. 
df. de adulte. 
Sedgd fi nul- 
lopretiv acc 
otacer 8 dif 

coris 
adulteriazvido 
tur hranc non 

















ponidl pacna : : 
imortis , fed a losotros adeuinos,e delos fechize- 
liasextra ordi ros,edclostruhancs. 






553 Deuinar las colas que 
| han devenir cobdician 

Vasa] los omes naturalméte, 
e porq algunos dellos 
: prueuáefto cn muchas 
maneras yerran £ ellos , e ponen otros 
muchosenyerro . Porende, puesque 
enel titulo ante defte,fablamos delos al 





linquere, non 
ob «quallun 
fed ob neg 
geniáyuel cul A 
vam, vel quancamcangjpatientiam,vel nimiam credulitatem extra 
Jegempolizas ct:fed fortcilla lexintelli¿i deber,quando parientiam 
(ñam pore(l obumbrarepratextu fgnorantiz,Sincredulitacig: quía 
in aétibusvenercis cam non deprelienditilicer aljqui ibi referane, Si 
veróliccertaciusicientia,Scconflatyep difimalatadulteria in quib? 
perfeneratvxor,videtarpleótendum elle extra ordinem iudicis arbí 
trio, feu poena in haccontireta.facicad hoc]. mariti.in princi. de a+ 
dulte.Se quenotarSali.C.co.io, 
7 d Uroralgoque ledicfen. Perfecto Mlagitio intelligeyaliasnó deberer mo 
Y,fedaliterpuniri,ve in.11a5.5.£Ede extraordi.crimi. Sed quid (mul 
Jo dato pretio, interpellauit, feu períuafitleno vel lena virgínem vel 
aliam muliereto,de quibus hicrvideturidem dicendum, Gi perfe£tum 
fuitadulceriuwo,vel (luprum, quod alias faétum non fuerat, veproba 
vurin dié.5.6.8cfic,q hicfuppleaturmaximé:vulcenim denotarefre 
quentiam fadtismam communiterfit hoc datopretio non importare 
qp hoc itnecefariom ad punicionem. Sxfacie quod dixá (bpráeo.in 
1.cingl.6.fortepolTecdici,q tuncpuniatar pana morts, quído prin 
cipalisdelinquenstalipoena teneretur. Si veró alía venirer puniédus 
principalis,cadem deberer puniri eno talis.vtin.l. qui domum. cum 
Ltequenú.fY. deadulte.£: que dixiin diét.g1. 8edicie Lucas de Penna 
in.6.C.defpeétacu. $Jeno, pin regno Siciliz,Patresproflituentes 
poblicéblias,£clena aliz puntuntar poena truncationisnali, ex con 
ftitutioncillinsrezni. ñ 
8 € Ustugeres.Adde.dl.l palam.5.lenocinium.A.derita muptia. 
sor itulus. XX1TL, Demalefiis, (7 Marhemaricis, Cinlumma. 
1 £ GT errar Dininacioregularicerlonatin malum,1.q.1.conunquam. 
s Ulexo-L. 
¿0 DininarecltDeipoteftatemad futura prefcjenda,velle recipere, Ec 

















































ell duplex diuinatio : vnaquee fit per artem liberalem Aftrologie 

Sciftanonporeftperitisverari: quía procedirfecundum curfiam na- 

turalem planetarum. Alia efbaugnrioram,fortium,. mum , 8 lie 

milium:Scifta eft prohibica,nec debentexercentesinregno habítas 

re.necaliquiseosin domo fua reccpter;nec celer.hoc dicit. 

g Evedies.Efaig a, 
cap.4nannun 





cahuctes que fazen errar alos omes, ca 


siatze quefata 

las mugeres,en muchasmaneras.Quere — rafunt, 8 Lie 
idezi FS 50 mus quiaDij 
mosaquidezirdeltos q fon muy daño roseal.s As 


Auú.r.nonelk 
veltrum nofle 
tempora , vel 
aoméra que 

aterpolicin 
(ua poteltates 
Sadde,l.2.Co 
depagani 
UDos maneras $ 
de adeninanza, 
WVi.per Archi 


fosalaticrra. E demoftraremos q quic- 
redezir adevinága.E quátas manerasfó 
della.E quien puedeacufaralos fazedo 
res della.Eantequié puedefer demáda- 
da.Eque pena merclcélosquefe traba- 
Jan,a obrar della,como non deucn. 
Le).1. Que cofa es adeninanga:o quitas mane=* 


sas fon della, 
poder de Dios 8 para fa-5 


ON ber las cofas que eftan por 


venir. Efon dos maneras de adeuinan- 











Deuinanga tanto quicrede- dia, o 
zir como querer tomar cl culatos. deha 
recilib.6, 


EAfrornmit, 4 
Dilíiacer La= 
noct.vínm a 

























n Aronomir, 3e 
call, Laprimera cslaquele fazeporar vía o pe 
todeAltronomial, qes vna delasliete dear: 
artes liberales,efta legúdel fuero delas ££. judie 
leyes non es defendidaK de víara losq ¿dolia 
fon macftros,c la entienden verdadera= rum. de forti- 

fi quis 





méte:pord losjuyzios, closafmamien leg. Ec 
e daporcllaarte fl ad cólideraione 
¡Le dá porellaarte, foncatadospor — afreram vra- 
Ldelasplanctas, e delas — tur ad prarco= 
etrellas:c fueró tomadas, delos li 





gnolecndáfa 





l aros,cafizales 
brosdePtolomco'", edelosotrosfabi vel fortuito 
dores: q letrabajaró de ella fciécia. Mas <nftusaut crió 

a . Mas ad cognolcen 
losotros q nó fon ende fabidoresnóde — dumpercerti» 


tudinemfitu» 

raoperahomi 

num:quiapro 

cedit hoc ex 
alfa Scvana opinione,8coperatio darmonisfeimmifcer,eflicicum 
¿:(aperiliciolum:fitamen aliquisveacur confideracione altrorams 
ad precognolcendum futura que ex celeftibus canfantur corpori 
bus,putá Gccitates Seplunias, Scalia huiu(modi, non ef illicinmn, fe 
cundum S.Thom.2.q.95+arth5. 

k noes defendida.cap.fi quisGrammaticam. 37. diflin£t. deca, ex cua $ 
rum.de(ortileg,e/tenim vna(vehic dicieur)de(epcem artibus libera 
libus,quarummagiltris prebeturimmunitas.l.1.dn prin. (E. de varijs 
8cextra.cognitio.linhononbus.$.philofophis./Ede vaca.mune. llo 
f.dermune.¿k hono.Scaddeglo.in.cononticeataró.qu5.8.S.hisita.aó. 
q-2.vbi pilla (cientia abjjtin defuctudinem, 

1 cure nad, Liciumel perconidernionemafrorum pracogno 6 
fecrcfutura que canlanturex corle(libuscorporibus(ve3 dix) cue 
ecliplin,ficcitaremppliiá.8chunói,l.corú.Cade malelic.S mathe.8c 
hicsveScdicit Hicrony,ad Fabiolá.Racione cúfta nrplenar Scadhz 
rentterrenaccelellibas.imo rarionie terrenorú,Srempora caloris Se 
frigoris,Scinter verúq; temperies de corlicurfaSc ravione delcendica 
8cdiftúeftde (ellisin Gencfisvelinrin ignú Scrépora,Se dies, Bcan 
nos. SedAftronomia que ex falla Scvanaopinione procedit,fuper 
Alitiofa Bcillicita diuinatio dí, ¿de tali parécerloquicur.Litéapud La 
beonem.siquis.Altrologus.ffdeiniur.Secanon licear.26.qu5olumul 
ti.C.demalefi.Semache.tradichaclare loan, And.in.d.c.ex tuarum. 

m Grolomes. In veraqulinguadiuerforam (untia Altronomia feripta 
volumina inter quosProlemensRex Alexandriz apud Gracosha 
berurpracipuussbiccanonesinfúicnic,quibus curas aftrorú inteniá 
rur.fecundú Ylido.lib,; Etymologiarú.cas¡Rex eciá Alfonfasifarú 
legú condisor,przcipuos Sinfignisin hac (ciencia memorarurzcui? 
extane Tabula Alfonfiz,qua in (tudijsgeneralibusleguntura 


ug obrar por ella,como quier Gfe deué 
trabafardeaprender,e decftudiaren los 















































Titul. XXI. Delosagóreros, forteros,eadeuinos. 74 


8 a €Delos qgorerosAddesl.nullus.8c.l.culpa.S.l.nemo.C.de maleti. Sc 
marhomá.Sc26.q9-pertorum. 

9 b Asorteros,Vida6.q.1.per rorum.S:S.Thom.22.q.96.artefina, 

10 € Urechurasdemetal.Velcera,vedicitglo.C.co.in.lamulti.vbi Angel. 
notatcórra(acientesiflas imagines, qui pungendocas, vitashominú 
Jabefétant:S 
ad libros delos fabios.La fegúnda manera 
¿cin.l.coram. — deadeuinanca esdelos agoreros?, e de 
Pe pl losforteros?,e de losfechizeros,que ca 
iftas faéturas  tanagueros deaues, o de eltornudos,o 


fc, que vera de palabras aque llaman proucrbio,o 
funt, 


1d Gacger,Ad- cchanfuertes: Ocatanen agua, o en Cri 
de.l.mullus.C, — ftal,o en elpejo,o en efpada,oenotraco 
a fa luziente,o fizenfechuras de metal%,o 
templis corú,  deotracola qualquier,oadeninanca en 
tez TE cabegadeome muerto, odcbeftizo en 


3» Necromantia hs > 2 
cf incanrario  Palmade niño:o de muger virgen.E e- 


demon ftos truhanes,c todoslosotrosfemejan 
uiac(tars nia ke 
EA damnola  tesdellos(porquefonomes dañolos, e 


credentibus il engañadores,enafcé deus fechos mu 
S iS 
ue fucorein”  grandesmales a la tira) defendemos 


aut fatorem, 1 
aut dementía— queninguno dellos non more en nue- 
co= 


incurrétib”p- dea feñorio nin víe y deftascofas: 
pterca, Spin NS día 
cipaliter pro trofi,q ningunonon fcaofado delosa 
a coger den fuscafas,nin encubrirlos.. 

m dánatur, e pS 
Scinterdicicur WleyZ1.De los que encantan eSpivitus,o faxég- 
us ulas ines magines oorrosfechizos odarieruas para 
admaisiiñe — 'caqmoramiétodelosomesdelaimugerss. 
bd (¿] Ecro mantía *. dizen en la- 
coniúgendamy q E 1 
fieri “debent p)] tin, a vn faber cftraño que 
a es para dhcantar clpiricus 
Eeccilaaad DION Ei malos, e porque de los o- 
neón pol mes que fe trabajan a fazer elto, viene 

feh.d. E 8 fa 

ne Encromenda, PO0y grand daño ala tierra, efeñalada- 
Heceítillici-  mentea losquelos crecn, cles deman- 
ss Ecce danalguna cofa encfta razon, acacícien 


alle fiende O 
Jicitw permi doles muchas ocafiones porel cipanto 


querelciben andando de noche , buf- 
thenti.habi cando eftascofasatales cn los lugares e- 


col.6.C.nstil.  ftraños: de maneraque algunos dellos 
pro . E 
a Yido  Mucren,o fincan locos, o defmemoria- 


rus. 8.lib.Ety» dos :porende defendemos que ningu- 


rs nononfeaofado defe trabajar ,nin de- 


nagicaramar — VÍardetal enemiga como efta: porque 
tiumextradi-  escofaqpelaaDios, eviencende muy 


vione angelo- p 
Lun Ela grand daño alos omes. Otrofi defende 


in toto terra- mos que ninguno non fea ofado de fa 
am orbe pla 
vimis. feculis 
valuie,Scper quandam fcientiam futurorum, Scinfernorum, Scimuos 
cationes corú,inuenta funearafpicia,augurationes, dcipía que dicun 
turoracula,6tnecromantia.Scvid.in. H ie 
Yf:do.vbi.3,Schabeturi: 
cantacionib? yidécnr refufcitaci mortui,diuipare,Stadinterrogata ref 
pondere,Necrosenimgrace latiné moreuus:mátia diuinatio nuncu= 
patur:ad quoyfu(citandos,cadaucrifangujs adijcicurimam amare da= 
nones(anguinem dicuntrideog; quotiens necromantia fit, cruoras 
'quamilcerur,ytcolore (anguinisfacilinsprogocentura 

2 £ diparacnamorar.de.l.coram.in prin. 

3 g QUborrezonde enamoramiento. Adde..fiquisaliquidi5a 
ME de pornisp8t, 3051, fad leg,Cor.dfica.Se dicicAnguo.105n62ú 





























































+ daminfamariad cempas: nam ficontin, 


* q Le), 111.Quien puede acu] 


£F.fi quiste(t.liber e/Teju Tus frc.caucantilli quí permodumioci,Gue 
periociimmifcentinpoealis quadam,propterque quis folecinter 
ñ 1er poculatum mori, teng 
turimunifeenslege Corneliasfecas(i dedifler poculum ad inem bos 
mum > Scexicos £ui/Terpranus ¿vnde fi mulieri dediffee poculurn ad 
concipiendi, 
AnESdl ind . $ mu des 
zer ymagines de cera»nin de metal, nin — cofsilor, quo- 
otros fechizospara enamorarflosomes — niamiunc nó 
conlas mugeres, nin para departirel a- 
morquealgunosouielfencntreli. Eaú 
defendemos, que ninguno non fea ola 
dodedar yeruas, nin breuafe a algund Corn. debe 
ome,nina mugerpor razon de enamo .Q 114. 
tamiento, pord acacíce a las vegadas,* populoporeíft 


Gdeftosbreuajes vienen a muerteloso- — angures a dar 
lost h uy orandes 19 forcientes 
mesque 'ostoman,e han muy grand CS CS haratores 


enfermedades de quefincan ocafiona- — acoufare,éi de 


a bere guni 
dospara fiempre. pocna mortis, 


é occulratos 
palosermbanes,ea — TOS COyum res 

legantur por 
petuó. Sia 
; men quis lo= 
ao 
pucblo? delante el fudga 
il dora los agorcros, e alos 


> fortergs, calosotrosbara 


























los bararadores fobredichos,e que pena ine- 
refcen. 












nesá corporis 
radores,de quefablamosenlas leyesde' bus homo 


ftetitulo.. Efilesfucrepronadoporte aut ad difol 






fligos,o porconocécia delos milmos afina 
que fazen , cobran contra nuelbro de — cóneniom in? 
'endimiento alguno de los ycrros lo- dee da ae 
bredichos,deuen moririporende. E grandine fru- 
los que los encubricren en lus calas a Sts percants 
: velGmilia, nó 
fabiendas , deuen fer echados de nue ef punientas 
ftraticrra por fiempre. Pero los quefi EE pe 
E E > us.h. 
zicllen encantamiento 10 otras colas, h € cadadmodel y 
con entencion buena: afsi como facar — pueblo. Add. 
demoniosdelos cuerpos delosomeso  ¿rcisodom 


paradelligar a los quefucfTenmarido, libro. 8.ord 























7 Rex 
oparadelatarmuuc,queechaffe granizo — copra.C.codé, 
onicbla, porquenoncorrompielle los i de 
frutos:o para matarlangofta, opulgon Coda. 
q daíñtacl pan Olas yiñas,o poralguna —Lx.8p: 


otrarazon prouechofa' femejáte deftas, Regis Joana 








ag 









dcucrecebir gualardon porello. Vi.in 
; E fortiarias.y.q+ 
prima, 
Razon pronechefz.Concor.cuml.corum,C.co.vbi Bart.dicic, pilla 4 
lex faciccontra didtumbeari Thome, qui reprobariflas incantatio= 
nes, fed dicit Bartol. y pote(tloqui deforo cófcientia:8 qpillalex lo 
quatarinforociuli,vEnon puniantur:vnde dicitferefpondife,q dif 
foluensiltas malitias,non debet punitizde jure Canonico ifla non li 
centetiam ad inem boni.26.qualt:a.caillos,c.extuarum.Eccadi.de 
fortlez, Angestamenin.d.lecoram.intelligicidumtamenilte incita 
tioneshiantvirtute divina, non perinuocañonem demonum : quí 











ifludeftprobibitamomnijure. Adhoc fatisfacit diéta Pragmatica Ín no. 
Regis Joannisfecundi:cum dicit (por fanar la dolencia que llaman <M-d.L. 6, 
Roía.) Ia enim que funt Guperftitio(a, Scque de perte non pof ad inem, 


fuornácaralitorcaularcilloseffedtuseneque poÑint operaritanguam 
Partidawij. Ni 


átulo.4. Tn nowrec. 
; clas. 
emuger, que non pudieflen conuenit, PAmen: 18% 3 1ib,8, 





Etid.l.no 
URBTCCOP», 
a fecendi, —— Innosre. 
non deue aucrpena ante dezimosque k dparadefigara eft.6.tic, 
fiper ¿1ib.8. 

















Ecviin.c.qui fine faluaror: 
borumprocurare(aluté,vel alía 


Setenapartida. 


caule,fedfolú qual figna:S ficpertinentad paña fignificacionú cú 
dx=monibasinita funtillicira fecundú.S.Tho,2.2.q.96sad fecundumo 





2.liccbitergo per preces (actor ver 
vilia,dummnó habeatlolim re(pedt” 





ad Cacra, Sad virtutédininá:verradic Albe.in.d.l.corú.ScdicirBalin 


Lóánprio.co. 
1.C.coía. dele 
ga. qaligide 
imones q fune 
infralunam,6e 
acrem,permil 
fionediuinaaf 
Mizúe nía cor- 
ora, Senoftra 
ona :Scídeó 
fúrquediin- 
cátationes,per 
quasangelibo 
mí nostuentar 
contra malitiá 
demonun 





Zitlas.XXIZ, 
Deludais, 


lex 1. 


imindeus dicit 
redens legem 
Moyfis,(cáim 
fonúlitera cie 
cúcifionem, Se 
alía illius fer- 
vásiBvocitue 
Tudai 4 cbu 
Tuda,quz no- 
bilior, 8 for= 
tioraliará tri: 








rúca principi. 
bus Chéjani: 





pio 


pre 
tuaclTentyécvi 
détesillos re 
memorátr,: 

Gane defecnde 
tes corum qui 
diimerucifixe 





fequitur diéta 
Jnno, ín fume 
ma.contitvdi 





dedo 8caliale 
gala ad literá 
faciendo :ideó 
hi q nimic ad 


herentlitera:,Iudaizare dicuntur.cap.vnico,delacra vnáio, 





$e Titul. XXIV. De 


losfudios. 
MA Vdiosfon vna manera 
o degéte Gcomoquierd 

fon creen la fe denue- 
ftro feñorlelu Chrilto, 
l pero los grádesfeñores 
delos Chriftianosfiépre fufricron Gbi- 
uicffen entre cllos.Onde pues Gen elti- 
tulo átcdelte, fablamosd los adeuinos 
edelos otros omesqdizen q faben las 
cofas,Ghádevenirquecs como en ma- 













nera de meno/preciamiéto de Dios, q-* 


riendo fe y gualarconcl,en faber losfus 
fechos,clas fus poridades. Queremos 
aqui dezir,delos fudios, Gcontradizen, 
edenuefá cl fu norc,e el fu fecho ma- 
rauillofo,c fanto queel fizo, quando el 
embio cl íu fijo nueltro feñorlefu Chri 
ftoen el mundo,paralos pecadores lal- 
uar.E demoftraremos,que quiere dezir 
Judio.Edondctomo eftenome. E por 
que razones la Eglcfia,e los grandes Se 
ñoreschyiltianos, los dexan bivir entre 
Si. Ecnque maneradcuen fazer fu vi- 
da entrelos chriftiamos. E quales cofas 
non deucn vÍar,nin fazer, fegund nue- 
Ntra ley. E quales fon aquellos juezes 
que los pueden apremiar por malef- 
cios, que ayanfecho ,opor debdo que 
deuan.Ecomo non dcuen ferapremia- 
doslos judios,que fe torné chriftianos. 
E que mejoría haci fudio por tornarfe 
Chriftiano de los otros judios, que fe 
nontornan. E que pena mercícen los 
quelefizierca daño, o deshonrra.E que 
pena deuen aver los chriftianos que fe 
tornan judios.Elos fudios,que fizicré a 
los moros, q fuelfen lus ficruos, tornar 
afuley. 

Lc.1. Que quiere dexir judio ye de donde tomo 

efe nomedejadio. 





2 b LOcLrribndejuda, Quieinteraliastribus bellicofiorextitit, ¿in bele 
lisprimamaciem Bcregniprivilegiú obtinuic,fecúdum Ho(tié.vbita 
pra.Dicunturctiam Habrai ad Heber: cuius familia culturn tenuie 
vniusdei,cetorisidololarriafcedatistfccundi eundé Ho.poltDam. 

3 € E dinieflenentre f.Ab ¡Nisregnis ciedtifuerunt per Reges Catholicos: 


Inno.rec. 


vepatetin Pragmaricis,vbinarranteleQioniscaufar: Scvbi Chrillias 


efiler. tio: misimminer periculum,vel(candalumifi juflé expelluntaravid, per 


21ib.8. 


Oláral.conbi.87.querituran princeps.d:loan.And.inaddli. ad Spe- 
- culato.titudejnda. 





ácperAlbeónrub.C.deluda» 


d Gencatiserio, Lictepropria culpaludzcs fenitutifubiec 
if: 1 in.deiuda. 





toleratpieras Ch 


Aremembranga.Sic haber 


. 





E Bernard. 
adclerum, Sc populum Spirenfem.Densoflendic 








¡prostig 
1Epiftola y 


'nquit eccle- 


fia)fuperinimicos meos,ne occidascos,ne quádo obliuiteáturpoptr- 


EJVdioes dicho*aql cree, e tie 
¡PA Pgoclley deMoyfen, fegun fue 
¡E 2 la letra della,e q fecircunci- 
daie faze las otras cofas, que mandafu 
ley. Etomo cftenomedeltribudeju- 
daP,¿fue mas noble, e mas esforgado 
q losotrostribus,e de masauia otrame 
joria q dead] tribu auian de ellcerRey 
delosjudios.E otrofi los dcaqueltribu 
en lasbatallasouicron fiópre las prime- 
rasferidas.Elarazó porquela Eg, 
los Emperadores,e los Reyes,e losprin 
cipes fufricron alos judios, Gbiuicllcn 
entrcliS,cétreloschriftianos esefta, por 

¿ellos bivicflen,como en catiucriod, 

parafiempre: porque fuefíen fiépre en 

remembranga“alosomes ellos veniá 
del linaje delos que crucificaron a nue- 
ftro Señor lelu Chrifto. 

ALe).17. En que manera dent fazer fu" vida los 
judiosentrelos chviftianos, e quales cofas m8 
dené far nin faxorfegiid muera leg jpe- 
ra mercften los que comra llo fizieren, 

FE] Anfamente: efin mal bolli 
y cio dtué fazer vida los fu- 
A El dios entre los chriftianos 
pene El guardádo fu ley, enó dizié 
do mal delafe£denío feñorjelu chrifto 

¿guardálos chriflianos. Otrofife deué 

mucho guardar depredicar, nin cóuer 

tirSningú chriftiano, q fetorne fudio a- 

labádo fu ley,e denoftádo lanfa.E qual 

quier q contraclto fiziere deue morirh 
poréde,c perder lo qha. E porgoymos 
dezirgenalgunos lugares losjudiosfi. 
zieron, e fazenel dia del viernes finto; 
remébrancade la pafsió de nro feñor le 
fu Chrifto en manera de efcarnio, furtá 
dolosniños,e poniédolos cncruz,cfa 
ziendo ymaginesde cera, e crucificido 
las, quádo losniñosnon pueden aucr. 

Míádamos q fi masfuere de aqui adelan 

teen algund lugarde nueftro Señorio, 















decapi 
demaliudzos. 
Uavin conuerrir.Adde.l.po.C.deapofta. 
€ Denemorir. Adde diétacap.in nonnullis.cum. 
datetass hutebuodiperp 


mu 


A £ UDelafe. 
innonnullis.in fine. dejudzris, 8 capi.Scfiiudwros. d.C. eo- 





Ji meisvini quí 
dé apices no- 
bisluntrepra= 
fentátes domi 
nicá palsioné, 
¿ppter hoc dif 
perl fant in 
omnes regi 
nes. vedumia 
fas canti fac 
noris. pocnas 
lnunt 5 tofles 
Sintnolira re 
dempcionis. 








alex. 11, 


Lelíz, e am Menlucte, de 


fine. Uscpita 
imerChi 








erat 
xrede 
bent:cafiodie 
tes legem luá, 
nó meledicen ' 
dofiden: Chiá 
dománi noftá 





nondebérp 
dicate:eccós 
uertere Chí 
nú, laudátesle 
2 Moy is, 82 


iguominiádo.* 








¿e amiGionis 


bonorú. hem 
non debentin 
dic Paralcenes 





0 pa 
fonisdñipue- 
ros , aut mas 
gines cercas 
crucifigerctul. 
viliGinie mor 
dis poena Re= 
gisiudicio la» 
tuenda. lrem 
in pdiéta die 
Veneris fan- 
8, omneslu- 
dai clanfima- 
cant in fuo 
vico, Scdomi- 
D?vía;ad fab- 
baci primum 
manesaliasex 
cútibus, Scdás 
num palsis a 
Chrifianis, 
nullum juscio 
Scthd. 





Ade y 


Precipimuspre * 
rincipes fecularescondignz animaduer- 3 
fionisadicftionecompelcizanimaduerfio merumimperium denotats 





vndeinhoccaf (fecundum Hoflien.inftumma ciuídem tituli, $. 8c 
in quibus.colump.2.) animaduerterc,eltanimam a corpore vertetes 


f.deiurifdiétio.omsius 
E Qiernesfanto,Adde, 





¡nnonnulis.5n diebus,cod.titp 4 





Ulex. III, 
am Antiquio Ta- 

dei mimisho= 
norati fuerít, 
¡nali populas 
Deir led quía 
ingrarideo , de 
Chrilto_ fue. 
ant, iplumin 
Tonorantes,6€ 
tarpifsima cru 
cismorte occi 
dentes , julte 
riuaci fine á 

co, Scomni- 
bus gendibus 
Ronores pri. 
uilegio fla 
A morte Chris 
li deinceps re 
ges, Eclacerdo 
tes, ficurantea 
non habuerúr 
«¿e llacaris Im 
peraroram, e 
Regú privat 
funt oí oficio 











fequicur diéta 
Azo.C.cod.in 
£umma, 8 vid, 
C.co.tit.in, Ll. 
uGio, 

2 b U0efeonofeidos, 
Vide Chry(o. 
infermy feria 
sPabionis.to 
moy.exclamá 
temcontra lu. 
daram, his ver» 
bis.OGbá 
Tor cacus 
digno pre 
pitio jaétaris 
in infaniam? 
Quie nam exe 
cecatio elt pri 

¡Sima mé- 

ris ¿(ic vello a- 

Liu perdere, 

ve prior malis 

iplaperire (ab 
alieno exitio? 

Tuosimoiaju 

gulas, Ein tuá 

fobolem parri 
cidalem vibras 
dexterá : ecce 
currit per tol 
generis pro 
píam, nunquá 
expiandivena 
facinoris,8tc. 

Goficio publico. 

Adde, c.nulla 

$4-dill.S,c.có 

fit. Xcspen.de 

Tudr.K.C.co. 

16. 8ónauth. 





























30 





infiurandam quodpraflararab his.colla.2 
3 Symagozacltlocus,vbi ludaiorant,nócñil 


fincRe; 
mare, 








 mádato fed antiquas S ynagogas reficere poll 
ruta: fintin ode mfolo,tantí feruara fola forma di rutarum 


Titul. XXIHMI.Delos ludios. 


talcofa afsifecha:fi fe pudiere aucriguar 
quetodosaquellos que fe acertaró yen 
aquel fecho,g fean prefos erecabdados 
educhosante el Rey :c defpues quecl 
Rey [opieré la verdad deuc los mandar 
matar abiltadamente quítosquierque 
fean.Otroli defendemos quicel dia del 
viernes fanto ningun ludio non fer0; 
fado de (alir fuera de lu cafa, nin defu 
barrio:maselten y encerrados, falta el 
fabado cn la mañana, e fi cótraclto fizie 
ren,dezimosque del daño , edela def- 
hónrra quedelos chriltimnos refcibicré 
non deuenauerninguna emienda. 
Ley. 111.Que ningun ladro non puede auero= 
ficio nin dignidad para poder apremiaralos 
Chrijtianos. 
2559 Neiguaméte los fudios fucró 
Y muy honrrados *,c ouieron 
2 muy gran preuillejo fobreto- 
daslas otras gétes.Cacllos tan folamen 
te eran llamados pucblo de Dios. Mas 
porque cllos fueron defconocidos Pa 
aquel,queacllosaniahonrrado,e preni 
Jefado,e'en lugardele fazer hórra, del 
hontraron lo dídole inucrte muy abil 
tadamíte cn lacruz: guilada:colafue, € 
derecha portan gráyerro,emaldad,q 
fizicron que perdieffen la honrra, e cl 
preuillejo que auñan. E potende de aql 
dia cn adelante que crucificaton a nue. 
ftro Señorlcfu Chrifto,bunca ouicron 
«Reysnin facerdotesdefi mifimos:afsico, 
moauíanante.E los Emperadores que 
fucron antiguamente Señores de todo 
el mundo, touicron porbien,eporde- 
recho,que por latraycion quefizieron 
en matara (u feñorqueperdieflen por 
endetodaslas honrras,clos preuillejos 
Gauian de manera q ningun fudio nun 
caouiclle slugarhónrrado,nin ofi 
ciopublicak: on q pudicfTe apremiara 
ningun chriftino enninguna manera 
%Ley.1111.Como pueden aucrlos judios fymo= 
gaentre losChriflianos. 
¡Ynoga es lugar do los fu- 
dios fazé oracion, ctal cala 
como cfta nó puedé fazer 
z nucuamente en niogund 
lugar de nueltro Señorio ,2 menos de 
nueftro mandado. Pero lasqueauian 
antiguamente fi acacfcic/le que [e der- 




























vbiglo,. Gzez, TIT 
a ficerepit in regno 
tunt, fea reno 





ribafen pueden las fazer , e renovar! 
en aquel fuelo milmo:afsicomo le e- 
flauan,nonlasalargando mas,nin las al 
¿gando,nin las faziendo pintar. Ela [y- 
noga4dcotra guila facie fecha deuen 
la perder, eferde la Egleña mayor del 
lugar dondela fizieren.E porqueta (y- 
nogacscala, dofeloacl nomedeDios: 
defendemos que ningund chriftiano 
non [caofado dela quebrantar nin de 
facar ende,nin de tomar algúa cola por 
fuerca.Fuerasendefi algun mal fechor 
feacogiclle aclla. Caacftebien lo po- 
drian y préder por fuerca para leuarlo 
antelajullicia. Otrofidcfendemos que 
loschriftianos non metan y beftia, nin 
pofénfen ella,nin figanembargo alos 
fudios mientra que y cftuuieren fazien q 
dofuoracionfegund fu ley. 

4 Le). V. Como non denen apremiar alos judios 










9] Abado es día, en q losfu- 
% E A e 
dios fazé fu oració, celtan A 
Il quedoséCus pofadas,cnó 


iS) 
fe trabafi de fazer pleyto, 
'ningúa.E porq tal díacomo 









cltefon ellostenudos de guárdar fi se Sabbacin elt 


fu ley,nó los déue ningun omnes 
zar,nintraerajuyzio enel. E poréde má * 
damosSqueningú judgador nó apre: 
mie, nin coftriña a los judios en el dia 
delfabado,para tracrlosajuyzio por ra 
zó dedebdas,nin los préda, nin les fi94 
otro agrauio ningúoé tal dia. Ca alfoz 
abondilos otros dias dela femana para 
coftreñirlos,c demandarles las colas q 
fegund derecho les deuen demandar: 
eal emplazamiento queles fiziellen'pa 
raen tal dia, nó fon tenudos losfudios 
de refponder. E otrofi fentencia que 
dicen contra ellos ental dia: manda- 
mosquenonvala. Perolialgun judio 

+ firiefTe,o matafle,o roballe,o furtalTe, o 
fizicilealgund otro yerro femejante de 
ftos, porque deuen reccbir pena en cl 
cucrpo,o en cl aucr:cftócelos judgado 
reslo pueden prender enel dia del faba- 
do.Otrofidezimos q todas las deman- 
das Gouicrenloschriltiamos contralos 
Judios, elosjudioscótra los chriftimos 
quefcálibradas,c determinadas porlos 


nuspótcapeteautiriuri 
udice quod ibi debi 
duplocondemnabitur.had. 








y Uotandamos.Adde.ludicfabbari.C.cod,Sc.ficutluda: 


Partida.ij. 





75 


anteriorú,abe 
(que aliquaad 
ditione,vel de 
corkcióne p 
¿ura qu 
da Sym 
Jaudatur Del 
“nomen 
Pterca frixi 
Ciráltianis ,v? 
aliquid' de ea 
capere ibterdi 
hi hale 

















«glas <juña po 
capiiea, Rex 
virabi cuna ys 

ii. leemin 








mécum alí 
neg holicia. 
jncafiar,dum 
orác ludei in 
jila.h.d. 
Urenonar.Ad- 1 





$illud. 


e Uorebramar. a 





Ulei. Pr, 


feltú Judgor 
8d iuxta de 
coráfernar, de 
iñeo nó exer 
cent negota 
nec amercaturá 
vade cali dieli 
curnó citác,ne 
que cónepit 
iniudicio Che 
Ílianos per fe, 
velper procuz 
ratores : ita d 


Chriftianisnó 














bus: Scficiten= 
tur ant ad indi 
ciú erabantns, 
nó tenétur re- 
Ipondere:nedz 
fententia tene 
rectali dielata 
contraillos: 1 
ti delinquir, 
bapút talidie 
capi, Ieélicigia 
inter chrianos 
El ludeos,per 
clifianos iudi. 
cesfunttermi. 
náda,non pers 
fenescorú. Ke 
vullus Cl 




















ja 


Tndeum,aoreivisbona, (ed petar coram 
ás aliquid vi velfurto a ludáss accepctit, 





cod.titu. 


Náj 


Inno.rec. 


fin.tÍt. 10. 


Setena partida. 


23 €vTójesdellos.AddeTadzi.C.codem. 
3h UDefendemos.Adde.cficur.cod.titu.£c.C.eod.Laullus. 
Uilexr. PI, 

3» ludziexemplis bonis,tetimonijsfaceeferíptura, blandicijs charita 
tiuisconuertendi fune ad fidé Chuilti,non vi,vel premedoillos: quia 
Chriltus volú 
tarios creden= 






nueltros judgadores de los lugares do 


tes, nó coaétos E a 
vule.Jemfilua moraren,enó por los viejos dellosa.E 
dius Chiifidé bien afsicomo defendemos los chri- 
pen rel oca ftianosnó pueden tracrajuyzio, nin a- 
debitimpedia — graviara los ludios cn diade Sabado, 
reidalijludai bi Fides E 

vilo modo: $e Dienafsidezimosque los ludios porfi, 





hob id pbap- 
tifmú accipit, 
ab cis lapidef, 
vel occidarur, 
ts huñafino» 


nin por lus perfoncros nó pueda tracr 
nin agraujar a loschriftianos é elle mel 
modia.E aúdemas delto defédemos> 
que ningúdchriftiano nófea olado de 











Co prendar, nin fazer tucrto por fi mimo 
uri debent:i aningund judio cnfu perfona, nin en 
ec edatias  fascolas.Mas fi quercllaouicre del,de= 
iniuriée,velex mande gelo ante nueltrosjudgadores. 
la Efialguno fuercatreuido, eforcare,o 
pulfionis, robarcal gunacoladellos,dcue gelator 
siuntdtadice nar doblada. 
ais > Ley. V Lomo nondeuen ferapremiadoslosju 
£odáno Kin dios que fé tornen ChriShianos: eque mejoria 
juriaillins. lez haeljudio que fé rornare chvifhiano,e [pena 
Gludiadí merecemos orrosjudios que le fizic/fen malo 


dí conuercant 
ab oibus fune 
honorandi: ne 
jeis,aurgene 


Verganin premia nó deué 
fazerenninguna maneraa 
cal 1 ningund fadio, porque fe 
moranda elt  INSME28] torne chriftiano mas por 
smacula fuduií huenosexemplos, econ los dichos de 





midiremíuece- , A 
dár parécibus lasfantasclcripturas,e con falagos los 
$icognat deuen los chariltianos conuertir a la fe 





dais, Srad oés 
honores SoR 
Sicia habil 
tur.had. 


de nueftro feñor Icfu Clurilto: cachnon 
quiere, nin amaferaicio, dle fea Lecho 
por premia.Otrofi dezimos, Gfhialgun 
judio,ojadiade fu grado fequifierctor 
nar chiiftiano,o chriftiana,nó gelo de- 
uécmbargar losotros judiosé ningúa 
manera. fialgunos delloslo apedreal 
fen,o firiclen,o mataflenpor quáto fe 
quilicile tornar chriftiano,o chriltiana, 
odeípuesq fuelle baptizado,fieltolepu 
diere aucriguar: mandamos que todos 











quí fincera, Se 
codeludrís. 

ad Uguemados.ad 
delega ladaís. 
Carod. 

y e Urerracra ellos, 
Adde.ca.cam 
te.de reftripto 
dk in.csiudai. 
Sui qui. illo ti 






tal muerte,o apedreamiéto feá quema- 
dos*.Efiporauenturanó lo matafTen, 
maslofricflen,o lo deshórraflen, man 





Jas injurias. lis 
broR. 
n E Usucbienes.Ad 
de.d.cadudai,$.fi quipraterea.£cin quadam extrauagant in comi 
munibus.(ub titul.de ludarisiincip.dignum.kk vid. loan. de Ananias 
indi0t.cJudzi 
$ £ Uco fi fuefenjudias.Facitad quellionemillam,an Tudzzi(uccedane 
parentibus(uis,fecundum legem Molaicá,yel fecundú legem cónmu- 
n8nter quasin hocell diflerentia:mam ex difpolitione legis cil 
focmingcum mafculisaqualiterfuccedunt.l.maximá vitió,C.dolib. 
psticóczamen perlegemn Mois malculiexcladontforminasve 
'abetar Numeri.nó.ciitenfecundá jus cómune,0ulla éft prerogari 
vaprimogeniturequod tamenelt delege Molaica,vepater Dentero 
no.aritemdejure legis Molsica alcendentes,excluduncara fratrib”. 








aquellos matadores,oacófejadores, de - 


. auertodos los oficios,elas honras que 











vehabeturín dic. Numer6.cuius contrariumelt dcinre.comma 
ni.veia auchon.de hared.quiabintelka ltaj. part. 
Calderi.confio.fubiitu-dereflamen.temuic,qplucced 

lege Mofaicam.cnon lecundumiuscommune.Lo.de As 
diiela.delude.faciraliquaargumentaio contras, 












h i 
percum, 5 có. 
clufione Cal- 





damos quelosfudgadoresdcllugardo 
acacciereapremié a losferidores,ca los 
fazedores dela deshórra de maneta que 
lesfagan fazercmienda por ello. Ede 
mas, quelesden pena porende, fegund 
que entendieren que merecé de larece 
birpor cl yerro que fizicron.Otrofi má 
damosquede(pues q algunosjudios fe 
tornarenchriltianos,G todoslos denue 





Joan, Lecitier 
in fuo traéta. 





risvidere. 
dex, VII, 


ftrofeñorio los honrré,eninguno non se Iofelix Chri- 


Aianos quí la= 
diras eflicicur 
occidié velue 
harericus + Se 
idemde bonis 
eius 6, quod 
de bonis hare 
tici efe Macas 
tum 

Uitereje, Ya 
ad queflioh; 
illam, de qua 
por Jalo, in. 
fuerac.colú, 
Jnf. 
q mues lu 
dera, ficue here 
tica non fat- 
der prinilegio 


fea ofado derctraera ellos", nin afulina 
je,decomo fueron fudiosen manera de 
denuelto:equeayifusbienes £ edeto- 
dasfuscofas partiendo con fus herma 
nos,heredádolo defus padres ,e de lisa, 
madres,e delos otros us pariétes,biéal 
ficomo fifucifenjudios$ e que puedi h 





hantodoslosotroschriflianos. 
Le) 11, Que pena merece el Chrifhiano que fe 




















». 
'An malandáte feyendo al. 


*| gundchrifliano que fe tor 





dy ió nalle judio mádamos que dos. 
lÉ e elo maten por ello bien afsi cn bienes Ad 
.. 


comofifetornalTe hercfe!.Otrolidezi- 
mosquedeuenfazer de fus bienes en k £oe 
aquella manera que disimosque fazen 4 
delosaucresdeloshercjos 
GLe9V 117.Como ningond chvifliano, nin cri 
llana non denen fazer vida con Indio. 
SE Efendemos queningund 
> Wijudio non fea ofado de te- 
ner en fu cala chriftiano, 
y 85 [nin chrifliana para feruir 
fc dellost,como quier que los puedan 
auerpara labrar, eenderegar fus hereda 


desdefucra,o para guardaBles en cimi 










301nter Chriflia 
mos 8 ludisos 
non debetcíla 
cómerció a vir 
nec chriftian” 
aut chrifliana 
feruic judxisz 
8 fi laborato» 
res chrifliani 
cultiuare Ju= 
dorar pre- 







d dia condudtí, 
no quado ouiefíen deyraalgundlu-  pobúe,aurire 
gardubdofo. Otrofidefendemos quen Judzoram 

cultodia,dan' 


ningund chriftiano, nin chriftiananon 
cóbide aningú judio,nia judía, ninre- 
ciba,otrofi cóbite delos paracomer”, 


icinerácur per 
loca dubia. Ie2 
nullaschrillia 
nus, vel Chris 
fiana comi 
mareludanovel ludgam poteltaScidem econtra.Neq;bibant Chi 
Ida donas pa Talca menta balas copuenlest Ear 
peqymedicinasaccipiantChrilliani de Judaorumn manu: confulera 
tamen medicum ludzrum Chrilianus pote(l, dummodo medicina 
Chrifliani manu,qui/ciat,6cintelligar quod inbetur,fiantihad. 
Gerefefedals Concosdascu i.elar8c.c.adhzc. 
8c.c.4iludzosus.c.fico,tir. p 

er.Chrillianinon debentmanducare cum Tudaisfub nobis de 
entibus.vchic 8cin cap.nullus.£cin ca.omnesa8.queflione,1.cum 
Esiracenkvamérellicer ob bdide follan comedor ade 
fama quelioncy.dtracio diuerficacisell:quía ludzí, propter abu= 





























a 





Glex. PLL 





Titul. XXI. Delosjudios. 


Gonem feripturam , Se contemptum ciborum noftrorum magis vi- 
denturfidera noftram impugnaread hoc.23.queltione,4.cap.infide 
Jes.cum alijsautem Sarracenis filices hollibus comedere non debe 
amus,nili predicarores limus,quibushoc(peciali privilegio indulge= 
tursscpocquiliber,habiralicentia pralati cispradicare : fed tidebte 
abílinerea car 
nibus, dicbus 
prohibitisaca. 
quí fitade luz 
dis Ge Sarra= 
cenis.dumta= 








nin beucren yno?, ninbeuan del vino 
Gesfecho por mano dellos. Eaú man. 
damosqueningundjudio non (ca ola- 
sen id quod Jo debañarle embaño en vno?conlos 
apponitur,nó — chriftianog E otrofi defendemos q nin 
fcidolisimo- — gundchriftiano nóreciba melezinamié 
ací: quía rúc E ES 

fanéti*eít mo toS.ninpurgaqfca fecha por mano de 
mifame,quim — fudio. Perobien puede recebir la por 
talicibo velci. deal bid (61 
cap.ficur fan confefo dealgundfabidortan folamen 
e teque feafecho por mano dechriftiano 
lis que conozca, eentienda las colas que 
ligune, quan» , fonenella. 





a merca merefcecl judio queyaze có 
li, aliásinfum prifiana, 


ma necelsitas 
refamis, cum 
hortore Sexe 
cratione pol- 


g Treuécia, cofadia muy grá 
defazen los fudios que ya- 

i ( zenconlaschriftianas.E po 
Anders Y rende mandamos que to- 
ad fuftentatio . . 
ne nature fu- doslosjudioscontra quien fucreprova a 
meres hoctra- do de aquiadelante quetalcofa ayan fe 
dicHolliendn 15 , : 
famma.deSar Cho,quemuerádporello, Ca filoschri. 
acen. $,quali  ftianos quefazenadulterio contas mu- 


e gerescaladas,merelcen porende muer- 





«it,quodcim — te:mucho masla merefcen los judios 
Sarraceni ho yazé conlas chriftianas, q fonefpiritual 
dicdifcemane 


cibaria noftsa 
mon licétenma 
his, ficur neg; 
csmiudaisco 
medere + ue 
fubdicis, ue 
hoftbus, ni 
exfpecialipri 
vilegio. vcin 
dio.coquam 
Gt vel mi 
in fumma ne- 


métcefpolas denfo feñor 1efy Chrifto 
orrazon dela fe,e del baptifmo grefci 
ieronennomedel.E la chriftiana q tal 
yerro fizierc,nótenemos por bien que 
finque fin pena. E porende mandamos 
que fifucrevirgen,o calada, obiuda, o 
mugerbaldonada ¿fedea todos, que 
ayaaquella meima penag diximos é la 
E <-  poftrimera ley encl titulo delos moros 
celsitate.ve di- “m a 
Sameñ.cum  Quedeucauer la chriftiana que yoguic 
Indis ergo in TC CON MOTO. 
fidelibus ma- Ley. X.Que pena mere/télos judios que tienen 


risOccani., y 
nóndifcemúe — Chriflianos por fiermos, 















cibos moftros Omprar, nin tener non de 

licebit nobis iospor (usa 
Adúr.C.  comederendá- [y (Gui uen los fudios por lus fict- 
ne a ir e UNS uos ome, nin muger que 
man.vid. — ádolis ¿mola- ; eos pa 
Ga caD chan) Vedia fucfTe chriftiano", e fi algu 


nocontracíto fiziere,deucel Chriftiano 
¡Sctradic lo+ 





Nam 
interepulasfacilequisdecipitar.a2.q-4.capvnulquí 
an.deplat.in.l.omes qui quoliber.C.de decuricfibu10. 
sharfe en weAdde.<.nullas.S.c.omnesaS.que 
4 otelezizamiento.V tin diEyc.nullus«Senora iftam leg, ad declaratio» 

illiascapevbivid.glo. SH chidiaco.quivale,q ianecelitate ma= 
xcióha políit vocari medicas ludzus, cum alinsinuenirinon porel: 

intantanecebsitate permitreturetiam praparatio medicinza me» 
dicoludao, 
























Uiex.IXo 
3oTudaws non forniceturcum chrifliana,fab poena mortis, quía cum. 





Chrifi fponfisadulterar,Scchrífliana puniturenpoena, de quainíta 

tit.1.6.hoc dicit. 
de Muere». Tenementiillam legemsquiaimó gy non deberetifto cali x 

i :na mortis,confuluit Oldrald.confi-¿rxincipic qualiter. Se 
facitadiflam legew.l»5.e quis chriflianum.C.de lud. 

- Elex,X, 

fertornado én lu libertad:c nó deue pe +vludens chi 
1 . 4d io afied fianum eme- 
char ningunacola del precio, G fue da- ye non deber 
do porel:maguer el fudio non fupicl- etiamignorás 
fe quando a chris "84 mein 
no.Mas ficljudio fopieffe qlo -cra quan 
dolocompro, efefiruicíTe del defpues. tuleur  abfy 





bestarem relli 
CEE y aliquareflitus 
como defieruo deuceljudio morirpor — tioneprerijs 
ende,Otrofidefendemos, queningúd  autem fciens 
judio nonfea ofado,de tornar fucapti- > nose Bani 
vojudio,ninjudia, maguerfcan moros tur. ltem Jn- 
odeotragente barbara.E fialgunocó-  ésusnon p 
4 % > tell mancipid 
tracftofizicre,clficruo,olaficruajaquié  fuum Judeú 
tornare fudio,o judia: mandamos que ads 
; h racenus , fe 
fea porendelibre, e tirado de poder de aleros fede 
aquel,o deaquella cuyo era. Efipora- fic: eb 
uentaraalgunos moros quefueflenca- Ecditcopto 
ptinos defudios, fe tornaffé chriflimos wa poteflaré 
deuenfer luego libres: afsi como fede ludzi emeno 
, h tisiSe Sarrace 
mueltra en la quarta partida deftelibro 








nus captinos 
englritulo delalibertad Sen las leyes 1udai, hichri, 








Lanus fiar, cf 
fablanen eltarazon. deca bs 
e hoc dicir. 

ley: X1, Como los Judios diven andar Joñala * ECbrifian 
de perque la ilocios Senesráscea 


Vcehosyerros, ecofasdefa Piachiflia, Se 
E a adde cap. lu- 
guiladas acaclcé entre lOs das. 17. que. 
E Chriftianos, closfudios, e ea e 
eS las fudias, claschriftianas, Ande ld 
porque biucn y moran de confano cn fed an potes 
lasvillas,eandan veftidos los ynos,afsi Mt Tudews e: 
comolosotros.E pordefuiarlos yerros — quo fune aferi 
elosmalesquepodriá acacícer porefta  Pritij Chriflia 
E 4 pi. videos per 
razontenemos porbien, e mandamos glo. geloanné 
quetodosquitosfudios: o judiasibinic a 
ce POS quemadmo- 
ren en nueltro Señorio, q trayganalgu en LA 
na feñal ciertablobrefus cabegas,c que nan fine. C. 
fexatal, porq conozcanlas gétes mani- deagricolis,8 
TRIO cenkiris, 8cco 
feftamentequal esjudio,ojudia.Efial Jo. libro. $e 
gundjudio nó levarcaquellafeñal:má vide capuzde 
A judzs 

damos que pecheporcada vegada que £ a morir. Du 2 

fuercfallado fin ella diez marauedisde  affumichic 

oro:efinó ouiere de que los pechar rel. Pide ea 


o quo: talem. de qua 
cibadiezazotes publicamiéte por ello. indiét.l 


neChriflianú 











mancipiumhzrer.quamglo ibi, : 
5 UodaliberradImo.icuarnio Lina. : 


Glex. xl, 


aoludzifignum flpra caputalportaretenentur,vt difeernantur a chi 
flianis : alias finecoinuentas decem morapetinos aurcos foluet a- 
las lagellatocidem,(inon haber de quofoluat , recipiat ia corpo 
re.hoc dicit. 
h Gscñalciorra.Adde.cinmonmullis.cod tit. 
Paxtida.vjo Ni 





70% 


) 











1] 


serias. XX7. 


Desaracenis, 
Glez. 1, 


an Sarracens á 


Adsitado 
paga. $e 
Fe. COla 


2b 


ze 





Sarra momen 
aGúplic: licee 
4 Sarra Sarace 
niveré nó del 
cendár, fedab 
Agar ferua A 
braha, Etdu- 
plox (cha elt 
corú,vni quí 
nec credút no 
1O,nec Veteri 
tellaméro:alij 
quí quingy li- 
Bros May ús 
receperunt: Se 
ideoSamarita 
ai núcupátur 
veillide quib* 
in Euangelio 
1oa.4.Sarrace 
si viuere pol 
£útinter Chri 
ftianos,modo 
8cforma, qua 
Judi 








ximo. non ta- 
men polflne 
habere Mefq- 
tasinChriflia 
nor. villi 
nec facófició 
publicifacere 
Selicerifli ma 









bent deprada 
si víolérer fub 
dupli poena. 
hoc dicit, 

AdeserraPro 
fequitur diéta 
HoNlid.in fu 
ma.co.tit, $. 4 
vnde dicantue 











U Mexguitas. 
AddelnBol. 
nemo.Cadepa 
ga. remy 
$e. 
UNigrol 
del, Chil 
mis. C. 
Uiex.. 
am Sarracenus 
Iponté.mócca 
diédeber ad fi 
dem conuerd, 
$ enmcóner- 
tivolenté im- 
pediens,incur 
ritpoenam.de 
qua fuprá tic. 
















Setenapartida, 





SéTitulo 


los Moros. 





: XXV. De 


Orosfonvna manera de 
gente,que creen quema 
homat fue Propheta, e 
mandaderode Dios: e 





pan 
zo nó mucltrá del tá grád fantidad,por 
que a tá fanto ellado pudiclfe llegar, po 
rédelafu ley escomodenuelto de dios. 
Onde pues qué cnel titulo ante defte fa- 
blamos delosfudios,c dela fu ciegapor 
fia qhancótra la verdadera creencia: q 
remos aquidezir delosmoros,e dela fu 
necedad, quecreen, E porque fe cuydá 
faluar.E demoltraremos porquehan al 
fi nome.E quantas manerasfon dellos 
E como deuenbcuirentrelos Chriftia- 
nos. E que colas fon aquellas queles 
fonvedadasdefazer mientra que y biz 
uieren. E como los Chriftianos con 
buenas palabraslosdeuen conuertir, e 
non porfuerca, o premiaa lafc. Eque 
pena merelce quienlos embargare,que 
fenon torn¿Chriflianos, o los deshon 
rarededicho,o de fecho:defpues quelo 
fueré.E otrofi,q pena merclce el Chri- 
fliano,que fetorna Moro. 





Ley.) Onde tomo efle nome moro,e quitas má= 
nevas jon dellos: cen que manera deuen biuiy 
entve los Chriflianos. 





SAD Arracemús en latin tanto quic- 
yy y redezirenromance como Mo 
“BR ro:c tomo eflenome de Sarral, 
que fue muger libre de Abrahancomo 
quier que el linaje delos Moros nonde 
fcendiciTe della, mas de Agar quefucler 
vienta de Abrahan. E fon dos mancras 
deMoros. Lavna es que non creen en 
elnueuo,nin encl vicjo teftamento. E 
lotra esque refcibicron los cinco li- 
bros de Moyfen,mas delecharó los Pro 
fetas,enon los quificró crecr. E eftos a- 
talesfon Mendes Samaritanos , porq 
fe lcuantaron primeramente en vna ciu 
dad que avia nome Samariaze defflos fa 
bla cn el Evangelio do dize, que non 
deuen vfarnin biuiren vno los fudios 
elos Samaritanos. E dezimosquedeué 
biuir los Moros entre los Chriftianos, 
en aqllamelma' manera , quediximos 
encltitulo ante defte quelo deué fazer 
losjudios guardando fuley, nó deno 











ftandola nueftra.Pero enlasvillas delos in: 
Chriftianosnon deuen aucrlos Moros « Jenlele,. Vie a 
mezquitas",nin fazer facrificio publica — deilólipra, 
menteantelosomes. E las mezquitas, “Yu 
Gdeuian aucrantiguaméte deué fer del 
Rey,c puedelasel dar aquié fe quiltere. 
Ecomoquierquelos Moros non ten- 
ganbuena ley:pcro mientra biuicré cn 
trelos Chriftianos en feguranca delos 
nóles deuen tomar, nin rio fuyo 
por fuerca,equalquicr que contra efto 
fizjere mandamos que lo peche dobla- 
dotodolo quealsiles tomare. Ai 
9 Ley.11. Como los Chrifianoscon buenas pala- 
bras y € mon por premia denen conuertor los 








Oled TL, 
¿o Poflquio qu 
ad fidem cas 
tholicamvene 
vic, deber ho» 
norarimec des 
becabaligios 
juriari,vocan- 
do eú conuer- 
fum,« fimile 
op pbrioma. 
liásarbitriola 
dicis panicur 
magis, quí li 
Chillan, 
ex genere, Y 
Chriflianorús 
Orbuenas palabras, e con * parentum le 
; scionés acainiurijsal 
uenibles predicaciones de rad, 
> eh uen trabajar los Chriftiz- £ a rern 
AS 148) nosdeconuertir alos Mo- 
ros, para fazerles creer la nueftra fo: ca- 
duzirlos aclla,c non porfuerga *, nin 
porpremia:cafi voluntad denueftro Te 
ñor fuelle de los aduziraclla, ede gela 
fa er creer porfuerca, el losapremiaria, Sol Ma 
SiquifiesTe,q haacabado podcriodelofa dl. 
zer,maselnofepagadel fervicio quelfa  +ferc 
zenlosomes a miedo,mas de aglquele 
fazcde grado,e fin premianinguna: e pues el nonlos 
quiereapremiar,nin fazcrfuerca,porelto defédemos 
queningunonon losapremic,nin lesfaga fuerca fo- 
brecftarazon. Eli porauentura algunos dellosdefu 
voluntad les nafcielTe,quequificilen ferGhriltianos, 
defendemosottofi,que ninguno non féa ofado de ge 
lovedar,ninde gelo contrallaren ninguna manera. 
8 
E fialguno contra cltofizielle , deue relcebiraquella 
pena,quediximos enel titulo ante defte en laley o 
fabla, como deuen [er efcarmentados losjudios Gue 
embargan,o matan alos defu ley, queletornan Chui 
flianos. y ó 
Uler.111. Que pena mercfcen los que baldonana los comuer/o 


a uen, e mueren muchos omesen las crecn- 
cias ellrañas que amarian fer Criftianos Ai 















am tc. La, 
dercleript 

















non porlosabiltamientos, elas delontras 
'que veen refccbir depalabra, e de fecho a 
los otros quefe tornan Chriflianos, llamando los 
Tornadizos f, eprofagando los en otras muchas ma 
neras malas, e denucllo; e tenemos quelos queelto 
fazen,yerran encllo malamente: e que todos les de- 
urian honrrar acftosa tales,por muchasrazones, e nó 
defonrrarlos.Lo vno es, porqyg dexin aquella creen 
ciaenquenalcicron ellos, cluThaje. Elo al porque 
defpues que han entendimiento, e conofcen la mejo 
ria denueltrafe, la relcibén, apartandole defus pa- 
dres,e delus parientes, e delavida que auian acoftum 














iu6 Innom.re 
ina. co.ell.d. 





td 


Titul.XXV Delos moros. 


Lo 111, 

30Chuilianus fe faciens Sarracenum, occidicur, «perdicomnia bona 
ilijscatholi ¡dazcis aucem non extantibus cacholicis,con= 
fanguineisví um gradum : quibusnon extantibus, Regis 

cameraapplicantar.h.de 
1 a Gperdida > nin 
pefir. Quid G 
aliquis coa6? 
negar Chriltú 
oresfed nó cor 
dezid. glofin 
canon lolúnt. 
9ó.¿.que con 
cludir,qpmor- 
talitér peccat: 
quiamulla con 
ditione deber 
ad hoc add: 
diamqa.cpr- 
mum. nam de 
finon vultne= 
gare Chrifk 
vult tamen d= 
Stud propt 
quodnegar fel 
Jicer vitana15o 
quieltaec. mes 
rito, Fortét; 
men ile in fo 
10 exteriori 
mitius venirer 
puniendus ¿p- 
prervim,Sdue 
un ibi ¡lar 
argum, cius q 
notar Bart. in 
4tradta. de tyrá 
mia.col.;.verf 








brada defazer,edetodaslas otras colas 
¿qrelcibe plazer. E por cltasdefonrras 
grelciben,tales y hadcllos,g def pues q 
han refccbido la nucftrafe, efon fechos 
Criftianos, arrepiété fe, e defamparála, 
cerrádo feles loscoracones por los de- 
nueftros:c losabiltamiétos qrelciben,e 
porende mádamos ¿ todos los criflia- 
nos,echriftianas denucltro Señorio fa- 
ganhonrra,c bien en todas las maneras 
Gpudicréatodos quátos delas creécias 
eltrañas vinieren a nueltra fe: bié afsi co 
mo fariá a otro qualquier quedefus pa 
dres,o defusauuclos ouicíle venido, o 
feydo chriftiano  edefendemos q nin- 
gúonó feaofado delos deshórrarde pa 
labra,nin de fecho , nin de les fazer tuer 
to,nin daño, nin malen ningunamane 
ra.E fialguno contracíto fuere manda 
mosgreciba pena de elcarmiento poré 
dea bienvilta delos fudgadores del 1u- 
gar,e den gela mas cradaméte que filo 
fizicíTca otro ome,o muger, q todo fu 
linafé de auuclos,o de vilauuclos, oujel 
fen feydo chriflianos. 

q Le3-1111, Que pena merefco aner el chrifliano 

que fetornare moro. 

A ¡Nfandefcen a las vegadas 
'omes y ha, cpierden el fefo 
cel verdadero entendimié 
-4)to,como omes de mala vé- 
tura, e defelperadosde todo bien renie- 
gálafe denucftro Señor lefu Chrilto, e 
tornan le moros, e tales y ha dellos que 
fe mucuéalo fazer por fabor de binira 
fu guila,o por perdidas q les auiené de 
parientes que les matan,ofeles mueren 
oporquepicrdenlo queauian, cfincan 
pobres,opor malos fechos que fazé te 
miendolapenaque merecen porrazon 
dellos:e por qualquier deftas maneras 
fobredichas,o deotras maneras femejá- 

























34wvilis Spon 
deraris. 8 Ab 
bas conf, 











ti canta. effer 
tamco adhuc 








fubdicus Re= 
gis tenerur ¡> 
eo mortélubi 
re, cumfuerit 





tu24+partio4e 
quanto magis 
Chrilliamas ¿p 
fuo Rege Cl 
No, quietrex 
regósik domi- 
mus dominan= 
tium: Se licer 
vis códitiona= 
lisexcufecá eá 
t0,nontamen 
Atoto.2.quin 









ab leon fás fijos 108 que fe mucuéa fazer tal cofacomo 
Concorar: efa:fazé muy grád maldad, emuy grá 
clud: si á 





traycion.Caporningunaperdidas,nin 


re tú canoni ó . 
pelar quelesviniefle,nin por ganancia, 


co, ¿ed in hoc 
dur ef 

viderr q bonaillorumnon deuoluuntur ad flios , fedadfifeum.ve 

in.c.contra Chriftianos.de harediib.6.vbi glo.cales enim apoftara 

Ieretici repr tantur, Se vecontratales ell procedendumn. ve ibi dicie 
tex. cade que disiin.L7aparti.6.dta,7. 

3 € UdegnogradoVein.6 impartió. 























d AiParalacomaradel roy. Adde.L1.C.de Apofla. 8 fupra tica 
e Gotrera,Eít enim hicvtherericus puniendas.diét.c. contra Cl 


nos.dehzreti.lib.6. 
ques. lr 





7. 4 
€ 





3mApollara dicirurex catholico fa£tusinfidelis, S:polteaad fidelitaté 


nin por riqueza,nin buenaandága, nin 
fabor que entendiffen aucr en la vida 
defte mundo,non deuen renúciar la fe 
denucltro Scñorlefu Chrifto:por la 
qual ferían faluos,c auriá vida perdura- 
ble para fiempre.E poréde mandamos 
quetodos quátos cfta maldad fizicren 
quepierdanporendetodo quanto auiá 
enonpuedá]lewarninguna cofa dello, 
mas q finquetodo a fus fijos? filos ouic 
ren aquellos que fincaren en la nucftra 
fe,clanon renegaren:e fi fijos non ouie 
ren cllos,a los mas propincos parientes 
queovicrenfaltacl dezeno grado”, que 
fuiquéen la creencia delos chriflianos, 
¿vales fifos nin parientes non ouieren 
tinguen todosfus bienes para la cama- 
raldel Rey: edemas defto mandamos, 
que fifuere fallado cl quetal yerro fizic 
re en algund lugar de nucftro Señorio 
que mucra*porello, 
LAS Qué pena prerefocel Chrifiano que fe 
rornaremovo maguer fearrepienta defpuese 
fetornealanuefirafes 
Poftata enlatin tanto quie 
re dezir en romáce como 
chriftiano que fetornoju- 
1) dio ,o moro : e delpuesfe 
arreprente,cfe torna ala ley delos criftia 
nos:cporq talomecomo eftees fallo, e 
elcarnecedordelaley: nondcuc fincar 
Sin pena, magucr[carrepientaf. Eporen 
de dixcron los fabios antiguos?: q deue 
ferenfamado parafiempre, d manera q 
futeftimonio núca fea cabido,nin pue- 
da aucroficio,nin lugar honrado: nin 
pueda fazcrteftamento, nin pueda fer 
cftablefcido por heredero de otros en 
ninguna manera. E aun de mas defto 
vendida o donacion q le ovicllenfecho 
oquefizicfleclaotrodeaquel dia en a- 
delante quele entro enclcoracon de fa 
2er efto,non queremosque ala: e cfta 
pena tenemos que es masfuerte acíte a 
tal,queli lo mataffen.Cala vida deshon 
rradale lerapcor que muerte, non pu- 




















mitsend 
materia merclpúali.Chzrel 








el meré ecc] 


rúiudicio pótcadere.vein«ciinglioniss.plábemusde her 


tas 





E sabias antiguosaV cingdol hi qui fanGtam.Cide apo 








reueríls : ¡lle 
eltinfamis, € 
non potelt te 
ftari, nec ad 
honozes alpi 
rare, « eftin 
capax havedi 
tacís inllicu?, 
necper cúi có. 
tract? celebra. 
tus, poltquam 
de infidelitate 
incarpir”cogi- 
rare .valet : de 
8 hac pora 
e(t maior mor 
te ; quia inter 
homines vi- 
tiens, co! 
noribus 
hocdicit, 
Usesirepienta, 
Idem habetur 
3na.biquifan- 
étam.in £i. Co 
de Apolla. de 
qua fla lam- 
pta cll limita 
tamen.¿imtel 
ligenili perán 
quilnores 
ctica prauita 
dús, velindices 
Ecclefiafticos, 
cognolcentes 
debereli, ade 
mittantur ad 
reconciliatio + 
nem, Bcadgre 
mium ecclelig 
nam tuncidé 
lo apoflatis es 
riedicedú , gd 
inalijs hereti 
cisad reconci. 
liationem ad 
máis, cúapo= 
ftafia non con 
Súruar diner 
Lawn (peció ab 
hzre(i, fed tan 
tú addat quan 
damcircomilá 
fam aggraué 
temvtdicitS. 
Thom.2.2. <p 
nata infola 
tione adtertiá 
Ecprobacurán 
diét.ca, contra 
chriflianos. de 
heretic. lib.6. 
dta in Ípecie 
vale doétor nÉ 
de Villadiego 
in (uotraét,de 



































2c.col. 4 ed; 
obftare dicitad.1-hi quifan fá.que dicir cosreuertentes non fe 
náilla lex fecandúnm nocftadmittend 





neg fub laico 








Setena partida. 


Qe. r 1, 
ami fidelisconiugata adinfidelitacem tranfeac,fcu hreretica Sar,Sc cum 
infidelinubar,veladulreretur,perdit doré,arras, St omnia bona, que 


comuunitercum virohabebat,applicandaviro:S poftcius mortem 
filijscius ma nij duntaxatincis fucce/Muristidem devito ininfi 
delitate laplo, 
had. 

12 Unádamos, Ex 
verbis_ prooe- 








diendo víarde las honrras, ede las ga- 
nancias quevec vlar comunalmente a 





múj huinslegis  Josotros. 

o 04 er. V 1, Quepenamerefccel Corifiano ola 
Alfonfi Reis Chrifliana que fon cafados fi fe tornare algún 
decifio,cuinó —— nodellosjudio,o moro,o hereje. ; 
fitdare cócor- cs 
dantemo OsReyes, e los Principes 


2 b Grixiercadalte 
rio, lmo $e ex 
fola fornica= 
tione fpiritua- 
li, cumfidem 
deferic, SK ad 
infidelesfecó. 
fexpperditdon 
tem. VE norat 
Abbaincap. fi 
na. de coi:ter. 
coniu.dixifu- 

racitul.s7 in 
Ena. 

3 5 Gradosdebmas 
rido, Sed nóne 
iftabona con» 
fifcantar? dic, 
quád fic.vtin 
capi.cumfecú 
dui lexes, de 


porello quilo nueltro Se- 
ñor Dios, que ouicllen fe- 
ñorio fobre los pucblos, 
porque la fulticia fuefle guardada por 
ellos:e aun porquequantas vegadas na 
fcicffen pleytos nueuos,o contiédas en 
trelosomes:las quales nó fe pudicffen 
librar,por as leyes antiguas qporellos 
fucífe fallado cófejo,de nueno, porque 
fepudicflen librar derechamente: e por 
ende mandamos ?, quefipor auentura 
acaclcicfle deaquiadelante, afsicomo a 
cacíciocn otro tiempo, quealguna mu 
ger denueftraley fuere calada, efetor- 
narc morayo fudia,o hereje, e ¿aqlla ley 
















haretielib. fex a + 
to, Seradicin Querclcibedenucuo fe cafare o fizicre 
rerminis loan. adulterioPque las dotes,e lasarras, e to 
Andr.indiéto 








dosquítosbienesde confuno ouieren 


esplrobas de > 
ella,clumarido alafazon quetal yerro 


conuer.conit= 











E do fiziere,que feá todosdel marido", ccfta 
inter fomicas pena que diximos q deuia auerlamu- 
Honem cama= — ger,efla mefimadezimos que deue quer 
16,6% (picio 


Jem : quomo- 
doergopoterunt dari maritocertómiror de decifioncifta huius legis 
8carbitror qpuon proderes,fed bona cófifcarentas,tam in vxoge,quá 
Sn marco apollacancibus áfide. 

Alex, FIL, 














ss Siin fua vita quis non Fuñt de Apollafiz acufaras, poll mortem intra 
quinquéniom cius fama per quemliberpore(t accularl: 8.6 probetur 
fuer de cius bunis,vtin legibus(ipra proximis,hd. 


¿dG Cinco años.Ccor,cum. :oft.8cloquicurapti*ifa.l.gilla. 


20 Gonredefia.q Se 6vbi vid.quie dixo : 


3 £ Udendeen adelante. Nota bene, p inquifitores haretica prauitadis, qh 
coznofcuntcontra defianéti memoriam, non poterunt confifcare bo- 
napoltquinq canal onedeiadidaleDa án diét.la. C.d 
apoliadkk Abb,in.c.camnobis.col.z.de prafcrip.vbi hoclimicar 8 in 
telligicquatenus bona veniuntcontifcanda fifco_ Principis (ecularis. 

dictumgloin.l/Aanichoos.Cade liereti.Si vero elfentapplicá 

-1fcrequiritur tempus.40,annorúspertext,in.cia,de 

pr vid.etiam per Felinum in diét.ca.cumnobis.col,4.8c5.b 

¡dem eritdicendumin crimine lefa maieftaris:prout Ecvoluie glofT 

indir.) Manicheos.Abb.4Fclin diét.c.cum nobis.Ange.Arct.in 

tract,maleficioral jnpanesicayiealis apar! e-perviam 
tamen exceptionis,bene quisad mitretur,excipiendo eriá poll quin 
quennium:quiaq| ect alalasted pda, pepa Cunt ad 
excipiendowm.l.purcán.gati.E.de dolí exceptio.l.3.C.de exceptio.ne 
quead hocobftat.l.nam S-polteasgi minor.ff.deiurciur.neg;.l. Pa 
pinian”.5.6 filius.Adeinofh.tefta.cú gLibi.SPan,de Calt.in vtrag; 

Jegewvbi dicicor q qnin porellateilias quí allegarexceptionem, fuic 
ste, Ecnon egitintra terminum limiracuen a¿honi, nonandirur po 

laos perviamvexceptionis: nam procedantilli text.quando 

folimcompeccbarachio ajure que poterat intentar per víam adtio 












































pis8cexceptionist8oppofita exceptione operator vimadionís, ve 
in exemplisillaruim legummsfecus enim elt,quandolege darur actio 
Erexceptio:nam tune terminusprarfixus actioni.non cenfetur price 
fixus exceptioni.texe.lingularisin diL.lpures. querela.cum 
glo.C,defálf.6cibi Bardem Bartiin,l.diuus.fdereiudi Abb.in capa 
licer. deproba 
el marido,fi fetornare moro,o judio, o ta 
herefe,pero cftos bienesatales Gganacl bilis, de exce 
marido porel yerro que fuze fu muger Páo.colum«9. 
fifijoslefincaréde aquella muger mel congy delito 
ma,cllos losdcué heredar deffpues de la a lego 
muerte de lu padre:c maguer ouicllcfi  erioritquo 
josde otramuger,nó deué aucr deftos — niam Alexan 
bicnesninguna cola. Elfo mefmo dezi E 
mos,que deucfer enlosbienes del,quá — publico. 8cibi 
dofizicretal yerro como efte. arte, Seda 
Ley.V 11.Como fialgiio venegare la fe de nuen 
So feñor 1efu ChriJto pued: fer acnfada lafa 
má delcincsañosdz/pues de fu muerte. 














éta.l. querela. 
orar Gandi- 
nus ln tablas 
malefi.tit,quo 
modo cognos 
fcatur de delin 
éto per exce- 
prioné. 8: cít 
calusin.l.1qs" 
Tgraui, $ (1 gs 
vicró.£ad Sil» 
la.Scán crimi= 
ne la fc maie= 


E] Encgando algund ome la 


5D) JAlfe de mueltro Señor Tefu 
Se Chrifto , e tornando fe de 
NS fpuesacila, fegund de fu 
lo diximos fiacacícicfle que en a vida 
non fueffe acufado de tal yerro como rel. 
efteztenemos porbié,cmandamos,que Fr. efitexas 
todo ome pucdaacufar fu fama defque era hbert. 
fea muertofalla cinco años! Eficn an- he So li- 
te delteplazo lo acufarealguno, e fucre A losnioa 
pronado,que fizo talycrro , deuéfazer ino 2 fdeox 
defush ,Alsicomo diximos en las RETA an 
leyestantedelta. Ef por auentura non ¿to.$. s. 
fucileacufado en fu vida, nideffpues de vbi ifla ita vis 
fu muerte falta cinco años déde cn ade 
lantefnonlopuede ninguno acuíar. 





























dentar intelli- 
gore, 6 decla= 
fare. facie Gd. 
eleganter vo 
- nit Bald.in.l. 
queñicun 51 AEdepecu.vbi dicirag licecius dicendi nullum preferí 
baturcerrotempore, tamen ius excipiendi de pullitate non preferí 
bitur.idemtenetJoñ.de Imol.in Clem.1.derejudica.vbidicit, y mul 
Litas poreflintentari,tam agendo, quam ea cipiendo:Se quando inten 
taturagendo,certo tempore finitur,(ed per viam exceptionis , durar 
perpetuo. Bcidem tenePrarpoli.in capit.dileéto.de appella.item in. 
dict.$diminor.kcin didto.s.lifiliusidem ponfequituragendo Kexci 
piendo:ex quo fequicur, q (empereft a£tio:mam cum intentatur que 
relaperviam exceptionis, inzentaturad finem, vt refcindacur telta 
mentum, dk hucrediras veniacíilio : Secum intentargrreflitucio jo in 
tegrum per exceptionemintentatur : vt retraéterar contragtus + fed 
cumexcipiturdecrimine harefis,vel lee maieftais,nonideó inten 
taturexceptio,vememoria defundti damnerar , de bonaconfileen 
tur,fed ve repellatur quí agjtab agendo;Scpars iufle pofsidens defen. 
daturexcipiendo. Vnde diflinquedifun etrescafus:vnus ¿ctm folum 
daturexceptio,Scnen a8o,velutiin paíto de non petendo: Sctunc 
ndubie exceptio efl perpetua, cum non fitin potellate noflra age 
re Aliuscafus,quandofolúm competitaétio dure, Senon datur ex 
ceptioexprelsc.sciltocafíu, loquuntur diét.5.(ifilias. Sc. $.fi minora 
Alius,8ccertins cafus ell,cumno lege daturexpreficadio, de etíam exc 
prelscexceptio: rúnclicetpezicribacar agtioni, non prafcribitur 
exccprioni:vel dic, quodtane pralcribatur exceptioni,quando ad 
cam habendamrequirarur aliquod preambulam , quód terto ten 
pore eltlimicacum,veettrefiitutioiniotegram.vtindiét. $. li minore 
¿crecio reftamenti.vtin didt.54f flius.nam cum non polsit per ex 
csprionem obrinexi, nilihalito illo preambulo : nimiram,6 pra 
fcribatur exceptioniprateriptoillo praambulo : quando veró iplo. 
jure, fine tali preambulo competit,exceptio duratperperno , Éicel 
facracio dit filiusiécdidt.5Liminorta tenens Bald.K Angelín 





















































sa 


2b 










di2a.l.querela 
ejam oliendicurinaa 
nveinal 





4Le).V 111. Porque raxones el Chrifliano que fo 
tornare Iudio,o Moro, e fe arrepiente defpues 
tornandofe a la fe de los Crrifiianos fepuedo 


efo 


cen? , aliquod 
Jecuiium ma- 
gnúfecit Chri 
Siñanis, parc 


yfar dela pena fobredichan 






Ontecer podria que algu= 

nos de los que renegallen 
[ lafe catholica efe tornal= 
[Lal len moros fe trabafarian 
defazeralgund granado fernicio a los 
chriftianos,que letornariza grand pro 
dela ticrraze porquelos que É trabajal= 


cérSarracenus 
remanfoie: Se 
fi ad fidclitaré 
redierity nó pa 
is ¿quam 
poznam deap= 
policis contra 
apoftatams he 















di e A 
Asingualarden, Len de Érzertal bien como efle fobredi- 
Jndulge be cho,nófinquenfin gualardó tenemos 
eeps propter E 

doavevoie por bien?,e mandamos que lesfea per- 
Sinla.tit2.  donada,e quita la pena dela muerte, q 


infra ca. parti, 
«4 Sd prin» 
cipi.Iníticade 
AT. Lento 
$ 
Genemos por 
biex, Noua vi. 
detur hare de» 
dillo, ve parer 
exhoc verbo, 
de exiá ex hoc 
verbo a 
2u0s, luferizs 
¡fla leze pof 


diximos enla quarta leyantedefta, que 
deuian refccbir, por razon del yerro, 
quefizicilen. Caalfaz daria a encender 
elque tal cofa fiziefle q amanza loschri 
flianos:cq fe tornaria a la Fecatholica, 
filonon dexafleporverguéca, o pora 
£ruéta de lus pariétes, o de lus amigos. 
Eporende mádamos, e queremosg le 
fea perdonada lvvida: maguer finque 
moro.E fidefpuesque onicile fecho tal 
feruicio alos chriftianos como fobredi, 
choes,fcarrepinticife defu yerro, e tor 
nalfc a la fe catholicarmandamos,e tene 
mos poz bien quefea otrofi perdonada 
li penadelenfamamiento, enó pierda 
fus bienes“:eque ninguno non fea ofa 
do dendecnadeláte de geloretracrznin 





























mere ; quiaía 
fis apoflads 





reuertentibas te de 
ad fidem non de leempeceren ningúa manera, eque 
haber locum  ayatodaslas honrras,e que v/e de todas 
3us poll 





Procedie e lascofas,quetoschriftianoshan ,evían 
similludcum i 
quiscapiturab hollibusavt.fEdecapti.pertotum : 8 fecuseft, cum 
quís(pontecfticiturhollis,% hwreticus:quia non recuperar bona ¿lin 
ccrpoltmodus ad fidem redear,nifirellituatar:velegitar ge nocatur 
in capit.difpliceciin capitplapicrar.23.querll.4sAbbin capit: inter 
quatuor,coJum,2.de maio.S obed.Sed anprofirfibijíla remifio, vÉ 
pnó,cú bonaiflimsex nouis conflicurionibus applicenturfifto Ecu 
ciclie:verefereFeliiacap.cum nobis,col.penult de prafeript.cum 
dicit quod bona damnatorum de harefiznun applicanturhodiefifco 
Seculari,etiam principis nonxecognolcentis (mperiorem, vecaueri dis 
citinp!uribuscontitucionibus modetnis:de quibusbiblivtheca Pas 
inlibro,qui dicicur Traftatusinquilicorumaca.tg. Se radicar per 
cil Paui.in confilioibitelato. Dostortamáde Villadiego iu fo, 
¡arericaprauita.allezarquandan extrauantem Clemen 
vis:ex que dicithodie bona hascticorqm dividiin tres partesiquarú 
vnaaCignacur domino ccimporalizalia,ofiicilibus in quifitionis: tera 
viavecoipli oficio: dicircamenillam loquideinquiiuribus Italia, Se 
quodad aliasprouincias non extenderetur: dejure veró Canonico 
ausiguo,bona laicorum hz reticorum filcofeculari applirantar. cap. 
excommunicamusel.1clehwreti,8c ca,vergentis. Sin. c.cumn fecun- 
«umlezcs.deheretidib.o.dicendum erzo, «in ls bonis quae hodis 
Ailcoejsapplicarentur ocedechaclena 




































78 


lis (ecureveniar 





3 Sarracenorum,velaliormml: 
Secredeatcum fuisrebus te legatione potcrit fuper debitis 
anteriocibusin curía Principio ad «ucovraictitur,autin cias dominio 
conueniri,vel pignorari :pro contíacto taunen in legatione celebrato 

5 convenie 

tur. hoc dicit, 

Useguro ¿efab> Á 

Pes han 

Lezati,fu Am 

babaroresleca 

vitatera 4 jure 
gentinmns Éine 
lo impune 

a orelt eos 0É- 

Enfageros vienen muchas Ender 


: i 
vegadas de tierra demo- vides 













comunalmente,bien afsicomo fi nun- y 
caouielferenegado de la fe cacholica. 


GLey.1 X. Como los moros que Vienen en men= 
Jageria de otros reynados a la corte del Rey de 
men fer Jalosyefeguros ellos,efusco/as. 8 












YA Y xum diuiio.l. 
£2 El ros , edeotras partesala fnanif.delega 

ld cortedel Rey: emaguer” o: : 
La : ENT: denle menaje, 

vengá de ticrradelosenemigospormá * yeConcordar 


dado dellos:tenemos porbien,c manda 
mosgtodo mélafero Gvengaanucitra amen 
tierra quier feachriftiano,o moro,oju= — díci 
dio que venga,c vayaleguro, cfaluo! 
por todo nueftro Señorio, edefende- 
mosque ninguno non feaofado de fa- 9 ¿Sarracenas 
zerFuergamin tuerco,nin mala cl,nina Cascais 
fus colas. E otrofidezimos q maguer — s com 
cl menfajero q viniclle a nueftraticrra, os 
deiefle alguna debda a ome de muc- — mavice perdie 
Aro Señorio que fuelle fecha ante q vi- cias dE El 
niclle efila menfajeria “quenon lepren — fuccedune : 

diporella,ñin lo trayganajuyzio: mas Fenteovelaná: 
Tas debdás quefizicTeeninueltra tierra,  Nentibuy res. 
delfpues quevinicfleen la menfajeria,£i — Pro fecúda au, 
non lasquificile pagar, bicn gelas pue- 

den demádar,capremiarlo por juyzio 

quelas pague. 

«Ley X.Que pena mevefco el moroe la chvisTia 


tévice, perder 
oía bona fuca 
cedentibus ap 
na queyoguieren de fo vmos 
Lel moto yoguiere conla poetica 
Chriftianavirgen, manda — ¡iponetur , ve 
cam combs 
£ «Apedreer Adde.l.oulopra tunScadde quod haberurLenitii. cap. y 
as.de Phinces,qui interfecir cocantem cun Madianita, Screputatom 
elijlliadiufitiam. Se haberurin cap.2995.23.q=5-862,q.7.n0sÑiincom 
pela.din.c..de confliw.nume.17.vbi dixitillus de Phineeseffefecá 
dun jus antiquem veteris cellamendi,prout habeturindiéto.$.hisita 
BsreterrÁndre,Siculqm idem tenentem confi,63.volu,4+colum. pe- 
na mortis, Sc ficuicusficine titulo wmacrmos 
g Mella. Tene mentiiflam lezem pactitaram cicca ¿fam pernam que y, 
imponitarfocuias ChuifGana cam Pagano ¿vel ludaro coc. tos 









Álex: No 




































plicanda, écoc 

cidetur. Siye- 

zo fit coniugan 

ta, ipíelapida. 

bitur + Écipla 

X mosquelo apedrecn £por dad 

fésylello:cella£por la primera — bitun faciara 

. Si amé (it par 

blica meretix,pro primaviceambo fimul verberantar, pro fecunda 

occiduntur.hac did, 

perentera$,hisita,Dodorestñicommuniterrenebanthunc ludrum, 

vel Sarraceoum nonelTe puricndum poena mortis, propterconcubi 

tumcuo Chriiliana,vtretoli de Oldrald,in diét.L.9.quando non fica 

baríub colore macrimnonij.peralne quis Chrillianam.Cade Judaridó 

tener Corneus confi.tr4.volumi.r.Deciusin ca.confuluirael zado apo 
ulú.Nicola.Boeriun,deciione.316.col.3. vbidicit hane 

ellecomnunésó fequieor A lciarns.dib.7.Parerp.c-23, vbi de demmac 

m quandam in hocprolatara erga virilium arupurarioneót 

quamvidebisrelatamin GadicticoniOldral.Teneesgo mentiflam 

Jegera Partitarum cum dit .gdimpraritaquiciubérincos punt 






























Innou.te 












3a Eoefsmarido.Notaad.l.fori.lib. 4.ticu.de tos adulcerios.) 
anTirlas.X XV 1,Dehereticis. 
in fumma. 
b UDa» erroentendimiento,Addeca.hier 
qui ticsinterhac ás cum.cl.2.de poca 
gorins.5. libro 
Morali.cu8.p 
hareti 
muné (cient 
habere Fagiúe 
ne cxteris a 
quales lime 
tr, occelta vi 





u24.q-3.8cap.nonadfera 
dift.yedicitB,Gre 









ravegada que lofiziere pierda la mey- 
tad delos bienes, herede losel padre,o 
la madre,o clauuclo filos ouicre, fi nó 
aya losel Rey. Eporla fegunda pierda 
todo lo que ouicre,c hercdenlo loshere 
derosfobredichos!ilas ouierc: efinon 
losouicre, heredelosclRey:ccllamue- 
ra porello.Eflo mcfmo dezimos, e má 
damos dela biuda que clto fiziere ¿Ef 
yoguicre con chriftiana cafada fea ape- 
dreado por ello:eclla fea puelta en po- 
der defu maridos , quelaqueme, o la 
fueltc,o faga dellalo q quifícre: e fi yo- 
guierecon mugerbaldonada que fe de 
atodos,porlaprimeravezagoté los de 
fo vnoporla vil: 
gada mueran porello. 


“£Ticul. XXVI Delos 


















rhvolica fepara 
as: full 

plex Gt h: 

dis, du. 

fefantprin 













e jar 


atidecalvoli= — heregos. 
caab is, quie 
tener ecclelia 









Eregesfó vna mancra 
degenteloca quefetra 












drit.do  daeftecededá 3 A 
peo And lao imac Pal bafade clcacimar las pa 
a a 4l labras denucltro Señor 

pol oran! 4! Iefu Cirilo, les dan o. 





8 






demalis pee 
maso facu 
ant beilia 


los fintospadres lesdicró,c q la Eglelía 
de Roma crec:emanda guardar. Onde 
pues q enctticulo antedelte, Exblamos 
delos Moros. Quercmosaqui dezir de 








ereli mag 














damn 
tulgveniézquia E demoftrar porque han al 
O 3 quan tas haneras[on dellos.: 
pun fidelin unas manel: E 





hac 





cdaño viene alos omes de lu com 
p quien lospuede acufar. Ente; 
quien,E quepenamerecé,defpues qu 













quonidm vétuso 
wr quisvarijsmo 









«ui. $.quiavero.24-3. 
recelleraneafide,S evrantin articulisfidciovtin ca. 
. Sefid.cacho,Sadde.l.98it.q.1.parti. Quodautem 
animanon moriaturcum (eparerurá cospore ¡probar Ambrofiasin 
libro de bono mortisc:o,Sarzacbi Sracionem humanamadducit, y 
animaicque vieñiofundicáccolauímainfunditar, virainfindirar, 
8caquo anima difcedir,vita difceditianimacrgo vitacít. Quomodo 
ergopotell mortemrecipere,cum (ie contraria? Sicur enim pix: cal 
remnontecipieznan (tati foluitur, € lax non recipittenebrasiaim 
(tatim difcucic, Tofufo exam lumine, tenebrarum horror aufertur: 
8eficut amoo igne, niviumtigor delinic: ita Scanima que vitam 
ercat,mortein nontecipic,non motitur. Probar eriam ibidetn'im- 
morralicatemáni ar audtoritatibas diúinis. M. Tullius etianiin li 
bro de Republica »probacimmorralitatem anime , co fiindamen= 
to , quod Jufliciarriburina non habetlocum in przlenti vita ; quía 
cut lulticiafithabicas animi comba rilitarefernata, foam eujque 
vibuensdignicaremevidemusad (enfuim, quod nonfemper bonis bo 
naobueniunt, autmalismala:negboni pramiántir:nequemáli pur 
























porla fegundave- 






Setenapartida. 





añuntar, fed mules potids bonis mala, malis bona fiequentius accio 
dunt:vnde fiiellicia in hac vita locura non haber: fupcxell , quod 
mundasprouidenta cegitur,proutregitur,necelle lie alíam vitam el 
£e,in quaiu/ispramia,S malis (ap plicia divibuvntur. Videas eñá 
pesbcacum Gregosia Dialogo.libro.4.capiuquebividebis deintelle- 

¿tu illorú ver 
borum Ecler 
faltes. Homi 
mis Scjumen= 
ti vnus eine 


Quod 











les fucreprouada la hercgia. 
Ley. 1.0ñde tomaron nome los hereges e quan- 
tas maneras fon dellos:e que daño viene a los 





Joquícur vide. 
licersalomon 
ibián hoc di. 







AErcfis enlatin: tanto quic- 
re dezir en romance como 
y departimiento":c tomo de 
aquieftenome herege , por 

ue el hereje es departido dela fe catho- 
lica delos Chríftianos: e como quier q 
fean muchas (cétas, eomaneras de herc- 





fermone.4.de 
pposideiasat 





jes.Pero dosfonlas principales. La pri iman 
meracs toda creencia que ome haque iio Eo 
fedefacuerdade aquella fe verdadera, q 

ler. L lo 


la Eglelía de romadmanda tener:e guar 
dar. Lafegunda es defercencia que han yo Acentare po= 
algúos omes malose delcreydos", que EE si 
ercenqueel animafe muere con elcuer ula scoan 
po,e que delbien,cdel mal queomefa Ej iicopoloci, 
ze enelte mundo non aura gualardon, urea 
nin penacn cl otro.Elosque ello creen — sedeberbomis 
fon peoresquebeltias: e delos hereges  Frwáibues ds 
dequalquier manera q fcan,vienc muy de eel 
grande daño a la tierra. Cafe trabajan 

fiempre, decorromper las voluntades 
delosomes,edelosponer en error. 






lumad 





$ parcer el 
9 Ley. 11.Quien puedo acufara los heréges,e ante. Epiteopas. Si 

quien,e que pena merefeen defpues que lesfue nac iudieas 
ve promáda la beregia,e quié puede heredarlos — biceuma hipre- 


bienes dellos. ticum, Se tra> 
der indici fe 
ñ pel 












culari,vteum: 
Se paniat. Ec fi 
fueric Predí. 
catoryflamimis! 
exuritur. Ide 
de credentea 
nimamckú cor 
pere mori, $e 
deharetico opera Predicaroris exequente, Siautem credir, Se nom 
escquitunperpeto exalrantincucer (dones pemicar ) pona- 
tur. Erbonainherefidecedencium,autdeherefi dampatoram, ap= 
plicañtur GiBijs,vel defcendentibus + quibus deficientibus, Regi. E 
di huercticus cf elericus ,potelt Ecclelía bona intra annum petcre 
€ fineglexcrit,habebit Regis camera. Sed finoncredit, fed adhe 
xeticorum legentium vadicdoftrinam,Coluet Regis camerse decemli 
brasauri. Erfinon habueritvnde, dentur ei publice quiaquaginta 
fagella.hoc dicin 
Pueden foracnfados de cada yoo. Eltenim publicamerimen.l. Mani 4 
chaos.C,codem, 
Delanie delos obi/pos.Crimen hrerels el merdecclefiallicum : ideó 3 
ciuscognitiopeninecad Epilcopum,vthic,Scin capit.ad abolendam 
inprincipioacodem itunSribi quod pertinezad Capirulum, Sede ya 
cánteL egatusctiam Apollolica fedis eltjudex competens. capitive 
comuifii.cod.titu.lib.6.Item $e1oquifitoresper fedem Apoltolicá 
deputati.cap.perhoc.8.c.vtinquifitionisde hrerctilib. 6. Ciemeno 
1.codemtirul.Scpercommifionem Apoltolicam fitam Inquifito- 
ribussde hoccriminenontolliturpotellas ordinarijs. vt in diéto ca 
pir.perhoc.Skpoterirreérécognolci, tam períudicem, vbi detiétam 
hocquis 


Os herejes pueden fér a- 
| cufados de cada vnof del 
d! pueblo delante de los Obi- 
(e posto delosvicarios, q tie 
né lus logates,c ellos deué los claminar 














Quelt.x. 


za 


- elprimero, 


Titulo. XX VI Delosherejes. 


hoc quis commifit.quamperenmin culustersicorió harreticas fecrá 
Malic vtin.cvecomiSiga Sidi ghce nas. faciclaaniani.Ca 
co. vbique pobit puniri:quiavbiggvideruedelinquere . adde Bald. 
10.1:2.C.de malefic.Se marche. bene tamunvidetur,q liperatorremió 
dio, remittendus ellétad iudicen delictisquia cius deliéta magisibi 
poterune efe 
nota, fecandú 
Archidadi.c. 
ve cómibiwbi 
viaper Domi. 
in ver. Sccótra 
llos,dislingué 
1cm ep auteX 
edit <p remil 
Eoñecas los 
cum delidti,ve 
Jaci ss quia ibi 











enlosarticulos dela fe, e enloslacramé 
tos,efi fallaren que yerran en ellos , o 
enalguna de las otrascofasque la egle- 
112 Romana tiene, e deue crecre guat- 
dar,eftonce deuen pugnar de los cóuer 
tir,e de los facar de aquel yerro por bue 
nasrazones,e manías palabras:e life qui 
fierétornarala fee crecrla, defpues que 








fuie publicam pS 
crime ficex  fucren reconciliados, deuenlos perdo 
pediteú pur 





nart.E fi porauentura non fe quifieren 
quitar de fu porfia, dcuen los judgar 


xiin loco deli= 
él % tunc lie 
fienda remif- 


fioyaliasnon.viibi.Scadde quod habeturin.c.vtcommifi,cod.citul, 
Ebr.6.8 procediturinilto crimine fimpliciner, S de plano,(ine (treph 
tu, Efiguraludicij.vtin.c.fidn prinade hiereti..6. s 
6 DenelosperdonaroRRedemmes ergo ab Irereliadwviteendifime y Scera 
dontperhoc posnascrininis, quando non funtrelapti.vtin cap.Auper 
eo.de huere.lib.6.8 wradit.S.Tho,in fecúdafeconda.q.marciog. di ba 
beturio,c.ad aboléda,co.citu.Quod inteliige ficontivuo poll «pra: 
«nfionem erroris,ad fidei Catholicae vnicater (ponte 
iuratahareli:veprobaturio ca.ad abolendamáin priv. de hores 
ve ofñiciam.in prin,co.titu.libr.6.prowifofolerterveibi haberse is 
mulata conuerfione redeantfraudulencer fub agoi(pecie, lupuw y, 
rentes Scdeft dubiuim quando dicancur continuo, (eu contellimre 
dire.8 Archivin.c.vecommifi.$.neque non.deharerli,6,dicic;g 114. 
quiveniuntinfrátempusgracia admistendi (unchocinnicient Con 
Aucrudini, quam feruareolencinquilcoreshareies panic ñ 

























la 
prininquibrionispramituntfermones ad populam , vbi habentín 
quirerevbi admonentomnes haseticosex edito ,vtrecognolcentes 
ercorem fuum ad fidem catholicamconvertantur ¿certo termino pra 
fixo in quem veniane,8:itad appellatur compis gracia fb die tame 
Archi. ctiampolltempusgratiz admittendi funtyre integra, vepote 
«quiaaliquisnon fuitperlonalizerrequilitus,neque cótra ein probas 
tiones funtreceptaargaca.f tibi ablenti.de pracb.Jib.6. tamen polt 
predidtatempora venerit indigunse(t venia liceterrorem detegar, Se 
remictitad notatain l...C, delvis.quilarro.occule de ficrecitando ¡po 
fum tranfie loa. And.Ecetiam Dominicusibi.Hoflientisveróán fam 
matitulo de hureci.$.qualiter.S,.quando,É qualiteraperte fentit, 
« antea,quam quis(1t conuiétas de hare admittatur confitens er 
xorem fax, volens reconciliaridum modojudex videatipfum có 
trituanySóperer de conuerfione (ua, lo. And.in,csexcormnanicamas. 
lamnati.co.titu.fentic q neq;dum antea quam fintcon 
wiliimo eciam pollquimfistcondemnaí,per fententiam pollene 
redire Sevaderepcenam mortis, Xidens fentirglo.norabilísin.c.pa 
eoarición contrariútñvidecurtex.in.d.c.ad abolendá, g ve in prinsslo 
disc videturrequirere qpcontinuo,(eu confeflim redire debeát $ (pó 
te:poltdamnarioncu veró vicenturfacereriraorepocnz:imo Si poft 
probarionestimoreprobationum.Zenze, $. Cardrin clemen,ad no» 
firum.fape.co.titul.tenent,g Ñ polkquara n funt conaiéti, 
noo adusirtanturad finem euadendi poenam corporalem, Abb.iu.d, 
S.damnati.tenetidem quodloa.And.ibitenuicdtadducittex.in.c.ac 
cufatusade hareci.lib,6.vbi relaplisduntaxat non parcitur. Semeler= 
go laplisparcendume(l,ex quo voluntadfidem reventi:licercódem= 
nati fintydicittamen qy ¡fla opinio aperténon probaturiureimo po- 
vins poller defendi corrariuin,quia.d. $. dansnati. nullam indulzen> 
tiam dar damnatis,Scadacaadabolendam.vale q flatim redeár Sxfpon - 
te,€:,c.pe,co.citu.Joquitur de deprehentisio hvrefi, E non de códem 
satis alíam tamen opá.can quam minorem dicitfequebdam, Sequéd 
ad.cuadabolendans.faris coloratépobitre(ponderi, quod faris inc 
tinentidiciturredire, fi nullam dilacionem expedfar,ccqueparzim 
politionem.cponderer.5o.diftinétione,vel poteft dici, lecundun: cú 
quod ant funt condernnati de harefifedadhuc non tradi cn:iar Se 
culari,8chabetlocum pocnitentiasauclunteradíti cur fecalari Serio 
non fitlocaspanitentiz.Doétornolerde Villa lego in (ao tratla 
delrxctisprami.quellone.ao.recitatis hisopinionibos dicit , qued 
vbiad fentéciam eMerproceium cónra beretienm, nallo modo eius 
conurho elleradmittendaad effeétum emadendi pornam morts, per 

































































79 


textán.d.copenulin,5.damnari.Boin.54iquiauter.vbiautem ad có 
deimnationcamonelfer proceTum,etiam (icilerper telles , vel alias 
probationes de hrcli conuiétus, creditrenestentemadmitti deberes. 
persextomin cap.acculatosn principio.S aperciusin, $.ille quoqye 
codemtisu.lib.c.loande Ana.tratateriam de hocin.c.excomeuni 
camus.$. 
mativeró. qué 
Jegielub ¡prin- 
cipio.conticuls 
qui recitat o= 

i.Joan, And. 

ADD. candé 
dicitelfe con= 
fiderádum, q 
rextin.d.c.ad 
abolédam.nó 
proprié loquí 











porherejes, edarlos defpues a los jue- 
zos leglaresb, celos deuen les dar pe- 
naeneíta manera : quefifucre el hereje 
predicadorc, aque dizen confoladora 
deuen loquemaren fuego , de mancra 
que muera.E ella milma pena deuena- 
uerlos delcreydos: que diximos de fu- 





focnlaley ante defta: que noncreen a- Eurdecódeme 
uergualardon,nin pena enclotrofiglo. — natis,fed deil» 


Jisquifune de 
prchenfiinhg 
reli, nde ¡ple 
: concludit , q 
polfecforté confiderari,quódautquiseft comidas S condemnatas 
periudicem Screne poteritin continentiredire poll fententian Se 
3ditaintelligacurcex.ind.cad abolendamaane ell damnatos diu 
recanquien indubirans huereticus vein calu.d.capit. excommunica- 
mus.Sttuncnon polsit,Ecita loquacurdiét.casexcomenunicamus. in 
$«damnaciveró.miliiver (atisplacer opinio Dogtorisnoftri de Villa 
diezo pertextamin diéto capenulwvbihoc cría voluie Anto, 8 be 
nefaciciflad.partitaram cura vale, velocus fitvenise ,conuerfienem 
deberefieriante fententiam forte tamen pollet non improbabiliter 
dici,quod 8:fi conuertaturpoltfentendiam fit admictendas fi iudici 
videacurcius conuerfionem verzm elle, $ non fia Se probabili- 
terhocappareat: quia conuerfionemeliz ante fententiam , velpofk 
honeliparcendiratio, fed veritas contricionis cuw Ipenonrecidi- 
vandi prelampra, e veleSyluelerio fummaio partehareíi. la pri 
mera verúc«t>.queritur.notactian quod licetrediens ab hzerefi cua» 
darpoenam mortisnon tamen cad puengm perpoiulcaserisove 
in didtocap.penal,commuraturranmen bo 


E finon fuere predicador , mas creyen 
te*quevaya,e efte conlos que fizicllen 

















sódicifta poenain aliam liv 
um fuen fuperiorj,vthabeturin capitul.ve commniíii .eodem título, 
libro fexto.Erifta incelligendafuntin Lereticisnonrelap(ís: pam re» 
Lapúiline aliqua audientia (uncfeculariñudicirelinquendi ,vein didto 
<apitul.ad abolendams$illisquoque-8 diét.capitul. acculacus. Se ia 


<apicul.fuper co.codemtirulo.lib.fexto.d Ethareticus pacronus re- Quart sa 


uerfusan secupereciuspatronarusevide glo(Tam in cap. maxi 1o 
quellione.7«que dicit quod ficonililataciTerfententiafuperamibio= 
nciuris parronacus. Abb.vero,in capi.quía diligeotia.deelectio,dicie 
quod vbicunque praceGicbonorum publicarioab homine, vel ¿ju= 
renon recuperar quis bona per poenitentiam ,nili princeps de gratia: 
rellituateuin ad prillinabonayécvide per Rachuw in trata. de jure 





patrona.charus.colur.z.qui dicitopinio.Abb.clle veriorem.UQuid QA 3» 


ante deillocontra quem crimenhareliseftprobatumiplevero len 
pecneganitle comilifTe,dicittamen fetenere Kprofiteriquod lan= 
¿tacreditecalefia,éelicfempertemailTe Sccredidille , an ifle dicarur 
conuerfas,vclanadhucifteytimpoenitens ficcurlar feculari tradédus, 
videas decifiones Dominorum de Rota895.incipitacculacus de ha: 
refiinantiquis vbideciditarquod (it adbuccoriz feculari cradendus 
* SevoluicHo(en.in fuma de hareri.s«qualicerdoprebendarur, vera 
gicul fiveronezaueritlicer contraciam probareniraturBocrius deci- 
fione.341ditámen non (impliciternegarct: fed aiceret: feideonegaro 
quianon haber memoriam quodhereticalia dixilTerá: (ell proba 
twniemiteir(cad telles,videturyguodinifto aliterelTerdicendum ex. 
diéto Bartoin.lade rcace.Snihil.E de interrosaót. ; 





DL Udarlos defpuesa los juezes/eglares.Comcordat cum capit.pe.S.darina 4 


ti.codemtical.Sccap.excompunicamus.S.damati vero. codem ti- 
tulo.$cli ell clericuscommrtens hoc ceisuen dámnatus degradatur, 
Sctradivur curia feculari neque haber locum tune quod habecur in 
cap.cumnonab homine.dciud perdiélum cap. cxcommunicainas. 
¿xcapicul.ad abolendamacodem tito. dixic glofa dn diéto capita. 
cum non ab hominc. E 

€ 4 gerojepredicador.Concordatcum.laquicnque.Cacodem citcafiné, 
kmazillerertorishzretici hacrefiarcha ell dicendus.capivul.qui aio 
rum4 3 

d Econfeledar.Videio cap.filijwvel hreredes.de hareciib 

€ Ucreyente. Credenreserroribus hrrericorum,herevicilunt,8e ve teles 
funtpunicadi.c.pexo i.codem citelo,£vnus modusad prebá 
quodercdunterroribashure coral cer, cur 

Partida 





be 











un) 














5 


6 
7 














9b 


loc 


Setenapartida. 


vadicadlacrificium cum cis, kanditpredicationes ipforam, vin, 
quicanque,Cacodemosrin.l..C.depaga, di tradir Azo.C. codemein 
Limma, fine ergo adoraucrunt,vel reuercriá more herericorum ex hi. 
buerunt,contolationen: vel comminionenab hareticisreceperunt, 
vel fiilia perperrant,qua pertinentad ricm iplorum:mesito dicun 
tur credos 














e el facrificio a la £azon quejlo fiziclfe , e 
cafomitur al SE es 
Guscap.qui  JUcoyacotidianamentes, oquádo pue 
viderit.Sccap..— de lapredicacion dellos, mandamosG 
ficenim.p.q. ; b 
sabia ucraporello,c/Ta milmamuerteb,por 


que fe da a entender eque es hereje aca- 
bado,puesquecrec, evaal facrificio , q 
fazen.E fino fuerecreyentecn la crec 
ciadellos:maslo metiere cn obrad, yen 
dofeal facriicio delos, mandamos que 


muper. de plus 
elifidto, quí 
verbo aliquid 
dicerenca.dile» 
ide appella. 
non facile ta- 
médeber quis 





italudicari cre — feacchado de nueltro feñorio parafiem - 
des, vercpus ñ y 
Eras pre,o metido en carcel, fafta quefe arre 


picnta,cletomca lafe . Otrofi dezimos 
quelos bienes de losque fon condena 
dos por herejes,o que mueren conoci- 
damenteca la creenciado lahcregía, de 
uen [er defusfijoss,o de fus defcendien 
tcs dellos.E filos non ovierca, manda- 
mosquefcan de los maspropincos pa- 


cus: quianegz 
in hoc crimi 
e flaflcit Veo 
hemens Plum 
prio ad dán: 
tionem, vein 
cap.literas. de 
pralimp «vbi 
dehoc niú ef- 
fentraliajndi- 























dacprefum — rientes catholicos dellos,ef talesparicn 
prionesá pro tesnofiouicren,dezimos que li fueren 
phacionibus, = 

(Gathábes feglares los herejes, el Rev: deue heredar 













E todosfus b; er 5,pue- 
que hicha 0 
bf ES fa vna 








dicia qu 
bonum retor. 
quesiaon pol 
nt , neg; ad 
aliod quemad 
id qued indi- 
cart pto pro- 
bacióib? fune 
habenda.l.do 
lam.C. dedo» 
lo, Bi tente Ar 


yo dellos.E dende e ñ 
auer lacamara del Key, filo eg iclia fuere 
negligente enlo nó demandarenaquel 
¡poranen 
yéte,ninfuereal facrificiodollos, afsico 
mofobredicho cs, 1masfuerc a yr do- 
trinaPdellosfinádamos que peche diez 
librasdeoroalacamaradel Rey, clinon 
ouicrede quelo pechar, denle cincuen 
























proprio oredicun fe crcdere erroribus ipforum fe- 
Ucoridianamente.Quien'mbsmeltantam adi 
predicationem haredcernem,nequepofiea 
dicaricredenees:cum approbarenon vi: 

taríiryarguméto a quellio, 
:chi,éCloa.An 


fermonem , vel 
tsnon debentin= 
tur quod pothmodum cui 
.conflat.c.ex tuciisade prafampelecida 

£avbi Sevi. cillis q recipiúe 
Kbros hareticorúnifillos latim incédiv,vel alio modo deltruxerine 
LE fmcfona muerte Lgnis quam fp qua de cótuctudineda 
rur,fecundiim Hofien,in (ima code tita.$.quapocna.colurun.2. 
Larriani,Sc],quicunque.C.co.dicebantpocnam mortis elícimponé= 
dam,8cconfuetadine.Srifta.declarácum elt,vecrementuraadde Ho 
flien,8clo.Anduin.c.ad abolendam.co. 
ox «entender. Quid ergo limon conilarerde fidlisqua adritú erran 
tiuínpercinentyX per quecrror expsimivur,velex proprijoris cófele 
fione,vtiara dixianex co q vilitachereticos , vel dateís alimoniama, 
velducatí vel fimiliafacitin gbusdeiplorú sica nihilapparet exprel 
SumprefumifcredestArchovbilup: do Andiretr Gmplicice ete 
quitur,nó putartalesiudicandos ele credttes, nifi prius fuiffene lapfi 
vtin.c.acculacus.$ ¡lle quoquescowcic.tib,6:ná pro pecunia fiuntfape 
tala,Sc qual cpecodiludicirgsdente extoribusivnde Aschidia 
conusiflos de quibusfuiprá non ctedentes fed recepratores vel fauto 
resiudicar,diciqtamen gravirer Íufpedtos,quare poflercis indici pur 
gario.c.exeójcaquus,$.q añítscotic,é% de cómahErefamiliaritaré cóba 

























3 























recicisovisin conter fol 


tudinesde put.cano. 
d atomeriere en obra. Vi.Azoá 


d.sbividetur diflinguere 
vthic,Sc.l.quicunque. vbigl.C. dejare tamen canonicocre 
: densercoribushereticorum ell heretic dus.c.pene 
dehereci.Scficdamnatws Sccraditas ludici(eculari, poena mortis eric 

puniendus,ga 
Itádum eltin 
hoc canonib? 
«nó legibuse 











taacotespublicamente. 


. ios  Scumcap.ad 
4 Ley .11J.Como los fijos quenor fon catbolices octendad di 
non puedenberedarcon losotrosen los bienes car animad- 
de fa padre que fue[Jebereges uerfione debis 


ta puniendos. 
de paena mor 
Or hereje feyendo al- Hacen 


gun omc fudgado, fi lisivediziia 
elteatal ouicffe fijos que dempartica. 
[can herejes, c Otros quee € Defisfijose yg 
finquen en da fe catholi ion 
caequela guarden,eltosquefincaró en 

la nucítrafermandamos que ayá todos ¿ 

los bienesdcfu padre! cnon fean tenu- 
dosdedaralosotros parte de ninguna 
cofadellos. Pero fidelpues defío cono- y 
fciendolosotrosfu yerro fe comuerticl” 
Sen,c fe tornaflen a la fe catholica:tenu- 
«dosfon lus hermanos de dar acada vno 
dellosfu parte defus bienesde fu padre: 
masde los frutos,o delos efquilmos q 
ouiellen cftos hermanos catholicos au 
dos detalesbienes,en el tiépo quelos o 
tros eran herejes, non lesdeucn darcué- 
tania ningunacofafinonquilieren. 








Wei rey. Vide 
qee di pr 
prátaio 8. 
infine, 
Qrafa vn añ 
Vi.ccamque: 
dixiin dic. 
Lin. 8 forte 
Sitaplixio an= 
mi non tener 
córra ecclliá 
exbisque ibi 
dixi.Sfsciune 
ua notar gla 
¿iDoASa 
EJatis peruer= 
fum.sódillino 
8 quia p 
ceps fecularis 
non le deber 
intromittere 
in ftatuendo 
aliquid circa 
Silud crimen. 












4 Ley. 1111. Como el que es dado por hereje non 
puede auer dignidadsnin officio publico, mas 
dene perderel que ante tenida 

ds Ignidad, nin officio publico 

E: non dene quer *el¡que fuere 

E judgado porherefe. E poren 





pbibemos. de 
huercti. libr.6. 
Eccum decreralisexcommunicamus.$.1.codemtit, bona clericorum 
hereticoramappliceteccl norpotuitper, 1, fecularem Lacui 
Pp js,momperuicp 2 
poftannumapplicenturfifco regio:ót pro hoc viderartex.in capi 
deprateript A 
h Lor doftrinasConcor.cum.d.l. quicung;adfinem,C.co,Se vide per y 
h oyrdettrinaC 1. quicung;adfinem.C.cosSe vide per yy 
glinacapescoia 












€lex.JIT, 

¿ola bonisparentisproharetico condemnarofuccedunefilij cathofic, 
necincisfaciunt paremalijsfratribus hareticis:(ed ñ poltea fai a 
siviciconuertantur ad fidem habebunt(am partem de bovis paren- 
tisdetudibasramen peseepiulam pase bebunt polio: 
ses bid. 

3 4 zocbioncadefa padre Vi.qulidixiin za 

QiexJ111, 

AnDehzreli damnatysnon potelt habere honoresnec dignitates fecu- 
laresautlecciofaflicas Se habitas perdic . 8: nonfacir tellamentam 
niliinterfilioscatholicos,neceftcapax legati,authacreditadis,niecva, 
lecquicquid difponará die quo indicaruscÍtharcticas.h.de 

L ivan dene arer.Profequiturdidta Azo.C.co.io fuma com dicic.Jié e 
nonfunecreandi miniflriecclebirrneque alios polfunt creare ve in 
fracol.omnes Scfuprá de cpiland.).archigerontes.Lem ad regimen 
scipublice crearinon debent.infta deiudad. vlruedeuntes samen ab 

harréli fi Guviliter sedeant ad prillinam dignitatem de bes ijuitate 
eccleligreflicunntar,c.conuenicnribusa»q7«¿c.cdidici. cap. maxi 








-P:Par.6o A 











mum. Ka, 
mona: 
ob:ine 


¡ens 













In mesa 
rec. efe. 

JUiscito ¿ed quie 
zeib.8, — dicótor oficia 





pubii 
¿esligiecide 
q iadicatur 
1, 80 
¿alle 
falicis. 

















da disús praz- 
amabol7. Soda 
User papa, Di 
xicglolltin ca, 


Ecd.l.z. 


MOUA LCCs q 





leginma 
valia ado 
apoítolico hue 

penvas 
10 tamen 
y Centeno 
tia haretici lio 
gantis, vel ab. 
Joluentis fub= 
ditosiviqperazo 
n.c. quod quí 
dama.quádn 
excuiellillara, 
1.93 ibi Ar 











elcótio, vbidi- 
cit poninesq 
habuerancas 
nonicum n= 
grellium, Jicer 
Polea fiát har 
terici ratú ell, 
ad firab es 
ufo; tolerácue 
mil forte eéne 
ordinacicnes y 
velcólecracio= 
mesvelalia (pi 
sicualia G que 
ad executio- 
néirite fat 
sil intere 
miac difpenfa- 
tio,velnifiefe 
fent.ll.velordi 








nationes, quen ejus opprobeñum caffantur,dehgrer 


par lione quarta.capie 
ocur. qu rebares 
iciacceleñiaíticam 





c.4olemneque honorisofiida neg; 


Titulo. XXVI. Delos herejes. 










>la pfctaradeluristamen rigore 
8cili inereicoráró point 
bublicaañicia vthabeturja ca 





Seco flarari 


denon puedefer Papa, nin Cardenal 
ninPatriarcha,nin Argobifpo,nin Obi- 
fpo,nin puedesuer ningunadelashon- 
rras,e dignidadesque pertenécen afan 
ta Eglefía. Otrofi dezimosque el quea 
tal fuelle nó puede fer Empetador, nin 
Rey,ninDuq.ninConde:nindeucauce 
ningunoficio, ninlogarhonirado dea 
quellos quepertenecea feñorio leglar. 
Eaundezimosd fifuere provado con 


traalguno queeshereje, que deue pe 
. 








derporédela dignidad que ante avia 
ede mases defendido por las leyes an- 


tiguas que non pueda fazer teftamen- 





to*.Fuerasende fi quilicredexar fas bie 
nes afus fijos Gatholicosó Otrofidezi- 
mosquenon lepuedete 
den teftamento*deotro,nin fe 
[cido porheredergde otro ome. 
dezimosque noia toflamé 
to,nindonació, nin vendida quele fuel 
fefecha,nin la que cl fiziclle r0tro delo 
fuyo,del dia quefucfíe judgado por he 
rejefen adelante. 





la 











TLe).V. Que pena merecen los queencubren los 
herejes. 


Ncubrenalgunosomes,e re. 

A ciben enfus calas herejes que 
2 andanpor latierra afurto,pre 
dicando,ereboluiédo loscoraconos de 
las gentes, e metiendo lasen yerro, elos 
que efto fazen yerran graucmente. E 
porendedefendemostatodoslos omes 
denueftrofeñorio,queninguno delos 
non fea ofado derecebirafabiendas cn 
fucalaaningun hereje, nin confienta q 
muere, ninpredique a otros en ella, 





fraternitatis 





soltó foreluscalfantur liaprincipio ñon habuerune canonicum in- 


pesima fimoniace,velperintrafione, velfeli 
> 


aicó, vel ga 





¡arericus vel excommusicatusalluu:ptus ell, alienationes € ordie 


naciones ab eo faéter non valent 
UQueanteavia, Adde.lu7.titulos6.lupr. 
8cdicitBel.in reper.l.lex*Cade e 
flianus fieret hareticus, q perdic 


3b 





enationes. 

:adempartica.Scquie ibi did 
.libe,col.5ag 1 aliquisres: Che 
v¡fdiétionem Scvacatsegnum de 


20€ 


















concedendum eftcatholicooceupan:ti 
4 0 ATefamentodidde).s6.ito.1.6.par.vbivi.que disiScin.).ztitu.7.ca- 


dempartita, 


5 d UcathalicosHocnon procedit dejure canonico cuión hoc fádum eft 


verradicAlbeo.lcoznominn 
6 e Centefiamenta destro.friam mili 


¿Creo vipur diz ind dez. 
is.1,(1,C.eo. 





7 £ Kporcrejelmoádiecommibicriinis,ecundumins canonicum, cui 






salienaylicear,veló ia sine poned, 
Lanz elopacticaraan io criwvias lla msicilacis vehabera Jn.L4titoaa 
Inpra ca.qaridem Sexmuleo fortinsin crinaine luerehisca 
uiuslicateriam qua tes poralenslaedere majeílarem.ca. urgen 
codatituds 
ecinandcná 
Cagazarosa 
ler 
+9 Receptás, (en 
celans ln dom 
m0 lua féiene 
ter haereticos 


Toano.Pabánfli.qui 




















nin quefeallegué en fucafa los herejes 
paraauría fabla,nin la cabildo, efial» 
guno contra clto fizicre afabiendas:má 
damosque pierdanquella cala en q los 
acogicre parafazer algúna cola deflas lo 





ES Se per 
bredichas,e quefea de la Eglefia. Ca gui Les applicá 
damufed li do. 








fada cofacsqueaquetlugardo le ayun 
tanlos enemigoscontrala feCatholica 
quefiruaala Eglefia!:, e quefe ayunté y 
alas vegadaslosficles Ghriflianos que 
lacrecnye lá guardan,c h amparan.Pero 
fiaquel que tuuicrecn guardacafa de o 


sous ell aliena 
non perdicdo 
minus dgno= 
ans: fed rcnés 
cam foluet Re 
gi dect libras 
auri: « finon 




















a A habstyi. pu- 
tro,cacogierey los hercjesfin mádado, — blicé Magella- 
¿linfabiduriadefufeñordella, maguer — turpraconedi 

E , y de cére coram co 
£igá y los herejes las colas que disimos — Canfa de 
enlaleyantedeltaynon deuc por effocl  nuched., 
feñorperderla cafa.Capues quelo non 5 € Pejerdemos, x 

> sa Cócor.cum, 
fabe,nonesenculpa ninguna. E poren- — quicúq,S.vni 


mertia.S. q li 
qu cosve- 
r0.Cacodó fed 
an porerit dns 
dich pursado 
vi heretici ig 
reticú docere 
ducereídomo 
recipienti han 
reuicili domo 
fua tanquám: 


demandamos,c tenemos porbien,que 
el que losrefcibio : pecho porende diez 
librasdeoroalacamaradel Rey.Efinó 
oujere de que laspechar, quelo agoten 
publicamentepor toda la villacnel lu- 
gar doacaccicre, pregonádoelpregone 
roantedel porquerazonlcagotan. 














- fufpettod ha 

Lc). V7. Que pena merecen los que amparan los E á 
Derejesen Jus caflilloszo en fusrierras. Archida $cJo, 
Aud.in,c. gcít 
oy«co.tic.lib,6 


(5) Mparar non deuc ningund h 


Eadayelefan a, 


y Chrifliano alos herjes enfu Adde,Í.ciót. 
de Alo Cooder. 
cafaininen fu caftillo),ninen ex. 71. 


Nemo lueretá 
cun in terra, 
fura, veldomo 
fua defendatz 
aliisfiexcom 
municatus alo 
epo perannú 
contumax (ue 
me ficiofamís 
honores non 
habitnrus < 86 
fimagousdominuse/b terram autcaltram habens perdic lud Re 
applicadduwo,Scexpellicurá paria: Si minor furic cios corpus $e 
bonafuntad mercedem Regis vreumarbitraiépuniar ed. 

Genfacafa Quid hi flius recepterpatrál ra reticiacio ap regolariteri 
velalijconlanguinciex rece tationemitinspuniuntar!,2. (E, de res 
pia. Selfor iniflo gravifsimo coso 


otro lugar bue aya,clos quealsilosam + 
pararen yerráa Dios,eal leñordelaticr- 
ac dan carreraa los herejes de fazer , e 
de obrarfus maldades. Caalgúos y ha 
dellosque dubdarian de férherefes por 
miedo de la pena, enon dubdan delo 
ferporque falfi quien los ampare, por 






























'Ocnonproced: 
in quo pro delito pacéás ilii punjunturficut és in crimine Lel 
ieílais,l quifquis.Caad Ljulomaieflais.Sinscovergentis.«de haces 
in c.quicunques lilija tavoledotornofiar de Villavie 
gointuocratéa.de herericaprauita.q «Goin fipe orelinguiten bip Le 
in lio receptirepacren hgrerien 

winciszex eosquod Lale Deuterca 3d 
ibas tos, 
























purivadore acer tus flies antrds ru es 
oi qua: citó fina tn jaa 


mam tstin Clas dicenses 





m3, Miermansas dijo ains 
Pratidan je 05 










Sctenapartida. 


8 5u SrparrestuicanOarumnín circula gendum, q 
culfisatab inidow inemterra nó acqu 
caris 8 cccultes 





axta velar 














num. Sic Ponderandum elf, cuódibi non «ici alisquid 
de patre calia 

ende dezimos*quefialgunolos acogie 
re, clos amparare cofu tierra defpues 
que fucrcamoncitado por fentehcia de 
excommunion quedicífe contra el al- 








Jentem $ q 
filius reuelare 
oa patrem 





haveticam,Se gun perlado de fanta eglclio, ti fucrere- 
polea áú bel de,enon obedeciere a la fentécia del 





perlado,ceftuuicre en cfta rebeldia por 
vaaño, dendeenadelantesroandinsos 
quefesenfamado por clio de manera 
jamas nunca pucas tener oficio ni lu- 
garhonrrado.E demasdefto» fifuere ri 
coomefeñor detierra,o dealgun cafli- 
Mopierdaporédeel feñorioqueavia en 
laticrra,ocn elcaltilio, cfeadel Roy, e a 
va demas deftoquefea echado delatier 
ra,chfuercotroomevil,cl cuerpo, equá 
to onjercefie a la merced del Rey quel 
Fagatal elcarmiento qual entendiere q 
mercícepor tal yerrocomo elte. 


SgTiralo. XXVIL De 


los defefperados que maría mil 
mos,0 a.0tros por 4 [go que 
lesdan,edelosbre= 

nes Acllos, 


dei écci da 
micfas pha 
torio. Lo mini 
we, Hed 



























fdo capis 
perBartin Ji 


adulterivineS. 





dea- 











ot 








Efefperacionesprecado 
2nnca Dios perdo 
os que en cl caen, 
guerlosomes pe- 
tren cn las q as q 
dichas vucmos enellos tres titulos fo- 
loyuelesñnque la efperanca, pueden 
griormerced de Dios. Mas el que en 
defespersmiento mucre<,wunca puede 
le Undepuesqueenlos titulos 
ante deftefablamos delos judios , e de 
losmoros,e de los herejes : queremosa 
delosdefelperados, e moltrar 
lefefperamiento, cen quan 
tas maneras caen losomes enel, eque 
pena merefcen los defefperados latas 








borÍa ea 
rus quí 
vctbi 



























sur tradese pacta Glcbicne Gliustrefpondet ep primo obfecra- 
¿paren nefociar, Se deinde(i nomproficiar acculare deber, Sad 





erarerdecorreslicne parris,dbruta edertune cum recepíá 
» pacreinizaduré pumiificut freceptafler harreticum extraneuune 
Tulajias copita (uper bis, - 

E Demos Concordateim:c.excommunicamus.f.credentes .codem 











tituloyvbivid: 
hgretici, 
b tiomodefo.Tener 
ma poros, d.cexco mg 
€fitulas,SxVILD: 












10.t2,quino 





cócomictare 
cian nal 
pornitencay 
tradit glofT.ia 
ca.lilacerdos. 
depoeni-dit 
1.Scitetlgco 
lo. 2.depornia 
tendillezades 
bemms ergo 
moler duas 
molasípel (ei. 
licat, Setimo. 
risvnde diétú 
cit Dente.24a 
Nolipignora- 
re fupericrem 
molan peque 
inferiorem.ile 
le fuperioren 


perfonas,e en fus bienes. 


ley. Que cofa es defifjeremierto een quen 
ras maneras cacneñ el. 


b. [efpcramiento esquandocl 


















7] omefedosfiuza,c fe defampa 
SBS radelosbicnes defte mundo 
edel otro aborreciendo fu vida, cobdi 
ciando fu muerte. Efon cinco mane 
rasde delefperacion delosomes. La pri- 
meracs quando alguno ha fecho gran 
yerzo,e leyendo aculado del con-mic- 
do,ocon verguenca de la pena que e- 
fperarecebir poréde , mataf: cl milmo 
con lus manos: o beue a [abiendas yer- 
as con que muera.La legundaes quan 
do alguno fe matacon gran cuytaS, o 
por gran dolor de enfermedad quel a 
cacfcenon podiendo fufrirlas penas le 
Ma.La terceracsquandoalguno lo faze 
con locura,oconfaBa.La quarta es quá 
doalgunoquecsrico,c honrrado, e po 
derofo, veyendo que lo desheredan, o 




















30 Defperatiod, 





Johan desheredado,o le fazen perder la cóm quis dif 
honrra, o el feñorio fqueante avia fe Ca dese 
defelpe A ofeapeligro demucr tecate 
te,o matádoleclmelmo.Laquintacsde — turiabhorésvi 


tam Ecamples 
¿tens mortem 
8 ell quinta 
plex. Prima, 
cur quis ob 

criminis cons 
fitciam le vc 
cidir.Secunda 

clb,compreni 

mio dolore? 

nfirmitate (e 

occidir.Tertia 

quádocamfa 

roreaur ira id 


losallafsinos , e delos otros traydores 
quematanafurto alos omes por algo 
queles dan. 
ilcy. 11. Que pena morefcen aner los defe/pera- 
los. a 
Borrcícen los omes a fi 
milmosquando fon acu- 
y fadosdealgun yerro, que 
han fecho, de raanera que 
fe matan ellos mifmos, afsi como dixí- 






facit. Quarta, 
moscen laleyantedefta.E dela penaque ele 
deucn aucreltos atales : fablamosen el resperditos 






anc  diuió 
Quinta defpe 
ratorú homi- 
núm quí allas 
finivocanturz 
gptio abíque 
mortis. meta. 
hoñes occidíita 
hoc dicita 
CoacijadoVeio da gitoler.fupra campar.vbi vi. que dix an excigat y 
lixisconteltatio veprefamarur quiste occidiflemetuctáminis. 
cuyta.Delper dio critical 
rinthiioscavite lecundo ne maiori triflicia abforbeacur quí ciulincdi 
ell tradir.S,Tho.fecunda fecunda. quosarti.4 + 
£ Ascñerio. RefertAlbe.inrubrica.fE.de bo.corum,qui mort. Gibiconf 
de Catoneg(eiplum occiditmagnitudineanimi ne Cirfari fubijceret 
Ed Lucretialegitur y morcéGbiintulitne Mlmpro cófentifio videreó 
awPonitpacnamdelperatorum ho minu, ez, dla 


titulo de lasacufaciones, en laley que 
comienca, Defelperadofeyendo. E los 
otros delefperados, que fe matan ellos 
milmos por algunas de las razones, 
que diximos enla ley antedefta , non 












¡ria fecundumnillud,fecunda ad Co y 


3 


Ta 





bro.S. 








nona 


rec. ell, . 
ah gsexalijsca 


Titulo.XX VlLDelos defefperados. 


1 Tasrerpena.Concor.cu ml 1.C.cod.Sellivverdi quisaté eo. 
24.ticul ¡cappartita. vi.Phitip.Cora.vol.confi.195+S Deciurm e 
Lo.457.hodiesper.l.ordinamento.qui occicir(eipíam perdi: bos ai 

endentesnon habear,vcin.) ja.ega. dico. ib, 
vir. .1g.fortéricád.ll doquantur fimy liciternonespúmedo Si 



















Úsquam meca. 
simómi (coca 
idar , p line 
telligóda Se 
tanda per 
iltasll.Lnóclt 
monú, Sed 

olterores 
d.llvecuito 
tura). corres 
dio.c.chexpa 
diat de electin 
1.5.8 notar 


deuen aver penaaninguna:mas fi matal 

fenaotro deuenreccbirlapena que di- 

ximos cn el titulo delosomezillos, en 

las leyesquefablan en eltarazon. 

Le). 111. Que péna merecen los afefinos e los 
. otrosdefefperados quematanlos omespor al 
goquelesda. 
> Slefinos? fon llamados vna” 

manera que ha de omes 















Abb.polt Ho a 
iciaclape defelperados , e malos, que 
quelo, o matanalosomes a traycion, 


inprin.cclia. 
ver.ltemnota 
ex eildem ver 
bis de officio 
delegativvidon 
da tamen cl 
digta.l.ord.in 


de manera que non fepueden delos 
guardar . Ca atales y ha dellos que 
andan veftidoscomorcligiolos,cotrós 
como pelegrinos,c otros queandan co 
mo labradores e alucrganíe paralabrar 
conlosomes porque fe aleguren con 
ellos,candá muy encubicrtamente en 
eftas maneras fabredichas,cen otras fe- 
mejantes deftas,porq puedan cúplir fu 
traycion,e fu maldadque han cn el cora 
gon de fazer,e porquetálesomescómo 
eltosfon muy peligrofos, miyorimien> 








Anvolurcor- 
vigere Mantis 
quas in hoc, 
velcis addere 
nonehellici- 
tumealibus ra 
tiónibus in le 
Jolénire,vetra 
dit AuguNil. 
browdeciuitare Dei, 
eltnolliume3.quDiqpnequelicecvbicallitasimpugracurvi.etia 
in.cadifplicetasz.q.8, Ec fecundim Philo(ophumss «ethicoruni 
mentes (eipos privanturantiquitos honore fepultura Sedan ho» 
dicaj.qu.coplacuitécviinucsex parte.de ey ul. Je ditirBaldan.la.co, 
pe.C.de(eruisfuzi.ey bannicusnnon pore(t(ciplium impund vulnera 
re,licerílaruto dicatur q bannítus pobsitim:puncoffendisquisiptená 
cftin hanno fuiiofius,(1vero fenon o d fewulnerauit.vi. 
nalic aucemát.corB dixifipraccs.par.cicu.nio lag. 
























o lex JlT, 
¿nAfTeGni quí habitam diGiinulatam deferunt,ne cognoftantur vt fan 
cinws conceptum ad effe£tum deducant:(ant multa periculofisideo 
nemocosinfua domo recipiar;necceleraliquo modoled netifiéet ra 
Jem adlefinum quem (cit in fua,vel aliena domo elle ,nec fibialiquem 
occidendri mandersaliásounitor capite.ficut quí fecerievralfelimas 
occulceter,habetar pro diffidaso á Rege Siregnicolis, K quicunque 
potell cumimpuntoccidere:ipfe autem alfelinusoccidensS ibi má 
danscapitefunepledtend; 
Affefinos Non beneexplicarifarl.qui funtifi alfefini neque esiaw 
hocbene declaratu in.c.prohumani.de howmi.libr.6wvbi deiflishabe 
tur 8: dicitBald.in.l.non ideo minasin prinsCadeacculs, piflud no- 
men nonell nomenartis, de ideo non habemas de eo fadtam mena 
tioneminiure ciuili, perequipollentiam ramen dicithochaberii 
on folgeig.d audato fideiaiur til appellare videtur ací 
am locatoremadománum vero,condagtoremad Bartsibj.columa.3. 
vesficyvenio ad conduétorem dicit,quód quando al:quis facit, vel fe 
tifacir mediáte pecunia dicirur deliétum magisatrox, $ propter hoc 
p riinifos, 











1b 























apolTer augeri.Bedicit Barro, Se defadto videmosan; 
quin vulgaridicanturadieini,Scidem Bartol.in.l, Cicero. 
¡squad dicitfacerecontraaflelinos,qui occiduntaliquemper pe 
mia unde pares de mente Bartol. 8:Bald. efe quódille qui ecndu- 
Elis pecunia commirtirmaleficiam dicituraflelinas, 8 ita cam ten 
netexprelle Angel.Arctiio fuorraéta,malef,in parte fer pocinoa 
mandatorew in principio.ltem hocvoluitloanradeTmo.8e D, 

ditoca¡it.pro humani,£Salycc.inslica quidem.C.peacen 
cuntquód contraaflefinos quipro pecunta vecidart homines enias 
mani decretalisilla iden dicir Paul. de Calt.inlfecunda.$. 6. (E deco 














Domina 











81 


perquem fadt.erir.vbic/tgl.fingularis,que non el alibr, fecundior 
cumquódtamipliallebioi,quambhere:esiploram rencantar peca 
míam,quam receperunt rellituere ci, contra quem deligueront viera. 
parnascriminales,que fbiimponurur, quod perperno dicie ment 
tenendum, k Bald ibión leétu. antiqua repucac mirabile. vbi Ale- 

xi.adhocalle 
garalia.hocée 
videcur proba 











te contralosReyes, econtralos omes 





grandes feñores:porende defendemos - +itiftal.infio 
que ningunome non fezolado delos. pmdicr(pos 
reccbir afabiendas en fucafa, nin delos deb) Cilta o. 
encubrirenninguna manera, E fi por AA 


auentura alguno contra eftofizicre reci 
biendo alguno dellos, o encubriendo 
lo,o mandandole matarcalgundome, 


(ketudine ap= 
probata veilti 
dicantur alle 





0 a o foi Be nonctt 
maguerquenólo encubricife,elnin lo. reftingendail 

-. ino - la difpolicio 
recibicife,clifupielTe ciertamente que dcornos pea 


feallegava en cala de otroalguna,c nó, 
lo defcubricfle: mandamos que muc- 
ra porello. E fi por auentura fuycfle 
que non lo pudieflen auer para corm- 
plirlajufticizen el, damoslo por defa- 
fadoddenos,ede todos los de nueftro 
feñorio,de maneraque qualquier que 
la mate? de alli adelante non aya pena 
ninguna.Otrofidezimos, que losaflehi 


m? hominuin,, 
quí fecundum 
aliguos, erant 
forui, SiSarra- 
ceni(eu iofia 
“deles,prourvo, 
lueruntárel 
$lo1,Andán 
d.captobuma 
mi. $ Francilo 
de Arctiocóa 
13.CoÍum ¿10m 















nos,clos otros omes delefperados que Lo 7 Le 
. matanlos omes por algo que les den, LE exprima 
que deuen. morir porende , tambien Ape ro 
¿llosfcomolos otrosgpor cuyo man- ex ca viderme 





> DOS colligielle ho; 
mipesdel conc radiriones Sequía ¡Na 
non folétñerlabíquépecúnia;: Ú +2 e ab occilis recepifleng; 
ioluriansficie vide qucd hecfaciebantediduGipecinia, Sd, 
talibus videturquód debeacintelligi. La proutédpíaaperit dq 
nena E 

€ Etandandolematar. 
pit. primo,dchomic 









-ex'miorsnion(equatur,vehabeturio diéto cas 
libro fexto. Scrorquentur alfelini ve indicene 


mandacorem,(ecundúm Baldum in diéta.l.nonidgo minus. in princE, 


pio.C.deaccula, 

d UDefifiado.Concordar cum.d.cuadehomicidio.libro-6,8vi.perAn- 
ge.conliaa.incipitnos Carclus. : 

€ di gualquierque lo mate. Sed anilleralispoteritocdidi mediante:peca 
nia hocell pretio adhocperaliquem recepto2Alberi in..4.parte facu 
torum quz/lione.ao.concludirquódfic,exquo fte bannitas Se dif 


» 


3 


Ae 


datus poreratimpuneoccidi é Alberic.fequitur Nellusin fo tradtas * 


bannitorum inprima parte lecunditemporis quellione.¡2. dicersde 
cificnem Alberi.efTe veram, Sc in caía in quo occilor talis diMidark 
hocfaciatzelo vinditte pública Gexequendiiflam. 1. Sc/difpofitios 
nemed.capit.rnon peccatetetiamin foro confcientiz,cx quo talis oc 
ciforfacitauthoritate.l.6 ficur legis minifler Scexecutor, vnde (ice 
judex puniendo, veloccidendo malefidorera,Cecundimormamál. 
non peccatimo meretarzutinec.reos.S pertotum.a3. que fionespita. 
$cifte,qui hoc facitanthoricate. 1. Scob publicam vilitarem Ecvindi 
étam.étitatener Alberic dicensfeaudivifTe á moles religiofis quod 
thcologiita cenentin diéta quarta parte fatutorum quelione, 19h 
tamen occiderent non ifjo zelo,fed zelo vindiéta: ácpro lucro pecun 
nisrio, dx deleGtarionecfudendilanguinemlmnanura, licet in foro 
exterioriilvocalu nó puntrenturtamen peccarentmortaliter in fora 
confcientia,(ecundom com insd,queltaó.K.2o. 

£ aTambrencllos.Sed quantumadpoenascapa.dehomicitibro fexto.vi 
deturnontencriintericiens,prout vale Francifeus de Arctio,conli 
Nio.153.colo, 

















Etnota, quod contra delinquentesinvifto crimi 
fufñicit,quod convincanturargumentisprobabilibus, ve haber 
probacurin difto capitulo. .verficulo vbi Doná , colurmvapenulá 
ma.citca quod videqua ii lio « 120. incipieletaras 
fum plurimum.columna fecunda. Evidectiam Philippum in dicte 
capitulo primo.in vadecimo notabili tenentesn ¿o call ratione y 
Partida. O íj 















s 


6 


Setenapartida, 


Kiculi valercteffes receptos lite non conteflata.ctiam parreabíente, de 











authentico,venóluxu.contránaruraso.12.qu1.c.fi quispercap! llum. 









noncltatás Oétauó blafphemaseftoisfiimaniacus, quí gra 

OrisulusXxxPIIT.Demaledicis fon blafphemis. pecuniánititurcóparare.1aqa.c.Detr a onozÓn 
jamas. censribida, Decimo,omnishareico q ingt 
Ya €Cmfivis.Erficcaloriracandi nonexculaz blafphemum, quod $ traditLucas de Penn.winl.omacsiudices.C.de delaroribas.librono. 

Hol enfs in Uex. 1. 

fur.made ma dadolofazen. A Orlosyerros , e porlos »Potelt aceufa 
Jedi. 5-fincolú. A denuclt 1 re blafphenáá 
1planefacetar a E o se de SOMOS cEquiliber de 
)ntra iralcen _ dj tazen f1 lo fizicren con-  populonóves 
nena Titulo. XXVII. De : fanta “tussihocvi 
cala traDios, o contra fanta res poltuos 


Adtitede 


lpm blaíphe Ena 
E ut de bal e 
d. mificatuss ve , ¡ 
taméiacerira ds ' 
candiá $e ira 
ñ NS 








losquedenueftanaDios,eafan- 
ta Maria e alos otros 
fantos. 


cundiz Dial 
phemátes,ne- 
que enim fe. 
cundum cum 








Enucfto fegun moftra 
remos, es cofa que di- 
zenlosomcs ynos 10- 
troscon delpecho, que 

E riendo luego tomar vé 
ganca por palabra, cficftonon cac en a 
quellos omes que nó han fecho cofa, 
porque nongelo puedan dezir,nin por 





as: quía 
tátapotell elle 
quód demen» 
viz equipare- 
tarác tune fos 
cundim cura 





; Sa] Maria, o contra losfan- 
tos,tenemos porbic,c mandamos que 
todo omea quien nócs defendido por 
las leyes deftenueltro libro,puede acu- 
far*a quien quier quelos faga,o losdi 
ga delante del fudgador del lugar do 
fucrefecho eldenuelto. E fi acacíciere 
quefuercomerafez cl que fizicrealgúo 
deflos yerrosfobredichos, mandamos 
que qualefquierquelcan los que fcacer 
taren y,lepuediacufar,eteftimoniar có 


elle acculito- 
res, ótellesco 
xa iudice lo 
cipro cótuine 
la Deoyvelfás 
¿ús dictavelfa 
¿tas Gelipcena 

ue iofligicar 
as 
haber accufa 
tor terti: 
té:fed li ace 
fxcornon pro 
bar remancr 
mendax $ in 
























e 























pará proce. quelepucdanvégarlos dezidores:mu- — tracl.Eficlaculador lo pudicreprovar expels Ds 
dercopis Go cho menoscaca Dios,contra quiénon  ayacltercio,que ouierea pecharporpe dicic. 
ER puedencónderccho,nincon razon fer naclfazedordel yerro, li la pena fuere * Gte e la A 
tunciz excu- Amada nin dicha ningúacolafinó bié, — dedincros,o deauer.E ficl aculadornó ¿i.Sordi. rec.elt 
o E porende pues que en los ticulosante— Jopudicreprouar, fingue por mentiro sn Li gs ¡ina 
, ve beni- codi E per capillú.cú lib.8, 
E tac defte fablamos de losjudios, e de los fo, delpues defto peche al aculado las aa a 
phemo azere  Moros,cdcloshercjes,edelos defelpe-  coftas,e mifsiones, que fizo por razon er a 
PEA rados,quetodoscftoscuydando creer, — delacufamiento. ia aa o 
tus.ecmorn  deferecnen Dios , ecuydando que lo jur.SG.la.col. 
dió Abb.etiá  f9am lo denueflan: queremos aqui de 11.Que penamerece el rico ore que de noz al nba 
: E sa i.Bal. inruba 
zirdeotros que con faña * cuydan de- Jere a Dios,o4 fanta Maria,o alos otrosjan  Caacatnon 
noltar? ac, eafusfantos . Edemoltra- E polcola.glof. 
quando elfee ln authentico 


maximus ca 
lor iracundiz 
8c jua caufa 
pronocams efe 
fet, fecus ele 
feriniulla ver 
Lati ex amil : 
Lonas Edda GZeY. 7. Quien puedeacufár e los que denuefan 
lado. Sadde  «Diosjca/fante Maria , e adosorros fantos y € 
PUidisS.Tho — amtequien eenguemanert 
málfecúda (e- 


remos quien puede acufaracitos, equa 
les,cantequien,eque pena merecen ta 
les denoftadores como eftosdefpues q 
lesfyercproyado, 










cunde que 
sario ine.vbidiico qñaliquisndaduertithoc q disir effcblal 
phemiaoi,quodpotett contingere cumaliquisfubito ex aliqua pal- 


fione in verba imaginata prorumpic quorun fignilicacionem non 
confiderar, Stunc eltpeccaruin veniale X non haber propric ratio= 
nemblafpliemix.Sed quando aduertichoc eeblafphemiar confi- 
derans(ignificata vecboram tunc non excufarur ¿peccato mortali, fi 
cutnequeille quiexfubito motuiraaliquemocciditiuxta peon 
tem.Quidantemín basblaipiemintesA Elbivolale ua excu- 
feturratione cbrietatis.loan.de Ana.veroibidem vult quod ebrieras 
extoro nonexcufer ádelifto fed minuar poenam.adde Lucam de Pá 
maín.L.omnes iudices.C.dedelato.lib.10.2dfinemo 
2 d Udenofar.Blafphemiaetaliquid ditum,velfa am in cótemprom 
deáyetiamfine maledidiionesc.cum caputp.qu.Gipoteltcótingere de 
cemmodis,Primocumattribuitur Deo quod cinon conuenit.Secun 
dócumab eo remouetur quod ei conuenit.23.quelt.4.c. quádo vult, 
Tertio cumatribuiturcreaturz quod Deo appropriatur , (ecundiim 
SandtáTho fecundafecúde.q.y.ar.1.Quarró fitbla(phemia in Deñ 
«quotienseíuslara fía conténitur, Quinto quótiens cius Euangelium 
infamacur.d.ca,cum caput:Sextó generalvus quariéscius legi obli 
guriaurcuangelionon creditir.c..8cca.cum (itsin princip.de ludei 
ins! ¡quoticns peremiuraruraliterquám debera ,ycin 











Osomesquanto fon de ma-— quomodo om * 
yor linafe,e mas de noble fan- pers pica 
inein glofafa 
- A gre, tanto deucn fer mas me- oia 
urados,e mas aperccbidos para guar- — verfis.loan.de * 
darfede yerro . Ealosomesdel mun- e E 
$ «de duretil. 
doa que mas conuiene de fer apue- libro. fedan 
ftosenfus palabras c en fus fechos , e- 
los fon,porque quanto Diog, mas de 





tencalgs accu 

fare: bla(phe- 
numrext. ci 
*glolvidecurep 
ficin.d.cfi quispercapillum.£e dicitlo.de Anadimca+de male.co.15e 
fi quiípór blafphemúteltibus cóuincere tenet accufare, alía tace= 
repótdicere tidebertaliperlonaque pollerprodeffe, Snóobelic. 
allezar Archi.£clo.de Famsin.d.c.fiquis percapillumavideas ecjan.b. 
Chtyfoftomumin fermoneadpopalum Antiochenú fuperillud ver 
bum Apoftoli vrere modico vino propter lomachum dicenteln hase 
verbasfi quempiam ia binir 8e foro Deum bla(phematem audieriszac 
ccdejincrepa.écli verberajufizereoporreatnerecules: iplius facicn 
alapa pere contra sphus pecuione menu tuna funca, 
de liillaaccufauerine Scin carcerem eraxerint (equererBcfi dudex pro 
«eibunalirepopolcerieiccumn lbertare yangelora Regem blues 
mauiesi enim Regemterra bla(phemantespuinirioporter,wulco ma 
gisillum contuineliaafficientesicomínune crimen di publica inipría 
cuiquelicetacculare volent. 


















Uiex. IL. 

49 Gomo diuesquanto nobiliortanto méfuratus 8 reucrentior Deo £e 
beataevirgini ele oporter $e lidejerettanto peiusefl fibi quanto 
tioralijsS dicior:ondeoLiurgans Deum dtbeacam vir¿inem Mariam 
proptimavice perdictetram per annum : pro fecuiida vice jr uno 
anos, Se pro sestiaperperuóahude 








“tur, ScibiBar- 


Titulo XXIX.Dela guarda delos prefos. 





el yerro.Adde cap.cú quidam.Seglo MS dodo, ibidT. de 
nota ctiam quod punirio maiorum ell exemplum ,timor, 

¿cibiloan.dePlarta.C.depe, buwtu.libro.10. 
les poreflatis delinquentes , grauinsquam cares puniendi 
eperloan.de Platán.lvnica.Code consuttoribus $ proce 
rato, Ñineexa, 





$ metusminoruml, 














82 


vicecumilla.l.non exigar confueradinem, Eveniatpernamadijcien 
do.iflisl.partitarum. de cum litpuena cra mortem, inqua Dotes 
exiguntconfuetacinempvedixi fondantesfecx.5.Anadllias authena 











vbihocnon benepsobarur > Eabillapamacapiris receffum hodie 
videcur ; quia quando (lacacum minuirpacnam derogar prima poe 
. na, 8 





Mbro z e a e 
inperilli res»  Donrra les fizo:equáto mas honrredo,. — non touicrcticira,etouiere caunllo, car Lg 
tumwvbifami- e mejor lugar tiene, táco peorles:elta cl mas,pierdalo porlaprimeravez. Efi <umvno.s. ll 
diares princi. poft defe 


pis marjs pu. Yerro*quefazen.E porende mádarmos 
riúsurex eri que fialgund rico ome? de nueftro fe- 


Fioneman Eo Eh dias 
ura ñoriodenoffare aDios,oa fantaMariaS, 



















non touiere cauallo,nin armas, ctouic- 
revna beflia, pierdala. Efinon tovie- 
rebeftia,couicte paños nucuos, tuclga 


ne.fdereni 


rebus credi Al 


¿addegto.Sé por laprimeravez*pierda latierraque — gelosclfeñor,epartalodel. Eficlfe- fdismpas 
Balas fir tuuicreporvnaño,eporla [egúdavez  ñornonlo fizicre, pecheal Rey dobla- pa a 
aa pierdalapordósaños, cporla tercera do, quantoclcauallero, o clefcudero dis pragola 
vio. .$.fizi-  pierdala dellano. delfeñortenia, Efientodo elle año o- — ticis pro ver- 





to. in suchen. 
vtiud. fine d= 
quofoffra. col 


LD 111.Que penamerefce el casallero,o el efcr 
dera que dixere o fiztereral denuejto como 





bisibi conten 
vis, ¿cin prage 
maticaiuié 

Simi Regis níí 


tro alguno lo recibierecchando lo el 
feñordefi,o partiendofe el del por clta 
razon,peche por cldoblado, quáto del 




















Ja.z.Seq prela ind e enel e Carolicglarisi Ta no.rec. 

os laa o feñortenia.E li lorecibierecauallero,o — vibe. Tolero el oxic, 

niantur.si.bo 5] L cauallero , o elefcudero elcudero que non tenganinguna cola espareteapuss 4:lide 
cito a sS a o delinqui 

PES ES quetengatierra fidenofta- — delfeñorqueloccho defi,peche porel edad 

decima quel [os Se rea Dios, o a fanta María, cientmaraucdis. Efiqualquierdeftos O 

. 3 mier eS E a sE tiam velan sá 

O 13s Ss por la primera vez pierda: — fobredichoseneftaley, ocn laley que [Ansi 











porvnañolo quetuvicredel feñor, ela 


ini! dor 
fegunda vez pierda lopordos años, e 
iS P 


aduinistrario 





esante della, denoftarea otro fantof má 
damos que ayalameytad delapenalo 


fententiam,de 
bet flareán car 


ell commil E a a : coteper trigin 
J.properandá.  laterccra pierda" laportoda vía. Efi — bredicha. ta dies,videcur 
hear quéd debeat 


tracue,C.dejud.Saddein matesia.l.presb yteri. C.deepifi8r cleri.8c 
3biper Bald. Kc perBarto.in.l.1.5.primo.de abigzis.Sin,l. li quis vi 
duam./Edequeñtio.Sin.l.quidam.fhde poenis. loan.dePlacindeprá 
ama.C.vinemo ad feruum patro.(ufsvi.vel rul.co Jibro.vndecimo.. 8 
dicirBald4n,5.fi quis verotemerario.de pace.juramien.firman. quód 
di ex nobilirare angcacur deli£tum magís puniturnobilis, aurex digni 
tatenon augorur<ualicasdelict, dc tupac porna pecuniariamagispunio 
surnobilis,quamignobilis:tedin corpore maz is punitorignobilisavi 
iamin hoc quod dicir Barto,in,l.tina.i.dererum diamo, Sino. 
deincend,tu.8cnané.vide etiam ¿Jo fTnora.in capit. qui con 
trarimmsibi bone rextum»: 4.quellio.1.6 perloana de Plac.in.l. 
quinque fummates.C.de decurio.librow1o,a ide $: glo(Í. 
¿n.Lnemo clericus,C«de inma trinita.Gtide catholi. videibi csani- 
no Baldun, 
Ahicoome.Qui funtiQli.vidindarocita 
ALsenta Maria. Que dignioreltomnibus fanctis.vtin.c. nova quedás 
deparni.kcremitsio.S dicic Hoftien.in.d.ca.de male. q quidam ita 
fune deuctivirginis gloriolxp magiscredút peccare ¡plana virginem 
otfendedo,quá Deumide quo remittitad notata in.c.2.de celeb. mila 
8% in arbicrariys plus deber puniri delinquens contra beatá virginem, 
quam contra aliquem aliorum fanorum, fecundum Abb. per texta 
in verbo maximé.in.d.ca.litamen maledicerer vel Dlalphemarce 
aiuentaliorum lanétoramedie veio.l.fequentia 
QU Primera”vez, Non ergo requivitur,quod fitconfuetus blafphemus, ve 

























































hicvides.8cin dusbus.lLfequentibus, vi punta urveblafphenus licée 
aliásin cafirauthenti.ve non luxu.contra 0a.dunimponit pocnam ca 
Ge 





is dodtointellizuntprocedercin confuero blafiphiemare. vetr 
Cinus.Bald.éi Salicesin.J,x,C.de rebuscredisSctradiclalin.a 
ri.colum.4.fdeimrcinrá. Baldin.LasC ad Liulmaieftatiscañás pon 
confuctus ponenduseft ad catenam, vel ad bulinam, velaliter deber 
punirlarbitrio dudicis.fecundum Sali. Íaf.vbi fuprá. 6 loan.dcAna 
riadn,ca.de maledi.colur.o,exl.tamen Civinas vt habetur Leuidi. 
«24.blaíphemusmorte punicbatar,diciur cnimábi quí bla(phemas 

vit nomen dominimorte moriaxur, Aducrrecrgo, quiaperillasall. 
Tnsponuntaralizepocnablalphemantibus, quam per lus antiquura 
iuponebarurosxillas peas approbar.l tituloSJibrofogtavo or- 
disamentiregalis.cum adicGrione tameo, quam la lluscicaliibifa 



























computar nemaictafiidio addatur.vtin.l.omnes.C.depurnis,fecá 
dumincellectum Perri % Salicesibi. Sita arbitrorquód feruatur de 
confuetudinezanverolufiiciar , quod Ñletinterpollatecomputaistri- 
gintadicbusio diuerfisvicibusS videror y nonex his , que notar 
Angewin.lu2,5.bna.ff de condi.Sin(lit.vbi dicic, q qui ftetin carcere 
perduo femeltriadifcontinua nonexcarcerabitar amore Dei, vigore 
Stacutidicentis, q qui letivincarcere perannumexcarcerari debeatz 
requiriturenin temporis continuas, Scvbiiusapponittempas intelli 
ge decontinmo.capitulo primo.á ibinotatloan.Andr. de vita $: ho» 
neflaclericodibrexto.capi.laudabilem.cum glo.ibi de frigi.Sumale 
di.Scvide que latérradic Alex.confilio.i35.volu.4wincipit clementibi 
smii.Quid autem fi elTeraliquis nobilis,cui elfer dedecas publiceincar 
ccrari scvinculari, an poísitcum co circa carcerem diipenfari? Abb. 
poll Holliensin ca.1.de maledi.in caluillíuscapita.cum dicittex.pos 
nawimponens Dlafphemo,nullá sifericordiamhabitrus,dicit q, cx 
magnacanía potelt adbiberi mvifericordiasvtfiperfonaell nobilis,vel 
honorabilis,quam non decetfic publicé pocniteresS vulthác poenité- 
viá cleemolinisredimere.allegat,c.1.devoto.Bt.camulieres.de lent.ex 
com.t%.camedicina.de parni.dill.,.dicendum taméeft, q ci 
carceris,de quain di.pragma.non licet edam có nobilibas difpentare. $5. 

+. vihabeturex prelscin capitulis corredorum.ca5.ibiitem(quellenen Ya 
Ja premadica)in modoriicargerisdiflingui debentnobiles á plebcislo 
rfide cutio.reorumul.quinfracitulo.1. . 























» Qiex.I1T, 

Miles aut (cutifer tenens abaliquo dominorerram propter Dei vel 
virginisMariz injuria m:pro prima viceperdat cam vhoánno, pro fe= 
cunda duobus,pro tertia perpetuo: fiterrarm non tenet, perditarma 
S:equamproprima:8: li non baber perdacvoum juméntumói haber, 
aliáspannosnonos auferatci dominus, 8 abijciat cum áfe:qp li facero 
holit foluae Regi duplicacum quantum á domino tenebat iniurians: 
idzderecipientcipluminfraannó, Se fi nibilhabernó abíiciósei fol 
mat peo.c.moraukk quilibet de omnibusiftisio hacé. Se pxima didtis 
alios obiurgísfanG os punicurin medietate diQlarm pácnarum. h.de 

€ Qrierda.Vitetigilupra.l proxima.procediciian. Scaliz huius Giculi 
in blafphemijs,que non funt(pecificararin dis pragmatids, quia ju 
Ipecificatisibi,velalijs(imilibus feruanda ell carum difpofitio, $ re- 

















va pocná Etin.d.l. 


ellalas 
















«:,queinadiectioneilliuspoenze , videturintellizenda de negante.—— cellimviderar ápoenís harumdllaSi da cordinasrega. Inne 

Deum,v:innui videvurin pragma: Regum cacholicoramCprimapu- — £ do Aotrofanto.Tene médillam.l.que Sn hoc feruariiuberur pera, ef 
Sinnowre, — pientealiquasbla(phemias, de quibusibipocna carceris triginta die EL. £.dib.Sordina.regasSuh hi civis velruflicus qui blafphemarer vel <libos. 
ele denegante arbiror praélicari pocnam ab(ci(Gionis lingu maledicereraliquem Conétvm,videwar y Garúlices punit debetmedie Dn pure. 


elidal 





cúda.quamarbitrorinferendam elle etiam pro prima tate poenzede quain.l.fequenti, 


En Paridaij. 





o 


EN 





Setenapartida. 


Ci lT,, 
+9Cinisautplebeias vel euflicus Deum velejas genitcicem maledicens: 
pro prima vicequarcampro fecunda lecundam,S pro tercia medi: 
cempordar bonoram:S ampliusfecerir abijclazar áparra: Ecfif 
ritde minoribus,nilhabis pro.1.vice fagellerar,pro.2.cú ferro calido 
adlécd fimo : 
Jicudingligadt 
inlabis, Lp 
tertia vice ab- 
feindaf ci lia- 
gua bado 
da UsintaMaias. 
lofantto 








4]Le).1711.Que pena merecen los cibdadanos,o 
los moradores de lus Valles que fixieren el de 


ruefbo fafodichr. 
> Ibdadano,o morador en yi- 


á[lla,o enaldea, que denoftare 
1Dios,o a fanta Maria”, por 












2bu laprimeravez pierda laquar 

ta parte de todolo que ouiere, epor la 

Tnno.rec. fegundavez la terciaparte ,epor la tera 
AS cerala meytad: c fi de la tercera cnade- 





miú li deneger. 
vediniaeoda 
3 anilla 


4rlibaB, lante lo fizicrefea cchado delaticrra. E 


£i fuere otro ome de los menores que 
non ayan nada, porlaprimeravezden 
lecinquenta agotes , porlafegunda fe. 
ñalen lecon fierro caliente en losbegos, 
quefca fechoa lemejanga de.b. E porla 
tercera vegada que lo faga, cortenle la 
lengua. 











uerte, pal a X 
pena impor — IZy.V.Que penamereceaquel que fxjere de fe 
húcur po cho alguna cofaen denuefto de Dios, o de fan 


in.d.cu. dina 


ta Mari4y9 delos otros fantos. 





E fecho “obrando algúd o- 
me en manera de denucfto 
algunacofa , como contra 
Dios, ocontra fanta Maria, 
efcupiendo en lrimagen, o en la cruz, 
o firiendo en ellacon piedra, ocon cu- 
chillo,ocon otracofa qualquier , por 





quendoia 
Becofaficas 
pasic blafphe 
ama 






figuil Lale 





bas:fedan cú 
hodie fuéta pa 
ce cum olfene 











fo sun la primera vegada aya toda la pena cl 
a LaS quelo fiziere, qe diximos ca las leyes 
me posa ante defta quedencaucr por la tercera 
ve habermr CS * yegada,cl quedenueltaa Dios, oa fan- 





ibilarédixi, q 
Jicer hoc pro- 
cedat)í. 
tulo primo. ea 
dempartir.an 
Ñ blafphemos 
confitest pro» 

*prio facerdo- 
Efe habue 
vie abíclurio- 
nom liberabi- 
tur abiibs 


ta Maria.E tel quelo fzicre fuere delos 
menoresque nonayan nada, manda» 
mos que le corten la mano porende. 
Otrolidezimos,que fialgunocon (aña 
efcupicife contra el ciclo,o firiefTe enlas 
puertas,o en las paredes de la ygleña, a- 
ya lapena fobredichaque deue aucr el 











dosvezes, 


mis corporal 
bus Bartclos 
voluit fingula 
viter,quod fic 
in comu. fuo, 


4Ulo).V1.Que pema merecen los judios, olos mo 
vos quedenueftan a Dios,o a fanta Maria, o 


¡Merfracram de poententia: Se fecandumquod refere 
colu,4,fT.deiurejuran,Barcol.fequicur Florianin.), 
«dinlal.i ¡bitener contrar'uin S:adducirdiQú Baliin 
Laccularionem,Cs pul accufa.nonpofT.q Epiltopus quanuislie legán 
tas Deinóp+ór remicrereoffenlam Dei li quis Deum blafphemanerie 
Ecnópórfacerepacem,allezareiam Bald.in.l.1.C.derap.virgi.qp de 
deliéto vbioffenditur Deusnon pót eri concordia, il papa temita 
taf.contraBarco,etiamvidesurtenereloarde Anasinvdacez.de males 








quedenollarea Dios , oafanta Maria 


di.colum,: 








»erid quod habetcrin can.depeen,Scremi(Tlibr, 
o in hoc contra Ba:t0.non enim per poenitentiamt 
glincpedepommictifha. Si 

de accula.Se 












cap. 
gaudemasio glo fin.dediuor.Giftud videturtenendum,licer Eh 

Ferrar. infuis 
cautelis, caute 
la.25. ponati- 





alosorrosfantossofurgnalgunos deloszer 
sos jelradiclos ro ale tialo 

FO moquicrquenon deuen a. 
> per emirolcfadios, nin alos 
abres Moros para creeren lafe de los 
Chriftimos:con todo ello nó tenemos 
porbienque ninguno dellos fea ofada 
nin atreuido en ninguna manera de de- 
noftara Dios, ninalantaMaria, nina 
ninguno delosfantos quefon otorga= 
dos porla yglcfiade Roma. Ca fi los 
Moros defienden entodos lugares do 
anpoderalos Chriftianos,que non de- 
nueftena Mahomat*nin digan mal de 
la fu creencia,closacotan por cfla ra20 
eles fazen mal en muchas mahcras,clos 
defcabegan aun. Mucho mas guifada 
cola esquelo defendamos nosa ellos", 
ealosotrosquenon creéen nueftra fc, 
que non ofen feratreridos de dezir mal 
della,nin deladenoflar.E porende má- 
damos, e defendemos a todos los fu= 
dios,c Moros denucftro feñorio , que 





fam cautel 
fequens diéta 
Barto. 





Qlex ro 


swLeges pradi- 
e loquantur 
de obiurgatio 
ne verbali fas 
£tacótra Deú 
vel cius genis 
tricem:(fanté 
de £idto quis 
vituperatcorú 
maiellaté, vel 
cruce Sfpernen 
do »velípuen» 
do, feucum as 
Jiquo percutié 
do pro prima 
vice puniturz 
vt cos obinra 
gans verbo ter 
tia vice,Ghelt 
de minoribus 
nilhabens,ab 
[cindif el mas 








temin coclum 
velin ecclefize 


ninguno dellosnon ferofadodedeno-  januá,veiníer 
e i cundavicever 

Staranucítro feñorlcfu Chrifto, conin is oblurgans 

gunamaneraquepueda fer, nina fanta panicur.b.d. 


Maria lu madre, ninaninguno de los € € efecho, Te 





otrosfantos, nin de fazer ninguna cofa — J.gravi?punié: 
de fecho contra cllosalsi como clcopir peas 
: AA '0yquá vere 
contralacruz,nincontraclaltarnincó  Posctembl 
traningúa mageltad que efteenlaygle - fphemare,, ve 
daa dE dis, The 


fía,o enla puerta della que fea pintada, 


; 22.9:8,ar01, 
o entallada,en femejanga de nueftro fe- 
liguod cóni. 


cótumejiá, vel 














ñorlcfu Chriíto, o de fanta Maria, o de , 
» dú inferre in 
alguno de losotros fantos, efantas:nin  iuriácreatoris. 
ferofado de ferir con mano,nin ¿ó.pie,  Kádde gd in 
> p E hocnotatAn- 
nincon otra cofaninguna, caninguna — gelán.l.exles 
deftascofasfobredichas,nin de apedre= ma ea 
arlas y glefias,nin de fazer, nin dedezir ps stes. 
otra cola femejante deftas paladina-  Conemi.licef 
mente, en defprecio , nin en defonrra io 
delos Chriftiznos, edefu£e. Gaqual- amtudausvel far 
i ierecfca - tacenusverbis 
quier que contra elto fizicre cfcarmen=  Faceneeverido 
tar gelo yamos encl cuerpo , e cn el Au vel virgio 
nem matrével 
£anGlos.velcoramecciefaslea figurasvitmperans, árbicrio Regiscore 
poralitervel pecunialicer punitut.d. 
d Usmhomar. Videqua deilto dicirglolfySibiCardi,in clemenato 4 
deiudz,Slarra, . 
€ Unosaellos.Cocrcenturiuda 
I5udiros.C.de judxis, 5 in.d.clen en. in fine! 
da.cqui neera.gs.ciflin.8 “add olo4s 





Sefarraceni per principes Cl 








me méiiflam . 


biglo.8 videper Ci Villa | 














Vil doll. a Escgandentendicreros Vid. 


Ruatós 





















LxWDech 
lr foma. 
Jas de 


Uairata 















DE 10fades. None! 
euosticustodesion dil 


50, 1Chge 






aucrfegund entendicremos'quemere 
Ie. Ca guilada 
colacs, e derecha, quelos judios, clos 
Morosaquien nó conlentimos quebi- 
uiennueftra tierra ,nonercyendocn la 
nueftra fe, que non finquenfinpena fl 
denoílaren, ofizieren de fecho alguna. 
cofa publicamentecontra nucítro Ses 
ñorlefuChrifto,o cótrafanta Maria fu 
madre, ocontralanueftra fe catholica, 
quees tan fanta cofa, e ranbuena, etan 
verdadera, 


¿8 Titulo. XXIX, De co- 


mo deuenferrecabdados 
losprefos 





L.juotiens.C. 
de exa, triba 
lib.:0.quod 





iiEcabdados denen fer 
losquefuertaculados” 
letalesyerros que fi ge 






14 cótta princi 
palews, «qna 
contraficciub 
Lores, 





deres.Vbi OO los prouaffen deué mo- 
pone” e AS ir porende, o fer daña- 
da pana cor Anne A 
orlismenre dos de algunos de fús miembros + ca 
z non deuen ferdadoseftosatales porfia- 


dores, porquefi defpuescllos enten- 
diefíen que el yerto lesera prouado có 
micdo de reccbirdaño; o mucrtepore- 
Jo, fuyriandelatierra,o le  rorábiaa 
de manera q losnó podrian fallar, para 
cumplirencllos lafufticia q deuiá quer. 
Onde pues que en los titulos ante de- 
ftefablamos detodoslos malos fechos 
que losomesfazen:queremosaqui de- 
ziscomo deuen tecabdar aquellos que 


siecumliterisiudicisaccufationis, requifitus, te» 
hocdicir. 





faftaacenlatione,vel formato in 
undeberenim procedercinformario al 
vantecapcuró.vt pbatorind.L di 
-xhib. reis. debet procedere aliqualis 
us norarete,qui lc flativo igarecur Se 
inverbo de morexderejud, 
uto.8 Modernifignan= 
Bnclufio.Ange.Are 
¿Sn partefama publica.colu, $ cuca recipitartalisin- 
alnltrucrecurad fugam, Gtácomfitad 
.lamoneate in (.C. de dela. 





ed 












joya das limecauía : 
Sed 


ió 





eaperes 


























informatio capta 
«paste-comparuerunt lá 
principio 
<1uron debe 
fiar 





XXIX Dela guarda de los prefos. 


ram.ca7.Crexesnorali 








fucrenaculados, ofalladosen alguno 
eftos maleficios fobredichos:e demo- 
Siraremosquando eftos elcuen ferrecab 
dados,cporcuyo mandado, ecn'gma- 
nera:cquales deuen fermandados me- 
terencarcel, equalestenidosen otras 
prifiones.E en q manera losdeué guar- 
darlosque deuen fazer cfto.E que pena 
merccélos quelos guardaren, quando 
fuycalguno dellos por culpa, oporen 
gañodellos. Otroliq pena mereccaql 
Gporfucrea facareome de la priñó,oel 
qfzicrecarceldenucuo en caftillo,o cn 
jerraqueayafin mandado del Rey. 
Le3.1.Como desen fer recabdados los prefosze 
porcuoz mádado. 

pNfamado,oaculadofey: 
ido algun omedeyerroque 
ouielle fecho en alguna de 
[SreA las maneras q disimos cn 
lasleyes delostitulos defta fetena parti- 
da,puede lo Idemádar recabdar el fuez 
ordinarioante quien fueffefecho élacu 
famiento. Ef poraienturafe fuelle cl 
malfechor deaquellugar depues que 
fuefTeaculado, aquel mefino fudgador 
ante quien loacufaron, deuc embiar fu 
carta al judgador del lugar do lo falla- 
ren, quelorecabden,eloembien antel 
lea derecho del yerro deque fucl 
feacufado:e el judgador del lugar do 
quiera q fuere fallado el malfechor de- 
Ípues que lacartarecibicre ,dcue lo fa- 
zer*afsi,maguer non quiera. 








2 
















ribus.ffdeleganformalTe ¿Mipnéinlimilivolttes » 
inchoawitpraferaturper.d.|.pluribusa Sk pe 
ficutinaccufacione prefercurquiprimo fuenit 








“mácilij fuenie 


cof 
in.L.quicrimé.cum 
oratis.C.deacenfasíic Scinciex inquirenscñin locus acenfatoris 





83 


emo, 
atera Ín mo. rece 
remibiorisgl efe 








re. indica 
taSadde.ltós 
te gefopra, 
art, que 
Leia 
cioteneriadre 
milsiong ¡lá 
locum deJiéti 
que incelli 
gñ aliasnó e 
fet deforo iu. 
dicis vbidelin 
Gus reveriturs 
Squido delia 
quéseltcondé 
nat? vPbinit. 
Ernota quetiá 
judex domici 
delinqu 
senetadil 
joné.bal, Ad.ét. 
pofiGuillicl,i 5.Caden 
L.pretes.la. IF Uo.tecavi 
deolli. pre 

Slicétilcin 
dex qu porte xL16. 
pútpunice,de UCadexi 
jet remittere, De. 
allegatol.ficui 
g.cifcrilesió 1quedo 
fdeaccufaled 

id fi iudex: 
osigivisveldo 




































in citando 
dexvero dick 
nie ifentés 
do, quiscos 
1ú eriepotiore 
Ang: Árecin 
fuotraéla.ma- 
le5.mouctiflá 








ad ne. vbires 
fext, Bald. 8 
Jo Jfipla- 
ille qui pp.ebú 
ol. Bda 





fuccedar.venor Bazán. K5.fpublico.Mdeadult. Sc gaquádo fed 
judicitica (e haberad primú,g lata abíolutoria in primo opponetur 





.exceptio rei iud.rúcvlterius procedere non potell,1. fandú. EL, 
adi.8:ibiBar.Aideexceprio.reiiud.fedí cal noflrofententia abío 
Jutorisinprimo impedirctíecundá proce lum,ergo obÑ 


péden 





a 


primi procellbs,non poteritprocediin.2. dicie habere Arc. locís 





etiá quoad cófilcationebonorú: 





Abb.in.ca.deraptosundidiscriam Anel 





fautoibusyvt (e prelentarerin loco origin 
canon polfer probari,ficutin loco deliáli : na 
prodeicargunen.lácauidaraopera.ex qu 
expedirez , quódremibjo ficrerad locam de 











aillepraferrar,q primo ca 
duizere.Gcpro iflisdeliGtisfacisfacicifla.l parcicarú, Cum faper 
xir(fifuefTe defpues G fuelle aculado)échoc ctiá tenor Per.de Ancha» 
3o.c.poflula(li.deforo cópe.inrepe4n.a.oppotitione.col.4e 

Resranticwt Mara. Secin 
nusin.dec.poltulái.col.si.8.1.foxtéramen ifta efTent intel 
¿elimiranda,nil prefumererarfravsfeucolor queficas 
vel domi 
vam iunencn debethoc 

o 





axinglo/Tfuperparsesobiipos,cadem partita, adi 






Juice 








Lalids 
fuprititulo. 
rte Caen 

















E soperas par 












































pre! 

Setena Partida. 

quia Bat udrelipendo teconlea Erica ope lid bere 
tali qu elluneconcia ngemnátidnenalitl clfimindioriinaws w ósvideprerBaldias. biodes de 
Eactin Gifedpunividberiulo — pa.erenendscos viola stidisio, q iesoliday e 
cosinuocode:unarusert perrex.ciglinlrelegacorá. re miftiqnes, dela chales pen 

Iuscinterd, se relegaex quo viveile Dal.ep ano condéna ¡miles inopu: teliñaton «Edecapu.aduertectíá q 
pigueuitinco uibos e 
nofcenduia- 9 , fit res 
Sn Ley II-Quales melfechores denen fer recabla—— caduzir delantedel fudgador,do quier Go. ve voluie 








Ane a mandamiento del judgador. 

A O derio non deucome tomar 
por fi mefmo para recabdar 
delicéiidemvi PLD los malfechores fin mandado 
ES pes derkey,odelos que [ud gan porel:fuc- 
vbi de crimi.  rasendeen colas feñaladas”.La primera 
agioporerité es ialguno faeleaculado,oenfamado 

SK hoc voluic 54 pS 
«loiadádiuo de falla moneda?.Lafegundacs,qudo 
Pio. y.fcotea- algun cauallero fuelle puelto por guar- 
da cn frótera,o en otro lugar qualquier 
fidelamparafTela frótera", ocllugardo 
fuelle puefto fin otorgamiéto de fu ma 
yoral.La tercera es”, li fuelTeladron co- 
nocido,orobador,o ome que quemal 
fecafadenoche, o cortafle viñas, o ar- 
boles,o quemafle mieles. La quartacs, 
quádo alguno forcalfes,o lleuafferoba- 
dialgúamugervirg2,o mugerrcligio 
[aque cftuuicíle enalgá monclterio pa 
ra leruira Dios.Caa qualquier q ouick 
fe fecho algú yerro de los fobredicios 
encltaley,todo ore lo puederecabdar 


véiomicil 
mittere teneal 




























Alex.col.yad 
cicbi magís 
Placere, q cúá 
poll fencendá 








catar 
iudice locid 
licú, prout de 
Suit dure ele 
bi mouef Ale 
x3.quiamilira 
re vidévur oés 
ratones y per 
quas fuicinda 
¿tósplocus el 

















que raciones mil dam anteexecurioné,licut 
Xanceltam.ncq,obltare dicitumorinú Ancha. alias ladibrio cént 
ánradicenciaypia-ex domi dam comperésiudex quía rider 
epyaleoitproccilis,KInía judicisdomic'lijuled eritexequenda periu 
icem loci delidti hoc perérem. Subditeñ y Fulzo.in.d.l.1.C.vbide 

¡azi oporter.dicit,q fiiudes domicili) pocenpaciurildiétionen 

in coznofcendo, lx pofleaiudex deliéti peratficriremifionem nó te- 
nebicac lacio remitteresfed poterit perficere proce/fum $ condem- 
sarcargun 6 quis poftea.del.vbicorptum.lEdciadi,fed latafenten 
jade: emittere,allegar argumen.cext.inal.folent. Scind«non 

m.verficuaillud.ff.decuftodiareorum, 4 iflam opinionem Ful- 
gowdiciefullencabilem A lexandaquíaiílo modo non olfendunturra» 
tiones,dequibusin dich. fefamolos, K opiniones modoilto reducun» 
tar ad concordiam,$:non eritveram didtam Dy ni, Bald, $ Saicet, 
aqued pottlatan fencenciam non ficlocus remibioni, pollerexiam dis 
ci,quud li offeníis pera remiísionem fieri dd judicem loci deliéri ciá 
Siñudex originis vel domicilij preveneric, $ condemnauerit, quodfic 
Hiendaremilio:fiveróipie oifenfis petierir, quódiudex domicili per 
ficiotprocellu iuchoacumn Se condemner, dc exequacur fencentiasa 
quod fitaudiendus:quod videtur probari ex dida legea.titulo.£7. li- 
broS.ordinamensrezaconfiditenim..de eo, quod pererid quod me 
liuseritad punitionen delictizSclicer diétal,loquaturin diuerlo cala, 
ciusracio potelltrabi adiftud + Sc(alcim pobitprocedere vbi judex 
originisv+l dowicilijnon efferimpedicas, quin polsirco¿retelles, Se 
habereprobationes delióliita beneficut 8cudez delittimamfi ellene 
delocimpedimenta,vequiateles perquospotefl probaridelitum, 
nonellentdeproninciajudiisdomicili + Snon poffentextra fuam 
propinciamcoziad Ferendumtefimoniasl. 39 Ki02.ffoderefibaneque 
polferiudex domicilijcoremexaminacionemalte:icommittere,vtin 
aucheot, apud eloquentifimum.C. de fideinftrumentoram.),27.t4> 
tulo.16.tecejapartita. propterque impedimenta fi judex domicilij 
procederer , remanerercrimenimpunitam , que eftpotifsimar: 
tiofecundim Persade Anchan 
£tistiatremifio ad Jocum deliéti: quía? 
authendivt molliiud:$; 8: hoc verd 
xi fupra, teneiíta menti Sc dato ocio,tula 


















































ybifupraquodin grautoribus delis 
acillúscrimaina probabun 








sonfiderantes,colla:9, $ 











quelofallare,porquefecamplalajufti- gl.i.óoclemé. 
ciaque mandan las leyes deftelibro. Pe in 
roel talcauallero deve fer leuado ante esponulaliaS 
clRey,o 11cabdillo de la caualleria que 


Dominicusin 
5a.Romana.f. 
deltmparo,o al mayoraladelantado de PERE 


cótrahées. in 


latierraqueledepena, fegundfuero, e fin: deforocó 
A S peibr.ó. Sevi 
coftumbre decaualleros. a 





Y Le7-111.Queles juezes pueden fazer recabdar 
omes que fuejfen canalleros. 

q Erros,emales fechos fazé 
¡los canalleros£a las vega- 
¡das q foncótrabuenas co- 
$! úbres decaualleria.Ealas 
vegadas Eiztotros yerros Gnó fon ve- 
dadosfeñaladamente a los canalleros, 
masfon defendidos comun»Iméteato tira 

doslosorrosomesálosnófagá. Elos (9 Apereds 
yerrosq fencórraordé dela caualleria — Kintelliged 


fon cftos, afsicomo véder, ocmpeñar añ eéttalecrin 
mié,ex quo ve 


3er, S pros 
bacur in diéto 
$. fiquisveró 
comprehento 
sumillatamé 
Jpartitarú.ir o 
dillinite vide 
turvelle quod 
inomnibuscri 
aminib*,de qui 
busin hac.7*p 
tita.fiacremil 








ofugarlasarmas,o nó obedecer al cab- — nirer  pocna 
dillo nó Eaziédo fa mádado,o faziendo econo 
z a ¿dayexras 
cótralo que mádafle. Caentalescalos onediay.f 
molos,Sitavi 





deturprobari,S decidiinad. La ricu.17.1ib.S.ordisregao prin.cumdi 
cit(que merecenaner penaen los cuerpos.) 


Qilex.1L, 

21 Nemo potefl Gnejudicis mandaro aliquemcapere,nififalfariam mo= 
nerz,velmilitize defercorern,avtpublicum Jatronem,vel domusincen 
diacum nociurman,aurarberurn vinearum vel melsium (eftor, aut 
virginisvelreligiofera¿toremvel cam afPortantemequosrapiens du 
catad judicem,£mittet militem ad Regew velad locum quem dele- 
ruitvelad cius terra malorempralide puniendum. 

a Uenceffeñaladas Tene mentiiflam.8:adde.l5. 6 que ibidi.tis. y 
7.saaciSc di. comeglo ibi.Cadeexlinres. Sinifliscalibus captas 
infránno.horar deberexhiberiiudici.l.capitos..Edeadultes Staddee- 
úam.l.7. 6 8.xic.14Libacordirega. Kio. la 
ici. deaccufa.jes.col.1verti 

D GEalfamencda.)..Cadefal 




















mone.8id se L 
















€ Ubejamparofelo frontera. Adde.lsB2.C.quido lice, vnicuiquefine Eb. 
jud.fevindaX cad.parti.8cqueivi dix. Él 
d Ulaterceraes.Vidcin.dda Sa. inde mn 
e Gorafe hdde.|.1.C.derap.virgio 5 
Ulex, 111, 


20 Milesin criminemilitaridelinquens,vtarma védens pignorás,vello 
cans,vel exercitus ducinon obediens,velin Gwilibus, nó porel! capi 
nifi de Regis vel dycis bellimádato:necporeltjudicarinifipercos:,p 
alijsveró criminiblas atrocibusivr cade,rapinafarto $ fiwilibus iovi 
cafper Reg£vel prelideterre,fed pro lenioribuscriminib'inter que 
'manus percafsiolinearwis cópuracur,perindicéloci,Elaracótra cum 
fententiareminicurRegi vel ciusalferio,vtexequateream.h.d, 

£ dZerros.Sequiturila.inota in.Imaziltcriz.C.dciuri,om, Y 
iud.Scina.Cadecxhibarcis. Sin leacculas 

8 Goscanalleros.Quid (dul 
gio militum,velnonedi 
cumvno.f.reas.fi.deremili 
1ib.6.8% tenerloa.Fab.inddl.magiier 

h Gsonefosóbabeshic quodcrimen dicicurmilitare plenios, quimd:- 3 
cieglo.inad,i.magifteria.é: quamBald.in.l.milicibus.Cadeeltancál 
¿adde,).2oBL.ozane deliótuaa privatlule re mili, 



































hoctamen faltit. , ell. 






aquel 
Erie 


ArOCTA 





Ecdicla. 
ROteda 


juldemtivuli, $:Specul. In norte. 


7% 














lus magilicremálirum cognofcit Sia 
deligum fitcommidlwr 


















eecin.lopsimas 
avilitenon pere 
son Hiaturacis $ 
incompeien - 
dal 


¿delicada como .eftos,o otros femejátes dellosnó 
de larierra, Et 


los puede ningúo”recabdar,nin fudgar. 
ito calanóte — nin-dar penaporlosyerros q fiziclTen, 
netprales pal a z 
iD c  tinonelRey,ocl cabdillo dela huclte q 
militadmagi- aujaafudgaral q alsicrrafle,calos otros 
£rúmilicó, có + lleros. MasfibziclTe 
salis reacaro . Sturalleros. Mas fi fizicífenotros yerros 
sae privile de aquellos q lonvedados a todos los 
piiecladicl mes comunalmente:afsicomo matar 
Cu bifena Y 
«lasd.f. E de Omcatuerto,o robar, o forgar, o Otros 
arcula. poller — yerros femejantes destos ,cltonce deu? 
ferreptadosante el Rey,orcufados,ore 
> 


+í remitrere 
exbdados anteladelantado dela tierra?, 


lito, de 
udiceproptercias 














vellet ex volú 
ratecvtinad.l, 








0 cap erecebirlapenaque laley máda, por el 
vincia in aia — malfechoq fizicron.E fi losyerrosque 


een 


¡les E de 





fizieiTen facifíen maslicues*, abi como 








daquie ln tali Jeneel 
<riminenonel:  malíctria,o fidenoftafle aalguno depa 
ee pofica fub— Labrayo lefiviefle de manofinarma nin- 
pretide folus Al 

maziiler cog» guna, o fi fizicile otro yerro femejante 


nolceret, Solis 
aufugifler álo 
<omilicia,vbi 
deliquie Se re= 
períad in pro- 
tóndia in qua 
* elk prarles (ub 
állopoflercon 





eftos,fobre talesyerros bié pueden fer 
áculados delante losfudgadores delos 
Tu gares.Masdefdequeoviercnoydo cl 
pleytó de laácufació, e-dado lafentécia 
cótraellos,(1 el yerro fuere tal porq me 
rezcáalguna pena, deucnlosembiaral 
alferez del Rey , o al cabdillo cuyosca- 
vallerosfon,que cumpla en ellos la fu- 
flicia quecl Rey manda,cclalferez, o cl 
“cabdillo deuelo fazer afsi. 
8 Ley.1171.En que manera deuen recabdar los 
prefos e quales deuen fermeridos en prifien. 














miles privilegíaras.fecianduwo Salicetumin.d.l.prima. 

6 6 Uótaslienes.tech fine crimvina mediocria,vefubijcit Schaberno 
militibus. fade culkoareo.d explicar Cimind.la. Cde exhib. 
mitesineulit viminearmis, 8 ex generepcena arguitur enormitase 
vel mediccritasceiininiscognefcins etiam crimen ex genere poenar. 
Barán.L.po.$.ad criméscol.s£Edepub.iudBal.in.l.coluo.C.quiac- 
cuí:bon pol.casonafferamus.2 4.q..Decius con) 















3 Ciimcapitur quisprocá 
mz, £ vultcum vxore vel Farilialoqui antequarm ad índicem veniar 
dicideberfiid rogerper domar (ha m,(ieam in loco illo habers(ed ta- 
Jiterducatur,vt cantusfitducens ne finiatautecclefiam intrare polsics 
demumprarienterarRezivelindici,qu mandauiteum capi :fitamen 
¡lle captusefl homo mala fumar,vilatro vel aljusqui contucniterimi- 
nafacere:non debetad donwum ducifed ad Regem veliudicem reéta 
viasiddudus autem captas ad iudicem,ftatim iurarefaciat de verita= 
te dicendain factoilio pro quo captuseít, Scdiélumin feripeisponat, 
¿perfonain cuftodiacali,qualé deliétiqualiras, Scperíonz honcltas 
vel vilitasexpolcic.h.d. 

1 d-Geljudzador.Non potelt quiscapinili demandaroiudicis.vthic Sin 
1,6.C.¿cexhib,reis.Slipracod. la. 

10 Enajurafi. Adde.l.a.Cadeextib.rcis.vbi habeturde dilacione que 
deturad componendosme(tos penates.rem famáliarei. ve declarar 
dbi¿lo.Selacins Specusticideaccuias.1.verficn.fclasigicur. deve decla 
ratibi Sali.deberhocfierifubfida cuftodia, velin carceribus politus, 























veltideiufToribusrelaxatus,fecundum enormitatem dei, % qualia 


tatemperfonir.tutenerentiiflam.lpartitaram, 
3 £ Alurarquedigala verdad. Poriftam.€lt quoticicio pradtica, quéd 


Titulo:XX1X Dela guarda delos prefos. 


 mafama, O 


- nonlo degendicuara lu cala, nin a otro 


accularoveli 
cenda, $ de: 


quilico €. 






dex non recipi 
quam re 





fionemán mas 


3 Andando clRey, o cl jud- 
gador * recabdar algunos 
Rjomes por yerro que ouief- 





ret reus dere 
Ipondendo ve 
ritatem,£nó 





¿Moo len fecho,aquelo aquellos fuficit, pres 
quelo'outelfende fazer por fu mádado Ipongess per 


verbí crediccio 
mo perveritas 
tédebet selpó 
dere, vt notat 
Barcinlmar- 
coli? rerum 
amo.S 
teromnes.$.re 
dicinfindide 
Entis.Qibidés 
col:.quud de 
berefponderi 


han defer mefurados en complir el má 
damiento en buena manera.Ca fiaquel 
aquien onieré derecabdar fuere de bue. 
ebuena nombradia, quea- 
yacala,c muger,c fifos,cotra compaña 
encllugardolo prenden, erogarca 2 
quellosquelorecabdan quelo llcuen a 
Tu cala", quealgunaco(a há de dezir a 








fucompaña, dcuenlellenar a ella pri- me o 
meramente, guardando lo de manera bomstiscia 








que fenon pueda fuyr, ninencerrar en 
hygleía, ninenotrolugar: e delfpues 
«deuenlotracr anteclRey,oanteel fud- 
gador quelo mandare prender. Masfi 
fucíleome de mala fama, áfsicomo la= 
dró,o robadorconocido,o que ouiclfe 
fecho otras malfetrias fomejites deftas, 


-cap. cum diles 
de acculas 
aduerte tamé, 
quiadogiosia 
illa materialo 
ú Ed 








tores quoque. 
lu gaó AUTO Y niendo le eom'elderecha- Lera 
méteanteclRey,oanteelfudgadorglo . gárarec jutin 
mádoprender:e eftóce el Rey oclfud-  Mianontencé 
2 cótrafe jurare 
gadordeuc lefazer furar q diga la vet- fed promoués 
dadíde aquel fecho fobre quelo recab=  inquiitionta 
daron, edcuclo todo fazer clcrcuirlo 
quedixerc,candar adelante en el pley- 








Nes E pbario 
nesinducate li 
túmullo profe 
quente, led 
oficio fuperiorisinquirit:unciurabit pprerinfomiá cótra (cortó. ve 
Í 8:.c.quoti «de purga.cano,clicófliteri 8B.c.cúdileéti. daccu 
¡dgcriá Specin tic.depoficio.$.7.videndi.verficauig.cófideran 
dúcft.dicit,q fiueagaturdecrimine p vizaccufationis, ue permedá 
ingliionis vel exceprionisnon cogituraliquis riderefe criminofum. 
5uxtaillud Chryfolanon ibidicovrte pdas.Sibi rñder ad.c.dudúseb 
2.£clcóio.S.cperinquiliiona.co.tinStad.carde confel Scad.d.coli 
coníliteric. Stad aliaiurayponittíaliquos cafusfequensdidtalnnc.n 
d.c.dudú.£.cua.in quibusteneturre(pondere fispernotorijs.f.feu ma 
nifellizperfententiam,velalio modo: quiatunc pecar effet celare 
veritatemallegar.cotua.decoha.clesér mulic.foperoccultisvero nó to 
neturriidere.ité Srenetarfuper his que impediuntexecntionem off 
cii,velretentionébenefidi, eri poltperactá posnicentió.icem fi diBi 
mulatio criminispericulúinducitvtbarefis,vel dilapidaticnis,án qui 
busefl periculum fi occultafintitem li Gitinfamia fupercómind, ná 
tuncediam cogereturinfamatus fe fuo,Ecalioritiuramento purgare.za 
qc prebyecsquispeccaci afines infamia dama 
obetrefponderefecundum eumian (it condemmatus vel confeflis de 
crimine.Abb.eriamin.d.c.2ade cófel.col.pe.Gufin. 
































* ticulum an politioni criminolerelpondere debearrens.S ibiponit di 





étalnno.8cranderferefoluitin duascócluliones.prima, quódf pro 
editar perio uiquenen co aladas oo cacaos 
relponderepolicionicrimino(g.Gid dequo queriturfitnororivm fon, 
famcfzm alias (ecus.fecunda, quodadioftantiam partisrelponden 
¿umef pofitionicriminofar,hid de quo quarirwritfmefiia, E 
pediatordinisexecurionem Scbenelici remotióem de quo 
quevenirerimponédapcena temporalis. S yl 

3n parte confelsiosiin prin. verfiiinilaqueli 

























sanadineoroga 








Sctenapartida, 


nemisdicisquís oblizaros Gfareri delifturm referedita Abbndid. 
<2.addensidem ette quando delitum eflerfemipleneprobatam alle 
gar.S. Tho.fecniuda fecunda quief.óparria,Screx.in dicac. cum cile 
Ai. s dicichoceiTeveram quando agitur ad poonam (piritualem,non 
veró Gelléralia poema, Seg fifañum nóelt notoria, nequefagrar 
infamia De 
nerur relpóde A , 
a to. Efiporauentura cl prefpconociere 
ralferdicereve el yerroMfobre que fue aculado,o recab 
un laaide dado, fiel yerro fucretal que merez- 
Gád,in primo 

colibero.q.;yneque ell obediendum Th hocpralaró , quia ef? contra 
charitarer,Socculta non fantpublicanda, fed Deololirelinquenda. 
<diomaia.Bi.cionesa.c.ex merito.6,q.1.8c li procedatur ad inftan= 
tiampartis.tenecconclalionem Abb.S.Tho.indiét.q.69.arti.n.dicir, 
eppentinerad debitum julliria,q aliquisobediac (uo luperioriio his. 
ad queiusprelarionis (ecxtendica Sudex dicirurfinperior relpecta 
cius,quijudicatas,Sidedex debito teneturaccufetusiudiciveritarem 
exponere,quam ab co, fecunduns formar juris eaigit. d ideoli con» 
ficerinolucricveritarem,quam diceretenetur, vellieam mendaciter 
negaueviramortalver peccat.(iverojudex hocexquirat,q nonpotelt 
fecundumnordinemjuris,nonteneturejacculatus relpondererled pos 
tellvelperappellationem,velalitericirefubterfugere:non tamen li= 
cetdicere mendacium,écnóaliterdeclarar.B. Tho.quaido index de 
hocinterroges an fi femipleneprobacun, velne,anfitinfamia, vel 
ú'non,anagaturad poenam temporalern, vel fpíritualem :in eadem ta= 
men quzlbaric.anmagisfedeclararcumdicitonon enimquis tenctur 
omnein veritatem confieri:fed eam folam quam ab eo potefl, 8 dí 
berrequirerciudex,(ecundum ordinemiw3s, pura cum praceÑie in 
Famialuper aliquo crimine, velaliqua exprelfa indicia apparuerint, 
veletiam cum pracesirprobariolemiplena,£fic vellevidetur,q Gue 
agarurad poenam(piricualerm veltéporalen», (fit cafus in quo judex 
Tciteinterroger, quodrefpóderereneatur, Sdiéta.S.Thom.refertade 
fequicurárchian.$.icemquod dicicur.21.q.:04 bo.in.cadetellib. co 
yenddemvale.S. Thon.>.quartica.zón in.Ego quiraione mune- 
rishuius:quodob aliorum leuamen libe «1erfufecpi,cogormei dice- 
relententiam.inifta varietate dicerem, quódin hac qua (io. itrantú 
actendendum,anindexritéformansfutim proce ,pofsitinterros 
gare.velnenequecuro que poenapofferimponi,an piritualis vel a- 
Ja,an procedaturex ofiicio.vel adinflantiam partis: non e: ie inter 
hacreperio bonamrationem diverfitads, cen htnctorium vel as 
molum,vel nesfedrancuman judex liciteinterroget, vel nesfequendo 
ditasS.Thowm.ée certéfi crimen effer occulzun, ira quod non perelt 
probari:illud enimdicituroccultom.venor Abb.in.c.ex Fterarum 
detempo.ordi.Sia.c.veltra.decoha.cleri.8mnlic. Domi. 8: Álexñ 
in.c.erubeítante a.diftin.certe de salibusnon deberfe intromitercia 
dextecrenusaledrelinquere deber diuino judiciowcin.d.c.crubefcáca 
E facitlo. notab.in clemen.ndehure.in.$.pen.foy erverbo eo iplos 
Sque notanturin ca.filacerdosade ofíicio.ordina.£ dicit Abb.in.c, 
notitdeiudi,Sfequituribi And.Siculns.col.57«q in peccato occuls 
tonoto folo denunciantisiudexnon debetad aliquem a£tum iudicias 
lemprocedere,neque fubtrahere,ei de quoe(L(ibi devuntiatum facra 
mentum:nequeeñingenereexcómunicare.6ctradit Petr. de Palu.in 
“g.fentencarumadillatoq.vió.ari.fin,cp quando crimen ell occalrú, 
¿deconon pr1cebitivfamia,S non porel fulficienterprobarivela 
«quiafritur ¿foto denuntiante,tuncnequeipfe qui fcit deber denun 
Hiareocculta,qua probarinon polfunt,non funtrctrahenda in publi. 
cumdicirglo.in.cnfkripeuris.9ó.diflin.fi vero crimen ( femiplene 
probatum,velfint deco raliaindicia perque reos pollertorques,túc 
Judexliciréintercogat, Screustenetur relpondere:quiaiudexlecun= 
dumformawiujis procedir,Kinterrogat,Sicaprocedat quod hicha 
berurinifta.lfivero nonadlint taliaindicia,vel femiplena probatio, 
ex quapofsin deveniviadrortaram:S elTetinfamia:tunerepno cri. 
men occulium Siimprobabile:Bindex licite non potes! interrogares 
nequeteneturreus refpondere,nequele prodere.¿itaprocedar didtú 
Chpioltomi. montibidico, vete procas, de quo haberurde parni> 
ten.ciliin.in.c.quísoliquando,in-5.hisenthoricaribos, ls ergo cau 
tusiudex,quialiquádoex leui indicio capis,nereusfiagiat, quad ante 
quaminterroges,babeas fufiiciontem prubationew, laltem ad tortua 
tampvelita ppobicincutiterror tortorauxta id, qued dicit Bald.in 
12,coluins,C. quorum appella.non recip.vel y pracetsiticfa mia, ve 
didu.el inpetins,ex qua elTerindicendapurzatio:fecas non ellet 
caliwindicenda purgarionis liccrefTetinfamia.vedeclorar A bb.in.de 
c.a.deconfess prepo, Alex.jn.c.cx peenitencibus.col.1.50.dilk:nam 
aliásnon viteprocederes,neque polles reuwinterrogare licité,8cdána 
res anitvam tuam,nequetune te excularesaelus inlcig,quo allereres 
te mouerisnam ve dicit Holt.quemibireferrAbb. Cum iniunen» 





















































































































nwesde purga.cano,non deber fierialiquid exfolozeloiafliiz: ná 
fubíitiudiciumrationis.qd dicirfacerecontrareligiofos pralatos 
bentescancuin aelumin paniendis delidis,vt pretermirtont erdinem 
judiciariom,inquirentesquandoque de criminibus omninooccnlás, 
faciv bene quod dicirBald.in.l.21.Cade ealiibarcis. vbi dinie y licet in 
criminali non 
4  fant politio= 
camuerte,o otrapenaenelcuerpozeltó pc: ápartepar 
ce fi el recabdado fuere ome de buen tisfunctamen 
b a interropatiócs 
lugar',o hontrado porriqueza", opor ue páncen: 
turcántumia- 
dici,S:potelljudex ex mero oficio interrogarein criminali,vbicun+ 
que moueteú quitas, de maximevbiefl locus torcurac.allegar.l. diu? 
Adrianus.f«de cofto.reo.vbiqplatronesinterrogantur de cófecijs. Be 
facitbenequod habetar lofue.c.7.bi,Fili mi,da gloriam Deo,% con 
Fitercatqueindica mibri quid feceris»re abfeondas.kkc. Habitaveróta 
Jiprobatione,licer quo ad eam reusnó fueritcitatus. vedixi fupra co. 
ja.| ifecuré potes interrogare periítan.loquz hocvult. Se quia jam 
non potelt dicicrimen onmino occultum : ¿mó crimen quodpotelt 
probari,ex quo ade(tfemiplenafaltem probacio, velad interrogandá 
fufficiensad torquendústamen fireusnegaret, opuse(Ter quod in ple= 
nario jadicio reproducerentortefles, vedefenfióreo non rollatur:ne» 
que mirerish fummariainformado deliét fadta finecitatione partis 
Sufiiceretadinterrogandum Gnetortura, cú dcaliquando ex tellibus 
ita recepeisloqiporelleoideraco feta aldo Lobferuare. $ 
prolicifii.verlicaó.quaritur.ffadeoft procon.é lega.din repet.l. edi 
E.col5 Caecdendo.Bin.lcarbiBare. 8 osado Plat. Code nano. 
Jib.s1.cuveró cun habueris majusocium,confide:alatios, K gracias 
ageamiico,q fuislaboribusiltacótlit. 8 adde epifcop. Calagu. Loan. 
Ber.de Lucosin fuapraxi criminali.camn8, quem poll hac vidi quífa: 
ciens mentionem delta, partita,an procedarín cleriis ubdit:quini 
19 opinor,¿pin haicis captiscon licear idindiflind+eferifalua judicis 
confcientia:niliiudex habearcontrarenm lemiplenam probationem 
dedictoaurexpreflaindicia , autinfamiaznon allegarad aliquid ad 
hocnifi.S.Tho.vbifupraczoeumallegani. dk Caicta.ibidem dicenté 
addere vnum norabile,cyín caft quo proceduntindicia debét manife 
Mari reoyytfciatleelTe in rali articulo conflitutum, y teneturobedire 
judiciprecipiend,Sextorquentá veritaremsac eriavt pofsirle purgas 
re,6% contraiilla opponeresvnde infert diétus Epifcopus, q ficutante 
torturá deber dari copia indiciorum:ficante interrogationé, vt judex 
ju(teinterrogetas ad ¡flam.l.particaram dicic,q loquiturin hominis. 
busmalefamastutamen tene p dixi,quialillain omnibus loquicur 
quoad iuramerturo, E receptionem cófsionisrej, Brilla diflinetio 
bone vel mala fuma firalió relpedu,videlicer an debeat deferri per 
domum cum capicurad componendum rem familiarem , velnoníi 
Matim deferatur ad cerceres, stibi lecundum verum fenfum apparet, 
$: quía nonellecredusfenifas intelligere, pira demurnlicearrecipere 
juramentam áreo,vtveritarem dicató ficinfamacos cum fortioris po 
rentiar(itvnusteftis de vilu,quaen infamia Si pradtica qui: ell vera ll. 
intelle£trixin ownibusidintellexit,8 adimiit, vnde llanteiflalege, 
8 próbationciadicioram quam dixi videtar forte dicendum , quod 
tunevedixieriamnon data ante copia indiciorumreojudex licivéin= 
tertoget. 

a Qconaficreeyerro, Sic EcdicitBald.pertex.inLa.C.decxbi.reis.g ¡4 
poteíl quámicaselt conuiétus,vel confefias crimen, licótreum pone» 
reincompedibus,8: ponereibiin manusmanicasfer: cas. debecita 
fieri (ecundum eum,quando fineligaminenon potefl commiode cur 
odiar fipollercommodecullodini fine legaminestuncnon pal 
fitvincularicum hocfiac ad cuftodiam_nonad parnam. E adde infra 
eo.in.l.6.quid tísbhnon facerur:fed negar reus crimengdicvtper Bald, 
in.d.l.1.ad fin.cuiusrefoliioct,ph el ulpeftusdecriminenen tñ 
ell conuictus vel confellisshicrimen fit muleum atrox,mirrator ad car 
ceres.l.s.C.de cuflo.reo.fi crimen non fitiraarrox potericfub cuftodi 
bus detinerión loco honeñiori.l.e.SoLdiuus.h.eodem. 

b: tome de buenlugar,Def:rtur nobilibus circa n:odí carceris: ve hic 8 
in.J1.ME.de culio.rev.8i limita 8 jotellize.vtin,l guinfra.cod.6cnobili 
accufaro pótpro carccre aGignari roruan palacium, Se ciuicas:S: (arista 
citrectorflacuro dilponenti,paccular? ponafin carcere.vedixirnora 
bilcer Angin.lqincarceréiqdmet.camallegezpro fnga.di latin 
Ladmonéda. deiurciur8idzAnz.in.J...C.dexhi.reiscicin 
p viditmnltorics judicé flacuere acculatopro carcerevná clujtacés Se 
dici q póthoc licitéfacere,g á perlona nobilitas hocregrit,Sciudex 
creditprocertoillúnófore culpabiléwvi.écbonú textin.li gravi?. Co 
dedignica,lib,12.vbi pilla(tres de criminib”grauicribusimperitó, nó 
derruditin carcerésfed milicari cullodig cómittútor, E: de corúiciómi 
nib*deber fer relacio principi,nequeperludices minorespudivarar. 

€ tiPor riqueza. Defexturhic dínicibus,ix cicirBarto.percexrábiip.l.cas 6 

















































































Titu.XXIX.De la guar da delos sprefos. 


pitaltuny5 fer cel fdo poenis.q ficut nobiles ex cófictudine nó 
duípenduntur,neg; pariuntar viles pomas ,idem ell dicédum de alíis 
popularibusdivitibus,£< honeftioribus, de faucndumell ditioribas 
¿fKienio faciun negocia vniuerfitarú.l.penu.ia fin.C. deprard. cur 

1b.10.qui plus habecin terra,plus dilizitvererra crefesr:panperesnó 











tucsóll tune ciencia 2,non lo deuen mandar meter 
qui feditiones  conlosotros prefos : mas deuélo fazer 
ada ve guardar enalgun lugar fegurob,e a ta- 
currantad 

E les omesque lo fepan fazer guardar:pe= 
Jia,vt di 





ul 
riouradic Ano 
dr. de Ylersin 
11. in princade 





roponiendo toda via tal femécia cn fu 
guarda,que fe puedacumplir en ella fu 
ficiaque el fuero manda.E fi fucreome 


e vil,dcucn lo mádar meter enla carcel, 
7 a por fétencia ocn otraprifion,qleabien recabdado d, 





aquiparanter — faffaque lojudguen. 





GLey.V, En que Ingar den? tenor prefa, erecab= 
dada lamuger. 


73 V geralgunaleyédo recab= 





ra.depraben. 






a dadaporalgú yerro q ouicf 
cil gravisimá A 2 

dotar porel fe fecho,q fueffe de tal natu 
capidcincarce RAEE raporq merefcielfe muerte 


sari.glo. Sbi 


orar loamde ootrapena qualquier en el cuerpo, nó 


la deuémeter en carcel có los varones, 
ante dezimasq qla deué llcuaraalgúmo 
nelteriof de ducñas,filo ouiercen agllu 
gar,e meter la yenprilió,c ponerlacon 
otras mugeresbucnas,, faftaque eljud- 
gador faga della Jo que lasleyes man 
dan.Caalsi omolosvarones,e las mu 
geres fon de departidas naturas,alsihan 
menefter lugar apartado do los guar- 
den,porg nonpueda dellos nacer ma= 
Jafama, nin puedáfazer yerro,nin mal, 
feyendoprefosen yn lugar. 





«depro= 
fe.Semedi.lib. 
10.Sc vides 
dem.L.6. 
3d dlsgerfigara, 
Veiuti io alig 
fortilitiovemó 
visclt: Scadde 
adifla.l.Ange 
inda.Cde ex 
Di.rcis, Sed. 
¡fido cullod. 
xeo.(itamé fic 
talecrimen, y 
fecuré nonpo 
teltrradi mili- 
vibus cufodié 
d*ponetin car 
ccrib*:vtin di. 
Ja.Ecldiuóco 
dee Slacs 
baturiniftada 
ciinillis plo- 
mis hoc [pecia 
ig pinictar qí 
políent extra 
carceres culo 
dirialibifub 4 
dacaltodia. 
€ enla carcel. 














Ue) 1. En que manera denen guardar lospre= 
Jos los que lo han de fazer. 

Onteros o ballefteros, o 
otros omes qualefquier 
quefonpueltos para guar» 
Ej dar los prelos del Rey, o 

e leoncncao ls hlosdenda facar de 
aqllugardonde gelos mandaró tener, 








Je cufto.reo.6.C.coin:la.Sc.16, 









ti.capparti.Qkvide per Baln di 
10 d Gsienrecabdado, Etpro maiori maleficio deber quiscawtius cuftodi. 
siwvideBald.in.l.mínime.C.deappella. 
Si Ulex, Pe 
0 Muliercapta non ponatur comhominibusin carcere, fedinaliquo 
suonallerio monialiumtradaturcuftodienda:vtibi cópedes aucmu- 
Jeram coftodia ibi apponatur,nezliás fi carcer viroram Sefoeminas 
rumhtvnajiohoneltum quid fuccedatsh.de 
Y e SLcanlos varanes.Cócor.cutn.laqui.Sccurm auchenticaibipofita,C.dé 
enfto.reo.dkprocedithocechfintmulieres mererricesinhoneflas ga 
tune includi debent cum viris, quianeq;virorum honeltasin= 
inciandacilive dicicA ngolin di), quoniam.deber ergotancponiin 
aliocarcere,Énoncú mulicribus honeflis:quia meretrices non fune 














h 


3 Colas prefo 


k 


85 


caque.C.deadulre.CecundumPes.Al 





oneltin vfiznegzvf expediens,cam! 
á cuttodiaw qua feretá 
famicarfdsinouió, qn 










nópolsitcoerceren 
¡fla cx disauch 





gandesr hn 


nin delacarcel,nin delaotra prifion, pa 
rallcuarlos a otra partcen ninguna ma- 


cera 
Nerio quagau 





nerafin mandamiento del Rey, ode derccalías fa 
geret ía mona 
quel judgador q gelos dio cn guarda: erifena 






fucrasendepara azeralgunascolas que 
ellos non pueden eleular.E maguerdi- 
ximosenla terceraley antedelta,que el 
Gfuerc.ome honrrado porlinaje, o por 
rigza,o por fciencia queouielfe, que lo 
non deuen meterencarcel, ninen otra 
prifion:có todo ello dezimosG fiel pre- 
Lo otorgafl delante del judgadorque 
auia fecho el perro porque auía feydo 
recabdado,o gelo ouicflen provado, e 


4.8 E Sica 
in Gamma, in 
parteimmuni 
as. 
eccT.a feu mo- 
nallerió defen 
deretne pvim 
extrahaf, Sci- 
deo noncftra 

















tí, vta iscare 

aquellos quelo tuuic/fen en guarda fe  ceratiofiat. 
temicilen q fe yrin:cftonec bien lopaé- UEL. 
30 Fines mádati 





den meterenficrros, ctenerlo guarda- 

doen ellos en el lugar que gelo enco- 

mendaró de guifa G puedan fer feguros 

del quenonfe yra..Otrofi dezimos que 

deucnfer aeucoloslos que deuen guar 

darlosiprelo: cs ¿guardar los toda 
a 


viacongfan téc do,ccon gun femé 


indicis cuflo- 
diendifantcie 
caicarceratas, 
Edenoñecu- 
fos maior ma 
nu propriaci 
pos Sccompe- 
desclaudae, Se 
Januam Scclas 
nes cauté cu 





cia,e mayormente denocháto qdedia, odiar inte- 
Ede.noche los duen guardar en cfta o 
bus cúca 

manerab,cchandolos cn cadenas, ocn piteatumine 
ccpos, ecerrando las puertas de lacar= ne cc li 
i y met, Sole or 

cel muy bien,cclcarcelero mayor de- E penal car 
uccerrarcada noche las cadenas ,e los — cer,velumevi 


dedecapti:8c 
quis íncarcera 
sus vale loquí 
cúalio, extras 
hatur á carce» 
rosfediuncea 
flodiaf bene 


cepos,elaspuertas de la carcel có lu ma 
no mefma,e guardar muy bien las lla- 
ues, dexando omesdentro conlos pre- 
fosi, quelos velen con cadelwtoda la 
Hochesde manera que non puedan li 





5Gltétes.h.d. 

maras prifionesenqueyoguicren,nin y aa 
fepuedanfolcar en ninguna manera, CE o 150S 
k  codevbiAng. 
luego que [ca de dia, e cl fol falido K, Soucpquide 


ber cullodire 
sevel perfoná 
¿ber de nodte 
dup) 
(todiá.cc quo infegad caellagosquitenenturad coftodi 
Uenefiamanera « Tenementiiá.laque laciusin hoclóquicur,quimn 2 
di.L.de quafompra ello 
«Non vai ticuflodia,fed duobus ad minuscommitten 3 
daclt.l.fina.ff.de culto.rco.vbi Angel.norat. 
De diaseel ol alido Facicadilá quelt.de qua p Bartvin, Lancfidla, 4 
S.tépuis. 1. de poenissan mane velfero dicafdies antnox. Se Anye 

¡.edicit,q mane intelligitpoftcantú galli,Sclero intelligicut nox 
fate luntrcnebrasica q homo de facilinon recognolcitur.c.fi gs 
perfodiens.dehomi.cúergo corlúalbeftirydieselt, licerfol non ficcú 
Iperetdeptoximo,Sctáta it claritas,q hoWno benerecognolcif, fub= 
diteciá pbene eftverú,qpilla particula(diel)appellaf mane ¿non aúe 
el diespropticsvcia.Ltiti lib.S:poltha.quod dicitnorandum 
effcad multasaddeBaraán dí i 
ber.Xpoftha.Scin.).quiduos.$.ba 

Partidavijo 


dcuen les abrir las puertas de la al 
porque vean la lumbre-. Efialgunos 


























P 








Setena partida. 





:46.C.quibusresiud.non 


in.1.6n.C.dehús quibus ve indig.Són 
:iacculanon pol, S:quenotac 


nocet.Scin.).dara opera.colum.8.C. 
Deciusia mate.confilq. 
4Lézablar.Nota q permictendum ellcarceratis,alloquicí procurato= 
ribus Scamicis.adde.l.awcú glolT.C.co. ex caulatiforte fi necdum ab 
eo ell recepta 

cófefsio iubet 
aliqú ne pic 
tát, q quís els 
Joquaf, ne in- 
Aruant ad ne» 








sa 


quifieffen fablar? con ellos, deuen los 
eltoncelacar fuera yno a vno toda via, 
eftando delante aquellos queloshan de 


gandum, guardar. 
aer az, Visy Y IL Comodenen guardarel prefo fufta que 
i fecjudzado, 
¿elnlocoja quo == Vardado dcue fercl prefo en 









irfijadízn aquella prilfion *, o enaquel 





tenciam cltcas 499 Iillu gar do el judgador man- 
pruscaftodi. do que lo guardaflen falla 
dusséclicrime O! > 


quelo fudguen para jufticiarlo,o para 
quitarlo.Efel ron fizo fuerepro 
vado portefligos verdaderos, o fiel nó 
[e defendiereporalgunarazon derecha, 
nonle deucel judgador mandar meter 
alaprifion defpues:mas mandar" que fa 
gan del aquella julticia que la ley man- 

a:elipor auentura elyerro nonfuere 
prouado porteltigos, elo conociere el, 
fi la conofcécia fiziere portormentos q 
ledicffen,o por miedo ouiefle,non lo 
deuen luego jufticiar, falla quelo otor- 
gueotravegadad, fin ningun tormen- 
to G le den, nin por miedo que lefagá. 
Ef lootorgare alafegunda vez nó lo 


probeé contra 
cuen legitiame 
pertelles, vel 
cófesione(pó 
tancam,vel p 
torcurácin qua 
polcá períene 
ret(póre póre 
ducaf adearce 
remifed llacion 
decofiaciullis 
tía ¿nec durer 
jofácia caulie 
eriminalis vl: 
x5a duos ános 
Ántra quosac 
a culatore nó p. 
2 banteabfolwit 
xeus, St accur 
£ator Jegitime 








5 apremiando,nin le faziendo ningú mal 
UTA eftoncedcuen del fazer fufticia. Otrofi 
eltoJassto ea pleyto crimi- 
Addie nal nonpueda durar mas de dos años“ 
veítraces  Nápoenareo  cfieneftemedio non pudieren faber la 
E Vols debí verdad delacuíado, tenemos por bien 
flioterm. — co.Schic. que fea facado de la carcel en que efta 


3d GorraVegada, 
addeal.4dnfra 
vitulo.n.óc que 
dale 
€ Doraños.Cón 
corcam.lfin. 
Castino 


prelo,edadopor quito £ eden penaala- 
culador,afsi como diximos en el titulo 
delasacufaciones, en las leyes $ que fa- 
blan encftarazon. 
4 Ley. V 11). Como el carcelero mayor deve dar 
cuenta cada mes "vna vez de los prefos Gtuniere 
enguarda,a aquel quegelos mandaguerdar. 
E L carcelero mayor de ca- 





nons(t hocin 
víu:imo durac 





infláia, Sere? da lugar deue venir vna 

: fondemnarue ny vez cada mes"! delante del 
vel abfoluitur » A 

diffinidudediá d fudgador mayoral que pue 
poltítudcem 


pus,fiueagatur peracculationem,fue perinquiftionem. 
5 E drorquiro. Abíoluendo cumab inflantia, St obleruarioneindicijcon 
demnando aceulacorermin expenfis, ve declarantgloW £dodto.in 
die Lfna, 
6 g Genlarloyesa. Svigoimalexta. 


E Giex. PITT. . 

0 Cormmentarienfiscarceris maior quoliber mente veniar coram in» 
dices8eeirelationein faciar de numero cáptorum, Sede corum nomi- 
pibas,ntate Jederpequo quiliberéaiccaprus,8e de cá quarez quia des 





betvnúquengyex carceratis recipereferibensperfoná locum,Scám 
quarecarceratar dié,menfem Sannum , Sede cuius judicismandaro 
capitur,Sc quid perrelaciongiudici non manifeN avere foluetregis 
camers.xx.moraanri.Se hociudex feri faciac:aliás veinCamis al cÉ 
ficio remotas foluceRegioz.mora «auri 











h ICadames.có € 
cor.cum.l,f.. 


dejudgarlosprefos, edeuel darcuenta  Codecutiodia 


de tantos prefosquetiene, e como han o 
1 Gel juez Nota 2 
nomc,cporquerazonyazecadavnode” les debe 


llos, e quanto tiempo haqueyazenpre 
fos. E para poder efto fazer el carcelero 
ciertamente, cada queleaduxeren pr 
fos,dcuelosrecebir por efcrito,eferinié 
doclnome de cadavno dellos,eellugar 
dofue,elarazon porque fuc prefo ,e el 


elle diligésin 
relaxatióe car 
ceratorum als 

wunicurvthic. 

Er bic fumi. 
tarpradicam 
plorandi ofi» 
ciú iudicis, $e 





: : peredi, vequis 
dia,cel mes, ela era en quelorccibe,e Prenda 
porcuyo mandado: efialgunoscontra — nullaiuftacaa 

facfbretentio» 


efto fizieren, mandamos que pechena 
la camara del Rey veynte maraucdis de 
oro,ecljudgador decada lugar deucfer 
acuciolo paralo fazer cumplir, porque 
lospuedaquitár,econdenar, afsicomo 
dicho escneltalcy,ccljuezique contra 
elto fiziere, deue fer tollido del oficio 
porinfamado, e pechar porende dicz 
marauedis deoro al Rey. 





mis, ScÉt pro» 
reflacio indici 
adpocnam hu 
jus. fecúdum 
indi. 





nesdebét bre. 
ujari. 


lex, 1X, 

Fry. 1 X.Como los guardadores de los prefos no 

merecen pena filos otros fus compañeros a 
que los encomiendan fe van con ellos, 


3m5i cultos per 
cómentarien= 
fem maiorem 
arceris pona= 


« 
A > Sefogeri 

Cacfccalas vegadas q los rro 

que hanen guarda a los — detipecultos, | 





mili fit prer, 


prefos non pueden cada Fa pio Dogo 









Bey vno guardar los, caco- — muspunitarbi 
micodanlosa otro quandoyanaalgu-  tariésfedeum 
z llos e fncia:ótrof pontsoccidef, | 
naparte:caque! os q ncan; otrolicon  alitauté cuítos ] 
des hmius(cele 


tecca las vegadas que magucr eftan y 
todosa guardarlos:pero deuen dormir 
los ynos ye velarlos otros. Eporende 
dezimos que filos que fincipor guar- 


sisnonconíaij 
- gibinonerát, | 
autaliisvigi 
sibus dormie- 
bátnó puniú- 











darlos prefos,o quelos velan, levanto tur:canófane 
dos,o algúo delloscólos prelos*,e los , inculpah.da 

2 o a con los prefos. 2 
otrosq| nó eftan deláte, oque duermen PS 
nonlo (abé,ninfazen engaño, nin ma- E code 
ej ¿1 — ¡Bimotar Barta 
liciaen elto, quenonfon en culpa, nin SAngeibiin | 
merelcé penaningunaporéde. Mas ag- — fert p caftella | 
Mos quefefucflen conlosprefos deuen equitir p 
morir Iporende,quando quier quefeá .. dib*introm 





técbas ini 
cos infortaliciuminam cumnemo polGitá proditione cauerc,nifi e 
diuinus, ignolcendum eltei Scfacic» . mandatio,( fidciufTor. in 
omnibus. 
Catarir.Addedi.Lfin..co.Se.Lmiliteswbiglo.Scnoraiftamlad de 2 
clarationemillará.clt ergo hic(pecialis cafus,í quo cuftodi imponit 
poena mortis, qúipfcaufugircú cultodito,quod ti hodie non proce» Inno.tó 
dicynifieratcafusin quo cultodes cenebantpcena mortis;ve hfinlerz. efiL o 
tita4.libaa.ordin.rega.quávi.li vero alasdolo veleulpa cuftodi ema 2) 
dar cultoditus,dic vtinfraeod.l. 1.6 pr glin.l.ad cómentarienten: 
C.couiin di.lomilicos.Sc.fine 





















za 





1b 


3d 


Titul. XXIX. De la guarda de losprefos: 


sto. Ade di.L.fin,C.co,l.ad commentarienfem. 

Lex, Xo 
caprumpro csimine quod poenácorporisnóirrogar iudex dede= 
AdciulToribus dereprefentido eumpromictentibas,S ando Jurá 
fubaliqua poéna certazilla foluentfideiulloresficaptú non reprefen= 
vee pana 
nó apponitur 
as Esla 
dini quantum 
foluác.quod 
nullacltcófue 
tudo, iudicis 
arbitrio taxal 
fed fideiufTor 
nópór obhoc 
corporalitpu= 
miri,licecreus 
puniacur bado 
€Usobrefiadores, 
Quod fit qu 
dononimpo- 
miturp crio 
ne pana cor 
poralis. ve fu 
pracodem, in 


rubrica, di 











fallados:fucras ende fi algúo dellos fie- 
re mocoa,oomevil,o de mal Íefo. Ca 
eftóce non deué darla pena fobredicha 
acl,masaaquel glo y pulo: pero elfud 
gadordene daraefte tal quefe fue con 
los prefos,otra pena qual entédiere que 
merefce,fegun lu aluedrio. Canones 
guifado que finque fin pena ,Teyendo 
atal que entendicíle lo que fazia. 





Fi. .X. Que pena merefce el fiador [fe fuye el 


acufado aquien fo. 








¡Obrefiadores? día las ve- 
gadas los fuezes algunos 
aculados,a tal pleyto que 
l 238 los fagan cumplir derecho 
fobrelos yerros de quelos acufan: e po- 








les parti 
ta. licetramen 
son poenacor 
poralis, fedpe 








ve= ó A 
miacimpones=  Tendedezimos que fi en lafiadura fuere 
da, fiaccular, 





pucfta pena“ feñaladamente que peche 
el fiador,aglla dene pechar finon adu- 
xicrc Taquel aquienfio anteel juez, pa- 
racumplir de derecho . Efinon fucre 
pueftapenaciertacn la fiadura, e fucre 
coftumbre víada en aquel lugar do a- 
cacfcicfle,quáto deue pecharel que afsí 
fia 20tro porfi faz, finon lo aduxicrc a 
derecho aquello deue pechar que fuck 
fe acollumbrado. Efi nonesy coftum 
bre vfadaparaefto, deucle poner pena 


vel inquificus 
confitetur cris 
men, non elk 
reluxcandus fi 
dejulloribus: 
imo detineo= 








YE. decultodia 
xcorum. Se, | 
fi quis.C.co- 
dem. S quan- 
do relaxaí cú 
negatrendl lia 
deiufiores eúl 
reprefentare,quandocunq;perfona ciuserienecelfariavtfiiudexve- 
Jiteum interrogare vel torquere,Sfi poenafitarbitraria, eunc confia 
deratur qualicas criwinis,Scconfuerudo fori:vndei verifimile fit, qp 
poena critcorporalis,tuncidem quód decorporali crirdicenduw : (1 
verotalispoena arbitraria, (oler ele pecuniaria,idem ell quod de pes 
cuniariaordinaria,Ecundum Paldumin.la.C.de exbiben.reis.San 
fidciu/Tor deiadiciofifi pro vulnere,feu accularione vulneris tenea 
turf de vulnere polleafequatur morsevido Bartol.diflinguentem a 
1.fideiuiTores magifratumaffade fideiufT. Se Lucam de Penna in. 1. (i 
pis decurio.C.de decurio,libro.1>.referentem difpurationem Jaco, 
de Bello vifo.in...Goncimus.C.de fideiu/T.cujusrelolutio e(l,gp aurac 
cufacio fuiclimplicitorde vulncrcinflitura, Ec fideiyfToresnon tenen 
turmortelequuta cx vulnere;fi veróio accufacione de vulnere aor- 
viferoagitatú ell,Sctunc fi mortuo vulnerato peraturlegicimé vulne- 
xantem de occifo puniri, Serenebuntar Aideiullores exfideinfio; 
iautema nemine hoc petatardicitaad hoceosnonteneri ,cum negz 
renstencatur,cumm deficiataccularor. f.de muneribus Khonori. re= 
fcripro.4.i quisaceularorem. ; 
Pena.Concor,cum l,fi quisrens.fE.eo,Sccú didtis Azo.C.co. in fm 
ma.ad inaverfi.dinacuradefideiuiTor.quid aúe fi Aideiuflor porictic 
fiflerereáfub poenamille marcharú auri,veram pofsittanta quanti= 
taspoenzimponisBal.gpicin,l.quicrimá.C.quiaccus non pof.col. 
3.8cibi refpóderad taxcationem.l.cos. Cade modo mulíta. de qua per 
glas Bacc.in.d.LÑ quis reum: 
Úsinonaduxiere.Ercópellitad adducédú,Scin exaltionepoeneiadi 
cisofficio:fcdm Bar di.Lfi gsrel roceditfinclibello, Sor 
ineiudiciasquia corraCtusfadl? in iudicio habervim cófelsioni 
.5.qui prouocauic.(X.de paéta6c quiafitad expedicionemli 






































sm Cultoscarcerisnóexercegtcótrao 





tis,vi mon debetoperari novamlitem.lterminato.C.de finál 
exp.fcdm Bal.in.].quicrimen.col.>.Coquiaccalanonpofwbié dicie 
excómaduindicialioritur officiúindicisyin que proce 
tiue,Xpór etiam index procedere nemine perente.s 

iuilor reprefentanie prindpale,Sellefizit de carcere, nó tener! 






















depecho*cljudgador, fegun fu alue- 
drio:cfobretal faduranol deué darpe- 
naenelcuerpofalfiador,magueraquel 
aquiénfiola mereciefle.Peyo clfuez que 
dicffe fobrefiador algid ome quefuef- 
fe aculado fobre yerro que merccielle 
muerte, o otrapenaen el cuerpo, file 
fucfle prouado, nonfe puede cfeularq 

non fea en grand culpa quando lo dicl- infsiuais came 
fe por fiadura , e puede le poner pena a 
porcllo3el Rey, fegúfu alucdrio,ficl qu 
acuíado [e fuere, ñl 





Itruméto fide 


de cui adpra: 

dictale, And. 
4 Ley. X1.Que penamerecen los guardadores de — 30 tio, ad 
losprefos files fixierenmalyodefórcappormal. ¿DES id 
querencia que les ayan,o por algo queles pros videredecono 
metan. a acc 
ER 7 nyboex 






















Vucuen fe los omes'a buf 
car mal los vnos alos 6. 
tros pormaiquerenciaque 





pK a 
BS El han entreli, e cfto fazen al AS 
gunos a las vegadas contraaquellos  deperSp 





quefonprelos,dando algo encubierta Útedea 





$. feguit, poft 
mente a aquellos que los han en guar verfited ide 
da, porque les den malacomer,oabe dit K vi.que 
disiin. 





uer,e que les den malas prifones, eque 
lesfagámal en otras maneras muchas, e 
elos quedefto fe trabajan tenemosque 
fazen muy grand yerro, e toman mala ¿cca,cum: ho- 
vengancafinrazon . Calacarceldeue  "o.23-9u5.vbi 


pro folacontu 
macia poteltimponi poena corporalis.vthic Scglo.z.q.1.in fuma. 
niGin caft.l.quí cum ynoS.quí pol. de remilic. fecundum Bald, 
inod.liquicrimen.colu 

tiPenaenclcnerpo. Vi.glouin di.c.cúhomo.k per Cinúin,Ladcómen 5 
cariéfemC.de cullo.reo.Svivellebac..q neq;(i dolo nóexhibear, 
non puniaturcorporalitericumita generaliter loquaéfed in.l. fi quis 
reum.vndefumpta e(t,dicicurg fi dolo nó exhibear extraordinem 
puniatur,8cficarbitrio judicis,vel dic, y iftael. fupleatur E limitetie 
perillá:vtf dolo nó exhibearpoÑirfideiuiTor fufligani, velrelegari, 
aueacriuspuniriavt declarar Specu,tit.de accula.s.fequitnr.verfaed li 
dedit«ScAngeán div] quisreom.Quidtñfi decófuetudincin aliqui 
bus locísfernarerur, q fideiuflor tencaturad poenó corporalé fi adeá 
fcobligauiedidrBald.de pace conft.inverfi:damnada fin. ep valeres 
ralisconfuetudo ¿quía contuetudo haber prátensin fanguine hoíse 
faccularijsfuat quadá.f de exeraordcrim.sc quid ideiufTor car» 
cerati fe obligatad cuftodiéduin,8i ad poenam cómentarienfis? vide 
perSalisin.laadcómentarientem. C.co.cp tunctencbiturcadépoena, 
quatenerciur culloscarceris.videibiper cum ponentem formá, veia. 
dex dicar y traditennfidciulToribus veindicis caflodibus. 
Pena por ello. Ná pofferiadex tali calfipati poená corporalem, aqua 6 
ipleperdaionemfideiu(loribus,liberafTet malicioe,vel lara culpa 
renmyex hisque dixiin.lseticulo.224. paria fecic las. in prince 
infra codem.adid quod dixi de Jarq culpa, Squer notar Ange 
militesff£decullo.reo, 


ie-5.par 
UDepeccho. Ad 4: 














































dlex, Xl, 

os carceris alperitate far 

do,autimmoderatis captionil 

8 finegligés fuecit pri 
Ue] 






delitatéincomedédo,velb; 
primédo:als index loci cáicap! 
Partidanijn 





Setena partida, 





ab oficio E vthomo malcinfamarus Regis arbitrio punietur. 





112 Uaragrardar.Carcereltad cultodiánon ad poená,vthic cin l.aut 
E a 


a b Ester. Adde,l, 


demnim.$£olent.fade poenis.S:,c.quannis.depocni.lib.6, 
a fin,C.decultosreos 


Ulex, XL. 











anSi culpa lata 


y 5 por muy gran E 


2d doquella mf 





a2libr.4. 
Elie 
fin.bb.E 


“ nícur ficut de 


vel dolo callo 
dis fagíar ca- 
prusa carcere, 
puniécadepa 
nacuflos,qua 

dus era 


fer para guardar? losprefos,enon pa- 
ra fazerles enerniga, nin otro mal, nin 
darles pena en ella. E porende manda- 
mos,edefendemos que ningun carcele 
ro, nin otro ome que tenga prelos en 
guarda, nó lea ofado de fazertal cruel 
dadcomocltapot precio queledé, nin 
porruego quelefagá, ninpor malque- 
renciaqueayacótra los prefos, nin por 
amorqueayaa losquelos fizieronpren 
der,ninpor otra manera que pueda ler. 
Caaffazabonda deferprelos, e encarce 
lados, erecebir quando feanjudgados 
la penaque merecieren, fegun mandan 
Lusleyes.E fialgun carcelero,o guarda- 
dor deprelos maliciofamentefe mouic 
re a fazer contra lo q en clta ley es cfcri 
to, elfudgador del lugar lo deue fazer 
matar porello:c fi fucrenegligenteen 
non quererelcarmétar atal omecomo 
efte , deuc fertollido del officio,como 






ciofprival, 
8ccorpalicerci 
rea mébrilelio 
ne calligabi 
vur: liveróca- 
fufugiat,pro= 
bato calunon 
puniet: fed 
pietate eí fu» 





¿ppinquis e 
languine”,pu= 
negliges 
alarbi 
dicis puni 
defi capenste 
prrcpirel 
(eocadatafed 











os ome mal enfamado, erecebirpenapo- 
us LEGcidaE rendo,fegund el Rey tuuiere porbi?. E 





losotrosque fazen fazer eftascolas alos 

carceleros, deuen les darpenalegun lu 

aluedrio. 

A Ley. X 17. Que pena merecen los guardadores 

delosprefos,jife fuerealgunodellos. 

is Ncinco maneras podria acac 
EX cerquelosprelos fe yrian de 
3% la carcel, porquefecmbarga- 

riaJajutticia q fe nó podria cumplir en 

ellos.Laprimera esquádo fuyellen por 


apitepue 
iverdoc» 
calioneautin= 
firmitate dece 
dar.monpunis 
tur: fed anteg, 
di carcere edu» 
catar, notifice 
tar judicí,ne 
frausfiar, had. 







culpa, Added. 
milites. (Fco, 


Teriedds muy gran culpa", oporengaño delos 
L adcommea  Quelosouicren cn guarda. Caen tal ca- 





co 
de.Sclamilices 


14.ib.2. ordi. 
cú.lfequéi,Se 
Jicercótra fan 
Etoré carcerú 
jud 


fo comocftedeuen reccbir los guarda- 
dores aquella me(ma pp enadque deuian 
fufrirlos prefos.La fegunda es, quando 
fuycnlosprelos por negligécia*de los 
guardadores, en quenon ay mezclado 
engaño ninguno.Efto feriafi los guar» 
daffenabuenafe, mas non con tan gran 











flódedebetali 
terprobari.l.non dubiú.M.eod.Bald.in di.Ladcómentarienem.fi0a 
enimconfeGio perfonánon egreditur,videper Barrin. 1. cú filiusfa» 
miliasin fin.prin.(£de verbo,0bliga. 

or negligencia.Quein dubio prafamiteótra cuftodem, vevale glo 
jn.l.fin.(hco.Sk Bal aceite Galerias 
“colatum detiner,dicitar diligentercuftodire.gl.notab.in di.l..$. (in. 
8cibiBald.Angel.in.L.málites.C.de cafto.1co, traditlaté Paris dePu 















teoin (uotraéta,[yndicatus.fo.zo.werfan fi plures,pertotam chartá.. 


Joan.de Platin.l.nemo carcerem.colum.5.C.de exaftiosribu, libro 
decimo, vbi Scdicit q excafaturille,quinon adhibuit cuftodiam tam 
dilizenter,erga cum,qui erat de proximo liberandas, Scvide exiá An. 





£ 





<tinparce fuma publicas7.colú.Ecvideádiflam.L. 
rdintegan 
Nora bene quia melius declaratarhic,quamin.l 
code quaita fumpra eft.vide hodiel.1.ci 
gamque vuleilto, 


fin. 
.libro.2.ordina.res quil 
alizerpuniri,feilicer ve flerin carceribus peran- Er. 

nú vinculatus no, Ko, 











acuciacomo deuen:e en talcafo como aL 
E E apra. dicic de 

elte deucn fer tollidos del officio los dilpon; p quí 
guardadores, e caftigados' de feridas, — dá conftitrutio 
néregni Nea- 


de guia que non pierdan los cuerpos 


E E polis. Et fpále 
nin miembro ninguno, porque los q. 


elt in cultode 





tros que pulicré en lu lugar fean cfcar- Srccrisqperió 
pro Jeuilsima 
mentadosporende,c metan mayoracu culpa ponia 


criminaliter:le 


jaca guardarlos refe etu- 
ciaca guardarlos otros prefos que tu-  crimin Bla 


vieren en guardo, La terceracs quando 
fuyenlosprefospor ocafion8,e nó por 4; 








, % aliasindip 
culpa,nin porengaño de los guardado iienecoala 
res:cen tal cafo como cíte non deue re- lens.nó ri 





do gilla pas» 
na carcerás per 
annun hodie 
pradticetar in 


cebirpena ninguna, fiprouaren la oca- 
fion,egnó auino por fu culpa.Laquar- 
tacsquando los guardadores dexan yr » Pa 
7” regno in cur 
losprefos quehan en guarda, por pic- Qéde, 
dad que han dellos:e en tal cafo como 8 cenit má. 5 
elteñiclprelo Gfefucre, fucrecomevilh, coconcam 
o era pariente, o cercano de aquel glo 1umilites.fE.cos 
dexayricftonceclcarcclerodene for to- ide quin 
A e B a hoc_notanter 
Mido delofficio, ecaltigado de feridas, — tradir Paris v- 
fegun diximosdefufo. Mas fitalome — bis»vbiSctra 
fuelle, d fe 1 dit,quidlicon* 
non fuelle, deucaver pena legun alue-  fangninci caro 
driodeljuez.Laquinta manera es quan — cera insali 
doelprelo fe mata cl mifmocftandoen Pene Aaa 
la prifion,o defpeñandofe, o firiédofe, 
odegollando (e: e ental cafo como efte 
non deucel que guardaua el prefo fin- 
carfin penal, porquefifuclfe guardado 








los forulares, 
aut zoculos,v? 
intravnamtas 
buláprocubi- 
liiernedo,vel 
pro ignefación 











acuciolamente, non [e podría alsima- — dofurrá impo 
tar. Eporendedencfer tirado del offi-  fuerane,quod 


cogitarinópo 
1eraccum quo 
catenas limas 
wir Sc dicierúo 
cetré alle fine 
dolo, Scculpa 
cuftodis licee 
foleat provide 


cio,ecaltigado de feridasafsi como fo- 
bredichoes. Efipor auenturael guarda 
dor matalle al prefo X que tuuieffe en 
guarda, ole diellcafabiédasbreuaje Lo 
otracofacong fe matafle cl mifmo, el 











quecito fizielle dene morirporende. ie feccdumeú 
Masfiel prefo fe muricfle por ocafion, — ferculá pan 
opor enfermedad: eftoncelos quelo a 
guardan nódeuen aucr pena ninguna, fimilia, qugin 
cidifolent, 






peroante quelo faquen dela carcel, de- 





E ome vil, 
weno fazerfaberal Rey,o al juez"! que * tehoc,quia 
famerurcel 
recorruptio perpretiumin cuftode.Scadde.),fina, feodem«Biforrá 


proceder quando mifericordia duCti 'oremin cuftodiendo dilig2 
tiamadhideat:namíl dolo cos dimitteret vt fugerent, tunc videtur gp 
Punirecur,vcin primo cafiahuius...5: probari videtur ind fin Belo 
milites.ffcodem, 

sin penas Adde.lfin.f.co.E.carceri. Be morisclllcdon Ange.indi. 7 
L.carceri. vecultodescarceris quotidiefcrutentde veneno ,vel ferro. 

k Gotaraffe alprefo.Bdde ditd din. 3 
1 drenajes Adde.|.carceri.Feodera. 9 











m El juez Vrreftacionibushoc prober,Sliccaflodibus venia de 39 


tur,vtin di fin.Ecodem» 

















7 Ulex,x0lL, 

E 205 caprieliberatéfuzerunt,omues aut mañor pars cuftodibas igno- 
a rancibos:polleacapt vt conti judicátur:prefimmicar enim delióli 
a reusquipradidto modofuerit:(ed a aliqui corum figerint  polleá 
, capti, ftricioribrs viacalis allringanar, Se aliqua pocna arbitraria 


eis infligatur. 





lo fizoprender, porque non pueda y 


:dádofe, 
fer fecho engaño. 


Exiltove 
¿cum inferi? 
dicic(gorarar) 
videtur q folá 
confpiracio fis 
nefractura car 
ceris: fenvin= 
culorá, velfo. 
la fractura fi- 
ne cólpiracio= 
ne non fuffice, 
zer, ve fugiens 
Acercere habe 
returpro con= 
felloin crimi. 
Tie, pro quo e= 
| rat carcerarus. 
éidé viderur 
probariin.Lio 
| Edecolt. 
¿qua illa 
rail. 
men milites a- 

Lise cius fue 





Ley. XI1LQue pena denen auer los prefos que 
+ quebrantala carcel, o lephifion en-qué efhan.* 
Cordandofez todoslos|pre 
fos que yoguicflenjen vna 
ycarcel,oen vna prifion? de 
E quebrantar aquel lugar do 
los guardaflen, e fe fucflen “ todos, o 
la mayor parte ddellos fin fabiduria de 
los guardadores:, ideljpues dello fue- 
ren todos prefos,o alguno dellos, tam 
biendcuen los fudgadores jufticiara= 
quellos que defpues dello prendicren, 
cómo filesfucile provado el yerro fo- 
bre quelos tenian prelos . Ca femeja 
le dan porfechoresrdelosyerrosde q 
eran aculados , porg ante que los jud- 
guen feacuerdialsi en vnoenfuyr.Mas 
fiporauenturanó fuyellen todos,mas 
algunos dellos3,e delpues fucré prefos 


Adi 
Aefrafto. 
80 expi 
larSin.l. 
21. tito19o 
- Paro 












Arenillas 
vult, q fradtio 
valore 
idem vule Bal. 
¿.vol.cónl ¿2 
incipit, prim? 
¡culusin nouaimpreBione,ibi cum dicit,aur detinetur pro inquis 
fitione (pecialis criminis:Sctuncaur fugit cun fragtione ,vel confpi= 
| ratione,€cloquitur.l.jn cos.dic.S idem velle videtur Basto, 
| cos, dk Ange. Áret.io tradta.malefi.in parte famapublica.colú.7.v? 
dicendú,ep lola fraétio finecon(pirarione non fufhicerer,periftá.l. Se 
| d.hincos Sad dictú.s.ciosfizampoteltrelponderi, vt intelligatur 
qñpracebitcontpiratio,vel non precebit,gp fitille (pecialis calas 
inmilice ftangéce carceremve puniarur,vedetertor militiz.Saduer- 
10, q folaconipiratione,8 li nonitperfcótum Hagiciomtage, Sfran 
exonis carceris (ufiicerevideturadiilam fiélam confebioner.Scita 
voluit Albe.X Angc.inad.l.in cosperillútexe¿fai.l.vE velle cótra 
Yivum,cú dicir(etefuctlen.Sic,)fed cum polleain racioneibi (caleme 
Ja)ewñ fe fundar adinducendamiflam dam confelsionem in cófpis 
racione:potel! eciam induci ad id, quod Albe.éx Ange.dicuntperad. 
Lin cos.vel dic,cy aut tractarur deimponendapezna ,propter fraétia 
nem carceris,non habito re(peétu ad crimen, pro quo cuftodiuntur, 
axiito cafifuiiciclola efraciio,vel confpiradioweprebaturin.l. pri 
ma.f.de eftratoibi,Sacurninos eciam probar,hos quide carcere era 
perunt,iuecfraciisforibus line confpisacióe cum cateris, quí in ear 
demeniodia esunt,capite puniendos.8 q itaintelligator text. in.d, 
Lmilicesagrom.verli.com tamer.fivéro habeatur reípeétus ad Siétá 
coneisionem malelicij,propter fagam carceris:ó% ep tune requiratur 
confpiratio,veruptisvinculiscfitacio carcere euadane, vehic Bin. d 
Lín eos.l.ergo ordina.in (todo ome que fuyel 
sec.eN,l,  fedelacadenavayaporfechonjimelligideberiuxtaiflam.], quando 
it fiali  fagaficcem comtpiracione, 
bro. 8. b Un vacarcel,o cn na priion. Velutifiper camerasfant diftindti,Sc 
qualiber camera fuam habear cultodiam.facir.].quer detora .ff. de rei 
vendicatione, 
$ 6 Uscfuefen.Quidfinon perfeceruntconfpitacionem, quía fortédetes 
¿tafuit vel non potuerunt,velnoluerantzA Iber.dicitinad.L.in eos.cp 
habenturpro confefáis decriminibus (uperquibus eranecapú 
intelligitillam,l. quod non videturadmittendun».cum Lite. Salio 




























































Jn noua 














l.regnirequiruntfugam ácarcere: vndetuncarctiascullodientar, € 
parsaarbitrariapunientar,fecundum alium incellectum. dl. fecun- 


dum Alberiibidem. 

4d Uolamayorparte. Hocnon habeturita cxpreffimin dira. 
vndetene'mentiflam.l.hoc declarantem . Éántellige de mañori 
tecarceratorumilliusloci,vel camera vbicuftodicbancar, Eno 










Titulo, XXIX.Dela guardadelosprefos. 


87 
$0, q liemalorpars omniumincarceratorumtotías carcerís, quando 
in diuerfiscamerisSlociscultodiuntar, 

€ QUsinfabidaria de los guardadores. Hocdici ula ficum fcientia, vel ne 
glizentia cultodun: hoc fierer,mitiuspunirencur:ve habecurán.Lpri> 
Ina E deelfraftoribuswvbi Angelus notar,quod peena Frangents caro 

italiseftinon 
prehéditne 
gligentiam có 














otra vez deuenlos theteren measofuer- 
tespriliones;e aun demas defto dette les 
elfudgador dar alguna pena porende, 





Jecultodientis 


fegund fualuedtioh, carceres,violé 
H tía nulla com 

Aloy. XI Que pena meri aquellos que anos: 
por fuerga facarralgun prefodelá carcel, ode dife de facto, 


vnde tales fu= 

gientesmitas 

Puninntor, $e 

videtur efera 

tio,quía cum. 
intefuenit(ció 
tia, vel “culpa 
cuftodum in» 
wicantar quo» 
dammodo ad. 
fagiédum, ex 
quo inicins de, 
dent] puniti, 
quando vero 

hoccelTat , 62 

violentia 1 

ta conípirane 

adftigienida vi 

dentex cófcié 

iia fcclerís id 

facerervnde ni 

mic fi habe 

Ñ turypeófelíis. 

£ Uguefedan ea oo canítare,quodillud crimen fuit 6 
¿ominiflumab aliquo,L.fis.fF. deconfell. primar S:itemillud.fFad 
fillanianumn. nam ex veraconfebioste alids, noñ punirentur. L, inde 
Neratius.$finafad legem A quiliani.l.confefsionibus.ff. deánterro 
gatorijsationibús.Jimmitacciam nibi cartera legitimam habeár cam 
fam fugiendo veli defaGtofuilTentindebitetortiper judicem , vttra> 
dirAlexand.confilio centelimo quadrasefiinoquarto, fecundi vol 
minis.incipit,polbreditumconfilium.limita ctiam ni ácculatio el 
ferinepta, Semaleformaca : nam licetineptitudolibelli, nop impe= 
dit veram confelsionem:tamen iipediebiétam confefsionem, E lez 
galem difpofitionem,fecundum Bald,queín videín,l.admonendi.co 
Juni.6.fEdeiureiuran. 

$ TU. xlgumosdellos.Siintelligas quarido finecanípirarione fageruntypla 7 
ne procedit:fi vero referasad (upradiéta,vefic, 8 fiéra confpiratio» 
nefugiantyelbnorabilisifla.l.declarans dit, lin cos, £cquaibihaben 
rur,ideo tene ménti. 

h dlsegun fi aluedrio.Colligiturhic, quid fradtor carceris punicur poc- 8 
paarbiura:ja,non capitali:vnde videtur corrigi. |. prima, 
8to:Bal.milites agruro.$.cius quifugam. verfico.cans tamen . [E d 
milicari.vel dic,quodillgall.procedént,quando fuitillata violen: 
Mlodibus,vtprobari videtariny1.5 quisaliquid, $: miles.£f. de po 
ibi dato gladio eruperic,ékitaintelligic Oldraldain didta, l. prima 
refere Albet.in diet. sin cos.Scaduerte,quod fi carcerefferinio 
veluti fi quiscaptusetletápradonibus vel ¿nfidelibus, 8 fic nor 
ficcontraiulticiam detinerá,licitum eftei necdum rumpere, $ frana 
pere carcerem verametiam detentoresoccidere : fi non poteft alicer 
cuadere.vide per Lucam de Pennain.l. prolribicum.verficul. fed po= 

C.deiurebCibrosio.é quod notar glof.ín Clemen. paltoralis.de 
reiudi.fuperverbo,perviolendam. écquid li detincaturá malisi 

«ibas.videper Lucas vbiflypra. 


la prifiom 


Treuimiento muy: gran 
defaze cl que [icapor fuer 
E caalgund prelo de la car- 
ON Y cel y'o de lá cadena que es 
fechapormandado del Rey. E poréde 
mandamos que fi alguno fucre ofado 
de facarprefo de lacarcel del Rey, o de 
algund adelantado,o del comun deal- 
gundconcejo, o de otra prifion qual- 
quicren que fueffe metido por manda. 
* dodel Rey ,-o de alguno de los otros 
que han poder dejudgar por el, que 
deuereccbir talpena, qual deuia rece- 
biri aquel q fuc'ende facado por: fucr- 



































































da Mex. XI1U. 


amSi quisper violentiamanferat captumacarcerefendvinculis, 1 
basderinebatar,ca pocnaquaiple captas puniendus erat, afili; 
Trera cultodes1ion perantaneq;aliquo modo dudeantexigore dos cx 
celarijabco quireperitarinculpabilisifed abaccufantibas, vel dená 
«ciantibusini d. 

j «uilatro,occul 

cam quila iusvoca 

Pal 
























Ada 


de priva 


Carces 


In aoua 
recopi. 


dell. 


perro A 20 
llumtitu 39Qui audetfacere privatum carceré Jus dom 
hamín ti- 
tapo 














Setena partida. 


-ximentiseriminofumá carceribusialiquádo 
usconfelTizm, vel condemmarmnn de 
a iBastodfaacol. ful, 
anaicitaquod liwitar loan.Esb.in.; panales.coluw.fina,Inilic, de as 
¿tio.quando+rar cap» de mandato imperatoris, (eu ab iplo imp 
racore , quod 
Jalibi.colum. 
x,. refert nota 
aurea dizoú 










Ga. Otrofi mandamos, e defendemos, 
quelos carccleros non fean ofados de 











a demandar, nin tomar carcclaje 2 alos 
gñalitarem, d. — que fueren prelos, non auiendo fecho, 
Jcuiufa. vide — porque : maslucgo que los judgado- 


den a reslos mandaren lacar, los dexcn yr en 
di paz,e non les demanden porefta razon 
ninguna cofa,mas deuen lo pechar aq- 
llosg losacuían, e los mefturaron por 


qucouicron defer prelos: 





proce 
derctin capco 
ex crimincla 
Le maicflatis. 
$e ióla apro: 
Darurexlpar 
ticaram Luprá 
ead.partiita, 
2.laovero la. 
itemfieximar 
C.  reummaleñeg 
arisácarcerio 
buseltpara 
Kimi fuppli- 
Lina.Cde 


Le). XV.Que pena denenaner aquellos que fa 
xen carcel de nueno fimmandado del Rey. 
Trcuidos fon a las vega- 
das omes y ha a fazer fin 
Ji mandado del Rey carceles 
E Genfus cafas , o cnfusluga- 
res,para tener lososmes prelosencllas, e 
eftotenemospor muy gran atreuécia, 
emuy gran oladia, q van contra nue- 
ftro Señorio los que defto fe trabajan. 
Eporende mandamos, edefendemos, 









ci) 





malefi. Scar 
the. ice (i quis 
eximatviolen 
tum raproré, 
paniturpoena 
decem librarú 
au, veTauth. 






row.S.arripiit,S5.6.fiveró quis non reí crinsiniseximatácarce 
vibus:fed cú qui eraccarceratuspro cebito publico, vel priuaro: tunc 
eximens tenctur foluere de proprioací fideiulTor elTetexempii la 
quoriens.C.deexaétiosribudib.io procediceriá fi talis exempeos 
uoiacarceraretar.glo(ln.d.l.quotiens, S Sali.inel in bonzrfidei, 
coli.6.C.derebuscredi.8 in.ladmonendi..F. dejurciur.fiveróexá 
maturá carcevibus,qui negy firreuscsiminis,neq; debicor (eu pro de 
bitocarceratus:tanc mulétacur ájudice pecunialiter.hectradirJafán 
dela $:i4E nequis cum quiiusvoco.eflviexi.colú. 6n . Sc tenemeno 
Barto.diuerfimodéloquiturin hoc,S Angel. Are . 
maleficioram.in parte,fama publica.colum.g.8.15.ScLucas de Pen- 
naindid..quoticns. 
2 2 QcarcelejeTene mentiillami,l.Scaddoan.rita.libr. for. 1.25 
titua4.b.2.ordinamen.regalvbi quidin curia regis, Svidcinvolu, 
vi Pragma.in asanzelloiurium algazelli.capits. 


$ 
























Uiex. 





Y. 





«e vítrpar + quía 
nuliilicerfacerenonú carceretm,nili de mandatosegas,veofticiali, ci 
vicariyauciudic loci,qui habenepoteflarem ab co capiendi Scpunica 

















¡Vide faliquis contrarium acia É aliquem capiat ék ponatin eo ,Ca- 
viatitulú. — pitepunicurséciudiceshoc corripere negligentes,qut regemn non Cero 
290 30.8 tificantes,cadempoenaafiliguntur: (cd ad tenzdum proprios feros 


títulum. 


Je 


ne fugianclicerdomino cy pumin domotencrcald. 

4 b GEuqorcarcel.Habere carceremell publici iuris, 8 merlimperij, £nó 
conuenitprivaisnegzeltconcefsibile.l.odeorigulur,Baldánauth. 
fed omnino.cola,C.nevxorpro mari.Baln.limperitin.co.4.f.de 
jurifd,omaud.adde.].1.C.de curio,ScÑario.%.L.nscibiloan. dePlar. 
C.decohartadibrow. 

2 € Ge meriefecmesen priionen ella. Exilisverbis videcurapprobati hic 
opinio laco.Butri.dequa per Baldum.io.ls.Cude priua,carce, inbi 
quailtaftumpraeft,quód.| lla étifla procedantin o ; qui habet lo 
un carcerisdeputacumadtenendam ¡bi quofcungy homines ; cam 
enion hic víurper merum Imperium dicitar reus laz: maieflacis + $e 
nonintellizictolim in eo, qui caía hominem folum vaom aliquane 
tulumtener carceracum, Echuius (entendia viderar ctiamelTe Lucas 
dePentain dit. C.decoharra.colamna fecunda.infin. vbi dicir, 
quod iquís includit aut capic alium qual habenspublicam potes 
Atarem.velvriplam vílspes ve plurimi comites, dk barones fecerune 


























hraétenus Si calcatajulliciain def Te peragunt. Sciflo caludicittenes 
iminclaf maielladis,KJoqui dic.1.C.depriua.caree. cu 

sexercere cullodizn Ofecendum Báld. vbi fu 

is detineat captum vl- 

iyveleriammim 

sis fi caufara 













quede aquiadelante ninguno non fca 
volado de fazer carcel? nueuaméte, nin 
deyfardella, maguer la tenga fecha. Ca 
nó pertenecea otro omeninguno, nin 





vbiBartdicir, 
qy habetes ¿us 
capiédi, Scnó 








hapoder demádarfazer carcel, nin me.  deinédicom, 
s mitcunt carce 
teromesaprifion caclla, finon tan fo- — remprivacó,h 
lamentcel Rey,oaGllosaquienclotor. — vltra.20. horas 
oda Beata Caso tineaaper 
ga lo puedan fazer,alsicomolusofñ-  cexribi. ide 


ciales aquienotorga, e da fu poder de 
prenderlosomesmalfechores, e delos 
Julliciar, e alos juezes de las cibdades, 
o delas villas , e ¿los omes podero= 
los , e honrrados que fon feñores de 
algunas tierras a quien lo otorgafle cl 
Rey que lo pudiellen fazer. Ei otro 
de aqui adelante fizicre carcel por fu 
autoridad , o cepo, ocadena fin man- 
dado del Rey, e meticíle omes en pri- 
fion cn ella Smádamos que muera por 
ello, elos nueftros officiales do fizie- 

fen talatrcuimiento como elte, filofu-  gácapicbár.l. 
pieren,clo non efcarmentaren , olo Hiditadiess 


valo occida 
túcdevtroq¿tentcurdepriuato.f.carcere Ecoccilo.lmuná. fadepri 
vamdelifthuuscráfententia vident Ang. Salivin.d.|1.Cade priva, 
carceiensergorentillam para quelequ vi opi.lcobiBirscó 
certé.l.capite quinco.perguá mouentur Bart. écaliinon bene ppbat, 
quod dicuntsquia vtdicitBald.polt Ray.vbi.3.lcapitequinto.nó lo» 
juitardeiíta materiazquiaibificbat detencio ad probandum .l.1+C. 


tener Anga Á- 
reti.intradta. 
malefivinp: 
tefama publi 
ca.coluiz. Gdl 
amitavtin cala 
117.titul.26.2, 

artifubdit ée 

art. pfinon 
habétes jus ca 
li nequde- 
tinendi,capiár 
Evulnerér, y? 














p 
tm illud deli- 


Aun, propter 




















lepriua.carce.loquicur,qiicapicbatad carcerem exercendú, Aducre In nóna 
tetósquia..satitons4e.b.;.o1di.rega.videturlentiresqpctiamcómittad recoel!.h 
¡piturá priuaco, eúam non saitajll 





crimen privaticarceris,quand 
animo exercendi,vel acquiré jonem:ledquia fibi aliquid bro 
deberur:lextamen illa seferefe adalias lLregni.undefi dehoc nonse 
periatur.L.nonviderur dencuo decidercaliquidillalex, viderur tame 
dicendum,qpíi habensinscapiendiStnon detinendi detineat captú, 
epnon exhibearcomiadici horas, gplicet non teneatur exc 
lla).parti.tenebiturtamen cap vltradetineatperd.La 
Cade coharta.fecundumLucam de Penna ¿ibi, Sequiatune videtur 
quodammodofacerecarccrerin domo li:a,quodell etiam prohibi- 
rum.dasezniaz.titva q Libor. ordinasr 
quiacócella ibiabucicurpo: ¡cograwiterpuniédus. 
Jacius percumif vero fitcor fetus capero, dk inchucere, tuncdicitLa $e 
asi Doa lslto dicas dni 
probatcumtuncadincludar y ndur,velf 
dei ple tenebit Ñifeceritcú mrmis poc 
.devipubss misde vi priua.nótó fe bene declaras 
¿qua poema tenerctur, qí hocdeducerctin confictudintsrñiflo coli 
Viliuncceneri poenal uñas l.qí effes cófuerasad hocleu pluries hoc 
exercerer pertexuinad.l. 8 periliñ.l.qhvero lemelemfecifTer, vane 
beneprocederes ditú Luca de Pennayfaltem qficapcu pervim nen 
elferinclulusneg;tantotépore derincretar, quoddicipoflerpriva 
propñialibertaesnáfiincludercftúc,iam vFfacere de nono carceré, 
Scincludere Suliiciovelichabemrcifperiusdicit carcel puenas 
mente)úimiliter qitantotépore detinetur, q prinatlibertate jam v? 
inclults,£cita ví demente. Ange inad.|..C.de priua.carce . 8cquia fi 
hocconcedifin capienteiufté,quanto magisin capizte Sin include 
¡ufte,vtpacna capital rencafsprobaf enim privata carceratio eo 
iplospprobaturinciufio.gl«K Balin..6 confdis.C.ad.1.lul.devipu 
blicafed an officialis carcerans alibi, quam inlocopubl.co tencatur 
crimine priuaticarceris?loanude Plat.in.l.nemocarceren»col.apolt 
Bald.dicit non, quiaoficiam velacmaleficium.l.tres turorcsfade 






























docaptoriiveaf, Ga 










































¡2.8 hocideofecundum cum, Ín_ nou 
lb 1eca el 





men plagij, q ipícim- bro.q+ 


| Adi E 
ex. Code 








Titulo. XXX. Delos tormentos. 88 





adwi, tuto. allegát.c:ficlericus, de fententla excommuni,libro. 6, 8: 
quid ficarceratus muleum de facilipoteratrápere carecrem, Se euade- 
re?Angednilái quismoriens.3.(ubuenicardE. ad Syllas dicieperillam 
Jegem.quód cum non dicaiur vinculatus, qui defacili potel? liberará 
non comuisretarcrimen priuati carcerissled quid (icredicor autho» 
sicate dudicis 
ceperacdebito 
xeimySccñ du 
cebar ad care 
cerempdebitór 
rogauie eú 

cullodirer de 
Jum in domo 
fua, donecfibi 
folueser;quód 
fi ducerercuria 
ad carterem: 
habebar alios 
smultos credis 
tores, quilibi 
cum interdis 


cerent: ví cre- 

ditor- tenult, : 

giros semio $8 Tirulo, XXX. De los 
cum in domo 
¿prúa,an hoc 
lit carzer pri 
matus? Alberi, 
mouet iftam 
quefionen, 
$ dicit fuile 
defato.in.d. 
la.C.depo 
carce. « dicic 





nonvedaren”, o lo non fizicren faberál 
Rey,mandamos otrofi queayan aque- 
lamilma pena. Pero fialgunos quilie- 
ren fazer cepos en fus calas para guar- 
dar fus Moros* catiuosbien lopueden 
fazer fin mandado del Rey, e non cacn 
porendeenpena, pues quelo fizenpa- 
ra guardar fus.catiuos en quehan feño- 
rio,clo fazen porque none fuyan aticr 
ra de Moros. 


tormentos. 


¡ara 






¡Ometen los omes a fa- 
zergrandes ycerros,cma 
losencubicrtamente,de 
Wimanera que nó pueden 
fer fabidos , nin proua= 
$ dice dos, Eporende touicron por bien los 
obrentú fuille O E A 
quód non :al- + fabiosantiguosquefizic/len tormentar 
legat.l 39 11 a los omes porque pudieflen fabor la 
quis volétem. d , 
fdeliberho, Verdadendedellos. Onde puesqueen- 
exhi.Gglosin el tituloantedeftefablamos delos pre= 
pa “Los quetemos aquidezir de como de- 
incipir fed nó en fertormentados,e demoltraremos 
que quiere dezir tormento, e aque tic= 
Ncpro, equantas manerasfon del , e 
quien lo puede fazer, cen que tiempo, 
equales,e enque manera, epor quales 
fofpechas, e feñales fe deue dar, e ante 
quien, e quepreguntas lesdenen fazer 
«mientra quelos tormentan. Otrofide» 
a quo ad Ípuesquelosouieren tormentado,qua 
lium cum fe 


ad correctiod  lesconofcencias deuen valer delas que 
ne morum. 
1a.C.deemen.feruo,8cl.Cde emen. propinquo. Se nota q carcer 
domelticasnó permititur,niliin calibusexpreGisimiwre.l. diuws, fa 
deofiiqprafidBalin.limperiun:.primaletura.colum.4.(f. de iurifa 
omniumiudi. 














Enorvedaren. 
Concore cum 
dili.C. depria 
ma.carce, 
4D Gcnardar fur 
Moros. Sequi- 
apio. 
Lprimevbid 
nus addic de 











GTiulas.XXX.Le quefionibuso 

ALexprim 

2mTormra eft quidam modus probationis ad ernendam veritatem de 

maleficijs,que probari nequeuntinuentas $cefl duplex modusiwnus 

cxun Heli Sclisper brachiorum(ufpenfionem, épedum pon» 
dercazgranationemb.d. 

y € GDeprrena.Vide Azo.C.coinfumma quem fequicurifla.l. dicit erá 
quod queflio eltinquilitio veriratispertorméta. Sc vide glofT.ctiam 
in.hnullam.C.ex quibuscaufinfairro.vel vedicit Sali, C.eo,in ruba 
inquificio ell Gfitad veritatempertormenta eruendam.poteft e 
ici quod torturaefl poena, Se dicitrexrainauthentico, vt nlliiud 
$.fi.colla.9.qued ell grauior poena, quám vtriulque manus ab(iño: 
on tamenproprié dicitur peena,vetradit Bippoly.áMarkilijsind.di 
mus¿Todequeflioacic.l.5.quellionem.fad Syila 

2 d Usonmuchas.Varlageneracormentoramponit Hippolindfeod. 
yume.27.pofl EraneBruain fuo trata. deindi.8etort. vbi ponirillud 
deexcitandoreo:ita y non inatur dormire, Se folentiudices malefi> 

















ciorum, quandotrimen effgravifimumnona tormentorum genera 
inferre, quando Itaretin chordareusindaratus Seaparú efliinar, SE 
jndicia(uncvrgenta, ve traditParisde Putevin fuorradta.findicarusa 
fol.11.colu.vbi diciete vidille experiri de quodam ribaldo. -qui pro 
quinque carlinespermiarcbaclibidarivnum traéiumn chordee: Scibi 
ponie deabra= 

fonepijorum 

Jus corpos 
vis, lteras 
ta, « reperita 
tortura, poll= 
quam tortus 
quievit peralá 
quosdies,ma+ 
gistimetur, de 
graviore dolo 
Temcaulkt: pa 
pter carncin: 
erim_ contu= 








fon fechas porrazon delos tormentos 
equalesnon. 

Wi Ley. 1-Que quiere dexir tormento, ea quetien 
repro? quantsó maneria fondellos, 
E Orméto es vna manera de 
0 e f a 
fp ruca * que fallaron losq 
y El Ufueron amadores delajufti 
PESAN cia para elcodriñar, e faber 
la verdad porel, delos malos fechos q 
Tc fazen encubicrtamente, e nonpuedé ee e 
ferfabidos, nin prouados porotra ma- | eueiiaiónas 
Ncra. E ticne muy gran pro para com-! ra,caulatur do 
plirla fulticia.Caporlostormentoslos 19% intoleras 
fudgadoresfaben muchas vezesla ver= — cámen indices 
dad delos malosfechos encubiertos q ¿trudelitacib” 

» > Snouisinuen 

non fepodrian faberdeotraguifa.Eco — sionibus tor- 
mo quier que las maneras dellos fon "itorúavtdi. 


da a] de Pla. 
muchas e dos. isaacnla 






















in.l.nemo car- 





La vna fe fazecon feridasde agotes. La cerón pee 
S s 8io.tribu.libe 
otra es “colgando alome que quieren gp; pa 







mus text.con 
a dudices (x= 
uos 

fos yinuenicn- 
tes monas , Se 
inulitatas Jpe= 
cies tormento 
áfla inex 
quilita tormé 
tanó (untdan 


tormentar delosbracos, e cargandole 
las cfpaldas,e las piernas de lorigas,o de 
otra colapelada. 


| Ley, 11.Quien puede mandar arormentar,e en 
que siempose qualesa . 


yg Ormentarlos prefosnon deue 
LA 







8 ninguno fin mandamiento de — dalnifi cómic 
e ¡los fudgadoresordinariostque — tétibus crimá 
ES Jefe maicla- 


han poder defazer fufticia. E aun los 
judgadoresnó los deué tormentar lue- 
go que feá aculados, amenos de faber 
antcprefunciones ofofpechas$ ciertas 
de Jos yerros fobre que fueron prefos. 
Otrofi dezimos quenon deucn meter 


úis:homicidis, 
hatronib? ra» 
tacungs difro» 
batoribus , $e 
parricidis , ln 
quib? deberas 
corsimmé Geri Í 





2.C.quorutn appella:non recipi.fecundim Paridem de Puteoiníuo 
vradta.lyiídicarosdol.14,col 

€ GilaotracsDeil 
bet.C.dedecurio. 
ná extétocculeo,nófulcátibusvngulis,nó vrétibus 
ribusa3.q.5.ccirciccliones«diciren Lucas dePés. > 
Becolluil dro canon cs hole putadinaccitiocara o le 
ciótad(celeltoram nequidá deprimenda S:ponere grane pondos fia 
percollumtórci,genustormenti eftreprobacum.llegciulia.Sibl An 
gelefTad.Liul.devipub. dtexoll, 

aula 
Plimpcionibus, aut u(picionibuscertis deliéti»minortñ19.amnis, ame 

miles,vellegúaucalteriusicientia magiller feucófiari"Regis,civita 
tisautvillenó piictorqueri ¿niliin calugá privsuicnorarios:Sde fal 
Gtate(añ coli )perperratalie delacus. Ttemnec predictoram Gli 
fintbonz fima:necimulierdumeft presgnans.h.de 

$ dordinaries Notabñ q poteltastorquendic/Uinindicibas ordina 
eftemhocmetijimperijScnó delegat¿vcin auch. deteflib?. 

jgnoti.colla7.Baldin.Limpeñú in repe.colu. 4. T. deiuris.omadud. 

pechas Non deber quis torquetipnitiprecedentibas 
indicijs ve hicascin lego.f.codemy8i.C.codéd:a8c. milites. Se pro. 
; Partidas Po 





















ineiudicismádarororqueri potct?, nequiudicismandato fine 




















































$ 


Sctena partida, 


cediteciamin crimine le maieftaris Bal peftgloo.Liquis alicuia 
Caaioddoleraieltaris, Angel. Area. in parte.che ay 



















tracto | % aduertescú hicdicitivipechas ciertas: quia deber 
deci deiadidis copiaparei, S dilputariliper indici:s defendi reus 





antequí perueniacur ad corturan 
¡tionibus, Bar 
rolin.l.cutto- 
dias E. Spuba 
jusi.Scin.l.ti. 
colum.;. fade 
queitionibus. 
Bala. d.lomi 
lites.adfinemo 
Bar. in.livnió 
cod. 
recio 
traéta. malehi, 
in parce fama 
publica. colá 
.endelialiástimertorquericonfilium ell, quód appelles vttrán 
fem Angel. Arecióndictaparte.colum.19:dadde Alexan.nota 
bilicerconíiio.6s.voluminepsimo pertotum. S:confilo, 180. cola. 
fecunda. volumi.[ccundosvbi quódtclles debentrecipi parte citata, 
£cliciniudicio plenario.quod $ vul Bartol.in dicto. $.reus. á: dicic 
Pasisdepurco in fuotradtata de findicaru charter. col.1. quod indi 
cesnc e torqueantex procellu informariuosaliascencbuncurin indie 
catu.ltem fi aliás confeñio extorquearnr per corcaram non valet, 84 
reus iwultociens (eratificertexracum stcll.Scibi Barrol.in lege penul. 
f.de quelionibus.vbiidemtenct Hyppelitus plaza acducens Alexa 
dictoconfil.o.colum«finaidemalexanán conti.sovaliin princip. 
vbidicit,quód debent elTeindiciafufiicientia, Sciltud efitenendum, 
quicquidin contrarium dixerit Bald.án.Lvnicá.colom»s vinta. Cad 
confelass Paris de Putcoin fuotraftata findicscoséi Lan.colum.;.vbi 
Iaréin hocloquitur quiinhocfaiefibicontrarius, vepatetin e 
tracta.folio.nc.columnazltem iudex deber pronuntiare | 
rainferenda,fecundiim Bartolamin confilio fu incipir pur étusque 
Mionis.fequicur f ran.Bruin fio tracta.deind. di tortu.charaso. col. 
4-Bippo.¿ Marfiijsin legepr cipio columt 
Mionibus.Seporelliralilementias: 
irecparabile,vtibi per eos. 
joterrogad 


vnius.cogriturai, fade que» 


atormento aniuguno que fea menor 
decatorze años? nina cauallero), nina 
maeltro de las leyes*, o de otro faber, 
nin aomeque fuelle cófejero* feñalada 
mente del Key, odel comun de alguna 
ciudad, o villa del Rey, ninalos Ajos" 
deltosfobredichos, feyédo los fijos de 
buenafama,nin amugerá fuee preña 











































dequin 





concincat gran 

licerquisnon pole 

cia, antequam perjuramentá 
recipiaccius wrdixi fuprá da. primo4l.4.tamen Íircus 
fpom pracedentibusconfiteatur:tunctenetcó= 
£:(sio,S poteritcondemnari,vt y robar in c.picprimo, de accua. li 
bro.6.Sctradit Angelus Arcti.vbi allegar Detrúde Ancha. in fuo tra= 
étammialeficin pasto fama publica. columo.5.Livita tamen hoc fingu= 
Jariter,niiille, qu contra (e confeus ef mullis precedentibus ind'= 
cijsalleratfe conteffiun fu Te percorcaram, pam quanuisnó appare:t 
aliquid decortura:tamenapparearconfeliw fuille decentum,taliscó 
felsio non eritefiicax ad condemnanduso,qua(ir:cn fic veni 2 
tener Derrus dle Ancha.perplura medis,contilio.24. incipicvila inqui 
fitione, refert SlequiturAlexand.confilio,52. incipic vifc themate. 
voluminetertio,colu.fecunda ad fine sallegansad hoc.l.1.5.diuus.£. 
codem.tkl.quifententiam. Cade pornis.8 quodnotaturind. tecúda. 
Fade culo.rco.k lidant.Cadeproba,ionibus.S quod nerarlac. Du. 
in.fecunda.C.quod metascanlós nota eriam quodindicia fuperues 
nienúa non coniirmant torturampraceden:emfineindicijs, lecuro 
dim Barto.in.Larivus.colum. prima. M.codem Angel. Areti, infuo 
tradta.malefión parte, fama publica.column.20,verfi. quinto quero. 
quarautem dicanturindicialufiicientiaad torcuransrelinquicurarbis 
triojudicis.fecundúm Bartol.in.L.fina.ver.led quero vtrum. (F.zoda 
vbivide deiflisindiciispereum « Alexan.in additio. Gandi.erió fub 
rubricadequellio.8 torinen.coluw.fecundasverficu. (ed quiero. per 
quem etiam porerisvidere,deindicijs,qua diciturdubitara,É de his, 
que dicunturindubitara(ub rabrica.S.c.deprafompe Sindicijsfol. 
10. «1. Sper Paridem dePueco in tractafindicatus.fol.109+ Sano. 
perHippoly.in pradica.$.quoniam. 

3 a di senor decatorzg anos. Minornequevt principalisreustorquerur,vt 
hicvides.Stradit Any traftasmalefión parte fama publica, 
columna.aowvesti.6.quarotalisdeberterresileuiteryvel ferula cadife 
cundúm Barsin.lde minorcán principio. Aide quefiio.!.prima.$im 
pubes.Selesc.excipivntur.fTad Sylla.Ican.de Ana, ip cap..pen. cos 
Jumade delict.puero,G per Hippolytumá Marfilijsin diét.Ldemino 
reinprincipio,columna lecunda. Sin fenibus decrepitis.videsltertiá 
$.ignolcicarad Sylla. 

4 b 4CasalleroAdde.Lumilices.C.codem.S.L:24.ciularpartitass. E mili 
tesnoliritemporis,cum non fintpropric milites, corquentur. Cinus 

iulamaieltatis.Stinol milites, Ange. Arctiin.d. parte 


















































































fsmapublica.colu,aosverfi.6.quero.Alberia.I.militera.C, de pro 
curawide tamen quedi ¿in.l.qoutitu.s parti. reguo nobiles ge- 


nerenon torquentur,ve habecurin,l 4.ticul,2.Eibr.g.ordina.reza. ln Tn no, re, 


criminetamen!. 





en 





ietlais mobiliscorquer porelt.vcin.lemullus, ef.l.4.d, 


C.adlegem iulamaieltavbigldicic.Idera in criminelimoniz $ Bal” ¿.Lib,6, 


ibimotar «p 
cotilla, l. mul 
Jus. ponar dis 
étionem taxa 
tivam non tas 
amen calus fin 
miles. . exclu= 
ditated difsin:i 
les Ge 86 malo 
Íicus torquet, 
defi fir mobi 
lis,velin digni 
tate conflicu- 
h tus.L Sfi exce 
pta.Cade maleficaSe marhe, Ieem torquererur exi nobilisin crimine 
lodomis exprazma 
oscura feruas 


daffafla que para, maguer que fallenfe- 
ñaladas folpechascontracllos. Elto es 
porlahórra de la fciécia, e porla noble- 
za q ha en fi,calamugerporrazó dela 
erjaturaque tienecn el vientre que non 
1merclce nal.Pero dezimosqueñalgu- 
no delosconfejeros fobredichos ouief- 
fe feydocleriuano del Rey, o de algun 











rimincifloficutin criminebzrefis feu la fan 





quo inseruentralenctia,quód poÑittorqueri.Ecita audiui fecifTe ali 
quosiudices maleficiorampro quobene facitsquia in crimine rupte: 
fideimazis punicurnobilis qua ignobilis.c. cú quidam . de jureiur. 
vbi Bal.nocat quód nobiles li delinquátin crimine prodicionis altio= 
“ribusfrcis debentfalpendi,licetalíasralisporna furcaram fitplebeio. 
ram non vero nobilium. ly f«peena.vbiglo(T.8 Barto.ffade re mili, 8e 
generolas prodirorié oc ens gens rempie llamfidem inter 
gencrofosolin praÑiitan dequoin.l.ncicu.ar.libag.tori. 
tum facitsquiaex indicijsprouocabar ¡cnerofosgencrofum ad duel- 
Ju vtcradicBald.is princiade pacesenen.colum.g. 
iS pugnaa quiparacurrortaravtibipereum Sdixiin.l.g. tit. 
¿adm partira.ted quie hoc nulla le ¿e cauctur nó firmo iflam 
or.emnequeapproboralem praciicam,nilivbitor e tantain= 
¡concu:rerent,qued vix nezari pofsitytuncdeprincipisconte 
tia uta. c.lysllus.forté hoc recicprocederer, declerico, dic quod 
*non to:queruryliicinfaciisconftiturasicifi itinfamaras, vtper Do- 
¿tosesin capitulo primo. de depoñito. vbi Abbas moder, vc Iuithoe 
non requiriivo (uflicerecontraclericym , que contralaicume.uius 
opinio.fequitur Felinusin capiculsolim.columnatertia. vericul.ter- 
tius calus.de refcrips.fedidem Felirtus renuit opinio, primanin capa 
veniens.columna tecunda.deteftibus. Sin capitulo vniverficatis, de 
fententia excominnicationis.Sn capital. de hhoc.defimo.- Aillara 
partenkenertalijrelatiper Hippolytum lingu.s5:adde loa, de mola 
indicto capitulo primo.coluwna fecunda, wbi dicit communiter ap= 
probari per Doéto.quódrequiraturquod clericusfirdiffamacus , de 
uñiflam parten renertmouenturexiilotexs, De aduocato quód 
¿eiuris(ubrilitatereulgasiternon corqueatur.vide per Gandi.fub ru- 
bricedequeflio.S termentis.col,8, E 
€ di stacfro delas leyesjede scro faber.Notalbéne qued Doftores non de= $ 
benttorqueri,X deiure communinon reperics legtem ita claréhocex 
primentein.Doétores tamenita dicebant,vt Cinus Sali; in Jege mili. 
Jites.Cacodenloan.de Plarca.ia legeprima.C.de profelfo.quiin vr. 
Conklibro du: decimo.ldannes Andain capic.cui infconcemplario- 
nesdercgulisioris. 
d Uconfejere.Aide.l.diuo M: .decyriones.C.de quefionibus. 6, 
8x.1.omnes.C.dedecurionibus,tibro.1o.poteíl tomé foriscommina» 
A in dignicate polis fieri, $ etiam y/quead tormentaduci.argu. 
icquam fade plano. (Fale ofc-pralid.Slegisprima 9 m- 
Pad Silla. prima.o. oguokan. (E. de «ficprate. vig, lecune 
dúmloaradePla in, feneram:.Cosiedigni.libr.nz. de que forte ell du 
bitandum 8 fontécin practicanon lervarctares his que Barnotatia 
Jege prima. j.diuusfeueres¿Lccden, 8 Angel.Arctiin tre a.inalef. 
inpartefamapubli 
6.lequiturt 
ibidem,quódetiam ficlasilimus qua lonatus perlenerctin fia con= 
felsione,non debercondewnari: quiacorturapracedens fuiciniafla, 
Siperconfequens omnia inde fecuta.l.ncn dubium.Cade legí, 
«€ Gavinales fijes. Viquead pronepotes : vt habeturin didla lege.divo 7 
Marco, 
£ GPreñade,Adde.l.pregnants.1l.depoenis.8al. Imperator, la fegúdo. $ 
fade fla. homi.Ange-Á retiin.d.veri.6.querodltem nequero: 
turintra,.40.dics poll partum:quiatunc efi debilis.Barto.in.d.].pra: 
nantis Bold ind Imperaceriden (non reperitor mus pues 
differcarillatio tortura, quanco ex ipla , mulicrsedderetur inbalilis 
ad nutriendum pueransaliald.in.d. 
























































































































xficu. fed nun- 3:11b.8:: 


oneriticundemprocelfinn eciam quoad Í1 no. re. 
clar 





xx quibuspolletinferri quodfi nobilisacculareí decrinmine in +ib.8. 


Sohoces In nosre. 














Titu. XXX Delostormentos. Zo 


92 algunacartafalfo. Added, fiquis decurto,C.defallis.Icemliwvitaia 
criminelale maic(tati 
gen luliaomaic, Sc Angel, Arcti.in trata. malefi.in parte, che ay tradi 
to laparria,l,penul.titulo.2».partita,2.videctiamglo(in con(litut 
prolequentesregni Neapo.que ponitcafusin quibus poli in digni 
cate polliue 
sgae, 

Bb Uslegafe a le 
pares Sed an 
depolito ofti- 
dio torquea= 
turaqui fuic in 
dignitater Bar 
to. vule q non 
in.l,milites.C.. 
de quelo. lo 
quirur ti Bar 
1o.in Íyndicas 
tu poteltatis, 
vbi durantre» 

Equis preso 





— A 





concejo, eleaculallen delpues de algu 
nacartafalíaa,queouicilcfecha Ate que 
llegaflcala honrrab defer cólejero que 
bienlo puedenponer a tormento para 
faber verdad fics alsi aquello de que le 
aculan,o non, fifuere lado fofpecha 
contracl. 





| 


Ley.121. En que manera, e porquales Sofpechas 
denen fertormentados los prejosye ante quien 
€ que preguntas les denenfáxgr, mientra los 
tormentaren, 





a lege primas 
Cdradao. dí 
wer dudiadici 
quod aduoca 
wus,qui depo= — 
a 
mis offició, ad- 
hue ell in di- 
grktate, de 08 
El torquedus 
Exid per hoc 


Amacfeyendo camunal- 
mente étrelosomesd que 
RSS aquel que clta prefofizo 
SE elyerra porque lo pren 
dieron, o feyendole proyado por vn 
teftigo * quelez de creer (fi non fuera 
deaquellosque diximos.en la ley ante 
defta que non fean metidos a tormen 













diftum Bare y a 
toli Sc alía te. 10 ).€ fuero ome de mala fama, o vil£ 

| $ met hoc Hip= ¿ 
pora e puede lo mandar atormentar.el jud: 
iljs inlege. e- 


didtum.adtinem.ff.de queltionibut. Miex2ll, 
+ePrzcedentefamadelidicólinter homines cótrareum ,aut no tello 
fide digno contra eum deponente,probato delittosfielt homo male 
fama debeciadecinlocofecreto mallo patente nilfe Se notario, 
adtorcusá depurar? miniftris quetorquétibus rorqueri facere captúa 

Sciudexinterrogerrenm per (e:nec dicar deignatine interrogando, 

commifiltitu vel ralis,(ed generalizer querar:quid (cis de sali malefi- 

cione occafionemalias mentiendi prefter.Scidem deber judexferua 
xcininterrogatióe delidti cuinfuis,a carceratis q deberét rorqri.h.d. 

Crama, Vides hic quodfama folade perfe fufiicitad torturar: Seni» 

amirum, quía facie femiplenam probationem, vedixit glo(Tain lego 

tercia,5.ciuldem.fE.detelúibus.gloflin capit.primo. de appellationi. 
debemus tamen confiderare ilaindicia,k illas prelumpriones , ex 
quibusfamatraxir originem, qualizeryrgeant ¿8 (ecundam qualita 
tem carge fama (ufficier.velnon : vemagiltraliter non Bartolos án 
Jege.de minore.$.plavimum.penulsima columo..E. de querflionibus 
idem dicicBaldus quinta parte confilio.fuorum, confio, soz.incipir 
quericaran perlolam diffamacionem.vbi dicit quod tune ad tormé 
tavenicur per pmblicam famam,quandopublicafama orta ell expro 
babilibuscaufis,ex quibus furguntindicia ad tortutam, $ dicieur orá 
goexprobabilibuscaufis,quz inducuntpopulum ad fic credádum, 
vel dicendum aliasnon eflerfama, fed magis vana vox populi que 
non deber exandiri.Icge.decurionum.C,de penis. Stideo dicitiple, 
ficiudex cautus nam non credo fufficere probare famam fimpliciters 
fed cum aliquo indicio Jegítimo.llegar Bart.vbi fupra. 8: idem tener 
Angel.in.1.£5.C.de quelonibus.S Gandi. fub rubrica, de quellio. 
¿xtormen.col,8.verfivled devno. E 
2d antro loshembres, Quiefitfama, Sc que requiranturad probationem 
fama Stin quo loco deber efTe,late habes perBartolum in; Ide mino 
1eS,plurimumfReodem. 

y 3 e Gofeyendole pronado por” enemies gloffiein lege ter 
tia.C.ad legem luliam maieitars.S: que notar Bartolusin leze fina. 
fí.de quefionjbus.Scintellige quandotellis deponit de vifa :nawm 
alias indicigm deber probari per duosceftes.glofÍa in lege fina. C.fa 
auiliarhercilcunda, Quid tanen li vnus teltis deponit de vno indi 
cioyaliusdealio,Scalius de alio an (ufficigr ad tortura videper Ale 
xxandrum confilio.62,3d finem.volumine tercio, 6 intellige iflam le 
gem quando ellerifteintegertellis:namaliasetñamin crimioz: Lele 
maieltavs, vnusteltisnon lufliceres ad rortaram,vtin (pecie in crimi 











o 




















ina, velhumanz4l. ;.ScL.nullus, C.adle- 








nelefe maieflatisdicic Alexan.confilio.r.volumine prii 
circaprimum.S:adde Ang: na.Cadequeñlio. Sin. 
cui.C.ad legem lol.maielta 
Co vil Vilisdiceturrefpeóto huius materiz omnis ¡He q. 
eltpriuilegiacas ne torqueaf( vt fupradixio)velvilis per 









” 


gador.Pero deue cl eftardelantesquan- 
do lo atormentaren , otrofi cl que ha 
de cumplir la fulticia por fu manda- 
do,e clefcriuano queha de cfercuir 
losdichos delosque han a tormentar, 
e nonotro.!* E dcuele dar cl tormen- 

to en lugar apartado en Íu poridad, 

preguntando el fuezpor fi mifmo en 

efta manera al que meticren cn tor- 

mento. Tufalano fabes alguna cola 

dela muerte defulano agora dilo que 

fabes, e non temas que non te faran 

ninguna cofa finon derecho, e non 

deuepreguntar filo mato el, nin feña- 

lara otro ninguno! por fu nome por 

quienpreguntafle, ca tal pregunta co- 

mo cíla nan fería buena : porque po- 

día acaclcer quele daria carrera para 
dezir mentira. Eneftamaneramifma 
dcuen preguntar a los prefos fobre to 
doslosotrosyerros fobre quelosouicl 
fena atormentar. 


glolaz. quello 
6.in fama, 
vel forté ideo 
dicit: quialiel 
fer homo bo» 
nz fame adiu 
varet talis bos 
a fama ad eli 
dendum indi» 
cia, vel minné 
dur.lnóoms 





vámute, depra 
fumprio. Gta 
dicBal.indf 
colum, fin. Cr 
deproba, An= 
gslvin. Lo mili> 
1es.C.de quie- 
Mio.Batt.ind, 
ARRE defertorcino $e 
fed ex improullo,Ederemili-non ergo ntelligas,q vltraind 
quisfubjjciaturtorturz cócgrrere debeat,quod (ve mala: fam 
[ofiiciuntindicia;veprobaturaperedin.L.a4.ticarapar 
(máguerquefallaflen contrae! feñales e folpechas) probatur etiam. 
in.l0.cicu.a-partis.Sóta pradticaturo 
mre..Non delegatur tortura fed iplebrdinariusadefTe deber ¿vt y 
hic8cdixifupracó.La, 
Uavon erro, Notabene Schocforttideo:quia torturainfest iniuriá, ve 6 
rraditBal.in.1.:.C.locati.6c ne videarur tortas ita nudusa multis, Se 
'quomodo craciaf in tortura, Stideo cúrortura fiarinfecreso perindi 
cia 8: priliumprióes probatar quéfuifTetortá¡fecundá Balinol. gs 
inhocgque € decnil Seco deber colo lado erre troipcre dl 
¿útortiad fimilitudinerellishabet enim tortus imilitadiné cum te 
fte.Gandicitu.de quelllo.col.7.Ecvi,Bar.nsl,cuQ odias de pubán 
di.fed contras de adulte.l,(ipoftulauerir, $, queflioni, Se iuber, Se 
Lin Llegis virtus.fE.de Jegibusvbi qy aduocatos debet elle prafens 
.d.Iegisvirtus.boc foluic Guiliel. de Cug.8c 
Alberi.p non intelligitar de tortura qua fitintecreto, fed quando ia 
dex.examinat Sccogno(cir,Scinterloquicur,an aliquis fit torquédus. 
Ecvisperglo.in authentico.de telli,5.quiavero multi. 
€eneframanera. MultammnotaBctene mév ¡fla verba que ponitilla 7 
1.tujudexcum torqueri facis aliquem reum,Scnecofelsionem extor 
queasperfiigge/tionem.Scadded.1.5.qui que lionem.ff.co.S Ange. 
Aretisin tract malsin parte £amapublica,circafiné,verfiy. fit bñcan= 
tusibicundicie vel dicar 8: re£iins li aliquod maleficium commile 
vit 8cplusnon dicacneque vlreriusinterrozer alias forte ¡lli met tor 
métorú vedoQVillud dicerer, q dnúquálour dicere, vPdicere porvil 
fers8cficcótraius,cofefionéhabererexcinterrozatiócin gire non de 
fcendédoad particularia:cú reus raderic vidcbisan concorder confel 
fiocúdiclistefliú (euindicijs ex quibus torqueté: perpédes an cofef 
fio procedat ex conícientiacriminisvelex dolore illato $: metntor 
mentorú,quellioni fides nó elefemper adhibéda.l.S, quallioni. (E. 
co.wbi Albispolt Oldral.exponicno femper,puta qu difcordar cófel 
fiotortiab ¿ndicijs precedeibusamnltúterogo index as! hos aduer 
tas ne damnesanimamtuam, Ene damnes forfitan inncecentem. 
ke do torroninguno.Mddeglo.KBariinal.priusiaad Silla limita Scintel g 
Nigenificontratalemalium ficaliquain (pedi legitima prafimprio. 
vetradit Salisin,1.5,C.de accula.verfisquzro nuacde modo. 5: vera 
quizro nunc an cun tormentis, 
















































Setenapartida. 


Lex. 1111, 

3» Reusintormentis confelTus feripra confeGione reducavur ad carce. 
remiscin craflinumiudici prefencerur:clegatu (ibi confexio tune 
Siifinetormentis perleuerauerit,condernabitur:nili antecondern 
nationcm judex fuerit deconcrario certificatas :tunc vero abfolue 








war, fivero ne- 

ueritin cau 
Eprodicionis, - SLI. Que preguntas deuen faxeralos pre- 
falle monetz, — /osdefpues que fuerentormétados,e quales co 


farti, rapioz, 
reperel bis tor 
tura feel] 

bet diesin als 
repetetar fem 
mel, Sc fi non 
contiteaf ab= 
foluetuc. Siau 
ten aliter quá 


ofcencias deven Valer delas que fon conofci- 
das porrazon delos tormentos,e quales non. 





¡Elque los prefos fueren 
metidos a tormento fegú 
que defufo diximos, e 0- 
uieren dicho lo que fupie. 






mandant le» renfobre aquello porque los atormen 
gesiudex tor= E E ; 
quear,velpro - taron, conieren efcrito lus dichos de- 


peer inimici> 
tiasaur dono, 
vel prerio tor 
Seriereuin , Se 
moriatur y vel 
membrii amis 
ferit, parietue 
judex > fimile 
pesná:vel ma- 
loré cius per= 
a, E cord 
cófideratis, ha 


llos, deuen los tornara laprifion do 
folian eftar ante que los tormentaflen 
emaguer quealguno dellos cono- 
£cieffe quando lo atormentaflen,aquel 
yerro,fobreque lo pulierona tormen- 
to :non le deue porende el fudgador 
mandarjufticiar fuego , Mastornen 
loa la prior falta otro dia ,e de fi fa- 







robarevideturopinio.Taco.But.in.].fecunda, Codecu 
i dixic,quod tortas deber quielcerefaltemper vnam di 
naturalépo(ktorcuramantequam ducatar ad tribunal , verarificer, 
ita amen lexcnon dicit,quod deber quietcere per diem naturalem 
-dquod diequorers ft quicicar, dtalio «lie ducecor ad 
dean di ¡ginti quaruor horas quiet i 
usrelidebirin acbitrio judicis,fecundum qualitarentoriSctormen 
toruimsicaquód verifimitefiequod :ormentorum dolor áemetas cele 
Caucriz proutvoluit Barcosin.ly.$.diwms.fenerus. fade quelllonibus. 
¿«tenuiceriam Angel.Aretián tragtasmalefiin parte , fama publica, 

































colum.penaldmas 
leanfiNorabencadiflaverbas SS 
sráre. Added iafadimus feuerus,8s,5ufi quis vlero.wbiglo.f.co. 


citalo.yaparti¿«%Jyr.C.de culto.reo.S Bartrin.d,$. dius (ene 

rusaécdicant Dodto. quod petfeucrare quis dicirur in confefione, 
uando perlenerat extralocatormentorum»jlla non videns , prafer- 
is ficonftcaturcoram amicis Bald.in,la,colum.2. C. quorum ap 
pella,nonrecipi.S: nulla data per(euerantia in confelsione fadda for- 
anidine tormentorum nullam facjetalis cónfefiio, plenam neg; femi 
plenamprobationem,:uádoparibuspafibusambulár in nullo mo- 
doconfireri, Ec confiteriformidinetormentorum,l:. C.quorumaáp 
pelnonrecipi.Gandi,fubrubrica.de queflioni. Se tortarascolgumna 
quinta,verli.fedpone. 

4d Uzoconofciere.Adde.1.7fupráticulo proximo.ex hocvidetur, quod 
non polsit procedere quod dixitBald. ica.cclum.s.Cade con- 
feel, 
ciat,quod non appeller 8equodiatelligirurperfencrarcin confeísió. 
ne » iállsun nonseuocar, velnon appellctsnam vr hicvidesexigitar 
exprellaconfefionis approbatiofeu ratificario: (ed quid perfeyera 
ml Berecógponieandetcacandio polla dica cual de congo 
reveliverroremiGandi.fub rubrica, de queftio. Se tortura.columna 
quintaxdicitquod (icÍi dicatle erraffe in faéto.l.1.5.(i quisvitro. feos 
s:.).error.C.deluñisScfsttiigno. 

5 €. UefoncejudgarsAdde 17 fupratitul.proximo.non exigitur ergo,q 
desur ibi difario ad faciendum defenfiones , quod intellíge nilixeus 
hocpeterer.vteradie Baldin intra cercum tempus criminga 
queltiorermine.S faciequod dixiinglo.proxima. Se hifortéexipía 
confelsioneconItarer(ibicomperere aliquam defenfionem, $e requi 
vifuperhocprobarioncm,dandacl!dilatio:quialais viderur peri ex 
quo defenfio proponitur se allegatar,Sciudex etiam ex officioillam 
debetperquicere.l.. fi quisvltro.ficodema 

eE Urallarec)judgador Concordarcum.L.54fiquis vltro.Eecodem. Ec. 
: lletres ide peros, ar ala Donalds publica clk 
tuondadicirBal.in.locum precumaC.delibescaula. Se liquet dein= 













































dnunquid.wbi vule, quid non requiracur hocifed (uff 


E UDenelo quitar.Concordar cum.d.l.5.(i quisvltro, codo 


h 







nocentianon flarurconfebioni: non tamen tenerar lud 
Sun procelTam sefricandoin dubio iplascontelsione»,(ecun: 
dumibidema 


























ucrte:quia.iflanon requirit,quód index quicondénanie fuper hoc 
releribar prin 

s cipl:prourvo- 

zer quelo adugan otro diaaanteel  IvicBarcolin- 
edezirleafsib. Fulano ya fabes como a . 
; E ¿uis vkero, 
temeticron atormento,c fabes que di- ios dado) 


hocpotelt fan 
cere quod elt 
Gongule notan 
duin. 8 vide 
que ibi plene 
tradit Hipp 

ly. á Marúilijs. 


xifte, quando te atormentauan : agora 
quete non atormenta ninguno di la 
verdade fi perfeverare* en aquello que 
antedixo, eloconolciere, deuc lo e- 
ftonce fudgar e ,e mandar que fagan 
del la jufticia que el derecho manda. — 3:<harta.co. y 
E cum fequente 
Perofi en anteque fagan la fulticia del g per Abbas 
fallare el judgador £en verdad que lo 6: Eclin. 
(o noca ali di Sonfanguin 
que conoiciono era, si:mas quelo ¡0 dere judic. 8e 
xocon miedo delas feridas , o con de-  perBarti. la 
aborá j tfadefeijs. vbi 
fpecho queauia porg pe E lo meda 
cura,o por otra razó femejáte deltas de — quiévio. $ 
uclo quitar. E fipor auérúra negafleh — ex diet Ab- 
otro diadelátedelfudgador loq cono- 
fcieraquádo lo atormétaró:íi ette fuel 














ba.in.c.fiba 
tapen, St fin. 
coludere ius 
tu poterís il 
L partitarú re- 
rorierate faddi conftaretlente: 

Jura principem poterit, ex 
cruenienti retractare fententiam ¿ cumenim notorié 
tianon ell quid vlera debear (perari efi vero non ita 
enidentergon(ler,tunc conflito per aliquas probationes de innocen 
tiarei debeatrcferibi principi Se luperfederiin executione pon pra: 
ferrita corporatis.ficnimin omai cali hacpoteltasiudici darerur,1e 
fcindendifiaw fententiam,darecar magería molignandi, Sctelles cor 
rumpendi.vide ibi per Abbatem. 









Reigere. 
tiam clÑ 
hi caufa 
contterdeinin! 


limirare, quando 
¡uttamctunc enim ipleludes 






















GEA poranentaranega[Je,Aliquando tamen non prode(Tec talis nega 8 
tio,ScrenocarioconfebionisfiCieán torcura ,(ladhuce/lene talia in 
dicia , que coniunéta cum confeGione quanquam extorta, indu 
cuntindubitabiliterveriratem.ita fingulariter dicie Baldus in lege fi 
saliparumpo(tprincipium. C. deprobationibus, quod dicitrenen» 
¿um mentismilirenocans probares contrarium, velclaré per indicia 
contraria cnidentia,£ veapparetex diétis Bald.in precedentibus, vi 
detor loqui quando erane indicia contra reum indubitara, contra 
Baldurtamen e(t quod notar Albericusin legescdiétum.ffade que 
filo:dicens,quód icontra aliquem fuit plen¿crimen probarum, cil» 
Jefubijciarurmibilominnstortur , in qua fler conílans , 8 neget, 
quód vídetur pertormenta purgatus, E: Albericum (equi viderur ¡bi 
Hippolycs Mar quialis alegar, dci cameo Albesa 
quod fatuns eft judex, qui torquet Íuper criminibus plene probar 
tis$i redté dicitinhoc, quía adrormenta infublidium denenicar,( 
aliz,fcilicerprobariones deficiant,vein ditalege.cdidtum. (ed didtú 
púncipaeAlberiifonénoneftseram:quianon debuinefcin pere 
atejudicisperhanc viamexcludere Iegisdifpofitionem , Sc proba- 
cines quiuspoteraccs damnaregequifecmo, Cde par 
uialicerreusper(eueretnegando : tamen fi crimen per telles 
atum deberdamnari. Baldusincapita, ad nollram, de pro 














* bationibus, é smagisin fpeciead noltram propolicit in leggprimas 


«dliti 


in fine.C.deiurámentocalumpir.quando vero non eller plené pro 
batum,verjus $ tutius videturquodtunc repetatar tortura y ve hio 
fubditur.Schc dicitidem Baldusin lege.inbonz fidei. C.derebus cre 

columarertia.verfienlo. Item quero, quod ex confefsione fa 
étain tormentis licerpoltearenocerar,remanetfemiplena probado, 
fecundúm glo(Taminlege lecunda,C.decuíto,reo. « ideo nifi reno. 
cansprobetcontrarium,compellitur per(euerare in confeGione per 
repetirionemtormentorumad dicitad hocfacere que notar Inmo 
centiusin capitulo.perinquifitioner.decledtio,Bartolusetiam inle 
ge.vnius.futcus.ff.codem.dicir, quod quandocontra reum apparent 
Jndicia manific(ta euidentiora , 6 multum vrgentia fiin prima 
torturareus nibil dixic , 6 (tac durus poterititerum rorqueri, $e 














10 b 


ne 


nd 


Be 


14£ 


Titul.XXX.Delostórmentos. 


90 


idem quando confiteturinprimatoreura Sc non perfeuerataSciderm 
vulsSaly.in.d.l.2.C.deculto,reo.col.fina,verfi.querotuncfiredu tt? 
adacta,n: £«c.Eciftud videturtenendum five indicia fint de illis, 















quie dicuntarindubitata, Scefler cafiisin quo debear imponi pena 
Corporalis:nau excalijsnon potell corporaliter dampari: Scfic opus 
ele. reperición 


tortutir, vEtra 
die Jaré Hi 
po.a Marfilijs 
in. Lrepeú. Fa 
de queíio.co 
Jumog.5.8c6. 
fine fine alía 
indicia (ufñ- 
cientiaad tor= 
turam primá 
mam di conte 
Aus fait in tor 
ans, Scpolke 
ea neget Tepes 
ricur tortura, 
vehic 8 dicúe 
Dogo. vbit 
pra Gandi. 
dub cubri de 


feomeaquienatormentaflen fobre fe- 
cho detraycion?,o defalía moneda, o 
defurto,o derobo,puedenlo meter, a 
tormento,eaun dos vezes en dos dias 
departidos. Efiloatormentaflen fobre 
otro yerroPdeuélo aú meterotra vez“a 
tormento, £ ficítonce non conocielled 
el yerrodcuele elfudgador dar porqui 
to*,porquelaconocencia que fue fe- 
chaen cl tormento, finonfuere confir- 
mada delpues fin premia non es vale- 
dera.Efialgunjudgador atormentafle 
algunome,finon en la manera q man- 














e a dan las leyes deftenucítro libro, ofi lo 
pone , quéd  metiefle maliciofamente a tormento 
aliqu porenemiftad queayacontrael, o por 
mend Z 








don,o por precio quel déaqllosque lo 


LDe rraycion, DO 
fiziceronprender, o por otra razon qual 


Non memini. 
Liuris commu 
mis fa 
¡úam dillindtionem delitorum;ia quibusbisrepetaturtoreura: facit 
tamentextn auchentico.vtiudices fine quoquo fufftazio, $. opo= 
tecenim.quem allegat Gandinusfub rubrica de quzlliosBrtormen. 
columnaguadiinem.ibialFellorestamen qui cex.non loquitur deite 
ratione corturz:(ed de continuatione,vt declarat Albe.in.l.repetio 
eodem ideo tu multamnotaillam legem.Sfacitlex, ediétum. Ea 
eodem. 
otro yerro.Tn omnibus criminibus locumhabettortura, vetradic Al 
be.in.lediótum.feodem.Sin.l.exlibero.gl.6 Bal.in.Lr.Creodema 
glofin cap.non felent.2.que/lione,6.imo Scín caufa civili haber lo. 
cum fihabeardelitum annexum,vtin capit.rde depo. vbi Ivan, de 
Imol.vnde confulvit Socinus confilio.219.incipitcirca primam dif 
cultateon,quódin caufa víiraruon locus tortura:forté tamen effec 
dicendum,quodin caufa criminalileui locus non fitrorture pertex 
expreífumin.ledidlum.E.codem,Sc que dicancur deliéta grava, vel 
Jexia,videper Bartolumin lege nó (olum..fi mandato.ff.deiniurijs, 
kloannem de Plarea.inleze, fi grauius. C.de dignitatibuselibro duo 
decimo. 
otravez Exillal.nota y regularicer exceptis deli£tis(dequibusfie 
pra) index tantum lemel potell repetere torturam, quando in pri 
ma confellas non perfeueravit. Quid aurem fi án prima negauic an. 
obsitrepetitorcurarác dicendum eftquod fi fuit fufficienter tortusa 
'mibile(t confellus,non fititerum torquendus: quia'ex negatione 
purgata(uncindicia,nifi (uperueniantalia indicianoua validiorapri- 
mis:nam tune repetitartortura.l.ynius. f:rcus. ff.codem, Éctandera 
«ftomnium Doétorum communisopinio ,prout atteftatur Hippos 
iMarfilifsinol.reperi.ff.codem.columna fecunda, quod leuiter tort? 
potefbrepetiintormentis ve(ufficientertorqueatar:(edl fuirorcas 
Sufticienter,8c durauitin negatione,tuncnon poterunt repeti tormés 
tanil fuperuenientibus nouisindicijs. 
Uuonconocieffe. QuidíiconfefTuseítin fecunda tortura, € duétusad 
tribunal iterum negar ,an repeti debeartoreura? viderur quod ficex 
hisque dixiflupraa glol.(uper verbo negalTe. Quid tamen fiñverum. 
tortusconfitetur Sipollea negarjan Scficrepetenda tortura ? de vide 
turquód nonfitrepetenda hoccafia tortura. vikra tertiam vicem com 
utataprima,ex his,que notar Angelin legefina. Cade quaftio. Se 
Balas de Caftro volumi.fecundo.confilio.299.incipit vila inquifi. 
tione.colum.fin.éx laté Paris de Puteo in rraét,fyndicarus.£ol.123.co. 
Jumn,4,cumfequentiin verlic.incipientivilo de repetistorti, 6 Hi 
polytusin.L.repeti.numero.14.MF.dequeltio.Senumero, 
turergo tunclub fidejufloribus,. 
ef porquito. Adde.laóxfupraticulo primo.cadem partita. € que 
ibidixa. 
UL quella queficódar.Noninteligas,quod index quiillicito Se de far 



















































éoaliquern torquercfecit,debeat fimiliter Se index ipfe torqueris 
quiavediarBaldeio bici Cde porna asi qual ad oca 
quiero qualiter. non reperituriure cautum , quod tortura alicui im= 
ponatur pro finali poenadeliáti: fed vultdicereíhocafta qued tor 
tusmoriamrextormentisiudex damaerrad mortem, fi merbram 

páidit ,judex 

Íimilicer dam 


quier:fidel tormento murierezo perdie — netur ad abíci 
fioné,vel mu 


remiembro porlasferidas,denccljud-  font»vel 

tillationé mé- 
gadorque lo mando atormentar rece- by: Se durius 
bir otra tal penacomo aquella quefizo e o e 

. deaturzfedq 

darfa aqueLo mayor, catando lapcrlos toros non 
naque fucafsistormentada, eladelfud — perdidit vicás 
gadorquelo mandoalsifazer. 








velmembram 
qua pacna túc 
Ley. Y «Quando eljudgador ouierea mandar — punicur, ifta. 
rormentar a muchos a quálesdellosdeuen tor E Boo apert- 
mentar primero. 


¡Vádo alguno delosfudgado 








Ñ : cicillá. l.quod 
res ouiere de ALOrmCntar A de quacique 
muchos por razó de algúos — tortura, quam 

á -Í dolo malo iue 
malos fechos, q fofpechalfe Mesiboe ddo 


quefizieran, primeramente deue comé 
garBatormentar al menor de dias, oal 
que fue criado mas a 
mas ayna" puede faber la verdad por 


necá,fit por 
nacapitalis , 
¿dica Le 
Cade priv. cara 
quod plas efe 
torquere, quí 
in púuato car 
cereretineres1,C, decufto.reo. fed poena prinati carcerise(l pocna 
mortis, vtlupratitulo,1.l.fina.igiturica X iudex punietur, E deiflo 
cit mentionem Ange. Áreivio tragta.malefi.in partefa- 
¡83d finem.idem vulc Angel .in.del. decuriones 
¿ciltamopini vide magi comiencen poly. a Marfilijs 
in.].quzhionis modum.. codem.Bald.camenin didarabrica. C.de 
Poena iud.qui male.jud.dicit quod ralisiudexpuniarurpro motu ju= 
dicis,Steneaturadioncinjuriaram.SSaly cen L.finallius tículi.8c 
iftud videturtenédum:quia filifta partitarumin cafu, quo dolo mas 
loiadicisfictortara,defaéto non imponit pocnam capitalé: mil quan 
dotortus moriturex tormentis,patetclare ex ea, quod vbi reus non 
itmortuns,neque membrum perdidir, quod non punietur capita- 
Jicerifedarbitrio judicis,attenta qualitate perfonariudicis $ torti, ve 
Schic habes,£adde.l.penultim.C,codem.Sed quidíi iudex liciteía 
bertorquercsfed excedit modunita quod tortas moritur,, vel debi- 
Jitaturzdic quod tencbituriudexvtin+l.aut damnun. $. primo. ff.de 
poenis. Barriaad. |. querflionis modum.£ fi dolofeiudexcin hoc ex= 
celsirytencbitur porna.].Corne.de Sica.(itoreusmoriatur. 1. antepen. 
ffad legem.Tulia.teper.(i vero non fecerirdolo(e: fad culpabiliter pu 
nierurpro modo ipliusculpa, Sc in dubio exccllis ell afcribendus 
potiusculpa: quam dolo,fecundiim Salycetumin.l.Gracchus. C.do 
adulte.S vide perBaldumin.l.rertia.codem titulo. « per loannem 
de Plain lege.nemo carcerem.Cade cxaétitribu.libro.10.column,fe 
cunda,8 per Baldum in,].yuica.columna,6.€.de confell.8cin,la, Co 
de emenda.ferno.per Felinum in cap.cum non ab homincin fine.de 
judi.6k aduerte,quod fiiudex feruauie modumin tortura : fed tortus 
debilitare nature (ub/tinetenon potuit:cum aliud fitalijs mortiferum 
alij non:tunc non teneturiudex ; cumeum adhibuerit tormenta jus 
dicis permi(sionerex quibus aliqui deficerefolent,vt haberur in diét. 
1.autdamnum.$.primo.iudex non peccanit, fecundim lacofum de 
ArenaG Albc.ined.laut damnum.$.primo. quod limita nifiiudex 
cognonilTet,velcognolcere debuifTet debilitaté tortizcum túc iudex: 
non feruermodum,vtinad.l.quellionismodum. 
Quex, Ya 
29Cum plaresfunetorquendisincipiaturd minori 2tatevel 3 creato in 
deliciyssquiacitius eruetur veritasab co y $e quilibet ad partem tor 
queatur,ne alcerius, diéta perpendere pofsit, 6 diftatorti vniws cuiu£ 
ue ineaforma peromnia qua dixit, non vnum pro alio ponendo 
(cribantur, 3 canere debetiudex ne fitin torturaita crudelis,quod ex 
camorsvel membri mutilatiofequatur.b.d. 









































g UDeue comengar.Concordarcamal.prima.$.primo.8c.lvniusin.prin. 1 


fh.codem, 


h GPorquemasayna.Melias enim elicitur veritasa pueris,quam a fenio a 


ribus,(ccundim Salomo.videglo.in«c4.queltione.2. Se indelicijs 


Setena partida. 


<duria Tremíái 
:oia conípeétu pa 
jo , quan de (eipto. 1, ifliquidem. 
ñ n.g ati. «denoxa. lem foemina,ciius tor. 
um mafculas:guia homo ve maioris cóllantiz tardius 







educarinoni 
Sinntrorquendi parer Se 
eris,quí 
fquoda 





fub(tinenttormen 














coníiterar, de 
mulicr_ cis, 
ve tradit Gano 
di.fub rubric. 
de queltio. $ 


efte atal, Gporlos otros, e defi deuctor 
mentara todoslos otros, e acada vno 
dellosapartadamente de guifa que nó 
puedaninguno oyr, nin entenderlo q 
dixereaquelaquien atormentan. Elos 
dichosdecada vno delos deuenlos fa 
zer elercuir en la manera que los dixe- 
ren,non cambiando ende ninguna co- 
fa,edeuenlos fazertormétar mefurada 
mente? de manera que porlas feridas q 


toztu.col.z, li. 
cet aliquando 
in contrarivm 
euenie juxsail 
lud Juuenalis 
fortem animú 
peellác rebus 
quas. turpiter 
audene, Kédi 
cicglolindaná 





hilincercíl E p 
deadul, y mu Jesden fe myenana dezirla verdad: to- 
Jierpaticurma — dq yja guardando quelas feridas fean a 
jora vulnera 


tales,quenon mueran porende,ninfin- 


quam smalcu= 
quenlifados. 


Jus, Scfinó ell 
verifimile ma 
As d vno quí 
le alio-<aíu $ 
plures ft tor 
quédis incipié 
dumelta ma- 
gis luípedos 
Jecusdiz Bart. 
pertextabiin 
del, 8cvi.per 
Hippslyábi a 
Jia cradentem 
infi.co. princ» 
llius.l, 


ÁLcyV 1.Porque razones pueden tormentar al 
fieruo que diga teflimonio contra fa feñor. 






y Tonicren a algunomeacu- 
ado fobre algú yerro gle 
¡[puficfen qauía fecho, non 
Eipuedecljuez meter a tor- 
mentoalhcruo del acufado que di 
gateflimonio contra (u feñor, nin con 
tralu feñora:inal que afforrado“owicf 









32 id fe,nin al gouiciTe feydo fu fieruo enan 
cum. Lqueftio  te%imaguerlo ouielle vendido , fueras 
nis modi. (E 


endeen cafosfeñalados. El primero es 
£i cl feñor fucfle acufado que onieffefo- 
cho adultexio*conmugerde otri, ofi 


eo.ki.l. demi 
nore.$.tormé- 
1a, 8 adde G 





ifupra.), PA s 
E dm la gls acufafTen otrofialafeñora, que auja fe- 
«tex.rZ, — choadultcrioconalgun omc.El fegun 
Non ell fer- 





doesfi fueffeaculado, queouielfefecho 
engaño en lasrentas del Rey, feyendo 
almoxarife, o auiédolasa recabdar por 
elromocogedor£oen otra manera. El 
tercero cs li fucfle acufado que ouieffe 
fechoalgunatraycion£al Rey,o con- 
traluperfona,o cótra fu feñorio, o que 
feauia trabajado dela fazer. El quarto! 


vas contra do 
minú torquen 
dus, velliber= 
tascontra par 
rronu 

anteferu 











ptem cafibus. 


rimasin 
fu adulterj p 
dominum,vel 
dominam per 
petrasi.Secundus in cafufraudis in Regis reditibus per colletorem 
commifi, Tertius,io canfa proditionís. Quartus,fi conivxin comi 
sis mortem laborauit.Quintus,fi el feruul communis, Scynus domi 
'norum dealterius mortetraftanit.Sextus, li hores de morte teflato= 
risacculacur,velaliusfucceflor,Sepómus,¡in accufatione fallie mone 
ta:Sccunenon credicuri(liferuo netormentis, 6 perfcuerantia pó 
taneapoltdepoliionemfecutam.boc dicir, 

1 D Gelferno.Adde,l.5.Giferuus.St.Lex liberos$.£ina.feodem.St.C,co. 
¿deml.1obclferaos.dl.1.0to.16.partl3.feruustamémaritibñ torque 
turconttayxoremavein diéta.l.primo.S.feruam mariti, Icem feruus 
“vniuerfitatistorqueturin caputfingulorum, diét. La. $. feruum com= 
mupem.f.codem, 

2 Afirrado. Added. fefus.Ee Iipridem,C.codem. a 

3d Cengntchddes. nio Heras .go.(ecis fibona fido mili feruinic, 
fecundum Ázo.C.co.io furmmascol.fe 

































€ Guadulrerio.Added¿Cad.Linl.deaduks 
queflio.:.C. autaramen ( 
tur(cruus contra dominur.l.deipceilu.. 
ge.extranco. z 

£ Gcogedor, tud elt quod dicitarin.d.La. Caco.frandari cents 














esfi el marido fuelle acufado de muer- 
tc de Íumuger, o lamuger de muerte 
de fu marido. El quinto csfidosomes 





h Gelguarto. Ad 









. de.L.b.C.adle 
tuuieflen va fierno deconfuno, cfucfle — gem Corn. de 
iq . Sicario. 
aculado alguno dellos que fe erabaj OS 
uade muerte delotroi.El fexto*quan-" de.l.hocquod 
doalgun ome fucfle aculado quema- - placer.C.co.er 
iF.cod.l.extra 


tara 3aqhquelocftablefciefa porfuhe-  neo.fs primo. 
redero,o aaquel que auña de otra guila — verti. quodeó 
derecho deheredar:ca el lu ficruo bien y eye, 

$ k deljexto Ad. 9 
lo podrian meter a tormento que diz de. Xkb per 
xellelaverdadcontracl. Elfeptimo es uffor S. pri- 

mo. adfilla. 
fi alguno fuellcaculado de falla mone- 1 £atoneda. No" 19 
dal.Caen qualquier deftos cafos fobre — tahune ea 
5 1 z ña non 

dichos falládo cljudgador feñalescier- dE emera 
tascontralos (eñores'", bien puede met: í 
ter atormáto los fieruos dellos que di- 
gan lo que fupicren, eaunloquedise- mide 
ren quando losatormentaren : ha me- 
neller que lo conozcan defpues (í 
torméto*.E en otro calo ni 0 
rasende fos fobredichos, nó 
puede meter mento a ningun fer 
uoquediga reftimonjo contra fu fe- 
ñor : maguer falla: algunas feñales 
ciertas contrael»min otroftnondeue fer de hatos par: 

: CN > tico. Scibidixi 
cabido loque teftimoniarcel ficruo fin m coeraloe e 
tormento:afsi camo diximos cn el titu — 4oresNotabe 

A E ne, quianeque 
lo delos tefligos”. is caibus tor 
quemar feruus 
contra domis 
pum mili pra: 
cedant indicia 
Scapprobatur 
opino glol.4 
cit cómunis. 












crime Lal 
monetg cit 
en Lele 
sllatis, ve 
din fa 
pratitufecuas 





as 



















SM Le).VH1.Como denen tormentara los fiernos e 
“alos feruientes de cafa porfaber verdad: 

PEgura Inon puede fer cala 

eningun ome filos firuien 






AQUA es delnon guardaren al fe indifta.lu.C. 
or della, defi milmos, edeloseftraños ao 
a a -in.L.diw?. 

defuera. E porende dixeronlos fabios — feo.Sali.d. 
antiguos, quequandoel feñoresmuer 18. l.nequefi 
ind moss licerAs 


zo. voluitcon 
trarium,C.co- 
in.c.quaflionem.1»,qualltione.2. dt vi.que di 


to r por fuerga en fu cala, quier de no 





demánfamma.$- gl 
Si0.y.tuaó parti. 
n Mo conercande/puesfinterminto.Notahoc Scadde.l.lipollulancrit,$. 12 











pe.ffade adulte.Bald.in.l.tina.Cade quartio. 
/sfruAdde glo.in.d.J..Creodem 3 
¿gasa 14 


Ue LL, 

»»Si domintisinfuadomo occidarur,haberor quzffio ad fciédum quis 
'commilit de feruis fecum manencibas,morancibus. $ interefTenrib*: 
autita diftantibus,quód audire poteranrvocesidem fi occiditur do- 
mini filiusaut vxor:(ed minor.xij.anmorum non torquetur (ed cú 
corrigiawedicat veritatem leniter percuticurabad. 

q Usegira.Conor.csmol.in prin.faad Silla, Badde.L.5.titu:2mpart.4» 1 
St fi.cit.8.fupra cadem partita. 

x Cotuertaporfuerga.Addedila.5.occiloram ad Silla, 2 

, a Carormentados. 














3a 


4b ttugeresolosfjos.Addediar. 


50 


6 d Ucobiradld elt,teéto:vti 


39 Teltem variá 


- Concor. cum 


Titul. XXXI. Delaspenas. 





de, 


€ arormentados.Vidind.lainprin.Sin L.priussc 
domini. 

disjpanrar.Adde.d.L.Simpubes.verfiimpuberi.co.t 
xelpon«kS.hoc autem. 

¿cvidequaliterhocaccipiatur, 

lex, VIIL, 











Syllawvbi 


chequier de dia,quefusficruos,o fusfir 
uientesque moraron conelen el logar 
aclflafazon, deuen fer atormentados* 
porque pueda fer fabidala verdad quié 


fucron aquellos que lo mataron. Elfo 


com (eftvilis, 
potelk iudex 
tormentis fub 
ájcere , mii Ge 
talis perfona, 


ad melmo deucfer guardado, fi las muge- 
ribad. res,olosfifos Pfuerenfallados muertos 
Uurfrariando, ¿9 1 cafa.Pero filos fieruoso losfiruien 


tesque morauan con aquel quefuc afsi 
mucrto,fuelsé menores dcatorze años: 
eftonce nonlos deuen atormétarcruel 
mente:masdeyenlosefpantar* amena. 
zando los delos ferir con algunas cor= 
reas,o feriédo los vn poquillo, porque 
puedáfaberla verdad dellos.Ecfto que 
diximosen clta ley, fe entiéde de los fier 
uosque morauanen aquella cohúta* de 
calasido fallaron muerto alu Señoro tá 
acercadolla,que podiá oyr las bozes dl 
Señor deaquellogardo eftayan; 

9 2c3,V 111,Como puede eljudgador migridár tor 
mentaraltefizo fUviere queva defuariñido 
enfus dichos. $ 
2 Ducho feyendaalgun o- 
mepara teftigo delante cl 
judgador para firmar fo- 
brealgundfecho, fi cljud 
gadorentendiere, que anda defuarian- 
do “enfusdichos,e le mucue maliciofa 
'mente,para dezir mentira, defque enté 
dicre efto bien lo puede meteratormen 


libero. in 
feo. vbi 






co.citul, per 
Alex. contaója 
1.voL.vbi deva 





iudicio. «no, 
ep ¿e delegacus 
principis pór 
torquere teÑlé 
coram fe yacil 
Iantem,fecun 
um Balinc. 
y.cola.fidein 
uefli.interdo. 
8% vallal. Sn 
Limperiam.in 
rep: , 
deiur, omaius 
divbi 

alius delegar? 
hoc non pol: 
fer,fed remite 
redbea: eñor- 
dinario.Decle 
rico vacillante 
an torqueacur 
vid.glolin ca. 


























penuli.s.qus,  to£ porque digala verdad, e quefe non 
dla. cambicdellaen ningunamanera. Fue- 
Ginfumma.ee — rasende fi fuere de aquellas perfonas q 
quidodicaror de fufodiximos3;q non dcuen ferator 


tcftis vacillare 
viyperBald. ió 
L presbyrer 


mentadas. 
GLey1X, Quales perfonas nd denén feratorme 
















ini tadas para que digan teffimoniocontra otro. 
cleri. qui poa ; A 
ie hociud La Yi Erfonas ciertas fonaquiennó 
aubitrio relin= ma pueden apremiarque vengan 
Dra Wa dezir teftimonio contra otro 





q; fufiicierfo. 
laspallor val 
wusveltrepidgtio,é% dicir Alberic.in di.l.ex Bbero, q tellis diciturva 
«illare,quando dubirariue dicje di£tum (arm allegar. 4.q,36au1a5. $e 
ancú debertoráritellissoporcer pri? dilputari (uperindicisevi.p bar 
in.Lenias. 
duntur ex diótis que caulam prilicipalew tangune : Scídem in tefle 
vacillante vult Bal,in.l.milires.C.co.8 vid.per Ange.Areti.in traét. 
maleficioain partecomparuerant didiioquilici.col. 2. Se quando tes 
les debenttorqueri fufiicie quod tprqueantur duo vel tres fa£tum. 
Icientes:namrefrzrnanda efttortnrasBald.in.l.dara opera.colum.8, 
C.quiaccufa.non pollunt.Similiter fi ell prefumptio contra tete: 
quod feiat veritatemfaéti, Eccam ion cignporelhorqueiincini 
nalibus:fecundum Bald,pollglo.ibiin.L.verba.C.de adulte. $ ibidé 
quod fitellisfinetormentis,dicit vmum,Scpoltea tortusaliud , quod 



































fF.co.quidicit q non:quando indicia comprehen * 





tenetíecundumdidtym,Senonprimum.], ipoflulaueri 
ff.deadule.detellibusaucem vilibus,quando torgueantur: 
to:in authentadere(libuses.fi vero ignoti.colla.7.8c quod tellis tor? 
debearrarificare di tum fuum»vid. luprá codemain.la6.S quid ifiber 
homovarietincaufaciuili,vidper Bartodo.|.diuusn pino. (F.cod. 

¿cglo.in diét, 
L ex libero. 
dicit,quód (e 
torquendus fi 
cusókin crimi 
nalibus: 8cidé 





E . 
enpleyto ,quepueda venir muerte, o, 
perdimiento de miembro: ficllos defu 
voluntad, c fin ninguna premia non 


quilicren venir a dezir lo que fupieren — vuleibiBarto. 
fobreaglfecho porgoviellena dartelti-  KAlberi.kp 
incontrarium. 


monjo.Efon eftos, todosJos parientes 
quefuben, odefcienden porla liña de- 


abi dicic Hip= 
pol, 4 Marfil. 





recha,fafta clquarto grado M.Otrofilos oRevera 
delaliña d trauicffo, Éa eneffemilmo — nertenter in 
grado.E pues que aninguno dellos,nó e locutus 
puedenapremiar,que venganía dar te- £ E. arormento. y 
ftimonjo contra tales parientes > a pa 
menos los pueden metera tormentoi más alperas 





neg; nimisle= 
mis, fed mode» 
ratewvid.Bald. 
inJ.6n4.C.co 
dem 

30 


que digan contra cllos.Eflo mifmo de 
zimos, que non pueden apremiar,nin 
meter ¿tormento ala muger, que dete 
ftimonio contra lu marido , fobre tal 
pleyto,como fobredichoes: ninel ma- 








, dicho e pra.cod 
rido contra fu muger : nin el fuegro, e ae E 

intafi O osiál facit,qud cle 
ninlaluegra contra fusyernos:nin las cas licérga 


diller,nontor- 
quieatar, cm 
$e clericas mi 
li fit diffama- 
tas non. tor= 
quearac)weibi 
dixisvide que 
dixi fupra. ear 
dem.l.in glof, 
prima: Sc que 
tradit Epifco= 
pus Calagurie 


nucrascontra ellos: ninlos padraflros, 
“fin las oidfQrascó tra lus entenados: 
ninos entenadoscótra ellos: minlosa- 
forradoscótralosquelósafortirónin 
cótra lus mugeres, nin cótralos padres 
dellos,nin losquelosaforraron contra 
losaforrados:nincótra lus fijos: afsico- 
mo diximos en el titulo delos telti- 





gos. pa 
féTitulo.X XXI. De Hosuzadt 


nem,vbi vule 
dlericum(esá 


hspenas. 
p nen Genre 


f Scarmentados deuen 
ferlosomesporlos yer 
31 ros que fazen, alsi co- 






fe torque 








SON mo diximos en las le- contra Bald, 
Lost yes de los titulos ante ea 
delte:eporquelosqueyerran, non fon y Acepileo, 
todoscguales,elosyerrosquefazen,a- Ecler. 
cacícen endepartidostiempos: porque UTE 


30 Nonpollunt compelliad ferendum teftimoníum contra aljum ¡a 
canla mortis, vel niembri mutilationis, nec per confequens poílsar 
adteflificandum torqueri afcendentesvel defcendentes v/q;ad quar 
tumgradum,8: collaterales víqjadenndem. Coníux, focer, gener, 
'nurus priviznus,vitricus libertas contra patronumautejus vxorem 
autparentes:patronus contra libercam,£ciasfilios. 

h Grape quartogrado.Addl.o.itaóg.par.divide quaibidixi. 4 

1 A tormento,Concordaccum.l.1.5.(i feruusbona ide. ff. de quzrílios 2. 
vígzad.5.feruum marici 

k MEnelriralo delosrefiigos.Videin.Lao 














ruo16.parte 3 


Q 








7 


byter)in te(li- Adtir.Co 
monio, vacil- Súndecre 
lanténon pof- tasdepoc= 








Setenapartida, 


"ex. L. 
40 Parra eltemédacio pecuntaria ant corporalisdeliftorum, quampie 
iniligezciudicestvt delinquentespnoiastus, E carerisfine essemplúz 
Eceltpcenaimponedaprobato delicto, Sc teguláda pro mi 
Ma Grenses Prolequicar difinicionAze afan 
2h exemple, Ad 















A porfuerca fe han de crefccr,ede men- 
paro7. guarlas penas,porende pues quecn los 

de aer eoradas — títulos ante delte fablamos de todoslos 
life sun. malos fechosquelosomesfazen, porq 
e mere[cen relccbirpena de tormentos, € 
Paz 12. 


sele pereció vnodellos:Gremos 
+ aqui deziren general de las penas fon 
gualardon,cacabamiento delos fechos 


Cam Pespetratur 
deliétá_ faéto 
verbis,feipto 


auccólilio,nó  Malos.E moftrar q cofa espena.E quan 
anrem cogáta- — tag mancrasfon della. E quien la puede 
tionesideo co- 





dar:ca quien:c quádo :ccn que manera 
e porquerazones lapuedé crelcer,o mé 
guaro toller deltodo. 


gitationis poe= 
Bamnemiome 
retar, (edad 
20m procele 
feciryvequiain 
proditione,p- 
celsic ad fa 


GLoJ.1. Quecofá es pena, e perquerazones Je de 


Aúanedidtú, sel juexmoner a darla, 

velin homici- 

dioadfidú,st , . 

Gotiones pik Enaresemienda depecho o 






[carmiento queesdado fe- 
FA gund ley aalgunos porlos 
Ry errosquefizicron. E dan 
citapena losjudadoresa losomes,por 
dosrazones. Lavnaes,porque relcibá 
elcarmiéto delos verrosque fizicró. La 
otracs,porquetados losquelooyeren, 
evieren,tomécxemplo?,e apercibimié 
topar Su. arda ie non yerren,por mie 
do delas penas.Elos judgadores deuen 
mucho cataryante queden la penaa los 
e vo. 2culados,cefcodriñar muy acuciofamé 
gitacionis. $ — te clyerro,fobre quela mandan dar, de 
me ll manera, que fea ante bien prouadoSeca 
tado,en que guilafue fecho cl yerro: ca 
fi cl yerro fuefechoafabiendas, deuefe 
efcarmentar,afsicomo mádan las leyes 
li. deftelibro.E fi auiniere por culpa de a- 
das 1 quelo fizo,deue refecbir menore- 
Prefulatas. 1. QUELQque A e 
«4 fcarmiento:c hi fuereporocafion,nó de- 
ue rclccbir ninguna, fegúd diximos en 
el título de losomezillos e enlos otros 
quefablamos en elta fetena partida. 
Ley.2. Como el ome non deue recebir pena por 
mal penfamiento que aya enel coragon flo que 


- do, vel armas 
adhoc capien 
do, (eu rapuie 
mulieré, licót 
carnaliternon 
cognouit, aut 
mans ad 


















plouidles, bd 
1d Uno» merifee 
pera. Concora 
copitas 














añari, ll 
St de conf 
tionemili 
tisecclefiz,an 
Jizer omnino 
occulta ? vide 
elo.fingulaia 
ejema.inver- 
bo coipto.de here.que dicir, q fic,quamlimira Sc intellige,quando 
tale crimen omnino occultumexijtin opus exterigs, nam li cantdm. 
Metincogitatione,nun ligarerpr quisex con irutione.fecúdam Per. 
dePal.in,4.fentensiaruia.£ Hoflien,in,c»muliepes,de fenten.excón 
mu.voluirálo.in cap.com quissde fententyex commnnicatio, lib, 5, $e 
vedicitfanctas Thom.:..que(lone.g.arriculo.4.de his potefk ho» 
molegemfacere de quibuspore(teogirare,ladiciom autem hominis 
nonpereltefle dginterioribus motibus,qui latent;(ed lolúm de exa 
terioribaus, q appareot, Scrantdan ad perfeCtioner virturis requiti 
tur, quódin vesifq; adtibushomo roftusexiítar, Se ideó lex humana 














* fonenpoderdelosomes.Mastidefpues 





nonpor 
cetariuan 
di Thom, 
€ GTrayien Concordarcum. 
ieNatis.adderext.cum plo.Sibi 


'nirecdiuina. Ha luntverba lan- 


i,quódadiroc fi 






sin prioci.Caadlegera 
1 capacua muper. dela 
ip 

conferta cap 
tu. $ Bald. ja 
J.aducríjs. Co 
de furtis. Ales 
xand, inad 
tio.ad Barc.n 
lvtrimsfi/ad 
leg. Dom 
depatrido 





non lo mera en obras 


al Enfamientos malos vienen 
muchas vezesen loscoraco 
nesdelos omes: de manera, 
quefeafirmáenaquello que 









picnfan para lo cumplir por fecho . E £ arcos apa-3 
réjada. Add. 
e.titul.3. cad. 


defpuesalman,que filo cumplicffen q 
favian male arrepientenfe:e porende de 
zimos,que qualquier ome que fe arre- 
piente del mal penfamiento, ante que 8 a » 
comengalle aobrarporel,que nonme- encarar 
refce penadporende:porque losprime- cum. 1. is quí 
ros mouimientos de las voluntades nó 








sumbelo.Caad 
lez.Cor. de fis 
ca.Sol. «diu? 
feo. Aduerte 
t6,p Spec. tir. 
deacculatore. 

id 





quelo duic/Tepenfado fe trabafafle de 
lo fazer,e delo cúplir,comengádolo de 
meteren obra,maguer nólocumplicf- 
fede todo,cltonceferizen culpa, e mero 
fccria elcarmiento,fegund el yerro que 
fizo,porqueerro en aquello quecra en 
fu poder, defe guardar elo fazer, filo 
quificre:cefto feria, como fi alguno o- 
,uieflepentado de fazeralguna traycióS 
contralaperfona del Rey, cdefpues co. 
'mengafícen alguna maneraa meterlo 
enobra:alsicomo fablando conotros, 
ara meterlos cnaquella traycion que 
auiapenfado cl:o faziendo fura, ocfcri- 
ptocon ellos,o comencandolo ameter 
porobra en alguna otra manera feme- 
Jante deflas:maguer non lo ouielle fe- 
cho acabadamente.Ello melmo feria, fi 
vinicle cavoluntad a algund ome de 
matara otro,fital penfamiéto malo,co 
mo elte comengare alo meter por o- 
bra,tenichdo algunaponcoña apareja- 








«pde confuera 
dine Jicéedica 
tur quis occi 
dendi aloper= 
cofsilTe, nópa 
Dif mortero 
L. aut (acta. de 
¿pois 
Bartetiá nad 
diuns. Alexa 












cafes: 
Rconfate 





1.ro.Loquimé 
tiflidoétares 
Ipeétu conte 
vudinisTuliz, 





quieortefuie 
Lac ú 
pará, difpo- 
mécib?. Siquis 
homines dolo 
occideret pu 
nice pora 
morts, intellé 








dasparadarlea comer ,02beuer,0t0- gunteriftara- 

raando algun cuchillo , o otra arma, e 

, fecuta morte, 

yendo contra el, para matarlo , Pe cngaliasqa lla 

ftando armado , aflechandolo 8 en al- | tutarequirant 
caltun ve 





gund logar, para darle muerte “traba- E 


NÓfct 
fandofe delo matar cn alguna otra 


hecyba. 

S Bar.ff. dener, 
geltisvitaddicionarorBahin.dplis qui cum telo.dicie,p fi judex in 
calid.Lisquicum elo, velirpnnire conatispoterir nó.ex forma (la- 
tutited fedimius cómunc;non pot tinegari,quinbclex part,Scalig 
de quibus(iunpra ell Gienimisrigorofqrékideoalialegeordinamento 
rumiflinsregni.sigorilletemperatuseft,vtpaterex.la.ticul.ylibro Tn noto 
8.ordinamen.reza.que vultrequiti perculsionem,licérnon Ge lerha efe 
Iisvlerainfidias ad occidendumabcaddo.l.icul-penul,cod.librordi » 

. «na.quamJegem neque arbitrorcon(uetudineio pradlica(eruari,jmó, In noto 
per ludices, quando infidio(é percuffas,ex vulnere nor: moritur, el 
condemnatar ad mortem. que pradtitafortafTe (umicnr ex didto m2. 





























Salyc:n didt.14s qui cumtejo.vb) refere Bald.dixifTe norabile verbú 
dom legarerleg.illam cp vbiper leg.punituraffcétus,ac ÑfuilTer con 
fummatasjudex poflerex poreflate ibia.l.concefTe mitigare pocná, 
fivale.fednon nccefsitarar pertext.(ingularem in.laaucfacta,$.cuen- 
tus.fFode poenis.quod eltcordi tenenduan,fecundum Salycet.tuadde 
Bald.in.lidara 

opera. colúza 


C. qui accufa.. manera femejante deflas,metiédo lo ya 




















son potdigen porobra:ca maguernonlo cumplicffe 

em qp hoc ca- A E 

fuiudex mir merelce ferefcarmétado,afsicomo filo, 
e poná ex  ouieflecumplido,pgrque nó finco por 
olle el delo cumplir pudiera. Otrofi dezi- 
81 quisali-  mos,que fialguno penfafle de robar o 
quésouinó  forcaralguna E virgen?,o mugcr 
dectiam Barr. calada,e comécallca meterlo por obra 
indiét. S.euen — trauando dealgunadellas?, para cum- 
tus. A E 

sa drirgenaada, Plirfupenfamicnto malo :oleuandola 
Lúquissondí arrebatada: ca maguer nó pafleaclla", 
cantrapere,Ca. i ico 
depiesias merelccfer efcarmentado bien alsi co 


si.E.l.vnicam  mofiquielfe fecho aquello'g cobdicia. 
ua, pués q non finco por quíto el pudo. 
fazer, quefe non cumplio.el yerro que 
auiapélado.En eltos cafosfobredichos, 
tan [olaméte ha logar lo que diximos 
quedeucnrefecbirefcarmiento los que 
penlaren de fazercl yerro, pues queco- 


miencan a obrar del ,maguer non lo, 





parti. quidan- 
tem,  puella 
nonduw fievi 





dq colas: 
vudinarij (ue 
fpendune Qu 
prantem puel pS 
Jam nondum vit potentem.Bald.ecia min di8.L.f quisnon dicamra, 
percaad inem,quariedeifta quellione poll Guiliel.8crefert Guilie. 
dixilTe,q defloransminorem duodeciarannorum,von deberer deca 
pitasi (ed miciori poena punirisquía aliud (tin virgine marura, que 
perdicvirzinicacem, que munquampore(l reflautari,aliudin pupil: 
1a,quie non potellvirginitateo perdere,Sallegabar pro cali. gs 
aliquid.$.qui nondum.ffade poenis.Bald,tamen dicit,quód ipleface 
receum decapitari.vid.ibiper cum 





ros que fon menores deltos:+m: 

















6 b Grranando dealguna dellas Intelligeperadum múltumprind palites 
propinquum delidto, Scquafpars intrinfecaillius, ve proftracio in. 
terramin aétu carnaliscunc de xigore deberpunid,ficutpro atu con 
fummatoira dicit Bal.in diO+.LFquis nó dicam raperc.col.2.Sienim 





elleractus magisrgmotus:veo(culuwm,vel irmilisadtus 
nicurglain Lin prin fE de extraord.crimi,Bal.vbi.3 
7 € Mon pafafeaclla.Nota adid quod dixiin.l 
8 d Tan felomenteslaó videtur, quod Scin multisaljs,vtindelifto Tac 
finatus,vtincap.tade homi.lib.6.Scdixiin.l.6in.citu.27.cadem parte 
8alicérglo(Tibi voluitin (uo mandato deoccidado per alla(sinoscó 
fammatum elle delidtum:ex quo dicht,quód licér reuocee mandans 
mandaran re integranon cuitat poenam.contrarjum in hoctennic 
Angelin.L:cem apud Labeonem.$.(i curaucrir ff deiniuryperillum 
text.8cibibongglo.fequitur HippolyinJsqui cum telo:adi. Mad 
Leg Come defica. Sis non poena ordinaria delidóedextrs ordin 
punictvr.item Exin cafu.L.Cfi qua.prad.po.Irem Bcincrimine Sos 
domiz,vtcautumelt per Pragmaricamregni.lcem Scin quibufcunaz 
| Tanosecs csiminibusatcocisioloveglolld dog dicunrindia,Lh quis nó dí 
eltelcito — camrapere.Ec que dicanturdelidta arrocifima,declaratBar.in.l.ná 
2iib.é. — foldm,$.fi mandato.col..f.deiniurijs.potefldici,qlicéeexifta di: 
car(tanfolamente)non excludirfimiljadelitaieaarrocia, icucilt 
quod gepater,ciiminferias dicir(losorros yerrosá fon menores que 
cltos)faciuacilla que adduxiin.l.4.tit.7.6.par. 

9 € Gsocumplan.Quia nonpotueruntimiellige,veincafibusa.8. zfipra 
pofiisdisir.Nam (i potucruneled nolncrane pocpitentia duéti, non. 
viderur,q debeantpuniri poena ordinara delié1i,acíi deliftum perfe 

cilfentelaqui ca merca defurtis.1.quifallamfad leg, ori. de falo 
8tibi Bar. Felino cradta.qualiter conaras puniarursn prima límica 
cone iippaly ind vncacol pe Cde raposiiGcindiisquici 
relo.ad hi Punicturtamó extra ordinem talisconacns,(ccúdum quali 





































| Titu.XXXI.Delaspenas. 


cumplan". Masen todoslos otros yera . 











92 








em nota,quod poz perfonaie 


aa quiaccefa. non 
polfunt.ln primo veró calu feu exemplo iniíla 


¿epofito de cilimi= 





lospenfarenlos omes de fazer ecomien 
ciaobrar, fi fe arrepintierenante que el 
penfamiéto malo fe cumpla por fecho 
non merelcen pena ninguna, 


a 
nitentianó ex 
cufetur: vepa- 
es ex verbis 
huíns! 
¿pbar E 
E quifquis. in 
fieybi le:cnon 
exculgrpocni- 
tentem,ledpa 
tefacifcem 180 
hoceiam vo. 
Iuie Alberi.in 
diéta. 1. quís 
non dicamra- 








UL:g.111. Quantes maneras fon de perros por 
mérecentos faxedorésdellosrefecbir pena. 
Odos los yerros , de que 
feziíos mencion en efte 
libro que los omes fazen 
a fabiendas con mala en- 








tencion, lon en quatro maneras$. La. ts 
primera,defechoh:afsicomo de matar, . dehomici.lib. 


6.col.fina.vbi 

onens calls, 
in quibusnon 
prode(k poeni 
tendain defi. 
Ets y ponit de 
Mun decrimpi- 
nelele males 
Maris, poniter 
tam de hare 
tico.per text. 


Pfurtar,o robar, etodos los otros yer- 
ros quelos omes fazen que fon feme- 
jantesdeltos. Lafegundacs, por pala- 
brai afsi como denoftar, o enfamar, a, 
teltiguar, o abogar (alfamente:e enlas 
otras maneras femejahtes deftas , que 
los omés fazen yerros , los vnos con- 





tra Job otros,porpalabra.La O neos id aba 
E mofallascartas, O lendam.dehue 
E reia bicapeex- 






'gomamunicamas $.credentes Se rimore(pon.ff.dehis quí 
norte ibicon(ciue.ée quiaipcininelete maieftatisillecradtatus 
habeturpro deli£to confumunato,vt hic,Scin.l.1.tituba. cad; partita, 
¿cin dit. l.quifquis, Aduerteeriam,quód in calibus vbilex punic af. 
feQumyach deliftamfuiTet con(iummatum,pote(tjudex sx potefa 
tefibialege conceffa,mitigare posnam,velapra dixiin glo(T.4.Mul- 
taaliacccurrantinilla materia:que poterisvidere perdodtoresin di 
¿ta.).fiquisnon dicamrapere, Scper Felinum in diét,(uo traétarm. 
Ixe que mazisuncpecelasiaadampliosembnin leía declaarion£ 
icpolui, 3 
£ Crensninguna Ex hocvidetur velleiftalex,quadín atrocioribus,de 10 
quibus(upra.licér poenitear fitpunizdus:led dic, vedixá fupra, in gl. 
precedenti.tenectiam mentiitam legem exprefsedifponenté, quod 
xegulariterin deliétis poenitensia totum excuferur a poenasfi deliiú 
nonfuitconfismematum.adde.l.quifallam, Scibi glofl.E.de Falfis.Sed 
quidí nonpoeni is aliiscrimnibus,(ed non perfecirdeli2úzo 
quianonpotaitadic quádin leuibusdeliBtisíntocum abloluicur.!. xe 
$.£ina.cum fimi.ffquod quifa;iurisin alte.(lar. Si verónon eft lee 
fedatrox,cum micas punitur imperfeéto flagiio.L.1. in principio, Se 
infinc.A. deextrgordina.criminibus.quia vedicieBalin..iflgicini. 
C.deferuisfiugici.non eltornino fine delito qui delinquercinchoa 
vit:óxideo punitur extra ordinem, 














. 
Clexo 111, 
e Quaruormodisdefifta,fencrimina praua intentione perpetrantar, 
Caicedo cb epa, cofi:dequibuspopitexemplahos 
licita : 
$ Cen quetromaneras Profequiturnotara per Azonem.C.cod, infum 
ma.vetfic.admittuntprautem Severba.l.autfadta¿jo prince. codem 
Í i.diflint..autfaQavbi pergl.8 Archi. 
¡pprinffadeaftio.Scoblig. 
h € oeecho. Er cafis, vb pro fadto imponitur poena morts; 
lara opera.col.4.6c5.C.qui accufa.non polliznt. 5 vid. 
aliostirulos huius(eptimar partit 
3 Crerpalabra.Eccriminaque dio commilla morte ,vel membri ab= 3 
£cifsione puniantur,vid,per Bal.in ditl.dataopera.7¡Si12.col. Kv. 
campar.cit.9.pertotam.tic7 andes. 
k drerderiprara, Vid. Lvnicam.C.defomodibe.8clguino.caspartin. 
fupra.caspar.titu.7,Lto Ñ 
Qu 















Partida.vij, 





AA SRA A A O A o 


Setena partida, 


5 a Econféjo.Vide quando delidtumcomi(Tam confio poena mortspu 
niazurper Bala dist.l.dataopera.col.yoX.l.1tita.caparte 
6b Ladrones.Vid,l.4.Sola8 tit.14.c2:Parto 
Ulex, 1111, 
em (ant genera poenaram:quareor,malorascgtera,leuta.Primá 
mors , vel 
iembri muti 
latio,Secundú 
damnatio in 
metallum,vel 
in opus metal 
Li. Tertium,de 
portativin ia- 
fulam, cú bo= 
norum adem- 
prione. Quar- 
tum,perpetu? 
carces, quí 
potefthomini 
libero dari: ga 
carcor ad Cu= 
« fodiam, non 
ad pocnam da 
tur. Quinta 
infamia, Se: 
tum,relegar! 
¿ vel abofticio 
2 amotio,Sepri- 
mum, verbera 
tio,velin pu- 
blico ad ípe- 
étaculum po. 
Sitio.laad. 











malascantigas,o malos ditados,cenlas 
otras cfcripturasfemejantes deflas: que 
losomesfazé ynos contra otros deque 
les nalcedefonrrac daño. Laquartacs, 
porconfefo*alsicomo quádo algunos 
feayuntanen vno, e fazé furao poltura, 
ocófradia parafazer mala otros, O para 
relccbirlos enemigos en latierra,o para 
fazerleuantamientos en ella, o paraaco 
ger los ladrones? ,o los malfechores,o 
en otras maneras lemejantesdeltas, que 
los omesfazen malas fablas,o tomáma 
los confejos para fazer mal, o daño, los 
vnosalosotros. Elapenadecadavno 
deftosfobredichos es dicha enlos titu= 
los deftafetena partidacn las leyes que 
fablan enefla razon. 








WZey.1111.Quantas maneras fon de pena, 

ñ lete manerasi“ fon de pe- 

)]nas , porque puedenlos 
eljud adores elcarmentar a 
á lotto de los yer- 








10 Qsietemanerss, 
Profequié 
faAzonis.C. 
co.in fummas 
coler.verfiper 
pentaaiíequas 
hrace.Scque habenturin.l.capicalium,inprin.Selufiquis fort?, gafa 
cúlegib.fequentibus,(F.co.Senoto, 7 nonpo(lantiudices imponere 
extrancagenerapocnarú.yi.perBalin.lai.C.quinon poladlibpuca 

a d a renademuerte.Erdeberimponi co modo quo habetarin.l.6infrá. 
cowbidicos E 

y € Gznferros,Qui damnantarin metallumgravioribus vioculis puniun 
tur(curetinentur qui,in opusmeralli lexioribus.vi.io.l, au dánumo 
$. pcena.ff.eo. 

4 £ dolabrando enlasorras fus labores. Hi videntur ve damnati in opus me 
tallisinter quosintere(t,ve dixis£habewrin di0t Lave damnumafin 
tercosimó dicygpifti differunta damnacisin opus metalli,vthaberur 
in.laquidam.F.cod.Etilisa(similantur qui hodiedamnantur, veler» 
vlantintáiremibus, feu galeris Regis:S dubitarividi,an mariruspol 
fi dimuaniperperas adiflampoesóoyfeacin Tienilsinpre 
¿iudicium vxorisiós videtur, q lic.periflam leg. Stper tex.in, c.quos 
Deusconiunxit.cuim.s.verum. 8 ibiglo.ququz.licétin contrariomía 
cit quod notat Alberi 1 3scum quo fundus.fE.commu. diuid,8c 
vidipronuntiari,veralis(ententja,etiam reclamante yxore, mandare 
turexecationisante faétum tamen confuleremludici,vtillam poená 
commutaretin aliam,netam grauiter praiudicetur vxori, que fine 
dedecore maritum fequinó pofletin talí poena. Sc benefacit ad hoc 
1.gp/Tefsionum.C.communiavtriufq; iudi.S glo.norabilisin.c.fina. 

¡2.8cin.code coniw.ferao, Sk J.1.titu.s.4.parti.Sradde quod habe 

vorindacitu.28.,parti.que videtur velle,vt quando quis capiturex: 
delifto,poÑicpuni dic alreoresia ala posi peras 
diciam vxoti,propter feparationem. 

$ g 00 firutendosHiclant quidicútur damnatián minifterium metallico 
sum,veferaiantviinid.Laucdampuro.Siominilterium, 

6 |, a7/la.Hecell deportacio,vchaberurín diétl.quidam,Snota, quid 
nomen deportationis perfe,etiam fine aGignationcintuleelt public 
catio omnium bonorum,Jkademptio omnlum gratiarum, (ccúdum 
Balin.Jy.C.Gpen.appeomor.inter.col.fi, 

7 1 C7omandolefus bienes. In deportatione confifeatio bononimvenitex 
necelsitatesvthic,Scin.L.rutelas$.fina.fde capi.diminu, Sedanpo- 
teririudexrefernare deportaro bona? glofl. quodficsin.1.iqua milie 
tifRex quibus canfismato:quam glofÍ.cicie fingularem Bal, in»1.(is 

gui.colum.2.C.fipenden:appellario,morsinteruencrit.Sibiintellia 

iccanin dominio bonorat de jure gentinen fecys in ationibus. 



















































perogalibus,que funt dejureciuili:8c(ififcusnon vale bona, potelt 
deportarushabereheredem. glolfain..cafola. f deregu,iur, Baldo 
inal.cam quam.col.5.C.de fideicommill.Paucde Caltr.in.l.ex capas 
+c.$in intulam.fF.de verbo.obliz, 
k G.omelibre. Add Lincredibile.C.de poenis.E(F.codem.l. aut dam E 
num. sofolent 
de jure tamen 
canonico hoc 
non procedir, 
vein capitulo. 
quamuis » de 
ibr 











ros. Elas quatro fon de los mayores, 
elastres,de los menores . Laprimera 
esdara los omes pena de mucrte ode 
perdimiento de miembro. La fegunda, 
escondenarlo qué cltccn fierros", para 
fiempre cauádo en los metales del Rey 
olabrando en las otrasfuslauores£o fir 
uiendo$4 losque lo fizicren. Laterccra 










.fiquiscle» 
ricus.cande | 

plis.42, dit 
ca,vecomi 



















1 cra delvereti 
esquando deftierrana alguno, parafié- — br.óclen 
preen alguna y/la!, o en algun lugar 1sodemtic. $ 
, gun 208 a penultide 
cierto, tomando le todos lus biencsi. — hareti.capono 
Laquartacs, quando mandanecharal-  vmus.dever 
1 2 botfignifc 


gund omeenfierros,que yagafiempre 
prelo enellos,o en carcel, o en otra pri- 
fion:ctal prifion , como cfta, non la 
deuen dara ome libre*: fi non,a ficr- 
uo. Cala carcel nones dadaparacfcar- 
mentar los yerros : mas para guardar 
losprefos!tan folamente en clla, falta 

uefeanjudgados. Laquintacs,quan- 
da deltierran = alguno, para ficmpre, 
en y/la , non tomando le lus bienes. 
La fefta es , quando dañan la fama? 


etiam hodiein 
adulrerade in= 
it xitto 







hodiesC. dea» 
Lpenul. 
i7uadem 
partic.Nonta- 
men eflicitur 
feraos liber, 
damnates ad 
perpetua vin+ 
cula,(ccidum 
Alberi.ind 
L aut damnú. 




















5.fina.ScdicitBald.in repericio.L.1column.9.Cade facrofanét.ecclefa 
fiquod poema pespealcrcesisimponitorafareC liscal 
bus,quibusdejurcciuiliimponiturpoonamortis:nam,ved 





*indimperium,colum. + ffde iurifdi.omni.jud.imprima le£tura refe 
sensÍnno.iflapocna xquiparatur morti. Abbas etiamin cap. tua.de 
poenis.vultidem quod Bald.indi8t.l.:.quod limitar, Scintelligit Frá 
cifcus de Arerioin capitul.cum non ab homine.colum.o,deiudi. quá 
do propterimmanitarem delidti,laicoimponiturpoena mortis,cum 
aliquaqualitate atroci,puta ignis,tradicionisad boflias,membrorum 
Jagerationis, vel huin(modi, tuncvideturimponendaclerico peena 
perpetui catceris»non alías,nifiin cafibusexpre(sisin'inre, vt poena 
carceris perpetui imponaruraque doétrina placer Epifcopo Calagu- 
ritano infua Praxicriminali,capitulsr29.Diciteriam Bal.in.l. primas 
C.quiadlibertatem peruenlre non poffantequód damnatas ad pers 
petuum carcoremadtné, Ecpalsindeftinteftabilis, idem voluit cone 
filio.448.queriturimprimis.dicittamen didtusdominus Epifcopus 
Cositapeaod cu ponen Cotes Bn ame ica qua vie 

letur damnatus ad mortem cinilem,vel naturalem potcritifte hodie 

teflarizartenta difpolicioneleg.-4.in oxdinationibus Taurinis. Abbas fp nor 
etiamin capicul.quodfedes.de oflicoordin.diciehuncíc damnacam ¿q 
2quiparari damnato in metallum:quod $e voluirloannade Plateain 
Lnemo carcerem.colum.4.C.deexadtio,tributoram.libro.ro.ybié 
dixicEpilcopum,veliudicem pollecommutare hancpoenam,fivido 
ritexpedires8k perpetuus carcer,perpetuaferuitas cf. Bald. in. l.reosa 
C.deacculatio,vnde dicit Bald,in diéta.l.prima,C.quibus ad libertas 
temperuenire non liceat, quód non pote(t quis damnari adperpe 
tuamenítodiam carcerum,licértamen deiure Canonico hac poena 
Permittatur,non debetita cohartari,veuffocérar. Baldustamen.l. sa 
Columna.a,ft,de rerum divifi,adde Bald.in.l.penultima,C.adlegem 
Aquiliam. 

1 Gotaspara guardarlos prefos,Addelegaritol.29.(upra cadempartade y 
quieibidisn 

1 € Quando defierran,Tte dicitur relegatas , Ecrelegatio in perpetsam ¡y 
eríam faéta non adimit bona.l.1ff.de interdidtis, Srelega 
deportatorum.C.de poenis.nififpecialiterfadtafic.veibi,Svidaglia 
Lrelegatorum.$.ad tempus.ff.co. 

n Cosanla fama. Add.l.fi quisforré.5£in,cum.].fequen, ZLant dam y 
num.fi.codem. Sc. lmoris, 

































na €Dr abogado. Added 


Titul. XXXI, Delaspenas. 





tic ó zapato 


13 b 0. Aporadosiddel.velu.fEco. 
14 € EDefonrra del. Addenoratainca.de beneditoy»,q.nSctex.in.c.epil. 


1d Qechar de la 


mo 





coplaa6.qs.ScAbbiin.c.delortilez, dex, 7. 
3 Tudex ordinarius habenspoteftacem judicandi de criminibus, Po» 
tell infligere 





dequí. 
alo: dealgunofudgandolo por enfamado, 
aime. Sebona oquandoletucllen por yerro que hafe 
in cau álege- los do viedá 
puto de chodealgund officio:o quando viedá 


merce. Íncalu 
ante dlege nó 
exprello, bo- 
na deliquena 
tis,debécur có 
fanguindis al 
ccdétibus ,vel 
defeendécibus 
vía; ad terciá 
gradum , mili 
Sn cañas 

uibus publi- 
alada 
portare neo 


aalgundabogado,o perlonero,poryer 
roquefizo,que 15 vfedédecn adelante 
deloficio de abogado ,nín de perfone- 
ro,o quenonparezca ante los fudgado 
res quandojudgaren, falta tiempo cier. 
to,o parafiempre.La fetena es, quando 
condenanaalguno quefez agotadob,o 
feridopaladinamente,por yerro quefi- 
zo,0 lo ponenen defonrra del", enla pi 
cota, olo defivadan faziendolo cftaral 








potelbnifirex — folyntandolo de miel, porq lo coman 
velgíralis pre S 

les socias es las mofcas alguna horadel dia. 

gni.b.d. 


UL. V. Quien puede demandar que dé penas 2 


tierra, Notai= 
los quelis mereften. 


ftá leg. á vule 


caspa Rdinariosjuezes fon aque- 
Aregno poená : 
apollo Legs han poder de Jud- 
ni per iudicé, ar los OIMes,a mucrte, ya 
habencé AR E z Ed 





yl perdimiento de miembro 
poryerro quehanfecho. Ecftos atales 
pueden judgar losomes por los yerros 
quefizieron quereciban todas lasotras 


gepotellatem 
Judicádiin to. 
toregno.adde 
1relezaroram 
$. incerdicere 








O maneras de pena,quediximosen las le- 
Spano. Yesante delta:fucrasendeque non pue 


tabiliter in. L. 
executoren.col.8.C.deexecu.refiudica.non ergo pofluntimpone. 

repcenam exilijatororegnoiudicescaularum criminalium curiz,ne 

a 

regni limitatamlolumergo hocpo(TetíéRAtásregius qui ele prafes 
Etasintotorezno. 

en alguna yla. Adde.l.reicapitalis.$.1.£.co. 

dEavondo podriafazgr. Adde..vnicam.C.ne fineiulTu princiacerciudi, 

lic.cófil.S vlterius declaratur hic, q (oli Regi hocliceat. vide que no 

tatándresde Y femiain tit.que (unerezalia.fuper parte bom contra 

Jentiuminceflasmupú.colum.zsad finem.Sccolum. 6. Loan, de Pia 

tea,in.l,r.Cade bonisvacan,libro.1o. St an epilcopúscóndemnetclerí 

: cirmin confilcarjone bonoramevid.Oldrald.conf.17,colum.2. Anto 

Stloan.de lmo,in.c.quia diuerfitatemadeconcefs.prebe 

g Porlaliñaderecha.Concordar com.l.8,titul.1o.cadempartita.8c.. 25 
titu.22¿partir.vbi nunquarn dicitur 8cex latere,vedixiin diéta.Í3, 
vbivid.quedixi. E 

h Mrafaelrercerógrado.Addetextin authen, ve nullijudicum.$.6.col 
10.9.Scin authent.bona dampatorum.C.de boní.damna. Scintelligé 
detertio graduinclaGue:S obfernabicurordo graduum ,fecurdudy 
Angeabí. yo 

3 €señalados, Approbatopinionemcommuner,g aurlieñ. bona dani” 
natorum.non Joquitur,vbiperleg.exprefst bona adimebantur:fed- 
quando tacitéin confequentiam pocnajuxtad.i.io princi. ff. debons 
damna. Sed opere pretiú cftvidere an cuín hodíe dejareregá! 
difpofitiqnem leg»g,in ordina.Tavrinis,damnatús ad morteña ci 
lem vel nacuralem por teftarizquia forrenon Teputavicill 
snacom feraumporñz vedixión.l.i5.tituloss, 6.páttita.an per hocel. 
¡fta,Scdilpofitio auten,bona dammatorum.quiscertis perfonis ita: 
bona deferane (vehic habes firfublara,vel faltem prorfusinucilis,ifta 
rumlegum difpoliio reddarar:quód iverúteftproderitad multa Se 
fiznantecad illudin d refere Rodericus Suarez, le confuluilTe in ar- 
diísimo negorioapud Mutinam,vedicitipíe inreperitione leg, fos 


mo 














































Yi libróguic.5o.o.in decima limitar 
prioribus.vbi concludir, damnacum ad mortem , 
teltamentam:arátar tamen ad difponenduminte: 
eo modo quo diéta aut, Sil 











dé echar dela tierra %nindefterrara nin 
guno enalguna y/la*ninenotro logar 
ca tal penacomio eftanó pertenelceao- 
tro oficial de lamádar dar, finó al Rey, 
oaotro om: alguno que fuelle vicario 
oadelátado gencral por el, feñaladamé- 
teentoda lu tierra. Otrofidezimosq to 
do judgadorque hapoder de fudgara 
omcamuerte, por yerro quefaga, o q 
ayafecho,g puedeotroli mádar tomar 
los bienes de aquellos que ouieren fe- 
cho porqueen los cafos tan [olamen- 
te que mandan las leyes defte nueltro 
libro:masen otro calo nin por otra ra- 
zon non lo podria fazer£ningund fud 
gador:fucrasendeclRey . Eaun dezi- 
mos que áningund omc , por yerro 
queayafecho, non deuen fer tomados 
todos (ys bienes, fi ouiere parientes de 
los quefuben, o defcienden'porla liña 
derechaS,del parentelco, faftacl tercero 
gradoh:feras ende,al que fuelle judga 
poportaydortezunddize enel titulo 
delastrayclones,o en otroscalos feña- 
ladosi,quefon efcríptos en las leyes de- 
ftenueltro libro,en que feñaladamente 
los mandale tomar. 





tum,bonaapplicarenturperfonishiccontentis:cim. 





permittatreitamentumscrgo incaterisremanetant 


.fab repetitionesl. quomia 


dl. Tauri 
uadifpofi 








condere pubie 


las perfonas: Se 
ses Partitarum dilponunt-vndenó 
poteritmeliorare vnumex flijsinterrio bonorum per fur 









£to,hodie ftá- 
teditt.Tauri Et.d.lno 
na, ezocrede- uarecde 


rem Contra 
dejare elle ve 
rum, cuimles 
illadicatexp 
Le damuacum 
ad morté pol: 
fe condere te- 
famentú, per 
inde ac fino 
eiTer dánara 
vñipoteritime= 
liorare, Scrcli- 
qua diíponere 
que pic non 
damnari: Seve 
pater, Roderis 
cus confuluic 
ante pmulza- 
tioné ill? leg. 
Taurinz,cum 
eunvizcbarcúo 
difpolitio, 
tit, delas man de bonis 
das.libr.y foro dimna; 
11. Sed quéad 
primam, vide 
turdiceodum 

ud in alig= 
Varillas 
amanebie di 
1poltio ¡ftarú 
1.Sediét.auth 
fianáter: quia 
ficalisdamna- 
tusnonconde 
ret teflamen 


ua. 








Adút.C, 

inciuf 
Lu, prince. 
cer. lud. 
lic.cóff, 


























ma 





Sopa 





pracipimus. C. de appella.in contrariú ti facits quia lla antiqua do- 
¿trina,q dánatusad morté,non polsit condere teltamécam fundacur 
rotaliterinillo fandamento:quiaralis dánatuscfñiciturferuns poenas 
cr.lquivitimó.(Rde poenis. quá dofto.magis cómuniter allerchant 
incorreétam perautlufed hodie.C.de donanter vir.Sivxo.fequétes 
glof: cda hodie.cúmergo di£t.I.Tauri permíttar ci tellari, 
Gcfidánacusnone(Ter.vuletalem nócflici (eruúpcene, Scapprobare 
opinioné gloflarú,quz alibidicebanthoc,Cclicercorrcéta ell. quí 
vitimósper diét.2uét.quam opinionem larécomprobar Saly.in.d:au 
then.fed hodic.vndeexhoc q non remanet feruuspoenz corollarid 
inferturpo(leteltari perSali.ibi:quod Sc difpofuitlex Tanrinacinfer 
tur ctiam, q pobsirtalis damnacus capere ex teltamento; de quo vide 
quadixi im.d,Lis.tic.6,part.Inferei etamvidebacar, q ab inteftaro 
habeat haredes venientes illo iure, fecundum ordincm gradunm: 
namcuwiple polsitteltari,8 non teltetur extacita cius voluntare vi 
dentur fuccederévenientes abinteftato.l.conficianturin princi.(E. € 
Sure codicil.videretur fortéin hoc dicédum,gadhucdilpolicio ¡ios 
1.8cauth.bona damnato.hodie duret,ctiá ftáce difpolicione.d.1, Tau 
¡¡ damnatus ad mortem civilé,vel naturalé,non conderctteltamé 
tumená cane bona applicantarperfonis hic contentis,ex rarione,quá 
cum tancamállo xeperiacurin immutaram,nó autemán aliás vis 
deturaliquidinnowacum , Scquia licer damnatas non efiiciatur fer» 
us poená,nonideo minusiflaram,ll.difpolicioprocedar,vt patecin 
deportaro,quilicetperdacciuitac nóriperditlibertatemaneg; efi 
citurferuns poeng.l.1.S,2.C.fenr,palssarei Scinilo pcedicdifpofitio 
desutten«bona damnatorá.Sciftarumleg,ex quo ille dejare antiquo 
:bacjo confequentiá poenz bona (ua, S:capicbareafifcus. ven 
'delauin prin.ScJadeportati.C.de bon.profc.Scex beneficioi(tarú. ll. 
applicantur afcendentibus,vel defcendentibus, ve hichabetar, € 
cúluflicicbar perdere ciuicatem,licérnon libertacem, Se damnatusad 
Pastida,vij. Q_ij 















































2 





A 


Setenapartida. 





mortem perdarciuitatem:licétnon perderehodielibertatem,milita- 
Biriflarui legum difpoliio:tuflatius cogita, Ec aduertcin materia 
¡flaadvnum ditu fingulate Bal.depace tenen-Sccius vio. in prin 
usara licét contra tenoremiltarurmJegumn judex in fententia dicac 
exprelle,qp confifcacbonaia calxin quo per. l.exprelsé non confif 
cabantar, licér 

átali lententia 
parétes ¿vel fi- 
Li condemna- 
tí non appel- 
lent, núquám 
ralis fententia 
tranfit in rem 
iudicatam, al> 
fignar ratio 
nem Bal. quia 
Judexnonpo= 
tell hoc faces 
re,cum fbi fe 


TL:7.V 1. Quales penas fon vedadas alos judga 
dores quelas nonmándendar. 
5% Vnar deuen los fudgado- 
res de clcarmentar los yer= 
Aros, quefe fazen enlas tier- 
$ iras ,fobre que hanpoder 
deiudgar,delpuesque fucréjudgados, 
oconocidos. Pero al gúas manerasfon 
de penas, que las non deuen dar anin- 
gunome,poryerro que aya fecho :afsi 
comofcñalara alguno enla cara 3, que- 
mandoleconfuego caliente, o cortádo 









cerni pomitin 
rañudició fi 
lorum,rel pas 
rentú, quinon 
deliquerú, Se 
injudicio non 


nin didole otra maneradepenaen cllad 
que finque feñalado. Elto esporquela 
cara del omefizo diosa fu femejanga: e 
porendeningundjuez,non deuepenar 
enlacara: ante defendernos quelonon 
fagá.Ca puesdiostáto lo quilo hórrar 
- econoblecerfaziédo lo alu femefáganó 
esguifado Gpor yerro,epormaldad de 
los malosfca desfeada, nin deftorpada 
lafiguradelScñor.E poréde imádamos 
que losjadgadores que ouicren a dar 
penaalos omes, porlos yerros que 0- 








taopera, coli 
1s.verfidedpo- 
ne.Coquiacen 
£a.n6 pollinte 
8c Andrca, de 
Ylermair.que 
fine regal 








arte contr a 
entiuminces  Vicflen fechos,que gela manden daren 
fas muptias.. — las otraspartes del cuerpo denon en la 


coló. Aduerte 
exam q dam- 
nati ad monté 
«ex forma fla» 
tutorú y habéc 
haredem,non 
attenta forma 
Iwinslegis, ve tradieloann.de Platerin.l.fina.Cadeiurefift.libro.1o. 


cara:ca alaz ay lugaresenglospuedipe 
nar, de manera que quicn los vierc, e 
lo oyere, pueda ende refcebir miedo ,e 
efcarmiento.Otrofi dezimos,que la pe 











.Queft. Angepoltlaco.Buerica.in diét.authen.bonadan «Quian 
temin feudo,an propter damnationem vaflali,vbijn confequentiam 
ponzxperdir bono,feudumreuertarurad dominú ¿vel ad filios,velag 


natosiBalin.casaqualiterfcud.alic,pol.dicit y adíilios, perauQiés. 
bons darsoaoran non edllenubislibek «degalts dar 
ell parentum:quod notaad bona maioriz:, Scnota quód iiliuscon- 
fenlitinfcelere parris,non mereturbeneficium,vepraferaturfileo, (e 
cundum Bald. pertexibiin.lai quisincaliin fecunda leftnra. C. de 
incsil.nup.quod dicitfacere ad au£t-bona dampatorum, addeesjam 
in materiahuiusleg.gloCin ca.f quisrapuerir.27.qurán verboin quo» 
¿cquenotar Andre.de Yfemistituque funtrezacin parte bonacontra 
henciaminca(nup.8c Ange, Aretián trafta.malelicio.in parte Ste- 
iusbona publicamas.col.penule.Bcfin. Sctene menti¡fta,Se adde his 
quzinlocisordinarijstradumtur. 
Ules. PI 
awTudexin executionepoenaram,vbipoena minor morte álegeim 
rar,non deberillaminfaciem exequipnefaciesfaéta ad imagine Dei, 
aliqualiterdoformetur. Vbi autem poena mortisimponitur enfe gue 
ladio,autfurca,aut flammarum combultionc,cxequenda e(t, velbe 
iisfubiiciendo,non auterfccnri murfalce caputamputari debetnec 
howmolapidariprecipitari autcradifgih.d. 
Sonozts, 2 drnleara Added quisinmeciluen.cumployi.C.cofalft came 
els 8  incala.cap.adaudienciamadecrimitabbi vide perInno, £doGtibi 
Ji. tamennonexpriniar deficvtpependiinno.joomenéloana 
HEN: 


5.vi. '» And.SPe.de Ancha, KAnaniavidentur velle, y etíamin facie pofsit 
aomlibr,8. — fieñincafuilloin odium criminigilliuseScin cala), 6utit 


























¡Lib.B.ordí. 





le lasnarizesb,nin facandole losojos*, 


b Guecnarizes AddeBal.Cude vind.libxollinrubravbidicirzmonticere 2 
sudicibuspro aliqua poena mundifaciem hominibus citatricibus de 
formaresclnafu ampuraceselesirabereoculoselampotare 
riculas:quia quicgd eft difco operrú faciesappellatut.allegar.d.Jefi gs 
o 

€ Glosojer.Limi y, 
in cala o. 
2 







se 





nadela muerte principal, dequefabla- 
mosen la tercera ley antedefta, puede 
ferdadaalquela mereciere, cortandole 








. arcita 

lacabega“con clpada, o con cuchillo e a ora partes 4 
non cófcgurnincófoz delegar otrofi  deleverpeVbi 
dani 27 E ) nonelt hoc p= 
puedenlo quemar oenforcar?,o echar hibicá pveros 
taclod, de Pla, 





alas beltias brauas8,quelo maten:pero 
losjudgadorcsnon deucn mandar ape 
dicar h ningun ome, nin crucificarlo, 
nin defpeñarlo de peña:ind torre, nin , 
depuente,nin deotrologar. 
Gl. V11,.A quales omesdeuen fer dadas las pe 
nati quenda gen quemaneran 
F Losfazedores delosyerros 
degfonaculados ante los 
á judgadores, deué darpena 
yl yy delpuesq les fuere proua- 
do odelpues q fuere conocido dellos 
“enfuyzio,enonfe deué losifudgadores 
rebatara dar penaa ninguno porfolpe- 
chas! nin por feñales, nin por prefum- 
ciones:como quierque por algunade- 
ftasrazones, los pueden tormentar en 
las maneras que de fufo diximos. Mas 
deuélo fazer fegú quelas razones de a- 
mas partes fueré tenidas, caueriguadas 
ante clloselto deuen guardar: porque 
la pena delpues q es dada en el cuerpo 
delomc,nó fe puedetirar,nin emendar 
maguer entienda eljuez q erro en ello. 
LE): V 111.Que c0fas deu catar los juexgs re 


ertextibiin 
1.06 patimura 
Code curlirpas 
blislibar. 
€cortando lela $ 
cabeza, Add. 
aur damnum. 
SfEco. 









Genforcar Vi. 6 
per.g.in.deauto 
dinumS.rvbi 
Experillú tex. 
notat Albeaqp 
gñ aliqui 
ber puniri fu. 
fpendio ad fur 
cam , poteílas 
nonpoteltcó- 
cedereqp deca 
pitetur : hc 
lexvel flanú 
nóalsignerges 
nus mortis pos 
sexit judex in» 
terpoenas mor 
ús arbicsarijan. 
decolletus, vel 
jgni fubijciat, 
velfurca: quia 
graá potelt 
facere non vis 
tz, led melio» 
Hsmorús,pro» 
ut diftaucrit ld 
biequitasarbierij,fecundum dignitatem,Ecundum eratem,Ecundú 
merisapricrisvira.L.furi.$.poena grauior.ff.de his quino,infa.Si.Co 
co.L. cl fenerlorzilsergo perfonz vel infames comburítar, vel fur 
cafulpenduntur.fed nobiles baronesdecapitantur.itaBald.inal.da 
ta opera,col.1,C.quiaccula.ñon pol.Stadde Anguin tradta,malefin 
parte quasfinon (olueritla., 

Usefiasbranas Hecpoena noneltinvluyedixifapra.caparsi.8..7. 7 
4. Apedrear.Non poreftindex infiigercintolitam poenam mortis,ve 3 
hic,Scin diO. haut damnum.perBald.in.lincredibile,C.codem,écdi 
icAnge.Aretn trafaymaleficioram,in parte 8cfibi caput ¿fcapulis 
colu.s.qnód cautus debetelfejudex, p poenam confitetam apponatz 
nan non deber dicere, quod moriataryeneno vel projíciatur de fer 
neftvispalacij,nar fi taliinfolita poena moreretur, non faceret dame 
snatum talispocna inteltabilem,velincapacem.allegar Ange. 8: Joana 
delmolia.l.fiquismihibona.£E deacquir.hared.imo Se fecundum 
eum,ex hocindextengbicarin fyndicata pertexcin diét.l,aut dare 
nun. 











É 








Qlex, PLL, 
amPoenacftinfligenda delinquenti, quando conflatde crimine per pro 
barionen,vel confesionem,namobfu/picionem non eltreus dame 
mandas icerpofsiccorquerinhud, 
«3 Eerffeches. Exfufpicionibusmon deber quisdamnar able, 
f.cosbhic Bevid.l.26,ticuniscaspari. Ec queribidixi, 
Ñ Mex. PILI, 
39Confiderare debetiudexin pcenísirrogandisperfonam rei, quía mi 
tiusliber,quám(eruus,hororibilis,quam vilssypuer,quámvit, fénex 
quámiuuenisdebentcorporaliter punixi,Scnon eltita turpiteroccia 








Titulo. XXXI.Delas penas. 





dendashonorabilis, ficuralius, Ttermc(tdecennio cum dimidio mi- 
ó ciposna. Si autem eítminor feptendecimannorum, 
urleem conúidererperfonápai damn : quiamicids 
:gitux cum delinquente contra extraneum, quam contra dominum: 
vel cum cam quo debito fanguinisconiugitur, Jrem tempus ¿e locú 
quía nox ma» 
gis d dies age 
ravae delichá 
¿inecclela 
vel domo ami 
di qui fe fide- 
bacinillo,vel 
inloco indicij 
aut in domo 
Regis graulas 
delinquitur + 
Sc vbi. víitas 
tur,quam vbi 
nonfrequenta 
tur.lcé modú 
delinquendi ; 
quía grauius 
punitur prodi 
tionaliter: aut 
aleuose, quam 
xixando necás 
fedin pena pe 
cuniaria magis 
puniar diuité, 
quá pauperé: 
AS 





que mandendar laspenas y e porque rexones 
las puedencrefeeryo menguarotoller, 
EA Atar dcuenlosjudgado 
ÉS resquando quieren dar 
fuyzio de elcarmiento 
contraalguno:que per- 
Ll lona esagllacontraquié 
lodan, tres fieruoo libre, ofidalgo ,o 
omede villa,o de aldea,ofies moco, o 
mícebo, ovicjo:ca mas crudamente de 
uen efcarmentaralfieruo queallibre,ae 
al omevilalfidalgo* cal mancebo q 
al viejocninal mogo: q maguerel fidal 
go,o otro omeque fteffe hórrado por 
u fciencia,o porotrabondad queonicf 
feé cl fizicfTe cofaporqueouielle a mo 
rirnon le deue matar tanabiltadamen 



















Eehis om % : pS 
penfacis verla telcomoa los otros afsi como arraftrá 
xi deber i do lo,oenforcandolo,o quemádolo, o 
a echandolo alasbeftias brauas:mas deue 
pene dimina lo mandar matar enotramancra allico 
My o de mo faziendolo fangrafo afogandolo,o 


faziendolo echarde la ticrrafi lé quite 
ren perdonar lavida, Eli por auéturacl 
queouiellecrrado fuelle menor de diez 
años emedio“non ledeuen darningúa 
pena.E fi fuelle mayor defta edad e me- 
nord dicze ficteañosf,deué le méguar 
ha penaque darian alos otros mayores 


Jaaut faéta, $. 
perfona, (Ecos 
Lcapitalium.$ 

in feruoríá 
inprin.co.it. 
1.£ercin omnis 
bus. ff.de reg 
jur. 8 Lucam 
dePenna 1m.l. 

G 











vnica. C.deco 

lo.Iliviciaib. portal yerro,Otrofidcuen catarlos fud 
srvbi late cir- gadoreslasperfonasdeaquellos contra 
ca materíá di- 2 

Sa danefatta  Quiéfucfecho el yerro 8ca mayor pena 
$ci0i.l. Kad 





merelceaquel que errocontrafu feñor, 

finé fignanter nad; Strafi 1 

dici circm  O.contrafu padre,o cótrafu mayoral,o 
Siantiarum,de 
quibusio ilislegaic deber haberi cófideratio,qiípro crimine nó ee 
certapoenadiure flaruta:fecos fi pocna certa,p crimincimponarul 
qyiltafuicopinio quoriidamiple veroinclinar,qp tam propterinopiá 
quíob aliamcaulaminftam poena flatuta mutari pobie; Se hocvule 
etiam ¡iftalex ignanter in eo quod dicit deminore,t7. annornm: cui. 
fame porslrolpondedp elligatur, quando poena erat arbitraria, 
vel Scfi loquatur de pocna ordinaria:eltidco,quialege caueturmino- 
randampcenam propter gratem:Slicin minore non erat a jyre pos 
'nacerta determinata,. Ñ 

» b dudlfidelgo. Vidoperglo.Sdofoin.c.cum quidam.deiur. ur, 

«2 Cal viejo. AEtatiscónderatio haberur:l.aucfactoverl perlona.fE.co, 
1.2.ff.de termi.mo,perglo.in.l.quid ergo, $.poenagraniorsffa de his q 
notinfa.perJoan.de Pla.in.l.K.C,quiztate ($ ex, i € 
dehis in exiledati.eo,li.Scaddesc,tanta,vbi gl inyglo.in,c.k 
quem.é,c«eempora.26,0,78 dicit Bal.inprin,in-quibus cauf,feudá. 
amit«p fi flatará dicac,q qui tale gd fecerit,ponatar terad trullú,ve] 
ad berleriú:q (ell quidam(enex quiin primo trullo:morererur pór 
tunciudex mutare genus tormenti, vi,tñ q dicir Anguntraftamalg 
fiin parte quas fi non foluerit.l.2.col.pe.in prin,pofl Balúo.).quicun 
que col.5«Cade ferni.fugi.Scaddein macesia Alberi.in, 1. augibumss, 
in deliétis.fde mino,vbiponit rarionemquare fenes minuspuniun 
tur, Sc q nonegene petisionereltirutianis, 







































94 


A Eoabilradamente, Add Lcapisbi55iEco.BcquedicicBalin.. dara 4 
opera.colum,r.C.qui accul.non pol.Scdiuowmarco, Cade qualio, 

€ CDiezaños emedio.Adde.l.9.tia.ca par. 8 queibi dixi.Sclaortitalza 5 
8ca7atitag.caparc.Bcquidincrimine periuvijvt a1-parte 

£ Catenorde diez Jere años¡Notailtam taxationem etacisz de quanon 6 

meminilegaa 

Fis communis 

ita in hoc ta. 

xantemed q Ye 

minitas pare 


na, habesin. Ang 
AN 

















contrafu amigo hquefilo fizielTe cótra 
otro gnó ouiclle ninguno deftosdeb- 
dos.E aun deue catar eltiempo, e ello- 
garienque fueron fechoslos yerros, Ca 
fielyerro quehan de cfcarmétar,es mu- 











cho víado'de fazerenlatierraa aquella inicacos, pá dat 
fazon,deuen eftonceponercrudoelcar — quiste reuma 
miento,porquelosomesfe recelé delo co 
fazcr.Egun dezimosquedcuen catar el ibinorar $: 


ceBcadde An — ep 
ge-Aretiintra A 
éta.malcficio.  Coménal, 
in parte (tien= 

ter Ec dolola, 


tiempo enotra manera.Ca mayor pena 
deucafieraquel quefazeel yerro deno- 
che! que nonel quelo faze de dia, porq 
denoclte pueden nafcer muchos peli- 
grosendec muchos males.Otrofi dcué 
catar el logaren q faze el yerro:ca ma 
yorpena caca EE 

lefia,o cn cala del rey, o enlogar don 
Bejudeí losalcaldes,o en cala dealead 
fuamigo, quefefo enel, que filo frzicf 
fecnotrologar,E aun dene fer catáda la 
manera" en quefucfecho el ycrro. Ca 
mayor penamerc[ce el que mataaotro 
atraycion o dé quelilomatalTe cn 


colyadc vt dis» 


tio.col,4.Vet= 
fi«quito Se vl 
timo. Scverfia 
ex quibus oí» 
bus per flatus 
tú, de quo ibi 
crac limitar 
addecécodo 
ANnOStEMPAS 
atatisad midis 
garioné pene, 


anno os 


pelca,o ¿otra manera,e maserelméte- > ae io 
z e 
deuen fer efcarmentados los robadores - safari Se ho= 
que los que furtan alcondidamente. da ea 
Otrofideuen catarqualesel yerro Mies evaronicna 


gráde,o pequeño:ca mayor pena deué 
darporelgráde, que porel pequeño”, 
E aun depen catar, quando dan pena 
depecho,fiaqlaquien la dan,o la mádá 
darespobreo rico. Camenor pena de y 
uen daralpobrePquealrico , efto por 
que manden cofa que pueda fer com 


tus pacifica: ci 
vitatisitene er- 
comentinoná 
ecifione ¿Ri? 
leg. partitarú 
inhoc, 
Qelyerro.Ad= 
d.lautñata o 
G:plonasfE.co, 
¿cÍnfli.de in= 
jur.faatroxo 
a fuamigo¡Nota hoc, Ecmeriró,quia nulla deteriorpeltis , quí $ 
¡arisfalíus amicos.Lz.icu.f.4 part. 

rar» Adde.d,l,2urfacta.$plocus.8.$, tempus, feo. 





fa 














k «atuchorjado.Muliisgrallantibusopuseftexemplo , vthic. Ein, Y, 
aurfactajin 6i.fM.co.vnde E perconfuetudinem delinquendi poteft 4 
iudicealter: pra peculeda in corporalemvi.Loá,dePlajin.1. pes 
C.dedela.lib.10. E vid.in,d.l.aucfa£ta,f.cuenit, 





.zempus.bincvidemus cómuniterper flatutalo- 11 
'sorum duplícaripoenaspro dánis datis denodte, E an maneyel lero 
dicatur dies vel nox.vi,perBart;inad.$.sempus.8c per Lucá de Penna 
in.l.quiagros,C.de om.agro.defer.lib.n.vbi Lucas dePenna dicit có 
fiderandú,antempus quo compiffium ell crimé magísad hareatno 
£ti.q dicisécric judicabivur,vedenotefatú vel ecótrario: E ficfecá 
dun quod diftayab occafu,vel ortufoliswel dicit,quod clarius Gibivi 

- desur supe dicendanpx, quando luna vel ftella:Juccane: écfortivs, li 
propterimpedimentanubiósnon dantlucem. $e videin materia que; 
'dicie Decius confis54+ 

m Mlemanera, Added. l.aurfattas.qualitares.f.co. dS 

n Goatrayiemaddeque notar Bart.in.l.refcipiendum.$. definquent, 13 
ff.co.S Ange, Areti.in trata malcGwin parte.fecicinfuleum. 

o Grorelpequeño.Adde.).refpiciendum»$a.ff.co. 

Pope Added licias Sra cof prefi, 

Parti 











4 
5 





Qij 





A 


Dele 
Po00 al 


gs 








| 





eSoiconl. 1 lmmee- Asa 
Escoba Sah > A, | 
Helper - 





163 Uosifado.NáGremiGionempo 


videperÁbb. 





cin: 

ab 

¿oDro alteri?de-. 

A E ho de 





; Enallaiari 

Res Rios 
ol 3 ob patiis pros 

Y A ion de 

pe Roa, redatan le nó 
ds soe 

a NS AN 


yA pótindox len- 

PU tentiam poeng 
pgs > 
dy 














Nmatar: 

MR biclaecime 
S non probacur 
o ax judex fitinab 
¿Pe els foluendo pro 

aras NS uiorabad. 
Lago sacd Clos fijos, No- 
ARAN que f. CONEtáa 
SA Gane ve. C.nefligs 
A Vo pat. per 
e aora tocó, Gflas, 
cea, Fdebon. pro 
, E > Lori. fu bivi 
y Abb. de deli 
puero. Svid. 
que srad. De- 
Lag SISI cias Conf, 350% 
> in caifa domi 































Melisa promalgatam > 
$e 





'nafacerer,finecaufa ficer 
mil (pecialisides £iiJegasaduerte criam pelin 









plida. E delpues que los jugadores o- 
uieren catado acuciofaméte todas cltas 
cofasfobredichas,puedenercer, o men 
guar,otollerla pena fegundentendicré 
quees guifado*%,elo deuen fazer. 

«Ley 1X.Como non denen dar pena al fio porel 
erro queelpadre Fxiefe nina 9ma perfona 
porotrd. 

3] Oryerro que el padre 

fiziere non deuenrece- 

birpena, nin efcarmien 

tolosfifos?, nin los o» 

tros pariétes niri la mu- 

gerporel marido".Ca nonesguifado q 

porel mal quevn omefaze, den cfcar» 

miéto aotro:porque la penadeuc apre 
miar,econftreñir alos malfechores tan 
folamented:fucrasendes fi el yerro fuel 
fede trayció:ca cftócelos fijos feriádel- 








Setena partida. 









in 
cityquod fiel 
foriéprocederer,quando e 
dumellerduplicarioni es 


m dogebranto, Es 


millas pol 








jdequo bic. 





da viadcucn eftar masinclinados eapa 
tejados para quitar 5 los omes de pena 
que para condenarlos en los pleytos, 

ueclaramente non puedé fer proua- 

los,o que fueren dudofos: ca masfan- 
ta cofacs, emas derecha de quitar alo 
medela penaque merelciclfe,por yerro 
que ouielfe fecho,que dar al que lanon , 
merelcicfle,nin ouielle fecho algúa co 
faporque, 

Ale), X Que penamerefce el ome que es dejterra 
. do fitornareala tierra fin mandado del Rey. 
5-8) .Odo ame que fuere defter 
Al rado", por fentencia del 
Y rey, Pquefea cnalgúa yla 
Ny portiépo cierto : O quees 
echago dela tierral, li faliere defta ifla en 
ante de aquel tiempo quel feñalaren, o 






o 


.o1mesCadeperr 
neretur,qp non feruarer cófini 
des. quilquis. 

fictempustih quod fuprelt adcompleticnem exi 








velcontinij. 
adde Basto. in 
deLavcdamná 
$. quifquis.Se 
loan. de PI 
ind.fiad o 
firatum.C. de 
decurio. li.10. 
£in.l.2.C.de 
bis quiio exi 
bum dar fune 
<c.lib. 
Uotandado del q 
Rey ldemeller 
in. exilio per 
fentendam la 
dicis inferioris 
impolito.vein 
de $. quifquis. 
Scibi bart. 

















€ Defobedióre. 7 
Et culincibac 
psobario q 1e- 
legarus rupit, 
vel feruauitcó 
finia.vi.Bará 





niMacci. 
2 Cc Epor el mari 
de.Vid. Cone 
vxor pro tna= 





heredidos,cagrauiadosen algunas co- 
Las por la traycionquefu padre fizo: fe- 
gunddiximosen el titulo delas traycio 


xicospertot 4 
3d UZarfolamíre.. nes. Otrofi dezimos quelos fudgado- 
' Anima . que «resdefque ouierédado fuyzio acabado 
eccanerit ¿po 


poniendo pena fobrelos yerros,o male 
ficiosquelos omes fazé,G dealliadelan 
telosjuezes hon pueden crefcer nin mé 
guarflapenaque les mandaren dar. Ca 
fi entendieren que la han mencfter cre: 
[cer,o menguar,dcuen lo catar áte que 
Jaden:cá defpuesnon esco fualucdrio.: 
Eaundezimos, que los fud¿zadores to 


fa morietur, 

Ezechielis. ca, 

18.caquelinit 

E dehis que fiúc 

Amalo,parsca. 

Lfancimus. C, 

de poenis, vbi 

Ang. tradicde 

Naruto, q con 

. fortes de dor 

. mo inobiliun 

tencaotar pro 

conforted. 

€ Ubuers nl 
pref 










ed 


Eg guitar Addedablentemdtco. 


ee, 
20Potell augeri perna periudicem,lirelegatns, vt exear parríam ante té 
pusrenertacur,vclab infula recedat:óe duplicacur ci tempus quodíre 
¿its (autom litperpetuo deporratus,occiditu : 
1h dporfentenciadel reyoldeo hoc dicir,ga relegareinintulá, velaregno 
expellcrefolius regis cb vel totiusrogni prafeiyvein. Lsolmpra. eo. 

nl deihadodelerierald el celimpoltapanas ilijaitoto regno. 
y Ke Gisinmandadadel ¡ey Jrem Sensllusiudexinferior porel tollere vet 





14.3.PArt, 























indulgercexilium (ed Rex hoc debetÉscere,veprobatarin.Lrelegadi 
£.de pcenis.de qualumpta e .6cibi hoc notar: Bare. Scidétener Bar. 








in.L.cencelimis..icadf, de verbo.obligatio,vbi lalo.infine, 8 adde 
Toan.de Plate,in.l,1,C.he his qui in exilio dati.libi.1o.: 
41 uDoblar.Imo debetelle perperuarelegatio,ve haberurin dita reles 
gpuiicdBarbiici q llud proce, quando tempus quodieberer - 
duplicari,excederer decennium:nam tunc perperno relegacur.Sive» 
ro dnplicari debear minustempus,cunc procedác quod.hic habetur. 
- 8xin.L.aut damonos.quitquis.feo.Ecadde.1.G pofsidonium. Be ¿bi 
Bal.C.dehis quinorantin61.8 dei duplicaionepazna per dis. 
quifquis.facicmentionemglo.in.c.debísclericisso:dilin-Bcin capita 
quiiubente.1.q+Sedamille quixupit confinia,clin ellevinexilium 



















entrarcéla tierra finmádado del Rey E, Iuclezai.fieo 

edoblamaguló dem.vbicóclu 
deuefeledobisrlaquel tiempoqueque dir, y iilequi 
branto" palfindo elmádado del Rey” inhoc fundar 






intérione, 
ficut ée proba 
tone atatis, 
d Gori, 
procedi 
Jegatosper [en 
teciamregisin 
infulá, velper 
expullionem 
A toto tegno. 
vein.lerclegatí 
Ico.Sbic.fed 
an proceder n 
condénato per 
judicem infez 
riorem inexi- 
Já pperum, 
abilla tantum provinciajin quaprecfb iuxtaid quod habeturinal, re 
Jegatorum.$.interdicere.f.de inter. Ecrelegatviderur forte q no: 
'nonreperiasuría ¡fto cali liociurecantumidcideo cómuniter in fen 
tentijsiudicum inferioram pronidetur , pongdo poenascirca hoc:cú 
enimvilta lexfitin hocita poepalis.non videturextendenda.impone 
turergo propter contumaciam alía poenaarbicraria: non vero poena 
mortis.Sedan ¡flo cal perder bona ¡lle qui perperno fuirexpalfusa 
regno.Bal.in procemio.tE vere in.$di. vale, polfine ibi auterribo- 
na.pertext.in,l.mathemaricos.C.deepilcop.audien,8rexprefse dicit 
q expullisadconíinia,(inón feruant cenfinia,debenteisomniabo- 


fufeñor. Efipo ra fuefle dada 
fentenciacórra cl que fuelle deflerrado 
para fiempre, enon por tiempo cierto. 
Eftonceel que fucile defobesienteo, la 
liendo dela yila,o entrando en la tierra 
fin mandado del rey deue morir? por 
ende, : 








L:7. XT, Comodenen los Judgadores justiciar 
Los omesmanifieflamense,e ná en afcondidos 
quelosdeuBdara fas pariétes defpues quefue 
venjujticiados. 




















1 naauferrisquod mula nora, 6: videtur,quod pobitprocedere, quí 


doexmptionec infígicorpoena deportacionis.vcin diét, 
mathemaricos.Seficin contequétid auferuntur bona,velimponit por 
na mortis.vthic,vbictiam in confequentiam auferanturbona. 
debonis damnatorimán principio.poterirramen damnatos ¿d mor 
temconderezeflamentum de faisbonis:vel(i moriatur(ineteltamen 
tosapplicabicar perfonisade quibusfapracod.).5.8xibilate dixo 

















Ulex, XI, 


mPoenacorporalis eftpubliceinfligendareo, praconizante praconé 
maleficiamcómilluu, 8: polt executionem dari deber corpissperen 
tibus cauía fepulcuta : Sefententia morts laca contra pragnantem 
nondebetexequi anteparcamaliasiudex exequi faciensin pragnas 
temppuniri deber quali prodicoricoccidens alterum.hoc dicit, 














Titul.XXXIO.Delosperdones. 








inamente, Addedsaica7 gopart.Bcqueribidisi, 

2 db eislprezonero.E. ita legofiomprafbit praética, vtantedelinquentes, 
y tad fupliciumvel poenam , clametpraco : diebustamen 
víbiuis lore deber horrida vox preconis.fi.Cadeferijs. 

ze Concor.cumol.1aSc.fi(fdecadaue.punico. 

4d Erreada, Ad 

Jpragnan- 








Aladinamente? deuefer fe 









tis.Mco.vbivi oa 

dee Bain cha la jufticia deaquellos 
diciribi Ales queonieren fechio porque 
in addisg pro : 


E deuan morir,porque loso 
tros quelo vieren, e lo oyeren relciban 
ende ipiedo,eefcarmiento, diziendo el 
alcalde,o el pregonero Pante las gentes 
los yerrosporquelos mátan.E defque 
lajulticia fuercfecha, e cóplidaen ellos, 
ela ouieren vilto los omes, e fueren 
ya muertos los fufticiados filos pidieré 
fusparientes,o omesreligiofos,o otros 
qualefquier deuen gelos otorgar“ por 
que los foticrren.Orrofidezimos quefi 
alguna mugerpreñada “fzicre porque 
deuemorir,que la non denen matar fa 
ftaque fea parida. Cafi el ñifo queesna- 
fcido non deue refccbir penapor cl yer 
ro del padre,mucho menos la merclce 
el que efta' enel vientre por cl yerro de 


ceder eria fiin 
caccere impra: 
naretur, quie 





quid in contra 
siúidixeri Bal. 





custutosio fine 
deloñedePlar. 
3n.)negorian= 





panitorá 





fatio.munc,li- 
bro. so.adde ¿t 
q fuperíede? 





laper Bar, 
inal.2.$01. fade 
culto. reo. vbi 
82 quid acoa 
ferurdalio deli 
£o grauiori? 

















Scadde Bar.in fumadre. Eporende fialgúño contra 
Lñguio prin. eflofizicrefulticiandoa fabiendas sinu- 
quid fi pppeer SO preñada, dcue relccbirtal pena, co- 
veritat alica-  moaquel quea tuerto mataa otro, 

Jus a 

dagandá? vide e 

brinca BB Titulo. XXXI De 
blijiud. Se Al losperdones. 

E pde 

berdifern ,Ñ 

ad 7 TMericordia“esmerced e 


E graciaque feñaladamen 
fi te deuen aucr en filos 
/ Emperadores, elos re- 
EN yes, closotros grandes 
feñores,qhan defudgar, e de mantener 
hstierras.Ondepues quecneltituloan 
tedefte fablamos delajufticia que deué 


fercalumniola 
ralisdilacio, $e 
de is 8calis 
cafbasinquie 
bus differtexe 
cutio, videper 
Hippo. in pra 
Hicassoppor- 
tuné.corlba, 








Crirulos, 
bus, In fuma. 

¡es Milericordia fecundum Augult.9.decinita.Dei elta 
Jienz miferiarin no(tro corde cópaio.quavtique fi polfumus fubue 
nirecópellimur,8c(ecúdá Philofo.».Rhetorico, Mifericordiac(te 
Mitia quedá(uper apparéti malo corruptivo vel cótrillatiuo. 80 
q mitericordia elt maxime(uper malisei quiindignuspatitur. $e 
dedicit Philofoph.qp homines mi(erétar (uperillos, q funt is 
E fimiles:quiaperhocfiteisaílimatio, piplieciá polsintfimilia paí 
Ecinde ell crió, q lenes Sefapientes qui cóliderác(c poll in mala inci 
derc,8% debiles $ formidolofi magis(lunt máfericordestecótrario aúe 
Sligu reputantíe elefelices, Sin tm potentes, q náhilmali putancle 

A A 












pollepati,nóita milerentur:vñ veraiuflitiacópalsionem haber: falla 
verde fupordorú, dedignatione, q5.dift.c.veraiuflitiagfcdm Augue 
vbi.3.Mifericordia deber(ernireracioni ,veica pbeturmilericordia, 


vecófeructiuflitia,ue ciindigentitribuif ue cúigno(cit poenicéri. 

» £ Useñaladamente.Adde Limperialis.Cade mupt.$e dicir. io 
ofitio.plalmi.37.col.3.Imitaminiergoimperatore 
Fisia facuendislegib"[cuerioresin exigedis fapp 






feucriraslegúintolecéreftringataudaciómilericordia prindipú 1:05 
fubtraharponz.0dicitSeneca. y nó minasturpialint Princip 
tafupplicia,g Medico multa faneta.traditLucas de Venna.in.l, hisq 
dem.C.quimilita.non poll-lib.12, Gilera l. 
+ Indulgentia eftpcene debiteremibio:8: elt duplex:vna gñalis, 
liquá Igai 


fazer contralos quecaen en los yerros. 
Queremosaqui dezir delos perdones, 
edela milericordia quedeuen aucralas 
vegadascótralos q yerran, perdonádo 
leslas penas que merelcieren fofrir, Le- 
gúd lus fechos. E demoftraremos que 
quieredezirperdon. E quantas mane 
rasfondel, Equien lo puedefazer. E 


lia(pecia 
cuius precibus 
autferuitio,bo 
itate, autliba 

ralitate, velvi 
uacitate , aut 
fcientia deline 
quentis quá fo 
lusprincepscó 
cedithad, 





aquié.E fobre quales razones.Ecngtié y aorenalegria. 


Adde. l.avolio 
tio.cum. lega 
* 


do.E gproviene del. Otrofidiremos,q 
cola esmifericordia,e merced, e gracia. 
E quedepartimiento ay entrecllos, 





i.Scglo,in ru 
ds E deg 
“A Ley.1.Que quiere dexirperdon,e quantas mane — ranmbol.doia 


ras fon del,e quien lo puede fazer, eaquien — dicicurpublica 
eporquerazones,e en que tiempos abolício, quan 












5 Erdon tanto quiere dezirco- — prer res pro 
moperdonar alome la PDA apre 
Ú 4 deue refccbirpor el yerro Gini ' 
aniafecho. Efondos maneras de per-= natu Obi fir 
dó.Lavna cs,quádo el :cy,o el Señorde 
Jatierrapérdona generalmente a todos 
los omesquetientprolos porgrand ale 
griafque haenti, alsicomo porhalcen- 
cia del fifo, o por vitoria q aya auido 
cótra fusenemigos, o poramordenue 
ftro Señorlefu Chrilto, afsi comolo v- 
fana fazer el ViernesfantoS, o porotra 
razó lemejáte deftas. La otra manera de 
perdóes, quádo el rey perdonaalguno 
por ruego dealgund perlado, o de rico 
ome,o de otra alguna hórrada perfona 
olo faze por feruicio ? que ouieffe fe 

choacho afu padre, o aadllosdecuyo fal aurprina 
linafevicne,aquel aquiéperdona, opor — tarSalic.C.de 





neraliterferias 
inomnib? can 
fiscrimiralib” 
8e dar por 
defiftendi quí 
bulcúg; accu= 
fantibus, ve in 
Lau privatim 
ff, cod. Ehoc 
csimen nonex 
tínguir,(ed co- 
gaíionzMlpe 
lt: ideo poll 
feas ad cau= 
fam reddit in 
fra wigita dies 
ex cadem in= 
Mantia.ve in dí 








bondad,ofabiduria,o porgrandesfuer  aboliinrabú. 
ke i Ñ non tamen co 
gel,quequicíleenel, de quepudiclfe a aca 


cafationem 
repeterespotelt ergo, fivelit.vtin didtLaut priuarima Sc rradic Andres 
delfer.tic.que(uncregalia.in partesSbona committentium cimen 
Leí maicltacís.col.neque polburiginta dies pote(trepetercl, 
generamaboli.di aut priuarimo Scan generalis abolitio porrigatad 







































do prínceps p Adiir. Co 
perózefas,vel gs, 


nemequia $ 


9s 













Att 


80, Mtatuiege Kbo5o. 





Carceratos.viBaran.l.Domicianus.£ad Turpila 
8 el viernes fanto.Viyhodie qualiterfiat.in.l.z.tit.penul.Jibrr ordina Y 
rega.Gcin.Lfina. + Innosec, 
h GPorferuicio, Adde.l. 4-tit18.3.parti. ellulantit, 
i Gzondado fabiduria.Vid.bonumtex.Sibi Abb,in.c. nifi fpecialis. de 25-lib, Se 
'ofti.lega.Bcvid.l.ad bellias.F. depomnis.Stquod dicitglo.insca..78:di 
Massive lui lips vete vé proba qn seque notario do 
Placinrub.C.de prof.Semed.lib.xo. 


k Gcranesfuergo. Sumprumeltexdiót,Lad befllas, T.co.1bi. ficiusro 
s,velarificijfint.Sraduerte:quia ¡a lex: particarum intelligic il 

1 lez,redtefclicer,ve excellentiaperfonar 1e caufainducendi Res 
gem.vefaciatindulgentiam pocnz , non quod judex propter talem 
excellentiampobiicremittere poenam(uperfedereinexecutione pro 
prerexcellentiam pesfonz potell,écontulere Principem,fecundura 











Setena partida. 


quodintelligunt Oldrald.S: Alber.bi.contraquos ell Aldiatus live, 
Parerz.ca8do.usovbialiterintelligitillam leg, Eradde de cali lici- 
tisadindul :encú. Luca de Penna in.liapparitor.co.7.C.de cohar 
taulib.12.6cibidem.ccl.Y.qpindalgentia debeattieri perprincipó,pra: 
mitla(acisfactione parcislalira 











6$a Uelre. Adde 


Adtit.C. 
de ferento 
pala 





La.5.liquis vl- 


jerravenir algund bien: sú 
a hatierraveniralg dbien:o poralgúa 








fi.de quart,  T2zOn femejáte deltas:catales perdones 

$ AE como cltosnon ha otro poder delosfa- 

dea. 2erfinonelrey 2. 

inf fade poce 

e . A 4 Loy,11.Que pro Viene al ome por el perdon que 
Fax el Rey. 


1. cumindulgé 
via, Co defente 
país. £« An 
geArctidnera 
¿tamnalefic.in 
parsfimapie 
lica.16.col. Se 
quando verús 
turinterelTe (o 


Ey Erdonan a las vegadas los 
Klreyes alos omeslas penas 
d quelesdeucn mádar dar por 
los yerros que auianfecho.E 
£i tal perdon fizierenante que den fen= 
tenciap contra ellos, fon porende: qui 












I'fici,porelt  tosdela pena,quedcuen aucr, e cobran 
Princeps in= | o Ae pcr 
dulgere eciam — Lu eftado,c lus bienes, bié afsicomo los 


fine cala + 
vero vertitur interefTe alterius,pore(tcum canfa,(ine can(anon:íecun 
dim Anto.in.canili(pecialis.de ofii.legawbi Abb, dicic, y Princeps 
remitrendo pcená,prizfamirar femper moueri exciullacaula: ex ato» 
Alionetamencarnali,princepsnó deber mouerisquia (cripcum el lca 
udicabismagnura Ñicut partum,neque ctit apudte acceptio perfona 
rú.Deutes.tradicotiamAbb.ibid.1.nota.g remittere poená imerenti 
finecau(a,elTercontra us dininú preecipieos.Exod.22.Maleficosnon 
patiarisviucre.Scquátum ad vin direiui legis princepselllubdicus 
Jegi,licat quilibetimam ciuspoceltas lisvitaca et, ve cum racione y $e 
cauladifponatomnia,regendofe, Se fibdiros.fecundum Andi, de 
er.decapita.quicur.veod.verfifi.col.antepe.quem etam vinotali 
Jicerloquentemin hoccap.vnico,quz fant reza. Ínper parte 4 bona 
commitrenscrim.la(a maiellacis.col..8caovbiallegarS. Tho.q vbi 
eftinpreiadicigtertiy Páincepsnon remitcicnifi Se ¡ple injurias 
remittar vel mutilacuselt quis peralium:alias poreíl Princeps, dicic 
jpfe Andi,de Mern.8cf pietace humana £ cleméia moncaturadhoc 
ham putar cum (uperuenientem corrígi:8ch fomel delinqueti indul 
gencyfacinorofohabenti confhctudinewn delinquendi, non debetpar 
ceteal.y:£ ade epifiand.Sivero Shmic parcerer.cuu alterius non inper 
firpecuniasiver,non dicitar peccare,niliideo parcererlatromi , vt ad= 
hacpeioracowmitreretiruac cui nonelfér Rex, fed Diabolus,ibi 
etiamdicic,q interelf animilzuiétis nonin*picicur.). (ivenditor.fF. 
xxpcr, 8% dicit hocprocedere,quando vni vel aliquibus paená 
ecus(ve defacto rofere fevidilifi Prinecpsconcedar priui= 
Jegiannalicni, ve quando facinorofi damnati vadunt ad fappliciú tran 
feantasante domum cius,poRintaufesye damnacum, Sepcene fubdu 
cerervelliciTerconficrudoin aliquaterra tale privilegium , vel con< 
fuerudonon vajer,Si veroellerconfuerado vel privilegium,veilli quí 
fulligantyrex (releresflQigariscis persuagnam parcem Guitatis, vel 
vills,cuum perueninor £s Mizando,Sctraníeni:e domar alicuiusnobf 
ls,dominadomus coserí; Jar de manu fu lligantis cut dicit(euidifo 
fealicubi,hoc(fecandumeuu)non elerablonum cum nontollarur 
pezna,(ed quantitas, feu numeros alli; diflerrenio tollatur aliquid 
velexhauriatur,an diferator proprermoratoriam dilationem.l.qno= 
vicns,C.deprecib.Impera.offc. An ausem Dos bellquod perito 
mine Regis contrarebel!es,poreltfacerepacem , 6 indulgere rebellia 
buscrimina pereoscommillievideras, q non..ócita vule Angelin.l. 
cóuentionú.in prin.T.depadtis.vbiconcladit,p if quígerantbellá 
nomincalieno,nó pollantfaceretreugam neg; fufferentiam , neg; 
dantiamdare,finemádato domini:nequeamicitjá.Ibiquedick, pda 
«entes bellum nomineproprio,debent obleruare fidemetiam La 
libussácfic vale, hoc non procedatin ducenteexercitum nomine a- 
lieno. dk ic videtur Ang.Jimitare diétum Bar.S Bal.ibivglétium Ca 
pitancum guerre pofTe dare fecuritaternexbannito. $: Ánge,fequan 
turibi Paul.de Caltr,Alexaud.£clafo. nifiin co quodlimirár hocde 
dationeinduciaram, (eutrevgz! mili capitanens haberetmandatum. 
cumbiberaduxtanotataperBar.ScBalvin laqui Roma+,$.Callingggh” 
ffodeverbo.obli.Seil 


in(pecielalo, y ex bannito ab Imperaco Pin 
feriornon potell dare fecuricatej 



































































Videndustamen eftin hoc Lucas 
de Pennain.luá collarores, Cadere arili,lib.12.col,2.qui dicir, y inhoc 





4 


viderurdiflinguédum,quod autexpedichocieriad cómodum Echo 
noremcias,citas bellam gecituriScpoteltcius Capitancus facere tres 
guam;éraliquosinfocdussx amicitiamrecipere,Si vero hoc non ex* 
pediar;nótenebitin hocadtumper Ducem beili.Si vero.tt dubíam, 
ctuncfi Dux procedirbonafide:meque vlla prius mal: gelta 
papeccelic te 
nebitiquod fe- 
citarga.Lema 
plures.a.2.80 
¿Edeadminia 
tuto. Sevide 
bona difliciio 
Saque. 
dilex,11, 
de Si Rex ante 
fententiam, ve 
mi, feuindul- 
gétiam conce- 
Sat delirquen 
tip el ablchue 
nsfolim á pg 
na (ed ciáab 
infamia:ée re= 
cuperar ,flatá 
Scbona: fiaúe 
poll fententiá 
ci indulgear, 
yidetuppcenam ramitterecorporalem:nón tamérecaperar bona, nec 
famam que perditpropeer deliétum:Schocverúsnifi Rex (pecialiter 
rellimatomniain priarzuo flatu:mam tonc omniarecnperat, ud. 












aujan ante:fueras ende quáto a la fama 
dela gente",que gela retracran:maguer 
cl reyloperdone.Masficl perdon lesfi- 
zicre delpuesq fuerenjudgados, cilóce 
fon quitosdelapena,que deuen aueren 
los cuerposporende. Perolosbienes! 
ninla fama *, ninla hontra que perdie- 
ronporaquel fuyzio,quefuedado con 
tracllos,nonlo cobraran por tal erdo 
«namiento, fueras ende fiel discll feña 
ladamente, quando lo perdona,quele 
manda entregartodo lofuyo, otornar 
encl primero eftados,ca cftócelo cobra 
rantodo: 
























bd. Autequedenfentencia.Notaiitam logem:que declarat quod ha 
in.L..C.degenesa.aboli.veprocedatin indulgentiaantelentét 
quodhabecurin.hgeoeralis.C.defent.pals.écin aljslcgib.ilivsticali 


do fimplex indulgentiafir poll fententiam. 
Verfis Ouici;Pcenaporeli demi,culpa per? 
degenera.aboli. 


veprocedant,a| 
1 dela gente. E 











e tavin la fama.Concor.cuma 
£ GPrimer efadada.Si Ji. C.fenmpals. Be vi.notata po co fm, 
Ecperdo£to.communiterin,d.1.6.8,110.ibi/ca quando fuere puelta 
encarta de algun(eñor.)tir. infra ca.par. Rellitutioio priflinum lla 
tuminducitrecuperationem bonorum,6 famavt in juvibus,de quie 
bus(upra.habilitetadhonores.1.8 qui origine. metallum,f. de 
mune.S hono, 4 limita Sin tperloan. dePla.io al.oripi 
Cade municipi.Scorigi «de his quiinexili. 
<o.lib.Non tamén operarurtalisrellitutio ,quóadfruéws bonorum. 
interiun perceptosifco,vetradit loan.de Platsin.l.penul, C. de fid, 
inftram.Scinre halt-6fca.lib.ro.vid.texin authade Neftorianis, C.de 
haereij.£« Bal.insc-duo gñadin princi hicfiniturlex do. Fede.co.6, An 
ge Alexin.l.gallus.SaSe quid firmo fadelibe,ópoftha Scetl cómo. 
opi.(Sed quid Kbvcreditasuledelaca Gli parcolidajcoproprerimale 
fició,deindpateretinintegráre(l 
¿ppterbannúacquirereng pornit,yt notaturin.$.relegati. Infl.quib: 
suo.iuspa.po.fol,K«wF p nópertex.in.d,1.h, C.fen.palo, Bal.in ancho 
excipif.C.debon.qua liban princaaliudenim eltamiticre,aliud non 
acquírere. € Scan recypererrelljuntus bona que crantalterius cipfeta 
méillapofsidebartemporedánarionis,feu rebellionis,vid.perglo, $e 
Balnl.(i quos.C.de capti.vbi diflíguician liquear flatitn de jure do» 
mibijjan non.vid.ibipereú, Recuperar ciárellientus,ivra proximi 
tisyvt(uccedere polticin teflaméco,G abinteltatozvi.perBar. 
fi.ff.debono.pofí,contra tabu,Gin.l.r.$.Glio.fad Tertul,. 
natoselTerperiudicem ecclefiaflicú exdelidto quo reddercturintelta 
jante(tamentum eiusinterim faétum conuale(cac, Grellituatur? 
vid.Bald.g ficin.l.feruis.Cide lega,cuiuscótrarium tener Pau. de Ca 
ftro.in.L.f fliusfamilias. 1. detelta, 4 Sedquid fi damnato ad morré 
ciuilem vel naturalem relidafuichereditas; «deman ile dánacos 
beneficio Principiseftreflirutus,nunquidcapere poterichareditacé? 
Baldo Cod ipeladlperan difinguls y Etelapore quofule 
refidunycratcapax,quí pofíca efficicurferuus poenz, non capietrelí 
Etumilicerpo(leare(licuacur, quiareliétum erarfunditus extindum. 
Sedrelinquitarnon capacitempore mortis defi, Scpollea benefi 
cio Principisfiteapax,canccapierrelidhumiquia nunquam fuitexdia 
Etum:poltcavero Bal.vultintelligihoc , quandoreliétom erar con= 
ditionale.per.l.Avifto.ffide manwtellacideo videibipereum, Se per 
cundem.in.lelata fententia.C.de appella.Si vide in Gimilibonam que 
_flionem dedoore,proptercrimen privato leétura(ibi deerera:£cpo 
Aca reflicuro per Lucá de Pénain.L.C.d hisquiin exil datsfiane.éec. 



























1, an racuporecvluméruétú que 






































3 
4 
5 


Quellr. 


Quilt» 


Quztt y 











Queltu4+ 


Queñs. 
Queft.6. 


Quel. 7. 


Quaft.8. 





Titul XXXIM.Del fignificamiento delas palabras. 





derat' ufunt in aljum 
¡E delibalcpollh. 
Abs 


ULSed anrecupererbona que fifcusiam ven 
rranilaro,?gló.notab.in.L-gallus.f.S: quidiitás 
dicit,qy nonsScibi Barr.Scdodto.Barái ¡.C.de fent 
in.caquia diligentia.de eleio.Bal ñ 
buslocishicfini.l.do.Fcde.per Ecli.inac.1.col.4. decólti. vbi 
polt.Caryin.d 
ca. quía diligé 
tia, de cledtio. 
mili in relticu 
tione dicereí, 
e habeatar có 
demnario pro 
nófaéta :Scdi- 

i Cardin. 
fe vididle in ta 
Jicala inreli- 
tutione itaple 
nilsima, q nul 
las contraétus 
valuicin bonis 
confiícatis: 
cdedicar q ma 
le faciac prin= 
ceps,ficfacien 
do: cú decear 
cú, fos contra 
re. Se 














GL:).117. Que departimiento ham encrefi 
cordiaye merced e gracia. 





Tfericordia,e merced, e gra 

cia, como quierque algu- 
Ñ nos omes cuydan,quefon 
vna cofa. Pero departi- 
mientoayentrecllas. Camifericordia 
propriamentees,quando cl Rey fe mue 
ue con piedad defimifmo a perdonar 
alguno lapenasque deuiaquer,dolicn 
do fe del,viédo lecuytado,o malandá- 
te,o por piedad quehade fusfijos, e de 
fucompaña. Merced, es perdon quecl 
Rey fizeaotro,por merelcimiéto deler 
vicio que lefizo aquelaquien perdona 
o aquellos dequien el defciende,c esco 


mo manerade gualardon.E graciaPnó 











inter Gtuor. 
aio. So 








be, [tem li exe e EE 
preña priceps Cspcrdonamiéto,mases dó que fazecl 
in reflicurione Reyaalgunosquecon derecho fe pues 





decfcular delo fazer, fi quifiere, Eco- 
moquicr que los reyes denen fer fr. 
mes,c mandarcumplir la fufticia ¿pera 
pueden , edeuenalas vegadas vÍarde- 


ljincludantue 
inrellitutione” 
ve reflicucas dl 
lahabear , va- 





le evule AD fas tres hondades,afsi como demileri: 
asperte: . A 

La de paro» Cordia,c de merced,e de gracia. 
chi.fimiliter G 





pavas E2 Titulo. XXXULDE! 


fignificamiento delas palabras, c de 
las colasdybdofas. 





alium tranfla: 
ta debencrelli 
iywetrad.Bar 
-quacú 
Code fid.inftru.Sciar. halle. li.ro-tradit Bal.in.:hocquod.nos 
«de pace Conftan.vbi q lifiat pax, habetvim,non folum fimpli 
cisindulgentiz, fed exiaw relficacionis:quando ramépaxcaliter habe 
iuatorú,tune princeps nó pote(t 
juxtaglo. 8; ar, E dott.in.l,venia.C.dein ius 
a.inrepeticione,ca.canonmm (tatuta.de conffitua 
inreguja-peccatum.q.4.deregusiardib,6.tequitur Ta 
¿quid litanttm.d Scan Dodorrellitutosad Collegióre 
cuperetprimuna locumavi.Bar.inlqui ad tempus.f. de decurio.vbi 
dicit,g no fed eticvltimusin loco,vt de nono perueniens. (Sed pone 
q aliquisconftituicmaioriam talipadto,g fillein quéficicbar, com 
mitcerer deliéliex quo mererepur morté vel bona cófilcaréturbona 
reuerterenturad ipltum conffituentem:córigir q fecurifuie j 
AñeprincepstázeNituie delinquéré,an operetur re(ljtntio,eciáin pres 
udicium cius qui contfieuiefub tali pactozScviderur, q non,exdiétis 
Alexadriio.c.quicunque.ela50.dift,Cardin, Ec Abbin.c.5 
doclestio.«Quid pure liipíe quicon(tiruic maioriam,commilitdelis 
¿um, dex so perdunturbona, Se princepstellituit delinquentemaan 
reintegrabitur maioria exctalireflitationezvidetaro fic perl.4(i de 
portatus.fEde bonislibercorú.vid.L.res vxoris, C de donante vi 
dcvxo.4 Erquid li bona maioriz cófifcentar eo ca(i quo polfunt có- 
filcarizvequia tali paéto (une data:poftea vero Rexreticuit bona de 
linquent perpriuilegiym,feurellitucionem quam éifacicyan hona fic 
rellitutareincidantin maioriamevidetar diflinguendum, q aut fim= 
icireritera fibi concedirbona,Sctune non reincidant per ea que 
notar Bal.inautli.nifi.Caad Y rebel.co.fina.verfi.quero q monachus. 
vero fub commemorarione maloriz reincidantin malori 
«LluE quid Gjle G Perarluccedereprimoloco in maloria,cficialíera? 


















Yipoteftiineco,qp remirtáturiura] 
alla juraremittes 
vocanPetade 








































































poene Scante delatá maioriáfequéd reflicuarar por principe 
cedetin maioria raliterreíticuras: E 
leruuspoena,fenincapaxl. Aritl 
nauté,Cade cadu.toll.d¿Sed gdfialiqui 
mitlam consraprincipen habuitfaculcacem adfaci 


TREN N todas las ficte Parti- 
71 das delte nueftro libro 
) | fablamos delas perfo- 
4 1 nas delos omes, cde 
25] losfechos delos , e de 

todaslas otras colas 




















$ pollea fue 


rebel, 
bellionedará. 
te cóflicicina 
origun de bo- 
mis q polside= 
bat: Bi poflea 
priceps indule 
dir, ScreÑicnit. 














á SÍ antencbit con 
lespertencícen. Masporqucenlaspala- — ficutio se A 
brascen el declaramiento dellas podriá — "isbinealiore LACA 





gis nono af 
denfis2 vid. per 
Lucam de Pen 
ma in fill q 
Rione loquen 
teminol.com á 
Legaris.Ca 
amiliclibara 


malcer contiendas entreloso mes,lobre verbigns 
las razones que fablamos.Porende que 
remos en cltctitulo dezirenfin de náe- 
ftrolibro,como fe denen entender,ede 
fpaladinar tales dubdas, quádo acaccie 
ren.E moftraremos,q quiere dezir lig- 
nificamiéto,edeclaramiéto de palabra. 
E fobrequerazones,ocofas puede acac 
fcer.E quienlo puede fazer. E fobre to 
do diremos delos fechos e de las cofas 


dubdofas, 












30 Milericordia 
clk indutas 
vía exindulgó 
tispietate dun 

ar cócella. 
eltcú 
alicui ob meri 
tum fumo fea 
fueran indul» 











«Le. 1Quequieredexir fignificamiento,o decla 
de palabra. 










nificamiento , e declara- 
miéto de palabra,táto quie 
redezir:como demoftrar, 


quid E 
tus, quod 

Iuifléz, non te 
nebarir dare, 






e defpaladinar claramente — hocdicic, 
A < a Orepene Ein , 
el proprio nome dela cola fobre que? pati: 


eslacontienda, o fital nome non o- 
vicfle Y, moftrarla e aueriguarla por 
¡otras [eñales ciertas, cporquefegá dixi 


cordie 


femper povié 
excepta pro» 
ditione EX ale» 
noñalur.tica8z;part.Sol.4.tit24.ca:par,L1oSca titan. 
garErquidfifiarremilsio deliCtire(peétu cert qualitari. 
gar delitumquod fuitinchoarum antejllam qualica erpolica y, 
perfcueratumvid.Bal,qp nonsin vers Opizcni.vbi videbisexemplú 3, 
+ depaceConft.ácaliqua in illa materia, vtremilsio fit fufliciens. Vid. 
erla(in.] preeferiptione.Cuíi contraius vel vi que 
Eibentacindicr oca hbesordin pesto reclto deéta vid lino 
tur qualitasdelidtiremiflavid.Bal.confi378.-4»voluincip.videturdi (0 ies 
cendummichiBaldo.£c, z ha 
D GGracia.Erdicicur quisfacere gratiam,vbiadid narurali rationetene q 
tur.notatBald.in+ficol.pesdepaceiur4ir.8cvid.quodiple notacin U" 
praludijsfeudorum.col.4.S gratia magis videtur acceder vltimevo 
Jantati,quá contradui,vi.peeBal.in.LE..ed Eli quis.col.pensC.có 
¿munia.delega.éc que habentarin.c.t.de concel-praben. Stene mg 
iftamle.ponentem differentiam interiíta tria. 
ATitulas.XXX11L, De verborum fignificatione 
Glex, L 
4oSignificarioverboram,eftverbipropria olenfo fine demonfiratio: 
Etticet pre multitudine verború omniú,certanó pór declaratio hic 
oftendi:oftendeturtamen de aliquibus frequenter accidentibus, co 
rum fimilitudincyalia concurrentiapoterant expediri,had. 
€ Gel proprio nome delacofawEtymologiacít origo vocabulorí,cúvisve 
bivelnominis,perinterpretationem colligitnr, E civideris vnde e 
tun eltnomácitjusvim ciusinselligis:omnisrel infpefio,ctymolo= 
giacognita,pleniore(!.fecundwm Ytido.lib..Etym.olo; 
el disitalmeme non fuefe Ex Azofinmpri ell. C.co.in fuma, quicicit a 
vreciá fi propriámomé non interuenielitá resper aliud vebí q ali 
modoacegdere pollezad rei! ¡cexpr, dica figniticari, 



































































Dora: 









ya des 


Simon pal 


fune 


tasquila dican 
E as ronlosfabios antiguos las maneras de 
ternúni,scvaa  laspalabrasc delos fechos dubdofos £ó 
fitracio, vemo-— comofin fin*porende nonpodria ome 
Qs Me delesib.  Ponercierta dotrina fobre cada vnade 
$cin. la 1 lascofasque podrian acacícer.Masfabla 
col-C. de" remosfobre las razones generales, e q 
Lucol.peoule, — fonvladas, e fesund la femejanca? de- 


«defartis«ya — tas poder fe han librarlas otras queaca 


deadcollendá 2 0s 

asgumenta  Efcieren denueno. 
Alimilinó fué 

ficit daredi 
militudincin y 
quando el ie 
militudoin co 
de quo agitur 

















MLey.11.Que rtxomes o cafos dubdofos hanmene 
Jer declaramientose quien lo puede fazer. 


5) Vbdapuedo acacícer é 










venorac Abi los pleytos, ocn las po 
$Eclin, in di- | fturas que los omespo 
Bo.casranilas hi ON 

to.ScdicitBal, ¿, nenentrelcGndoacie 





curatori Yi fce,deue catarel fudga 
EE dorante quien acaclcicffetal concienda 
fmile ¿pinali. quefilapoltura fobre que es la dubda, 
quohaberdif — egarol, quenon puede valer“ fimon fe- 
ferenciam , fed + SA 

ve plarimá ha gund clentendimiento dela vna parte, 
betconuenicn — cnon fegundla otra: quecfioncelade 
ucinterpretar, e dl r, fegundel cn 
tendimiento dela parte: porquepuede 


valer la poltura,c nó fegúd la otra. Elto 

















inco danos 
tur, no. tol; 


tur argumen=  feris,comofialgund ome eftando enel 
e NEAR reno de Murciaprometicffe de dar, o 

not. Abb, =, 

¡llum text in depagaralgáa colacn Cartagena ¿falta 


c- conflituta 


diezdiaste paffando efe plazo domádal 
fe elvno alotro loque le prometicra: fi 
Jimitanda, €e el queaniade fazer la paga, dixcfle que 
z fuentendimientofuera de gelo pagaré 
Cartagena de Africa,e non en la otra, e 
ftonccel judgador deuc declarar tal du 
bdacomoaquelta,e deucte fazer que le 





pane» 
28.qu. 


Juie colliargu- 
meotun a fir 
mili daga diGi 
militudine,ve 


cerca deaquellogardo fue fecha la po- 








is.££ deverb. 
ode. Sc disie 
.inter pupil. Sctuto. ca 
meflereraberelezem odiofam ad cafiam 

Jemdiciteciam Baldio Jahumanitaris,col.1.C.deiompusScalijsfab ld 
xu.qp auando aliquid difcordacin plaribus,quam concgrdet, non de 
bet dicifivile,Scvid.1os,Andreán additio.ad Specu,tic«decópe.iuda 
adicio,j.1.colunáin addicioneincipiens lex Gnalis. 








Ulexoll, 
am Werbadubiafuntinterpretanda taliter, vtaGus de quo agitur , va 
leat,Senon percat, Erliad veramque parte contrahencium pollunt 
interprecari juterpretentusin partem verifimiBioremsvt cum in védi 
sionedubitatur,de que monetafait promillum preñum cólideracur, 
cui valorires mad appropinquatiftatem pradiétis medisnon po 











tollincerpretarilnterprerctur contra proferentem in fauocem alter? 


partis.hocdicic. 
1 6 Gipuede valer.Concorai e quoricasinin/lipulationib.Sibi per gl. 


pagucen aquella Cartagena quecsmas + 


h Como el demandadorlasentiena 






ftura,c por efte cafo puede tomar exem 
plo paratodoslos otrosfemejantesdel. 
Masíi por auentura ladubda fucíTeatal 
quepudicfTe valerel pleyto fegádelen 
tendimiento de ambaslas partes, cfton 
ce eljuez deue tomar el entendimien- * 4 
toque es masacercado ala razon, * e 
a laverdad, Efto feria como fi algund 
omecomprafle de otroalgúacola, por 
preciodemil marauedis, e clvendedor 
dixellequefa entendimiento cra,que e 
ftos marquedisfuelfcn de los negros, e 
el comprador dixefle que eran de los 
blancos, fital dubda como eltanon fe 
pudicíTe aucriguarporcarta,nin porter co cv) Mec 
ftigos,dcuc eljudgador catar fi la cofa le, vel 
vendidacs cofa que pueda valer tantos, *Scluliud. vid. 
uanto alguna delas partes dizc,e non l 
mas, fegúd ello, deucdeclarar tal dub 
da,e dar fa juyzio:cf1algúa deftas razo- 
nes cljudgadornon pudicrecatar, 
vect,eftoncedeuc interpretar la dubda de concor 
cótra aquel q dizolapalabra?, o clpley bus. e de ps 
tocfcuramentea daño del,capro delao . Pa adde, La 
i arborem. $. 

traparte. 


tione, veriidi. 











e bixo La palas 5 
bra, Concord. 











1.ff. de feruitue 


Yley.221. Comofe puede declarar la dubda que — viba. pradio. 
acacfcieft fobrelas palabras que las partes rá 
xoma/Jen en juyxio o fue/Jen puefas en la Jen 
tencia. 


lipulatio 





verbo, obligan 
vidnrega.con 


palabras, que el demanda tra cum. dere 


Cacfciédo dubda fobrelas 


dorouicfTepueftoenfu de- 
manda, en cl tiempo que 
gael pleyto concl demandado 





fi.de verb, ob. 
os > lex 111, 
deuen fer entédidas agllas palabras aÍsi ¿0 Antelitem có 
como eldemandador lasentiédePenó teflará verba 


> b ad 
deotraguila.Masficl pleyto cs comen  Taatecundas 





comier 


cius intento 

nemfintintelligenda:po(tlitem'conteflaram dubie relpondens in 
terrozacioni,cogirar periudicem declararealias funtcontra enim ver 
bainterpreranda:tediadex ordinarius verbum obícurum in (enten 
tiaappolivá potelt quádocúque declararesalius autemindexcnó. hd. 

'oncordatcumal, fi quisintentione. 1 

fedeiud.Sellipecialcinindicijswe dicieglof. inel. vereribus. (E. de 
paétalicin Ec fireus opponar contratellesde inimicitia, deberintelli 
gide magnainimicicia querepellitceflemafecundam Bald.in.l.dita 
col+8.C.de edendo.Svi.quod notar Bartin.Lisquirens.col.penu.f. 
depubliciud.decófirente,gp vulneravit.fed q fecitad fvidefenfionem 
quod probabir,g aliustecicinfulcum , inelligirur confite deillo 
vulnere quodprobarfecille ad fui defenfionem. Iremfidicorem ad 
mepertinere,quam ta poÑides, videor intentare, tam peticoriuo, 
juan polTefTorium,vt in capacum ecclef'afuerina.decanl.polf.Sipro 

fi libelliverbapolTune comprehendere, tam rei vendicarionem, 
quam haereditatispeticionemsl; aftornó probauit dominium defún 
robauittamenpolTelionem defisuéti tempore mortis obtinebir 
sanquiñohgredicspeione.ecundum Paulo Cal. folemas 
: Fdejud. 





























AS 


Titulo. XX X 11 L 107 


F 





iud.Ecintollige, Se declaraiflam mareriam,vchabetorin.l. inter 
Nipulantemga-vbi Bar.Sclaf.cola.fEide verb.obli. Sian fit necelfe, 
e qílittalisambiguitas,declaretar por libellantó, vel fefficiar, q ex 
Eiobanombustol gar BaciabiA loco len 
mihil commune.fE de acqui.polf. (ití rens petat q aétor fe declarer 
qñintétio ell 

a cado por demanda,e por relpuefta,fial 


declarer fe fe= guna dubda acacícicfle lobre pregun- 
gunas Alber tas,o fiel preguntado non relpódielle 
claramenteyel fuez,dcuelo aprermiar q 
reí pondaye diga cofa cierta *. E fi cfto 
confen prin. NON quiliere fazer,deue cftonce tomar 
ibi vrgeri de- tal entendimiento deaquella palabra, 
bet cria que fea a daño de aquel q la dixo efcu 















confiteat. Sal. ! 
4.86. iru  ramente,e a pro del otro b. Otrofi dezi 
ot Ap. Tos,que fien la fentécia ay algunas pa 
probac diaú  labras dubdofas, e elcuraméte pueftas, 
gloind.l.cer- que fital fentécia fuere dada poreljud 
tominprad ordinario mi 

fup verboes-  Sador ordinario *,que el milmo quan 
fitcaturcad- do quier d puede efpaladinar, e decla- 
rar “aquellas palabras dubdofas.Mas fi 
fuelle de los menores f fuezes , eftonce 


non lo deue fazer en otra fazon, finon 





e 





Gordinario. 
habea ; Y z 

astimperá quedo dicrela fentencia $, afsicomo 

la diximos de fufo en la tercera partida 

es deftelibro, en lasleyes que fablan en 

SibigloT£  eltarazon. 

Dias iodo Ae). 1111.Comofe dese decorar ludubdequi. 


doaosefciefeenjuyxio, o en priniljo, o en car 
tas defeñor. 


Darante offs 
ciosdicie Bal. 
ind.C. cómi 
na. velepilto. 
partibus cita- 
tis,Sccaula co 
gnita. 

GiDedarar.Có 
cor.cú.d.l.ab 
executore in 
prin.fdeap- 







Spaladinar, nin declarar, 
¡ non deue ninguno, nin 
A) puede las leyes, finon el 
¡e —=] Reyh quando dubda a- 
cactcielle fobre las palabras, o el enten- 
dimiento dellas,o coftumbreantiguai 











a ar gouiellen fiépre vfada los omes de las 
o. da A , 
sstitaz parg.  AÚsi entéder. Elfo mifimo dezimos de 





€ Gotneres. Ve los priuillejos *,e de las cartas del Rey:e 


Le fantdele — Jeftas razones fablamos primeraméte 


beresmeríiim en la primera, y en la fegunda partida 
periúvehabe-— deftclibro,cn las leyes que fablanen e- 


turia. d.l.ab 
executore.. Ia razon. 


£ Die Ze). V. Como fe dee declarar la dubda quando 
CE acsefee en las palabras del faxedor del tefta- 


partio 
Glex.111 Lo MEnto. 

mRexfolus,vel 
antiqua confisetudo certo modo intelligens verba legis, declarar du 
biaciusidem de dubijslitefarunn,vel privilegioru: % 

h ql gey.Concor.cum.l.f.C.delegibus.Scadde.l.q-tit. 
rega.Sl.14.incipitdeclaramiento.1.par: Sclimita Se intellige, veper 
Abb.in.cadaudientiam.de decim. 

1 GCofumbre antigua.Concordar cum.l.minime.Scl.fi deinterpretatio 
ne ¡E delegibus. 

K G2rivilegios. Concordar.cum.Lexfafto.fdevulg.Scpupil.S.ccum 
veniflentdeiadSclaciturpar..8l274ica8.parzwbi vique dixi. 

Giex quinta. 

30 Verbateflatorisfunt proutiacentincelligenda nifi:aperté de cótra 
riavoluntateappareatenam fi legacferuaim nó exprello nomine (ud 
fed alio valetlegatum non obÍlante nominis errore: quia prefertur 
voluntased ciusdifpofisio contra legem, autbonos muores non va- 




















05, vel alíá quantitasó: Sefune 


k ¡10d minusell debefde mone- 
la patria cnrrentisnili contrarias vlus eratloquendi, teflatori, 
aparcar de contraria voluntate, Item charús legatis, ¡ple 
folzrnon libri debentur ,nifilegatarius eliteracus vel fudens: 
reflator 
chartas, mila 
broshabebat. 
Jem aid? les 
gatis rapaces, 
«panonesser 
pulli, Si oés as 
dize aues cum 
fuis ganis, Se 
longis, Scclaw 
furis,debérur 
fed non ferui 
easreficientes 
mili aporte de 









As palabras del. fazedor 
del teftamento deuen fer 
entendidas llanaméte,afsi 
como ellas fuenan ,e non 
16 deue! el judgador partir del entendi 
miento dellas:fueras ende quando pa- 
reciere ciertamente, que lavolítad del 
teftador fuera otra ",que nó como fue 
nanlas palabras que eftan efcritas.E po - ni 
rende dios los fabios antiguos, que A 
fi cl teftador mandalle algun fu fieruo, — no teftatoris 
que ouieffe cierto nome, enóbralfe el kgato fi e 
ficruo non por fu nomc,mas por otro, dd 
que tal manda como efta esvaledera” — liavafadeben 
maguer erraffe el nome,pues fu volun a dE 
tad cra de le daraquelfierno.Ca porel ésgufqzviuar 
fo ponen alos omes nomes feñalados pal Btcel 
A ; aria cui, po= 
porque feá conofcidos * por cllos.On- — imivefticuscal 
de pues que lavolútad del teftador nó — ccatuis8cinfie 
fe puede entender en otra manera, ma- de qobangae: 
guer crrafle el nome,cl tal yerro nó cm. — quia oía hee 
pece,e deve fer guardadafu voluntad. ant vite A 
Pero fi la voluntad del teflador fuclle ia. hocdicin 
contra ley ,0 contra buenas coltum- 1 $Ven fe dene. 
bres,eftonce nó deue fer guardada, afsi E 
como dize en la fefta partida, enel titu- — $camiñver 
lo delas mandas, en las leyes que fablá rada 
en efta razon.E fi por aucntura cl tefta- ñ 
dor víafle en fusfablas de palabras ge- 
nerales, q pudieflentomar entendimié: 
to dellas a muchas cofas:eftonce deue- 
mos entender quefu voluntad fue de 
daraquella cofa que menos vale P. E 
efto feriacomo fi mandale alguno ciét 
dineros,o otra quantia.Ca deuemos en 
tender que mando quelos dieflen de 
los dineros de la menor moneda, que 
corticíle. enla tierra: fueras ende fiera 














Fderegu.ior. 


coftumbre del teftador,o dela tierra de € que dicst 

: S02E propria, Sin 

entender, quando fablaua de dineros, — proprialocu= 
tioWi.perB, 





in.6.col.6.C.de hrred.infli.Scfunc intelligenda verbain potiori fi- 
gnificatojarga.l1.5.quiin perperuú. EG agur. ve0.velemiphis peras 
¿cdebentinteligiin legato fimplicier:non (ecundá quid.h hoclega 
tú SibiBar.ff deleg..detcófi.289.10 efl paruipió deris.colu.ad fo 
1m Suera otra Adde.y.Cadelib.prate.Scd.nonaliter , Scvi.per Abba 
magiftraliterin.ciad audientiamde decimis. 
n Sr váledera. Concordatinti.delega,$.fi quisin nómine. 8:.C.dele 
gaul.fifortidianum. 
o Kconecidos: Videind.$. fi quis in nomine.l. ad recognofcendos. Ce 
deinge.demanu. 
P.M 2ue menes vale. Addelegem nummis.f£ de lega.tertio. Zin capita. 
in obfcuris.deregulis juris.libro fexto.lidem ¡ulianus.$.(cio, f.dele 
apprimo: Scvide Baldum nonel.in trafta.de dotc.folas. coluray, de 
Socinum confi47volumifecundo. 
Partida.vijo R 


























Setena partida. 
da 





Adde.chartislega 
fcins.codew titulo. 
«Addel.avibus legatis.fide lego.3.8:idi glol.cuis opi 
nio hic approbatur,quód debcanur filucltres aues, E nó filceflres. 
€ Gconprifores.Facitad quellionem,p fi maioria confillat in oluuctis 
ad quorá vin 
demiá, feu co- 
Tigendos corú 
frudtusfolene 
ante collefio 
mem mutuari 
pecuniz, edá 
ante tempus 
colleStióis his 
qui eos colli- 
gungead té- 
pusline paras 
ti, quod tales 


¿de legag. Sclibrorums. 





que entendia fiempre delos mejores:o 
fi por otrarazon fe podria aueriguar:ca 
eftonce deuc fer entendida fu palabra 
feguad acoftumbrauz a entenderla. O- 
trofi dezimos,que fé cl teftador manda 
fea alguno enfu teftamento todas fus 
cartas, * que no fe entenderia que por 
eltas palabras le mando fus Jibros.Fue- 
rasendefiaquel que faze tal mandayera 
ome letrado,e lo dexana a otro,G fe tra- 
bajana de aprender de losfabios,e non 











maior, ¿fa 
itlex cñ pa: 


má 
¿xlex 











deleg 2% aia elecftador otras cartas, fi non fus li 
leia bros.Ca eftonce bien fe entiende por ta 
lezz.lexcum — les palabras,que todos fus libros le má- 
a daua,e deue losauer .Otrofi dezimos,¿ 
fitums. fed8c fi alguno quetiene muchas aues,b e de 
ipfe papinía- muchas maneras las mandale, diziédo 


mus. Sos idére 
fpondit. ff de 
faninftruce 
Lille. 








afsi:mando mis ques a fulano, que fe cn 
tiende que las deue todas auer aquel a 
quien fuefecha la manda con lasfaulas 
















Si pull : 

quibus fefti- econ las lonjas,e con las prifionestcon 
mentur, cum. que lastiene prelas. E non tan folamen 
$. (oq.Sc tex ñ E 

bi. tc entendieron los fabios antiguos, por 
fi chorus. efta palabra ,lasaues de caca, clas que 
fdo Pp 

mio Barc edo Nan en las faulas, mas aun los pauones 
leg elas gallinas,e todos los pollos que na- 


A gc fas vajar 
Concor:cim 
Láicuivium. 
$.1.fE devino 
tstidega. Sevi 


cen deftas aucs que eran enpoder del fe 
ñor del teftamento a la fazog que mu- 
rio:pero non fe entiéde q fiernos 
quecon ellas ques cftan , entren en efta 
manda .Fueras ende,fi el teftador lo o- 
vice dicho ciertamente. Otrofi dezi- 
mos,G fiel tcftador ouicffe us vinos en 
cerrados,en cubas o ¿tinajas Aedixiefíe, 
mádo todo mivino afulano,q fe cnef- 
tiende que gelo manda con fus valos 
en que efla encerrado, E aun dezimos, 







magna veni 
hineiselt vi- 





Aenim elf 
Ciofas materia 
non deberérar.fecundam dd intelligit Alb.poff Oldcalibi Sevided. 
vinous.l.vinum.i.codem.vbihabetur quód in hoc eftinfpicien 
da confivetudo:S: qua mente vinwm in vals diffundatur, an cum il 
disvendatur,velfinecis. 

e Gorjee line.Adde 
A deverbufigai ev 














KE dealim.ScibaJega.Eclverbo vidtus. 
:9:8cqueibi dixi.par 
777 

aInlegibusverbum homo adfoeminamextenditor, nili contrarium 
periatur.ltem nomine ciuitaris,quilibetlocusmuratuscú 
-ntibuszdifidjs, Sfuborbibus incelligitur:Itemin verbo mu 
Berinteligiturviripotens hue fitvirgo, ue corrapta.Tem familize 
appellationcincelligitur dominos domns,Sevxor de crrreri cumeo 
habitantes cius mandato obedientes,Scoportet q fintvltra duos: a- 
Blasnon eftfamiliasltem pater familias dicitur dominus domus, Si 
kiberosnon habearymaterfnmilias mulierdomina domas honelte vi 
nens.ltem domesticorum appeilatione continentur omnes predi- 
dt fenlas ¿ink peraricalcores Slibcródon Son 
appellatione cOtinentur qui alrerius confinguincura víquead 























idic,ant de membri murilatione,aut exilio, vel 
ditione acenfauit.l tem qui cum diffida 
viefecundam Hiépar ell ciusinimicus:Si ¡fte alis non po= 

tell contra sum telboficarcalij zurera malenoli bene poffuntah.d. 
£ Gala muger.Addes.1 $e hominis appellarione.Hacod.6 per glo.in 
fi quis lua 


tumgr 
risp. or 














quefi el fazedor del teftamento manda 
alus herederos ,que den algund ome 
tanto de lo fuyo deg biua, * que fe en» 
tiende quele deuen darlo que ouicre 
mencíler ,tábien para comer como pa 
ra beucr, como para veftir,e para calgar 
Eaun quando enfermare las cofas,que 
fueren menefter para cobrar fu falud. 
Ca todas eltas cofas fon menefter para 





Bar.feoduc 
ciuitas.delen. 
exco.li.6.84 
seftaror jufsit 
fieri eceÑía, 
vel monalle= 
siumin civita 
te, 6 duo ex 
cómillarijs ve 
Jintillam face 








la vida del ome. sein Burgisd 
e o atadisitertias 

Go. VI.Deléntendimientoe delfighificamien- intra muros, 
ss palabras efcuras. quidioris 68 

E ¿las vip lo. Andr. 

30 | Samosa poner elas leyes in additió. ad 

defte nueltro libro dizien — Specu.titu.de 


infrum. eddi 
tios. nunquá 
vero aliéjecol. 
zu. in additió 
fuperptequie 
demvbs refire 
Guido, defn- 
za qui 
quallionéai 


AD re ayatal pena. Entende- 
mos por aquella palabra que el defen- 
dimiento pertenefce tambien ala mu- 
gerfcomoal varon, maguer que non 
fagamos y emiente della. Fueras ende, 
en aquellas colas feñaladas q les otor- 
gan las leyes defte nueftro libro.Otrofi 
dezimos: quedo quier que fea fallado 
efte nome ciudad E,que fe entiende to- 
do aquel lugar, que es cercado de los 
muros con los arrauales,e con los edi- 
ficios,que fe tienen con ellos. E por 
efta palabra que es dicha mugerh, que 
feentiende,tambien la virgen, q ha de 
doze años arriba,como todas las otras. 
Eaun dezimos,que por efta palabra fa 








Sputavit, Sere 
net, q debeat 
fieri ¡otra mu 





in ciuitmtebie- 

vi non pole 

vel non con- 

hone- 

in Bar 
gis fer potes 
sit. 

h G2óger.Con 
cordol.smulie- 
sis. A.codem, 











8 mnilia! feentiéde el feñor della,c fu mu! ae 
ger etodoslos q biuen fo el fobre quié — tiaio.5.fam 
ha mandamiento afsicomo los fijos,e  lx-fco.cix 
los firuientes,e los otros criados. Ca fa- nas 
milia es dicha aquella en que biué mas rofato fam 

lia, «ibi An- 


de dos omes al mandamiéto del feñor, 
gel.cpidem fic 


dicere de do» 
mo q defamilia,Scaccipitiffud nomen domus multipliciter:ná quá 
doque accipilpro gente , familia,feu ¿gnatione,vtin. j 
verfi.cómuniiurckcin.cain prin-defcilino.lib.6.ibidomus dela co 
Tuna.Gcillad cuangdlj Luce2.ibi co.qyelfent de domo Sifamilia Da 
vid.Scloquendo propri¿fimiturpro agnatione,fecundum laco. de 
Areno.huin printiadSilla.gloinl.cum vnusán verbo domum E. 
dealim.S< ciba lega.Barinud .f.ex prefompta tamen voluntate de 
funetiiflud verbíú defamilia,vel domo,refertur etiá extra plonas 4 
funtdeagnatiós,vthabetin.d.L.6.8cibilafdici q venitt tc eriá co 
gnatiex difpofitionedd.L.fifed ná infpeéto cóivía loquédi, fecandí 
quéappellatiócfamilize cótinenttm agnati Sc nó cognati fecundum 
in.cñitosífideicom.fEdelega.e.Raphacli.d.Lfdicicpappel 
latione domus fen familiar proprie loquendo, non continef cognati, 
ind.5£amiliz.ver.cómuni jure Sccum accipitiftud nomé domos 
ciuiliter, ef difformiter,fecíidum diuerfitatem gentió, 8 cinitacam: 
nam quandoqueallumitur pro agnatione,vt dixis quandoque pro 
omnibus ha bitantibusin cadem domo,vt hic:quádoque pro omai- 
bus,quí portant eademinignis,Cou arn:a:quandoquepro cmd 
efcen- 




































Titulo. XXXJIL Del fignificamiento delas palabras. 


defeédérib*ex eodé languine,vttradit Bar 

52 Qatarar familias, Adde lo marerancem familia 
viacio .Smarrem.ffade verbo.figni 
6h UDimefticas.Habeshico fan 
glo.nora.q5 in fumuna.adde y 
la.do. fide.v= 
xoretiam apa 
pellaf dome» 

* flicaglo£. vbi 






.L.eutclas.£Eide capisdimi. 
If.deadul. Sc. l-pronú 











sSdomeliciidemfsnte S adde 
0.3 Balin.c. qualiter jura. de va 





edende en adelante, eno feria familia 
faziaafulo . E aquel cg o par 








e sl L— milias que es feñor de la cala : ma- 
Jo.depla.C.4  guerquenonayafijos. E mater fami- 
xemilita libre 





lías* es dicha la mugerque biue hone- 


12.adde cam 
glo. dogo.  famenteenfucala,o es de buenas ma- 
inca,inliteris peras. Otroli fon llamados dometti- 
detellibus. b Ss 3dn > 
7 e Uguelmaro.ad COS tales comocítos,c demaslos labra 
de A dores, labranfusheredades, elos afor 
Pa E rados.Otrofiporcfta palabra enemigo 
8 d dservidumbre,  fecntiendeaquelquel mato* el padre, 
Addel.quicá o la madre, o otro pariente , fafta en cl 
maior, fadbo 


nislib 





uarto grado, o quele mouio pleyto 
de feruidúbre, do queleaculo < detal 
yerro,Gl le facíTe prouado que le ma- 
tarian porello, o que perderia mizbro, 
oquelo deflerrarian,o que letomarian 
orende todolo fuyo, ola mayor parti 
dao fi lotiene defafiado, o es lu encini- 





decxcu.tutos 
$ item fpprer 
lite, Skvide 





perBarán 
«li. fa dead 











lega.£: p Alb. ps 
ln anlicada gofegunfucro deElpaña, E por qual 
a OTERO quier deftasrazones, queomelea ene * 
flibus. vbi de Migo deotro,cteltimoniare. contra els 
Api reb” puede defecharfu teftimonio:ymas.los 
o otros,que fon fus mal querjétes por al 
10 £ Uafidefechara guna otrarazon , non los podria afsi 
Vendas de defecharg 
163.parú. Sed k 
ibidixi, GLe).V11.Delinterpreramiento de otras pala 
dle FIL, 


am Hoftis ell Re 
is, aut regul 
3nimicas. Trio 
burn , ell 
exadtio certa- 
nun pecunias 
sum que and 
quitas ad mis 
Mcum (fipen= 
dia dabarura 
Arimorumap- 
pellacione nó 
folúm Joricáf 
telligir,fed (cu 
ta, e lanceas, 
Scenfes , fed 
etiampalos Se 
lapides. Item 
metus cftmor 
tis,autcraciatuscorporis,vel amifionislibertatis, vel litere manu- 
1mibionis,velreceptionis iniurizr qua infamarus manerer. Metusau» 
temvanusnon excular.ltem magi(tr dicunturilli ad quos pertinet 
cultodia,8cdiligentiareramquibuspraponuntur, aut docensftien= 
tiam velwilidia ducatum exercens,h.d. 
18 Gizofis.ddde.Ihoftes.Scd. Gs nos.fEdeybigu8c holes. dea 
2 h a7riburumáddedager.$.1Hf.codem . vbihabeturán gl.quod rul 
antiquitusmodicum «s(oluebant hodieproh dolor exclamar Bal. 
in.lex hociurcánfine.fEdciullisKiure.pellem populorú excoriant 
8cvixprecarium dimittunt(piricam.Scvid.Gd habecar Michez «coja 
35 €. Armas.Concor.cum.l.armorumappellatione£f. eo. Kfacicad Na 
tutumprohibensportariarma, vtintelligarurtam de offendibilibus, 
quam defendibilibus,fecundiim Albe.pofl Oldrald bi, 


brasdudofas. 

AÑ Otis y en latin tanto quiere 
deziren romance como enc» 
WgeY migo conocido del Rey, o 
delreyno. E tributum h tanto quiere 
dezircomopecho quefe coge en la ticr 
ra, tomando a cada vrio poca quantia 
de dineros. E efte tributo atal cra efta- 
blefcido antiguamentecnalgunas ticr 
ras para dar foldadza los caualleros, q 
aujan de guerrcarconlos enemigos, e 
amparar la tierra.E porefla palabra ar- 
mas! non tan folamente fe entienden 














98 








Le eris.Concor:cil,l.merú 
rerpolitasade trzn'agliosvbig) 

1 Las loyes.V 

m Gr er.Adde, 


fequen-ff.quod met.can.Són. 
Do, cer Paulus de Calt. 
tan.6 hn 












Újsikprá eapaste í 
£fidereguiuris, 6 





n Ustacfiros. Added .quibuspracipua.t£.co.mazillordeberdocercinal 7 


vo.viglo.inca 
plerang;.2.qe 





loscfcudos,elaslorigas, elaslancas, e 





7. Ene magi 

las efpadas,etodas las otras armas con Mos nósh 
idian: redienda 

quelos omeslidian:masaun los palos, du ueoel 


ingrellus.ca. fi 
clericatusa 164 
qursctalis des 
betefle magia 
fler cnius có. 
paratione difa 
cipulipalear di 
cantur.glolin 
cllud.g.. 

En 
audiii_magi= 
fer mil e. 
nefcirglol.in 
c.cum Beatifa 
fimusa24. que 
8 contra no: 

uitios 


elas piedras. Otrofi dezimos que me 
tusenlatin tanto quiere dezir en ro- 
máce,como miedo de muerte,o detor 
mento decuerpo,o de perdimiento de 
miembro,ode perder libertad,olascar- 
tas,porq la podi amparar, o de relec= 
bir defonrra porq fiñcariaenfamado , e 
de tal micdo comoeclte, ode otro feme 
fitc,fablan las leyes! defte mueftro libro 
quando dizen quepleyto, o poftura q 
omefaze por miedo nondeucvaler.Ca 
portal micdo,non tanfolaméte lemue 
uen a prometer , ofazer algunas colas 
losomesqfon flacos : mas aun los fuer 
tes.Masenotro miedo , non fucflede 
tal natura, aque dizen vano" nó cfcu- 
fariaal que [c obligafle por cl.Otro fide 
zimos, q macftros fon llamados aque- Led 
Jlosaquien feñaladamente pertenc(cela a 
gúarda,ela femenciade las colas fobre 
quefon pueltos,efon dichos macftros” 
porque mucftran los fabercs, o cabdi- 
Jan cauallcria. 
%Ze).V111.Deldeclaramiento de otras palabras. 
q veto 9 es dicho lugar encera 
A Si rado de montañas , o en la ri- 
ELA! bera del mar,do fe cargan, o 
defcar gá las naos,o los otros nauios.O 
tro tal feria,todo lugar do la naue pu- 
dicffe ynuernar eftando fobre ancoras: 
mas losotroslugares do pueden anco- 
rar,enó fepodrian Aa de grátor- 
méta fondichos playa,o piclagos, cen 
Efpaña en femejága defto llaman puer- 
tosP aloscftrechos,e fuertes lugares de 
Iostierras q fon en las grádes montañas. 
Otrofidezimos q ager Y en latin tanto 











glin.c.nonas 
Banus.799Ó. 1. 
Ein. cahie vis 
ve.16. qe. Se 
ibi, q potius 











oflicij.dele%a 
8cibi Abb . 8c 
snalorem po- 
teflaté haber 
magiller ¡dif 
cipúlum quí 
paterin filíó, 
vi-glin.c.t.23e 
605: Ec maine 
ler deber phi 
bere teflimo- 
mi devíta dif 
dipuli.vi.in.ce 
102. Qr 
les. PIIT, 
am Portus eft lo 
cus in littore 
maris monta= 
visclantos, vel 
vbifecure pol 
fune hyeme 
saves Márean 
chorate + alía 
aúrlitora elus 
vocátur pl 
fi non pitibi 
citanchovisflare 8 ad imilitudiné pore? 1 Hifania locaalpa 8 lt 
¿tamótiúlapremorá porcusnúcupitur,Iéager eflcerra fin edificio 
ad feminandú eriá ifitibicafela, velcabana ad frutos colligendos. 
Iefiluadrubi cófueuerútligna p domib?, vlignefrági. Prath dr ex 
¿foenú,velherba colligit Pafova dituni.defefsp,feu faltos ¿p pecorib” 
palcédis.leénoualeeítterra nouites rupta cá culturas, ké veítimió 
pellarióetá mulicbre,qu: nctdeehareditasett 
vniverliemiusdofundt debiris,é alienisbonisdeduétis. 
nócótinentq morwinafcót,aut mo ruofificutí bella figur 
o UPuerto.Cocori, port” fco.B.vi.LóxitaS apar. Gibi dinie 































P Ualamanparrros.Nota. hoc, 
9 GAger.Addelager fEco.indeagricultura. qaomniitrerú ex quib” 
aliquid acquiritaranihil melius,ofhil dalcios, nibilestios, fecundúm 








Partidamvijo 





» 
3 





7d Exa 


8.0 Ureftimé 
























T 
“au 
sb 





Ade 


devesbufigni 





del. vellisap= 
pellatione, Se 
1.50 ftracú. 

co.Scanin lo- 
gato veflium 
veniane moni 
Ma auri, de ar 











úite.C.de 
dona.añ mup. 
gcan zona, 
quis cingicur? 




















Setenapartida, 


ljum Nib.r.decfficijs Sglodin rubrica.C.deagrics Scenflibrr 
s filuaca du 
Prades, Adde,l.prarum.! 
60 drufeza.Adde, hina. 

Adde.Liluaceduag. 


0. 
code 


.ElScig 














quiere dezir enromance,como campo 
parafembrar:enquenon hacafa,nin o- 
trocdificio.Fueras ende algunacabaña, 
ochocaparacogerlosfrutos. Efiluaa 
es dicha propriamente el lugar do los 
omes fuclen cortar madera paralus ca- 
fas,eleña para quemar. Eprados? fon 
aquellos lugares dequelos omes facan 
fruto,fegando el feno,o la ycrua.E pal- 
























viBar.in.l cuac llaman en latina la defeía, e eftre- 
' es uusifudebon- mo do pacen :cfe goniernan los gana- 
per Felinú in dos.Enoualios Y otrofi tanto quiere de 
J » Prot decre. — zircomo montaña,o xara quees rom- 
colú. 4.vbidc 2% 
vid.quecfíelar  Pidadenucuo para meterla 21auor. O- 
¡ gior appella- . rrofidezimos,que por efta palabra ye- 
,' tio pannorú, fi e de . d d 1 
vel veltiá , 8 imento*, Ieentienden todos log paz 
Í ano ñosde veftir,quierfean de varon, o de 
A “22 mugerquelosyiflan cada día, o en tié- 
latione,, y S E 
noram livig<  podefolaz.Otrofi herencia fes, lahere= 
linzwvidBart. dad elos bienes , e los derechos de 
j in.Lve(limen- 
ij tum. ff de au» Algun finado ficando ende las deb- 
ESO das que denia, e las cofas quey falla 
x quid de or : 
A mfieveie YC. a gens. Otrofi dezimos, que los 
bus annexis, — fijosquenalcenmvertos £que fon afsi 
dd JE comononnaícidos,nin criados, e por 
deauro  cllononfequebrantz por ellos el tea 
+ mento queel padre, ola madre ouieflen 
11 ir. ¿e ticett- fecho.Eotrofidezimos, quelos qna 
tor precipiac cenenfiguradebeftiah, ocontra la vía 
heredi, vtyes 4 PAN 
Mar vxorem  dacoltibre dela natura , que fon co 
4 fvam,aníntel — mo fantalma nó fon dichos fijos. E de 
e e ftasrazones fablamos complidamente 
i encltitulo* quefabladel citado de los 
t m8 y 6 gs vulevefles nomas deberrefiznare vetere 
hilatiad ££co.EcdeclarseBartinrubricas £F. de 
acquirenda . 
to y Uotverte.Addel.qui moreni.Ec] querer aliquis.fcodem, 
21 li Configura de befta. Adde.Lnonluntliberi.Fedeflachomí 
wi Orjadacofumbre.Addefeptimo mente.f.de (ta.homie 
. y k Erxeliizuleagol pel. Echina. 





1 
1 








den: 
Ícit; 


Mex, IX. 


emBonafiderecepicquiali fuccedir vellibizem tradentem , credíe tra 
dihabereporeftaremimalam autem fidem qui huiuscontrarióm 
ce de bonis noflris(untresin quibusdominitn habemus,ant 


que bonaliderenemasaliquaivflaratione, lem parts appellatios 
nedimidía continetur, nifi nominans minus ancplus dimidia defi» 


gnaflehocdiór, 


ÚQuendocreya, AddeLbonefidei empror.fT,co, Sán dubio prafumi 


turitacredere, verradicibi, 





do.fedan vbidefic cinlas prefamacur 


bonafidesivi.Bald,inylpe, Cadepral longrtemposcolum z.vbi dicie 
pol:Cynum pexcluditprafumprio bone fidei , quando pofsider 
fineciculo.milipolsidearlongilsimotempore, veim.l, li quisempro- 


mis $.£.C. 








> deprelcripyo,vel-40+Ínnoram, vel (inonappareatió ad 
aliumpertinererquía mullumdominiom prefomitarvacans, mil 
reliflaspoftidenti.vi, 


Gus 
ibipersú,£vique dixiin.l.18,tica9,par.Óccu 





jusbonafidesin(piciatar quando contractns fuic celebratus per p= 





"guratorem, vell ppolicum poteltari noltrz,ancontrahentís, vel do» 












minisvideperBalaS Ang 
Ecst2.colut 
Add Lugar 2 
el heredero Mereseltinccallor hgress 3 


f.de diner tempo.prete,viperglin.l.nibil.C. dev(uca. pro hire. 

O U Pertenecen, y 
Adde.l.verbú 
lud pertine- 
resffaco.cftem 
iNindverbú ge 
nerale, vt ta» 
dicBal. in.) 
inprindi. 
flaca ho. vi. p 
Inno.in.c.con 
ítucas. de re» 
Jigio.domi, $e 


omes, que espucfto en la quarta parti- 
dadelte nucltro Jibro. 

G Ley. 1N, Deotra interpretacion de otras pala 

brardubdefir. 

en) Buena fe dezimos que com- 
z Ao pra,o ganaclomcelacofa,quá 
(423) do creya! queclquegela da, 
o gelavédeaniaderecho , o poderio de 






> in.c. inter dile 
lofazer,c mala fc'",aaquel Gcomprola  aosdeñidin: 
fteumen. 


cofaagenafabiendo quenon es fuyade : 
quienlaouo, nin auia poder de la ena- P El setos 















genar. Eflo melo esdelheredero”G bum e 

gana porteftaméto,o porotrarazonhe ce 
réciadeotro. E aqllascolas dezimos q ibi gl. antepes 
fondenucftros bienes, e Ga nos perte-  decletio. $e 
% e A e ibi notat An» 
necé%,en Gnosaucmosfeñorio, 04 las to. kAlexan. 
tenemosabuenafePporalgúa derecha o 98, vilis 
razó. Otrolidezimos,q quádo alguno iesies 

dexa parte a otro en alguna cola quier q C£emirad.ad- 6 
en teftaméto,o deotra guifa, q por efta de á pee 
palabra fe entiéde,que dcucaucrla mi-  nis.E.eo.8l, 
tad Y deaquella cofa fobreqlo nóbro, — £: $-lucius.£. 
A Os, delega. bcapo 
Fueras endefiaquel q lo nombraflefeña pellatione pac 
Jafle que ouieffe mas,o menos. Caeftó- pte Guara 

. laturintel 

cc auriatanta parte cn aquella cofa,co. La.Sibiglolk 
mole fucffefeñalada. C. qnéx qbus 
$e. X. Deldeclaramiento de oras palabras aio 





dubdofás. dom, fecandá 
Nagenaresunapalabra que Abe Ara 
puíimosen muchas leyes de- ea dePlatda 


Ktc nueltro libro , e víamos — d.l:2. £adde 
oprimú texta 


2 ponerélos priuillejosnue- ¿Py 5; a 
Strasdonaciones. E porendequeremos — $.1.f£ ad treb. 
Ef nonappas 

set dedivifioneconfiniñinter duas cinitatesquelibetprafumicar ha 
bere ¿fo Jatere víquead pundtá indivifbiles,qd ellin medio, fecú 
dúBa inon apparet quota fit portio media prafísmicur , ve 




























inid.$.portionis.Bal inrubri.£E de rerúdinif.col.8, Scadde qé notar 
Balio.lmater.cohs.Codercivéde marito, £vxore vendzcibus 8 có 
fivesibusparsicipalle preció de evlucapacol. 
y. Alex.cóbi8.vol.a Bel adiúgitverbi aliqua,ticnó intelligiípro 













dimidia:fed fufiidemivas divmidia,vtio.5.cú aúr.8cibi Bal. de cótto. 
inuelti.glo.notabián clemen...in verbo aliqua ,écin verbo cará par 
tedeforo compesScaddein materia,quod notar Balinac.ain piá 
aliena.feudi.co in.Shareditasinfi 
inecspaltoralisin fnespri 
prin,ft.debo.pofl.fecundúm taba. 












p Ulez xo 
am3ilex,eutprindpisprivilegium prohiberalienationem , non poteft 





res vendi, permutari,pígnorari', vel ad cenfuum dari.nec feruitos 
nillajmponi pote(. Propricraseft dominiumrei: poflelsio dius de- 
tentio:quandog; ti vnúpro alío ponitur  quía fi lego oés pofTefsio 
hesmeas,proprietas debeflegarario.Rellituere elfidé, prradere, Se 
comprehenditplurí ¡poniturinindulgétiacrimino(i,tuncre» 
Ritutio principis oíacrimino,Ketáfamá:edituic,S:cúm judex ali 

¡dreltitueremádarlibare Mebecreftitni line córradidiione, Se nó de- 
Berrelfitui rescorrupta,deteriorata,vel de lata fiso matara, Mobilia 
Sun que moperi pt de loco ad locú,autíé mouduEr merces dicirur 
venatiarerú tuobiliñ,Ezcautionis datiointelligicur cáfidciuflore, vel 























. 


4 dBrefiruere.Ad 


Titulo.XXXIH.Del fignificamiento de laspalabras. 


pignore.Creditoreftcui res debetur exiufta caufa, Debitoráquoin 
mito debitum exizi pote(t.FidcialTor dicicur quipro alio de foluen» 
dofideinber.Expále fiein triplicidifferentia. Neceffariz dicuntur 
fine quibusres deteriorarcó,autdeflruercí. Vriles quibusres melioraf 
angmento,autredita Voluntaria: gbusrespulchrioreficitifed cius 
recit nóaug- 





Pp aquidemoftrár quequicre dezir, edezi 
1a CDeimos, EE : 
delinCdere Mos 3261 aquiécs defendido de non 


bus alie « non 
alic.ScLaliena 


enagenarlaco(a,q la nó puede véder,ní 
camiagnin empeñar, nin puede poner 
feruidúbrecnella, ni darlaa célo anin- 
gúadeag]lasperlonasaquiées defendi- 
fi - dodela cono dezimos, que 
* propricdadb esel feñorio de la cola : e 
pollefsion esla tenencia della:pero a las 
vegadas la vna deftas palabras (e toma, 
porla otra: efto feriacomofialguno di- 
xellc enfuteftaméto mádoa fulano to- 
daslas mispollefsiones* q he en tal lu- 
gar,ca entiendele por tal mádag nó tan 
folaméte dalatenécia,mas aun el feño- 
rio dellas.E aun dezimos q cfta palabra 
reflitucredq quierctáto dezir como en- 
tregar:cóprehende en fi muchas razo- 
nes.Ca quando fuere pueftaen carta de 
algun feñor, q diga que da fu gracia a 
alguno,o qle perdona; oJercftituyee 
lofuyo todo, fecntiende dcue cobrar 
todo lodleauian tomado, e aú la fama 
ela hórra Gante auja. Otrofi dezimos q 
quádocljudgador mandaa algúadelas 








30 aji 
Adde.dil.ñer- 
dam. Sciftud 

rbú ell aqe 
uccum $ (ae 
mitur would» 








inal.vxoré. $. 








Jeganctar. a 

lega, Alexá. — partes dar,orcltituiral gúacola, que tal 
inprín- — reftitucion como efta dcue fer fecha li- 

col.7.ffadeace E dicho ni 

quispol. bremente,£e fin entredicho ninguno: 


cnó deueagl aquien lo mádo tornarla 
cofacmpeorada, Enincorrompida,nin 
mudada del eftado en q ante cftana.O- 
trofidezimos , que cofa mueble? es la 
qomepuedeleuar, de vnlugar 2 otro, 
a ofe mucue ellapor fi milma + Mercesi 
delveadi: otrolitáto quieredezircomo mercadu 
7 8 Gempcorada, — ria decolas mucbles .Otrofidezimosq 
Eo , oa cautioenlatintanto quicre dezir, co- 
C.deexhib.1.. mofeguramiento Gel dcbdorhade fa- 
exbibiionis. — zeral feñordeldebdo, dando lefiadores 


h Cotucble, As y A Ñ . 
3 valiofos,o peños.Ecreditor!en latines 


del. princeps. 
cú.lfeq.fco. 
5 0 Erefiriye.Ad 
dead.l.2.titu. 
T.proximo» 
GE 0 Librementes 
Adde.l.quire» 
3 

















de.lmouétiñ. 


A o llamado aqlq ha derecebirdebdo,o o- 
1 Materces . Ade 
a delia tracola poralguna otra derecha razon. 


pellatio. 86.1. 
mercisappellacionesff.co.vbigp emprorferuorúnó diéptor merciá. 


so K Gceurio.lftal.vult q quitenetcauere, debeatcauere fub fidciuflore, 


de 
0% 





We pignorcadde Llipiaadacoió). $60 femandaclagicaned 
colla bono incórrarizvr espreleláncimas,.dererda 

denudacautiócintelligitvbi Albe.cócludic,pvesbú(cantionis) im 
pliciterprolarú,fuinaturacontinetcautioné/ine fidciufloribas, ni 
satura cótraétus, (afpicio pe. fonz,velalizadiedtio, putaidoneé ,re= 




























te splene,fufli vel fimilia aliudinducane:potelt dici, quedilla 
Lintelligat,qr verbú cantionispsoferfa.1.8c1.6.C.de verbo.ig,quás 
doprofertab hoje.vtin,l¡in omnib?. fade inc ratoria. ¡epra- 


to.fípula.ScrenerBarin, folu.marr.Peras.Ci 





--tos,nin latéta de la cola en ¿fonfechas. , se > 


99 


otheca bonorú glo.vult y 
«quicung;.Cede omniagro 
.ib.raditOldral.con(.68.gp procedir, qieblizatio hypothe 
carum eltidonea.veprobal fi.tradir Odral.vbifupra. bo 
esiñindl Gi 8Saliin inilta materia,quie 1 


165.an auté fuficiatcaucrecú 
fi mádaro titijas.6i.S vF calas: 
















inad.$. 
£.S addeit 








Edebitor*" es 241 G es tenudode dar, 
odepagardebda,o otracofa,equenon | 
fe puedeampararpor ley, nin porotra 
defenfió alguna.Efiadoresag!qfcobli 
gadepagarcofa,odebda porotro,fian 
dofeenclyaquel que lo recibe. Otrofide 
zimos quelas defpenfas” que los omes 
fazen por amor delas colas agenas,pue- 
den ferde muchas guifas. Ca tales y ha 
dellas q fon llamadas neceflarias, que li 
alsinó fe fizicien fe empeorariala cofa, 
ofe perderiadel todo. E talesy ha que 
dizen vtiles, que tanto quiere dezir co- ! Ucredira 
mo prouecholas,e cltasfon llamadas al fos, 
fiporquefe meforalarenta delacofaen de K.co.cú 
quefon fechas por cllas, afsicomo fi al- A E 
gunofuclle tenedorde campo deotro, — de.J.debitori- 

e pufiefle yarboles,o viñas, ofiera otra Pei 

heredad,c fizielle y forno,o lugarohor  fideiuflorobií 

reo.Otras delpifas y ha que fon dichas pibe 

voluntarias: q quiere tanto dezir como y, opi Cs 3 


deleytolas,o Gnon crecéporédelos fru — cor deverb. 
7 f impo. 


É ramesle, 
mopintafíclaca:= vi ns E 





peer 
3 Scinolfina 
al 








Codexeoreiiu 
dí.Bal.notel. 
intrad dedo 
te.charta. 44. 
col.1. Specula 
tortiedecimp. 
Ecvédi.5.1.co- 














Eeftoferia,quido alg 








1a, ofizicile y vergel,o albuhera,o otras Spare Ein 
colas femejantes deftas, q fueflen adeley PUTO 


te:c quales deftas delpenfas fe pueden +rDo? elifran- 
cobrar,o non,quando fuc/Ten fechas en AEREA 
cofaagena, moftramoslo“enlas leyes “pa ell magna, 
deftelíbro,que fablan en cftarazon. . 


8 manifefla 

J ; jpa vrigno» 

4Ley.XI.Dela interpretacion deotras palabras Face qdunos 
dubdofas. 


rave qdomes, 
autmalorpacs 
hoi feveh 
cómodatú al» 
teri?in via vel 
ad januá fine 





Olusenlatin,tanto quierede 
d zirenromáce,comoengaño 
3) e deftefablamosenfu titulo? 














z cultadiadere- 
cóplidamente.Elataculpa tanto quie — linquar credés 
redezir,como gráde,e manificltaculpa y ¿6 fubit 
alsicomo fialgúome nonentédicÍleto  Jaturdolo.Le- 
dolo losotros omesentédicTen, ola vis ancé cuipa 
mayor partida dellos.E talculpacomo iia e 
efta escomo necedad quees femejan- vilsiimagetó € 





EA ; 
gadeengaño.*E elto feria, comofial- tunear delo 


tiá, quáti ho= 
amo bonifenfusadhiberetfi haberer, Cafias fortuirus eft , inopinata: 
ri cuentus:vedomus,ruina,incendium acceleracum,nauftagiumavis 
inimicorum,aucaggrellure lacronum.hd, 





p Genfrsirulo Eadem partitaxicu.ió. 
q Ezaraculpa. 


ddelegein lara culpe-Sc.lmagna negligentia.ficod.£e 2 
Lcederediemas.finali.codem titulo. Ecadde.1.fi procuratoremo $. do- 
lo. ff, manda, 





x Csóncanga deengaño Lata culpa an aquiparetur dolc in maleGicis? 3 


(fqe.in Lin 





videperBarán.l.3.$.non auremfEfi quís ce/l.lib.c 
14 








¡dlegem corneade fica, 1oanade Plat; zquarores. Code 
enfcenfito.libro.m. Ange. Arctin trattac.malehi, in parte lciéter. 
Parrida.vij. Ri 











Setenapartida, ; 


8cdolo(%,Scln parte qui ludexad probationem , $ in parte quas(i 
nontoluertla e zanda.column.penute-Baldiin.l.quicunque.colum. 
5.CadefesuisfagitoScinac an principio.colusn.5s quibus modisfend, 

i2.colum.2.depaceluramento firman. in, l.das 
uiaccnla.noh pel. ADb.in capit.a.cclum. 2. de 













gunome tuuicifeen guarda algunaco= 
«la de otro ,e la dexalfe en la carrera de 
noche,o ala puertadefu cala, non cuy- 
dando quela tomarja otro ome. Ca fi 
fe perdiellc,feriaporendeen grand cul- 
pa de quenon fepodria elcular. Ello 


mefimo feria, quandoalguno cuydalfe 


colum.a,C. de 


ud, qui 
maleiudic. q 
culpalata pu=- 
mivur,vedolas 
quando punás 
turcadem Se 
de fentenciala 
taper culpam 








E : a fazer contra el mandamienta del feñor 
iu.venales.Co q, : 
quando pros. fin pena,to ifiziclle otros yerrosleme- 


u0.non eltne 
cele. Sevbire 
quiritur dolus 
ex propofito 
nólufucitcaj- 


jantes de alguno deftos . Otrofi dezi- 
mos,que y ha otra culpaa que dizen le 
vis,Pque escomo pereza , OComo n 
gligencia.E otra y haaque dizenlevifsi 











palataavinper 3 a S 
Alexan.confa Ma: que tanto quiere dezir, como non 
6y.volu.1.Col, aucromeaquellafemencia enaliñar, e 


penalnfino. — erardarlacola que otro ome debuen 


Ícfo auria filatuuic[Te, Otrofidezimos, 
quecafus fortuitus, d tanto quiere de- 
zirenromance,como ocafion queacas 
fceporventuradequenon fepuedcan- 
té Ver. E fon eftos,derribamiento de ca 
fas,fuego que fecncióde afoora, e que 





Lata culpa e 
dimittete me- 
dia note o- 
(tim apertón 





Baldiin.[.fc 





de. Senora? brantamiéto denavio, fucrgade ladro- 
culpa ell non 

explorare cór —* 
dicionemillius.csun quo quís contrahir.ecundim Barton 1. pen. 
f.deadulietijs. 


14 2 Econtrael mandamientodelfeñor fin pena.Erroviuriseltlata culpa, ve 
HeScinlibesorar $monbirarbibielo.Edehisquinor. inf. 
5 b Uleuiscalpa.Quiefitiladixiin.].fecunda.ciena.part.sXianóelt 
dell alpaquar ablar lcerezarsondinaióp nia fecunda 
Balin.qua forcuiis.colum.74C.de pizn.aGio, Scan tenearur delin 
quesperleuemenlpam.vi. Ange Arcti.ín tradt.malefin parte (cien- 
ter 8cdolofé,Scin parteincendiario.colurm.2.8cBal.in.$.iniuria.col, 
+.C.depaceiuramento (iran «8 leuis culpa meretur maximam por 
nar quandocontinecia (eingraticudincur.vide Bald, in.1.1.C.de 
¿ccorumlibe.8in rebus proprijsleuisculpanon punitur lex 
licet.fE.folu.matri.videBalin authentica.contrarogatus. 
ULcvifiima.Addead ea que dixiin.Leciona par. 5. Se quando app. 
Lario culpz proferturá.Liscelligitur de leui,vel mañori, non de levis 
ma.Bald.inanchensquodlocum.col.2,Cade collauquod bene nota. 
7 d Ccdisfaritas.Vindehoceciamio.|ztita.par.o Ge queibi dixi, 
8 e Do lesemproftidor. Videin.L.r.8crertia. 
9 E GDelercmdefijos Vidcind 8.4 
lex xl I 
amSiduoexvnopare nalcuntur:necapparerquis príus, Se quis poés 
riusnatosellspra(umiturprias malculus  quro foemina nafes, Se fi 
ambo mafculifunt,ambolibidiuidunt honorem ex primogenituiá 
prouenientemkemivir.Scvxor(imul perierunt, nec apparer quis 
Prias , prelamitur mulicr ; quía naturelicer debilior prefamitor 
priusdecederes quod prodeítad ea quod vnus per alterias mortem 
exar lucraturuscidem de parre, Scfilioimpuberexquia filias prefimi 
turpriusdecoÑie,(ecusfipubes erat:qdprodefl ad fuccefsione 
«Derins.Concor.cum.l,lfucritinfine.fE.derebus dub. Sc adde.1, 
quiduosS.li macicasF.codem. E 
dslooron falio primero. Esfc lex in primogeniturapotias fauet maf- 
culo,quiií feminz, exghonota difpofitiones exclolinasfiemina- 





















ES 


























rumin fauorem mafculoram ellefanorabiles, Sc non odiofas.I,fane * 





vepotentiori,8cnobiliori:nequeobítar, quod addux: 
S «pick dipolio excludensfieminas opte mal 
losdicaturodiofa.argumiento.],maximom vijum,C. delibe  prates 
guiaillud vbiexcludirurfoeminacui A difponente debernr legitima 
y:Guntíiliz:nam vunc difpofitioillas excludensproprer mafculos di 








cifolerodiofa.vtin.dil,maximumvicium.cum ibi notatis. Vbianzem 
exclucunrur ftatnto, aut difpofitione alizfaminz propter mafcu- 
losabeoquinon debercislegitimam,veluntfocmina vlterioris gra- 
dus,tunctale lacurum,aurdifpofitio diciturfanorabilis, Senen cdio 
fa,non enim odiumfominarum confiderauíe difponéstunc,fed y 
cipale prepo, 
Situ fuú (citó 
cet, veconfer- 
uentur hare» 
ditatesí agnan 
tismalculis,p 
quos memo= 
ña familiará 
confernantur, 








nes,o deenemigos.E quando, cen que 

* razones han lugar ellas culpas , o eftas 
ocalióes,diximos lo affaz cóplidaméte 
enla quinta partida deftelibro, enel ti- 
tulo delos empreltidos , ede loÉ con- 
defijosfen las leyes que fablan en efta 
razon. 





verlaled enim. 
8: ¡demi vule 
Baldusin.L.2. 
C.qui adliber 
tapperue. non 


«Ley X27, Dels cofas dubdofás queacaefien 
enrazon del nafermiento de losmños, e dela 
muerte de los comes. 

Afcéalas vegadas dos cria 

|| turas de vna vez del vien- 

ql trede alguna muger,ccó- 

E telce que es dubda qual 

dellas nalceprimero :edezimos$quefi 

elvno esvaron,celotro fembra, q de- 
ucmosentender, queel varó falio pri- 
mero,pues q non fe puede aucriguar 

elcontrario.Efifueréamos varones, e 


dicicBal. 





ter fuccedac 
fracri exclola 
forore ¿intelli 
tur. Ésuoras 
file: licet fas 
mor fir caula 
odij: eñex 
cluderer Alá 











non puede fer fabido qualdellosnafcio cul 

primeramente: eftonce ambos deuen ind eft odio 
SE E len. fm. Jinfai 

aucri aquella hontra, e el heredamien= mias 


8cpofilimmis 
Idemell de mente Alberisin authenticasitaque,C.communiadefuc- 
cefsi.ScBald.in.L.finali.C.delibe.prete.dum dicunt qued difpolrio 
nes excludentes feeminas proprer mafculos fmorabiles fine , quia 
veríacur publicus fauorin conferuatione familiaram, vedicicurin le= 
geptima.$.quanuis.f.de ventreinípicien . qua familiz per maftu- 
Josconferuantur non perfieminas, quia cumtranícant nubendo ja 
aliasfamilia,Guasamittunt.primo.inflide patriapotefla.pronun 
tiario,in fine. de verborumfignificidem dicunt Georgius Nathan 
inrepe.C.quanuispactum.depacts libro fexto, £:Jafosin.l.Gallas. 
$.infticuens.columnapenalt ff deliber.8:poflhudicunt exiam Bal. 
8:Pan.de Caftro.in,l.venia.C.deinius vocan.fanorabile elle vtagna 
tionespermalculosin fuisbonis, Se dignicatibuscóferuentar. Sede 
dicitidem Pau.de Caftco.confi.40.volumine.2,incipit prelens ca- 
fus.Scin.1.fiveró.5.devirofE-foluts matrimo.idem Abb.coníilio.75a 
volumine.n.columnatertiass: Cuma.in dido confi, 2. 6 Deciuscon 
filio.372.numer-7.8c8. Non potelt ergo dicilimpliciter difpofitio- 
nesexcludentes feminasproptermalculos efe odio(as : fequuntur 
enim mediamiuris prudentiam.l.duodecimrabularum,vtper agnas 
tionesmafeulorum conferuentun dignitatesfamiliarum , vnde vt fa- 
uorabilesdilpofirionesextendidebent, £enon relringi 
dicitAnge.conli.67incipitaMartinus loamnes de Florent 
Fllo3acrotanadióa (ausam. 86, Cacaacusconlllo. al. colios: 
4-Mumeto,1. 

3 Co mbosdenen ener. HichabesdecifamilládubicatiGimam quelion? 3 
deparcugeminoquis praferacurin maioria, q verigsdeferuntar. Se 
¡(4 opinto.tenuicBald inplerifa locis.£cvi.g ín hoc di 
part...remittedo me ad plene tradita perlo.Lecirierin (uo tradta. 
mogeniturz.lib.1.q.6.Ec.7.cumalijsfequentibus.vbiin.q.1. ponitte 
quentescóclufiones.Prima,q alterex geminis malcalis el forcior 
¿crobultioraltero,cuncillelitpferendas.gaprafumifció” exiviflede 
carcere marernivreri,fecúdú Balin.S.jcaquin primacóNi.Hl.vetc.co. 
2.arz.d.Ilifueritsn fin.Secunda cóclufio,q vbiin geminiselt paritos 
qualitarúnacoralió,veriquin diuiibilibusratione primogenitura có 
perencibusprimogeni fendus. quod facis habctinifta.l.par 
titarú.Tertia cóclalio.In geminiscirca res indiwifibiles praferendus 
eltin jureprimogenitureiscuilifirazararpolleGio.vreli glo. note. 
3n.Lidé evit.fde flaru homi,Quarra concluño.Sineuterfit du poe 
fonereramindivilibilium locus ell gratificarioni, (pectabitautem 















































polfune. dum Adtir.fE 

pla de rebus 
tutum. dilpo- dulijscú 
nens quód fra alije.l 








Z 





Adif. 
dera 
éx in de 
creta 


















Delasreglas del derecho. 


ficario ad magnates Scpopulosregni,fecundum Bal.in.l.exhoc 
deialiaSs 3 
videibilatiGiméper cuminiltaquañlione. 


r.kibitradit 





v2.Cirierque dicanturresindi 


a uisÍ marido ela eruger.Concor,cinl. qui duos.5.i marirus.Scibiglo.f. 


dercbus dubijs.Etadde loa.de Pla, 


deparitercum 
duabustequé- 
ibas, Fco. 

d E disyor deca 
org añsrSco 





pube 
fimnlier. Fade 
reb. du,Silab= 
¿ivuriladadón 





Qrib. xx Ur 
De regulisiuris, 





Iufimma. 


amRegula ell p- 
polio bresis, 








Schabetvim 
gisnifialialo 





fed lex obler- 
irurabd. 


cedédumeft a 
la mii re- 


peristurfallen 
ayvthic 8no 





col. q. depace 
laro firmá. di- 
cótem monco 
se, pin dubio 





in 
defacrolan.ec 
clesk,Aicuror 
C.dferuo pig. 
da. mana. 
mustex.Le 
inlin.de cóla. 
Jepro. Éxinca. 
La ñ 


o: 











oltloa.Ando 
incap(alubí- 
serins.quelta 
devíur, 


1» lnullus.C.de decurio.libr.io. 





to queauria el queantenalciefTe, aquié 
dizenen latin primogenito. Otrohi de- 
zimos,que muriédocl marido, e la mu 
ger*enalguna naue que fe quebranta 
enla mar,o entorre, 0 en cala que fe ca 
cédiclle fucgo,o q e cayefe afo ora,ch 
tendemos que la muger porque es Ña- 
ca naturalmente, moriria primero que 
el varon:cticne pro fiber efto,por razó 
delasdonacionesque el marido clamu 
gerfazen el vno al otro en fu vida:e por 
las pofturas,clospleytosqueponenen 
trefienrazon delas dotes,c delas arras. 
Ca porla muertedel que primero mue 
rc,gana alasvezesclorro:afsicomo di- 
ximosenlas leyes*que fablan encltara- 
zon.E aun dezimos* queticl padre,e el 
fijo que fueffe mayorde catorze años $ 
murieflenena!gunalid,o enla mar,por 
el quebrantamiento delnauio, oen al- 
guna otramanerafemejante,G fifenon 
pudiere faber (hal dellos murio prime 
ro,quecsdecntender Mei murio 
primeraméte, Effo milmo dezimosde 
la madre q muricfle afo ora con fu fijo 
por alguna ocalion femejante deftas q 
les acaefciefíe deconfuno. Masfiel fijo 
fucffe menor de cdad de catorze años, 
deucome fofpechar que murio prime- 
ro porlaflaqueza que esenel, porque 
esniño: ecftotienepro a faber quando 
fucfle contienda entre los parientes, cn 
razon delos bienes,quales delloslosde 
uen auer,o heredar, 


SéTitulo. XXX HIT, 


Delas reglas del derecho. 












E gl esley diftada“bre 
Afuemente con palibras 
generales, q demucítra 
E ayna la cofa fobre que 
e Dolo bla,e ha fuerga de ley: 
fuctasendefen allascofas fobreque fa 
blaffealgúa ley fcñaladadeaquelte nue 
ftrolibro,que fuelle contraria aclla,.Ca 
eftoncedeue fer guardadolo quela ley: 
mandase non lo quel regladize.E co- 
mo quicrquela fuerga cel entendimié 


to de lasreglas, ayamos puelto ordena 


Exegula. 


100 


>aludex femperdebeclibertaren:iuvarerquiacftamicanatarz que fer 


vitutem abhorrer 
8 di. aleliberrad.Cócorcú.l.quotiés dubia.Gxibi gl. 





oíbus.co.cit.l, inter paresa(l.dereiudi.col inde real 


damentccnlas leyes defte nueftro libro 
fegund conuiene,pero queremosaquí 
“dezir delos exemplos que mascumplé 
al entendimiento dellas, fegund los fa= 
bios moftraron,porque lanueltraobra 
fea mascumplida de entendimiento. 


Dezimos que regla es 
de derécho, Gtodoslos 
Sliudgadoresdcuen ayu- 
AE. dar alalibertadS, porq 

e ==k es amiga de la natura: 
que la amannon tanfolamente los o- 
mes, masaútodoslosotrosanimales!, 








Reglaij. 






vidumbreicscola que 
» jaborrecenlos omes na» 
[turalmente :c a mane- 
7 43) ra de feruidumbre biue 

nontán folamente elfieruo,mas auna- 
quel quenonhalibre poder * de yr del 
Jugar do mora. Eaundixeronlos fa- 
bios que non esfuclto,ninquito de pri 








'Trofi dezimos,quefer- k 


1 
feos Ec.l. libertas 
deSeplurain a 
noré libertatis 
induáa cumu 
lauión, 








-3-partita, 
h Uanimales, 2 
Vi, inftmma 
tiraz.4.pa 
Uaegula..l. 
awMoous cli ler 
wicutis á loco 
vbi quis habi- 
tat nó habera 
facultatem res 
cedédienec elk 
A captnra Jin 
Derarus,qui as 
amoris cópedin 
Dusaliterácu= 
ialibus coo 
dituroh.de 
i useridambre, y 
Seraicutem fe 
xe mortalitatí 
cSparamus. dí 











quenti. a exc 
ibas caufa 





Urcgule, IET 

onoriappel 
latione nó có= 
tinent que pP 

inam, quen 
cómodum afe 
ferunt, hd. 

















fones aquel a quienhan facado de los! MEN , 
a ñ ro 
ficrros,ele tienenporla mano, oledan y, ona 28 
guardacortefamente. verb,figr 
Regala. 1117, 
se mInfeníatos nil 
Regla. redleapitideo 









"Trofi dixeron que non fon 
contados por bienes aque- 


mas daño quepro!, 








Za 
' fu fefo""non fozeningund fe- 
228 cho enderegadamente: cpor- 






Sabe" ninentiende pro,nindaño. 
Regla.v. 
'Asdixcrólosfabios anti 
igues, queen granculpa 
esaqlque fetrabaja defa 
Eezer cola que noníibc,o 


¿que le non ¿comuiene?. 
Paridad, 






endenonfe puedeobligar, porquenó , 


nó obligaf ga 
nec cómodi, 
nec dinú (lá, 
intelligit.h. de 





¡llos por quien viene 2 On1c m Srsesdefof a 
fan 


Jo. Adde.l 
siofiff.de reg, 
jur.dc.inne» 
gotijs. 








y rorquenifí y 
Trofi el ome quees fuera de? lr. Add hiper 


tia.fT.co. Kage 
pretercaiofós 
del. Aquil. 
regalar, 
¿an magna cul- 
pa eligeco 
5 «p facere 
micro 
conuenitoh.de 
O Utenórontene. $ 
Adde.Lculpa. 
st. feo, 
vel 








nús 
pa. deregeiur 
Vi 

R 





6 














De las reglas del derecho. 





a A 
lo nemo obligarar,cititicErannlentomahad. 
lesl.contilij.EeodenmSin regula.mullus ex confio. 
ulo.libro.6. 





CRGLs IZ, 

¿0Domávus ma- 
Jumqdlieri vi 
dernonvetans 
cum police vé 
confentire, € 
coforsin facto 


Regla. ví. 

Aun otrofi dixcró que 

inguno non es obli 
zado a otro del confe- 

o*queledio, maguer 

.— e ende vinicile daño: 

Fucrasende file ouic/Te dado aquel con 

fejo engañofamente, Ca citonce el da 

ño quel ouieffe porel, feriarenudo de 

gelo pechar. 














simon la mes 
da, Adde.L. 
oibus 
xallcientiam 
inprinatad, 
Aquigloin.L. 
culpa carter. tF, 
derezud 

















Regla.vif. 
FROtrofi dixeron que cl fe- 
Añor que vee fazer mal a2- 
quel a quien lo puede ve= 
ful praciaaes HERAS dar,filo non viedal, leme- 
dicione.hixd, — fiqueloconhente,cque es apercero cn 





tadefentex 
Comm 





ES E: 













Lc Enenquerer. 
Adele CO. Regla ij 
nolle.f. dere= Regla.vi1f. 
guviuro Dixeron quenon querer“es 


Y en poderdeaquel que que- 
ey viendo la cofala puede fazer 
ac es/d cumplir. Efto feriacomo li 
alguno fueffe cltablefcido por herede= 
ro,fo talcondicion quefacífe en lu po- 
derla condicion. Caficlnon quiere la 


Qregule.Ix, 


20 Non punicur 
qui mandato 
domini vel y. 
seis, quibust 
netur obedire 








quid facie ill - 

ctm Edmá- — herencia,non cumplira la condicion, fa 
dans tenetuña jon ll Iteflador 1 
e e 


1d UE esde creer, 
Velle non cre 
ditar qui oble 
quicar impe- 
sio patris, vel 
Dni.l.velleff. 
eodé. 5 intelli 
ge.veperglol 
ibi, 


do.Efi porauétara fe pagare della, que 
riendo cumplir aquello que mandare 
cltcftador,feriahcredero. Eafsimue- 
ftra quecs en fupoder cl querer, cel nó 
querer. 








Regla.ix. 
Tambien dixeron que fi2G1 
que obedefciendo cl man- 
damiento de fufeñor,e de 
fu padre fizo cola porque 
mereciapena,quenon la dcuen daracl: 
porquelo queel fizo fucfecho por vo- 
luntad deotriaquien cratenudo de'o- 
bedefcer,e esdecreer ¿quelo non fizo 
porlafuya,eporende deuen dar lepena 
aaquelquelo mando. 


Eregula.X. 


29Racums haben 
do quod meo 
nomine gellá 
ef babel pere 
indeaclia 
pie andate 








(em. 
1 € Grorfirme.Ad 
de.l” hociure 
vtimurfeod. 
80c. ratihabi- 
tioné, deregu. 







junlib.S, Reglax. 
a ¡Aundixeron que quien ha 
id [porfirme*la cola que es fé- 
39Qui poreftcó ji chaén nome, quevaletá 


dénare porel 
abloluere (ed 
qúidog; q pór 


a. lttocomo fiel la oniclle man 
dado fazer de primero. 





abloluere nonporelt condemnare:nam li coram prebdeaccufcturin 
dex ordinarius,vel comitercoram almirandoznon poteftper cumad 
mortem velmul nena conderanarifedpoccblolai le . 
GPuedeconacnara id de Lemos códénare f.eo.dvi 
tionescontraillunregulam depcenic.difla.coverbú DeipergLibia 
g Uefoferis.Ad y 
deglin.dlne 












Regla.xf. 
Demas dixeron quea-  re-bel3.Co 
y fenan 
quel puede condenarf $ 
Sa otri que ha poder de h G£nlas 
lo quitar. Mas aquel q Same 







=== La ha poder delo quitar tu,.3.ea.part. 
a las vezes non puede dar fententia de Urgala. x11. 
Nemo poteft 


condenamiento:cfto feris£como fifucl "as plsurisda 
feacufado algund fudgador ordinario + rs 
dealgunavillaantecladelantado de la; desclporas 
tierra,o el comitre delante fu almiran-  fee.Adde.J.ne- 
canléfos a mo plus lar 
te.Cañile fuefíe prouadoalgund yoo o ca 
queouiclle fecho, porquemercícicie — moplus.co.ia 
muertc,o perdimiento de algund mié-  tudib.ó. 
b 1 a Unegula.x111. 
ro,non lopuedeel condenara menos ¿pá quod nim 


delo fazer faberal Rey primeramente. — efl fine fado 


noflrodmobis 
Perofi prouadononlefuerc,puedelo aten nonde 


darporquito ,alsicomo fe mueftra en A ber.h.de 
vesBdeflelibro,Gfablá en cltarazó. E alar autri.x 

Lasleyestdeltelibro,qfbl en eflarazó. Adi 

nf. tR.co. 

L nuetro facho, a 











Regla.xif. 
Yun dixéron q ningun 
ome nó puededar mas 
derecho a otro enalgu- 
' Y [naco(a, de aquello que 
lle pertenelce ten ella. 











ui vtá 
tur jureluo.h. 
> A dicita 
Trofidixeron quecofa maradefudere 
8lque es nucftra non pue — +»o. Adde.l.fa 
A Anó VE 
pde palfar a ovriS fin nue 


eo. Kin. 
2] ltra palabra, e fin nue- 


Regla.xiif. 








lusvF, eo.: 





papas 31 ffode li 
Itrofecho!. homisexhi, + 
Ueegula, XP. 
Regla.xiñij. so ld pu 
o : qádeiure pol 
3 Aun dixcron los fabios,que idol 








non faze tuerto a Otro QUICn a Asinmadefan-* 
¡a.Added.ner 
posproculo£ 


deverbo.Í 
Regla.xv. Lrg.ti.5.2.par. 


E ¡Aun elfos milmosdixeron que  acgula.371, 
ph «Non déthabe 


aquellas cofas puede ome fazer, dad 


19 


¿2 vía defu derecho”. 









que quando fueren fechas fcan caloreiraci 

a ieficniipe 

fin mal eltanga "de aquel que las fizo. Hsfs qua 
fedlicer culpa 


Regla.xvf. 


diminuabápe 
na nóexculaf 










icon lo que. Linalteriusvi 

dS mi pa e o q tuperiú gd fe+ 

Egel omefazo, odizeconen-  cevPdinic ra 
cunde,h.de 


¿étendimiento de faña o non 
ha 


ES iud. a ma.adde Y 
AS dene [er iudgado por fir-" De faña.adde 


1.gdquidcalo- 









, 








pe 









vo/Feregucior Sede ais temporcita.video 
a cita fipe.cum.Cafequéti.n 
faciuitalde.S.Grego.sdibrotMora 
lusteéticudinisfirmat.vidcibi 
£lin.c.diuorivm.de porní 
de confelsico 

faéta calorc i- — meyanteque fe veali durara en cllo, nó 
racúdiz,S de PAS s 
juramétoemie Learrepintiédolucgo,cl que fe mono. 
focalore iracú Pero efto fedcuc entender, quelo que 
En clomefaze, odizecon fañaa daño, oa 
tesis, deiurcia— denuclto deotri,quelonó clcufa dela 

3! 


pena”, o e le menguedela 
diladtio.deac e del yerzo, quído lsmouimicn» 


ceptáte fed todela fañafuccon razon. 
bene! 
Jore iracúdit, 
an perdar pri 
músvideabb. 























Regla.xvif. 


Aun dixcron que ninguno 
nondeucentiquelcertortize 
ramentecondaño do otro. 





p 
bend. fcdevo 
«quod di 





tos 
citAbb,in ca. 
ind 





«Usen eftuja de 
lxpena. Adde 
Láinen conti 
cijebxibiAlbes 


22 


Dixcró que ta culpa del vno* 
non deue empecera otro que 
non yaa parte. 








S:Ange.Cu 
iniura E 
bd Gao 1 egla.xixo 
Adal ici 
antepes,fina. cd 
Fadiiulacpa ADixeron aun que a los 










malfechores, e aloscon 
fejadores ,ea los enco- 








Lo 7 jbridores deuc fer dada 
20Nemo ygualpena”. 








Regla.xx. 
| ¡Trofi dixeró quecl que 
¡LAZO algunacofa por má 
¡dado del fudgador, a- 
quien ha de obedefecr, 
non femefa que lo fazca 


addes!.iurena 





ur. 5,c locu 








jur.lib.6. 
Eregulas?. 
woAltenusculya ppal Lentendimiento: porqueaquel faze . 
alterinó part 


cipinocerenó — €ldaño,que lo manda fazer. 
deber, hd. 





d..Sel.alterins 





amMalefiores Scconfilium dantes, coccultatoresparipcena puniun» 
vur.hoc dicit. 
y 5 UY gual pena Videlvo.itoo, fiprdca.pará, Scibi dedi concordantes, 
tego 
amFaciensaliquidins e ea rrecnan vide 
Jaintentionetacere.hocd 
3 1 £ GPermandado. Adde.Jnonviderar,5.quiiuTu.f.co.é:.c, y quismáda 
10.co.ciclib.CaS.5. tiens lipprácadem parci.vbi vide que dixi. 
negula.XX2, 
ecafionem demni dee deca dedi viderus.hoc dicita 
¡o.8radde.!.qui occidit.ffa 
n.$«pena8ibiconcordantesin el. Scadde.c.quentum.5o. 
SAbbáin.c.dileéto.. a col,pen. 
acer 




















«cum.Lqued O Siinca 
piencdarsaunacod cndibroólo gicas pastitago 





sreglas del derecho: 








ERegal, 
am Tacens non fatetus, fednecne 
i «Quecalla.Adde.coquitacer, 

1.qui racet.écad de adiftá regulam Baldin. 
ab aliquo fueritinterpel! 





 M.Ferrarien 
fis.col.16.cúfe 


>“norabilicer pr 





Regla.xxf. ni.decólli, 


Bean filos Ea 
vnúde 





E Trofi dixcron que quien 
Adarazon5 5porq vengada- — tibus¡Snócó 
ñoaotro, el milmo le en-  “edicentbus, 
tiende quelo faze. 
















E 
AN 


Regla.xxif. 


22577 Aun dixcron que el daño 
10 ome relcibe por fu 
culpa,quea fi mimo" de- 
ae Ueculpar porcllo, 


pa 
Regla.rxiif. 

a ¡Aun dixeró que aquel 
y callaznon fe entien 
[de quefiempre otorga 
lo quel dizen, maguer 
. non refponda:mas cfto 
es verdad que non niegalo queoye. 












Regla.xxilij. 





'Aun dixeron que non puede 
ome dar beneficio a Ótro con- 
tra fu vol untad Y. 





fide= 





ESA 


Regla.xxv. da 
'Aun dixeron que cl quefe  rerirradiama 

'dexa engañar entendiendo 

e lo!, 'quefenon puede quere- 
“Bllar como ome engañado: $vi. do mer 
porquenonle fue fecho encubiertamé eee 


te,pues quelo entendia. ibiBa 











fivinter domie 
Regla.xxvf. ¿val Ecan p 
curator plens 
“Videaturacceptare mandatumevide Bald,in.Jínuitus, Ca de procura» 
df paricur rem poniin domofia, Eadde.].qui pativur. 
mand.SeperAbbin cap.ex parte decani.derelerip.colum»3. de oblis 
ganterem tepre(ente,É tacente videin.].Caius.(f. de pign. aétio. Se 
perBald.in.l.certi.Colocati.£e Bald.in.Lfifine.C.ad V elicia 
inillamateria multa norabilia , Squidíifarcollacio beneíi 
fentecojad quemIpeftabaryanperhociilevideaturrenuntiare? vide 
Socinum confil10.4,volimine.3.Scaddeín materia, l.fideiu (Tor, 
depizno,ó Paul.de Caílran Jo Titiacum tellamentos$. Lucia Tita. 
fdelegata. 
























regula. XXITIT, 





¿nBeneficium conferturinuito.hoc dicita 
le «LConPra fi veluntad.Acdde.Jinuito.fcoder.Benotata perglo/Tin.l. * 
foluendo.Tadenego,gelt. 





Sregela.x. 

ancient fepermiiténtinon firásla 

1 Gentendie Adde.cap.fcienti.dereguiur.Lbro.6.Sc. Meod.Lne» + 
mo videcur. és videqudd dicit Bald.in.l.é0cminis.C.ad V ellcia. 










RE 
a»Superiluanon visiantlcipur 














Delasreglas del derecho. 


Fenas.Ad el. non folent..co.S.l.teftamentum,Cadetefta. 









mperfanalenon crasirad haredes,had. 
.privilegid perfonale.deregu.ks 
nomnibuscanlis.f.co,Svivinitta 






libr.6, 861, 
cera por 






== Au dixeron qlas pala 


brasfobefanas* quefon 

llpueltasenlascartas pu- 
blicas, ocn otras de le- 
=8 ñor, portolleralguna 
dubda,q nontienen pro,nin valen por 
ende menos,porquela cartaquandoes 
cumplida,aprouecha cnonnuze. 





bus po 
tos prefamúé 


Regla.xxvif. 
EE Dixeronotrofi q los priti- 
sn legios q fon dadosa algu- 
> e) nosporrazon defus perlo- 
2 nas”, que non palfan a fus 


herederos:fucras ende fi enlacarta,o en 
los priuilegioslo dixere. 


Regla.xxviif. 
Dixeron q las palabras delos pri 
ves vilegiosquando fon clcuras de- 
Lo en [erinterpretadas largamen- 








gppviil 


jun 
indubio per? 
praluié reas 
Le, uam per(o 





fummo. Et ad 












il 
cinúconfilt. 
primi volw. 8c 
Al 





E tec, catando fiempre queacuerdeclon- 

as tendimiento dellas conlavolútad “de. 

39 Púnitegiare- aquel gdiocl privilegio. deltas mane 
id P e 






ras diximos de fufo en elcomienco del 


interpretatlos. E Mene 
titulo * paffado affaz cumplidamente. 


mem volátad 


cedentis, hoc 
dlicica 

€ Uzargamente, 
Adde.Ifin. E. 


Regla:xxix. 
ESA discron quefegun de 
e recho natural, aquel deve 
| fentir cl embargo delaco. 


faqueha el pro della. 






















Epa 
eE Regla.xxx. 

2d con la elo > ; 
tad. Addeca. ¡ Trofi dixcron que quien 
ex multip! 


de decima io 
biglosk.ca din 


letto.d verbo. 





É gone enlugardeotroBpor 

o , £ heredero delo fuyo, Que 
ia ha derecha razon denó fa- 
ber fiestuerto,o derecho lo quedeman 
da,o ampara por aquella herencia. 











guia 
ye odrimoNi 
dequodhf, 

















vitu.3.50.4. Regla.xxxf. 
dxegalano. 

solurenaruraiad quemípeftatrei cómmodum peñtare deber,S dam= 
num.hoc di 


AL Gsegun derechonarural,Adde fecundum naturam,ff.co,E.c.quifen 
tit.sx:c.rationi.codemtitudlibaó. % $ 
Gregula. XXX. 
20 Quin alceriuslocum fuccediciuftam habetiznorantizcanfam,an q 
ab copeticurinftéperacur.hid. 
18 Enlugardestra.Adde.quiinalrerins..co.8c.c.cumquisinins,codé 
título.libro,6. 
GRegula.xA XT. 2 
»mBonushomointelligituriudex ordinarius :ideo vbiin lege reperitur 
arbicrioboniviri intelligitur de judice ordinarioshad. 





h Celjuezordinaio. Adi 


amSententia,quetranúiuitinresn indie. 
i Gi Porverdad.Adde.l.resiudicata.M.deregu.iura 








L continuns.$.cumá 
Ki Epbeli.HE.deco quodcerro loco.l.virbonas 








«mproveritatehabetur,hud. 
1 
Eregulaz, 
Aun dixcron que por 3oScmel salas 
palabr b femperprafue 
a palabra, omebue- mirar mal*do 
$ no feentiendeel fuez or — neccórrariom 
inarjoh serra. E, Proberuribad, 
dinario% dela tierra, Eo hrermala Az 
'porende do quier que — de.c.femelma 
“fea fallado eferito en iws.co.ticlió. 
> Sintelligein 
ley, o enpoftura,quealgunaco(a feali- 
bradaporalucdriode omebueno, fea 


alia re fimili.fe 

cúdi Bar. qué 
entendido que cl juez ordinario de la 
ticrrala ha delibrar. 










vi.in.2 inf 
Sadelena.Svi 
de ¿not.Bal: 
in.lnóignora 






RX bir.C.adexhi 
Regla.xxxij. defemel 
Trofi dezimos , quela cofa pericro.vgl. 
f q . inca.vepride, 

que es judgada por fenten EROS 


EY A) itta, dequefenon pueden al- 


bano femper 
gar, que la deucn tener por 


prefomicarl 


de Bald. 





verdadi, 





Regl dif. regulado 
Ed dixeron que el que 09 antas Siopaáiós 
o 











E re a vez dado por malo*, (ié- * legevel paño 
Céi pre lo deuétener portal, fafta — telli non pór: 


licer (ucceÑio 
pobitah.de 
UDefangread y 
deldurafágui 


quefe prucuelo contrario. 


Regla.xxx.iiif. 








á mis. co, Sal. 

G «SyDixcron otrofi que el dere- jus auté agos- 
cho del parentelco que havn — tionisffdepa 

z Eis.S $ in.in 
FRE VO OMC CONOÉTO POT TAZON fi, de lega. an 
defangre!, quenonfepuedetoller por — gna.fucceS: 


facit feciidum 






poltura,nin porley, como quier quela 
razon queomecha de heredarlos bienes 
de fus parientes , fe puede perder por 
pleyto', opor ley quando fiziere por- 


que. 


Jus aút. 
mon polsit re 
nútiarealimé- 
is, quae parer 
Gbi deberse 
gencrofls nú 
Pebicrenúria- 









Regla.xxxy. - reprivilegiofí 
bi cópetetira- 
tione nobilita 

jIxeronotrofi que vna cola tisoecapiacur 
¡jes véder,cotracofaconfen  Prodebitoyvel 


ne tormentis 


tirenlavédida”,cacl ven fubijciatg vl- 


eS || dedor qrefcibio el precio ada 

=P - cederet,cú ne- 
estenudo defazerla cola fana : masadl.  mofirdomin? 
membrorum 


fuorum.L.liberhomo.f£ad.Laquil. q tamen poffetrenuntiareprivile 
gio,necapiatur pro debito,viderur quod poBit:quiafi porel peratú 
tacitum,de quoin.l. guticuar ib, 4.ordinaatega. d poteritper exprel- [anos 
fum.L.cum quid. fa icert.peta. Scquiaillud privilegium non defcen- ef. 
ditájurenatora(ed dinreciuili, alii 
mL? pleyro.Perpaétum de non(tccedendoiuramento firmatum: ve ¿| 
in.c.quanuispactum.depadtislibro.óvideperBarcin. Lisporell. ff 
deacqui.hered.colum.z. 
Uregula.x3 37, 
3nAliudeltvendere alind vendenti con(entirerquja vendenstenerur de 
euidtionezaliusnen,nilipretiam recepitvendirionis.h.d. 
1 Gcorfenicirenla vendida. Adde.ailudelt vendereff.co. 1 























cil ES ES 


: Delas reglas del derecho. 112 
Gregilazó. — que confiente non es tenudo, fuerás fi Regla.xxxvif. es que y 
S onis habita 


sg Trofi dixcró quedasco — fuerunt secos 
Ñ fas quefefazen denue  daturlude 
uojPdeue fer catado cn y, dorm dd 
cierto la pro delas, an- * de.:.ffde có. 
tequefe parta delas o- fitutio «prin- 
ss E o ap del min 
que fueró antiguamente tenidas mes de legio 
Vn dixeró,que non fe porbuenas,e por derechas. bus. 
deuen fazer las leyes, fi 
nó fobre las colas que 
fuelen acacícer amenu 
do.* E porende non 


am Non debene CL recibiclle el precio dela cola védida: 
Jeges fieri nifi. ca el confentimiento no le tiene daño, 


fuper ftcquen : E 
e cadeniiz finon tan folamente que pierda el de 






bus :vnde nec Techo que ha enella, porque confintio 


a quela vendicllen. 
ro contingen» Regla.sxxvf. 
tibushad. y y 












Eg Porque las otras palabras que losan 

dl tiguos puficró como reglas de dere- 

cho, las aucmos ,pueftas e departidas 

Segulaz7. — ovieron los antiguos cuydado de las g))| por las leyes defte nueftro libro, afsi 

am Confiderida fazer fobre las colas que vinieron po- [Sa 4] como defufo diximos : porende nó 

fit noviterfa= — cas vezes, porque tuuieron que fe po- las queriendo doblar tenemos q abondan los cxem- 
gaquecómo — driajudgar por otro cafo de ley feme- — plosqueaqui aucmos moftrados. 

e. 


daaffe A 2 
ua 2n ' Jante quede fallafle eferito. 
— 
S a per 
y 










$8 Fin dela Setena partida. $8 


88 Laos Deo. $8 


$2 Fueronimpreflas Eftas fiete partidas enla muy $8 
noble Ciudad, y muy infigne Vniuerfidad de 
Salamanca,en calade Andrea dePor 
tonariis,Impreflor de fu Mage- 
ftad.A veynte y nucue dias 
de Agofto,de.1555.a ños.